การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเองวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และ วชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน

THE DEVELOPMENT OF SELF-INSTRUCTIONAL PROGRAM FOR 2 SUBJECTS

( EQUIPMENT FOR BUILDING 1 AND INTERIOR STRUCTURE 4 ) :

A STUDY FOR INTERIOR ARCHITECTURE STUDENTS.

สรรสดา เจยมจต SUNSUDA JIEMJIT

ธนพร วรฉตร

TANAPON WORACHAT

คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร งานวจยนไดรบการสนบสนนจากงบประมาณแผนดน พ.ศ. 2551

ง

การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเองวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน.

(THE DEVELOPMENT OF SELF-INSTRUCTIONAL PROGRAM FOR 2 SUBJECTS (EQUIPMENT FOR

BUILDING 1 AND INTERIOR STRUCTURE 4): A STUDY FOR INTERIOR ARCHITECTURE STUDENTS.

สรรสดา เจยมจต, ธนพร วรฉตร

สรรสดา เจยมจต ภาควชาเทคโนโลยสถาปตยกรรม

ธนพร วรฉตร ภาควชาสถาปตยกรรมภายใน

การวจยนมวตถประสงคเพอหาแนวทางและผลตชดการเรยนรดวยตนเอง ทสามารถใชรวมกนระหวางวชา

อปกรณประกอบอาคาร 1 และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน จาก

หลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาสถาปตยกรรมภายใน (หลกสตรปรบปรง พ.ศ. 2549) ของคณะ

สถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร ลาดบท1 วเคราะหแยกตามรายวชาในสวนของ

ลกษณะรายวชา และการแบงหนวย / บทเรยน / ขอหวขอ ลาดบท2 วเคราะหความสอดคลองของเนอหาสาระของ 2

รายวชา ลาดบท3 วเคราะหหมวดหมเนอหา และหนวยการสอนทมความสอดคลองกน ลาดบท4 วเคราะหเนอหาของ

หวเรองยอยในหนวยการสอนนน โดยพจารณาเนอหาและกจกรรมการเรยนในเนอหาทมความสอดคลองกน

ผลจากการศกษาพบวาหนวยการสอนทมความสอดคลองกนในแงเนอหาไดแก หนวยท 1 ระบบสขาภบาล

ของวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 สอดคลองกบหนวยท 2 โครงสรางกบงานระบบ เรอง ระบบสขาภบาลของวชา

โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 หนวยท 3 ระบบปรบอากาศของวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 สอดคลองกบหนวย

ท 2 โครงสรางกบงานระบบ เรอง ระบบปรบอากาศของวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 หนวยท 5 ระบบลฟต

ของวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 สอดคลองกบหนวยท 2 โครงสรางกบงานระบบ เรอง ระบบลฟตของวชาโครงสราง

สถาปตยกรรมภายใน 4 โดยการเลอกชดการเรยนรดวยตนเองในสอดคลองกบหนวยการสอนและเนอหา ดงน

ลาดบท 1 หนจาลองงานระบบสขาภบาล อาคารบานพกอาศย 2 ชน มาตราสวน 1:30 ลาดบท2 หนงสอ

อเลกทรอนกส (e-books) เรอง งานระบบปรบอากาศ ลาดบท3 เวบเพจ เรอง ระบบลฟต ในรปแบบ Flash animation

คาสาคญ ชดการเรยนรดวยตนเอง

ง

(THE DEVELOPMENT OF SELF-INSTRUCTIONAL PROGRAM FOR 2 SUBJECTS (EQUIPMENT FOR BUILDING 1 AND INTERIOR STRUCTURE 4): A STUDY FOR INTERIOR ARCHITECTURE

STUDENTS. Sunsuda Jiemjit, Tanapon Worachat

Sunsuda Jiemjit, Department of Architectural Technology, Faculty of Architecture

Tanapon Worachat, Department of Interior Architecture, Faculty of Architecture

The purpose of this research is to study both self-instructional subject and produce self-

instructional program which can be use together with the equipment for building 1 subject and the interior

structure 4 subject. The subject which Bachelor of Architecture Program in Interior Architecture, Faculty

of Architecture, Rajamangala University of Technology Thanyaburi. Firstly, analyse each subject and

indicate unit / topic / subtopic. Secondly, analyse both subject in terms of the consistency. Thirdly,

analyse unit of the subject. Fourthly, analyse the details in subtopics.

The result of the research show the consequence between subject as: sanitary system in unit1

(equipment for building 1) and unit2 (interior structure 4), air-condition system in unit3 (equipment for

building 1) and unit2 (interior structure 4), elevator system in unit5 (equipment for building 1) and unit2

(interior structure 4). And select 3 of the self-instructional program which are consistant with the subject :

Model of sanitary system in the two-stories house, E-book about air-condition system and Web page

about elevator system.

Key word: self-instructional program

ฉ

กตตกรรมประกาศ

โครงการวจยฉบบนสาเรจไดดวยด เนองดวยคาแนะนาและความชวยเหลอสนบสนนจาก

คณาจารย หนวยงานและสถาบน ซงผวจยรสกซาบซงและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง ดงน

ทนอดหนนวจยเพอพฒนาเศรษฐกจ และสงคมดวยวทยาศาสตรและเทคโนโลย จาก

สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต โดยงานวจยนไดรบการสนบสนนจากงบประมาณแผนดน

พ.ศ. 2551

อาจารยคณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร ทกทานทให

ความชวยเหลอในการทางานวจยเปนไปอยางราบรน

ภาควชาสถาปตยกรรมศาสตร บคลากร และเจาหนาททกคนทใหความชวยเหลอในการ

ทางานวจยเปนไปอยางราบรน

คณะผวจย

สรรสดา เจยมจต

ธนพร วรฉตร

ช

สารบญ ............................................................................................................................................ หนา

บทคดยอภาษาไทย .................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ............................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ ..................................................................................................................... ฉ

สารบญ .................................................................................................................................... ช

สารบญตาราง………………. .................................................................................................... ฌ

สารบญภาพ…….. .................................................................................................................... ญ

บทท1 บทนา...... ..................................................................................................................... 1

1.1.ความสาคญ และทมาของปญหาททาการวจย .............................................................. 1

1.2 วตถประสงคของโครงการวจย ..................................................................................... 5

1.3 ขอบเขตของโครงการวจย ............................................................................................ 5

1.4 ทฤษฏ สมมตฐาน และกรอบแนวความคดของโครงการวจย ........................................... 5

1.5 ขนตอนของการวจย ................................................................................................... 6

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ .......................................................................................... 6

1.7 นยามศพทเฉพาะ ....................................................................................................... 7

บทท2 วรรณกรรมทเกยวของ ................................................................................................. 8

2.1 ทฤษฏการเรยนร ........................................................................................................ 8

2.1.1 การเรยนรตามทฤษฎของบลม ................................................................. 8

2.1.2 การเรยนรตามทฤษฏของเมเยอร……………………………………………..9

2.1.3 การเรยนรตามทฤษฎของบรเนอร ........................................................... 10

2.1.4 การเรยนรตามทฤษฎของไทเลอร……………………………………………11

2.1.5 การเรยนรตามทฤษฎ 8 ขนของกาเย ....................................................... 11

2.1.6 ทฤษฎการเรยนรของสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต(2541)….13

2.2 สอการสอน…………………………………………………….……..…………………....14

2.2.1 ความหมายของสอการสอน…………………………………………………14

2.2.2 คณคาของสอการสอน…………………………………………………...….16

2.3 ชดการเรยนร…………………………………………………………………………..…...19

2.3.1 บทบาทและความสาคญของชดการเรยนร……………………………….…20

2.3.2 ทฤษฎการเรยนรทนามาใชในการผลตชดการเรยนร………………………..21

2.3.3 ลกษณะและประเภทของการเรยนร…………………………………………24

ซ หนา

2.3.4 คณคาและประโยชนของชดการเรยนร…………………………………...…26

บทท3 วธดาเนนการวจย……………………………………………………………………...…….27

3.1 เปาหมายการวจย……………………………………………………………………...…..27

3.2 ลาดบขนตอนในการรวบรวมขอมล…………………………………………..……………27

3.3 วเคราะหเนอหารายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรม

ภายใน 4………………………………………………………………………………..…27

3.4 ระบบการเลอกสอการสอน…………………………………………………………………29

3.5 ขนตอนการสรางชดการเรยนรดวยตวเอง………………………………………………….29

บทท4 ผลการวจยและการวเคราะหผล……………………………………………………………32

4.1 ขนตอนการวเคราะห……………………………………………………………………….32

4.2 ผลทไดจากการวเคราะห……………………………………………………………………39

บทท5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ………………………………………………………….44

5.1 สรปผลการวจย…………………………………………………………………………….44

5.2 อภปราย…………………………………………………………………………………….44

สอการสอนภาพหนจาลองงานระบบสขาภบาล พรอมเอกสารประกอบการสอน...45

สอการสอน หนงสออเลกทรอนกส (e-book) เรอง งานระบบปรบอากาศ…….…..90

สอการสอน เวบเพจประกอบการเรยนการสอน เรอง ระบบลฟต (ตวอยาง)……119

5.3 ขอเสนอแนะ………………………………………………………………………………124

รายการอางอง…….………………………………………………………………………………….125

ภาคผนวก…………………………………………………………………………………………….126

ประวตผ เขยนโครงการวจย……………………………………………………………………...…...134

ฌ

สารบญตาราง

ตาราง ......................................................................................................................... หนา

ตาราง4.1 เปรยบเทยบหนวยการสอนของรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 และรายวชา

อปกรณประกอบอาคาร 1 ........................................................................................ 33

ตาราง4.2 หนวยการสอนและจดประสงคการสอนของรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 ................ 34

ตาราง4.3 หนวยการสอนและจดประสงคการสอนของรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 .... 35

ตาราง4.4 กาหนดหวขอเรองจากหนวยการสอนของรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 ................... 38

ตาราง4.5 กาหนดหวขอเรองจากหนวยการสอนของรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 ....... 39

ตาราง4.6 ความสมพนธของเนอหารายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และรายวชาโครงสราง

สถาปตยกรรมภายใน 4 ........................................................................................... 42

สารบญภาพ

ภาพ ..................................................................................................................................... หนา

ภาพ2.1 การเรยนรตามทฤษฎของบลม ........................................................................................ 9

ภาพ2.2 การเรยนรตามทฤษฎของเมเยอร .................................................................................... 9

ภาพ2.3 แนวคดเกยวกบพฒนาการทางปญญาของบรเนอร ......................................................... 11

ภาพ2.4 ทฤษฎการเรยนร 8 ขนของกาเย .................................................................................... 12

ภาพ2.5 องคประกอบทกอใหเกดการเรยนร จากแนวคดของกาเย ................................................ 12

บทท 1

บทนา

1.1 ความสาคญ และทมาของปญหาททาการวจย

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ.2540 - 2544) เปนจดเปลยน

สาคญของการวางแผนพฒนาประเทศและเปนแผนปฏรปความคดและคณคาใหมของสงคมไทยทให

ความสาคญกบการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม และมงให “คนเปนศนยกลางการพฒนา”

และใชเศรษฐกจเปนเครองมอชวยพฒนาใหคนมความสขและมคณภาพชวตทดขน พรอมทง

ปรบเปลยนวธการพฒนาแบบแยกสวนมาเปนบรณาการแบบองครวม เพอใหเกดความสมดลระหวาง

การพฒนาเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

แผนพฒนาฯ ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545 – 2549) ไดอญเชญ “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง”

มาเปนปรชญานาทางในการพฒนาและบรหารประเทศ ควบคไปกบกระบวนทรรศนการพฒนาแบบ

บรณาการเปนองครวมทม “คนเปนศนยกลางการพฒนา” ตอเนองจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 8 โดยใน

แผนพฒนาฯ ฉบบท 9 น ระบถง ความสาคญกบการพฒนาคนไทยใหเปนคนด มคณภาพ มความ

พรอมทจะรบกระแสการเปลยนแปลงจากเศรษฐกจยคใหมไดอยางรเทาทนบนพนฐานของความเปน

ไทยและการดาเนนวถชวตในทางสายกลาง โดยยดหลกความพอประมาณ ความมเหตผล มความ

อดทน ขยนหมนเพยร มสต ปญญา และความรอบคอบ อกทงมจตสานกยดมนในคณธรรม ความ

ซอสตยสจรต ความสามคค และความรกชาต ทงน โดยมการกาหนดยทธศาสตรการพฒนาใน 3

ยทธศาสตร ไดแก การพฒนาคณภาพคนและการคมครองทางสงคม การปรบโครงสรางการพฒนา

ชนบทและเมองอยางยงยน และ การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

แผนพฒนาฯ ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550 – 2554) มงส “สงคมอยเยนเปนสขรวมกน” ภายใต

แนวปฏบตของ “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” ซงไดระบยทธศาสตรทเกยวเนองกบการพฒนา

คณภาพคนและสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร โดยพฒนาศกยภาพคนไทยใหมความ

รอบรคคณธรรม มสขภาวะทด พรอมรบผลกระทบจากการเปลยนแปลง เปนกาลงปญญาในการ

พฒนาประเทศใหสามารถกาวทนโลกไดอยางรเทาทนและอยางมนคง สงคมไทยมความสงบสข รกษา

ไวซงความเปนไทย และมการเตรยมความพรอมสสงคมผสงอายอยางมคณภาพ นอกจากแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตทง 2 ฉบบแลว ประเดนยทธศาสตรของแผนการบรหารราชการแผนดน

พ.ศ. 2548-2551 ยงระบถงยทธศาสตรทเกยวกบการศกษาคอยทธศาสตรการพฒนาคนและสงคมทม

2

คณภาพ โดยการสรางสงคมแหงการเรยนรตลอดชวต พฒนาคนใหมความรคคณธรรมและจรยธรรม

เตรยมความพรอมใหสอดคลองกบการพฒนาและการแขงขนของประเทศ ซงมเปาประสงคใหคนเปน

ศนยกลางของการเรยนร เปนคนด มคณภาพ มศกยภาพ มความสามารถในการแขงขนและมคณธรรม

จรยธรรม สสงคมฐานความร โดยมกลยทธหลกคอการสรางสภาพแวดลอมแหงการเรยนร การ

ศกษาวจยและนวตกรรมใหม ทเออตอการเรยนรแบบบรณการทงในและนอกระบบ โดยสงเสรมนสยรก

การอานตงแตเลกจนตลอดชวต และสรางแหลงบรการองคความรอยางสอดคลองกบลกษณะเฉพาะ

ของทองถนทวประเทศ รวมทงกจกรรมทางดานสงคม ศาสนา วฒนธรรม และการกฬา

การศกษามความสาคญในฐานะของการเสรมสรางฐานรากของสงคมใหเขมแขง เปน

เครองมอในการพฒนาคณภาพคน เพราะบคคลผไดรบการศกษายอมสามารถนาความรทไดรบในการ

พฒนาตนเอง ครอบครว สงคม รวมทงประเทศชาตไดอยางมประสทธภาพ มคณภาพและยงยน

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต ป 2542 (ราชกจจานเบกษา ฉบบกฤษฎกา เลม 116 ตอนท 74 ก

วนท 19 สงหาคม 2542) ซงเปนกฎหมายการศกษาแมบทฉบบแรกของประเทศไทย ระบไวในหมวด 4

แนวการจดการศกษา มาตราท 22 วา การจดการศกษาตองยดหลกวาผ เรยนทกคนมความสามารถ

เรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผ เรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรม

ใหผ เรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ มาตราท 23 การจดการศกษาทง

การศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย ตองเนนความสาคญทงความร

คณธรรม กระบวนการเรยนร และบรณาการตามความเหมาะสมแตละระดบการศกษา มาตราท 24

การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดาเนนการจดเนอหาสาระ ใหตรง

กบความสนใจของผ เรยนได ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการเพอมาใชปองกนและแกไขปญหา

จดกจกรรมใหผ เรยน เรยนรจากประสบการณจรง และจดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระ

ความรดานตางๆ อยางสมดล นอกจากน มาตรา 30 หมวดเดยวกน ระบใหสถานศกษาพฒนา

กระบวนการเรยนการสอนทมประสทธภาพ รวมทงการสงเสรมใหผสอนสามารถวจยเพอพฒนาการ

เรยนรทเหมาะสมกบผ เรยนในแตละระดบการศกษา รวมทงการใชเทคโนโลยเพอการศกษา ในมาตรา

66 ผ เรยนมสทธไดรบการพฒนาขดความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอการศกษาในโอกาสแรกททา

ได เพอใหมความรและทกษะเพยงพอทจะใชเทคโนโลยเพอการศกษาในการแสวงหาความรดวยตนเอง

ไดอยางตอเนองตลอดชวต และมาตรา 67 รฐตองสงเสรมใหมการวจยและพฒนา การผลตและการ

พฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา รวมทงการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการใชเทคโนโลยเพอ

การศกษา เพอใหเกดการใชทคมคาและเหมาะสมกบกระบวนการเรยนรของคนไทย

แผนการศกษาแหงชาต (พ.ศ. 2545-2559) โดยสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต

สานกนายกรฐมนตร เปนแผนยทธศาสตรชนาสาหรบการดาเนนการอยางตอเนองในแตละแผนงาน /

3

โครงการ เพอการปฏรปการศกษา การบรหาร และการจดการดานศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม ท

สอดคลองกนทงประเทศในระยะเวลา 15 ป ดวยการนาสาระตามกาหนดไวในรฐธรรมนญ

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต และนโยบายรฐบาล ทมงพฒนาสงคมใหเปนสงคมแหงความร

นาพาไปสระบบเศรษฐกจฐานความร ใหคนไทยทงปวงไดรบโอกาสเทาเทยมกนทจะเรยนร ฝกอบรมได

ตลอดชวต และมปญญาเปนทนไวสรางงานสรางรายได ฯลฯ ซงแผนการศกษาแหงชาตไดกาหนด

วตถประสงคและแนวนโยบาย ไว และแนวนโยบายทสอดคลองกบงานวจยนคอ การปฏรปการเรยนร

เพอพฒนาผ เรยนตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ ทเนนผ เรยนเปนสาคญ

เอดการ เดล จาแนกประสบการณทางการศกษา เรยงลาดบจากประสบการณทเปนรปธรรม

ไปสประสบการณทเปนนามธรรม โดยยดหลกวา คนเราสามารถเขาใจสงทเปนรปธรรมไดดและเรวกวา

สงทเปนนามธรรมซงเรยกวา "กรวยแหงประสบการณ" (Cone of Experiences) ซงมทงหมด 10 ขน

โดยประสบการณตรงและมความหมาย ถอเปนขนของรปธรรมทชดเจนทสด ถดมาคอประสบการณ

จาลอง ประสบการณนาฏการ และการสาธต สวนขนทเปนนามธรรมทสดคอวจนสญลกษณ และ

รองลงมาคอทศนสญลกษณ (สมศร ชยวณชยา และคณะ, 2549) ซงการจะสงเสรมใหผ เรยนไดรบ

ประสบการณทางการศกษาอยางสมฤทธผลนน จาเปนตองอาศยสอทเปนรปธรรมเพอชวยในการสง

ความหมาย ทาใหผ เรยนไดเรยนรตามวตถประสงคทวางไว

นกวชาการในวงการเทคโนโลยทางการศกษา โสตทศนศกษา และวงการการศกษา ใหคาจากด

ความของ “สอการสอน” ไวอยางหลากหลาย เชน เปนเครองมอทชวยสอความหมาย อปกรณทงหลายท

สามารถชวยเสนอความรใหแกผ เรยนจนเกดผลการเรยนทด รวมถง กจกรรมตาง ๆ ทไมเฉพาะแตสงทเปน

วตถหรอเครองมอเทานน เชน การศกษานอกสถานท การแสดง บทบาทนาฏการ การสาธต การทดลอง

ตลอดจนการสมภาษณและการสารวจ ถอเปนสอการสอนทงสน (บราวนและคณะ, 1973) หรอหมายถงสง

ตางๆ ทใชเปนเครองมอหรอชองทางสาหรบทาใหการสอนของครถงผ เรยน และทาใหผ เรยนเรยนรตาม

วตถประสงคหรอจดมงหมายทครวางไวไดเปนอยางด หรอหมายถงวสดอปกรณและวธการประกอบการ

สอนเพอใชเปนสอกลางในการสอความหมายทผสอนประสงคจะสง หรอถายทอดไปยงผ เรยนไดอยางม

ประสทธภาพ (ชยยงค พรหมวงศ, 2523) ซงประโยชนของสอการสอนนนมหลายประการ อาท ชวยสราง

รากฐานทเปนรปธรรมขนในความคดของผ เรยน การฟงเพยงอยางเดยวนน ผ เรยนจะตองใชจนตนาการเขา

ชวยดวย เพอใหสงทเปนนามธรรมเกดเปนรปธรรมขนในความคด แตสาหรบสงทยงยากซบซอน ผ เรยน

ยอมไมมความสามารถจะทาได การใชอปกรณเขาชวยจะทาใหผ เรยนมความเขาใจและสรางรปธรรมขนใน

ใจได และยงชวยเราความสนใจของผ เรยน เพราะผ เรยนสามารถใชประสาทสมผสไดดวยตา ห และการ

เคลอนไหวจบตองไดแทนการฟงหรอดเพยงอยางเดยว สอการสอนยงเปนรากฐานในการพฒนาการเรยนร

และชวยความทรงจาอยางถาวร ผ เรยนจะสามารถนาประสบการณเดมไปสมพนธกบประสบการณใหมๆ

4

ไดเมอมพนฐานประสบการณเดมทดอยแลว นอกจากนยงชวยใหผ เรยนไดมพฒนาการทางความคด ซง

ตอเนองเปนอนหนงอนเดยวกนทาใหเหนความสมพนธเกยวของกบสงตางๆ เชน เวลา สถานท วฏจกรของ

สงมชวต

โรเบรต อ. ด. ดฟเฟอร แบงประเภทของสอการสอน เปน 3 ประเภท ประเภทแรก วสดทไม

ตองฉาย ไดแก รปภาพ แผนภม กราฟ ของจรง ของตวอยาง หนจาลอง แผนท กระดาษสาธต ลกโลก

กระดานชอลค กระดานนเทศ กระดานแมเหลก การแสดงบทบาท นทรรศการ การสาธต และการ

ทดลอง ประเภททสอง วสดฉายและเครองฉาย ไดแก สไลด ฟลมสตรป ภาพโปรงใส ภาพทบ

ภาพยนตร และเครองฉายตางๆ เชน เครองฉายภาพยนตร เครองฉายสไลด และฟลมสตรป เครองฉาย

กระจกภาพ เครองฉายภาพขามศรษะ เครองฉายภาพทบแสง เครองฉายภาพจลทรรศน และประเภท

ทสาม โสตวสดและเครองมอ ไดแก แผนเสยง เครองเลนจานเสยง เทป เครองบนทกเสยง เครองขยาย

เสยง และวทย เปนตน (สมศร ชยวณชยา และคณะ, 2549)

การเรยนการสอนในระดบอดมศกษาเปนการสอนศาสตรเฉพาะทาง ซงเนนเนอหาสาระของ

รายวชานนๆ นบเปนการยากทจะบรณาการความร ทกษะ และประสบการณอนๆ เขาไปในรายวชา

การจดการเรยนการสอนทเนนผ เ รยนเปนสาคญ ผ สอนจาเปนตองปรบเปลยนความคดและ

กระบวนการเรยนการสอน สวนผ เรยนตองเขาไปมบทบาทในการเรยนของตนเองมากขน สามารถใช

เทคโนโลยสมยใหมประกอบการเรยนไดมากขน และพรอมทจะพฒนาตนเองเพอเปนบคคลทม

คณภาพตามทสงคมประสงค

อปกรณประกอบอาคาร เปนวชาทศกษาเกยวกบงานระบบประกอบอาคารตางๆ เชนระบบ

สขาภบาล ระบบปรบอากาศ ระบบบนไดเลอนและลฟต การนาพลงงานอาทตยมาใชกบอาคาร สวน

ในรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 เปนการศกษางานโครงสรางสถาปตยกรรมภายในท

เกยวของกบงานระบบประกอบอาคารตางๆ และฝกปฏบตการเขยนแบบกอสรางงานสถาปตยกรรม

ภายใน ซงนกศกษาไมสามารถนาความรจากวชาอปกรณประกอบอาคาร เชอมโยงกบวชาโครงสราง

สถาปตยกรรมภายใน 4 ซงเปนวชาเพอฝกทกษะได นอกจากน การสอนแบบบรรยาย รวมถง

ระยะเวลาในการศกษาทจากด ทาใหไมสามารถเสนอความรใหแกผ เรยนไดอยางละเอยด ในการเรยน

การสอนเพอใหเกดผลสมฤทธนน จาเปนตองมสอการสอนซงสามารถชวยสอความหมาย เสนอความร

ใหแกผ เรยนเพอใหผ เรยนเรยนรตามจดประสงคทวางไว รายวชาทง 2 ทไดกลาวถงนน มความ

เกยวของและเชอมโยงกนตามเนอหาสาระของแตละรายวชา ซงหากสามารถใชชดการเรยนร หรอใช

สอการสอนรวมกน จะทาใหผ เรยนมความเขาใจอยางชดเจนขนและยงจะสามารถบรณาการความร

ทกษะ และประสบการณไดอยางเปนรปธรรม

5

1.2 วตถประสงคของโครงการวจย

1 ศกษากระบวนการออกแบบชดการเรยนรดวยตนเอง

2 เพอสรางชดการเรยนรดวยตนเองทสามารถใชประกอบการสอนไดทงรายวชาอปกรณ

ประกอบอาคาร 1 และ โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

3 เพอปรบปรงประสทธภาพการเรยนการสอนในวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และ

โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 โดยการใชชดการเรยนรดวยตนเอง

1.3 ขอบเขตของโครงการวจย

การวจย “การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และวชา

โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน” ผวจยศกษาโดยคานงถง

องคประกอบ ตอไปน

1 จดประสงคของการจดการเรยนการสอนในรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และ

โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

2 ความสอดคลองของเนอหาสาระในรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และ โครงสราง

สถาปตยกรรมภายใน 4

3 ออกแบบชดการเรยนรดวยตนเอง โดยใชระบบการเรยนการสอน ทยดผ เรยนเปนสาคญ

ใหเปนไปเพอตอบสนองความแตกตางระหวางบคคลของผ เรยนมากทสด

4 การจดการเรยนการสอนทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมกายภาพ และสภาพสงคม

เศรษฐกจของประเทศ

5 การวดผลการประเมนผลตามสภาพจรง

6 สภาพความเจรญกาวหนาทางนวตกรรมและเทคโนโลยการศกษา

1.4 ทฤษฎ สมมตฐาน และกรอบแนวความคดของโครงการวจย

ผ วจยกาหนดกรอบแนวคดการวจย “การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณ

ประกอบอาคาร 1 และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน”

