universiteti i mjekËsisË tiranË fakulteti i shkencave...

“Hemorragjia e sipërme gastrointestinale” Etiologjia, faktorë risku dhe mjekime.Roli i endoskopisë në diagnostikim dhe trajtimin e tyre

në Spitalin Rajonal Shkodër

1

UNIVERSITETI I MJEKËSISË TIRANË

FAKULTETI I SHKENCAVE MJEKËSORE TEKNIKE

TEMA:

“Hemorragjia e sipërme gastrointestinale”

Etiologjia, faktorë risku dhe mjekime.

Roli i endoskopisë në diagnostikim dhe trajtimin e hemorragjisë


Punim doktorature

Udhëheqës shkencor Kandidati

Prof.dr. Arben Beqiri Amela Bushati



2

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

UNIVERSITETI MJEKЁSOR I TIRANËS

FAKULTETI I SHKENCAVE MJEKËSORE TEKNIKE

DISERTACION

I

PARAQITUR NGA

Zj. Amela Bushati

PЁR MARRJEN E GRADЁS SHKENCORE

DOKTOR

MBROHET ME DATË ______/___/__________ PARA JURISË

1. ________________________________KRYETAR

2. ________________________________ANЁTAR (OPONENT)

3. ________________________________ANЁTAR (OPONENT)

4. ________________________________ANЁTAR

5. ________________________________ANЁTAR

Udhëheqës Shkencor: Prof. Dr. Arben Beqiri



3

Përmbajtja

• Hyrja .............................................................................................. faqe 1

• Të dhëna bashkëkohore..................................................................... faqe 7

• Qëllimi dhe Objektivat...................................................................... faqe 19

• Materiali dhe Metoda ....................................................................... faqe 20

• Rezultatet........................................................................................... faqe 26

• Diskutimi........................................................................................... faqe 57

• Konkluzione ..................................................................................... faqe 62

• Rekomandimet.................................................................................. faqe 63

• Referenca ........................................................................................ faqe 64



4

ia dedikoj nënës sime



5

HYRJE

Hemorragjia gastrointestinale është një urgjencë që potencialisht rrezikon jetën dhe mbetet një

shkak i zakonshëm i hospitalizimit. Hemorragjia e sipërme gastrointestinale përkufizohet si

gjakderdhje që ndodh nga një burim sipër ligamentit të Treitz-it, dhe organet që preken janë

ezofagu, stomaku dhe duodeni. Pavarësisht ekzistencës së medikamenteve anti ulçeroze dhe

përmirësimit të njohurive rreth patogjenezës së sëmundjes ulçeroze shkaku kryesor i

hemorragjisë së traktit të sipërm gastrointestinal është ulçera gastrike dhe ajo duodenale.

Shkaqe të tjera që shkaktojnë gjakosje janë ezofagiti, sindromi Mallory-Weiss,

neoplazitë,variçet e ezofagut.

Fig1: Trakti i sipërm gastrointestinal

http://www.google.al/imgres?q=upper+gi+tract+anatomy&hl=en&biw=1366&bih=529&tbm=isch&tbnid=XFQ5MAl-X08yVM:&imgrefurl=http://westshoreendoscopy.com/procedures/upper-gi-endoscopy/&docid=lN9r67TkuDny6M&imgurl=http://www.westshoreendoscopy.com/wp-content/uploads/2011/09/uppergastrointestinaltract.jpg&w=253&h=330&ei=jchRUcuTG-eG4gT5iIDwBQ&zoom=1&iact=hc&vpx=1122&vpy=47&dur=7942&hovh=256&hovw=197&tx=159&ty=139&page=1&tbnh=130&tbnw=100&start=0&ndsp=26&ved=1t:429,r:17,s:0,i:127



6

Edhe pse këto shkaqe paraqesin prezantime të njëjta klinike dhe kërkojnë proçedura vlerësimi

dhe reanimimi të njëjta , ato kanë nevojë për ekzaminimin endoskopik për determinimin e saktë

të shkakut të hemorragjisë. Çdonjë prej kushteve ka karakteristika të veçanta terapeutike e cila

mund të ndiqet në mënyrë të saktë vetëm pas një diagnoze të sigurtë dhe të shpejtë.

Ulçerat peptike të stomakut e duodenit janë shkaqet më të zakonshme të hemorragjisë akute të

traktit të sipërm gastrointestinal, përgjegjëse të rreth 25% të rasteve me hemorragji digjestive

të sipërme.

Gjakosja nga ulçera peptike determinohet nga erozioni i vazave të submukozës dhe të vazave

extraluminale nga ana e sekrecionit acido-peptik. Në stomak, vaza është një arteriolë

submukozale me një diametër mesatar 0.7mm. Arteriet me diametër më të madh shoqërohen

me një gjakosje më të madhe, gjë që e bën të vështirë edhe trajtimin endoskopik.



7

Fig 2: Anatomia e vaskularizimit të stomakut dhe duodenit

Përgjegjësit kryesorë për shkaktimin e ulçerës gastrike e duodenale janë Helicobacter Pylori

(H. pylori), antiinflamatorët jo-steroidë dhe aciditeti.

Shenjat kryesore të hemorragjisë së sipërme gastrointestinale janë : hematemeza dhe melena.

Hematemeza është dalja nga goja (vjellja) e gjakut ose materialit gastrik me gjak, ndërsa

melena është jashtëqitja e feçeve në ngjyrë kafe të errët, kjo gjë shkaktohet nga degradimi i

hemoglobinës në hema nën veprimin e acidit gastik dhe së bashku me veprimin e enzimave

digjestive dhe baktereve prezente në lumenin intestinal kontribojnë për të përcaktuar pamjen

e melenës.

Rreth 30% e pacientëve paraqitet me hematemezë: 50% paraqitet me hematemezë dhe melena

ndërsa 20 % paraqitet me melena. Gjakrrjedhja gastrointestinale e ngadaltë apo e pandërprerë

zakonisht nuk vlerësohet nga pacientët. Këto pacientë prezantojnë shenja apo simptoma

sekondare nga humbja e ngadaltë e gjakut, si anemia apo astenia.

Vlerësimi i këtyre simptomave shoqëruar me hemorragjinë është mjaft i vlefshëm. Prezenca e

marrjes së mendve në pozicionin ortostatik apo sinkopeve, tregon një humbje gjaku të madhe

dhe të shpejtë. Prezenca e dispepsisë tregon për ulçër peptike, dhimbjet abdomonale në formë

krampesh shkojnë më tepër për hemorragji gastrointestinale të sipërme. Prezenca e të vjellave

para hemorragjisë mund të sugjerojë për sindromin Mallory-Weiss, ndërsa rënia në peshë në

mënyrë të vazhdueshme na bën të dyshojmë për një patologji neoplazike. Gjatë anamnezës

shihet për episode të mëpërparshme të hemorragjive gastrointestinale apo prezencën e

sëmundjeve shoqëruese me hemorragjinë akute. Prezenca në anamnezë e disfagisë, esofagitit

nga refluksi, shqetësime gastrointestinale të shoqëruara me vjellje, ulçera peptike, infeksione

nga H.pylori, sëmundjet hepatike, abuzimi me alkol, sëmundje inflamatore intestinale, polipe

intestinale, divertikulozat ose neoplazitë mund të tregojnë vendndodhjen e hemorragjisë.

Instabiliteti hemodinamik që paraqesin pacientët është një shenjë e hemorragjisë së rëndë dhe

kërkon masa reanimuese të shpejta dhe të menjëhershme. Pacientët me hemorragji aktive janë

veçanërisht të rrezikuar dhe prezantojnë një prognozë më të keqe. Ato asistohen në repartin e

terapisë intensive ku është i mundur një reanimim optimal, një vlerësim endoskopik në

urgjencë dhe një trajtim adekuat.



8

Diagnostikimi endoskopik duhet të jetë hapi i parë për të arritur tek një mjekim përfundimtar.

Është thelbësore që endoskopia të kryhet në një fazë të hershme, për të praktikuar një

monitorim më efikas për pacientin dhe të merren masa të vlefshme për reanimim.

Pacientët që morën fillimisht likide u vlerësuan endoskopikisht në urgjencë nën një monitorim

të vazhdueshëm. Pacientët në moshë të re që u paraqitën me episode hemorragjike dhe në sasi

relativisht modeste, të karakterizuar nga një episod i vetëm hematemezet ose melenet pa

alternime hemodinamike ose me shenja minimale biokimike të humbjes së gjakut u shtuan dhe

u vlerësuan endoskopikisht në ditën nesërme .

Pra, siç shohim endoskopia është metoda e artë për diagnostikimin e hemorragjisë dhe në

shumë raste edhe e trajtimit të saj kur kemi një vazë aktive dhe të një kalibri të mesëm duke

anashkaluar në këtë formë interventin kirurgjikal .

Përparimet e mëdha në teknologjinë mjekësore gjatë viteve 90, veçanërisht përmirësimi i

aplikimit të endoskopisë diagnostike dhe terapeutike kanë qenë thelbësore në vlerësimin dhe

trajtimin e suksesshëm të pacientëve me gjakosje masive. Megjithëse interventi kirurgjikal

nevojitet në vetëm 5 deri 10% të pacientëve të shtruar për hemoragji gastrointestinale, ai mbetet

një intervent urgjent dhe thelbësor për pacientët me hemoragji të rëndë dhe të vazhduar nga

trakti tretës i sipërm dhe i poshtëm, veçanërisht në rastet kur të gjitha metodat endoskopike

kanë qenë të pa efektshme. Bashkëpunimi ndërmjet kirurgut dhe gastroenterologut është kusht

për trajtimin optimal të këtyre pacientëve të komplikuar.

Kjo është shoqëruar me të gjitha komplikacionet dhe mortalitetin e lartë që mbart një ndërhyrje

kirurgjikale komplekse në pacientë në gjendje të rëndë dhe që u përkasin në përgjithësi

moshave të avancuara dhe me sëmundje shoqëruese të cilat gjithashtu errësojnë prognozën e

përpara erës së përdorimit të metodave endoskopike në ndalimin e hemorragjisë gastro-

intestinale. Interventi kirurgjikal ka qenë linja kryesore e trajtimit në të gjitha rastet me

hemorragji aktive . Kjo ka qenë arsyeja kryesore që i ka hapur rrugën metodave endoskopike

për realizimin e hemostazës të cilat janë paraqitur më të lehta për t’u aplikuar në të sëmurë të

tillë kompleks dhe me rezultate mjaft të mira terapeutike.



9

Vëmendja e këtij studimi përqëndrohet në diagnozën dhe trajtimin e kategorisë më madhore të

HGIA: Hemoragjia e sipërme gastrointestinale .

Duke filluar nga viti 1995 në shërbimin e urgjencës në QSUT është bërë i mundur trajtimi i

hershëm i këtyre të sëmurëve me anë të metodave endoskopike bashkëkohore duke:

• Saktësuar diagnozën;

• Përcaktuar lokalizimin e burimit të hemoragjisë, dhe;

• Duke realizuar në të njëjtën kohë hemostazën endoskopike.

Aplikimi i këtyre metodave ka ndikuar ndjeshëm në trajtimin e këtyre të sëmurëve duke çuar

në:

• Përmirësimin e dekursit të këtyre të sëmurëve;

• Pakësimin e kërkesave të tyre për hemotransfuzione;

• Duke shkurtuar ditë-qëndrimin e tyre në spital, dhe;

• Në të njëjtën kohë këto metoda kanë ulur ndjeshëm numrin e ndërhyrjeve kirurgjikale

të urgjencës për realizimin e hemostazës.

Ndërsa në Spitalin Rajonal të qytetit të Shkodrës metoda endoskopike ka gjetur përdorim duke

filluar nga viti 2008 duke bërë kështu të mundur që edhe në këtë spital të kryhet me sukses

diagnostikimi, lokalizimi i hemorragjisë dhe trajtimi më pas i tyre.

Endoskopia është një metodë jo kirurgjikale diagnostikuese dhe trajtuese e cila realizohet

duke përdorur endoskopin i cili është një tub fleksibël që përbëhet nga lentet dhe një burim

drite dhe na lejon të shohim imazhe në një monitor. Endoskopi kalon në traktin tretës përmes

gojës, esofagut, duodenit, zorrës së hollë e zorrës së trashë.

Endoskopi që përdoret për ekzaminimin e zorrës së trashë quhet kolonoskop dhe metoda

kolonoskopi ose sigmoidoskopi. Një formë speciale e endoskopisë është edhe

koangiopankreatoskopia retrograde që bën të mundur ekzaminimin endoskopik të pankreasit

dhe të gjithë strukturave të tij. Endoskopia me ultratinguj kombinon endoskopinë e sipërme



10

dhe ekzaminimin me ultratinguj në mënyrë që të merren pamje dhe informacion nga pjesë të

ndryshme të traktit tretës.

Endoskopia e sipërme lejon të ekzaminohet pjesa e sipërme e traktit tretës që përfshin ezofagun,

stomakun dhe duodenin ( pjesën e sipërme të intestinit).

