་འས་ན་ཁང་དང་ཚགས་ང་ལས་ངས་བར་བཟོའ ་མ་པ། བད་ལ་ལ། ༢༡༣༩ ་ལ་ ༢༠༡༢ འ་འདན་ཐངས། ༡༥༠ ཤས་རག་ལས་ངས་མ་ག་ཚན་པ་ནས་མ་ག་དང་པར་ན་ས། ཧན་ར། ༥ བས་འགར་གཟའ་མ་ལ་ལ་གསར་པ་ཞས་འབད་དན་ཅ། ལ་ང་ང་ག་མང་པའ ་རང་གནམ་རག་ར་དད་པ་ཚས་གཟའ་ར་ལ་བ་ང་ས་པ་རད། ཁ་ཚས་ར་མ་དང་མ་འ་བའ་ གཟའ་ད་དག་ག་འལ་ད་ག་ངས་དང་། མཚན་མའ ་བར་ང་་ཕར་ར་འཁར་ལ་ལ་བས་པ་རད། འན་ང་གནའ་བའ ་ གནམ་རག་ར་དད་པ་ཚས་མཚན་་ནམ་མཁའ་ད་་གཟའ་་ལས་མཐང་བ་མད། ས་་་ལ་ ༡༧༨༡ ལར་མ་ཆ་ག་ མ་ཞག་གས་གཟའ་གཞན་དག་ང་མཐང་བ་པའ་གས་ཚད་མཐ་བའ་ང་ཤལ་ཞག་བཟས་ཏ། གཟའ་མ་ལ་ཟར་བ་ད་མཐང་ བ་པ་ང་ཡད། གཟའ་མ་ལ་ན་ གསར་༌ད་པའ་གཟའ་གམ་་ནང་ནས་དང་པ་ད་ཡན། གཞན་གཉས་ཏ། གཟའ་མཚ་ ལ་ན་་ལ་ ༡༨༤༦ ལ་དང་། གཟའ་གཤན་ལ་ན་་ལ་ ༡༩༣༠ ལར་གསར་ད་ང་བ་རད། གཟའ་ན་པ་ལ་དམགས་བསལ་གང་ཡད་དམ། གཟའ་ན་པར་ད་་འཕགས་པའ་ད་ཆས་གཉས་ཡད། གཅག་ན་ད་ས་ ང་ཤལ་བད་ནས་ད་ལ་བས་ན་ཤས། གཟའ་ད་བག་མདངས་ཆ་ལ་འད་ང་ འཚར་བའ་གབ་ཀར་འགའ་ཤས་ས་བར་ཡད་པ་མངན་གསལ་དད་པས་མཐང་ བ། མ་མང་པས་གབ་ཀར་ད་དག་གས་གཟའ་ད་ཉད་ཉ་མའ་མ་ད་་དངས་ གགས་མཛས་ཤས་ཤག་་བ་ཡ་ཡད། གཟའ་ན་པའ་དམགས་བསལ་ད་ ཆས་གཉས་པ་ན། གཟའ་ད་གཟའ་མས་་ནང་ནས་ཡང་ཤས་ཡན། ད་་ལས་ང་ ཡང་བ་ཡད། དའ་ག་དན་ན། གལ་ད་ད་ས་ད་ཉད་འ་ཕར་པ་ཆན་པ་ཞག་ག་ ནང་་བཞག་པ་ཡན་ན། ད་ཉད་འ་་ཉག་ཅག་ཡན། གཤན་ལ་གཟའ་ཁངས་་མ་བ་བ། ་ལ་ ༡༩༣༠ ལར་ཀ་ལཌ༌ ཊམ་བ་(Clyde Tombaugh)ས་གཟའ་གཤན་ལ་གསར་ད་ང་བས། མ་ཚང་མས་ད་གཟའ་ད་པ་ལ་ངས་ འཛན་ས་པ་རད། འན་ང་་ལ་ ༡༩༩༧ ལར་ཊམ་བ་ངས་པའ་ས་ལ་གནམ་རག་ར་དད་པ་འགའ་ཞག་གས་གཟའ་གཤན་ལ་ལ་དགས་པ་ཡད་ ར་བད། ཉ་བའ་ས་་གཟའ་གཤན་ལ་་ཚན་ག་རའ་ཁངས་་འཇག་མན་ཐད་ད་ག་ང་བ་རད། ད་ཡང་གཟའ་ གཤན་ལ་གསར་ད་ང་མ་ཐག་ནས་གཟའ་དའ་ཁངས་་བཞག་། མ་ལ་ ༧༥ རང་ད་ར་ཆ་འཇག་ས་པ་རད། འན་ང་་ལ་ ༢༠༠༦ ལའ ་་ ༨ ཚས་ ༢༤ ཉན་ལ་འ་གནམ་རག་ར་དད་ན་ཚགས་ས་གཟའ་ག་དན་གསར་ པ་གཏན་འབབས་ས་པ་དང་གས། གཤན་ལ་གཟའ་ཁངས་ནས་བཏན་པ་རད། ད་འ་ཆར་གཟའ་གཤན་ལ་ན་གཟའ་ ལས་ཐ་དད་པའ་གཟའ་ང་ག་་ཚན་ཁངས་་བཞག་ཡད། གཏན་འབབས་བས་་གཟའ་ཡན་པའ་དགས་ངས་་ཆ་ ན་ཁག་ན། ༡༽ ཉ་མའ་མཐའ་འཁར་་འཁར་ལམ་ནང་ཡད་པ། ༢༽ དབས་མ་པ་ཡན་པ། ༣༽ དའ་འཁར་ལམ་་མཐའ་འཁར་་ཡད་པའ་ར་འ ་རགས་བསལ་བ་ཞག་དགས། ༨༽གཟའ་ག་པ། གཟའ་ག་པ་ན་ཉ་མ་དང་ཐག་ཉ་ཤས་་གཟའ་ཞག་ཡན་པ་མ་ཟད། འཁར་ད་མགས་ཤས་ཤག་ང་ཡན་ཏ། གཟའ་དས་ཉན་ངས་ ༨༨ ནང་ཉ་མར་ཐངས་ར་ ར་་ཡད། གཟའ་ད་ཉ་མ་དང་ཐག་ཉ་པ་ཡད་པའ་་མཚན་ས་ཚ་ད་ཧ་ཅང་ཆན་པ་ཡད། དའ་ས་ངས་ཡངས་གས་དང་ཁ་ང་ག་མང་པས་ཁངས་ཡད་ པས་་བ་དང་འ་བར་མཐང་། གཟའ་ག་པའ་འཁར་ལམ་ལ་མ་འ་བ་གང་ཡད། ཉ་མའ་མཐའ་འཁར་་གཟའ་མང་ཆ་བར་ར་དབས་ཅན་་འཁར་ལམ་ན་ནའང་། གཟའ་ག་པ་ལ་ང་དབས་ཅན་་འཁར་ལམ་ན་ཡད། བས་ར་ད་ཉད་ཉ་མ་ལས་ཀ་ ལ་མ་ཊར་ས་ཡ་ ༧༠ ཙམ་་སར་འལ་བད་ད་་ཡད་ཅང་། བས་ར་ཀ་ལ་མ་ཊར་ ས་ཡ་ ༤༦ ཙམ་་ཉ་སར་བས་་ཡད། གཟའ་དང་་ར། ངག་དབང་བན་འཛན་ས་བར། ་མད་།༌༌༌༌༌༌༌ ༸དཔལ་ས་་འཁར་ལའ ་དབང་ཆན་ཐངས་ས་གཉས་པ་ད་གནང་གཏན་འཁལ་བ་ནས་ བང་། གཞས་ས་གཉས་་བད་མ་ཚང་མའ་སམས་ཁམས་དགའ་དད་་གམ་ས་ ཁངས། ག་པར་་གཞས་་ཡད་པའ་བད་མ་ཚའ་སམས་ནང་༸གང་ས་མཆག་ག་ཞལ་ མཇལ་ཐབ་ར་བཅངས་ཏ། ་དང་་མར་གསལ་འདབས་དང་། བསང་གསལ་གཏང་བ་ སགས་གཟའ་ར་འད་ར་་ཉན་ད་ག་ནས་བད། ཨ་མ་་མ་ཡང་ནམ་ན་ར་་་ཇ་བ་མཇལ་ནས་མ་་ལག་པའ་བས། ལམ་ར་་ཇ་ཁང་ ཞག་ནས་འད་ལ་་གར་་ས་འཁར་དབང་ཆན་གནང་འ་ར་ཐས་པ་རད། མས་གནས་ལ་ད་ ཐས་མ་ཐག་སམས་པ་ཧ་ཅང་དགའ་། རང་ག་བཟའ་ར་དའ་ར་བཤད་པར་ན། བཟའ་་ཕ་བ་ ཤས་ས་དའ་ར་་ས་ནས་ཤས་་ཡད་ནའང་ཨ་མ་་མར་བཤད་མད་པ་རད། ཨ་མ་་མ་མ་ ་འར་མ་ཐག་གནས་ལ་ད་དགའ་པའ ་ངང་བཤད་པའ་ཚ། ཕ་བ་ཤས་ས་ད་་ས་ནས་ཤས་་ ཡད་ཅས་པ་ལས་གཞན་ཅ་ཡང་མ་ས། ཐངས་འདའ་༸དཔལ་ས་་འཁར་ལའ ་དབང་ཆན་ན་ར་དང་མ་འ་བར་ལ་བ་ངས་ས་ལ་ གནང་ག་ཡད་པར་བན། ་སའ་མ་གང་ག་ཇ་ཁང་དང་། མན་ཁང་། ཟ་ཁང་སགས་གས་གང་ སར་དའ་ར་ང་ག་ཡད་པ་རད། ང་མལ་བས་འགའ་ཤས་ས་ཐངས་འདར་མ་ཚང་ནས་ནང་ མ་གཅག་འ་་དང་། ལ་ལས་ནང་མ་ཚང་མ་འ་་ཡན་ར་སགས་དགའ་མའ་ད་ཆ་་མང་ བཤད། མ་ཚའ་བཀའ་མལ་ད་དག་ཨ་མ་་མས་ཐས་བས་་བ་བན་ལ། བས་ར་རང་ག་རང་ལ་ འཁང་ར་ད་ད་ཐབ་ཚང་ནང་གཅག་ར་་ཡན་ཡད། མ་གཟགས་ང་ག་་ར་ན་ནམ་ན་དང་མ་འ་བར་ཅ་ཅས་ཁངས་ཤང་། མ་མས་ལ་བས་ རང་མ་འང་བད་ལང་མད་པར་ར། ག་པར་་མཐང་མཆན་ཐབ་མཁན་མས་དགའ་ བས་ས་ཏ༌་ད་གཏང་བ་སགས་ད། ་ང་ད་དག་ཨ་མ་་མ་དང་ཕ་བ་ཤས་ས་ མཐང་བས། ་་བཟང་ད་བས་མང་བ་ན་པ་མ་ཟད། ད་་ཁ་གཉས་་སར་ཐག་མར་ཡང་ བས་་གནས་ལ་མཐའ་དག་ཡད་ལ་ན། ས་འཁར་དབང་ཆན། ངག་དབང་བན་འཛན། ་མད་།༌༌༌༌༌༌༌༌༌ གཟའ་ག་པ་ཉ་ མ་ལས་ང་ཐག་ རང་ཤས་་ཡད་ པའ་བས། གཟའ་ག་ པ ་ ཉ ་ མ ་ ལས་ང་ ཐག་ཉ་ཤས་ ་ཡད་པའ་ བས། གཟའ་ག་པའ་ འཁར་ལམ།
