mantiksal Çerceve yaklaşımı - planlama

Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı -PlanlamaESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ – EĞİTİM FAKÜLTESİBİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTİMİ BÖLÜMÜYRD.DOÇ.DR. CELAL MURAT KANDEMİ[email protected]

İçindekiler

Mantıksal Çerçeve Matrisinin HazırlanmasıProje Kapsamının BelirlenmesiStratejiden Müdahale Mantığına

Doğrulanabilir GöstergelerDoğrulama KaynaklarıVarsayımlar

Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı (MÇY)

GENEL HEDEF

PROJE AMACI

SONUÇLAR

FAALİYETLER

1

4

3

2

DOĞRULAMA ARAÇLARI



MALİYETLERAYRICA

DÜZENLENİR

12

14

10

ÖNKOŞULLAR

VARSAYIMLAR

VARSAYIMLAR

VARSAYIMLAR

7

8

6

5

GÖSTERGELER

GÖSTERGELER

GÖSTERGELER

9

11

13

ARAÇLARAYRICA

DÜZENLENİR

A. MÜDAHALE MANTIĞI

Projenin katkıda bulunduğu üst düzey amaçlarGenel Hedef

Faaliyetler

Proje Amacı

Sonuçlar/Çıktılar

Kaynaklar(Araçlar)

Mantıksal Çerçeve Matrisi1. Kolon Müdahale Mantığı

Projenin genel amaçlara da katkıda bulunacak özel hedefi

Proje hedefini sağlayacak sonuçlar

Proje sonuçlarına ulaşmak için yerine getirilecek faaliyetler

Faaliyetlerin yapılması için gerekli girdiler

Örnek Hedef Genel Hedef:

Sürdürülebilirlik temelinde Kodlama Eğitimi müfredatı çerçevesinde FATİH Projesi için gerekli içeriklerin üretilmesine katkıda bulunmak.

Proje Amacı: BİT öğretmenlerinin ihtiyaçlarını karşılayacak, müfredat kazanımlarına

uygun sürdürülebilir ders içeriği hazırlanıp sunulması Çıktı:

BİT öğretmenlerinin Kodlama Eğitimi müfredatı için içerik hazırlama becerilerinin verilmesi,

Faaliyet: Alan araştırması yapılması, hizmet içi eğitimler, uzaktan eğitim sistemi

kurulum ve yapılandırılması vs.

Nedir? Proje amaçlarını operasyonel olarak ölçebilen, performans ölçüm olanağı

sağlayan ve projenin her aşamada izlenmesine olanak sağlayan araçlardır. Her bir gösterge kısaca müdahaleye ilişkin Hedef grup, Nicelik, Nitelik, Zaman ve Yer konusunda bilgi içermelidir.

Ne İşe Yararlar? Genel Amacın, Proje Amacının ve Sonuçların karakteristiklerini açıklığa

kavuştururlar Projeyi daha objektif bir şekilde yönetmeyi sağlarlar Performans ölçümü, izleme ve değerlendirme için bir baz oluştururlar

Not: Sıklıkla, bir amaç için birden fazla gösterge kullanmak gereklidir.Böylece, amacın başarılıp başarılmadığı konusunda daha güvenilir bilgi elde edilir.

Mantıksal Çerçeve Matrisi2. Kolon Göstergeler

Göstergeler aşağıdaki sorulara cevap vermelidir:

Ne kadar? Nicelik

Nasıl bir değişim? Nitelik

Kim? Hedef grup ve Nitelik

Ne zaman ? Zaman

Nerede? Yer

SMART Gösterge Özellikleri

Belirli (Specific):Ölçülebilir (Measurable):Ulaşılabilir (Accessible and Achievable):İlgili, Uygun (Relevant):Zaman Sınırlı (Time-Bound):


Belirli (Specific):Temel göstergeler belirli ve projenin

değiştirmeyi gözettiği koşullarla ilişkili olmalıdır. MÇY matrisinin yatay mantığı bu kriterlerin sınanmasına yardımcı olur.


