sıhhi tesisat 582 yim032

T.C.MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

TESİSAT TEKNOLOJİSİ VEİKLİMLENDİRME

VİTRİFİYE MONTAJI-1

ANKARA 2007

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılıKararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarındakademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretimprogramlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelikgeliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).

Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeyerehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış,denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul veKurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.

Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliğikazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir veyapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine meslekiyeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerindenulaşılabilirler.

Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarakdağıtılır.

Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında
satılamaz.

i

AÇIKLAMALAR ...................................................................................................................iiiGİRİŞ .......................................................................................................................................1ÖĞRENME FAALİYETİ-1 .....................................................................................................31. LAVABO MONTAJI...........................................................................................................3

1.1. Lavabolar ...................................................................................................................... 3

1.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri..................................................................................... 31.1.2. Çeşitleri.................................................................................................................. 3

1.2. Sifonlar.......................................................................................................................... 7

1.2.1. Sifonların Görevleri ............................................................................................... 71.2.2. Sifon Çeşitleri ........................................................................................................81.2.3. Sifonda Su Kaybı...................................................................................................9

1.3. Lavabo Montajı ...........................................................................................................10

1.3.1. Ayaksız Lavabo Montajı...................................................................................... 111.3.2. Tam ve Yarım Ayaklı Lavabo Montajı................................................................ 12

1.4. Lavabo Sifonlarının Takılması.................................................................................... 14

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 15

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 19

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ...................................................................................................202. EVİYE MONTAJI .............................................................................................................20

2.1. Eviyeler ....................................................................................................................... 20

2.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri................................................................................... 202.1.2. Çeşitleri................................................................................................................21

2.2. Eviye Montajı..............................................................................................................22

2.3. Eviye Sifonlarının ve Çöp Öğütücülerin Takılması .................................................... 24



ÖĞRENME FAALİYETİ-3 ...................................................................................................283. KÜVET MONTAJI............................................................................................................28

3.1. Küvetler....................................................................................................................... 28


3.2. Küvet Montajı .............................................................................................................32

3.2.1. Döşeme Altı (gömme) Küvet Montajı .................................................................323.3. Küvet Sifonlarının Takılması...................................................................................... 33



ÖĞRENME FAALİYETİ-4 ...................................................................................................374. DUŞ TEKNESİ MONTAJI................................................................................................ 37

İÇİNDEKİLER

ii

4.1. Duş Tekneleri..............................................................................................................37

4.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri................................................................................... 374.2. Duş Teknesi Montajı ...................................................................................................39

4.3. Duş Teknesi Sifonlarının Takılması............................................................................44



ÖĞRENME FAALİYETİ-5 ...................................................................................................485. YER SÜZGECİ MONTAJI................................................................................................ 48

5.1. Yer Süzgeçleri.............................................................................................................48


5.2. Yer Süzgeci Montajı ...................................................................................................52



MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 56PERFORMANS DEĞERLENDİRME ..............................................................................58

CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................59KAYNAKÇA......................................................................................................................... 61

iii

AÇIKLAMALAR

KOD 582YIM032

ALAN Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme

DAL Isıtma ve Sıhhi Tesisat

MODÜL Vitrifiye Montajı -1

MODÜLÜN TANIMIKullanım yerine, isteğe ve işin amacına en uygun vitrifiyemalzemeyi tespit edip, iş güvenliği ve montaj talimatlarınauyarak monte etme öğrenme materyalidir.

SÜRE 40 / 32

ÖN KOŞUL Sıhhi tesisat -1 modülünü almış olmak.

YETERLİLİK Vitrifiye montajını yapmak.

MODÜLÜN GENELAMACI

Genel AmaçGerekli ortam sağlandığında, standartlara ve tekniğine

uygun olarak vitrifiye ve armatür, aksesuar montajınıyapmaya hazır hale gelebileceksiniz.

AMAÇ

Amaçlar1. Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygun

olarak lavabo montajı yapabileceksiniz.2. Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygun

olarak eviye montajı yapabileceksiniz.3. Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygun

olarak küvet montajı yapabileceksiniz.4. Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygun

olarak duş teknesi montajı yapabileceksiniz.5. Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygun

olarak yer süzgeci montajı yapabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Ortam: Sınıf, atölye, laboratuar, işletme, kütüphane,ev, bilgi teknolojileri ortamı (Internet) vb. kendi kendinizeveya grupla çalışabileceğiniz tüm ortamlar.

Donanım: Su terazisi, metre, elektrikli el matkabı, sertmaden uçlu matkap, tornavida, dübel, vida, kurbağacıkanahtarı, iki ağızlı anahtar, sifon, çöp öğütücü.

ÖLÇME VEDEĞERLENDİRME

Modülün içinde yer alan herhangi bir öğrenmefaaliyetinden sonra verilen ölçme araçları ile kendikendinizi değerlendireceksiniz.

Modül sonunda; teorik ve pratik performansınız, parçauygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileröğretmeniniz tarafından ölçme teknikleri uygulanarakdeğerlendirilecektir.

AÇIKLAMALAR

1

GİRİŞ

Sevgili Öğrenci,

İnsan vücudu havasızlığa 3-5 dakika, susuzluğa 5-10 gün, açlığa ise 2-3 aydayanabilmektedir. İnsanların yaşayabilmesi için en az hava kadar gerekli olan su, içmekiçin kullanıldığı gibi temizlik için de kullanılır. Bu modülde evimize, işyerimize veyaherhangi bir sosyal tesise kadar zor ve uzun yoldan gelen suyu içinde olduğumuz alanda,sorunsuz, temiz ve konforlu bir biçimde kullanabilmek için birtakım malzemeler üretilmiştir.Bunlara biz kısaca vitrifiye malzemeleri diyoruz.

Vitrifiye malzemelerini uzun yıllar sorunsuz, temiz ve konforlu bir biçimdekullanabilmek için yerlerine montaj kurallarına uygun monte etmeliyiz. Vitrifiyemalzemeleri renk, model ve işlev farkı gösterseler bile aynı amaç için üretildiklerindenbirbirlerine benzerler. Çok özel modeller dışında montaj şekilleri de hemen hemen aynıdır.

Biz bu modülde, her zaman karşılaşabileceğimiz modellerin montaj şekillerinianlatmaya çalışacağız. Bu modülü aldıktan sonra her türlü vitrifiye malzemesinin montajını,yapabileceğinize inanıyoruz.

Bu modülü başarı ile bitirdiğinizde lavabo, eviye, küvet, duş teknesi ve yer süzgecimontajı hakkında teknik bilgi ve beceri sahibi olacaksınız.

Bu modülün sertifikasını aldığınızda mesleğinizde ilerlemek için bir sonraki modülekayıt olabilecek ve mesleğiniz için gerekli olan diğer vitrifiye montaj çeşitleriniöğrenebileceksiniz.

GİRİŞ

3

ÖĞRENME FAALİYETİ-1

Yeterli teorik ve pratik bilgiye sahip olarak, standartlara ve tekniğine uygun olaraklavabo montajı yapabileceksiniz.

Bölgenizde bulunan yapı malzemesi satan işyerlerindeki banyo stantlarında, yakınçevrenizdeki inşaatların montaj aşamasına gelmiş banyolarında inceleme yaparak neleredikkat edilmesi gerektiğini araştırınız.

Lavabo çeşitleri ve montajı konusunda sanal ortamda ve seramik, paslanmaz çeliklavabo imalatı yapan firma kataloglarından kaynak taraması yapınız.

Topladığınız bilgi ve dokümanlar hakkında rapor hazırlayınız.

Hazırladığınız raporu atölyede tartışınız.

1. LAVABO MONTAJI

1.1. Lavabolar

1.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri

Tuvalet ve banyolarda el yüz yıkamada kullanılan kirli suyu sifon yardımıyla atık suborusuna gönderen bir tesisat elemanıdır. Esas olarak bir hazneden oluşan lavaboda boşaltmadeliği, sabunluk, taşma deliği ve gerektiğinde musluk takılması için musluk deliği bulunur.Düz, yarım veya tam ayaklı çeşitleri bulunur.

Genellikle seramik, emaye sac ya da emaye dökme demirden yapılır. Fabrika,hapishane, taşıtlar gibi yerlerde kullanılabilecek paslanmaz çelikten yapılmış lavabolardavardır. Konutlarda yaygın olarak seramik malzemeden yapılan lavabolar kullanılmaktadır.

1.1.2. Çeşitleri

Günümüzde, dünyada ve ülkemizde çok çeşitli ebat ve modellerde lavabo imalatıyapılmaktadır. Model çeşitliliği, renkleri, çeşitli konumlara göre duruşları, bazı fonksiyonlarıtasarımı yapan firmaya göre de değişkenlik göstermektedir. Yine de lavaboları üç ana grup


AMAÇ

ARAŞTIRMA

4

altında incelemek mümkündür. Montajları hakkında ilerleyen konularda detaylı bilgiverileceğinden çeşitlerini öncelikle tanıyalım.

