moНГОЛЫН ҮНЭТ ЦААСНЫ АРИЛЖАА ЭРХЛЭГЧДИЙН...

“MOНГОЛЫН ҮНЭТ ЦААСНЫ АРИЛЖАА

ЭРХЛЭГЧДИЙН ХОЛБОО” ӨЗБ

Сэдэв: ҮНЭТ ЦААСНЫ ҮНЭЛГЭЭ

❖Хувьцааны ханш

❖Хувьцааны ханшийг тооцох загварууд

❖ Бондын үнэлгээ

Агуулга

Mongolian Association of Securities Dealers SRO

Үнэт цаас

Хөрөнгө оруулагчид хөрөнгөө үнэт цаасанд

байршуулахдаа заавал хийх ёстой

шинжилгээнүүдийн нэг нь ханшийг тооцоолох

буюу үнэт цаасны үнэлгээг хийх

Анхдагч зах зээл-Нэрлэсэн үнэ

Хоёрдогч зах зээл-Ханш буюу зах зээлийн үнэ


ХАНШ

Тухайн компанийн удирдлага, баг хэр амжилттай

ажиллаж буй, компанийн ашигт ажиллагааны түвшин,

ногдол ашиг хуваарилах эсэх зэрэг зах зээлийн олон

үзүүлэлтээс хамаарч эрэлт, нийлүүлэлтийн үндсэн

дээр өөрчлөгдөж байдаг.

Энгийн хувьцааны ханш нь зах зээл дэх хөрөнгө

оруулагчдын хүсч буй өгөөж буюу шаардлагатай

өгөөжийн хувиар тодорхойлогдоно.


Тооцоолсон ханш ба зах зээлийн ханш

Илүүүнэлэгдсэн:

Тооцоолсон ханш > Зах зээлийн ханш

Зөв үнэлэгдсэн:

Тооцоолсон ханш =Зах зээлийн ханш

Дутуу үнэлэгдсэн:

Тооцоолсон ханш < Зах зээлийн ханш


Өнөөгийн үнэ цэнийн загвар

Хөрөнгө оруулалтын үнэ цэнэ= хүлээгдэж буй өгөөжийн өнөөгийн үнэ

цэнэ

Ирээдүйн ашиг= ногдол ашиг

Ирээдүйн ашиг = чөлөөт мөнгөн

урсгал

= +=

1

0)1(t

t

t

r

DV

= +=

1

0)1(t

t

t

r

FCFEV


FCFE-Free Cash Flow To Equity

Using the Gordon Growth Model, the FCFE is used to calculate

the value of equity using this formula:

Vequity = FCFE/ (r - g)

Үүнд:

Vequity = хувьцааны өнөөгийн үнэ цэнэ

FCFE = дараа жилийн хүлээгдэж буй FCFE

r = компанийн шаардлагатай өгөөжийн хэмжээ

g = компанийн FCFE –н өсөлтийн хэмжээ

Энэ загварыг бэтта нь 1 буюу түүнээс доош байгаа

компанийн үнэлгээг хийхэд ашиглавал тохиромжтой.

https://www.investopedia.com/terms/g/gordongrowthmodel.asp

FFCF-Free Cash Flow For The Firm

Чөлөөт мөнгөн урсгал гэдэг нь “хөрөнгө оруулалт ба үйл

ажиллагаанд шаардлагагүй мөнгө” (Brealey, Myers, & Allen,

2006, p. 993) юм.