Ölçülebilir (Measurable):Kesin oldukları için nicelikleştirilmiş

göstergeler tercih edilmelidir. Ancak gelişmeye ilişkin göstergeleri nicelik olarak göstermek zor olabilir. Bu durumda niteliklendirilmişgöstergeler kullanılmalıdır.


Ulaşılabilir (Accessible and Achievable):Gösterge, uygun toplama yöntemleri

kullanılarak makul bir maliyette ulaşılabilir olmalıdır. Hane geliri gibi göstergelere ilişkin doğru ve güvenilir bilgiyi toplamak hem zor hem de pahalı bir yöntemdir.


İlgili, Uygun (Relevant):Göstergeler, veriyi kullanacakların yönetim

bilgisi ihtiyacına uygun olmalıdır. Alanda çalışacak personel, üst düzey personelin gerek duymayacağı bilgilere ihtiyaç duyabilir, ya da tam tersi olabilir. Bilgi, yönetimin farklı ihtiyaçların karşılamak için sınıflandırılmış, toplanmış ve bir biçimde özetlenmiş olmalıdır.


Zaman Sınırlı (Time-Bound):Bir gösterge, yönetsel kararları

etkilemek için doğru zamanda toplanmalı ve rapor edilmelidir.

Göstergelerin Oluşturulması

Temel gösterge ile başla, Bu göstergenin sayısal olarak tanımlanabilmesine

olanak sağla,Niteliğini,Zamanını,Yerini tanımla.

Göstergelerin Oluşturulması Temel Göstergeyi Tanımla

Kodlama eğitimi içeriklerinin sayısı arttı. Miktar ekle

Kodlama eğitimi için müfredat kazanımlarına uygun dönemlik 18 haftalık içerik hazırlandı.

Hedef grup ve Nitelik ekle BİT öğretmenlerinin kodlama eğitimi için müfredat kazanımlarına ve öğrenme

yaklaşımlarına uygun her hafta için en az 1 video ve 1 sunum olacak şekilde 18 haftalık içerik oluşturuldu.

Zaman ekle: BİT öğretmenlerinin 2016-2017 öğretim yılından itibaren kodlama eğitimi için

kullanabilecekleri müfredat kazanımlarına ve öğrenme yaklaşımlarına uygun her hafta için en az 1 video ve 1 sunum olacak şekilde 18 haftalık toplam 72 adet içerik oluşturuldu.

Gösterge Çeşitleri Genel Hedef düzeyinde göstergeler:

Genel hedef düzeyinde göstergeler, bu projenin ve olası diğer projelerin hep birlikte katkıda bulunduğu bir programın ya da sektörün hedeflerini tanımlar.

Proje Amacı düzeyinde göstergeler Proje amacı, projeyi yapmanızın ana nedenidir. “Niye çıktı üreterek sonuç yaratmaya

çalıyorsunuz?” Sorusunun yanıtıdır. Amaç için doğrulanabilir göstergeler, amacın yerine getirildiğini ispatlamak zorundadır.

NİCELİK, NİTELİK, HEDEF GRUP, ZAMAN ve YER bileşimiyle mümkün olduğunca amacın göstergesi tanımlanmalıdır.

Çıktı düzeyinde göstergeler Çıktı düzeyinde olana göstergeler proje uygulayıcısının sorumluluk alanını tanımlar.

Faaliyet düzeyinde göstergeler Etkinlik düzeyindeki göstergeler, genellikle girdileri ve bütçeyi kapsar. Bütçe belirli kategoriler

altında gösterilebilir (Teknik Hizmetler, Eğitim, Kampanya, Yayın vs.) Bütçe daha detaylı olarak hazırlanmış ve proje ekinde verilecek olan bütçenin özeti olarak verilir. Burada amaç, projenin bütünü için gerek duyulan fonun, maliyet-etkin olup olmadığının analizini yapmaktır.

Doğrulama Kaynakları, Neyin başarıldığını gösterecek bilgi kaynaklarıdır.

Eğer bir bilgi kaynağı yoksa ve bu boşluk bir alan araştırması gerektiriyorsa faaliyetlere bu araştırmayı eklemek gerekir.

Bu ekleme bir maliyet içeriyorsa o zaman bütçeye de yansıtılmalıdır.

