saylar

15
Saylar ادلاعد ا

Upload: mark-nixon

Post on 01-Jan-2016

34 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

Saylar. الاعداد. 1 və 2 Sayları. Saylar bütün dillərdə bilindiyi kimi hər hansı bir əşya və ya şəxsin sayını bildirmək üçün istifadə olunur. Ədədlər , sayılannan əvvəl gəlir . Təkc ə 1 sayı , sayılan addan sonra gəlir . Ədədlərin sifəti vəziyyətində olar . ½ Sayları düzəliş qaydaları - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Saylar

Saylar

االعداد

Page 2: Saylar

Saylar bütün dillərdə bilindiyi kimi hər hansı bir əşya və ya şəxsin sayını bildirmək üçün istifadə olunur.

Ədədlər, sayılannan əvvəl gəlir. Təkcə 1 sayı, sayılan addan sonra gəlir. Ədədlərin sifəti vəziyyətində olar.

½ Sayları düzəliş qaydaları

1. 1 və 2 arasındakı sayları istifadə edərkən , bu zaman ilk əvvəl biləcəyimiz şey ədədin sayılannan sonra gəlir.

1 və 2 Sayları

Page 3: Saylar

2.Hər ikisi tənvin damma olur.

3.Əgər sayılan müənnəsdirsə sayda müənnəs və ya əksinə olur.

4.Hər ikisi ال siz istifadə olunur.

bir qız uşağı

و�اح�د�ة �ة ط�ف�ل

bir kişi

د و�اح� ج�ل ر�

Page 4: Saylar

Ərəbcədə, ədədə الع�د�د�, sayılana ع�د�ود� deyilir. Bəzən bir cinsdən iki الم�varlığı göstərmək üçün *ث�ن�ان* *ث�ن�ت�ان* və ا اçox istifadə edilməz, ad birbaşa tesniye (ikil) edilər, müsənna (təsniyyə) edilər.

Nümunələr: Bir kişi ل6 ج� ر�

İki kişi �ن� ج�ال ر�

Bir qız uşağı �ة ط�ف�ل

İki qız uşağı �ان� �ت ط�ف�ل

Page 5: Saylar

3/10 Arasındakı SaylarQeyd: 3-10 arasında, ədəd (ədəd), ma'dud'un (sayılanın) əks cinsindən olur, ma'dud (sayılan) cəm (çoxluq) olaraq gəlir və məcrurdur son hərfinin hərəkəsi dammadır.

3/10 arası saylar düzəliş qaydaları :

1. Burada Say sayılandan sonra gəlir

2.Əgər sayılan müzəkkər cəmdirsə o zaman say müənnəs tək olur.

Page 6: Saylar

3.Hər ikisi heç bir zaman ال qəbul etməz.

4.Hər ikisidə əgər heç bir dəyişiklik baş verməzsə onda hər ikisinin hərəkəsi tənvin damma olur.

5.Əgər sayılan müzəkkər səlim cəmdirsə bu zaman cəmin sayılanın son hərəkəsi ون ilə yox * .ilə yazılır ين�

6.İzafətdədə həmçinin hərəkə dəyişir.

Page 7: Saylar

1 uşaq د و�اح� ط�ف�ل2 uşaq ن�� ط�ف�ال3 uşaq +ط�ف�ال� أ �ة� �ث �ال ث4 uşaq +ط�ف�ال� أ �ع�ة� ب ر�

� أ5 uşaq +ط�ف�ال� أ ة� خ�م�س�6 uşaq +ط�ف�ال� أ 3ة� ت س�7 uşaq +ط�ف�ال� أ �ع�ة� ب س�8 uşaq +ط�ف�ال� أ �ة� �ي �م�ان ث9 uşaq +ط�ف��ال� أ ع�ة� �س� ت10 uşaq +ط�ف�ال� أ ة� ر� ع�ش�

Nümunələr

Page 8: Saylar

Nümunələr:

3 qadın

و�ة+ �س� ن �ث� �ال ث 3 adam

+ر�ج�ال �ة� �ث �ال ث

3 gecə

  �ال+ �ي ل �ث� �ال ث

3 gün

+ 3ام �ي أ �ة� �ث �ال ث

Page 9: Saylar

+ 3ام �ي أ �ة� �ث �ال ث �ام� ف�ص�ي

7 gecə

+ال� �ي ل �ع� ب س�

7 gün

+ 3ام �ي أ �ع�ة� ب س�

اDوم ح�س� + 3ام �ي أ �ة� �ي �م�ان ث و� �ال+ �ي ل �ع� ب س� ��ه�م� �ي ع�ل ه�ا خ3ر� س� �ة� �ي �م�ان و�ث

(Allah) o fırtınanı üzərlərinə 7 gecə və 8 gün arxa arxaya müsəllət etdi.

Page 10: Saylar

Qeyd: 11-19 arasındakı ədədlərə ة�� 3ب ك الم�ر� �ع�د�اد� األdeyilir. Ədədlər birləşmişdirlər (murəkkəb), və həm dişilərin həm də kişilərin sonları iki üstün " D " olaraq hərəkələnir.

11/12 Sayı necə düzəlir

1.Bu saylarda say sayılandan əvvəl gəlir.

2.Bu zaman onluq say sisteminin 2ci tərəfi fəthə qəbul edir

11/19 Arası Saylar

Page 11: Saylar

3. Sayılan isə son hərəkəsi tənvin fəthə olur.

12/19 Arası saylar

1. Bu sayın müzəkkər olan hissəsini demək istəyiriksə bu zaman sayın birinci hissəsi müənnəs və hərəskəsi fəthə olur.

2. Sayın onluq hissəsi mütləq müzəkkər olur və son hərəkəsi fəthə olur.

3.Sayılanın hərəkəsi isə tənvin fəthə olur və ال sız olur.

Page 12: Saylar

11/12 Arası Müənnəs Saylarının düzəlmə qaydası.

1. Sayın təklik hissəsi müzəkkər və hərəkəsi isə fəthə olur

2.Sayın onluq hissəsi isə müənnəs olur hərəkəsi fəthədir

3.Sayılan hissə hərəkə tənvin fəthə və təbii ki müənnəs olur

12/19 Müənnəs Saylar

Page 13: Saylar

11 uşaq D ط�ف�ال ر� ع�ش� �ح�د� أ

12 uşaq D ط�ف�ال ر� ع�ش� �ا �ن �ث ا 13 uşaq D ط�ف�ال ر� ع�ش� �ة� �ث �ال ث 14 uşaq D ط�ف�ال ر� ع�ش� �ع�ة� ب ر�

� أ

Nümunələr Müzəkkər say üçün

Page 14: Saylar

11 qız uşağı Dة� ط�ف�ل ة� ر� ع�ش� �ح�د�ى إ 12 qız uşağı Dة� ط�ف�ل ة� ر� ع�ش� �ا �ت �ن �ث ا

13 qız uşağı Dة� ط�ف�ل ة� ر� ع�ش� �ث� �ال   ث

14 qız uşağı Dة� ط�ف�ل ة� ر� ع�ش� �ع� ب ر�� أ

Nümunələr Müənnəs say üçün

Page 15: Saylar

Hazıladı: Qafqaz Universiteti MəzunlarıMüşviq MəhərrəmovEmil Adışov

[email protected]@box.az