Fig 3; Pajisja që shërben për kryerjen e endoskopisë dhe endoskopi

http://www.google.al/imgres?q=fibroskop&um=1&hl=en&sa=N&biw=1366&bih=552&tbm=isch&tbnid=LDMIByZm--74vM:&imgrefurl=http://www.nspka.cz/cs/lecba-dychacich-cest-nove.html&docid=OFcAq4C67t1XmM&imgurl=http://www.nspka.cz/USoubory/clanky_ilustrace/2012/dychaci_pristroj/nspka_pristroj_003.jpg&w=1024&h=768&ei=pRNKUfvtJ8zLswaa34CYBQ&zoom=1&ved=0CN8BEK0DMC4&iact=hc&vpx=621&vpy=239&dur=7598&hovh=194&hovw=259&tx=170&ty=160&page=2&tbnh=152&tbnw=184&start=23&ndsp=39



11

TË DHËNA BASHKËKOHORE

Hemorragjia gastrointestinale e sipërme prezantohet si një problem klinik dhe ekonomik i

rëndësishëm. Incidenca e saj varion nga 48 në 160 raste për 100000 të rritur për vit me një

incidencë të rritur mes burrave dhe të moshuarve (1-5), dhe një vdekshmeri nga 10% në 14 %

(5-6)

Tabela 1 : Përqindjet e mortalitetit në pacientë me HSGI në studime të ndryshme

Czernichow

(5)

dhe të tjerë

Paspatis (4)

dhe të tjerë

VanLeerdam(

3) dhe të tjerë

Di Fiore(7)

dhe të tjerë

Theocharis(1)

dhe të tjerë

Hearnshaw(

10)

dhe të tjerë

Vendi

Viti

ipublikimit

Francë

2000

Greqi

2000

Holandë

2003

Francë

2005

Greqi

2008

Britani

2010

Nr

pacientëve

2133 353 769 453 353 6750

Mortaliteti

total (%)

14.3 5.6 13 7.2 6.5 7.4

Variçet (%) 22.8 21.4 16 15.2 9 15

Ulçera

peptike (%)

13.3 2.6 14 5 4.2 8.7

Shpjegime të mundshme për ndryshimet gjeografike të raportuara janë ndryshimet në

përcaktimin e hemoragjisë së sipërme gastrointestinale në studime të ndryshme, karakteristikat

e populatës, prevalencën e mjekimit me aspirinë dhe NSAID, dhe prevalencën e H. pylori.

Disa por jo të gjithë studimet raportojnë një rënie sinjifikante të incidencës të hemorragjisë së

sipërme gastrointestinale akute, veçanërisht gjakosjet nga ulçera peptike, në vitet e

fundit[1.3.6]. Kjo rënie i dedikohet një kombinimi faktorësh, përfshi këtu edhe rënien e

prevalencës së kolonizimit gastrik me H. pylori, përdorimin e terapive çrrënjosëse në pacientët



12

me sëmundje ulçeroze dhe rritjen e përdorimit të terapisë me frenues të pompës protonike tek

të gjithë pacientët edhe ato që përdorin aspirinë apo NSAID.

Pavarësisht futjes së terapisë endoskopike dhe terapisë për uljen e aciditetit, vdekshmëria e

përgjithshme nga hemorragjia e sipërme gastrointestinale ka qëndruar e pandryshueshme gjatë

dekadave të fundit dhe shkon nga 6% deri në 14% në shumicën e studimeve (tabela

1)[1,3-5,7].

Pjesa më e madhe e vdekjeve nuk rezulton direkt nga gjakrrjedhja, por lidhet me tolerimin e

keq të humbjes së gjakut dhe si rezultat me shokun, aspirimin dhe procedurat terapeutike. Si e

tillë, vdekshmëria nga hemorragjia e sipërme gastrointestinale është fuqishëm e lidhur me

moshën e avancuar dhe prezencën e sëmundjeve bashkëshoqëruese të rënda.

Rrisku i vdekshmërise rritet me rigjakosjen, i cili është një tjetër parametër madhor [5].

Incidenca e rigjakosjes në pacientët me hemorragji gastrointestinale të sipërme tregon një

diapazon të gjerë nga 5% në më tepër se 20%, duke u varur nga faktorë të ndryshëm[3.4]. Së

pari këto përfshijnë etiologjinë e gjakosjes dhe rigjakosjes duke qenë më të zakonshëm në

pacientë me variçe (25%) dhe më të pazakonshëm në pacientë me lezione të vogla mukozale

si lezionet e Mallory-Weiss.

Tjetër faktor që përcakton frekuencën e rigjakosjes është koha dhe përdorimi adekuat i terapisë

endoskopike. Ka të dhëna të besueshme që rreziku i rigjakosjes është më i lartë në periudhën e

pranimit dhe është e pranuar në mënyrë ndërkombëtare që terapia endoskopike të kryhet

brenda 24 orësh si një kohë optimale e mundshme.[8.9].

Mortaliteti mes atyre me gjakosje të shpeshtë konsiderohet më i lartë, kështu që, rigjakosja

duhet të ndalohet kurdo që të jetë e mundur.[8]

Gjakosja nga ulcera peptike është shkaku më i zakonshëm i hemorragjisë së sipërme

gastrointestinal, që varion në 31%-67% për të gjithë rastet e ndjekur nga erozionet, gjakosjet

variceale, ezofagitet, tumoret dhe sindromi Mallory Weiss (tabela 2)[1,3-5,7,10]

Në 2%-8% të rasteve kanë gjetur raste të pazakonta si lezioni i Dieulafosë, angiodispazia,

fistula vazaenterike,etj.



13

Tabela 2

Shkaqet e hemorragjisë gastrointestinale të sipërme sipas studimeve të fundit

epidemiologjjke [1,3-5,7,10]

Ulçera peptike 31%-67 %

Erozionet 7%-31%

Variçe të ezofagut 4%-20%

Ezofagitis 3%-12%

Mallory-Weiss 4%-8%

Tumore 2%-8%

Të tjera 2%-8%

Asnjë 3%-19%

Në nëngrupin e pacientëve me gjakosje nga ulcera peptike, gjakosja nga ulçera duodenale është

pak më frekuente se ulcera gastrike[1.4]. Përdoruesit e NSAID dhe infeksionet me H .pylori

janë faktorë risku të pavarur për hemorragjitë e sipërme gastrointestinale vecanërisht për

gjakosjet nga ulcera peptike [8,11].

Prevalenca e infeksioneve nga H.pylori në pacientët me gjakosje nga ulçera peptike varion nga

43 dhe 56% [12-14], dhe trajtimi i H.pylorit redukton në mënyrë sinjifikante përqindjen e

rigjakosjes duke u bazuar në të dhëna të randomizuara [15-16].



14

MENAXHIMI PRE-ENDOSKOPIK

Fillimi i mjekimit dhe vlerësimi i riskut

Pacientët me HSGI mund të prezantojnë simptoma të ndryshme si hematemezë, hematokezia,

melena ose anemia progresive. Vlerësimi i menjëhershëm dhe mjekimi i dukur është i një

rëndësie të vecantë për këto pacientë.

Vlerësimi i pacientëve në kategori me risk të ulët dhe të lartë për rigjakosje dhe vdekshmëri

mund të bëhet duke përdorur sistemet e vlerësimit te Blatchford dhe Rockall (para dhe pas

endoskopisë) tabela .3 [17,18].

Vlerësimi sipas Blachford është i fokusuar në simptomat klinike dhe testet laboratorike,ndërsa

vlerësimi i Rockall konsideron moshën si parametër.

Mjekimi përfshin administrimin intravenoz të likideve , dhënien e oksigjenit, rregullimin e

koagulopatisë së rëndë dhe transfuzionin e gjakut kur nevojitet. Pragu për tranfuzionin e gjakut

varet nga kushtet e mëposhtme si shkalla e gjakosjes, shenjat vitale të pacientit por kryesisht

vendoset nga niveli i hemoglobinës ≤7gr/dL [19].

Një metaanalizë e fundit që i përket të dhënave nga transfuzionet e gjakut në pacientë me HSGI

sugjeron që trasfuzioni i gjakut është i shoqëruar me vdekshmëri dhe përqindje të lartë

rigjakosjeje. Mundësia që pacientet të cilët paraqesin gjakderdhje më të rëndë dhe aktive marrin

transfuzione më shpejt duke bërë të mundur edhe ngatërrimin e të dhënave [20].

Kjo tregon që duhet të bëhen studime të mëtejshme me protokolle strikte të paracaktuara të

transfuzioneve dhe për këtë tani për tani, risqet dhe benefitet e tranfuzioneve të gjakut duhet të

peshohen individualisht me shumë kujdes.



15

Krahasimi i riskut mes sistemeve të pikëzimit Blachford dhe Rockall

Tabela 3 :

Faktorë risku Blatchford

Rockall "fillestar"

parametra pikë

parametra pikë

60-79 1

mosha (vite) -

≥ 80 2

< 100 2

presioni sistolik 100-109 1

(SBP) 90-99 2

mmHg <90 3

rrahjet e zemrës >100 1

>100 me SBP≥100 1

shenja klinike melena 1

-

sinkopi 2

sëm. shoqëruese sem.te heparit 2

sëm.shoq madhore 2

insuf kardiake 2

insuf renale,kardiake

ose Ca 3

urea ne gjak 18.2-22.3(6.5-7.9) 2

-

mg/dL(mmol/L) 22.4-27.9(8-9.9) 3

28-69.9(10-24.9) 4

Hb g/dL ≥ 70(≥25) 6

-

(mmol/L F: 10-11.9 1

(6.2-7.4)

M:12-12.9(7.5-8)

M: 10-11.9 3

(6.2-7.4)

F/M:<10(<6.2) 6

Rockall "komplet"

diagnoza endoskopike -

diagnozë jo tumorale 1

jo Mallory Weiss

tumore te TSGI 2

evidence rigjakosje -

gjakosje aktive 2



16

Farmakoterapia para endoskopike

Administrimi i inhibitorëve të pompës protonike (IPP) para endoskopisë është bërë një praktikë

e zakonshme në pacientët e dyshuar për gjakosje nga ulçera peptike. Një mjedis i fortë acid çon

në frenim të agregimit trombocitar dhe kaogulim të plazmës po ashtu edhe në shkrirjen e

mpiksjeve tashmë të formuara [21].

Inhibitorët e pompës protonike neutralizojnë shpejt acidin gastrik intraluminal, që rezulton

edhe në stabilizimin e mpiksjeve të gjakut.

Në një kohë më të gjatë terapia antisekretore gjithashtu ndihmon në shërimin e mukozës

gastrike. Një kqyrje sistematike e kohëve të fundit ka treguar që administrimi i inhibitoreve te

pompës protonike para endoskopisë redukton në mënyrë sinjifikante stigmatat me risk të lartë

në indeksin e endoskopisë (37%vs 46% respektivisht, OR:0.67;CI:0.54-0.84) dhe nevojën e një

terapie endoskopike(9%vs 12% respektivisht, OR:0.68; 95% CI:0.50-0.93).

Gjithësesi nuk u panë efekte nga matjet e të dhënave klinikisht të rëndësishme si rigjakosja,

mortaliteti dhe nevoja për kirurgji.[22]

Një drejtim tjetër farmakoterapeutik përfshin përdorimin para endoskopisë të prokinetikëve në

veçanti të eritromicinës ose metokloprami.

Një meta-ana analizë e pesë studimeve që vlerëson një total prej 316 pacientësh me HGIS

akute ka gjetur një reduktim sinjifikant për përdorimin e përsëritur të endoskopisë (OR:0.55;

95% CI:0.32-0.94) në grupin e trajtuar me prokinetikë krahasuar me grupin e referencës

(pacientët e trajtuar me placebo ose pa trajtim).

Grupi nuk ka ndryshim në nevojën për gjak, qëndrimin spitalor dhe nevojën për kirurgji.[23].

Kështu që prokinetikët nuk rekomandohen si trajtim rutine ,por mund të jenë të dobishëm në

pacientë që janë të dyshuar se kanë përmbajtje të mëdha gjaku në stomak [9].

Administrimi i prokinetikëve dhe inhibitoreve te pompes protonike nuk duhet në asnjë mënyrë

të shtyjë aplikimin e endoskopisë.

ENDOSKOPIA



17

Koha për endoskopi

Endoskopia është bërë një mjet i vlefshëm dhe i domosdoshëm për diagnozën dhe trajtimin e

HGIS.[24.25]. Ajo lejon identifikimin e burimit të gjakosjes dhe aplikimin e trajtimit në te

njëjtin seksion.

Koha optimale për bërjen e endoskopisë është për tu diskutuar. Endoskopia e menjëhershme

ose urgjente lejon për bërjen e hemostazës së hershme, por mund të çojë në aspirimin e gjakut

dhe në desaturimin e oksigjenit në pacientët e pastabilizuar mjaftueshëm. Duke shtuar, sasitë e

mëdha të gjakut dhe të mpiksjeve në stomak mund të vështirësojnë trajtimin e fokusuar të

gjakrrjedhjes ,e cila do të cojë në ripërseritjen e procedurës endoskopike.

Guidelinet ndërkombëtare të miratuara rakomandojnë endoskopinë e hershme ndërmjet 24

orëve të para të prezantimit të pacientit, sepse redukton në mënyrë sinjifikante kohëqëndrimin

në spital dhe përmirëson rezultatet [19].

Endoskopia shumë e hershme (<12 h) ka kohë që ka treguar se nuk ofron përfitime shtesë në

reduktimin e rigjakosjes, kirurgjisë dhe vdekshmërisë, krahasuar kjo me endoskopinë e bërë

më vonë (ndërmjet 24 orëshit të parë) [26-29]. Gjithësesi, endoskopia e emergjencës duhet të

konsiderohet në pacientët me gjakosje të rëndë.

Terapia endoskopike për gjakosjen nga ulcera peptike



18

Qëllimi i terapisë endoskopike është të ndalojë gjakrrjedhjen dhe të parandalojë rigjakosjen.