Чөлөөт мөнгөн урсгалыг тооцохдоо НББ-н тоо мэдээлэлд

үндэслэн тогтооно. Ирээдүйн мөнгөн урсгалыг тооцохдоо

тухай жилд хүлээгдэж буй өсөлтийн хувиар үржүүлж тооцно.𝐹𝐹𝐶𝐹 = 𝑁𝑂𝑃𝐴𝑇 − 𝑇𝐴𝑋 + 𝐷&𝐴 − 𝐶𝑎𝑝𝑒𝑥 − 𝐼𝑁𝑊𝐶

FFCF- Чөлөөт мөнгөн урсгал

NOPAT-Татварын дараах цэвэр ашиг

Tax- Татварын зардал

D&A- Элэгдэл хорогдлын зардал

Capex-Капиталын зардал

NWC- Ажлын цэвэр капиталын өсөлт

Давуу эрхтэй хувьцааг үнэлэх

Vps –Зах зээлийн үнэ

D – жил бүр ижил хэмжээтэй олгогдох ногдол ашиг

r – шаардлагатай өгөөж

r

DVps =


Жишээ:

Х компани ДЭХ-ны нэгж тутамд жил бүр 9.5

төгрөгийн ногдол ашиг төлдөг. Шаардлагатай

өгөөжийн хэмжээ 12.5% бол уг хувьцааны үнийг ол.


Энгийн хувьцааны үнэлгээ

Нэг жил эзэмших хувьцааны үнэлгээ

- зах зээлийн үнэ

- жилийн эцэст олгогдохоор хүлээгдэж буй ногдол ашиг

- хувьцааг жилийн эцэст борлуулах үнэ

- хувьцааны хүлээгдэж буй өгөөж (шаардлагатай өгөөж)

)1()1()1(

11111

r

PD

r

P

r

DV

t

cs +

+=

++

+=

=

Vt

cs

1=

D1

P1

r


Урт хугацаанд эзэмших энгийн

хувьцааны үнэлгээ Хэрвээ хөрөнгө оруулагч компанийн хувьцааг урт

хугацаанд эзэмшихээр бол тухайн компанийн

олгож буй ногдол ашгаас нь хамааруулаад дараах 3

загвараар үнэлгээг хийнэ.


Тэг өсөлттэй

загвар (Zero-

Growth

Model)

Тогтмол өсөлттэй

загвар /Гордоны

загвар/ (Constant-

Growth Model)

Хувьсах

өсөлттэй загвар

(Variable-Growth

Model)1 2 3

1. Тэг өсөлттэй загвар

Хувьцааны ногдол ашгийн өсөлт нь тэг байна гэдэг нь

ногдол ашиг нь тогтмол байна гэсэн үг.

D1=D2=D3=…=Dn-1=Dn

r

DV

g

cs=

=0


Жишээ-1

Х компани нэгж энгийн хувьцаандаа жил бүр 15

төгрөгийн ногдол ашиг олгож байгаа. Хөрөнгө

оруулагчдын хүлээгдэж буй өгөөж 15% бол

хувьцааны үнийг ол.


2. Тогтмол буюу жигд өсөлттэй загвар

/Гордоны загвар/

;1

gr

DV

constg

cs −=

=

)1(01 gDD +=


Гордоны загварыг хэзээ ашиглавал хамгийн

тохиромжтой вэ?

Компани ногдол ашиг төлдөг байх

Бизнесийн мөчлөгт

мэдрэмжгүй

Өсөлтийн үе шатанд

Гордоны загварыг ашиглах


Жишээ-2

Х компани урд онд 100 төгрөгийн ногдол ашгийг

нэгж хувьцаандаа олгосон. Тус компанийн ногдол

ашиг жил бүр 5%-ийн тогтмол өсөлттэй.

Шаардлагатай өгөөжийн хэмжээ 12% бол

хувьцааны үнийг ол.

D1=D0(1+0.05)=105

P0=105/(0.12-0.05)=1500 төгрөг


Жишээ-3

Та хамгийн сүүлд 2 төгрөгний ногдол ашиг төлсөн

компаний хувьцааг худалдан авсан. Судалгаагаар

дараагийн гурван жил тутам ногдол ашиг 5%-иар өсөх

тооцоо гарсан. Та 3 жил байлгаж байгаад тэр хувьцааг

34,73 төгрөгөөр зарах шийдвэр гаргасан гэвэл:

Өнөөдөр хэдэн төгрөгөөр худалдан авбал оновчтой вэ?

