sıhhi tesisat 582 yim031

T.CMİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

TESİSAT TEKNOLOJİSİ VEİKLİMLENDİRME

YANGIN TESİSATI

ANKARA 2007

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılıKararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarındakademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretimprogramlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelikgeliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).

Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeyerehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış,denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul veKurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.

Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliğikazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir veyapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine meslekiyeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerindenulaşabilirler.

Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarakdağıtılır.

Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığındasatılamaz.

i

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................iiGİRİŞ .......................................................................................................................................1ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ....................................................................................................31. YANGIN TESİSATI............................................................................................................3

1.1. Yangın Tesisatının Önemi ............................................................................................ 31.2. Yangın Tesisatı Çeşitleri............................................................................................... 4

1.2.1. Kuru Yangın Tesisatı ............................................................................................. 41.2.2. Islak Yangın Tesisatı ............................................................................................. 7

1.3. Yangın Tesisatlarının Döşenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar................................ 131.4. Malzeme Listesinin Hazırlanması...............................................................................131.5. Yangın Boru Tesisatı Döşeme .................................................................................... 131.6. Yangın Hidrantları ......................................................................................................15UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 17ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 19

ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ..................................................................................................202. YANGIN DOLABI MONTAJI.......................................................................................... 20

2.1. Elle Çalıştırılan Yangın Tesisatları .............................................................................202.1.1. Boru Tesisatlarını Döşemek ................................................................................202.1.2. Yangın Dolaplarını Monte Etmek .......................................................................212.1.3. Yangın Vanası, Hortum ve Lans Bağlantılarını Yapmak ....................................23

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 25ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 27

ÖĞRENME FAALİYETİ–3 ..................................................................................................283. YANGIN SPRİNKLERİ (SERPİCİ) MONTAJI ............................................................... 28

3.1. Otomatik Çalıştırılan Yangın Tesisatları ....................................................................283.1.1. Boru Tesisatını Döşemek..................................................................................... 303.1.2. Yangın Sprinkleri (Serpiciler) Takmak ............................................................... 31

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 33ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME -3 ................................................................................35

MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 36CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................38KAYNAKÇA......................................................................................................................... 39

İÇİNDEKİLER

ii

AÇIKLAMALAR

KOD 582YIM031

ALAN Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme

DAL/MESLEK Isıtma ve Sıhhi Tesisat

MODÜLÜN ADI Yangın Tesisatı

MODÜLÜN TANIMIYangın tesisatının önemi, çeşitleri, uygulaması,

yangın dolabı ve serpicilerin montajının verildiği öğrenmemateryalidir.

SÜRE 40/32

ÖN KOŞUL Sıhhi Tesisat 1-2 modüllerini almış olmak.

YETERLİK Yangın tesisatını yapabilmek.

MODÜLÜN AMACI

Genel AmaçGerekli ortam sağlandığında yangın tesisatını

tanıyıp standartlarına ve tekniğine uygun olarak yangıntesisatını döşeyebileceksiniz.

Amaçlar

Yangın tesisatının önemini, çeşitlerini ve yapımkurallarını öğrenebileceksiniz.

Gerekli donanımı kullanarak standartlara uygunbiçimde yangın tesisatı borusu döşeyebilecek, yangındolaplarını ve elemanlarını monte edebileceksiniz.

Gerekli donanımı kullanarak standartlara uygunbiçimde yangın sprinkleri takabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Tesisat teknolojisi atölyesi takım ve avadanlıkları,boru çeşitleri ve ek parçaları, yangın dolabı ve aparatları.

ÖLÇME VEDEĞERLENDİRME

Modülün içinde yer alan her faaliyetten sonra, verilenölçme araçlarıyla kazandığınız bilgileri ölçerek kendikendinizi değerlendirebileceksiniz.

Öğretmen, modül sonunda size ölçme aracıuygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi vebecerileri ölçerek değerlendirecektir.

AÇIKLAMALAR

1

GİRİŞ

Sevgili Öğrenci,

Günümüzde yaşanan plansız kentleşmeyle artan büyük ticari ve endüstriyel yapılardave konutlarda yangın felaketiyle her geçen gün daha fazla karşılaşılmaktadır. Bunaülkemizde uygulanan yasa, yönetmelik ve standartların eksikliği ile yapı teknolojisinde kiteknik uygulama ve denetimlerin yetersizliği eklenince durum daha da vahim bir halalmaktadır.

Yangından doğabilecek zararları önlemenin yolu, yangına neden olabilecek riskleriortadan kaldırmaktır. Yangın güvenlik önlemlerinin alınmasının yangın söndürmekten dahaekonomik olduğu gerçeği göz önüne alınırsa, bu konuda ilgili kesimlerin eğitilmesi ülkeekonomisi açısından önem arz etmektedir. Yangınların sayısının, yangınlardan oluşan zararmiktarının azaltılmasının başta gelen yolu kuşkusuz eğitimdir. İlgili kişiler ve sektörçalışanlarına yangınları önleme ve müdahale şeklinin öğretilmesi ülkemizde önemli bir konuolarak ele alınmalıdır.

Bazı yangınlarda yangın tesisatının istenen oranda etkili olmadığını görüyoruz. Birbinada yangın tesisatının mevcut olması yeterli değildir. Yangın tesisatının kullanılabilirliğide çok önemlidir. Bu nedenle yangın tesisatının yapımı aşamasında pratik kullanılabilirliği,yangın anında yeterli basınç ve debide su verebilmesi dikkate alınmalıdır. Ayrıcayapımından sonrada düzenli olarak bakımlarının yapılması gerekir. Bu şartların yerinegetirilmemesi yangın tesisatlarını etkisiz kılmaktadır.

Bu modül sonunda elde edeceğiniz bilgi ve beceriler ile yangın tesisatı projeleriniokuyabilecek ve yangın tesisatı uygulama alanında, sizin için gerekli olan temel bilgi vebecerilere sahip olacaksınız.

GİRİŞ

3

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

Bu faaliyetle gerekli ortam sağlandığında yangın tesisatının önemini, çeşitlerini veyapım kurallarını öğrenebileceksiniz.

.

Yangın tesisatına neden ihtiyaç duyulur? Araştırınız.

