so tay ky nang giang day

TÄØNG CUÛC DAÛY NGHÃÖ DÆÛ AÏN “TÀNG CÆÅÌNG CAÏC TRUNG TÁM DAÛY NGHÃÖ” (SVTC)

Taìi liãûu tham khaío daình cho caïc træåìng Sæ phaûm Kyî thuáût vaì caïc nhaì quaín lyï chuyãn män vãö Kyî nàng giaíng daûy

Bäü LÂ, TB & XH

Täøng Biãn táûp Phan Chênh Thæïc

Biãn táûp Phan Minh Âæïc

vaì nhoïm baïo caïo viãn haût nhán

Thiãút kãú: Phan Minh Âæïc Lã Quäúc Thuáûn Ngä Thë Thuyì

In taûi Xê nghiãûp in Säú 2

Thaình phäú Häö Chê Minh, thaïng 10 nàm 2004

VVaaììii nneeïïtt vvããöö DDææûû aaïïnn SSVVTTCC

Dæû aïn “Tàng cæåìng caïc Trung tám Daûy nghãö”, goüi tàõt laì Dæû aïn SVTC, coï màût taûi Viãût Nam tæì thaïng 10 nàm 1994. Dæû aïn âæåüc thæûc hiãûn theo Hiãûp âënh Song phæång giæîa hai chênh phuí Viãût Nam vaì Thuûy Sé. Bäü Lao âäüng, Thæång binh vaì Xaî häüi laì cå quan chuí quaín vaì Cå quan Håüp taïc Phaït triãøn Thuûy Sé (SDC) laì âån vë taìi tråü âaî uíy nhiãûm Täøng cuûc Daûy nghãö vaì Täø chæïc Swisscontact âãø quaín lyï vaì thæûc hiãûn Dæû aïn. Muûc tiãu cuía Dæû aïn laì nhàòm tàng cæåìng nàng læûc cho Trung tám Daûy nghãö åí mäüt säú tènh/thaình phäú troüng âiãøm trong viãûc cung cáúp kyî nàng nghãö âãø ngæåìi hoüc nghãö coï nhiãöu cå häüi hån khi tham gia thë træåìng lao âäüng. Quan hãû håüp taïc giæîa Dæû aïn SVTC vaì hãû thäúng caïc Trung tám Daûy nghãö táûp trung vaìo bäún lénh væûc chênh: xáy dæûng chæång trçnh daûy nghãö theo mäâun, âáöu tæ náng cáúp trang thiãút bë daûy nghãö, bäöi dæåîng tay nghãö chuyãn män vaì kyî nàng giaíng daûy cuía giaïo viãn, âäöng thåìi chuï troüng âãún viãûc phaït triãøn täø chæïc phuì håüp våïi âàûc thuì riãng cuía tæìng Trung tám. Sau 10 nàm hoaût âäüng trong khu væûc Daûy nghãö ngàõn haûn, Dæû aïn âæåüc caïc âäúi taïc coï liãn quan âaïnh giaï cao vãö phæång phaïp tiãúp cáûn, vãö caïc näüi dung chuyãn män, vaì xaïc nháûn hiãûu quaí láu daìi cuía Dæû aïn âäúi våïi sæû phaït triãøn bãön væîng cuía caïc Trung tám vaì taïc âäüng têch cæûc cuía Dæû aïn âäúi våïi hãû thäúng Daûy nghãö ngàõn haûn. Ban Thæûc hiãûn Dæû aïn âaî cuìng caïc Trung tám Daûy nghãö âäúi taïc táûp håüp caïc kãút quaí vaì kinh nghiãûm âaût âæåüc tæì quan hãû håüp taïc noïi trãn trong 4 quyãøn säø tay:

1. Quy trçnh âáöu tæ vaì quaín lyï Trang thiãút bë Daûy nghãö 2. Bäü pháûn Âaìo taûo cuía Trung tám Daûy nghãö 3. Quy trçnh Xáy dæûng Chæång trçnh daûy nghãö theo mäâun 4. Thiãút kãú vaì täø chæïc caïc khoaï táûp huáún Kyî nàng Giaíng daûy

Taûi Häüi nghë Täøng kãút 10 nàm hoaût âäüng cuía Dæû aïn taûi Viãût Nam thaïng 10 nàm 2004, caïc quyãøn säø tay trãn seî âæåüc chuyãøn giao cho Täøng cuûc Daûy nghãö våïi mong muäún nhæîng kinh nghiãûm quaín lyï vaì cäng nghãû thæûc hiãûn Dæû aïn seî âæåüc giåïi thiãûu vaì måí räüng khaí nàng æïng duûng trong khu væûc daûy nghãö ngàõn haûn taûi Viãût Nam.

Dæû aïn âaût âæåüc nhæîng thaình quaí trãn nhåì vaìo quan hãû täút âeûp giæîa hai âäúi taïc Bäü Lao âäüng, Thæång binh vaì Xaî häüi vaì Cå quan Håüp taïc Phaït triãøn Thuûy Sé vaì sæû häù tråü quan tám cuía hai cå quan naìy âäúi våïi Ban Thæûc hiãûn Dæû aïn trong quaï trçnh quaín lyï vaì thæûc hiãûn Dæû aïn. Âáy chênh laì tiãön âãö cho viãûc tiãúp tuûc triãøn khai vaì phaït triãøn Dæû aïn trong giai âoaûn sàõp tåïi våïi hiãûu quaí cao.

Bäü Lao âäüng, Thæång binh vaì Xaî häüi

Cå quan Håüp taïc Phaït triãøn Thuyñ Sé (SDC)

Täøng cuûc Daûy nghãö

Täø Chæïc Håüp taïc Kyî thuáût Thuyñ Sé

Bäü LÂ, TB & XH

MUÛC LUÛC

PHÁÖN MÅÍ ÂÁÖU i 1. Muûc âêch cuía cuäún säø tay iii 2. Säø tay naìy daình cho ai iii 3. Hæåïng dáùn sæí duûng cuäún säø tay iv

CHÆÅNG I THÆÛC TRAÛNG VÃÖ KYÎ NÀNG GIAÍNG DAÛY CUÍA GIAÏO VIÃN TTDN 1 1. Kãút quaí khaío saït thæûc traûng vãö kyî nàng giaíng daûy cuía giaïo viãn TTDN 3 2. Mäüt säú nháûn xeït qua thäúng kã säú liãûu 5 3. Kãút luáûn cuía âoaìn khaío saït 5 4. Quaï trçnh hçnh thaình caïc låïp táûp huáún kyî nàng giaíng daûy 6 5. Säú liãûu caïc khoïa táûp huáún vaì giaïo viãn tham dæû 7 6. Giaíng viãn cuía khoïa táûp huáún baïo caïo viãn (TOT) 7 7. Danh saïch chuyãn gia tham gia khoïa âaìo taûo baïo caïo viãn 8

CHÆÅNG II – THIÃÚT KÃÚ VAÌ TÄØ CHÆÏC CAÏC KHOÏA TÁÛP HUÁÚN KYÎ NÀNG GIAÍNG DAÛY 11

1. Quan âiãøm tiãúp cáûn 13 2. Täøng håüp caïc kyî nàng giaíng daûy trong caïc khoïa IS 17 3. Quy trçnh thiãút kãú vaì täø chæïc mäüt khoïa táûp huáún kyî nàng giaíng daûy 19 Kãú hoaûch theo doîi chi tiãút mäüt khoïa táûp huáún kyî nàng giaíng daûy thæûc haình 29

CHÆÅNG III – NÄÜI DUNG CAÏC KHOÏA TÁÛP HUÁÚN KYÎ NÀNG GIAÍNG DAÛY 35 Näüi dung toïm tàõt caïc khoïa táûp huáún kyî nàng giaíng daûy 37 1.1 Thäng tin khoïa hoüc khoïa IS-1 38 1.2 Thåìi khoïa biãøu khoïa táûp huáún IS-1 39 1.3 Kãú hoaûch lãn låïp caïc chuyãn âãö 40 2.1 Thäng tin khoïa hoüc khoïa IS-2 77 2.2 Thåìi khoïa biãøu khoïa táûp huáún IS-2 78 2.3 Kãú hoaûch lãn låïp caïc chuyãn âãö 79 3.1 Muûc âêch cuía khoïa táûp huáún kyî nàng giaíng daûy ruït goün 111 3.2 Thäng tin khoïa hoüc khoïa I1-Ruït goün 112 3.3 Thåìi khoïa biãøu khoïa táûp huáún IS-Ruït goün 113

KÃÚT LUÁÛN 115

2Q`

PHÁÖN

MÅÍ

ÂÁÖU

Näüi dung pháön måí âáöu:

Muûc âêch biãn soaûn säø tay

Nhæîng âäüc giaí chênh cuía säø tay

Hæåïng dáùn âäüc giaí sæí duûng säø tay âãø tham khaío thäng tin theo nhu cáöu

iii

pháön MÅÍ ÂÁÖU

1. Muûc âêch cuía säø tay

Säø tay “Thiãút kãú vaì täø chæïc caïc khoïa táûp huáún Kyî nàng giaíng daûy” cuía dæû aïn SVTC âæåüc biãn soaûn våïi caïc muûc âêch:

− Hæåïng dáùn chi tiãút viãûc thiãút kãú vaì täø chæïc caïc khoïa bäöi dæåîng, hoàûc táûp huáún “Kyî nàng giaíng daûy” cho giaïo viãn daûy nghãö ngàõn haûn dæûa trãn mäüt phæång phaïp tiãúp cáûn âënh hæåïng láúy ngæåìi hoüc laìm trung tám

− Giåïi thiãûu kinh nghiãûm giaíng daûy cuía nhoïm baïo caïo viãn cuía dæû aïn SVTC thäng qua caïc kãú hoaûch lãn låïp cuía tæìng chuyãn âãö trong näüi dung cuía caïc khoïa táûp huáún âaî täø chæïc cho giaïo viãn caïc Trung tám Daûy nghãö.

− Täøng kãút hoaût âäüng häù tråü “Kyî nàng giaíng daûy” cuía Dæû aïn SVTC trong 10 nàm, 1994 – 2004

2. Säø tay naìy

daình cho ai?

− Âäüc giaí låïn nháút cuía säø tay naìy chênh laì nhæîng chuyãn viãn chëu traïch nhiãûm vãö cháút læåüng giaïo viãn trong caïc cå quan caïc cáúp vaì caïc cå såí daûy nghãö ngàõn haûn. Caïc âäüc giaí naìy coï thãø tçm tháúy toaìn bäü thäng tin cáön thiãút cho viãûc âënh hæåïng thiãút kãú caïc chæång trçnh bäöi dæåîng nghiãûm vuû sæ phaûm cho giaïo viãn caïc TTDN.

− Bäü pháûn quaín lyï âaìo taûo cuía caïc Trung tám Daûy nghãö cuîng coï thãø tham khaío caïc thäng tin cáön thiãút khi âaïnh giaï kyî nàng sæ phaûm cuía giaïo viãn trong âån vë, xaïc âënh nhu cáöu vaì âënh hæåïng viãûc bäöi dæåîng giaïo viãn taûi chäù.

− Giaïo viãn caïc Trung tám Daûy nghãö coï thãø tham khaío træûc tiãúp näüi dung caïc kyî nàng giaíng daûy thäng qua caïc theí kyî nàng. Giaïo viãn coìn coï thãø tham khaío caïc biãøu máùu, caïc âãö nghë nhàòm täúi æu hoïa viãûc giaíng daûy

− Säø tay naìy coï thãø seî hæîu êch cho caïc caïn bäü, giaïo viãn thuäüc Khoa Sæ phaûm kyî thuáût caïc træåìng âaìo taûo giaïo viãn kyî thuáût.

iv

TCDN - swisscontact

SÄØ TAY THIÃÚT KÃÚ VAÌ TÄØ CHÆÏC CAÏC KHOAÏ TÁÛP HUÁÚN KNGD

Hæåïng dáùn sæí duûng säø tay:

Pháön måí âáöu

Chæång 1: Thæûc traûng vãö kyî nàng giaíng daûy cuía giaïo viãn taûi caïc Trung tám Daûy nghãö. − Trong chæång naìy, caïc âäüc giaí coï thãø tçm tháúy caïc

thäng tin liãn quan âãún lëch sæí cuía caïc khoïa táûp huáún Kyî nàng giaíng daûy do Dæû aïn SVTC täø chæïc taûi Viãût Nam daình cho âäúi tæåüng laì giaïo viãn caïc Trung tám Daûy nghãö. Quaï trçnh lëch sæí naìy âæåüc sàõp xãúp theo trçnh tæû sau:

− Kãút quaí khaío saït thæûc traûng giaíng daûy cuía giaïo viãn daûy nghãö ngàõn haûn taûi caïc Trung tám Daûy nghãö nhàòm phaït hiãûn caïc nhu cáöu vaì yãu cáöu dáùn âãún viãûc quyãút âënh täø chæïc caïc khoïa táûp huáún.

− Quaï trçnh âaìo taûo, bäöi dæåîng baïo caïo viãn caïc khoïa táûp huáún tæì nàm 1997 âãún 2004 do Dæû aïn SVTC táûp huáún vaì âaìo taûo

Chæång 2: Thiãút kãú vaì täø chæïc caïc khoïa táûp huáún kyî nàng giaíng daûy − Näüi dung cuía chæång 2 nhàòm cung cáúp caïc thäng tin

cáön thiãút cho ngæåìi thiãút kãú vaì âiãöu phäúi mäüt khoïa bäöi dæåîng Kyî nàng giaíng daûy daình cho giaïo viãn caïc Trung tám Daûy nghãö. Quaï trçnh thiãút kãú thãø hiãûn quan âiãøm tiãúp cáûn cuía dæû aïn SVTC âæåüc thæûc hiãûn dæûa trãn caïc thäng tin cå baín sau:

− Caïc yãúu täú chênh cáön tuán thuí khi thiãút kãú quaï trçnh hoüc táûp cuía tham dæû viãn dæûa trãn caïc nguyãn tàõc hoüc táûp thaình thaûo (Mastery Learning) vaì theo mä hçnh vi giaíng daûy (taûm dëch tæì thuáût ngæî Micro Teaching)

− Danh saïch caïc kyî nàng âæåüc dæû aïn SVTC sæí duûng âãø giaíng daûy trong caïc khoïa táûp huáún “Kyî nàng daûy thæûc haình” (IS-1), “Kyî nàng daûy lyï thuyãút” (IS-2) vaì “Kyî nàng giaíng daûy ruït goün” (IS – Ruït goün)

v

pháön MÅÍ ÂÁÖU

− Quy trçnh thiãút kãú vaì täø chæïc thæûc hiãûn mäüt khoïa Kyî nàng giaíng daûy. Trong quy trçnh naìy, caïc âäüc giaí coï thãø tçm tháúy thäng tin vãö näüi dung cuía tæìng bæåïc, ngæåìi thæûc hiãûn vaì caïc tiãu chuáøn âaïnh giaï hoàûc yãu cáöu vãö thåìi gian phaíi thæûc hiãûn.

− Chæång 2 coìn cung cáúp cho âäüc giaí 4 vê duû vãö thiãút kãú kãú hoaûch giaíng daûy theo mä hçnh vi giaíng daûy cho 4 kyî nàng coï täø chæïc viãûc trçnh diãùn cuía tham dæû viãn trãn låïp.

Chæång 3: Näüi dung caïc khoïa táûp huáún Kyî nàng giaíng daûy

Giåïi thiãûu kãú hoaûch lãn låïp tæìng chuyãn âãö trong khoïa táûp huáún kyî nàng daûy thæûc haình, lyï thuyãút vaì kyî nàng giaíng daûy ruït goün bao gäöm caïc thäng tin cuû thãø: − Kãú hoaûch lãn låïp theo máùu 4D

− Theí kyî nàng hoàûc theí khaïi niãûm

− Caïc biãøu máùu liãn quan

Kãút luáûn

CHÆÅNG I:THÆÛC TRAÛNG

VÃÖ KYÎ NÀNG

GIAÍNG DAÛY

CUÍA GIAÏO

VIÃN TAÛI

CAÏC TTDN

Khi naìo thç mäüt giaïo viãn daûy nghãö cáön âæåüc bäöi dæåîng vãö kyî nàng giaíng daûy?

Âãø traí låìi cáu hoíi naìy, chuïng ta thæåìng bàõt âáöu bàòng viãûc dæû giåì. Trong buäøi dæû giåì, chuïng ta seî táûp trung theo doîi näüi dung daûy cuía giaïo viãn, quan saït caïc haình vi hay kyî nàng âæïng låïp cuía giaïo viãn trong khi âang giaíng daûy vaì âaïnh giaï dæûa theo mäüt baíng tiãu chê quy âënh.

Tuy nhiãn, nãúu chuïng ta âaïnh giaï giaïo viãn chè dæûa trãn viãûc hoaìn thaình traïch nhiãûm khi âæïng låïp, laì truyãön âaût âæåüc näüi dung kiãún thæïc hay kyî nàng, thç chuïng ta âaî quãn âãö cáûp âãún nhæîng váún âãö cuîng hãút sæïc quan troüng. Âoï laì nhæîng phaín æïng têch cæûc cuía hoüc viãn vaì nhæîng hoaût âäüng maì giaïo viãn sæí duûng âãø kêch thêch hoüc viãn hoüc táûp.

Chæång I seî thäng tin cho âäüc giaí quaï trçnh dáùn âãún caïc quyãút âënh phaíi bäöi dæåîng Kyî nàng giaíng daûy cho giaïo viãn caïc Trung tám Daûy nghãö cuía Dæû aïn SVTC.

http://www.swisscontact.org.vn/svtc

3

CHÆÅNG 1- THÆÛC TRAÛNG VÃÖ KNGD CUÍA GIAÏO VIÃN TAÛI CAÏC TTDN

1. Kãút quaí khaío saït thæûc traûng vãö kyî nàng giaíng daûy cuía giaïo viãn caïc TTDN tæì thaïng 2 âãún thaïng 12 nàm 1998 (trêch baïo caïo “Nghiãn cæïu khaío saït thæûc traûng giaíng daûy taûi caïc Trung tám Daûy nghãö” do Dæû aïn SVTC taìi tråü, thaïng 12/1998)

1.1 Sæí duûng phæång tiãûn træûc quan trong låïp hoüc lyï thuyãút: 1.2 Sæí duûng phæång tiãûn træûc quan trong xæåíng thæûc haình:

147 2 0 0 0 0 2 2 0

29

1

54

20

102030405060708090

100

B¶n

g cã

viÕ

t ch÷

B¶n

g cã

vÏ

s¬ ®

å

S¬ ®

å tr

eo t−

êng

B¶n

giÊ

y tr

ong

Phi

m s

lider

B¨n

g vi

deo

Anh

chô

p

S¸ch

Tμi l

iÖu

ph¸t

tay

B¶n

flip

char

t

VËt

thËt

(®Ó

DH

)

M«

h×nh

Kh«

ng c

ã g×

liªn

qua

n

Kh¸

c

Trùc quan

PhÇ

n tr

¨m th

êi g

ian

quan

s¸

t

20 18

0 0 0 0 0 0 0 0 4 0

58

00

102030405060708090

100

B¶n

g cã

viÕ

t ch÷

B¶n

g cã

vÏ

s¬ ®

å

S¬ ®

å tr

eo t−

êng

B¶n

giÊ

y tr

ong

Phi

m s

lider

B¨n

g vi

deo

Anh

chô

p

S¸ch

Tμi l

iÖu

ph¸t

tay

B¶n

flip

char

t

VËt

thËt

(®Ó

DH

)

M«

h×nh

Kh«

ng c

ã g×

liªn

qua

n

Kh¸

c

Trùc quan

PhÇ

n tr

¨m th

êi g

ian

quan

s¸t

Pháön

tràm

thåìi

gia

n qu

an s

aït

Pháön

tràm

thåìi

gia

n qu

an s

aït


4

TCDN - swisscontact


57

4 5 3 2 5 5 4 1 5 10

0

20

40

60

80

100

Gi¸

o vi

ªn ®

ang

nãi

Gi¸

o vi

ªn ®−a

c©u

hái

®ãn

g

Gi¸

o vi

ªn ®−a

c©u

hái

më

Häc

viª

n tr

¶ lê

i

Häc

viª

n há

i

H.v

iªn

trao

®æi

vÒ

BH

H.v

iªn

nãi c

huyÖ

n vÒ

BH

TiÕn

g ån

l.qu

an ®

Õn B

H

¢m th

anh

kh¸c

l.qu

an ®

ÕnB

H

TiÕn

g ån

nhi

Ôu

¢m th

anh

kh«n

g l.q

uan

tíi

BH

Nguån

PhÇ

n tr

¨m t

hêi g

ian

quan

s¸t

1.3 Haình vi liãn quan tåïi baìi hoüc trong låïp hoüc lyï thuyãút:

1.4 Haình vi liãn quan tåïi baìi hoüc trong xæåíng thæûc haình:

38

1 1 1 3 39

27

3 5 9

0

20

40

60

80

100G

i¸o

viªn

®an

g nã

i

Gi¸

o vi

ªn ®−a

c©u

hái

®ãn

g

Gi¸

o vi

ªn ®−a

c©u

hái

më

Häc

viª

n tr

¶ lê

i

Häc

viª

n há

i

H.v

iªn

trao

®æi

vÒ

BH

H.v

iªn

nãi c

huyÖ

n vÒ

BH

TiÕn

g ån

l.qu

an ®

Õn B

H

¢m th

anh

kh¸c

l.qu

an ®

Õn B

H

TiÕn

g ån

nhi

Ôu

¢m th

anh

kh«n

g l.q

uan

tíi B

H

Nguån

PhÇ

n tr

¨m th

êi g

ian

quan

sPh

áön tr

àm th

åìi g

ian

quan

saït


5


2. Mäüt säú nháûn xeït qua thäúng kã säú liãûu

− Phæång tiãûn træûc quan êt vaì laûc háûu: 46% thåìi gian quan saït tháúy laì chæî viãút trong khi thåìi gian quan saït tháúy biãøu âäö chè chiãúm 25%. Trong hån 30% thåìi gian hoüc viãn khäng âæåüc cung cáúp caïc kêch thêch træûc quan âãø tråü giuïp hoüc táûp. Trong khi thæûc haình, váût tháût âæåüc sæí duûng trong khoaíng 30% thåìi gian. Háöu nhæ khäng quan saït tháúy sæí duûng phæång tiãûn chiãúu, phoïng to vaì tháûm chê ngay caí nhæîng phæång tiãûn âån giaín nhæ âäö thë, biãøu âäö hoàûc baíng láût (flip chart) cuîng hiãúm khi âæåüc sæí duûng. Taìi liãûu phaït tay cung cáúp cho hoüc viãn háöu nhæ khäng coï.

− Haình vi cuía hoüc viãn thuû âäüng: Hoüc viãn cuía TTDN laìm gç trong låïp? Cáu traí låìi ráút roî raìng. Hoü ngäöi trong låïp, nghe vaì ghi cheïp. Hoü khäng thaío luáûn – Hoü khäng laìm viãûc theo nhoïm – Tháûm chê hoü cuîng khäng di chuyãøn. Êt hån 50% thåìi gian trong xæåíng thæûc haình âæåüc sæí duûng cho thæûc haình thæûc sæû. Mäüt nguyãn nhán coï thãø cuí hiãûn tæåüng naìy laì do khäng coï âuí thiãút bë, duûng cuû thæûc haình cho säú Hoüc viãn trong xæåíng (coï 15% thåìi gian trong xæåíng thæûc haình âæåüc duìng cho viãûc quan saït hoüc viãn khaïc thæûc táûp)

− Giao tiãúp giæîa giaïo viãn vaì hoüc viãn ráút haûn chãú: Giaïo viãn sæí duûng phæång phaïp daûy hoüc træûc tiãúp cäø âiãøn “truyãön thäúng”: noïi, hoüc viãn nghe vaì quaï trçnh hoüc diãùn ra. Hoüc viãn háöu nhæ hoaìn toaìn thuû âäüng trong suäút thåìi gian hoüc trong låïp. Tháûm chê caí cáu hoíi váún âaïp cuîng êt khi âæåüc sæí duûng, vaì khi âæåüc sæí duûng, nhiãöu cáu hoíi âæa ra cuîng coï cháút læåüng tháúp. Hoüc viãn khäng âæåüc taûo nhiãöu cå häüi âãø trao âäøi vãö baìi hoüc våïi giaïo viãn hay våïi hoüc viãn khaïc.

3. Kãút luáûn cuía âoaìn khaío saït

− Nguyãn nhán chuí quan: giaïo viãn âang daûy nghãö ngàõn haûn taûi caïc Trung tám Daûy nghãö êt quan tám âãún viãûc sæí duûng caïc phæång phaïp vaì phæång tiãûn nhàòm têch cæûc hoïa ngæåìi hoüc. Hoüc viãn hoüc nghãö ngàõn haûn thæåìng thuû âäüng vaì tháûm chê kiãún thæïc maì hoüc viãn nháûn âæåüc tæì nguäön thäng tin mäüt chiãöu do giaïo viãn cung cáúp vaì thæåìng khäng do hoüc viãn tæû phaït hiãûn.

− Nguyãn nhán khaïch quan: trong täøng säú 204 giaïo viãn âæåüc quan saït vaì phoíng váún, thç gáön 24% giaïo viãn daûy nghãö chæa âæåüc bäöi dæåîng nghiãûp vuû sæ phaûm hoàûc nãúu


6

TCDN - swisscontact


coï, 59% giaïo viãn cuîng chæa tiãúp cáûn våïi quan âiãøm têch cæûc hoïa ngæåìi hoüc hay hçnh thæïc täø chæïc daûy hoüc láúy ngæåìi hoüc laìm trung tám.

4. Quaï trçnh hçnh thaình caïc låïp táûp huáún kyî nàng giaíng daûy (IS)

− Tæì âáöu nàm 1997, Dæû aïn SVTC âaî bàõt âáöu khåíi âäüng viãûc häù tråü cho näüi dung Kyî nàng giaíng daûy cuía giaïo viãn daûy nghãö taûi caïc Trung tám Daûy nghãö bàòng caïc hoaût âäüng khaío saït ban âáöu vaì thiãút kãú näüi dung khoïa hoüc âaìo taûo Baïo caïo viãn (TOT, Training Of Trainers).

− Thaïng 6/1997, Khoïa táûp huáún “Kyî nàng giaíng daûy” âáöu tiãn âæåüc täø chæïc taûi Haì Näüi, táûp huáún 15 baïo caïo viãn, trong âoï coï 9 chuyãn viãn thuäüc Viãûn Nghiãn cæïu Phaït triãøn Giaïo duûc thuäüc Bäü Giaïo duûc vaì âaìo taûo (NIED) vaì 6 chuyãn viãn thuäüc dæû aïn Lám nghiãûp Xaî häüi (Helvetas)

− Tæì thaïng 2 –12/1998, nhàòm xaïc âënh nhu cáöu tháût sæû cáön táûp huáún cho giaïo viãn thuäüc laînh væûc daûy nghãö ngàõn haûn, Dæû aïn SVTC âaî tiãún haình âåüt nghiãn cæïu khaío saït thæûc traûng giaíng daûy taûi 125 Trung tám Daûy nghãö thuäüc 4 thaình phäú Haì Näüi, Haíi Phoìng, Huãú vaì TP.Häö Chê Minh.

− Thaïng 5/1998, Khoïa âaìo taûo “Kyî nàng daûy thæûc haình” goüi tàõt laì IS-1 âæåüc täø chæïc taûi Viãûn NIED gäöm 17 tham dæû viãn laì Chuyãn viãn cuía Viãûn NIED Haì Näüi, giaíng viãn træåìng âaûi hoüc SPKT TP.HCM, træåìng Cao âàóng, THCN vaì TTDN thuäüc TP.HCM. Sau khoïa hoüc naìy, säú læåüng baïo caïo viãn caïc khoïa táûp huáún Kyî nàng giaíng daûy thuäüc Dæû aïn SVTC laì 26 ngæåìi.

− Thaïng 5/2000, 12 baïo caïo viãn tham dæû låïp táûp huáún “Kyî nàng daûy lyï thuyãút” goüi tàõt laì IS-2 vaì thiãút kãú caïc khoïa táûp huáún Kyî nàng giaíng daûy (ISDT) âæåüc täø chæïc taûi vàn phoìng SWISSCONTACT taûi Haì Näüi

− Thaïng 10/2001, caïc baïo caïo viãn tham dæû häüi thaío ruït kinh nghiãûm vãö caïc khoïa táûp huáún “Kyî nàng giaíng daûy” tæì 1997 – 2001 taûi vàn phoìng cuía SWISSCONTACT Haì Näüi

− Tæì thaïng 4/2002, càn cæï vaìo âënh hæåïng måïi cuía dæû aïn SVTC trong viãûc náng cao nàng læûc cuía giaïo viãn caïc Trung tám Daûy nghãö khu væûc ngoaûi thaình, nhoïm baïo caïo viãn haût nhán âaî thiãút kãú Khoïa táûp huáún ”Kyî nàng daûy thæûc haình ruït goün”, goüi tàõt theo tiãúng anh laì IS-Streamlined. Caïc khoïa táûp huáún ruït goün âaî tiãúp cáûn


7


âæåüc viãûc æïng duûng thæûc tãú cuía giaïo viãn taûi âån vë cäng taïc bàòng caïc hoaût âäüng tæ váún giaïo viãn taûi chäù.

5. Säú liãûu caïc khoïa táûp huáún IS vaì giaïo viãn tham dæû

Tæì 1997 – 2004, Dæû aïn SVTC âaî täø chæïc âæåüc 51 khoïa bäöi dæåîng Kyî nàng giaíng daûy cho 742 læåüt giaïo viãn caïc Trung tám Daûy nghãö trong caí næåïc, trong âoï:

− 27 khoïa táûp huáún “Kyî nàng daûy thæûc haình” (IS-1)

− 12 khoïa táûp huáún “Kyî nàng daûy lyï thuyãút” (IS-2)

− 12 khoïa táûp huáún “Kyî nàng daûy thæûc haình ruït goün” (IS-Streamlined)

6. Giaíng viãn cuía caïc khoïa táûp huáún Baïo caïo viãn (TOT)

− Tiãún sé John Collum, Chuyãn gia vãö giaïo duûc cuía täø chæïc SWISSCONTACT, giaíng viãn chênh cuía caïc khoïa táûp huáún giaïo viãn vaì baïo caïo viãn cuía viãûn TITI (Technical Instructor Traning Institute) taûi Neïpal thuäüc täø chæïc SWISSCONTACT. Tiãún sé John Collum laì ngæåìi âaî thiãút kãú näüi dung chuyãn män cho caïc hoaût âäüng khaío saït vaì Näüi dung caïc khoïa Chæång trçnh táûp huáún Kyî nàng giaíng daûy cuía täø chæïc SWISSCONTACT.

− Tiãún sé Rudolfs Barliner, Chuyãn viãn giaïo duûc cuía Bäü Giaïo duûc Cäng quäúc Lichtenstein, Chuyãn gia vãö phæång phaïp cuía täø chæïc SWISSCONTACT,


8

TCDN - swisscontact


DANH SAÏCH CHUYÃN GIA THAM GIA CAÏC KHOÏA ÂAÌO TAÛO BAÏO CAÏO VIÃN IS CUÍA DÆÛ AÏN SVTC

(Xãúp theo alphabet)

Hoü vaì tãn Âån vë Cäng taïc

1. Tráön Ngoüc Aïnh Træåìng Trung hoüc Kyî thuáût Lyï Tæû Troüng TP.HCM

2. Lã Minh Caính Trung tám Gêaïo duûc KTTH-HN vaì Daûy nghãö Huãú

3. Nguyãùn Âçnh Chiãún Täøng cuûc Daûy nghãö

4. Hoaìng Hoa Cæång Vuû KHCN vaì Mäi træåìng Bäü GD & ÂT

5. Phan Minh Âæïc Cäú váún trong næåïc cuía SWISSCONTACT

6. Dæång Âoaìn Trung tám Gêaïo duûc KTTH-HN vaì Daûy nghãö Huãú

7. Nguyãùn thë Haíi Viãûn Chiãún læåüc vaì Chæång trçnh Giaïo duûc Bäü GD & ÂT

8. Trënh Minh Hiãúu Trung tám Gêaïo duûc KTTH-HN vaì Daûy nghãö Huãú

9. Nguyãùn thë Hoìa Viãûn Chiãún læåüc vaì Chæång trçnh Giaïo duûc Bäü GD & ÂT

10. Vàn Nhæ Khuã Cäng taïc Quaín lyï du hoüc sinh taûi Liãn Bang Nga

11. Cháu Kim Lang Træåìng Âaûi hoüc Sæ phaûm Kyî thuáût TP.HCM

12. Voî Duy Lán Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm TP.HCM

13. Lã thë Liãm Træåìng Trung hoüc Kyî thuáût Nghiãûp vuû Thuí Âæïc

14. Häö Viãút Læång Viãûn Chiãún læåüc vaì Chæång trçnh Giaïo duûc Bäü GD & ÂT

15. Phan vàn Nhán Viãûn Chiãún læåüc vaì Chæång trçnh Giaïo duûc Bäü GD & ÂT

16. Nguyãùn Âæïc Quang Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm TP.HCM

17. Buìi Syî Viãûn Nghiãn cæïu Phaït triãøn Giaïo duûc Bäü GD&ÂT (cuî)

18. Phaûm Âçnh Tán Træåìng Trung hoüc Cäng nghiãûp Haì Näüi


9


Hoü vaì tãn Âån vë Cäng taïc 19. Trënh Ngoüc Tán Viãûn Nghiãn cæïu Phaït triãøn Giaïo duûc Bäü

GD&ÂT (cuî)

20. Trënh Xuán Thu Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm TP.HCM

21. Nguyãùn thë Tênh Viãûn Chiãún læåüc vaì Chæång trçnh Giaïo duûc Bäü GD & ÂT

22. Tráön thë Bêch Traì Viãûn Chiãún læåüc vaì Chæång trçnh Giaïo duûc Bäü GD & ÂT

23. Nguyãùn Âæïc Trê Viãûn Chiãún læåüc vaì Chæång trçnh Giaïo duûc Bäü GD & ÂT

24. Nguyãùn Âàng Truû Viãûn Chiãún læåüc vaì Chæång trçnh Giaïo duûc Bäü GD & ÂT

25. Phaûm Tràõc Vuî Viãûn Chiãún læåüc vaì Chæång trçnh Giaïo duûc Bäü GD & ÂT

26. Lã Phæång Yãn Viãûn Chiãún læåüc vaì Chæång trçnh Giaïo duûc Bäü GD & ÂT

CHÆÅNG II:THIÃÚT KÃÚ

VAÌ TÄØ

CHÆÏC CAÏC

KHOÏA TÁÛP

HUÁÚN KYÎ

NÀNG

GIAÍNG DAÛY

(IS)

Chæång II seî cung cáúp cho âäüc giaí nhæîng kinh nghiãûm khi thiãút kãú vaì täø chæïc mäüt khoïa Táûp huáún kyî nàng giaíng daûy daình cho giaïo viãn caïc Trung tám Daûy nghãö. Nhæîng kinh nghiãûm naìy âaî âæåüc âuïc kãút qua 51 khoïa táûp huáún do nhoïm baïo caïo viãn cuía Dæû aïn SVTC täø chæïc vaì thæûc hiãûn tæì nàm 1997 âãún nay. Trong näüi dung thiãút kãú, caïc âäüc giaí coï thãø tçm hiãøu quan âiãøm cuía Dæû aïn khi tiãúp cáûn viãûc bäöi dæåîng kyî nàng giaíng daûy cho giaïo viãn. Trong chæång naìy âäüc giaí coìn coï thãø tham khaío mäüt vê duû vãö “Kãú hoaûch theo doîi chi tiãút khoïa táûp huáún Kyî nàng daûy thæûc haình _ IS-1”


13

CHÆÅNG 2- THIÃÚT KÃÚ VAÌ TÄØ CHÆÏC CAÏC KHOAÏ TÁÛP HUÁÚN KNGD

1. Quan âiãøm tiãúp cáûn:

Báút luáûn mäüt giaïo viãn daûy nghãö naìo cuîng âãöu mong muäún hoüc viãn cuía mçnh thaình thaûo kyî nàng chuyãn män khi täút nghiãûp khoïa hoüc. Nhæng nãúu hoüc viãn cuía hoü khäng âaût âæåüc âiãöu âoï, thç êt coï giaïo viãn naìo coï can âaím nhçn nháûn traïch nhiãûm âáöu tiãn thuäüc vãö mçnh hoàûc do viãûc täø chæïc khoïa hoüc. Âiãöu naìy tháût sæû laì mäüt thaïch thæïc cho giaïo viãn vaì caïc nhaì täø chæïc khi thiãút kãú giåì hoüc hay khoïa hoüc theo quan âiãøm tiãúp cáûn “láúy hoüc viãn laìm trung tám”. Khi láúy yãúu täú hoüc viãn laìm trung tám âãø xem xeït cháút læåüng mäüt khoïa hoüc thç phaíi khàóng âënh ràòng, cho duì nàng læûc træåïc khi vaìo hoüc nghãö coï khaïc nhau nhæng mæïc âäü thaình thaûo cuía táút caí hoüc viãn phaíi laì nhæ nhau khi kãút thuïc khoïa hoüc. Âáy âæåüc xem nhæ laì nguyãn tàõc cå baín âæåüc dæûa trãn tæ tæåíng cuía nhæîng nhaì tiãn phong trong phong traìo “hoüc thaình thaûo” (Mastery Learning). Trong säú âoï âæåüc nhàõc âãún nhiãöu nháút phaíi kãø âãún caïc taïc giaí John B. Carrol, James H. Block vaì Benjamin S. Bloom. Theo caïc taïc giaí trãn, khi xeït âãún yãúu täú con ngæåìi, chuïng ta bao giåì cuîng mong muäún nhæîng âiãöu täút âeûp nháút. Vaì nhæ váûy, khaïi niãûm “Hoüc thaình thaûo” laì caïch chuïng ta coï thãø phaït huy nhæîng gç täút nháút åí táút caí caïc hoüc viãn cuía mçnh. Trong 7 nguyãn tàõc cuía lyï thuyãút hoüc thaình thaûo, nguyãn tàõc thæï 1 cuîng laì nguyãn tàõc nãön taíng cho triãút lyï hoüc thaình thaûo. Âoï laì: ”Mäùi hoüc viãn âæåüc âaìo taûo nghãö âãöu coï thãø laìm thaình thaûo háöu nhæ báút kyì cäng viãûc naìo våïi trçnh âäü cao (thaình thaûo 90%) nãúu âæåüc daûy våïi cháút læåüng cao vaì âæåüc bäú trê âuí thåìi gian” Caïc nguyãn tàõc cuía hoüc thaình thaûo nháún maûnh âãún viãûc cung cáúp caïc yãúu täú cáön thiãút nhàòm âaím baío cho viãûc hoüc táûp cuía hoüc viãn. Caïc yãúu täú âoï, laì âiãöu kiãûn mäi træåìng cáön thiãút cho hoüc táûp vaì âáöy âuí thåìi gian . Nhæ váûy, theo caïc nguyãn tàõc hoüc thaình thaûo, nãúu caïc yãúu täú naìy âæåüc âaím baío, duì våïi báút kyì hoüc viãn naìo, våïi nhæîng âàûc âiãøm khaïc nhau, trçnh âäü khaïc nhau thç âa säú hoü cuîng seî coï khaí nàng âaût âãún sæû thaình thaûo mong âåüi. Khaïi niãûm Vi giaíng daûy (taûm dëch tæì thuáût ngæî tiãúng Anh laì Micro teaching) nhæ laì mäüt mä hçnh giaíng daûy âæåüc sæí duûng nhàòm cung cáúp cho ngæåìi giaïo viãn cå såí âãø tênh


14

TCDN - swisscontact


toaïn chi tiãút täøng thåìi gian cáön thiãút âãø daûy mäüt ngæåìi hoüc viãn thaình thaûo mäüt kyî nàng.

Khaïi niãûm Vi giaíng daûy láön âáöu tiãn âæåüc sæí duûng taûi âaûi hoüc Stand-ford nàm 1963, nhæ laì mäüt caïch tiãúp cáûn khoa hoüc vaì hiãûu quaí trong laînh væûc âaìo taûo giaïo viãn. Muûc âêch cuía Vi giaíng daûy laì cung cáúp mäüt mäi træåìng thê nghiãûm (giaí láûp) âãø nguåìi giaïo viãn thæûc haình kyî nàng trong nhæîng âiãöu kiãûn âæåüc kiãøm soaït chàût cheî. Nàm 1968 taïc giaí Buch âaî âënh nghéa: Vi giaíng daûy nhæ laì mäüt kyî thuáût cho pheïp ngæåìi giaïo viãn thæûc táûp æïng duûng nhæîng kyî nàng giaíng daûy thäng qua mäüt kãú hoaûch lãn låïp âæåüc chuáøn bë chênh xaïc trong mäüt khoaíng thåìi gian ráút ngàõn våïi mäüt nhoïm nhoí hoüc viãn. (Dalganjan Naik, 1994, Teaching Skills through Micro-Teaching)

AÏp duûng vi giaíng daûy trong thiãút kãú mäüt khoïa hoüc, âãø tênh täøng thåìi gian daûy mäüt kyî nàng, giaïo viãn phaíi dæûa trãn cå såí thåìi gian thæûc hiãûn kyî nàng âoï. Thåìi gian thæûc hiãûn kyî nàng laì thåìi gian tiãu chuáøn âãø thæûc hiãûn thaình thaûo mäüt cäng viãûc hay mäüt kyî nàng trong mäi træåìng âaìo taûo, Thåìi gian thæûc hiãûn kyî nàng âæåüc xaïc âënh bàòng mäüt tham säú kyï hiãûu laì D. Thåìi gian daûy mäüt kyî nàng, laì täøng thåìi gian cuía caïc giai âoaûn, coï liãn quan âãún tham säú D nhæ sau: − Giai âoaûn lyï thuyãút: thåìi gian thäng thæåìng thay âäøi tuìy

theo näüi dung pháön kiãún thæïc coï liãn quan âãún viãûc thæûc hiãûn kyî nàng. Thåìi gian cuía giai âoaûn naìy âæåüc tênh 1 láön chung cho táút caí hoüc viãn

− Giai âoaûn trçnh diãùn: thåìi gian âæåüc tênh bàòng 3D tæïc laì gáúp 3 láön thåìi gian thæûc hiãûn kyî nàng. Trong giai âoaûn naìy, giaïo viãn thæåìng cáön nhiãöu thåìi gian âãø laìm máùu quy trçnh thæûc hiãûn kyî nàng, giaíi thêch caïch thæûc hiãûn caïc bæåïc trong quy trçnh vaì nháún maûnh nhæîng âiãøm læu yï quan troüng.

− Giai âoaûn chuáøn bë: thåìi gian naìy, duìng âãø hoüc viãn chuáøn bë cho viãûc thæûc hiãûn kyî nàng, thæåìng thay âäøi tuìy theo caïc säú læåüng phæång tiãûn, thiãút bë cáön thiãút âãø thæûc hiãûn kyî nàng.


15


− Giai âoaûn thæûc haình: thåìi gian âãø 1 hoüc viãn thæûc haình træåïc khi thæûc hiãûn, âæåüc tênh laì 2D. Caïc yãúu täú âãöu taïc âäüng vaìo giai âoaûn naìy laì: säú læåüng hoüc viãn, caïch chia nhoïm hoüc viãn vaì säú láön thæûc haình tuìy theo mæïc âäü phæïc taûp cuía kyî nàng. Trong khoaíng thåìi gian naìy, hoüc viãn nháûn âæåüc nhæîng thäng tin phaín häöi tæì caïc hoüc viãn khaïc vaì sæû hæåïng dáùn thæåìng xuyãn cuía giaïo viãn

− Giai âoaûn âaïnh giaï: thåìi gian duìng âãø âaïnh giaï kãút quaí thæûc hiãûn cuía 1 hoüc viãn âæåüc tênh bàòng thåìi gian thæûc hiãûn kyî nàng, tæïc laì D. Thåìi gian cuía giai âoaûn naìy cuîng tuìy thuäüc vaìo yãúu täú säú læåüng hoüc viãn vaì caïch chia nhoïm. Mäùi hoüc viãn sau khi thæûc hiãûn xong kyî nàng nháûn âæåüc thäng tin phaín häöi cuía hoüc viãn khaïc vaì cuía giaïo viãn. Baín thán hoüc viãn âæa thäng tin phaín häöi cuîng nháûn âæåüc âaïnh giaï tæì giaïo viãn vãö caïch âæa thäng tin.

− Thåìi gian häöi tæåíng: cuäúi cuìng laì thåìi gian daình cho chênh hoüc viãn tæû hoaìn thiãûn cho baín thán âæåüc tênh bàòng 2D. Âáy laì giai âoaûn maì ngæåìi hoüc viãn tæû xem laûi âoaûn bàng video thu hçnh pháön thæûc hiãûn cuía baín thán vaì so saïnh våïi thäng tin phaín häöi âaî nháûn âæåüc åí giai âoaûn træåïc âãø tæû hoaìn thiãûn vaì phaït triãøn kyî nàng cho caï nhán.

Cuìng våïi thåìi gian, mäi træåìng vaì âiãöu kiãûn hoüc táûp laì 3 yãúu täú chênh âãø âaím baío trãn 90% hoüc viãn âaût âæåüc sæû thaình thaûo. Trang bãn seî giåïi thiãûu våïi âäüc giaí mäüt cäng cuû âãø thiãút kãú theo mä hçnh vi giaíng daûy. Theo Vi giaíng daûy, thåìi gian tiãu chuáøn âãø thæûc hiãûn kyî nàng laì D, váûy thåìi gian mäùi giai âoaûn âæåüc tênh bàòng: (Biãún säú) x (säú hoüc viãn) x (säú láön) / säú nhoïm


16

TCDN - swisscontact


Mä hçnh thiãút kãú Vi giaíng daûy D = Thåìi gian thæûc hiãûn kyî nàng

Ngæåìi thæûc

hiãûn Hoaût âäüng

Biãún säú

Säú HV

Säú Nhoïm

Säú láön

Thåìi gian

Giaïo viãn Daûy caïc khaïi niãûm måïi Âàût cáu hoíi vãö caïc khaïi

niãûm

Lyï th

uyãút

Giåïi thiãûu baíng Hæåïng dáùn thæûc hiãûn

Thay âäøi

Giaïo viãn Laìm máùu

Trçn

h di

ãùn

Âàût cáu hoíi vãö pháön trçnh diãùn

3D

Chu

áøn b

ë Hoüc viãn Chuáøn bë cho viãûc thæûc hiãûn

Thay âäøi

Hoüc viãn Thæûc haình Giaïo viãn Huáún luyãûn vaì phaín

häöi

Thæûc

haìn

h

Hoüc viãn Âæa thäng tin phaín häöi coï sæí duûng phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn

2D

Thæûc

hiã

ûn

Hoüc viãn THÆÛC HIÃÛN KYÎ NÀNG D


Giaïo viãn Âaïnh giaï thäng tin phaín häöi Â

aïnh

giaï

Âaïnh giaï sæû thæûc hiãûn

D

Hoüc viãn Häöi tæåíng qua viãûc thæûc hiãûn

Häöi

tæåín

g

Âàût muûc tiãu phaït triãøn kyî nàng

2D

Täøng cäüng


17


2. Täøng håüp caïc kyî nàng giaíng daûy trong caïc khoïa IS

KHOÏA

TÃN KYÎ NÀNG / KHAÏI NIÃÛM IS-1 IS-2

IS- ruït goün

Nhoïm caïc khaïi niãûm

1. Caïc nguyãn tàõc cuía quaï trçnh daûy vaì hoüc (Principles of Teaching and Learning)

X

2. Khaïi quaït vãö daûy nghãö (Overview of Training) X

3. Hoüc thäng thaûo (Mastery learning) X

Nhoïm caïc kyî nàng “Láûp kãú hoaûch”

4. Chuáøn bë cho thiãút kãú buäøi daûy nghãö (Prepare for training session design)

X X

5. Láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình (Plan practice activities)

X X

6. Thiãút kãú daûy nghãö theo máùu 4D (Design training session - 4D) X X X

7. Viãút TPO (Write TPOs - Terminal Performance Objective) X X

Nhoïm caïc kyî nàng vãö phæång phaïp daûy hoüc

8. Trçnh diãùn kyî nàng (Demonstrate a skill) X X

9. Trçnh diãùn khaïi niãûm, nguyãn lyï (Demonstrate a concept or principle)

X

10. Âàût cáu hoíi váún âaïp (Use oral questioning) X X

11. Noïi coï minh hoüa (Give illustrated talk) X

12. Quaín lyï hoaût âäüng nhoïm nhoí (Manage small group activities) X

13. Sæí duûng kyî thuáût âäüng naîo (Use brainstorming) X


18

TCDN - swisscontact


KHOÏA

TÃN KYÎ NÀNG / KHAÏI NIÃÛM IS-1 IS-2

IS- ruït goün

14. Måí âáöu baìi giaíng (Introduce a lesson) X X

15. Kyî nàng âæïng låïp cå baín (Basic platform skill) X X

16. Âæa vaì nháûn thäng tin phaín häöi (Give and receive feedback) X X X

Nhoïm caïc kyî nàng “Âaïnh giaï”

17. Âaïnh giaï thæûc hiãûn theo quy trçnh (Evaluate Performance - Procedure)

X X

18. Soaûn baìi kiãøm tra tràõc nghiãûm læûa choün (Develop multiple-choice test items)

X

19. Phán têch kãút quaí kiãøm tra khaïch quan (Analyze objective test results)

X

Nhoïm caïc kyî nàng “Thiãút kãú vaì sæí duûng phæång tiãûn træûc quan”

20. Chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng (Prepare wall charts) X X

21. Thiãút kãú baìi hoüc coï sæí duûng træûc quan (Design visual-based lessons)

X

22. Trçnh baìy thäng tin bàòng phim trong (Present information with transparencies)

X

23. Chuáøn bë taìi liãûu phaït tay (Prepare handouts) X

24. Quay video trçnh diãùn 1 kyî nàng (Make a video tapes of demonstration)

X X X


3. Quy trçnh thiãút kãú vaì täø chæïc mäüt khoïa táûp huáún “Kyî nàng giaíng daûy”:

TT Näüi dung thæûc hiãûn Yãu cáöu Thæûc hiãûn Thåìi

âiãøm

1. Xaïc âënh muûc âêch khoïa hoüc

− IS-1: táûp huáún mäüt säú kyî nàng giaíng daûy thæûc haình cho giaïo viãn daûy nghãö ngàõn haûn taûi caïc Trung tám Daûy nghãö

− IS-2: táûp huáún mäüt säú kyî nàng giaíng daûy lyï thuyãút cho giaïo viãn daûy nghãö ngàõn haûn taûi caïc Trung tám Daûy nghãö

− IS-Ruït goün: táûp huáún mäüt säú kyî nàng giaíng daûy thæûc haình cå baín vaì quan troüng nháút cho giaïo viãn daûy nghãö ngàõn haûn taûi caïc Trung tám Daûy nghãö

Theo yãu cáöu cuía Ban täø chæïc

8 tuáön træåïc ngaìy khai giaíng

2. Læûa choün chuyãn âãö Näüi dung cuía khoïa táûp huáún laì IS-1, IS-2 hay IS-Ruït goün âæåüc xaïc âënh dæûa trãn cå såí caïc kyî nàng hoàûc khaïi niãûm, xãúp theo nhoïm nhæ sau:

− Nhoïm caïc khaïi niãûm

− Nhoïm caïc kyî nàng vãö “Láûp kãú hoaûch”

− Nhoïm caïc kyî nàng vãö “Phæång phaïp daûy hoüc”

− Nhoïm caïc kyî nàng vãö “Thiãút kãú vaì sæí duûng phæång tiãûn træûc quan”

− Nhoïm caïc kyî nàng “Âaïnh giaï”

Træåíng nhoïm baïo caïo viãn


19



âiãøm

3. Xaïc âënh thåìi læåüng giaíng daûy cho mäùi chuyãn âãö

− Thåìi gian daûy mäüt theí khaïi niãûm dæûa vaìo näüi dung cuía chuyãn âãö vaì caïc hoaût âäüng hoüc táûp cáön thiãút cuía tham dæû viãn

− Thåìi gian daûy mäùi kyî nàng âæåüc tênh dæûa trãn quan âiãøm Vi giaíng daûy. Âàûc biãût âäúi våïi caïc kyî nàng phaíi tiãún haình cho tham dæû viãn thæûc haình trçnh diãùn ngay trong khoïa hoüc:

Kyî nàng Trçnh diãùn mäüt kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män (IS-1 vaì IS Ruït goün)

Kyî nàng Måí âáöu baìi hoüc (IS-1 vaì IS-2)

Kyî nàng Trçnh diãùn Khaïi niãûm nguyãn lyï (IS-2)

Kyî nàng Âàût cáu hoíi váún âaïp (IS-2 vaì IS Ruït goün)

− Caïc kyî nàng khäng coï hoaût âäüng trçnh diãùn cuía tham dæû viãn, nhæng yãu cáöu phaíi näüp saín pháøm cuäúi khoïa, phaíi tênh âuí thåìi gian laìm baìi táûp ngay trãn låïp

Truåíng nhoïm baïo caïo viãn


4. Xáy dæûng thåìi khoïa biãøu − 1 tiãút lãn låïp = 90’

− Trçnh tæû caïc chuyãn âãö âæåüc sàõp xãúp theo nhoïm: Láûp kãú hoaûch, Phæång phaïp daûy hoüc, Âaïnh giaï vaì Thiãút kãú phæång tiãûn træûc quan

Nhoïm baïo caïo viãn


20



âiãøm

− Tuáön thæï 1 táûp trung näüi dung lyï thuyãút cuía caïc chuyãn âãö, laìm baìi táûp vaì chuáøn bë trçnh diãùn. Tuáön thæï 2 táûp trung cho trçnh diãùn vaì hoaìn thaình saín pháøm cuäúi khoïa.

5. Xáy dæûng kãú hoaûch täø chæïc khoïa hoüc

− Âuí caïc yãúu täú thåìi gian, âëa âiãøm, baïo caïo viãn, näüi dung thåìi khoïa biãøu, nhu cáöu cå såí váût cháút, trang thiãút bë, taìi liãûu, vàn phoìng pháøm

− Säú læåüng giaïo viãn: 3 ngæåìi

− Kãú hoaûch phaíi âæåüc gåíi cho nhoïm Hoaût âäüng âëa phæång vaì vàn phoìng täø chæïc SWISSCONTACT khu væûc 6 tuáön træåïc khi khai giaíng khoïa hoüc


Nhoïm Hoaût âäüng âëa phæång


6. Chiãu sinh − Giaïo viãn âang træûc tiãúp giaíng daûy caïc låïp daûy nghãö ngàõn haûn taûi Trung tám Daûy nghãö.

− Säú læåüng tham dæû viãn: khäng quaï 15 ngæåìi

Ban täø chæïc hay nhoïm Hoaût âäüng


21



âiãøm

7. Thäúng nháút kãú hoaûch lãn låïp cho mäùi chuyãn âãö

Kãú hoaûch lãn låïp cuía baïo caïo viãn cho mäùi chuyãn âãö gäöm caïc taìi liãûu:

− Phiãúu 4D vaì caïc phiãúu thiãút kãú chi tiãút

− Theí kyî nàng (Taìi liãûu phaït tay)

− Caïc taìi liãûu træûc quan

− Phiãúu giao baìi táûp nhoïm vaì baìi táûp caï nhán (tuìy theo chuyãn âãö coï trçnh diãùn hoàûc näüp saín pháøm cuäúi khoïa)

− Cáu hoíi tràõc nghiãûm loaûi 4 læûa choün cho mäùi chuyãn âãö

Nhoïm Baïo caïo viãn


8. Chuáøn bë phæång tiãûn, taìi liãûu vaì vàn phoìng pháøm

− Danh saïch tham dæû viãn gäöm caïc thäng tin chênh: hoü tãn, trçnh âäü vàn hoïa, trçnh âäü chuyãn män, chuyãn män giaíng daûy, thám niãn giaíng daûy, âån vë cäng taïc,

− Taìi liãûu phaït tay cho tham dæû viãn: thäng tin khoïa hoüc, thåìi khoïa biãøu, theí kyî nàng, phiãúu giao baìi táûp caï nhán vaì caïc biãøu máùu laìm baìi táûp

− Baíng ghim, baíng láût, baíng viãút, maïy chiãúu qua âáöu (OHP), maïy quay video vaì bàng, giáúy A1, theí maìu caïc loaûi, buït läng, buït chç, keo …

Ban täø chæïc



22



âiãøm

9. Thäng qua kãú hoaûch chi tiãút

− Xaïc âënh muûc tiãu âaût âæåüc mäùi buäøi

− Phán cäng chi tiãút nhiãûm vuû cuía nhoïm 3 baïo caïo viãn trong mäùi buäøi lãn låïp



10. Thæûc hiãûn − Xem kãú hoaûch theo doîi chi tiãút khoïa hoüc Nhoïm baïo caïo viãn

Trong khoïa hoüc

11. Triãøn laîm saín pháøm cuäúi khoïa

− Thäng tin chung vãö khoïa hoüc: muûc tiãu khoïa hoüc, danh saïch tham dæû viãn, kãú hoaûch giao baìi táûp vaì kiãøm tra tiãún âäü thæûc hiãûn

− Täøng håüp taìi liãûu vãö kãú hoaûch lãn låïp cuía baïo caïo viãn

− Biãøu âäö kãút quaí baìi kiãøm tra cuía tham dæû viãn

− Ruït kinh nghiãûm toaìn khoïa vãö cäng taïc täø chæïc, nhán sæû vaì näüi dung khoïa hoüc

− Caïc saín pháøm cuía tham dæû viãn: kãú hoaûch lãn låïp chuáøn bë cho trçnh diãùn, baíng biãøu treo tæåìng (IS-1), kãút quaí baìi táûp nhoïm


Tham dæû viãn

Ngaìy bãú maûc khoïa hoüc

2.

