sıhhi tesisat 582 yim033

66
T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİMSİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME VİTRİFİYE MONTAJI–2 ANKARA 2007

Upload: iklimlendirme-sogutma

Post on 18-Dec-2014

3.419 views

Category:

Technology


5 download

DESCRIPTION

Sıhhi tesisat 582 yim033

TRANSCRIPT

Page 1: Sıhhi tesisat 582 yim033

T.C.MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

TESİSAT TEKNOLOJİSİ VEİKLİMLENDİRME

VİTRİFİYE MONTAJI–2

ANKARA 2007

Page 2: Sıhhi tesisat 582 yim033

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılıKararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarındakademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretimprogramlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelikgeliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).

Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeyerehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış,denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul veKurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.

Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliğikazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir veyapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine meslekiyeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerindenulaşılabilirler.

Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarakdağıtılır.

Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında

satılamaz.
Page 3: Sıhhi tesisat 582 yim033

i

AÇIKLAMALAR ...................................................................................................................iiiGİRİŞ .......................................................................................................................................1ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ....................................................................................................31. ALATURKA HELÂ TAŞI MONTAJI ................................................................................3

1.1. Alaturka Helâ taşı ve Rezervuarlar ...............................................................................3

1.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri..................................................................................... 31.1.2. Çeşitleri.................................................................................................................. 31.1.3. Rezervuarlar...........................................................................................................51.1.4. Bas ....................................................................................................................... 13

1.2. Alaturka Helâ Taşı Montajı......................................................................................... 13

1.3. Rezervuar İç Takımlarının Takılması ve Rezervuar Montajı......................................13

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 14

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 20

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ...................................................................................................212. ALAFRANGA HELÂ TAŞI (KLOZET) MONTAJI ....................................................... 21

2.1. Alafranga Helâ Taşı (Klozet) ...................................................................................... 21

2.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri................................................................................... 212.1.2. Çeşitleri................................................................................................................22

2.2. Alafranga Helâ Taşı (Klozet) Montajı ........................................................................23

2.2.1. Alttan Çıkışlı Klozet Montajı ..............................................................................232.2.2. Arkadan Çıkışlı Klozet Montajı...........................................................................242.2.3. Asma Klozet Montajı........................................................................................... 26

2.3. Rezervuar İç Takımlarının Takılması ve Rezervuar Montajı......................................27

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 30

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 33

ÖĞRENME FAALİYETİ-3 ...................................................................................................343. BİDE MONTAJI ................................................................................................................34

3.1. Bide ............................................................................................................................. 34

3.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri................................................................................... 343.1.2. Çeşitleri................................................................................................................34

3.2. Bide Montajı ...............................................................................................................36

3.2.1. Döşemeye Oturan Bide Montajı ..........................................................................363.3.2. Asma Bide Montajı.............................................................................................. 37

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 38

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 41

ÖĞRENME FAALİYETİ-4 ...................................................................................................424. PİSUVAR MONTAJI ........................................................................................................42

4.1. Pisuvar......................................................................................................................... 42

İÇİNDEKİLER

Page 4: Sıhhi tesisat 582 yim033

ii

4.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri................................................................................... 424.2. Pisuvar Montajı ...........................................................................................................43

4.2.1. Klasik Pisuvar Montajı ........................................................................................ 474.2.2. Yandan Montaj Seti ile Pisuvar Montajı.............................................................. 484.2.3. Sifonik Pisuvar Montajı....................................................................................... 49

4.3. Pisuvar Sifonlarının Takılması.................................................................................... 50

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 52

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 55

MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 56PERFORMANS DEĞERLENDİRME ..............................................................................58

CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................59KAYNAKÇA......................................................................................................................... 60

Page 5: Sıhhi tesisat 582 yim033

iii

AÇIKLAMALAR

KOD 582YIM033

ALAN Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme

DAL Isıtma ve Sıhhi TesisatMODÜL Vitrifiye Montajı -2

MODÜLÜN TANIMI

Kullanım yerine, isteğe ve işin amacına en uygunvitrifiye malzemeyi tespit edip, iş güvenliği ve montajtalimatlarına uyarak monte etmek ve sorunsuz çalışmalarınısağlayacak olan öğrenme materyalidir.

SÜRE 40 / 32 +40/32

ÖN KOŞUL Vitrifiye Montajı -1 Modülü’nü almış olmak.

YETERLİK

Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygunolarak alaturka helâ taşı montajı yapmak.

Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygunolarak alafranga hela taşı (klozet) montajı yapmak.

Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygunolarak bide montajı yapmak.

Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygunolarak pisuvar montajı yapmak.

MODÜLÜN GENELAMACI

Genel Amaçlar Gerekli ortam sağlandığında, standartlara ve

tekniğine uygun olarak vitrifiye ve armatür,aksesuar montajını yapmaya hazır halegelebileceksiniz.

AMAÇ

Amaçlar1. Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygun

olarak alaturka hela taşı montajı yapabileceksiniz.2. Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygun

olarak alafranga hela taşı (klozet) montajıyapabileceksiniz.

3. Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygunolarak bide montajı yapabileceksiniz.

4. Gerekli donanımı kullanarak ve standartlara uygunolarak pisuvar montajı yapabileceksiniz.

AÇIKLAMALAR

Page 6: Sıhhi tesisat 582 yim033

iv

Page 7: Sıhhi tesisat 582 yim033

1

GİRİŞ

Sevgili Öğrenci,

Vitrifiye Montajı -1 modülünü başarı ile bitirip Vitrifiye Montajı -2 modülüne devametmeye hak kazandınız. Tebrik ederiz.

Bir önceki modülde vitrifiyeyi anlatarak önemine değinmiştik.

Bu modülü de başarı ile bitirdiğinizde alaturka helâ taşı, alafranga helâ taşı, bide vepisuvar montajı hakkında teknik bilgi, beceri ve mantık sahibi olacaksınız. Zaman ilerleyipşartlar değiştikçe ilgi ve ihtiyaç alanları pek çok meslekte olduğu gibi değişip vitrifiyemodelleri çıktığında bu teknik bilgi, beceri ve mantık, size şartlara daha kolay uyumgöstermenizi sağlayacaktır.

Bu modülün de sertifikasını aldığınızda artık sizin yapamayacağınız vitrifiye montajıkalmayacak ve mesleğinizde ilerlemek için bir sonraki modüle kayıt olabileceksiniz.

GİRİŞ

Page 8: Sıhhi tesisat 582 yim033

2

Page 9: Sıhhi tesisat 582 yim033

3

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

Standartlara ve tekniğine uygun olarak alaturka helâ taşı montajı yapabileceksiniz.

Bölgenizde bulunan yapı malzemesi satan işyerlerindeki vitrifiye stantlarında,yakın çevrenizdeki inşaatların montaj aşamasına gelmiş tuvalet ve banyolarındainceleme yaparak, alaturka helâ taşı montajı yapılırken nelere dikkat edilmesigerektiğini araştırınız.

Alaturka hela taşı çeşitleri ve montajı konusunda sanal ortamda ve vitrifiyeimalatı yapan firma kataloglarından kaynak taraması yapınız.

Topladığınız bilgi ve dokümanları raporlayınız. Hazırladığınız raporu atölyede tartışınız.

1. ALATURKA HELÂ TAŞI MONTAJI

1.1. Alaturka Helâ taşı ve Rezervuarlar

1.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri

İnsanların tuvalet ihtiyaçlarını çömelerek gördükleri alaturka helâ taşları, genellikleseramikten imal edilir. Daha önceleri dökme demir, emaye ve dökme mozaikten de yapılırdı.

Alaturka helâ taşında, insan vücudu, helâ taşına temas etmez. Ayrıca çömelme durumubağırsakların boşalabilmesi için en uygun pozisyondur. Sık ve yeterli temizlik yapılamayanumumi yerlerde (okul, kışla, alışveriş merkezleri vb.) alaturka helâ taşını kullanmak hijyenbakımından daha uygundur.

