Prawa człowiekaPrawa człowieka

Powszechna Deklaracja Praw CzłowiekaPowszechna Deklaracja Praw Człowieka Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych WolnościPodstawowych Wolności Konwencja o Prawach DzieckaKonwencja o Prawach Dziecka

Przygotował: Zespół Nauczycieli Przygotował: Zespół Nauczycieli Przedmiotów HumanistycznychPrzedmiotów Humanistycznych

Powszechna Deklaracja Praw Powszechna Deklaracja Praw CzłowiekaCzłowieka

przyjęta i proklamowana rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZprzyjęta i proklamowana rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ

w dniu 10 grudnia 1948 r.w dniu 10 grudnia 1948 r.

Zważywszy, że uznanie przyrodzonej godności oraz równych i Zważywszy, że uznanie przyrodzonej godności oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich członków wspólnoty ludzkiej niezbywalnych praw wszystkich członków wspólnoty ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości i pokoju na świecie,jest podstawą wolności, sprawiedliwości i pokoju na świecie,

zważywszy, że brak poszanowania i pogarda dla praw człowieka zważywszy, że brak poszanowania i pogarda dla praw człowieka doprowadziły do aktów barbarzyństwa, które wstrząsnęły doprowadziły do aktów barbarzyństwa, które wstrząsnęły sumieniem ludzkości, sumieniem ludzkości,

zważywszy, że jest istotne, aby prawa człowieka były chronione zważywszy, że jest istotne, aby prawa człowieka były chronione przez przepisy prawa, przez przepisy prawa,

zważywszy, że jest istotne popieranie rozwoju przyjaznych zważywszy, że jest istotne popieranie rozwoju przyjaznych stosunków między narodami,stosunków między narodami,

zważywszy, że ludy Narodów Zjednoczonych potwierdziły w zważywszy, że ludy Narodów Zjednoczonych potwierdziły w Karcie swą wiarę w podstawowe prawa człowiekaKarcie swą wiarę w podstawowe prawa człowieka

Zgromadzenie Ogólne ogłasza uroczyście niniejszą Powszechna Zgromadzenie Ogólne ogłasza uroczyście niniejszą Powszechna Deklarację Praw Człowieka Deklarację Praw Człowieka

Artykuł 1Artykuł 1 Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi w swej godności i w swych Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi w swej godności i w swych

prawach. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni prawach. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.postępować wobec innych w duchu braterstwa.

Artykuł 2Artykuł 2 Każdy człowiek jest uprawniony do korzystania z wszystkich praw i Każdy człowiek jest uprawniony do korzystania z wszystkich praw i

wolności wyłożonych w niniejszej Deklaracji, bez względu na różnice wolności wyłożonych w niniejszej Deklaracji, bez względu na różnice rasy, koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych lub rasy, koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych lub innych przekonań, narodowości, pochodzenia społecznego, majątku, innych przekonań, narodowości, pochodzenia społecznego, majątku, urodzenia lub jakiekolwiek inne różnice.urodzenia lub jakiekolwiek inne różnice.

Nie wolno ponadto czynić żadnej różnicy w zależności od sytuacji Nie wolno ponadto czynić żadnej różnicy w zależności od sytuacji politycznej, prawnej lub międzynarodowej kraju lub obszaru, do politycznej, prawnej lub międzynarodowej kraju lub obszaru, do którego dana osoba przynależy, bez względu na to, czy jest on którego dana osoba przynależy, bez względu na to, czy jest on niepodległy, powierniczy, autonomiczny lub poddany innym niepodległy, powierniczy, autonomiczny lub poddany innym ograniczeniom suwerenności.ograniczeniom suwerenności.

Artykuł 3Artykuł 3 Każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa Każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa

swojej osoby.swojej osoby.

Artykuł 4Artykuł 4 Nikt nie może pozostawać w stanie niewolnictwa lub służebności; Nikt nie może pozostawać w stanie niewolnictwa lub służebności;

niewolnictwo i handel niewolnikami we wszystkich formach będą niewolnictwo i handel niewolnikami we wszystkich formach będą zakazane.zakazane.

Artykuł 5Artykuł 5 Nikt nie może być poddany torturom lub okrutnemu, nieludzkiemu Nikt nie może być poddany torturom lub okrutnemu, nieludzkiemu

albo upokarzającemu traktowaniu lub karaniu.albo upokarzającemu traktowaniu lub karaniu.

Artykuł 6Artykuł 6 Każdy człowiek ma prawo do tego, by wszędzie uznawano jego Każdy człowiek ma prawo do tego, by wszędzie uznawano jego

osobowość prawną.osobowość prawną.

Artykuł 7Artykuł 7 Wszyscy są równi wobec prawa i są uprawnieni, bez jakiejkolwiek Wszyscy są równi wobec prawa i są uprawnieni, bez jakiejkolwiek

dyskryminacji, do jednakowej ochrony prawnej. Wszyscy są dyskryminacji, do jednakowej ochrony prawnej. Wszyscy są uprawnieni do jednakowej ochrony przed jakąkolwiek uprawnieni do jednakowej ochrony przed jakąkolwiek dyskryminacją, będącą pogwałceniem niniejszej Deklaracji, i przed dyskryminacją, będącą pogwałceniem niniejszej Deklaracji, i przed jakimkolwiek podżeganiem do takiej dyskryminacji.jakimkolwiek podżeganiem do takiej dyskryminacji.