1.1.2.1. Ayaklı Lavabo

Klasik lavabodan farkı, lavabo altındaki tam ayaktır. Ayak burada taşıyıcı değilgörüntü ve model farklılığı veren bir aksesuardır. Aşağıda ayaklı lavabonun görünümü velavabonun modeline göre üretici firmanın uygun gördüğü montaj ölçüleri verilmiştir.

Şekil 1.1: Ayaklı lavabo montaj ölçüleri

a) Ayaklı lavabo b) Ayaklı lavabo montajı

550

-60074

0-7

90

80

0-8

50

200

49

0-5

40

LAVABO ÖLÇÜLERİ(A-B-C)

700–560–205650–510–205600–510–205550–460–205500–400–205

D-E280–195

c) Lavabo ebatları

5

1.1.2.2. Yarım Ayaklı Lavabo

Diğer lavabolardan farkı, lavabo altındaki yarım ayaktır. Ayak burada taşıyıcı değilgörüntü ve model farklılığı veren bir aksesuardır. Ara musluk ve sifon tamamen görünmezdurumdadır. Ebatları ve montaj ölçüleri standartlar doğrultusunda üretici firmanınmodellerine göre değişir. Aşağıda yarım ayaklı lavabonun görünümü ve genellikle kullanılanmontaj ölçüleri verilmiştir.

Şekil 1.2: Yarım ayaklı lavabo montaj ölçüleri

b) Yarım ayaklı lavabo montaj ölçüleri

LAVABO ÖLÇÜLERİ(A-B-C)

450–330–165570–480–190600–480–200600–510–200650–540–200

D-E280–195

c) Lavabo ebatları

a) Yarım ayaklı lavabo

550

74080

0

490

80

6

1.1.2.3. Ayaksız lavabo

Diğer iki lavaboda sifon ve ara musluklar ayak tarafından kapatıldığı için estetik birgörünüme sahiptiler. Bu ayaksız lavaboda ise sifon ve ara musluk görünmesine karşı arızaesnasında tamir için büyük kolaylığı vardır. Duvara kancayla veya lavabo montaj vidasıylamontajı yapılır. Aşağıda genellikle kullanılan montaj ölçülerini göreceksiniz. Montajdelikleri üretici firmanın lavabo modeline göre değişir. Ama diğer montaj ölçüleri yaygınkullanılan ölçülerdir.

D

Şekil 1.3: Ayaksız lavabo m

a) Ayaksız lavabo

B

A

C

c) Lavabo ebatla

740

-79

0

800

200

490

-54

0

550

-600

ontaj ölçüleri

LAVABO ÖLÇÜLERİ(A-B-C-D)

565–450–175–280500–400–195–460370–270–85–260455–290–70–250

b) Ayaksız lavabo montajı

rı

7

1.2. Sifonlar

1.2.1. Sifonların Görevleri

Atık su borularında pis kokulu gazlar bulunur. Bu gazlar, hidrojen (H2), kükürtlühidrojen (H2S), metan(CH4) ve karbon dioksit (CO2) tir. Bu gazlar, içinde bulunduklarıodanın havasını kirletir. Kirlenme sağlık açısından tehlikeli olabiliceği gibi pis kokudaortamda bulunan insanları rahatsız eder ve konforu bozar. Bu nedenle su akıtma yerlerininpis ve kirli su borularına bağlandığı yerlere birer sifon konulur. Alafranga helâ taşı gibi bazısu akıtma yerleri kendinden sifonlu olarak imal edilirler. Sifon aslında, içinde bulunan superdesi yardımıyla pis ve kirli su borularındaki gaz ve kokuların binaya yayılmasını önleyenbir çeşit sulu güvenlik aygıtıdır.

Tesisatçılığın başlangıcı ile birlikte koku ve gazların ortama yayılmasını önlemeihtiyacı doğmuştur. Bu görevi yapmak için pek çok araç yapılmıştır. Sifon bunların ençağdaş olanıdır.

Mükemmel bir sifonda aranan başlıca özellikler şunlardır:

Gaz ve kokuların kullanım hacimlerine geçişini önlemeli,

Pis su ve pisliklerin tesisata kolayca akmasını sağlamalı,

Akan su sifonun içini iyice yıkamalı,

Hareketli ve mekaniksel parçası bulunmamalı,

Kir toplayacak köşeleri olmamalı,

İçi pürüzsüz ve suyun akışı düzgün olmalı,

İçindeki su perdesi borulardaki gazların basıncına karşı koyabilecekyükseklikte olmalı,

İçinde bulunan su hacminin fazlalığı suyun akış hızını azalttığı gibi, katımaddelerin dibe çökmesi ihtimalini arttırdığından içinde fazla su tutmamalı,

Gerektiğinde içi temizlenebilmeli,

Özellikle pis su borusu tarafında zamanla bozulan conta, salmastra vb.gereçler kullanılmamalı

Göze hoş görünmelidir.

Sifonlar; demir, font, kurşun, pirinç, bakır, künk, fayans, plastik vb. malzemelerdenyapılabilir. Demirden yapılanlar, korozyona karşı korunması için boya, galvaniz veya sır ilekaplanır. Günümüzde pirinç ve yaygın olarak plastik sifonlar kullanılmaktadır.

1.2.2. Sifon Çeşitleri

1.2.2.1. Boru Sifonlar

Borulu sifonların biçimleri basittir. Mükemmel sifonda aranan özelliklerin büyükçoğunluğuna sahiptirler. Benzedikleri harfin adını alırlar.

Resim

1.2.2.2. Şişe Sifonlar

Bu grupta bulunan sifonlara örnörnek gösterebiliriz. Şişe sifonlar göst(eviye), pisuvar gibi su kullanma ysifonların mükemmel sifonda aranan ösakıncaları, akan suyun içini tam yıkeskin bir dönüş yaparak akmak zorun

a) S sifon b) Çamaşır makinesi bağlantılı

8

1.1: Boru sifon çeşitleri

ek olarak da tek perdeli, çift perdeli ve borulu sifonlarıerişli sifonlardır. Yurdumuzda lavabo, bulaşık teknesierlerinde şişe sifonları çok kullanılır. Ancak bu tipzelliklere sahip olduklarını iddia etmek güçtür. Başlıcakamaması; kir toplayacak köşeler bulunması, suyunda olması, içinde metal perde olması gibi hususlardır.

c) P sifon

9

Resim 1.2: Şişe sifon çeşitleri

1.2.2.3. Özel Sifonlar

Kirli ve pis su tesisatında, su akıtma yerlerinin çıkış borularında yer alan sifonlardanbaşka, zemin sularını tesisata akıtan, suyla karışık durumda bulunan çöp ve parçacıklar, yağ,benzin vb. maddeleri ayıran özel sifonlar da vardır.

1.2.3. Sifonda Su Kaybı

Pis su tesisatının, koku ve zehirli gazları binaya vermemesi için tesisatın en üstnoktasındaki borunun açık havaya çıkartılması gerektiği daha önce belirtilmişti.Havalandırma gerektiği gibi yapılmış olsa bile sifondaki su yüksekliği aynı kalmaz. Bunaborudan hızla akan su, hızla esen rüzgâr, hızla kapanan bir kapı, pencerede çalışan vantilatör,sıcak havada oluşan buharlaşma, sifon içerisindeki kıl veya iplik parçaları vasıtasıyla oluşankılcal çekme sebep olabilir. Bu durumda bir miktar su pis su borusuna akar ve sifondaki suseviyesi alçalır. Mevcut dengeyi bozan hava akımı çok fazla ise, dengenin sağlanmasınayetecek hava borudan geçene kadar denge bozulur. Denge yeniden sağlandığında suyüksekliği azalmıştır. Sifonlar su yüksekliği emniyet seviyesinin altına düşmediği sürecegörevlerini yapabilir.

Şekil 1.4: Ufak basınç değişmelerinde sifondaki suyun durumu

a) Lavabo sifonu b) Eviye sifonu

10

1.3. Lavabo Montajı

Lavabolar biçimlerine göre:

Ayaksız Yarım tezgâh üstü

Yarım ayaklı Tezgâh üstü

Tam ayaklı Tezgâh altı

Etajerli Berber

Çift hazneli Köşe

Etajerli (dolaplı, Hilton)

Bedensel engelli lavabosu olmak üzere gruplara ayrılır ve her grup kendine göremontaj özellikleri içerir.

