pavic - venclovic

54
9. Језик и стил Ако се последњи крај с овим не удари у вашој мисли, онда ме укорите!… Венцловић Венцловићева проза остварена је једним изузетно богатим, разноврсним, увек свежим, израђеним стилом, којем се језик покорава чак и у оним случајевима када с муком прима компликоване метафизичке, философске или полемичке садржаје. Венцловић је морао први на српском језику да изради стил подесан да обухвати и изрази наративну прозу, философију, драму, беседништво, теоријске текстове о музици, сликарству и поезији, садржаје народног живота и библијске садржаје у исти мах. Требало је освојити једну веома широку скалу изражајних средстава за различите области, које су у другим књижевностима неговане свака засебно и генерацијама. Венцловић је те проблеме углавном са успехом решио. Читалац овог текста сам је то могао опазити на цитатима који су овде већ дати. Венцловићу, међутим, припада угледно место још у једној области српске модерне прозе - он је неговао књижевни оглед. Нека нам послужи као пример једно место из Великопостника (1741), где је Венцловић дао мале књижевноисторијске огледе и естетске оцене старих литургијских песничких текстова, Триода [153] и Великог канона. Венцловић је у тим написима поступио на један сасвим модеран начин - онако како се и данас често чини: најпре је дао мали књижевноисторијски портрет писца о којем је била реч, приказао његово образовање и остале књижевне послове, ушао у теоретске и структуралне проблеме дела на којем је желео да се задржи, и најзад дао оцену књижевне вредности тог дела, готово малу естетску анализу. На завршетку, описао је судбину дела пошто је било написано; његово објављивање и пријем на који је дело наишло у јавности. Читајући те мале књижевне огледе из 1741. године,

Upload: shebuzz

Post on 17-Dec-2015

45 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

Pavic - Venclovic

TRANSCRIPT

9

9.

, !

, , , , , . , , , , , , . , . . .

, , - . (1741), ,[153] . - : , , , , . , ; . 1741. , :

. , , , . ; , , . , , . . . .

( ) . , , , . , , ! , , . . ..

, , ( )

. , . . , , , . .

, . , , , , . , .

( ). . , - ; .[154] . , ; ( ) , , , . ( ), . , , - , , , :

, , ,

. . , :

! . .

- , . , . , XVII XVIII . , , . , , , , ", ".

, . XVII XVIII , . , , , , , , . XVII XVIII , , ; , , . . XVII . XVII XVIII , , , , , XVII XVIII , , , , , , , , , , XVII XVIII - .[155] , : " : - , , . , , " " , . , , , , , , , , , , , , , , XVII , , "[156] : " - - ; , , , - . (, , ), ( , , ) ( , , , , , ), " " oncetto."[157] , , . , . . ; , , , :

, . - - . , . - . . . , , , .

. , , , , , .

( )

, . . , , . , , , . , .

; ; . , , , . , .

, , , .

( )

: ", . , . , ."

, ' ; : ", , , , ; , , ; , ."

, ; : " , , . ."

: . ; .

, : , ; .

, : , ; .

( )

, , , . , , , , . , ,

, : , , , , ; . ,

( )

, , , : - , , , , . , ! , , .

, , .

. , .

: ", , ! , !

."

; ; . , . . ; ;

; ;

, .

, , : , .

; , .

.

{, 1)

, , , , . ; , :

, : , . , , . . ( ) . . , . , . .

, . , .

, , , , , , . , - - , , .

" - . - , . ? ? , , , ", , " . , : . , , , , . , , , , , , . .

, , , , , , , , ; . . , , , , , "[158] , , , . ,[159] , .5. " ;

, "

, , , . , : , , , , . . : , , ; , , . , , .

, , , " ", . 1711. 1740. : (1711-1716),[93] -(1717), ( 1717),[94](1725),(1734),(1735),, (1739),(1739) 1730. 1740. .[95] , "" , , . , , , . , , , , , , , , , , "" , , ( ) , , , "" "" . , , 1730. 1740. , , XVIII . , , , , .