Yangın tesisatının mutlaka yapılması gereken yerler sizce nerelerdir? Çevrenizdeki yangın tesisatlarını inceleyerek edindiğimiz bilgileri sınıfta

arkadaşlarınızla paylaşınız.

1. YANGIN TESİSATI

1.1. Yangın Tesisatının Önemi

Yangın; yanıcı özellikteki katı, sıvı ve gaz haldeki maddelerin denetim dışı(kontrolsüz) yanmasıdır.

Bir yangınla ne zaman nerede ve hangi şartlar altında karşılaşılacağını kestirmekmümkün değildir. Bu yüzden tedbirli olmak gerekir.

Yangından doğabilecek can kaybının yanı sıra zararları önlemenin veya azaltmanın enbaşta gelen yolu, yangına neden olacak faktörleri ortadan kaldırmak ve yangına hemenmüdahale edebilecek tedbirleri almaktır. Yapılan incelemelerde yangın güvenlik önlemlerine kadar yetersiz ve kontrol mekanizması ne kadar yavaşsa, yangın sayısının ve yangındandoğan zararların o oranda fazla olduğu görülmüştür. Yine yapılan incelemelere göre yangıngüvenlik önemlerinin alınması, yangını söndürme işleminden ve yangının verdiği zararlardandaha ekonomiktir.

Bir binayı yanmaz olarak inşa etmek mümkün değildir. O halde yapılacak en akıllıcaiş onu güvenli hale getirmektir.

Yangın tehlikesini mümkün olduğu kadar minimuma indirmek ve yangına çabukmüdahale etmek için daha binaların tasarımı döneminde bir dizi tedbirler düşünülmelidir. Butedbirler, inşaat döneminde uygulanmalı ve işletme döneminde işlerliği sağlanmalıdır.

Ülkemizde yangınlar daha çok ısıtma sistemlerinde, mutfaklarda ve aydınlatmasistemlerinde meydana gelmektedir. Yangın çıkmasının nedeni ise standartlara uygun cihazkullanılmaması, bakım yetersizliği ve kullanıcı hatalarıdır. Yangının büyük çoğunluğukullanıcı hatalarından ve insanların dikkatsizlik ve tedbirsizliğinden kaynaklanır.

ARAŞTIRMA

AMAÇ


4

Yangına ne kadar erken müdahale edilirse o kadar çabuk söndürülür ve yol açtığıhasar o denli az olur. Genellikle yangınların büyük boyutlara ulaşmasının en büyük nedenigeç fark edilmesi, dolayısıyla müdahalenin de geç olmasıdır. Yangının hemen fark edilmesiiçin sürekli olarak insanların gözetlemesi veya otomatik algılama sistemlerinin olmasıgerekir.

Yangının belirtileri ısı, duman ve ışık radyasyonudur. Genellikle yangının haberalınması için bekçiler, detektörler (Isı, duman ışık radyasyonu) ve kamera sistemlerikullanılır.

Bir yanma olayının gerçekleşmesi için yanabilen madde, ısı ve oksijen olması gerekir.Bunlardan birinin eksikliği yanmanın olmaması demektir. Her yapıda yanabilen maddedaima olacaktır. Havada ise oksijen vardır. Bu nedenle kontrolsüz yüksek bir ısı veyakıvılcım yangına sebep olabilir. Yanma sırasında yanabilen maddeleri suyla soğutmakgerekir. Soğutma yangının büyümesini önler. İşte bunun için binalara yangın tesisatısistemleri kurulur.

Yangın tesisatı itfaiye gelinceye kadar yangına müdahale etmek, küçük yangınlarısöndürmek ve itfaiye geldiğinde de ona yardımcı olacak imkânları sağlama görevi yapar.

Yapılar karmaşıklaştıkça yangına karşı koruyucu ve önleyici önlemlerin alınmasıgereği daha önem kazanmıştır.

Söndürme işleminde su, köpük (Kimyasal ve mekanik köpük) , kuru toz,karbondioksit gazı gibi maddeler kullanılır.

Su, ısıyı azaltarak yanma ortamını soğutur ve yangını söndürür. Buna karşın köpük,toz, karbondioksit gazı alevin üzerini bir battaniye gibi örterek oksijenle teması keser. Ancakbunları her türlü hava şartlarında kullanmak mümkün olmayacağı gibi yanıcı maddeninkütlesini soğutmayacaklarından bu örtü kalkınca yanmanın devam etmesi de mümkündür.

1.2. Yangın Tesisatı Çeşitleri

Yangın tesisatı kuru ve ıslak olmak üzere iki gruba ayrılır.

1.2.1. Kuru Yangın Tesisatı

Yangın tesisatını oluşturan boruların içinde su olmayan; ancak yangın anında suyunverildiği tesisat çeşididir. Bu tesisat, içerisinde su bulunmayan bir su dağıtım sistemidir.Kuru yangın tesisatında kuru sistem vanasından tesisat uç noktasına kadar olan boru kısmınormal şartlarda basınçlı hava veya azot gazı ile doludur. Sistemde su yerine basınçlı gazolması binayı su boşalmasından veya sızıntısından korumaktadır.

Kuru yangın tesisatı özellikle donma tehlikesi olan ve ısıtılmayan binalarda tercihedilir. Kuru yangın tesisatı en fazla 4830 m² alanı yangından koruyabilecek şekildetasarlanır.

5

Şekil 1.1: Kuru sistem otomatik yangın tesisatı

İtfaiye amaçlı kuru boru sistemi; bu sistemde devrede su yoktur. İtfaiye teşkilatıtarafından yapılan bağlantı ile su sağlanır. Sistem özellikle donma tehlikesi olan hacimlerdetercih edilir. Binaların üst katlarında ve itfaiye araçlarının giremeyeceği dar sokaklarda,kapalı çarşılarda ve yaygın alanlı binalarda kullanılır.

Elle çalıştırılan kuru yangın tesisatı; boruların içinde su bulunmaz, yangın anındaitfaiye bağlantı ağzından tesisata su basılır ve yangına müdahale edilmesi sağlanmış olur.

Bu sistem üzerinde bulunan bütün hortum bağlantıları itfaiyenin kullandığıstandartlarda olmalıdır. Binalarda itfaiyenin hortum taşıyarak vakit kaybetmemesi için çıkışağızları yanında en az 15 m uzunluğunda hortum bulundurulmalıdır.

