the health behavior of obesity of student health education ,...

53
รายงานการศึกษาปัญหาพิเศษ เรื่อง การศึกษาพฤติกรรมสุขภาพต่อโรคอ้วน ของนิสิตสาขาวิชาสุขศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , Faculty of Education , Kasetsart university bangkhen นางสาวมัลลิกา จันทร์ฝ้น รหัสประจาตัว 5410601319 รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของหลักสูตรศึกษาศาสตร์บัณฑิต สาขาวิชาสุขศึกษาคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พ.ศ. 2557

Upload: others

Post on 03-Mar-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

รายงานการศกษาปญหาพเศษ

เรอง การศกษาพฤตกรรมสขภาพตอโรคอวน ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , Faculty of Education , Kasetsart university

bangkhen

นางสาวมลลกา จนทรฝน

รหสประจ าตว 5410601319

รายงานนเปนสวนหนงของหลกสตรศกษาศาสตรบณฑต

สาขาวชาสขศกษาคณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2557

Page 2: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอกราบขอบพระคณ พ.ต.หญง ดร.ณฐกฤตา ศรโสภณ อาจารทปรกษาปญหาพเศษ ดร.สมคด ปราบภย อาจารยภเบศร นภทรพทยาธร อาจารยนนทนภส เกตนโกศลย และอาจารยอจฉรยะ เอนก ทปรกษาปญหาพเศษ ทใหค าปรกษาในการเรยน การคนควาวจย ตลอดจนการตรวจแกไขรายงานปญหาพเศษจนกระทงเสรจสมบรณ

ขอกราบขอพระคณอาจารยสาขาวชาสขศกษาทกทานทไดอบรมสงสอนและมอบความรอนเปนประโยชนอยางยงในการน าไปใชประโยชนตอไป ขอขอบคณผทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม และขอขอบคณเพอนๆ ทกคนทไดใหความชวยเหลอและใหค าแนะน าตางๆ

ดวยความดหรอประโยชนอนใดเนองจากวทยานพนธเลมน ขอมอบแดคณพอ คณแม ทไดอบรมและใหก าลงใจผวจยมาตลอดในทกเรอง

มลลกา จนทรฝน

Page 3: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

มลลกา จนทรฝน.2557. การศกษาพฤตกรรมสขภาพตอโรคอวน ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน. ปรญญาศกษาศาสตรบณฑต สาขาวชาสขศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. อาจารยทปรกษา: พ.ต.หญง ดร.ณฐกฤตา ศรโสภณ. 46 หนา.

บทคดยอ

การศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษาความรเกยวกบโรคอวน ทศนคตตอโรคอวน และพฤตกรรมสขภาพ ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน จ านวน 100 คนเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถาม วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา ไดแก รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

จากการส ารวจความรเกยวกบโรคอวนของกลมตวอยาง พบวากลมตวอยางสวนใหญ มความรเกยวกบโรคอวนอยในระดบดมาก สงเกตไดจากการตอบแบบสอบถามในขอค าถามทง 10 ขอ ผลจากการวเคราะหในสวนน พบวา นสตมความรอยในระดบดมาก เปนจ านวน 6 ใน 10 ขอ จากการเกบรวบรวมขอมล จะเหนไดวา กลมตวอยางสวนใหญมความรเกยวกบโรคอวนอยในระดบดมาก โดยกลมตวอยางสวนใหญมความรเกยวกบโรคอวนในแตละดาน อาท สาเหตการเกดโรค พฤตกรรมทน าไปสโรคอวน เปนตน จากการส ารวจทศนคตตอโรคอวนของกลมตวอยาง พบวากลมตวอยางสวนใหญ มทศนคตตอโรคอวนอยในระดบทเหนดวย สงเกตไดจากการตอบแบบสอบถามในขอค าถามทง 10 ขอ ผลจากการวเคราะหในสวนน พบวา นสตมทศนคตอยในระดบทเหนดวย เปนจ านวน 7 ใน 10 ขอ จากการเกบรวบรวมขอมล จะเหนไดวา กลมตวอยางสวนใหญมทศนคตตอโรคอวนอยในระดบทเหนดวย แสดงใหเหนวากลมคนสวนใหญ เหนวาโรคอวนไมใชเรองทนากลวและไมใชเรองทนาวตกกงวล ขอทบงช คอ ปจจบนการมน าหนกตวมากเกนไปเปนเรองทสงคมยอมรบ,ปจจบนคนสวนใหญกมรปรางอวน จงไมใชเรองแปลกและนาวตกกงวล,โรคอวนเปนโรคทไมนากลว รกษาไดดวยตนเอง,โรคอวน คอ การทมน าหนกตวมาก แตไมสงผลตอการใชชวตประจ าวน และแสดงใหเหนวากลมคนสวนใหญ มทศนคตทไมถกตองเกยวกบโรคอวน ขอทบอกบงช คอ การบรโภคอาหารประเภทเบเกอร เชน เคก ไมสงผลตอการเกดโรคอวน,การนอนดก ความเครยด ไมมผลตอการเกดโรคอวน จากการส ารวจพฤตกรรมสขภาพของกลมตวอยาง พบวากลมตวอยางสวนใหญ มพฤตกรรมสขภาพในระดบปานกลาง สงเกตไดจากการตอบแบบสอบถามในขอค าถามทง 10 ขอ ผลจากการวเคราะหในสวนน พบวา นสตมพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง เปนจ านวน 9 ใน 15 ขอ จากการเกบรวบรวมขอมล จะเหนไดวา กลมตวอยางสวนใหญมพฤตกรรมสขภาพอยในระดบปานกลาง มพฤตกรรมทแสดงใหเหนวากลมคนสวนใหญมพฤตกรรมสขภาพทไมถกตอง อาท ทานรบประทานอาหารมอดก,ทานรบประทานของหวานหลงมออาหารเสมอ เชน ของหวาน ไอศกรม,ทานดมน าอดลม,ทานรบประทานทไขมนสง เชน เฟรนฟราย ไกทอดKFC ฯลฯ,ทานพกผอนนอย นอนดกและ มพฤตกรรมทแสดงใหเหนวากลมคนสวนใหญมพฤตกรรมสขภาพทด

Page 4: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

อาท ทานปนจกรยานไปท ากจธระในบรเวณใกลๆ,ทานออกก าลงกายสม าเสมอ,ทานเขารบการตรวจสขภาพอยเสมอ,ทานขนลงอาคารเพยง1ชนโดยการใชลฟทโดยสาร

จากผลการศกษาควรสงเสรมใหนสตทยงมพฤตกรรมสขอยในระดบดใหมพฤตกรรมสขภาพใหดยงขน สวนนสตทมพฤตกรรมสขภาพอยในระดบดมากอยแลว ควรด าเนนกจกรรมกระตนหรอสงเสรมใหมการรกษาระดบการมพฤตกรรมสขภาพนตอไป

Page 5: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

สารบญ

กตตกรรมประกาศ ก บทคดยอ ข สารบญ ค สารบญตาราง ง บทท 1 บทน า 1 1.1 ความส าคญและทมาของปญหา 1.2 ค าคามการวยจย

1.3 วตถประสงค

1.4 ขอบเขตการวจย

1.5 นยามศพท

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

บทท 2 เอกสารและรายงานวจยทเกยวของ 3 2.1 โรคอวน 2.2 พฤตกรรมเสยงทน าไปสโรคอวน

พฤตกรรมการนอนดก พฤตกรรมการดมสรา

2.3 บทความทเกยวกบโรคอวน WHO ช อวน-น าหนกเกน ท าเสยงเบาหวาน ความดน โรคหวใจ

2.4 พฤตกรรมสขภาพ 2.5 งานวจยทเกยวของ

งานวจยในประเทศ งานวจยตางประเทศ

บทท 3 วธด าเนนการศกษา 22 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.3 การสรางเครองมอทใชในการศกษา 3.4 วธการทใชในการทดสอบคณภาพของเครองมอทใชในการวจย 3.5 ขอมลทใชในการศกษา 3.6 วธการเกบรวบรวมขอมล 3.7 การวเคราะหขอมล

Page 6: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

บทท 4 ผลการศกษาและอภปรายผล 26 บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ 36

เอกสารอางอง 38 ภาคผนวก 41

Page 7: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

สารบญตาราง

ตารางท 1.1 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามเพศ 26

ตารางท 1.2 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามอาย 27

ตารางท 1.3 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามคาBMI 27

ตารางท 1.4 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามชนป 28

ตารางท 1.5 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามสขภาพ (6เดอนทผานมา) 28

ตารางท 1.6 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามโรคประจ าตว 28

ตารางท 2.1 จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผล 30

เรอง ความรเกยวกบโรคอวน

ตารางท 3.1 จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผล 32

เรอง ทศนคตเกยวกบโรคอวน

ตารางท 4.1 จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผล 34

เรอง พฤตกรรมสขภาพ

Page 8: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

1

บทท 1

บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

สงคมในปจจบนมเครองอ านวยความสะดวกสบายมากขน เชน รถยนตอ านวยความสะดวกในการเดนทาง มการใชลฟทและบนไดเลอนแทนการเดนขนลงบนได มเครองดดฝนและเครองซกผาชวยทนแรงในการท างานบาน เปนตน อาหารการกนในปจจบนกมใหเลอกหลากหลาย สะดวกและงายตอการปรงอาหารเพยงแคเตมน ารอนหรอใชไมโครเวฟกสามารถทานไดแลว อกทงยงมรานใหบรการ24ชวโมงและมบรการจดสงถงท จะเหนไดวาวถชวตในสงคมปจจบนสะดวกสบายมากกวาในอดต และสงคมในปจจบนเปนสงคมทมการแขงขนสง เวลาแตละนาทนนมคาเทากบเงนและความส าเรจ ฉะนน ปจจบนคนสวนใหญจะทมเทเวลาในการเรยน การท างาน เพอพฒนาศกยภาพของตนเองและมงไปสความส าเรจในชวต นนกคอ ชอเสยง เกยรตยศ เงนทอง วนๆเวลาหมดไปกบการแสวงหาความเจรญรงเรองใหกบชวต จนหลายครงมองขามสงใกลตว สงทส าคญทสด ในการน าไปสสงทดในอนาคต นน กคอ การมสขภาพทด จากทกลาวขางตน พฤตกรรมตางๆเหลาน ไดแก การใชชวตทสะดวกสบาย ท าใหรางกายออกแรงนอยลง การรบประทานอาหารตามกระแสสงคม นนคอ อาหารฟาสฟดซงสามารถหรอซอไดงาย และการบรหารเวลาไมถกตองจนไมมเวลาดแลตวเอง เชน ไมมเวลาออกก าลงกาย ไมมเวลาพกผอน นอนดก เครยด ซงสงเหลานก าลงจะเพาะบมเชอราย เปนภยรายตอสขภาพตอคนในปจจบน ซงพฤตกรรมเหลานไมเกดผลเสยทนท แตจะน าไปสโรคภยตางๆในอนาคต หนงในนนกคอ โรคอวน

ผวจยไดเหนถงปญหาดงกลาวจงไดท าการวจยเกยวกบพฤตกรรมการปองกนโรคอวน ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ปการศกษา 2557 เพอศกษากลมเปาหมายวามพฤตกรรมการปองกนโรคอวนอยางไร

ดงนน ความรความเขาใจ ทศนคต และพฤตกรรมสขภาพเกยวกบโรคอวน จงเปนสงจ าเปนในแนวทางการปฏบตตนใหถกตองเพอหลกเลยงจากปจจยทน าไปสโรคอวนและการดแลสขภาพตวเองไดอยางถกตองเหมาะสม

ค าถามการวจย

นสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน มพฤตกรรมการปองกนโรคอวนอยางไร

Page 9: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

2

วตถประสงค

1. เพอศกษาความรเกยวกบโรคอวน ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

2. เพอศกษาทศนคตตอโรคอวน ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

3. เพอศกษาพฤตกรรมสขภาพของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

ขอบเขตการวจย

ประชากร

กลมตวอยาง : นสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ปการศกษา 2557 จ านวน 120 คน

ระยะเวลา

ระหวางวนท 2 มนาคม – 8 พฤษภาคม 2558 เปนเวลา 10 สปดาห

ตวแปรทศกษา

ความรเกยวกบโรคอวน ทศนคตตอโรคอวน และพฤตกรรมสขภาพ ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

นยามศพท

1. โรคอวน หมายถง การมปรมาณไขมนในรางกายเพมขน ในเพศชายและเพศหญงทมปรมาณไขมนมากกวารอยละ 25 และรอยละ 30 ขนไปจะถกจดวาเปนโรคอวน

2. พฤตกรรมสขภาพตอโรคอวน หมายถง กจกรรมตาง ๆ ของรางกายทแสดงออกมาเปนการเปลยนแปลงทเกดขนทงภายในและภายนอก ทคาดหวงใหบคคลนนมสขภาพอนามยทด ไมเปนโรคและปองกนไมใหเกดโรค ประกอบดวย 3 องคประกอบ ไดแก ความร ทศนคต และการปฏบต

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. นสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขต มความรเกยวกบโรคอวนอยางถกตอง

2. นสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน มทศนคตตอโรคอวนทถกตอง

3. นสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน มพฤตกรรมการปองกนโรคอวนทถกตอง

Page 10: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

3

บทท 2

การตรวจเอกสาร

1. โรคอวน 2. พฤตกรรมเสยงทน าไปสโรคอวน

1. พฤตกรรมการนอนดก 2. พฤตกรรมการดมสรา

3. บทความทเกยวกบโรคอวน 1. WHO ช อวน-น าหนกเกน ท าเสยงเบาหวาน ความดน โรคหวใจ

4. พฤตกรรมสขภาพ 5. งานวจยทเกยวของ

1. งานวจยในประเทศ 2. งานวจยตางประเทศ

1. โรคอวน

โรคอวน (Obesity) เกดจากการมปรมาณไขมนในรางกายเพมขน ปกตเพศหญงจะมปรมาณไขมนประมาณรอยละ 25-30 สวนเพศชายจะมไขมนรอยละ 18-23 ดงนนในเพศชายและเพศหญงทมปรมาณไขมนมากกวารอยละ 25 และรอยละ 30 ขนไปจะถกจดวาเปนโรคอวน โดยสวนมากในเพศชายจะมการสะสมของไขมนทบรเวณเอว เรยกวาอวนลงพงหรออวนแบบลกแอปเปล สวนในเพศหญงไขมนมกจะสะสมทบรเวณสะโพกและตนขา เรยกวาอวนแบบลกแพร ทส าคญในคนทอวนลงพงมกจะมปรมาณไขมนในอวยวะภายในเพมขนดวย ซงจะกอใหเกดผลเสยมากกวาผทอวนไมลงพง

สวนภาวะอวนลงพงนนจะหมายถง ผทมภาวะอวน รวมกบเสนรอบเอวตงแต 90 เซนตเมตรในเพศชาย และตงแต 80 เซนตเมตรในเพศหญง

สาเหตของโรคอวน

โรคอวนเกดขนไดจากหลายสาเหต เชน

* ปจจยทางกรรมพนธ โดยพบวาโรคอวนเปนปฏกรยาระหวางยนหลายชนด รวมทงปจจยทางพฤตกรรมและสงแวดลอม โดยสงแวดลอมทท าใหคนอวนกไดแก การออกก าลงกายนอย แตรบประทานอาหารมาก

* การรบประทานยาบางชนด กอาจสงผลกระทบใหอวนได เชน การไดรบฮอรโมนสเตยรอยดเปนเวลานาน หรอในผหญงทฉดยา หรอรบประทานยาคมก าเนด

Page 11: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

4

* โรคทางตอมไรทอ (ภาวะทมฮอรโมนบางชนดผดปกต เชน มคอรตโคสเตยรอยดมากเกน กลมอาการ คช ช ง (cushing’s syndrome) ไทรอย ดฮอร โมนนอยกว าปก ต หร อภาวะ ไฮ โปไทรอยด (hypothyroidism)

* ความผดปกตบรเวณสมองสวนไฮโปทาลามส ซงจะกระตนใหมการรบประทานอาหารมากขนและอวนได

อยางไรกตาม สาเหตสวนใหญของโรคอวนจะเกดจากการทรางกายใชพลงงานไปนอยกวาพลงงานทไดรบเขาไปในรางกาย และผทมพอแมอวนกมความเสยงทจะอวนมากกวาคนทวไป

การวนจฉยโรคอวน

โรคอวนสามารถวนจฉยไดดวยการวดปรมาณไขมนในรางกายโดยตรง ไมวาจะเปนการใชเครองมอตางๆ เชน เอกซเรยคอมพวเตอร (Computed tomography Scan) และการใช Bioelectrical impedance (BIA) แตการใชเครองมอดงกลาวจะท าไดในบางสถานท ดงนนจงนยมใชการค านวณดชนมวลกาย (body mass index, BMI) เปนเครองมอส าคญ ดวยการใชคาน าหนกตวเปนกโลกรมหารดวยความสงเปนตารางเมตร เชน น าหนก 70 กโลกรม ความสง 160 เซนตเมตร ดชนมวลกายจะเทากบ 70 กโลกรม / (1.5 เมตร x1.5 เมตร) เทากบ 31 กโลกรม/ตารางเมตร โดยประชากรทางเอเชยทมดชนมวลกายเทากบหรอมากกวา 23 กโลกรม/เมตร2 จะจดวามภาวะน าหนกเกน และหากมดชนมวลกายเทากบหรอมากกวา 25 กโลกรม/เมตร2 จะจดวาเปนภาวะอวน ซงจากขอมลการส ารวจประชากรไทยครงท 4 ป พ.ศ.2551-2552 พบวาประชากรไทยเปนโรคอวนรอยละ 36.7

