ºŸâ∑”Àπ—ß Õ· ¥ß‡®µπ“

คมอผใหบรการสาธารณสข กฎหมายและแนวทางการปฏบต

ทเกยวของกบการดแลผปวยระยะสดทาย

คำนำ

ปญหาทพบบอยครงในเวชปฏบตทเมอผปวยเขาสวาระสดทายของชวต ไมมสตสมปชญญะแลว อำนาจ

การตดสนใจเกยวกบการรกษาพยาบาลจะไปอยในทญาตและผใหบรการสาธารณสข ซงบอยครงทการตดสนใจ

ของทงสองฝายนอาจไมลงรอยกนจนเกดเปนปญหาความสมพนธ หรอสงทไดตดสนใจรวมกนนนอาจไมตรง

กบความตองการของผปวย ดวยเหตนจงตองหาหนทางทสามารถใหผปวยทเขาสระยะสดทายของชวตแลวสามารถ

สอเจตนาของตนออกมาใหผบรการสาธารณสขและญาตไดรบร รบทราบ เพอททกฝายจะไดปฏบตตามเจตนารมณ

ของผปวยไดอยางถกตอง เพอใหไดจากไปอยางมคณคามศกดศรของความเปนมนษย

จากมลเหตดงทกลาวมาขางตนเปนทมาของแนวคดในการรางมาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพ

แหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ กลาวคอ มาตรา ๑๒ นไดรบรอง “สทธในการแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสข”

ทมนษยแตละคนมตดตวตนเองมาแตกำเนดไวเปนลายลกษณอกษร สทธดงกลาวนมรากฐานมาจาก “สทธในชวต

และรางกาย” ทบคคลแตละคนสามารถทจะเลอกหรอวางแผนการทเกยวกบการรกษาพยาบาลชวตของตนเองได

โดยท การแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขสามารถทำโดยวาจาหรอทำเปนหนงสอกได

แตการท มาตรา ๑๒ กำหนดวธใหทำเปนหนงสอกเพอตองการใหสทธของบคคลไดรบการยอมรบและปฏบต

ไดจรงและเพอเปนการคมครองเจาหนาทสาธารณสขทไดปฏบตตามหนงสอแสดงเจตนาของผปวยใหพนจาก

ความรบผดทงปวงดงทปรากฏความในวรรค ๓ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ โดยรายละเอยด

ในการปฏบตตามหนงสอแสดงเจตนาของผปวยใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกำหนดในกฎกระทรวง

คมอฉบบนมวตถประสงคในการจดทำเพอเปนคมอสำหรบผใหบรการสาธารณสขใชในการดแลผปวย

โดยในเอกสารนมแนวทางการปฏบตทางกฎหมายและทางการแพทยทเกยวของกบการดแลผปวยระยะสดทาย

เพอใหเจาหนาทสาธารณสขมความเขาใจเกยวกบกฎหมายและแนวทางการปฏบตทจำเปนพนฐานสำหรบดแล

ผปวย เพอใหการปฏบตตามความประสงคของผปวยไดถกตองและเหมาะสมกบผปวยแตละคน

สำนกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.) ขอขอบคณ คณะกรรมการทปรกษาเพอสงเสรมการใชสทธ

และหนาทดานสขภาพ ศนยกฎหมายสขภาพและจรยศาสตร คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร เครอขาย

Palliative Care ในโรงเรยนแพทย ทไดชวยยกรางและพฒนาคมอฉบบนขนมา หากทานมขอเสนอแนะเพอ

การปรบปรงและพฒนาคมอฉบบนใหมความสมบรณยงขน ขอไดโปรดใหขอเสนอแนะดวย จกเปนพระคณยง

(นายแพทยอำพล จนดาวฒนะ)

เลขาธการคณะกรรมการสขภาพแหงชาต

สารบญ

คำนำ......................................................................................................................................... ๒

มาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐................................................... ๕

กฎกระทรวงตามมาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐...................... ˜

แนวทางการปฏบตงานของสถานบรการสาธารณสข ผประกอบวชาชพดานสาธารณสข

และเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสข ตามกฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการ

ดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอ

ยดการตายในวาระสดทายของชวต หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวย พ.ศ.๒๕๕๓.......... ๑๒

ตวอยางหนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขตาม

มาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐................................................... ๒ˆ

การดแลรกษาแบบประคบประคอง (Palliative Care).............................................................. ๓๒

ลำดบเหตการณทสำคญของกระบวนการจดทำกฎหมายและกฎกระทรวง

เพอรบรองสทธในการเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยด

การตายในวาระสดทายของชวต หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวย................................ Ù¯

ลำดบเหตการณสำคญของเรองการดแลรกษาแบบประคบประคอง

(Palliative Care) ในประเทศไทย............................................................................................... ๕๑

สารบญ

กฎหมายและแนวทางการปฏบตทเกยวของกบการดแลผปวยระยะสดทาย 5กฎหมายและแนวทางการปฏบตทเกยวของกบการดแลผปวยระยะสดทาย 5

มาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐

มาตรา ๑๒ บคคลมสทธทำหนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอ

ยดการตายในวาระสดทายของชวตตน หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวยได

การดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนาตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกำหนด

ในกฎกระทรวง

เมอผประกอบวชาชพดานสาธารณสขไดปฏบตตามเจตนาของบคคลตามวรรคหนงแลว มใหถอวา

การกระทำนนเปนความผดและใหพนจากความรบผดทงปวง


∫—π∑÷°À≈—°°“√·≈–‡Àµÿº≈

ª√–°Õ∫√à“ß°Æ°√–∑√«ß°”Àπ¥À≈—°‡°≥±å·≈–«‘∏’°“√¥”‡π‘π°“√µ“¡

Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“‰¡àª√– ß§å®–√—∫∫√‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢∑’Ë‡ªìπ‰ª‡æ’¬ß‡æ◊ËÕ¬◊¥°“√µ“¬

„π«“√– ÿ¥∑â“¬¢Õß™’«‘µÀ√◊Õ‡æ◊ËÕ¬ÿµ‘°“√∑√¡“π®“°°“√‡®Á∫ªÉ«¬æ.».ÚııÛ

À≈—°°“√

กำหนดหลกเกณฑและวธการดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขท

เปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวตหรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวย

‡Àµÿº≈

โดยทมาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ บญญตให บคคลมสทธทำหนงสอ

แสดงเจตนาไมประสงคจะขอรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวตตนหรอ

เพอยตการทรมานจากการเจบปวยได ดงนน เพอกำหนดหลกเกณฑและวธการดำเนนการตามหนงสอแสดง

เจตนาดงกลาวใหเปนไปในแนวทางเดยวกน จงจำเปนตองออกกฎกระทรวงน

คมอเจาหนาทสาธารณสข 8 คมอเจาหนาทสาธารณสข 8

กฎกระทรวงตามมาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐

°Æ°√–∑√«ß°”Àπ¥À≈—°‡°≥±å·≈–«‘∏’°“√¥”‡π‘π°“√µ“¡Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

‰¡àª√– ß§å®–√—∫∫√‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢∑’Ë‡ªìπ‰ª‡æ’¬ß‡æ◊ËÕ¬◊¥°“√µ“¬„π«“√– ÿ¥∑â“¬¢Õß™’«‘µ

À√◊Õ‡æ◊ËÕ¬ÿµ‘°“√∑√¡“π®“°°“√‡®Á∫ªÉ«¬æ.».ÚııÛ°

......................................

อาศยอำนาจตามความในมาตรา Ù และมาตรา ๑๒ วรรคสอง แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต

พ.ศ.๒๕๕๐ นายกรฐมนตรและรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน

ขอ ๑ กฎกระทรวงฉบบนใหใชบงคบเมอพนกำหนดสองรอยสบวนนบแตวนประกาศในราชกจจานเบกษา

เปนตนไป¢

ขอ ๒ ในกฎกระทรวงน

“หนงสอแสดงเจตนา” หมายความวา หนงสอซงบคคลแสดงเจตนาไวลวงหนาวาไมประสงคจะรบบรการ

สาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวตตน หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวย

“บรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวต หรอเพอยตการทรมานจาก

การเจบปวย” หมายความวา วธการทผประกอบวชาชพเวชกรรมนำมาใชกบผทำหนงสอแสดงเจตนาเพอประสงค

จะยดการตายในวาระสดทายของชวตออกไป โดยไมทำใหผทำหนงสอแสดงเจตนาพนจากความตายหรอยต

การทรมานจากการเจบปวย ทงน ผทำหนงสอแสดงเจตนายงคงไดรบการดแลรกษาแบบประคบประคอง

“วาระสดทายของชวต” หมายความวา ภาวะของผทำหนงสอแสดงเจตนาอนเกดจากการบาดเจบหรอ

โรคทไมอาจรกษาใหหายได และผประกอบวชาชพเวชกรรมผรบผดชอบการรกษาไดวนจฉยจากการพยากรณโรค

ตามมาตรฐานทางการแพทยวา ภาวะนนนำไปสการตายอยางหลกเลยงไมไดในระยะเวลาอนใกลจะถงและ

ใหหมายความรวมถงภาวะทมการสญเสยหนาทอยางถาวรของเปลอกสมองใหญททำใหขาดความสามารถในการ

รบรและตดตอสอสารอยางถาวร โดยปราศจากพƒตกรรมการตอบสนองใดÊ ทแสดงถงการรบรได จะมเพยง

ปฏกรยาสนองตอบอตโนมตเทานน

“การทรมานจากการเจบปวย” หมายความวา ความทกขทรมานทางกายหรอทางจตใจของผทำหนงสอ

แสดงเจตนาอนเกดจากการบาดเจบหรอจากโรคทไมอาจรกษาใหหายได

“ผประกอบวชาชพดานสาธารณสข” หมายความวา ผประกอบวชาชพตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล

“ผประกอบวชาชพเวชกรรม” หมายความวา ผประกอบวชาชพเวชกรรมตามกฎหมายวาดวยวชาชพเวชกรรม

ก ประกาศในราชกจจานเบกษา เลมท ๑๒˜ ตอนท ˆ๕ ก หนา ๑¯ ลงวนท ๒๒ ตลาคม ๒๕๕๓ ข กฎกระทรวงœ มผลบงคบใชวนท ๒๐ พƒษภาคม ๒๕๕Ù


ขอ ๓ หนงสอแสดงเจตนาตองมความชดเจนเพยงพอทจะดำเนนการตามความประสงคของผทำหนงสอ

ดงกลาวได โดยมขอมลเปนแนวทางในการทำหนงสอ ดงตอไปน

(๑) รายการทแสดงขอมลของผทำหนงสอแสดงเจตนาโดยระบชอ นามสกล อาย หมายเลขบตรประจำ

ตวประชาชน และทอยหรอหมายเลขโทรศพททตดตอได

(๒) วน เดอน ปïททำหนงสอแสดงเจตนา

(๓) ชอ นามสกล หมายเลขบตรประจำตวประชาชนของพยาน และความเกยวของกบผทำหนงสอแสดง

เจตนา

(Ù) ระบประเภทของบรการสาธารณสขทไมตองการจะไดรบ

(๕) ในกรณทผทำหนงสอแสดงเจตนาใหผอนเขยนหรอพมพหนงสอแสดงเจตนาใหระบชอ นามสกล

และหมายเลขบตรประจำตวประชาชนของผเขยนหรอผพมพไวดวย

หนงสอแสดงเจตนาตองลงลายมอชอหรอลายพมพนวมอของผทำหนงสอแสดงเจตนา พยาน และผเขยน

หรอผพมพไวดวย

ผทำหนงสอแสดงเจตนาอาจระบชอบคคลเพอทำหนาทอธบายความประสงคทแทจรงของผทำหนงสอ

แสดงเจตนาทระบไวไมชดเจน บคคลผถกระบชอดงกลาวตองลงลายมอชอหรอลายพมพนวมอ และหมายเลข

บตรประจำตวประชาชนไวในหนงสอแสดงเจตนาดวย

หนงสอแสดงเจตนาอาจระบรายละเอยดอนÊ เชน ความประสงคในการเสยชวต ณ สถานทใด ความประสงค

ทจะไดรบการเยยวยาทางจตใจ และการปฏบตตามประเพณและความเชอทางศาสนา และใหสถานบรการ

สาธารณสขใหความรวมมอตามสมควร

ขอ Ù หนงสอแสดงเจตนาจะทำ ณ สถานทใดกได

ในกรณทผทำหนงสอแสดงเจตนาประสงคจะทำหนงสอแสดงเจตนา ณ สถานบรการสาธารณสข

ใหผประกอบวชาชพดานสาธารณสขและเจาหนาททเกยวของอำนวยความสะดวกตามสมควร

ขอ ๕ เมอผทำหนงสอแสดงเจตนาเขารบการรกษาตวในสถานบรการสาธารณสข ใหนำหนงสอแสดงเจตนา

ยนตอผประกอบวชาชพดานสาธารณสขของสถานบรการสาธารณสขนนโดยไมชกชา

ผทำหนงสอแสดงเจตนาอาจยกเลกหรอเปลยนแปลงหนงสอแสดงเจตนาไดในกรณทมการแสดงหนงสอ

แสดงเจตนาหลายฉบบ ใหถอฉบบททำหลงสดทไดยนใหผประกอบวชาชพเวชกรรมผรบผดชอบการรกษาเปนฉบบ

ทมผลบงคบ

ขอ ˆ หลกเกณฑและวธการดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนาเมอวาระสดทายของชวตใกลจะมาถง

หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวยใหดำเนนการ ดงตอไปน


(๑) ในกรณทผทำหนงสอแสดงเจตนามสตสมปชญญะดพอทจะสอสารไดตามปกต ใหผประกอบวชาชพ

เวชกรรมผรบผดชอบการรกษาอธบายใหผทำหนงสอแสดงเจตนาทราบถงภาวะและความเปนไปของโรคในขณะนน

เพอขอคำยนยนหรอปฏเสธกอนทจะปฏบตตามหนงสอแสดงเจตนาดงกลาว

(๒) ในกรณทผทำหนงสอแสดงเจตนาไมมสตสมปชญญะดพอทจะสอสารไดตามปกต หากมบคคลตาม

ขอ ๓ วรรคสาม หรอญาตของผทำหนงสอแสดงเจตนา ใหผประกอบวชาชพเวชกรรมผรบผดชอบการรกษา

อธบายถงภาวะและความเปนไปของโรคใหบคคลดงกลาวทราบ และแจงรายละเอยดเกยวกบการดำเนนการตาม

หนงสอแสดงเจตนาของผทำหนงสอแสดงเจตนากอนทจะปฏบตตามหนงสอแสดงเจตนาดงกลาว

(๓) ในกรณทมปญหาเกยวกบการดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนา ใหผประกอบวชาชพเวชกรรม

ผรบผดชอบการรกษาปรกษากบบคคลตามขอ ๓ วรรคสาม หรอญาตของผทำหนงสอแสดงเจตนานน โดยคำนงถง

เจตนาของผทำหนงสอแสดงเจตนา

(Ù) ในกรณทผทำหนงสอแสดงเจตนาอยในระหวางการตงครรภ ใหดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนา

ไดเมอผนนพนจากสภาพการตงครรภ

ขอ ˜ ใหเลขาธการโดยความเหนชอบของคณะกรรมการสขภาพแหงชาตออกประกาศกำหนดแนวทาง

การปฏบตงานของสถานบรการสาธารณสข ผประกอบวชาชพดานสาธารณสข และเจาหนาทของสถานบรการ

สาธารณสขตามกฎกระทรวงน พรอมทงตวอยางหนงสอแสดงเจตนา โดยประกาศในราชกจจานเบกษา

ใหไว ณ วนท ˆ ตลาคม พ.ศ.๒๕๕๓

นายอภสทธ เวชชาชวะ

นายกรฐมนตร

นายจรนทร ลกษณวศษฏ

รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข


ª√–°“» ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√ ÿ¢¿“æ·Ààß™“µ‘

‡√◊ËÕß·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π¢Õß ∂“π∫√‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ¥â“π “∏“√≥ ÿ¢·≈–

‡®â“Àπâ“∑’Ë¢Õß ∂“π∫√‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢µ“¡°Æ°√–∑√«ß°”Àπ¥À≈—°‡°≥±å·≈–«‘∏’°“√¥”‡π‘π°“√µ“¡

Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“‰¡àª√– ß§å®–√—∫∫√‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢∑’Ë‡ªìπ‰ª‡æ’¬ß‡æ◊ËÕ¬◊¥°“√µ“¬

„π«“√– ÿ¥∑â“¬¢Õß™’«‘µÀ√◊Õ‡æ◊ËÕ¬ÿµ‘°“√∑√¡“π®“°°“√‡®Á∫ªÉ«¬æ.».ÚııÛ

......................................

เพอใหการดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยด

การตายในวาระสดทายของชวต หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวย ของสถานบรการสาธารณสข ผประกอบ

วชาชพดานสาธารณสข และเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสข เปนไปอยางมประสทธภาพ สามารถปฏบต

ตามหนงสอแสดงเจตนาไดอยางถกตองสมดงเจตนาของผทำหนงสอแสดงเจตนา

อาศยอำนาจตามความในขอ ˜ ของกฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการดำเนนการตามหนงสอ

แสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวต หรอเพอยต

การทรมานจากการเจบปวย พ.ศ.๒๕๕๓ เลขาธการคณะกรรมการสขภาพแหงชาตโดยความเหนชอบของ

คณะกรรมการสขภาพแหงชาต จงออกประกาศไวดงน

ขอ ๑ แนวทางการปฏบตงานของสถานบรการสาธารณสข ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขและเจาหนาท

ของสถานบรการสาธารณสข ตามกฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนา

ไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวต หรอเพอยตการทรมาน

จากการเจบปวย พ.ศ. ๒๕๕๓ ใหเปนไปตามแนบทายประกาศน

ขอ ๒ ประกาศนใหใชบงคบ ตงแตวนท ๒๐ พƒษภาคม พ.ศ.๒๕๕Ù เปนตนไป

ประกาศ ณ วนท ๕ เมษายน พ.ศ.๒๕๕Ù

(นายอำพล จนดาวฒนะ)

เลขาธการคณะกรรมการสขภาพแหงชาต


แนวทางการปฏบตงานของสถานบรการสาธารณสข ผประกอบวชาชพ

ดานสาธารณสข และเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสข ตามกฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑ

และวธการดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตาย

ในวาระสดทายของชวต หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวย พ.ศ.๒๕๕๓

สทธในการแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขตามมาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพ

แหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ ถอเปนสทธผปวยอยางหนงตามปฏญญาลสบอนวาดวย “สทธผปวย” ค.ศ.๑˘¯๑ (แกไขปรบปรง

ค.ศ.๒๐๐๕) โดยรบรองสทธในการแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขของผปวยในวาระสดทายอยางม

ศกดศร มมนษยธรรม วาเปนเรองสทธในการตดสนใจเกยวกบตนเอง (the right to self-determination)

สอดคลองกบเรองการตายอยางสงบตามธรรมชาต (good death) โดยไมถกเหนยวรงการตายดวยวธการรกษา

หรอเทคโนโลยทางการแพทยทเกนความจำเปนและไมสมควร (futile treatment)

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.๒๕๕๐ ไดยนยนเรองศกดศรความเปนมนษย และสทธและเสรภาพ

ในชวตและรางกายของบคคลไวในมาตรา Ù, มาตรา ๒¯ และมาตรา ๓๒ วรรคหนง และสทธในการตดสนใจ

ของตนเองเรองการรกษาพยาบาล ถอเปนเปนศกดศรความเปนมนษยหรอสทธมนษยชนอยางหนง

§”·π–π”‡∫◊ÈÕßµâπ

๑) การทำหนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระ

สดทายของชวต หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวยไมใชการทำการณย¶าต (Mercy Killing) แตอยางใด

๒) มาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ รบรองสทธแกบคคลในการทำหนงสอ

แสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขไวลวงหนาไดตามความสมครใจ เมอผปวยอยในภาวะทไมอาจ

แสดงเจตนาของตนโดยการสอสารกบผอนได จงตองใชหนงสอนเปนแนวทางการดแลรกษาตามความประสงค

ของผปวย แตหากผปวยยงมสตสมปชญญะดและสามารถใหความยนยอมดวยตนเองได กใหถอความประสงค

ของผปวยในขณะปจจบน

๓) ผทควรทำหนงสอนเปนลำดบตนÊ นาจะไดแก ผทตงอยในความไมประมาทกบการดำเนนชวตของตน

ทประสงคจะใหการเสยชวตของตนมลกษณะเปนการตายอยางสงบตามธรรมชาต ตามแนวทางศาสนาทตนนบถอ

หรอตามความเชอของแตละบคคล ไมวาบคคลเหลานนจะเปนผทมสขภาพแขงแรง ผสงอายทมโรคประจำตว

ตามสภาพหรอผปวยดวยโรคเรอรงตาง Ê

Ù) ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขและเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสข เปนผทมบทบาทสำคญ

