0  

 

       

 ©  2014  Jan  van  Gestel,  Maarten  Hermans    Niets  uit  deze  uitgave  mag  worden  verveelvoudigd,  opgeslagen  in  een  geautomatiseerd  gegevensbestand,  of  openbaar  gemaakt,  in  enige  vorm  of  op  enige  wijze,  hetzij  elektronisch,  mechanisch,  door  fotokopieën,  opnamen  of  enige  andere  manier,  zonder  voorafgaande  toestemming  van  de  auteurs.    Ondanks  alle  aan  de  samenstelling  van  dit  e-­‐book  bestede  zorg  kunnen  de  auteurs  geen  aansprakelijkheid  aanvaarden  voor  schade  die  het  gevolg  is  van  enige  fout  in  deze  uitgave.  

   

NEEDS TO SUCCEED IN SPORTS & BUSINESS

Jan van Gestel Maarten Hermans

  1  

INHOUD                       blz                          VOORWOORD                     2  INLEIDING                     3  HOOFDSTUK    1       DE  SUCCESFACTOREN             4  1.1       Oefening               5  1.2       Passie                 5  1.3       Ambitie               5  1.4       102%                 6  1.5       Winning  Team               6  1.6       Balans                 7  1.7       Mindset  of  a  Winner             7  1.8       Samenvattend               8    2       OEFENING               9  2.1       Oefening,  het  begin             9  2.2       Maarten  en  zijn  training           9  2.3       Oefening  baart  kunst             10    3       PASSIE                 14  3.1       Passie,  het  begin             14  3.2       Maartens’  passie             14  3.3       Herken  je  talent  en  ga  voor  je  passie         15    4.       AMBITIE               21  4.1       Ambitie,  het  begin             21  4.2       Maarten  en  ambitie             21  4.3       Ambitie  als  motor  voor  succes           22    5       102%                 24  5.1       102%,  het  begin             24  5.2       Maarten  en  de  2%  extra           24  5.3       102%,  Continue  verbetering.  Lean  denken  en  werken   26    6.       WINNING  TEAM             28  6.1       Winning  Team,  het  begin           28  6.2       Maarten  en  zijn  ambassadeurs         29    7       BALANS               31  7.1       Balans,  het  begin             31  7.2       Maarten  en  zijn  balans             31  7.3       Balans  en  flow  in  het  dagelijkse  en  werkende  leven     31    8       THE  MINDSET  OF  A  WINNER           37  8.1       Mindset,  het  begin             37  8.2       Maartens’  mindset             37  8.3       Het  belang  van  mindset           38    9       NEEDS  TO  SUCCEED  IN  SPORTS  AND  BUSINESS     40    

LITERATUUROPGAVE             41  NOTEN,  links  naar  Youtube  films         42

  2  

VOORWOORD    Dit  e-­‐boek  is  tot  stand  gekomen  naar  aanleiding  van  de  ‘Road  to  Rio’  van  topsporter  Maarten  Hermans.  Jan  van  Gestel  en  Maarten  Hermans  kennen  elkaar  al  jaren  vanuit  de  kanosport.      

                             Maarten  Hermans,  World  Cup  2013,  Augsburg                                                                                          Jan  van  Gestel,  World  Cup  2012,  Cardiff    

Maarten  is  een  gepassioneerd  topsporter  die  vanaf  zijn  7e  jaar  in  een  watermolen  woont,  zo’n  100  meter  van  de  Volmolense  Kano  Club  waarvan  Jan  sinds  1984  lid  is.    Jan  is  ondernemer,  team  trainer,  talent  coach  en  schrijver  en  sponsort  al  vele  jaren  kano  topsporters,  waaronder  enkele  kanovaarders  die  voor  Nederland  uitgekomen  zijn  op  de  Olympische  spelen  (Floris  Braat,  17e  op  de  OS  Athene  2004  en  Robert  Bouten,  9e  op  de  OS  Beijing  2008).  Verder  is  hij  Internationaal  Scheidsrechter  Kano  Slalom.    De  basis  voor  dit  boek  is  gelegd  door  Maarten  Hermans  met  de  presentatie  van  zijn  succesfactoren.  Jan  van  Gestel  heeft  als  auteur  de  vertaalslag  gemaakt  naar  toepassing  in  het  bedrijven  en  organisaties.    Dit  boek  is  vooral  een  ondersteuning  voor  de  ambitie  van  Maarten  Hermans  om  zich  te  kwalificeren  voor  de  Olympische  Spelen  van  Rio  de  Janeiro  in  2016.  Het  boek  is  gratis  beschikbaar  voor  deelnemers  aan  de  clinics  en  trainingen  van  Maarten  Hermans  en/of  Jan  van  Gestel.  Komt  u  op  een  andere  manier  in  bezit  van  dit  e-­‐book;  doneer  dan  s.v.p.  €  5,-­‐  of  meer  via  www.4just1.com  op  het  account  (235)  van  Maarten  Hermans  onder  vermelding  van  “e-­‐book”.              

  3  

INLEIDING      Op  een  regenachtige  middag  in  het  najaar  van  2013  presenteerde  Maarten  Hermans  mij  zijn  visie  op  de  succesfactoren  van  topsport.  Een  visie  die  getuigt  van  inzicht  in  het  eigen  kunnen,  geloof  in  de  toekomst  en  die  hij  ondersteunt  weet  door  referenties  van  topsporter  en  Olympisch  Kampioen  Pieter  van  den  Hoogenband  en  gouden  waterpolo  coach  Robin  van  Galen.  Direct  na  deze  presentatie  van  Maarten  legde  ik  de  verbinding  tussen  zijn  verhaal  en  talent  ontwikkeling  in  het  bedrijfsleven.  Hieruit  ontstond  een  enthousiaste  samenwerking  om  de  droom  van  Maarten  te  ondersteunen.  Samen  gaven  we  in  december  2013  een  seminar  aan  een  20-­‐tal  mensen  wat  warm  ontvangen  werd.  Hier  ontstond  het  idee  voor  dit  e-­‐book.    Topsport  en  bedrijfsleven  kunnen  veel  van  elkaar  leren  waar  het  gaat  om  het  werken  aan  succesverhalen  en  het  daadwerkelijk  behalen  van  succes.  ‘Needs  to  Succeed’  is  daarom  niet  alleen  het  verhaal  van  Maarten,  maar  een  verhaal  dat  van  toepassing  is  op  alle  Nederlanders  die  het  beste  uit  zichzelf  willen  halen;  ieder  op  hun  eigen  terrein  en  met  hun  eigen  talent.    Wij  gaan  er  van  uit  dat  alle  mensen  erkenning  willen  voor  hun  prestaties,  in  welke  omgeving  dan  ook.  Dat  geldt  voor  kleuters,  maar  ook  voor  CEO’s  van  onze  grote  corporaties  en  alles  en  iedereen  die  daar  tussen  zit.  Moet  iedereen  prestaties  leveren  die  het  uiterste  vragen?  Nee,  het  leveren  van  topprestaties  heeft  een  houdbaarheidsdatum.  En  ook  voor  de  topsporter  geldt,  zoals  we  in  dit  boek  zullen  zien,  dat  balans  in  het  leven  van  uitermate  groot  belang  is  om  uiteindelijk  succesvol  te  kunnen  zijn.  De  theorieën  in  dit  boek  kunnen  helpen  om  ook  jouw  succes  te  vergroten.  Succes  komt  niet  vanzelf,  maar  als  je  lol  hebt  in  het  spelletje  en  dingen  doet  die  in  het  verlengde  liggen  van  je  talenten  dan  is  de  inspanning  meer  dan  de  moeite  waard.    Dit  e-­‐book  is  bestemd  voor  iedereen  die  het  optimale  uit  zijn  leven  en  loopbaan  wil  halen.  Tevens  kan  de  theorie  op  een  hoger  abstractieniveau  toegepast  worden  binnen  professionele  organisaties.  We  hopen  met  dit  e-­‐book  bij  te  kunnen  dragen  aan  Nederlands  succes  in  Rio  2016  en  aan  loopbanen  van  vele  Nederlanders,  al  dan  niet  werkzaam  binnen  organisaties  die  hun  talenten  op  een  unieke  manier  centraal  stellen.    

  4  

Hoofdstuk  1.  DE  SUCCESFACTOREN    De  diverse  succesfactoren  die  Maarten  Hermans  heeft  geformuleerd  zijn  opzichzelfstaand  niet  nieuw  of  bijzonder.  De  manier  waarop  hij  de  succesfactoren  bij  elkaar  heeft  gebracht  is  dat  wel.  Aan  elke  succesfactor  heeft  Maarten  een  inschatting  gekoppeld  van  het  percentage  dat  de  betreffende  factor  bijdraagt  aan  het  succesvol  kunnen  zijn  als  topsporter  en  aan  zijn  onderscheidend  vermogen  ten  opzichte  van  zijn  sportieve  rivalen  uit  binnen-­‐  en  buitenland.  Daarbij  is  de  som  der  delen  (110%)  groter  dan  de  bijdrage  van  elk  deel  afzonderlijk.  Immers  uitzonderlijke  prestaties  vragen  een  bovengemiddelde  inspanning.  Dit  is  ook  de  reden  waarom  topsport  boven  een  bepaalde  leeftijd  fysiek  lastiger  wordt.  De  onderstaande  percentages  zijn  dan  ook  niet  meer  dan  een  sterke  indicatie  van  de  bijdrage  aan  “het  verschil  uitmaken”  en  kunnen  per  persoon  en  situatie  een  licht  andere  invulling  en  waarde  toekenning  hebben.    

   In  dit  e-­‐book  nemen  we  je  stap  voor  stap  mee  langs  de  hierboven  genoemde  succesfactoren.  We  beginnen  daarbij  met  een  kort  overzicht  per  factor  waarna  we  in  elk  volgend  hoofdstuk  elke  factor  nader  uitwerken  en  waar  we  management  theorie  en  praktijkvoorbeelden  uit  de  sport  of  het  

What I need to succeed

•  Practising 5% •  Passion 15% • Ambition 10% •  102% 20% • Winning team 20% •  Balance 10% •  The Mindset of a winner 30%

Waar komen deze % vandaan, onderbouwing?

  5  

bedrijfsleven  gebruiken  om  de  vertaalslag  te  maken  van  Maartens  succesfactoren  naar  succesfactoren  voor  mensen  binnen  organisaties.    1.  Oefening    Als  je  aan  een  topsporter  denkt,  dan  is  het  eerste  wat  je  te  binnen  schiet  vast  en  zeker  het  aantal  uren  dat  hij  moet  trainen  om  zijn  ultieme  doel,  goud  op  de  Olympische  Spelen  of  op  wereldkampioenschappen,  te  kunnen  bereiken.  Zes  tot  zeven  dagen  per  week,  vele  uren  per  dag,  noeste  trainingsarbeid  verrichten,  in  weer  en  wind.      Als  we  Maarten  beluisteren  dan  is  trainen  vanzelfsprekend  noodzakelijk  om  de  top  te  bereiken  en  om,  als  je  eenmaal  bij  de  top  behoort,  je  niveau  vast  te  houden.  Toch  draagt  volgens  Maarten  ‘oefening’  maar  5%  bij  aan  het  succesvol  zijn  als  sporter.  Alle  topsporters  trainen  immers  elke  dag  vele  uren.  Veel  trainen  is  een  absolute  noodzaak,  maar  geen  activiteit  waarmee  je  opzichzelfstaand  onderscheidend  bent  ten  opzichte  van  je  collega  topsporters.    2.  Passie    Als  je  dag  in,  dag  uit  bezig  bent  met  één  activiteit,  dan  moet  dat  wel  een  activiteit  zijn  die  je  leuk  vindt.  Iets  waar  je  jouw  hele  ziel  en  zaligheid  in  kunt  leggen  en  wat  je  leven  betekenis  geeft.  Dat  lukt  alleen  als  je  je  eigen  talent  gebruikt,  dingen  doet  die  je  makkelijk  af  gaan  en  waar  je  plezier  aan  blijft  beleven.  Met  andere  woorden  het  moet  bij  je  passen  en  er  moet  zingeving  aan  gekoppeld  zijn.  Dat  kan  een  externe  factor  zijn,  maar  kan  ook  diep  liggende  waarden  betreffen.    Passie  kan  volgens  Maarten  maar  liefst  15%  bijdragen  aan  succes!  Waarschijnlijk  hebben  de  collega  topsporters  ook  een  vorm  van  passie  voor  hun  sport.  Toch  denkt  Maarten  dat  hier  een  groter  onderscheid  kan  liggen  dan  bij  oefening.  In  het  bedrijfsleven  zien  we  dit  terug.  Bedrijven  waarbinnen  medewerkers  met  passie  werken  presteren  beter  dan  bedrijven  die  geen  aandacht  besteden  aan  het  ‘waarom’  van  het  werk.      3.  Ambitie    Een  open  deur  zou  je  denken,  zeker  in  de  topsport.  Toch  zit  hier  een  addertje  onder  het  gras.  Ambitie  heeft  te  maken  met  het  stellen  van  duidelijke  doelen,  en  het  maken  van  daarop  gebaseerde  keuzes.  Met  andere  woorden  het  gaat  hier  om  focus.  Focus  op  een  concreet  resultaat.  Het  gaat  

  6  

ook  over  meten  van  prestaties  en  daarop  bijsturen,  met  het  oog  op  het  bereiken  van  het  ultieme  doel.    Ambitie  gaat  ook  over  het  nemen  van  eigenaarschap  en  het  daarmee  slechten  van  muurtjes  en  overwinnen  van  belemmerende  factoren.  Het  gaat  om  initiatief  en  durf.  Volgens  Maarten  een  aspect  dat  10%  bij  kan  dragen  aan  ‘het  verschil’  ten  opzichte  van  collega  concurrenten.    4.  102%    102%???  Honderdtweeprocent  betekent  niet  meer  of  niet  minder  dan  het  voortdurend  op  zoek  gaan  naar  2%  extra.  Waar  liggen  kansen?  Sommige  sporters  zoeken  het  in  dit  verband  in  doping.  Dat  is  natuurlijk  niet  de  weg.  Het  is  iets  anders  wat  we  hier  bedoelen.  Wat  zijn  hulpmiddelen  of  instrumenten,  methodes,  voeding,  activiteiten  en  praktijken  of  voorbeelden  uit  eigen  of  andere  disciplines  die  gebruikt  kunnen  worden  om  net  iets  slimmer,  beter,  efficiënter  te  kunnen  omgaan  met  bepaalde  facetten  van  de  sport,  of  in  het  werk,  en  daarmee  de  prestatie  aanzienlijk  kunnen  verbeteren.    Maarten  is  continu  op  zoek  naar  hulpmiddelen  die  hem  kunnen  helpen  om  sterker,  meer  gebalanceerd,  fysiek  fitter  te  kunnen  trainen  en  presteren.  Hier  ligt  een  kans  om  20%  te  winnen  ten  opzichte  van  de  concurrentie,  aldus  Maarten.  Ook  gouden  hockey  coach  Marc  Lammers  wist  dit  punt  fantastisch  uit  te  nutten  in  zijn  voorbereiding  op  de  Olympische  Spelen  van  Beijing.  Het  gaat  om  creatief  denken,  buiten  de  kaders  (out-­‐of-­‐the-­‐box),  denken  in  kansen  en  het  werken  met  de  beste  coaches  en  ondersteuners  die  er  beschikbaar  zijn.    5.  Winning  Team    De  kanosport  is  een  individuele  sport,  tenminste  grotendeels.  Een  topsporter  kan  echter  niet  zonder  begeleiding.  Volgens  Maarten  gaat  dit  verder  dan  een  coach  en  een  trainer  en  een  fysiotherapeut.  Het  gaat  hier  om  de  totale  ondersteuning.      Maarten  heeft  een  team  om  zich  heen  gevormd  van  ex-­‐topsporters  uit  de  kanowereld  zoals  Olympisch  sporters  Jürgen  Kohler  (München  1972  en  Londen  2012  als  coach)  Sam  Oud  (Athene  2004)  en  Robert  Bouten  (Beijing  2008)  die  hem  bijstaan  als  trainer,  coach  of  ondersteuner.  Daarnaast  heeft  Maarten  een  aantal  topsporters  en  coaches  aan  zich  weten  te  verbinden  als  