ดงน ในการออกแบบชดการเรยนรดวยตนเอง คานงถงเนอหาสาระรายวชาทงสองรายวชา ความ

พรอมของอาคารสถานท และเทคโนโลยสารสนเทศ มความสอดคลองกบแนวความคด ทฤษฎและ

งานวจยทเกยวของ และ มความเหมาะสมกบลกษณะผ เรยน

6

1.5 ขนตอนของการวจย

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษากระบวนการออกแบบ และ สรางชดการเรยนรดวยตนเอง

ทสามารถใชประกอบการสอนไดทงรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และ โครงสรางสถาปตยกรรม

ภายใน 4 เพอปรบปรงประสทธภาพการเรยนการสอนทง 2 วชา โดยมขนตอนของการศกษาดงน

1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเรยนการสอน

2. ว เคราะห เ นอหารายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และรายวชาโครงสราง

สถาปตยกรรมภายใน 4

3. วางแผนการสอนตามเนอหารายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และรายวชาโครงสราง

สถาปตยกรรมภายใน 4 โดยระบประเภทของชดการสอนทเหมาะสมกบเนอหาใน

หนวยการเรยนนนๆ

4. คดเลอกหนวยการเรยนทเหมาะกบการใชชดการสอน ประเภทชดการเรยนรแบบ

รายบคคล / ชดการเรยนรดวยตนเอง

5. ผลตสอการสอน

6. สรปผลการดาเนนงาน จดทารปเลมรายงานการวจยปงบประมาณ2551

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ผวจยไดคาดหมายประโยชนจากการวจย “การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณ

ประกอบอาคาร 1 และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน”

ดงน

1. ทราบกระบวนการออกแบบและสรางสอการสอน

2. คณาจารยมนวตกรรมการจดการเรยนการสอนวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และ

โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 โดยใชชดการเรยนรดวยตนเอง ทมคณภาพและประสทธภาพ

สอดคลองกบสภาพแวดลอมและปจจยทมอทธพลตอการจดการศกษา ทาใหเกดแนวคด แนวปฏบต

ใหม ทแสดงถงความคดรเรมสรางสรรคและการประดษฐคดคน

3. นกศกษาไดรบการจดการเรยนการสอนวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และโครงสราง

สถาปตยกรรมภายใน 4 โดยการใชชดการเรยนรดวยตนเอง เปนสอการสอน เพอเสรมความเขาใจ

และบรณาการกบรายวชาอนตอไป

7

1.7 นยามศพทเฉพาะ

ผวจยกาหนดนยามศพทเฉพาะในการวจย “การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณ

ประกอบอาคาร 1 และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน” ดงน

1. ชดการเรยนรดวยตนเอง (Self–Instructional Program)

ในทนหมายถงบนเรยนเสรมประสบการณทนกศกษาชนปท 2 และชนปท 3 ภาควชา

สถาปตยกรรมภายในทกคน สามารถเรยนรและนาไปสการฝกฝนไดดวยตนเอง ซงจดทาเปนแบบเรยน

สาเรจรปในรปแบบหนงสอเรยนอเลกทรอนกสและเวบเพจ จานวน 2 เรอง และจดทาเปนสอการสอน

ประเภทหนจาลองจานวน 1 เรอง

2. อปกรณประกอบอาคาร 1 (Equipment for Building 1)

ในทนหมายถงรายวชาสาหรบนกศกษาชนปท 2 ในหมวดวชาเทคโนโลย ซงกาหนด

ทาการเ รยนการสอนในภาคการศกษาท 2 และเปนสวนหนงของการศกษาในหลกสตร

สถาปตยกรรมศาสตรบณฑต (สถาปตยกรรมภายใน) โดยมเนอหาสาระเกยวกบทฤษฏและหลกการพนฐานเกยวกบระบบการจดนาใชและการกาจดนาเสย การระบายนาในและนอกอาคาร ระบบปรบอากาศ และการระบายอากาศ สาหรบอาคาร ระบบบนไดเลอนและลฟท และการนาพลงงานอาทตยมาใชกบอาคาร

3. โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 (Interior Structure 4)

ในทนหมายถงรายวชาสาหรบนกศกษาชนปท 3 ในหมวดวชาวสดและการกอสราง ซง

กาหนดทาการเรยนการสอนในภาคการศกษาท 2 และเปนสวนหนงของการศกษาในหลกสตร

สถาปตยกรรมศาสตรบณฑต (สถาปตยกรรมภายใน) โดยมเนอหาสาระเกยวกบการศกษางานโครงสรางสถาปตยกรรมภายในทเกยวของกบงานระบบประกอบอาคารตางๆและฝกปฏบตการเขยนแบบกอสรางงานสถาปตยกรรมภายใน

8

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาวรรณกรรมทเกยวของ จะเปนการศกษาขอมลเอกสาร จากแหลงขอมลตางๆ ทงท

เปนเอกสารภาษาไทย และภาษาตางประเทศ โดยจะศกษาในหวขอตางๆ ตามลาดบ คอ ลาดบแรก

จะเปนการศกษาเกยวกบทฤษฎการเรยนรของนกการศกษาหลายๆ ทาน อาท บลม เมเยอร บรเนอร

ฯลฯ ตอมาเปนเรองสอการสอน ซงจะแบงเปนเรองความหมายและคณคาของสอการสอน สวนลาดบ

สดทาย จะเปนการศกษาเกยวกบชดการเรยนร ซงจะศกษาบทบาทและความสาคญของชดการเรยนร

ทฤษฎการเรยนรทนามาใชในการผลตชดการเรยนร ลกษณะและประเภทของชดการเรยนร คณคาและ

ประโยชนของชดการเรยนร เพอเปนแนวทางในการกาหนดกรอบการวจย ตวแปรทจะศกษา และ

วธการในการศกษาและรวบรวมขอมล

2.1 ทฤษฎการเรยนร

การเรยนร คอ กระบวนการททาใหคนเปลยนแปลงพฤตกรรม ความคด คนสามารถเรยนได

จากทกอยาง ไมวาจะเปนการไดยน การสมผส การอาน การใชเทคโนโลย เดกจะเรยนรดวยการเรยน

ในหอง การซกถาม ซงจะแตกตางจากการเรยนรของผ ใหญ ทมกเรยนรโดยการใชประสบการณมา

ผสมผสานในการเรยน และมการคาดหวงในสงทเรยนทจะเปนประโยชนในชวตและการทางาน

สามารถนาประสบการณทสะสมมาแกปญหาและประยกต และจะสามารถอธบายสงตางๆ ไดตางกน

แตการเรยนรจะเกดขนจากประสบการณทผสอนนาเสนอ โดยการปฏสมพนธระหวางผสอนและผ เรยน

ผสอนจะเปนผ ทผสรางเงอนไข และสรางบรรยากาศทางจตวทยาทเอออานวยตอการเรยนร ทจะให

เกดขนเปนรปแบบใดกไดเชน ความเปนกนเอง ความเขมงวดกวดขน หรอความไมมระเบยบวนย

ดงนน ผสอนจะตองพจารณาเลอกรปแบบการสอน รวมทงการสรางปฏสมพนธกบผ เรยนใหเหมาะสม

ทฤษฎการเรยนรมดงน

2.1.1 การเรยนรตามทฤษฎของบลม (Bloom's Taxonomy)

บลมไดแบงการเรยนรเปน 6 ระดบ โดยทระดบลางสด คอความรทเกดจากความจา

(knowledge) หมายถงการระลกไดในเรองราวตางๆ ทเคยไดรบจากการเรยน การบอกกลาว รวมทง

จากตาราและสงแวดลอมตางๆ ระดบทสองเปนความเขาใจ (Comprehend) หมายถงความสามารถท

จะใหความหมายหรอใจความสาคญของสงทตนเคยประสบมา ระดบทสามคอการประยกต

(Application) หรอการนาไปใชหมายถงความสามารถทจะใชความรทเรยนมาเพอใชแกปญหาใน

9 สถานการณใหม ระดบทสเปนการวเคราะห (Analysis) หมายถงความสามารถในการแยกแยะเรองราว

ออกเปนสวนยอยเพอนามาพจารณาไตรตรอง เปรยบเทยบ สามารถแกปญหา ตรวจสอบได ระดบทหา

การสงเคราะห (Synthesis) หมายถงความสามารถในการรวบรวม การนาสวนตางๆ มาประกอบเปน

รปแบบใหมได ใหแตกตางจากรปเดม เนนโครงสรางใหม และระดบหกระดบสงสดคอ การประเมนคา

(Evaluation) หมายถงความสามารถในการตดสนคณคา วนจฉยเรองราว ความคดตางๆ สามารถวด

ได และตดสนไดวาอะไรถกหรอผด ประกอบการตดสนใจบนพนฐานของเหตผลและเกณฑทแนชด (ด

ภาพท 2.1)

ภาพท 2.1 การเรยนรตามทฤษฎของบลม (Bloom's Taxonomy)

2.1.2 การเรยนรตามทฤษฎของเมเยอร ( Mayor)

ในการออกแบบสอการเรยนการสอน การวเคราะหความจาเปนเปนสงสาคญ และตามดวย

จดประสงคของการเรยนทกาหนดในรปของการแสดงออกหรอการกระทา โดยมสวนประกอบสาคญ 3

ประการดวยกน สวนแรกคอพฤตกรรมทคาดหวงหรอพฤตกรรมปลายทาง ตองเปนพฤตกรรมทสงเกต

ไดและวดไดจรงเพอจะไดทราบวาผ เรยนบรรลจดหมายหรอไม สวนท 2 เงอนไขหรอสถานการณ เปน

สงซงชวยกระตนใหผ เรยนแสดงพฤตกรรมทคาดหวงออกมา พฤตกรรมสาเรจไดควรมเงอนไขในการ

ชวยเหลอ และสวนท 3 มาตรฐานหรอเกณฑ ซงเปนขอกาหนดทแสดงระดบวาผ เรยนมพฤตกรรมท

คาดหวงถงระดบหรอปรมาณเทาใดจงจะยอมรบวาเรยนรหรอบรรลจดประสงคแลว (ดภาพท 2.2)

ภาพท 2.2 การเรยนรตามทฤษฎของเมเยอร (Mayor)

การสงเคราะห

ความรความจา

ความเขาใจ

การประยกต

การวเคราะห

การประเมนคา

+ +พฤตกรร เงอนไข มาตรฐาน

10

2.1.3 การเรยนรตามทฤษฎของบรเนอร (Bruner)

เจอรโรม บรเนอร (Jerome Bruner) เปนนกจตวทยาแนวพทธปญญา ทเนนทพฒนาการ

เกยวกบความสามารถในการรบรและความเขาใจของผ เรยน ประกอบกบการจดโครงสรางของเนอหาท

จะเรยนรใหสอดคลองกน และไดเสนอทฤษฎการสอน(Theory of Instruction) โดยนาหลกการพฒนา

ทางสตปญญาของเพยเจต (Piaget) มาเปนพนฐานในการพฒนา บรเนอรไดเสนอวา ในการจด

การศกษาควรคานงถง การเชอมโยง ทฤษฎพฒนาการ กบทฤษฎความรกบทฤษฎการสอน เพราะการ

จดเนอหาและวธการสอนจะตองคานงถงพฒนาการ และปรบเนอหาใหสอดคลองกบความสามารถใน

การคด หรอการรบร การใชภาษาทเหมาะสม รวมถงการเลอกใชวธการทเหมาะสมกบวยของผ เรยน

แนวคดเกยวกบพฒนาการทางปญญาของบรเนอร ม 3 ขน

ขนท1 Enactive representations (แรกเกด - 2 ขวบ)

เดกจะแสดงการพฒนาทางสมอง หรอทางปญญาดวยการกระทา และยงคงดาเนนตอไป

เรอยๆตลอดชวต วธการเรยนรในขนนจะเปนการแสดงออกดวยการกระทา เรยกวา Enactive mode

จะเปนวธการปฏสมพนธกบสงแวดลอม โดยการสมผส จบตองดวยมอ ผลก ดง รวมถงการใชปากกบ

วตถสงของทอยรอบๆตว สงทสาคญเดกจะตองลงมอกระทาดวยตนเอง เชน การเลยนแบบ หรอการลง

มอกระทากบวตถสงของ สวนผใหญจะใชทกษะทางการกระทาทซบซอน เชน ทกษะการขจกรยาน เลน

เทนนส เปนตน

ขนท 2 Iconic representations

ในขนพฒนาการทางความคด จะเกดจากการมองเหน และการใชประสาทสมผสแลว เดก

สามารถถายทอดประสบการณตางๆเหลานนดวยการมภาพในใจแทน พฒนาการทางความรความ

เขาใจจะเพมตามอาย เดกทโตขนกจะสามารถสรางภาพในใจไดมากขน วธการเรยนรในขนน เรยกวา

Iconic mode เมอเดกสามารถทจะสรางจนตนาการ หรอ มโนภาพ(Imagery)ในใจได เดกจะสามารถ

เรยนรสงตางๆในโลกไดดวย Iconic mode ดงนนในการเรยนการสอนเดกสามารถทจะเรยนรโดยการ

ใชภาพแทนของการ สมผสจากของจรง เพอทจะชวยขยายการเรยนรทเพมมากขน โดยเฉพาะ

ความคดรวบยอด กฎและ หลกการ ซงไมสามารถแสดงใหเหนได บรเนอรไดเสนอแนะใหนา

โสตทศนวสดมาใชในการสอน ไดแก ภาพนง โทรทศน หรออนๆเพอทจะชวยใหเดกเกดจนตนาการ

ประสบการณทเพมขน

ขนท3 Symbolic representations

ใน ขนพฒนาการทางความคดทผ เรยนสามารถถายทอดประสบการณหรอเหตการณ ตางๆ

โดยใชสญลกษณ หรอ ภาษา บรเนอรถอวาการพฒนาในขนนเปนขนสงสดของพฒนาการทางความร

ความ เขาใจ เชน การคดเชงเหตผล หรอการแกปญหา และเชอวา การพฒนาการทางความรความ

11 เขาใจจะควบคไปกบภาษา วธการเรยนรในขนนเรยกวา Symbolic mode ซงผ เรยนจะใชในการเรยน

ไดเมอมความสามารถทจะเขาใจในสงทเปน นามธรรม หรอความคดรวบยอดทซบซอน (ดภาพท 2.3)

ภาพท 2.3 แนวคดเกยวกบพฒนาการทางปญญาของบรเนอร

บรเนอรระบวาความรถกสรางหรอหลอหลอมโดยประสบการณ ผ เรยนมบทบาทรบผดชอบ

ในการเรยน ผ เรยนเปนผสรางความหมายขนมาจากแงมมตางๆ ผ เรยนอยในสภาพแวดลอมทเปนจรง

ผ เรยนเลอกเนอหาและกจกรรมเอง รวมถงเนอหาควรถกสรางในภาพรวม

2.1.4 การเรยนรตามทฤษฎของไทเลอร (Tylor)

การเรยนรตามทฤษฎของไทเลอร ม 3 ประการคอ ความตอเนอง การจดชวงลาดบ และบรณา

การ ความตอเนอง (continuity) หมายถง ในวชาทกษะตองเปดโอกาสใหมการฝกทกษะในกจกรรมและ

ประสบการณบอยๆ และตอเนองกน การจดชวงลาดบ (sequence) หมายถงการจดสงทมความงายไปส

สงทมความยาก ดงนนการจดกจกรรมและประสบการณใหมการเรยงลาดบกอนหลง เพอใหไดเรยน

เนอหาทลกซงยงขน บรณาการ (integration) หมายถงการจดประสบการณ จงควรเปนในลกษณะทชวย

ใหผ เรยนไดเพมพนความคดเหนและไดแสดงพฤตกรรมทสอดคลองกน เนอหาทเรยนเปนการเพม

ความสามารถทงหมด ของผ เรยนทจะไดใชประสบการณไดในสถานการณตางๆ กน ประสบการณการ

เรยนร จงเปนแบบแผนของปฏสมพนธ (interaction) ระหวางผ เรยนกบสถานการณทแวดลอม

2.1.5 การเรยนรตามทฤษฎ 8 ขน ของกาเย (Gagne)

ทฤษฎการเรยนรของกาเย ประกอบดวย ขนทหนงการจงใจ (Motivation Phase) การ

คาดหวงของผ เรยนเปนแรงจงใจในการเรยนร ขนทสองการรบรตามเปาหมายทตงไว (Apprehending

Phase) ผ เรยนจะรบรสงทสอดคลองกบความตงใจ ขนทสามการปรงแตงสงทรบรไวเปนความจา

(Acquisition Phase) เพอใหเกดความจาระยะสนและระยะยาว ขนทสความสามารถในการจา

(Retention Phase) ขนทหาความสามารถในการระลกถงสงทไดเรยนรไปแลว (Recall Phase ) ขนท

หกการนาไปประยกตใชกบสงทเรยนรไปแลว (Generalization Phase) ขนทเจดการแสดงออก

Iconic representations : ใชภาพแทนการสมผสจากของจรง

Symbolic representations : ถายทอดประสบการณโดยใชสญลกษณ

Enactive representations : โดยการสมผสจากของจรง

12 พฤตกรรมทเรยนร (Performance Phase) และขนทแปดการแสดงผลการเรยนรกลบไปยงผ เรยน

(Feedback Phase) ผ เรยนไดรบทราบผลเรวจะทาใหมผลดและประสทธภาพสง (ดภาพท 2.3)

ภาพท 2.4 ทฤษฎการเรยนร 8 ขน ของกาเย (Gagne)

องคประกอบทสาคญทกอใหเกดการเรยนร จากแนวคดของกาเย (Gagne) คอ ผ เรยน สง

เรา และการตอบสนอง (ดภาพท 2.4) ผ เรยน (Learner) มระบบสมผสและ ระบบประสาทในการรบร

สงเรา (Stimulus) คอ สถานการณตางๆ ทเปนสงเราใหผ เรยนเกดการเรยนร การตอบสนอง

(Response) คอ พฤตกรรมทเกดขนจากการเรยนร

ภาพท 2.5 องคประกอบทกอใหเกดการเรยนร จากแนวคดของกาเย (Gagne)

1 การจงใจ (Motivation Phase)

2 รบรตามเปาหมายทตงไว (Apprehending Phase)

3 ปรงแตงเปนความจา (Acquisition Phase)

4 ความสามารถในการจา (Retention Phase)

5 การระลกถงสงทไดเรยนรไปแลว (Recall Phase )

6 การนาไปประยกตใช (Generalization Phase)

7 การแสดงออกพฤตกรรมทเรยนร (Performance Phase)

8 การแสดงผลการเรยนรกลบไปยงผ เรยน (Feedback Phase)

สงเรา

การตอบสนอง

13

การสอนดวยสอตามแนวคดของกาเย (Gagne) ประการแรกจะตองเราความสนใจ ม

โปรแกรมทกระตนความสนใจของผ เรยน เชน ใชการตน หรอ กราฟกทดงดดสายตา ความอยากรอยาก

เหนจะเปนแรงจงใจใหผ เรยนสนใจในบทเรยน การตงคาถามกเปนอกสงหนง ประการทสองบอก

วตถประสงค ผ เรยนควรทราบถงวตถประสงคใหผ เรยนสนใจในบทเรยน เพอใหทราบวาบทเรยน

เกยวกบอะไร ประการทสามกระตนความจาผ เรยน สรางความสมพนธในการโยงขอมลกบความรทม

อยกอน เพราะสงนสามารถทาใหเกดความทรงจาในระยะยาวไดเมอไดโยงถง ประสบการณผ เรยน

โดยการตงคาถาม เกยวกบแนวคด หรอเนอหานนๆ ประการทสเสนอเนอหา ใหกบผ เรยน โดยใชสอ

ชนดตางๆ ในรป กราฟฟก หรอ เสยง วดโอ ประการทหาการยกตวอยาง ซงสามารถทาไดโดยยก

กรณศกษา การเปรยบเทยบ เพอใหเขาใจไดซาบซง ประการทหกการฝกปฎบต เพอใหเกดทกษะหรอ

พฤตกรรม เปนการวดความเขาใจวาผ เรยนไดเรยนถกตอง เพอใหเกดการอธบายซาเมอรบสงทผด

ประการทเจดการใหคาแนะนาเพมเตม เชน การทาแบบฝกหด โดยมคาแนะนา ประการทแปดมการ

สอบ เพอวดระดบความเขาใจ และประการทเกาการนาไปใชกบงานททา ในการทาสอควรม เนอหา

เพมเตม หรอหวขอตางๆ ทควรจะรเพมเตม

2.1.6 ทฤษฎการเรยนรของสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2541)

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต สรปวาทฤษฎการเรยนร 5 ทฤษฎ ทควร

พฒนาสการปฏบต โดยหลกการของทฤษฎ คอ ทฤษฎแรก การเรยนรอยางมความสข มหลกการให

ผ เรยนไดแสวงหาความร ทกษะ ประสบการณตางๆ อยางมความสข ทฤษฎทสอง การเรยนรแบบม

สวนรวม มหลกการคอ ควรจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยเนนผ เรยนเปนศนยกลางการเรยนร ให

ผ เรยนทกคนมสวนรวมในกจกรรม โดยการเรยนรไมไดเนนเฉพาะผ เรยนและผสอนเทานน แตผ เรยน

ตองมปฏสมพนธกบบคคลรอบดาน ไมวาจะเปนชมชน สงคม พอแม เพอน ฯลฯ ซงจะทาใหผ เรยนเกด

การเรยนรและมทกษะทางสงคม สามารถอยรวมกบผ อน ทางานรวมกบผ อนได ทฤษฎทสาม การ

เรยนรเพอพฒนากระบวนการคด โดยมหลกการของทฤษฎคอการพฒนาทกษะการคดขนสงใหเกดขน

โดยอาศยทกษะการคดขนพนฐานและขนกลาง การคดตองเปนไปตามลาดบขน มกระบวนการท

ชดเจน ทฤษฎทส การเรยนรเพอพฒนาสนทรยภาพและลกษณะนสย : ศลปะ ดนตร กฬา การเรยน

วชาศลปะ ดนตร กฬา เปนวชาทกษะชวยใหเกดสนทรยภาพรวมกน และ ทฤษฎทหา การเรยนรเพอ

พฒนาสนทรยภาพและลกษณะนสย : การฝกฝนการ วาจาใจ มแนวคดการฝกกาย ฝกวาจาและฝกใจ

เพอใหเกดการพฒนาลกษณะนสย ทาใหคนมความสข ครอบครวอบอน ชมชนเขมแขง สงคมสนต

และสงแวดลอมยงยน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2540)

14 2.2 สอการสอน

คาวา "สอ" ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดให ความหมายของคานไว

ดงน "สอ (กรยา) หมายถง ตดตอใหถงกน เชน สอความหมาย, ชกนาใหรจกกน สอ (นาม) หมายถง ผ

หรอสงทตดตอใหถงกนหรอชกนาใหรจกกน เชน เขาใชจดหมายเปนสอตดตอกน, เรยกผ ททาหนาทชก

นาใหชายหญงไดแตงงานกนวา พอสอ หรอ แมสอ; (ศลปะ) วสดตางๆ ทนามาสรางสรรคงาน

ศลปกรรม ใหมความหมายตามแนวคด ซงศลปนประสงคแสดงออกเชนนน เชน สอผสม"

นกเทคโนโลยการศกษาไดมการนยามความหมายของคาวา "สอ" ไวดงตอไปน

Heinich และคณะ (1996) Heinich เปนศาสตราจารย ภาควชาเทคโนโลยระบบการเรยน

การสอน ของมหาวทยาลยอนเดยนา (Indiana University) ใหคาจากดความคาวา "media" ไวดงน

"Media is a channel of communication." ซงสรปความเปนภาษาไทยไดดงน "สอ คอชองทางในการ

ตดตอสอสาร" Heinich และคณะยงไดขยายความเพมเตมอกวา "media มรากศพทมาจากภาษา

ลาตน มความหมายวา ระหวาง (between) หมายถง อะไรกตามซงทาการบรรทกหรอนาพาขอมลหรอ

สารสนเทศ สอเปนสงทอยระหวางแหลงกาเนดสารกบผ รบสาร"

A. J. Romiszowski (1992) ศาสตราจารยทางดานการออกแบบ การพฒนา และการ

ประเมนผลสอการเรยนการสอน ของมหาวทยาลยซราควส (Syracuse University) ใหคาจากดความ

คาวา "media" ไวดงน "the carriers of messages, from some transmitting source (which may

be a human being or an inanimate object) to the receiver of the message (which in our case

is the learner)" ซงสรปความเปนภาษาไทยไดดงน "ตวนาสารจากแหลงกาเนดของการสอสาร (ซง

อาจจะเปนมนษย หรอวตถทไมมชวต ) ไปยงผ รบสาร (ซงในกรณของการเรยนการสอนกคอ ผ เรยน)"

ดงนนจงสรปไดวา สอ หมายถง สงใดๆ กตามทเปนตวกลางระหวางแหลงกาเนดของสาร

กบผรบสาร เปนสงทนาพาสารจากแหลงกาเนนไปยงผรบสาร เพอใหเกดผลใดๆ ตามวตถประสงคของ

การสอสาร

2.2.1 ความหมายของสอการสอน

เมอพจารณาคาวา "สอการสอน" กบคาในภาษาองกฤษ จะมความหมายตรงกบคาวา

"instructional media" หรอบางครงจะพบวามการใชคาวา "สอการศกษา (educational media) " ดวย

เชนกน

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดให ความหมายของคาวา "สอการศกษา"

ไวดงน " (นาม) วธการ เครองมอ และอปกรณตางๆ ทใชเปนสอในการศกษา"

15

นกวชาการดานการศกษาไดนยามความหมายของคาวา "สอการสอน หรอ สอการศกษา" ไว

ดงตอไปน

T. Newby และคณะ (1996) รองศาสตราจารย สาขาวชาการวจยและพฒนาการเรยนการ

สอน ของมหาวทยาลยเพอรด (Purdue University) ใหคาจากดความคาวา "instructional media" ไว

ดงน "Channels of communication that carry messages with an instructional purpose; the

different ways and means by which information can be delivered to learner." ซงสรปความเปน

ภาษาไทยไดดงน "ชองทางตางๆ ของการสอสาร ซงนาพาสารตางๆ ไปตามวตถประสงคของการเรยน

การสอน ดวยเสนทางและวธการทสามารถนาพาสารสนเทศไปนาสงใหถงผ เรยนได"

Fred Percival และ Henry Ellington (1984) ไดใหคาจากดความคาวา "instructional

media" ไวดงน "The physical tools of educational technology, including printed words, film,

tape, records, slides and the various combinations thereof." ซงสรปความเปนภาษาไทยไดดงน

"เครองมอตางๆ ทางดานเทคโนโลยการศกษา อนไดแก เอกสารสงพมพ ฟลม เทป เครองเลนแผนเสยง

สไลด และการนาเครองมอเหลานมาใชงานรวมกน"

กดานนท มลทอง (2540) รองศาสตราจารย ภาควชาโสตทศนศกษา ของจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย ไดใหคาจากดความของสอการสอนไววา "สอชนดใดกตามไมวาจะเปน เทปบนทกเสยง

