Skólaþjónusta Árborgar - helstu áherslur á fyrsta starfsári 2014

Fundur um vináttu barna og skólaþjónustu í Fjallasal í Sunnulækjarskóla 8. október 2014

Þorsteinn Hjartarson,

fræðslustjóri

Grunnur þjónustunnar Reglugerð nr. 584/2010 um sérfræðiþjónustu

sveitarfélaga við leik- og grunnskóla og nemendaverndarráð í grunnskólum

Sveitarfélög skulu mæla fyrir um það í skólastefnu sinni hvernig markmiðum þessarar reglugerðar verði náð.

http://www.stjornartidindi.is/Advert.aspx?ID=49e415e2-dca6-4822-9b99-b2b6d1c326f4http://www.arborg.is/wp-content/uploads/2013/06/skolastefna_arborgar_vefur.pdf

Ný skólastefna Árborgar fyrir leik- og grunnskóla

Starfsfólk skólaþjónustu og skrifstofu fræðslusviðs

Anna Ingadóttir, skólafulltrúi

Álfhildur E. Þorsteinsdóttir, talmeinafræðingur

Ásthildur Bjarnadóttir, sérkennslufulltrúi leikskóla

Hólmfríður Sigrún Gylfadóttir, kennsluráðgjafi

Lára Ólafsdóttir, sálfræðingur

Sólveig Norðfjörð, sálfræðingur

Þórdís H. Ólafsdóttir, kennsluráðgjafi

Þorsteinn Hjartarson, fræðslustjóri

Kristín Björk Jóhannsdóttir, deildarstjóri Seturs, veitir ráðgjöf til skóla vegna nemenda með sérþarfir.

Björg Norðfjörð og Wilhelm Norðfjörð starfa sem verktakar í sálfræðiþjónustu á haustönn 2014 í fæðingarorlofi Láru Ólafsdóttur

Hólmfríður Árnadóttir, talmeinafræðingur, sinnir talþjálfun leikskóla- og grunnskólabarna sem verktaki fyrir Sveitarfélagið Árborg og Sjúkratryggingar Íslands.

Mikilvægir samstarfsaðilar: Innri stoðþjónusta og starfsfólk hvers skóla, foreldrar, félagsþjónusta, forvarnarteymi og frístundaþjónusta Árborgar, Iðjuþjálfi frá HSu, ART teymi Suðurlands, læknar, skólahjúkrunarfræðingar og sálfræðingar hjá HSu.

Leiðarljós, markmið og ábyrgðarsvið

Leiðarljós: Skólaþjónustan skal þjóna fjölbreyttum þörfum barna, foreldra og starfsfólks.

Markmið:

Leggja skal áherslu á heildarsýn á aðstæður og hagsmuni nemenda, óháð starfsstéttum og hver veiti þjónustuna.

Skólaþjónustan á að beinast að því að efla skóla sveitarfélagsins sem

faglegar stofnanir sem geti leyst flest þau viðfangsefni sem upp koma í skólastarfi og veiti starfsfólki skóla aðstoð, leiðbeiningar og stuðning eftir þörfum.

Þjónustan á að einkennast af sameiginlegri lausnaleit fagfólks og

foreldra í þeim úrlausnarefnum sem aðilar skólasamfélagsins standa frammi fyrir.

http://www.arborg.is/

Markmið (frh.)

Leggja skal áherslu á snemmtækt mat á stöðu nemenda og ráðgjöf vegna náms-, félags- og sálræns vanda og inngrip þegar á þarf að halda (snemmtæk íhlutun).

Leggja skal áherslu á stuðning við foreldra með ráðgjöf

og fræðslu. Einnig til foreldafélaga, foreldraráða og skólaráða vegna lögbundinnar starfsemi þeirra.

Unnið verði að auknu faglegu samstarfi innan hvers

skóla og milli skóla. Einnig að styrkingu tengsla leikskóla, grunnskóla og framhaldsskóla með samfellu og heildarsýn að leiðarljósi.

http://www.arborg.is/

Ábyrgðarsvið Skólastjóri ber ábyrgð á skipulagi og framkvæmd

skólaþjónustu hvers skóla. Einnig skal skólastjóri hafa frumkvæði að samstarfi skólaþjónustu, félagsþjónustu, barnaverndar og heilbrigðisþjónustu innan sveitarfélagsins vegna málefna einstaka nemenda.

Starfsfólk skólaþjónustunnar hefur samráð við

skólastjórnendur þegar áherslur skólaþjónustunnar eru mótaðar í hverjum skóla.

Starfsfólk skólaþjónustunnar mótar sameiginlegt verklag

og verklagsreglur fyrir þjónustuna að höfðu samráði við skólastjórnendur og fræðslustjóra.

