uyum eĞİtİm programi -...

Bartın Bilim ve Sanat Merkezi

UYUM EĞİTİM PROGRAMI

etkinlikler teknikler

hedefler kazanımlar

formlar BARTIN 2014

1

Yavuz ÇİÇEK

Komisyon Başkanı

Bartın Bilim ve Sanat Merkezi Müdürü

Bu kitabın bütün hakları BARTINBİLSEM’e ait olup, yazılı izin

alınmadan kısmen veya tamamen kullanılmaz, çoğaltılamaz, kopyası

çıkarılamaz, fotokopisi alınamaz veya kopya anlamı taşıyabilecek hiçbir işlem yapılamaz.

2

İ Ç İ N D E K İ L E R

Açıklama 5

BÖLÜM I

Proses

Uyum Eğitim Programı 6

Programın Amacı 7

Programın Uygulama Süresi 7

Uyum Programı Etkinlik Hedefleri 8

Uyum Programı Etkinlik Kazanımları 10

Etkinliklerin Gelişim Alanları Listesi 12

BÖLÜM II

Yöntem ve Teknikler

Drama Yöntemi 13

Rol Yapma Tekniği 19

Gösteri Tekniği 21

BÖLÜM III

Gelişim Alanları

Sosyal Gelişim 23

Bilişsel Gelişim 24

Psikomotor (Devinişsel) Gelişim 27

Duygusal (Duyuşsal ) Gelişim 31

BÖLÜM IV

Etkinlikler

1 Nolu Etkinlik: Bilsemin Tanitimi 34

Ben Bartın Bilim Ve Sanat Merkezi Öğrencisiyim 35

2 Nolu Etkinlik: Çizikli Tanişma 36

3 Nolu Etkinlik: Kuş Kafeste 37

4 Nolu Etkinlik: Koordinat Bulma 38

5 Nolu Etkinlik: Körebe 39

6 Nolu Etkinlik: Geometrik Bütünleme 40

7 Nolu Etkinlik: Kördüğüm 41

8 Nolu Etkinlik: İlgi Odalari 42

9 Nolu Etkinlik: Ayna Gölge Oyunu 43

10 Nolu Etkinlik: Amip 44

11 Nolu Etkinlik: Ritm Çalişmasi 45

12 Nolu Etkinlik: Tangram Yapimi 46

13 Nolu Etkinlik: Bataklik 47

14 Nolu Etkinlik: Bu Ne Sesi? 48

15 Nolu Etkinlik: Boşluk Doldurmaca 49

16 Nolu Etkinlik: Farkli Çözümler 51

3

17 Nolu Etkinlik: Pazar Yeri 53

18 Nolu Etkinlik: Sesle Duygularin İfadesi 54

19 Nolu Etkinlik: Zorunda Değilim Ama 55

Çalışma Kağidi 56

20 Nolu Etkinlik: Aritmatik Testi 57


21 Nolu Etkinlik: Benim Dairelerim 59


22 Nolu Etkinlik: Sosyal Atom 61

23 Nolu Etkinlik: Dünyamizin Sorunlarina Çözümler 62


24 Nolu Etkinlik: Eşyalar Konuşuyor 64


25 Nolu Etkinlik: Karmaşiköykü 66

Karmaşik Öykü 3 67



26 Nolu Etkinlik: Satici Olsaydim 70

27 Nolu Etkinlik: Uzun Kule 71

28 Nolu Etkinlik: Karar Verdim, Çünkü 72


29 Nolu Etkinlik: Bu Adil Mi? 74 30

Nolu Etkinlik: Saygi Yolları 75

Çalışma Kağidı 76

31 Nolu Etkinlik: Kaleydo-Döngü Yapımı 77 32

Nolu Etkinlik: Vücudumuz Öfkeleniyor 78

33 Nolu Etkinlik: Meslek Bulmacasi 79


34 Nolu Etkinlik: Ben Olmasaydim Ne Olurdu? 81


35 Nolu Etkinlik: Bulmaca Çözme 83


36 Nolu Etkinlik: Çizgi İle Anlat 85

37 Nolu Etkinlik: Robotlar 86

BÖLÜM V

Formlar

Öğrenci Performans Gözlem Formu (FORM-1) 88

Veli Gözlem Formu (FORM-2) 89

Öğretmen Gözlem Formu (FORM-3) 91

Kendi İlgi ve Yeteneklerini Tanıma Ölçeği (FORM-4) 93

Kişisel, Sosyal ve Psikolojik Gelişim Bilgileri Formu (FORM-5) 94

Öğrenci Gözlem Kayıt Belgesi (FORM-6) 97

Ebeveyn Tanıma Formu (FORM-7) 98

KAYNAKLAR 99

4

AÇIKLAMA

Bartın Bilim ve Sanat Merkezi PDR Birimi koordinatörlüğünde hazırlanmakta olan “Bartın Bilim

ve Sanat Merkezi Öğretim Programları ve Klavuzu” kitabının bir bölümü olarak ele alınan

“Uyum Eğitimi Programı” “Etkinlikler-Teknikler, Hedefler-Kazanımlar” kitapçığı siz değerli

öğretmenlerin uygulamalarına ışık tutması amacıyla hazırlanmıştır.

Bu kitapçıkta; Bilişsel, devinişsel, duyuşsal ve sosyal gelişim alanlarına ait hedefler ve

kazanımlar ile otuzyedi adet etkinlik örneği bulunmaktadır. Bu kitaptaki hedefler ve kazanımlar, örnek

niteliğinde olup fikir vermek amacıyla kullanılabileceği gibi, konuyla ilgili olmak üzere ilgili

kazanımlar değişiklik yapılmadan da kullanılabilecektir.

5

BÖLÜM I

Proses

Uyum Eğitimi Programı

Bilim ve sanat merkezi öğretim prosesinde birinci aşama olarak kabul edilen uyum eğitim

programına, merkezce oluşturulan programa dayalı ölçekler aracılığı ile sınıf öğretmenleri ve

velilerinden alınan bildirimlerle başlanır. Öğrencilerin bilişsel, duyuşsal, sosyal ve devinişsel

alanlara yönelik hazır bulunuşlukları, etkinlik temelli olmak üzere uyum eğitimi programı

sürecinde yapılır.

Öğrencilerdeki ilgi ve yetenek alanı/alanlarını gözlemlemek için değişik ilgi ve yetenek

alanlarına hitap eden etkinlikler hazırlanır. Hazır bulunuşluk ölçümleri, örencinin merkeze

başladığında hangi ilgi ve yetenek alanlarında öğrenmeye açık oldukları hakkında bilgi sahibi

olunmasını sağlar.

Yapılan ölçümler sonucunda öğrencilerin merkezce bilişsel, duyuşsal, sosyal ve devinişsel

performans düzeyleri belirlenir.

Uyum dönemi etkinlikleri öğrencilerin sosyal ve duyuşsal gelişimleri, ilgi ve yetenek alanları göz

önünde bulundurularak oluşturulan gruplar hâlinde yapılır. Yapılacak etkinliklerin içeriğinin

öğrencilerde merkezlere ait kurum kültürü ve biz bilinci oluşturacak şekilde planlanmasına özen

gösterilir. Öğrencilerin kişisel, sosyal ve psikolojik gelişimleri hakkında bilgi toplamayı

amaçlayan etkinlikler yapılır.

Uyum süreci içerisinde her öğrenci, kendi lider veya danışman öğretmeni başta olmak üzere

bütün öğretmenlerce gözlemlenir ve gözlemler yazılı olarak not edilir. Bunun sonunda elde

edilen veriler lider veya danışman öğretmen tarafından gözlem defterine yazılarak rehberlik ve

psikolojik danışma birimine verilir.