Alaturka helâ taşının sakıncaları ise küçük çocuk ve yaşlıların kullanımına çok uygunolmamasıdır. Ayrıca iyi temizlenmeyen yüzeyler koku ve sinek üremesi için uygun ortamoluşturur.

1.1.2. Çeşitleri

Alaturka helâ taşları su giriş ve yıkama şekillerine göre adlandırılır. Alaturka helâtaşına yıkama suyu üstten veya arkadan girer. Üstten girişli modellerde yıkama borusugörünür, arkadan girişlilerde gizlidir. Su giriş yerlerine bakılmaksızın doğrudan yıkamalımodellerde su, yıkama borusundan hela taşına bir noktadan girer ve yıkama yapar. Çevredenyıkamalı modellerde ise su, helâ taşının çevresinden tüm yüzeyi yıkayacak şekilde akar.

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

AMAÇ

ARAŞTIRMA

Page 10: Sıhhi tesisat 582 yim033

4

Resim 1.1: Arkadan girişli içten yıkamalı hela taşı dış ve iç görünüşü

Resim 1.2: Üstten girişli içten yıkamalı hela taşı dış ve iç görünüşü

Resim 1.3: Arkadan girişli direkt yıkamalı hela taşı dış ve iç görünüşü

Page 11: Sıhhi tesisat 582 yim033

5

Resim 1.4: Arkadan girişli içten yıkamalı hela taşı dış ve iç görünüşü

1.1.3. Rezervuarlar

Rezervuarlar (yıkama depoları) helâ taşlarını yıkamak için yapılmış temizlikgereçleridir. Kullanılacakları helâ taşı tipine, mekâna ve maliyetlerine göre dört sınıfa ayrılır.

Rezervuarların içinde su girişine kumanda eden yüzertoplu şamandıra (flatör), suyunayarlı boşaltılmasına yarayan boşaltma düzeneği ve dışında da zincirli veya butonlu boşaltmakolu vardır. Fotoselli tiplerde bu kol yerine elektronik, ışığa duyarlı algılayıcılar mevcuttur.Şimdi rezervuar tiplerini iç takım, işleyiş ve monte ediliş şekillerine göre inceleyelim.

Resim 1.5: Rezervuar çeşitleri

1.1.3.1. Yüksek Rezervuarlar

Yüksek rezervuarlar alaturka helâ taşlarını yıkamak için yapılmıştır. Boşaltma düzeniiç içe iki borudan oluşur. İç boru bir conta ile çıkış sübapı üzerine oturmuştur ve iki borununda ağırlığı contanın üzerindedir. Depo, doldurma düzeninin (flatör) ayarlandığı düzeye kadarsu doludur.

Rezervuarın zinciri çekilince veya butonuna basılınca birbirine bağlantılı olan iki borubirden yükselir. Conta subap üzerinden yükselince depodaki su yıkama deposuna akar, buborudaki havayı da aşağıya iter. Zincir veya buton bırakılınca iki boru yerine oturur ve suyukeser ama yıkama borusunun devamı durumundaki boru içindeki hava basıncı azalmıştır.

Page 12: Sıhhi tesisat 582 yim033

6

Suyun dengesi bozulur ve depo içindeki suya havanın yaptığı basınç nedeniyle suçanak içinde yükselir ve yıkama borusundan hızla helâ taşına akar. Bu akış depodaki suseviyesi çanağın alt ağzı hizasına düşünceye kadar devam eder. Çanak içine hava girinceemme durur. Doldurma düzeni harekete geçerek rezervuarı yeniden doldurur.

Resim 1.6: Yüksek rezervuar dış ve iç görünüşü

Resim 1.7: Yüksek rezervuar iç takım çeşitleri

Bu rezervuarlar yükseğe monte edildiklerinden suya hareket vermek için zincirli kolkullanılır. Yüksek yıkama deposunun iyi işlemesinde yıkama borusunun da etkisi vardır. Buboru uygun çapta, olabildiğince düz ve kısa yoldan helâ taşına ulaşacak şekilde yapılmalıdır.Uzun, dar dirsekli ve çap daralmaları bulunan yıkama boruları suyun akışına dirençgöstereceğinden uygun değildir. Sessizliğin önemli sayıldığı yerlerde bu tür yıkamadepolarının kullanılmasından kaçınılmalıdır.

1.1.3.2. Alçak Rezervuarlar

Alçak rezervuarlar alafranga (klozet) helâ taşlarını yıkamak için yapılmıştır.

Page 13: Sıhhi tesisat 582 yim033

7

Gürültüsüz çalışması, hela taşını bütünleyen bir depo olarak görünmesi nedeniylealafranga helâ taşlarının yıkanmasında kullanılan alçak yıkama depolarının çalışma düzenlerifarklı bir çalışma ilkesine sahiptir.

Bu depolar 6-9-12-14 l hacimlerinde olur. Doldurma düzenleri alttan veya yandanbeslenir. Çalışma düzenleri yüksek rezervuarlarla aynıdır.

Boşaltma düzeninin yıkama borusuna geçiş noktasında plastikten bir kapak (kampana)bulunur. Kampana yıkama borusunun ağzına oturduğu için suyun alttan itme kuvveti yoktur,aksine üstten kapamaya çalışan etkisi vardır. Yıkama düğmesine basılınca (bazı tiplerdedüğme yukarı çekilince ya da yana çevrilince) kampana yükselir ve su yıkama borusundanhela taşına akar. Düğme (buton) serbest bırakılsa bile, suyun alttan itme kuvveti nedeniylekampana yerine oturmaz ve olduğu durumda kalır. Depodaki suyun bitme aşamasında suyunyarattığı çekiş nedeniyle kampana yerine emilir ve yıkama borusunun ağzını tıkar.

Resim 1.8: Çekmeli alçak rezervuar dış ve iç görünüşü

Resim 1.9: Basmalı alçak rezervuar dış ve iç görünüşü

Page 14: Sıhhi tesisat 582 yim033

8

Resim1.10: Alçak rezervuar iç takım çeşitleri

Resim 1.11: Sutoplu alçak rezervuar iç takım çeşitleri

1.1.3.3. Gömme rezervuarlar

Bu tarz rezervuarlar alafranga (klozet) ve alaturka helâ taşlarını yıkamak için yapılmışalçak tip rezervuarlardır. Doldurma ve boşaltma düzenekleriyle su deposu ve yıkamaborusunun helâ taşına bağlantısı duvarın içine inşaat aşamasındayken gömülerek monteedilir. İnşaat işleri bitip fayanslar da döşendikten sonra yıkama düğmesi (buton) monte edilir.Yani bu rezervuarların görünen tek kısmı butonlarıdır.

Su kaçağı halinde tamiratı zahmetli olacağından kaçıntı denemesi montaj aşamasındaçok iyi yapılmalıdır.

Şık görünümlü, nazik kullanımlı ve pahalı olduğu için lüks konut, iş yeri, otel vealışveriş merkezlerinde tercih edilir.

Page 15: Sıhhi tesisat 582 yim033

9

Resim 1.12: Gömme rezervuarın klozete bağlantısı

Resim 1.13: Gömme rezervuar klozet montaj seti

Page 16: Sıhhi tesisat 582 yim033

1.1

alçdüzrezİnşmegeçden

alış

Resim 1.14: Gömme rezervuarın helâ

10

.3.4. Fotoselli Rezervuarlar

Bu tarz rezervuarlar alafranga (klozet) ve aak tip rezervuarlardır. Işığa duyarlı fotosenekleriyle su deposu ve yıkama borusunervuarlarda olduğu gibi duvarın içine inşaataat işleri bitip fayanslar döşendikten skanizmasının algılayıcı gözüdür. Herhangiirecek bir düğme yoktur. Su kaçağı halinemesi montaj aşamasında çok iyi yapılmalıdır

Şık görünümlü, nazik kullanımlı ve pahaveriş merkezlerinde tercih edilir.

taşına bağlantısı

Resim 1.15: Gömme rezervuar helâ taşı

laturka helâ taşlarını yıkamak için yapılmışel mekanizması, doldurma ve boşaltmaun helâ taşına bağlantısı aynen gömmeaşamasındayken gömülerek monte edilir.