6

Şekil 1.2: Kuru sistem yangın tesisatı (Tesisata suyun itfaiye araçları tarafındanbasılacağı öngörülmüştür. Yangın dolapları merdiven kat sahanlıklarına konmuş.)

Otomatik çalıştırılan kuru yangın tesisatı; bu tesisatta kuru sistem valfindan sprinkler(Serpiciler) başlıklarına kadar olan boru kısmı normal şartlarda basınçlı hava ile doludur.

Yangın meydana geldiğinde açığa çıkan ısı sprinkler (Serpiciler) başlığındaki civanıngenleşerek cam tüpünün patlaması ve başlıkların açılmasına, böylece basınçlı gazınboşalmasını sağlar. Basıncın belli bir değere düşmesi ile kuru sprinkler valfi otomatik olarakaçılır ve boruların içi su ile dolmaya başlar. Bu esnada su alarmı veya elektrikli basınçanahtarı elektrik alarmını çalıştırır. Su aktığı sürece alarm çalmaya devam eder. Tesisat su iledolunca sprinklerden (Serpicilerden) yangın mahaline otomatik olarak su püskürtülmüş olur.

7

Şekil 1.3: Otomatik çalıştırılan yangın tesisatında kolon, dağıtım ve branşman borularıSprinklerden (Serpicilerden) suyun püskürme anındaki koruma alanı

Otomatik kuru yangın tesisatını meydana getiren ana sistem parçaları çek-valf, kurusistem valfı, sisteme en çok 30 dakikada normal hava basıncı sağlayabilecek kapasitedebasınçlı hava kaynağı, sistem kapasitesi 1900 lt’yi geçtiğinde kullanılan akselatör, su motorualarmı veya elektrik alarmı ile basınç ölçüm cihazları ve sprinkler başlıklarındanoluşmaktadır.

1.2.2. Islak Yangın Tesisatı

İçinde basınçlı su ile dolu bir boru ağı kullanılarak tasarlanıp yapılan yangıntesisatıdır. Bu sistem donma tehlikesi olmayan mahallerde, yüksek yapılarda ve iç hacmiyaklaşık 4000 m²’yi geçen mahallerde tercih edilir.

1.2.2.1. Depolu Yangın Tesisatı

Şehir suyu basıncının yeterli olmadığı veya su kesintilerinin sık olduğu yerlerdedepolu yangın tesisatı tercih edilir. Tesisata su hem üst depodan hem de ikili ağızdanbasılabilmektedir. İkili ağızdan basılan su temiz olmayabilir. Bu nedenle ikili ağızdan basılansuyun su tesisatına karışmasının önlenmesi gerekir. Depodan çıkış borusuna konan tersinmezvananın görevi karışma ihtimalini önlemektir.

8

Şekil 1. 4: Depolu ıslak sistem yangın tesisatı

Binaya yangın tesisatı için ayrı bir depo bağlanabileceği gibi hem yangın hem dekullanım suyu için ortak kullanılabilen bir depo bağlanabilir. Su deposunun alt yarısı yangıntesisatına ayrılmıştır. Su deposu hacmi hesaplanırken bu husus dikkate alınmalıdır.

Yangın söndürme sistemleri için ayrılmış bölüm başka amaçlar için kullanılmamalı;ayrılan su sadece söndürme sistemlerine hizmet verecek şekilde düzenlenmelidir.

Yapıda söndürme sistemi olarak sadece yangın dolapları sistemi mevcut ise depokapasitesi en az 200 litre debiyi 60 dakika süreyle karşılayacak şekilde olmalı ve 12 m³’tenküçük olmamalıdır.

9

Yapıda sprinkler sistemi (Otomatik söndürücüler) bulunması durumunda, su deposukapasitesi yapının risk sınıfına bağlı olarak en az tabloda belirtilen süreyi sağlayabilecekkapasitede seçilmelidir.

Risk sınıfı Debi (I/dakika) Süre (dakika)

Düşük tehlike sınıfı 1000 45

Orta tehlike sınıfı 2000 60

Yüksek tehlike sınıfı Hidrolik hesaplamalarla belirlenir

Çizelge 1.1: Sprinkler söndürme sistemleri için su ihtiyacı

Sistemi meydana getiren ana parçalar kontrol vanası itfaiye bağlantısı, su akışindikatörü, ıslak alarm valfı ve sprinkler başlıklarıdır.

Şekil 1. 5: Islak sistem otomatik yangın tesisatı

10

1.2.2.2. Şebeke Basıncı ile Söndürücüler

Şehir su basıncının yeterli olduğu yapılarda yangın tesisatı soğuk su tesisatınadoğrudan bağlanır. Su borusuna ve yangın borusuna birer tersinmez vana konulmasıgereklidir. Yangın borusuna ayrıca açık durumda mühürlenmiş bir vana ve kolonun üzerinede bir havalık konulur. Otomatik havalık hem tesisatın tümü ile su dolmasını sağlar hem desuyun gerektiğinde (Bakım ve onarım için ) boşaltılmasına olanak sağlar.

Şekil 1.6: Şehir su tesisatına doğrudan bağlanmış ıslak sistem yangın tesisatı, yangındolapları merdiven kat sahanlığına konmuştur

11

Şekil 1. 7: Hem şebeke basıncı ile beslenen, hem de itfaiye tarafından su basılabilenyangın tesisatında boru bağlantı şeması

Yangın tesisatına suyun doğrudan şehir şebekesinden ve ikili ağızdan verildiğidurumlarda yapılacak bağlantı Şekil 1.7’de gösterilmiştir. Ancak ikili ağızdan itfaiyetarafından basılacak su temiz olmayabilir. İçme suyu ile yangın tesisatı suyunun karışmamasıiçin çek-valf kullanılmalıdır.

1.2.2.3. Basınçlama Deposu İle

Bu tür tesisatlarda yangın tesisatı besleme suyunu basınçlama deposundan alır. Kapalıbir depo içinde kullanıma hazır bekleyen suyun, hava ile itilerek basınçlandırılmasıtekniğidir.

Depo ve su, basınçlı hava sistemi tarafından sürekli olarak basınçta tutulur. Böyleceher an basınçlı su tesisatta hazır bulunur. Yangın anında hava basıncı tarafından itilen su,depodaki su ve gaz basıncı bitene kadar sisteme su sağlar. Çok katlı binalarda oluşabilecekbasınç dengesizliğini ortadan kaldırmak için basınç düşürme vanaları kullanılır.