ภาวะแทรกซอนของโรคอวน

โรคอวนเปนปจจยเสยงทท าใหเกดภาวะแทรกซอนหลายชนด ไดแก โรคความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดหวใจตบ ซงจะท าใหกลามเนอหวใจขาดเลอด โรคนวในถงน าด ความผดปกตของไขมนในเลอดโดยระดบไขมนชนดด คอ เอชดแอล ต า ( low HDL-C คอ เพศชาย นอยกวา 40 มลลกรม/เดซลตร เพศหญง นอยกวา 50 มลลกรม/เดซลตร) ระดบไขมนไตรกลเซอไรดสง (คอมากกวาหรอ เทากบ 150 มลลกรม/เดซลตร) โรคเบาหวาน โดยความเสยงของการเปนโรคเบาหวานชนดท 2 จะสมพนธกบระดบความอวนและระยะเวลาของความอวน คอผทอวนเลกนอยจะมโอกาสเกดโรคเบาหวานไดมากกวาคนทวไป 2 เทา ถาอวนปานกลางจะมโอกาสเปนโรคเบาหวานเพมขน 5 เทา แตถาอวนมากๆ จะมโอกาสเปนโรคเบาหวานเพมขนถง 10 เทา นอกจากนยงอาจจะท าใหเกดความผดปกตทางฮอรโมน เชน ท าใหประจ าเดอนมานอยกวาปกต หรอขาดหายไปในเพศหญง ความรสกทางเพศลดลงในเพศชาย

นอกจากนพบวาโรคอวนท าใหการท างานของปอดลดลง คนอวนจงมความล าบากในการหายใจเขาและออก เนองจากไขมนทมากขนบรเวณรอบทรวงอกจะขดขวางการขยายตวของทรวงอก และไขมนททองกจะท าใหกระบงลมไมสามารถหยอนตวลงมาไดปกต ท าใหเหนอยงายโดยเฉพาะในทานอน ท าใหหายใจล าบาก บางครงจะหยดหายใจเปนพกๆ ในขณะนอนหลบ เรยกวา sleep apnea syndrome อาการคอปวดศรษะในเวลาเชา งวงนอนและหายใจชาในเวลากลางวน หรอพบขออกเสบ โดยพบบอยในขอเขาทตองรบน าหนกตว

Page 12: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

5

มาก และสามารถพบโรคมะเรงไดมากขน โดยพบวาในผชายทอวนจะมโอกาสเกดมะเรงของล าไสใหญ ทวารหนก และตอมลกหมาก สวนในผหญงอวนมโอกาสเกดมะเรงของถงน าด มดลก ปากมดลก รงไข และเตานม มากกวาคนปกต

ประโยชนทไดจากการลดน าหนก

การลดน าหนกไมจ าเปนตองลดน าหนกลงจนปกต การลดน าหนกลงรอยละ 5-10 ของน าหนกเรมตนจะมผลดตอสขภาพทงปจจบนและอนาคต เพราะจะท าใหระดบไขมนในเลอด ระดบน าตาลในเลอด ระดบความดนโลหตลดลง และลดอาการของผปวยโรคอวน เนองจากเมอน าหนกลดคนอวนจะรสกแขงแรงขน แจมใสขน อาการเหนอยงายจะดขน อาการแนนหนาอกจากโรคหวใจ ประจ าเดอนผดปกตกดขน คณภาพชวตและความมนใจดขน รวมถงยงท าใหผปวยมความเชอมนในตวเองมากขน ไมเหนอยงาย สามารถออกก าลงกายไดดขน สขภาพในระยะยาวดขน เนองจากปจจยเสยงตอโรคหวใจและหลอดเลอดลดลง อายเฉลยยาวขน เนองจากโอกาสการตายจากโรคหวใจและมะเรงลดลง

การรกษา

การรกษาโรคอวนโดยทวไปประกอบดวย

1. การควบคมอาหาร การลดน าหนกคอการลดพลงงานทรบประทาน มากกวาการจ ากดอาหารประเภทใดประเภทหนง ไมวาจะเปนการใชสตรอาหารคารโบไฮเดรตนอย โปรตนสง หรอสตรใดๆกตาม เพราะเมอผานไปประมาณ 6 เดอน น าหนกทลดลงจะไมแตกตางกน โดยการรบประทานอาหารทใหพลงงานลดลงจากเดมวนละ 500 กโลแคลอร จะท าใหน าหนกลดลงประมาณ 0.5 กโลกรมตอสปดาห และโดยทวไปควรจะจ ากดพลงงานทไดรบใหอยทประมาณ 1,200 กโลแคลอรตอวน โดยอาหารทรบประทานควรใหมปรมาณของสารอาหารครบถวน เลอกรบประทานขาวไมขดส ธญพช ผกหลากส และผลไม

ส าหรบการค านวณพลงงานจากอาหารสามารถท าไดคราวๆ โดยแบงอาหารเปน 6 หมวดดงน

หมวดขาว แปง เชน ขาว 1 ทพพ ขนมปง 1 แผน กวยเตยว 1 ทพพ คดเปนพลงงาน 80 กโลแคลอร

หมวดผก เปนหมวดทใหพลงงานนอย แตใหเลอกรบประทานผกใบ หลกเลยงผกทเปนหว

หมวดผลไม ใหพลงงาน 60 กโลแคลอร ตอ 1 สวน เชน แอปเปล 1 ลก กลวยน าวา 1 ผล ชมพ 3 ผล สปปะรด 6 ชนพอค า เปนตน ดงนนจะเหนไดวาการรบประทานผลไมปรมาณมากไมสามารถท าใหน าหนกลดลง

หมวดโปรตน ใหเนนเนอสตวไมตดมน

หมวดนม ถาดมนมตองเปนนมขาดมนเนยเพอลดพลงงานลง

หมวดไขมน เปนอาหารทใหพลงงานมากทสดคอ น ามน 1 ชอนชาให 45 กโลแคลอร ดงนนตองหลกเลยงของมน ของทอด

Page 13: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

6

นอกจากนอาหารประเภทผดหรอทอดจะใหพลงงานสงกวาอาหารทตม นง เชน กวยเตยวน า 1 ชาม (350 กโลแคลอร) จะใหพลงงานนอยกวากวยเตยวผดซอว 1 จาน (600 กโลแคลอร)

น าตาล 1 ชอนชาใหพลงงาน 20 กโลแคลอร ซงเครองดมสวนใหญมน าตาล 3-6 ชอนชา เชน นมเปรยว ยาคลท กาแฟกระปอง เปนตน

ผทตงใจลดน าหนกจงควรหลกเลยงอาหารทมรสหวานจด รสมนจด เครองดมทมน าตาล และในผทควบคมอาหารควรไดแคลเซยมและวตามนทดแทนโดยควรปรกษาแพทย

2. การออกก าลงกาย การออกก าลงกายทดจะสามารถลดน าหนกตวและควบคมน าหนกตวทลดลงไมใหกลบเพมขน โดยควรออกก าลงกายชนดแรงถงปานกลางเปนเวลาอยางนอย 30 นาทตอวน 5-7 วนตอสปดาห ในกรณทออกก าลงกายตอเนองไมไหว ใหแบงเปนชวงๆ ชวงละ 10 -15 นาท และท า 3-4 ครงตอวน โดยการออกก าลงกายจะชวยเพมกลามเนอ ถงแมน าหนกจะไมลดลง แตกท าใหรางกายแขงแรงขน อยางไรกด พลงงานทใชไปในการออกก าลงกายในแตละอยางอาจไมมากเทาทคด เชน เดนชาจะใชพลงงาน 150 กโลแคลอรตอชวโมง เดนธรรมดา 300 กโลแคลอรตอชวโมง เดนเรว 420-480 กโลแคลอรตอชวโมง ขจกรยาน 250-500 กโลแคลอรตอชวโมงเปนตน จะเหนวาการน าพลงงานออก 500 กโลแคลอรเปนเรองท าไดยาก เมอเปรยบเทยบการรบประทาน หรอการน าพลงงานเขา 500 กโลแคลอร

3. การเปลยนแปลงพฤตกรรม สามารถท าไดดวยการปรบปรงนสยการบรโภค เชน ควรรบประทานเฉพาะเวลาอาหาร งดการรบประทานเวลาดโทรทศน และรบประทานอาหารชาๆ ไมควรปลอยใหหวจด เพราะจะท าใหรบประทานมาก เปนตน นอกจากนการจดบนทกอาหารทรบประทานจะชวยใหไมรบประทานมาก

4. ยาลดน าหนก ปจจบนมยา Orlistat เพยงชนดเดยวทไดรบการยอมรบจากองคการอาหารและยาใหใชไดนาน 2 ป ยาออกฤทธโดยลดการดดซมไขมนจากล าไสเลกรอยละ 30 โดยควรรบประทานพรอมอาหารในขนาด 120 มลลกรม วนละ 3 เวลา แตมผลขางเคยงคอถายอจจาระบอย ยาอาจลดการดดซมของวตามนทละลายในไขมน เชน วตามนเอ ด อ เค และพบวาสามารถลดระดบไขมนแอลดแอล ซงเปนคอเลสเตอรอลชนดไมด ไดจากการลดการดดซมของคอเลสเตอรอล

5. การผาตด การผาตดเพอควบคมน าหนกตวในคนทอวนมาก (ดชนมวลกายมากกวาหรอเทากบ 40 กโลกรม/เมตร2) หรอในคนทมดชนมวลกาย 35-39.9 กโลกรม/เมตร2 รวมกบภาวะแทรกซอนของโรคอวนอยางนอยหนงอยาง เชน ความดนโลหตสง หวใจลมเหลว โรคเบาหวาน หรอโรคหยดหายใจขณะนอน (Obstructive sleep apnea) ผทตองการผาตดควรตองปรกษาแพทย และควรเขาใจวธการปฏบตตนทงกอนและหลงการผาตด

การคงน าหนกตวหลงลดแลว

การท าใหน าหนกทลดลงไดแลวไมกลบมาเพมขนใหม ถอวาเปนเรองยากกวาการลดน าหนก เนองจากรางกายจะปรบตวใชพลงงานลดลง ดงนนนอกจากการควบคมอาหารแลว การควบคมน าหนกตวยงตองเพมการออกก าลงกาย 60 นาทตอวนอกดวย และควรท าใหไดทกวน

Page 14: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

7

2.พฤตกรรมเสยงทน าไปสโรคอวน

พฤตกรรมการนอนดก

พญ.ธดากานต รจพฒนกล นกวชาการโครงการรวมพลง ขยบกาย สรางสงคมไทยไรพง เครอขายคนไทยไรพง ราชวทยาลยอายรแพทยแหงประเทศไทย กลาววา ปญหาความอวนจะท าใหเกดปญหาอนๆ ตามมา โดยเฉพาะโรคเรอรง เชน เบาหวาน ความดน โรคหวใจ ซงโรคอวนนน มปจจยทมความซบซอนตงแตระดบยน ซงบางคนมยนทท าใหเกดความเสยงท าใหอวนได ไปจนถงโรคบางอยาง หรอ ความเครยด การใชชวตประจ าวน และการนอน โดยเฉพาะการนอนดกหรอนอนไมพอ จะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงกบรางกายหลายดาน โดยดานทเกยวกบความอวน คอ สงผลใหฮอรโมนเครยดทมชอวา คอรตซอล หลงมากขนในวนถดมา ฮอรโมนเครยดทเพมขนนจะกระตนใหรสกอยากอาหารหวานๆ หรอน าตาลมากกวาเดม

“นอกจากฮอรโมนเครยดแลว ฮอรโมนหว หรอ เกรลน กจะหลงเพมขนดวย สงผลใหหวเปนสองเทา นอกจากน ยงท าใหฮอรโมนความอม หรอ เลปตน จะหลงลดลง สงผลใหแมวาจะรบประทานแลวแตกรสกไมคอยอมท าใหตองหาอะไรรบประทานอยตลอดจนกลายเปนการกนมากเกนไป และหากอยในชวงวยรนถานอนดกกยงสงผลท าใหเตยดวย” พญ.ธดากานต กลาว

พญ.ธดากานต กลาวอกวา สงทควรท า คอ เขานอนชวง 21.00-23.00 น.ไมนอนดกกวาเทยงคน ไมเลนมอถอ คอมพวเตอร หรอดโทรทศน ชวง 30-60 นาทกอนนอน แสงสวางจากเครองใชไฟฟาเหลานอาจสงผลใหนอนไมหลบได อยาดมชา กาแฟ 6 ชวโมงกอนนอน จดหองนอนใหมดสนท เงยบ อณหภมเหมาะ ตนนอนในเวลาใกลเคยงกนทกวน การตนสายผดปกตในวนหยด จะสงผลใหนอนไมหลบไดงาย และการสวดมนตหรอนงสมาธกอนนอน จะชวยใหจตใจสงบและหลบไดสบายขน เมอหลบสบายกจะท าใหตนมาดวยความสดใสและมฮอรโมนในรางกายทสมดล

พฤตกรรมการดมสรา

การดมเครองดมสรามากเกนไปเปนสาเหตทท าใหน าหนกเพมมากขน แมวาบางการศกษาพบวาแอลกอฮอลเปนสงทดตอสขภาพส าหรบผทดมปรมาณปานกลาง โดยไดอธบายวาแอลกอฮอลชวยลดความเสยงของการเกดโรคหวใจและชวยลดความเสยงของการโรคเบาหวาน แตหากบรโภคในปรมาณทมากเกนไปสามารถน าไปสปญหาสขภาพโดยเฉพาะโรคอวน

โดยทวไปคนเราสามารถทจะรกษาน าหนกรางกายไดหากสามารถเผาผลาญเทากบจ านวนของแคลอรทรบตอวน แตถารางกายไมสามารถเผาผลาญแคลอรเทาทไดรบแลว รางกายจะเรมสะสมไขมน การบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในปรมาณทสง เชน เบยร ไวน หรอวสก เปนการเพมแคลอรใหรางกายมากขนซงเปนเหตผลของการเกดโรคอวนหรอน าหนกเกน หลายคนไมทราบปรมาณแคลอรในเครองดม เชน 1 แกวไวนแดงหรอขาว (3.5 ออนซ) มประมาณ 70-75 แคลอร เบยร (12 ออนซ) มประมาณ 135-145 แคลอร และวสก (1.5 ออนซ) ม 97 แคลอร

Page 15: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

8

นอกจากนนการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลทมากเกนไปจะชวยกระตนความอยากอาหาร ดงนนผทดมจงเพมปรมาณการรบประทานของอาหารในขณะทดม ยงหลายคนชอบทจะดมแอลกอฮอลกบอาหารทมไขมนสง เปนททราบกนดวาไขมนมจ านวนแคลอรทสง ดงนนจงมสวนท าใหน าหนกเพมขนอก

3.บทความทเกยวกบโรคอวน

WHO ช อวน-น าหนกเกน ท าเสยงเบาหวาน ความดน โรคหวใจ

WHO คาด ป 2558 ทวโลกจะมคนอวน 700 ลานคน น าหนกเกน 2 ,300 ลานคน ดานกรมอนามย เลงตอยอด องคกรไรพง ส ศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพง รบมอโรคอวนและน าหนกเกนในไทย ปจจยเสยง เบาหวาน ความดน โรคหวใจ หลอดเลอด

28 มกราคม 2557 นายแพทยณรงค สายวงศ รองอธบดกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข เปดเผยวา ขณะนทวโลกก าลงใหความส าคญกบสถานการณโรคไมตดตอเรอรงเปนอยางมาก โดยองคกรอนามยโลก (WHO) ไดคาดการณวา ในป 2558 ทวโลก จะมคนทมน าหนกเกนมาตรฐานถง 2 ,300 ลานคน คนอวน 700 ลานคน ซงภาวะน าหนกเกนและอวนเปนปจจยเสยงของโรคไมตดตอเรอรงตาง ๆ อาท โรคหวใจและหลอดเลอด ความดนโลหตสง เบาหวาน สงผลใหแตละปมผเสยชวตกวา 2.8 ลานคน

ส าหรบในประเทศไทย จากการส ารวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท 4 พ.ศ. 2551-2552 ของประชากรไทยอาย 15 ปขนไป พบคาดชนมวลกายทเทากบและมากกวา 25 กโลกรม/ตารางเมตร ชาย 28.4% หญง 40.7% และเสนรอบเอวเกนมาตรฐาน ชาย 18.6% หญง 45.0% นอกจากน ยงพบผปวยเปนโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง และคอเลสเตอรอลในเลอดสง ซงเปนสาเหตการเสยชวตของประชากรไทยจ านวนหลายลานคน

นายแพทยณรงค ระบวา ทผานมากรมอนามยไดด าเนนการโครงการคนไทยไรพง โดยสงเสรมการด าเนนงาน "องคกรตนแบบไรพง" ในหนวยงาน ภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรปกครองสวนทองถนตงแตป 2551 โดยไดมการด าเนนการโครงการอยางตอเนองเพอสงเสรมสนบสนนและเพมศกยภาพใหภาคเครอขาย มสวนรวม และรบผดชอบในการสรางพฤตกรรมทพงประสงคทงดานอาหาร และการออกก าลงกาย และในป 2554 ไดพฒนาเปนศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพง โดยมหนวยงานทสามารถพฒนาเปนศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพงในป 2554 ไดจ านวน 310 องคกร , ป 2555 จ านวน 258 องคกร และป 2556 จ านวน 227 องคกร