23



âiãøm

12. Láûp bäü häö så khoïa hoüc − Thäng tin khoïa hoüc

− Thåìi khoïa biãøu

− Thäng tin vãö hoüc viãn

− Baïo caïo cuäúi khoïa

− Täøng håüp caïc häö så kãú hoaûch lãn låïp cuía nhoïm baïo caïo viãn

− Kãú hoaûch ra baìi táûp vaì kiãøm tra thæûc tãú toaìn khoïa

− Baïi kiãøm tra cuäúi khoïa vaì giæîa giai âoaûn (nãúu coï)

− Caïc hçnh aính vãö phæång tiãûn træûc quan sæí duûng trong khoïa hoüc

− Goïp yï cuía tham dæû viãn vaì nháûn xeït âaïnh giaï cuía baïo caïo viãn


1 tuáön sau ngaìy bãú maûc khoïa hoüc

24


25


Dæåïi âáy laì caïc vê duû vãö thiãút kãú vi giaíng daûy cho 4 kyî nàng chênh cuía caïc khoïa táûp huáún Kyî nàng giaíng daûy cuía Dæû aïn SVTC Mä hçnh thiãút kãú Vi giaíng daûy cho kyî nàng “Trçnh diãùn kyî nàng” D = 15’ = Thåìi gian âãø tham dæû viãn trçnh diãùn 1 kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män

Ngæåìi

thæûc hiãûn Hoaût âäüng

Biãún säú

Säú HV

Säú Nhoïm

Säú láön

Thåìi gian


niãûm

Lyï th

uyãút


Thay âäøi

45’


Trçn

h di

ãùn


3D 45’

Chu

áøn b


Thay âäøi

360’

Hoüc viãn Thæûc haình Giaïo viãn Huáún luyãûn vaì phaín häöi

Thæûc

haìn

h


2D 16 2 1 240’

Thæûc

hiã

ûn Hoüc viãn THÆÛC HIÃÛN KYÎ NÀNG D 16 2 1 120’


Giaïo viãn Âaïnh giaï thäng tin phaín häöi Âaïn

h gi

aï


D 16 2 1 120’


Häöi

tæåín

g


2D 16 2 1 240’

Täøng cäüng 1170’

Nãúu thåìi gian mäùi tiãút = 90’, täøng säú tiãút laì 1170’ / 90’ = 13 tiãút


26

TCDN - swisscontact


Mä hçnh thiãút kãú Vi giaíng daûy cho kyî nàng “Måí âáöu baìi giaíng” D = 5’ = Thåìi gian âãø tham dæû viãn trçnh diãùn pháön måí âáöu 1 baìi giaíng

Ngæåìi


Biãún säú

Säú HV

Säú Nhoïm

Säú láön

Thåìi gian


niãûm

Lyï th

uyãút


Thay âäøi

45’


Trçn

h di

ãùn


3D 15’

Chu

áøn b


Thay âäøi

150’


Thæûc

haìn

h


2D 16 2 1 80’

Thæûc

hiã




aïnh

giaï


D 16 2 1 40’


Häöi

tæåín

g


2D 16 2 1 80’




27


Mä hçnh thiãút kãú Vi giaíng daûy cho kyî nàng “Trçnh diãùn khaïi niãûm nguyãn lyï” D = 25’ = Thåìi gian âãø tham dæû viãn trçnh diãùn måí baìi vaì näüi dung mäüt khaïi niãûm hay nguyãn lyï læûa choün phuì håüp 1 kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män

Ngæåìi


Biãún säú

Säú HV

Säú Nhoïm

Säú láön

Thåìi gian


niãûm

Lyï th

uyãút


Thay âäøi

15’


Trçn

h di

ãùn


3D 75’

Chu

áøn b


Thay âäøi

90’


Thæûc

haìn

h


2D 16 2 1 400’

Thæûc

hiã




aïnh

giaï


D 16 2 1 200’


Häöi

tæåín

g


2D 16 2 1 400’




28

TCDN - swisscontact


Mä hçnh thiãút kãú Vi giaíng daûy cho kyî nàng “Âàût cáu hoíi váún âaïp” D = 10’ = Thåìi gian âãø tham dæû viãn trçnh diãùn kyî nàng âàût cáu hoíi váún âaïp vãö mäüt chuyãn âãö

Ngæåìi


Biãún säú

Säú HV

Säú Nhoïm

Säú láön

Thåìi gian


niãûm

Lyï th

uyãút


Thay âäøi

60’


Trçn

h di

ãùn


3D 30’

Chu

áøn b


Thay âäøi

40’


Thæûc

haìn

h

Hoüc viãn Âæa thäng tin phaín häöi sæí duûng coï sæí duûng phiãúu HDTH

2D 16 0 0 0

Thæûc

hiã


Hoüc viãn Âæa thäng tin phaín häöi sæí duûng coï sæí duûng phiãúu HDTH


aïnh

giaï


D 16 1 1 160’


Häöi

tæåín

g


2D 16 0 0 400’




KÃÚ HOAÛCH THEO DOÎI CHI TIÃÚT KHOÏA TÁÛP HUÁÚN “KYÎ NÀNG DAÛY THÆÛC HAÌNH” (vê duû)

STT Näüi dung / Chuyãn âãö Säú tiãút

Thæï Gåüi yï vãö phæång phaïp vaì caïc hoaût âäüng quan troüng

1 Khai giaíng – Thäng tin khoïa hoüc 1 Hai Sæí duûng kyî thuáût caïc “tan bàng” (Ice breaker) âãø tæû giåïi thiãûu baïo caïo viãn vaì tham dæû viãn (coï thãø laì tranh veî hay caïc troì chåi âãø laìm quen)

Giåïi thiãûu thäng tin khoïa hoüc: xaïc âënh roî muûc tiãu khoïa hoüc, saín pháøm cuäúi khoïa, thäúng nháút thåìi khoïa biãøu, thåìi gian bàõt âáöu vaì kãút thuïc mäùi buäøi

2 Khaïi quaït vãö daûy nghãö 1 Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn

3 Chuáøn bë cho thiãút kãú buäøi daûy nghãö 1 Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn Täø chæïc cho tham dæû viãn âàng kyï tãn kyî nàng trçnh diãùn

thuäüc nghãö nghiãûp chuyãn män vaìo cuäúi buäøi (hoàûc cháûm nháút vaìo âáöu giåì saïng häm sau).

4 Hoüc thäng thaûo 1 Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn

1 Viãút TPO 2 Ba Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn Täø chæïc cho tham dæû viãn thæûc haình viãút TPO kyî nàng âaî

âàng kyï (coï thãø täø chæïc hoaût âäüng theo nhoïm nghãö chuyãn män)

29




2 Âaïnh giaï thæûc hiãûn theo quy trçnh 2 Ba Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn. Læu yï: khi choün kyî nàng âãø minh hoüa cho pháön trçnh baìy phaíi xeït âãún khaí nàng coï thãø sæí duûng chung cho caïc chuyãn âãö tiãúp theo. Vê duû, kyî nàng “Làõp âàût maïy chiãúu qua âáöu”.

Täø chæïc cho tham dæû viãn thæûc haình viãút phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn cäng viãûc kyî nàng âaî âàng kyï vaì tham váún baïo caïo viãn

Hæåïng dáùn tham dæû viãn chuáøn bë baìi táûp sàõm vai “Trçnh diãùn kyî nàng”

1 Trçnh diãùn kyî nàng 1 Tæ Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn. Læu yï: kyî nàng “Làõp âàût maïy chiãúu qua âáöu”

2 Baìi táûp 1 Täø chæïc cho tham dæû viãn choün phæång aïn trçnh diãùn cho kyî nàng âaî âàng kyï (coï thãø täø chæïc hoaût âäüng theo nhoïm nghãö chuyãn män)

Theo doîi caïc baìi táûp xaïc âënh tãn kyî nàng trçnh diãùn, viãút TPO, phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn

30




2 Láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình 2 Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn. Læu yï kyî nàng “Làõp âàût maïy chiãúu qua âáöu”.

Læu yï tham dæû viãn chuáøn bë caïc hoüc cuû vaì taìi liãûu giaïo khoa cho baìi táûp: “Chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng“.

1 Chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng 4 Nàm Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn. Täø chæïc cho tham dæû viãn thæûûc hiãûn mäüt baíng biãøu treo

tæåìng theo kyî nàng âaî âàng kyï trçnh diãùn

1 Thiãút kãú daûy nghãö theo máùu 4D 1 Saïu Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn. Læu yï kyî nàng “Làõp âàût maïy chiãúu qua âáöu”.

2 Baìi táûp 1

Theo doîi baìi táûp choün phæång aïn trçnh diãùn Täø chæïc cho tham dæû viãn thæûc haình sæí duûng máùu 4D âãø

thiãút kãú baìi daûy kyî nàng âaî âàng kyï trçnh diãùn

3 Âæa vaì nháûn thäng tin phaín häöi 1 Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn.

4 Baìi táûp 1

Theo doîi baìi táûp thiãút kãú 4D, baíng biãøu treo tæåìng Thäúng nháút phæång aïn trçnh diãùn cuía tham dæû viãn

1 Quay video trçnh diãùn 1 kyî nàng 1 Baíy Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn.

31




2 Baìi táûp 1

Täø chæïc cho tham dæû viãn thæûc haình quay video Kiãøm tra táút caí baìi táûp âaî giao trong tuáön (coï thãø sæí duûng

“Baíng theo doîi tiãún âäü laìm baìi táûp”)

3 Ruït kinh nghiãûm tuáön lãù thæï 1 1 Baíy Ruït kinh nghiãûm vãö caïc hoaût âäüng trong tuáön qua 3 yãúu täú: näüi dung, phæång phaïp vaì cäng taïc täø chæïc.

Thäúng nháút kãú hoaûch tuáön thæï 2: nháún maûnh hoaût âäüng trçnh diãùn cuía tham dæû viãn vaì chuáøn bë saín pháøm cuäúi khoïa

1 Kyî nàng âæïng låïp cå baín 1 Hai Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn.

2 Chuáøn bë trçnh diãùn kyî nàng 3

Täø chæïc cho tham dæû viãn thæûc táûp trçnh diãùn thæí theo 2 nhoïm coï sæí duûng phiãúu âæa thäng tin phaín häöi vaì quay video âãø ruït kinh nghiãûm

Tham dæû viãn âàng kyï theo lëch trçnh diãùn cuía 2 nhoïm

1 Thæûc haình trçnh diãùn kyî nàng 4 Ba Tham dæû viãn trçnh diãùn tháût theo lëch âàng kyï

1 Thæûc haình trçnh diãùn kyî nàng 1 Tæ Hoaût âäüng trçnh diãùn láön 2 daình cho nhæîng tham dæû viãn naìo khäng âaût yãu cáöu láön 1

32




2 Ruït kinh nghiãûm qua bàng video 3

Täø chæïc cho tham dæû viãn xem laûi âoaûn bàng video pháön trçnh diãùn vaì tæû âæa ra giaíi phaïp caíi thiãûn trong tæång lai

Theo doîi hoüc viãn hoaìn táút caïc baìi táûp

1 Måí âáöu baìi giaíng 1 Nàm Theo kãú hoaûch giaíng daûy cuía baïo caïo viãn.

2 Chuáøn bë trçnh diãùn måí âáöu baìi giaíng 2

Tham váún tham dæû viãn læûa choün phæång aïn trçnh diãùn måí âáöu baìi giaíng theo kyî nàng âaî âàng kyï tæì âáöu khoïa

Tham dæû viãn âàng kyï lëch trçnh diãùn måí âáöu baìi giaíng

3 Chuáøn bë saín pháøm cuäúi khoïa 1

Kiãøm tra baín thaío saín pháøm cuäúi khoïa cuía tham dæû viãn: thiãút kãú 4D, phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn cuía kyî nàng âàng kyï trçnh diãùn

1 Thæûc haình trçnh diãùn måí âáöu baìi giaíng 2 Saïu Theo lëch âàng kyï

2 Ruït kinh nghiãûm qua bàng video 1

Täø chæïc cho tham dæû viãn xem laûi âoaûn bàng video pháön trçnh diãùn måí âáöu baìi giaíng vaì tæû âæa ra giaíi phaïp caíi thiãûn trong tæång lai

Kiãøm tra saín pháøm cuäúi khoïa

33




3 Chuáøn bë saín pháøm cuäúi khoïa 1

Kiãøm tra saín pháøm cuäúi khoïa Hæåïng dáùn tham dæû viãn än táûp baìi kiãøm tra cuäúi khoïa

1 Kiãøm tra cuäöi khoïa 1 Baíy Tham dæû viãn laìm baìi kiãøm tra tràõc nghiãûm gäöm 2 näüi dung: tràõc nghiãûm kiãún thæïc vaì liãût kã tãn caïc kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män.

2 Ruït kinh nghiãûm toaìn khoïa 1

Ruït kinh nghiãûm vãö caïc hoaût âäüng trong caí khoïa qua 3 yãúu täú: näüi dung, phæång phaïp vaì cäng taïc täø chæïc.

Phán cäng chuáøn bë näüi dung triãøn laîm cuäúi khoïa: caïc thäng tin chung cuía khoïa hoüc; saín pháøm vaì caïc baíng biãøu treo tæåìng cuía tham dæû viãn; kãút quaí baìi kiãøm tra cuäúi khoïa; thäng tin phaín häöi cuía tham dæû viãn khi ruït kinh nghiãûm toaìn khoïa vaì caïc hçnh aính minh hoüa hoaût âäüng cuía låïp hoüc (nãúu coï)

3 Bãú giaíng 1

34

CHÆÅNG III:NÄÜI DUNG

CAÏC KHOÏA

TÁÛP HUÁÚN

KYÎ NÀNG

GIAÍNG DAÛY

(IS)

Khi chuáøn bë cho caïc khoïa Táûp huáún Kyî nàng giaíng daûy, træåïc ngaìy khai giaíng khoïa hoüc 2 tuáön, táút caí kãú hoaûch lãn låïp cuía mäùi chuyãn âãö âãöu phaíi âæåüc thäng qua trong nhoïm baïo caïo viãn. Âiãöu naìy ráút cáön thiãút cho tæìng thaình viãn trong nhoïm baïo caïo viãn khi täø chæïc giaíng daûy theo nhoïm.

Trong khuän khäø cuía säø tay naìy, caïc âäüc giaí seî tham khaío näüi dung caïc khoïa Táûp huáún Kyî nàng daûy Thæûc haình, IS-1; Kyî nàng daûy lyï thuyãút, IS-2, thäng qua caïc taìi liãûu: Thäng tin khoïa hoüc, Thåìi khoïa biãøu vaì Kãú hoaûch lãn låïp cuía caïc chuyãn âãö âæåüc thiãút kãú theo máùu 4D. Caïc taìi liãûu naìy âæåüc táûp håüp tæì kinh nghiãûm thæûc tiãùn cuía nhoïm baïo caïo viãn khi tham gia giaíng daûy trong caïc khoïa Táûp huáún IS tæì nàm 1997 âãún nay.


37

CHÆÅNG 3- NÄÜI CAÏC KHOAÏ TÁÛP HUÁÚN KNGD

Pháön 1: Näüi dung caïc khoïa “Kyî nàng giaíng daûy thæûc haình, IS-1” 1.1. Thäng tin khoïa hoüc 1.2. Thåìi khoïa biãøu 1.3. Kãú hoaûch lãn låïp vaì theí kyî nàng caïc chuyãn âãö cuía khoïa IS-1:

1. Khaïi quaït vãö daûy nghãö 2. Chuáøn bë cho thiãút kãú buäøi daûy nghãö 3. Hoüc thäng thaûo 4. Viãút TPO 5. Âaïnh giaï thæûc hiãûn theo quy trçnh 6. Trçnh diãùn kyî nàng 7. Láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình 8. Chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng 9. Thiãút kãú daûy nghãö theo máùu 4D 10. Âæa vaì nháûn thäng tin phaín häöi 11. Kyî nàng âæïng låïp cå baín 12. Måí âáöu baìi giaíng

Pháön 2: Näüi dung caïc khoïa “Kyî nàng giaíng daûy lyï thuyãút, IS-2” 2.1 Thäng tin khoïa hoüc 2.2 Thåìi khoïa biãøu 2.3 Kãú hoaûch lãn låïp vaì theí kyî nàng caïc chuyãn âãö cuía khoïa IS-2:

1. Caïc nguyãn tàõc cuía quaï trçnh daûy vaì hoüc 2. Âàût cáu hoíi váún âaïp 3. Noïi coï minh hoüa 4. Trçnh diãùn khaïi niãûm, nguyãn lyï 5. Quaín lyï hoaût âäüng nhoïm nhoí 6. Thiãút kãú baìi hoüc coï sæí duûng træûc quan 7. Trçnh baìy thäng tin bàòng phim trong 8. Soaûn baìi kiãøm tra tràõc nghiãûm læûa choün 9. Sæí duûng kyî thuáût âäüng naîo 10. Phán têch kãút quaí kiãøm tra khaïch quan

Pháön 3: Näüi dung caïc khoïa “Kyî nàng daûy thæûc haình ruït goün, IS-Ruït goün” 3.1 Muûc âêch thiãút kãú khoïa IS ruït goün 3.2 Thäng tin khoïa hoüc 3.3 Thåìi khoïa biãøu


38

TCDN - swisscontact


1.1 THÄNG TIN KHOÏA HOÜC 1. Tãn khoïa hoüc Khoïa táûp huáún kyî nàng daûy thæûc haình (IS-1)

2. Thåìi gian Tæì … âãún … (2 tuáön)

3. Täø chæïc

4. Âëa âiãøm (Tãn vaì âëa chè)

5. Muûc âêch Táûp huáún mäüt säú kyî nàng daûy thæûc haình cho giaïo viãn daûy nghãö ngàõn haûn taûi caïc Trung tám daûy nghãö

6. Âäúi tæåüng (Giaïo viãn daûy nghãö caïc Trung Tám Daûy Nghãö …)

7. Kãút quaí Cuäúi khoïa táûp huáún, caïc tham dæû viãn seî coï khaí nàng:

Thiãút kãú daûy hoüc theo máùu 4D

Viãút TPO mäüt kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män

Soaûn âæåüc mäüt baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn mäüt kyî nàng

Thiãút kãú vaì trçnh diãùn måí âáöu baìi giaíng

Thiãút kãú vaì trçnh diãùn mäüt kyî nàng nghãö chuyãn män

Laìm âæåüc mäüt säú baíng biãøu treo tæåìng

AÏp duûng kyî nàng âàût cáu hoíi trong daûy hoüc vaì kyî nàng âæïng låïp cå baín

8. Phæång phaïp laìm viãûc

Caïc giaïo viãn seî sæí duûng caïc phæång phaïp vaì kyî thuáût daûy hoüc hiãûn âaûi âa daûng, trong âoï coï phæång phaïp daûy hoüc træûc tiãúp, daûy giaïn tiãúp, baìi táûp thæûc haình caï nhán vaì baìi táûp nhoïm… nhàòm âaût âæåüc kãút quaí khoïa hoüc.

9. Saín pháøm cuäúi khoïa

Mäüt thiãút kãú giaíng daûy 1 kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män theo máùu 4D Mäüt âoaûn bàng video gäöm: 5' trçnh diãùn måí âáöu baìi

giaíng vaì 15' trçnh diãùn mäüt kyî nàng

10. Kiãøm tra kãút quaí Caïc tham dæû viãn âæåüc ban täø chæïc âaïnh giaï dæûa vaìo: Nhæîng âoïng goïp têch cæûc vaìo hoaût âäüng chung cuía låïp

trong suäút khoïa táûp huáún. Hoaìn thaình saín pháøm cuäúi khoïa vaì caïc baìi táûp theo

chuyãn âãö Kãút quaí baìi kiãøm tra cuäúi khoïa âaût trãn 5/10 Khäng nghè quaï 2 buäøi.

11. Chæïng nháûn Dæû aïn Tàng cæåìng caïc Trung tám daûy nghãö seî cáúp chæïng nháûn cho nhæîng tham dæû viãn âaût yãu cáöu nãu trãn.


1.2 THÅÌI KHOÏA BIÃØU KHOÏA TÁÛP HUÁÚN KYÎ NÀNG DAÛY THÆÛC HAÌNH (IS-1)

Tuáön lãù thæï 1 Thæï 2 Thæï 3 Thæï 4 Thæï 5 Thæï 6 Thæï 7 08g00 – 09g30 Khai giaíng Viãút TPO Trçnh diãùn kyî nàng Chuáøn bë baíng biãøu

treo tæåìng Thiãút kãú daûy nghãö theo 4D

Quay video trçnh diãùn kyî nàng

10g00 – 11g30 Khaïi quaït vãö daûy nghãö

Viãút TPO Baìi táûp Chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng

Baìi táûp Baìi táûp

13g00 – 14g30 Chuáøn bë thiãút kãú buäøi daûy nghãö

Âaïnh giaï thæûc hiãûn theo quy trçnh

Láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình

Chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng

Âæa vaì nháûn thäng tin phaín häöi

Ruït kinh nghiãûm tuáön lãù thæï 1

15g00 – 16g30 Hoüc táûp thaình thaûo


Láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình


Baìi táûp

Tuáön lãù thæï 2 Thæï 2 Thæï 3 Thæï 4 Thæï 5 Thæï 6 Thæï 7 08g00 – 09g30 Kyî nàng âæïng låïp

cå baín Thæûc haình trçnh diãùn Kyî nàng

Thæûc haình trçnh diãùn Kyî nàng

Måí âáöu mäüt baìi giaíng

Thæûc haình trçnh diãùn måí âáöu baìi giaíng

Kiãøm tra cuäúi khoïa

10g00 – 11g30 Chuáøn bë trçnh diãùn kyî nàng


Ruït kinh nghiãûm qua bàng video

Chuáøn bë trçnh diãùn måí âáöu baìi giaíng

Thæûc haình trçnh diãùn måí âáöu baìi giaíng

Ruït kinh nghiãûm toaìn khoïa




Chuáøn bë trçnh diãùn måí âáöu baìi giaíng


Bãú giaíng




Chuáøn bë saín pháøm cuäúi khoïa


39


40

TCDN - swisscontact


1.3 Kãú hoaûch lãn låïp cuía caïc chuyãn âãö: PHIÃÚU THIÃÚT KÃÚ DAÛY NGHÃÖ THEO 4D

KHAÏI NIÃÛM: Khaïi quaït vãö daûy nghãö Thåìi gian: 90’ 1. Ngæåìi haình nghãö

phaíi laìm âæåüc gç trong cäng viãûc?

Trong thæûc tãú, giaïo viãn daûy nghãö cáön phaíi phán biãût âæåüc caïc loaûi hçnh vaì phæång thæïc daûy nghãö khaïc nhau tuìy theo caïc âiãöu kiãûn vãö mäi træåìng âaìo taûo, hoaìn caính vaì nhu cáöu cuía ngæåìi hoüc.

2. Baûn laìm viãûc âoï nhæ thãú naìo?

3. Hoüc viãn phaíi laìm âæåüc gç khi kãút thuïc huáún luyãûn? (Muûc tiãu thæûc hiãûn cuäúi cuìng – TPO)

Cung cáúp: mä hçnh thaïc næåïc:“Daûy nghãö-Saín xuáút-Khaïch haìng”

Tên hiãûu: mäi træåìng âaìo taûo, hoaìn caính, nhu cáöu ngæåìi hoüc

Laìm gç: váûn duûng mä hçnh thaïc næåïc

Trong thåìi gian:

Täút thãú naìo: tham dæû viãn phaíi xaïc âënh − Sæû cáön thiãút cuía daûy nghãö trong caïc træåìng håüp khaïc

nhau − Caïc loaûi hçnh vaì phæång thæïc daûy nghãö tuìy theo caïc

yãúu täú vãö âiãöu kiãûn mäi træåìng, hoaìn caính vaì nhu cáöu hoüc nghãö

− Taïc âäüng cuía daûy nghãö trong mä hçnh thaïc næåïc 4. Täø chæïc daûy hoüc nhæ

thãú naìo? A. Hoüc viãn cáön coï

nhæîng hoaût âäüng gç?

3. Hoaût âäüng nhoïm: xaïc âënh caïc yãúu täú taïc âäüng âáöu vaìo cuía “häüp âen” daûy nghãö (15’) 4. Hoaût âäüng nhoïm: phán biãût caïc loaûi hçnh vaì phæång thæïc daûy nghãö: âáúu vaìo, låüi êch vaì mäi træåìng aïp duûng (30’) 5. Âäüng naîo: caïc thang âaïnh giaï kãút quaí cuía daûy nghãö (10’)

B. Cáön coï nhæîng duûng cuû træûc quan hay taìi liãûu hoüc táûp gç?

1a. Häüp giáúy maìu âen 2a. Baíng láût “Mä hçnh thaïc næåïc” 3a. Theí / baíng ghim 4a. Theí / baíng ghim 5a. Baíng láût 6a. Baíng láût

C. Giaïo viãn cáön coï nhæîng hoaût âäüng naìo khaïc?

1. Måí baìi: khaïi niãûm häüp âen (5’) 2. Noïi coï minh hoüa: vãö mä hçnh thaïc næåïc “Daûy nghãö - Saín xuáút – Khaïch haìng” (15’) 6. Noïi coï minh hoüa: vãö caïc báûc âaïnh giaï kãút quaí daûy nghãö trong mä hçnh thaïc næåïc theo Kirkpatrick (10’) 7. Kãút luáûn (5’)

D. Cáön giao âãö aïn hoàûc váún âãö tæång lai naìo trong suäút khoïa hoüc?


41


PHIÃÚU THIÃÚT KÃÚ DAÛY NGHÃÖ THEO 4D

KYÎ NÀNG: Chuáøn bë cho thiãút kãú buäøi daûy nghãö Thåìi gian: 90’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi cáön soaûn kãú hoaûch lãn låïp cho 1 buäøi daûy nghãö, giaïo viãn phaíi chuáøn bë cho viãûc thiãút kãú buäøi daûy nghãö bao gäöm âáöy âuí caïc thäng tin cáön cho viãûc thiãút kãú vãö tãn kyî nàng, mäi træåìng váût cháút, caïc loaûi taìi liãûu giaïo khoa, tham khaío


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Chuáøn bë cho thiãút kãú buäøi daûy nghãö”


Cung cáúp: Chæång trçnh âaìo taûo cuía 1 nghãö nghiãûp chuyãn män báút kyì

Tên hiãûu: chuáøn bë cho thiãút kãú buäøi trçnh diãùn kyî nàng trong khoïa hoüc

Laìm gç: Xaïc âënh tãn kyî nàng

Trong thåìi gian: theo phiãúu giao baìi táûp cuía baïo caïo viãn

Täút thãú naìo: tãn kyî nàng: − âuïng våïi âënh nghéa − âaïp æïng caïc tiãu chê âaïnh giaï 1 kyî nàng − bàõt âáöu bàòng mäüt âäüng tæì haình âäüng vaì mäüt tuïc tæì

chëu sæû taïc âäüng cuía âäüng tæì − khäng liãn quan âãún thaïi âäü vaì duûng cuû thiãút bë

4. Täø chæïc daûy hoüc nhæ thãú naìo? A. Hoüc viãn cáön coï


2. Hoaût âäüng nhoïm xãúp caïc theí âaî âæåüc chuáøn bë sàôn vaìo âuïng cäüt: “Chuáøn bë thiãút kãú buäøi daûy nghãö”, “Chuáøn bë cho buäøi daûy nghãö” hoàûc “Thãút kãú buäøi daûy nghãö” (15’) 4. Hoaût âäüng nhoïm phán biãût caïc theí tãn kyî nàng (15’) 5. Hoaût âäüng nhoïm: viãút 10 vê duû âuïng vaì 5 vê duû sai vãö tãn kyî nàng (15’) 6. Hoaût âäüng caï nhán: âàng kyï tãn kyî nàng trçnh diãùn (15’)


1a. Baíng viãút 2a. Theí / baíng ghim 3a. Phim trong / OHP; 4b. Theí vê duû kyî nàng / baíng ghim 4a. Theí tãn kyî nàng / baíng ghim 5a. Theí / Baíng ghim 6a. 7a. Giaïy A1: “Âàng kyï tãn kyî nàng trçnh diãùn” / baíng láût


1. Måí baìi: âàût caïc cáu hoíi váún âaïp “Baûn phaíi laìm gç âãø coï 1 buäøi daûy nghãö hiãûu quaí?” (5’) 3. Noïi coï minh hoüa vãö âënh nghéa vaì caïc tiãu chê âaïnh giaï cäng viãûc (20’) 7. Kãút luáûn, nháûn xeït baíng âàng kyï tãn kyî nàng (5’)


Giao baìi táûp choün kyî nàng trçnh diãùn trong khoïa táûp huáún


42

TCDN - swisscontact



KHAÏI NIÃÛM: Hoüc táûp thaình thaûo Thåìi gian: 90’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Trong daûy nghãö, giaïo viãn xaïc âënh muûc tiãu hoüc táûp thaình thaûo cho hoüc viãn trãn cå såí 7 nguyãn tàõc hoüc thaình thaûo. Viãûc aïp duûng caïc nguyãn tàõc coìn phuû thuäüc vaìo tæìng hoaìn caính vaì mäi træåìng giaíng daûy cuû thãø nhæng phaíi âaím baío caïc âiãöu kiãûn vãö mäi træåìng vaì thåìi gian âuí cho caïc hoaût âäüng hoüc táûp cuía hoüc viãn.


Váûn duûng 7 nguyãn tàõc hoüc táûp thaình thaûo


Cung cáúp: 7 nguyãn tàõc hoüc táûp thaình thaûo

Tên hiãûu: Yãu cáöu cuía baïo caïo viãn

Laìm gç: Váûn duûng 7 nguyãn tàõc hoüc táûp thaình thaûo vaìo caïc tçnh huäúng giaí âënh trong daûy nghãö

Trong thåìi gian: 10 phuït

Täút thãú naìo: Caïc tçnh huäúng giaí âënh âæåüc nãu ra trong hoaìn caính vaì kinh nghiãûm thæûc tãú cuía tham dæû viãn taûi Trung tám Daûy nghãö



2. Hoaût âäüng càûp âäi: choün vaì thaío luáûn caïc yãúu täú cuía 1 trong 7 nguyãn tàõc hoüc táûp thaình thaûo (30’)

3. Hoaût âäüng càûp âäi: váûn duûng caïc nguyãn tàõc hoüc táûp thaình thaûo vaìo thæûc tãú daûy nghãö cuía âån vë (40’)


1a. Baíng viãút 2a. Theí / baíng ghim 3a. Giáúy A1 / Baíng láût


1. Måí baìi: giåïi thiãûu khung âënh hæåïng vaì kãø cáu chuyãûn vãö ngæåìi roït dáöu vaì ngæåìi bàõn cung (10’) 4. Kãút luáûn (10’)



43



KYÎ NÀNG: Viãút TPO Thåìi gian: 180’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi thiãút kãú buäøi daûy nghãö, giaïo viãn viãút TPO nhàòm xaïc âënh cuû thãø muûc tiãu thæûc hiãûn cuäúi cuìng cho caïc hoaût âäüng hoüc táûp cuía hoüc viãn bao gäöm âáöy âuí caïc yãúu täú vãö âiãöu kiãûn vaì caïc tiãu chê âaïnh giaï hoüc táûp cuía hoüc viãn. Thåìi gian viãút TPO khäng quaï 10’.


Theo tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng.


Cung cáúp: 1 kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män Tên hiãûu: thiãút kãú buäøi daûy nghãö Laìm gç: viãút TPO Trong thåìi gian: 10’ Tät thãú naìo: âáöy âuí caïc thaình pháön cuía TPO − Cung cáúp: âiãöu kiãûn tiãn quyãút âãø thæûc hiãûn cäng viãûc − Tên hiãûu: sæû kiãûn dáùn âãún viãûc thæûc hiãûn cäng viãûc − Ai: chæïc danh ngæåìi haình nghãö − Laìm gç: phaït biãøu cuû thãø mäüt haình âäüng coï thãø quan saït

âæåüc − Trong thåìi gian: thåìi gian tiãu chuáøn âãø thæûc hiãûn cäng

viãûc − Täút thãú naìo: tiãu chuáøn âaïnh giaï viãûc thæûc hiãûn cäng viãûc

trong laînh væûc âaìo taûo 4. Täø chæïc daûy hoüc nhæ



2. Hoaût âäüng nhoïm: phán biãût caïc theí cäng viãûc (kyî nàng) (20’) 3. Hoaût âäüng nhoïm: viãút muûc tiãu daûy 1 kyî nàng nghãö nghiãûp

chuyãn män (20’) 5. Âàût cáu hoíi vãö TPO (15’) 6. Hoaût âäüng nhoïm: viãút TPO cuía kyî nàng “Làõp

âàût maïy chiãúu qua âáöu” (20’) 7. Hoaût âäüng nhoïm: viãút TPO 1 kyî nàng nghãö chuyãn män (20’) 8. Hoaût âäüng caï nhán: viãút TPO cho kyî nàng chuáøn bë trçnh

diãùn trong khoïa hoüc (45’) B. Cáön coï nhæîng duûng

cuû træûc quan hay taìi liãûu hoüc táûp gç?

1a. Phim trong / OHP 2a. Theí vê duû cäng viãûc / baíng ghim 3a. Giáúy A1 / baíng láût / baíng ghim 4a. Taìi liãûu tæû hoüc viãút TPO; 4b. Theí/baíng ghim; 4c. phim trong 6a. 7a. Giáúy A1 / baíng láût / baíng ghim 8a. Taìi liãûu tæû hoüc viãút TPO 9a. Phiãúu giao baìi táûp caï nhán

C. Giaïo viãn cáön coï nhæîng hoaût âäüng naìo

1. Váún âaïp vãö âënh nghéa vaì caïc tiãu âaïnh giaï “Cäng viãûc” (10’) 4. Noïi coï minh hoüa vãö khaïi niãûm TPO (20’) 9. Giao baìi táûp caï nhán (10’)


Viãút TPO cho hoaût âäüng trênh diãùn kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män vaìo tuáön lãù thæï 2 cuía khoïa táûp huáún vaì thiãút kãú buäøi daûy nghãö theo 4D cuía saín pháøm cuäúi khoïa.


44

TCDN - swisscontact



KYÎ NÀNG: Âaïnh giaï thæûc hiãûn – Quy trçnh Thåìi gian: 180’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi cáön âaïnh giaï mäüt sæû thæûc hiãûn mäüt kyî nàng theo mäüt quy trçnh, ngæåìi giaïo viãn soaûn phiãúu hæåïng dáùn thæûc hiãûn coï âäü daìi håüp lyï, våïi âáöy âuí caïc bæåïc thæûc hiãûn keìm theo caïc tiãu chuáøn kyî thuáût hoàûc an toaìn cho caïc bæåïc thæûc hiãûn.


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Chuáøn bë cho thiãút kãú buäøi daûy nghãö”


Cung cáúp: Kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män

Tên hiãûu: chuáøn bë trçnh diãùn kyî nàng

Laìm gç: Soaûn phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn

Trong thåìi gian: khäng quaï 30’

Täút thãú naìo: phiãúu hæåïng dáùn thæûc hiãûn coï: − âäü daìi væìa phaíi − caïc bæåïc phaíi cuû thãø vaì keìm theo caïc tiãu chuáøn kyî

thuáût hoàûc an toaìn − caïc bæåïc bàõt âáöu bàòng âäüng tæì haình âäüng

4. Täø chæïc daûy hoüc nhæ thãú naìo?

A. Hoüc viãn cáön coï nhæîng hoaût âäüng gç?

2. Hoaût âäüng nhoïm: giaíi thêch caïc khaïi niãûm “Thæûc hiãûn”, “Quy trçnh” (10’)

3. Hoaût âäüng nhoïm: khaío saït vê duû phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn cuía kyî nàng “Láúy thán nhiãût qua âæåìng miãûng” vaì thaío luáûn caïc yãu cáöu viãút phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn (25’)

4. Hoaût âäüng nhoïm: viãút phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn cuía kyî nàng “Làõp âàût OHP” (45’)

5. Hoaût âäüng caï nhán: viãút phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn cuía 1 kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män (90’)


1a. Khung âënh hæåïng / baíng viãút 2a. Theí / baíng ghim 3a. 2 vê duû phiãúu HDTH; 3b. theí / baìng ghim 4a. OHP, giáúy A1 / baíng ghim 5a. Máùu phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn; 5b. Phiãúu giao baìi táûp caï nhán


1. Måí baìi: tràõc nghiãûm trçnh tæû xãúp caïc tam giaïc cuía khung âënh hæåïng (10’)


Viãút phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn cäng viãûc cho kyî nàng trçnh diãùn vaìo tuáön lãù thæï hai cuía khoïa táûp huáún vaì chuáøn bë taìi liãûu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn cho saín pháøm cuäúi khoïa.


45



KYÎ NÀNG: Trçnh diãùn kyî nàng Thåìi gian: 180' + 540’ 1. Ngæåìi haình nghãö phaíi

laìm âæåüc gç trong cäng viãûc

Træåïc khi cho hoüc viãn thæûc haình mäüt kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män, giaïo viãn daûy nghãö thæûc hiãûn trçnh diãùn cháûm kyî nàng coï keìm theo giaíi thêch âãø hoüc viãn hiãøu roî quy trçnh, caïc tiãu chuáøn kyî thuáût vaì læu yï quan troüng vãö nhæîng bæåïc thæûc hiãûn liãn quan âãún an toaìn.


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Trçnh diãùn 1 kyî nàng”


Cung cáúp: 1 kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män Tên hiãûu: Phiãúu giao baìi táûp cuía baïo caïo viãn Laìm gç: Trçnh diãùn kyî nàng Trong thåìi gian: 15’ Täút thãú naìo:

− Viãûc trçnh diãùn kyî nàng phaíi theo âuïng quy trçnh trong phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn vaì phaíi âaût muûc tiãu thæûc hiãûn cuäúi cuìng ghi trong TPO cuía kyî nàng

− Thäng tin phaín häöi cho trçnh diãùn theo âuïng máùu cuía khoïa táûp huáún

− Caïc tham dæû viãn phaíi ghi nháûn caïc váún âãö âãø tæû caíi thiãûn trong tæång lai



2. Hoaût âäüng nhoïm: sàõm vai trçnh diãùn kyî nàng “Pha traì” vaì “Thàõt cravat” (30’)

5. Âàût cáu hoíi vãö trçnh diãùn kyî nàng (15’) 7. Hoaût âäüng nhoïm nghãö chuyãn män: xaïc âënh phæång aïn

trçnh diãùn kyî nàng (90’) 8. Hoaût âäüng sàõm vai trçnh diãùn “thæí” vaì chuáøn bë cho viãûc trçnh

diãùn (360’) 9. Hoaût âäüng nhoïm: chia låïp thaình 2 nhoïm, trong mäùi

nhoïm caïc tham dæû viãn láön læåüt trçnh diãùn kyî nàng nghãö chuyãn män âaî âàng kyï (450’)

10. Xem bàng video vaì tæû caíi thiãûn (270’)


1a. Maính giáúy hçnh vuäng (20 x 20cm) 2a. Camera 3a. OHP, maìn chiãúu 4a. Baíng viãút; 4b. Phim trong / OHP 6a. Maính giáúy hçnh vuäng (20 x 20cm) baíng ghim (quy trçnh xãúp chim bäö cáu) 7a. Theí / baíng ghim 10. TV/maïy quay video


1. Måí baìi: trçnh diãùn nhanh kyî nàng “Xãúp 1 con chim bäö cáu” (10’) 3. Trçnh diãùn kyî nàng “làõp âàût OHP” (15’) 4. Noïi coï minh hoüa vãö Trçnh diãùn kyî nàng (10’) 6. Trçnh diãùn cháûm kyî nàng “Xãúp 1 con chim bäö cáu” (10’)


Caïc tham dæû viãn phaíi trçnh diãùn 1 kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män vaìo tuáön lãù thæï hai cuía khoïa táûp huáún


46

TCDN - swisscontact


PHIÃÚU THIÃÚT KÃÚ DAÛY NGHÃÖ THEO 4D KYÎ NÀNG: Láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình Thåìi gian: 180’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Våïi moüi baìi daûy thæûc haình nghãö, giaïo viãn daûy nghãö phaíi láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình cuía hoüc viãn nhàòm âaût âãún sæû thaình thaûo viãûc thæûc hiãûn kyî nàng nghãö nghiãûp cuía hoüc viãn. Thåìi gian thiãút kãú trong pháön thiãút kãú buäøi daûy nghãö.


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình”


Cung cáúp: Mäüt kyî nàng nghãö nghiãûp

Tên hiãûu: Khi thiãút kãú buäøi daûy nghãö

Laìm gç: Láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình

Trong thåìi gian: trong thåìi gian thiãút kãú buäøi daûy nghãö

Täút thãú naìo: − Trçnh tæû thiãút kãú ngæåüc våïi trçnh tæû thæûc hiãûn kãú hoaûch − Kãú hoaûch thæûc haình baío âaím hoüc viãn thæûc hiãûn thaình

thaûo ngay sau khi hoüc xong kyî nàng − Viãûc láûp kãú hoaûch phaíi phuì håüp våïi tçnh hçnh trang thiãút

bë vaì sè säú hoüc viãn



2. Hoaût âäüng nhoïm: nghiãn cæïu theí kyî nàng vaì trçnh baìy quy luáût vaì caïc giai âoaûn hçnh thaình kyî nàng (45’)

4. Hoaût âäüng nhoïm: láûp kãú hoaûch hoaût âäüng thæûc haình cuía kyî nàng “Làõp âàût OHP” (90’)


1a. Baíng viãút 2a. Theí kyî nàng; 2b. Så âäö trãn giáúy A1 / baíng ghim 3a. Máùu “Mä hçnh thiãút kãú vi giaíng daûy” 4a. Giáúy A1 / baíng ghim


1. Måí baìi: âàût cáu hoíi váún âaïp “Baûn hoüc âæåüc mäüt kyî nàng nhæ thãú naìo” vaì yãu cáöu hoüc viãn âäüng naîo (10’)

3. Noïi coï minh hoüa vãö khaïi niãûm “Vi giaíng daûy” vaì mä hçnh thiãút kãú daûy mäüt kyî nàng theo Vi giaíng daûy (20’)

5. Kãút luáûn (15’)


Tham dæû viãn aïp duûng kyî nàng Láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình khi thæûc hiãûn saín pháøm cuäúi khoïa laì mäüt thiãút kãú buäøi daûy nghãö theo 4D, pháön thæûc haình cuía hoüc viãn


47



KYÎ NÀNG: Chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng Thåìi gian: 360’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi giaïo viãn cáön minh hoüa nhæîng så âäö phæïc taûp, khäng coï sàôn trong saïch giaïo khoa hoàûc váût tháût nhoí hay khäng coï váût tháût, giaïo viãn daûy nghãö coï khaí nàng chuáøn bë mäüt baíng biãøu treo tæåìng våïi âuïng khäø giáúy quy âënh, maìu sàõc phuì håüp âãø coï thãø treo trong mäüt khoaíng thåìi gian daìi. Thåìi gian thæûc hiãûn tuìy näüi dung cáön minh hoüa vaì phæång tiãûn thæûc hiãûn


Theo caïc tiãu chê trong baíng Hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng”


Cung cáúp: 1 yï tæåíng cáön minh hoüa âãø daûy 1 kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män

Tên hiãûu: minh hoüa mäüt så âäö hoàûc 1 váût tháût quaï nhoí Laìm gç: chuáøn bë 1 baíng biãøu treo tæåìng Trong thåìi gian: 180’ Täút thãú naìo:

− Âuïng khäø giáúy quy âënh vaì khäng nhoí quaï khäø A2 − Maìu sàõc phuì håüp vaì khäng quaï 3 maìu − Chæî viãút coï thãø nhçn roî trong khoaíng caïch 6m − Mäùi baíng biãøu chè thãø hiãûn mäüt yï tæåíng − Bäú cuûc nhæîng näüi dung quan troüng vaìo nhæîng âiãøm

maûnh cuía baíng biãøu 4. Täø chæïc daûy hoüc nhæ



2. Hoaût âäüng nhoïm: gheïp tranh tæì nhæîng maính giáúy càõt sàôn(10’)4. Hoaût âäüng nhoïm: thaío luáûn vãö caïc loaûi vaì tiãu chuáøn

cuía baíng biãøu treo tæåìng (20’) 6. Âäüng naîo: nháûn xeït 2 baíng biãøu treo tæåìng täút vaì khäng

täút (10’) 7. Âäüng naîo: kinh nghiãûm chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng (15’) 8. Hoaût âäüng caï nhán: thiãút kãú baíng biãøu treo tæåìng trãn

khäø giáúy A4 mäüt yï tæåíng cho 1 baíng biãøu treo tæåìng (60’) 9. Hoaût âäüng caï nhán: veî baíng biãøu treo tæåìng (180’)


2a. Maînh giáúy càõt sàôn tæì tranh / baíng ghim 3a. Baíng cáu hoíi soaûn træåïc; 3b. Theí kyî nàng 4a. Theí / baíng ghim 5a. 6a. Baíng veî / Baíng ghim 7a. Baíng láût 8a. 9a. Giáúy A4, giáúy A0


1. Måí baìi: âàût cáu hoíi váún âaïp dáùn nháûp (5’) 3. Âàût cáu hoíi váún âaïp vãö näüi dung theí kyî nàng (phaït træåïc)(20’) 5. Minh hoüa 4 vê duû vaì phaín vê duû vãö baíng biãøu treo tæoìng (10’) 10. Kãút luáûn: nháûn xeït vãö kãút quaí laìm viãûc caï nhán (30’)


Chuáøn bë 1 baíng biãøu treo tæåìng âãø minh hoüa cho pháön trçnh diãùn kyî nàng vaìo tuáön lãù thæï hai cuía khoïa táûp huáún vaì chuáøn bë âãø triãøn laîm cuäúi khoïa.


48

TCDN - swisscontact



KYÎ NÀNG: Thiãút kãú buäøi daûy nghãö theo 4D Thåìi gian: 90' + 270’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi chuáøn bë kãú hoaûch buäøi daûy nghãö, giaïo viãn thiãút kãú buäøi daûy nghãö theo máùu 4D nhàòm thãø hiãûn táút caí caïc hoaût âäüng chênh cuía giaïo viãn vaì hoüc viãn, nhæîng træûc quan âæåüc giaïo viãn vaì hoüc viãn sæí duûng, trong âoï chuï troüng nhæîng hoaût âäüng cuía hoüc viãn. thåìi gian soaûn 4D khäng quaï 60’


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Thiãút kãú buäøi daûy nghãö theo 4D”


Cung cáúp: 1 kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män Tên hiãûu: chuáøn bë kãú hoaûch cho buäøi daûy nghãö Laìm gç: Thiãút kãú buäøi daûy nghãö theo 4D Trong thåìi gian: khäng quaï 60’ Täút thãú naìo: Viãûc thiãút kãú daûy nghãö theo 4 D nhàòm traí låìi 4 cáu hoíi

− Cáu hoíi 1: xaïc âënh caïc tiãu chuáøn haình nghãö cuía kyî nàng

− Cáu hoíi 2: xaïc âënh khaí nàng thæûc hiãûn kyî nàng cuía giaïo viãn

− Cáu hoíi 3: xaïc âënh muûc tiãu thæûc hiãûn cuía hoüc viãn − Cáu hoíi 4: xaïc âënh caïc hoaût âäüng cuía hoüc viãn, giaïo

viãn vaì caïc phæång tiãûn træûc quan häù tråü. 4. Täø chæïc daûy hoüc nhæ



2. Hoaût âäüng nhoïm: sàõp xãúp caïc yãúu täú chênh âãø thiãút kãú buäøi daûy nghãö (15’)

4. Âàût cáu hoíi vãö näüi dung thiãút kãú daûy nghãö theo máùu 4D (10’) 5. Hoaût âäüng nhoïm: chuyãøn kãú hoaûch daûy kyî nàng “làõp âàût

OHP” trong baìi táûp nhoïm cuía chuyãn âãö “Láûp kãú hoaûch hoaût âäüng thæûc haình” theo máùu 4D (30’)

6. Hoaût âäüng nhoïm: nghiãn cæïu vê duû 4D cuía kyî nàng “làõp âàût OHP” (10’)

7. Hoaût âäüng caï nhán: thiãút kãú 4D cho kãú hoaûch daûy kyî nàng âaî âàng kyï trçnh diãùn (270’)


1a. 2a. Theí / Baíng ghim 3a. Máùu 4D (A0) / Baíng ghim; 3b. Phim trong / OHP 4a. Máùu 4D (A0 vaì A4) 5a. Baíng ghim – Giáúy tràõng A1 6a. Vê duû: thiãút kãú theo 4D kyî nàng “Làõp âàût OHP”


1. Måí baìi: Phán têch caïc hoaût âäüng cuía giaïo viãn vaì hoüc viãn (10’)

3. Noïi coï minh hoüa vãö näüi dung thiãút kãú daûy nghãö theo 4D (15’)


Tham dæû viãn chuáøn bë 1 thiãút kãú daûy nghãö theo 4D cho kyî nàng seî trçnh diãùn vaì chuáøn bë cho saín pháøm cuäúi khoïa táûp huáún.


49



KYÎ NÀNG: Âæa vaì nháûn thäng tin phaín häöi Thåìi gian: 90' 1. Ngæåìi haình nghãö


Trong quaï trçnh giaíng daûy giaïo viãn daûy nghãö phaíi âæa thäng tin phaín häöi cho hoüc viãn khi theo doîi, giaïm saït vaì âaïnh giaï caïc hoaût âäüng thæûc haình cuía hoüc viãn nhàòm giuïp âåî hoüc viãn phaït triãøn kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Âæa thäng tin phaín häöi nhàòm phaït triãøn kyî nàng”


Cung cáúp: 1 trçnh diãùn kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män

Tên hiãûu: Theo yãu cáöu cuía baïo caïo viãn khoïa táûp huáún

Laìm gç: Âæa thäng tin phaín häöi


Täút thãú naìo: − Caïc tiãu chê âæa thäng tin theo máùu − Thäng tin phaín häöi chuí yãúu laì khaïch quan têch cæûc



2. Hoaût âäüng nhoïm: thaío luáûn vãö caïc tçnh huäúng goïp yï coï hiãûu quaí vaì chæa hiãûu quaí (40’)

4. Trao âäøi kinh nghiãûm caï nhán (15’)


2a. Theí / Baíng ghim 3a. Phim trong / OHP


1. Måí baìi: tçnh huäúng sàõm vai vaì muûc tiãu baìi hoüc (10’) 3. Noïi coï minh hoüa vãö caïch âæa vaì nháûn thäng tin phaín

häöi (20’) 5. Kãút luáûn (5’)


Tham dæû viãn thæûc hiãûn viãûc âæa vaì nháûn thäng tin phaín häöi trong pháön trçnh diãùn kyî nàng âäöng nghiãûp trong tuáön lãù thæï 2 cuía khoïa táûp huáún


50

TCDN - swisscontact



KYÎ NÀNG: Kyî nàng âæïng låïp cå baín Thåìi gian: 90' 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi âæïng låïp giaíng daûy, giaïo viãn phaíi sæí duûng caïc kyî nàng âæïng låïp cå baín nhàòm laìm tàng hiãûu quaí cuía näüi dung thäng tin cáön trçnh baìy våïi hoüc viãn.


Sæí duûng nhæîng kyî nàng âæïng låïp cå baín vãö gioüng noïi, ngän ngæî khäng låìi vaì kãöm chãú sæû häöi häüp theo caïc tiãu chê trong theí kyî nàng “Sæí duûng kyî nàng âæïng låïp cå baín”


Cung cáúp: Mäüt tçnh huäúng trong giaíng daûy

Tên hiãûu: Baìi táûp cuía baïo caïo viãn

Laìm gç: Sæí duûng kyî nàng âæïng låïp cå baín

Trong thåìi gian: 3’

Täút thãú naìo: − Minh hoüa âæåüc hiãûu quaí sæí duûng cuía mäüt kyî nàng

âæïng låïp cå baín



2. Hoaût âäüng càûp âäi: ruït thàm choün mäüt kyî nàng âæïng låïp cå baín âãø täø chæïc hoaût âäüng sàõm vai tçnh huäúng thãø hiãûn (80’)


1a. Theí kyî nàng 2a. Theí / baíng ghim (hoàûc baíng láût)


1. Måí baìi: baïo caïo viãn âæa ra mäüt phaín vê duû vãö kyî nàng âæïng låïp cå baín gáy phaín caím cho hoüc viãn (10’)



51



CÄNG VIÃÛC/KYÎ NÀNG: Måì âáöu mäüt baìi hoüc Thåìi gian: 90’ + 360’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi bàõt âáöu giaíng mäüt baìi hoüc hoàûc mäüt chuyãn âãö måïi, giaïo viãn måí âáöu baìi hoüc bàòng caïc kyî thuáût duìng låìi, træûc quan hoàûc chuyãøn tiãúp nhàòm giåïi thiãûu muûc tiãu cuía baìi hoüc, toïm tàõt näüi dung vaì gáy hæïng thuï cuía hoüc viãn. Thåìi gian måí baìi thæåìng khäng quaï 5’.