6

Programın Amacı

Programın amacı; merkezde eğitime başlayan öğrencinin, okul ortamlarından farklı daha geniş

ölçekli mekan ve olanaklar sayesinde çok sayıda öğretmenin bulunduğu eğitim uygulamalarında

bilişsel, duyuşsal, sosyal ve devinişsel alanlara yönelik becerilerini geliştirmesine yardımcı

olmaktır.

Programın Uygulama Süresi

Bu eğitim program altı haftalık bir destek eğitim süresini kapsamaktadır. Haftada altı etkinlik saati

olmak üzere gerçekleştirilen uyum programı, hedeflenen alanlarda geliştirilmek istenen becerilerin

hayatla ilişkilendirilmesi ve davranış haline dönüştürülmesi için öğrencilere gerekli fırsatı

sunmaktadır.

Etkinliklerin Belirlenmesinde Kullanılan Ölçütler

Uyum eğitim programı etkinliklerinin belirlenmesinde aşağıdaki ölçütler dikkate alınmıştır.

Öğrencinin kişisel, sosyal ve devinişsel özelliklerini fark ettiriciliği ve geliştiriciliği

Gerçek hayatta kullanılabilir oluşu

İlgi ve yetenekleri fark ettiriciliği

Bir sonraki programa hazırlayıcılığı

Uygulanabilir oluşu

Öğrenciler tarafından zevkle gerçekleştirilebilirliği

Öğrenci Değerlendirme Çalışmaları

Uyum eğitimi programına devam eden öğrencilerin değerlendirilmesinde, etkinliği gerçekleştiren

sınıf öğretmenleri ile rehberlik birimi eşgüdümlü görev almalıdır. Bu süreç içerisinde danışman

öğretmenlerce, gerçekleştirilen etkinliklerin sonunda görüşler rapor haline getirilir. Çocukların

bilişsel, duyuşsal, sosyal ve devinişsel gelişim alanlarına yönelik geliştirilen ölçütler

öğretmenlerce gözlenir. Bu süreçte ebeveyn ve okul öğretmeni ile iletişim kurulur ve onların

gözlem/görüşleri alınır. PDR birimince öğrencilerin ilgi-yetenek alanlarını tanımaya yönelik

teknikler kullanılır.

Gruplardaki Öğrenci Sayılarının Belirlenmesi

Öğrenci gruplarındaki sayıların belirlenmesinde, uyum programında kullanılacak

etkinliklerinden sağlanacak yarar dikkate alınarak belirleme yapılır. Hedeflenen yararın elde

edilebilmesi için etkinlik türlerine göre grupların bir araya getirilmesi de mümkündür.

7

Kullanılan Formlar

Uyum prosesinde kullanılan formlar şunlardır.

Kişisel, Sosyal ve Psikolojik Gelişim Değerlendirme Formu

Ebeveyn Gözlem Formu

Öğretmen Gözlem Formu

Danışman Öğretmen Gözlem Formu

Öğrenci Gözlem Kayıt Belgesi

Öğrenci Performans Gözlem Formu

İlgi Kartı Uygulaması

Kendi İlgi-Yetenek Değerlendirme Ölçeği

UYUM EĞİTİMİ PROGRAMI ETKİNLİK HEDEFLERİ

1. Akıl yürütme ve ilişkilendirme becerisi kazandırma.

2. Bireylerin sosyal ilişkilerinin farkına varmalarını sağlama.

3. Birlikte hareket edebilme.

4. Bütünsel ve parçalara ayırarak öğrenme becerisi kazandırma.

5. Dikkat becerisi kazandırma.

6. Dikkat geliştirme ve takip edebilme.

7. Düşüncelerini ve duygularını çizgi ile ifade edebilme .

8. Empati kurma becerilerini geliştirme.

9. Empati kurabilme.

10. Etkin dinleme becerisini geliştirme.

11. Evde, okulda ve çevrede üstlenilmesi gereken sorumlulukların farkına varabilme.

12. Farkındalık düzeyini yükseltme.

13. Görsel algılama yeteneğini geliştirme.

14. Grubun parçası olarak bütünün içindeki yeri ve sorumluluğunun farkına varma.

15. Grup içi sinerji sağlama.

16. Grup arkadaşlarıyla iletişim kurarak, birlikte hareket etme becerisini geliştirme.

17. Grup dinamiğini harekete geçirme.

18. Grup sinerjisini oluşturma.

19. Günlük hayatımızı sürdürmemizi kolaylaştıran meslekleri tanıma.

20. Hayal gücünü kullanabilme.

21. Hayal gücünü kullanarak birlikte hareket etme.

22. İletişimde göz kontağı kurma.

23. Karar verme ile sorumluluk arasındaki ilişkiyi kavrayabilme.

24. Kendi bedensel ritmini farketme.

25. Kendini ritim ile ifade edebilme.

26. Kişiler arası ilişkilerde öz denetimin yerini kavrayabilme.

8

27. Kuruma yeni gelen öğrencilerin birbirleriyle tanışmalarını sağlama.

28. Kuruma yeni gelen öğrencilerin birbirleriyle tanışmalarını sağlama, ortak ilgiler, ortak

beğenileri ortaya çıkarma.

29. Liderlik özelliklerini kullanmalarını sağlama.

30. Liderlik ve sorumluluk alma becerisi kazandırma.

31. Meslekleri analiz etme becerisi kazandırma.

32. Mesleklerin toplumdaki önemini anlama.

33. Mimiklerini kullanabilme.

34. Neden sonuç ilişkisini kurma.

35. Öfkelendiklerinde vücutlarının ne tür tepkiler verebileceğini fark etmelerine yardımcı olma.

36. Öğrencilerin hazır bulunuşluğunu sağlama.

37. Öğrencilerin başkaları tarafından gönderilen mesajlardaki duyguları anlamalarına yardımcı

olma.

38. Öğrencilerin benlik algılarını genişletmelerine yardımcı olma.

39. Öğrencilerin çeşitli meslekler hakkında bilgi sahibi olmalarına yardımcı olmak.

40. Öğrencilerin gözlem becerilerini geliştirebilme.

41. Öğrencilerin güven duygusunun önemini kavramalarına yardımcı olma.

42. Öğrencilerin ilgilerini tanımalarına yardımcı olmak.

43. Öğrencilerin kendilerini tanımalarına ve tanıtmalarına yardımcı olma.

44. Öğrencilerin kendileriyle barışmalarına yardımcı olma.

45. Öğrencilerin merkezi tanımalarına yardımcı olma.

46. Öğrencilerin problem çözme becerilerini geliştirme.

47. Öğrencilerin problem çözme yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olma.

48. Olaylar dizisini anlayabilme.

49. Problem çözme becerisi kazandırma.

50. Problem cümlesini anlayabilme.

51. Probleme ilişkin akıl yürütebilme.

52. Saygı gösterilmesi gereken durumları ayırt edebilme.

53. Sebep sonuç ilişkisini kurabilme.

54. Sesin özelliklerini farketme.

55. Sistematik düşünme becerisini geliştirme.

56. Sosyal rol kavramını farketme.

57. Sözcüklerle ritim arasındaki ilişkiyi kavrama.

58. Vokal tını değişikliği yapabilme.

59. Yaratıcı drama yeteneğini geliştirme.

60. Yaratıcılıklarını geliştirebilme.

61. Yaşadığımız dünya ve içinde bulunduğumuz toplumun sorunlarıyla ilgili bilinç

geliştirebilme.

