MÂıÔ‰È΋ Î·È OÏ

ÔÎÏËڈ̤ÓË

§‡ÛÂȘ ÙˆÓ AÛ΋

ÛˆÓ

����� �� �����

E′ Î·È ™T′ ¢ËÌÔÙÈÎ

Ô‡

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

1

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

2

18Ô ¯ÏÌ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢-¶ÂÚ·›·˜T.£. 4171 ñ ¶ÂÚ·›· £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ ñ T.K. 570 19TËÏ.: 23920-72.222 (5 ÁÚ·Ì.) - Fax: 23920-72.229e-mail: info@ziti.gr

¶. ZHTH & ™È· OEºˆÙÔÛÙÔȯÂÈÔıÂÛ›·EÎÙ‡ˆÛË

AÚÌÂÓÔÔ‡ÏÔ˘ 27 ñ 546 35 £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË TËÏ. 2310-203.720, Fax 2310-211.305e-mail: sales@ziti.gr

EK¢O™EI™ ZHTHBÈ‚ÏÈԈϛÔ

© Copyright: N.B. TÛÔ˘Ú‹˜, EΉfiÛÂȘ Z‹ÙË

TÔ ¤ÓıÂÙÔ ·˘Ùfi Û˘Óԉ‡ÂÈ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô «°PA¶TH EKºPA™H E′ & ™T′ ¢HMOTIKOY»ÙÔ˘ N›ÎÔ˘ B. TÛÔ˘Ú‹, ISBN 960-456-037-9

www.ziti.gr

TÔ ·ÚfiÓ ¤ÚÁÔ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ȉÈÔÎÙËÛ›·˜ ÚÔÛٷهÂÙ·È Î·Ù¿ ÙȘ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÙÔ˘ EÏÏËÓÈÎÔ‡ ÓfiÌÔ˘ (N.2121/1993 fiˆ˜ ¤¯ÂÈ ÙÚÔÔÔÈËı› Î·È ÈÛ¯‡ÂÈ Û‹ÌÂÚ·) Î·È ÙȘ ‰ÈÂıÓ›˜ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ ÂÚ› ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ȉÈÔÎÙËÛ›·˜. A·ÁÔÚ‡ÂÙ·È ·Ôχو˜ Ë ¿Ó¢ ÁÚ·Ù‹˜ ¿‰ÂÈ·˜ ÙÔ˘ ÂΉfiÙË Î·Ù¿ ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ÙÚfiÔ ‹ ̤ÛÔ ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹, ʈÙÔ·Ó·Ù‡ˆÛË Î·È ÂÓ Á¤ÓÂÈ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹, ÂÎÌ›ÛıˆÛË ‹ ‰·ÓÂÈÛÌfi˜, ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË, ‰È·Û΢‹, ·Ó·ÌÂÙ¿‰ÔÛË ÛÙÔ ÎÔÈÓfi Û ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÌÔÚÊ‹ (ËÏÂÎÙÚÔÓÈ΋, Ì˯·ÓÈ΋ ‹ ¿ÏÏË) Î·È Ë ÂÓ Á¤ÓÂÈ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ÙÔ˘ Û˘ÓfiÏÔ˘ ‹ ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘.

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

3

¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡∞

Τα χελιδόνια φεύγουν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6

Πώς έµαθα να διαβάζω και να γράφω . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6

Η πρώτη µου δασκάλα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8

Μαθητικές ανησυχίες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

Ξεφυλλίζω µια εφηµερίδα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

Ένα λογοτεχνικό βιβλίο που µου άρεσε . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11

O Kαραγκιόζης αρχιµάγειρας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

28η Οκτωβρίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

Oι επιθυµίες µου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14

Ένα καλύτερο αύριο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

Ζώα που θα ήθελα να είχα στο σπίτι µου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

Πώς ονειρεύοµαι το σπίτι µου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

Η αλεπού και το τσαµπί . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

Επίσκεψη σε ένα εργοστάσιο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18

O Σαρλό στο εργοστάσιο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

O Καραγκιόζης εργοστασιάρχης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

Βόλτα στο κέντρο της πόλης παραµονή Πρωτοχρονιάς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

Γράµµα στον πατέρα µου που ταξιδεύει . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

Mια ξαφνική καταιγίδα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

Περιγράφω την πόλη µου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

Συγκρίνω τη ζωή στην πόλη µε τη ζωή στο χωριό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

Το πολίτευµα της δηµοκρατίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

4

Οι δηµοκρατικές αρχές στην τάξη µας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

Το αγαπηµένο µου άθληµα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27

Οι Oλυµπιακοί αγώνες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

Παρουσιάζω τον εαυτό µου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

Η γοργόνα και ο Μεγα-Αλέξανδρος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29

Ένα φανταστικό ταξίδι στον κόσµο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

Aξιοθέατα και αξιοπερίεργα της γης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

Παρακολουθώ µια παράσταση τσίρκου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

Eπιτέλους χιόνισε . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

Oι Aλκυονίδες µέρες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33

H αγαπηµένη µου εποχή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

H Άνοιξη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

Περιµένοντας τον καινούριο µου ηλεκτρονικό υπολογιστή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

Ένα πάρτι γενεθλίων µου µε καλεσµένους ήρωες των παραµυθιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36

Tο µαγικό φίλτρο (Συνεχίζω την ιστορία) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37

Tι θέλω να γίνω, όταν µεγαλώσω . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37

H οικογένειά µου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38

O καλύτερός µου φίλος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39

Πώς περνάω τον ελεύθερό µου χρόνο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39

Kυριακή πρωί στο ζωολογικό κήπο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40

Ένα ταξίδι µε αεροπλάνο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

Eπίσκεψη µε το σχολείο στο αρχαιολογικό µουσείο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42

Στον κινηµατογράφο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42

Σπίτι για πέντε (Συνεχίζω την ιστορία) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43

Πώς πέρασα τις Aπόκριες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44

Πώς πέρασα τις διακοπές του Πάσχα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44

¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡∞4

5

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

5

Θετικές και αρνητικές πλευρές της τηλεόρασης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45

Πώς περνάω τις καλοκαιρινές µου διακοπές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46

Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα των ηλεκτρονικών υπολογιστών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47

Επιστολή στο δήµαρχο για τη δηµιουργία πεζόδροµου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47

Η µόλυνση του περιβάλλοντος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48

Επίσκεψη στη Bουλή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49

Tο αίνιγµα της πέτρινης γενειάδας (Συνεχίζω την ιστορία) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49

Έρχονται τα Xριστούγεννα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50

Eπίσκεψη σ’ ένα εργαστήριο ζωγραφικής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51

Επιστολή στο δήµαρχο για τη δηµιουργία πάρκου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52

Eµένα µε νοιάζει (Συνεχίζω την ιστορία) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53

Eλλάδα και Eυρωπαϊκή Ένωση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54

¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡∞

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

6

°ƒ∞¶∆∏ ∂∫ºƒ∞™∏ - ÌÂıÔ‰È΋ Î·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË6

∆∞ Ã∂§π¢√¡π∞ º∂À°√À¡

– Πολλές φορές κάνω µε τη φαντασία µου νοερά ταξίδια στον κόσµο των αγαπηµένων µου πα-ραµυθιών.

– Kάθισε σ’ ένα παγκάκι του πάρκου και χάζευε ανέµελα τους περαστικούς και τα παιδιά πουέπαιζαν στην παιδική χαρά.

– Έκανε τόσο πολύ κρύο έξω, ώστε κανείς δεν τολµούσε να ξεµυτίσει από το σπίτι.

– Kαθώς επέστρεφα στο σπίτι από το σχολείο, αντίκρισα ένα πληγωµένο πουλάκι στην άκρητου δρόµου.

– H πυκνή φυλλωσιά του αιωνόβιου πλάτανου στην πλατεία του χωριού είναι µια πραγµατικήόαση δροσιάς.

– Oι πεταλούδες προσθέτουν µια πηνελιά στο τοπίο.Pήµα: προσθέτουν -Yποκείµενο: οι πεταλούδες - Aντικείµενο: µια πηνελιά

– ∆ειλά-δειλά βγάζουν τα αγριολούλουδα το κεφαλάκι τους.Pήµα: βγάζουν-Yποκείµενο: τα αγριολούλουδα -Aντικείµενο: το κεφαλάκι τους

– Tα παιδιά αποχαιρέτησαν µε βαριά καρδιά τα χελιδόνια.Pήµα: αποχαιρέτησαν-Yποκείµενο: τα παιδιά - Aντικείµενο: τα χελιδόνια

– O Γιάννης άκουγε αφηρηµένα το κελάηδισµα των πουλιών.Pήµα: άκουγε-Yποκείµενο: O Γιάννης - Aντικείµενο: το κελάηδισµα

– Tη λευκή τους φορεσιά έβαλαν τα δέντρα.Pήµα: έβαλαν -Yποκείµενο: τα δέντρα -Aντικείµενο: τη (λευκή τους) φορεσιά

Aπό το παράθυρο του δωµατίου µου έβλεπα τις πρώτες σταγόνες της βροχής να πέφτουν.Άλλη µια ξαφνική νεροποντή, σκέφτηκα και θυµήθηκα µε νοσταλγία τις ζεστές µέρες του καλο-καιριού, που είχε περάσει πια. Mε ιδιαίτερα µελαγχολική διάθεση άρχισα να παρατηρώ το τοπίο.O δρόµος και το πάρκο ήταν εντελώς έρηµα. Άνθρωποι, ζώα και πουλιά είχαν ήδη αναζητήσειασφαλές καταφύγιο. Mε την άκρη του µατιού µου είδα µόνο ένα µικρό γατάκι να χώνεται τρέχο-ντας µέσα σ’ έναν κάδο σκουπιδιών. Tο φως λιγόστευε συνεχώς, ενώ η βροχή δυνάµωνε. Tο νε-ρό έπεφτε µε δύναµη πάνω στο τζάµι και σχηµάτιζε µικρά ρυάκια. Mε δυσκολία έβλεπα πια έξω.

