BAKI DÖVL8T UNİVERSİTETİ

İLAHİYYAT

··· FAKÜLT8SİNİN

ELMi MacMuasi .

N2 ıs•iYUN (HAZİRAN) 2016

Ekstremal şaraitda sosial işin xüsusiyyatlari va milli tacrüba 373

EKSTREMAL şaRAiTDa SOSİAL İŞİN XÜSUSİYYaTLaRi va MİLLİ TaCRÜBa

Rabil Zaku/la oğlu Melztiyev, folsafa üzt7J falsafo doktoru Bala Dövlat Universiletinin

"Sosiologiya" kafedrasznın miiallimi

Açar söz/ar: ekstremal şarait, sosial iş, sosial texnologiya, reinteqrasiya, peşa

etikası

KmorıeBbıe CJlOBa: 3KCmpe.MaJlbHbzzi cnyt~au, COLfUaJlbHaR pa6oma, coıtuanbHaR mexHonozwı, peuHmezpaıtwı, npofj;eccuoHaJlbHaR 3muKa, coıJUanbHOe

6nazococmOJmue Keywords: the case, social work, social technology, reintegration, professional

ethics, social welfare are extreme.

Sos~al işin respublikamızda bir peş~ kimi t~ş~kkülü metodoloji baxıından bir sıra m~s~l~l~rin n~z~rd~n keçirilm~sini z~rur~t~ çevirir. Bu onunla ş~rtl~nir ki, sosial

iş ~halinin yoxsul, xüsusi köm~y~ ehtiyacı olan t:)b~q~sinin maraqlarını müdafi~ etm~k v~ sosial rifalıını yüks~ltm~k m~qs~dini h~d~f götümn v~ bundan ir~ li g~l~r~k ixtisaslaşmış proqramlar v~ adek:vat siyas~t b~yata keçir:;ln f~aliyy:;lt sferasıdır v~

ölk~miz üçün postsovet dövrünün yeni f~aliyy~t sab~si kimi xarakteriz~ olunur. Bu xüsusda bir yanaşmaya diqq~t yetir~k: Sosial işin müxt~lif növh:ırinin yaranınası ~sas~n ölk~nin inkişafinın m~d~ni v~ milli xüsusiyy~tl~ri il~ Ş:)rt}:)nir. Bura eyni

. zamanda müxt:)lif sosial institutların qarşılıqlı ~laq~si, ictimai düşünc~nin,

m~d~niyy~tin, elmin v~ t~bsilin inkişaf s~viyy~si d~ t~sir edir. Artıq bu sab~d~ ·~ld:;l

edil~n t~crüb~l~rin n~tic~sind:;l b:;lr bir sosial f~aliyy~tin növl:;lri üZr~ olan ş~rtl~r d~ konkretl~şdiril~c~kdir. Bura müxt~lif sah~l~r (respublika s~viyy~sind~n yerli s~viyy:)y~ kimi), o cürnl~d~n, siyasi, iqtisadi, sosial-psixoloji v~ etnik-milli sab~l~r

d~ daxildir. Müvafiq halda sosial institutlara V:) sosial işin reallaşdımıa metoduna bir

vasit~ kimi baxmaq lazıındır.(7.s~b 93).

374 Raqi/ Zaku/la oğlu Melıtiyev

Sosial işin sosiumdakı münasib~tl~r sistemind~ statusunu saciyy~l~ndir~n dig~r

bir fikird~ deyilir: "Sosial iş üç s~viyy~d~ t~tbiq olunur v~ bunlar makro, mezzo v~ mikro s~viyy~l~rdir. Makro s~viyy~d~ sosial işçil~r siyas~tl~rin, proqramlann v~ ya

xidm~tl~rin t~şkil olunması v~ t~rtib olunması il~ m~şğul olurlar. Eyni zamanda

makro s~viyy~d~ sosial işçil~r h~m d~ lobbiçili.k v~ siyasi f~aliyy~t il~ d~ m~şğul ola

bil~rl~r. Mezzo s~viyy~d~ çalışan sosial işçil~r t~şkilatlann r~hb~rliyi v~ idar~etm~si

il~ m~şğul ola bil~rl~r. Onlar eyni zamanda h~m d~ yeni xidm~tl~rin yaranınası üçün

layih~l~r t~rtib edib idar~ ed~ bil~rl~r. Mikro s~viyy~d~ çalışan sosial işçil~r is~ ç~tin

h~yat ş~raitind~ olan insanlarla, ail~ v~ qruplarla birbaşa işl~yirlar. Bu s~viyy~y~

h~m d~ Idiniki sosial iş deyilir. Mikro s~viyy~da . sosial işçil~r daha çox keys

menecment, m~sl~h~t verm~ v~ konsultasiya metodlarından istifad~ edirl~r." (I)

