Toplam Verimli Ynetim Total Productive ManagementTPM, bir Japon ynetim sistemidir. 1950 ve 1960 yllar arasnda ABDde ok popler olan Koruyucu Bakm (PM) prensiplerinin, JIPM Bakan Seichi Nakajima tarafndan, sistemlibir biimde gelitirilmesi ile 1971 ylnda ortaya kmtr.Operatrler ve Bakmclar ve onlar ynetenler youn bir gayretle retim verimlilii arttrmak, kayplar azaltmak ve kaliteyi arttrmak iin srekli iyiletirme faaliyetleri gerekletirirler.Sanayileme ve buna bal olarak srekli gelien teknoloji operatrler ve makineleri arasndaki a daha da arttrmtr. Makinesini tanmayan ve dokunmaya korkan operatr tm sorumluluu kendinden daha uzman kiilere brakmtr. Bakm ve iyiletirme faaliyeti zerine yklan bu uzman kiiler ise bu durumu bata ok sevmitir. nk hatt durduran ve retim performansn etkileyen tm bu olumsuzluklar uzman kiileri vazgeilmez klm ve bamll arttrmtr. Ancak bu durum yle bir hal almtr ki bu insanlar balarn makinelerden karamayacak hale gelmi ve yaknmaya balamlardr. TPMin douuyla beraber bu durumda sona ermitir. Doru yaklamlar ve eitimle birleen bir TPM uygulamas Tm saha alanlarn zorunlu becerilere donatr; Operatrler mhendislerini ve bakmclarn srekli armak zorunda deildir. Birtakm basit tamir ve kalite faaliyetlerini kendileri yapmakta ve ekipmanndaki hatalar srekli tespit etmektedir. Problem zme tekniklerini doru kullanan mhendisler sorunlara artk daha zm odakl bakyor ve her zm iin sahayla beraber alyorlardr Arza yk hafifleyen bakmclar ise iyiletirme mantyla hareket edip zamanlarn planl ve kestirimci bakm faaliyetleri iin kullanyorlardr. TPM her ne kadar retim alannda uygulanacak bir faaliyet gibi grnse de aslnda en st dzey yneticiden, en kdemsiz alana kadar herkesi kapsar ve iyiletirme faaliyetlerinin iine alr. Sadece retim alanna sktrlmaya alan faaliyetler iletmeye fayda salamayacaktr. Ama Toplam verimli Ynetim ise iletmenin her tarafnda ve kademesinde btn TPM projeleri de yrtlmelidir.En temel faydalar; retim sisteminin verimliliini en st dzeye karacak bir irket kltr oluturur. Mevcut ekipman ve retim alan ile ilgili her trl kayb (arza, i kazas, kalite hatas vb.) nleyecek kusursuz bir sistem kurar. Yalnzca retimle ilgili departmanlarda deil tm birimlerde uygulanr. Otonom bakm ve kk grup faaliyetleri ile sfr kayb n grr

O.E.E(Toplam Ekipman Etkinlii - Overall Equipment Efficiency )O.E.E. Ekipmann ne kadar etkin altn gsteren hesaplama. alma sresi ierisinde ekipmann rne zarar vermeden, olmas gereken hzda ve durmakszn almasna etkin kullanmak denir.O.E.E hesaplamalar iin 16.Byk kayp verilerinin olmas ve baz kavramlarn biliniyor olmas gereklidir. 