بیس مقر هس یكیژولوفروم و یكیژولویزیف تایصوصخ ... · 2021. 1....

بررسی برخی خصوصیات فیزیولوژیكی و مورفولوژیكی سه رقم سیب (Malus domestica Borkh.) های رویشیپیوندشده روی پایه MM111 ،MM106 وM9

3و مهدی طاهری 2، ولی ربیعی1مهدی شاعری

کارشناس ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران .1 دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران .2 بخش آب و خاک، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان، زنجان، ایران استادیار، .3

17/09/1393 مقاله: پذیرش تاریخ 19/01/1393 مقاله: وصول تاریخ

چكيده

رنید. ترین تصمیم انتخا پایه و رقم است. پایه و رقم، بر اندازۀ درخت، ملکرد و کیفیت میوه تیأثیر دا در زمان احداث باغ سیب، مهمانجامد. در ایین زمیای ، ها و ارقام بر صفات یاداده، به نتیج نادرست یا دم موفقیت در مدیریت باغ می دم بررسی کافی تأثیر پایه

Malus)بر راد رویگی و زایگی و برخی خصوصییات فیزیولیوژیکی سیه رقیم سییب M9و MM106 ،MM111اثر سه پای رویگی domestica Borkh.) ’هیای کامیل تصیادفی در اهرسیتان صورت فاکتوریل بر پای طرح بلیوک به‘ دل اراستیوال’و ‘ فوجی’، ‘یگزدل گلدن

های مختلف پایه و رقم اثر معناداری بیر قیدرت بررسی اد. نتایج نگان داد ترکیب 1391و 1390های خدابنده )استان زنجان( در سالای و ملکرد در هکتار، میزان وزن خگک میوه، سر ت فتوسنتز، هدایت روزنیه رویگی، تگکیل میوۀ اولیه و نهایی، ملکرد در درختکمتیرین ‘ فیوجی ’بیگترین و رقیم ‘ دلیگز گلدن’های محلول در برگ دارد. رقم و ادت تعرق برگ، کارایی مصرف و کربوهیدرات

ایده، های بررسی مگاهده اد. در میان پایه‘ استیوالدل ار’طول میوه را در دو سال زمای دارا بودند. بیگترین قطر تاج درخت در رقم ردوکتاز تحت تأثیر رقم و پایه قرار گرفیت و بیگیترین فعالییت مگاهده اد. فعالیت نزیم نیتراتM9 کمترین قطر تاج درخت در پای

روی پایی ‘ دلیگیز گلیدن ’و MM106 روی پایی ‘ دل اراستیوال’گیری اد. اندازه M9روی پای ‘ دلیگز گلدن’های رقم این نزیم در برگM9اده در این پ وه تگخی داده ادند. های پیوندی از نظر خصوصیات بررسی ترین ترکیب ، مناسب

ها. سیب، ملکرد، کربوهیدرات ریزش جودرو، نزیم نیترات ردوکتاز، ها: واژه كلید

Email: [email protected] سئول م نویسنده *

17دوره 2 شماره

1394تابستان

385-402 های صفحه

مهدی شاعری و همکاران

1394تابستان 2 شماره 17دوره

386

مقدمه .1دلییل خیواص غیرایی پرمصرف است که هم به سیب میوه

های زیادی از دلیل قابلیت ان ارمانی طوالنی ، طی ماه هم بهو[. 15گیییرد کننییدگان قییرار مییی سییال در دسییترس مصییرف

سود وری باغ سیب به تولید مقدار زیاد محصول باکیفیت و [. استفاده از پای مناسب یکی از 48بازارپسند بستهی دارد

تیان پریر کنترل قدرت راد درخ های ارزان و انعطاف روش[. در حال حاضر، بیگترین القه در مورد کنتیرل 52است

هایی گرای یافته است که درختیانی اندازۀ درخت، به پایه‘ پیوندک’[. رقم 12کنند تولید می M9تقری اً در اندازه پای

ادت از نو هم باید با پایه، سازگار بااد. ارقام سیب که بهتری نس ت بیه های قوی اسکورتایپ هستند، باید دارای پایه

هیای ارقام استاندارد بااند. ارقام اسکورتایپ کیه روی پاییه کنند و های بارده کمی تولید می کننده، استوارند، ااخه کوتاههای کوچک بیا کیفییت رو باردهی اندک دارند و میوه ازاین

[. در تحقیقی در مورد اثیر پاییه بیر 44کنند کمتر تولید میهای قوی، اسیکورهایی بیا و اسکورها، پایهمورفولوژی ساقه

تر و مجمو سط بیرگ بیگیتر های اختصاصی بزرگ برگ[. خصوصیییییات نییییاتومیکی، 29در اسییییکور دااییییتند

فیزیولییوژیکی و بیوایییمیایی هییر ترکیییب پایییه و پیونییدک هیای رقیم توانید تمیام جن یه مستقل است، بنابراین پایه می

دار محصیول، کیفییت ، از ق یل راد رویگی، مقی ‘پیوندک’میوه، جر ناصر غرایی و مر ان اری میوه را تحت تأثیر

نیز مق و گسترش راد ریگه را ‘ پیوندک’قرار دهد. رقم [.1دهد تحت تأثیر قرار می

ملکرد میوه به دو امل اساسی تعیداد مییوه و انیدازۀ میوه بستهی دارد. دو راه اساسی برای به یود بخگییدن بیه

صول وجود دارد. امیل اول افیزای مقیدار کیل تولید محمادۀ خگک تولیداده در باغ؛ و امیل دوم تقوییت مقیدار

تخصیی مواد خگک تولیداده در درخیت کیه بیه مییوه ها، منگأ بی از [. فعالیت فتوسنتزی برگ53یابد است میدرصد مادۀ خگک تولیدادۀ توسط درختان سیب است 90

خت بیه سیر ت فتوسینتز بیرگ، . فتوسنتز کل تاج در[27 اده توسط کل تاج و سط برگ بستهی میزان نور دریافت

دارد. این وامل نییز خیود توسیط خصوصییات محصیول )ژنتیک، مرحلی نمیو(، محییط )نیور، دمیا، وضیعیت ،

اکسید کربن( و ملیات باغ انی )تغریه، هیرس، غلظت دیتحقیقیی [. در53اوند بیاری و مدیریت فات( کنترل می

سر ت فتوسنتز و مییزان تعیرق در درختیان پیونیدی روی بررسی اد که در نتیجی ن، درختیان M7و M9 های پایه

، طی سه ماه تابستان سر ت فتوسنتز M9پیوندی روی پای [. ارقیام سییب از نظیر 17و تعرق بیگتری را نگان دادنید

سر ت تعرق، اختالف دارند. اظهیار ایده اسیت کیه ایین ها بااد که میزان دلیل تفاوت ساختار ااخه ف ااید بهاختال

دلییل تفیاوت از نظیر کننید ییا بیه نور دریافتی را تنظیم می[. طیول و 39وظایف فیزیولوژیکی برگ یا هیر دو امیل

[. در ارایط کیانزاس 5قطر میوه از اختصاصات رقم است ‘ دلیگز’های ازای هر میوه در سیب برگ به 20 مریکا وجود

ازای هر مییوه برگ به 50تا 40در مقایسه با ارقام دیهر که [. پاییه 43تیر اید هیای بیزرگ دااتند، موجب تولید میوه

تواند از طریق اثرگراری بر ملکرد، بر اندازۀ مییوه نییز می .[42 تأثیرگرار بااد

تولید مداوم و یکنواخت میوه با خصوصییات مطلیو ، هیای رویگیی و یان بخ اود که تعادل م زمانی محقق می

ترین ناصیر . نیتروژن یکی از مهم[48 زایگی برقرار اود هیای قابیل معدنی مورد استفادۀ گیاهان است. در بیین فیرم

جر ، نیترات من ع اصلی نیتروژن در ط یعت است. نیترات ردوکتاز کلید هضم نیتروژن گییاهی و اولیین نیزیم بیرای

در چرخی متابولیسیم احیای نیتیروژن معیدنی و انتقیال ن تواند در رایدونمو گییاه تیأثیر است و توان فعالیت ن می

های ممکین بیرای بررسیی مستقیم دااته بااد. یکی از راهگیری میزان فعالیت نزیم نیتیرات متابولیسم نیتروژن، اندازه

. متابولیسیم نیتیروژن و کربوهیییدرات [45 ردوکتیاز اسیت ند، زیرا متابولیسم نیتیروژن، ارت اط مستقیمی با یکدیهر دار

... های رویشیپیوندشده روی پایه (.Malus domestica Borkh)وژیکی سه رقم سیب بررسی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفول


387

مااین فتوسنتزی را برای تولید کربوهیدرات؛ و متابولیسیم کربوهیدرات، اسکلت کربنی و الکتیرون میورد نییاز بیرای