το βράδ-υ το δίχτ-υ το στάχ-υ το νησ-ί

το αγόρ-ι το οξ-ύ το κεράσ-ι το τυρ-ί

το καλάµ-ι το χωράφ-ι το δάκρ-υ το δόρ-υ

¶ø™ EMA£A NA ¢π∞µ∞∑ø ∫∞π ¡∞ °PAºø

– Oι αστυνοµικοί προσπαθούσαν να αποκρυπτογραφήσουν ένα µήνυµα σε µια περίεργηγλώσσα, που βρέθηκε στον τόπο του εγκλήµατος.

1

4

3

2

1

7

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

7

∞¶∞¡∆∏™∂π™ ∆ø¡ ∞™∫∏™∂ø¡

– O δάσκαλος µας λέει ότι, για να εµπεδώσουµε το µάθηµα, δεν πρέπει να το διαβάζουµε µη-χανικά, αλλά να το καταλαβαίνουµε κιόλας.

– Στον παππού µου άρεσε ιδιαίτερα να διηγείται τις αναµνήσεις του από τον πόλεµο του ’40 καιτην Kατοχή.

– Ήταν φίλη µου, αλλά δεν της είχα και µεγάλη εµπιστοσύνη, γιατί πρόδιδε συνεχώς τα µυστικά µου.

– H ελευθερία έκφρασης είναι ένα από τα θεµελιώδη δικαιώµατα του ανθρώπου.

Tο αγαπηµένο µου µάθηµα είναι τα µαθηµατικά. Aπό τις πρώτες κιόλας τάξεις του δηµοτικού,οι αριθµοί ασκούσαν πάνω µου µια ανεξήγητη γοητεία. Eίχα την εντύπωση ότι, κάνοντας τουςκατάλληλους συνδυασµούς, θα µπορούσα να ανακαλύψω το κλειδί για έναν άλλο κόσµο, µαγι-κό. Στην αρχή έκανα συνεχώς πράξεις για εξάσκηση, γεµίζοντας ολόκληρα τετράδια. Ήξερα όλητην προπαίδεια απέξω και δε µε δυσκόλευαν ούτε οι διαιρέσεις µε δεκαδικούς, που είναι ο µό-νιµος πονοκέφαλος των µαθητών. Aργότερα αφιέρωνα ατέλειωτες ώρες προσπαθώντας να λύ-σω δύσκολα προβλήµατα µε διάφορους τρόπους. Όταν τα κατάφερνα, αισθανόµουν σαν τονορειβάτη που µόλις έχει κατακτήσει µια ψηλή κορυφή!

– Oι µαθητές έδωσαν τις εργασίες και τα τετράδια των ασκήσεων στο δάσκαλο.

– O υδραυλικός επιδιόρθωσε τη βρύση της κουζίνας.

– Έβγαλε τις φωτογραφίες από το συρτάρι και µου τις έδειξε.

– Oι έλεγχοι των µαθητών θα δοθούν από το δάσκαλο της τάξης.

– Oι γονείς µου αγόρασαν τα δώρα των Xριστουγέννων.

– Aναζητώ διαρκώς το καλύτερο και φθηνότερο προϊόν.

– Eυτυχώς όµως το σπάσιµο δεν ήταν σοβαρό.

– Tο έδαφος δυστυχώς δεν είναι κατάλληλο για καλλιέργεια.

– Όταν πηγαίνω στο σουπερµάρκετ, αγοράζω πάντα ό,τι µου είναι απαραίτητο.

– Tρώω πάντα το µήλο µου µε ευχαρίστηση.

4

3

2

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. ενικού πληθυντ. ενικού πληθυντ. ενικού πληθυντ.

παίζω παίζεις παίζετε να παίζεις να παίζετε παίζε παίζετε

διαβάζω διαβάζεις διαβάζετε να διαβάζεις να διαβάζετε διάβαζε διαβάζετε

βρέχω βρέχεις βρέχετε να βρέχεις να βρέχετε βρέχε βρέχετε

αφήνω αφήνεις αφήνετε να αφήνεις να αφήνετε άφηνε αφήνετε

θεωρώ θεωρείς θεωρείτε να θεωρείς να θεωρείτε (θεώρει) θεωρείτε

κρατώ κρατάς κρατάτε να κρατάς να κρατάτε κράτα κρατάτε

αγνοώ αγνοείς αγνοείτε να αγνοείς να αγνοείτε (αγνόει) αγνοείτε

5

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

8

°ƒ∞¶∆∏ ∂∫ºƒ∞™∏ - ÌÂıÔ‰È΋ Î·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË8

∏ ¶ƒø∆∏ ª√À ¢∞™∫∞§∞

αθροίζω πρήζω σκορπίζωγεµίζω φροντίζω κατακλύζωζαλίζω δροσίζω φοβίζωπήζω ποτίζω συγχύζωδανείζω ζωγραφίζω κιτρινίζωαρχίζω δακρύζω σκουπίζω

άνθος+δοχείο ➟ ανθοδοχείο ψιλός+κοµµένος ➟ ψιλοκοµµένος

λύκος+σκύλος ➟ λυκόσκυλο στενός+µακρύς ➟ στενόµακρος

άκρη+θάλασσα ➟ ακροθαλασσιά ανοιχτός+χρώµα ➟ ανοιχτόχρωµος

παιδί+τόπος ➟ παιδότοπος έξω+πόρτα ➟ εξώπορτα

άνεµος+θύελλα ➟ ανεµοθύελλα επι+βάλλω ➟ επιβάλλω

άγριος+κατσίκι ➟ αγριοκάτσικο παρα+δίνω ➟ παραδίνω

– Πρώτα απ’ όλα είναι σηµαντικό ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρόταση να σταµατήσουµε τη συστηµατική µόλυνση του περιβάλλοντος ➟ εξαρτηµένη βουλητικήπρότασηΥποτακτική σύνδεση

– Μεγάλη χαρά θα µου έδινε ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρόταση αν είχα έναν πανέµορφο παπαγάλο µε πολύχρωµα φτερά ➟ εξαρτηµένη υποθετική πρότασηΥποτακτική σύνδεση

– Η ευτυχισµένη οικογενειακή ατµόσφαιρα δεν έχει ανάγκη από ακριβά αντικείµενα ➟ κύρια ήανεξάρτητη πρόταση για να αναπτυχθεί ➟ εξαρτηµένη τελική πρότασηΥποτακτική σύνδεση

– Τα πυροσβεστικά αεροπλάνα έριχναν συνεχώς νερό ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρόταση(αλλά) η φωτιά δεν έσβηνε ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηΠαρατακτική σύνδεση

– Μόλις κατεβήκαµε από το λεωφορείο ➟ εξαρτηµένη χρονική πρόταση µας υποδέχθηκε ο κύριος Θανάσης, ο υπεύθυνος δηµοσίων σχέσεων ➟ κύρια ή ανεξάρτη-τη πρότασηΥποτακτική σύνδεση

– Η Θεσσαλονίκη από την αρχαιότητα ήταν σταυροδρόµι πολιτισµών, καθώς είχε σπουδαία γε-ωγραφική και εµπορική θέση. ➟ αιτιολογικός

– Αφού τελείωσε η παράσταση του τσίρκου, οι θεατές έφυγαν σιγά- σιγά. ➟ χρονικός

– Καθώς προχωρούσα στο δρόµο, συνάντησα µια παρέα συµµαθητών µου. ➟ χρονικός

– Αφού τον χαιρέτισα, άρχισα αµέσως τις ερωτήσεις. ➟ χρονικός

– ∆ε θέλουµε να σας κουράσουµε µε λεπτοµέρειες, αφού γνωρίζουµε πόσο πολυάσχολος εί-στε. ➟ αιτιολογικός

4

3

2

1

9

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

9

∞¶∞¡∆∏™∂π™ ∆ø¡ ∞™∫∏™∂ø¡

ª∞£∏∆π∫∂™ ∞¡∏™ÀÃπ∂™

– Tο καινούριο βιβλίο της Φυσικής είναι πολύ καλαίσθητο: έχει γυαλιστερό χρωµατιστό εξώ-φυλλο και πολλές ωραίες εικόνες και σκίτσα.

– Xθες παρακολούθησα σε µια αθλητική εκποµπή στην τηλεόραση στιγµιότυπα από τον πε-ρίφηµο ποδηλατικό γύρο της Γαλλίας.

– Kάθε χρόνο στις 25 Mαρτίου γίνονται οι καθιερωµένες γιορταστικές εκδηλώσεις για την απε-λευθέρωση της Eλλάδας από τους Tούρκους.

– Kατά το δεύτερο παγκόσµιο πόλεµο, ο γερµανικός στρατός κατέλαβε πολλές χώρες της Eυ-ρώπης.

– H ισορροπηµένη και πλούσια σε βιταµίνες διατροφή είναι βασική προϋπόθεση, για να είµα-στε υγιείς και να ζήσουµε πολλά χρόνια.

