복합미래(luṭ)의 용법에 대한 고찰krindology.com/db/docs/2009_27_53-90_pms.pdf그러나...
TRANSCRIPT
-
27(2009), 5390
(lu) *
1)
__ (Adhyy) __
**
1)
. . (Adhyy)
. . .
[: , , , , , ()]
,
.
vas()
, .
, ,
,
. ,
,
.
.
.
(la) .1)
* 2009
.
** . [email protected]
1) (la) ()
. Siddhnta-kaumud . kad gamiyasi,
-
5 4 27
(lu) ()2).3)
(anadyatana-bhaviyat-kle arthe) .
,
.
,
.4)
(smnya-
bhaviyat-kale arthe) .
(smpya-kale arthe),
, (kriy-prabandha)
.
, .
.5)
smnya()
,
.
ea gacchmi( gamiymi, ? ). pte,
V.S.(1984) p. 146( 213).
2) l .
l, l .
. Robert, P.G.
& Sally, J.S.G.(1987) p. xxx ; Gune, J.A.(1978) pp. 76f .
3) lu [], []
. Periphrastic future(
, ), Simple future .
, .
4) Robert, P.G. & Sally, J.S.G.(1987) p. 274( 16.2) ; Gune, J.A.(1978)
p. 76 ; Meenakshi, K.(1983) pp. 169f ; Whitney, W.D.(2005) p.
335(942.a) ; Speijer, J.S.(2006) pp. 259f(341) .
5) 3) . Speijer
Sanskrit syntax 260(341*) .
-
(lu) 5 5
,
.
.
,
.
(-t) as
6)
. 3(prathamapurua)
as . 3
,
.
(Adhyy)
,
.
.
6) .
12 ,
, (kart) as (la)
.( = + (t/ it) + as )
as Parasmaipada,
tmanepada .
as (li)
Withney(2005) p. 336(944.c) .
3 , as (: -t, :
-trau, : -tra) .
-
5 6 27
.
( ) [
](anadyatana( vastana) bhaviyat-kle lu)
.
.
(be ) ,
.7)
.
anvgant yajapatir vo atra(Vjasameyi-Sahit, 18.59; Taittirya
-Sahit, 5.7.7): .
anvgant yajamna svasti(Atharva-Veda, 6.123):
. 8)
.
, 30
.9)
as tmanepada()
. prayoktsmi(
) 14.6.2.3 prayoktse . 11.5.1.11
ayitsi( ) ayitse .10)
.
7) Whitney(2005) p. 337( 946) .
8) Macdonell, A.A.(2007) p. 387 .
9) Whitney(2005) p. 337( 946).
10) Whitney(2005) p. 337( 947.a).
-
(lu) 5 7
, 3.176.20 . bhyo dra
tavsmi( )
tava . Ngnanda kas trt
tava putraka(! ?)
trt()
.11)
.
, 3 as .
vaktsti(), bhettsti(), pravaktsti() 3
as .
na tveha vaktsti( . Mhbh.,
3.250.2)
na ca vas tasya bhettsti( .
Mhbh., 7.50.20)
nnya pravaktsti( . Mhbh., 12.30
8.23).
, 12 as . aha dra
brahmaloke sadeti( . Mhbh.,
1.11.17) 1 (aha) as
(asmi) (dra) . as
.
vydhas tva bhavit( . Mhbh., 3.294.32)
hantha gadaybhyetya duryodhanam amaraam(
. Mhbh., 5.73.13).
11) Speijer(2006) p. 259(340, Rem. 3) .
-
5 8 27
, as . aha
manye prvam eko smi gant(
. Mhbh., 1.88.17)
gantsmi , as
, asmi gant .
, as
. pratigraht tm asmi( . Mhbh.,
1.42.7)12) as (tm)
. kuruva kart hy asi ntra saayo( !
. 7.61.18 as hi .
, (-tr) ,
. .
gantr( . Garua-Pura, 2.4.84)
ek janayit putram([]
. R., 1.38.8).
, . yady
ahatvay vai dharit balt, ayit tva hata sakhye
( ,
. R., 3.56.5)13) dharit dh(
) .
12) Whitney(2005) p. 336(943.b) .
13) Speijer(2006) p. 258(340, Rem. 1, 2) .
-
(lu) 5 9
. (Adhyy)
3.1. (P., 3.3.15)
.
vas()
.
.
iya nu kad gamiyati(
?) iya nu kad gant(
?) .
1) (pada)
[ .]