Praktik f~aliyyat baxımından sosial işçilar bir sıra ixtisaslara bölünürl~r ki,

bunlardan sosial pedaqoq, sosial hüquqşünas, valeoloq, sosial animator, qerontoloq,

tibbi sosial işçi, icmada va k~ndda sosial ~şçi, ekstremal v~ziyy~tl~rd~ sosial işçi,

risk qrupları üzr~ sosiaL işçil~r v~ s. qeyd edila bil~r. Bu m~qal~d~ ekstremal

v~ziyy~tl~rd~ sosial işin xüsusiyy~tl~rini n~z~rd~n keçir~c~yik.

Mikros~viyy~d~ sosial iş insanların· faci~l~ri,onların dramatik yaşantıları ilG

ID;)Şğul olmağı, onlara öz hayat prioritetlarini müayyanlaşdirmay<J kö~ak etm<Jyi ebtiva edir. Bu zaman cari problemin h~lli heç d~ son h~dGf deyil, z~rarçGk~nin psixi

v~ sosial reinteqrasiyası sosial işçil~r üçün Gsas qayG VG xidmGti borc olmalıdır.

Sosiallaşmanın yeni pill~sinda olanlar üçün isa bu faktor ham da öziinütaşkilin

determinantıdır, Bela ki, ekstremal simasiyalar il~ qarşılaşan insanlar onlara t~klif olunan köm~yi va masl~hati heç da hGmİŞG birm~nalı q~bul etmirl~r.Bir sıra hallarda

ya tamamilG imtina edir va ya kömayi müayyGn formada VG ŞGrt!Grl~ qGbul

edir,yaxud da lazımİ tGlGbl~ra cavab vermGdiyini bildirirlar. Bu zaman onların şaraf

v~ heysiyyatinin qorunması ümdadir. Nazara alınmalıdır ki, bazi insanlar ç~tin

ş~rtlar daxilinda bel~ hansısa tasisatlardan yardım edilm~sini hGzm eda bilmirl~r.

Hazırkı mar~alad~ insanlar üçün risk saviyyasinin artması, fovqGladG baHar,

müxtGlif manşali falakGtlGrin (tGbii, texnoloji va s) çoxalması onların nGticalGrindan

insanların qorunmasını zaruri·edir. S.osioloji aspektdG ekstremal Ş~rait dedikd~ insan

fGaliyyati üçün qeyri-adekvat, onun psixo-fizioloji durumunun hazır olmadığı

vaziyyat bcışa düşülür.

Rusiya t~dqiqatçısı İ.Plyuş ekstremal ŞGraitlGrdG sosial işçil~rin n~zGr~ almalı

olduqları faktarları bela qruplaşdırır: "f~lakatin ilkin nGtical~rinin yaratdığı

situasiyanın hüquqi naticGlGri; bu halların psixoloji aspektl~ri; ekstremal ŞGraitda

Ekstremal şaraitda sosial işin xiisusiyyatlari va milli tacriiba 375

insan davramşm xüsusiyyQtlari; zartııj tadbirlarin taşkili, manavi-ps~oloji iqlimi

tanziml:;ıy:;ıc:;ık formatın n:;ızar:;ı alınması. El:;ıc:;ı d:;ı ekstremal t:;ısir:;ı maruz qalan

insana köm:;ıyin növlarinin müayyan edilmasi". (2,37)

Müasir marbalada pestsevet makam tacrübasindQ qaçqm va macburi

köçkünlarin, habela miqrantların da ekstremal situasiyad~. olan insan qrupu kimi nazard:;ın keçirilm:;ısina dair yanaşmalar vardır. Burada irali sürül:;ın asas meyarlar bu

qabildan olanlarm yenil:;ışan situasiyaya· reinteqrasiyası, psixoloji baryerl:;ırin aradan

qaldınlması, tolerantlıq prinsipinin işlakliyidir. Bu konteksd:;ı Az:;ırbaycanın sosial

işçilarinin da üzarin;;ı düş;;ın vazif:;ılar öz differensiallığı il:;ı farql:;ınir.

