skólavarðan 2. tbl. 2013

Velkomin til okkar a Engjateigi 11, vi tkum vel mti r.

Hefur skoa vefsu LSR? ar getur stt upplsingar me rafrnum htti.

Lfeyr iss jurstarfsmanna r k is ins

Engjateigi 11105 ReykjavkSmi: 510 6100Fax: 510 6150lsr@lsr . is

EKKIR LFEYRISRTT

INN?

www.lsr.is

SKLAVARAN2. tbl. 13. rg. 2013

Vendikennsla

Skli framtar

Grasrtin rs upp

Me krkkum og kompnistum

Vital vi menntamlarherra

HHjj KKrruummmmaa ffsstt vvaannddaauurr

eeffnniivviiuurr sskkllaassttaarrffii

GGyyllffaafflltt 77,, 111122 RReeyykkjjaavvkk

558877--88770000 wwwwww..kkrruummmmaa..iiss

OOppnnuunnaarrttmmii:: mmnn--ffss 88::3300--1188::0000,, llaauu.. 1111::0000--1166::0000

LearnPad Quarto 9,7Spjaldtlvan fyrir nm og kennslu!LearnPad br yfir stillanlegu og notendavnu vimti sem veitir nemendum ruggan agang a viurkenndum forritum, nmsefni og heimasum.Spjaldtlvan er me innbyggan, ruggan vafra sem kemur veg fyrir a nemendur su inni skilegum vefsum og beinir athygli eirra a fyrir-liggjandi verkefnum. vefverslun LearnPad er ppum raa eftir nmskr.

Forriti sem fylgir LearnPad (LearnPad Connect) m kaupa srstaklega fyrir arar Android spjaldtlvur, t.d. Samsung Galaxy Note og Samsung Galaxy Tab.

Sj nnar heimasu okkar: www.a4.is ea www.learnpad.co

www.a4.is / smi 580 0000 / [email protected]

A4 Skeifunni 17 / A4 Smratorgi 1 / A4 Reykjavkurvegi 66, Hafnarfiri

A4 Dalsbraut 1, Akureyri / A4 Mivangi 13, Egilsstum / A4 Austurvegi 65, Selfossi

efnisyfirlit

Gulaug Gumundsdttir

Veldur hver heldurKennarasamband slands stendur marghttuum tmamtum. Framundan er ingvetur og kosningar ll helstu embtti, auk ess sem samningar allra aildarflaga eru lausir. Htt er vi a barttan endalausa fyrir bttum kjrum eigi eftir a taka og n reynir enn einu sinni samstuna.

Beittasta vopni kjarabarttu hverrar stttar er n efa fagmennska hennar. Kennarar slandi hafa einhverra hluta vegna ekki noti eirrar viringar starfi sem eim ber. etta birtist hslegri mefer kennurum bk-menntum jarinnar, trlegu hugaleysi fjlmila sklamlum og sast en ekki sst lgum launum stttarinnar. En myndin af kennurum breytist. Reyndin er nefnilega s a mikil fagleg grska rkir meal kennara og sklastjrnenda llum sklastigum hr landi. eir eru vel menntair, hugasamir og fylgjast gtlega me njungum. etta sst best egar blsi er til rstefna og mlinga.

Fagmennsku kennara og sklastjrnenda arf a kynna vel, bi inn vi og t fyrir rair flagsmanna sjlfra. Sklavaran, eina tmariti slandi sem fjallar um fag- og kjaraml kennarastttarinnar, er drmtur miill sem ber a hla vel a og efla. Hn er vettvangur kennara til a tta eigin rair og auka viringu sna.

ar sem etta er sasta Sklavaran sem g ritstri vil g nota tkifri og akka llum eim sem lgu mr li vi a gera undanfarin fjgur tlubl r gari.

g ska flagsmnnum K farsldar um komna t.Gulaug Gumundsdttir

1 Leiari 2 FOrMaNNSKJr 4 BarTTUFUNDUr 6 LFFri 9 KJaraML

Svar setja milljara framgangskerfi kennara

10 KJaraML Samningar leirttinga ea brostinna vona?

12 KJaraML Stofnanasamningar framhaldssklum

14 NMSTeFNa Skli framtar

17 FeraLg Formaur FSL fer og flugi

18 SKrp Mr leiist, g er tundan og kennarinn

sr mig ekki

20 KJaraML Afsaki, er g a trufla?

21 FLagSML Stefna Flags tnlistarsklakennara

22 NJUNg runar samvinna ber vxt

24 reKSTUr Nemendahappdrtti grunnsklanna

25 LgFri vgin umra um einelti sklum

26 rSTeFNa Mikilvgt a efla viringu kennarastarfsins

27 ViTaL Kjr kennara ekki samkeppnishf

30 ViTaL Me krkkum og kompnistum

33 SiaNeFND Siareglur - nytsamlegur stuningur vi siferiskenndina.

34 HeiLSaN Rddina arf a viurkenna sem btaskylt atvinnutki

36 KHaN acaDeMy 38 LeSTrarFrNi

Lestur er leikur einn Reykjanesi

39 KJaraML g er leikskla kennari og vinn srfristarf

40 MeNNTUN Ungt og efnilegt flk mun flykkjast kennaranm ef...

42 ViTaL Vi lok formlegs nms verur ntt upphaf

46 KeNNSLUFri Skpun

48 NJUNg Lrum og leikum me hljin

49 NJUNg Fljgandi teppi

50 rUNarVerKeFNi52 STarFSrUN

Sklaheimsknir og kennslugagnasningar

53 NJUNg TRAS-skrning

54 SMiSHgg Hfum kennaralaunin slandi jafn g og rum lndum

56 KrOSSgTa

Ritstjri: Gulaug Gumundsdttir [email protected] / smi 595 1106.byrgarmaur: rur . Hjaltested [email protected] flagatals: Fjla sk Gunnarsdttir [email protected] / smi 595 1115.Forsumynd: Jn Svavarsson.

Hnnun og prentun: Oddi Umhverfisvottu prentsmija.Auglsingar: Stella Kristinsdttir [email protected] / smi 595 1142 ea 867 8959.Prfarkalestur: Urur Sndal [email protected].

2 Sklavaran 2. tbl 2013

formannskjrformannskjreir bja sig fram til formanns K

rur rni Hjaltestedg er kvntur Kristnu Gumundsdttur, rttakennara og vi eigum tvr dtur. g einnig tv brn af fyrra hjnabandi og 4 afastrka. g b Reykjavk, ar sem g lst upp, og hef starfa sem kennari 23 r vi Varmrskla Mosfellsb. Sustu tta r hef g starfa hj Kennarasambandi slands fyrst sex r sem varaformaur Flags grunnsklakennara (FG), en fr rinu 2011 hef g veri formaur K.

aF HVerJU BUr ig FraM?Eftir eitt kjrtmabil starfi formanns Kennarasambandsins tel g mig vera kominn vel leiis me njar herslur starfsemi og uppbyggingu K. Framundan er erfiur samninga-vetur ar sem brnt er a vel takist til. Laun kennara og sklastjrnenda urfa a hkka um 150 sund mnui til a vera samkeppnishf vi laun annarra hsklamenntara srfringa og stjrnenda me svipaa menntun. g hef metna til a beita mr til a svo megi vera og v sambandi vil g skapa jarstt um menntun. Formaur K ber byrg rekstri ess, mannahaldi og fjrmlum. K stendur vel fjrhagslega og reksturinn er gu jafnvgi. Sustu r hef g lagt herslu a efla jnustu vi flagsmenn me aukinni srekkingu starfsmanna. Mitt mat er a jnustan n s betri en nokkru sinni fyrr, en er alltaf svigrm til a gera enn betur.

g hef veri forystusveit K fr 2005. g ekki innvii og uppbyggingu K og ska n eftir a f endurnja umbo flagsmanna til a halda fram eirri braut sem g hef marka samstarfi vi stjrn K. g tel mig hafa reynslu, ekkingu og kraft til a leia K nstu 3 rin.

einar r Karlssong er kvntur Karitas Bergsdttur og vi eigum brnin Elas Karl, tu ra, og Victoru Ds, fjgurra ra. g einnig tuttugu og eins rs dttur fr fyrra hjnabandi, sold. g hef meal annars unni vi verslunarstrf, fiskvinnslu, vi hsavigerir og slustrf, gert leikskrr fyrir leikhs, veri kvikmyndargerarmaur, andi, frslustjri hj Vinnusklanum og svo auvita grunnsklakennari nr 14 r.

aF HVerJU BUr ig FraM?g er framboi fyrir kennara sem lur eins og mr, sem hafa lka sn og eru ornir reyttir a lta troa sr. Formaur K a vera gu sambandi vi kennara, tala mli eirra og beita sr fyrir v a liti s sem srfringa sem mennta nemendur. Kenn-arastarfi a vera viringarvert, eftirsknarvert og vel launa. Formaur K a vinna a v a svo s og sj til ess a hlusta s kennara.

Grunnsklakennarar sndu a In a eir vita hva eir vilja. Framhaldssklakennarar, tnlistarsklakennarar og leiksklakennarar hafa lka lti sr heyra, en g hef ekki merkt a okkar forystu a okkur s hlusta. Vi hfum dregist aftur r launum, sfellt er btt okkur strfum og svo m lengi telja. g tel ng komi og tri v a margir su sammla og vilji breytingar. Forysta kennara a sj til ess a kennarar og sklastjrnendur hafi forsendur og fri til starfa.

Einar r Karlsson.

rur rni Hjaltested.

Atlantsola / Lnsbraut 2 / 220 Hafnarfjrur / Smi 591 3100 / www.atlantsolia.is

6 KRNUR INNI STMe K-dlulykli Atlantsolu f flagsmenn6 kr. afsltt llum sjlfsafgreislustvum flagsins.

afmlisdegi dlulykilshafa veitir dlulykill 15 kr. afsltt.

Sktu um lykil ea uppfru afslttarkjrin www.ki.is

Hfuborgarsvi

Reykjanesb

Hverageri

Borgarnesi

Stykkishlmi

Mosfellsb

Selfossi

AkureyriGlerrtorgi ogBaldursnesi hj BYKO

Kpavogsbraut

Birgast Hafnarfjararhfn

Mosfellsb

Bldshfa

Sklagtu

skjuhl Sprengisandi

Kaplakrika

Bakr

BYKO Breidd

Skeifunni

Egilsstum

Einar r Karlsson.

rur rni Hjaltested.


barttufundurbarttufundur

Hundru grunnsklakennara Reykja-vk tku stefnuna miborgina fimmtu-dagskvldi 26. september. Haldi var In ar sem boa hafi veri til barttufundar. egar fundurinn hfst klukkan tta voru um 500 kennarar mttir, svo margir a eir rmuust ekki allir hsinu og fjldi fundar-manna st v fyrir utan mean fund-urinn st yfir.

a er ekki ofsgum sagt a barttu-andi hafi rkt. Kennarar eru ornir lang-reyttir miklu lagi, erfium vinnua-stum og lgum launum. eir vita vel a kjarasamningar eirra eru lausir og bera talsverar vntingar brjsti um a ramenn sji a sr og leirtti kjr eirra. lok fundar var rtt hva tti a leggja herslu yfirstandandi kjara-virum. egar launin voru nefnd rttu allir fundarmenn, bi inni og ti, upp hnd.

SKr SKiLaBOa er ekki sjlfgefi a sveitarstjrnar-menn, og arir sem kvara kjr kenn-ara, hafi skilning a leirtta urfi launin. a verur verkefni samninga-nefndar Flags grunnsklakennara a tskra stuna og skja kjarabtur. Nefndin gerir a hins vegar ekki n astoar, en ljst er a skilabo bar-ttufundarins In eru skr. Kennarar

standa a baki samninganefndinni og eru til a skja kjarabtur me a-gerum ef rf krefur.

In gafst fundarmnnum tkifri a senda skilabo til samninganefnd-arinnar. Bi er a vinna r eim og hluti af hpnum sem undirbj fund-inn afhenti samninganefnd FG niur-stuna 11. oktber sl. ar er treka a helsta niurstaa fundarmanna hafi veri a leirtta yri laun kennara til jafns vi ara srfringa me sam-brilega menntun og byrg. Til a fylgja eftir eirri krfu nefndu fundar-menn a hgt vri a fara agerir bor vi skruverkfll og hpupp-sagnir.

MiKiLVgUr STUNiNgUrlafur Loftsson, formaur FG, segir etta samrmi vi au skilabo sem hann og samninganefndin hafi fengi fjlmrgum fundum sem haldnir hafi veri me kennurum um allt land tengslum vi undirbning kjarasamnings gerarinnar.

a er alveg ljst a kennarar vilja leggja herslur launaleirttingu nna. g er binn a halda tal fundi, meal annars me flestum trnaar-mnnum okkar, og niurstaan er alltaf s sama - herslan verur a vera

launaliinn. Ramenn vera a gera sr grein fyrir a leirttingin er tma-br og afar brn. A rum kosti munu kennarar auknum mli fara a horfa kringum sig eftir rum strfum. g er egar farinn a heyra af slku og af kennurum sem horfa t fyrir land-steinana. run verur a stva og a er ekki sur mikilvgt a tryggja a fleira ungt flk fari kennara nm til a elileg endurnjun veri stttinni. a er ekki a gerast nna, og launin leika ar strt hlutverk.

Aspurur um viri fundar bor vi ann sem haldinn var In segir lafur:

A grasrtin taki sig saman ennan htt er metanlegt. a snir a kenn-arar standa saman a baki eim hpi sem kosinn hefur veri til a semja fyrir . Vi komum v sterkari en ella a samningaborinu.