  7  

‘ambassadeur’.  Hieronder  zijn  de  bekendste  namen  Pieter  van  de  Hoogenband,  Robin  van  Gaalen  en  Johan  Cruijf.    Daarnaast  zijn  natuurlijk  de  directe  familie,  zijn  vriendin  en  een  team  van  sponsoren  en  supporters  van  groot  belang.  Als  lezer  van  dit  e-­‐boek  bent  u  daar  een  van;  “Welcome  to  the  Dream.”      Zonder  financiële  ondersteuning  haalt  geen  enkele  sporter  het  hoogste  doel.  Het  Winning  Team  maakt  volgens  Maarten  opnieuw  20%  uit  van  zijn  onderscheidend  vermogen.  De  omgeving  is  veel  meer  dan  alleen  het  speelveld.  Ook  voor  u,  in  uw  baan  of  binnen  uw  bedrijf,  geldt  dat  u  ambassadeurs  nodig  heeft,  gebaat  bent  bij  een  goede  coach  en  pas  goed  tot  uw  recht  kunt  komen  met  de  juiste  ondersteuning  vanuit  uw  privé  situatie  of  directe  omgeving.    6.  Balans    Het  kunnen  blijven  leveren  van  top  prestaties  staat  en  valt  met  balans.  Veel  trainen,  maar  niet  overtraind  raken.  Aandacht  voor  signalen,  fysiek  en  mentaal,  om  op  tijd  te  ontspannen  en  te  ‘recupereren’  zoals  ze  in  het  wielrennen  zeggen.  Maar  het  gaat  ook  om  waarden,  persoonlijke  waarden,  die  in  balans  moeten  zijn  met  de  doelstelling  die  voor  ogen  is.  Is  je  doelstelling  SMART  dus  ook  haalbaar,  of  moet  je  hem  bijstellen?  Met  andere  woorden  is  je  doel  in  lijn  met  je  capaciteiten?  Vind  je  nog  steeds  leuk  wat  je  aan  het  doen  bent?  En  ,  hoe  ga  je  om  met  veranderingen  vanuit  je  omgeving  die  een  impact  kunnen  hebben  op  jou  als  persoon  of  op  je  doelstelling,  zoals  het  dichtdraaien  van  de  geldkraan  door  NOC  |  NSF.  Maarten  kent  hier,  mede  vanuit  zijn  persoonlijke  ervaring  maar  10%  aan  toe  als  onderscheidende  factor.  Hiermee  kan  hij  het  best  bij  het  rechte  eind  hebben  waar  het  gaat  om  het  positieve  onderscheid  indien  alles  naar  wens  verloopt.  Zitten  er  dingen,  al  dan  niet  buiten  de  eigen  invloedssfeer,  tegen  dan  heeft  dit  punt  echter  een  zeer  grote  afbreuk  risico,  die  alle  andere  aspecten  sterk  negatief  kan  beïnvloeden.      7.  The  Mindset  of  a  Winner    De  mentale  instelling  van  iemand  die  wil  winnen  is  in  de  topsport  als  vanzelfsprekend  van  enorm  belang.  Het  gaat  echter  hierbij  niet  om  alleen  het  willen  winnen.  Het  gaat  zeker  ook  om  het  durven  falen,  het  niet  blijven  hangen  in  het  fantaseren  over  een  mooie  toekomst,  maar  vooral  leven  in  het  nu,  het  opzoeken  van  stimulerende  omgevingen  en  zorgen  dat  je  alles  wat  je  doet  kunt  doen  in  een  vorm  die  ‘flow’  genereert.  

  8  

 Volgens  Maarten  draagt  het  hebben  van  een  goede  mindset  als  succesfactor  maar  liefst  30%  bij.  Volg  dus  vooral,  vanuit  je  innerlijke  drijfveren  en  overtuigingen  en  in  het  hier  en  nu,  je  dromen.  Durf  te  visualiseren.  En  ben  blij  en  dankbaar  met  alle  waardering  die  je  krijgt  voor  je  prestaties.    Samenvattend    Voor  het  presteren  op  top  niveau  is  heel  wat  nodig.  Toevalligheden  haal  je  naar  je  toe  en  zet  je  om  in  kansen.  Kansen  creëer  je  dus  zelf.  Je  leeft  vanuit  passie  en  duidelijke  dromen  vanuit  een  dieper  liggende  ambitie.  Je  mindset  helpt  je  verder,  van  tegenslagen  kun  je  leren,  als  je  maar  open  staat  voor  vernieuwing  en  de  discipline  hebt  om  door  te  zetten.  Borduur  voort  op  je  talenten  door  training  en  oefening,  dag  in  dag  uit.  Investeer  in  zelfkennis,  laat  je  spiegelen  en  zoek  mensen  op  die  bereid  zijn  jou  verder  te  helpen  met  voortdurend  leren  en  maak  weloverwogen  keuzes  vanuit  deze  steeds  groter  wordende  zelfkennis.  Deel  jouw  ambitie,  jouw  droom  met  je  omgeving  en  zorg  voor  supporters  die  je  ondersteunen  bij  het  verwezenlijken  van  jouw  levenswerk,  zoals  ook  Maarten  dat  doet:      http://www.youtube.com/watch?v=CPVwe1133MM.        

  9  

Hoofdstuk  2.  OEFENING    2.1.  Het  begin.    Als  je  aan  een  topsporter  denkt,  dan  is  het  eerste  wat  je  te  binnen  schiet  vast  en  zeker  het  aantal  uren  dat  hij  moet  trainen  om  zijn  ultieme  doel,  goud  op  de  Olympische  Spelen  of  op  wereldkampioenschappen,  te  kunnen  bereiken.  Zes  tot  zeven  dagen  per  week,  vele  uren  per  dag,  noeste  trainingsarbeid  verrichten,  in  weer  en  wind.      Als  we  Maarten  beluisteren  dan  is  trainen  vanzelfsprekend  noodzakelijk  om  de  top  te  bereiken  en  om,  als  je  eenmaal  bij  de  top  behoort,  je  niveau  vast  te  houden.  Toch  draagt  volgens  Maarten  ‘oefening’  maar  5%  bij  aan  het  succesvol  zijn  als  sporter.  Alle  topsporters  trainen  immers  elke  dag  vele  uren.  Veel  trainen  is  een  absolute  noodzaak,  maar  geen  activiteit  waarmee  je  opzichzelfstaand  onderscheidend  bent  ten  opzichte  van  je  collega  topsporters.    2.2.  Maarten  en  zijn  training    Maarten  traint  ongeveer  650  uren  per  jaar  in  zijn  kano.  Daarbij  komen  nog  65  uur  per  jaar  in  de  sportschool.  Voor  deze  trainingen  en  voor  zijn  wedstrijden  reist  hij  ongeveer  27.000  kilometer  per  jaar.    Deze  arbeid  kost  hem  1.500.000  kilocalorieën  per  jaar,  een  normaal  mens  verbruikt  ongeveer  twee  derde  daarvan;  1.000.000  kilocalorieën  per  jaar.    

 Maarten  Hermans  in  actie.  

 

  10  

Kijkend  naar  Maartens  totale  historie  kunnen  we  zijn  trainingsuren  in  zijn  boot  extrapoleren.  Hij  is  actief  met  zijn  sport  vanaf  zijn  zevende  jaar.  In  de  eerste  jaren  als  scholier  en  junior  zat  hij  natuurlijk  minder  frequent  in  zijn  kano  dat  in  de  jaren  dat  hij  zich  ging  toeleggen  op  topsport.  Samen  hebben  we  een  berekening  gemaakt  dat  hij  tot  1  januari  2014  ongeveer  8000  vaar  uren  heeft  gemaakt  in  zijn  kano.  Bij  deze  uren  zitten  veel  speelse  uren  in  zijn  jeugd  en  veel  serieuze  uren  op  latere  leeftijd.  Alle  uren  bij  elkaar  zorgen  ervoor  dat  Maarten  een  eenheid  is  gaan  vormen  met  zijn  boot.  Als  je  Maarten  bezig  ziet  in  het  wilde  water  vormt  hij  een  eenheid  met  zijn  kano;  hij  voelt  de  stroming  aan  vanuit  zijn  voeten,  knieën,  heupen  en  armen  zoals  wij  onze  fiets  aanvoelen  of  zoals  wij  balans  houden  bij  het  lopen.    De  ervaring  die  Maarten  in  de  loop  van  de  jaren  heeft  opgedaan  heeft  zijn  hersens  getraind  om  de  signalen  die  hij  vanuit  zijn  ledematen  krijgt  vanuit  zijn  onderbewuste  te  vertalen  naar  noodzakelijke  handelingen.  De  grote  vraag  is  echter  of  dit  voldoende  is  voor  een  gouden  medaille  in  Rio!    2.3.  10.000  Uren  regel    Oefening  baart  kunst  is  het  bekende  spreekwoord.  Onderzoeksjournalist  Malcolm  Gladwell  is  heel  duidelijk  over  het  nut  van  oefening  en  uren  maken.  Als  we  Gladwell’s  theorie  serieus  nemen,  komt  maarten  nog  zeker  2000  uur  te  kort  om  ‘excellent’  te  zijn.  Gladwell  heeft  onderzoek  gedaan  naar  het  aantal  uur  dat  toppers  in  hun  werk,  sport  of  passie  hebben  gestoken  voordat  zij  internationaal  doorbraken.  De  bekendste  voorbeelden  die  Gladwell  hierbij  gebruikt  zijn  Bill  Gates  en  The  Beatles.  Zowel  Gates  als  The  Beatles  hadden  ruim  10.000  uur  ervaring  voordat  zij  doorbraken  en  hun  stempel  drukten  op  respectievelijk  de  computer-­‐industrie  en  de  popmuziek.    Gladwell  geeft  daarbij  aan  dat  het,  in  tegenstelling  tot  het  brede  geloof,  niet  genialiteit  of  intrinsiek  talent  is  dat  het  verschil  uitmaakt  om  succesvol  te  worden,  maar  noeste  arbeid.  Het  gaat  om  de  uren  die  je  in  een  bepaalde  activiteit  stopt.  Als  je  maar  genoeg  uren  een  activiteit  uitvoert  kan  volgens  Gladwell  iedereen  de  top  van  dat  domein  bereiken.  Het  aantal  uur  dat  hiervoor  nodig  is,  is  statistisch  gezien  10.000  uur,  aldus  Gladwell  op  basis  van  zijn  onderzoek.  Deze  10.000  uur  moet  dan  wel  ingericht  zijn  met  gerichte  activiteiten  om  ervaring  op  te  doen  met  als  doel  een  expert  te  worden.  Het  gaat  dus  niet  alleen  om  oefenen,  oefenen  en  oefenen  maar  zeker  ook  om  het  voortdurend  streven  naar  het  verbeteren  van  je  prestaties,  het  monitoren  van  je  

  11  

performance,  het  evalueren  van  je  succes  en  het  werken  aan  die  dingen  die  van  belang  zijn  voor  je  prestatie  die  je  nog  niet  goed  beheerst.  Het  is  dus  niet  het  uitsluitend  trainen,  trainen,  trainen  met  alleen  repetitief  karakter  dat  tot  resultaat  leidt.  Je  moet  ook  kritisch  naar  jezelf  durven  kijken  en  werken  aan  voortdurende  verbetering  van  je  kennis  en  vaardigheden  en  buiten  de  gebaande  paden  van  je  comfort  zone  durven  gaan.    Wat  kun  je  doen  om  je  succes  te  versnellen?  Begin  met  het  zorgen  voor  een  goede  coach.  Iemand  die  je  vertrouwt  en  die  je  een  spiegel  voor  kan  houden.  Zorg  er  ook  voor  dat  je  jezelf  omringt  met  mensen  die  hetzelfde  denken  als  jij,  mensen  die  je  begrijpen  en  je  ondersteunen  in  je  ambitie.  Hierdoor  kun  je  je  focus  behouden.  Vertel  je  verhaal  en  je  ambitie  en  laat  deze  mensen  met  je  mee  dromen.  Zeker  je  naaste  familie  moet  meegaan  in  jouw  droom,  maar  ook  van  je  partner  vraag  je  veel  flexibiliteit.  Hij  of  zij  moet  je  volledig  ondersteunen,  anders  wordt  je  onderweg  geheid  op  een  zijspoor  getrokken  waardoor  je  blijft  steken  in  middelmatigheid.  Met  dat  laatste  is  overigens  niets  mis  als  dat  je  wens  is.  Ik  geloof  echter  sterk  in  het  najagen  van  je  geluk  door  je  werk  zo  in  te  richten  dat  je  bezig  bent  met  dingen  die  je  leuk  vindt,  dingen  die  in  je  passie  zitten.  Als  je  daarvan  afgeleid  wordt  dan  kun  je  op  enig  moment  in  je  leven  spijt  krijgen.  Spijt  van  die  dingen  die  je  had  willen  doen,  maar  waarvan  je  mogelijk  door  afkeuring  vanuit  je  directe  omgeving,  afgehouden  bent.  Uiteindelijk  ben  je  het  zelf  die  de  regie  moet  nemen  over  jouw  eigen  leven.  En  dat  is  niet  zelfzuchtig  of  narcistisch.  Nee  dat  is  kiezen  voor  jouw  kwaliteit  van  leven  en  voor  jouw  dromen  en  overtuigingen.    