(anadyatane lu//)
2) Kika (Vtti)14)
[]
[] .15)
(bhaviyad-anadyatane 'rthe varttamnd dhtor lu pratyayo bha
14) Vasu, . Ch. Ed., & trans.(1988) The Ashdhyy of Pini
.
15) Kauabhaa (Lakrrthaniraya) []
. [] [
]. anadyatane
lu( [ ])
. vo bhavit( )
.(lu-artham ha/ vo bhviny arthaiti/ anadyatane
bhvinty artha/ anadyatane lu iti strt/ yath vo bhavit ity
dau//) . Gune(1978) p. 76.
-
6 0 27
vati//)
3) Vmana Jayditya (Vrttikam, Vrtti)16)
[] .
[] [] .
. va kart( ). vo
bhokt( ). (anadyatane)
. [ ] []
. adya vo v bhaviyati(
). ,
(vastan) . iya nu kad gant, yaiva
pdau nidadhti( []
?) aya nu kad 'dhyet, ya eva anabhiyukta
( ?)17)
3.2.
3 .
(12) t(-it) as
.18) Parasmaipada()
16) Vmana and Jayditya(1969-) A commentary on Pini's grammar
.
17) bhaviyatty eva/ bhaviyad-anadyatane 'rthe varttamnd dhto lu
pratyayo bhavati/ o 'pavda/ va kart/ vo bhokt/ anadyatanaiti
bahuvrhi-nirdea/ tena vymire na bhavati/ adya vo v
bhaviyati// paridevane vastan bhaviyad-arthe vaktavy/ iya nu
kad gant, yaiva pdau nidadhti/ aya nu kad 'dhyet, ya evam
anabhiyukta//Vrtti., 3.3.15//
18) + ts. (3.1.33)
k() . k +
-
(lu) 6 1
P. .
1 ts-mi ts-va ts-ma the ts-vahe ts-mahe
2 ts-i ts-tha ts-tha ts-e ts-the tdhve
3 t trau tra t trau tra
as tmanepada . (3
) as (
), rau(), ras() .19) Parasmaipada
tmanepada .
.20)
ts + kar-ts-mi( ), kar-ts-va(
), kar-ts-ma( ). Katre, S.M.(1989) p. 189
.
19) (2.4.85) 3 (), rau(),
ras() .
. k() .
(3.1.33) k + ts + 3
. 6.4.143(e)
.
3 kar + t+ kar-t-
( ) . 3 k +
ts + rau(ras) . 1.1.55(an-ek-l
it-sarvasya) s , 7.4.51(r-i ca)
r . kar + t + rau(ras)
kar-t-rau(ras)( , )
. ibid., p. 179 .
20) tmanepada 1 (the) ts + te, 2
(tdhve) ts + dhve .
-
6 2 27
3.2.1. (12 , P., 3.1.33)
.
tsi . tsi
ts i . i
(anubandha,
)21) (ts)
.
man() sagam() 3
,
mant( ) sagant(
) .
.22)
1)
() () [] sya, [
] tsi.
(sya-ts -lo//)
2)
21) (anubandha, )
, .
it( )
. anubandh(. )
.
(prakti), (pratyaya),
(gama), (dea, , s
) .
. Bevasthali, G.V.(1967)
pp. 1f.
22) (2005) p. 27 .
-
(lu) 6 3
[ ] [
] . [ ]
(yath-sakhya) sya tsi
[] .
(-rpam utsnubandha smnyam ekam eva/ tasmin lui ca
parato dhtor yath-sakhya-sya-ts pratyayau bhavata //)
3)
[ ] [
] . [ ]
sya tsi. kariyati(,
), akariyat(, ), va kart(
, ). [ tsi] i [
] .23) mant(
), sagant( ).24)
3.2.2. (3 , P., 2.4.85)
12 as
3 (), rau(), ras() Parasmaipada
tmanepada
23) i (anubandha) ,
(pratyaya) (gama num) .
, kui ku t, tum, tavya, kuit,
kuitum, kuitavya, ku(P., 7.1.58) .
(Kik) tsi ts i
. Bevasthali, G.V.(1967) pp. 51f.
24) -rpam utsnubandha smnyam ekam eva/ tasmin lui ca
parato dhtor yath-sakhya sya-ts pratyayau bhavata/
kariyati/ akariyat/ va kart/ idit-karaam
anunsikalopa-pratiedha-artham/ mant/ sagant//Vrtti., 3.1.33//
-
6 4 27
.
