Kuzey Afrika’nıngizemli ülkesi

A Y Ş E G Ü L E M İ R

Çöl sıcaklığı, gizemli ara sokaklar, çatısız evler… Bir de Osmanlıizleri taşıyan eserler… Şehre ilk girerken dikkatimi çeken bunlar… Ku-zey Afrika’nın en küçük ülkelerinden olan Tunus’un kendiyle aynı ismesahip başkenti Tunus’tayız. Hem Akdenizli hem Afrikalı sayılan bir ülkedeyiz.Çatısız evler ve değişik mimarili camiler her taraftan etrafımızı sarıyor.Sıcağı tarif etmeye bile gerek yok. Minik bir ülke ama her yeri tarih ko-kuyor. İnsanları güler yüzlü ve geçmişteki bağlar nedeniyle Türk oldu-ğunuzu duyduklarında sıcak bir şekilde karşılıyorlar bizleri… KökenininTürklerden geldiğini söyleyenler de var. Tıpkı bizi havalimanından şeh-

re getiren taksi şoförü gibi… Arap Baharı’nda öne çıkan ve iç karışıklıklaryaşayan ülkede bunlardan ilk etapta bir eser göremiyoruz. Ama konuş-tuğumuz yerli insanlar ekonomiyi kötü etkilediğini anlatıyor. Otele yer-leştikten sonra şehri keşfetmek için harekete geçiyoruz. Dünyanın pekçok şehrinde olduğu gibi burası da eski ve yeni şehir diye iki bölgeye ay-rılıyor. Medina eski şehir, Ville Nouvelle ise yeni şehir. Tabii ki keşfe eskişehirden başlamaktan yanayız. Etkileyici ve mistik bir bölge. Yüzlerce yıl-dır yaşadıklarını saklayan bir gizem var. Her tarafta insan kalabalığı vekarmaşa. Rengarenk ve devamlı acele içindeki insanlar başımı döndü-rüyor. Tepedeki güneş de buna yardım ediyor. Burası Tunus’un en eskiyerleşim merkezi. Çarşılar, camiler, medreseler, hamamlar, müzeler…

Hem Akdenizli hem de Afrikalı sayılan bir ülke, Tunus. Etkileyici vemistik özelliklere sahip. Başkenti Tunus, Sidi Bou Said, Kartaca,

Hammamet ve Douz gibi şehirleriyle ziyaretçilerine deniz, çöl vetarihi birarada sunuyor. Bu ülkeye vizesiz gidilebiliyor.

MART - NİSAN 201348 l İSMMMO YAŞAM

GE

Zİ

-DÜ

NY

A

TUNUS

Başkent: TunusResmi dil: Arapça, FransızcaNüfus: 10 milyonKomşusu: Cezayir, Libyaİklimi: Kuzeyde Akdeniz iklimi,güneyde kurak step iklimi

ÇARŞILAR VE PAZARLIKGezilmesi gereken çok yer var. Nereden başlasak diye

düşünürken ihtişamıyla Zaytuna Camii bize göz kırpıyor. Şe-hirdeki en eski cami. Dokuz girişi var. Yapı farklı çağların iz-lerini taşıyor. Caminin birkaç kez yeniden yapıldığını öğreni-yoruz. İnsan selini takip edercesine sokaklarda yürürken ka-labalık bizi çarşı tarafına sürüklüyor. Onların deyimiyle Souk’a(Pazar) giriyoruz. Medina’da çarşılar uğraştıkları iş gruplarınagöre ayrılıyor. Caminin civarında ince işçiliğin yapıldığı çarşılaryer alıyor. Parfümcüler çarşısı, Türk çarşısı, kıymetli kumaş-ların satıldığı çarşı gibi farklı çarşılar bulunuyor. Bir an bu çar-şı bizim Kapalıçarşı’yı anımsatıyor. Orası gibi bölüm bölüm ay-rılmış. Hediyelik eşya ve koku satan mağazalara girmek içinhızlı adımlarla insan kalabalığını yararak dolaşıyoruz. Birkaçparça bir şeyler almak sevindirici. Ülkede meşhur olan ve uğurgetirdiğine inanılan kafesten ve deri puflardan alıyoruz. Pekçok Arap ülkesi gibi burada da sıkı pazarlık yapmak gereki-yor. Yağlı müşteri peşinde koşan satıcılar işlerinin ehli. Can-hıraş bir şekilde mallarını size satmaya çalışıyorlar. Pazarlı-ğı sevmediğim için çok uzatmadan istediklerimi alıyorum.

İBN-İ HALDUN’UN HEYKELİ VARSıcağın ve koşturmanın getirdiği yorgunluk alametle-

ri görünse de bir sonraki durağımız Saat Kulesi oluyor. Bu ta-rihi kulede hatıra fotoğrafımızı çektirmeyi ihmal etmiyoruz.Asıl isteğimiz ise yakınındaki ünlü düşünür İbn-i Haldun’unheykeline ulaşmak. Köşeyi dönerek heykelin olduğu meyda-na varıyoruz. 14. yüzyılın büyük tarihçisi İbn-i Haldun, Tunusdoğumlu. İlk tarih filozofu hatta sosyolojinin ilk habercisi ola-rak tanınmış.