Хэрэв зах зээлийн хүү 12 хувь бол ногдол ашиг бүрийн

өнөөгийн үнэ цэнэ, тэдгээрийн нийлбэрийг ол.

Гурван жил тутмын хүлээгдэж байгаа ногдол ашгийг

ол.


Бодолт:

1.

2. 𝑃0 =2(1+0.05)

(1+0.12)+

2(1+0.05)2

(1+0.12)2+

2(1+0.05)3

(1+0.12)3= 5.28 төгрөг

3. PV=34.73/(1+0.05)=30 төгрөг


.

Хувьсах өсөлттэй НА бүхий загвар

Хувьсах өсөлттэй

НА-н загварыг

ашиглана.

Хөгжлийн өсөлттэй

компаниуд

Компанийн өсөлтийн

шатанд НА тараалт өөр

өөрНА-н өндөр

өсөлттэй эсвэл дунд зэргийн

өсөлттэй


3. Хувьсах өсөлттэй ногдол ашиг бүхий

энгийн хувьцааны үнэлгээ

Ногдол ашгийн анхны өсөлтийн хэмжээг g1 хувь,

өөрчлөгдсөн өсөлтийн хэмжээг g2 хувь гэж үзээд

тооцооллыг 5 үе шаттай хийнэ.

1-р үе:

2-р үе: “n” хугацааны турших ногдол ашгуудын

өнөөгийн үнэ цэнүүдийн нийлбэрийг олно.

),()1(10101

tgIFDgDD PV

t =+=

),()1()1(

)1(

1

1

1 1

110tr

rr IFDg

PV

n

t

n

t

n

ttt

t

DD

=+

=+

+

== =


3-р үе:

Ногдол ашгийн анхны өсөлтийн үеийн эцэс буюу

өсөлтийн хувьд өөрчлөлт гарах үеийн эхэнд

байгаагаар бодож хувьцааны үнийг тогтмол

өсөлттэй загвар ашиглан хийнэ.

Энэ үе шатанд “n” хугацааны эцэс, (n+1) хугацааны

эхэнд байх хувьцааны үнийг олно.

g

gDg

DP

rr

nn

n

2

2

2

1)1(

−

+=

−= +


4-р үе

3-р үед тодорхойлсон хувьцааны үнэ нь “n”

хугацааны эцэс, (n+1) хугацааны эхэнд байх

хувьцааны үнэ болох учир түүний өнөөгийн үнэ

цэнийг олно.

),()1(

1)1(

)1(2

2 nrPn

rrIFP

g

gDPVnn

n

rn ==

+

−

+

+


5-р үе

2 ба 4-р үе шатуудын үр дүнг хооронд нь нэмж ногдол

ашиг нь хувьсах өсөлттэй хувьцааны үнийг олно.

+−

++

+

+=

=

=

n

n

tt

t

g

csrrr g

gDgDV

)1()(

)1(

)1(

)1(

2

20

1

10var


Жишээ-5

Х компанийн одоогийн олгож байгаа ногдол ашиг

20 төгрөг, ногдол ашгийн хамгийн өндөр өсөлтийн

хувь 12% бөгөөд энэ нь 5 жилд хадгалагдана.