 

Take  ownership  to  improve

  Compelling  vision  and  clear  goals  alignment

 focus  on  the  right,  differentiating  activities”

Follow-­‐through  on  your  performance

“Implement  new  ways  of  working”

     

“unleash  your  full  potential  ”

“break  the  walls”

Reconnect  with  the  competition  /    adjust  your  strategy

“Needs  to  Succeed”

 

  12  

 Ik  geloof  erin  dat  iedereen  in  zekere  mate  kan  excelleren  en  dat  als  we  allemaal  bezig  zijn  met  onze  passies  en  talenten  we  de  economie  een  gigantische  impuls  kunnen  geven,  net  als  Maarten  een  gigantische  impuls  kan  geven  aan  de  betekenis  van  zijn  sport  in  Nederland,  zeker  als  het  hem  lukt  een  medaille  te  halen  in  Rio.    Dus,  verlies  geen  tijd,  verspil  geen  tijd  met  kleine  dingen  die  je  afleiden  van  je  doel  maar  concentreer  je  op  jouw  succes  en  investeer  in  het  opbouwen  van  vaardigheden  en  kennis  die  jou  ondersteunen  bij  het  bereiken  van  je  persoonlijke  doel.      Hierboven  schrijf  ik  alle  teksten  naar  mogelijkheden  die  individuele  mensen  zoals  jij  en  ik  naar  grote  prestaties  kunnen  brengen.  Het  is  evengoed  mogelijk  om  dit  verhaal  te  vertalen  naar  organisaties.  Heb  je  als  bedrijf  voldoende  focus?  Hoe  zit  het  met  jouw  bedrijf  als  lerende  organisatie?  Maak  je  gebruik  van  externe  expertise  en  coaches  om  te  spiegelen  en  de  processen  en  producten  voortdurend  te  verbeteren?  Is  je  team  zodanig  samengesteld  dat  iedereen  in  zijn  kracht  staat  en  krijgt  iedereen  voldoende  support,  zowel  van  binnen  uit  de  organisatie  als  vanuit  hun  persoonlijke  omgeving?  En  als  dat  (nog)  niet  het  geval  is  hoe  ga  je  daar  dan  werk  van  maken?    Tot  slot  hebben  we,  net  als  Maarten,  ook  allemaal  een  stok  achter  de  deur  nodig.  Wat  maakt  dat  Maarten  elke  dag,  dag  in  dag  uit  om  5.30  uur  zijn  bed  uit  stapt  om  te  gaan  trainen  en  ’s  avonds  weer  vroeg  er  in  ligt  om  de  volgende  dag  weer  fit  te  zijn?  Hij  heeft  een  stok  achter  de  deur;  om  hem  heen  staan  mensen,  coaches,  trainers,  sponsoren  die  hem  afrekenen  als  hij  de  met  zichzelf  gemaakte  beloftes  niet  na  komt.  Als  hij  even  van  het  pad  af  raakt  dat  hem  naar  zijn  droom  moet  brengen.    Heb  jij  ook  een  stok  achter  de  deur,  als  mens  of  als  organisatie?  Iets  of  iemand  die  jou  op  het  pad  houdt?  Een  coach,  een  mentor,  een  advisory  board  of  aandeelhouders.  En  zijn  zij  volledig  aligned  met  jouw  dromen  en  doelen?  Wat  is  jouw  missie,  jouw  visie,  jouw  strategie  en  hoe  breng  je  die  de  komende  duizenden  en  duizenden  uren  in  praktijk?    En  Maarten?  Maarten  heeft  nog  een  opdracht  te  vervullen!  Hij  zal  zijn  dagelijkse  aantal  trainingsuren  moeten  verhogen  om  in  Rio  aan  de  10.000  uur  te  zitten.  Pieter  van  den  Hoogenband  geeft  in  de  video  die  hij  voor  Maarten  heeft  opgenomen  aan  dat  hij  in  een  bepaalde  periode  vierenhalf  uur  per  dag  in  “de  bak  met  water”  lag  om  op  en  neer  te  zwemmen.  Als  ik  de  

  13  

uren  van  Maartens  jaarlijkse  trainingsinspanningen  (zoals  hierboven  in  hoofdstuk  2.2  vermeld  en  gebaseerd  650  kano-­‐uren  per  jaar)  terug  reken  naar  kano-­‐uren  per  dag  (de  uren  in  de  sportschool  tellen  hierbij  niet  mee)  dan  kom  ik  gemiddeld,  aan  een  krappe  2  uur  per  dag.  Met  nog  twee  jaar  te  gaan  en  2000  uur  voor  de  boeg  om  aan  de  10.000  uren  regel  te  voldoen,  ligt  er  een  opdracht:  Maarten  zal  zijn  dagelijkse  trainingsuren,  in  zijn  kano  en  liefst  op  Olympisch  water,  vanaf  het  voorjaar  van  2014  moeten  uitbreiden  naar  zo’n  3  tot  4  uur  per  dag  gerichte  training,  zeven  dagen  per  week.      Alleen  dan  zal  hij  zich,  als  Malcolm  Gladwell  gelijk  heeft  en  onze  benadering  van  het  aantal  achterliggende  vaar-­‐uren  klopt  (8000  uur  is  een  erg  ruwe  en  voorzichtige  schatting,  mogelijk  heeft  hij  reeds  meer  boot-­‐uren  gemaakt),  in  de  top  10  kunnen  plaatsen  voor  de  spelen  van  Rio.

  14  

Hoofdstuk  3.  PASSIE    3.1  Het  begin    Als  je  dag  in,  dag  uit  bezig  bent  met  één  activiteit,  dan  moet  dat  wel  een  activiteit  zijn  die  je  leuk  vindt.  Iets  waar  je  jouw  hele  ziel  en  zaligheid  in  kunt  leggen  en  wat  je  leven  betekenis  geeft.  Dat  lukt  alleen  als  je  je  eigen  talent  gebruikt,  dingen  doet  die  je  makkelijk  af  gaan  en  waar  je  plezier  aan  blijft  beleven.  Met  andere  woorden  het  moet  bij  je  passen  en  er  moet  zingeving  aan  gekoppeld  zijn.  Dat  kan  een  externe  factor  zijn,  maar  kan  ook  diep  liggende  waarden  betreffen.    Passie  kan  volgens  Maarten  maar  liefst  15%  bijdragen  aan  succes!  Waarschijnlijk  hebben  de  collega  topsporters  ook  een  vorm  van  passie  voor  hun  sport.  Toch  denkt  Maarten  dat  hier  een  groter  onderscheid  kan  liggen  dan  bij  oefening.  In  het  bedrijfsleven  zien  we  dit  terug.  Bedrijven  waarbinnen  medewerkers  met  passie  werken,  presteren  beter  dan  bedrijven  die  geen  aandacht  besteden  aan  het  ‘waarom’  van  het  werk.      3.2  Maartens’  passie      Toen  Maarten  7  jaar  was  kocht  zijn  vader  een  watermolen,  De  Volmolen  op  de  grens  van  de  gemeente  Waalre  en  Riethoven  (gemeente  Bergeijk).  Een  droom  van  Maartens  vader  werd  werkelijkheid.  Hij  realiseerde  zich  echter  ook  dat  wonen  in  een  watermolen  gevaren  met  zich  mee  bracht  voor  zijn  vier  kinderen.  Hij  wist  dat  de  kinderen  vertrouwd  moesten  raken  met  het  water  en  de  stromingen  die  onder  aan  de  watermolen  in  de  rivier  aanwezig  zijn.    Kort  na  de  verhuizing  liet  hij  zijn  zoons  en  dochter  kanolessen  nemen  bij  de  kano  club  die  vijftig  meter  van  zijn  nieuwe  huis  gevestigd  was.    Hier  kreeg  zijn  oudste  zoon  Maarten,  maar  ook  Maartens  broers  Hugo  en  Dirk,  de  smaak  te  pakken  van  het  wildwater  kanovaren  en  meer  specifiek  kanoslalom.  De  Volmolense  Kano  Club  is  een  vereniging  die  al  sinds  haar  oprichting  op  13  mei  1944  nationale  kampioenen  levert  en  hoog  aangeschreven  staat  in  de  Nederlandse  kano-­‐slalom  wereld.  Een  vereniging  met  de  beste  trainers  en  veel  ervaren  wedstrijd  vaarders,  waarmee  Maarten  als  scholier  al  snel  in  contact  kwam.  Een  passie  was  geboren.  Vanaf  zijn  vroege  jeugd  was  Maarten,  alle  seizoenen,  op  het  slalomparcours  en  in  de  stroming  onder  aan  de  molen  in  zijn  boot  te  vinden.    

  15  

 Energiecentrum  De  Volmolen,  vergadercentrum  en  woonhuis  van  Maarten  Hermans  

 Ook  Maartens  vader  is  een  actief  sporter.  Zijn  roots  liggen  in  de  bergsport.  Ook  hij  ging  samen  met  zijn  zoons  varen  en  ondersteunde  hen  bij  de  nieuw  ontstane  passie.  Het  feit  dat  een  van  Maartens  broers  door  een  ongeval  in  de  stroming  onder  de  molen  maar  net  van  verdrinkingsdood  gered  kon  worden,  kon  geen  rem  zetten  op  de  lol  die  zij  samen  aan  het  water  beleefden  en  nog  steeds  beleven.    Maarten  won  als  junior  een  belangrijke  wedstrijd  in  Monschau,  Duitsland.  Hier  kwam  hij  er  achter  dat  als  je  jezelf  doelen  stelt  en  je  hard  voor  die  doelen  werkt,  deze  haalbaar  zijn.  Op  zijn  15e  werd  hij  14e  op  het  EK  junioren,  die  dag  is  zijn  ambitie  geboren  om  tot  de  top-­‐10  van  de  wereld  te  behoren.    

 Maarten  na  zijn  winst  in  Monschau,  waar  de  droom  begon.  

 3.3  Herken  je  talent  en  ga  voor  je  passie    Zoals  hierboven  al  aangegeven,  als  je  dag  in  dag  uit  bezig  bent  met  één  activiteit  dan  moet  dat  wel  een  activiteit  zijn  die  je  leuk  vindt  en  je  leven  

  16  

betekenis  geeft.  Dag  in  dag  uit  bezig  zijn  met  één  activiteit  lukt  dan  ook  alleen  als  je  je  eigen  talent  gebruikt,  dingen  doet  die  je  makkelijk  af  gaan  en  waar  je  plezier  aan  blijft  beleven.      Pieter  van  den  Hoogenband  zei  hierover  bij  Maarten:  “Wat  absoluut  het  verschil  heeft  gemaakt  in  mijn  carrière  was,  in  mijn  team  met  de  mensen  met  wie  ik  samenwerkte  op  het  droge  maar  ook  in  het  water  en  met  mijn  ploeggenoten,  de  beleving.  Al  deze  mensen  waren  absoluut  intrinsiek  gemotiveerd.  Zwemmen  is  een  mentaal  zware  sport.  Je  moet  je  voorstellen:  vierenhalf  uur  per  dag  met  je  kop  in  een  bak  met  water  heen  en  terug  zwemmen.  Maar  wij  vonden  het  allemaal  heel  erg  gaaf  om  met  die  sport  bezig  te  zijn  en  de  direct  betrokkenen  vonden  het  heel  erg  gaaf  om  ons  te  helpen  en  te  ondersteunen.  En,  daarin  hebben  we  ook  heel  vaak  geselecteerd.  Beleving  -­‐  als  synoniem  voor  passie?  -­‐  is  hier  dan  ook  het  sleutelwoord.    In  het  bedrijfsleven  zien  we  dit  terug.  Bedrijven  waarbinnen  medewerkers  met  passie  werken  presteren  beter  dan  bedrijven  die  geen  aandacht  besteden  aan  het  ‘waarom’  van  het  werk.  Ik  kan  me  er  dus  wel  wat  bij  voorstellen.  De  missie,  visie  en  de  identiteit  van  de  organisatie  spelen  hierbij,  in  combinatie  met  het  inzetten  op  de  talenten  van  de  medewerkers,    een  belangrijke  rol.  Deze  aspecten  moeten  op  elkaar  aansluiten.  De  medewerkers  moeten  zich  binnen  de  organisatie  als  vissen  in  het  water  voelen,  in  hun  kracht  staan,  alleen  dan  komen  zij  volledig  tot  hun  recht,  alleen  dan  stroomt  de  energie  en  leveren  zij  een  waardevolle  en  effectieve  bijdrage  aan  het  geheel.  Dit  lijkt  voor  veel  mensen  een  utopie.  Toch  hoeft  dat  niet  zo  te  zijn.  Wel  zijn  veel  mensen  en  bedrijven  vastgeroest  in  oude  gewoontes,  in  oude  patronen  en  zijn  ze  hun  idealen  vergeten.  Een  nieuw  elan,  een  nieuwe  kijk  op  de  organisatie  van  werk  en  inkomen  is  welkom.  In  de  huidige  tijd  van  “het  nieuwe  werken”  en  “duurzame  inzetbaarheid”  zien  we  de  aandacht  voor  het  welzijn  van  de  mens  gelukkig  terugkomen.  De  talenten  van  onze  medewerkers  komen  weer  centraal  te  staan  en  het  is  goed  dat  universiteiten  zoals  Nyenrode  zelfs  een  leerstoel  voor  Strategisch  Talent  Management  in  het  leven  hebben  geroepen  die  verder  gaat  dan  alleen  het  vizier  richten  op  de  top  potentials  van  organisaties.  Ook  bedrijven  zoals  Philips,  waar  ik  de  laatste  jaren  regelmatig  lange  periodes  voor  actief  ben  geweest,  zijn  het  oude  competentie  denken  aan  het  loslaten  en  richten  zich  meer  en  meer  op  de  ontplooiing  van  de  talenten  in  brede  zin.  Philips  kent  geen  vast  omlijnde  talent-­‐pools  meer.  De  mensen  die  men  in  de  gaten  houdt  voor  promoties  en  doorgroei  zijn  alle  mensen  die  bovengemiddeld  scoren  op  hun  beoordeling,  dat  zijn  de  nieuwe  talenten.  Dat  kan  zijn  omdat  zij  gezien  worden  als  een  rolmodel  voor  de  door  het  

  17  

bedrijf  geformuleerde  gewenste  gedragskenmerken,  passend  binnen  de  bedrijfscultuur  of  door  dat  ze  exceptionele  resultaten  boeken  of  nog  beter,  een  combinatie  van  beiden.    