Theo baíng hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Måí âáöu 1 baìi hoüc“


Cung cáúp: 1 kyî nàng hay 1 chuyãn âãö måïi Tên hiãûu: khi bàõt âáöu giaíng baìi hoüc måïi Laìm gç: Måí âáöu 1 baìi hoüc Trong thåìi gian: khäng quaï 5 Täút thãú naìo: Pháön måí âáöu baìi hoüc måïi:

− Thu huït sæû chuï yï vaì gáy hæïng thuï cho hoüc viãn − Nãu âæåüc muûc tiãu cuía baìi hoüc måïi , trçnh baìy toïm tàõt

vaì täøng quaït âæåüc baìi hoüc vaì nhæîng âiãøm máúu chäút − Kãút thuïc bàòng caïch chuyãøn tiãúp mãöm maûi sang näüi

dung chênh 4. Täø chæïc daûy hoüc nhæ



2. Hoaût âäüng nhoïm: nháûn xeït vaì cho yï kiãún vãö hçnh veî åí trang âáöu cuaí theí kyî nàng (5’)

4. Hoaût âäüng nhoïm: Læûa choün vaì sàõp xãúp caïc theí “kyî thuáût duìng âãø måí âáöu baìi giaíng” theo caïc nhoïm: duìng låìi, træûc quan, caïc hoaût âäüng hoàûc chuyãøn tiãúp (30’)

5. Xem bàng Videïo, ghi laûi caïc nháûn xeït vaì traí låìi theo yãu cáöu cuía baïo caïo viãn (30’)

6. Hoaût âäüng caï nhán: læûa choün phæång aïn trçnh diãùn måí baìi cho kyî nàng nghãö âaî trçnh diãùn (90’)

7. Hoaût âäüng nhoïm: chia 2 nhoïm trçnh diãùn thæí phæång aïn måí baìi (180’)

8. Hoaût âäüng nhoïm: 2 nhoïm thæûc haình trçnh diãùn måí baìi (90’) 9. Xem bàng video vaì tæû caíi thiãûn (90’)


2a. Theí kyî nàng “ måí âáöu mäüt baìi hoüc”ù 3a. Phim trong / Maïy chiãúu qua âáöu; 3b. Theí / baíng ghim 4a. Phiãúu baìi táûp nhoïm; 4b. Theí / baíng ghim 5a. Bàng Videïo / Tivi / âáöu maïy 6a. Phiãúu giao baìi táûp caï nhán 9a. Bàng video / Maïy quay / TV


1. Måí baìi: giåïi thiãûu muûc tiãu cuía baìi hoüc “Måí âáöu mäüt baìi hoüc” (5’)

3. Noïi coï minh hoüa vãö táöm quan troüng cuíìa viãûc måí âáöu mäüt baìi hoüc täút 20’)


Theí khaïi niãûm©

Ngæåìi biãn soaûn: TS John Collum &TS Rudolf Batliner

Nhæîng ngæåìi khäng coï viãûc laìm, laìm khäng âuïng nghãö, khäng laình nghãö

+ Caïc nguäön læûc khaïc cuía xaî häüi

Cäng nhán laình nghãö coï viãûc laìm

HÃÛ THÄÚNG DAÛY NGHÃÖ

Måí âáöu Âaìo taûo nghãö coï táöm quan troüng säúng coìn âäúi våïi doanh nghiãûp vaì baín thán noï cuîng tråí thaình mäüt doanh nghiãûp låïn vaì thæûc sæû quan troüng. Æåïc tênh riãng åí Myî, haìng nàm coï trãn 15 triãûu ngæåìi tham gia caïc khoïa âaìo taûo nghãö. Theo G. Douglas Mayo vaì Philip H. DuBois, “âaìo taûo nghãö bao haìm viãûc hoüc táûp, nhæng khäng phaíi táút caí moüi viãûc hoüc táûp âãöu laì âaìo taûo nghãö”. Thuáût ngæî “âaìo taûo nghãö” nháún maûnh (1) viãûc phaït triãøn mäüt kyî nàng vaì (2) hoüc táûp våïi mäüt muûc âêch âaî xaïc âënh. Caïc cäng ty täø chæïc âaìo taûo nghãö âãø nhán viãn cuía hoü coï thãø thæûc hiãûn cäng viãûc täút hån.

Âaìo taûo nghãö nháún maûnh âãún viãûc tiãúp thu caïc kyî nàng. Tuy váûy, kiãún thæïc coï thãø laûi laì âiãöu kiãûn tiãn quyãút cho sæû phaït triãøn kyî nàng.

Âaìo taûo nghãö laì gç? Nàm 1979, William McGehee âaî âãö xuáút âënh nghéa âaìo taûo nghãö nhæ sau:

“Âaìo taûo nghãö laì nhæîng quy trçnh chênh quy maì mäüt cäng ty sæí duûng âãø thuïc âáøy viãûc hoüc táûp sao cho kãút quaí âaût âæåüc goïp pháön vaìo viãûc thæûc hiãûn caïc muûc tiãu vaì muûc âêch cuía cäng ty.” Cuîng vaìo nàm 1979, Max Forster âæa ra quan âiãøm ràòng âaìo taûo nghãö phaíi taûo âiãöu kiãûn vaì thuïc âáøy viãûc thæûc hiãûn bäún âiãöu sau:

1. Dáúy lãn sæû hæåíng æïng cuía nhæîng ngæåìi khaïc;

2. Phaït triãøn kiãún thæïc, kyî nàng vaì thaïi âäü;

3. Taûo nãn sæû thay âäøi trong haình vi; 4. Âaût âæåüc nhæîng muûc tiãu cuû thãø.

Roger James (1995) âënh nghéa âaìo taûo nghãö nhæ sau: “Âaìo taûo nghãö laì giuïp cho ngæåìi ta laìm âæåüc nhæîng viãûc maì hoü khäng laìm âæåüc khi chæa âæåüc âaìo taûo .”

Âënh nghéa Âaìo taûo nghãö laì mäüt quaï trçnh âæåüc hoaûch âënh coï muûc âêch nhàòm náng cao nàng læûc haình nghãö cuía caï nhán; noï

• laì sæû mong muäún cuía caï nhán hoàûc cuía âäi bãn caï nhán vaì täø chæïc nãúu viãûc âaìo taûo laì do cäng ty taìi tråü;

• phuû thuäüc vaìo sæû tiãúp thu kiãún thæïc, kyî nàng hoàûc thaïi âäü;

• khäng phuû thuäüc vaìo caïc yãúu täú âäüng viãn, khêch lãû hoàûc yãúu täú mäi træåìng. Âënh nghéa naìy cho tháúy roî ràòng khäng phaíi táút caí caïc váún âãö vãö nàng læûc haình nghãö âãöu coï thãø âæåüc giaíi quyãút bàòng con âæåìng âaìo taûo nghãö. Robert Mager vaì Peter Pipe (1970) âæa ra mäüt vê duû ráút hay vãö sæû khaïc biãût giæîa mäüt váún âãö vãö nàng læûc haình nghãö coï liãn quan âãún âaìo taûo vaì mäüt váún âãö vãö nàng læûc haình nghãö khäng liãn quan âãún âaìo taûo.

Hoü càõt nghéa ràòng nãúu mäüt ngæåìi khäng thãø thæûc hiãûn täút mäüt kyî nàng maì leî ra hoü coï thãø thæûc hiãûn täút “nãúu nhæ cuäüc âåìi hoü phuû thuäüc vaìo kyî nàng âoï”, thç âáy khäng phaíi laì váún âãö cuía âaìo taûo nghã ö!

Caïc tiãu chê cuía sæû thaình cäng trong âaìo taûo nghãö Moüi cå såí daûy nghãö âãöu coï thãø âaïnh giaï kãút quaí hoaût âäüng cuía mçnh mäüt caïch dãù daìng. Nhæ Romiszowski (1993) âaî minh hoüa, hãû thäúng daûy nghãö naìo cuîng coï thãø âæåüc mä taí bàòng caïch chè ra âáöu vaìo vaì âáöu ra cuía noï. Caïch mä taí naìy goüi laì mä hçnh “chiãúc häüp âen” båíi vç nhæîng gç

xaíy ra trong loìng hãû thäúng âæåüc coi laì khäng quan troüng. Mä hçnh chiãúc häüp âen cho moüi cå såí daûy nghãö âãöu âæåüc thãø hiãûn qua så âäö trãn. Så âäö âoï cho tháúy ráút roî ràòng chè coï mäüt thæåïc âo khaïch quan âãø âaïnh giaï kãút quaí cuía hãû thäúng daûy nghãö, âoï laì: âaìo taûo cho hoüc viãn nhæîng kyî nàng maì cå såí saín xuáút hay doanh nghiãûp yãu cáöu vaì giuïp cho hoüc viãn täút nghiãûp tçm âæåüc viãûc laìm coï thu nháûp trong lénh væûc hoü âæåüc âaìo taûo. Âäúi våïi caïc cå såí “thæûc sæû quan tám” âãún cháút læåüng âaìo taûo, phæång phaïp âaïnh giaï kãút quaí âån giaín duy nháút naìy cáön âæåüc âæa lãn haìng âáöu trong quaï trçnh thiãút kãú âaìo taûo vaì âaïnh giaï âaìo taûo.

Theo Kirkpatrick, moüi quaï trçnh âaìo taûo nghãö âãöu coï thãø âaïnh giaï theo caïc báûc sau âáy:

1. Phaín æïng cuía hoüc viãn 2. Sæû tiãúp thu kiãún thæïc, kyî nàng vaì

thaïi âäü (Hoüc táûp) 3. Nàng læûc haình nghãö khi tråí laûi

laìm viãûc 4. Kãút quaí cuía täø chæïc

ÅÍ caïc báûc caìng tháúp caìng dãù âaïnh giaï (nhæng caìng êt coï giaï trë).

Âàûc âiãøm Háöu hãút caïc chæång trçnh hoàûc khoïa âaìo taûo do caïc täø chæïc taìi tråü âãöu coï nhæîng âàûc âiãøm chung sau âáy:

1. Thåìi gian ngàõn (tæì mäüt ngaìy âãún vaìi thaïng);

2. Coï muûc tiãu roî raìng; 3. Âæåüc mäüt täø chæïc thæûc hiãûn theo caïc

muûc tiãu cuía täø chæïc âoï; 4. Âäüng læûc cuía hoüc viãn laì tråí thaình

mäüt thaình viãn gioíi cuía täø chæïc; 5. Quaï trçnh hoüc táûp âæåüc xáy dæûng dæûa

trãn kiãún thæïc vaì kyî nàng sàôn coï; 6. Pháún âáúu coï sæû thay âäøi trong väún

kyî nàng cuía hoüc viãn.

Khaïi quaït vãö âaìo taûo nghãö

22.06.96 v4

www.swisscontact.org

Âaìo taûo nghãö laì: • mäüt kyî thuáût nhàòm náng cao kyî

nàng, kiãún thæïc vaì/hoàûc caíi thiãûn thaïi âäü

• kyî thuáût nhàòm náng cao nàng læûc haình nghãö cuía con ngæåìi

• kyî thuáût náng cao caïc kãút quaí hoaût âäüng cuía täø chæïc;

• âoìi hoíi chi phê cao.

Âaìo taûo nghãö khäng phaíi (hoàûc khäng nãn) laì:

• mäüt pháön thæåíng; • mäüt biãûn phaïp kyí luáût; • âãø thay thãú cho mäüt kyì nghè; • giaíi phaïp cho moüi váún âãö.

Khi naìo cáön âaìo taûo?

Cáön cán nhàõc âãún âaìo taûo khi: • Täø chæïc âaî xaïc âënh roî raìng kãút quaí

mong muäún; • Âaî xaïc âënh âæåüc caïc váún âãö vãö

nàng læûc thæûc hiãûn; • Caïc váún âãö vãö nàng læûc thæûc hiãûn

xuáút phaït tæì nguyãn nhán thiãúu kiãún thæïc, kyî nàng vaì thaïi âäü cáön thiãút.

Khäng nãn suy nghé âãún âaìo taûo khi:

• täø chæïc chæa xaïc âënh âæåüc nhæîng kãút quaí mong muäún;

• chæa xaïc âënh âæåüc nhæîng váún âãö vãö nàng læûc thæûc hiãûn;

• caï nhán khäng âæåüc thäng baïo vãö

nhæîng thay âäøi mong âåüi trong kãút quaí laìm viãûc;

• nguyãn nhán cuía caïc váún âãö vãö nàng læûc thæûc hiãûn laì do caïc yãúu täú mäi træåìng hay chênh saïch khuyãún khêch lao âäüng. Caïc báûc âaìo taûo Baíng 1 dæåïi âáy giåïi thiãûu ba báûc âaìo taûo chênh quy tiãu biãøu vaì nhæîng âàûc âiãøm quan troüng cuía mäùi báûc. ÅÍ mäùi næåïc coï thãø coï nhæîng âënh nghéa cuû thãø khaïc nhau. ÅÍ báûc nghãö thæåìng goüi laì “Âaìo taûo nghãö”. Báûc kyî thuáût thæåìng goüi laì “Giaïo duûc kyî thuáût” hay “Giaïo duûc baïch khoa”.

Caïc thuáût ngæî vãö âaìo taûo nghãö Nhæîng thuáût ngæî sau âáy thæåìng âæåüc sæí duûng khi âãö cáûp âãún caïc loaûi hçnh vaì phæång thæïc âaìo taûo nghãö khaïc nhau:

Âaìo taûo nghãö tiãön nghãö nghiãûp – laì sæû tiãúp thu nhæîng kyî nàng cáön thiãút âãø bàõt âáöu laìm mäüt cäng viãûc hay nhiãöu cäng viãûc coï liãn quan træåïc khi bæåïc vaìo mäüt nghãö âaî âënh; thäng thæåìng hoüc viãn phaíi traí hoüc phê.

Âaìo taûo nghãö taûi chæïc – laì sæû tiãúp thu nhæîng kyî nàng cáön thiãút nhàòm duy trç hoàûc náng cao vãö mäüt cäng viãûc hoàûc nhiãöu cäng viãûc liãn quan, sau khi âaî vaìo nghãö âaî âënh; chi phê thæåìng do täø chæïc cæí âi hoüc traí.

Âaìo taûo nghãö chênh quy – Sæû tiãúp thu caïc kyî nàng nhåì mäüt chæång trçnh giaíng daûy coï hãû thäúng âãø nháûn mäüt bàòng cáúp chênh thæïc. Thæåìng daìi haûn hån.

Âaìo taûo nghãö khäng chênh quy - Sæû tiãúp thu caïc kyî nàng thäng qua chæång trçnh giaíng daûy coï hãû thäúng âãø nháûn mäüt chæïng chè khäng chênh quy.

Âaìo taûo nghãö phi chênh quy – Sæû tiãúp thu caïc kyî nàng khäng qua giaíng daûy coï chæång trçnh thæåìng xaíy ra vaì thäng qua quan saït, thæí thaïch hoàûc sai soït. Thæåìng täø chæïc trong thåìi gian ráút ngàõn.

Âaìo taûo nghãö keìm càûp – ÅÍ nhiãöu næåïc, âoï laì hçnh thæïc âaìo taûo truyãön thäúng, thæåìng laì daìi haûn, dæûa vaìo cå såí saín xuáút, nåi hoüc sinh hoüc nghãö coï thãø hoüc caïc kyî nàng bàòng caïch laìm viãûc dæåïi sæû hæåïng dáùn cuía mäüt thåü caí. Trong mäüt säú træåìng håüp, pháön lyï thuyãút do træåìng kyî thuáût daûy.

Âaìo taûo nghãö væìa hoüc væìa laìm (OJT) – Âáy laì hçnh thæïc âaìo taûo taûi chæïc khäng chênh quy hoàûc phi chênh quy, thæåìng do cå quan traí tiãön. Coï thãø âaìo taûo theo chæång trçnh hoàûc thäng thæåìng laì khäng theo chæång trçnh cäú âënh.

Kãút luáûn Ngaìy nay, âaìo taûo nghãöö laì mäüt khoa hoüc ráút phaït triãøn vaì laì cäng cuû säúng coìn âãø mäüt âån vë coï thãø täön taûi âæåüc trong cuäüc caûnh tranh. Nãúu âæåüc sæí duûng phuì håüp, âaìo taûo nghãö coï thãø âæa laûi hiãûu suáút vaì hiãûu quaí cao hån cho âån vë. Âaìo taûo xuáút phaït tæì nhæîng lyï do khäng âuïng coï thãø tråí thaình phaín taïc duûng, laìm máút tênh khuyãún khêch âäúi våïi caï nhán vaì gáy laîng phê nghiãm troüng âäúi våïi nguäön læûc cuía âån vë. Thæûc tãú, trong nhiãöu træåìng håüp, thaìì âån vë KHÄNG täø chæïc âaìo taûo coìn hån âaìo taûo khäng âuïng.

Baíng 1 Caïc báûc âaìo taûo nghãö

Nghãö Caïn bäü kyî thuáût

Chuyãn gia

Thåìi gian 0-2 nàm 2-4 nàm 4 nàm tråí lãn

Yãu cáöu trçnh âäü täúi thiãøu

Khäng yãu cáöu cao

Trung hoüc cå såí Phäø thäng trung hoüc

Bàòng cáúp Chæïng chè Bàòng Bàòng

Cå såí âaìo taûo

Trung tám daûy nghãö Træåìng kyî thuáût Âaìo taûo keìm càûp Âaìo taûo nghãö væìa hoüc væìa laìm

Træåìng kyî thuáût Træåìng baïch khoa Âaìo taûo keìm càûp Âaìo taûo nghãö væìa hoüc væìa laìm

Âaûi hoüc hoàûc cao âàóng

Theí kyî nàng© Ngæåìi biãn soaûn: TS John Collum

Måí âáöu Trong âaìo taûo nghãö coï hai kiãøu giaïo viãn: Coï ngæåìi soaûn giaïo aïn mäüt caïch tæû giaïc, coìn coï ngæåìi laìm âiãöu âoï vç bàõt buäüc. Baûn thuäüc loaûi naìo? Soaûn giaïo aïn laì mäüt trong nhæîng nhiãûm vuû chênh cuía giaïo viãn. Âãø giåì hoüc coï hiãûu quaí, cáön sæí duûng moüi cäng cuû vaì phæång phaïp âaìo taûo sàôn coï vaì sæí duûng chuïng mäüt caïch saïng taûo. Mäùi láön lãn låïp, chuïng ta thæåìng nghé caïch âãø “láön sau” laìm täút hån. Nãúu khäng coï giaïo aïn NHÀÕC NHÅÍ, chuïng ta seî váùn tiãúp tuûc màõc phaíi nhæîng läùi âaî laìm.

Khaïi niãûm Soaûn giaïo aïn âãø daûy mäüt kyî nàng ráút khaïc so våïi viãûc âån thuáön ”chuáøn bë sàôn saìng lãn låïp giaíng baìi”. Quaï trçnh naìy khaïc biãût âãún mæïc cáön sæí duûng mäüt quy trçnh âàûc biãût giuïp cho cäng viãûc soaûn giaïo aïn dãù daìng hån vaì âãø âaím baío thæûc sæû diãùn ra quaï trçnh hoüc kyî nàng.

Khaïi niãûm vãö quaï trçnh naìy khaï âån giaín.

Nãúu kãút quaí thæûc haình cuäúi cuìng cuía hoüc viãn laì âiãöu quan troüng nháút thç chênh noï laì xuáút phaït âiãøm cho viãûc soaûn giaïo aïn.

Chuïng ta bàõt âáöu quaï trçnh soaûn giaïo aïn bàòng caïch nhçn vaìo âiãøm cuäúi cuìng. Hay noïi mäüt caïch khaïc, chuïng ta láûp kãú hoaûch theo trçnh tæû ÂAÍO! AÏp duûng quaï trçnh naìy, chuïng ta:

Bàõt âáöu tæì: Kãút thuïc åí: Âiãøm cuäúi cuìng Âiãøm khåíi âáöu Kyî nàng Kiãún thæïc Hoüc viãn Giaïo viãn Hoaût âäüng Hoaût âäüng hoüc táûp giaíng daûy ÆÏng duûng vaì thæûc haình Lyï thuyãút Kãút quaí mong Kãú hoaûch âåüi

Quy trçnh Nãúu khäng âi quaï chi tiãút vaìo tæìng bæåïc, quy trçnh thiãút kãú caïc buäøi hoüc bao gäöm nhæîng cäng viãûc sau:

Xaïc âënh kyî nàng MÄÜT KYÎ NÀNG:

• cuû thãø;coï thãø quan saït âæåüc; • coï quy trçnh riãng; • coï thãø chia thaình hai hoàûc nhiãöu bæåïc; • coï thãø thæûc hiãûn trong mäüt khoaíng thåìi gian giåïi haûn; • coï âiãøm bàõt âáöu vaì âiãøm kãút thuïc cäú âënh; • kãút quaí cuäúi cuìng laì mäüt saín pháøm, mäüt baïn thaình pháøm, mäüt dëch vuû hoàûc mäüt quyãút âënh; • coï thãø phán cäng âæåüc.

Kyî nàng âäi khi coìn âæåüc goüi laì cäng viãûc, hoàûc nàng læûc thæûc hiãûn.

Baûn haîy sæí duûng taìi liãûu hæåïng dáùn chæång trçnh hoàûc kãú hoaûch giaíng daûy haìng nàm âãø xaïc âënh kyî nàng seî daûy. Vê duû: Âo thán nhiãût qua âæåìng miãûng Låüp khung maïi nhaì Laìm vãû sinh voìi phun Cháút âäúng coí cáy Làõp âáöu näúi äúng dáùn Làõp maïy neïn khê Tçm maûch DC bë hoíng

Nãn læu yï ràòng mäùi kyî nàng âãöu bàõt âáöu bàòng mäüt âäüng tæì chè haình âäüng. Âäüng tæì haình âäüng âàût troüng tám vaìo viãûc laìm vaì thæåìng chè mäüt caïi gç âoï coï thãø âo âãúm hay quan saït âæåüc. Viãûc læûa choün âäüng tæì chè haình âäüng ráút quan troüng. Âäüng tæì baûn choün phaíi laì caïi maì cå såí saín xuáút mong âåüi hoüc viãn täút nghiãûp laìm âæåüc. Caïc âäüng tæì haình âäüng coï thãø chè nhæîng kyî nàng âån giaín hay nhæîng kyî nàng ráút phæïc taûp. Xem Baíng 1.

Haîy so saïnh hai âäüng tæì chè haình âäüng coï veí ráút giäúng nhau: Thay thãú vaì sæía chæîa (Replace vaì repair). Nhiãöu ngæåìi coï thãø sæí duûng hai âäüng tæì naìy trong tiãúng Anh âãø thay thãú cho nhau. Tuy nhiãn, trong giaíng daûy kyî thuáût, hai âäüng tæì naìy coï sæû khaïc biãût låïn vãö caïch thæûc hiãûn. Thay thãú âoìi hoíi trçnh âäü thæûc haình tháúp hån so våïi sæía chæîa. Vê duû: Âaìo taûo mäüt ngæåìi biãút thay thãú caïc baíng âiãûn âoìi

hoíi êt thåìi gian hån âaìo taûo mäüt ngæåìi biãút sæía chæîa caïc baíng âiãûn. Viãûc læûa choün mäüt âäüng tæì haình âäüng phuì håüp nháút cho kyî nàng âaïng âæåüc giaïo viãn daình thåìi gian vaì sæû quan tám.

Phaín vê duû vãö tãn goüi kyî nàng: Laìm âäö duìng – Tãn goüi naìy khäng cuû thãø. Âäö duìng gç? Váût liãûu gç (gäù hay kim loaûi?)

Sæû näúi äúng – Træåïc hãút, tæì “sæû näúi” phaíi âæåüc thay bàòng tæì “näúi”. Nhæng nhæ váûy váùn chæa roî. Näúi loaûi äúng gç? Seî sæí duûng quy trçnh näúi naìo?

Âëa cháút – Træåïc hãút, åí âáy khäng coï âäüng tæì. Hån næîa, Âëa cháút laì mäüt lénh væûc räüng låïn, hoaìn toaìn khäng cuû thãø. Tãn goüi naìy nghe nhæ tãn mäüt khoïa hoüc chæï khäng phaíi laì mäüt kyî nàng.

Haìn – “Haìn” laì mäüt âäüng tæì coï thãø cháúp nháûn âæåüc. Tuy nhiãn, åí âáy váùn coìn thiãúu mäüt caïi gç âoï. Haìn caïi gç ?

2. Thu tháûp taìi liãûu Taûi thåìi âiãøm naìy, giaïo viãn cáön thu tháûp moüi nguäön taìi liãûu coï sàôn liãn quan âãún kyî nàng nhæ:

• taìi liãûu hæåïng dáùn chæång trçnh, • saïch giaïo khoa, • saïch tra cæïu, • taìi liãûu phaït tay, • baìi kiãøm tra, • baíng biãøu, • caïc giaïo aïn træåïc âoï, • mä hçnh, • cáøm nang sæí duûng thiãút bë

Haîy thu tháûp táút caí nhæîng gç liãn quan âãún kyî nàng. Cáön “chàõt loüc” nhæîng thäng tin quan troüng tæì caïc nguäön taìi liãûu naìy. Háöu hãút caïc thäng tin coï thãø phán thaình hai loaûi:

• Loaûi biãút thç täút, vaì • Loaûi cáön phaíi biãút

Âäúi våïi âaìo taûo nghãö, chè coï nhæîng thäng tin “cáön phaíi biãút” måïi âæåüc læûa choün âãø cung cáúp cho hoüc viãn. Vê duû, nãúu baûn daûy caïch sæí duûng maïy xay thç viãûc biãút ai laì ngæåìi phaït minh ra maïy xay coï laì âiãöu quan troüng khäng? Chàõc laì khäng.

Chuáøn bë cho thiãút kãú buäøi daûy nghãö

25.10.98


Cáön âaím baío táút caí nhæîng thäng tin âæåüc læûa choün seî thæûc sæû GIUÏP cho hoüc viãn hoüc âæåüc kyî nàng.Âáy cuîng laì thåìi âiãøm täút âãø trao âäøi våïi caïc giaïo viãn khaïc vãö caïc yï tæåíng cuía hoü trong viãûc daûy kyî nàng.

3. Láûp häö så nghiãn cæïu Nãúu coï thãø, nãn sao chuûp táút caí caïc trang taìi liãûu coï liãn quan tæì táút caí caïc nguäön hiãûn coï (cuìng våïi tãn taïc giaí, trang bça saïch vaì taûp chê). Haîy thu tháûp caïc taìi liãûu phaït tay vaì caïc baìi kiãøm tra, nãúu coï. Nãn phoíng váún nhæîng ngæåìi coï kinh nghiãûm vãö kyî nàng. Táûp håüp táút caí nhæîng tæ liãûu trãn vaìo mäüt bäü häö så nghiãn cæïu kyî nàng. Muûc âêch cuía viãûc naìy laì láûp mäüt häö så thu tháûp táút caí caïc thäng tin vãö kyî nàng seî daûy.

4. Viãút tãn kyî nàng Cuäúi cuìng, kyî nàng cáön âæåüc viãút vaìo máùu giaïo aïn. Coï nhiãöu loaûi máùu giaïo aïn. Nãúu træåìng baûn yãu cáöu phaíi soaûn theo mäüt máùu nháút âënh, haîy sæí duûng máùu âoï. Nãúu khäng, chuïng täi chán thaình khuyãn baûn nãn sæí duûng Máùu thiãút kãú giåì hoüc 4D theo phæång phaïp cuía TITI. Kãút luáûn Hoaìn thaình caïc bæåïc trong Theí Kyî nàng naìy, baûn âang trãn con âæåìng hçnh thaình nhæîng buäøi daûy nghãö coï hiãûu quaí. Nhæîng hoaût âäüng naìy seî

giuïp baûn tråí thaình mäüt giaïo viãn gioíi hån, vaì quan troüng hån, seî giuïp caïc hoüc viãn cuía baûn thæûc hiãûn thaình thaûo caïc kyî nàng nãu trong chæång trçnh giaíng daûy.

Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn Chuáøn bë cho thiãút kãú buäøi daûy nghãö

Duìng caïc tiãu chê sau âáy âãø âaïnh giaï viãûc chuáøn bë cuía baûn: 1. Âaî xaïc âënh âæåüc kyî nàng ? 2. Âäüng tæì haình âäüng phuì håüp våïi kyî nàng ? 3. Thu tháûp táút caí caïc nguäön taìi liãûu ? 4. Láûp bäü häö så nghiãn cæïu? 5. Bäü häö så nghiãn cæïu táûp håüp táút caí caïc thäng tin cáön thiãút ? 6. Kyî nàng âæåüc viãút vaìo máùu giaïo aïn phuì håüp? Âãø khåíi âáöu cho mäüt thiãút kãú buäøi daûy nghãö täút, táút caí caïc cáu hoíi trãn âãöu phaíi âæåüc âaïnh dáúu “COÏ”.

Baíng 1 – Caïc âäüng tæì chè haình âäüng Giaïm saït Khuyãn Phán têch Âaïnh giaï Phã chuáøn Âaïnh giaï Giao nhiãûm vuû So saïnh Liãn laûc Hoíi yï kiãún Xaïc âënh Cháøn âoaïn Dæû thaío Thaình láûp Dæû toaïn Dæû âoaïn Thæûc hiãûn Khåíi âáöu Giaíi nghéa Phoíng váún Âiãöu tra Duy trç Quaín lyï Theo doîi Âaìm phaïn Quan saït Âënh hæåïng Tham gia Thæûc hiãûn Láûp kãú hoaûch Chuáøn bë Xæí lyï Âãö xuáút Xem xeït Láûp tiãún âäü Kyï Nghiãn cæïu Trçnh Giaïm saït Kiãøm tra TRAÏNH ! Âaïnh giaï cao Thêch Biãút Æa thêch Hiãøu

Thäng tin Phán têch Khàóng âënh Kiãøm toaïn Tênh toaïn Kiãøm tra Täøng håüp Tênh toaïn Hoüp Tæ váún Âãúm Loaûi sai soït Cháøn âoaïn Táûp håüp Xaïc âënh Thanh tra Phoíng váún Kiãøm kã Chè chäù Âo læåìng Quan saït Âaût âæåüc Chæïng minh Nháûn Xem xeït Kiãøm tra Cán Quyãút âënh Phã duyãût So saïnh Quyãút âënh Xaïc âënh Dæû toaïn Âaïnh giaï Phaïn xeït Phán loaûi Kiãøm tra Haîy bäø sung nhæîng âäüng tæì baûn thêch

Saín xuáút Âãö cáûp Âiãöu chènh AÏp duûng Bäú trê Âênh keìm Laìm saûch Hçnh thaình Càõt Âàût coüc Thiãút kãú Phaït triãøn Thaïo dåî Phán phäúi Hiãûu âênh Kyï háûu Læu Làõp Chaìo mæìng Maìi Làõp âàût Hæåïng dáùn Cháút âáöy Bäi trån Laìm Duy trç Âo Thäng baïo Måí Sån Goüi âiãûn Gæíi Xæí lyï Xáy dæûng laûi Âãö xuáút Boí âi Sæía chæîa Thay thãú Quåí traïch Sæía laûi Quay laûi Quay Láûp tiãún âäü Choün Âàût Kyï Haìn Tçm Laìm thàóng Trçnh Huáún luyãûn Sao cheïp Âaïnh maïy Haìn Viãút

Theí khaïi niãûm© Ngæåìi biãn soaûn: TS John Collum

80-90% Khängâaût trçnh âäüthaình thaûo

10-20% âaût trçnh âäüthaình thaûo

10-20% khängâaût trçnh âäüthaình thaûo

80-90% âaût trinhd âäü

thaình thaûo

Måí âáöu Mäùi láön âi khaïm bãûnh, baûn haîy suy nghé âãún viãûc baïc sé khaïm cho baûn âaî âæåüc âaìo taûo thãú naìo. Baûn seî choün mäüt baïc sé chè âån thuáön coï bàòng täút nghiãûp hay laì mäüt ngæåìi thãø hiãûn thaình thaûo tæìng kyî nàng trong chæång trçnh hoüc? Mäùi láön lãn maïy bay, baûn haîy nghé âãún ngæåìi phi cäng. Liãûu baûn coï thêch mäüt phi cäng måïi chè qua nhæîng kyì thi viãút khäng? Hay baûn seî choün mäüt phi cäng âaî trçnh diãùn thaình cäng (trãn khäng) tæìng kyî nàng trong chæång trçnh âaìo taûo? Khi bäø sung yãúu täú con ngæåìi naìy, bao giåì chuïng ta cuîng muäún caïi täút nháút. Tuy nhiãn, khi xem xeït nhiãöu chæång trçnh âaìo taûo, chuïng ta chè coï thãø träng âåüi nhæîng âiãöu xáúu nháút. Hoüc cho thaình thaûo laì caïch chuïng ta coï thãø phaït huy nhæîng gç täút nháút åí táút caí caïc hoüc viãn cuía mçnh. Nhiãöu nguyãn lyï âãö cáûp åí âáy dæûa trãn tæ tæåíng cuía nhæîng nhaì tiãn phong trong phong traìo “hoüc cho thaình thaûo”. Trong säú nhæîng ngæåìi âæåüc nhàõc âãún nhiãöu nháút thuäüc lénh væûc naìy coï John B. Carroll, James H. Block vaì Benjamin S. Bloom.

Nguyãn lyï 1 Mäùi hoüc viãn âæåüc âaìo taûo nghãö âãöu coï thãø laìm thaình thaûo háöu nhæ báút kyì cäng viãûc naìo våïi trçnh âäü cao (thaình thaûo 90%) nãúu âæåüc daûy våïi cháút læåüng cao vaì âæåüc bäú trê âuí thåìi gian.

Nguyãn lyï naìy laì nãön taíng thæûc sæû cuía triãút lyï hoüc cho thaình thaûo. Âiãöu naìy chàóng nhæîng âuïng våïi caïc chæång trçnh âaìo taûo nghãö maì våïi caí ngaình giaïo duûc noïi chung. Haîy láúy mäüt cäng viãûc báút kyì trong chæång trçnh âaìo taûo nghãö laìm vê duû, báút luáûn cäng viãûc âoï phæïc taûp âãún âáu. Haîy nhåï laûi táút caí caïc hoüc viãn baûn âaî daûy trong voìng mäüt nàm qua. Coï leî coï âãún 90% trong säú hoü leî ra âaî coï thãø hoaìn thaình tháûm chê caí nhæîng cäng viãûc phæïc taûp nháút nãúu nhæ hoü âæåüc cung cáúp nhæîng taìi liãûu hoüc táûp våïi cháút læåüng cao vaì coï âuí thåìi gian âãø hoüc cäng viãûc (våïi giaí thiãút hoü mong muäún âiãöu âoï). Nhæîng hoüc viãn do chuïng ta âaìo taûo khäng chè hoüc nhæîng gç chuïng ta cáön daûy maì coìn coï thãø hoüc täút nãúu chuïng ta cung cáúp cho hoü nhæîng tæ liãûu hoüc táûp âæåüc chuáøn bë kyî læåîng vaì bäú trê thãm cho hoü mäüt êt thåìi gian.

Nguyãn lyï 2 Khäng thãø dæûa vaìo nàng læûc hoüc táûp cuía hoüc viãn âãø tiãn âoaïn kãút quaí hoüc táûp cuía hoü. Giaí sæí trong mäüt chæång trçnh âaìo taûo, chuïng ta coï 30 hoüc viãn âiãøn hçnh våïi nàng læûc khaïc nhau, bçnh thæåìng tæì tháúp âãún cao. Nàng læûc cuía hoü âæåüc biãøu thë trãn giaín âäö cuía hçnh 1. Nhæ baûn tháúy, mäüt vaìi hoüc viãn coï nàng læûc tæång âäúi keïm, mäüt säú coï nàng læûc khaï, säú coìn laûi thuäüc loaûi åí giæîa. Âa säú hoüc viãn coï nàng læûc “trung bçnh”. Nãúu táút caí 30 hoüc viãn naìy âãöu âæåüc hoüc theo läúi “truyãön thäúng” trong mäüt khoaíng thåìi gian cäú âënh (3 tiãúng) vaì láúy giaïo viãn laìm trung tám (thao taïc máùu), âiãøm kiãøm tra cuía hoü seî nhæ trong hçnh 2. Mäüt säú hoüc viãn seî âaût kãút quaí tháúp, mäüt säú coï thaình têch cao, pháön låïn coìn laûi âaût âiãøm khoaíng “trung bçnh”. Âáy laì âiãöu váùn xaíy ra haìng ngaìy thæûc tãú åí háöu nhæ mäùi træåìng hoüc trong voìng 200 nàm qua. Mäüt säú êt coï

trçnh âäü gioíi (thæåìng khoaíng 10-20%) vaì âaût âiãøm cao, mäüt säú bë træåüt, coìn âaûi bäü pháûn laì “âaût”. Ngoaìi ra, säú hoüc viãn coï nàng læûc tháúp thæåìng chênh laì säú chè âaût trçnh âäü thaình thaûo åí mæïc âäü tháúp. Nhæîng hoüc viãn coï nàng læûc khaï cuîng laì säú hoüc viãn âaût trçnh âäü thaình thaûo nghãö nghiãûp cao. Âiãöu naìy âæåüc làûp âi làûp laûi nàm naìy qua nàm khaïc cho âãún khi nhiãöu hoüc viãn nàng læûc keïm boí hoüc hoàûc bë loaûi khoíi hãû thäúng. Hçnh 3 cho tháúy âiãöu gç coï thãø âaî xaíy ra nãúu nhæ cuîng 30 hoüc viãn noïi trãn âæåüc daûy nhæîng khaïi niãûm hoüc cho thaình thaûo nhæ hoüc våïi cháút læåüng cao, láúy hoüc viãn laìm trung tám vaì nãúu nhæ hoü coï âuí thåìi gian vaì âæåüc sæû giuïp âåî âãø âaût tåïi sæû thaình thaûo. Nhåì âæåüc giaíng daûy thêch håüp vaì âæåüc bäú trê âuí thåìi gian, háöu hãút hoüc viãn coï thãø âaût âãún sæû thaình thaûo. Nhæîng hoüc viãn coï nàng læûc keïm hån coï thãø chè âån thuáön cáön thãm thåìi gian vaì sæû giuïp âåî trong hoüc táûp, nhæng hoü cuîng coï thãø tiãúp thu vaì nhåï láu nhæ nhæîng hoüc viãn coï nàng læûc khaï hån, nhæîng ngæåìi cáön êt thåìi gian vaì sæû giuïp âåî hån. Nàng læûc cuía hoüc viãn chè laì cå såí âãø dæû âoaïn cáön hoüc bao láu chæï khäng phaíi hoüc âæåüc bao nhiãu vaì hoüc ra sao!

Hoüc âãø thaình thaûo

26.3.94 v4


Nguyãn lý 3 Sæû khaïc biãût giæîa caïc hoüc viãn vãö trçnh âäü thaình thaûo mäüt cäng viãûc træåïc hãút laì do sai soït trong mäi træåìng âaìo taûo chæï khäng phaíi do âàûc âiãøm cuía hoüc viãn. Caïc cäng trçnh nghiãn cæïu cuía Bloom vaì nhæîng taïc giaí khaïc cho tháúy hãû thäúng giaïo duûc caìng "lyï tæåíng" bao nhiãu thç caìng tháúy êt sæû khaïc biãût trong hoüc táûp báúy nhiãu. Ba yãúu täú coï aính hæåíng låïn tåïi viãûc hoüc viãn tiãúp thu âæåüc nhiãöu hay êt laì: 1) Nhæîng âiãöu kiãûn tiãn quyãút cáön thiãút cho hoüc táûp maì hoüc viãn coï, 2) Sæû caím thuû hay thaïi âäü cuía hoüc viãn vãö hoaût âäüng hoüc táûp, vaì 3) Cháút læåüng vaì thåìi læåüng giaíng daûy.

Nguyãn lý 4 Duì laì ngæåìi hoüc nhanh hay cháûm, khaï hay keïm thç âa säú hoüc viãn âãöu seî coï khaí nàng hoüc táûp ráút giäúng nhau khi hoü âæåüc taûo âiãöu kiãûn hoüc táûp thuáûn låüi. Nguyãn lyï naìy cuía Bloom laì mäüt thaïch thæïc âäúi våïi caïch nhçn nháûn hoüc viãn tæì nhiãöu nàm qua. Theo phæång phaïp tiãúp cáûn hoüc cho thaình thaûo, chuïng ta träng âåüi moüi hoüc viãn âãöu coï thãø hoüc xuáút sàõc. Chuïng ta táûp trung näù læûc vaìo viãûc phaït triãøn vaì âiãöu chènh chæång trçnh âaìo taûo nhàòm âaïp æïng yãu cáöu cuía hoüc viãn.

Nguyãn lý 5 Chuïng ta nãn táûp trung nhiãöu hån vaìo sæû khaïc nhau trong hoüc táûp vaì êt chuï yï hån âãún sæû khaïc biãût giæîa hoüc viãn. Ngaìy nay, chuïng ta váùn chuï yï quaï nhiãöu âãún sæû khaïc biãût giæîa caïc hoüc viãn. Khi tháúy mäüt hoüc viãn âaût kãút quaí täút, coìn hoüc viãn khaïc thç thi træåüt, chuïng ta thæåìng nhanh choïng láúy sæû khaïc biãût giæîa hoü âãø lyï giaíi váún âãö. Ráút hiãúm khi chuïng ta xem xeït våïi con màõt phã phaïn quaï trçnh giaíng daûy nhæ laì nguäön gäúc cuía nhæîng sæû khaïc biãût âoï trong hoüc táûp. Caïch tiãúp cáûn hoüc cho thaình thaûo êt táûp trung vaìo âàûc âiãøm cuía hoüc viãn maì chuï yï nhiãöu hån âãún viãûc âiãöu chènh quaï trçnh hoüc táûp nhàòm náng kãút quaí hoüc táûp cuía mäùi hoüc viãn tåïi mæïc täúi âa.

Nguyãn lý 6 Caïi gç âaïng hoüc thç cuîng âaïng daûy täút. Mäüt säú giaïo viãn coï thaïi âäü: "Nãúu hoüc viãn boí hoüc hay thi træåüt thç âoï laì do hoü chæï khäng phaíi läùi cuía täi. Täi váùn âang laìm cäng viãûc maì täi âæåüc traí læång: âoï laì daûy hoüc!”. Tháût khoï tin ràòng hiãûn tæåüng tè lãû boí hoüc tæì 25-50%, tè lãû træåüt gáön 50%, vaì chè coï vaìi hoüc viãn âaût xuáút sàõc chàóng hãö laìm cho mäüt säú giaïo viãn bàn khoàn. Nhæîng thaïi âäü nhæ váûy ngàn caín sæû tiãún bäü trong viãûc caíi thiãûn âaïng kãø cháút læåüng giaïo duûc vaì âaìo taûo trãn phaûm vi räüng.

Trong khi âoï, nhæîng giaïo viãn theo tæ tæåíng hoüc cho thaình thaûo tin ràòng nãúu hoüc viãn khäng âaût âæåüc sæû thaình thaûo trong nghãö thç âoï laì läùi cuía chuïng ta. Noïi caïch khaïc, nãúu âaî tháúy táöm quan troüng cuía mäüt váún âãö vaì âæa noï vaìo chæång trçnh âaìo taûo

thç cuîng phaíi tháúy âiãöu quan troüng âãø tæìng hoüc viãn phaíi hoüc âæåüc noï vaì hoüc täút. Khi mäüt hoüc viãn khäng âaût kãút quaí hoüc táûp thç chuïng ta phaíi quan tám mäüt caïch nghiãm tuïc vaì âáöy âuí âãø laìm táút caí trong khaí nàng cuía mçnh nhàòm khàõc phuûc tçnh traûng âoï. Nhæîng ngæåìi thaình cäng trong caïch daûy cho thaình thaûo tæû xem mçnh laì nhæîng nhaì chuyãn män coï trçnh âäü cao âang bàn khoàn âãø thæûc hiãûn thaình cäng mäüt cäng nghãû âaìo taûo phæïc taûp. Hoü tæû nháûn tháúy phaíi gaïnh traïch nhiãûm cao hån laì giaïo viãn hoàûc giaíng viãn âån thuáön.

Nguyãn lý 7 Yãúu täú quan troüng nháút trong quaï trçnh daûy vaì hoüc laì hçnh thæïc vaì cháút læåüng giaíng daûy cho hoüc viãn. Giaíng daûy cho hoüc viãn theo caïch tiãúp cáûn hoüc âãø thaình thaûo âæåüc coi laì âàûc biãût quan troüng âäúi våïi quaï trçnh hoüc táûp. Cäng viãûc giaíng daûy

thæûc tãú âæåüc thiãút kãú ráút cáøn tháûn. Taìi liãûu giaíng daûy âæåüc xáy dæûng âãø tråü giuïp cho quaï trçnh hoüc táûp. Caïc phæång phaïp vaì hoaût âäüng giaíng daûy âæåüc xáy dæûng, thæí nghiãûm, thæåìng xuyãn âiãöu chènh trãn cå såí kãút quaí âaût âæåüc. Chæång trçnh hoüc cho thäng thaûo laì mäüt hãû thäúng nàng âäüng, thæåìng xuyãn biãún âäøi nhàòm âaïp æïng yãu cáöu cuía hoüc viãn.

Baín cháút cuía chæång trçnh Vaìo nhæîng nàm 1970, David Pucel åí Træåìng Âaûi hoüc Täøng håüp Minnesota âaî taûo ra mäüt mä hçnh âån giaín cho tháúy caïc khaïi niãûm hoüc cho thaình thaûo aính hæåíng nhæ thãú naìo âãún thiãút kãú mäüt chæång trçnh. Baíng dæåïi âáy cho tháúy trong mäùi chæång trçnh âaìo taûo coï ba thaình täú cå baín: näüi dung, thåìi gian vaì sæû thaình thaûo. Näüi dung laì chæång trçnh cáön hoüc. Thåìi gian laì nguäön læûc cáön thiãút cho viãûc hoüc táûp. Sæû thaình thaûo laì kãút quaí

hoüc näüi dung cuía mäùi caï nhán. Khäng thãø coï mäüt chæång trçnh âaìo taûo trong âoï caí ba thaình täú âãöu báút biãún. Trong chæång trçnh thäng thæåìng cuía træåìng âaûi hoüc vaì caïc træåìng khaïc, näüi dung laì cäú âënh (chæång trçnh hoüc), thåìi læåüng cuîng cäú âënh (mäüt hoüc kyì) vaì trçnh âäü thaình thaûo thç khaïc nhau (âiãøm säú). ÅÍ chæång trçnh hoüc âãø thaình thaûo, näüi dung cäú âënh, thåìi læåüng biãún âäøi (cho pheïp mäùi caï nhán coï sæû khaïc biãût trong hoüc táûp) vaì trçnh âäü thaình thaûo thç cäú âënh (baûn haîy nhåï laûi træåìng håüp ngæåìi phi cäng trãn maïy bay!)

Kãút luáûn Nãúu chuïng ta thæûc sæû tin tæåíng ràòng muûc âêch cuía caïc cå såí daûy hoüc cuía chuïng ta laì "hoüc táûp" thç khaïi niãûm hoüc âãøï thaình thaûo khäng chè laì âiãöu lyï tæåíng; noï cáön tråí thaình âënh hæåïng haình âäüng haìng ngaìy cuía chuïng ta.

Näüi dung Thåìi læåüng

Trçnh âäü thaình thaûo

Cäú âënh Cäú âënh Cäú âënh Khäng thãø âæåüc Cäú âënh Cäú âënh Biãún âäøi Træåìng hoüc Cäú âënh Biãún âäøi Cäú âënh Hoüc âãø thaình thaûo

Theí kyî nàng©

Ngæåìi biãn soaûn: TS John Collum & TS Rudolf Batliner

Måí âáöu "Nãúu khäng biãút mçnh âënh âi âáu, laìm sao baûn biãút âæåüc laì mçnh âaî tåïi âêch ?"

Khuyãút danh

Nhiãöu giaïo viãn muäún daûy cho hoüc viãn cuía mçnh caïc kyî nàng, nhæng hoü khäng coï yï tæåíng roî raìng vãö caïi âêch cuía mçnh. Âêch coï nghéa laì kãút quaí hoüc táûp thæûc sæû maì ta mong âåüi - kãút quaí thæûc hiãûn thæûc sæû maì chuïng ta mong muäún táút caí caïc hoüc viãn âãöu âaût âæåüc. Vaì thãú laì âãún cuäúi buäøi hoüc, coï hoüc viãn thæûc hiãûn âæåüc, coï hoüc viãn thç khäng.

Âënh nghéa Muûc tiãu thæûc hiãûn cuäúi cuìng (goüi tàõt theo tiãúng Anh laì TPO) laì mäüt låìi tuyãn bäú:

• mä taí kãút quaí âaî dæû âënh; • mä taí kãút quaí thæûc hiãûn âaî dæû

âënh cuía hoüc viãn; • mä taí viãûc thæûc hiãûn âaî dæû âënh

cuía hoüc viãn sau khi giaïo viãn daûy xong;

• mä taí viãûc thæûc hiãûn cuía hoüc viãn chæï khäng phaíi viãûc thæûc hiãûn cuía giaïo viãn hay quy trçnh giaíng daûy.

Robert F. Mager, 1994

Mäüt cáu âaïnh giaï TPO laì mäüt tuyãn bäú roî raìng, trong âoï mä taí hoüc viãn seî âæåüc âaïnh giaï nhæ thãú naìo vaìo cuäúi buäøi hoüc.

So saïnh TPO våïi tiãu chuáøn thæûc hiãûn trong cäng nghiãûp Màûc duì träng coï veí giäúng nhau nhæng TPO vaì tiãu chuáøn thæûc hiãûn trong cäng nghiãûp cho mäüt kyî nàng coï khaïc nhau. Tiãu chuáøn thæûc hiãûn âæåüc xáy dæûng cho bäúi caính saín xuáút. Coìn TPO âæåüc xáy dæûng cho

bäúi caính âaìo taûo nghãö. Âäúi våïi mäùi kyî nàng nháút âënh, TPO liãn quan máût thiãút våïi tiãu chuáøn thæûc hiãûn trong cäng nghiãûp. Trong nhiãöu træåìng håüp, chuïng laì mäüt. Tuy nhiãn, âäi khi TPO coï thãø coï yãu cáöu tháúp hån hoàûc cao hån tiãu chuáøn thæûc hiãûn trong cäng nghiãûp. Caïc phi cäng laïi maïy bay vaì caïc sé quan caính saït thæåìng âæåüc âaìo taûo våïi tiãu chuáøn thæûc hiãûn cao hån so våïi cäng viãûc thæûc tãú âang chåì âåüi hoü.

Thuáût ngæî cuía TPO TPO bao gäöm saïu pháön hay saïu cáúu pháön. Saïu cáúu pháön naìy âäi khi coï tãn goüi khaïc nhau nhæng cuìng chung mäüt yï nghéa. Baíng dæåïi âáy giåïi thiãûu nhæîng thuáût ngæî âæåüc chuïng ta sæí duûng trong mä-âuyn naìy. Bãn phaíi caïc thuáût ngæî âoï laìì nhæîng thuáût ngæî thènh thoaíng âæåüc duìng âãø thay thãú.

Caïc tiãu chê cuía TPO Táút caí caïc TPO âãöu phaíi âaïp æïng nhæîng tiãu chê sau âáy: CUNG CÁÚP Tuyãn bäú “cung cáúp“ mä taí moüi âiãöu kiãûn hoàûc biãún säú coï thãø aính hæåíng âãún trçnh âäü thæûc hiãûn chung.

Vê duû: Cung cáúp mäüt caïi cæa âiãûn vaì mäüt bäü thiãút kãú chi tiãút…

Vê duû: Cung cáúp mäüt cäng thæïc chãú biãún moïn àn vaì mäüt lãûnh giao viãûc…

Tuyãn bäú “cung cáúp” KHÄNG âãö cáûp âãún phæång phaïp giaíng daûy hay hæåïng dáùn vaì cuîng khäng âån giaín laì mäüt danh saïch duûng cuû hay thiãút bë.

Phaín vê duû: Cung cáúp mäüt baìi giaíng vaì mäüt thao taïc máùu...

Phaín vê duû: Cung cáúp sàôn bäüt mç, muäúi, âæåìng, træïng, thça, baït...

TÊN HIÃÛU Pháön “Tên hiãûu” trong TPO seî xaïc âënh (nhæîng) tên hiãûu hoàûc (nhæîng) sæû kiãûn dáùn âãún viãûc thæûc hiãûn.

Vê duû: Trong tua thàm bãûnh nhán thæåìng lãû vaì /hoàûc cæï hai tiãúng mäüt láön. Vê duû: Lãûnh giao viãûc AI Tuyãn bäú “Ai” gäöm coï chæïc danh cäng viãûc cuía ngæåìi thæûc hiãûn vaì caïc tæì “seî coï khaí nàng.”

Vê duû: Thåü laìm baïnh seî coï khaí nàng… Vê duû: Y taï seî coï khaí nàng... Phaín vê duû: Hoüc viãn seî coï khaí nàng… LAÌM GÇ Tuyãn bäú “Laìm gç” chè sæû thæûc hiãûn coï thãø quan saït âæåüc vaì seî âæåüc trçnh diãùn sau khi hoüc xong (âæåüc thãø hiãûn bàòng mäüt âäüng tæì chè haình âäüng duy nháút vaì bäø ngæî cuía âäüng tæì âoï.)

Viãûc thæûc hiãûn phaíi: cuû thãø; quan saït âæåüc; coï quy trçnh riãng ; coï thãø phán chia thaình hai hoàûc nhiãöu bæåïc; coï thãø thæûc hiãûn âæåüc trong mäüt khoaíng thåìi gian giåïi haûn; coï âiãøm bàõt âáöu vaì âiãøm kãút thuïc xaïc âënh; kãút quaí cuäúi cuìng laì saín pháøm, baïn thaình pháøm, dëch vuû, hoàûc quyãút âënh; coï thãø phán cäng âæåüc.

Vê duû: Thåü laìm baïnh seî coï khaí nàng næåïng baïnh mç kiãøu Phaïp... Vê duû: Y taï seî coï khaí nàng âo thán

Thuáût ngæî cuía CHUÏNG TA

Hiãûn âaûi Cäø âiãøn Tuìy læûa choün Tuìy læûa choün

Cáúu pháön 1 Cung cáúp: Âiãöu kiãûn Mäi træåìng Cáúu pháön 2 Tên hiãûu: Tên hiãûu Sæû kiãûn Cáúu pháön 3 Ai: Ngæåìi thæûc hiãûn Hoüc viãn “Chæïc danh” cäng

viãûc

Cáúu pháön 4 Laìm gç: Thæûc hiãûn Haình vi Kyî nàng Baûn seî Cáúu pháön 5 Trong thåìi gian: Thåìi gian Cáúu pháön 6 Täút thãú naìo: Tiãu chê Tiãu chuáøn

Viãút muûc tiãu thæûc hiãûn cuäúi cuìng (TPO)

25.10.98 v4


nhiãût qua âæåìng miãûng... Phaín vê duû: Y taï seî hiãøu âæåüc caïc loaûi nhiãût âäü… “Hiãøu” laì caïi khäng thãø quan saït âæåüc. Phaín vê duû: Thåü haìn seî coï khaí nàng càõt vaì maû âäöng kim loaûi. “Càõt” vaì “Maû âäöng” laì hai âäüng tæì. Mäüt TPO chè coï mäüt âäüng tæì. TRONG THÅÌI GIAN Tuyãn bäú “Trong thåìi gian” nãu giåïi haûn thåìi gian thæûc hiãûn kyî nàng. Vê duû: Thåü laìm baïnh seî coï khaí nàng næåïng baïnh mç kiãøu Phaïp trong thåìi gian mäüt tiãúng. Vê duû: Y taï seî coï khaí nàng âo thán nhiãût qua âæåìng miãûng trong 10 phuït. Phaín vê duû: Y taï seî coï khaí nàng âo thán nhiãût qua âæåìng miãûng caìng nhanh caìng täút. Thåìi gian cáön thiãút âãø thæûc hiãûn mäüt kyî nàng khäng liãn quan gç âãún thåìi khoïa biãøu âaìo taûo. TÄÚT THÃÚ NAÌO Tuyãn bäú “Täút thãú naìo” chè bao gäöm nhæîng tiãu chê thæûc hiãûn quan troüng nháút seî âæåüc âaïnh giaï. Cáúu pháön cuäúi cuìng cuía TPO cho hoüc viãn biãút kyî nàng phaíi âæåüc thæûc hiãûn “täút nhæ thãú naìo”. Coï hai caïch viãút pháön naìy cuía TPO. Caïch thæï nháút dãù nháút nhæng âoìi hoíi baûn phaíi cung cáúp cho hoüc viãn taìi liãûu tham khaío, trong âoï coï sàôn táút caí nhæîng tiãu chê quan troüng. Træåìng håüp coï taìi liãûu tham khaío

Vê duû: Nãúu baûn âaî soaûn xong baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn, thç âån giaín baûn chè cáön viãút: Ai: Y taï seî coï khaí nàng Caïi gç: Âo huyãút aïp Trong thåìi gian: 3 phuït Täút thãú naìo: Theo baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn âaî cung cáúp. Mäüt phæång aïn khaïc laì baûn âaî coï sàôn baín hæåïng dáùn kyî thuáût cuía nhaì saín xuáút hoàûc mäüt doanh nghiãûp. Ai: Thåü cå khê baïnh xe seî coï khaí nàng Laìm gç: Cán baïnh xe Trong thåìi gian: 1 giåì Täút thãú naìo: Theo quy caïch hæåïng dáùn nhaì maïy âaî cung cáúp.