16 Byk Kayp nedir?Ekipman Etkinliini Kstlayan 8 Byk Kayp1. Arza Kayplar 2. Setup Ayar Kayplar 3. Takm Deiimi 4. Balang Kayplar 5. Kk Durular 6. Hz Kayplar 7. Hatal retim ve Tamir Kayplar 8. Kapatma Kayplar gc Etkinliini Kstlayan 5 Byk Kayp1. Ynetim Kayplar 2. retim Hareket Kayplar 3. Hat Organizasyon Kayplar 4. Lojistik Kayplar 5. lme ve Ayar Kayplar Malzeme ve Enerjiye likin 3 Byk Kayp1. Enerji Kayplar 2. Jig,Kalp ve El Aleti Kayplar 3. rn Kayplar Sreler ve Anlamlaralma sresi: retimin alma sresidir. 08:00-16:00 aras alan hat iin bu sre 8 * 60 = 480 dkdr.Ykleme sresi: alma sresinden, planl kapatmalar (ay, yemek, periyodik toplan vs.) karldktan sonra kalan sredir. alma sresi Planl kapatmalar = Ykleme sresiletme sresi: Ykleme Sresinden, Ekipman ve i gc kayplar (Kk Duru Bota Bekleme, Hz, retim Hareket ve Hat Organizasyon)kartldktan sonra kalan sredir. Ykleme Sresi - Ekipman ve i gc kayplar = letme sresiNet iletme sresi: letme Sresinden Performans durular (Arza, Set-up, Balang,Tk. Deiimi, Ynetim, Lojistik, lme Ayar) kartldktan sonra kalan sredir. letme Sresinden - Performans durular = Net iletme sresiO.E.E Nasl Hesaplanr?Toplam ekipman etkinliini hesaplamak iin aadaki oran deeri birbiriyle arpmamz gerekir. Kullanlabilirlik Oran Performans Oran Kaliteli rn Oran O.E.E = Kullanlabilirlik Oran*Performans Oran*Kaliteli rn OranOranlar Nasl hesaplanr?Kullanlabilirlik oran:Ekipmann ykleme sresi iinde durmadan ne kadar( % )altn gsterir. Ykleme Sresi Ekipman ve gc kayplar/Ykleme SresiPerforman oran:Ekipmann Ykleme sresi iinde performans kayplarndan (Kk duru-Bota bekleme, Hz, retim Hareket, Hat Organizasyon ) dolay kaybettii ( % ) oran gsterir. Toplam retim Adedi * Standart Hz/ Ykleme sresi - Ekipman ve gc kayplarKaliteli rn Oran:retilen rnn ne kadar hatasz retildiini gstermektedir. Toplam retim ad. (Hata ad. +Tamir (Rework) ad.+Hurda ad.)/ Toplam retim ad.MTBF (Arzalar Aras Geen Sre - Meantime Between Failure)MTBF: Mevcut sistemin arza karmadan alma becerisini gsterirMTBF = Ykleme Sresi Arza Sresi/Arza AdediMTTR (Arzay zme Sresi Meantime to repair)MTTR: Arzay zme sresidir.

Eitim TrainingGiderek daha da karmaklaan retim sistemleri ve rnler iletmelerde eitimin nemini daha da arttrmtr. Eitim ekibinin amac TPM aktiviteleri araclyla eitilmi operatr yetitirmektir. Ancak bu eitimler irket vizyon ve misyonuna hizmet edecek ve iletme P,Q,C,D,S,M verilerine grenceliklendirilmi olmaldr. Eitim yapsn kurmadan nce belirlenen ihtiya ve nceliklere gre eitilecek personelin mevcut eitim seviyesi tespit edilmelidir.Neden eitime ihtiya var?1. Srekli gelien ynetim sistemleri 2. Artan bilgi ve beceri a 3. Hzla deien teknoloji 4. Kariyer ve yetimi personel yedekleme hedefleri 5. Oryantasyon almalar 6. ok ynl operatr ihtiyac 7. Kiisel geliim ve tatmin ihtiyac Eitim yapsn kurmadan nce belirlenen ihtiya ve nceliklere gre eitilecek personelin mevcut eitim seviyesi tespit edilmelidir.