สไลด วทย โทรทศน วดทศน แผนภม ภาพนง ฯลฯ ซงบรรจเนอหาเกยวกบการเรยนการสอน สงเหลาน

เปนวสดทางกายภาพทนามาใชในเทคโนโลยการศกษา เปนสงทใชเปนเครองมอหรอชองทางสาหรบ

ทาใหการสอนของผสอนสงไปถงผ เรยน ทาใหผ เรยนสามารถเกดการเรยนรตามวตถประสงคหรอ

จดมงหมายทผสอนวางไวเปนอยางด"

สโชต ดาวสโข และสาโรจน แพงยง (2535) อาจารย ภาควชาสงเสรมและนเทศศาสตร

เกษตร และรองศาสตราจารย ภาควชาเทคโนโลยการศกษา ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ใหคา

จากดความของสอการสอนไววา "สงใดๆ กตามทเปนตวกลางถายทอดความร หรอชวยในการเรยนร

ซงผสอนและผ เรยนเปนผใช เพอชวยใหการเรยนการสอนมประสทธภาพยงขน"

ไชยยศ เรองสวรรณ (2533) รองศาสตราจารย ภาควชาเทคโนโลยการศกษา ของ

มหาวทยาลยมหาสารคาม ใหคาจากดความของสอการสอนไววา "สงตาง ๆ ทผสอนและผ เรยน

นามาใชในระบบการเรยนการสอน เพอชวยใหผ เรยนเกดการเรยนร ตามจดมงหมายของการเรยน การ

สอนไดอยางมประสทธภาพยงขน"

เสาวนย สกขาบณฑต (2528) รองศาสตราจารย ภาควชาเทคโนโลยทางการศกษา ของ

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ใหคาจากดความของสอการสอนไววา "วสด เครองมอ และ/หรอ วธการ

ทจะนาหรอถายทอดสารไปยงผ รบ"

16

ชยยงศ พรหมวงศ (2523) ศาสตราจารย สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ของ

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ใหคาจากดความของสอการศกษาไววา "ระบบการนาวสด อปกรณ

และวธการมาเปนตวกลางในการใหการศกษา ความร แกผ เรยน" สวนคาวา สอการสอน หมายถง

(2523 : 112) "วสด (สงสนเปลอง) อปกรณ (เครองมอทไมผพงไดงาย) และวธการ (กจกรรม ละคร

เกม การทดลอง ฯลฯ) ซงใชเปนสอกลางใหผสอนสามารถสงหรอถายทอดความร เจตคต (อารมณ

ความรสก ความสนใจ ทศนคตและคานยม) และทกษะไปยงผ เรยนไดอยางมประสทธภาพ"

ดงนน สรปไดวา สอการสอน หมายถง วสด อปกรณ และวธการ ซงถกนามาใชในการการ

เรยนการสอน เพอเปนตวกลางในการนาสงหรอถายทอดความร ทกษะ และเจตคต จากผสอนหรอ

แหลงความรไปยงผ เรยน ชวยใหการเรยนการสอนดาเนนไปอยางสะดวกและมประสทธภาพ และทาให

ผ เรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคของการเรยนการสอนทตงไว

2.2.2 คณคาของสอการสอน

สอการสอนจดองคประกอบหนงทมความสาคญและเปนสงจาเปนอยางหนงในระบบการ

เรยนการสอนหรอระบบการศกษา เมอพจารณาถงประโยชนหรอคณคาของสอการสอนในระบบการ

เรยนการสอน ไดมนกการศกษาหลายทานแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนดงกลาวไวหลากหลาย

ในทนจะพจารณาเกยวกบประโยชนหรอคณคาของสอการสอนออกโดยแบงออกเปน 2 ดาน คอ คณ

คาทมตอผ เรยน และ คณคาทมตอผสอน ซงรายละเอยดของแตละดานนนมดงน

ก. คณคาของสอการสอนทมตอผ เรยน

เมอพจารณาคณคาของสอการสอนทมตอผ เรยน จะพบวาสอการสอนมคณคาตอผ เรยน

ดงตอไปน (Kemp, J.R. 1989 อางใน เชาวเลศ และกอบกล, 2543; สโชต และ สาโรจน 2535; ก

ดานนท 2540)

1. ชวยกระตนและเราความสนใจของผ เรยน สอการสอนชวยทาใหผ เรยนเกดความสนใจ

เนอหาของบทเรยน ทถกนาเสนอผานทางสอการสอน ความสนใจของผ เรยนเปนสงทสาคญอยางยงใน

กระบวนการเรยนร เพราะอาจนบไดวา ความสนใจเปนบนไดขนแรกทจะนาไปสการเรยนรของผ เรยนใน

ทสด ตวอยางของการใชสอการสอนในกรณน เชน กอนทจะเรมตนการสอน ผสอนทาการฉายวดทศนท

เปนโฆษณาทางโทรทศนซงมเรองราวทเกยวของกบเนอหาในบทเรยน ความนาสนใจของสอวดทศนจะ

ชวยกระตนและเราความสนใจของผ เรยน นาใหผ เรยนสนใจฟงเนอหาหลกของบทเรยนตอไป

2. ชวยใหการเรยนรของผ เรยนเกดขนอยางมประสทธภาพ สะดวก และรวดเรว สอการ

สอนควรเปนสงทถกออกแบบมาเพอชวยใหผ เรยนรบรและทาความเขาใจเนอหาบทเรยนไดอยาง

สะดวก งาย และรวดเรวยงขน โดยเฉพาะอยางยงในบทเรยนทเนอหามความสลบซบซอนหรอยากทจะ

ทาความเขาใจ ตวอยางของการใชสอการสอน เชน การใชภาพวาดเพอแสดงใหเหนถงเสนทางการ

17 ไหลเวยนของโลหตในรางกาย หรอการใชหนจาลองเพอแสดงใหเหนถงลกษณะและตาแหนงทตงของ

อวยวะภายใน เปนตน การใชสอการสอนจะชวยใหผ เรยนเขาใจเนอหาบทเรยนไดรวดเรวและงายขน

นอกจากนยงชวยลดปญหาของการสอความหมายโดยการพดซงอาจเกดขนได ทาใหผ เรยนเกดความ

เขาใจทถกตองและตรงกบวตถประสงคของการเรยนการสอน

3. ชวยแกปญหาเรองความแตกตางระหวางบคคลในบรบทของการเรยนร บคคลหรอ

ผ เรยนแตละคนมความแตกตางกนในดานตางๆ เชน เพศ ระดบสตปญญา ความถนด ความสนใจ

สมรรถภาพทางกาย เปนตน สงเหลานมอทธพลตอการเรยนรของผ เรยน โดยอาจทาใหผ เรยนมความ

ถนด หรอความสามารถในการรบร และการเรยนรทแตกตางกน การใชสอการสอนจะชวยลดอปสรรค

หรอแกปญหาเรองความแตกตางระหวางบคคลทมผลตอการเรยนร ใหลดลงหรอหมดไปได

ตวอยางเชน การใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (Computer-Assisted Instruction) ใหผ เรยนเรยน

เปนรายบคคล จะเปดโอกาสใหผ เรยนแตละคนใชเวลาในการเรยนตามความสามารถในการเรยนของ

ตนเอง เลอกลาดบหรอเนอหาบทเรยนตามทตนเองสนใจหรอถนด ในกรณนสอการสอนจะชวย

แกปญหาทเกดขนจากการเรยนรวมกนในชนเรยน ทผ เรยนทเรยนรไดชามกจะทาความเขาใจเนอหา

บทเรยนไดไมทนกบกลมผ เรยนทเรยนรไดเรวกวา เปนตน

4. ชวยใหเกดปฏสมพนธระหวางผ เรยนกบผ เรยน และระหวางผสอนกบผ เรยน สอการสอน

ทถกออกแบบมาใหผ เรยนตองมสวนรวมในการทากจกรรมการเรยนการสอน ตวอยางเชน การใชเกม

ตอภาพ (jigsaw) แขงขนกนเปนกลมเพอหาคาตอบจากภาพทตอเสรจสมบรณ การใชเกมแขวนคอ

(hang man) เพอทายคาศพท เปนตน สอการสอนเหลานชวยเอออานวยใหเกดปฏสมพนธระหวาง

ผ เรยนดวยกน หรอระหวางผ เรยนกบผสอน ชวยใหบรรยากาศของการเรยนการสอนมชวตชวา มสงคม

ในหองเรยนเกดขน นามาซงการชวยเหลอกนในดานการเรยนรตอไป

5. ชวยใหสามารถนาเนอหาทมขอจากดมาสอนในชนเรยนได ตวอยางของเนอหาทม

ขอจากด เชน เนอหาทมความอนตราย เนอหาทเปนเรองหรอเหตการณในอดต เนอหาทเกยวของกบ

ระยะทางทไกล เนอหามคาใชจายสง เปนตน การใชสอการสอนจะชวยลดหรอขจดปญหาหรอขอจากด

เหลานออกไปได ตวอยางเชน การฉายวดทศนทบนทกเหตการณในอดตไว การใชภาพถายของพนผว

ดวงจนทร การใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนในรปแบบของสถานการณจาลองเพอฝกทกษะการ

ตดสนใจในเรองของการปลดชนวนวตถระเบด การใช Flight Simulator เพอฝกนกบน เปนตน การใช

สอการสอนจะชวยขจดปญหาในการสอนเรอหาทมขอจากดดงทไดกลาวไปแลวได

6. ชวยใหผ เรยนเรยนอยางกระตอรอรนและมสวนรวมกบการเรยน สภาพการเรยนการสอนท

ด ตองจดใหผ เรยนเรยนรอยางกระตอรอรน (Active learning) สอการสอนทไดรบการออกแบบมาเปน

อยางด ตองเปนสอการสอนทสามารถกระตนหรอเราใหผ เรยนทาการเรยนรดวยความกระตอรอรน โดยให

ผ เรยนตองมปฏสมพนธกบบทเรยน โดยควรเนนทปฏสมพนธดานการใชความคดหรอกจกรรมทางสมอง

18 ตวอยางของสอการสอนทสามารถกาหนดเงอนไขใหผ เรยนตองเรยนรอยางกระตอรอรนหรอมสวนรวมกบ

การเรยน ไดแก หนงสอบทเรยนแบบโปรแกรม บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เปนตน

7. ชวยใหผ เรยนเรยนรอยางเพลดเพลน สนกสนาน และไมเบอหนายตอการเรยน หากโดย

ปกตแลวผสอนใชวธการสอนแบบบรรยายเปนสวนใหญ การใชสอการสอน จะเปนการเปลยน

บรรยากาศในหองเรยนใหแตกตางไปจากสงทเคยปฏบตเปนประจาในชนเรยน ทาใหผ เรยนไมเบอ

หนายตอการเรยน สอการสอนบางอยางยงชวยใหผ เรยนเกดความเพลดเพลนในการเรยน เรยนรอยาง

สนกสนานตวอยางเชน การใชสไลดประกอบเสยง การทดลองในหองปฏบตการ การชมนทรรศการ

เปนตน

ข. คณคาของสอการสอนทมตอผสอน

เมอพจารณาคณคาของสอการสอน จะพบวาสอการสอนมคณคาตอผสอนดงตอไปน (Kemp,

J.R. 1989 อางใน เชาวเลศ และกอบกล, 2543; สโชต และ สาโรจน, 2535; กดานนท, 2540)

1. ชวยแบงเบาภาระของผสอนในดานการเตรยมการสอนหรอเนอหาการสอน เมอใชสอ

การสอนผสอนไมตองจดจาเนอหาบทเรยนทงหมดเพอนามาบรรยายดวยตนเอง เพราะรายละเอยด

ของเนอหาบทเรยนสวนใหญจะถกนาเสนอผานทางสอการสอน ซงชวยลดงานในการเตรยมตวสอนลง

ไปไดมาก โดยเฉพาะอยางยงในกรณทตองสอนซาในเนอหาเดม กสามารถนาสอการสอนทเคยใชสอน

กลบมาใชไดอก การใชสอการสอนยงสามารถลดภาระเรองเวลาในการสอนไดอกเชนกน ตวอยางเชน

การใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนการฝกทกษะการใชภาษาองกฤษ การใชชดการเรยนรดวยตนเอง

เปนตน กรณเหลานผ เรยนสามารถศกษาไดดวยตนเองโดยทผสอนไมตองใชเวลามาสอนผ เรยนโดยตว

ผสอน

2. ชวยสรางบรรยากาศในการสอนใหนาสนใจ ในการสอนดวยการบรรยายอยางเดยวนน

มความจาเปนอยางยงทผสอนควรจะตองมความสามารถเฉพาะตวในการกระตนและตรงความสนใจ

ของผ เรยน ตลอดจนการสรางบรรยากาศในการเรยนใหมความนาสนใจ ซงถาไมเปนเชนนนแลวการใช

สอการสอนจะชวยสรางบรรยากาศในการเรยนใหมความนาสนใจขนมาได

3. ชวยสรางความมนใจในการสอนใหแกผสอน ในกรณทเนอหาบทเรยนมหลายขนตอน ม

การเรยงลาดบ มจานวนมาก หรอยากทจะจดจา การใชสอการสอนจะชวยใหผสอนมความมนใจในการ

สอนมากขน เพราะเนอหาเหลานนสามารถทจะบนทกไวไดในสอการสอน ตวอยางเชน การใชแผนใส ซง

ชวยผสอนในเรองของการจาลาดบการสอน เนอหา ตลอดจนขอความทยากตอการจดจา ไดเปนอยางด

เมอใชสอการสอน ผสอนจะมความมนใจในเรองลาดบการสอน และเนอหาการสอน

4. กระตนใหผสอนตนตวอยเสมอ เมอผสอนเหนคณคาของสอการสอน ผสอนกจะนาสอ

การสอนมาใชในการสอนของตนเอง ซงในขนการเตรยมผลตสอการสอน การเลอกสอการสอน หรอ

19 การจดหาสอการสอน ตลอดจนการแสวงหาเทคนคใหม ๆ มาใชในการสอน จะทาใหผสอนเปนผ ม

ความตนตว และมการพจารณาเพอทาใหการสอนบรรลวตถประสงค และดาเนนการอยางม

ประสทธภาพ ทาใหเกดการปรบปรงการสอนของตนเอง และทาใหการเรยนการสอนมความนาสนใจ

มาก โดยเฉพาะอยางยงเมอมการใชสอการสอน

นอกจากคณคาของสอการสอนทมตอผ เรยน และผสอนดงทไดกลาวไปแลวนน มการวจย

เกยวกบสอการสอนจานวนมากทสนบสนนและบงชวา สอการสอนมประโยชนหรอมคณคาตอ

กระบวนการเรยนการสอน เชน สอการสอนชวยใหผ เรยนเรยนรไดมากขน โดยใชเวลาทนอยลง สอการ

สอนชวยใหผ เรยนจดจาเนอหาบทเรยนไดนานกวาการฟงบรรยายแตเพยงอยางเดยว เปนตน

สรปไดวา สอการสอนมคณคาตอระบบการเรยนการสอนหรอการศกษาเปนอยางยงใน

หลายประการดวยกน ซงการพจารณาคณคาของสอการสอนอาจทาไดโดยการพจารณาถงคณคาท

เกดขนตอผ เรยน และผสอน ซงเปนบคคลทมความสาคญและมบทบาทมากในกระบวนการเรยนการ

สอน ประเดนสาคญของคณคาของสอการสอน คอ สอการสอนชวยอานวยความสะดวกใหผ เรยนเกด

การเรยนรไดอยางมประสทธภาพ

2.3 ชดการเรยนร

ชดการเรยนรหรอชดการสอนเปนนวตกรรมในการผลตและการใชสอการสอน ทเรมม

บทบาทตอการเรยนการสอนทกระดบในปจจบนและในอนาคต เปนแนวทางใหมทจะชวยแกปญหา

และเพมประสทธภาพ ทงนเพราะชดการสอนเปนระบบของการวางแผนการสอนทสอดคลองกบ

จดมงหมายของเนอหาวชานนๆจงทาใหเกดประโยชนและคณคาในการเรยนการสอนอยางมาก

บญชม ศรสะอาด (2528) ใหคาจากดความชดการสอนวาหมายถง สอการเรยนหลาย

อยางประกอบกนจดเขาไวดวยกนเปนชด (Package) เรยกวาสอประสม (Multimedia) เพอมงให

ผ เรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพมชอเรยกหลายอยางเชน Learning Package,

Instructional Kits หรอ Self Instructional Unit etc.

ชยยงค พรหมวงศ (2521) ใหรายละเอยดไววา ชดการสอนเปนระบบการนาสอประสมท

สอดคลองกบเนอหาวชา และประสบการณของแตละหนวยมาชวยในการเปลยนแปลงพฤตกรรมการ

เรยนร ใหเปนไปอยางมประสทธภาพมากยงขน ชดการสอนนยมจดไวในกลองหรอซอง แยกเปน

หมวดๆ ภายในชดการสอนจะประกอบดวยคมอการสอนใชชดการสอน สอการสอนทสอดคลองกบ

เนอหาและประสบการณอาท เชน รปภาพ สไลดเทป ภาพยนตร แผนคาบรรยาย วสดอปกรณ

เปนตน

20

พงษศกด ปญจพรผล (2518) ใหความจากดความของชดการสอนวา หมายถง

กระบวนการจดเนอหาวชาใหแกผ เรยนอยางมระบบประกอบดวยเนอหา ซงอยในรปของสอการสอน

ประเภทตางๆ สวนมากบรรจไวในกลอง และนาเคลอนยายไปในทตางๆ ได

วชย วงษใหญ (2525) กลาววา ชดการสอนหมายถงระบบการผลตและการนาสอการเรยน

หลายๆ อยางมาสมพนธกนและมคณคาสงเสรมซงกนและกน สอการเรยนเหลาน เรยกอกอยางหนงวา

สอประสม นามาใชใหสอดคลองกบเนอหาวชา เพอชวยใหผ เรยนเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนร

เปนไปอยางมประสทธภาพยงขน

จากความหมายทนกการศกษาและเทคโนโลยการศกษาทงในประเทศและตางประเทศท

กลาวมาแลว จงพอสรปไดวาชดการเรยนร หมายถง ชดสอประสมซงผลตขนมาอยางมระบบ ม

ความสมบรณเบดเสรจในตวเอง โดยมความสมพนธและสอดคลองกบเนอหาวชา และ ประสบการณ

ทสามารถนามาใชในการเรยนการสอน เพอใหเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ

2.3.1 บทบาทและความสาคญของชดการเรยนร

ชดการเรยนรเปนนวตกรรมในการผลตและการใชสอการสอน ทเรมมบทบาทตอการเรยน

การสอนทกระดบในปจจบนและในอนาคต ทงนเพราะชดการเรยนรเปนระบบของการวางแผนการ

สอนทสอดคลองกบจดมงหมายของเนอหาวชานนๆ จงทาใหเกดประโยชนและคณคาในการเรยนการ

สอนอยางมาก ในปจจบนชดการสอนมบทบาททสาคญตอการเรยนการสอนและการจดการศกษาพอ

สรปไดดงน

ก. มบทบาทตอการเปลยนแปลงรปแบบการจดการเรยนการสอนในชนเรยน โดย

เปลยนแปลงไปจากการเรยนการสอนทยดผสอนเปนศนยกลางการเรยนร มาสการใหผ เรยนไดทา

กจกรรมเรยนรดวยตนเอง และทากจกรรมกลมรวมกน เนอหาและประสบการณตางๆ อยทสอการ

เรยนการสอนทมความสมบรณและผ เรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเอง ผสอนจะมบทบาทเปนเพยงผ

ประสานงานใหการทากจกรรมเปนไปอยางมประสทธภาพเทานน สภาพของหองเรยนจะเปนไปอยาง

มชวตชวาทผ เรยนมความเคลอนไหวสนใจในการเรยนและทากจกรรม เพอใหเกดการเรยนรและ

ประสบการณอยางเตมท

ข. มบทบาทตอการเพมผลสมฤทธทางการเรยนใหสงขน ชดการเรยนร เปนระบบการนา

สอประสมทสอดคลองและสมพนธกบจดมงหมายเนอหาวชาและประสบการณของหนวยใดหนวยหนง

โดยเฉพาะ มสอการสอนทอยในรปวสด อปกรณ หรอวธการตางๆ ทจะชวยสนบสนนและสงเสรมการ

เกดการเรยนรเนอหาวชาไดอยางตอเนอง ดงนนจงทาใหผลสมฤทธทางการเรยนของผ เรยนเพมสงขน

หลงจากทไดเรยนรจากชดการสอนแลว

21

ค. ชดการสอนมบทบาททสาคญตอการแกปญหาทเกดขน จากการเปลยนแปลงอยาง

รวดเรวของปรมาณประชากรทตองการศกษาเพมขน และวทยาการกาวหนาไปอยางรวดเรว โดยชด

การเรยนรสามารถจดใหเกดการเรยนรไดพรอมกนเปนจานวนมากๆ ได ชดการเรยนรายบคคลทง

ระบบทางไกลและใกลเปนตน และนอกจากนชดการเรยนรยงสามารถปรบเปลยนและแกไขใหเกด

ความรและวทยาการทใหมๆ ได

ง. มบทบาทสาคญทสงเสรมใหเกดการเรยนรไปสปรชญาการศกษาในแนวพฒนาการได

อยางเตมท ชดการเรยนร เปนวธการจดการเรยนการสอนทเนนทตวผ เรยนเปนสาคญ ยดหลกให

ผ เรยนเปนศนยกลางของการเรยนร ผสอนเปนเพยงผ ใหคาแนะนาและประสานกจกรรมใหเกดการ

เรยนจากการไดทากจกรรมรวมกน ซงจะทาใหผ เรยน รจากการกระทา (Learning by doing) อนจะทาให

ผ เรยนเกดประสบการณตรงและถาวรยงขนได

2.3.2 ทฤษฎการเรยนรทนามาใชในการผลตชดการเรยนร

ทฤษฎการเรยนรนนมกลมใหญ ๆ ทสาคญๆ อย 3 กลม คอ กลมพทธนยม (Cognitive)

กลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism) และ กลมมนษยนยม (Humanism) ในแตละกลมกจะมความ

เชอทแตกตางกนไป แตละทฤษฎกมงทจะยดหลกการและทฤษฎของตน เพอใหการเรยนการสอน

ประสบความสาเรจ การผลตชดการสอนกพยายามทจะนาหลกการทฤษฎทง 3 กลมน มาใชในการ

สรางหรอออกแบบเรยนในชดการสอนเพอใหผ เรยนเกดการเรยนร โดยอาจจะเนนทผ เรยนเปน

ศนยกลาง ดงจะใหเหนแนวคดทฤษฎของกลมตางๆ ดงน

ก. กลมพทธนยม (Cognitive)

แนวคดกลม (Cognitive) เหนวาการศกษาพฤตกรรมของมนษยนนมองเพยงพฤตกรรมท

แสดงออกอยางเดยวนนไมเพยงพอ ควรจะคานงถงกระบวนการทางสมอง หรอกระบวนการทางความ

คดเหนซงเปนสาเหตของพฤตกรรมโดยตรง ซงนกจตวทยากลมนจะมองเกยวกบเรองการเรยนรวาเปน

เรองของการเกด Insight หรอเปนการเปลยนแปลงความคดเดม และการเรยนรซงจะนาไปส Insight

นกจตวทยากลมนไดแก Bruner. Lewin. Kohler. Ausubel

การนาแนวคดของกลม Cognitive มาใชในการเรยน

1.) สรางบรรยากาศทมลกษณะเปนกนเอง ผ เรยนควรรสกมอสระทจะแสดงความคดเหน

โดยไมตองกลวการหวเราะเยาะเยย สรางบรรยากาศทจะชวยใหผ เรยนไดมองเหนความสมพนธของ

ขอมลตางๆ ไดดวยตนเอง และใหถอเสยวาการกระทาผดพลาดเปนสวนสาคญสวนหนงของการเรยนร

2.) การอภปรายโดยมโครงสรางเสนอขอความหรอคาถาม เพอกระตนใหเกด Insight การ

จดสงแวดลอมเปนสงสาคญของการเรยนการสอนแบบ Discovery ทจะกอใหเกด Insight

22

3.) การอภปรายถาออกนอกทางทผสอนกาหนดไว ใหพยายามดงกลบเขาเดมไมใหเสย

บรรยากาศ

4.) การจดบทเรยนโดยมโครงสราง ถอวาเปนสงสาคญทจะชวยใหผ เรยนเขาใจ

ความสมพนธระหวางสงตางๆ การทจะตองจดบทเรยนใหมโครงสราง กเพอจะชวยใหผ เรยนประสบ

ความสาเรจในการเรยนบทตางๆ

การนาหลกการ Cognitive มาใชในชดการเรยนร

จากความเชอวาการจดบทเรยนโดยมโครงสรางถอวาเปนสงสาคญ ทจะชวยใหนกเรยน

เขาใจความสาคญของสงตางๆ ลกษณะของชดการสอนกเปนการเรยนรทผ เรยนพบคาตอบดวย

ตนเอง ซงนาหลกการทวาเมอมนษยทาสงใดแลวจะตองการความสาเรจและตองการทราบผลทนท

ชดการสอนจะจดเนอหาใหเปนระบบ ซงกเขาหลกการของ Cognitive ทวาการจดบทเรยนโดยม

โครงสราง เพอชวยใหผ เรยนเขาใจความสมพนธของเนอหาเรองอยางตอเนองระหวางความรใหมกบ

ความรเดม ชดการสอนเรมตนดวยการ pre – test และจบลงดวยการ post – test ซงคลายหลกการ

ของ Ausubel ซงจะตองมการตรวจสอบความรเดมของผ เรยนกอนและจะตองมการลงทายดวย post –

test นอกจากนนกจกรรมของ Discovery มงกจกรรมในเรองศนยการเรยนซงเปนการวางแผนของแต

ละบคคล ซงศนยการเรยนนนมชดการสอนเปนเครองสาคญในการจดกจกรรมศนย

ข. กลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism)

กลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism หรอ S-R Associations) นกจตวทยาในกลมนใหความ

สนใจศกษาพฤตกรรมอยางชด ซงสามารถวดไดสงเกตไดและทดสอบได แนวความคดกลมน ถอวา

สงแวดลอมหรอประสบการณจะเปนตวกาหนดพฤตกรรมและการเรยนรจะเกดขนเมอเชอมโยงสงเรา

และการตอบสนอง การแสดงพฤตกรรมจะมความถมากขน ถาหากไดรบการเสรมแรงนกจตวทยาใน

กลมนไดแก Pavlov. Watson . Skinner . Thorndike. ซง Skinner ไดใหความเหนเกยวกบการเรยนร

วา การเรยนรม 2 ชนด คอ

1.) Classical Conditioning ซงเกดขนเนองจากการมสงเราภายนอกมากระตนใหคนแสดง

พฤตกรรม ซงมลกษณะเปนไปโดยอตโนมต โดยอาศยสงเราทไมไดวางเงอนไข (UCS) เปนพนฐาน

กอน ถาอยากใหเกดการเรยนร ใหนาสงเราทตองการวางเงอนไข (CS) มาจบคกบสงเราทตองการวาง

เงอนไข (UCS) ในเวลาทใกลเคยงกน ทาซาๆ (ฝกฝน) ในทสดสงทวางเงอนไข (CU) กจะเกดการ

ตอบสนองโดยถกวางเงอนไข (CR)

2.) Operant Conditioning เปนการเรยนรทตองเรยนตองลงมอกระทาเองมตองรอใหสงเรา

ภายนอกมากระตน แตเกดจากสงเราภายในตวผ เรยนเองเปนตวกระตนใหแสดงพฤตกรรม เชน การกน

23 การเดน การพด ฯลฯ Skinner เหนวาพฤตกรรมของคนสวนใหญจะมลกษณะเปน Operant Learning

และสงสาคญททาใหคนแสดงพฤตกรรมซาเดม คอ Reinforcement

นอกจากนน Skinner ยงไดแสดงความคดเหนวา ขอเสยของการจดการศกษาตงแตอดต

จนถงปจจบน มดงน

1.) ผสอนไมสามารถเสรมแรงไดอยางทนทวงท ตองใชเวลามากกวาจะตรวจงานแตละคน

เสรจ และเมอผ เรยนสอบเสรจแลวกไมสามารถใหทราบผลไดทนท

2.) เนอหาตางๆ ทจะนามาสอนขาดการจดขนตอนอยางมระบบระเบยบ บางครงยากเกน

กวาผ เรยนจะเขาใจได การใหแบบฝกหดไมมความสมพนธกน

3.) การเสรมแรงไมทวถงและไมสมาเสมอ เพราะมผ เรยนเปนจานวนมาก

การนาหลกการ Behaviorism มาใชในชดการเรยนร

ตามทฤษฎการเรยนรกลม Behaviorism นน การสรางชดการเรยนรไดนาหลกการเสรมแรง

Skinner มาใช นอกจากนนยงสามารถแกปญหาของการจดการศกษา 3 ขอ ขางตน Skinner เสนอไว

ไดดวย เพราะ

1.) ชดการเรยนรเปนการเรยนดวยตนเอง โดยทผ เรยนจะลงมอกระทาดวยตนเอง และ

ตดสนใจในการเรยนครงนนๆ ดวยตนเอง

2.) ชดการเรยนรสามารถแกไขปญหาของการเสรมแรงไดอยางทวถง เพราะผ ทเรยนจาก

ชดการเรยนร จะสามารถทราบผลการเรยนไดอยางทนทวงท เทากบเปนการเสรมแรง และยงสามารถ

แกปญหาในกรณทผ เรยนมากแตผสอนนอย แบงเบาภาระตรวจงานของผสอนและชวยใหผ เรยนทราบ

ผลการทางานของตนเองใหทนทโดยไมตองรอผลการตรวจงานจากผสอน

3.) ชดการเรยนรมการจดเนอหาการเรยนเปนระบบระเบยบ โดยการจดเนอหาวชาตางๆ ท

สอนเขาเปนสวนๆ เรยงลาดบความยากงายมลกษณะคอยเปนคอยไป เพอใหผ เ รยนประสบ

ความสาเรจทละขนกอน จะไดเปนกาลงใจใหเรยนในขนตอไป

ค. กลมมนษยนยม (Humanism)

แนวคดของกลม Humanism มความเชอวามนษยมความดตดตวมาแตเกด (good –

active) มนษยเปนผ มอสระทจะนาตนเองและพงตนเองได มอสระทจะกระทาสงตางโดยไมใหผ อน

เดอดรอน ซงรวมทงตนเองดวย มนษยเปนผ รบผดชอบและเปนผสรางสรรคสงคม นอกจากนนยงเนน

ถงการรบรตนเองในดานบวก และเชอวาบคคลจะตองตอสดนรน เพอตอบสนองความตองการของ

ตวเองใหสมบรณอยเสมอ นกจตวทยากลมนไดแก Rager, Maslow, Combs.