Alt katlarda su basıncı 7 bar ile sınırlandırılır. Üst katlarda minimum basınç 4 baralındığında alt katlarda ve hidrofor çıkışında çok yüksek basınç değerlerine ulaşılır. Bubasınç değerlerinde istenen çalışmanın elde edilmesi mümkün değildir. Yüksek basınçtahortumu kontrol edebilmek çok güçtür. Bu nedenle alt katlarda basınç 7 bar ile sınırlandırılır.Bunun için basınç düşürücüler kullanılır.

Çok miktardaki suyun (50 m³’ten fazla) basınçlı kapta tutulmasındaki güçlüknedeniyle, yüksek kapasiteli su talepleri için uygun olmayan bir sistemdir.

Yangın suyunun basınçlandırılmasında kullanılan en yaygın yöntem ise pompalısistemlerdir. Bu sistemde çalışmaya hazır bekleyen pompalar, yangın anında çalışmayabaşlar. Depodan emilen suyu, depodaki su bitinceye kadar, mekanik olarak basınçlandırarakgerekli debi ve basınçta sistemin ihtiyacı olan suyu sağlar.

12

Şekil 1. 8: Sabit borulu sulu basınç bölgeli yangın söndürme sistemi

13

1.3. Yangın Tesisatlarının Döşenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar

Yangın tesisatı su tesisatından ayrı olarak galvanizli ya da siyah çelik borularkullanılarak yapılır.

Boruların olabildiğince düz ve kısa olmasına özen gösterilir. Yangın dolaplarının montajı için en kolay ulaşabilecek yerleri seçiniz.

Genellikle merdiven boşlukları ve kapı girişleri uygun olur. Yangın dolaplarınınkolana bağlantı borularını mümkün olduğunca kısa bağlanır.

Yangın kolonunun altında yangın tesisatını ayıran ve daima açık durumdakalması için mühürlenmiş bir vana ve bir tersinmez vana bulunmalıdır. Vana,açık olduğu kolayca görülsün diye yükselen milli türden seçilir ve ancakkumanda ettiği tesisat bölümü işe yaramaz hale geldiğinde ya da bakım veonarım durumlarında kapatılabilir.

Tesisatın en üstünde de borulardaki havanın boşaltılmasını sağlayan birotomatik havalık bulunmalıdır. Havalık gerektiğinde boruların boşaltılmasını dakolaylaştırır. Borular paslanmaya karşı korunmalıdır. Önce astar sonra koruyucuboyaların yapılması gerekir. Boru güzergâhı dış darbelere açık aşındırıcıetkilerin bulunduğu veya elektriksel tehlikelerin bulunduğu alanlardangeçmemelidir. Boru bağlantı biçimi bağlantı parçaları kullanılarak (fittings)dişli bağlantı, flanşlı bağlantı, kaynaklı bağlantı ya da kelepçeli yivli bağlantıçeşitleri kullanılarak yapılır.

Boru türü ve bağlantı biçimi ne olursa olsun standartların gerektirdiği işletmebasıncına dayanıklı olmalıdır.

Borular hiçbir zaman kendi ağırlıklarını taşımamalıdır. Borular duvar, tavan,yapı taşıyıcı elemanlarına veya özel olarak yapılmış konsollara, boru askılarına,sehpalara veya kelepçeleri ile sabitlenir.

Boruların içerisinde keten, inşaat artığı ve metal artıklarının kalmamasına dikkatedilir. Bu artıklar tesisatta tıkanıklıklara neden olabilir.

1.4. Malzeme Listesinin Hazırlanması

Tasarımı yapılıp projesi çizilmiş yangın tesisatının malzeme listesi proje üzerindenölçülerin alınması suretiyle hazırlanır. Boru çapları ve metraj çıkarılıp listeye yazılır, yangındolabı ve ekipmanları yangın dolabı sayısına göre listelenir. Tesisatta kullanılacak diğerdonanım parçaları projeden alınarak listeye ilave edilir.

1.5. Yangın Boru Tesisatı Döşeme

Boru tesisatı dağıtımı değişik biçimlerde yapılabilir. Hangi tür dağıtım yapılacağı, subeslemesinin yeri ve bina içindeki dolaşımı gibi konular göz önüne alınarak tespit edilir.

Dağıtım yatay ve dikey olarak yapılabileceği gibi, ağaç dağılımlı veya döngülü olarakda yapılabilir.

14

Şekil 1. 9: Çeşitli dağıtım türlerine göre yangın tesisatı kolon şemaları

b) Dikey dağılım-döngülüa) Dikey dağılım-ağaç

c) Yatay dağılım-ağaç d) Yatay dağılım-döngülü

15

Yangın tesisatı yapımında dikkat edilmesi gerekenler:

Yangın borularını 50 mm çaptan küçük döşemeyiniz. Yangın tesisatını proje esaslarına göre döşeyiniz. Yangın dolabını kolay ulaşılabilir yerlere koyunuz. Genellikle merdiven

boşlukları ve kapı girişleri uygun olur. Serpicileri eşit aralılarla gerekirse şaşırtma biçiminde takınız. Boruları olabildiğince kısa ve düz döşeyiniz. Yangın borularını daima sıva üstünden çekiniz. Boru içinde keten, inşaat artığı ve metal artıklarının kalmamasına dikkat ediniz.

Bunlar serpici çıkış ağızlarını kapatabilir. Yangın dolabını uygun yükseklikte ve duvar içine montaj ediniz.

Şekil 1.10: Yangın tesisatı kolon ve branşman borusunun döşenmesi

1.6. Yangın Hidrantları

İtfaiyenin bağlantı yapması için bırakılan ağızlara yangın hidrantı denir. Bina dışınayerleştirilen hidrantlardan yangın anında, itfaiye araçlarına su ikmali yapılır veya hortumserilerek doğrudan yangına müdahale edilir. Şehir suyu şebekesine veya büyük işletmelerdeyangın pompası ile su depolarına bağlanır. Yapıların yangından korunmasında, ilkmüdahalede söndürülemeyen yangınlara dışarıdan müdahale edebilmek için mümkünolduğunca yapının veya binanın tüm çevresini kapsayacak şekilde tesis edilecek hidrantsistemi bünyesinde yerleştirilecek hidrantlar, itfaiye ve araçlarının kolay yanaşabileceği vebağlantı yapabileceği şekilde düzenlenmelidir.