62. Yöntem geliştirebilme.

63. Zihinsel algı becerisi kazandırma.

64. Zihinsel işlem becerilerini geliştirme.

9

UYUM EĞİTİMİ PROGRAMI ETKİNLİK KAZANIMLARI

1. Akıl yürütme ve ilişkilendirme becerisi kazanır.

2. Alışılmamış, yaşanmamış durumlarla ilgili fikir önerebilir ve uygulayabilir.

3. Arkadaşlık ilişkilerinde yardımlaşmanın önemini fark eder.

4. Başkalarıyla kurduğu iletişimi değerlendirir.

5. Beyin fırtınası yapabilir.

6. Bilinmeyene ilişkin olarak akıl yürütür.

7. Bilseme ilişkin duygularını ifade eder.

8. Çeşitli mesleklerde çalışanların yaptıkları işlerden örnekler verir.

9. Davranışlarının kendisini ve arkadaşlarını nasıl etkilediğini fark eder.

10 .Dikkat becerisi gelişir.

11. Duyguların ifadesi ile ses değişikliği arasındaki ilişkiyi farkeder.

12. Duygularını ve düşüncelerini ifade eder.

13. Duygularının, davranışlarını nasıl etkilediğini fark eder.

14. Empati yapabilir.

15. Etkili bir grup üyesinin ve liderinin özelliklerini açıklar.

16. Etkili karar verme unsurlarını kararlarında kullanır.

17. Farklı duygu ifadelerini söyler.

18. Farklı meslek isimlerini sayar.

19. Farklı rollere girip canlandırma yapabilir.

20. Gördüğünü uygulama yeteneği kazanır.

21. Gözlem yapabilir.

22. Grup arkadaşlarını tanır.

23. Grup çalışmalarına etkili biçimde katılır.

24. Grup çalışmalarında iş birliğinin önemini ve gerekliliğini açıklar.

25. Grup çalışmalarında liderin önemini açıklar.

26. Grupla birlikte senkronize hareket eder.

27. Güçlü ve zayıf yönlerini fark eder.

28. Güven duygusunun önemini fark eder.

29. Hangi mesleğe ilgi duyduğunu ifade eder.

30. İletişimde dinlemenin önemini fark eder.

31. İletişimde zamanlamanın önemini fark eder.

32. İlgileri ve yetenekleri ile meslek arasında ilişki kurar.

33. İlgilerin meslek seçimindeki rolünü fark eder.

34. İlgilerin yaşamındaki rolünü fark eder.

35. İlgilerini fark eder.

36. İyi bir dinleyici olmanın önemini vurgular.

37. Kendi özelliklerini fark eder.

38. Kendini başkasının yerine koyabilir.

39. Kendini karşıdakinin yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlar.

40. Kendisinde gördüğü olumlu özellikleri ifade eder.

10

41. Kendisinin olumlu özelliklerini fark eder.

42. Mesleklerin birbirine benzer ve birbirinden farklı özelliklerinin olduğunu söyler.

43. Orijinal fikirler üretebilir.

44. Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini kullanır.

45. Öfkenin kontrol edilebilir bir duygu olduğunu fark eder.

46. Öfkenin zaman zaman yaşanabilen doğal bir duygu olduğunu anlar.

47. Öfkesini uygun yollarla ifade eder.

48. Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya koymanın sonuçlarını açıklar.

49. Paylaşmanın önemini fark eder.

50. Problemi fark edebilir.

51. Probleme farklı çözüm yoları önerebilir.

52. Problemlere ilişkin olarak akıl yürütür.

53. Rol oynama ve doğaçlamalara katılabilir.

54. Bartın Bilsem öğrencisinin özelliklerini söyler.

55. Saygısızca bir davranışla karşılaştığında duygularında ne gibi değişiklikler olduğunu ifade

eder.

56. Saygısızca bir davranışla karşılaştığında gösterebileceği tutumu ifade eder.

57. Sebep sonuç ilişkisi kurar

58. Sorumluluk duygusunun önemini fark eder.

59. Sorumluluklarını fark eder.

60. Sorumluluklarını yerine getirmemenin sonuçlarını fark eder.

61. Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları açıklar.

62. Sosyal rollerin yaşamdaki önemini fark eder.

63. Topluluk önünde konuşabilir.

64. Verdiği kararları etkili karar verme basamakları açısından değerlendirir.

65. Yaratıcı fikirler üretebilir.

66. Yeteneklerini fark eder.

67. Yorum yapar.

68. Zamanlamanın önemine dikkat ederek iletişim kurar.

69. Zihinsel algı becerisi kazanır.

70. Zihinsel işlem becerilerini geliştirir.

11

ETKİNLİKLERİN GELİŞİM ALANLARI LİSTESİ

Amip …………………………………………………………..……………..…. Duyuşsal,Sosyal

Aritmatik Testi……………………………..………………………………………….……Bilişsel

Ayna Gölge ……………...…………………..…………………….………………....…..Duyuşsal

Bataklik………………………..……………………………………...………..……….Bilişsel, Sosyal

Benim Dairelerim…..……………...……………..……………………………...…..Bilişsel,Devinişsel

Ben Olmasaydim Ne Olurdu?.......... ........................................................................... …...Sosyal, Bilişsel

Bilsemin Tanitimi…………………………………………..……………...….....……Duyuşsal,Sosyal

Boşluk Doldurmaca………………………….………………………………………...……Bilişsel

Bu Adil mi? …………………………………….………………..…………………………...Duyuşsal

Bu Ne Sesi?... .................................................................................................................................. ….Bilişsel

Bulmaca Çözme………………………………..…………………………………….……..Bilişsel

Çizgi İle Anlat………………………………….…………………………….….…Bilişsel, Duyuşsal

Çizikli Tanişma…………………………………………………………………….……..…Sosyal

Dünyamizin Sorunlarina Çözümler…………………………………………………. Duyuşsal, Sosyal

Eşyalar Konuşuyor…………………………………….……………………………...……... Duyuşsal

Farklı Çözümler………………..………………………... .................................….Duyuşsal, Devinişsel

Geometrik Bütünleme………………………………..……………………...…...…Bilişsel, Devinişsel

İlgi Odaları ……………………………………………………………………………….Duyuşsal

Kaleydo-Döngü Yapımı ……………………………..…………………….…...…Bilişsel, Devinişsel

Karar Veredim, Çünkü…………………………………………………….….…......Duyuşsal, Sosyal

Karmaşik Öykü……………………………………………………………………….….…Bilişsel

Koordinat Bulma……………………………………………..……………………….….…Bilişsel

Kördüğüm……………………………………………………………………..…...…...Sosyal, Bilişsel

Körebe…………………………………………………………………………..…………….Duyuşsal

Kuş Kafeste………………………………………………………………………..…Duyuşsal, Sosyal

Meslek Bulmacası……………………………………………………………..…….…Sosyal, Bilişsel

Pazar Yeri………………………………………………………………..……………Duyuşsal,Sosyal

Ritm Çalişmasi………………………………………………………………………..….…Bilişsel

Robotlar……………………………………………………………………………...….…..…..Bilişsel

Satici Olsaydim…………………………………………………………………..…...…..Duyuşsal

Saygi Yollari……………………………………………………………………...……….…....Duyuşsal

Sesle Duygularin İfadesi………………………………... ................................. …..Duyuşsal, Devinişsel

Sosyal Atom ……………………………………………………………..……...…...Duyuşsal, Sosyal

Tangram yapımı………………………………..……………….……….……...…Bilişsel, Devinişsel

Uzun Kule ……………………………………………………………….….…..….Duyuşsal, Sosyal

Vücudumuz Öfkeleniyor……………….….…………………………...…………………Duyuşsal

Zorunda Değilim Ama…………………………………………………………...…….Duyuşsal, Sosyal

12

BÖLÜM II

Yöntem ve Teknikler

DRAMA YÖNTEMİ

Drama kavramı Yunanca (dran)’dan türetilmiş ve dran sözcüğünün yapmak, etmek,

Eyleme kanlamlarını taşıdığı bilinmektedir. Tiyatro bilimi içinde drama özetlenmiş, soyutlanmış

eylem anlamına (San, 1990) gelmektedir.