[. بیه ایین صیورت کیه 11کند احیای نیترات را فراهم میردوکتاز به نیترات در سیتوسول سلول، توسط نزیم نیترات

جای تجمع در سیتوسیول یتریت بهاود. ن نیتریت ت دیل میهیا سر ت به پالستیدها )کلروپالست و ایجاد مسمومیت به

هیای غیرسی ز( های س ز و پروپالستیدها در بافیت در برگایود. ایین یابد و به مونیوم یا مونیاک احییا میی انتقال می

یابنید و هیای گییاهی تجمیع نمیی ترکی ات نییز در سیلول اوند. از طرف ات لی وارد میسر ت به ساختمان ترکی به

کییه در جریییان اییین فعییل و NADPHیییا NADHدیهییر انفعاالت و همچنین از تنفد ترکی یات لیی حاصیل از ن

نوان امل دهنیدۀ الکتیرون بیرای فعالییت اود، به تولید میردوکتییاز خواهیید بییود؛ امییا سیینتز نییزیم نییزیم نیتییرات

خود نیترات، کنتیرل مادۀ ن یعنیردوکتاز توسط پی نیتراتکیه [. زمیانی 3کنید اود و نیترات، سنتز نزیم را القا می می

ها کم بااد، احیای نیترات ابتدا در فراهمی نیترات برای ریگهپریرد. با افزای مقدار نیتیرات، قسیمت ها صورت می ریگه

ها انجام خواهد گرفیت، زییرا زیادی از متابولیسم ن در برگ، 34ایود ای نیترات محدود می احیای ریگهدر این ارایط،

ردوکتیاز در [. تحقیقات دربیارۀ فعالییت نیزیم نیتیرات 2، 3هیای که فعالیت این نزیم در برگ های سیب نگان داده برگ

[.2، 34سیب نس ت به ریگه بیگتر بوده است نتایجی را که از ترکیب یک واریت خاص با ییک پاییه

دسیت میده اسیت نطقیه بیه تحت ارایط مخصوص یک مرو در مناطق [. ازاین32توان به مناطق دیهر تعمیم داد نمی

ترین پاییه ها بررسی اده است تا مناسب مختلف، تأثیر پایهکیه ارقیام سییب [. از نجیا 13برای هر منطقه توصیه اود

های مختلیف تیاج و اایکال گونیاگون دارای ابعاد و اندازهرات پایییه کییه موجییب تغییییر ) ییادت رایید( هسییتند، تییأثی

هیای رایدی مورفولوژی و فنولوژی در ارقامی بیا یادت

ن ادگران، محققان و تواند مورد توجه به اود، می متفاوت می[. هیدف پی وه حاضیر، 49دهندگان قرار گیرد پرورش

هیای ارزیابی برخی خصوصیات رویگی، زایگی و ااخ رویگی سیب اده روی سه پای فیزیولوژیکی سه رقم پیوند

هوایی منطق خدابندۀ استان زنجان بود. و در ارایط

ها مواد و روش. 2، ‘دل اراسیتیوال ’سیاله ارقیام این تحقیق بر روی درختان نیه

، M9هیای ایده روی پاییه پیونید ‘ فیوجی ’و ‘ دلیگز گلدن’MM106 وMM111 در باغ پیوند پرهام واقع در اهرستان

انجام گرفت. خدابنیده 1391و 1390های خدابنده در سال 86هیای اسیتان زنجیان اسیت کیه در )قیدار( یکی از اهر

کیلومتری جنو ارقی مرکز استان واقع اده و ارتفیا ن متر است. این اهرستان در طول 2050از سط دریای زاد

دقیقی 50درجیه و 45دقیقه تا 55درجه و 48جغرافیایی 35دقیقیه تیا 25ه و درجی 36ارقی و رض جغرافییایی

وهیوای دقیق امالی خط استوا واقع است. 35درجه و هیوای و های دارای سرد و کوهستانی و پربرف و دات

[. الهوی 6دهد معتدل و خگک، اقلیم منطقه را تگکیل میصیورت دوردیفیی و فاصیل درختیان در کاات درختان به

د بین ردییف قرار دااتن M9مورد هر سه رقم که روی پای متر و در درختانی که هر سه 7/1× 7/1سه و روی ردیف

قرار داایتند بیین MM111و MM106های رقم روی پایهمتییر بییود. روش 5/2× 5/2ردیییف چهییار و روی ردیییف

های هرز با استفاده از ای بود و م ارزه با لف بیاری، قطره ک انجام گرفت. لفیکی و اییمیایی خیاک، منظور بررسی خصوصیات فیز بهمتیری صیورت سیانتی 30-60و 0-30برداری از مق نمونه

ها به زمایگهاه و خاک مرکیز تحقیقیات گرفت و نمونه کگییاورزی و منییابع ط یعییی اسییتان زنجییان منتقییل اییدند

(.1)جدول



388

خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک ۀنتایج تجزی .1جدول

اسیدیته مقهدایت الکتریکی

P Av. †

K Av. ††

OC †††

TNV ††††

B Fe Mn Zn Cu CLAY SILT SAND

(cm) (ds/m) (ppm) (ppm) (%) (%) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (%) (%) (%)

30-0 69/7 21/1 2/46 567 88/0 5/20 6/1 2/4 2/20 6/2 5/2 26 48 26 60-30 64/7 74/1 6/19 393 87/0 9/22 4/1 4/4 9/21 2/2 7/2 30 44 26 کنندهمواد خنثی †††† مواد لی ††† پتاسیم قابل دسترس †† فسفر قابل دسترس †

گییری صیفات رویگیی و مورفولیوژیکی بعید از اندازه

. گرفیت برداات محصول و در ابتدای بان هر سال انجیام استفاده اد: 1 تعیین حجم درخت، از رابط برای(1)

قطر تاج، در دو جهت درخت قطیر تیاج برای محاس

[. طول 9گیری و سکد میانهین ن درنظر گرفته اد اندازهااخ یکساله بیا اسیتفاده از متیر نیواری در اواخیر فصیل

10های مختلف درخیت در ها و قسمت رویگی و از جهتگیییری طییول [. بییرای انییدازه49گیییری ایید اییاخه انییدازه

گییری ه طول ایاخه انیدازه هایی ک گره، در همان ااخه میانها امارش اد و بیا تقسییم طیول گره اده بود، تعداد میانگیره بیرای هیر گره، متوسط طول مییان ااخه بر تعداد میان

[. قطر ااخ یکساله نیز با استفاده از 49دست مد ااخه بهگییری هایی که طول ااخه انیدازه کولید و در همان ااخهور تعییین مییانهین سیط بیرگ منظ اده بود، تعیین اد. به

های مختلیف ها و قسمت درختان در اوایل مرداد، از جهتهر درخت پنج برگ چیده اد. سط برگ توسیط دسیتهاه

(Leaf area meter -700 24( قرا ت اد.] ایده اولییه در هیر منظور تعیین تعداد مییوۀ تگیکیل به

هییای روز بعیید از گلییدهی کامییل، تعییداد میییوه 15اییاخه، اده در چهار ایاخه در چهیار جهیت هیر درخیت یلتگک

امارش اد. نهاه میانهین چهار ایاخه بیرای ن درخیت محاس ه اد و سکد میانهین دو درخت بیرای ییک تکیرار محاس ه اد و برای تعییین تگیکیل مییوۀ نهیایی و درصید

هیای همیان روز بعد از گلدهی کامل میوه 50ریزش میوه، نهیا ایمرده ایده بیود، هیای اولیی چهار ااخه که مییوه

امارش اد و با توجه به تعداد میوۀ اولیه و نهایی درصید اود. برای تعیین ملکیرد اده مگخ می های ریزش میوه

ها و هنهام فصیل برداایت، در درخت، بعد از رسیدن میوهاده جمیع ایده و کل محصول هر کدام از درختان بررسیحت هیر تکیرار و توزین ادند. باتوجه به معلوم بودن مسا

ملکرد در درخت، میزان ملکرد در هکتار مگخ اید. وری از فرمول زیر استفاده اد: برای تعیین ااخ سال

(2)

بااد، درخیت دچیار 50 مده کمتر از دستاگر دد به

وری بااید، سیال 50 وری نیست؛ ولی اگیر بیی از سالزمیان منظیور بررسیی صیفات مییوه، در [. به9وجود دارد

هیایی کیه تعیداد مییوه در نهیا رسیدن، پنج میوه از ایاخه ها با اسیتفاده امارش اده بود چیده اد. طول و قطر میوه

گیییری ایید. بییرای از کییولید معمییولی، جداگانییه انییدازه گییری مییوه ها، پد از پوست گیری وزن خگک میوه اندازه