ทงน การประชมเชงปฏบตการเพอเตรยมการถอดบทเรยน ศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพง มจดหมายเพอสรางความเขาใจในการน าเอาการจดการความรไปใชเปนเครองมอในการขบเคลอนนโยบายสาธารณะ คนไทย ไรพง เพอใหเกดผลผลต 2 เรอง คอ

1. เกดศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพงใหม อยางนอย 2 แหง ตอจงหวด

2. เครองมอการจดการความรกบแนวค าถามเชงลกในการสมภาษณ เพอใหไดกระบวนการด าเนนงานบรหารจดการศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพงจากบคลากรทเปนผขบเคลอนในองคกรตาง ๆ เชน หนวยงานสาธารณสข, หนวยงานภาครฐและวสาหกจทวไป, หนวยงานเอกชน, สถานศกษา/โรงเรยนทงภาครฐ

Page 16: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

9

และเอกชน, องคกรปกครองสวนทองถน และชมชน/หมบาน/ชมรม เพอรวมกนเตรยมการถอดบทเรยนศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพง และน าไปขยายผลพฒนาตอไป

4.พฤตกรรมสขภาพ

พฤตกรรม (Behavior) หมายถง ปฎกรยาหรอกจกรรมทกชนดทมนษยกระท าแมวาจะสงเกตไดหรอไมกตาม (ประภาเพญ สวรรณ และสวง สวรรณ, 2536)

พฤตกรรมสขภาพ (Health behavior) หมายถง กจกรรมตาง ๆ ของรางกายทแสดงออกมาเปนการเปลยนแปลงทเกดขนทงภายในและภายนอก ( Covert and overt behavior ) ทคาดหวงใหบคคลนนมสขภาพอนามยทด ไมเปนโรคและปองกนไมใหเกดโรคหรออยในสภาวะทไมท าใหเกดโรคไดงาย ซงพฤตกรรมสขภาพนนจะเปนกจกรรมทสงเกตเหนไดหรอไม สามารถสงเกตเหนได แตสามารถวนจฉยไดวาพฤตกรรมสขภาพนน ๆ มหรอไมม โดยใชวธการหรอเครองมอทางดานจตวทยา พฤตกรรมดงกลาวมองคประกอบ 3 สวน คอ

2.1.1 พฤตกรรมดานพทธพสย ( Cognitive domain ) เปนพฤตกรรมขนตนซงผเรยนเพยงแตจ าได อาจโดยการมองเหน ไดยน ไดฟง ไดสมผส เปนประสบการณเกยวกบขอเทจจรง เปนเกณฑและโครงสรางทเกดขนมาจากการศกษาคนควา หรอเปนความรทไดจากการสงเกต ตรวจสอบหรอรายงานซงตองอาศยความชดเจนและระยะเวลาในการศกษา ความรดานสขภาพอนามยจดเปนวทยาศาสตรสขภาพและการปรบปรงสงเสรมสขภาพใหดยงขนและเพอการด ารงชวตอยอยางผทมสขภาพทด ความรเกยวกบเรอ งสขภาพอนามยนนเปนความรระดบขนองความสามารถในการน าไปใช การวเคราะห การสงเคราะหและการประมาณคา เปนระดบความรขนทจะสามารถกระตนเตอนใหบคคลรจกส ารวจตรวจสอบตนเองและสามารถเกดการกระท าได (ประภาเพญ สวรรณ และสวง สวรรณ, 2536 )

2.1.2 พฤตกรรมดานทศนคต (Affective domain ) ทศนคตเปนความเชอของบคคล การกระท า สถานการณหรออน ๆ รวมทงทาทแสดงออกทบงถงสภาพจตใจทมตอสงหนงพฤตกรรมดานนเกยวของกบจตใจ ลกษณะนสย คณธรรม และคานยม 5 ขนตอน คอ การยอมรบ การตอบสนอง การสรางคณคาหรอคานยม การจดระบบหรอจดกลม คณคาแสดงคณลกษณะตามคานยมทยดถอ

2.1.3 พฤตกรรมดานการปฏบต ( Psychomotor domain ) เปนพฤตกรรมขนสดทายทแสดงออก พฤตกรรมดานการปฏบตเปนสวนตอมาจากพฤตกรรมความรและพฤตกรรมดานทศนะคต พฤตกรรมดานนเปนพฤตกรรมทใชความสามารถในการแสดงออกของรางกายซงรวมถงการปฏบตทแสดงออกมาในสถานการณหนง ๆ พฤตกรรมดานนตองอาศยความร ความคด และทศนะคตเปนสวนประกอบ เปนพฤตกรรมทประเมนผลไดงาย แตกระบวนการทท าใหเกดพฤตกรรมนตองอาศยเวลาและการตดสนใจหลายขนตอน ในดานสขภาพถอวาพฤตกรรมดานการปฏบตของบคคลเปนเปาหมายขนสดทายทจะชวยใหบคคลมสข

การใชค าวาพฤตกรรมสขภาพนน สวนใหญจะ หมายถง พฤตกรรมของผทยงไมเจบหรอเจบปวยเลกนอย หรออกนยหนง คอ เนนในเรองพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพในการปองกนโรค หรอ

Page 17: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

10

ปญหาสขภาพ คอการดแลตนเองและสมาชกในครอบครวใหแขงแรงสมบรณ โดยการดแลสขภาพใหแขงแรงม 2 ลกษณะ คอ การสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค

การดแลสงเสรมสขภาพ เปนพฤตกรรมทจะรกษาสขภาพใหแขงแรงปราศจากความเจบปวยสามารถด าเนนชวตอยางปกตสข และพยายามหลกเลยงสงทอนตรายตอสขภาพ เชน การออกก าลงกาย การควบคมอาหาร ไมดมสรา ไมสบบหร และตรวจสขภาพประจ าปอนเปนพฤตกรรมของบคคลทกระท าอยางสม าเสมอในขณะทรางกายแขงแรง

การปองกนโรค เปนการจดกจกรรมทชวยทงบคคลทสขภาพดและเจบปวยใหพนจากการเกดโรค เชน การใหภมคมกนแตละวย ถาเกดการเจบปวยจะชวยใหพนจากความเจบปวดและความทกขทรมาน โดยใหความร สอนวธปฏบตตวทถกตองเพอลดและปองกนภาวะแทรกซอน ชวยเหลอและจดสภาพแวดลอมใหเหมาะสมกบผปวยแตละคน (พรทวา อนทรพรหม, 2539)

5. งานวจยทเกยวของ

งานวจยในประเทศ

ทกษณา ธญญาหาร (2540) ไดศกษา ประสทธผลของโครงการโภชนศกษาเพอลดระดบไขมนในเลอดของวยรนอวนชาย โดยการประยกตใชทฤษฎทางพฤตกรรมศาสตร

การศกษาครงนมงศกษาถง ประสทธผลของโครงการโภชนศกษาเพอลดระดบไขมนในเลอดของวยรนอวนชายโดยการประยกตใชทฤษฎทางพฤตกรรมศาสตร มผสมครใจเขารวมโครงการ เปนนกเรยนชายวยรน ชนมธยมศกษาปท 4-6 โรงเรยนโยธนบรณะ เขตดสต กรงเทพมหานคร ปการศกษา 2538 จ านวน 30 คน ซงไมมโรคประจ าตว ไมไดเปนนกกฬาของโรงเรยน แตมภาวะอวนและมโคเลสเตอรอลในเลอดสงกวาหรอเทากบ 170 มลลกรมตอเดซลตร แบงเปนกลมทดลอง 15 คน และกลมควบคม 15 คน การด าเนนกจกรรมการใหโภชนศกษาประกอบดวยการบรรยายและเปนการสอนแบบกระบวนการกลม โดยมการสอนทงหมด 3 ครง ครงละ 60 นาท แตละครงหางกน 2 สปดาห รวมระยะเวลาการสอน 6 สปดาห การบรรยายและกระบวนการกลมเปนลกษณะไมเปนทางการ นงเปนวงกลมหนหนาเขาหากน แลกเปลยนความคดเหนและประสบการณ ใชวดโอเทปการออกก าลงกาย สไลดเรองโรคหวใจขาดเลอด เปนสอในการสอนพรอมกบเอกสารคมอและแบบบนทกอาหารไขมนดวยตนเอง เกบรวบรวมขอมลกอนและหลงการทดลองโดยชงน าหนก เจาะเลอด วเคราะหหาระดบโคเรสเตอรอล ไตรกลเซอไรด แอลดแอลโคเรสเตอรอล และเอชดแอลโคเรสเตอรอล และใหท าแบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไป การรบรโอกาสเสยงของการเกดโรค การรบรความรนแรงของโรค ความคาดหลงในความสามารถของตนเอง การคาดหวงในผลดของการปฏบต การออกก าลงกาย ความรของโรคหวใจขาดเลอด บนทกปรมาณไขมนในอาหารบรโภค รวมระยะเวลาของการศกษาเปนเวลา 3 เดอน (ธนวาคม พ.ศ.2538 – มนาคม พ.ศ. 2538)

ผลการศกษาพบวา กลมทดลองมคาเฉลยดานการรบรโอกาสเสยง การรบรความรนแรงของการเกดโรค ความคาดหวงในผลดของปฏบต เพมมากกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.000,0.006 และ 0.003) สวนในดานความรเรองโรคหวใจขาดเลอด การบรโภคอาหารไขมนและพลงงาน คะแนนความ

Page 18: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

11

คาดหวงในความสามารถของตนเองเพมขน จากกอนทดลองอยางไมมนยส าคญทางสถต (p=0.070, 0.070) แตเมอเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลม กลมทดลองมคาเฉลยเพมมากขนกวากลมควบคม ในเรอของความร การรบรโอกาสเสยงตอการเกดโรค การรบรความรนแรงของโรค ความคาดหวงในความสามารถของตนเอง และความคาดหวงในผลดของการปฏบต อยางมนยส าคญทางสถต (p<0.001, p<0.001, p=0.006 และ 0.010 และ p<0.001 ตามล าดบ) สวนปรมาณไขมนในอาหารบรโภคของกลมทดลองมคาเฉลยลดลงจากกอนการทดลองอยางไมมนยส าคญทางสถต และมตคาเฉลยลดลงกวากลมควบคมอยางมนยส าคญ (p=0.302 และ 0.045) สวนระดบโคเรสเตอรอล และ ระดบแอลดแอลโคเลสเตอรอล มคาเฉลยลดลงในกลมทดลอง ซงพบวา ระดบแอลดแอลโคเรสเตอรอล มการลดลงอยางมนยส าคญทางสถต (p=0.007) สวนระดบโคเลสเตอรอล มคาลดลงอยางไมมนยส าคญทางสถต (p=0.424)

ปฏมา พรพจมาน (2546) ไดศกษา อทธพลการอบรมเลยงดของบดามารดาตอการเกดโรคอวนเดกวยเรยนในชมชนเมองกรงเทพ

ปจจบนพบวาความชกของโรคอวนในเดกวยเรยนมแนวโนมเพมสงขนในไทย การศกษาครงนเปนการวจยเชงส ารวจเพอศกษาอทธพลของการอบรมเลยงดของบดามารดาตอการเกดโรคอวนในเดกวยเรยน ภายใตเงอนไขดงตอไปน ปจจยทางดานสงคมเศรษฐกจ ดชนมวลกายของบดามารดา พฤตกรรมการบรโภคและความถในการท ากจกรรมของเดก กลมตวอยางเปนนกเรยนทศกษาระดบชนประถมศกษาปท4-6 รวมถงบดาหรอมารดาของเดกจากโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร เขตราชเทว และโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร เขตดสต จ านวน 174 คน เกบขอมลโดยการสมภาษณเดกและใหบดามารดาตอบแบบสอบถามในระหวางเดอน มถนายน – กรกฎาคม 2545 วเคราะหขอมลโดยใชสถต Chi-square, Independent-sample T test, Bivariate and Multiple Logistic Regression

ผลการศกษาพบวาบดามารดาทมการอบรมเลยงดแบบบงคบมความสมพนธกบการเกดโรคอวนในเดกอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.05) บดามารดาทมดชนมวลกายมากกวาหรอเทากบ 25 กโลกรมตอตารางเมตร รวมทงเดกทมการดโทรทศนและเลนเกมมากกวาหรอเทากบ 5 ชวโมงตอวน มความสมพนธเชงบวกกบการเกดโรคอวนอยางมนยส าคญเชงสถต (p<0.05) ซงวเคราะหโดย Multiple Logistic Regression ปจจยเหลานสามารถรวมกยท านายการเกดโรคอวนในเดกไดรอยละ 34.0 (p<0.05)

จากการศกษาครงนมขอเสนอแนะวา ควรสนบสนนและสงเสรมใหบดามารดามการอบรมเลยงดเดกเปนแบบประชาธปไตยทงทางดานการฝกฝนการรบประทานอาหารและกจกรรมของเดก โดยเนนในกลมบดามารดาทมน าหนกเกน โดยการลดการดโทรทศน เลนเกมใหนอยกวาหรอเทากบ 2 ชวโมงตอวน และสงเสรมการเลนกฬาของเดกอยางนอย 1 ชวโมงตอวน รวมทงเปนตวอยางทดกบเดก เพอปองกนการเกดโรคอวนในเดก

สรอย มะโนรา (2550) ไดศกษา โปรแกรมสงเสรมโภชนาการส าหรบผเลยงดเดกวยกอนเรยนทมภาวะอวน

ปจจบน ภาวะอวนเปนปญหาทมแนวโนมสงขนในทกกลมอาย โดยเฉพาะอยางยงในวยเดก การวจยกงการทดลองครงน มวตถประสงคเพอศกษาผลของโปรแกรมการสงเสรมโภชนาการส าหรบผเลยงเดกวยกอน

Page 19: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

12

เรยนทมภาวะอวน กลมตวอยางเปนผเลยงดเดกวยกอนเรยน (3-5 ป) ทมภาวะอวน จากโรงเรยน 3 แหง ในเขตกรงเทพมหานคร แบงเปนโรงเรยนกลมทดลอง จ านวน 34 คนและโรงเรยนกลมเปรยบเทยบ จ านวน 41 คน ระยะเวลาในการศกษา 7 สปดาห เปนระยะทดลอง 3 สปดาหและระยะตดตามผล 4 สปดาห โปรแกรมเปนการประยกตทฤษฎแรงจงใจในการปองกนโรครวมกบกระบวนการเรยนรแบบมสวนรวม เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม วเคราะหขอมลโดยใชสถตรอยละ คาเฉลยมชฌชเลขคนต คาเบยงเบนมาตรฐาน, Repeated measure ANOVA และ Independent t-test

ผลการวจยพบวา หลงการทดลอง กลมทดลองมคะแนนเฉลยความร การรบรความรนแรง การรบรโอกาสของการเกดโรคแทรกซอนในเดกทเปนโรคอวน ทศนคตตอเดกอวน ความคาดหวงถงผลลพธ ความคาดหวงในความสามารถของตนเอง และพฤตกรรมการเลอกอาหารสงกวากลมเปรยบเทยบอยางมนยส าคญทางสถต (p-value < .05) เมอเปรยบเทยบภายในกลมทดลอง พบวา หลงการทดลองและระยะตดตามผล มคะแนนเฉลยความร การรบรความรนแรง ทศนคต และความคาดหวงในความสามารถของตนเอง สงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถต (p-value < .05) และมเพยงคะแนนเฉลยการรบรโอกาสของการเกดโรคแทรกซอนในเดกทเปนโรคอวน ทสงกวากอนการทดลองและระยะตดตามผลอยางมนยส าคญทางสถต (p-value = 0.001) แตคะแนนเฉลยความคาดหวงถงผลลพธ และพฤตกรรมการเลอกอาหารทสงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถต (p-value < .05)

ผลการวจยมขอเสนอแนะวา การจดโปรแกรมการสงเสรมโภชนาการ สามารถชวยเพมความรและการรบรใหแกกลมตวอยางได แตยงไมมการเปลยนแปลงของพฤตกรรม จงควรมการปรบปร งในเรองของการจดกจกรรมใหความร และการเพมการกระตนเตอนทมความถมากขน นอกจากน ทางดานโรงเรยนทงบคลากรและรานคาในโรงเรยนควรเขามามสวนรวม

มณฑนา ทรงธรรมวฒน (2550) ไดศกษา ความสมพนธระหวางการรบรเรองน าหนกตวกบการบรโภคอาหารไขมน : กรณศกษาของนกศกษาหญงในมหาวทยาลยศลปากร

การบรโภคอาหารไขมนสงท าใหมความเสยงตอการเกดโรคอวนและโรคเรอรงตางๆ นอกจากนการทหญงวยรนสวนใหญประเมนน าหนกของตนเองเกนกวาความเปนจรง อาจท าใหเกดการบรโภคทไมเหมาะสม ดงนนการวจยเชงส ารวจแบบภาคตดขวางครงน มวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางการรบรเรองน าหนกตวกบการบรโภรอาหารไขมนของนกศกษาหญง โดยกรณศกษาเฉพาะนกศกษาหญงในมหาวทยาลยศลปากร

กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน เปนนกศกษาหญงทก าลงศกษาระดบปรญญาตร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2550 จ านวน 320 คน เครองมอทใชในการวจยคอแบบสอบถามและแบบสอบถามความถกงบรโภคเพอศกษาการบรโภคอาหารไขมน