Forysta K og FG vill koma framfri akklti til fmenns en kraftmikils hps grunnsklakennara sem undirbj fundinn.

Myndir: Sklavaran, Jn Svavarsson

Kennarar Reykjavk fjlmenntu barttufund In.

barttufundur

SKLaVaraN 2. tbl 2013

barttufundur

5

grasrtin rs uppMikilvgt a finna stuning kennara ennan htt, segir formaur Flags grunnsklakennara.

Fr vinstri: Rsa Ingvarsdttir, lf Plna lfarsdttir, Geirlaug Ottsdttir og Hulda Mara Magnsdttir skipulgu fundinn. r hittu san samninganefnd FG og geru grein fyrir niurstu hans.

lok fundar var rtt hva tti a leggja herslu

yfirstandandi kjaravirum. egar launin voru nefnd

rttu allir fundarmenn, bi inni og ti, upp hnd.

Frri komust a en vildu.

Valgerur Eirksdttir kennari Fellaskla hlt varp.


lffrilffri

Hr er fjalla um framkvmd og niur-stur vi run fanga hfnivimi og tilraun til innleiingar grunntta menntunar samkvmt Aalnmskr framhaldsskla fr 2011. Einnig er fjalla um mat fyrrgreindum ttum tengslum vi run ns fanga ntt-rufri (LIF303) vi Verzlunarskla s-lands.

HFNiViMi Og MaT eiMAalnmskrin gerir r fyrir a nms-fangar su tengdir vi hfnirep. Mia er vi a lgmark 75% vifangs-efna fanga falli innan skilgreinds reps (Mennta- og menningarmla-runeyti, 2011, bls. 67). Hfni-repin eru fjgur og gefa vsbendingu um vifangsefni og nmskrfur. au mynda annig ramma utan um mis-munandi krfur vi nmslok. Fyrsta hfnirep framhaldsskla skarast vi unglingastig grunnsklans ann htt a lsing ess er jafnframt lsing eirri hfni sem stefnt er a vi lok grunnskla (bls. 67). Nm framhalds-

innleiing og mat njum herslum menntamlum Hfnivimi og grunnttir menntunar LiF303.

skla er fyrsta til rija hfnirepi. Aalnmskrnni kemur fram a: eftir nmslok rija repi eiga nemendur a geta unni sjlfsttt, bori byrg skipulagi og rlausn verkefna og geta meti eigin strf (bls.42).

Fljtlega eftir a Aalnmskrin kom t var fanginn LIF303, sem hr er fjalla um, skilgreindur rija hfni-repi. egar bi er a raa fngum niur ramma repaskiptingarinnar er mikilvgt a meta hvort eir standi raun undir eirri skilgreiningu. v framkvmdi g mat fanganum strax fyrstu nninni sem hann var kenndur og notai g vi a afera-fri matsfra, sem of langt ml er a fara t hr. stuttu mli var um a ra innra sjlfsmat sem auk ess var tttakenda- og leisagnamia og var annig leibeinandi vi framhald-andi run fangans (Fitzpatrick J.L. et. al., 2012). g skoai niurstur me hlisjn af hfnivimium fangans og hann uppfyllti au skilyri sem arf til a teljast til rija hfnireps. Auk

essa kom mislegt ljs sem gagn-aist san vi framhaldandi run fangans. Svr nemenda voru a sjlfsgu nafnlaus og hr eru nokkur dmi:

Frumst um a sem vi vilj-um og hfum huga . huga-vert efni og gott a geta unni etta svolti meira sjlfsttt en ur. gott a gera heimilda-ritger og lra a svo maur komi ekki af fjllum seinna meir.

Gur undirbningur fyrirframhaldsnm. heildina liti bara mjg skemmtilegt og frandi sem er g blanda.

Gefur manni kvena hug-mynd fyrir verkefnavinnu h-skla.

Margrt Auunsdttir. Snataka ngrenni sklans.

Sklavaran 2. tbl 2013 7

lffrilffri

g framkvmdi endurteki mat fanganum LIF303 a loknu ru sklarinu og niurstur voru stuttu mli r a nemendur voru almennt sttari en eftir fyrra sklari. Gaf a vsbendingu um a breytingarnar sem voru gerar skiluu tiltluum rangri.

grUNNTTir MeNNT-UNar Og MaT iNN-LeiiNgU eirraN menntastefna byggist sex grunn-ttum menntunar. eir eru: Heilbrigi og velfer, lri og mannrttindi, jafnrtti, skpun, lsi og sjlfbrni. Grunnttirnir eiga a vera snilegir nmi og kennslu nemenda, starfshtt-um, skipulagi og runartlunum. Einnig eiga eir a birtast i tengslum sklans vi samflagi. Nemendum voru kynntir grunnttirnir upphafi fangans og g hlt umru um gangandi mean honum st. fang-inn er rskiptur og samanstendur af heimildaritger og rannsknaverkefni sem skila er skrsluformi, auk vegg-

innleiing og mat njum herslum menntamlum Hfnivimi og grunnttir menntunar LiF303.

spjalds sem kynnt er rstefnu sem nemendur halda sklanum. g lagi knnun fyrir nemendur a loknum sr-hverjum hluta til a auveldara vri fyrir a meta hvort og hvernig grunnttirnir hefu skila sr, en slkt getur gleymst egar breytt er um herslur nminu. fanginn var annig metinn risvar. Hr er nokkur dmi um svr nemenda

Lsi kom a vissu leyti inn etta ar sem miki af heim-ildum urfti maur a lesa og skilja. Maur urfti a treysta sjlfan sig.

glribeturalesaheimildirog vinna t fr eim skapandi htt.

Upplsingaflun, heilbrigi ogvelfer tengdist efninu. Sam-vinna var g hpnum, allir jafnir og hjlpuust a. Sumir voru klrir einhverju og gtu mila v til hinna.

Skpunhnnunverkefnisins.

gtisfingalmennritt-tku samflaginu sem og gagnvart bum kynjum lkt og einstaklingar fst vi daglegu lfi, starfi og vinnu. Spurning um a hafa alla hpa kynja-blandaa.

Vi leituum missa uppls-inga netinu og lrum mis-legt t fr v.

Einnig leitai g til kennara fangans til a f fram eirra mat.

Unni r snum. Nemendur halda fyrirlestur LF 303.


LiF303 - MaT KeNNara HLUT grUNNTTaNNa:

Heilbrigi og velfer, lsi og sjlfbrni voru mest berandi grunnttirnir sem kemur ekki vart ar sem um fanga nttrufri er a ra og mrg af vifangsefnum nemenda sner-ust um lfelisfri og umhverfisml. Lri og mannrttindi var minnst berandi tturinn og kom helst fram samvinnu nemenda. Nemendur tldu ennan tt strri en kennararnir. Kennarar og nemendur voru annig ekki alveg samstiga matinu og auk ess kom fram a nemendur tldu grunnttinn skpun koma meira vi sgu en kennararnir. Niurstaa snir fram mikilvgi ess a f fram mat allra sem hlut eiga a mli, en sn nemenda og kennara hltur a mtast af lkri akomu a nmi og kennslu. Heildarniurstaan var samt s a allir grunnttirnir birtust fanganum, en mismiklum mli.

HVerJU a BreyTa Og HVerNig?

Breytingar menntamlum hafa tvr aalhliar, .e. Hvaa breytingar a framkvma? og Hvernig fram-kvmd a fara fram? essar spurn-ingar kalla eftir innleiingu nju ea endurskouu nmsefni og einnig arf a taka me reikninginn njar kennsluaferir ea tkni. Sast en ekki sst er nausynlegt a breyta vi-horfum eirra sem a runarstarfinu koma (Fullan, M., 2007). Breytingarnar sem a gera koma fram aalnm-skrm leik-, grunn-, og framhaldsskla. Hlutverk sklanna er san a tfra herslur og sj um framkvmd. Til a slkt takist sem best er nausynlegt a mynda flugt og lifandi lrdms-samflag innan sklanna sjlfra. Eftir a hafa meti fangann LIF303 bi me tilliti til hfnivimia og grunn-tta menntunar, er mr jafnframt ljs s brna nausyn sem er a skla-starf og matsferli gangi takt og rist samhlia. M v samhengi nefna a nsta skref dminu sem teki er hr um innleiingu og mat ( fanganum LIF303) er a meta hvort og a hve miklu leyti fanginn gti talist til fjra

hfnireps, en a rep skarast vi nm hskla.

llum sklastigum er veri a inn-leia nja aalnmskr, en a sjlf-sgu snst etta um smu nem-endurna sem flytjast fr einu sklastigi yfir anna ar sem hfnirep skla-stiganna skarast eins og fram kemur hr a framan. Ef til vill er rf rann-sknarstofnun menntavsindum sem gti haft frumkvi heildstu runarstarfi sem tki mi af llum sklastigum. Til a slkt starf skili sr til sklakerfisins er auk ess mjg mikil-vgt a efla lrdmssamflg innan sklanna sjlfra.

Greinin er bygg fyrirlestri sem undirritu hlt mlingi um ntt-rufrimenntun landinu sem haldi var hsni Menntavsinda-svis H jn 2013.

Texti og myndir: Margrt Auunsdttir, B.Sc. lffri, vibtardiplma upp-eldis og menntunarfri me herslu stjrnun menntastofnana, kennari og verkefnastjri Verzlunarskla s-lands.Heimildir: Fitzpatrick, J. L.Sanders, J. R., Worthen, B. R., (2012). Program evaluation: Al-ternative approaches and practical guidelines. Harlow, England: Pearson. Fullan, M. (2007). The new meaning of educa-tional change (4. tgfa). New York: Teachers College Press. Mennta- og menningarmlaru-neyti. (2011)Aalnmskr framhalds-skla. Almennur hluti. Stt 10. gst 2013 af http://www.menntamalaraduneyti.is/utgefid-efni/namskrar/nr/3954

Rstefna undirbin, veggspjld hengd upp.

lffrilffri

9SKLaVaraN 2. tbl 2013

kjaramlkjaraml

Snska rkisstjrnin hefur lagt fjr-magn ntt framgangskerfi kennara grunn- og framhaldssklum og rum sambrilegum sklum. etta nja kerfi tk gildi 1. jl sastliinn en t-frsla ess a vera fullbin ri 2016. Mguleikarnir sem a opnar kenn-urum eru annars vegar lektorsstur og hins vegar stur sem kallast fyrsti-kennari (frstelrare). Framgangurinn hefur fr me sr launahkkanir sem nema um 5000 snskum krnum mnui, um a bil hundra sund slenskum krnum.

Lrarnas Riksfrbund kynnti hug-myndina a framgangskerfinu ri 2011 og san hefur veri unni a tfrslu ess. Hugmynd LR var s a kennari sem skir um a f viurkenn-ingu sem fyrstikennari urfi, auk ess a vera me full kennslurttindi, a hafa sinni hendi verkefni eins og fagstjrn, vettvangsnm kennara-nema og leisgn nrra kennara auk hefbundinnar kennslu. S sem skir um a f lektorsstu skal hafa full kennslurttindi, doktorsgru og fasta stu vi skla . Einnig hann a hafa umsjn me rannsknum sklanum ea vegum hans. essar hugmyndir LR uru grundvllurinn a framgangs-kerfinu.

a verur hlutverk sklastjrnenda a meta kennara til framgangs. Fjr-magni sem rkisstjrnin leggur fram n upphafi eru 880 milljnir skr. (um 16 milljarar slenskra krna) ri og ngir a til a 4400 kennarar, ea um tu prsent starfandi kennara Svj, hafi mguleika framgangi.

Lkt og slandi hafa kennarar Svj mtt ola kjaraskeringu umfram arar stttir sambrilegum strfum. Fram-gangskerfi a undirstrika mikilvgi kennarastarfsins og sna viurkenn-ingu strfum eirra sem leggja sig srstaklega fram starfi. N er mlum annig htta innan slenskra skla a eina lei kennara til framgangs felst v a htta kennslu og taka a sr stjrnunarstrf.

Byggt grein Skolvrlden 6. tbl. 2013.

Texti: Gulaug Gumundsdttir.Mynd: Rsa Magg Grtarsdttir.

slenskir kennarar skja nmskei innanlands sem utan. Kannski mtti lka skja fyrirmynd a framgangi starfi til Svjar.

Svar setja milljara framgangskerfi kennara


kjaramlkjaraml

Veturinn framundan verur annasam-ur hj formnnum og rum starfs-mnnum stttarflaga. Nnast allir kjarasamningar landsins renna t nstu mnuum og mikil vinna mun fara a endurnja . a hefur aldrei veri auvelt a skja kjarabtur og v verur rugglega engin breyting n. fundi sem forsvarsmenn rkis-stjrnarinnar bouu 11. september sastliinn me ailum vinnumark-aarins voru skilaboin skr. Fjrmla-rherra talai um hfstilltar krfur og framkvmdastjri Samtaka atvinnu-lfsins lagi unga herslu a ekkert svigrm vri til launahkkana. Undir a tku fulltrar sveitarflaganna.

KaUpMTTUriNN rrNara theimtir mikla vinnu a endur-nja kjarasamning og vinnan er flkin. a er v til mikils a vinna a reyna a einfalda samningaferli. Rkisstta-semjari hefur sustu misseri, samri vi aila vinnumarkaarins, beitt sr fyrir breyttu og bttu vinnulagi vi samningagerina. tengslum vi a hafa tveir vinnuhpar veri a strfum sustu mnui. Annar fjallai um laun og skoai meal annars launarun hinna msu sttta fr rinu 2006 til dagsins dag. Hinn hpurinn fr yfir stu efnahagsmla. Oddur S. Jakobs-son, hagfringur K, var fulltri Kenn-arasambandsins bum hpunum.Laun framhaldssklakennara hafa fr rinu 2006 hkka minna en laun annarra hpa sem vi skouum. Launarun tnlistarsklum hefur einnig veri afar slk og kennarar og sklastjrnendur hj sveitarflgun-um eru lti betur settir. Kaupmttur allra hpa innan K hefur rrna tmabilinu.