   

De  manier  waarop  talent  tot  uiting  komt  hangt  sterk  af  van  het  klimaat  waarin  iemand  opgroeit  en  verblijft.  Was  Maarten  op  zijn  zevende  niet  met  zijn  familie  naar  De  Volmolen  verhuist,  was  hij  dan  gaan  kanovaren?  Waarschijnlijk  niet.  Je  kunt  jezelf  zelfs  de  vraag  stellen  of  hij  dan  met  een  sport  in  aanraking  zou  zijn  gekomen  die  de  Olympische  ambitie  in  hem  zou  hebben  aangewakkerd.  De  kans  is  klein.  Zijn  talent  voor  kanovaren  zou  zich  waarschijnlijk  niet  ontwikkeld  hebben  en  hij  zou,  nog  steeds  met  latente  talenten  op  diverse  gebieden,  zich  mogelijk  ergens  in  de  grijze  massa  van  een  reguliere  opleiding  bevinden.  Maar  talent  is  ook  relatief  en  maakbaar,  als  we  tenminste  afgaan  op  het  werk  van  Gladwell,  dus  misschien  hadden  we  Maarten  wél  terug  gezien  in  een  andere  tak  van  sport.  Dat  is  de  werking  van  kansen  krijgen  en  toeval  die  deel  uit  maken  van  talent  herkenning  en  talent  ontwikkeling.    Professor  Lidewey  van  der  Sluis  van  Nyenrode  heeft  een  model  ontwikkeld  waarin  ze  vanuit  het  individu  geredeneerd  de  stappen  aangeeft  die  nodig  zijn  om  als  talent  herkend  te  worden  en  om  talent  te  ontwikkelen.  Ze  noemt  dit  het  3K  model,  later  is  dat  het  3K+1  model  geworden  en  inmiddels  zijn  er  8  K’s  geformuleerd  die  allen  hun  invloed  hebben  op  het  tot  uiting  komen  van  talent  (zie  het  model  hierboven).    Talent  begint  bij  je  karakter.  Een  gegeven  wat,  volgens  de  huidige  neurowetenschappen  voor  bijna  50%  genetisch  bepaald  is.  Vanuit  je  vroege  

Passion (15%)

© 2012 ACTRA Human Capital BV

Deliberate practice

Carriers

Choices

Opportunities

Childhood

Knowledge

Skills

Character

8K Model

1. Karakter 2. Kunde 3. Kennis 4. Kindertijd 5. Kansen 6. Keuzes 7. Kruiwagens 8. Kei-hard werken

  18  

jeugd  doe  je  vaardigheden  en  kennis  op.  Het  leren  van  vaardigheden  en  het  vergaren  van  kennis  kan  je  hele  leven  voortgezet  worden  maar  met  name  je  eerste  levensjaren,  je  kindertijd,  zijn  hierin  heel  belangrijk.  Bij  wetenschappelijk  onderzoek  onder  eeneiige  tweelingen  blijkt  dat  15%  van  het  karakter,  bovenop  de  aanwezige  genetische  bepaaldheid,  wordt  bepaald  door  het  klimaat  waarin  de  kinderen  opgroeien  in  de  eerste  levensjaren.    De  kansen  die  je  krijgt  en  de  keuzes  die  je  maakt  zijn  ook  belangrijk  voor  het  uiteindelijke  wel  of  niet  tot  uiting  komen  van  je  talent,  of  voor  de  manier  waarop  je  talent  zich  manifesteert.  Dit  geldt  niet  alleen  voor  de  kinderjaren,  maar  gedurende  je  hele  levensloop  blijft  dit  een  bepalend  proces.  In  je  omgeving  zitten  ook  mensen  die  je  behulpzaam  kunnen  zijn,  die  je  verder  kunnen  helpen  op  weg  naar  succes.  Dat  kunnen  ouders  zijn,  maar  ook  managers  bij  wie  je  een  streepje  voor  hebt,  politici,  coaches,  trainers,  of  in  het  geval  van  Maarten  ambassadeurs  zoals  Robin  of  Pieter  dan  wel  ontvangen  prijzen  zoals  de  Student  Athlete  of  the  Year  Award  die  Maarten  uit  handen  van  Johan  Cruijf  ontving.  Een  Award  die  hij  waarschijnlijk  niet  had  ontvangen  als  hij  niet  aan  de  Johan  Cruijf  Academy  Sportmarketing  was  gaan  studeren.  Over  keuzes  en  kansen  gesproken.    Als  je  eenmaal  je  talent  ontdekt  hebt,  er  naar  leeft  en  werk  hebt  dat  daar  bij  aansluit  kan  het  nog  zo  zijn  dat  je  niet  optimaal  tot  je  recht  komt,  omdat  je  niet  het  juiste  klimaat  om  je  heen  hebt;  niet  werkt  in  een  organisatiecultuur  die  bij  jou  past.  Ook  kan  het  zijn  dat  de  match  tussen  jou  en  je  manager,  of  tussen  jou  en  je  collega’s  niet  optimaal  is.  Dan  is  het  zaak  om  eens  goed  te  analyseren  waar  dat  in  zit.  Soms  biedt  inzicht  in  elkaars  talenten  en  in  elkaars  karakter  al  een  oplossing  om  werkrelaties  sterk  te  verbeteren.  In  lezingen  van  Marc  Lammers,  de  gouden  hockey  coach  van  Beijing  2008,  heb  ik  het  verhaal  opgetekend  waarin  hij  vertelde  over  twee  speelsters  die  elkaar  niet  konden  luchten  of  zien.  Marc  heeft  ze  een  psychologische  test  laten  doen  waarin  ze  duidelijkheid  kregen  over  de  tegenstellingen  in  hun  beider  karakter.  Dit  gaf  zoveel  inzicht  dat  de  samenwerking  aanzienlijk  verbeterde,  ze  elkaar  meer  gingen  respecteren  en  ondanks  het  feit  dat  het  nooit  de  beste  vriendinnen  zouden  worden,  sliepen  beide  dames  zelfs  bij  elkaar  op  één  kamer  in  Beijing.      Een  ander  voorbeeld  dat  Marc  aanhaalt  in  zijn  lezingen  is  van  een  speelster  met  een  heel  slechte  backhand.  De  andere  teamleden  begonnen  zich  zelfs  af  te  vragen  waarom  iemand  met  zo’n  slechte  backhand  geselecteerd  was  voor  het  Nederlandse  Olympische  Hockey  Team.  Wat  gebeurde  er?    In  de  training  gingen  ze  zich  extra  richten  op  het  verbeteren  van  de  backhand,  wat  tot  gevolg  had  dat  er  een  patroon  ingesleten  werd  om  deze  speelster  ook  in  de  wedstrijden  op  de  backhand  aan  te  spelen.  De  problemen  

  19  

stapelden  zich  op,  totdat  Marc  het  idee  kreeg  om  eens  verder  te  kijken  en  te  analyseren  waar  de  echte  kracht  van  deze  speelster  lag.  Waarom  was  ze  ook  alweer  geselecteerd  voor  dit  olympische  team?  De  speelster  gaf  aan  dat  haar  kracht  in  de  aanval  zat,  in  de  cirkel,  voor  het  doel.  “Speel  mij  in  de  cirkel  een  strakke  bal  aan  op  de  binnenkant  van  mijn  rechtervoet  en  ik  kan  je  verzekeren  dat  ik  scoor.”  Vanaf  dat  moment  zijn  ze  daarop  gaan  trainen,  en  hebben  ze  de  backhand  gelaten  voor  wat  hij  was.  Uiteindelijk  is  de  speelster  zelf  weer  met  de  vraag  naar  Marc  gekomen  om  na  de  reguliere  trainingen  ook  weer  haar  backhand  te  gaan  trainen.  In  Beijing  maakte  juist  deze  speelster  de  winnende  goal  in  de  finale,  vanuit  een  strakke  bal  aangespeeld  op  haar  rechtervoet.    Wat  kunnen  we  hiermee  in  het  bedrijfsleven?  Wat  zegt  dit  over  passie?  Iedereen  heeft  wel  eens  van  teamrollen  gehoord.  Er  zijn  verschillende  manieren  om  naar  kwaliteiten  van  mensen  in  organisaties  te  kijken.  Dat  kan  om  te  beginnen  in  hoofdlijnen  met  eenvoudige  tests  zoals  de  MBTI,  teamrollen  van  Belbin,  Insights  Discovery  of  met  het  tegengestelde  waarden  model  van  Quinn  wat  ik  zelf  voor  grove  analyses  gebruik.  Verdergaande  psychologische  assessments  en  aanvullende  coaching  gesprekken  over  bijvoorbeeld  successen  in  de  jeugd  en  kernkwadranten  van  Ofman  kunnen  verdere  verdieping  geven.  Uiteindelijk  is  het  doel  te  herkennen  waar  talenten  liggen  en  hoe  mensen  in  organisaties  zo  optimaal  mogelijk  in  te  zetten.  Of,  door  naar  jezelf  te  kijken,  je  eigen  talenten  te  ontdekken,  je  passie  te  vinden  en  zelf  keuzes  te  maken  op  jouw  pad  naar  succes,  wat  dat  ook  mag  zijn.  Inzet  op  kracht,  op  talent,  leidt  als  vanzelf  tot  verbetering  van  prestaties  en  uiteindelijk  excelleren.  Als  je  op  dit  pad  zit  in  je  werk  dan  hervind  je  je  passie  als  vanzelf.    Maarten  Hermans  hebben  we  eind  november  2011  een  assessment  laten  ondergaan.  Binnen  mijn  organisatie  gebruiken  wij  zijn  rapport  als  voorbeeldrapportage  naar  onze  relaties.  Uit  het  assessment  hebben  we  ontzettend  veel  informatie  kunnen  halen  dat  typerend  is  voor  de  manier  waarop  Maarten,  vanuit  zijn  cognitieve  talenten  en  zijn  karakter,  met  zijn  sport  omgaat.  Het  assessment  heeft  zelfs  zijn  moeder  inzichten  gegeven  waardoor  ze  bepaalde  eigenschappen  van  Maarten  ineens  een  plek  kon  geven.    

  20  

                         Octogram  |  werkstijl,  Maarten  Hermans                                                  Organisatie  Cultuur  Gewenst,  Maarten  Hermans    

 Wat  bij  Maarten  direct  opvalt  is  zijn  7  op  presteerder.  Wij  hadden  dit  hoger  verwacht.  Toen  we  dit  aan  Maarten  terugkoppelden  verwees  hij  naar  het  diagram  zoals  weergegeven  op  de  volgende  pagina.  Er  is  in  2007  een  diepe  dip  te  zien  in  zijn  prestatie.  Maarten  had  te  veel  van  zichzelf  gevraagd  in  een  korte  periode.  Dit  is  hem  duur  komen  te  staan  met  veel  fysieke,  maar  ook  met  mentale  klachten.  Als  gevolg  daarvan  is  hij  gedwongen  om  meer  balans  op  te  gaan  zoeken  in  zijn  trainingsarbeid,  ambitie  en  wedstrijdritme.  Ondanks  zijn  hoge  ambitie  heeft  hij  het  voor  elkaar  gekregen  om  zijn  inspanningen  beter  te  reguleren,  Dit  komt  tot  uiting  in  hoe  Maarten  zijn  prestatiedrang  naar  buiten  laat  treden.  Een  ander  opvallend  aspect  is  de  score  van  9  op  Pionier.  Meer  hierover  tref  je  aan  in  Hoofdstuk  4,  102%.  Maarten  zou  in  een  teamsport  nooit  succesvol  zijn  geworden  getuige  zijn  lage  scores  in  het  gele  kwadrant.    Talent  gebruiken  en  passie  hebben,  liggen  duidelijk  in  elkaars  verlengde,  ze  hangen  nauw  met  elkaar  samen.  Doe  de  dingen  waar  je  goed  in  bent,  die  je  makkelijk  afgaan  en  je  vindt  wat  je  doet  als  vanzelf  ook  leuk.  De  passie  komt  daarop  los.  Stop  je  tijd  in  de  dingen  die  goed  kunt,  die  je  leuk  vindt,  investeer  10.000  uren  noeste  arbeid  in  een  voor  jou  plezierig  domein.  Alleen  door  die  uren  in  je  talentgebied  te  stoppen  kun  je  succesvol  worden,  authentiek  succesvol  zijn  in  de  voetsporen  van  Pieter  van  den  Hoogenband,  Maarten  Hermans,  Bill  Gates  en  The  Beatles.  Het  is  nooit  te  laat  om  je  carrière  bij  te  sturen.  Ook  als  je  50  bent  kun  je  veranderen,  mits  je  het  met  passie  doet  in  een  herkend  talent  gebied,  wordt  je  er  altijd  beter  van!    Of  zoals  Steve  Jobs  het  formuleerde:  “Do  what  you  believe  is  great  work.  The  only  way  to  do  great  work  is  to  love  what  you  do.  If  you  haven’t  found  it  yet,  keep  looking  and  don’t  settle.”

  21  

Hoofdstuk  4.  AMBITIE    4.1  Het  begin    Een  open  deur  zou  je  denken,  zeker  in  de  topsport.  Toch  zit  hier  een  addertje  onder  het  gras.  Ambitie  heeft  te  maken  met  het  stellen  van  duidelijke  doelen,  en  het  maken  van  daarop  gebaseerde  keuzes.  Met  andere  woorden  het  gaat  hier  om  focus.  Focus  op  een  concreet  resultaat.  Het  gaat  ook  over  meten  van  prestaties  en  daarop  bijsturen,  met  het  oog  op  het  bereiken  van  het  ultieme  doel.    Ambitie  gaat  ook  over  het  nemen  van  eigenaarschap  en  het  daarmee  slechten  van  muurtjes  en  overwinnen  van  belemmerende  factoren.  Het  gaat  om  initiatief  en  durf.  Volgens  Maarten  een  aspect  dat  10%  bij  kan  dragen  aan  ‘het  verschil’  ten  opzichte  van  collega  concurrenten.    4.2  Maarten  en  ambitie    In  een  video  die  Maarten  heeft  gemaakt  samen  met  Robin  van  Galen  (gouden  coach,  Dames  waterpolo  208)  geeft  Robin  aan  dat  alle  sporters  en  coaches  werken  met  resultaatdoelstellingen,  prestatiedoelstellingen,  procesdoelstellingen  maar  ook  met  droomdoelstellingen.  Ook  Robin  had  als  klein  mannetje  droomdoelstellingen  die  hij  na  24  jaar  als  coach  in  vervulling  zag  gaan  met  het  Olympisch  goud  in  2008.  Robin  is  altijd  gegrepen  geweest  door  de  Olympische  spelen.  Ook  dat  is  ambitie.  Maarten  heeft  een  duidelijk  doel.  Allereerst  is  dat  een  stabiele  plek  bij  de  beste  tien  kanoslalom  vaarders  van  de  wereld  behoren.  Hiervoor  houdt  Maarten  zijn  eigen  statistiek  bij.  