16

Yangın hidrantlarının esas itibariyle yer üstü ve yer altı olmak üzere iki tipi mevcuttur.Standartlara göre yangın hidrantlarının anma çapları 80, 100 ve 150 mm olarakgösterilmiştir.

Hidratlar arası uzaklık çok riskli bölgelerde 50 m, riskli bölgelerde 100 m, orta risklibölgelerde 125 m ve az riskli bölgelerde 150 m alınmalıdır

Şekil 1.11: Yangın hidrantı

17

UYGULAMA FAALİYETİ

Aşağıdaki resme uygun iş parçasını, işlem basamaklarını takip ederek verilenölçülerde yapınız.

Araç ve Gereçler

Boru anahtarı Boru Dirsek, nipel, T Kendir Boya Çekiç Murç Pafta Metre Mengene Kelepçe Kum, çimento Mala


18

İŞLEM BASAMAKLARI ÖNERİLER

Şekildeki iş resmi için gerekli araç vegereçleri hazırlayınız.

Takımlarınızın yapılacak işe uygunolmasına özen gösteriniz.

Gereğinden fazla malzeme almayınız.

Şekilde verilen ölçülere uygun biçimdekelepçe ve dirsek yerlerini hazırlayınız.

Uygun boyutta çekiç kullanınız. Çekici elinize vurmayınız.

Kelepçeyi yerine harçla tutturarakkorumaya alınız.

Su terazisi kullanarak kelepçeningönyesinde olduğundan emin olunuz.

Boruları mengeneye bağlayarakölçüsünde kesiniz.

Kesme ölçüsünü tekrar kontrol etmeyiunutmayınız.

Testere ile kesiyorsanız lamanın dişyönünü kontrol ediniz.

Borulara pafta ile diş açınız. Diş açma esnasında makine yağı

kullanmayı unutmayınız.

Açılan diş üzerine keten sarınız. Keteni yeterli miktarda, sıkı bir şekilde

ve saat yönünde sarınız.

Boru anahtarı ile bağlantı parçalarınısıkınız.

Uygun boyutta boru anahtarı kullanınız. Boru anahtarının boruyu ve bağlantı

parçasını sıyırmaması için doğru yöndetutunuz.

Hazırladığınız boruyu kelepçeye takıpvidasını sıkınız.

Ölçüleri son kez kontrol etmeyiunutmayınız.

Kaçak denemesini yapınız. Kaçak denemesini 10 kgf/cm² basınçta

yapınız.

Montajını yaptığınız tesisatı koruyucuastar boya ile boyayınız.

Boruları paslanmaya karşı korumak içinastar boyayı kullanmadan önce boruyüzeyini temizlemeyi unutmayınız.

Kullandığınız araç ve gereçleri yerlerinekoyunuz.

Çalışma alanınızı temizlemeyiunutmayınız.

19

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

DOĞRU YANLIŞ TESTİ

Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.

1. ( ) Yangın tesisatı itfaiye gelinceye kadar yangına müdahale etmek, küçük yangınlarısöndürmek ve itfaiye geldiğinde de ona yardımcı olacak imkânları sağlama göreviyapar.

2. ( ) Yangın tesisatı kuru ve ıslak olmak üzere iki gruba ayrılır.

3. ( ) Islak yangın tesisatı donma tehlikesi olan binalarda kullanılır.

4. ( ) Kuru yangın tesisatı ısıtılan binalarda kullanılır.

5. ( ) Şehir suyu basıncının yeterli olmadığı veya su kesintilerinin sık olduğu yerlerdedepolu yangın tesisatı tercih edilir.

6. ( ) Şehir su basıncının yeterli olduğu yapılarda yangın tesisatı soğuk su tesisatınadoğrudan bağlanır.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınızsorularla ilgili konuları, faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.


20


Gerekli donanımı kullanarak standartlara uygun yangın tesisatı borusu döşeyebilir veyangın dolaplarını ve aparatlarını monte edebileceksiniz.

Çevrenizde yangın tesisatı bulunan binaları gezerek yangın dolaplarının nerelerekonduğunu inceleyiniz.

Yangın dolaplarının içerisinde bulunan donanımı inceleyip görevleriniaraştırınız.

Günümüzde hangi tür yangın dolabı aparatları daha kullanışlıdır, araştırınız. Topladığınız bilgileri sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

2. YANGIN DOLABI MONTAJI

2.1. Elle Çalıştırılan Yangın Tesisatları

2.1.1. Boru Tesisatlarını Döşemek

Elle çalıştırılan yangın tesisatı boruları, galvanizli demir veya dikişli siyah boru ile veçapı en az 2” olacak şekilde döşenir. Boru bağlantı türü, boru çeşidine göre farklılık gösterir.

Genellikle boru bağlantıları:

Dişli bağlantı Kaynaklı bağlantı Flanşlı bağlantı Kelepçeli bağlantı türlerinden birisi seçilerek yapılabilir.

Borular birleştirilmeden önce her türlü kir, pas ve imalat artıklarından arındırılmalı,temizlendikten sonra birleştirilmelidir. Dişli bağlantı sırasında kullanılan ara bağlantıparçalarının (Fittingslerin) sızdırmazlığının sağlanmasında keten, teflon veya sıvı contakullanılır.

ARAŞTIRMA


AMAÇ

21

Şekil 2.1: Elle çalıştırılan yangın tesisatı, kolon ve branşman borularının döşenmesi

2.1.2. Yangın Dolaplarını Monte Etmek

Elle çalıştırılan yangın tesisatlarında yangın dolapları kullanılır. Yangın dolabı en az600x700x160 mm ebatlarındadır. İçinde bir yangın musluğu (Köşeli vana), 10 kgf/cm2

basınca dayanabilen keten hortum veya kauçuk esaslı lastik hortum, hortumun ucunabağlanmış fıskiyesi (Lans) bulunan bir dolaptır. Hortum musluğa ve fıskiyeye sıkıcabağlanır. Hortum dolap içerisindeki bir makaraya düzgün olarak sarılmış olabileceği gibi rafraf ya da rafların üzerine katlanmış olarak da konabilir. Burada önemli olan bir yangınanında fıskiye elle musluk açıldıktan sonra yangına koşulduğunda hortumun dolaşmadanaçılabilmesidir. Hortumun boyu 10-30 m arasında değişebilir.

a) Normal yangın dolabı B) Tüplü yangın dolabı

Resim 2.1: Muhtelif yangın dolapları

Fıskiye (Lans) genellikle alüminyum alaşımlardan yapılır ve 25, 50, 65 mm anmaçaplarında olur.

