การจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

QUALITY MANAGEMENT OF SCHOOL ADMINISTRATORS UNDER BANGKOK METROPOLITAN ADMINISTRATION

ธนพร บญวรเมธ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย พ.ศ. 2550

DPU

การจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

ธนพร บญวรเมธ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2550

DPU

QUALITY MANAGEMENT OF SCHOOL ADMINISTRATORS UNDER BANGKOK METROPOLITAN ADMINISTRATION

TANAPORN BOONVORAMETI

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Education

Department of Education Management Graduate School, Dhurakit Pundit University

2007

DPU

ฆ

หวขอวทยานพนธ การจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ชอผเขยน ธนพร บญวรเมธ อาจารยทปรกษา รศ. ดร. สมบรณวลย สตยารกษวทย สาขาวชา การจดการการศกษา ปการศกษา 2549

บทคดยอ

การวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร และเพอเปรยบเทยบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยนทปฏบตงานอยกลมตวอยางเปนผบรหารจานวน 207 คน จาแนกเปนเพศชาย 103 คน และเพศหญง 104 คน สาหรบเครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบสอบถาม การวเคราะหขอมลพนฐานใชคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คารอยละ และการทดสอบสมมตฐานใช คาท (t-Test) และคาเอฟ (F-Test) ผลการวจยปรากฏ ดงน

โดยภาพรวมระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน โดยเรยงลาดบจากมากไปนอยตามคะแนนระดบการจดการคณภาพ ไดดงน ดานการจดสภาพการเรยนร ดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน ดานการพฒนาทรพยากรมนษย ดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ และดานการปรบปรงอยางตอเนอง

จากการทดสอบสมมตฐาน พบวาโดยภาพรวมผบรหารชายกบหญงมการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถต แตมเพยง 2 ดาน ทผบรหารชายกบหญงมการจดการคณภาพแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถต ไดแก ดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และการจดสภาพการเรยนร โดยผบรหารเพศหญงมการจดการคณภาพใน 2 ดานน มากกวาผบรหารเพศชาย ในสวนของประสบการณและขนาดของโรงเรยน โดยภาพรวมและรายดาน ผบรหารทมประสบการณการทางานตางกน และผบรหารทปฏบตงานอยในโรงเรยนทมขนาดตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

DPU

ง

Thesis Title Quality Management of School Administrators under Bangkok

Metropolitan Administration

Author Tanaporn Boonvorameti

Thesis Advisor Assoc. Prof. Dr. Somboonwan Satayarakwit

Department Education Management

Academic Year 2006

ABSTRACT

The objectives of this research were to study level of quality management of school

administrators under Bangkok Metropolitan Administration and to compare quality management

of school administrators according to gender, working experience and school size. The sampling

group is 207 school administrators, 103 males and 104 females. The data were collected by

questionnaire. Mean, Standard Deviation, Percentage, t-Test and F-Test (ONE WAY ANOVA)

were used to analyze the data. The outcomes of this study are shown as follows:

The overall level of quality management of school administrators under Bangkok

Metropolitan Administration was at medium level. When we considered in each part by ranking

from high to low score of quality management; there were Learning Environment Management,

Participation of all Stakeholders, Human Resource Development, Customer Satisfaction and

Continuous Improvement.

DPU

จ

According to the findings of hypothesis testing, the quality management of school

administrators of male was not significantly different from those of female administrators at .05

significant level, but when we considered in each part, there were 2 parts which were different at

.05 significant level; they were Participation of all Stakeholders and Learning Environment

Management. For working experience and school size, overall and each part, quality

management of school administrators with different working experiences and with different

school sizes were not different at .05 significant level.

DPU

ฉ

กตตกรรมประกาศ

ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร. สมบรณวลย สตยารกษวทย อาจารยทปรกษาวทยานพนธ และ ผศ.ดร.จรญญา ปานเจรญ อาจารยผชวยทปรกษาวทยานพนธ ทไดกรณาใหคาแนะทางวชาการและตรวจแกไขขอบกพรองตาง ๆ เพอใหวทยานพนธมความสมบรณยงขน และขอกราบขอบพระคณ ศาสตราจารย ดร. วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา ดร.สมานจต ภรมยรน รองศาสตราจารย ดร.ราชนย บญธมา เปนอยางสง ทกรณาสละเวลาอนมคามาเปนคณะกรรมการสอบวทยานพนธ

ขอขอบคณอาจารยโชต แยมแสง คณสดารตน กรดสวรรณ นายณฎฐภม เจยมศรชย และนายปรญญา สงวนวงษ ตลอดจนผทเกยวของทกทาน ทไดใหความชวยเหลอ สนบสนนและใหกาลงใจผวจยตลอดมา จนทาใหวทยานพนธเลมนบรรลผลสาเรจได

ขอขอบคณอาจารยมาสวมล รกบานเกด ผอานวยการ กองวชาการ และเจาหนาทของสานกการศกษากรงเทพมหานคร ทก ๆ ทาน รวมทง เจาหนาทฝายการศกษาของสานกเขตตาง ๆ ทไดใหความอนเคราะห และความอานวยความสะดวกในการประสานงานเกบขอมลประกอบการทาวทยานพนธเปนอยางด

สดทายน ผวจยขอมอบคณงามความดนใหแด คณพอพนต และคณแมจวง ซงเปนผสนบสนนใหกาลงใจเสมอมา จนสามารถฟนฝาอปสรรคตาง ๆ ใหผานพนไปไดดวยด รวมทงทกคนในครอบครวทใหความชวยเหลอ สนบสนน ตลอดจนคร อาจารย ทไดเคยอบรมสงสอนใหความร และสรางพนฐานการศกษาแกผวจยดวยดมาโดยตลอด

ธนพร บญวรเมธ

DPU

ซ

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย.................................................................................................................... ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ............................................................................................................... ง กตตกรรมประกาศ..................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง............................................................................................................................ ญ สารบญภาพ............................................................................................................................... ฎ บทท 1. บทนา........................................................................................................................... 1 1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา............................................................... 1 1.2 วตถประสงคการวจย............................................................................................ 4 1.3 สมมตฐานการวจย............................................................................................... 4 1.4 ขอบเขตการวจย................................................................................................... 5 1.5 นยามศพท............................................................................................................ 8

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ.................................................................................. 9 2. แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ....................................................................... 10

2.1 การจดการคณภาพ .............................................................................................. 11 2.2 แนวคดและองคประกอบของการจดการคณภาพดานการศกษา......................... 24 2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบผบรหารกบการจดการคณภาพการศกษา ................. 50 2.4 งานวจยทเกยวของ............................................................................................... 53

3. ระเบยบวธวจย....................................................................................................... 59 3.1 ประชากรและตวอยาง......................................................................................... 59 3.2 เครองมอการวจย................................................................................................. 61 3.3 การเกบรวบรวมขอมล........................................................................................ 63 3.4 การวเคราะหขอมลและสถตทใช........................................................................ 63

4. ผลการวจย.................................................................................................................. 65 4.1 สวนท 1 การศกษาเกยวกบขอมลพนฐาน............................................................. 65 4.2 สวนท 2 ศกษาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร....................................................................................... 67

DPU

ฌ

สารบญ (ตอ)

หนา

4.3 สวนท 3 การศกษาเปรยบเทยบการจดการคณภาพของ ผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร .......................................................... 72 5. สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ................................................................. 78

5.1 สรปผล ........................................................................................................ 78 5.2 อภปรายผลการวจย ..................................................................................... 81 5.3 ขอเสนอแนะ ............................................................................................... 91

บรรณานกรม ................................................................................................................... 93 ภาคผนวก ........................................................................................................................ 102 ประวตผเขยน................................................................................................................... 124

DPU

ฎ

สารบญภาพ ภาพท หนา 1.1 กรอบแนวคดการวจย ..................................................................................... 7

2.1 การปรบปรงอยางตอเนอง .............................................................................. 28 2.2 จกรวาลแหงการเรยนร .................................................................................... 45

DPU

ญ

สารบญตาราง ตารางท หนา 2.1 ววฒนาการของการจดการคณภาพ..............……………………………………. 19 2.2 เปรยบเทยบขอแตกตางของโรงเรยนทมคณภาพกบโรงเรยนธรรมดา…………. 22 2.3 องคประกอบของการจดการคณภาพ..............………………………………….. 25 2.4 ความแตกตางระหวางเพศชายและเพศหญง…………………………………..… 51 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง จาแนกตามขนาดของโรงเรยน……………………. 60 3.2 ประชากรและตวอยางผบรหารโรงเรยน จาแนกตามขนาดโรงเรยน และเพศ….. 60 4.1 สถานภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ ประสบการณการทางาน วฒการศกษา สาขาทจบ และขนาดของโรงเรยน……………………………………………… 66

4.2 ระดบการปฏบตงานของการจดการคณภาพ………………………………….... 67 4.3 ระดบของการปฏบตงานดานการปรบปรงอยางตอเนอง………………………. 68

4.4 ระดบของการปฏบตงานดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ……. 69 4.5 ระดบของการปฏบตงานดานการพฒนาทรพยากรมนษย……………………… 70 4.6 ระดบของการปฏบตงานดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน 71

4.7 ระดบของการปฏบตงานดานการจดสภาพการเรยนร.......................................... 72 4.8 การเปรยบเทยบการจดการคณภาพในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานครระหวางเพศชายกบเพศหญง ......................................... 73 4.9 การเปรยบเทยบการจดการคณภาพในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานครระหวางผบรหารทมประสบการณการทางานตางกน...... 74 4.10 การเปรยบเทยบการจดการคณภาพในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานครระหวางผบรหารทปฏบตงาน อยในโรงเรยนทมขนาดตางกน .......................................................................... 76

DPU

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา การพฒนาเศรษฐกจและสงคมในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 1 ถงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 7 มการขยายตวดานการพฒนาระบบเศรษฐกจในอตราสงขน อยางไรกตาม การเตบโตทผานมานนยงอยบนพนฐานความไมสมดลของ การพฒนา เนองจากมการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตในประเทศอยางสนเปลอง ทาใหทรพยากรธรรมชาตมปรมาณลดลง ขณะเดยวกนกมการพงพงเงนทน เทคโนโลย และตลาดตางประเทศสงขน ในสวนของคณภาพชวตและศกยภาพของคนไทยโดยรวมนนดขนในเชงปรมาณเทานน แตยงคงมปญหาในเรองความไมเทาเทยมกน รวมทงปญหาเรองคณภาพของคน คณภาพของการศกษาซงยงลาหลง นอกจากน ระบบการบรหารงานโดยรวมยงขาดประสทธภาพและ ไมสามารถปรบกระบวนการไดทนตอการเปลยนแปลง

ดงนน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 8 (สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2543: 7-16) จงมการปฏรปความคดและคณคาใหม มงเนนใหคนเปนศนยกลางของการพฒนา โดยใชเศรษฐกจเปนเครองมอในการชวยพฒนาใหคนมคณภาพชวตทดขน จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 8 ไดพฒนาอยางตอเนองมาสแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 (สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2544: 32-38) ซงมความเดนชดขนในเรองของการพฒนาประเทศโดยยกระดบคณภาพชวตของคน มวสยทศนคอ “การพฒนาทยงยนและความอยดมสขของคนไทย” เปนการพฒนาแบบองครวมโดยยดคนเปนศนยกลาง และพฒนาไปอยางมดลยภาพ ในทก ๆ ดาน เสรมสรางสงคมไทยใหเปนสงคมทพงประสงค สรางโอกาสใหคนไทยคดเปนทาเปน รวธคดอยางมเหตผล มการเรยนรตลอดชวต มคณธรรม จรยธรรม มความซอสตยสจรต มระเบยบวนย มความสามคค รจกคณคา และรกษาเอกลกษณความเปนไทย สามารถนาเทคโนโลยสารสนเทศ และภมปญญาทองถนมาผสมผสานใหเกดความสมดล สรางโครงสรางฐานเศรษฐกจทเขมแขง ทงเสรมสรางฐานความรทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลย เพอสามารถแขงขนกบเศรษฐกจและสงคมยคโลกาภวตนทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในเวทโลก

DPU

จากความตระหนกในการพฒนาคนใหมคณภาพ รวมทงยกระดบความเปนอยของ คนไทยดงกลาว รฐจงรางแนวนโยบายการปฏรปการศกษา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 เพอเปนการปฏรปการศกษาโดยเนนผเรยน เปนศนยกลาง และผเรยนมความสาคญทสด ใหสามารถเปนมนษยทสมบรณ เกง ด มความสข ซงสอดรบกบ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 ทเนนการพฒนาคณภาพคนเปนหลก กระบวนการพฒนาคนไดอาศยการศกษาเปนเครองมอในการพฒนาคนใหมคณภาพ มภมปญญา และภมธรรม ใหมองเหนประโยชนสวนรวม ตลอดจนขจดความเหนแกตวลง (เชาวศลป จนดาละออง, 2544 :16-18)

เพ อ ให ก ารจ ดการศ กษา เปนไปอย า งม ประสท ธภาพและ เอกภาพ ทางกระทรวงศกษาธการจงไดออกกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษาตามความในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 เพอเปนแนวทางในการจดระบบการประกนคณภาพภายในและประเมนคณภาพภายนอก ใหเกดการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาอยางตอเนอง (สานกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.), 2546 :1-2) ทงน การประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษา ผบรหารโรงเรยนจงเปนบคคลทมบทบาท มความสาคญในการจดการคณภาพการศกษาของโรงเรยน ดงนน สมศ. จงไดกาหนดเกณฑมาตรฐานผบรหารไววา ผบรหารตองมความสามารถในการบรหารจดการ มความเปนผนา มการจดองคกร โครงสรางและการบรหารอยางเปนระบบครบวงจรรวมทงมการบรหารงานบคคลอยางมคณภาพ มการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ มการจดหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยนและทองถน และมการบรหารจดการทเปนการสงเสรมความสมพนธและความรวมมอระหวางโรงเรยนกบชมชน ใหคาปรกษา แนะนา ตลอดจนกากบตดตามใหการดาเนนงานเปนไปตามแผน โดยใชวงจรคณภาพ (PDCA) ในการปรบปรงการบรหารอยางตอเนอง (มาตรฐานและ ตวบงชรอบทสอง, 2548: 20-26)

จากการวเคราะหปญหาการบรหารของผบรหารโรงเรยน โดยเปรยบเทยบกบบางประเทศทมการใชงบประมาณดานการศกษาคอนขางสง ในระดบเดยวกบประเทศไทย พบวา ผบรหารโรงเรยนของประเทศไทย มกจะมปญหาเกยวกบการบรหารและการจดการทขาดประสทธภาพ เชน ปญหาเกยวกบดานการบรหารการจดการทขาดการตอบสนองความตองการและความจาเปนของลกคา ไดแก นกเรยน ผปกครองและชมชน และขาดความตอเนองในการตดตาม ควบคม และประเมนผล ขาดการออกแบบวธการเรยนการสอน สภาพการเรยนการสอนไมเหมาะสม ไมมระบบรบคารองเรยนของลกคา ขาดการมสวนรวม โดยเฉพาะการทางานเปนทม

2

DPU

3

และทสาคญขาดการวางแผนการพฒนาทรพยากรมนษยอยางมประสทธภาพ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2544 : 7) นอกจากน ยงมปญหาเกยวกบการจดสภาพการเรยนการสอน (วรภทร ภเจรญ, 2541: 24) ปญหาดงกลาว สามารถแกไขไดโดยการใชการจดการคณภาพในการบรหาร ทงในดานการใชหลกการแบบมสวนรวม การปรบปรงอยางตอเนอง การตอบสนองความตองการของลกคา (Kaufman and Zahn,1993 : 37-44 ; Crosby, Retrieved 2006, January, 20) และการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพทเรยกวาประโยชนสง ประหยดสด (Packard, Retrieved 2006, February 4) การสรางความมนใจในมาตรฐาน ลดการสญเสยของเวลา ปฏบตงานใหทนเวลา ตรงความตองการของนกเรยน ผปกครองและชมชน โดยใชการบรหารเชงระบบทสรางความสมพนธระหวางบคลากรในหนวยงานและลกคาใหเกดความมนใจในการบรการทมคณภาพ (Murgatroyd and Morgan, 1993: 59-60) รวมทงยงชวยปฏรปการเรยนรส Student Centered ใชวธการบรหารแบบมสวนรวมกบบคลากรในโรงเรยนและชมชน (Shipe, 1998: 46) สอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ทใชการมสวนรวม และการปรบปรงอยางตอเนอง การใชยทธศาสตร ในการปฏรปการศกษาทมการเนนการบรหารและการจดการโดยเนนการพฒนาระบบคณภาพของโรงเรยน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2544: 234) ซงสอดคลองกบแนวคดของ Downey, Frase and Peter (1994: 13-14) ทใชการจดการคณภาพโดยเนนคณคาของระบบ มงหวงใหองคกรบรรลวตถประสงคโดยใชความรความสามารถสรางความสมพนธกบคนในองคกร สามารถปรบปรงและเปลยนแปลงการทางานไดอยางเหมาะสม

จากทกลาวมาขางตน สะทอนใหเหนวาผบรหารโรงเรยนนนยงประสบปญหาเกยวกบพฤตกรรมในการจดการคณภาพของโรงเรยน ผวจยเหนวา หนวยงานทสาคญในระดบของการจดการศกษาในจงหวดกรงเทพมหานคร กคอ กรงเทพมหานคร ซงทาหนาทดแลรบผดชอบงานดานการศกษาตลอดจนจดการศกษาในระบบของกรงเทพมหานคร โดยมโรงเรยนในสงกดจานวน 430 โรงเรยน ตงกระจายอยในทกพนทเขตปกครองของกรงเทพมหานคร เพอใหการศกษาแกเยาวชนตงแตระดบอนบาลจนถงระดบมธยมศกษา ปการศกษา 2548 มจานวนนกเรยนทงสน 348,209 คน (กองวชาการ สานกการศกษากรงเทพมหานคร, 2548) ซงนบเปนหนวยงานทรบผดชอบนกเรยนในระดบการศกษาภาคบงคบ ทรวมนกเรยนไวในพนทเดยวกนอยางเปนกลมมากทสด นอกจากน โรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร กาลงอยในระหวางการปฏรปการศกษา และพฒนาคณภาพการศกษา เพอ เขา สมาตรฐานในระดบคณภาพท สงขน (หนวยศกษานเทศก สานกการศกษากรงเทพมหานคร, 2548: 26) ทงระดบมาตรฐานการศกษาของกรงเทพมหานครและของชาต

DPU

4

ผลของการตรวจสอบทบทวนคณภาพของกรงเทพมหานคร และผลการประเมนจากภายนอกในรอบทผานมา ทาใหกรงเทพมหานครไดขอมลทแสดงใหเหนวา ผบรหารโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานครยงมระดบการจดการคณภาพในแตละดานแตกตางกน เชน ดานการบรหารจดการ ดานการจดกระบวนการเรยนร ดานการมสวนรวมของผรบบรการทางการศกษา เปนตน ดงนน จงจาเปนตองดาเนนการเรงรด สงเสรมใหผบรหารโรงเรยนดาเนนการพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยนอยางตอเนอง ใหอยในระดบคณภาพทสงขน เพอตอบสนองนโยบายดานการศกษาของกรงเทพมหานคร คอ “เรงดาเนนการปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญตามหลกการพระราชบญญตแหงชาต และสงเสรมใหโรงเรยนพฒนาคณภาพการศกษาใหไดมาตรฐานตามระบบการประกนคณภาพ โดยพฒนาผ เ รยนใหมความสมดลทงดานความร ความคด ความสามารถ และความดงาม รวมทงพฒนาบคลากรใหมประสทธภาพมากยงขน โดยการสมมนาเชงปฏบตการ การศกษาดงาน การจดฝกอบรมผบรหารโรงเรยน และการฝกอบรมหลกสตรอน ๆ การใหรางวลแกครดเดน เปนตน (หนวยศกษานเทศก สานกการศกษากรงเทพมหานคร, 2548) จากปญหาดงกลาว ทาใหผวจยตระหนกถงความสาคญในการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร เพราะเหนวาผบรหารโรงเรยนนนเปนองคประกอบสาคญทสดทจะนาใหการบรหารโรงเรยนประสบผลสาเรจ (วรภทร ภเจรญ, 2541: 3) ซงผบรหารทมการจดการคณภาพทด จะชวยเสรมใหการบรหารโรงเรยนเกดประสทธภาพมากยงขน ตลอดจนสามารถทจะนาโรงเรยนไปสมาตรฐานในระดบคณภาพดงกลาวขางตน อกทง งานวจยทเกยวกบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ยงไมปรากฏวาไดมมากอน ดวยเหตผลทงหมดทกลาวมาน จงทาใหผวจยสนใจทจะศกษาการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

1.2 วตถประสงคการวจย 1.2.1 เพอศกษาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร 1.2.2 เพอเปรยบเทยบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยนทปฏบตงานอย 1.3 สมมตฐานการวจย 1.3.1 ผบรหารชายกบหญงมการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร แตกตางกน 1.3.2 ผบรหารทมประสบการณการทางานตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร แตกตางกน

DPU

5

1.3.3 ผบรหารทปฏบตงานอยในโรงเรยนทมขนาดตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร แตกตางกน 1.4 ขอบเขตการวจย 1.4.1 ขอบเขตของเนอหา ไดแก การจดการคณภาพในโรงเรยน โดยยดหลกทฤษฎการจดการคณภาพโดยรวม (Total Quality Management) มาเปนกรอบความคดในการวจย มขอบเขต 5 ดาน ดงน 1.4.1.1 การปรบปรงอยางตอเนอง 1.4.1.2 การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ 1.4.1.3 การพฒนาทรพยากรมนษย 1.4.1.4 การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน 1.4.1.5 การจดสภาพการเรยนร 1.4.2 ประชากรและตวอยาง 1.4.2.1 ประชากร ไดแก ผบรหารโรงเรยนทปฏบตงานอย ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทเปดสอนทงระดบอนบาล ระดบประถมศกษา และระดบมธยมศกษาของ ปการศกษา 2548 รวมจานวนทงสน 430 คน จาแนกเปนผบรหารโรงเรยนขนาดเลก 118 คน ขนาดกลาง 138 คน และขนาดใหญ 174 คน 1.4.2.2 ตวอย าง ไดแก ผบ รหารโรงเ รยนทปฏบตงานอย ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทเปดสอนทงระดบอนบาล ระดบประถมศกษา และระดบมธยมศกษาของ ปการศกษา 2548 รวมจานวนทงสน 207 คน ซงไดมาดวยการสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) ตามสดสวนประชากร จากโรงเรยนขนาดเลก 57 คน ขนาดกลาง 66 คน และ ขนาดใหญ 84 คน 1.4.3 ตวแปรทใชในการวจย 1.4.3.1 ตวแปรอสระ จาแนกเปน 1) เพศ 1. ชาย 2. หญง 2) ประสบการณการทางาน 1. ประสบการณนอย (นอยกวา 8 ป ) 2. ประสบการณปานกลาง (ตงแต 8-15 ป)

DPU

6

3. ประสบการณมาก (มากกวา 15 ป) 3) ขนาดของโรงเรยน 1. ขนาดเลก (โรงเรยนทมนกเรยนไมเกน 400 คน) 2. ขนาดกลาง (โรงเรยนทมนกเรยน 401-800 คน) 3. ขนาดใหญ(โรงเรยนทมนกเรยนมากกวา 800 คน) 1.4.3.2 ตวแปรตาม ไดแก การจ ดการคณภาพของผ บ รหารโรง เร ยนส งก ดกรงเทพมหานคร 5 ดาน ดงน คอ 1) การปรบปรงอยางตอเนอง 2) การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ 3) การพฒนาทรพยากรมนษย 4) การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน 5) การจดสภาพการเรยนร กรอบแนวคดในการวจย

สาหรบงานวจยในประเทศไทยทศกษาเกยวกบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนโดยเปรยบเทยบตวแปรอสระดานเพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยนยงไมเคยปรากฏวาไดมมากอน จากผลงานวจยของทานอน ๆ คอ ดานเพศ ประสบการณการทางาน ศกษาจากแนวคดของวนทนย เรองทรพย (2540) ซงศกษาสภาพและปญหาการตดสนใจของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดกรงเทพมหานคร พบวา เพศ และประสบการณการทางานมอทธพลตอสภาพการใชกระบวนการในการตดสนใจของผบรหารโรงเรยน สวนดานขนาดโรงเรยน ศกษาจากแนวคดของสวรรณา รทธานรกษ (2540) ศกษาการบรหารเวลาของผบรหารโรงเรยนประถมดเดน สงกดกรงเทพมหานคร ซงกลาววา ปจจยทเปนองคประกอบสาคญทจะสงผลตอการดาเนนงานในโรงเรยนใหประสบความสาเรจ กคอ ความพรอมภายในโรงเรยน เชน สภาพแวดลอมของโรงเรยน โดยเฉพาะอยางยง เมอพจารณาในเรองของขนาดโรงเรยน สรปไดวา ตวแปรอสระขางตน คอ เพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยน เปนปจจยสาคญซงสงผลตอการบรหารงานของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

ดงนน ผวจยจงไดกาหนด เพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยน เปนตวแปรอสระ สวนดานตวแปรตาม ผวจยไดศกษาแนวคดของนกการศกษาทงหลาย ไดแก Kaufman and Zahn (1993) Murgatroyd and Morgan (1993) Downey, Frase and Peter (1994) และ Shipe (1998) รวมทงแนวคดการปฏรปการศกษาตามหลกการในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

DPU

7

พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 หมวดท 1 ความมงหมายและหลกการ มาตรา 8 การปรบปรงการบรหารอยางตอเนองโดยยดหลกการมสวนรวม มาตรา 9 การพฒนาทรพยากรบคคล มาตรา 22 การเนนผเรยนเปนสาคญ และมาตรา 24 การจดสภาพการเรยนร นอกจากน ยงอาศยแนวคดเกณฑมาตรฐานผบรหารของ สมศ. ดานความสามารถในการบรหารจดการ และระบบการประกนคณภาพการศกษาโดยใชวงจรคณภาพ PDCA มาประสานเปนองคประกอบของการจดการคณภาพซงประกอบไปดวย 5 องคประกอบ ไดแก การปรบปรงอยางตอเนอง การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ การพฒนาทรพยากรมนษย การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และ การจดสภาพการเรยนร โดยพฒนามาเปนกรอบแนวคดในการวจยครงน ซงมลกษณะดงภาพประกอบตอไปน ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ภาพท 1.1 กรอบแนวคดการวจย

1. เพศ

1.1 ชาย 1.2 หญง

2. ประสบการณการทางาน 2.1 นอยกวา 8 ป 2.2 8-15 ป 2.3 มากกวา 15 ป 3. ขนาดโรงเรยน 3.1 โรงเรยนขนาดเลก 3.2 โรงเรยนขนาดกลาง 3.3 โรงเรยนขนาดใหญ

การจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยน 1. การปรบปรงอยางตอเนอง 2. การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ 3. การพฒนาทรพยากรมนษย 4. การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวม ในการทางาน 5. การจดสภาพการเรยนร

DPU

8

1.5 นยามศพท ผบรหารโรงเรยน หมายถง บคคลทดารงตาแหนงผอานวยการโรงเรยน อาจารยใหญ ครใหญ หรอ ผรกษาการในตาแหนงนน ๆ ทปฏบตงานอยในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทเปดสอนทงระดบอนบาล ระดบประถมศกษา และระดบมธยมศกษา

การจดการคณภาพ หมายถง กระบวนการบรหารงานทเกอหนนใหการดาเนนงานของโรงเรยนเกดคณภาพ ม 5 ดาน ประกอบไปดวย การปรบปรงอยางตอเนอง การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ การพฒนาทรพยากรมนษย การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และการจดสภาพการเรยนรทเหมาะสม โดยมความหมาย ดงตอไปน

การปรบปรงอยางตอเนอง หมายถง การแกไขหรอเปลยนการดาเนนงานในโรงเรยนใหมสภาพดขนอยางสมาเสมอ โดยการใชแนวทางของวงจรคณภาพ ไดแก การวางแผน การปฏบตตามแผน การตรวจสอบผลการปฏบต การแกไขปญหา ในการปรบปรงระบบการบรหารการจดการเรยนการสอน และการบรการ

การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ หมายถง การใหความสาคญแก นกเรยน ผปกครอง และชมชน โดยการสารวจความตองการและความจาเปนของผรบบรการทางการศกษา กาหนดเปาหมายความตองการรวมกนระหวางโรงเรยนกบผรบบรการทางการศกษา เพอใหบคคลดงกลาวเกดความมนใจและพงพอใจ

การพฒนาทรพยากรมนษย หมายถง การวางแผนพฒนาบคลากร การฝกอบรมบคลากรอยางตอเนอง การทางานเปนทม ตลอดจนการสงเสรมขวญและกาลงใจแกบคลากร

การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน หมายถง การเปดโอกาสให คร นกเรยน พนกงานททางานภายในโรงเรยน และผปกครอง ชมชน ทอยภายนอกโรงเรยน มสวนรวมในการสนบสนนกจกรรมของโรงเรยน การวางแผน การจดกจกรรม การประเมนผล ตลอดจนการเปนทปรกษาหรอคณะกรรมการโรงเรยน

การจดสภาพการเรยนร หมายถง การพฒนาสอการสอน จดบรรยากาศในชนเรยนใหสอดคลองกบการเรยนการสอน ตลอดจนการเลอกวธสอนทเหมาะสมดวยการเนนนกเรยนเปนสาคญ ประสบการณการทางาน หมายถง จานวนปทปฏบตงานในตาแหนงผบรหารของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร แบงเปน 3 ชวง คอ (1) ประสบการณนอย หมายถงมประสบการณการทางานนอยกวา 8 ป (2) ประสบการณปานกลาง หมายถง มประสบการณการทางาน ตงแต 8-15 ป (3) ประสบการณมาก หมายถง มประสบการณการทางานมากกวา 15 ปขนไป

DPU

9

ขนาดโรง เร ยน หมาย ถง จ านวนนก เร ยนในโรง เร ยนซ งส านกการศกษา กรงเทพมหานคร ไดแบงเกณฑโรงเรยน โดยพจารณาตามจานวนนกเรยนออกเปน 3 ขนาด คอ (1) ขนาดเลก หมายถง โรงเรยนทมนกเรยนไมเกน 400 คน (2) ขนาดกลาง หมายถง โรงเรยนทมนกเรยน 401-800 คน (3) ขนาดใหญ หมายถง โรงเรยนทมนกเรยนมากกวา 800 คน ขนไป

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ผลจากการวจย ทาใหทราบวาผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครมการจดการคณภาพในโรงเรยนอย ในระดบใด ตลอดจนทาใหทราบวา ผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทม เพศ ประสบการณการทางาน และปฏบตงานอยในโรงเรยนทมขนาดตางกน มการจดการคณภาพตางกนหรอไม อยางไร เพอนาผลทไดไปใชประโยชน ดงตอไปน 1.6.1 ผบรหารโรงเรยนและผทเกยวของกบตนสงกดในสานกงานกรงเทพมหานคร สามารถนาขอมลทไดไปใชปรบปรงพฒนาการบรหารงานของโรงเรยนในดานตาง ๆ ตอไป 1.6.2 ผทเกยวของของกรงเทพมหานคร สามารถนาขอมลไปพฒนาการจดการคณภาพในโรงเรยนของผบรหารโรงเรยน โดยพจารณาความแตกตางของผบรหารในเรองของเพศ ประสบการณการทางาน ตลอดจนขนาดของโรงเรยนทปฏบตงานอย 1.6.3 นกวชาการ นกการศกษา บคลากรทางการศกษาทเกยวของ สามารถนาผลทไดไปประยกตใชพฒนาการจดการคณภาพในหนวยงาน องคกร หรอสงกดตางๆ ของตน เพอใหเกดคณภาพตอไป

DPU

บทท 2 แนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของ

การวจยเรองการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มแนวคด

ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยจะนาเสนอตามหวขอตาง ๆ ดงน

2.1 การจดการคณภาพ 2.1.1 แนวคดและทฤษฎของการจดการคณภาพ 2.1.2 ความหมายของการจดการคณภาพ 2.1.3 ววฒนาการของการจดการคณภาพ 2.1.4 การนาการจดการคณภาพมาใชในโรงเรยน

2.2 แนวคดและองคประกอบของการจดการคณภาพดานการศกษา 2.2.1 การปรบปรงอยางตอเนอง 2.2.2 การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ 2.2.3 การพฒนาทรพยากรมนษย 2.2.4 การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน 2.2.5 การจดสภาพการเรยนร 2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบผบรหารกบการจดการคณภาพการศกษา

2.3.1 แนวคดและทฤษฎเกยวกบเพศ 2.3.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบประสบการณ 2.3.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบขนาดของโรงเรยน 2.4 งานวจยทเกยวของ

2.4.1 งานวจยทเกยวของกบองคประกอบของการจดการคณภาพ 2.4.2 งานวจยทเกยวของกบตวแปรอสระทศกษา

DPU

2.1 การจดการคณภาพ จากการศกษาเอกสารทเกยวกบการจดการคณภาพ ผวจยนาเสนอเกยวกบหวขอ แนวคด และทฤษฎของการจดการคณภาพ ความหมายของการจดการคณภาพ ววฒนาการของการจดการคณภาพ และการนาการจดการคณภาพมาใชในโรงเรยน ดงตอไปน 2.1.1 แนวคดและทฤษฎของการจดการคณภาพ ตงแตทศวรรษ 1980 เปนตนมา การคา การเงนและการบรการขยายออกไปทวโลก อนเปนผลมาจากการตดตอสอสารทสะดวกรวดเรว และการแขงขนททวความรนแรงยงขน ดงนน จงจาเปนทองคกรตาง ๆ จะตองปรบตวใหเขากบสถานการณโลก การปรบตวทสาคญคอการเพมประสทธภาพในการบรหาร โดยการนาการจดการคณภาพมาใช (เรองวทย เกษสวรรณ, 2545: 1) แนวคดในการจดการคณภาพพฒนามาเปนระยะ ๆ จากการตรวจคณภาพ (Inspection) ไปสการควบคมคณภาพ (Quality Control: QC) การประกนคณภาพ (Quality Assurance: QA) การควบคมคณภาพทวทงองคกร (Total Quality Control: TQC) และการจดการคณภาพโดยรวม (Total Quality Management: TQM) (Al-khalifa and Spinwall อางถงใน เรองวทย เกษสวรรณ, 2545: 1) เหตผลและปจจยหลกททาใหคณภาพมความสาคญมากขน คอ การแขงขน ปจจบนประเทศไทยไดมการนาการจดการคณภาพมาประยกตใชในการบรหารจดการการศกษาในทกระดบ ปจจยทสาคญในการเพมคณภาพการใหบรการทางการศกษา ไดแก โรงเรยน ซงรวมถงลกษณะทางกายภาพทเอออานวยตอการศกษา เชน อปกรณการเรยนการสอน มาตรฐานของหองสมด การจดกจกรรม และการเอาใจใสของคร การมสวนรวมของนกเรยนและผปกครอง การมสวนรวมของชมชน ทงน เพอใหบรรลเปาหมายทพงประสงค คอ ความกาวหนาทางการศกษาของนกเรยน การเปนพลเมองด มประโยชนตอสงคม (สวรรณ แสงมหาชย, 2539: 37) ในยคปฏรปการศกษาทเนนผเรยนเปนสาคญ จาเปนอยางยงทผบรหารโรงเรยน ควรมการปรบปรงแนวคดใหทนตอการเปลยนแปลงของโลกยคโลกาภวตน การบรหารจดการตองเนนคณภาพ เพราะคณภาพไมใชเปนเพยงปจจยสาคญในการแขงขน แตยงเปนปจจยสาคญททาใหโรงเรยนอยรอด โรงเรยนทบรหารไมด ไมมคณภาพกไมสามารถอยไดนาน เนองจากไมสามารถดงดดและสรางความพอใจใหผเรยนได ดงนน การจดการคณภาพ จงเปนพนฐานของการบรหารจดการทมประสทธภาพของผบรหารยคใหม แททจรงการบรหารกเปนวชาชพหนง เพราะเปนการทางานทตองอาศยวชาความร ความชานาญ โดยเฉพาะอยางยงนกบรหารการศกษา จาเปนตองเปนผทมความร และทกษะเกยวกบศาสตรทางการบรหารจดการ จงจะสามารถนาองคกรไปสความสาเรจไดอยางมประสทธภาพ (จนทราน สงวนนาม, 2545:12)