 

 

| ’04 12

| ’06 14

| ’08 16

| ’10 18

| ’12 20

| ’14 22

| ’18 26

| ’20 28

’ Year Age Maarten

90 --

100 --

110 --

120 --

130 --

140 --

average. race time

Pupil senior junior

| ’16 24

Top 100 World

Ambition: top 10 of the world

< O

S L

ondo

n

< O

S R

io

  22  

4.3  Ambitie  als  motor  voor  succes    Ambitie  begint  met  weten  wat  je  kunt  en  van  daaruit  bepalen  wat  je  wilt  bereiken.  Hiermee  is  ambitie  iets  wat  gedurende  de  loop  der  tijd  veranderlijk  is.  Toen  Maarten  nog  bij  de  pupillen  zat,  was  zijn  ambitie  Nederlands  Kampioen  worden.  De  Olympische  ambitie  is  pas  later  tot  stand  gekomen.  Natuurlijk  was  deelname  op  de  Olympische  Spelen  al  wel  een  droom  voor  hem,  een  droom  van  het  niveau  van  veel  jongensdromen  over  bijvoorbeeld  een  voetbalcarrière  bij  een  topclub  of  in  het  Nederlands  elftal.  In  elk  geval  was  het  zijn  ontluikende  ambitie  de  start  van  zijn  kano  carrière  die  hem  heeft  gebracht  tot  waar  hij  nu  staat.      Prof.  Dr.  Lidewey  van  der  Sluis  beschrijft  in  haar  boek  “Talent  is  goed,  ambitie  is  beter”  een  aantal  factoren  die  invloed  hebben  op  het  tot  uiting  komen  van  talent  en  de  plaats  die  onder  andere  ambitie  daarbij  inneemt.  Maarten  is  bereid  te  werken  voor  zijn  ambitie  en  om  offers  te  brengen  om  zijn  doel  te  behalen.  Hij  bezit  de  zelfkennis,  het  zelfvertrouwen,  zelfbewustzijn  en  omgevingsbewustzijn  die,  aldus  van  der  Sluis,  de  grootste  aandrijvers  zijn  voor  het  behalen  van  succes.  Aandrijvers  die  op  de  voet  gevolgd  worden  door  karaktertrekken  als  doorzettingsvermogen  en  aanpassingsvermogen.  Dit  zijn  ook  de  factoren  die  Robin  van  Gaalen  opsomt  in  de  eerder  genoemde  video  voor  Maarten.  De  mix  van  wat  mensen  willen,  kunnen,  mogen  en  durven  bepaalt  of  iemand  een  talent  is  of  niet.  De  wil  van  iemand  om  te  werken  is  relevanter  dan  het  talent  dat  iemand  heeft.  Succes  behalen  vergt  het  brengen  van  offers.  Voorgaande  ligt  ook  in  lijn  met  de  maakbaarheid  van  succes  zoals  Malcolm  Gladwell  die  heeft  weergegeven  en  zoals  we  in  hoofdstuk  2  hebben  beschreven.    Ken  Blanchard  en  Sheldon  Bowles  hebben  een  mooi  boekje  geschreven  over  het  bereiken  van  succes  door  organisaties;  “Gung  Ho”.  Hierin  beginnen  zij  met  te  beschrijven  dat  werk  op  de  eerste  plaats  ‘waardevol’  moet  zijn.  Er  moet  een  reden  zijn  om  dag  in,  dag  uit  met  enthousiasme  te  doen  wat  je  doet.  Of,  zoals  Pieter  van  den  Hoogenband  omschrijft  “vier  uur  per  dag  met  je  hoofd  in  een  bak  water  te  liggen  om  op  en  neer  te  zwemmen”  (zie  hoofdstuk  2).  Dit  hoort  al  bij  ambitie.  Wat  is  de  waarde  van  je  werk.  Waar  doe  je  het  voor.    Maarten  doet  het  duidelijk  voor  een  eigen  doel,  een  medaille  op  de  Olympische  Spelen  van  Rio  in  2016.  En,  als  hij  onverhoopt  die  doelstelling  moet  bijstellen,  wellicht  voor  een  podium  plaats  op  de  spelen  van  Tokio  in  2020.    

  23  

Werkt  een  sporter  voor  eer  en  glorie  van  het  vaderland?  Sommige  sporters  wel,  maar  ik  denk  dat  vooral  de  eigen  prestatiedrang  op  de  eerste  plaats  overheerst,  de  eigen  olympische  droom  waaraan  de  sporter  een  enorme  waarde  toekent  en  die  hem  vooral  ook  zelfrespect  oplevert,  “een  emotie  die  net  zo  sterk  is  als  liefde  of  haat”,  aldus  Blanchard  en  Bowles.    In  het  verhaal  van  Blanchard  en  Bowles  zijn  doelen  belangrijk.  Een  doel  onderschrijf  je  als  een  belofte  en  doelen  werken  als  mijlpalen  die  je  aandacht  vast  houden  op  productiviteit.  Belangrijk  hierbij  is  dat  je  werkt  volgens  normen  en  waarden,  maar  ook  dat  je  zelf  kunt  bepalen  hoe  je  het  doel  wilt  behalen,  binnen  de  regels  van  het  spel.  Als  je  precies  weet  wat  je  werkterrein  is,  krijg  je  de  vrijheid  om  in  actie  te  komen.  Hierbij  moet  je  volledige  toegang  hebben  tot  alle  beschikbare  gegevens  en  informatie.  Alleen  dan  kun  je  jezelf  tijdig  bijsturen  op  weg  naar  jouw  ultieme  doel.      “De  wil  van  iemand  om  te  werken  is  hierbij  relevanter  dan  het  talent  dat  iemand  heeft.  Talent  zijn  is  een  keuze  van  het  individu  zelf  waarbij  de  omgeving  meer  is  dan  alleen  het  decor.  De  omgeving  werpt  licht  op  het  talent  en  zet  het  in  bloei,  of  niet”  lezen  we  in  het  boek  van  professor  van  der  Sluis.            

  24  

Hoofdstuk  5.    102%    5.1.  Het  begin    102%???  Honderdtweeprocent  betekent  niet  meer  of  niet  minder  dan  het  voortdurend  op  zoek  gaan  naar  2%  extra.  Waar  liggen  kansen?  Sommige  sporters  zoeken  het  in  dit  verband  in  doping.  Dat  is  natuurlijk  niet  de  weg.  Het  is  iets  anders  wat  we  hier  bedoelen.  Wat  zijn  hulpmiddelen  of  instrumenten,  methodes,  voeding,  activiteiten  en  praktijken  of  voorbeelden  uit  eigen  of  andere  disciplines  die  gebruikt  kunnen  worden  om  net  iets  slimmer,  beter,  efficiënter  te  kunnen  omgaan  met  bepaalde  facetten  van  de  sport,  of  in  het  werk,  en  daarmee  de  prestatie  aanzienlijk  kunnen  verbeteren.    Maarten  is  continu  op  zoek  naar  hulpmiddelen  die  hem  kunnen  helpen  om  sterker,  meer  gebalanceerd,  fysiek  fitter  te  kunnen  trainen  en  presteren.  Hier  ligt  een  kans  om  20%  te  winnen  ten  opzichte  van  de  concurrentie,  aldus  Maarten.  Ook  gouden  hockey  coach  Marc  Lammers  wist  dit  punt  fantastisch  uit  te  nutten  in  zijn  voorbereiding  op  de  Olympische  Spelen  van  Beijing.  Het  gaat  om  creatief  denken,  buiten  de  kaders  (out-­‐of-­‐the-­‐box),  denken  in  kansen  en  het  werken  met  de  beste  coaches  en  ondersteuners  die  er  beschikbaar  zijn.    5.2.  Maarten    Maarten  is  dus  voortdurend  op  zoek  naar  2%  extra  die  20%  van  zijn  totale  onderscheidend  vermogen  uit  kunnen  maken.  Hieronder  tref  je  een  selectie  aan  van  dingen  die  Maarten  heeft  opgezocht,  gevonden  en  uitgeprobeerd  of  nog  steeds  toepast  in  zijn  dagelijkse  leven.  De  manier  waarop  Maarten  om  gaat  met  het  zoeken  naar  nieuwe  dingen,  oplossingen  voor  problemen  of  vanuit  drang  naar  verbetering  past  helemaal  in  zijn  karakter  zoals  in  hoofdstuk  3.3.  weergegeven  in  zijn  Octogram.  Maarten  scoort  een  9,  de  hoogst  mogelijke  score,  op  pionier.    Een  pionier  is  iemand  die  voortdurend  op  verandering  is  naar  vernieuwing,  altijd  bezig  met  frisse  ideeën  en  om  dingen  op  een  andere  manier  te  proberen.  Ze  zijn  voortrekkers  bij  het  doorvoeren  van  veranderingen.  Toen  spelers  in  het  Nederlands  voetbal  elftal  zogenaamde  Balans  bandjes  gingen  dragen,  ging  Maarten  deze  ook  proberen.      

  25  

     

Maarten  heeft  al  vanaf  jonge  leeftijd  bepaalde  problemen  met  zijn  darmen.  De  rug  is  bij  veel  kanovaarders  een  zwaarbelaste  en  dus  blessure  gevoelige  plek.  Het  onder  controle  krijgen  van  stress  voor  wedstrijden  is  essentieel  zoals  ook  een  zo  optimaal  mogelijke  ademhaling.  Op  al  deze  punten  is  Maarten  in  aanraking  gekomen  met  middelen  die  hem  helpen  om  zijn  prestaties  dag  in,  dag  uit  met  2%  te  verbeteren,  elke  dag  kleine  stapjes  te  maken.  Continue  verbetering  is  zijn  doel.  Yakult  helpt  hem  om  de  flora  van  zijn  gevoelige  darmen  op  orde  te  houden.  Zeker  in  tijden  dat  zijn  wedstrijden  of  trainingen  plaats  vinden  op  rivieren  waar  de  kwaliteit  van  het  water  slecht  is.  De  back  stretcher  gebruikt  hij  om  zijn  rugspieren  te  rekken,  scheefgroei  of  het  krom  groeien  vanuit  de  enorme  spieropbouw  in  de  rug  en  schouders  te  voorkomen.  De  emWave  is  een  instrument  om  de  hartritme  frequentie  in  een  coherent  spectrum  te  krijgen  met  de  ademhaling.  Een  manier  om  hart  en  longfunctie  te  trainen  om  snel  in  een  staat  van  ‘flow’  te  komen.    Maarten  is  steeds  op  zoek  naar  nieuwe  prikkels,  dingen  die  beter  kunnen  en  neemt  geen  genoegen  met  een  standaard  programma.  Elke  dag  2%  verbeteren  betekent  ook  zelf  het  heft  in  eigen  hand  nemen.  Opnieuw  refereer  ik  aan  de  werkwijze  van  Marc  Lammers  in  aanloop  naar  en  in  Beijing  2008.  Marc  is  typisch  iemand  die  continu  op  zoek  is  naar  mogelijkheden  voor  verbetering,  continu  op  zoek  naar  de  2%  die  we  hier  bedoelen.  Hierbij  kijkt  hij  buiten  de  kaders,  gaat  hij  buiten  de  gebaande  paden  en  heeft  bijvoorbeeld  gekeken  naar  hoe  Anky  van  Grunsven  traint.  Na  elke  training  werden  de  benen  van  haar  paard  gekoeld  met  ijs.  Hierdoor  trad  een  sneller  herstel  op  van  de  spieren  waardoor  Anky  drie  keer  in  plaats  van  twee  keer  per  dag  met  Salinero  kon  trainen.  Marc  paste  dit  toe  bij  de  hockey  dames.  Hij  liet  bakken  met  ijswater  aandragen  waar  de  dames  hun  spieren  in  konden  koelen.  Een  pijnlijke  methode,  maar  mogelijk  wel  een  aspect  wat  bijgedragen  heeft  aan  het  behalen  van  de  gouden  medaille.          

  26  

5.3  102%,  continue  verbetering,  lean  denken  en  werken    Geluk  speelt  vaak  een  belangrijke  rol,  maar  geluk  dwing  je  ook  af.  Zeker  waar  het  gaat  om  het  wel  of  niet  aan  de  oppervlakte  komen  van  talent  of  het  behalen  van  succes.  In  succes  verhalen  is  het  bijna  altijd  mogelijk  om  kleine  veranderingen  te  identificeren,  onze  2%  extra,  die  een  buitengewone  prestatie  hebben  gemaakt  tot  een  exceptioneel  resultaat.  Veranderingen  die,  as  ze  er  niet  waren  geweest  de  prestatie  even  goed  hadden  kunnen  veranderen  in  een  middelmatig  resultaat.  De  Volkskrant  van  5  mei  2014  beschrijft  het  verhaal  van  voetballer  Dirk  Kuyt  met  de  kop  “Het  geluk  van  Mister  Duracell”  en  start  na  de  intro  met  de  zin:  “Je  moet  als  voetballer  wat  geluk  hebben  wil  je  boven  in  de  kaartenbak  van  een  betaald  voetbalclub  belanden.”  Bill  Gates  had  het  geluk  in  de  buurt  van  een  van  de  eerste  grote  mainframe  computers  ter  wereld  te  wonen,  en  deze  te  kunnen  gebruiken.  Marc  Lammers  heeft  dyslectie  wat  hem  in  zijn  schoolperiode  automatisch  richting  een  sport  opleiding  dreef.    Ook  voor  talent  in  het  bedrijfsleven  is  het  een  mooie  opdracht  om  voortdurend  2%  verbetering  te  zoeken.  Kijken  hoe  dingen  eenvoudiger  en  efficiënter  kunnen  zoals  in  lean  methodes  als  Six  Sigma  gebruikelijk.  Voortdurend  open  staan  voor  nieuwe  dingen,  creatief  zijn  en  buiten  de  gevestigde  kaders  denken;  out-­‐of-­‐the-­‐box.  Denken  dus  in  kansen  in  plaats  van  in  bedreigingen,  en  daar  naar  leven.  Maar  ook  het  gebruik  maken  van  een  coach  als  spiegel  om  naar  jezelf  te  kijken  en  je  functioneren  te  verbeteren,  je  talenten  te  herkennen  en  te  onderkennen  welke  hefboomvaardigheden  je  moet  ontwikkelen  om  zo  optimaal  mogelijk  in  je  kracht  te  functioneren.    Een  bekende  methode  om  naar  102%  te  kijken  in  het  bedrijfsleven  is  de  Deming  Circle.  In  dit  model  gaan  we  uit  van  continuous  improvement;  voortdurende  verbetering.  Verbeteren  begint  altijd  met  het  hebben  van  een  plan,  gevolgd  door  het  uitvoeren  van  dat  plan.  In  de  uitvoering  kijk  je  of  dat  wat  je  doet  succesvol  is.  Je  checkt  de  tussentijdse  voortgang  en  afhankelijk  van  je  observaties  normaliseer  je  (je  borgt  de  voortgang  daar  waar  in  lijn  met  de  wensen),  stuur  je  bij  en  kijk  je  opnieuw  naar  je  plan.  De  kunst  hierbij  is  om  het  lange  termijn  doel  voor  ogen  te  houden  en  de  stappen  op  korte  termijn  zo  klein  mogelijk  en  overzichtelijk  te  houden.  Om  korte  termijn  SMART  doelen  te  formuleren  die  je  Plan-­‐Do-­‐Check-­‐Act  (PDCA)  toepast.    Als  je  een  plan  niet  opdeelt  in  kleine  stapjes  (milestones)  loop  je  de  kans  om  te  verzanden  in  een  lastige  bijsturing.  Hou  het  klein,  2%  per  dag,  