24

การนาแนวความคดของกลม Humanism มาใชในการเรยน

1.) เปดโอกาสใหผ เรยนตดสนใจเลอกสงตางๆ ดวยตนเองเทาทจะเปนไปได

2.) สรางบรรยากาศทมลกษณะอบอนใหเปนการยอมรบ และพยายามอยางดทสดทจะสอ

ความรสกของผ เรยนทเชอวาทกคนสามารถเรยนได

3.) ผสอนพยายามทาตวเปนผ อานวยความสะดวก เปนผคอยใหกาลงใจ ตลอดจนเปนผ

คอยชวยเหลอเทาทจะทาได

4.) ผสอนแสดงอารมณโกรธหรอไมพอใจกบสถานการณได แตมใชแสดงอารมณกบผ เรยน

5.) ผสอนจะตองรบรหรอมความรสกกบตนเองในดานบวกกอน เพราะคนทจะเหนวาคนอน

มความสามารถนน จะตองมองเหนวาตนเองเปนเชนนนกอน

6.) พยายามทาอยางดทสด ทจะชวยใหผ เรยนพฒนาความรสกนกคดกบตวเองในดานบวก

และผสอนควรหดเปนผ ไวตอความรสกของผ เรยน เชน พยายามมองทกสงทกอยางใหเหนดงทผ เรยน

เหน สะทอนใหเหนวาครงทผ สอนเปนเดกกเคยมความรสกเชนนนเหมอนกน เชน ความรสกกลว

ความรสกอาย ฯลฯ

7.) ถาเปนไปไดจดเวลาใหผ เรยนไดมโอกาสทาความเขาใจอารมณความรสกของอกฝาย

หนงนนเอง

8.) ฝกใหผ เรยนทาความกระจางเกยวกบคานยมของตนเอง โดยวธการดงตอไปน

- กระตนใหผ เรยนเหนคากบสงทเลอกให

- ชวยใหผ เรยนสามารถหาตวเลอกอนแทนได เมอพบกบสถานการณทตองเลอก

- ชวยใหผ เรยนใหนาหนกกบตวเลอกนนได เชน ผสอนใหตวเลอกมา 3 ชด ใหผ เรยน

จดลาดบพรอมทงใหเหตผลวาทาไมจงจดลาดบเชนนน

- กระตนใหเลอกอยางอสระ

- กระตนใหผ เรยนไดแสดงออกหรอทาตามสงทตนเลอก

- ชวยใหผ เรยนมโอกาสแสดงพฤตกรรมตามทตนเลอกนนซา

9.) ในการจดการเรยนการสอนใหคานงถง Affective Domain ควบคกบ Cognitive

Domain ซงเปนเปาหมายสาคญของกลมมนษยนยม

2.3.3 ลกษณะและประเภทของชดการเรยนร

ลกษณะของชดการเรยนร ทวไปของ ชดการเรยนร (Instruction Package) นน โดยแทจรง

แลวจะประกอบดวยชดบทเรยน 2 ลกษณะ คอ

ก. เปนชดการสอนสาหรบครผสอน (Teaching Package) เปนการรวบรวมสอการสอน

อยางมระบบครบวงจรมความสมบรณ เพอใหนาไปใชสอนไดอยางมประสทธภาพ โดยภายในชดการ

25 เรยนรจะมสอและขอแนะนาในการใชสอนนๆ กบวธการสอนอยางละเอยดชดเจนพรอมทจะให

นาไปใชไดอยางไมยงยาก

ข. เปนชดการเรยน (Learning Package) เปนชดสาหรบผ เรยนโดยเฉพาะโดยมลกษณะ

เปนบทเรยนสาเรจรป มสอการสอนหลายประเภทเพอใหผ เรยนเรยนรดวยตนเองซงอาจจะเปนกลม

เลกๆ หรอเปนรายบคคลกได

ประเภทของชดการเรยนร

นกเทคโนโลยการศกษาทงตางประเทศและในประเทศไทย ไดจดแบงประเภทของชดการ

เรยนรไวหลากหลายแตกตางกนออกไปดงน

ชดการเรยนรแบงตามลกษณะของกจกรรมในชดการเรยนร ม 3 ประเภท คอ

ก. ชดการสอนแบบบรรยายหรอชดการสอนสาหรบผสอน ชดการสอนประเภทน เปนชดสอ

ประสมทผลตขนมาสาหรบใชประกอบการบรรยาย โดยจะกาหนดกจกรรมการเรยนทผสอนสามารถ

ใชประกอบการบรรยาย เพอเปลยนบทบาทการพดบรรยายใหลดนอยลงและเปดโอกาสใหผ เรยนม

สวนรวมกจกรรมการเรยนมากยงขน ภายในชดการสอนจะจดลาดบเนอหาและสอการสอนทจะใช

บรรยายในชนเรยนขนาดใหญ หรออาจจะเปนกลมยอยๆ กได ผ สอนจะมบทบาทสาคญในการ

ดาเนนการใชชดการสอนประเภทน

ข. ชดการสอนแบบกจกรรมกลมหรอชดการสอนแบบศนยการเรยน เปนชดการสอนทจด

กจกรรมการเรยนทมงเนนทตวผ เรยนใหทากจกรรมรวมกนโดยจะจดกจกรรมการเรยนในรปแบบของ

ศนยการเรยน ชดการสอนประเภทนจะประกอบดวยชดกจกรรมยอยทมจานวนเทากบศนยกจกรรมท

แบงไวในแตละหนวยการสอน ซงในแตละศนยมสอการเรยนหรอบทเรยนครบชดตามจานวนผ เรยนใน

ศนยกจกรรมนน สอทใชในศนยจะเปนสอทผ เรยนสามารถเรยนรเปนรายบคคลหรอรวมกนทงกลมได

การดาเนนกจกรรมการเรยนผ เรยนจะปฏบตตามคาสงชแจงในสอการสอน โดยทผสอนเปนเพยงผ

ควบคมดแลและประสานใหการดาเนนกจกรรมสมบรณทสดเทานน

ค. ชดการสอนแบบรายบคคล เปนชดสอประสมทจดระบบไวเปนขนตอน ใหผ เรยนใชเรยน

ดวยตนเองตามลาดบขนตามความสามารถของแตละบคคล และสามารถประเมนผลความกาวหนา

ของตนเองได ผสอนจะทาหนาทเปนทปรกษาเมอผ เรยนเกดปญหา ชดการสอนชนดนจะชวยสงเสรม

และ พฒนาศกยภาพการเรยนรของผ เรยนแตละบคคลใหมการพฒนาไปไดจนสดขดความสามารถ

โดยไมตองเสยเวลารอคอยผ อน ซงชดการสอนรายบคคลจะเปนลกษณะเดยวกนกบบทเรยนโมดล

(Instructional Modules) ซงมลกษณะและองคประกอบเปนหนวยการสอนยอย สาหรบผ เรยนใชใน

การเรยนแบบอสระ โดยมสวนประกอบดงน

26

1) หลกการและเหตผล

2) จดประสงค

3) แบบทดสอบกอนเรยน

4) กจกรรมการเรยน

5) แบบทดสอบความรดวยตนเอง และ แบบทดสอบหลงเรยน

2.3.4 คณคาและประโยชนของชดการเรยนร

ชดการเรยนรแตละประเภทจะมลกษณะและกระบวนการทแตกตางกน อยางไรกตามกจะ

ชวยเพมประสทธภาพการเรยนการสอนไดในดานตางๆ ดงน

ก. ชวยเราและกระตนความสนใจของผ เรยนเนองจากชดการเรยนรเปนชดสอประสมทม

กจกรรม และสอทจะเปดโอกาสใหผ เรยนมสวนรวมในการเรยนอยางเตมท จงทาใหผ เรยนสนใจใน

เนอหาบทเรยนมากขน

ข. สนบสนนและสนองตอบความแตกตางระหวางบคคล ชดการเรยนรสวนใหญมกจะจด

กจกรรมการเรยนและสอประกอบ ทจะเปดโอกาสใหผ เรยนเปนผกระทากจกรรมการเรยนดวยตนเอง

และเรยนรดวยตนเองตามความสนใจ ความสามารถ หรอความตองการของตนเองได

ค. ใหประสบการณแกผ เรยนในแนวทางเดยวกน เพราะชดการเรยนรเปนสอประสมทผลต

ขนมาอยางมระบบ และเปนไปตามวตถประสงคเฉพาะของหนวยเนอหานนๆ ผสอนทแตกตางกนก

สามารถใหประสบการณไดเหมอนกน

ง. ชวยใหการเรยนรของผ เรยนเปนอสระจากอารมณและบคลกภาพของผสอนสภาพการ

เรยนรจากชดการเรยนร ผ เรยนจะทากจกรรมจากสอตางๆ ดวยตนเอง ผสอนจะทาหนาทเพยงเปน

ผชวยดแลควบคมใหดาเนนกจกรรมการเรยนรไดเตมทเทานน บคลกภาพหรออารมณของผสอน จง

ไมมผลตอการเรยนของผ เรยนแตอยางใด

จ. ชวยลดภาระและสรางความมนใจใหแกผสอน เพราะชดการเรยนรแตละชดผลตขนมา

เปนหมวดหม มอปกรณ กจกรรม ตลอดจนมขอแนะนาชแจงเกยวกบใชไวอยางละเอยดชดเจน

สามารถนาไปใชไดทนท

ฉ. ชวยลดปญหาการขาดแคลนผสอนหรอผ มประสบการณเฉพาะทางได เพราะชดการ

เรยนร โดยเฉพาะชดการสอนแบบกจกรรมกลม และชดการสอนรายบคคล ผ เรยนสามารถเรยนดวย

ตนเองและกลมได โดยทไมตองใหครหรอผ เชยวชาญสอนโดยตรงกได

ช. เปดโอกาสใหผ เรยนไดฝกฝนตนเองในดานความกลาแสดงออกความ คดเหนการ

ตดสนใจ การแสวงหาความรดวยตนเองและความรบผดชอบตอตนเองและสงคม

บทท 3

วธดาเนนการวจย

3.1 เปาหมายการวจย

การศกษาวจยเรอง “ชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และวชา

โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4” แบงเปน 2 สวน โดยสวนแรกมวตถประสงคเพอหาแนวทาง

และผลตชดการเรยนรดวยตนเอง ทสามารถใชรวมกนระหวางรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1

และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สวนทสองมวตถประสงคเพอพฒนาและหา

ประสทธภาพของชดการเรยนรดวยตนเองทผลตขนจากการวจยสวนแรก โดยในสวนของ

รายงานการวจยปงบประมาณ 2551 เลมนจะสรปผลการดาเนนงานจนถงการผลตสอการสอน

และชดการเรยนรดวยตนเอง

3.2 ลาดบขนตอนในการรวบรวมขอมล

การวจยเรองนมขนตอนการดาเนนงาน แบงเปน 3 สวน ดงน

1. ระบบการเรยนการสอนของรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และรายวชาโครงสราง

สถาปตยกรรมภายใน 4

2. ระบบการเลอกสอการสอน

3. ระบบการผลตสอการสอน

3.3 วเคราะหเนอหารายวชาอปกรณประกอบอาคาร1 และรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน4

ขนตอนการวเคราะห ลาดบท1 พจารณาลกษณะรายวชา และการแบงหนวย / บทเรยน / หวขอของ

รายวชาอปกรณประกอบอาคาร1

ลาดบท2 พจารณาลกษณะรายวชา และการแบงหนวย / บทเรยน / หวขอของ

รายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน4

ลาดบท3 วเคราะหความสอดคลองของเนอหาสาระในรายวชาอปกรณอาคาร1 และ

รายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน4

28

• วเคราะหความสมพนธของหลกสตรระหวางวชาอปกรณประกอบ

อาคาร1 และรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน4

• วเคราะหหมวดหมเนอหา และหนวยการสอนทมความสอดคลองกน

ในรายวชาอปกรณประกอบอาคาร1 และรายวชาโครงสราง

สถาปตยกรรมภายใน4

• วเคราะหเนอหาของหวเรองยอยในหนวยการสอนนน โดยพจารณา

เนอหาและกจกรรมการเรยนในเนอหาทมความสอดคลองกน

ระหวางรายวชาอปกรณประกอบอาคาร1 และรายวชาโครงสราง

สถาปตยกรรมภายใน4

ขนตอนการนาเสนอขอมล ลาดบท1 แผนผงแสดงความสมพนธของเนอหารายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1

และรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

• หนวย / บทเรยน / หวขอ

• วตถประสงคทวไป ซงประกอบไปดวย 3 ดาน ไดแก

- ดานพทธพสย เปนความสามารถทางสมอง หรอสตปญญา

ความจา ความเขาใจ ความคดสรางสรรค ทกษะการคด

- ดานทกษะพสย เ ปนความสามารถทางกาย ความ

คลองแคลว ชานาญการปฏบตงานไดถกตอง ตอเนอง

สามารถแกปญหาได

- ดานจตพสย เปนการปรบเปลยนพฤตกรรม ดานจตใจ เจต

คต คานยม

• วตถประสงคเชงพฤตกรรม ซงมองคประกอบ 3 สวนคอ

- สถานการณ (Condition) ทผ เรยนจะแสดงพฤตกรรมนน

- พฤตกรรม (Behavior) ทผ เรยนแสดงออกหลงการเรยนร

- เกณฑ (Criterior) ทครผสอนจะยอมรบพฤตกรรมทเกด

29

3.4 ระบบการเลอกสอการสอน

หลกการเลอกสอการสอน1 ลาดบท1 วเคราะหจดมงหมายเชงพฤตกรรมของหนวยเรยน / หวเรองยอยในหนวยเรยน

นน โดยพจารณาเนอหาและกจกรรมการเรยนทมความสอดคลองกน ระหวางรายวชาอปกรณ

ประกอบอาคาร1 และรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน4

ลาดบท2 วเคราะหวธการสอน

ลาดบท3 วเคราะหกลมผ เรยน และกจกรรม

ลาดบท4 วเคราะหสอการสอนแตละชนด

3.5 ขนตอนการสรางชดการเรยนรดวยตวเอง

เครองมอทใชในการวจยซงผวจยสรางขนเองประกอบดวย

1. แบบประเมนกจกรรมการเรยนการสอนวชาอปกรณประกอบอาคาร และวชาโครงสราง

สถาปตยกรรมภายใน 4 โดยแยกเปน 2 ชด คอสาหรบผสอน และสาหรบผ เรยน

2. แบบทดสอบกอนเรยนและแบบทดสอบผลสมฤทธ โดยลกษณะของขอสอบ แบงออกเปน

1.) แบบตอบคาถามสนๆ ซงจะมคาถามสนๆ โดยใหผ ตอบตอบสนๆ เปนขอ

ผตอบมอสระในการตอบ คาตอบอยในวงกวางไมเจาะจงมากนก แตยงมทศทางคาตอบท

ถกวาควรเปนอยางไร ขอสอบแบบนแบงออกเปน 2 ชนด คอแบบตอบคาถามและแบบ

เตมคาใหสมบรณ

2.) แบบจบค แบบนจะกาหนดคาหรอขอความมาให 2 พวก โดยมากมกจะแยก

เปนดานซายมอและดานขวามอขวามอ แลวใหผตอบจบคคาหรอขอความนนใหถกตอง

ขอสอบแบบนเหมาะทจะวดคาถามวา อะไร เมอไร ใคร ทไหน ในแงของความสมพนธ

จดออนกคอ เมอเลอกไปตวเลอกจะลดลงทกท ขอทายๆ แทบไมมตวเลอกทาใหการเดาม

อทธพลมาก

3.) แบบถกผด ขอสอบแบบนจะกาหนดขอความมาให แลวใหตดสนวาถกหรอ

ผด ขอเสยมอยทเปดโอกาสใหเดาไดมาก เพราะแตละขอมโอกาสถก 50 %

4.) แบบเลอกคาตอบ ขอสอบแบบนจะประกอบไปดวย 2 สวน คอสวนทเปน

1 กตตคณ ชลวถ. ครกบสอการเรยนการสอน. ใน การสมมนาเชงปฏบตการเสรมความรและทกษะกระบวนการเรยนการสอน, รนท

4/2552 โดยฝายสงเสรมวชาการและการฝกอบรม สานกพฒนาคณภาพการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร. 24-25

พฤษภาคม 2552 ณ หองประชมอาคารศกษาศาสตร คณะครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

30

คาถาม กบสวนทเปนตวเลอก ขอสอบแบบนลดการเดาไดมาก ลดความกากวมของ

คาถามไดมาก เหมาะแกการใชวเคราะหวดระดบของการเรยนหรอสมรรถภาพสมองไดลก

มคาความเชอมนสง ใหคะแนนสะดวกแตสรางใหดไดยาก ตองอาศยเวลา ประสบการณ

และความสามารถเฉพาะตวของผ เขยนดวย

3. ชดการเรยนรดวยตนเอง โดยมรายละเอยดขนตอนการผลต 10 ขนตอนดงน

1.) การกาหนดหมวดหมเนอหาและประสบการณ เปนการกาหนดหมวดวชา

กลมประสบการณ หรออาจจะเปนการบรณาการกบเนอหาวชาอน

2.) กาหนดหนวยการสอน ในขนนกเปนการแบงเนอหาวชาออกเปนหนวย

สาหรบการสอนในแตละครงซงอาจเปนหนวยการสอนละ 60 นาท 120 นาท หรอ 180

นาท โดยจะขนอยกบเนอหาวชาหรอระดบชน

3.) กาหนดหวเรอง เมอกาหนดหนวยการสอนแตละครงไดแลว กเปนการแบง

เนอหาของหนวยการสอนนนใหยอยลงมาอยางทเรยกไดวา หวเรอง โดยพจารณาเนอหา

และกจกรรมการเรยนในเนอหานนๆ ประกอบกน

4.) กาหนดมโนทศนและหลกการ เปนการกาหนดสาระสาคญจากหวเรองใน

หนวยนนๆ โดยพจารณาวาในหวเรองนน มสาระสาคญหรอหลกเกณฑอะไรทผ เรยน

จะตองเรยนรหรอใหเกดขนหลงจากเรยนจากชดการเรยนรดวยตนเอง

5.) กาหนดวตถประสงค เปนการเขยนจดประสงคของการสอนในหนวยนน เพอ

จะทราบไดวาผ เรยนควรจะตองมพฤตกรรมอยางไร หลงจากทเรยนในเรองนนแลว

6.) กาหนดกจกรรมการเรยน กาหนดกจกรรมการเรยนในชดการเรยนรในแตละ

หนวย จะตองใหสอดคลองกบวตถประสงคเชงพฤตกรรมทกาหนดไว ซงจะเปนแนวทาง

ในการผลตสอการสอนตอไป

7.) กาหนดวธการประเมนผล เพอทจะวดดวาผ เรยนเรยนแลวสามารถบรรล

วตถประสงคของหนวยเนอหานนๆ หรอไม โดยพจารณาวตถประสงคเชงพฤตกรรมท

เตรยมไว

8.) การเลอกและผลตสอการสอน ในการนจะตองพจารณาวา ลกษณะเนอหา

และลกษณะผ เรยนตามทกาหนดไวสอชนดใดหรอกจกรรมการเรยนแบบใดจงจะเหมาะสม

สอดคลอง และทาใหผ เรยนบรรลวตถประสงคของการเรยนไดมากทสด

9.) การหาประสทธภาพชดการเรยนรดวยตนเอง เมอสรางชดการเรยนรฯ เสรจ

เรยบรอยแลว จาเปนทจะตองนาไปทดลองใชเพอตรวจดวา ชดการเรยนรฯ นนสามารถ

ทาใหผ เรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคเพยงใดและหากพบวา ยงมขอบกพรองกจะ

31

นาไปปรบปรงแกไขจนทาใหการเรยนรนนบรรลวตถประสงคทวางไว

10.) ชดการเรยนรดวยตนเองทผานการทดลองหาประสทธภาพและปรบปรงแลว

จงจะสามารถนาไปใชในหองเรยนปกตได โดยจะมขนตอนตางๆ ในการใชดงน คอ

- ผ เรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน เพอพจารณาความรพนฐานของผ เรยนกอน

เรยนเนอหานนๆ

- ขนนาเขาสบทเรยน

- ขนประกอบกจกรรมการเรยนการสอน

- ขนสรปบทเรยน

- ผ เรยนทาแบบทดสอบผลสมฤทธ เพอพจารณาวาผ เรยนบรรลวตถประสงค

ของการเรยนการสอนมากนอยเพยงใด หมายเหต เนองจากรายงานการวจยปงบประมาณ 2551 เลมนจะสรปผลการดาเนนงาน

จนถงการผลตสอการสอนและชดการเรยนรดวยตนเองเทานน รายงานเลมนจงไมรวมถง

ขนตอนการสรางชดการเรยนรดวยตวเองในสวนของ

• เครองมอทใชในการวจยซงผวจยสรางขนเอง

• ชดการเรยนรดวยตนเอง ในสวนของขอ 9 และขอ 10

บทท 4

ผลการวจยและการวเคราะหผล

4.1 ขนตอนการวเคราะห

การศกษาวจยเรอง “ชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และวชา

โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4” มวตถประสงคเพอหาแนวทางและผลตชดการเรยนรดวยตนเอง ท

สามารถใชรวมกนระหวางรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน

4 ตองพจารณาในสวนของ

1. กาหนดหมวดหมเนอหา และประสบการณ

จากหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาสถาปตยกรรมภายใน

(หลกสตรปรบปรง พ.ศ.2549) พบวารายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1และวชา

โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 อยในกลมวชาชพบงคบโดยรายวชาอปกรณอาคาร 1

อยในหมวดวชาเทคโนโลย สวนรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 อยในหมวด

วชาวสดและการกอสราง (รายละเอยดอยในนยามศพทเฉพาะ หนา 7)

2. กาหนดวตถประสงคการสอน

จากโครงการสอน เมอวเคราะหจดมงหมายรายวชาทมความสอดคลองกบ

ของเนอหาระหวาง 2 รายวชา พบวา

วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 1. เพอใหนกศกษารทฤษฎและหลกการพนฐานของระบบสขาภบาล ระบบปรบอากาศ

ระบบบนไดเลอน และลฟต

2. เพอใหนกศกษาเขาใจระบบสขาภบาล

3. เพอใหนกศกษาเขาใจระบบปรบอากาศ และการระบายอากาศสาหรบอาคาร

4. เพอใหนกศกษาเขาใจระบบบนไดเลอน และลฟต

วชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 1. เพอใหนกศกษาเขาใจถงความสาคญของการเตรยมงานโครงสรางเพอรองรบการ

ตดตงระบบอปกรณอาคาร

33

3. กาหนดหนวยการสอน

เปนการแบงเนอหาวชาออกเปนหนวยสาหรบการสอนในแตละครง โดย

สาหรบรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

พบวามการกาหนดหนวยการสอนดงน (รายละเอยดอยในภาคผนวก ก โครงการสอน)

วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 แบงออกเปน 6 หนวย ไดแก

(สาหรบนกศกษาชนปท 2 ในภาคการศกษาท 2)

หนวยท1 ระบบสขาภบาล 7 คาบ

หนวยท2 ระบบระบายอากาศ 4 คาบ

หนวยท3 ระบบปรบอากาศ 8 คาบ

หนวยท4 บนไดเลอน 4 คาบ

หนวยท5 ลฟต 4 คาบ

หนวยท6 การนาพลงงานอาทตยมาใชในอาคาร 2 คาบ

วชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 แบงออกเปน 6 หนวย ไดแก

(สาหรบนกศกษาชนปท 3 ในภาคการศกษาท 2)