11

DPU

12

อยางไรกตาม การจดการคณภาพมวธการใชทหลากหลาย ในปจจบนแนวคดการจดการคณภาพทใชกนอยางแพรหลายในองคกรตาง ๆ คอ การจดการคณภาพโดยรวม (Total Quality Management :TQM) ซงหวใจสาคญของการจดการคณภาพโดยรวมอยทการจดกระบวนการตาง ๆ เพอใหเกดการปรบปรงอยางตอเนอง ทกคนในกระบวนการจะตองมสวนรวมในการพฒนา โดยมผบรหารระดบสงเปนผนา และสนบสนนแกทมงาน (วรพจน ลอประสทธสกล, 2540: 165) ยงในยคโลกาภวตน ลกคามพฤตกรรมการบรโภคทเปลยนแปลงบอย ๆ ดงนน ผบรหารยคใหมควรนาหลกการ แนวคด การจดการคณภาพโดยรวม มาบรหารงานโดยมงการตอบสนองความตองการของลกคา โดยทาใหลกคาเกดความพงพอใจเปนหลก ไมวาจะเปนความตองการจรง ๆ (Need) หรอ ความคาดหวง (Expectation) ทงในปจจบนและอนาคต ดงนน การทาวจยเกยวกบความตองการของลกคาจงเปนสงทจาเปนอยางยง (วรภทร ภเจรญ, 2541:12) หนวยงานตาง ๆ ในประเทศไทย ทงองคกรภาครฐและเอกชนตางกเรมตนตวและพยายามพฒนาคณภาพในการทางาน โดยผบรหารในทกองคกรตางตองการใหองคกรของตนสามารถดาเนนงานไดอยางมคณภาพ ทงน การดาเนนงานตามแนวคดดานการจดการคณภาพโดยรวม มนกวชาการทมชอเสยงหลายทานไดใหแนวความคดไว สรปดงน Kaoru Ishikawa เปนนกวชาการทมชอเสยงดานคณภาพชาวญปน ทพฒนาแนวความคด วรจรควบคมคณภาพ (Quality Control Circles) หรอ QCC จนเปนทยอมรบในระดบประเทศ และแนวความคดในการควบคมคณภาพทวทงองคกร (Company-wide Quality Control) หรอ CWQC ซงสอดคลองกบหลกการของการจดการคณภาพโดยรวม ในประเทศตะวนตก Ishikawa มแนวคดวา การควบคมคณภาพเปนหนาทของพนกงานทกคนทจะตองรวมกนปฏบตในการปรบปรงผลงานขององคกร และเสนอแนะแนวทางในการควบคมคณภาพโดยหลกการทางสถต หรอทเรยกวา 7 QC Tools (ณฏฐพนธ เขจรนนทนและคณะ, 2546: 71) ไดแก

1) ผงเหตและผงผล (Cause and Effect Diagrams) หรอผงกางปลา (Fish Bone Diagrams)

2) การวเคราะหพาเรโต (Pareto Analysis) 3) แผนภาพ (Graph) 4) แผนภมแทง (Histograms) 5) แผนภมการควบคมกระบวนการ (Process Control Charts) 6) แผนผงการกระจาย (Scatter Diagrams) 7) รายการตรวจสอบ (Check List Sheets)

DPU

13

William Edwards Deming เปนบคคลทมสวนสาคญในการพฒนาคณภาพใหกบระบบอตสาหกรรมของญปนและอเมรกา มการตนตวในการพฒนาคณภาพ ตลอดจนเปดรบหลกการของการจดการคณภาพโดยรวม หลกการดงกลาวเปนทรจกดในหมนกวชาการ และนกปฏบตทงในวงการธรกจและในวงการศกษา เรยกวา Deming’s 14 Management Principles (อางถงใน พนธศกด พลสารมย, 2540: 21-22) มรายละเอยด สรปไดดงน

1) การกาหนดเปาหมายทแนนอนเพอนาไปสการปรบปรงผลผลตและการบรการ 2) การยอมรบแนวคดปรชญาใหม ๆ ยอมรบแนวคดของทกคน ทกฝายเปนลกษณะ

การตดสนใจรวมกน 3) การยดมนในหลกการพนฐานขององคกร ไมนาขอมลทไดจากการสารวจเพมเตม

มาใชปรบกระบวนการดาเนนงานขององคกร 4) ยตการตอบสนองแนวดาเนนงานทางธรกจโดยใชเงนเปนหลก และควรทจะสนใจ

ยอมรบ และสรางความเชอมนเพอใหลกคาพอใจดานอน ๆ มากกวาเนนเฉพาะตวเงน 5) ปรบปรงระบบการผลตอยางตอเนอง เพอเพมประสทธภาพของการผลต และการ

บรการ 6) จดฝกอบรมใหกบบคลากรในหนวยงาน 7) มงการพฒนาประสทธภาพการบรหาร เพอสรางภาวะผนาใหบคลากรทางานม

ประสทธภาพขน 8) ขจดความกงวล ความกลวของพนกงานใหหมดไป เพอใหพนกงานทกคนทางาน

ไดอยางมประสทธผล 9) รวมกนทางานเปนทม สนบสนนการทางานรวมกนระหวางหนวยงาน 10) ยตวธการสรางแรงจงใจโดยใชคาขวญทเลศหร เพราะเปนการสรางแรงจงใจท

กระตนใหทกคนไปใหถงเทานน แตไมบอกวธการกระทาใหถงเปาหมาย ทาใหบคลากรไมรวธการทางานใหถงเปาหมาย ไมสามารถพฒนาคณภาพได ดงนนจงตองเนนวาการไปใหถงเปาหมายจะทาอยางไร

11) ขจดการตงกฏเกณฑทเปนตวเลขหรอเปนปรมาณ เพราะจะทาใหบคลากรมงการทางานใหไดตามจานวนทตองการโดยไมคานงถงคณภาพ

12) ขจดอปสรรคทมผลตอความภาคภมใจในการทางาน ทกคนตองไดรบการเอาใจใสอยางเทาเทยมกน หลกเลยงการนาผลการประเมนในแตละปทเนนดานลบ มาทาลาย หรอบนทอนความมงมนทตงใจทางาน ควรกระตนใหทกคนใชความสามารถในการทางานใหเตมศกยภาพ

13) สนบสนนการศกษาระยะยาวและการปรบปรงตนเองของบคลากร

DPU

14

14) ลงมอปฏบต เพอใหเกดความสาเรจโดยความรวมมอและความคดเหนทตรงกนของทกคน ทกฝาย ในหนวยงาน ฝายบรหารจะตองใชยทธวธทเปนดานบวกมาใชดาเนนงานให บรรลตามเปาหมาย

Prof Dr. Noriaki Kano (อางถงใน เนตรพณณา ยาวราช, 2546: 274) ผเชยวชาญดานการจดการคณภาพโดยรวมชาวญปน กลาววา การจดการคณภาพโดยรวม เปนเทคนคการบรหารขนสงทใชในการเพมผลผลตในองคกร โดยมปรชญาพนฐานวา “วธทดทสดทจะเพมยอดขายและทากาไรแกบรษท คอ การทาใหผลตภณฑและการบรการสามารถสรางความพงพอใจแกลกคาได” การนาการจดการคณภาพโดยรวม เขามาใชในองคกรกเพอสรางความมนใจในคณภาพของสนคาและบรการแกลกคา รวมทงชวยลดตนทน ลดเวลาในการสงมอบสนคา อกทงยงสงเสรมสรางขวญกาลงใจแกผปฏบตงาน โดยมแนวคด ดงน

1) ผลตภณฑหรอบรการสามารถตอบสนองความตองการของลกคาอยางตอเนอง 2) ตระหนกอยเสมอวากระบวนการถดไป คอ ลกคา 3) เนนการปรบปรงกระบวนการทางาน ไมรอตรวจสอบผลลพธ 4) การจดทามาตรฐานในการทางาน และการปฏบตงานตามมาตรฐานนน 5) เนนการปองกนไมใหเกดปญหาเดมเกดขนซาอก ไมแกไขปญหาเฉพาะหนา 6) ปฏบตตามแนวคดพนฐานของวงจรการจดการ (P-D-C-A Cycle) ปรทรรศน พนธบรรยงก (2538: 15) ไดใหความหมายของการจดการคณภาพโดยรวม

วา เปนปรชญาของการปรบปรงอยางตอเนอง ซงทาใหหนวยงานหรอองคกรใด ๆ มเครองมอใน ทางปฏบตเพอการสนอง และกาวลาเหนอความจาเปนความตองการทคาดหวงในปจจบน และอนาคตของลกคา

เนตรพณณา ยาวราช (2546: 275) กลาวถง การจดการคณภาพโดยรวม วาเปนระบบการบรหารสมยใหมทเนนเรองการสอสารภายในองคกรโดยการถายทอดนโยบาย และกลยทธจากระดบบนสระดบลาง ตลอดจนการควบคมตดตามจากผบรหารระดบสงอยางใกลชด

Heilpern and Nadler (อางถงใน เรองวทย เกษสวรรณ, 2545: 3) กลาวถง การจดการคณภาพโดยรวม มแนวคดหลก (Core Concepts) 6 สวน สรปไดดงน

สวนแรกซงสาคญทสด คอ ตวแบบลกคาและผปอนวตถดบ (Customer/Supplier Model) กระบวนการทกอยางตองมงไปทลกคา สมาชกทกคนในองคกรเปนทงผปอนวตถดบ และลกคา งานของแตละคนตองเปนกระบวนการททาใหเกดมลคาเพม (Value-Adding Process) ผปอนวตถดบเปนผใหปจจยนาเขา (Inputs) สวนลกคาเปนผรบผลผลต (Outputs)

DPU

15

สวนทสอง คอ ความสามารถในการควบคมกระบวนการ หวใจของตวแบบลกคา และผปอนวตถดบอยทตรงกลาง คอ กระบวนการ (Process) ซงตองสามารถควบคมกระบวนการได ถากระบวนการอยภายใตการควบคมกจะทาใหผลผลตออกมาสมาเสมอและสามารถพยากรณได ผลผลตทออกมากจะเปนไปตามความตองการของลกคาและทาใหลกคาพงพอใจ

สวนทสาม คอ การจดการโดยขอเทจจรง (Management by Fact) หมายถง การดาเนนการทกอยางในกระบวนการโดยอาศยขอมล (Data) ไมใชอาศยประสบการณหรอการตงขอสมมต ไมวาจะเปนการวเคราะห การปรบปรงกระบวนการ การปรบปรงสนคาและบรการ หรอ การหาทางเพมความพงพอใจใหกบลกคา

สวนทส คอ การแกไขปญหา (Problem Solving) การจดการโดยขอเทจจรงตองนาเอาขอมลมาจดการ โดยการแกไขปญหาทองคกรเผชญ ซงใชเทคนค และเครองมอตาง ๆ ชวย เชน แผนผงวเคราะหปญหา และสาเหต (Cause and Effect Diagram) และ ฮสโตแกรม (Histogram) เปนตน

สวนทหา คอ เศรษฐศาสตรคณภาพ (Quality Economics) หมายถง การวดผลประโยชนท เปนตวเงนจากการจดการคณภาพ โดยดจากสดสวนของตนทนคณภาพซงมอย 2 ประเภท ใหญ ๆ ไดแก ตนทนการทาตาม (Costs of Conformance) และตนทนการไมทาตาม (Costs of Non-Conformance) ตนทนการทาตาม หมายถง การลงทนในการปองกนและการประเมนผล เชน การลงมอแกปญหา การออกแบบใหม การคดเลอกวตถดบ สวนตนทนไมทาตาม หมายถง ความลมเหลวหรอปญหาทเกดจากคณภาพทไมด เชน ของเหลอเศษ การทางานซา หรอการถกลกคาฟองรองเรยกคาเสยหาย เปนตน

สวนทหก คอ การมสวนเกยวของและทมงาน (Involvement and Teamwork) เพราะการปรบปรงคณภาพเปนงานของทกคน ตงแตผบรหารระดบสงจนถงคนงานรายวน บอยครงทการแกปญหาตองกระทารวมกนระหวางคนททางานตางสายงาน หรอตองทางานเปนทม เพอระดมความร ความคด และทรพยากรตาง ๆ รวมทงความรสกเปนเจาของรวมกน เพอแกปญหาและปรบปรงคณภาพใหไดผลดยงขน

สรปวา จากแนวคดการจดการคณภาพโดยรวมในดานอตสาหกรรมดงกลาวขางตนเปนการใชทรพยากรทมอยอยางจากดใหไดประโยชนสงสด โดยตรวจสอบความถกตองตงแตขนแรก เพอลดความผดพลาด และลดตนทนการผลต ซงผวจยเหนวาแนวคดดงกลาวขางตน เปนแนวคดทนาสนใจ และสามารถนามาประยกตใชกบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนได โดยการใชวงจรคณภาพ PDCA ในการปรบปรงการบรหารอยางตอเนอง

DPU

16

สาหรบคาวา Total Quality Management หรอ TQM มความหมายในภาษาไทยหลาย ความหมาย เชน ระบบการบรหารคณภาพทงองคกร (อางถงใน สมจตร แกวนาค, 2543) การจดการคณภาพทงองคการ (เรองวทย เกษสวรรณ, 2545) การบรหารแบบมงคณภาพทงองคการ (ออคแลนด, 1989 อางถงใน พนธศกด พลสารมย, 2540)และการจดการคณภาพโดยรวม (ณฏฐพนธ เขจรนนทร และคณะ, 2546) สาหรบงานวจยครงน ผวจยจะขอใชคาวา “การจดการคณภาพโดยรวม”

2.1.2 ความหมายของการจดการคณภาพ กอนจะกลาวถงความหมายของการจดการคณภาพ จะขอกลาวถงความหมายของ คาวา คณภาพ (Quality) เสยกอนซงไดมนกวชาการทมชอเสยงหลายทานไดใหความหมายของคาวาคณภาพไว ดงน

Joseph M. Juran (อางถงใน วฑรย สมะโชคด, 2543: 7) กลาววา คณภาพ หมายถง ความเหมาะสมกบประโยชนใชสอยของผใชผลตภณฑ หรอผรบบรการ (Fitness for Use) และเปนผกาเนดแนวคดเกยวกบ “ลกคาภายใน (Internal Customer)” มงเนนทประโยชนใชสอยและการควบคมดวยการบรหารจดการ

ณฏฐพนธ เขจรนนทน และคณะ (2546: 21) กลาววา คณภาพ หมายถง การเปนตามความตองการ สอดคลองกบขอกาหนด การประหยดทสด มประโยชนในการใชงานสงสด และสรางความพงพอใจใหกบลกคาอยางสมาเสมอ

วรภทร ภเจรญ (2541:10) กลาววา คณภาพ หมายถง ความพงพอใจของลกคา หรอ ตรงตามความตองการของลกคา

สรปไดวา คณภาพ หมายถง การตอบสนองความตองการ และความพอใจของลกคา สาหรบความหมายของคาวา “การจดการคณภาพ” (Quality Management) มปรมาจารย

ผเชยวชาญดานการบรหารคณภาพหลายทาน ไดใหคาจากดความไวอยางหลากหลาย ดงตอไปน Walter A. Schewhart (อางถงใน วฑรย สมะโชคด, 2543: 6) เปนผเรมใชวธการทางสถตในการควบคมคณภาพทเรยกวา การควบคมคณภาพเชงสถต (Statistical Quality Control: SQC) และพฒนาแผนภมการควบคม (Control Chart) และการสมตวอยาง (Sampling) เพอการตรวจสอบผลตภณฑ Philip B. Crosby (อางถงใน เนตรพณณา ยาวราช, 2546: 259) ซงเปนนกวชาการทมชอเสยงชาวอเมรกน ไดแสดงใหเหนวาการปองกนและการแกไขของเสยในระหวางการผลต (Zero Defects) ทาใหองคกรประสบผลสาเรจ และกลาววา การบรรลความสาเรจตามคณภาพขนอย

DPU

17

กบการใหความซอสตยตอลกคา ระบบการทางานทด การตดตอสอสารทด การดาเนนการและนโยบายทด เปรยบเสมอนการใหวคซนเพอปองกนโรค “Crosby’s vaccination serum” สาหรบองคกรทมคณภาพตาใหมภมคมกน Bank (1992) ไดใหความหมายของการจดการคณภาพไววา เปนแนวคดทคานงถงความตองการของลกคา โดยมหลกสาคญ คอ ใหความมนใจกบลกคาวาสามารถปองกนขอผดพลาดทเกดจากการทางานได ดวยการทางานทถกตองตงแตขนแรก Feigenbaum (อางถงใน วรพจน ลอประสทธสกล, 2540:117) ใหความหมายของการจดการคณภาพวา คอ ระบบอนทรงประสทธภาพทรวบรวมความพยายามของกลมตาง ๆ ในองคกร เพอพฒนาคณภาพ ธารงคณภาพ และปรบปรงคณภาพ เพอใหเกดการประหยดมากทสดในการผลตและการบรการ โดยยงรกษาระดบความพงพอใจของลกคาไดอยางครบถวน Aggarwal (อางถงใน พนธศกด พลสารมย, 2540:20) ใหความหมายของคาวาการจดการคณภาพวาเปนปรชญาทเกยวของกบทศนคตของบคคล เปนการดาเนนการตอเนองไปเรอย ๆ ไมสนสด กจกรรมตาง ๆ จะสรางความเชอมนใหกบผรบบรการและรกษาผลกาไรในระยะยาว โดยการปรบปรงคณภาพการผลต สงสาคญอกประการหนง คอ การสรางบรรยากาศความรวมมอในทกระดบ องคกรตองใชหลกพนฐานดานการบรหารรวมกนและขจดอปสรรคของหนวยงาน เนนการฝกอบรมและการศกษา การบรหารจะตองปรบใหทนกบการเปลยนแปลงกบความพอใจของผรบบรการ ในดานคณภาพ มความยดหยน ตงราคาสมเหตสมผล การบรหารตองพจารณาไปทความเหมาะสมของการผลตทมคณภาพทระดบตนทนตาสด ซงเทากบการมองไปทความตองการของผรบบรการดวย Duncan (อางถงใน วรพจน ลอประสทธสกล, 2540:120) ใหคานยามคาวาการจดการคณภาพไวในหนงสอ “Total Quality Key Teams and Concepts” American Management Association, New York 1995 วาเปนระบบททาใหเกดการปรบปรงอยางตอเนองของกระบวนการเพมมลคาทกกระบวนการทดาเนนอยในองคกร ลกคาจะเปนผตดสนบนพนฐานแหงความพงพอใจ กระทรวงกลาโหม สหรฐอเมรกา (อางถงในวรพจน ลอประสทธสกล, 2540:119) ใหความหมายของการจดการคณภาพไววา เปนยทธศาสตรเพอปรบปรงสมรรถนะอยางตอเนองในทกระดบ และทกจดทอยในความรบผดชอบ ประกอบกบเทคนคการบรหารขนพนฐาน จตใจมงมนทจะปรบปรง และเครองมอเชงวชาการ ภายใตโครงสรางทมวนย โดยมงเปาไปททก ๆ กระบวนการ ประสทธผลแหงการปรบปรงนนเพอตอบสนองเปาหมายในมมกวาง เชน การลดตนทน เพมคณภาพ ใหทนตามกาหนดการ และสอดคลองกบภาระกจทตองการเพมความพงพอใจของผใชเปนวตถประสงคทอยเหนอสงอนใด

DPU

18

วรพจน ลอประสทธสกล (2540: 126) ไดใหความหมายการจดการคณภาพวา คอปรชญาแหงชวตขององคกรธรกจ เปนระบบบรหารทพนกงานในองคกรทกระดบ ในทกฝาย ทกแผนก ทกขนตอนการผลต ดาเนนกจกรรมกลมปรบปรงคณภาพของสนคาบรการ และมาตรฐานการทางานอยางตอเนอง โดยใชวธคดและวธการอยางเปนระบบแบบ PDCA เชงสถต ใชเครองมอควบคมคณภาพควบคกบสงเสรมการศกษาหาความรและพฒนาจตสานกตอคณภาพในหมพนกงาน ตลอดจนการวจยพฒนาเทคโนโลยทใชอยในปจจบนใหมความกาวหนาอยตลอดเวลา โดยมวตถประสงคเพอสรางความพงพอใจใหลกคา พนกงานขององคกร และสงคม ไปในทศทางทกาหนดไวในยทธศาสตร การดาเนนธรกจเพอมงบรรลวสยทศนขององคกรทสอดคลองกบภาวะแวดลอมทางธรกจทเปลยนแปลงตลอดเวลา ณฏฐพนธ เขจรนนทร และคณะ (2546: 69) ใหความหมายการจดการคณภาพวาเปน วฒนธรรมขององคกรทสมาชกทกคนตางใหความสาคญ และมสวนรวมในการพฒนาการดาเนนงานขององคกรอยางตอเนอง โดยมงทจะสนองความตองการและสรางพอใจใหแกลกคา ซงประกอบไปดวยสวนสาคญ 3 ประการ คอ การใหความสาคญกบลกคา การปรบปรงอยางตอเนอง และสมาชกทกคนมสวนรวม

กลาวโดยสรปวา การจดการคณภาพ หมายถง การดาเนนงานใหเปนไปตามมาตรฐานหรอขอกาหนดทตองการโดยใชการปรบปรงอยางตอเนอง เพอสรางความพอใจและความมนใจใหแกลกคาหรอผมารบบรการ โดยคานงถงความตองการของลกคาเปนหลก

2.1.3 ววฒนาการของการจดการคณภาพ

แนวคดการจดการคณภาพมทมาจากทางดานธรกจ โดยเฉพาะทางดานอตสาหกรรม การผลตสนคาออกจาหนาย เพอใหเปนมาตรฐานเดยวกน จงไดมการนาแนวความคดเชงคณภาพมาใชในการควบคมคณภาพ (Quality Control) นอกจากนยงมการตรวจสอบสนคาเพอใหเปนมาตรฐานเดยวกน คณภาพจงมงเนนไปทลกคา โดยมจดประสงคสาคญคอทาใหลกคาเกดความพงพอใจ ดงนน จงมระบบประกนคณภาพ (Quality Assurance) เกดขนตามมา (วรภทร ภเจรญ, 2541 :13) เพอใหเหนววฒนาการของการจดการคณภาพอยางชดเจน จงขอนาเสนอการลาดบเหตการณ ดงน

DPU

19

ตารางท 2.1 ววฒนาการของการจดการคณภาพ ป ค.ศ. ชอบคคลสาคญ/ประเทศ เหตการณทเกยวของกบการจดการคณภาพ 1903 Frederick Taylor เรมสอนวธบรหารโรงงานโดยใชหลกทางวทยาศาสตร ซงเปนตนกาเนดวชาอตสาหกรรม

1911 Frederick Taylor เขยนหนงสอ The Principles of Scientific Management และเปนผใหดาเนนเทคนคการศกษาเรอง

Time และ Motion

1924 Walter A.Shewhart เขยนตาราเรองการควบคมสนคาอตสาหกรรมอยางเปน ระบบ

1931 Walter A.Shewhart ไดเผยแพรแนวความคด Statistical Quality Control ในหนงสอ Economic Control of Quality of Manufactured Products

1940 W.Edward Deming นาเทคนคการสมตวอยางทางสถตมาประยกตใช

1941 ประเทศอเมรกา จดทาเอกสารการควบคมคณภาพดานการผลตอาวธ ในสงครามโลกครงท 2 และนาหลกสถตมาใชในการ บรหารคณภาพของกองทพ

1949 ประเทศญปน เรมตนพฒนาคณภาพ มการตดตงหนวยงานเพอยก ระดบคณภาพโดยตรง มชอวา “สหภาพนกวทยา

ศาสตรและวศวกรญปน (Japanese Union of Scientists and Engineers : JUSE) มการพฒนากจกรรมกลมคณภาพจนถงขน การควบคมคณภาพ

สมบรณแบบ (Total Quality Control) และใน ปจจบนไดนามาใชกบการบรหารแบบทนเวลา (Just in time)

DPU

20

ตารางท 2.1 (ตอ) ป ค.ศ. ชอบคคลสาคญ/ประเทศ เหตการณทเกยวของกบการจดการคณภาพ 1950 W.Edward Deming แสดงปาฐกถาเรองหลกการคณภาพใหนกวทยา ศาสตรและนกวศวกรญปน

1951 Joseph M.Juran ตพมพหนงสอ The Quality Control Handbook 1979 Phillip Crosby เขยนหนงสอ Quality is Free

1982 W.Edward Deming เขยนหนงสอ Quality Productivity and Competitive Position

1982 Armand V.Feigenbaum ผคดคน Cost of Quality และเสนอแนวคดททกหนาท ในบรษทมสวนรบผดชอบตอคณภาพ

1984 Phillip Crosby เขยนหนงสอ Quality without Tears : The Art of Hassle-Free Management

1987 สภาคองเกรส สหรฐ ตงรางวล The Malcolm Baldrige National Quality อเมรกา

1988 ประเทศอเมรกา หนวยงานทางทหารนาแนวคดการจดการคณภาพ โดยรวมมาใชกบทหาร 1993 ประเทศอเมรกา แนวคดการจดการคณภาพโดยรวม ไดนาไปใชใน มหาวทยาลย วทยาลย โรงเรยนอยางกวางขวาง 1994 ประเทศอเมรกา นาการจดการคณภาพโดยรวม มาประยกตใชกบ การศกษาใหเหมาะสมขน ทมา : พนธศกด พลสารมย.(2540).การพฒนากระบวนการบรหารงานสถาบนอดมศกษาตามแนวคดการบรหารงานแบบมงคณภาพทงองคกร.หนา 18-19.

จากตารางท 2.1 สรปไดวา การจดการคณภาพมววฒนาการมาจากการนาเอามาใชในการบรหารงานในอตสาหกรรมกอน แลวหลงจากนน กไดมผพยายามนามาประยกตใชในการบรหารงานทางการศกษาใหมคณภาพตอไป

DPU

21

2.1.4 การนาการจดการคณภาพมาใชในโรงเรยน ในประเทศไทย วงการอตสาหกรรมนาการจดการคณภาพมาใชกอน จากนนกเปน

วงการประกนภย สถานพยาบาล สวนวงการทคอนขางจะชากวาคนอน คอ วงการการศกษา ผบรหารโรงเรยนควรเรยนรวธการบรหารจากนกธรกจ เพราะศาสตรการบรหารใด ๆ ในโลก ตางกอยบนพนฐานของปรชญาการบรหารแบบ PDCA (วรภทร ภเจรญ, 2541: 7) สวนทแตกตางกนเปนเรองของการจดการและประสบการณ การบรหารการศกษายากกวาเพราะเหนผลนาน กวาจะรวาบรหารผดพลาด เดกกเรยนจบไปนานแลว ดงนน จงเปนความจาเปนอยางยงทผบรหารโรงเรยนจะตองศกษาหลกการ ทฤษฎทางการบรหาร ใหทนตอความกาวหนา และการเปลยนแปลงของวทยาการสมยใหม ทงน เพอทจะสามารถนาไปประยกตใชในการบรหารโรงเรยนใหมประสทธภาพมากยงขน (จนทราน สงวนนาม, 2545: 1)

2.1.4.1 กระบวนการ และขนตอนของการนาการจดการคณภาพไปใชในโรงเรยน มลาดบการดาเนนงาน ดงน (Crosby อางถงใน สมจตร แกวนาค, 2543: 44)

1) การพฒนาการฝกอบรมบคลากรเพอสรางความตระหนก และความสนใจในการทางานทมคณภาพ การพฒนาภาวะความเปนผนาคณภาพของระบบการทางาน และการสรางพนธะสญญาตอโรงเรยน ในการพฒนากระบวนการทางานคณภาพอยางตอเนอง

2) การพฒนากระบวนการคณภาพอยางตอเนอง เปนการใหความรและความเขาใจในความสาคญของการปรบปรง พฒนาหรอการเปลยนแปลงกระบวนการทางานใหมคณภาพ มการควบคม ตรวจสอบและดาเนนการวดประเมนผลอยางเปนระบบดวยเครองมอและวธการทเชอถอไดโดยบคลากรทกระดบ ทกคนมสวนรวมกบกระบวนการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง

2.1.4.2 การนาการจดการคณภาพมาใชกบการพฒนาคณภาพในโรงเรยน การนาการจดการคณภาพมาใชกบการพฒนาคณภาพในโรงเรยน ซงในปจจบนมการ

นาการจดการคณภาพมาใชกบการพฒนาคณภาพในโรงเรยนอยางไดผล คณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2540 : 119-120) กลาวถงการจดการคณภาพวาสามารถนามาใชเพอบรหารจดการภายในโรงเรยนไดทงในระดบการบรหารโรงเรยน และการบรหารจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณภาพการเรยนรใหสงขน นอกจากน Whittington and Davies (อางถงใน สมจตร แกวนาค, 2543 : 44-45) ไดกลาวถง ประสบการณการใชระบบการจดการคณภาพในโรงเรยนของประเทศ สหรฐอเมรกา ตงแต ค.ศ. 1989 พบวา มประสทธภาพการบรหารจดการทนาพอใจ เรมจากการทผบรหารกาหนดวสยทศนของการพฒนาคณภาพงาน มการกาหนดเปาหมายสาคญขององคกรทสามารถตรวจสอบคณภาพได แลวจงพฒนากระบวนการทางานอยางเปนระบบ กาหนดผรบผดชอบอยางชดเจน รวมทงมกระบวนการควบคมตรวจสอบและปรบปรงแกไขคณภาพงาน

DPU

22

อยางตอเนอง ซงสอดคลองกบ Harari (อางถงใน พนธศกด พลสารมย, 2540: 30) ไดใหแนวคดเกยวกบการนาการจดการคณภาพมาใชเพอบรหารจดการในโรงเรยน โดยหวใจของการจดการคณภาพ คอ การปรบปรงอยางตอเนองบนความพอใจของผรบบรการทางการศกษา

สวนสาคญอกประการหนงของการพฒนาโรงเรยน คอ การพฒนาคณภาพของโรงเรยนซงหมายถง การดาเนนงานอยางมประสทธภาพ ขอแตกตางของโรงเรยนทมคณภาพ กบโรงเรยนธรรมดา สามารถสรปเปรยบเทยบได ดงน

ตารางท 2.2 เปรยบเทยบขอแตกตางของโรงเรยนทมคณภาพกบโรงเรยนธรรมดา ______________________________________________________________________________ โรงเรยนทมคณภาพ โรงเรยนธรรมดา เนนผรบบรการทางการศกษาเปนหลก เนนความตองการภายใน เนนการปองกนปญหา เนนการคนพบปญหา ลงทนในการฝกฝน พฒนาบคลากร ไมมระบบในการพฒนาบคลากร มกลยทธคณภาพ ไมมวสยทศนคณภาพเชงกลยทธ พจารณาขอตอวา วาเปนโอกาสการเรยนร พจารณาขอตอวา วาเปนเรองนาราคาญ กาหนดลกษณะสมบตของคณภาพทชดเจนใน ไมชดเจนในมาตรฐานคณภาพ งานทกดาน มนโยบายคณภาพและแผนคณภาพ ไมมแผนคณภาพ ผบรหารอาวโสเปนผนาดานคณภาพ บทบาทของผบรหารเปนผควบคม กระบวนการปรบปรงมบคลากรทกคนเขารวม ทมผบรหารเทานนททาการปรบปรง มทปรกษาดานคณภาพชวยชนากระบวนการ ไมมทปรกษาดานคณภาพ ปรบปรง บคลากรเปนผสรางสรรคคณภาพ เนนการใช วธการและกฎขอบงคบเปนเรองทสาคญทสด ความคดสรางสรรค บทบาทและความรบผดชอบชดเจน บทบาทและความรบผดชอบไมชดเจน มกลยทธการประเมนผลทชดเจน ไมมกลยทธการประเมนผลอยางเปนระบบ คณภาพเปนแนวทางในการเสรมสรางความ คณภาพเปนแนวทางในการลดตนทน พอใจของผรบบรการทางการศกษา วางแผนระยะยาว วางแผนระยะสน

DPU

23

ตารางท 2.2 (ตอ) ______________________________________________________________________________ โรงเรยนทมคณภาพ โรงเรยนธรรมดา คณภาพเปนสวนหนงของวฒนธรรม คณภาพเปนเรองยงยาก พฒนาคณภาพโดยสอดคลองกบกลยทธของ ตรวจสอบคณภาพใหสอดคลองกบความ ตนเอง ตองการภายนอก มพนธกจชดเจน ไมมพนธกจทชดเจน ผรวมงานเปนผรบบรการทางการศกษา มวฒนธรรมทเปนสายการบงคบบญชา ทมา : ปรทรรศน พนธบรรยงก.(2538).การบรหารคณภาพโดยรวมคออะไร.หนา 1-10.