های مختلف بافت گواتی بیدون برش زده اد و از قسمت



389

ن مقییداری جییدا و بییا تییرازوی دقیییق وزن اییده و بییرر 75ها در داخل ون بیا حیرارت یادداات اد، سکد نمونه

سیا ت بیرای خگیک کیردن 24مدت گراد به سانتی درج ها از ون خارج و قرار داده اد. بعد از خگک ادن، نمونه

توزین اد. در نهایت بیا داایتن وزن تیر و خگیک همیان دسیت ورد. ن خگک مییوه را بیه توان درصد وز نمونه، میگییری کیل میواد جامید محلیول از رفراکتیومتر برای اندازه

ساخت ژاپن( اسیتفاده اید. % ERMA INC 0-32دستی )این وسیله مقدار کل مواد جامد محلول میوه را که قسیمت

صیورت دهنید، بیه بیگتر ن را قندهای محلول تگکیل میی دهد. بریکد یا درصد نگان می

میرت ط بیا فتوسینتز بیرگ بیا اسیتفاده از هیای ااخ ( LCA 4)میدل IRGAگیری فتوسنتز دستهاه پرتابل اندازه

روز بعد از تمیام گیل 75بعد از تگکیل میوۀ نهایی، حدود گییری اید. انیدازه 13تا 10های در اواخر تیر، بین سا ت

ای زیر اتاقک دستهاه قیرار گرفیت کیه سیط گونه به برگف باال قرار گیرد، تا نور کافی دریافت کنید طر فوقانی ن به

ای براساس )مول و پد از ثابت ادن ا داد، هدایت روزنهاکسید کربن بر مترمربع در ثانیه(، ادت تعرق براسیاس دی

میول بیر مترمربیع در ثانییه( و سیر ت فتوسینتز )میلیاکسید کربن بر مترمربیع در خال براساس )میکرومول دی

دید. کارایی مصرف )سر ت فتوسنتز بیر ثانیه( ث ت گراکسیییدکربن بییر اییدت تعییرق( براسییاس میکرومییول دی

[.40مول تعیین اد میلیهیای محلیول، در وسیط گیری کربوهیدرات برای اندازهبیرداری از گیل، نمونیه روز بعید از تمیام 30خرداد، حدود

هیای های غیراسکوری واقیع در قسیمت مییانی ایاخه برگها در ازت مایع ده انجام گرفت. بعد از اینکه نمونها بررسی

هیا کوبیده ادند، از الک ریز ور داده ادند. از این نمونههای زمیای گرم( توزین و داخل لوله 01/0گرم ) میلی 10

درصید افیزوده اید و 80گرم متیانول میلی 10ریخته اد.

ادت تکان داده اید. مدت یک دقیقه به محلول با دست بهدور در دقیقیه 3000مدت پنج دقیقه با سکد سانتریفیوژ به

صورت گرفت و صارۀ رویی هر لولیه زمیای بیه بیالن درصد دو بار )در 80گیری با الکل ژوژه منتقل اد. صاره

هیای حاصیل داخیل مجمو سه بار( تکیرار اید. صیاره 45های جداگانه ریخته و در داخل ون با دمیای دی پتری

گراد قرار داده اد تا الکل متانول ت خیر ایود. تیدرج ساندرصید اضیافه ایده و 80لیتر متیانول میلی 4سکد دوباره

لیتر محلیول سیولفات روی میلی 2ها، برای رسو پروتئیندرصید 2لیتر محلول هیدروکسید بیاریم میلی 2درصد و 2

ها از روی کاغیر صیافی یور اضافه اد و محتویات ارلندست ید. به این محلول دوباره ا صارۀ زاللی بهداده اد ت

لیتیر از میلیی 2لیتر مقطر اضافه اد. در نهایت میلی 10 صاره بردااته و درون لول زمای با دیوارۀ بلنید ریختیه

لیتیر اسیید میلیی 5درصید و 5لیتر فنل میلی 1اد و به ن سولفوریک خال اضافه اد. برای کالی ره کیردن دسیتهاه

های استاندارد گلوکز )خال ( بیا اسککتروفتومتر از محلولام اسیتفاده پیی پی 100و 80، 60، 40، 20های صفر، غلظتهیای اسیتاندارد برداایته و لیتر از ایین محلیول میلی 2اد.

مطابق روش باال به نها فنل و اسید سولفوریک اضافه اید ا هی و میزان جر و غلظت نها ث یت اید. قرا یت نمونیه

نیانومتر 485توسط دستهاه اسککتروفتومتر در طیول میوج [.33انجام گرفت

گییل، روز بعیید از تمییام 15در اول خییرداد، در حییدود گییری ادت فعالیت نزیم نیترات ردوکتاز در بیرگ انیدازه

هیای هیای جیوان انتهیای ایاخه برداری از برگ اد. نمونه هیا در صی هنهیامی کیه بیرگ 9اده در سیا ت بررسی

ها معرض تاب فتا قرار دااتند، صورت گرفت و نمونهها با معمولی سر ت به زمایگهاه منتقل ادند. نمونه به

ایو داده ایدند؛ سیکد بیا و و سکد با مقطیر اسیت دستمال کاغری خگک اده و با قیچی به قطعات ریز خرد



390

گرم تیوزین و داخیل 5/0اده با پند ادند. از نمون خرد زمای ریخته اد و درِ نهیا بیرای جلیوگیری از های لوله

ها بسته اید. ابتیدا داخیل هیر کیدام از خگک ادن نمونه 5گرم نمونی برگیی بیود، 5/0های زمای که حاوی لوله

میکرولیتییر الکییل 50لیتییر از بییافر فسییفات نهییایی و میلیییN- درصید 1پروپانل اضافه اد. نس ت الکل به بافر بایید

رج کییردن گییاز اکسییی ن، بییا اسییتفاده از باایید. بییرای خییاهیای زمیای بیه داخیل لولیه N2های دوطرفه گاز سوزن

مدت نیم سا ت در حمیام ها به تزریق اد. سکد نمونهگیراد قیرار گرفتنید. بعید از درج سیانتی 40گرم در دمای

لیتر از نمونه میلی 2خروج از حمام گرم و خنک ادن، لیتیر میلیی 4ای ریخته اید و اگانهبردااته و درون لول جدنفتییل میید Nلیتیر معیرف میلی 4معرف سولفانیل مید و

10هیا بیه افزوده اد که در این حالت حجم نهیایی نمونیه رنر ارغوانی ها به دقیقه که نمونه 15لیتر رسید. پد از میلی

در مدند، میزان جر نهیا بیا دسیتهاه اسیککتروفتومتر در [.4نومتر قرا ت اد نا 540طول موج

هیای صورت فاکتوریل بر پایی طیرح بلیوک زمای بهکامل تصادفی در سه تکرار و در هر تکرار دو درخت و در

هیا بیا تحلییل داده و درخت اجیرا اید. تجزییه 54مجمو انجیام گرفیت و MSTAT-Cافیزار میاری استفاده از نیرم

ایسه ادند.ای دانکن مق ها با روش زمون چنددامنه میانهین

. نتایج و بحث 3متیر و 36/4ترتییب بیا بیگترین ارتفا و حجم درخت بیه

ایده روی پیونید ‘ دل اراسیتیوال ’متر مکعب در رقم 32/11و کمترین ارتفا و حجیم درخیت در ارقیام MM111پای

ترتییب بیه M9 اده روی پای پیوند‘ دلیگز گلدن’و ‘ فوجی’متییر مکعییب وجییود 61/1و 92/1متییر و 17/2و 08/2بییا

در مقایسه M9پیوندی روی پای ‘ دل اراستیوال’داات. رقم ایده بودنید، با دو رقم دیهر که روی هیر سیه پایی پیونید

‘ دل اراسیتیوال ’ارتفا بیگتری داات. حجم درخت در رقم بییا حجییم درخییت در ارقییام M9پیونییدی روی پایییه

MM111ای هی اده روی پایه پیوند‘ فوجی’و ‘ دلیگز گلدن’داری نگان نداد.بیگیترین مییانهین اختالف معنا MM106و

هیای پیونیدی روی پاییه ‘ دل اراسیتیوال ’سط برگ در رقم MM111 و MM10647/48و 83/49ترتییییب بیییا بیییه

متر مکعب دیده اد که اخیتالف معنیاداری بیا سیایر سانتیهای پیوندی نگان داد. قطر ااخ یکساله و متوسیط ترکیبگره در سال دوم نس ت به سیال ق یل بیگیتر بیود یانطول م

(. بیگییترین قطییر اییاخ یکسییاله در رقییم 3)جییدول متر میلی 19/4به میزان M9 پیوندی روی پای ‘ دل اراستیوال’

هیای گیری اد که اختالف معناداری با سایر ترکییب اندازهاده نگان داد. کمترین طول ایاخ یکسیاله پیوندی بررسی