Trong caí hai vê duû trãn âãöu coï tæì ÂAÎ CUNG CÁÚP. Âiãöu âoï coï nghéa ràòng baûn phaíi cung cáúp cho caïc hoüc viãn cuía mçnh nhæîng taìi liãûu tham khaío naìy nhæ mäüt pháön cuía quaï trçnh hoüc táûp. Træåìng håüp khäng coï taìi liãûu tham khaío

Nãúu khäng coï baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn hoàûc caïc taìi liãûu tham khaío khaïc, tuìy giaïo viãn coï thãø xaïc âënh nhæîng tiãu chê thæûc hiãûn quan troüng nháút. Ai: Thåü cå khê baïnh xe seî coï khaí nàng Laìm gç: Cán baïnh xe Trong thåìi gian: 1 giåì Täút thãú naìo:

Khi âi thæí trãn âæåìng, baïnh laïi khäng bë rung khi váûn täúc lãn tåïi 120 km/giåì.

Xe khäng bë hoíng trong quaï trçnh cán

Hiãûn tæåüng läúp bë hao moìn khäng bçnh thæåìng phaït hiãûn tháúy trong khi cán phaíi âæåüc ghi vaìo lãûnh giao viãûc.

Ai: Thåü äúng seî coï khaí nàng Laìm gç: Sæía voìi næåïc bë rè næåïc Trong thåìi gian: 30 phuït. Täút thãú naìo:

Voìi næåïc seî khäng bë rè næåïc khi tæì tæì khoïa voìi

Voìi vaì bäön ræía saûch seî, khäng bë hæ hoíng

Ghi nhåï: Chè liãût kã nhæîng tiãu chê quan troüng nháút cho viãûc thæûc hiãûn kyî nàng. Vê duû hoaìn chènh Kyî nàng: Âo huyãút aïp Cung cáúp mäüt bãûnh nhán tháût trong tua thàm bãûnh thæåìng lãû hoàûc theo yãu cáöu cuía Y taï træåíng hay baïc sé. Y taï seî coï khaí nàng âo huyãút aïp cuía bãûnh nhán trong tua thàm bãûnh thæåìng lãû trong thåìi gian 5 phuït.

Træåïc hãút phaíi nháûn daûng âæåüc bãûnh nhán

Kãút quaí âo huyãút aïp phaíi trong phaûm vi ±2 mm so våïi kãút quaí giaïo

viãn âo

Huyãút aïp ngoaìi phaûm vi bçnh thæåìng phaíi âæåüc baïo caïo ngay cho Y taï træåíng

Kãút quaí âo huyãút aïp phaíi âæåüc ghi roî raìng trãn phiãúu bãûnh nhán.

Coï thãø sæí duûng theí TPO máùu (xem Baíng 2) giuïp cho viãûc viãút TPO trãn dãù daìng hån.

Kãút luáûn TPO hoaìn toaìn coï thãø laì mäüt baïo caïo quan troüng nháút maì giaïo viãn cáön soaûn. Haîy daình thåìi gian âãø laìm viãûc âoï cho täút !

CÁÚU PHÁÖN TPO Cung cáúp: Mäüt bãûnh nhán tháût

Tên hiãûu: Trong tua thàm bãûnh thæåìng lãû hoàûc theo yãu cáöu cuía Y taï træåíng hay baïc sé

Ai: Y taï seî coï khaí nàng Laìm gç: Âo huyãút aïp

Trong thåìi gian:

5 phuït

Täút thãú naìo: • Træåïc hãút phaíi nháûn daûng âæåüc bãûnh nhán

• Kãút quaí âo huyãút aïp phaíi trong phaûm vi ± 2mm so våïi kãút quaí cuía giaïo viãn âo

• Huyãút aïp ngoaìi phaûm vi bçnh thæåìng phaíi âæåüc baïo caïo ngay cho Y taï træåíng

• Kãút quaí âo huyãút aïp phaíi âæåüc ghi roî raìng trãn Phiãúu bãûnh nhán

Baíng 2. Theí TPO máùu


Måí âáöu “Nàng læûc cuía con ngæåìi thãø hiãûn åí khaí nàng thæûc hiãûn. Chè coï tri thæïc khäng thäi seî êt coï giaï trë".

William Blank Chè biãút thäi coìn chæa âuí: Hoüc viãn cuía chuïng ra phaíi coï khaí nàng LAÌìM âæåüc mäüt caïi gç âoï - tæïc laì phaíi Thæûc hiãûn. Chuïng täi âënh nghéa thæûc hiãûn hay sæû thæûc hiãûn laì:

Mäüt quy trçnh coï thãø quan saït âæåüc, âoìi hoíi caí kiãún thæïc, kyî nàng vaì thaïi âäü âãø laìm mäüt viãûc gç âoï theo tiãu chuáøn thæûc hiãûn âæåüc cháúp nháûn vaì âem laûi mäüt saín pháøm, dëch vuû hay mäüt quyãút âënh. Âäúi våïi nhiãöu kyî nàng, quy trçnh sæí duûng âãø thæûc hiãûn kyî nàng quan troüng hån nhiãöu so våïi moüi saín pháøm laìm ra. Khi hoüc viãn láön âáöu tiãn hoüc âãø thæûc hiãûn mäüt kyî nàng phæïc taûp hoàûc nguy hiãøm - quy trçnh âoï ráút quan troüng. Trong âënh nghéa trãn, thuáût ngæî âáöu tiãn chuïng ta cáön hiãøu laì tæì quy trçnh:

Quy trçnh laì caïc bæåïc âæåüc thæûc hiãûn theo mäüt trçnh tæû thêch håüp âãø hoaìn thaình mäüt kyî nàng.

Åí âáy ta gàûp mäüt tæì khaïc: bæåïc.

Bæåïc laì pháön nhoí nháút coï thãø nháûn biãút âæåüc cuía mäüt kyî nàng.

Vê duû: Kyî nàng "Âo huyãút aïp" coï nhæîng bæåïc sau âáy:

Nháûn daûng bãûnh nhán Giaíi thêch quy trçnh cho bãûnh nhán Cho bãûnh nhán nàòm âuïng tæ thãú Chuáøn bë veïn tay aïo bãûnh nhán

Quáún neûp âãø âo huyãút aïp

Mäüt yï khaïc ráút quan troüng trong âënh nghéa naìy laì “theo tiãu chuáøn thæûc hiãûn âæåüc cháúp nháûn". Tiãu chuáøn naìy thæåìng xuáút phaït tæì thæûc tãú saín xuáút, kinh doanh. Tiãu chuáøn coï thãø laì thåìi gian âoìi hoíi âãø hoaìn thaình mäüt kyî nàng hay mæïc âäü cháút læåüng cuía saín pháøm, hoàûc caí hai.

Caïch täút nháút âãø âaïnh giaï quy trçnh laì sæí duûng mäüt phæång tiãûn âån giaín goüi laì Phiãúu kiãøm tra quy trçnh hoàûc Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn.

Khi naìo sæí duûng Nãn xem xeït xáy dæûng baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn khi:

• Baûn muäún âaím baío hoüc viãn biãút sæí duûng âuïng duûng cuû hoàûc thiãút bë

• Thåìi gian âãø thæûc hiãûn kyî nàng laì quan troüng

• Trong quy trçnh coï nhæîng chäù nguy hiãøm cho sæïc khoeí hoàûc an toaìn

• Nãúu thæûc hiãûn khäng âuïng quy trçnh coï thãø gáy laîng phê váût liãûu âàõt tiãön.

Bäú cuûc 1.Diãùn âaût kyî nàng roî raìng. Tãn kyî nàng phaíi âãø åí trãn cuìng cuía baín hæåïng dáùn vaì duìng tæì ngæî âuïng nhæ trong taìi liãûu hæåïng dáùn chæång trçnh.

2.Nãu roî âiãöu kiãûn kiãøm tra. Hoüc viãn cáön âæåüc biãút vãö thuí tuûc kiãøm tra. Nãn thäng baïo cho hoüc viãn biãút hoü âæåüc pheïp vaì khäng âæåüc pheïp sæí duûng nhæîng gç. Viãûc kiãøm tra seî âæåüc tiãún haình trong phoìng thê nghiãûm hay åí nåi laìm viãûc thæûc sæû? Coï âæåüc pheïp sæí duûng duûng cuû cáöm tay hay duûng cuû âiãûn khäng ? Caïc duûng cuû vaì thiãút bë seî âæåüc bäú trê sàôn hay hoüc viãn phaíi tæû táûp håüp chuïng nhæ mäüt pháön cuía baìi kiãøm tra? Nãn giaíi thêch ngàõn goün táút caí caïc cáu hoíi naìy åí pháön trãn cuìng cuía baín hæåïng dáùn thæûc haình.

3.Láûp danh muûc caïc bæåïc thæûc hiãûn kyî nàng. Coï nhiãöu caïch laìm danh muûc naìy:

A. Nãúu âaî coï baín phán têch kyî nàng tæì træåïc, thç trong âoï âaî coï sàôn danh muûc caïc bæåïc thæûc hiãûn.

B. Mäüt säú saïch giaïo khoa coï liãût kã caïc bæåïc thæûc hiãûn mäüt kyî nàng.

C. Quan saït mäüt chuyãn gia hoàûc chênh baín thán baûn thæûc hiãûn kyî nàng vaìi láön räöi viãút laûi tæìng bæåïc theo trçnh tæû. Tiãúp âoï, sæí duûng danh muûc cuía baûn âãø thæí laûi caïc bæåïc xem danh muûc âaî roî raìng chæa. Sau âoï, cuìng hoüc viãn thæí thæûc hiãûn caïc bæåïc vaì kiãøm tra laûi láön næîa danh muûc âaî roî raìng chæa.

Âiãöu quan troüng laì baín danh muûc:

1) phaíi bao gäöm táút caí caïc bæåïc cáön thiãút

2) âàûc biãût, phaíi coï caïc bæåïc quy âënh vãö an toaìn

3) phaíi bäú trê theo âuïng trçnh tæû thæûc hiãûn

4) phaíi coï âæåüc cáu traí låìi laì Coï hoàûc Khäng.

Kü n¨ng §iÌu kiÖn C¸c b−íc

Tr×nh

tùAn

toμn

§é dμi

Tha

ng ®¸

nh gi

¸ Th

«ng t

in H

−íng

dÉn

Tr×nh ®é

TH

Âaïnh giaï thæûc hiãûn – Quy trçnh

8.1.94 v5


4. Mä taí tæìng bæåïc riãng caìng roî caìng täút. Sæí duûng nhæîng chè dáùn dæåïi âáy âãø viãút vãö mäùi mäüt bæåïc:

A. Viãút tæìng bæåïc riãng mäüt caïch âån giaín vaì roî raìng, sæí duûng caïc thuáût ngæî phäø biãún trong ngaình.

B. Mä taí tæìng bæåïc bàòng nhæîng thuáût ngæî vãö thæûc hiãûn coï thãø quan saït âæåüc

C. Caïc bæåïc khäng nãn vuûn vàût hoàûc bao haìm nhæîng kiãún thæïc chung chung.

Låìi mä taí tæìng bæåïc phaíi bàõt âáöu bàòng mäüt âäüng tæì haình âäüng vaì kãút thuïc cáu: "Hoüc viãn âaî..."

Vê duû täöi: Noïi chuyãûn våïi bãûnh nhán.

Vê duû hay: Giaíi thêch quy trçnh cho bãûnh nhán.

5.Chè ra caïc bæåïc nguy hiãøm hoàûc liãn quan âãún an toaìn. Âäi khi baûn buäüc phaíi âçnh chè khäng cho pheïp mäüt hoüc viãn tiãúp tuûc quy trçnh. Båíi vç, nãúu âãø tiãúp tuûc coï thãø gáy täøn haûi cho hoüc viãn hoàûc laìm hoíng caïc trang thiãút bë, váût liãûu âàõt tiãön. Trãn baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn quy trçnh nãn chè ra nhæîng bæåïc maì nãúu thæûc hiãûn khäng täút seî khäng âæåüc tiãúp tuûc thæûc hiãûn næîa (Âaïnh dáúu hoa thë caûnh säú thæï tæû).

6.Láûp danh muûc caïc bæåïc våïi âäü daìi håüp lyï. Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn khäng nãn quaï ngàõn (3 hoàûc 4 bæåïc), nhæng cuîng khäng nãn quaï daìi (trãn mäüt trang).

7.Keìm theo thang âaïnh giaï. Mäùi phiãúu kiãøm tra quy trçnh thæåìng coï chäù âãø âaïnh dáúu Coï hoàûc Khäng åí bãn caûnh mäùi bæåïc.

8.Hçnh thæïc Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn. Trong phiãúu kiãøm tra quy trçnh thæåìng daình chäù cho nhæîng thäng tin sau:

• Hoü tãn hoüc viãn

• Ngaìy kiãøm tra

9.Hæåïng dáùn roî caïch sæí duûng Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn. Xem vê duû dæåïi âáy:

Hæåïng dáùn: Âaïnh dáúu COÏ hoàûc Khäng âãø chè roî hoüc viãn coï thæûc hiãûn tæìng bæåïc âaî nãu khäng.

10.Nãu roî yãu cáöu trçnh âäü thæûc hiãûn täúi thiãøu cháúp nháûn âæåüc. Mäùi baìi kiãøm tra, tháûm chê caí baìi kiãøm tra thæûc hiãûn âãöu coï âiãøm säú täúi thiãøu. Dæåïi âáy laì vê duû vãö trçnh âäü thæûc hiãûn täúi thiãøu thäng thæåìng:

Trçnh âäü thæûc hiãûn täúi thiãøu cháúp nháûn âæåüc: Táút caí caïc bæåïc phaíi âæåüc âaïnh dáúu Coï hoàûc Khäng thãø aïp duûng. Nãúu coï mäüt cáu naìo bë âaïnh dáúu laì Khäng, hoüc viãn phaíi än laûi taìi liãûu hoüc táûp, thæûc haình kyî nàng coï sæû giaïm saït vaì âãö nghë âæåüc kiãøm tra vaìo láön khaïc.

11. Âënh kyì hiãûu chènh laûi baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn.

Theo doîi kãút quaí sæí duûng baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn. Nãúu hoüc viãn luän luän gàûp khoï khàn våïi mäüt pháön naìo âoï trong baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn, træåïc hãút haîy xem caïc phæång phaïp giaíng daûy cuía baûn âãø chàõc chàõn ràòng baûn âaî giaíi thêch vaì trçnh diãùn âuïng kyî thuáût âoï. Sau âoï kiãøm tra ngän tæì diãùn giaíi caïc bæåïc trong phiãúu kiãøm tra.

Sæí duûng

Coï thãø âæa baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn cho hoüc viãn træåïc khi giaïo viãn trçnh diãùn âãø hoü theo doîi. In baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn lãn mäüt tåì giáúy trong sæí duûng coï hiãûu quaí. Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn âæåüc hoüc viãn sæí duûng trong quaï trçnh thæûc haình, vaì sau cuìng, noï âæåüc sæí duûng âãø âaïnh giaï viãûc thæûc hiãûn cuía hoüc viãn.

Kãút luáûn Mäüt trong nhæîng cäng viãûc quan troüng nháút cuía báút kyì giaïo viãn kyî thuáût daûy nghãö naìo laì phaíi âaím baío ràòng hoüc viãn âang aïp duûng âuïng quy trçnh khi cäú gàõng thæûc hiãûn kyî nàng, âàûc biãût laì nhæîng kyî nàng coï thãø gáy täøn thæång cho chênh hoü hoàûc nhæîng ngæåìi khaïc. Caïch täút nháút âãø âaïnh giaï quy trçnh, theo chuïng täi, laì sæí duûng mäüt baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn ráút âån giaín âæåüc goüi laì phiãúu kiãøm tra quy trçnh.

Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn

Âaïnh giaï thæûc hiãûn - Quy trçnh Hoü tãn ________________________________ Ngaìy thaïng ________

Sæí duûng caïc tiãu chê dæåïi âáy âãø âaïnh giaï baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn do baûn chuáøn bë:

Hæåïng dáùn: Âaïnh dáúu coï hoàûc khäng âãø chè roî hoüc viãn coï thæûc hiãûn tæìng bæåïc theo chè dáùn khäng. COï KHÄNG

1. Âaî trçnh baìy roî kyî nàng ? -- -- 2. Nãu roî caïc âiãöu kiãûn kiãøm tra ? -- -- 3. Liãût kã roî caïc bæåïc thæûc hiãûn kyî nàng ? -- -- 4. Caïc bæåïc kyî nàng âæåüc liãût kã theo âuïng trçnh tæû ? -- -- 5. Chè roî nhæîng bæåïc nguy hiãøm hoàûc liãn quan âãún an toaìn ? -- -- 6. Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn coï âäü daìi håüp lyï ? 7. Coï thang âaïnh giaï (1 - 5, Coï - Khäng) ? -- -- 8. Coï chäù âãø ghi tãn hoüc viãn vaì ngaìy kiãøm tra ? -- -- 9. Hæåïng dáùn roî raìng vãö baìi kiãøm tra ? -- -- 10. Nãu roî trçnh âäü thæûc hiãûn täúi thiãøu cháúp nháûn âæåüc ? -- --

Âäúi våïi mäüt baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn coï cháút læåüng, táút caí caïc cáu âãöu

phaíi âæåüc âaïnh dáúu laì "COÏ".

Theí kyî nàng© Ngæåìi biãn soaûn: Shiv Kumar Shah

Lyï thuyãút

Måí âáöu Trçnh diãùn âæåüc âënh nghéa laì viãûc trçnh baìy bàòng duûng cuû træûc quan caïc sæû viãûc, yï tæåíng hay quaï trçnh quan troüng. Âoï laì mäüt phæång phaïp giaíng daûy cäng hiãûu vç åí âáy giaïo viãn thæûc sæû biãøu diãùn hay “trçnh diãùn” caïch thæûc hiãûn mäüt kyî nàng (vê duû: váûn haình mäüt cäù maïy nhæ thãú naìo, sæí duûng mäüt duûng cuû ra sao, khæí truìng caïc duûng cuû pháùu thuáût thãú naìo, thay ruy bàng maïy chæî ra sao). Noï âoìi hoíi hoüc viãn phaíi sæí duûng caïc giaïc quan âãø nhçn, nghe, vaì âäi khi caí ngæíi, såì hoàûc nãúm næîa. Trçnh diãùn laì chiãúc cáöu näúi giæîa lyï thuyãút vaì thæûc haình. Tiãúp theo sau cuäüc trçnh diãùn thæåìng laì viãûc æïng duûng kyî nàng vaìo thæûc tãú.

Muûc âêch Trçnh diãùn laì mäüt phæång phaïp thêch håüp cho viãûc daûy kyî nàng. Mäüt cuäüc trçnh diãùn täút seî:

• chè roî kyî nàng âoï âæåüc thæûc hiãûn thãú naìo

• nháún maûnh nhæîng bæåïc quan troüng vaì nhæîng váún âãö vãö an toaìn

• taûo âiãöu kiãûn cho hoüc viãn âàût cáu hoíi træåïc khi bæåïc vaìo thæûc haình.

Quy trçnh Mäüt cuäüc trçnh diãùn noïi chung gäöm hai bæåïc cå baín: láûp kãú hoaûch vaì chuáøn bë, tiãúp âoï laì trçnh baìy tháût.

Láûp kãú hoaûch vaì chuáøn bë Láûp kãú hoaûch vaì chuáøn bë laì nhæîng pháön thiãút yãúu cho mäüt cuäüc trçnh diãùn coï hiãûu quaí. Sau âáy laì nhæîng

âiãøm máúu chäút trong kháu láûp kãú hoaûch vaì chuáøn bë:

• Soaûn baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn âãø phaït cho hoüc viãn. Coï Theí kyî nàng riãng vãö váún âãö naìy.

• Sàõp xãúp mäi træåìng váût lyï.

• Táûp håüp táút caí caïc duûng cuû, thiãút bë, âäö duìng, giaïo cuû træûc quan vaì âaím baío ràòng chuïng âãöu trong tçnh traûng täút vaì âæåüc bäú trê håüp lyï.

• Nãúu coï bæåïc naìo âoï phaíi chuáøn bë máút nhiãöu thåìi gian (vê duû: chåì cho sån khä, bäüt nåí) thç haîy chuáøn bë sàôn træåïc khi trçnh diãùn. Vaìo thåìi âiãøm thêch håüp, giaïo viãn coï thãø giaíi thêch: “Thæûc tãú thæåìng phaíi âåüi máút 20 phuït cho sån khä räöi måïi chuyãøn sang bæåïc tiãúp theo.”

• Nãn âãø caïc phæång tiãûn daûy hoüc (nhæ giáúy trong, mä hçnh, váût tháût v.v.) åí ngay gáön âoï. Cáön nàõm chênh xaïc khi naìo cáön sæí duûng vaì caïch sæí duûng chuïng nhæ thãú naìo.

• Táûp dæåüt træåïc caïch trçnh diãùn, âàûc biãût trong mäüt vaìi láön âáöu.

Trçnh diãùn Láûp kãú hoaûch täút måïi chè laì mäüt næía cuía mäüt cuäüc trçnh diãùn täút. Cuäüc trçnh diãùn chè coï hiãûu quaí nãúu baûn thæûc hiãûn noï täút. Khi trçnh diãùn mäüt kyî nàng, baûn nãn nhåï trong âáöu nhæîng låìi hæåïng dáùn sau âáy:

• Noïi tháût chênh xaïc våïi hoüc viãn baûn seî trçnh diãùn caïi gç. Nãn khaïi quaït toaìn bäü cuäüc trçnh diãùn ngay tæì âáöu. Haîy duìng mäüt bæïc tranh, mäüt mä hçnh hay mäüt váût tháût âãø cho hoüc viãn tháúy mäüt saín pháøm seî hoaìn thaình

• Liãn hãû kyî nàng âang hoüc våïi caïc kyî nàng hoüc træåïc vaì sau âoï

• Phaït baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn vaì giaíi thêch cho tæìng hoüc viãn

• Sàõp xãúp chäù ngäöi håüp lyï sao cho moüi ngæåìi âãöu nhçn tháúy

vaì nghe tháúy

• Thao taïc caïc bæåïc mäüt caïch cháûm raîi. Nãúu baûn thao taïc nhanh, coï thãø coï ngæåìi seî khäng theo doîi hãút caïc bæåïc

• Mäùi láön chè thao taïc mäüt quy trçnh nãu trong baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn. Quy trçnh âoï phaíi laì quy trçnh täút nháút hoàûc laì caïch phäø biãún nháút âãø thæûc hiãûn âuïng kyî nàng. Khäng nãn laìm cho hoüc viãn nháöm láùn do âæa ra nhiãöu quy trçnh khaïc nhau hoàûc caïc phæång phaïp sai.

• Haîy thæûc hiãûn caïc bæåïc theo âuïng trçnh tæû phuì håüp

• Nháún maûnh nhæîng bæåïc thiãút yãúu vaì nhæîng âiãøm kiãøm tra an toaìn

• Taûm ngæìng taûi nhæîng âiãøm chuí chäút vaì âàût cáu hoíi âãø tin chàõc ràòng hoüc viãn theo doîi këp

• Sau khi trçnh diãùn xong, haîy cho hoüc viãn làûp laûi kyî nàng trong khi baûn giaíi thêch caïc bæåïc

• Âàût nhæîng cáu hoíi toïm tàõt nhæ:

“Coï nhæîng âiãøm quan troüng naìo cáön nhåï ?” “Muûc âêch cuía kyî nàng naìy laì gç?” “Nhæîng bæåïc naìo laì quan troüng nháút âäúi våïi saín pháøm?”

• Nãúu cáön, haîy làûp laûi toaìn bäü hoàûc mäüt pháön cuäüc trçnh diãùn. Âäi luïc, baûn nãn tiãún haình trçnh diãùn tæì hai láön tråí lãn: láön thæï nháút trçnh diãùn tháût cháûm vaì noïi tháût to caïc bæåïc. Láön thæï hai trçnh diãùn vaì âàût

Trçnh diãùn mäüt kyî nàng

20.06.94 v2


cáu hoíi.

Sau trçnh diãùn • Mäüt hoüc viãn seî làûp laûi cuäüc

trçnh diãùn âoï våïi sæû hæåïng dáùn cuía giaïo viãn

• Mäüt hoüc viãn khaïc seî làûp laûi våïi sæû giuïp âåî cuía mäüt hoüc viãn khaïc coï sæí duûng phiãúu kiãøm tra quy trçnh.

• Caïc hoüc viãn thæûc haình cho âãún khi hoü thæûc hiãûn âæåüc kyî nàng theo caïc tiãu chuáøn âaî quy âënh.

Gåüi yï • Khi thao taïc mäüt kyî nàng,

nãn âæa màõt vãö phêa hoüc viãn chæï khäng chè âån thuáön quay màût vãö phêa thiãút bë maì noïi.

• Haîy sæí duûng caïc giaïo cuû træûc quan âãø giaíi thêch nhæîng bæåïc phæïc taûp. Baíng biãøu treo tæåìng thæåìng ráút coï êch âäúi våïi viãûc trçnh diãùn trong caïc xæåíng thæûc haình. Caïc baíng biãøu naìy coìn læu laûi trãn tæåìng trong suäút thåìi gian thæûc haình.

• Khi thao taïc bàòng tay, chè caïc hæåïng (phaíi hoàûc traïi) hay biãøu thë voìng quay theo chiãöu kim âäöng häö, hoàûc ngæåüc chiãöu kim âäöng häö phaíi âaím baío sao cho hoüc viãn hiãøu âuïng yï.

• Haîy läi cuäún hoüc viãn cuìng tham gia vaìo cuäüc trçnh diãùn bàòng caïch âàût caïc cáu hoíi nhæ:

“Báy giåì täi phaíi laìm gç?” “Taûi sao laûi phaíi laìm nhæ váûy?” “Nãúu täi laìm khaïc âi thç sao?”

• Nãúu nhæîng váût tæ maì hoüc viãn sæí duûng âãø thæûc haình khäng coï åí nåi laìm viãûc cuía hoü thç haîy âàût cáu hoíi xem coï thãø sæí

duûng nhæîng váût tæ naìo khaïc âãø thæûc hiãûn kyî nàng naìy.

Kãút luáûn Mäüt cuäüc trçnh diãùn coï thãø tråí nãn thuï vë vaì coï hiãûu quaí nãúu noï âæåüc láûp kãú hoaûch vaì chuáøn bë kyî læåîng. Nãn âàût cáu hoíi vaì khuyãún khêch hoüc viãn âàût cáu hoíi. Haîy làûp laûi nhæîng bæåïc quan troüng nháút vaì âiãøm laûi nhæîng biãûn phaïp baío vãû an toaìn. Cáön coï thaïi âäü nghiãm tuïc âäúi våïi viãûc trçnh diãùn. Sau khi baûn trçnh diãùn

xong, caïc hoüc viãn phaíi sàôn saìng thæûc haình theo hæåïng dáùn.

Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn Trçnh diãùn mäüt kyî nàng

Giaïo viãn âaî: COÏ KHÄNG

Træåïc khi trçnh diãùn 1. Sàõp xãúp laûi mäi træåìng váût lyï? ______ ______

2. Táûp håüp toaìn bäü caïc duûng cuû, thiãút bë, âäö duìng, giaïo cuû træûc quan ? ______ ______

3. Láûp baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn kyî nàng? ______ ______

4. Âãø caïc duûng cuû daûy hoüc åí gáön âoï? ______ ______

5. Táûp trçnh diãùn træåïc? ______ ______

Trong khi trçnh diãùn 6. Nãu roî kyî nàng cáön âæåüc trçnh diãùn? ______ ______

7. Phaït baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn kyî nàng? ______ ______

8. Gàõn kyî nàng âang hoüc våïi caïc kyî nàng hoüc træåïc? ______ ______

9. Âaím baío táút caí moüi ngæåìi âãöu nghe tháúy vaì nhçn tháúy? ______ ______

10. Noïi våïi hoüc viãn, khäng noïi våïi thiãút bë? ______ ______

11. Thao taïc caïc bæåïc mäüt caïch cháûm raîi? ______ ______

12. Mäùi láön chè trçnh baìy mäüt quy trçnh? ______ ______

13. Trçnh diãùn caïc bæåïc theo âuïng trçnh tæû? ______ ______

14. Sæí duûng caïc giaïo cuû træûc quan âãø giaíi thêch roî nhæîng bæåïc phæïc taûp? ______ ______

15. Nháún maûnh nhæîng âiãøm phaíi kiãøm tra an toaìn vaì nhæîng âiãøm quan troüng? ______ ______

16. Thu huït hoüc viãn bàòng caïch âàût nhæîng cáu hoíi täøng håüp? ______ ______

17. Làûp laûi toaìn bäü hoàûc tæìng pháön cuäüc trçnh diãùn, nãúu cáön? ______ ______


Måí âáöu Cáu noïi cuía ngæåìi xæa “Thæûc haình laìm nãn sæû hoaìn haío” khäng hoaìn toaìn chênh xaïc. Chè coï thæûc haình hoaìn haío måïi taûo nãn sæû hoaìn haío! Viãûc hoüc mäüt kyî nàng khäng kãút thuïc sau mäüt baìi giaíng hoàûc mäüt cuäüc trçnh diãùn. Haîy cho hoüc viãn hoaût âäüng thæûc haình - nhæîng hoaût âäüng âæåüc láûp kãú hoaûch kyî læåîng - vaì quan troüng hån hãút, haîy taûo cho hoü ÂÁÖY ÂUÍ cå häüi thæûc haình.

Thaình thaûo VAÌ tæû tin Nhiãöu chæång trçnh âaìo taûo nghãö chè nhàòm vaìo viãûc luyãûn cho hoüc viãn thaình thaûo. Mäüt cäng nhán thaình thaûo coï thãø thæûc hiãûn mäüt kyî nàng âæåüc giao. Tuy nhiãn, chè thaình thaûo thäi coï âuí khäng ? Caìng ngaìy thæûc tãú caìng traí låìi ràòng “KHÄNG!” Ngay caí nhæîng cäng nhán thaình thaûo âäi khi cuîng coìn phán ván khi thæûc hiãûn cäng viãûc cuía mçnh. Caïc doanh nghiãûp muäún coï nhæîng cäng nhán biãút thæûc hiãûn caïc kyî nàng cáön thiãút trong moüi tçnh huäúng, moüi hoaìn caính. Ngæåìi cäng nhán âoï phaíi coï khaí nàng giaíi quyãút âæåüc caïc váún âãö, âiãöu chènh âæåüc caïc quy trçnh vaì håüp taïc våïi âäöng nghiãûp âãø âæa ra nhæîng giaíi phaïp. Ngæåìi cäng nhán âoï phaíi tháúy âæåüc mäúi tæång quan giæîa mäùi kyî nàng vaì cäng viãûc nhæ mäüt täøng thãø. Mäüt cäng nhán nhæ váûy væìa thaình thaûo laûi VÆÌA tæû tin.

Caïc giai âoaûn phaït triãøn kyî nàng Så âäö trãn cho tháúy nhæîng giai âoaûn máúu chäút maì caïc hoüc viãn phaíi âi qua khi hoüc kyî nàng. Luïc âáöu, hoüc viãn nháûn thæïc âæåüc ràòng hoü khäng biãút thæûc hiãûn kyî nàng. Hoü hiãøu åí mæïc âäü täúi thiãøu (khäng thaình thaûo hæîu thæïc). Cuìng våïi thåìi gian vaì nhåì sæû hæåïng dáùn giaíng daûy täút, hoüc viãn nàõm âæåüc vaì thæûc hiãûn âæåüc kyî nàng maì khäng cáön phaíi suy nghé nhiãöu (thaình thaûo vä thæïc).

Nhæîng hoaût âäüng coï kãú hoaûch sau âáy seî goïp pháön phaït triãøn kyî nàng: Trçnh diãùn: Láön trçnh diãùn âáöu tiãn phaíi tháût chênh xaïc. Hoüc viãn seî ghi nhåï vaì làûp laûi nhæîng gç hoü nhçn tháúy láön âáöu. Háöu hãút caïc kyî nàng âãöu cáön coï baín hæåïng dáùn thæûc haình.

Cáön làûp laûi cuäüc trçnh diãùn cho âãún khi táút caí hoüc viãn âãöu hiãøu ROÎ quy trçnh.

Thæûc haình tæìng bæåïc: Nãúu laì quy trçnh quan troüng, âáöu tiãn giaïo viãn cáön thæûc hiãûn mäüt vaìi bæåïc cuía kyî nàng âoï. Sau âoï, cho hoüc viãn táûp laûi nhæîng bæåïc naìy mäüt caïch chênh xaïc. Tiãúp theo, giaïo viãn kiãøm tra xem táút caí âaî thæûc hiãûn âuïng chæa räöi måïi tiãúp tuûc. Haîy làûp laûi trçnh tæû âoï cho âãún khi hoaìn thaình quy trçnh. Viãûc thæûc haình tæìng bæåïc keïo daìi cho âãún khi táút caí caïc hoüc viãn thæûc hiãûn ÂUÏNG quy trçnh maì chè cáön sæí duûng baín hæåïng dáùn thæûc haình.

Thæûc haình coï hæåïng dáùn: Hoüc viãn laìm viãûc âäüc láûp hoàûc laìm viãûc thaình tæìng càûp dæåïi sæû giaïm saït chàût cheî cuía giaïo viãn cho âãún khi hoü coï thãø thæûc hiãûn cäng viãûc mäüt caïch AN TOAÌN. Trong giai âoaûn naìy, viãûc cho hoüc viãn âoüc to cäng viãûc mçnh seî laìm laì âiãöu coï êch.

Thæûc haình âäüc láûp: Hoüc viãn laìm viãûc dæåïi sæû giaïm saït våïi mæïc âäü giaím dáön cho âãún khi hoü coï thãø thæûc hiãûn cäng viãûc mäüt caïch THAÌNH THAÛO. Thaình thaûo thæåìng laì nàng læûc haình nghãö ban âáöu cuía mäüt cäng nhán måïi vaìo laìm viãûc.

Thæûc haình âënh kyì: Âënh kyì (haìng tuáön hoàûc haìng thaïng), sau khi hoüc

xong mäüt kyî nàng, giaïo viãn cáön cho hoüc viãn trçnh diãùn laûi kyî nàng âoï. Thæûc haình âënh kyì giuïp cho hoüc viãn coï thãø thæûc hiãûn cäng viãûc nhæ mäüt THOÏI QUEN.

Caïc hoaût âäüng thæûc hiãûn dæû aïn hoàûc giaíi quyãút váún âãö: Sau khi hoüc xong mäüt nhoïm kyî nàng, giaïo viãn cáön âæa ra caïc hoaût âäüng thæûc hiãûn dæû aïn hoàûc giaíi quyãút váún âãö. Nhæîng hoaût âäüng naìy âoìi hoíi hoüc viãn phaíi læûa choün nhæîng kyî nàng cáön thiãút, sau âoï âiãöu chènh hoàûc aïp duûng chuïng theo yãu cáöu. Âäi khi cáön yãu cáöu hoüc viãn thæûc hiãûn caïc kyî nàng trong nhæîng âiãöu kiãûn báút thæåìng. Nhæîng hoaût âäüng naìy mä phoíng caìng saït våïi cäng viãûc thæûc tãú caìng täút, chuïng âem laûi cho hoüc viãn loìng TÆÛ TIN.

Láûp kãú hoaûch Haîy læûa choün kyî læåîng vaì thiãút kãú caïc hoaût âäüng thæûc haình cho hoüc viãn theo cháút læåüng vaì säú læåüng cáön thiãút âäúi våïi hoü. Nhæ nãu trong så âäö åí trang sau cuía Theí kyî nàng naìy, viãûc láûp kãú hoaûch cho caïc hoaût âäüng thæûc haình coï trçnh tæû ngæåüc laûi våïi viãûc thæûc hiãûn chênh nhæîng hoaût âäüng âoï. Khi láûp kãú hoaûch, haîy bàõt âáöu tæì kyî nàng. Sau âoï, haîy xáy dæûng baín hæåïng dáùn thæûc haình. Tiãúp theo laì chuáøn bë baìi kiãøm tra thæûc

TRÇNH DIÃÙN

Thæûc haìnhtæìng bæåïc

Thæûc haìnhhæåïng dáùncoï

Thæûc haìnhâäüc láûp

Hiãøu

Thæûc hiãûn

..

Khäng thaìn

h

thaûo

hæîu thæïc

Thaình th

aûo

vä th

æïc

Láûp kãú hoaûch cho hoaût âäüng thæûc haình

18.08.98


haình - vãö quy trçnh hoàûc saín pháøm. Cuäúi cuìng, haîy thiãút kãú hoaût âäüng thæûc haình åí caïc trçnh âäü khaïc nhau vaì âaím baío bäú trê thåìi gian thæûc haình håüp lyï cho mäùi trçnh âäü.

Thæûc hiãûn Sau khi xem trçnh diãùn, hoüc viãn bàõt âáöu thæûc haình. Nãúu quy trçnh coï liãn quan âàûc biãût âãún váún âãö an toaìn, haîy aïp duûng thæûc haình tæìng bæåïc. Ngoaìi ra, nãúu quy trçnh ráút phæïc taûp hoàûc quaï daìi, cuîng nãn aïp duûng thæûc haình tæìng bæåïc. Theo caïc muîi tiãn trãn så âäö, hoüc viãn coï thãø laìm baìi kiãøm tra thæûc haình vaìo báút kyì thåìi âiãøm naìo thuáûn tiãûn trong quaï trçnh thæûc haình. Nãúu kiãøm tra âaût, hoüc viãn âæåüc âaïnh giaï laì “thaình thaûo” kyî nàng. Nãúu hoüc viãn kiãøm tra khäng âaût, cáön bäú trê thæûc haình thãm. Sau khi qua kiãøm tra thæûc haình mäüt thåìi gian, cáön yãu cáöu hoüc viãn thæûc hiãûn laûi nhæîng kyî nàng âoï. Hçnh thæïc thæûc haình âënh kyì naìy giuïp duy trç khaí nàng thæûc hiãûn láu daìi caïc kyî nàng. Sau khi hoüc âæåüc mäüt loaût caïc kyî nàng, giaïo viãn cáön bäú trê cho caïc nhoïm hoüc viãn thæûc hiãûn caïc dæû aïn hoàûc giaíi quyãút váún âãö. Caïc hoaût

âäüng naìy taûo nãn loìng tæû tin, thuïc âáøy caïc kyî nàng giao tiãúp vaì kyî nàng hoaût âäüng nhoïm cuía hoüc viãn.

Bao nhiãu laì âuí? Hoüc viãn sàôn saìng bæåïc sang giai âoaûn thæûc haình tiãúp theo khi hoü âaût 85 - 90% mæïc âäü chênh xaïc hoàûc täúc âäü yãu cáöu âäúi våïi trçnh âäü thæûc haình âoï. Giaïo viãn cáön âàût ra caïc tiãu chê vãö âäü chênh xaïc vaì täúc âäü cho mäùi trçnh âäü thæûc haình. Nhæîng “muûc tiãu” naìy taûo cho hoüc viãn nhæîng caïi âêch trung gian dãù âaût âæåüc vaì mang laûi cho hoü caím giaïc thaình cäng.

Kãút luáûn Caïc giaïo viãn boí nhiãöu thåìi gian âãø thiãút kãú caïc baìi giaíng vaì cuäüc trçnh diãùn cuía mçnh âãø räöi sau âoï viãút trong giaïo aïn “Bäú trê thåìi gian cho thæûc haình.”. Baûn âæìng nãn màõc phaíi läùi âoï – Haîy nghiãm tuïc trong viãûc thiãút kãú caïc hoaût âäüng thæûc haình coï hiãûu quaí nhàòm mang laûi caí sæû thaình thaûo láùn loìng tæû tin cho hoüc viãn cuía mçnh.

Baín hæåïng dáùn thæûc haình Láûp kãú hoaûch cho hoaût âäüng thæûc haình

Giaïo viãn âaî: • Khi thiãút kãú caïc hoaût âäüng thæûc haình cho mäüt kyî nàng: 1. Xáy dæûng baín hæåïng dáùn thæûc haình? 2. Soaûn caïc baìi kiãøm tra thæûc hiãûn (quy trçnh/saín pháøm) ? 3. Xaïc âënh säú læåüng hoüc viãn, säú læåüng thiãút bë vaì váût tæ? 4. Xaïc âënh mæïc âäü thæûc haình âäüc láûp cáön thiãút ? 5. Xaïc âënh mæïc âäü thæûc haình coï hæåïng dáùn cáön thiãút? 6. Xaïc âënh xem coï cáön thæûc haình tæìng bæåïc khäng? 7. Thiãút kãú hoaût âäüng trçnh diãùn ? • Khi thæûc hiãûn caïc hoaût âäüng thæûc haình cho mäüt kyî nàng: 8. Trçnh diãùn kyî nàng cho âãún khi hoüc viãn nàõm ROÎ kyî nàng âoï ? 9. Cho hoüc viãn thæûc haình tæìng bæåïc cho âãún khi hoü thæûc hiãûn ÂUÏNG

quy trçnh ? 10. Cho hoüc viãn thæûc haình coï hæåïng dáùn cho âãún khi hoü thæûc hiãûn kyî

nàng AN TOAÌN ? 11. Cho hoüc viãn thæûc haình âäüc láûp cho âãún khi hoü THAÌNH THAÛO ? • Âënh kyì, sau khi daûy xong mäüt loaût caïc kyî nàng: 12. Bäú trê thæûc haình âënh kyì âäúi våïi tæìng kyî nàng cho âãún khi hoüc viãn

thæûc hiãûn âæåüc kyî nàng âoï nhæ mäüt THOÏI QUEN ? 13. Bäú trê caïc hoaût âäüng thæûc hiãûn dæû aïn hoàûc giaíi quyãút váún âãö trong

âoï coï sæí duûng nhiãöu kyî nàng cho âãún khi hoüc viãn TÆÛ TIN ?

Âäúi våïi nhæîng cäng nhán thaình thaûo vaì tæû tin, táút caí caïc cáu traí låìi phaíi laì “COÏ”.

Trçnh diãùn

Thæûc haìnhtæìng bæåïc

Thæûc haìnhcoï hæåïng dáùn

Thæûc haìnhâäüc láûp

Kiãøm traThæûc hiãûn

Láûp kãú hoaûch

Theí kyî nàng© Ngæåìi biãn soaûn: Murari Adhikari

Måí âáöu Baíng biãøu treo tæåìng laì phæång tiãûn truyãön thäng âån giaín, chæïa âæûng caïc hçnh veî, caïc doìng chæî vaì biãøu âäö. Caïc baíng biãøu naìy coï thãø treo trãn tæåìng. Vç váûy, chuïng âæåüc goüi laì baíng biãøu treo tæåìng. Muûc âêch cuía baíng biãøu treo tæåìng laì âãø: • chè dáùn • thäng baïo • thu huït sæû chuï yï cuía hoüc

viãn

Æu âiãøm Baíng biãøu treo tæåìng: • coï thãø chuáøn bë træåïc • khäng âoìi hoíi phaíi duìng

âiãûn hoàûc caïc thiãút bë âàûc biãût

• dãù laìm vaì dãù baío quaín • laì phæång tiãûn sæí duûng

láu daìi • coï thãø thu huït hoüc viãn

vaìo viãûc chuáøn bë • taûo cho mäi træåìng låïp

hoüc âeûp.

Nhæåüc âiãøm Baíng biãøu treo tæåìng: • chè chæïïa âæûng mäüt khäúi

læåüng thäng tin haûn chãú; • chè coï hiãûu quaí âäúi våïi

låïp hoüc êt ngæåìi; • khoï âiãöu chènh nãúu coï sai

soït

Váût tæ cáön coï Chè cáön nhæîng váût tæ âån giaín âãø chuáøn bë vaì sæí duûng baíng biãøu treo tæåìng.

Giáúy Choün loaûi giáúy khoï raïch âãø coï thãø sæí duûng láu daìi caïc baíng biãøu treo tæåìng. Kêch thæåïc baíng biãøu treo tæåìng khäng âæåüc nhoí hån khäø giáúy A2. Caïc tåì giáúy máöu duìng âãø minh hoüa bàòng maìu sàõc.

Buït veî Nãn coï nhiãöu loaûi buït veî våïi caïc kêch thæåïc, kiãøu daïng vaì âáöu nhoün khaïc nhau. Mäüt caïi buït veî täút cáön coï: • âáöu buït cæïng chëu âæåüc sæïc áún

khi viãút hoàûc veî

• viãút trån trãn giáúy • âáöu buït âuí to âãø viãút nhæîng âæåìng neït âáûm væìa phaíi. Coï thãø duìng buït chç maìu vaì buït maìu næåïc âãø laìm tàng thãm taïc duûng cuía baíng biãøu treo tæåìng.

Caïc duûng cuû âãø veî Thæåïc keí, compa vaì caïc duûng cuû veî khaïc duìng âãø veî caïc âæåìng thàóng, âæåìng troìn v.v. Nhæîng âæåìng neït naìy coï thãø giuïp cho baíng biãøu treo tæåìng mang tênh chuyãn nghiãûp hån.

Caïc duûng cuû âãø càõt Nãn coï mäüt con dao xeïn giáúy hoàûc mäüt caïi keïo. Nãúu baûn viãút sai mäüt läùi trãn så âäö thç viãûc væït caí baíng âi vaì laìm laûi tæì âáöu khäng phaíi laì caïch laìm täút nháút. Sæía läùi seî giuïp ta tiãút kiãûm âæåüc thåìi gian vaì giáúy veî. Våïi con dao xeïn giáúy, baûn coï thãø càõt boí chäù sai soït vaì daïn âeì pháön sæía chæîa lãn.

Caïc loaûi baíng biãøu Baíng 1 trçnh baìy mäüt säú loaûi baíng biãøu thæåìng gàûp vaì cäng duûng cuía chuïng.

Kyî thuáût thiãút kãú Thiãút kãú täút goïp pháön thu huït sæû chuï yï cuía hoüc viãn. Thiãút kãú roî raìng vaì cáøn tháûn giuïp cho hoüc viãn hiãøu âæåüc näüi dung cuía baíng biãøu treo tæåìng.

Trçnh baìy Nãúu truì tênh âæåüc seî sæí duûng diãûn têch trãn bãö màût baíng nhæ thãú naìo, chuïng ta seî màõc êt sai soït hån vaì láûp caïc baíng biãøu âeûp hån. Haîy nhçn sæû khaïc biãût giæîa Baíng 1 vaì Baíng 2. Tênh toaïn træåïc seî traïnh âæåüc tçnh traûng trçnh baìy chi chêt. Truì âënh træåïc coï thãø giuïp ta khàõc phuûc khäng laìm nhæîng baíng biãøu thiãúu cán âäúi (lãûch trãn, lãûch dæåïi v.v.).

Khoaíng caïch chæî Khoaíng caïch âãöu giæîa caïc tæì vaì caïc chæî laìm cho baíng träng âeûp hån. Khoaíng caïch giæîa hai chæî neït thàóng coï thãø phaíi räüng hån khoaíng caïch giæîa hai chæî neït troìn âãø cho khoaíng caïch trong mäüt tæì träng nhæ nhau.

Kiãøu chæî Coï nhiãöu kiãøu chæî coï thãø læûa choün. Choün kiãøu chæî âån giaín vaì dãù âoüc laì täút nháút. Nãn nháún maûnh nhæîng tæì quan troüng bàòng caïch viãút chæî hoa, gaûch chán, duìng chæî in âáûm hoàûc læûa choün maìu sàõc mäüt caïch kyî læåîng. Chè nãn sæí duûng hai kiãøu chæî trãn mäüt baíng biãøu.

Maìu sàõc Sæí duûng maìu sàõc thäúng nháút trãn baíng biãøu laìm cho chuïng coï hiãûu quaí hån. Haîy sæí duûng maìu sàõc âãø nháún maûnh hoàûc âãø phán biãût caïc

Âáy laì Thäng âiãûp.

Âäö thë hçnh baïnh chè tè lãû tæång quan

Âoaûn vàn chè caïc quy tàõc ,ghi chuï vaì thäng âiãûp

Âáy laìThäng âiãûp


20.06.94 v3


pháön khaïc nhau trãn mäüt biãøu âäö. Sæí duûng trãn ba, bäún maìu seî khäng hiãûu quaí làõm. Caïc maìu dãù tháúy nháút laì maìu âen, maìu xanh da tråìi vaì maìu âoí. Baíng 3 cho ta tháúy maìu naìo seî näøi trãn nãön maìu gç. Baíng 3:

Tæång phaín maìu

Giáúy Tràõng Xanh

da tråìi Âoí

Âen Âoí Xanh da tråìi Xanh laï cáy

Âen Âoí Xanh da tråìi Âen

Buït

Vaìng Vaìng Xanh laï cáy Da cam

Vaìng Xanh laï cáy

Cåî chæî Täúi thiãøu chæî phaíi cao 2cm. Caïc tiãu âãö cáön laìm näøi báût bàòng caïch duìng cåî chæî låïn hån.

Kyî thuáût phoïng to Nhiãöu khi giaïo viãn tçm tháúy trong mäüt cuäún saïch mäüt biãøu âäö hoàûc så âäö coï thãø laìm thaình mäüt baíng biãøu treo tæåìng täút. Khoï khàn duy nháút laì hçnh veî trong saïch quaï nhoí. Baûn coï thãø sæí duûng hai kyî thuáût âån giaín âãø phoïng to caïc hçnh veî.

Phæång phaïp keí ä 1. Duìng buït chç keí caïc ä vuäng màõt

læåïi våïi caïc khoaíng caïch âãöu nhau bao quanh bæïc hçnh nhoí âoï.

2. Veî cuìng säú ä vuäng âoï lãn mäüt tåì giáúy låïn hån (chäù baûn giaình cho bæïc tranh phoïng to).

3. Duìng buït chç veî laûi nhæîng gç baûn tháúy trong mäùi ä vuäng nhoí vaìo ä vuäng låïn cho âãún khi xong toaìn bäü màõt læåïi.

Phoïng to bàòng maïy âeìn chiãúu

1. Veî âeì lãn hoàûc sao cheïp laûi hçnh veî lãn tåì giáúy trong hoàûc chuûp photocopy tæì saïch lãn giáúy trong.

2. Chiãúu hçnh veî lãn tæåìng vaì chènh cho âuïng våïi kêch thæåïc phoïng to (theo cåî giáúy).

3. Âàût tåì giáúy lãn tæåìng, chiãúu hçnh veî lãn âoï vaì veî theo caïc âæåìng neït cuía hçnh aính âæåüc chiãúu lãn.

Baío quaín Baíng biãøu treo tæåìng coï thãø sæí duûng nhiãöu láön vaì nãúu baío quaín täút coï thãø sæí duûng âæåüc láu. Thäng thæåìng coï nhæîng caïch baío quaín nhæ sau: Âãø phàóng Nãúu coï tuí âãø häö så phàóng trong ngàn keïo to, thç coï thãø âàût nàòm phàóng trong ngàn keïo. Treo Coï thãø laìm mäüt âæåìng ray âån giaín, gàõn baíng biãøu vaìo mäüt caïi khung vaì treo chuïng theo vë trê thàóng âæïng.

Gåüi yï • Nãn duìng baíng biãøu âån giaín.

• Trçnh baìy trãn mäùi baíng biãøu mäüt yï tæåíng.

• Bäú cuûc näüi dung trãn mäüt tåì giáúy nhoí træåïc khi chuáøn bë baíng biãøu thæûc.

• Âãø laûi nhiãöu khoaíng träúng.

• Viãút tiãu âãö hoàûc nhan âãö åí phêa trãn baíng.

• Laìm näøi báût nhæîng âiãøm quan troüng.

• Cäú gàõng tuán theo “quy tàõc säú 6” - KHÄNG sæí duûng quaï 6 tæì trãn mäüt doìng vaì khäng quaï 6 doìng trãn mäüt baíng.

• Nghiãn cæïu saïch baïo vaì taûp chê âãø tçm nhæîng

bæïc tranh vaì biãøu âäö thêch håüp. Baûn khäng cáön phaíi laì mäüt hoüa sé måïi laìm âæåüc baíng biãøu.

• Duìng chæî viãút thæåìng vaì chæî viãút hoa cho dãù âoüc.

• Træåïc khi sæí duûng nãn kiãøm tra läùi vaì sæía.

• Treo baíng trãn låïp vaì khäng baìn luáûn vãö noï. Nhiãöu khi chè cáön coï baíng biãøu laì coï thãø hoüc âæåüc.

• Cho pheïp hoüc viãn chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng vaì træng baìy saín pháøm cuía hoü nhàòm muûc âêch âäüng viãn khuyãún khêch.

Kãút luáûn Mäüt baíng biãøu treo tæåìng âæåüc chuáøn bë cäng phu laì mäüt phæång tiãûn daûy hoüc thuáûn låüi. Noï coï thãø sæí duûng nhiãöu láön, yãu cáöu váût tæ âån giaín vaì dãù sæí duûng. Khäng cáön phaíi laì mäüt hoüa sé måïi laìm âæåüc mäüt baíng biãøu treo tæåìng täút. Våïi mäüt chuït kinh nghiãûm vaì mäüt chuït saïng taûo, mäüt giaïo viãn coï thãø chuáøn bë âæåüc caïc baíng biãøu treo tæåìng giuïp cho cäng viãûc giaíng daûy hoaìn thiãûn hån.

Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn Chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng

Giaïo viãn âaî: 1. Læûa choün näüi dung phuì håüp cho baíng

biãøu treo tæåìng ?

2. Choün loaûi baíng biãøu thêch håüp ?

3. Giåïi haûn mäùi baíng chè trçnh baìy mäüt yï tæåíng?

4. Sæí duûng chæî âån giaín, dãù âoüc ?

5. Khoaíng caïch giæîa caïc chæî vaì tæì âãöu nhau?

6. Viãút chæî cao trãn 2cm ?

7. Sæí duûng maìu sàõc tæång phaín phuì håüp ?

8. AÏp duûng “quy tàõc säú 6”?

9. Cán âäúi näüi dung trãn baíng biãøu mäüt caïch thêch håüp ?

10. Baío quaín täút baíng biãøu ?

Âäúi våïi mäüt baíng biãøu treo tæåìng täút, táút caí caïc bæåïc âãöu phaíi âæåüc âaïnh dáúu “Coï”.


MÅÍ ÂÁÖU Coï haìng chuûc cuäún saïch vaì haìng tràm baìi baïo âaî âãö cáûp âãún váún âãö “Laìm thãú naìo âãø thiãút kãú nhæîng giåì daûy nghãö coï hiãûu quaí”. Theí kyî nàng naìy giåïi thiãûu mäüt cäng cuû thiãút kãú âån giaín giuïp ta khaïm phaï bê quyãút cuía viãûc thiãút kãú daûy nghãö täút. Thoaût nhçn, cäng cuû naìy dæåìng nhæ quaï âån giaín âãø coï thãø âem laûi kãút quaí, nhæng thæûc tãú, noï âaî âem laûi kãút quaí. Khi âæåüc giaïo viãn daûy nghãö sæí duûng våïi âäi chuït saïng taûo vaì coï âáöu tæ thåìi gian cho viãûc chuáøn bë, cäng cuû naìy coï thãø âem laûi nhæîng buäøi daûy thæûc sæû coï kãút quaí våïi troüng tám âàût vaìo hoüc viãn.

QUAN NIÃÛM Theo quan âiãøm thiãút kãú âaìo taûo nghãö cuía Ruth Sizemore House, mäüt chuyãn gia tæ váún vãö âaìo taûo cho caïc doanh nghiãûp åí Atlanta, bang Georgia, viãûc thiãút kãú caïc giåì daûy nghãö coï hiãûu quaí cuîng dãù nhæ 1-2-3-4, A-B-C-D váûy. Giaïo viãn daûy nghãö chè phaíi laìm duy nháút mäüt viãûc laì traí låìi bäún cáu hoíi (cáu hoíi thæï tæ gäöm bäún pháön). Nhæîng cáu hoíi naìy âæåüc trçnh baìy trong Baíng 1. Quaï trçnh thiãút kãú naìy chuï troüng âãún hoüc viãn vaì caïc hoaût âäüng táûp trung vaìo hoüc viãn, cuîng nhæ caïc duûng cuû vaì âäö duìng træûc quan. Sæû tham gia cuía giaïo viãn âæåüc xãúp cuäúi cuìng vaì CHÈ khi naìo cáön thiãút måïi phaíi bäø sung sæû tham gia âoï.