หนวยท1 โครงสรางเบองตนของงานอาคารสง/ขนาดใหญ 4 คาบ

หนวยท2 การเตรยมงานโครงสรางเพอการตดตงงานระบบอปกรณอาคาร

4 คาบ

หนวยท3 เทคโนโลย และการปรบปรงตอเตมงานโครงสรางสถาปตยกรรม

6 คาบ

หนวยท4 กฎหมายและขอบงคบฯในงานกอสราง 2 คาบ

พบวาหนวยการสอนทมความสอดคลองกนในแงเนอหาไดแก

วชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน4 วชาอปกรณประกอบอาคาร1

หนวยท2 โครงสรางกบงานระบบ

ระบบสขาภบาล 1 คาบ หนวยท1 ระบบสขาภบาล 7 คาบ

ระบบปรบอากาศ 1 คาบ หนวยท3 ระบบปรบอากาศ 8 คาบ

ระบบลฟต 1 คาบ หนวยท5 ระบบลฟต 4 คาบ

ตารางท 4.1 เปรยบเทยบหนวยการสอนของรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 และรายวชา

อปกรณประกอบอาคาร 1

34

4. กาหนดสาระสาคญหรอเกณฑทตองการใหผเรยนรไดเรยนร

จากโครงการสอน เมอวเคราะหวตถประสงคการสอนในแตละหนวยทม

ความสอดคลองกบของเนอหาระหวาง 2 รายวชา พบวา

วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 หนวย จดประสงคการสอน

หนวยท1 ระบบสขาภบาล 1.1 รเกยวกบอปกรณทใชงานระบบสขาภบาล

1.2 เขาใจระบบนาด

1.3 เขาใจระบบนาเสย

1.4 เขาใจเกยวกบสขภณฑ

1.5 เขาใจแบบสขาภบาล

หนวยท3 ระบบปรบอากาศ 3.1 เขาใจหลกการปรบอากาศ

3.2 เขาใจหลกการทาความเยนปรบอากาศ

3.3 รชนดของเครองปรบอากาศ

3.4 รหลกการตดตงและการบารงรกษาเครองปรบอากาศ

3.5 เขาใจแบบระบบปรบอากาศ

หนวยท5 ลฟต 5.1 รหลกการทางานของลฟต

5.2 รประเภทของลฟต

ตารางท4.2 หนวยการสอนและจดประสงคการสอนของรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1

วชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 หนวย จดประสงคการสอน

หนวยท2 การเตรยมงานโครงสรางเพอการตดตงงานระบบอปกรณอาคาร

2.1.1 รองคประกอบตางๆของชนสวนงานระบบประปาและ

สขาภบาลทเปนสวนเชอมตอกบงานโครงสรางของอาคาร

2.1.2 เขาใจขนตอนการเตรยมงาน และขอจากดของอปกรณงาน

ระบบประปา / สขาภบาล

2.1.3 เขาใจการตดตงงานระบบประปาและสขาภบาล และ

อปกรณยดตดในแตละประเภทการใชงาน

2.2.1 รองคประกอบตางๆของชนสวนงานระบบปรบอากาศและ

ระบายอากาศทเปนสวนเชอมตอกบงานโครงสรางของอาคาร

2.2.2 เขาใจถงขนตอนการเตรยมงาน และขอจากดของอปกรณ

งานระบบปรบอากาศและระบายอากาศ

2.2.3 เขาใจการประกอบตดตงงานระบบปรบอากาศและระบาย

อากาศ และอปกรณยดตดในแตละประเภทการใชงาน

2.3.1 รองคประกอบตางๆของชนสวนงานระบบเครองกล (ลฟต,

บนไดเลอน) ทเปนสวนเชอมตอกบงานโครงสรางของอาคาร

35

หนวย จดประสงคการสอน หนวยท2 การเตรยมงานโครงสรางเพอการตดตงงานระบบอปกรณอาคาร

2.3.2 เขาใจขนตอนการเตรยมงาน และขอจากดของอปกรณงาน

ระบบเครองกล (ลฟต, บนไดเลอน)

2.3.3 เขาใจรายละเอยดการประกอบตดตงงานเครองกล (ลฟต,

บนไดเลอน) และอปกรณยดตดในแตละประเภทการใชงาน

ตารางท4.3 หนวยการสอนและจดประสงคการสอนของรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

5. กาหนดหวเรองจากหนวยการสอน โดยพจารณาจากเนอหาและกจกรรมการเรยนในเนอหานนๆ

สาหรบรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และวชาโครงสรางสถาปตยกรรม

ภายใน 4 ในหนวยการสอนทมความสอดคลองกน พบวามการกาหนดเนอหาและ

กจกรรมการเรยนในหนวยการสอนดงน

วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 แบงเนอหาออกเปน หนวย เนอหา / ชอบทเรยน จดประสงคการสอน

หนวยท1 ระบบสขาภบาล

1.1 อปกรณทใชในงานระบบ

สขาภบาล

• ทอ

• วาลว

• ปม

1.1 รเกยวกบอปกรณทใชงานระบบ

สขาภบาล

• บอกชนดของทอ

• บอกการใชงานทอชนดตางๆ

• บอกชนดของวาลว

• บอกหนาทของวาลวแตละชนด

• บอกชนดของปม

• บอกหนาทของปมแตละชนด

1.2 ระบบนาด

• ก า ร จ ด เ ก บ น า ใ นอาคาร

• การจายนาเยนและนารอนภายในอาคาร

• ก า ร ต ด ต ง ท อ แ ล ะอปกรณ

1.2 เขาใจระบบนาด

• อธบายการจดเกบนาในอาคาร

• อธบายการจายนาเยนและนารอน

ภายในอาคาร

• อธบายการตดตงทอและอปกรณ

1.3 ระบบนาเสย

• สาเหตของการเกดนาเสย

• การกาจดนาเสย

1.3 เขาใจระบบนาเสย

• บอกสาเหตของการเกดนาเสย

• บอกวธการกาจดนาเสย

• อธบายเกยวกบทอนาทงและทอ

ระบายอากาศ

36

หนวย เนอหา / ชอบทเรยน จดประสงคการสอน

• อธบายเกยวกบทอระบายนา บอดก

ไขมน และบอพก

• อธบายเกยวกบบอเกรอะ บอซม

และบอกรอง

• อธบายเกยวกบการบา รง รกษา

ระบบสขาภบาล

1.4 สขภณฑ

• ค ว า ม ห ม า ย ข อ งสขภณฑ

• ชนดของสขภณฑ

• การใชงานสขภณฑ

1.4 เขาใจเกยวกบสขภณฑ

• บอกความหมายของสขภณฑ

• บอกชนดของสขภณฑ

• อธบายคณสมบตของสขภณฑแต

ละชนด

• อธบายการใชงานสขภณฑ

1.5 แบบระบบสขาภบาล

• การอ านแบบระบบสขาภบาล

• ลกษณะการเขยนแบบระบบสขาภบาล

1.5 เขาใจแบบสขาภบาล

• อ ธ บ า ย ก า ร อ า น แ บ บ ร ะ บ บ

สขาภบาล

• อธบายลกษณะการเขยนแบบระบบ

สขาภบาล

หนวยท3 ระบบปรบอากาศ

3.1 หลกการปรบอากาศ

• ค ว า ม ห ม า ย แ ล ะว ว ฒ น า ก า ร ข อ ง

หลกการปรบอากาศ

• อากาศ บรรยากาศ

และความชนสมพทธ

• สภาวะความสบายของรางกาย

3.1 เขาใจหลกการปรบอากาศ

• บอกความหมายและววฒนาการ

ของการปรบอากาศ

• อธบายเกยวกบอากาศ บรรยากาศ

และความชนสมพทธ

• อธบายเกยวกบสภาวะความสบาย

ของรางกาย

3.2 หลกการทาความเยนปรบ

อากาศ

• การปรบอากาศ

• การถายเทความรอน

3.2 เขาใจหลกการทาความเยนปรบอากาศ

• อธบายการทาความเยนปรบอากาศ

• อธบายการถายเทความรอน

3.3 ชนดของเครองปรบอากาศ

• เครองปรบอากาศแบบหนาตาง

3.3 รชนดของเครองปรบอากาศ

• บอกเกยวกบเครองปรบอากาศแบบ

หนาตาง

37

หนวย เนอหา / ชอบทเรยน จดประสงคการสอน

• เครองปรบอากาศแบบแยกสวน

• เครองปรบอากาศแบบเดนทอรวม

• การใชงานของระบบปรบอากาศในอาคาร

ประเภทตางๆ

• บอกเกยวกบเครองปรบอากาศแบบ

แยกสวน

• บอกเกยวกบเครองปรบอากาศแบบ

เดนทอรวม

• บอกเกยวกบการใชงานของระบบ

ปรบอากาศในอาคารประเภทตางๆ

3.4 การตดตงและการ

บารงรกษาเครองปรบอากาศ

• การตดตงชดคอยลเยน

• การตดตงคอนเดนซงยนต

• การตดตงหอทา นาเยน

• ก า ร บ า ร ง ร ก ษ า

เครองปรบอากาศ

3.4 รหลกการตดตงและการบารงรกษา

เครองปรบอากาศ

• บอกการตดตงชดคอยลเยน

• บอกการตดตงคอนเดนซงยนต

• บอกการตดตงหอทานาเยน

• บ อ ก ก า ร บ า ร ง ร ก ษ า

เครองปรบอากาศ

3.5 แบบระบบปรบอากาศ

• การอานแบบระบบปรบอากาศ

• ลกษณะก า ร เ ข ย น

แบบระบบปรบอากาศ

3.5 เขาใจระบบปรบอากาศ

• อธบายการอานแบบระบบปรบ

อากาศ

• อธบายลกษณะการเขยนแบบระบบ

ปรบอากาศ

หนวยท5 ลฟต

5.1 หลกการทางานของลฟต

• หลกการทางานของลฟต

• ประเภทของอาคารทจะตดตงลฟต

• โ ค ร ง ส ร า ง แ ล ะสวนประกอบของลฟต

5.1 รหลกการทางานของลฟต

• บอกหลกการทางานของลฟต

• บอกประเภทของอาคารทจะตดตง

ลฟต

• บอกโครงสรางและสวนประกอบ

ของลฟต

5.2 ประเภทของลฟต

• ลฟตโดยสารอาคารทวไป

5.2 รประเภทของลฟต

• บอกเกยวกบลฟตโดยสารอาคาร

ทวไป

38

หนวย เนอหา / ชอบทเรยน จดประสงคการสอน

• ลฟตโดยสารอาคารขนาดใหญพเศษ

• ลฟตขนของ และลฟตขนรถยนต

• บอกเกยวกบลฟตโดยสารอาคาร

ขนาดใหญ

• บอกเกยวกบลฟตขนของ และลฟต

ขนรถยนต

ตารางท4.4 กาหนดหวขอเรองจากหนวยการสอนของรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1

วชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 แบงเนอหาออกเปน หนวย เนอหา / ชอบทเรยน จดประสงคการสอน

หนวยท2 ก า ร เ ต ร ย ม ง า นโครงสรางเพอการต ดต ง ง าน ร ะบบอปกรณอาคาร

2.1 โครงสรางกบงานระบบ

ประปาและสขาภบาล

• อง คประกอบ และ

มาตรฐานการตดตง

งานระบบสขาภบาล

• มาตรฐานการตดตงสขภณฑ

• ก า ร เ ด น ท อ ผ า นโครงสราง

2.1.1 รองคประกอบตางๆของชนสวนงาน

ระบบประปาและสขาภบาลท เ ปนสวน

เชอมตอกบงานโครงสรางของอาคาร

2.1.2 เขาใจขนตอนการเตรยมงาน และ

ขอจากดของอปกรณงานระบบประปา /

สขาภบาล

2.1.3 เขาใจการตดตงงานระบบประปาและ

สขาภบาล และอปกรณยดตดในแตละ

ประเภทการใชงาน

2.2 โครงสรางกบงานระบบ

ปรบอากาศ และระบายอากาศ

• แบ ง ต า ม ชน ด ข อ งเครองปรบอากาศ

• ตาแหนงและลกษณะการจดวางระบบปรบ

อากาศ

• ลกษณะการต ดต ง

หรอการจดผงทอลม

ในแนวราบ

• การประมาณโหลด

ส า ห ร บ ต ด ต ง

เครองปรบอากาศ

2.2.1 รองคประกอบตางๆของชนสวนงาน

ระบบปรบอากาศและระบายอากาศทเปน

สวนเชอมตอกบงานโครงสรางของอาคาร

2.2.2 เขาใจถงขนตอนการเตรยมงาน และ

ขอจากดของอปกรณงานระบบปรบอากาศ

และระบายอากาศ

2.2.3 เขาใจการประกอบตดตงงานระบบปรบ

อากาศและระบายอากาศ และอปกรณยดตด

ในแตละประเภทการใชงาน

2.3 โครงสรางกบงานระบบ

เครองกล (ลฟต, บนไดเลอน)

• ค ว า ม ห ม า ย แ ล ะววฒนาการของลฟต

2.3.1 รองคประกอบตางๆของชนสวนงาน

ระบบเครองกล (ลฟต,บนไดเลอน) ทเปนสวน

เชอมตอกบงานโครงสรางของอาคาร

39

หนวย เนอหา / ชอบทเรยน จดประสงคการสอน • ระบบการสญจรใน

แนวตง

• Structural

Requirement

• กฎหมายทเกยวของกบระบบลฟต

• ลฟต และอปกรณเพอ

ความปลอดภย

2.3.2 เขาใจขนตอนการเตรยมงาน และ

ขอจากดของอปกรณงานระบบเครองกล

(ลฟต, บนไดเลอน)

2.3.3 เขาใจรายละเอยดการประกอบตดตง

งานเครองกล (ลฟต , บนไดเลอน ) และ

อปกรณยดตดในแตละประเภทการใชงาน

ตารางท4.5 กาหนดหวขอเรองจากหนวยการสอนของรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

4.2 ผลทไดจากการวเคราะห

ลาดบท1 ตารางแสดงความสมพนธของเนอหารายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และ

รายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 วชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

หนวย หนวยท1 ระบบสขาภบาล หนวยท2 การเตรยมงานโครงสรางเพอการตดตงงานระบบอปกรณอาคาร

บทเรยน 1.1 อปกรณทใชในงานระบบสขาภบาล

2.1.1 องคประกอบ และมาตรฐานการตดตง

งานระบบสขาภบาล

วตถประสงคทวไป 1.1 รเกยวกบอปกรณทใชงานระบบสขาภบาล

2.1.1 รองคประกอบตางๆของชนสวนงาน

ระบบประปาและสขาภบาลท เ ปนสวน

เชอมตอกบงานโครงสรางของอาคาร

วต ถประสงค เช งพฤตกรรม

• บอกชนดของทอ

• บอกการใชงานทอชนดตางๆ

• บอกชนดของวาลว

• บอกหนาทของวาลวแตละชนด

• บอกชนดของปม

• บอกหนาทของปมแตละชนด

• บอกชนสวนของงานระบบประปาทเปนสวนเชอมตอกบงานโครงสรางของ

อาคาร

• บอกชนสวนของงานระบบสขาภบาลทเปนสวนเชอมตอกบงานโครงสรางของ

อาคาร

บทเรยน 1.2 ระบบนาด

วตถประสงคทวไป 1.2 เขาใจระบบนาด

วต ถประสงค เช งพฤตกรรม

• อธบายการจดเกบนาในอาคาร • อธบายการจายนาเยนและนารอน

40

วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 วชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

ภายในอาคาร

• อธบายการตดตงทอและอปกรณ

บทเรยน 1.3 ระบบนาเสย

วตถประสงคทวไป 1.3 เขาใจระบบนาเสย

วต ถประสงค เช งพฤตกรรม

• บอกสาเหตของการเกดนาเสย

• บอกวธการกาจดนาเสย

• อธบายเกยวกบทอนาทงและทอระบายอากาศ

• อธบายเกยวกบทอระบายนา บอดก

ไขมน และบอพก

• อธบายเกยวกบบอเกรอะ บอซม และบอ

กรอง

• อธบายเกยวกบการบารงรกษาระบบสขาภบาล

บทเรยน 1.4 สขภณฑ 2.1.2 องคประกอบ และมาตรฐานการตดตง

งานระบบสขภณฑ

วตถประสงคทวไป 1.4 เขาใจเกยวกบสขภณฑ 2.1.2 เขาใจขนตอนการเตรยมงาน และ

ขอจากดของอปกรณงานระบบประปา /

สขาภบาล

วต ถประสงค เช งพฤตกรรม

• บอกความหมายของสขภณฑ

• บอกชนดของสขภณฑ

• อธบายคณสมบตของสขภณฑแตละ

ชนด

• อธบายการใชงานสขภณฑ

• อธบายขนตอนและขอจากดของการเตรยมงานระบบประปา

• อธบายขนตอนและขอจากดของการเตรยมงานระบบสขาภบาล

บทเรยน 1.5 แบบระบบสขาภบาล 2.1.3 การเดนทอผานโครงสราง

วตถประสงคทวไป 1.5 เขาใจแบบสขาภบาล 2.1.3 เขาใจการตดตงงานระบบประปาและ

สขาภบาล และอปกรณยดตดในแตละ

ประเภทการใชงาน

วต ถประสงค เช งพฤตกรรม

• อธบายการอานแบบระบบสขาภบาล

• อธบายลกษณะการเขยนแบบระบบ

สขาภบาล

• บอกมาตรฐานการตดตงงานระบบสขาภบาล

• บอกมาตรฐานการตดตงสขภณฑ

• เลอกอปกรณยดตดในแตละประเภทการ

41

วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 วชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

ใชงาน

• อธบายการตดตงงานระบบประปา • อธบายการตดตงงานระบบสขาภบาล

หนวย หนวยท3 ระบบปรบอากาศ หนวยท2 การเตรยมงานโครงสรางเพอการตดตงงานระบบอปกรณอาคาร(ตอ)

บทเรยน 3.1 เขาใจหลกการปรบอากาศ

วตถประสงคทวไป 3.1 เขาใจหลกการปรบอากาศ

วต ถประสงค เช งพฤตกรรม

• บอกความหมายและววฒนาการของ

การปรบอากาศ

• อธบายเกยวกบอากาศ บรรยากาศ และ

ความชนสมพทธ

• อธบายเกยวกบสภาวะความสบายของรางกาย

บทเรยน 3.2 หลกการทาความเยนปรบอากาศ

วตถประสงคทวไป 3.1 เขาใจหลกการทาความเยนปรบอากาศ

วต ถประสงค เช งพฤตกรรม

• อธบายการทาความเยนปรบอากาศ

• อธบายการถายเทความรอน

บทเรยน 3.3 ชนดของเครองปรบอากาศ 2.2.1 แบงตามชนดของเครองปรบอากาศ

วตถประสงคทวไป 3.3 รชนดของเครองปรบอากาศ 2.2.1 รองคประกอบตางๆของชนสวนงาน

ระบบปรบอากาศและระบายอากาศทเปน

สวนเชอมตอกบงานโครงสรางของอาคาร

วต ถประสงค เช งพฤตกรรม

• บอกเกยวกบเครองปรบอากาศแบบหนาตาง

• บอกเกยวกบเครองปรบอากาศแบบแยกสวน

• บอกเกยวกบเครองปรบอากาศแบบเดนทอรวม

• บอกเกยวกบการใชงานของระบบปรบอากาศในอาคารประเภทตางๆ

• บอกองคประกอบตางๆของชนสวนงานระบบปรบอากาศทเปนสวนเชอมตอกบ

งานโครงสรางของอาคาร

• บอกองคประกอบตางๆของชนสวนงานระบบระบายอากาศทเปนสวนเชอมตอ

กบงานโครงสรางของอาคาร

บทเรยน 3.4 การตดตงและการบารงรกษา

เครองปรบอากาศ

2.2.3 ตาแหนงและลกษณะการจดวางระบบ

ปรบอากาศ

วตถประสงคทวไป 3.4 รหลกการตดตงและการบารงรกษา 2.2.3 เขาใจการประกอบตดตงงานระบบปรบ

42

วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 วชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

เครองปรบอากาศ อากาศและระบายอากาศ และอปกรณยดตด

ในแตละประเภทการใชงาน

วต ถประสงค เช งพฤตกรรม

• บอกการตดตงชดคอยลเยน

• บอกการตดตงคอนเดนซงยนต

• บอกการตดตงหอทานาเยน

• บอกการบารงรกษาเครองปรบอากาศ

• เลอกอปกรณยดตดในแตละประเภทการใชงาน

• อธบายการตดตงงานระบบปรบอากาศ

หนวย หนวยท5 ลฟต หนวยท2 การเตรยมงานโครงสรางเพอการตดตงงานระบบอปกรณอาคาร(ตอ)

บทเรยน 5.1 หลกการทางานของลฟต 2.3.1 ความหมายและววฒนาการของลฟต

วตถประสงคทวไป 5.1 รหลกการทางานของลฟต 2.3.1 รองคประกอบตางๆของชนสวนงาน

ระบบเครองกล (ลฟต,บนไดเลอน) ทเปนสวน

เชอมตอกบงานโครงสรางของอาคาร

วต ถประสงค เช งพฤตกรรม

• บอกหลกการทางานของลฟต

• บอกประเภทของอาคารทจะตดตงลฟต

• บอกโครงสรางและสวนประกอบของลฟต

• บอกองคประกอบตางๆของชนสวนงานระบบลฟตทเปนสวนเชอมตอกบงาน

โครงสรางของอาคาร

บทเรยน 5.2 ประเภทของลฟต 2.3.2 ระบบการสญจรในแนวตง

2.3.3 Structural Requirement

วตถประสงคทวไป 5.2 รประเภทของลฟต 2.3.2 เขาใจขนตอนการเตรยมงาน และ

ขอจากดของอปกรณงานระบบเครองกล

(ลฟต, บนไดเลอน)

2.3.3 เขาใจรายละเอยดการประกอบตดตง

งานเครองกล (ลฟต , บนไดเลอน ) และ

อปกรณยดตดในแตละประเภทการใชงาน

วต ถประสงค เช งพฤตกรรม

• บอกเกยวกบลฟตโดยสารอาคารทวไป

• บอกเกยวกบลฟตโดยสารอาคารขนาดใหญ

• บอกเกยวกบลฟตขนของ และลฟตขน

รถยนต

• อธบายขนตอนและขอจากดของอปกรณงานระบบเครองกล

• อธบายการตดตงงานลฟต

ตารางท4.6 ความสมพนธของเนอหารายวชาอปกรณประกอบอาคาร1 และรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4

43 4.3 เลอกและผลตสอการสอนใหสอดคลองกบ เนอหา และบรรลวตถประสงคของการเรยนไดมากทสด

จากการวเคราะหจดมงหมายเชงพฤตกรรมของหนวยเรยน / หวเรองยอยในหนวยเรยนนนๆ

โดยพจารณาเนอหาและกจกรรมการเรยนทมความสอดคลองกน ระหวางรายวชาอปกรณประกอบ

อาคาร 1 และรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 ตองพจารณาในสวนอนๆตอดงน

ลาดบท2 วเคราะหวธการสอน

ลาดบท3 วเคราะหกลมผ เรยน และกจกรรม

ลาดบท4 วเคราะหสอการสอนแตละชนด

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย

การศกษาวจยเรอง “ชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และวชา

โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4” แบงเปน 2 สวน โดยสวนแรกมวตถประสงคเพอหาแนวทางและ

ผลตชดการเรยนรดวยตนเอง ทสามารถใชรวมกนระหวางรายวชาอปกรณประกอบอาคาร 1 และ

วชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สวนทสองมวตถประสงคเพอพฒนาและหาประสทธภาพของ

ชดการเรยนรดวยตนเองทผลตขนจากการวจยสวนแรก ในสวนแรก การผลตชดการเรยนรดวยตนเองทสามารถใชรวมกนระหวางรายวชาอปกรณ

ประกอบอาคาร 1 และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน4 ของภาควชาสถาปตยกรรมภายใน คณะ

สถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร จดทาสอในการเรยนการสอนดงน

1. หนจาลองงานระบบสขาภบาล อาคารบานพกอาศย 2 ชน มาตราสวน 1:30 พรอม

เอกสารประกอบการสอน จดพมพลงกระดาษ A4 ปกพลาสตก เขาเลมเรยบรอย

2. หนงสออเลกทรอนกส (e-books) เรอง งานระบบปรบอากาศ บนทกลงซดรอมพรอมปก

3. เวบเพจประกอบการเรยนการสอน เรอง ระบบลฟต ในรปแบบ Flash animation บนทก

ลงซดรอมพรอมปก

5.2 อภปราย

ในสวนทสอง การหาประสทธภาพชดการเรยนรดวยตนเอง และนาไปใช ไมสามารถวจยตอได

เนองจากเปนโครงการวจยตอเนองระยะเวลา 2 ป เมอดาเนนการในสวนของการผลตชดการเรยนรดวย

ตนเองแลวเสรจในสวนแรก เปนชวงเดยวกนกบการนาหลกสตรใหมของภาควชาสถาปตยกรรมภายใน

มาใช โดยในหลกสตรใหมไมมรายวชาอปกรณประกอบอาคาร1 และวชาโครงสรางสถาปตยกรรม

ภายใน 4 ในหลกสตรใหมน ดงนนทางคณะผ วจยจงขอสรปผลการวจยนเฉพาะในสวนของชดการ

เรยนรดวยตนเอง

41

หนจาลองงานระบบสขาภบาล พรอมเอกสารประกอบการสอน

42

เอกสารประกอบการสอนวชาอปกรณประกอบอาคาร 1

หนวยการเรยนท 1

เรองท 1.1 ความรเรองทอ

เอกสารการสอนนเปนสวนหนงของโครงการวจย

การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณประกอบอาคาร 1

และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน

43

สารบญ

ระบบสขาภบาล ...................................................................................................................... 44

ชอบทเรยน ...................................................................................................................... 44

จดประสงคการสอน ......................................................................................................... 44

อปกรณทใชในงานระบบสขาภบาล ................................................................................. 45

1.1 ความรเรองทอ ........................................................................................................... 45

1.1.1 ทอแกว ......................................................................................................... 45

1.1.2 ทอเหลก / ทอเหลกอาบสงกะส ....................................................................... 46

1.1.3 ทอทองแดง ................................................................................................... 46

1.1.4 ทอพลาสตก .................................................................................................. 47

1.1.5 ทอเหลกหลอ ................................................................................................. 48

1.1.6 ทอแอสเบสตอส ............................................................................................. 48

1.1.7 ทอกระเบองเคลอบ ........................................................................................ 49

1.2 ชนดของวาลวและการนาไปใช .................................................................................. 49

1.2.1 เกทวาลว ...................................................................................................... 49

1.2.2 ปลกวาลว ..................................................................................................... 50

1.2.3 บอลลวาลว ................................................................................................... 50

1.2.4 โกลบวาลว .................................................................................................... 51

1.2.5 วาลวผเสอ .................................................................................................... 51

1.2.6 ไดอะแฟรมวาลว ............................................................................................ 52

1.2.7 เชควาลว ...................................................................................................... 52

1.3 ชนดของปมและการนาไปใช ..................................................................................... 52