H Θεσσαλονίκη από την αρχαιότητα κατείχε σπουδαία γεωγραφική και εµπορική θέση και διέθετεένα πολυσύχναστο λιµάνι. Γι’ αυτό έγινε πολλές φορές το µήλο της έριδας ανάµεσα σε πολλούςλαούς. Παράλληλα υπήρξε σταυροδρόµι πολιτισµών και τόπος συνάντησης διάφορων λαών.Aυτό το αποδεικνύουν τα πολλά µνηµεία που σώζονται. Πρώτ’ απ’ όλα υπάρχουν διάσπαρταερείπια της ρωµαϊκής εποχής. Eπιπλέον σώζονται πολλά αξιόλογα κτίσµατα από την εποχή τουBυζαντίου και της Tουρκοκρατίας. Tέλος τα νεοκλασικά της κτήρια είναι πραγµατικό στολίδι.

– Mόλις έµαθε τα δυσάρεστα νέα, κιτρίνισε σαν λεµόνι.

– Eργάστηκε για πολλά χρόνια ως δικηγόρος σε µια µεγάλη εταιρεία.

– Kάθε φορά που ο δάσκαλος του έκανε παρατήρηση, κοκκίνιζε σαν παπαρούνα.

– Ως επιστήµονας είναι εξαιρετικός, ως άνθρωπος όµως είναι εγωιστής και αυταρχικός.

– Nα προσέχεις, γιατί είναι πονηρός σαν αλεπού.

Eνεστώτας Aόριστος Eνεστώτας Aόριστος

στέλνω έστειλα παχαίνω πάχυνα

πηγαίνω πήγα ακριβαίνω ακρίβυνα

µένω έµεινα κατεβαίνω κατέβηκα

βγαίνω βγήκα αυξάνω αύξησα

παίρνω πήρα πιάνω έπιασα

– Στη συνέχεια τα πακέτα προχωρούσαν στη σειρά πάνω σε έναν «κυλιόµενο ιµάντα» ➟ κύριαή ανεξάρτητη πρότασηενώ πέντε-έξι εργάτριες έκαναν τον τελευταίο έλεγχο ➟ εξαρτηµένη χρονική πρότασηΥποτακτική σύνδεση

– Τις επόµενες µέρες, οι ήρωές µας τρώνε µε την καρδιά τους ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρόταση ό,τι λαχταράνε ➟ εξαρτηµένη αναφορική πρότασηΥποτακτική σύνδεση

– Παίζω παιχνίδια στον υπολογιστή ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρόταση

5

4

3

2

1

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

10

°ƒ∞¶∆∏ ∂∫ºƒ∞™∏ - ÌÂıÔ‰È΋ Î·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË10

(ή) επικοινωνώ µε τους φίλους µου µε e-mail ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηΠαρατακτική σύνδεση

– Οι χαρούµενες παιδικές φωνές και οι ευχές µεταξύ γνωστών και φίλων δηµιουργούσαν την αί-σθηση ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρόταση ότι όλοι είχαν ξεφύγει από την καθηµερινότητα και τα προβλήµατά της ➟ εξαρτηµένη ειδικήπρότασηΥποτακτική σύνδεση

– Επειδή ο αέρας στο χωριό είναι καθαρός και αναζωογονητικός ➟ εξαρτηµένη αιτιολογική πρό-τασηόλοι αισθάνονται συνεχώς ευδιάθετοι και ξεκούραστοι ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηΥποτακτική σύνδεση

•∂ºÀ§§π∑ø ªπ∞ ∂º∏ª∂ƒπ¢∞

Πριν από αρκετό καιρό, παρακολούθησα στην τηλεόραση φρικιαστικές εικόνες ενός τεράστιουπαλιρροϊκού κύµατος που εισέβαλε στην ξηρά σε βάθος πολλών χιλιοµέτρων και προκάλεσε πο-λύ µεγάλες καταστροφές στις χώρες της νοτιοανατολικής Aσίας. Eξαιτίας ενός ισχυρού υποθα-λάσσιου σεισµού, τα νερά της θάλασσας υψώθηκαν ξαφνικά και άρχισαν να κατακλύζουν µε ορ-µή τις παραθαλάσσιες περιοχές παρασύροντας ό,τι έβρισκαν στο πέρασµά τους: δέντρα, κτήρια,δρόµους, γέφυρες, αυτοκίνητα. Oλόκληροι οικισµοί µετατράπηκαν µέσα σε δευτερόλεπτα σε χα-λάσµατα. Eπειδή µάλιστα το φαινόµενο συνέβη εντελώς απροειδοποίητα, δεκάδες χιλιάδες άν-θρωποι δεν πρόλαβαν να βρουν ασφαλές καταφύγιο και πνίγηκαν. Ήταν πραγµατικά µια τρο-µακτική σκηνή, που εύχοµαι να µην ξαναντικρίσουµε ποτέ.

συνεχές ωράριο ειλικρινείς δηλώσεις

επιµελής µαθήτρια ευτυχής πατέρας

διεθνές αεροδρόµιο πολυτελές διαµέρισµα

διαρκή µαθήµατα ευγενή µέταλλα

ακριβείς οδηγίες αµελείς υπάλληλοι

επιεική δάσκαλο διαφανείς µεµβράνες

– Kάθε πρωί σηκώνοµαι, πλύνοµαι, ντύνοµαι και µε τον αδελφό µου πίνουµε το γάλα µας καιτρώµε το πρωινό µας.

– Παίρνουµε τις τσάντες µας, αποχαιρετούµε τους γονείς µας και ξεκινάµε για το σχολείο.

– Στο θρανίο κάθοµαι µαζί µε τον Παύλο και παρακολουθούµε το µάθηµα.

– Στο διάλειµµα βγαίνουµε από την τάξη, τρέχουµε, παίζουµε και γελάµε.

– Στον ελεύθερο χρόνο µου ασχολούµαι µε τη ζωγραφική και προπονούµαι στο µπάσκετ.

– Aύξηση των εσόδων από τους φόρους.

– Tο πόρισµα για την πτώση του στρατιωτικού ελικοπτέρου.

– Ψηφίζεται το νέο νοµοσχέδιο για την παιδεία.

4

3

2

1

11

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

11

∞¶∞¡∆∏™∂π™ ∆ø¡ ∞™∫∏™∂ø¡

– Θανατηφόρο τροχαίο στην εθνική οδό Aθηνών-Kορίνθου.

– Ψεκάζουν τα πεύκα κατά της ασθένειας της “βαµβακάδας”.

– Η µητέρα µου είπε ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηότι δυστυχώς θα είσαι µακριά µας τις γιορτές ➟ εξαρτηµένη ειδική πρότασηΥποτακτική σύνδεση

– Οι πολυκατοικίες και τα ψηλά κτήρια (όχι µόνο) εµποδίζουν τη θέα ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρό-ταση(αλλά και) κρύβουν τον ήλιο ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηΠαρατακτική σύνδεση

– Οι Ολυµπιακοί αγώνες καταργήθηκαν από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Α΄ ➟ κύρια ή ανε-ξάρτητη πρότασηγιατί είχαν συνδεθεί µε την ειδωλολατρία ➟ εξαρτηµένη αιτιολογική πρότασηΥποτακτική σύνδεση

– Ήταν τόσο πρωτότυπα και τέλεια σε εκτέλεση ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηώστε θα τα ζήλευαν και τα πιο φηµισµένα εργαστήρια χρυσοχοΐας ➟ εξαρτηµένη συµπερα-σµατική πρότασηΥποτακτική σύνδεση

– Φοβήθηκα ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηµήπως είχα σπάσει το πόδι µου ➟ δευτερεύουσα εξαρτηµένη πρότασηΥποτακτική σύνδεση

∂¡∞ §√°√∆∂áπ∫√ µπµ§π√ ¶√À ª√À ∞ƒ∂™∂

Eνεστώτας παίζω διαβάζω πετώ ζητώ

Παρατατικός έπαιζα διάβαζα πετούσα ζητούσα

Aόριστος έπαιξα διάβασα πέταξα ζήτησα

Παρακείµενος έχω παίξει έχω διαβάσει έχω πετάξει έχω ζητήσει

Yπερσυντέλικος είχα παίξει είχα διαβάσει είχα πετάξει είχα ζητήσει

Eξακολ.Mέλλοντας θα παίζω θα διαβάζω θα πετώ θα ζητώ

Συνοπτ. Mέλλοντας θα παίξω θα διαβάσω θα πετάξω θα ζητήσω

Συντελ. Mέλλοντας θα έχω παίξει θα έχω διαβάσει θα έχω πετάξει θα έχω ζητήσει

– Έδωσε πολλές φορές εξετάσεις, αλλά απέτυχε.

– Παρόλο που είχε δοθεί παράταση, δεν πρόλαβε να τελειώσει.

– Tην ώρα που έδινε συνέντευξη, κόπηκε το ρεύµα.

– ∆όθηκαν εξηγήσεις και τα πνεύµατα ηρέµησαν.

– Aύριο θα δώσω τα χρήµατα για την εκδροµή.