จากตารางท 2.2 แสดงใหเหนวา ประเดนสาคญเมอนาการจดการคณภาพมาใชในวงการศกษา คอคาวา ผรบบรการทางการศกษา ผรบบรการทางการศกษาในทางการศกษา หมายถงใครบาง Sallis (อางถงใน พนธศกด พลสารมย, 2540: 33) ไดเขยนอธบายในหนงสอเรอง Total Quality Management in Education วาการศกษาเปนการบรการลกคาหรอผใชบรการ เพราะมการดาเนนการดานมลคาเพมทมอบใหผเรยน โดยแบงผใชบรการออกเปน 2 ประเภท คอ ผใชบรการภายใน (Internal Customer) ไดแก คร อาจารยและบคลากรทางการศกษาอน ๆ และผใชบรการภายนอก (External Customer) ซงม 3 ระดบ คอ

ระดบท 1 ผใชบรการปฐมภม (Primary External Customer) ไดแกผเรยน (นกเรยน/นกศกษา)

ระดบท 2 ผใชบรการทตยภม (Secondary External Customer) ไดแก พอแมหรอผปกครองของนกเรยน นกศกษา รฐบาลหรอนายจางทจายเงนเพอรบบรการการจดการศกษา

ระดบท 3 ผใชบรการตตยภม (Tertiary External Customer) ไดแก ตลาดแรงงาน รฐบาลกลางหรอสงคมทจะไดรบผลของการจดการศกษา

วรภทร ภเจรญ (2541: 12) ไดกลาววาในการบรหารคณภาพการศกษานน คาวา “ลกคา” จะเปลยนเปน ผทเกยวของ (Stakeholder) แตในงานวจยครงน ผวจยขอใชคาวา “ผรบบรการทางการศกษา” ซงไดแก นกเรยน ผปกครอง ชมชน

DPU

24

2. 2 แนวคดและองคประกอบของการจดการคณภาพดานการศกษา มนกการศกษาหลายทานไดศกษาองคประกอบของการจดการคณภาพไวหลายดาน ไดแก การปรบปรงอยางตอเนอง การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ การพฒนาทรพยากรมนษย การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และการจดสภาพการเรยนร การจดการคณภาพดงกลาว สอดคลองกบการจดการคณภาพดานการศกษาของประเทศไทย คอ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และยงสอดคลองกบเกณฑมาตรฐานผบรหารของสานกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) ดงปรากฎในตารางท 2.3 DPU

ตารางท 2.3 องคประกอบของการจดการคณภาพ

นกการศกษา / องคกร (ป) Kaufman Murgatroyd Downey Shipe พระราชบญญต สมศ. & Zahn & Morgan Frase &Peter 1998 การศกษา พ.ศ. 2548 1993 1993 1994 แหงชาต พ.ศ.2545 องคประกอบของการจดการคณภาพ การปรบปรงอยางตอเนอง / / / / / / การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ / / / / / / การพฒนาทรพยากรมนษย / / / / / / การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการ ทางาน / / / / / /

การจดสภาพการเรยนร / / / / / /

25

DPU

26

จากตารางท 2.3 กลาวโดยสรปไดวา นกการศกษาทงหลาย ไดแก Kaufman and Zahn (1993) Murgatroyd and Morgan (1993) Downey, Frase and Peter (1994) และ Shipe (1998) ไดกลาวถงองคประกอบของการจดการคณภาพไววาประกอบไปดวย 5 องคประกอบทสาคญ คอ การปรบปรงอยางตอเนอง การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ การพฒนาทรพยากรมนษย การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และการจดสภาพการเรยนร ซงผวจยเหนวา 5 องคประกอบดงกลาวของการจดการคณภาพมความสอดคลองกบหลกการปฏรปการศกษาของประเทศไทย คอ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 โดยเฉพาะหมวดท 1 ความมงหมายและหลกการ ในมาตรา 8 การจดการศกษาใหยดหลกการศกษาตลอดชวตสาหรบประชาชน ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา และการพฒนาสาระและกระบวนการเรยนรใหเปนไปอยางตอเนอง ซงสอดคลองกบแนวคดของของการจดการคณภาพในดานการปรบปรงอยางตอเนอง การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน โดยทการจดการคณภาพจะเนนการบรหารแบบมสวนรวม การบรหารมการปรบปรงอยางตอเนอง สวนหมวดท 7 ในมาตรา 9 การสงเสรมระบบ กระบวนการผลต พฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง โดยยดหลกการเตรยมพรอมบคลากรใหม และพฒนาบคลากรประจาการอยางตอเนอง ในมาตรา 9 จงสอดคลองกบการจดการคณภาพในดานการพฒนาทรพยากรมนษย สวนหมวดท 4 ในมาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนรโดยยดหลกการจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ตลอดจนสงเสรมใหผสอนจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน เพอใหผเรยนเกดการเรยนรและรอบร ซงสอดคลองกบการจดสภาพการเรยนรทเหมาะสม และในมาตรา 22 การจดการศกษาโดยยดหลกผเรยนทกคนมความสาคญทสด การจดกระบวนการสอนสามารถสงเสรมใหผเรยนพฒนาตนเองไดอยางเตมศกยภาพ ซงสอดคลองกบการจดการคณภาพในดานการเนนผรบบรการเปนสาคญ เพราะถอวาผเรยน คอผรบบรการทสาคญทสด โดยทการจดการคณภาพจะเนนเปาหมายไปทผเรยน และสนองความตองการของผเรยนเพอใหผเรยนเกดการพฒนาศกยภาพอยางเตมท นอกจากน แนวคดของ สมศ. กมความสอดคลองกบการจดการคณภาพเชนกน ดงจะเหนไดจากการกาหนดเกณฑมาตรฐานผบรหารทระบไววา ผบรหารควรมความสามารถในการบรหารจดการ มการจดองคกร โครงสรางระบบการบรหารครบวงจรรวมทงการบรหารงานบคคลอยางมคณภาพ มการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ มการจดหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยนและทองถน และมการบรหารจดการทเปนการสงเสรมความสมพนธ และความรวมมอระหวางโรงเรยนกบชมชน ใหคาปรกษา แนะนา ตลอดจนกากบตดตามใหการดาเนนงานเปนไปตามแผน โดยใชวงจรคณภาพ

DPU

27

ในการปรบปรงการบรหารอยางตอเนอง ซงเกณฑมาตรฐานผบรหารดงกลาวมความสอดคลองกบการจดการคณภาพ ทงในดานการปรบปรงการบรหารอยางตอเนองโดยใชหลกการมสวนรวม การใหความสาคญกบผเรยน การพฒนาบคลากร ตลอดจนการจดสภาพการเรยนรทเหมาะสม

ดงนน จากแนวคดของนกการศกษาทงหลาย และแนวคดพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 รวมทงแนวคดดานเกณฑมาตรฐานผบรหารของ สมศ. ทมความสอดคลองกนในดานองคประกอบของการจดการคณภาพดงกลาวขางตน ผวจยจงไดประสานแนวคด และไดศกษารายละเอยดเกยวกบแนวคดและองคประกอบของการจดการคณภาพจากเอกสาร และงานวจยตาง ๆ ทเกยวของ และไดนาเสนอแนวคดและองคประกอบของการจดการคณภาพทง 5 ดาน คอ การปรบปรงอยางตอเนอง การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ การพฒนาทรพยากรมนษย การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และการจดสภาพการเรยนร โดยมรายละเอยดทสาคญ ดงตอไปน

2.2.1 การปรบปรงอยางตอเนอง แนวคดการปรบปรงอยางตอเนอง เปนการนาระบบบรหารแบบ PDCA มาใชใน

โรงเรยน เปนการปรบปรงอยางตอเนองโดยใชวฎจกรของเดมง (Deming Cycle) หรอวงจรคณภาพ PDCA ยอมาจาก Plan-Do-Check-Act แปลวา วางแผน- ปฏบต- ตรวจสอบ- ปรบปรง ซงตองดาเนนการอยางมวนยใหครบวงจร หมนเวยนไปไมมหยดหยอน

Sallis (อางถงใน ลลล ศรพร, 2547: 41) กลาวถง แนวคดการปรบปรงอยางตอเนองเปนแนวคดทใหความสาคญกบความตองการและความจาเปนของลกคาหรอผรบบรการ ในการดาเนนการตองปรบเปลยนวสยทศนของสถาบนจากการมองผลระยะสน เปนการปรบปรงคณภาพระยะยาว เนนการรเรมสรางสรรคสงใหม การปรบปรงและการเปลยนแปลงตลอดเวลา นอกจากน ตองเปลยนแปลงวฒนธรรมในการทางานซงเกยวของกบการเปลยนแปลงเจตคตและวธการทางาน ซงอาจารยและบคลากรในโรงเรยนทกคนตองเขาใจ และปลกฝงแนวคดนไวในสายเลอดใหได การเปลยนแปลงวฒนธรรมมไดหมายถงการเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลในโรงเรยนเทานน แตตองเปลยนแปลงวธการบรหารองคกรดวย

ฮโตช คเม (อางถงใน สมศกด สนธระเวชญ, 2542:188) ไดมแนวคดในการบรหารแบบ PDCA วาจดมงหมายทแทจรงของการปรบปรงอยางตอเนองนนเปนกจกรรมพนฐานในการบรหาร คอ การปรบแกผลลพธทเบยงเบนออกจากเกณฑมาตรฐานใหกลบมาอยในเกณฑทตองการ และปรบปรงคณภาพดวยการปองกนมใหเกดขอผดพลาดซาซอนขนอก พรอมกบการยกระดบ

DPU

28

มาตรฐานใหสงขนในแตละรอบของ PDCA อยางตอเนองเปนระบบ และมการวางแผน PDCA ดงนน PDCA จงมใชแควงแหวนทแบนราบ แตเปนขดลวดสปรงทมวนไตสงขนไปเรอย ๆ ดงภาพท 2.1

ภาพท 2.1 การปรบปรงอยางตอเนอง

ทมา : สมศกด สนธระเวชญ.(2542).มงสคณภาพการศกษา. หนา 161. การบรหารจดการคณภาพในโรงเรยนควรใชวงจร PDCA ในทก ๆ กจกรรม และทก ๆ ระดบ เชน กจกรรมการจดการเรยนร กจกรรมในฝายปกครอง ฝายบรหาร และฝายบรการ เปนตน การปรบปรงคณภาพอยางตอเนองนบวาเปนองคประกอบทสาคญในการจดการคณภาพ เพอกระตนใหบคลากรทกฝายตระหนกถงความสาคญของการปรบปรงวธการตาง ๆ รวมทงกระบวนการทางาน การปรบปรงอยางตอเนองจงเนนการบรการและผลผลต และเปนกระบวนการทตอเนอง ไมมทสนสด (Aggarwal,1993 อางถงใน พนธศกด พลสารมย, 2540:20) นอกจากน ใชวธการแกปญหา สนบสนนการแกปญหา และสามารถแกปญหาขามฝายหรองานได การปรบปรงอยางตอเนองจงมความสาคญตอการบรหารและการจดการ เพราะชวยลดปญหาขอผดพลาดและคาใชจาย รวมทงลดตนทนไดโดยทผลผลตและบรการยงคงท (วรพจน ลอประสทธสกล, 2540: 236-237) นอกจากน วธการปรบปรงอยางตอเนองจะมการใชวงจรคณภาพ ซงไดแก การวางแผนการทางาน การนาแผนไปปฏบต การตรวจสอบทบทวน และการนาไปปฏบตหลงจากมการตรวจสอบ ประเมนผลแลว และนากลบไปปรบปรงการดาเนนงานอยางตอเนองหมนเวยนใหครบทง 4 ขนตอน (วรพจน ลอประสทธสกล, 2540 : 213) ดงตอไปน

DPU

29

1. การวางแผนการทางาน 1) ทาความเขาใจวตถประสงคใหชดเจนแลวกาหนดหวขอควบคม (Control Items)

ซงตามปกต ไดแก Q-C-D-S-M-E (Quality, Cost, Delivery, Safety, Morale, Environment) 2) กาหนดคาเปาหมายทตองการบรรลใหแกหวขอควบคมแตละขอ 3) กาหนดวธการดาเนนการเพอใหบรรลเปาหมาย

2. การนาแผนไปปฏบต 1) หาความรเกยวกบวธดาเนนการนนดวยการฝกอบรมหรอศกษาดวยตนเอง

2) ดาเนนการตามวธการทกาหนด 3) เกบรวบรวมบนทกขอมลทเกยวของและผลลพธของหวขอควบคม

3. การตรวจสอบทบทวน 1) ตรวจสอบวาการปฏบตงานเปนไปตามวธการทางานมาตรฐาน หรอไม 2) ตรวจสอบวาคาทวดได (ตวแปรทเกยวของ) อยในเกณฑมาตรฐานหรอไม 3) ตรวจสอบวาคา (ของหวขอควบคม) ไดตามเปาหมายทวางไวหรอไม

4. การนาไปปฏบตหลงจากมการตรวจสอบประเมนผลแลว 1) ถาการปฏบตงานไมเปนไปตามวธการทางานมาตรฐานกหามาตรการแกไข 2) ถาผลลพธทไดไมเปนไปตามทคาดหวง กคนหาสาเหตและแกไขทตนตอ

เพอมใหเกดปญหาซาขนอก 3) ปรบปรงระบบการทางานและเอกสารวธการทางานมาตรฐาน

Elliott and Mosier (1945: 275-276) กลาวถง การนาการปรบปรงอยางตอเนองไปใชในการปรบปรงระบบการบรหารจดการเรยนการสอน และการบรการในวงการการศกษา โดยมการวางแผนและการดาเนนการ 7 ขน ดงน

1) กาหนดวตถประสงคของแผนและของงานทจะปฏบต โดยอาศยความจาเปนหรอ ความตองการทางการศกษาเปนหลก

2) สารวจใหแนนอนลงไปวาสถานภาพปจจบนของการศกษาในชมชมเปนอยางไร 3) กาหนดวตถประสงคเฉพาะของโรงเรยนแตละโรงเรยนในชมชน 4) กาหนดหนทางและวธการดาเนนงานทจาเปนสาหรบงานทกชนด เพอใหไดผลสม

ตามวตถประสงค 5) ลงมอปฏบตการตามแผน หรอการแปลแผนจากตวหนงสอใหเปนภาคปฏบต 6) วดและประเมนผลการปฏบตการตามโครงการและแผนเปนระยะ ๆ ตลอดเวลาใน

การปฏบตงานตามแผน

DPU

30

7) ปรบปรงแผน โดยอาศยผลของการวดและการประเมนผลทจดทาทกระยะเปนแนวทาง นอกจากน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดกลาวถงการใหสถานศกษา พยายามมการปรบปรงอยางตอเนอง ดงมาตรา 8 มาตรา 47 มาตรา 48 มาตรา 49 มาตรา 50 และมาตรา 51 โดยสรป ดงน

การจดการศกษาใหยดหลกการศกษาตลอดชวตสาหรบประชาชน โดยใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา และมการพฒนาสาระและกระบวนการเรยนรใหเปนไปอยางตอเนอง ใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาเพอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบ ใหหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา และใหถอวาการประกนคณภาพภายใน เปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาทตองดาเนนการอยางตอเนอง เพอนาไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาและเพอรองรบการประกนคณภาพภายนอก ทงน ใหมสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาเปนองคกรมหาชนทาหนาทประเมนคณภาพภายนอก และทาการประเมนผลการจดการศกษาเพอใหมการตรวจสอบคณภาพของสถานศกษา โดยคานงถงความมงหมายและหลกการและแนวการจดการศกษาในแตละระดบ ตลอดจนใหบคลากร คณะกรรมการของสถานศกษา รวมทงผปกครอง และผทมสวนเกยวของกบสถานศกษาใหขอมลเพมเตมในสวนทพจารณาเหนวาเกยวของกบการปฏบตภารกจของสถานศกษา ในกรณทผลการประเมนภายนอกของสถานศกษาใด ไมไดตามมาตรฐานทกาหนด ใหสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา จดทาขอเสนอแนะ การปรบปรงแกไขตอหนวยงานตนสงกด เพอใหสถานศกษาปรบปรงแกไขภายในระยะเวลาทกาหนด หากมไดดาเนนการดงกลาว ใหสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษารายงานตอคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน คณะกรรมการการอาชวศกษา หรอคณะกรรมการการอดมศกษา เพอใหดาเนนการปรบปรงแกไข

จากทกลาวมาขางตน สรปไดวา การปรบปรงอยางตอเนอง เปนการปรบปรงการดาเนนงานในโรงเรยนอยางตอเนอง โดยใชแนวทางของวงจรคณภาพ ไดแก การวางแผน การปฏบตตามแผน การตรวจสอบทบทวน และการนาไปปฏบตหลงจากมการตรวจสอบประเมนผล

2.2.2 การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ

แนวคดการเนนผรบบรการเปนสาคญ Peter F. Drucker (อางถงใน ณฏฐพนธ เขจรนนทน และคณะ, 2546: 60) กลาวถงแนวคดดานการบรหารธรกจรวมสมยวา การใหความสาคญกบลกคาหรอผรบบรการ จะทาใหธรกจสามารถดารงอยได เพราะลกคาทเขามาซอ

DPU

31

บรการ คอ คณภาพ ดงนนพนกงานในองคกรทกคนจะตองมจตสานกในการปฏบตงานในทกขนตอนวาจะตองสรางผลงานทมคณภาพใหกบลกคา เพราะลกคามความสาคญอนดบหนงในทก ๆ องคกร ทาใหธรกจตองตดตามเรยนร และพยายามคดแบบลกคาหรอผรบบรการ ตลอดจนใหลกคามสวนรวมในการดาเนนงาน และแกไขปญหาของธรกจ เพอทจะตอบสนองความตองการ สรางความพอใจ และความชนชมจากลกคาไดอยางแทจรง นอกจากน การใหความสาคญกบลกคาจะไมถกจากดอยทลกคาจรง ๆ หรอทเรยกวา “ลกคาภายนอก” ท ซอบรการหรอสนคาเทานน แตจะขยายครอบคลมไปถงพนกงาน หรอหนวยงานทอยถดไปจากเรา ซงรอรบผลงานหรอบรการจากเรา ทเรยกวา “ลกคาภายใน” ดงนน พนกงานทกคนจะตองมสานกแหงคณภาพ และความเปนเลศและระลกเสมอวาผลงานอาจจะมผลกระทบตอคณภาพของสนคา หรอบรการทสงมอบใหลกคา ถาผลงานของเขามปญหากจะสงผลใหการดาเนนงานในขนตอนตอไปมอปสรรค และทาใหลกคาไดรบสนคาหรอบรการทไมมคณภาพ ซงจะมผลกระทบในดานลบยอนกลบมาทเขาในทสด

The Malcolm Baldrige National Quality Award (MBNQA) (อางถงใน วรวธ มาฆะศรานนท, 2542: 110) ไดใหแนวคดในการพจารณาคดเลอก องคกรทประสบความสาเรจใน การจดการคณภาพ วาสงสาคญอยางหนงจะตองพจารณาประกอบ คอ การเนนลกคาเปนสาคญ โดยองคกรจะตองทาการศกษา วเคราะหความตองการและความพงพอใจของลกคาทมตอผลตภณฑ และบรการอยางเปนระบบ ดวยความสมาเสมอ เพอนามาใชเปนเปาหมายและแนวทางในการพฒนาผลตภณฑใหม ๆ อยางตอเนอง

การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญเปนองคประกอบทสาคญอกองคประกอบหนงของการจดการคณภาพการศกษา เพราะโรงเรยนตองพงพานกเรยน ดงนน องคกรจงตองทาความเขาใจกบความตองการของผรบบรการทางการศกษา ทงในปจจบนและอนาคต และตองพยายามดาเนนการ ใหบรรลความตองการของผรบบรการทางการศกษา รวมทงพยายามทาใหเหนอความคาดหวงของผรบบรการทางการศกษา (สาระสาคญของอนกรมมาตรฐาน ISO 9000:2000, 2549, กมภาพนธ) การบรหารจดการตองปรบปรงใหสามารถดาเนนงานอยางมคณภาพอยางตอเนอง เพอตอบสนองความตองการ และ สรางความพงพอใจใหกบผรบบรการทางการศกษา เพราะผรบบรการทางการศกษาเปนผทมความสาคญตอการอยรอดของโรงเรยน (ณฏฐพนธ เขจรนนทน และคณะ, 2546 :16) ในระดบโรงเรยนผรบบรการทางการศกษาทนบวาสาคญทสดไดแก นกเรยน รองลงมาไดแกผปกครองและชมชน (พนธศกด พลสารมย, 2540: 33) ผบรหารมออาชพตองมความรความเขาใจในการจดการคณภาพอยางลกซง (วฑรย สมะโชคด, 2543 : 167) ผบรหารระดบสงจะตองรถงความตองการของผรบบรการทางการศกษาและทาใหเกดความพง

DPU

32

พอใจ แตการสรางความพงพอใจใหผ รบบรการทางการศกษาเปนประเดนท ซบซอนและละเอยดออน ซงตองศกษาอยางลกซง เพอปองกนไมใหเกดความผดพลาดในการดาเนนงาน มการกาหนดเปาหมายรวมกนกบผรบบรการทางการศกษา (สาระสาคญของอนกรมมาตรฐาน ISO 9000: 2000, 2549, กมภาพนธ) มการพฒนาคณภาพนกเรยน และการบรการโดยเปลยนแปลงตามความตองการของผรบบรการทางการศกษา บรการใหเกดความประทบใจ ตลอดจนทาใหเกดความพงพอใจ เกดความมนใจในคณภาพของนกเรยน โดยเฉพาะการตอบสนองความตองการ ความจาเปนของนกเรยน ซงถอวาเปนผรบบรการทางการศกษาคนสาคญ (วฑรย สมะโชคด, 2543: 166) การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญจะเกยวของกบการสารวจความพงพอใจในการบรหารและการจดการ รวมทงการบรการผรบบรการทางการศกษาตางๆ ซงในโรงเรยนควรมการสารวจความพงพอใจในดานตาง ๆ สรป ดงน (มนส พลายชม, 2540: 95-98)

1) การสารวจความพงพอใจดานการบรหารงานวชาการ มการสารวจดานการพฒนาผเรยนทงดานความร คณธรรมจรยธรรม การปรบตวเขาสงคม การวางรากฐานในการศกษาตอการพฒนาความกาวหนาในการเรยนร รวมทงความสามารถในดานตาง ๆ 2) การสารวจความพงพอใจดานการบรหารงานปกครอง เนนในดานความมระเบยบเรยบรอย ความเปนผนา ความรบผดชอบ ตรงเวลา การใชเวลาวางใหเปนประโยชน การปองกนแกไขยาเสพตด การพนน อบายมข สงเสรมประชาธปไตย การปกครอง ประเพณวฒนธรรม

3) การสารวจความพงพอใจดานการบรหารงานบรการ เนนการบรการดานอาหาร โทรคมนาคม การใชอาคารสถานท เทคโนโลย การรกษาความปลอดภย การตรวจสขภาพ การใหคาปรกษา ทนการศกษา การอานวยความสะดวกในดานตาง ๆ

4) การสารวจความพงพอใจในดานความสมพนธกบชมชน เนนการระดมทนสนบสนน ความรวมมอในการจดกจกรรม ประเพณ ศาสนาวฒนธรรม สรางความสมพนธทดในดานการจดกจกรรมชมชน ศาสนา สนบสนนการบรการแกชมชน

นอกจากน ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดมการกลาวถงการใหสถานศกษา ไดพยายามเนนผเรยนเปนสาคญ ตามมาตรา 22 โดยสรป ดงน การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนร และสามารถพฒนาตนเองได ซงผเรยนมความสาคญทสด การจดกระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาต และเตมศกยภาพ จากทกลาวมาขางตน สรปไดวา การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญเปนการใหความสาคญแกผรบบรการทางการศกษาทเปนนกเรยน ผปกครอง และชมชน ซงสามารถกระทาได

DPU

33

โดยการสารวจความตองการและความจาเปนของผรบบรการทางการศกษา กาหนดเปาหมายความตองการรวมกนระหวางโรงเรยนกบผรบบรการทางการศกษา เพอใหผรบบรการทางการศกษาเกดความมนใจและพงพอใจ

2.2.3 การพฒนาทรพยากรมนษย บรรยงค โตจนดา (2546:16) ไดกลาวถง การบรหารงานบคคล หรอการจดการทรพยากรมนษย ตองอาศยแนวความคดทเปนทยอมรบโดยทวไป โดยเฉพาะการกาหนดหลกการในการบรหารงานบคคลจะตองเปนทยอมรบระหวางองคกรกบผปฎบตงาน และถกตองตามกฎหมาย เพราะมนษยถอเปนสงทมคาสงสดขององคกร หลกทสาคญอยางหนงของการพฒนาทรพยากรมนษย กคอการพฒนาบคคลในองคกรใหมความร ความสามารถ มแรงจงใจในการปฎบตงาน เพมศกยภาพในการปฎบตงาน ใหบรรลวตถประสงคขององคกร ซงจะสงผลใหองคกรนน ๆ ประสบความสาเรจ และมประสทธภาพ ภญโญ สาธร (2526:267) ใหความเหนวา การบรหารงานบคคล คอ การใชคนใหทางานไดผลดท สด โดยใช เวลานอยสด สนเปลองเงน และวสดในการทางานนน ๆ นอยท สด ในขณะเดยวกน คนทเราใชนนกมความสข มความพอใจทจะใหบรการ พอใจทจะทางาน ตามทผบรหารตองการ หรออกนยหนงกคอ การบรหารใหบรรดาบรการตาง ๆ ของฝายผใหการศกษาดาเนนไปดวยด และเกดประโยชนสมตามความมงหมายของการศกษา โดยอาศยเทคนคในการพฒนาบคคลทมอยแลวใหมความรความสามารถทจะทางานใหเกดประโยชน ขณะเดยวกนกสงเสรมใหคนเหลานนมความเจรญกาวหนา ไดรบผลตอบแทนเปนทพอใจ และมความสขในการทางาน Flippo (1996:414) ใหความเหนวาการบรหารงานบคคลเปนการบรการทสาคญ และจาเปนในการบรหารงานทกประเภท และไดแนวคดเกยวกบการบรหารงานบคคลเปนหลกไว 3 ประการ คอ 1) ผบรหารกบผปฏบตงานตองมเปาหมายรวมกน 2) ความรวมมอในการทจะหาทางพฒนานโยบายเกยวกบบคคล 3) ฝายบรหารกบฝายปฎบตงาน ควรทาความเขาใจกนใหดเรองสทธ หนาทตลอดจนสทธพเศษตาง ๆ สมาน รงสโยกฤษณ (2540) ไดกลาวไววาการพฒนาทรพยากรมนษย หมายถง การดาเนนการเกยวกบการสงเสรมใหบคคลมความร ความสามารถ มทกษะในการทางานดขน ตลอดจนมทศนคตทดในการทางานอนจะเปนผลใหการปฏบตงานมประสทธภาพดยงขน

DPU

34

หรออกนยหนง การพฒนาทรพยากรมนษยเปนกระบวนการทจะเสรมสรางและเปลยนแปลงผปฏบตงานในดานตาง ๆ เชนความร ความสามารถ ทกษะ อปนสย ทศนคต และวธในการทางานอนจะนาไปสประสทธภาพในการทางาน การพฒนาทรพยากรมนษยนบวาเปนองคประกอบทมความสาคญตอการจดการคณภาพในโรงเรยน โดยเฉพาะแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 ทใชอยในปจจบน รวมทงนโยบายของรฐบาล ตลอดจนพระราชบญญตการศกษาแหงชาตฉบบปจจบนนตางกเนนการพฒนาทรพยากรมนษยเปนสาคญ จะเหนวาองคกร หรอหนวยงานตางกเลงเหนความสาคญของมนษยวาเปนทรพยากรทมคาสงสดขององคกร องคกรจะประสบความสาเรจไดเพยงใดขนอยกบบคคลซงเปนปจจยทสาคญในการดาเนนการ (บรรยงค โตจนดา, 2543:16-17) ดงนน ผบรหารจงเปนบคคลทองคกรมอบหมายใหดาเนนการ ทงในเรองของการวางแผนกาลงคน การสรรหาหรอการรบสมครบคคลเขาทางาน การคดเลอกบคลากรเขาทางาน การนาเขาสงาน การประเมนบคลากร การพฒนาบคลากร (พนส หนนาคนทร, 2528: 22-23) ซงเปาหมายทสาคญประการหนงของการจดการคณภาพในโรงเรยน กคอ การประกนวาโรงเรยนดาเนนไปในทศทางทถกตอง ผบรหารตองสามารถวางแผนพฒนาทรพยากรมนษยทมอยอยางจากด ใหไดประโยชนสงสด เพราะทรพยากรมนษยเปรยบเสมอนเสนเลอดของโรงเรยน ทรพยากรมนษยจะเปนผดาเนนงานตาง ๆ ของโรงเรยน พฒนาและนาแผนออกใชเพอใหบรรลเปาหมายของโรงเรยน (ชาญชย อาจนสมาจาร, 2540: 113) เพอใหการพฒนาบคลากรสนองความตองการไดทงของโรงเรยนและทงผปฏบตงาน โรงเรยนจงจาเปนจะตองจดใหมการวางแผนพฒนาบคลากร การฝกอบรมอยางตอเนอง การทางานเปนทม ตลอดจนการสงเสรมขวญและกาลงใจแกบคลากรทกระดบชน ดงน 2.2.3.1 การวางแผนพฒนาบคลากร

การวางแผนพฒนาบคลากร หมายถง การวางแผนเพอสงเสรมใหคนทปฏบตงานอยแลวไดเพมพนความร ความชานาญและมความสามารถเพมขน เพอใหงานมประสทธภาพสงขน การวางแผนพฒนาบคลากร จะเกยวของในดานของการกาหนดนโยบาย การจดสรรงบประมาณ และกาหนดแผนในการพฒนา สรปได ดงน (บรรยงค โตจนดา, 2546: 65)

1) การกาหนดนโยบายทแนชดทจะสงเสรมพฒนาตวบคคล ความกาวหนาทจะตามมาจากการไดรบการฝกอบรม หลกเกณฑทจะเขารบการฝกอบรม เชน พจารณาถงอายการทางาน เปนตน

2) การจดสรรงบประมาณและการสนบสนนทางดานการเงน จะตองพจารณาวธการจดการฝกอบรมทงหมดหรอบางสวน ระยะเวลาในการฝกอบรม กจกรรมทจะจด รวมทงคาอปกรณและเครองอานวยความสะดวกตาง ๆ ตลอดจนคาใชจายดานวทยากร

DPU

35

3) กาหนดแผนในการพฒนา ในขนนอาจมปญหาตางๆ ทจะตองคานงถง เชน จะจดโปรแกรมใหเหมาะสมและไดสดสวนกนระหวางหนวยงานตาง ๆ ควรจะยดถอหลกการ และทฤษฎการเรยนรแนวใดเพอใหผลการฝกอบรมเกดประโยชนแกผฝกอบรมอยางเตมท และจะใชวทยากรในระบบโรงเรยนหรอวทยากรจากแหลงอน ตลอดจนการหาทางดาเนนขนตอนในการฝกอบรม 2.2.3.2 การฝกอบรม

การฝกอบรม หมายถง การชวยใหบคลากรทางานไดอยางมประสทธภาพ เปนการยกระดบความสามารถของบคลากรทกวถทางใหเทาเทยมกบงานทมอบใหทา การฝกอบรมเปนกระบวนการพฒนาและปรบปรงลกษณะการทางานใหเปนไปตามความตองการของบคคล และนโยบายองคกร (บรรยงค โตจนดา, 2546:194) ซงการฝกอบรมอยางตอเนองโดยใชหลกการจดการคณภาพ สามารถทาไดหลายวธ (วรพจน ลอประสทธสกล, 2540: 160-161) ดงน

1) การพฒนาตนเองโดยเรมจากตวพนกงานเอง (Self Enlightenment) วธนองคกรจะกระตน และสงเสรมใหพนกงานแตละคนวางแผนอนาคตระยะยาวของตนเองโดยอสระ แลวใหไปสมครเขารบการศกษาหรออบรมสมมนาดวยตนเอง เชน เรยนตอหลกสตรปรญญาโทภาคคา หลกสตรการศกษาทางไปรษณย เปนตน โดยองคกรจะใหการสนบสนนดวยการออกคาใชจายใหบางสวนหรอทงหมด 2) การฝกอบรมในขณะทางาน (On-the-Job-Training : OJT) วธนจดวาเปนรากฐานของระบบการพฒนาบคลากรภายในองคกร โดยหวหนาเปนผถายทอดความร และประสบการณของตนเองเกยวกบการทางานในความรบผดชอบใหแกลกนองโดยตรง ดวยการสาธตการปฏบตกบอปกรณจรงใหดเปนตวอยาง แตวธนกอาจมขอเสยในลกษณะทเกดความไมสมาเสมอไมทวถงในการพฒนาบคลากรทอยในสวนตาง ๆ ขององคกรได ทงน เนองจากหวหนาแตละหนวยงานมความแตกตางกนในดานความร ความชานาญ และความสามารถในการถายทอดความรความชานาญ 3) การเชญผเชยวชาญจากภายนอกมาฝกอบรม (In-house Training) วธนเปนการปดจดออนของวธ OJT จงควรเสรมดวยการเชญผเชยวชาญจากภายนอกมาชแนะ เพอใหพนกงานรจกวธการมองปญหาจากมมมองทกวางขวาง หลากหลาย และแตกตางจากทคนเคย เพอเรยนรและเขาใจหลกทฤษฎพนฐานและรจกเทคนควธการทว ๆ ไป แลวนามาฝกหดใหเกดความชานาญดวยการนาความรนนมาประยกตใชกบการแกปญหาในสถานททางานของตนเอง จะทาใหเกดประสทธผลไดรวดเรวยงขน

DPU

36

4) การจดตงกลมศกษาขนภายในองคกร (Study Group) วธนเปนการรวมกลมกนขนมาเองโดยพนกงานในสถานททางานเดยวกนเพอศกษาหาความร แลกเปลยนประสบการณ และความคดเหนซงกนและกน ทงนมจดมงหมายเพอแกปญหาและปรบปรงวธการทางานใหดขน 5) การสงพนกงานไปเขารวมการประชมสมมนาภายนอก (Public Seminar) วธนจะเปนสวนเสรมของการฝกอบรมภายในองคกร ซงจะเปดโอกาสใหพนกงานไดพบปะแลกเปลยนความคดเหนกบผรวมสมมนาทมาจากองคกรอนๆ ทาใหไดรบความร เพมพนประสบการณ และเกดมมมองทศนคตใหม ๆ ทพนกงานอาจไมมโอกาสไดรบจากวธการฝกอบรมภายในองคกร 2.2.3.3 การทางานเปนทม การทางานเปนทม หมายถง การทางานรวมกนประสานงานกน การทางานรวมกนจงถอวาเปนลกษณะทสาคญของทม ซงถอวาเปนหวใจสาคญของการทางานเปนทม Don Mankin and Others (1996) (Retrieved 2006, February 10) ไดแบงประเภทของทม ดงน 1) ทมทางานหรอทมงาน (Work Team) เปนกลมบคคลทมคณลกษณะทสาคญ คอ มโครงสรางทถาวรรวมกนทางานเพอผลตหรอบรการ มการทางานอยางตอเนอง มตาแหนงงานทคงทไมยดหยน เชน ฝายออกแบบรถยนตมโครงสรางทถาวรมหวหนาและลกนองทรวมกนออกแบบรถยนตและทาอยางตอเนอง ถอวาเปนทมทางาน 2) ทมบรหาร (Management Team) เปนกลมบคคลทมคณลกษณะทสาคญ คอ มโครงสรางทถาวร รวมกนทางานเพอใหเกดการประสานงานระหวางหนวยงานยอยหรอฝายตาง ๆ ภายในองคกร ทาหนาทกาหนดนโยบายเพอใหทกหนวยงานยอยนาไปใชปฏบต จดสรรทรพยากรทาง การบรหารใหแกทมทางานและทมตาง ๆ ในองคกร ตามปกตบคคลทจะเขามาอยในทมบรหารมกเปนผดแลหนวยงานยอยหรอหวหนาทมทางานจากทมตาง ๆ ทมบรหารจงถอวาเปนทมทมอานาจมากทางสายการบงคบบญชา รวมกนตดสนใจในการบรหาร นอกจากน Don Mankin and Others (1996) ยงไดกลาวถงการประสานการทางานกนทกระดบตงแตระดบบคคล ระดบทม และระดบทกทมในองคกรทเรยกวา ระดบองคกร การดาเนนการเชนน เรยกวา การจดการคณภาพโดยรวม หวใจสาคญของการทจะใหเกดคณภาพไดตองมการออกแบบทม (Team Design) ขนตอนสาคญในการออกแบบทมมดงน 1) กาหนดประเภทของทมและเปาหมายของทม (Identify Team Type and Goals) 2) กาหนดโครงสรางของทม (Determine Team Structure) 3) สรางทม (Team Building)