ترتیب بیا به M9و MM106های روی پایه‘ یفوج’در رقم متر مگاهده اید. بیگیترین و سانتی 39/21و 45/20مقادیر

و ‘ دل اراسیتیوال ’ترتییب در ارقیام گره به کمترین طول میانو 7/40بیا مقیادیر MM106 اده روی پایی پیوند‘ فوجی’

(. قطیر تیاج 2گییری اید )جیدول متر انیدازه میلی 75/19اده تحت تأثیر رقیم و پاییه قیرار گرفیت، درختان بررسی

در مقایسه با دو رقم دیهیر ‘ دل اراستیوال’ای که رقم گونه به 9/2اختالف معناداری داات و بیگترین قطر تاج به مییزان

با دو پایی M9(. پای 1متر در این رقم مگاهده اد )اکل 06/2دیهر اختالف معناداری داات و کمترین قطر تاج بیا

(. 2گیری اد )اکل این پایه اندازه متر دراود، اما در مجمو کنترل راد از طریق پایه فراهم می

میزان کنترل به رقم سی ی که روی پاییه پیونید ایده اسیت های مالینر، مگخ بستهی دارد. در اوایل استفاده از پایه

اد که ارقام مختلف تأثیرات متفاوتی بر کنترل اندازه دارند ترتییب روی ن دارای ابعاد بزرگ تا کوچک بیه . درختا[54

کننید. ایین راید میی M9و MM111 ،MM106هیای پایهاوند، در ییک ها، هم ارقامی را که روی نها پیوند می پایه



391

کننید. اندازه و با ییک مییزان از طیول ایاخه کنتیرل نمیی هایی که اندازۀ بندی در میان پایهمگاهدۀ تفاوت در این رت ه

کنند نامعمول است، اما ممکن اسیت رخ کنترل می درختان راتر، سط بیرگ بیگیتری نییز دارنید [. درختان قوی19دهد

[. 30. سط برگ درختان بسیار وابسته بیه رقیم اسیت [24 طور غیرمستقیم سط بیرگ بنابر نتایج دیهر تحقیقات، پایه به

[. 31دهید را از طریق کنترل حجم تاج تحت تأثیر قرار میی تیری نییز ختانی دارای حجم تاج بیگتر، سط برگ بزرگدر

دارند؛ اما باید توجه داات که افیزای بیی از حید سیط هیای دیهیر و انیدازی روی بیرگ برگ موجب افزای سیایه

هایی که در بخ داخلی تاج قرار دارند خواهد اد کیه میوه[. 53در نتیج ن میزان کل نور دریافتی کمتیر خواهید اید

محققان معتقدند که ارت اطی مییان طیول دورۀ طوییل برخی گییره در درختییان وجییود دارد. اییدن اییاخه و طییول میییان

های طوییل، گره با میان‘ دلیگز گلدن’ای که در درختان گونه بهراد ااخه در پاییان تییر متوقیف اید؛ ولیی درختیانی کیه

های کوتاهی دااتند، راد خود را طیی فصیل راید گره میانحیال، درختیان [. بیا ایین 18 ، 26سته ادامه دادنید طور پیو به

صیورت گسیترده و بیاز تر که ادت رایدی بیه سیب بزرگدااتند، در مقایسه با درختان سی ی که ادت راد رو به بیاال

تری بودند و سیازوکارهای های طویل گره دااتند، دارای میانگیره را ای که انیدازۀ درخیت و طیول مییان ژنتیکی جداگانه

[.49کنند، ممکن است به هم مرت ط بااند ترل میکن

های مختلف پایه و رقم بر خصوصیات مورفولوژیکی درخت سیب اثر تركیب ۀ. مقایس 2جدول

پایه رقمارتفا درخت

حجم درخت

میانهین سط برگ

قطر ااخ یکساله

طول ااخ یکساله

متوسط طول گره میان

(m) (m3) (cm2) (mm) (mm) (mm) MM106 17/3 دلیگز گلدن d 07/5 c 57/37 b 13/3 e 08/28 cd 57/27 cd

MM106 04/3 فوجی d 76/5 c 57/38 b 17/3 de 45/20 f 75/19 e MM106 98/3 دل اراستیوال b 76/8 b 47/48 a 10/3 e 49/27 de 70/40 a

MM111 17/3 دلیگز گلدن d 05/4 c 93/39 b 71/3 b 69/29 bc 57/35 b MM111 30/3 فوجی cd 52/4 c 73/35 b 36/3 cde 95/32 a 12/28 cd

MM111 36/4 دل اراستیوال a 32/11 a 83/49 a 63/3 bc 25/31 ab 80/29 c M9 17/2 دلیگز گلدن e 61/1 d 27/38 b 34/3 cde 92/25 e 80/35 b

M9 08/2 فوجی e 92/1 d 43/41 b 46/3 bcd 39/21 f 42/26 d M9 53/3 دل اراستیوال c 65/5 c 17/37 b 19/4 a 05/32 a 06/34 b

(.P ≤ 05/0ندارند ) زمون دانکن معنادارهای دارای حروف مگابه در هر ستون از نظر ماری اختالف انهینمی



392

اده روی پای پیوند‘ دل اراستیوال’و ‘ دلیگز گلدن’ارقام ’MM106 ‘ روی پایی ‘ دلیگیز گلدن’و M9 ترتییب بیا بیه

میوه در ایاخه، بیگیترین مقیادیر 79/17و 16/16، 73/30تگکیل میوۀ اولیه را دااتند و بیگترین درصد رییزش مییوه

درصیید در اییین 35/58و 95/59، 29/57ترتیییب نیییز بییه ترین (. مهم4و 3های های پیوندی اتفاق افتاد )اکل ترکیب

لت رییزش مییوۀ درختیان سییب در خیرداد، کیم بیودن هیای تیازه هایی است که باید در دسترس میوه کربوهیدرات

بیرای نمیو قیرار گیرنید. لیت کم یود میواد ایده تگکیلکربوهیدراتی طی این مدت که در حدود سه تا پینج هفتیه

هیای گیل اسیت، راید سیریع ااخسیاره بعد از زمان تمام [. 36، 46هاست چه درخت همزمان با نمو میوه

اییده در دو سییال زمییای ملکییرد درختییان بررسیییاز سیال ق یل ای که محصول سال دوم گونه متفاوت بود؛ به

کیدام از درختیان حیال، هییچ (. با ایین 3بیگتر بود )جدول وری ن یود و درختیان در حالیت ایده دچیار سیال بررسی

و ‘ دلیگز گلدن(. ’4دهی منظم قرار دااتند )جدول محصولو MM106اییییده روی پاییییی پیونیییید‘ دل اراسییییتیوال’، 28/29ترتیییب بییا بییهMM111 روی پاییی ‘ دل اراسییتیوال’

کیلوگرم، بیگترین ملکیرد در درخیت را 02/28و 05/31در M9دااتند. با اینکیه هیر سیه رقیم پیونیدی روی پایی

اده، ملکرد در درخت کمتیری های ذکر مقایسه با ترکیبدااتند، با توجه به اینکه فاصل کاایت درختیانی کیه روی

قییرار دااییتند کمتییر از فاصییل کااییت درختییان M9پاییی MM106اده روی پای پیوند‘ دل اراستیوال’و ‘ دلیگز گلدن’

بود، تعداد درختیان در MM111روی پای ‘ دل اراستیوال’و هکتییار بیگییتر بییود، در نتیجییه از نظییر ملکییرد در هکتییار

هیای پیونیدی مگیاهده اختالف معناداری میان این ترکییب (. کمتیرین ملکیرد در درخیت بیا مقیادیر 4نگد )جدول

کیلییوگرم و کمتییرین ملکییرد در 91/10و 87/10، 31/10ترتییب در تین بیه 53/13و 48/13، 78/12هکتار با مقادیر

MM111اده روی پای پیوند‘ فوجی’و ‘ دلیگز گلدن’ارقام مگیاهده اید MM106پیونیدی روی پایی ‘ فوجی’و رقم

و ‘ دلیگیز گلدن’خصوص ارقام (. این درختان، به4)جدول اده بودند در مقایسیه وندپی MM111که روی پای ‘ فوجی’

MM106هییای پیونییدی روی پایییه‘ دل اراسییتیوال’بییا رقییم ، از نظر تگکیل میوۀ نهایی یعنی مییانهین تعیداد MM111و

ای که بعد از ریزش جودرو در هر ایاخه بیاقی مانیده میوهبود، تفاوت معناداری نگان ندادند، اما ملکرد در درخیت

در مقایسییه بییا رقییم طییور معنییاداری در اییین درختییان بییه MM111و MM106هیای پیوندی روی پایه‘ دل اراستیوال’

