lubrication engineers yaĞ analİz...
TRANSCRIPT
www.leturkey.com
Lubrication Engineers YAĞ ANALİZ PROGRAMI
Spektrografik analize ve gelişmiş laboratuvar yöntemlerine dayanan yağ analizlerimiz ile ekipmanların ömrünü ve verimliliğini arttırarak, bakım masraflarını
ve zaman kaybını azaltarak önemli tasarruf ve kazançlar elde edebilirsiniz • Yağ değişim aralığını güvenle arttırın. Yağ analizi sayesinde yağları güvenle daha uzun süre kullanın, bakım masraflarını azaltın.
• Sorunları başlangıç safhasında iken erken teşhis edin, sonradan pahalıya mal olabilecek büyük arızaları önleyin. Ekipmanın ömrünü azaltan veya dağılmasına sebep olan yağ kirleticilerini, aşınma metallerini, antifriz sızıntılarını veya yakıtın yağa karışmasını analizler ile belirleyip önüne geçebilirsiniz.
• Ekipmandan en üstün verimi alın ve ömrünü uzatın. Yağın temizlik seviyesini ve filtreleme etkinliğini gözlemleyerek ekipmandan güvenle en büyük verimi isteyin, maksimum kar geri dönüşümü sağlayın ve erken ekipman değişiminin önüne geçin.
• Ekipman güvenilirliğini arttırın. Analizlerin sağladığı güvene dayanarak ekipmanları daha uzun süre hizmette bulundurun, üretimi ve kazancı arttırın.
• Ekipmanın satış fiyatını arttırın. Analizleri muntazam şekilde kayıt edilmiş ekipmanın satış fiyatı daha yüksektir.
YAĞ ANALİZİ - GENEL BİLGİLER Önleyici(Proaktif) bakımda yağların muntazam şekilde belirli zamanlarda(periyotlarda) analize alınması ile ekipmanın durumu takip edilir ve yağ değişim aralığı güvenli şekilde arttırılır. Analizler ile ekipmandaki aşınma süreçlerini izleyerek, her ekipmanın maksimum faydalı ömrü ve çalışabilirliği elde edilebilir. Ayrıca analizler sayesinde yağın ekipmana etkin koruma ve yağlama sağlayabilecek düzeyde olup olmadığı gözlemlenerek yağın hizmete devam etmesi veya değiştirilmesi gereği hakkında doğru karar verilebilir.
Yağ fiyatlarının, bakım işçiliğinin, yedek parça masraflarının ve atık yağ geri dönüşüm masraflarının devamlı olarak artması yüzünden ekipmanın güvenli ve uzun yağ değiştirme aralıkları içinde çalışması işletmenin karlılığı için bir şarttır. Genelde yağ analizi yağın durumunu, aşırı aşınan parçaları, yatakların-rulmanların azalmış ömrünü, arızalı subapları, antifriz sızıntılarını, kötü motor ayarını, kötü yakıt enjeksiyonunu, dıştan içe sızan kirleticileri, yalnış yağ ilavelerini ve başka birçok sorunu belli eder. Kullanılan yağın içindeki metal parçacıkların sayısı bakım ekibine ekipmanın sağlığı hakkında kıymetli bilgiler verir. Muntazam ve aynı çalışma süreleri sonunda yapılan analiz verilerine dayanarak kısa veya orta vadede ortaya çıkabilecek ekipman sorunları hakkında uyararak, bakımların önceden planlanıp üretimin an az aksamasını sağlayacak şekilde yapılmasını sağlar.
Standart periyodik Yağ Analizleri üç gruptan oluşur 1) Yağın içerdiği maddelerin Spektroskopik ölçümü 2) Yağın fiziksel özelliklerinin ölçümü, Viskozite, TAN, TBN, vs 3) Analiz raporu ve yorumlar
Lubrication Engineers YAĞ ANALİZ PROGRAMI
www.leturkey.com
1) Yağın içerdiği maddeler 1-1) Metal aşınma parçacıkları: Demir(Fe), Kurşun(Pb), Bakır(Cu), Krom(Cr), Molibden(Mo), Alüminyum(Al), Nikel(Ni), Gümüş(Ag), Çinko(Zn), vs. Bu metaller yüzeylerin aşınmasından meydana gelir(tablo). Aynı çalışma süreleri sonunda yapılan ve birbirini izleyen analizlerde metal parçacıkların sayısı bir artış gösteriyor ise ekipmanın belirli bir parçasında aşınmanın hızlanması söz konusudur.