2

1

5

Eνεστώτας διορθώνω µαλώνω τυπώνοµαι κλειδώνοµαι

Παρατατικός διόρθωνα µάλωνα τυπωνόµουν κλειδωνόµουν

Aόριστος διόρθωσα µάλωσα τυπώθηκα κλειδώθηκα

Παρακείµενος έχω διορθώσει έχω µαλώσει έχω τυπωθεί έχω κλειδωθεί

Yπερσυντέλικος είχα διορθώσει είχα µαλώσει είχα τυπωθεί είχα κλειδωθεί

Eξακολ.Mέλλοντας θα διορθώνω θα µαλώνω θα τυπώνοµαι θα κλειδώνοµαι

Συνοπτ. Mέλλοντας θα διορθώσω θα µαλώσω θα τυπωθώ θα κλειδωθώ

Συντελ. Mέλλοντας θα έχω διορθώσει θα έχω µαλώσει θα έχω τυπωθεί θα έχω κλειδωθεί

– Οι µαθητές ρώτησαν το δάσκαλο ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηπότε θα επισκεφθούν το Αρχαιολογικό Μουσείο ➟ εξαρτηµένη πλάγια ερωτηµατική πρότασηΥποτακτική σύνδεση

– (Είτε) ζωγραφίζω ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρόταση(είτε) ακούω µουσική στον ελεύθερό µου χρόνο ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηΠαρατακτική σύνδεση

– Ακόµη κι αν δεν το ήξερε ➟ εξαρτηµένη εναντιωµατική πρότασητον προστάτευε ο νόµος για την ελευθερία του τύπου ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηΥποτακτική σύνδεση

– Φθάσαµε στην κεντρική πλατεία ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηόπου δέσποζε ένα πανύψηλο έλατο µε ασηµένια φωτάκια και χρωµατιστές µπάλες ➟ εξαρ-τηµένη αναφορική πρότασηΥποτακτική σύνδεση

– (Ούτε) προσβάλλουµε ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρόταση(ούτε) υποτιµούµε τους συµµαθητές µας ➟ κύρια ή ανεξάρτητη πρότασηΠαρατακτική σύνδεση

– Όλα σκοτείνιασαν, ενώ ένας δυνατός άνεµος σήκωνε σύννεφα άµµου. ➟ χρονικός

– Συνέχισε να διαβάζει, ενώ είχε πονοκέφαλο. ➟ αντιθετικός

– Η καρδιά µου χτυπούσε δυνατά, ενώ περνούσαµε µπροστά από την εξέδρα των επισήµων.➟ χρονικός

– Ενώ παρακολουθούσε την ταινία, η αδελφή του τον ενοχλούσε συνέχεια. ➟ χρονικός

– Έβλεπε πολλές ώρες τηλεόραση, ενώ ήξερε ότι κάνει κακό στην υγεία του. ➟ αντιθετικός

O KAPA°KIOZH™ AƒÃπª∞°∂πƒ∞™

Στα παλιά χρόνια οι µεταφορές στην ξηρά ήταν πολύ δύσκολες. O άνθρωπος βέβαια µπορού-σε να ταξιδεύει σε µακρινές αποστάσεις µε τα πόδια ή πάνω σε άλογο. ∆εν µπορούσε όµως ναµεταφέρει µαζί του µεγάλα και βαριά αντικείµενα. Aκόµα και τα πρώτα τροχοφόρα, δηλαδή οι

1

5

4

3

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

12

°ƒ∞¶∆∏ ∂∫ºƒ∞™∏ - ÌÂıÔ‰È΋ Î·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË12

13

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

13

∞¶∞¡∆∏™∂π™ ∆ø¡ ∞™∫∏™∂ø¡

άµαξες, ήταν δυσκίνητα και δεν µπορούσαν να φθάσουν σε µακρινούς προορισµούς. Eπιπλέ-ον δεν υπήρχαν χαραγµένοι δρόµοι. Γι’ αυτό λοιπόν το εµπόριο γινόταν µε πλοία µέσω της θά-λασσας.

– Aπό τότε που πέρασε πρώτος στο πανεπιστήµιο, τα µυαλά του είχαν πάρει αέρα και υπο-τιµούσε συνεχώς τους γύρω του.

– O αδελφός µου είναι πολύ εγωιστής και πεισµατάρης και δεν παίρνει από λόγια.

– Όταν ο δάσκαλος µας ανακοίνωσε ότι η ηµερήσια εκδροµή µας θα αναβαλλόταν, µου χάλα-σε η διάθεση.

– Θέλει συνεχώς να τραβάει την προσοχή των άλλων και γι’ αυτό δηµιουργεί κάθε είδουςπροβλήµατα.

– Tο αίµα του πάγωσε, όταν είδε το ληστή να τον σηµαδεύει απειλητικά µε το όπλο του.

Mε το πέρασµα των αιώνων, έγιναν αλλαγές στη φύση. Έπεσαν άφθονες βροχές και τα χιόνιαέλιωσαν. H θερµοκρασία ανέβηκε. Tο κλίµα έγινε πιο ήπιο. O άνθρωπος γνώρισε καλύτερα τοπεριβάλλον. Kατάλαβε ότι µπορούσε να εγκατασταθεί σ’ έναν τόπο για περισσότερο χρονικό διά-στηµα. Προτιµούσε µέρη που είχαν νερό και ήταν προστατευµένα απ’ τον αέρα. Άρχισε σιγά-σι-γά να καλλιεργεί τη γη.

28Ë √∫∆øµƒπ√À

Θα ήθελα να σχεδιάσω εντυπωσιακά κτήρια και πρωτοποριακά έργα, που θα αναδείκνυαν τοφυσικό περιβάλλον της Eλλάδας. Πρώτ’ απ’ όλα, θα ήθελα να προσπαθήσω µέσα από τις αρ-χιτεκτονικές µου παρεµβάσεις να βελτιώσω την αισθητική των πόλεων. Γι’ αυτό όνειρό µου εί-ναι να συµβάλλω αποφασιστικά στη δηµιουργία ενός πιο φιλικού περιβάλλοντος για τον άν-θρωπο. Eπιπλέον, θα επιθυµούσα την προβολή της Eλλάδας σ’ αυτόν τον τοµέα παγκοσµίως.Tέλος, θα µε ενδιέφερε να κερδίσω το θαυµασµό και τις επιδοκιµασίες των γονέων µου.

Πέµπτη 23 Iουνίου

Eπιτέλους, έχω άφθονο χρόνο να αφιερώσω στο αγαπηµένο µου Hµερολόγιο. Tα σχολεία έκλει-σαν πριν από µια βδοµάδα περίπου και η περίοδος της ξεκούρασης άρχισε. Σήµερα από τοπρωί ξύπνησα µε πολύ καλή διάθεση. Aφού τακτοποίησα το κρεβάτι µου και το δωµάτιό µου,όπως είχα υποσχεθεί στη µητέρα µου, τηλεφώνησα στη φίλη µου την Eλένη και την κάλεσα στοσπίτι, για να παίξουµε. Πράγµατι ήρθε σε λίγο µαζί µε τη µεγαλύτερη αδελφή της και εγκατα-σταθήκαµε στην αυλή, όπου οργανώσαµε το κυνήγι του χαµένου θησαυρού. Kαθεµιά έκρυβεαπό ένα αντικείµενο και οι υπόλοιπες προσπαθούσαµε να το βρούµε µε βάση τις οδηγίες πουµας έδινε. Eίναι πολύ διασκεδαστικό και ενδιαφέρον. Tο απόγευµα βοήθησα τη µητέρα µου ναποτίσει τα λουλούδια, είδα µια παιδική εκποµπή στην τηλεόραση και τώρα να’ µαι πάλι µπροστάστο τετράδιο, όπου γράφω τα αποµνηµονεύµατά µου.

– O δάσκαλος έρχεται και σεις φεύγετε;3

2

1

3

2

– Eπιτρέπεται η είσοδος, αλλά απαγορεύεται το κάπνισµα.

– H Άννα προετοιµάζεται γιατί πρόκειται να δώσει εξετάσεις.

– Mη µιλάτε δυνατά, γιατί το µωρό κοιµάται.

– Aκούγεται ότι θα ζητήσετε κι άλλο δάνειο.

Παράγωγη Παράγωγη

θάλασσα θαλασσινός, θαλάσσιος, θαλασσώνω πράσινος πρασινίζω, πρασινάδα

βροχή βροχερός κολυµπώ κολυµβητής, κολύµβηση, κολυµβητήριο

ξύλο ξύλινος πολεµώ πολεµιστής, πόλεµος, πολεµικός

γυµνάζω γυµναστής, γυµναστική, γυµναστήριο καθαρός καθαρίζω, καθαριότητα, καθαριστήριο

ρίζα ριζικός, ριζώνω γόνιµος γονιµότητα

Oπ ∂¶π£Àªπ∂™ ª√À

– Oι µαθητές έπαιζαν ποδόσφαιρο στο πάρκο.Pήµα: έπαιζαν - Yποκείµενο: οι µαθητές - Aντικείµενο: ποδόσφαιρο

– H Άννα και η Mαρία άκουγαν µουσική.Pήµα: άκουγαν - Yποκείµενα: η Άννα και η Mαρία - Aντικείµενο: µουσική

– O πατέρας µου έπλενε το αυτοκίνητο στον κήπο.Pήµα: έπλενε - Yποκείµενο: ο πατέρας µου - Aντικείµενο: το αυτοκίνητο

– O αδελφός µου έχει περίεργες συνήθειες.Pήµα: έχει - Yποκείµενο: ο αδελφός µου - Aντικείµενο: (περίεργες) συνήθειες

– Έστειλα στο φίλο µου µια κάρτα µε ζωγραφιές.Pήµα: έστειλα - Yποκείµενο: εγώ (εννοείται) - Άµεσο αντικείµενο: µια κάρτα - Έµµεσοαντικείµενο: στο φίλο µου

– γρήγορος σαν τον άνεµο

– λάµπει σαν ήλιος

– όρµησε σαν λιοντάρι

– πολύχρωµος σαν πεταλούδα

– έλιωνε σαν κερί

– Όλοι πρέπει να συµβάλλουµε στην προστασία του περιβάλλοντος.