Teknika të ndryshme duke përfshirë terapinë me injkesion, skleroterapinë dhe terapinë

mekanike janë studiuar shumë gjatë dekadave të fundit.[24.30.31]. Në varësi nga pamja e

vendit të gjakosjes dhe riskut të lidhur me persistencën apo gjakosjen e vazhdueshme ,duhet të

zgjidhet një teknikë e përshtatshme për rastin. Në gjakosjet nga ulçera peptike , pacientët me

vazë aktive apo ato me vazë jo te dukshme aktive në shtratin e një ulçere, janë në rrezik më të

madh rigjakosjeje dhe kështu që kanë nevojë për një terapi të menjëhershme endoskopike për

hemostazë (fig 1 dhe 2) [32].

Fig4: Ulçer me vazë të dukshme Fig 5: ulçër me vazë të dukshme pas vendosjes së hemoklipit

Pacientët me stigmata me risk të ulët (një ulçër me bazë të pastër ose një spot i pigmentuar në

një shtrat ulçere ) nuk kërkojnë terapi endoskopike. Roli i terapisë endoskopike për ulçera me

mpiksje aderente ka qenë një çështje debati [19].



19

Rreziku i rigjakosjes varet nga lezionet e shtrira, kështu që heqja e mpiksjes duhet të bëhet nga

shpërlarje të fuqishme.

Stigmatat e zbuluara pas heqjes së mpiksjes janë në risk të lartë rigjakosje në rreth 70% të

rasteve [33]. Në një meta-analizë që përfshin 240 pacientë nga 6 studime të ndryshme duke

krahasuar terapinë endoskopike me atë medikamentoze për ulçerën peptike me vazë të stopuar,

rigjakosja ishte me e ulët në mënyrë sinjifikante në grupin e trajtuar endoskopikisht e sesa në

atë të kontrollit (8% vs 25%,P=0.01)[34].

Një meta-analizë tjetër, gjithësesi, ka treguar se terapia me endoskopi nuk ka sjell përfitime

për ulcerat peptike me vazë të stopuar.[35] Këto diskordanca mund t’i atribohen përfshirjes së

studimeve të ndryshme dhe heterogjenicitetit në analizën statistikore.

Aktualisht, terapia me endoskopi duhet të merret në konsideratë,edhe pse vetëm terapia

intensive me frenues të pompës protonike mund të jetë e mjaftueshme, në ulcerat me vazë të

stopuar.[19]

Terapia me injektim të epinefrinës ndihmon hemostazën fillestare nga një kombinim i

vazospazmës me tamponimin lokal. Ky efekt humbet pas 20 minutash , dhe kërkon trajtim

shtesë me një teknikë që zgjat më shumë. Në studime të ndryshme u provuan jo më shumë se

një teknike ; në vecanti, vendosja e një hemoklipi, termokoagulimi (p.sh. sonda Gold,sonda

BICAP) dhe të gjitha duhen alternative të vlefshme.[24.30.31.36].

Pacientët me gjakosje të vazhdueshme mund të trajtohen zakonisht nga terapia me endoskopi.

Gjithësesi, trajtimi kirurgjikal apo elektiv kërkohet sipas rastit. Nuk ka të dhëna të

randomizuara që të kenë krahasuar trajtimin kirurgjikal dhe embolizimin angiografik.

Një aplikim i ri premtues është përdorimi i një përbërësi kimik i cili i sprucuar si mikrokokrriza

pudre (nanopudër) në gjakosjen aktive mund të çojë në hemostazë të menjëhershme, duke

mbuluar ulcerën e gjakosur me një shtresë pudër. Në një studim pilot prej 15 pacientësh me

ulcër me vazë aktive gjaku të trajtuar me këtë nanopudër, u arrit një hemostazë e menjëhershme

në 93% të rasteve dhe vetëm një pacient pati rigjakosje.

Gjatë ndjekjes 30 ditore nuk u raportuan të dhëna të kundërta. Studime të tjera me këtë produkt

janë në ndjekje dhe do të bëhen të ditura në qofte se aplikimi i tij jep përfitime edhe në raste të

tjera të hemorragjive të sipërme gastrointestinale jo variçeale.



20

Trajtimi endoskopik për shkaqe të tjera të HGIS jo- variçeale

Trajtimi dhe parandalimi i lezioneve varet nga shkaqet (p.sh, përdorimi i medikamenteve,

shkaqe mekanike apo inflamatore). Shumë raste i përgjigjen mirë frenuesve të pompës

protonike.

Agjenti shkaktar duhet të ndërpritet sa më shpejt të jetë e mundur, dhe në qofte se Helicobakter

pylori është present ai duhet të çrrënjoset. Hemorragjia akute shpesh ka nevojë për terapi

endoskopike e ngjashme me ate të hemorragjisë nga ulçera peptike.[38]

Hemorragjia nga lezionet neoplazike është shpesh e vështirë të menaxhohet per shkak të

karakterit difuz të gjakosjes dhe vulnerabilitetit të mukozës. Fillimisht, rekomandohet terapia

endoskopike ,por një konsultë për trajtim kirurgjik është shpesh e nevojshme. Në rastet me

gjakosje të një tumori të përhapur, në kuadër të një terapie palliative,radioterapia është shpesh

trajtimi i përzgjedhur.

Shumë prej gjakosjeve si sindromi Mallory-Wiess ndalojnë në mënyrë spontane. Gjithësesi

pacientët me stigmata të një gjakosjeje aktive mund të kërkojnë intervent endoskopik [39].

Terapia me endoskopi është zgjidhja e parë në gjakosjet e lezioneve të Dienlafosë dhe zakonisht

bëhet me kapjen apo fashimin e lezionit [40].

Standartet e tanishme për trajtimin endoskopik të gjakosjes prej angiodisplazisë konsistojnë

në terapinë me koagulim. Nganjëherë, agjentët farmakologjik si estrogjeni dhe progesteroni

dhe disa preparate të tjera jepen, por efektet e tyre janë kontroverse.

Gastroektazia vaskulare antrale përgjigjet mirë ndaj ablacionit endoskopik të lezionit.



21

MENAXHIMI POSTENDOSKOPIK

Terapia antisekretore

Farmakoterapia luan një rol madhor sekondar në trajtimin e HGIS. Terapia me frenues të

pompës protonike është superiore ndaj antagonistëve të receptorëve histaminë -2 [19].

Frenuesit e pompës protonike mund të administrohen nga goja ose intravenë në varësi të

rrezikut të rigjakosjes.

Në një studim të randomizuar placebo –test kontroll të 767 pacientëve multietnike me gjakosje

te ulcerës peptike të trajtuar me terapi endoskopike për shkak të stigmatave me risk të lartë

gjakosjeje, doza të larta intravenoze të frenuesve të pompës proteinike (80 mg omeparzol bolus)

reduktonin në mënyrë sinjifikante rigjakosjen (5.9% vs 10.3 %,P=0.03) dhe nevojën për

ritrajtim endoskopik [41].

Të dhëna të ngjashme u gjetën nga meta-analizat; doza të larta intravenoze të frenuesve të

pompës protonike pas terapisë endoskopike reduktonin në mënyrë sinjifikante rigjakosjen

[risku relativ (RR):0.40;95% CI:0.28-0.59], nevojën për kirurgji (RR:0.43; 95% CI:0.24-0.58)

dhe mortalitetin (RR:0.41; 95% CI: 0.20-0.84) krahasuar me placebo/jo terapinë [35].

Këto të dhëna mbështesin rakomandimet e guidelineve për të dhënë në doza të larta në mënyrë

të vazhdueshme intravenë terapinë me frenuesit e pompës protonike pacienteve me gjakosje

nga ulçera peptike me stigmata me risk të lartë.

Duke shtuar, të gjithë pacientët me gjakosje nga ulcera peptike duhet të pajisen me një

përshkrim për një trajtim me frenues të pompës protonike për një marrje ditore të vetme nga

goja për të reduktuar rrezikun e gjakosjeve në vazhdim. Zgjatja dhe doza e frenuesve të pompës

protonike varet nga etiologjia dhe nga përdorimi i medikamenteve shtesë [19]



22

Terapia e crrenjosjes se Helicobacter Pylori

Testimi për Helicobacter Pylori rekomandohet tek të gjithë pacientët me gjakosje të ulcerës

peptike.[19]. Kjo duhet të ndiqet nga një terapi çrrënjosjeje, për ato që janë H.pylori pozitiv,

me vlerësimet pasuese për efektet e kësaj terapie, dhe përsëritjen e terapisë në ato tek të cilët

çrrënjosja dështon. Efikasiteti i terapisë çrrënjosëse dhe mbajtja e një terapie antisekretore për

parandalimin e rigjakosjes janë vlerësuar në një meta-analizë testimesh të randomizuar.

Kjo nxjerr në pah në mënyrë sinjifikante një risk më të ulët rigjakosjeje në grupin me çrrënjosje

të H.pylori., që është,1.6% vs 5.6 % nga një ndjekje mesatare prej 12 muajsh

Kur u përfshinë vetëm pacientët me çrrënjosje të H.pylori, përqindja e rigjakosjes ishte edhe

më e ulët (1%)[42]. Kështu që konfirmimi për çrrënjosje është i rekomandueshëm. Testet

diagnostike për H.pylori kanë një vlerë përcaktuese të ulët negative në përcaktimin e HGIS.

Kjo mund t’i dedikohet vështirësive teknike për të mbledhur një numër të mjaftueshëm biopsish

përfaqësuese, ose pasaktesisë së testit nga një ambjent më shumë alkalin të shkaktuar nga gjaku

[43]. Rezultatet negative fillestare të biopsive të marra në rrethana akute duhet të interpretohen

me kujdes dhe përsëritja e testit gjatë ndjekjes është e rekomandueshme [19] Menaxhimi i

HGIS ka ndryshuar në mënyrë drastike përgjate dekadave të fundit. Terapia me endoskopi dhe

farmakoterapia janë bërë shtylla e menaxhimit. Endoskopia e hershme jo më gjatë se 24 h nga

prezantimi, ose ajo e hershme në raste të vecanta me shenja të gjakrrjedhjes së vazhdueshme,

përmirëson rezultatin dhe redukton ditëqëndrimin në spital. Injektimi me endoskopi i

epinefrinës në kombinim me një teknike tjetër endoskopike redukton rrezikun për rigjakosje

dhe mortalitet në pacientët me ulçera me risk të lartë. Çrrënjosja në mënyrë adekuate e H.Pylori

dhe terapia me frenuesit e pompës protonike pas rehabilitimit mund të sjellë rënie të mëtejshme

të rigjakosjes dhe përqindjes së mortalitetit.

Zhvillime të mëtejshme priten në vecanti në fushën e zhvillimit dhe politikave të transfuzionit,

dhe mjete të reja për hemostazën endoskopike.

Studime të tjera nevojiten për të qartësuar gjetjen optimale për pacientët me vazë të stopuar.

Këto zhvillime duhet të ndihmojnë në reduktimin e përqindjes së vdekshmërisë të shkaktuar

nga HGIS, një sëmundje që në ditët e sotme në veçanti haset në pacientë të moshuar me

sëmundje bashkëshoqëruese dhe nga përdorimi i medikamenteve.



23

QËLLIMI I PUNIMIT

• Qëllimi i këtij punimi është të paraqesë incidencen e lezioneve të diagnostikuara

endoskopikisht përgjegjëse për hemorragjinë e sipërme gastrointestinale, gjithashtu

edhe vlerësimin e rolit të endoskopisë në diagnostikimin, trajtimin dhe menaxhimin e

hemorragjive të sipërme gastro-intestinale në Urgjencën e Spitalit Rajonal Shkodër.

OBJEKTIVAT E PUNIMIT

1. Vlerësimi i të gjitha rasteve me hemorragji të sipërme të traktit digjestiv në Urgjencën

e Spitalit Rajonal Shkodër gjatë periudhës 2008- 2011 të diagnostikuara dhe të trajtuara

me metoda endoskopike.

2. Evidentimi lezioneve të diagnostikuara endoskopikisht përgjegjëse për hemorragjinë

gastrointestinale të sipërme

3 Përcaktimi i:

a. Shkallës së rrezikut fillestar bazuar në moshën, shkallën e paqëndrueshmërisë

hemodinamike dhe sëmundjeve shoqëruese.

b. Rolit të endoskopisë së hershme në zvogëlimin e nevojës për hemotransfuzione

dhe shkurtimin e ditëqëndrimit në spital.



24

MATERIALI DHE METODA

Tipi i studimit:

o Studim rast-seri: Ishte komponenti i punimit ku u përfshinë 108 raste me

hemorragji të sipërme të traktit digjestiv. Këto pacientë u klasifikuan në bazë të

etiologjisë së lezioneve endoskopike dhe shoqërimit të tyre.

Popullata në studim: Në punimin tonë u përfshinë gjithsej 352 pacientë me

hemorragji të sipërme të traktit digjestiv të shtruar në Spitalin Rajonal të Shkodrës. Ne

morëm në shqyrtim të dhënat nga kartelat mjekësore të pacientëve të trajtuar

endoskopikisht dhe të pranuar në repartin e Urgjencës. Nga 352 pacientë 108 u

përfshinë në punim pasi këto pacientë iu nënshtruan endoskopisë si për diagnostikim

ashtu edhe trajtim sipas rastit. 60 prej tyre u diagnostikuan me sëmundje ulceroze

peptike hemorragjike (45 me ulcer bulbi duodeni dhe 15 me ulcer gastrike).