Artykuł 8Artykuł 8 Każdy człowiek ma prawo do skutecznego odwołania się do Każdy człowiek ma prawo do skutecznego odwołania się do

kompetentnych sądów krajowych przeciw czynom stanowiącym kompetentnych sądów krajowych przeciw czynom stanowiącym pogwałcenie podstawowych praw przyznawanych mu przez pogwałcenie podstawowych praw przyznawanych mu przez konstytucję lub przez prawo.konstytucję lub przez prawo.

Artykuł 9Artykuł 9 Nikt nie może być poddany arbitralnemu zatrzymaniu i Nikt nie może być poddany arbitralnemu zatrzymaniu i

aresztowaniu lub wygnaniu z kraju. aresztowaniu lub wygnaniu z kraju.

Artykuł 10Artykuł 10 Każdy człowiek przy rozstrzyganiu o jego prawach i Każdy człowiek przy rozstrzyganiu o jego prawach i

zobowiązaniach lub o skierowaniu przeciwko niemu oskarżenia o zobowiązaniach lub o skierowaniu przeciwko niemu oskarżenia o przestępstwo jest uprawniony na warunkach całkowitej równości przestępstwo jest uprawniony na warunkach całkowitej równości do sprawiedliwego i publicznego wysłuchania przez niezależny i do sprawiedliwego i publicznego wysłuchania przez niezależny i bezstronny sąd.bezstronny sąd.

Artykuł 11Artykuł 11 Każdy człowiek oskarżony o popełnienie przestępstwa ma prawo, Każdy człowiek oskarżony o popełnienie przestępstwa ma prawo,

aby uznawano go za niewinnego dopóty, dopóki wina nie zostanie aby uznawano go za niewinnego dopóty, dopóki wina nie zostanie udowodniona mu zgodnie z prawem podczas publicznego udowodniona mu zgodnie z prawem podczas publicznego procesu, w którym miał wszystkie gwarancje konieczne do swojej procesu, w którym miał wszystkie gwarancje konieczne do swojej obrony.obrony.

Nikt nie może być uznany za winnego popełnienia jakiegokolwiek Nikt nie może być uznany za winnego popełnienia jakiegokolwiek przestępstwa na skutek działania lub zaniechania, które według przestępstwa na skutek działania lub zaniechania, które według prawa krajowego lub międzynarodowego nie stanowiło prawa krajowego lub międzynarodowego nie stanowiło przestępstwa w chwili tego działania lub zaniechania. Nie wolno przestępstwa w chwili tego działania lub zaniechania. Nie wolno także wymierzać kary cięższej niż ta, która była stosowana w także wymierzać kary cięższej niż ta, która była stosowana w chwili popełnienia przestępstwa.chwili popełnienia przestępstwa.

Artykuł 12Artykuł 12 Nikt nie może być poddany arbitralnemu ingerowaniu w jego Nikt nie może być poddany arbitralnemu ingerowaniu w jego

życie prywatne, rodzinne, domowe lub korespondencję ani też życie prywatne, rodzinne, domowe lub korespondencję ani też atakom na jego honor i dobre imię. Każdy człowiek ma prawo do atakom na jego honor i dobre imię. Każdy człowiek ma prawo do ochrony prawnej przeciwko takim ingerencjom i atakom. ochrony prawnej przeciwko takim ingerencjom i atakom.

Artykuł 13Artykuł 13 Każdy człowiek ma prawo swobodnego poruszania się i wyboru Każdy człowiek ma prawo swobodnego poruszania się i wyboru

miejsca zamieszkania w granicach każdego państwa.miejsca zamieszkania w granicach każdego państwa. Każdy człowiek ma prawo do opuszczania jakiegokolwiek kraju, Każdy człowiek ma prawo do opuszczania jakiegokolwiek kraju,

łącznie ze swym własnym, i do powrotu do swojego kraju.łącznie ze swym własnym, i do powrotu do swojego kraju.

Artykuł 14Artykuł 14 Każdy człowiek w razie prześladowania ma prawo ubiegać się o Każdy człowiek w razie prześladowania ma prawo ubiegać się o

azyl i korzystać z niego w innych krajach.azyl i korzystać z niego w innych krajach. Nie można powoływać się na to prawo w przypadku ścigania Nie można powoływać się na to prawo w przypadku ścigania

wszczętego rzeczywiście z powodu popełnienia przestępstwa wszczętego rzeczywiście z powodu popełnienia przestępstwa niepolitycznego lub czynu sprzecznego z celami i zasadami niepolitycznego lub czynu sprzecznego z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych.Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Artykuł 15Artykuł 15 Każdy człowiek ma prawo do posiadania obywatelstwa.Każdy człowiek ma prawo do posiadania obywatelstwa. Nikt nie może być arbitralnie pozbawiony swojego obywatelstwa Nikt nie może być arbitralnie pozbawiony swojego obywatelstwa

ani też nikomu nie może być odmówione prawo do zmiany ani też nikomu nie może być odmówione prawo do zmiany obywatelstwa. obywatelstwa.

Artykuł 16Artykuł 16 Mężczyźni i kobiety, bez względu na różnice rasy, narodowości lub Mężczyźni i kobiety, bez względu na różnice rasy, narodowości lub

religii, mają prawo po osiągnięciu pełnoletniości do zawarcia religii, mają prawo po osiągnięciu pełnoletniości do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny. Przysługują im równe prawa w małżeństwa i założenia rodziny. Przysługują im równe prawa w odniesieniu do zawierania małżeństwa, podczas jego trwania i po jego odniesieniu do zawierania małżeństwa, podczas jego trwania i po jego rozwiązaniu.rozwiązaniu.

Małżeństwo powinno być zawarte tylko przy dobrowolnej zgodzie Małżeństwo powinno być zawarte tylko przy dobrowolnej zgodzie przyszłych małżonków.przyszłych małżonków.