– Tο δικαστήριο χθες ανέβαλε την απόφασή του.

– Kατέβαλε µεγάλη προσπάθεια, αλλά δεν κέρδισε.

– Mπήκε στο νοσοκοµείο και χθες υποβλήθηκε σε εγχείρηση.

– O ποταµός Nέστος εκβάλλει στο Θρακικό πέλαγος.

3

2

1

4

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

14

°ƒ∞¶∆∏ ∂∫ºƒ∞™∏ - ÌÂıÔ‰È΋ Î·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË14

15

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

15

∞¶∞¡∆∏™∂π™ ∆ø¡ ∞™∫∏™∂ø¡

∂¡∞ ∫∞§À∆∂ƒ√ ∞Àƒπ√

– Στο πάρκο τα απογεύµατα έπαιζα ποδόσφαιρο µε τους φίλους µου.

– Στις όχθες του ψάρευα χθες.

– Εκεί υπάρχει ένα φηµισµένο χιονοδροµικό κέντρο.

– Όταν άθροισε τα ποσά, διαπίστωσε ότι του έλειπαν χρήµατα.

– Θα γεµίσω το ποτήρι µου µε κρασί και θα πιω στην υγειά σου.

– O Γιάννης κέρδισε πολλά χρήµατα στο λαχείο.

– Eπέστρεψα το βιβλίο που είχα δανειστεί.

– Tα φύλλα των δέντρων άρχισαν να κιτρινίζουν.

η ένταση του αντίλαλου-των αντίλαλων τα όνειρα του εφήβου-των εφήβων

το άλµα του βατράχου-των βατράχων τα λουλούδια του ανθόκηπου-των ανθόκηπων

η εκτόξευση του πυραύλου-των πυραύλων τα δεινά του πολέµου-των πολέµων

το ιατρείο του οδοντίατρου-των οδοντίατρων το γραφείο του δασκάλου-των δασκάλων

η δύναµη του ανέµου-των ανέµων η κλίση του ανήφορου-των ανήφορων

Ο συγγραφέας προτείνει τρόπους µε τους οποίους τα παιδιά µπορούν να βοηθήσουν, ώστε ναγίνει καλύτερος ο κόσµος µας. Στην αρχή διαπιστώνει ότι ζούµε σ’ έναν κόσµο χωρίς ανθρωπιά.Όµως οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι αδύνατο να τον βελτιώσουµε. Αντίθετα, οσυγγραφέας θεωρεί ότι µπορούµε να αγωνιστούµε για ένα καλύτερο µέλλον και ότι τα παιδιά θαδώσουν το παράδειγµα. Πρέπει όλοι να συµµετέχουµε στις δραστηριότητες των οικολογικών ορ-γανώσεων, αλλά και να αποκτήσουµε «οικολογική συνείδηση», για να σταµατήσουµε την κατα-στροφή του περιβάλλοντος. Επίσης πρέπει να βοηθήσουµε τα παιδιά του «Τρίτου κόσµου»στέλνοντάς τους χρήµατα ή τρόφιµα µέσω των µη κερδοσκοπικών ανθρωπιστικών οργανώσε-ων. Τέλος όλοι πρέπει να απαιτήσουµε να επικρατήσει παντού η ειρήνη.

∑ø∞ ¶√À £∞ ∏£∂§∞ ¡∞ ∂πÃ∞ ™∆√ ™¶π∆π ª√À

Tο αγαπηµένο µου ζώο είναι το άλογο. Eίναι µεγαλόσωµο και επιβλητικό και αποτελούσε ανέ-καθεν τον αφοσιωµένο συνεργάτη του ανθρώπου σε πολλές δραστηριότητες, όπως η καλλιέρ-γεια της γης, τα ταξίδια και οι µεταφορές, ο πόλεµος κ.ά. Aλλά και στον κόσµο των παραµυθιώνέχει ξεχωριστή θέση. H εικόνα του πρίγκιπα που καλπάζει σαν τον άνεµο πάνω στο άτι του, ανα-ζητώντας την αγαπηµένη του πριγκίπισσα, είναι από τις πιο ωραίες και συγκινητικές. Eίναι έναζώο που µπορεί να καταλαβαίνει τις επιθυµίες και τις ανάγκες του κυρίου του και να τις εξυπη-ρετεί µε προθυµία. Περισσότερο, όµως, το άλογο σου δηµιουργεί ένα αίσθηµα ελευθερίας. Mα-ζί του µπορεί να εξερευνήσει κανείς την εξοχή, ανακαλύπτοντας µέρη απρόσιτα από το αυτοκί-

1

4

3

2

1

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

16

°ƒ∞¶∆∏ ∂∫ºƒ∞™∏ - ÌÂıÔ‰È΋ Î·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË16

νητο, να χαλαρώσει και να ξεφύγει από την καθηµερινότητα. Γι’ αυτό θα ήθελα πολύ, όταν µε-γαλώσω, να µάθω ιππασία.

– Άκουσα στις ειδήσεις τα σηµαντικότερα γεγονότα της ηµέρας.

– Oι επιστήµονες αναζητούν τα µυστικά του σύµπαντος.

– Tα φωνήεντα της ελληνικής γλώσσας είναι 7.

– Eίναι άνθρωπος του καθήκοντος.

– Oι τιµές των προϊόντων αυξάνονται συνεχώς.

– Έβαλε τα παπούτσια του και βγήκε έξω.

– O διαιτητής απέβαλε τον παίκτη επειδή χτύπησε τον αντίπαλο.

– Mε τη συµπεριφορά του προσβάλλει συνεχώς τους άλλους.

– Στους παραβάτες θα επιβάλλονται από αύριο αυστηρά πρόστιµα.

– Tο γήπεδο µεταβλήθηκε σε πεδίο µάχης.

– Xθες ήµουν άρρωστος µε πυρετό.

– Xθες ήσουν άρρωστος µε πυρετό.

– Xθες ήταν άρρωστος µε πυρετό.

– Xθες ήµαστε (ήµασταν) άρρωστοι µε πυρετό.

– Xθες ήσαστε (ήσασταν) άρρωστοι µε πυρετό.

– Xθες ήταν άρρωστοι µε πυρετό.

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. ενικού πληθυντ. ενικού πληθυντ. ενικού πληθυντ.

λύνοµαι λύνεσαι λύνεστε να λύνεσαι να λύνεστε – –

σκέφτοµαι σκέφτεσαι σκέφτεστε να σκέφτεσαι να σκέφτεστε – –

βιάζοµαι βιάζεσαι βιάζεστε να βιάζεσαι να βιάζεστε – –

βάφοµαι βάφεσαι βάφεστε να βάφεσαι να βάφεστε – –

κρατιέµαι κρατιέσαι κρατιέστε να κρατιέσαι να κρατιέστε – –

θυµάµαι θυµάσαι θυµάστε να θυµάσαι να θυµάστε – –

αδικούµαι αδικείσαι αδικείστε να αδικείσαι να αδικείστε – –

5

4

3

2

17

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

17

∞¶∞¡∆∏™∂π™ ∆ø¡ ∞™∫∏™∂ø¡

¶ø™ √¡∂πƒ∂À√ª∞π ∆√ ™¶π∆π ª√À

– Tο χωριό ήταν σκαρφαλωµένο σε µια απόκρηµνη πλαγιά και είχε µαγευτική θέα.

– Προχθές επισκεφτήκαµε µε τους γονείς µου το εργαστήριο ενός χρυσοχόου, για να αγορά-σουµε κοσµήµατα.

– Yποδεχόταν τους καλεσµένους της µε χαµόγελο, στην είσοδο του κήπου.

– Στην είσοδο του πολυκαταστήµατος, τεράστιες αφίσες διαφήµιζαν µια σειρά προϊόντων πουείχαν έκπτωση.

– H Eλλάδα ανταγωνίζεται τις άλλες µεσογειακές χώρες στον τουρισµό.

∆ιασχίσαµε την κοιλάδα. Aφού κατεβήκαµε στην παραλία, αναζητήσαµε µια βάρκα, για να µαςµεταφέρει απέναντι. Eίχε ήδη αρχίσει να σκοτεινιάζει. Έπρεπε να φτάσουµε πριν βραδιάσει,ώστε να συναντήσουµε τον αδελφό µου και να του µεταφέρουµε το µήνυµα, που µας είχε εµπι-στευτεί ο πατέρας µας.

– Eίµαι συνεπής στις υποχρεώσεις µου. – Eίµαστε συνεπείς στις υποχρεώσεις µας.

– Eίσαι συνεπής στις υποχρεώσεις σου. – Eίστε συνεπείς στις υποχρεώσεις σας.

– Eίναι συνεπής στις υποχρεώσεις του. – Eίναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.

– Tο δωµάτιό µου, στο οποίο υπάρχουν διάφορα έπιπλα, είναι πολύ µεγάλο και άνετο.

– Eίναι ένα γραφικό χωριό, όπου υπάρχουν πολλά παραδοσιακά σπίτια.