Lavabo montaj ölçüleri genellikle yetişkin insanlara göre alınır. Ama okul öncesi veilköğretim okullarında insanların yaş gruplarına göre montaj ölçülendirilmesi yapılmasıgerekir. Lavaboyu kullanacak kişinin elinin, serbest duruş durumundayken parmak ucuylazemin arasındaki ölçüsüne 190 mm eklenerek lavabonun yerden yüksekliği tespit edilir.Yaşlara göre genellikle kullanılan ölçüler; 6–14 yaş için 700–750 mm, daha küçük yaşlariçin 580–620 mm montaj ölçüsü uygulanır.

Lavabo montajında ilk önce lavaboya monte edilecek armatür seçimine kararverilmelidir. Lavabo üzerine montaj edilecek armatürler kendi aralarında:

Tek gövde kumandalı

Tek gövde kumandasız

Ankastre kumandalı

Ankastre kumandasız olmak üzere gruplandırılır.

Kullanılacak armatür tespitinden sonra uygun alt yapı hazırlanır ve lavabo üzerindekidelik yerleri açılır.

Resim 1.3–4–5: Lavabo armatür deliğinin açılış şekli

11

Lavabolarda kolaylıkla açılabilecek armatür delikleri bulunmaktadır. Bu deliklerarmatür düzleminde yer almaktadır. Açılmak istenen delik, alttan el ile kontrol edilereküstten sırlı yüzeye hafif darbeler vurulur. Vurma işlemine deliğin açılmasına kadar devamedilir. Üretim sırasında pul kalın düşmüş olabilir. Böyle bir durumda işleme sabırla devamedilmelidir. Delik hiçbir zaman alttan vurularak açılmamalıdır. Aksi halde pul sırlı yüzeydenparça koparabilir.

1.3.1. Ayaksız Lavabo Montajı

1. Tırnaklı veya montaj vidası ile monte edilecek olan lavabolarda lavabo yüksekliği80 cm olacak şekilde duvara yerleştirilir ve montaj yerleri işaretlenir.

2. Uygun matkap ucu ve dübel ile montaj yeri hazırlanır.

3. Lavabo su terazisi ile kontrol edilerek duvara monte edilir.

4. Sıcak ve soğuk su bağlantıları ile pis su sifon bağlantıları yapılır.

Resim 1.8–9: Pis ve temiz su bağlantılarını yapma

5. Armatürden su akıtılarak su sızdırmazlık kontrolü yapılır.

Resim 1.6: Matkap ile montajdeliklerini delme

Resim 1.7: Lavaboyu teraziye almak

12

1.3.2. Tam ve Yarım Ayaklı Lavabo Montajı

Tam ayaklı lavabo montajında, lavabo ile ayak terazisinde montaj konumunagetirilir.

Montaj konumunda lavabonun tespit delikleri şablon olarak kullanılarakmarkalama yapılır.

Markalama yapıldıktan sonra lavabo ve ayak yerinden alınarak markalanannoktalar dikkatlice delinir ve dübelleri çakılır.

Montaj cıvataları dübellerine sıkılır. Lavabo montaj cıvatalarına montaj deliklerinden geçecek şekilde takılır, plastik

burçları ve pulları yerlerine konulur. Somunlar sıkılarak montaj tamamlanmışolur.

Şekil 1.5: Montaj cıvatalarıyla lavaboyu monte detayı

80

0

285

76

0

Bitmis döseme

Şekil 1.6: Ayaklı lavabo montaj ölçüleri

13

Ayağın monte detayı

Lavabo tam ayak ile kullanılacak ise;

Tam ayaklı lavaboda ayağın taşıyıcı olmadığı ve özellikle estetik amaçlı olduğuunutulmamalıdır.

Gerektiğinde sifonu temizlemek için ayak ile lavabo arasına 1–2 mm. açıklıkbırakılması uygun olacaktır.

Lavabo yarım ayak ile kullanılacak ise;

80

0

285

76

0

Bitmis döseme

Şekil 1.7: Yarım ayaklı lavabo montaj ölçüleri

Lavabo montaj işlemi tamamlandıktan sonra, yarım ayak lavabonun altına denk

gelecek şekilde yerleştirilerek ayak üzerindeki montaj delikleri bitmiş duvara

markalanır.

Markalanan noktalar delinerek dübel çakılır.

Yarım ayak yerine yerleştirilir. Plastik burçları takılan yarım ayak montaj

vidaları, montaj deliklerinden geçirilip sıkılarak işlem tamamlanır.

Sıcak ve soğuk su bağlantıları ile pis su sifon bağlantıları yapılır.

Armatürden su akıtılarak su sızdırmazlık kontrolü yapılır.

Lavabonun montajında iyi bir görüntü ve mamulün bitmiş duvara düzgün

temasını sağlamak için lavabonun bitmiş duvarla temas eden noktalarına silikon

uygulanmalıdır.

14

1.4. Lavabo Sifonlarının Takılması

Resim 1.10: Çeşitli lavabo sifonları

Lavabo sifonunun takılması aşağıdaki sıraya göre yapılır:

İş için gerekli araç ve gereçleri hazırlanır.

Lavabonun sifon deliği üstüpü ile temizlenir.

Sifonun vidasını sökerek süzgeci çıkartılır.

Contayı, sifonun üst yuvasında olacak şekilde lavabonun altında tutulur.

Vida süzgece takılı olarak lavabonun üzerinden elle sifona vidalanır.

Sifonu hareket ettirmeden vidayı tornavida ile sıkılır.

Şekil 1.8: Lavabo sifonu montajı

49

0 800 11

00

13

00 1

55

0

15

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem basamaklarını takip ederek şekildeki ölçülerde lavaboyu montaj ediniz. Sifonbağlantısını yapınız. Etajer ve aynayı takarak işlemi bitiriniz.

Araç ve Gereçler1. Lavabo 7. Matkap2. Etajer 8. Sert uçlu tığ3. Ayna 9. Tornavida4. Sifon 10.Kurbağacık5. Terazi 11.Metre6. Dübel, vida 12.Lavabo montaj vidası

İşlem Basamakları Öneriler

Atık su ve temiz su bağlantı ağızlarınınölçüye uygunluğunu kontrol ediniz.

Herhangi bir karışıklığa ve işkazasına izin vermeyecek şekildeçalışma ortamını hazırlayınız.

Pis su giderinin bitmiş döşemedenyüksekliği 490 mm, temiz suağızlarının bitmiş döşemedenyüksekliği 1100 mm olmalıdır.

Lavabo ve ayağı geçici olarak yerineyerleştiriniz ve terazi yardımı iledüzgünlüğünü kontrol ediniz.

Lavaboyu ayak üzerine iyioturtunuz.

Dikkatli olunuz. Düştüğünde kırılır!

Seramik vitrifiye malzemelerikırıldığında bir jilet kadar keskinolabilir. Çıplak elle müdahaleetmeyiniz.


490

1100

16

Lavabo montaj vidalarının bağlanacağıyerleri kalemle işaretleyiniz.

İşaretlemeyi fayans üzerinde izbırakacak bir kalem ile yapınız.

Örneğin; kurşun, kırmızı veyaispirtolu kalem kullanınız.

İşaretlenen yerleri matkapla deliniz vedübelleri takınız. İşaretlediğiniz yerleri delmeden önce

matkabın kayarak hatalı delikdelmemesi için fayans üzerindeki sırtabakasında noktalama yapınız.

Dübel ve vida çapına uygunkalınlıkta matkap ucu kullanınız.

Dübel yerine sıkıca oturmalıdır.

Lavabo montaj vidalarını ölçüsündeaçıkağızlı anahtar ile sıkınız.

Montaj vidaları yere ve birbirineparalel olmalıdır.

Tespit cıvatalarını 6-8 mim’lik açıkağız anahtarın 8 mim’lik tarafıylasıkınız.

17

Lavaboyu yerine yerleştirerek montajvidalarına somunları sıkınız.

Lavaboyu tespit cıvatalarına takarakdüşmemesi için tutunuz.

Tespit cıvatasına lastik conta verondelâyı takınız, somunu sıkınız.

Lavabonun altına ayağınıyerleştiriniz.

17-18 mm. anahtarın 17 mm.’ liktarafıyla somunları sıkınız.

Lavabo sifonunu takınız. Sifon bağlantısını lavabo sifonlarınıtakmak konusunda anlatıldığı gibiyapınız.

Vidayı aşırı sıkmayınız sifon plastikolduğu için kırılır.

1. Sifon bağlantısı bittikten sonra ayağılavabonun altına 1–2 mm. boşlukkalacak şekilde yerleştiriniz.

Ayağın taşıyıcı olmadığı ve özellikleestetik amaçlı olduğuunutulmamalıdır.

Etajer ve aynayı ölçüsünde markalayınız. Etajeri ölçüsünde ve terazisinde

duvara yerleştirerek delik yerleriniişaretleyiniz.

