Korekta: Renata MalekOpracowanie graficzne: Andrzej SzymańskiIlustracje: archiwum Wydawnictwa, Fotolia.comProjekt okładki: Sandra Dudek

© Copyright by Wydawnictwo Harmonia, 2012

Redakcja i Biuro Handlowe: 80-283 Gdańsk, ul. Szczodra 6 tel: 58 348 09 50, 58 348 09 51 fax: 58 348 09 00 e-mail: harmonia@harmonia.edu.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zarówno cała publikacja, jak i jakakolwiek jej część nie może być przedrukowywana ani reprodukowana – mechanicznie, elektronicz-nie lub w jakikolwiek inny sposób, z kserokopiowaniem i odtwarzaniem w środ-kach masowego przekazu włącznie – bez pisemnej zgody Wydawnictwa Harmonia.

Szczegółowe informacje o naszych publikacjach: www.harmonia.edu.pl

ISBN 978-83-7134-582-1Gdańsk 2012 – Wydanie I

3

Niniejsza publikacja to zbiór rymowanek, które mogą być wykorzystywane do ćwiczeń służących utrwala-niu artykulacji głosek k–g, f–w, l–r. Książka składa się z sześciu rozdziałów, z których każdy poświęcony jest jednej głosce. Wierszyki w każdym rozdziale, z wyjąt-kiem części dotyczącej głoski r, zostały podzielone na cztery grupy:

1. Rymowanki z ćwiczoną głoską znajdującą się w są-siedztwie samogłosek w nagłosie, śródgłosie i wygłosie.

2. Rymowanki z ćwiczoną głoską znajdującą się w są-siedztwie spółgłosek w nagłosie, śródgłosie i wygłosie.

3. Rymowanki ze szczególnie trudnym połączeniem ćwi-czonej głoski z innymi głoskami (k–t, g–d, f–h, w–d–b, l–r–i).

4. Dłuższe rymowanki zawierające ćwiczoną głoskę, któ-ra występuje w sąsiedztwie różnych dźwięków – wier-szyki te służą utrwalaniu artykulacji danej głoski przez starsze dzieci.

4

Ze względu na to, że głoski k, g, f, w, l wywoływane są u młodszych dzieci, w trzech pierwszych grupach znaj-dują się łatwe do zapamiętania i powtarzania rymowan-ki złożone z dwóch wersów. Dodatkowo w wierszykach z dwóch pierwszych grup nie występują głoski często mylone przez dzieci z ćwiczoną głoską.

Ponieważ głoska r jest wywoływana i utrwalana u star-szych dzieci, rozdział jej poświęcony zbudowany jest nieco inaczej. Pierwsza część zawiera proste rymowan-ki dwuwierszowe i jest poświęcona sąsiedztwu głoski r z samogłoskami. Jest ona krótsza niż odpowiadające jej części poprzednich rozdziałów. W drugiej części, poświę-conej sąsiedztwu głoski r ze spółgłoskami, znajduje się więcej rozbudowanych rymowanek, ponieważ każde ta-kie zestawienie głosek może stanowić dla konkretnego dziecka szczególną trudność. W trzeciej części, dłuższej w stosunku do poprzednich rozdziałów, zawarto zbiór ry-mowanek z głoską r w sąsiedztwie różnych dźwięków.

Uwaga: Kolejność rymowanek w zbiorze nie stanowi sugestii metodyki ich użycia. Sposób pogrupowania wier-szyków służy wyłącznie ułatwieniu ich szybkiej identyfi-kacji, tak aby nauczyciel czy terapeuta mógł łatwo zna-leźć rymowanki zawierające zestawienie głosek potrzebne do ćwiczeń.

Wszystkie utwory zawarte w zbiorze oparte są na tym samym schemacie rytmicznym, co może ułatwić ich czy-tanie i skupienie się na właściwej wymowie. Dzięki czy-taniu tych wierszyków dziecko ćwiczy poczucie rytmu. Rytmiczna przewidywalność tekstów zachęca do pozna-wania kolejnych. Każda rymowanka zawiera krótkie, mniej lub bardziej sensowne, ale określone przesłanie

5

lub historyjkę, co również powinno zachęcać do lektury. W wierszykach często wykorzystane są słowa, z którymi dziecko raczej nie spotka się w codziennych rozmowach z rówieśnikami, a umieszczenie tych wyrazów w określo-nym kontekście pomaga przyswoić maluchowi ich zna-czenie i służy wzbogacaniu słownictwa.

