Slide 1

Universiteti i PrishtinsFakulteti i EdukimitProgrami AKMDrejtimi: Matematik-Informatik

Prgatitur nga:Syzana KonjufcaDrita QorrolliEsmahe RexhepajLeunora Kpuska dhe Msimdhnsja: Hatixhe Ismajli Afrdita Beqaj 14-05-2011

Kursi: Teoria e msimit11Syzana KonjufcaObjektet dhe mjetet msimore2

Roli dhe funksioni i tyreObjektet msimore e formojn trsin q quhet hapsira shkollore.Kan rol dhe funksion qensor n realizimin teknik,teknologjik dhe praktik t msimit.Jan faktor t rndsishm pr organizimin bashkkohor t procesit msimor sipas normave didaktike.

Objektet msimore33Syzana KonjufcaObjektet msimore mund ti ndajm n:

Objekte q jan t drejtprdrejta n funksion t realizimit t procesit msimor (aspekti monofunksional)Objekte q trthorazi e ndihmojn realizimin e procesit msimor (aspekti bifunksional)Objekte prcjellse t procesit msimor (lokale administrative,shndetsore etj)Objekte ndihmse(lokale teknike,higjienike)

Llojet e objekteve msimore4

Klasa ose dhoma msimi t mjaftueshme

Kabinete pr lndt msimore

Laborator pr lndt e shkencave t natyrs

Lokale pr edukimin parashkollorObjekte msimore t shkolls bashkkohore

Kabinet i informatiksKlasa t specializuara5

Atele pr kulturn figurativeMsonjtore pr aktivitete nga baletiBibliotek shkolloreLokale pr qndrim ditorObjekte msimore

Objekte pr kultur dhe arsim fizik

L.pr pun administrative-drejtoria6

L.pr shrbime pedagogjike

Salla pr arsimtar

Kabinete pr arsimtar

L.pr veprimtari shoqrore t nxnsveRadio e TV studioKabinet didaktikObjekte msimore7

Sall pr solemniteteL.pr veprimtari publike t shkollsLokale pr kuzhin shkollore Puntori shkolloreFush sportiveOborr pr pushimObjekte msimore8Ato duhet t ndriojn problemin se si objektet msimore duhet tu prshtaten teknologjive msimore.

Kan pr detyr n projektimin e objekteve msimore t parashohin mundsi pr ristrukturimin e tyre me qllim q ato tu prshtaten krkesave t reja t organizimit t msimit dhe moshave t nxnsve.

Objektet msimore duhet t jen n prputhje me numrin e nxnsve dhe ti plotsojn t gjitha normat higjienike-sanitare,teknike,didaktike,pedogogjike-psikologjike etj.9Sa u takon standardeve dhe normave t objekteve msimore,kontributin e tyre duhet ta japin pedagogjia dhe arkitektura: Me objekte msimore kuptojm hapsirn e trsishme ku zhvillohet dhe realizohet procesi msimor-edukativ. Objektet msimore q t mundsojn realizimin e efektshm t msimit, duhet t ket form t caktuar, radhitje t elementeve ose pajisjeve msimore sipas krkesave msimore, radhitje funksionale t tavolinave punuese ose bankave, presion i caktuar i drits dhe thyerje e drejt e saj. Msonjtorja ose klasa sht vendi ku zhvillohet procesi msimor i pajisur me mjete elementare pr msimdhnie: banka, tavolina pune, drras t zez, vitrina te ndryshme pr te mbajtur mjete e vegla pune.

Kuptimi i objekteve msimore10Pr t organizuar dhe realizuar me efektshmri procesin e msimdhnies dhe prvetsimin e suksesshm t prmbajtjes msimore, arsimtari duhet t prdor mjete msimore,si p.sh.:

Mjetet msimore

11 zrin, gjestin, mimikn si dhe para nxnsve u sjell sende q mund t shikohen, dgjohen, preken dhe t lexohen. Mjetet msimore kan funksion shumdimensional n punn msimore dhe n procesin e njohjes msimore.

Funksionet q ato realizojn jan t natyrs:

psikologjike,gnoseologjike,didaktike,praktike dhekonkretizuese ilustrative.

Kuptimi dhe funksioni i mjeteve12Mjetet msimore kan rndsi njohse dhe estetike.Nxnsit msojn t dallojn fenomenet n natyr dhe n jetn shoqrore kurse dukurit, sendet, objektet i vrejn edhe nga ana estetikePrdorimi i mjeteve msimore nxnsve u shkakton: knaqsi shpirtrore, stimulon proceset intelektuale, nxit krshrin pr t vrejtur t fshehurn etj.

13Rndsia e mjeteve msimore

t njoh mir mjetin msimor dhe duhet t prqndrohet n analizn e gjithanshme t tij

q mjeti t mos jet qllim pr vetveten, por t ndihmoj pr t sqaruar e konkretizuar diturit dhe t realizoj krkesat didaktike me an t mjeteve t nxisin qndrimin aktiv t nxnsit n msim,t zhvillojn aftsit gjykuese dhe t menduarit kauzal e analitik.14Arsimtari duhet q:Mjetet msimore jan t llojllojshme dhe funksioni i tyre varet prej prmbajtjes msimore.