Aşınma Metalleri ve Kirleticiler
Kaynak
DEMİR(Fe) Silindir, dişli, rulman, gövde, pas, segman,krank,gömlek,
SİLİSYUM(Si) Kirlilik, debrayaj diskleri, contalar
SODYUM(Na) Antifriz
POTASYUM(K) Antifriz
KROM(Cr) Segmanlar, contalar, yataklar, rulmanlar, miller, kaplamalar, hidrolik miller
MOLİBDEN(Mo) Segmanlar, contalar
BAKIR(Cu) Yataklar, burçlar, baskı pulları, yağ radyatörü, debrayaj diskleri, turbo ve soğutucusu
KURŞUN(Pb) Yatak yüzeyleri, yakıt katkısı
ÇİNKO(Sn) Yataklar, pistonlar, kaplamalar
NİKEL(Ni) Kompresör tüpü, çelik parçalar, valfler
GÜMÜŞ(Ag) Yataklar, kaplamalar
VANADYUM(V) Yakıt, çelik parçalar, valfler
FOSFOR(P) Fosfor alaşımlı bronz
BORON(B) Antifriz
LİTYUM(Li) Gres
ALÜMİNYUM(Al) Kirlilik, piston/yatak, pompalar, baskı pulları
TİTANYUM(Ti) Kirlilik ve boya
MANGANEZ(Mn) Döküm metal, çelik parcalar, segmanlar, gömlekler
Lubrication Engineers YAĞ ANALİZ PROGRAMI
www.leturkey.com
Yağ Katkı Maddesi Fonksiyonu
BARİYUM(Ba), Deterjan
MAGNESYUM(Mg), Deterjan, dispersiyon
KALSİYUM(Ca), Deterjan
SODYUM(Na), Deterjan, dispersiyon
ÇİNKO(Zn), Aşınmayı önleyici, Oksidasyonu önleyici
FOSFOR(P), Aşınmayı önleyici, Oksidasyonu önleyici
BORON(B), Deterjan
SİLİSYUM(Si), Köpük önleyici
MOLİBDEN(Mo), Aşınmayı önleyici
SÜLFÜR(S), Yüksek basınç EP
KURŞUN(Pb) Yüksek basınç EP
1) Yağın içerdiği maddeler 1-3) Kirleticiler: Boron(B), Sodyum(Na), Potasyum(K): Bu maddeler antifrizlerin yapımında kullanılır. Yağda bulunmaları antifrizin yağa sızdığına işarettir. Silisyum(Si-Silica): Kum, toz, ve diğer buna benzer kirleticiler “Silisyum” olarak tanımlanır. Silisyum konsentasyonunun artması hava filtresinin değişmesi gereğini gösterir
1) Yağın içerdiği maddeler 1-2) Yağ katkı maddeleri: Yağların ekipmanı koruyucu ve yağlayıcı özelliklerini kuvvetlendiren katkı maddelerinin(tablo) yağdaki oranı çok önemli bir faktör olduğu için tüm analizlerde ölçülür ve kullanılmamış yağın değerleri ile kıyaslanır. Katkı maddelerinin konsentrasyonunun azalması yağın performansının azaldığını gösterir. Yağ ilavesi veya yağ değişimi gerekebilir.
Lubrication Engineers YAĞ ANALİZ PROGRAMI
www.leturkey.com
1-3) Kirleticiler(devam):
Yakıt (Motorlarda) Yanmamış yakıtın segmanlar üstünden kartıra inip yağ ile karışması birçok motorda meydana gelir. Yakıt yağın yağlayıcı özelliklerini azaltır ve yakıt enjektörlerinde veya pompasında bir sorun olduğunu gösterir veya tıkanmış hava filtrelerine bir işarettir. Yağ analizi yapılmadan uzun yağ değiştirme aralıkları ve motorun ayarsız veya arızalı çalışması yağdaki yakıt oranının istenmeyen seviyelere varmasına sebep olabilir. Kurum (Motorlarda) Yanmanın doğal ve istenmeyen bir yan ürünüdür. Eksik yanma sonucu oluşan karbondan veya oksidasyona/ nitrasyona uğramış yağdan meydana gelebilir. Soğuk havada başlatmalar, sık dur-kalk şartları kurum oluşumunu arttırır. Uzun yağ değişim aralıkları veya kötü yanma, yağın içinde yüksek kurum oranlarına yol açarak motoru ve yağı olumsuz şekilde etkiler. Kurum diğer yanma ürünlerine karışarak motorun her tarafını kirletir. Yatak aşınmasının en önemli sebeplerinden olan kurum aynı zamanda segmanların sızdırmazlığını aksi yönde etkileyerek yağ eksilmesine yol açar. Su Su zararlı bir maddedir ve sistemde kesinlikle istenmez. Viskoziteyi azaltarak yağ filminin kuvvetini azaltır ve aşınmayı arttırır. Aynı zamanda yağın oksidasyona uğramasını, içinde asitlerin oluşmasını ve ekipmanın korozyonuna ve paslanmasına yol açar. Soğutma sisteminin sızıntılarından, sık duruşlarda meydana gelen kondensasyonlardan, soğuk çalıştırmada, kartırın yetersiz havalandırmasından veya suyun dışarıdan sisteme girmesinden kaynaklanır.