1)
3 [] , rau, ras.
(lua prathamasya -rau-rasa//)
2)
3 [] Parasmaipada tmanepada
, rau, ras.
.
(lu-deasya prathama-puruasya parasmaipadsytmanepadasya
ca rau rasety ete de bhavanti yathsakhyam//)
3)
3 [] Parasmaipada tmanepada
, rau, ras. . kart(
), kartrau( ), kartra(
). tmanepada adhyet( ), adhyetrau(
), adhyetra( ). 3
? [12] va kartsi( ), vo
'dhyetse( )[ .]25)
3.2.3. kp (P., 1.3.93)
kp() ,
Parasmaipada
25) lu-deasya prathamapuruasya prasmaipadasya tmanepadasya ca
yathkramam rau ras ity ete de bhavanti/ kart, kartrau,
kartra/ tmanepadasya adhyet, adhyetrau, adhyetra/
prathamasya iti kim/ va kartsi/ vo 'dhyetse//Vrtti., 2.4.85//
-
(lu) 6 5
. kalpt( ), kalptrau
( ), kalpatra( )
.
1)
kp [ .]
(lui ca kpa//)
2)
kp (sya) (san)
, Parasmaipada [] .
(lui ca sya-sano ca kpe parasmaipada v bhavati//)
3)
[ (P., 1.3.92) ] vt()
[ kp ]
, (Parasmaipada tmanepada)
. ca()
[ ]
(anukarartha) .
. ca
[]
. [] kp
,
Parasmaipada [] . [] kalpt(
), kalptrau( ), kalpatra(
), [] kalpasyati( ), []
akalpsyat( ), [] cikpsati(
). [tmanepada ] kalit, []
kalpiyate, [] akalpiyata, [] cikalpiate.26)
26) vtditvd eva sya-sanor vikalpa siddho lui vidhyate/ ca-kras
tarhi sya-sanor anukarartho na vaktavya, eva tarhi iya
-
6 6 27
3.3. (P., 8.1.29)
, []
(tia-tia) (8.1.28)
. , .
va kart( ) kart(
) .
1)
[ ] [
] .
(na lu//)
2)
[] [] .
[ ] [
] .
(prvetiprasakte pratiedha rabhyate/ lu-anta nnudtta
bhavati//)
3)
[] [] .
[ ] [
] . va kart(
), va kartrau( ), msena kartra
( ). 6.1.186 []
( (tsi) )
prpti prv prpti bdheta, tasmc ca-kra sya-sanor
anukarartha kriyate/ lui ca sya-sano ca kpe parasmaipada
v bhavati/ kalpt, kalptrau, kalptra/ kalpsyati/ akalpsyat/
cikpsati/ kalpit/ kalpiyate/ akalpiyata/ cikalpiate//Vrtti., 1.3.93//
-
(lu) 6 7
(lasrvadhtuka27)) ,
(ts) (3.1.328)).
(i)29) ,
(6.1. 16130)).31)
3.4.
3.4.1. Kipra() (P., 3.3.133)
3.3.133 135-138
. kipra()
. kipra
ghra, u, tvarita . kipram
,
27) (srvadhtuka) (ti) []
.(ti-it-srvadhtukam, P., 3.4.113) dea
(), vikaraa(
), kt(1 , 1 ), sup(), ti(
) . kt
, kt (srvadhtuka)
. Cf. Bevasthali, G.V.(1967) p. 154.
28) [ ]
.(dy-udtta-ca)
29) [] i.(aco nty-di i.
P., 1.1.64)
30)
.(anudttasya ca yatrodtta-lopa)
31) prvetiprasakte pratiedha rabhyate/ lu-anta nnudtta
bhavati/ va kart/ va kartrau/ msena kartra/ tse parasya
la-srvadhtukasya anudttatve sati sarva-tsir eva udtta/ yatra tu
i-lopa, tatra udtta-nivtti-svaro bhavati//Vrtti., 8.1.29//
-
6 8 27
gamiyati( ) adhyeymahe( )
. kipram adhyetsma
.
1)
kipra() [
.]
(kipra-vacane //)
2)
kipra ,
.