Ef vi berum saman laun framhald-sklakennara og annarra srfringa sem starfa hj rkinu kemur ljs a dagvinnulaun kennaranna voru um 17% lgri ma sastlinum en hinna srfringanna. Flagsmenn K grunn-, leik- og tnlistarsklum eru san me um 19% lgri laun en vi-miunarhpar sem starfa hj sveitar-flgunum. Ef launin eru borin saman vi a sem gengur og gerist hj srfringum og stjrnendum sem starfa almennum vinnumarkai er munurinn miklu meiri.

SaMi TiL SKaMMS TMa?Kennarar finna etta eigin skinni um hver mnaamt og gera v krfu um alvru launaleirttingu n, en ar verur brattann a skja. S hef hefur skapast vinnu vi endur-njun kjarasamninga a fyrst er sami um kjr starfsmanna almennum

vinnumarkai. Samningar essa hps renna t 30. nvember og vinna vi endurnjun eirra er egar hafin. Flest stttarflg sem koma a eirri vinnu hafa lst eirri skoun a rtt s a gera skammtmasamning og leggja herslu hkkun lgstu launa. hrifa essara samninga mun gta langt t fyrir rair eirra sem f greidd laun eftir samningnum, v rum hpum er tla a semja smu forsendum.

eNgar eiNFaLDar LaUSNirSkammtmasamningur ir venju-lega a gerar eru minnihttar launa-leirttingar en vinnu vi a leysa strri ml er fresta og ar me launa-leirttingum einstakra hpa, fyrir liggi a eir hafi sannarlega dregist aftur r og a g rk su fyrir leirtt-ingu. essir hpar, ar meal kenn-arar, urfa a kvea hva eir tla a gera. Er rtt a stta sig vi skamm-

Samningar leirttinga ea brostinna vona?

a eru ekki bara kennarar sem

gera krfu um srstaka leirttingu

samningunum n. Margar

heilbrigisstttir hafa t.d. a undanfrnu

minnt me berandi htti slk

launakjr sn og miki lag.


kjaramlkjaraml

tmasamning og freista ess a n nausynlegri kjaraleirttingu sar? Ea a reyna a knja fram leirtt-ingu samningi til lengri tma? Slkt yri ekki auvelt og gti kalla tk. Yfir essi ml fara aildarflg K essa dagana me trnaarmnnum, samn-inganefndum og ru lykilflki innan flaganna.

NgJa MiLLi-TeKJUHpa eyKSTEftir stendur leystur vandi sem hefur aukist sustu misseri. allir su sammla um nausyn ess a hkka lgstu laun skapar herslan a kveinn vanda. Munurinn lgstu launum og launum millitekjuhpa hefur minnka miki sustu miss-erum og um lei hefur ngja milli-tekjuhpanna me kjr sn aukist miki. Rflega 6% kjaraleirtting hjkrunarfringa vetur, sem og a

Samningar leirttinga ea brostinna vona?

Undirritun kjarasamnings grunnsklakennara aprl 2008. smundur Stefnsson, verandi rkissttasemjari tekur hnd lafs Loftssonar, formanns FG. rur Hjaltested og Karl Bjrnsson fylgjast me.

egar tuttugu rkisforstjrar fengu allt a 20% launahkkun me rskuri Kjarars haust, kynti undir essa ngju.

a eru v ekki bara kennarar sem gera krfu um srstaka leirttingu samningunum n. Margar heilbrigis-stttir hafa t.d. a undanfrnu minnt me berandi htti slk launakjr sn og miki lag. a er v var en innan K sem vntingarnar eru miklar. En n upphafi vetrar er aeins eitt sem liggur fyrir engar einfaldar lausnir blasa vi.

Texti: Aalbjrn Sigursson.

giLDiSTMi KJaraSaMNiNga aiLDarFLaga K

Flag stjrnenda leiksklum,Sklastjraflag slands, Flag framhaldssklakennara, Flag stjrnenda framhaldssklum og Flag tnlistarsklakennara: 31. janar 2014.

Flaggrunnsklakennara:Runnu t 29. febrar 2012. Virutl-un gildir til 28. febrar 2013.

Flag leiksklakennara: 30. aprl 2014.


Stofnanasamningar hafa skila kenn-urum slkum kjrum mia vi sam-anburarhpa. v vakna spurningar um hvort dreifstrir kjarasamningar anda New Public Management (NPM) gangi upp rkisstofnunum eins og framhaldssklum. sama tma og hugmyndafri dreifstrra kjara-samninga haslai sr vll hrlendis var annar rur spunninn sem flst hagringu rekstri, styrkari tlunar-ger og notkun rekstrarlkana. Vald og umbo til a semja var flutt a hluta til sklameistara framhaldssklanna eins og annarra forstumanna rkisstofn-ana. Reiknilkan, mistrt tki til skipt-ingar fjrmuna milli allra framhalds-skla, var teki upp en hefur vissan htt veri misnota sem farvegur fyrir niurskur. Framhaldssklakennarar eru einsleit sttt og str faghpur s-lenskan mlikvara, lkt og hjkrunar-fringar. Skjlstingum essara sttta verur ekki vsa fr, jafnvel tt eim fylgi ekki f fr yfirvldum. Nr menntamlarherra orai etta sem svo a nemendur vru ekki hagstr.

Gri upphafi aldarinnar leiddi ekki af sr aukinn metna stjrnvalda til a efla framhaldssklana, heldur var vert mti sauma a eim fjr-hagslega. Sklar f fjrmagn til launa-greislna grundvelli launastikunnar, sem tti a endurspegla meallaun allra, en mia vi ri 2012 er munur-inn upph launastiku og meal-launum kennara 25% ea 85.000 kr. mnui. Heiarlegar tilraunir samn-

ingsaila kjarasamningum til a setja aukaf framhaldssklasamningana virkuu ekki. Launagjin milli fram-haldsskla og mealtals BHM hefur fari breikkandi sastliinn tpan ratug.

Geta stofnanasamningar og starf sam-starfsnefnda frt flagsmnnum betri kjr?

J, en: ekkivibreyttrekstrarskilyrifram-

haldsskla. Hugmyndafrin um bataskipti dreifstrum kjarasamn-ingum hefur aldrei komist gang ar sem mgulegur afgangur af rekstri einstaka skla hefur aldrei veri lt-inn frii og v ekki rata inn laun kennara.

ekki ef sklameistari framhaldssklaveit aldrei lengra en eitt r senn um rekstrarforsendur sns skla og lang-tmahugsun, annig a tlanager um starfsmannaml og kjr er ill-mguleg.

ekkiefniurskurierbeittjafntg-ri sem hallri, fjlgun nemenda milli ra ekki fjrmgnu og launa-stikan snir launatlu sem er langt undir meallaunum kennara.

ekki nema teki s mi af mis-munandi astum einstkum framhaldssklum sta milgs vimis fyrir alla skla. er tt vi mismunandi menntunarstig, lfaldur, kennsluskyldu og fleira.

Launakerfi virkar ekki eins og v var tla a gera og kjr framhalds-sklakennara hafa dregist meira og meira aftur r samanburarhpum. N skrsla aila vinnumarkaarins snir meal annars a enginn hpur hefur hkka minna launum en framhalds-sklakennarar, en laun eirra hafa hkka um 45% fr rinu 2006. Laun annarra hsklamenntara starfs-manna rkisins hkkuu sama tma um 50% og almennum vinnumark-ai nam hkkunin allt a 59%. Kaup-mttur framhaldssklakennara hefur lkka um rm 6% essum tma.

Texti: Elna Katrn Jnsdttir. Mynd: Jn Svavarsson.

kjaramlkjaraml

Stofnana-samningar framhaldssklum


Samanburarhpar kennara eru gjarnan rkisstarfs-menn me hsklaprf og starfsrttindi tilteknum greinum, sem bera svipaa byrg starfi.

Framhaldssklar geta ekki fjlga ea fkka verk-efnum snum sjlfir og hafa mjg ltinn rtt til gjald-tku fyrir au. eir hafa takmrku tkifri til a afla sr tekna, litla markastengingu og samkeppni eirra milli er ekki virk fjrhagslegum skilningi.

Kennarar og arir sem vinna framhaldssklum eru hir v a grunnmat strfum eirra til launa og starfskjrum byggi byrgri stefnu stjrnvalda. S stefna tti a sna verki gildi og mikilvgi starf-seminnar sem kennarar bera byrg og felst v a mennta sem erfa eiga landi.

Mat kennarastarfinu hr landi kemur illa t sam-anbori vi mealtal OECD og einstk Norurlnd. a blasir vi a starfskjrin eru knin fram erfium kjarasamningum.

Nverandi kjarasamningakerfi er dreifstrt og lkt v sem almennt gerist hj rkinu, a minnsta kosti yfir-borinu, en hrif ess kjr kennara eru raun mjg lk eim sem a hefur kjr samanburarhpanna.

Kru kennarar vetur bst flagsmnnum K a nota htelmia til a greia fyrir gistingu litlu hllegu gistiheimili Grjtaorpinu.

boi er gisting eins og tveggja manna herbergjum ea b me 2 svefnherbergjum og mguleika svefnplssi stofunni.

Nnari upplsingar ki.is og brattagata.com

Hlakka til a sj ykkurIngunn, smi 612 9800

Nordplus NorrNa meNNtatluNiN

Styrkir til bekkjaheimskna, kennaraskipta, norrnna tungumlaverkefna og annarra samstarfsverkefna Norurlndum og Eystrasaltslndum.

Nsti umsknarfrestur er 1. febrar 2014

Kynni ykkur mli www.nordplus.is

Launakjr framhaldssklakennara hafa dregist verulega aftur r samanburarhpum.

kjaramlkjaraml


nmstefnanmstefna

Flag stjrnenda leikskla og Sklastjraflag slands bouu til nmstefnunnar Skli framtar Htel Nordica 11. oktber sl. fjra hundra sklastjrnenda r leik- og grunnsklum mttu og hlddu Frank crawford og Ollie Bray, sem bir eru skoskir og eftirsttir fyrirlesarar. ingileif stvaldsdttir, varaformaur S, setti rstefnuna og ur en hn lauk mli snu setti hn gestum fyrir a setja eitt tst inn Twitter um nmstefnuna ea a sem eim vri efst huga lok dags. Frank og Ollie halda bir ti efnismiklum og frlegum heimasum sem vert er a skoa.

FraMTiN er Hr Og NFrank Crawford var sklastjri en er n kominn eftirlaun. Hann er vel ekktur og vinsll fyrirlesari, enda br hann yfir yfirgripsmikilli reynslu af sklaml-um og stjrnun. Hann fjallai erindi snu um forystu, dreifstjrnun skla og sklarun. Frank hf erindi sitt v a fullyra a breytinga vri rf sklastarfi og a strax. Menntun felst v a breytast, sagi hann, og s sem menntast verur v ekki samur. Hann sagi a sklar vru eli snu haldssamar stofnanir og breytingar

innan eirra vru hgfara. Hins vegar einkenndist ntminn af rum breyt-ingum og ef sklar tluu a halda vi r yru eir a spta lfana.

DeiLa reyNSLU, SpyrJa SpUrNiNga Og HJLpaST a Framtin er hr og n, sagi Frank. Tkninni fleygir fram ofurhraa og hvert undri ftur ru ltur dagsins ljs. Hann nefndi sem dmi rvddarprentun sem hann ltur a muni umbylta heiminum og breyta mguleikum mannkynsins til a eign-ast hluti. Hann spi v lka a innan skamms yru einungis rfir hsklar til heiminum. Neti eftir a vera meginvettvangur fyrirlestra og upp-lsinga, enn frekar en n er. Gott dmi um etta er vefurinn Khan Academy, ar sem eru fyrirlestrar og frslu-myndbnd sem uppfylla strngustu gakrfur. Vendikennsla af essu tagi er n tegund kennsluaferar sem gefi hefur ga raun og haft hrif hlutverk kennarans. Frank sagi a sknarfrin til a bta kennslu og sklastarf vru takmarkalaus, mann-eskjan hefi skefjalausa hfni til a alagast og tileinka sr njungar. Hann mlti me v a kennarar kmu sr upp bloggsum, a hefi reynst

Skli framtar - Nmstefna sklastjra Htel Nordica.

fjra hundra sklastjrnenda kom nmstefnu FSL og S Htel Nordica.

Frank Crawford: Hlutverk leitoga 21. aldarinnar er a leia sitt flk fram vi, gefa v svigrm til a njta sn.


miki framfaraskref fyrir marga og kennara um allan heim yrsti a hafa samband, deila reynslu, spyrja spurn-inga og hjlpast a.

STJrNUN SeM SaM-ViNNUVerKeFNi Frank hvetur stjrnendur til a taka httu. Stjrnandinn ekki a sitja einn toppnum, a er relt hugmynd a hans mati. Hann sagi a hlutverk leitoga 21. aldarinnar vri a leia sitt flk fram vi breytingaferlinu, gefa starfsflki auki svigrm og leyfa v a njta sn. Stjrnun a vera sam-vinnuverkefni ar sem allir f byr undir vngina, og hfileika og srekkingu hvers og eins a nta til hins trasta, sagi Frank.