Pacientët e tjerë (48) paraqitën lezione të tjera si: gastrit eroziv, ezofagit, hernia hiatale,

varice ezofageale, tumore të traktit digjestiv, si dhe lezione të tjera.

o Kriteret e përfshirjes në studim: 108 pacientë të diagnostikuar me hemorragji dhe

qe iu nenshtruan kryerjes se endoskopise u përfshinë në studim, 52 nga të cilët u

trajtuan me metoda endoskopike. Ndërsa në 56 të tjerë metoda endoskopike u

përdor për diagnostikim.

Përkufizimi i rezultatit të interesit: Rezultatet kryesore të interesit në studimin tonë

përshkruhen shkurtimisht më poshtë:

o Percaktimi i etiologjise : u gjeten shkaqet kryesore qe kane cuar ne hemorragji te

siperme gastrointestinale dhe u klasifikuan sipas etiologjise

o Percaktimi i prezantimit ne hyrje: u percaktua forma e prezantimit te hemorragjise se

siperme gastrointestinale ne hyrje



25

o Percaktimi i faktoreve te riskut : u percaktuan faktoret e riskut si mosha ,perdorimi

i alkoolit,duhanit , medikamenteve dhe semundjet shoqeruese

o Vleresimi i gjendjes fillestare te pacientit: u vleresua gjendja fillestare e pacientit si

prania e shokut apo jo dhe nevoja per reanimim

o Vleresimi i parametrave vitale: u vleresuan parametrat vitale si pulsi ,TA, niveli i Hb,

i eritrociteve

o Ndalimi i hemorragjisë: hemorragjia u konsiderua e ndaluar në rastet kur pacientët

nuk manifestonin gjakosje pas procedurave endoskopike, që do të thotë:

▪ Stabilitet hemodinamik (TA >100 mmHg, pulsi <100, diferenca e

presionit postural <20 mmHg);

▪ Mungesë e stigmatave të rigjakosjes në ekzaminimin endoskopik të

përsëritur.

o Rigjakosja: u quajt ndryshimi i parametrave klinike, hemodinamike:

▪ Hematemezë e freskët;

▪ Prezenca e melenave me një rënie të presionit arterial sistolik nën 100

mmHg, ose rritje të frekuencës kardiake mbi 100 rrahje në minutë;

▪ Rënie të nivelit të hemoglobinës më shumë se 4 gr./dl. brenda 24 orëve;

▪ Kërkesa për hemotransfuzione të vazhdueshme, më shumë se 4

uniteteve të gjakut brenda 24 orëve për të ruajtur presionin arterial dhe

nivelin e hemoglobinës.

o Unitetet e gjakut të marra: kemi analizuar numrin e uniteteve të gjakut të marra

o Terapia medikamentoze : kemi analizuar tipin e medikamentit te perdorur dhe

sasine

o Vleresimi i parametrave klinike para dhe pas endoskopise : kemi krahasuar

gjendjen e parametrave para e pas endoskopise

o Koheqendrimi ne spital : eshte percaktuar nje mesatare ditore qendrimi ne spital e

ketyre pacienteve

o Vleresimi i ecurise : kemi vleresuar ecurine e pacienteve pas trajtimit endoskopik



26

o Periudha kohore e studimit: Ky punim përfshin të gjitha rastet me hemorragji

gastrointestinale të sipërme të paraqitura në Spitalin Rajonal Shkodër gjatë periudhës

Janar 2008 – Dhjetor 2011 dhe që iu nënshtruan procedurave endoskopike si për

diagnostikim ashtu edhe për trajtim.

o Mbledhja e të dhënave: Mbledhja e të dhënave u realizua nga burimet e mëposhtme:

Kartelat klinike:

▪ Mosha

▪ Gjinia

▪ Ekzaminimi klinik me:

• Presonin arterial

• Frekuenca kardiake

▪ Sëmundjet shoqëruese

▪ Përdorimi i NSAD-ve

▪ Të dhënat laboratorike

▪ Sasia e uniteteve të gjakut të transfuzuar

▪ Ditë-qëndrimi spitalor.

Ekzaminimi endoskopik:

▪ Prania e stigmatave të rigjakosjes

▪ Lloji i teknikës endoskopike për realizimin e hemostazës

▪ Ripërsëritja e terapisë endoskopike.

Analiza statistikore:



27

• Për variablet numerike, u raportuan mesataret aritmetike ± shmangiet/deviacionet

standarte përkatëse (të gjitha të dhënat/variablet numerike në këtë studim rezultoi që i

nënshtroheshin shpërndarjes normale).

• Për variablet kategorike (nominale dhe/ose ordinale), u raportuan frekuencat (numrat

absolutë) dhe përqindjet përkatëse.

• Testi T u përdor për krahasimin e vlerave mesatare për variablet numerike në

grupet/kampionet e pavarura.

• Testi T për grupe/kampione të varura (“paired sample t-test”) u përdor për krahasimin

e vlerave mesatare për variablet numerike në grupet/kampionet e varura.

• Testi ekzakt i Fisherit u përdor për krahasimin e proporcioneve (përqindjeve) të

kategorive të ndryshme të karakteristikave për grupet/kampionet e pavarura.

• Testi McNemar u përdor për krahasimin e proporcioneve (përqindjeve) të variableve

binare/dikotomike për grupet/kampionet e varura.

• Në të gjitha rastet, vlerat e P≤0.05 u konsideruan si statistikisht sinjifikante (të

përfillshme).

• E gjithë analiza statistikore u krye nëpërmjet Paketës Statistikore për Shkencat Sociale,

versioni 19.0 (SPSS – Statistical Package for Social Sciences Inc., Chicago, IL, USA).

Përshkrimi i proçedurës endoskopike:

Një konsensus me shkrim u merret pacientëve ose të afërmve të tyre para procedurës pasi iu

është përshkruar me hollësi ajo dhe të gjitha kompikacionet e lidhura me të. Një formular është

plotësuar nga infermierja me të dhënat e hollësishme për pacientin. Realizimi i procedurës



28

endoskopike është realizuar nën sedacion koshient. Përjashtim kanë bërë të gjithë pacientët e

klasës IV sipas klasifikimit te ASA te statusit fizik dhe një pjesë e pacientëve të klasës III në

përputhje me sugjerimet e mjekëve reanimator.

Anestezia lokale me solucion Xylocaini 10% është përdorur në të gjitha rastet.

Për realizimin e sedacionit koshient është përdorur kombinimi i opioideve dhe

benzodiazepinave. Për të ulur efektet anësore të lidhura me efektet frenuese të këtyre

medikamenteve në qendrën respiratore është injektuar në fillim opioidi pastaj doza të titruara

të benzodiazepinës.

Të gjithë pacientët që i janë nënshtruar procedurës endoskopike janë monitoruar për

• Frekuencën kardiake

• Tensionin arterial

• Saturimin me oksigjen ( O2 Sat)

Një ekip mjekësh reanimatorë ka bashkëpunuar për kryerjen me sukses të procedurës dhe për

të asistuar pacientin gjatë kryerjes së procedurës.

Endoskopia është realizuar me një videogastroskop me videosistem EVIS 100 dhe nje

gastroskop GIF 30Q.

Në rastin e ulçerave peptike hemoragjike të diagnostikuara në momentin e endoskopisë është

përcaktuar prezenca dhe lloji i stigmatave të rigjakosjes.

Në të gjitha rastet kur është ndeshur një vazë e dukshme që gjakos me presion (Forrest Ia),

ulçër që kullon gjak (Forrest Ib), vazë e dukshme që nuk gjakos (Forrest IIa), ose ulçër me

koagul të ngjitur në të (Forrest IIb) është realizuar hemostaza endoskopike. Në rastet kur kemi

ndeshur me koagul të ngjitur janë bërë të gjitha përpjekjet për largimin e koagulit që të bëhej e

mundur terapia endoskopike.

Hemostaza endoskopike ne rastin tonë është realizuar me anë të:

• Skleroterapisë



29

Skleroterapia është realizuar nëpërmjet injektimit të solucionit të adrenalinës nëpërmjet një

gjilpëre endoskopike që kalohet nëpërmjet kanalit të punës të endoskopit dhe arrin në lezionin

që gjakos. Përqëndrimi i solucionit të adrenalinës ka qenë 1:10.000, dhe sasia nga 6-10 ml.

Ndërkohë janë përdorur edhe sasi shtesë solucioni fiziologjik deri në 30 ml maksimumi.

Injektimi është bërë rreth vazës duke e shmangur vetë atë për të evituar një hemoragji të nxitur

nga procedura endoskopike. Mekanizmi i veprimit të kësaj terapie në këtë rast ka qenë

nëpërmjet vazokonstriksionit të nxitur nga adrenalina dhe komprimimit mekanik të vazës si

rezultat i injektimit të solucionit rreth vazës. Terapia është konsideruar e suksesshme me

ndalimin e hemoragjisë.

REZULTATET

Nga pacientët të cilët iu nënshtruan ekzaminimit endoskopik u morën këto diagnoza siç

përshkruhen në tabelën 4.



30

Tabela 4 : Diagnozat e gjetura nga ekzaminimi endoskopik

Nga tërë pacientët që iu nënshtruan endoskopisë pati nga ato me dy diagnoza dhe nga gjetjet

tona endoskopike u morën 112 diagnoza që shpërndahen sipas etiologjisë dhe paraqiten në

tabelën 5 dhe grafikun 1

1 .9 .9 .9

9 8.3 8.3 9.3

1 .9 .9 10.2

1 .9 .9 11.1

7 6.5 6.5 17.6

3 2.8 2.8 20.4

5 4.6 4.6 25.0

12 11.1 11.1 36.1

1 .9 .9 37.0

2 1.9 1.9 38.9

1 .9 .9 39.8

41 38.0 38.0 77.8

1 .9 .9 78.7

3 2.8 2.8 81.5

2 1.9 1.9 83.3

1 .9 .9 84.3

11 10.2 10.2 94.4

3 2.8 2.8 97.2

1 .9 .9 98.1

2 1.9 1.9 100.0

108 100.0 100.0

ca ezofagu

ca ventrikuli

esofagit medik. Hemorragjik

ezofagit

gastrit

gastrit eroziv

gastrit hemorragjik

gastrit medikamentoz

hernia hiatale

hernia hiatale/ezofagit

hernia hiatale/gastrit

ulcus bulbi duodeni

ulcus duodeni

ulcus pylori

ulcus ventriculi

ulcus ventrik/hernia hiatale

ulcus ventrikuli

varice esofagu st2-3

varice esofagu st2/ulcus ventrikuli

varice ezofagu st2-3

Total

Valid Frequency Percent Valid Percent

Cumulative Percent



31

Tabela 5: Shkaqet e hemorragjise se siperme gastrointestinal sipas etiologjise

Lezionet endoskopike

Ulcus duodeni

Numri i diagnozave

45

Përqindja e tyre

40.1

Ulcus ventrikuli 15 13.4

Gastrit 27 24.1

Ezofagit 4 3.6

Hernia hiatale 5 4.5

Variçe ezofageale 6 5.4

Neoplazi 10 8.9

Totali 112 100 %



32

Grafiku 1: Shpërndarja sipas diagnozave

Nga grafiku i mësiperm arrijmë të identifikojmë se ndër shkaktarët më frekuentë të

hemorragjive të sipërme gatrointestinale janë ulçera duodenale dhe ajo gastrike përkatësisht

40.2 % dhe 13.4 % te ndjekura nga gastritet ku përfshihen ato medikamentoze më së shumti.

40.2%

13.4%

24.1%

3.6% 4.5% 5.4%

8.9%

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

30.0%

35.0%

40.0%

45.0%

ulcusduodeni

ulcusventrikuli

gastrit ezofagit herniahiatale

variceezofagu

neoplazi

Diagnozat

Diagnozat



33

Karakteristikat klinike në subjektet me hemorragji gastrointestinale të sipërme paraqiten si më

poshtë:

Nga të dhënat tona del se mosha mesatare varion në vlerat

61.77 (±17.27 ) vjec

Meshkujt duken se preken më shumë se femrat në raport respektivisht meshkuj /femra 72(66.7

%) me 36 (33.3%)

Tabela 6 : Mosha

108

0

61.7685

17.27491

17.00

88.00

52.2500

64.5000

75.7500

Valid

Missing

N

Mean

Std. Deviation

Minimum

Maximum

25

50

75

Percentiles

Tabela 7: Gjinia

72 66.7 66.7 66.7

36 33.3 33.3 100.0

108 100.0 100.0

Mashkull

Femer

Total

Valid

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent



34

Manifestimi i hemorragjisë gastrointestinale të sipërme sipas të dhënave tona paraqitet në

tabelën dhe grafikun e mëposhtëm ku shohim se janë paraqitur me hematemezë 14 raste e

shprehur në përqindje 13 % me melenë 48 raste ose 44.4% dhe me të dyja 46 raste ose 42.6%.