Göstergelerin doğrulanabilir olmasına özen göstermek gerekir. Eğer doğrulanamıyorsa o zaman başka gösterge bulmak

gerekecektir.

Mantıksal Çerçeve Matrisi3. Kolon Doğrulama Kaynakları

Doğrulama Kaynaklarında Bulunması Gerekli Bilgiler

Bilgi nasıl toplanacak : örnek araştırmalar, idari kayıtlar, ulusal istatistikler, çalışma atelyeleri ya da odak grup toplantıları, gözlemler, vs.

En uygun olan kaynak hangisidir? Kimle mülakat yapılmalı? İstatistik enstitüsü bu bilgiyi topluyor mu? Kaynak güvenilir mi?

Değerlendirmeyi kim yapmalı? Bağımsız bir ekip mi?, süpervizörler mi?

Bilgi ne zaman ve hangi sıklıkta toplanmalı? Aylık, yıllık, mevsimsel özelliklere bağlı olarak mevsimsel mi?

Toplanan veri kayıtlanırken hangi format kullanılmalı?

B. VARSAYIMLAR

Proje kendi başına sadece müdahale mantığı kolonundabelirtilen hedef ve faaliyetler ile sonuca ulaşamaz. Projemüdahale mantığı sütununa dahil edilemeyen hedefler ve diğerdış faktörler her zaman vardır. Proje kontrolü dışında ancakproje başarısını ve uzun dönemli sürdürebilirliği etkileyenfaktörler “Varsayımlar” olarak Mantıksal Çerçevenin 4.Kolonunu oluştururlar.

Mantıksal Çerçeve Matrisi4. Kolon Varsayımlar

Riskler nedir? Riskler genellikle olumsuz olan dışsal koşullar olarak formüle edilirler. Riskler

gelecekte iyileşme yaratma planının gerçekleşebilirliğinin test edilmesi durumunda tanımlanırlar.

Varsayımlar nedir? Gerçekleşmemeleri durumunda projenin başarısını tehlikeye atacak olan

dış koşullar olarak tanımlandığında önemlidir. Niçin gereklidirler?

Proje asla gerçek durumu kapsayamaz. Dışsal faktörler ve projenin başarısı üzerinde önemli etkilere sahip riskler tanımlanarak dikkate alınmalıdır.

Önkoşullar nelerdir? Faaliyetler başlamadan önce aşılması gereken koşullardır

Varsayımların Oluşturulması Proje faaliyetlerine başlanabilmesi için gerekli önkoşulları

belirlenmesi, Hedef seviyelerine uygun olarak her aşama için risklerin

belirlenmesi Bu risklerin olumlu ifadelere çevrilmesi (varsayıma

dönüştürülmesi) Bu varsayımların projenin başarısı açısından öneminin ve

gerçekleşme ihtimalinin gözden geçirilmesi (varsayım algoritması) ve gerekirse bunlarla ilgili önlemler alınması

Gerekli varsayımların hedef seviyelerine uygun olarak mantıksal çerçeve matrisine yerleştirilmesi

Varsayım Algoritması

Olma olasılığı çok yüksek olan ya da projenin başarısı açısından önemsiz olan varsayımlar matrise yerleştirilmez.

Önemli olan ancak %100 gerçekleşmesi belirsiz olan varsayımlar mantıksal çerçeveye yerleştirilir ve uygulama sırasında izlenir.

Projenin başarısında temel rol oynayan ancak olma olasılığı olmayan varsayımlar projenin yeniden tasarlanması ya da projeden vazgeçilmesine neden olur. (Öldürücü Faktör)

Varsayımlar Algoritması

Varsayımların mantıksal çerçeve matrisine yerleştirilmesi

Sonuçları elde etmek için gerekli olan varsayımlar

Proje amacına ulaşmak için gerekli olan varsayımlar

Genel Hedefe ulaşmak için gerekli olan varsayımlar

Faaliyetler seviyesine yerleştirilir

Sonuçlar seviyesine yerleştirilir

Proje amacı seviyesine yerleştirilir

Sorular

mantiksal Çerceve yaklaşımı - planlama

Education