1 Muûc tiãu cå baín cuía âaìo taûo nghãö laì náng cao nàng læûc haình nghãö. Haîy læu yï chæî “laìm” trong cáu hoíi 1. Chæî “laìm” åí âáy nguû yï viãûc haình nghãö. Âãø giåì daûy nghãö coï kãút quaí, chuïng ta cáön xaïc âënh roî yãu cáöu vãö nàng læûc haình nghãö åí hoüc viãn. Muäún thiãút

kãú mäüt buäøi daûy nghãö lyï tæåíng, chuïng ta cáön biãút hai âiãöu. Træåïc hãútú, nàng læûc haình nghãö hiãûn nay cuía hoüc viãn thãú naìo ? Thæï hai, cáön nàõm âæåüc yãu cáöu âaût âæåüc vãö nàng læûc haình nghãö ? Nàõm âæåüc hai âiãöu âoï seî cho pheïp giaïo viãn daûy nghãö thiãút kãú caïc hoaût âäüng nhàòm âaût âæåüc kãút quaí mong muäún trong mäüt khoaíng thåìi gian täúi thiãøu.

Âäúi våïi giaïo viãn daûy nghãö, nhæ váûy coï nghéa ràòng mäùi buäøi huáún luyãûn cáön táûp trung vaìo mäüt kyî nàng cuû thãø.

Vê duû: Kyî nàng: Âo nhiãût âäü trong miãûng

Y taï âo nhiãût âäü trong miãûng theo taìi liãûu hæåïng dáùn quy trçnh cuía bãûnh viãûn âäúi våïi bãûnh nhán thuäüc moüi læïa tuäøi vaì ghi âuïng nhiãût âäü trãn theí bãûnh nhán. Nãúu nhiãût âäü khäng âuïng våïi quy âënh bçnh thæåìng, y taï phaíi thäng baïo ngay cho ngæåìi phuû traïch.

2 Âäúi våïi tæìng kyî nàng, giaïo viãn daûy nghãö phaíi chuáøn bë thao taïc âæåüc nhæîng viãûc maì hoü yãu cáöu hoüc viãn phaíi thæûc hiãûn. Trong háöu hãút caïc træåìng håüp, âiãöu âoï coï nghéa ràòng cáön coï taìi liãûu hæåïng dáùn thæûc haình hoàûc tåì hæåïng dáùn quy trçnh thæûc hiãûn mäùi kyî nàng. Âãø chuáøn bë mäüt taìi liãûu hæåïng dáùn thæûc haình âoìi hoíi phaíi quan saït mäüt cäng nhán gioíi chuyãn män thao taïc kyî nàng âoï trãn thæûc tãú. Quy trçnh âæåüc ghi thaình nhæîng cáu âån giaín vaì dãù hiãøu theo tæìng bæåïc mäüt. Trong nhiãöu træåìng håüp, âiãöu âoï coï nghéa ràòng âäúi våïi mäùi kyî nàng, cáön phaíi quy âënh nhæîng tiãu chuáøn vãö thåìi gian hoàûc nhæîng tiãu chê quan troüng khaïc vãö thæûc haình âuïng.

3 Mäüt láön næîa, trong cáu hoíi 3, tæì máúu chäút åí âáy laì tæì “laìm”. Âæìng bao giåì nãn kãút thuïc chæång trçnh daûy khi hoüc viãn chæa thao taïc täút kyî nàng haình nghãö âang chåì âåüi hoü taûi nåi laìm viãûc. Viãûc trçnh diãùn nhæîng kyî nàng måïi thæåìng âæåüc thæûc hiãûn dæåïi daûng kiãøm tra thæûc haình. Baìi kiãøm tra naìy phaíi saït våïi âiãöu kiãûn laìm viãûc thæûc tãú. Caïc tiãu chê cuía baìi kiãøm tra thæûc haình phaíi tæång âæång (hoàûc tháûm chê cao hån) so våïi yãu cáöu cäng viãûc taûi nåi laìm viãûc.

Vê duû: Hoüc viãn phaíi láúy nhiãût âäü vaì ghi kãút quaí âo nhiãût âäü lãn theí mäùi ngaìy mäüt láön cho mäüt giaí bãûnh nhán trong thåìi gian mäüt thaïng. Nhiãöu giaïo viãn goüi yãu cáöu trãn laì Muûc tiãu thæûc hiãûn cuäúi cuìng – viãút tàõt theo tiãúng Anh laì TPO.

4 Cáu hoíi säú 4 KHÄNG noïi “Giaïo viãn cáön tråü giuïp thãú naìo?” Tæì “täø chæïc daûy hoüc” haìm yï táút caí caïc kháu trong quaï trçnh daûy vaì hoüc, trong âoï coï:

• Hoüc viãn • Caïc hoüc viãn khaïc • Váût tæ daûy hoüc • Taìi liãûu giaíng daûy (saïch giaïo

khoa, taûp chê v.v.) • Thiãút bë vaì duûng cuû • Chuyãn gia bäü män • Giaïo viãn

Cáu hoíi 4 coï ba cáu hoíi nhoí cáön traí låìi theo thæï tæû:

A Theo phæång phaïp láûp kãú hoaûch naìy, chuïng ta phaíi bàõt âáöu tæì caïc hoaût âäüng cuía hoüc viãn. Ta âaî biãút hoüc viãn cáön phaíi laìm gç trong låïp

Baíng 1 – Cáu hoíi 4D

. Ngæåìi haình nghãö phaíi laìm âæåüc gç trong cäng viãûc? 2. Baûn laìm viãûc âoï nhæ thãú naìo? 3. Hoüc viãn phaíi laìm âæåüc gç khi hoüc xong? 4. Täø chæïc daûy hoüc nhæ thãú naìo? . Hoüc viãn cáön coï nhæîng hoaût âäüng gç? . Cáön coï nhæîng duûng cuû træûc quan hay taìi liãûu hoüc táûp naìo ? . Giaïo viãn cáön coï nhæîng hoaût âäüng naìo khaïc?

Cáön giao nhæîng âãö aïn hoàûc váún âãö gç cáön giaíi quyãút trong tæång lai ?

Thiãút kãú caïc buäøi daûy nghãö (Phæång phaïp 4D )

29.04.97 v4


âãø chæïng minh ràòng hoü sàôn saìng hoaìn thaình cäng viãûc sau khi tråí vãö nåi laìm viãûc. Báy giåì ta haîy âàût cáu hoíi váûy hoüc viãn cáön nhæîng hoaût âäüng gç GIUÏP hoü chuáøn bë täút cho baìi kiãøm tra thæûc haình täøng kãút. Thäng thæåìng, cáu traí låìi laì phaíi âæa ra mäüt hçnh thæïc hoaût âäüng thæûc haình naìo âoï. Thæûc haình coï hæåïng dáùn, thæûc haình âäüc láûp, troì chåi, mä phoíng laì nhæîng phæång phaïp coï hiãûu quaí tuìy theo tæìng kyî nàng âæåüc hoüc. ÅÍ âiãøm naìy, giaïo viãn daûy nghãö thæåìng tçm tæì hai hoaût âäüng hoàûc kinh nghiãûm tråí lãn coï låüi cho hoüc viãn. Vê duû: • Âoüc saïch giaïo khoa vãö Chàm

soïc ngæåìi bãûnh, pháön âo nhiãût âäü trong miãûng

• Quan saït mäüt hoüc viãn trçnh âäü cao hån thao taïc kyî nàng

• Laìm baìi kiãøm tra viãút vãö láúy nhiãût âäü

• Nghiãn cæïu taìi liãûu vãö Láûp Biãøu âäö

B Mäüt bæïc tranh âaïng giaï haìng ngaìn chæîì. Trong daûy nghãö khäng thãø coi nheû táöm quan troüng cuía nhæîng duûng cuû træûc quan täút vaì roî raìng. Âäúi våïi nhiãöu kyî nàng, mäüt duûng cuû træûc quan hoàûc mäüt bäü duûng cuû træûc quan täút coï thãø daûy cho hoüc viãn âuïng âiãöu hoü cáön. Âäúi våïi nhæîng kyî nàng phæïc taûp hån, caïc phæång tiãûn häù tråü hay phæång tiãûn tråü giuïp cäng viãûc coï thãø laì chiãúc chça khoïa cho viãûc thæûc haình. Phæång tiãûn tråü giuïp cäng viãûc åí âáy coï thãø laì mäüt cuäún saïch láût nhoí, trong âoï coï nhæîng hçnh aính træûc quan mä taí mäüt caïch chênh xaïc hoüc viãn cáön phaíi laìm gç trong báút kyì tçnh huäúng naìo. Mäüt baín liãût kã quy trçnh cäng viãûc cuîng coï thãø laì mäüt phæång tiãûn tråü giuïp cäng viãûc. Mäüt giaïo viãn daûy nghãö khän ngoan træåïc khi lãn låïp seî táûp phán têch kyî nàng, chuáøn bë nhæîng âäö duìng træûc quan vaì phæång tiãûn tråü giuïp cäng viãûc âãø häù tråü cho quaï trçnh giaíng daûy. Mäüt phæång phaïp hoüc ráút täút khaïc laì cho pheïp hoüc viãn hoàûc nhoïm hoüc viãn tæû laìm âäö duìng træûc quan hoàûc phæång tiãûn tråü giuïp cäng viãûc cáön thiãút cho viãûc thæûc haình cuía chênh hoü.

Vê duû: • Laìm mäüt så âäö nhiãût kãú chuáøn

coï vaûch táút caí caïc âäü • Nghiãn cæïu Taìi liãûu hæåïng dáùn

thæûc haình.

C Âäúi våïi mäüt giaïo viãn daûy nghãö coï kinh nghiãûm âaî traí låìi täút caïc cáu hoíi 4A vaì 4B, cáu traí låìi åí pháön naìy coï thãø laì KHÄNG PHAÍI LAÌM GÇ CAÍ! Hay noïi caïch khaïc, nhæîng hoaût âäüng vaì kinh nghiãûm täø chæïc täút cho hoüc viãn, cuìng våïi nhæîng duûng cuû træûc quan vaì phæång tiãûn häù tråü cäng viãûc coï hiãûu quaí, cho pheïp giaím båït háöu hãút sæû tham gia cuía giaïo viãn. Tháûm chê nãúu váùn cáön coï sæû âoïng goïp cuía giaïo viãn, mäüt giaïo viãn daûy nghãö khän ngoan seî nghé âãún nhæîng phæång phaïp saïng taûo vaì nhæîng kyî thuáût coï thãø thay thãú cho baìi giaíng. Hoüc theo kiãøu keìm càûp, choün ngæåìi thuyãút trçnh trong säú hoüc viãn, cho baìi táûp vaìo thæ viãûn laìm, caïc baìi táûp thê nghiãûm, nghiãn cæïu âäüc láûp - táút caí âãöu coï thãø thay thãú cho mäüt baìi giaíng teí nhaût vaì kãút quaí laì thåìi gian hoüc LÁU HÅN vaì thæûc haình täút hån. Vê duû:

• Phán cäng hoüc viãn coï trçnh âäü cao hån huáún luyãûn cho hoüc viãn måïi

• Quan saït hoüc viãn thao taïc âuïng mäüt kyî thuáût.

D Mäùi kyî nàng cuû thãø âaî hoüc cáön âæåüc cuíng cäú vaìo nhæîng láön khaïc nhau trong quaï trçnh daûy. Caïch täút nháút laì phán cäng laìm caïc âäö aïn vaì giaíi quyãút váún âãö âoìi hoíi hoüc viãn kãút håüp aïp duûng kyî nàng âoï våïi caïc kyî nàng khaïc trong âiãöu kiãûn thæûc tãú. Bàõt âáöu tæì nhæîng âãö aïn coï cáúu truïc âån giaín, sau âoï tiãún âãún giaíi quyãút nhæîng váún âãö thæûc tãú coï näüi dung phæïc taûp laì mäüt caïch täút âãø âaìo taûo nhæîng hoüc sinh ra træåìng væìa thaình thaûo kyî nàng væìa coï loìng tæû tin.

KÃÚT LUÁÛN Thiãút kãú caïc buäøi daûy nghãö coï hiãûu quaí khäng phaíi laì âiãöu gç bê áøn . Haîy xaïc âënh cáön phaíi hoüc nhæîng gç (caïc kyî nàng) vaì kyî nàng âæåüc thæûc hiãûn thãú naìo. Haîy xaïc âënh hoüc viãn cáön phaíi laìm gç trong giåì hoüc nghãö âãø chæïng minh ràòng hoü sàôn saìng âaím âæång cäng viãûc trãn thæûc tãú. Haîy láúy hoüc viãn, duûng cuû træûc quan vaì phæång tiãûn häù tråü cäng viãûc laìm troüng tám cho cäng taïc giaíng daûy cuía baûn. Âiãöu âoï thæûc sæû cuîng âån giaín nhæ 1-2-3-4, A-B-C-D!

Hæåïng dáùn thæûc haình Thiãút kãú caïc buäøi daûy nghãö – Phæång phaïp 4D

Giaïo viãn daûy nghãö coï laìm nhæîng viãûc sau âáy theo trçnh tæû khäng: COÏ KHÄNG 1. Xaïc âënh ngæåìi haình nghãö phaíi laìm âæåüc nhæîng

viãûc gç åí nåi laìm viãûc ? ____ ____

2. Xaïc âënh kyî nàng âæåüc thæûc hiãûn thãú naìo vaì theo tiãu chuáøn thæûc haình naìo? ____ ____

3. Xaïc âënh hoüc viãn phaíi laìm gç trong låïp âãø chæïng minh ràòng hoü sàôn saìng thæûc hiãûn cäng viãûc naìy taûi nåi laìm viãûc? ____ ____

4. Thiãút kãú caïc hoaût âäüng daûy hoüc sao cho âaût âæåüc kãút quaí thæûc haình ngay khi hoüc? ____ ____

A. Thiãút kãú nhæîng hoaût âäüng hoàûc nhæîng kinh nghiãûm coï êch? ____ ____

B. Thiãút kãú nhæîng hoaût âäüng cuía hoüc viãn ? ____ ____

C. Thiãút kãú nhæîng hoaût âäüng khaïc cuía giaïo viãn? ____ ____

D. Thiãút kãú nhæîng âãö aïn vaì/hoàûc váún âãö tæång lai cáön thiãút? ____ ____

Âãø thiãút kãú daûy nghãö täút, táút caí caïc âiãøm trãn âãöu phaíi âæåüc traí låìi “COÏ.”


Måí âáöu Giaïo viãn laì ngæåìi dçu dàõt vaì hæåïng dáùn. Cho yï kiãún phaín häöi laì cäng viãûc chênh cuía báút kyì ngæåìi hæåïng dáùn naìo. Nhåì coï yï kiãún phaín häöi, hoüc viãn hoüc âæåüc caïch phaït triãøn haình vi cuía mçnh vaì hoaìn thiãûn viãûc thæûc hiãûn. Theo Roger James (1995), yãu cáöu âáöu tiãn âäúi våïi viãûc hæåïng dáùn laì giaïo viãn phaíi thæûc sæû coï màût khi kyî nàng âæåüc thæûc hiãûn. Mäüt buäøi trçnh diãùn âæåüc chuáøn bë kyî læåîng keìm theo viãûc giaíi thêch roî raìng vãö nhæîng âiãöu væìa diãùn ra (dæûa trãn cå såí baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn) laì bæåïc âáöu tiãn trong viãûc hæåïng dáùn phaït triãøn kyî nàng. Bæåïc thæï hai laì hæåïng dáùn phaït triãøn kyî nàng trong quaï trçnh hoaût âäüng thæûc haình.

Thäng tin xuäi Trong giai âoaûn thæûc haình ban âáöu, giaïo viãn phaíi åí bãn caûnh hoüc viãn âãø cung cáúp cho hoü thäng tin vãö nhæîng gç sàõp diãùn ra vaì giuïp hoü nhåï âæåüc nhæîng bæåïc tiãúp theo. Sæû hæåïng dáùn bàòng ngän tæì trong cäng viãûc âæåüc goüi laì thäng tin xuäi. Trong thäng tin xuäi, baûn cung cáúp cho hoüc viãn thäng tin vãö nhæîng gç sàõp diãùn ra. Baûn noïi cho hoü biãút : • Âiãöu gç sàõp diãùn ra • Nãn tçm hiãøu nhæîng gç • Cáön phaín æïng thãú naìo • Cáön laìm gç tiãúp • Laìm nhæ thãú naìo • Taûi sao laûi phaíi laìm âiãöu âoï

Táút nhiãn, nhæîng hoaût âäüng naìy cáön tiãún haình trong khi hoüc viãn âang thæûc hiãûn kyî nàng - chæï khäng phaíi laì sau âoï !

Bæåïc trung chuyãøn Khi hoüc viãn bàõt âáöu phaït triãøn kyî nàng, giaïo viãn váùn tiãúp tuûc hæåïng dáùn nhæng cung cáúp êt thäng tin hån. Âiãöu coï êch trong giai âoaûn naìy laì

nãn thay nhæîng låìi nhàõc nhåí bàòng caïc cáu hoíi. Thay vç noïi våïi hoüc viãn “Naìo, haîy tæì tæì giaím aïp suáút trong äúng xuäúng”, baûn nãn âàût cáu hoíi “Naìo, tiãúp theo baûn seî phaíi laìm gç?”. Khi hoüc viãn âaî laìm thaình thaûo thç giaïo viãn coï thãø hæåïng dáùn êt âi.

Thäng tin phaín häöi Thäng tin phaín häöi âæåüc âënh nghéa laì: Thäng tin cung cáúp cho hoüc viãn sau khi thæûc hiãûn mäüt kyî nàng. Khi hoüc viãn thæûc hiãûn mäüt kyî nàng, thäng tin phaín häöi laì quan troüng båíi hai lyï do: 1. Trong khi hoüc viãn âang cäú gàõng nàõm âæåüc kyî nàng, hoü táûp trung chuï yï vaìo viãûc thæûc hiãûn kyî nàng. Hoü khäng thãø nhçn laûi täøng thãø toaìn bäü nhæîng gç âang diãùn ra. Âiãöu âoï coï thãø gáy caín tråí cho sæû phaït triãøn tiãúp theo cuía hoü. Bàòng viãûc quan saït saït sao viãûc thæûc hiãûn kyî nàng cuía hoüc viãn, räöi sau âoï këp thåìi cho yï kiãún phaín häöi, giaïo viãn coï thãø chè ra nhæîng âiãøm tråí ngaûi vaì giuïp hoüc viãn tiãún bäü.

2. Thäng tin phaín häöi coï thãø âoïng vai troì mäüt pháön thæåíng. Nhiãöu nghiãn cæïu âaî chè roî giaï trë cuía viãûc cung cáúp thäng tin phaín häöi.

Thäng tin phaín häöi têch cæûc hoàûc tiãu cæûc Haîy xem xeït nhæîng thäng tin phaín häöi dæåïi âáy vaì âaïnh dáúu âoï laì thäng tin phaín häöi têch cæûc hay tiãu cæûc: + -

. Baûn âaî laìm âuïng nhæ chuïng ta thoía thuáûn, täút làõm.

2. Viãûc naìy coï thãø laìm täút hån chæï haí?

3. ÅÍ âoï coï gç khäng äøn nhè ? 4. Láön âoï baûn cho coï âiãøm

naìo täút ?

5. Tuyãût våìi, täút làõm. 6. Hmmmm 7. ÄÖ, khäng, taûi sao baûn âãø

xaíy ra nhæ váûy?

8. Thãú, âuïng räöi, haîy làûp laûi âuïng nhæ váûy.

9. Khäng âãún näùi quaï täöi.

Nháûn xeït säú 6 vaì säú 9 khäng roî raìng. Nháûn xeït säú 9 coï thãø laì mäüt låìi khen nhæng âãún khi noïi ra laûi thaình khaïc.

Nháûn xeït säú 2, 3 vaì 7 laì yï kiãún phaín häöi tiãu cæûc. Cáön traïnh noïi nhæîng cáu nhæ thãú. Nháûn xeït säú 1, 4, 5 vaì 8 laì nhæîng cáu noïi têch cæûc vaì cung cáúp nhæîng thäng tin hæîu êch cho hoüc viãn.

Thäng tin phaín häöi – chuí quan vaì khaïch quan Baûn haîy âoüc nhæîng cáu nháûn xeït dæåïi âáy vaì âaïnh dáúu âoï laì cáu noïi khaïch quan hay chuí quan. K C

1. Baûn âaî laìm âuïng nhæ thoía thuáûn, täút làõm.

2. Chæa täút làõm, âuïng khäng?

3. Khäng, khäng! Laìm nhæ thãú khäng âuïng.

4. Täi tháúy láön âoï laìm täút âáúy chæï ?

5. Tuyãût våìi, täút làõm.

6. Trong hai ngaìy væìa räöi em âaî laìm sai 3 láön räöi âáúy.

7. Hai ngaìy væìa räöi em âaî thæûc hiãûn thaình cäng 4 láön.

8. Âuïng räöi. Em haîy làûp laûi âuïng nhæ thãú nheï.

Caïc cáu 1, 6, 7 vaì 8 laì nhæîng yï kiãún nháûn xeït khaïch quan. Cáu 2 vaì 3 laì yï kiãún chuí quan vaì khäng têch cæûc vaì chæïa âæûng êt thäng tin hæîu êch cho hoüc viãn. Nháûn xeït säú 4 vaì 5 mang tênh chuí quan nhæng têch cæûc. Nháûn xeït säú 6 vaì 7 cuìng nhàõc tåïi hai ngaìy häm âoï nhæng mäüt laì têch cæûc mäüt laì tiãu cæûc.

Caïc loaûi thäng tin phaín häöi Nãúu sæí duûng nhæîng dæî liãûu noïi trãn, chuïng ta coï thãø täøng håüp caïc thäng tin phaín häöi thaình 4 loaûi thäng tin cuû thãø (xem så âäö). Thäng tin phaín häöi khaïch quan vaì têch cæûc laì loaûi thäng tin phaín häöi coï hiãûu quaí nháút. Thäng tin phaín häöi chuí quan têch cæûc coï thãø goïp pháön âäüng viãn vaì cäø vuî sæû nhiãût tçnh cuía hoüc viãn. Trong quaï trçnh thæûc haình, nhæîng thäng tin khaïch quan tiãu cæûc

Cung cáúp thäng tin phaín häöi nhàòm phaït triãøn kyî nàng

04.03.96 v2


cáön âæåüc sæí duûng mäüt caïch tháûn troüng-chè sæí duûng khi hoüc viãn laìm mäüt âiãöu gç âoï nguy hiãøm hoàûc khäng an toaìn. Khäng nãn duìng nhæîng thäng tin phaín häöi chuí quan tiãu cæûc.

Âæa thäng tin phaín häöi Laìm thãú naìo âãø coï thãø âæa thäng tin phaín häöi coï hiãûu quaí?

Trong quaï trçnh thæûc haình: • Cáön theo saït hoüc viãn (baûn phaíi coï màût trong khi thæûc haình!). • Nãn noïi nhæîng låìi âäüng viãn khi coï dëp. • Sau âoï noïi “Båíi vç...” • Tiãúp âoï cho thäng tin phaín häöi càn cæï vaìo sæû viãûc. Haîy noïi nhæîng âiãöu baûn nhçn tháúy.

Sau buäøi thæûc táûp: • Cho thäng tin phaín häöi caìng såïm caìng täút. • Âæa màõt nhçn hoüc viãn. • Nhåï “traí nåü” cho hoüc viãn låìi nháûn xeït. Haîy bàõt âáöu bàòng tæì ”Täi...”. • Nãn bàõt âáöu bàòng nhæîng låìi têch cæûc âãø âäüng viãn hoüc viãn. • Noïi theo kiãøu mä taí, khäng âaïnh giaï. • Khi cho yï kiãún phaín häöi tiãu cæûc, haîy noïi tháût cuû thãø vaì âæa ra nhæîng phæång aïn (âãö xuáút) khàõc phuûc. • Haîy haûn chãú säú læåüng yï kiãún nháûn xeït âãø hoüc viãn coï thãø tiãúp thu vaì “tiãu hoïa” âæåüc.

Kãút luáûn Cäng viãûc cuía baûn laì giuïp hoüc viãn hoüc cho thaình thaûo nhæîng kyî nàng måïi. Viãûc hoüc táûp naìy âoìi hoíi phaíi coï kãú hoaûch kyî læåîng tæì trçnh diãùn âãún thæûc haình vaì âaïnh giaï. Âãø hoüc táûp coï kãút quaí, quaï trçnh thæûc haình phaíi âæåüc hæåïng dáùn cáøn tháûn vaì cho yï kiãún phaín häöi giuïp hoüc viãn phaït triãøn kyî nàng.

Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn Cung cáúp thäng tin phaín häöi nhàòm phaït triãøn kyî nàng

Haîy sæí duûng caïc tiãu chê sau âáy âãø âaïnh giaï thäng tin phaín häöi cuía baûn: COÏ KHÄNG • Træåïc thæûc haình

1. Trçnh diãùn roî raìng? ___ ___ 2. Giaíi thêch roî raìng pháön trçnh diãùn ? ___ ___ 3. Trçnh diãùn làûp laûi? ___ ___ 4. Phaït baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn? ___ ___ • Giai âoaûn thæûc haình ban âáöu

5. Giaïo viãn coï màût ? ___ ___ 6. Giaïo viãn hæåïng dáùn bàòng låìi ? ___ ___ 7. Cung cáúp thäng tin xuäi ___ ___ • Quaï trçnh trung chuyãøn

8. Êt nhàõc nhåí hån ? ___ ___ 9. Hoíi nhiãöu hån? ___ ___ • Âäúi våïi moüi thäng tin phaín häöi

10. Sæí duûng thäng tin phaín häöi khaïch quan têch cæûc laì chuí yãúu ? ___ ___ 11. Sæí duûng thäng tin phaín häöi chuí quan têch cæûc âãø âäüng viãn ? ___ ___ 12. Sæí duûng thäng tin phaín häöi khaïch quan khäng têch cæûc khi cáön thiãút ? ___ ___ 13. Khäng duìng thäng tin phaín häöi chuí quan khäng têch cæûc? ___ ___ 14. Cho thäng tin phaín häöi coï hiãûu quaí ? ___ ___

TÊCH CÆÛC

Täút, em laìmÂuïng quy trçnhÂáúy.

Tuyãût våìi! Täútlàõm..

.

Täi ráút mæìngvãö kãút quaí cuía em. .

KHAÏCHQUAN

Theí kyî nàng© Ngæåìi biãn soaûn: Chiranjibi Tiwari

Måí âáöu “Khaí nàng diãùn âaût mäüt yï tæåíng cuîng gáön quan troüng nhæ baín thán yï tæåíng âoï.”

Bernard Baruch

Taïc âäüng cuía mäüt baìi phaït biãøu chëu aính hæåíng maûnh båíi viãûc baìi phaït biãøu âoï âæåüc trçnh baìy thãú naìo. Nãúu muäún ngæåìi nghe haìo hæïng våïi nhæîng yï tæåíng baûn âæa ra, baín thán baûn cuîng phaíi haìo hæïng!

Muûc âêch Nhæîng kyî nàng âæïng låïp cå baín coï hiãûu quaí seî giuïp baûn: • Taûo loìng tin âäúi våïi nhæîng gç

baûn truyãön âaût

• Gáy thiãûn caím våïi ngæåìi nghe

• Khàõc phuûc sæû häöi häüp trong khi trçnh baìy

• Laìm cho ba yãúu täú cuía quaï trçnh noïi (ngän tæì, ám âiãûu vaì daïng veí) tråí nãn nháút quaïn.

Giao tiãúp coï hiãûu quaí A. Mehrabian âaî thæûc hiãûn mäüt cäng trçnh nghiãn cæïu vãö nhæîng yãúu täú sau âáy cuía gioüng noïi: 1. Ngän tæì – tæì ngæî

2. Ám âiãûu – ngæî âiãûu, ám âiãûu vaì âäü vang cuía gioüng noïi.

3. Daïng veí – cå baín gäöm coï neït màût vaì cæí chè.

Äng âaî phaït hiãûn ra ràòng mæïc âäü nháút quaïn giæîa ba yãúu täú naìy laì nhán täú cå baín quyãút âënh âäü tin cáûy âäúi våïi mäüt baìi phaït biãøu. Trong nhæîng baìi phaït biãøu nháút quaïn, näüi dung cuía

baìi, sæû haìo hæïng trong gioüng noïi, neït màût vaì cæí chè sinh âäüng phaín aïnh âäü tin cáûy vaì tênh thuyãút phuûc cuía nhæîng âiãöu noïi ra.

Khi lo làõng hoàûc chëu aïp læûc, chuïng ta thæåìng coï xu hæåïng troïi buäüc näüi dung vaì trçnh baìy thäng âiãûp ráút thiãúu nháút quaïn. Vê duû: Mäüt ngæåìi nhçn xuäúng âáút räöi noïi våïi gioüng ngáûp ngæìng: ”Täi ráút pháún khåíi âæåüc coï màût taûi âáy”. Âoï laì mäüt thäng âiãûp thiãúu nháút quaïn. Nhæîng låìi noïi cuía anh ta seî khäng âæåüc ngæåìi khaïc tin.

Nhæîng yãúu täú cäút yãúu Caïc yãúu täú vãö ám âiãûu vaì daïng veí, cuîng nhæ sæû lëch thiãûp vaì cåíi måí cuía ngæåìi noïi laì nhæîng gia vë chênh laìm nãn sæû thaình cäng trong giao tiãúp liãn nhán. Dæåïi âáy laì nhæîng yãúu täú giuïp cho baìi noïi chuyãûn cuía baûn tråí nãn sinh âäüng, thuï vë vaì coï sæïc cuäún huït:

1. Gioüng noïi

2. Ngän ngæî cæí chè

3. Kiãöm chãú sæû häöi häüp

Gioüng noïi Gioüng noïi cuía diãùn giaí phaíi coï nhæîng âàûc âiãøm sau âáy:

• Ám læåüng: Roî raìng vaì dãù nghe, tháûm chê caí åí phêa cuäúi phoìng.

• Ám væûc: Ám væûc laì âäü cao hay tháúp cuía gioüng. Cáön chuyãøn âiãûu cao tháúp âãø gáy hæïng thuï. Traïnh duìng gioüng noïi âãöu âãöu.

• Täúc âäü: Tæïc laì täúc âäü noïi cuía mäüt ngæåìi. Haîy noïi khoaíng 125 tæì trong mäüt phuït. Âãún nhæîng âiãøm quan troüng, nãn noïi cháûm laûi âãø gáy taïc âäüng maûnh.

• Taûm ngæìng: Nhæîng chäù taûm ngæìng laìm tàng thãm troüng læåüng cho nhæîng låìi noïi træåïc âoï. Haîy taûm ngæìng sau khi kãút thuïc mäüt yï tæåíng hoàûc mäüt âoaûn (thäng thæåìng nãn ngæìng khoaíng 1-2 giáy).

• Phaït ám: Cáön phaït ám cho âuïng ngæî âiãûu. Haîy luyãûn nhæîng tæì khoï træåïc khi trçnh baìy.

• Tæì âãûm: Traïnh hoàûc giaím båït nhæîng cáu hoàûc tæì âãûm nhæ “Täi muäún noïi ràòng”, “Váng”, “OK”, “Caïc vë biãút âáúy”. Âäöng thåìi, khi taûm ngæìng cuîng nãn traïnh phaït ra nhæîng tiãúng âãûm nhæ “ÆÌm”, “aì”, “æì” v.v.

Ngän ngæî cæí chè (Ngän ngæî phi låìi) Caïi quan troüng khäng chè åí nhæîng âiãöu baûn noïi ra, maì coìn åí caïch baûn noïi ra âiãöu âoï nhæ thãú naìo. Baìi phaït biãøu cuía baûn phaíi sinh âäüng, thuï vë vaì coï sæïc cuäún huït. Ngän ngæî cæí chè cuía baûn phaíi nháút quaïn våïi gioüng noïi.

• Hçnh thæïc bãn ngoaìi: Hoüc viãn bao giåì cuîng nhçn tháúy baûn træåïc khi nghe tháúy baûn noïi. Vç thãú, trang phuûc cuía baûn phaíi thêch håüp våïi cæí toüa, khäng gáy phán taïn sæû chuï yï.

• Thaïi âäü: Nãn giæî thaïi âäü tæû nhiãn, phong caïch tæû nhiãn.

• Tæ thãú: Giæî tæ thãú thàóng vaì thoaíi maïi.

• Âäüng taïc: Nãn sæí duûng nhæîng âäüng taïc nheû nhaìng vaì tæû nhiãn, khäng háúp táúp vaì häút hoaíng.

• Cæí chè: Baûn seî âãø tay nhæ thãú naìo trong khi trçnh baìy? Cæí chè tay phaíi tæû nhiãn, khäng goì boï, cæïng nhàõc.

• Biãøu hiãûn neït màût: Neït màût cuía baûn phaíi thãø hiãûn sæû nhiãût tçnh vaì tæû tin.

• Tiãúp xuïc bàòng màõt: Tiãúp xuïc bàòng màõt giuïp baûn taûo láûp vaì laìm tàng thãm sæû thiãûn caím. Nãn âæa màõt nhçn âãöu mäùi ngæåìi khoaíng 1 – 3 giáy âãø tàng thãm hiãûu quaí. Haîy cháûm raîi quan saït cæí toüa láön læåüt theo tæìng nhoïm.

Kiãöm chãú sæû häöi häüp Sæû lo làõng laì kãút quaí cuía mong muäún laìm täút cäng viãûc. Lo làõng laì mäüt biãøu hiãûn hoaìn toaìn bçnh thæåìng. Tuy nhiãn, nhæîng “GÅÜI YÏ” sau âáy coï thãø giuïp baûn giaím båït hoàûc khàõc phuûc caím giaïc lo làõng.

Sæí duûng nhæîng kyî nàng âæïng låïp cå baín

25.07.94 v3


• Chuáøn bë sàôn saìng. Haîy chuáøn bë bäú cuûc baìi phaït biãøu.

• Taûo hçnh aính tæåíng tæåüng. Træåïc khi bæåïc vaìo låïp, haîy tæåíng tæåüng mäüt baìi phaït biãøu. Trong tæåíng tæåüng, baûn haîy hçnh dung mçnh væìa kãút thuïc mäüt baìi phaït biãøu xuáút sàõc vaì âæåüc cæí toüa hoan nghãnh.

• Thåí sáu vaìi láön træåïc khi âæïng dáûy noïi.

• Haîy trçnh baìy pháön måí âáöu mäüt caïch täút nháút trong khaí nàng cuía mçnh. Ba phuït âáöu tiãn gáy áún tæåüng maûnh coï thãø giuïp baûn båït âi nhiãöu lo làõng. Baûn nãn viãút træåïc máúy cáu âáöu tiãn.

• Nãn suy nghé theo hæåïng têch cæûc. Haîy nghé ràòng moüi ngæåìi trong phoìng âãöu laì baûn mçnh.

• Táûp trung thæ giaîn – Baûn haîy cäú tráöm ngám træåïc khi bàõt âáöu baìi noïi chuyãûn.

• Sæí duûng caïc phæång tiãûn træûc quan, nãúu coï thãø. Nãn luän daïn sàôn mäüt så âäö âãø baûn coï thãø liãúc vaìo nhçn bäú cuûc baìi vaì nhæîng âiãøm chênh.

• Nãn bàõt âáöu bàòng mäüt cáu hoíi yãu cáöu ngæåìi nghe traí låìi. Âiãöu naìy cho baûn mäüt phuït nghè ngåi vaì tráún ténh.

Kãút luáûn Âaût âãún sæû hoaìn haío trong giao tiãúp liãn nhán laì mäüt quaï trçnh phæïc taûp bao gäöm mäüt säú kyî nàng cå baín. Mäüt thäng âiãûp phaït ra seî âæåüc ngæåìi khaïc tin nãúu caïc yãúu täú ngän tæì, ám âiãûu vaì daïng âiãûu âãöu nháút quaïn. Mäüt gioüng noïi sinh âäüng vaì coï biãøu caím, âæåüc nháún maûnh thãm båíi cæí chè thoaíi maïi vaì tæû nhiãn, coï thãø giuïp ngæåìi noïi âæa ra mäüt thäng âiãûp coï sæïc thuyãút phuûc. Cuäúi cuìng, haîy luän ghi nhåï cáu noïi cuía John Molloy:

Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn Sæí duûng nhæîng kyî nàng âæïng låïp cå baín

1: Cáön caíi tiãún; 3: Cháúp nháûn âæåüc; 5: Xuáút sàõc

Gioüng noïi 1 2 3 4 5 Ám læåüng - Roî raìng, dãù nghe. Ám væûc - Chuyãøn âiãûu âuïng luïc. Täúc âäü - Trung bçnh (125 tæì/phuït). Taûm ngæìng - Thêch håüp. Phaït ám - Âuïng. Tæì âãûm - Haûn chãú täúi thiãøu.

Ngän ngæî phi låìi 1 2 3 4 5 Tæ thãú - Thàóng vaì tæû nhiãn. Hçnh daïng bãn ngoaìi - Àn màûc saûch seî vaì phuì håüp. Cæí chè - Tæû nhiãn. Tiãúp xuïc bàòng màõt - Âäöng âãöu. Biãøu hiãûn neït màût - Tæû tin, thoaíi maïi Âäüng taïc - Cháûm vaì âuïng luïc. Kiãöm chãú sæû häöi häüp 1 2 3 4 5 Thãø hiãûn sæû thoaíi maïi. Pháön giåïi thiãûu gáy áún tæåüng maûnh. Täø chæïc täút. Sæí duûng phæång tiãûn træûc quan.

Täøng säú âiãøm __________ trãn 15

Baûn seî khäng coï dëp thæï hai âãø gáy áún tæåüng täút âeûp ban âáöu !

Theí kyî nàng©

Ngæåìi biãn soaûn: Gobinda R. Poudel & TS John Collum

Måí âáöu “Måí âáöu laì mäüt nghãû thuáût vé âaûi.”

- Longfellow

ÁÚn tæåüng âáöu tiãn ráút quan troüng. Mäùi baìi hoüc âãöu cáön coï pháön måí âáöu thuyãút phuûc båíi vç ba phuït måí âáöu seî dáùn dàõt caí buäøi hoüc. Pháön måí baììi phaíi coï hiãûu quaí nhàòm thu huït sæû chuï yï, kêch thêch sæû haïo hæïc hoüc baìi måïi cuía hoüc viãn. Chè khi âaî sàôn saìng hoüc, hoüc viãn måïi coï thãø hoüc âæåüc.

Muûc âêch Mäüt pháön måí baìi täút phaíi:

• thu huït âæåüc sæû chuï yï vaì khåi dáûy niãöm hæïng thuï cuía hoüc viãn

• thiãút láûp mäúi liãn hãû giæîa baìi cuî vaì baìi måïi

• giåïi thiãûu muûc âêch cuía baìi hoüc vaì nhæîng muûc tiãu cáön âaût âæåüc

• chè ra táöm quan troüng cuía kyî nàng

• giåïi thiãûu nhæîng âiãöu seî diãùn ra trong giåì hoüc

Kyî thuáût Khäng täön taûi mäüt kyî thuáût måí baìi täút nháút. Bê quyãút måí âáöu gioíi nàòm trong sæû âa daûng vaì saïng taûo. Pháön måí âáöu baìi hoüc chênh laì luïc täút nháút âãø con ngæåìi diãùn viãn trong mäùi giaïo viãn bæåïc ra sán kháúu vaì DIÃÙN XUÁÚT! Sau âáy laì mäüt vaìi kyî thuáût giuïp baûn måí âáöu mäüt baìi hoüc:

Thu huït sæû chuï yï vaì khåi dáûy niãöm hæïng thuï Coï nhiãöu caïch hæîu hiãûu âãø thu huït sæû chuï yï cuía hoüc viãn. Trong säú âoï coï thãø kãø âãún nhæîng kyî thuáût sau:

• Haîy nhiãût tçnh! Nãúu baûn toí ra buäön chaïn thç chàóng bao láu hoüc viãn cuía baûn cuîng tháúy chaïn theo.

• Haîy cho xem nhæîng váût tháût, nhæîng bæïc tranh biãúm hoüa, nhæîng mä hçnh, giaïo cuû træûc quan gáy áún tæåüng maûnh. Haîy âæïng åí giæîa låïp hoüc vaì âæïng gáön hoüc viãn hån.

• Nãn thãø hiãûn sæû haìi hæåïc âuïng mæûc, kãø chuyãûn cæåìi, chuyãûn ngàõn, âoüc thå, kãø chuyãûn baín thán, kãø nhæîng tin tæïc coï liãn quan âãún chuí âãö baìi hoüc.

• Haîy ra nhæîng cáu hoíi thaïch âäú.

Taûi sao chim khäng bë âiãûn giáût khi âáûu trãn dáy âiãûn?

Taûi sao báöu tråìi laûi coï máöu xanh?

• Haîy laìm cho hoüc viãn ngaûc nhiãn hay sæíng säút båíi mäüt cáu tuyãn bäú hoàûc mäüt haình âäüng báút ngåì.

• Haîy aïp duûng phæång phaïp sàõm vai vaì sau âoï âàût cáu hoíi: Chuyãûn gç âaî xaíy ra?

• Haîy âàût mäüt vaìi cáu hoíi.

Coï ai trong säú caïc baûn âaî tæìng bë gaîy xæång chæa?

Khi bë gaîy xæång baûn caím tháúy thãú naìo?

Baûn laìm thãú naìo âãø biãút ràòng mçnh bë gaîy xæång ?

Coï nhæîng triãûu chæïng gç?

• Haîy trçnh diãùn mäüt caïch háúp dáùn.

• Haîy phaït cho hoüc viãn mäüt taìi liãûu thuï vë.

• Haîy cho hoüc viãn xem mäüt saín pháøm âeûp räöi hoíi: Caïc baûn coï muäún mçnh cuîng laìm âæåüc nhæ thãú khäng?”

Täøng kãút hoàûc khaïi quaït Pháön måí âáöu baìi hoüc laì cå häüi ráút täút âãø liãn hãû giæîa caïi cuî våïi caïi måïi. Haîy khaïi quaït laûi baìi hoüc láön træåïc vaì trçnh baìy xem kyî nàng hoàûc khaïi niãûm sàõp hoüc âæåüc xáy dæûng nhæ thãú naìo trãn cå såí nhæîng âiãöu âaî hoüc.

Haîy giaíi thêch cho hoüc viãn tháúy roî kyî nàng måïi naìy phuì håüp våïi caí chæång trçnh hay khoïa hoüc nhæ thãú naìo.

Giåïi thiãûu muûc tiãu baìi hoüc Haîy daình thåìi gian âãø thaío luáûn mäüt caïch kyî læåîng nhæîng âiãöu baûn mong âåüi åí hoüc viãn. Haîy thaío luáûn vãö muûc tiãu cuía baìi hoüc. Haîy âàût cáu hoíi vãö caïc muûc tiãu cho âãún khi baûn tin chàõc ràòng táút caí caïc hoüc viãn âãöu nàõm âæåüc mäüt caïch chênh xaïc âiãöu hoü phaíi laìm âæåüc.

Giåïi thiãûu khaïi quaït vaì/hoàûc trçnh baìy nhæîng âiãøm then chäút Âáy måïi laì luïc giåïi thiãûu cho caí låïp âäi chuït vãö baìi hoüc. ÅÍ âáy, baûn cáön:

• Mä taí nhæîng hoaût âäüng sàõp thæûc hiãûn.

• Phaït mäüt cäng cuû täø chæïc tiãn tiãún (nhæ mä hçnh, så âäö hoàûc baín âäö trê nhåï) nhàòm giåïi thiãûu roî raìng bäú cuûc cuía giåì hoüc.

Mäùi baìi hoüc cáön âæåüc bäú cuûc theo yï tæåíng vaì theo chuí âãö. Mäüt trong nhæîng caïch âãø laìm âæåüc âiãöu âoï laì haîy suy nghé vãö nhæîng cáu hoíi hoàûc nhæîng váún âãö maì baìi hoüc seî traí låìi hoàûc giaíi quyãút.

Caïc baûn, häm nay chuïng ta seî hoüc nhæîng váún âãö sau:

Laìm thãú naìo âãø xaïc âënh âæåüc mäüt træåìng håüp bë gaîy xæång tay hoàûc xæång chán?

Baûn phaíi laìm gç khi tháúy mäüt ngæåìi bë gaîy tay?

Cáön laìm nhæîng gç âãø så cæïu træåìng håüp gaîy tay, gaîy chán?

Måí âáöu mäüt baìi hoüc

03.11.95 v3


Pháön chuyãøn tiãúp Khäng nãn kãút thuïc pháön måí baìi mäüt caïch báút thçnh lçnh. Khi hoaìn thaình xong pháön måí baìi, baûn khäng bao giåì nãn noïi:

Täi xin kãút thuïc pháön måí baìi åí âáy.

Baûn nãn coï mäüt pháön chuyãøn tiãúp mãöm maûi âãø dáùn dàõt âãún pháön âáöu cuía baìi hoüc thæûc sæû. Vê duû: Nãúu trong pháön måí baìi baûn âaî nãu nhæîng muûc chênh trong baìi thç cáu noïi chuyãøn tiãúp coï thãø laì:

Nãúu khäng baûn naìo hoíi gç thãm, ta seî bàõt âáöu muûc thæï nháút.

Mäüt træåìng håüp khaïc: Giaí sæí pháön måí baìi cuía baûn âaî kãút thuïc bàòng viãûc baûn cho xem saín pháøm maì caïc hoüc viãn phaíi laìm âæåüc sau khi hoüc xong kyî nàng, mäüt cáu noïi chuyãøn tiãúp hay coï thãø laì: NAÌO ! Âãø laìm âæåüc saín pháøm naìy, chuïng ta cáön biãút mäüt vaìi âënh nghéa. Træåïc hãút laì âënh nghéa säú mäüt...

Khäng nãn âãø hoüc viãn cuía baûn nháûn ra âæåüc khi naìo baûn kãút thuïc pháön måí baìi vaì khi naìo thç pháön chênh cuía baìi hoüc bàõt âáöu - Cáön coï mäüt pháön chuyãøn tiãúp tháût mãöm maûi.

Gåüi yï 1. Haîy thiãút kãú pháön måí baìi CUÄÚI

CUÌNG. Tháûm chê haîy thiãút kãú táút caí caïc hoaût âäüng khaïc cuía giåì hoüc træåïc khi nghé âãún pháön måí baìi.

2. Haîy chuáøn bë pháön måí baìi mäüt caïch chi tiãút. Haîy viãút sàôn nhæîng cáu âáöu tiãn chênh xaïc tæìng tæì mäüt.

3. Haîy nghé âãún yãu cáöu vaì quan tám cuía hoüc viãn.

4. Haîy viãút sàôn nhæîng cáu hoíi maì baûn âënh hoíi hoàûc coï thãø seî bë hoíi.

5. Haîy táûp træåïc pháön måí baìi.

6. Haîy giæî cho pháön måí âáöu tæång âäúi ngàõn goün (thäng thæåìng 5-10 phuït laì âuí).

7. Haîy thu tháûp thäng tin phaín häöi vãö pháön måí âáööu thäng qua viãûc quan saït haình vi cuía hoüc viãn.

8. Haîy läi cuäún hoüc viãn tham gia têch cæûc vaìo pháön måí baìi thäng qua phæång phaïp sàõm vai.

Kãút luáûn

Mäüt giåì hoüc âæåüc bàõt âáöu täút coi nhæ âaî kãút thuïc âæåüc mäüt næía. Láön sau, khi soaûn pháön måí baìi, baûn haîy nháûn láúy sæû maûo hiãøm. Haîy laìm mäüt âiãöu gç âoï khaïc thæåìng hay báút ngåì. Haîy saïng taûo. Haîy khiãún cho hoüc viãn phaíi ngaûc nhiãn. Haîy laìm ngæåìi diãùn viãn maì baûn váùn hàòng mong muäún! Haîy væån tåïi âoï!!!

HÆÅÏNG DÁÙN THÆÛC HAÌNH

Måí âáöu mäüt baìi hoüc

Pháön måí baìi coï: Coï Khäng

cho hoüc viãn? _____ _____

Giaïo viãn daûy nhiãût tçnh Sæí duûng giaïo cuû træûc quan, váût tháût Ra nhæîng cáu hoíi thaïch âäú Kãø nhæîng cáu chuyãûn haìi hæåïc phuì håüp Sæí duûng nhæîng cáu måí âáöu Sæí duûng phæång phaïp sàõm vai Âàût cáu hoíi AÏp duûng trçnh diãùn Phaït taìi liãûu Cho xem saín pháøm cuäúi cuìng

Toïm tàõt, täøng quaït ? _____ _____

Liãn hãû våïi baìi hoüc træåïc

Giåïi thiãûu muûc tiãu cuía baìi hoüc? _____ _____

Nãu roî caïc muûc tiãu Âàût cáu hoíi vãö caïc muûc tiãu

Trçnh baìy täøng quaït vaì/hoàûc toïm tàõt nhæîng âiãøm máúu chäút ? _____ _____

Giåïi thiãûu nhæîng hoaût âäüng tiãúp theo Giåïi thiãûu cäng cuû täø chæïc tiãn tiãún Nãu nhæîng âiãøm chênh cuía baìi hoüc

Kãút thuïc bàòng caïch chuyãøn tiãúp mãöm maûi

sang näüi dung chênh ? _____ _____

Nãúu pháön måí baìi thaình cäng thç táút caí caïc cáu hoíi trãn âãöu phaíi âæåüc traí låìi laì “COÏ”.


77


2.1 THÄNG TIN KHOÏA HOÜC

1. Tãn khoïa hoüc Khoïa táûp huáún kyî nàng daûy lyï thuyãút (IS-2)

2. Thåìi gian Tæì … âãún … (2 tuáön)

3. Täø chæïc

4. Âëa âiãøm (Tãn vaì âëa chè)

5. Muûc âêch Táûp huáún mäüt säú kyî nàng daûy lyï thuyãút cho giaïo viãn daûy nghãö ngàõn haûn taûi caïc Trung tám daûy nghãö

6. Âäúi tæåüng (Giaïo viãn daûy nghãö caïc Trung Tám Daûy Nghãö …)

7. Kãút quaí Cuäúi khoïa táûp huáún, caïc tham dæû viãn seî coï khaí nàng: Thiãút kãú baìi giaíng coï sæí duûng giaïo cuû træûc quan; Trçnh baìy thäng tin bàòng phim trong Sæí duûng caïc phæång phaïp váún âaïp, âäüng naîo; Täø chæïc caïc hoaût âäüng nhoïm Soaûn baìi kiãøm tra tràõc nghiãûm læûa choün âa phæång aïn Phán têch kãút quaí kiãøm tra khaïch quan Thiãút kãú vaì trçnh diãùn mäüt khaïi niãûm hay mäüt nguyãn lyï

cuía mäüt kyî nàng nghãö chuyãn män choün tæì chæång trçnh daûy taûi Trung tám daûy nghãö;

AÏp duûng âæåüc kyî nàng âæïng låïp cå baín


Caïc giaïo viãn seî sæí duûng caïc phæång phaïp vaì kyî thuáût daûy hoüc hiãûn âaûi âa daûng, trong âoï coï phæång phaïp daûy træûc tiãúp, daûy giaïn tiãúp, baìi táûp thæûc haình caï nhán vaì baìi táûp nhoïm… nhàòm âaût âæåüc kãút quaí khoïa hoüc.


Mäüt thiãút kãú daûy hoüc theo máùu 4D coï sæí duûng træûc quan vaì phiãúu giao baìi táûp æïng duûng

Mäüt âoaûn bàng video gäöm: 5' trçnh diãùn måí âáöu baìi giaíng vaì 20' trçnh diãùn mäüt khaïi niãûm hay mäüt nguyãn lyï.

10. Kiãøm tra kãút quaí Caïc tham dæû viãn âæåüc ban täø chæïc âaïnh giaï dæûa vaìo:

Nhæîng âoïng goïp têch cæûc vaìo hoaût âäüng chung cuía låïp trong suäút khoïa táûp huáún.

Hoaìn thaình saín pháøm cuäúi khoïa vaì caïc baìi táûp theo chuyãn âãö

Kãút quaí baìi kiãøm tra cuäúi khoïa âaût trãn 5/10 Khäng nghè quaï 2 buäøi.

11. Chæïng nháûn Dæû aïn Tàng cæåìng caïc Trung tám daûy nghãö seî cáúp chæïng nháûn cho nhæîng tham dæû viãn âaût yãu cáöu nãu trãn.


2.2 THÅÌI KHOÏA BIÃØU KHOÏA TÁÛP HUÁÚN KYÎ NÀNG DAÛY THÆÛC HAÌNH (IS-2)

Tuáön lãù thæï 1 Thæï 2 Thæï 3 Thæï 4 Thæï 5 Thæï 6 Thæï 7 08g00’ – 09g30’ Khai giaíng

Caïc nguyãn tàõc cuía quaï trçnh Daûy – Hoüc

Quaín lyï hoaût âäüng nhoïm nhoí

Trçnh diãùn khaïi niãûm / Nguyãn lyï

Thæûc haình phæång phaïp váún âaïp

Soaûn baìi kiãøm tra tràõc nghiãûm læûa choün

10g00’ – 11g30’ Än táûp vãö TPO Sæí duûng phæång phaïp váún âaïp


Trçnh diãùn khaïi niãûm / Nguyãn lyï

Baìi táûp Soaûn baìi kiãøm tra tràõc nghiãûm læûa choün

13g00’ – 14g30’ Kyî nàng / Khaïi niãûm / Nguyãn lyï

Noïi coï minh hoüa Än táûp kyî nàng “Tthiãút kãú daûy nghãö theo 4D”

Thiãút kãú baìi hoüc coï sæí duûng træûc quan

Trçnh baìy thäng tin bàòng phim trong

Baìi táûp

15g00’ – 16g30’ Baìi táûp Noïi coï minh hoüa Baìi táûp Baìi táûp Trçnh baìy thäng tin bàòng phim trong

Ruït kinh nghiãûm tuáön lãù thæï 1

Tuáön lãù thæï 1 Thæï 2 Thæï 3 Thæï 4 Thæï 5 Thæï 6 Thæï 7 08g00’ – 09g30’ Thæûc haình phæång

phaïp váún âaïp

Än táûp kyî nàng “Måí âáöu mäüt baìi hoüc”

Thæûc haình trçnh diãùn Khaïi niãûm / Nguyãn lyï



Kiãøm tra cuäúi khoïa

10g00’ – 11g30’ Sæí duûng kyî thuáût âäüng naîo

Chuáøn bë trçnh diãùn Thæûc haình trçnh diãùn Khaïi niãûm / Nguyãn lyï




13g00’ – 14g30’ Phán têch kãút quaí kiãøm tra khaïch quan




Bãú giaíng

15g00’ – 16g30’

Phán têch kãút quaí kiãøm tra khaïch quan




78


79


2.3 Kãú hoaûch lãn låïp cuía caïc chuyãn âãö:

PHIÃÚU THIÃÚT KÃÚ HOÜC TÁÛP THEO 4D

KYÎ NÀNG: Xaïc âënh mäüt khaïi niãûm hay mäüt nguyãn lyï Thåìi gian: 90’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi cáön cung cáúp nhæîng kiãún thæïc liãn quan âãún viãûc thæûc hiãûn mäüt kyî nàng cuía hoüc viãn, giaïo viãn daûy nghãö xaïc âënh caïc khaïi niãûm hoàûc nguyãn lyï quan troüng cáön thiãút âuïng theo âënh nghéa. Thåìi gian tuìy theo kyî nàng.


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn trong theí kyî nàng “Daûy lyï thuyãút”


Cung cáúp: 1 kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män Tên hiãûu: khi bàõt âáöu giaíng baìi hoüc måïi Laìm gç: xaïc âënh Khaïi niãûm / Nguyãn lyï Trong thåìi gian: tuìy theo kyî nàng Täút thãú naìo:

− Âuïng theo âënh nghéa khaïi niãûm, sæû kiãûn, nguyãn lyï, nguyãn tàõc, âënh luáût hay quaï trçnh

− Cáön thiãút vaì liãn quan træûc tiãúp âãún kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män



1. Hoaût âäüng nhoïm: sàõp xãúp theí kyî nàng, khaïi niãûm, nguyãn lyï (15’)

3. Hoaût âäüng caï nhán: mäùi HV viãút 1 theí khaïi niãûm vaì 1 theí nguyãn lyï (10’)

5 . HV laìm baìi táûp caï nhán: Læûa choün 5 khaïi niãûm hoàûc nguyãn lyï âãø trçnh diãùn vi giaíng daûy (30’)


1a- Hai xáúp theí, mäùi xáúp coï 23 theí gäöm theí kyî nàng, khaïi niãûm, nguyãn lyï / Baíng ghim 2a- Phim trong (1,2,3) / Maïy chiãúu qua âáöu 3a- theí maìu / baíng ghim 4a- Baíng láût 5a- Bäü hæåïng dáùn chæång trçnh + phiãúu giao baìi táûp 6a- Baíng láût


1. Måí baìi: (hoüc viãn sàõp xãúp theí kyî nàng, khaïi niãûm, nguyãn lyï

2. Âënh nghéa: Kyî nàng, khaïi niãûm, nguyãn lyï, nguyãn tàõc, âënh luáût (20’)

4. Giaíi thêch phiãúu baìi táûp caï nhán (10’) 6. Täøng kãút (5’)



80

TCDN - swisscontact



KHAÏI NIÃÛM: Caïc nguyãn tàõc cuía quaï trçnh daûy vaì hoüc Thåìi gian: 90’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Trong quaï trçnh daûy hoüc, giaïo viãn daûy nghãö thæåìng aïp duûng mäüt säú nguyãn tàõc daûy vaì hoüc nhàòm âaím baío cháút læåüng giaíng daûy vaì caïc hoaût âäüng hoüc táûp âatû hiãûu quaí cao.