Gnmzde Operatrler iin gerekli beceriler nelerdir?1) Ekipmandaki olumsuzluklar tespit edip iyiletirebilmeli2) Ekipmann alma fonksiyon ve mekanizmalarn bilip anormalliklerin nedenlerini belirleyebilmeli3) Ekipman ve kalite arasndaki ilikiyi anlayabilmeli4) Kalite anormalliklerini kestirip kk nedenlerini belirleyebilmeli5) Basit tamirler yapabilmeli6) Kendi bana veya bir grupla birlikte KAIZEN yapabilmeliGnmzde Bakmc iin gerekli beceriler nelerdir?1) Ekipmann normal ve anormal alma durumlarn ayrt edebilme2) Ekipman anormalliini tanmlayp uygun tedbiri bulup uygulayabilmeli3) Ekipman gvenilirliini iyiletirebilmeli( MTBF iyiletirme)4) Bakm yaplabilirlii iyiletirebilmeli ( MTTR iyiletirme )5) Tan teknikleri kullanarak makine arzalarn nceden kestirebilmeli6) Bakm almalarn an az maliyet ile srdrebilmeliTPM Eitim komitesi alma aamalar1) lerle ilgili bilgi ve beceri matrislerinin oluturulmas2) alanlarn mevcut tm bilgi ve beceri seviyelerinin belirlenmesi3) GAP Analizinin yaplmas4) ncelik analizinin yaplmas5) Eitim plan ve ieriklerinin karlmas6) Eitim plannn uygulanmas7) Eitim sonularnn deerlendirilmesi

Srekli Gelime Kaizen- Focused Improvement Ekipman, iilik, malzeme ve enerji etkinliinin salanmas iin 16 byk kaybn yok edilmesine ynelik yaplan almalardr. Bunun dnda tertip dzen,i gvenlii ve evreye ynelik olumsuzluklarn iyiletirilmesi almalarnda kapsar. Temelde ama Mudalar sraf yok etmektir. Kaizen ve yenilik kavramlar birbirine kartrlmamaldr. Yenilik, byk yatrmlar ve teknolojik deiikliklerle srama yaparak performans iyiletirmeleri yapmaktr. Kaizen ise mevcut retim sisteminizde yukarda da bahsedilen kayplarn tek tek ele alnarak zlmesi anlamna gelir. letmeler iin iki kavramda gereklidir ancak yenilikler ancak kaizen ile birlikte anlaml olur. Aslnda Kaizen basit bir mantk gder. Temel ama srekli ikayet edilen kayplar eitli analiz ve gzlem yntemlerini doru kullanarak iyiletirmektir.Ancak unu unutmamak gerekir ki, iyiletirmek iin ncelikle sorunun ne olduunu ve bykln rakamsal olarak ifade edebilmek gereklidir, yani iyi bir kayp takip sistemi kurulmu olmaldr.16 Byk Kayp nedir?Ekipman Etkinliini Kstlayan 8 Byk Kayp1. Arza Kayplar2. Setup Ayar Kayplar3. Takm Deiimi4. Balang Kayplar5. Kk Durular6. Hz Kayplar7. Hatal retim ve Tamir Kayplar8. Kapatma Kayplargc Etkinliini Kstlayan 5 Byk Kayp1. Ynetim Kayplar2. retim Hareket Kayplar3. Hat Organizasyon Kayplar4. Lojistik Kayplar5. lme ve Ayar KayplarMalzeme ve Enerjiye likin 3 Byk Kayp1. Enerji Kayplar2. Jig,Kalp ve El Aleti Kayplar3. rn KayplarKayp trleri ve anlamlar1. Arza kayb:Arza kayplar ekipmann veya hattn tanmlanm fonksiyonunu yerine getirememesi yani durmasdr. Bu sre iletmenin sektrne gre 3 ila 10 dakika aras alnmaktadr. Ekipmann tanml sreden daha fazla durmas arza kayb anlamna gelir.2. Setup kayb:Setup model deiimlerinde ilk kaliteli rn elde edinceye kadar geen sredir.3. Takm deiimi:Belli bir kullanm periyodunda anm, krlm bak ve jiglerin deiimi sresince yaanan kayplardr.4. Balang kayplar:Balang kayb vardiya balarnda yaanr. Vardiya banda herhangi bir nedenden dolay retim yaplamadnda geen sre balang kaybdr.5. Kk duru:letmenin sektrne gre makine veya hattn 3 ila 10 dakika altnda retim yapamayarak durmasna denir. 