Drama, bir bakıma belirsiz bir terimdir. Bir yandan sahne, televizyon ya da radyo için yazılmış bir

oyun anlamına gelebilir. Bu oyunlar aynı zamanda yazınsal eser olarak çalışılabilir ya da

okunabilir.

Türkçe sözlükte, sahnede oynamak için yazılmış oyun, tiyatro yazısını ya da acıklı, üzüntülü

olayları, kimi kez güldürücü yönlerini de katarak konu alan sahne oyunu türü (TDK 1983)

şeklinde tanımlanmaktadır. Dram sözcüğü dilimize geçişi her iki tanımdan da anlaşıldığı gibi

“yapmak, uğraşmak” biçimindedir ve günümüzde ise drama sözcüğü “oyun oynamak,

canlandırmak” anlamında kullanılmaktadır.

Drama; öğrenmek, sahneye çıkmadan ve oyunda rol yapmadan yaşam deneyimini genişletmek

demektir. İnsan içgüdüsünü hep “inançsız bir ertelemeye isteklidir”. Bu içgüdü ve kitabın

kapağını ya da gözlerimizi açtığımız anda başlar ve bir hikâye veya oyun için hayallerimizin

kontrolünü elimizden alan bir hareketi bekleriz. O harekete inanırız. Kovboyu atın üzerinde

seyrederiz ve gerilimi hissederiz. Gerilim pusu yerinin çok yakınındadır. Daha filmin başında

kimin erkek kahraman, kimin kadın kahraman ve kimin kötü adam olabileceğini tahmin etmeye

çalışırız. Bir anlık bakışla kemerdeki tabancayı görülür, sonra şiddet gelecektir, şiddeti bekleriz,

geleceğine inanırız. Bir çocukta bunun aynısını yapar. Bu içgüdüsel bir dramatikleştirmedir. Bu

durum okul gösterilerindeki kitapları boyama ya da bayan kostümlerine sahte mücevherler

koymaya benzemez, ancak insanın doğasında yatar ki ilk defa kendi varlığından çıkar sanar.

İnsan kendi “durum”larından öğrenir, görür, okur, paylaşmanın heyecanını duyar (Karadağ ve

Çalışkan, 2005).

Dramanın Çeşitleri

Günümüz drama tanımlarına ve çeşitlerini incelediğimiz zaman çok farklı tanımlarla ve

sınıflandırmalarla karşılaşmaktayız. Buna karşın en çok kullanılan drama çeşitleri dört bölüme

ayrılmaktadır. Bunlar; Yaratıcı drama, eğitici drama, psikodrama ve sosyodramadır.

13

Yaratıcı Drama

Yaratıcı drama; doğaçlama, rol oynama vb. tiyatro ya da drama tekniklerinden yararlanarak bir

grup çalışması içinde bireylerin bir yaşantıyı, bir olayı, bir fikri, bir eğitim ünitesini, kimi

zamanda bir soyut kavramı ya da davranışı eski bilişsel örüntülerin yeniden düzenlenmesi

yoluyla ve gözlem, deneyim, duygu ve yaşantıların gözden geçirildiği “oyun” süreçlerden

anlamlandırılması, canlandırılmasıdır. (San, 1990)

Eğitici Drama

Eğitici drama, eğitim amaçlarıyla sınırlandırılmaktadır. Söz konusu olan etkinliğin kapsamı

eğitici tarafından belirlenmektedir, çünkü bu etkinlik eğitici dramadır, drama eğitimi değildir.

Eğitici drama bir adım sonra ne ile karşılaşacağını bilmeden yaşama ait rolleri yeri gelince

oynamak ve bu rolleri yeri gelince oynamak ve bu yolla yaşamı tanımak demektir (Gönen, 1992)

Psikodrama

“Psyche” ve “drama” sözcüklerinden oluşan psikodrama kelime olarak, kişilerin iç dünyalarının

eyleme (aksiyona) dönüşmesi anlamına gelmekle beraber (Dökmen, 1995) bir tür

dramatizasyondan, ya da başka bir deyişle spontane tiyatrodan yararlanılarak gerçekleştirilen bir

ruhsal geliştirme, tedavi yaklaşımı olarak tanımlanabilir (Dökmen, 1995).

Sosyodrama

Genellikle psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinde kullanılan teknikler arasında sayılan

sosyodrama ile toplumsal sorunlarla ilgili gerçekleştirilen canlandırma çalışmaları

kastedilmektedir.

Toplumsal sorunların yanında gruba yönelik ortak sorunlarda sosyodramaya konu olabilir.

Drama etkinliklerinde de sosyal sorunların irdelendiği çalışmalar yer alır. Bunlar başlık parası,

kızların erken yaşta evlendirilmesi, otobüs duraklarında yaşanan sıraya girip girmeme

kavgalarıdır (Bozdağan, 2003).

Eğitim-Öğretim Sürecinde Drama

Okullarda planlı programlı olarak yürütülen eğitimin formal boyutu, eğitimcilerin “neyi

öğretelim?”, “nasıl öğretelim?” gibi sorularla karşı karşıya kalmalarına neden olmaktadır.

Sürekli artan bilgi miktarı ve kategorileri eğitim programlarının ağırlaşmasına neden olmuş,

eğitim sorunlarından bir haline gelmiştir.

Eğitim-öğretimde “model”, “yöntem”, “teknik” kavramları ile genellikle bir dersin veya

konunun işlenmesinde, öğretilmesinde “izlenen yol” kastedilmektedir. Nitekim öğrenme-

öğretme sürecinde başvurulan çeşitli modeller, yöntemler veya teknikler, öğrenmeyi sağlamak

için birer araçtırlar. Bu nedenle her ders veya konu için her zaman ve her durumda geçerli

olabilecek tek bir öğretim yönteminden ya da modelinden söz etmek mümkün değildir. Çünkü

belirli bir öğretim yönteminin uygulanması, örneğin, bir ders için belirlenen amaçlara o dersin

öğretmenine ve o dersteki öğrenci grubunun özelliklerine bağlı olarak farklılık gösterir.

14

Dolaysıyla planlanan öğrenme-öğretme etkinliklerinin öğrencilerde arzu edilen öğrenmeyi

sağlayabilmesi için, öğretimde farklı öğretim modellerinin kullanılması kaçınılmazdır (Şaban,

2000).

Yapılan bir araştırma insanların okuduklarının %10’unu, işittiklerinin %20’sini, gördüklerinin

%30’unu, görüp işittiklerinin %50’sini; söylediklerinin %70’ini ve yapıp söylediklerinin %90’ını

hatırladıklarını göstermektedir (Büyükkaragöz ve Çivi, 1994). Bu, öğrencinin en iyi öğrenmeyi

öğrenme sürecine katılarak gerçekleştirdiğini göstermektedir. Bu yüzden de öğrenciyi derste aktif

kılacak yöntemlerin kullanılması hem öğrencinin dikkatini ders çekmek hem de öğretmenin nitelikli

olmasını ve kalıcılığını sağlamak açısından önemli görülmektedir.

Bir yöntem olarak drama bu ilkelerin çoğunu içeren bir ortam sağlayarak etkili bir öğrenmenin

gerçekleşmesini kolaylaştırır. Drama ile öğrenci aktiftir, öğrendikleriyle kendi yaşantıları

arasında bağıntı kurar, grup çalışmalarına katılır, konuya motive olur, kendi yaşantılarını da işe

koştuğu için kendini konunun bir parçası olarak görür, böylece derse karşı ilgisi artar.