onra dışarıda görünen sadece fotoselbir basma butonu veya suyu harekete

de tamiratı zahmetli olacağından kaçıntı.

lı olduğu için lüks konut, iş yeri, otel ve

montaj seti

Page 17: Sıhhi tesisat 582 yim033

Resim 1.18: Gömme re

Resim1.16: İki kademeli gömmerezervuarın montajı bağlantısı

Resim 1.17: Fotoselli gömme rezervuarınasma klozete bağlantısı

11

zervuar basma butonu çeşitleri

Page 18: Sıhhi tesisat 582 yim033

12

Resim 1.19: Fotoselli gömme rezervuarınhelâ taşına bağlantısı

Resim1.20: Fotoselli gömmerezervuar montaj seti

Resim 1.21:Fotoselli gömme rezervuarınklozete bağlantısı

Resim 1.22: Fotoselli gömme

rezervuar klozet montaj seti
Page 19: Sıhhi tesisat 582 yim033

13

1.1.4. Bas

Helâ taşlarının yıkanmasında kullanılan bir otomatik vanadır. Kolu aşağıya bastırıncageçiş yolu yarım açılır ve su yıkama borusundan hela taşına basınçla akar. Kol serbestbırakılınca içindeki yay vasıtasıyla kendiliğinden kapanır.

Basın çalışması, farklı yüzey büyüklüğünde biri alt, öteki üst iki hücre arasındakipistonun basınç değişikliklerine göre aşağı ya da yukarı hareket etmesi ile gerçekleşir. Kolabasılınca piston yükselir, klape açılır, üst hücredeki ve tesisattan gelen su ile birlikte çıkışborusundan hela taşına akar. Kolu bırakınca lastik klape kapanır. Yaya rağmen suyun akmabasıncı pistonu yüksek tutar. Bu tip basların imalatı ve kullanımı oldukça azalmıştır.Günümüzde bu tiplerin yerine küresel vana tipindeki yaysız kolla çevrilen tipleri daha çokkullanılmaktadır. Gürültülü çalışması ve yeterli yıkama yapamaması en büyükdezavantajıdır.

Resim 1.23: Bas çeşitleri

1.2. Alaturka Helâ Taşı Montajı

Pis su tesisatına standart hela taşı sifonu bağlantısı yapılıp, hela taşının yeri hazırlanır.

Önceden hazırlanmış rezervuar yıkama suyu bağlantı borusu helâ taşı adaptörünebağlanır.

Helâ taşı döşemedeki sifona takılır ve su terazisi ile dikey ve yatay olarak teraziyealınır. Araya kuru kum dolgu yapılıp döşeme kaplaması yapılır.

Rezervuardan helâ taşına su verilerek sızdırmazlık kontrolü yapılır.

Helâ taşının üzeri karton vb. malzeme ile kapatılarak korumaya alınır.

1.3. Rezervuar İç Takımlarının Takılması ve Rezervuar Montajı

Bütün rezervuarların doldurma grupları önceden alt yapısı hazırlanmış temiz sutesisatındaki ara musluğa 10 mm çapındaki spiral boru ile bağlantısı yapılır.

Rezervuarlı klozetlerin rezervuar iç takımları, montaj talimatlarına uygun olarakrezervuara ve klozete monte edilmelidir.

Temiz su bağlantıları yapılarak rezervuarın su seviye ayarı yapılır, iç takım ileboşaltması yapılarak su sızdırmazlığı kontrol edilir.

Page 20: Sıhhi tesisat 582 yim033

14

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem basamaklarını takip ederek,

yandaki şekilde verilen alaturka tuvalet taşının

montajını yapınız. Taşın yıkama suyunu,

bas veya yüksek rezervuar bağlayarak işlemi bitiriniz.

Araç ve Gereçler

1. Alaturka tuvalet taşı 8. Maşalı boru anahtarı2. İnce kum, çimento 9. Tornavida3. 32mm spiral hortum 10. Su terazisi4. Bas, yüksek

rezervuar11. Keten

5. Ara musluk 12. Demir testeresi6. Kurbağacık 13. Metre7. Matkap, sert uçlu

tığ14. Kırmızı kalem

İşlem Basamakları Öneriler

Atık su borusu ve sifonun ölçüsünü kontrolediniz.

Sifondan geçerek atık su ana kolontesisatına gidecek olan kirli suyun,olabildiğince sorunsuzuzaklaştırılması için eğimin veölçülerin doğru olmasına dikkatediniz.

Sifon atık su borusuna geçtiktensonra, yıkama borusu helâ taşınayerleştirip helâ taşı sifon üzerineoturtularak sifonun ölçüsünü kontrolediniz.

Sifonun döşemeye oturma yerini harçladoldurarak sabitleyiniz.

Sifonun oturacağı yer belirlendiktensonra helâ taşını alıp sifonunetrafına harç dökerek sabitleyip vedonmasını sağlayınız.

UYGULAMA FAALİYETİ

Page 21: Sıhhi tesisat 582 yim033

15

Sifonun ağzını kapatarak etrafını kumladoldurup sıkıştırınız.

Sifon içine yabancı madde (harç, taş,kum vb.) kaçıp pis su giderinitıkamaması için helâ taşı yerinesabitlenene kadar sifon ağzını kâğıt,çuval vb. ile kapatarak korumayaalınız.

Helâ taşını hazırlanan bölgeye yerleştiripyıkama borusu girişini bağlayınız veboşlukları kumla doldurunuz.

Rezervuar yıkama borusu bağlantısıadaptör conta vasıtasıyla yapılır.

Yıkama borusu bağlantısı üstten isebağlantı kolay olur. Kontrolükolaydır.

Yıkama borusu bağlantısı arakadanise bağlantıyı çok dikkatli yapmalı, susızıntısına izin vermemek içingerekirse conta içine ve dışına silikonsıkarak sızdırmazlık sağlamalısınız.

Alt kat tuvaletine ve dolayısı ile binaömrüne zarar verilmemesi için bubağlantının çok dikkatli yapılmasıgerekmektedir.

Helâ taşını su terazisi ile kontrol ediniz. Helâ taşı yerine oturtulduktan sonra

her iki yönden de terazisine bakmalıve teraziye almalısınız.

Teraziye helâ taşı düz yüzeyindenbakınız.

Helâ taşı içinde suyun gitmesi için

Page 22: Sıhhi tesisat 582 yim033

16

yeterli eğim olduğundan ayrıca bireğim vermenize gerek yoktur.

Helâ taşını örterek koruma altına alınız.

İnşaat süresi bitimine kadar helataşının zarar görmemesi için üzerinikarton vb. ile kapatınız.

Yıkama borusunu basın ölçüsüne uygunkesiniz.

Herhangi bir karışıklığa ve işkazasına izin vermeyecek şekildeçalışma ortamını hazırlayınız.

Bası dişlerine keten (kendir)sarmadan temiz su geliş ağzına geçiciolarak takarak yıkama borusu ağzınıkeseceğiniz yeri işaretleyiniz.

Bası yerinden çıkararakişaretlediğiniz yerden yıkamaborusunu testere ile kesiniz.

Basın giriş borusunun dişlerini tırtıllayıp,kendir sararak temiz su borusuna takınız. Testere laması ile basın dişlerini

zedeleyerek (tırtıllayarak) yeterlimiktarda keteni sıkıca sarınız.

Keten az, gevşek veya fazla sarılırsasıyrılarak sızıntı oluşur.

Keten sardığınız bası temiz su girişinediş kaptırmadan terazisinde sıkınız.

Page 23: Sıhhi tesisat 582 yim033

17

Rezervuar altı 220 cm olacak şekildeduvarı işaretleyiniz.

Hela taşı yıkaması yüksek rezervuarile yapılacaksa, montaj elemanınıölçü ve teraziye uyarak duvaradayayınız.

İşaretlemeyi fayans üzerinde izbırakacak bir kalem ileyapınız(kurşun, kırmızı veya ispirtolukalem gibi)

İşaretlenen yerleri matkapla deliniz,dübelleri takınız ve montaj vidalarınısıkınız. İşaretlediğiniz yerleri delmeden önce

matkabın kayarak hatalı delikdelmemesi için fayans üzerindeki sırtabakasında noktalama yapınız.

