28/12/57 1

ความส าคญของไขมนในเลอด• มแนวโนมเพมขนเรอยๆ จากการกนอาหารทไมถกตองและขาดการออกก าลงกาย

• “ภยเงยบ” น าไปสโรคหลอดเลอดหวใจและโรคหลอดเลอดสมองอดตน โรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตน

• ไขมนในเลอดไมใชไขมนใตผวหนงหรอไขมนในชองทอง

28/12/57 2

ไขมนในเลอดคออะไร…• เปนไขมนทลอยอยในเลอดจบกบโปรตน• มหนาทเปนสวนประกอบของเซลล สรางน าด หมผนงเสนประสาท และ

สรางฮอรโมนบางชนด

• ถาไขมนในเลอดสงเกนจะไปพอกทผนงดานในของหลอดเลอดแดง

ท าใหอดตน

28/12/57 3

แหลงก าเนดของไขมนในเลอด• 80% สรางขนทตบ ปรมาณทสรางขนอยกบพนกรรม

• 20% มาจากอาหารทท าจากสตว

28/12/57 4

ชนดของไขมนในเลอด• ไขมนชนดราย (LDL) น ำครำบไขมนไปทงไวตำมผนงหลอดเลอด• ไขมนชนดด (HDL) ชวยเกบขยะครำบไขมนตำมผนงหลอดเลอด

กลบไปทตบ ขบออกทำงน ำดเขำสล ำไส สวนหนงออกทำงอจจำระ • ไขมนผชวยฝายราย (TG) ท าใหไขมนดอายสนลง ผลคอลดระดบ

ไขมนดลดลง และท าใหไขมนรายขนาดเลกลง แทรกซมผำนผนงหลอดเลอดไปเกำะเปนครำบมำกขน และท ำใหตบออนอกเสบได

28/12/57 5

ไขมนในเลอดสง• การทมรางกายมไขมนในกระแสเลอดสง

• ไขมนจะท าใหผนงหลอดเลอดเกดการอกเสบ • เกดการสรางตะกอนของไขมนบนผนงหลอดเลอด เปนผลท าใหเสน

เลอดตบตนตามมา กอใหเกดโรคเรอรงตางๆ

28/12/57 6

ชนดของไขมนในเลอด• ไขมนในเลอดทส าคญมอยหลายชนด ไดแก

–ไขมนโคเลสเตอรอล (Cholesterol) แบงเปน 2 ชนด คอ• เอชดแอล (High density lipoprotein-HDL)

• แอลดแอล (Low density lipoprotein-LDL)

– ไขมนไตรกลเซอไรด (Triglyceride)

28/12/57 7

28/12/57 8

28/12/57 9

Cholesterol• เปนไขมนทรางกายสามารถสงเคราะหไดขนเอง

–จากตบและล าไส

–จากสารอาหารทรบประทานเขาไป

• อาหารทมาจากพชจะไมพบโคเลสเตอรอล แตพบมากในไขมนสตว

• ไขมนจะไปสะสมอยตามผนงหลอดเลอดแดงทวรางกาย

28/12/57 10

High density lipoprotein: HDL

• มหนาทน าโคเลสเตอรอลจากกระแสเลอดไปท าลายทตบ • ถาระดบ HDLในเลอดสง จะท าใหอตราเสยงตอการเปนโรคหลอดเลอด

หวใจตบนอยลง

• HDL จะสงไดจากการออกก าลงกาย

• ระดบปกตในเลอด

– ผชายมากกวา 40 มล./ดล.

– ผหญงมากกวา 50 มล./ดล.

28/12/57 11

Low density lipoprotein: LDL

• หากมไขมนชนดนในเลอดสง จะไปเกาะผนงหลอดเลอด– ท าใหหลอดเลอดพอกหนาขน

– ความยดหยนของหลอดเลอดเสยไป

– หลอดเลอดจะตบแคบลง ท าใหการไหลเวยนเลอดไมสะดวก

– เสยงตอการเกดโรคเสนเลอดตบตนได

– ระดบปกตในเลอดไมควรเกน

130 มล./ดล.28/12/57 12

Triglyceride• เกดจากการสรางขนเองในรางกายจากน าตาลและแปง

• ชวยในการดดซมวตามน เอ ด อ และ เค

• ท าใหรสกอมทองอยนาน • การมไตรกลเซอไรดในเลอดสง

• มโอกาสเปนโรคหลอดเลอดเลยงหวใจตบมากขน

–ระดบปกตในเลอดไมควรเกน 150 มล./ดล.