1732. 1746. , . (1736) , ,[96] , , : (1732), . (1740),(1741), (1743),(1743) (1745. 1746).[97] ,[98] , , , , . ."[99] , , , , , , "", , , , , , , , . ; , . ,[100] . , . , : "", , ; . , , , , , , , , , , . - , , , , , , , , , . , , " ", , , , " " , , , , , , , (""),[101] "" , ( - ), , , (, ) (, ), , , , , " ". , , , ; . "" "", "", "" , , . , , , , , . , ; , , , . , .

, ; . , . , , , ; . , ; , . , , . , , . : , , , , . , - - . "" . " "; , , " " " ", " ", " , ". , , , " , , ". , , " ", " ", " , ". " " - - "", , . : " , , " :

, , ; - , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , . . . , , , , . , .

" " . " ", " ". , ; , , , "" . , , " ", : " , ". . " , ." " ", "", " , ". , , " ". " , , ", . " ", , " , , , ". , , "" , :

, ' , , . , , , , . , . ; . , . . ' , ! ,

, , - . , . "" , , XVIII , , Aufklrung-a .[102] , : " , , , , ', !" - . , . " ; , !" - . , : " , "; " - - !" " , , ? , , - , ". " " - . . " , !" " , " - " , ; !" " , ". " - - , ; ; - ." , , , . : " , ; , - , , "

, , 1732. ; , :

, - !

, , , . , , , , - . , , . , , , , . , , , ! , ,

. , ! , [103] , , : ; , , - , : " , , . , , , "

: , , , , , , , . , , . , . " , !" - . ; : " , , , , , , , ", . : " , , , , , , , , , , , , ." : " - - , , , , - !" " , , ; !" , , - : " , , " - . , , "" " ". , , :

? ! ? , , , . ? ; , ; , [104] : , , , , . , , , " , , , , " " : , , , ' ; ; , , " , : " , , , , , , , . ".

, , . , " , , ". , " , , " " , , - " . " - - "

' ? , , ? , , , . , ! , , , , . , ' , , ! [105] , : , :

, . ! , . , ,

" " , , , , , , XVIII , , , .[106] , , . , - , . " , !" . , , : " , " ; " , ?" " ". " , , " " , , - " , : " , ", " , ", " , ". " , , , - ." " , !" , ; : " , , , !"

"", , . " , , , , . ' , . ? ?" "" , : " ' ? , . , . , . , . , "

; ; : " " " ." , : " , , ." " ", , : " , . " , . . , " ". , . , , . , : " , , , . , , " : " ".[107] . , " ", : " , []. , : , . , "

, , XVIII .

. , , : " - - ." , , " ", , " " . " ' " " " :

, . ' , , . ; , , .

- , , , . " " - , , ", , , ". " , !" :

, ? , , . ! , , , ! , , , , ( ), - , , , , , , - ! , . ? ? , , , .[108] , . " ", ", " " " :

, , , . , ? , , , , , . ? , ? , !

, : ", , , , , ; , , . !" , " , ".

, XVIII , :

, . . , ! , , ' ! . , , .[109] , , 1746. : " ?"[110], , :

, , , , - , - , , , , . , , , , , . , ! , , , . , , , , , ![111] . " , ?" - . , . " ?" - ; " , ? !" - . " ?" - . 1743. , , :

: , , , , , ! : " , !" . , . ? . , , . , , , , ! , , , , , , , ! ; . "[112] , , , , , . , , , . , , :! , , ! !! , ! , ! , ! ! : ! , , :,, !, . . . , , ; , " ", , , , . , , . ( ) .

, , , , . " , , , - 1746. - , , , "[113]" " "", " " .

, : ", , , - ; , - ." : " ! - !" , : " , !" - ; : " " , : " , , , , , : !" : " !" : " ", : " ", : " ".

. , , , " ". " ", : " .'" " ? - ; - ?" ", , , ". 1743, , . , "", , "", : " , , : , , ; , "[114], . , " ", " ", " ", : " ", " - , ", " ", " , ". " ". , , , , ;

, .

:

. , . , .