Mjetet msimore ndahen n dy grupe, n: mjete natyrore dhe mjete t konstruktuara pr qllime msimore (artificiale)

N praktikn didaktike mjetet ndahen edhe n:

verbale, tekstuale, vizuele, auditive, elektronike-automatike manuele.

15Llojet dhe klasifikimi i mjeteve msimoreKlasifikimi i mjeteve msimoreMateriale t shtypuraalbumehartatabeladiagrameskicaMjete teknikemikroskopvegla matseaparate t tjera Mjete audiovizuelefilmi msimortelevizioniradiojamagnetofoniKoleksionebimshdherashxeheshinsekteshherbariumeprodhime industrialeMjete q i pkasin mjedisit t shkollsinstitucionemonumentetorganizata prodhimimuzeumet16

Mjete msimore

17Mjetet msimore dallohen midis vete, varsisht se far elementi dominon tek ai. Dallohen nga: mnyra e prceptimit shqisor t dukuris msimore mnyra e prceptimit t mjetit struktura e mjeteve msimore

Mjetet dallohen, klasifikohen edhe pr nga pikpamja e funksioneve q kryejn, ku dallojm: mjetet q kan funksion t thjesht konkretizues (monodimensional) mjete q plotsojn funksione t shumta logjike-didaktike (shumdimensionale), dhe mjete q plotsojn funksione praktike.18 N procesin msimor e rndsishme sht q nxnsit t mbajn mend at q e msojn. Q t arrihet kjo dukuri gjrat duhet t shikohen. Mjetet msimore vizuele sipas mnyrs se si e paraqesin dukurin jan : statike dhe dinamike apo sipas dimensioneve : dydimensionale dhe tridimensionale. Mjetet msimore vizueleMjetet msimore vizuele

Mjetet dydimensionale statike jan: VizatimetFotografitDiagrametGrafikonetHartat gjeografikeTabelatDiapozitivi (diafilmi) etj.

Mjetet msimore vizueleMjetet dydimensionale dinamike jan:Aplikacione t ndryshmeEmision televizivFilm msimor dhe jomsimorFotografi levizese

Mjetet tridimensionale statike jan:PreparatetModelet statikeMaketatKoleksionet e ndryshmeRelievi i tokes

Mjetet tridimensionale dinamike jan: AparatetModelet dinamikeMakinat e ndryshmeNumratort

Mjetet msimore vizuelePra prmbajtjet msimore q prvetsohen n raport me mjetet msimore vizuele nuk qndrojne n raport t thjesht normal t jashtm por ato jan n raport qensor me t cilat prvetsohen elementet, nocionet, kuptimet q shprehin thelbin e prgjithshem t dukuris msimore.Mjetet mesimore auditive dallojne nga mjetet vizuele (qe mbeshteten ne te pamurit) sepse te mjetet auditive burimi i njohjes eshte toni (zeri).Mjetet auditive jane: xhirimet tonike te njerezve ose kafsheve, te shtazeve,makinave, xhirime te zerave ne natyre: zhurma e lumit,bubullima, reshjet e shiut, valet e detit, xhirimi i zerave te motorreve te ndryshem.Mjetet mesimore auditive Mjetet msimore auditivePra keto xhirime prdoren per qellime mesimore te cilat repredukohen me an t pllakave t gramafonit, shiritit t magnetofonit, CD-ve emisionit t radios etj. Pra keto kane per qellim njohjen e hollesive dhe formimin e perfytyrimeve per elementet qenesore te dukurise qe eshte permbajtja mesimore.

Mjete mesimore audiovizuele quhen te gjitha ato mjete me te cilat karakterizohet permbajtja mesimore me ane te pamurit dhe te degjuarit. Ketu qendron harmonizimi i suksesshem i asaj qe shohim ( psh valet e detit, aterimi i aeroplaneve) dhe asaj qe degjojme (ushtimen e perplasjes se valeve te detit, zhurmen e motorreve te aeroplaneve etj).Mjetet mesimore audiovizueleMjetet mesimor audiovizuele jane: TelevizoriFilmatEmisionet televiziveKompjuteriVideorekorderiKinoprojektoriDVD Diaprojektori etj.

Mjetet mesimore audiovizuele

Mjetet mesimore audiovizueleDiturite e pervetesuara ne kete menyre pra me mjete audiovizuele (shiqim dhe ndegjim) jane te qendrueshme nxitese dhe efikaseMundsojn prvetsim t diturive konkrete, duke i njohur dhe i shpjeguar m mir problemet q kan t bjn me prvetsimin e njohurive , shkathtsive dhe shprehive msimore.Mjete tekstuale jan: tekstet, librat, doracakt,artikujt, fjalort, veprat letrare, shkencore e historike, gazetat, fletushkat etj.