Rodzina jest naturalną i podstawową komórką społeczeństwa i jest Rodzina jest naturalną i podstawową komórką społeczeństwa i jest uprawniona do ochrony ze strony społeczeństwa i państwa.uprawniona do ochrony ze strony społeczeństwa i państwa.

Artykuł 17Artykuł 17 Każdy człowiek, zarówno sam, jak i wespół z innymi, ma prawo do Każdy człowiek, zarówno sam, jak i wespół z innymi, ma prawo do

posiadania własności.posiadania własności. Nikt nie może być arbitralnie pozbawiony swojej własności.Nikt nie może być arbitralnie pozbawiony swojej własności.

Artykuł 18Artykuł 18 Każdy człowiek ma prawo do wolności myśli, sumienia i religii; prawo Każdy człowiek ma prawo do wolności myśli, sumienia i religii; prawo

to obejmuje wolność zmiany religii lub wiary oraz wolność głoszenia to obejmuje wolność zmiany religii lub wiary oraz wolność głoszenia swej religii lub wiary,swej religii lub wiary,

Artykuł 19Artykuł 19 Każdy człowiek ma prawo do wolności poglądów i swobodnego ich Każdy człowiek ma prawo do wolności poglądów i swobodnego ich

wyrażania; prawo to obejmuje swobodę posiadania niezależnych wyrażania; prawo to obejmuje swobodę posiadania niezależnych poglądów, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania poglądów, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i idei wszelkimi środkami, bez względu na granice.informacji i idei wszelkimi środkami, bez względu na granice.

Artykuł 20Artykuł 20 Każdy człowiek ma prawo do wolności pokojowego zgromadzania Każdy człowiek ma prawo do wolności pokojowego zgromadzania

się i zrzeszania.się i zrzeszania. Nikogo nie można zmuszać, aby należał do jakiegoś zrzeszenia.Nikogo nie można zmuszać, aby należał do jakiegoś zrzeszenia.

Artykuł 21Artykuł 21 Każdy człowiek ma prawo do uczestniczenia w rządzeniu swym Każdy człowiek ma prawo do uczestniczenia w rządzeniu swym

krajem bezpośrednio lub przez swobodnie wybranych krajem bezpośrednio lub przez swobodnie wybranych przedstawicieli.przedstawicieli.

Każdy człowiek ma prawo równego dostępu do służby publicznej w Każdy człowiek ma prawo równego dostępu do służby publicznej w swym kraju.swym kraju.

Wola ludu będzie podstawą władzy rządu; wola ta będzie wyrażona Wola ludu będzie podstawą władzy rządu; wola ta będzie wyrażona w okresowo przeprowadzonych i rzetelnych wyborach, które w okresowo przeprowadzonych i rzetelnych wyborach, które powinny być powszechne i równe oraz przeprowadzone w tajnym powinny być powszechne i równe oraz przeprowadzone w tajnym głosowaniu lub innej zapewniającej wolne głosowanie procedurze.głosowaniu lub innej zapewniającej wolne głosowanie procedurze.

Artykuł 22Artykuł 22 Każdy człowiek jako członek społeczeństwa ma prawo do Każdy człowiek jako członek społeczeństwa ma prawo do

zabezpieczenia społecznego i jest upoważniony, dzięki wysiłkowi zabezpieczenia społecznego i jest upoważniony, dzięki wysiłkowi narodowemu i współpracy międzynarodowej oraz stosowanie do narodowemu i współpracy międzynarodowej oraz stosowanie do organizacji i zasobów danego państwa, do korzystania z praw organizacji i zasobów danego państwa, do korzystania z praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych, nieodzownych dla jego ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych, nieodzownych dla jego godności i swobodnego rozwoju swojej osobowości. godności i swobodnego rozwoju swojej osobowości.

Artykuł 23Artykuł 23 Każdy człowiek ma prawo do pracy, do swobodnego wyboru Każdy człowiek ma prawo do pracy, do swobodnego wyboru

zatrudnienia, do sprawiedliwych i zadowalających warunków pracy i do zatrudnienia, do sprawiedliwych i zadowalających warunków pracy i do ochrony przed bezrobociem.ochrony przed bezrobociem.

Każdy człowiek, bez żadnej dyskryminacji, ma prawo do równej płacy za Każdy człowiek, bez żadnej dyskryminacji, ma prawo do równej płacy za równa pracę.równa pracę.

Każdy pracujący ma prawo do odpowiedniego zadowalającego Każdy pracujący ma prawo do odpowiedniego zadowalającego wynagrodzenia, zapewniającego jemu i jego rodzinie egzystencję wynagrodzenia, zapewniającego jemu i jego rodzinie egzystencję odpowiadającą godności ludzkiej i uzupełnianego w razie potrzeby odpowiadającą godności ludzkiej i uzupełnianego w razie potrzeby innymi środkami pomocy społecznej.innymi środkami pomocy społecznej.

Każdy człowiek ma prawo do tworzenia związków zawodowych i do Każdy człowiek ma prawo do tworzenia związków zawodowych i do przystępowania do związków zawodowych dla ochrony swych interesów.przystępowania do związków zawodowych dla ochrony swych interesów.

Artykuł 24Artykuł 24 Każdy człowiek ma prawo do urlopu i wypoczynku, włączając w to Każdy człowiek ma prawo do urlopu i wypoczynku, włączając w to

rozsądne ograniczenie godzin pracy i okresowe płatne urlopy.rozsądne ograniczenie godzin pracy i okresowe płatne urlopy.