Drama oyun yoluyla çocuğun doğasında zaten vardır. Burada önemli olan çocuğa öğretilmek

istenilen şeyin önceden belirlenip planlanmasıdır. Çocuk aktif olarak konunun içine girdiğinde,

kendi yöntemleri ile ayrıntıları araştırmak ve sonuca ulaşmaktadır. Öylece çocuk, yaşadığı

dünyayı gözlemleme, araştırma ve keşfetme şansına sahip olmaktadır. Çocuğun, bir şeyi

öğrenmesi, öğrendiği şeyi unutmayıp günlük yaşamına uyarlayabilmesi için bir şeyi öğrenmesi için

bir nedene, yani bir gerekliliğe ihtiyaç vardır. İşte bu gerekliliği öğretmen drama aracılığı ile

yaratmaktadır (Gönen ve Dalkılıç 1998).

Yaşamda bir kez yaşanabilen ve bir daha tekrarlanması mümkün olmayan anlar, durumlar,

drama atölyesinde belli ısınma, konsantrasyon ve rahatlama tekniklerinden sonra bütün grubun

katılımıyla yeniden yaratılır. Yaratılan durum üzerinde tartışılır, değerlendirilir ve istenirse

yeniden oynanır. Bu ortamda öğrenmenin bilişsel yanları kadar duyuşsal ve devinişsel yönleri de

etkindir.

Birey grupla çalışmasının ve grup içinde ayrı birey olmasının, başkasının rolüne girme, öyleymiş gibi

yapma yoluyla kendini ifade etmenin hazzının yaşarlar (Okvuran, 1995).

Tüm eğitim kademelerinde ve her yaştan insan uygulanabilecek drama çalışmaları eğitimin sıkıcı

kalıplarının kırarak, çağdaş eğitim sistemiyle bütünleştirilebilir ve kendini geliştirme

gereksinimini ve heyecanını duyan öğretmen ve öğrenciler yaratabilir (Okvuran, 1995).

Sınıf içi dramatik etkinliklerde çocuklar, durumu sadece izliyor görünseler bile, durumu algılama

olanağı bulduklarından edindikleri yaşantılar onlar için önemlidir. Dramatize edilen bir konuyu

izleyici durunda olanlar olayı yalnızca yaşarken, dramatize edenler açısından hem yapma hem de

yaşama olayı söz konusudur (Bilen, 1996).

Herhangi bir dersin bir konu başlığı drama yöntemi ile işlenir. Çünkü temelinde yaratıcılık

vardır. Burada hem liderin (öğretmen) hem de katılımcının (öğrencinin) yaratıcılığı önemlidir.

Lider, çok yaratıcı, yenilikçi olabilir ancak bunu çalıştığı gruba aktaramıyorsa, onlarla aynı dili

konuşamıyorsa yaratıcılığı işe yaramaz.

15

Drama öğretmen merkezli değil, öğrenci merkezli bir eğitim yöntemidir. Önemli olan,

öğrencinin yaratıcılığını harekete geçirmek, bilgiye ulaşmanın yollarının sunmaktır. Çocuk oyun

çağında ilkokula başlar. Geleneksek yöntem, öğrenciyi oyun dünyasından alıp ders çalışmaya

yönlendirir ve ders kitaplarındaki kalıplara bağımlı kalır. Öğrenci omuzlarına yüklenen

sorumlulukları ezberlemeye başlar. Öğrenmeden ziyade ezberleme gerçekleşir ve bilgi,

kullanılmadığında unutulmaya mahkûmdur.

Eğitimde drama, bir yaşam felsefesidir. İnsanın kendisi başkasının yerine koyarak çok yönlü

gelişmesi, bireyin eğitim ve öğretimde aktif rol alması, kendini ifade edebilmesi, yaratıcı olması,

yaşamı çok yönlü algılaması, araştırma istek ve duygusunun gelişmesi, bireyin eğitim ve

öğrenme isteğini artırıcı bir eğitim yöntemidir (Güneysu, 1991).

Arzu edilen birçok eğitimsel hedeflerle birleşebilen drama dil sanatları, fen bilgisi, sosyal

çalışmalar ya da güzel sanatlar gibi birçok konu alanının birleşiminde kullanılmaktadır. Tarihte

örneğin çocukları Pizzarro’un fethini canlandırabilirler; edebiyatta “Âlice Harikalar Diyarında”

öyküsünü, fen bilgisi dersinde kanguru faresinin hayatınınsa bir günü, müzikte bir folk şarkısını

canlandırabilirler (Heinig, 1988).

Cottrel drama kavramını eğitimle bağlantılı olarak şöyle açıklamaktadır: “Drama çocuklar için

üç önemli rol oynayan bir sanat olarak tanımlanabilir; performans sanatları öğretim programın

önemli bir ortağı olarak; okuryazarlık ve sözel becerilere katkılarından dolayı dil sanatları

eğitim programının değerli bir parçası olarak ve çocuklara anlayış, tolerans ve kendilerinden

farklı insanlara değer verme, onları takdir etme gibi davranışları kazandırarak onların kültürel

uyum ve sosyalleşme becerilerini geliştirmelerinde önemli bir yöntem olarak yer almaktadır”

(Conrel, 1987).

Bugün eğitim sistemimizde yoğun olarak kullanılan anlatım yöntemi gibi tek yönlü iletişime

dayanan klasik yöntemler ya da öğreten merkezli yöntemler olarak tanımlanmaktadır. Bu tür

yöntemlerden tek düze bilgilerin ve becerilerin verilmesi üzerinde durulmaktadır. Dikkatin daha çok

bireysel ve grup çalışmaları üzerinde yoğunlaştığı öğrenen merkezli çağdaş yöntemler de

öğrenciler yaratıcılığa, problem çözmeye, kendi fikirlerini geliştirmeye ve bu fikirlerini ortaya

koymaya güdülendirilmektedir (Küçükahmet, 1989).

Ezberci eğitim ve öğretim bireyin öğrendiklerinin ne işe yarayacağını bile anlamasına olanak

vermez, oysa drama yöntemi bireyin bütün öğrendiği bilgileri gelişmekte olan rolü ile birilikte

kullanmasını, hatta rolü geliştikçe kendisine gerekli olan bilgiler talep eder hale gelip, kendi

kendine ona ulaşmasını sağlar (Levent, 1999).

Dramanın Yararları

Oyun grubu, bireylerden oluşur. Bireylerin her biri farklı deneyim ve özelliklere sahiptir. Bu

yüzden bir drama çalışması bireylerin tüm beklentilerine aynı oranda yanıt veremeyebilir

(Adıgüzel, 1993).

16

Drama etkinliğine katılanların, en başta grup içi bir çalışmaya hazır olmaları, kendilerini rahat ve

güvenli duyumsamaları, kendilerinde yeni ve değişik şeyler keşfetmeye hazırlıklı olmaları

gereklidir ve bu bir bakıma yeterli ön koşuldur. Grup içinde daha küçük gruplarla tartışarak fikir

alışverişi, eleştirme gibi düşünsel boyutta çalışmaların yapılması da gereklidir. Bunun içinde bir

bireyin kendini bu küçük grup ve/veya büyük grupta rahat ve güvenli hissetmesi gereklidir (San,

1992).

™ Özgüven duygusunun gelişmesini;

™ Bilişsel, dil, motor ve sosyal açıdan gelişmesini,

™ Empati yeteneğinin gelişmesini

™ Kendini ifade edebilme yeteneğini,

™ Öğrenilenlerin kalıcılığını,

™ Değişik yaşantıları tanımasını,

™ Eğitim ve öğretim çalışmalarında aktif rol almasını,

™ Rahatlamasını,

™ Kendini ve vücudunu tanımasını,

™ Yaşamı çok yönlü algılamasını,

Araştırma istek ve duygusunun geliştirmesini, ™

Farklı görüş açılarına sahip olmasını, eleştirmeyi, tartışmayı öğrenmesini sağlama

olarak sıralanabilir.