1.3.1 Reciprocating Pump ................................................................................... 52

1.3.2 Rotary Pump ............................................................................................... 53

1.3.3 Centrifugal Pump ........................................................................................ 53

อางอง ……………………………………………………………………………………...53

ใบแทรก……………………………………………………………………………………………………....12

44

ระบบสขาภบาล

ชอบทเรยน

1.1 อปกรณทใชในงานระบบสขาภบาล

1.1.1 ทอ

1.1.2 วาลว

1.1.3 ปม

จดประสงคการสอน

1.1 รเกยวกบอปกรณทใชงานระบบสขาภบาล

1.1.1 บอกชนดของทอ

1.1.2 บอกการใชงานทอชนดตางๆ

1.1.3 บอกชนดของวาลว

1.1.4 บอกหนาทของวาลวแตละชนด

1.1.5 บอกชนดของปม

1.1.6 บอกหนาทของปมแตละชนด

45

อปกรณทใชในงานระบบสขาภบาล

1.1 ความรเรองทอ

ทอสามารถแบงตามวสดทใชผลตได 7 ประเภท

1. ทอแกว (Glass Pipes)

2. ทอเหลก / ทอเหลกอาบสงกะส (Steel and Galvanized Pipes)

3. ทอทองแดง (Copper Pipes)

4. ทอพลาสตก (Plastic Pipes)

5. ทอเหลกหลอ (Cast-Iron Pipes)

6. ทอแอสเบสตอส (Asbestos Pipes)

7. ทอกระเบองเคลอบ (Vitrified Clay Pipes)

1.1.1 ทอแกว

ทอแกวไพเรกซ (Pyrex Pipe) นยมใชในงาน

อตสาหกรรมเคม เภสชกรรม คหกรรม โรงงานกระดาษ โรงงานบรรจผลไม

กระปอง และโรงงานทอตางๆ คณสมบตทสาคญคอทนการกดกรอนจาก

กรดและวสดทมสวนผสมของกรดไดด และเนองจากทอแกวมความใสจง

ทาใหทราบจานวนของวสดทอยภายในทอ และตาแหนงทตดคางอยได

งาย ทอไพเรกซมความเหนยว และตานทานความรอนไดสง ทนแรงดน

จากภายในได ~50 ปอนดตอตารางเมตร และทนอณหภมได 450 °F

ขนาดเสนผานศนยกลางดานในทวๆ ไปคอ 1, 1 ½, 2, 3, 4 และ 6”การ

เดนทอแกวจะคลายกบการเดนทอโลหะทวไป สงทตองเพมเตมคอ การ

เคลอนยายจะตองเปนไปดวยความระมดระวง การเดนทอแกวใตพนควร

จะตองมวสดฉนวนตามทโรงงานผลตระบไวหม โดยเฉพาะบรเวณทใกล

กบผนงหรอประตควรตดตงตะแกรงหรอเหลกฉากควบคมทอแกวเพอ

ปองกนอนตรายจากการกระทบ และตองตดตงวาลวลดแรงดนหรอหอง

อากาศ (Air Chamber) เพอกนอนตรายจากการเปลยนแรงดน

ทอแกวขยายตวได ~1/4 เทาของการขยายตวของทอเหลก และ ¼” ตอความยาว

100 ฟต ตอความแตกตางของอณหภม 100 °F การตดตงทอแกวตามแนวนอนตองมระยะยดหวง 8’

และแนวตง 15 – 20’

46

1.1.2 ทอเหลก / ทอเหลกอาบสงกะส

ทอเหลกเปนทอทรจกกนอยางแพรหลาย ม

วธการผลต 3 วธ คอ ชนและเชอม (Butt-weld Pipe) ซงจะตดรมแผน

เหลกใหเปนมมฉากและนาไปโคงใหกลมคลายปลอกทอ หลงจากนน

จะทาการเชอมรอยตอยาวตลอดความยาวของทอ วธนจะไดทอเหลกท

มความแขงแรงนอยทสด การซอนและเชอม (Lap-weld Pipe) จะตด

รมแผนเหลกใหเปนมมเอยงและนาไปโคงใหกลมคลายปลอกทอและ

เชอมเชนเดยวกบวธแรก แตจะแขงแรงกวา เนองจากหนาเชอมจะลก

กวาความหนาของทอ และ การผลตโดยผานเครองจกร เปนการนา

เหลกในสถานะของเหลวสงเขาแบบหลอของเครองจกร ทอทถกปลอย

ออกมาจากเครองจะไมมตะเขบและแขงแรงทสด

ทอเหลกตามปกตแลวจะเกดสนมไดงายจงจาเปนตองนามาอาบสงกะส (Galvanized

Pipe) หรอจมสดา (Black Pipe) เรยกวาทอเหลกดา ขนาดทอมาตรฐานคอ 1/8” ¼” 3/8” ... 2 ½” ม

ความยาว 21 ฟต ทอเหลกมาตรฐาน (Standard Pipe) มความหนา 0.136” ใชกบงานระบบทอนา ทอ

แขงมาก (Extra Heavy Pipe) มความหนา 0.183” และ ทอแขงมากทสด (Double Extra Heavy Pipe)

มความหนา 0.369” ใชกบเตาความดนสงหรองานรบความดนสงอนๆ

ทอเหลกจะใชสาหรบ

1. เดนทอนารอนและทอนา

2. ถงตมนาและระบบนารอน

3. ระบบทอแกสและทออากาศ

4. การเดนทอระบายและทออากาศ

1.1.3 ทอทองแดง

ถกนามาใชตามระบบสงนาประปาในอาคาร แทนการใชทอเหลกอาบสงกะส ดวย

คณสมบตทมนาหนกเบา ตานทานการสกกรอน ทอทองแดงบางชนด

สามารถดดงอตามรปรางทตองการได ทาใหเกดความเรยบรอยและมความ

รวดเรวในการเดนทอ การผลตทอทองแดงจะใชวธการหลอมทองแดงให

เปนของเหลว นามาผานเครองจกรและออกมาเปนทอ ทาใหไมมรอยตอ ม

ความเรยบมนทงภายในและภายนอก ทาใหของเหลวไหลไดอยางสะดวก

การตอทอทองแดงกบขอตอ มกใชการบดกรมากกวาการตอดวยการใช

เกลยว

47

ทอทองแดงใชเปนทอนาใชและตอรวมเขากบอปกรณของเครองสขภณฑ โดยเรยกทอเปนชนด

แขงมาก ชนดแขง และ ออน ซงจะกาหนดไวเปนตวอกษร K L M และ DWV (Drain Waste Vent) ชนด

ทแขงมากจะมเปลอกทอทหนามาก และรองมาเปนลาดบ ซงจะถกกาหนดใหใชงานตางลกษณะกน

ชนด ส การนาไปใช ความยาว (แบบตรง) มวน -ชนดทอออน

K เขยว ใตระดบพนดน

เดนทอภายในอาคาร

20 ฟต

มขนาดเลกจนถง 8”

มชนดทอแขงและทอออน

ยาว 60 และ 100

ฟต

มขนาด 1”

L นาเงน เหนอระดบพนดน 20 ฟต

มขนาดเลกจนถง 10”

มชนดทอแขงและทอออน

ยาว 60 และ 100

ฟต

มขนาด 1”

M แดง ทอนาประปาเหนอระดบพนดน

ทอระบาย

ทอนาทง

ทออากาศ

20 ฟต

มทกขนาด

มชนดทอแขงเทานน

-

DWV เหลอง เหนอระดบพนดน

ทอระบาย

ทอนาทง

ทออากาศ

20 ฟต

มขนาด 1¼” ขนไป

มชนดทอแขงเทานน

-

1.1.4 ทอพลาสตก

มนาหนกเบา ทนตอกรดและดาง ไมเปนสนม ไมทาปฏกรยากบสารเคมอนๆ ขนยาย

และตดตงงายแบงเปน

1. ABS (Acrylonitrile-Butadiene-Styrene) ใช

กบการเดนทอระบาย ทอนาเสย ทออากาศ

2. PVC (Polyvinyl-Chloride) ใชเปนทอตาน

แรงดนเมอนาไปใชในการเดนทอนาจายเขาในอาคาร งานระบาย

นาดานชลประทาน และการสงแกสธรรมชาต ทนอณหภมได 73

°F ทแรงดน 100 ปอนดตอตารางนว

3. CPVC (Chlorinated Polyvinyl-Chloride) ใช

เดนทอนารอน ทอนาสารเคม ทนอณหภมได 180 °F ทแรงดน100 ปอนดตอตารางนว

4. PE (Polyethylene) ใชเดนทอแกสธรรมชาต ชนดเนอแขงสามารถใชกบงานเดน

ทอภายในอาคารได

48

5. SR (Styrene-Rubber) ใชเดนทอในถงบอเกรอะ ทอระบายนาเสย ทอระบาย

นาฝน ทอระบายนาโสโครกใตดน

ทออนๆ PP (Polypropylene) ใชทาทอสารเคม PB (Polybutylene) คณสมบตเหมอนทอ PE

แตตานทานความรอนไดมากกวา PO (Polyolefin) ทอนาเสยตานทานการสกกรอนไดดโดยเฉพาะ

1.1.5 ทอเหลกหลอ

ทอเหลกหลอใชตอเขากบระบบระบายในอาคาร การระบายในทางดงทไมมแรงดน

ทอโสโครก (Soil Pipe) ทอระบายนาฝนจากหลงคา และทอสงนาออกสพนทกวางเพอการซมละลาย

1.1.6 ทอแอสเบสตอส

ทอซเมนตใยหน มคณสมบตคอนาหนกเบา ไมเปนสนม ไมผ ทนตอนาบาดาล ไมเปน

สอไฟฟา ไมนาความรอน ทนตอแรงเสยดส การตดตงและขนยายทาไดสะดวก ม 2 ชนด คอชนดบาง

และชนดทนความดน

ทอซเมนตใยหนชนดบาง ใชเดนทอในอาคารขนาดเลกไมเกน 3 ชน มลกษณะคอ

เปลอกบาง ไมทนตอแรงกระแทก จงตองซอนหรอทาชองหมกลมทอไว สามารถตดไดโดยใชเลอย

ทอซเมนตใยหนชนดทนความดน ใชในงานประปา งานชลประทาน งานระบายนา

โสโครก งานสงนาตามโรงงานอตสาหกรรม

49

1.1.7 ทอกระเบองเคลอบ

ใชเดนทอระบายประธาน หรอเปนทอทตอจากตวอาคารสงนาโสโครกใหไหลสทาง

ระบายสาธารณะ

1.2 ชนดของวาลวและการนาไปใช

การสงนาเขาใชในเครองสขภณฑ นอกจากระบบทอทเหมาะสมแลว การควบคมปรมาณ

อณหภม และความดนของนาใหเหมาะสมกบสขภณฑแตละชนดกเปนสงจาเปน ซงอปกรณทใชปดกน

และควบคมนานนกคอวาลวนนเอง

วาลวแตละชนดกมหนาทแตกตางกน เชน เกทวาลว ปลกวาลว และ บอลลวาลว จะทาหนาท

ปด-เปด โกลบวาลว วาลวผเสอ และ ไดอะแฟรมวาลว จะทาหนาทควบคมอตราการไหล และเชควาลว

จะทาหนาทกนการไหลกลบ

1.2.1 เกทวาลว

เกทวาลว หรอประตนา ทาหนาทเปด-

ปดนาเทานน ความดนจะไมมการเปลยนแปลง ไมควร

เปด-ปดเพยงครงๆกลางๆ จะทาใหแผนประตกระทบกบ

แผงประกบแผนประต ทาใหสวนแผนประตสกกรอน และ

การบงคบนาจะไมแนบสนท

เกทวาลว มขอเสยคอนาหนกมากและใช

เนอทมาก การตดตงและซอมบารงยากลาบาก

50

1.2.2 ปลกวาลว

ปลกวาลว ทาหนาทเชนเดยวกบเกทวาลว คอ ปด-เปด เทานน แตมคณสมบตพเศษ

คอสามารถกาหนดเสนทางการไหลได โครงสรางของตวปลก มทงแบบกรวยและทรงกระบอก รทเจาะ

ผานกนมทงวงกลมและสเหลยม

มขนาดเลกกระทดรด นาหนกเบา ใชเนอทนอย

1.2.3 บอลลวาลว

บอลลวาลว มขนาดเลกกระทดรด เบา และใชพนทนอยกวาเกทวาลว ใชกบอณหภม

สงๆ ไมไดเพราะวสดทใชเปนระบบกนซมจะเสย

บอลลวาลว พฒนามาจากปลกวาลว คอแทนทจะเปนปลกกใชเปนลกบอลโลหะแทน

51

1.2.4 โกลบวาลว

ใชกบนา อากาศ แกส นามน หรอทอไอนาความรอนสง อาจเปดใหไหลผานเพยง

บางสวน หรอเปดใหไหลเตมตามขนาดวาลว

ในระบบการสงนาเพอใหมการระบายในเสนทออยางสมบรณ ควรตดตงวาลวโกลบ

ทางนอนเมอตอกบการเดนทอในระดบนอน และการตดตงทางตงเมอตองการใหระบายออกทางดาน

ตง

1.2.5 วาลวผเสอ

วาลวปกผเสอมขอไดเปรยบกวาวาลวอนๆ หลายประการดวยกนคอ นาหนกเบา

ตดตงและซอมแซมสะดวก เหมาะกบระบบควบคมอตโนมต

หมน 90° ปดหรอเปดเตมท

หมน 0-90° ใชควบคมอตราการไหล

ขอเสยคอใชกบอณหภมสงๆ ไมได เพราะบาวาลวไมสามารถทนความรอนสงๆ ได

52

1.2.6 ไดอะแฟรมวาลว

ไดอะแฟรมวาลว ประกอบดวยแผนไดอะแฟรมซงสามารถบดได ทาหนาทเปนลนปด-

เปด เหมาะกบของเหลวทมความหนดสง มสารแขวนลอยและกดกรอน ในกรณทใชกบของเหลวกด

กรอน แผนไดอะแฟรมจะทาจากเทฟลอนและตววาลวทาดวยอลาสไตรเมอร พลาสตก แกว และสแตน

เลส

1.2.7 เชควาลว

เชควาลว ทาหนาทเปนประตนาใหไหลไปไดทางเดยว เมอมของเหลวไหลในทอผาน

เชควาลว จะเกดความดนผลกใหจานเปดทางไหลหรอลนเปด เมอของเหลวหยดไหลจานเปดทางจะตก

ลงมาปดทางสงของเหลว

1.3 ชนดของปมและการนาไปใช

1.3.1 Reciprocating Pump

Re ci pro ca ting = ลกษณะการเคลอนทกลบไปมาเชนเดยวกบการเคลอนทของ

ลกสบภายในกระบอกสบ เหมาะกบปมของเหลวปรมาณไมมาก แตตองการความดนสง และของเหลว

53 ทจะใชกบปมตองสะอาด ปราศจากของแขงลอยแขวนในของเหลวนน ของเหลวทถกดดและอดออก

จากปมจะไหลไมสมาเสมอ [unsteady]

1.3.2 Rotary Pump

ปมจะทาใหเกดชองวางใหของเหลวไหลเขาสปม แลวจะถกอดตอไปยงดานนอก

ของเหลวทใช ตองเปนของเหลวทสะอาดปราศจากสงแขวนลอย ของเหลวจะไหลอยางสมาเสมอ

1.3.3 Centrifugal Pump

Centrifugal Pump = ปมหอยโขง

ของเหลวทไหลเขาปม จะถกเรงใหมความเรวสงขนโดยใบพดของปม หลงจากนน

ความเรวจะเปลยนไปในรปของความดน

อางอง

1. ทศพร สทธจนดา และคณะ. 2530. ระบบทอ วาลว ปม. กรงเทพมหานคร. นาอกษรการพมพ.

2. ทต สจจะวาท (เรยบเรยง). 2544. กอสรางอาคารบรรยายดวยภาพ. กรงเทพมหานคร. ซเอด

ยเคชนจากด (มหาชน).

3. มานะศษฏ พมพสาร. 2533. เครองสขภณฑ. กรงเทพมหานคร. นาอกษรการพมพ.

4. พสดและออกแบบกอสราง, กอง. 2546 การอานแบบกอสราง. เอกสารประกอบโครงการอบรม

สมมนาเชงปฏบตการ การจดซอจดจาง การตรวจการจางและควบคมงาน ของสถาบนเทคโนโลยราช

มงคล. กรงเทพมหานคร.

5. พภพ สนทรสมย. 2542. วศวกรรมการเดนทอและตงเครองสขภณฑ. กรงเทพมหานคร. โรงพมพ

บรษทประชาชนจากด

6. ลออง ศรพฒน. ระบบอปกรณอาคาร. กรงเทพมหานคร. โรงพมพบรษทสกายบคสจากด

54 ใบแทรก ทดกกลน : Fixture Trap

ทดกกลนจะถกตดตงในระบบทอสขภณฑเพอปองกนการไหลยอนของกาซทเกดจากการยอยสลาย

สารอนทรย อาท ไฮโดรเจนซลไฟด มเทน คารบอนไดออกไซด คารบอนมอนนอกไซด รวมถงกลนและ

เชอโรคตางๆ จากทอระบายเขาสภายในอาคาร

ลกษณะของทดกกลน

1. ทาจากวสดทไมถกกดกรอนจากกรดและดางไดงาย

2. ตองมความแขงแรงทนทาน

3. ผวภายในกระบอกตองเรยบ และสามารถทาความสะอาดไดดวยตวมนเอง

4. ตองสามารถปองกนกาซเสยไมใหไหลยอนกลบมาได

5. แขงแรงทนทานและสามารถปองกนการรวไหลของกาซหรอของเหลวได

6. ตองมชองเปดสาหรบทาความสะอาดไดงายเมอเกดการอดตนหรอไหลไมสะดวก

7. ขนาดตองเหมาะกบเครองสขภณฑ

8. ปรมาณนาและความลกจะตองเพยงพอตอการกนกาซเสยได

9. งายตอการประกอบและถอดลางทาความสะอาด

10. สามารถทาความสะอาดไดดวยตวมนเองขณะทนาระบายไหลผาน

11. สามารถระบายนาไดสะดวกโดยไมมสงกดขวางภายในหรอชนสวนทางกลอนเขามาเกยวของ

ทดกกลนจะถกออกแบบมาใหมรปรางตางๆ กน เพอความเหมาะสมตอการใชงานกบเครองสขภณฑ

แตละชนด และถงแมจะมรปรางทแตกตางกน แตวตถประสงคหลกกคอเพอดกนาปองกนกาซเสยไหล

ยอนกลบภายในอาคาร

S Trap

P Trap

Drum Trap 3/4 S Trap

55

Running Trap

56

แบบฝกหด

เอกสารการสอนนเปนสวนหนงของโครงการวจย

การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณประกอบอาคาร 1

และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน

57 แบบฝกหด

1. ทอสามารถแบงตามวสดทใชผลตไดเปนกชนด อะไรบาง และ แตละชนดมคณสมบตและการ

ใชงานอยางไร ?

2. วาลวคออะไร มหนาทอยางไร ใหอธบายพรอมเขยนภาพประกอบ

3. บอกความหมาย และชนดของทดกกลน

4. ใหอธบายการทางานของ

บอดกไขมน

ตะแกรงดกขยะ

บอเกรอะ

บอซม

ถงกรองไรอากาศ

5. วเทรยสไชนาคออะไร สามารถนามาใชผลตเปนสขภณฑชนดใดไดบาง

6. สขภณฑแบงตามจดประสงคการใชงานไดกประเภท มรายละเอยดใดบาง

7. ระบบควบคมนาแบบฟลชแทงก เปนอยางไร เหมาะกบการใชทใด แตกตางกบฟลชวาลว

อยางไร

8. ใหอธบายความแตกตางระหวาง Bidet กบ Water Closets

9. ใหเขยนแบบระบบสขาภบาลของบานพกอาศย 2 ชน โดยใชผงของหนจาลอง

10. ใหเขยนแบบขยายการเดนทอในหองนาชนบน

58

เอกสารประกอบการสอนวชาอปกรณประกอบอาคาร 1

หนวยการเรยนท 1

เรองท 1.2 ระบบนาด

เรองท 1.3 ระบบระบายนาโสโครก

เอกสารการสอนนเปนสวนหนงของโครงการวจย

การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณประกอบอาคาร 1

และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน

59

สารบญ

ระบบสขาภบาล ...................................................................................................................... 60

ชอบทเรยน ...................................................................................................................... 60

จดประสงคการสอน ......................................................................................................... 60

ระบบนาด ........................................................................................................................ 61

2.1 การจดเกบนาในอาคาร ...................................................................................... 61

2.2 การจายนาเยนและนารอนภายในอาคาร ........................................................... 62

2.3 การตดตงทอและอปกรณ ................................................................................... 64

ระบบระบายนาโสโครก .................................................................................................... 65

3.1 สาเหตของการเกดนาเสย ................................................................................... 65

3.2 การกาจดนาเสย ................................................................................................. 66

อางอง………………………………………………………………………………………….71

60

ระบบสขาภบาล

ชอบทเรยน

1.2 ระบบนาด

1.2.1 การจดเกบนาในอาคาร

1.2.2 การจายนาเยนและนารอนภายในอาคาร

1.2.3 การตดตงทอและอปกรณ

1.3 ระบบระบายนาโสโครก

1.3.1 สาเหตของการเกดนาเสย

1.3.2 การกาจดนาเสย

จดประสงคการสอน

1.2 เขาใจระบบนาด

1.2.1 อธบายการจดเกบนาในอาคาร

1.2.2 อธบายการจายนาเยนและนารอนภายในอาคาร

1.2.3 อธบายการตดตงทอและอปกรณ

1.3 เขาใจระบบระบายนาโสโครก

1.3.1 บอกสาเหตของการเกดนาเสย

1.3.2 บอกวธการกาจดนาเสย

1.3.3 อธบายเกยวกบทอนาทงและทอระบายอากาศ

1.3.4 อธบายเกยวกบทอระบายนา บอดกไขมน และบอพก

1.3.5 อธบายเกยวกบบอเกรอะ บอซม และบอกรอง

1.3.6 อธบายเกยวกบการบารงรกษาระบบสขาภบาล

61

ระบบนาด

2.1 การจดเกบนาในอาคาร

โดยปกตนาทนาไปใชในอาคารจะมอย 2 ลกษณะ คอ นาเยน หมายถงนาประปาทถกสงมา

จากโรงผลตนาประปาตามทอประธานสระบบการเดนทอในอาคาร และ นารอนซงผานมาจากถงทานา

รอนแลวเดนในทอนารอนคไปกบทอนาเยนไปใหบรการแกเครองสขภณฑ

ขนาดของถงเกบนา ในการกาหนดวาถงทจะใชบรรจนาควรมขนาดเทาใดนนจะตองทราบ

ลกษณะการใชนาของอาคาร เชน

อาคารสานกงาน 70 ลตร / คน / วน

อาคารทพกอาศย 220 ลตร / คน / วน

อาคารโรงแรม 300 – 1,300 ลตร / หอง

อาคารโรงเรยน 40 ลตร / คน / วน

อาคารโรงพยาบาล 300 – 500 ลตร / เตยง /วน

62

โดยปกตแลว ปรมาณของนาทจะเกบกกไวในถงเพอการจายนาลงมาใชเปนเวลา 1 ชวโมง

และเปนชวโมงทมการใชนาสงสด คอ 3-5 เทา ของอตราการใชนาเฉลย

2.2 การจายนาเยนและนารอนภายในอาคาร

การสงนาใชในอาคารเสนทอจะเขาเครองสขภณฑเปนค ยกเวนโถสวมจะมเฉพาะเสนทอนา

เยนเทานนและจากเสนทอกอนจะเขาเครองจะมประตนาเพอบงคบนาใหเปดหรอปดได เมอตองการใช

หรอตองการปดซอมการสงนาเขาสอาคารใหญหรออาคารสงหลายชน แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอการ

สงนาขน และการสงนาลง

ระบบการสงนาขน หมายถงระบบจายนาภายในอาคารซงจายนาเขาเครองสขภณฑ และ

อปกรณตางๆจากชนลางขนไปตามความสงของอาคาร

ระบบการสงนาลง หมายถงระบบการจายนาภายในอาคารซงจายนาเขาเครองสขภณฑ และ

อปกรณตางๆ โดยเรมจากชนบนสดลงมาจนถงชนลาง ซงจะตองมถงเกบนาททาจากคอนกรต เหลก

หรอ ไฟเบอรกลาสบนหลงคา

1 ปรมาณการใชนา x จานวนคน

2 แปลงใหเปน m3

3 คดเปนการใชนาเฉลยตอ 1 ชวโมง

4 x 5

5 = ปรมาณการใชนาสงสด

6 x 2 + นาดบเพลง 12 m3

7 = ขนาดของถงเกบนา

63

การทานารอนและการนาไปใช

เครองทานารอนทใชตามบานแยกประเภทตามแหลงพลงงานได 2 ประเภทคอ เครองทานา

รอนระบบทใชแกส และ ระบบทใชไฟฟา

เครองทานารอนระบบทใชแกสเปนเชอเพลงในการทาใหนาทไหลผานเครองเปนนารอน

เพอออกไปใชงาน ระบบนมขอดคอแมแรงดนนาออนเครองกยงคงทางานได ระบบนมกใชกบพนททม

ระบบการจายแกสตามทอเชนในตางประเทศ แตไมนยมใชในประเทศไทย

เครองทานารอนระบบใชไฟฟา ระบบนจะอาศยขดลวดเปนตวทาความรอนเมอปลอย

กระแสไฟฟาใหไหลผานและเมอปลอยใหนาไหลผานขดลวดขณะทสวตซของเครองเปดอย ความรอน

จากขดลวดจะถายเทไปยงนาทาใหนาทไหลออกจากเครองมอณหภมสงขน ระบบนยงสามารถแบง

ออกไดเปน 2 ชนดใหญๆ คอเครองทานารอนชนดถงเกบ และเครองทานารอนชนดนาไหลผาน

1. เครองทานารอนชนดถงเกบ มหลกการทางานคอมขดลวดความรอนแชอยในถงเกบ

นา ซงอาจมขนาดของถงเกบตงแต 10 – 30 ลตร หรอมากกวานน เมอเปดสวตซของเครองทงไวขอ

ลวดความรอนจะทาใหนาในถงเกบรอนตลอดเวลา เมอความรอนถงระดบทกาหนดเครองกจะมระบบ

ตดไฟโดยอตโนมต และเมอนาในถงเกบเยนลง หรอมการนานานไปใชและมนาเยนไหลเขามาแทนท

ขดลวดความรอนกจะทางานอกครงโดยอตโนมตคลายๆ กบกระตกนารอนไฟฟา ขอดของเครองชนดน

คอกนไฟนอย เพราะเปนการคอยๆ ตมนาเพอกกเกบไว ไมตองเรงใหนารอนจดทนทเหมอนเครองทานา

รอนชนดนาไหลผาน สามารถมนารอนสารองไวใชในชวงทเกดไฟฟาขดของ ไมตองการแรงดนนาสง

เพอกระตนใหเครองทางาน ขอเสยคอมนาหนกมากและเทอะทะ กนเนอทเพราะตองมถงเกบนา และ

ตอนเปดเครองใหมๆ จะตองรออยางนอย 5 นาทเพอใหนาในถงเกบเรมรอนไดท จงไมคอยนยมใชตาม

บานพกอาศยแตนยมใชกบระบบการจายนารอนทเปนระบบใหญๆ เชนตามโรงแรม หรอตามโรงงาน

อตสาหกรรม

2. เครองทานารอนชนดนาไหลผาน มหลกการทางานคลายกนกบระบบถงเกบ ขอ

แตกตางคอ หมอนาจะมขนาดเลกกวาและไมมระบบฉนวนเพอปองกนการสญเสยความรอนและไมได

ทาหนาทเปนถงเกบนา แตจะทาหนาทเปนจดดกนาทไหลผานใหมารวมกนและคางอยในปรมาณท

มากพอจะทาใหการถายเทความรอนจากขดลวดความรอนไปยงนาทอยในหมอนาเปนไปอยางม

ประสทธภาพ เครองชนดนมขอเสยคอกนไฟคอนขางมากและตองใชแรงดนนาคอนขางสงเพอกระตน

ใหเครองทางาน ขอดคอมรปทรงทสวยงาม ขนาดกะทดรด ใหความสะดวกทงในการตดตงและการใช

งาน และสามารถใหความรอนไดอยางรวดเรว

64

เครองทานารอนและเครองทานาอน

เครองทานารอนไดแกเครองททาใหนา

รอนไดมากและรวดเรว สามารถตอกบจดทมการ

ใชนาไดหลายจด หรอใชกบอางอาบนา เวลาใช

งานมกมการเดนทอเพอแยกกอกนารอนและนา

เยนตางหาก เวลาใชจะตองเปดกอกทงสอง และ

ปรบเพอผสมใหนาไดอณหภมตามทตองการ

เครองทานาอน จะมลกษณะคลายกบ

เครองทานารอนแตใหความรอนนอยกวา เครอง

ชนดนมกจะตอกบจดทมการใชนาเพยงจดเดยวซง

มกจะเปนฝกบวสายออนซงตอสายโดยตรงมาจาก

ตวเครองไมมการแยกเปนกอกนารอนและเยน

เนองจากปรมาณความรอนทไดไมมากนก เครองทา

นาอนโดยทวไปจะสงเกตไดงายเนองจากมกมฝกบว

พรอมสายออนใสใหดวยในขณะทเครองทานารอน

จะไมมให

2.3 การตดตงทอและอปกรณ

เพอใหทอมความแนนและบรการอยางถาวร ควรตองมวธบงคบเสนทอใหอยกบท อาจเลอกใช

อปกรณยดทอชนดแขวน หรอบงคบใหทอตงตรงขนานกบผนง การเลอกอปกรณสาหรบรบเสนทอตอง

พจารณาโครงสรางอาคารดวย

อปกรณยดทอ การเดนทอทางนอนมทงทอทางนอน ทางลาด และแนวดง ขนาดของทอเปน

สวนทควรพจารณา การแขวนเสนทอทางนอนอาจทาใหทอหยอนทาใหนาเดนไมสะดวก การกดหรอ

บงคบสวนตอของทอทาใหเกดการรวในสวนอปกรณหรอขอตอ ในสวนของโครงสรางอาคารรบนาหนก

อปกรณแขวนทอเมอมทอมารวมเดนในแนวเดยวกนทาใหทอมนาหนกมากตองตดตงอปกรณยดทอท

มนคง ทาใหโครงสรางอาคารตองรบนาหนกมากเชนเดยวกน การพจารณแขวนทอตองมวศวกร

คานวณและพจารณาตาแหนงการหอยและยด โดยจะตองทราบนาหนกทจะแขวนทอไว หาตวแขวนท

รบนาหนกได รวมทงพจารณาระยะหางทเหมาะสม

อปกรณการยดทอตองแขวนอยใกลกบอปกรณทเปนขอตอทเปลยนทศทางการเดนทอ ถาเดน

ทอของเหลวในแนวระดบใหเดนทอลาดเอยงไปตามทศทางการไหล สวนทอสงของเหลวทหนดหรอม

สารอนเจอปนจะตองเดนทอใหลาดเอยงมากขน

65

ระบบระบายนาโสโครก

3.1 สาเหตของการเกดนาเสย

นาเสยเปนปญหาทเกยวกบมลภาวะชนดหนง ซงมผลกระทบอยางมากตอผ พกอาศย

โดยเฉพาะชมชนเมองนาเสยจะสะสมเพมมากขนจนกระทงมผลกระทบตอมนษย “ของเสย” คอสารท

ถกทงในสงแวดลอมโดยไมไดทาใหหมดมลพษหรอทาใหเบาบางลง มอยในนา ดน และ ในอากาศ เชน

เศษอาหาร นาโสโครก กระปอง ฯลฯ เมอรวมกนจงทาใหเกดมลพษขน

3.1.1 แหลงทเกดของเสย

ของเสยทเกดจากทพกอาศย ประกอบดวยเศษอาหาร เศษกระดาษและของเหลอ

ใชอนๆ นอกจากนยงมนาทจากการซกลาง รวมทงนาทใชชาระรางกายซงนาเสยเหลานถกระบายมา

รวมกน หากไมไดจดการใหเปนนาดเสยกอนกจะเปนอนตรายตอผ ใชไดโดยเฉพาะอยางยงนาทถายเท

จากสวม ซงจะไหลซมและปะปนรวมกบนาฝนและนาใตดนจากแหลงอน

ของเสยทเกดจากงานพาณชยกรรม เปนของเสยจากการคาขาย ประกอบไปดวย

เศษอาหาร ไขมน ของเหลอใชทเปนกระดาษ ขวดแตก พลาสตก วตถดงกลาวบางสวนสลายตวเกด

แกส มกลน และบางสวนกลายเปนกากหรอบางสวนไมสลายตวขวางการระบายนาในทอนา เกดการ

สะสมเปนการเพมปรมาณนาเนาเสย

ของเสยทเกดจากภาคอตสาหกรรม นาเสยทเกดจากสวนของการผลต เชน กลน

กรด ดาง หรอมสารเคมอนผสมอย การปลอยนาเสยจากโรงงานเปนจานวนมากในแตละวนโดยระบาย

ลงในแมนา ลาคลอง ทาใหเกดมลพษเปนอนตรายตอผใช และสตวนาไมสามารถดารงชวตอยได

66

ของเสยจากอาคารราชการ สโมสร โรงแรม โรงพยาบาล โดยปกตการออกแบบ

อาคารขนาดใหญจะมเรองระบบระบายนาอยแลว การกาจดนาเสยจะถกตดตงในสถานทจาเปนแก

อาคารสวนนน โดยตองมอปกรณกาจดอยางมประสทธภาพกอนจะสงนาโสโครกออกสทางระบาย

สาธารณะ

3.1.2 ประเภทของของเสย

ของเสยจากหองนา ไดแกของเสยจากอจจาระและปสสาวะ ซงมอนทรยสารและจล

ชพจานวนมาก มกลนและสกปรก

ของเสยจากการซกลาง ไดแกนาเสยทระบายจากทอาบนา การซกผา ลางพน

สกปรกตางๆ มความสกปรกทเจอจางกวาขอแรกมาก เนองจากอนทรยสารมจานวนจากดทาใหม

อนตรายนอยลง

นาฝนและสงสกปรกบนดน เมอฝนตกนาจะนองพนและชะลางดน สงสกปรก เศษ

ขยะตางๆ ไหลลงทอระบายขางถนน ทาใหอนทรยสารไหลไปรวมกบสงสกปรกทเปนของเสยชนดอนได

3.2 การกาจดนาเสย

นาทงในชวตประจาวนสามารถแบงได 4 ประเภท

คอ นาโสโครก นาทง นาฝน และ นาทงทมลกษณะพเศษ นา

โสโครก (Soil) คอนาทระบายมาจากเครองสขภณฑ เชนโถ

สวม ทปสสาวะชาย หญง นาทง (Waste water) คอนาท

ระบายมาจากเครองสขภณฑอนๆ อางลางหนา อางอาบนา

นาทระบายจากเครองจกร อปกรณ เครองมอเครองใช นาฝน

(Storm drain) หมายถงนาฝนทระบายจากหลงคา สนาม

ถนน ฯลฯ นาทงทมลกษณะพเศษ (Special waste) นาทง

ประเภทนมสงสกปรก หรอสารพษซงเปนอนตรายอยเชน

จากโรงงานอตสาหกรรม หองทดลอง หองตรวจโรคตาม

โรงพยาบาล คอกสตว ฯลฯ

3.2.1 ระบบระบายนา

แบงตามชนดของนาทง คอ ระบบระบาย

นาโสโครก ระบบระบายนาทง ระบบระบายนาฝน ระบบ

ระบายนาทงพเศษ และระบบระบายนาจากครว

67

แบงตามระบบการระบายนา คอ ระบบรวมซงจะรวมนาจากสวนตางๆ ของอาคารลงส

ทอเดยวกนไมแยกประเภทวาเปนนาโสโครกหรอนาทงแลวระบายออกจากอาคาร แบบแยกทระบายนา

ทงและนาโสโครกออกจากกนและแบบไมระบายโดยตรง

แบงตามระดบของการเดนทอ คอ ระบบระบายโดย Gravity เปนระบบปกตของการ

ระบายนาจากระดบทสงกวาระบบทอระบายนาโสโครกสาธารณะ และ ระบบระบายนาจากทตา นาจะ

รวมอยในบอพกใตพนแลวจงสบขนโดยใชเครองสบนา

แบงตามตาแหนงทตดตงระบบระบายนา คอ ระบบระบายนาภายใน (ระยะหาง 1 ม.

จากกาแพงภายนอกอาคาร) และระบบระบายนาภายนอก

3.2.2 การวางทอระบายนา

ทอระบายนาทนยมใชกบบานทวไปในปจจบน เปนทอททาจากซเมนตใยหน ลกษณะ

เปนทอกลม มขนาดเสนผาศนยกลางภายใน 6 – 8 นว วางฝงใตพนดนโดยมบอพกกนเปนชวงๆ

ระยะหางของบอพก 6 – 8 ม.ปกตการวางทอระบายนาจะทาเมองานดานโครงสรางของตวบานเสรจ

เรยบรอยแลว เพอปองกนการแตกชารดเนองจากการทาโครงสรางของฐานราก ในทานองเดยวกน ใน

กรณทแนวทอระบายนาจาเปนตองวางชดแนวรวเนองจากขอจากดของพนท กจะตองทาโครงสรางฐาน

รากของรวใหเสรจกอนแลวจงวางทอระบายนาได

68

ขอสงเกตเกยวกบการวางทอระบายนา

1. ทอระบายนาทใชควรอยในสภาพดไมมการใช การชารดเสยหายมากอน

2. กอนการวางทอระบายนาจะตองมการปรบดนหรอทรายดานลางของทอใหเรยบ

เสมอ เพอใหสามารถรบนาหนกของทอไดอยางสมาเสมอตลอดแนว ทาใหทอไมเกดการแตกหกงาย

เมอตองรบแรงหรอนาหนกจากดานบน

3. การวางทอระบายนาตองมความลาดเอยงทเหมาะสมคอ 1 : 200 (ตามเทศ

บญญตคอ 1 : 100)

4. บอพกจะตองเทฐานคอนกรตเพอควบคมระดบของบอพกใหถกตอง ซงจะสมพนธ

กบแนวลาดเอยงของทอระบายนาและจะชวยใหการทาความสะอาดบอพกไดสะดวก

5. รอยตอระหวางทอระบายนากบบอพก หรอระหวางตวทอนาดวยกนจะตองอดดวย

ปนเพอปองกนการรวซม

6. ในบอพกแตละบอควรมการวางตะแกรงดกขยะเพอความสะดวกในการทาความ

สะอาดและปองกนทอระบายนาอดตน

3.2.3 ระบบบาบดนาเสย

ประกอบดวยระบบตางๆ คอ บอดกไขมน ตะแกรงดกขยะ บอเกรอะ บอซม ถงกรองไร

อากาศถง Imhoff ระบบเอเอสและระบบเชงชววทยาอนๆ

บอดกไขมน มเพอดกไขมนออกจากนาทงกอนทจะไหลเขาสระบบบาบดนาเสยของ

อาคาร ทงนเพราะไขมนจะทาใหระบบบาบดนาเสยลดประสทธภาพลง และอาจกอใหเครองจกรกล

ตางๆ ในระบบชารดไดงาย โดยปกตควรใหระยะเวลาในการเกบกกของบอดกไขมนนานกวา 30 นาท

69

ตะแกรงดกขยะ เปนสงจาเปนมากและมประโยชนตอการบาบดนาเสย โดยปกตนา

ทงจากอาคารมกมขยะไหลปะปนมาดวยเสมอ ซงควรตกออกกอนทจะไหลเขาสระบบบาบดนาเสยของ

อาคาร ตะแกรงดกขยะมอยดวยกนหลายขนาด ขนกบขนาดของทอนาทง หรอขนาดทอทจะไหลเขาส

ถงบาบดนาเสย และมขนาดของชองใหนาไหลผานหลายขนาด ตงแต 0.02 – 155 ม.ม. แลวแต

ลกษณะของนาทงวามขนาดของตะกอนหรอขยะอยางไร ตะแกรงดกขยะมอยดวยกนหลายชนดไดแก

แบบเอยงอยนง แบบเอยงชนดหมน แบบกลองชนดหมน แบบเคลอนท แบบใชแรงหนศนยกลาง

สาหรบอาคารทงไปมกใชแบบเอยงอยนง

บอเกรอะ เปนระบบบาบดนาเสยทมความสาคญมากสาหรบแตละอาคารและเปน

ระบบทมความนยมกนมากทสด หลกการทางานคอการบาบดนาเสยโดยใชเชอจลนทรยแบบไรอากาศ

ในการยอยสลายสารอนทรยทมอยในนาทง ซงเปนการลดคา BOD ของนาทงลงโดยเปลยนเปน

สารประกอบอนๆ เชนกาซคารบอนไดออกไซด มเทนและ H2S เปนตน ระบบการบาบดนาเสยทเกดขน

ภายในบอเกรอะจะมอย 3 ระบบ คอ การตกตะกอน การลอยของฝาไข และการหมกแบบไรอากาศ บอ

เกรอะจะเปนทรองรบจากหองสวมโดยตรง และ จะไหลไปบอซม

บอซม เปนระบบบาบดนาเสยทนยมตดตงไวหลงจากบอเกรอะ หรออาจตอโดยตรง

จากทอโสโครกของหองนาแตละหอง เปนระบบทอาศยใหนาทงไหลซมผานบอซมออกสรอบๆ บอ และ

ปลอยใหไหลซมผานชนดน วธนเหมาะกบสภาพดนทยอมใหนาไหลซมผานไดงาย แตตองตรวจสอบด

วามแหลงนาใตดนทกาลงใชอยใกลเคยงกนหรอไม ระยะหางไมควรนอยกวา 30 ม. เพอปองกนการ

แพรระบาดของโรค

70

ถงกรองไรอากาศ เปนระบบบาบดนาเสยทมตวกลางบรรจอยภายในถง ทงนเพอให

มอายตะกอน หรอเกบกกตะกอนจลนทรยไดยาวนานแตมเวลาเกบกกของเสยตากวา

ถงกรองไรอากาศ สามารถบาบดนาเสยจากทกสวนของ

อาคาร ทงนาเสยจากสวมทผานถงเกรอะ นาทงจากครวท

ผานถงดกไขมน นาทงจากสวนอนๆ ของอาคาร FILTER ม

ตวกลางพลาสตกซง เ ปนแหลงอาศยเจรญเตบโตของ

แบคทเรยจานวนมาก ซงจะทาการยอยสลายอนทรยสาร

ตางๆ ใหกลายเปนกาซชวภาพ (METHANE) และนา ภายใน

ประกอบดวยสวนสาคญคอ

1. โซนตะกอน 2. โซนบาบดและกรองใส

71

อางอง

1. ทศพร สทธจนดา และคณะ. 2530. ระบบทอ วาลว ปม. กรงเทพมหานคร. นาอกษรการพมพ.

2. ทต สจจะวาท (เรยบเรยง). 2544. กอสรางอาคารบรรยายดวยภาพ. กรงเทพมหานคร. ซเอด

ยเคชนจากด (มหาชน).

3. มานะศษฏ พมพสาร. 2533. เครองสขภณฑ. กรงเทพมหานคร. นาอกษรการพมพ.

4. พสดและออกแบบกอสราง, กอง. 2546 การอานแบบกอสราง. เอกสารประกอบโครงการอบรม

สมมนาเชงปฏบตการ การจดซอจดจาง การตรวจการจางและควบคมงาน ของสถาบนเทคโนโลยราช

มงคล. กรงเทพมหานคร.

5. พภพ สนทรสมย. 2542. วศวกรรมการเดนทอและตงเครองสขภณฑ. กรงเทพมหานคร. โรงพมพ

บรษทประชาชนจากด

6. ลออง ศรพฒน. ระบบอปกรณอาคาร. กรงเทพมหานคร. โรงพมพบรษทสกายบคสจากด

72

เอกสารประกอบการสอนวชาอปกรณประกอบอาคาร 1

หนวยการเรยนท 1

เรองท 1.4 สขภณฑ

เอกสารการสอนนเปนสวนหนงของโครงการวจย

การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณประกอบอาคาร 1

และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน

73

สารบญ

ระบบสขาภบาล ...................................................................................................................... 74

ชอบทเรยน ...................................................................................................................... 74

จดประสงคการสอน ......................................................................................................... 74

สขภณฑ ........................................................................................................................... 75

4.1 ความหมายของสขภณฑ .................................................................................... 75

4.2 ชนดของสขภณฑ ............................................................................................... 75

4.3 การใชงานสขภณฑ ............................................................................................. 78

อางอง…………………………………………………………………………………………...8

0

74

ระบบสขาภบาล

ชอบทเรยน

1.4 สขภณฑ

1.4.1 ความหมายของสขภณฑ

1.4.2 ชนดของสขภณฑ

1.4.3 การใชงานสขภณฑ

จดประสงคการสอน

1.4 เขาใจเกยวกบสขภณฑ

1.4.1 บอกความหมายของสขภณฑ

1.4.2 บอกชนดของสขภณฑ

1.4.3 อธบายคณสมบตของสขภณฑแตละชนด

1.4.4 อธบายการใชงานสขภณฑ

75

สขภณฑ

4.1 ความหมายของสขภณฑ

เครองสขภณฑ หมายถง ภาชนะ อปกรณ หรอเครองใชททาหนาทรองรบนา รองรบของเหลว

และจายของเหลว นาเสย หรอนาโสโครกทเกดจากการใชงานชาระลางขบถายออกจากรางกายมนษย

เพออานวยความสะดวก ความสบาย ความผาสก และสขภาพอนามยผ ใช แลวสงถายโดยตรงหรอโดย

ออม เขาสระบบระบายนาหรอแหลงขจดทเหมาะสมอน หรอทอระบายนาสาธารณะทอนญาตให

ระบายสงเหลานลงได

เครองสขภณฑทนามาตดตงในอาคารแตละชนดจะถกออกแบบมาเพอรองรบนา และสง

โสโครก

4.1.1 เพอการทาความสะอาดรางกาย -- อางอาบนา

4.1.2 เพอรองรบการขบถาย -- โถ

4.1.3 เพอการประกอบอาหาร -- อางลางจาน

4.1.4 เพอดแลทาความสะอาดเครองนงหม เครองใช

4.1.5 เพอสขภาพอนามย -- อางนาวน อางนาพสาหรบดม

4.1.6 เพอการบาบดรกษาโรค -- อางแชขาบาบด ในโรงพยาบาล-บานพกคนชรา

4.2 ชนดของสขภณฑ

เครองสขภณฑถกผลตและออกแบบแยกตามชนดของอาคาร เชน สขภณฑทใชในอาคารพก

อาศย อาคารพาณชย โรงพยาบาล สถานพยาบาล และบานพกคนชราจะมลกษณะทแตกตางกน เรา

สามารถแบงเครองสขภณฑตามจดประสงคการใชงานไดเปนสองประเภทใหญๆ คอ

1. เครองสขภณฑทใชรองรบนาเสย เชน อางลางมอ ลางหนา อางอาบนา

2. เครองสขภณฑทใชรองรบนาโสโครก เชน ชกโครก โถปสสาวะ

76

วสดทใชทาสขภณฑ สามารถแบงออกได 3 ประเภทคอ ดนเผาเคลอบ โลหะ และวสด

สงเคราะห

4.2.1 ประเภทดนเผาเคลอบ

เออรเทนแวร (Earthen ware) ลกษณะทวไปเปน

ผลตภณฑทคอนขางหนา เนอหยาบ มความพรนตวคอนขางมาก

สวนมากมสนาตาลออน เทาออน และเหลองออน มทงชนดทเคลอบ

และไมเคลอบ เวลาเคาะจะมเสยงทบๆเผาทอณหภม 1050 – 1100

°C มการดดซมนาเฉลยไมเกน 10% ของนาหนกแหง หากใชนาหยด

จะซมหายไปใน 2 – 3 นาท

สโตนแวร (Stone ware) หมายถงผลตภณฑทเผาถง

จดสกตว (Vitreous ware) มความแกรงเปนพเศษ เนอแนนนาและ

ของเหลวซมผานไดยาก เนอดนมความเหนยวดมาก เผาทอณหภม

1190 – 1390 °C เนอดนมลกษณะคลายเออรเทอนแวรแตเคาะเสยง

กงวานกวา ทบแสง นยมทาภาชนะประเภททนกรดดาง

ปอรสเลน (Porcelain) เปนผลตภณฑทเตรยมขน

เปนพเศษ มเนอดนสขาว เผาถงจดสกตว โปรงแสง เผาใน

อณหภมตงแต 1250 °C ขนไป เนอดนละเอยด และแขงแกรง ม

ลกษณะเหมอนแกว นาซมผานไดประมาณ0.1 – 0.5%

ผลตภณฑประเภทดนทนไฟ (Fire clay) ดนทนไฟ

เปนดนทสามารถทนความรอนไดสงถง 1500°C มความเหนยว

มาก ดดซมนา 10 – 20% เมอเผาเนอจะออกสเหลอง มความ

แขงแรงสงทนตอการเปลยนแปลงอณหภมไดด

4.2.2 ประเภทโลหะ

เหลกแผนเจอ (Alloy sheet steels) นามา

ทาเปนอางลางหนาและอางอาบนา ขนรปดวยการกดอด

(Stamping Process) ราคาถกและอายการใชงานสนกวา

เหลกหลอ

77

เหลกหลอ (Gray cast iron) ม

ความแขงแรง คงทน อายการใชงานราวๆ 30 – 40

ป ทาอางลางหนา อางอาบนา ขอดคอสามารถ

นามาหลอเปนรปรางไดหลายแบบ ขนาดความหนา

ของอางประมาณ 5 ม.ม. และสวนเคลอบอางอก 2

ม.ม. การเคลอบอางเหลกหลอม 2 วธ คอ การ

เคลอบดวย Porcelain หรอ Vitreous Enamel หรอ

glass lining ใชอณหภมเผาราว 427°C การเคลอบ

จะนาชนงานไปทาความสะอาดโดยใชทรายพนให

ทรายหลอทตดไวหลด แลวนาชนงานไปชบเคลอบ

ชนใน – นอก แลวนาเขาเตาอบ (ใชสญลกษณส

แดง) การเคลอบดวย Stone ware หรอ Earthen

ware ใชเคลอบสขภณฑทตองทนกรด ดาง เปนอาง

ทใชในการแพทยตามโรงพยาบาล โรงอาบนา

สาธารณะ ใชสญลกษณสเหลอง

เหลกกลาไรสนม (Stainless steel) เปนวสดทม

ความคงทน มผวเรยบ ทนตอการขดขด ไมมสนม ทนตออณหภม

ไดสง ดแลรกษางาย แตการขนรปทาไดยาก จงเหมาะกบสขภณฑ

ทมรปรางงายๆ เชนอางลางชาม

4.2.3 ประเภทวสดสงเคราะห

พวซแขง ใชทาอางซงใชกบสารกดกรอนไดด หรอ

ทาโถสวม

อะครลค มความเบา ทนตอการกดกรอน ใชทา

อางลางหนา อางอาบนา ซงตองใชวสดทมความหนาราว 4 ม.ม.