(kipra-vacana upapade asy gamyamny dhto
pratyayo bhavati//)
3)
. [], kipra
, []
. []
(bhtavac ca, P., 3.3.132) . updhyya
cet kipram gamiyati, kipra vykaraam adhyeymahe(
, )
vacana( ) . kipram
adhyeymahe( ).32)
32) asym ity eva/ kipra-vacana upapade asy
gamyamny dhto pratyayo bhavati/ bhtavac ca ity asya
ayam apavda/ updhyya cet kipram gamiyati, kipra
vykaraam adhyeymahe/ vacana-grahaa paryya-artham/
kipram, ghram, u, tvaritam, adhyeymahe/ na iti vaktavye
-grahaa luo 'pi viaye yath syt/ va kipram
adhyeyamahe//Vrtti., 3.3.133//
-
(lu) 6 9
3.4.2. (P., 3.3.135)
(la)
. ,
.
,
.
(adhyait, ) (adhypipat) .
(adhyet) (adhypayiyati)
.
(dhatta, ayajata, adatta, )
(dhita, ayaa, adita) .
(dht, ya, dt) (dhsyate, yakyate, dsyate)
.
1)
(kriy-prabandha) [] (sm
pya) [ ] (anadyatana)
[] .
(na anadyatanavat kriy-prabandha-smpyayo//)
2)
[] [ ]
[]
.
(anadyatanavat pratyaya-vidhir na bhavati kriy-prabandhe smpye
ca gamyamne//)
-
7 0 27
3)
. []
. [], [] [
] []
.
(statyena anuhna) .
(tuyajtyena avyavadhna)
. [ .] yvaj jva bham annam
adt( . ), bham
anna dsyati( . ), yvaj jva
putrn adhypipat( .
), yvaj jvam adhypayiyati( .
). . yeya paura-msy atikrnt,
etasym updhyyo 'gnndhita, somenyaa, gm adita(
, , . )
yeyam amvsygmin, etasym updhyyo 'gnndhsyate, somena
yakyate, sa g dsyate( ,
, . ) [ena avyava
[ ] [] (na anadyatana)]
[ ]
.33)
33) bhtnadyatane bhaviyadanadyatane ca la-luau vihitau, au r
aya pratieca vi anadyatanavat pratyaya-vidhir na bhavati
kriy-prabandhe smpye ca gamyamne/ kriy atane ca
statyennuhnam/ kln a-lua tulyajtyenvyavadhnam/
yvaj jva bham annam adt/ bham anna dsyati/ yvaj jva
putrn adhypipat/ yvaj jvam adhypayiyati/ smpye ka lv api
yeya paura-msy atikrnt, etasym updhyyo 'gnndhita,
somenyaa, gm adita/ yeyam amvsygmin, etasym updhyyo
'gnndhsyate, somena yakyate, sa g dsyate/ dvau pratieca
u yath prptasya abhyanujpanya//Vrtti., 3.3.135//
-
(lu) 7 1
3.4.3. (avara) 34)
(P., 3.3.136)
, , (avara)
,
.
bhoktsmahe(
), ptsma( )
(bhokymahe, psyma) .
.
adhyaimahi( ), abhujmahi
( ), apibma( ) .
,
, (avara)
.
, avara ,
,
(adhyaimahi, abhujmahi, apibma) .
,
avara , ,
niravadhika( , , )
34) avara() para() ,
. avara
,
. para
,
.
-
7 2 27
, (bhoktsmahe, ptsma)
.
,
, avara para() ,
(bhoktsmahe, ptsma) . P.,
3.1.138 para
.
1)
(avara)
[.]
(bhaviyati maryd-vacane 'varasmin//)
2)
[
]() .
(bhaviyati kle maryd-vacane 'varasmin pravibhge 'nadyatan
avat pratyaya-vidhir na bhavati//)
3)
[ ] []
(na anadyatana) [] . []
, []
.
[
] . yo 'yam adhv gantavya -pa
liputrt, tasya yad avara kaumby, tatra dvir-odana bhoky
mahe, tatra saktn psyma( ,
[] []
. (saktu) ). [
] ? [ .] yo 'yam adhv gata -
-
(lu) 7 3
paliputrt, tasya yad avara kaumby, tatra yukt adhyaimahi,
tatra dvir-odanam abhujmahi, tatra saktn apibma(
, []
, [] ,
). [
] ? [ .] yo 'yam adhv niravadhiko
gantavya, tasya yad avara kaumby, tatra dvir-odana bhokt
smahe, saktn ptsma( ,
, []
. ). [
] ? [ .] yo 'yam adhv gantavya
-paliputrt, tasya yat param kaumby, tatra dvir-odana bho
ktsmahe, tatra saktn ptsma(
, [
] . ).
.