22

a) Kumandasız lans (fıskiye) b) Kumandalı lans (fıskiye)

Resim 2.2: Lans (Fıskiye) çeşitleri

Şekil 2.2: Kumandalı lans su püskürtme şekilleri

Yangın dolapları mümkün olduğu kadar koridor çıkışı ve merdiven sahanlığı yakınına,kolayca görülebilecek ve ulaşabilecek şekilde yerleştirilmelidir. Yangın dolapları yangınanında katta bulunanlar veya olay yerine gelen itfaiyeciler tarafından kullanılır.

Değişik tip yangın dolapları mevcuttur. Vana kontrollü dolaplarda, yangın dolabındabulunan vananın açılması ile suyun devreyi beslemesi sağlanır. Normal durumda hortumdasu yoktur. Genellikle keten bez hortumlu dolaplarda kullanılır.

Resim 2. 3: Vana kontrollü yangın dolabı Resim 2.4:Lans (Fıskiye) kontrollü yangın dolabı

Lans kontrollü dolaplarda hortumlar sürekli su ile dolu olduğundan kullanmabakımından daha kolaydır. Yuvarlak tip kauçuk esaslı hortumların ucunda bulunan lansaçılarak yangına hemen müdahale edilir. Eğitilmiş personelin bulunmadığı yerler için çokuygundur. Son zamanlarda kolay ve çabuk kullanılabilirliği nedeniyle 1” çapındaki kauçukhortumlu yangın dolapları tercih edilmektedir.

Yangın dolapları her katta ve yangın duvarları ile ayrılmış her bölümde aralarındakiuzaklık 30 m’den fazla olmayacak şekilde düzenlenmelidir. Prensip olarak bir yangın dolabıdiğerini koruyabilecek uzaklıkta olmalıdır.

23

Yangın dolapları, binaların yangından daha iyi korunmasını sağlayan otomatiksprinkler sistemlerine alternatif değildir. Önemli yapılarda her iki sistem bir birini tamamlarve bir arada yapılmalıdır. Binanın sprinkler sistemi korunması ve katlara itfaiye ağzıbırakılması durumunda yangın dolapları arasındaki uzaklık 45 m’ye kadar çıkabilir.

2.1.3. Yangın Vanası, Hortum ve Lans Bağlantılarını Yapmak

Elle çalıştırılan yangın tesisatlarında yangın dolabı içerisine yangın vanası (Köşelivana) takılır. Yangın vanaları hortum bağlanabilecek şekilde imal edilir. 10-30 m arasında ve10 kgf/cm2 basınca dayanabilen keten hortum veya kauçuk esaslı hortum vanaya sıkıcabağlanır. Hortumun boşta kalan ucuna lans (Fıskiye) bağlanır. Lans hortumun sonunda suakışını yönlendiren ve kontrol eden parçadır. Kullanıcının, hortumun ucundan suyunmiktarının (Açma, kısma, kapama) ve suyun atım biçimini (Demet atım, püskürtme atım,konik püskürtme) ayarlanmasını sağlar. Tüm ayarlara sahip olan su püskürtücüleri hortumungerektiğinde tek kişi tarafından kullanılması için kullanıcının en büyük yardımcısıdır.

Resim 2. 5: Yangın vanası ve montajı

Resim 2.6: Hortum bağlantı parçaları

24

Şekil 2.3: Yangın dolabına hortum sarılış biçimleri

Şekil 2.4: Yangın dolabı hortumuna vana ve lans bağlantılarının yapılması

25


Aşağıdaki yangın dolabını, işlem basamaklarını takip ederek montajını yapınız.

Araç ve Gereçler

Yangın dolabı Çekiç Murç Keski Harç malzemesi Su düzeci Metre


26

İŞLEM BASAMAKLARI ÖNERİ

İş için gerekli araç ve gereçlerihazırlayınız.



Temrin duvarında ölçülere göre yangındolabı yerini çiziniz.

Çiziminizi yaptıktan sonra ölçüsünü veterazisini kontrol etmeyi unutmayınız.

Çizdiğiniz yangın dolabı yerini kırarakniş hazırlayınız.

Kırma işlemini uygun boyuttaki çekiç vekeski ile yapınız.

Kıvamlı çimento harcı hazırlayınız. Harcı karmak için uygun bir yer seçmeyi

unutmayınız.

Dolap için hazırlanan niş yüzeyleriniçimento harcı ile sıvayınız.

Dolap niş içerisine oturtulduğunda arkave yan yüzeylerin yaptığınız sıva iletemas etmesi gerektiğini unutmayınız.

Yangın dolabını niş içerisineyerleştiriniz ve kurumaya bırakınız.

Dolabı yerleştirdikten sonra terazi ilekontrol etmeyi unutmayınız.

Dolabın kenarlarındaki boşluklarıçimento harcı ile doldurduktan sonradolap üzerindeki ve çevresindeki harçartıklarını temizlemeyi unutmayınız.

Yangın vanasını boru ucuna sıkınız.

Yangın vanasına hortum bağlantıparçasını sıkınız.

Bağlantı parçalarını gereğinden az vegereğinden çok sıkmamaya özengösteriniz. Az sıkarsanız su kaçağına,çok sıkarsanız bağlantı parçalarınınçatlamasına neden olabilirsiniz.

Hortum bağlantı parçasına hortumutakarak kelepçe ile sıkınız.

Kelepçeyi sıkmadan önce hortumun tamve düzgün bir şekilde yerleştiğindenemin olunuz.

Lans (Fıskiye) üzerine hortum bağlantıparçasını takınız.

Sızdırmayacak bir şekilde takmayadikkat ediniz.

Yangın hortumunu dolap içindebulunan makaraya sararak lansı yerineasınız.

Hortumu doğru sardığınızdan eminolunuz.