Tabela 8 : Manifestimi i HGIS

Grafiku 2: Manifestimi i HGIS

13.0%

44.4%42.6%

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

30.0%

35.0%

40.0%

45.0%

50.0%

Hematemeze Melena Te dyja

Manifestimi

Manifestime

14 13.0 13.0 13.0

48 44.4 44.4 57.4

46 42.6 42.6 100.0

108 100.0 100.0

Hematemeze

Melena

Te dyja

Total

Valid


Cumulative

Percent



35

Në subjektet e identifikuar me hematemezë, tipi i saj me koagula të kuq apo si llum kafeje

shpërndahet në këtë mënyrë

Tabela 9: Lloji i hematemezës

Në subjektet e identifikuar me melenë lloji i melenës shpërndahet sipas tabelës se mëposhtme

Tabela 10: Manifestimi i melenës

42 38.9 70.0 70.0 18 16.7 30.0 100.0 60 55.6 100.0 48 44.4

108 100.0

Llum kafeje I kuq me koagula Total

Valid

System Missing

Total

Frequency Percent Valid Percent Cumulative

Percent

19 17.6 20.2 20.2 39 36.1 41.5 61.7 36 33.3 38.3 100.0 94 87.0 100.0 14 13.0

108 100.0

Formuar Gjysem formuar Te ujshme Total

Valid

System Missing Total


Percent



36

Personat që kanë përdorur medikamente si aspirinë apo NSAID paraqiten në tabelën e

mëposhtme

Tabela 11: Shpeshtësia e pacientëve që kanë përdorur medikamente

Shpërndarja sipas llojit të medikamenteve të përdorura paraqitet si më poshtë:

Tabela 12:Lloji i medikamenteve të përdorura

74 68.5 68.5 68.5

34 31.5 31.5 100.0

108 100.0 100.0

Jo

Po

Total

Valid


Cumulative

Percent

72 66.7 66.7 66.7

30 27.8 27.8 94.4

2 1.9 1.9 96.3

2 1.9 1.9 98.1

1 .9 .9 99.1

1 .9 .9 100.0

108 100.0 100.0

aspirine

ibuprofen

indometacine

naproxen

sintrom

Total

Valid


Cumulative

Percent



37

Personat që janë identifikuar si përdorues alkooli dhe duhani paraqiten si më poshtë:

Tabela 13:Frekuenca e perdoruesve te alkolit

Tabela 14: Frekuenca e perdoruesve te duhanit

Nga të dhënat tona 17 (15.7 %) pacientë janë përdorues të rregullt alkooli.

Dhe 41 (38%) të pacientëve janë duhanpirës.

Duhan

67 62.0 62.0 62.0

41 38.0 38.0 100.0

108 100.0 100.0

Jo

Po

Total

Valid


Cumulative

Percent

Alkooli

91 84.3 84.3 84.3

17 15.7 15.7 100.0

108 100.0 100.0

Jo

Po

Total

Valid


Cumulative

Percent



38

Sipas llojit të episodit shpeshtësia ndahet sipas tabelës dhe grafikut të mëposhtëm.

Tabela 15:Shpeshtësia sipas episodit

Grafiku 3: Shpeshtësia sipas episodit

71%

29%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Episod I pare Episod I perseritur

Lloji I episodit

Lloji I episodit

77 71.3 71.3 71.3

31 28.7 28.7 100.0

108 100.0 100.0

Episod i pare

Episod i perseritur

Total

Valid


Cumulative

Percent



39

Në rastet kur episodet kanë qenë të përsëritura që në rastin tonë janë 31 raste ose 71.3 % ato

janë manifestuar si më poshtë:

Tabela 16 :Shpeshtësia e manifestimit të rasteve të përsëritura

Grafiku 4: Shpeshtësia e manifestimit të rasteve të përsëritura

6.5%

38.7%

54.8%

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

Hematemeze Melene Te dyja

Diagnoza

Diagnoza

2 1.9 6.5 6.5

12 11.1 38.7 45.2

17 15.7 54.8 100.0

31 28.7 100.0

77 71.3

108 100.0

Hematemeze

Melene

Te dyja

Total

Valid

System Missing

Total


Percent



40

Nga rastet e përsëritura shohim frekuencën e atyre që janë diagnostikuar dhe atyre që nuk janë

diagnostikuar të cilat përmblidhen në tabelën e mëposhtme:

Tabela 17:Shpeshtësia e rasteve të përsëritura të diagnostikuar apo jo

Grafiku 5 :Shpeshtësia e rasteve të përsëritura të diagnostikuar apo jo

12.9%

87.1%

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

100.0%

Pa diagnostikuar Diagnostikuar

5 4.6 16.1 16.1

26 24.1 83.9 100.0

31 28.7 100.0

77 71.3

108 100.0

Pa diagnostikuar

Diagnostikuar

Total

Valid

System Missing

Total


Cumulative

Percent



41

Cila ka qenë metoda diagnostikuese paraqitet në tabelën e mëposhtmë

Tabela18 : Frekuenca e metodës diagnostikuese

Grafiku 6 : Frekuenca e metodës diagnostikuese

59.3%

40.7%

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

Endoskopi Radioskopi

Metoda diagnostikuese

Metoda diagnostikuese

16 14.8 59.3 59.3

11 10.2 40.7 100.0

27 25.0 100.0

81 75.0

108 100.0

Endoskopi

Radioskopi

Total

Valid

System Missing

Total


Cumulative

Percent



42

Në rastet e përsëritura diagnozat që janë identifikuar kanë qenë si më poshtë

Tabela19: Shpeshtësia e diagnozave në rastet e përsëritura

Grafiku 7: Shpeshtësia e diagnozave në rastet e përsëritura

74.1%

7.4% 7.4% 7.4%3.7%

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

Ulcer duodenale Ulcer ventrikuli Gastrit Varice ezofagu Tumor

Diagnozat

Diagnozat

20 18.5 74.1 74.1

2 1.9 7.4 81.5

2 1.9 7.4 88.9

2 1.9 7.4 96.3

1 .9 3.7 100.0

27 25.0 100.0

81 75.0

108 100.0

Ulcer duodenale

Ulcer ventrikuli

Lezione mukozale

akute gastrike

Varice ezofagu

Tumore

Total

Valid

System Missing

Total


Cumulative

Percent



43

Pacientët tanë patën edhe sëmundje shoqëruese të cilat shpërndarë sipas tabelës dhe grafikut të

mëposhtëm

Tabela 20: Frekuenca e sëmundjeve shoqëruese

semundjet shoqeruese numri perqindja

sem CV 59 67,8%

sem respiratore 4 4,6%

sem gjaku 1 1,1%

diabet 5 5,7%

sem hepari 6 6,9%

sem veshka 4 4,6%

te tjera 8 9,2%

totali 87 100,0%

Grafiku 8: Frekuenca e sëmundjeve shoqëruese

67.8%

4.6%1.1%

5.7% 6.9% 4.6%9.2%

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

sem CV semrespiratore

sem gjaku diabet sem hepari sem veshka te tjera

Sëmundje shoqëruese



44

Pacientët tanë patën nevojë të gjithë për reanimim dhe një pjesë e tyre u paraqitën në gjendje

shoku e cila tregohet edhe në tabelat e mëposhtme

Tabela 21 : Prania e shokut ne hyrje

71 65.7 65.7 65.7

37 34.3 34.3 100.0

108 100.0 100.0

Jo

Po

Total

Valid


Cumulative

Percent

Tabela 22: Nevoja per reanimin

108 100.0 100.0 100.0 Po Valid


Cumulative

Percent



45

Sasi glukoze dhe fiziologjiku apo të dyja së bashku iu administruan pacintëve në hyrje dhe

paraqiten në tabelën e mëposhtme:

Gjithashtu pacientëve iu dhanë doza H2-bllokuesish dhe inhibitorë të pompës protonike ose

kombinim i tyre si më poshtë:

Tabela 23: Lloji I likideve te administruar

12 11.1 11.1 11.1

42 38.9 38.9 50.0

54 50.0 50.0 100.0

108 100.0 100.0

Glukoze

Fiziologjik

Te dyja

Total

Valid


Cumulative

Percent

Tabela 24 :Lloji dhe doza e medikamentit te perdorur

8 7.4 7.4 7.4

47 43.5 43.5 50.9

53 49.1 49.1 100.0

108 100.0 100.0

Omeprazol

Ranitidine

Te dyja

Total

Valid


Cumulative

Percent



46

Prezenca e hipotensionit (TA <100mmHg ) para endoskopisë në të sëmurët paraqitet në

tabelën dhe grafikun e mëposhtëm

Tabela 25: Prezenca e hipotensionit

Hypotension<100mmg Numri Perqindja

Jo 57 52.8 %

Po 51 47.8 %

Totali 108 100 %

Grafiku 9: Prezenca e hipotensionit

44.0%

46.0%

48.0%

50.0%

52.0%

54.0%

pojo

47.2%

52.8%

Hipotension

hipotension



47

Vlerat e pulsit paraqiten në tabelën dhe grafikun e mëposhtëm

Tabela 26: Frekuenca e vlerave te pulsit

Pulsi (rrahje /min) Numri Perqindja

>80 91 84.3

≤ 80 17 15.7

Totali 108 100 %

Grafiku 10:Frekuenca e vlerave të pulsit

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

>80 ≤80

Pulsi

Pulsi



48

Niveli i Hb në hemorragjinë e sipërme gastrointestinale para endoskopisë si më poshtë në

tabelën dhe grafikun e mëposhtëm:

Tabela 27: Niveli i Hb para endoskopise

Niveli i Hb (g/dL) Numri Perqindja

≤ 12.5 104 96.3

>12.5 4 3.7

Totali 108 100 %

Grafiku 11: Niveli i Hb para endoskopisë

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

100.0%

≤ 12.5 > 12.5

96.3%

3.7%

Niveli i Hb (g/dL) para endoskopise

Niveli i Hb (g/dL) paraendoskopise



49

Prezenca e hematemezës dhe melenës në hemorragjinë e sipërme gastrointestinale para

endoskopisë paraqitet në tabelat e mëposhtme

Tabela 28:Frekuenca e hematemezes para endoskopise

Tabela 29: Frekuenca e melenes para endoskopise

ParaEnd_hematemeze

65 60.2 60.2 60.2

43 39.8 39.8 100.0

108 100.0 100.0

Jo

Po

Total

Valid


Cumulative

Percent

ParaEnd_melene

37 34.3 34.3 34.3

71 65.7 65.7 100.0

108 100.0 100.0

Jo

Po

Total

Valid


Percent



50

Koha e realizimit të endoskopisë paraqitet në tabelën dhe grafikun e mëposhtëm:

Tabela 30: Koha e kryerjes së endoskopisë

Koha e kryerjes se

endoskopise (ore)

Numri Perqindja

< 24 61 56.5

≥ 24 47 43.5

Totali 108 100

Grafiku 12: Koha e kryerjes së endoskopisë në orë

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

<24 ore

≥ 24 ore

56.5%

43.5%

koha e berjes se endoskopise



51

Në tabelën dhe grafikun e mëposhtëm demonstrohet përdorimi i terapisë endoskopike (

skleroterapise) në ndalimin e hemorragjisë:

Tabela 31: Përdorimi i terapise endoskopike

Përdorimi i terapisë

endoskopike

Numri Përqindja

Jo 56 51.9

Po 52 48.1

Numri 108 100

Grafiku 13: Përdorimi i terapisë endoskopike

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

jopo

51.9%48.1%



52

Tabela 32: Krahasimet para -pas

Ranks

73a 54.32 3965.50

28b 42.34 1185.50

7c

108

34d 48.59 1652.00

69e 53.68 3704.00

5f

108

37g 42.80 1583.50

60h 52.83 3169.50

11i

108

32j 34.72 1111.00

47k 43.60 2049.00

29l

108

16m 47.97 767.50

68n 41.21 2802.50

24o

108

6p 5.75 34.50

4q 5.13 20.50

26r

36

Negative Ranks

Positive Ranks

Ties

Total

Negative Ranks

Positive Ranks

Ties

Total

Negative Ranks

Positive Ranks

Ties

Total

Negative Ranks

Positive Ranks

Ties

Total

Negative Ranks

Positive Ranks

Ties

Total

Negative Ranks

Positive Ranks

Ties

Total

PasEndD1_pulsi -

ParaEnd_pulsi

PasEndD1_eritrocite -

ParaEnd_eritrocite

PasEndD1_SBP -

ParaEnd_SBP

PasEndD1_DBP -

ParaEnd_DBP

PasEndD1_Hb -

ParaEnd_Hb

PasEndD1_unitegjak

- ParaEnd_unitegjak

N Mean Rank Sum of Ranks

PasEndD1_pulsi < ParaEnd_pulsia.

PasEndD1_pulsi > ParaEnd_pulsib.

PasEndD1_pulsi = ParaEnd_pulsic.

PasEndD1_eritrocite < ParaEnd_eritrocited.

PasEndD1_eritrocite > ParaEnd_eritrocitee.

PasEndD1_eritrocite = ParaEnd_eritrocitef.

PasEndD1_SBP < ParaEnd_SBPg.

PasEndD1_SBP > ParaEnd_SBPh.

PasEndD1_SBP = ParaEnd_SBPi.

PasEndD1_DBP < ParaEnd_DBPj.

PasEndD1_DBP > ParaEnd_DBPk.

PasEndD1_DBP = ParaEnd_DBPl.

PasEndD1_Hb < ParaEnd_Hbm.

PasEndD1_Hb > ParaEnd_Hbn.

PasEndD1_Hb = ParaEnd_Hbo.

PasEndD1_unitegjak < ParaEnd_unitegjakp.

PasEndD1_unitegjak > ParaEnd_unitegjakq.

PasEndD1_unitegjak = ParaEnd_unitegjakr.



53

Tabela 33: Statistika përshkruese

108 83.35 13.358 60 130

108 3179259 587247.188 1000000 4420000

108 118.30 18.774 80 180

108 72.50 11.054 50 100

108 8.345 1.8506 3.2 13.5

0 . . . .