28/12/57 13

คาปกตของไขมนในเลอด

28/12/57 14

สาเหตของการเกดภาวะไขมนในเลอดสง• ความผดปกตทางกรรมพน• กนอาหารทมไขมนโคเลสเตอรอลสง หรออาหารทใหพลงงานมากเกน

ความตองการของรางกาย• โรคหรอการใชยาบางชนด เชน ตอมไทรอยดท างานนอยกวาปกต

โรคเบาหวาน โรคไต ยาขบปสสาวะ ยาสเตยรอยด เปนตน

• การดมสราในปรมาณมากเปนประจ า ท าใหไตรกลเซอรไรดสง

• ขาดการออกก าลงกาย

28/12/57 15

อาการทบงบอกวาไขมนในเลอดสง• มผนเหลองทผวหนง เชน หนงตา ขอศอก

• มเสนวงสขาวเกดขนระหวางขอบตาด าและตาขาว

28/12/57 16

ใครบาง…ทควรตรวจหาระดบไขมนในเลอด

• อาย 35 ปขนไป ควรตรวจอยางนอยปละครง• อาย 35 ปขนไป และมประวตครอบครวเปนโรคหวใจขาดเลอด

• สบบหรเปนประจ า• มโรคเรอรง

28/12/57 17

ปจจยเสยงในผทมภาวะไขมนในเลอดสง

• อาย ในผชาย อาย ≥ 45 ป ในผหญง อาย ≥ 55 ป• พนกรรม

• สบบหรเปนประจ า

• ความดนโลหตสง • ภาวะอวน

28/12/57 18

ปจจยทชวยดแลผปวยภาวะไขมนในเลอดสง

• ดชนมวลกาย/ เสนรอบเอว

• พฤตกรรมการบรโภคอาหาร

• การออกก าลงกาย/ กจกรรมทางกาย

• การใชยา• ความเครยดและการจดการกบความเครยด

28/12/57 19

เปาหมายการลดภาวะไขมนในเลอดสง

• โคเลสเตอรอล > 200 มล./ดล.

• ไตรกรเซอไรด >150 มล./ดล.

• HDL-cholesterol หรอไขมนด < 40 มล./ดล.

• LDL-cholesterol หรอไขมนเลว <130 มล./ดล.

28/12/57 20

อนตรายจากภาวะไขมนในเลอดสง

• ท าใหหลอดเลอดแดงแขง ตบ อดตน สงผลใหเกดโรคแทรกซอนตางๆ เชน

–โรคหวใจขาดเลอด

–อมพฤกษ อมพาต

–ไตวาย

–หลอดเลอดทไปเลยงขาตบตน –ตบออนอกเสบ

28/12/57 21

การรกษาภาวะไขมนในเลอดสง

• หลกเลยงการปรงอาหารดวยว การทอด หรอผด

• หลกเลยงอาหารทมไขมนสง เชน ไขแดง, เครองในสตวทกชนด, เนอสตวสวนทตดมน,อำหำรทะเลบำงชนด เชน หอย ปลำหมก กง ป

• ควรงดขนมหรอของหวาน เครองดมตางๆ ทมสวนผสมของนม น ำตำล เนย กะท หรอไขแดง รวมทงผลไมทมรสหวานจด

• ควรเพมการรบประทานอาหารจ าพวกผกใบเขยว

และผลไมทมกากใยอาหาร เชน ฝรง แอปเปล

ชมพ

28/12/57 22

การรกษาภาวะไขมนในเลอดสง• ออกก าลงกายสม าเสมอ อยางนอยสปดาหละ 3 วนละ 30 นาท• งดสบบหร บหรท าใหเอชดแอลในเลอดต าลง และเปนปจจยเสยงตอการ

เกดโรคหวใจขาดเลอด

• ลดน าหนก ถาน าหนกเกน

• ปรกษาแพทย ตดตามดระดบไขมน อาจตองใชยาชวยลดระดบไขมน

28/12/57 23

28/12/57 24

อาหารทควรทาน

28/12/57 25

อาหารทควรงด

28/12/57 26

28/12/57 27

28/12/57 28

อาหารกบแคลอร…

577 กโลแคลอร/ วง 9.3 กม.

290 กโลแคลอร/วง 4.6 กม.

630 กโลแคลอร/ วง 10 กม.

28/12/57 29

อาหารกบแคลอร…317 กโลแคลอร /

วง 5.1 กม.

398 กโลแคลอร /1 ชน/ วง 6.4 กม.

280 กโลแคลอร/วง 4.5 กม.

28/12/57 30

อาหารกบแคลอร…

405 kcal/6.5 กม.

340 kcal/5.5 กม.

230 kcal/3.7 กม. เมดขนน 4 เมด 164 kcal/2.65 กม.

370 kcal/6 กม.

28/12/57 31

28/12/57 32

28/12/57 33