:

; .[115] , , : " , ", : " , ".

, , , . 700 . , [116] , , , , . , ; : " " . , , : " - : , ". , , , , : " ", " ", " ", " ", " ", " ", " ", " , ", " ", ", " ", " ", . , , , , (" "), , . , : "' , ."[117] , : " ", " , ", " ", " , ", " , ", " , ", " , ", " , ", ", ", " ", " , ", " , ", " , ", " , ' ", " ", " ", " , ", " , ", " ", " ", " , ", " , , ", " . ", " ", " , ", " ", " , ". " ", " , ", " - - ", " , ", " ", " ", " ", " ", " ", " ", " ", " , ", " ", " ", " ", " , : , ".[118] . , . , , , :

, , ()

, , ()

, , :

, , ()

, . , , . " " (), , , 1732. .[119] , . : " , ". " ", " ", . , 1736. " ", (1741) . " , ", " ", : " , , , " " " .

, , . , ; , , , , , , , . , , , . , , , , , , , , , ., .[120] , - 1741. : " , , , "; : " , ? , , ?" , , ( ), , .[121] , 1743. 1746, : " ", : " , !"

. , . , , . (1736), , . " - - , , ( , , ), , ."[122] "" ( " " 1740)[123] " ". , : "- , , ;- ,,;. . - , ". " , , , . , , 19. , " (. . ). , , :,, : :.[124] ( ) , , . (,) , "" .[125] , , , . , ' ', ( ).[126] , . :

1. " " ;

2. , ;

3. ;

4. () ;

5. . .[127] , " ", , , , , , , , , , , , ? , , " " - , , ?

. , , . . , , , . , , , , . , , , , , . , . , , , . , , - , , . . , , , , , . . , , 1702. " ", , , (, 1.765), 1614. 1711. . (, 1696) " " " ", . . , -" ", (Orthographia Illyricana) . , , , " ", , , : - - , , , - , , , , .

, , , , , , . - . : " , , "; " , "; " , ; ". " , , " ( ), , - . - (1721) .[128] , , , , .

" , - ( ), ",[129] , .8.

, . , . , , . , . , . , . , , , .

, , , . , , , . , , , , :, , . , . , , , . , - ; . , , , , . , : , .

"" , , , , , . , , , - , , , . , . , . , , , , , , . , , . : . , . :

, , , , ; . ; , ; , . , .

" ". , , "" "". , , , . " , " - , . ; , , , . ( ), , , , , . , " ", " " ( ) , . , . XVIII , " ":

, , . . : ", , ." , , . . , - , , - , , , , . , - , . , , . , , , . ' , , . . ,

. , , " ", , , , , , , , , . , . " - - , , , , , , " , . , , , , , , , , - , , , , . , - , , , , , . ( ) , , . .[146] , , XIII Li Amities de Ami et Amile, , , , - , .[147] , ; ; , , . , ( ), , , ; , . , , ; , j ; , c , . , " , " .

, , , j, , , , " " , , , ; , ; , , , , , . , , , , . , , . , . . , . , , , . , , , . , , , .

. , . " ", , . " ", " " .

. , , , , " ". , , , ; . ; . , , , , " ". , ; , , . : " , , . , ; . ; , , " .

, , ; :

, , . , , : " , ? !" . ' . , .[148] 1736 ( 1740) . " ", :

, , , :- ? , - , , , !

,[149] . , "", . . , , , " ", . " ", , :

, , , . . . ,

. "" , . , , , - :

; , , , , , , . , , , , . . . , , , , , , - . , , ? ; . , , ; , ,

, , , .[150] , , , , ; , , :

; , , , . . , .

: , , ,

, , , , !

, . , , , , , :

, . , , . . , , . ; , . , , . , , , , . . . , : , .

- , , . , , , , , ; , , , , - . , . , , - .[151] ("") , , . , "" , ; , , , " ". ; , , ; . , :

! , , () : " ? , , ! !"

, . . - :

, , . , , . . : , . !

, ' , , ; . , , ; , . , . , , , , . , , ! . , , , ![152]