Artykuł 25Artykuł 25 Każdy człowiek ma prawo do poziomu życia zapewniającego zdrowie i Każdy człowiek ma prawo do poziomu życia zapewniającego zdrowie i

dobrobyt jemu i jego rodzinie włączając w to wyżywienie, odzież, dobrobyt jemu i jego rodzinie włączając w to wyżywienie, odzież, mieszkanie, opiekę lekarską i niezbędne świadczenia socjalne oraz mieszkanie, opiekę lekarską i niezbędne świadczenia socjalne oraz prawo do zabezpieczenia na wypadek bezrobocia, choroby, niezdolności prawo do zabezpieczenia na wypadek bezrobocia, choroby, niezdolności do pracy, wdowieństwa, starości lub utraty środków do życia w sposób do pracy, wdowieństwa, starości lub utraty środków do życia w sposób od niego niezależny.od niego niezależny.

Macierzyństwo i dzieciństwo upoważniają do specjalnej opieki i pomocy. Macierzyństwo i dzieciństwo upoważniają do specjalnej opieki i pomocy. Wszystkie dzieci zarówno małżeńskie, jak i pozamałżeńskie będą Wszystkie dzieci zarówno małżeńskie, jak i pozamałżeńskie będą korzystać z jednakowej pomocy społecznej.korzystać z jednakowej pomocy społecznej.

Artykuł 26Artykuł 26 Każdy człowiek ma prawo do oświaty. Oświata będzie bezpłatna, Każdy człowiek ma prawo do oświaty. Oświata będzie bezpłatna,

przynajmniej na poziomie podstawowym. Oświata w zakresie przynajmniej na poziomie podstawowym. Oświata w zakresie podstawowym będzie obowiązkowa. podstawowym będzie obowiązkowa.

Celem oświaty będzie pełny rozwój osobowości ludzkiej i Celem oświaty będzie pełny rozwój osobowości ludzkiej i ugruntowanie poszanowania dla praw człowieka i podstawowych ugruntowanie poszanowania dla praw człowieka i podstawowych wolności. Będzie ona krzewić zrozumienie, tolerancję i przyjaźń wolności. Będzie ona krzewić zrozumienie, tolerancję i przyjaźń między wszystkimi narodami, grupami rasowymi lub religijnymi; między wszystkimi narodami, grupami rasowymi lub religijnymi; popierać działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych popierać działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych zmierzającą do utrzymania pokoju.zmierzającą do utrzymania pokoju.

Rodzice mają prawo pierwszeństwa w wyborze rodzaju nauczania, Rodzice mają prawo pierwszeństwa w wyborze rodzaju nauczania, które ma być dane ich dzieciom.które ma być dane ich dzieciom.

Artykuł 27Artykuł 27 Każdy człowiek ma prawo do swobodnego uczestniczenia w życiu Każdy człowiek ma prawo do swobodnego uczestniczenia w życiu

kulturalnym społeczeństwa, do korzystania ze sztuki, do kulturalnym społeczeństwa, do korzystania ze sztuki, do uczestniczenia w postępie nauki i korzystania ze sztuki, do uczestniczenia w postępie nauki i korzystania ze sztuki, do uczestniczenia w postępie nauki i korzystania z jego dobrodziejstw.uczestniczenia w postępie nauki i korzystania z jego dobrodziejstw.

Każdy człowiek ma prawo do ochrony moralnych i materialnych Każdy człowiek ma prawo do ochrony moralnych i materialnych korzyści wynikających z jakiejkolwiek jego działalności naukowej, korzyści wynikających z jakiejkolwiek jego działalności naukowej, literackiej lub artystycznej.literackiej lub artystycznej.

Artykuł 28Artykuł 28 Każdy człowiek jest uprawniony do takiego porządku społecznego i Każdy człowiek jest uprawniony do takiego porządku społecznego i

międzynarodowego, w którym prawa i wolności wyłożone w niniejszej międzynarodowego, w którym prawa i wolności wyłożone w niniejszej Deklaracji mogą być w pełni realizowane. Deklaracji mogą być w pełni realizowane.

Artykuł 29Artykuł 29 Każdy człowiek ma obowiązki wobec społeczności, w której to Każdy człowiek ma obowiązki wobec społeczności, w której to

jedynie jest możliwy swobodny i pełny rozwój jego osobowości.jedynie jest możliwy swobodny i pełny rozwój jego osobowości. W korzystaniu ze swych praw i wolności każdy człowiek podlega W korzystaniu ze swych praw i wolności każdy człowiek podlega

jedynie takim ograniczeniom, które są ustalone przez prawo jedynie takim ograniczeniom, które są ustalone przez prawo wyłącznie w celu zapewnienia odpowiedniego uznania i wyłącznie w celu zapewnienia odpowiedniego uznania i poszanowania praw i wolności innych oraz w celu uczynienia poszanowania praw i wolności innych oraz w celu uczynienia zadość słusznym wymogom moralności, porządku publicznego i zadość słusznym wymogom moralności, porządku publicznego i powszechnego dobrobytu w demokratycznym społeczeństwie.powszechnego dobrobytu w demokratycznym społeczeństwie.

Niniejsze prawa i wolności nie mogą w żadnym wypadku być Niniejsze prawa i wolności nie mogą w żadnym wypadku być wykorzystane w sposób sprzeczny z celami i zasadami Organizacji wykorzystane w sposób sprzeczny z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych.Narodów Zjednoczonych.