کیه رقیم (؛ زییرا ابعیاد درخیت هنهیامی 3کمتر بود )اکل قییرار MM111و MM106هییای روی پایییه‘ دل اراسییتیوال’

رو، دارد، در مقایسه با ایین درختیان بیگیتر اسیت و ازایین لکیرد در های بارده نیز بیگتر اسیت کیه بیه م تعداد ااخه

(.1و اکل 2درخت بیگتری منجر اده است )جدول

a

a

b

2

2.2

2.4

2.6

2.8

3

MM106 MM111 M9

اج طر ت

ق(

m)

اثر پایه بر قطر تاج درخت سیب. 2شکل

b

b

a

2

2.2

2.4

2.6

2.8

3

اج طر ت

ق(

m)

اثر رقم بر قطر تاج درخت سیب. 1شکل



393

درصد ندارند. 5های دارای حروف مگترک در هر ستون همرنر تفاوت معناداری براساس زمون دانکن در سط میانهین

درصد ندارند. 5های دارای حروف مگترک تفاوت معناداری بر اساس زمون دانکن در سط میانهین

سال بر برخی صفات درختان سیب. اثر 3جدول

سال مواد جامد محلول طول میوه ملکرد گره متوسط طول میان قطر ااخ یکساله

(mm) (mm) (Kg/Tree) (mm) )%(

1390 27/3 b 24/30 b 11/17 b 19/56 b 41/14 a

1391 64/3 a 48/31 a 79/19 a 9/57 a 6/13 b

(.P ≤ 05/0 ماری اختالف معنادار ندارند ) زمون دانکن های دارای حروف مگابه در هر ردیف از نظر میانهین

a

e

b

d d

c

b

cd

e

a

c

b bc bc

b b bc

c

0

3

6

9

12

15

18

21

24

27

30

33

خه شا

دریوه

م(

nu

mb

er)

مقایسۀ اثر ترکیب های مختلف پایه و رقم سیب بر تشکیل میوۀ اولیه و نهایی. 3شکل

تشکیل میوه اولی

تشکیل میوه نهایي

a

c

a

bc

c

bc

a

ab

c

30

35

40

45

50

55

60

شریز

ان میز

)%(

مقایسۀ ترکیب های مختلف پایه و رقم سیب از نظر میزان ریزش جودرو. 4شکل



394

سیب میوۀهای مختلف پایه و رقم بر عملکرد اثر تركیب ۀ. مقایس4جدول

دلیگز گلدن صفاتMM106

فوجیMM106

دل اراستیوالMM106

دلیگز گلدنMM111

فوجیMM111

دل اراستیوالMM111

دلیگز گلدنM9

فوجیM9

دل اراستیوالM9

Kg/Tree) 28/29ملکرد ) ab 91/10 d 05/31 a 31/10 d 87/10 d 02/28 b 82/14 c 84/15 c 99/14 c t/h) 31/36 ملکرد ) a 53/13 b 5/38 a 78/12 b 48/13 b 74/34 a 97/36 a 5/39 a 39/37 a

64/6 وریااخ سال b 39/19 a 3/5 b 14/14 ab 55/10 ab 12/7 ab 09/11 ab 25/6 b 9/13 ab (.P ≤ 05/0مگترک در هر ردیف از نظر ماری اختالف معناداری ندارند ) زمون دانکن های دارای حروف میانهین

درصد ندارند. 5های دارای حروف مگابه تفاوت معناداری براساس زمون دانکن در سط میانهین

طول میوه در سال دوم زمای نس ت به سال ق ل بیگتر ای گونیه ر بود، بیه (. اثر رقم بر طول میوه معنادا3بود )جدول

و 6/61در هیر دو سیال زمیای بیا ‘ دلیگیز گلیدن ’که رقم ترتیییب در سییال اول و دوم و رقییم متییر بییه میلییی 46/60متر، ب یگترین طول میلی 48/58در سال دوم با ‘ دل اراستیوال’

در ‘ فیوجی ’میوه را دارا بودند و کمترین طول مییوه در رقیم متر مگاهده اید )ایکل میلی 54/51سال نخست زمای با

هییا و ارقییام (. قطییر میییوه در دو سییال زمییای در پایییه 5(. طیول و 6وبی دارای نوسان بیود )ایکل اده، کم بررسی

طیور [. اندازۀ مییوه بیه 5قطر میوه از اختصاصات رقم است هیای اود، اما ممکن است تحت تأثیر امل ژنتیکی کنترل می

ۀ مییوه در زمیان برداایت، درونی و بیرونی قرار گیرد. انیداز ممکن است نتیج ترکیب سه امل، یعنی تعداد سیلول )کیه

ایود(، طی تقسیم سلولی در مرحل اول نمو میوه تعیین میی

.[22 بااد سلولی اندازۀ سلول و حجم فضای بینپیونیدی روی ‘ دل اراستیوال’هایی که روی درختان میوه

08/9را با تگکیل ادند کمترین وزن خگک MM106پای درصیید دارا بودنیید کییه از اییین نظییر، در مقایسییه بییا دیهییر

دهنید های پیوندی اختالف معنیاداری را نگیان میی ترکیب(. مقدار مواد جامید محلیول در مییوه در دو سیال 7)اکل

زمای متفاوت بود و در سال اول مقادیر بیگیتری نسی ت ها ایه(. همچنین در پ3گیری اد )جدول به سال دوم اندازه

اده در هر دو سال زمای مقادیر کل مواد و ارقام بررسیجامد محلول مییوه نوسیان بسییار زییادی داایت و کیامالً

هیایی کیه در روی درختیان حیال مییوه متفاوت بود. با اینتگیکیل ایدند کمتیرین MM106روی پای ‘ دل اراستیوال’

(.8مقادیر کل مواد جامد محلول را نگان دادند )اکل

a

ab

d

c c

b

50

52

54

56

58

60

62

گلدن دلیشز 1390سال

گلدن دلیشز 1391سال

فوجی سال 1390

فوجی سال 1391

دلباراستیوال 1390سال

دلباراستیوال 1391سال

وه ل می

طو(

mm

)

1391و 1390اثر رقم بر طول میوه طی سال های . 5شکل



395

درصد ندارند. 5های دارای حروف مگترک در هر ستون همرنر تفاوت معناداری براساس زمون دانکن در سط میانهین

درصد ندارند. 5های دارای حروف مگترک در هر ستون تفاوت معناداری براساس زمون دانکن در سط میانهین

درصد ندارند. 5ت معناداری براساس زمون دانکن در سط های دارای حروف مگترک در هر ستون همرنر تفاو میانهین

a

ab ab

a

ab

bc

ab

c

a ab

ab ab

a

ab

ab ab

a

ab

58

60

62

64

66

68

70

72

/ گلدن دلیشزMM106

/ فوجیMM106

دلباراستیوال /MM106

/ گلدن دلیشز MM111

/ فوجی MM111

دلباراستیوال /MM111

/ گلدن دلیشز M9

دلباراستیوال M9/ فوجی /M9

وه ر می

قطm

m))

اثر متقابل سال، پایه و رقم بر قطر میوۀ سیب . 6شکل

1390سال 1391سال

ab

a

c

ab

ab

b

ab

b ab

8

9

10

11

12

13

14

15

ک خش

زن و

(%)

اثر پایه و رقم بر مقدار وزن خشک میوۀ سیب. 7شکل

de

bc

g

ab

a

ef

ab bc

g

de

bc

fg

de

cd

de de

bc

de

10

12

14

16

18

ول محل

مد جا

وادل م

ک(

%)

اثر سال و پایه بر مجموع مواد جامد محلول میوۀ سیب. 8شکل

1390سال 1391سال



396

فعل و انفعاالت اصلی دخیل در متابولیسم قندها، زییاد ها بسیار مگکل است. در بوده و تگری و تفسیر این پدیدهکننیدۀ قنید بیرای ها تهییه ارایطی که نور کافی بااد، برگ

ر کیل تواند مقادی ها هستند. ملکرد و راد رویگی می میوه[. 5مواد جامد محلول در میوه را تحیت تیأثیر قیرار دهید

ملکرد MM111و MM106های روی پایه‘ دل اراستیوال’بیگتری دارد و ابعاد درخت نیز در این درختان بیگتر است

(. درخصوص تأثیر پایه بیر مقیدار میواد 4و 2های )جدولدر نقیضی وجود دارد. و های ضد جامد محلول میوه، گزارش

تحقیقی، مقدار مواد جامد محلول تحت تأثیر پاییه، از نظیر [. از سیوی دیهیر، 7 ماری تفاوت معناداری را نگیان داد هیا تییأثیر انید کییه پاییه برخیی از تحقیقیات نیییز نگیان داده