ผลการวจยพบวา นกศกษาไดรบปรมาณไขมนรวมจากการบรโภคอาหารไขมนทง 47 รายการ เทากบ 79.92+90.21 กรม/คน/วน คดปนพลงงานทไดรบจากไขมน 719.28+181.89 กโลแคลอร (รอยละ 38.88+9.83 ของพลงงานรวมทควรไดรบในหญงอาย 16-18 ป หรอรอยละ 41.10+10.39 ของพลงงานรวมทควรไดรบในหญงอาย 19-30 ป) นกศกษาสวนใหญรอยละ 62.8 รบรวาน าหนกของตนมากเกนกวาความเปน

Page 20: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

13

จรง การรบรเรองน าหนกตวมความสมพนธทางบวกกบการบรโภคอาหารไขมนประเภทอาหารวางและขนม (r=.13,p<.05) และมความสมพนธทางลบกบการบรโภคอาหารประเภทผลตภณฑนม ( r= -.17,p<.01) และเมอจ าแนกตามชนดของอาหารพบวากลมทมการรบรเรองน าหนกตวทมากเกนบรโภคหมตดมน คอหม และขาวขาหม มากกวากลมทมการรบรเรองน าหนกตวทถกตองอยางมนยส าคญทางสถต (p<.05) ปจจยทมความสมพนธกบการบรโภคอาหารไขมนไดแก ทศนคตทมตออาหารไขมน (r=.11,p<.05)

จากการศกษาครงน สรปไดวา นกศกษาหญงสวนใหญมการรบรเรองน าหนกตวทมากเกนกวาความเปนจรง และมการบรโภคอาหารไขมนมากกวากลมทมการรบรเรองน าหนกตวทถกตอง ดงนน การสงเสรมสขภาพดานการรบรเรองน าหนกตวทถกตอง และการบรโภคอาหารทเหมาะสมโดยเฉพาะในวยรนจงเปนสงทส าคญเพอลดความเสยงตอการเกดโรคเรอรงในอนาคต

ไพรนทร พลสขโข (2552) ไดศกษา ผลของโปรแกรมการปองกนโรคอวนในเดกกอนวยเรยนของผเลยงด

ปญหาโรคอวนในเดกกอใหเกดผลเสยทงรางกายและจตใจ การปองกนไมใหเดกกอนวยเรยนอวนขนอยกบการเลยงดของครอบครว การวจยกงทดลองครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลของโปรแกรมการปองกนโรคอวนในเดกกอนวยเรยนของผเลยงด กลมตวอยางเปนผเลยงดเดกออนกอนวยเรยนทมปจจยเ สยงตอการเกดโรคอวนในศนยพฒนาเดกเลก 2 แหง ในต าบลคลองโยง อ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม แบงกลมทดลองจ านวน 33 คน และกลมเปรยบเทยบจ านวน 34 คน ระยะเวลาในการทดลอง 7 สปดาห เปนระยะทดลอง 3 สปดาห และระยะตดตามผล 4 สปดาห โดยประยกตทฤษฎระบบนวแมน ในการคดเลอกเดกกอนวนเรยนทมปจจยเสยงตอการเกดโรคอวน เขาโปรแกรมทประยกตจากกระบวนการเรยนรแบบมสวนรวม เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม วเคราะหขอมลโดยใชสถตรอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน independent t-tast, Repeated Measures ANOVA

ผลการวจยพบวา หลงการทดลองและระยะตดตามผล ภายในกลมทดลองมคาเฉลยความรเรองอาหารและโรคอวน ทศนคตตอภาวะโภชนาการ พฤตกรรมการปองกนโรคอวนในเดกกอนวยเรยน ไดแก พฤตกรรมการจดอาหาร พฤตกรรมการออกก าลงกาย สงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถต (p-value < .01) ยกเวนพฤตกรรมการควบคมอาหารกอนการทดลองและระยะตดตามผลทมคาเฉลยสงขนอยางไมมนยส าคญทางสถต (p-value = .064) เมอเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมเปรยบเทยบหลงการทดลองและระยะตดตามผลพบวากลมทดลองมคาเฉลยความร เรองอาหารและโรคอวน ทศนคตตอภาวะโภชนาการ พฤตกรรมการปองกนโรคอวนในเดกกอนวยเรยน ไดแก พฤตกรรมการจดอาหาร สงกวากลมเปรยบเทยบอยางมนยส าคญทางสถต (p-value < .05) ยกเวน พฤตกรรมการจดการออกก าลงกายในระยะตดตามผลทกลมทดลองสงกวากลมเปรยบเทยบอยางไมมนยส าคญทางสถต (p-value = .185) ผลการวจยครงนมขอเสนอแนะวา การจดโปรแกรมกางปองกนโรคอวนในเดกกอนวยเรยนของผเลยงดสามารถเพมความร ทศนคต และพฤตกรรมบางสวนได แตไมมการเปลยนแปลงพฤตกรรมทยงยน จงควรมพฒนาปรบปรงวธการทจะท าใหเกดพฤตกรรมสงเสรมสขภาพทยงยนและคงนาน

Page 21: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

14

สภทรา อะนนทวรรณ (2552) ไดศกษา การสงเสรมพฤตกรรมการออกก าลงกายของนกเรยนทมภาวะน าหนกเกน

การวจยน เปนวจยแบบกงทดลอง (Quasi – Experimemtal Research) แบบกลมเดยววดกอน – หลงการทดลอง มวตถประสงคเพอการศกษาผลของการสงเสรมพฤตกรรมการออกก าลงกายโดยประยกตทฤษฎความสามารถของตนเอง โดยศกษาความเปลยนแปลงของกลมตวอยางกอนและหลงการทดลองในเรอง ความรในการออกก าลงกายทถกตอง เจตคตตอการออกกก าลงกายทถกตอง การรบรความสามารถของตนเองในการออกก าลงกายทถกตอง ความคาดหวงในผลดของการออกก าลงกาย ทถกตอง และพฤตกรรมการออกก าลงกายทถกตอง กลมตวอยางเปนนกเรยนโรงเรยนมหดลวทยานสรณ ทมภาวะอวนและเรมอวน จ านวน 30 คน เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม จดกจกรรมทงหมด 4 ครง ระยะเวลารวม 12 สปดาห วเคราะหขอมลโยใชสถตการแจกแจงความถ คาเฉลย คารอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐาน และ t – test

ผลการวจยพบวา เจตคตตอการออกก าลงกายทถกตอง การรบรความสามารถตนเองในการออกก าลงกายทถกตอง และพฤตกรรมการออกก าลงกายทถกตอง กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 แตความรในการออกก าลงกายทถกตอง และความคาดหวงในผลดของการออกก าลงกายทถกตอง ไมแตกตางกนทางสถต

ผลการวจยพบวา การสงเสรมพฤตกรรมการออกก าลงกายโดยประยกตทฤษฎความสามารถตนเองมาใช มประสทธผลท าใหเพมการรบรความสามารถตนเองและพฤตกรรมการออกกก าลงกายได

สนย เตโชเรองววฒน (2553) ไดศกษา กรณศกษา : พฤตกรรมการบรโภคอาหารของวยรนตอนปลายทมภาวะโภชนาการเกน

การศกษาครงนเปนแบบกรณศกษา มวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการบรโภคอาหารตามความคาดหวงและความมนใจในการควบคมน าหนกของวยรนตอนปลายทมภาวะโภชนาการเกน โดยใชทฤษฎสมรรถนะแหงตนเปนแนวทางในการศก กรณศกษาจ านวน 2 ราย เลอกแบบเฉพาะเจาะจง เปนเพศหญงและเพศชาย อาย 18 ปเทากน ก าลงศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนแหงหนงในเขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร เกบรวบรวมขอมลโดยการสมภาษณเชงลก วเคราะหขอมลโดยวเคราะหเชงเนอหา

ผลการศกษาพบวา กรณศกษามพฤตกรรมการบรโภคอาหารทมไขมนสง บรโภคอาหารรสหวานและขนมขบเคยว และงดอาหารมอเชา ทงนกรณศกษาเคยควบคมน าหนกโดยลดอาหารประเภทไขมน แปงและอาหารรสหวาน งดอาหารมอเยน บรโภคอาหารเสรม และการอานฉลากโภชนาการ รวมทงออกก าลงกายควบคกน แตปฏบตไมตอเนอง เนองตากกรณศกษาไมมความคาดหวงและไมมความมนใจในการควบคมน าหนกท าใหร สกทอแท แมจะมตนแบบและการใชค าพดชกจงโดยครอบครวกลาวเตอนและใหก าลงใจ อยางไรกตาม กรณศกษายงขาดประสบกรณในการควบคมน าหนกทประสบความส าเรจ และขาดภาวะดานรางกายและอารมณ โดยมความรสกหว ความรสกอยากรบประทานอาหารหรอความเคยชน ความเสยดายอาหาร ความเปนหวงกงวลในความรสกของมารดาทท าอาหารให และการมเพอนรวมรบประทานอาหารท าใหรบประทานอาหารในปรมาณมาก รวมทงมขอจ ากดเรองเวลา สถานท และการขาดเพอนรวมออกก าลงกาย ท าใหไมสามารถควบคมน าหนกไดส าเรจ

Page 22: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

15

ผลการศกษาครงนมขอเสนอแนะส าหรบพยาบาลเวชปฎบตชมชนในการสงเสรมใหวยรนมความมนใจในการบรโภคอาหารเพอควบคมน าหนก การบรโภคอาหารใหมการกระจายพลงงานเพอลดความอยากอาหารและความรสกหวและการใหขอมลเกยวกบอาหารแลกเปลยนและสมดลพลงงานและการสงเสรมใหรบประทานอาหารใหรบประทานมอเชา

พชราวด คณอดม (2554) ไดศกษา การประยกตทฤษฎแรงจงใจในการปองกนโรคเพอสงเสรมพฤตกรรมการเลยงดของมารดาทมบตรอวน

การวจยกงทดลองนมวตประสงคเพอศกษาผลของโปรแกรมการประยกตทฤษฎแรงจงใจในการปองกนโรคเพอสงเสรมพฤตกรรมการเลยงดของมารดาทมบตรอวน กลมตวอยางเปนมารดานกเรยนชนประถามศกษาปท 4-5 (อาย 9-11 ป) ทมภาวะอวน จากโรงเรยน 2 แหง ในเขตกรงเทพมหานคร แบงเปนโรงเรยนกลมทดลอง จ านวน 34 คนและโรงเรยนกลมเปรยบเทยบ จ านวน 34 คน ระยะเวลาในการศกษา 9 สปดหาห เปนระยะทดลอง 5 สปดาหและระยะตดตามผล 4 สปดาห โปรแกรมเปนการประยกตทฤษฎแรงจงใจในการปองกนโรครวมกบกระบวนการเรยนรแบบมสวนรวม เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามวเคราะหขอมลโดยใชสถตรอยละ คาเฉลยมชฉมเลขคณต คาเบยงเบนมาตรฐาน Repeated one way ANOVA , ANCOVA และ Independent t-test

ผลการวจยพบวา หลงการทดลอง กลมทดลองมคะแนนเฉลยการรบรความรนแรง การรบรโอกาสเสยงตอการเกดโรคแทรกซอนในเดกทมภาวะอวน การรบรความสามารถของตนเองในการปองกนโรคอวน สงกวากลมเปรยบเทยบอยางมนยส าคญ (p-value = .209 , .004 , < .001 ตามล าดบ) และในระยะตดตามผล กลมทดลองมคะแนนเฉลยการรบรโอกาสเสยงตอการเกดโรคแทรกซอนและการรบรความสามารถของตนเองในการปองกนโรคอวน สงกวากลมเปรยบเทยบอยางมนยส าคญทางสถต (p-value = .019 , < .001 ตามล าดบ) เมอเปรยบเทยบภายในกลมทดลอง พบวา หลงการทดลองและระยะตดตามผลมคะแนนเฉลยการรบรความรนแรง การรบรโอกาสเสยงตอการเกดโรคแทรกซอนในเดกทมภาวะอวน การรบรความสามารถของตนเองในการปองกนโรคอวนสงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถต (p-value < .001) และในระยะตดตามผลมคะแนนเฉลยความคาดหวงถงผลของการมพฤตกรรมการปองกนโรคอวน สงกวากอนการทดลองและหลงการทดลองอยางมนยส าคญทางสถต (p-value < .001)

ผลการวจยมขอเสนอแนะวา โปรแกรมการประยกตทฤษฎแรงจงใจในการปองกนโรคเพ อสงเสรมพฤตกรรมการเลยงดของมารดาทมบตรอวน สามารถชวยเพมการรบรของกลมตวอยางได แตยงไมมการเปลยนแปลงพฤตกรรมในระยะตดตามผล จงควรปรบปรงดานการกระตนเตอนดวยการสอสารทางตรงและมความถมากขน เพอใหเกดการรบรความรนแรงและความคาดหวงถงผลของการกระท า

วรานนทน ดหอมศล (2554) ไดศกษา ประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาในการลดน าหนกนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ทมภาวะอวนในจงหวดสมทรปราการ

การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง มวตถประสงคเพอศกษาประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาในการลดน าหนกนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนทมภาวะอวนในจงหวดสมทรปราการ กลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 และ 3 ทมภาวะอวน แบงเปนกลมทดลอง 38 คนและกลมเปรยบเทยบ 34 คน ประเมน

Page 23: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

16

การเปลยนแปลงโดยการตอบแบบสอบถามและการชงน าหนก เกบขอมล 3 ระยะ คอ กอนการทดลอง หลงการทดลองและระยะตดตามผล วเคราะหขอมลโดยใชสถตรอยละ คาเฉลย คาเบบงเบนมาตรฐาน Chi-square test, ANOVA, Independent t-test และ Repeated Measure one-way ANOVA

ผลการศกษาพบวาหลงการทดลองกลมทดลองมความรเกยวกบโรคอวนและการลดน าหนก พฤตกรรมการควบคมตนเอง พฤตกรรมการบรโภคอาหาร ดกวากอนการทดลอง และไมลดลงในระยะตดตามผลความรเกยวกบโรคอวนและการลดน าหนกดกวากลมเปรยบเทยบในระยะหลงการทดลองแตไมดกวาในระยะตดตามผล สวนพฤตกรรมการบรโภคอาหารดกวากลมเปรยบเทยบอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.05) พฤตกรรมการออกก าลงการและการเคลอนไหว เจตคตตอโรคอวนและการลดน าหนก ไมแตกตางกนระหวางกอนการทดลองและหลงการทดลองแตพบวาดกวากลมเปรยบเทยบอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.05) การไดรบการสนบสนนจากเพอนในการลดน าหนกไมแตกตางกนระหวางกอนการทดลองและหลงการทดลอง และโปรแกรมสขศกษาไมสามารถท าใหน าหนกตวลดลงไดทงในระยะหลงการทดลองและระยะตดตามผล

ผลการวจยครงนไมสามารถท าใหน าหนกตวของนกเรยนกลมทดลองลดลงไดเนองจากเวลาในการศกษานนนอยเกนไป แตจากผลการวจยท าใหเกดการเปลยนแปลงความรเกยวกบโรคอวนและการลดน าหนก เจตคตตอโรคอวนและการลดน าหนก พฤตกรรมการควบคมตนเอง พฤตกรรมการบรโภคอาหาร พฤตกรรมการออกก าลงกายและการเคลอนไหว จงควรด าเนนการใหเกดความตอเนองของโปรแกรมสขศกษาระหวางบานและโรงเรยน และใชระยะเวลาเพมขน

เกษณ สขพมาย (2555) ไดศกษา ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารและการออกก าลงกายของกลมเสยงโรคอวนลงพง

การสงเสรมพฤตกรรมการบรโภคอาหารและการออกก าลงกายของกลมเสยงโรคอวนลงพงใหถกตองเหมาะสมจะชวยลดอตราปวยโรคอวนลงพงได การวจยเชงส ารวจครงน มวตประสงคเพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารและการออกก าลงกายของกลมเสยงโรคอวนลงพง อาย 35 – 60 ป ในเขตความรบผดชอบของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานหนองหอย ต าบลผกขะ อ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว จ านวน 185 คน เกบรวบรวมขอมลดวยปบบสมภาษณระหวาง เดอนกมภาพนธ ถง มนาคม 2555 วเคราะหขอมลดวยสถตจ านวน รอยละ คาเฉลย ไคสแควรและสหสมพนธเพยรสน เปนตน

ผลการศกษาพบวา กลมเสยงโรคอวนลงพงรอยละ 56.2 มพฤตกรรมการบรโภคอาหารในระดบปรบปรง และรอยละ 70.2 มพฤตกรรมการออกก าลงกายในระดบปรบปรง ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารของกลมเสยงโรคอวนลงพง ประกอบดวย การรบรความสามารถตนเอง (p<0.001) การซอขนมหวานรบประมานทกครง (p=0.010) ส าหรบปจจยเสรมทสมพนธกบพฤตกรรมการออกก าลงกาย ไดแก การรบรความสามารถตนเอง (p<0.001) การสนบสนนทางสงคม จากสมาชกในครอบครว (p<0.001) เพอน/เพอนบาน (p<0.001) และจากเจาหนาทสาธารณสข (p<0.002) แตยงไมพบความสมพนธระหวางพฤตกรรมการบรโภคอาหารและการออกก าลงกายกบภาวะเสยงโรคอวนลงพง ดงนนการจดโครงการ/กจกรรมเพอสงเสรมพฤตกรรมการบรโภคอาหารและการออกก าลงกายแกกลมเสยงโรคอวน

Page 24: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

17

ลงพง ควรเนนการสรางการรบรความสามารถตนเองในการปฏบต รวมถงเพมการสนบสนนจากสมาชกในครอบครว เพอน และเจาหนาทสาธารณสข

งานวจยตางประเทศ Wijnhoven TM et al. (2014) WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative: School Nutrition Environment and Body Mass Index in Primary Schools.