DPU

37

4) การพฒนาความสามารถของทม (Develop Team Capabilities) การพฒนาความสามารถของทมเปนขนตอนทสาคญ เพราะจะทาใหกลมบคคลทางานไปดวยกนอยางตอเนอง โดยคานงถง สมาชก งาน วธการ และปจจยภายนอกทมอทธพลตอทม 2.2.3.4 การสงเสรมขวญและกาลงใจในการทางาน การสงเสรมขวญ และกาลงใจในการทางาน หมายถง การสงเสรมใหผปฏบตงานเกดแรงจงใจในการทางาน เชน การใหคาตอบแทน การใหรางวล ความรสกมนคงและพอใจในการทางาน ผบรหารและผปฏบตงานมความสมพนธทดตอกน เปนตน ขวญเปนปจจยสาคญอยางหนงทจะทาใหบคลากรเกดแรงจงใจทจะทางาน ขวญเปนสถานการณทางจตใจทแสดงออกในรปของพฤตกรรม ขวญทมกาลงมากหรอขวญทมกาลงนอยจะสงผลตอพฤตกรรมการทางานของบคคลแตกตางกนตามไปดวย ผทมขวญในการทางานดจะมความกระตอรอรนในการทางาน Keith Davis (Retrieved 2006, February 9) ไดเสนอวธการทจะเสรมสรางขวญและกาลงใจใน 5 วธหลก คอ 1) สรางสมพนธภาพทดระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชาหรอในระหวางเพอนรวมงาน 2) กาหนดหรอมอบหมายงานใหเหมาะสมกบความถนดหรอความชอบของบคคลโดยไมใหเกดความเสยหายตอระบบเปาหมายขององคกร 3) สรางคานยมรวมในเปาหมายขององคกรใหกบสมาชกในองคกร 4) การใหบาเหนจรางวลทเหมาะสมตามผลงานและยตธรรม 5) สรางสภาพการทางานใหเหมาะสมและเออตอการทางาน นอกจากน Keith Davis (Retrieved 2006, February 9) ยงกลาววา ในทางตรงกนขาม หากบคลากรขาดขวญและความพงพอใจในการทางานหรอระดบขวญตา กจะเกดผลทสาคญ ดงน 1) ประสทธภาพและประสทธผลในการผลตตา 2) ลกคามความพงพอใจตาตอบรการ 3) มการเปลยนงานสง ออกจากงานสง 4) มาทางานสาย 5) ขาดงานเปนประจา สรปไดวา สงสาคญในการพฒนาทรพยากรมนษย คอ การฝกอบรม การใหความรแกบคลากร การทางานเปนทม และการสรางแรงจงใจในการทางานโดยการสรางขวญและกาลงใจแกบคลากร

DPU

38

นอกจากน ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดมการกลาวถงการใหสถานศกษาไดพฒนาทรพยากรบคลากรในหนวยงาน ตามมาตรา 30 มาตรา 52 มาตรา 65 โดยสรป ดงน

สถานศกษาจะตองพฒนากระบวนการเรยนการสอนทมประสทธภาพ รวมทงการสงเสรมใหผสอนสามารถวจย เพอพฒนาการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนในแตละระดบการศกษา สงเสรมการวจย กระทรวงศกษาธการควรสงเสรมใหมระบบ กระบวนการผลต การพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานทเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง โดยการกากบและประสานใหสถาบนททาหนาทผลตและพฒนาคร คณาจารย รวมทงบคลากรทางการศกษา ใหมความพรอมและมความเขมแขงในการเตรยมบคลากรใหม และการพฒนาบคลากรประจาการอยางตอเนอง รวมทงใหมการพฒนาบคลากรทงดานผผลต ดานผใชเทคโนโลยเพอการศกษา เพอใหมความร ความสามารถ และทกษะในการผลต ทเหมาะสม มคณภาพ และมประสทธภาพ

จากทกลาวมาขางตน สรปไดวา การพฒนาทรพยากรมนษย หมายถง การวางแผนพฒนาบคลากร การฝกอบรมบคลากรอยางตอเนอง การทางานเปนทม ตลอดจนการสงเสรมขวญและกาลงใจแกบคลากร

2.2.4 การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน แนวคดของการบรหารแบบมสวนรวมในการบรหารองคกร นอกจาก ผบรหารเปนบคคลทมบทบาทสาคญในองคกรแลว สมาชกหรอบคคลในองคกรกเปนสวนหนงททาใหองคกรกาวหนาไปไดดวยด ดงนน การบรหารในปจจบนจงเนนเรองของการบรหารแบบมสวนรวม (Participative Management) ซงไดนามาใชเพอเพมประสทธภาพขององคกร การบรหารแบบมสวนรวมหรอการมสวนรวมในการบรหาร เปนวทยาการสมยใหมในการบรหารอกแนวหนง ทใหความสาคญในดานการแสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหนจากผรวมงานเพอทจะนาไปสกระบวนการตดสนใจ วธการดงกลาวจะทาใหเกดการยอมรบในวตถประสงค มผลทางดานจตใจ ทจะเปนแรงผลกดนใหเกดการสนบสนน และรสกวาตนเปนสวนหนงขององคกร (จนทราน สงวนนาม, 2545 : 68) ซงสาระของการบรหารแบบมสวนรวม มนกวชาการหลายทานไดใหแนวคดและความหมายไวมากมาย สรปไดดงน

Having Hurst (อางถงใน กตตโชค หอยยภ, 2527) กลาววา การมสวนรวมของชมชน คอ การทชมชนเขามามสวนเกยวของกบการบรหารงานโรงเรยน ทงเรองของงบประมาณ บคลากร

DPU

39

และหลกสตรการเรยนการสอน โดยตดสนใจใหการสนบสนน ชวยเหลอ และรวมมอกบโรงเรยนเพอใหเปนการทางานทมประสทธภาพ

James Epstein (อางถงใน สาเนา เลยบมา, 2544) กลาววา การมสวนรวมของผปกครองในการศกษาในโรงเรยน แบงเปน 2 รปแบบ คอ การเขารวมกจกรรมในโรงเรยน และการเขามสวนรวมในดานการบรหารจดการศกษา

Whang (อางถงใน เมตต เมตตการณจต, 2547) ใหความหมายการบรหารแบบมสวนรวม วาเปนการชใหเหนถงความสนใจของบคคลหรอกลม ทตองการจะใหการสนบสนนชวยเหลอดานแรงงานหรอทรพยากรตอสถาบน เพราะเลงเหนวาการเขาไปมสวนรวมนนเกยวของกบชวตของพวกเขาดวย

สรปวา การบรหารแบบมสวนรวม หมายถง การเปดโอกาสใหบคคลอนซงอาจจะเปนบคคลภายใน หรอภายนอกหนวยงานเขามามสวนรวมในกจกรรมขององคกร เพอตดสนใจหรอมสวนรวมในกระบวนการบรหาร ซงการดาเนนกจกรรมนนมผลกระทบตอสวนรวม

ดงทกลาวมาแลวขางตน บคลากรภายในโรงเรยนและบคลากรภายนอกโรงเรยนนนจะตองเขามามสวนรวมดวย กลาวคอ บคลากรภายในโรงเรยน ไดแก คร และนกเรยน และบคลากรภายนอกโรงเรยน ไดแก ผปกครอง และชมชน จะตองเขามามสวนรวมในการทางานของโรงเรยน (วรภทร ภเจรญ, 2541: 53)

การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางานนบวาเปนองคประกอบทสาคญของการจดการคณภาพ การบรหารแบบมสวนรวมนนมมาตงแตอดตจากการทมนษยรวมตวกนเพอรวมกนคดและวางแผนทจะตอสกบธรรมชาต การทากจกรรมใดกตาม หากทาตามลาพงแลวกยากทจะประสบผลสาเรจ ดงนน ความสาเรจขององคกรจงขนอยกบการรวมพลง ในการจดการศกษากเชนกน จาเปนตองใหคร นกเรยน ผปกครอง และชมชน เขามามสวนรวมในการทางานของโรงเรยน ซงนบวาเปนแนวทางหนงในการปรบปรงและเสรมสรางการปฏบตงานในโรงเรยนใหมประสทธภาพ และมความเขมแขงมากขน (เมตต เมตตการณจต, 2547: 1) บคลากรทกระดบคอหวใจของโรงเรยน บคลากรภายในทเขามามสวนรวมในโรงเรยน ไดแก คร และนกเรยน สวนบคลากรภายนอก ไดแก ผปกครอง และชมชน ซงการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน จะทาใหทกคนไดใชความสามารถ เพอสรางประโยชนตอสวนรวมใหมากท สด (สาระสาคญของอนกรมมาตรฐาน ISO 9000: 2000, 2549, กมภาพนธ ) โดยเฉพาะการใชหลกการบรหารแบบมสวนรวมนบวาสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสงคม และโลก สรางสรรคพฒนาโรงเรยนใหเกดความเจรญกาวหนา รวมทงชวยระดมทรพยากรทงในดานปจจย สออปกรณตาง ๆ มาพฒนาโรงเรยน ขณะเดยวกนการจดกจกรรมรวมกนระหวางโรงเรยนกบผปกครอง และชมชน

DPU

40

จะชวยสรางความสมพนธภาพทดตอกน (พจนา เทยนธาดา, 2543 อางถงใน พกล กนทะวง, 2547: 25)

2.2.4.1 การเปดโอกาสใหผปกครองมสวนรวมในการทางานของโรงเรยน การปฏรปการศกษาทมขนตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และท

แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ใหมการเปดโอกาสใหทกสวนในสงคมมสวนรวมในการจดการศกษาขนพนฐาน ไดแก บดา มารดา หรอผปกครองมหนาทจดใหบตรหรอบคคลทอยในความดแลไดรบการศกษาภาคบงคบ 9 ป (พกล กนทะวง, 2547:28) ผปกครองถอวาเปนครและนกวชาการคนแรก (สมณฑา พรหมบญ, 2540 : 30) โรงเรยนจงตองใหความสาคญแกผปกครองเปนพเศษในการเปดโอกาสใหมสวนรวมในการตดสนใจ การดาเนนการตาง ๆ เพอพฒนานกเรยนใหเกดคณภาพ การเขามามสวนรวมของผปกครองในดานการบรหารจดการ กลาวคอ การทผปกครองเขามามสวนรวมในการใหคาปรกษาในรปคณะกรวางแผน การจดกจกรรม ตลอดจนดแลเอาใจใสผเรยนใหไดพฒนาตนเองตามศกยภาพ (กรมวชาการ, 2544 และ James Epstein อางถงใน สาเนา เลยบมา, 2544)โดยมรายละเอยดดงน

1) ผปกครองกาหนดแผนการเรยนรของผเรยนรวมกบครและผเรยน กาหนดสาระของหลกสตรและกาหนดแผนพฒนาโรงเรยนหรอธรรมนญโรงเรยน

2) ผปกครองรวมมอกบคร และผเกยวของ ประสานงานปองกน และแกไขปญหาเกยวกบพฤตกรรมทไมพงประสงคของผเรยน

3) ผปกครองจดบรรยากาศภายในบานใหเออตอการเรยนร อบรมเลยงด เอาใจใสใหความรก ความอบอน สงเสรมการเรยนร และพฒนาการดานตาง ๆ ของผเรยน

4) ผปกครองปฏบตตนใหเปนบคคลแหงการเรยนร มความรคคณธรรม เปนแบบอยางทดนาไปสการพฒนาครอบครวใหเปนสถาบนแหงการเรยนร

5) ผปกครองสงเสรมสนบสนนกจกรรมของโรงเรยนเพอพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

6) ผปกครองสนบสนนทรพยากรเพอการศกษาตามความเหมาะสมและความจาเปน

7) ผปกครองเขามามสวนรวมในการใหคาปรกษา ในรปคณะกรรมการโรงเรยน จดตงสภาผปกครอง หรอสมาคมผปกครอง มหนาทใหคาปรกษาชวยเหลอทางวชาการดานตาง ๆ แกโรงเรยนตามความเหมาะสม รวมทง ใหอานาจในการควบคมตรวจสอบการดาเนนงานตามนโยบายของโรงเรยน ตรวจสอบการพฒนาการความกาวหนาของนกเรยน

DPU

41

2.2.4.2 การเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมในการทางานของโรงเรยน นกเรยนถอวาเปนผรบบรการทางการศกษาคนสาคญทสด ในยคปฏรปการศกษาตอง

เนนผเรยนเปนสาคญ เพราะผเรยนเปนผลผลตของการจดการศกษา เปนเปาหมายการจดการศกษาของรฐทมงหวงการพฒนาใหเดกไทยมความสมบรณ และสมดลทงรางกาย จตใจ เปนผเรยนทมคณลกษณะอนพงประสงค คอเปนคนด คนเกง และมความสข โรงเรยนจงควรเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมในการวางแผน จดกจกรรม การประเมนผล ตลอดจนเปนคณะกรรมการนกเรยน (กรมวชาการ, 2544) โดยนกเรยนควรมบทบาท ดงน

1) ใหนกเรยนมสวนรวมในการวางแผนการจดกจกรรมของโรงเรยน ทงดานวชาการ กจกรรมสงเสรมดานประเพณวฒนธรรม การสงเสรมประชาธปไตย และรวมกจกรรมตามวนสาคญและโอกาสตาง ๆ

2) เปดโอกาสใหนกเรยนแสดงขอคดเหนในรปแบบตาง ๆ รวมทงการใหขาวสารขอมลทเปนประโยชนตอการพฒนานกเรยนและโรงเรยน

3) เปดโอกาสใหนกเรยนประเมนผลโรงเรยน ทงดานการเรยนการสอน ตลอดจนการจดกจกรรมตาง ๆ ของโรงเรยน

4) ใหนกเรยนมสวนในการดแล ควบคม และปกครองนกเรยน ทงในรปของคณะกรรมการนกเรยน สภานกเรยนคณะตาง ๆ

การเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมในการพฒนาโรงเรยน จะทาใหนกเรยน รสกวาตนเองมความสาคญ และเปนสวนหนงของโรงเรยน ทงน ครจงเปนผทมบทบาทสาคญในการสนบสนนนกเรยนใหรวมกจกรรมตาง ๆ เพอพฒนาใหนกเรยนเปนผเรยนทพงประสงคตอไป

2.2.4.3 การเปดโอกาสใหครมสวนรวมในการทางานของโรงเรยน จากงานวจยเกยวกบการมสวนรวมของครในการทางานของโรงเรยน (ประยกธ ตรชย,

2544: 110-118; ปราศรย แกวสวาง, 2546: 97-100 และ กรมวชาการ, 2544) ในดานของการมสวนรวมตดสนใจและเขารวมกจกรรม การบรหาร สรปได ดงน

1) ดานงานวชาการ เชน การพฒนาหลกสตร การจดการเรยนการสอน การพฒนาสอการสอน การวางแผนสรางหนวยเรยนร การกาหนดกจกรรมการเรยนร การจดแผนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญโดยเปดโอกาสใหผเรยนปฏบตจรง แสดงออกอยางอสระ และมสวนรวมทกกจกรรม ตลอดจนการวดประเมนผลการเรยนร ทสอดคลองกบสภาพความเปนจรง โดยประเมนจากการปฏบต การสงเกต การสมภาษณ และจากแฟมสะสมงาน ฯลฯ

2) ดานงานธรการ เชน การวางแผนการใชงบประมาณ การจดซอวสดอปกรณ สอการสอน ฯลฯ

DPU

42

3) ดานบคลากร เชน การพฒนาบคลากร การประเมนบคลากร การบารงรกษาบคลากร การสงเสรมบคลากร ฯลฯ

4) ดานงานกจกรรมนกเรยน เชน งานสงเสรมสขภาพ การแนะแนว ปกครอง ฯลฯ

5) ดานอาคารสถานท เชน ดแลรกษาความปลอดภย การพฒนาอาคารสถานท การบารงรกษา การใชอาคารสถานท ฯลฯ

6) ดานความสมพนธกบชมชน เชน การประชาสมพนธ การวางแผนชวยเหลอชมชน การบรการและใหความรแกชมชน การยกยองบคลากรในชมชนทสนบสนนกจกรรมของโรงเรยน ฯลฯ

2.2.4.4 การเปดโอกาสใหชมชนมสวนรวมในการทางานของโรงเรยน การมสวนรวมของชมชนนบวาเปนปจจยสาคญในการสนบสนนใหการบรหารงาน

ประสบความสาเรจ จงควรเปดโอกาสใหชมชนมสวนรวมในการดาเนนการ กระทรวงศกษาธการ (2546) ไดเสนอแนวทางในการเปดโอกาสใหชมชนมสวนรวมในการดาเนนงานในโรงเรยน ดงตอไปน

1) การจดทามาตรฐานการศกษาและตวชวดของโรงเรยน เปนการกาหนดมาตรฐานหรอเปาหมายคณภาพทตองการของโรงเรยน ทงในดานผลผลต (ดานผเรยน) ดานกระบวนการ (การบรหารจดการ การเรยนการสอน และการมสวนรวมของชมชน) และปจจย (ผบรหาร คร หลกสตร สอ และทรพยากร) ตลอดจนตวชวดคณภาพตามมาตรฐานนน ๆ ททกคนมสวนรวมจดทา

2) การจดทาฐานขอมลพนฐาน และการพฒนาระบบสารสนเทศ เพอการประกนคณภาพการศกษา เปนการจดเกบขอมลตามมาตรฐานและตวชวด ทแสดงคณภาพของโรงเรยนในปจจบนเพอวเคราะหชองวาง (Gap Analysis) ระหวางเปาหมายทกาหนดกบขอมลปจจบนของแตละตวชวดและแตละมาตรฐาน เพอเปนขอมลสารสนเทศในการวางแผนและการแสดงความสามารถ ความกาวหนาในการพฒนาคณภาพของโรงเรยนตามมาตรฐานนน ๆ

3) การจดทาธรรมนญโรงเรยน เปนแผนแมบทในการพฒนาโรงเรยนตามระยะเวลาทกาหนด เชน 3 ป หรอ 5 ป ทจะมองเหนภาพความสาเรจของโรงเรยนในอนาคตตามระยะเวลานน และถอเปนแผนยทธศาสตรทเกดจากการมสวนรวมของผบรหาร ครและผทเกยวของทกคน และถอวาเปนสญญาประชาคมทตวแทนของผเกยวของไดลงนามใหสตยาบน ในความรบผดชอบรวมกนทจะดาเนนการจดการศกษาใหมคณภาพตามธรรมนญโรงเรยน

DPU

43

4) การจดทาแผนปฏบตการ เปนแผนการดาเนนการในระยะเวลา 1 ป ซงจะมรายละเอยดของกจกรรมการปฏบตหนาทชดเจน โดยถอวาแผนปฏบตการน เปนยทธศาสตรสความสาเรจของโรงเรยนในแตละป ทมาจากแผนแมบทหรอธรรมนญโรงเรยน ทมมาตรฐานการศกษาของโรงเรยนเปนเปาหมาย

5) การจดทามาตรฐานการปฏบตงาน เปนการกาหนดบทบญญตหรอขอตกลงรวมกนในแตละระดบ ทจะทาใหการปฏบตงานมคณภาพ มมาตรฐานและมความเปนมออาชพ ผบรหารควรจะเปนผนา ในการวางแผนการประกนคณภาพการศกษา โดยเนนทคณภาพและมาตรฐาน และใชการมสวนรวมคดรวมทา การทางานเปนทมเปนกลไกของการทางาน

นอกจากน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดกลาวถงการใหสถานศกษาไดมการเปดโอกาสใหบคลากรเขามามสวนรวมในการทางานของหนวยงาน ดงปรากฏตามมาตรา 9 มาตรา 29 และมาตรา 57 โดยสรป ดงน

การจดระบบ โครงสราง และกระบวนการจดการศกษาใหยดหลกการ เอกภาพดานนโยบาย หลากหลายในแนวปฏบต กระจายอานาจสเขตพนทการศกษา และสถานศกษา เนนการมสวนรวมของบคคล ครอบครว ชมชน และองคกรชมชน โดยการกาหนดมาตรฐานการศกษา จดระบบประกนคณภาพการศกษาทกระดบ ตลอดจนใหสถานศกษารวมกบบคคล ครอบครว และชมชน สงเสรมความเขมแขงของชมชนโดยจดกระบวนการเรยนรภายในชมชน รวมทงระดมทรพยากรบคคลในชมชนใหมามสวนรวมในการจดการศกษา โดยนาประสบการณความรอบร ความชานาญ และภมปญญาทองถนของบคคลดงกลาวมาใช เพอใหเกดประโยชนทางการศกษาเปนสาคญ

จากทกลาวมาขางตน สรปไดวา การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน หมายถง การเปดโอกาสใหบคลากรทงภายใน ไดแก คร และนกเรยน และบคลากรภายนอกโรงเรยน ไดแก ผปกครอง และชมชน มสวนรวมในการสนบสนนกจกรรมของโรงเรยน การวางแผน การจดกจกรรม การประเมนผล ตลอดจนการเปนทปรกษาหรอคณะกรรมการโรงเรยน

2.2.5 การจดสภาพการเรยนร

แนวคดการจดสภาพการเรยนร ตามแนวทางการปฏรปการเรยนรในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดใหความสาคญกบการมงพฒนาคนใหสมบรณ มความสมดลทงดานจตใจ รางกาย ปญญา และสงคม รวมทง การจดสภาพการเรยนรตองยดผเรยนเปนศนยกลาง ตองใหผเรยนมอสรภาพทงทางกาย และทางใจ

DPU

44

การจดสภาพการเรยนรจงตองกระตนและเปดโอกาสใหผเรยนไดปฏบตจรง มสวนรวม ทางานเปนทม แสดงออกอยางอสระ คดดวยตนเอง และแสวงหาความรอยางอสระ

ในการจดสภาพการเรยนร ผ เ รยนสรางความรผานกระบวนการคดดวยตนเอง สอดคลองกบหลกการและทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเอง แนวคดนจะนาไปสการปฏรปการเรยนร ทผสอนจะตองเปลยนบทบาทจากผสอนเปนผจดการ เปนผทสงเสรมใหผเรยนสรางความรขนจากตวเอง ในกระบวนการสรางความรของผเรยนอยบนกระบวนการสราง 2 กระบวนการดวยกน สงแรก คอ ผเรยนเรยนรดวยการสรางความรใหมขนดวยตนเอง สงทสอง คอ กระบวนการเรยนรจะมประสทธภาพมากทสด หากกระบวนการนนมความหมายกบผเรยนคนนน ผสอนตองเขาใจลกษณะการเรยนรและเทคนคการเรยนรของผเรยนแตละคนทแตกตางกนและชวยเสรมสรางกระบวนการเรยนรนนใหเปนไปไดดขน ตามธรรมชาตของผเรยนแตละคนโดยใหผเรยนเรยนรดวยสมอง ดวยกาย และดวยใจ อยางประสานกลมเกลยวและเรยนรอยางตอเนอง เรยนรตลอดชวต เพอใหเปนบคคลแหงการเรยนร การพฒนาตนเองในดานการคด การปฏบต และตดสนใจดวยตนเองจะชวยใหพงตนเองได กลารบรตอปญหาทกอยาง และสามารถจดการแกไขปญหาดวยวธทถกตอง (สมศกด สนธระเวชญ, 2542: 7-8) ดงนน การเรยนรทอยบนพนฐานความเชอทวาทกคนสามารถเรยนรได และเรยนรไดเตมตามศกยภาพ ถาผสอนมความรพนฐานเรองโครงสรางของสมอง พฒนาการของสมอง และการเรยนร กจะทาใหการจดการเรยนรใหแกผเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพ ผสอนควรสงสรมให ผเรยนรวธการเรยน โดยใหผเรยนมทกษะในการเรยนรจากสถานการณการเรยนรตาง ๆ จากแหลงเรยนรทหลากหลาย ดงภาพท 2.2

DPU

45

ภาพท 2.2 จกรวาลแหงการเรยนร

ทมา : สมศกด สนธระเวชญ. (2542).มงสคณภาพการศกษา. หนา 7.

การจดสภาพการเรยนร นบวาเปนองคประกอบทสาคญของการจดการคณภาพในโรงเรยน การจดสภาพการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ จะเนนการจดสภาพการเรยนรเพอใหผเรยนไดรบประโยชนสงสด ตลอดจนไดพฒนาตนเองอยางเตมศกยภาพ (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2548: 10) นอกจากน การจดประสบการณการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง เปนกระบวนการจดการเรยนการสอนทมงเสรมใหผเรยนไดคดคน สราง และสรปการเรยนรดวยตนเอง สามารถทางานรวมกบผอน และนาความรไปใชประโยชนไดในชวตจรง

การจดสภาพการเรยนรจะเกยวของกบการปฏรปการเรยนการสอน โดยคานงถงการพฒนานกเรยนใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง การพฒนาสอการสอน การจดบรรยากาศในชนเรยนใหสอดคลองกบการเรยนการสอน ตลอดจนการเลอกวธสอนทเหมาะสมดวยการเนนนกเรยนเปนสาคญ ดงตอไปน

2.2.5.1 การพฒนาสอการสอน การพฒนาสอการสอน นวตกรรม วสดอปกรณ ถอไดวาเปนสวนสาคญทสงเสรมให

การจดการศกษาในโรงเรยนใหเปนไปอยางราบรน สมบรณ และเปนปจจยสาคญทสงผลตอคณภาพของโรงเรยน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน, 2541: 40) นอกจากน สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชนไดใหความสาคญเกยวกบสอการสอนโดยกาหนดรายละเอยดไวเกยวกบคณภาพของโรงเรยน ปจจยท 4 คอ ตองมอปกรณ และสงอานวยความสะดวกเพยงพอ

DPU

46

เหมาะสม จดสอ วสดอปกรณ และนวตกรรมทมคณภาพ และเพยงพอตอการเรยนการสอน ซงประเภทของสอการเรยนการสอน แบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก สอสงพมพ สอเทคโนโลย และสออนๆ ดงตอไปน

1) สอสงพมพ หมายถง หนงสอ และเอกสารสงพมพตางๆ ซงไดแสดงหรอจาแนกหรอเรยบเรยงสาระความรตางๆ โดยใชหนงสอเปนตวเขยน หรอตวพมพแสดงเปนสอเพอแสดงความหมาย สอสงพมพมหลายประเภท เชน เอกสาร หนงสอ ตารา หนงสอพมพ นตยสาร วารสาร จลสาร จดหมาย จดหมายเหต บนทก รายงาน วทยานพนธ เปนตน

2) สอเทคโนโลย หมายถง สอการเรยนรทไดผลตขนเพอใชควบคกบเครองมอโสตทศนวสด หรอเครองมอทเปนเทคโนโลยใหม ๆ สอการเรยนร เชน แถบบนทกภาพพรอมเสยง (วดทศน) แถบบนทกเสยง สไลด สอคอมพวเตอรชวยสอน นอกจากนสอเทคโนโลยยงหมายรวมถง กระบวนการตางๆทเกยวของกบการนาเทคโนโลยมาประยกตใชในการเรยนการสอน เชน การใชอนเตอรเนตเพอการเรยนการสอน การศกษาผานดาวเทยม

3) สออน ๆ นอกจากสอสงพมพ และสอเทคโนโลยแลว ยงมสออนๆ ทสงเสรมการเรยนการสอน ซงมความสาคญไมยงหยอนไปกวาสอ 2 ประเภทดงกลาว เพราะสามารถอานวยประโยชนใหแกทองถนทขาดแคลนสอสงพมพและสอเทคโนโลย สอเหลานอาจแบงไดเปน 4 ประเภทใหญ ๆ คอ

3.1) สอบคคล หมายถง บคคลทมความรความสามารถ ความเชยวชาญเฉพาะดานซงสามารถทาหนาทถายทอดสาระความร แนวคด เจตคต และวธปฏบตตนไปสบคคลอน สอบคคลอาจเปนบคคลากรทอยในระบบโรงเรยน เชน ผบรหาร ครผสอน ตวผเรยน นกการภารโรง หรออาจเปนบคลากรภายนอกระบบโรงเรยน เชน บคคลากรในทองถนทมความชานาญ และเชยวชาญในสาขาอาชพตาง ๆ เปนตน

3.2) สอธรรมชาตและสงแวดลอม หมายถง สงทเกดขนเองตามธรรมชาตหรอสภาพทอยรอบตวผเรยน เชน พชผก ผลไม สตวชนดตาง ๆ ปรากฏการณ แผนดนไหว สภาพดนฟาอากาศ หองเรยน หองปฏบตการ แหลงวทยบรการหรอแหลงการเรยนร หองสมด ชมชน สงคม และวฒนธรรม ฯลฯ สงเหลานเปนสอทมความสาคญตอการสงสรมการเรยนร

3.3) สอกจกรรมประเภทกระบวนการ หมายถง กจกรรม หรอ กระบวนการทครหรอผเรยนกาหนดขนเพอเสรมสรางประสบการณการเรยนร ใชในการฝกทกษะซงตองใชกระบวนการคด การปฏบต การเผชญสถานการณ และการประยกตความรของผเรยน เชน การแสดงละคร บทบาทสมมต การสาธต สถานการณจาลอง การจดนทรรศการ การไปทศนศกษานอกสถานท การทาโครงงาน เกม เพลง การปฏบตตามใบงาน ฯลฯ

DPU

47

3.4) สอวสด ประเภท เครองมอ และอปกรณ หมายถง วสดทประดษฐขนเพอประกอบการเรยนร เชนหนจาลอง แผนภม แผนท ตาราง สถต กราฟ ฯลฯ นอกจากนยงรวมถงสอประเภทเครองมอ และอปกรณทจาเปนตองใชในการปฏบตงานตางๆ เชน อปกรณทดลองวทยาศาสตร เครองมอวชาชาง เปนตน

2.2.5.2 การจดสภาพบรรยากาศในชนเรยนใหสอดคลองกบการเรยนการสอน การจดสภาพบรรยากาศในชนเรยนใหสอดคลองกบการเรยนการสอน สงทตองคานงถง

มากทสด กคอ บรรยากาศทสนบสนน เสรมแรง และกระตนใหผเรยนไดรบความรมากทสดตลอดจนไดรบความสะดวกและปลอดภยในขณะเรยนร ตามท (สจรต เพยรชอบ, 2525 อางถงใน ชานาญ นฤภย, 2545: 41-42) กลาวไว สรปไดดงน 1) การจดบคลากรเพอสอนควรจดใหเหมาะสม ครผสอนควรไดรบการศกษาอบรมทางดานการสอนอยางแทจรง และเปนผทมวธการสอนทมประสทธภาพ 2) การจดเวลาเรยน ผทจดตารางสอนควรใหความสาคญแกวชา โดยพยายามจดใหมการสอนวชาคณตศาสตรในตอนเชาบาง เพราะในตอนเชาอากาศสดชนไมรอนจด นกเรยนจะไดเรยนดวยความรสกกระปรกระเปรา ไมงวงเหงาหาวนอน 3) การจดบรการเพอการเรยนการสอน ทางโรงเรยนควรไดอานวยความสะดวกเกยวกบการบรการสอการสอนตางๆ เพอจะไดสะดวกและมประสทธภาพ 4) สภาพหองเรยนควรมขนาดทเหมาะสม มเนอททจะจดกจกรรมตาง ๆ เชน การอภปราย การโตวาท การแสดงละคร การแสดงบทบาทสมมต หรอการจดนทรรศการได ทนง โตะเรยน ควรเคลอนยายไดสะดวก สามารถจดทนงเปนลกษณะตาง ๆ ได กระดานดามขนาดยาวพอทครและนกเรยนจะเขยนและทากจกรรมตางๆ ควรมปายนเทศทงดานหนา และดานหลงหองเรยน เพอครนกเรยนจะเขยน และทากจกรรมตางๆ ควรมปายนทรรศการแสดงผลงานนกเรยนได มปลกสะดวกตอการใชเทป การฉายแผนใสและภาพนงได 5) การจดบรเวณโรงเรยนใหสงเสรมกจกรรมการเรยนการสอน นบเปนปจจยสาคญทจะชวยใหการเรยนไดผล บรเวณหนาหองเรยนอาจตดปายประกาศไว เพอนกเรยนแตละหองจะไดแสดงผลงานคนควาของนกเรยน จดใหมปายประกาศวางไวเปนระยะตามระเบยบเพอใหครและนกเรยนจดนทรรศการได หรอใหมการแสดงผลงานทสรางสรรคของนกเรยนรอบ ๆ บรเวณโรงเรยนควรมการปลกตนไม ดอกไมในวรรณคด เพอเปนการใหความร ความสวยงาม และความรมรน ตามตนไม หรอแปลงดอกไม อาจตดชอคาประพนธเกยวกบดอกไมหรอตนไมนนไวดวย

DPU

48

2.2.5.3 การเลอกวธสอนทเหมาะสมดวยการเนนนกเรยนเปนสาคญ การจดสภาพการเรยนการสอนตามแนวทางปฏรปการศกษา จาเปนอยางยงทตองเนน

ผเรยนเปนสาคญ เพอพฒนาผเรยนใหมความร ความสามารถ และมศกยภาพเตมท วชย วงษใหญ (2542 : 39-41) ไดใหแนวคดสาคญในเรองของหลกการเนนผเรยนเปนสาคญ ดงน 1) ผสอนมความเชอวา ความรเปนสงทเปลยนแปลงเกดขนใหมตลอดเวลาผสอนออกแบบการเรยนร กระตนใหผเรยนเรยนรจากประสบการณ และพฒนาศกยภาพอยางเตมท 2) การเรยนรเกดจากผเรยน เปนผกระทาเปนการเรยนร ทเนนกระบวนการทางสมองและมความหมาย มการควบคมในการเรยนร ทาใหเกดความเขาใจเนอหาลกซงในตวผเรยน 3) การเรยนรจากเนอหาสกระบวนการ เปนการเรยนรหลากหลายทเกดขนจากศกยภาพของผเรยน เนนความแตกตางของบคคล ผเรยนเรยนรจากคาแนะนาของผสอน 4) การพฒนาแบบองครวม เปนการเรยนรทพฒนาผ เรยนทกดาน โดยเนนแนวคดและไมเนนเนอหาสาระ แลกเปลยนขอมลทสาคญ สรางโอกาสใหผเรยนพฒนาตนเอง และยอมรบกระบวนการการเรยนรทมการเปลยนแปลงและพฒนาตลอดเวลา

นอกจากน เกรยงศกด เจรญวงศศกด และคณะ (2548: 62) กลาวถงการเลอกวธสอนทเหมาะสมดวยการเนนนกเรยนเปนสาคญ วาจะตองมการจดสภาพการเรยนรโดยยดผเรยนเปนศนยกลางและจะตองอาศยปจจยสาคญในการสนบสนนการจดกระบวนการเรยนร ดงน

1) กระบวนการเรยนรจะเกดขนไดด ถาผเรยนมโอกาสคด ทา สรางสรรค โดยทครคอยชวยจดบรรยากาศการเรยนร จดสอ และสรปสาระการเรยนรรวมกน 2) คานงถงความแตกตางระหวางบคคล ในดานความสามารถทางสตปญญา อารมณ สงคม ความพรอมของรางกาย และจตใจ สามารถสรางโอกาสใหผเรยนเกดการเรยนรดวยวธทหลากหลายและตอเนอง 3) สาระการเรยนรมความสมดลเหมาะสมกบวย ความถนด ความสนใจของผเรยน และความคาดหวงของสงคม ทงน ผลการเรยนรจากสาระและกระบวนการจะตองทาใหผเรยนมความร ความคด ความสามารถ ความด และมความสขในการเรยน 4) แหลงเรยนรมความหลากหลายและเพยงพอทจะใหผเรยนไดใชเปนแหลงคนควาหาความร ตามความถนด ความสนใจ 5) ปฏสมพนธระหวางผเรยนกบครและระหวางผเรยนกบผเรยนมลกษณะเปนกลยาณมตรทช วย เหลอเกอกล หวงใย มก จกรรมรวมกนใน