Ollie Bray, er landafrikennari fram-haldsskla auk ess a vera fyrirlesari. Hann byrjai v a segja fr kynn-um snum af slandi og slendingum. Hann hjlai til dmis um landi sumar og tk myndir af sklum. Hann sndi mynd af skla ti landi ar sem myndlist nemenda var stillt t gluggum sklans. Hann s etta sem frbra afer til a gefa nemendum, foreldrum, kennurum og samflaginu llu byr undir vngi, en a segir hann a s eitt af meginhlutverkum skla.

HVerNig TLUM Vi a NOTa TKiN?Ollie fjallai um netmila og samskipti, og hvernig og af hverju vi eigum a nta tknina gu menntunar. Hann sagi a tknirun hefi n ori afgerandi hrif alla tti tilverunnar. Hn stjrni v hvernig vi verslum, leikum okkur, og umgngumst flk. a vri helst sklanum sem ljn

vru veginum og tefu fyrir eli-legri run tkni og framfrum. Ollie sagi a algengustu mistk sem sklar geru vru a leggja har fjrhir til tkjakaupa en gleyma a spyrja grundvallarspurningarinnar sem er: Hvernig tlum vi a nota tkin?

a NOTa TKNiNa ByrgaN Og SKapaNDi HTT Kennsla er og hefur alltaf veri erfitt starf, sagi Ollie. Tkni gerir kennslu ekki auveldari en hn gerir hana ruvsi. Hn gefur tkifri til a efla almennt lsi, talnalsi og endurgjf. Flestir nemendur eru vel tknivddir og v er lklegt a kennsla sem bygg-ist tkni, a minnsta kosti a hluta til, s lklegri til a hfa til eirra en s sem er a ekki. Hann er eirrar skounar a meginhlutverk kennara 21. aldarinnar s a kenna nemendum byrga og skapandi notkun vefsins. Hann nefndi og sndi nokkur dmi um gar og vel heppnaar leiir til ess og af ngu er a taka. Hann nefndi Google Earth, samskiptatkni

bor vi Skype, Facebook og Twitter sem gera flki kleift a n sambandi og leita upplsinga grnum hvelli. Hann sndi dmi um nja lei til a leita Google me v a tala vi tlv-una. a er vel ess viri a fara inn heimasu Ollies og kynna sr ann hafsj af efni sem ar er a finna.

Sklakrakkar Skotlandi eiga rtt v samkvmt lgum a lra hljfri. a er plitsk stefna a nota tnlistar-menntun markvissan htt til a efla lsi, talnalsi og almenna vellan barna ar landi. hrifin eru talin vara fram og vera til gs nmi eirra fram fullorinsr. Fjlmargar rann-sknir renna stoum undir essa skoun.

Ollie sagi fr fr atviki skoskri eyju ar sem einungis ba tta krakkar sklaaldri. ar var rautin yngri a koma til mts vi etta lagakvi. Gripi var til ess rs a kenna krkk-unum hljfri gegnum fjarkennslu-bna og kennslumyndbnd, annig a au fengu hljfratma og ara

Ollie Bray : Tkni gerir kennslu ekki auveldari en hn gerir hana ruvsi.

16 SKLaVaraN 2. tbl 2013

kennslu tengda tnlistinni hj kennur-um sem voru vs fjarri. msir hnkrar komu upp en kennararnir sniu af og alguu aferir snar tkninni. Og viti menn, a gerist kraftaverk. Aferin svnvirkai. Reynsla eirra sem a tilrauninni komu var yfirfr fjarkennslu rum fgum og ar me opnuust njar gttir. Kennslumynd-bndin eru til og agengileg rum, hvar sem er og hvenr sem er. Kenn-arar sem nta au ganga svo skrefinu lengra kennslunni og gegna ruvsi hlutverki en ur.

a er engum blum um a a fletta a Skotarnir tveir voru miklir aufsu-gestir. Bir bentu a skapandi og gagnrnin hugsun er besta veganesti sem unga kynslin fr me sr inn framt sem vi vitum ekki hvernig verur. Heillandi framkoma eirra og eldmur smitai alla vistadda og fjrlegar umrur uru eftir erindin. Tknin og au undur sem hn hefur fr me sr er veruleiki sem allir skla-menn urfa a takast vi daglegu starfi. Frank og Ollie segja a s glma

s ekki bara nausynleg heldur um-fram allt kaflega spennandi og bji upp tkifri sem su engin takmrk sett.

Rstefnustjri var Katrn Jakobsdttir, alingismaur og fyrrverandi mennta- og menningarmlarherra.

Texti: Gulaug Gumundsdttir.Myndir: Aalbjrn Sigursson.

SVONa TSTU SKLaSTJrar LOK DagS: Tkinskiptaekkimli.Hvernigau

vera notu skiptir mli. Nstidagur,dagurgrundunar.

Bijarjnemendurhverrivikuasegja fr v hva eir hafi lrt vikunni og hvaa mli kennarinn skipti v efni.

Gamanasjhvernig kennarar nta spjld kennslu.

Spjaldtlvur greinilega mli. Hmmmnotaarsmarttflurtilslu? Fyrsta skrefi a kenna byrga notkun

snjalltkja er a leyfa og ta undir notkun eirra i sklanum.

Komum verkefnum nemenda framfri.

gladdi okkur Dalvkingana a sj mynd af sklanum okkar fyrirlestri Ollie Bray og myndir barnanna.

Brn eiga a glma vi verkefni sk-lanum sem eru hugaver og hafa merkingu fyrir au, me aferum sem eru eim eiginlegar.

Katrn Jakobsdttir stri rstefnunni.Fyrirlesararnir hrifu vistadda. Gunnar Svanlaugsson og Vilborg Lilja Stefnsdttir.

Hlr og gilegur ullarfatnaurfyrir alla lskylduna!

Laugavegi 25Reykjavk

s. 552-7499

Hafnarstrti 101Akureyri

s. 461-3006


feralgferalg

Formaur FSL Fer Og FLUgi

Flag stjrnenda leikskla var stofna ri 2010. Fr upphafi hefur veri lg hersla a flagsmenn su flagi og tttaka og virkni hvers og eins skipti llu mli. Hlutverk eirra sem eru kjrnir til trnaarstarfa er a vera jnandi forysta fyrir heildina.

samrsfundi vordgum 2013 var kvei a formaur og/ea fulltrar stjrnar skyldu leggja land undir ft og heimskja leikskla landsbygginni. kvei var a leggja herslu a hitta flagsmenn sem urfa a fara um langan veg til ess a taka tt starfi, og leikskla sem ekki hafa veri heimsttir ur. Tuttugu og fjrir leik-sklar Akranesi, Austfjrum, Reykja-nesi og Borgarbygg fengu formann sinn heimskn sumar og frekari heimsknir um landi eru bger me hkkandi sl.

SVONa gerUM ViFeralgin hafa reynst gefandi og frleg fyrir gesti og gestgjafa. Til ess a leyfa FSL flgum a fylgjast me hefur ferasagan veri sg stuttu mli flagsbrfum og kejuskrifum hefur veri hrundi af sta undir vinnuheitinu Svona gerum vi. Flags-konur orlkshfn og Vopnafiri riu vai og skrifuu greinar sem birtar eru vef FSL og lstu v hvernig leik-sklarnir eirra og sveitarflgin hafa teki hndum saman um a a fjlga leiksklakennurum me hrifarkum htti.

pLiTSKUr MeTNaUr OpNar Fyrir TKiFrislenskir leiksklar byggjast sam-eiginlegri sn leiksklakennara um a hvernig leiksklastarf er best. Stttin er aeins einnar kynslar gmul og smu kennarar hafa jafnvel kennt flest-um eim sem n starfa. Lg um leik-skla og aalnmskr n til allra leik-skla og langflestir leiksklakennarar eru flagar FL og FSL. v mtti tla a leiksklar landsins vru einsleitir en a er ru nr.

Fjlbreytnin umhverfi og jnustu er mjg mikil. Munur er plitskum metnai fyrir innra starfi leikskl-anna milli sveitarflaga, sem veitir mismunandi svigrm til verka.

LrDMSSaMFLag LeiKSKLaNS eFLiST ngjulegt er a heimskja sveitar-flg sem hafa metna til a styrkja sitt flk til ess a mennta sig leikskla-kennarafrum og a er magna a heyra hva flk leggur sig til a lra me vinnu. Suur me sj hittum vi leiksklastjra sem byrjai sem fag-lrur starfsmaur leiksklanum fyrir 16 rum og hefur san samtt starf og nm og unni sig upp innan leik-

sklans rep fyrir rep og er n seinni hluta meistaranmsins. a er frbrt a sj a a er raunhfur mguleiki a samtta starf og nm og afla sr menntunar me stuningi rekstrar-aila. Lrdmssamflag leiksklans eflist og ar af leiir a samflagi allt ntur gs af.

HJarTa BJariNS ea HOrNreKaFjlbreytileikinn umhverfi leik-sklanna er lka mikill, allt fr litlum sveitab brekku ar sem b barnanna er moldarbarinu fyrir ofan binn og a sklahsni litlum firi sem myndi sma sr hvaa strborg sem er. Sums staar er leiksklinn hjarta samflagsins en v miur er hann einstaka sta hornreka.

Skemmtilegast af llu er a upplifa hverjum sta metnainn og stolti fyrir leiksklastarfi h stahttum og abnai, en starfsglein er eli-lega mest ar sem stjrnendur njta skilnings og viringar yfirmanna sinna og samflagsins.

Texti: Ingibjrg Kristleifsdttir, formaur Flags stjrnenda leikskla.

a er frbrt a sj a a er raunhfur mguleiki asamttastarfognmogaflasrmenntunarme stuningi rekstraraila. Lrdmssamflag leiksklanseflistogarafleiirasamflagi allt ntur gs af.

Ingibjrg Kristleifsdttir, formaur FSL.


Mr leiist, g er tundan og kennarinn sr mig ekki

skrpskrp

Skrpaski er vond veiki sem hrjir suma nemendur og sgur af skrp-urum eru engin nlunda. Stundum er skrpi dulbi sem hfuverkur ea magapest, en oft sleppir s skrpasjki v n skringa a koma sklann ea einstaka kennslustund. Skrpi er dr-keypt v nemandinn missir ekki bara af kennslu. Hann missir lka sambandi vi hpinn sinn, fagi og fli sem ar er komi gang. En hvers vegna skrpa nemendur og skyldi vera hgt a bregast vi skrpi og koma veg fyrir a?

Anne-Sofie Strand, snskur grunn-sklakennari, rannsakai skrp nem-enda og skrifai doktorsritger um a. Hn tk meal annars vitl vi nutu krakka r nunda bekk sem hfu allir rjtu prsenta tskra fjarveru kladdanum. Helmingur eirra hafi byrja skrpi ttunda bekk, en egar betur var a g og sklasaga eirra rannsku kom ljs a los var komi stundun eirra egar rija bekk.

Anne-Sofie komst a v a a eru einkum fjrar stur fyrir v a nem-

endur sniganga sklann og skrpa: eir sj ekki tilgang me nminu, eir eru lagir einelti, skortir athygli og stuning kennara ea eim finnst flagarnir skilja sig t undan. Brn nestu bekkjum grunnskla sem oft kvarta undan magaverk ea hfuverk eru lklegri en nnur til a skrpa skl-anum egar au vera eldri.

Oft er stan fyrir skrpi efstu bekkjum grunnsklans einfaldlega s a nemendur eru a prfa hversu langt eir komist og hvort eim su sett mrk. Nokkrir sklar Svj hafa gripi til ess rs a senda foreldrum skrpara smskilabo. Vi a hefur skrpi dregist saman um helming. Me essu mti snir sklinn ahald og forramenn nemenda f mikil-vgar upplsingar.

Ekki eru allir eitt sttir um hvernig best s a n skrpurum aftur inn sklana en rannsknir hafa snt a andrms-lofti sklastofunni skipti skpum og samskipti kennara vi nemendur su grundvallarttur, einkum gagnvart eim nemendum sem standa hllum fti flagslega.

Byggt greinum Skolvrlden 6. tbl. 2013.

Texti: Gulaug Gumundsdttir.Mynd: Ingi Jensson.

a eru einkum fjrar stur fyrir v a nemendur sniganga sklann og skrpa: eir sj ekki tilgang me nminu, eir eru lagir einelti, skortir athygli og stuning kennara ea eim finnst flagarnir skilja sig t undan.

stur skrpaski eru margar og mismunandi.


Mr leiist, g er tundan og kennarinn sr mig ekki

skrpskrp

Myndlist er mgnu!Eitt af meginmarkmium Listasafns Reykjavkur er a vekja nemendur llum aldri til umhugsunar um myndlist me lifandi frslustarfi.

Listasafn Reykjavkur er me fjlbreyttar sningar remur stum borginni og tekur mti sklahpum alla virka daga fr kl. 8.3015.30 ea eftir samkomulagi. Bka arf me fyrirvara heimasu safnsins undir Panta leisng.

Flakkari flandri!Grunnsklum Reykjavkur stendur til boa a f srhannaar frslusningar a lni sklann. Sningarnar kallast Flkkusningar og eru tbnar franlegum einingum sem hgt er a setja upp sklanum. Me sningunum fylgja verkefni fyrir nemendur, sem hgt er a f kynningu . Athugi a sningarnar eru grunnsklum Reykjavkur a kostnaar lausu.