ในการใหขอมลหรอคำแนะนำในการทำหนงสอแสดงเจตนาแกผปวยหรอผทสนใจทำหนงสอน ในกรณของผปวย

สามารถใชหนงสอนเปนสวนหนงในการวางแผนการรกษาลวงหนา (Advance Care Planning) ทำใหเกดความ

เขาใจตรงกนของผใหการรกษากบผปวยและญาตผปวย ชวยลดขอขดแยงหรอความเขาใจทไมตรงกนได


แตอยางไรกด การพดคยและปรกษาหารอระหวางผประกอบวชาชพดานสาธารณสขและเจาหนาทของสถาน

บรการสาธารณสข และผรบบรการสาธารณสขเปนสงทมความสำคญมากทสด ทจะชวยลดปญหาความขดแยงอน

เกดมาจากการรบบรการสาธารณสข

๕) สถานบรการสาธารณสขของรฐและเอกชน ควรเผยแพรความร ความเขาใจเกยวกบกฎกระทรวงตาม

มาตรา ๑๒ พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ แกผประกอบวชาชพดานสาธารณสขและเจาหนาทของ

สถานบรการสาธารณสขของตนเอง โดยโรงพยาบาลตางÊ สามารถไปออกแนวทางการปฏบตของตนเองเพมเตมได

โดยใชแนวทางการปฏบตฉบบนเปนมาตรฐานขนตำในการปฏบตตามหนงสอแสดงเจตนา

°Æ°√–∑√«ß¢âÕÒ

¢âÕ Ò °Æ°√–∑√«ß©∫—∫π’È„Àâ„™â∫—ß§—∫‡¡◊ËÕæâπ°”Àπ¥ Õß√âÕ¬ ‘∫«—ππ—∫·µà«—πª√–°“»„π√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“

‡ªìπµâπ‰ª

§”Õ∏‘∫“¬·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π

โดยทกฎกระทรวงประกาศลงราชกจจานเบกษาในวนท ๒๒ ตลาคม ๒๕๕๓ ดงนนกฎกระทรวงจะมผล

บงคบใชตงแตวนท ๒๐ พƒษภาคม ๒๕๕Ù เปนตนไป

°Æ°√–∑√«ß¢âÕÚ§”π‘¬“¡

çÀπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“é À¡“¬§«“¡«à“ Àπ—ß ◊Õ´÷Ëß∫ÿ§§≈· ¥ß‡®µπ“‰«â≈à«ßÀπâ“«à“‰¡àª√– ß§å®–√—∫∫√‘°“√

“∏“√≥ ÿ¢∑’Ë‡ªìπ‰ª‡æ’¬ß‡æ◊ËÕ¬◊¥°“√µ“¬„π«“√– ÿ¥∑â“¬¢Õß™’«‘µµπ À√◊Õ‡æ◊ËÕ¬ÿµ‘°“√∑√¡“π®“°°“√‡®Á∫ªÉ«¬

§”Õ∏‘∫“¬·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π

หนงสอแสดงเจตนาเปนหนงสอทระบความประสงคลวงหนาของผทำหนงสอทไมตองการรบการบรการ

สาธารณสขหรอวธการรกษาบางอยาง ในขณะทตนไมอาจแสดงเจตนาโดยวธการสอสารกบผอนตามปกตได เชน

ขณะทหมดสต อาการทรดหนก หรอขณะทอยในภาวะทไมสามารถใหความยนยอมเกยวกบวธการรกษาดวย

ตนเองได

หนงสอนจะชวยใหผประกอบวชาชพดานสาธารณสขทใหการดแลผทำหนงสอแสดงเจตนาหรอญาต

ผทำหนงสอแสดงเจตนาสามารถวางแผนการรกษาได โดยใชหนงสอดงกลาวเปนขอมลประกอบการดแลรกษา

ผทำหนงสอสามารถระบเนอหาของการแสดงเจตนาในกรณใดกรณหนง หรอทงสองกรณดงตอไปนได

°√≥’∑’ËÀπ÷Ëß ผทำหนงสอไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทาย

ของชวตตน กลาวคอ ผทำหนงสอทอยในภาวะใกลตายไมตองการไดรบการรกษาดวยวธการทเกนความจำเปน

ไมตองการถกยอชวตดวยเครองมอทางการแพทย แตตองการตายอยางสงบตามธรรมชาต

°√≥’∑’Ë Õß ผทำหนงสอไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขททำใหเกดความทกขทรมานตอรางกาย เชน

การผาตดทไมจำเปน การใชเคมบำบด การเจาะคอเพอใสทอชวยหายใจ œลœ


ç∫√‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢∑’Ë‡ªìπ‰ª‡æ’¬ß‡æ◊ËÕ¬◊¥°“√µ“¬„π«“√– ÿ¥∑â“¬¢Õß™’«‘µ À√◊Õ‡æ◊ËÕ¬ÿµ‘°“√∑√¡“π®“°°“√

‡®Á∫ªÉ«¬é À¡“¬§«“¡«à“ «‘∏’°“√∑’ËºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ‡«™°√√¡π”¡“„™â°—∫ºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“‡æ◊ËÕª√– ß§å®–

¬◊¥°“√µ“¬„π«“√– ÿ¥∑â“¬¢Õß™’«‘µÕÕ°‰ª ‚¥¬‰¡à∑”„ÀâºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“æâπ®“°§«“¡µ“¬À√◊Õ¬ÿµ‘°“√∑√¡“π

®“°°“√‡®Á∫ªÉ«¬ ∑—Èßπ’È ºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“¬—ß§ß‰¥â√—∫°“√¥Ÿ·≈√—°…“·∫∫ª√–§—∫ª√–§Õß

§”Õ∏‘∫“¬·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π

บรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวต หรอเพอยตการทรมานจาก

การเจบปวยทผทำหนงสอปฏเสธไว ไดแก การรกษาทเกนความจำเปน (futile treatment) หรอไมเปนประโยชน

ตอคณภาพชวตของผทำหนงสอแสดงเจตนาในระยะยาว แตอาจมผลเพยงชวยยดการตายออกไปเทานน

การทำหนงสอแสดงเจตนานไมไดทำใหผทำหนงสอถกละทง หรอไมไดรบการดแลจากผประกอบวชาชพ

ดานสาธารณสขหรอเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสขแตอยางใด ผทำหนงสอแสดงเจตนายงคงไดรบการ

ดแลรกษาแบบประคบประคอง (palliative Care)

องคการอนามยโลกไดใหคำจำกดความของการดแลรกษาแบบประคบประคองไววาเปน “วธการดแลท

เปนการเพมคณภาพชวตของผปวยทปวยดวยโรคทคกคามตอชวต โดยใหการปÑองกนและบรรเทาความทกข

ทรมานตางÊ ทเกดขนกบผปวยและครอบครว ดวยการเขาไปดแลปญหาสขภาพทเกดขนตงแตในระยะแรกÊ

ของโรค รวมทงทำการประเมนปญหาสขภาพทงทางดาน กาย ใจ ปญญา และสงคม อยางละเอยดครบถวน”

ç«“√– ÿ¥∑â“¬¢Õß™’«‘µé À¡“¬§«“¡«à“ ¿“«–¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“Õ—π‡°‘¥®“°°“√∫“¥‡®Á∫À√◊Õ

‚√§∑’Ë‰¡àÕ“®√—°…“„ÀâÀ“¬‰¥â·≈–ºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ‡«™°√√¡ºŸâ√—∫º‘¥™Õ∫°“√√—°…“‰¥â«‘π‘®©—¬®“°°“√æ¬“°√≥å‚√§

µ“¡¡“µ√∞“π∑“ß°“√·æ∑¬å«à“ ¿“«–π—Èππ”‰ª Ÿà°“√µ“¬Õ¬à“ßÀ≈’°‡≈’Ë¬ß‰¡à‰¥â„π√–¬–‡«≈“Õ—π„°≈â®–∂÷ß·≈–„Àâ

À¡“¬§«“¡√«¡∂÷ß¿“«–∑’Ë¡’°“√ Ÿ≠‡ ’¬Àπâ“∑’ËÕ¬à“ß∂“«√¢Õß‡ª≈◊Õ° ¡Õß„À≠à∑’Ë∑”„Àâ¢“¥§«“¡ “¡“√∂„π°“√√—∫√Ÿâ

·≈–µ‘¥µàÕ ◊ËÕ “√Õ¬à“ß∂“«√ ‚¥¬ª√“»®“°æƒµ‘°√√¡°“√µÕ∫ πÕß„¥Ê ∑’Ë· ¥ß∂÷ß°“√√—∫√Ÿâ‰¥â ®–¡’‡æ’¬ß

ªØ‘°‘√‘¬“ πÕßµÕ∫Õ—µ‚π¡—µ‘‡∑à“π—Èπ

§”Õ∏‘∫“¬·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π

วาระสดทายของชวตเปนภาวะความเจบปวยทมลกษณะทรดลงตามลำดบอยางมอาจหลกเลยงได (inevitably

progressive) หรอเปนผปวยระยะสดทาย ซงไมสามารถรกษาใหมอาการøóôนคนดได แตอาจชวยใหบรรเทาอาการ

ของโรคเพยงชวคราวเทานน ภาวะดงกลาวจะนำไปสความตายอยางมอาจเลยงไดภายในเวลาไมนานนก เชน

จะเสยชวตภายในเวลาไมก วน สปดาห หรอไมกเดอนแลวเเตความรนเเรงของโรค ซงผประกอบวชาชพเวชกรรม

ทรบผดชอบการรกษาสามารถพยากรณโรคไดเอง แตในบางกรณอาจตองขอความเหนจากแพทยผเชยวชาญ

ทานอนดวย จงไมอาจกำหนดเกณฑการพจารณาวาระสดทายของชวตทชดเจนลงไปได ตองพจารณาเปนกรณÊ ไป

นอกจากนกฎกระทรวงยงใหถอวา สภาพผกถาวร (Persistent / Permanent Vegetative State - PVS)

หรอทคนทวไปเรยกวาเจาชายนทราหรอเจาหญงนทราเปนวาระสดทายของชวตดวย เนองจากกฎหมายเหนวา

สภาพผกถาวรนผปวยไมสามารถมชวตอยไดดวยตวเอง ตองพงพาเครองมอทางการแพทยในการพยงชวตไว การท

จะใชชวตอยแบบนนเปนการลดทอนศกดศรความเปนมนษยลงไป ทงยงสนเปลองคาใชจายและเปนภาระตอญาต


ç°“√∑√¡“π®“°°“√‡®Á∫ªÉ«¬é À¡“¬§«“¡«à“ §«“¡∑ÿ°¢å∑√¡“π∑“ß°“¬À√◊Õ∑“ß®‘µ„®¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ

· ¥ß‡®µπ“Õ—π‡°‘¥®“°°“√∫“¥‡®Á∫À√◊Õ®“°‚√§∑’Ë‰¡àÕ“®√—°…“„ÀâÀ“¬‰¥â

§”Õ∏‘∫“¬·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π

ความเจบปวยจดเปนอาการผดปกตทไดจากคำบอกกลาวของผทำหนงสอแสดงเจตนา ความเจบปวยจง

เปนความรสกสวนตวของแตละบคคล ควรยอมรบวามความเจบปวยจรงถาผนนระบวาอาการทมคอความเจบปวย

อยางไรกตามการพจารณาเรองนจะตองคำนงถงสภาพและความประสงคของผทำหนงสอแสดงเจตนาเปน

กรณÊ ไปดวย

ตวอยางของภาวะความทกขทรมานทางกายหรอทางจตใจ ทเกดจากการบาดเจบหรอโรคทไมอาจรกษา

ใหหายหรอบรรเทาลดนอยลงพอทจะทำใหคณภาพชวตดขน เชน การเปนอมพาตสนเชงตงแตคอลงไป โรค

สมองเสอม โรคทมความผดปกตของระบบกลามเนอและขอทมสาเหตจากความผดปกตทางพนธกรรม โรคมะเรง

หรอโรคเรอรงอน Ê ทไมสามารถรกษาใหหายได เปนตน

çºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ¥â“π “∏“√≥ ÿ¢é À¡“¬§«“¡«à“ ºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æµ“¡°ÆÀ¡“¬«à“¥â«¬ ∂“π

æ¬“∫“≈

§”Õ∏‘∫“¬·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π

ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขตามกฎกระทรวงน ไดแก แพทย พยาบาล ทนตแพทย เภสชกร

นกกายภาพบำบด นกเทคนคการแพทย หรอผประกอบวชาชพตามทรฐมนตรกำหนด

çºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ‡«™°√√¡é À¡“¬§«“¡«à“ ºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ‡«™°√√¡µ“¡°ÆÀ¡“¬«à“¥â«¬«‘™“™’æ

‡«™°√√¡

§”Õ∏‘∫“¬·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π

ผประกอบวชาชพเวชกรรมตามกฎกระทรวงน ไดแก แพทยทดแลรกษาผทำหนงสอแสดงเจตนา

°Æ°√–∑√«ß¢âÕÛ

¢âÕ Û Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“µâÕß¡’§«“¡™—¥‡®π‡æ’¬ßæÕ∑’Ë®–¥”‡π‘π°“√µ“¡§«“¡ª√– ß§å¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ

¥—ß°≈à“«‰¥â ‚¥¬¡’¢âÕ¡Ÿ≈‡ªìπ·π«∑“ß„π°“√∑”Àπ—ß ◊Õ ¥—ßµàÕ‰ªπ’È

(Ò) √“¬°“√∑’Ë· ¥ß¢âÕ¡Ÿ≈¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“‚¥¬√–∫ÿ™◊ËÕ π“¡ °ÿ≈ Õ“¬ÿ À¡“¬‡≈¢∫—µ√ª√–®”µ—«

ª√–™“™π ·≈–∑’ËÕ¬ŸàÀ√◊ÕÀ¡“¬‡≈¢‚∑√»—æ∑å∑’Ëµ‘¥µàÕ‰¥â

(Ú) «—π ‡¥◊Õπ ªï∑’Ë∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

(Û) ™◊ËÕ π“¡ °ÿ≈ À¡“¬‡≈¢∫—µ√ª√–®”µ—«ª√–™“™π¢Õßæ¬“π·≈–§«“¡‡°’Ë¬«¢âÕß°—∫ºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

(Ù) √–∫ÿª√–‡¿∑¢Õß∫√‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢∑’Ë‰¡àµâÕß°“√®–‰¥â√—∫

(ı) „π°√≥’∑’ËºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“„ÀâºŸâÕ◊Ëπ‡¢’¬πÀ√◊Õæ‘¡æåÀπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“„Àâ√–∫ÿ™◊ËÕ π“¡ °ÿ≈

·≈–À¡“¬‡≈¢∫—µ√ª√–®”µ—«ª√–™“™π¢ÕßºŸâ‡¢’¬πÀ√◊ÕºŸâæ‘¡æå‰«â¥â«¬


Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“µâÕß≈ß≈“¬¡◊Õ™◊ËÕÀ√◊Õ≈“¬æ‘¡æåπ‘È«¡◊Õ¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“ æ¬“π ·≈–

ºŸâ‡¢’¬πÀ√◊ÕºŸâæ‘¡æå‰«â¥â«¬

ºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“Õ“®√–∫ÿ™◊ËÕ∫ÿ§§≈‡æ◊ËÕ∑”Àπâ“∑’ËÕ∏‘∫“¬§«“¡ª√– ß§å∑’Ë·∑â®√‘ß¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ

· ¥ß‡®µπ“∑’Ë√–∫ÿ‰«â‰¡à™—¥‡®π ∫ÿ§§≈ºŸâ∂Ÿ°√–∫ÿ™◊ËÕ¥—ß°≈à“«µâÕß≈ß≈“¬¡◊Õ™◊ËÕÀ√◊Õ≈“¬æ‘¡æåπ‘È«¡◊Õ ·≈–À¡“¬‡≈¢

∫—µ√ª√–®”µ—«ª√–™“™π‰«â„πÀπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“¥â«¬

Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“Õ“®√–∫ÿ√“¬≈–‡Õ’¬¥Õ◊ËπÊ ‡™àπ §«“¡ª√– ß§å„π°“√‡ ’¬™’«‘µ ≥ ∂“π∑’Ë„¥ §«“¡

ª√– ß§å∑’Ë®–‰¥â√—∫°“√‡¬’¬«¬“∑“ß®‘µ„® ·≈–°“√ªØ‘∫—µ‘µ“¡ª√–‡æ≥’·≈–§«“¡‡™◊ËÕ∑“ß»“ π“ ·≈–„Àâ ∂“π

∫√‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢„Àâ§«“¡√à«¡¡◊Õµ“¡ ¡§«√

§”Õ∏‘∫“¬·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π

(Ò)§ÿ≥ ¡∫—µ‘¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

มาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ และกฎกระทรวงตามมาตราน มไดกำหนด

คณสมบตของผทำหนงสอแสดงเจตนาไว จงแนะนำใหใชเกณฑอาย ๑¯ ปï ตามประกาศสทธผปวย กลาวคอ ผท

มอายครบ ๑¯ ปïบรบรณ มสทธทำหนงสอน แตหากเปนผเยาวทมอายตำกวา ๑¯ ปïบรบรณ ทตองการทำ

หนงสอแสดงเจตนา จะตองไดรบความยนยอมจากบดา มารดา ผปกครองหรอผอปการะเลยงดกอน ทงนควร

เปîดโอกาสใหผเยาวมสวนรวมในการตดสนใจเทาทสามารถทำไดดวย

(Ú)°“√ª√–‡¡‘π µ‘ —¡ª™—≠≠–¢ÕßºŸâ∑’ËµâÕß°“√∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขหรอเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสขสามารถประเมนสตสมปชญญะ

ของผทำหนงสอแสดงเจตนาทสถานบรการสาธารณสขไดดวยตนเอง โดยพจารณาวาผนนมความสามารถสอสาร

กบคนทวไปไดตามปกตหรอไม เขาใจกาลเวลาและสภาพแวดลอมตางÊ รอบตวไดหรอไม จดจำเรองราวในอดต

ของตนเองไดหรอไม มความเขาใจเนอหาในหนงสอแสดงเจตนาและสามารถวางแผนลวงหนาเกยวกบชวตของ

ตนเองไดหรอไม โดยการพจารณาเหลานควรใชวจารญาณของผประเมน ตลอดจนคำนงถงขอจำกดและสภาพ

แวดลอมในเวลานนเปนสำคญ แตหากผนนยงมสภาพอารมณทไมเปนปกต กอาจนดใหมาทำหนงสอในภายหลงได

หรออาจปรกษาจตแพทยไดตามความเหมาะสม

(Û)·π«∑“ß°“√„Àâ¢âÕ¡Ÿ≈·°àºŸâ∑’ËµâÕß°“√∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขหรอเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสขควรอธบายแกผทตองการทำ

หนงสอแสดงเจตนาเพอใหทราบถงวตถประสงคในการทำหนงสอน ผลดหรอผลเสยทจะเกดขน

ในกรณทเปนผปวย ผประกอบวชาชพเวชกรรมควรอธบายแนวทางการรกษาในอนาคตเมออยในวาระ

สดทายของชวต และควรบอกขอมลเกยวกบภาวะและความเปนไปของโรคทเปนจรงในขณะนนใหผปวยทราบ

กอนการทำหนงสอ ไมควรปกปîดขอมลเพราะการปกปîดมกจะเปนผลเสยมากกวาผลด หากเปนความตองการของ

ญาตทจะปกปîดขอมลแลว แพทยควรทจะพดคยกบญาตเพอหาสาเหตของการปกปîด และหาเวลาทเหมาะสมท

จะแจงใหผปวยทราบยกเวนกรณทผปวยมสภาพจตหรออารมณไมปกตในขณะนน ทงนผประกอบวชาชพดาน

สาธารณสขและเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสขควรไดรบการฝñกฝนทกษะเรอง “การแจงขาวราย”