Dübel ve vida çapına uygun kalınlıktamatkap ucu kullanınız.

Dübel yerine sıkıca oturmalıdır. Montaj aparatını vida ve tornavida ile

terazisinde yerine takınız.

Rezervuarı yerine takınız.

Montaj vidaları yere ve birbirineparalel olmalıdır.

Tespit cıvatalarını 6-8 mm’ lik açıkağız anahtarın 8 mm’ lik tarafıylasıkınız.

Rezervuar çıkış subapını takarak yıkamaborusuna bağlayınız.

Rezervuar boşaltma düzeneğiniyerine oturtarak montajını yapınız.

Rezervuarı montaj aparatına oturtarakyıkama suyu çıkış borusunu yıkamaborusuna takınız.

Page 24: Sıhhi tesisat 582 yim033

18

Doldurma düzenini takarak rezervuar temizsu bağlantısını yapınız.

Rezervuar doldurma düzeneğini(flatör) yerine oturtarak montajınıyapınız.

Rezervuar doldurma düzeneği dişliçıkışına rezervuar ile verilen fleksibılara bağlantı hortumunu takarak,duvarda bulunan taharet musluğunauygun anahtarla sıkınız.

Rezervuar flatör ayarını yapınız.

Flatör üzerinde bulunan ayardüzeneğini ya da şamandıra yüzertopunu elle veya tornavida ileçevirerek, istenen su seviyesiniayarlayınız.

Genellikle rezervuarda istenenyıkama su seviyesi 4–6 l civarındadır.Ayar yaparken su israfı olmaması içinbuna dikkat ediniz.

İşin biçimini estetik yönündengözlemleyiniz.

Takımları toplayınız. Kirlenen yerleri temizleyiniz.

Page 25: Sıhhi tesisat 582 yim033

19

İşin bitirilmesi İşi bitirdiğinizi öğretmeninizesöyleyiniz.

Page 26: Sıhhi tesisat 582 yim033

20

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

BOŞLUK DOLDURMALI TEST

Boş olan kısımları doğru sözcüklerle doldurunuz.

1. İnsanların tuvalet ihtiyaçlarını çömelerek gördükleri seramik malzemelere

…………… ........... .........… denir.

2. Alaturka hela taşının sakıncaları ise yaşlı ve ………… …………….. kullanımına

çok uygun olmamasıdır.

3. Alaturka hela taşlarının yıkama su girişi ……..........ve …………..olmak üzere ikiçeşittir.

4. Hela taşlarını yıkamak için yapılmış temizlik gereçlerine …...........…… ...………

denir.

5. Genellikle alaturka hela taşlarını yıkamak için ……………….., klozetleri yıkamak

için………………rezervuarlar kullanılır.

6. Herhangi bir basma butonu veya suyu harekete geçirecek bir düğmenin olmadığıgömme tip rezervuarlara……………….rezervuar denir.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınızsorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Page 27: Sıhhi tesisat 582 yim033

21

ÖĞRENME FAALİYETİ-2

Yeterli teorik ve pratik bilgiye sahip olarak standartlara ve tekniğine uygun alafrangahelâ taşı (klozet) montajı yapabileceksiniz.

Bölgenizde bulunan yapı malzemesi satan işyerlerindeki banyo stantlarında,yakın çevrenizdeki inşaatların montaj aşamasına gelmiş banyo ve tuvaletlerindeinceleme yaparak, alafranga hela taşı (klozet) montajı yapılırken nelere dikkatedilmesi gerektiğini araştırınız.

Alafranga hela taşı (klozet) çeşitleri ve montajı konusunda sanal ortamda veseramik, döküm alafranga hela taşı (klozet) imalatı yapan firma kataloglarındankaynak taraması yapınız.

Topladığınız bilgi ve dokümanları raporlayınız. Hazırladığınız raporu atölyede tartışınız.

2. ALAFRANGA HELÂ TAŞI (KLOZET)MONTAJI

2.1. Alafranga Helâ Taşı (Klozet)

2.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri

İnsanların tuvalet ihtiyaçlarını oturarak gördükleri sağlık ve hijyen gereci olanalafranga hela taşları, seramikten imal edilir. Ayaklı ve ayaksız olmak üzere iki tipte yapılır.Ayrıca rezervuarlı, rezervuarsız, derin hazneli, emişsiz, emişli olmak üzere de çeşitli tiplereayrılmıştır.

Ayaklı klozetler döşemeye oturtulur, ayaksızlar ise duvara asılır. Klozetler sifonborusu çıkışlarına göre, açık çıkışlı yatay eksenli, açık çıkışlı düşey eksenli, gizli çıkışlıdüşey eksenli olmak üzere üç çeşittir.

Alafranga helâ taşının derin hazneli olanı makbuldür. Derin hazneli klozette dışkılarınsifon içine ya da eğimli iç yüzeye düşmesi öngörülmüştür. Bu klozetlerde yıkamadüzeninden gelen su bütün helâ taşının içini yıkayacak şekilde dağılarak akar.

ÖĞRENME FAALİYETİ-2

AMAÇ

ARAŞTIRMA

Page 28: Sıhhi tesisat 582 yim033

22

Emişli helâ taşlarında ise, hela taşı içinde bir emme yaratılması ve taşın içindeki pislikve suların hızla pis su tesisatına emilmesi sağlanır.

Emişli klozetlerde tüm işleyiş 9–15 saniye sürer. Bas kullanılıyorsa yıkama suyu(yaklaşık 12 l) işleme süresi içinde tesisattan yeterli basınçta gelmelidir. Yıkama deposunusu 1–2 dakikada doldurur. Bu nedenle basın yükleme birimi, yıkama deposundakindenbüyüktür ve bu durum boru çaplarının büyük olması sonucunu doğurur.

2.1.2. Çeşitleri

Günümüzde dünyada ve ülkemizde çok çeşitli ebat ve modellerde alafranga helâ taşıimalatı yapılmaktadır. Model çeşitliliği, renkleri, çeşitli konumlara göre duruşları, bazıfonksiyonları tasarımı yapan firmaya göre de değişiklik gösterir. Yine de alafranga helataşları üç ana grup altında incelemek mümkündür. Montajları hakkında ilerleyen konulardadetaylı bilgi verileceğinden çeşitleri tanıtarak geçeceğiz.

2.1.2.1. Alttan Çıkışlı Klozet

Döşemeye oturan bu tip klozetin özelliği pis su çıkışının alttan olmasıdır. Bitmişdöşemenin üzerindeki Ø100 mm PVC pis su giderine klozet adaptörü takılır. Klozetin Ø80mm olan çıkışı adaptöre oturtularak monte edilir. Genellikle evlerde bu tip klozetlerkullanılır.

Resim 2.1: Alttan çıkışlı klozet Şekil 2.1: Alttan çıkışlı klozet ölçüleri

2.1.2.2. Arkadan Çıkışlı Klozet

Döşemeye oturan bu tip klozetin özelliği pis su çıkışının arkadan olmasıdır. Bitmişduvar üzerindeki Ø100 mm PVC pis su giderine klozet adaptörü takılır. Klozetin Ø80 mmolan çıkışı adaptöre takılarak monte edilir. Hela taşının arkasındaki duvarda, ekseni 230 mmolan Ø100 mm PVC boru veya tesisat bacası olmalıdır.

Page 29: Sıhhi tesisat 582 yim033

23

Resim 2.2: Arkadan çıkışlı klozet Şekil 2.2: Arkadan çıkışlı klozet ölçüleri

2.1.2.3. Asma Klozet

Alafranga helâ taşının (klozet) bir tipi de ayaksız olanıdır. Ayaksız klozetler duvaraasılır ve pis su çıkışları da duvara doğru olur. Bitmiş duvar üzerindeki Ø100 mm PVC pis sugiderine klozetin arkasında olan çıkışı oturtularak monte edilir. Helâ taşının arkasındakiduvarda, ekseni 230 mm olan Ø100 mm PVC boru veya tesisat bacası olmalıdır. Duvarabağlantıları dübel, vida ile duvara vidalayarak veya bağlantıda tüm yükü döşemeye taşıyanözel metal destek aracılığıyla yapılır.