Eğitim Sürecinde Drama Programının Planlanması

Eğitimde drama açısından karakteristik olan, oyun yöneticisinin, drama öğretmeninin ya da

Fransızların deyimiyle animatörün kişiliğidir. Her toplumda var olan ve vakit geçirmeye

dinlenmeye ya da topluluk içinde bir yer kazanmaya yönelik oyunlar için hiçbir formasyon

gerekmez ve profesyonel bir oyun yönlendiricisine de gereksinme duymaz. Oysa çocuğun oyun

oynama yetisinin korunarak ya da yeniden ortaya çıkarılarak ve geliştirilerek, üzerinde

düşünülüp tartışılan ve sorumluluk duyulan bir oynamaya dönüştürülmesi için pedagojik

formasyonu olan bir kişiye gereksinme vardır. Bu kişinin aynı zamanda, ısınma çalışmaları,

oynama, doğaçlama ve oluşumları, gösterime hazırlamayı, danışma görüşme ve bilgi edinmeyi, oyun

grubunun alıştırmalarını yürütmeyi ve en sonunda bu tür çalışmaları grupla birlikte

geliştirmeyi öğrenmiş olması gereklidir (San 1991).

Dramanın Eğitimdeki Aşamalarını;

• Isınma

• Oyunlar

• Rahatlama

• Değerlendirme

Olmak üzere dört basamaktan oluşmaktadır. Bu basamakların içerikleri aşağıda açıklanmıştır.

Isınma

Çeşitli yöntemlerle beş duyuyu kullanma, gözlem, yetisinin geliştiği, bedensel ve dokunsal

alıştırmaların yapıldığı; tanışma, etkileşim kurma, güven ve uyum gibi özellikleri katılımcıya

17

kazandıran ve oldukça kesin kurallarla belirlenen, grup liderinin yönlendiriciliğinde yapılan

çalışmalardır (San 1992).

Oyunlar

Drama yönteminin oyun aşaması öğrencilerin kendilerine verilen bir rolü, kendi yorumları ile

belirli kurallara sadık kalarak oynamaları esasına veya çeşitli gösterim yöntemlerine dayanır. Bu

sayede öğrenciler, başka bir kişiliğin arkasında kendi duygu ve düşüncelerini kolaylıkla ifade

edilebilirler.

Oyun aşamasında seçilen etkinlikte rol alacak öğrenciler seçilir. Bu esnada öncelikler bütün

sınıfın oyuna katılmasına gayret edilir, sınıf mevcudunun fazla olması durumunda istekli olan

öğrencilere öncelik verilmesine özen gösterilmelidir. Oyuncular seçildikten sonra rol alan

öğrencilerin rollerini düşünmeleri için gerekli süre verilerek oyun aşamasına geçilir.

Drama sürecinin “oyun” aşamasının uygulanmasında ulaşılması hedeflenen amaca yönelik

kullanılan birçok teknik vardır bu teknikler;

• ™ Rol oynama

• ™ Pandomin (Mim)

• ™ Doğaçlama

• ™ Parmak oyunu

• ™ Öykünme (Taklidi oyun)

• ™ Hayal oyun

• ™ Rol değiştirme:

• ™ Zihinde canlandırma

• ™ Öykü/Olay canlandırma

• ™ Kukla

Rahatlama Rahatlamada hem fiziksel hem de zihinsel rahatlama söz konusudur. Eklem yerlerinin

rahat hareket ettirilebilmesi, kasların yumuşatılması ve çocukların sakinleştirilmesi amacıyla

“oyun” etkinliğinden sonra kullanılır (Ömeroğlu, 1990; Aral ve Diğerleri, 2000). Bu amaçla

rahatlama çalışmalarına başlamadan önce çocukların mutlu ve memnun olup olmadıklarından

emin olmak gerekirlidir. Çünkü mutlu olmayan çocuk rahatlayamaz. Bu nedenle öğretmenin

(liderin) sınıfta eğlenceli bir ortam yaratması lazımdır. Vücut yere uzanmış durumdayken

rahatlama daha kolay olur. Eğer kol ve bacak kaldırıldığında tekrar yere düşüyorsa rahatlama

olmuş demektir. Aslında kişinin vücudunu kontrol etmekten vazgeçmesi kolay bir iş değildir.

Fakat zamanla, yapılan rahatlama çalışmalarıyla kişi bu beceriyi kazanacaktır (Ömeroğlu, 1990).

Rahatlama çalışmalarına yardımcı olan etken müziktir. Müzik çalınmaya başlamadan önce

çevredeki uyarıcılardan etkilenmelerini önlemek amacıyla çocukların gözlerini kapatmaları

istenir. Daha sonra müzikle birlikte hayali yaratılacak durum anlatılır ve çocukların kendi hayal

18

güçlerini kuvvetlendirmek için müzik bir müddet daha çalmaya devam edebilir. Böylece

çocuklar tek bir fikir üzerinde dikkatleri toplanarak rahatlama sağlanır (Çağdaş ve diğerleri;

2003)

Değerlendirme

Değerlendirme, drama etkinliğinin sonunda grup tarafından yapılır. Herkes hem kendini hem de diğer

katılımcıları değerlendirir. Eleştiriler kişiye değil role yapılır. Bu aşamada, "ne yaşadınız?", "neler

hissettiniz?", "nerede güçlük çektiniz?" gibi soruların tartışılması, katılımcıların bu soruları

yanıtlaması ile çalışmanın iyi olan, aksayan, eğlendiren, değiştirilmesi gereken yanlarının

vurgulanması için önemli bir süreçtir. "Değerlendirmenin amacı problemi tanıtmak, ortaya koymak

ve probleme yeni çözüm yolları üretmekle (San 1992; Workmann ve Anziona 1993) beraber

yukarıdaki aşamaların her birinin ya da bir kaçının ardından tartışma açılması değişik soruların

tartışılması ve katılımcılarla yanıtlanması ile yapılabilir. Bu işlemler gerek yazılı gerekse sözlü

olarak gerçekleştirilebilir.

Diğer taraftan günümüz gereksinimlerine ve çeşitliliğine uygun olarak geliştirilen ve kullanılan

ölçme araçlarına göre de farklı değerlendirmelere yer verilebilir. Örneğin test tekniğine uygun

objektif ölçme araçları, test dışı ölçme tekniğine uyun olarak hazırlanan anketler, görüşme ve

gözlem formları, ölçtükleri özellikler göre hazırlanan başarı ölçme araçları, ilgi envanterleri ve

tutum ölçekleri gibi ölçme araçları ile elde edilen verilere dayalı olarak değerlendirme yapılabilir

(Üstündağ, 2004).

KAYNAK: İlköğretim Birinci Kademesi Öğrencilerinin Drama Yöntemine Karşı Tutumlarının

Değerlendirilmesi Dr. Nihat Çalışkan Araş. Gör. Engin Karadağ 2005

pauegitimdergi.pau.edu.tr/DergiPdfDetay.aspx?ID=97

ROL YAPMA TEKNİĞİ

Rol yapma, öğrencinin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek ifadeetmesini

sağlayan bir öğretme tekniğidir. Öğrencinin iyi rol yapabilmesi için yaratıcı düşünce önemlidir.