Ayna yerini uygun yükseklikte teraziyardımıyla çiziniz.

Ayna çizgilerinden ölçü alarak tırnakdelik yerlerini işaretleyiniz.

İşaret yerlerine nokta ile iz yapınız.

Uygun matkap ucu ile deliniz,dübellerini takınız.

1300

1550

18

Etajer ve aynayı yerlerine takınız. Etajeri, vidalarla duvara monte

ediniz.

Ayna için, iki alt ve bir yan tırnağıvidalayınız.

Aynayı yerine oturtarak dördüncütırnağı dübel üzerindeki yerinevidalayınız.

Ayna duvara silikon ile de monteedilebilir. Ayna arkasına ve duvarayeterince silikon sıkılarakyapıştırılır. Ayna, üzerinden duvarageçici bantlanarak kurumayabırakılır.

İşin bitirilmesi

İşin biçimini estetik yönündengözlemleyiniz.

Takımları toplayınız.

Kirlenen yerleri temizleyiniz

İşi bitirdiğinizi öğretmeninizesöyleyiniz.

19

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

BOŞLUK DOLDURMALI TEST

Boş olan kısımları doğru sözcüklerle doldurunuz.

1. Lavaboda oluşan atık suları pis su tesisatına ................... ile iletilir.

2. Lavabolar genel olarak a-.……….., b-…………., c-………….olmak üzere üç çeşittir.

3. Fabrika, hapishane, taşıtlar gibi yerlerde kullanılabileceklavabolar……………………. malzemeden yapılırlar.

4. Yarım ayaklı lavabonun diğerlerinden farkı kullanılan………………’tır.

5. ................ sifon, mükemmel sifonda aranan özelliklerin büyük çoğunluğuna sahiptir.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınızsorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.


20


Yeterli teorik ve pratik bilgiye sahip olarak, standartlara ve tekniğine uygun eviyemontajı yapabileceksiniz.

Bölgenizde bulunan yapı malzemesi satan işyerlerindeki mutfak stantlarında,

yakın çevrenizdeki inşaatların montaj aşamasına gelmiş mutfaklarında inceleme

yaparak, eviye montajı yapılırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini araştırınız.

Eviye çeşitleri ve montajı konusunda; sanal ortamda ve seramik, paslanmaz

çelik, polyester döküm eviye imalatı yapan firma kataloglarından kaynak

taraması yapınız.

Topladığınız bilgi ve dokümanları raporlayınız.


2. EVİYE MONTAJI2.1. Eviyeler


Mutfaklarda bulaşıkların yıkanmasında ve laboratuarlarda kullanılan su akıtma yeridir.Yapıldıkları malzemeye göre seramik, dökme demir emaye, sac emaye, paslanmaz çelik sacolarak adlandırılır. Günümüzde en çok tercih edilenler paslanmaz çelik sac ve seramiktenimal edilen eviyelerdir.

Eviyelerde taşma deliği yapılması zorunlu değildir. Standart, sadece laboratuareviyelerinde taşma deliği bulunmasını şart koşmuştur. Fakat günümüzde imal edileneviyelerin bazı tiplerinin damlalık bölümünde taşma deliği vardır.

ÖĞRENME FAALİYETİ–2

AMAÇ

ARAŞTIRMA

21

2.1.2. Çeşitleri

2.1.2.1. Tek Gözlü Eviyeler

Tek gözlü eviyeler damlalıklı veya damlalıksız olarak imal edilir. Renk ve modelleritasarımı yapan firmaya göre değişkenlik gösterebilir. Aşağıda tek gözlü eviyelere örnekbirkaç model göreceksiniz.

a) Tek gözlü damlalıklı eviye b) Tek gözlü damlalıksız eviye

c) Tek gözlü damlalıksız çelik tezgâh altı eviye çeşitleri

d) Tek gözlü damlalıksız tezgah e) Tek gözlü ayrı damlalıklı eviye

Resim 2.1: Damlalıklı ve damlalıksız eviye çeşitleri

2.1.2.2. Çift Gözlü Eviyeler

Tek gözlü eviyeler damlalıklı veya damlalıksız olarak imal edilir. Renk ve modelleritasarımı yapan firmaya göre değişkenlik gösterebilir. Çöp öğütücülü,1 ½ gözlü, taşmalı veyataşmasız tipleri mevcuttur. Aşağıda çift gözlü eviyelere örnek birkaç model göreceksiniz.

22

a) Çift gözlü çelik eviye çeşitleri

b) Bir buçuk gözlü damlalıklı c) Bir buçuk gözlü damlalıklı

çelik eviye seramik eviye

Resim 2.2: Çift gözlü evyeler

2.2. Eviye Montajı

Mutfak ortamında sürekli hareketlilik vardır. Bu nedenle bulaşık teknesinin (eviyenin)önünde serbest bir kullanım alanının bulunması doğru olur. Alanın genişliği tekne genişliğikadar, boyu da en az 75 cm olmalıdır.

Eviyenin yerden yüksekliği, bulaşık yıkayacak kişinin boyuna göre tespit edilir.Bulaşık yıkama işinin genellikle kadınlar tarafından yapıldığı göz önünde tutularak, bulaşıkteknesi üst kenarının bitmiş döşemeden 80–90 cm yükseğe konması doğru olur. Bataryanınise 105–120 cm yükseğe konması doğru olur. Böylece tekne ile musluk arasında yeterliaralık kalacağından tencere, tepsi vb. büyük kapların da kolaylıkla yıkanabilmesi mümkünolur.

Yıkanmış olan kapların sularının kolayca süzülüp eviye içine akmasını sağlayandamlalığın yeri de önemlidir. Sağ elini kullanan kişiler için, damlalık sola gelecek şekildemonte edilir. Sol elini kullanan kişiler için ise damlalık sağa monte edilmelidir. Genelliklesağ el kullanıldığından, özel bir istek olmadıkça eviye damlalığının sol tarafa gelecek şekildemonte edilmelidir.

Eviyelerin yerleşimi mutfakların konumuna ve ergonomik şartlara göreplanlanmalıdır. Eviye montajında alt yapıyı oluşturan pis su, sıcak-soğuk su giriş ağızları vebatarya ölçülerine dikkat edilmelidir.

23

Tek hazneli, standart eviyeler tezgâh ile sıfır kotta monte edilir. Damlalıklı eviyelerdedamlalığın sağ veya sol tarafa getirilmesine karar verildikten sonra, imalatta kapalı bırakılanbatarya deliği, lavabolar konusunda anlatıldığı şekilde açılmalıdır. Damlalıklı eviyelerindamlalık kısımlarındaki eğim, imalat sırasında verildiğinden, bu tür eviyeler tezgâh üzerineterazisinde monte edilmelidir. Standart ve damlalıklı eviyeler için yapılacak tezgâhın bitmişdöşemeden yüksekliği 850 mm, genişliği ise 600 mm olmalıdır.

Eviyeler ile kullanılacak tek gövde armatürlerin ara musluklarının filtreli tipseçilmesine özen gösterilmelidir. Eviye montajında, mamulün tezgâha temas edennoktalarında, sızdırmazlığın sağlanması için silikon uygulanmalıdır.

ÖNEMLİ NOT: Eğer seramik eviye kullanılmış ise bu aşamada çimento, alçı,mermer tozu gibi sonradan genleşen malzemeler kullanılması son derece yanlıştır. Seramikçatlayabilir.

Montajı yapılmış eviyeler inşaat süresince boya, badana, alçı, harç gibi ince inşaatfaktörlerinden ve darbelerden korunmalıdır.

11

00

85

0

0

Bitmiş döşeme

25

0

70

'LİK

PİS

SU

KO

LO

NU

PİS SU

155

SICAK SU SOĞUK SU

50 400 150

60

0

85

0

Şekil 2.1: Tek gözlü eviye montaj ölçüleri

24

2.3. Eviye Sifonlarının ve Çöp Öğütücülerin Takılması

Resim 2.3: Çift gözlü eviye sifonu

Resim 2.4: Çöp öğütücü ve montajı

Şekil 2.2: Eviye sifon çeşitleri

Eviye sifonu aşağıdaki işlem sırasına göre takılır

İşlem Basamakları

İş için gerekli araç ve gereçleri hazırlayınız.

Eviyenin sifon deliğini üstüpü ile temizleyiniz.

Sifonun vidasını sökerek süzgecini ayırınız.

Contayı, sifonun üst yuvasında olacak şekilde eviyenin altında tutunuz.

Vida süzgece takılı olarak eviyenin üzerinden elle sifona vidalayınız.

Vidalarken eviyenin altındaki contayı kaydırmayınız.

Sifonu hareket ettirmeden vidayı tornavida ile sıkınız.