Fræðsluyfirvöld (fræðslustjóri og fræðslunefnd) eru

eftirlitsaðilar og fjalla um málefni sérfræðiþjónustunnar á fundum fræðslunefndar.

http://www.arborg.is/

Skipting skólaþjónustu (sérfræðiþjónustu sveitarfélaga við

leik- og grunnskóla)

Einstaklingsþjónusta

Skólamiðuð ráðgjöf

Lengi vel var megináherslan hér á landi á einstaklingsþjónustu (klínísk nálgun), þ.e. greiningar

á börnum og leiðbeiningar til kennara í gerð einstaklings- og sérkennsluáætlana og hvernig best

sé að vinna með barnið út frá niðurstöðum greininga.

Aukin áhersla á skólamiðaða ráðgjöf

Meira horft á hvernig hægt er að styrkja starfshætti skólans

Lítum ekki bara á þarfir og vanda barnsins sem einstaklingsvanda sem þarfnast meðferðar

Hugum stöðugt að námsumhverfi nemandans og félagslegum aðstæðum fremur en að einblína bara á að „gera við nemandann sjálfan.“

Skólamiðuð ráðgjöf (frh.)

Skólamiðuð ráðgjöf einkennist af valdalausri samræðu og sameiginlegri lausnaleit fagfólks og foreldra (við erum öll í sama liði)

Leitumst við að efla frumkvæði og hæfni kennara svo áherslan verði ekki á að öll úrræði fyrir einstaka nemendur verði alltaf undir „handleiðslu sérfræðinga“

Leggja þarf áherslu á stuðning, símenntun og ráðgjöf við kennara, sem eru í stóru hlutverki í skólanum, svo þeir geti eflst í starfi og gæði kennslunnar verði meiri

Heiltæk forysta – aukin gæði í skólastarfi Árborgar

Námskeiðið var á vegum skólaþjónustu Árborgar í samvinnu við Menntavísindasvið Háskóla Íslands, skólaárið 2013-2014.

Markmið námskeiðsins var að efla faglegan styrk stjórnenda til að leiða þróun skólastarfs til betri árangurs með áherslu á samvirkni bæði innan skóla og á milli þeirra. Áhersla lögð á það að stjórnendur efli tengsl sín á milli og nýti samtaka- máttinn í þróunarstarfi.

Sameiginlegur ásetningur er bætt menntun í sveitarfélaginu sem heild. Nýleg skólastefna Árborgar var útgangspunktur í námskeiðinu.

Mörg metnaðarfull og spennandi samstarfsverkefni þvert á skóla og skólastig urðu til á námskeiðinu. Vonandi komast þau á legg á næstu misserum.

Samræmd áhersla á skimun í læsi í leik- og grunnskólum Árborgar

Sameiginlegar áherslur skólastjórnenda og starfsfólk skólaþjónustunnar

TRAS og HLJÓM-2 í leikskólum o.fl. Verkefnið „að auka hæfni, þekkingu og leikni

leikskólabarna í læsi“ er unnið öllu í öllum leikskólum sveitarfélagsins

Leið til læsis (1.-3. bekk) Skimun með LOGOS (3., 6. og 9. bekkur) 3. bekkur: desember–janúar 6. bekkur: október 9. bekkur: september Stafsetning í GRP-14 (9. bekkur) – verður í nýrri

útgáfu af LOGOS sem er væntanlegt

Þróunarverkefnið „að auka hæfni, þekkingu og leikni

leikskólabarna í læsi“

Styrkur kom úr Sprotasjóði í þróunarverkefnið Meginmarkmið: Sjálft heitið „að auka hæfni, þekkingu og leikni

leikskólabarna í læsi Ýta undir alhliða þroska barnanna með áherslu á sögu-

og samræðustundir, málörvun, hlustunar- og málskilning og aukinn orðaforða

Vinna með verkefni sem tengjast daglegu lífi barnanna (dæmi: bangsi fer á milli heimila og börnin aðstoða hann með því að segja frá því sem fyrir augu ber)

Efla læsi í öllum leikskólum sveitarfélagsins og tengja það við aðra námsþætti og námið sem tekur við í grunnskóla

Vekja áhuga barnanna á bókum og æfa þau í að koma fram og segja frá.

LOGOS greiningarpróf

LOGOS greiningarpróf er tölvutækt próf til að greina dyslexíu og aðra lestrarerfiðleika.

Þegar skimað er með LOGOS eru eftirfarandi prófhlutar notaðir: leshraði og lesskilningur,

lestur með hljóðaaðferð

lestur út frá rithætti

Verkferill í LOGOS–skimun Samstarfsverkefni milli grunnskóla og skólaþjónustu

Kennsluráðgjafi hefur samband við deildastjóra sérkennslu/stoðþjónustu.

Kennsluráðgjafi,deildastjóri, kennarar í íslensku og deildastjórar stigana skipuleggja hvenær best sé að leggja skimun fyrir.