– Aγοράσαµε έναν υπολογιστή, που ήταν τελευταίας τεχνολογίας.

– O κύριος Kώστας, που είναι γείτονάς µας, επισκεύασε το χαλασµένο ψυγείο.

– Tο σπίτι, όπου γεννήθηκα, είναι διατηρητέο.

– Tο χιόνι κάλυψε τα πάντα σαν ένα λευκό χαλί.

– ∆ιορίστηκε ως δάσκαλος σ’ ένα µακρινό νησί.

– H επιφάνεια της λίµνης ήταν ήρεµη σαν λάδι.

– O Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας συµµετείχε στη διάσκεψη ως εκπρόσωπος της Eλλάδας.

– Mετά την έκρηξη το κτήριο κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος.

∏ ∞§∂¶√À ∫∞π ∆√ ∆™∞ª¶π

– Aφού περπάτησαν πολλές ώρες στον κάµπο, έφτασαν σ’ ένα µικρό χωριό.

– Φόρεσα τα καλά µου ρούχα, για να πάω στη γιορτή του σχολείου.

– Στις διακοπές έκανα µπάνια ή έπαιζα µε τους φίλους µου.

– Eπειδή άργησα να ξυπνήσω, έχασα το αεροπλάνο.

– O δάσκαλος είπε ότι διόρθωσε τις ασκήσεις µας.

1

5

4

3

2

1

Eνεστώτας Παθητ. Aόριστος Eνεστώτας Παθητ. Aόριστος

πιάνοµαι πιάστηκα περιπλανιέµαι περιπλανήθηκα

προσβάλλοµαι προσβλήθηκα πληρώνοµαι πληρώθηκα

αναρωτιέµαι αναρωτήθηκα βάφοµαι βάφτηκα

παραπονιέµαι παραπονέθηκα στρέφοµαι στράφηκα

στενοχωριέµαι στενοχωρήθηκα ντύνοµαι ντύθηκα

– Πουλούσε ακατάλληλα κρέατα στην αγορά.

– Έκανε τα πάντα για να του αλλάξει τη γνώµη.

– O Πλούτωνας είναι έτη φωτός µακριά από τη γη.

– Στα δηµοκρατικά καθεστώτα όλοι οι πολίτες είναι ίσοι µεταξύ τους.

– Ήρθαν όλοι µηδενός εξαιρουµένου.

∂¶π™∫∂æ∏ ™∂ ∂¡∞ ∂ƒ°√™∆∞™π√

– H επίσκεψη στο αρχαιολογικό µουσείο της Aθήνας ήταν για µένα µοναδική εµπειρία.

– Tο εξοχικό µας δεν είναι πολύ ευρύχωρο, αλλά έχει µεγάλο κήπο και ωραία θέα.

– H γρίπη διαδόθηκε γρήγορα και πήρε διαστάσεις επιδηµίας.

– Ένας εργολάβος επέβλεπε τους εργάτες που εργάζονταν στην οικοδοµή.

– Aποχαιρετώντας την της δώρισε ένα ασηµένιο κόσµηµα ως ένδειξη φιλίας και αγάπης.

– Mη µου λες ψέµατα. Ξέρω ότι ο αδελφός µου είναι στον κήπο. Tον είδα να έρχεται από τοδρόµο.

– O Γιάννης δεν ήθελε να µάθει την ορθογραφία του, αλλά η µητέρα του τον υποχρέωσε να τηγράψει.

– Tο µπουρίνι κατέστρεψε όλη τη σοδειά στην περιοχή µας.

– Xθες συνάντησα έναν παλιό µου συµµαθητή, τον Παύλο. Tον κέρασα ένα χυµό.

– ∆εν ντύθηκε ζεστά και την άλλη µέρα είχε πυρετό και ένα φοβερό πονοκέφαλο· γι’ αυτό η µη-τέρα του φώναξε το γιατρό.

Eνεστώτας βαραίνω αµαρτάνω βρίσκω πλένω

Παρατατικός βάραινα αµάρτανα έβρισκα έπλενα

Aόριστος βάρυνα αµάρτησα βρήκα έπλυνα

Παρακείµενος έχω βαρύνει έχω αµαρτήσει έχω βρει έχω πλύνει

Yπερσυντέλικος είχα βαρύνει είχα αµαρτήσει είχα βρει είχα πλύνει

Eξακολ.Mέλλοντας θα βαραίνω θα αµαρτάνω θα βρίσκω θα πλένω

Συνοπτ. Mέλλοντας θα βαρύνω θα αµαρτήσω θα βρω θα πλύνω

Συντελ. Mέλλοντας θα έχω βαρύνει θα έχω αµαρτήσει θα έχω βρει θα έχω πλύνει

3

2

1

3

2

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

18

°ƒ∞¶∆∏ ∂∫ºƒ∞™∏ - ÌÂıÔ‰È΋ Î·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË18

19

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

19

∞¶∞¡∆∏™∂π™ ∆ø¡ ∞™∫∏™∂ø¡

Eνεστώτας Aόριστος Eνεστώτας Aόριστος

εγγράφω ενέγραψα εκβάλλω εξέβαλα

απάγω απήγαγα αναγγέλλω ανάγγειλα ή ανήγγειλα

εισάγω εισήγαγα καταλαµβάνω κατέλαβα

εκφράζω εξέφρασα παραβαίνω παρέβην ή παρέβηκα

εκτρέπω εξέτρεψα συγγράφω συνέγραψα

3

– Οι µαθητές συνέλεξαν πληροφορίες για την εργασία τους.

– Το ατύχηµα συνέβη (συνέβηκε) εξαιτίας της απροσεξίας του οδηγού.

– Η εταιρεία εξήγαγε τα προϊόντα της στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

– Τη συζήτηση για το περιβάλλον διηύθυνε (διεύθυνε) ένας γνωστός καθηγητής πανεπιστηµίου.

– Ο Υπουργός Παιδείας ενέκρινε τις προσλήψεις των εκπαιδευτικών.

O ™∞ƒ§√ ™∆√ ∂ƒ°√™∆∞™π√

– Η τηλεόραση µας δίνει τη δυνατότητα να µαθαίνουµε καθηµερινά για τις πολιτικές εξελί-ξεις. ➟ βουλητική

– Έτρεξε να προλάβει τις προσφορές στο πολυκατάστηµα. ➟ τελική

– Οι θεατές δεν µπόρεσαν να συγκρατήσουν ένα επιφώνηµα θαυµασµού. ➟ βουλητική

– Προσπαθώ να καλλιεργήσω το ταλέντο µου στη ζωγραφική. ➟ βουλητική

– Ο Αϊ-Βασίλης έρχεται να φέρει δώρα στους µικρούς του φίλους. ➟ τελική

1

4

ΑΟΡΙΣΤΟΣ

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. ενικού πληθυντ. ενικού πληθυντ. ενικού πληθυντ.

λύθηκα λύθηκες λυθήκατε να λυθείς να λυθείτε λύσου λυθείτε

σκέφτηκα σκέφτηκες σκεφτήκατε να σκεφτείς να σκεφτείτε σκέψου σκεφτείτε

βιάστηκα βιάστηκες βιαστήκατε να βιαστείς να βιαστείτε βιάσου βιαστείτε

βάφτηκα βάφτηκες βαφτήκατε να βαφτείς να βαφτείτε βάψου βαφτείτε

κρατήθηκα κρατήθηκες κρατηθήκατε να κρατηθείς να κρατηθείτε κρατήσου κρατηθείτε

θυµήθηκα θυµήθηκες θυµηθήκατε να θυµηθείς να θυµηθείτε θυµήσου θυµηθείτε

αδικήθηκα αδικήθηκες αδικηθήκατε να αδικηθείς να αδικηθείτε αδικήσου αδικηθείτε

2

O ∫∞ƒ∞°∫π√∑∏™ ∂ƒ°√™∆∞™π∞ƒÃ∏™

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

20

°ƒ∞¶∆∏ ∂∫ºƒ∞™∏ - ÌÂıÔ‰È΋ Î·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË20

ΑΟΡΙΣΤΟΣ

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. β΄ προσ. ενικού πληθυντ. ενικού πληθυντ. ενικού πληθυντ.

έπαιξα έπαιξες παίξατε να παίξεις να παίξετε παίξε παίξτε

διάβασα διάβασες διαβάσατε να διαβάσεις να διαβάσετε διάβασε διαβάστε

έβρεξα έβρεξες βρέξατε να βρέξεις να βρέξετε βρέξε βρέξτε

άφησα άφησες αφήσατε να αφήσεις να αφήσετε άφησε αφήστε

θεώρησα θεώρησες θεωρήσατε να θεωρήσεις να θεωρήσετε θεώρησε θεωρήστε

κράτησα κράτησες κρατήσατε να κρατήσεις να κρατήσετε κράτησε κρατήστε

αγνόησα αγνόησες αγνοήσατε να αγνοήσεις να αγνοήσετε αγνόησε αγνοήστε

1

Kάθε οικογένεια έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, τις δικές της αξίες και τις δικές της συνήθειες.Kάθε οικογένεια, λοιπόν, είναι µοναδική. Yπάρχουν, όµως, κάποια γενικά χαρακτηριστικά, κοι-νά σε όλες τις οικογένειες, που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της. Kαταρχήν, κάθε οικογέ-νεια, για να πετύχει τους σκοπούς της, πρέπει να έχει κανόνες και ρόλους για τα µέλη της. Eπί-σης, πρέπει τα µέλη της να µπορούν να εκφράζουν ελεύθερα τα συναισθήµατά τους. ∆ηλαδή,είναι σηµαντικό να υπάρχει στην οικογένεια ουσιαστική επικοινωνία. Tέλος, η οικογένεια πρέπεινα προσαρµόζεται στις αλλαγές που συµβαίνουν στη ζωή.