25


İşlem basamaklarını takip ederek şekildeki ölçülerde eviyeyi montaj ediniz. Sifon veçöp öğütücüsünü takarak işlemi bitiriniz.

Araç ve Gereçler

1. Eviye

2. Sifon

3. Çöp öğütücü

4. Silikon

5. Metre

6. Su terazisi

7. Tornavida

İşlem Basamakları Öneriler Atık su ve temiz su bağlantı

ağızlarının ölçüye uygunluğunukontrol ediniz.


Kirli su giderinin bitmiş döşemedenyüksekliği çift gözlü ve öğütücüolduğu için şekle göre kontrol ediniz.

Tezgâh üzerine eviyeyiyerleştiriniz.

Tezgâh üzerindeki eviye oturmayataklarını keski ve çekiçletemizleyiniz.

Eviyeyi tezgâh üzerindeki yatağınaoturunuz.

Eviyenin ölçülerini ayarlayınız.Gerekirse kenarlarını destekleyerekeviyeyi yükseltiniz.


26

Teraziye uygunluğunu kontrolediniz. Eviyenin terazisini ayarlayınız.

Eviyeyi yerinden kaldırınız. Eviye yatağına silikon sıkınız. Eviyeyi yerine oturtarak ölçü ve

terazisini ayarlayınız. Taşan silikon artıklarını üstüpü veya

bezle siliniz. Silikonunu kuruması için 4-5 saat

bekleyiniz.

Eviyeye sifonu/ çöp öğütücüsünütakınız. Sifon bağlantısını EVİYE

SİFONLARINI TAKMAKkonusunda anlatıldığı gibi yapınız.

Firmanın vermiş olduğu çöp öğütücümontajı kılavuzundaki montajtalimatlarına uyunuz.

Sifon ve çöp öğütücüsü borusunuatık su borusunatakınız.

Sifon veya çöp öğütücüsünün pis sugider ağzını, duvardaki atık sugiderine direkt veya spiral (gırtlak)boru vasıtasıyla bağlayınız.

Duvardaki gider ağzına Ø50 mmadaptör (takoz) contayı sıkıcaoturtunuz.

Sızdırmazlık testini yaparak sukaçırmadığından emin olunuz.

İşin bitirilmesi


Takımları toplayınız. Kirlenen yerleri temizleyiniz.

İşi bitirdiğinizi öğretmeninize söyleyiniz.

27




1. Mutfaklarda bulaşıkların yıkanmasında kullanılan su akıtma yerine........................denir.

2. Eviyelerin en çok tercih edilenleri …………….. ve …………………. malzemelerdenimal edilenlerdir.

3. Eviye üst kenarının bitmiş döşemeden yüksekliği…... ……cm olması doğru olur.

4. Eviye montajında, mamulün tezgaha temas eden noktalarında, sızdırmazlığınsağlanması için …………..uygulanmalıdır.

5. Eviyeler ....... ................. ve ....... gözlü olarak imal edilirler

DEĞERLENDİRME




28


Yeterli teorik ve pratik bilgiye sahip olarak, standartlara ve tekniğine uygun küvetmontajı yapabileceksiniz.

Bölgenizde bulunan yapı malzemesi satan işyerlerindeki banyo stantlarında,yakın çevrenizdeki inşaatların montaj aşamasına gelmiş banyolarında inceleme yaparak,küvet montajı yapılırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini araştırınız.

Küvet çeşitleri ve montajı konusunda; sanal ortamda ve seramik, polyesterdöküm küvet imalatı yapan firma kataloglarından kaynak taraması yapınız.



3. KÜVET MONTAJI3.1. Küvetler


Yıkanma teknesi olarak da bilinen küvetler, içerisinde oturarak veya uzanarakyıkanılabilen bir temizlik gerecidir. Daha önceleri dökme demir emaye veya sac emayeolarak yapılan küvetler günümüzde polyester döküm, akrilik veya seramikten imal edilir.Küvetler gömme ve oturmalı olarak iki sınıfa ayrılır.

Küvet üretiminde kullanılan akrilik plakalar sentetik ham maddeden üretilir.Sıvı haldeki bu sentetik malzeme cam vasıtası ile kalıplandırılıp plaka haline getirilir. Yüzeyicam özelliğini aldığından gözenek yoktur, son derece parlaktır. Aynı zamanda gerektiğikadar esneyebilme özelliğine sahiptir. Sıcak ve soğuk su temaslarından etkilenmez. Bunedenlerle akrilik küvetlerde zaman içinde kılcal sır çatlakları ve pas oluşmaz. Akrilikküvetler diğer küvetlerden hafiftir. Bu sayede taşınması, montajı kolaydır. Diş yapımındadahi kullanılan akrilik materyal bakteri barındırmaz, hijyendir.

Genelde küvetlerin etrafı beton, tuğla vb. ile örülmekte ve fayans kaplanmaktadır. Sutesisatında veya pis su giderinde herhangi bir arıza, tıkanma olursa fayans benzeri kaplamamalzemesi ve küvetin yan duvarını oluşturan tuğla vb. kısımları kırmak ve yıkmak zorundakalabilirsiniz. Bu hayli uğraş isteyen masraflı bir iştir. Hatta büyük bir olasılıkla aynıdesende ve renkte fayans, seramik bulunamayacağından bütün banyonuzun kırılması,seramiklerinizin değişmesi dahi gerekebilir. Oysa akrilik küvetler sökülebilir panellidir. Bu


AMAÇ

ARAŞTIRMA

29

gibi durumlarda yan panelleri kolaylıkla sökebilir, arızayı giderdikten sonra hiçbir inşaat vetadilat işlemine gerek kalmadan panelleri kolayca yerine monte edebilirsiniz.

Küvetlerin kullanılış biçimleri nedeniyle, birden fazla insanın peş peşe kullandığıgenel yerlerde (spor tesisleri, yatılı okullar vb.) temizlik ve sağlık açısından risk oluşturabilir.Genel kullanım alanlarında, her kullanımdan sonra dezenfekte edilmesi veya özel kullanımalanlarında tercih edilmesi doğru olur.

3.1.2. Çeşitleri

3.1.2.1. Oturmalı (Yarım) Küvetler

Daha çok kullanım alanı kısıtlı olan küçük banyolarda kullanılan bu tip küvetler,banyo yapacak kişinin ayakta veya oturarak yıkanabilmesine yararlar. Düşük döşeme içinegömülen tiplerinin yanı sıra bitmiş döşeme üzerine monte edilebilen ankastre modelleri devardır.

Resim 3.1: Oturmalı küvet çeşitleri

Şekil 3.1:Oturmalı küvet ölçüleri

70

35

30

3.1.2.2. Normal Küvetler

Daha çok kullanım alanı kısıtlı olmayan büyük banyolarda kullanılan bu tip küvetler,banyo yapacak kişinin ayakta veya uzanarak yıkanabilmesini sağlar. İki veya üç kenarıduvara dayanabilir. Düşük döşeme içine gömülen tiplerinin yanı sıra bitmiş döşeme üzerinemonte edilebilen ankastre modelli olanları vardır.

Resim 3.2: Normal düz küvet çeşitleri

Şekil 3.2: Normal küvet ölçüleri

3.1.2.3. Hidro (Su) Masajlı Küvetler

Hidro masajın basit tanımı, su ile yapılan masajdır. Bunun en ideal uygulandığı yer isebanyo küvetleri, duş kabinleri ya da SPA (SPA=Sanum per aqua; suyla gelen sağlıkkelimesiyle tanımlanan özel tesis) tabir edilen masaj havuzlarına aplike edilmiş hidromasajkombinasyonlarıdır. Bu kombinasyonlarda suyun ve havanın hem fiziki hem de tedavietkilerinden yararlanılmaktadır. Bu küvetlere yaygın olarak jakuzide denir.

75

25

37

.5

31

Hidro masajlı küvetler ankastre yani bitmiş döşeme üstünde kendisine ayrılan yeremonte edilmek üzere imal edilir. Bildiğimiz klasik normal tip küvet tipinde olabildiği gibiözel tiplerde de imalatı vardır. Model, renk ve fonksiyonları tasarımcı firmalara göre değişsede, hidro masajlı küvetlerin genel yapısı; bildiğimiz küvetlere su ısıtıcı rezistans ve suya yönveren bir pompa eklenmiş halidir. Rezistans suyu istenen derecede ısıtır, pompa da suyasürekli bir hareket (sirkülâsyon) verir. Böylece suyun masaj etkisinden yararlanmış oluruz.

Resim 3.3: Hidro masajlı küvet

Şekil 3.3: Hidro masajlı küvet ölçüleri

90

45

45

25

32

3.2. Küvet Montajı

Küvetler döşeme altı (gömme) veya döşeme üstü (set üstü) olmak üzere ikiye ayrılır.Günümüzde ankastre küvetler tercih ediliyorsa da çok uzun yıllardır kullanılan gömmeküvetlerin montajları da set üstü küvet montajından oldukça farklıdır.