Хугацааны эцэст тогтмол 5%-иар өсөхөөр

хүлээгдэж байгаа. Шаардлагатай өгөөжийн

хэмжээ 10% бол уг хувьцааны үнийг тодорхойл


Бодолт:

1. D0=20; D1=20(1+0.12)1=22.4

…D5=20(0.012)5=35.25

2. 20.36+20.72+21.10+21.50+21.89=105.57 ногдол

ашгийн өнөөгийн үнэ цэнүүдийн нийлбэр

3. 35.25(1+0.05)/0.10-0.05=740.25 төгрөг

4. 740.25(1/(1+0.10)5)=459.70 төгрөг

5. V=105.57+459.70=565.27 төгрөг


Дансны үнийг ашиглан хувьцааны

ханшийг тооцох

Компанийн бүх хөрөнгийг дансны өртгөөр нь

үнэлсэн дүнгээс бүх өр төлбөр, давуу эрхтэй

хувьцааны ногдол ашгийг хасч, гарсан дүнг энгийн

хувьцааны тоонд хувааж нэгж хувьцааны үнийг

тогтоодог.

Энэ арга нь компанийн тайлан тэнцэлд байгаа

үзүүлэлтүүдийг ашигладаг ба ирээдүйн үйл

ажиллагааны потенциалыг үнэлдэггүйгээр

дутагдалтай.


Жишээ-6

Жишээ нь: “АПУ” ХК-н 2016 оны 2-р улирлын тайланд

тусгагдсан нийт хөрөнгө 299,590,449.0 мян.₮, нийт урт

хугацаат ба богино хугацаат өр, зээлийн төлбөр

148,908,279.8 мян.₮, компани ДЭХ гаргаагүй,

компанийн 74,287.7 мянган ширхэг ЭХ эргэлтэнд байна

гэвэл нэгж хувьцааны үнэ нь:

𝑉𝑠 =299,590,449.0 − 148,908,279.8

74,287.7= 2028.3 төгрөг


Үлдэгдэл өртгийг ашиглан хувьцааны


Компанийн бүх хөрөнгийг зах зээлд борлуулах

боломжит үнээр нь үнэлсэн дүнгээс өр төлбөрийг хасч,

үлдсэн дүнг энгийн хувьцааны тоонд харьцуулна.

Энэ арга нь дансны үнийг ашиглах аргаас илүү

бодитой байдаг боловч ирээдүйн үйл ажиллагааны үр

дүнг тооцдоггүйгээрээ сул талтай.


Жишээ-7

Дээрх өгөгдөлд хувьцаат компанийн бүх хөрөнгийг

зах зээлийн үнээр нь үнэлэх өөрөөр хэлбэл, дахин

үнэлгээ хийгээд 380,232,306.7 мян.₮ болсон байна.

Тэгвэл хувьцааны ханш:

𝑉𝑠 =380,232,306.7 − 148,908,279.8

74,287.7= 3113.9 төгрөг


Үнэ ашгийн харьцааг ашиглан


Үнэ ашгийн харьцааг, хувьцааны зах зээлийн үнийг

нэгж хувьцаанд ногдох ашгийн хэмжээнд хувааж

тооцно.

Энэ харьцаа нь компанийн 1 төгрөгийн ашгийг зах

зээл, хөрөнгө оруулагчид хэдэн төгрөгөөр үнэлж

худалдан авахад бэлэн байгааг илэрхийлнэ.

Үнэ ашгийн харьцааг тодорхой салбаруудаар

тооцож гаргадаг. Тухайн нэг салбарын компанийн

хувьцааны үнийг олохдоо нэгж хувьцаанд ногдож

буй ашгийг үнэ ашгийн харьцаагаар үржүүлнэ.


Жишээ-8

Хувьцаат компанийн нэгж хувьцаанд ногдох ашгийн

хэмжээ ирэх жил 200 төгрөг байх болно. Энэ компанийн

үнэ ашгийн харьцаа 15 байдаг гэвэл компанийн хувьцааны

үнэ нь:

𝑉𝑠 = 200 ∗ 15 = 3000 төгрөг


Хувьцааг үнэлэх үржүүлэгчийн арга

Үнэлгээний аргууд:

✓ Абсолют үнэлгээ- Зөвхөн компанийн үзүүлэлтүүдэд

тулгуурлах

✓ Харьцангуй үнэлгээ- Бусад компанитай харьцуулах


ҮНДСЭН

САНАА

Үнэлж буй компани болон салбарын бусад компаниуд нь ижил

төрлийн үйл ажиллагаа, санхүүгийн түлхүүр үзүүлэлтүүд,

орчны хүчин зүйл болон эсрдэлтэй тул тухайн компанийн

үнэлгээнд өндөр хамааралтай

ХЭРЭГЛЭЭ

• Хөрөнгө оруулалтын шийдвэр

• Худалдан авалт болон нэгдэлт (M&A)

• Хувьцаа анхдагч зах зээл дээр гаргах (IPO)

• Компанийн дахин зохион байгуулалт (Restructuring)

ҮРЖҮҮЛЭГЧДИЙН

АНГИЛАЛ

• Эздийн өмчийн/ Үнийн үржүүлэгчид

• Компанийн үнэ цэнийн үржүүлэгчид

ЗАХ ЗЭЭЛД СУУРИЛСАН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ЗАГВАР-

ҮРЖҮҮЛЭГЧИЙН АРГА


ҮРЖҮҮЛЭГЧИЙН АРГЫН АЛХМУУД:

Харьцуулах компаниудыг сонгох

Шаардлагатай санхүүгийн мэдээллүүдийг цуглуулах

Жиших түлхүүр үзүүлэлт, харьцаа, үржүүлэгчийг тооцох

Харьцуулах компаниудыг жиших

Үнэлгээг гаргах

1


Үржүүлэгч Салбар

Компанийн үнэ цэнэ/

Сүлжээний урт Цахилгаан холбоо

Өргөн нэвтрүүлэлтийн мөнгөн урсгал

Хэвлэл мэдээлэл

Цахилгаан холбоо

Хүү, татвар, элэгдэл хорогдол, түрээсийн

зардлын өмнөх ашиг

Казино

Ресторан

Жижиглэнгийн худалдаа

Хүү, татвар, элэгдэл хорогдол, эрэл

хайгуулын зардлын өмнөх ашиг

Байгалийн нөөц

Газрын тос, шатахуун

Хүн амын тоо Цахилгаан холбоо

Үйлдвэрлэл/ Хүчин чадал /нэгжээр/

Металл& Уул уурхай



Цаас, модон бүтээгдэхүүн

Нөөц

Металл& Уул уурхай



Захиалагчийн тоо

Хэвлэл мэдээлэл

Цахилгаан холбоо

Эзэмшил үл хөдлөх хөрөнгийн хэмжээ

/м.кв/

Үл хөдлөх хөрөнгө

Жижиглэнгийн худалдаа

Эздийн өмчийн үнэлгээ (Хувьцааны

үнэ)/

Нэрлэсэн үнэ /нэгж хувьцаа/

Санхүүгийн байгууллага

Барилгын компани

Нэгж хувьцаанд хуваарилах боломжтой

мөнгө Үл хөдлөх хөрөнгө

Нэгж хувьцаанд хуваарилах боломжтой

мөнгөн урсгал Байгалийн нөөц

Нэгж хувьцаанд ногдох нийт хөрөнгийн

цэвэр үнэ цэнэ

Санхүүгийн байгууллага

Үл хөдлөх хөрөнгө

ҮРЖҮҮЛЭГЧИЙН АРГЫН

ДАВУУ БОЛОН СУЛ ТАЛ

Давуу тал:

• Зах зээлд суурилсан

• Харьцангуй чанар

• Түргэн, хялбар

• Өнөөгийн

Сул тал

• Зах зээлд суурилсан

• Харьцуулалтад зарим

компаниудыг орхигдуулах

• Мөнгөн урсгалаас хамаарахгүй

• Зөвхөн компанид хамаарах

асуудлууд


АЛХАМ 1. ЖИШИХ/ ХАРЬЦУУЛАХ

КОМПАНИУДЫГ СОНГОХ

Жиших компаниудыг сонгох шалгуур

үзүүлэлтүүд: (жишээ нь уул уурхайн компанийн

хувьд)