. [] .35)
35) nnadyatanavat iti vartate/ akriya-prabandha-artham, asmpyrtha
ca vacanam/ bhaviyati kle maryd-vacane saty avarasmin
pravibhge 'nadyatanavat pratyaya-vidhir na bhavati/ yo 'yam adhv
gantavya -paliputrt, tasya yad avara kaumby, tatra
dvir-odana bhokymahe, tatra saktn psyma/ bhaviyati iti kim/
yo 'yama dhv gata -paliputrt, tasya yad avara kaumby,
tatra yukt adhyaimahi, tatra dvir-odanam abhujmahi, tatra saktn
apibma/ maryd-vacane iti kim/ yo 'yam adhv niravadhiko
gantavya, tasya yad avara kaumby, tatra dvir-odana
bhoktsmahe, saktn ptsma/ avarasmin iti kim/ yo 'yam adhv
gantavya -paliputrt, tasya yat param kaumby, tatra
dvir-odana bhoktsmahe, tatra saktn ptsma/ iha stre dea-kt
maryd, uttaratra kla-kt/ tatra ca viea vakyati//Vrtti.,
3.3.136//
-
7 4 27
3.4.4. (P.,
3.3.137)
3.3.137 138
.
,
(avara)
. ,
[] agrahyaa
(adhetsmahe, bhoktsmahe) (adhyeymahe,
bhokymahe) .
.
1)
(aho) (rtra) , (kla-
vibhga) [ .]
(kla-vihbhge ca an-aho-rtrm//)
2)
, [ ]
[] ,
[ ]()
.
(kla-maryd-vibhge saty avarsmin pravibhge bhaviyati kle
'nadyatanavat pratyaya-vidhir na bhavati, na ced aho- rtra-samba
ndh vibhgas te ca vibhge pratiedha//)
3)
[] [] .
-
(lu) 7 5
, [ ]
[] ,
[ ] .
[ ]
. (yoga-
vibhga) . yo 'ya savatsara gm, ta
tra yad avaram grahyay, tatra yukt adhyeymahe, tatraudan
a bhokymahe( , [] agrahyaa(
), .
). [] . [
.] yo 'ya vatsaro 'tta, tasya yad avaram grahyay, tatra
yukt adhyaimahi, tatraudanam abhujamahi( ,
agrahyaa .
). , . [
.] yo 'ya niravadhika kla gm, tasya yad avaram
grahyay, tatra yukt adhyetsmahe, tatraudana bhoktsmahe
( , agrahyaa,
. ).
. (para) [ ]
. ? . yo
'ya msa gm, tasya yo 'vara paca-daa-rtra(
, 15 ), [] yo 'ya triad-rtra gm, tasya
yo 'varo 'rdha-msa( 30 , [
]), [] yo 'ya triad-aho-rtra gm, tasya yo 'vara
paca-daa-rtra, tatra yukt adhyetsamahe, tatra saktn ptsma
( 30 , 15 ,
. ). [ ]
[
] .36)
36) bhaviyati maryd-vacane 'varasmin iti vartate/
kla-maryd-vibhge saty avarsmin pravibhge bhaviyati kle
'nadyatanavat pratyaya-vidhir na bhavati, na ced
aho-rtra-sambandh vibhga, tais te ca vibhge pratiedha/
prveaiva siddhe vacanam idam aho-rtra-niedha-artham/
-
7 6 27
3.5. (P., 3.1.138)
,
(para) .
.
, , ,
.
.
1)
(para) [ ]
. (parasmin vibh//)
2)
, [ ]
[] ,
[ ]()
.
yoga-vibhga uttarrtha/ yo 'ya savatsara gm, tatra yad
avaram grahyay, tatra yukt adhyeymahe, tatraudana
bhokymahe/ bhaviyati ity eva/ yo 'ya vatsaro 'tta, tasya yad
avaram grahyay, tatra yukt adhyaimahi, tatraudanam
abhujamahi/ mary-dvacane ity eva/ yo 'ya niravadhika kla
gm, tasya yad avaram grahyay, tatra yukt adhyetsmahe,
tatraudana bhoktsmahe/ avarasmin ity eva/ parasmin vibh
vakyati/ aho-rtrm iti kim/ trividham udharaam/ yo 'ya msa
gm, tasya yo 'vara paca-daa-rtra, yo 'ya triad-rtra
gm, tasya yo 'varo 'rdha-msa, yo 'ya triad-aho-rtra
gm, tasya yo 'vara pacadaa-rtra, tatra yukt adhyetsamahe,
tatra saktn ptsma/ sarvath aho-rtra-spare pratiedha//Vrtti.,
3.3.137//
-
(lu) 7 7
(kla-maryd-vibhge sati bhaviyati kle parasmin pravibhge
vibh anadyatanavat pratiya-vidhir na bhavati, na ced aho-rtra-
sambandh pravibhga//)
3)
[ ] , ,
. , [ ]
[] [] ,
[ ]()
.