Παράγωγη Παράγωγη

σηµάδι σηµαδεύω, σηµαδούρα βαρύς βαραίνω, βάρος, βαρύτητα

µέταλλο µεταλλικός, µεταλλείο, θλίβω θλιβερός, θλίψηµετάλλευµα

απόγευµα απογευµατινός καρφί καρφώνω, κάρφωµα

στρώνω στρώσιµο µαθαίνω µαθητής, µαθητικός, µάθηµα, µάθηση

βαθµολογώ βαθµολογία, βαθµολόγηση, χτυπώ χτύπηµα, χτυπητόςβαθµολογητής

3

2

µ√§∆∞ ™∆√ ∫∂¡∆ƒ√ ∆∏™ ¶√§∏™ ¶APAMONH ¶PøTOXPONIA™

Φέτος θα ήθελα ο Aϊ-Bασίλης να µου φέρει δώρο ένα ποδήλατο. Ήδη από τις αρχές ∆εκεµ-βρίου και εγώ και η µικρή µου αδελφή γράψαµε από µια επιστολή στον καλοσυνάτο και χαµο-γελαστό παππούλη και την αφήσαµε δίπλα στο τζάκι. Όπως µας είπε η µαµά µου, η παράκλη-

1

∞¶∞¡∆∏™∂π™ ∆ø¡ ∞™∫∏™∂ø¡ 21

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

21

σή µας έπρεπε να φτάσει εγκαίρως στο µακρινό προορισµό της, γιατί ο Άγιος αυτόν τον καιρό εί-ναι πολύ απασχοληµένος µε τις τελευταίες προετοιµασίες για το ταξίδι του. Eγώ ζήτησα ένα µε-γάλο κόκκινο ποδήλατο µε ταχύτητες, για να κάνω βόλτες µε τις φίλες µου στη γειτονιά, αλλά κιεξερευνήσεις στην εξοχή, στις καλοκαιρινές διακοπές. Έδωσα βέβαια γραπτή υπόσχεση ότι θαείµαι πολύ προσεκτική και θα σέβοµαι τον K.O.K. Έτσι είµαι σίγουρη ότι το πρωί της Πρωτο-χρονιάς ο δίτροχος φίλος µου θα µε περιµένει ανυπόµονα δίπλα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο.

– Kάθε πρωί σηκώνοµαι αµέσως µόλις ξυπνήσω και φοράω τα ρούχα µου.

– Tρώω το φαγητό µου στο δωµάτιό µου και πηγαίνω το πιάτο µου στην κουζίνα.

– Συνήθως διαβάζω πρώτα τα µαθήµατα της ηµέρας και κυρίως µαθαίνω καλά την ορθογρα-φία µου.

– Tο βράδυ ακούω µουσική ή βλέπω τηλεόραση.

– Πριν κοιµηθώ, συζητώ λίγο µε το µεγάλο µου αδελφό.

γράφω ➟ γραµµένος λύνω ➟ λυµένος

απλώνω ➟ απλωµένος βάφω ➟ βαµµένος

κρύβω ➟ κρυµµένος πλύνω ➟ πλυµένος

διορθώνω ➟ διορθωµένος καλύπτω ➟ καλυµµένος

σκάβω ➟ σκαµµένος εγκαταλείπω ➟ εγκαταλειµµένος

°ƒ∞ªª∞ ™∆√¡ ¶∞∆∂ƒ∞ ª√À ¶√À ∆∞•π¢∂À∂π

Aθήνα, 31 Ιουλίου

Aγαπηµένη µου Άννα,

Mόλις επιστρέψαµε από την κρουαζιέρα µας στα ∆ωδεκάνησα. Ήταν µια υπέροχη εµπειρία. Οκαιρός ήταν πολύ καλός και το ταξίδι µας πολύ ξεκούραστο κι ευχάριστο. Mου άρεσε ιδιαίτερα νααγναντεύω τη θάλασσα που ανοιγόταν γαλήνια µπροστά µας δηµιουργώντας µια αίσθηση απε-ραντοσύνης. Πολλές φορές µας συνόδευαν γλάροι, που πετούσαν χαµηλά πάνω απ’ τα κεφάλιαµας, περιµένοντας ανυπόµονα να τους ταΐσουµε. Ένα µεσηµέρι στάθηκα πολύ τυχερή, γιατί εί-δα ένα κοπάδι δελφίνια να ακολουθεί το πλοίο µας. Eµφανίζονταν ξαφνικά κάνοντας µεγάλα άλ-µατα πάνω απ’ τα κύµατα, ενώ το δέρµα τους γυάλιζε στο φως του ήλιου.

1

3

2

Eνεστώτας Παθητ. Aόριστος Eνεστώτας Παθητ. Aόριστος

σκέφτοµαι σκέφτηκα κόβοµαι κόπηκα

τεντώνοµαι τεντώθηκα κληρώνοµαι κληρώθηκα

φυτεύοµαι φυτεύτηκα χτενίζοµαι χτενίστηκα

πληγώνοµαι πληγώθηκα ζυµώνοµαι ζυµώθηκα

πληροφορούµαι πληροφορήθηκα διαφηµίζοµαι διαφηµίστηκα

4

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

22

Tο πλοίο ήταν πολύ άνετο και φιλόξενο. ∆εν υπήρχε περίπτωση να βαρεθείς. ∆ιέθετε χώρουςαναψυχής, µεγάλα σαλόνια, καφετέριες, εστιατόρια, κινηµατογράφο, βιβλιοθήκη, παιδότοπο,καταστήµατα, πισίνα. Kαι φυσικά τα νησιά ήταν όλα καταπληκτικά. Γραφικά άσπρα σπιτάκια καιατέλειωτες παραλίες είναι η γενική εικόνα που συγκράτησα. Θα ήθελα πολύ να µου δοθεί η ευ-καιρία να τα επισκεφτώ για περισσότερο χρόνο και να τα εξερευνήσω.

Mε αγάπηMαρίνα

Στο βουνό µπορεί κανείς να αναπνεύσει τον καθαρό αέρα, αλλά και να πιει νερό από γάργαρεςπεντακάθαρες πηγές. Tο χειµώνα το βουνό για τους λάτρεις των χειµερινών σπορ είναι σωστόςπαράδεισος. Oι χιονισµένες πλαγιές και βουνοκορφές του αποτελούν τη χαρά µικρών και µεγά-λων. Tις απολαµβάνουν ανέµελα σε όλα τα χιονοδροµικά κέντρα της χώρας µας, που σφύζουναπό ζωή.

– Πες µας πώς πέρασες χθες στο πάρτι γενεθλίων του συµµαθητή σου.

– Tο αδιάβροχό σου είναι πολύ ωραίο. Aπό πού το αγόρασες;

– O νεαρός που συνάντησες χθες είναι γιος του γυµναστή µας.

– Έπινε πού και πού ένα ποτηράκι κρασί µε τους φίλους του.

– Ποιος από σας έσπασε το τζάµι;

– Kαθώς οδηγούσε, στη διαδροµή για την παραλία χτύπησε ένα σκύλο.

– Tην ώρα που επέστρεφα από την αγορά, συνάντησα τη φίλη µου, τη Mαρία.

– Xαιρέτισα στο δρόµο το θείο µου τον Παύλο, που γύριζε από τη δουλειά του.

– Mη λες ψέµατα και µην αυθαδιάζεις, φώναξε ο δάσκαλος στο µαθητή.

– ∆εν ήξερα ότι δε σου αρέσει η ξένη µουσική.

MIA •∞º¡π∫∏ ∫∞∆∞π°π¢∞

– Σήµερα από το πρωί ο καιρός σε όλη τη βόρεια Eλλάδα είναι πολύ άσχηµος µε βροχές καιισχυρούς ανέµους.

– Θα παρακολουθήσω µαζί µε τις φίλες µου την ταινία µε ήρωα τον Πίτερ Παν στον κινηµα-τογράφο.

– Kάθε µεσηµέρι µετά το φαγητό τακτοποιώ µε προσοχή το δωµάτιό µου, τοποθετώντας όλατα πράγµατα στη θέση τους.

– Στο σηµερινό αγώνα ο αθλητής της πυγµαχίας νίκησε µε µεγάλη δυσκολία τον αντίπαλό του.

– Ξαφνικά ο πατέρας µου άκουσε έναν πολύ δυνατό και περίεργο θόρυβο στην πίσω πλευ-ρά του σπιτιού.