[.38 ها ندارند معناداری بر مقدار مواد جامد محلول میوهتییب تر بیه MM111و M9های روی پایه‘ دلیگز گلدن’ هییای روی پایییه‘ دل اراسییتیوال’و 85/11و 53/12بییا

MM106و MM111میکرومول 07/10و 86/11ترتیب با بهاکسید کربن بیر متیر مربیع در ثانییه، بیگیترین سیر ت دی

83/5بیا MM106روی پایی ‘ فیوجی ’فتوسنتز خیال و اکسید کربن بر متیر مربیع در ثانییه کمتیرین میکرومول دیخیال را دارا بودنید. همچنیین بیگیترین سر ت فتوسنتز

و M9هیای روی پاییه ‘ دلیگیز گلدن’ادت تعرق در رقم MM106دل اراسیتیوال ’و در رقم 75/7و 48/8ترتیب با به‘ و 05/8ترتییب بیا بیه MM111و MM106هیای روی پایه

مول بر متر مربع در ثانیه مگاهده اید. رقیم میلی 25/8 MM106و MM111،M9 روی هییر سییه پاییی‘ فییوجی’مول بر متیر مربیع میلی 23/6و 95/5، 85/3ترتیب با به

ایده، کمتیرین در ثانیه در مقایسه با دیهر درختان بررسیی ادت تعیرق را داایت. بیگیترین کیارایی مصیرف در

پیونییدی روی پاییی ‘ دلیگییز گلییدن’و ‘ فییوجی’هییای رقییمMM111 اکسیید یمیکرومیول د 88/1و 05/2ترتیب بیا به

میول مگیاهده اید. بیگیترین هیدایت کربن بیر میلیی

کیه روی هیر سیه ‘ دلیگز گلدن’های رقم ای در برگ روزنهو 33/0، 45/0ترتییب اده پیوند اده بودند، به پای بررسی

های اکسید کربن بر متر مربع در ثانیه روی پایه مول دی 3/0M9 ،MM111 وMM106 و همچنیییییییین در رقیییییییم

47/0بیه مقیدار MM106پیوندی روی پای ‘ تیوالدل اراس’گییری اید اکسید کربن بر متر مربع در ثانیه اندازه مول دی

(. 5)جدول اده در این زمای نتایج ها و ارقام مختلف بررسی پایه

در MM106 نوان مثیال، پایی دهند. به متفاوتی را نگان میزییادی سیر ت فتوسینتزی ‘ دل اراسیتیوال ’ترکیب با رقیم

داات. از سوی دیهر، کمترین سر ت فتوسنتز نیز در ایین MM111مگاهده اد. پایی ‘ فوجی’پایه در ترکیب با رقم

ادت تعرق زیادی داات، ‘ دل اراستیوال’در ترکیب با رقم ولی کمترین ادت تعرق در این پاییه در ترکییب بیا رقیم

ب در ترکی‘ دلیگز گلدن’مگاهده اد. همچنین رقم ‘ فوجی’ای را نگیان داد. با هر سه پایه میزان باالیی از هدایت روزنه

مدارکی وجود دارد که مییان ارقیام سییب از نظیر سیر ت طیور معمیول، ایین فتوسنتزی تفاوت وجیود دارد، امیا بیه

توان گفت کیه دلییل ها اندک است و با اطمینان نمی تفاوتف از های ژنتیکی بوده است یا مربوط به اخیتال نها، تفاوت

نظر حالت فیزیولوژکی یعنی تفاوت از نظر مقیدار بیاردهی . از وامل مهم تأثیرگیرار بیر سیر ت فتوسینتز [21 است

برگ، محتوای کلروفیل، ساختار خود برگ و وجود نیترات ایده [. ااخ کلروفیل برگ در درختان بررسی37است

گیری اندازه SPADدر این زمای که با استفاده از دستهاه اد، تفاوت معناداری را نگان نداد. ای به قیدرت درخیت در میان ارقام سیب، تنظیم روزنه

ای بیگتر تر، اغلب با هدایت روزنهبستهی دارد. راد سریعهمراه است. پاسخ فتوسنتزی برگ بیه مقیدار محصیول، در

ها تا ای ن است و بخگی از تفاوت ارت اط با هدایت روزنهای ه است که درختان بارده هدایت روزنهای بدین گون اندازه



397

[. سیر ت 24بیگتری نس ت به درختان بیدون بیار دارنید 60تیا 45هیا، های مرت ط و نزدیک بیه مییوه فتوسنتز برگ

های بدون میوه است. ال تیه ایین بیدان درصد بیگتر از برگمعنا نیست کیه درختیان بیدون محصیول همیگیه سیر ت

لکیه ایاید بتیوان گفیت کیه سیمیالسیون کمتری دارند، بها بیگیتر اسیت های فتوسنتزی در میوه تقاضا برای فر ورده

[. در مورد تأثیر پاییه بیر فعالییت فتوسینتزی درختیان 20 های ضدونقیضی وجیود دارد. درختیانی کیه سیب، گزارش

های قوی قرار دارند، فعالیت فتوسینتزی بیگیتری روی پایههیای بیرری، روی پاییه ای که درختیان گونه [، به20دارند

[. با 21دااتند MM106فتوسنتز بیگتری در مقایسه با پای هیا حال، تفیاوتی ازنظیر فعالییت فتوسینتزی مییان پاییه این

[. ازنظر سر ت فتوسنتز، بین درختیانی کیه 8مگاهده نگد قیرار داایت، MM111و M9های روی پایه‘ دلیگز گلدن’

(؛ درحیالی کیه 5 تفاوت معناداری وجود نداایت )جیدول M9در مقایسه با پای MM111 پای روی ‘ دلیگز گلدن’رقم

[. 10سر ت فتوسنتز بیگتری داات هیای های محلول، در برگ بیگترین مقادیر کربوهیدرات

‘ فیوجی ’درصد و در 8/14با M9 روی پای ‘ دل اراستیوال’درصد؛ و کمتیرین مقیادیر ن، 3/13با MM106 روی پای و M9هییای روی پایییه‘ دلیگییز گلییدن’هییای رقییم در بییرگMM106 روی ‘ فوجی’درصد و در 5/10و 1/8ترتیب با به

روی ‘ دل اراسییتیوال’درصیید و در 86/8بییا MM111 پاییی درصد مگیاهده اید )جیدول 26/9به میزان MM106پای هیای من یع، (. فتوسنتز و متابولیسم کربوهیدرات در بیرگ 5

. درختیانی [25 مصرف اسیت پاسخی برای فعالیت مخزنهای محلیول در که اااره اد، بیگترین مقادیر کربوهیدرات

برگ را دارند. کمترین مییزان تگیکیل مییوۀ اولییه در ایین (. از سوی دیهر، درختان 3اود )اکل درختان مگاهده می

های محلول در برگ را یاداده کمترین مقادیر کربوهیدراتمییوۀ اولییه در ایین درختیان دارند. بیگترین مقدار تگکیل

های (. افزای تجمع کربوهیدرات3اود )اکل مگاهده میدلیل کاه تقاضا از جانب محلول در برگ، ممکن است به

دهد و این افزای تجمع، بیه های مخزن مصرف رخ بافت [. 43 ، 55اود ها منجر می کاه فعالیت فتوسنتزی برگ

های فیزیولوژیکی سیب ای مختلف پایه و رقم بر برخی شاخصه تركیبتأثیر ۀ. مقایس5جدول

کارایی مصرف تعرق ای هدایت روزنه سر ت فتوسنتز پایه رقم های کربوهیدرات

محلول در برگµmolCO2/m

2s) ) molCO2/m2s)) mmolH2O/ m2s)) µmolCO2/mmolH2O)) )%( MM106 58/8 دلیگز گلدن b 3/0 abcd 75/7 b 1/1 cd 50/10 bcd MM106 83/5 فوجی c 23/0 cde 23/6 d 93/0 d 30/13 ab

MM106 86/11 دل اراستیوال a 47/0 a 05/8 ab 5/1 b 26/9 cd MM111 85/11 دلیگز گلدن a 33/0 abc 3/6 cd 88/1 a 83/11 abc MM111 96/7 فوجی bc 13/0 e 85/3 e 05/2 a 86/8 cd

MM111 07/10 دل اراستیوال ab 28/0 bcd 25/8 a 21/1 c 23/11 bcd M9 53/12 دلیگز گلدن a 45/0 ab 48/8 a 48/1 b 10/8 d M9 2/9 فوجی b 17/0 de 95/5 d 54/1 b 33/11 bcd

M9 53/8 دل اراستیوال b 19/0 cde 92/6 c 22/1 c 80/14 a (.P ≤ 05/0های دارای حروف مگابه در هر ستون از نظر ماری اختالف معنادار ندارند ) زمون دانکن میانهین



398

های رقم نزیم نیترات ردوکتاز در برگبیگترین فعالیت نانومول بیر گیرم وزن تیازه در 5/768دلیگز به میزان گلدن