Resim 2.3: Asma klozet Şekil 2.3: Asma klozet ölçüleri

2.2. Alafranga Helâ Taşı (Klozet) Montajı

Aşağıda çeşitli tiplerde klozetlerin kendilerine ait montaj şekillerini göreceksiniz.

2.2.1. Alttan Çıkışlı Klozet Montajı

Döşemeye oturan bu tip klozetin özelliği pis su çıkışının alttan olmasıdır. Alt kata susızdırmazlığına çok dikkat edilmelidir. Kokuların binaya girmemesi ve su sızdırmazlığınakarşı kesinlikle klozet adaptörü kullanılmalıdır. Aşağıdaki işlem sırasına göre klozetinmontajı yapılır.

Page 30: Sıhhi tesisat 582 yim033

24

Ölçü ayarlanır. Klozet adaptörü yerinetakılır.

Klozet montaj deliklerininyerleri işaretlenir.

İşaretlenen dübel yerlerimatkapla delinir.

Montaj vidası ile klozetdöşemeye sabitlenir.

Su bağlantısı yapılarakmontaj tamamlanır.

Resim 2.4: Klozet montajı

2.2.2. Arkadan Çıkışlı Klozet Montajı

Döşemeye oturan bu tip klozetin özelliği pis su çıkışının arkadan olmasıdır. İki şekildemontaj edilebilme yöntemi vardır. Pis su gideri, döşemede ise özel dirseğiyle, duvarda iseşekilde gösterildiği gibi özel borusu ile montaj yapılır. Aşağıdaki işlem sırasına göre klozetinmontajı yapılır.

Page 31: Sıhhi tesisat 582 yim033

25

Şekil 2.4: Arkadan çıkışlı klozet montajı

Page 32: Sıhhi tesisat 582 yim033

26

2.2.3. Asma Klozet Montajı

Kada takılır. Klozet teraziye alınır. Klozet kapağı takılır.

Şekil 2.5: Asma klozet montajı

Page 33: Sıhhi tesisat 582 yim033

27

2.3. Rezervuar İç Takımlarının Takılması ve Rezervuar Montajı

Şekil 2.6: Rezervuar iç takımları Şekil 2.7: Doldurma grubu bağlantısı

Şekil 2.8: Doldurma ve boşaltma grubu Resim 2.5: Rezervuar iç takımı

Page 34: Sıhhi tesisat 582 yim033

28

Page 35: Sıhhi tesisat 582 yim033

29

Şekil 2.9: Rezervuar iç takımı montajı

Page 36: Sıhhi tesisat 582 yim033

30

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem basamaklarını takip ederek yandaki şekli verilen alafranga tuvalet taşınınmontajını yapınız. Rezervuar iç takımını takınız, su bağlantısını yaparak işlemi bitiriniz

Araç ve Gereçler

Klozet, iç takımı

Matkap

Sert ve ince uçlu nokta

Kurbağacık

Tornavida

Kırmızı kalem

Klozet adaptörü

İşlem Basamakları Öneriler

Klozeti yerine yerleştiriniz. Herhangi bir karışıklığa ve işkazasına izin vermeyecekşekilde çalışma ortamınıhazırlayınız.

Seçilen tip klozeti montajıyapılacak yere geçici olarakyerleştiriniz.

Bütün klozetlerin montajşekilleri değişik olduğu içinbilgi sayfalarında anlatılanmontaj talimatlarını dikkatliceokuyunuz.

Delik yerlerini işaretleyiniz.

İşaretlemeyi fayans üzerinde izbırakacak bir kalem ile yapınız(kurşun, kırmızı veya ispirtolukalem vs).

Seramik vitrifiye malzemelerikırıldığında bir jilet kadarkeskin olabilir. Çıplak ellemüdahale etmeyiniz.

UYGULAMA FAALİYETİ

Page 37: Sıhhi tesisat 582 yim033

31

İşaretlediğiniz yerleri delmedenönce matkabın kayarak hatalıdelik delmemesi için fayansüzerindeki sır tabakasındanoktalama yapınız.

Dübel ve vida çapına uygunkalınlıkta matkap ucukullanınız.

Dübel yerine sıkıca oturmalıdır.

Klozet yerine yerleştirilmeden taharetborusu dirseği ve taharet bağlantısınıyapınız.

Klozet ile birlikte verilen veyasizin aldığınız taharet borusunuklozet üzerine monte ediniz.

Alçak rezervuar yıkamaborusunu klozet üzerindekiyerine conta aracılığıylayerleştiriniz.

Rezervuar iç takımlarını takınız. Seçilen tip rezervuar iç takımını

bilgi sayfalarında “rezervuar içtakımı montajı” konusundaanlatıldığı gibi yapınız.

Her rezervuarın iç takımıbirbirine uymayacağı içinuygun iç takım kullanınız.

Esnek boru bağlantılarını yapınız. Rezervuar ile temiz su musluğuarasındaki bağlantıyı sağlayacakolan esnek borularınbağlantılarını, sızdırmazlıksağlayacak şekilde yapınız.

Bu hortumların dişli kısımlarıplastik malzemeden yapılmışise sıkma işlemini yaparkendişlerin sıyrılmaması için çokdikkatli olunuz.

Page 38: Sıhhi tesisat 582 yim033

32

Klozeti yerine vidalayınız.

Klozeti yerine monte ederken(yere veya duvara) montaj vidaveya cıvatasını aşırı sıkmayınız.Çatlama veya kırılmaya sebepolabilirsiniz.

Seramik vitrifiye malzemelerikırıldığında bir jilet kadarkeskin olabilir. Çıplak ellemüdahale etmeyiniz.

Temiz su bağlantılarını yapınız.

Klozetin rezervuar ve taharetborusundan gelen esnek borudişli bağlantı ağzını duvardabulunan taharet musluğunabağlayınız.

Taharet musluğu bağlantısınıyaparken contaları rakor içineyerleştirmeyi unutmayınız.

Page 39: Sıhhi tesisat 582 yim033

33

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

BOŞLUK DOLDURMALI TEST

Boş olan kısımları doğru sözcüklerle doldurunuz.

1. İnsanların tuvalet ihtiyaçlarını ………..… gördükleri bir tip sağlık ve hijyen gereci

olan alafranga hela taşları,……………… imal edilir.

2. Ayaklı klozetler …………… oturtulur, ayaksızlar ise ………… asılır.

3. Döşemeye oturan klozetler …………. ve……………çıkışlı olmak üzere ikiye ayrılır.

4. Rezervuar iç takımları ………………ve …………………grubu olarak iki ayrı

mekanizmadır.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınızsorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Page 40: Sıhhi tesisat 582 yim033

34

ÖĞRENME FAALİYETİ-3

Yeterli teorik ve pratik bilgiye sahip olarak, standartlara ve tekniğine uygun olarakbide montajı yapabileceksiniz.

Bölgenizde bulunan yapı malzemesi satan iş yerlerindeki banyo stantlarında,

yakın çevrenizdeki inşaatların montaj aşamasına gelmiş banyolarında inceleme

yaparak, bide montajı yapılırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini araştırınız.

Bide çeşitleri ve montajı konusunda sanal ortamda ve seramik bide imalatı

yapan firma kataloglarından kaynak taraması yapınız.

Topladığınız bilgi ve dokümanları raporlayınız.

Hazırladığınız raporu atölyede tartışınız.

3. BİDE MONTAJI3.1. Bide

3.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri

Vücudun belden aşağı kısımlarını yıkamakta kullanılan bir su akıtma yeridir.Temizlenme, üzerine oturularak yapılır. Bide, seramikten ayaklı ya da ayaksız yapılır.Üzerinde boşaltma deliği, yıkama deliği, musluk delikleri ve taşma deliği bulunur. Seramikbidelerin boyutları standardında, serbest bırakılmıştır.