27




1. ( ) Yangın dolapları mümkün olduğu kadar koridor çıkışı ve merdiven sahanlığıyakınına kolayca görülebilecek yerlere konmalıdır.

2. ( ) Yangın dolapları yangın anında katta bulunanlar veya olay yerine gelenitfaiyeciler tarafından kullanılır.

3. ( ) İki yangın dolabı arasındaki mesafe en fazla 20 m olmalıdır.

4. ( ). Dolap içerisindeki hortumun boyu 10-30 arasında değişebilir.

5. ( ) Yangın dolabı genellikle 60x70x16 cm boyutlarında yapılır.

6. ( ) Yangın dolabı içerisinde yangın vanası, hortum ve çek valf bulunur.

7. ( ) Vana kontrollü dolaplarda hortumun içi daima su ile doludur.

8. ( ) Lans kontrollü dolaplarda hortumun içi daima boştur.

9. ( ) Lans yangın üzerine suyu püskürtmeye yarayan, su akışını yönlendiren parçadır.

10. ( ) Bez hortumlar kauçuk esaslı hortumlara göre daha kullanışlıdır.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınızsorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.



28


Gerekli donanımı kullanarak standartlara uygun olarak yangın sprinkleritakabileceksiniz.

Bulunduğunuz çevrede otomatik yangın tesisatı yapılmış binaları gezerek çalışmaprensibini araştırınız. Gözlemlerinizi sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

3. YANGIN SPRİNKLERİ (SERPİCİ)MONTAJI

3.1. Otomatik Çalıştırılan Yangın Tesisatları

Son zamanlarda en yaygın olarak kullanılan sulu söndürme sistemlerinden biridir.İstatistikî incelemelere göre otomatik sprinkler sistemine sahip olan binalarda çıkanyangınların % 95’i daha başlangıç aşamasında sönmüştür.

Bu sistem yangın çıktığında kendiliğinden devreye giren ve alevlerin üzerine susıkarak yangını söndüren veya yayılmasını önleyen sistemdir.

Binalarda kullanılan sprinkler sistemleri ıslak sprinkler sistemi ve kuru sprinklersistemi olmak üzere 2 grupta incelenir.

Islak borulu sprinkler sistemi, boruların içerisinde suyun her an akmaya hazır olarakbeklediği sistem türüdür. Bu sistemde su akışı hemen olacağından zaman kaybı yaşanmaz.

Yangın meydana geldiğinde açığa çıkan ısıyla birlikte sprinklerin açılmasına ve suyunpüskürtülmesini sağlar. Bu esnada ıslak sprinkler valf klapesi açılır ve sistem devamlıbasınçlı su ile beslenir.

Bir kısım sprinkler ısıya duyarlı cıva ile çalışır. Cam tüp içerisinde bulunan cıvaçevreden aldığı ısı ile genleşir ve cam tüpün kırılmasına yol açar. Tüpün kırılması ile su yoluaçılır ve yangının üzerine yoğun su damlacıkları dağılarak yangının sönmesini sağlar. Birkısım sprinkler ise mekanik olarak çalışır. Belirli sıcaklıkta eriyebilen gerdirme parçasınınerimesi sonunda suyolu açılır ve yangın üzerine su damlacıklarının dağılmasıyla yangınısöndürür.

ARAŞTIRMA


AMAÇ

29

Şekil 3.1: Gerdirmeli çalışan serpici

Şekil 3.2: Sıcaklığa duyarlı sıvı (Cıva) ile çalışan serpici

Bir sprinkler sistemi kurarken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, korunmasızalan bırakılmamasıdır. Sprinkler başlıkları 7 m2 ila 21 m2 arasındaki alanları koruyacakşekilde, binanın risk durumuna ve standartlara uygun olarak yerleştirilmesi gerekir.

30

Şekil 3.3: Serpiciler kafası elemanları

Kuru sprinkler sistemi içinde su bulunmayan bir su dağıtım sistemi ile sprinklerbaşlıklarından meydana gelir. Bu sistemde kuru sistem valfinden sprinkler başlıklarına kadarolan boru kısmı normal şartlarda basınçlı hava ile doludur.

3.1.1. Boru Tesisatını Döşemek

Sprink başlıklarına suyun taşınmasını sağlayacak olan boru tesisatı değişik dağılımözelliklerinde yapılabilir.

Ağaç tipi boru tesisatı: Bir ana su besleme borusu üzerine bağlanan branşmanboruları ile yapılarak koruma alanlarına dağıtımı yapılan boru tesisatıdır.

Döngü tipi boru tesisatı: Korunan alanın çevresinde oluşturulan halkaşeklindeki borulama ile dağıtım yapılan boru tesisatıdır.

Izgara tipi boru tesisatı: Halka şeklindeki boruyu birbirine birleştirenbranşmanlardan oluşan boru tesisatıdır.

31

sŞekil 3.4: Otomatik yangın tesisatı boru dağıtım çeşitleri

3.1.2. Yangın Sprinkleri (Serpiciler) Takmak

Sprinkler başlıkları montaj tipine uygun biçimde takılmalıdır. Buna göre sarkık tipsprinkler aşağıya bakacak biçimde, dik tip sprinkler yukarıya bakacak biçimde, yatayduvar tip sprinkler ise yere paralel olacak biçimde takınız.

Şekil 3.5: Montaj tipine göre sprink çeşitleri

Montaj tipine uygun takılmayan sprinkler kafası, suyu gerekli biçimdedağıtamayacağından yangın söndürmede etkisiz kalacaklardır.

32

Serpiciler arası uzaklık 4,5 m’yi geçmemelidir. Her dağıtıcı boru üzerine en fazla 8serpici takılmalıdır. Serpiciler eşit aralıklarda, gerekirse şaşırtma biçiminde takılır. Buradadikkat edilmesi gereken en önemli nokta korunmasız alan bırakılmamasıdır.

Sistem tipi En fazla koruma alanı İki sprink arası en fazla mesafe

Hafif tehlike 21 m² 4.6 m

Olağan tehlike 12.1 m² 4.6 m

Yüksek tehlike 9.3 m² 3.7 m

Tablo 3.1: Yangın tehlikesi tipine göre sprinklerin koruma alanı ve iki sprink arası en fazlamesafe

Sprink başlıklarının yakınında; springin açılma elemanını etkileyecek ısı kaynağı,menfez, soğutucu, elektrikli ısıtıcı gibi bir kaynak bulunmamasına dikkat edilmelidir.