WHO ยโรป คดรเรม เฝาระวงโรคอวนในเดก: สงแวดลอม โภชนาการ ในโรงเรยนและ ดชนมวลกาย ในโรงเรยนประถมศกษา

ภมหลง : โรงเรยนมการ ตงคาทส าคญ ส าหรบ การสงเสรมการขาย ของอาหารสขภาพ และ การออกก าลงกาย ทเพยงพอและ การปองกนการ มน าหนกเกน จง

วตถประสงค: เพอประเมน ความแตกตางใน สภาพแวดลอมของ โรงเรยน โภชนาการ และ ดชนมวล กาย (BMI ) ในโรงเรยนประถมศกษา ระหวางและภายใน 12 ประเทศในยโรป

วธการ : ขอมลจาก องคการอนามย โลก (WHO) ในยโรป การเฝาระวง โรคอวนในเดก สรางสรรค ( COSI ) ถกน ามาใช ( 1831 และ 2045 ในโรงเรยน 2007/2008 และ 2009/2010 ตามล าดบ) บคลากรของโรงเรยน ใหขอมลเกยวกบ ลกษณะ สงแวดลอม 18 โรงเรยน เกยวกบโภชนาการ และ การออกก าลงกาย คะแนน สภาพแวดลอม โภชนาการ โรงเรยน ไดรบการ ค านวณโดยใช หา ลกษณะ โภชนาการ ทเกยวของ โดย คะแนน ทสงขน สอดคลองกบ การสนบสนน ทสงขนส าหรบสภาพแวดลอมของ โรงเรยน โภชนาการ ทดตอสขภาพ ผานการฝกอบรม ผปฏบตงาน ดานการ วด น าหนก ของเดกและ ความสง ; คาดชนมวลกาย ส าหรบ วย (BMI /) Z คะแนน ถก ค านวณโดยใช การอางอง การเจรญเตบโต 2007 องคการอนามยโลก และส าหรบ แตละโรงเรยน คาเฉลย ของ คาดชนมวลกาย ของเดก/Z คะแนน ทค านวณได

ผลการศกษา : ความแตกตางระหวาง ประเทศ ขนาดใหญ ทพบใน ความพรอมของ รายการอาหาร ในสถานท(เชน ผลไมสด อาจจะไดรบ ใน 12 % -95 % ของโรงเรยน ) และคะแนน สภาพแวดลอม โภชนาการ โรงเรยน (ชวง : 0.30-0.93 ) ประเทศ คะแนน ต า ( บลแกเรย , สาธารณรฐเชก , กรซ, ฮงการ, ลตเวย ลทวเนย ) คะแนน นอยกวาสามใน ลกษณะ ท สนบสนน คะแนนสง ( ≥0.70 ) เปน ประเทศ ไอรแลนด , มอลตา , นอรเวย, โปรตเกส, สโลวเนย และสวเดน ขาด รวมของ เครองดมเยน ทมน าตาล , ขนม หวาน และขนมขบเคยว เคม พบ มากขน ในประเทศท คะแนนสง กวาในประเทศ คะแนน ต า ทใหญทสด โภชนาการ โรงเรยนภายใน ประเทศ คะแนน สภาพแวดลอมท พบ ในบลแกเรย , สาธารณรฐเชก , กรซ, ฮงการ, ลตเวย ลทวเนย ทก ระดบประเทศ คาดชนมวลกาย /Z คะแนน เปนบวก (ชวง : 0.20-1.02 ) แสดง คา ดชนมวลกาย สงกวา การอางอง 2007 องคการอนามย การเจรญเตบโต ดวยขอยกเวนของ นอรเวยและ สวเดน , สมาคม เฉพาะประเทศระหวาง โภชนาการ โรงเรยน คะแนน สภาพแวดลอม และ โรงเรยน BMI/Z- คะแนน ไมได สงเกตเหน

สรป : บางประเทศในยโรป ไดด าเนนการ นโยบาย โรงเรยน อน ๆ ท สนบสนน สภาพแวดลอม โภชนาการสขภาพด กวาคนอน ๆ แต ประเทศสวนใหญ ทม โรงเรยน ต า คะแนน สภาพแวดลอม โภชนาการ

Page 25: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

18

ยงเปนเจาภาพ โรงเรยนทม นโยบาย สนบสนน สภาพแวดลอมของโรงเรยน บอกวานโยบายของโรงเร ยน เหมอนกน ทจะแกไขปญหา" ไมแขงแรง " สงแวดลอม โภชนาการ โรงเรยน ยงไมไดรบ การด าเนนการ ในระดบเดยวกน ทวประเทศ และอาจ จ าเปนตอง ขดเสนใต ส าหรบ นโยบายของ โรงเรยน ทสอดคลองกน

Al-Quwaidhi AJ et al. (2014) Trends and future projections of the prevalence of adult obesity in Saudi Arabia, 1992-2022.

แนวโนมและการ คาดการณ ในอนาคตของ ความชกของ โรคอวน ผใหญในซาอดอาระเบย 1992-2022

ความชกของ โรคอวนใน ผใหญ ในซาอดอาระเบย เพมขน จาก 22% ใน 1990-1993 ถง 36 % ในป 2005 และประมาณการ ในอนาคตของ ความชกของ โรคอวน ในวยผใหญมความจ าเปนโดย สขภาพท ก าหนดนโยบาย ในการวเคราะห ขอมล ทตยภม ทตพมพ จ านวนของ สมมตฐานทถกน าไปใช ในการประเมน แนวโนมและ ประมาณการความชก อาย และเพศ เฉพาะ ของโรคอวน ผใหญ ในซาอดอาระเบย ในชวง 1992-2022 หา การศกษา ด าเนนการระหวาง ป 1989 และ 2005 มคณสมบตเหมาะสม ส าหรบการรวม โดยใช ดชนมวล กาย (BMI ) ≥ 30 กก. / ม. (2) การก าหนด โรคอวน ความชก ของโรคอวน ไดรบการ คาดวาจะ เพมขนจาก ประมาณ 12 % ในป 1992 เพอ เปน 41% โดย ในผชาย 2022 และจาก 21% เปน 78 % ในผหญง ผหญงม มากขน คาดการณ ความชก มากกวาผชาย โดยเฉพาะใน กลมอาย 35-44, 45-54 และ 55-64 ป กลยทธ ระดบชาต ทมประสทธภาพ มความจ าเปน ทจะลดหรอ หยดการเพมขน ทคาดการณไว ใน ความชก โรคอวน

Vázquez LA et al. (2014) Relationships between obesity, glycemic control, and cardiovascular risk factors: a pooled analysis of cross-sectional data from Spanish patients with type 2 diabetes in the preinsulin stage.

ความสมพนธระหวาง โรคอวน , การควบคม ระดบน าตาลในเลอด และปจจย ความเสยง โรคหวใจและหลอดเลอด :การวเคราะห pooled ของขอมล ภาคตดขวาง จากผปวยท สเปนกบ โรคเบาหวาน ชนดท 2 ในขนตอน preinsulin

ภมหลง : โรคอวน มความสมพนธกบ การโจมตของ เบาหวานชนดท 2 ( T2D ) แต ความขดแยง รายงาน เกยวกบ ความสมพนธระหวาง โรคอวน และภาวะแทรกซอน ทหลอดเลอดใหญ ในการศกษาน เรา ตรวจสอบ ความสมพนธระหวาง ปจจยเสยง โรคหวใจและหลอดเลอด และ ดชนมวล กาย (BMI ) และการควบคม ระดบน าตาลในเลอด ในผปวยท ไม อนซลน การรกษาดวย T2D

วธการ : ผเขยน รวบรวม ขอมล ภาคตดขวาง จากหา ศกษาเชง ด าเนนการ ในประเทศสเปน ทวไป รน logit ถกน ามาใช ในการวเคราะห ความสมพนธระหวาง ปจจยเสยง โรคหวใจและหลอดเลอด ( ตวแปรอสระ ) และ คาดชนมวลกาย ชน 5 ( <25 กก. / m2 25 ถง < 30 กก. / m2 30 ถง < 35 กก. / m2 35 ถง < 40 กโลกรม / m2 , ≥40 กก. / m2) และ ฮโมโกล glycated 5 ( HbA1c ) ชน ( ≤6.5 % > 6.5-7 % > 7-8 % > 8-9 % > 9 % ) ( ขนอยกบ ผล )

Page 26: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

19

ผลการศกษา : รวม ขอมล จากผปวย 6442 ถกน ามาวเคราะห ผปวยท ม คาเฉลย โดยทวไป ของ การตรวจสอบ ปจจยเสยง โรคหวใจและหลอดเลอด นอก เกณฑ ทแนะน า ผปวย ทมอายนอยกวา ม คาดชนมวลกาย สง , ระดบไตรกลเซอไรด และ HbA1c กวาค เกาของพวกเขา ความดนโลหต diastolic ความดน โลหต และ ไตรกลเซอไรด มความสมพนธ โดยตรงกบ คาดชนมวลกาย ชน ในขณะทความสมพนธ ผกผน กสงเกตเหน ระหวาง ชน คาดชนมวลกาย และ มความหนาแนนสง คอเลสเตอรอล ไลโปโปรตน ( HDL -C ) ระดบ อายของผปวย และระยะเวลาของ T2D เพม ระยะเวลาของการ T2D และระดบ คอเลสเตอรอลรวม และ ลด ระดบ HDL -C ทเกยวของกบ ประเภท HbA1c ทสงขน คาดชนมวลกาย และ ระดบ HbA1c ทไมได เกยวของกบแตละ อน ๆ

สรป : ในฐานะทเปน ผปวย อนซลน ไรเดยงสา กบ T2D กลายเปน โรคอวน มากขน ปจจยเสยง โรคหวใจและหลอดเลอด กลายเปน เดนชดมากขน สงกวา คาดชนมวลกาย มความสมพนธกบ อาย และระยะเวลา ทสนลง T2D สอดคลองกบ ความคดทวา โรคอวน ในวยเดกอาจจะเปน กญแจส าคญในการ แพรระบาดของโรค T2Dปจจบน การควบคม ระดบน าตาลในเลอด เปน อสระจาก คาดชนมวลกาย แต ทเกยวของกบ ความผดปกตของ ระดบไขมน พยายามตอไป ควรจะท า ในการปรบปรง แกไข ปจจยเสยง โรคหวใจและหลอดเลอด

Azhdam DB et al. (2014) Prevalence and Documentation of Overweight and Obesity in Hospitalized Children and Adolescents.

ความชกและเอกสารของภาวะน าหนกเกนและโรคอวน ในเดกและวยรนโรงพยาบาล

วตถประสงค : ภาวะน าหนกเกน และโรคอวน ( โอเอโอ ) เปน ปญหาทส าคญ ในกลมเดก และวยรน รกษาในโรงพยาบาล ของ ผปวยเดกท มโอกาสส าหรบแพทย ทจะเรมตน การใหบรการ จด ของการดแล ทเกยวของกบ สถานะ น าหนก เปาหมายของเรา คอเพอตรวจสอบ ความชกของ OAOในหม ผปวยเดก ในโรงพยาบาล และ การประเมน ขอบเขตของ เอกสาร ของ OAOใน เวชระเบยน ของพวกเขา

วธการ : เราด าเนน การตรวจสอบ แผนภมยอนหลง 8 ถง 18 ป olds เขารบการรกษาผปวยใน หนวย เดก ในชวง 6 เดอน ในป 2012 อาย เพศ ความสงน าหนก ดชนมวลกาย การวนจฉย ออกมา และ ยอมรบ พเศษ ถก สกดจาก เวชระเบยนอเลกทรอนกส คาดชนมวลกาย รอยละ ทค านวณได จาก ศนยควบคม และปองกนโรค แผนภม การเจรญเตบโต ความชกของ OAO ถกก าหนด ส าหรบ subspecialties ทางการแพทยและศลยกรรม และ ชารต ไดรบการ สอบถาม ส าหรบเอกสาร สถานะ น าหนก

ผลการศกษา : การศกษารวมถง ผปวย 603 ประมาณหนงในสาม ( 36.5 %) ของผปวยท มทง น าหนกเกนหรอ เปนโรคอวน และเกอบ หนงในหา ( 19.7 %) เปน โรคอวน ความชกของ ภาวะน าหนกเกนมความคลายคลง กนระหวาง ความเชยวชาญ ทางการแพทยและศลยกรรม โรคอวน ชก แตกตาง เลกนอย ท 20.8 % และ 17.3 % ( p> 0.05 ) ตามล าดบ เพยง 0.9 % ของผปวย ทมน าหนกเกน และ โรคอวน ได รบการบนทก การวนจฉย การปลอย น าหนกเกนหรอ โรคอวน และมเพยง 13.2 % ม เอกสาร สถานะของ น าหนก ทระบไว ทใดกไดใน เวชระเบยน ของพวกเขา

Page 27: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

20

สรป : เราระบ เปนจ านวน ทมนยส าคญ ของผปวย ในโรงพยาบาล OAO ,รอยละ ครอบง าของ ผท ไมเคยม สถานะ น าหนก เอกสาร ในระหวางการ เขารบการรกษา ของพวกเขา รกษาในโรงพยาบาล ทม ผใหบรการสขภาพ หนาตางแหงโอกาสทจะระบ โรคอวน , การสอสาร ความเสยงและ เรมตนการ แทรกแซง การควบคมน าหนก

Yoon SJ et al. (2014) Prevalence and control of hypertension and albuminuria in South Korea: focus on obesity and abdominal obesity in the korean national health and nutrition examination survey, 2011-2012.

ความชกและ การควบคม ความดนโลหตสง และ albuminuria ในเกาหลใต : มงเนน โรคอวน และ โรคอวน ในชองทอง ใน การส ารวจ สขภาพและ ตรวจสอบโภชนาการ แหงชาตเกาหล , 2011-2012

ภมหลง : albuminuria มความเกยวของกบ โรคหวใจและหลอดเลอด และความสมพนธระหวาง albuminuria และ ความดนโลหตสงเปนทยอมรบ เปนอยางดใน การศกษาจ านวนมาก ดงนน การควบคม ความดนโลหตสงเปนสงส าคญส าหรบ การลดการ เกดโรคหลอดเลอดหวใจ และ albuminuria โรคอวน และโรคอวน ในชองทอง ยง มความเกยวของกบ ความดนโลหตสง และ albuminuria ดงนน เราวเคราะห ความสมพนธระหวาง albuminuria และความชกและการควบคม ความดนโลหตสง ใน ประชากร เกาหลทวไป ตามสถานะ ความอวน

วธการ : เราวเคราะหขอมลจาก2011-2012 เกาหล สขภาพแหงชาต และโภชนาการ การส ารวจตรวจสอบ และ 9,519 อาสาสมคร ถกรวม อาสาสมคร ถกแบงออกเปน สกลม : ไมอวน / รอบเอว ปกต ไมอวน / เสนรอบวง เอว สง , โรคอวน / รอบเอว ปกตและ โรคอวน / รอบเอว สง

ผลการศกษา : ความดน โลหต และความดน โลหต diastolic มความสมพนธ เชงบวกกบ อตราการ อลบม - creatinine ใน ทกกลม (คา P ทงหมด < 0.005) ไมอวน / ปกต กลม รอบเอว มแนวโนมทจะ ม ความดนโลหตสง ( อตราสวน ราคาตอรอง [ ชวงเวลา ทเปนความลบ 95 % ( CIS) ] เปน 3.20 [ 2.21-4.63 ] ใน ระดบ microalbuminuria และ 3.09 [ 1.05-9.14 ] ใน ระดบ macroalbuminuria ) และนอย แนวโนมทจะม ความดนโลหตสง ควบคม ( ราคาตอรอง อตราสวน < 1 ระดบ ทง albuminuria ) หลงจากท ปรบคา ตวแปร ทงหมด โรคอวน / ปกต กลม เสนรอบเอว นนยงม แนวโนมทจะม ความดนโลหตสง ( odds ratio [ 95% CI ] เปน 3.10 [ 1.56-6.15 ] ใน ระดบ microalbuminuria และ 21.75 [ 3.66-129.04 ] ใน ระดบ macroalbuminuria ) และ มโอกาสนอย ทจะม ความดนโลหตสง ควบคม ใน ระดบ macroalbuminuria ( odds ratio [ 95% CI ] , 0.04 [ 0.01-0.15 ] )

สรป : ไมอวน และ อาสาสมคร ปกต รอบเอว มความชก เพมขนและ ลดลง การควบคม ความดนโลหตสง ใน microalbuminuria และระดบ macroalbuminuria การตรวจคดกรอง ส าหรบ albuminuria อาจให ขอมลทเปนประโยชน เกยวกบ ความดนโลหตสง และการควบคม ความดนโลหต โดยเฉพาะอยางยง ในการทไมอวน และ อาสาสมคร ปกต รอบเอว

Page 28: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

21

Arnardottir ES et al. (2014) Effects of obesity on the association between long-term sleep apnea treatment and changes in interleukin-6 levels: the Icelandic Sleep Apnea Cohort.