Allar upplsingar um sningar, frslu og vi buri er a finna heimasu safnsins www.listasafnreykjavikur.isListasafn Reykjavkur er remur stum.

smundarsafn Sigtn, 105 ReykjavkOpi 1.5 30.9 daglega kl. 10171.10 30.4 daglega kl. 1317

HafnarhsTryggvagata 17, 101 ReykjavkOpi daglega kl. 1017Fimmtudgum kl. 1020 S. 590 1200

KjarvalsstairFlkagata, 105 ReykjavkOpi daglega kl. 1017

Upplsingar um safni er einnig hgt a finna Facebook, Flickr, Twitter, YouTube og Vimeo.

listasafnreykjavikur.is

Flakkari flandri!

Safnfrsla

Listasafn Reykjavkur


kjaramlkjaraml

Afsaki, er g a trufla ig? spyr flagsmaur hinum megin lnunni. Nei, alls ekki, g er hr fyrir ig, svara g, vn v a vera spur essarar spurningar sem er kveikjan a essum pistli. Starfsflk K er vi smann og tlv-una til a bregast vi fyrirspurnum og erindum fr ykkur, a er okkar starf. tti a ekki einmitt a vera sjlfsagt ml a hafa samband vi stttarflagi sitt egar arf a halda?

Hva erum vi a gera hr Kennara-hsi? Verkefni okkar eru mjg mis-munandi, en vi erum hr fyrir ykkur, meal annars til ess a svara fyrir-spurnum um allt milli himins og jarar er vi kemur kjara- og rttindamlum, sjum og msu ru. Hr eru nokkrir jnustufulltrar og fulltrar sja sem svara fyrirspurnum ykkar og vi skiptum mlaflokkunum milli okkar. Mitt starf felst meal annars a mila fram til ykkar tlkun kjarasamninga hva varar t.d. veikindartt, f-ingarorlof og lfeyrisml. g svara almennum fyrirspurnum um kjara- og rttindaml, kjarasamningum, lg og reglugerir og vsa rttan farveg eim erindum sem urfa akomu formanna aildarflaganna ea jafnvel lgfr-ings K. Margar af fyrirspurnunum eru gegnum sma og tlvupst en sumir panta vital og koma hinga Kenn-arahsi, eftir v hva hentar hverjum og einum. Ykkar er vali.

Hausti er annasamur tmi hr v berast fleiri fyrirspurnir um launa-run, vinnutma og vinnuskrslur en annars. Stundum arf a leirtta launarun og arf jafnvel a skoa launasela aftur tmann og vi astoum me a. J, og fingaror-lofi, ekki m gleyma v. Fingaror-lofslgin eru sfellt a breytast en helst

er leita til okkar me treikninga fingarorlofi kennara. eir sem hafa fari fingarorlof geta sjlfsagt teki undir a stundum er flki a skilja hvernig vinnsla rslauna kenn-ara og fingarorlofsgreislur fara saman. Vi astoum ykkur me essa treikninga svo ekkert komi vart vi lok fingarorlofsins egar i komi aftur til starfa. Vi hvetjum alla til a hafa samband vi okkur og f asto vi etta.

starfi mnu hef g samskipti vi launa-greiendur um allt land, oft fyrir hnd flagsmanna, en einnig leita launa-greiendur til okkar til dmis vegna treikninga fingarorlofi. Slkt sam-starf er mikilvgt til ess a greia megi auveldlega r eim mlum sem upp kunna a koma. undan-tekningartilfellum kemur a fyrir a flagsmenn segja mr a a s ekki vel s af vinnuveitendum a hinga s leita vegna kjara- og rttindamla. okkar huga er ekkert elilegra en a flagsmenn leiti fyrst hinga til K og svo til launagreianda framhaldi, ef arf a halda. annig tti a lka a vera hugum allra kennara, sem og vinnuveitenda eirra. Vi erum hr til a standa vr um ykkar rttindi og a er gtt a minna sig a rtt-indi samkvmt kjarasamningum eru lgmarksrttindi.

Vi erum hr fyrir ykkur og g hvet ykkur til a hafa samband ef einhver vafi er huga ykkar um hvaeina er vi-kemur kjara- og rttindamlum.

Ingibjrg lfarsdttir, srfringur kjara- og rttindamlum.

Mynd: Rn Bjargardttir.

afsaki, ergatrufla?

Vi erum hr til a

standa vr um ykkar

rttindi og a er gtt

a minna sig a

rttindi kjarasamningi

eru lgmarksrttindi.

Ingibjrg lfarsdttir.

flagsmlflagsml tmum margbreytileika og hrarar runar er s krafa ger til ein-staklinga a eir geti beitt skapandi hugsun, nota myndunarafli, mila upplsingum og unni samvinnu vi ara. Alla essa tti jlfar gott listnm hva best. a skapar um-hverfi og ferla sem rva vitsmunalegan roska einstaklingsins og stular a betra jafnvgi milli tilfinningalegs og vitmunalegs roska.

a er margsanna a tnlistarnm er mikilvgur ttur menntun barna og ungmenna. Allir eiga rtt tn-listarnmi. Vndu tnlistarkennsla vel menntara srfringa v svii er forsenda ess a hi fluga tnlistar-lf og menning sem einkennt hefur s-lenskt samflag megi halda fram a vaxa og dafna.

Stefnuskr Flags tnlistarskla-kennara inniheldur okkar sn tn-listarkennslu o gagnast til a koma mlefnum greinarinnar framfri. Eftirfarandi eru nokkur atrii r stefnu-skrnni en hana hefur flagi gefi t bklingsformi.

Stefna Flags tnlistarsklakennaraAllireigartttnlistarmenntun

h aldri, bsetu og efnahag. Tnlistarmenntun arf a vera samfelld fr unga aldri og fram fullorinsr. Tnlistarmenntun a vera kjarnanmsgrein menntun barna og ungmenna.

Komi veri tnlistarkenn-aramenntun meistarastigi vi Listahskla slands.

Tnlistarsklar beiti sr fyrir efl-ingu slenskrar tnmenningar.Tnlistarsklar stuli a flugu

tnlistarlfi landinu.Geraarfstarftnlistarsklakenn-

ara eftirsknarvert og tryggja a kjr eirra su samanburarhf vi kjr annarra srfringa sem vinna sambrileg strf.

Styrkjaarfundirsturtnlistar-skla gu menntunar, menn-ingar og samflagsins alls me njum lgum um tnlistarskla.

Stefna FT er tfrsla sam-eiginlegri skla-stefnu K en byggist ar a auki niur-stum tveggja alheimsrstefna

um listfrslu vegum UNESCO: Veg-vsi fyrir listfrslu og Seoul Agenda, Goals for the Development of Arts Education, auk ess a vera unnin me hlisjn af Bonn yfirlsingunni fr 2012 ar sem framangreindar niurstur eru alagaar a evrpskum veruleika.

Bklingnum var dreift svising-um flagsins haust, en hann er einnig agengilegur Kennarahsinu og rafrnu formi vef FT.

U15 myndvarpar eru frbr lausn til a fangahluti og koma eim til skila tlvu, skjvarpaea gagnvirkri tflu

Tengist USB og arf ekki spennubreyti

MyndvarparVer fr kr. 49.500.-

U15 tilbosver kr. 49.500.-

Varms - SklavrurMarkholt 2, 270 MosfellsbSmi 566 8144


njungnjung

Frjls flagasamtk aljastarfi og runarsamvinnustofnun slands efndu til kynningarviku um gildi r-unarsamvinnu oktber sl. undir yfir-heitinu: runarsamvinna ber vxt komum heiminum lag. A essu sinni var herslan menntaml. mlingi kynningarvikunni opnai Illugi Gunn-arsson, mennta- og menningarmla-rherra, formlega njan kennsluvef um runarml, www.komumheim-inumilag.is.

nja kennsluvefnum er meal annars dd kennslubk um runarml fyrir elstu bekki grunnskla og framhalds-skla sem heitir: Verur heimurinn betri?, en runartlun Sameinuu janna, UNDP, gefur bkina t. Fr v a Verur heimurinn betri? kom fyrst t Svj ri 2005, hafa tug-sundir manna lesi hana og nota, ungir sem aldnir, sklum, flagasam-tkum og nmshpum. Vi hfum fengi miki af jkvum vibrg-um og athugasemdum, sem lta ekki sst a eirri stareynd a rauninni er standi heiminum alls ekki eins hrmulegt og tla mtti, skrifar Camilla Brkner, framkvmdastjri Norurlandaskrifstofu UNDP formla bkarinnar.

Engilbert Gumundsson, fram-kvmdastjri runarsamvinnustofn-unar slands, segir formla slensku tgfunnar m.a. fr v a knnun um runarfrslu slenskum grunn- og

framhaldssklum sem unnin var fyrr essu ri hafi komi ljs a s frsla hafi bi veri takmrku og mark-viss. Kennarar tldu eina meginskr-inguna vera skort vnduu nmsefni me njum upplsingum. a eru rkir hagsmunir runarsamvinnustofnun-ar slands a unga kynslin slandi hafi agang a gu nmsefni um r-unarml og til ess a bta r brnni rf var skima eftir kjsanlegum nmsbkum ngrannalndum okkar. Stanmst var vi bkina Blir vrlden bttre? sem bi Kennarasamband slands og Nmsgagnastofnun tldu einkar vel vi hfi a f dda fyrir s-lenska nemendur. Mikil og g reynsla er af bkinni Svj og hn talar auskiljanlegan og jkvan htt til nemenda um run verldinni, vekur upp spurningar og umrur og vsar stareyndir og nja tlfri.

urnefnd knnun um runar-frslu snir a eim fu grunn-sklum ar sem slk frsla er boi tengist hn helst sfnunum frjlsra flagasamtaka og nmsefni er fyrst og fremst frslu- og kynningarefni eirra. framhaldssklum er runar-frsla takmrku a mestu leyti vi flagsfrifanga ar sem hn bygg-ist a mestu nmsbk sem kom t fyrir ratug.

fyrrnefndu mlingi var birt niur-staa nrrar skoanaknnunar um vihorf og ekkingu slendinga

runarmlum. Helstu niurstur eru r a tplega 90% slendinga vilja breytt ea aukin framlg til al-jlegrar runarsamvinnu. tta af hverjum tu slendingum eru hlynntir v a slensk stjrnvld taki tt slkri vinnu og litlu frri eru sammla v a hn hjlpi til barttunni gegn ftkt runarrkjum. Hins vegar er ekking slendinga mlaflokknum ltil. Til dmis vakti athygli a aeins 4% nefndu skla egar spurt var: Hvar fr helst upplsingar um runar-samvinnu? Einnig leiir knnunin ljs a yfir 86% aspurra gtu ekki nefnt neitt saldarmarkmi Sameinuu janna sem voru samykkt ri 2000 og hafa veri rauur rur llu runarstarfi meira en ratug.

nja kennsluvefnum hefur veri safna saman gagnlegum uppls-ingum um runarml fr frjlsum flagasamtkum aljastarfi og r-unarsamvinnustofnun og ar er meal annars a finna fjlda kvikmyndabrota, auk nju kennslubkarinnar.

Texti og mynd: Gunnar Salvarsson, t-gfu- og kynningarstjri runarsam-vinnustofnunar slands.

rUNar-SaMViNNa Ber VxT komum heiminum lag


njungnjung

Tplega 90% slendinga vilja breytt

ea aukin framlg til aljlegrar

runarsamvinnu.

Handleisla er lkleg til a stula a vellan starfi. Hn

er fyrirbyggjandi ttur varandi starfsreytu, skerpir

markmissetningu og eflir samskiptahfni. Nttu r

rtt inn til handleislu, sbr. 3. gr. thlutunarreglum

sjkrasjs fr 1.des 2005.

Gurn H. SederholmMSW frslu og sklaflagsrgjafi,nmsrgjafi og kennari.

Lundur 92, 200 Kpavogur / S: 5544873 / Gsm: 8645628

[email protected]

ryggisbelti llum blum og yfir 800 sti me riggja punkta beltum. Umhverfisvnar rtur rlegt ryggisnmskei fyrir blstjra

Vorferir Frsluferir Gnguferir Fjruferir Sveitaheimsknir Heimskn lfa-, trlla og norurljsasafni ea Draugasetri Bjum dra gistingu fyrir hpa

Dmi um sklafer: ltt fjallganga, lfa-, trlla- og norurljsasafni ea Draugasetri og sund.

Gumundur Tyrfingsson ehf

Smi 482 1210 [email protected]

www.gtyrfingsson.is


reksturrekstur

a er ekki einfalt a leia starf grunn-skla og tryggja a reksturinn s lagi samt llu ru sem arf a ganga upp. a ekkja fir betur en sgeir Beinteinsson, sklastjri Hteigs-skla Reykjavk, sem tekst vi mrg og fjlbreytt verkefni hverjum degi. Samskipti vi nemendur, foreldra og kennara taka mikinn tma ar sem herslan er a hver nemandi fi kennslu vi sitt hfi. Reksturinn er hins vegar umfjllunarefni hr og ar er sgeir enginn byrjandi, en hann hefur 28 ra stjrnunarreynslu. Hann segir a sinni einfldustu mynd megi skipta fjrveitingum til grunnskla tvennt, annars vegar fjrmuni til kennslu og hins vegar til rekstrar sklanna.