59 452.54 170.553 200 1200

108 76.5556 11.41841 55.00 110.00

108 3231111 559733.47017 1830000 4450000

108 123.6019 15.83498 90.00 180.00

108 75.4537 10.04419 45.00 110.00

108 8.6889 1.77566 5.00 14.00

0 . . . .

44 440.9091 118.74965 400.00 800.00

ParaEnd_pulsi

ParaEnd_eritrocite

ParaEnd_SBP

ParaEnd_DBP

ParaEnd_Hb

ParaEnd_hematokrit

ParaEnd_unitegjak

PasEndD1_pulsi

PasEndD1_eritrocite

PasEndD1_SBP

PasEndD1_DBP

PasEndD1_Hb

PasEndD1_hematokrit

PasEndD1_unitegjak

N Mesatare Std. Deviation Minimum Maximum



54

Tabela 34 :Testi Statistikor(c)

PasEndD1_

pulsi -

ParaEnd_p

ulsi

PasEndD1_

eritrocite -

ParaEnd_er

itrocite

PasEndD1_

SBP -

ParaEnd_S

BP

PasEndD1_

DBP -

ParaEnd_D

BP

PasEndD1

_Hb -

ParaEnd_

Hb

PasEndD1_

unitegjak -

ParaEnd_u

nitegjak

Z -4.718(a) -3.377(b) -2.875(b) -2.311(b) -4.628(b) -.741(a)

P-value .000 .001 .004 .021 .000 .458

a Bazuar ne krahasime pozitive .

b Bazuar ne krahasime negative .

c Wilcoxon Signed Ranks Test

Interpretimi: pas endoskopisë në krahasim me para endoskopisë:

• Vlera mesatare e pulsit është sinjifikativisht më e ulët;

• Vlera mesatare e eritrociteve është sinjifikativisht më e lartë;

• Vlera e presionit sistolik është sinjifikativisht më e lartë;

• Vlera e presionit diastolik është sinjifikativisht më e lartë;

• Vlera e Hb është sinjifikativisht më e lartë;

• Nga ana tjetër, nuk ka ndryshim në vlerën mesatare të uniteve të gjakut të marra

nga individët para vs. pas endoskopisë.



55

Krahasimet para- pas të hematemezës në hemorragjinë gastrointestinale të sipërme paraqiten

si më poshtë

Tabela 35: ParaEnd_hematemeze

Frequency Percent

Valid

Percent Cumulative Percent

Valid Jo 65 60.2 60.2 60.2

Po 43 39.8 39.8 100.0

Total 108 100.0 100.0

Tabela 36 : PasEndD1_hematemeze

Frequency Percent

Valid

Percent Cumulative Percent

Valid Jo 103 95.4 95.4 95.4

Po 5 4.6 4.6 100.0

Total 108 100.0 100.0

Tabela 37 :Test Statistics(b)

ParaEnd_hematemeze &

PasEndD1_hematemeze

N 108

Chi-Square(a) 34.225

P-value .000

a Continuity Corrected

b McNemar Test

Interpretimi: frekuenca e hematemezës është ulur në mënyrë sinjifikative pas

endoskopisë.



56

Krahasimet para –pas të melenës në hemorragjinë gastrointestinale të sipërme

Tabela 40:Test Statistics(b)

ParaEnd_melene &

PasEndD2_melene

N 68

Chi-Square(a) 45.021

P-value .000

a Continuity Corrected

b McNemar Test

Interpretimi: frekuenca e melenës është ulur në mënyrë sinjifikative pas endoskopisë.

Tabela 38 : ParaEnd_melene

37 34.3 34.3 34.3

71 65.7 65.7 100.0

108 100.0 100.0

Jo

Po

Total

Valid


Cumulative

Percent

Tabela 39: PasEndD1_melene

105 97.2 97.2 97.2

3 2.8 2.8 100.0

108 100.0 100.0

Jo

Po

Total

Valid


Cumulative

Percent



57

Dinamika e ndryshimeve para-pas endoskopisë së hemorragjisë së sipërme gastrointestinale

paraqitet edhe nga grafiku i mëposhtëm:

Grafiku 14: Dinamika e ndryshimeve para –pas endoskopisë

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Para Pas

43

5

71

3

Dinamika ehematemezes

Dinamika e melenes



58

Në tabelën e mëposhtme shohim nivelin e rigjakosjes tek të tërë pacientët në studim

Tabela 41: Shkalla e rigjakosjes

Rigjakosja Numri Përqindja

Po 13 12 %

jo 95 88 %

Totali 108 100

Grafiku 15: Shkalla e rigjakosjes

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

po jo

12.0%

88.0%

Rigjakosja

Rigjakosja



59

Më poshtë do shohim shkallën e rigjakosjes tek pacientët në të cilët është përdorur terapia

endoskopike

Tabela 42: Shkalla e rigjakosjes pas terapisë endoskopike

Rigjakosja pas endoskopisë Numri Përqindja

Po 6 11.5

Jo 46 88.5

Totali 52 100.0

Grafiku 16 : Shkalla e rigjakosjes pas terapisë endoskopike

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

po jo

11.5%

88.5%

Rigjakosja pas endoskopise

Rigjakosja pas endoskopise



60

Koha e qëndrimit në spital varion nga 2 deri në 7 ditë me një mesatare prej 3.06 ditësh ndërsa

ecuria e pacientëve paraqitet si më poshtë në tabelën dhe grafikun përkatës.

Tabela 43: Ecuria e pacientëve

Ecuria Numri Përqindja

Të stabilizuar 105 97 %

Exitus 1 1 %

Dërg QSUT 2 2 %

Totali 108 100 %

Grafiku 17: Ecuria e pacientëve

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

te stabilizuar exitus derg qsut

97%

1% 2%



61

DISKUTIM

Menaxhimi i hemorragjive gastrointestinale të sipërme ka ndryshuar përgjatë dekadave të

fundit. Terapia endoskopike dhe farmakologjike janë bërë shtylla të menaxhimit të kësaj

urgjence. Futja e metodave endoskopike ka gjetur përdorim si në diagnostikimin ashtu edhe në

trajtimin e hemorragjive të sipërme gastrointestinale.

Nga gjetjet tona endoskopike është vënë re se ulcera peptike është shkaku kryesor i gjakosjes

dhe kjo shihet qartë në tabelën 5 dhe në grafikun 1.

Të dhënat tona ku ulçera peptike është shkaktare në afro 55% të rasteve nga ku 40.1% i përket

ulçerës duodenale dhe 13.4% ulçerës ventrikulare, gjë që përkon edhe me të dhënat

epidemiologjike të disa studimeve të fundit të cilat paraqiten në tabelën 2 [1,3-5,7,10].

Ndër shkaktarët e tjerë të hemorragjive gastrointestinale në studimin tonë një përqindje të

konsiderueshme e nxënë gastritet që në gjetjet tona shkojnë në 24.1 % , të ndjekura nga

neoplazitë 8.9% , variçet e ezofagut 5.4% , hernia hiatale në 4.5% dhe ezofagitet në 3.6%.

Rreziku i gjakosjes është më i lartë në personat më të moshuar dhe nga gjetjet në studimin tonë

është vënë re që mosha mesatare e personave që janë prekur nga hemorragjia e sipërme

gastrointestinale është 61.7 vjeç .

Gjetjet tona përkojnë edhe me sistemet e vlerësimit të cilat janë dizenjuar për të përcaktuar

shkallën e rrezikut të rigjakosjes dhe të mortalitetit siç është sistemi Rockall [18] i cili pikëzon

edhe prezencën e shokun në pranim po ashtu edhe sëmundjet bashkëshoqëruese.

Meshkujt duken se preken më shumë se femrat në një raport 66.7 % meshkuj dhe 33.3 %

femrat . Kjo paraqitet edhe në tabelat 6 dhe 7 respektivisht. Gjetjet nga studimi jonë përkojnë

edhe me gjetjet nga studime të ngjashme [45,46]

Prevalenca më e lartë e hemorragjive te meshkujt mund të reflektojë edhe praninë e faktoreëve

të tjerë të riskut si duhanpirja apo përdorimi i tepruar i alkoolit të cilët paraqiten edhe në tabelat

13 dhe 14 që në studimin tonë janë në vlera 15.7% përdorues alkooli dhe 38.0 % duhanpirës

të rregullt.



62

Përdorimi i tepruar i alkoolit çon në dëmtim të mukozës gastrike,rrit permeabilitetin e mukozës,

dëmton mikroqarkullimin dhe për rrjedhojë çon në hemorragji gastrointestinale gjë që

shpjegohet edhe nga studime të ndryshme [44]

Ndër faktorë të tjerë risku është edhe përdorimi i medikamenteve dhe kryesisht i NSAID dhe

aspirinës. Përdorimi i tyre favorizon gjakrrjedhjen dhe në rastin tonë vihet re një frekuencë prej

34 pacientësh ose 31.5 % e cila paraqitet në tabelën 11 dhe 12.

Gjithashtu sëmundjet bashkëshoqëruese e bëjnë edhe më të ndërlikuar trajtimin e pacientëve

me hemorrogji gastrointestinale të sipërme duke rritur edhe rriskun për mortalitet.

Në studimin tonë patëm pacientë të cilët kishin një ose më shumë sëmundje bashkëshoqëruese

dhe diagnozat paraqiten në tabelën 20 dhe grafikun 8 ku shohim një përqindje më të lartë të

sëmundjeve kardiovaskulare 67.8% të ndjekur nga cirrozat hepatike me 6.9 % , diabeti me

5.7% , sëmundjet e veshkave dhe ato respiratore në nga 4.6 %.

Përdorimi i preparateve antikoagulantë në patologjitë kardiake që në studimin tonë kanë një

vlerë sinjifikante prej 67.8% favorizojnë hemorragjinë dhe e bëjnë më të vështirë edhe

trajtimin e kësaj kategorie. Këto gjetje përkojnë edhe me studimet që janë bërë dhe raportuar

nga të tjerë [47.48]

Manifestimi i hemorragjisë së sipërme gastrointestinale në studimin tonë paraqitet në tre forma

hematemeze ,melene apo të dyja së bashku me frekuencë respektivisht hematemezë 14

(13.0%), melena 48 (44.4%) ,hematemezë dhe melenë 46 (42.6%) dhe kjo paraqitet në tabelën

8 dhe grafikun 2. Këto të dhëna përkojne edhe me të dhënat nga studimet e fundit

bashkëkohore.

Lloji i hematemezës paraqitet në tabelën 9 nga ku dallojmë se 38.9 % kanë një paraqitje si

llum kafeje ndërsa 16.7% kanë një paraqitje me koagula të kuq gjaku. Ndërsa melena ka një

paraqitje e cila përshkruhet në tabelën 10 nga ku përqindjen më të lartë e ka ajo gjysëm e

formuar me 36.1%, të ujshme 33.3 % dhe 17.6 % janë të formuara

Nga të dhënat që morëm për 31 (28.7 %) nga pacientët tanë gjakrrjedhja nga trakti tretës ishte

rast i përsëritur gjë që tregohet edhe në tabelën 15, tabelën 16 dhe grafikun 4. Kjo gjakrrjedhje

i dedikohet kryesisht ulçerës peptike.(tabela 19 dhe grafiku 7)

Historitë e mëparshme me sëmundje të ulçerës peptike kanë një rol të rëndësishëm dhe kjo

gjetje në studimin tonë përkon edhe me gjetjet nga studime të tjera në botë.[47.49] Edhe në



63

rastet e mëparshme ulçera është paraqitur klinikisht me hematemezë 6.5%, melenë 38.7% dhe

me të dy manifestimet njëkohësisht 54.8%.

Në shumicën e rasteve pacientët janë diagnostikuar më parë (tabela 17 dhe grafikun 5) në 84

% të rasteve dhe metodat diagnostikuse shpërndahen mes endoskopisë dhe radioskopisë

respektivisht në 59.3 % dhe 40.7 %.(shih tabelën 18 dhe grafikun 6).

Për shkak të gjakrrjedhjes shpesh pacientët prezantohen në spital në gjendje shoku. Një e dhënë

e tillë paraqitet në tabelën 21 nga ku 37 pacientë (34.3%) janë paraqitur në gjendje shoku dhe

71 (65.7%) jo.

Prania e hipotensionit (TA sistolik < 100 mmHg) është prezente dhe paraqitet në tabelën 25

dhe grafikun 9. Po ashtu edhe te pacientët tanë është prezent edhe një frekuencë e rritur e pulsit

mbi 80 rrahje në minutë që paraqitet në tabelën 26 dhe grafikun 10.

Të gjithë pacientët patën nevojë për reanimim dhe të gjithë iu nënshtruan terapisë intensive nën

kujdesin e stafit të reanimacionit të urgjencës.(tabela 22) ku iu administruan sasi të

konsiderueshme likidesh si likide, glukozë apo të dyja (tabela 23).

Duke patur parasysh që në 50 % të rasteve hemorragjia gastrointestinale e sipërme ndalon

vetvetiu ose nën mjekimin medikamentoz dhe vetëm 50 % e hemorragjive kanë nevojë për

trajtim endoskopik, të dy trajtimet së bashku të kombinuara japin rezultat. Prandaj trajtimi me

frenues të pompës protonike apo me H2 -inhibitor ka rëndësi dhe në rastin tonë të gjithë

pacientët morën mjekim me omeprazol dhe ranitidinë sipas tabelës 24 për disa ditë radhazi dhe

si mjekim mbajtës.