อายการใชงาน 20 ป

ไฟเบอรกลาส ทาอางอาบนา และอางฝกบว ทน

ตอสารเคมไดด นาหนกเบาตดตงงาย ทาความสะอาดงาย

78

4.2.4 สเครองสขภณฑ

สขาว

สมาตรฐาน -- สเหลอง เขยว ฟา ชมพ เนอ ทอง

สพเศษ -- สเบยเบอร สงาชาง สนาตาล สนาเงน สเทาออน และสกหลาบมอญ

สพรเมยม -- สนาตาลเพนทเฮาส สนาเงนเพนทเฮาส สแดงเพนทเฮาส สดาเพนทเฮาส

4.3 การใชงานสขภณฑ

4.3.1 อางลางหนา

ชนดทใชในทพกอาศยแบงออกเปน 3 แบบ คอ อางลางหนาชนดแขวนผนง ชนดมขา

ตง และ ชนดขาเปนตทบหรอวางบนเคานเตอร

4.3.2 อางอาบนา

แบงออกได 4 ชนด คอ ชนดนอนอาบ กงนอนนง ชนดนงอาบ และ ชนดนาวน

79

4.3.3 โถสวม

แบงเปน โถสวมแบบนงยอง และ แบบนงราบ โถสวมแบบนงราบแบงออกเปน ชนด

วอชดาวน วอชเอาท โบลวเอาท ไซฟอน (รเวอรสแทรบ ไซฟอนเจต ไซฟอนวอรเทค ไซฟอนวอชดาวน

นวแมตกไซฟอน) ฮอพเบอร และ เพลฟลชโบลว

วอชดาวน เปนโถราคาถก ประสทธภาพตา มเสยงดงขณะ

ลาง พนทผวภายในโถรองนอย การลางใชลกษณะการผลกลางออกดวยแรง

ดงดดจงมแนวโนมตอการอดตนไดงายกวาแบบอนๆ เนองจากมพนทรบนา

นอยจงทาใหสงปฏกลเกาะตด เปอน มความโสโครกมากบนผวภายในโถ

ดงนนจงไมควรใชกบอาคารสาธารณะ การลางใชฟลชวาลวหรอฟลชแทงก

ระดบตา

รเวอรแทรป จดอยในโถชนดไซฟอนเจตแตมพนทรบนานอยกวา ชองทางออกของสง

ปฏกลเลกกวาระดบซล ตากวา และตองการนาลางนอยกวาเชนกน การดดนาจากโถรองรวดเรว เพอ

ปองกนสงปฏกลกลบสโถรองอก ไมมการเกาะตดและเปอนจากสงปฏกล เสยงขณะทางานเบากวาวอช

ดาวน ราคาถกกวาไซฟอนเจต

ไซฟอนเจต คลายกบชนดรเวอรสแทรปเฉพาะชองทางไหล

ผานของสงปฏกล แตมพนทรองรบนาในโถ มากกวาจงไมเกดการตดหรอ

ความสกปรกของสงปฏกลทผวภายในโถ มขนาดของชองทอดกกลนโตกวา

การไหลสะดวก โอกาสอดตนมนอย การลางแรงและรวดเรวดวยหลกกาลก

นา มราคาสงกวารเวอรสแทรป

ไซฟอนวอรเทค ปกตเปนโถทมฟลชแทงก

ในตวเดยวกนในรปทรงเตยๆ เสยงขณะทางานเบาทสด นาจะ

หมนวงรอบโถอยางรวดเรวและถกดดออก ผวภายในโถรองจะ

เปยกตลอดเวลา ขนาดเสนผาศนยกลางของชองทางออกและ

ทอดกกลนจะนอยกวาชนดไซฟอนเจต เหมาะกบหองนาทกแบบ

โบลวเอาท โถสวมชนดนจะถกนามาตดตงในอาคารพาณชย หรออาคารสาธารณะ

การลางแตละครงจะใชปรมาณนาตา โดยนาจะไหลลงจากขอบโถพรอมๆ กน ทาใหเกดกาลกนาขน

โดยตรงในทอดกกลน จะทาใหเกดการดดสงปฏกลและนาผานทอดกกลนออกสทางออกของโถสวม

ขอดของโถชนดนคอ มความสามารถในการลางในปรมาณมากๆ เฉพาะอยางยงกระดาษชาระ โถสวม

ชนดนสวนมากจะเปนแบบแขวนผนง

80

ระบบนาทใชสาหรบโถชกโครกแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

ใชถงพกนา (FLUSH TANK) ระบบนเหมาะสาหรบบานซงม

แรงดนนาไมมากพอ จะชาระไดสะอาดกวา แตตองรอใหนาเตมถงกอน มราคา

คอนขางจะแพงกวา เพราะมระบบซบซอน การซอมบารงจะยงยากกวา มสสน

และแบบใหเลอกมากกวา

ฟลชวาลว (FLUSH VALVE) ระบบนจะเหมาะกบบานทม

แรงดนนาสง อาจตองใชเครองปมนาชวยดวย ไมมสวนถงเกบนา จงทาใหระบบ

ไมซบซอน ดแลรกษา งาย ใชงานไดรวดเรว ไมตองรอใหนาเตมถงกอน มราคา

ถกกวา แตมแบบใหเลอกไมมากนก และทอนาตางๆ ทใชกบระบบนตองมขนาด

ทใหญกวา

โถสวมสามารถแบงออกได 5 ลกษณะเพอความเหมาะสมแกการใชงาน คอ ลกษณะ

รวมชนเดยว แยกโถสวมและฟลชแทงกแตประกอบกนโดยแทงกตดตงบนโถสวม แยกสองสวนโดยโถ

สวมตงพนแตฟลชแทงกแขวนตดผนง แขวนตดผนง และ ตดตงเขากบมมหอง

4.3.4 โถปสสาวะ

แบงตามลกษณะการลาง ได 3 ชนด คอ วอชดาวน ไซฟอนเจต และ โบลวเอาท และ

แบงตามลกษณะการใชงานและการตดตง เปน 4 แบบ คอ แบบตงพน แบบแขวนฝาผนง แบบมฐาน

ตงพน และ แบบราง

อางอง 1. ทศพร สทธจนดา และคณะ. 2530. ระบบทอ วาลว ปม. กรงเทพมหานคร. นาอกษรการพมพ.

2. ทต สจจะวาท (เรยบเรยง). 2544. กอสรางอาคารบรรยายดวยภาพ. กรงเทพมหานคร. ซเอด

ยเคชนจากด (มหาชน).

3. มานะศษฏ พมพสาร. 2533. เครองสขภณฑ. กรงเทพมหานคร. นาอกษรการพมพ.

4. พสดและออกแบบกอสราง, กอง. 2546 การอานแบบกอสราง. เอกสารประกอบโครงการอบรม

สมมนาเชงปฏบตการ การจดซอจดจาง การตรวจการจางและควบคมงาน ของสถาบนเทคโนโลยราช

มงคล. กรงเทพมหานคร.

5. พภพ สนทรสมย. 2542. วศวกรรมการเดนทอและตงเครองสขภณฑ. กรงเทพมหานคร. โรงพมพ

บรษทประชาชนจากด

6. ลออง ศรพฒน. ระบบอปกรณอาคาร. กรงเทพมหานคร. โรงพมพบรษทสกายบคสจากด

81

เอกสารประกอบการสอนวชาอปกรณประกอบอาคาร 1

หนวยการเรยนท 1

เรองท 1.5 แบบวศวกรรมสขาภบาล

เอกสารการสอนนเปนสวนหนงของโครงการวจย

การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณประกอบอาคาร 1

และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน

82

สารบญ

ระบบสขาภบาล ...................................................................................................................... 83

ชอบทเรยน ...................................................................................................................... 83

จดประสงคการสอน ......................................................................................................... 83

แบบวศวกรรมสขาภบาล ................................................................................................. 84

อางอง…………………………………………………………………………………………...8

7

83

ระบบสขาภบาล

ชอบทเรยน

1.5 แบบระบบสขาภบาล

1.5.1 การอานแบบระบบสขาภบาล

1.5.2 ลกษณะการเขยนแบบระบบสขาภบาล

จดประสงคการสอน

1.5 เขาใจแบบสขาภบาล

1.5.1 อธบายการอานแบบของระบบสขาภบาล

1.5.2 อธบายลกษณะการเขยนแบบระบบสขาภบาล

84

แบบวศวกรรมสขาภบาล

แบบทางวศวกรรมสขาภบาลใชสญลกษณ SN นาหนาหมายเลข เขยนขนเพอใชแสดง

รายละเอยดเกยวกบทอ แนวการเดนทอประปา ทอนาทง ทอโสโครก ทอระบายอากาศ บอเกรอะ – บอ

ซม หรอระบบบาบดนาเสย เปนตน ผอานแบบจงตองมความรเกยวกบสญลกษณทใชในงานระบบทอ

และเขาใจแบบไดอะแกรมแสดงระบบสขาภบาล เพอเปนพนฐานสาหรบประกอบการอานแบบดวย

แบบวศวกรรมสขาภบาลมแบบทตองแสดง ไดแก แปลนระบบประปา แปลนระบบ

สขาภบาล แปลนบอเกรอะ – บอซม หรอระบบบาบดนาเสยสาเรจรป

85

แปลนระบบประปาชนตางๆ เปนแบบแสดงระบบทอทจดสงนาประปามาใชในอาคาร เรม

ตงแตแปลนทอประปาชนลาง โดยจะแสดงแนวทอเมนจากมาตรวดนาทตอเชอมกบทอประปา

สาธารณะ แนวทอแยกเพอจายไปยงถงเกบนา ลานซกลาง กอกสนาม ครวและหองนาชนลาง และ

ตาแหนงของทอประปาในแนวดงเพอจายขนหองนาชนทสองและชนตอไป โดยสามารถอาน

รายละเอยดชนดของทอ ขนาดของทอและอปกรณประกอบไดจากสญลกษณทปรากฏในแบบ สารบ

แปลนทอประปาชนสงขนไปกจะแสดงแนวทอประปาและรายละเอยดตางๆ ของแตละชนในลกษณะ

เดยวกน ในอาคารทมความสงมาก แรงดนของนาจากทอประปาสาธารณะหรอการตดตงปมนาเพม

แรงดนในทอ อาจไมสามารถทาใหนามแรงดนเพยงพอสาหรบทจะใชงานบนชนสงสดของอาคารได ใน

กรณนควรมถงเกบนาทชนดาดฟาของอาคาร จากนนทาการสบนาจากถงเกบนาทผวดนขนไปยงถง

เกบนาชนดาดฟากอน แลวคอยปลอยจายนาลงมาใชงานยงชนตางๆ ของอาคารตามหลกการแรงโนม

ถวงของโลก จะสามารถใชงานไดดและประหยดพลงงานมากขน

แปลนระบบสขาภบาลชนตางๆ จะเนนแสดงแนวทอนาทง และทอโสโครกของอาคาร แยก

ออกเปน

1. แปลนระบบสขาภบาลชนลาง จะแสดงแนวทอระบายนา พรอมทงขนาดของทอและทศ

ทางการไหลของนาทงจากหองนา ครว บอพก บอดกไขมน ไปยงทอระบายนาสาธารณะ และแนวทอ

ระบายนาฝนทตอมาลงทอระบายนารอบอาคารดวย แนวทอโสโครกจากโถสวม โถปสสาวะไปยงบอ

เกรอะ รวมทงแสดงตาแหนงบอเกรอะ – บอซม ขนาดและตาแหนงของทอระบายอากาศ

86

2. แบบขยายระบบสขาภบาลหองนาชนตางๆ จะแสดงรายละเอยดของระบบระบายนา

ไดแก ขนาดทอนาทง ตาแหนงชองระบายนาทงจากสขภณฑ จากพน ชองลางทอ ขนาดทอระบาย

อากาศ รวมทงขนาดทอโสโครก

87

อางอง

1. ทศพร สทธจนดา และคณะ. 2530. ระบบทอ วาลว ปม. กรงเทพมหานคร. นาอกษรการพมพ.

2. ทต สจจะวาท (เรยบเรยง). 2544. กอสรางอาคารบรรยายดวยภาพ. กรงเทพมหานคร. ซเอด

ยเคชนจากด (มหาชน).

3. มานะศษฏ พมพสาร. 2533. เครองสขภณฑ. กรงเทพมหานคร. นาอกษรการพมพ.

4. พสดและออกแบบกอสราง, กอง. 2546 การอานแบบกอสราง. เอกสารประกอบโครงการอบรม

สมมนาเชงปฏบตการ การจดซอจดจาง การตรวจการจางและควบคมงาน ของสถาบนเทคโนโลยราช

มงคล. กรงเทพมหานคร.

5. พภพ สนทรสมย. 2542. วศวกรรมการเดนทอและตงเครองสขภณฑ. กรงเทพมหานคร. โรงพมพ

บรษทประชาชนจากด

6. ลออง ศรพฒน. ระบบอปกรณอาคาร. กรงเทพมหานคร. โรงพมพบรษทสกายบคสจากด

88

แบบฝกหด

เอกสารการสอนนเปนสวนหนงของโครงการวจย

การพฒนาชดการเรยนรดวยตนเอง วชาอปกรณประกอบอาคาร 1

และวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน 4 สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรมภายใน

89 แบบฝกหด

1. ทอสามารถแบงตามวสดทใชผลตไดเปนกชนด อะไรบาง และ แตละชนดมคณสมบตและการ

ใชงานอยางไร ?

2. วาลวคออะไร มหนาทอยางไร ใหอธบายพรอมเขยนภาพประกอบ

3. บอกความหมาย และชนดของทดกกลน

4. ใหอธบายการทางานของ

บอดกไขมน

ตะแกรงดกขยะ

บอเกรอะ

บอซม

ถงกรองไรอากาศ

5. วเทรยสไชนาคออะไร สามารถนามาใชผลตเปนสขภณฑชนดใดไดบาง

6. สขภณฑแบงตามจดประสงคการใชงานไดกประเภท มรายละเอยดใดบาง

7. ระบบควบคมนาแบบฟลชแทงก เปนอยางไร เหมาะกบการใชทใด แตกตางกบฟลชวาลว

อยางไร

8. ใหอธบายความแตกตางระหวาง Bidet กบ Water Closets

9. ใหเขยนแบบระบบสขาภบาลของบานพกอาศย 2 ชน โดยใชผงของหนจาลอง

10. ใหเขยนแบบขยายการเดนทอในหองนาชนบน

90

หนงสออเลกทรอนกส (e-book) เรอง งานระบบปรบอากาศ

91

92

93

94

95

96

97

98

99

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115

116

117

118

119

ตวอยางเวบเพจ เรอง ระบบลฟต (Flash animation)

120

121

122

123

124 5.3 ขอเสนอแนะ

ในสวนทสอง การหาประสทธภาพชดการเรยนรดวยตนเอง และนาไปใช ไมสามารถวจยตอได

เนองจากเปนโครงการวจยตอเนองระยะเวลา 2 ป เมอดาเนนการในสวนของการผลตชดการเรยนรดวย

ตนเองแลวเสรจในสวนแรก เปนชวงเดยวกนกบการนาหลกสตรใหมของภาควชาสถาปตยกรรมภายใน

มาใช โดยในหลกสตรใหมไมมรายวชาอปกรณประกอบอาคาร1 และวชาโครงสรางสถาปตยกรรม

ภายใน 4 ในหลกสตรใหมน ดงนนทางคณะผ วจยจงขอสรปผลการวจยนเฉพาะในสวนของชดการ

เรยนรดวยตนเอง

1. ควรนาสอไปใชกบผ เรยนกลมเปาหมาย

รายการอางอง

กตตคณ ชลวถ. ครกบสอการสอน. ใน การสมมนาเชงปฏบตการเสรมความรและทกษะ

กระบวนการเรยนการสอน, รนท4/2552 โดยฝายสงเสรมวชาการและการฝกอบรม สานก

พฒนาคณภาพการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร. 24-25 พฤษภาคม

2552 ณ หองประชมอาคารศกษาศาสตร คณะครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลย

เทคโนโลยราชมงคลธญบร.

ทศพร สทธจนดา และคณะ. ระบบทอ วาวล ปม. กรงเทพมหานคร : นาอกษรการพมพ, 2530.

ทศ สจจะวาท (เรยบเรยง). กอสรางอาคารบรรยายดวยภาพ. กรงเทพมหานคร : ซเอดยเคชน,

2544.

พสดและออกแบบกอสราง, กอง. การอานแบบกอสราง. เอกสารประกอบโครงการอบรมสมมนา

เชงปฏบตการ การจดซอจดจาง การตรวจการจางและควบคมงาน ของสถาบนเทคโนโลย

ราชมงคล. กรงเทพมหานคร : (ม.ป.ท.), 2546.

พภพ สนทรสมย. วศวกรรมการเดนทอและตงเครองสขภณฑ. กรงเทพมหานคร : ประชาชนจากด,

2542.

มานะศษฏ พมพสาร. เครองสขภณฑ.กรงเทพมหานคร : นาอกษรการพมพ, 2533.

ละออง ศรพฒน. ระบบอปกรณอาคาร. กรงเทพมหานคร : สกายบคส,

สนทร บญญาธการ. เทคนคการออกแบบบานประหยดพลงงาน เพอคณภาพชวตทดกวา. พมพ

ครงท1. กรงเทพมหานคร : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2542.

อครเดช สนธภค. การปรบอากาศ Air Conditioning. พมพครงท4. กรงเทพมหานคร : (ม.ป.ท.),

2543.

ภาคผนวก ก

127

ลกษณะรายวชาอปกรณประกอบอาคาร1

1. รหสและชอวชา 09 – 530 – 233

อปกรณประกอบอาคาร1

2. สภาพรายวชา วชาเทคโนโลย กลมวชาชพบงคบ

วชาเอกสถาปตยกรรมภายใน หลกสตรระดบปรญญาตร

3. ระดบรายวชา ภาคการศกษาท 2 ชนปท 2

4. พนฐาน -

5. เวลาศกษา 34 คาบเรยนตลอด 17 สปดาห ทฤษฎ 2 คาบ ปฏบต - คาบตอ

สปดาห และนกศกษาจะตองใชเวลาศกษาคนควานอกเวลา

3 ชวโมงตอสปดาห

6. จานวนหนวยกต 2 หนวยกต

7. จดมงหมายรายวชา 1. รทฤษฎและหลกการพนฐานของระบบสขาภบาล ระบบปรบ

อากาศ ระบบบนไดเลอน และลฟต

2. เขาใจระบบสขาภบาล

3. เขาใจระบบปรบอากาศ และการระบายอากาศสาหรบอาคาร

4. เขาใจระบบบนไดเลอน และลฟต

5. เขาใจการนาพลงงานอาทตยมาใชกบอาคาร 6. เหนความสาคญของการเรยนรอปกรณประกอบอาคาร เพอให

เกดประโยชนตอชวตและทรพยสนสวนรวม

8. คาอธบายรายวชา ทฤษฎและหลกการพนฐานเกยวกบระบบการจดนาใช และการกาจด

นาเสย การระบายนาในและนอกอาคาร ระบบปรบอากาศและการ

ระบายอากาศสาหรบอาคาร ระบบบนไดเลอนและลฟต และการนา

พลงงานอาทตยมาใชกบอาคาร

128

การแบงหนวย / บทเรยน / หวขอของรายวชาอปกรณประกอบอาคาร1(ภาคทฤษฎ)

หนวยท รายการ คาบเรยน ท ป

1 ระบบสขาภบาล

1.1 อปกรณทใชในงานระบบสขาภบาล

1.2 ระบบนาด 1.3 ระบบนาเสย

1.4 สขภณฑ

1.5 แบบระบบสขาภบาล

7 1

1

1

2

2

-

2 ระบบระบายอากาศ

2.1 หลกการพนฐานเกยวกบการระบายอากาศ

2.2 ระบบระบายอากาศภายในอาคาร

4 2

2

-

3 ระบบปรบอากาศ

3.1 หลกการปรบอากาศ

3.2 หลกการทาความเยนปรบอากาศ

3.3 ชนดของเครองปรบอากาศ

3.4 การตดตงและการบารงรกษาเครองปรบอากาศ

3.5 แบบระบบปรบอากาศ

8 2

2

2

1

1

-

4 บนไดเลอน

4.1 หลกการทางานของบนไดเลอน

4.2 โครงสรางและสวนประกอบของบนไดเลอน

4.3 การเลอกตาแหนงและการตดตงบนไดเลอน

4 2

1

1

-

5 ลฟต

5.1 หลกการทางานของลฟต

5.2 ประเภทของลฟต

4 2

2

-

6 การนาพลงงานอาทตยมาใชในอาคาร

6.1 การนามาใชโดยตรง

6.2 การนามาใชโดยออม

2 1

1

-

รวม 30 -

ทดสอบ 4 -

รวมทงสน 34 -

129

ตารางกาหนดนาหนกคะแนน

เลขท

หนวย

คะแนนรายหนวยและนาหนกคะแนน

ชอหนวย

คะแน

นราย

หนวย

นาหนกคะแนน

พทธพสย

ทกษะ

พสย

ความ

ร-คว

ามจา

ความ

เขาใจ

การน

าไปใ

ช

สงกว

า

1 ระบบสขาภบาล 20 5 10 5 - -

2 ระบบระบายอากาศ 8 2 2 4 - -

3 ระบบปรบอากาศ 16 10 6 - - -

4 บนไดเลอน 8 8 - - - -

5 ลฟต 8 8 - - - -

6 การนาพลงงานอาทตยมาใชในอาคาร 5 5 - - - -

ก คะแนนภาควชาการ 65 38 18 9 - -

ข คะแนนภาคผลงาน 25

ค คะแนนจตพสย 10

รวมทงสน 100

130

ลกษณะรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน4

1. รหสและชอวชา 09 – 530 – 324

โครงสรางสถาปตยกรรมภายใน4

2. สภาพรายวชา วชาพนฐานวชาชพ กลมวชาชพบงคบ

วชาเอกสถาปตยกรรมภายใน หลกสตรระดบปรญญาตร

3. ระดบรายวชา ภาคการศกษาท 2 ชนปท 3

4. พนฐาน -

5. เวลาศกษา 126 คาบเรยนตลอด 18 สปดาห ทฤษฎ 1 คาบ ปฏบต 6 คาบตอ

สปดาห และนกศกษาจะตองใชเวลาศกษาคนควานอกเวลา

2 ชวโมงตอสปดาห

6. จานวนหนวยกต 3 หนวยกต

7. จดมงหมายรายวชา 1. รทฤษฎและหลกการพนฐานเบองตนของโครงสรางอาคารขนาด

ใหญ

2. เขาใจถงความสาคญของการเตรยมงานโครงสรางเพอรองรบ

การตดตงระบบอปกรณอาคาร

3. เขาใจงานโครงสรางเหลกและการปรบปรงตอเตมโครงสรางใน

งานสถาปตยกรรม

4. เ ข า ใจ ขอบงคบห รอ ขอ ก าหนดในงานก อส ร า งตาม ท

พระราชบญญตควบคมอาคารไดกาหนดไว

5. สามารถเขยนแบบงานโครงสรางสถาปตยกรรมภายในทมการ

ตดตงระบบอปกรณอาคารไดถกตอง

8. คาอธบายรายวชา ศกษางานโครงสรางสถาปตยกรรมภายในทเกยวของกบงานระบบ

ประกอบอาคารตางๆ และฝกปฎบตการเขยนแบบกอสรางงาน

สถาปตยกรรมภายใน

131

การแบงหนวย / บทเรยน / หวขอของรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน4

(ภาคทฤษฎ)

หนวยท รายการ คาบเรยน ท ป

1 โครงสรางเบองตนของงานอาคารสง / ขนาดใหญ (Multi-Storey structure)

1.1 องคประกอบโครงสรางพนฐานของอาคารขนาดใหญ 1.2 งานโครงสรางระบบพน (Floor structure)

1.3 งานโครงสรางระบบผนง (Curtain wall/Aluminum cladding)

1.4 งานโครงสรางระบบฝาเพดาน (Ceiling system)

4 1

1

1

1

-

2 การเตรยมงานโครงสรางเพอการตดตงงานระบบอปกรณอาคาร

(Interior structure and building systems)

2.1 โครงสรางกบงานระบบ (1) : ระบบปรบอากาศ, ลฟต, บนไดเลอน

2.2 โครงสรางกบงานระบบ (2) : ระบบสขาภบาล, ระบบไฟฟา , ระบบ

ดบเพลง

2.3 ระบบการกอสรางสาเรจรป (Prefabilcation)

2.4 โครงสรางกบงานตกแตงภายในคอนโดมเนยม

4 1

1

1

1

-

3 เทคโนโลย และการปรบปรงตอเตมงานโครงสรางสถาปตยกรรม

(Interior structure and Advanced)

3.1 โครงสรางเหลกในงานอาคารสงและอาคารชวงกวาง

3.2 โครงสรางผนงกระจก และอปกรณยดจบ (Glasses flame-fitting)

3.3 โครงสรางเหลก และบนไดเหลก (Steel frame)

3.4 การเชอมตอโครงสรางเหลกรปพรรณ (Members and Truss)

3.5 การปองกนและเสรมความแขงแรงในโครงสรางเหลก

3.6 ระบบประสานเชงพกด (Modular planning)

6 1

1

1

1

1

1

-

4 กฎหมายและขอบงคบฯในงานกอสราง

4.1 พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ.2522 กฎกระทรวงฯฉบบท39และ

พระราชบญญตการอนรกษพลงงาน

4.2 โครงสรางกบการรอถอน และการตอเตมอาคาร (Renovation)

2 1

1

-

รวม 16 -

ทดสอบ 2 -

รวมทงสน 18 -

132

การแบงหนวย / บทเรยน / หวขอของรายวชาโครงสรางสถาปตยกรรมภายใน4

(ภาคปฏบต)

หนวยท รายการ คาบเรยน ท ป

1 โครงสรางเบองตนของงานอาคารสง / ขนาดใหญ (Multi-Storey structure)

- รายงานระบบโครงสรางพนฐานอาคารสงทวไปทใชในปจจบน

- เขยนแบบรปตดโครงสรางพน ผนง และเพดาน

-

24 6

18

2 การเตรยมงานโครงสรางเพอการตดตงงานระบบอปกรณอาคาร

(Interior structure and building systems)

- เขยนแบบโครงสรางงานระบบประปาและสขาภบาล

- เขยนแบบโครงสรางงานตกแตงลฟต

- เขยนแบบโครงสรางงานกอสรางระบบสาเรจรป

- เขยนแบบโครงสรางงานตกแตงภายในคอนโดมเนยม

-

24

6

6

6

6

3 เทคโนโลย และการปรบปรงตอเตมงานโครงสรางสถาปตยกรรม

(Interior structure and Advanced)

- เขยนแบบโครงถก 2 มตและโครงถก 3 มต

- เขยนแบบโครงสรางผนงกระจก

- เขยนแบบเหลกรปพรรณ และโครงสรางบนไดเหลก

- เขยนแบบการเชอมตอโครงสรางเหลกรปพรรณ

- เขยนแบบและออกแบบโครงสรางเหลกเพอการรบนาหนก

- เขยนแบบงานระบบประสานเชงพกด

-

36

6

6

6

6

6

6

4 กฎหมายและขอบงคบฯในงานกอสราง

- รายงานสรปกฎหมาย และขอบงคบ

- เขยนแบบผงรอถอน และตอเตมอาคาร

-

12 6

6

PJ1 : การออกแบบโครงสรางเพอการรบนาหนก (Structural design)

PJ2 : งานออกแบบประเภทอาคารขนาดเลก โดยใชโครงสรางเหลก

รวม - 96

ทดสอบ - 12

รวมทงสน - 108

133

ตารางกาหนดนาหนกคะแนน

เลขท

หนวย

คะแนนรายหนวยและนาหนกคะแนน

ชอหนวย

คะแน

นราย

หนวย

นาหนกคะแนน

พทธพสย

ทกษะ

พสย

ความ

ร-คว

ามจา

ความ

เขาใจ

การน

าไปใ

ช

สงกว

า

1. โครงสรางเบองตนของงานอาคารสง / ขนาดใหญ 5 2 2 1 - 10

2. การเตรยมงานโครงสรางเพอการตดตงงานระบบอปกรณอาคาร 6 3 2 1 - 25

3. เทคโนโลย และการปรบปรงตอเตมงานโครงสรางสถาปตยกรรม 7 3 3 1 - 30

4. กฎหมายและขอบงคบควบคมงานกอสราง 2 1 1 - - 5

รวม 20 9 8 3 - 70

ก คะแนนภาควชาการ 20

ข คะแนนภาคผลงาน 70

ค คะแนนจตพสย 10

รวมทงสน 100

134

ประวตผเขยนวทยานพนธ

นางสาวสรรสดา เจยมจต ประวตการศกษา สาเรจการศกษาปรญญาสถาปตยกรรม

ศาสตรบณฑต ภาควชาสถาปตยกรรม คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยรงสตในปพ.ศ.

2541 และสาเรจการศกษาปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต คณะสถาปตยกรรมศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลยในปพ.ศ.2548 โดยระหวางทศกษาอยไดทางานวจย โดยเปนผชวยวจย

ในโครงการการศกษาวจยสถาปตยกรรมในไทยเพอการประหยดพลงงาน ในปพ.ศ.2546 ปจจบน

เปนอาจารยคณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

นางสาวธนพร วรฉตร ประวตการศกษาสาเรจการศกษาปรญญาศลปะบณฑต (การ

ออกแบบภายใน) มหาวทยาลยรงสตในปพ.ศ.2534 และสาเรจการศกษาปรญญาสถาปตยกรรม

ศาสตรมหาบณฑต (สถาปตยกรรมภายใน) สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร

ลาดกระบง ปจจบนเปนอาจารยคณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

รตนโกสนทร