DPU

49

กระบวนการเรยนร คอ แลกเปลยนความร ถกทอความคด พชตปญหารวมกน 6) สาระ กระบวนการเรยนร เชอมโยงกบเหตการณและสงแวดลอมรอบตวของผเรยน จนผเรยนสามารถนาผลจากการเรยนรไปประยกตใชไดในชวตจรง

กระทรวงศกษาธการไดใหความสาคญยงตอการปฏรปการเรยนร เนองจากตระหนกดวา การปฏรปการเรยนร คอ หวใจสาคญของการปฏรปการศกษา โดยเฉพาะในมาตรา 24 แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 การจดการเรยนร จะตองใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดาเนนการ ดงน

1) จดเนอหาสาระ และกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจ และความถนดของผเรยน โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล 2) ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา 3) จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทาได คดเปน ทาเปน รกการอาน และเกดใฝรอยางตอเนอง 4) จดการเรยนการสอน โดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงาม และคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา 5) สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และอานวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนร และมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกน จากสอการเรยนการสอน และแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ 6) จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

จากมาตรา 24 ดงกลาวขางตน การจดกระบวนการเรยนร มสาระสาคญ 3 ประการ ดงน ประการท 1 เนนการจดหลกสตรทบรณาการสอดคลองกบการดาเนนชวต และการประกอบอาชพ

DPU

50

ประการท 2 การจดระบบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญบรณาการกบการดาเนนชวตและการประกอบอาชพ ประการท 3 การจดสภาพแวดลอมในการเรยนรและจดแหลงความรประเภทตาง ๆ อยางเหมาะสมกบหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนโดยทง 3 สงนจะตองจดใหสอดคลองกน

จากทกลาวขางตน สรปไดวา การจดสภาพการเรยนรทเหมาะสม คอ การพฒนาสอการสอน จดสภาพบรรยากาศในชนเรยนใหสอดคลองกบการเรยนการสอน ตลอดจนการเลอกวธสอนทเหมาะสมดวยการเนนนกเรยนเปนสาคญ

2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบผบรหารกบการจดการคณภาพการศกษา

ผวจยไดศกษาเอกสาร เกยวกบคณลกษณะของผบรหารทมผลตอการจดการคณภาพการศกษา ไดแก เพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยนโดยจะนาเสนอแนวคดและทฤษฎเกยวกบเพศ แนวคดและทฤษฎเกยวกบประสบการณการทางาน และแนวคดและทฤษฎเกยวกบขนาดของโรงเรยน ดงรายละเอยดตอไปน

2.3.1 แนวคดและทฤษฎเกยวกบเพศ สาหรบแนวคดเกยวกบเพศ Webster (Jean L. Mckechnie, 1968:1663) ไดกลาวถง เพศศาสตร (Sexology) วาคอ ศาสตร หรอวทยาการทเกยวกบพฤตกรรมทางเพศของมนษย ซง “พฤตกรรมทางเพศของมนษย” อาจกลาวไดวา หมายถง “การกระทาหรอการแสดงออกเกยวกบเรองเพศของเอกตบคคลหรอกลมคน” (Carter V.Good, 1973:60) ธรรมชาตไดสรางใหมนษยมอยดวยกน 2 เพศ คอ เพศชาย และเพศหญง สาหรบในเรองความเปนมนษย ไมวาชายหรอหญงตางกมโครงสรางใหญ ๆ เปนแบบเดยวกน แตยงมอกหลายสงหลายอยางทแตกตางกน เชน กรยาทาทาง สขนสย ความคด และการตดสนใจ ซงอาจสรปไดวาเพศชายและเพศหญงมลกษณะและความแตกตางระหวางเพศ ดงน

DPU

51

ตารางท 2.4 ความแตกตางระหวางเพศชายและเพศหญง ลกษณะ เพศชาย เพศหญง

กรยาทาทาง องอาจหาวหาญ ทาอะไรคลองแคลว ทะมดทะแมง และไดผลงานมาก แตเอะอะโครมครามมากกวาผหญง

กรยาเรยบรอย และนารกทกอรยาบทดนมนวล และ ออนชอย

สขนสย ไมใครพถพถนในเรองความสะอาด อดทนตอความสกปรกไดมากกวาผหญง

รกความสะอาดมาก เอาใจใสตอสขลกษณะของทอยอาศยอยางสมาเสมอ มสขนสยด ปฏบตตนตามสขบญญต และมความเปนระเบยบเรยบรอยดกวาชาย

ความคด ผชายคดรอบคอบในบางเรองดกวาผหญง โดยเฉพาะในเรองการบรหารงานทวไป เพราะผชายมกไมรวมอารมณเขาไปดวยในความคดนน ชอบคดเรองใหญ ๆ มากกวาผหญง

ผหญงคดไดละเอยดถถวน และรอบคอบดกวาชาย เชน เรองการบานการเรอน และการเงน แตชอบคดหยมหยม หรอคดเลกคดนอยมากกวาชาย

การตดสนใจ ผชายกลาตดสนใจ กลาไดกลาเสย ตดสนใจรวดเรวกวาหญง และกลวความผดพลาดทจะเกดขนนอยกวาหญงจงเหมาะสมทจะเปนผบรหารหรอผนา

ผหญงตดสนใจไดชากวาชาย และตองการขอมลประกอบการตดสนใจมากกวา เนองจากเปนเพศทออนแอกวาชาย

ทมา: สชาต และวรรณ โสมประยร. (2541). เพศศกษา.หนา 45-47.

จะเหนไดวา เพศชายและเพศหญงมลกษณะทแตกตางกนโดยสนเชง ไมวาจะเปนกรยาทาทาง สขนสย ความคด และการตดสนใจ ซงดานกรยาทาทาง ดานสขนสย และดานความคด เพศหญงจะมความละเอยดรอบคอบ เรยบรอยกวาเพศชาย สวนดานการตดสนใจ เพศชายจะมการตดสนใจไดเรวกวาเพศหญง

DPU

52

จากลกษณะ 4 ประการขางตน ความคดและการตดสนใจเปนลกษณะทสาคญของผบรหาร เมอเพศชายและเพศหญงมลกษณะทง 2 ประการนแตกตางกน จงเปนทนาสนใจวาเพศเปนปจจยททาใหการจดการคณภาพตางกนหรอไม 2.3.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบประสบการณ แนวคดทฤษฎเกยวกบประสบการณในการบรหารในยคคณภาพของเดมมง ซงเปนผใหแนวความคดในดานการฝกอบรมแตมไดมงเนนทผบรหารฝายเดยว เดมมง เนนการฝกอบรมใหแกบคลากรทวทงองคกร โดยตระหนกถงบคลากรทกคนวามความสาคญตอองคกร ซงปจจยทมอทธพลและมบทบาทตอพฤตกรรมของบคลากรในองคกรหรอการปฏบตงาน จะมทงปจจยเบองตนทเกยวของกบคณลกษณะภายในของแตละบคคล อาท เชน อาย เพศ จรยธรรม เปนตน สาหรบปจจยทสองของบคลากรจะเกยวของกบการศกษา รายได ความเชอทางศาสนา สถานภาพทางครอบครวและทสาคญรวมถงประสบการณในการทางานดวย ซงปจจยทงสองมอทธพลตอพฤตกรรมของบคลากรในองคกรเปนอยางด (Slocum and Woodman, 1998: 7) ประสบการณในการบรหารจะเกยวของกบประสบการณการดารงตาแหนงผบรหาร ประสบการณในการศกษา และทสาคญปจจยดานประสบการณในการบรหารจะสงผลตอคณภาพของการบรหาร และการบรหารงานใหประสบผลสาเรจ อกทงผบรหารทมประสบการณในการบรหาร และพฒนาความรความสามารถของตนเองตลอดเวลา จะมผลตอคณลกษณะและพฤตกรรมในการบรหารงาน สงเสรมใหการบรหารประสบผลสาเรจ ทงในดานการพฒนาวชาการ พฒนาหลกสตร ทาใหการบรหารวชาการมคณภาพจะชวยใหการบรหารเกดคณภาพ (โกศล ศรทอง, 2543: 87-89) โดยเฉพาะอยางยงยคการพฒนาคณภาพการศกษา ชวยทาใหการเรยนการสอนมคณภาพ (งามเพญ พนธด, 2545: 71) 2.3.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบขนาดของโรงเรยน แนวคดเรองขนาดของโรงเรยน สวรรณา รทธนานรกษ (2540) ไดกลาววา ปจจยทเปนองคประกอบสาคญทจะสงผลตอการดาเนนงานในหนวยงานใหประสบความสาเรจ กคอ ความพรอมภายในโรงเรยน เชน สภาพแวดลอมของโรงเรยน โดยเฉพาะอยางยง เมอพจารณาในสวนของขนาดโรงเรยน โดยสานกการศกษา (2535: 13) ไดใชเกณฑของขนาดโรงเรยนเปนองคประกอบทสาคญในการกาหนดอตราผชวยผบรหารโรงเรยน และคดเลอกผบรหารโรงเรยนประถมศกษาดเดน ซงโรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญจะมขอไดเปรยบ เสยเปรยบแตกตางกน (ชนภทร ภมรตน, 2533 อางถงใน สวรรณา รทธนานรกษ, 2540: 34-35) ดงน คอ

DPU

53

โรงเรยนขนาดเลก มความเสยเปรยบ 2 ดาน คอ ปจจยการบรหาร และกระบวนการเรยนการสอน ดานปจจยการบรหารนน เนองมาจากความขาดแคลนดานสาธารณปโภคในชมชน และความขาดแคลนดานครภณฑของโรงเรยน สาหรบความเสยเปรยบดานกระบวนการเรยนการสอน เนองมาจากระดบปญหาของการเรยนการสอนมมาก เพราะนกเรยนสวนใหญพดภาษาทองถน และขาดการใหคาแนะนาในการทาการบาน โรงเรยนขนาดกลาง มความเสยเปรยบ 2 ดาน เชนเดยวกบ โรงเรยน ขนาดเลก คอ ดานปจจยการบรหาร และกระบวนการเรยนการสอน แตโรงเรยนขนาดกลางไดเปรยบดานกระบวนการบรหาร ทงนเพราะไดรบการนเทศจากภายนอกสงกวา โรงเรยนขนาดอน ๆ โรงเรยนขนาดใหญ มความไดเปรยบเพยงดานเดยว คอ ดานปจจยการบรหาร เนองมาจากความพอเพยงของสาธารณปโภคในชมชน และความเพยงพอของครภณฑในโรงเรยน อยางไรกตาม โรงเรยนขนาดใหญไมมความเสยเปรยบในดานใด ๆ เลย จากความแตกตางระหวางขนาดของโรงเรยน จงทาใหผบรหารทปฏบตงานอยในโรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลางและขนาดใหญ ตางกมขอจากด ขอไดเปรยบและเสยเปรยบในการบรหารแตกตางกนออกไป เมอผบรหารทปฏบตงานอยในโรงเรยนทมขนาดตางกนมการบรหารตางกน จงเปนทนาสนใจวาขนาดของโรงเรยนเปนปจจยททาใหผบรหารมการจดการคณภาพตางกนหรอไม 2.4 งานวจยทเกยวของ 2.4.1 งานวจยทเกยวของกบองคประกอบของการจดการคณภาพ สกล รงโรจน (2530) ศกษาการจดกจกรรมการพฒนาบคลากรของโรงเรยนประถมศกษา สานกงานประถมศกษาจงหวด: การศกษาเฉพาะกรณจงหวดสมทรปราการ ผลการวจย พบวา โรงเรยนสวนใหญมการกาหนดนโยบายและวตถประสงคในการพฒนาบคลากร มการแจงและรบทราบนโยบายอยางกวาง ๆ ในทประชม มการดาเนนการและวางแผนอยางเปนระบบ กจกรรมทผบรหารและคร อาจารยตองการใหจดมากทสด คอ กจกรรมการฝกอบรมหรอประชมเชงปฏบตการ สวนปญหาและอปสรรคในการจดกจกรรมเพอพฒนาบคลากร ไดแก การขาดแคลนงบประมาณ ไมมการจดสรรงบประมาณไวเปนสดสวน ตลอดจนขาดเอกสาร วารสาร และตาราทางวชาการทจะเอออานวยตอการจดกจกรรม

สมพร เสววลลภ (2539) ไดศกษาสภาพและปญหาการพฒนาบคลากรโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร โดยใชแบบสอบถาม และแบบสมภาษณกบตวอยางทเปน

DPU

54

ผบรหารทเกยวของกบการศกษาของกรงเทพมหานครจานวน 289 คน ผลการวจย พบวา โรงเรยนประถมศกษาสงกดกรงเทพมหานคร มการพฒนาตามขนตอนการพฒนาบคลากร การกาหนดความจาเปนในการพฒนาบคลากร มการกาหนดนโยบาย จดมงหมาย และมการสารวจความตองการของบคลากร การวางแผนพฒนาบคลากรเพอพฒนาความร ทกษะ และเจตคตในการปฏบตงานใหมประสทธภาพสงขน การปฏบตกจกรรมในการพฒนาบคลากรมการจดประชม/อบรมเชงปฏบตการ การศกษาดงาน การฝกอบรม การสมมนาทางวชาการ สวนปญหาในการพฒนาบคลากร คอ ขาดงบประมาณในการดาเนนการ ขาดผเชยวชาญการในดานการศกษาวเคราะหความจาเปน ชชวาล ปอมไชยา (2541) ศกษาการดาเนนงานบรหารระบบคณภาพของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดสกลนคร โดยมจดประสงคเพอเปรยบเทยบการดาเนนงานการบรหารระบบคณภาพของโรงเรยนมธยมศกษา จงหวดสกลนคร โดยจาแนกตามขนาดโรงเรยน ประชากรทศกษา ไดแก ผบรหาร คร อาจารย ผลงานวจยสรปวา การดาเนนงานตามกระบวนการบรหารระบบคณภาพของโรงเรยนในสวนรวมอยในระดบปานกลาง อดลยเดช ฐานะ (2542) ศกษาการบรหารการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางในโรงเรยนมธยมศกษาขนาดเลก จงหวดขอนแกน ผลการวจยพบวา โรงเรยนมการบรหารการจดการเรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนศนยกลางอยในระดบมาก ธญญาณ สงขารมย (2543) ศกษาศกยภาพในการพฒนาเพอเขาสมาตรฐานคณภาพการศกษาของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา ในเขตกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา โรงเรยนมศกยภาพในการเตรยมความพรอมในการพฒนาคณภาพการศกษา ทงดานปจจยสนบสนน ดานกระบวนการ และดานผลผลตในระดบด สวนทเปนปญหา คอ ไมไดนาผลทไดจากการประเมนมาปรบปรงการบรหารและการเรยนการสอน สมชาย พถาวรวงศ (2543) ศกษาการประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยนมธยมศกษาตนแบบระบบการจดการสงแวดลอม ISO 14001 สงกดกรมสามญศกษาโดยมจดประสงคเพอศกษาสภาพการดาเนนประกนคณภาพการศกษา และศกษาปญหาการดาเนนงานการประกนคณภาพการศกษาโรงเรยนตนแบบการจดการสงแวดลอม ISO 14001 ผลการวจยสรปวา สภาพการดาเนนประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยนมธยมศกษาตนแบบระบบการจดการสงแวดลอม ISO 14001 ดาเนนการครบทกดาน สาหรบปญหาสวนใหญ ไดแก ขาดความเขาใจการนาขอกาหนดทว ๆ ไป ไปใช การปฏบตงานไมสอดคลองกบการปฏบตงานทวางไว วชร เทพพทธางกร (2544) ศกษาการวางแผนการประกนคณภาพการศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา กรงเทพมหานคร โดยการสมภาษณแบบเจาะลก ตวอยางทใหสมภาษณ ไดแก ผบรหารโรงเรยน ผชวยผบรหารโรงเรยน และหวหนางานประกนคณภาพ ผลการวจยพบวา โรงเรยนใน

DPU

55

กรงเทพมหานครมการจดทามาตรฐานการศกษาของโรงเรยน และมตวชวดเพอกาหนดมาตรฐานเชงคณภาพ มการจดทาขอมลพนฐานเพอการประกนคณภาพ จดทาธรรมนญโรงเรยน จดทาแผนปฏบตการ สาหรบการจดทามาตรฐานการปฏบตงานสวนใหญ โรงเรยนยงไมไดจดทา และเมอพจารณาตามขนตอนดานการวางแผน ขนตอนการปฏบตงาน และขนการประเมนผลการปฏบตงาน สวนใหญไมมการประเมนผลการปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานของโรงเรยน และขาดการนาผลประเมนทไดมาปรบปรงการจดทามาตรฐานโรงเรยน

คาปน ภเงน (2544) ศกษาการปฏบตตามมาตรฐานคณภาพการศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดกาฬสนธ โดยมจดประสงคเพอเปรยบเทยบการปฏบตตามมาตรฐานคณภาพการศกษาในโรงเรยนมธยมศกษาในเขตเทศบาลแลนอกเขตเทศบาล ตวอยาง ไดแก บคลากรในโรงเรยนจานวน 326 คน สถตทใช ไดแก คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานและการทดสอบคาท (t-test) ผลการวจยสรปวาการปฏบตงานตามมาตรฐานคณภาพการศกษาในภาพรวมในโรงเรยนอยในระดบมาก และเมอเปรยบเทยบระหวางโรงเรยนทมทตงตางกน ปรากฏวาม ความแตกตางกนในการปฏบตงาน สาหรบปญหาทพบ ไดแก การไมนาผลการประเมนไปปรบปรงการปฏบตงาน

สถต ยงคง (2544) ศกษาความเหนของบคลากรทมตอการประกนคณภาพของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดสมทรปราการ ผลการวจยพบวา ทกคนรบรการดาเนนการประกนคณภาพในระดบปานกลาง

งานวจยในประเทศไทยสวนใหญวจยเกยวกบการดาเนนงานของระบบคณภาพ ISO การประกนคณภาพ การปฏบตงานตามมาตรฐานคณภาพ ซงงานวจยทเกยวกบการบรหารจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนยงไมปรากฏมากอน จงสมควรสงเสรมใหมงานวจยตามกรอบทฤษฎการจดการคณภาพใหกวางขวางขน

2.4.2 งานวจยทเกยวของกบตวแปรอสระทศกษา ผวจยไดศกษาเอกสาร และงานวจย ท เก ยวของกบตวแปรอสระ ไดแก เพศ

ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยน โดยมรายละเอยด ดงน ออวล เบอรนารด (Bertrand, 1958) กลาวถง ปจจยทางวฒนธรรมทมความสมพนธกบ

การมสวนรวม ไดแก ลกษณะสวนบคคลตาง ๆ คอ อาย เพศ และสถานภาพทางสงคม พวงเพชร วชรอย (อางถงใน วนทนย เรองทรพย, 2540: 141) ศกษาลกษณะบทบาททสมพนธกบการใหมสวนรวมในการตดสนใจของหวหนาภาควชาทเปนสตร ในมหาวทยาลยรฐ ผลการวจยพบวา บทบาทการบรหารงานระหวางผบรหารหญงกบผบรหารชายมความแตกตางใน

DPU

56

รายละเอยดมาก อาท ผหญงม สงตอไปนมากกวา เชน ความเปนประชาธปไตย การสรางความสมพนธทดกบผปกครองและชม เปนตน สวรรณา รทธนานรกษ (2540) ศกษาการบรหารเวลาของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาดเดน สงกดกรงเทพมหานคร เปรยบเทยบการบรหารเวลาของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาดเดน สงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามตวแปรขนาดโรงเรยน ผลการวจยพบวา ผบรหารโรงเรยนประถมศกษาดเดนทดารงตาแหนงอยในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ มการบรหารเวลาตามภารกจงานบรหารการศกษาทง 6 งาน ไดแก การบรหารเวลาดานงานวชาการ การบรหารเวลาดานงานบคลากร การบรหารเวลาดานอาคารสถานท การบรหารเวลาดานงานกจการนกเรยน การบรหารเวลาดานงานธรการและการเงน และการบรหารเวลาดานงานสมพนธชมชน ไมแตกตางกน ทงน เปนเพราะวาสานกการศกษาไดมเกณฑการแบงขนาดของโรงเรยนตามจานวนนกเรยน และกาหนดอตราผชวยผบรหารโรงเรยน และจานวนบคลากรใหเหมาะสมกบภารกจทผบรหารจะตองปฏบต นอกจากน ผลการวจยยง พบวา ขนาดของโรงเรยนไมมอทธพลตอการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยน ไมวาจะเปนโรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลางและขนาดใหญ ทงนเนองมาจาก โรงเรยนประถมศกษาทกขนาดมภารกจงานบรหารทมลกษณะใกลเคยงกน วนทนย เรองทรพย (2540) ศกษาสภาพและปญหาการตดสนใจของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดกรงเทพมหานคร เพอเปรยบเทยบสภาพการตดสนใจและปญหาการตดสนใจของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ และประสบการณการบรหารงาน โดยสมตวอยางจากผบรหารโรงเรยนจานวน 427 คน ไดตวอยางจานวน 203 คน จาแนกตามเพศ และประสบการณการบรหารงาน ใน 6 ดาน ไดแก การแยกแยะตวปญหา การหาขอมลขาวสารทเกยวของกบตวปญหา การประเมนคาขอมลขาวสาร การกาหนดทางเลอก การเลอกทางเลอก และการปฏบตตามการตดสนใจ โดยใชแบบสอบถามในการเกบรวบรวมขอมล ผลการวจยพบวา การเปรยบเทยบสภาพและปญหาการตดสนใจ ของผบรหารโรงเรยนโดยจาแนกตามเพศชาย และเพศหญง พบวา แตกตางกน ซงผบรหารชายและผบรหารหญงมลกษณะเฉพาะทแตกตางกน เชน ความละเอยดรอบคอบ การตดตามงานอยางใกลชด ซงลกษณะทกลาวมานมกจะพบในผบรหารหญงมากกวาผบรหารชาย สวนผมประสบการณการบรหารงานมากเปรยบเทยบกบผมประสบการณการบรหารนอย พบวา ผบรหารทมประสบการณการบรหารมากกบผบรหารทมประสบการณการบรหารนอย มสภาพและปญหาการใชกระบวนการในการตดสนใจไมแตกตางกน เปนเพราะผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานครทกคน ไดรบการอบรมหลกสตรทเตรยมความพรอมใหกบผทจะเขาสตาแหนงทางการบรหารกอนทจะดารงตาแหนงทางการบรหาร

DPU

57

จรง และเมอเขาสตาแหนงแลวกมการอบรมเพมเตมความรใหอยมไดขาด เชน โครงการอบรมสมมนาในแตละสานกงานเขต เปนตน นอกจากน ทางตนสงกดกรงเทพมหานคร ไดจดใหมโครงการฝกอบรมเพอเพมยทธศาสตรทางการบรหารใหกบผบรหารทกคนดวย

โกศล ศรทอง (2543) ไดศกษาคณลกษณะของผบรหารทสมพนธกบคณภาพการบรหารงานวชาการในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 5 โดยมจดประสงคเพอศกษาระดบคณภาพของการบรหารวชาการ ตวแปรดานคณลกษณะของผบรหารททานายคณภาพการบรหารงานวชาการ ผลการวจยพบวา ดานประสบการณ การเขารบการอบรมหลกสตร คณลกษณะดานวชาการเปนตวแปรทานายคณภาพการบรหารงานวชาการอยในระดบมาก

ถวลย มหมา (2545) ศกษาการปฏบตงานการบรหารงานบคลากรของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร เพอเปรยบเทยบระดบการปฏบตงานการบรหารงานบคลากรของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามขนาดของโรงเรยน ในดานการวางแผนบคลากร ดานการจดบคลากรเขาปฏบตงาน ดานการบารงรกษาบคลากร และดานการพฒนาบคลากร ผลการวจยพบวา ระดบการปฏบตงานการบรหารงานบคลากรของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร มระดบการปฏบตงานบคลากร ไมแตกตางกน กลาวคอ ผบรหารโรงเรยนขนาดเลก ผบรหารโรงเรยนขนาดกลาง และผบรหารโรงเรยนขนาดใหญ มการบรหารงานบคลากรในโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร ดานการวางแผนบคลากร ดานการจดบคลากรเขาปฏบตงาน ดานการบารงรกษาบคลากร และดานการพฒนาบคลากร ไมแตกตางกน ประคอง รศมแกว (2545) ไดศกษาความสมพนธเชงสาเหตของคณสมบตพนฐานของผบรหารและแบบภาวะผนาทมผลตอคณภาพการบรหารของผบรหารโรงเรยน วธวจยใชวธวเคราะหเสนทาง (Path Analysis) ผลการวจยพบวาวฒการศกษาของผบรหารมอทธพลตอคณภาพการบรหารอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ประสบการณการบรหารมอทธพลตอคณภาพการบรหาร อยางไมมนยสาคญ งามเพญ พนธด (2545) ศกษาบทบาทของผบรหารโรงเรยนในการพฒนาคณภาพการเรยนการสอนตามมาตรฐานโรงเรยน พ.ศ. 2541 ของโรงเรยนประถมศกษา โดยศกษาเปรยบเทยบบทบาทของผบรหารโรงเรยนจาแนกตามวฒและประสบการณการบรหาร ผลการวจยพบวา ผบรหารโรงเรยนทมคณวฒสงและประสบการณการบรหารมาก จะมการพฒนาคณภาพการเรยนการสอนตามมาตรฐานอยในระดบสง

DPU

58

ณฐดา แสนสงห (2547) ศกษาเรองทศนคตของผใตบงคบบญชาทมผลตอคณลกษณะผนาของกลมผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดนครราชสมา เขต 1 ตวอยาง คอ ผใตบงคบบญชาของโรงเรยนมธยมศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดนครราชสมา เขต 1 จานวน 326 คน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจาก 17 โรงเรยน ผลการวจยพบวา ผใตบงคบบญชาทมเพศตางกนมทศนคตในดานคณลกษณะผนาของกลมผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาของตนแตกตางกน และผใตบงคบบญชาทมระยะเวลาในการปฏบตงานตางกน มทศนคตในดานคณลกษณะผนาของกลมผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาของตนแตกตางกน จฑามาส พมสวสด (2547) ศกษาเรอง ความคดเหนของผบรหารทมตอการบรหารการเงนในสถานศกษา สงกดสานกงานการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ใน 4 ดาน คอ ดานการงบประมาณ ดานการเกบ-รกษาเงน ดานการบญชและดานการตรวจสอบภายใน และเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารทมตอการบรหารการเงนในสถานศกษา สงกดสานกงานการศกษาขนพนฐานจงหวดเพชรบร จาแนกตามตวแปรเพศ ขนาดของสถานศกษา ประสบการณในการปฏบตงาน ตวอยาง คอ ผบรหารและผชวยผบรหารในสถานศกษา สงกดสานกงานการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร จานวน 75 คน ผลการวจย พบวา ผบรหารทสงกดสถานศกษาทมขนาดตางกน มความคดเหนตอการบรหาร การเงนในสถานศกษาโดยรวมแตกตางกน และผบรหารทมเพศและประสบการณการปฏบตงานแตกตางกน มความคดเหนตอการบรหารการเงนในสถานศกษา โดยรวมแตกตางกน จากผลการวจยทเกยวของกบตวแปรดานเพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยน สามารถสรปไดวา ตวแปรเพศ ประสบการณการทางานและขนาดของโรงเรยนเปนปจจยอยางหนงทมอทธพลตอการบรหารงานของผบรหารโรงเรยนทงทางดานความคดเหนและดานการตดสนใจ รวมทงยงมอทธพลตอคณภาพการบรหารของผบรหารอกดวย

DPU

60

บทท 3 ระเบยบวธวจย

การวจยเรองการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผวจยไดใชวธการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยใชสถตเชงอนมาณ (Inferencial Statitics) เพอหาคาตอบของวตถประสงคการวจย ดวยระเบยบวธการวจย ดงตอไปน 3.1 ประชากร และตวอยาง ประชากรสาหรบการวจยครงน คอ ผบรหารโรงเรยนทปฏบตงานอยในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทเปดสอนทงระดบอนบาล ระดบประถมศกษา และระดบมธยมศกษา กรอบของการสมตวอยาง (Sampling Frame) จะใชผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครของปการศกษา 2548 จานวนทงหมด 430 คน จาแนกเปนผบรหารโรงเรยนขนาดเลก 118 คน ขนาดกลาง 138 คน และขนาดใหญ 174 คน โดยใชการสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) มขนาดโรงเรยนเปนชน (Strata) และมผบรหารโรงเรยนแตละโรงเรยนเปนหนวยการสม (Sampling Unit) ซงมลาดบขนตอนการสม ดงน

ขนตอนท 1 กาหนดขนาดตวอยาง (Sample Size) จากกรอบการสมตวอยาง จานวน 430 คน ดวยการคานวณจากสตรของ Taro Yamane (Taro Yamane, 1973 อางถงใน ณฐดา แสนสงห, 2547: 75) ณ ระดบความเชอมน 95% (e = 0.05) ไดจานวนตวอยางทงสน 207 คน

ขนตอนท 2 จาแนกผบรหารทเปนประชากรตามขนาดของโรงเรยนออกเปน 3 ขนาด ไดแก ผบรหารโรงเรยนขนาดเลก 118 คน ขนาดกลาง 138 คน และขนาดใหญ 174 คน แลวทาการสมตวอยางผบรหารโรงเรยนแตละขนาด ตามสดสวนของขนาดของกรอบการสมตวอยาง ไดผบรหารโรงเรยนขนาดเลก 57 คน ขนาดกลาง 66 คน และขนาดใหญ 84 คน รวมจานวนตวอยางทเปนผบรหารทงหมด 207 คน ไดจานวนประชากรและตวอยางทใชในการวจย ปรากฏดง ตารางท 3.1

DPU

60

ตารางท 3.1 ประชากรและตวอยาง จาแนกตามขนาดของโรงเรยน

ขนาดโรงเรยน ประชากร ตวอยาง เลก 118 57 กลาง 138 66 ใหญ 174 84 รวม 430 207

ขนตอนท 3 จาแนกจานวนตวอยางทเปนผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

ออกเปนเพศ ชายและหญง จานวนเทา ๆ กน จากตวอยาง โรงเรยนขนาดเลก โรงเรยนขนาดกลาง และโรงเรยนขนาดใหญ ดงปรากฏในตารางท 3.2

ตารางท 3.2 ประชากรและตวอยางผบรหารโรงเรยน จาแนกตามขนาดโรงเรยน และเพศ

ประชากร ตวอยาง เพศ ขนาด ชาย หญง

รวม ชาย หญง

รวม

เลก 56 62 118 28 29 57 กลาง 56 82 138 33 33 66 ใหญ 67 107 174 42 42 84 รวม 179 251 430 103 104 207

จากตารางท 3.2 ปรากฎวาไดจานวนตวอยางผบรหารโรงเรยนจาแนกตามขนาด

โรงเรยนและจาแนกตามเพศ คอ ตวอยางจากโรงเรยนขนาดเลก เลอกผบรหารโรงเรยนทเปนเพศชาย 28 คน และเพศหญง 29 คน รวมทงสน 57 คน ตวอยางจากโรงเรยนขนาดกลาง เลอกผบรหารโรงเรยนทเปนเพศชาย 33 คน และเพศหญง 33 คน รวมทงสน 66 คน และตวอยางจากโรงเรยนขนาดใหญ เลอกผบรหารโรงเรยนทเปนเพศชาย 42 คน และเพศหญง 42 คน รวมทงสน 84 คน

ขนตอนท 4 เลอกตวอยางแบบโควตา (Quota Sampling) โดยเกบขอมลกบผบรหารโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร โดยทาการเลอกตวอยางผบรหารโรงเรยนจากโรงเรยนขนาดเลก โรงเรยนขนาดกลาง และโรงเรยนขนาดใหญ จาแนกตามเพศชาย-หญง (ดรายละเอยดในภาคผนวก หนา 104)

DPU

61 3.2 เครองมอการวจย

เครองมอสาหรบการวจยครงน คอ แบบสอบถาม (Questionnaire) ทผวจยสรางขนเอง โดยไดสรางตามขนตอน ดงน

ศกษาทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยน เพอกาหนดเปนนยามของการจดการคณภาพของโรงเรยน

สรางแบบสอบถามโดยแบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 สอบถามเกยวกบขอมลพนฐาน ไดแก เพศ ประสบการณการทางาน ขนาด

ของโรงเรยน วฒการศกษา และสาขาทจบการศกษาสงสด โดยแบบสอบถามตอนนมทงหมด 5 ขอ มลกษณะเปนแบบสารวจรายการ (Check List)

ตอนท 2 สอบถามเกยวกบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนใน 5 ดาน ไดแก การปรบปรงอยางตอเนอง การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ การพฒนาทรพยากรมนษย การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และการจดสภาพการเรยนร โดยแบบสอบถามตอนนมทงหมด 32 ขอ มลกษณะเปนแบบสารวจรายการ (Check List) บางคาถามสามารถเลอกตอบไดมากกวา 1 ขอ และจะแปลระดบการปฏบตเปนคะแนนตามจานวนขอทตอบ สวนบางคาถามเปนจานวนครงของการปฏบต และจะแปลระดบการปฏบตเปนคะแนนตามจานวนครงของการปฏบต โดยมเกณฑการใหคะแนนแตละระดบ ดงน

เกณฑการใหคะแนน การแปลระดบการปฏบต ตอบ 1 ขอ ให 1 คะแนน นอยทสด ตอบ 2 ขอ ให 2 คะแนน นอย ตอบ 3 ขอ ให 3 คะแนน ปานกลาง ตอบ 4 ขอ ให 4 คะแนน มาก ตอบ 5 ขอ ให 5 คะแนน มากทสด

สาหรบคาถามขอท 6,14, 20, 22, 24, 26, 32 กาหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน

เกณฑการใหคะแนน การแปลระดบการปฏบต ตอบ 1 ครง ให 1 คะแนน นอยทสด ตอบ 2 ครง ให 2 คะแนน นอย ตอบ 3 ครง ให 3 คะแนน ปานกลาง ตอบ 4 ครง ให 4 คะแนน มาก ตอบมากกวา 4 ครง ให 5 คะแนน มากทสด

DPU

62

สาหรบคาถามขอท 7, 9, 11 กาหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน

เกณฑการใหคะแนน การแปลระดบการปฏบต ตอบ ไมมการสารวจอยางจรงจง ให 1 คะแนน นอยทสด ตอบ 1 ครง ให 2 คะแนน นอย ตอบ 2 ครง ให 3 คะแนน ปานกลาง ตอบ 3 ครง ให 4 คะแนน มาก ตอบมากกวา 3 ครง ให 5 คะแนน มากทสด เกณฑการแปลความหมายของชวงคะแนนเฉลย (นภา เมธธาวชย: 2543: 91) มดงน คะแนนเฉลย ระดบการปฏบต 4.21 – 5.00 มากทสด 3.41 - 4.20 มาก 2.61 – 3.40 ปานกลาง 1.81 – 2.60 นอย 1.00 – 1.80 นอยทสด

การทดสอบเครองมอทใชในการวจย เนองจากการวจยครงนใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการวจย จงมการทดสอบความ

ตรง(Validity) และคาความเชอมน (Realiability) ดงน 1. การทดสอบความตรง (Validity) โดยนาแบบสอบถามทสรางขนเสนอตออาจารยท