3.2.1. Döşeme Altı (gömme) Küvet Montajı

Şekil 3.4: Normal küvet montaj ölçüleri

Döşeme altı küvet montajı aşağıdaki işlem sırasına göre montaj edilir.


İş için gerekli araç ve gereçleri hazırlanır.

Küvet ayaklarının oturacağı zemini temizlenir.

Ayakuçları açılmamışsa testereyle keserek açılır.

Ayakları birbirine küvet ölçüsünde ve terazisinde harçla tutturulur.

Küvet sifonunu ve taşma borusu bağlanır.

Sifonun kirli su boru bağlantısı yapılır.

Sifonun kuyruğu kirli su borusuna contasıyla birlikte takılır.

Küvet yerine oturtulur.

Küvet yanından elinizi geçirerek sifon kuyruğunu, sifon gövdesine sıkınız.

İşin temizliği, ölçü ve terazi kontrolü yapılır.

Kaçak testi yapılır.

33

Şekil 3.5: Montaj sıralı sifon parçaları

3.3. Küvet Sifonlarının Takılması

Resim 3.4: Küvet sifonu

Küvet sifonun takılması aşağıdakiişlem sırasına göre yapılır.


İş için gerekli araç ve gereçleri

hazırlayınız.

Küvetin taşma ve sifon deliğini

üstüpü ile temizleyiniz.

Sifonun vidasını sökünüz.

Sifon gövdesini, conta üstte

olacak biçimde küvetin altına tutunuz.

Süzgeç contasını küvetin üstünden sifon deliğine yerleştiriniz.

Süzgece vidasını takarak, dönmeyecek şekilde sıkınız.

Sifon taşma borusu, gövde ve süzgecini birbirinden sökünüz.

Taşma gövdesini contalarıyla birlikte taşma deliğine tutunuz.

Taşma süzgeci vidasını takınız ve tornavida ile sıkınız.

Taşma borusunu taşma gövdesine ve sifon bağlantı yerine, aralarına contalarını

koyarak iyice sıkınız. Contaların kaymamasına dikkat ediniz.

34


İşlem basamaklarını takip ederek şekildeki küvetin montajını yapınız. Sifonunutakarak işlemi bitiriniz.

Araç ve Gereçler

Küvet Silikon

Küvetsifonu

Sert ve inceuçlu nokta

Kurbağacık

Matkap

Metre

Su terazisi

Tornavida


Küvet üzerine özel hazırlanmışpabuçlarının montajını yapınız.


Montaj kitapçığını okuyunuz. Küvet montaj seti ile birlikte

verilen pabuçları küvete monteediniz.

Ayak vidalarını kaidelere sıkarakküvete sabitleyiniz.

Küvet montaj seti ile birlikteverilen ayakları, vidalarıvasıtasıyla küvete sabitleyiniz.

Küveti düz çeviriniz ve dengesinikontrol ediniz.


35

Duvara askı elemanlarını sabitleyiniz.

Küvet montaj seti ile birlikteverilen duvar askı elemanınıölçüsünde markalayıp delerekduvara montajını yapınız.

Sifon bağlantısını yapınız.

Sifon bağlantısını KÜVETSİFONLARINI TAKMAKkonusunda anlatıldığı gibiyapınız.

Sifon bağlandıktan sonra sızdırmazlıktestini yapınız.

Sifon montajı bittikten sonrayeterince su dökerek kaçıntıtestini yapınız.

Kaçak var ise olan yeri tekrargözden geçirerek sıkınız.

Vidalı bölümleri sıkarken dişkaptırmamaya özen gösteriniz.

Terazisini kontrol ediniz.

Küveti yerine monte ettiktensonra, her iki yönden deterazisine bakarak dengeyisağlayınız.

Fayansla temas eden kenarlarınasilikon sıkıp, artanları üstüpü iletemizleyiniz.

İşin bitirilmesi


Takımları toplayınız. Kirlenen yerleri temizleyiniz İşi bitirdiğinizi öğretmeninize

söyleyiniz.

36




1. Küvetlerin iç yüzeylerinin kir tutmayacak şekilde ……………. olması gerekir.

2. Oturmalı küvetler, banyo yapacak kişinin …….…veya……………yıkanabilmesineyararlar.

3. Düşük döşeme içine gömülen küvetlerin yanı sıra bitmiş döşeme üzerine monteedilebilen …………………. modelleri de vardır.

4. Su ile yapılan masaja ……………….. denir.

5. Hidro masajlı küvetlere kısaca ……………. denir.

DEĞERLENDİRME




37


Yeterli teorik ve pratik bilgiye sahip olarak, standartlara ve tekniğine uygun duşteknesi montajı yapabileceksiniz.

Bölgenizde bulunan yapı malzemesi satan işyerlerindeki vitrifiye stantlarında,

yakın çevrenizdeki inşaatların montaj aşamasına gelmiş banyolarında inceleme

yaparak, duş teknesi montajı yapılırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini

araştırınız.

Duş teknesi çeşitleri ve montajı konusunda; sanal ortamda ve vitrifiye imalatı

yapan firma kataloglarından kaynak taraması yapınız.



4. DUŞ TEKNESİ MONTAJI

4.1. Duş Tekneleri


İnsanların ayakta pratik bir şekilde yıkanabilmeleri için imal edilmiş vitrifiyegerecidir. Batarya duş başlığından fışkıran su taneciklerinin vücuttaki dinlendirici etkisi, kirlisuyun sürekli akıp gidişi ve su kullanımında belirli ölçüde tasarruf sağlayabilmesi gibinedenlerle duş pek çok kimse tarafından tercih edilen bir yıkanma şekli olmuştur.

Duş tekneleri dökme demir, emaye, polyester döküm, akrilik ve seramikten imaledilirler. Kayıp düşmeyi engellemek amacıyla duş teknelerinin yüzeyinde setler vardır. Duşalırken ayakta olunacağı için etrafa su sıçramasını önlemek amacıyla duş teknelerinin etrafıalüminyum profil ve şeffaf desenli mikadan imal edilen kabinlerle kapatılır.


AMAÇ

ARAŞTIRMA

38

Resim 4.1: Set üstü kare duş teknesi

Şekil 4.1: Duş teknesi ölçüleri

Resim 4.2: Set üstü köşe oval ve oturmalı duş tekneleri

23

39

4.2. Duş Teknesi Montajı

Duş teknesi montajı, küvet montajında olduğu gibi döşeme altı (gömme), döşeme üstü(set üstü) olarak iki şekilde yapılır. Her iki tipinde montajları birbirinden farklılık gösterir.Şimdi bunları ayrı ayrı inceleyelim.

Döşeme Altı (gömme) Duş Teknesi Montajı

Şekil 4.2: Döşeme üstü ve altı duş teknesi montajı şekilleri

Duş teknesi montajı aşağıdaki işlem basamakları takip edilerek yapılır.



Duş teknesi konulacak zemini temizleyiniz.

Sifon merkezinin duvardan uzaklığını döşemeye işaretleyiniz.

40

Şekil 4.3: Duş teknesi sifon merkezini işaretleme

Zeminde sifonun oturacağı yuvayı hazırlayınız.

Şekil 4.4: Duş teknesinin zeminini hazırlama Resim 4.3:Duş teknesinin zemininihazırlama

Süzgeç ve contasını çıkardıktan sonra, pis su giderine bağlanan sifonu yuvasınayerleştiriniz.

Şekil 4.5: Duş teknesinin sifonunu yerleştirme

Ağzı kapatılan sifonun etrafını harç ile doldurarak sabitleyiniz.

41

Şekil 4.6: Duş teknesinin sifonunu harçla sabitleme

Duş teknesi oturma yüzeyini, sifon hizasına kadar kum ile doldurunuz vesıkıştırınız.

Şekil 4.7: Kum doldurma işlemi Resim 4.4: Kum doldurma işlemi

Sifon ağzına sızdırmazlık contasını yerleştiriniz.

Şekil 4.8: Conta yerleştirme işlemi

42

Duş teknesini yerine yerleştirerek teraziye getiriniz.

Şekil 4.9: Teraziye alma Resim 4.5-6: Teraziye alma

Sifon bağlantı vidasını, duş teknesi üzerinden sıkınız.

Şekil 4.10: Sifon bağlantısını yapma Resim 4.7: Sifon bağlantısını yapma

Duş teknesi içine birkaç kova su dökerek bağlantı yerlerinin su sızıntıkontrolünü yapınız.

Şekil 4.11: Sızıntı kontrolü yapma işlemi

43

Duş teknesinin kenarlarını silikon ile doldurunuz.

Şekil 4.12: Silikon çekme işlemi

Sifonun ağzını kapatınız.