Tuìy theo tçnh huäúng âãø aïp duûng caïc nguyãn tàõc cho phuì håüp


Cung cáúp: Caïc nguyãn tàõc cuía quaï trçnh daûy vaì hoüc

Tên hiãûu: Caïc tçnh huäúng trong daûy vaì hoüc

Laìm gç: Aïp duûng mäüt säú nguyãn tàõc daûy vaì hoüc


Täút thãú naìo: − Tçnh huäúng trçnh baìy minh hoüa âæåüc yï nghéa cuía

nguyãn tàõc



2. Hoaût âäüng càûp âäi: mäùi càûp tham dæû viãn ruït thàm choün mäüt nguyãn tàõc vaì sàõm vai trçnh baìy træåïc låïp vãö tçnh huäúng aïp duûng nguyãn tàõc (80’)


1a. Theí kyî nàng 2a. Theí / baíng ghim (hoàûc baíng láût) ;


1. Måí baìi: Âàût cáu hoíi váún âaïp vãö kinh nghiãûm cuía tham dæû viãn vãö caïc nguyãn tàõc daûy vaì hoüc (10’)



81



KYÎ NÀNG: Sæí duûng phæång phaïp váún âaïp Thåìi gian: 90’ + 180’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Våïi moüi chuyãn âãö, kyî nàng hay khaïi niãûm/nguyãn lyï, ngæåìi giaïo viãn coï khaí nàng sæí duûng phæång phaïp váún âaïp nhàòm giaíi quyãút nhæîng váún âãö khoï khàn, thàõc màõc cuía hoüc viãn, thuïc âáøy hoüc viãn giaíi quyãút nhæîng váún âãö måïi theo âuïng trçnh tæû.


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn trong theí kyî nàng


Cung cáúp: 1 kyî nàng / khaïi niãûm / nguyãn lyï

Tên hiãûu: phiãúu giao baìi táûp cuía baïo caïo viãn

Laìm gç: sæí duûng phæång phaïp váún âaïp


Täút thãú naìo: − Âuïng trçnh tæû âàût cáu hoíi váún âaïp − Chuí yãúu âàût caïc cáu hoíi måí − Duìng nhæîng tæì âån giaín − Mäùi láön chè hoíi mäüt cáu

4. Täø chæïc daûy hoüc nhæ



4. Hoaût âäüng caï nhán: chuáøn bë 1 säú cáu hoíi váún âaïp cho kyî nàng nghãö âaî choün theo thiãút kãú 4D âãø trçnh baìy vi giaíng daûy. (45’)

5. Hoaût âäüng nhoïm: 2 nhoïm, thæûc haình trçnh diãùn âàût cáu hoíi váún âaïp (180’)

B. Cáön coï nhæîng duûng


1a. Theí kyî nàng âæåüc phaït træåïc. 2a. Baíng ghim, theí; 2b. Baíng láût 3a. Phiãúu giao baìi táûp; 3b. Baíng láût 5a. Maïy quay video


1. Måí baìi: trçnh baìy bàòng cáu hoíi måí vaì âoïng (10’) 2. Âàût cáu hoíi váún âaïp (20’) 3. Hæåïng dáùn baìi táûp caï nhán vaì caïch âæa thäng tin

phaín häöi (15’)



82

TCDN - swisscontact



KYÎ NÀNG: Noïi coï minh hoüa Thåìi gian: 180' 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi cáön minh hoüa cho pháön trçnh baìy mäüt váún âãö liãn quan âãún nhæîng kiãún thæïc træìu tæåüng, giaïo viãn daûy nghãö thiãút kãú pháön noïi coï minh hoüa bàòng låìi vaì træûc quan nhàòm thu huït sæû chuï yï cuía hoüc viãn vaìo näüi dung cáön trçnh baìy.


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn trong theí kyî nàng “Noïi coï minh hoüa”


Cung cáúp: Mäüt khaïi niãûm, nguyãn lyï

Tên hiãûu: Phiãúu giao baìi táûp cuía baïo caïo viãn

Laìm gç: Láûp kãú hoaûch noïi coï minh hoüa

Trong thåìi gian: 20 phuït.

Täút thãú naìo: − Viãûc láûp Kãú hoaûch noïi coï minh hoüa phaíi theo trçnh tæû − Cáúu truïc noïi coï minh hoüa: måí âáöu, thán baìi vaì kãút

luáûn − Caïc hçnh thæïc minh hoüa bàòng låìi phäø biãún: so saïnh,

khung tham khaío hoàûc giai thoaûi; − Minh hoüa bàòng træûc quan: mä hçnh, tranh, aính chuûp,

baíng veî, phim trong, baíng viãút, bàng video …



2. Xem 1 âoaûn bàng video vaì âæa ra caïc nháûn xeït vãö låìi, ngän ngæî cå thãø vaì træûc quan sæí duûng trong âoaûn bàng (30’)

4. Hoaût âäüng nhoïm nghãö chuyãn män: Kãú hoaûch chuáøn bë noïi coï minh hoüa cho mäüt näüi dung khaïi niãûm / nguyãn lyï (120’)

B. Cáön coï nhæîng duûng


2a. Bàng video / TV; 2b. Gqiáúy A1. 3a. Theí / baíng ghim; 3b. Phim trong / OHP 4a. Theí kyî nàng; 4b. Giáúy A1


1. Måí baìi: kãø 1 cáu chuyãûn Huãû Tæí (thåìi Chiãún quäúc) noïi coï minh hoüa (5’)

3. Noïi coï minh hoüa vãö kyî nàng “Noïi coï minh hoüa” (20’) 5. Kãút luáûn (5’)


Thiãút kãú pháön noïi coï minh hoüa trong p[háön trçnh diãùn caï nhán mäüt khaïi niãûm / nguyãn lyï trong tuáön lãù thæï 2 cuía khoïa táûp huáún


83


PHIÃÚU THIÃÚT KÃÚ HOÜC TÁÛP THEO 4D KYÎ NÀNG: Quaín lyï hoaût âäüng nhoïm nhoí Thåìi gian: 180' 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi cáön phaït huy tênh têch cæûc vaì chuí âäüng cuía hoüc viãn nhàòm chia seí caïc tæ tæåíng våïi nhau, giaïo viãn täø chæïc vaì quaín lyï caïc hoaût âäüng nhoïm nhoí våïi nhæîng chuí âãö cuû thãø, roî raìng vaì âaím baío sæû tham gia têch cæûc cuía caïc thaình viãn trong nhoïm vaìo kãút quaí chung cuía nhoïm


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn trong theí kyî nàng “Quaín lyï hoaût âäüng nhoïm nhoí”


Cung cáúp: Mäüt trçnh dãùn khaïi niãûm / nguyãn lyï cuía khoïa táûp huáún


Laìm gç: Thiãút kãú kãú hoaûch quaín lyï hoaût âäüng nhoïm nhoí.

Trong thåìi gian: 15 phuït

Täút thãú naìo: − Säú læåüüng thaình viãn mäùi nhoïm tæì 4 –7 ngæåìi − Chuí âãö thaío luáûn cuía nhoïm phaíi roî raìng, yãu cáöu cuû

thãø vãö näüi dung vaì caïch trçnh baìy − Thåìi gian âæåüc quy âënh cuû thãø trong kãú hoaûch giao

baìi táûp nhoïm 4. Täø chæïc daûy hoüc nhæ



2. Hoaût âäüng nhoïm: trao âäøi kinh nghiãûm vãö quaín lyï hoaût âäüng nhoïm (30')

4. Hoaût âäüng nhoïm: biãûn phaïp giaíi quyãút vaì ngàn ngæìa væåïng màõc. (20')

6. Hoaût âäüng thæûc haình caï nhán: thiãút kãú hoaût âäüng nhoïm trong pháön trçnh diãùn khaïi niãûm / nguyãn lyï (90')


0: Theí kyî nàng. 1a. Tåì giao baìi táûp khäng roî muûc tiãu / baíng láût 1b. Bæïc tranh mä taí hoaût âäüng nhoïm khäng roî muûc tiãu / baíng láût 2a. Phiãúu giao baìi táûp nhoïm; 2b. theí / baìng ghim 3a. Theí / baíng ghim 4a. Theí / baíng ghim 5a., 6a. Máùu láûp kãú hoaûch quaín lyï hoaût âäüng nhoïm. 3c-5b-7a: Baíng láût


1. Måí baìi: Âæa mäüt phaín vê duû (10') 3. Noïi coï minh hoüa vãö quy trçnh quaín lyï hoaût âäüng nhoïm (15’) 5. Noïi coï minh hoüa vãö máùu láûp kãú hoaûch quaín lyï nhoïm (10') 7. Täøng kãút (5')


Thiãút kãú caïc phiãúu kãú hoaûch vaì thæûc hiãûn caïc hoaût âäüng nhoïm nhoí trong näüi dung thiãút kãú chi tiãút hoüc táûp theo máùu 4D cuía trçnh diãùn khaïi niãûm / nguyãn lyï trong tuáön lãù thæï 2 cuía khoïa táûp huáún.


84

TCDN - swisscontact


PHIÃÚU THIÃÚT KÃÚ DAÛY NGHÃÖ THEO 4D KYÎ NÀNG: Trçnh diãùn mäüt khaïi niãûm, nguyãn lyï Thåìi gian: 180’ + 14 tiãút 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi cáön daûy mäüt váún âãö kiãún thæïc coï liãn quan âãún viãûc thæûc hiãûn mäüt kyî nàng, ngæåìi giaïo viãn daûy nghãö trçnh diãùn khaïi niãûm/nguyãn lyï nhàòm giuïp cho hoüc viãn coï thãø hiãøu roî khaïi niãûm/nguyãn lyï vaì coï thãø laìm caïc baìi táûp æïng duûng. Thåìi gian trçnh diãùn tuìy theo näüi dung kiãún thæïc.


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Trçnh diãùn mäüt khaïi niãûm/nguyãn lyïö”


Cung cáúp: Mäüt khaïi niãûm/nguyãn lyï coï liãn quan âãún mäüt kyî nàng nghãö Tên hiãûu: Phiãúu giao baìi táûp cuía baïo caïo viãn Laìm gç: Trçnh diãùn khaïi niãûm/nguyãn lyï Trong thåìi gian: 25’ Täút thãú naìo:

− Pháön trçnh diãùn bao gäöm: måí baìi (5’) vaì näüi dung khaïi niãûm/nguyãn lyï. (20’)

− Bäú cuûc cuía pháön trçnh diãùn tuìy chuí âãö kiãún thæïc laì khaïi niãûm, sæû kiãûn, quaï trçnh hay nguyãn lyï/âënh luáût

− Hoüc viãn âæåüc tham gia vaìo caïc hoaût âäüng cuía pháön trçnh diãùn



5. Hoaût âäüng nhoïm nghãö chuyãn män: xaïc âënh phæång aïn trçnh diãùn (90’)

6. Hoaût âäüng caï nhán: chuáøn bë vaì trçnh diãùn thæí khaïi niãûm/nguyãn lyï (270’)

7. Hoaût âäüng nhoïm: chia 2 nhoïm trçnh diãùn khaïi niãûm / nguyãn lyï (540’)

8. Hoaût âäüng xem bàng video vaì häöi tæåíng (360’) B. Cáön coï nhæîng duûng


1a. Ly næåïc, caïc muäùng, cáy viãút chç, thæåïc 2a. Baíng viãút; 2b. xä næåïc; 2c. Bäü thê nghiãûm: miãúng kênh hæîu cå, voìng chia âäü, kim ghim, camera 3a. Theí tãn kyî nàng / baíng ghim 4a. Theí / Baíng ghim 5a. Giaïy A1: “Âàng kyï tãn kyî nàng trçnh diãùn” / baíng láût 7a. Maïy quay video, bàng video 8a. TV, camera


1. Måí baìi: gáy ngaûc nhiãn cho hoüc viãn bàòng viãûc quan saït mäüt ly næåïc âáöy trong 2 træåìng håüp coï vaì khäng coï 1 caïi muäùng (5’)

2. Trçnh diãùn khaïi niãûm “Sæû khuïc xaû aïnh saïng” (15’) 3. Trçnh diãùn khaïi niãûm “Tyí lãû giæîa caïc haình tinh” (45’) 4. Noïi coï minh hoüa vãö trçnh diãùn khaïi niãûm/nguyãn lyï (15’)



85



KYÎ NÀNG: Thiãút kãú baìi hoüc coï sæí duûng træûc quan Thåìi gian: 90’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi thiãút kãú buäøi daûy nghãö theo 4D, giaïo viãn daûy nghãö phaíi thiãút kãú caïc phiãúu chi tiãút caïc træûc quan sæí duûng phuì håüp våïi âäúi tæåüng sæí duûng vaì caïc hoaût âäüng daûy vaì hoüc


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Thiãút kãú baìi hoüc coï sæí duûng træûc quan”


Cung cáúp: Mäüt thiãút kãú daûy nghãö theo 4D chæa traí låìi cáu hoíi 4B

Tên hiãûu: Thiãút kãú buäøi daûy nghãö

Laìm gç: Thiãút kãú baìi hoüc coï sæí duûng træûc quan


Täút thãú naìo: − Træûc quan âæåüc læûa choün phuì håüp våïi âäúi tæåüng sæí

duûng vaì caïc hoaût âäüng daûy vaì hoüc − Mäùi træûc quan sæí duûng phaíi âæåüc thiãút kãú bàòng mäüt

phiãúu thiãút kãú chi tiãút vaì caïc hçnh thæïc giao baìi táûp



2. Hoaût âäüng nhoïm: liãût kã caïc phæång tiãûn træûc quan thæåìng hay sæí duûng theo caïc hoaût âäüng vaì âäúi tæåüng sæí duûng (15’)

4. Hoaût âäüng caï nhán: nghiãn cæïu mäüt vê duû caïc phiãúu chi tiãút hoüc táûp sæí duûng caïc træûc quan cuía mäüt thiãút kãú 4D “Trçnh diãùn khaïi niãûm: Tyí lãû giæîa caïc haình tinh” (10’)

5. Hoaût âäüng caï nhán: thiãút kãú caïc phiãúu chi tiãút cuía thiãút kãú 4D cuía saín pháøm cuäúi khoïa (30’)


1a. Baíng giáúy láût ghi âiãøm tràõc nghiãûm trê nhåï 2a. Phiãúu giao baìi táûp nhoïm; 2b. Baíng viãút 3a. Theí / baíng ghim 4a. Kãú hoaûch 4D vaì thiãút kãú chi tiãút hoüc táûp cuía khaïi niãûm “Tyí lãû giæîa caïc haình tênh” 5a. Máùu phiãúu thiãút kãú chi tiãút hoüc táûp theo 4D 6a. Baíng giáúy láût ghi âiãøm tràõc nghiãûm trê nhåï


1. Måí baìi: Hæåïng dáùn troì chåi “Tràõc nghiãûm trê nhåï, baìi säú 1” 3. Noïi coï minh hoüa: quy trçnh thiãút kãú baìi hoüc coï sæí træûc quan 6. Hæåïng dáùn troì chåi “Tràõc nghiãûm trê nhåï, baìi säú 2”


Thiãút kãú caïc phiãúu chi tiãút cuía kãú hoaûch 4D cuía khaïi niãûm / nguyãn lyï trçnh diãùn trong khoïa táûp huáún.


86

TCDN - swisscontact



KYÎ NÀNG: Trçnh baìy thäng tin bàòng phim trong Thåìi gian: 180’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi trçnh baìy mäüt thäng tin bàòng phim trong, giaïo viãn daûy nghãö aïp duûng caïc kyî thuáût trçnh chiãúu phuì håüp nhàòm laìm tàng hiãûu quaí minh hoüa cuía thäng tin vaì thu huït sæû chuï yï cuía hoüc viãn


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Trçnh baìy thäng tin bàòng phim trong”


Cung cáúp: Caïc phim trong minh hoüa mäüt thäng tin cáön trçnh chiãúu

Tên hiãûu: Khi cáön minh hoüa bàòng phim trong

Laìm gç: Trçnh baìy thäng tin bàòng phim trong

Trong thåìi gian: tuìy theo näüi dung cáön trçnh chiãúu

Täút thãú naìo: − Caïc phim trong trçnh chiãúu theo mäüt trçnh tæû logic cuía

thäng tin − Caïc kyî thuáût thæåìng sæí duûng: baíng pháún, läü dáön, läöng

gheïp vaì hçnh daïng − Giao tiãúp bao quaït hoüc viãn bàòng màõt khi trçnh baìy − Sæí duûng que chè thêch håüp trãn phim trong



2. Hoaût âäüng nhoïm: nháûn xeït pháön trçnh chiãúu cuía baïo caïo viãn (10’)

4. Hoaût âäüng nhoïm nghãö chuyãn män: thiãút kãú phim trong cho mäüt khaïi niãûm / nguyãn lyï cáön trçnh chiãúu bàòng phim trong(90

5. Âaûi diãûn nhoïm trçnh baìy thäng tin bàòng phim trong (45’)


1a. Phim trong / OHP 2a. Theí / Baíng ghim 3a. Theí kyî nàng; 3b. Phim trong / OHP 4a. Phim trong 5a. Phim trong / OHP


1. Måí baìi: Trçnh diãùn (phaín vê duû) mäüt váún âãö bàòng phim trong(53. Noïi coï minh hoüa vãö caïc kyî thuáût trçnh baìy thäng tin bàòng

phim trong vaì nhæîng váún âãö cáön læu yï khi sæí duûng OHP(206. Kãút luáûn


Thiãút kãú phim trong minh hoüa trong pháön trçnh diãùn khaïi niãûm / nguyãn lyï trong tuáön lãù thæï 2 cuía khoïa táûp huáún.


87



KYÎ NÀNG: Soaûn cáu hoíi tràõc nghiãûm læûa choün Thåìi gian: 180’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi cáön kiãøm tra kiãún thæïc cuía hoüc viãn mäüt caïch khaïch quan, giaïo viãn soaûn nhæîng cáu hoíi tràõc nghiãûm loaûi læûa choün sao cho pháön cäút loîi phaíi coï yï nghéa vaì âæåüc diãùn âaût bàòng nhæîng ngän tæì roî raìng, âån giaín


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Soaûn cáu hoíi tràõc nghiãûm læûa choün”


Cung cáúp: 1 kyî nàng hoàûc 1 khaïi niãûm/nguyãn lyï trong chæång trçnh daûy nghãö


Laìm gç: Soaûn 5 cáu hoíi tràõc nghiãûm læûa choün

Trong thåìi gian:

Täút thãú naìo: − Pháön cäút loîi phaíi coï yï nghéa vaì âæåüc diãùn âaût bàòng

nhæîng nhæîng ngän tæì roî raìng vaì âån giaín − Táút caí cáu traí låìi âãöu coï cuìng cáúu truïc ngæî phaïp vaì

cuìng âäü daìi − Traïnh duìng cáu cäút loîi daûng gåüi yï, thãø phuí âënh hoàûc

thãø tuyãût âäúi − Traïnh duìng cáu traí låìi “táút caí nhæîng gç åí trãn”, “caí 3

âãöu âuïng”



2. Hoaût âäüng caï nhán: laìm 1 baìi tràõc nghiãûm “laû” (15’) 3. hoaût âäüng nhoïm: thaío luáûn vãö läùi trong baìi kiãøm tra vaì âãö

nghë phæång aïn âiãöu chènh (40’) 4. Soaûn 5 cáu hoíi tràõc nghiãûm vãö mäüt âãö taìi báút kyì (60’) 5. Hoaût âäüng caï nhán: soaûn 4 cáu hoíi tràõc nghiãûm læûc choün

cho chuyãn âãö trçnh diãùn tuáön thæï 2 cuía khoïa hoüc. (50’) B. Cáön coï nhæîng duûng


1a. Theí kyî nàng 2a. Baìi kiãøm tra tràõc nghiãûm laû 3a. Theí / baíng ghim 4a. 5a. Phiãúu giao baìi táûp caï nhán


1. Måí baìi:âàût cáu hoíi vãö theí kyî nàng âaî phaït træåïc (5’) 6. Kãút luáûn (5’)


Soaûn 4 cáu hoíi tràõc nghiãûm loaûi læûa choün cho kyî nàng hoàûc khaïi niãûm / nguyãnlyï trong saín pháøm cuäúi khoïa táûp huáún.


88

TCDN - swisscontact



KYÎ NÀNG: Sæí duûng kyî thuáût âäüng naîo Thåìi gian: 90’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi cáön phaït triãøn nhæîng yï tæåíng måïi vãö mäüt chuí âãö cuû thãø liãn quan âãún caïc khaïi niãûm/nguyãn lyï, giaïo viãn daûy nghãö coï khaí nàng sæí duûng kyî thuáût âäüng naîo nhàòm thu tháûp nhæîng yï tæåíng vãö chuí âãö âàût ra.


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Sæí duûng kyî thuáût âäüng naîo”


Cung cáúp: Mäüt chuí âãö cuû thãø liãn quan âãú khaïi niãûm / nguyãn lyï


Laìm gç: Sæí duûng kyî thuáût âäüng naîo


Täút thãú naìo: Theo yãu cáöu cuía phiãúu giao baìi táûp nhoïm



3. Âæa ra nháûn xeït caï nhán vãö hoaût âäüng trçnh diãùn máùu (10’) 4. Hoaût âäüng nhoïm: 4 nhoïm âäüng naîo 4 chuí âãö do baïo caïo

viãn giao (20’) 6. Hoaût âäüng nhoïm nghãö chuyãn män: choün 3 cáu hoíi âäüng

naîo liãn quan âãún khaïi niãûm / nguyãn lyï nghãö chuyãn män (15’)

7. Hoaût âäüng nhoïm våïi chuí âãö âaî âæåüc læûa choün täút (15’)


2a. Theí / baíng ghim; 2b. Phiãúu Hæåïng dáùn thæûc hiãûn kyî thuáût âäüng naîo; 2c. theí / giáúy A0 3a. Theí / baíng ghim 4a. Phiãúu giao baìi táûp nhoïm; 4b. Theí / baíng láût; 5a. Theí / baíng ghim; 5b. Phim trong / OHP 6a. Phiãúu giao baìi táûp nhoïm; Theí / baíng láût


1. Måí baìi: kãø 1 cáu chuyãûn vãö thaình phäú Osborn trong chiãún tranh thãú giåïi láön thæï 2 (5’)

2. Trçnh diãùn máùu mäüt baìi táûp âäüng naîo våïi chuí âãö “taûi sao phaíi sæí duûng hoaût âäüng nhoïm?” (15’)

5. Noïi coï minh hoüa vãö “thãú naìo laì mäüt cáu hoíi âäüng naîo täút” (5’) 8. Kãút luáûn (5’)



89



KYÎ NÀNG: Phán têch kãút quía kiãøm tra khaïch quan Thåìi gian: 180’ 1. Ngæåìi haình nghãö


Khi cáön âaïnh giaï mäüt baìi tràõc nghiãûm thäng qua kãút quaí âiãøm thu tháûp âæåüc, giaïo viãn daûy nghãö coï khaí nàng phán têch kãút quaí kiãøm tra khaïch quan thäng qua biãøu âäö âiãøm säú tràõc nghiãûm nhàòm hoaìn thiãûn baìi kiãøm tra sæí duûng cho láön sau.


Theo caïc tiãu chuáøn hæåïng dáùn thæûc hiãûn trong theí kyî nàng “Phán têch kãút quaí kiãøm tra khaïch quan”


Cung cáúp: Mäüt kãút quaí cuía mäüt baìi kiãøm tra tràõc nghiãûm

Tên hiãûu: Hoaìn thiãûn baìi kiãøm tra

Laìm gç: Phán têch kãú quaí kiãøm tra khaïch quan


Täút thãú naìo: − Biãøu âäö âiãøm tràõc nghiãûm mä taí khaïi âæåüc phán bäú kãút

quaí âiãøm − Kãút quaí phán bäú âiãøm âæa âãún nhæîng kãút luáûn nhàòm

hoaìn thiãûn baìi kiãøm tra 4. Täø chæïc daûy hoüc nhæ



2. Hoaût âäüng nhoïm: dæûa vaìo kinh nghiãûm, thaío luáûn quy trçnh cháúm 1 baìi tràõc nghiãûm (20’)

4. Hoaût âäüng nhoïm cháúm baìi tràõc nghiãûm vaì tênh âiãøm trung bçnh (45’)

6. Hoaût âäüng nhoïm: khaío saït biãøu âäö âiãøm tràõc nghiãûm (60’)


1a. Phim trong / OHP; 1b. Theí / Baíng ghim 2a. Giáúy baíng láût / baíng ghim 3a. Theí / Baíng ghim 4a. Baìi tràõc nghiãûm ; 4b. Giáúy baíng láût 5a. Theí / Baíng ghim 6a. Baìi tràõc nghiãûm ; 6b. Giáúy baíng láût 8a. Phim trong / OHP


1. Måí baìi: noïi coï minh hoüa vãö lëch sæí tràõc nghiãûm trãn thãú giåïi (5’)

3. Noïi coï minh hoüa vãö quy trçnh cháúm baìi tràõc nghiãûm (20’) 5. Noïi coï minh hoüa vãö láûp biãøu âäö âiãøm tràõc nghiãûm (20’) 7. Kãút luáûn


Theí khaïi niãûm©

Ngæåìi biãn soaûn: TS John Collum & Baì Bimala Maskey

Måí âáöu Hoüc táûp KHÄNG PHAÍI laì mäüt hoaût âäüng hay mäüt kinh nghiãûm. Viãûc hoüc táûp keïo theo noï nhiãöu hoaût âäüng. Ngæåìi giaïo viãn phaíi láûp kãú hoaûch cho nhæîng hoaût âäüng hoüc táûp coï yï nghéa vaì kãú hoaûch naìy phaíi táûp trung vaìo nhæîng kãút quaí hoüc táûp mong muäún. Khi hoüc âoìi hoíi phaíi luän luän âiãöu chènh cho phuì håüp våïi nhu cáöu cuû thãø cuía tæìng hoüc viãn. Âiãöu quan troüng laì phaíi nàõm âæåüc âiãöu kiãûn cå baín cuía hoüc táûp, âoï laì: viãûc hoüc táûp diãùn ra nhæ thãú naìo vaì coï nhæîng yãúu täú naìo aính hæåíng âãún hoüc táûp. Nguyãn lyï laì quy luáût khäúng chãú thãú giåïi quanh ta. Coìn quy luáût thãø hiãûn mäúi tæång quan giæîa hai hoàûc nhiãöu khaïi niãûm. Vç váûy, nguyãn lyï hoüc táûp laì quy luáût thãø hiãûn mäúi tæång quan giæîa haình vi daûy vaì haình vi hoüc. Haìng nghçn nàm qua âaî coï bao saïch våí viãút vãö váún âãö hoüc. Trang sau cuía Theí Khaïi niãûm naìy âæa ra mäüt säú trêch dáùn näøi tiãúng vãö váún âãö naìy.

Caïc nguyãn lyï Caïc nhaì lyï luáûn vãö váún âãö hoüc noïi chung âãöu nháút trê ràòng coï thãø aïp duûng nhæîng nguyãn lyï sau âáy cho moüi tçnh huäúng daûy vaì hoüc:

1. Hiãûu æïng: Viãûc hoüc táûp seî âæåüc âáøy maûnh nãúu kãút quaí hoüc táûp âaût yãu cáöu, ngæåüc laûi, viãûc hoüc táûp seî suït keïm nãúu hoüc viãn tháúy khoï hoàûc tháút voüng.

2. Khen thæåíng: Sæû uíng häü têch cæûc vaì khen thæåíng coï taïc duûng hån nhæîng taïc âäüng tiãu cæûc.

3. Lo làõng: Sæû lo làõng hay såü haîi coï thãø gáy phán taïn caïc traûng thaïi tçnh

caím vaì laìm giaím suït kãút quaí hoüc táûp vaì thæûc haình.

4. Cæåìng âäü: Hoaût âäüng caìng gáy hæïng thuï thç caìng hoüc âæåüc nhiãöu hån! Haîy sæí duûng caïc phæång tiãûn træûc quan! Haîy cho hoüc viãn hoaût âäüng ! Haîy laìm viãûc våïi nhëp âäü cao! Khäng nãn âoüc baìi giaíng!

5. Huy âäüng caïc giaïc quan: Ngæåìi ta hoüc âæåüc nhiãöu nháút khi caïc giaïc quan âæåüc huy âäüng nhiãöu nháút. Giaïo cuû træûc quan âoïng vai troì ráút quan troüng, goïp pháön giuïp ta hoüc táûp! (Xem hçnh 1 åí trang sau cuía Theí khaïi niãûm naìy.)

6. Hoüc thäng qua haình: Âa säú moüi ngæåìi thæåìng hoüc âæåüc nhiãöu hån khi hoü âæåüc “LAÌM” mäüt caïi gç âoï. Haîy cäú gàõng cho hoüc viãn âæåüc “laìm” ngay tæì âáöu giåì hoüc.

7. Hoüc viãn têch cæûc: Mäüt hoüc viãn tham gia têch cæûc trong giåì hoüc seî hoüc âæåüc nhiãöu hån mäüt hoüc viãn thuû âäüng.

8. Liãn hãû: Hoüc seî dãù daìng hån nãúu kiãún thæïc måïi âæåüc liãn hãû våïi nhæîng âiãöu âaî biãút.

9. Chuáøn xaïc ngay tæì âáöu: Ngæåìi ta thæåìng hay nhåï láu nhæîng âiãöu âæåüc hoüc láön âáöu tiãn. Vç váûy, giaïo viãn cáön phaíi daûy chuáøn xaïc ngay tæì âáöu!

10. Sàôn saìng: Ngæåìi ta thæåìng hoüc täút khi hoü sàôn saìng hoüc. Haîy chuáøn bë cho hoüc viãn cuía mçnh. Haîy noïi roî våïi hoü táöm quan troüng cuía näüi dung baìi giaíng.

11. Thiãút thæûc: Ngæåìi ta thæåìng hoüc vaìo nháút khi hoü tin ràòng näüi dung baìi hoüc thiãút thæûc âäúi våïi mçnh. Ngay tæì âáöu buäøi hoüc cáön nháún maûnh tênh thiãút thæûc cuía näüi dung baìi hoüc âäúi våïi cäng viãûc.

12. Âäüng cå: Âäüng cå bãn trong seî khiãún cho ngæåìi ta hoüc coï hiãûu quaí hån laì sæû thuïc âáøy tæì bãn ngoaìi.

13. Këp thåìi: Viãûc cuíng cäú nhæîng kiãún thæïc âaî hoüc phuû thuäüc vaìo tênh këp thåìi cuía viãûc thæûc haình. Haîy cho hoüc viãn thæûc haình nhæîng kyî nàng quan troüng vaìo nhæîng thåìi âiãøm khaïc nhau trong nàm.

14. Än laûi: Ngæåìi ta thæåìng hoüc thäng qua haình. Khäng thãø hoüc âæåüc mäüt

kyî nàng nãúu khäng thæûc haình âi thæûc haình laûi nhiãöu láön (khäng phaíi thæûc haình táút caí cuìng mäüt luïc). Viãûc cho hoüc viãn thæûc haình cäng viãûc bao nhiãu láön laì tuìy theo nhu cáöu âãø hoü tæû caím tháúy yãn tám.

15. Thæûc haình âënh kyì: Thæûc haình sau tæìng quaîng thåìi gian hay thæûc haình âënh kyì coï hiãûu quaí hån nhiãöu so våïi viãûc bäú trê mäüt buäøi thæûc haình duy nháút.

16. Tæìng bæåïc: Háöu hãút moüi ngæåìi âãöu hoüc âæåüc nhiãöu hån nãúu nhæîng taìi liãûu phæïc taûp âæåüc chia thaình caïc pháön vaì daûy tæìng bæåïc, theo mäüt trçnh tæû coï lä gêch. Âiãöu naìy âàûc biãût âuïng khi daûy caïc kyî nàng.

17. Suy nghé: Cäng viãûc hoüc táûp chæa kãút thuïc khi hoüc viãn chæa âæåüc pheïp (hoàûc âæåüc hæåïng dáùn) nhçn laûi vaì ngáùm nghé vãö nhæîng âiãöu âaî hoüc.

18. Chuyãøn giao: Khaí nàng cuía hoüc viãn biãút váûn duûng nhæîng âiãöu âaî biãút vaìo nhæîng hoaìn caính måïi seî tàng lãn nãúu ta âãø hoü tæû khaïm phaï caïc mäúi liãn hãû.

19. Trê nhåï: Trê nhåï coï giåïi haûn. Khäng nãn yãu cáöu hoüc viãn phaíi nhåï nhæîng sæû kiãûn khäng cáön thiãút. Haîy cho pheïp hoüc viãn âæåüc sæí duûng taìi liãûu tham khaío nãúu trong taìi liãûu noïi âãún cäng viãûc hoü laìm.

20. Mäi træåìng váût lyï: Khäng khê dãù chëu, sàõp xãúp chäù ngäöi håüp lyï, âuí aïnh saïng vaì thäng thoaïng coï thãø náng cao cháút læåüng hoüc táûp.

Nguyãn lyï cuía quaï trçnh daûy vaì hoüc

21.7.94 v5


“Nhæîng tri thæïc hoüc âæåüc do cæåîng baïch seî khäng âoüng laûi láu trong âáöu. Plato

"”Hoüc táûp khäng phaíi laì mäüt män thãø thao âãø thæåíng ngoaûn." Vä danh

"Âãø hoüc táûp coï kãút quaí, hoüc viãn phaíi coï âäüng cå. Âãø coï âäüng cå hoü phaíi coï hæïng thuï. Hoü chè hæïng thuï khi âæåüc tham gia têch cæûc vaìo nhæîng cäng viãûc maì hoü tháúy liãn quan âãún giaï trë vaì muûc âêch cuäüc säúng cuía mçnh."

Gus Tuberville, Giaïm âäúc Træåìng William Penn

"Chè coï kiãøu hoüc tæû khaïm phaï hoàûc tæû thêch æïng måïi coï aính hæåíng âaïng kãø tåïi haình vi - âoï laì chán lyï âaî âæåüc kiãøm chæïng trong thæûc tiãùn."

Carl R. Rogers Nhaì tám lyï hoüc nhán vàn

"Baûn chàóng thãø daûy ngæåìi khaïc âiãöu gç, maì chè coï thãø giuïp hoü tæû tçm ra âiãöu âoï trong chênh baín thán hoü."

Galileo Galilei (1564-1642) Nhaì thiãn vàn hoüc vaì váût lyï

"Mäüt ngæåìi tháöy thæûc sæû thäng minh seî khäng bàõt buäüc baûn bæåïc vaìo ngäi nhaì uyãn baïc cuía äng ta maì chè dáùn dàõt baûn tåïi ngæåîng cæía trê tuãû cuía chênh baûn maì thäi."

Kahlil Gibran (1883-1931) Nhaì thå vaì hoüa sé ngæåìi Si-ri

"Täi khäng bao giåì daûy hoüc troì cuía mçnh, täi chè cäú gàõng taûo âiãöu kiãûn âãø hoü coï thãø hoüc hoíi." Albert Einstein (1879-1955)

Nhaì váût lyï

"Keí thuì låïn nháút âäúi våïi viãûc hoüc laì mäüt äng thaìy chè biãút coï noïi." John Holt, Nhaì giaïo duûc

"Nghãû thuáût giaíng daûy laì nghãû thuáût häù tråü cho sæû khaïm phaï." Mark Van Doren

Nhaì thå ngæåìi Mé

Hçnh 1 Tyí lãû nhåï âæåüc:

Sau 3 giåì Sau 3 ngaìy

30% Låìi noïi 10% 60% Hçnh aính 20% 0% Låìi noïi & Hçnh aính 70% 0% Låìi noïi, Hçnh aính & Haình

âäüng

80%

99% Tæû khaïm phaï 90%

Phæång tiãûn giaíng daûy

Theí Kyî nàng©

Ngæåìi biãn soaûn: Fortunat Walther & TS: Rudolf Batliner

Måí âáöu Låïp hoüc khäng coï âäúi thoaûi laì mäüt låïp hoüc chãút. Giaïo viãn thæåìng âàût cáu hoíi âãø khåíi xæåïng mäüt cuäüc tranh luáûn, kêch thêch tæ duy phã phaïn vaì kiãøm tra xem hoüc viãn âaî lénh häüi âæåüc thäng tin måïi chæa. Váún âaïp laì mäüt kyî thuáût daûy hoüc coï hiãûu quaí. Nãúu âæåüc aïp duûng täút, noï seî âoïng goïp âaïng kãø cho quaï trçnh hoüc táûp. Âàût cáu hoíi hay khäng phaíi laì âiãöu dãù daìng. Muûc âêch cuía Theí kyî nàng naìy laì âãø thaío luáûn laìm thãú naìo âãø hçnh thaình caïc cáu hoíi hay vaì nãn phaín æïng thãú naìo træåïc nhæîng cáu traí låìi cuía hoüc viãn.

Muûc âêch Giaïo viãn âàût cáu hoíi nhàòm:

• Läi cuäún hoüc viãn;

• Âaïnh giaï kiãún thæïc cuía hoüc viãn vaì thu tháûp bàòng chæïng vãö nhæîng âiãöu hoü âaî hoüc;

• Thaïch thæïc nhæîng yï tæåíng hiãûn hæîu;

• Phaït hiãûn nhæîng hoüc viãn gàûp khoï khàn;

• Giuïp hoüc viãn nàõm væîng âáöy âuí váún âãö chuyãn män.

Caïc loaûi cáu hoíi Hai daûng cáu hoíi thæåìng gàûp nháút laì: Cáu hoíi âoïng Caïc cáu hoíi âoïng thæåìng chè giåïi haûn åí cáu traí låìi “coï” hoàûc “khäng” hoàûc mäüt cáu traí låìi ráút ngàõn goün. Vê duû: Baûn coï biãút haìn khäng? Thuí âä næåïc Phaïp laì thaình phäú naìo? Cáu hoíi âoïng coï thãø sæí duûng âãø måí âáöu pháön baìi táûp váún âaïp.

Cáu hoíi måí Cáu hoíi måí coï baín cháút kêch thêch tæ duy vaì thaïch âäú. Chuïng cho pheïp coï caïc cáu traí låìi khaïc nhau. Vê duû: Taûi sao len laûi áúm hån bäng? Vç sao truy cáûp vaìo äø cæïng laûi nhanh

hån vaìo äø mãöm? Cáu hoíi måí thæåìng bàõt âáöu bàòng caïc tæì nghi váún “Caïi gç?”, “Taûi sao?”, “Khi naìo?”, “Thãú naìo?”, “ÅÍ âáu?” vaì ”Caïi naìo?”.

Hoaût âäüng tæ duy Cáu hoíi kêch thêch caïc daûng hoaût âäüng tæ duy khaïc nhau nhæ: Hoaìn chènh yï - Häm nay chuïng ta seî hoüc vãö _______? Âënh nghéa - Âënh nghéa thãú naìo laì âäüng naîo? Liãût kã – Haîy goüi tãn táút caí caïc bæåïc thæûc hiãûn kyî nàng naìy. Quan saït - Haîy noïi cho täi biãút åí âáy coï bao nhiãu âiãøm vi phaûm quy âënh vãö an toaìn. Kãø laûi—Haîy trêch dáùn cáu noïi näøi tiãúng cuía William Blank? Læûa choün—Trong caïc duûng cuû naìy caïi naìo laì ã tä keûp? Phán têch—Pháön naìo trong quaï trçnh naìy coï tênh cháút quyãút âënh? So saïnh—Kyî nàng naìy coï âiãøm gç chung våïi kyî nàng chuïng ta hoüc häm qua? Giaíi thêch—Vç sao täøng caïc goïc khäng bàòng 180 âäü ? Täø chæïc—Baûn coï thãø sàõp xãúp thäng tin naìy nhæ thãú naìo cho håüp lyï hån? Xãúp thæï tæû - Nhæîng bæåïc naìy cáön âæåüc thæûc hiãûn theo thæï tæû naìo? AÏp duûng - Âiãöu gç seî xaíy ra nãúu nhæ chuïng ta sæí duûng dáöu hoía thay cho diezel ? Vê duû - Haîy cho nhæîng vê duû khaïc cuîng aïp duûng kyî thuáût naìy. Dæû baïo - Dæûa trãn tçnh hçnh saín xuáút nàm ngoaïi, nàm nay chuïng ta seî thu âæåüc bao nhiãu låüi nhuáûn? Khaïi quaït hoïa - Sau khi hoüc xong khoïa hoüc naìy, baûn seî váûn duûng nhæîng kyî nàng måïi nhæ thãú naìo? Phaïn xeït - Quy trçnh naìo laì quy trçnh täút nháút ?

Chuáøn bë cáu hoíi Ngoaìi ra, caïc giaïo viãn coï kinh nghiãûm thæåìng chuáøn bë træåïc cáu hoíi.

• Xaïc âënh roî muûc tiãu cuía viãûc âàût

cáu hoíi.

• Chè hoíi khi baûn quan tám âãún cáu traí låìi.

• Kiãøm tra laûi xem caïc hoüc viãn cuía baûn coï âuí kinh nghiãûm vaì kiãún thæïc tæì træåïc âãø âæa ra nhæîng cáu traí låìi thêch håüp khäng.

• Viãút toaìn bäü cáu hoíi ra giáúy

• Sæí duûng ngän ngæî âån giaín

Quy trçnh âàût cáu hoíi Trçnh tæû váún âaïp Nãn bàõt âáöu bàòng caïc cáu hoíi âoïng vaì dãù traí låìi, sau âoï tiãúp tuûc bàòng caïc cáu hoíi måí vaì træìu tæåüng.

1. Âàût cáu hoíi cho caí låïp.

2. Chåìì êt nháút laì 3 giáy.

3. Âaím baío moüi ngæåìi âãöu hiãøu cáu hoíi (quan saït phaín æïng cuía hoüc viãn).

4. Chåì thãm mäüt vaìi giáy.

5. Âàût cuìng cáu hoíi âoï cho mäüt hoüc viãn cuû thãø.

6. Tçm sæû uíng häü cho mäüt cáu traí låìi âuïng.

Xæí lyï caïc cáu traí låìi cuía hoüc viãn Âiãöu quan troüng nháút cáön laìm laì nghe cáu traí låìi. Haîy nhçn så âäö åí trang sau cuía Theí Kyî nàng naìy, trong âoï coï âæa ra bäún khaí nàng vaì phaín æïng tæång æïng cuía giaïo viãn. Xæí lyï caïc cáu hoíi cuía hoüc viãn Trong mäüt baìi táûp váún âaïp täút, viãûc caïc hoüc viãn âàût cáu hoíi cuîng laì âiãöu bçnh thæåìng. Thäng thæåìng, caïc giaïo viãn thæåìng cäú gàõng tæû mçnh traí låìi. Mäüt caïch täút âãø cäø vuî hoüc viãn tham gia laì taûo âiãöu kiãûn cho hoü traí låìi. Ghi chuï: Chàóng mäüt ai coï thãø biãút táút caí moüi âiãöu. KHÄNG NÃN âæa ra nhæîng cáu traí låìi máûp måì hoàûc tháûm chê sai. Baûn seî chè gáy âæåüc uy tên nãúu nhæ baûn hæïa våïi hoüc viãn laì seî tçm ra cáu traí låìi âuïng vaì sau âoï thæûc hiãûn âiãöu âoï caìng såïm caìng täút.

Thàm doì Thàm doì laì mäüt kyî thuáût âãø “thám nháûp” vaìo tæ duy cuía hoüc viãn nhàòm tçm hiãøu xem hoü thæûc sæû biãút nhæîng gç!

Kyî thuáût coï hiãûu quaí laì:

Sæí duûng phæång phaïp váún âaïp

21.6.94 v5


Im làûng - Cho hoüc viãn thåìi gian suy nghé vaì coï thãø traí låìi baûn nhiãöu hån. Khuyãún khêch - Baûn haîy tiãúp tuûc âi... Âi sáu vaìo chi tiãút - Em haîy noïi thãm cho täi biãút... Laìm roî - Em noïi ... coï nghéa laì thãú naìo ? Thaïch thæïc - Nhæng nãúu âuïng thãú thç sao... Chæïng cåï - Baûn haîy chæïng minh âiãöu âoï ... Sæû phuì håüp - Phaíi, nhæng aïp duûng vaìo âáy nhæ thãú naìo... Vê duû - Cho täi mäüt vê duû thæûc tãú vãö...

Gåüi yï

• Sæí duûng ngän ngæî vaì tæì væûng âån giaín

• Âaím baío mäùi láön chè hoíi mäüt cáu.

• Chuáøn bë træåïc cáu hoíi.

• Hoíi vàûn khi coï khaí nàng coï nhiãöu cáu traí låìi.

• Khuyãún khêch giaíi thêch roî hån.

Daình thåìi gian cho hoüc viãn suy nghé vaì traí låìi.

• Nghe. Nghe næîa vaì nghe maîi.

Læu yï • Nhæîng nhoïm nhoí hoàûc tæìng caï

nhán hoüc viãn coï thãø giæî vë trê aïp âaío trong cuäüc thaío luáûn. Haîy âãø mäùi hoüc viãn âãöu coï cå häüi traí låìi nhæ nhau.

•

• Nhæîng hoüc viãn nhuït nhaït vaì/hoàûc håi yãúu khäng chuí âäüng tham gia. Haîy goüi âêch danh hoüc viãn - khäng nãn âãø cho mäüt säú hoüc viãn chiãúm vë trê chuí âaûo.

Kãút luáûn Socrates (469 - 399), nhaì triãút hoüc Hy Laûp vaì laì mäüt trong nhæîng báûc

tháöy cuía nghãû thuáût váún âaïp âaî sæí duûng phæång phaïp naìy cho mäüt muûc âêch: laìm cho moüi ngæåìi suy nghé mäüt caïch sáu sàõc. Âàût cáu hoíi täút laì mäüt hoaût âäüng âáöy thaïch thæïc vaì âaïng thæûc hiãûn âäúi våïi caí hoüc viãn láùn giaïo viãn.

Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn Sæí duûng phæång phaïp váún âaïp

Giaïo viãn âaî: 1. Chuáøn bë cáu hoíi træåïc khi lãn låïp?

2. Âàût cáu hoíi duìng nhæîng tæì ngæî âån giaín?

3. Mäùi láön chè hoíi mäüt cáu hoíi?

4. Chuí yãúu âàût caïc cáu hoíi måí?

5. Dæìng 3 giáy sau khi âàût cáu hoíi?

6. Phaín æïng âuïng træåïc nhæîng cáu traí låìi âuïng?

7. Âàût cáu hoíi yãu cáöu laìm roî khi cáön?

8. Khuyãún khêch tiãúp tuûc giaíi thêch thäng qua nhæîng låìi gåüi yï?

9. Phaín æïng âuïng âäúi våïi nhæîng cáu traí låìi âuïng mäüt pháön?

10. Phaín æïng âuïng âäúi våïi nhæîng cáu traí låìi khäng âuïng?

11. Phaín æïng âuïng khi hoüc viãn khäng traí låìi âæåüc ?

Nãúu aïp duûng kyî thuáût váún âaïp coï hiãûu quaí, táút caí caïc bæåïc âãöu phaíi âæåüc traí låìi laì „COÏ“.

Cáu traí låìi âuïng

Khäng traí låìi

Cáu traí låìi âuïng mäüt pháön

Cáu traí låìi sai

Khen ngåüi

Cäng nháûn

Hoíi mäüt hoüc viãn khaïc

Hoíi cáu hoíi âoï bàòng nhæîng tæì ngæî khaïc

Sæí duûng giaïo cuû træûc quan âãø laìm roî cáu hoíi

Gèaíng laûi khaïi niãûm

Yãu cáöu hoüc viãn xem taìi liãûu tham khaío

Âaïnh giaï pháön traí låìi âuïng

Âãö nghë caïc hoüc viãn khaïc bäú sung

Âãö nghë caïc hoüc viãn khaïc hoaìn thiãûn

Ghi nháûn sæû âoïng goïp

Yãu cáöu caïc hoüc viãn khaïc cuìng âoïng goïp

Cáu traí låìi cuía hoücviãn

Phaín æïng cuíagiaïo viãn

Theí kyî nàng©

Ngæåìi biãn soaûn: TS. Rudolf Batliner & TS John Collum

Måí âáöu Mäüt træåìng Cao âàóng åí California âaî tiãún haình mäüt thæí nghiãûm. Træåìng täø chæïc mäüt khoaï hoüc do caïc giaïo sæ cuía træåìng vaì caïc nghãû sé chuyãn nghiãûp âaî âæåüc laìm quen kyî læåîng våïi män hoüc cuìng tham gia giaíng daûy. Hoüc viãn khäng biãút gç vãö cuäüc thæí nghiãûm naìy. Cuäúi hoüc kyì, kãút quaí thi kiãøm tra âæåüc so saïnh âäúi chiãúu vaì bàòng chæïng huìng häön cho tháúy nhæîng hoüc viãn do caïc nghãû sé daûy tiãúp thu baìi täút hån so våïi nhæîng hoüc viãn do caïc chuyãn gia bäü män daûy. Giaíng baìi trãn låïp yãu cáöu khäng nhæîng phaíi nàõm væîng näüi dung cáön truyãön âaût maì caí caïch truyãön âaût. Noïi caïch khaïc, mäüt baìi giaíng coï hiãûu quaí cáön âæåüc chuáøn bë kyî læåîng, coï daìn yï vaì phaíi âæåüc táûp dæåüt træåïc khi âæåüc trçnh baìy mäüt caïch säi näøi vaì têch cæûc.

Muûc âêch Noïi coï minh hoaû (NCMH) laì phæång phaïp daûy hoüc duìng minh hoüa bàòng låìi noïi vaì træûc quan âãø truyãön âaût kiãún thæïc. Kiãún thæïc truyãön âaût coï thãø laì caïc sæû kiãûn, lyï thuyãút, nguyãn lyï, hoàûc khaïi niãûm. NCMH khaïc våïi viãûc âoüc baìi giaíng väún chè truyãön âaût kiãún thæïc maì khäng coï minh hoüa bàòng træûc quan. Nãn sæí duûng kyî thuáût noïi coï minh hoüa khi: • näüi dung chuí yãúu liãn quan âãún nhæîng kiãún thæïc træìu tæåüng.

• giåïi thiãûu mäüt chuí âãö hoàûc chè dáùn bàòng låìi âãø dáùn dàõt tåïi nhæîng kyî thuáût khaïc coï hoaût âäüng cuía hoüc viãn.

Khäng nãn sæí duûng kyî thuáût noïi coï minh hoüa khi: • hoüc nhæîng lénh væûc coï liãn quan tåïi sæû caím nháûn cuía hoüc viãn. • hoüc viãn âæåüc yãu cáöu phaíi kãút håüp tæ liãûu våïi nhæîng âiãöu âaî hoüc tæì træåïc hay kinh nghiãûm cuäüc säúng. Æu âiãøm • Sæí duûng thë giaïc • Laì phæång phaïp quen thuäüc våïi háöu hãút caïc âäúi tæåüng ngæåìi nghe • Coï thãø sæí duûng cho caïc nhoïm háöu nhæ våïi moüi quy mä. Haûn chãú

• Âáy laì phæång phaïp thuû âäüng âäúi våïi hoüc viãn

• Nãúu chè sæí duûng kyî thuáût noïi coï minh hoüa âån thuáön, hiãûu quaí tiãúp thu seî tháúp.

Láûp kãú hoaûch Khi quyãút âënh ràòng NCMH laì phæång phaïp thêch håüp nháút âãø baûn trçnh baìy chuí âãö, nãn cán nhàõc nhæîng bæåïc khåíi sæû sau âáy:

• Xaïc âënh muûc âêch. Baûn duìng NCMH âãø thäng baïo, thuyãút phuûc hay âãø giaíi trê ? Nãúu khäng laìm saïng toí âiãøm naìy, thç kyî thuáût noïi coï minh hoüa maì baûn láûp kãú hoaûch coï thãø seî khäng phaït huy taïc duûng.

• Caïc muûc tiãu häù tråü daûy hoüc. Xaïc âënh roî raìng nhæîng thäng tin, khaïi niãûm, quy luáût, nguyãn lyï cáön trçnh baìy.

• Phán têch âäúi tæåüng ngæåìi nghe. Caïc thäng säú nhæ læïa tuäøi, trçnh âäü hiãøu biãút, nhæîng âiãöu kiãûn tiãn quyãút, kiãún thæïc, thaình pháön xaî häüi cuía ngæåìi nghe âãöu coï thãø aính hæåíng maûnh âãún viãûc phaït triãøn näüi dung, caïch duìng tæì, sæû læûa choün hçnh thæïc minh hoüa vaì kiãøu ngän ngæî phuì håüp.

• Âäüng naîo/hçnh dung trong âáöu vãö kyî nàng hoàûc chuí âãö. Haîy huy âäüng nhæîng gç täút nháút tæì âãö taìi cuía baûn (vaì tæì chênh baín thán baûn). Cán nhàõc chuí âãö tæì nhiãöu caïch tiãúp cáûn khaïc nhau, phán têch caïc cáúu pháön, xem xeït kyî læåîng táút caí caïc váún âãö coï thãø coï.

• Láûp kãú hoaûch chuáøn bë taìi liãûu phaït tay: Viãûc láûp kãú hoaûch vãö näüi dung taìi liãûu, mæïc âäü chi tiãút, muûc âêch chênh xaïc cuía taìi liãûu seî giuïp baûn thiãút kãú nhæîng neït chênh cuía baìi trçnh baìy vaì âënh hæåïng læûa choün phæång thæïc minh hoüa, vê duû vaì phæång tiãûn træûc quan.

• Xaïc âënh thåìi gian: Nãn tuán theo mäüt quy tàõc cå baín: Haûn chãú thåìi gian NCMH træûc tiãúp trong 20 phuït.

Kãú hoaûch NCMH cuía baûn seî khäng hoaìn chènh nãúu chæa xeït âãún:

− sæû tham gia cuía hoüc viãn; − thäng tin phaín häöi cuía hoüc viãn; − nhæîng cáu hoíi maì hoüc viãn dãù

âàût ra nháút. Nhæîng yãúu täú naìy phaíi âæåüc âæa vaìo cäng viãûc chuáøn bë baìi giaíng.

Cáúu truïc Khaïi niãûm cå baín cuía NCMH laì nháún maûnh mäüt vaìi yï tæåíng chênh bàòng caïch nhàõc laûi nhiãöu láön:

Noïi våïi hoü nhæîng âiãöu baûn sàõp noïi.

Noïi våïi hoü âiãöu âoï. Noïi våïi hoü nhæîng âiãöu baûn âaî noïi.

Ba cáu trãn nháún maûnh cáúu truïc cuía NCMH:

1. Måí âáöu 2. Thán baìi 3. Kãút luáûn

Måí âáöu pháön NCMH Nãn taûo sæû hæïng thuï cho ngæåìi nghe. Âiãöu naìy coï thãø âaût âæåüc nhåì caïc phæång phaïp khaïc nhau:

• Pháön giåïi thiãûu: Mäüt troì chåi hay mäüt hoaût âäüng âáöy lyï thuï.

• Mäüt cáu chuyãûn ngoaìi lãö hoàûc mäüt hçnh aính thuï vë: Mäüt cáu chuyãûn tiãúu lám, mäüt giai thoaûi, mäüt bæïc tranh hoaût hçnh hay mäüt biãøu âäö liãn quan âãún cäng viãûc.