Artykuł 30Artykuł 30 Żadnego z postanowień niniejszej Deklaracji nie można rozumieć Żadnego z postanowień niniejszej Deklaracji nie można rozumieć

jako udzielającego jakiemukolwiek Państwu, grupie lub osobie jako udzielającego jakiemukolwiek Państwu, grupie lub osobie jakiegokolwiek prawa do rozwijania działalności lub wydawania jakiegokolwiek prawa do rozwijania działalności lub wydawania aktów zmierzających do obalenia któregokolwiek z praw i aktów zmierzających do obalenia któregokolwiek z praw i wolności proklamowanych w niniejszej Deklaracji. wolności proklamowanych w niniejszej Deklaracji.

Konwencja o Ochronie Praw Konwencja o Ochronie Praw CzłowiekaCzłowieka

i Podstawowych Wolnościi Podstawowych Wolnościsporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r.sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r.

ratyfikowana przez Polskę 15 grudnia 1992 r.ratyfikowana przez Polskę 15 grudnia 1992 r.

zważywszy na Powszechną Deklarację Praw Człowieka, uchwaloną 10 zważywszy na Powszechną Deklarację Praw Człowieka, uchwaloną 10 grudnia 1948 r. przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych;grudnia 1948 r. przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych;

zważywszy, że owa Deklaracja zmierza do zapewnienia powszechnego zważywszy, że owa Deklaracja zmierza do zapewnienia powszechnego i efektywnego stosowania zawartych w niej praw;i efektywnego stosowania zawartych w niej praw;

zważywszy, że celem Rady Europy jest osiągnięcie większej jedności zważywszy, że celem Rady Europy jest osiągnięcie większej jedności jej członków i że jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest jej członków i że jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest ochrona oraz rozwój praw człowieka i podstawowych wolności;ochrona oraz rozwój praw człowieka i podstawowych wolności;

potwierdzając swoją głęboką wiarę w te podstawowe wolności, które potwierdzając swoją głęboką wiarę w te podstawowe wolności, które są fundamentem sprawiedliwości i pokoju na świecie zdecydowane są fundamentem sprawiedliwości i pokoju na świecie zdecydowane jako Rządy państw europejskich, działających w tym samym duchu i jako Rządy państw europejskich, działających w tym samym duchu i posiadających wspólne dziedzictwo ideałów i tradycji politycznych, posiadających wspólne dziedzictwo ideałów i tradycji politycznych, poszanowania wolności i rządów prawa, podjąć pierwsze kroki w celu poszanowania wolności i rządów prawa, podjąć pierwsze kroki w celu zbiorowego zagwarantowania niektórych praw wymienionych w zbiorowego zagwarantowania niektórych praw wymienionych w Powszechnej Deklaracji,Powszechnej Deklaracji,

uzgodniły, co następuje:uzgodniły, co następuje:

Obowiązek przestrzegania praw człowiekaObowiązek przestrzegania praw człowieka Prawo do życiaPrawo do życia Zakaz torturZakaz tortur Zakaz niewolnictwa i pracy przymusowejZakaz niewolnictwa i pracy przymusowej Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistegoPrawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego Prawo do rzetelnego procesu sądowegoPrawo do rzetelnego procesu sądowego Zakaz karania bez podstawy prawnejZakaz karania bez podstawy prawnej Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnegoPrawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego Wolność myśli, sumienia i wyznaniaWolność myśli, sumienia i wyznania Wolność wyrażania opiniiWolność wyrażania opinii Wolność zgromadzania się i stowarzyszania sięWolność zgromadzania się i stowarzyszania się Prawo do zawarcia małżeństwaPrawo do zawarcia małżeństwa Prawo do skutecznego środka odwoławczegoPrawo do skutecznego środka odwoławczego Zakaz dyskryminacjiZakaz dyskryminacji Uchylanie stosowania zobowiązań w stanie Uchylanie stosowania zobowiązań w stanie

niebezpieczeństwa publicznegoniebezpieczeństwa publicznego Ograniczenia działalności politycznej cudzoziemcówOgraniczenia działalności politycznej cudzoziemców Zakaz nadużycia prawZakaz nadużycia praw Granice stosowania ograniczeń prawGranice stosowania ograniczeń praw

Konwencja o Prawach DzieckaKonwencja o Prawach Dzieckaprzyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów

Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.

Państwa-Strony niniejszej konwencji,Państwa-Strony niniejszej konwencji, przypominając, że w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Narody przypominając, że w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Narody

Zjednoczone proklamowały, iż dzieci mają prawo do szczególnej troski i Zjednoczone proklamowały, iż dzieci mają prawo do szczególnej troski i pomocy,pomocy,

wyrażając przekonanie, że rodzina jako podstawowa komórka społeczeństwa wyrażając przekonanie, że rodzina jako podstawowa komórka społeczeństwa oraz naturalne środowisko rozwoju i dobra wszystkich jej członków, oraz naturalne środowisko rozwoju i dobra wszystkich jej członków,

uznając, że dziecko dla pełnego i harmonijnego rozwoju swojej osobowości uznając, że dziecko dla pełnego i harmonijnego rozwoju swojej osobowości powinno wychowywać się w środowisku rodzinnym, w atmosferze szczęścia, powinno wychowywać się w środowisku rodzinnym, w atmosferze szczęścia, miłości i zrozumienia,miłości i zrozumienia,

uważając, że dziecko powinno być w pełni przygotowane do życia w uważając, że dziecko powinno być w pełni przygotowane do życia w społeczeństwie jako indywidualnie ukształtowana jednostka, społeczeństwie jako indywidualnie ukształtowana jednostka,

mając na uwadze, że - jak wskazano w Deklaracji Praw Dziecka - "dziecko, z mając na uwadze, że - jak wskazano w Deklaracji Praw Dziecka - "dziecko, z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczególnej uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po opieki i troski, w tym właściwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu",urodzeniu",

uzgodniły, co następuje:uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1Artykuł 1 W rozumieniu niniejszej konwencji W rozumieniu niniejszej konwencji ""dziecko" oznacza każdą istotę dziecko" oznacza każdą istotę

ludzką w wieku poniżej osiemnastuludzką w wieku poniżej osiemnastu lat. lat.