Hemorragjia e sipërme gastrointestinale shkakton një humbje të një pjese të gjakut e cila

shprehet dukshëm në rënien e numrit të eritrociteve dhe të nivelit të Hb dhe paraqitet në tabelën

27 dhe grafikun 11 nga ku arrijmë të dallojmë se në 104 pacientë (96.3%) ka një rënie të nivelit

të Hb nën 12.5 gr/dL po ashtu edhe numrit të eritrociteve.

Sasia e gjakut të administruar është bërë në varësi të nevojave të pacientëve dhe kjo ka shkuar

paralelisht me nivelin e Hb dhe numrin e eritrociteve duke bërë të mundur ruajtjen e

parametrave vitalë të pacientëve dhe në këtë mënyrë duke ulur vdekshmërinë e cila në

shumicën e rasteve vjen si pasojë e mosadministrimit adekuat të sasive të nevojshme të gjakut.



64

Kryerja e endoskopisë në rastin tonë është bërë për qëllime diagnostikuese dhe trajtuese dhe

është e ngjashme me rastet e raportuara nga studime ndërkombëtare [49,50.] Në rastin e

hemorragjive ka një sërë përcaktimesh që përdoren për diagnozën e lezioneve që gjakosin[51].

Kështu që lindi nevoja për standartizimin e kritereve të stigmatave të hemorragjisë[52]

Terapia endoskopike është një procedurë e mirë njohur në menaxhimin e hemorragjisë së

sipërme gastrointestinale dhe mund të përdoret si një mjet mjaft efektiv për një kategori

pacientësh [53.54].

Në rastin tonë metoda endoskopike është përdorur për qëllime terapeutike si në tabelën 31 dhe

grafikun 13, nga ku kemi 52 (48.1 %) pacientë të cilët i janë nënshtuar trajtimit endoskopik.

Nga tabela 31 shohim se në 56 pacientë ose në 51.9 % e pacientëve hemorragjia është ndalur

në mënyrë të vetvetishme ashtu siç paraqitet edhe në studimet e tjera.

Në mënyrë të ngjashme me studime të tjera, hemostaza permanente u arrit që në tentativën e

parë në pjesën më të madhe të pacientëve [49.55] gjë që paraqitet edhe në tabelën 42 dhe

grafikun 16 ku vetëm 6 pacientë patën episode rigjakosje dhe përsëritje të endoskopisë.

Suksesi i ri trajtimit endoskopik varet nga shumë faktorë si karakteristikat lokale të lezionit që

gjakos, gjendjes së përgjithshme të pacientit, teknikave të zbatuara, përvojës së ekipit që

përformon endoskopinë dhe kombinimit me mjekimin medikamentoz [56.57.58]

Një rëndësi të madhe ka edhe koha e kryerjes së endoskopisë. Endoskopia e bërë brenda 24

orëve të para të paraqitjes në spital ka një efikasitet më të madh dhe është e rekomandueshme

sipas literaturës bashkëkohore të kryhet në këto limite [59,60,61,62,63,64] për ndalimin e

shpejtë të hemorragjisë ashtu edhe ne uljen e mortalitetit (tabela 30 grafiku 12) që në rastin

tonë në 56.5 % të rasteve endoskopia është kryer brenda 24 orëve të para dhe 43.5 % pas 24

orësh. Kjo tregon se duhet bërë më shumë në informimin e pacientëve dhe në realizimin në

kohë të endoskopisë për arritjen e rezultateve të duhura.

Në rastin tonë pacientët iu nënshtruan hemostazës së realizuar me anë të skleroterapisë duke

iu aplikuar adrenalinë në zonën e ulcerës sipas protokolleve të përcaktuara. Kjo metodë është

edhe metoda më popullore dhe kjo shkon edhe me të dhënat e literaturës botërore ku

skleroterapia zë vendin e parë [65-66,67,68-69,70,71,72,73,74,75]



65

Arsyeja kryesore e përdorimit masiv të skleroterapisë është se ajo përdor një bazë materiale

më të kufizuar dhe më pak të kushtueshme se metodat e tjera , po ashtu është edhe më pak e

komplikuar se metodat e tjera por me të njëjtin efikasitet për ndalimin e hemorragjisë.

Efikasiteti i terapisë endoskopike shihet në parametrat klinike pulsi, TA, niveli i eritrociteve,

niveli i Hb si dhe manifestimet klinike si melena apo hematemeza . Përmirësimi i dukshëm i

këtyre parametrave të mësipërm duket edhe në tabelën 34 ku P < 0.005. Vlera mesatare e pulsit

është sinjifikativisht më e ulet, vlera mesatare e eritrociteve është sinjifikativisht më e lartë,

TA sistolik dhe diastolik është sinjifikativisht më i lartë dhe vlera e Hb është sinjifikativisht më

e lartë.

Sipas analizës së të dhënave tona shihet se frekuenca e hematemezës dhe melenës është ulur

në mënyrë sinjifikante pas kryerjes së endoskopisë (tabela 37 dhe tabela 40 grafiku 14).

Efikasiteti i terapisë endoskopike pasqyrohet edhe në uljen e ditëve të qëndrimit në spital të

pacientëve që në rastin tonë vlera mesatare është 3.06 dite , ndërsa ecuria e pacientëve tanë

paraqitet në tabelën 43 dhe në grafikun 17 ku dukshëm shihet një përmirësim i pacientëve nga

trajtimi medikamentoz dhe endoskopik që i është bërë rasteve me hemorragji të sipërme

gastrointestinale.

Nga të 108 pacientët 105 pacientë janë stabilizuar , 2 janë dërguar për ndjekje në QSUT dhe 1

pacient ka vdekur. Në pacientët tanë nuk është kryer ndonjë ndërhyrje kirurgjikale ose nuk

është paraqitur në kartelat që ne morëm ne studim.



66

KONKLUZIONE

Hemorragjia gastrointestinale është një urgjencë mjekësore që kërkon një vëmendje të veçantë

për arsye të mortalitetit të lartë .

Shkaku më frekuent i hemorragjisë është ulçera peptike që shkaktohet nga Helicobakter Pylori

dhe përdorimi i NSAID

Hemorragjia e shoqëruar me sëmundje të tjera shoqëruese përbën një faktor madhor rreziku që

rrit mortalitetin te këto pacientë. Po ashtu edhe mosha mbi 60 vjeç, hipotensioni janë faktor

rëndues të hemorragjisë.

Në këtë studim retrospektiv ne konfirmuam se endoskopia është një metodë që kontribon në

diagnostikimin dhe identifikimin e vendndodhjes së hemorragjisë së sipërme gastrointestinale

në shumicën e pacientëve dhe ofron të dhëna prognostike për ecurinë e hemorragjive. Saktësia

e endoskopisë në diagnostikim është e lidhur me formën klinike të prezantimit dhe kohën e

kryerjes së endoskopisë që nga shfaqja episodit hemorragjik.

Terapia endoskopike është provuar se është një metodë efiçente në menaxhimin e hemorragjisë

gastrointestinale të sipërme jo variçeale. Edhe në këtë rast koha e paraqitjes së pacientit pas

episodit hemorragjik dhe kryerjes së endoskopië ka rëndësi sepse është parë që trajtimi

endoskopik ka vlerë më të madhe brenda 24 orëve të para të paraqitjes.

Skleroterapia është metoda më e përdorshme dhe më pak e kushtueshme por me efikasitet

pothuajse të njëjtë me metodat e tjera në realizimin e hemostazës duke ulur në këtë mënyrë

nevojën për hemotranfuzione, duke ulur ditëqëndrimin në spital dhe duke reduktuar nevojën

për ndërhyrje kirurgjikale.



67

REKOMANDIME

Ky studim nxjerr në pah domosdoshmërinë e endoskopisë për diagnostikimin dhe trajtimin e

hemorragjive të sipërme gastrointestinale

Duke u bazuar në këtë studim ne rekomandojmë kryerjen e endoskopisë brenda 24 orëve të

para të manifestimeve të kësaj hemorragjie si dhe ripërsëritjen e saj në rast rigjakosjeje.



68

REFERENCA

1 Theocharis GJ, Thomopoulos KC, Sakellaropoulos G, Katsakoulis E, Nikolopoulou V.

Changing trends in the epidemiology and clinical outcome of acute upper gastrointestinal

bleeding in a defined geographical area in Greece. J Clin Gastroenterol 2008; 42: 128-133

2 Longstreth GF. Epidemiology of hospitalization for acute upper gastrointestinal

hemorrhage: a population-based study. Am J Gastroenterol 1995; 90: 206-210

3 van Leerdam ME, Vreeburg EM, Rauws EA, Geraedts AA, Tijssen JG, Reitsma JB, Tytgat

GN. Acute upper GI bleeding: did anything change? Time trend analysis of incidence and

outcome of acute upper GI bleeding between 1993/1994 and 2000. Am J Gastroenterol 2003;

98: 1494-1499

4 Paspatis GA, Matrella E, Kapsoritakis A, Leontithis C, Papanikolaou N, Chlouverakis GJ,

Kouroumalis E. An epidemiological study of acute upper gastrointestinal bleeding in Crete,

Greece. Eur J Gastroenterol Hepatol 2000; 12: 1215-1220

5 Czernichow P, Hochain P, Nousbaum JB, Raymond JM, Rudelli A, Dupas JL, Amouretti M,

Gouérou H, Capron MH, Herman H, Colin R. Epidemiology and course of acute upper gastro-

intestinal haemorrhage in four French geographical areas. Eur J Gastroenterol Hepatol

2000; 12: 175-181

6 Post PN, Kuipers EJ, Meijer GA. Declining incidence of peptic ulcer but not of its

complications: a nation-wide study in The Netherlands. Aliment Pharmacol Ther 2006; 23:

1587-1593

7 Di Fiore F, Lecleire S, Merle V, Hervé S, Duhamel C, Dupas JL, Vandewalle A, Bental A,

Gouerou H, Le Page M, Amouretti M, Czernichow P, Lerebours E. Changes in characteristics

and outcome of acute upper gastrointestinal haemorrhage: a comparison of epidemiology and



69

practices between 1996 and 2000 in a multicentre French study. Eur J Gastroenterol Hepatol

2005; 17: 641-647

8 van Leerdam ME. Epidemiology of acute upper gastrointestinal bleeding. Best Pract Res

Clin Gastroenterol 2008; 22: 209-224

9 Barkun A, Bardou M, Marshall JK. Consensus recommendations for managing patients

with nonvariceal upper gastrointestinal bleeding. Ann Intern Med 2003; 139: 843-857

10 Hearnshaw SA, Logan RF, Lowe D, Travis SP, Murphy MF, Palmer KR. Use of endoscopy

for management of acute upper gastrointestinal bleeding in the UK: results of a nationwide

audit. Gut 2010; 59: 1022-1029

11 Laine L, Peterson WL. Bleeding peptic ulcer. N Engl J Med 1994; 331: 717-727

12 Barkun A, Sabbah S, Enns R, Armstrong D, Gregor J, Fedorak RN, Rahme E, Toubouti Y,

Martel M, Chiba N, Fallone CA. The Canadian Registry on Nonvariceal Upper Gastro-

intestinal Bleeding and Endoscopy (RUGBE): Endoscopic hemostasis and proton pump

inhibition are associated with improved outcomes in a real-life setting. Am J Gastroenterol

2004; 99: 1238-1246

13 Ohmann C, Imhof M, Ruppert C, Janzik U, Vogt C, Frieling T, Becker K, Neumann F,

Faust S, Heiler K, Haas K, Jurisch R, Wenzel EG, Normann S, Bachmann O, Delgadillo J,

Seidel F, Franke C, Lüthen R, Yang Q, Reinhold C. Time-trends in the epidemiology of peptic

ulcer bleeding. Scand J Gastroenterol 2005; 40: 914-920

14 Ramsoekh D, van Leerdam ME, Rauws EA, Tytgat GN. Outcome of peptic ulcer bleeding,

nonsteroidal anti-inflammatory drug use, and Helicobacter pylori infection. Clin

Gastroenterol Hepatol 2005; 3: 859-864

15 Graham DY, Hepps KS, Ramirez FC, Lew GM, Saeed ZA. Treatment of Helicobacter

pylori reduces the rate of rebleeding in peptic ulcer disease. Scand J Gastroenterol 1993; 28:

939-942



70

16 Lai KC, Hui WM, Wong WM, Wong BC, Hu WH, Ching CK, Lam SK. Treatment of

Helicobacter pylori in patients with duodenal ulcer hemorrhage--a long-term randomized,

controlled study. Am J Gastroenterol 2000; 95: 2225-2232

17 Blatchford O, Murray WR, Blatchford M. A risk score to predict need for treatment for

upper-gastrointestinal haemorrhage. Lancet 2000; 356: 1318-1321

18 Rockall TA, Logan RF, Devlin HB, Northfield TC. Risk assessment after acute upper

gastrointestinal haemorrhage. Gut 1996; 38: 316-321

19 Barkun AN, Bardou M, Kuipers EJ, Sung J, Hunt RH, Martel M, Sinclair P. International

consensus recommendations on the management of patients with nonvariceal upper gastro-

intestinal bleeding. Ann Intern Med 2010; 152: 101-113

20 Jairath V, Hearnshaw S, Brunskill SJ, Doree C, Hopewell S, Hyde C, Travis S, Murphy

MF. Red cell transfusion for the management of upper gastrointestinal haemorrhage. Co-

chrane Database Syst Rev 2010; CD006613

21 Patchett SE, Enright H, Afdhal N, O’Connell W, O’Donoghue DP. Clot lysis by gastric

juice: an in vitro study. Gut 1989; 30: 1704-1707

22 Sreedharan A, Martin J, Leontiadis GI, Dorward S, Howden CW, Forman D, Moayyedi P.

Proton pump inhibitor treatment initiated prior to endoscopic diagnosis in upper

gastrointestinal bleeding. Cochrane Database Syst Rev 2010; CD005415

23 Barkun AN, Bardou M, Martel M, Gralnek IM, Sung JJ. Prokinetics in acute upper GI

bleeding: a meta-analysis. Gastrointest Endosc 2010; 72: 1138-1145

24 Barkun AN, Martel M, Toubouti Y, Rahme E, Bardou M. Endoscopic hemostasis in

peptic ulcer bleeding for patients with high-risk lesions: a series of meta-analyses.