Qaçqm v:;ı macburi köçkünlar, babel;;ı miqrantlar il;;ı işh:ıyap. sosial işçilar dövlat

va bu qabild;;ın olan şaxslar arasında vasit:;ı rolunu daşımaqla b:;ım da etiroad mühitini

formalaşdırırlar. Başqa sözla, bu qruplara daxil olan insanlar dövlati sosial işçid:;ı

"görürlar". Bu konteksdan yanaşdıqda fikrimizi sosioloq M.İlinin fikirl;;ıri tamamlayır: "Sosial işçil:;ır qaçqm va miqrantlara ayrılan dövlat v:;ısaitlarinin

s:;ım:;ır:;ıli bölgüsü va ünvanlılığında birbaşa m:;ısuldurlar. Eyni z~anda miqrantlarm

va qaçqınlarm ölkanin sosial-iqtisadi rayonlarının imkanianna gör:;ı yerlaşdirilm:;ısi

üçün sosial işçilar t:;ış:;ıbbüskarlıq göstarmalidirlar".(3)

Razılaşmaq olar ki; milli tacrüb;;ıda qaçqın va macburi köçkünlarin yeni şaı:aita

adaptasiyası baxımmdan asas masalalar hallini tapmışdır va Dağlıq Qarabağ

münaqiş:;ısirıin uzun müddat davam etmasi ila alaq:;ıdar bir sıra masalalario sistemli

va spontan h;;ıllin;;ı nail olurımuşdur.Bununla paralel miqrantlarla iş sahasind:;ı bala da

aktual vazifalar qalır v:;ı bu tendensiya davamlıdır. Xüsusan etnik azarbaycanlıların

ölkaya miqrasiyası il:;ı bağlı scsio-madam · aspektda özünü biruza veran ·

tendensiyalarm sosial iş bax.ıı:rundan ballinda spe.sifiklik n~zaçarpandır. Qaçqınlar va

miqrantların galdiklari ·camiyyatda ekstremal situasiyada olmasım saciyyalandir;;ın bir yanaşma bel:;ıdir: "Qaçqınlar va miqrantlar maskunlaşdıqlan yerdan va yaşayış

vasitalarindan m:;ıhrum ol.maqla sosial risk:;ı maruz qalıblar. Bu kateqoriyadan olan

insanlarla sosial işin başlıca xüsusiyyati onlara reinteqrasiya üçün yardımın

göstarilm:;ısidir. Bu zaman yerli abali ila apanlınah. olan ksenofobiyamn

profilaktikası işi vacib abamiyyat k:;ısb edir." (4)

Rusiya Federasiyası Tver .Dövlat Universitetinin Pedaqogika, sosial iş va sosial

psixologiya· kafedrasımn "Ekstremal situasiyalarda. sosial iş" fanni üzra işçi

proqramında sosial işçilarin analoji · v:;ıziyyatlarda yiyalanmali olduqlan bacanqlar

bela ümumilaşdirilir:

376 Rabil Zaku/la oğlu Melıtiyev

- Ekstremal v~ bölıran ş~raitind~ z~r~rç~k~nl~r~ köm~k göstarilmasi üçün

psixososial işin texnologiyasıru layihalandirm~k v~ t~tbiq _etm~k:

- Yardıma ebtiyacı olaniann psixoloji xüsusiyy~tlarin diaqnoztikası:

- Bölıran şaraitinda insanlarla onlann yaş, sosial status, cins xüsusiyyatl~rini nazar~ alaraq qarşılıqlı münasibat qurmaq. (5,12)