Rol yapma, sosyodrama olarak da adlandırılır. Diğer bir tanımla sosyodrama, öğrencilere, insan

ilişkileri konusunda daha çok bilgi, beceri ve anlayış kazandırmayı öngören ve oyun (drama)

tekniklerinden yararlanma temeline dayalı deneysel bir eğitim tekniğidir (Oğuzkan, 1974:172).

Bu tekniğin uygulanmasında, öğrencilere rol dağıtırken dikkatli olunmalı, özellikle ilk uygulama için

gönüllü öğrencilerin rol almasına özen gösterilmelidir.

Roller ve oynayacak kişiler belirlendikten sonra sahne düzeni ya da durum öğrencilere açıklanır.

Rol yaparken öğrencilerden öğrendikleri diyalogda ya da bir konuşma metninde geçen aynı

19

cümleleri kullanma yerine o durumda söylenmesi gereken ve öğrendikleri cümle kalıbına uygun

düşen kendi cümlelerini kullanmaları istenir.

Aşağıda belirtilen aşamalar rol yapma için önerilen sınıf içi etkinliklerini yönlendirici

olabilir:

• Ortam Yaratmak: Burada temel nokta doğal olmaktır. Öğrenmeye hazır duruma getirecek

şekilde grubu güdülemek gerekir.

• Rol Yapmak İçin Sahneyi Hazırlamak: Eğer hangi sorun ya da olayın rolü oynayacağına

karar verilmişse, roller paylaştırılır ve provalar yapılabilir. Kimlerin rol alacağı

kararlaştırılmamışsa, sorun grupla birlikte ele alınır. Bunu yapmanın bir yolu, grup liderinin (ki bu

lider öğretmen ya da öğrenci olabilir) dört ya da beş öğrenciyi, grubun önünde sorunu

tartışmaya davet etmesidir.

Tartışma ilerledikçe sorunla ilgili ana noktalar tahtaya yazılır. Bu şekilde olayda yer alan

karakterlerin özelliklerinin belirlenmesine ve tanımlanmasına yardımcı olunur.

• Roller İçin Öğrencilerin Seçilmesi: Rollerin seçimi, önceden ya da grubun sorunu

tanımlamasından sonra kendiliğinden yapılabilir. Öğrenciler, rollerinin genel özellikleri

açısından aydınlatılır. Rol yapmanın bir uyarlama işi olduğu vurgulanır. Bu vurgulama özellikle ilk

defa rol alacaklara bir katkı sağlayabilir.

Rol dağıtımı öncelikle, konuyu iyi bilen ve kendilerini rolünü yapacakları kişiliğe iyice adapte

edebilenler arasında yapılmalıdır.

• Rollerin Oynanması: Bu aşamada rol alan öğrenciler rollerini oynar durumda, grubun geri kalan

öğrencileri de seyirci olarak olayı izlerler.

• Olayın Tartışılması: Oyunun sunuluşu tüm grup tarafından, ya da önce küçük gruplar halinde daha

sonra da tüm grup tarafından tartışılabilir. Öğrencilerden, oyunun ve oyuncuların güçlü ve zayıf

noktalarını söylemeleri istenebilir.

Genel bilgileri olmadıkları konularda öğrencilerden rol yapmalarını istememek gerekir.

Öğrenciye yapacağı rol hakkında önceden genel bir bilgi verilmesi yerinde olur. Örneğin, çevre

kirliliği ile ilgili bir sorun ele alınacak ise öğrencinin çevre kirliliği hakkında genel bilgisi olması

ve bu konuyla ilgili yeni sözcükleri bilmesi gerekir. Grup içinde birkaç çeşit grubun rol yapması

yerine bir grupla çalışma yapmak daha etkilidir. Çünkü rol yaparken grupta dinleyici gerekir.

Seyirci oyuncu etkileşimi kurulmalıdır. Basit roller ise kısa bir çalışma ile gerçekleşebilir.

20

GÖSTERİ TEKNİĞİ

Gösteri, izleyici grubun önünde bir işin nasıl yapılacağını göstermek ya da genel ilkeleri

açıklamak için başvurulan bir tekniktir. Gösteri, grup içinde genellikle öğretmen ya da varsa

kaynak kişilerce yapılabilir. Gerektiğinde öğrencilerden de yararlanılır. Gösteri tekniğini grup

içinde etkili bir şekilde uygulayabilmek için dikkatli bir hazırlık gerekir. Bu hazırlık yapılırken

aşağıdaki noktalar göz önünde bulundurulmalıdır.

• Bu dersle ilgili gösterinin hedefleri nelerdir? Öğrencilere öğretilmek istenilen bir beceri mi

yoksa sadece bir ek bilgi midir?

• Gösteri için yeterli araç ve gereç var mıdır? Gösteri, gerçek araçlar kullanılarak yapılabildiği gibi

modeller kullanılarak da yapılabilir. Bunlardan başka resim, slayt, film şeridi, hareketli filmler,

basit çizimler ya da semboller kullanılarak da yapılabilir. Yapılan hazırlıkta bu araçlardan

hangilerine ihtiyaç duyulduğu kararlaştırılmalıdır.

• Gösteri için yeterli zaman ayrılmış mıdır? Bu arada öğrencilerin düşünceleri, sordukları sorular

da göz önünde tutulmalıdır. Öğrencileri hazırlamada en önemli husus, onlara bu gösterinin

hedeflerinin ne olduğunu iyice anlatmaktır. Öğrencilerin ilgisini çekebilmek için bu hedefler açık

seçik ortaya konmalıdır. Ayrıca bunun önemini ve niçin öğrendiklerini de anlamalıdırlar.

Öğrencileri Hazırlamada Şu Sorulara Cevap Aranmalıdır.

- Hangi hedeflere ulaşılacaktır. Bu hedeflere ulaşılmasında öğrenciler ne gibi bir rol

oynayacaktır? Bu gösteriye öğrencilerin ilgisini çekecek hususlar nasıl sağlanacaktır?

- Gösteri sırasında öğrenciler olaya nasıl katılacaklardır? Gösteri ilerledikçe öğrencilere hangi

sorular sorulacaktır?

- Gösteri sırasında öğrenciler not alacaklar mı, yoksa bazı önemli noktalar onlara teksir halinde mi

verilecektir?

Yapılan hazırlıklar tüm araç ve gereçler ve öğrenciler hazırsa, artık gösteriye başlanabilir. Tüm

gösterilerde ana amaç, öğrenmeyi sağlamak olmalıdır.

Gösteri Sırasında Dikkat Edilecek Noktalar:

• Tüm öğrenciler iyi duyuyor ve görüyor mu? Gösteri ilerledikçe tahtaya bir taslak çıkartılıyor mu?

Bu taslaktan amaç öğrenciye düşünmesine yol göstermek ve gösteriyi daha iyi anlamasını

sağlamaktır.

• Bilinmeyen yeni terimlere dikkat ediliyor mu? Gösteriye devam etmeden önce öğrenciler

bunları anlıyor mu?

• Kimi sorularla öğrencilerde merak uyandırılıyor mu? Öğrencilerin de öğretmenle birlikte

tahmin yürütmesine izin veriliyor mu?

• Öğrenciler soru sormaları için cesaretlendiriliyor mu? Gerektiğinde gösteri için öğrencilerden

yardım isteniyor mu? Gösteri tamamlandığında öğretmen kendine şu soruları sormalıdır.

- Öğrenciler ne öğrendi? 21

- Öğrendiklerinin uygulaması yapılabildi mi? Tüm gösterilerin öğretmen tarafından yapılması

zorunluluğu yoktur. Gerektiğinde öğrenciler, bunukendi aralarında da yapabilirler. Bu sayede

kendi yeteneklerini geliştirme ve başkalarıyla iletişim kurma olanağını bulabilirler.