گییری اید )ایکل اده اندازه های بررسی سا ت روی پایهقیرار M9های درختانی که روی پایی (. همچنین در برگ9

دااتند، بیگترین فعالیت نزیم نیتیرات ردوکتیاز بیه مییزان دسیت مید گرم وزن تازه در سا ت بیه نانومول بر 4/692

(. سه امل مهم مؤثر در احیای نیتروژن نیتراتیی 10)اکل و میواد NADHردوکتاز، مقدار در گیاه، مقدار نزیم نیترات

گییری [. انیدازه 37کربنی احیاکننده و وجود نیترات اسیت ایده در ایین های بررسی اده در پایه مقدار نیتروژن جر

کیارایی بیگیتری از جیر M9د که پایی پ وه نگان دانیتروژن خاکی در مقایسه با دو پایی دیهیر داایت. مقیدار نیتروژنی که در اواخیر فصیل رویگیی در درخیت ذخییره

اود، در غاز فصل رویگی بعد در بهار، راد درخت و می [.14دهد کیفیت میوه را تحت تأثیر قرار می

دلیییل تییان بییالغ، بییه اناسییایی تییأثیرات پایییه در درخ های راد ااخساره، گلدهی و بیاردهی کیه موجیب چرخه

ایجیاد تیأثیرات تجمعیی و پیچییده در سیاختار و وظیایف [. ایین تیأثیرات تجمعیی 51اود، مگکل است درخت می

طیور . بیه [47 ایود تر می سال با نمو پیوندک پیچیده به سالرقیم ایده در ایین زمیای ، کلی، در میان درختان بررسی

نس ت به تیمارهیای دیهیر، از MM106روی پای ‘ فوجی’تر بود. تگکیل میوۀ اولییه و اده ضعیف نظر صفات بررسی

نهایی این ترکیب کمتر بود. این ترکیب پیوندی و همچنیین در مقایسه بیا دیهیر تیمارهیا، MM111روی پای ‘ فوجی’

ازنظر ملکرد در درخت و سر ت فتوسنتز مقادیر کمتیری نگان دادند. همچنین ملکرد در هکتیار نییز در ایین دو را

a

b

b

400

500

600

700

800

کتازردو

ت یترا

م نانزی

ت عالی

ف

(n

mo

l/g

FW

/h )

اثر رقم بر فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در برگ سیب. 9شکل

b

b

a

400

500

600

700

MM106 MM111 M9

کتازردو

ت یترا

م نآنزی

ت عالی

ف

(nm

ol/

g F

W/h

)

اثر پایه بر فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در برگ سیب. 10شکل



399

حال، بیگترین کارایی مصرف در تیمار کمتر بود. با اینمگییاهده ایید. رقییم MM111روی پاییی ‘ فییوجی’رقییم

، سییر ت فتوسیینتز و MM111روی پاییی ‘ دلیگییز گلییدن’حال، میزان تعیرق ای زیادی داات و در ین هدایت روزنه

و کارایی مصرف ن زیاد بود، امیا در این ترکیب کمتر ملکرد در درخت و ملکیرد در هکتیار در ایین ترکییب

در مقایسه با دو M9روی پای ‘ دل اراستیوال’کمتر بود. رقم ایده، قیدرت رویگیی رقم دیهر روی هر سه پای بررسیی

بیگتری نگان داد. قطر ااخ یکساله در این رقم بیگتر بود یکساله نیز راد زییادی را نگیان داد. و از نظر طول ااخ

تگکیل میوۀ اولیه و نهیایی در ایین درخیت کیم بیود، امیا باتوجه به زیاد بودن تعداد درخت در هکتیار، ملکیرد در هکتار در این تیمار زیاد بود؛ ولی باید توجه داات که این فاصل کاات که برای این تیمار انتخا اده است، صحی

این درختان، اجرای ملیات باغ انی را ن ود و راد رویگی در این فاصله و الهوی کگت مگکل کرد.

هییای روی پایییه‘ دلیگییز گلییدن’ ملکییرد در هکتییار در MM106 وM9 ،’هیای روی پایه‘ دل اراستیوالMM106 وMM111 روی پایی ‘ فوجی’وM9 هیای زییاد بیود. مییوه

م بیر تر بودند، زییرا اثیر رقی کوچک M9روی پای ‘ فوجی’در مقایسه با دو رقیم ‘ فوجی’طول میوه معنادار بود و رقم

دیهر طول میوۀ کمتری داات؛ امیا در مییان ایین تیمارهیا روی ‘ دل اراسیتیوال ’ای در سر ت فتوسنتز و هدایت روزنه

بیگیتر بیود. M9روی پایی ‘ دلیگیز گلدن’و MM106پای هییای روی پایییه‘ دل اراسییتیوال’درصید مییادۀ خگییک مییوۀ

MM111 وMM106 رسید کیه اگیر نظیر میی کمتر بود. بهکاسیته ایده و ‘ دل اراسیتیوال ’قدری از راد رویگی رقیم

های داخلی درخت تقویت ایود، دریافت نور توسط بخ توان با تغییر دست خواهد مد و همچنین می نتایج بهتری به

ردیفیی و الهوی کاات در این درختان از دوردیفی به تیک ییر در فاصیل کاایت، بیه ملکیرد بیگیتری در با اندک تغ

هکتار نیز دست یافت. تأثیر رقم و پاییه بیر فعالییت نیزیم ردوکتیاز در ایین زمیای مگیاهده اید. بیگیترین نیترات

‘ دلیگز گلدن’های رقم ردوکتاز در برگ فعالیت نزیم نیتراتمگییاهده ایید. اییاید بتییوان گفییت ذخییایر M9روی پاییی

ترکیب برای استفاده در غاز فصل بعد نیز نیتروژنی در این بیگتر خواهد بود که بر فیزیولوژی درخت اثر مث تی خواهد

و MM106روی پاییی ‘ دل اراسییتیوال’هییای دااییت. رقییمهیای تیرین ترکییب ، مناسیب M9روی پایی ‘ دلیگیز گلدن’

ایده در ایین پی وه پیوندی از نظر خصوصیات بررسیی تگخی داده ادند.

منابع

( تغرییه درختیان مییوه 1387اباالر م و پیرمرادیان م )ب .1)ترجمه(. مؤسس انتگارات و چیا دانگیهاه تهیران.

ص. 316

گییری ( انیدازه 1375باباالر م، ربیعی ف و احمیدی ا ) .2‘. دلیگد گلدن’فعالیت نزیم نیترات ردوکتاز در سیب

.9-19(: 3)27 لوم کگاورزی ایران.

لوژی گییاهی )جلید دوم(. ( فیزیو1384تایز و زایهر ) .3ترجمییه: کییافی م، زنیید ا، کامکییار ، اییریفی ح ر و

ص. 379گلدانی م. انتگارات جهاد دانگهاهی مگهد.

هیای مختلیف ( اثر نسی ت 1383تقوی ت و باباالر م ) .4نیترات به مونیوم و سطوح مختلیف هین و بیور بیر

فرنهی و فعالییت نیزیم نیتیرات کمیت و کیفیت توتانگکده کگیاورزی دانگیهاه تهیران. کیرج. ردوکتاز. د

رسال دکتری.

( مورفولیییوژی و 1358پنیییاهی م ) ایییریعت صیییانعی .5 ص. 394فیزیولوژی میوه. انتگارات دانگهاه تهران.

، MM106اثییر سییه پاییی رویگییی (1389ر ) محرمییی .6



400

MM111 وM9 بر برخی صفات کمی و کیفیی سییب. زنجیان( در منطق خدابنده )اسیتان ‘ دل اراستیوال’رقم

.نام کاراناسی ارادپایان. زنجان. زنجاندانگهاه 7. Barden JA and Marini E (1992) Maturity and

quality of ‘Golden Delicious’ apple as influence

by rootstocks. Journal of the American Society

for Horticultural Science. 117(4): 457-550.

8. Barden JA and Ferree DC (1979) Rootstock

does not affect net photosynthesis, dark

respiration, specific leaf weight, transpiration of

apple leaves. Journal of the American Society

for Horticultural Science. 104: 526-528.

9. Bassal MA (2009) Growth, yield, and fruit

quality of ‘Marisol’ clemantine grown on four

rootstocks in Egypt. Scientia Horticulturae. 119:

132-137.

10. Baugher TA, Singha S, Leach DW and Walter

SP (1994) Growth, productivity, spur quality,

light transmission and net photosynthesis of ‘Golden Delicious’ apple trees on four

rootstocks in three training systems. Fruit

Variety. 48(4): 251-256. 11. Cheng L and Fuchigami LH (2002) Growth of

young apple trees in relation to reserve nitrogen

and carbohydrates. Tree Physiology. 22: 1297-1303.