Kennsluráðgjafar og sérkennarar viðkomandi skóla leggja skimun fyrir.

Verkferill í LOGOS–skimun (framhald)

Kennsluráðgjafar vinna úr niðurstöðum

Kennsluráðgjafar kynna niðurstöður fyrir skólastjórnendum og kennurum.

Skólastjórnendur, í samstarfi við kennsluráðgjafa og kennara, ákveða hvernig leggja á upp lestarnámskeið fyrir þá nemendur sem á þurfa að halda.

Bréf er sent út til foreldra um niðurstöður LOGOS–skimunar.

Eftir 8 vikna lestrarnámskeið eru nemendur skimaðir aftur.

Foreldrabréf eftir LOGOS skimun

Dæmi um árangur eftir lestrarnámskeið

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Hu

nd

rað

srö

ðu

n

Nemendur

Leshraði

Febrúar

Maí

Einstaklingsþjónusta Allir starfsmenn skólaþjónustu koma að þjónustu

við einstaka nemendur.

Kennsluráðgjafar greina m.a. dyslexíu og veita margs konar ráðgjöf.

Sérkennslufulltrúi leikskóla aðstoðar við mat á sérkennsluþörf, eftirfylgd, innritun o.fl.

Sálfræðingar skima og greina, m.a. vegna tilfinninga-, samskipta- og hegðunarvanda

Talmeinafræðingur greinir og veitir ráðgjöf vegna mál- og talvanda hjá nemendum.

Kennsluráðgjafar og sálfræðingar veita einhverfuráðgjöf, ráðgjöf v/ADHD o.fl.

Hvert eiga foreldrar að leita ef upp kemur vandi hjá barninu í skólanum?

Umsjónarkennari/deildarstjóri í leikskóla

Svo geta fleiri komið að málinu innan skólans, veltur á eðli þess og verklagi og skipulagi hvers skóla (sérkennarar, skólastjórnendur, námsráðgjafar, hjúkrunarfræðingur, lausnateymi og/eða nemendaverndarráð)

Þegar óskað er eftir aðkomu skólaþjónustu í einstaklingsmálum þarf að fylla út þjónustu- beiðni með undirritun foreldra og skóla- stjórnanda.

Talmeinaþjónusta í Árborg

Þjónusta á ábyrgð sveitarfélaga

- Greining og ráðgjöf

- Grunnþjónusta vegna barna með

framburðarfrávik, málþroskafrávik

og stam.

Framburðarfrávik:

- Að 3 og 4 ára börn hafi 18-23 villur á

framburðarprófi

- Að 5 og 6 ára börn hafi 7-17 villur á

framburðarprófi

- Að 7 ára börn og eldri hafi 7 eða færri

villur á framburðarprófi

Málþroskafrávik:

- Miðað er við málþroskatölu 81-85.

Stam:

- Grunnskólabörn með stam og

flausturmæli, vægari tilvik 1-3%

Þjónusta á ábyrgð velferðarráðuneytis

Sjúkratryggingar taka til kostnaðar við

nauðsynlega talþjálfun (foreldragjald er

samkvæmt gjaldskrá þeirra)

Framburðarfrávik:

- Að 3 og 4 ára börn hafi 24 villur eða

fleiri á framburðarprófi

- Að 5 og 6 ára börn hafi 18 villur eða

fleiri á framburðarprófi

- Að 7 ára börn og eldri hafi 8 eða fleiri

villur á framburðarprófi

Málþroskafrávik:

- Miðað er við málþroskatölu 80 og

undir.

Stam:

- Grunnskólabörn með miðlungs til

alvarlegt stam (> 4%)

- Öll leikskólabörn með stam.

Talmeinaþjónusta í Árborg (frh.)

Umsóknir um greiningu, ráðgjöf og aðra grunnþjónustu, sbr. töflu að framan, á að skila á útfylltu eyðublaði – þjónustubeiðni.

Umsóknareyðublað um talþjálfun, sem sjúkra- tryggingar koma að, þarf að undirrita af foreldri og skila í Ráðhús Árborgar. Skólafulltrúi og talmeinafræðingur eru tengiliðir skólaþjónustu við Hólmfríði Árnadóttur, talmeinafræðing, sem er með stofu á Austurvegi 65. Nú í vetur verður Hólmfríður einnig með talþjálfun, sem er á ábyrgð sveitarfélagsins, sbr. töflu að framan.

Meginverkefni ársins á fræðslusviði Sveitarfélagsins Árborgar

Byggja upp öfluga skólaþjónustu og taka virkan þátt í að styrkja skólasamfélagið og skólana í Árborg, m.a. með stuðningi, ráðgjöf og samstarfi.

Öflugt og lausnamiðað samstarf - lykill að árangri!