(breaking bad news) แกผปวยและญาต

(Ù)‡π◊ÈÕÀ“¢ÕßÀπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

กฎหมายไมไดกำหนดเรองแบบหรอกำหนดเงอนไขในการทำหนงสอแสดงเจตนาไว แตเพอใหหนงสอ

แสดงเจตนามความชดเจนเพยงพอทจะดำเนนการตามความประสงคของผทำหนงสอดงกลาว หนงสอแสดง

เจตนาจงควรมขอมลตามทระบไวตามกฎกระทรวง ขอ ๓ (กรณาดรายละเอยดในตวอยางหนงสอแสดงเจตนา

ในภาคผนวก) ดงน

๑) ขอมลสวนบคคลของผทำหนงสอและพยาน ไดแก ชอ นามสกล หมายเลขบตรประจำตวประชาชน

ของผทำหนงสอและพยาน และความเกยวของระหวางพยานกบผทำหนงสอแสดงเจตนา ทอยหรอหมายเลข

โทรศพททตดตอไดของผทำหนงสอ เพอความสะดวกในการตดตอ

การทำหนงสอแสดงเจตนาควรมพยานรเหนดวย เพอประโยชนในการพสจนหรอยนยนเนอหาในหนงสอ

ดงกลาวในกรณทมขอสงสยเรองความถกตอง โดยพยานอาจเปนสมาชกในครอบครว ญาต คนใกลชด หรออาจ

ขอใหแพทย พยาบาล เปนพยานกได โดยแพทยเจาของไขและพยาบาลผจดการรายกรณ (Nurse Case

Manager) ไมควรลงนามในหนงสอแสดงเจตนาของคนไขทอยในการดแลของตนเอง และหากไมมพยานกมได

ทำใหหนงสอนขาดความสมบรณแตอยางใด

เมอไดทำหนงสอแสดงเจตนาแลวผทำหนงสอควรแจงใหผทไววางใจ สมาชกในครอบครวหรอญาตทราบดวย

เพอปÑองกนปญหาทไมมผใดทราบวาเคยมการทำหนงสอนมากอน จนอาจไดรบการรกษาดแลทขดตอความ

ประสงคของตนได

๒) วน เดอน ปïททำหนงสอมความสำคญ เนองจากทำใหทราบวาหนงสอฉบบใดเปนฉบบลาสดถามการ

ทำหนงสอไวหลายฉบบ

๓) ระบประเภทของบรการสาธารณสขทไมตองการ เชน วธการรกษาทยอชวตและเกนความจำเปน หรอ

การรกษาททำใหเกดความทกขทรมาน อาจมผลเสยมากกวาผลด หรอเปนการรกษาทตองเสยคาใชจายสง

อยางไรกดผทำหนงสอควรปรกษากบผประกอบวชาชพดานสาธารณสข เจาหนาทของสถานบรการสาธารณสข

หรอผมความร ความเขาใจในเรองน

ตวอยางบรการสาธารณสขทผทำหนงสอสามารถเลอกปฏเสธได เชน การผาตด การใชเคมบำบด การ

เจาะคอเพอใสทอชวยหายใจ การกชพเมอหวใจหยดเตน การนำเขาหอผปวยหนก/หอผปวยวกƒตเมออยในวาระ

สดทายแลว การถายเลอด การลางไต เปนตน

Ù) การทำหนงสอแสดงเจตนา ทำได ๒ วธการคอ

«‘∏’°“√·√° ผทำหนงสอแสดงเจตนาเขยนหรอพมพดวยตวเอง และลงลายมอชอ

«‘∏’°“√∑’Ë Õß กรณทผทำหนงสออยในภาวะทไมสามารถเขยนหนงสอเองได แตยงสอสารพดคยได ม

สตสมปชญญะดอย กใหผอนชวยเขยนแทนหรอพมพขอความแทนได และควรระบชอ นามสกล และหมายเลข

บตรประจำตวประชาชนของผเขยนหรอผพมพไวดวย และลงชอหรอพมพลายนวหวแมมอ (หรอนวมออน) ของ

ผแสดงเจตนา ในกรณพมพลายนวมอใหมพยานลงนามรบรองลายนวมอนนสองคน


(ı)°“√√–∫ÿ™◊ËÕºŸâ„°≈â™‘¥

ผทำหนงสอสามารถระบชอผใกลชด (เชน สมาชกในครอบครว ญาต คนใกลชด เพอน ผทเคารพนบถอ

หรอไววางใจ) ซงตามกฎหมายเรยกวา “ผทำหนาทอธบายความประสงคทแทจรงของผทำหนงสอแสดงเจตนา”

ไวเพอทำหนาทอธบายความประสงคทแทจรงของผทำหนงสอทระบไวไมชดเจนหรอรวมปรกษาหารอและรวมตดสนใจ

เกยวกบแนวทางการรกษากบผประกอบวชาชพดานสาธารณสขในขณะทตนไมมสตสมปชญญะ

(ˆ)§”·π–π”°“√≈ßπ“¡‡ªìπæ¬“π¢ÕßºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ¥â“π “∏“√≥ ÿ¢

กฎหมายไมไดหามมใหผประกอบวชาชพดานสาธารณสข เชน แพทย พยาบาล ลงนามเปนพยานใน

หนงสอแสดงเจตนา อยางไรกดแพทยเจาของไขไมควรลงนามในหนงสอแสดงเจตนาของผปวยทอยในการดแล

ของตนและพยาบาลผจดการรายกรณ (Nurse Case Manager) ไมควรลงนามในหนงสอแสดงเจตนาทตนเปน

พยาบาลผจดการรายกรณ เนองมาจากจะทำใหผปวยและญาตเกดความเขาใจผดวาแพทยและพยาบาลจะไม

ใหการรกษาหรอละทงเพราะไมอาจรกษาโรคใหหายได

√“¬≈–‡Õ’¬¥Õ◊ËπÊ„πÀπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

หนงสอแสดงเจตนาสามารถระบรายละเอยดอนÊ เพมเตม เชน ความประสงคในการเสยชวต ณ สถานทใด

ความประสงคทจะไดรบการเยยวยาทางจตใจ และการปฏบตตามประเพณและความเชอทางศาสนา ใหสถาน

บรการสาธารณสขใหความรวมมอตามสมควร โดยคำนงถงศกยภาพ ภาระหนาทของบคลากรในสถานบรการ

สาธารณสขแหงนนเปนสำคญ

°Æ°√–∑√«ß¢âÕÙ

¢âÕ Ù Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“®–∑” ≥ ∂“π∑’Ë„¥°Á‰¥â

„π°√≥’∑’ËºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“ª√– ß§å®–∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“ ≥ ∂“π∫√‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢

„ÀâºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ¥â“π “∏“√≥ ÿ¢·≈–‡®â“Àπâ“∑’Ë∑’Ë‡°’Ë¬«¢âÕßÕ”π«¬§«“¡ –¥«°µ“¡ ¡§«√

§”Õ∏‘∫“¬·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π

แมวาหนงสอแสดงเจตนาจะทำ ณ สถานทใดกได แตเพอความรอบคอบในการทำหนงสอ ควรขอคำแนะนำ

จากผประกอบวชาชพดานสาธารณสข เจาหนาทของสถานบรการสาธารณสข ฉะนนการทำหนงสอทสถานบรการ

สาธารณสขจงมประโยชน กลาวคอ ผทำหนงสอสามารถขอคำแนะนำจากผประกอบวชาชพเวชกรรมทรกษาหรอ

เคยใหการรกษาตนเอง ถอเปนการวางแผนการรกษาลวงหนารวมกน

ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขและเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสข ควรอำนวยความสะดวก

ตามสมควร กลาวคอ ดำเนนการชวยเหลออำนวยความสะดวกตามความเหมาะสม โดยไมกอใหเกดภาระ

แกผปฏบตงานมากจนเกนไป ทงน ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขและเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสข

ไมควรชนำหรอเรงรดการทำหนงสอแสดงเจตนาแกผปวยหรอญาตโดยตรง เนองจากอาจจะทำใหเกดการเขาใจผดวา

จะละทงผปวยเพราะไมอาจรกษาโรคไดแลว


สถานบรการสาธารณสขควรทจะมการประชาสมพนธผานชองทางตางÊ เชน การจดปÑายนเทศ การทำ

แผนพบประชาสมพนธเพอเผยแพรความรและความเขาใจเกยวกบการทำหนงสอแสดงเจตนาเพอใหผปวยและ

ญาตทสนใจหนงสอแสดงเจตนาเขามาปรกษาหารอหรอซกถามขอสงสยเกยวกบหนงสอแสดงเจตนา

°Æ°√–∑√«ß¢âÕı

¢âÕ ı ‡¡◊ËÕºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“‡¢â“√—∫°“√√—°…“µ—«„π ∂“π∫√‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ „Àâπ”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

¬◊ËπµàÕºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ¥â“π “∏“√≥ ÿ¢¢Õß ∂“π∫√‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢π—Èπ‚¥¬‰¡à™—°™â“

ºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“Õ“®¬°‡≈‘°À√◊Õ‡ª≈’Ë¬π·ª≈ßÀπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“‰¥â „π°√≥’∑’Ë¡’°“√· ¥ßÀπ—ß ◊Õ

· ¥ß‡®µπ“À≈“¬©∫—∫ „Àâ∂◊Õ©∫—∫∑’Ë∑”À≈—ß ÿ¥∑’Ë‰¥â¬◊Ëπ„ÀâºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ‡«™°√√¡ºŸâ√—∫º‘¥™Õ∫°“√√—°…“‡ªìπ©∫—∫

∑’Ë¡’º≈∫—ß§—∫

§”Õ∏‘∫“¬·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π

(Ò)¢âÕæ÷ßªØ‘∫—µ‘¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

เปนหนาทของผทำหนงสอแสดงเจตนาทจะตองแจงและอธบายความประสงคและเจตนาของตนเองตอ

บคคลในครอบครวของตนเกยวกบการทำหนงสอแสดงเจตนาดงกลาว

เมอผทำหนงสอแสดงเจตนาเขารบการรกษาตวในสถานบรการสาธารณสขเปนครงแรก ใหผทำหนงสอ

แสดงเจตนาหรอญาตทไดรบมอบหมายนำหนงสอแสดงเจตนามาแสดงตอผประกอบวชาชพดานสาธารณสข โดย

ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขหรอเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสขทเกยวของควรขอสำเนาหนงสอแสดง

เจตนาดงกลาวจากผทำหนงสอแสดงเจตนาเพอเกบไวในเวชระเบยน และสงคนหนงสอแสดงเจตนาฉบบจรงใหผนน

เนองจากผทำหนงสอแสดงเจตนาอาจจะเขารบการรกษาพยาบาล ณ สถานบรการสาธารณสขแหงอนในอนาคต

(Ú)¢âÕæ÷ßªØ‘∫—µ‘¢ÕßºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ¥â“π “∏“√≥ ÿ¢„π°“√®¥∫—π∑÷°¢âÕ¡Ÿ≈

ในการปฏบตตามหนงสอแสดงเจตนาของผปวยหรอเวชปฏบตตางÊ ทเกยวของกบหนงสอแสดงเจตนา

แพทยควรจดบนทกขอมลลงในเวชระเบยน ในกรณพยาบาลควรจดบนทกขอมลลงในบนทกทางการพยาบาล

(Nurse Note)

(Û)°“√µ√«® Õ∫§«“¡∂Ÿ°µâÕß¢ÕßÀπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

หากมขอสงสยเกยวกบหนงสอแสดงเจตนา สามารถตรวจสอบความถกตองของหนงสอแสดงเจตนาได

โดยพจารณาจากขอมลสวนบคคลของผทำหนงสอทระบในกฎกระทรวง ขอ ๓ หรอสอบถามผทำหนงสอแสดง

เจตนาหรอญาตทนำผทำหนงสอแสดงเจตนาเขารกษาตวเพมเตม หรอสอบถามพยานหรอผทมชอระบในหนงสอ

(Ù)§”·π–π”„π°“√®—¥‡°Á∫¢âÕ¡Ÿ≈Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

๑) การเกบหนงสอแสดงเจตนาลงในเวชระเบยนเปนเครองมอทสำคญในการสอเจตนาของ

ผปวยกบผประกอบวชาชพดานสาธารณสขและเปนเครองมอสำคญในการสอสารระหวางผประกอบวชาชพ

ดานสาธารณสขดวยกนเอง ซงสอดคลองกบแนวปฏบตและมาตรฐานของสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล

(สรพ.)


๒) เมอผประกอบวชาชพดานสาธารณสขหรอเจาหนาทสถานบรการสาธารณสขไดรบหนงสอแสดง

เจตนาไว ใหถายสำเนาหนงสอแสดงเจตนาและขอใหผทำหนงสอรบรองความถกตองของสำเนา แลวเกบสำเนาไว

ในเวชระเบยนของผนน หรอบนทกไวในฐานขอมลของโรงพยาบาลและควรสงคนตนฉบบหนงสอแสดงเจตนา

ใหผทำหนงสอแสดงเจตนาเกบรกษาไวเอง

๓) หากผทำหนงสอแสดงเจตนาถกยายไปรกษาตวทสถานบรการสาธารณสขอนใหทำสำเนา

หนงสอแสดงเจตนานนเพมอก ๑ ชด สงพรอมกบสรปประวตการรกษาใหแกสถานบรการสาธารณสขทผนนเขา

รบการรกษาตวตอไป

Ù) ถาไดปฏบตตามหนงสอแสดงเจตนาแลว และตอมาผทำหนงสอแสดงเจตนาเสยชวตลง

ใหเกบสำเนาหนงสอนนไวในเวชระเบยนของผทำหนงสอแสดงเจตนา

สงทผประกอบวชาชพดานสาธารณสขและเจาหนาทของสถานบรการสาธารณสขควรทราบคอ

ขอมลในหนงสอแสดงเจตนาน ถอเปนขอมลสวนบคคลของผรบบรการสาธารณสข จงควรเกบรกษาขอมลไวเปน

ความลบเชนเดยวกบเวชระเบยน

°“√¬°‡≈‘°À√◊Õ·°â‰¢‡ª≈’Ë¬π·ª≈ßÀπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

ผทำหนงสอแสดงเจตนามสทธยกเลกหรอเปลยนแปลงหนงสอแสดงเจตนาเมอใดกได โดยม

แนวทางปฏบต ดงน

Ò)°√≥’¬°‡≈‘°Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

ผทำหนงสอแสดงเจตนาสามารถทำลายหรอขด¶าหนงสอแสดงเจตนา และแจงดวยวาจา

แกผเกยวของ คอ พยาน ผทมชอระบในหนงสอ ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขหรอเจาหนาทของสถาน

บรการสาธารณสขทเคยรบทราบเรองการทำหนงสอน เมอผประกอบวชาชพดานสาธารณสขหรอเจาหนาทของ

สถานบรการสาธารณสขทราบเรองน อาจขอใหผทำหนงสอแสดงเจตนาบนทกเรองการยกเลกหนงสอดงกลาวเปน

ลายลกษณอกษรกได เชน บนทกไวในสำเนาหนงสอแสดงเจตนาและลงลายมอชอหรอลายพมพนวมอกำกบไว

ถามสำเนาหนงสอแสดงเจตนาเกบไวทสถานบรการสาธารณสขตองแจงการยกเลกดงกลาวใหสถานบรการ

สาธารณสขนนทราบโดยเรว

Ú)°√≥’·°â‰¢‡ª≈’Ë¬π·ª≈ß‡π◊ÈÕÀ“„πÀπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

ผทำหนงสอแสดงเจตนาสามารถแกไขปรบปรงเนอหาของหนงสอเมอใดกได เชน หนงสอนน

เคยจดทำเมอหลายปïมาแลวทำใหมเนอหาไมสอดคลองกบเทคโนโลยทางการแพทยทเปลยนไปหรอมเนอหาบาง

สวนไมชดเจน ผทำหนงสอสามารถแกไขโดยขด¶าหรอเพมเตมขอความใหมในหนงสอแลวลงลายมอชอหรอลาย

พมพนวมอกำกบไวหรอจะใหบคคลอนเขยนแทนกได โดยมพยานรเหนยนยนการแกไขเปลยนแปลงขอความนน

และควรระบวนทแกไขปรบปรงไวดวย

นอกจากนหากมสำเนาหนงสอแสดงเจตนาเกบไวทสถานบรการสาธารณสข เจาของสำเนา

หนงสอแสดงเจตนานนตองไปแกไขสำเนาหนงสอแสดงเจตนาใหตรงกบทแกไขใหมดวย

กรณทมหนงสอแสดงเจตนาหลายฉบบ ใหถอฉบบททำหลงสดทยนตอผประกอบวชาชพ


เวชกรรมผรบผดชอบการรกษาเปนฉบบทมผลบงคบ

๓) หากมการแกไขหรอยกเลกหนงสอแสดงเจตนาในสถานบรการสาธารณสขผประกอบวชาชพ

ดานสาธารณสขควรบนทกการแกไขหรอยกเลกนนลงในเวชระเบยนและบนทกทางการพยาบาลดวย

°Æ°√–∑√«ß¢âÕˆ

°Æ°√–∑√«ß¢âÕˆ(Ò)·≈–(Ú)

¢âÕ ˆ À≈—°‡°≥±å·≈–«‘∏’°“√¥”‡π‘π°“√µ“¡Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“‡¡◊ËÕ«“√– ÿ¥∑â“¬¢Õß™’«‘µ„°≈â®–¡“∂÷ß

À√◊Õ‡æ◊ËÕ¬ÿµ‘°“√∑√¡“π®“°°“√‡®Á∫ªÉ«¬„Àâ¥”‡π‘π°“√ ¥—ßµàÕ‰ªπ’È

(Ò) „π°√≥’∑’ËºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“¡’ µ‘ —¡ª™—≠≠–¥’æÕ∑’Ë®– ◊ËÕ “√‰¥âµ“¡ª°µ‘ „ÀâºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ

‡«™°√√¡ºŸâ√—∫º‘¥™Õ∫°“√√—°…“Õ∏‘∫“¬„ÀâºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“∑√“∫∂÷ß¿“«–·≈–§«“¡‡ªìπ‰ª¢Õß‚√§„π¢≥–

π—Èπ‡æ◊ËÕ¢Õ§”¬◊π¬—πÀ√◊ÕªØ‘‡ ∏°àÕπ∑’Ë®–ªØ‘∫—µ‘µ“¡Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“¥—ß°≈à“«

(Ú) „π°√≥’∑’ËºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“‰¡à¡’ µ‘ —¡ª™—≠≠–¥’æÕ∑’Ë®– ◊ËÕ “√‰¥âµ“¡ª°µ‘ À“°¡’∫ÿ§§≈µ“¡

¢âÕ Û «√√§ “¡ À√◊Õ≠“µ‘¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“ „ÀâºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ‡«™°√√¡ºŸâ√—∫º‘¥™Õ∫°“√√—°…“

Õ∏‘∫“¬∂÷ß¿“«–·≈–§«“¡‡ªìπ‰ª¢Õß‚√§„Àâ∫ÿ§§≈¥—ß°≈à“«∑√“∫ ·≈–·®âß√“¬≈–‡Õ’¬¥‡°’Ë¬«°—∫°“√¥”‡π‘π°“√µ“¡

Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“°àÕπ∑’Ë®–ªØ‘∫—µ‘µ“¡Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“¥—ß°≈à“«

§”Õ∏‘∫“¬·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π

¢âÕˆ(Ò)·≈–(Ú)

°“√„Àâ¢âÕ¡Ÿ≈‡æ◊ËÕ¢Õ§”¬◊π¬—π°“√ªØ‘∫—µ‘µ“¡Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

เมอวาระสดทายของชวตใกลจะมาถงหรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวย ผประกอบวชาชพเวชกรรม

ควรปฏบตดงตอไปน

Ò)„π°√≥’ºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“¬—ß¡’ µ‘ —¡ª™—≠≠–¥’æÕ∑’Ë®– ◊ËÕ “√‰¥âµ“¡ª°µ‘

ผประกอบวชาชพเวชกรรมผรบผดชอบการรกษาผทำหนงสอแสดงเจตนา มหนาทอธบายขอมลภาวะและ

ความเปนไปของโรคแกผทำหนงสอแสดงเจตนาทยงมสตสมปชญญะดอย เพอขอคำยนยนการปฏบตตามหนงสอ

แสดงเจตนา โดยผทำหนงสออาจขอระงบการปฏบตตามหนงสอแสดงเจตนาไวเปนการชวคราว หรอไมใหปฏบต

ตามหนงสอแสดงเจตนาเลย หรออาจยนยนใหดำเนนการตามทระบในหนงสอแสดงเจตนากได

Ú)„π°√≥’ºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“‰¡à¡’ µ‘ —¡ª™—≠≠–¥’æÕ∑’Ë®– ◊ËÕ “√‰¥âµ“¡ª°µ‘