• Baìi toaïn tçnh huäúng khåíi âáöu: Mäüt baìi toaïn nhoí maì pháön NCMH sau âoï seî xoay quanh váún âãö naìy.

• Cáu hoíi: Âàût nhæîng cáu hoíi liãn quan âãún chuí âãö NCMH khuyãún khêch moüi ngæåìi nghe vaì giaíi âaïp.

• Khaïi quaït træåïc näüi dung: Nhæîng âiãøm näøi báût hoàûc “sæû háúp dáùn sàõp âãún” cuía NCMH. Khaïi quaït træåïc nhæîng âiãøm chênh maì baûn sàõp khai thaïc.

• Liãn hãû chuí âãö våïi cæí toüa: Ngæåìi ta thæåìng chuï yï tåïi nhæîng gç træûc tiãúp taïc âäüng tåïi hoü.

• Âaïnh thæïc tênh toì moì cuía ngæåìi nghe: Mäüt loaût låìi phaït biãøu laìm tàng dáön tênh toì moì vãö män hoüc.

Pháön måí âáöu coï thãø chiãúm 10 - 20% quyî thåìi gian cuía NCMH. Nãn chuáøn bë mäüt pháön chuyãøn tiãúp mãöm maûi sang bæåïc tiãúp theo. Thán baìi

Nãi cã minh ho¹

17.6.94 v1


Trong thán baìi noïi coï minh hoüa, baûn phaíi thuyãút phuûc thênh giaí vãö táöm quan troüng cuía viãûc tiãúp thu, sæí duûng nhæîng thäng tin væìa trçnh baìy. Âäöng thåìi, baûn nãn giuïp hoü ghi nhåï bàòng caïch sàõp xãúp thäng tin mäüt caïch kyî læåîng. Âiãöu naìy coï thãø thæûc hiãûn âæåüc nhåì aïp duûng caïc nguyãn tàõc triãøn khai sau: Læûa choün cáøn tháûn hai hoàûc ba âiãøm chênh vaì sàõp xãúp chuïng mäüt caïch coï chiãún læåüc bàòng caïch choün mäüt trong nhæîng nguyãn tàõc sau: − theo tráût tæû thåìi gian

− theo tráût tæû khäng gian

− theo trçnh tæû nhán quaí (quan hãû nhán quaí)

− theo thæï tæû giaíi quyãút váún âãö (sæû täön taûi váún âãö vaì caïc giaíi phaïp khaí thi)

− theo chuí âãö (phán chia chuí âãö thaình caïc âãö muûc, âãö muûc thaình nhæîng âiãøm chênh).

• Taïch riãng caïc âiãøm chênh vaì âãø chuïng âäüc láûp hàón våïi nhau.

• Cán âäúi täøng quyî thåìi gian daình cho tæìng âiãøm chênh.

• Sæí duûng mäüt kiãøu haình vàn chung cho táút caí caïc âiãøm chênh, nãúu coï thãø.

Vê duû: Khäng coï hiãûu quaí I. Säú baìi táûp âãöu âàûn tàng lãn... II.Tçnh traûng buäön nguí pháön naìo âæåüc khàõc phuûc nhåì caïc baìi táûp âãöu âàûn. Coï hiãûu quaí I. Säú baìi táûp âãöu âàûn tàng lãn... II.Caïc baìi táûp âãöu âàûn âaî pháön naìo khàõc phuûc tçnh traûng buäön nguí. Kãút luáûn pháön noïi coï minh hoüa Baûn âaî thuyãút phuûc cæí toüa cuía mçnh qua pháön thán baìi. Nhæng baûn seî khäng âaût âæåüc muûc âêch nãúu khäng laìm cho ngæåìi nghe ghi nhåï nhæîng âiãøm chênh cuía baìi giaíng. Træåïc hãút, cáön traïnh kãút thuïc âäüt ngäüt: • Chuáøn bë træåïc cho cæí toüa

bàòng caïch âæa tên hiãûu sàõp kãút thuïc. Räöi sau âoï måïi "âoïng âinh vaìo":

• Nháún maûnh yï tæåíng chuí âaûo

bàòng caïch: - Toïm tàõt caïc yï chênh - Liãn hãû våïi pháön måí baìi

• Âàût dáúu cháúm hãút bàòng: - Mäüt cáu trêch dáùn; hoàûc - Mäüt cáu " këch tênh". Pháön kãút luáûn coï thãø chiãúm 5 -10% täøng thåìi gian NCMH.

Minh hoaû Giåì âáy chuïng ta haîy táûp trung vaìo viãûc häù tråü cho thäng âiãûp cuía baûn bàòng caïch minh hoaû bàòng låìi vaì bàòng duûng cuû træûc quan. Minh hoaû bàòng låìi Nhæîng hçnh thæïc minh hoaû bàòng låìi phäø biãún nháút gäöm coï:

- So saïnh (chè ra sæû giäúng nhau giæîa caïi âaî biãút vaì caïi chæa biãút)

- Khung tham khaío (taûo ra mäúi liãn hãû våïi kiãún thæïc âaî biãút).

- Giai thoaûi (minh hoaû chuí âãö cuía baûn bàòng nhæîng cáu chuyãûn háúp dáùn, vui nhäün coï liãn quan). Minh hoaû træûc quan Caïc duûng cuû træûc quan cuía baûn duìng âãø nháún maûnh cho pháön diãùn giaíng, chæï khäng laìm cho noï khoï hiãøu thãm. Sau khi choün caïc duûng cuû træûc quan, cáön suy xeït viãûc sæí duûng chuïng.

Duìng quaï nhiãöu duûng cuû træûc quan hoàûc duìng nhæîng duûng cuû træûc quan khäng thêch håüp âãöu coï thãø taïc âäüng khäng täút tåïi pháön noïi coï minh hoaû. Nhæîng phæång tiãûn træûc quan phäø biãún nháút âæåüc duìng âãø minh hoaû trong NCMH laì mä hçnh, aính chuûp, biãøu âäö, baín veî, giáúy trong, âäö thë, baíng pháún, phim âeìn chiãúu, bàng video, så âäö veî trãn maïy vi tênh. Nhæng âæìng quãn ngän ngæî cæí chè cuía chênh diãùn giaí. Âãø sæí duûng âuïng caïc phæång tiãûn noïi trãn, cáön tham khaío caïc Theí Kyî nàng tæång æïng.

Kãút luáûn Noïi coï minh hoaû laì mäüt nghãû thuáût. Nhæng caïc nghãû sé näøi tiãúng âãöu cäng nháûn ràòng 95% sæû thaình cäng trong nghãû thuáût laì nhåì lao âäüng vaì chè coï 5% laì nhåì taìi nàng. Chuïng ta coï thãø hy voüng vaìo taìi nàng nhæng khäng thãø traïnh khoíi cäng viãûc chuáøn bë. Haîy âaím baío ràòng chuïng ta âaî táûn læûc láûp kãú hoaûch vaì chuáøn bë træåïc khi ra màõt cæí toüa.

Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn Noïi coï minh hoüa

Giaïo viãn âaî: Coï Khäng 1. Xaïc âënh roî muûc âêch cho viãûc NCMH ? ___ ___

2. Xáy dæûng caïc muûc tiãu ? ___ ___

3. Phán têch âäúi tæåüng ngæåìi nghe ? ___ __

4. Âäüng naîo/hçnh dung trong âáöu vãö chuí âãö? ___ ___

5. Chuáøn bë taìi liãûu phaït tay? ___ ___

6. Chuáøn bë vê duû vaì giaïo cuû træûc quan ? ___ ___

7. Phäúi håüp yï tæåíng chênh våïi pháön khaïi quaït træåïc vaì täøng quaït ? ___ ___

8. Bäú cuûc pháön måí baìi ? ___ ___

9. Âæa ra kãút luáûn væîng chàõc? ___ ___

10. Táûp dæåüt sæí duûng giaïo cuû træûc quan ? ___ ___

11. Kiãøm tra täøng thåìi gian khäng quaï 20 phuït ? ___ ___

12. Láûp kãú hoaûch vãö sæû tham gia vaì yï kiãún phaín häöi cuía hoüc viãn? ___ ___

13. Chuáøn bë cáu traí låìi cho nhæîng cáu hoíi

dãù xuáút hiãûn ? ___ ___ Âãø láûp kãú hoaûch träi chaíy cho pháön noïi coï minh hoaû, mäùi bæåïc noïi trãn âãöu phaíi âæåüc âaïnh dáúu laì ”Coï”.

Theí kyî nàng©

Ngæåìi biãn soaûn: TS. Rudolf Batliner & TS John Collum

Måí baìi Giaïm âäúc mäüt trung tám daûy nghãö hoíi mäüt giaïo viãn âãún muäün: Häm nay anh âaî chuáøn bë baìi chæa, hay laûi âënh cho laìm viãûc theo nhoïm? Cáu noïi âuìa naìy phaín aïnh quan niãûm sai lãûch vãö hoaût âäüng nhoïm. Nhæîng phæång phaïp nhæ sàõm vai, âäüng naîo, âoïng këch, troì chåi vaì mä phoíng coï hiãûu quaí ráút cao. Chuïng âoìi hoíi phaíi âæåüc láûp kãú hoaûch vaì quaín lyï kyî læåîng. Nãúu sæí duûng caïc hoaût âäüng naìy maì khäng láûp kãú hoaûch baûn seî biãún cäng viãûc giaíng daûy cuía mçnh thaình troì âuìa.

Muûc âêch Kyî thuáût daûy theo nhæîng nhoïm nhoí thæåìng âæåüc aïp duûng vç hai lyï do khaïc nhau: lyï do xaî häüi vaì lyï do giaïo duûc. Vãö màût xaî häüi, laìm viãûc theo nhoïm taûo âiãöu kiãûn phaït triãøn quan hãû xaî giao giæîa caïc càûp hoüc viãn keìm nhau. Noï goïp pháön phaït triãøn caïc kyî nàng giao tiãúp caï nhán nhæ nghe, noïi, tranh luáûn vaì laînh âaûo. Vãö màût giaïo duûc, daûy theo nhoïm coï êch cho viãûc phaït triãøn nhæîng kyî nàng trê tuãû báûc cao nhæ suy luáûn vaì giaíi quyãút váún âãö. Laìm viãûc theo nhoïm chè coï yï nghéa khi: • baìi táûp nhoïm phuì håüp våïi mæïc

âäü kinh nghiãûm cuía hoüc viãn

• nhiãöu yï kiãún vaì kinh nghiãûm coï thãø âoïng goïp cho kãút quaí chung

• baìi táûp mang tênh khêch lãû vaì thæí thaïch

• muûc âêch âæåüc xaïc âënh roî raìng

• hoaût âäüng nhoïm khuyãún khêch tênh âäüc láûp cuía hoüc viãn trong hoüc táûp. Tênh âäüc láûp naìy ráút quan troüng âäúi våïi caïc hoüc viãn âãún tæì caïc træåìng nåi viãûc giaíng daûy láúy giaïo viãn laìm trung tám.

Quaín lyï Cáön sæí duûng Baín hæåïng dáùn thæûc haình åí trang sau cuía Theí Kyî nàng naìy âãø láûp kãú hoaûch vaì quaín lyï hoaût âäüng cuía nhæîng nhoïm nhoí.

Baìi táûp Mäüt baìi táûp âæåüc xaïc âënh roî raìng laì nãön taíng cuía báút kyì hoaût âäüng nhoïm naìo, båíi vç noï goïp pháön taûo nãn khäng khê bçnh ténh vaì têch cæûc. Træåïc hãút, giaïo viãn cáön xaïc âënh roî âiãöu hoü muäún âaût âæåüc tæì hoaût âäüng naìy. Tiãúp âãún, cáön ghi cäng viãûc trãn tåì baìi táûp hoàûc viãút trãn baíng pháún hoàûc baíng giáúy láût. Trong baìi táûp cáön âæa caïc thäng tin cáön thiãút cho nhoïm hoaût âäüng mäüt caïch suän seí vaì coï êt thàõc màõc nháút. Caïc nhoïm coï thãø cuìng laìm mäüt baìi táûp hoàûc laìm nhæîng baìi táûp khaïc nhau. Säú ngæåìi trong nhoïm Quy âënh âäúi våïi caïc nhoïm nhoí nháút: Mäüt nhoïm phaíi coï âuí säú ngæåìi âãø giaíi quyãút caïc váún âãö âæåüc giao, nhæng khäng âæåüc quaï âäng âãún näùi khäng sæí duûng hãút nguäön læûc. Âiãöu âoï coï nghéa ràòng säú ngæåìi lyï tæåíng cuía mäüt nhoïm khäng thãø xaïc âënh mäüt caïch chung chung, maì phuû thuäüc vaìo cäng viãûc vaì trçnh âäü vãö phæång phaïp luáûn cuía tæìng nhoïm. Kinh nghiãûm thæûc tãú cho tháúy mäüt nhoïm tæì 4 âãún 7 ngæåìi laì täút. Ngoaìi viãûc xaïc âënh säú ngæåìi, cáön xaïc âënh caí säú nhoïm. Vç caïc nhoïm thæåìng baïo caïo kãút quaí cho caí låïp, cáön láûp kãú hoaûch thåìi gian baïo caïo cho phuì håüp. Caìng nhiãöu nhoïm thç quy trçnh baïo caïo caìng keïo daìi træì phi choün mäüt hçnh thæïc baïo caïo khaïc thay cho baïo caïo miãûng. Thaình láûp nhoïm Viãûc thaình láûp nhoïm coï thãø thæûc hiãûn dæåïi nhiãöu hçnh thæïc:

A. Thaình láûp ngáùu nhiãn Âãúm, choün theo daîy baìn, bàõt thàm theí hoàûc säú v.v. B. Theo såí thêch: Coï nhiãöu cäng viãûc khaïc nhau vaì hoüc viãn coï thãø læûa choün cäng viãûc maì hoü thêch. C. Theo thán quen hoàûc ngäöi gáön nhau: Hoüc viãn âæåüc pheïp tæû gheïp nhoïm træåïc khi âæåüc giao cäng viãûc.

D. Theo lä-gêch: Chia nhoïm hoüc viãn trãn cå såí caïc nguyãn tàõc lä-gich nhæ nhoïm theo nghãö hoàûc nhoïm nam, nhoïm næî. Do quy trçnh dãù, caïc nhoïm laìm viãûc trong thåìi gian ngàõn haûn hay thay âäøi liãn tuûc, nãn thæåìng âæåüc thaình láûp mäüt caïch ngáùu nhiãn. Caïc nhoïm laìm viãûc daìi haûn cáön âæåüc læûa choün mäüt caïch cáøn tháûn, trong âoï coï tênh âãún caïc yãúu täú nhæ såí thêch vaì quan hãû baûn beì caï nhán. ÅÍ giai âoaûn âáöu, nãúu trong nhoïm coï væåïng màõc vãö håüp taïc thç coï thãø phaíi thay âäøi cå cáúu. Laìm viãûc theo nhoïm vaì baïo caïo Khi nhoïm âang laìm viãûc, giaïo viãn cáön cäú gàõng can thiãûp caìng êt caìng täút. Khi thåìi gian âaî hãút vaì caïc nhoïm âaî kãút thuïc cäng viãûc cuía mçnh, haîy thuïc âáøy cäng viãûc baïo caïo cuía caïc nhoïm. Nãn âaím baío cho táút caí caïc baïo caïo cuía caïc nhoïm âãöu âæåüc nghe vaì ghi cheïp. Täøng kãút ruït kinh nghiãûm Bæåïc cuäúi cuìng nhæng laì bæåïc quan troüng nháút laì täøng kãút ruït kinh nghiãûm (coï riãng mäüt Theí Kyî nàng vãö váún âãö naìy). Nhoïm thaío luáûn vãö nhæîng gç xaíy ra, caím tæåíng cuía hoü vaì nhæîng âiãöu coï thãø caíi tiãún vaìo láön tåïi.

Kãút luáûn Hoaût âäüng nhoïm laì phæång phaïp cäng hiãûu cho pheïp hoüc viãn tham gia vaìo quaï trçnh daûy vaì hoüc. Chuïng goïp pháön khêch lãû caïc haình vi æïng xæí xaî häüi vaì kyî nàng tæ duy báûc cao. Tuy nhiãn, muäún coï hiãûu quaí, hoaût âäüng nhoïm âoìi hoíi phaíi âáöu tæ suy nghé kyî læåîng, chuáøn bë baìi táûp coï yï nghéa, láûp kãú hoaûch vaì coï kyî thuáût quaín lyï phuì håüp.


23.1.95 v3


Baín hæåïng dáùn thæûc haình Giåì hoüc:_______________________________

Quaín lyï caïc hoaût âäüng nhoïm nhoí Ngaìy thaïng: __________________________

Loaûi hoaût âäüng nhoïm (Âaïnh dáúu mäüt loaûi): ___ Âäüng naîo ___ Thæûc haình kyî nàng ___ Nghiãn cæïu tçnh huäúng thæûc

___ Sàõm vai ___ Mä phoíng ___ Troì chåi

___ Këch ___ Nhoïm CV, nhoïm troüng tám ___ Dæû aïn

___ Kinh nghiãûm laìm viãûc ___ ___

Muûc âêch cuía hoaût âäüng: Taûi sao choün hoaût âäüng âoïï? Baûn muäún hoüc viãn cuía mçnh thæûc hiãûn caïi gç? Kãút quaí mong âåüi? Seî hoüc âæåüc caïi gç?

Thaình láûp nhoïm

Coï bao nhiãu nhoïm? Säú ngæåìi trong nhoïm (4-7)? Thaình láûp nhoïm thãú naìo ? (ngáùu nhiãn, theo såí thêch, quan hãû baûn beì, chuí âãö)

Thåìi gian cáön thiãút

Chuáøn bë nhoïm Laìm viãûc thæûc tãú trong nhoïm

Baïo caïo kãút quaí Ruït kinh nghiãûm vãö hoaût âäüng

Täøng cäüng

Quy trçnh 1. Nãu muûc âêch hoaût âäüng. 2. Toïm tàõt khaïi quaït toaìn bäü hoaût âäüng. 3. Nãu cáu hoíi, váún âãö seî âãö cáûp. Mäùi nhoïm giao chung mäüt cáu hoíi hoàûc váún âãö hay laì caïc cáu hoíi

hoàûc váún âãö khaïc nhau ? Haîy duìng màût sau cuía tåì phiãúu naìy âãø viãút baìi táûp. 4. Chia nhoïm: 5. Cung cáúp thäng tin vãö háûu cáön: • ÅÍ âáu – phoìng hoàûc chäù laìm viãûc cho mäùi nhoïm ? • Khi naìo – cho bao nhiãu thåìi gian? • Caïi gç - Saín pháøm träng âåüi? • Ai - seî chè âaûo nhoïm? Cå cáúu nhoïm ? • Thãú naìo - Nhoïm seî tiãún haình ra sao? • Nguäön læûc – Mäùi nhoïm seî cáön nhæîng váût tæ hoàûc duûng cuû gç? 6. Hoíi coï ai muäún hoíi gç næîa khäng ? 7. BÀÕT ÂÁÖU ! (Noïi caïc nhoïm bàõt âáöu laìm viãûc.) 8. Theo doîi tiãún âäü cuía nhoïm – âiãöu chènh thåìi gian nãúu cáön thiãút – giaíi quyãút nhæîng âiãøm máu thuáùn. 9. Thäng baïo thåìi gian. 10. Häù tråü laìm baïo caïo nhoïm. 11. Thæûc hiãûn caïc hoaût âäüng täøng kãút ruït kinh nghiãûm.

Haîy âãø tåì giáúy naìy vaìo giaïo aïn cuía baûn!

Theí kyî nàng©

Ngæåìi biãn soaûn: TS. Rudolf Batliner & Gerhard Ondrej

Måí âáöu Sæû ngaûc nhiãn vaì toì moì laì nhæîng gia vë täút nháút laìm nãn vë ngon trong hoüc táûp. Ta coï thãø laìm tàng thãm vë ngon âoï bàòng caïch thu huït caìng nhiãöu giaïc quan caìng täút - thë giaïc, thênh giaïc, xuïc giaïc, khæïu giaïc - táút caí âãöu coï thãø goïp pháön thuïc âáøy hoaût âäüng hoüc táûp. Nhæng caïch daûy naìy coï giaï cuía noï. Noï âoìi hoíi thåìi gian: thåìi gian chuáøn bë vaì thåìi gian thæûc hiãûn. Tuy nhiãn, mäüt khi viãûc nàõm væîng khaïi niãûm hay nguyãn lyï laì quan troüng, nhæîng giaïo viãn thaình cäng sàôn saìng traí caïi giaï âoï.

Muûc tiãu Theí kyî nàng naìy seî giuïp giaïo viãn tàng cæåìng cho viãûc hoüc caïc khaïi niãûm vaì nguyãn lyï bàòng caïch sæí duûng caïc cuäüc trçnh diãùn nàng âäüng vaì coï hiãûu quaí. Nhæîng cuäüc trçnh diãùn naìy âäi khi âoìi hoíi giaïo viãn vaì/hoàûc hoüc viãn phaíi: • phán têch chi tiãút caïc váún âãö

phæïc taûp thaình nhæîng biãún säú coï thãø quan saït âæåüc

• quan saït chênh xaïc, ghi cheïp caïc dæî liãûu vaì veî âäö thë

• sæí duûng nhæîng con säú vaì aïp duûng caïc pheïp tênh toaïn hoüc cuû thãø

• phán loaûi caïc muûc tiãu vaì kãút quaí

• hçnh thaình caïc dæû âoaïn, giaí thiãút vaì thæí nghiãûm chuïng

• giaíi thêch caïc dæî liãûu vaì âæa ra kãút luáûn

Âënh nghéa Caïc sæû kiãûn coï thãø ghi nhåï, nhæng caïc khaïi niãûm vaì nguyãn lyï thç cáön

phaíi hiãøu. Chè khi hiãøu chuïng, ta måïi coï thãø aïp duûng chuïng vaìo caïc tçnh huäúng khaïc nhau. Váûy thãú naìo laì mäüt khaïi niãûm vaì mäüt nguyãn lyï?

Khaïi niãûm laì nhæîng yï tæåíng hoàûc "nhæîng hçnh aính näüi taûi" gàõn våïi kinh nghiãûm. Nhæîng khaïi niãûm cuû thãø nhæ caïi ghãú hoàûc caïi buït chç bao haìm nhæîng âàûc âiãøm thiãút yãúu cuía nhoïm váût thãø cuû thãø naìy. Nhæîng khaïi niãûm træìu tæåüng coï liãn quan âãún nhæîng âäúi tæåüng tuy vä hçnh, nhæng bao haìm nhæîng âàûc âiãøm thiãút yãúu cuía caïc quaï trçnh (nhæ cäng viãûc), cháút læåüng (nhæ maìu sàõc) vaì mäúi quan hãû (nhæ hoaì bçnh).

Nguyãn lyï hay quy luáût mä taí mäúi quan hãû báút biãún (giæîa hai hoàûc nhiãöu khaïi niãûm) coï thãø aïp duûng âãø âæa ra nhæîng tiãn âoaïn (nhæ âënh luáût Ohm, âënh luáût Hook).

Vê duû Nhæîng vê duû sau âáy cho giaïo viãn mäüt vaìi yï tæåíng vãö khaí nàng trçnh diãùn coï hiãûu quaí caïc khaïi niãûm vaì nguyãn lyï.

Vê duû 1: Taûo nãn sæû ngaûc nhiãn Váût tæ: Mäüt caïi cäúc thuíy tinh duìng laìm thê nghiãûm, coï næåïc, muäúi, mäüt caïi thça caì phã vaì mäüt caïi buït daû. Thæûc hiãûn:

1. Hoíi caïc hoüc viãn âiãöu gç seî xaíy ra våïi mæûc næåïc nãúu baûn cho muäúi vaìo næåïc.

2. Âaïnh dáúu mæûc næåïc trãn cäúc thê nghiãûm

3. Cho mäüt læåüng muäúi låïn vaìo næåïc vaì khuáúy cho âãún khi muäúi tan hoaìn toaìn

4. Quan saït mæûc næåïc. Âiãöu gç âaî xaíy ra?

Nhiãöu hoüc viãn seî tháúy ngaûc nhiãn. Âiãöu naìy seî kêch thêch tênh toì moì cuía hoü. Caïc hoüc viãn bàõt âáöu suy nghé taûi sao mæûc næåïc váùn giæî nguyãn nhæ cuî.

Vê duû 2: Kiãøm tra kãút quaí Caïc hoüc viãn âaî láûp danh muûc nhæîng loaûi cáy phuì håüp coï thãø träöng trãn mäüt caïnh âäöng cuû thãø theo nhæîng tiãu chê âaî cho. Hoü chæa âæåüc laìm quen våïi khaïi niãûm vãö âäü chua cuía âáút. Váût tæ: Caïc máùu âáút, cäúc thê nghiãûm, næåïc cáút, giáúy pH, baíng caïc loaûi cáy theo giaï trë âäü pH cuía âáút. Thæûc hiãûn:

1. Hoaì tan caïc máùu âáút trong næåïc cáút

2. Âo âäü pH cuía mäùi máùu 3. So saïnh danh muûc cáy do caïc

hoüc viãn láûp våïi baíng caïc loaûi cáy. Hoüc viãn nãu yï kiãún cuía mçnh vãö nhæîng loaûi cáy coï thãø träöng åí caïnh âäöng âoï. Coï mäüt säú cáy phuì håüp, coìn mäüt säú cáy thç khäng phuì håüp. Caïc hoüc viãn seî phaíi sæía laûi danh muûc cuía hoü âãø kãút håüp caí khaïi niãûm måïi nhæ laì tiãu chê læûa choün bäø sung. Læu yï: Nãúu aïp duûng quaï thæåìng xuyãn, loaûi baìi táûp naìy coï thãø gáy nãn sæû bæûc mçnh. Hoüc viãn coï thãø cho ràòng hoü bë giaïo viãn âuìa båîn.

Vê duû 3: Láûp cäng thæïc Giaïo viãn muäún minh hoaû mäúi quan hãû giæîa læûc vaì viãûc keïo daìi dáy loì xo (Âënh luáût Hook). Giaïo viãn âãö nghë hoüc viãn láûp cäng thæïc mäúi tæång quan seî xaíy ra. Váût tæ: caïc loaûi dáy loì xo khaïc nhau, vaìi quaí cán vaì mäüt chiãúc thæåïc keí. Thæûc hiãûn:

1. Gàõn mäüt chiãúc loì xo vaìo mäüt caïi moïc.

2. Moïc mäüt quaí cán lãn chiãúc loì xo. Âo vaì ghi laûi âäü daîn cuía loì xo.

3. Làûp laûi bæåïc 2 bàòng mäüt quaí cán khaïc.

4. Làûp laûi bæåïc 2 bàòng mäüt quaí cán khaïc næîa.

5. Ghi táút caí caïc säú liãûu trãn mäüt tåì phiãúu.

6. Tênh cäng thæïc.

Caïch trçnh diãùn mäüt nguyãn lyï coï bäú cuûc ráút giäúng mäüt cuäüc thê nghiãûm. Ta khäng coi âoï laì mäüt cuäüc thê nghiãûm thæûc sæû båíi vç giaïo viãn chuáøn bë træåïc moüi thæï vaì thæåìng khäng cho pheïp (hoàûc khäng coï âiãöu kiãûn) thay âäøi caïch bäú trê thê nghiãûm sàôn coï.

Trçnh diãùn mäüt khaïi niãûm hay mäüt nguyãn lyï

14.8.96 v4


Quy trçnh Âãø chuáøn bë vaì thæûc hiãûn nhæîng cuäüc trçnh diãùn nhæ váûy, giaïo viãn cáön tuán theo mäüt quy trçnh. Tuyì theo tæìng træåìng håüp, baín cháút cuía quy trçnh coï khaïc nhau âäi chuït.

1. Læûa choün khaïi niãûm hoàûc nguyãn lyï phuì håüp Nhæîng tiãu chê sau âáy coï thãø seî hæîu êch cho viãûc læûa choün mäüt cuäüc trçnh diãùn theo mäüt chuí âãö cuû thãø:

• Chuí âãö coï phaíi laì khaïi niãûm hoàûc nguyãn lyï trong chæång trçnh hoüc khäng?

• Cuäüc thê nghiãûm coï gáy nãn taïc âäüng "AÌ, ra thãú" khäng?

• Chi phê (thåìi gian, váût tæ) vaì taïc duûng coï nàòm trong tæång quan cháúp nháûn âæåüc khäng?

2. Sàõp xãúp cuäüc trçnh diãùn Khê sàõp xãúp cuäüc trçnh diãùn, giaïo viãn phaíi âaím baío ràòng: • Táút caí hoüc viãn âãöu nhçn tháúy

roî baìn thê nghiãûm;

• moüi ngæåìi âãöu quan saït âæåüc caïc quaï trçnh hoàûc kãút quaí chênh (gay cáún laì khi sæí duûng kênh hiãøn vi);

• caïc dæî liãûu âæåüc ghi cheïp âuïng. Cäng viãûc naìy coï thãø do giaïo viãn hoàûc hoüc viãn thæûc hiãûn.

Trong nhiãöu cuäüc trçnh diãùn, seî hæîu êch nãúu mäùi hoüc viãn coï mäüt tåì giáúy theo doîi kãút quaí quan saït âãø ghi caïc quaï trçnh, nhæîng âiãøm chênh vaì nhæîng säú liãûu coï thãø coï. Âiãöu quan troüng nháút laì nãúu muäún traïnh nhæîng báút ngåì khäng hay, giaïo viãn cáön thæûc haình vaì diãùn táûp cuäüc trçnh diãùn træåïc buäøi hoüc.

3. Giåïi thiãûu cuäüc trçnh diãùn

Trong pháön giåïi thiãûu cuäüc trçnh diãùn, giaïo viãn: • gàõn cuäüc thê nghiãûm våïi kinh

nghiãûm vaì kiãún thæïc sàôn coï cuía hoüc viãn

• kêch thêch tênh toì moì • âënh nghéa caïc thuáût ngæî • âæa ra caïc thäng tin cå såí • thäng baïo vãö nhæîng sæû kiãûn

máúu chäút maì hoü cáön quan saït

4. Thæûc hiãûn caïc bæåïc theo âuïng trçnh tæû

Tuyì theo baín cháút vaì thiãút bë yãu cáöu, mäùi cuäüc trçnh diãùn coï mäüt trçnh tæû riãng. Trong khi thæûc hiãûn cuäüc trçnh diãùn, giaïo viãn: • sæí duûng caïc phæång tiãûn træûc

quan âãø minh hoüa caïc bæåïc;

• ghi cheïp caïc dæî liãûu hoàûc giaïm saït nhæîng gç hoüc viãn ghi cheïp;

• kiãøm tra sæû lénh häüi cuía hoüc viãn;

• toïm tàõt nhæîng âiãøm chênh.

5. Täøng kãút ruït kinh nghiãûm vãö cuäüc trçnh diãùn

Khäng coï täøng kãút ruït kinh nghiãûm, kãút quaí hoüc táûp cuía viãûc trçnh diãùn seî haûn chãú. Täøng kãút ruït kinh nghiãûm laì âãø:

• xem xeït laûi cuäüc trçnh diãùn; • lyï giaíi caïc dæî liãûu; • âæa ra nhæîng kãút luáûn; • láûp cäng thæïc cho tháúy mäúi

quan hãû giæîa hai khaïi niãûm; • baìn vãö nhæîng æïng duûng coï thãø.

Nãúu mäüt säú læåüng âaïng kãø hoüc viãn âaî boí qua hoàûc hiãøu láöm nhæîng âiãøm chênh nháút âënh, cáön phaíi làûp laûi cuäüc trçnh diãùn.

6. Taûo âiãöu kiãûn cho viãûc aïp duûng

Ngæåüc laûi våïi trçnh diãùn mäüt kyî nàng, åí âáy caïc hoüc viãn khäng thæûc haình làûp laûi âuïng cuäüc trçnh diãùn âoï mäüt láön næîa. Nhæng âiãöu quan troüng laì phaíi giao baìi táûp âãø hoü coï âiãöu kiãûn aïp duûng khaïi niãûm hoàûc nguyãn lyï måïi.

Kãút luáûn Caïc cuäüc trçnh diãùn nguyãn lyï hoàûc khaïi niãûm trong låïp hoüc, phoìng thê nghiãûm, hiãûn træåìng hoàûc xæåíng thæûc haình laì âiãöu háúp dáùn vaì âaïng âãø ta cäú gàõng. Caïc hoüc viãn thêch nhæîng cuäüc trçnh diãùn naìy. Chuïng ráút coï hiãûu quaí vç hoüc viãn seî ghi nhåï chuïng. Nãúu âæåüc thiãút kãú täút, hy voüng mäùi cuäüc trçnh diãùn âãöu seî khiãún hoüc viãn phaíi thäút lãn: “AÌ, báy giåì thç täi hiãøu räöi!”

Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn Trçnh diãùn mäüt Khaïi niãûm hoàûc Nguyãn lyï

Giaïo viãn âaî....

1. Læûa choün khaïi niãûm/nguyãn lyï phuì håüp âãø trçnh diãùn?

2. Sàõp xãúp cuäüc trçnh diãùn âãø moüi ngæåìi âãöu nhçn roî?

3. Gàõn khaïi niãûm, nguyãn lyï våïi kinh nghiãûm vaì kiãún thæïc cuía hoüc viãn?

4. Âënh nghéa caïc thuáût ngæî vaì âæa ra nhæîng thäng tin cå såí?

5. Coï táút caí caïc váût tæ vaì thiãút bë trong tay?

6. Thæûc hiãûn caïc bæåïc theo âuïng trçnh tæû?

7. Quan saït xem caïc hoüc viãn coï theo doîi khäng?

8. Toïm tàõt nhæîng âiãøm chênh trong quaï trçnh vaì/hoàûc vaìo cuäúi buäøi trçnh diãùn?

9. Kiãøm tra sæû lénh häüi cuía hoüc viãn?

10. Sæí duûng caïc duûng cuû træûc quan âãø minh hoüa nhæîng bæåïc khoï quan saït?

11. Giao baìi táûp æïng duûng cho hoüc viãn?

Âãø trçnh diãùn thaình cäng mäüt khaïi niãûm hay nguyãn lyï, táút caí caïc âiãøm trãn âãöu phaíi traí låìi "COÏ".

Theí kyî nàng©

Ngæåìi biãn soaûn: TS John Collum

Måí âáöu Khi xem giaïo aïn cuía háöu hãút caïc giaïo viãn, chê êt laì cuía nhæîng ngæåìi coï chuáøn bë giaïo aïn, ta láûp tæïc tháúy ngay mäüt âiãöu. Giaïo aïn âæåüc xáy dæûng trãn cå såí nhæîng âiãöu giaïo viãn noïi. Nhiãöu máùu giaïo aïn tháûm chê coìn khuyãún khêch caïch giaíng daûy træûc tiãúp bàòng viãûc âæa ra caïc cäüt tiãu âãö nhæ “Baìi giaíng cuía giaïo viãn”, “Baìi noïi cuía giaïo viãn” hay “Hoaût âäüng cuía giaïo viãn”. Caïch sæí duûng máùu giaïo aïn nhæ váûy âãø thiãút kãú cho duì giåì hoüc naìo cuîng laì âaî hoaìn toaìn boí qua nhæîng nghiãn cæïu hiãûn âaûi vãö daûy coï hiãûu quaí.

Quy trçnh thiãút kãú giåì hoüc hiãûn âaûi phaíi kãút håüp âæåüc caïc hoaût âäüng cuía hoüc viãn cuîng nhæ sæí duûng sæïc maûnh cuía phæång tiãûn häù tråü træûc quan coï hiãûu quaí. Âäöng thåìi, thiãút kãú naìy cáön phaíi dãù phaït triãøn vaì âiãöu chènh. Theí Kyî nàng naìy seî giåïi thiãûu quy trçnh thiãút kãú âoï.

Âiãöu tiãn quyãút Theí Kyî nàng naìy âæåüc xáy dæûng trãn cå såí Thiãút kãú caïc buäøi daûy nghãö theo phæång phaïp 4D. Nãúu baûn chæa âoüc vaì aïp duûng Theí Kyî nàng âoï, xin haîy laìm træåïc khi bàõt âáöu nghiãn cæïu Theí kyî nàng naìy.

Quy trçnh

Raì soaït laûi thiãút kãú buäøi daûy theo phæång phaïp 4D Haîy bàõt âáöu chuáøn bë bàòng viãûc nghiãn cæïu tæìng cáu trãn Phiãúu Thiãút kãú buäøi daûy nghãö theo phæång phaïp 4D. Nhåì âoï, giåì hoüc seî hiãûn roî trong oïc baûn. Baûn seî nhçn tháúy trçnh tæû cuía nhiãöu hoaût âäüng laìm cho viãûc hoüc táûp coï hiãûu quaí.

Xaïc âënh nhæîng duûng cuû træûc quan âoïng goïp cho quaï trçnh hoüc táûp Træåïc hãút, haîy suy nghé vãö giåì hoüc vaì tæåíng tæåüng nhæîng giaïo cuû træûc quan giuïp cho viãûc hoüc táûp âæåüc dãù daìng hån. Thäng thæåìng, trong oïc baûn seî naíy sinh ngay mäüt vaìi yï tæåíng hay. Duûng cuû træûc quan phaíi coï yï nghéa vaì thæåìng caìng coï nhiãöu duûng cuû træûc quan caìng täút! Tiãúp âãún, haîy xem Phiãúu Thiãút kãú 4D. Nhæîng duûng cuû træûc quan täút coï thãø tháúy åí báút kyì âiãøm naìo trãn

Phiãúu thiãút kãú 4D. Baûn haîy xem vê duû åí Baíng 1. Xaïc âënh ai seî sæí duûng duûng cuû træûc quan Mäüt säú duûng cuû træûc quan (vê duû: mäüt tåì giáúy trong coï nhiãöu näüi dung) âæåüc thiãút kãú hoaìn toaìn chè phuûc vuû cho giaïo viãn. Coìn nhæîng duûng cuû træûc quan khaïc (nhæ mäüt quyãøn saïch láût cho biãút quy trçnh tæìng bæåïc thæûc hiãûn mäüt kyî nàng) coï thãø sæí duûng cho hoüc viãn vaì/hoàûc giaïo viãn. Âiãöu quan troüng laì phaíi xaïc âënh roî âäúi tæåüng sæí duûng.

Baíng 1 Tæì (Caïc) duûng cuû træûc quan coï thãø coï

Cäng viãûc/Kyî nàng AÍnh chuûp âang thæûc hiãûn kyî nàng

Máùu váût tháût cuía saín pháøm cuäúi cuìng

Hoüc viãn phaíi laìm âæåüc nhæîng gç trong cäng viãûc?

AÍnh chuûp âiãöu kiãûn laìm viãûc thæûc tãú

AÍnh chuûp maïy moïc theo kêch thæåïc åí nåi saín xuáút

Saín pháøm máùu

Baûn laìm viãûc âoï thãú naìo? Bàng ghi hçnh hoàûc aính chuûp âang thæûc hiãûn kyî nàng

Baíng giáúy láût trãn âoï coï ghi Baín hæåïng dáùn thæûc haình

Cuäún saïch láût trong âoï coï aính chuûp quy trçnh tæìng bæåïc

AÍnh chuûp gáön cho tháúy caïch thæûc hiãûn mäüt bæåïc phæïc taûp

Hoüc viãn phaíi laìm gç trãn låïp âãø thãø hiãûn laì hoü sàôn saìng laìm viãûc taûi nåi laìm viãûc?

Giáúy trong hay baíng giáúy láût, trãn âoïï ghi muûc tiãu thæûc hiãûn cuäúi cuìng

Nhæîng vê duû vãö saín pháøm täút vaì saín pháøm täöi

Nhæîng duûng cuû træûc quan hay duûng cuû häù tråü cäng viãûc naìo seî coï êch ?

AÍnh chuûp gáön caïc thiãút bë phæïc taûp

Nhæîng baín veî càõt ra chè roî caïc chi tiãút bãn trong

Nháún maûnh caïc tiãu chuáøn saín pháøm quan troüng

Så âäö, kãú hoaûch, biãøu âäö phaït triãøn

Thiãút kãú caïc giåì hoüc coï sæí duûng giaïo cuû træûc quan

26.2.99 v1


Quyãút âënh ai seî laìm duûng cuû træûc quan Giaïo viãn khäng cáön phaíi laìm táút caí caïc duûng cuû træûc quan cho giåì hoüc, nháút laì âäúi våïi nhæîng duûng cuû træûc quan cho hoüc viãn sæí duûng. Nãúu thåìi gian cho pheïp, viãûc âãø hoüc viãn tæû laìm duûng cuû træûc quan cho mçnh laì mäüt hoaût âäüng hoüc táûp ráút täút vaì thuï vë.

Thiãút kãú nhæîng duûng cuû træûc quan do giaïo viãn laìm Haîy láûp mäüt så âäö baìi trê hoàûc baín veî phaïc thaío cho táút caí caïc duûng cuû træûc quan maì baûn, våïi tæ caïch laì giaïo viãn seî laìm sau âoï.

Chuáøn bë baìi táûp cho hoüc viãn laìm duûng cuû træûc quan Nãn sæí duûng phiãúu baìi táûp âãøï nãu roî yãu cáöu hoüc viãn phaíi laìm gç. Haîy noïi roî säú thåìi gian cáön thiãút, thåìi haûn hoaìn thaình, säú ngæåìi tham gia laìm, caïc yãu cáöu vãö træûc quan v.v. Ngay caí âäúi våïi nhæîng duûng cuû træûc quan do hoüc viãn tæû laìm, giaïo viãn váùn phaíi chuáøn bë mäüt baín veî phaïc thaío duûng cuû træûc quan maì hoüc viãn phaíi laìm.

Láûp Phiãúu Chi tiãút hoüc táûp theo phæång phaïp 4D cho mäùi giaïo cuû træûc quan Laìm mäüt baín veî phaïc thaío hay viãút mäüt baìi táûp trãn mäüt Phiãúu Thiãút kãú Hoüc táûp 4D riãng biãût.

Soaûn baìi táûp cho táút caí caïc hoaût âäüng khaïc cuía hoüc viãn Nãn laìm tåì baìi táûp thêch håüp cho mäùi hoaût âäüng cuía hoüc viãn hoàûc hoaût âäüng nhoïm khaïc (nhæ sàõm vai, thaío luáûn, nghiãn cæïu tçnh huäúng thæûc v.v.) trãn phiãúu thiãút kãú theo phæång phaïp 4D.

Xáy dæûng caïc hoaût âäüng khaïc vaì sæû âoïng goïp cuía giaïo viãn Thiãút kãú táút caí caïc hoaût âäüng khaïc cuía giaïo viãn (baìi giaíng, trçnh diãùn, cáu hoíi, baìi kiãøm tra...). Mä taí mäùi hoaût âäüng våïi âáöy âuí chi tiãút cáön

thiãút cho baûn trãn mäüt Phiãúu chi tiãút 4D riãng.

Chuáøn bë hoaût âäüng täøng kãút ruït kinh nghiãûm Láûp kãú hoaûch kyî læåîng cho hoaût âäüng täøng kãút ruït kinh nghiãûm vaìo cuäúi giåì hoüc. Suy nghé caïch läi cuäún hoüc viãn vaìo hoaût âäüng naìy hoàûc tháûm chê giao hàón traïch nhiãûm naìy cho hoü. Âæìng quãn khäng chè ruït kinh nghiãûm vãö näüi dung giåì hoüc maì coìn caí vãö quaï trçnh hoüc táûp. Haîy viãút kãú hoaûch cuía baûn trãn Phiãúu Chi tiãút 4D.

Chuáøn bë pháön måí baìi Nãn bäú trê thãm thåìi gian âãø chuáøn bë mäüt pháön måí baìi säi näøi, thuï vë, khêch lãû vaì tháûm chê gáy häöi häüp. Haîy viãút kãú hoaûch cuía baûn trãn Phiãúu Chi tiãút 4D.

Âaïnh säú thæï tæû táút caí caïc trang Bäú trê táút caí caïc trang trãn mäüt chiãúc baìn räüng. Xãúp chuïng theo trçnh tæû coï thãø âem laûi nhiãöu hiãûu quaí nháút cho

hoüc táûp vaì cung cáúp cho hoüc viãn nhiãöu hoaût âäüng âa daûng (vê duû: khäng nãn xãúp táút caí nhæîng âoïng goïp cuía giaïo viãn vaìo mäüt chäù!). Cáön âaïnh säú táút caí caïc trang.

Táûp dæåüt buäøi daûy Haîy raì laûi giaïo aïn tæìng trang mäüt vaì mæåìng tæåüng ra kãút quaí. Nãúu baûn læåìng træåïc âæåüc khoï khàn, haîy âäøi laûi trçnh tæû caïc trang vaì/hoàûc bäø sung nhæîng hoaût âäüng måïi hay boí âi báút kyì hoaût âäüng naìo baûn caím tháúy khäng coï hiãûu quaí.

Kãút luáûn Nhæîng giåì hoüc coï sæí duûng giaïo cuû træûc quan thæåìng thaình cäng. Cäng viãûc cuía giaïo viãn tråí nãn thuï vë hån vaì hoüc viãn cuîng tiãúp thu âæåüc nhiãöu hån. Nhåì sæí duûng caïc Phiãúu Thiãút kãú vaì Phiãúu chi tiãút 4D, giaïo viãn coï thãø xáy dæûng nhæîng giåì hoüc våïi säú chi tiãút nhiãöu hay êt âaím baío cho hoü caím tháúy yãn tám khi daûy.

Baín hæåïng dáùn thæûc haình Thiãút kãú giåì hoüc coï sæí duûng giaïo cuû træûc quan

Giaïo viãn âaî: 1. Raì soaït laûi Thiãút kãú buäøi hoüc theo phæång phaïp 4D?

2. Xaïc âënh nhæîng duûng cuû træûc quan seî coï âoïng goïp cho viãûc hoüc táûp?

3. Xaïc âënh ai seî sæí duûng duûng cuû træûc quan?

4. Xaïc âënh ai seî laìm duûng cuû træûc quan?

5. Thiãút kãú nhæîng duûng cuû træûc quan do giaïo viãn laìm?

6. Soaûn baìi táûp vãö caïc duûng cuû træûc quan do hoüc viãn laìm?

7. Laìm Phiãúu Chi tiãút hoüc táûp theo phæång phaïp 4D cho mäùi duûng cuû træûc quan?

8. Chuáøn bë baìi táûp cho táút caí caïc hoaût âäüng khaïc cuía hoüc viãn?

9. Phaït triãøn caïc hoaût âäüng vaì nhæîng âoïng goïp khaïc cuía giaïo viãn?

10. Chuáøn bë hoaût âäüng täøng kãút ruït kinh nghiãûm?

11. Chuáøn bë pháön måí baìi?

12. Âaïnh säú thæï tæû táút caí caïc trang?

13. Táûp dæåüt buäøi daûy?

Âãø hoüc táûp coï hiãûu quaí, cáön thæûc hiãûn táút caí caïc bæåïc nãu trãn.

Theí kyî nàng©

Ngæåìi biãn soaûn: Devi P. Dahal & TS. Rudolf Batliner

Måí âáöu “Hoaût âäüng hoüc táûp caìng hæïng thuï vaì coï taïc âäüng maûnh bao nhiãu, hoüc viãn caìng tiãúp thu âæåüc nhiãöu báúy nhiãu.” Sæí duûng giaïo cuû træûc quan laì mäüt hçnh thæïc laìm tàng thãm sæû hæïng thuï cho baìi giaíng cuía baûn. Trong nhæîng nàm gáön âáy, viãûc sæí duûng maïy âeììn chiãúu (viãút tàõt theo tiãúng Anh laì OHP) vaì phim trong ngaìy caìng tråí nãn phäø biãún. Tuy phæång tiãûn naìy coï thãø âem laûi sæû khaïc biãût trong giaíng daûy, âaïng tiãúc nhiãöu khi chuïng ta váùn tháúy coï nhæîng giaïo viãn sæí duûng phim trong khäng täút vaì khäng biãút caïch sæí duûng phæång tiãûn naìy mäüt caïch coï hiãûu quaí. Theí Kyî nàng naìy giåïi thiãûu caïch chuáøn bë phim trong. Ngoaìi ra coìn coï mäüt theí kyî nàng khaïc vãö caïch trçnh baìy thäng tin bàòng phim trong.

Giaïo cuû træûc quan coï hiãûu quaí Træåïc khi baìn vãö kyî thuáût chuáøn bë phim trong, ta haîy suy nghé mäüt chuït vãö caïc tiãu chê cuía giaïo cuû træûc quan coï hiãûu quaí. Haîy so saïnh hai vê duû åí cuäúi trang naìy. Giaïo cuû træûc quan coï hiãûu quaí: • Gáy taïc âäüng tæïc thåìi • Cuíng cäú nhæîng khaïi niãûm chênh • Sæí duûng êt tæì ngæî

• Chæî to vaì âáûm

• Dãù nhçn tæì daîy baìn cuäúi

• Dãù hiãøu

Âäúi våïi phim trong, hiãûu quaí coï nghéa laì:

• Sæí duûng maìu sàõc vaì hçnh aính minh hoüa âån giaín

• AÏp duûng "Quy tàõc con säú 6": - 6 doìng trãn mäüt phim trong - 6 tæì trong mäüt doìng – Chæî nhoí nháút laì 6 mm

• Sæí duûng phäng chæî vaì cåî chæî nháút quaïn

GHI CHUÏ: Phim trong chè laì mäüt phæång tiãûn daûy hoüc. Âiãöu baûn âang noïi quan troüng hån caïi thãø hiãûn bàòng træûc quan. Nhæîng tåì phim trong maìu meì nháút cuîng khäng thãø che giáúu âæåüc näüi dung trçnh baìy ngheìo naìn cuía mäüt giaïo viãn daûy chaïn.

Thiãút kãú

Viãûc thiãút kãú âoìi hoíi thåìi gian nhæng chàõc chàõn seî âem laûi kãút quaí täút hån. Thiãút kãú âãø duìng láu daìi seî tiãút kiãûm âæåüc thåìi gian vç baûn chè cáön chuáøn bë phim trong mäüt láön.

Xaïc âënh caïc khaïi niãûm cáön thãø hiãûn bàòng træûc quan Êt laûi hoïa nhiãöu: Duìng quaï nhiãöu phim trong seî laìm nhiãùu træûc quan.

• Nãn táûp trung vaìo nhæîng khaïi niãûm-cáön

• Mäùi phim trong trçnh baìy mäüt khaïi niãûm laì âuí.

• Nãn láûp kãú hoaûch mäùi phim trong trçnh baìy täúi âa tæì 3-5 phuït.

Hçnh thaình phong caïch thäúng nháút Thäng thæåìng, trong mäüt baìi trçnh baìy chuïng ta sæí duûng mäüt vaìi phim trong. Caïch sæí duûng thäúng nháút phäng chæî vaì maìu sàõc laìm cho ngæåìi ta coï caím giaïc nháút quaïn. Caïc máùu chuáøn bë træåïc bàòng tay hoàûc bàòng maïy vi tênh laì nhæîng cäng cuû ráút hæîu êch nhàòm taûo nãn sæû nháút quaïn.

Chuáøn bë caïc baín phaïc thaío Chuáøn bë mäüt baín phaïc thaío âån giaín cho mäùi tåì phim trong vaì kiãøm tra cho chuïng khåïp våïi nhau.

Chuáøn bë phim trong bàòng tay Phim trong laìm bàòng tay thæåìng tæång âäúi reí, nháút laì khi phaíi sæí duûng maìu sàõc.

Váût tæ • Caïc tåì Acetate: tåì nhæûa trong

• Buït daû viãút trãn phim trong: buït xoïa âæåüc hoàûc khäng xoïa âæåüc

CÄÜNG PHIM TRONG TRÆÌ

Coï thãø thæåìng xuyãnâæa màõt nhçn hoüc viãnCoï thãø duìng maìu saïngTrçnh baìy tæìng bæåïcCoï thãø chuûp baín saolaìm taìi liãûu phaït tayDuìng cho låïp âängngæåìiCoï thãø sæí duûng nhiãöuláön

Khäng sæí duûngâæåüc khi máút âiãûnÂàõt tiãön

...Thiãút kãú cho hoüc viãn cuía baûn...

Mäùi phim trong mäüt yï tæåíngTäúi âa 6 doìng, 6 tæì mäüt doìng Âoüc âæåüc: chæî to vaì âáûmTæì ngæî vaì hçnh aínhMaìu sàõc phuì håüp

Khi chuáøn bë phim trong, baûn cáön læu yï:Âiãöu quan troüng nháút laì phaíi thu huït âæåüc sæû chuï yï cuía cæí toüa. Vç váûy, khäng nãn cäú gàõng nhäöi nheït quaï nhiãöuthäng tin trãn mäüt tåì phim trong. Laìm thãú seî khoï âoüc vaì laìm máút âi taïc âäüng cuía tåì phim trong khi trçnh baìy.

.

thæåìng dãù Trong m phäng chæî, sæí duûng táút

chæî nhæ thãú seî laìm cho ngæåìi nghe khoï hiãøu.Haîy sæí duûng phim trong âãø thu huït sæû chuï yï cuía cæítoüa , chæï khäng phaíi laìm máút âi sæû chuï yï âoï vç caïc aính minh hoüa.

Haîy giæî cho caïc thäng âiãûp cuía baûn caìng âån giaíncaìng täút Thæûc tãú chæïng minh ràòng nhæîng tuyãn bäú ngàõn goün

hiãøu hån nhæîng tuyãnbäú daìi. aïy vi tênhthæåìng coï âuí loaûicaí caïc phäng

baûn khäng cáöntrãn mäüt tåì phim trong, båíi vç

hçnh

.

Chuáøn bë phim trong

29.02.98


• Duûng cuû veî: máùu, ãke, thæåïc âo goïc, thæåïc keí, compa vaì thæåïc âo

• Buït xoïa

Quy trçnh • Chuáøn bë mäüt baín phaïc thaío

theo kêch thæåïc tåì phim trong trãn mäüt trang giáúy. Vç háöu hãút caïc maïy âeìn chiãúu âãöu càn nhoí hån tåì acetate khäø A4 nãn haîy giåïi haûn thiãút kãú trong diãûn têch 20cmX25cm. Duìng giáúy keí ä vuäng giuïp baûn viãút thàóng âãöu.

• Âàût mäüt tåì phim trong lãn trãn baín phaïc thaío. Duìng keûp giáúy âãø giæî baín phaïc thaío vaì tåì phim trong våïi nhau.

• Viãút hoàûc veî træûc tiãúp lãn tåì phim trong. Haîy laìm cáøn tháûn vç maïy âeìn chiãúu seî phoïng to tháûm chê nhæîng sai soït nhoí nháút.

• Sæí duûng buït daû xoïa âæåüc hoàûc khäng xoïa âæåüc. Buït khäng xoïa âæåüc thæåìng coï maìu saïng hån.

• Duìng buït coï ngoìi nhoün âãø viãút hçnh daïng, âæåìng neït, coìn buït ngoìi to âãø tä máöu. Traïnh khäng nãn tä maìu trãn diãûn têch låïn vç tä thãú seî coï vãût soüc.

• Sæí duûng maìu âen, maìu xanh âãø viãút chæî vaì caïc maìu khaïc âãø laìm näøi báût.

Chuáøn bë phim trong bàòng maïy Váût tæ • Duìng loaûi phim trong âàûc biãût

saín xuáút cho maïy photocopy: nhæîng loaûi phim trong khaïc coï thãø bë noïng chaíy vaì laìm hoíng maïy photocopy.

• Duìng loaûi phim trong saín xuáút cho maïy in mæûc: coï nhæîng loaûi phim trong khäng àn mæûc.

Quy trçnh 1. Càõt daïn • Càõt caïc âoaûn vàn vaì hçnh aính

minh hoüa tæì saïch ra. Nhæîng tæ liãûu naìy phaíi coï âäü tæång phaín

cao âãø taûo ra nhæîng phim trong täút.

• Phoïng to (hoàûc thu nhoí) caïc âoaûn vàn vaì hçnh aính minh hoüa cho âuïng kêch cåî.

• Daïn chuïng lãn tåì giáúy tràõng khäø 20x25cm âãø laìm baín gäúc.

• Chuûp baín gäúc lãn tåì phim trong.