  27  

en  blijf  flexibel.  Dit  doen  topsporters  ook.  Ze  hebben  een  plan  om  op  een  bepaald  moment  te  kunnen  pieken.  Ze  werken  daar  naar  toe,  monitoren  hun  progressie,  consolideren  hun  programma  of  sturen  het  programma  of  de  ambitie  bij  als  het  gewenste  resultaat  niet  behaald  wordt.  Uiteindelijk  leidt  dit  tot  een  bijsturing  van  het  plan  of  het  maken  van  een  nieuw  plan,  waarna  de  cirkel  weer  opnieuw  start.  Het  is  de  kunst  om  korte  termijn  plannen  te  maken,  met  de  lange  termijn  doelstelling  voor  ogen.      Werken  naar  een  piek  moment  op  de  Olympische  Spelen  betekent  zorgvuldig  omgaan  met  tijd,  kosten  en  inspanningen.  Het  leggen  van  tussentijdse  WK  en  EK  doelen,  keuzes  maken  om  wel  of  niet  deel  te  nemen  aan  bepaalde  World  Cup  wedstrijden  of  nationale  competities  om  zo  optimaal  mogelijk  in  vorm  te  zijn  op  die  momenten  dat  het  er  echt  toe  doet.    Het  gaat  hier  dus  ook  om  het  voorkomen  van  ‘uitval’  of  ‘verspilling’.  Dat  behoort  tot  het  zogenaamde  ‘lean’  denken  en  heeft  te  maken  met  het  voortdurend  optimaliseren  van  je  efficiency  en  effectiviteit.  De  PDCA  cirkel  maakt  onderdeel  uit  van  ‘lean’.  Besteedt  je  tijd  alleen  aan  die  dingen  die  er  echt  toe  doen.  Focus  je  inspanningen  en  voorkom  dat  je  een  (groot)  deel  van  je  tijd  bezig  moet  zijn  met  zaken  die  niet  in  je  talentgebied  liggen,  dingen  die  je  veel  energie  en  moeite  kosten.  Zoek  mensen  om  je  heen  die  juist  die  gebieden  waar  jij  moeite  mee  hebt  leuk  vinden  en  daar  wel  energie  uit  halen.  Iedereen  is  anders;  verdeel  en  heers.    Voortdurende  verbetering  en  optimalisatie  is,  per  definitie,  buiten  de  gebaande  paden  gaan,  buiten  de  kaders  en  beperkingen  denken.  Het  is  vooral  het  verkrijgen  van  oplossingen  vanuit  nieuwe  inzichten.  Om  in  een  organisatie  iedereen  hierin  mee  te  krijgen  is  een  duidelijke  visie,  missie  en  strategie  nodig  met  duidelijke,  meetbare,  haalbare,  realistische  en  tijdgebonden  (SMART)  doelstellingen  en  milestones  zoals  in  de  sport  een  EK,  WK  of  Olympische  Spelen.  Met  andere  woorden  het  werk  moet  te  doen  zijn,  maar  ook  uitdagend.  De  verwachtingen  die  je  aan  jezelf  stelt,  of  die  de  organisatie  aan  je  stelt  moeten  aansluiten  op  je  vermogen  en  talent.                

  28  

Hoofdstuk  6.    WINNING  TEAM    6.1.  Het  begin    De  kanosport  is  een  individuele  sport,  tenminste  grotendeels.  Een  topsporter  kan  echter  niet  zonder  begeleiding.  Volgens  Maarten  gaat  dit  verder  dan  een  coach  en  een  trainer  en  een  fysiotherapeut.  Het  gaat  hier  om  de  totale  ondersteuning.      Maarten  heeft  een  team  om  zich  heen  gevormd  van  ex  topsporters  uit  de  kanowereld  zoals  Olympisch  sporters  Jürgen  Kohler  (Olympisch  finalis,  6e  plaats,  München  1972,  coach  Londen  2012)  Sam  Oud  (Olympisch  finalist,  8e  plaats,  Athene  2004)  en  Robert  Bouten  (Olympisch  finalist,  9e  plaats,  Beijing  2008)  die  hem  bijstaan  als  trainer  coach  of  ondersteuner.    

   Daarnaast  heeft  Maarten  een  aantal  topsporters  en  coaches  aan  zich  weten  te  verbinden  als  ‘ambassadeur’.  Hieronder  zijn  de  bekendste  namen:  Pieter  van  de  Hoogenband,  Robin  van  Gaalen  en  Johan  Cruijf.    

 Maarten  Hermans  ontvangt  de    

Male  Athlete  Student  of  the  Year  Award    uit  handen  van  Johan  Cruijff  

Winning team A team of experts

Jürgen Köhler (D) Ex coach, 2012

German Olympic Team Olympic Finalist C1

Munich 1972 Robert Bouten (NL) Olympic Finalist K1

Beijing 2012

Sam Oud (NL) Olympic Finalist K1

Athens 2004

  29  

Daarnaast  zijn  natuurlijk  de  directe  familie  en  een  team  van  sponsoren  en  supporters  van  groot  belang.  Als  lezer  van  dit  e-­‐boek  bent  u  daar  een  van;  “Welcome  to  the  Dream.”  Zonder  financiële  ondersteuning  haalt  geen  enkele  sporter  het  hoogste  doel.  Het  Winning  Team  maakt  volgens  Maarten  opnieuw  20%  uit  van  zijn  onderscheidend  vermogen.  De  omgeving  is  veel  meer  dan  alleen  het  speelveld.  Ook  voor  u,  in  uw  baan  of  binnen  uw  bedrijf,  geldt  dat  u  ambassadeurs  nodig  heeft,  gebaat  bent  bij  een  goede  coach  en  pas  goed  tot  uw  recht  kunt  komen  met  de  juiste  ondersteuning  vanuit  uw  privé  situatie  of  directe  omgeving.    6.2.  Maarten  en  zijn  ambassadeurs    Pieter  van  den  Hoogenband  en  Robin  van  Galen  zijn  ambassadeurs  van  Maarten.  Beiden  hebben  samen  met  Maarten  films1  opgenomen  waarin  ze  Maarten  ondersteunen  en  mensen  aanmoedigen  datzelfde  te  doen,  al  dan  niet  financieel.    

                                     Zowel  Pieter  als  Robin  onderkennen  dat  een  goed  team  om  je  heen,  van  mensen  met  verstand  van  zaken,  van  heel  groot  belang  is.      Pieter  heeft  de  periode  van  1993  toen  hij  Europees  Jeugd  Olympisch  kampioen  werd  tot  1996,  zijn  eerste  Olympische  Spelen,  als  zeer  mooi  en  leerzaam  ervaren.  In  dat  traject  richtte  hij  ,  samen  met  zijn  vader  en  trainer  Jacco  Verharen,  een  stichting  op  waarin  ze  sponsoren  samenbrachten  die  hun  ambitieuze  plan  hebben  ondersteund  om  met  één  zwemmer  te  kunnen  zwemmen  op  de  spelen  van  Atlanta.  Uiteindelijk  werden  dat  elf  zwemmers,  omdat  ze  zo  goed  bezig  waren.  Dat  was  een  periode  waarin  Pieter  aangeeft  heel  hard  te  hebben  gewerkt  en  heel  hard  te  hebben  getraind  (zie  hoofdstuk  2,  oefening):  “De  periode  daarna  was  heel  erg  leerzaam,  omdat  ik  er  toen  achter  kwam  dat  als  ik  die  stap  wilde  maken,  en  ik  bij  de  internationale  top  wilde  blijven,  een  heel  goed  team  met  specialisten  nodig  had.  Een  team  met  

  30  

specialisten  bestaat  uit  een  dokter,  fysiotherapeut,  een  voedingsdeskundige,  een  krachttrainer,  et  cetera;  alles  wat  je  nodig  hebt  om  het  maximale  uit  je  talent  te  halen.  Die  mensen  haalde  ik  uit  verschillende  takken  van  sport.  Het  motto  was,  laat  Pieter  zo  hard  mogelijk  zwemmen.  Door  hun  taal  te  leren  spreken  kon  ik  hen  feedback  geven  en  bleven  zij  de  beste  op  hun  vakgebied  en  kon  mijn  trainer  dus  maatwerk  leveren.  Daardoor  kon  ik  gericht  mijn  piekmomenten  uitkiezen  en  op  die  piekmomenten  ook  toeslaan  en  goed  zijn.  Wat  absoluut  het  verschil  heeft  gemaakt  in  mijn  carrière,  met  de  mensen  met  wie  ik  samenwerkte  in  mijn  team,  op  het  droge  maar  ook  in  het  water  en  met  mijn  ploeggenoten,  was  de  beleving.  Deze  mensen  waren  absoluut  intrinsiek  gemotiveerd.  Zwemmen  is  een  mentaal  zware  sport,  je  moet  je  voorstellen:  vierenhalf  uur  per  dag  met  je  kop  in  een  bak  met  water  heen  en  terug  zwemmen.  Wij  vonden  het  allemaal  heel  erg  gaaf  om  met  die  sport  bezig  te  zijn  en  de  direct  betrokkenen  vonden  het  heel  erg  gaaf  om  ons  te  helpen  en  te  ondersteunen  en  daarin  hebben  we  ook  heel  vaak  geselecteerd.  Toen  ik  Maarten  voor  de  eerste  keer  tegenkwam,  dat  was  op  het  sportgala,  vond  ik  het  heel  erg  leuk  om  hem  in  zijn  ogen  te  kijken  en  te  zien  dat  hij  absoluut  intrinsiek  gemotiveerd  is.”    Robin  van  Galen  noemt  een  drietal  belangrijke  succesfactoren:    Het  begint  bij  een  goed  programma,  maar  daarnaast  is  het  erg  belangrijk  om  de  goede  mensen  om  je  heen  te  verzamelen.  Robin  heeft  dat  ook  gedaan  bij  het  dames  waterpolo  team.  Want  zo  zegt  Robin:  “Uiteraard  kun  je  het  niet  alleen  als  coach,  en  de  spelers  ook  niet.”  Als  derde  punt  geeft  Robin  aan  dat  het  hebben  van  aanleg  of  “talent”  van  essentieel  belang  is,  waarbij  hij  impliciet  ook  nog  even  aanstipt  dat  een  belangrijke  factor  hierbij  het  intrinsieke  doorzettingsvermogen  is2.  

  31  

Hoofdstuk  7.  BALANS    7.1  Het  begin    Het  kunnen  blijven  leveren  van  topprestaties  staat  en  valt  met  balans.  Veel  trainen,  maar  niet  overtraind  raken.  Aandacht  voor  signalen,  fysiek  en  mentaal,  om  op  tijd  te  ontspannen  en  te  ‘recupereren’  zoals  ze  in  het  wielrennen  zeggen.  Maar  het  gaat  ook  om  waarden,  persoonlijke  waarden,  die  in  balans  moeten  zijn  met  de  doelstelling  die  voor  ogen  is.  Is  je  doelstelling  SMART,  dus  ook  haalbaar,  of  moet  je  hem  bijstellen?  Met  andere  woorden  is  je  doel  in  lijn  met  je  capaciteiten?  Vind  je  nog  steeds  leuk  wat  je  aan  het  doen  bent?  En  ,  hoe  ga  je  om  met  veranderingen  vanuit  je  omgeving  die  een  impact  kunnen  hebben  op  jou  als  persoon  of  op  je  doelstelling,  zoals  het  dichtdraaien  van  de  geldkraan  door  NOC  |  NSF.    Maarten  kent  hier,  mede  vanuit  zijn  persoonlijke  ervaring,  maar  10%  aan  toe  als  onderscheidende  factor.  Ik  wil  hier  graag  aan  toevoegen  dat  hij  daar  best  goed  mee  kan  zitten  als  het  gaat  om  het  positieve  onderscheid  dat  je  kunt  hebben  als  alles  goed  gaat.  Zitten  er  dingen,  al  dan  niet  buiten  de  eigen  invloedssfeer,  tegen  dan  heeft  dit  punt  echter  een  zeer  grote  risico  factor,  die  alle  andere  aspecten  sterk  negatief  kan  beïnvloeden.      7.2  Maarten    Een  van  de  zaken  die  van  belang  zijn  bij  het  vinden  van  balans  is  het  voldoende  inbouwen  van  rustmomenten.  In  het  volgende  hoofdstuk  komen  we  hier  ook  op  terug  waar  het  gaat  om  het  hebben  en  behouden  van  een  “mindset  of  a  winner”.  Om  Balans  te  bereiken  is  het  streven  naar  Flow  een  belangrijk  goed.  Flow  gaat  over  de  eenvoud  waarmee  je  jouw  acties  kunt  uitvoeren.  Flow  heeft  ook  te  maken  met  de  10.000  uren  regel.  Als  je  in  flow  zit  gaat  alles  vanzelf,  zonder  er  bij  na  te  denken.  Maarten  zoekt  in  alles  wat  hij  doet  die  dingen  op  die  voor  hem  van  belang  zijn  en  waar  hij  lol  in  heeft  om  “in  het  nu”  te  doen.  Dit  betreft  zijn  studie  en  de  inrichting  van  zijn  totale  tijd.  Hij  leeft  voor  zijn  sport  en  voor  het  resultaat  dat  hij  wil  neerzetten.    7.3  Balans  en  flow  in  het  dagelijkse  en  werkende  leven    We  hoeven  niemand  te  vertellen  dat  balans  in  het  dagelijkse  leven  belangrijk  is.  Toch  kampen  veel  mensen  met  een  onbalans.  Vaak  heeft  dit  te  maken  met  keuzes  op  het  gebied  van  structuur  en  rust.  Hierbij  hoeven  we  niet,  zoals  topsporters,  voortdurend  te  streven  naar  Flow,  toch  kan  een  