ผประกอบวชาชพเวชกรรมผรบผดชอบการรกษาผทำหนงสอแสดงเจตนา สามารถอธบายภาวะและ

ความเปนไปของโรคของผทำหนงสอแสดงเจตนาใหแกบคคลทผทำหนงสอแสดงเจตนากำหนดใหมหนาทอธบาย

ความประสงคทแทจรงของผทำหนงสอแสดงเจตนา

หากผทำหนงสอแสดงเจตนาไมไดกำหนดใหผใดทำหนาทอธบายความประสงคของตนไวใหผประกอบ

วชาชพเวชกรรมอธบายตอญาตใกลชดของผทำหนงสอแสดงเจตนา เพอใหเกดความเขาใจตรงกนถงความ

ประสงคของผทำหนงสอแสดงเจตนาและแนวทางการดแลรกษาผทำหนงสอแสดงเจตนาในอนาคต ทงน


ผประกอบวชาชพเวชกรรมควรยำวามไดทอดทงผปวยแตอยางใด แตยงใหการดแลรกษาผทำหนงสอแสดงเจตนา

แบบประคบประคอง เพอใหมคณภาพชวตทด ลดความทกขทรมาน

ถาผทำหนงสอแสดงเจตนาไมไดกำหนดผททำหนาทในการอธบายความประสงคทแทจรงของตนไวและ

ผทำหนงสอแสดงเจตนาไมมญาตหรอผใกลชด ใหผประกอบวชาชพเวชกรรมปฏบตตามมาตรฐานวชาชพใน

การดแลโดยคำนงถงประโยชนสงสดของผทำหนงสอแสดงเจตนาเปนสำคญ

°Æ°√–∑√«ß¢âÕˆ(Û)

(Û) „π°√≥’∑’Ë¡’ªí≠À“‡°’Ë¬«°—∫°“√¥”‡π‘π°“√µ“¡Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“ „ÀâºŸâª√–°Õ∫«‘™“™’æ‡«™°√√¡ºŸâ√—∫

º‘¥™Õ∫°“√√—°…“ª√÷°…“°—∫∫ÿ§§≈µ“¡¢âÕ Û «√√§ “¡ À√◊Õ≠“µ‘¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“π—Èπ ‚¥¬§”π÷ß∂÷ß

‡®µπ“¢ÕßºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

ªí≠À“°“√ªØ‘∫—µ‘µ“¡Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“·≈–°“√ªÑÕß°—π·≈–·°â‰¢¢âÕ¢—¥·¬âß∑’ËÕ“®‡°‘¥¢÷Èπ

กรณผทำหนงสอแสดงเจตนาทยงมสตสมปชญญะดอยพอทจะตดตอสอสารได ผประกอบวชาชพ

เวชกรรมผรบผดชอบการรกษาควรปรกษาหารอกบผทำหนงสอแสดงเจตนา

กรณทผทำหนงสอแสดงเจตนาไมสามารถสอสารกบผอนได ใหผประกอบวชาชพเวชกรรมผรบผดชอบ

การรกษาผทำหนงสอแสดงเจตนาปรกษาหารอกบผทำหนาทอธบายความประสงคทแทจรงของผทำหนงสอแสดง

เจตนาทผทำหนงสอแสดงเจตนาระบชอไว

ถาผทำหนงสอแสดงเจตนาไมไดกำหนดผทำหนาทอธบายความประสงคทแทจรงไวใหผประกอบวชาชพ

เวชกรรมปรกษาหารอกบญาตใกลชดของผทำหนงสอแสดงเจตนา เชน สาม ภรรยา บดา มารดา บตร œลœ

หากไมสามารถหาขอยตรวมกนระหวางฝายผประกอบวชาชพดานสาธารณสขกบฝายญาตผทำหนงสอ

แสดงเจตนาได ใหผประกอบวชาชพเวชกรรมทใหการดแลรกษาผทำหนงสอแสดงเจตนาคำนงถงเจตนาของ

ผทำหนงสอและหลกการดแลรกษาแบบประคบประคองเปนสำคญ

สถานบรการสาธารณสขอาจพจารณาแตงตงคณะกรรมการจรยธรรมในเรองนเปนการเฉพาะ เพอ

ทำหนาทใหคำแนะนำหรอใหความเหนทางวชาการ ในเรองทผประกอบวชาชพดานสาธารณสขและญาตของ

ผทำหนงสอแสดงเจตนาทไมสามารถหาขอยตรวมกนได นอกจากนคณะกรรมการจรยธรรมยงอาจกำหนด

นโยบายหรอระเบยบปฏบตของสถานบรการสาธารณสขในเรองนได โดยคำนงถงความจำเปนและศกยภาพของ

สถานบรการสาธารณสขของตนเปนสำคญ

°Æ°√–∑√«ß¢âÕˆ(Ù)

(Ù) „π°√≥’∑’ËºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“Õ¬Ÿà„π√–À«à“ß°“√µ—Èß§√√¿å „Àâ¥”‡π‘π°“√µ“¡Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

‰¥â‡¡◊ËÕºŸâπ—Èπæâπ®“° ¿“æ°“√µ—Èß§√√¿å

°“√√–ß—∫°“√¥”‡π‘π°“√µ“¡Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“√–À«à“ß°“√µ—Èß§√√¿å

กรณทผทำหนงสอแสดงเจตนาอยระหวางการตงครรภ ใหผประกอบวชาชพเวชกรรมผรบผดชอบการ


รกษาผทำหนงสอแสดงเจตนาระงบการปฏบตตามหนงสอแสดงเจตนาเปนการชวคราวจนกวาผนนจะพนจาก

สภาพการตงครรภเพอคมครองชวตในครรภของผทำหนงสอแสดงเจตนา

ª√–‡¥ÁπÕ◊ËπÊ∑’Ë‡°’Ë¬«¢âÕß°—∫°“√ªØ‘∫—µ‘µ“¡Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

(Ò)°“√¥”‡π‘π°“√µ“¡Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“„π°√≥’‡Àµÿ©ÿ°‡©‘π

กรณผปวยมเหตฉกเฉนหรอประสบอบตเหต ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขมหนาทชวยชวตผปวย

อยางทนทวงทตามหลกจรยธรรมแหงวชาชพ

แตเมอดแลรกษาผปวยไดระยะหนงพบวาผปวยไดทำหนงสอแสดงเจตนาไว ผประกอบวชาชพดานสาธารณสข

ทใหการรกษาควรเคารพเจตนารมณของผทำหนงสอแสดงเจตนา โดยควรแจงใหผทำหนาทอธบายความประสงค

ทแทจรงของผทำหนงสอแสดงเจตนา พยาน หรอบคคลทมชอปรากฏในหนงสอแสดงเจตนาทราบแลวดำเนนการ

ตามหนงสอ โดยในการดำเนนการนนใหพจารณาหลกการดแลรกษาแบบประคบประคองควบคกนไปดวย

(Ú)°“√æ‘®“√≥“¬ÿµ‘°“√„Àâ°“√√—°…“∑’Ë‰¥â¥”‡π‘π°“√‰ª·≈â«

กรณทผปวยถกนำตวมารกษาในสถานบรการสาธารณสขและผปวยอยในวาระสดทายของชวต เมอ

ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขทราบวาผปวยไดทำหนงสอแสดงเจตนา ผประกอบวชาชพเวชกรรมทใหการดแล

รกษาผทำหนงสอแสดงเจตนาควรพจารณายตการรกษาทดำเนนการไปแลว (withdraw) แตยงคงใหการดแล

รกษาแบบประคบประคอง ทงน ผประกอบวชาชพเวชกรรมทใหการดแลรกษาผทำหนงสอแสดงเจตนาควรพดคย

กบญาตหรอบคคลใกลชดของผทำหนงสอแสดงเจตนากอนดำเนนการในเรองนเพอปÑองกนความเขาใจผด

ในกรณทผปวยมไดทำหนงสอแสดงเจตนาไว ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขสามารถนำเเนวทางการ

ปฏบตนมาพจารณาปรบใชได โดยควรพจารณาปจจยประกอบตางÊ เชน คณภาพชวตของผปวย ประโยชนทจะ

เกดกบผปวยในระยะยาว ความประสงคของผปวยหรอญาต ภาระคาใชจายและทรพยากรในการดแลรกษา

ผปวย œลœ เปนรายกรณไป ทงน ตองไมถอเอาผลประโยชนทางธรกจเปนตวตดสน

(Û)°“√ àßµ—«ºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“∑’Ë∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“°≈—∫∫â“π

ในกรณทผทำหนงสอแสดงเจตนาระบความตองการทจะกลบบานไว เจาหนาทของสถานบรการ

สาธารณสขควรอำนวยความสะดวกในการสงผทำหนงสอแสดงเจตนาตามความเหมาะสม

ในกรณทผทำหนงสอแสดงเจตนาเสยชวตทบานแลว เจาหนาทของสถานบรการสาธารณสขควรประสาน

งานใหผประกอบวชาชพเวชกรรมทใหการดแลรกษาผทำหนงสอแสดงเจตนาใหความเหนเพอใชประกอบการขอ

ใบมรณบตรตามความเหมาะสม

(Ù)º≈∑“ß°ÆÀ¡“¬µàÕºŸâ∑’Ë‡°’Ë¬«¢âÕß

ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขทไดดแลรกษาผทำหนงสอแสดงเจตนาตามจรยธรรมแหงวชาชพ เพอ

ใหผทำหนงสอแสดงเจตนามคณภาพชวตทดขนและปฏบตตามความประสงคทแสดงไวในหนงสอแสดงเจตนาไม

ถอเปนความผดตามกฎหมายทงทางแพงและอาญาแตอยางใด ทงน เนองจากกฎหมายตองการใหผประกอบ

วชาชพดานสาธารณสขเกดความสบายใจไมตองกงวลวาจะมความผดเมอไดปฏบตตามหนงสอแสดงเจตนาแลว


ในทางกลบกนผประกอบวชาชพดานสาธารณสขทไมยนยอมปฏบตตามหนงสอดงกลาวกไมถอวามความ

ผดตามกฎหมาย หากไดปฏบตตามหลกจรยธรรมแหงวชาชพในการดแลรกษาผทำหนงสอแสดงเจตนา แต

ผประกอบวชาชพดานสาธารณสขยงคงมหนาทแจงใหผทำหนงสอแสดงเจตนา ญาตหรอผใกลชดทราบถงเหตผล

ทไมปฏบตตามหนงสอแสดงเจตนา อยางไรกตามผประกอบวชาชพดานสาธารณสขทไมปฏบตตามหนงสอแสดง

เจตนาควรแนะนำใหผประกอบวชาชพดานสาธารณสขทานอนเขามาชวยดแลผทำหนงสอแสดงเจตนาตามความ

เหมาะสม

¿“§ºπ«°

ตวอยางหนงสอแสดงเจตนาตอไปนสามารถแกไขปรบปรงใหเหมาะสมกบสภาพผปวยแตละราย ทงน

ควรปรกษาผประกอบวชาชพดานสาธารณสขหรอผทมความรในเรองน และเพอประโยชนในการทำความเขาใจ

กรณาอานประกอบกบกฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนาไมประสงค

จะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวต หรอเพอยตการทรมานจากการเจบ

ปวย พ.ศ. ๒๕๕๓ ในเวบไซต www.thailivingwill.in.th

§”·π–π”„π°“√∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“

๑. การทำหนงสอแสดงเจตนานเปนสทธผปวยทจะเลอกทำหรอไมกไดตามความสมครใจผทำหนงสอ

แสดงเจตนาควรทำความเขาใจวตถประสงคในการทำหนงสอนกอน กรณทผทจะทำหนงสอมอายตำกวา ๑¯ ปï

จะตองไดรบความยนยอมจากผปกครองหรอญาตทใหการเลยงด

๒. ผทประสงคจะทำหนงสอแสดงเจตนาอาจขอคำปรกษาจากผประกอบวชาชพดานสาธารณสข

เจาหนาทของสถานบรการสาธารณสขหรอนกกฎหมายทมความเขาใจในเรองน

๓. หากผทำหนงสอแสดงเจตนาเขยนหนงสอไมได หรอไมสะดวกในการเขยนหนงสอ สามารถขอให

ผอนชวยเขยนหรอพมพแทนได แลวขอใหผเขยนหรอผพมพระบชอ นามสกล หมายเลขบตรประจำตวประชาชน

พรอมลงลายมอชอหรอลายพมพนวมอของผนนกำกบไวในหนงสอนนดวย

Ù. เพอชวยยนยนความถกตองในกรณมขอสงสย กรณทมการทำหนงสอแสดงเจตนาในสถานบรการ

สาธารณสข ควรมพยานรเหนในขณะทำหนงสอแสดงเจตนาทงสองฝาย ไดแก พยานฝายสมาชกในครอบครว

ญาต เพอนหรอคนใกลชดของผทำหนงสอแสดงเจตนา กบพยานฝายผใหการดแลรกษา เชน แพทย พยาบาล

แตกไมควรเปนแพทยเจาของไขหรอพยาบาลผจดการรายกรณ ในกรณทมการทำหนงสอแสดงเจตนาทบานหรอทอน

ควรมพยานตามความเหมาะสมแลวแตกรณ

๕. ผทำหนงสอแสดงเจตนาควรจดเกบหนงสอไวเอง หรอมอบใหบคคลทใกลชดเกบรกษาไว และมอบ

สำเนาหนงสออยางละ ๑ ฉบบใหแกญาต พยาน ผททำหนาทอธบายความประสงคของผทำหนงสอ หรอแพทยท

เคยใหการรกษา เพอใหทราบความประสงคของผทำหนงสอ


ˆ. ผทำหนงสอแสดงเจตนาจะยกเลกหรอแกไขเปลยนแปลงหนงสอเมอใดกได ทงนผทำหนงสอแสดงเจตนา

ควรแจงเรองนใหผเกยวของทราบโดยไมชกชา โดยเฉพาะผประกอบวชาชพดานสาธารณสขทเกยวของ รวมถง

สมาชกในครอบครวหรอผใกลชด

˜. ญาตผปวยหรอสมาชกในครอบครวควรทำตามความประสงคของผทำหนงสอแสดงเจตนา และไมควร

ปกปîดขอมลอาการปวยมใหผปวยทราบ ซงอาจเปนผลเสยตอผปวยมากกวาผลด เชน ทำใหผปวยมความสงสย

ไมไววางใจ วตกกงวล ไมมโอกาสสงเสย รำลา หรอจดการทรพยสนของตนเอง

¯. กรณทมขอสงสยหรอเหนวาการดแลรกษาของผประกอบวชาชพดานสาธารณสข ไมสอดคลองกบ

หนงสอแสดงเจตนาหรอความประสงคของผปวยแลว ญาตผปวยหรอผใกลชดควรปรกษาหารอ หรอสอบถาม

ขอเทจจรงจากผประกอบวชาชพดานสาธารณสขโดยตรง


ตวอยางหนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสข (แบบท ๑)

เขยนท ...............................................

วนท ....................................................................................

ขาพเจา (ชอ - นามสกล)...............................................................................................................อาย..................ปï

หมายเลขบตรประจำตวประชาชน ...........................................................................................................................

ทอยทตดตอได...........................................................................................................................................................

เบอรโทรศพท ..................................................................เบอรททำงาน ..................................................................

ขณะขาพเจาทำหนงสอฉบบน ขาพเจามสตสมปชญญะบรบรณ ขาพเจาประสงคจะใหผประกอบวชาชพ

เวชกรรมทดแลรกษาขาพเจา รกษาโดยใหขาพเจายงมคณภาพชวตทขาพเจายอมรบได

ในกรณทขาพเจาตกอยในสภาวะใดสภาวะหนงตอไปน ใหถอวาเปนวาระสดทายในชวตของขาพเจา

ขาพเจาไมตองการตกอยในสภาพเชนนน (โปรดทำเครองหมาย ในขอททานตองการบางขอหรอทงหมด

พรอมลงชอกำกบในขอนนดวย)

‰¡à√Ÿâ ÷°µ—«Õ¬à“ß∂“«√ หมายความวา ขาพเจาไมอาจรไดวารอบตวขาพเจา มใครหรอสงใดอยเลย

และมโอกาสนอยมากทจะกลบøóôนขนมาจากการสลบนน

¡’Õ“°“√ —∫ πÕ¬à“ß∂“«√ หมายความวา ขาพเจาไมอาจจดจำ เขาใจ หรอตดสนใจเรองใดÊ ได

ขาพเจาไมอาจจำคนทขาพเจารกได หรอไมสามารถสนทนากบเขาไดอยางแจมแจง

‰¡à “¡“√∂„™â™’«‘µª√–®”«—πµ“¡ª°µ‘‰¥âÕ¬à“ßÕ‘ √– ซงไดแก ไมอาจพดไดยาวÊ อยางชดเจน

หรอเคลอนไหวรางกายไมได ตองใหผอนชวยทำสงตอไปนให คอ ปÑอนอาหาร อาบนำ แตงตว

เดนไมไดเอง การøóôนøสภาพหรอการรกษาทชวยøóôนøใดÊ จะไมทำใหอาการดงกลาวกระเตองขน

Õ¬Ÿà„π¿“«– ÿ¥∑â“¬¢Õß°“√‡®Á∫ªÉ«¬ หมายความวา โรคทขาพเจาเปนอยมาถงระยะสดทายแลว

แมไดรบการรกษาเตมทแลวกตาม เชน มะเรงไดแพรกระจายไปทวโดยไมสนองตอการรกษาใดÊ

ตอไปอก หวใจและปอดไดรบความเสยหายหรอถกทำลายเรอรง จนกระทงมความรสกวาขาด

อากาศอยตลอดเวลา


‚ª√¥„Àâ°“√√—°…“¢â“æ‡®â“µ“¡§«“¡ª√– ß§å ¥—ßµàÕ‰ªπ’È (โปรดทำเครองหมาย ในขอททานยอมรบ

หรอไมยอมรบ พรอมลงชอกำกบในขอนนดวย)

Ò. °“√øóôπøŸ°“√‡µâπ¢ÕßÀ—«„®·≈–°“√À“¬„® ไดแก การกระตนใหหวใจกลบเตนขนใหม

หรอทำใหกลบหายใจไดใหมภายหลงจากทหวใจหรอการหายใจหยดทำงานแลว ซงไดแก

การใชเครองมอไøøÑากระตน กด กระแทกทรวงอก และใชเครองชวยหายใจ

Ú. °“√æ¬ÿß°“√¡’™’«‘µ คอ การใชเครองชวยหายใจตดตอกนไปตลอดเวลา การใหสารนำ

และยาทางหลอดเลอดดำ รวมทงการใชเครองมอตางÊ ทชวยใหปอด หวใจ ไต และ

อวยวะอนÊ ทำงานตอไปได

Û.°“√√—°…“¿“«–∑’Ë‡°‘¥¿“«–·∑√°´âÕπ¢÷Èπ„À¡à เชน การผาตด การถายเลอด การใหยา

ปฏชวนะ ซงเปนการรกษาภาวะแทรกซอนดงกลาว แตไมไดรกษาโรคทเปนอยเดม

Ù.°“√„ÀâÕ“À“√∑“ß∑àÕ หมายถง การใหอาหารและนำเขาไปในกระเพาะอาหารของผปวย

หรอใหของเหลวเขาทางหลอดเลอดดำ หรอรวมทงการใหอาหารหรอนำทางหลอดเลอดแดง

ดวย

ในกรณทผประกอบวชาชพดานสาธารณสขไดใหบรการไปแลว โดยมไดทราบถงเนอความในหนงสอ

แสดงเจตนาฉบบนหรอไมทราบความประสงคทแทจรงของขาพเจา ขาพเจาขอรองให ¬ÿµ‘°“√∫√‘°“√ (withdraw)

ในสงทขาพเจาไมยอมรบดวย

ขาพเจาขอใหสถานพยาบาลหรอผประกอบวชาชพดานสาธารณสขอำนวยความสะดวกตามความ

เหมาะสม ดงตอไปน

ความประสงคทจะเสยชวตทบาน

การเยยวยาทางจตใจอนÊ (กรณาระบ เชน การสวดมนต การเทศนาของนกบวช เปนตน)

............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

ขาพเจาขอมอบหมายให (ชอ - นามสกล).............................................................. ในฐานะบคคลใกลชด

(ถาม) เปนผแสดงเจตนาแทน เมอขาพเจาอยในภาวะทไมสามารถสอสารกบผอนไดตามปกตเพอทำหนาทอธบาย

ความประสงคทแทจรงของขาพเจา หรอปรกษาหารอกบผประกอบวชาชพดานสาธารณสขในการวางแผนการดแล

รกษาตอไป

ยอมรบ

ไมยอมรบ

ยอมรบ


ยอมรบ


ยอมรบ



ขาพเจาไดทำหนงสอแสดงเจตนาตอหนาพยาน และทำสำเนาเอกสารมอบใหบคคลใกลชด และพยาน

เกบรกษาไว เพอนำไปแสดงตอเจาหนาทของสถานพยาบาลเมอขาพเจาถกนำตวเขารกษาในสถานพยาบาล

ลงชอผทำหนงสอแสดงเจตนา.......................................................

ลงชอบคคลใกลชด........................................................................

ลงชอพยาน....................................................................................

ลงชอพยาน....................................................................................

ลงชอผเขยน/ผพมพ ....................................................................