2. Thiãút kãú trãn maïy vi tênh

• Haîy nháûp thiãút kãú baín phaïc thaío cuía baûn vaìo maïy. Coï pháön mãöm chuyãn duûng âãø laìm viãûc âoï.

• In kãút quaí ra laìm baín gäúc. Cháút læåüng baín gäúc phuû thuäüc nhiãöu vaìo maïy in.

• Chuûp baín gäúc lãn mäüt tåì phim trong.

Gåüi yï: Baûn coï thãø sæí duûng buït daû duìng cho phim trong âãø tä thãm maìu sàõc.

Táûp phim läöng gheïp Mäüt táûp phim trong läöng gheïp gäöm vaìi tåì phim trong, mäùi tåì chæïa mäüt pháön thäng tin. Táûp håüp laûi, chuïng taûo thaình mäüt bæïc tranh hoaìn chènh. Sæí duûng táûp phim trong läöng gheïp cho pheïp trçnh baìy nhæîng khaïi niãûm phæïc taûp theo tæìng bæåïc mäüt. Khi táûp phim trong chè gäöm hai hoàûc ba pháön, caïch dãù nháút laì âàût tæìng tåì phim trong âån leí lãn tåì kia. Âäúi våïi nhæîng táûp phim läöng gheïp phæïc taûp hån, baûn cáön coï mäüt caïi khung. Haîy âênh caïc phim trong lãn giaï bàòng bàng dênh trong. GHI CHUÏ: Haîy xãúp chuïng theo thæï tæû vaì daïn chuïng tháût täút, nãúu khäng baûn seî âem laûi áún tæåüng khäng täút khi sæí duûng phim trong läöng gheïp.

Kiãøm tra láön cuäúi vaì baío quaín Sau khi laìm xong, haîy kiãøm tra phim trong cuía baûn. Haîy chiãúu tæìng tåì lãn maìn aính vaì kiãøm tra theo baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn åí cuäúi trang naìy.

Âãø tiãút kiãûm sæû âáöu tæ vãö taìi chênh vaì thåìi gian, baûn cáön baío quaín phim

trong vaìo mäüt táûp häö så hay mäüt keûp taìi liãûu:

• Nãn xãúp chuïng theo âuïng trçnh tæû. • Nãn âãø mäüt tåì giáúy ngàn giæîa hai tåì

phim trong âãø chuïng khäng bë dênh vaìo nhau.

• Nãn læu chuïng cuìng våïi nhæîng tæ liãûu khaïc theo chæång trçnh daûy hoüc.

Kãút luáûn Phim trong laì phæång tiãûn giaíng daûy coï thãø cáöm tay, baûn coï thãø chuáøn bë træåïc vaì láúy ra khi cáön. Nhæîng tåì phim trong háúp dáùn coï thãø laìm tàng thãm taïc âäüng cho baìi giaíng cuía baûn.

Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn Chuáøn bë phim trong

1. Mäùi tåì phim trong trçnh baìy mäüt

yï tæåíng?

2. Nhçn roî toaìn bäü näüi dung trãn tåì phim trong?

3. Chæî viãút to vaì âáûm?

4. Täúi âa 6 doìng trãn mäüt tåì vaì 6 tæì trãn mäüt doìng ?

5. Sæí duûng êt phäng chæî vaì sæí duûng nháút quaïn?

6. Maìu sàõc vaì hçnh aính minh hoüa laìm tàng thãm taïc âäüng?

7. Caïc tåì phim trong âãöu saûch vaì âæåüc chuáøn bë cáøn tháûn?

8. Khäng viãút sai läùi chênh taí?

Nhæîng tåì phim trong coï hiãûu quaí phaíi âaïp æïng âæåüc táút caí nhæîng

tiãu chê noïi trãn.

Theí kyî nàng©


Måí âáöu Cáu tràõc nghiãûm læûa choün âa phæång aïn laì mäüt trong nhæîng loaûi cáu hoíi âa nàng nháút maì giaïo viãn coï thãø sæí duûng. Noï duìng âãø âaïnh giaï caïc báûc kiãún thæïc khaïc nhau. Kiãún thæïc (K) âæåüc phán loaûi theo nhiãöu caïch. Våïi muûc âêch cuía mçnh, chuïng ta chia kiãún thæïc laìm hai báûc. Loaûi Báûc K1 Nhåï laûi hoàûc nháûn biãút

K2 æïng duûng Sau âáy laì mäüt vê duû âån giaín vãö cáu hoíi kiãøm tra K1:

1. Raïn laì mäüt hçnh thæïc náúu àn nhåì sæû tiãúp xuïc våïi:

A. Nhiãût do sáúy khä B Læía C. Dáöu noïng D. Håi næåïc

Hoüc viãn chè cáön "nháûn biãút" cáu traí låìi âuïng. Cáu hoíi K2 khoï xáy dæûng hån. Vê duû:

2. Coï thãø âäø bao nhiãu lêt dáöu hoaí vaìo can 20cm x 40cm x 30cm ?

A.12 B. 24 C.36 D.48

åí âáy, hoüc viãn phaíi thæûc hiãûn tênh toaïn vaì nhåï caïch chuyãøn âäøi. Sau âáy laì mäüt vê duû khaïc vãö cáu hoíi kiãøm tra K2: 3. Nãúu baûn träün væîa maì khäng cho väi, thç væîa seî:

A. Chaíy loaîng B. Quaï khä cæïng C. Dãù traït hån D. Khoï traït hån

Mäüt láön næîa, hoüc viãn phaíi suy nghé vãö cäng duûng cuía mäùi thaình pháön trong væîa. Caïc pháön cuía cáu hoíi tràõc nghiãûm læûa choün âa phæång aïn Mäùi cáu hoíi tràõc nghiãûm læûa choün âa phæång aïn træåïc hãút coï pháön cäút loîi, trong âoï âæa ra cáu hoíi hoàûc váún âãö. Tiãúp âãún laì mäüt loaût cáu traí låìi (thäng thæåìng coï 4 cáu), tæì âoï hoüc viãn phaíi choün ra mäüt âaïp aïn âuïng. Nhæîng cáu traí låìi khäng âuïng âæåüc goüi laì cáu gáy nhiãùu.

Pháön cäút loîi âäi khi laì mäüt cáu hoíi hoaìn chènh nhæ trong vê duû 2. Âäi khi coï thãø laì nhæîng cáu khäng hoaìn chènh nhæ åí caïc vê duû 1 vaì 3.

Cáúu truïc Âãø xáy dæûng caïc cáu hoíi tràõc nghiãûm læûa choün âa phæång aïn täút âoìi hoíi khäng nhæîng phaíi hiãøu biãút váún âãö bäü män maì coìn phaíi nàõm væîng nhæîng hæåïng dáùn vãö cáúu truïc baìi kiãøm tra.

1. Pháön cäút loîi phaíi coï nghéa - Pháön cäút loîi täút nháút chênh laì mäüt cáu hoíi âiãön khuyãút täút, nãúu baûn khäng cho caïc cáu traí låìi. Vê duû: cáu hoíi 1 åí trãn khåïp våïi chè dáùn naìy. Cáu cäút loîi cáön nãu roî váún âãö âãø trong cáu traí låìi roî raìng chè coï mäüt âaïp aïn âuïng.

2.Diãùn âaût pháön cäút loîi bàòng tæì ngæî roî raìng vaì âån giaín. Váún âãö trong pháön cäút loîi phaíi âæåüc diãùn âaût caìng chênh xaïc caìng täút, khäng nãn duìng ngän tæì hoàûc cáu cuï phæïc taûp.

3.Nãúu pháön cäút loîi chæïa mäüt quan niãûm thç phaíi noïi roî âoï laì quan niãûm! Haîy xem hai cáu cäút loîi sau âáy:

Âäüng cå Âiãden seî thay thãú âäüng cå xàng trong voìng:

Theo Tuáön baïo Âiãden xuáút baín thaïng 6 nàm 1992, âäüng cå Âiãden seî thay thãú âäüng cå xàng trong voìng:

Cáu cäút loîi âáöu laì cáu måí âãø hoüc viãn cho quan âiãøm cuía mçnh. Coìn cáu cäút loîi thæï hai ráút roî raìng, noï kiãøm tra xem hoüc viãn âaî âoüc taìi liãûu chæa.

4. Khäng kãút thuïc pháön cäút loîi bàòng caïc tæì âãø läü yï traí låìi. Âäi khi tæì cuäúi cuìng cuía cáu cäút loîi coï thãø giuïp hoüc viãn tçm âæåüc âaïp aïn hoàûc êt ra laì loaûi båït mäüt cáu traí låìi. Haîy xem vê duû dæåïi âáy:

Baïc sé chuyãn khoa màõt coìn âæåüc goüi laì (An eye doctor is also called an):

a. nhaì huyãút hoüc (hematologist) b. nhaì quang hoüc (optician) c. ngæåìi âo thë læûc (optometrist) d. Baïc sé chæîa màõt (ophthalmologist)

Ngæåìi coï kiãún thæïc tiãúng Anh cå baín seî loaûi ngay cáu traí låìi duìng quaïn tæì "a". Ngæåìi ta khäng bao giåì noïi: "an hematologist”. Nãn âàût nhæîng tæì nhæ “caïi”, “con” vaìo cáu traí låìi, khäng nãn âàût vaìo cuäúi cáu cäút loîi.

5. Táút caí caïc cáu traí låìi nãn coï cuìng daûng thæïc ngæî phaïp. Haîy xem vê duû dæåïi âáy:

Nhaì näng luán canh âãø : A. giaîn viãûc theo thåìi vuû B. sæû dãù daìng tiãúp thë C. baío trç âáút âai D. cán bàòng chãú âäü dinh dæåîng

Cáu traí låìi "B" coï thãø nhanh choïng bë loaûi ra do cáúu truïc ngæî phaïp cuía noï.

6-Táút caí caïc cáu traí låìi nãn coï âäü daìi nhæ nhau. Nghiãn cæïu cho tháúy cáu traí låìi daìi hån thæåìng laì âaïp aïn. Nhæîng hoüc viãn quen laìm baìi kiãøm tra seî nhanh choïng nháûn ra âiãöu âoï.

7- Táút caí caïc cáu gáy nhiãùu phaíi coï veí âuïng. Haîy xem vê duû :

Boïng âeìn âæåüc phaït minh båíi : A.Eli Whitney B.Genghis Khan C.Thomas Edison D.Robert Fulton Âæa cáu "B" vaìo laì thæìa: cáu traí låìi naìy coï veí khäng âuïng.

So¹n c¸c c©u hái tr¾c nghiÖm lùa chän ®a ph−¬ng ¸n

08.01.94 v3


8- Traïnh duìng phuí âënh trong pháön cäút loîi. Nghiãn cæïu cho tháúy hoüc viãn traí låìi keïm hån khi caïc cáu cäút loîi coï nhæîng tuyãn bäú phuí âënh. Nhæîng tæì kiãøu nhæ "khäng", "chàóng" thæåìng bë boí qua. Ngoaìi ra, taûi sao phaíi nháún maûnh vaìo lénh häüi phuí âënh ? Haîy viãút laûi cáu cäút loîi phuí âënh sang daûng khàóng âënh nhæ vê duû dæåïi âáy:

Loaûi gäù naìo dæåïi âáy khäng phaíi laì gäù cæïng ? (Täöi)

Loaûi gäù naìo dæåïi âáy laì gäù cæïng? (Täút)

Nãúu baûn "phaíi " duìng thãø phuí âënh trong cáu cäút loîi, haîy nháún maûnh sæû phuí âënh naìy bàòng caïch duìng gaûch chán hoàûc chæî in âáûm nhæ cáu cäút loîi dæåïi âáy:

Loaûi gäù naìo dæåïi âáy KhäNg Phaíi laì gäù cæïng ?

9-Traïnh âàût cáu traí låìi theo khuän máùu. Haîy xãúp âaïp aïn mäüt caïch ngáùu nhiãn cho mäùi cáu hoíi kiãøm tra. Nghiãn cæïu cuîng cho tháúy cáu traí låìi "B" thæåìng hay laì cáu traí låìi âuïng nháút. Nhæîng hoüc viãn thäng minh seî biãút âiãöu âoï.

10- Khäng âãø läü gåüi yï traí låìi cho cáu hoíi naìy trong mäüt cáu khaïc. Haîy xem hai cáu cäút loîi dæåïi âáy:

Maïy vi tênh siãu nhoí âæåüc phaït minh nàm 1976 båíi:

Maïy vi tênh siãu nhoí âæåüc phaït minh nàm:

Cáu thæï nháút cung cáúp yï traí låìi cho cáu thæï hai.

11-Traïnh nhæîng cáu traí låìi kiãøu "Táút caí nhæîng gç åí trãn" hoàûc "Khäng phaíi nhæîng gç åí trãn". Nãúu mäüt cáu traí låìi laì "Táút caí nhæîng gç åí trãn" vaì hoüc viãn tháúy chè coï hai cáu traí låìi âuïng, váûy tæïc laì cáu "Táút caí nhæîng gç åí trãn" chênh laì âaïp aïn. Tæång tæû, nãúu hoüc viãn coï thãø tçm âæåüc mäüt âaïp aïn âuïng thç cáu traí låìi "khäng phaíi nhæîng gç åí trãn" bë loaûi.

12-Traïnh duìng "thãø tuyãût âäúi". Haîy xem cáu cäút loîi dæåïi âáy : Caïch daûy hoüc täút nháút laì : Báút kãø cáu traí låìi thãú naìo, âaïp aïn âãöu gáy tranh caîi. Nãn traïnh duìng nhæîng tæì nhæ luän luän, khäng bao

giåì, täút nháút, keïm nháút, låïn nháút, nhoí nháút v.v. trong cáu cäút loîi vaì cáu traí låìi.

Kãút luáûn Baìi kiãøm tra tràõc nghiãûm læûa choün âa phæång aïn laì âa nàng nháút trong kho taìng cuía giaïo viãn. Noï coï thãø âaïnh giaï âæåüc trçnh âäü æïng duûng kiãún thæïc (K2) cuîng nhæ trçnh âäü ghi nhåï vaì nháûn biãút thäng thæåìng (K1). Nãúu sæí duûng täút phiãúu cháúm âiãøm vaì âaïp aïn thç seî dãù cháúm âiãøm baìi kiãøm tra. Loaûi baìi kiãøm tra naìy thæåìng âæåüc soaûn våïi cháút læåüng keïm vç giaïo viãn khäng nháûn thæïc âæåüc nhiãöu mäúi nguy hiãøm trong kháu naìy. Baìi kiãøm tra tràõc nghiãûm læûa choün âa phæång aïn laì mäüt sæû âáöu tæ. Chuïng thæûc sæû âoìi hoíi phaíi máút nhiãöu thåìi

gian xáy dæûng. Tuy nhiãn, mäüt khi âaî xáy dæûng âæåüc, chuïng seî tiãút kiãûm thåìi gian âaïng kãø cho viãûc cháúm baìi vaì coï thãø sæí duûng nhiãöu láön.

Baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn Soaûn cáu hoíi tràõc nghiãûm læûa choün âa phæång aïn

Sæí duûng caïc tiãu chê sau âãø âaïnh giaï caïc cáu hoíi tràõc nghiãûm læûa choün âa phæång aïn: Coï Khäng

1- Pháön cäút loîi laì cáu coï nghéa? -- --

2- Pháön cäút loîi âæåüc diãùn âaût bàòng ngän tæì roî raìng, âån giaín? -- --

3- Caïc quan niãûm trong pháön cäút loîi âæåüc trçnh baìy roî raìng ? -- --

4- Pháön cäút loîi khäng kãút thuïc bàòng tæì gåüi yï ? -- --

5-Táút caí caïc cáu traí låìi coï cuìng cáúu truïc ngæî phaïp? -- --

6-Táút caí caïc cáu traí låìi coï cuìng âäü daìi ? -- --

7-Táút caí caïc cáu gáy nhiãùu âãöu coï veí âuïng ? -- --

8-Traïnh duìng caïc cáu cäút loîi phuí âënh? -- --

9- Traïnh duìng "khuän máùu" traí låìi? -- --

10- Âaím baío khäng mäüt cáu cäút loîi naìo âãø läü gåüi yï traí låìi cho cáu hoíi khaïc ? -- --

11-Traïnh sæí duûng cáu traí låìi nhæ "táút caí nhæîng gç åí trãn" hoàûc "khäng phaíi nhæîng gç åí trãn" ? -- --

12-Traïnh duìng "thãø tuyãût âäúi" trong caïc cáu cäút loîi vaì cáu traí låìi ? -- --

Âãø caïc cáu hoíi tràõc nghiãûm læûa choün âa phæång aïn coï hiãûu quaí, táút caí caïc muûc trãn phaíi âæåüc âaïnh dáúu laì "COÏï".

Theí kyî nàng©


Måí âáöu Hoaût âäüng âäüng naîo laì caïch täút nháút laìm cho giåì hoüc “tråí nãn thäng suäút“. Noï läi cuäún hoüc viãn tham gia säi näøi vaìo quaï trçnh suy nghé saïng taûo vaì têch cæûc. Khäng chè coï êch trãn låïp, caïc hoüc viãn cuía baûn cáön phaíi biãút sæí duûng kyî thuáût naìy caí trong cäng viãûc mäùi khi hoü gàûp váún âãö gç væåïng màõc.

Muûc âêch Âäüng naîo laì kyî thuáût âæåüc sæí duûng âãø taûo ra nhæîng tæ tæåíng måïi meí vãö mäüt chuí âãö hoàûc váún âãö. Noï cäø vuî moüi ngæåìi cuìng tham gia, cuìng quan tám vaì suy nghé mäüt caïch saïng taûo. Tuy nhiãn, muûc âêch cuía âäüng naîo KHÄNG PHAÍI âãø nhàòm giaíi quyãút mäüt váún âãö.

Yãu cáöu Haîy sæí duûng kyî thuáût âäüng naîo våïi nhæîng nhoïm hoüc viãn âaî coï kinh nghiãûm vaì kiãún thæïc liãn quan âãún chuí âãö hoàûc yï tæåíng maì baûn muäún hçnh thaình. Kyî thuáût âäüng naîo aïp duûng coï hiãûu quaí nháút âäúi våïi nhoïm khoaíng 10 - 20 ngæåìi. Våïi nhæîng nhoïm âäng hån, khäng phaíi ngæåìi naìo cuîng coï cå häüi tham gia. Nãúu nhoïm cuía baûn coï trãn 20 ngæåìi thç haîy chia thaình nhæîng

nhoïm nhoí räöi laìm baìi táûp âäüng naîo våïi tæìng nhoïm, sau âoï táûp håüp caïc nhoïm laûi âãø thaío luáûn. Âãø thæûc hiãûn baìi táûp naìy, cáön coï mäüt täø træåíng træûc tiãúp âiãöu khiãøn hoaût âäüng, mäüt hoàûc hai thæ kyï ghi cheïp yï kiãún cuía caí nhoïm, mäüt caïi baíng viãút, mäüt baíng ghim hoàûc mäüt baíng giáúy láût (flipchart) âãø ghi laûi caïc yï kiãún.

Quy tàõc Kyî thuáût âäüng naîo dæûa trãn nguyãn tàõc khoan haîy phã phaïn. Nhiãöu ngæåìi hay väüi phã phaïn nhæîng yï tæåíng cuía ngæåìi khaïc tháûm chê khi chuïng coìn chæa âæåüc phaït ngän mäüt caïch âáöy âuí. Vç âäüng naîo laì hoaût âäüng nhàòm hçnh thaình nhæîng yï tæåíng, nãn quy tàõc quan troüng nháút khi thæûc hiãûn hoaût âäüng naìy laì:

1. Trong quaï trçnh hoaût âäüng, KHÄNG âæåüc pheïp âaïnh giaï vaì phã phaïn. Ngoaìi ra coìn coï caïc quy tàõc sau âáy:

2. Säú læåüng quan troüng hån cháút læåüng. Nhiãöu khi, mäüt yï tæåíng khäng âuïng laûi laì khåíi nguäön cuía nhiãöu yï tæåíng âuïng.

3. Nhæîng yï tæåíng laû cáön âæåüc âàûc biãût hoan nghãnh. Tháûm chê nãn ghi laûi caí nhæîng yï kiãún nghe coï veí âiãn räö hoàûc khäng thãø thæûc hiãûn âæåüc.

4. Haîy moïc näúi våïi yï kiãún cuía ngæåìi khaïc. ÅÍ âáy khäng coï baín quyãön taïc giaí. Âäüng naîo laì sæû näù læûc chung cuía caí nhoïm. TÁÚT CAÍ caïc yï kiãún coï liãn quan âãún chuí âãö âãöu âæåüc ghi laûi. Chè sau khi táûp håüp âæåüc nhiãöu yï kiãún hay vaì tháûm chê âäüc âaïo, måïi thæûc hiãûn caïc hoaût âäüng âaïnh giaï.

Quy trçnh 1. Choün nhoïm træåíng vaì thæ kyï. Nhoïm træåíng coï thãø laì giaïo viãn hoàûc coï thãø laì mäüt ngæåìi trong nhoïm. Thæ kyï thæåìng âæåüc choün tæì trong nhoïm.

2. Xaïc âënh chuí âãö hoàûc váún âãö cuû thãø cáön âãö cáûp. Táút caí moüi ngæåìi âãöu phaíi hiãøu chuí âãö. Caïc hoüc viãn phaíi coï âuí kiãún thæïc vaì kinh nghiãûm âãø nghiãn cæïu chuí âãö.

Chuí âãö caìng cuû thãø caìng täút. Thäng thæåìng, nãn âàût chuí âãö dæåïi hçnh thæïc mäüt cáu hoíi. Chuí âãö phaíi âãø måí, coï tênh thaïch âäú, âäöng thåìi phaíi coï troüng tám. Sau âáy laì mäüt säú vê duû hay vãö caïc cáu hoíi âäüng naîo:

• Chuïng ta laìm thãú naìo âãø tàng nguäön laîi tæì saín xuáút?

• Nàm nay chuïng ta nãn coï hoaût âäüng xaî häüi gç? Coìn âáy laì mäüt säú vê duû chæa hay vãö baìi táûp âäüng naîo:

• Ngaình näng nghiãûp åí Nepal (Chuí âãö quaï räüng.)

• Laìm thãú naìo âãø âiãöu trë khoíi bãûnh AIDS? (Hiãûn nay chæa coï caïch chæîa khoíi. Ngoaìi ra, nhoïm baûn chàõc chæa coï trçnh âäü âãø thaío luáûn váún âãö naìy.) Nãn viãút roî cáu hoíi hay váún âãö lãn baíng âãø táút caí moüi ngæåìi âãöu nhçn tháúy.

3. Hæåïng caïc hoüc viãn vaìo kyî nàng âäüng naîo. Nãúu tæì træåïc âãún nay chæa hãö sæí duûng kyî thuáût naìy åí låïp, cáön giaíi thêch muûc âêch vaì quy tàõc laìm baìi táûp âäüng naîo.

4. Âãö nghë moüi ngæåìi âoïng goïp yï kiãún vaì ghi laûi cáu traí låìi. Giåì laì luïc måí cæía âãø tiãúp nháûn yï kiãún cuía caí nhoïm. Thæ kyï phaíi chuáøn bë sàôn saìng ghi laûi tæìng yï kiãún âãø táút caí moüi ngæåìi âãöu tháúy.

5. Nhoïm træåíng laì ngæåìi hæåïng dáùn nhæng khäng aïp âaío. Nãn giæî vë trê caìng kên âaïo caìng täút. Khi tháúy säú ngæåìi âoïng goïp yï kiãún giaím dáön, haîy cäú gàõng âáøy quaí boïng làn tiãúp. Âaím baío giæî khäng cho nhæîng yï kiãún thiãúu thiãûn chê xen vaìo. Cäú gàõng âãø táút caí caïc hoüc viãn âãöu tham gia chæï khäng chè coï mäüt vaìi “ngæåìi làõm låìi”.

6. Kãút thuïc baìi táûp. Sau khi hãút thåìi gian âaî âënh hoàûc khäng ai coï yï kiãún næîa, nãn kãút thuïc baìi táûp vaì âãö nghë thæ kyï baïo caïo kãút quaí.

7. Baïo caïo. Thæ kyï cáön coï mäüt baïo caïo vãö nhæîng yï kiãún âaî táûp håüp. Âáy coï thãø laì baïo caïo miãûng sau khi kãút thuïc baìi táûp hoàûc baïo caïo viãút âæåüc laìm sau âoï. Âiãöu quan troüng laì KHÄNG âæåüc boí qua nhæîng yï kiãún cuía nhoïm.

Sæí duûng kyî thuáût âäüng naîo

15.01.94 v3


Sau baìi táûp âäüng naîo Âäüng naîo thæåìng chè laì sæû måí âáöu cuía mäüt quaï trçnh.

Hoaût âäüng tiãúp theo coï thãø laì táûp håüp nhæîng yï kiãún giäúng nhau cuía caí nhoïm laûi. Viãûc naìy seî dãù daìng nãúu baûn sæí duûng nhæîng theí coï maìu sàõc khaïc nhau vaì baíng ghim. Haîy chuyãøn nhæîng theí coï näüi dung håüp våïi nhau vaìo mäüt cuûm vaì âàût tiãu âãö cho caïc cuûm khaïc nhau.

Âäi khi cáön âaïnh giaï caïc yï kiãún cuía nhoïm vaì nãúu coï thãø thç choün ra yï kiãún hoàûc phæång aïn “täút nháút”. Caïc kyî thuáût nhæ “Bçnh choün säú âäng” vaì “Kyî thuáût nhoïm danh nghéa” coï thãø seî ráút hæîu êch cho quaï trçnh naìy.

Âãø sæí duûng phæång phaïp bçnh choün säú âäng, haîy phaït cho hoüc viãn mäüt caïi buït vaì yãu cáöu hoü cháúm tæì ba âãún nàm âiãøm (boí phiãúu) bãn caûnh nhæîng yï kiãún maì hoü uíng häü. Haîy thaío luáûn nhæîng yï kiãún coï nhiãöu phiãúu uíng häü nháút.

Træåíng nhoïm coï thãø thu tháûp thãm thäng tin vãö tæìng yï kiãún giuïp cho viãûc âæa ra quyãút âënh sau âoï.

Æu âiãøm • Âäüng naîo laì mäüt kyî thuáût ráút

hay âæåüc duìng træåïc khi láûp kãú hoaûch.

• Baìi táûp âäüng naîo läi cuäún caí låïp vaìo quaï trçnh suy nghé saïng taûo.

• Do khäng âæåüc pheïp âaïnh giaï nãn yï kiãún cuía ngæåìi naìo cuîng coï giaï trë.

• Baûn coï thãø tæû laìm baìi táûp âäüng naîo mäüt mçnh, tuy nhæ váûy seî êt hiãûu quaí hån vç thiãúu yï kiãún cuía nhæîng ngæåìi khaïc. Nhæîng “ngæåìi âäüng naîo” coï kinh nghiãûm thæåìng coï nhiãöu yï kiãún hay.

Nhæåüc âiãøm • Váún âãö hiãûu quaí âäi khi coï thãø

gáy tranh caîi. Haîy giæî cho låïp hoüc âi âuïng hæåïng vaì âaím baío caïc hoüc viãn coï âuí kiãún thæïc vaì hæïng thuï trong viãûc nghiãn cæïu chuí âãö.

• Coï thãø coï mäüt säú hoüc viãn cäú gàõng giæî vai troì aïp âaío

trong hoaût âäüng naìy. Haîy cäú gàõng läi cuäún caí nhoïm cuìng tham gia.

• YÏ kiãún âæa ra coï thãø chàóng coï yï nghéa gç. Vç thãú, nãn choün chuí âãö mäüt caïch kyî læåîng. Âaím baío chuí âãö phaíi tháût cuû thãø vaì coï tênh thaïch âäú.

Kãút luáûn Âäüng naîo laì mäüt trong nhæîng phæång phaïp coï êch nháút nhàòm läi keïo sæû quan tám cuía nhiãöu ngæåìi vaìo mäüt chuí âãö hay váún âãö. Háöu hãút moüi ngæåìi âãöu thêch kyî thuáût naìy båíi vç noï khäng âaïng såü: táút caí caïc cáu traí låìi, kãø caí nhæîng cáu traí låìi báút thæåìng âãöu âæåüc tiãúp nháûn nhæ nhau.


Sæí duûng kyî thuáût âäüng naîo

Haîy aïp duûng nhæîng tiãu chê sau âáy âãø âaïnh giaï mäüt buäøi thæûc haình âäüng naîo: 1. Âaî choün nhoïm træåíng vaì thæ kyï ? 2. Nãu roî mäüt chuí âãö hay mäüt váún âãö cuû thãø vaì viãút lãn baíng âãø moüi ngæåìi nhçn roî? 3. Hæåïng caí nhoïm vaìo kyî thuáût âäüng naîo ? 4. Ghi cheïp TÁÚT CAÍ caïc cáu traí låìi, khäng âaïnh giaï, phã phaïn ? 5. Háöu hãút caí nhoïm tham gia? 6. Baïo caïo laûi cho caí låïp ? 7. Thæûc hiãûn caïc hoaût âäüng sau âoï nhæ bçnh choün säú âäng?

Âäúi våïi mäüt giåì thæûc haình âäüng naîo coï kãút quaí, táút caí caïc cáu traí låìi cuía baûn âãöu phaíi laì “COÏ”.

Theí kyî nàng©


Måí âáöu Khi giaïo viãn cho hoüc viãn laìm baìi kiãøm tra viãút, hiãûu quaí cuía cäng viãûc giaíng daûy qua âoï cuîng âæåüc âaïnh giaï. Baìi kiãøm tra chè nãn laì mäüt hoaût âäüng hoüc táûp bäø sung âäúi våïi hoüc viãn. Hoüc viãn cáön biãút nhæîng läù häøng kiãún thæïc cuía mçnh, nhæng hoüc viãn cuîng cáön tháúy âæåüc ràòng giaïo viãn luän cäng bàòng trong viãûc täø chæïc vaì cháúm âiãøm baìi kiãøm tra: Soaûn mäüt baìi kiãøm tra laì viãûc khoï vaì dãù xaíy ra sai soït - nhæng giaïo viãn khäng âæåüc pheïp âãø nhæîng sai soït naìy aính hæåíng tåïi hoüc viãn.

Muûc âêch kiãøm tra Chuïng ta cho hoüc viãn laìm baìi kiãøm tra viãút âãø xem viãûc giaíng daûy cuía chuïng ta coï hiãûu quaí khäng, âãø biãút hoüc viãn coï tiãúp thu âæåüc baìi khäng. Qua laìm baìi kiãøm tra phaíi phán âënh âæåüc säú hoüc viãn tiãúp thu âæåüc baìi vaì säú khäng tiãúp thu âæåüc. Nãúu táút caí hoüc viãn âãöu âaût âiãøm 100 trong mäüt baìi kiãøm tra thç giaïo viãn ruït ra âæåüc âiãöu gç ? Coï phaíi baìi kiãøm tra âoï quaï dãù chàng ? Mäüt baìi kiãøm tra täút, coï caí caïc cáu hoíi dãù, trung bçnh vaì khoï seî cho giaïo viãn mäüt bæïc tranh chênh xaïc vãö tçnh hçnh hoüc táûp cuía låïp.

Tçnh huäúng Chuïng ta haîy giaí sæí mäüt giaïo viãn væìa ra mäüt baìi kiãøm tra khaïch quan gäöm 25 cáu hoíi cho mäüt nhoïm gäöm 15 hoüc viãn. Báy giåì giaïo viãn chuáøn bë cháúm vaì cho âiãøm baìi kiãøm tra.

Qui trçnh cháúm vaì cho âiãøm Sau âáy laì caïc bæåïc cuía mäüt qui trçnh håüp lyï cho viãûc cháúm vaì cho âiãøm baìi kiãøm tra khaïch quan.

1. Xáy dæûng mäüt âaïp aïn: Láúy mäüt baín sao baìi kiãøm tra räöi tæû laìm baìi kiãøm tra vaì âaïnh dáúu cáøn tháûn tæìng cáu traí låìi âuïng.

2. Cháúm tæìng baìi kiãøm tra. Duìng âaïp aïn cuía baûn, láúy tæìng baìi kiãøm tra cuía hoüc viãn vaì âaïnh dáúu cáøn tháûn táút caí caïc cáu traí låìi khäng âuïng.

3. Ghi laûi nhæîng cáu khäng laìm. Khi cháúm tæìng baìi kiãøm tra, baûn haîy

âaïnh dáúu ( caûnh säú thæï tæû cáu hoíi trãn tåì âaïp aïn cuía baûn mäùi láön mäüt hoüc viãn boí qua mäüt cáu hoíi.

4. Biãøu thë kãút quaí kiãøm tra trãn âäö thë. Haîy nhçn vaìo âaïp aïn cuía baûn. Âaïnh dáúu lãn tåì giáúy veî âäö thë säú hoüc viãn khäng traí låìi âæåüc tæìng cáu hoíi mäüt. Âäö thë cuía baûn seî giäúng nhæ Baíng 1.

5. Loaûi boí nhæîng cáu hoíi “âaïng ngåì” .Trong säú 15 hoüc viãn, nãúu coï 10 em tråí lãn khäng traí låìi âæåüc mäüt cáu hoíi thç lyï do laì gç ? Træåïc hãút, coï leî taìi liãûu chæa âæåüc giaíng daûy coï hiãûu quaí. Thæï hai, coï thãø do cáu hoíi kiãøm tra bë nháöm láùn hoàûc diãùn âaût khoï hiãøu. Haîy xem kyî laûi cáu hoíi vaì tçm hiãøu lyï do taûi sao nhiãöu hoüc viãn laûi boí cáu hoíi âoï.

Nãúu coï nghi ngåì gç vãö cáu hoíi âoï thç haîy loaûi noï ra khoíi baìi kiãøm tra. Haîy xem Baíng 1, caïc cáu hoíi säú 2, 16 vaì 23 dæåìng nhæ “âaïng ngåì” vaì coï leî nãn loaûi boí chuïng.

6. G¹ch boí caïc cáu hoíi bë loaûi. Quay laûi caïc baìi kiãøm tra cuía hoüc viãn vaì gaûch boí nhæîng cáu hoíi kiãøm tra maì baûn væìa loaûi boí. Haîy laìm viãûc naìy ngay caí khi hoüc viãn traí låìi âuïng.

7. Cho âiãøm baìi kiãøm tra. Luïc âáöu, chuïng ta coï 25 cáu hoíi, sau âoï loaûi båït 3 cáu. Báy giåì chuïng ta xem laûi caïc baìi kiãøm tra vaì cho âiãøm tæìng baìi trãn täøng säú 22 cáu hoíi. Mäùi baìi kiãøm tra âæåüc cháúm theo âiãøm pháön tràm: 0 - 100%.

Xin chuïc mæìng! Baûn væìa cháúm vaì cho âiãøm baìi kiãøm tra våïi sæû cäú gàõng cäng bàòng hãút sæïc. Hoüc viãn seî biãút ån sæû cäú gàõng cuía baûn. Báy giåì baûn

haîy xem laûi âiãøm kiãøm tra mäüt caïch cáøn tháûn.

Phán têch âiãøm kiãøm tra Cáön nghiãn cæïu âiãøm kiãøm tra âãø xaïc âënh mæïc âäü khoï dãù cuía baìi kiãøm tra. Phæång phaïp phán têch dãù nháút laì chè tênh âiãøm kiãøm tra trung bçnh .

8.Tênh âiãøm kiãøm tra trung bçnh. Âãø tênh âiãøm trung bçnh, âån giaín haîy cäüng táút caí âiãøm säú pháön tràm laûi vaì chia cho säú baìi kiãøm tra.

9.Phán têch âiãøm trung bçnh. Âiãøm kiãøm tra trung bçnh âaût 80% tråí lãn cho baûn tháúy baìi kiãøm tra tæång âäúi dãù. Nãúu âiãøm trung bçnh khoaíng 60-80% laì kãút quaí bçnh thæåìng. Âiãøm trung bçnh dæåïi 60% cho ta tháúy âoï

laì baìi kiãøm tra khoï. Âiãøm trung bçnh dæåïi 40% cho tháúy baìi kiãøm tra ráút khoï.

10. Biãøu thë sæû phán bäú âiãøm kiãøm tra trãn âäö thë. Phæång phaïp täút nháút âãø træûc quan hoïa kãút quaí kiãøm tra laì âaïnh dáúu âiãøm säú cuía tæìng hoüc viãn nhæ trong Baíng 2. Âãø âån giaín hoaï phæång phaïp naìy coï thãø laìm troìn tæìng âiãøm säú theo bäüi säú gáön nháút cuía 5.

11. Phán têch sæû phán bäú âiãøm kiãøm tra. Sæû phán bäú kãút quaí kiãøm tra coï thãø cho baûn thäng tin vãö hoüc viãn vaì vãö baìi kiãøm tra cuía baûn.

Baíng 2 cho tháúy sæû phán bäø âiãøm kiãøm tra "bçnh thæåìng". Kãút quaí trung bçnh laì 75%: mäüt säú hoüc viãn laìm baìi khaï hån, säú khaïc keïm hån. Âoï laì âiãöu mong âåüi. Âáy coï leî laì mäüt baìi kiãøm tra täút.

Baíng 1

05

1015

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25

Cáu hoíi kiãøm tra


14.01.94 v2


55 60 65 70 75 80 85 90

B¶ng 2

Baíng 3 cho tháúy sæû phán bäú âiãøm cuía mäüt baìi kiãøm tra "dãù". Baìi kiãøm tra naìy coï thãø âæåüc caíi tiãún bàòng caïch bäø sung mäüt säú cáu hoíi khoï.

80 85 90 95 100Baíng 3

Baíng 4 cho tháúy âáy laì mäüt baìi kiãøm tra "khoï". Baìi kiãøm tra naìy coï thãø âæåüc caíi tiãún bàòng caïch cho thãm mäüt säú cáu hoíi dãù hån.

30 35 40 45 50 Baíng 4

Âiãøm kiãøm tra trung bçnh trong Baíng 5 cuîng vaìo khoaíng 75. Nhæng haîy nhçn caïch phán bäú âiãøm. Mäüt nhoïm coï kãút quaí ráút täút trong khi nhoïm kia coï kãút quaí keïm. Coï leî váún âãö laì åí kháu daûy chæï khäng phaíi do hoüc viãn.

55 60 65 70 75 80 85 90

Baíng 5

Hoaìn thiãûn caïc baìi kiãøm tra khaïch quan Mäüt giaïo viãn gioíi seî boí ra vaìi phuït sau khi cháúm vaì cho âiãøm baìi kiãøm tra âãø ghi chuï nhæîng cáu hoíi naìo cáön phaíi boí hoàûc sæía laûi, baìi kiãøm tra coï quaï khoï hoàûc quaï dãù khäng. Sau khi sæía laûi vaì sæí duûng baìi kiãøm tra hai láön, giaïo viãn phaíi ra mäüt baìi kiãøm tra coï kãút quaí phán bäú âiãøm bçnh thæåìng våïi âiãøm säú trung bçnh khoaíng 75%. Khi âaût âæåüc âiãöu âoï, giaïo viãn seî âæåüc khen ngåüi laì âaî cäú gàõng cäng bàòng khi kiãøm tra.

Âiãøm kiãøm tra trung bçnh phaíi laì bao nhiãu? Âiãøm kiãøm tra trung bçnh phaíi khoaíng tæì 60 âãún 80%. Âiãøm keïm hån laì âiãöu laû. Nãúu âiãøm kiãøm tra trung bçnh laì 40%, âån giaín coï thãø noïi ràòng viãûc giaíng daûy âaî tháút baûi: Hoàûc daûy keïm hoàûc tiãu chuáøn âaïnh giaï quaï ngàût ngheìo. Tæång tæû, âiãøm kiãøm tra trung bçnh laì 95% seî cho giaïo viãn êt thäng tin vãö sæû chãnh lãûch trong hoüc táûp hay nhæîng khoï khàn cuía hoüc viãn.

Kãút luáûn Âãø laìm täút cäng viãûc cháúm, cho âiãøm vaì phán têch baìi kiãøm tra, cáön boí thãm vaìi phuït. Tuy nhiãn, vaìi phuït bäø sung naìy seî âem laûi cho baûn sæû tän troüng tæì phêa hoüc viãn.



Sæí duûng caïc tiãu chê sau âáy âãø âaïnh giaï viãûc phán têch kãút quaí kiãøm tra khaïch quan:

Coï Khäng

1. Chuáøn bë âaïp aïn ? ___ ___

2. Cháúm âiãøm cáøn tháûn tæìng baìi kiãøm tra ? ___ ___

3. Âãúm nhæîng cáu boí khäng traí låìi ? ___ ___

4. Láûp âäö thë caïc cáu hoíi ? ___ ___

5. Xaïc âënh caïc cáu hoíi "âaïng ngåì" ? ___ ___

6. Loaûi boí caïc cáu hoíi "âaïng ngåì" ? ___ ___

7. Cho âiãøm táút caí caïc baìi kiãøm tra ? ___ ___

8. Tênh âiãøm kiãøm tra trung bçnh ? ___ ___

9. Phán têch âiãøm trung bçnh ? ___ ___

10. Veî så âäö phán bäú âiãøm kiãøm tra ? ___ ___

11. Phán têch sæû phán bäú âiãøm kiãøm tra ? ___ ___

12. Hoaìn thiãûn baìi kiãøm tra cho “láön tåïi“? ___ ___

Âãø cho âiãøm kiãøm tra âuïng, táút caí caïc cáu hoíi trãn âãöu phaíi âæåüc traí låìi "coï".


111


3.1 Muûc âêch cuía khoïa Kyî nàng giaíng daûy IS – Ruït goün:

Tæì thaïng 4/2002, Dæû aïn SVTC âaî måí räüng taìi tråü âãún caïc Trung tám Daûy nghãö khu væûc ngoaûi thaình vaì ven ngoaûi thaình. Kãút quaí khaío saït âãø chuáøn bë cho caïc hoaût âäüng häù tråü vãö Kyî nàng giaíng daûy cho giaïo viãn taûi caïc âån vë naìy cho tháúy:

− Nhu cáöu ngæåç hoüc nghãö táûp trung vaìo mäüt säú nghãö khäng yãu cáöu cao vãö kiãún thæïc chuyãn män vaì coï khaí nàng tæû láûp nghiãûp nhæ: Sæía chæîa xe gàõn maïy; Âiãûn gia duûng; Âiãûn cå; Tiãûn; Haìn; Càõt may …

− Âäúi tæåüng hoüc viãn åí âáy coï trçnh âäü vàn hoïa tháúp, chuí yãúu laì con em gia âçnh laìm näng nghiãûp, do âoï khaí nàng tiãúp thu kiãún thæïc vaì kyî nàng nghãö nghiãûp chuyãn män coìn haûn chãú.

− Trong daûy hoüc, giaïo viãn chuí yãúu sæí duûng phæång thæïc daûy nghãö keìm càûp theo kiãøu truyãön nghãö laì chênh nãn êt coï âiãöu kiãûn váûn duûng nhiãöu kyî nàng giaíng daûy.

Càn cæï vaìo kãút quaí khaío saït trãn vaì âënh hæåïng måïi cuía Dæû aïn SVTC, nhoïm Baïo caïo viãn haût nhán cuía Dæû aïn âaî thiãút kãú mäüt khoïa hoüc daình riãng cho âäúi tæåüng laì giaïo viãn cuía Trung tám Daûy nghãö khu væûc ngoaûi thaình. Quaï trçnh thiãút kãú váùn dæûa trãn quan âiãøm tiãúp cáûn Hoüc thaình thaûo vaì mä hçnh Vi giaíng daûy âãø xáy dæûng kãú hoaûch khoïa hoüc.

Vãö hçnh thæïc täø chæïc, khoïa hoüc “Kyî nàng daûy thæûc haình ruït goün” chia laìm 3 giai âoaûn:

− Giai âoaûn 1: ruït ngàõn thåìi gian táûp huáún thaình 10 ngaìy, trong âoï tàng thåìi gian thæûc haình vaì theo doîi baìi táûp cuía tham dæû viãn.

− Giai âoaûn 2: tham dæû viãn aïp duûng ngay taûi âån vë cäng taïc trong thåìi gian 1 thaïng.

− Giai âoaûn 3: baïo caïo viãn seî tæ váún tham dæû viãn ngay taûi nåi cäng taïc cuía giaïo viãn.

Vãö näüi dung, nhoïm váùn dæûa trãn caïc kyî nàng giaíng daûy thæûc haình nhæng giåïi haûn trong mäüt säú kyî nàng tháût cáön thiãút âãø phuì håüp våïi phæång thæïc daûy nghãö maì giaïo viãn âang aïp duûng taûi âån vë, gäöm:

Nhoïm kyî nàng láûp kãú hoaûch: 1. Chuáøn bë cho thiãút kãú buäøi daûy nghãö 2. Viãút TPO 3. Láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình

Nhoïm kyî nàng vaì phæång phaïp daûy hoüc: 4. Trçnh diãùn kyî nàng 5. Sæí duûng phæång phaïp váún âaïp

Nhoïm kyî nàng “âaïnh giaï” 6. Âaïnh giaï thæûc hiãûn theo quy trçnh

Nhoïm kyî nàng “Thiãút kãú vaì sæí duûng phæång tiãûn træûc quan” 7. Chuáøn bë baíng biãøu treo tæåìng


112

TCDN - swisscontact


3.2 THÄNG TIN KHOÏA HOÜC

1. Tãn khoïa hoüc Khoïa táûp huáún kyî nàng daûy thæûc haình ruït goün (IS-Ruït goün)

2. Muûc âêch Táûp huáún mäüt säú kyî nàng quan troüng khi giaíng daûy thæûc haình cho giaïo viãn Trung tám daûy nghãö

3. Thåìi gian Giai âoaûn 1: Tham dæû táûp huáún trong 10 ngaìy, tæì … âãún … Giai âoaûn 2: Tham dæû viãn aïp duûng caïc kyî nàng giaíng daûy taûi âån vë cäng taïc trong 1 thaïng Giai âoaûn 3: Tham dæû viãn âæåüc tæ váún ngay taûi âån vë cäng taïc, dæû kiãún tæì ngaìy …

4. Täø chæïc Dæû aïn Tàng cæåìng Caïc Trung tám daûy nghãö

5. Âëa âiãøm

6. Tham dæû viãn (Giaïo viãn daûy nghãö caïc Trung Tám Daûy Nghãö)

7. Kãút quaí Cuäúi khoïa táûp huáún, caïc tham dæû viãn seî âaût âæåüc nhæîng kãút quaí sau âáy: Chuáøn bë cho thiãút kãú mäüt buäøi daûy nghãö Láûp kãú hoaûch caïc hoaût âäüng thæûc haình; Viãút TPO mäüt kyî nàng; Soaûn baín hæåïng dáùn thæûc hiãûn mäüt kyî nàng; Thiãút kãú vaì trçnh diãùn mäüt kyî nàng nghãö chuyãn män; Laìm âæåüc baíng biãøu treo tæåìng;


Caïc baïo caïo viãn seî sæí duûng caïc phæång phaïp vaì kyî thuáût daûy hoüc hiãûn âaûi âa daûng, trong âoï coï phæång phaïp daûy træûc tiãúp, daûy giaïn tiãúp, baìi táûp thæûc haình cuía caï nhán vaì baìi táûp nhoïm, tæ váún theo caï nhán… nhàòm âaût âæåüc kãút quaí khoïa táûp huáún.


Mäüt âoaûn bàng video trçnh diãùn mäüt kyî nàng trong 15 phuït Mäüt bäü häö så thiãút kãú daûy nghãö cuía giai âoaûn 2 vaì 3

10. Kiãøm tra kãút quaí

Caïc tham dæû viãn âæåüc ban täø chæïc âaïnh giaï dæûa vaìo: Nhæîng âoïng goïp têch cæûc vaìo hoaût âäüng chung trong khoïa

hoüc Hoaìn thaình saín pháøm cuäúi khoïa vaì caïc baìi táûp theo

chuyãn âãö Kãút quaí baìi kiãøm tra cuäúi khoïa âaût âiãøm 5/10 Khäng vàõng màût quaï 2 buäøi

11. Chæïng nháûn Dæû aïn Tàng cæåìng caïc Trung tám Daûy nghãö seî cáúp chæïng nháûn cho nhæîng tham dæû viãn âaût yãu cáöu nãu trãn.


3.3 THÅÌI KHOÏA BIÃØU KHOÏA TÁÛP HUÁÚN KYÎ NÀNG DAÛY THÆÛC HAÌNH RUÏT GOÜN (IS-RUÏT GOÜN)

Tuáön lãù thæï 1 Thæï 2 (07/6) Thæï 3 (08/6) Thæï 4 (09/6) Thæï 5 (10/6) Thæï 6 (11/6) Thæï 7 (12/6)

08g00’ – 09g30’ Khai giaíng Viãút TPO Thæûc haình phæång phaïp váún âaïp (4)

Thæûc haình phæång phaïp váún âaïp (4)

Thæûc haình phæång phaïp váún âaïp (4)

10g00’ – 11g30’ Chuáøn bë cho thiãút kãú buäøi daûy nghãö

Viãút TPO Baìi táûp Chuáøn bë baíng, biãøu treo tæåìng

Láûp kãú hoaûch hoaût âäüng thæûc haình

13g00’ – 14g30’ Sæí duûng phæång phaïp váún âaïp


Trçnh diãùn kyî nàng (Lyï thuyãút)

Chuáøn bë baíng, biãøu treo tæåìng

Láûp kãú hoaûch hoaût âäüng thæûc haình

15g00’ – 16g30’ Baìi táûp Âaïnh giaï thæûc hiãûn theo quy trçnh

Baìi táûp Chuáøn bë baíng, biãøu treo tæåìng

Baìi táûp

Tuáön lãù thæï 2 Thæï 2 (14/6) Thæï 3 (15/6) Thæï 4 (16/6) Thæï 5 (17/6) Thæï 6 (18/6) Thæï 7 (19/6)

08g00’ – 09g30’ Thæûc haình phæång phaïp váún âaïp (4)

Âæa vaì nháûn thäng tin phaín häöi

Trçnh diãùn Kyî nàng (Thæûc haình)


Kiãøm tra

10g00’ – 11g30’ Quay video mäüt trçnh diãùn kyî nàng

Trçnh diãùn Kyî nàng (Chuáøn bë)




13g00’ – 14g30’ Trçnh diãùn Kyî nàng (Chuáøn bë)




Bãú giaíng

15g00’ – 16g30’





113

115

CHÆÅNG 4- TAÏC ÂÄÜNG CUÍA CAÏC KHOAÏ IS

KÃÚT

LUÁÛN


117

CHÆÅNG 4- TAÏC ÂÄÜNG CUÍA CAÏC KHOAÏ IS

Muûc tiãu âàût ra cho caïc tham dæû viãn khi dæû khai giaíng caïc khoïa Táûp huáún Kyî nàng giaíng daûy (IS) laì “Thay âäøi”. Âoï laì thay âäøi trong caïch tiãúp cáûn viãûc daûy hoüc láúy hoüc viãn laìm trung tám, dæûa trãn caïc nguyãn tàõc hoüc thaình thaûo.

Coï mäüt säú giaïo viãn thæåìng ráút ngaûi thay âäøi, nháút laì thay âäøi vãö phæång phaïp täø chæïc daûy hoüc. Tuy nhiãn tæì nàm 1997, gáön 750 læåüt giaïo viãn caïc Trung tám Daûy nghãö tham dæû 51 khoïa táûp huáún IS do Dæû aïn SVTC täø chæïc âaî chæïng minh ngæåüc laûi. Våïi caïch tiãúp cáûn måïi trong thiãút kãú vaì täø chæïc khoïa hoüc, caïc khoïa IS âaî coï nhæîng taïc âäüng khäng nhoí âãún giaïo viãn vaì tæìng bæåïc laìm thay âäøi tæ duy vãö phæång phaïp daûy nghãö taûi caïc Trung tám Daûy nghãö.

Dæûa trãn quan âiãøm Hoüc thaình thaûo vaì mä hçnh Vi giaíng daûy, hoüc viãn âæåüc xem nhæ laì trung tám cuía quaï trçnh daûy hoüc. Ngæåìi hoüc âæåüc taûo âiãöu kiãûn âáöy âuí vãö mäi træåìng vaì thåìi gian cho hoaût âäüng hoüc táûp. Chênh quan âiãøm naìy cuîng âæåüc caïc giaïo viãn Trung tám Daûy nghãö tiãúp thu vaì váûn duûng trong viãûc giaíng daûy nghãö nghiãûp chuyãn män taûi âån vë. Cuìng våïi bäü Chæång trçnh daûy nghãö theo mäâun, viãûc täø chæïc daûy nghãö theo kyî nàng âaî laìm náng dáön cháút læåüng daûy nghãö taûi caïc Trung tám Daûy nghãö vaì giuïp ngæåìi hoüc nghãö tiãúp cáûn âæåüc våïi caïc kyî nàng haình nghãö trong thæûc tiãùn.

Sæû thay âäøi naìy khäng chè åí caïc Trung tám Daûy nghãö maì coìn aính hæåíng têch cæûc âãún hãû thäúng daûy nghãö noïi chung. Âaî coï khäng êt nhæîng giaïo viãn daûy nghãö laì tham dæû viãn caïc khoïa IS cuía Dæû aïn SVTC, âaût giaíi cao trong caïc kyì Häüi giaíng cáúp tènh thaình vaì toaìn quäúc, khi aïp duûng phæång phaïp måïi trong daûy nghãö. Bãn caûnh âoï, caïc taìi liãûu sæí duûng trong caïc khoïa táûp huáún IS, laì theí kyî nàng vaì theí khaïi niãûm cuîng âæåüc tham khaío vaì sæí duûng trong caïc khoïa Bäöi dæåîng nghiãûp vuû sæ phaûm taûi mäüt säú âëa phæång. Mäüt säú cå såí daûy nghãö ngoaìi Dæû aïn vaì mäüt Dæû aïn khaïc laì “Tam giaïc nhán âaûo” (TGH) cuîng âaî cæí giaïo viãn tham dæû caïc khoïa táûp huáún cuía Dæû aïn SVTC.

Âãø âaïnh dáúu nhæîng thaình quaí âaût âæåüc trong 10 nàm häù tråü näüi dung Bäöi dæåîng kyî nàng giaíng daûy cho giaïo viãn caïc Trung tám Daûy nghãö, Dæû aïn SVTC âaî chênh thæïc täø chæïc khoïa Táûp huáún ”Chuyãøn giao Kyî nàng giaíng daûy”, vaìo thaïng 4/2003 taûi Haì Näüi, cho 11 tham dæû viãn laì chuyãn viãn cuía Ban giaïo viãn vaì giaíng viãn 3 træåìng Cao âàóng Sæ phaûm Kyî thuáût thuäüc Täøng cuûc Daûy nghãö quaín lyï.

Våïi nguäön nhán læûc naìy, cuìng våïi nhoïm baïo caïo viãn do Dæû aïn âaìo taûo, chàõc chàõn trong tæång lai phæång phaïp daûy nghãö naìy seî coìn âæåüc nhán räüng trong nhiãöu lénh væûc daûy nghãö khaïc trong toaìn quäúc.


118

TCDN - swisscontact


DANH SAÏCH THAM DÆÛ VIÃN KHOÏA TÁÛP HUÁÚN CHUYÃØN GIAO KINH NGHIÃÛM

CAÏC KHOÏA “KYÎ NÀNG GIAÍNG DAÛY” CUÍA DÆÛ AÏN SVTC (Xãúp theo alphabet)

Hoü vaì tãn Âån vë Cäng taïc 1. Lám thë Ngoüc AÏnh Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm Kyî thuáût Vénh Long

2. Nguyãùn Thanh Bçnh Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm Kyî thuáût Vinh

3. Tráön Duy Hiãûp Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm Kyî thuáût Nam Âënh

4. Nguyãùn Sé Häöng Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm Kyî thuáût Vinh

5. Nguyãùn vàn Khaïi Ban Giaïo viãn Täøng cuûc Daûy nghãö

6. Mai Hoaìng Long Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm Kyî thuáût Vénh Long

7. Cao Huìng Phi Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm Kyî thuáût Vénh Long

8. Phan Linh Quang Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm Kyî thuáût Vénh Long

9. Âäù Âæïc Quyãút Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm Kyî thuáût Nam Âënh

10. Nguyãùn Thanh Sån Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm Kyî thuáût Vinh

11. Nguyãùn Ngoüc Thaình Træåìng Cao âàóng Sæ phaûm Kyî thuáût Vinh

so tay ky nang giang day

Education