. [
] . [
] . yo 'ya savatsara gm, tasya
yat param grahyay tatra yukt adhyeymahe( adhyetsmahe),
tatra saktn psyma( tatra saktn ptsma)( ,
agrahyaa, .
).
. [ .] yo 'ya triad-rtra gm, tasya
ya para pacadaa-rtra, tatra yukt adhyetsmahe, tatra saktn
ptsma( 30 , 15 ,
.
). . [ .] yo 'ya savatsaro
'tta, tasya yat param grahyay, tatra yukt adhyaimahi, tatrau
danam abhujmahi( , agrahyaa,
, ).
. [ .]
yo 'ya savatsaro niravadhika kla agm, tasya yat param
grahyay, tatra yukt adhyetsmahe, tatra saktn ptsma(
, agrahyaa,
.
). . [ .] yo 'yam adhv
gantavya -paliputrt, tasya yat para kaumby, tatra yukt
adhyetsmahe, odana bhoktsmahe(
-
7 8 27
,
, ).
[ ]
.37)
.
4.1.
.
prtar(), vas( ), prabhte(, ), a-
man(6 ) .38) ,
37) bhaviyati maryd-vacane kla-vibhge ca an-aho-rtrm iti
sarvam anuvartate/ kla-maryd-vibhge sati bhaviyati kle
parasmin pravibhge vibh anadyatanavat pratyaya-vidhir na
bhavati, na ced aho-rtra-sambandh pravibhga/ avarasmin varja
prvam anuvartate/ avarasmin prvea pratiedha ukta, samprati
parasminn aprpta eva vikalpa ucyate/ yo 'ya savatsarpta eva
vikalpa t param grahyay tatra yukt adhyeymahe,
adhyetsmahe, tatra saktn psyma, tatra saktn ptsma/
an-aho-rtrm ity eva/amprati parasminn aprpta eva vikalpa
ucyate/ yo 'ya savatsarpta eva vikalpa t param grahyay
tatra yukt/ bhaviyati ity eva/amprati pminn aprpta eva vikalpa
ucyate/ yo 'ya savatsarpta eva vikalpa t param grahyay
tatra y/ maryd-vacane ity eva/amprati pminn aprptaryd-vacane
ity eva/amprati pminn aprptaryd-vacane ity eva/amprati pminn
aprptaryd-vacane ity / kla-vibhge ity eva/ yo 'yam adhv
gantavya -paliputrt, tasya yat para kaumby, tatra yukt
adhyetsmahe, odana bhoktsmahe/ iti sarvatra anadyatanavat
pratyay udhry//Vrtti., 3.3.138//
-
(lu) 7 9
a-msn(6
) (ayit)
ekham( ) (jgariyati) .
ayit hy ea a-msn ekha jgariyati(R., 6.61.28):
6 , .
.
sudhanvna ca m caiva prtar drasi sagatau(Mhbh., 5.35.
9): .
iha rma prabhte vo bhaviteti matir mama(Mhbh., 5.175.13):
.
vas tu gantsi ta dea vasdya saha mantribhi(R., 2.90.23):
(citraka) . [
] .
yauvarjye niyoktsmi prta purua-pugavam(R., 2.2.12):
.
vo nihantsmi rma lokasya payata(R., 6.93.5):
[] .
4.2. ( ) (
)
. ()
, ()
.
38) Meenakshi(1983) p. 169.
-
8 0 27
.
, na bubhat
.
iyasyiyavttes tu na kantavya bubhat(Mhbh., 1.79. 9):
.
upetsth
.
khalu nv aha vaivnara vedbhydhatta samidha upetstheti
(B., 10.6.1.3): .
. [] .
.
nakir asya sahantya paryet kayasya cit, vjo asti ravyya(v.,
1.27.8):
. .
sa gant gomati vraje(v., 1.86.3):
.
tva soma tankdbhyo dveobhyo 'nyaktebhya uru yantsi(B.,
3.6.3.7): ! []
.
abhisasra didkitra(B., 12.8.3.7):
.
agni e pda vakt(Ch. Up., 4.6.1): []
.
eteunmlitra kapiketanena(Kirtrjunya, 3.22):
.39)
-
(lu) 8 1
khinna khinna ikhariu pada nyasya gantsi yatra (Meghadhta,
1.13):
[] .