Şekil 4.13: Sifonun ağzının kapatılması işlemi

Duş teknesi üzerini karton vb. malzeme ile kapatarak koruma altına alınız.

Şekil 4.14: İnşaat bitene kadar korumaya alma işlemi

44

4.3. Duş Teknesi Sifonlarının Takılması

Resim 4.8: Duş teknesi sifonu

Şekil 4.15: Sifonun sıralı görüntüsü

Duş teknesi sifonu aşağıdaki işlem sırasına göre takılır.



Duş teknesi sifon deliğini üstüpü ile temizleyiniz.

Sifonun vidasını sökünüz.

Sifon gövdesini, conta üstte olacak biçimde küvetin altına tutunuz.

Süzgeç contasını duş teknesi üstünden sifon deliğine koyunuz.

Süzgece vidayı takarak sifon dönmeyecek şekilde sıkınız.

Şekil 4.16: Duş teknesi sifonunun montaj işlemi

45


Döşeme üstü duş teknesi montajını işlem basamaklarını takip ederek yapınız.

Araç ve Gereçler

1. Duş teknesi 5. Tornavida2. Sifon 6. Kurbağacık3. Matkap 7. Metre4. Su terazisi 8. Sert ve ince

uçlu nokta


Duş teknesini montajı yapılacak yereyerleştiriniz.


Bu işlemde montajı yapılacak olanduş teknesi akrilik ve ankastredir.

Bitmiş döşeme üzerindeki yerine,duş teknesini önündeki panelisökerek yerleştiriniz. Montaj setiile birlikte verilen pabuçları duşteknesine monte ediniz.

Panel yüksekliğinde ayarlayarakteraziye alınız.

Çıkardığınız ön paneli montajbittikten sonra yerine rahatlıklatakabilmek için tekneyüksekliğini yerinde vidalıayaklar sayesinde ayarlayınız

Duş teknelerinin ayak basmayerlerine imalat aşamasında sugideri için eğim verildiğinden duşteknesini döşemeye tamterazisinde monte ediniz.


46

Pabuçları kontra somun ile sıkınız,ayakları sabitleyiniz.

Terazileme işlemi bittikten sonraayarın bozulmaması için yeretemas eden vidalı pabuçlarınüzerindeki kontra somunlarısıkarak, ayakları sabitleyiniz.

Sifon bağlantısını ve sızdırmazlıktestini yapınız.

Sifon bağlantısını DUŞ TEKNESİSİFONLARINI TAKMAKkonusunda anlatıldığı gibiyapınız.

Sifon montajı bittikten sonrayeterince su dökerek kaçıntıtestini yapınız.

Kaçak var ise olan yeri tekrargözden geçirerek sıkınız.

Vidalı bölümleri sıkarken dişkaptırmamaya özen gösteriniz.

Duvar askı elemanlarını işaretleyiniz,askı elemanları ile duvarasabitleyiniz.

Duvara tespit parçalarının delikyerlerini işaretleyiniz.

Delik merkezlerini matkapladeliniz ve dübellerini takınız.

Dübellere tespit parçalarınıvidalayınız.

Duş teknesini tespit parçalarıüzerine bindirerek cıvata vesomunlarını sıkınız.

Panelleri duş teknesine yerleştirinizve montajını yapınız.

Duş teknesi yan panelleriniyerlerine takınız.

İşin bitirilmesi


Takımları toplayınız. Kirlenen yerleri temizleyiniz İşi bitirdiğinizi öğretmeninize

söyleyiniz.

47




1. Duş başlığından fışkıran su taneciklerinin vücuttaki ………………… etkisi duşteknelerini cazip hale getirmektedir.

2. Gömme tipi duş teknesi oturma yüzeyi ............... ile doldurulur.

3. Kayıp düşmeyi engellemek amacıyla duş teknelerinin yüzeyinde…………. vardır.

4. Duş alırken ayakta olunacağı için etrafa su sıçramasını önlemek amacıyla duşteknelerinin etrafı ……………….. kapatılır.

5. Duş teknelerinin montajı………… ……….ve…………… ……… olarak ikişekilde yapılır.

DEĞERLENDİRME




48


Yeterli teorik ve pratik bilgiye sahip olarak, standartlara ve tekniğine uygun yersüzgeci montajı yapabileceksiniz.

Bölgenizde bulunan yapı malzemesi satan işyerlerindeki üretici firma

stantlarında, yakın çevrenizdeki inşaatların montaj aşamasına gelmiş banyo, wc,

balkonlarında inceleme yaparak, yer süzgeci montajı yaparken nelere dikkat

edilmesi gerektiğini araştırınız.

Yer süzgeci çeşitleri ve montajı konusunda; sanal ortamda ve yer süzgeci

imalatı yapan firma kataloglarından kaynak taraması yapınız.

Topladığınız bilgi ve dokümanları raporlayınız


5. YER SÜZGECİ MONTAJI

5.1. Yer Süzgeçleri


Kirli ve pis su tesisatında, su akıtma yerlerinin çıkış borularında yer alan sifonlardanbaşka, zemin sularını tesisata akıtan, suyla karışık durumda bulunan çöp ve parçacıklar, yağ,benzin vb. maddeleri ayıran özel süzgeçler de vardır. Bu süzgeçler genellikle paslanmazçelik, dökme demir, plastik veya betondan yapılırlar. Bu bölümde bu tarz işlev görensüzgeçleri inceleyeceğiz. 10x10, 15x15, 20x20 cm ölçülerinde standart olarak üretilir.

5.1.2. Çeşitleri

5.1.2.1. Döşeme Süzgeci

Döşemelerdeki kirli suların tesisata akmasını sağlayan ancak tesisattaki pis kokularınbina içine geçmesini engelleyen özel sifonlara süzgeç denir. Bunlar üst akıntılı banyo, yangirişli banyo, bodrum, yer, alçak tip yer gibi çeşitlere ayrılır.


ARAŞTIRMA

AMAÇ

49

Resim 5.1: Komple çelik yan çıkışlı yersüzgeci

RResim 5.2: Plastik yan çıkışlı yersüzgeci

Resim 5.4: Komple çelik alttan çıkışlıyer süzgeci

Resim 5.5: Çelik yan çıkışlı yersüzgeci

Şekil 5.1: Taslı Yer süzgeci detay
çizimi
esim 5.3: Plastik alttan çıkışlı yersüzgeci

Şekil 5.2: Alttan çıkışlı yer süzgecidetay çizimi

Şekil 5.3: Çelik yan çıkışlı yer süzgecidetay çizimi

50

5.1.2.2. Avlu Süzgeci

Avlu, bahçe vb. yerlerde yağış sularının pis su ya da yağış kanalına itilmesindegenellikle kâgirden (beton) yapılan avlu süzgeçleri kullanılır. Ayrı bir şehir yağış kanalıvarsa süzgeç sifonsuz yapılabilir. Sifonsuz avlu süzgeci, ağzına zemin seviyesinde ızgarakonulmuş rögara benzer. Çıkış borusu 0.40 m kadar yüksekten alınarak dipte çamur, kum vb.katı kirlerin toplanabileceği bir hacim sağlanır.

Bazı durumlarda, avlu süzgeci içine girebilecek yaprak, kâğıt, naylon poşet vb.çöplerin kanala geçmesinin önlenmesi için bir tel sepet kullanılır.

Kâgir avlu süzgeci, en az 0.45 X 0.45 m boyutunda yapılmalıdır. İçine girilebilmesi vetemizlenebilmesi için 0.60 X 0.60 m boyutu daha uygundur. Süzgecin iç yüzeyleri çimentoharcı ile sıvanmalıdır.

400

350

Şekil 5.4: Avlu süzgeci

5.1.2.3. Yağ Tutucular

Mutfak kirli sularında bol miktarda yağ bulunur. Suyun soğuması ile bu yağlardonarak borunun iç yüzeyine yapışır. Kirli suda bulunan kıl, iplik ve bitkisel maddelerlebirlikte oluşan bu katman boruların tıkanmasına neden olur. Bundan başka donmuş yağlarçok rahatsız edici kokular yayar. Evlerde pek önemli olmayan bu sorun, lokanta, kafeterya,kışla, yatılı okul vb. mutfaklarında ciddi işleyiş bozuklukları doğurabilir.

Suda bulunan yağları ayırmak için yağ ayırıcılar kullanılır.

Yağ ayırıcısında, yağların ayrılmasını kolaylaştırmak için, mutfaktan gelen kirli susoğutulur ve akma hızı azaltılır. Yağ ayırıcısının geniş gövdesine gelen kirli suyun hızıazaltılır. Aynı zamanda kirli su soğuyacağından yağlar bir katman halinde üstte birikir.