ºŸâ„°≈â™‘¥ (ทำหนาทอธบายความประสงคทแทจรงของผทำหนงสอ หรอหารอแนวทางการดแลรกษากบผประกอบ

วชาชพเวชกรรมทดแลรกษาขาพเจา เชน บดา มารดา สาม ภรรยา บตร พ นอง หรอบคคลอนทมความสมพนธ

ใกลชดกน ไววางใจกน)

ชอ-นามสกล ..............................................................................มความสมพนธเปน ...............................................


ทอยทตดตอได...........................................................................................................................................................

เบอรโทรศพท ...........................................................................................................................................................

æ¬“π§π∑’ËÒ



ทอยทตดตอได...........................................................................................................................................................

เบอรโทรศพท ...........................................................................................................................................................

æ¬“π§π∑’ËÚ



ทอยทตดตอได...........................................................................................................................................................

เบอรโทรศพท ...........................................................................................................................................................

ºŸâ‡¢’¬πÀ√◊ÕºŸâæ‘¡æåÀπ—ß ◊Õπ’È·∑πºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“



ทอยทตดตอได...........................................................................................................................................................

เบอรโทรศพท ...........................................................................................................................................................

28


ตวอยางหนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสข (แบบท ๒)

วนท .........................................................................

ขาพเจา (ชอ-นามสกล) ....................................................................................................................อาย...............ปï

บตรประชาชนเลขท ..................................................................................................................................................

ทอยทตดตอได .........................................................................................................................................................

เบอรโทรศพท .................................................................เบอรททำงาน ...................................................................

ขณะทำหนงสอฉบบน ขาพเจามสตสมปชญญะบรบรณ และมความประสงคทจะแสดงเจตนาทจะขอตาย

อยางสงบตามธรรมชาต ไมตองการใหมการใชเครองมอใดÊ กบขาพเจา เพอยดการตายออกไปโดยไมจำเปน

และเปนการสญเปลา แตขาพเจายงคงไดรบการดแลรกษาตามอาการ

ë เมอขาพเจาตกอยในวาระสดทายของชวต หรอ

ë เมอขาพเจาไดรบทกขทรมานจากการบาดเจบหรอโรคทไมอาจรกษาใหหายได

ขาพเจาขอปฏเสธการรกษาดงตอไปน (เลอกไดมากกวา ๑ ขอ และใหลงชอกำกบหนาขอททานเลอก)

การเจาะคอเพอใสทอชวยหายใจ

การใชเครองชวยหายใจ

การใหสารอาหารและนำทางสายยาง

การเขารกษาในหองไอ.ซ.ย (I.C.U.)

การกระตนระบบไหลเวยน

กระบวนการøóôนชพเมอหวใจหยด

การรกษาโรคแทรกซอนดวยยาหรอวธการรกษาใดÊ

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

ในกรณทผประกอบวชาชพดานสาธารณสขไดใหบรการดงกลาว โดยมไดทราบถงเนอความในหนงสอ

แสดงเจตนาฉบบนหรอไมทราบความประสงคทแทจรงของขาพเจา ขาพเจาขอรองใหผนน °√ÿ≥“À¬ÿ¥°“√∫√‘°“√

(withdraw) ตอไปนดวย ไดแก

การใชเครองชวยหายใจ

การใหสารอาหารและนำทางสายยาง

.............................................................................................................................................................

.......................................................................................................................

.......................................................................................................................

29


ขาพเจาขอใหสถานพยาบาลหรอผประกอบวชาชพดานสาธารณสขอำนวยความสะดวกตามความเหมาะสม

ดงตอไปน

ความประสงคทจะเสยชวตทบาน

การเยยวยาทางจตใจ (กรณาระบ เชน การสวดมนต การเทศนาของนกบวช)

......................................................................................................................

ขาพเจาขอมอบหมายให (ชอ - นามสกล) ..............................................................ในฐานะบคคลใกลชด

(ถาม) เปนผแสดงเจตนาแทน เมอขาพเจาอยในภาวะทไมสามารถสอสารกบผอนไดตามปกต เพอทำหนาท

อธบายความประสงคทแทจรงของขาพเจา หรอปรกษาหารอกบแพทยในการวางแผนการดแลรกษาตอไป

ขาพเจาไดทำหนงสอแสดงเจตนาตอหนาพยาน และทำสำเนาเอกสารมอบใหบคคลใกลชด และพยาน

เกบรกษาไว เพอนำไปแสดงตอเจาหนาทของสถานพยาบาลเมอขาพเจาถกนำตวเขารกษาในสถานพยาบาล

ผแสดงเจตนา....................................................ลงชอ

บคคลใกลชด.....................................................ลงชอ

พยาน.................................................................ลงชอ

พยาน.................................................................ลงชอ

ºŸâ„°≈â™‘¥ (ทำหนาทอธบายความประสงคทแทจรงของผทำหนงสอ หรอหารอแนวทางการดแลรกษากบผประกอบ

วชาชพเวชกรรมทดแลรกษาขาพเจา เชน บดา มารดา สาม ภรรยา บตร พ นอง หรอบคคลอนทมความสมพนธ

ใกลชดกน ไววางใจกน)



ทอยทตดตอได...........................................................................................................................................................

เบอรโทรศพท ...........................................................................................................................................................

æ¬“π§π∑’ËÒ



ทอยทตดตอได...........................................................................................................................................................

เบอรโทรศพท ...........................................................................................................................................................

30


æ¬“π§π∑’ËÚ



ทอยทตดตอได...........................................................................................................................................................

เบอรโทรศพท ...........................................................................................................................................................

ºŸâ‡¢’¬πÀ√◊ÕºŸâæ‘¡æåÀπ—ß ◊Õπ’È·∑πºŸâ∑”Àπ—ß ◊Õ· ¥ß‡®µπ“



ทอยทตดตอได...........................................................................................................................................................

เบอรโทรศพท ...........................................................................................................................................................

31


การดแลรกษาแบบประคบประคอง (Palliative Care)

เนองจากในปจจบนประชากรไทยมอายยนยาวขน ลกษณะของความเจบปวยเปลยนแปลงไปจากเดมโดย

มจำนวนผสงอายและผปวยทปวยดวยโรคเรอรงเพมขนทกปï สาเหตการตายสวนใหญเปลยนจากโรคตดเชอมา

เปนโรคมะเรงและกลมโรคทางหลอดเลอด เชน โรคหวใจและสมองเสอม ผปวยกลมนบางรายอาจจะปวยอยใน

ระยะทยงพอรกษาได แตบางรายอาจจะปวยหนกจนกระทงความรทางการแพทยในปจจบนไมสามารถยอความ

ตายออกไปได ผปวยกลมนมกถกมองวาเปน “ผปวยทหมดหวง” ทไมมวธการรกษาใดÊ เพมเตม ทงÊ ทยงมอก

หลายวธทบคลากรสายสขภาพสามารถทำไดซงจะชวยใหผปวยเผชญหนากบความเจบปวยและใชชวตอยาง

มคณคาจนถงวาระสดทายของชวต

ในคำภาษาไทย อาจเรยกชอ Palliative Care ไดหลายอยาง เชน การดแลผปวยระยะสดทาย การดแล

ผปวยระยะประคบประคองหรอแบบประคบประคอง หรอการดแลเพอบรรเทาอาการ หรอวถแหงการคลายทกข

อยางไรกตาม คำในภาษาไทยทงหมดยงไมสามารถอธบายหลกการของ Palliative Care ไดอยางครอบคลมครบ

ถวน ในบทความนจงขอใชคำวา “การดแลรกษาแบบประคบประคอง” แทน “Palliative Care” เพอใหตรงกบ

คำในกฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการ

สาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวต หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวย

พ.ศ.๒๕๕๓

°“√¥Ÿ·≈√—°…“·∫∫ª√–§—∫ª√–§Õß§◊ÕÕ–‰√

ในปïพ.ศ.๒๕๕๓ องคการอนามยโลกไดใหคำจำกดความของการดแลรกษาแบบประคบประคองวาเปน

“วธการดแลผปวยทเปนโรคทรกษาไมหายโดยใหการปÑองกนและบรรเทาอาการตลอดจนการบรรเทาความทกข

ทรมานดานตางÊ ทอาจจะเกดขน เปนการดแลแบบองครวม ครอบคลมทกมตของสขภาพ อนไดแก กาย ใจ

ปญญา และสงคมของผปวย” มเปÑาหมายหลกของการดแลเพอลดความทรมานของผปวย เพมคณภาพชวตของ

ผปวยและครอบครว และทำใหผปวยไดเสยชวตอยางสงบหรอ “ตายด”

ปจจบน ทางองคการอนามยโลกไดใหคำจำกดความใหมของการดแลรกษาแบบประคบประคองไววาเปน

ç«‘∏’°“√¥Ÿ·≈∑’Ë‡ªìπ°“√‡æ‘Ë¡§ÿ≥¿“æ™’«‘µ¢ÕßºŸâªÉ«¬∑’ËªÉ«¬¥â«¬‚√§∑’Ë§ÿ°§“¡µàÕ™’«‘µ ‚¥¬„Àâ°“√ªÑÕß°—π·≈–∫√√‡∑“

§«“¡∑ÿ°¢å∑√¡“πµà“ßÊ ∑’Ë‡°‘¥¢÷Èπ°—∫ºŸâªÉ«¬·≈–§√Õ∫§√—« ¥â«¬°“√‡¢â“‰ª¥Ÿ·≈ªí≠À“ ÿ¢¿“æ∑’Ë‡°‘¥¢÷Èπµ—Èß·µà„π

√–¬–·√°Ê ¢Õß‚√§ √«¡∑—Èß∑”°“√ª√–‡¡‘πªí≠À“ ÿ¢¿“æ∑—Èß∑“ß¥â“π °“¬ „® ªí≠≠“ ·≈– —ß§¡ Õ¬à“ß≈–‡Õ’¬¥

§√∫∂â«πé

การดแลรกษาแบบประคบประคองไมไดเปนการเรงหรอชวยใหผปวยเสยชวตเรวกวาการดำเนนโรคเอง

ตามธรรมชาต และไมใชการใชเครองมอหรอความรทางการแพทยเพยงเพอยอความทรมานของผปวยโดยไมเพม

คณภาพชวตของผปวย การยอชวตของผปวยอาจจะทำในกรณเดยวเทานนคอ เปนความตองการของผปวยเอง


เชน ตองการรอใครบางคนใหทนกลบมาพบกนในชวงสดทายของชวต หรอไมตองการเสยชวตในชวงทเปนงาน

มงคลของคนในครอบครว เปนตน

หลกการอนÊ ทสำคญของการดแลรกษาแบบประคบประคอง ไดแก

ë ยอมรบ “การเสยชวต” วาเปนกระบวนการตามธรรมชาตของชวต

ë ใหความสำคญกบการดแลทางดานจตใจของผปวยควบคไปกบการดแลอาการทางกายเสมอ

ë ใหความเคารพสทธของผปวยและครอบครวในการรบทราบขอมลการเจบปวย และใหผปวยและ

ครอบครวมสวนรวมตดสนใจเรองแนวทางและเปÑาหมายของการดแล

ë การดแลควรใหความสำคญตอคานยม ความเชอ และศาสนาของผปวยและครอบครว

ë มระบบการดแลทชวยบรรเทาความทกขทรมานของผปวยและครอบครวอยางตอเนองจนกระทงผปวย

เสยชวต ตลอดจนใหการดแลภาวะเศราโศกของครอบครวภายหลงจากทผปวยไดเสยชวตไปแลว

ë การดแลควรทำในลกษณะของคณะสหวชาชพ เพอใหคณะผดแลสามารถดแลปญหาสขภาพดานตางÊ

ของผปวยและครอบครวไดดทสด

ë สามารถทำควบคไปพรอมÊ กบการรกษาอนÊ เชน การผาตด รงสรกษา หรอเคมบำบด ตงแตระยะ

แรกÊ ของโรค เพอลดความทกขทรมานของผปวย และทำใหผปวยและครอบครวเผชญหนากบการเจบปวย

ไดดขน

„§√∫â“ß∑’ËµâÕß°“√°“√¥Ÿ·≈√—°…“·∫∫ª√–§—∫ª√–§Õß

เมอผปวยไดรบการวนจฉยวาเปนโรคทรกษาไมหายหรอปวยในระยะสดทาย ยอมมผลกระทบตอทงตว

ผปวยเองและสมาชกทเหลอในครอบครวในหลายÊ ดาน ทงดานรางกาย จตใจ ปญญา และสงคม หากผปวย

เปนผหาเลยงครอบครวเปนหลกกอาจจะมผลกระทบทางดานเศรษฐกจและการเงนของครอบครว การดแลรกษาแบบ

ประคบประคองจงตองเรมตนดวยการใหสทธผปวยและครอบครวในการรบทราบขอมลการเจบปวยและมสวนรวม

ในการตดสนใจเรองแนวทางและเปÑาหมายของการดแลโดยใหความเคารพในความแตกตางของความเชอ คานยม

และศาสนาของผปวยแตละรายและครอบครว และเปนสงสำคญมากทจะทำใหผปวยและครอบครวผานพนชวง

เวลาทยากลำบากนไปไดอยางมศกดศร และครอบครวรสกวาไดทำสงทดทสดใหแกผปวย

การดแลรกษาแบบประคบประคองจงไมไดเปนการดแลเฉพาะผปวยเทานน แตยงรวมถงการดแลบคคล

อนÊ ในครอบครวดวย ในบางกรณผดแลหลกอาจไมใชสมาชกครอบครว โดยอาจเปนเพอนสนท คนรจก หรอ

คนทจางมาดแลแทน ในกรณดงกลาว มความจำเปนทคณะผดแลตองใหความสำคญกบสขภาพของผดแลดวย

เพราะเปนผทไดเหนประสบการณตางÊ ทเกดขนกบผปวยจนกระทงเสยชวต ปญหาสขภาพทพบไดบอยของ

ผดแลหลก ไดแก รสกเหนอยลาจากการดแลมากเกนไป หรอรสกเศราโศกรนแรงหลงจากทผปวยเสยชวตไป


°“√¥Ÿ·≈√—°…“·∫∫ª√–§—∫ª√–§Õß§«√‡√‘Ë¡‡¡◊ËÕ„¥

การดแลรกษาแบบประคบประคองสำหรบผปวยและครอบครวควรเรมตนขนตงแตแรกทผปวยไดรบการ

วนจฉยวาเปนโรคทรกษาไมหายจนกระทงผปวยเสยชวต สวนการดแลครอบครวและผดแลจะครอบคลมไปจนถง

ระยะเวลาหลงจากผปวยเสยชวต ทสำคญ การดแลรกษาแบบประคบประคองควรมลกษณะ “เชงรก” คอ

สามารถปรบเปลยนแผนการดแลไดตามการเปลยนแปลงของปญหาสขภาพของผปวยทเปลยนแปลงไปตลอดเวลา

ของการดำเนนโรค ดงรปท ๑

√Ÿª∑’ËÚ แสดงรปแบบการจดบรการการดแลรกษาแบบประคบประคองในชมชน

√Ÿª∑’ËÒ แสดงภาพรวมของการดแลรกษาแบบประคบประคอง

°“√√—°…“‡©æ“–‚√§

‡™àπ‡§¡’∫”∫—¥√—ß ’√—°…“ºà“µ—¥

°“√¥Ÿ·≈·∫∫PalliativeCare ¥Ÿ·≈¿“«–‡§√â“‚»°¢Õß§√Õ∫§√—«

‰¥â√—∫°“√«‘π‘®©—¬ ºŸâªÉ«¬‡ ’¬™’«‘µ

ºŸâªÉ«¬

§√Õ∫§√—«

§√Õ∫§√—«

°“√¥Ÿ·≈√—°…“·∫∫ª√–§—∫ª√–§Õß “¡“√∂∑”‰¥â∑’Ë‰Àπ

การดแลรกษาแบบประคบประคองสามารถทำไดทงทสถานพยาบาลและในสวนของชมชน ดงแสดงใน

รปท ๒

Accessiblility Continuity of Care

Community-baseService

Hospital-baseService

Home Care Community Hospital

Community Programs

Local Health Resources

Secondary/Tertiary Care

Team Approach Holistic

Patient&

Family

Coordination of Care


สถานพยาบาลอาจจะเปนหนวยบรการปฐมภมหรอโรงพยาบาลชมชน หรอโรงพยาบาลในระดบทตยภม

หรอตตยภม ในระดบของชมชน อาจจะประกอบไปดวยทมเยยมบานของหนวยบรการสขภาพในชมชน หนวย

งานภาคประชาชน หรอองคกรอสระตางÊ ททำงานดแลผปวยการดแลรกษาแบบประคบประคองตลอดจนแหลง

ทรพยากรสขภาพในชมชน ทสามารถเขามาชวยดแลผปวยและครอบครวในมตตางÊของ การดแลรกษาแบบประ

คบประคอง เชน วด เปนตน ทสำคญคอ ในแตละสวนของการดแล ทงในสถานพยาบาลหรอในชมชน ควรมการ

ประสานงานรวมกน เพอใหผปวยสามารถเขาถงบรการไดสะดวก (accessibility) มการดแลแบบเปนองครวม

(holistic care) โดยทมสหวชาชพ (team approach) และมความตอเนองในการดแล (continuity of care)

ทงทบานและทโรงพยาบาล

°“√¥Ÿ·≈√—°…“·∫∫ª√–§—∫ª√–§Õß∑”‰¥âÕ¬à“ß‰√

แบงการดแลผปวยออกเปน Ù สวนหลก คอ รางกาย จตใจ ปญญา และสงคม เพอใหงายในการนำไป

ปฏบต จงสรปเปนตวยอของประเดนทางสขภาพทควรประเมนในผปวย Palliative Care และครอบครว โดยใช

คำยอวา “LIFESS” ซงมความหมายของอกษรแตละตว ดงน

L = çLiving Willé

หมายความรวมถง การแสดงเจตนาของผปวยทเกยวของกบเปÑาหมายในการดแลรกษา (goal of care)

และวธการดแลหากมอาการทรดลง ในสวนนครอบคลมถงการแสดงเจตนาของผปวยในประเดนตางÊ ดงตอไปน

- การใหยาปฏชวนะหากมการตดเชอ การใหเลอด การใหสารนำทางหลอดเลอด การใสทออาหาร การ

ใสทอชวยหายใจ หรอปöมหวใจ เมอโรคทรดลง

- บคคลทผปวยมอบหมายใหตดสนใจเรองการดแลรกษาพยาบาลแทนเมอผปวยปวยหนกจนอาจจะไม

สามารถตดสนใจเองได (Power of Attorney หรอ POA)

- สถานททผปวยตองการไดรบการรกษาและเสยชวต เชน บาน หรอโรงพยาบาล โดยอาจจะเปนสถานท

เดยวกน หรอคนละทกได

- สงคงคางทผปวยยงไมไดทำ (unfinished business) หรอปรารถนาทจะทำ (wishes) ในชวงเวลาท

เหลออย

ผปวยอาจใชวธเขยนหนงสอแสดงเจตนา หรอแจงกบครอบครว หรอคณะทดแล เพอสอสารความตองการ

ของตนเอง

I = çIndividual Beliefé

หมายถง ความเชอของผปวยเกยวกบการเจบปวย ความตาย หรอการเสยชวต ในสวนนจะมประเดนท

เกยวของ ไดแก

- สงทผปวยคดวาสำคญสำหรบตวผปวยเองมากทสดในการมชวตอยในปจจบน

- ศาสนาทผปวยและครอบครวนบถอ

- ประสบการณสวนตวของการเจบปวยและการเสยชวตของผปวย


- ความหมายของการเจบปวยและการเสยชวตของผปวย

- การวางแผนชวยเหลอผปวยดานจตใจ ควรเปนการดแลตามความเชอสวนตวของผปวยและครอบครว

โดยตองระวงไมนำเอาความเชอของคณะทดแลไปมผลตอวธการดแลผปวย

- ในกรณทคณะทดแลไมทราบเกยวกบศาสนาหรอความเชอของผปวย ควรถามผปวยและครอบครว

โดยตรง หรอแนะนำใหปรกษาผมความรหรอผนำทางศาสนาทสามารถใหคำแนะนำแกคณะได

- เครองมอทสามารถนำเขามาใชในการประเมนทางความคดและจตวญญาณของผปวย ไดแก FICA

ซงยอมาจาก

F: Faith หมายถง อะไรคอความเชอ หรอสงทสำคญตอการมชวตอยของผปวยในปจจบน

I: Importance and Influence หมายถง ความเชอดงกลาวมความสำคญตอตวผปวยอยางไร

C: Community หมายถง ชมชนหรอสงคมทมความเชอเดยวกนกบผปวย มความหมายตอผปวย

อยางไร ชมชนในทนอาจหมายถงกลมศาสนาทผปวยเปนสมาชก

A: Address or Application หมายถง ผปวยตองการใหคณะทดแลปฏบตตอเขาอยางไรใหเหมาะสม

ตามความเชอของเขา

F = çFunctioné

หมายถง ระดบความสามารถในการทำกจวตรประจำวน หรอดแลตนเองของผปวย ซงการประเมนน

อาจจะนำเอาแบบประเมนตางÊ เขามาใช เชน Palliative Performance Scale (PPS) เปนตน

PPS เปนเครองมอทใชประเมนผปวยใน ๕ หวขอหลก ไดแก ความสามารถในการเคลอนไหว การปฏบตกจกรรม