  32  

benadering  van  het  leven  waarin  we  een  zekere  mate  van  flow  nastreven  zeer  goed  helpen  om  het  dagelijkse  evenwicht  te  beheren.  Flow  is  echter  niet  zaligmakend.  Ook  structuur  is  nodig.  Een  vast  dagritme  voor  eten,  ontspanning  en  slapen  is  essentieel  voor  een  goede  balans.  Als  we  het  hebben  over  de  relatie  tussen  balans  en  flow  dan  zoomen  we  met  name  in  op  ontspanning.  Een  essentiële  activiteit  om  geestelijk  gezond  te  blijven  en  opbouw  van  stress  te  voorkomen.  Ontspanning  kan  op  vele  manieren.  Hieronder  beschrijven  we  een  manier  die  voor  mensen  die  voortdurend  prestaties  moeten  leveren  goed  kan  werken.  Ook  GGZ  begeleiders  en  arbeidsdeskundigen  die  adviseren  bij  stress  en  burn-­‐out  focussen  voor  het  bevorderen  van  herstel  vaak  op  ontspanning  door  middel  van  concentratie  oefeningen.    Een  mens  beschikt,  vanuit  de  werking  en  energie  behoefte  van  onze  hersenen,    maar  over  een  beperkt  budget  aan  voor  activiteiten  beschikbare  aandacht.  Als  je  over  dat  budget  heen  gaat,  gaat  het  mis.  Het  geven  van  geconcentreerde  aandacht  aan  een  bepaalde  activiteit  is  een  complexe  en  energie  vretende  aangelegenheid  voor  je  hersenen.  Ons  brein  verbruikt  in  een  normale  situatie  al  zo’n  20%  van  onze  energie.  Als  we  focussen  op  een  opdracht  gaat  alle  energie  daarheen.  De  reserve  capaciteit  komt  van  seconde  tot  seconde  vrij,  mits  daar  ruimte  voor  is.  En  hoewel  het  brein  een  grote  consument  is  van  energie  (met  name  glucose)  benadrukken  wetenschappers  ook  steeds  meer  dat  je  ‘denken’  met  je  hele  lichaam  gebeurd.  Je  denkt  met  je  lichaam  door  bijvoorbeeld  alle  signalen  die  vanuit  je  huid,  spieren  en  zintuigen  informatie  geven  aan  je  brein.  Deze  visie  op  denken  gaat  dus  veel  verder  dan  alleen  wat  in  je  hoofd  afspeelt.  Je  hele  zenuwstelsel  (en  meer)  is  erbij  betrokken.  Daar  komt  nog  bij  dat  we  vanuit  onze  lichaamsfuncties  vooral  ons  onderbewuste  aansturen.  De  meeste  activiteit  van  ons  brein  vindt  niet  bewust  plaats,  maar  is  verborgen  voor  ons  bewustzijn.    In  de  sport,  maar  ook  in  ons  werk  en  ons  dagelijkse  leven,  betekent  dit  dat  je  een  deel  van  je  activiteiten  moet  kunnen  bedrijven  op  de  automatische  piloot.  Je  lichaam  vraagt  bij  het  leveren  van  topprestaties,  zeker  in  de  sport  maar  ook  in  andere  veeleisende  situaties,  alle  energie  die  je  beschikbaar  hebt.  Er  is  op  zo’n  moment  gewoonweg  weinig  tot  geen  energie  meer  om  nog  rationeel  te  kunnen  denken  en  handelen.  Elke  gedachte  kost  een  sporter  energie  die  ten  koste  gaat  van  zijn  prestatie.  Ook  in  ons  werk  moeten  we  bij  veeleisende  omstandigheden  hier  alert  op  zijn!  Je  kunt  weliswaar  verschillende  dingen  tegelijk  doen,  maar  alleen  als  ze  weinig  tot  niets  van  je  concentratievermogen  vergen.  Denk  hierbij  ook  aan  het  hardlopen  op  een  loopband,  terwijl  je  gelijktijdig  relatief  eenvoudige  

  33  

sommen  moet  oplossen  zoals  je  bijvoorbeeld  ziet  in  jeugdprogramma’s  als  ‘Mijn  vader  is  de  beste’  en  ‘Wij  zijn  de  beste’.  Hoe  harder  je  moet  lopen  (fysieke  inspanning)  hoe  moeilijker  je  de  sommen  kunt  oplossen  (mentale  inspanning).  Als  fysiek  alles  van  je  gevraagd  wordt  kun  je  moeilijker  nadenken.  Ik  heb  eens  een  manager  van  een  buitensport  bedrijf  ontmoet  die  al  zijn  sollicitatiegesprekken  afnam  terwijl  de  kandidaat  een  jeep  moest  besturen  op  een  moeilijk  terrein.  Doordat  de  sollicitant  een  groot  deel  van  zijn  aandacht  nodig  had  voor  het  besturen  van  de  4x4  had  hij  weinig  tot  geen  gelegenheid  om  zijn  antwoorden  te  overdenken  en  had  hij  dus  ook  geen  gelegenheid  om  sociaal  wenselijk  te  antwoorden  op  de  vragen  van  de  manager.    Voorgaande  onderstreept  het  belang    van  10.000  uren  maken  in  je  specialisme,  jezelf  trainen  om  je  activiteiten  volledig  op  de  automatische  piloot  te  kunnen  doen,  in  flow,  zodat  je  weinig  concentratievermogen  nodig  hebt  en  je  brein  ruimte  heeft  om,  alleen  daar  waar  nodig,  bij  te  sturen.  Als  je  ervaren  raakt  in  het  uitvoeren  van  fysieke  of  mentale  taak  neemt  de  energie  behoefte  van  de  hersenen  daarvoor  af.    Hersenstudies  hebben  uitgewezen  dat  het  activiteitenpatroon  dat  samenhangt  met  een  actie  verandert  als  de  vaardigheden  toenemen  waardoor  minder  gebieden  in  je  brein  mee  hoeven  te  doen.  Het  hebben  van  talent,  ofwel  natuurlijke  aanleg,  voor  die  activiteit  heeft  hetzelfde  effect.      Voor  de  rest  van  je  opdracht  is  het  zaak  je  gedachten  te  minimaliseren.  Oefening  door  yoga,  tai-­‐chi  of  mindfulness  kan  de  sporter,  en  ook  jou  als  professional  helpen  bij  het  bereiken  hiervan.  Het  is  bewezen  dat  door  elke  dag  een  aantal  minuten  een  van  deze  brein  ontspannende  activiteiten  te  doen,  je  jezelf  kunt  trainen  om  ‘flow’  de  ruimte  te  geven.  Als  je  kalm    en  vriendelijk  bent  naar  jezelf,  ongeacht  hoe  je  jezelf  voelt,  dan  wordt  je  als  vanzelf  beloond  met  een  gevoel  van  kalmte  en  vriendelijkheid.  Als  je  iets  denkt  of  associaties  hebt  van  iets  dan  ga  je  daar  onbewust  naar  handelen,  een  selffulfilling  prophecy  treedt  in  werking.    In  deze  context  kunnen  we  ‘focus’  ook  een  vorm  van  mentale  voorbereiding  noemen.  Door  het  bewust  inroosteren  van  rustmomenten  en  pauzes  breng  je  jezelf  meer  in  balans  en  laadt  je  jouw  batterij  op  voor  de  momenten  dat  je  de  energie  moet  aanspreken.  Een  pauze  nemen  kan  helpen,  maar  nog  beter  is  het  dus  om  in  die  pauze  even  te  gaan  wandelen  of  een  concentratie  oefening  te  doen  als  tai-­‐chi,  mindfulness  of  een  vorm  van  meditatie.    Terug  naar  de  ultieme  concentratie,  terug  naar  flow.  Flow  kun  je  omschrijven  als  een  staat  van  inspanningsloze  concentratie,  zo  diep  dat  het  

  34  

gevoel  voor  tijd,  het  gevoel  van  jezelf  en  je  problemen  verdwijnt.  Het  is  de  optimale  ervaring.  Flow  staat  voor  een  piek  van  zelfregulering,  de  maximale  ontplooiing  van  emoties  ten  dienste  van  presteren  of  leren.  Tijdens  flow  maak  je  positieve  emoties  los  voor  een  energieke  aanpak  van  de  taak  die  je  onderhanden  hebt.  Je  kan  jezelf  volledig  concentreren  en  je  voelt  een  spontane  vreugde.  De  kenmerken  van  flow  zijn:  gespannen  maar  onverstoorbare  concentratie,  flexibiliteit  bij  het  reageren  op  wisselende  uitdagingen,  functioneren  op  de  toppen  van  je  vermogens  en  vooral  ook  plezier  in  waar  je  mee  bezig  bent.    Kijk  hierbij  even  terug  naar  de  opmerking  van  Pieter  van  den  Hoogenband  in  het  filmpje  voor  Maarten.  “Zwemmen  is  een  mentaal  zware  sport,  je  moet  je  voorstellen:  vierenhalf  uur  per  dag  met  je  kop  in  een  bak  met  water  heen  en  terug  zwemmen.  Wij  vonden  het  allemaal  heel  erg  gaaf  om  met  die  sport  bezig  te  zijn…”.  Wat  mij  betreft  een  voorbeeld  van  werken  aan  functioneren  op  de  toppen  van  je  vermogens,  met  plezier  en  waarschijnlijk  in  flow!    Om  een  dergelijk  niveau  te  kunnen  bereiken  is  een  evenwicht  nodig  en  een  naadloze  synchrone  en  efficiënte  samenwerking  tussen  verschillende  delen  van  je  brein.  In  flow  ben  je  instaat  de  talenten  die  je  bezit  op  topniveau  in  te  zetten.  Ook  hier  komt  de  10.000  uren  regel  van  Gladwell  dus  weer  om  de  hoek  kijken.  Deze  uren  zijn  nodig  om  perfectie  te  genereren  en  alleen  als  je  lijf  en  je  hersenen  optimaal  getraind  zijn  door  de  vele,  vele  uren  kun  je  zonder  mentale  inspanning  en  op  de  automatische  piloot  presteren  op  het  absolute  topniveau.  Binnen  organisaties  geldt  min  of  meer  hetzelfde.  Een  organisatie  of  team  functioneert  in  de  mate  waarin  medewerkers  hun  talenten  in  hun  volle  kracht  kunnen  inzetten.  Hoe  meer  momenten  van  flow  –  of  zelfs  maar  een  voortdurend  verblijf  in  het  gebied  van  betrokkenheid  en  motivatie  –  hoe  beter.    Om  flow  te  kunnen  bereiken  is  het  belangrijk  om  je  concentratievermogen  te  ontwikkelen.  Een  strategie  om  de  kansen  op  het  vaker  behalen  of  benaderen  van  flow  te  vergroten  is  het  beoefenen  van  concentratie  versterkende  oefeningen  en  lichaamsontspanning.  Dit  zijn  oefeningen  die  zo  veel  mogelijk  in  je  dagelijkse  patroon  moeten  worden  ingebakken:  zoals  al  eerder  aangegeven:  een  uurtje  (met  de  hond)  lopen,  mindfulness,  tai-­‐chi.  Maar  ook  een  ronde  op  de  golfbaan,  schilderen  of  musiceren  kan  helpen.  Zelfs  als  het  elke  dag  maar  een  relatief  korte  periode  is  die  je  aan  die  activiteit  besteedt.    In  102%  maakten  we  melding  van  het  feit  dat  Maarten  onder  andere  gebruik  maakt  van  de  emWave.  Een  apparaatje  om  de  hart-­‐long  frequenties  met  elkaar  in  lijn  te  brengen.  Je  hartritme  verandert  voortdurend  omdat  je  

  35  

centrale  en  je  autonome  zenuwstelsel  reageert  op  interne  en  externe  stimuli.  Dit  hartritme  heeft  een  willekeurig  patroon  rond  een  gemiddelde  frequentie.  Het  ademhalen  met  een  bepaald  ritme  stopt  het  willekeurige  patroon  van  het  hartritme  en  laat  het  hartritme  het  ritme  van  de  ademhaling  volgen.  Hierdoor  ontstaat  een  ‘coherentie’  tussen  ademhaling  en  hartslag.  Deze  coherentie  is  de  harmonieuze  flow  van  informatie,  samenwerking  en  volgorde  binnen  de  subsystemen  die  ons  in  staat  stellen  om  complexe  functies  op  een  makkelijke  manier  vorm  te  geven.  Het  gaat  hierbij  om  de  hogere  orde  van  samenwerking  van  fysieke  subsystemen  zoals  het  hart,  het  brein  en  organen,  maar  ook  tussen  cognitieve,  emotionele  en  fysieke  systemen.  Maarten  gebruikt  deze  techniek  die  voortkomt  uit  de  neuro  feedback  om  zijn  lichaam  te  trainen  teneinde  flow  makkelijker  te  kunnen  bereiken.  Naast  de  emWave  zijn  er  tegenwoordig  ook  goedkopere  en  makkelijk  bruikbare  oplossingen  vindbaar  in  de  Appstores  voor  iPhone  en  Android.  Een  goede  App  is  bijvoorbeeld  HeartRate+.    Wat  verder  kan  helpen  bij  het  mentaal  voorbereiden  van  je  activiteiten,  en  dus  het  bevorderen  van  flow,  is  visualiseren.  Sporters  als  bijvoorbeeld  kanovaarders,  turners,  schoonspringers  en  skiërs  visualiseren  vrijwel  altijd  hun  wedstrijden  vooraf.  Ze  visualiseren  elke  beweging  en  actie.    Als  ik  als  scheidsrechter  op  de  oever  sta  van  een  kanoslalom  wedstrijd  lopen  er  voortdurend  sporters  achter  me  langs  die  in  diepe  concentratie  alle  slagen  en  bewegingen  die  ze  op  het  parcours  willen  maken  visualiseren.  Daarnaast  visualiseren  ze  de  wedstrijd  ook  nog  vaak  op  rustige  plekken,  dus  zonder  daadwerkelijk  langs  de  wildwater  baan  te  lopen.  Hierdoor  zijn  ze  in  staat  de  wedstrijd  vooraf  een  groot  aantal  keren  te  doorlopen  en  hun  brein  te  trainen  op  datgene  wat  komen  gaat,  inclusief  mogelijke  vooraf  in  te  calculeren  alternatieven.    De  neurologische  verbindingen  die  de  aansturing  van  de  spieren  reguleren  worden  zo  al  ruim  voor  de  wedstrijd  voorbereid  op  de  prestatie.  In  hersenscans  is  aangetoond  dat  er  in  het  brein  al  daadwerkelijke  activiteit  is  op  die  plekken  die  in  de  wedstrijd  zullen  worden  aangesproken.  Door  middels  visualisering  de  wedstrijd  of  de  activiteit  voor  te  bereiden  zet  je  dus  al  mentaal  dingen  in  gang  die  er  voor  zorgen  dat  je  in  de  actie,  in  de  wedstrijd,  minder  hoeft  te  denken.  De  route  is  immers  al  zodanig  in  je  brein  ingeprent  dat  de  acties  als  vanzelf  kunnen  komen.  Als  sporter  hoef  je  daardoor  alleen  nog  maar  te  anticiperen  op  de  echt  onvoorziene,  onverwachte  gebeurtenissen.  Hierdoor  wordt  er  zo  min  mogelijk  energie  gevraagd  van  je  brein,  alles  gebeurd  hoofdzakelijk  op  de  automatische  piloot.  Zodra  de  onverwachte  gebeurtenis  voorbij  is,  gaat  de  sporter  weer  verder  in  de  ‘flow’  van  datgene  dat  hij  in  zijn  voorbereiding  heeft  gevisualiseerd.  In  kanoslalom  komt  het  aan  op  de  juiste  techniek,  het  