Treść rymowanek, szczególnie tych dłuższych, po-winna pobudzać zainteresowanie nie tylko dziecka, ale w pewnym stopniu także dorosłych, którzy pracują z ma-luchem. Rymowanki te mogą służyć zarówno dzieciom, jak i dorosłym wykonującym zawody, w których wskaza-ne jest doskonalenie wymowy.

Korzystając z tej publikacji, należy pamiętać o rozróż-nieniu między literą (znakiem graficznym) a głoską (dźwię-kiem). Zebrane w książce rymowanki poświęcone są ćwi-czeniom wymowy, dlatego kluczową funkcję pełni w nich dźwięk, a nie jego zapis. Oznacza to na przykład, że wyra-zy drąg czy dług znajdą się w rozdziale utrwalającym wy-mowę głoski k, a nie g, ponieważ g na końcu wyrazu traci dźwięczność i jest wymawiane jako k. Podobnie głoska f traci dźwięczność w sąsiedztwie głosek bezdźwięcznych, dlatego wyrazy, takie jak: wpadł, w środku, w sierpniu, wkręci, wcześnie, wczoraj są materiałem do ćwiczeń nie głoski w, ale f. Także samogłoski w sąsiedztwie odpo-wiednich dźwięków wymawiane są inaczej, na przykład i w wyrazach awaria, wariant czy ferie brzmi jak j. Tego typu rozbieżności w zapisie nie są więc błędem, ale wyni-kiem zjawisk fonetycznych.

Głoska k

8

głoska k

nagłos

przed samogłoskami a, ą, e

Kangur kapeć gdzieś położyłi zapomniał. Kalosz włożył.

●

Kaczor pije siódmą kawę –w piciu kawy ma już wprawę.

●

Kapral kazał zrobić kawał –każdy śmiał się, nie udawał.

Żmija w kącie węża kąsadość kąśliwie. Wąż się dąsa.

●

Kąkol rośnie sam przy pompie.Lubi kąpiel, więc się kąpie.

Kelner kebab zjadł z keczupem,później kefir, po nim zupę.

●

Przy kempingu widać keję.Keja ciasna, bo nie wieje.

aRymowanki bez głoski t,

zawierające wyrazy z głoską k

ą

e

9

głoska k

nagłos

przed samogłoskami ę, o, u

W kępie sępy danie z mięsazjadły całe – co do kęsa.

Koń pogalopował z koniem,swym kolegą, na kolonie.

●

Kowal sprzedał kosę komuś,żeby kosił koło domu.

Kucharz myje kufle w kuble –z kufli w kuble piły wróble.

●

Kusy kundel, kuny kumpel,wsiadł do łodzi, złamał rumpel.

ęo

u

10

głoska k

śródgłos

po samogłoskach a, ą

Worek maku mam na haku,ale nie znam smaku maku.

●

Jaś na szlaku na biwakusmacznie sobie śpi w hamaku.

●

Z braku laku chcesz we fraku się pokazać? Więc go spakuj.

Łąka wodą dziś nasiąka,lepiej po niej się nie błąkać.

●

Żona bąka do pająkachrząka, gdy się czasem jąka.

a

ą

11

głoska k

śródgłos

po samogłoskach e, ę

Lekarz na chorego czekał,oprócz leków dał mu mleka.

●

Pies narzeka, bo w daleką drogę wybrał się nad rzeką.

Czuję, że mi pęka szczęka –ależ czeka mnie udręka!

e

ę

12

głoska k

śródgłos

po samogłoskach i, o

Poznał żbika raz pelikan,ale raczej go unika.

●

Jaś gdzieś znika, gdy panika –pod osiką pewnie sika.

Sokół srokę ma na oku,by mu nie buchnęła soku.

●

Dzielny lokaj w zeszłym rokuporwał smoka i chciał okup.

i

o

13

głoska k

śródgłos

po samogłoskach u, y

Dzięcioł w korę buków puka –w korze buków czegoś szuka.

●

W bruku była duża luka,lukę uzupełnił brukarz.

Baran prosi byka: „Byku,uprzedź mnie o swoim ryku”.

●

Zegar cyka, źrebię bryka,mucha bzyka, gra muzyka.

u

y