Ekstremal şaraitlarda so_sial işçil~rin qarşılaşdıqları çatinlikl~r onlarda bir sıra

peşa keyfiyyatlarinin forınalaşmasını labüd edir. Bunlara asasan aşağıdakılan aid

etmak olar: idraki, taşkilati,informativ yanaşma, harakat faallığı, dözümlü v~

sabrlilik, taşabbüskarlıq, bumanizm, insanlarla ünsiyyat, öz işina vurğunluq va

sadiqlik. Bu xüsusda sosial işçilarin etik r~ftan yeni mazmun alır. Başqa ifada ila

desak ekstremal şaraitlardan aziyyat çakanlara münasibatda reinteqrasiya planının

hazırlanması sosial işçilarİn qarşısında duran an vacib peşa tatabi va mütaxassis

masuliyyatidir. Bu istiqam~tda görülmali olan an taxirasalınmaz iş bar bir ·

zararçakmişa fardi reinteqrasiya planının tartib olunmasıdır. Bela plan özünda

asasan üç istiqamati ehtiva etmakla fardin hartarafli reabilitasiyasına besablanır. Bu

istiqam::ıtlari bela qruplaşdırmaq olar:

Psixoloji-bu zararç::ıkmişin hadisalara-yanaşmasındakı şüuraltı va emosionat

aspektlari ::ıhata etm::ıkla onun ş::ıxsi keyfiyy;)tl;)rinin Ç;)tin b;)yat Ş;)ft};)fİn;)

uyğunlaşmasını saciyyalandirir.

Sosial aspekt-burada zararçakanin ictimai mühita qoşulmasını t~miı:i eda bilan

amillar başa düşülmalidir ki, bu da yeni sosial statusa alışmanı saciyyalandirir.

Digar istiqam::ıt madani reinteqrasiyadır ki, bu zararçakanin roadani dayarl~ra

münasibatinda baş veran tabaddülatlan aks etdirir.

Müasir marhalada informasiyanın sosial proseslard~ rolunun artmasının sosial

işçilarİn qarşısında qoyduğu yeni v::ızifalardan biri da zararçakanlarin problemlarinin

camiyyata çatdınlmasının xüsusi aktuallıq kasb etm::ısidir. Bela ki, informasiyalaşdırma abalinin müxtalif tabaqalarinin zararç::ık~nlarin problemlarina

diqqatini calb etınakla qarşılıqlı rağbatlandirma hissi aşılaya bilar. Bu konteksda

sosial işçilarİn kütlavi informasiya vasitalari ila amakdaşlığının partnyorluq

müstavisina transformasiyası baqda danışmaq daha düzgün olardı. Bu istiqam::ıtlarin

tan;ı.in edilm~si zararçakanin disfunksiyalılığını neytrallaşdırmaqla onun camiyyatda

müvafiq sosial statusunu barpa etm::ıya, miqrantlar va qaçqınlarıo tacrübasinda isa

bela statusu ::ılda etmaya imkan yaradardı.

Sadalanan faktariann ümunıi saciyyasi demaya ::ısas yaradır ki, sosial işçilarİn

ekstremal ş~raitla üzlaşmiş insanlarla işinin peşa xüsusiyyatlari dövrün talablarindan

Ekstremal şaraitda sosial işfn xiisusiyyatlari va milli tacn"iba 377

ir;:}li g;:}};:}r;:}k daim yenil;:}Ş;:}n V;:)zll;:)l~rl;:} üzl;:}şir. Bu yenilikl;:}ri işind;:} n;:}Z;:}r;:} almaq

· sosial işçil:}rin perspektivd:} praktik faaliyy:}t sah:}sinda ixtisaslaşan peşa qrupu kimi qalmayacağırn, differensiallaş~ş sosial funksiyalar daşıyan mütaxassisl;:}r kimi nüfuz qazanacağırn t:}x.min etın:}ya asas yaradır.

Nazara alınmalıdır ki, ekstremallıq stresi:} zangindir. Bu baxımdan sosial

işçil;:}rin psixoloq kimi funksiya daşıması daha alahidda özünü biruza verir.Hazırki

dövrdada elmi biliyin, bütövlükda camiyyatin inkişafı hayat tsik.llarinin

dayişilmasini, xüsusila fardlarin va qrupların hayatlarının mühafiza forına V:}

mexanizmlarinin maqs;:}dyönlü V<} sistemli öyranilmasini zarurata çevirir. Sosial iş

bir elmi istiqamat kimi fardiario va qrupların hayat qüvvalari il~ müxtalif sosial

situasiyalarda onlll:rın reallaşmasının uyğunluğu imkanlannı öyranir.(6)

Sosial işçilarin eksremal situasiya ila üzlaşmiş insanlara yardımçı olmağa sosial

texnologiyalar vasitasi ila nail olurlar ki, bela texnologiyaların işlanib hazırlanması

bir sıra ffi:}ziyyatlarin nazar:} alınmasını zarurata çevirir. Bu praktikada daha optiıiıal