12. Crassweller RM, Smith DE and Tukey LD

(2001) Performance of ‘Golden Delicious’ and

‘Delicious’ apples on dwarfing rootstocks. Acta Horticulturae. 557: 47-54.

13. Cripps J and Melville F (1999) Comparison of

some apple rootstocks using ‘Grany Smith’ and

‘Jonathan’ as scion varieties. Experimental

Agriculture and Animal Husbandry. 15(77):

847-854.

14. Dong S, Cheng L, Scagel CF and Fuchigami LH

(2002) Nitrogen absorption, translocation and

distribution from urea applied in autumn to

leaves of young potted apple (Malus damestica

Borkh.) trees. Tree Physiology. 22: 1305-1310.

15. Drogoudi PD and Pantelidis G (2011) Effects of

position on canopy and harvest time on fruit

physico-chemical and antioxidant properties in

different apple cultivars. Scientia Horticulturae.

129: 752-760.

16. Fallahi E, Michael WC, Fllahi B and Ikjo C

(2002) The importance of apple rootstocks on

tree growth, yield, fruit quality, leaf nutrition

and photosynthesis with an emphasis on ‘Fuji’.

HortTechnology. 12(1): 38-44.

17. Faust M and Steffens GL (1993) Correlation

between internode length and tree size in apple.

Acta Horticulturae. 349: 81-84.

18. Ferree DC, Hirst PM, Schmid JC and Dotson PE

(1995) Performance of three apple cultivars with

22 dwarfing rootstocks during 8 seasons in

Ohio. Fruit Variety. 49: 171-178.

19. Ferree DC, Myers SC, Rom CR and Taylor BH

(1984) Physiological aspects of summer

pruning. Acta Horticlturae. 146: 243-252. 20. Ferree ME and Barden IA (1971) The influence

of strains and rootstocks on photosynthesis,

respiration, and morphology of ‘Delicious’

apple trees. Journal of the American Society for

Horticultural Science. 96: 453-457.

21. Fleancu M (2007) Correlations among some

physiological processes in apple fruit during

growing and maturation processes. Agricultural

and Biology. 4: 613-616.

22. Flore JA and Lakso AN (1989) Environmental

and physiological regulation of photosynthesis

in fruit crops. Horticultural Review. 11:

111-157.



401

23. Gjamovski V and Kiprijanovski M (2011)

Influence of nine dwarfing apple rootstocks on

vigour and productivity of apple cultivar

‘Granny Smith’. Scientia Horticulturae. 129:

742-746.

24. Goldschemidt EE and Huber SC (1992)

Regulation of photosynthesis by end-product

accumulation in leaves of plants storing starch,

sucrose, and hexose sugars. Plant Physiology.

99: 1443-1448.

25. Grochowska MJ and Buta GJ (1984)

Endogenous auxin and gibberellin levels in low

and high vigor apple. Acta Horticulturae. 146:

125-134.

26. Hansen P (1977) Carbohydrate allocation. In:

Landsberg JJ and Cutting CV (Eds.),

Environmental effects on crop physiology.

Academic Press, London. Pp. 247-259.

27. Hansen P (1971) 14C-studies in apple trees: the

early seasonal growth in leaves, flowers and

shoots as dependent upon current

photosynthates and existing reserves. Plant

Physiology. 25: 469-473.

28. Hirst PM and Ferree D (1995) Rootstock effects

on the flowering of ‘Delicious’ apple. II.

Nutritional effects with specific reference to

phosphorus. Journal of the American Society for

Horticultural Science. 120: 886-1096.

29. Jackson EJ (1997) Light interception and

canopy characteristics at low latitudes in relation

to orchard system design. Acta Horticulturae.

451: 417-425.

30. James PA and Middlenton SG (2001) Apple

cultivar and rootstock performance at lenswood,

South Australia. Acta Horticulturae. 557: 69-76.

31. Keller M, Kummer M and Carmo Vasconcelos

M (2001) Soil nitrogen utilization for growth

and gas exchange by grapevines in response to

nitrogen supply and rootstock. Grape and Wine

Research. 7(1): 2-11.

32. Khochert G (1978) Carbohydrate determination

by the phenol-sulfuric acid method. In: Helebust

JA and Caraige JS (Eds). Hand book of

physiological and biochemical methods.

Cambridge University Press. London. pp: 56-97.

33. Klepper L and Hageman RH (1969) The

occurrence of nitrate reductase in apple leaves.

Plant Physiology. 44: 110-114.

34. Lakso AN, Corelli Grapadelli L, Barnard J and

Goffinet MC (1995) An expolinear model of the

growth pattern of the apple fruit. Horticultural

Science. 70: 389-394.

35. Lakso AN, Robinson TL and Pool RN (1989)

Canopy microclimate effects on patterns of

fruiting and fruit development in apples and

grapes. In: Wright CJ (Eds.), Manipulation of

fruiting. Butterworth, London. Pp. 263-274.

36. Lee HJ and Titus TS (1993) Relationship

between nitrate reduction activity and level of

solouble carbohydrates under prolonged

darkness in MM106 apple leaves. Horticultural

Science. 64(4): 589-596.

37. Loreti F, Massai R, Fei C, Cinelli F and Cecconi

B (2001) Evaluation of eleven dwarfing apple

rootstocks: Preliminary results. Acta

Horticulturae. 557: 155-162.

38. Massonnet C, Costes E, Rambal S, Dreyer E and

Lucregnard J (2007) Stomatal regulation of

photosynthesis in apple leaves: Evidence for

different water-use strategies between two

cultivars. Annals of Botany. 100: 1347-1356.

39. Melgar JC, Syvertsen JP, Martinez V and

Garcia-Sanchez F (2008) Leaf gas exchange,

water relation, nutrient content and growth in



402

citrus and olive seedling under salinity.

Biologica plantarum. 52(2): 385-390.

40. Monselise SP and Lenz F (1980) Effects of fruit

load on stomatal resistance, specific leaf weight

and water content of apple leaves.

Gartenbauwissenschaft. 45: 188-191.

41. Palmer JW, Giuliani R and Adams HM (1997)

Effect of crop load on fruiting and leaf

photosynthesis of ‘Braeburn’ on M26 apple

trees. Tree Physiology. 17: 741-746.

42. Pickett WMF (1937) The relationship between

the internal structure and photosynthetic

behavior of apple leaves. Kansas State College

Press, Manhatan, Kansas, 56 p.

43. Roper TR (2001) University of Wisconsin –

System Board of Regents and University of

Wisconsin – Extention, Cooperative Extention.

Published estimates data base (PEDB) [Online].

Available at http://www.cecommerce.uwex.edu.

44. Salsac L (1984) Energy requirement of

symbiotic nitrogen fixation. Plant Physiology.

22(4): 509-251.

45. Schneider GV (1977) Studies on the mechanism

of fruit abscission in apple and peach. Journal of

the American Society for Horticultural Science.

102: 179-181.

46. Seleznyova A, Tustin S, White M and Costes E

(2007) Analysis of the earliest-observed expression

of dwarfing rootstock effects on young apple trees,

using application of Markovian models. Acta

Horticulturae. 732: 79-84.

47. Treder W (2010) Crop loading studies with

‘Jonagold’ apple Tree. Fruit and Ornamental

Plant Research. 18(1): 59-69.

48. Tworkoski T and Miller S (2007) Rootstock effect

on growth of apple scions with different growth

habits. Scientia Horticulturae. 111: 335-343.

49. Watson RL, Landsberg JJ and Thorpe MR

(1978) Photosynthetic characteristics of the

leaves of ‘Golden Delicious’ apple trees. Plant,

Cell and Environment. 1: 51-58.

50. Webster AD (1995) Rootstock and interstock

effects on deciduous fruit tree vigor, precocity

and yield productivity. Crop and Horticultural

Science. 23: 373-382.

51. Webster AD (1993) New dwarfing rootstocks

for apple, pear, plum and sweet cherry-a brief

review. Acta Horticulturae. 349: 145-154. 52. Wünsche JN and Lakso AN (2000) The

Compact fruit tree. International dwarf fruit tree

association. 33(3): 82-88.

53. Zeiger D and Tukey HB (1960) An historical

review of the malling apple rootstocks in America.

Michigan State University Circular Bulletin. East

Lansing, Michigan. Vol. 226, 74 pp.

54. Zhou R and Quebedeaux B (2003) Changes in

photosynthesis and carbohydrate metabolism in

mature apple leaves in response to whole plant

source-sink manipulation. Journal of the

American Society for Horticultural Science.

128(1): 113-119.
http://www.cecommerce.uwex/

بیس مقر هس یكیژولوفروم و یكیژولویزیف تایصوصخ ... · 2021. 1....

Documents