❑Салбар: Уул уурхай

❑Бүтээгдэхүүн: Нүүрс

❑Хэрэглэгчид ба эцсийн зах зээл: Монгол болон Хятадын

зах зээл

❑Түгээлтийн суваг: Ордын аман доороос борлуулах

❑Газарзүйн байршил: Монгол улс

❑Хэмжээ: МХБ-н хувьцааны бүртгэлийн II ангилалд

багтахMongolian Association of Securities Dealers SRO

АЛХАМ 2. ЖИШИХ ТҮЛХҮҮР ҮЗҮҮЛЭЛТ,

ХАРЬЦАА, ҮРЖҮҮЛЭГЧИЙГ ТООЦОХ

Үржүүлэгчид

Уул уурхайн

салбар

• Компанийн үнэ цэнэ/

ХТЭХЗӨА EV/EBITDAX

• Компанийн үнэ цэнэ/ Нийт

үйлдвэрлэл эсвэл хүчин

чадал (Олборлолт)

EV/Production

(Capacity,

Enterprise Value)

• Компанийн үнэ цэнэ/ Нөөц EV/Reserves

• Үнэ/ Ашиг P/E


ТаамаглалАПУ ХК

Үржүүлэгчийн арга

Харьцуулж буй компаниуд

2014он 2015он 2016он

Дундаж 6.6х 10.1х 8.4х

Ачхолбогдлынтүвшин 15% 25% 60%

Хувьцааныханш 64.23төгрөг 181.31төгрөг 347.95төгрөг

Хувьцаанызорилтотүнэ 593.49төгрөг

EV/EBITDA2014он 2015он 2016он

Дундаж 10.0х 23.5х 20.5х




EV/EBIT

2014он 2015он 2016он

Дундаж 1.1х 1.1х 1.1х




EV/Sales P/E5.7 34.1 92.7

2014он 2015он 2016он

Дундаж 9.9х 35.5х 40.2х




EV/EBITDA EV/EBIT EV/Sales P/E

Хувьцааныханш 593төгрөг 1043төгрөг 209төгрөг 1225төгрөг

Дундажханш 767.62төгрөг

Нийт


CAPM-нь активын эрсдэл ба түүний хүлээгдэжбуй өгөөжийн хоорондын хамаарлыг таамагладаг.Дараах үндсэн 2 чиг үүрэгтэй:

Capital Asset Pricing Model (CAPM)

William Sharpe, John Lintner, Jack Tregnor

Хөрөнгө оруулагч эрсдэлтэй үнэт цаасыг зээлж, зээлдүүлж

багцын зохистой бүтцийг бүрдүүлэх замаар өөрийн хүлээн

зөвшөөрөхүйц эрсдэлийг сонгох боломжтой болдог.

Боломжит хөрөнгө

оруулалтыг үнэлэхэд

өгөөжийн бенчмарк

хүү болж өгдөг.

Уг загвар нь зах зээлд хараахан

арилжаагүй байгаа активын

хүлээгдэж буй өгөөжийг

таамаглахад шинжлэх ухааны

үндэслэл болно. /IPO үнэлэх/

CAPM –н үнэлгээний томъёо

• САРМ загвар

E{r} – rf = β(E{rM} – rf)

• Ямар нэг хөрөнгийг Р үнээр аваад Q үнээр зарсан гэж үзье

Өгөөж нь r = (Q – P)/P * E{r} = (E{Q} –P)/P.

(E{Q} – P)/P = rf + β(E{rM} – rf)

P = E{Q}/[1 + rf + β(E{rM} – rf)]


Жишээ 9: Хамтын сангийн хувьцааны үнийг тооцох нь

0.1 * 0.07 + 0.9 * 0.15 = 0.142

100 долларын хөрөнгө оруулалт хийсэн гэвэл:

100 *1.142 = $114.20.