Bide temiz su tesisatına tek muslukla veya bide bataryası ile bağlanır. Yıkama delikliolan bidelerde su, bu delikten yukarı fışkırarak yıkama yapar. Bide bataryası suyunılıştırılmasını sağlar. Kirli su borusuna bağlantısı ise bir (P) sifonu ile yapılır.

3.1.2. Çeşitleri

Bideler döşemeye oturan ve asma olmak üzere iki tipte imal edilir. Renk, ölçü vemodelleri tasarımı yapan firmaya göre değişkenlik gösterebilir. Aşağıda bide çeşitlerini ayrıayrı inceleyelim.

ÖĞRENME FAALİYETİ-3

AMAÇ

ARAŞTIRMA

Page 41: Sıhhi tesisat 582 yim033

3.1.2.1. Döşemeye Oturan Bide

Bu tür bidelere ayaklı bide de denir. Döşeme üzerine doğrudan monte edilir. Bataryasu bağlantıları duvara konulmuş ara musluklarından sağlanır.

Resim 3.1: Döşemeye oturan bide

3.1.2.2. Asma Bide

Asma bide ayaksızdır. Özel konsolbağlantısı, duvarla bide arasında kaldığı içi

Resim 3.2: Asma bide

35

Şekil 3.1: Döşemeye oturan bide ölçüleri

ları ile duvara montaj edilir. Batarya ve atık sun estetik bir görünüme sahiptir.

Şekil 3.2: Asma bide ölçüleri

Page 42: Sıhhi tesisat 582 yim033

36

1-Bidenin arka yüzeyi ile duvararasındaki mesafe ayarlanır

3.2. Bide Montajı3.2.1. Döşemeye Oturan Bide Montajı

Şekil 3.3: Döşemeye oturan bide montajı

2-Bide geçici olarak yerleştirilir vevida yerleri döşemeye işaretlenir.

3- Bide yerine sabitlenir. 4-Plastik cıvata başlıkları vidaüzerine takılır.

Page 43: Sıhhi tesisat 582 yim033

37

3.3.2. Asma Bide Montajı

Şekil 3.4: Duvara monte edilen asma bide montajı

1-Montaj laması yerinesabitlenir.

2-Cıvata ve pis su gideribağlantıya hazır halegetirilir.

3-Uygun cıvata boyubelirlenir.

4-Cıvatadaki fazlalıkkesilir.

5-Asma bide yerinesabitlenir.

6-Plastik cıvata başlıklarısomunlar üzerine takılır.

Page 44: Sıhhi tesisat 582 yim033

38

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem basamaklarını takip ederek yandaki şekli verilen bidenin montajını yapınız. Pissu tesisatına bağlantısını yapınız. Batarya bağlantısınıyaparak işlemi bitiriniz

Araç ve Gereçler

Bide Matkap Sert ve ince uçlu nokta Kurbağacık Tornavida Kırmızı kalem Bide sifonu Bide bataryası

İşlem Basamakları Öneriler

Bidenin bataryası ve sifonunu takınız.

Herhangi bir karışıklığa ve işkazasına izin vermeyecekşekilde çalışma ortamınıhazırlayınız.

Bidenin bataryası ve sifonunubilgi sayfalarında anlatıldığı gibitakınız.

Sifon kirli su borusuna girecek şekildebideyi yerine koyunuz.

Sifonu takılan bideyi yerinegeçici olarak, sifon kirli suborusuna girecek şekildeyerleştiriniz.

Her bidenin montaj şeklideğişiktir.

Klasik bide montajı esnasında,bidenin arkasından 50 mmboşluk kalacak şekildeyerleştirilir.

UYGULAMA FAALİYETİ

Page 45: Sıhhi tesisat 582 yim033

39

Bide tespit deliklerinden kalem ilemarkalayınız.

İşaretlemeyi fayans üzerinde izbırakacak bir kalem ile yapınız(kurşun, kırmızı veya ispirtolukalem kullanınız).

İşaretleme esnasında bideyikaydırmamaya dikkat ediniz.

Markalanan yerleri matkap ile deliniz. İşaretlediğiniz yerleri delmeden

önce matkabın kayarak hatalıdelik delmemesi için fayansüzerindeki sır tabakasındanoktalama yapınız.

Dübel ve vida çapına uygunkalınlıkta matkap ucu kullanınız.

Deliklere dübelleri takınız.

Dübel yerine sıkıca oturmalıdır.

Bideyi yerine oturtarak vida ilesabitleyiniz.

Bideyi yerine monte ederken(yere veya duvara) montaj vidaveya cıvatasını aşırı sıkmayınız.Çatlama veya kırılmaya sebepolabilirsiniz.

Montaj vidasına plastik burcutakarak sıkınız.

Vidayı sıkarken açıkağız anahtarkullanınız.

Seramik vitrifiye malzemelerikırıldığında bir jilet kadar keskinolabilir. Çıplak elle müdahaleetmeyiniz.

Page 46: Sıhhi tesisat 582 yim033

40

Bidenin sıcak ve soğuk su bağlantılarınıyapınız.

Bidenin musluk veyabataryasından gelen esnek borudişli bağlantı ağızlarını duvardabulunan taharet musluğunabağlayınız.

Taharet musluğu bağlantısınıyaparken contaları rakor içineyerleştirmeyi unutmayınız.

İşin bitirilmesi.

İşin biçimini estetik yönündengözlemleyiniz.

Takımları toplayınız. Kirlenen yerleri temizleyiniz. İşi bitirdiğinizi öğretmeninize

söyleyiniz.

Page 47: Sıhhi tesisat 582 yim033

41

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

BOŞLUK DOLDURMALI TEST

Boş olan kısımları doğru sözcüklerle doldurunuz.

1. Vücudun belden aşağı kısımlarını yıkamakta kullanılan su akıtma yerine .................

denir.

2. Bideler .................. ..................... ve ....................olmak üzere iki tipte imal edilir.

3. Bide,……………….. malzemeden ayaklı ya da ayaksız yapılır.

4. Bidenin üzerinde boşaltma deliği,………… ……, musluk delikleri ve taşma deliğibulunur.

5. Bide temiz su tesisatına, tek gövde veya ……… …………… batarya ile bağlanır.

6. Bidelerin kirli su borusuna bağlantısı …………….. ile yapılır.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınızsorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Page 48: Sıhhi tesisat 582 yim033

42

ÖĞRENME FAALİYETİ-4

Gerekli ortam sağlandığında standartlara ve tekniğine uygun pisuvar montajıyapabileceksiniz.

Bölgenizde bulunan yapı malzemesi satan işyerlerindeki banyo stantlarında,

yakın çevrenizdeki büyük inşaatların montaj aşamasına gelmiş banyolarında,

büyük alışveriş merkezlerinin ve okulunuzun tuvaletlerinde inceleme yaparak,

pisuvar montajı yapılırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini araştırınız.

Pisuvar çeşitleri ve montajı konusunda sanal ortamda ve seramik pisuvar imalatı

yapan firma kataloglarından kaynak taraması yapınız.

Topladığınız bilgi ve dokümanları raporlayınız.

Hazırladığınız raporu atölyede tartışınız.

4. PİSUVAR MONTAJI

4.1. Pisuvar

4.1.1. Tanımı ve Tesisattaki Yeri

Umumi helâların erkeklere ait olan kısmında ayakta idrar yapmak için kullanılan suakıtma yerine pisuvar (sidiklik) denir. Pisuvarların seramikten yapılmaları önerilir. Pek az daolsa nem emebilen malzemeden (mermer, mozaik vb) yapılanları da vardır. Bunlarınkullanılması durumunda ürik asidin bu malzemeye nüfuz etmesi ve etrafa kötü kokularyayması önlenemez.

Pisuvarlar sifon durumlarına göre kendinden sifonlu ve sifonsuz iki tipe; temiz su girişyerlerine göre de üstten ve arkadan su girişli olarak ikiye ayrılır.

Pisuvarlar her ne kadar erkeklere hitap etse de günümüzde nadiren de olsa bayanlarınkullanabileceği pisuvarlarda vardır.