Yağ ayırıcısının etrafı açık yapılarak hava ile soğuması sağlanır. Toprağa gömülüolanlar da toprak yardımıyla soğutulurlar.

Yağ ayırıcısı bir sifon görevi de yapacağından mutfak teknesine ayrıca bir sifonkonulmasına gerek yoktur. Ayrıca sık sık temizlenmelidir.

51

Resim 5.6: Yağ ayırıcı görüntüsü

Şekil 5.5: Yağ ayırıcı montaj şekli

5.1.2.4. Rögarlar

Bina, tesis ve işletmelerin atık sularının hepsinin toplandığı ve şehir kanalizasyonşebekesine gönderildiği bir çeşit sifondur.

Bina büyüklüğüne göre hesapları yapılarak, kâgirden (beton) yapılır. Bir diğer rögarabağlanabileceği gibi kanalizasyona da bağlanabilir. Bina dışında kanalizasyon şebekesineyakın uygun bir yere yapılır. Herhangi bir kaçağa izin vermemek için izolasyonu iyiyapılmalıdır.

52

Ø1

00

Ø10

0

beton kapak

10

0

10

0

600x600

diger rögara veyakanalizasyona

binadan gelis

10

00

Şekil 5.6: Kot farkı olan zeminde rögar bağlantısı

Ø1

00

Ø1

00

beton kapak

10

0

600x600

diger rögara veyakanalizasyona

binadan gelis

10

00

Şekil 5.7: Düz zeminde rögar bağlantısı

5.2. Yer Süzgeci Montajı

Yer süzgeçleri montaj ağzı, inşaat yapılırken uygun yükseklikte bırakılır. Süzgecinkesin montajı ise genellikle ıslak zeminlerin yer döşemesi yapılırken olur. Atık su tesisatıdöşenirken dairenin bitmiş döşeme yüksekliği bilinmediği için banyoya bağlı hol veyaantrenin döşemesi yapılınca, banyonun bitmiş döşeme yüksekliği belli olur. Banyonun tabanıkaplanırken kaplama malzemesi ile teraziye alınarak monte edilir. Su sızdırmazlığına karsıetrafı çimento harcı ile sabitlenir.

53


Yandan çıkışlı yer süzgeci montajını işlem basamaklarını takip ederek montajınıyapınız.

Araç ve Gereçler

Yer süzgeci Su terazisi Kum çimento Mala Metre


Atık su gideri ağzınınuygunluğunu kontrol ediniz.

Herhangi bir karışıklığa ve iş kazasına izinvermeyecek şekilde çalışma ortamınıhazırlayınız.

İş için gerekli araç ve gereçlerihazırlayınız.

Yer süzgecinin bağlanacağı atık sugiderinin suyun rahatlıkla gidebilmesiiçin yeterli eğimi olup olmadığını kontrolediniz.

Gider ağzını üstüpü veya bezletemizleyiniz.

Contayı yerleştiriniz.

Ø50 mm PVC atık su gider ağzının mufkısmında conta var ise adaptör contanınsorunsuz yerine oturabilmesi içinçıkarınız.

Atık su gider ağzına Ø50 mm lastikcontayı sıkıca yerleştiriniz.


54

Süzgeci takınız. Yer süzgeci konulacak zemini

temizleyiniz. Yer süzgeci montaj çukurunu, süzgeç alt

seviyesine kadar kumla doldurunuz vesıkıştırınız.

Yaptığınız harcı kumun üzerine döşemeseviyesinin 2–3 cm. altına kadardoldurunuz.

Süzgeci gider ağzına bağlayınız.

Süzgecin terazisini kontrolediniz.

Süzgecin altını ince kum ile besleyiniz. Süzgecin bitmiş döşeme ile tam bir uyum

sağlayabilmesi için, her iki yönden deteraziye alınız.

Süzgeci sabitleyiniz.

Hazırlayacağınız harç ile teraziye aldığınızsüzgeci yerine sabitleyiniz.

İşin bitirilmesi


Takımları toplayınız. Kirlenen yerleri temizleyiniz İşi bitirdiğinizi öğretmeninize söyleyiniz.

55




1. Döşemelerdeki kirli suların atık su borusuna akmasını sağlayan ancak tesisattaki piskokuların bina içine geçmesini engelleyen özel sifonlara ………. denir.

2. Avlu, bahçe vb. yerlerde yağış sularının pis su yada yağış kanalına itilmesindegenellikle beton ( ………… ) yapılan avlu süzgeçleri kullanılır.

3. Suda bulunan yağları ayırmak için …… ………… kullanılır.

4. Bina, tesis ve işletmelerin atık sularının hepsinin toplandığı ve şehir ………………..şebekesine gönderildiği, betondan yapılan sifon türüne ………………..denir.

DEĞERLENDİRME




56

MODÜL DEĞERLENDİRME

MODÜL TESTİ 1. Aşağıdaki lavaboyu bilgi sayfalarında verilen teknik bilgiler veçalışma kurallarına uygun olarak montajını yapın.

KULLANILACAK MALZEMELER

Su terazisi, metre, matkap, tornavida, kurbağacık anahtar, iki ağızlı anahtar.

Dübel, vida, sifon, silikon, kalem, lavabo montaj vidası, 50’lik conta

Yarım ayaklı lavabo

550

740800

490

80

MODÜL DEĞERLENDİRME

57

MODÜL TESTİ 2. Aşağıdaki ankastre duş teknesini bilgi sayfalarında verilen teknikbilgiler ve çalışma kurallarına uygun olarak montajını yapınız.

KULLANILACAK MALZEMELER:

1. Su terazisi, metre, matkap, tornavida, kurbağacık anahtar,

2. Dübel, vida, sifon, silikon, kalem,

3. Duş teknesi,

23

90

58

PERFORMANS DEĞERLENDİRME

KONTROL LİSTESİ

S.N. GÖZLEMLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır

1 İdeal çalışma ortamı hazırladınız mı?

2 Atık su gider ağızları kontrol ettiniz mi?

3Vitrifiye malzemeler geçici olarak yerine koyup markalamayaptınız mı?

4 İşaretlenen yerler matkapla delinip, dübelleri takıldı mı?5 Montaj vidaları takıp, terazi ile düzgünlüğü kontrol ettiniz mi?

6Vitrifiye malzeme terazisinde yerine yerleştirerek montajvidalarına somunları sıktınız mı?

7 Vitrifiye malzemeye sifonu taktınız mı?

8 Sızdırmazlık testi yaptınız mı?

9Vitrifiye malzemenin diğer parçaları (ayak, panel) yerlerineuygun olarak monte ettiniz mi?

10 Döşeme ve fayansla birleşim yerine silikon sıktınız mı?

11 İş güvenlik ve çalışma kurallarına uydunuz mu?

12 İş parçasının montajını zamanında yaptınız mı?

13 Çalışma alanını temizlediniz mi?

14 Kullanılan takımları teslim ettiniz mi?

DEĞERLENDİRME

Bu faaliyet sırasında bilgi konularında veya uygulamalı iş parçalarında anlamadığınızveya beceri kazanamadığınız konuları tekrar ediniz. Konuları arkadaşlarınızla tartışınız.Kendinizi yetersiz görüyorsanız öğretmeninize danışınız. Yeterli görüyorsanız diğer modülegeçiniz.

Tebrikler modülü başardınız.

PERFORMANS DEĞERLENDİRME

59

CEVAP ANAHTARLARI

ÖĞRENİM FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI

1 SİFON2 a. AYAKSIZ

b. TAM AYAKc. YARIM AYAK

3 PASLANMAZ ÇELİK4 YARIM AYAK5 BORULU SİFON


1 EVİYE2 SERAMİK VE

PASLANMAZ ÇELİK3 80-90 cm4 SİLİKON5 TEK GÖZLÜ, ÇİFT


1 PÜRÜZSÜZ2 OTURARAK VE

AYAKTA3 ANKASTRE4 HİDROMASAJ5 JAKUZİ


1 DİNLENDİRİCİ2 KUM3 SETLER4 KABİNLERLE5 DÖŞEME ALTI

(GÖMME) -DÖŞEME ÜSTÜ (SETÜSTÜ)

CEVAP ANAHTARLARI

60


1 SİFONLARA,SÜZGEÇ

2 BETON3 YAĞ AYIRICILAR4 KANALİZASYON-

RÖGAR

61

KAYNAKÇA

Sabri KUMRAL, Tesisat Teknolojisi İş ve İşlem Yaprakları 11.Sınıf, Devlet

Kitapları Müdürlüğü, Ankara, 2004.

Serel Montaj El Kitabı.

SIDAL, Cahit; Etem Sait ÖZ, Yapıda Sıhhi Tesisat, Birsen Yayınevi,

İstanbul, 1996.

KAYNAKÇA

sıhhi tesisat 582 yim032

Documents