üsulların seçilmasini . ehtiva edir. Bura prosesin forınalaşdırılması, ona

ı:n':}qsadyönümlülük verilmasi, optimallaşdırılması, davamlıliğmın t::ıminatı V:} :}n

başlıcası özünüt::ınzimetına mexanizminin yaradılması daxildir. Yalnız qeyd olunan

faktodarıo nazar:} alınması naticasinda sosial işçilarin öz. faaliyyatinda real ictimai

ahamiyya.t k;:}sb edan faaliyyati tarnin olunur.

Bel:}likl:},qeyd edilanlarin yekunu olaraq bela bir D:}ticaya galmak olar ki, sosial

iş ixtisası beyn:}lxalq S:}Vİyy:}da, o cüml:}d:}n V:} :}}:}xsus Azarbaycanda bir çox

m::ızmun d:}yişikliyina uğrayaraq mütamadi olaraq takm.illaşir. Habela, nazara

alınmalıdır ki, yalnız praktiki planda deyil; eyni zamanda metodoloji-konseptual

aspektda da hallini ğözlayan vazifalar qalmaqdadır. Milli tacrüb;:}d;:} bel:}

d::ıyişikliklara adaptasiya olunmaqla yanaşı, yerli kadriarın s::ıriştaliliyinin artırılması,

habela bu istiqamatda konseptual m:}sah~larin halli üçün ümumelmi sayiara ehtiyac

vardır.

378 Rab!f Zakıtlla oğlu Mehtiyev

anaBİYYAT

1. Hüseynli A.Sosial iş ncıdir vcı sosial işçil~r kimlcırdir? http://azswu.org/az 2. Ilmom. H.B .. Coi(Haırr:.arur pa6ora B ı:ıpe3Bı.rqa:H:a:hı:x .CHTya~IDIX: yqe6ao­

Mero.ınrı:ıeci<HH KOMIUieKC .lUICI.J,HII.JIHHJ>I no cne{Uiaırr:.HOCTH 35.05.00 «Coıuıaırr:.arur pa6ora» 1 Kpacamrp. roc. yıı-T.- KpacaoHpCK: IOR KpacrY, 2005. -103 c.

3. 11n:DH.Ha MC.Coi(Haırr:.arur pa6oTa c 6e)f(emı;aMH H BbiH)')K.lJ.eHHDIMR nepecenemı;aMH. V Me)f()l)'Hapo.l{Hrur 3neıcrpoHHrur aayımrur KoacpepeHUIDI. 2013.

4. http://social-orthodox.info/5 _10.lıtm 5. Pa6oqrur nporpaMMa no .lOfCIUIDJIHHe coUHaırr:.Hrur pa6ora B 3KCTpeMaırr:.I:Iirx.

CHTyai(HJIX.. TBep. 2013.14 scıhifcı. 6. Teopruı: H MeTO)lOJIOTIDI coınraırr:.aoü pa6onı: Yqe6.noco6He 1 C.M.

fpmopı.es, JI.r. fycJJJII<.oBa, B.A. Em.qaHHHOB H .np.; I1o.n pe.n. C.H. fpmopı.eBa; Ra-T "ÜTKp.biToe o6m,eCTBo".- M.: HaYKa, 1994.- 185 c.

· · 7.-G.Q.Mcılildi. Sosial problemlcırin öyrcınilmcısi vcı ncızcıri-metodoloji aspektlcın. N!!4. Sosial-siyasi elmlcır seriyası 2012.Bak.ı Universitetinin xcıbcırlcıri.

·.