ÖĞRENME FAALİYETİ-4

AMAÇ

ARAŞTIRMA

Page 49: Sıhhi tesisat 582 yim033

43

Resim 4.1: Üstten ve arkadan su girişli pisuvar çeşitleri

4.2. Pisuvar Montajı

Tek pisuvarlar duvara asılı olarak konur. Pisuvarın gagasının yerden yüksekliğipisuvarı kullanacak kişilerin yaşlarına bağlı olarak belirlenir.

Yükseklik (H) = H¹ ± 25 mm olmalıdır.

H¹ =İnsan elinin parmak ucunun yerden yüksekliğidir.

Kişiden kişiye farklılıklar göstermekle birlikte ortalama olarak, pisuvarın montajyüksekliği (H);

7 – 10 yaşındaki çocuklar için ……….500 mm

11 – 14 yaşındaki çocuklar için………570 mm

15 – 18 yaşındaki gençler için………..650 mm

Yetişkinler için……………………….650 mm alınabilir.

Büyük alışveriş merkezleri, okullar, askeri tesisler, inşaat şantiyeleri gibi insanların,özellikle de erkeklerin yoğun olarak bulunduğu yaşam mahallerinin tuvaletlerinde,pisuvarların yan yana sıralı bir şekilde monte etme ihtiyacı duyulur. Bu gibi durumlardadikkat edilmesi gereken ölçüler vardır. Bu ölçüleri aşağıda göreceksiniz.

Pisuvar montajı aşağıdaki işlem sırasına göre montajı yapılır.

Pisuvar duvara vida veya kanca ile monte edilir.

Page 50: Sıhhi tesisat 582 yim033

44

Yaş gruplarına göre pisuvarın ön çıkıntısının yerden yüksekliği 65cm olarak

tespit edildikten sonra pisuvar önceden hazırlanmış alt yapı yerine duvara

çakıştırılıp vida delik yeri varsa işaretlenir.

Kanca ile monte edilecekse alt yapı resmindeki kanca ölçüleri duvara işaretlenip

uygun matkap ucu ile delinerek dübeller yerine çakılır, kancalar sıkıca duvara

monte edilir.

Pisuvarın duvara çakışan yüzeyine silikon sürülerek pisuvar kancalara sıkıca

asılır.

Sifon ve temiz su armatürü yerlerine takılır.

Armatürden temiz su verilerek su sızdırmazlığı kontrol edilir.

Şekil 4.1: Pisuvar montaj ölçüleri

Page 51: Sıhhi tesisat 582 yim033

45

Şekil 4.2: Yan yana pisuvarların kullanım alanı ölçüleri

Pisuvar, tek tek pisuvar musluğu ya da bas kullanılarak temiz su tesisatınabağlanabilir. Yan yana monte edilen birkaç pisuvarı yıkamak için otomatik yıkama deposuda yapılabilir. Ancak gereksiz su sarfiyatı yaptığından otomatik yıkama depolarının yerinegünümüzde ışığa duyarlı (fotosel kontrollü) yıkama sistemleri kullanılmaktadır.

Fotoselli sistemde pisuvar üzerine monte edilen ışık kumanda paneli, pisuvarıkullanan kişi pisuvar önünden ayrıldığında, elektrikle çalışan özel vanayı açarak pisuvarabelli bir miktar yıkama suyu bırakarak pisuvarın yıkanmasını sağlar.

Resim 4.2: Fotoselli pisuvar Resim 4.3: Fotoselli pisuvar yıkama sistemi

Yan yana sıralı pisuvar montajı yapıldığında insanların birbirinden rahatsız olmamasıiçin, pisuvar aralarına bölme konması gerekmektedir. Bu bölmeler mermer, demir sac veseramik gibi çeşitli malzemelerden yapılabilir. Bu malzemeler arasında kullanıma en uygunolanı, görüntüsü, şıklığı, sağlamlığı, uzun ömrü ve en önemlisi mikrop tutmama özelliğiyleseramikten yapılan bölmelerdir. Aşağıda çeşitli modellerde seramik pisuvar ara bölmesi vebunların montajını kısaca göreceksiniz.

Page 52: Sıhhi tesisat 582 yim033

46

Resim 4.4: Pisuvar ara bölme çeşitleri

60606060

Şekil 4.3: Pisuvar ara bölme ölçüleri

Şekil 4.4: Yaşlara göre pisuvar ve ara bölme ölçüleri

Page 53: Sıhhi tesisat 582 yim033

47

Pisuvar ara bölme montajı aşağıdaki işlem sırasına göre montaj edilir

Vida veya kanca ile monte edilir.

Pisuvar ara bölmesi önceden hazırlanmış pisuvarlar arasında eşit mesafeler

bırakılarak duvara çakıştırılıp vida delik yeri işaretlenir.

Pisuvar ara bölme yerinden alınıp duvar uygun matkap ucu ile delinir ve

montaja hazırlanır.

Duvara gelen yüzeyine silikon sürülerek gerekli montaj seti ile montajı yapılır

Şekil 4.5: Pisuvar ara bölmesi

4.2.1. Klasik Pisuvar Montajı

1-pisuvar sifonlu olarak yerineyerleştirilir, delikler işaretlenir.

2-Delikler matkapla delinerekdübeli takılır ve pisuvar sabitlenir.

Page 54: Sıhhi tesisat 582 yim033

48

Şekil 4.6: Klasik pisuvar montajı şekilleri

4.2.2. Yandan Montaj Seti ile Pisuvar Montajı

3-Pisuvar musluk bağlantısıkurulur . 4-Musluk su akış ayarı yapılır.

Page 55: Sıhhi tesisat 582 yim033

Şekil 4.7: Yandan montaj setli pisuvar montajı şekilleri

4.2.3. Sifonik Pisuvar Montajı

1-Plastik kada pis sugiderine takılır.

2-Pisuvar yerine takılır,delik yerleri işaretlenir.

3-Montaj vidalarıyerine sabitlenir.

4-Bas sistemi kumandakolu yerine monte edilir.

5-Plastik takoz ve somun

49

başlığı yerine takılır.

6-Pisuvar yerine sabitlenir.
Page 56: Sıhhi tesisat 582 yim033

50

Şekil 4.8: Sifonik pisuvar montajı şekilleri

4.3. Pisuvar Sifonlarının Takılması

Pisuvar sifonu aşağıdaki işlem sırasına göre yapılır.

Pisuvar sifonları, özel adaptör contalarıyla sifon çıkışına takılır.

Pisuvar, duvara monte edildikten sonra su ve sifon bağlantıları yapılır.

Sifon bağlantısı, aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi yapılır.

Detayda gösterilen conta, giriş borusuna takılarak giriş borusu pisuvara takılır.

Gövde, giriş borusuna contası konularak sıkılır.

Temizleme kapağına conta konularak gövdeye sıkılır.

Duvardaki PVC boru ağzına kada conta yerleştirilir.

Sifon çıkış borusu kadaya takılarak sifona contasıyla sıkılır.

Pisuvara su verilerek kaçak testi yapılır.

7-Lastik conta yerineyerleştirilir.

8-Su borusu yerine takılır.

Page 57: Sıhhi tesisat 582 yim033

51

Şekil 4.9: Pisuvar sifonu ve takılması

Page 58: Sıhhi tesisat 582 yim033

52

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem basamaklarını takip ederek yandaki şekli verilen pisuvarın montajını yapınız. Subağlantısını yapınız. Sifonunu pis su tesisatına bağlayarak işlemi bitiriniz

Araç ve Gereçler

Pisuvar Matkap Sert ve ince uçlu nokta Kurbağacık Tornavida Kırmızı kalem Pisuvar sifonu Ara musluk

İşlem Basamakları Öneriler

Atık su giderinin ölçü uygunluğunu kontrolediniz. Herhangi bir karışıklığa ve iş

kazasına izin vermeyecekşekilde çalışma ortamınıhazırlayınız.

Pisuvar temiz su giriş ağzı,döşemeden 110 cm yukarıda,pis su gider ağzı döşemeden40 cm yukarıda olmalıdır.

Küçük ölçü hatalarını pisuvarmusluğunun borusu ileayarlayabilirsiniz.