ผลกระทบ ของโรคอวน ใน ความสมพนธระหวาง การรกษา ภาวะหยดหายใจขณะ นอนหลบ ในระยะยาว และการเปลยนแปลงใน interleukin - 6 ระดบ :ไอซแลนด หยดหายใจขณะหลบหม

จดมงหมายของการ ศกษาครงน มวตถประสงคเพอประเมน การเปลยนแปลงใน interleukin (IL ) -6 และ ละลาย IL - 6 ระดบ รบ ในผปวย ทางเดนหายใจขณะ หลบ และประเมน บทบาทของการรกษา ความดน ทางเดนหายใจ และโรคอวน ทเปนบวก เกยวกบการเปลยนแปลง เหลาน รวม 309 เรอง การวนจฉยใหม ทม การหยดหายใจขณะ นอนหลบ จากไอซแลนด หยดหายใจขณะหลบ หมถกเรยก ส าหรบ การรกษาและการ ประเมน ท2 ป ตดตาม การรกษา เตมรปแบบ ไดรบการ ก าหนด วตถประสงค การใช ≥4 ชวโมง วน วน ท 1 และ ≥20 เดอน 1 ท 2 ป ตดตาม ม 177 ผใชเตม 44 ผใช บางสวนและ 88 ผใช ทไมได เปน การเปลยนแปลง คาเฉลย ใน ระดบ biomarker จาก baseline ถง2 ป ตดตาม ไดรบการ ประเมนในรปแบบ หลกท รวม การปรบ ระดบ biomarker พนฐาน ดชนมวลกาย พนฐาน และการเปลยนแปลงใน ดชนมวลกาย รวมทง หลงจาก การปรบ ตวแปร ทเกยวของ จ านวนมาก . โดยรวม ไมแตกตางกน อยางมนยส าคญ ใน IL -6 การเปลยนแปลง ในระดบ ทพบ ในหม เตมรปแบบ บางสวน และผใช ทไมใช แต ในผปวยท เปนโรคอวน อยางรนแรง ( ดชนมวลกาย ≥35 ) เพมขน อยางมนยส าคญ ใน IL - 6 ระดบ ในชวง ระยะเวลา 2 ป พบวาใน ผ ทไมได บางสวนและ เมอเทยบกบ การเปลยนแปลงใน ผใช ไมเตม ผลลพธทได จาง ในแนวโนมท มขนาดเลกลง คะแนน ตรง subsample แมวา แนวโนม ทคลายกน ถกตงขอสงเกต ไมมความแตกตาง ทพบใน ทละลาย IL - 6 ระดบ รบ ระหวางผใช เตมรปแบบ และผใช ทไมใช หลงการเปลยนแปลง เกยวกบตวแปร โดยสรป ใน การรกษา โรคอวน ปวยหยดหายใจขณะ นอนหลบ , IL - 6 ระดบ เพมขนอยางมาก ในชวง 2 ปทผานมา ในขณะท การยดมนใน การรกษา ความดน ลมหายใจ บวก อาจปองกนไมให เพมขน ตอไปใน biomarker อกเสบ น

Page 29: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

22

บทท 3

ระเบยบวธวจย

การวจยครงนวธการศกษาและรวบรวมขอมลใชการรวบรวมขอมลปฐมภมโดยการออกแบบสอบถามเปนเครองมอในการเขาถงกลมตวอยางทเปนตวแทนประชากร ทท าการศกษา โดยผานระเบยบวธการวจยในการหาจ านวนตวอยางและวธการเลอกสมตวอยางรวมถงการเลอกเกบขอมลและใชวธการทางสถตในการตรวจสอบสมมตฐานทตงขนจากขอมลทเกบรวบรวม ดงกลาว สาหรบการวจยครงนผวจยใชวธการศกษามรายละเอยดดงตอไปน

1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางเครองมอทใชในการศกษา 4. วธการทใชในการทดสอบคณภาพของเครองมอทใชในการวจย 5. ขอมลทใชในการศกษา 6. วธการเกบรวบรวมขอมล 7. การวเคราะหขอมล

1.ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร : นสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ปการศกษา 2557 จ านวน 120 คน

กลมตวอยาง : นสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ปการศกษา 2557 จ านวน 120 คน ไดมาจากการเลอกแบบเจาะจง

*หมายเหต เนองจากระยะเวลาในการท าวจยในครงน อยในชวงเวลาทนสตสาขาวชาสขศกษาชนปท5 ออกไปฝกประสบการณวชาชพคร จงไมสามารถเกบขอมลได ดงนน ขอมลทสามารถเกบไดมทงหมด 100 คน คอ นสตสาขาวชาสขศกษา ชนปท 1-4

2.เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล จะเปนแบบสอบถาม(Questionnaire) ทสรางขนมาเพอสอบถามกลมตวอยาง โดยจดท าแบบสอบถามใหสอดคลองกบกรอบแนวคดในการวจยและผส ารวจเปนผน าแบบสอบถามไปใหผตอบแบบสอบถามดวยตนเอง ซงมลกษณะค าถามปลายปด(Close End Question) ทก าหนดค าตอบไวใหผตอบเลอกตอบ และค าถามแบบปลายเปด(Opened End Question) ใหผตอบแสดงความคดเหนไดอยางอสระ โดยเนอหาจะแบงออกเปน 4 สวน ไดแก

สวนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยดานประชากรศาสตร ของผตอบแบบสอบถามเปนขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยผตอบแบบสอบถามจะตองเลอกค าตอบเพยงค าตอบเดยวเทานน ทตรงกบคณลกษณะของตนเอง

Page 30: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

23

สวนท 2 เปนแบบสอบถามความรเกยวกบโรคอวน

ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบเลอกตอบ ใช ไมใช ไมทราบ จ านวน 10 ขอ

เกณฑการใหคะแนน คอ

ใช ให 3 คะแนน

ไมใช ให 2 คะแนน

ไมทราบ ให 1 คะแนน

การแปลผล

คาเฉลย 2.51 – 3.00 หมายถง มความรเกยวกบโรคอวนดมาก

คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง มความรเกยวกบโรคอวนพอใช

คาเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง ไมมความรเกยวกบโรคอวน

* แหลงทมา : บญชม และบญสง, 2535: 22 - 28 = ชวงกวางหวทาย 0.50-0.51 และระหวางกลาง 1.0

สวนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบทศนคตตอโรคอวน เปนค าถามแบบ Rating Scale ตามแบบของ Likert เพอส ารวจการรบรพฤตกรรมเสยงทน าไปสโรคอวน

ระดบความคดเหน คะแนน

เหนดวยอยางยง 4

เหนดวย 3

ไมเหนดวย 2

ไมเหนดวยเลย 1

ทงน ส าหรบค าถามเชงลบ ผวจยจะท าการปรบ Scale ใหเปนค าถามเชงบวกกอนน าไปวเคราะหตอไป โดยมการแบงเกณฑการแปลผล ดงน

ความกวางของอนตรภาคชน = คะแนนสงสด – คะแนนต าสด

จ านวนชน

= 4−1

4

= 0.75

Page 31: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

24

การแปลผล

คาเฉลย 3.26 – 4.00 หมายถง ระดบทศนคตทเหนดวยอยางยง

คาเฉลย 2.51 – 3.25 หมายถง ระดบทศนคตทเหนดวย

คาเฉลย 1.76 – 2.50 หมายถง ระดบทศนคตทไมเหนดวย

คาเฉลย 1.00 – 1.75 หมายถง ระดบทศนคตทไมเหนดวยเลย

แหลงอางอง : ส.วาสนา, 2544: 48 = ชวงกวางละ {(4-1)/4} = 0.75 (การประมาณคา 4 ระดบ)

สวนท 4 เปนแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมสขภาพ เปนค าถามแบบ Rating Scale ตามแบบของ Likert เพอส ารวจการรบรพฤตกรรมเสยงทน าไปสโรคอวน

ระดบความคดเหน คะแนน

เหนดวยอยางยง 4

เหนดวย 3

ไมเหนดวย 2

ไมเหนดวยเลย 1

ทงน ส าหรบค าถามเชงลบ ผวจยจะท าการปรบ Scale ใหเปนค าถามเชงบวกกอนน าไปวเคราะหตอไป โดยมการแบงเกณฑการแปลผล ดงน

ความกวางของอนตรภาคชน = คะแนนสงสด – คะแนนต าสด

จ านวนชน

= 4−1

4

= 0.75

การแปลผล

คาเฉลย 3.26 – 4.00 หมายถง ระดบพฤตกรรมทมากทสด

คาเฉลย 2.51 – 3.25 หมายถง ระดบพฤตกรรมทมาก

คาเฉลย 1.76 – 2.50 หมายถง ระดบพฤตกรรมปานกลาง

คาเฉลย 1.00 – 1.75 หมายถง ระดบพฤตกรรมนอย

แหลงอางอง : ส.วาสนา, 2544: 48 = ชวงกวางละ {(4-1)/4} = 0.75 (การประมาณคา 4 ระดบ)

Page 32: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

25

3.การสรางเครองมอทใชในการศกษา

1. ศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎ และรายงานทเกยวของ 2. ศกษาวธการสรางเครองมอ 3. น าเครองมอไปใหผเชยวชาญตรวจสอบความถกตอง และคณภาพของเครองมอ 4. น าเครองมอมาปรบปรงแกไขใหสมบรณ

4.การทดสอบคณภาพของเครองมอทใชในการวจย

เพอใหแบบสอบถามมคณภาพ ผวจยไดท าการทดสอบคณภาพของแบบสอบถามใน 2 ดานคอ ความเทยงตรงของเนอหา (Content Validity) และความนาเชอถอ (Reliability) ของแบบสอบถาม โดยด าเนนการดงน 1. การหาคาความเทยงตรงของเนอหา (Content Validity) ผวจยน าแบบสอบถามทสรางขนไปใหอาจารยทปรกษา ผร ผมประสบการณพจารณาตรวจสอบเนอหา โครงสรางแบบสอบถามและปรบปรงส านวน ภาษาทใชใหมความชดเจน เขาใจงาย เหมาะสมและสมบรณ 2. การหาความเชอมน (Reliability) น าแบบสอบถามจ านวน 30 ชดไปท าการทดสอบ(Pre-test) และน าขอมลทไดไปทดสอบความนาเชอถอของแบบสอบถามกอนทจะน าไปใชจรงและน าขอบกพรองมาปรบปรงแกไข เพอใหมความสมบรณยงขน โดยการทดสอบความเชอมน โดยวธของ Cronbach's Alpha 5.ขอมลทใชในการศกษา ขอมลทใชในการศกษาครงนจะไดจากขอมลปฐมภมไดจากการปฏบตงานภาคสนาม โดยมขนตอนการด าเนนงาน ทใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการรวบรวมขอมล 6.วธการเกบรวบรวมขอมล วธการเกบรวบรวมขอมลในครงนด าเนนการเกบขอมลแบบปฐมภม ดวยวธการเกบจากภาคสนาม (Field Work) จ านวน 100 ชดและไดรบแบบสอบถามกลบมา 100 ชดโดยเกบขอมลจากนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ปการศกษา 2557 ชวงระยะเวลา ระหวางวนท 2 มนาคม – 8 พฤษภาคม 2558 เปนเวลา 10 สปดาห 7.การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมล และสรปผลการศกษาจากการเกบแบบสอบถามและน ามาแปรผลเพอวเคราะหพฤตกรรมสขภาพตอโรคอวนของกลมตวอยาง โดยการแปรผลแบงออกเปน 2 สวน คอ 1. ขอมลทวไปของผทท าแบบสอบถาม น าเสนอโดยอธบายเชงพรรณนา ดวยสถตแสดงเปนรอยละและความถ 2. ความร ทศคต และพฤตกรรมสขภาพ น าเสนอโดยอธบายเชงพรรณนา ดวยสถตแสดงเปนรอยละและความถและการเรยงล าดบ

Page 33: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

26

บทท 4

ผลการศกษา

การศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษาความรเกยวกบโรคอวน ทศนคตตอโรคอวน และพฤตกรรมสขภาพ ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน จ านวน 100 คน ผวจยขอน าเสนอผลการวเคราะหขอมล โดยไดมรายละเอยดดงน แบบสอบถามประกอบดวยขอมล 4 สวน ไดแก สวนท 1 ขอมลทวไป จ านวน 6 ขอ

สวนท 2 ความรเกยวกบโรคอวน จ านวน 10 ขอ

สวนท 3 ทศนคตตอโรคอวน จ านวน 10 ขอ

สวนท 4 พฤตกรรมสขภาพ จ านวน 15 ขอ

สวนท 1 ขอมลทวไป

ผลการศกษาขอมลทวไปในสวนนแสดงถงลกษณะของแตละบคคล ไดแก เพศ อายปจจบน น าหนก สวนสง เพอน ามาหาคาBMI ระดบชนเรยน สขภาพ และโรคประจ าตว โดยผตอบแบบสอบถามจะตองเลอกค าตอบเพยงขอเดยวทตรงกลบลกษณะของตนเอง ผลของการส ารวจกลมตวอยางดงน

ตารางท 1.1 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามเพศ

เพศ จ ำนวน(คน) รอยละ

ชำย 38 38.00

หญง 62 62.00

รวม 100 100.00 จากตารางท 1.1 พบวากลมตวอยางทไดท าการส ารวจเปนเพศชายมจ านวน 38 คน คดเปน

รอยละ 38 และเพศหญงมจ านวน 62 คดเปนรอยละ 62

Page 34: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

27

ตารางท 1.2 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามอาย

อำย(ป) จ ำนวน(คน) รอยละ

18 2 2.00

19 16 16.00

20 22 22.00

21 29 29.00

22 18 18.00

23 11 11.00

24 2 2.00

รวม 100 100.00 จากตารางท 1.2 พบวากลมตวอยางทไดท าการส ารวจมอาย 18 ป จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 2 อาย 19 ป จ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 16 อาย 20 ป จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 22 อาย 21 ป จ านวน 29 คน อาย 22 ป จ านวน 18 คน คดเปนรอยละ 18 อาย 23 ป จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 11 และอาย 24 ป จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 2 ตามล าดบ ตารางท 1.3 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามคาBMI

BMI จ ำนวน(คน) รอยละ

ผอม 20 20.00

ปกต 51 51.00

ทวม 7 7.00

อวน 14 14.00

อวนมำก 8 8.00

รวม 100 100.00 จากตารางท 1.3 พบวากลมตวอยางทไดท าการส ารวจมคาBMIในเกณฑผอม จ านวน 20 คน คดเปนรอยละ 20 เกณฑปกต จ านวน 51 คน คดเปนรอยละ 51 เกณฑทวม จ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 7 เกณฑอวน จ านวน 14 คน คดเปนรอยละ 14 เกณฑอวนมาก จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 8 ตามล าดบ

Page 35: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

28

ตารางท 1.4 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามชนป

ชนป จ ำนวน(คน) รอยละ

ป1 22 22.00

ป2 22 22.00

ป3 30 30.00

ป4 26 26.00

รวม 100 100.00 จากตารางท 1.4 พบวากลมตวอยางทไดท าการส ารวจมชนปท 1 จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 22 ชนปท 2 จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 22 ชนปท 3 จ านวน 30 คน คดเปนรอยละ 30 ชนปท 4 จ านวน 26 คน คดเปนรอยละ 26 ตามล าดบ ตารางท 1.5 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามสขภาพ (6เดอนทผานมา)

สขภำพ จ ำนวน(คน) รอยละ

แขงแรงสมบรณ 67 67.00

เจบปวยบำงครง 32 32.00

เจบปวยเปนประจ ำ 1 1.00

รวม 100 100.00 จากตารางท 1.5 พบวากลมตวอยางทไดท าการส ารวจมสขภาพแขงแรงสมบรณ จ านวน 67 คน คดเปนรอยละ 67 เจบปวยบางครง 32 คน คดเปนรอยละ 32 เจบปวยเปนประจ า จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 1 ตามล าดบ ตารางท 1.6 รอยละของผทตอบแบบสอบถามจ าแนกตามโรคประจ าตว

โรคประจ ำตว จ ำนวน(คน) รอยละ

ไมม 84 84.00

ม 16 16.00

รวม 100 100.00 จากตารางท 1.6 พบวากลมตวอยางทไดท าการส ารวจ ไมมโรคประจ าตว จ านวน 84 คน คดเปนรอยละ 84 มโรคประจ าตว 16 คน คดเปนรอยละ 16

Page 36: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

29

สวนท 2 เปนแบบสอบถามความรเกยวกบโรคอวน

ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบเลอกตอบ ใช ไมใช ไมทราบ จ านวน 10 ขอ

เกณฑการใหคะแนน คอ

ใช ให 3 คะแนน

ไมใช ให 2 คะแนน

ไมทราบ ให 1 คะแนน

การแปลผล

คาเฉลย 2.51 – 3.00 หมายถง มความรเกยวกบโรคอวนดมาก

คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง มความรเกยวกบโรคอวนพอใช

คาเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง ไมมความรเกยวกบโรคอวน

Page 37: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

30

ตารางท 2.1 จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผล เรอง ความรเกยวกบโรคอวน ความรเกยวกบโรคอวน จ านวน

(คน) คาเฉลย สวน

เบยงเบนมาตรฐาน

แปลผล อนดบ

1.ในเพศชายและเพศหญงทมปรมาณไขมนมากกวารอยละ 25 และรอยละ 30 ขนไปจะถกจดวาเปนโรคอวน

100 2.17

0.92 พอใช 10

2.การรบประทานยาบางชนด กอาจสงผลกระทบใหอวนได เชน การไดรบฮอรโมนสเตยรอยดเปนเวลานาน หรอในผหญงทฉดยา หรอรบประทานยาคมก าเนด

100 2.75

0.64 ดมาก 4

3.โรคอวนเปนปจจยเสยงทท าใหเกดภาวะแทรกซอนหลายชนด ไดแก โรคความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดหวใจตบ ซงจะท าใหกลามเนอหวใจขาดเลอด โรคนวในถงน าด