Бэтагийн утга нь 0.1*0+0.9*1=0.9 буюу зах зээлтэй

их ойролцоо байна.

1. Эрсдэлгүй үнэт цаасанд 10%-н ХО, 𝑟𝑓 = 0.07

2. Зах зээлд 90%-н ХО, 𝐸(𝑟𝑚)=0.15

Үүний жилийн дараах хүлээгдэж буй өгөөж нь:


Хувьцааны үнэ дараах байдлаар олдоно.P = E{Q}/[1 + rf + β(E{rM} – rf)] =

114.2/[1.07 + 0.9 (0.08)]= 114.2/1.142 = $100

Хувьцааны ханшийг таамаглах

эконометрикийн арга

ARIMA (Autoregressive integrated moving average model)

загвар

ARMA (p,q) загвар (Autoregressive moving average)...



БОНДЫН ҮНЭЛГЭЭ

Бонд гэж юу вэ?

Бонд гэж (өрийн бичиг) – тодорхой хугацааны туршид

болон дараа үндсэн төлбөр болон хүүг, мөнгөн эсхүл

тодорхой эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийн хэлбэрээр

эргүүлэн төлөх үүргийг гэрчилсэн үнэт цаасыг хэлнэ.(Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хуулийн 3.1.6)


Бондын зэрэглэл нь үнэлгээнд чухал ач

холбогдолтой

Moody’s

Монголын зээлжих зэрэглэл-CAA (B3)

Standard & Poor’s

Fitch …


Тогтмол орлоготой үнэт цаасны үнэлгээ хийх

үндсэн загвар

V – Үнэт цаасны үнэ

CFt –хугацааны t агшинд тухайн үнэт цааснаас орж ирэх

мөнгөн урсгал /₮-өөр/

r –Тухайн үнэт цааснаас олох орлогын норм буюу

шаардлагатай өгөөж /%-иар/

n – Үнэт цаасны хэрэгжих /эргэн төлөгдөх/ хугацаа

t – Хугацааны тодорхой үечлэл

= +

=n

tt

t

r

CFV

1 )1(


Жишээ-12 жил дараалан орлого олох үнэт цаас байсан. Эхний

жилд 500000 төгрөг, 2 дахь жилд 600000 төгрөгийн

орлого олох үнэт цаасанд хөрөнгө оруулалт хийсэн.

Хорогдуулалтын хувь 5% бол уг үнэт цаасны үнэ

цэнийг ол.

Үүнээс илүү мөнгөөр хөрөнгө оруулалт хийвэл 5%-иас бага өгөөж олно.


БОНДЫН ҮНЭЛГЭЭ

Бондыг эзэмших хугацаанаас нь

хамааруулан үнээр нь:

1. Хэрэв бондыг нэг жил эзэмших бол

дараах байдлаар үнэлнэ.

)1( r

MIVb

+

+=


2. Бондын хүүг жил бүр тооцож төлдөг бол:

Санхүүгийн хүснэгт ашиглавал:

n

n

iib

r

M

r

IV

)1()1(1 ++

+=

=n

n

br

M

r

rIV

)1(

)1(

11

++

+−

=

),(),( nrIFMnrIFIV PVPVAb +=


3. Бондын хүүг хагас жил бүр тооцож

төлдөг бол:


n

n

bn

n

iib r

M

r

rI

Vr

M

r

I

V2

2

21 )

21(

2

)2

1(

11

2)2

1()2

1(

2

++

+−

=+

++

==

)2,2

()2,2

(2

nrIFMnrIFI

V PVPVAb +=


4. Бондын хүүг улирал бүр тооцож

төлдөг бол:


n

n

bn

n

iib r

M

r

rI

Vr

M

r

I

V4

4

4

4

1 )4

1(4

)4

1(

11

4)4

1()4

1(

4

++

+−

=+

++

==

)4,4

()4,4

(4

nrIFMnrIFIV PVPVAb +=


Жишээ-2

Компанийн гаргасан бондын хугацаа 10 жил, нэрлэсэн

үнэ нь 1000 төгрөг, купоны хүү 10 хувь, хүүний

төлбөрийг хагас жилээр хийдэг бол бонд гаргаснаас

хойш 2 жилийн дараа эдийн засаг дахь хүү 6 хувь болж

өөрчлөгдсөн бол бондыг ямар үнээр зарах вэ?