Ef vi byrjum kennslunni er eim fjrmunum deilt t eftir fjlda nem-enda. treikningarnir fara fram reikni-lkani sem er ekki fullkomi frekar en nnur mannanna verk. raun m segja a hverju ri taki sklarnir tt happdrtti ar sem sumir eru heppnir og arir heppnir. Til dmis vorum vi eirri stu sklari 2009 til 2010 a f aukalega 64 kennslustundir viku sem vi urftum ekki a nota, en a samsvarar tveimur og hlfu stugildi. Hvert stugildi gaf rmlega 5 milljnir annig a etta var mikil b-bt. Vi rum ekki essar stur en fjrmagni nttist annan rekstur.

sgeir segist ekki vera jafn heppinn r, v reiknilkani gefi honum engar slkar aukastundir og fjrmagn og staan s v erfi.

g hef vita fr vormisseri a a stefndi gngur rekstri sklans. g

er margbinn a vekja athygli ess-um vanda me reiknilkani og var reyndar skipaur starfshp um mli ri 2011, en hann hefur ekki enn veri kallaur saman.

Um annan rekstur en ann sem ltur a kennslumagni grunnsklanna Reykjavk segir sgeir a renni allt of lti f. Undir a taka allir sklastjrar sem Sklavaran talai vi.

Sem dmi m nefna rafmagn og hita, en ar er vissulega vitlaust gefi. Vi hfum gert allt sem vi getum til a spara; slkkt ru hverju ljsi skl-anum, fylgst me mlum, samstillt ofna o.s.frv. en samt duga r fjr-veitingar sem vi fum til a greia orkureikninginn ekki og munu aldrei gera. g arf v a bra bili og finna peninga annars staar rekstrinum. g gat a ur me umframfjrmagninu sem fkkst gegnum kennsluhlutann, en g get a ekki n. Vihaldi tkja og tla hefur enn fremur veri slegi frest og vst er um hvenr a breyt-ist. g get nefnt sem dmi a skj-varpar hafa hr veri a bila og gefast upp og klir mtuneyti er ntur, en nr kostar um fimm hundru sund krnur. g hef ska eftir aukafjr-veitingu til a mta essu en eirri beini hefur veri hafna. g veit v ekki hvernig g a fara a. a er a vsu gangi tak innkaupum tlvum en engar tlanir uppi um endur-njun nausynlegum jaartkjum. Hvernig ntum vi tlvur ef jaartkin eru nt? Lausafjrkaupaliurinn var hreinlega tekinn t ri 2009 og hefur ekki sst san, annig a vi erum svipari stu og Landssptalinn,

NeMeNDaHappDrTTi grUNNSKLaNNa

sgeir Beinteinsson.

nema a er engin htta lkamleg-um slysum a nausynlegan bna vanti til kennslu.

sgeir segir nausynlegt a breyta rekstrarforsendunum og tryggja skl-unum a fjrmagn sem eir urfi. Vi viljum bara f a sem arf til a geta reki sklana. Augljst er dmi um fjrveitingar til orkukaupa. a er lka mikilvgt a fara a sj fjrmuni til tkjakaupa v a standi gerir skla-starfi ansi snautlegt. dag arf g ein-hvern veginn a stela peningum r rum lium til a kaupa bna og mr finnst blugt a urfa a lta inn-kaup tkja rast af v hvernig nem-endahappdrtti gengur hverju ri.

Texti: Aalbjrn Sigursson.Mynd: Sklavaran.

Starfi lagi hj sigurvegurunum en jrnum hj eim sem tapa

Kvenflagi gaf okkur eina og hlfa milljn og fyrir a gtum vi endurnja bna. Vi skjum lka um styrki Pokasj, skulssj og Samflagssj Landsbankans. Ingileif stvaldsdttir, sklastjri elamerkurskla.

Borgin gerir r fyrir a um 90% allra nemenda kaupi a jafnai mat sklanum og a mtuneyti skili annig allt a sex milljn krna hagnai ri. Reyndin er a aeins milli 50 og 60% nemendanna bora sklanum og hagnaurinn er enginn. etta skapar tluveran fjrhagsvanda og g ver a minnka ara jnustu, t.d. fkka sklalium, minnka rif o.s.frv. Gumundur R. Sighvatsson, sklastjri Austurbjarskla.

25

lgfrilgfri


Fjlmilar hafa haust fjalla um ml ar sem kennari er sakaur um a leggja nemanda einelti. Slk ml eru augljslega afar vikvm og eim margar hliar, sem tilokar a hgt s a gera eim fullngjandi skil hra-sonum frttum. a hefur hins vegar ekki hindra fjlmila a birta nafn-laus vitl vi foreldra sem segja ein-hlia fr upplifun sinni. Frleitt er a vinnubrg fjlmiils geti talist fagleg egar einungis er greint fr annarri hli afar alvarlegs mls. Kennarar og arir starfsmenn skla eru bundnir trnai og geta v ekki vari sig essum vettvangi.

MiKiLVgT a ML raTi rTTa BOLeiKennarasamband slands hefur ekki tj sig um essi ml nema me v a senda t yfirlsingu ar sem fjlmilar eru meal annars hvattir til a fara var-lega og treysta eim fagmnnum sem fengnir eru til a rannsaka slk ml.

Kennarar sem sakair eru um van-rkslu starfi geta leita til K ar sem Erna Gumundsdttir lgmaur starfar, en hn hefur astoa kennara mrgum slkum mlum. Hn segir a egar ml af essu tagi komi upp s mikilvgt a au rati rttar boleiir, svo ekki s kasta rr heilu sklana og starfsflk eirra.

raNNSKNarSKyLDa Og aNDMLarTTUr kjarasamningum og lgum sem gilda um kennara eru kvi sem heimila vinnuveitendum a veita kennara skriflega formlega minningu hafi hann gerst sekur um vanrkslu starfi. ur en a er gert arf vinnuveitandi a rannsaka mli og gefa starfsmanni

kost a tj sig um meintar viringar. Mikilvgt er a vel s stai a rann-sknum mlum sem essum og a vinnuveitandi s ekki fyrirfram binn a kvea a veita starfsmanninum minningu. Fari svo a starfsmanni s veitt formleg minning ber a veita honum tma og tkifri til a bta r sitt ur en gripi er til uppsagnar, segir Erna.

eKKi aLLTaF FTUr Fyrir SKUNUMA sgn Ernu hefur a v miur aukist sastliin r a starfsmenn skla veri fyrir vginni og jafnvel rumeiandi umfjllun fjlmium. Oft er um a ra gagnrni foreldra sem beinist a persnu starfsmanns

og dmi eru um a um tilbning s a ra egar mlin eru rannsku bet-ur. Upp hafa komi alvarleg tilvik ar sem jafnvel hefur veri haft htunum gar starfsmanns og fyrir v standa eir berskjaldair.

Erna segir enn fremur a kjarasamn-ingum og lgum s kvei um me hvaa htti s hgt a bregast vi astum ar sem starfsmaur hefur sannarlega gerst sekur um refsivera httsemi. Alltaf beri a hafa huga rannsknarskyldu stjrnvalds og and-mlartt starfsmannsins.

Mynd: Sklavaran.

vgin umra um einelti sklum

Erna Gumundsdttir, lgmaur Kennarasambands slands.

NeMeNDaHappDrTTi grUNNSKLaNNa


rstefnarstefna

Nutu fulltrar aildarflaga nor-rnna kennaraflaga komu saman rstefnu Samstarfsnefndar norrnu kennarasambandanna (NLS) Nyborg Danmrku 7. 9. oktber sastliinn. ar var fari yfir vtt mlefnasvi, me-al annars norrna sklaplitk, stu kennara nrri ld, hlutverk trn-aarmanna og leiir til a efla viringu kennarastarfsins.

MiKiLVgT a NOrrN giLDi HaLDi VeLLiRstefnugestir hlddu fyrirlestra um hugmyndafri menntunar Evrpu samt hinni samnorrnu sn. Mikkel Mailand, lektor vi Kaup-mannahafnarhskla, greindi fr rann-skn fyrirkomulagi kjarasamninga Norurlndunum og Evrpu. mli hans kom fram a sklar essu svi stu frammi fyrir tvttri krfu, v eir yrftu a ola niurskur og hagringu kjlfar kreppu sama tma og gerar vru miklar krfur um skilvirkni. Kennarastttin eldist og drm askn er kennaranm. Mailand fjallai um verkbann danskra sveitarflaga grunnsklakennara sastlii vor, sem hltur a vekja ugg annarra sttta, ar sem fari var sni vi frjlsar kjarasamningavirur og lagasetningu beitt. Anders Rusk, for-

maur NLS, fjallai um styrkleika nor-rnu janna og nefndi srstaklega hersluna velfer og atvinnu, gagn-kvman skilning og viringu. A hans mati er lykilatrii a essi hefbundnu norrnu gildi haldi velli.

FagMeNNSKaN FOrgaNgHeill dagur var tileinkaur kennurum, sklum, fagmennsku og leium til a styrkja kennara starfi. Hafds Ingvars-dttir, prfessor vi Menntavsinda-svi H, hlt athyglisvert erindi ar sem hn sagi a besta leiin til a efla viringu kennarastarfsins vri a setja fagmennsku hans forgang. a vri best gert me v a efla kenn-aramenntun og auka mguleika til starfsrunar. Breytingar hefu ori strfum kennara eins og annarra sttta og sta einyrkjahugsunar vri n bi lg hersla samvinnu og sambyrg kennara nmi nemenda sinna og sjlfri eirra eigin starfi. Mikilvgt er, a mati Hafdsar, a skapa astur sklastarfinu sem styja kennarann og veita honum tma fyrir samvinnu, hvort sem er me nem-endum ea rum.

mli hennar kom fram a hlutverk sklastjra vri a styja kennara starfi ar sem hersla vri lg fag-

mennsku. a er v mikilvgt a ra vi kennara um hva eir telja sjlfir a eir hafi rf fyrir og hvetja til starfsrunar. etta felur ekki bara sr smenntun hsklastigi heldur einnig a samstarfsflk vinni saman, til dmis me v a fylgjast me kennslu hvert hj ru, skipuleggi starfi saman, leibeini hvert ru og ri saman um vinnu nemenda. Fagmennsku arf a byggja upp alla starfsvina a mati Hafdsar.

HLUTVerK TrNaar-MaNNaHlutverk trnaarmanna var einnig rtt rstefnunni, tengsl eirra vi stttarflgin og ttur eirra a hvetja kennara til umru um starf sitt og gildi ess. ar kom fram a msir ttir hafa hrif kennara, t.d. sam-starfsflk og stjrnendur, stefna stjrn-valda og sast en ekki sst valdsvi einstaklingsins sjlfs. v er mikilvgt a dreifa byrg til trnaarmanna og aan til kennaranna sjlfra.

Texti: Gubjrg Ragnarsdttir, varafor-maur Flags grunnsklakennara.Mynd: Rn Bjargardttir.

Mikilvgt a eflaviringu kennarastarfsins

Gubjrg Ragnarsdttir. rstefna Samstarfsnefndar norrnu kennarasambandanna Nborg.

vital


vital

27

Illugi Gunnarsson var fyrst kosinn ing ri 2007 fyrir Sjlfstisflokkinn. Rmum sex rum sar, nnar tilteki 23. ma sastliinn, tk hann vi lykl-unum a mennta- og menningarmla-runeytinu. ar me er essi fjrutu og sex ra kennarasonur fr Siglufiri kominn stu a geta haft veruleg hrif a hvernig sklakerfi slandi rast nstu misseri.

a er margt sklakerfinu sem er mjg vel gert og margt af v gti jafnvel talist vera til fyrirmyndar. g get ar nefnt hersluna a huga meira a lan barna sklum, en okkur hefur annig ori mjg gengt barttunni gegn einelti sem skiptir grarlegu mli. Vi leggjum lka hfni nemenda til grundvallar sklastarfinu v vi erum a ba brnin okkar undir tt-tku samflagi sem vi vitum ekki

hvernig eftir a vera, ar sem tkni- og samflagsbreytingarnar eru svo hraar. v arf a ba nemendur undir a geta alagast breyttum a-stum. g held a kennarar standi sig mjg vel strfum snum og g er ekkert a kja egar g segi a margir eirra vinni afrek hverjum degi. En sama tma held g a vi hfum heil-miki svigrm til a bta okkur.

Of fir leggja stund verk- og innm, nmsrgjf grunnsklum mtti vera betri og brottfall r framhalds-sklum yrfti a vera minna. Og svo er a niurstaa PISA knnunarinnar fr rinu 2009 sem sndi a 25% drengja og 9% stlkna geta ekki lesi sr til gagns vi nmslok grunnskla. g held a allir geti veri sammla um a etta s sttanlegt. A mnu viti arf a efla lestrarkennslu grunn-

sklunum. ar arf a hafa srstaklega huga a grunnsklinn er hi mikla jfnunartki samflagsins. Allir sem tskrifast eiga a hafa smu tkifri lfinu, h efnahag foreldra o.s.frv. En hljtum vi a spyrja okkur, hver eru tkifri sextn ra unglings sem getur ekki lesi sr til gagns?

STyTTiNg NMS TiL STDeNTSprFSIllugi hefur fr v hann var mennta- og menningarmlarherra treka lagt herslu a stytta eigi nm til stdentsprfs. a taki a jafnai fjrtn r a klra stdentsprfi hr landi en rum lndum innan OECD tskrifist nemendur eftir tlf ea rett-n r. Hann boar v breytingu.

ar hef g beint sjnum mnum a framhaldssklanum og v a stytta nmi ar niur rj r. a tilokar hins vegar ekki styttingu grunnskl-anum en v sambandi vil g skoa

Vital vi illuga gunnarsson mennta- og menningarmlarherra

Kjr kennara ekki samkeppnishfMenntamlarherra telur gott starf unni sklakerfinu en vill stytta nm til stdentsprfs og leggja aukna herslu lestrarkennslu grunnsklum.