ปรกษาวทยานพนธ และผเชยวชาญทมความรเกยวกบการจดการคณภาพ รวมจานวนทงหมด 5 ทาน เพอพจารณาตรวจสอบถงความครอบคลมของเนอหา การใชภาษา ตลอดจนโครงสรางของแบบสอบถามวาครอบคลมกบนยามและวตถประสงคทกาหนดไวหรอไม เพอนามาปรบปรงแกไขใหสมบรณกอนนาไปใชกบกลมทดสอบ จากการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา ผเชยวชาญไดใหคาแนะนาวาแบบสอบถามทสรางขน เปนไปตามแนวทางทสอดคลองกบวตถประสงคและนยามทกาหนดไว แตไดมการเปลยนแปลงในเรองของการใชภาษา และความชดเจนของขอคาถาม เพอใหผตอบแบบสอบถามสามารถเขาใจคาถามไดอยางถกตองและชดเจน

DPU

63 2. การทดสอบคาความเชอมน (Realiability) โดยการนาแบบสอบถามไปทดลองเกบรวบรวมขอมลกบผบรหารโรงเรยนจานวน 30 คน หลงจากนาแบบสอบถามไปทดลองเกบรวบรวมขอมลแลว ไดนามาหาคาความเชอมน ซงหาดวยวธการของครอนบค (Cronbach) ดวยสตรสมประสทธแอลฟา (Alpha – Coefficient) ผลปรากฏวามคาความเชอมนอยระหวาง .7143 - .8655 ซงอยในระดบทยอมรบได (ดรายละเอยดในภาคผนวก หนา 110) 3.3 การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมล มขนตอน ดงตอไปน 3.3.1 นาหนงสอจากบณฑตวทยาลย สาขาการจดการการศกษา มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ถงผอานวยการสานกการศกษากรงเทพมหานคร เพอขอความรวมมอการเกบรวบรวมขอมลกบผบรหารโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร 3.3.2 สานกการศกษากรงเทพมหานครออกหนงสอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลไปยงสานกงานเขตตาง ๆ ทผบรหารโรงเรยนปฏบตงานอยพรอมแนบแบบสอบถามขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม จานวนทงสน 237 ฉบบ 3.3.3 ผบรหารโรงเรยนสงแบบสอบถามคนทางไปรษณย จานวน 213 ฉบบ เปนแบบสอบถามทสมบรณ 207 ฉบบ คดเปนรอยละ 87.34 ของแบบสอบถามทสงไปทงหมด แตคดเปนรอยละ 100 ของขนาดของตวอยาง 3.3.4 นาเอกสารตาง ๆ ทเกยวของกบการจดการศกษาของกรงเทพมหานครมาศกษาเพอใชเปนขอมลประกอบการทาวทยานพนธ 3.4 การวเคราะหขอมลและสถตทใช การวเคราะหขอมลเพอตอบวตถประสงคของการวจย ผวจยเลอกใชสถต ดงน

3.4.1 การวเคราะหขอมลเพอตอบวตถประสงคการวจยขอ 1 ทวา “เพอศกษาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร” ใชการหาคาเฉลย (Mean) คาเบยงเบน มาตรฐาน (Standard Deviation) และคารอยละ (Percentage)

3.4.2 การวเคราะหขอมลเพอตอบวตถประสงคของการวจยขอท 2 ทวา “เพอเปรยบเทยบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยน” ใชสถตตามจานวนกลมของการเปรยบเทยบ ดงน

DPU

64 3.4.2.1 เปรยบเทยบความแตกตางในการจดการคณภาพของผบรหารชายกบหญง โดยการทดสอบคา t-Test

3.4.2.2 เปรยบเทยบความแตกตางในการจดการคณภาพของผบรหารในเรองของประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยนโดยการทดสอบคา F-Test (ONE WAY ANOVA)

DPU

66

บทท 4 ผลการวจย

การวจยเรอง “การจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร” ใชระเบยบวธการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยใชสถตเชงอนมาณ (Inferencial Statitics) เพอหาคาตอบของวตถประสงคการวจยขอท 1 “เพอศกษาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร” และเพอหาคาตอบของวตถประสงคการวจยขอท 2 “เพอเปรยบเทยบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยนทปฏบตงานอย” เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามแบบสารวจรายการ (Check List) โดยรายละเอยดของผลการวจยแบงออกเปน 3 สวน ปรากฏดงน

4.1 สวนท 1 การศกษาเกยวกบขอมลพนฐาน สวนท 1 การศกษาเกยวกบขอมลพนฐาน ไดแก เพศ ประสบการณการทางาน วฒการศกษา สาขาทจบ และขนาดของโรงเรยน ผลการวจย ปรากฏดงตารางท 4.1 ดงน

DPU

66

ตารางท 4.1 สถานภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครจาแนกตามเพศ ประสบการณการทางาน วฒการศกษา สาขาทจบ และขนาดของโรงเรยน

ผบรหารโรงเรยน จานวน รอยละ 1. เพศ

ชาย หญง

103 104

49.80 50.20

2. ประสบการณการทางาน นอยกวา 8 ป ตงแต 8 – 15 ป

มากกวา 15 ป

110 62 35

53.10 30.00 16.90

3. ขนาดโรงเรยน เลก กลาง ใหญ

57 66 84

27.50 31.90 40.60

4. คณวฒทางการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

36

167 4

17.40 80.70 1.90

5. สาขาวชาการศกษาสงสด บรหารการศกษา สถตการศกษา ประถมศกษา บรหารธรกจ การวด และประเมณผลการศกษา วทยาศาสตรสงแวดลอม เทคโนโลยทางการศกษา สงคมศกษา อกษรศาสตร จตวทยา และแนะแนว ภาษาไทย รฐศาสตรการปกครอง

177 2

11 1 2 1 1 2 1 1 4 2

85.60 1.44 5.28 0.48 1.44 0.48 0.48 0.96 0.48 0.48 1.92 0.96

DPU

67

จากตารางท 4.1 ผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จากจานวนตวอยาง 207 คน เปนเพศชายจานวน 103 คน คดเปนรอยละ 49.80 เปนเพศหญงจานวน 104 คน คดเปนรอยละ 50.20 โดยสวนใหญเปนผบรหารโรงเรยนทมประสบการณการทางานนอยกวา 8 ป คดเปนรอยละ 53.10 หรอ 110 คน รองลงมามประสบการณการทางานตงแต 8 – 15 ป คดเปนรอยละ 30 หรอ 62 คน และมประสบการณการทางานมากกวา 15 ป คดเปนรอยละ 16.90 หรอ 35 คน สวนผบรหารโรงเรยนทปฏบตงานอยในโรงเรยนขนาดเลกมจานวน 57 คน คดเปนรอยละ 27.50 ขนาดกลางมจานวน 66 คน คดเปนรอยละ 31.90 และขนาดใหญมจานวน 84 คน คดเปนรอยละ 40.60 ผบรหารโรงเรยนสวนใหญจบการศกษาระดบปรญญาโท คดเปนรอยละ 80.70 รองลงมา คอ ปรญญาตร คดเปนรอยละ 17.40 และสวนนอยจบการศกษาระดบปรญญาเอก คดเปนรอยละ 1.90 สวนสาขาทจบการศกษามากทสด คอ สาขาการบรหารการศกษา คดเปนรอยละ 85.60 4.2 สวนท 2 ศกษาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

สวนท 2 ศกษาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร 5 ดาน ไดแก การปรบปรงอยางตอเนอง การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ การพฒนาทรพยากรมนษย การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และการจดสภาพการเรยนร ผลการวจยปรากฏดงตารางท 4.2 – 4.7 ดงตอไปน ตารางท 4.2 ระดบการปฏบตงานของการจดการคณภาพ

การจดการคณภาพ Χ S.D. ระดบการปฏบต 1. การปรบปรงอยางตอเนอง 2. การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ 3. การพฒนาทรพยากรมนษย 4. การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการ ทางาน 5. การจดสภาพการเรยนร

2.53 2.58 3.07 3.21

3.63

0.65 0.79 0.77 0.66

0.76

นอย นอย

ปานกลาง ปานกลาง

มาก

รวม 3.00 0.72 ปานกลาง จากตารางท 4.2 การจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครใน

ภาพรวมมระดบการปฏบตงานในระดบปานกลาง (Χ = 3.00) แตเมอพจารณาตามรายดาน พบวา

DPU

68

ดานการจดสภาพการเรยนร มการจดการคณภาพอยในระดบมาก (Χ = 3.63) รองลงมา ไดแก ดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน (Χ = 3.21) และการพฒนาทรพยากรมนษย (Χ = 3.07 ) สวนทมการจดการคณภาพนอย ไดแก การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ (Χ = 2.58) และการปรบปรงอยางตอเนอง (Χ = 2.53) คาเบยงเบนมาตรฐานในแตละขอไมแตกตางกนมากนก และคาทมากทสด คอ 0.79 คดเปนรอยละ 24 ของคาเฉลยรวม (3.00)

ตารางท 4.3 ระดบของการปฏบตงานดานการปรบปรงอยางตอเนอง

การปรบปรงอยางตอเนอง Χ S.D. ระดบการปฏบต

1. การดาเนนงานปรบปรงพฒนาคณภาพการศกษาของ โรงเรยน 2. การวางแผน 3. การนาแผนทกาหนดไวไปปฏบต 4. การตรวจสอบทบทวน 5. การแกปญหา 6. ความถในการปรบปรงพฒนาคณภาพการศกษาใน

ระยะเวลา 1 ปการศกษา

3.87

2.39 2.13 2.30 1.98 2.59

1.19

0.83 0.77 0.82 0.93 1.47

มาก

นอย นอย นอย นอย นอย

รวม 2.53 0.65 นอย

จากตารางท 4.3 การปรบปรงอยางตอเนองในภาพรวมมระดบของการปฏบตงานอยในระดบนอย เมอพจารณาในขอยอยของการปรบปรงอยางตอเนอง พบวา ขอยอยในเรองของการดาเนนงานปรบปรงพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยน มระดบของการปฏบตงานอยในระดบมาก (Χ= 3.87) สวนขอยอยอน ๆ ไดแก ความถในการปรบปรงพฒนาคณภาพการศกษาในระยะเวลา 1 ปการศกษา การวางแผน การตรวจสอบทบทวน การนาแผนทกาหนดไวไปปฏบต และการแกปญหา มระดบของการปฏบตงานอยในระดบนอย

DPU

69

ตารางท 4.4 ระดบของการปฏบตงานดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ

การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ Χ S.D. ระดบการปฏบต

1. ความถในการสารวจความตองการและความพงพอใจของผเรยนในระยะเวลา 1 ปการศกษา

2. การสารวจความตองการและความพงพอใจของผเรยนในดานบรหารจดการ

3. ความถในการสารวจความตองการและความพงพอใจของ ผปกครองในระยะเวลา 1 ปการศกษา

4. การสารวจความตองการและความพงพอใจของผปกครองในดานบรหารจดการ

5. ความถในการสารวจความตองการและความพงพอใจของชมชนในระยะเวลา 1 ปการศกษา

6. การสารวจความตองการและความพงพอใจของชมชนในดานบรหารจดการ

2.75

2.54

2.60

2.95

2.53

2.90

0.84

1.25

0.85

1.18

0.90

1.24

ปานกลาง

นอย

นอย

ปานกลาง

นอย

ปานกลาง

รวม 2.58 0.79 นอย

จากตารางท 4.4 การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญในภาพรวมมระดบของการปฏบตงานอยในระดบนอย เมอพจารณาในขอยอย พบวา การสารวจความตองการและความพงพอใจของผปกครองในดานบรหารจดการ การสารวจความตองการและความพงพอใจของชมชนในดานบรหารจดการ และความถในการสารวจความตองการและความพงพอใจของผเรยนในระยะเวลา 1 ปการศกษา มระดบของการปฏบตงานอยในระดบปานกลาง สวนความถในการสารวจความตองการและความพงพอใจของผปกครองในระยะเวลา 1 ปการศกษา การสารวจความตองการและความพงพอใจของผเรยนในดานบรหารจดการ และความถในการสารวจความตองการและความพงพอใจของชมชนในระยะเวลา 1 ปการศกษา มระดบการปฏบตงานนอย (Χ = 2.60, Χ = 2.54 และ Χ = 2.53 ตามลาดบ)

DPU

70

ตารางท 4.5 ระดบของการปฏบตงานดานการพฒนาทรพยากรมนษย

การพฒนาทรพยากรมนษย Χ S.D. ระดบการปฏบต

1. โรงเรยนมการพฒนาบคลากร 2. ความถในการวางแผนพฒนาบคลากรใน

ระยะเวลา 1 ปการศกษา 3. การคานงถงหลกการในการวางแผนพฒนา

บคลากร 4. การพฒนาบคลากรในโรงเรยนโดยวธการ

หลากหลาย 5. การสรางขวญและกาลงใจแกบคลากรในการ

ทางาน 6. การประสานงานกนทางานกนเปนทม

3.56 2.70

2.45

3.64

3.51

2.82

0.85 1.56

1.07

1.12

0.85

1.17

มาก ปานกลาง

นอย

มาก

มาก

ปานกลาง

รวม 3.07 0.77 ปานกลาง

จากตารางท 4.5 การพฒนาทรพยากรมนษยในภาพรวมมระดบของการปฏบตงานอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาในขอยอย พบวา การพฒนาบคลากรในโรงเรยนโดยวธการหลากหลาย มคาเฉลยสงกวาดานอน ๆ (Χ = 3.64) สวนการคานงถงหลกการในการวางแผนพฒนาบคลากร มระดบของการปฏบตงานอยในระดบนอย (Χ = 2.45)

DPU

71

ตารางท 4.6 ระดบของการปฏบตงานดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน

การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน Χ S.D. ระดบการปฏบต

1. โรงเรยนเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการทางาน

2. ความถทโรงเรยนเปดโอกาสใหผเรยนซงเปนคณะกรรมการนกเรยนประชมรวมกนในระยะเวลา 1 ภาคการศกษา

3. โรงเรยนเปดโอกาสใหครมสวนรวมในการทางาน

4. ความถทโรงเรยนเปดโอกาสใหครประชมรวมกนในการทางานของโรงเรยนในระยะเวลา 1 ภาคการศกษา

5. โรงเรยนเปดโอกาสใหชมชนมสวนรวมในการจดการศกษา

6. ความถทโรงเรยนเปดโอกาสใหชมชนรวมประชมเรองการจดการศกษาในระยะเวลา 1 ปการศกษา

7. โรงเรยนเปดโอกาสใหผปกครองมสวนรวมในการทางาน

8. ความถทโรงเรยนเปดโอกาสใหผปกครองรวมประชมกนในการทางานของโรงเรยนในระยะเวลา 1 ปการศกษา

2.80

3.59

3.91

4.75

2.35

2.59

3.79

2.51

1.03

1.46

0.69

0.79

1.07

1.27

0.90

1.15

ปานกลาง

มาก

มาก

มากทสด

นอย

นอย

มาก

นอย

รวม 3.21 0.66 ปานกลาง

จากตารางท 4.6 การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางานในภาพรวมมระดบของการปฏบตงานอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาในขอยอย พบวา ความถทโรงเรยนเปดโอกาสใหครประชมรวมกนในการทางานของโรงเรยนในระยะเวลา 1 ภาคการศกษา มคาเฉลยอยในระดบมากทสด (Χ = 4.75) สวนขอทมคาเฉลยนอยกวาขออน ๆ คอ โรงเรยนเปดโอกาสใหชมชนมสวนรวมในการจดการศกษา (Χ = 2.35)

DPU

72

ตารางท 4.7 ระดบของการปฏบตงานดานการจดสภาพการเรยนร

การจดสภาพการเรยนร Χ S.D. ระดบการปฏบต

1. การจดสภาพการเรยนรเพอการพฒนานกเรยนใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง

2. การดาเนนการเกยวกบการพฒนาการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญ

3. การพฒนาสอการสอนเพอใหเออตอการเรยนร 4. การจดสภาพการณทเปนปจจยสนบสนนเออ

ตอการเรยนการสอน 5. การเลอกวธสอนโดยการเนนผเรยนเปนสาคญ 6. การจดบรรยากาศสภาพแวดลอมภายใน

โรงเรยนใหเอออานวยตอการเรยนการสอน

3.57

3.46

4.16 3.48

3.50 4.09

0.93

0.87

1.23 0.97

0.88 1.33

มาก

มาก

มาก มาก

มาก มาก

รวม 3.63 0.76 มาก

จากตารางท 4.7 การจดสภาพการเรยนรในภาพรวมและในทกขอยอยมระดบของการปฏบตงานอยในระดบมาก ขอยอยทมคาเฉลยของคะแนนระดบการปฏบตมากกวาขออน ๆ คอ การพฒนาสอการสอนเพอใหเออตอการเรยนร (Χ=4.16) รองลงมา ไดแก การจดบรรยากาศสภาพแวดลอมภายในโรงเรยนใหเอออานวยตอการเรยนการสอน (Χ=4.09) สวนการดาเนนการเกยวกบการพฒนาการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญ เปนขอทมคะแนนเฉลยนอยกวา ขออน ๆ (Χ = 3.46)

4.3 สวนท 3 การศกษาเปรยบเทยบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร สวนท 3 การศกษาเปรยบเทยบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยน ปรากฏผลการทดสอบสมมตฐานในตารางท 4.8 – 4.10 ดงตอไปน สมมตฐานทขอท 1 ผบรหารชายกบหญงมการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร แตกตางกน

DPU

73

ตารางท 4.8 การเปรยบเทยบการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ระหวางเพศชาย กบเพศหญง

การจดการคณภาพ เพศ Χ S.D. t P-value ผลการทดสอบสมมตฐาน

1.การปรบปรงอยางตอเนอง

ชาย

หญง

2.54

2.52

0.665

0.6397

-0.242

0.809

ไม แตกตางกน

2. การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ

ชาย

หญง

2.65

2.52

0.774

0.812

1.212

0.227

ไม

แตกตางกน

3. การพฒนาทรพยากรมนษย ชาย

หญง

3.00

3.14

0.753

0.789

-1.288

0.199

ไม

แตกตางกน 4. การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน

ชาย

หญง

3.11

3.30

0.639

0.681

-2.091

0.038

แตกตางกน

5. การจดสภาพการเรยนร ชาย

หญง

3.41

3.85

0.840

0.616

-4.339

0.000

แตกตางกน

รวม ชาย

หญง

2.94

3.07

0.559

0.529

-1.637

0.103

ไม

แตกตางกน

จากตารางท 4.8 ผบรหารโรงเรยนทมเพศแตกตางกน มการจดการคณภาพในดานการปรบปรงอยางตอเนอง การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ และการพฒนาทรพยากรมนษย ไมแตกตางกน (P-value > 0.05) สวนในดานของการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และการจดสภาพการเรยนร พบวา ผบรหารทมเพศตางกน มการจดการคณภาพตางกน (P-value < 0.05) โดยผบรหารหญงมการจดการคณภาพในโรงเรยนอยในระดบมากกวาผบรหารชาย และโดยรวมผบรหารชายกบหญงมการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไมแตกตางกน (P-value > 0.05) ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว คอ ผบรหารชายกบหญงมการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครแตกตางกน

DPU

74

สมมตฐานขอท 2 ผบรหารทมประสบการณการทางานตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร แตกตางกน ตารางท 4.9 การเปรยบเทยบการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครระหวาง ผบรหารทมประสบการณการทางานตางกน

การจดการคณภาพ

ประสบการณ Χ SV SS Df MS F P-value

ผลการทดสอบสมมตฐาน

1.การปรบปรงอยาง ตอเนอง

นอยกวา 8 ป

8 – 15 ป

มากกวา 15 ป

รวม

2.36

2.19

2.46

2.30

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

0.215

87.132

87.347

2

204

206

0.107

0.427

0.252 0.778 ไม

แตกตางกน

2. การเนนผรบบรการ

ทางการศกษาเปน

สาคญ

นอยกวา 8 ป

8 – 15 ป

มากกวา 15 ป

รวม

2.41

2.24

2.34

2.34

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

0.221

129.885

130.106

2

204

206

0.111

0.637

0.174 0.840 ไม

แตกตางกน

3. การพฒนา

ทรพยากรมนษย

นอยกวา 8 ป

8 – 15 ป

มากกวา 15 ป

รวม

3.12

3.02

3.00

3.07

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

0.473

122.605

123.078

2

204

206

0.236

0.601

0.393 0.675 ไม

แตกตางกน

DPU

75

ตารางท 4.9 (ตอ)

การจดการคณภาพ

ประสบการณ Χ SV SS Df MS F P-value

ผลการทดสอบสมมตฐาน

4. การเปดโอกาสให บคลากรมสวนรวม

ในการทางาน

นอยกวา 8 ป

8 – 15 ป

มากกวา 15 ป

รวม

3.18

3.25

3.24

3.21

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

0.228

91.268

91.496

2

204

206

0.114

0.447

0.254 0.776 ไม

แตกตางกน

5. การจดสภาพการ

เรยนร

นอยกวา 8 ป

8 – 15 ป

มากกวา 15 ป

รวม

3.70

3.55

3.76

3.67

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

0.819

120.677

121.496

2

204

206

0.409

0.592

0.692 0.502 ไม

แตกตางกน

รวม

นอยกวา 8 ป

8 – 15 ป

มากกวา 15 ป

รวม

2.98

2.89

2.99

2.96

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

0.051

61.543

61.594

2

204

206

0.025

0.302

0.085 0.919 ไม

แตกตางกน

จากตารางท 4.9 ผบรหารโรงเรยนทมประสบการณการทางานตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไมแตกตางกน (P-value > 0.05) ในทกดาน ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว คอ ผบรหารทมประสบการณตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครแตกตางกน

DPU

76

สมมตฐานทขอท 3 ผบรหารทปฏบตงานอยในโรงเรยนทมขนาดตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร แตกตางกน ตารางท 4.10 การเปรยบเทยบการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครระหวาง ผบรหารทปฏบตงานอยในโรงเรยนทมขนาดตางกน

การจดการคณภาพ

ขนาดโรงเรยน

Χ SV SS Df MS F P-value

ผลการทดสอบสมมตฐาน

1.การปรบปรงอยางตอเนอง

เลก

กลาง

ใหญ

รวม

2.18

2.32

2.37

2.30

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

0.395

86.951

87.346

2

204

206

0.198

0.426

0.464 0.630 ไม

แตกตางกน

2. การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ

เลก

กลาง

ใหญ

รวม

2.27

2.45

2.31

2.34

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

0.626

129.480

130.106

2

204

206

0.313

0.635

0.494 0.611 ไม

แตกตางกน

3. การพฒนาทรพยากรมนษย

เลก

กลาง

ใหญ

รวม

3.00

3.01

3.17

3.07

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

1.134

121.944

123.078

2

204

206

0.567

0.598

0.948 0.389 ไม

แตกตางกน

DPU

77

ตารางท 4.10 (ตอ)

การจดการคณภาพ

ขนาดโรงเรยน

Χ SV SS Df MS F P-value

ผลการทดสอบสมมตฐาน

4. การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน

เลก

กลาง

ใหญ

รวม

3.15

3.15

3.29

3.21

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

1.022

90.473

91.495

2

204

206

0.511

0.433

1.152 0.318 ไม

แตกตางกน

5. การจดสภาพการเรยนร

เลก

กลาง

ใหญ

รวม

3.49

3.62

3.82

3.67

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

2.237

119.259

121.496

2

204

206

1.119

0.585

1.914 0.150 ไม

แตกตางกน

รวม เลก

กลาง

ใหญ

รวม

2.86

2.94

3.03

2.96

ระหวางกลม

ภายในกลม

รวม

0.714

60.880

61.594

2

204

206

0.357

0.298

1.197 0.304 ไม

แตกตางกน

จากตารางท 4.10 โรงเรยนทมขนาดตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไมแตกตางกน (P-value > 0.05) ในทกดาน ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว คอ ผบรหารทปฎบตงานอยในโรงเรยนทมขนาดตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครแตกตางกน

DPU

79

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเ รอง การจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มวตถประสงคเพอศกษาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครและ เพอเปรยบเทยบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยนทปฏบตงานอย งานวจยน เปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยใชสถตเชงอนมาน (Inferencial Statitics) ใชแบบสอบถามในการเกบรวบรวมขอมลกบผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทเปนตวอยางจานวน 207 คน การวเคราะหแบบสอบถาม ใชคาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และคารอยละ (Percentage) และการทดสอบสมมตฐานใชคา t-Test และ F-Test (ONE WAY ANOVA) ใชโปรแกรมสาเรจรป SPSS for Windows Versions 10.0 จากผลการวจย ผวจยสามารถสรปผล อภปรายผล และมขอเสนอแนะ ดงน 5.1 สรปผล ผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทเปนตวอยางมจานวนทงสน 207 คน เปนเพศชาย 103 คน คดเปนรอยละ 49.80 เพศหญง 104 คน คดเปนรอยละ 50.20 ผบรหารโรงเรยนสวนใหญมประสบการณการทางานนอยกวา 8 ป คดเปนรอยละ 53.10 ปฏบตงานอยในโรงเรยนขนาดเลก 57 คน คดเปนรอยละ 27.50 ปฏบตงานอยในโรงเรยนขนาดกลาง 66 คน คดเปนรอยละ 31.90 และปฏบตงานอยในโรงเรยนขนาดใหญ 84 คน คดเปนรอยละ 40.60 ผบรหารโรงเรยนสวนใหญจบการศกษาระดบปรญญาโท คดเปนรอยละ 80.70 และสวนใหญจบการศกษาในสาขาการบรหารการศกษา คดเปนรอยละ 85.60

DPU

79

5.1.1 ศกษาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

โดยภาพรวมการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มการจดการคณภาพอยในระดบปานกลาง ในรายดาน พบวา ผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพอยในระดบมาก เพยงดานเดยว คอ ดานของการจดสภาพการเรยนร สวนดานทผบรหารมการจดการคณภาพอยในระดบปานกลาง คอ ดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และดานการพฒนาทรพยากรมนษย และดานทผบรหารมการจดการคณภาพอยในระดบนอย คอ ดานการปรบปรงอยางตอเนอง และดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ

หากพจารณาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครเปนรายดาน ทง 5 ดาน ไดแก การปรบปรงอยางตอเนอง การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ การพฒนาทรพยากรมนษย การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และการจดสภาพการเรยนร สามารถสรปผลได ดงน

5.1.1.1 การปรบปรงอยางตอเนอง โดยภาพรวมการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนดานการปรบปรงอยางตอเนองอยในระดบนอย และในขอยอยแทบทกขอ พบวาผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพอยในระดบนอยเชนกน ซงไดแก ความถในการปรบปรงพฒนาคณภาพการศกษาในระยะเวลา 1 ปการศกษา การวางแผน การตรวจสอบทบทวน การนาแผนทกาหนดไวไปปฏบต และการแกปญหา ยกเวนขอเดยวทผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพอยในระดบมาก คอ การดาเนนงานปรบปรงพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยน

5.1.1.2 การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ โดยภาพรวมการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญอยในระดบนอย โดยโรงเรยนมการสารวจความตองการและความพงพอใจของผปกครองและชมชนแตไมบอยนก และโรงเรยนมการสารวจความตองการและความพงพอใจของผเรยนเกยวกบการบรหารจดการโรงเรยนในดานตาง ๆ นอย แตมการสารวจบอยครงกวาการสารวจความตองการและความพงพอใจของผปกครองและชมชน

5.1.1.3 การพฒนาทรพยากรมนษย โดยภาพรวมการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนดานการพฒนาทรพยากรมนษยอยในระดบปานกลาง แตในขอยอย พบวาผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพอยในระดบมาก ในเรองการพฒนาบคลากรในโรงเรยนโดยวธการหลากหลาย โรงเรยนมการพฒนาบคลากร และการสรางขวญและกาลงใจแกบคลากรในการทางาน สวนขอยอยทผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพอยในระดบนอย คอ การคานงถงหลกการในการวางแผนพฒนาบคลากร

DPU

80

5.1.1.4 การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน โดยภาพรวมการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางานอยในระดบปานกลาง ผลการวจย พบวา ผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพอยในระดบมากทสด คอ เรองของความถทโรงเรยนเปดโอกาสใหครประชมรวมกนในการทางานของโรงเรยนในระยะเวลา 1 ภาคการศกษา และเรองทผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพอยในระดบปานกลาง คอ การเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการทางาน สวนเรองทผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพอยในระดบนอย คอ การเปดโอกาสใหชมชนมสวนรวมในการจดการศกษา และความถทโรงเรยนเปดโอกาสใหผปกครองและชมชนรวมประชมกน 5.1.1.5 การจดสภาพการเรยนร โดยภาพรวมและในขอยอยของการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยน ดานการจดสภาพการเรยนรอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลาดบจากมากไปนอย ไดแก การพฒนาสอการสอนเพอใหเออตอการเรยนร การจดบรรยากาศสภาพแวดลอมภายในโรงเรยนใหเอออานวยตอการเรยนการสอน การจดสภาพการเรยนรเพอการพฒนานกเรยนใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง การเลอกวธสอนโดยการเนนผเรยนเปนสาคญ การจดสภาพการณทเปนปจจยสนบสนนเออตอการเรยนการสอน และการดาเนนการเกยวกบการพฒนาการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญ 5.1.2 ผลการเปรยบเทยบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยนทปฏบตงานอย ผลการเปรยบเทยบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยนทปฏบตงานอย มดงน 5.1.2.1 สมมตฐานการวจยขอ 1 ผบรหารชายกบหญงมการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครแตกตางกน สามารถสรปผลได ดงน โดยภาพรวมและการจดการคณภาพบางดาน คอ ดานการปรบปรงอยางตอเนอง ดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ และดานการพฒนาทรพยากรมนษย ผบรหารชายกบหญงมการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไมแตกตางกน แตมเพยง 2 ดาน ทผบรหารชายกบหญงมการจดการคณภาพแตกตางกน คอ ดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และดานการจดสภาพการเรยนร โดยผบรหารหญงมการจดการคณภาพใน 2 ดานนมากกวาผบรหารชาย 5.1.2.2 สมมตฐานการวจยขอ 2 ผบรหารทมประสบการณการทางานตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครแตกตางกน สามารถสรปผลได ดงน

DPU

81

ผบรหารทมประสบการณการทางานตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไมแตกตางกนทงในภาพรวม และในทก ๆ ดาน คอ ดานการปรบปรงอยางตอเนอง ดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ ดานการพฒนาทรพยากรมนษย ดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และดานการจดสภาพการเรยนร 5.1.2.3 สมมตฐานการวจยขอ 3 ผบรหารทปฏบตงานอยในโรงเรยนทมขนาดตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครแตกตางกน สามารถสรปผล ดงน ผบรหารทปฏบตงานอยในโรงเรยนทมขนาดตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไมแตกตางกนทงในภาพรวม และในทก ๆ ดาน คอ ดานการปรบปรงอยางตอเนอง ดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ ดานการพฒนาทรพยากรมนษย ดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และดานการจดสภาพการเรยนร

5.2 อภปรายผลการวจย จากผลการศกษาการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มประเดนทสามารถนามาอภปราย ตามความมงหมายของการวจยไดดงน 5.2.1 การศกษาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จากการศกษาระดบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร พบวา ผบรหารโรงเรยนไดมการจดการคณภาพในภาพรวมอยในระดบปานกลาง จะเหนไดวาการจดการคณภาพภายในโรงเรยนเปนกระบวนการบรหารงานทเกอหนนใหการดาเนนงานของโรงเรยนเกดคณภาพ ซงกระบวนการบรหารการศกษาเพอใหโรงเรยนเกดคณภาพดงกลาวนนจาเปนตองประกอบไปดวยการประกนคณภาพภายในและการประเมนคณภาพภายนอก ดงทระบในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 วาการประกนคณภาพภายในถอเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษา ซงสาเหตทผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพในภาพรวมอยในระดบปานกลาง อาจเนองมาจากวา ขณะนโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานครกาลงอยในระหวางการปฏรปการศกษา และพฒนาคณภาพการศกษาเพอเขาสมาตรฐานการศกษาในระดบคณภาพทสงขน ดงนน ผบรหารโรงเรยนจงพยายามทจะเพมประสทธภาพในการบรหารโดยนาการจดการคณภาพมาใช ดงท เรองวทย เกษสวรรณ (2545: 1) กลาววา ปจจบนจาเปนอยางยงทองคกรตาง ๆ จะตองปรบตวใหเขากบสถานการณโลกโดยการนาการจดการคณภาพมาใชเพอเพมประสทธภาพในการบรหาร อยางไรกตาม การจดการคณภาพยงเปนเรองใหมของวงการการศกษา เนองจากหนวยงานตาง ๆ และองคกรรฐ รวมทงสงกด

DPU

82

กรงเทพมหานคร เพงไดรบแนวคดการจดการคณภาพ และเรมมการตนตวในการนาการจดการคณภาพมาประยกตใชเพอพฒนาการบรหารงานภายในโรงเรยน และหนวยงานของตน (วรภทร ภเจรญ, 2545: 7) ทงน แนวคดของการจดการคณภาพกมวธการใชทหลากหลาย และตองอาศยความรวมมอและการมสวนรวมจากทก ๆ ฝาย ในการจดการคณภาพเพอพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง ดงท วรพจน ลอประสทธสกล (2540:165) กลาววา การจดการคณภาพมวธการใชทหลากหลาย หวใจสาคญของการจดการคณภาพอยทการจดกระบวนการตาง ๆ เพอใหเกดการปรบปรงอยางตอเนอง โดยทกคนในกระบวนการจะตองมสวนรวมในการพฒนา และมผบรหารระดบสงเปนผนา ดงนน การทจะนาการจดการคณภาพมาใชในการบรหารพฒนาคณภาพและการประกนคณภาพภายในของโรงเรยน จงเปนเรองทตองอาศยเวลาและตองปรบเปลยนหลาย ๆ อยางจากการบรหารแบบเดม มาสการบรหารจดการแบบสมยใหม ซงผลการวจยนสอดคลองกบงานวจยทเกยวของกบการประกนคณภาพของสถต ยงคง (2544: 71) ทไดศกษาความคดเหนของบคลากรทมตอการประกนคณภาพของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดสมทรปราการ ผลการวจยพบวา ทกคนรบรการดาเนนประกนคณภาพในระดบปานกลาง นอกจากน ผลงานวจยนยงสอดคลองกบงานวจยของชชวาล ปอมไชยา (2541) ทไดศกษาการดาเนนงานบรหารระบบคณภาพของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดสกลนคร โดยผลการวจยพบวา การดาเนนงานตามกระบวนการบรหารระบบคณภาพของโรงเรยนอยในระดบปานกลาง ถงแมวาผลการวจยครงนจะพบวา ผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพในภาพรวมอยในระดบปานกลาง แตในรายดาน กลบพบวา ผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพอยในระดบมาก เพยงดานเดยว คอ ดานของการจดสภาพการเรยนร สวนดานทผบรหารมการจดการคณภาพอยในระดบปานกลาง คอ ดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และดานการพฒนาทรพยากรมนษย และดานทผบรหารมการจดการคณภาพอยในระดบนอย คอ ดานการปรบปรงอยางตอเนอง และดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ ซงจากผลการวจยชใหเหนวาผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพในแตละดานแตกตางกน สอดคลองกบรายงานผลการตรวจสอบทบทวนคณภาพของกรงเทพมหานครและผลการประเมนจากภายนอกในรอบทผานมา ทแสดงผลวา ผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครมระดบการจดการคณภาพในแตละดานแตกตางกน (หนวยศกษานเทศก สานกการศกษากรงเทพมหานคร, 2548) หากพจารณาผลการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครเปนรายดาน สามารถอภปรายผล ไดดงน