Standartların belirlediği springler açılma sıcaklıkları genellikle 57, 66, 74 ve 80 °Csıcaklıkta açılır. Sprinklerin açılma sıcaklığı; sprink kafasının açılarak suyun akmayabaşladığı sıcaklık değeridir. Sprink açılma sıcaklığı korunan ortamın beklenen en yüksektavan sıcaklığına göre tespit edilmelidir. Beklenen en yüksek tavan sıcaklığının 20 ºCfazlasına en yakın sıcaklık değerli sprink kafası, standart uygulamalar için uygundur.

Şekil 3.6: Otomatik yangın tesisatı

33


Kesit resmi verilen springi sökerek parçalarını inceleyiniz. Resimdeki gibi standartsarkık tip springin bağlantısını işlem basamaklarını takip ederek yapınız.

Araç ve Gereçler

Kurbağacık anahtarı Serpici (sprink) 15 x 20 redüksiyon 20 T Kendir Sülüğen Ø20 Galvanizli boru


34

İŞLEM BASAMAKLARI ÖNERİ

İş için gerekli araç ve gereçlerihazırlayınız.



Serpiciye ve redüksiyona kendir sarınızve sülüğen sürünüz

Redüksiyona ve serpiciye dikkatli birşekilde kendir sararız.

Kendir artıkları serpicinin deliklerinitıkamamalıdır.

Serpiciyi elle redüksiyona tutturarakanahtarla sıkınız.

Redüksiyonu uygun anahtarla yanikurbağacıkla sıkınız.

Serpicinin sıkılmasında daha dikkatliolunmalı, serpiciye zarar vermemeliyiz.

Sülüğen artıklarını temizleyiniz. Sülüğen kurumadan artıkları

temizlenmelidir.

Tesisata su vererek kaçak denemesiyapınız.

T nin iki ucuna da boru sıkarak testimiziyapabiliriz.



35

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME -3



1. ( ). Otomatik çalıştırılan yangın tesisatları, yangın çıktığında, görevlininçalıştırmasıyla devreye girer.

2. ( ). Yangın çıktığında açığa çıkan ısı sprinklerin açılarak suyun püskürtülmesineneden olur.

3. ( ). Binalarda kullanılan sprinkler sistemi ıslak ve kuru sprinkler sistemi olmak üzereiki gruba ayrılır.

4. ( ). Otomatik yangın tesisatında ağaç tipi, ızgara tipi ve döngü tipi boru dağıtımsistemi kullanılır.

5. ( ). Sprinkler genellikle 30, 40, 50 ve 60 C° sıcaklıkta açılır.

6. ( ). Her dağıtıcı boru üzerine en fazla 4 serpici takılabilir.

7. ( ). Serpiciler eşit aralıklarla veya şaşırtma biçiminde takılır.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınızsorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.



MODÜL DEĞERLENDİRMEResimde verilen otomatik çalışan yangın tesisatını yapınız. Uygulamada

grup çalışması yapabilirsiniz.

Araç ve Gereçler

1. Re

2. Se

3. Ah

4. Çe

5. Me

6. Te

7. Va

8. Kolektör

9. Metre

10. Pafta

11. Test vanası

12. Pafta

13. Keten

MODÜL DEĞERLENDİRME

simdeki çaplarda boru

rpici

şap kalas

k valf

ngene

st tulumbası

36

na 14. Boru anahtarı

15. Matkap

37

Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre kendinizin veya arkadaşınızın yaptığıyangın tesisatını değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, Evet - Hayır seçeneklerindenuygun olan kutucuğu işaretleyiniz.

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır

1 İş için gerekli araç ve gereçleri hazırladınız mı?

2 Ahşap takozları tavana tutturdunuz mu?

3Kolon borusunun bağlantısını vana ve çek-valf kullanarak

yaptınız mı ?

4 Kolektör borusunun bağlantısını yaptınız mı?

5 Serpici borularını bağladınız mı?

6 İtfaiye bağlantı parçasının bağlantısını yaptınız mı?

7 Serpicilere keten sararak sülüğen sürdünüz mü?

8 Serpicileri yerlerine anahtarla taktınız mı?

9 Tesisata su vererek kaçak denemesi yaptınız mı?

10 Yaptığınız tesisatı koruyucu astar boya ile boyadınız mı?

11 İş bitiminde kullandığınız araç ve gereçleri kaldırdınız mı?

Toplam evet ve hayır sayıları

DEĞERLENDİRME

Bu faaliyet sırasında bilgi konularında veya uygulamalı iş parçalarında anlamadığınızveya beceri kazanamadığınız konuları tekrar ediniz. Konuları arkadaşlarınızla tartışınız.Kendinizi yetersiz görüyorsanız öğretmeninize danışınız. Yeterli görüyorsanız diğer modülegeçiniz.

Tebrikler modülü başardınız.

PERFORMANS DEĞERLENDİRME

38

CEVAP ANAHTARLARI

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI

1 D2 D3 Y4 Y5 D6 D


1 D2 D3 Y4 D5 D6 Y7 Y8 Y9 D

10 Y


1 Y2 D3 D4 D5 Y6 Y7 D

CEVAP ANAHTARLARI

39

KAYNAKÇA

ÖZKARA Aydın, Yangın Söndürme Sistemleri, MMO/2002/300 ISISAN, Buderus Sıhhi Tesisat, Yayın Nu: 272. Makine.Y. Mühendisi KÜÇÜKÇALI Rüknettin, Sıhhi Tesisat, Isısan

Çalışmaları Nu:147, İstanbul, 1997. KUMRAL Sabri, Tesisat Teknolojisi İş ve İşlem Yaprakları, Ankara, 2004. SIDAL, Cavit, Etem Sait ÖZ, Yapıda Sıhhi Tesisat, Ankara, 1984. SIDAL, Dr. Cavit; Etem Sait ÖZ, Sıhhi Tesisat ve Isıtma Bölümü Bilgi –

İşlem – İş Yaprakları Sınıf II, GÜTEF Matbaası, Ankara, 1987.

KAYNAKÇA

sıhhi tesisat 582 yim031

Documents