Pisuvarı geçici olarak yerine yerleştirerekmontaj deliklerini işaretleyiniz.

Yüksekliğini ayarlayarakişaretlemeyi fayans üzerindeiz bırakacak bir kalem ileyapınız.

Dikkatli olunuz. Düştüğündekırılır!

Seramik vitrifiye malzemelerikırıldığında bir jilet kadarkeskin olabilir. Çıplak ellemüdahale etmeyiniz.

UYGULAMA FAALİYETİ

Page 59: Sıhhi tesisat 582 yim033

53

Markalanan yerleri matkap ile deliniz. İşaretlediğiniz yerleri

delmeden önce matkabınkayarak hatalı delikdelmemesi için fayansüzerindeki sır tabakasındanoktalama yapınız.

Dübel ve vida çapına uygunkalınlıkta matkap ucukullanınız.

Deliklere dübelleri takınız.

Dübel yerine sıkıcaoturmalıdır.

Pisuvarı yerine oturtarak dübellere vida ilesabitleyiniz. Pisuvarı yerine monte ederken

montaj vida veya cıvatasınıaşırı sıkmayınız, çatlamaveya kırılmaya sebepolabilirsiniz.

Pisuvarı, yerine monteettikten sonra her iki yöndende terazisine bakarak dengeyisağlayınız.

Page 60: Sıhhi tesisat 582 yim033

54

Pisuvarın soğuk su bağlantısını yapınız.

Pisuvar musluğuna ketensardıktan sonra duvardakitemiz su giriş ağzına sıkınız.

Pisuvar musluğunun yıkamaborusunu uygun ölçüdekesip, yıkama girişinetakınız.

Vidalı bölümleri sıkarken dişkaptırmamaya özengösteriniz.

Pisuvar sifonunu atık su borusuna takarakpisuvara sabitleyiniz.

Su sızdırmazlığını sağlamakiçin contaları unutmayınız.

Sifon montajı bittikten sonrayeterince su dökerek kaçıntıtestini yapınız.

Kaçak var ise olan yeri tekrargözden geçirerek sıkınız.

İşin bitirilmesi

İşin biçimini estetik yönündengözlemleyiniz.

Takımları toplayınız. Kirlenen yerleri temizleyiniz. İşi bitirdiğinizi öğretmeninize

söyleyiniz.

Page 61: Sıhhi tesisat 582 yim033

55

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

BOŞLUK DOLDURMALI TEST

Boş olan kısımları doğru sözcüklerle doldurunuz.

1. Erkeklerin ayakta idrar yapmak için kullandıkları su akıtma yerine .................... denir.

2. Pek az da olsa nem emebilen malzemeden (mermer,mozaik vb.) yapılanlar olsa dapisuvarların…………………malzemeden yapılanlar daha çok kullanılır.

3. Pisuvar montaj yüksekliği yetişkinler için………… mm alınabilir.

4. Pisuvarlar .................... ve .................. su girişli olarak iki tipte imal edilir.

5. Işığa duyarlı elektrikli otomatik yıkama sistemine …………. …………… denir.

6. İnsanların birbirinden rahatsız olmaması için, pisuvar aralarına konan bölmelerinarasındaki mesafe …………. mm olmalıdır.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınızsorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Page 62: Sıhhi tesisat 582 yim033

56

MODÜL DEĞERLENDİRME

1. Aşağıdaki asma klozeti bilgi sayfalarında verilen teknik bilgiler ve çalışmakurallarına uygun olarak montajı ediniz.

Kullanılacak Malzemeler

Su terazisi, metre, matkap, tornavida, kurbağacık anahtarı, iki ağızlı anahtar dübel,vida, asma klozet, demir testeresi, klozet adaptörü

2-Aşağıdaki pisuvarı bilgi sayfalarında verilen teknik bilgiler ve çalışma kurallarınauygun olarak montaj yapınız. Temiz su ve pis su bağlantısını yapınız.

MODÜL DEĞERLENDİRME

Page 63: Sıhhi tesisat 582 yim033

57

Kullanılacak Malzemeler

Su terazisi, metre, matkap, tornavida, kurbağacık anahtar, iki ağızlı anahtar, dübel,vida, pisuvar sifonu, üstten su girişli pisuvar, montaj takımı.

Page 64: Sıhhi tesisat 582 yim033

58

PERFORMANS DEĞERLENDİRME

SN GÖZLEMLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır

1 İdeal çalışma ortamı hazırladınız mı?

2 Atık su gider ağızlarını kontrol ettiniz mi?

3Vitrifiye malzemeleri geçici olarak yerine koyup markalamayaptınız mı?

4 İşaretlenen yerleri matkapla delip, dübelleri taktınız mı?

5 Montaj vidalarını, takıp, terazi ile düzgünlüğü kontrol ettiniz mi?

6Vitrifiye malzeme terazisinde yerine yerleştirerek montajvidalarına somunları sıktınız mı?

7 Vitrifiye malzemeye sifonu taktınız mı?

8 Sızdırmazlık testi yaptınız mı?

9Vitrifiye malzemenin diğer parçaları (kapak, ayak, panel)yerlerine uygun monte ettiniz mi?

10 Döşeme ve fayansla birleşim yerine silikon sıktınız mı?

11 İş güvenlik ve çalışma kurallarına uydunuz mu?

12 İş parçasının montajı zamanında yaptınız mı?

13 Çalışma alanını temizlediniz mi?

14 Kullanılan takımları teslim ettiniz mi?

DEĞERLENDİRME

Bu faaliyet sırasında bilgi konularında veya uygulamalı iş parçalarında anlamadığınızveya beceri kazanamadığınız konuları tekrar ediniz. Konuları arkadaşlarınızla tartışınız.Kendinizi yetersiz görüyorsanız öğretmeninize danışınız. Yeterli görüyorsanız diğer modülegeçiniz.

Tebrikler modülü başardınız.

PERFORMANS DEĞERLENDİRME

Page 65: Sıhhi tesisat 582 yim033

59

CEVAP ANAHTARLARI

ÖĞRETİM FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI

1 Alaturka hela taşı2 Küçük çocuk3 Üstten ve arkadan

4Yıkama deposu(rezervuar)

5 Yüksek alçak6 Fotoselli

ÖĞRENİM FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI

1 Oturarak seramikten2 Döşemeye duvara3 Alttan arkadan4 Doldurma boşaltma

ÖĞRETİM FAALİYETİ-3 CEVAP ANAHTARI

1 Bide

2Döşemeye oturan,asma

3 Seramik4 Yıkama deliği5 Çift gövde6 P sifonu

ÖĞRETİM FAALİYETİ-4 CEVAP ANAHTARI

1 Pisuvar2 Seramik3 650 mm4 Üstten, arkadan5 Fotoselli yıkama6 600

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınızsorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Kendinizi yeterli görüyorsanız bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninizebaşvurunuz.

CEVAP ANAHTARLARI

Page 66: Sıhhi tesisat 582 yim033

60

KAYNAKÇA

Dr. SIDAL Cavit; Etem Sait ÖZ, Sıhhi Tesisat ve Isıtma Bölümü Bilgi – İşlem

– İş Yaprakları Sınıf II, G.Ü. T.E.F. Matbaası, Ankara, 1987.

Dr. SIDAL, Cavit, Etem Sait ÖZ, Yapıda Sıhhi Tesisat, Birsen Yayınevi,

İstanbul, 1996.

Dr. SIDAL, Cavit; Etem Sait ÖZ, Yapıda Sıhhi Tesisat, Emel Matbaacılık,

Ankara, 1984.

Makine. Y. Mühendisi KÜÇÜKÇALI Rüknettin, Sıhhi Tesisat, Isısan

Çalışmaları No: 147, İstanbul, 1997.

KUMRAL Sabri ,Tesisat Teknolojisi İş ve İşlem Yaprakları 11.Sınıf, Devlet

Kitapları Müdürlüğü, İstanbul, 2004.

Serel Montaj El Kitabı.

Vitra Seramik Sağlık Gereçleri Ürün Katalogu, 2003.

KAYNAKÇA