Eksh·emal şaraitda sosial işin xifsusiyyatlari va milli tacriiba 379

XÜLASô

Sosial işÇil~rin ekstremal ş;:ıraitl;:ı üzl;:ışmiş insanlarla işinin peş;:ı xüsusiyy;:ıtl;:ıri müasir m;:ırh;:ıl;:ıd;:ı yenil;:ış;:ın v;:ızif;:ıl;:ırl;:ı xarakteriz;:ı olunur. Bunun n;:ıtic;:ısidir ki, sosial iş bir pe~;:ı olaraq beyn;:ılxalq s;:ıviyy;:ıd;:ı, o cüml;:ıd;:ın Az;:ırbaycanda müt;:ımadi olaraq t;:ıkm.ill;:ışir. Milli t;:ıcrüb;:ıd;:ı bu d;:ıyişiklikl;:ır;:ı adaptasiya olumnaq yerli kadrlani:ı s;:ırişt;:ıliliyinin artınlmasına, habel;:ı bu istiqam;:ıtd;:ı konseptual m;:ıs;:ıl;:ıl;:ırin h;:ılli üçün ümumelmi s;:ıyl;:ır;:ı z;:ırur;:ıt yaradır. Bel;:ı ki, sosial iş ;:ıhalinin xüsusi qayğıya ehtiyacı olan hiss;:ısinin maraqla~ müdafi;:ı etmak v;:ı sosial rifalıını

yüksaltm;:ık maqsadini h;:ıd;:ıf götür;:ın v;:ı bundan · ir;:ıli g;:ıl;:ır;:ık ixtisaslaşmış

proqramlar v;:ı adekvat. siyas;:ıt hayata keçir;:ın f;:ıaliyyat sferası olınaqla Az;:ırbay­

canda yeni t;:ışakkül tapır.

PE3IOME .

COI(HAJIJ:>HMI P AliOTA B 3KCTPEMA.JII,HLIX YCJIOB:IDIX li IIA.I.J;HO HAJI.hiiMI TIP AKTl:IKA

ITpoıpeccHOHa.JI.bm.ıe oco6eHHocrn pa6oi'.&ı coumuı:bm.ıx pa6oTHHKOB c IDO.Z:U,Mli, CTO.JII<HYBnrnMHCJI C 3KCTpeMa.JibHblMH CııytiMMli B COBpeMeHHI>m rıepiiO.IJ; xapaKTepH3yiDTCH HOB.blMH .IJ;OIDKHOCTHMH. B pe3y.ı:ıı.TaTe 3TOrO COI{Hain.HaH pa60Ta IIOCTOHHHO KBa.JIH<İlJ1I.{H'PYeTCJI KaK rıpoıpeccwı: KaK Ha Me)l(,lfj'HapO.IJ;HOM ypOBHe, TaK H B A3ep6aH.z:oı<aHe. Hai{HoHa.ı:ıı.HaH rıpaKTHKa co.neifCTBYeT K nponeccy a.narnaınm, IIOBbiiDaeT KOM!İeTeHTHOCTh MeCTHhlX KatqjOB, a TaiOKe C03,IJ;aeT He06XO.l(HMOCTh o6meeayq:m,ıx noii.biTOK .nmı pemeHIDI Ko~errryam,ın,ıx 3a.zı;aq B 3TOM Harıpasnemm. TaK ~o coı::ı;Ha.ı:ıı.HaH pa60Ta C.ll)')KHT .lliDI 3aıi{HThT mrrepecoB cneiJ)fa.ı:ıı.m.ıx cnoes Hacene:EIIDI c oco6niMH IIOTpe6HOCT.sı:MH H ı:ı:eneHarıpasneHa ·Ha

IIOBbm:ıemm COI{Ha.JibHOrO 6JiarOCOCTOHHIDI JIIO.IJ;eH, H HCXO,WI H3 3TOrO, 6y.zıyım:

cıpepoH: .nene.IThHOCTH crıe[(HaJIH3HpOBaHHbiX rıporpaMM H rıposo.wurı:aJI

a,neKBaTHyro llOJIHTHI<y <İlOpMHpyeTC.ıl TOJlbKO B A3ep6aİi,lt)KaHe.

380 Rabil Zakulla oğlu Mehtiyev

SUMMARY

FEATURES OF SOCIAL WORK IN EXTREME CASES AND NATIONAL PRACTICE

Professional features of work of social workers with the people who faced · extreme cases during the modem period it is characterized by new positions. As a

result of it social work is constantly qualified as a profession as at the international level and also in Azerbaijan. National practice promotes adaptation to these changes, increases competeİıce of local shots, and also creates need of general scientific

attempts for the solution of conceptual tasks in this direction. So social work serves for protection of interests of special segınents of the population with special needs and is purposeful on increase of social welfare of people and proceeding from it, being a field of activity of specialized programs and pursuing·adequate policy only

is formed in Azerbaijan.