4.3. ( )
.
, anuvaktsmi
.
smidhenr ancya bryd udayanya evto 'nuvaktsmti(B., 9.
4.4.16): [ ]
[] (udayanya)
. [ ] .
. ,
gopt yotsye
.
aham eva dhanupir gopt samaramrdhani, yvat prn
dharymi tvad yotsye nicarai(R., 1.20.5):
. ,
.
. ,
39) pte(1984) p. 146 .
-
8 2 27
()
.
hantsmi tv sahmtya saputra-jti-bndhavam, nirudvigns
trayo lok bhaviyanti hate tvayi(R., 6.41.79): ,
, , . []
.
.
ea vai yajmnasya loka etsmi(Ch. Up., 2.24.5): !
.
suyodhanam ima ppa hantsmi gaday yudhi(Mhbh., 2.68.28):
[] .
dusanasya rudhira ptsmi mgar iva(Mhbh., 2.68.29):
.
yauvarjyena yoktsmi prta purua-pugavam(R., 2.2.12):
(Rma) .
ki krya brta bhavat bhaya nayitsmi va(R., 7. 61.1):
. ?
.
any sahito gatv yoddh 'ha tair nicarai(R., 1.20.3):
.
4.4. ()
,
. ,
(bhavit gantsmi)
. ,
-
(lu) 8 3
.
yarhi vva vo mayrtho bhavit tarhy eva vo 'ham punar gant
smti(Aitareya Brhmaa, 1.27.1):
, .
(bhavit)
(vakyati) .
so 'syayadi vakyati, tasypi bhavit mtyu(Kathsaritsgara,
28.131): , .
. ,
(pravaktsi) (vimokyase)
.
yad tasmai kathm im, pupadanta pravaktsi tad pd
vimokyase(Kathsaritsgara, 1.60): ()!
, .
.40)
.
ata ced anyath kart dhrtarro 'nupyavit anta nna kari
ymi katriy janrdana(Mhbh., 5.81.53):
,
. !
a-rkasam ima loka kartsmi niitai arai na cec charaam
abhyei tm dya tu maithil(R., 6.41.67): (
40) Speijer, J.S.(2006) p. 260( 341*) .
-
8 4 27
) [] , [] ,
.
yad dra bhmasena rathastha gadhasta krodha- via
vamanta durmaraa pava bhmavega tad yuddha
dhrtarro 'nvatapsyat(Mhbh., 5.47.14): ,
, , []
, (Duryodhana) [
] .
4.5. .
. ,
kad() vad()
(vdayit) .
aya tu komalgrabhis tantrr agulibhi span, kad vdayit
v veda-vedga-praga(Bhatkathaslokasamgraha, 17. 135):
(lute) ?
.
ko hant lavaa vr kasya sa vidhyatm(R., 7.62.8):
! ?
.
na jne ytras tava ripava kena ca path(Bhojarjakavivarga, 55):
. ?
-
(lu) 8 5
.
,
.
,
.
,
.
, .
,
. . P.,
3.3.15 (anadyatana)
, P., 3.1.135
.
.
(kriy-prabandha) (smpya)
.
,
.
.
,
.
.
,
-
8 6 27
. 10
.
, .
.
vas()
.
P.,
3.3.133
.
.
,
.
, ,
.
.
. ,
.
,
. ,
. ,
.
, .
,
.
-
(lu) 8 7
. . ,
. ,
.
Ch. Up. Chndogya Upanad
Mhbh. Mahbhrata
P. Adhyy
R. Rmyaa
v. g Veda
B. atapatha Brhmaa
pte, V.S.(1984). Sanskrit Composition(the student's guide to),
24th ed., Varanasi, Chowkhamba Sanskrit Series Office.
Bevasthali, G.V.(1967). Anubandhas of Pini, Poona, University of
Poona.
Gune, J.A.(1978). The meaning of Tenses and Moods, Pune, M. S.
Latkar at SMS Letter Press.
Kale. M.R.(1993). The Meghadta of Klidsa, Delhi, Motilal
Banarsidass Publishers.
Katre. S.M.
-
8 8 27
1967 Dictonary of Pini, Poona, Deccan College.
1989 Adhyy of Pini, Delhi, Motilal Banarsidass.
Macdonell, A.A.(2007). Vedic Grammar, Delhi, Munshiram
Manoharlal Publishers.