DPU

83

5.2.2 ดานการปรบปรงอยางตอเนอง

ผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการปรบปรงอยางตอเนองโดยรวมอยในระดบนอย ผลการวจยพบวา ผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพอยในระดบนอยในเรองของการวางแผน การนาแผนทกาหนดไวไปปฏบต การตรวจสอบทบทวน โดยเฉพาะอยางยงในเรองของการแกปญหาหรอการนาไปปฏบตหลงจากมการประเมนผลแลว จากผลการวจยน ยงพบวาโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานครมการปฏบตตามขนตอนการปรบปรงอยางตอเนองโดยใชวงจรคณภาพ PDCA ในการบรหารจดการตามแนวคดการปฏรปการศกษาและกระบวนการดาเนนงานการประกนคณภายในครบทง 4 ขนตอน คอ การวางแผน การปฏบต การตรวจสอบ และการแกไขปรบปรง ซงสอดคลองกบคากลาวของวรพจน ลอประสทธสกล (2540:213) ทวาการปรบปรงอยางตอเนองประกอบไปดวย การวางแผนการทางาน การนาแผนไปปฏบต การตรวจสอบทบทวน และการแกไขหรอการนาไปปฏบตหลงจากมการตรวจสอบประเมนแลว สาเหตทผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการปรบปรงอยางตอเนองอยในระดบนอย อาจเนองมาจากวา โรงเรยนมไดมการตดตาม ควบคม และประเมนผลการดาเนนงานการปรบปรงอยางตอเนองในเรองของการพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยนอยางใกลชด จงอาจทาใหกระบวนการและขนตอนตาง ๆ ดาเนนการไปอยางไมถกทศทางเทาทควร เมอเกดปญหากมไดแกไขโดยทนท ดงผลการวเคราะหปญหาของสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2544: 7) ทวาผบรหารของประเทศไทยยงมปญหาเกยวกบการบรหารจดการทขาดความตอเนองในการตดตาม การควบคม และการประเมนผล จากการทโรงเรยนมไดมการตดตาม ควบคม ประเมนผลและการแกปญหาอยางใกลชด ทาใหไมไดมการกาหนดมาตรการการแกปญหาอยางชดเจน เพราะการกาหนดมาตรการการแกปญหาอยางชดเจนจะทาใหการปรบปรงอยางตอเนองดาเนนไปสจดมงหมายได ดงท ศ.ดร.ฮโตช คเม (อางถงใน สมศกด สนธระเวชญ, 2542:188) กลาววา จดมงหมายทแทจรงของการปรบปรงอยางตอเนองนน คอ การปรบแกผลลพธทเบยงเบนออกจากเกณฑมาตรฐานใหกลบมาอยในเกณฑทตองการ ซงผลการวจยน สอดคลองกบงานวจยของธญญาณ สงขารมย (2543) ไดศกษาศกยภาพในการพฒนาเพอเขาสมาตรฐานคณภาพการศกษาของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา ในเขตกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา โรงเรยนไมไดนาผลทไดจากการประเมนมาปรบปรงการบรหารการเรยนการสอน และยงสอดคลองกบงานวจยของคาปน ภเงน (2544) ทไดทาการศกษาการปฏบตงานตามมาตรฐานคณภาพการศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดกาฬสนธ ผลการวจยพบวา ปญหาทพบ คอ การไมนาผลการประเมนไปปรบปรงการปฏบตงาน นอกจากน ยงสอดคลองกบงานวจยของวชร เทพพทธางกร (2544: 170-177) ซงไดศกษาการวางแผนการประกนคณภาพการศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา

DPU

84

กรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา สวนใหญโรงเรยนมการดาเนนงานในดานการปรบปรงอยางตอเนองทกขนตอน ไดแก การวางแผน การปฏบตงาน การตรวจสอบ และการนาไปปฏบตหลงตรวจสอบประเมนแลว สวนปญหาทพบจากการวจย ประกอบไปดวย การขาดการปรบปรงแผนปฏบตงาน ไมมการประเมนผลการปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานโรงเรยนและขาดการนาผลประเมนทไดไปปรบปรงการจดทามาตรฐานโรงเรยน

5.2.3 ดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ ผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญในภาพรวมอยในระดบนอย โดยโรงเรยนมการสารวจความตองการและความพงพอใจของผปกครองและมการสารวจความตองการและความพงพอใจของชมชนในภาพรวมเฉลยปละ 1 ครง และโรงเรยนมการสารวจความตองการและความพงพอใจของผเรยนในภาพรวมเฉลยปละ 2 ครง จะเหนไดวา โรงเรยนไดใหความสาคญกบผรบบรการทางการศกษาทง ผเรยน ผปกครองและชมชน โดยพยายามตดตามและจดใหมการสารวจความตองการและความพงพอใจของผรบบรการทางการศกษาอยางนอยปละ 1 ครง เพอใหผรบบรการทางการศกษาไดเขามามสวนรวมในการดาเนนงานของโรงเรยน ตลอดจนมสวนรวมในการเสนอความคดเหนในการปรบปรงแกไขปญหาตาง ๆ ของโรงเรยน ทงน โรงเรยนสามารถนาขอมลทไดจากการสารวจไปใชปรบปรงพฒนาการดาเนนงานของโรงเรยนใหเกดประสทธภาพเพอสรางความมนใจและความพงพอใจใหแกผรบบรการ ดงคากลาวของ Peter F. Drucker (อางถงใน ณฏฐพนธ เขจรนนทน และคณะ, 2546: 60) ทวา การใหความสาคญกบลกคาหรอผรบบรการ จะตองตดตามเรยนร และพยายามคดแบบลกคาหรอผรบบรการ ตลอดจนใหผรบบรการมสวนรวมในการดาเนนงาน และแกไขปญหา เพอทจะตอบสนองความตองการ และสรางความพอใจใหกบผรบบรการไดอยางแทจรง อยางไรกด สาเหตทผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญในภาพรวมอยในระดบนอย อาจเนองมาจากวา การสารวจความตองการและความพงพอใจของผรบบรการทางการศกษาดานการบรหารจดการนนมไดทาอยางละเอยด โดยโรงเรยนจะตองทาการศกษาขอมลในแตละดานในแตละประเดนทตองการสารวจอยางละเอยดลกซง เพอนาผลสารวจไปกาหนดเปาหมายรวมกนระหวางโรงเรยนกบผรบบรการทางการศกษา ดงระบไวในสาระสาคญของอนกรมมาตรฐาน ISO:9000:2000 (2549, กมภาพนธ) ทวา การสรางความพงพอใจใหแกผรบบรการทางการศกษาเปนประเดนทซบซอนและละเอยดออน ซงตองมการศกษาอยางลกซงในการกาหนดเปาหมายรวมกนระหวางโรงเรยนกบผรบบรการทางการศกษา ซงโรงเรยนควรมการสารวจความพงพอใจในดานตาง ๆ ไดแก ดานการบรหารงานวชาการ

DPU

85

ดานการบรหารงานปกครอง ดานการบรหารงานบรการ และดานความสมพนธกบชมชน (มนส พลายชม, 2540: 95-98) เหตผลอกประการหนง อาจเปนเพราะวา ในเรองของประเดนการสรางความพงพอใจใหกบผรบบรการ (ลกคา) ในวงการธรกจนนมงทจะตอบสนองความตองการของลกคาเปนหลก อยางทเรยกกนวา “ลกคาคอพระราชา” แตสาหรบโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร เปนโรงเรยนของรฐบาลทมงจดการศกษาอยางมคณภาพ โดยมนโยบายดานการศกษาทสาคญ คอ “เรงดาเนนการปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญตามหลกการพระราชบญญตแหงชาต และสงเสรมใหโรงเรยนพฒนาคณภาพการศกษาใหไดมาตรฐานตามระบบการประกนคณภาพ โดยพฒนาผเรยนใหมความสมดลทงดานความร ความคด ความสามารถ และความดงาม” (กองวชาการ สานกการศกษากรงเทพมหานคร, 2548:13) ดงนน การตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษาอาจไมใชหนาทหลก เนองจากโรงเรยนมหนาทในการจดการศกษาและมการดาเนนการดานมลคาเพมใหแกผเรยน ดวยเหตผลทงหมดน จงทาใหผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญอยในระดบนอย 5.2.4 การพฒนาทรพยากรมนษย ผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการพฒนาทรพยากรมนษยในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยโรงเรยนมการวางแผนพฒนาบคลากรในภาพรวมเฉลย 3 ครงตอปการศกษา จะเหนไดวา ผบรหารโรงเรยนมการวางแผนพฒนาบคลากรเปนระยะ ๆ ตลอดปการศกษา ซงการทบคลากรไดรบการพฒนาอยางตอเนอง จะชวยใหบคลากรไดรบความรเพมเตม และเกดความชานาญความสามารถในการปฏบตงานใหมประสทธภาพยงขน ดงคากลาวของ บรรยงค โตจนดา (2546:45) ทวา การวางแผนพฒนาบคลากรนนเปนการสงเสรมใหคนทปฏบตงานอยแลวไดเพมพนความร ความชานาญและมความสามารถเพมขน สวนในดานของการประสานงานกนทางานกนเปนทม โรงเรยนมการประสานงานกนทางานกนเปนทมอยในระดบปานกลาง โดยโรงเรยนมการใชหลกการจดการคณภาพโดยรวมในการประสานงานกนทางานกนเปนทม ซงบคลากรทกคน ทกฝาย มการประสานงานกนทางานกนเปนทม เรมตงแตระดบบคคล ระดบกลม ระดบทมและระดบทกทมในโรงเรยน ดงคากลาวของ Don Mankin and Other (1996) ทวา การประสานกนทางานกนเปนทมและทกระดบชน เรมตงแตระดบบคคล ระดบกลม ระดบทม และทกทมในองคกรนนเปนหวใจของการจดการคณภาพโดยรวม สาเหตทผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการพฒนาทรพยากรมนษยในภาพรวมอยในระดบปานกลาง อาจเกยวเนองมาจากวา งบประมาณเพอจดสรรในการพฒนาทรพยากรมนษยนนมอยอยางจากด ซงทางตนสงกดกรงเทพมหานครมการจดสรรงบประมาณ

DPU

86

ดานการจดการศกษาใหแกโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครเพอพฒนาทรพยากรมนษยในหลาย ๆ โครงการ โดยเกยวกบการวางแผนพฒนาบคลากร การจดฝกอบรมบคลากรอยางตอเนอง การพฒนาการทางานเปนทม และการสงเสรมขวญและกาลงใจแกบคคลากร ตวอยาง เชน การสมมนาเชงปฏบตการ การศกษาดงาน การจดฝกอบรมผบรหารโรงเรยน และการฝกอบรมหลกสตรอน ๆ การใหรางวลแกครดเดน เปนตน (กองวชาการ, สานกการศกษากรงเทพมหานคร, 2548: 36) ซงโรงเรยนไดมการวางแผนพฒนาบคลากรและมนโยบายดานการพฒนาทรพยากรมนษยอยแลว แตเนองจากการพฒนาทรพยากรมนษยในดานตาง ๆ นน จาเปนตองใชงบประมาณทคอนขางสง จงทาใหการจดสรรงบประมาณไมเพยงพอ และเกดปญหาการขาดงบประมาณ (ยทธนา รวเหลอง, 2539: 54) ซงผลการวจยนสอดคลองกบ งานวจยของสมพร เสววลลภ (2539: 110) ทไดศกษาสภาพและปญหาการพฒนาบคลากรโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร ผลการศกษาและวเคราะหปญหาความตองการความจาเปนในการพฒนาบคลากร ในภาพรวมระบวา ประสบกบปญหาการขาดงบประมาณในการดาเนนงาน ดวยเหตผลทงหมดน จงทาใหผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการพฒนาทรพยากรมนษยในภาพรวมอยในระดบปานกลาง 5.2.5 การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน ผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางานในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยผบรหารโรงเรยนมการเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการทางานของโรงเรยนในการวางแผนจดกจกรรม การแสดงความคดเหนในรปแบบตาง ๆ การเปนคณะกรรมการนกเรยน และการประเมนผลดานการเรยนการสอน ดงท กรมวชาการ (2544) ระบไววา ผเรยนควรมบทบาทและมสวนรวมในการทางานของโรงเรยนในดานตาง ๆ ไดแก ดานวชาการ การวางแผนกจกรรมตาง ๆ การแสดงความเหนเพอพฒนานกเรยน การเปนคณะกรรมการโรงเรยน และการประเมนผลดานการเรยนการสอน ซงผบรหารโรงเรยนมการเปดโอกาสใหผเรยนซงเปนคณะกรรมการนกเรยนประชมรวมกนในภาพรวมเฉลย 4 ครง ตอภาคการศกษา แสดงใหเหนวา ผบรหารโรงเรยนมการบรหารโดยใชหลกการมสวนรวม โดยมการจดประชมคณะกรรมการนกเรยนเพอใหนกเรยนไดรบฟงและรวมแสดงความคดเหนและมสวนรวมในการทางานพฒนาโรงเรยน ทาใหผเรยนรสกวาตนเองเปนสวนหนงของโรงเรยน ดงท จนทราน สงวนนาม (2545: 68) กลาววา การบรหารแบบมสวนรวมเปนวทยาการสมยใหมในการบรหารอกแนวหนง ทใหความสาคญในดานการแสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหนจากเพอนรวมงานหรอบคคลอน วธการดงกลาวจะทาใหเกดการยอมรบในวตถประสงค มผลทางดานจตใจทจะเปนแรงผลกดนใหเกดการสนบสนนและรสกวาตนเปนสวนหนงขององคกร

DPU

87

สาเหตทผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางานในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยเฉพาะอยางยง ในเรองของการเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการทางานของโรงเรยน อาจเนองมาจากวา โรงเรยนเหนวา ผเรยนมหนาทหลกทสาคญ คอ การเรยนหนงสอ สวนในเรองของการเขารวมกจกรรม การแสดงความเหน การเปนคณะกรรมการโรงเรยน ตลอดจนการประเมนผลดานการเรยนการสอนนน ถอเปนกจกรรมเสรม ทโรงเรยนมการเปดโอกาสใหผเรยนไดรจกการการทางานรวมกนในสงคม การชวยเหลอกน ตลอดจนรจกแสดงความเหนเพอพฒนาโรงเรยน 5.2.6 การจดสภาพการเรยนร

ผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการจดสภาพการเรยนรในภาพรวมอยในระดบมาก โดยผลการวจยพบวา ผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการจดสภาพการเรยนรอยในระดบมากในทกขอยอย ไดแก การพฒนาสอการสอนเพอใหเออตอการเรยนร การจดบรรยากาศสภาพแวดลอมภายในโรงเรยนใหเอออานวยตอการเรยนการสอน การจดสภาพการเรยนรเพอการพฒนานกเรยนใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง การเลอกวธสอนโดยการเนนผเรยนเปนสาคญ การจดสภาพการณทเปนปจจยสนบสนนเออตอการเรยนการสอน และการดาเนนการเกยวกบการพฒนาการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญ โดยเฉพาะอยางยง ในเรองของการพฒนาสอการสอนเพอใหเออตอการเรยนร มการปฏบตอยในระดบทคอนขางสง ทเปนเชนน อาจเปนเพราะวา สอการสอนนนเปนสวนประกอบสาคญในการพฒนาการเรยนการสอนใหเกดประสทธภาพมากยงขน ดงท สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (2541: 40) ระบไววา สอการสอน นวตกรรม วสดอปกรณ เปนสวนสาคญทสงเสรมใหการจดการศกษาในโรงเรยนเปนไปอยางราบรน สมบรณ และเปนปจจยสาคญทสงผลตอคณภาพของโรงเรยน สาเหตทผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการจดสภาพการเรยนรในภาพรวมอยในระดบมาก โดยเฉพาะอยางยง การพฒนาสอการสอนเพอใหเออตอการเรยนรของผเรยน อาจเนองมาจากวา ผบรหารโรงเรยนไดใหความสาคญกบผเรยน เพราะผเรยนเปนผรบบรการทางการศกษาคนทสาคญทสด (พนธศกด พลสารมย, 2540: 33) กอรปกบ การปฏรปการศกษาทเนนผเรยนเปนสาคญเปนนโยบายทสาคญและเปนหวใจของการปฏรปการศกษา ดงนน ผบรหารโรงเรยนจงมความตระหนกเปนอยางยงในการจดสภาพการเรยนรอยางเหมาะสมเพอใหผเรยนได รบประโยชน ส ง สด เพ อตอบสนองนโยบายการปฏ รปการศ กษาด งกล า ว ด งท (กระทรวงศกษาธการ, 2546: 11) ระบไววา การจดสภาพการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญเปนการจดสภาพการเรยนรเพอใหผเรยนไดรบประโยชนสงสด และไดพฒนาตนเองอยางเตมศกยภาพ

DPU

88

นอกจากน ทางตนสงกดกรงเทพมหานครกไดมนโยบายกระตนใหโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครเรงดาเนนการปฏรปการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนสาคญตามหลกการพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 โดยใหมการจดสภาพบรรยากาศในชนเรยนใหสอดคลองกบการเรยนการสอน เพราะการจดบรรยากาศจะชวยสนบสนน และกระตนใหผเรยนไดรบความรมากทสด สอดคลองกบ สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (2541:40) ทไดระบวา การจดสภาพการเรยนรทเหมาะสมเปนการปฏรปการเรยนการสอนโดยคานงถงการพฒนานกเรยนใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง รวมทงจดบรรยากาศในชนเรยนใหสอดคลองกบการเรยนการสอน นอกจากน ยงสอดคลองกบคากลาวของสจรต เพยรชอบ (อางถงใน ชานาญ นฤภย, 2545: 41-42) ทวา สงทตองคานงอยางมากในการจดสภาพบรรยากาศในชนเรยนใหสอดคลองกบการเรยนการสอน ไดแก การจดบคลากรเพอสอนควรมความเหมาะสม การจดเวลาเรยนทเหมาะสม การใหความอานวยความสะดวกเกยวกบการบรการสอการสอนตาง ๆ สภาพหองเรยนควรมขนาดทเหมาะสม ตลอดจนจดบรเวณโรงเรยนใหสงเสรมกจกรรมการเรยนการสอน ดวยเหตผลทงหมดน ทาใหผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพดานการจดสภาพการเรยนรในภาพรวมอยในระดบมาก ผลการวจยครงนยงสอดคลองกบผลการวจยของอดลยเดช ฐานะ (2542) ทไดศกษาการบรหารการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางในโรงเรยนมธยมศกษาขนาดเลก จงหวดขอนแกน ผลการวจยพบวา โรงเรยนมการบรหารการจดการเรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนศนยกลางอยในระดบมาก 5.2.7 ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย จากผลการเปรยบเทยบการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ ประสบการณการทางาน และขนาดของโรงเรยนทปฏบตงานอย ผวจยสามารถอภปรายผลได ดงน 5.2.7.1 ผบรหารโรงเรยนทมเพศตางกน มการจดการคณภาพในภาพรวมและรายดาน 3 ดาน ไดแก การปรบปรงอยางตอเนอง การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ และการพฒนาทรพยากรมนษย ไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ทเปนเชนน อาจเปนเพราะวา ผบรหารโรงเรยนของสงกดกรงเทพมหานครไดมความตระหนกและเลงเหนถงความสาคญของการปฏรปการศกษา โดยเฉพาะอยางยง ในเรองการปรบปรงการพฒนาโรงเรยนอยางตอเนอง โดยใชวงจรคณภาพ เพอรองรบการประเมนคณภาพภายนอก การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ โดยไดใหความสาคญกบผรบบรการทางการศกษา ทง นกเรยน ผปกครองและชมชน รวมทง มความตระหนกถงนโยบายการพฒนาทรพยากรมนษย ของกรงเทพมหานคร ตามแนวคด

DPU

89

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และเกณฑมาตรฐานผบรหารของสมศ. ในการพฒนาบคลากรใหมศกยภาพ มความเปนผนา ซงผลการวจยน สอดคลองกบผลงานวจยของจรพนธ สวสด (2538) ทไดศกษาสมรรถภาพในการนาของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร เปรยบเทยบสมรรถภาพในการนาของผบรหารระหวางเพศหญงกบเพศชาย และพบวา ผบรหารชายและหญงมสมรรถภาพในการนาโดยรวมไมแตกตางกน สวนผบรหารโรงเรยนทมเพศตางกน มการจดการคณภาพแตกตางกนใน 2 ดาน คอ ดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และดานการจดสภาพการเรยนร โดยผบรหารหญงมการจดการคณภาพในดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และดานการจดสภาพการเรยนรมากกวาผบรหารชาย ซงจะเหนไดวา ผบรหารหญงไดมการ เปดโอกาสใหบคลากรไดเขามามสวนรวมในการทางาน ทงนกเรยน ผปกครอง คร และชมชน ไดเขามามสวนรวมในการออกสทธออกเสยง แสดงความคดเหน รวมประชมกน ตลอดจนม สวนรวมในการพฒนาโรงเรยนมากกวาผบรหารชาย ซงผลการวจยน สอดคลองกบงานวจยของพวงเพชร วชรอย (อางถงในวนทนย เรองทรพย, 2540: 141) ทศกษาลกษณะบทบาททสมพนธกบการใหมสวนรวมในการตดสนใจของหวหนาภาควชาทเปนสตร ในมหาวทยาลยรฐ ผลการวจยพบวา บทบาทการบรหารงานระหวางผบรหารหญงกบผบรหารชาย มความแตกตางในรายละเอยดมาก อาท ผหญงมสงตอไปนมากกวา เชน ความเปนประชาธปไตย กคอ การเปดโอกาสใหทกคนแสดงความคดเหนนนเอง การสรางความสมพนธทดกบผปกครองและชมชน เปนตน และอกดานหนงทผบรหารหญงมการจดการคณภาพมากกวาผบรหารชาย คอ ดานการ จดสภาพการเรยนร โดยผบรหารหญงมการจดการคณภาพดานการจดสภาพการเรยนรมากกวาผบรหารชาย อาจเปนเพราะวา การจดสภาพการเรยนรทเหมาะสมเพอพฒนานกเรยนใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง ทงในเรองของการจดสภาพการณทเปนปจจยสนบสนนใหเออตอการเรยนการสอน และการเลอกวธสอน โดยเนนผเรยนเปนสาคญนน จาเปนตองใชความคดอยางรอบคอบละเอยดถถวนในการบรหารจดการ ซงลกษณะเฉพาะเชนน เปนธรรมชาตของเพศหญงซงมความคดละเอยดถถวน และรอบคอบกวาเพศชาย (สชาต และวรรณ โสมประยร, 2541: 45-47) ซงสอดคลองกบงานวจยของวนทนย เรองทรพย (2540) ทไดศกษาสภาพและปญหาการตดสนใจของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดกรงเทพมหานคร ผลพบวา ผบรหารชายและผบรหารหญงมลกษณะเฉพาะทแตกตางกน เชน ความละเอยดรอบคอบ การตดตามงานอยางใกลชด ซงลกษณะทกลาวมานมกจะพบในผบรหารหญงมากกวาผบรหารชาย ดวยเหตผลทกลาวมาน จงทาใหผบรหารหญงมการจดการคณภาพในดานการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการ

DPU

90

ทางาน และดานการจดสภาพการเรยนรมากกวาผบรหารชาย . 5.2.7.2 ผบรหารทมประสบการณทางานตางกน มการจดการคณภาพในภาพรวมและรายดานทกดาน ไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ผลการศกษาน ไมสอดคลองกบ คากลาวของ โกศล ศรทอง (2543:87-89) ทวาผบรหารทมประสบการณในการบรหาร จะมผลตอคณลกษณะและพฤตกรรมในการบรหารงาน ทาใหการบรหารวชาการมคณภาพและชวยใหการบรหารเกดคณภาพ ทงน อาจเนองมาจากวา ผบรหารทมประสบการณการทางานตางกน ตางกตองปฏบตหนาทตามเปาหมายและแผนยทธศาสตรการพฒนาดานการศกษาของตนสงกดกรงเทพมหานคร ซงมเปาหมายและวตถประสงคอยางเดยวกน นอกจากน ทางตนสงกดกรงเทพมหานคร กยงมนโยบายการวางแผนพฒนาผบรหารโรงเรยนโดยการจดใหมการสมมนาเชงปฏบตการ และมการฝกอบรมหลกสตรตาง ๆ (กองวชาการ สานกการศกษากรงเทพมหานคร, 2548:36) ใหแกผบรหารทกคน นอกจากน ผลการวจยนยงสอดคลองกบงานวจยของวนทนย เรองทรพย (2540:143) ทไดศกษาสภาพและปญหาการตดสนใจของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา เปนเพราะผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานครทกคน ไดรบการอบรมหลกสตรทเตรยมความพรอมใหกบผทจะเขาสตาแหนงทางการบรหารกอนทจะดารงตาแหนงทางการบรหารจรง และเมอเขาสตาแหนงแลวกมการอบรมเพมเตมความรใหอยมไดขาด เชน โครงการอบรมสมมนาในแตละสานกงานเขต เปนตน นอกจากน ทางตนสงกดกรงเทพมหานคร ไดจดใหมโครงการฝกอบรมเพอเพมยทธศาสตรทางการบรหารใหกบผบรหารทกคน จงเปนสงทชวยใหผบรหารทกคน ทงทมประสบการณมากและมประสบการณนอยมความสามารถในการใชกระบวนการในการตดสนใจไมแตกตางกน ซงการใชกระบวนการในการตดสนใจ กคอ การบรหารงานนนเอง สอดคลองกบผลการศกษาครงน ทพบวา ผบรหารทมประสบการณการทางานตางกน เมอไดรบการฝกอบรมจากทางตนสงกดเดยวกนในรปแบบเดยวกนแลว กจะทาใหผบรหารนนมการจดการคณภาพไมแตกตางกน 5.2.7.3 ผบรหารทปฏบตงานอยในโรงเรยนทมขนาดตางกน มการจดการคณภาพในภาพรวมและรายดานทกดาน ไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ทเปนเชนน อาจเปนเพราะผบรหารโรงเรยนทสงกดขนาดโรงเรยนตางกน มบทบาทหนาทและภารกจทตองปฏบตคลายคลงกน เนองจากไดรบหลกการ วตถประสงค นโยบาย เปาหมายในการบรหารงานมาจากตนสงกดเดยวกน ซงผลการวจยนสอดคลองกบงานวจยของ ถวลย มหมา (2545: 87) ทไดศกษาการปฏบตงานการบรหารงานบคลากรของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา ผบรหารโรงเรยนทปฏบตอยในโรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ มระดบการปฏบตงานบคลากรไมแตกตางกน นอกจากน ผลการวจยนยงสอดคลองกบงานวจยของ

DPU

91

สวรรณา รทธนานรกษ (2540) ทไดศกษาการบรหารเวลาของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาดเดน สงกดกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา ขนาดของโรงเรยนไมมอทธพลตอการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยน ไมวาจะเปนโรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลางและขนาดใหญ ทงนเนองมาจาก โรงเรยนประถมศกษาทกขนาดมภารกจงานบรหารทมลกษณะใกลเคยงกน ดงนน อาจสรปไดวา เมอผบรหารโรงเรยนมภาระงานทตองปฏบตคลายคลงกน โดยยดตามหลกการ วตถประสงค นโยบาย เปาหมายในการบรหารงานซงไดรบมาจากตนสงกดเดยวกน อาจสงผลใหผบรหารทปฏบตงานอยในโรงเรยนทมขนาดตางกน มการจดการคณภาพในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไมแตกตางกน 5.3 ขอเสนอแนะ จากการศกษาวจยในครงน ผวจยมขอเสนอแนะซงหนวยงานตนสงกด สานกการศกษาและหนวยงาน ทเกยวของสามารถนาไปใชประโยชนในการจดการศกษา ดงน คอ 5.3.1 ขอเสนอแนะทไดจากการวจย 5.3.1.1 ทางตนสงกดกรงเทพมหานคร และสานกการศกษา ควรมการสนบสนนและสรางความตระหนกอยางจรงจงตอเนอง ใหกบผบรหารโรงเรยนในการจดการคณภาพโดยเฉพาะดานการปรบปรงอยางตอเนอง และการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ เนองจากผบรหารโรงเรยนมการจดการคณภาพทง 2 ดานน อยในระดบนอย โดยอาจจดใหมการฝกอบรม สมมนา เกยวกบทฤษฎการจดการคณภาพในประเดนของการปรบปรงอยางตอเนอง และการเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ เพอเพมประสทธภาพในการบรหารงานใหแกผบรหารโรงเรยน รวมทงพฒนาใหผบรหารเกดความร ความเขาใจ และสามารถนาทฤษฎการจดการคณภาพมาประยกตใชกบการบรหารยคใหมไดอยางลงตวและเกดคณโยชนสงสดตอการพฒนาโรงเรยน 5.3.1.2 ทางตนสงกดกรงเทพมหานคร และสานกการศกษา ควรสงเสรมและสรางความตระหนกใหผบรหารโรงเรยนในเรองการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางานของโรงเรยนและการพฒนาทรพยากรยมนษยใหมากกวาน โดยอาจสงเสรมใหนกเรยน คร ผปกครอง และชมชน ไดมโอกาสเขามามสวนรวมในการทางาน โดยเฉพาะอยางยง ผปกครองและชมชน ควรมสวนรวมในการจดการศกษาและชวยสนบสนนพฒนาโรงเรยนใหเกดคณภาพ โดยอาจรวมแสดงความคดเหนหรอเปนสวนหนงของคณะกรรมการโรงเรยน สวนในเรองของการพฒนาทรพยากร

DPU

92

มนษย ควรคานงถงหลกการในการวางแผนพฒนาบคลากร เพอใหบคลากรไดรบประโยชนสงสดจากการอบรม และสามารถนาความรทไดไปพฒนาโรงเรยนใหมคณภาพตอไป 5.3.1.3 ในการจดการคณภาพดานการจดสภาพการเรยนร พบวา ผบรหารมการจดการคณภาพดานการจดสภาพการเรยนรอยในระดบมาก ดงนน จงสมควรใหมการเผยแพรและพฒนาการจดการคณภาพดานนใหดยงขนตอไป โดยการจดประชมสมมนาใหผบรหารโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไดมโอกาสแลกเปลยนความร วธการ ในการจดสภาพการเรยนรทเหมาะสมซงกนและกน ทงน การแลกเปลยนความร จะทาใหผบรหารโรงเรยนไดรบแนวคดใหม ๆ และสามารถนาแนวคดตาง ๆ เหลานนมาบรณาการในการพฒนาและเพมประสทธภาพการจดการคณภาพในดานน และดานอน ๆ ใหดยงขนตอไป

5.3.2 ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป สาหรบขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป ผวจยมขอเสนอแนะ ดงตอไปน

5.3.2.1 นกศกษา หรอผวจยทานอน ๆ ควรทาการศกษาวจยขยายผลการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยนในสงกดอน ๆ อาท เชน สงกดสานกงานการศกษาขนพนฐาน สงกดกรมสามญศกษา และสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาในจงหวดอน ๆ เปนตน เพอสามารถนาผลการวจยไปใชประโยชนและใชเปนแนวทางในการจดการคณภาพอยางมประสทธภาพในสงกดอน ๆ ตอไป 5.3.2.2 นกศกษา หรอผวจยทานอน ๆ ควรทาการศกษาวจยผบรหารโรงเรยน ในตวแปรอน ๆ เชน คณลกษณะของผบรหารโรงเรยน ลกษณะความเปนผนา เปนตน เพอจะไดทราบวาผบรหารโรงเรยนทด ควรมคณลกษณะเชนใด และควรมลกษณะความเปนผนาแบบใด ทงน สามารถใชเปนแนวทางใหผบรหารโรงเรยนมการปฏบตตนใหเปนผบรหารทดมคณภาพตอไป 5.3.2.3 นกศกษา หรอผวจยทานอน ๆ ควรมการศกษาวเคราะหปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทสงผลตอการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยน เพราะวาเมอทราบถงปญหาและอปสรรคแลว จะไดจดเตรยมมาตรการเพอดาเนนการปรบปรงแกไข และพฒนาโรงเรยนใหเกดคณภาพยงขนตอไป 5.3.2.4 นกศกษา หรอผวจยทานอน ๆ ควรมการศกษาวาผบรหารโรงเรยนทม อาย วฒการศกษา และปฏบตงานอยในโรงเรยนทอยในเขตตางกน มการจดการคณภาพแตกตางกนหรอไม เพอจะไดทราบวาตวแปรดงกลาวนน เปนปจจยทมผลตอการจดการคณภาพหรอไม อยางไร

DPU

บรรณานกรม

DPU

94

บรรณานกรม

ภาษาไทย หนงสอ

กระทรวงศกษาธการ. (2546). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไข

เพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545.กรงเทพฯ: องคกรรบสงสนคาและพสดภณฑ. กรมวชาการ. (2544). แนวทางการบรหารจดการหลกสตรการศกษาขนพนฐานของสถานศกษา.

กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. จนทราน สงวนงาม. (2545). ทฤษฎและแนวปฏบตในการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: บค พอยท. ชาญชย อาจนสมาจาร. (2540). การบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: ศนยสอเสรมกรงเทพ. ณฏฐพนธ เขจรนนทน และคณะ. (2546). TQM กลยทธการสรางองคกรคณภาพ (พมพครงท 2).

กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท. นภา เมธธาวชย. (2543). วทยาการวจย. คณะครศาสตร สถาบนราชภฎธนบร. เนตรพณณา ยาวราช. (2546). การจดการสมยใหม (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: โรงพมพเซนทรล

เอกเพรส บรรยงค โตจนดา. (2543). การบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ: อมรการพมพ. ปรทรรศน พนธบรรยงก. (2538). การบรหารคณภาพโดยรวมคออะไร (อดสาเนา). พนส หนนาคนทร. (2528). หลกการบรหารโรงเรยน. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. ภญโญ สาธร. (2526). การบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. เมตต เมตตการณจต. (2547). การบรหารจดการศกษาแบบมสวนรวม.กรงเทพฯ: บค พอยท. เรองวทย เกษสวรรณ. (2545). การจดการคณภาพ: จาก TQC ถง TQM, ISO 9000

และการประกน. กรงเทพฯ: คณะวทยาการจดการ สถาบนราชภฏอบลราชธาน. วชย วงษใหญ. (2542). พลงการเรยนรในกระบวนทศนใหม. กรงเทพฯ : เอสอารพรนตง. วฑรย สมะโชคด. (2543). คณภาพคอการปรบปรง. กรงเทพฯ: ส.ส.ท. สมาคมสงเสรมเทคโนโลย ไทย-ญปน. วรพจน ลอประสทธสกล. (2540). TQM Living Handbook An Executive Summary.

กรงเทพฯ: โทเรอนเตอรเนชนแนลเทรดดง. วรวธ มาฆะศรานนท. (2542). คมภรบรหารองคกรเรยนร ส TQM (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท.