Illugi Gunnarsson mennta- og menningarmlarherra.

g held a a s

mjg rkur metnaur

hj forystunni og

kennurum almennt

a skila sem bestu

starfi fyrir nemendur.

Mikilvgt a eflaviringu kennarastarfsins

28 SKLaVaraN 2. tbl 2013

vitalvital

fleiri mguleika, til dmis a auvelda nemendum a fra sig milli essara sklastiga. En afar margt arf a skoa essu sambandi. a er til dmis heilmiki ml fyrir ba hinum dreifu byggum a senda fr sr brn fram-haldsskla, jafnvel milli byggarlaga, egar au eru sextn ra. a er enn erfiara ef au eru ri yngri.

etta eftir a theimta grarlega vinnu og fjrmuni og a eru fjlmrg vandaml sklakerfinu sem krefjast rlausnar. Er rtt a setja essa herslu styttinguna fram n?

Bestu rkin fyrir a gera ekki neitt eru alltaf a a urfi a gera svo margt anna. a er rtt, a arf a skoa fjlmrg nnur ml, en a tilokar ekki a vi hldum fram me etta.

KJaraSaMNiNgaVeT-UriNN FraMUNDaNSamningar kennara eru anna hvort lausir ea losna nstu mnuum. Allar tlur sna a laun eirra hafa dregist aftur r samanburarhpum og eir gera v krfu um kjaraleirtt-ingu umfram ara hpa.

Auvita hef g hyggjur af stunni. a arf ekki a velkjast vafa um a ef kjr kennara eru ekki samkeppnishf, mun a bitna run stttarinnar og ar me tali sklastarfinu. A v sgu tla g ekki a gefa upp hva

g tel elileg laun fyrir essa vinnu. Kjrin eru kjarasamningsbundin og a er fjrmlaruneyti sem sr um endurnjun samninga. En g tek fram a launin vera a vera annig a au fli ekki ungt flk fr v a velja sr etta starf.

Illugi segir a mgulega s kvein skekkja nverandi kjaraumhverfi ar sem kjr kennara breytist aeins eftir aldri en ekki frammistu. Menn geta velt v fyrir sr hversu alaandi a er a fara inn slkt launaumhverfi. Kennurum er ekki umbuna fyrir a gera eitthva ntt ea a leggja meira sig, heldur fyrst og sast fyrir a a eldast. Mr finnst sjlfsagt a menn hugsi um hversu lklegt a s a slkt fyrirkomulag lai flk a kennslu.

OF LTi F SKLaKerFiNUIllugi dregur ekki dul a fjrmuni skorti va sklakerfinu, t.d. fram-haldssklunum. herslan nkynntum fjrlgum hafi v veri a hlfa rekstri sklanna.

etta er fyrsta sinn fr 2007 sem ekki er ger krafa um ahald framhalds-sklastiginu sem ir a a skla-stig fr nsta ri smu upph til rekstrar og r, en verbtta. Reyndar hefur a au hrif a nemendum fkkar ltillega milli ra, en aalatrii er a engin ahaldskrafa er ger framhaldssklana.

Sklastjrnendur komu fram eftir a frumvarpi var kynnt og sgu a v vri vissulega krafa um sparna. Hafa sklastjrnendur rangt fyrir sr?

J, hva framhaldsklana varar.

Eitt af eim verkefnum sem skorin voru niur fjrlgunum var nstofna Fag-r. Engu a sur hefur tala opin-sktt um mikilvgi ess, meal annars nlegu varpi til kennara.

Me essu var ekki veri a leggja niur Fagri ea draga r starfsemi ess. g tel a betur s hgt a sinna v r runeytinu me eim fjrmun-um sem vi hfum hr til staar.

En hva me fjrmgnun grunnsklans?

a er eina sklastigi ar sem vi erum smilega sett, v ef vi berum okkur saman vi nnur lnd setjum vi hlutfallslega mikla peninga a sklastig.

En engu a sur eru slenskir grunn-sklakennarar me mun lgri laun en ekkist ngrannalndunum?

J, skipulag grunnsklans er umhugs-unarefni. N er g reyndar a tala um verkefni annars stjrnsslustigs, en mr finnst sjlfsagt a velta v fyrir sr hvernig fjrmunum v kerfi er r-stafa og hverju vi erum a fjrfesta.

rur Hjaltested, formaur K og Illugi ra saman.


vitalvital

29

gOTT STarF LeiK- Og TNLiSTarSKLUMFyrsta sklastigi er leiksklinn. Illugi hefur heimstt fjlda eirra og segir ljst a ar s unni afar gott starf og tmi barnanna vel nttur. ar eins og annars staar s starfi stugri endurskoun.

Auvita er alltaf umra um hvort vi getum frt meira nmsefni near og inn leiksklann. Mr finnst alveg sjlfsagt a ra a, en hitt er auvita mikilvgt a brn fi a vera brn. A au fi a leika sr sem mest og vera frii fyrir heimi okkar full-orna flksins eins lengi og hgt er.

Lg kvea um a 2/3 hlutar starfs-manna vi menntun og umnnun barna leiksklum skuli vera menntair til ess. Er ekki hyggjuefni hversu miki vantar upp a a markmi laganna nist?

J, srstaklega ljsi ess a nokkrir ratugir munu la ar til vi getum uppfyllt essar krfur. g er eirrar skounar a srstaklega vi kennslu yngstu nemendanna urfum vi a halda flki me mjg ga uppeldis-menntun, annig a g vil ekki sl af krfum hva menntun varar - en g vil vera raunsr um hvernig vi getum best unni r essari stu. a ir m.a. a vi urfum a hafa sveigjan-leika varandi nmi.

En ir a a viljir bja n upp riggja ra leiksklakennaranm?

Hva varar arar starfsstttir gildir a oft a einhver rttindi vinnist me riggja ra nmi, t.d. BA/BS nmi, og til vibtar komi san aukin rtt-indi, t.d. me meistaragru. ljsi fyrirsjanlegs og alvarlegs skorts leik-sklastiginu hljtum vi a skoa allar lausnir til a efla hi ga starf sem ar er unni.

Illugi nefnir tnlistarsklann sem ann-a dmi um a vel hafi tekist til.

g held a a fyrirkomulag sem vi hfum haft tnlistarkennslu sustu rin hafi skila grarlegum rangri. Vi sjum ess sta mjg va tnlistar-

lfi jarinnar. A baki essa mikla vaxtar liggur mikil menntun margra og gott agengi a tnlistarsklum. ar fyrir utan er tnlistarnm mannbt-andi, v a krefst aga, einbeitingar og vinnu sem skilar rangri langt t fyrir nmi. g vil v gera mitt besta til a efla a.

BOar SaMSTarFa er stundum nefnt opinberri um-ru a ekki s hgt a gera breytingar sklakerfinu vegna andstu kennara og kennaraforystunnar. Er etta n upplifun?

Nei, v hj kennaraforystunni og kennurum almennt er aeins eitt sem skiptir mli og a er hversu vel okkur tekst upp me sklastarfi. g held a a s mjg rkur metnaur hj foryst-unni og kennurum a skila sem bestu starfi fyrir nemendur. g held a a su tkifri til rbta en auvita arf a ra hvaa leiir eru bestar.

Texti: Aalbjrn Sigursson.Myndir: Jn Svavarsson og Aalbjrn Sigursson.

ekki var veri

a leggja niur

Fagri ea draga

r starfsemi ess.

g tel a betur s

hgt a sinna v

r runeytinu me

eim fjrmunum sem

vi hfum hr til

staar.

Menntamlarherra sl ltta strengi egar hann heimstti Kennarahsi fyrir stuttu.


vitalvital

Sveinbjrg Vilhjlmsdttir tnlistar-sklastjri sleit Tnlistarskla lftaness seinasta sinn vor. Tvennt kom til; hn htti strfum eftir riggja ratuga far-slt leitogastarf og sklinn htti a vera til sem sjlfst stofnun.

Sveinbjrg er barttujaxl og ekki er laust vi a stundum hafi gusta um hana. Hn segist ekki lta vaa yfir sig og berst fyrir snu eins og svo margir kollegar hennar urfa a gera. ll bjar flg vilja stta af glsilegum menningarstofnunum eins og tnlist-arsklar eru en a getur veri rautin yngri a f fjrmagn til a halda eim gangandi.

Hruni hafi mikil hrif sklann. Nemendum og kennurum fkkai enda fr sveitarflagi okkar sr-staklega illa t r v. Fjrveitingar til sklans voru strlega skertar me til-heyrandi afleiingum og nemendum fkkai um rijung. a var mikil bltaka, segir Sveinbjrg alvarleg

bragi. En rtt fyrir a hlt sklinn snu striki og geri sig gildandi sam-flaginu lftanesi me kaffihsatn-leikum og einstku samstarfi vi tn-skldin nesinu sem eru mrg mia vi hfatlu. T hefur teki tt Ntunni ll au rj r sem hn hefur veri haldin og tvisvar komist ver-launapall.

SigLUFJrUr, LONDON, LFTaNeSSveinbjrg er fdd og uppalin Siglu-firi og ar steig hn fyrstu skrefin t tnlistarbrautina. Karlakrinn Vsir, sem var frgur snum tma, rak tn-listarskla ar. Haukur Gulaugsson, organisti og sar sngmlastjri j-kirkjunnar, kenndi ar rj r og var fyrsti pankennari Sveinbjargar. Allir elskuu hann og hans var srt sakna egar hann fr fr okkur til nms, sagi Sveinbjrg. San kom hver kennarinn ftur rum sem var ekki mjg skilegt, en g var full huga og var dugleg a fa mig. l lei mn

Tnlistarsklann Reykjavk ar sem g lri fram pan hj Jni Nordal og tk lka tnmenntakennaraprf. aan fr g Guildhall School of Music and Drama London. ar var g sj r alls og tskrifaist sem einleikari og einsngskennari auk ess a stunda nm undirleik. sklanum kynntist Sveinbjrg eiginmanni snum, John Speight sem er sngvari og tnskld, og kenndi panleik og tnmennt vi einkasklann St. Michaels Surrey rj r ea ar til hn fluttist heim.

egar hjnin fluttu til slands starf-ai Sveinbjrg sem pankennari og meleikari vi Tnskla Sigursveins D. Kristinssonar, og sem panleikari me kammerhpum, krum og sngv-urum, srstaklega eiginmanninum, og kom fram fjlda tnleika bi innanlands og utan. Hn var eitt r nmsorlofi Bandarkjunum, m.a. vi Westminster Choir College Princeton, ar sem hn stti tma panleik, sng, ungbarnakennslu og meleik

Me krkkum og kompnistum Sveinbjrg Vilhjlmsdttir, fyrrverandi sklastjri Tnlistarskla lftaness, tekin tali.


vitalvital

me sngvurum hj Dalton Baldwin. Sveinbjrg kynnti sr hpkennslu pan vi The New Music School ar sem eingngu er kennt pan. Einnig hldu au hjn tnleika New York og Boston essari fer.

aUFSUgeSTir HraFNiSTUa var lfleg og fjlbreytt starfsemi Tnlistarskla lftaness undir stjrn Sveinbjargar og lagi hn herslu a hafa fjlbreytt rval hljfra. Kennt var strengja- og blsturshljfri en pan og gtar voru vinslust. skl-anum var miki um samspil nemenda og eina viku ri var samspilsvika ar sem einkatmar voru lagir niur. Allir nemendur hittust hpum, strum og smum, og spiluu saman. Vikunni lauk san me tnleikum ar sem hparnir komu fram. Tnsmakeppni ea -ht ar sem nemendur smdu sn eigin verk me asto kennara og jafnvel tnsklds var hef vi sklann. Verkin voru san flutt srstkum tn-leikum. Sklinn hefur fari tnleika-feralg hverju ri; heimstt stofn-anir fyrir eldri borgara, Barnasptalann og Kpavogshli svo dmi su tekin. Heimskn Hrafnistu vorin var rviss og krakkarnir r tnlistarsklanum voru miklir aufsugestir ar.

Hpur tnlistarnemenda fr Perth Skotlandi, ar sem gamall nemandi

Sveinbjargar er yfirkennari, kom heim-skn lftanesi ri 2005. Sveinbjrg, kennarar og nemendurnir tku mti eim og gistu skosku krakkarnir heima hj nemendum sklans. Skotarnir endurguldu heimboi ri sar og fr Sveinbjrg samt nokkrum kennurum me hpinn sinn til Perth. Hn minnist ferarinnar sem eins af hpunktunum sklastjraferli snum.

TNLiSTarSKLiNN Og SaMFLagi Foreldraflag T hefur til margra ra veri mjg virkt og kom a starfsemi sklans margan htt. a lagi sitt af mrkum vi svokallaa kaffihsa-tnleika sem voru mjg vinslir. Sveinbjrg segir a a s alltaf d-lti vandaml a f flk til a sitja undir lngum nemendatnleikum og stundum s a jafnvel svo a flk yfirgefi tnleikana egar barni ess hefur loki vi a koma fram. etta eru auvita engir mannasiir, segir Sveinbjrg. tt g hafi veri rosa-lega strng og reynt a ala flk upp vi betri sii skil g a a getur veri krefjandi a sitja lengi og hlusta nemendur spila. v fundum vi upp kaffihsatnleikunum. ruum vi borum upp eins og kaffihsi og foreldraflagi s um kaffiveitingar. Tnleikagestir hlddu san tnleika tuttugu mntur, sem er mjg hfileg lengd, san kom tu mntna hl og

gafst kostur a f sr kaffi og me-lti. San stigu arir hljfraleikarar svi me njum heyrendum en eir sem vildu stu fram. Flestir tnleikar starfsrsins voru me essu snii og mltist a mjg vel fyrir.