100 2.88

0.43 ดมาก 1

4.คนทอวนมากๆ จะมโอกาสเปนโรคเบาหวานเพมขนถง 10 เทา

100 2.54

0.76 ดมาก 5

5.อาการหยดหายใจเปนพกๆ ในขณะนอนหลบ เรยกวา sleep apnea syndrome สามารถพบไดในคนอวน

100 2.39

0.82 พอใช 7

6.ผทเปนโรคอวนจะมระดบไขมนไตรกลเซอไรดสง คอ มากกวาหรอเทากบ 150 มลลกรม/เดซลตร

100 2.31

0.91 พอใช 8

7.การนอนดกหรอนอนไมพอ จะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงกบรางกายทเกยวกบความอวน

100 2.77

0.62 ดมาก 3

8.ฮอรโมนเครยดทมชอวา คอรตซอล หลงมากขนในวนถดมา ฮอรโมนเครยดทเพมขนนจะกระตนใหรสกอยากอาหารหวานๆ หรอน าตาลมากกวาเดม

100 2.54

0.81 ดมาก 5

9.การบรโภคเครองดมทมแอลกอฮอลในปรมาณทมากเกนไปสามารถน าไปสปญหาสขภาพโดยเฉพาะโรคอวน

100 2.80

0.55 ดมาก 2

10.การบรโภคเครองดมแอลกอฮอลทมากเกนไปจะชวยกระตนความอยากอาหาร

100 2.18

0.80 พอใช 9

จากตารางท 2.1 แสดงใหเหนภาพรวมเรอง ความรเกยวกบโรคอวน ของนสตสาขาวชาสขศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน จ านวน 100 คน พบวา มความรเกยวกบโรคอวนอยในระดบดมาก ดงน อนดบ 1 ขอท 3 โรคอวนเปนปจจยเสยงทท าให

เกดภาวะแทรกซอนหลายชนด ไดแก โรคความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดหวใจตบ ซงจะท าใหกลามเนอหวใจขาดเลอด โรคนวในถงน าด (คาเฉลย=2.88 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.43) รองลงมา ขอท 9 การบรโภคเครองดมทมแอลกอฮอลในปรมาณทมากเกนไปสามารถน าไปสปญหาสขภาพโดยเฉพาะโรคอวน (คาเฉลย=2.80 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.55) ขอท 7 การนอนดกหรอนอนไมพอ จะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงกบรางกายทเกยวกบความอวน (คาเฉลย=2.77 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.62) ขอท 2 การ

Page 38: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

31

รบประทานยาบางชนด กอาจสงผลกระทบใหอวนได เชน การไดรบฮอรโมนสเตยรอยดเปนเวลานาน หรอในผหญงทฉดยา หรอรบประทานยาคมก าเนด (คาเฉลย=2.75 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.64) ขอท 4 คนทอวนมากๆ จะมโอกาสเปนโรคเบาหวานเพมขนถง 10 เทา และ ขอท 8 ฮอรโมนเครยดทมชอวา คอรตซอล หลงมากขนในวนถดมา ฮอรโมนเครยดทเพมขนนจะกระตนใหรสกอยากอาหารหวานๆ หรอน าตาลมากกวาเดม (คาเฉลย=2.54 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.81) ตามล าดบ

มความรเกยวกบโรคอวนในระดบพอใช ดงน อนดบ 1 ขอท 5 อาการหยดหายใจเปนพกๆ ในขณะนอนหลบ เรยกวา sleep apnea syndrome สามารถพบไดในคนอวน (คาเฉลย=2.39 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.82) รองลงมา ขอท 6 ผทเปนโรคอวนจะมระดบไขมนไตรกลเซอไรดสง คอ มากกวาหรอเทากบ 150 มลลกรม/เดซลตร (คาเฉลย=2.31 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.91) ขอท 10 การบรโภคเครองดมแอลกอฮอลทมากเกนไปจะชวยกระตนความอยากอาหาร (คาเฉลย=2.18 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.80) และสดทาย ขอท 1 ในเพศชายและเพศหญงทมปรมาณไขมนมากกวารอยละ 25 และรอยละ 30 ขนไปจะถกจดวาเปนโรคอวน (คาเฉลย=2.17 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.92) ตามล าดบ

สวนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบทศนคตตอโรคอวน เปนค าถามแบบ Rating Scale ตามแบบของ Likert เพอส ารวจการรบรพฤตกรรมเสยงทน าไปสโรคอวน

ระดบความคดเหน คะแนน

เหนดวยอยางยง 4

เหนดวย 3

ไมเหนดวย 2

ไมเหนดวยเลย 1 การแปลผล

คาเฉลย 3.26 – 4.00 หมายถง ระดบทศนคตทเหนดวยอยางยง

คาเฉลย 2.51 – 3.25 หมายถง ระดบทศนคตทเหนดวย

คาเฉลย 1.76 – 2.50 หมายถง ระดบทศนคตทไมเหนดวย

คาเฉลย 1.00 – 1.75 หมายถง ระดบทศนคตทไมเหนดวยเลย แหลงอางอง : ส.วาสนา, 2544: 48 = ชวงกวางละ {(4-1)/4} = 0.75 (การประมาณคา 4 ระดบ)

Page 39: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

32

ตารางท 3.1 จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผล เรอง ทศนคตเกยวกบโรคอวน ทศนคตเกยวกบโรคอวน จ านวน

(คน) คาเฉลย สวน

เบยงเบนมาตรฐาน

แปลผล อนดบ

1.ปจจบนการมน าหนกตวมากเกนไปเปนเรองทสงคมยอมรบ

100 2.60

0.84 ทศนคตทเหนดวย

5

2.ปจจบนคนสวนใหญกมรปรางอวน จงไมใชเรองแปลกและนาวตกกงวล

100 2.55

0.77 ทศนคตทเหนดวย

6

3.โรคอวนเปนโรคทไมนากลว รกษาไดดวยตนเอง

100 2.61

0.85 ทศนคตทเหนดวย

4

4.การงดอาหารประเภทแปงจะไมอวน 100 2.22

0.72 ทศนคตทไมเหนดวย

9

5.งานบานถอไดวาเปนการออกก าลงกาย ฉะนนคนทท างานบานจงไมมโอกาสเปนโรคอวน

100 2.39

0.71 ทศนคตทไมเหนดวย

8

6.โรคอวน คอ การทมน าหนกตวมาก แตไมสงผลตอการใชชวตประจ าวน

100 2.55

0.87 ทศนคตทเหนดวย

6

7.การบรโภคอาหารประเภทเบเกอร เชน เคก ไมสงผลตอการเกดโรคอวน

100 3.06

0.90 ทศนคตทเหนดวย

2

8.การนอนดก ความเครยด ไมมผลตอการเกดโรคอวน

100 2.85

0.86 ทศนคตทเหนดวย

3

9.การมน าหนกตวมากเกนไป ท าใหการใชชวตประจ าวนล าบากมากขน

100 3.30

0.63 ทศนคตทเหนดวย

1

10.โรคอวนยงเปนเรองทไกลตว 100 2.10

0.85 ทศนคตทไมเหนดวย

10

จากตารางท 3.1 แสดงใหเหนภาพรวมเรอง ทศนคตเกยวกบโรคอวน ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน จ านวน 100 คน พบวา

มทศนคตเกยวกบโรคอวนอยในระดบเหนดวย ดงน อนดบ 1 ขอท 9 การมน าหนกตวมากเกนไป ท าใหการใชชวตประจ าวนล าบากมากขน (คาเฉลย=3.30 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.63) รองลงมา ขอท 7 การบรโภคอาหารประเภทเบเกอร เชน เคก ไมสงผลตอการเกดโรคอวน (คาเฉลย=3.06 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.90) ขอท 8 การนอนดก ความเครยด ไมมผลตอการเกดโรคอวน (คาเฉลย=2.85 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.86) ขอท 3 โรคอวนเปนโรคทไมนากลว รกษาไดดวยตนเอง (คาเฉลย=2.61 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.85) ขอท 1 ปจจบนการมน าหนกตวมากเกนไปเปนเรองทสงคมยอมรบ (คาเฉลย=2.61 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.85) ขอท 2 ปจจบนคนสวนใหญกมรปรางอวน จงไมใชเรองแปลกและนาวตกกงวล และ ขอท 6 โรคอวน คอ การทมน าหนกตวมาก แตไมสงผลตอการใชชวตประจ าวน (คาเฉลย=2.55 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.87) ตามล าดบ

Page 40: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

33

มทศนคตเกยวกบโรคอวนอยในระดบไมเหนดวย ดงน อนดบ 1 ขอท 5 งานบานถอไดวาเปนการออกก าลงกาย ฉะนนคนทท างานบานจงไมมโอกาสเปนโรคอวน (คาเฉลย=2.39 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.71) รองลงมา ขอท 4 การงดอาหารประเภทแปงจะไมอวน (คาเฉลย=2.22 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.72) และ ขอท 10 โรคอวนยงเปนเรองทไกลตว (คาเฉลย=2.10 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.85) ตามล าดบ

สวนท 4 เปนแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมสขภาพ เปนค าถามแบบ Rating Scale ตามแบบของ Likert เพอส ารวจการรบรพฤตกรรมเสยงทน าไปสโรคอวน

ระดบความคดเหน คะแนน

เหนดวยอยางยง 4

เหนดวย 3

ไมเหนดวย 2

ไมเหนดวยเลย 1 การแปลผล

คาเฉลย 3.26 – 4.00 หมายถง ระดบพฤตกรรมทมากทสด

คาเฉลย 2.51 – 3.25 หมายถง ระดบพฤตกรรมทมาก

คาเฉลย 1.76 – 2.50 หมายถง ระดบพฤตกรรมปานกลาง

คาเฉลย 1.00 – 1.75 หมายถง ระดบพฤตกรรมนอย

Page 41: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

34

ตารางท 4.1 จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลผล เรอง พฤตกรรมสขภาพ พฤตกรรมสขภาพ จ านวน

(คน) คาเฉลย สวน

เบยงเบนมาตรฐาน

แปลผล อนดบ

1.ทานรบประทานอาหารทมรสหวาน 100 2.51 0.80 พฤตกรรมทมาก 6 2.ทานรบประทานทไขมนสง เชน เฟรนฟราย ไกทอดKFC ฯลฯ

100 2.25

0.58 พฤตกรรมปานกลาง 12

3.ทานดมน าอดลม 100 2.30 0.77 พฤตกรรมปานกลาง 11

4.ทานรบประทานของหวานหลงมออาหารเสมอ เชน ของหวาน ไอศกรม

100 2.37 0.75 พฤตกรรมปานกลาง 9

5.ทานออกก าลงกายสม าเสมอ 100 2.34

0.76 พฤตกรรมปานกลาง 10

6.ทานรบประทานอาหารมอดก 100 2.50 0.80 พฤตกรรมปานกลาง 7

7.ทานพกผอนนอย นอนดก 100 1.86 0.80 พฤตกรรมปานกลาง 15

8.ทานดมเครองดมทมแอลกอฮอล 100 3.11 0.99 พฤตกรรมทมาก 3 9.ทานขนลงอาคารเพยง1ชนโดยการใชลฟทโดยสาร

100 2.06

0.95 พฤตกรรมปานกลาง 14

10.ทานท าความสะอาดบานโดยไมใชเครองทนแรง เชน เครองดดฝน

100 2.60

0.82 พฤตกรรมทมาก 5

11.ทานปนจกรยานไปท ากจธระในบรเวณใกลๆ

100 2.42

0.84 พฤตกรรมปานกลาง 8

12.ทานรบประทานผกผลไม 100 3.28 0.67 พฤตกรรมทมาก 2 13.ทานท ากจกรรมงานอดเรก เชน ดหนง ฟงเพลง ออกไปพบปะเพอนฝง ฯลฯ เพอคลายความเครยดใหกบตนเอง

100 3.40

0.59 พฤตกรรมทมาก 1

14.ทานรบประทานอาหารบนโตะท างานและนงท างานทงวน ท าใหมการเคลอนไหวรางกายนอยมาก

100 2.63

0.71 พฤตกรรมทมาก 4

15.ทานเขารบการตรวจสขภาพอยเสมอ 100 2.25 0.81 พฤตกรรมปานกลาง 12 จากตารางท 4.1 แสดงใหเหนภาพรวมเรอง พฤตกรรมสขภาพ ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะ

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน จ านวน 100 คน พบวา มพฤตกรรมสขภาพอยในระดบมาก ดงน อนดบ 1 ขอท 13 ทานท ากจกรรมงานอดเรก เชน ดหนง

ฟงเพลง ออกไปพบปะเพอนฝง ฯลฯ เพอคลายความเครยดใหกบตนเอง (คาเฉลย=3.40 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.59) รองลงมา ขอท 12 ทานรบประทานผกผลไม (คาเฉลย=3.28 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=

Page 42: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

35

0.67) ขอท 8 ทานดมเครองดมทมแอลกอฮอล (คาเฉลย=3.11 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.99) ขอท 14 ทานรบประทานอาหารบนโตะท างานและนงท างานทงวน ท าใหมการเคลอนไหวรางกายนอยมาก (คาเฉลย=2.63 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.71) ขอท 10 ทานท าความสะอาดบานโดยไมใชเครองทนแรง เชน เครองดดฝน (คาเฉลย=2.60 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.82) ขอท 1 ทานรบประทานอาหารทมรสหวาน (คาเฉลย=2.51 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.80) ตามล าดบ

มพฤตกรรมสขภาพอยในระดบปานกลาง ดงน ขอท 6 ทานรบประทานอาหารมอดก (คาเฉลย=2.50 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.80) รองลงมา ขอท 11 ทานปนจกรยานไปท ากจธระในบรเวณใกลๆ (คาเฉลย=2.42 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.84) ขอท 4 ทานรบประทานของหวานหลงมออาหารเสมอ เชน ของหวาน ไอศกรม (คาเฉลย=2.37 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.75) ขอท 5 ทานออกก าลงกายสม าเสมอ (คาเฉลย=2.34 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.76) ขอท 3 ทานดมน าอดลม (คาเฉลย=2.30 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.77) ขอท 2 ทานรบประทานทไขมนสง เชน เฟรนฟราย ไกทอดKFC ฯลฯ (คาเฉลย=2.25 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.58) ขอท 15 ทานเขารบการตรวจสขภาพอย เสมอ (คาเฉลย=2.25 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.81) ขอท 9 ทานขนลงอาคารเพยง1ชนโดยการใชลฟทโดยสาร (คาเฉลย=2.06 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.95) และ ขอท 7 ทานพกผอนนอย นอนดก (คาเฉลย=1.86 และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน=0.80) ตามล าดบ

Page 43: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

36

บทท 5 สรปผล อภปรายผลการศกษา และขอเสนอแนะ

การศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษาความรเกยวกบโรคอวน ทศนคตตอโรคอวน และพฤตกรรมสขภาพ ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน โดยกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ นสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน จ านวน 100 คน โดยท าการเกบรวบรวมขอมล ชวงระยะเวลา ระหวางวนท 2 มนาคม – 8 พฤษภาคม 2558 เปนเวลา 10 สปดาห จากการศกษานนสามารถสรปผลการวจยได ดงน สรปและอภปรายผลการศกษา สวนท 1 ขอมลทวไป ขอมลทวไปของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มเปนเพศหญง มถงรอยละ 62 ของผตอบแบบสอบถามทงหมด มอายประมาณ 20 - 22 ป คาBMI สวนใหญอยในเกณฑปกต ก าลงศกษาอยชนปท 1-4 สขภาพ6เดอนทผานมา แขงแรงสมบรณ และไมมโรคประจ าตว สวนท 2 ความรเกยวกบโรคอวน

จากการส ารวจความรเกยวกบโรคอวนของกลมตวอยาง พบวากลมตวอยางสวนใหญ มความรเกยวกบโรคอวนอยในระดบดมาก สงเกตไดจากการตอบแบบสอบถามในขอค าถามทง 10 ขอ ผลจากการวเคราะหในสวนน พบวา นสตมความรอยในระดบดมาก เปนจ านวน 6 ใน 10 ขอ

จากการเกบรวบรวมขอมล จะเหนไดวา กลมตวอยางสวนใหญมความรเกยวกบโรคอวนอยในระดบดมาก โดยกลมตวอยางสวนใหญมความรเกยวกบโรคอวนในแตละดาน อาท สาเหตการเกดโรค พฤตกรรมทน าไปสโรคอวน เปนตน สวนท 3 ทศนคตตอโรคอวน

จากการส ารวจทศนคตตอโรคอวนของกลมตวอยาง พบวากลมตวอยางสวนใหญ มทศนคตตอโรคอวนอยในระดบทเหนดวย สงเกตไดจากการตอบแบบสอบถามในขอค าถามทง 10 ขอ ผลจากการวเคราะหในสวนน พบวา นสตมทศนคตอยในระดบทเหนดวย เปนจ านวน 7 ใน 10 ขอ

จากการเกบรวบรวมขอมล จะเหนไดวา กลมตวอยางสวนใหญมทศนคตตอโรคอวนอยในระดบทเหนดวย แสดงใหเหนวากลมคนสวนใหญ เหนวาโรคอวนไมใชเรองทนากลวและไมใชเรองทนาวตกกงวล ขอทบงช คอ ปจจบนการมน าหนกตวมากเกนไปเปนเรองทสงคมยอมรบ,ปจจบนคนสวนใหญกมรปรางอวน จงไมใชเรองแปลกและนาวตกกงวล,โรคอวนเปนโรคทไมนากลว รกษาไดดวยตนเอง,โรคอวน คอ การทมน าหนกตวมาก แตไมสงผลตอการใชชวตประจ าวน และแสดงใหเหนวากลมคนสวนใหญ มทศนคตทไมถกตอง