Tunus’taki ilk günümüzde ünlü mozaik müzesi Borda’yıturumuza sığdırmakta kararlıyız. Dünyanın en büyük moza-ik müzesi. 1930’da kurulmuş. Antik çağ, Roma, Hristiyanlık,Arap-Müslüman eserleri sergileniyor. Romalıların yaşamını gös-teren mozaikler kesinlikle görülmeye değer. Müze dünyanınher yerinden insanları kendine çekiyor. Tunus’un yeni merkeziVille Nouvelle ve Habin Bourguiba da görülmesi gereken biryer. Birçok mağaza, kafe ve alışveriş merkezinin bulunduğubölgeyi sadece taksiyle geçerken hızlıca görme şansı buluyoruz.

MAVİ VE BEYAZ HER YERDETunus’daki ikinci günümüzü şehre yakın mesafedeki Sidi

Bou Said kasabasına ayırıyoruz. Şirin mi şirin bir kasaba çı-kıveriyor karşımıza. Fotoğraflarda ülkeyi anlatan mavi beyaz

MART - NİSAN 2013 İSMMMO YAŞAM l 49

GE

Zİ

-DÜ

NY

A

MART - NİSAN 201350 l İSMMMO YAŞAM

evleri ve güzel kapıları görmenin mutluluğu paha biçilmez. Duvarları be-gonvillerle kaplı evler, masmavi deniz, salına salına yol alan yelkenli-ler. Başkentin üzerine bu kasaba dünya varmış dedirtiyor. Deniz keyfiyapmadan kasabayı biraz geziyoruz. Sanat şehri kıvamında her yere ses-sizlik hakim mavi ve beyazın tonlarını hediyelik eşyalarda bile görmekmümkün. Kuş kafesleri, elsanatları bile bu renkte.Dingin, olabildiğine mavi vegüzel bir kasaba. Kuruluşu,hikayesi de sıradan. SidiBou Said’in on üçüncü yüz-yılda evini burada inşa et-mesiyle kurulmuş. KuzeyAkdeniz’in bu minik kasa-basına bize önerildiği üze-re naneli çam fıstıklı çayı-

mızı içerek veda ediyoruz. Kalbimi adeta burada bırakıyorum.

KARTACA’YA SELAMTunus’taki üçüncü günümüz. Sıcak havaya ve atmosfere iyice alı-

şıyoruz. Bu kez durağımız Kartaca. Fenikelilerin izlerini sürüyoruz. Tu-nus merkeze 20 kilometre uzak-lıkta. Kartaca, Fenikeliler tara-fından kurulmuş. Roma dönemi-nin önemli uygarlıklarından Kar-taca, tarihi kalıntı dolu. Pek çokgezi alanı bulunuyor. En ünlüle-ri olan Antonio Bath, Amfi Tiyat-ro, Kartaca Müzesi’ni geziyoruz.Bir kısmı ayakta bir kısmı yıkılmış,yosun ve bitki örtüsünün bürü-düğü tarihi kalıntılar eski ya-G

EZ

İ-D

ÜN

YA

MART - NİSAN 2013 İSMMMO YAŞAM l 51

GE

Zİ

-DÜ

NY

A

ZENGİN MUTFAKKÜLTÜRÜ

Tunus yemek açısından da zengin. Zey-tinyağı, kuzu ve koyun eti, balık deniz mah-sulleri, baharatlar, domates ve deniz mah-sulleri Tunus mutfağının temel taşları. Kus-kus en bilinen yemeği. ‘Harissa’ acı ve bol ba-haratlı yemek seven Tunuslular için hemenher yemeği lezzetlendiren özel bir sos. Zey-tinyağı da ülke mutfağında önemli yer tutuyor.En çok kullanılan baharatlar kakule, kişniş,kimyon, kara ve kırmızı biber ve tarçın. Di-ğer ünlü yemeği ise Ojja. Çırpılmış yumurta,domates, yeşil biber, kuzu veya koyun eti veharissa sosu ile hazırlanan Ojja bol baharatlı,acısı yüksek bir yemek. Tajin denilen tence-re yemekleri var. Tunusluların ana beslenmeöğünü öğlen yemeği. Akşam yemeğini dahahafif ve salata vari yemeklerle geçiştiriyor-lar. Tunus’ta yemek konusunda çok yaban-cılık çekmiyoruz.

şamları gözler önüne seriyor. Kartaca antik ken-ti adeta bir açıkhava müzesi. Pazar yerleri, ku-leler, amfitiyatro kalıntıları bir dönemin en gör-kemli şehrini anlatıyor. Kartacalı komutan Han-nibal’i de anıyoruz. Romalılara karşı aman-sız mücadele veren ve ordusundaki fillerle ta-nınan komutan ülkemiz sınırlarındaki Gebze’deölmüş. Emperyalist devletlere karşı bir tepkiolarak da Atatürk’ün emriyle de mezarı ve büs-tü yapılmış. Tarih ziyafetinin ardından baş-kentteki otelimize geri dönüyoruz. Sabah er-ken kalkacak uçak için hazırlanırken Kuzey Af-rika’nın bu güzel ülkesinden güzel anıları be-raberimizde götürüyoruz.