Artykuł 2Artykuł 2 Państwa-Strony w granicach swojej jurysdykcji będą respektowały i Państwa-Strony w granicach swojej jurysdykcji będą respektowały i

gwarantowały prawa zawarte w niniejszej konwencji gwarantowały prawa zawarte w niniejszej konwencji wobec każdego wobec każdego dzieckadziecka, bez jakiejkolwiek dyskryminacji, niezależnie od rasy, koloru , bez jakiejkolwiek dyskryminacji, niezależnie od rasy, koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych, statusu skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych, statusu majątkowego, niepełnosprawności, cenzusu urodzenia lub majątkowego, niepełnosprawności, cenzusu urodzenia lub jakiegokolwiek innego tego dziecka albo jego rodziców bądź opiekuna jakiegokolwiek innego tego dziecka albo jego rodziców bądź opiekuna prawnegoprawnego

Artykuł 5Artykuł 5 Państwa-Strony będą szanowały odpowiedzialność, prawo i Państwa-Strony będą szanowały odpowiedzialność, prawo i

obowiązek rodziców lub, w odpowiednich przypadkach, członków obowiązek rodziców lub, w odpowiednich przypadkach, członków dalszej rodziny lub środowiska, zgodnie z miejscowymi obyczajami, dalszej rodziny lub środowiska, zgodnie z miejscowymi obyczajami, opiekunów prawnych lub innych osób prawnie odpowiedzialnych za opiekunów prawnych lub innych osób prawnie odpowiedzialnych za dziecko, do zapewnienia mu, w sposób odpowiadający rozwojowi jego dziecko, do zapewnienia mu, w sposób odpowiadający rozwojowi jego zdolności, możliwości ukierunkowania go i udzielenia mu rad przy zdolności, możliwości ukierunkowania go i udzielenia mu rad przy korzystaniu przez nie z praw przyznanych mu w niniejszej konwencji.korzystaniu przez nie z praw przyznanych mu w niniejszej konwencji.

Artykuł 6Artykuł 6 Państwa-Strony uznają, że każde dziecko ma niezbywalne Państwa-Strony uznają, że każde dziecko ma niezbywalne prawo do prawo do

życiażycia.. Państwa-Strony zapewnią, w możliwie maksymalnym zakresie, Państwa-Strony zapewnią, w możliwie maksymalnym zakresie,

warunki życia i rozwoju dzieckawarunki życia i rozwoju dziecka..

Artykuł 7Artykuł 7 Niezwłocznie po urodzeniu dziecka zostanie sporządzony jego akt Niezwłocznie po urodzeniu dziecka zostanie sporządzony jego akt

urodzenia, a dziecko od momentu urodzenia będzie miało prawo do urodzenia, a dziecko od momentu urodzenia będzie miało prawo do otrzymania imienia, uzyskania otrzymania imienia, uzyskania obywatelstwaobywatelstwa oraz, jeśli to oraz, jeśli to możliwe, prawo do poznania swoich rodziców i pozostawania pod możliwe, prawo do poznania swoich rodziców i pozostawania pod ich opieką.ich opieką.

Artykuł 8Artykuł 8 Państwa-Strony podejmują działania mające na celu poszanowanie Państwa-Strony podejmują działania mające na celu poszanowanie

prawa dziecka prawa dziecka do zachowania jego tożsamości, w tym do zachowania jego tożsamości, w tym obywatelstwa, nazwiska, stosunków rodzinnychobywatelstwa, nazwiska, stosunków rodzinnych, zgodnych z , zgodnych z prawem, z wyłączeniem bezprawnych ingerencji.prawem, z wyłączeniem bezprawnych ingerencji.

Dziecko, którego rodzice przebywają w różnych państwach, będzie Dziecko, którego rodzice przebywają w różnych państwach, będzie miało prawo do utrzymywania regularnych, z wyjątkiem miało prawo do utrzymywania regularnych, z wyjątkiem okoliczności nadzwyczajnych, osobistych stosunków i okoliczności nadzwyczajnych, osobistych stosunków i bezpośrednich kontaktów z obojgiem rodziców. W tym celu oraz bezpośrednich kontaktów z obojgiem rodziców. W tym celu oraz zgodnie z obowiązkiem Państw-Stron wynikającym z postanowienia zgodnie z obowiązkiem Państw-Stron wynikającym z postanowienia artykułu 9 ustęp 2 Państwa-Strony będą respektowały artykułu 9 ustęp 2 Państwa-Strony będą respektowały prawo prawo dziecka oraz jego rodziców do opuszczenia każdego kraju, w dziecka oraz jego rodziców do opuszczenia każdego kraju, w tym własnego, oraz powrotu do ich własnego krajutym własnego, oraz powrotu do ich własnego kraju. .

Artykuł 12Artykuł 12 Państwa-Strony zapewniają dziecku, które jest zdolne do Państwa-Strony zapewniają dziecku, które jest zdolne do

kształtowania swych własnych poglądów, kształtowania swych własnych poglądów, prawo do swobodnego prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądów we wszystkich sprawach wyrażania własnych poglądów we wszystkich sprawach dotyczących dzieckadotyczących dziecka, przyjmując je z należytą wagą, stosownie , przyjmując je z należytą wagą, stosownie do wieku oraz dojrzałość dziecka. do wieku oraz dojrzałość dziecka.