6. Hz kayb:Makinenin retimde olan rnn st.hz yerine daha yava bir hzda altrlmas sonucu oluan kayplardr7. Hata tamir kayb:Hatal retilen rnn tamiri iin harcana sreye denir. Bu kayp hata ve tamir Rework olarak ikiye ayrlr.8. Kapatma kayb:nceden planlanm tm planl duru sreleri bu kaybn ierisindedir.9. Ynetim kayb: Fabrikaya henz gelmemi malzemeler, takm, talimat vs. gibi durumlar iin retim yaplamad durumlarda kaybedilen srelerdir.10. Hat Organizasyon kaybHat dengesinin bozulmas sonucu oluan kayplardr.11. retim hareket kayb:Operatrn yapt i ile ilgili bilgisizlii, hatal el aleti veya malzeme kaynakl yavalamalardr.12. Lojistik kayb:Fabrika ierisinde malzeme tama ve besleme kaynakl tm duraklamalardr.13. lme ve Ayar kayb: Hatalm retim yapmay engellemek iin sk olarak tekrarlanan ve hatta retimin durmasna neden olan kayplardr.14. Enerji Kayb:retim yapmadan fazladan harcanan enerjinin oluturduu kayptr.15. Kullanm d ekipman kayb:Kullanlmayan veya hi kullanlmayacak ekipmanlarn oluturduu kayptr.16. rn kayb:Hatal retim nedeniyle israf edilen malzemelerin oluturduu kayptr. Bu kayp israf ve fire olarak ikiye ayrlr.Cost Loss Matrisi Nedir?Cost loss matrisi, iletme ierisinde tespit edilen 16 byk kaybn Bu say iletmelerde farkllk gsterebilir makine, iilik, malzeme, enerji ve stoklar balklar altnda gruplanarakbir tablo zerinde katma deerli ve katma deersiz olarak rakamlar zerinden ifade edilmesidir. Cost loss matrisleri her sene sonunda yaplarak bir sonraki yl iin kaizen konular belirlenir ve dier TPM pillarlarna saysal getiri hedefleri verilir. Cost loss matrisi iletme kayplarnn bir arada grlebildii ve kaizen yol haritas olma zelliiyle etkili bir yntemdir. Kaizen TrleriKaizen ekip yeleriiyiletirilecek konuya gre seilirler. Hzl yol almak ve doru sonuca ulamak iin bu arttr. Temelde anlam kargaasna yol amamak iin iki eit kaizen vardr diyebiliriz. Bunlar;a) nce Sonra Kaizen (Before After) Birey ncelikli almalardr. Ekip says en fazla 2 kii olmaldr. Tecrbe ve saduyu ile gerekleir. Her an uygulanr. Tm alanlarda uygulanr. Ksa srede tamamlanan almalardr. Kobetsu Kaizen Ekip nceliklialmalardr Veri takibi gerektirir Uzun sreli almalardr ncesinde ve sonrasnda gzlem ve izleme gerektirir. Ekip en fazla 5 en az 3 kiiden oluabilir. 16 byk kayb ierir. (letme kayp adetleri deiiklik gsterebilir)Kobetsu kaizen uygulamas:Kobetsu kaizen bir ekiple allan projelerdir. Kobetsu kaizen pillar ilk 6 adma kadar almalar planlayp kaizeni gerekletirecek olan alt ekibe projeyi vermeli ve devamnda danmanlk yaparak ekibin istenen zamanda kaizeni bitirmesini salamaldr. Bir kobetsu kaizen iyiletirmesi ortalama 3 ay srer; zleme ve analiz(1 ay) zmn uygulanmas (1 ay) zleme ve karar (1 ay) Kobetsu Kaizen 12 admdr:1. Konu seimi:yiletirilecek konuya karar verilir2. Ekip yeleri:yiletirilecek konunun zelliine gre ekip yeleri belirlenir3. Kayp Tr: Seilen konunun etkiledii kayp tr belirtilir4. yiletirilecek konuyu seme nedeni: Neden ilgili konunun seildii grafiklerle ve saysal verilerle anlatlr5. Makine / Ekipman alma prensibi: Makine veya ekipmann nasl altnn anlatld admdr6. Hedefin Belirlenmesi: Ekibin motive olmas iin bir hedef belirlenir7. K.Kaizen 12 adm faaliyet plan: Kaizen faaliyetinin geliiminin izlenmesi iin ana hatlaryla zamansal bir formata dklmesidir.8. Problemin aklanmas Analiz (Neden neden- Setup vs.): Kaybn yaand noktada kaizenin zelliine gre eitli analiz yntemleriyle zmn arand admdr 9a. Aksiyon plan: zm ynteminin uygulanmas aamasnda ekip yelerinden kimin ne i yapacann gsterildii plandr9b.Problem zmnn anlatlmas: Problem zm ynteminin izim veya resimlerle anlatld admdr10a. zleme: Bulunan zmn ie yarayp yaramadnn izlendii admdr10b. Hedef karlatrma: Ekibe verilen hedefin sonularla karlatrld admdr11. Standartlatrma:nlene kaybn bir daha yaanmamas iin alnan nlemlerin anlatld admdr12a. Yaygnlatrma: Kaizen zmnn baka hatlara dauyguland admdr12b. devler: yiletirme ekibinin bir sonraki konusunun belirlendii admdr