DPU

95

วรภทร ภเจรญ. (2541). แนวทางการประเมนคณภาพภายในสถานศกษา. กรงเทพฯ: พมพด. สชาต และวรรณ โสมประยร. (2541). เพศศกษา (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: โรงพมพไทยวฒนา

พาณช. สมณฑา พรหมบญ. (2540). ทฤษฎการเรยนรแบบมสวนรวม ตนแบบการเรยนรทางดานหลก

ทฤษฎ และแนวปฏบต. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. สวรรณ แสงมหาชย. (2539). TQM กบการปรบปรงการบรการภาครฐ. กรงเทพฯ: คณะกรรมการปฏรประบบราชการ สานกนายกรฐมนตร. สานกการศกษากรงเทพมหานคร, กองวชาการ. (2535). โรงเรยน ผบรหารโรงเรยน ผชวยผบรหาร

โรงเรยนและครดเดน. กรงเทพฯ: โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตร. ________. (2548ก). สถตจานวนนกเรยน หองเรยน และขาราชการคร สงกดกรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ. ________. (2548ข). รายงานการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร ป 2547. กรงเทพฯ. สานกการศกษากรงเทพมหานคร, หนวยศกษานเทศก. (2548). การตรวจสอบทบทวนคณภาพ

การศกษาของโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2540). แผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2540-2544). กรงเทพฯ: รงเรองสาสนการพมพ.

________. (2544).ยทธศาสตรเพอพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ.กรงเทพฯ: พมพด. สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. (2541). แนวดาเนนการเพอการประกนคณภาพและการ

รบรองมาตรฐานคณภาพการศกษาเอกชน. กรงเทพฯ: การศาสนา. สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2543). กรอบวสยทศนและทศทาง

แผนพฒนาฯ ฉบบท 9. กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

________. (2544). แผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาตฉบบท 9. กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคกรมหาชน): สมศ. (2546). รวมกฎกระทรวง. กรงเทพฯ. ________. (2548). มาตรฐานและตวบงชรอบทสอง. กรงเทพฯ.

DPU

96

สมาน รงสโยกฤษณ. (2540). ความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ: สวสดการสานกงาน ก.พ.

สมศกด สนธระเวชญ. (2542). มงสคณภาพการศกษา. กรงเทพฯ: วฒนาพาณช

บทความ

เชาวศลป จนดาละออง. (2544, ตลาคม). “ปฏรปการศกษาเพอสรางคน สรางชาต.” วารสารวทยา จารย,100(7). หนา 17-18.

เอกสารอน ๆ

เกรยงศกด เจรญวงศศกด และคณะ. (2548). การสงเคราะหองคความรเกยวกบการจดการเรยนรท

เนนผเรยนเปนสาคญ ตงแต พ.ศ.2542-2547 (รายงานการวจย).กรงเทพฯ: สานกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ.

ชชวาล ปอมไชยา. (2541). การดาเนนงานบรหารระบบคณภาพของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดสกลนคร. รายงานการคนควาอสระ สาขาการบรหารการศกษา.มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ยทธนา รวเหลอง. (2539). การศกษาปญหาและความตองการของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตบางขนเทยน กรงเทพมหานคร (รายงานการวจย) (อดสาเนา). กรงเทพฯ.

วทยานพนธ

กตตโชค หอยยภ. (2527). การมสวนรวมของประชาชนในโรงเรยนมธยมเพอพฒนาชนบท:

การศกษาเฉพาะกรณในโรงเรยนถนโอภาสวทยา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

โกศล ศรทอง. (2543). คณลกษณะของผบรหารทสมพนธกบคณภาพการบรหารงานวชาการในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 5. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

DPU

97

คาปน ภเงน. (2544). การปฏบตตามมาตรฐานคณภาพการศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดกาฬสนธ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม.

งามเพญ พนธด. (2545). บทบาทของผบรหารโรงเรยนในการพฒนาคณภาพการเรยนการสอนตามมาตรฐานโรงเรยน พ.ศ. 2541 ของโรงเรยนประถมศกษา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

จรพนธ สวสด.(2538). สมรรถภาพในการนาของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา .กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

จฑามาส พมสวสด. (2547). ความคดเหนของผบรหารทมตอการบรหารการเงนในสถานศกษา สงกดสานกงานการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร. สารนพนธปรญญามหาบณฑต กศ.ม. สาขาธรกจศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ชานาญ นฤภย. (2545). สภาพการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญของผบรหารและครผสอน โรงเรยนในสงกดเทศบาลเมอง เขตการศกษา 4. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ณฐดา แสนสงห. (2547). ทศนคตของผใตบงคบบญชาทมผลตอคณลกษณะผนาของกลมผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดนครราชสมา เขต 1.วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการจดการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถวลย มหมา. (2545). การปฏบตงานการบรหารงานบคลากรของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

สงกดกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา.กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ธญญาณ สงขารมย. (2543). ศกยภาพในการพฒนาเพอเขาสมาตรฐานคณภาพการศกษาของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา ในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ประคอง รศมแกว. (2545). การศกษาความสมพนธเชงสาเหตของคณสมบตพนฐานของผบรหารและแบบภาวะผนาทมตอคณภาพการบรหารของผบรหารโรงเรยน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

DPU

98

ประยกธ ตรชย. (2544). การศกษาการมสวนรวมของครในการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสระบร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ปราศรย แกวสวาง. (2546). การศกษาการตดสนใจแบบใหมสวนรวมในการบรหารงานโรงเรยนของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดคณะกรรมการการศกษาเอกชน เขตการศกษา 1. สารนพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พกล กนทะวง. (2547). ความสาเรจของการมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษาของโรงเรยนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาวจยการศกษา. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พนธศกด พลสารมย. (2540). การพฒนากระบวนการบรหารงานสถาบนอดมศกษาตามแนวคดการบรหารงานแบบมงคณภาพทงองคกร กรณศกษาจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาอดมศกษา. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มนส พลายชม. (2540). ความพอใจของผปกครองนกเรยน ทมตอการบรหารโรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรมสามญศกษา จงหวดอางทอง. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วชร เทพพทธางกร .(2544). การศกษาการวางแผนการประกนคณภาพการศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย

วนทนย เรองทรพย. (2540). สภาพและปญหาการตดสนใจของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา.ชลบร: มหาวทยาลยบรพา.

สวรรณา รทธนานรกษ. (2540). การบรหารเวลาของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาดเดนสงกด กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา.

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สาเนา เลยบมา. (2544). ความพรอมตอการมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษาขนพนฐาน

ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ในจงหวดพระนครศรอยธยา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

DPU

99

สถต ยงคง. (2544). ศกษาความคดเหนของบคลากรทมตอการประกนคณภาพของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดสมทรปราการ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมจตร แกวนาค. (2543). การพฒนาและศกษาความเปนไปไดของระบบการประกนคณภาพการพฒนาหลกสตรการฝกอบรมของกองทพอากาศ. วทยานพนธปรญญาดษฏบณฑต สาขาวจยและพฒนาหลกสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สกล รงโรจน. (2530). ศกษาการจดกจกรรมการพฒนาบคลากรของโรงเรยนประถมศกษา สานกงานประถมศกษาจงหวด: การศกษาเฉพาะกรณจงหวดสมทรปราการ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมชาย พถาวรวงศ. (2543). การประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยนมธยมศกษาตนแบบระบบการจดการสงแวดลอม ISO 14001 สงกดกรมสามญศกษา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมพร เสววลลภ. (2539). การศกษาสภาพและปญหาการพฒนาบคลากรโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย

อดลยเดช ฐานะ. (2542). การบรหารการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางในโรงเรยนมธยมศกษาขนาดเลก สงกดกรมสามญศกษา จงหวดขอนแกน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน.

สารสนเทศจากสออเลกทรอนกส

สาระสาคญของอนกรมมาตรฐาน ISO 9000:2000: ISO 9000 ระบบการบรหารงานคณภาพ.(2548).

สบคนเมอ 10 กมภาพนธ 2549, จาก http://www.tisi.go.th/9ky2k/9000_3.html Don Mankin and Others.(1996).การพฒนาเพอเปนองคกรแหงความสมบรณ. สบคนเมอ 10 กมภาพนธ 2549, จาก http://www.ismed.or.th/knowledge/ alpha/body2/chapter15.html.

DPU

100

ภาษาตางประเทศ

BOOKS Alvin, Bertrand. (1958). Rural Sociology. New York: Mc Graw-Hill Book.

Bank, John. (1992). The Essence of Total Quality Management. New Jersey: Prentice Hall.

Downey, Caroltyn; Frase, Larry and Peter, Jeffrey. (1994) .The Quality Education Challenge. California: Corwin Press.

Elliott, Eugene B. and Mosier, Earl E. (1945). Organization of Planning for Education: In American Education in the Post-War Period. National Society for the Study of Education, Chicago: University of Chicago Press.

Flippo, E.B. (1996). Principles of Personel Management (3 rd ed.). New York: McGraw-Hill Book. Good, Cater, V. (1973). Dictionary of Education New York: McGraw-Hill Book. Kaufman, Roger and Zahn, Douglas. (1993). Quality Management Plus.California: Corwin Press. Mckechnie, Jean L. (1968). Webster’s New Twentieth Century Dictionary (2 nd ed.).

New York: The World Publishing. Murgatroyd, Stephen and Morgan, Colin. (1993). Total Quality Management and the School.

Buckingham: Open University Press. Slocum, John W. & Woodman, Richard W. (1998). Organization Behavior. Ohio:

South – Western College.

DISSERTATIONS

Shipe, Denise A.(1998).A Case Study about Total Quality Management in A School District:From Selection To Reflection(Participatory Management, Continuous Improvement).Ed.D.University of Pittsburgh.

DPU

101

ELECTRONIC SOURCES

Davis, Keith. Retrieved February 9, 2006, from http://www.ismed.or.th/knowledge/alpha/body2/chapter15.html. Packard, Thomas. (1995). TQM And Organizational Development. Retrieved February 4, 2006 from http://www.Improve.org/tqm.html. Philip Crosby Associate. (2003). Retrieved Janaury 20, 2006, from

http://www.philipcrosby.com/pca/C.Articles/articles/year.2003/ careersummary.html.

DPU

ภาคผนวก

DPU

103

ภาคผนวก ก

DPU

104

รายชอตวอยางโรงเรยนขนาดเลก 1. วดสมณานมบรหาร 2. วดไกเตย (สวสดประชานกล) 3. วดเกาะ 4. วดพกล 5. วดกระโจมทอง 6. วดใหมยายนย 7. วดกลยาณมตร 8. วดขนจนทร 9. วดบางนาชน 10. วดประดษฐาราม 11. วดราชคฤห 12. วดเจาอาม 13. วดโพธเรยง 14. วดบางเสาธง 15. วดบางขนนนท 16. วดพระยาทา 17. วดศรสดาราม 18. แกวขาทบอปถมภ 19. วดบวผน 20. วดมวงแค 21. วดมหาพฤฒาราม 22. วดชยมงคล 23. วดบรมนวาส 24. วดเทวราชกญชร 25. วดราชผาตการาม 26. วดสวสดวารสมาราม 27. วดทอง (อดมศลปวทยาคาร) 28. วดมะกอก 29. วดประสาท

30. วดตลงชน 31. วดชางเหลก 32. วดใหญศรสพรรณ 33. วดบางสะแกนอก 34. วดประยรวงค 35. วดดงมลเหลก 36. วดปฐมบตรอศราราม 37. วดสวรรณคร 38. วดใหมพเรนทร 39. วดดดวด 40. วดนาคกลาง 41. วดบางไผ 42. วดตรทศเทพ 43. วดมหรรณพ 44. วดสทศน 45. วดมหาธาต 46. วดพระเชตพน 47. แกนทองอปถมภ 48. สเหราทบชาง 49. สเหราบานมา 50. วดพระพเรนทร 51. วดตสานการาม 52. วดใหมอมตรส 53. วดโคนอน 54. วดโตนด 55. วดตะลอม 56. วดประด (พวงอทศ) 57. บางจาก

DPU

105

รายชอตวอยางโรงเรยนขนาดกลาง 1. กลางคลองสอง 2. วดลากระดาน 3. สเหราสามวา 4. วดศาลาครน 5. วดบางประทนนอก 6. วดโพธ (ราษฎรผดงผล) 7. วดอนทราวาส 8. วดปากนาฝงเหนอ 9. รางราชพฤกษ (นชมอทศ) 10. วดบคคโล 11. วดประดฉมพล 12. คลองพทยาลงกรณ 13. วดประชาบารง 14. วดศาลาแดง 15. บางเชอกหนง 16. วดประดธรรมาธปตย 17. บานนายเหรยญ 18. บานนายผล 19. พรหมราษฎรรงสรรค 20. สถานพรมแดน 21. วดนนสขาราม 22. วดวมตยาราม 23. วดศรไอยสวรรค 24. วดเทวสนทร 25. วดโพธแกว 26. เปรมประชา 27. วดจนทรสโมสร 28. สโขทย 29. ชมทางตลงชน

30. วดราชฎาธฐาน 31. คลองตนไทร (สขลอมอทศ) 32. บางมด (ตนปาววทยาคาร) 33. ชสนองประดษฐอนสรณ 34. กนตทาราราม 35. วดเวฬราชณ 36. วดโพธนมตร 37. วดดาวคนอง 38. วดดสตาราม 39. วดมะล 40. วดวเศษการ 41. วดอมพวา 42. คลองหวยทราย 43. วดจนทรใน 44. วดลาดบวขาว 45. บางยขนวทยาคม 46. วดเปาโรหตย 47. วดสามคคสทธาวาส 48. วดพชย 49. วดปทมวนาราม 50. คลองมะขามเทศ 51. สเหราจรเขขบ 52. สเหราบงหนองบอน 53. วดสตาราม 54. วดมกฎกษตรยาราม 55. วดปรวาศ 56. วดสารอด 57. วดฉตรแกวจงกลณ 58. วดรวก

DPU

106

รายชอตวอยางโรงเรยนขนาดกลาง (ตอ) 59. วดอาวธวกสตาราม 60. วดชยฉมพล 61. วดมะพราวเตย 62. วดกาแพง 63. วดทองศาลางาม 64. วดวจตรการนมตร 65. วดประเสรฐสทธาวาส 66. วดสน

DPU

107

รายชอตวอยางโรงเรยนขนาดใหญ

1. วดมงคลวราราม 2. วดบางขนเทยนนอก 3. วดชยพฤกษมาลา 4. ฉมพล 5. นาหลวง 6. ราษฎรบรณะ 7. วดกระจบพนจ 8. วดยางสทธาราม 9. วดสะแกงาม 10. วดบางกระด 11. วดกาแพง 12. ศาลเจา (หาวนกลวทยา) 13. วดกก 14. วดไทร 15. คลองหนองใหญ 16. วดพรหมสวรรณสามคค 17. บางแคเหนอ 18. วดราษฎรบารง 19. หมบานเศรษฐกจ 20. วดนมมานรด 21. วดจนทรปรพดษฐาราม

22. วดบาเพญเหนอ 23. วดแสนสข 24. สเหราทรายกองดน 25. วดเศวตฉตร 26. วดสทธาราม 27. วดสวรรณ 28. วดนางนอง 29. วดโพธทอง 30. วดสสก 31. วดนาคนมตร 32. วดยายรม 33. วดไทร 34. สามคคบารง 35. วดทงคร 36. วดสวรรณาราม 37. วดทาพระ 38. วดราชสทธาราม 39. วดหวกระบอ 40. วดแสมดา 41. วดทาขาม 42. วดเลา

DPU

108

รายชอตวอยางโรงเรยนขนาดใหญ (ตอ)

43. บางขนเทยรศกษา 44. วดไผเงนโชตนาราม 45. วดราชสงขร 46. บางแค (เนองสงวาลยอนสรณ) 47. วดบณยประดษฐ 48. เพรชเกษม (จตรงคสงครามอนสรณ) 49. วดชองลม 50. วดดสหงสาราม 51. วดบางปะกอก 52. วดสงฆราชา 53. วดพลมานย 54. วดราชโกษา 55. วดปากบง 56. เคหะชมชนลาดกระบง 57. วดลาดพราว 58. วดลาดปลาเคา 59. นาคนาวาอปถมภ 60. สามแยกคลองหลอแหล 61. วดเกาะสวรรณาราม 62. วดหนองใหญ 63. ฤทธยะวรรณาลย

64. วดราษฎรนยมธรรม 65. วดอดมรงส 66. ประชาราษฎรบาเพญ 67. วดมวง 68. วดตะกลา 69. วดกะทมเสอปลา 70. สวทยเสรอนสรณ 71. อยเปนสขอนสรณ 72. รตนจนะอทศ 73. วดแจงรอน 74. วดสามคคธรรม 75. วดธาตทอง 76. วจตรวทยา 77. วดปากบอ 78. คลองกลนตน 79. สมโภชกรงอนสรณ (200ป) 80. วดดอน 81. วดหนองแขม 82. ประชาบารง 83. บานขนประเทศ 84. วดศรนวลธรรมวมล

DPU

109

ภาคผนวก ข

DPU

110

คาความเชอมน

ดานของการจดการคณภาพ จานวนขอคาถาม คาอลฟา (Alpha)

1. การปรบปรงอยางตอเนอง

6 .7490

2. การเนนผรบบรการทาง การศกษาเปนสาคญ 6 .7143

3. การพฒนาทรพยากรมนษย 6 .8655

4. การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน 8 .7880

5. การจดสภาพการเรยนร 6 .8478

DPU

111

ภาคผนวก ค

DPU

112

รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอวจย

1. ดร. เซน แกวยศ วทยาลยเซนตเทเรซา อนต คอลเลจ 2. ดร. บญลอ ทองอย มหาวทยาลยราชภฎสวนดสต 3. อาจารยมาสวมล รกบานเกด สานกการศกษากรงเทพมหานคร 4. อาจารยอดมศกด นาม สานกการศกษากรงเทพมหานคร 5. อาจารยโสภณ คานงเนตร สานกการศกษากรงเทพมหานคร

DPU

113

ภาคผนวก ง

DPU

114

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง

การจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร

คาชแจง 1. แบบสอบถามฉบบนมงสอบถามเกยวกบการจดการคณภาพในโรงเรยน ในดานการปรบปรงอยางตอเนอง การเนนผรบบรการทางการศกษาเปนสาคญ การพฒนาทรพยากรมนษย การเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการทางาน และการจดสภาพการเรยนร

2. แบบสอบถามแบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 สอบถามขอมลทวไปของผบรหาร

ตอนท 2 สอบถามการจดการคณภาพในโรงเรยนของผบรหาร

คาตอบทไดจากทานจะไมมผลกระทบใด ๆ ตอทาน และจะนาสรปในภาพรวม ดงนนขอใหทานไดโปรดตอบตามความจรง และกรณาตอบทกขอ

ตอนท 1 สอบถามขอมลทวไป คาชแจง โปรดขด √ ลงใน ( ) หรอ เตมขอความลงในชองวางทตรงกบสภาพความจรง 1. เพศ ( ) 1. ชาย ( ) 2. หญง

2. ประสบการณในการดารงตาแหนงผบรหาร ( ) 1. นอยกวา 8 ป ( ) 2. ตงแต 8-15 ป ( ) 3. มากกวา 15 ป

3. ขนาดของโรงเรยนของทานซงพจารณาจากจานวนนกเรยน ( ) 1. เลก (ไมเกน 400 คน) ( ) 2. กลาง (401-800 คน) ( ) 3. ใหญ (ตงแต 801 คนขนไป)

4. คณวฒทางการศกษาของทาน ( ) 1. ปรญญาตร ( ) 2. ปรญญาโท ( ) 3. ปรญญาเอก

5. สาขาวชาของการศกษาสงสดของทาน ( ) 1. บรหารการศกษา ( ) 2. สถตการศกษา ( ) 3. ประถมศกษา ( ) 4. สาขาอนๆ (โปรดระบ)....................................

DPU

115

ตอนท 2 สอบถามการจดการคณภาพของผบรหารโรงเรยน คาชแจง โปรดขด √ ลงใน ( ) หรอ เตมขอความลงในชองวางทตรงกบการปฏบตงานจรงในโรงเรยนของทาน

1. ทานไดมการจดการคณภาพ ดาเนนงานพฒนาคณภาพของโรงเรยนในดานใดบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) การปรบปรงอยางตอเนอง ( ) การสารวจความตองการและความพงพอใจของผเรยน ( ) การพฒนาทรพยากรมนษย ( ) การเปดโอกาสใหบคลากรทงภายใน ภายนอกมสวนรวมในการทางาน ( ) การจดสภาพการเรยนรทเหมาะสม ( ) ดานอน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

2. โรงเรยนของทานไดมการวางแผน เพอปรบปรงการดาเนนงานในโรงเรยนหรอไมอยางไร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) ไมใชขนตอนการวางแผนอยางเปนทางการ ( ) มการกาหนดวตถประสงคใหชดเจนแลวจงวางแผน ( ) มการกาหนดเปาหมายทตองการบรรลในแตละประเดน ( ) มการกาหนดประเดนทจะปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายทกาหนด ( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

3. หลงจากทวางแผนแลว ทานไดนาแผนทกาหนดไวไปปฏบตหรอไม อยางไร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) ไมไดนาแผนไปปฏบตอยางจรงจง ( ) เกบรวบรวมขอมลทเกยวของ แลวจงนาแผนไปปฏบต

( ) ดาเนนการตามวธการทวางแผนไว ( ) ลงมอปฏบตการตามแผน โดยแปลแผนจากตวหนงสอใหเปนภาคปฏบต

( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

DPU

116

4. หลงจากททานไดปฏบตตามแผนแลว ทานมการตรวจสอบทบทวนหรอไม อยางไร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) ไมมการตรวจสอบทบทวนอยางเปนทางการ ( ) ตรวจสอบการปฏบตงานวาเปนไปตามวธการทางานทกาหนดไวหรอไม ( ) ตรวจสอบผลการดาเนนงาน วาเปนไปตามแผนทวางไวหรอไม ( ) ตรวจสอบวาเมอปฏบตตามแผนแลว ไดผลตามเปาหมายทวางไวหรอไม ( ) อน ๆ (โปรดระบ)..................................................................................... 5. ในระหวางทมการปรบปรงอยางตอเนอง หากมปญหา ทานไดมการแกปญหาหรอไม อยางไร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) ไมมการแกปญหาอยางจรงจง ( ) แกไขวธการทางานใหมมาตรฐานสงขน ( ) จดทาแผนพฒนามาตรฐานการทางานใหสงขน ( ) จดการประชม ปรกษาหารอ เพอหาทางแกไขและปองกนปญหา ( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

6. โรงเรยนของทานมการปรบปรงพฒนาคณภาพการศกษา บอยครงเพยงใด ( ) 1 ครง / ปการศกษา ( ) 2 ครง / ปการศกษา ( ) 3 ครง / ปการศกษา ( ) 4 ครง / ปการศกษา ( ) มากกวา 4 ครง / ปการศกษา

7. โรงเรยนของทานมการสารวจความตองการและความพงพอใจของ ผเรยน หรอไม และถาม มการสารวจมากนอยเพยงใด ( ) ไมมการสารวจอยางจรงจง ( ) 1 ครง / ปการศกษา ( ) 2 ครง / ปการศกษา ( ) 3 ครง / ปการศกษา ( ) มากกวา 3 ครง / ปการศกษา

DPU

117

8. หากโรงเรยนของทานมการสารวจความตองการและความพงพอใจของ ผเรยน มการสารวจความตองการและความพงพอใจดานใดบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) ดานการบรหารงานวชาการ ( ) ดานการบรหารงานปกครอง ( ) ดานการรบรหารงานบรหาร ( ) ดานการบรหารงานธรการ ( ) ดานอน ๆ (โปรดระบ)..................................................................................... 9. โรงเรยนของทานมการสารวจความตองการและความพงพอใจของ ผปกครอง หรอไม และถาม มการสารวจมากนอยเพยงใด ( ) ไมมการสารวจอยางจรงจง ( ) 1 ครง / ปการศกษา ( ) 2 ครง / ปการศกษา ( ) 3 ครง / ปการศกษา ( ) มากกวา 3 ครง / ปการศกษา

10. หากทานมการสารวจความตองการและความพงพอใจของ ผปกครอง มการสารวจความตองการและความพงพอใจดานใดบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) ดานการบรหารงานวชาการ ( ) ดานการบรหารงานปกครอง ( ) ดานการบรหารงานบรหาร ( ) ดานการบรหารงานธรการ ( ) ดานอน ๆ (โปรดระบ)..................................................................................... 11. โรงเรยนของทานมการสารวจความตองการและความพงพอใจของ ชมชน หรอไม และถาม มการสารวจมากนอยเพยงใด ( ) ไมมการสารวจอยางจรงจง ( ) 1 ครง / ปการศกษา ( ) 2 ครง / ปการศกษา ( ) 3 ครง / ปการศกษา ( ) มากกวา 3 ครง / ปการศกษา

DPU

118

12. หากทานมการสารวจความตองการและความพงพอใจของ ชมชน มการสารวจความตองการและความพงพอใจดานใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) ดานการบรหารงานวชาการ ( ) ดานการบรหารงานปกครอง ( ) ดานการบรหารงานบรหาร ( ) ดานความสมพนธกบชมชน ( ) ดานอน ๆ (โปรดระบ)..................................................................................... 13. โรงเรยนของทานมการพฒนาบคลากรอยางไรบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) มการวางแผนพฒนาบคลากร ( ) มการจดฝกอบรม และสมมนาแกบคลากรอยางตอเนอง ( ) มการพฒนาการทางานเปนทม ( ) มการสงเสรมขวญและกาลงใจแกบคลากร ( ) วธอน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

14. หากโรงเรยนของทานมการวางแผนพฒนาบคลากร ปฏบตบอยครงเพยงใด ( ) 1 ครง / ปการศกษา ( ) 2 ครง / ปการศกษา ( ) 3 ครง / ปการศกษา ( ) 4 ครง / ปการศกษา ( ) มากกวา 4 ครง / ปการศกษา

15. ในการวางแผนพฒนาบคลากร ทานคานงถงหลกการขอใดบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) หลกการกาหนดนโยบายทชดเจนวาจะใชวธการใดในการสงเสรมพฒนาบคคล ( ) หลกการพจารณาถงการจดสรรงบประมาณทเหมาะสมในการฝกอบรม ( ) หลกการกาหนดวธการฝกอบรมทเหมาะสม เพอใหเกดประโยชนสงสดตอบคลากร ( ) หลกการจดโปรแกรมใหเหมาะสมและไดสดสวนกนในระหวางหนวยงาน ( ) หลกการอน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

DPU

119

16. ทานใชวธใดบาง ในการพฒนาบคลากรในโรงเรยนของทาน (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) ใหบคลากรพฒนาตนเอง (Self Enlightenment) เชน เรยนตอหลกสตรปรญญาโทภาคคา ( ) ฝกปฏบตในขณะทางาน (On the Job Training) เชน ใหหวหนาเปนผถายทอดความรแก ลกนองโดยตรง ( ) เชญผเชยวชาญจากภายนอกมาฝกสอน (In-house Training) ( ) จดตงกลมศกษาขนภายในองคกร (Study Group) ( ) สงบคลากรไปเขารวมการประชมสมมนาภายนอก (Public Seminar) ( ) วธอน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

17. โรงเรยนของทานมการสรางขวญและกาลงใจแกบคลากรในการทางานอยางไรบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) มการกาหนดหรอมอบหมายงานใหเหมาะสมกบความถนดของแตละบคคล ( ) มการสรางความสมพนธอนดระหวางผบงคบบญชากบลกนอง ( ) มการใหบาเหนจรางวลทเหมาะสมตามผลงาน ( ) มการสรางสภาพการทางานใหเหมาะสมและเออตอการทางาน ( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

18. โรงเรยนทานมการประสานงานกน ทางานกนเปนทมอยในระดบใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) ระดบบคคล ( ) ระดบกลม ( ) ระดบทม ( ) ระดบทกทมในองคกร ( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

19. ทานเปดโอกาสให ผเรยน มสวนรวมในการทางานของโรงเรยนอยางไร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการวางแผนการจดกจกรรมของโรงเรยน ( ) เปดโอกาสใหผเรยนแสดงความคดเหนในรปแบบตาง ๆ ( ) เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในรปของคณะกรรมการนกเรยน ( ) เปดโอกาสใหผเรยนประเมนผลดานการเรยนการสอน ( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

DPU

120

20. การเปดโอกาสให ผเรยน ซงเปนคณะกรรมการนกเรยนประชมรวมกน มการนดประชมกนบอยครงเพยงใด ( ) 1 ครง / ภาคการศกษา ( ) 2 ครง / ภาคการศกษา ( ) 3 ครง / ภาคการศกษา ( ) 4 ครง / ภาคการศกษา ( ) มากกวา 4 ครง / ภาคการศกษา 21. โรงเรยนของทานเปดโอกาสให คร มสวนรวมในการทางานของโรงเรยนในดานใดบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) งานดานวชาการ เชน การบรหารหลกสตร การพฒนาสอการสอน ( ) งานดานธรการ เชน การวางแผนใชงบประมาณ การจดซอสอการสอน ( ) งานดานบคลากร เชน การพฒนาบคลากร การประเมนบคลากร ( ) งานดานกจกรรมนกเรยน เชน งานสงเสรมสขภาพ การแนะแนว ( ) งานดานอน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

22. การเปดโอกาสให คร ประชมรวมกนในการทางานของโรงเรยน มการประชมบอยครงเพยงใด ( ) 1 ครง / ภาคการศกษา ( ) 2 ครง / ภาคการศกษา ( ) 3 ครง / ภาคการศกษา ( ) 4 ครง / ภาคการศกษา ( ) มากกวา 4 ครง / ภาคการศกษา 23. ทานเปดโอกาสให ชมชน มสวนรวมในการจดการศกษาของโรงเรยนอยางไรบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) มสวนรวมในการจดทามาตรฐานการศกษาและตวชวดของโรงเรยน ( ) รวมจดทาขอมลพนฐาน ตามมาตรฐานและตวชวดเพอการประกนคณภาพการศกษา ( ) มสวนรวมในการจดทาธรรมนญโรงเรยน ( ) รวมจดทาแผนปฏบตการ เปนแผนดาเนนการระยะ 1 ป ( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

DPU

121

24. โรงเรยนของทานเปดโอกาสให ชมชน รวมประชมในเรองของการจดการศกษาของโรงเรยน บอยครงเพยงใด ( ) 1 ครง / ปการศกษา ( ) 2 ครง / ปการศกษา ( ) 3 ครง / ปการศกษา ( ) 4 ครง / ปการศกษา ( ) มากกวา 4 ครง / ปการศกษา 25. โรงเรยนของทานเปดโอกาสให ผปกครอง เขามามสวนรวมในการทางานของโรงเรยนอยางไร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) กาหนดแผนการเรยนรของผเรยนรวมกบครและผเรยน ( ) รวมมอกบครและผเกยวของในการแกไขปญหาพฤตกรรมทไมพงประสงคของผเรยน ( ) สงเสรมสนบสนนกจกรรมของโรงเรยน ( ) สนบสนนทรพยากรเพอการศกษาตามความเหมาะสม ( ) เขามามสวนรวมในการใหคาปรกษาในรปคณะกรรมการ ( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

26. ทานเปดโอกาสให ผปกครอง รวมประชมกนในเรองของการทางานของโรงเรยน บอยครงเพยงใด ( ) 1 ครง / ปการศกษา ( ) 2 ครง / ปการศกษา ( ) 3 ครง / ปการศกษา ( ) 4 ครง / ปการศกษา ( ) มากกวา 4 ครง / ปการศกษา 27. โรงเรยนของทานมการจดสภาพการเรยนร เพอการพฒนานกเรยนใหเกดการเรยนรอยางตอเนองอยางไร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) มการจดสภาพการเรยนรโดยการพฒนาการเรยนการสอน ( ) มการจดสภาพการเรยนรโดยการพฒนาสอการสอน ( ) มการจดบรรยากาศในชนเรยนใหเอออานวยตอการเรยนการสอน ( ) มการเลอกวธสอนทเหมาะสมดวยการเนนผเรยนเปนสาคญ ( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

DPU

122

28. โรงเรยนของทานไดมการดาเนนการเกยวกบการพฒนาการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญอยางไร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความถนดและความสนใจของผเรยน ( ) ฝกทกษะ กระบวนการคด และประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา ( ) จดการเรยนการสอนสาระความรดานตางๆ อยางสมดลและปลกฝงคณธรรม ( ) จดการเรยนรทกเวลา ทกสถานท ประสานกบผปกครอง ชมชน เพอพฒนา ผเรยนตามศกยภาพ ( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

29. โรงเรยนของทานมการพฒนาสอการสอนดานใด เพอใหเออตอการเรยนร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) ดานสอสงพมพ เชน เอกสารหนงสอตาราใหทนสมยอยเสมอ ( ) ดานสอเทคโนโลย เชน แถบบนทกภาพ สอคอมพวเตอรชวยสอน ( ) ดานสอธรรมชาตและ สงแวดลอม เชน พชผก ผลไม หรอสภาพทอยรอบตวผเรยน ( ) ดานสอกจกรรมเพอสรางเสรมประสบการณการเรยนรทใชในการฝกทกษะ ( ) ดานสอวสด/เครองมอและ อปกรณ เชน แผนภม แผนท ตาราง ( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

30. โรงเรยนของทานมการจดสภาพการณทเปนปจจยสนบสนนเออตอการเรยนการสอนอยางไร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) มการจดบคลากรในการสอนอยางเหมาะสม ผสอนมวธการสอนทมประสทธภาพ ( ) ใหความสาคญตอการจดเวลาเรยน จดตารางสอนในวชาตาง ๆ อยางเหมาะสม ( ) มการจดการบรการและ อานวยความสะดวกเกยวกบสอการสอนตาง ๆ ( ) มการจดสภาพหองเรยนใหมขนาดเหมาะสมกบกจกรรมตาง ๆ ( ) อน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

DPU

123

31. โรงเรยนของทานมการเลอกวธสอน โดยการเนนผเรยนเปนสาคญอยางไรบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) วธผสอนกระตนใหผเรยน เรยนรจากประสบการณจรง ( ) วธใหผเรยนแสวงหาความรดวยตนเอง ( ) วธจดสภาพใหเหมาะกบความแตกตางของแตละบคคล ( ) วธใหผเรยนสามารถพฒนาในทกดาน สรางโอกาสใหผเรยนพฒนาตนเอง ( ) วธอน ๆ (โปรดระบ).....................................................................................

32. ทานมการจดบรรยากาศสภาพแวดลอมภายในโรงเรยนใหเอออานวยตอการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนเกดคณภาพ บอยครงเพยงใด ( ) 1 ครง / ปการศกษา ( ) 2 ครง / ปการศกษา ( ) 3 ครง / ปการศกษา ( ) 4 ครง / ปการศกษา ( ) มากกวา 4 ครง / ปการศกษา

DPU

124

ประวตผเขยน

ชอ-นามสกล นางสาวธนพร บญวรเมธ ประวตการศกษา ปการศกษา 2544 จบปรญญาตร คณะศลปศาสตร (วชาเอกองกฤษสอสารธรกจ) มหาวทยาลยศรปทม

ปการศกษา 2549 จบปรญญาโทศกษาศาสตรมหาบณฑต (สาขาวชาการจดการการศกษา) มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

ตาแหนงและสถานททางานปจจบน เลขานการกรรมการผจดการ บรษทหวเวย เทคโนโลย (ประเทศไทย) จากด

DPU