การทำกจวตรประจำวน การรบประทานอาหาร และระดบความรสกตว สำหรบรายละเอยดของ PPS สามารถ

ศกษาเพมเตมไดใน ภาคผนวก ๑

E = çEmotion and Copingé

หมายถง อารมณ ความรสกของผปวยและครอบครวตอการเจบปวย รวมทงวธทผปวยและครอบครวใช

เผชญกบความรสกดงกลาว เชน ผปวยอาจรสกเสยใจททราบวาตวเองอาจจะมเวลาเหลออยไมมาก ในขณะ

เดยวกนกรสกดใจทมครอบครวคอยเปนกำลงใจให หรอคดวาอยางนอยกเปนกำไรของชวตทไดอยมานานกวา

ระยะเวลาทเคยคดไวแตแรก และไดทำในสงทอยากทำครบแลว

คณะทดแลควรเขาใจปฏกรยาของผปวยและครอบครวตอการรบรวาปวยเปนโรคทรกษาไมหายทมการ

เปลยนแปลงในระหวางการดำเนนโรค คเบลอร-รอสส (Kubler-Ross) ไดเสนอทƒษฎทเกยวของกบปฏกรยาของ

ผปวย โดยแบงออกเปนลำดบขน ๕ ขน ดงรปท ๓ อยางไรกตาม ปฏกรยาทางอารมณทเกดขน ไมจำเปนตอง

เกดตามลำดบขน และอาจจะมการเปลยนไปมาไดระหวางการดำเนนโรค


การสรางสมพนธภาพและการสอสารทดระหวางคณะทดแลกบผปวยและครอบครว จะทำใหคณะทดแล

เขาใจผปวยและสมาชกแตละคนในครอบครวในแงมมตางÊ ไดดขน เชน เขาใจประสบการณและความรสกตอ

ความเจบปวยทเกดขน การยอมรบตอตวโรค วธการรบมอกบปญหา การเปลยนแปลงบทบาทตางÊ ในครอบครว

หลงจากทผปวยมอาการทรดลงและสามารถชวยประเมนไดวา ผปวยและครอบครวตองการความชวยเหลอ

อยางไรบาง ใหสามารถเผชญหนากบความตายไดอยางสงบ นอกจากการดแลดงกลาวแลว คณะทดแลควรให

ความสำคญตอการประเมนภาวะความเศราโศกหลงจากทผปวยไดเสยชวต เพอชวยดแลเรองการปรบตวของ

สมาชกครอบครวทเหลออย

S = çSymptomsé

หมายถง ความไมสขสบายทางรางกายและอาการตางÊทเกดขน การประเมนอาจจะใชวธการซกถาม

ประวต รวมกบการตรวจรางกายอยางละเอยด หรอใชแบบประเมนอาการ เชน Edmonton Symptom

Assessment System (ESAS) ซงแบงคะแนนเปน ๐-๑๐ เรยงลำดบจากอาการนอยไปมาก สามารถศกษาเพมเตม

ไดใน ภาคผนวก ๒

S = çSocial and Supporté

หมายถง ปญหาสขภาพทางดานสงคมของผปวยและครอบครว ตลอดจนทพงของผปวยและครอบครวใน

เวลาทมการเจบปวย ในการดแลผปวยทตองการการดแลรกษาแบบประคบประคองทางครอบครวอาจมปญหา

เรองการเดนทางมารบยา หรอตดตามการรกษาทโรงพยาบาล รวมทงปญหาคาใชจายในการดแลและรกษา

พยาบาลทเพมขน สมาชกในครอบครวบางคนอาจจำเปนตองหยดงาน เพอใชเวลาในการดแลผปวยทบาน ปจจย

เหลาน ยอมสงผลกระทบตอคณภาพชวตของคนในครอบครวของผปวย ดงนนคณะทดแลควรใหความสำคญใน

การประเมนปญหาดานสงคมและอาจจะปรกษานกสงคมสงเคราะห ซงเปนสมาชกในคณะเขาไปประเมนและ

หาทางชวยเหลอในประเดนทผปวยและครอบครวตองการอยางเหมาะสม ตลอดจนการชวยนำทรพยากรหรอ

องคกรในชมชนเขามารวมชวยเหลอครอบครวในการดแลผปวย

√Ÿª∑’ËÛแสดงปฏกรยาของผปวยและครอบครวจากทƒษฎของคเบลอร-รอสส (Kubler-Ross)

Denial

Anger

Bargaining

Depressed

Acceptance


คำวา “LIFESS” นอกจากหมายถงการดแลชวตของผปวยไปจนถงชวงวาระสดทายของชวตแลว ยง

ครอบคลมถงการดแลชวตอกหลายชวตทเขามามสวนรวมในการดแลผปวยดวย ไมวาจะเปนครอบครว ผดแลหลก

และยงครอบคลมถงคณะทเขามาชวยกนดแลผปวย การดแลซงกนและกนในกลมสมาชกคณะผดแลนน

มความสำคญไมแพการดแลผปวยและครอบครว หลายÊ ครงททกคนในคณะพยายามใหการดแลผปวยและ

ครอบครวอยางเตมท แตอาจลมประเมนสมาชกในคณะ ทอาจจะมความรสกผกพนกบผปวย ทำใหเกดความรสก

เสยใจรนแรงทผปวยจากไป รวมทงอาจรสกเหนอยลาจากการดแลผปวยและตองการกำลงใจเชนกน

°“√¥Ÿ·≈§«“¡‡»√â“‚»°(Grief) “¡“√∂∑”‰¥âÕ¬à“ß‰√

ความเศราโศก (Grief) เปนสงปกตทเกดไดจากการสญเสยบคคลอนเปนทรก และเปนสงทคณะทดแล

ควรจะตระหนกถง และใหความสำคญในการดแลผปวยระยะสดทายและครอบครว

ความเศราโศก หมายถง ปฏกรยาของรางกาย จตใจ และสงคม ทเกดขนตอการสญเสย อาจรวมถงการ

เสยชวตของผปวย และการสญเสยดานอนÊ เชน การสญเสยบทบาท ความสามารถในการชวยเหลอตนเอง และ

ความสมพนธตางÊ ของผปวยกบคนอนÊ ดวย

ความเศราโศกเรมเกดขนไดตงแตทผปวยเรมไมสบาย และเปนกระบวนการทเกดตอเนองจนกระทง

หลงผปวยเสยชวต ระยะเวลาทครอบครวรสกเศราโศกนน อาจจะเปนสปดาห เปนเดอน หรอเปนปïกได เชน

เมอครบรอบวนเสยชวตของผปวยทกปï คนในครอบครวอาจจะรสกเศราโศกไดเปนระยะÊ

ªí®®—¬∑’Ë¡’º≈µàÕ§«“¡‡»√â“‚»°

ความเศราโศกเปนเรองทพบไดปกต แตมปจจยบางอยาง ทอาจจะสงผลทำใหผปวยและครอบครวเผชญ

หนากบความเศราโศกไดลำบากมากขน และเกดผลเสยตามมา เชน ผปวยหรอครอบครวอาจมความวตกกงวล

มากเกนไป (Anxiety Disorder) หรอ มภาวะซมเศรา (Depression) เกดขน ปจจยดงกลาวสามารถแบงออก

ไดเปน

- ปจจยสวนบคคล เชน บคคลทเศราโศกปวยเปนโรคทางจตประสาทอยกอนหนานแลว ทำใหกลไกทใช

เผชญกบความเศราโศกอาจจะไมดเทาทควร เคยมประสบการณของการสญเสยทเลวรายมากอน หรอไดรบการ

สญเสยหลายÊ ครงตอเนองกน นอกจากน ความเชอทางศาสนาและคานยมของแตละบคคลทเกยวของกบความ

ตายทำใหบคคลแตละคนมปฏกรยาตอความเศราโศกแตกตางกนไป

- ปจจยทเกยวกบความสมพนธระหวางผทกำลงจะเสยชวตกบครอบครว เชน หากคนในครอบครวสนท

กบผปวยมาก อาจจะทำใหเกดความเศราโศกไดมากกวาครอบครวทไมคอยมความใกลชดกน ในทางกลบกน

หากคนในครอบครวคนนนเคยทะเลาะกบผปวย หรอมปญหาเรองความสมพนธกบผปวยมากอน และไมไดมการ

สอสารทดระหวางกนกอนผปวยเสยชวต อาจทำใหเกดความเศราโศกทผดปกตภายหลงได การสอสารระหวาง

ผปวยกบครอบครวมปญหาทพบไดบอย คอ ภาวะทคนในครอบครวและผปวยไมอยากพดถงเรองโรคของผปวย

หรอเลยงทจะพดกบผปวยเรองการเสยชวต (Conspiracy of Silence) เพราะไมอยากทำรายความรสกของผปวย


แตในขณะเดยวกน การทำเชนนอาจเกดผลเสยกบผปวยได เชน ผปวยไมสามารถแสดงความรสกทแทจรงหรอสง

เสยบางอยางกอนจะเสยชวตได เนองจากคนในครอบครวหลกเลยงการพดคยเรองดงกลาว

- ปจจยทเกดจากลกษณะของการเสยชวต เชน หากผปวยเสยชวตอยางกระทนหน อาจจะทำให

ครอบครวเผชญกบความเศราโศกไดลำบากกวา รวมทงผปวยทเสยชวตเมออายยงนอยหรอยงไมถงเวลาอนควร

กอาจจะทำใหคนในครอบครวรสกเศราโศกไดมากกวาปกต

- ปจจยทางสงคม เชน หากผปวยหรอครอบครวไมคอยมเพอน หรอคนอนÊ ทคอยเปนทปรกษา อาจ

จะทำใหมความเศราโศกมากกวาปกต และเกดปญหาซมเศราตามมาได

- ปจจยอนÊ ทสงผลตอการจดการความเศราโศก เชน การใชยากลอมประสาท ยานอนหลบ หรอสรา

ทำใหการยอมรบความจรงของการสญเสยลำบากยงขน

«‘∏’°“√¥Ÿ·≈ºŸâªÉ«¬·≈–§√Õ∫§√—«„π°“√‡º™‘≠Àπâ“°—∫§«“¡‡»√â“‚»°

- รบøงผปวยและครอบครวอยางตงใจ (Attentive Listening) และแสดงความเขาใจตอการสญเสย ให

ผปวยและครอบครวไดระบายความรสกตอการสญเสยออกมา ผปวยหรอสมาชกครอบครวทเปนผชายมกจะม

ปญหาเรองการแสดงความรสกของตวเอง เนองจากคานยมของสงคมทมองวาผชายตองเขมแขง ไมแสดงออกทาง

อารมณ ดงนนคณะทดแลควรเปîดโอกาสใหคนกลมนสามารถระบายความรสกโดยจดหาสถานทพดคยทมความ

เปนสวนตวและควรจะอธบายใหผปวยและครอบครวทราบวา “การรองไหไมใชสญลกษณของความออนแอ แต

เปนการแสดงออกถงความรกทมตอกน” การเกบความรสกไวในใจอาจกอใหเกดความอดอดและเกดผลเสยตามมา

ภายหลงได

- เปîดโอกาสใหผปวยและครอบครวไดแสดงออกถงความรกความปรารถนาดตอกน ตลอดจนใหอภยแก

กนถงสงไมดทเคยทำตอกนมาในอดต

- ถามผปวยและครอบครววาตองการใหคณะชวยเหลอในแงใดบาง และมสงใดทผปวยเปนหวง หรอ

อยากทำกอนจะจากไปหรอไม (Unfinished Business)

- ประเมนวามผทสามารถเปนทปรกษาและคอยชวยเหลอผปวยและครอบครวไดหรอไม

- แนะนำผปวยและครอบครวใหหลกเลยงการใชยานอนหลบ ยากลอมประสาท หรอดมสรา เพราะ

เปนการหนความจรง และทำใหเกดความเศราโศกทผดปกต หลงจากทผปวยเสยชวต แตหากไมสามารถปรบตว

ไดจรงÊ ควรจะปรกษาแพทยหรอคณะทดแล เพอจะไดใหคำแนะนำตอไป

- หากประเมนวามภาวะเศราโศกทผดปกต ควรพจารณาสงปรกษาแพทยทมประสบการณการดแลรกษา

แบบประคบประคองหรอจตแพทยเพอใหการดแลรกษาตอไป

°“√æ—≤π“°“√¥Ÿ·≈√—°…“·∫∫ª√–§—∫ª√–§Õß‡™‘ß√–∫∫

แนวทางการพฒนางานการดแลรกษาแบบประคบประคองเชงระบบ ควรประกอบดวย Ù องคประกอบหลก

ดงตอไปน


Ò.π‚¬∫“¬‡À¡“– ¡(Policy)งานการดแลรกษาแบบประคบประคองควรเปนนโยบายระดบชาต เพอให

มการกำหนดผรบผดชอบในแตละสวนงาน มหลกการการดแลผปวย การเบกจายเงนสำหรบคาใชจายการดแล

ผปวย Palliative Care ในสวนของหลกประกนสขภาพถวนหนา และแนวทางการจดการบรการผปวยใน

โรงพยาบาลและในชมชน นอกจากน ควรมการกำหนดนโยบายในเรองการใชยากลม โอปîออยด (Opioids) และ

การนำยาอนÊ ทจำเปนมาใชในงานการดแลรกษาแบบประคบประคองรวมดวย

Ú. Õ∫√¡·≈–»÷°…“ (Education) ควรเรมจากการหาผรบผดชอบทมความรความสามารถในการทำงาน

และการถายทอดความรเรองการดแลรกษาแบบประคบประคองเพอวางแผนเรองการเขยนหลกสตร ซงควรมการ

อบรมทงสำหรบบคลากรสายสขภาพและประชาชนใหมทศนคตทด รวมทงมความรและทกษะทจำเปนในการดแล

รกษาแบบประคบประคอง

๒.๑ บคลากรสายสขภาพ แบงเปน แพทย พยาบาล นกสงคมสงเคราะห นกจตวทยา

นกโภชนบำบด นกกายภาพบำบด และวชาชพอนÊ ทเกยวของ ควรเรมใหมการเรยนการสอนตงแตระดบปรญญา

การศกษาหลงปรญญา และการศกษาตอเนองของบคลากรสายสขภาพทกสาขา

๒.๒ ประชาชน แบงเปน การอบรมใหความรแกผดแลผปวย อาสาสมคร และประชาชนทวไป

อาจใชสอ เชน โทรทศน หรอหนงสอเปนสอกลาง

Û.¡’¬“µ“¡µâÕß°“√(DrugAvailability)

ควรมการวางแผนเรองหนวยงาน และคนทรบผดชอบเรองยาทจำเปนตองใชในงานการดแลรกษาแบบ

ประคบประคองเพอใหมการพฒนาตอเนอง ในการจดหายาทจำเปนมาใชกบผปวยในโรงพยาบาลระดบตางÊ และ

ในชมชน นอกจากน ควรมการคำนวณปรมาณโอปîออยด (Opioids) ทประเทศไทยจำเปนตองใชจรงÊ จากหลก

การคำนวณปรมาณโอปîออยด พบวารอยละ ˆ๐ ของผปวยระยะสดทายตองการมอรøïนเฉลยประมาณ

๑๐๐ มลลกรม ตอวน เปนระยะเวลาเฉลย ๓ เดอน จากการคำนวณพบวา ในประเทศไทยจำเปนตองใชมอรøïน

ประมาณ ๑,๐๐๐ กโลกรม ตอปï แตในปจจบนมการใชอยจรงประมาณ Ù๐ กโลกรม ตอปïเทานน ควรมยา

มอรøïน ซงเปนยาทสำคญในการระงบปวดในรปแบบตางÊ เชน มอรøïนทออกƒทธเนน (slow-released

morphine) มอรøïนทออกƒทธเรว (immediate-released morphine) สำหรบมอรøïนทออกƒทธเรวถอเปนยาทม

ความสำคญอนดบแรกทควรม อาจจะเปนในรปแบบยานำหรอยาเมดกได สงสำคญคอ ควรมยามอรøïนดงกลาว

ในทกพนทของประเทศไทย ทงในระดบโรงพยาบาลชมชน โรงพยาบาลจงหวด และโรงเรยนแพทย อยางไรกตาม

ควรมกฎเกณฑเพอควบคมการใชยามอรøïนอยางเหมาะสมรวมดวย นอกจากยามอรøïนแลว ยงมยาทสำคญ

สำหรบการดแลรกษาแบบประคบประคอง ตวอยางยาทควรมในสถานพยาบาลตามรายชอยาใน IAHPC List of

Essential Medicines for Palliative Care ดงตารางตอไปน


Ù.æ—≤π“ß“π∑ÿ°√–¥—∫(ImplementationforPalliativeCareServices)

ควรมผนำเพอพฒนางานการดแลรกษาแบบประคบประคองมาจากหลายภาคสวน เชน ผนำในชมชน

และผนำทางการแพทย เพอใหมการประสานกนและวางแผนรวมกนในการทำงาน ผนำในชมชนเปนสวนสำคญท

จะผลกดนใหคนในชมชนเขาใจการดแลรกษาแบบประคบประคองซงจะทำใหงานการดแลรกษาแบบประคบ

ประคองดำเนนไปไดในระยะยาว ลกษณะการดแลรกษาแบบประคบประคองควรเปนสงทคนในชมชนรจก และ

สามารถเปนผสงตอผปวยมารบการดแลตอได นอกจากนควรมการอนญาตใหการสงปรกษาผปวยทตองการการ

ดแลรกษาแบบประคบประคองทงในโรงพยาบาลและในชมชน เปนการสงปรกษาตอจากบคลากรกลมใดกได โดย

ไมไดจำกดวาตองเปนแพทยเทานนทสงปรกษาตอ เพอใหงานทกระดบสามารถพฒนาไปไดพรอมÊ กน และ

ผปวยไดรบการดแลรกษาแบบประคบประคองอยางไมมขอจำกด

∫∑ √ÿª

จะเหนไดวาในการดแลผปวยระยะสดทายนน มหลายอยางทคณะทดแลสามารถ “ทำได” เพอชวย

บรรเทาความทกขทรมานของผปวยและครอบครว เพอใหมคณภาพชวตทดทสดในเวลาทเหลออย นอกจากนน

บคลากรสายสขภาพทไดมโอกาสทำงานดานการดแลผปวยระยะสดทายพบวา ประสบการณจากการดแลรกษาแบบ

ประคบประคองจะชวยทำใหคณะทดแลเกดการพฒนาตนเอง ไดเหนความจรงและความงามดานอนÊ ของชวต

เหนความรก ความผกพน ความปรารถนาด และการใหอภยตอกน ทำใหผททำงานดานการดแลรกษาแบบ

ประคบประคองไดมโอกาสยอนกลบมาดแลชวตของตนเองใหมชวตอยางไมประมาทและทำทกวนใหมคาทสด

µ—«Õ¬à“ß√“¬™◊ËÕ¬“„πIAHPCListofEssentialMedicinesforPalliativeCare

Opioids: Morphine, Codeine, Tramadol, Fentanyl patch, Methadone

Other pain medications: Paracetamol, Ibuprofen, Diclofenac, Amitriptyline, Gabapentin,

Carbamazepine

Laxatives: Bisacodyl, Senna, Enema

Psychotropic agents: Fluoxetine , Amitriptyline, Trazodone, Mirtazapine, Haloperidol, Lorazepam,

Midazolam, Diazepam

Antiemetic agents: Diphenhydramine, Metoclopramide, Octreotide, Dexamethasone

Others: Dexamethasone, Loperamide, Megestrol Acetate, Hyoscine butylbromide


ภาคผนวก ๑ คำแนะนำเรองการใช Palliative Performance Scale (PPS)

Palliative Performance Scale หรอ PPS เปนเครองมอทพฒนาขนมาตงแต ค.ศ.๑˘˘ˆ (พ.ศ.๒๕๓˘)

โดย Anderson และคณะท Victoria Hospice Society (VHS) เพอใชเปนเครองมอสำหรบประเมนสภาวะ