Lubrication Engineers YAĞ ANALİZ PROGRAMI
www.leturkey.com
İYİ KÖTÜ
2) Yağın fiziksel özellikleri Viskozite Viskozite yağın akmaya direncini belirler. Redüktör yağları genelde kalın(yüksek viskoziteli), hidrolik yağları ise düşük viskoziteli olur(ince). Metal yüzeylerin aşınmasını önleyen ve sürtünmeyi azaltan en önemli faktörlerden olan yağ filminin kalınlığı doğrudan viskozitesine bağlı olduğu için, viskozitenin ekipman üreticisinin talep ettiği değerde(ISO VG) olması şarttır. Viskozitenin zamanla değişmesi yağın oksidayon derecesinin ve kirliliğinin bir göstergesidir. Yalnış yağ ilaveleri, antifriz karışımı, toz ve kurum, yakıt karışması, yağın viskozitesini önemli derecede değiştirerek yağ değişimini gerekli kılabilir. Viskozitenin azalması arkasındaki nedenler: Yakıt karışması(motorlarda), viskozite katkısının azalması, su kirlenmesi, yalnış yağ ilaveleri. Artması arkasındaki nedenler: Katı kirleticilerin sisteme girmesi, yağın oksidasyona uğraması, yalnış yağ ilaveleri. TAN(Toplam Asit Sayısı) Yağın asidik bileşenlerinin oranını belirtir. Yüksek TAN değeri yağın oksidasyona uğramış olduğunu veya asitle kirlendiğini gösterir. Bu analiz genelde motorlardan başka ekipmanda yapılır. TBN(Toplam Baz Sayısı) Özellikle motor yağlarında yapılan bir analizdir, yanma sırasında ortaya çıkan asidik ürünleri nötralize eden alkalik katkının yağ içinde oranını belirtir. Azalan TBN değeri yağın alkalik katkı maddesinin azalmasını işaretler. Oksidasyon ve Nitrasyon testleri Kuru yakıt(gaz) ile çalışan motorlarda yapılır ve yağın bu iki süreçten ne derecede bozulduğunu gösterir.
Lubrication Engineers YAĞ ANALİZ PROGRAMI
www.leturkey.com
Ekipman Analiz Aralığı Yöntem
Dizel motorları İlk başta 250 saat, sonra 500 saat, veya her ay.
Yağ seviyesini ölçen çubuğun uzunluğunda plastik hortumu çubuğun yuvasına sokarak sıcak yağı oradan çekiyoruz. Dikkat: dizel motorlarda yağ çubuğu uzunluğu bazen 1.5metreye varabilir
Hidrolik ve Kompresörler
İlk başta 1000 saat sonra 2500-3000saat (veya bu çalışma saatleri tamamlanmamış ise 6 ay)
Vakum pompası ile, yağ doldurma valfinden veya yağ tankının içinden orta seviyeden
Dişli kutuları İlk başta 2000saat, sonra 4000saat (veya bu çalışma saatleri tamamlanmamış ise 6 ay)
Vakum pompası ile yağ seviyesi valfinden
*Çalışma şartlarına bağlı olarak aralıklar değişebilir
Yağ analizi için numuneler: • Yağ hala çalışma sıcaklığında iken
• Her zaman aynı noktadan
• Yağ filtrelerden geçmeden önce alınır
Boşaltma valfinden numune alınması tavsiye
edilmez.
Yağ numunesi alım kitlerine yabancı
maddelerin girmesi numuneyi kirleterek
yalnış sonuçlara yol açar.
Temizlik çok önemlidir.
Lubrication Engineers YAĞ ANALİZ PROGRAMI
www.leturkey.com
YAĞ NUMUNESİ ALIM KİTLERİ
Tipik* Yağ Analizi aralıkları ve yöntemleri
Yağ numunesi alım kitleri bir defa kullanılmaya mahsustur.
Lubrication Engineers YAĞ ANALİZ PROGRAMI
www.leturkey.com
3) LE YAĞ ANALİZİ RAPORU-YORUM ÖRNEĞİ, SAYFA 1
YORUM 14/04/2015
YORUM 14/01/2015
Lubrication Engineers YAĞ ANALİZ PROGRAMI
www.leturkey.com
3) LE YAĞ ANALİZİ RAPORU-YORUM ÖRNEĞİ, SAYFA 2