Gastrointest Endosc 2009; 69: 786-799



71

25 Peterson WL, Barnett CC, Smith HJ, Allen MH, Corbett DB. Routine early endoscopy

in upper-gastrointestinal-tract bleeding: a randomized, controlled trial. N Engl J Med 1981;

304: 925-929

26 Schacher GM, Lesbros-Pantoflickova D, Ortner MA, Wasserfallen JB, Blum AL, Dorta

G. Is early endoscopy in the emergency room beneficial in patients with bleeding peptic ulcer?

A “fortuitously controlled” study. Endoscopy 2005; 37: 324-328

27 Bjorkman DJ, Zaman A, Fennerty MB, Lieberman D, Disario JA, Guest-Warnick G.

Urgent vs. elective endoscopy for acute non-variceal upper-GI bleeding: an effectiveness

study. Gastrointest Endosc 2004; 60: 1-8

28 Targownik LE, Murthy S, Keyvani L, Leeson S. The role of rapid endoscopy for high-risk

patients with acute nonvariceal upper gastrointestinal bleeding. Can J Gastroenterol 2007;

21: 425-429

29 Tai CM, Huang SP, Wang HP, Lee TC, Chang CY, Tu CH, Lee CT, Chiang TH,

Lin JT, Wu MS. High-risk ED patients with nonvariceal upper gastrointestinal hemorrhage

undergoing emergency or urgent endoscopy: a retrospective analysis. Am J Emerg Med 2007;

25: 273-278

30 Sung JJ, Tsoi KK, Lai LH, Wu JC, Lau JY. Endoscopic clipping versus injection and

thermo-coagulation in the treatmentof non-variceal upper gastrointestinal bleeding: a meta-

analysis. Gut 2007; 56: 1364-1373

31 Yuan Y, Wang C, Hunt RH. Endoscopic clipping for acute nonvariceal upper-GI

bleeding: a meta-analysis and critical appraisal of randomized controlled trials. Gastrointest

Endosc 2008; 68: 339-351

32 Cappell MS. Therapeutic endoscopy for acute upper gastrointestinal bleeding. Nat Rev

Gastroenterol Hepatol 2010; 7: 214-229



72

33 Laine L, Stein C, Sharma V. A prospective outcome study of patients with clot in an ulcer

and the effect of irrigation. Gastrointest Endosc 1996; 43: 107-110

34 Kahi CJ, Jensen DM, Sung JJ, Bleau BL, Jung HK, Eckert G, Imperiale TF. Endoscopic

therapy versus medical therapy for bleeding peptic ulcer with adherent clot: a meta-analysis.

Gastroenterology 2005; 129: 855-862

35 Laine L, McQuaid KR. Endoscopic therapy for bleeding ulcers: an evidence-based

approach based on meta-analyses of randomized controlled trials. Clin Gastroenterol

Hepatol 2009; 7: 33-47; quiz 1-2

36 Marmo R, Rotondano G, Piscopo R, Bianco MA, D’Angella R, Cipolletta L. Dual therapy

versus monotherapy in the endoscopic treatment of high-risk bleeding ulcers: a meta-analysis

of controlled trials. Am J Gastroenterol 2007; 102: 279-289; quiz 469

37 Sung JJ, Luo D, Wu JC, Ching J, Chan FK, Lau JY, Mack S, Ducharme R, Surti VC, Okolo

PI, Canti MI, Kalloo AN, Giday SA. S1575: Nanopowders are highly effective in achieving

hemostasis in severe peptic ulcer bleeding: an interim report of a prospective human trial.

Gastrointestinal Endoscopy 2010; 71: AB198

38 Toljamo KT, Niemelä SE, Karttunen TJ, Karvonen AL, Lehtola JK. Clinical significance

and outcome of gastric mucosal erosions: a long-term follow-up study. Dig Dis Sci 2006; 51:

543-547

39 Younes Z, Johnson DA. The spectrum of spontaneous and iatrogenic esophageal injury:

perforations, Mallory-Weiss tears, and hematomas. J Clin Gastroenterol 1999; 29: 306-317

40 Lee YT, Walmsley RS, Leong RW, Sung JJ. Dieulafoy’s lesion. Gastrointest Endosc 2003;

58: 236-243

41 Sung JJ, Barkun A, Kuipers EJ, Mössner J, Jensen DM, Stuart R, Lau JY, Ahlbom H,

Kilhamn J, Lind T. Intravenous esomeprazole for prevention of recurrent peptic ulcer

bleeding: a randomized trial. Ann Intern Med 2009; 150: 455-464



73

42 Gisbert JP, Khorrami S, Carballo F, Calvet X, Gene E, Dominguez-Muñoz E. Meta-

analysis: Helicobacter pylori eradication therapy vs. antisecretory non-eradication therapy

for the prevention of recurrent bleeding from peptic ulcer. Aliment Pharmacol Ther 2004; 19:

617-629

43 Gisbert JP, Abraira V. Accuracy of Helicobacter pylori diagnostic tests in patients with

bleeding peptic ulcer: a systematic review and meta-analysis. Am J Gastroenterol 2006; 101:

848-863

44 BODE, J.C., AND BODE, C. Alcohol malnutrition and the gastrointestinal tract. In:

Watson, R.R., and Watzl, B., eds. Nutrition and Alcohol. Boca Raton,FL: CRC Press, 1992.

pp. 403–428.

45 Rockall TA, Logan RF, Devlin HB, Northfield TC. Incidence of and mortality from acute

upper gastrointestinal haemorrhage in the United Kingdom. Br Med J 1995;311:222-6.

46 Yavorski RT, Wong RK, Maydonovitch C, Battin LS, Furnia A, Amundson DE.Analysis of

3,294 cases of upper gastrointestinal bleeding in military medical

facilities. Am J Gastroenterol 1995;90:568-73.

47 Gostout CJ, Wang KK, Ahlquist DA, Clain JE, Hughes RW, Larson MV, Petersen BT,

Schroeder KW, Tremaine WJ, Viggiano TR. Acute gastrointestinal bleeding. Experience of a

specialized management team. J Clin Gastroenterol 1992;14:260-7.

48 Peura DA, Lanza FL, Gostout CJ, Foutch PG, and Contributing ACG Members and

Fellows. The American College of Gastroenterology bleeding registry:

preliminary findings. Am J Gastroenterol 1997;6:924-8.22.

49 Vreeburg EM, Snell P, Bruijne JW, Bartelsman JFWM, Rauws EAJ, Tytgat GNJ. Acute

upper gastrointestinal bleeding in the Amsterdam area: incidence,diagnosis and clinical

outcome. Am J Gastroenterol 1997;2:236-43.



74

50 Peura DA, Lanza FL, Gostout CJ, Foutch PG, and Contributing ACG Members and

Fellows. The American College of Gastroenterology bleeding registry:

preliminary findings. Am J Gastroenterol 1997;6:924-8.

51 Sugawa C, Steffes CP, Nakamura R, Sferra JJ, Sferra CS, Sugimura Y, Fromm D.

Upper GI bleeding in an urban hospital: etiology, recurrence and prognosis.

Ann Surg 1990;212:521-6

52 Mondardini A, Barletti C, Rocca G, Garripoli A, Sambataro A, Perotto C, Repici

A, Ferrari A. Non-variceal upper gastrointestinal bleeding and Forrest’s

classification: diagnostic agreement between endoscopists from the same area.

Endoscopy 1998;30:508-12..

53 Cook DJ, Guyatt GH, Salena BJ, Laine LA. Endoscopic therapy for acute

nonvariceal upper gastrointestinal hemorrhage: a meta-analysis.

Gastroenterology 1992;102:139-48.

54 Soehendra N, Bohnacker S, Binmoeller KF. Nonvariceal upper gastrointestinal

bleeding. New and alternative hemostatic techniques. Gastrointest Endosc Clin

North Am 1997;7:641-56.

55 Lau JY, Sung JJ, Lam YH, Chan AC, Ng EK, Lee DW, Chan FK, Suen RC, Chung

SC. Endoscopic retreatment compared with surgery in patients with recurrent

bleeding after initial endoscopic control of bleeding ulcers. N Engl J Med

1999;340:751-6.

56 Dagradi AE, Ruiz RA, Weingarten ZG. Influence of emergency endoscopy on the

management and outcome of patients with upper gastrointestinal hemorrhage.

Am J Gastroenterol 1979;72:403-15

57 Foster DN, Miloszewski KJ, Losowski MS. Stigmata of recent haemorrhage in

diagnosis and prognosis of upper gastrointestinal bleeding. Br Med J

1978;1:1173-7



75

58 Johnston JH. Endoscopic risk factors for bleeding peptic ulcer. Gastrointest

Endosc 1990;36 Suppl:S16-S20.

59 Consensus Development Panel. Consensus statement on therapeutic endoscopy and

bleeding ulcers. Gastrointestinal endoscopy 1990; 36: 562-565.

60 Hay JA. Maldonato L, Weingarten SR & Ellrodt AG. Prospective evaluation of a clinical

guideline recommending hospital length of stay in upper gastrointestinal tract haemorrhage.

Journal of the American Medical association 1997; 278: 2151-2156.

61 Chung YF, Wong WK Soo KC. Diagnostic failures in endoscopy for acute upper

gastrointestinal hemorrhage. British Journal of Surgery 2000; 87: 614-617.

62Jensen DM, Kovacs TO, Jutabha R et al. Randomized trial of medical or endoscopic

therapy to prevent recurrent ulcer hemorrhage in patients with adherent clots.

Gastoenterology 2002; 123: 632-636.

63 Chung SCS, Lau JYW& Sung JJY. Randomized comparison between adrenaline injection

alone and adrenaline injection plus heat probe treatment for actively bleeding ulcers. British

Medical Journal 1997; 314: 1307-1311.

64 Kubba AK, Murphy W & Palmer KR. Endoscopic injection for bleeding peptic ulcer: a

comparison of adrenaline alone with adrenaline plus human thrombing. Gastroenterology

1996; 111: 623-628.

65 Jensen DM, Kovacs TO, Jutabha R et al. Randomized trial of medical or endoscopic

therapy to prevent recurrent ulcer hemorrhage in patients with adherent clots.

Gastoenterology 2002; 123: 632-636.

66 Ogra R, Lane M, Wong P Fraser A. Endoscopic injection therapy for non variceal upper

gastrointestinal bleeding at Auckland Hospital. New Zealand Medical Journal 2002; 115:

U255



76

67 Lin HJ, Hsieh HY, Tseng GY et al. A prospective, randomized trial of large-versus small-

volume endoscopic injection of epinephrine for peptic ulcer bleeding. Gastrointestinal

Endoscopy 2002; 55: 615-619.

68 Chung SCS, Lau JYW& Sung JJY. Randomized comparison between adrenaline injection

alone and adrenaline injection plus heat probe treatment for actively bleeding ulcers. British

Medical Journal 1997; 314: 1307-1311.

69 Chung SC, Leong HT, Chan AC et al. Epinephrine or epinephrine plus alcohol for injection

of bleeding ulcers: a prospective, randomized trial. Gastrointestinal Endoscopy 1996; 43:

591-595.

70 Kubba AK, Murphy W & Palmer KR. Endoscopic injection for bleeding peptic ulcer: a

comparison of adrenaline alone with adrenaline plus human thrombing. Gastroenterology

1996; 111: 623-628.

71 Lin HJ, Tseng GY, Perng CL et al. Comparison of adrenaline injection and bipolar

electrocoagulation for the arrest of peptic ulcer bleeding. Gut 1998; 44: 715-719.

72 Llach J, Bordas JM, Saleron JM et al. A prospective randomized trial of heater probe

thermocoagulation versus injection therapy in peptic ulcer haeomorrhage. Gastrointestinal

Endoscopy 1996; 43: 117-120.

73 Wong SKH, Yu LM, Lau JYW et al. Prediction of therapy failure after adrenaline injection

plus heater probe treatment in patient with bleeding peptic ulcer. Gut. 2002; 50: 322-325.

74 Buffoli F, Graffeo M, Nicosea F et al. Peptic ulcer bleeding: comparison of two hemostatic

procedures. American Journal of Gastroenterology. 2000; 96: 89-94.

75 Villanueva C, Bolanzo J & Sabat M. Injection therapy alone or with endoscopic hemoclip

for bleeding peptic ulcer. Gastrointestinal Endoscopy 1996; 43: A281



77

Falenderime

Falenderoj të gjithë personat që më kanë suportuar në këtë nismë,

duke nisur nga Fakulteti i Shkencave Mjekësore Teknike që na krijoi

mundësinë duke hapur shkollën e doktoraturës,

Udhëheqësin Shkencor Prof. Dr Arben Beqiri për mbështetjen dhe këshillat e vlefshme gjatë

punës sime

dhe gjithashtu një falenderim i vecantë shkon për familjen time që padashje

mund t’i kem anashkaluar sadopak.

universiteti i mjekËsisË tiranË fakulteti i shkencave...

Documents