ของผปวยทตองการการดแลรกษาแบบประคบประคองการดแลตวเองในชวตประจำวนโดยดดแปลงมาจาก

Karnofsky Performance Scale

การใหคะแนน PPS ใชเกณฑวดจากความสามารถ ๕ ดานของผปวยคอ ความสามารถในการเคลอนไหว

กจกรรม และความรนแรงของโรค การดแลตนเอง การกนอาหาร และความรสกตว เมอรกษาภาวะบางอยาง

ของผปวยทมผลตอการดำเนนชวตประจำวน เชน อาการซมเศรา อาการปวด ทำใหคะแนน PPS ของผปวย

เพมขนได

«‘∏’°“√„™âPPS

ประเมนสภาวะผปวยในขณะนนตามความเปนจรง ใหเรมประเมนโดยอานตารางในแนวขวางไลจากซาย

ไปขวา โดยยดคอลมนทางซายเปนหลก หากคอลมนทางขวาไดคะแนนมากกวาทางซาย จะใหคะแนนตาม

คอลมนซาย

ไมสามารถใหคะแนนระหวางกลาง เชน ˆ๕% ผประเมนตองเลอกวาจะใหคะแนน ˆ๐% หรอ ˜๐% ขน

กบวาคะแนนใดใกลเคยงกบความสามารถผปวยในเวลาทประเมนมากทสด

สามารถใชประเมนไดในหลายท ทงทบานและโรงพยาบาล

ผประเมนจะเปนบคลากรทางการแพทยสาขาใดกไดทมความรความเขาใจเรองการใช PPS

·∫∫ª√–‡¡‘π√–¥—∫ºŸâªÉ«¬∑’Ë‰¥â√—∫°“√¥Ÿ·≈·∫∫ª√–§—∫ª√–§Õß©∫—∫ «π¥Õ°

(PalliativePerformanceScaleforAdultSuandok)(PPSAdultSuandok)

√–¥—∫PPS√âÕ¬≈–

°“√‡§≈◊ËÕπ‰À« °“√ªØ‘∫—µ‘°‘®°√√¡·≈–°“√¥”‡π‘π‚√§

°“√∑”°‘®«—µ√ª√–®”«—π

°“√√—∫ª√–∑“πÕ“À“√

√–¥—∫§«“¡√Ÿâ ÷°µ—«

๑๐๐

˘๐

¯๐

˜๐

การเคลอนไหวปกต



ความสามารถในการเคลอนไหวลดลง

ทำกจกรรมและทำงานได ตามปกต และไมมอาการ

ของโรค

ทำกจกรรมและทำงานได ตามปกต และมอาการ ของโรคบางอาการ

ตองออกแรงอยางมากในการ ทำกจกรรมตามปกต และมอาการของโรคบางอาการ

ไมสามารถทำงานไดตามปกต และมอาการของโรคอยางมาก

ทำไดเอง




ปกต

ปกต

ปกต หรอ ลดลง


รสกตวด

รสกตวด

รสกตวด

รสกตวด


µ“√“ß∑’ËÒ Palliative Performance Scale ฉบบ ๒ (PPSv2) ฉบบภาษาไทย

จากการศกษาพหวเคราะห (Meta-analysis) โดยดาวนง (Downing) และคณะ ทรวบรวมขอมลผปวย

จำนวน ๑,¯๐¯ คน จากทงหมด Ù การศกษา ไดขอสรปวา PPS สามารถบอกพยากรณโรคไดคอนขางแมนยำ

ในเรองเวลาของการมชวตอย ผปวยทไดรบการประเมนคะแนน PPS นอย มกเหลอเวลาของการมชวต

อยนอยกวาผปวยทมคะแนน PPS มากกวา ดงตารางท ๒

·∫∫ª√–‡¡‘π√–¥—∫ºŸâªÉ«¬∑’Ë‰¥â√—∫°“√¥Ÿ·≈·∫∫ª√–§—∫ª√–§Õß©∫—∫ «π¥Õ°

(PalliativePerformanceScaleforAdultSuandok)(PPSAdultSuandok)(µàÕ)

√–¥—∫PPS√âÕ¬≈–

°“√‡§≈◊ËÕπ‰À« °“√ªØ‘∫—µ‘°‘®°√√¡·≈–°“√¥”‡π‘π‚√§

°“√∑”°‘®«—µ√ª√–®”«—π

°“√√—∫ª√–∑“πÕ“À“√

√–¥—∫§«“¡√Ÿâ ÷°µ—«

ˆ๐

๕๐

Ù๐

๓๐

๒๐

๑๐ ๐

ความสามารถในการเคลอนไหวลดลง

นงหรอนอน เปนสวนใหญ

นอนอยบนเตยง เปนสวนใหญ

นอนอยบนเตยง

ตลอดเวลา

นอนอยบนเตยง ตลอดเวลา

นอนอยบนเตยง

ตลอดเวลา

เสยชวต

ไมสามารถทำงานอดเรกหรองานบานได และมอาการของโรค

อยางมาก

ไมสามารถทำงานไดเลยและ มการลกลามของโรค

ทำกจกรรมไดนอยมาก และมการลกลามของโรค

ไมสามารถทำงานใดÊ และ

มการลกลามของโรค

ไมสามารถทำงานใดÊ และ มการลกลามของโรค

ไมสามารถทำงานใดÊ และ

มการลกลามของโรค -

ตองการความชวยเหลอเปนบางครง/

บางเรอง

ตองการความ ชวยเหลอมากขน

ตองการความชวยเหลอเปนสวนใหญ

ตองการความชวย

เหลอทงหมด

ตองการความชวยเหลอทงหมด

ตองการความชวย

เหลอทงหมด -





จบนำได เลกนอย

รบประทาน ทางปากไมได

-

รสกตวด หรอสบสน

รสกตวด หรอสบสน

รสกตวด หรอ

งวงซม+/- สบสน

รสกตวด หรอ งวงซม +/- สบสน

รสกตวด หรอ

งวงซม +/- สบสน

งวงซม หรอไม รสกตว +/- สบสน

-

À¡“¬‡Àµÿเครองหมาย +/- หมายถง อาจม หรอไมมอาการ

(แปลจาก PPS version 2 ของ Victoria Hospice Society, Canada โดย ผศ.พญ.บษยามาส ชวสกลยง และ

คณะกรรมการ Palliative Care ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม)


หลงการประเมน จะแบงผปวยออกเปน ๑๑ ระดบ ตงแต ๐% หมายถง เสยชวต จนถงคะแนนเตม ๑๐๐%

หมายถง ผปวยมสขภาพเปนปกต โดยสามารถแยกผปวยออกเปน ๓ กลมยอยไดแก ผปวยทมอาการคงท (PPS>

˜๐%) ผปวยระยะสดทาย (PPS ๐-๓๐%) และผปวยทอยระหวาง ๒ กลมดงกลาว (PPS Ù๐-˜๐%)

®ÿ¥ª√– ß§å¢Õß°“√„™âPPS

๑. เพอสอสารอาการปจจบนของผปวยระหวางบคลากรในคณะทรวมกนดแลผปวย เพอใหมองภาพของ

ผปวยและการพยากรณโรคไปในแนวทางเดยวกน

๒. เพอประเมนพยากรณโรคอยางคราวÊ และตดตามผลการรกษา

๓. ใชเปนเกณฑการคดเลอกผปวยเพอเขาดแลในสถานทดแลผปวยระยะสดทาย (Hospice)

Ù. ใชบอกความยากของภาระงานของบคลากรทางการแพทยและครอบครวในการดแลผปวย เชน ผปวย

ทมคะแนน ๐-Ù๐% หมายถงวาผปวยจะตองการการดแลทางดานการพยาบาลมากขนและญาตผปวยมกจะ

ตองการการดแลทางจตใจมากขน

๕. ใชในการทำวจยโดยเปนการวดเปรยบเทยบผลหลงจากผปวยไดรบการดแลรกษาแบบประคบประคอง

มขอควรระวงวาจำนวนวนทสามารถกะประมาณจากคะแนน PPS นนเปนเพยงคาเฉลยทไดจากการเกบขอมล

ผปวยจากงานวจย ไมสามารถนำมาเปนตวเลขการคาดการณทแนนอนสำหรบผปวยทกคนได จงไมควรบอกตวเลข

ทไดจากตารางกบผปวยโดยตรง PPS เพยงชวยใหบคลากรในคณะสามารถสอสารกนไดสะดวกมากขนในการดแล

ผปวยและชวยเหลอผปวยและครอบครวเมอถงเวลาททกคนตองการความชวยเหลอมากขน สงทสำคญกวาการ

บอกระยะเวลาคอใหผปวยไดทำในสงทตองการและทำในสงทยงตดคางอยเมอเราประเมนผปวยไดคราวÊ

วาผปวยเหลอเวลาในชวตอยางจำกด

PPS(%) ®”π«π«—π∑’ËºŸâªÉ«¬¡’™’«‘µÕ¬Ÿà®π°√–∑—Ëß‡ ’¬™’«‘µ

๑๐ ๒-๕

๒๐ Ù-๑๐

๓๐ ๑๓-๒Ù

Ù๐ ๒Ù-๓ˆ

๕๐ ๓˜-Ù˜

ˆ๐ Ù¯-˜˜

˜๐ ˜¯-˘๐

µ“√“ß∑’ËÚ:สรปจำนวนวนโดยประมาณทผปวยมชวตอยเมอเทยบกนคะแนน PPS


À¡“¬‡Àµÿ«‘∏’·¬°°“√™à«¬‡À≈◊Õµ—«‡Õß¢Õß√–¥—∫Ù-ˆ%‡ªìπ¥—ßπ’È

ˆ๐% : ผปวยเดนไปหองนำไดแตตองการการชวยเหลอเปนบางครง

๕๐% : พาผปวยไปหองนำแตผปวยสามารถแปรงøนเองได

Ù๐% : ตองพาผปวยไปหองนำและตองอาบนำแปรงøนใหผปวย

กรณผปวยใส NG Tube ใหใชความสามารถของผปวยในการกนอาหารกอนใส NG Tube ในการให

คะแนน


ภาคผนวก ๒ คำแนะนำในการใช Edmonton Symptom Assessment System (ESAS)

ESAS เปนเครองมออนหนงทเรานำมาใชในการประเมนและตดตามอาการตางÊในผปวยระยะสดทาย

ESAS มชอเตมวา Edmonton Symptom Assessment System ลกษณะของเครองมอเปนแบบสอบถามใหผปวย

หรอผดแล (ในกรณทผปวยตอบเองไมได) เปนผประเมนอาการตางÊทม ณ เวลาทประเมน

อาการทควรประเมนในแบบสอบถาม ESAS มทงหมด ˘ อาการ ประกอบไปดวย อาการปวด อาการเหนอย/

ออนเพลย อาการคลนไส อาการซมเศรา อาการวตกกงวล อาการงวงซม อาการเบออาหาร ความสบายดทงกาย

และใจ และอาการเหนอยหอบ ระดบการวดแตละอาการจะแบงเปนหมายเลข ๐-๑๐ โดยเลข ๐ หมายถงไมม

อาการและเลข ๑๐ หมายถงมอาการมากทสด

ESAS(EdmontonSymptonAssessnmentSystem)©∫—∫¿“…“‰∑¬

‚ª√¥«ß°≈¡À¡“¬‡≈¢∑’Ëµ√ß°—∫√–¥—∫§«“¡√Ÿâ ÷°¢Õß∑à“π¡“°∑’Ë ÿ¥≥¢≥–π’È

√Ÿª∑’ËÒ แสดงแบบประเมน Edmonton Symptom Assessment System ฉบบภาษาไทย

‰¡à¡’Õ“°“√ª«¥ ¡’Õ“°“√ª«¥√ÿπ·√ß∑’Ë ÿ¥

Ò Ú Û Ù ı ˆ ˜ ¯ ˘ Ò

‰¡à¡’Õ“°“√‡Àπ◊ËÕ¬/ÕàÕπ‡æ≈’¬ ¡’Õ“°“√‡Àπ◊ËÕ¬/ÕàÕπ‡æ≈’¬¡“°∑’Ë ÿ¥

Ò Ú Û Ù ı ˆ ˜ ¯ ˘ Ò

‰¡à¡’Õ“°“√§≈◊Ëπ‰ â ¡’Õ“°“√§≈◊Ëπ‰ â√ÿπ·√ß∑’Ë ÿ¥

Ò Ú Û Ù ı ˆ ˜ ¯ ˘ Ò

‰¡à¡’Õ“°“√´÷¡‡»√â“ ¡’Õ“°“√´÷¡‡»√â“¡“°∑’Ë ÿ¥

Ò Ú Û Ù ı ˆ ˜ ¯ ˘ Ò

‰¡à«‘µ°°—ß«≈ «‘µ°°—ß«≈¡“°∑’Ë ÿ¥

Ò Ú Û Ù ı ˆ ˜ ¯ ˘ Ò

‰¡à¡’Õ“°“√ßà«ß´÷¡/ –≈÷¡ –≈◊Õ ¡’Õ“°“√ßà«ß´÷¡/ –≈÷¡ –≈◊Õ¡“°∑’Ë ÿ¥

Ò Ú Û Ù ı ˆ ˜ ¯ ˘ Ò

‰¡à‡∫◊ËÕÕ“À“√ ‡∫◊ÈÕÕ“À“√¡“°∑’Ë ÿ¥

Ò Ú Û Ù ı ˆ ˜ ¯ ˘ Ò

∫“¬¥’∑—Èß°“¬·≈–„® ‰¡à ∫“¬°“¬·≈–„®‡≈¬

Ò Ú Û Ù ı ˆ ˜ ¯ ˘ Ò

‰¡à¡’Õ“°“√‡Àπ◊ËÕ¬ÀÕ∫ ¡’Õ“°“√‡Àπ◊ËÕ¬ÀÕ∫¡“°∑’Ë ÿ¥

Ò Ú Û Ù ı ˆ ˜ ¯ ˘ Ò

ªí≠À“Õ◊ËπÊ‰¥â·°à....

Ò Ú Û Ù ı ˆ ˜ ¯ ˘ Ò


เหตผลทควรประเมนอาการเหลานทกครงททำการประเมนผปวย เนองจากอาการทงหมดเปนอาการท

พบไดบอย หากผประเมนไมไดใชแบบประเมน ESAS อาจลมถามในบางอาการได ทำใหประเมนผปวยไมครบ

ถวนและอาจจะทำใหเกดความผดพลาดในการแกไขปญหาของผปวย

§”·π–π”∑’Ë ”§—≠„π°“√„™âESAS

๑. ESAS เปนเพยงเครองมอททำใหแพทยหรอคณะทดแลสามารถประเมนปญหาทผปวยมเบองตน และ

นำไปสการวนจฉยสาเหตของปญหาตอไป แตไมใชเครองมอในการวนจฉยปญหาของผปวย

๒. ใหผปวยเปนผประเมนตนเองหรออาจใหผดแลหลกเปนผประเมนในกรณทผปวยประเมนเองไมได

และใหประเมนคะแนน ณ เวลาททำการประเมนเปนหลกเทานน ทงน เนองจากผปวยระยะสดทายสวนใหญอาจ

จะมปญหาเรองความจำ ซงเกดไดทงจากตวโรคเองและการรกษา ดงนนคะแนนทผปวยประเมนในเวลานนเปน

คะแนนทนาเชอถอทสด หากเปนไปไดแนะนำใหทำการทดสอบ Thai MMSE ควบคไปกบ ESAS ในกรณทสงสย

วาผปวยมอาการสบสนหรอมปญหาความจำ

๓. หากมผทำแบบสอบถามแทนผปวย ใหยกเวนการตอบในขอทเปนความเหนของผปวยโดยตรง ไดแก

ซมเศรา กงวล และภาวะความสขสบายของกายและใจ

Ù. ภาวะอนÊ เชน อาการปวด การเบออาหาร อาการคลนไสอาเจยน และอาการเหนอย สามารถให

ผอนประเมนแทนไดจากการสงเกตภายนอก

๕. นอกจากการใหผปวยบอกความรนแรงของแตละอาการเปนหมายเลขจาก ๐-๑๐ แลว หากเปนไปได

แนะนำใหผประเมนถามรายละเอยดของอาการควบคไปดวย จะทำใหไดขอมลของการประเมนทสมบรณยงขน

ยกตวอยาง เชน หากผปวยบอกวาอาการปวดในขณะทประเมนเทากบ ๑๐ ผประเมนอาจจะถามเพมวาหลงไดรบ

ยาแกปวดแลวอาการปวดลดลงหรอไม และอยในระดบเทาใด

ˆ. เมอใช ESAS ในการประเมนผปวยทมปญหาเรองความจำ ควรถามคำถามงายÊ เกยวกบความรนแรง

ของอาการทกครงเพอประเมนความนาเชอถอของขอมล เชน หากผปวยบอกวาปวดเทากบ ๑๐ แตเมอถามวา

ปวด ๑๐ คะแนน เปนปวดมาก ปานกลาง หรอปวดนอย ผปวยกลบตอบวาปวดนอยอาจตองสงสยวาคะแนนทได

อาจไมนาเชอถอ

˜. สามารถใช ESAS ในการตงเปÑาหมายการรกษาได เชน ผปวยบอกวาปวด ๑๐ คะแนน ใหลองถาม

ผปวย ระดบทผปวยพอใจหรอระดบทผปวยพอจะใชชวตไดใกลเคยงกบปกตมากทสดเพอตงเปÑาหมายการรกษา

รวมกน

¯. การประเมนอาการดวย ESAS เปนความเหนสวนบคคล (Subjective) จงมความนาเชอถอในระดบหนง

ผปวยอาจใหคะแนนเทากน แตความรนแรงของอาการอาจไมเทากน

˘. หลงจากประเมน ESAS แลว ผประเมนควรทำการบนทกวนและเวลาททำการประเมนทกครงเพอใช

ในการตดตามการรกษา


ลำดบเหตการณสำคญของกระบวนการจดทำกฎหมาย และกฎกระทรวงเพอรบรองสทธในการเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสข

ทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวต หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวย

ë °√°Æ“§¡ ÚııÛ รฐบาลชดทมนายชวน หลกภย เปนนายกรฐมนตร ออกระเบยบสำนกนายก

รฐมนตรวาดวยการปฏรประบบสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕Ù๓ ตงคณะกรรมการปฏรประบบสขภาพ

แหงชาต (คปรส.) มนายกรฐมนตรเปนประธาน มสำนกงานปฏรประบบสขภาพแหงชาต (สปรส.)

เปนหนวยเลขานการทำหนาทดแลการจดทำรางพระราชบญญตสขภาพแหงชาต

ë æƒ»®‘°“¬π ÚıÙÛ- ‘ßÀ“§¡ ÚıÙı มการยกรางพระราชบญญตสขภาพแหงชาต โดยมฐานจาก

งานวชาการและมการจดกระบวนการรบøงความเหนจากหนวยงาน องคกร ประชาคม และเครอขาย

ตางÊ อยางกวางขวางทวประเทศ ผานเวทสมชชาสขภาพมผแสดงความเหนรวมกวา ๑๕๐,๐๐๐ คน

ë Ò¯ ∏—π«“§¡ ÚıÙı รางพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ..... เขาสการพจารณาของคณะ

กรรมการกลนกรองเรองเสนอคณะรฐมนตร

ë Ò ‘ßÀ“§¡ ÚıÙ˜ คณะรฐมนตรมมตเหนชอบในหลกการ รางพระราชบญญตสขภาพแหงชาต

พ.ศ. .... และใหสงสำนกงานคณะกรรมการกƒษฎกาพจารณา

ë °√°Æ“§¡ ÚıÙ¯ รางพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. .... ผานการพจารณาของคณะ

กรรมการกƒษฎกา

ë ÚÚ æƒ»®‘°“¬π ÚıÙ¯ คณะรฐมนตรมมตเหนชอบรางพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. ....