Hat DengelemeHat dengeleme kaizeniHat dengeleme kaizeni; bir hatta darboaz olan istasyonunun evrim sresini azaltarak hat evrim zamann azaltmay ve dolaysyla hat verimini ve hat kapasitesini arttrmay hedefleyen kazeinlerdir.Hat dengeleme kaizen admlar;1. Konu belirleme stasyonlarn doygunluklar grafik halinde incelenerek darboaz noktalar belirlenir2. Hedef belirleme Hat verimlilii zerinden hedef belirlenir (stasyon sreleri toplam / (stasyon says * cycle time))3. yiletirme faaliyetleri Proses ierisindeki tm i admlar zaman izelgesi hazrlanarak incelenir Problemli noktalar analiz edilir ECRS analizi kullanlarak zm yollar aranr4. Yeni durumun belirlenmesi yiletirme yaplan prosesin i admlar zaman izelgesi zerinde gsterilir Verilmesi gereken eitimler varsa bu admda verilir Yeni durum izlenir5. Standartlatrma Geriye dnn yaanmamas iin Talimat, Nokta dersi vs. hazrlanr

Planl Bakm Planl Bakm Keikaku Hozen - Planned Maintenanceletmelerde bakm departman planl bakmn gerekletirilmesi iin bir sistem kurmaldr. Bylece retim ekipman arzalar ile engellenmeyecektir. Bu Planl Bakm olarak adlandrlr. Periyodik denetlemelerle bakm iin zamanlama nceden belirtilir.Buna ek olarak, planlama departmanlar, retim mhendislii gibi, Bakm nleme Sistemi ni tantmak iin almaldrlar. Ekipmann kurulmasndan sonra erken safhalarda salam retim operasyonunu gerekletirmesini salamal, bakm gerektirmeyecek ekipman tasarlamak kadar iyi almalarda bulunmaldrlar.Operatrler otonom bakmn yerine getirilmesinden sorumludurlar. Operatrler, ekipmann fiziksel kontroln gerekletirmeli, gnlk kontrollerini yapmal, ilgili blmlere destek salamaldr. irket kltrn yeniden yaplandrmay hedefleyen TPM nin amac, ekipman operasyonlar ile megul olan insanlarn TPM nin 5 prensibini tantmada grevlerini yerine getirmelerini ve operatrlerin becerilerini artrarak kendi grevlerini yerine getirmelerini salamaktr.Arza nedir?Ekipmann tanmlanm fonksiyonunu kaybetmesidir.Arza tipleri nelerdir?a) Fonksiyon duruu tipi arzalar; Ekipmann istenmeden durmasdr.b) Fonksiyon azalmas tipi arzalar; Ekipman almaya devam eder ancak proseste eitli retim aksaklklar meydana gelir.

Planl bakm uygulama aamalar;1. Otonom bakma destek:Bu aamada Planl bakm ekibi tarafndan ABC Analizleri yaplr, Operatr seviyesini ykseltmek amacyla youn biimde teknik ve ekipman bazl eitimler verilir ve nokta dersleriyle eitimler desteklenir. Operatrlerin astklar F-Tagler en ge 3 gn ierisinde zlmeye allr.2. "0" arza faaliyetleriArza kayp ve nedenlerini tespit etmek amacyla arza formlar oluturulur. Toplanan veriler arza analizleri yaplarak kayplar tespit edilir. Tespit edilen arza kayb yaanan noktalara o arza kaizenleri planlanr ve gerekletirilir. 3. Planl bakm faaliyetlerinde kendimizi tanmlamakBu aama planl bakm ekibi iin bir veri toplama sistematii oluturma aamasdr. Bu sistematik bir veri taban olabilecei gibi manelde olabilir. nemli olan ihtiya duyulduunda ilgili verilere zaman kaybetmeden ulamak ve verilerden emin olmaktr.Aadaki veriler fabrika toplam, makine gurubu, makine, alt gurup ve para baznda takip edilmelidir;Arza adedi(adet/ay)( >10 dk durular)Arza sresi(dk)Fonksiyon kayb(adet/ay)Kk duru(adet/ay) (