TNLiSTarSKLi LFTa-NeSS Og TNSKLDiN Ein er s aulind sem lftnesingar eiga en a er frur flokkur tnsklda sem sklinn tti gjfulu samstarfi vi. Fr v sklinn var sjlfstur hefur fimm ra fresti veri panta verk fr tnskldi sem bsett er lftanesi, og verki flutt afmlistnleikum. Tn-skldin tku v alltaf fagnandi egar au voru bein um a semja verk fyrir sklann. fyrra, egar sklinn fagnai tuttugu og fimm ra afmli snu, tti hann frum snum fjgur verk en Sveinbjrg pantai til vibtar fjgur n, eitt eftir hvert tnskld og voru au flutt strafmlistnleikunum sem haldnir voru Vistaakirkju. Tn-smar nemenda sklans voru fluttar vi sama tkifri og gestum svo boi upp afmlistertu a tnleik-um loknum. Sveinbjrg er stolt svip egar hn segir a essum tnleik-um hafi einungis veri frumflutningur verka sem srstaklega voru samin fyrir sklann. Hn tekur fram a sklinn hafi t noti styrkja fr sveitarflaginu til a greia tnskldunum fyrir verkin. a er gott dmi, og ekki a eina, um a sveitarstjrnin lftanesi studdi dyggilega vi starfsemi sklans, segir Sveinbjrg. Tnskldasjur Rkis-tvarpsins veitti Sveinbjrgu einnig myndarlegan styrk vegna verkefnisins.

a var lfleg og fjlbreytt starfsemi Tnlistarskla lftaness.


vitalvital

DiSKUr Me LLUM VerKUNUM Tnleikarnir vktu verskuldaa athygli sem leiddi til ess a flytjendurnir fengu a gullna tkifri a flytja alla dagskr tnleikanna Myrkum mskdgum Hrpu vetur sem lei. T er fyrstur tnlistarskla til a last ann heiur. Vi erum mjg montin af essu, segir Sveinbjrg og brosir breitt. etta var viburarkur vetur og vi og nemendurnir erum mjg ng me afrakstur-inn. vor gfum vi svo t disk me llum verkunum sem samin hafa veri fyrir sklann okkar.

LiTLar eiNiNgar BLMSTra BeTUr Tnlistarskli lftaness stendur tmamtum og segja m a hann s aftur kominn byrjunarreit. Hann var stofnaur sem deild Tnlistarskla Garabjar en var sjlfstur skli ri 1987. Sveinbjrg hf strf vi skl-ann 1984 en tk vi sklastjrastunni af Gsla heitnum Magnssyni egar sklinn var sjlfst stofnun. Bjar-stjrn Garabjar notai tkifri egar Sveinbjrg htti og sameinai hann aftur gamla mursklanum ar sem sveitarflgin hafa veri sameinu.

g er mjg stt vi sameininguna, segir Sveinbjrg. g held a etta s rng stefna. Vi starfsflki og foreldra-flagi hfum barist hl og hnakka fyrir v a halda sklanum. Rk okkar eru au a tib geti ekki blmstra me sama htti og sjlfst stofnun, a missir srstu sna og hltur a draga dm af mursklanum. Sklinn Garab er 430 manna skli mean okkar skli er me hundra nemendur. Litlar einingar blmstra miklu betur, en samstarf hefi auvita veri sjlfsagt. En a er erfitt fyrir sklastjra a hafa tvr stefnur rkjandi einum og sama sklanum.

Sveinbjrg tlar a njta ess a gera a sem hugurinn girnist n egar hn er htt strfum sem sklastjri. Hn hlakkar til a njta frelsisins og ltur stt yfir farinn veg.

Texti: Gulaug Gumundsdttir.Myndir: Jn Svavarsson.

Sveinbjrg Vilhjlmsdttir me nemendum r Tnlistarskla lftaness.

Vi starfsflki og foreldraflagi hfum barist hl og hnakka fyrir v a halda sklanum. rk okkar eru au a tib geti ekki blmstra me sama htti og sjlfst stofnun, a missir srstu sna og hltur a draga dm af mursklanum.


sianefndsianefnd

Siferiskennd er nausynlegur ttur fagmennsku kennara, siareglur su a ekki. En a er metnaarltil fagmennska sem ltur ngja a sem nausynlegt er og gerir aldrei neitt umfram; a er jafnvel sennilegt a fagmennska rfist n faglegs og siferilegs metnaar. Hann kann svo a kalla siareglur sem eru hluti af daglegu starfi, hluti af siferiskennd fagmannsins og raunveruleg hvt til verugra verka.

En ef siareglur eru raun samykktar af eim sem eiga a fara eftir eim, eru r ekki svo sjlfsagar a arfi s a hafa or eim? Hvaa gagn er a v a ora hi sjlfsaga?

Siareglur sem eru styrktar af viur-lgum gera augljslega gagn, og me eim m veita hinum breysku og for-hertu ahald. En siareglur kennara eru engin lg og siar kennara eng-inn dmstll. r eru frekar skorun og minning fyrir siferiskenndina; yfirlsing kennarastttarinnar innbyr-is og til eirra er mli varar.

a er tilhneiging a gefa sr a reglur hljti a vera einhltar og a af eim megi lykta afdrttarlaust lkt og strfri. Slk rkhugsun er a-eins einn hluti skynsemi okkar og regl-ur geta einnig nst rum tegundum skynseminnar, s.s. dmgreindinni og skpunargfunni.

Dmgreindin er geta okkar til a meta hluti t fr reynslu og af innsi. Hn er s tegund skynsemi sem vi notum kannski mest dagsdaglega og rennur raunar saman vi siferiskenndina. Hn er ekki aeins innra me okkur heldur eflist einnig af ytri astum,

s.s. siareglum. r eru minning dmgreindarinnar ar sem vi gt-um gleymt okkur, skorun sem virkjar krafta okkar ar sem vi kynnum a sl slku vi.

Siareglur ntast einnig skpunargf-unni og getunni til a gera eitthva ntt. Hi sjlfgefna og frumlega getur veri grundvllur nskpunar. Stuttar reglur, eins og siareglur kennara, t-lista ekki sjlfar sig heldur krefjast ess a vi hugum og finnum eigin leiir til ess a fara eftir eim.

Siareglur eru eitt af v sem sam-einar kennara sem fagsttt, frekar en launatflur. Siareglur leggja til fag-legrar sjlfsmyndar og skapa annig umruvettvang. Fagleg sjlfsmynd kennara samanstendur af mrgum ttum, s.s. kennaramenntun, sr-menntun, kennslureynslu og sam-eiginlegum kjrum. Eftir v sem fag-mennskan nr meiri roska verur hn margslungnari og faglegt siferi er missandi hluti ess roska. Til ess a samrur veri markvissar arf a koma sr saman um umruefni me einum ea rum htti og sia-reglur eru ein afer til ess. Umru-efni er gefi og tleggingar ess seinrotnar; efni er stugt og hgt a sna aftur og aftur til ess eftir ys og ys dagsins.

Siareglur eru einnig yfirlsing t vi um sjlfri kennarastttarinnar: Hr er rosku fagsttt sem setur sr sjlf siareglur og ltur ekki siferilegri forystu annarra; sttt sem snir dm-greind snu fagi en tekur ekki einungis vi skipunum. Siareglur eru yfirlsing um a kennarar su ekki aeins a framfleyta sr me kennslu heldur beri eir byrg starfi snu og geri tilkall til a taka tt mtun ess.

siareglur su ekki nausynlegur hluti af fagmennsku geta r veri a nytsamlegur stuningur vi siferis-kenndina a ngjanleg sta s til ess a hafa r. Faglegur metnaur tti a hvetja okkur til a huga hverjar skyldur okkar su og viurkenna hvernig vi raun ltum siareglum.

Texti og mynd: gir Karl gisson.

Siareglur - nytsamlegur stuningur

vi siferiskenndina.

gir KarL giSSON.

Hfundur er formaur siars K, fangastjri og kennari vi Fjlbrauta-skla Suurnesja.


heilsan

Skilningur vinnuvernd hefur aukist me aukinni ekkingu. annig er ori skylt a nota augnhlfar og heyrnar-skjl vi vissar vinnuastur til a hlfa sjn og heyrn. essi rvekni virist ekki vera fyrir hendi egar rddinni er misboi og trlega er ar um a kenna ekkingar- og andvaraleysi. Enn er a haft a vimii egar hvai er mldur skla a hann skai ekki heyrn. au vimi eru langt yfir eim mrkum hvaa sem hgt er a tala n verulegrar reynslu.

Fjldi manns byggir afkomu sna v a leigja t rdd sna og lti fri fyrir heilu atvinnugreinunum ef radda nyti ekki vi. Samt er ekki boi nausynleg frsla um rddina, t.d. hvernig eigi a beita henni ea vernda hana. Ef vel er a g kemur ljs a raddveilur eru heilsufarsvandaml sem kosta bi einstaklinga og jflagi drjgan skilding hverju ri.

Kennarar skipa sr efstu stin hpi raddveilusjklinga og kemur a ekki vart egar hugsa er til elis starfs eirra og eirra astna sem eir urfa a beita rdd sinni . eir urfa oft a tala hvaa, stru hsni og me nemendur fjarri sr. v er gtt a hafa eftirfarandi huga:

Rddinni eru takmrk sett og hnberst v ekki eins vel og manni finnst sjlfum.

a er elislgt ahkka rminn takt vi aukinn hvaa en ar me spennast upp allir vvarnir sem stjrna barka og barkakli og setja hreyfifrelsi raddbanda uppnm.

arsemvindumaokkurgegnummunn egar vi tlum er mikilvgt a hafa huga a raddbndin eru ndunarveginum og geta fengi sig heilnm efni r andrmsloft-inu, t.d. ryk og gufur fr httulegum efnum.

rttakennararogleiksklakennararvirast eiga hva mest httu a lenda raddskaa, enda urfa eir oft a tala miklum hvaa. sta tti t.d. til a senda 39 af 71 rtta-kennara til hls-, nef- og eyrnalkna egar svr eirra rannskn rdd og heyrn voru skou.

Langoftast koma raddveilur og radd-rot fram vegna of mikils lags radd-fri. ess vegna er elilegt a lta r sem atvinnusjkdm og ar me heilsufarsvandaml. Svo er ekki gert lgum og reglugerum. S sem leggur til rdd sna ekki a urfa a gjalda sjlfur fyrir skaa sem hn verur fyrir. a a vera barttuml samtaka eins og Kennarasambands slands a rddin veri viurkennd sem atvinnutki. Kennarar sem urfa kostnaarsamri mefer a halda vegna raddskaa eiga ekki a bera ann bagga sjlfir. Sjkratryggingar s-lands og sjkrasjir borga aeins brot af kostnainum. Forvrn, eins og g hljvist og gott magnarakerfi, eiga a vera jafn sjlfsagar og augnhlfar og eyrnaskjl.

Hfundur er raddmeinafringur og doktor raddmeinum.

heilsan

Dr. Valds i. Jnsdttir ritar hr grein um

rddina og vekur athygli eim vanda-

mlum sem kennarar geta stai frammi

fyrir ef eir lenda v a misbja henni.

Langoftast koma raddveilur og raddrot fram vegna of mikils lags raddfri. ess vegna er elilegt a lta r sem atvinnu-sjkdm og ar me heilsufarsvandaml.

rddina arf a viurkenna sem btaskylt atvinnutki


a er Bi a rSTa aTViNNU-TKiNU MNU Jhanna g. einarsdttirrttakennari segir farir snar ekki slttar en hn hefur ori a htta kennslu vegna raddmeina sem hn hlaut heilsuspillandi kennsluhsni sem hn var a lta sr lynda mn-uum saman. Hn varpar einnig fram nokkrum leitnum spurningum og var lgfringur K fenginn til a svara eim.

g hef veri kennari vi Lundarskla Akureyri 20 r, kennt rttir rtta-hsi sklans KA-hsinu og sund Akureyrarsundlaug. Sumari 2011 var rist endurbtur rttahsinu ar sem setja tti ntt glf og skipta um horfendapalla. essum framkvmd-um tti a vera loki egar kennsla hfist.

Vi upphaf sklastarfs kom ljs a framkvmdir voru skemmra veg komnar en tlanir geru r fyrir og smium tla a ljka framkvmdum rtt fyrir a kennsla sti yfir. Mikil lykt og ryk var hsinu og gfurlegur hvai, enda oft veri a bora jrn og a jafnvel fleiri en einum sta einu. Efnisbunkar og verkfri voru v og dreif og tmabili var einnig veri a mla. etta stand var vivarandi t nvember og skapai httustand fyrir bi nemendur og okkur rtta-kennarana.

Bi kennarar og sklastjrnendur mtmltu essu harlega en tluu fyrir daufum eyrum framkvmda-stjra hssins, smianna og Fasteigna Akureyrarbjar. Grandvaraleysi manna virtist vera algjrt.

Fljtlega eftir a kennsla hfst fr g a finna fyrir raddreytu, urrki hlsi og miklu hsi. Einn daginn brast rddin ar sem g var miju kafi a gefa nemendum mnum fyrirmli. byrjun nvember st g fyrir framan nemendur og fann a g gat etta ekki lengur v g hafi ekki ngilegan raddstyrk. Eftir rannskn hj hls-, nef- og eyrnalkni var g send veikinda-leyfi og jlfun hj talmeinafringi en rtt fyrir um 25 tma mefer um veturinn og tal lknisheimsknir voru talfri mn svo illa farin a g gat ekki kenn

skólavarðan 2. tbl. 2013

Documents