Page 44: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

37

เกยวกบโรคอวน ขอทบอกบงช คอ การบรโภคอาหารประเภทเบเกอร เชน เคก ไมสงผลตอการเกดโรคอวน,การนอนดก ความเครยด ไมมผลตอการเกดโรคอวน สวนท 4 พฤตกรรมสขภาพ จากการส ารวจพฤตกรรมสขภาพของกลมตวอยาง พบวากลมตวอยางสวนใหญ มพฤตกรรมสขภาพในระดบปานกลาง สงเกตไดจากการตอบแบบสอบถามในขอค าถามทง 10 ขอ ผลจากการวเคราะหในสวนน พบวา นสตมพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง เปนจ านวน 9 ใน 15 ขอ จากการเกบรวบรวมขอมล จะเหนไดวา กลมตวอยางสวนใหญมพฤตกรรมสขภาพอยในระดบปานกลาง มพฤตกรรมทแสดงใหเหนวากลมคนสวนใหญมพฤตกรรมสขภาพทไมถกตอง อาท ทานรบประทานอาหารมอดก,ทานรบประทานของหวานหลงมออาหารเสมอ เชน ของหวาน ไอศกรม,ทานดมน าอดลม,ทานรบประทานทไขมนสง เชน เฟรนฟราย ไกทอดKFC ฯลฯ,ทานพกผอนนอย นอนดก และมพฤตกรรมทแสดงใหเหนวากลมคนสวนใหญมพฤตกรรมสขภาพทด อาท ทานปนจกรยานไปท ากจธระในบรเวณใกลๆ,ทานออกก าลงกายสม าเสมอ,ทานเขารบการตรวจสขภาพอยเสมอ,ทานขนลงอาคารเพยง1ชนโดยการใชลฟทโดยสาร ขอเสนอแนะ การศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษาความรเกยวกบโรคอวน ทศนคตตอโรคอวน และพฤตกรรมสขภาพ ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน โดยกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ นสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ในการส ารวจครงน เปนการส ารวจเฉพาะกลมตวอยาง ท าใหขอบเขตการศกษาอาจท าใหแตกตางหรออาจจะคลายคลงจากการศกษาอนๆ นอกจากนอาจจะขยายขอบเขตในการวจยใหมความกวางมากขน ขอเสนอแนะการท าวจยในครงตอไป 1. ควรเกบขอมลของกลมตวอยางใหมากกวาน เนองจากขอมลทไดนอยเกนไป ท าใหการวเคราะหผลขาดความละเอยด ขาดขอมลเชงลกในกลมทตองการจะศกษา และอาจจะท าใหไดขอมลทไมตรงกบความเปนจรง 2. ในแบบสอบถามบางขอควรจะใชค าใหชดเจนกวาน เพราะอาจจะท าใหผตอบแบบสอบถามไมเขาใจและตอบแบบสอบถามไมครบและไมเปนความจรง 3.ในระยะเวลาการเกบรวบรวมขอมลควรจะมการวางแผนระยะเวลาใหเหมาะสม เพอทจะไดแบบสอบถามทดในการท าวจยครงตอไป

Page 45: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

38

เอกสารอางอง

อภสน บญญาวรกล. โรคอวน. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :

http://www.healthtoday.net/thailand/disease/diisease_134.html (วนทคนขอมล : 9

พฤศจกายน 2557)

ชนกา ตจนดา. สถานการณของโรคอวนในเดก. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก:

http://www.dmh.go.th/news/view.asp?id=848 (วนทคนขอมล : 9 พฤศจกายน 2557)

________, โรคอวนกบวยทน จดเรมของโรคราย. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก:

http://www.vibhavadi.com/health542.html (วนทคนขอมล : 14 พฤศจกายน 2557)

ณฐญา เนตรหน. WHO ช อวน-น าหนกเกน ท าเสยงเบาหวาน ความดน โรคหวใจ. [ออนไลน]. เขาถงได

จาก : http://www.thanonline.com/index.php?option=com_content&view

=article&id=216460&cati#.VGBYeDSsUQk (วนทคนขอมล : 9 พฤศจกายน 2557)

__________. วธด าเนนงานวจย. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.ex-mba.buu.ac.th

/research/Saraburi/Y-MBA14/51780185/ch3.pdf (วนทคนขอมล : 9 พฤศจกายน 2557)

ทกษณา ธญญาหาร. (2540). ประสทธผลของโครงการโภชนศกษาเพอลดระดบไขมนในเลอดของ

วยรนอวนชายโดยการประยกตใชทฤษฎทางพฤตกรรมศาสตร. วทยานพนธมหาบณฑต,

สาขาเอกโภชนวทยา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

ปฏมา พรพจมา. (2546). อทธพลการอบรมเลยงดของบดามารดาตอการเกดโรคอวนเดกวยเรยนในชมชน

เมองกรงเทพ. วทยานพนธมหาบณฑต, สาขาเอกโภชนาการวทยา บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยมหดล.

สรอย มะโนรา. (2550). โปรแกรมสงเสรมโภชนาการส าหรบผเลยงดเดกวยกอนเรยนทมภาวะอวน.

วทยานพนธมหาบณฑต, สาขาวชาเอกพยาบาลสาธารณสข บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

มณฑนา ทรงธรรมวฒน. (2550). ความสมพนธระหวางการรบรเรองน าหนกตวกบการบรโภคอาหาร

ไขมน : กรณศกษาของนกศกษาหญงในมหาวทยาลยศลปากร.วทยานพนธมหาบณฑต,

สาขาเอกโภชนวทยา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

ไพรนทร พลสขโข. (2552). ผลของโปรแกรมการปองกนโรคอวนในเดกกอนวยเรยนของผเลยงด.

Page 46: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

39

วทยานพนธมหาบณฑต, สาขาวชาเอกพยาบาลสาธารณสข บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

สภทรา อะนนทวรรณ. (2552). การสงเสรมพฤตกรรมการออกก าลงกายของนกเรยนทมภาวะน าหนกเกน. วทยานพนธมหาบณฑต, สาขาเอกสขศกษาและพฤตกรรมศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

สนย เตโชเรองววฒน. (2553). กรณศกษา : พฤตกรรมการบรโภคอาหารของวยรนตอนปลายทมภาวะ โภชนาการเกน.สารนพนธมหาบณฑต, สาขาการพยาบาลเวชปฏบตชมชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

พชราวด คณอดม. (2554). การประยกตทฤษฎแรงจงใจในการปองกนโรคเพอสงเสรมพฤตกรรมการเลยง

ดของมารดาทมบตรอวน. วทยานพนธมหาบณฑต, สาขาวชาเอกพยาบาลสาธารณสข

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

วรานนทน ดหอมศล. (2554). ประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาในการลดน าหนกนกเรยนมธยมศกษา ตอนตน ทมภาวะอวนในจงหวดสมทรปราการ.วทยานพนธมหาบณฑต, สาขาเอกสขศกษาและ พฤตกรรมศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

เกษณ สขพมาย. (2555). ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารและการออกก าลงกาย

ของกลมเสยงโรคอวนลงพง.วทยานพนธมหาบณฑต, สาขาเอกสขศกษาและพฤตกรรมศาสตร

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

Wijnhoven TM et al. (2014) WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative:

School Nutrition Environment and Body Mass Index in Primary Schools.

Retrieved November 9, 2014. From http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25361044

Al-Quwaidhi AJ et al. (2014) Trends and future projections of the prevalence of adult

obesity in Saudi Arabia, 1992-2022. Retrieved November 9, 2014. From

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Trends+and+future+projections+of+the +prevalence+of+adult+obesity+in+Saudi+Arabia%2C+1992-2022.

Vázquez LA et al. (2014) Relationships between obesity, glycemic control, and

cardiovascular risk factors: a pooled analysis of cross-sectional data from

Spanish patients with type 2 diabetes in the preinsulin stage.

Retrieved November 9, 2014.

Page 47: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

40

From http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Relationships+between+

obesity%2C+glycemic+control%2C+and+cardiovascular+risk+factors%3A+a+pooled+

analysis+of+cross-sectional+data+from+Spanish+patients+with+type+2+diabetes

+in+the+preinsulin+stage.

Azhdam DB et al. (2014) Prevalence and Documentation of Overweight and Obesity in

Hospitalized Children and Adolescents. Retrieved November 9, 2014. From

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25362080

Yoon SJ et al. (2014) Prevalence and control of hypertension and albuminuria in

South Korea: focus on obesity and abdominal obesity in the korean national

health and nutrition examination survey, 2011-2012. Retrieved November 9,

2014. From http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Prevalence+and

+Control+of+Hypertension+and+Albuminuria+in+South+Korea%3A+Focus+on

+Obesity+and+Abdominal+Obesity+in+the+Korean+National+Health+and+

Nutrition+Examination+Survey%2C+2011-2012.

Arnardottir ES et al. (2014) Effects of obesity on the association between long-term

sleep apnea treatment and changes in interleukin-6 levels: the Icelandic Sleep

Apnea Cohort. Retrieved November 9, 2014. From http://www.ncbi.nlm.nih.gov

/pubmed/?term=Effects+of+obesity+on+the+association+between+long-term

+sleep+apnea+treatment+and+changes+in+interleukin-6+levels%3A+the+

Icelandic+Sleep+Apnea+Cohort.

Page 48: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

41

ภาคผนวก

Page 49: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

42

ตวอยางเครองมอทใชในการวจย

แบบสอบถาม

พฤตกรรมสขภาพตอโรคอวน

ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

ค าชแจง : การศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษาความรเกยวกบโรคอวน ทศนคตตอโรคอวน และพฤตกรรมสขภาพ ของนสตสาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน โดยมรายละเอยดดงน

แบบสอบถามประกอบดวยขอมล 4 สวน ไดแก

สวนท 1 ขอมลทวไป จ านวน 6 ขอ

สวนท 2 ความรเกยวกบโรคอวน จ านวน 10 ขอ

สวนท 3 ทศนคตตอโรคอวน จ านวน 10 ขอ

สวนท 4 พฤตกรรมสขภาพ จ านวน 15 ขอ

ขอใหทานกรอกขอมลแตละสวนใหสมบรณตรงตามความเปนจรง เพอประโยชนในการน าไปวเคราะหในภาพรวมเพอใชในการเรยนของนสตสาขาวชาสขศกษา ค าตอบทงหมดจะเปนความลบไมมผลใดๆ ตอทาน และขอขอบคณลวงหนามา ณ โอกาสน

นสตสาขาวชาสขศกษา ภาควชาพลศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน

Page 50: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

43

สวนท 1 ขอมลทวไป

ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวาง หรอเตมขอความทตรงกบความเปนจรง เกยวกบทานใหมากทสดและโปรดตอบทกขอค าถาม

1. เพศ

( ) 1. ชาย ( ) 2. หญง

2. อาย …………ป (จ านวนเตมปบรบรณ)

3. น าหนก..........................กโลกรม สวนสง...........................เซนตเมตร

4. ชนปท....................

5. สขภาพของทาน ในปทผานมาจนถงปจจบน (6 เดอนทผานมา)

( ) 1. แขงแรงสมบรณด ( ) 2. เจบปวยเปนบางครง

( ) 3. เจบปวยเปนประจ า ( ) 4. อนๆ โปรดระบ......................................

6. ทานมโรคประจ าตว

( ) 1. ไมม

( ) 2. ม (ระบ) เปนโรค…………………………

Page 51: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

44

สวนท 2 ความรเกยวกบโรคอวน ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางดานขวาทตรงกบความรของทานมากทสดเพยงขอเดยวและโปรด ตอบทกขอค าถาม

ขอค าถาม ค าตอบ ใช ไมใช ไมทราบ

1.ในเพศชายและเพศหญงทมปรมาณไขมนมากกวารอยละ 25 และรอยละ 30 ขนไปจะถกจดวาเปนโรคอวน

2.การรบประทานยาบางชนด กอาจสงผลกระทบใหอวนได เชน การไดรบฮอรโมนสเตยรอยดเปนเวลานาน หรอในผหญงทฉดยา หรอรบประทานยาคมก าเนด

3.โรคอวนเปนปจจยเสยงทท าใหเกดภาวะแทรกซอนหลายชนด ไดแก โรคความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดหวใจตบ ซงจะท าใหกลามเนอหวใจขาดเลอด โรคนวในถงน าด

4.คนทอวนมากๆ จะมโอกาสเปนโรคเบาหวานเพมขนถง 10 เทา 5.อาการหยดหายใจเปนพกๆ ในขณะนอนหลบ เรยกวา sleep apnea syndrome สามารถพบไดในคนอวน

6.ผทเปนโรคอวนจะมระดบไขมนไตรกลเซอไรดสง คอ มากกวาหรอเทากบ 150 มลลกรม/เดซลตร

7.การนอนดกหรอนอนไมพอ จะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงกบรางกายทเกยวกบความอวน

8.ฮอรโมนเครยดทมชอวา คอรตซอล หลงมากขนในวนถดมา ฮอรโมนเครยดทเพมขนนจะกระตนใหรสกอยากอาหารหวานๆ หรอน าตาลมากกวาเดม

9.การบรโภคเครองดมทมแอลกอฮอลในปรมาณทมากเกนไปสามารถน าไปสปญหาสขภาพโดยเฉพาะโรคอวน

10.การบรโภคเครองดมแอลกอฮอลทมากเกนไปจะชวยกระตนความอยากอาหาร

Page 52: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

45

สวนท 3 ทศนคตตอโรคอวน ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางดานขวาทตรงกบความคดเหนของทานมากทสดเพยงขอ

เดยวและโปรดตอบทกขอค าถาม โดยแตละขอค าตอบมความหมาย ดงน เหนดวยอยางยง หมายถง ทานมความคดเหนตรงกบขอความนนมากทสด เหนดวย หมายถง ทานมความคดเหนตรงกบขอความนนมาก ไมเหนดวย หมายถง ทานมความคดเหนไมตรงกบขอความนน

ไมเหนดวยอยางยง หมายถง ทานมความคดเหนไมตรงกบขอความนนมากทสด

ขอค าถาม เหนดวย อยางยง

เหนดวย ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

1.ปจจบนการมน าหนกตวมากเกนไปเปนเรองทสงคมยอมรบ

2.ปจจบนคนสวนใหญกมรปรางอวน จงไมใชเรองแปลกและนาวตกกงวล

3.โรคอวนเปนโรคทไมนากลว รกษาไดดวยตนเอง 4.การงดอาหารประเภทแปงจะไมอวน 5.งานบานถอไดวาเปนการออกก าลงกาย ฉะนนคนทท างานบานจงไมมโอกาสเปนโรคอวน

6.โรคอวน คอ การทมน าหนกตวมาก แตไมสงผลตอการใชชวตประจ าวน

7.การบรโภคอาหารประเภทเบเกอร เชน เคก ไมสงผลตอการเกดโรคอวน

8.การนอนดก ความเครยด ไมมผลตอการเกดโรคอวน 9.การมน าหนกตวมากเกนไป ท าใหการใชชวตประจ าวนล าบากมากขน

10.โรคอวนยงเปนเรองทไกลตว

Page 53: The Health Behavior of Obesity of Student Health Education , …ped.edu.ku.ac.th/home/specialproblem/files/25_05_2015_22... · 2015-06-09 · ข มัลลิกา จันทร์ฝั้น.2557

46

สวนท 4 พฤตกรรมสขภาพ (ในรอบ 2 เดอน ทผานมา) ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางดานขวาทตรงกบการปฏบตจรงของทานมากทสดเพยงขอ

เดยวและโปรดตอบทกขอค าถาม โดยแตละขอค าตอบมความหมาย ดงน มากทสด หมายถง ปฏบตเปนประจ าและสม าเสมอ (ประมาณ 5-7 วน ใน 1 สปดาห)

มาก หมายถง ปฏบตเปนประจ าแตไมสม าเสมอ (ประมาณ 1-3 วน ใน 1 สปดาห) นอย หมายถง ปฏบตเปนบางครง (ประมาณ 1-2 วน ใน 1 สปดาห) นอยทสด หมายถง ปฏบตนานๆ ครงหรอไมปฏบตเลย

ขอค าถาม มากทสด มาก นอย นอยทสด

1.ทานรบประทานอาหารทมรสหวาน

2.ทานรบประทานทไขมนสง เชน เฟรนฟราย ไกทอดKFC ฯลฯ

3.ทานดมน าอดลม

4.ทานรบประทานของหวานหลงมออาหารเสมอ เชน ของหวาน ไอศกรม

5.ทานออกก าลงกายสม าเสมอ

6.ทานรบประทานอาหารมอดก

7.ทานพกผอนนอย นอนดก

8.ทานดมเครองดมทมแอลกอฮอล

9.ทานขนลงอาคารเพยง1ชนโดยการใชลฟทโดยสาร

10.ทานท าความสะอาดบานโดยไมใชเครองทนแรง เชน เครองดดฝน

11.ทานปนจกรยานไปท ากจธระในบรเวณใกลๆ

12.ทานรบประทานผกผลไม

13.ทานท ากจกรรมงานอดเรก เชน ดหนง ฟงเพลง ออกไปพบปะเพอนฝง ฯลฯ เพอคลายความเครยดใหกบตนเอง

14.ทานรบประทานอาหารบนโตะท างานและนงท างานทงวน ท าใหมการเคลอนไหวรางกายนอยมาก

15.ทานเขารบการตรวจสขภาพอยเสมอ