  36  

juiste  lezen  van  het  water  en  de  juiste  slagen  met  de  juiste  kracht  op  de  juiste  plek  in  het  water  zetten.  Visualisatie  is  iets  dat  hierbij  heel  erg  goed  ondersteunt.      In  een  visualisatie  kun  je  dus  mogelijke  onvoorziene  gebeurtenissen,  variaties  meenemen.  Je  kunt  meerdere  routes  visualiseren.  Belangrijk  is  hierbij  om  een  hoofdroute  te  kiezen,  de  optimale.  Afhankelijk  van  de  inschattingen  van  variabelen  die  je  onderweg  tegen  kunt  komen  visualiseer  je  daarnaast  een  paar  alternatieven.  De  nadruk  blijft  echter  op  de  hoofdroute.  De  alternatieven  zijn  er  enkel  zodat  je  voorbereid  bent  op  eventuele  noodzakelijke  aanpassingen  als  daar  noodzaak  voor  zou  ontstaan.    Ook  in  het  bedrijfsleven  is  bovenstaande  praktijk  uit  de  topsport  zeer  goed  toepasbaar,  bijvoorbeeld  bij  het  voorbereiden  van  presentaties,  vergaderingen  of  gesprekken.  Laten  we  hierbij  niet  overdrijven.  Zelfs  een  paar  minuten  per  dag  vrij  maken  voor  oefeningen  in  geconcentreerde  aandacht  door  tai-­‐chi,  mindfulness  of  hart  coherentie  kan  al  een  groot  verschil  uitmaken.  Het  verscherpt  je  focus  en  effectiviteit  zodanig  dat  je  voorbij  gaat  aan  de  gebruikelijke  status  quo.  Hierdoor  kun  je  bepaalde  situaties  en  je  resultaten  zeker  positief  beïnvloeden.  Ook  van  ex  sporters  weten  we  dat  ze  hun  ervaring  meenemen  in  latere  functies  in  organisaties,  in  hun  post-­‐career  werkzaamheden.    Wat  betreft  visualisatie  kun  je  bijvoorbeeld  voor  belangrijke  meetings  even  een  rust  moment  inbouwen  om  over  het  betoog  of  de  presentatie  te  visualiseren.  Visualiseer  hierbij  de  mogelijke  moeilijke  vragen  en  tegenwerpingen  en  daarbij  de  manier  waarop  je  daarop  kunt  anticiperen  en  reageren.  Het  gaat  hierbij  niet  eens  zo  zeer  om  de  inhoud  van  de  vragen  en  tegenwerpingen  als  wel  om  hoe  je  daar  mee  om  gaat.    In  hoeverre  je  rust  inbouwt  om  de  vraag  te  laten  bezinken,  samenvat  en  vervolgens  je  overdachte  reactie  geeft.      

  37  

Hoofdstuk  8.    THE  MINDSET  OF  A  WINNER    8.1.  Het  begin    De  mentale  instelling  van  iemand  die  wil  winnen  is  natuurlijk  in  de  topsport  van  groot  belang.  Het  gaat  echter  hierbij  niet  om  alleen  het  willen  winnen.  Het  gaat  zeker  ook  om  het  durven  falen,  het  niet  blijven  hangen  in  het  fantaseren  over  een  mooie  toekomst,  maar  vooral  leven  in  het  nu,  het  opzoeken  van  stimulerende  omgevingen  en  zorgen  dat  je  alles  wat  je  doet  kunt  doen  in  een  vorm  die  ‘flow’  genereert.    Volgens  Maarten  draagt  het  hebben  van  een  goede  mindset  als  succesfactor  maar  liefst  30%  bij.  Volg  dus  vooral,  vanuit  je  innerlijke  drijfveren  en  overtuigingen  en  in  het  hier  en  nu,  je  dromen.  Durf  te  visualiseren.  En  ben  blij  en  dankbaar  met  alle  waardering  die  je  krijgt  voor  je  prestaties.    8.2  Maarten    Robin  van  Galen  geeft  in  een  filmpje  opgenomen  voor  Maarten  Hermans  aan  dat  talent  zit  in  doorzettingsvermogen.  Doorzettingsvermogen  is  bij  iedereen  anders  ontwikkeld  en  is  van  grote  impact  op  situaties  waarin  het  aankomt  op  mentaliteit,  mind-­‐set  dus.  Het  lichaam  en  het  brein  van  een  sporter,  maar  ook  de  technische  en  tactische  kwaliteiten  van  een  sporter  spelen  daarbij  een  rol.  Dat  Maarten  deze  mindset  heeft  is  overduidelijk.  Als  Maarten  niet  aan  het  trainen  is,  dan  is  hij  met  allerlei  andere  activiteiten  bezig  die  hij  nodig  heeft  voor  zijn  succes.  Het  zoeken  naar  mogelijkheden  voor  de  102%,  het  voortdurend  aandacht  geven  aan  zijn  winning  team  en  het  uitbouwen  daarvan  door  het  bedenken  van  allerlei  promotionele  acties  om  sponsors  te  werven,  onder  andere  door  het  persoonlijk  opzoeken  van  media  aandacht.    Ik  denk  dat  Maarten  maar  weinig  doet  in  zijn  leven  dat  niet  in  het  teken  staat  van  zijn  droom  en  ambitie.  Hierin  gaat  hij  heel  ver.  Dat  is  het  onderscheidend  vermogen  van  een  echte  topsporter.  Geloven  in  je  missie,  gaan  voor  het  resultaat  en  geen  genoegen  nemen  met  half  werk.  Om  deze  mindset  te  onderhouden  is  wel  wat  nodig.  Als  je  veel  weerstand  ervaart,  kost  het  energie.  Dat  is  iets  wat  je  als  topsporter  absoluut  moet  voorkomen.  Alles  wat  je  doet  in  de  periferie  van  je  sport  moet  bijdragen  en  energie  opleveren.    Mindset  heeft  dus  betrekking  op  de  periferie.  Maarten  weet  dit  als  geen  ander.          

  38  

8.3  Het  belang  van  Mindset      Robin  van  Galen  noemt  het  doorzettingsvermogen.  Stamina  is  ook  een  begrip  dat  hier  bruikbaar  is.      Mindset  is  wellicht  meer  dan  alleen  een  psychische  factor  die  we  terug  kunnen  vinden  in  dimensies  en  subschalen  van  het  Five  Factor  Model  (Big5).  Het  heeft  ook  een  fysieke  factor.  Hoe  kun  je  langdurig  een  mentale  of  fysieke  effort  opbrengen  voor  bepaalde  activiteiten.  Hoeveel  pijn  kun  je  weerstaan.  Hoe  sterk  sta  je  in  je  schoenen  als  het  op  keuzes  aankomt  die  jij  maakt.  Wat  wil  je  doen  en  laten  voor  jouw  ambitie  en  droom?  Wie  is  je  sterkste  concurrent3?    Mindset  is  het  Engelse  woord  voor  wat  wij  ‘mentaliteit’  noemen  en  heeft  dus  betrekking  op  onze  denk-­‐  en  gedragspatronen.  In  de  theorie  over  mindset  komen  we  twee  vormen  tegen:  fixed  mindset  en  growth  mindset.      Fixed  mindset  betreft  mensen  die  er  van  uitgaan  dat  intelligentie  en  karakter  en  ook  fysieke  aanleg  ergens  voor  een  ‘fixed’  ofwel  vaststaand  gegeven  is.  Dat  ‘talent’  met  andere  woorden  allesbepalend  is  voor  succes,  zonder  dat  daar  veel  extra  inspanning  voor  nodig  is.  In  dit  kader  kunnen  we  dus  naar  de  psychologie  kijken,  naar  karakter  of  gedrag  in  aanleg  als  iets  dat  we  als  persoon  voor  een  groot  deel  in  ons  DNA  en  in  onze  vroege  jeugd  hebben  mee  gekregen.    Growth  mindset  is  de  tegenpool.  In  deze  mindset  ga  je  er  van  uit  dat  je  mogelijkheden  ontwikkeld  kunnen  worden  door  onder  andere  toewijding  en  kei-­‐hard  werken.  Intelligentie  en  fysieke  mogelijkheden  worden  hierbij  gezien  als  niet  meer  dan  het  startpunt.  Growth  mindset  gaat  daarom  over  het  geloof  jezelf  te  kunnen  ontwikkelen.  Het  begint  hier  weer  met  het  doen  van  die  dingen  waarvoor  jij  passie  hebt,  zoals  Maarten  een  passie  heeft  gekregen  voor  kanovaren.  Vanuit  die  passie  maak  je  keuzes  en  zet  je  een  ambitie  voor  jezelf.  Hier  geldt  dat  dit  nauw  aansluit  op  de  10.000  uren  regel  van  Malcolm  Gladwell  en  ook  de  visie  achter  Neuro  Linguistisch  Programmeren  (NLP).  We  gaan  hierbij  uit  van  de  maakbaarheid  van  de  mens  en  dat  we  allemaal  min  of  meer  hetzelfde  kunnen  bereiken,  omdat  we  in  aanleg  allen  over  dezelfde  functies  beschikken  (mits  we  fysiek  en  mentaal  gezond  zijn  natuurlijk).    Hier  komen  een  heleboel  zaken  bij  elkaar  die  samen  bepalen  of  iets  succesvol  kan  zijn.  Uiteindelijk  is  het  jouw  investering  in  mensen,  tijd  en  

  39  

geld  die  maakt  of  je  jouw  ambitie  gaat  halen.  Het  gaat  om  jouw  keuzes.  Wat  je  wilt  kun  je  bereiken.  Maar  hoe  graag  wil  je  het?  Of  er  nu  een  fixed  mindset  of  een  growth  mindset  bestaat  is  wat  mij  betreft  niet  relevant.  Ik  zie  het  vooral  als  een  samenspel  tussen  gedeeltelijke  fixed  componenten  en  gedeeltelijke  growth  componenten.  Passie  is  de  basis,  een  basis  die  voortkomt  uit  aanleg  dus  uit  een  fixed  gegeven.  Maar  ook  uit  kansen.  Als  Maartens  ouders  geen  watermolen  hadden  gekocht,  was  hij  nu  niet  de  top  kanovaarder  die  hij  is  geworden.  Misschien  had  hij  in  een  andere  sport  uitgeblonken  of  had  hij  gekozen  voor  een  andersoortige  studie  carrière.  Niemand  die  het  weet.      Voor  een  topsporter  en  voor  iemand  die  op  een  ander  vak  de  top  wil  bereiken,  geldt  maar  een  ding:  het  hoogste  podium  halen.  Dit  is  niet  alleen  ambitie.  Dit  is  keihard  werken  en  elke  ochtend  om  5.30  uur  het  bed  uit  om  in  alle  vroegte  te  gaan  trainen.  Precies  zoals  Bill  Gates  als  tiener  de  keuze  maakte  om  midden  in  de  nacht  (van  2  uur  tot  6  uur  ’s-­‐ochtends)  te  gaan  programmeren  op  de  mainframe  computer,  die  alleen  dan  vrij  was.      Mindset  en  passie  liggen  dicht  tegen  elkaar  aan.  Maar  daar  waar  tegenslag  geldt  is  het  mindset  die  uiteindelijk  de  doorslag  geeft  tot  wel  of  niet  succesvol  zijn.  Mindset  kan  op  veel  manieren  geboren  worden,  intern  en  extern.  Ondersteuning  vanuit  een  winning  team,  iemand  die  je  een  trap  onder  de  kont  geeft  als  je  van  je  pad  afwijkt,  is  hierbij  van  essentieel  belang.  Hier  komt  dan  ook  alles  bij  elkaar.  Alle  hoofdstukken  uit  dit  e-­‐book  samen  eindigen  bij  mindset.  Het  sluitstuk  om  de  top  te  bereiken  nadat  alle  andere  zaken  een  plek  in  je  leven  hebben  gevonden.      

  40  

Hoofdstuk  9.    Needs  to  Succeed  in  Sports  and  Business    Voor  het  presteren  op  top  niveau  is,  zo  blijkt,  heel  wat  nodig:    Borduur  voort  op  je  talenten  door  training  en  oefening,  dag  in  dag  uit.      Toevalligheden  haal  je  naar  je  toe  en  zet  je  om  in  kansen.      Kansen  creëer  je  zelf.      Je  leeft  vanuit  passie  en  duidelijke  dromen  vanuit  een  dieper  liggende  ambitie.      Investeer  in  zelfkennis,  laat  je  spiegelen  en  zoek  mensen  op  die  bereid  zijn  jou  verder  te  helpen  met  voortdurend  leren.    Maak  weloverwogen  keuzes  vanuit  deze  steeds  groter  wordende  zelfkennis.      Je  mindset  helpt  je  verder,  van  tegenslagen  kun  je  leren,  als  je  maar  open  staat  voor  vernieuwing  en  de  discipline  hebt  om  door  te  zetten.    Deel  jouw  ambitie,  jouw  droom  met  je  omgeving  en  zorg  voor  supporters  die  je  ondersteunen  bij  het  verwezenlijken  van  jouw  levenswerk,  zoals  ook  Maarten  dat  doet:      http://www.youtube.com/watch?v=CPVwe1133MM.        

  41  

GEBRUIKTE  LITERATUUR:    Uitblinkers,  Malcolm  Gladwell,  Uitgeverij  Contact  2008,  Amsterdam/Antwerpen    Gung  Ho!,  Ken  Blanchard  &  Sheldon  Bowles,  Uitgeverij  Business  Contact,  Amsterdam/Antwerpen,  tiende  druk,  november  2005    Talent  is  Goed,  ambitie  is  beter,  Prof.  Dr.  Lidewey  E.C.  van  der  Sluis,  Van  Gorcum,  2012    Thinking  Fast,  thinking  Slow,  Daniel  Kahneman,  Pinguin  Books,  2011    Het  Brein  en  Emotionele  Intelligentie,  Daniel  Goleman,  Uitgeverij  Business  Contact,  maart  2013.    De  Geluksfabriek,  Maurits  Bruel  &  Clemens  Colsen,  Scriptum  Books  Schiedam,  2e  druk  januari  1999.    Kaizen,  Masaaki  Imai,  Kluwer,  Deventer,  1992,  4e  oplage    Quit  Influence,  Jennifer  B.  Kahnweiler,  PhD,  Bret  Kohler  Publishers  Inc.,  San  Fransisco,  2013    Ik  kies  voor  mijn  talent,  Luk  Dewulf,  Lannoo  Campus  Scriptum,  2011,  5e  druk        

  42  

NOTEN                                                                                                                  1  Pieter  van  den  Hoogenband  als  ambassadeur  van  Maarten  Hermans:  http://www.youtube.com/watch?v=MnMo1TnbI6A    2  Robin  van  Galen  als  ambassadeur  van  Maarten  Hermans:  http://www.youtube.com/watch?v=5Kp8hazFsXM    3  Maartens  sterkste  concurrent:  http://www.youtube.com/watch?v=2DzU4gmZPDI