Artykuł 13Artykuł 13 Dziecko będzie miało Dziecko będzie miało prawo do swobodnej wypowiedzi; prawo to prawo do swobodnej wypowiedzi; prawo to

ma zawierać swobodę poszukiwania, otrzymywania i ma zawierać swobodę poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji oraz idei wszelkiego rodzaju, bez przekazywania informacji oraz idei wszelkiego rodzaju, bez względu na granice, w formie ustnej, pisemnej bądź za pomocą względu na granice, w formie ustnej, pisemnej bądź za pomocą druku, w formie artystycznej lub z wykorzystaniem każdego druku, w formie artystycznej lub z wykorzystaniem każdego innego środka przekazu według wyboru dziecka.innego środka przekazu według wyboru dziecka.

Wykonywanie tego prawa może podlegać ograniczeniom, lecz tylko Wykonywanie tego prawa może podlegać ograniczeniom, lecz tylko takim, które są przewidziane przez prawo i które są konieczne: dla takim, które są przewidziane przez prawo i które są konieczne: dla poszanowania praw lub reputacji innych osób albo do ochrony poszanowania praw lub reputacji innych osób albo do ochrony bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego, bądź zdrowia bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego, bądź zdrowia albo moralności społecznej.albo moralności społecznej.

Artykuł 14Artykuł 14 Państwa-Strony będą respektowały Państwa-Strony będą respektowały prawo dziecka do swobody prawo dziecka do swobody

myśli, sumienia i wyznaniamyśli, sumienia i wyznania.. Swoboda wyrażania wyznawanej religii lub przekonań może podlegać Swoboda wyrażania wyznawanej religii lub przekonań może podlegać

tylko takim ograniczeniom, które są przewidziane prawem i są tylko takim ograniczeniom, które są przewidziane prawem i są konieczne do ochrony bezpieczeństwa narodowego i porządku konieczne do ochrony bezpieczeństwa narodowego i porządku publicznego, zdrowia lub moralności społecznej bądź podstawowych publicznego, zdrowia lub moralności społecznej bądź podstawowych praw i wolności innych osób.praw i wolności innych osób.

Artykuł 15Artykuł 15 Państwa-Strony uznają Państwa-Strony uznają prawa dziecka do swobodnego zrzeszania prawa dziecka do swobodnego zrzeszania

się oraz wolności pokojowych zgromadzeńsię oraz wolności pokojowych zgromadzeń.. Na wykonywanie tych praw nie mogą być nakładane jakiekolwiek Na wykonywanie tych praw nie mogą być nakładane jakiekolwiek

ograniczenia, z wyjątkiem tych, które są zgodne z prawem i które są ograniczenia, z wyjątkiem tych, które są zgodne z prawem i które są konieczne w społeczeństwie demokratycznym do zapewnienia konieczne w społeczeństwie demokratycznym do zapewnienia interesów bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego, interesów bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego, ochrony zdrowia bądź moralności społecznej lub ochrony praw i ochrony zdrowia bądź moralności społecznej lub ochrony praw i wolności innych osób.wolności innych osób.

Artykuł 16Artykuł 16 Żadne dziecko nie będzie podlegało arbitralnej lub bezprawnej ingerencji Żadne dziecko nie będzie podlegało arbitralnej lub bezprawnej ingerencji

w sferę jego w sferę jego życia prywatnego, rodzinnego lub domowego czy w życia prywatnego, rodzinnego lub domowego czy w korespondencję ani bezprawnym zamachom na jego honor i korespondencję ani bezprawnym zamachom na jego honor i reputacjęreputację..

Dziecko ma prawo do ochrony prawnej przeciwko tego rodzaju ingerencji Dziecko ma prawo do ochrony prawnej przeciwko tego rodzaju ingerencji lub zamachom.lub zamachom.

Artykuł 17Artykuł 17 Państwa-Strony uznają ważną rolę spełnianą przez środki masowego Państwa-Strony uznają ważną rolę spełnianą przez środki masowego

przekazu i zapewnią, aby dziecko miało przekazu i zapewnią, aby dziecko miało dostęp do informacji oraz dostęp do informacji oraz materiałów pochodzących z różnorodnych źródeł krajowych i materiałów pochodzących z różnorodnych źródeł krajowych i międzynarodowych, szczególnie do tych, które mają na uwadze międzynarodowych, szczególnie do tych, które mają na uwadze jego dobro w wymiarze społecznym, duchowym i moralnym oraz jego dobro w wymiarze społecznym, duchowym i moralnym oraz jego zdrowie fizyczne i psychicznejego zdrowie fizyczne i psychiczne..

Artykuł 19Artykuł 19 Państwa-Strony będą podejmowały wszelkie właściwe kroki w dziedzinie Państwa-Strony będą podejmowały wszelkie właściwe kroki w dziedzinie

ustawodawczej, administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ustawodawczej, administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej, krzywdy lub zaniedbania bądź złego traktowania lub psychicznej, krzywdy lub zaniedbania bądź złego traktowania lub wyzyskuwyzysku, w tym wykorzystywania w celach seksualnych, dzieci , w tym wykorzystywania w celach seksualnych, dzieci pozostających pod opieką rodzica(ów), opiekuna(ów) prawnego(ych) lub pozostających pod opieką rodzica(ów), opiekuna(ów) prawnego(ych) lub innej osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem.innej osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem.