Meenakshi, K.(1983). Epic Syntax, Delhi, Meharchand
Lachhmandas.
Robert, P.G. & Sally, J.S.G.(1987). Devavpraveik : an
introduction to the Sanskrit language, Berkeley,
University of California.
Speijer, J.S.(2006). Sanskrit syntax, Delhi, Motilal Banarsidass
Publishers Private Limited.
Sukthankar & Belvalkar, ed.,(1937-1964). Mahbhrata-Sahit,
Vol.1-13, Poona.
Vlmki(2004). Rmyaa, Arya, R.P., Ed., Delhi, Parimal
Publications.
Vmana & Jayditya(1969-). Kika: A commentary on Pini's
grammar, Sharma, A. & Deshpande, K. & Padhye, D.G.,
ed., Hyderabad, Osmania University, Sanskrit Academy.
Vasu, .Ch., ed. & trans.(1988). The Ashdhyy of Pini, Delhi,
Motilal Banarsidass.
Whitney, W.D.(2005). Sanskrit Grammar, 5th ed., Delhi, Motilal
Banarasidass.
(2005). , , .
-
(lu) 8 9
Abstract
The Use of the Periphrastic Future(lu):
According to Adhyy
Park, Moon Seong
(The Catholic University of Korea)
Sanskrit has several ways of expressing future time.
The simplest, which may be used to indicate immediate
future, is simply to use the present indicative(la). On the
other hand, for more general expression of future time,
Sanskrit has two distinct verbal conjugation, namely the
periphrastic future(lu) and the simple future().
The periphrastic future is far less frequently used. It is
used to express something that is going to happen not
to-day(anadyatana-bhaviyat-kle arthe). It denotes action
that will take place at some more or less definite time or
occasion in the future, but not of to-day.
On the other hand, the simple future is used to express
something that is going to happen in general future
time(smnya-bhaviyat-kale arthe). It denotes generally
uninterrupted action(kriy-prabandha), indefinite future
time, and proximity time(smpya-kale arthe) that of the
speaker.
As the term smnya(general) is meant, the simple
future could be used to denote any indefinite future action.
So it is used more frequently than others. In the most of
time, a reader meets the simple future in sanskrit sentences.
While the periphrastic future use begins in Veda, and it
grows in the common in Brhmaas and Epics, but it is
-
9 0 27
nowhere nearly so frequent as the simple future. And then
it is so difficult that quotes from classical sanskrit.
But as it could be understood in directions of
Adhyy and various quotable examples from Veda,
Brhmaas, and Epics, the periphrastic future was used to
as the proper role in the sentence. So a reader could infer
from the sentence that the speaker's standpoint on the
future action, as below.
Firstly, there is a gap between the time-point of a
speaker's utterance and the action expressed by the
periphrastic future.
Secondly, there is a high possibility thatthe action,
which is expressed by the periphrastic future, can be
realized.
Thirdly, if the speaker and the subject are the same
person, in many cases, it indicates a strong will that the
speaker will do the action expressed by the periphrastic
future. Hence when a speaker swears to do an action,
periphrastic future is employed.
Key words : the periphrastic future(lu), the simple future(),
today(adyatana), tomorrow(vas), future, boundary.
: 2009 6 26
: 2009 7 308 10
: 2009 8 13
/ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /CropGrayImages true /GrayImageMinResolution 300 /GrayImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 300 /GrayImageDepth -1 /GrayImageMinDownsampleDepth 2 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /CropMonoImages true /MonoImageMinResolution 1200 /MonoImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 1200 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /CheckCompliance [ /None ] /PDFX1aCheck false /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError true /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox true /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile () /PDFXOutputConditionIdentifier () /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName () /PDFXTrapped /False
/Description > /Namespace [ (Adobe) (Common) (1.0) ] /OtherNamespaces [ > /FormElements false /GenerateStructure true /IncludeBookmarks false /IncludeHyperlinks false /IncludeInteractive false /IncludeLayers false /IncludeProfiles true /MultimediaHandling /UseObjectSettings /Namespace [ (Adobe) (CreativeSuite) (2.0) ] /PDFXOutputIntentProfileSelector /NA /PreserveEditing true /UntaggedCMYKHandling /LeaveUntagged /UntaggedRGBHandling /LeaveUntagged /UseDocumentBleed false >> ]>> setdistillerparams> setpagedevice