30Mjetet msimore tekstuale

Jan vegla me t cilat demonstrohet apo shpjegohet prmbajtja msimoreVeglat pr shkrim (lapsi, vizorja, shablloni )Vegla pr vizatim (vizore, trekndsh,kndmats)Mjete pr realizimin e punve praktike (thikat, dart, sharr,brush)Mjete pr demonstrim (tavolina, aplikacione)Aparate teknike (grafoskopi, radio, Tv, responder, komjuter)Instrumente si barometri, mikroskopi ,termometriAparate elektronike (kalkulatori, kompjuteri)

31Mjetet msimore ndihmse

Mjete msimore ndihmseaparate elektronikeinstrumente t tjeramjete pune pr realizimin e punve praktikevegla pune pr shkrimmjete ndihmse pr kryerjen e punve eksperimentale dhe laboratorike aparate teknike pr demonstrim t msimitmjete pr vizatim

Mjete pr demonstrim

3232Syzana KonjufcaPr procesin e konkretizimit t drejtprdrejt zbatohen kto procedura:Krijohet atmosfer pune n klasPara nxnsve paraqitet mjeti msimor (objekt, ,vizatim,aparat,maket,preparat,fotografi etj.)Nxnsit e vrejn,e prekin,e shikojnPritet kureshtja e nxnsve pr mjetin(reagimet)Analizohen elementet e tij pr qllimet msimore(vmendja e nxnsve prqndrohet n elementet kryesore)Nxirret konkludimi-prgjithsohen rezultatet nga t vrejturit dhe analiza e mjetit msimor.

33Si prdoret mjeti msimor Qllimi i konkretizimit sht i shumfisht ,por n rradh t par synon n nxitjen e proceseve intelektuale,angazhimin e shqisave n formimin e kuptimeve,nocioneve e konkludimeve.3435Msimi i kompjuterizuar dhe Teknika multimediale Kompjuteri - aktualisht sht mjet m i prsosur elektronik n msim i cili shrben pr pranimin, prpunimin dhe dhnien e informatave. Integron program t koncipuar bashkkohor t t nxnit (software) dhe tekniks (hardware) me ndihmn e t cilve prmbajtjet msimore bhen m t kuptueshme pr nxnsit.

Kompjuteri stimulon dhe zhvillon aftsit e t menduarit kritik, zgjon interesimin dhe kurreshtjen e nxnsve pr realitetin objektiv

36sht shum e rndsishme q arsimtari t jet i aftsuar pr prdorimin e kompjuterit pr arsye se prgjigjet e tij ndihmojn zhvillimin intensiv t t menduarit kritik dhe krshris intelektuale.

Kompjuteri pr shkak t prmbajtjeve tepr t pasura, i shtyn nxnsit q vazhdimisht t komunikojn n mes tyre dhe ata vazhdimisht vetzbulojn njohuri t reja dhe kreative.

Shprthimi i vrullshm i informacioneve ne kohn q jetojm bri t mundshme q kompjuteri si mjet i sofistikuar msimor ,t ndikoj n: Zhvillimin e t menduarit kritik,analizs,sintezs, gjykimit,gjeneralizimit,vlersimit t njohurive,Realizimin e msimit individualAktivitetin e prhershm t nxnsit,Kontrrollimin permanent t rezultateve dhe mundsin e rrjedhjes normale t procesit msimor,Efikasitetin e lart dhe ngritjes s cilsis s msimit,Motivimin pr mnyra t reja t msimdhnies dhe t nxnies,Dshirn pr t krijuar kreativitet te nxnsi dhe msuesi si subjekt t msimit bashkkohor

37 Kompjuteri ofron shum mundsi pr realizimin e msimit n mnyrn m efikase sepse ka aftsin t lidhet dhe m shum mjete t tjera ndihmse si jan:Grafoskopi,Kinoprojektori,Diaprojektori,TV etj.

39Mundsi tjetr sht dhe shfrytzimi i internetit me `rast nxnsi mund t hulumtoj dhe zhvilloj njohuri n lmi t ndryshme, si p.sh:

librat elektronike, lojrat e ndryshme edukative, kuiz diturie etj.

40Mirpo interneti mund t ndikoj dhe negativisht tek nxnsit, andaj duhet t mbikqyren vazhdimisht dhe qndrimi i tyre n internet t jet me orar t caktuar m s shumti 2 or.Pse ndikon negativisht!?Disa nga arsyet:Shikimi i filmave t frikshm (horror),Shikimi i filmave degjenerues (pornografik),Lojra t ndryshme jo t lejuara pr fmijt,Komunikimi Online me persona t ndryshm (t panjohur) etj

Prmbajtja t jet e afrt dhe interesante pr nxnsinT motivoj nxnsit pr msimT kushtzoj prqndrimin e vmendjes n msimT zhvilloj t menduarit kritik dhe aftsit e tjera mendoreT mundsoj realizimin e t gjitha aktiviteteve sensorike,intelektuale dhe praktike41Teknika multimediale ka pr qllim q:N kto kushte roli i arsimtarit si ligjrues zvoglohet,mirpo rritet prgjegjesia e tij pr organizimin e ri t ors msimore dhe n zgjedhjen prkatse t burimeve multimediale4243Ju faleminderit pr vmendjen!