Жишээ-3

Бондын

төрөл

Нэрлэсэн

үнэ

Хүү Хугацаа Шаардлагатай

өгөөжийн

хувь

А 10000 10% 5 жил 8%

Б 10000 10% 5 жил 10%

В 10000 10% 5 жил 12%

VА=1000*IFPVA(8%,5)+10000*IFPV(8%,5)=3993+6810=10803

VБ=10000

VB=9275


БОНДЫН ЖИГНЭСЭН ДУНДАЖ

ХУГАЦАА (DURATION)

Энэ нь бондын үндсэн ба хүүний төлбөр бүрэн

төлөгдөж дуусах хугацаа юм.

Vr

tCD

n

tt

t 1

)1(1

=

+

=

−tC t хугацааны хүүний ба үндсэн төлбөр

−t Төлбөр хийгдэх хугацаа

−r Бондын өгөөж

−V Бондын зах зээлийн үнэ


Жишээ-4

1000 төгрөгийн нэрлэсэн үнэтэй, жилийн 15 %-ийн

хүүтэй, 6 жилийн хугацаатай, 18%-ийн өгөөжтэй,

өнөөдөр зах зээл дээр 895 төгрөгөөр арилжаалагдаж

байгаа бондын жигнэсэн дундаж хугацааг олъё.

+

+

+

+

+

+

=

321 )18.01(

3150

)18.01(

2150

)18.01(

1150D

25.4895

1

)18.01(

6150

)18.01(

5150

)18.01(

4150654

=

+

+

+

+

+

+


БОНДЫН ЖИГНЭСЭН ДУНДАЖ

ХУГАЦАА (DURATION)Бондын үнийн өөрчлөлт нь бондын жигнэсэн дундаж

хугацаатай ямар ч нөхцөлд доорх хамаарлыг үүсгэдэг.

Бондын үнийн өөрчлөлт (%)=-БЖДХ * Бондын өгөөжийн

өөрчлөлт

Тухайлбал, Бондын жигнэсэн дундаж хугацаа 5 жил байхад өгөөж 1%-иар өсвөл бондын үнэ 5 %-иар буурна. (-5% X 1%= -5 %)

Бондын жигнэсэн дундаж хугацаа нь дараах онцлогтой.Үүнд:

1. Хүүгүй бондын ЖДХ нь бондын хугацаатай тэнцүү байна.

2. Бондын хүү буюу купон өндөр байх тусам жигнэсэн дундаж хугацаа богино байна.

3. Бондын өгөөж өндөр байх тусам жигнэсэн дундаж хугацаа богино байна.


АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ

Ном, сэтгүүл:

1. Z.Bodie, A.Kane, A.Marcus – Investments 10th edition

2. Richard A.Brealey, Stewart C.Myers, Franklin Allen “Principles of Corporate Finance” 10th

edition

3. CFA level-1 curriculum

Цахим хуудас:

1. www.investopedia.com

2. www.mse.mn


http://www.investopedia.com/

http://www.mse.mn/

Багшийн мэдээлэл

Овог, нэр: Д.Одбилэг

Байгууллагын нэр: МУИС, Бизнесийн сургууль

Албан тушаал: Багш

И-мэйл хаяг: [email protected]

Анхаарал хандуулсанд баярлалаа!


moНГОЛЫН ҮНЭТ ЦААСНЫ АРИЛЖАА ЭРХЛЭГЧДИЙН...

Documents