ฉบบทปรบปรงโดยสำนกงานคณะกรรมการกƒษฎกาและใหเสนอจดเขาระเบยบวาระการประชมสภา

ผแทนราษฎร

ë Ò˘°—π¬“¬πÚıÙ˘ มประกาศคณะปฏรปการปกครองœ ทำใหรางพระราชบญญตสขภาพแหงชาต

พ.ศ. .... ทอยในระเบยบวาระการประชมของสภาตกไป

ë ˜æƒ»®‘°“¬πÚıÙ˘ คณะรฐมนตร (พลเอกสรยทธ จลานนท) มมตเหนชอบรางพระราชบญญต

สขภาพแหงชาต พ.ศ. .... ตามทกระทรวงสาธารณสขเสนอ และใหนำเสนอตอสภานตบญญต

แหงชาตพจารณาตอไป

ë ÚÚæƒ»®‘°“¬πÚıÙ˘ รางพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. .... เขาสการพจารณาของสภา

นตบญญตแหงชาต

ë Ù ¡°√“§¡ Úıı รางพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. ....ผานการพจารณาและลงมตจาก

สภานตบญญตแหงชาตใหประกาศใชเปนกฎหมาย

ë Ò˘ ¡’π“§¡ Úııพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ ไดประกาศลงในราชกจจานเบกษา

เลมท ๑๒Ù ตอนท ๑ˆ ก วนท ๑˘ มนาคม ๒๕๕๐


ë ‡¡…“¬π ÚııÒ สำนกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาตไดทำบนทกขอตกลงกบศนยกฎหมาย

สขภาพและจรยศาสตร คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร เพอจดทำชดความรประกอบการ

ยกรางกฎกระทรวงตามความในมาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐

ë æƒ…¿“§¡-¡‘∂ÿπ“¬πÚııÒมการจดประชมผทรงคณวฒดานการแพทย การสาธารณสข ผแทน

สภาวชาชพ ผแทนสถานพยาบาล เพอทำความเขาใจเนอหาของสทธตามมาตรา ๑๒ และวางกรอบ

และยกรางกฎกระทรวงทจะออกตามความในมาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต

พ.ศ.๒๕๕๐ ตลอดจนยกรางแนวทางการปฏบต (Guideline) ตามกฎกระทรวง

ë ÒÒ ∏—π«“§¡ ÚııÒ ªระชมวชาการ เรอง “สทธการตายอยางมสขภาวะตามพระราชบญญต

สขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐” ในเวทสมชชาสขภาพแหงชาต ครงท ๑ ณ ศนยประชม

สหประชาชาต

ë ¡°√“§¡-°ÿ¡¿“æ—π∏åÚııÚมการประชมผทรงคณวฒดานการแพทย การสาธารณสข ผแทนสภา

วชาชพ ผแทนสถานพยาบาล เพอปรบปรงรางกฎกระทรวง

ë Ò˜ °ÿ¡¿“æ—π∏å - ˜ æƒ…¿“§¡ ÚııÚ ศนยกฎหมายสขภาพและจรยศาสตร คณะนตศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร ไดนำเอาความเหนและขอเสนอแนะจากการประชมหลายÊ ครงไป

ปรบปรงใหรางกฎกระทรวงมความสมบรณมากยงขน และนำรางกฎกระทรวงดงกลาวเสนอให สช.

นำเอารางกฎกระทรวงนไปรบøงความคดเหนอยางเปนวงกวางทวประเทศ และสงใหกบสภาวชาชพ

สถานพยาบาลของรฐและเอกชน คณะแพทยศาสตรและวทยาลยแพทยศาสตรทวประเทศ คณะ

พยาบาลศาสตรและวทยาลยพยาบาลศาสตรทวประเทศ นกกฎหมาย นกวชาการ ประชาชนทสนใจ

ซงมขอเสนอแนะกลบมาท สช. ทงสน ˘๓ ราย โดยแบงเปน ¯¯ องคกรและบคคล ๕ คน

ë æƒ…¿“§¡-¡‘∂ÿπ“¬πÚııÚสช. ไดจดเวทรบøงความคดเหนตอรางกฎกระทรวงในกลมบคลากร

ดานสาธารณสข Ù ภาค

ë Ò ‘ßÀ“§¡ ÚııÚ - ÚÛ °ÿ¡¿“æ—π∏å ÚııÛ รางกฎกระทรวงหลกเกณฑและวธการดำเนนการ

ตามหนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระ

สดทายของชวต หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวย พ.ศ. .... ไดรบการพจารณาจากคณะ

กรรมการทปรกษาเพอสงเสรมการใชสทธและหนาทดานสขภาพ รวมทงสน Ù ครง โดยคณะกรรมการ

ชดดงกลาวไดประมวลความเหนทไดจากเวทรบøงความคดเหนตอรางกฎกระทรวงทวประเทศ กอนท

คณะกรรมการชดดงกลาวจะมมตใหเสนอรางกฎกระทรวงดงกลาวใหคณะกรรมการสขภาพแหงชาต

(คสช.) พจารณา

ë ÚÒ ‘ßÀ“§¡ ÚııÚ รางกฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการดำเนนการตามหนงสอแสดง

เจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวต หรอ

เพอยตการทรมานจากการเจบปวย พ.ศ. .... ไดรบการพจารณาจากคณะกรรมการสขภาพแหงชาต

(คสช.) โดย คสช. มมตใหเสนอรางกฎกระทรวงดงกลาวตอคณะรฐมนตร


ë ¯ ∏—π«“§¡ ÚııÚ รางกฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการดำเนนการตามหนงสอแสดง


เพอยตการทรมานจากการเจบปวย พ.ศ. .... ไดรบการพจารณาจากคณะรฐมนตร โดยคณะรฐมนตร

มมตเหนชอบในหลกการและใหสงรางกฎกระทรวงดงกลาวใหคณะกรรมการกƒษฎกาพจารณาตอไป

ë ÒÙ¡°√“§¡-Ù°ÿ¡¿“æ—π∏åÚııÛรางกฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการดำเนนการตาม

หนงสอแสดงเจตนาไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทาย

ของชวต หรอเพอยตการทรมานจากการเจบปวย พ.ศ. .... ไดรบการพจารณาจากคณะกรรมการ

กƒษฎกา (คณะกรรมการกƒษฎกาคณะท ๑๐)

ë °ÿ¡¿“æ—π∏å ÚııÛ - ¡°√“§¡ ÚııÙ คณะกรรมการทปรกษาเพอสงเสรมการใชสทธและหนาท

ดานสขภาพ มการประชมเพอปรบปรงรางแนวทางการปฏบตตามกฎกระทรวง

ë ÚÚ µÿ≈“§¡ ÚııÛ กฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการดำเนนการตามหนงสอแสดงเจตนา

ไมประสงคจะรบบรการสาธารณสขทเปนไปเพยงเพอยดการตายในวาระสดทายของชวต หรอเพอยต

การทรมานจากการเจบปวย พ.ศ.๒๕๕๓ ประกาศลงราชกจจานเบกษา เลมท ๑๒˜ ตอนท ˆ๕ ก

โดยกำหนดใหกฎกระทรวงนใชบงคบเมอพนกำหนด ๒๑๐ วน นบแตวนทประกาศในราชกจจานเบกษา

ë Ò¯¡°√“§¡ÚııÙ สำนกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.) จดเวทรบøงความเหนตอราง

แนวทางการปฏบตตามกฎกระทรวงในมาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐

ë ÚÛ°ÿ¡¿“æ—π∏åÚııÚ-Ò°ÿ¡¿“æ—π∏åÚııÙคณะกรรมการทปรกษาเพอสงเสรมการใชสทธและ

หนาทดานสขภาพนำความเหนและขอเสนอแนะทไดจากเวทรบøงความเหนตอรางกฎกระทรวงมา

พฒนารางแนวทางการปฏบต (Guideline) ตามกฎกระทรวงในมาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญต

สขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ โดยมการประชมรวมทงสน ๑๕ ครง

ë Úı °ÿ¡¿“æ—π∏å ÚııÙ คณะกรรมการสขภาพแหงชาต (คสช.) ทมนายกรฐมนตรเปนประธาน

ไดพจารณาเหนชอบตอรางแนวทางการปฏบต (Guideline) ตามกฎกระทรวงในมาตรา ๑๒ แหง

พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐

ë Ú æƒ…¿“§¡ ÚııÙ กฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการดำเนนการตามหนงสอแสดง


เพอยตการทรมานจากการเจบปวย พ.ศ.๒๕๕๓ มผลใชบงคบ

ë Úæƒ…¿“§¡ÚııÙ รางแนวทางการปฏบตตามกฎกระทรวงในมาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญต

สขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ ประกาศลงราชกจจาบเบกษา


ลำดบเหตการณสำคญของเรองการดแลรกษา แบบประคบประคอง (Palliative Care) ในประเทศไทยค

ë æ.».ÚıÚıประเทศไทยมการอบรมระดบประเทศ National Workshop on Cancer Pain

ë æ.».ÚıÛพญ.พงศภารด เจาฑะเกษตรน แพทยผเชยวชาญดานการระงบปวด จดใหมยามอรøïน

ออกƒทธเรวชนดรบประทานแบบนำเชอมในโรงพยาบาลศรราช

ë æ.».ÚıÛÛ ผเชยวชาญสหสาขาวชาชพรวมกนจดตง ชมรมการศกษาเรองความปวดแหงประเทศไทย

(Thai Chapter of the International Association for the Study of Pain)

ë æ.».ÚıÛÙ พญ.พงศภารด เจาฑะเกษตรน และคณะ แปลหนงสอ Cancer Pain Relief ของ

องคการอนามยโลกเปนภาษาไทยชอ °“√∫√√‡∑“§«“¡‡®Á∫ª«¥®“°¡–‡√Áß ตพมพเปนครงแรก

ë æ.».ÚıÛı พระอดมประชาทร (อลงกต ตก⁄ขปê⁄โญ) กอตง “โครงการธรรมรกษนเวศน” ใหเปน

บานพกผปวยระยะสดทาย ทวดพระบาทนำพ จงหวดลพบร ปจจบนมเตยงรบผปวยทงผใหญและ

เดกถง Ù๐๐ เตยง เปนทรจกในชอ AIDS Temple Hospice

ë æ.».ÚıÛˆ พระธรรมโกษาจารย พทธทาสภกข (เงอม อนทปญโญ) มรณภาพ เปนเหตการณ

สำคญทมสวนทำใหสาธารณชนเรมหนมาใหความสำคญกบภมปญญาทางพทธศาสนา ซงมอง

ความตายเปนเรองธรรมชาต และเปนกรณศกษาเรองการบรณาการความรทางการแพทย กบภมปญญา

ทางศาสนา สงคม และวฒนธรรม รวมถงการแสดงเจตจำนงในการปฏเสธการรกษาทเปนไป

เพยงการยอชวตเอาไวเทานน

ë æ.».ÚıÛˆคณะบาทหลวงในครสตศาสนากอตงสถานพยาบาลสำหรบดแลผปวยเอดสขนหลายแหง

เชน คณะภราดานอยøรนซสกนกอตง “St. Claireûs Hospice” ทจงหวดปทมธาน บาทหลวง

GioVanni Contarin มลนธคณะนกบญคามลโลแหงประเทศไทย กอตง “ศนยบรรเทาใจ” ทจงหวด

นนทบร ซงตอมาไดยายออกไปอยทจงหวดระยองในชอ คามลเลยนโซเชยลเซนเตอร ในปï พ.ศ.

๒๕๓¯

ë æ.».ÚıÛ˘ นพ.สถาพร ลลานนทกจ แพทยประจำคลนกระงบปวด สถาบนมะเรงแหงชาต เรม

โครงการนำรองการดแลผปวยระยะสดทายทบานเปนครงแรก

ë æ.».ÚıÙ คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร จดการอบรมเชงปฏบตการดาน

Palliative Care สำหรบบคลากรสหสาขาวชาชพจากทวประเทศเปนครงแรก โดยม ศ.เกยรตคณ

นพ.Ian Maddocks และพยาบาล Kevin Burrett จาก International Institute of Hospice

Studies, The Flinders University of South Australia ประเทศออสเตรเลย เปนวทยากรหลก

ë æ.».ÚıÙÚ นโยบายระดบประเทศเกยวกบการดแลผปวยระยะสดทาย ไดรบการบรรจในแผนการ

ปÑองกนและควบคมโรคมะเรงแหงชาต พ.ศ.๒๕Ù๒

ค รศ.นพ.เตมศกด พงรศม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร


ë æ.».ÚıÙÒ นพ.ธนเดช สนธเสกและพยาบาลจากศนยมะเรงมหาวชราลงกรณ ธญบร จงหวด

ปทมธาน เดนทางไปดงานท San Diego Hospice และ Hernando Pasco Hospice ประเทศ

สหรฐอเมรกา และกลบมาเรมการบรการดานนทสถาบนของตน

ë æ.».ÚıÙÒนพ.เตมศกด พงรศม และพยาบาลจากโรงพยาบาลสงขลานครนทร คณะแพทยศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร ไดรบทนจากประเทศออสเตรเลย เดนทางไปดงานท Daw House

Hospice, International Institute of Hospice Studies, The Flinders University of South

Australia ประเทศออสเตรเลย และกลบมาจดระบบบรการดานนในรปแบบคณะกรรมการของ

โรงพยาบาล และแปลหนงสอ Palliative Care: A Guide for General Practitioners ของ

นพ.Ian Maddocks เปนภาษาไทย ชอ Palliative Care °“√¥Ÿ·≈‡æ◊ËÕ∫√√‡∑“Õ“°“√ «‘∂’·Ààß°“√

§≈“¬∑ÿ°¢å ตพมพในปïตอมา (พ.ศ.๒๕Ù๒)

ë æ.».ÚıÙÚ วทยาลยพยาบาล สภากาชาดไทย บรรจความรเกยวกบดแลรกษาแบบประคบประคอง

ไวในหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต

ë æ.».ÚıÙı คณะแพทยศาสตร จÃาลงกรณมหาวทยาลย บรรจหวขอการดแลผปวยระยะสดทาย

ไวในหลกสตรแพทยศาสตรบณฑต

ë æ.».ÚıÙ˜พระไพศาล วสาโล ประธานเครอขายพทธกา จดทำโครงการเผชญความตายอยางสงบ

เพอสรางเครอขายทมความร ทกษะ และจตอาสาในการชวยเหลอผปวยกลมน ดวยการสนบสนน

จากสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

ë Ú - ˘ °ÿ¡¿“æ—π∏å æ.».ÚıÙ˜ คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร จดการประชม

วชาการหวขอ “Palliative Care : From Principles to Practice in Thailand” ทจงหวดสงขลา โดยม

ศ.เกยรตคณ นพ.Ian Maddocks และแพทยผเชยวชาญจาก Asia Pacific Hospice Palliative

Care Network (APHN) รวมทงผเชยวชาญสหสาขาวชาชพทวประเทศเปนวทยากร ทำใหผสนใจ

งานดานนจากทวประเทศไดมโอกาสพบปะทำความรจก แลกเปลยนความรและประสบการณกน

อยางรอบดาน และนบเปนการประชมวชาการเฉพาะเจาะจงเรองนระดบประเทศเปนครงแรก

ë ¡°√“§¡ æ.».ÚıÙ¯ บคลากรสขภาพ ผนำทางศาสนา อาสาสมคร และผปวยทมความสนใจ

การดแลผปวยระยะสดทาย รวมกนจดตงชมรมŒอสพซ และการดแลแบบประคบประคอง โดยม

นพ.ธนเดช สนธเสก ผอำนวยการศนยมะเรงมหาวชราลงกรณ ธญบร จงหวดปทมธาน เปนประธาน

ชมรมคนแรก

ë Ò˜-Ò¯æƒ»®‘°“¬πæ.».ÚıÙ¯คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร เปนเจาภาพ

การสมมนาบรณาการดแลรกษาแบบประคบประคองเขากบหลกสตรแพทยศาสตรศกษา ทจงหวด

สงขลา โดยการสนบสนนจากกลมสถาบนแพทยศาสตรแหงประเทศไทย (กสพท.) และสำนกงาน

กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) เพอแลกเปลยนประสบการณดานการเรยนการสอน

เรองนระหวางโรงเรยนแพทยตางÊ ในประเทศไทย


ë Ò˘ - Ú ∏—π«“§¡ æ.».ÚıÙ¯ คณะแพทยศาสตร จÃาลงกรณมหาวทยาลย และกลมสถาบน

แพทยศาสตรแหงประเทศไทย (กสพท.) โดยการสนบสนนของสำนกงานกองทนสนบสนนการสราง

เสรมสขภาพ (สสส.) รวมกนจดการประชมวชาการหวขอ “End of Life Care : Improving Care

for the Dying” ทกรงเทพมหานคร และไดตพมพหนงสอประกอบการประชมชอเดยวกน ซงรวบรวม

ความรดานนของผเชยวชาญสหสาขาวชาชพทวประเทศอยางสมบรณ

ë æ.».ÚıÙ˘ สารคดเรอง “เผชญความตายอยางสงบ” ทางสถานวทยโทรทศนแหงประเทศไทย

ชอง ๑๑ กรมประชาสมพนธ ซงเกยวกบการเตรยมตวเสยชวตของผปวยมะเรงระยะสดทาย ไดรบ

รางวลแสงชย สนทรวฒน ประเภทสารคดเชงขาวในรายการขาวโทรทศนยอดเยยม จากสมาคม

นกขาววทยและโทรทศนไทย

ë æ.».ÚıÙ˘ สำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) โดย นพ.สงวน นตยารมภพงศ

มนโยบายเกยวกบระบบการดแลผปวยระยะสดทายในระดบประชาชนคอ การสงเสรมกจกรรม

มตรภาพบำบด เพอนชวยเพอน และจตอาสาเพอชวยเหลอสงคม

ë Ò˘ ¡’π“§¡ æ.».Úıı พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ ไดรบการประกาศใน

ราชกจจานเบกษา

ë æ.».Úıı สำนกวจยสงคมและสขภาพ (สวสส.) กระทรวงสาธารณสข โดย ดร.นพ.โกมาตร

จงเสถยรทรพย และคณะ ไดรวบรวมสถานการณและองคความรเกยวกบความตายในสงคมไทย

เพอจดทำเปนหนงสอชอ «—≤π∏√√¡§«“¡µ“¬°—∫«“√– ÿ¥∑â“¬¢Õß™’«‘µ : §Ÿà¡◊Õ‡√’¬π√Ÿâ¡‘µ‘ —ß§¡¢Õß°“√

¥Ÿ·≈ºŸâªÉ«¬√–¬– ÿ¥∑â“¬

ë æ.».Úıı ชมรมŒอสพซและการดแลแบบประคบประคอง จดทะเบยนกอตงเปนมลนธชวนตารกษ

โดยม ดร.นพ.สกล สงหะ เปนประธานมลนธคนแรก ปจจบนม ดร.นพ.มโน เลาหวณช เปนประธาน

ë Ú˘ µÿ≈“§¡ - Ú æƒ»®‘°“¬π æ.».Úıı คณะแพทยศาสตร จÃาลงกรณมหาวทยาลย และ

คณะแพทยศาสตร ศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล รวมกนจดการประชมเชงปฏบตการ

สำหรบอาจารยแพทยหวขอ “Palliative Care for Health Educators” ทโรงพยาบาลจÃาลงกรณ

และโรงพยาบาลศรราช กรงเทพมหานคร โดยมวทยากรจาก Asia Pacific Hospice Palliative

Care Network ไดรบการสนบสนนจากกลมสถาบนแพทยศาสตรแหงประเทศไทย (กสพท.) และ

สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

ë æ.».ÚııÒ ชมรมการศกษาเรองความปวดแหงประเทศไทย จดทะเบยนเปนสมาคมการศกษา

เรองความปวดแหงประเทศไทย (Thai Association for the Study of Pain)

ë Úı °ÿ¡¿“æ—π∏å æ.».ÚııÚ เครอขาย Palliative Care ในโรงเรยนแพทย (Medical Schools

Palliative Care Network, MS-PCARE) กอตงขน เปนสวนหนงในแผนงานโรงเรยนแพทยสรางเสรม

สขภาพ ระยะ Ù ของกลมสถาบนแพทยศาสตรแหงประเทศไทย (กสพท.) โดยการสนบสนน


ของสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ม นพ.เตมศกด พงรศม คณะ

แพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลาครนทร เปนประธาน

ë æ.».ÚııÛสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) มนโยบายเกยวกบระบบการดแลผปวย

ระยะสดทายในระดบโรงพยาบาล โดยกำหนดใหทกสำนกงานเขตใหการสนบสนนโรงพยาบาลใน

แตละพนท ดำเนนโครงการนำรองการดแลผปวยระยะสดทาย

ë ÚÚµÿ≈“§¡æ.».ÚııÛกฎกระทรวงตามมาตรา ๑๒ วรรค ๒ แหงพระราชบญญตสขภาพแหงชาต

พ.ศ.๒๕๕๐ ไดรบการประกาศในราชกจจานเบกษา

ë Ù æƒ»®‘°“¬π æ.».ÚııÛ แนวทางการดแลรกษาแบบประคบประคอง (Palliative Care) โดย

พญ.ดารน จตรภทรพร และ นพ.กตพล นาควโรจน ภาควชาเวชศาสตรครอบครว คณะแพทยศาสตร

โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จากเครอขาย Palliative Care ในโรงเรยนแพทย ไดรบ

การนำเสนอตอสำนกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.) เพอใชประกอบแนวทางการปฏบตงาน

ของสถานบรการสาธารณสข ตามกฎกระทรวง ตามมาตรา ๑๒ วรรค ๒ แหงพระราชบญญตสขภาพ

แหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐

ë Ú æƒ…¿“§¡ æ.».ÚııÙ กฎกระทรวงตามมาตรา ๑๒ วรรค ๒ แหงพระราชบญญตสขภาพ

แหงชาต พ.ศ.๒๕๕๐ มผลใชบงคบ

ºŸâ∑”Àπ—ß Õ· ¥ß‡®µπ“

Documents