Artykuł 23Artykuł 23 Państwa-Strony uznają, że dziecko psychicznie lub fizycznie Państwa-Strony uznają, że dziecko psychicznie lub fizycznie

niepełnosprawne powinno mieć zapewnioną niepełnosprawne powinno mieć zapewnioną pełnię normalnego życia w pełnię normalnego życia w warunkach gwarantujących mu godność, umożliwiających warunkach gwarantujących mu godność, umożliwiających osiągnięcie niezależności oraz ułatwiających aktywne uczestnictwo osiągnięcie niezależności oraz ułatwiających aktywne uczestnictwo dziecka w życiu społeczeństwadziecka w życiu społeczeństwa

Artykuł 24Artykuł 24 Państwa-Strony uznają Państwa-Strony uznają prawo dziecka do jak najwyższego prawo dziecka do jak najwyższego

poziomu zdrowia i udogodnień w zakresie leczenia chorób poziomu zdrowia i udogodnień w zakresie leczenia chorób oraz rehabilitacji zdrowotnejoraz rehabilitacji zdrowotnej..

Artykuł 28Artykuł 28 Państwa-Strony uznają Państwa-Strony uznają prawo dziecka do nauki i w celu prawo dziecka do nauki i w celu

stopniowego realizowania tego prawa na zasadzie równych stopniowego realizowania tego prawa na zasadzie równych szanszanss, w szczególności:, w szczególności: udostępnią wszystkim dzieciom informacje i poradnictwo udostępnią wszystkim dzieciom informacje i poradnictwo

szkolne i zawodowe;szkolne i zawodowe; podejmą kroki na rzecz zapewnienia regularnego uczęszczania do podejmą kroki na rzecz zapewnienia regularnego uczęszczania do

szkół oraz zmniejszenia wskaźnika porzucania nauki. szkół oraz zmniejszenia wskaźnika porzucania nauki.

Artykuł 29Artykuł 29 Państwa-Strony są zgodnie, że nauka dziecka będzie Państwa-Strony są zgodnie, że nauka dziecka będzie

ukierunkowana na:ukierunkowana na: rozwijanie w jak najpełniejszym zakresie osobowości, rozwijanie w jak najpełniejszym zakresie osobowości,

talentów oraz zdolności umysłowych i fizycznych talentów oraz zdolności umysłowych i fizycznych dziecka;dziecka;

rozwijanie w dziecku szacunku dla praw człowieka i rozwijanie w dziecku szacunku dla praw człowieka i podstawowych swobód oraz dla zasad zawartych w podstawowych swobód oraz dla zasad zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych;Karcie Narodów Zjednoczonych;

rozwijanie w dziecku szacunku dla jego rodziców, jego rozwijanie w dziecku szacunku dla jego rodziców, jego tożsamości kulturowej, języka i wartości, dla wartości tożsamości kulturowej, języka i wartości, dla wartości narodowych kraju, w którym mieszka dziecko, kraju, z narodowych kraju, w którym mieszka dziecko, kraju, z którego dziecko pochodzi, jak i dla innych kultur;którego dziecko pochodzi, jak i dla innych kultur;

przygotowanie dziecka do odpowiedniego życia w przygotowanie dziecka do odpowiedniego życia w wolnym społeczeństwie, w duchu zrozumienia, pokoju, wolnym społeczeństwie, w duchu zrozumienia, pokoju, tolerancji, równości płci oraz przyjaźni pomiędzy tolerancji, równości płci oraz przyjaźni pomiędzy wszystkimi narodami, grupami etnicznymi, wszystkimi narodami, grupami etnicznymi, narodowymi i religijnymi oraz osobami rdzennego narodowymi i religijnymi oraz osobami rdzennego pochodzenia;pochodzenia;

rozwijanie w dziecku poszanowania środowiska rozwijanie w dziecku poszanowania środowiska naturalnego.naturalnego.

Artykuł 31Artykuł 31 Państwa-Strony uznają prawo dziecka Państwa-Strony uznają prawo dziecka do wypoczynku i czasu do wypoczynku i czasu

wolnego, do uczestniczenia w zabawach i zajęciach wolnego, do uczestniczenia w zabawach i zajęciach rekreacyjnych, stosownych do wieku dziecka, oraz do rekreacyjnych, stosownych do wieku dziecka, oraz do nieskrępowanego uczestniczenia w życiu kulturalnym i nieskrępowanego uczestniczenia w życiu kulturalnym i artystycznymartystycznym..

Artykuł 32Artykuł 32 Państwa-Strony uznają prawo dziecka do ochrony Państwa-Strony uznają prawo dziecka do ochrony przed przed

wyzyskiem ekonomicznym, przed wykonywaniem pracy, wyzyskiem ekonomicznym, przed wykonywaniem pracy, która może być niebezpieczna lub też może kolidować z która może być niebezpieczna lub też może kolidować z kształceniem dziecka, bądź może być szkodliwa dla kształceniem dziecka, bądź może być szkodliwa dla zdrowia dziecka lub jego rozwoju fizycznego, umysłowego, zdrowia dziecka lub jego rozwoju fizycznego, umysłowego, duchowego, moralnego lub społecznegoduchowego, moralnego lub społecznego..

Artykuł 42Artykuł 42 Państwa-Strony zobowiązują się Państwa-Strony zobowiązują się do szerzenia informacji o do szerzenia informacji o

zasadach i postanowieniach niniejszej konwencji zarówno zasadach i postanowieniach niniejszej konwencji zarówno wśród dorosłych, jak i dzieci, wykorzystując do tego celu wśród dorosłych, jak i dzieci, wykorzystując do tego celu będące w ich dyspozycji środkibędące w ich dyspozycji środki. .