1

4

3

2

°ƒ∞¶∆∏ ∂∫ºƒ∞™∏ - ÌÂıÔ‰È΋ Î·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË22

23

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

23

∞¶∞¡∆∏™∂π™ ∆ø¡ ∞™∫∏™∂ø¡

¶∂ƒπ°ƒ∞ºø ∆∏¡ ¶√§∏ ª√À

Γεννήθηκα και µεγάλωσα στο ήσυχο επαρχιακό περιβάλλον της Ξάνθης. Eίναι µια όµορφη πό-λη της Θράκης, µε µεγάλη ιστορία, που αναπτύχθηκε ιδιαίτερα και επεκτάθηκε τα τελευταία χρό-νια. Tο σύγχρονο τµήµα της απλώνεται γύρω από έναν κεντρικό δρόµο, που ενώνει τρεις πλα-τείες και καταλήγει στο ποτάµι. Mοντέρνες πολυκατοικίες και πάρκα συνθέτουν τη γενική εικόνα.H παλιά συνοικία, σκαρφαλωµένη στην πλαγιά ενός λόφου, διατηρεί ακόµη την ατµόσφαιρα µιαςάλλης εποχής. Στενά πλακόστρωτα δροµάκια, όµορφα παραδοσιακά σπίτια, γραφικές εκκλησίεςδηµιουργούν στον επισκέπτη ένα αίσθηµα νοσταλγίας. Mε το πανεπιστήµιό της παρέχει στουςνέους τη δυνατότητα να συνεχίσουν τις σπουδές τους, ενώ παράλληλα εξελίσσεται και στον το-µέα της διασκέδασης και της ψυχαγωγίας.

1

το έδαφος του εδάφους τα εδάφη των εδαφών

το βέλος του βέλους τα βέλη των βελών

το άνθος του άνθους τα άνθη των ανθών

το πέλαγος του πελάγους τα πελάγη των πελαγών

το όρος του όρους τα όρη των ορών

το βάρος του βάρους τα βάρη των βαρών

Θετικός Συγκριτικός Yπερθετικός

Mονολεκτικά Περιφραστικά Mονολεκτικά Περιφραστικά

ωραίος ωραιότερος πιο ωραίος ωραιότατος ο ωραιότερος, ο πιο ωραίος, πολύ ωραίος, πολύ πολύ ωραίος

απλός απλούστερος πιο απλός απλούστατος ο απλούστερος, ο πιο απλός, πολύ απλός, πολύ πολύ απλός

καλός καλύτερος πιο καλός άριστος ο καλύτερος, ο πιο καλός, πολύ καλός,πολύ πολύ καλός

νέος νεότερος πιο νέος νεότατος ο νεότερος, ο πιο νέος, πολύ νέος, πολύ πολύ νέος

δίκαιος δικαιότερος πιο δίκαιος δικαιότατος ο δικαιότερος, ο πιο δίκαιος, πολύ δίκαιος, πολύ πολύ δίκαιος

πολύς περισσότερος πιο πολύς – ο περισσότερος, ο πιο πολύς

3

2

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

24

°ƒ∞¶∆∏ ∂∫ºƒ∞™∏ - ÌÂıÔ‰È΋ Î·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË24

άνθος+δοχείο ➟ ανθοδοχείο άνεµος+µύλος ➟ ανεµόµυλος

ψάρι+κόκκαλο ➟ ψαροκόκκαλο ηµι+θεός ➟ ηµίθεος

µαχαίρι+πιρούνι ➟ µαχαιροπίρουνο θάλασσα+πουλί ➟ θαλασσοπούλι

αµφι+θέατρο ➟ αµφιθέατρο πάγος+πέδιλα ➟ παγοπέδιλα

λαθραίος+έµπορος ➟ λαθρέµπορος µετα+φέρω ➟ µεταφέρω

χιόνι+νερό ➟ χιονόνερο υπο+θέτω ➟ υποθέτω

Eνικός Πληθυντικός

Oνοµαστική Γενική Oνοµαστική Γενική

η πρόφαση της πρόφασης(-εως) οι προφάσεις των προφάσεων

η διάγνωση της διάγνωσης(-εως) οι διαγνώσεις των διαγνώσεων

η κατάταξη της κατάταξης(-εως) οι κατατάξεις των κατατάξεων

η αφαίρεση της αφαίρεσης(-εως) οι αφαιρέσεις των αφαιρέσεων

η διαίρεση της διαίρεσης(-εως) οι διαιρέσεις των διαιρέσεων

Eνικός Πληθυντικός

Oνοµαστική Γενική Oνοµαστική Γενική

το έδαφος του εδάφους τα εδάφη των εδαφών

το δάσος του δάσους τα δάση των δασών

το στήθος του στήθους τα στήθη –

το έλος του έλους τα έλη των ελών

το πλήθος του πλήθους τα πλήθη –

το τέλος του τέλους τα τέλη των τελών

™À°∫ƒπ¡ø ∆∏ ∑ø∏ ™∆∏¡ ¶√§∏ ª∂ ∆∏ ∑ø∏ ™∆√ Ãøƒπ√

– Eκµεταλλεύτηκε την άγνοιά τους και τους πούλησε πλαστούς πίνακες ζωγραφικής.

– Xθες ο δάσκαλος µας ανέπτυξε τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα από τη χρήση τωνηλεκτρονικών υπολογιστών.

– Στην αίθουσα αναµονής του αεροδροµίου επικρατούσε µεγάλος εκνευρισµός, εξαιτίας τηςκαθυστέρησης πολλών πτήσεων.

– H εθνική µας οµάδα µπάσκετ αποκλείστηκε από τον επόµενο γύρο του πανευρωπαϊκούπρωταθλήµατος.

– Tο νέο σύστηµα εξετάσεων δυσκολεύει την είσοδο των µαθητών στα πανεπιστήµια.

1

4

3

2

25

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

25

∞¶∞¡∆∏™∂π™ ∆ø¡ ∞™∫∏™∂ø¡

∆√ ¶√§π∆∂Àª∞ ∆∏™ ¢∏ª√∫ƒ∞∆π∞™

– Όλοι οι µαθητές του σχολείου συνέβαλαν µε τον τρόπο τους στην επιτυχία της γιορτής.

– H ∆ιεθνής Aµνηστία είναι µια παγκόσµια οργάνωση που υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δι-καιώµατα.

– H Eυρωπαϊκή Ένωση έχει ως στόχο της την προσέγγιση και τη συνεργασία µεταξύ των λα-ών της Eυρώπης.

– Πολλές τράπεζες διαφηµίζουν πιστωτικές κάρτες που δίνουν διάφορα προνόµια στους κα-τόχους τους.

– H θεία µου εκλέχτηκε δηµοτική σύµβουλος στις περσινές δηµοτικές εκλογές.

– H κατάσταση είναι πολύ δύσκολη.Pήµα: είναι - Yποκείµενο: η κατάσταση - Kατηγορούµενο: (πολύ) δύσκολη

– O υπάλληλος εξέτασε τα αρχεία του υπολογιστή.Pήµα: εξέτασε - Yποκείµενο: ο υπάλληλος - Aντικείµενο: τα αρχεία

– H Άννα χτενίζει την κούκλα της µε προσοχή.Pήµα: χτενίζει - Yποκείµενο: η Άννα - Aντικείµενο: την κούκλα της

– Tο πρόβληµα θεωρείται άλυτο.Pήµα: θεωρείται - Yποκείµενο: το πρόβληµα - Kατηγορούµενο: άλυτο

2

1

Eνεστώτας γράφω απαντώ κόβω πολεµώ

Παρατατικός έγραφα απαντούσα έκοβα πολεµούσα

Aόριστος έγραψα απάντησα έκοψα πολέµησα

Παρακείµενος έχω γράψει έχω απαντήσει έχω κόψει έχω πολεµήσει

Yπερσυντέλικος είχα γράψει είχα απαντήσει είχα κόψει είχα πολεµήσει

Eξακολ.Mέλλοντας θα γράφω θα απαντώ θα κόβω θα πολεµώ

Συνοπτ. Mέλλοντας θα γράψω θα απαντήσω θα κόψω θα πολεµήσω

Συντελ. Mέλλοντας θα έχω γράψει θα έχω απαντήσει θα έχω κόψει θα έχω πολεµήσει

2

Eνικός Πληθυντικός

Oνοµαστική Γενική Oνοµαστική Γενική

ο γραµµατέας του γραµµατέα οι γραµµατείς των γραµµατέων

ο συγγραφέας του συγγραφέα οι συγγραφείς των συγγραφέων

ο κουρέας του κουρέα οι κουρείς των κουρέων

ο εισαγγελέας του εισαγγελέα οι εισαγγελείς των εισαγγελέων

ο γραφέας του γραφέα οι γραφείς των γραφέων

ο διανοµέας του διανοµέα οι διανοµείς των διανοµέων

3

C Y M B C Y M B

C Y M B C Y M B

CY

MB

CY

MB

26

°ƒ∞¶∆∏ ∂∫ºƒ∞™∏ - ÌÂıÔ‰È΋ Î·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË26

– H αδελφή µου δώρισε στον πατέρα µας ένα ακριβό ρολόι.Pήµα: δώρισε - Yποκείµενο: η αδελφή µου - Άµεσο αντικείµενο: ένα (ακριβό) ρολόι, -Έµµεσο Aντικείµενο: στον πατέρα µας

τρίβω ➟ τριµµένος δένω ➟ δεµένος

χάνω ➟ χαµένος βλάπτω ➟ βλαµµένος

ράβω ➟ ραµµένος µαγεύω ➟ µαγεµένος

στρέφω ➟ στραµµένος διορίζω ➟ διορισµένος

βρέχω ➟ βρεγµένος κλέβω ➟ κλεµµένος

Eνεστώτας βλέπω στέλνω λαµβάνω πίνω

Παρατατικός έβλεπα έστελνα λάµβανα έπινα

Aόριστος είδα έστειλα έλαβα ήπια

Παρακείµενος έχω δει έχω στείλει έχω λάβει έχω πιει

Yπερσυντέλικ