Kaynak:

Türkçe Öğretimde Çağdaş Öğretim Yöntem ve Teknikleri Prof.Dr. Özcan DEMİREL

http://w2.anadolu.edu.tr/aos/kitap/IOLTP/2277/unite03.pdf

22

BÖLÜM III

GELİŞİM ALANLARI

SOSYAL GELİŞİM

Tanımı:

Bireyin sosyal uyarıcılara ve grup yaşantısına, toplumdaki yaptırımlara karşı duyarlı olabilmesi,

içinde bulunduğu grupla ya da yaşadığı kültürdeki diğer bireylerle geçinebilmesi onlardan biri gibi

davranabilmesine sosyal gelişim, denir. Özetle; Sosyal gelişim, toplumsal beklentilere uygunluk

gösteren kazanılmış davranış yeteneği olarak tanımlanabilir.

Önemi:

Sosyalleşme bireyin toplumun sosyal değerlerini anlamasına; bu sosyal değerler doğrultusunda

kendine uygun davranışlarla uymasına, bunları sürekli geliştirerek uygulamasına dayanır.

Çocuğun, ailenin sosyal değerlerini algılamaya başlaması, bunları kendine göre eleştirmesi ve

davranışa dönüştürmeye çalışması sosyalleşmesinin ilk göstergelerdir. Diğer gelişim alanlarında

olduğu gibi, erken çocukluk çağında kazandığı sosyal değerler ve sosyal yaşantılar daha ileri

yaşlardaki sosyal gelişimin temelini oluşturur.

Çocuğun sosyalleşmesi kalıtımdan çok, çevrenin etkisine yani öğrenmeye dayanır. Çocuğun

çevresindeki kişilerle sürekli etkileşim içinde olması, onun sosyalleşmesini sağlar. Çocuğun

sosyal gelişimini iyi tanımak gerekir. Aksi halde çocuktan gelişim düzeyinin üstünde

yapamayacağı davranışları isteyerek, onu uyumsuzlaştırmış veya gelişim düzeyine göre

sosyalleşmesini geciktirmiş olabiliriz.

Sosyal Gelişimle İlgili Kavramlar

Benlik: Çocuk dünyaya geldiği ilk aylarda bedeniyle dış dünyayı ayırt edemez. Çevreyi

kendi bedeninin bir parçası olarak algılar. Zamanla kendi bedeninin sınırlarını öğrenir,

kendini tanımaya başlar. İlgi alanları arttıkça kendisinin duyguları, düşünceleri ve

istekleri olan birey olduğunun farkına varır. Böylece benliğin ilk temelleri atılmış olur.

Önce aile bireyleri, daha sonra çevresi ile ilgili sosyal bağlar kurarak benlik gelişimini

sürdürür. Çocukluktan itibaren yeterli ilgi gören birey temel güven duygusunu kazanarak

olumlu bir benlik geliştirir. Sevgi, ilgi ve güvenden yoksun olarak yetişen bireyse

olumsuz ben kavramı, geliştirerek büyür.

Sosyalleşme-Sosyalleştirme: Bireyin içinde bulunduğu toplumda geçerli olan kural ve

değer yargılarını öğrenmesi, onlarla uyum içinde olmasına sosyalleşme denir.

Sosyalleştirmeyse bireye özellikle çocuğa üyesi olduğu topluluğun ya da toplumun töre,

gelenek ve kültürel değerleriyle ölçülerini öğretme ve benimsetme işidir.

23

Sosyal Olgunluk: Bireyin anlayış, duygu tutum, beceri gibi özellikler bakımından içinde

yaşadığı toplumun beklentileri doğrultusunda gösterdiği olgunluktur.

Kültür: Bir toplumun duyuş, düşünüş, yaşayış bakımından diğerlerinden ayıran gelenek,

görenek ve adetlerin tümüne, toplumun yaşam biçimine kültür denir.

Kaynak:

MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Modül Programı Bilişsel Gelişim http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Sosyal%20Geli%C5%9Fim.pdf

BİLİŞSEL GELİŞİM

Tanımı ve Önemi

İnsanı insan yapan özelliklerden biri de bilişsel gücüdür. Bu gücüyle diğer canlılardan üstün hale

gelerek, onları egemenliği altına alır. Doğayla başa çıkmaya çalışarak, kültürel değerler üretir,

teknolojiyi geliştirerek, yaşamı kolaylaştırır ve anlamlı kılar. Eğitim de insanın biliş gücünü

geliştirmeye rehberlik eder.

Biliş, ileri zihinsel süreçleri içerir. Zihinsel süreçler; dikkat, algı, bellek, dil gelişimi, okuma ve

yazma, problem çözme, anımsama, düşünme, akıl, yaratıcılık vb. kapsayan geniş bir terimdir.

Bilişsel gelişim; doğumundan başlayarak, çevremizdeki dünyayla etkileşimimizi sağlayan ve

dünyamızı anlamamızı yarayan bilginin edinilip kullanılmasına, saklanmasına, yorumlanarak

yeniden düzenlenmesine, değerlendirilmesine yardım eden, bütün zihinsel süreçleri içine alan bir

gelişim alanıdır. Birey, zihinsel süreçlerde hem nitelik hem de içerik açısından giderek

yetkinleşir. Bu gelişimin önemli bir öğesi olan bilgi kazanma yöntemiyle, zihinsel etkinlikler

arasında sıkı bir ilişki vardır. Bilişsel gelişim çocuğun gördüğü, duyduğu, dokunduğu tattığı

nesneler hakkında düşünmesini ifade eder. Bu düşüncenin içerdiği konular, etki tepki ilişkisini,

olaylardaki ardışıklığı, nesneler arasındaki benzerlik ve farklılığı anlamak, objeleri kategorize

edebilmek, mantık yürüterek cevaplamayı içerir. Bilişsel gelişimin amacı; soyut şekilde akıl

yürütme, varsayımsal durumlar hakkında mantıksal düşünme, kuralları karmaşık ve daha yüksek

yapıda örgütleme olarak görülür.

Piaget’e göre bilişsel gelişim, organizmanın doğumdan ölümüne kadar farklı basamaklardan

geçerek düzenli olarak niteliksel bir değişim içine girmesi olarak tanımlanır. Bilişsel gelişim de

çocukların kendi bilgilerini incelemeleri, denemeleri ve uygulamaya dönüştürmeleri önemlidir.

Burada yetişkinlerin rolü de çok önemlidir. Erken çocukluk döneminde çocuğun bilişsel

özelliklerini incelediğimizde yetişkinlerden farklıdır. 24

Çocukların kendine özgü bir dünya görüşleri ve düşünce yapıları vardır. Bilişsel sistem çevreden

girdiler alır. Girdileri algılar, algıladıklarını belleğinde saklar. Düşündüğünde algıladıklarını

belleğinden çağırarak kullanır. Daha da iyi düşünmek için bilgileri kavramlaştırır ve genelleştirir. Yeni

düşüncelerle çıktılar verir. Çıktılardan dönüt alır. Aldığı dönütlerle bilişsel gücünü geliştirir.

Farklı girdiler aldığında, dengeleme yapar.

Bilişsel Gelişimle İlgili Kavramlar

Gizil güç: Potansiyel, gerçekleşmeyen ama gerçekleşebilecek olan, saklı olan güç

anlamına gelmektedir. Çocuğun kalıtımla getirdiği ve eğitim yoluyla ortaya çıkacağı

düşünülen yetenekleri ve özellikleri gizil güç olarak isimlendirilir. Kalıtımla gelen doğal

yollarla ortaya çıkan özellikler gizli değildir. Gizil güç eğitim yoluyla ortaya çıkar.

Yetenek: Bireyin bilişsel, duyuşsal ve motor davranışlarla ilgili gizil gücü yetenek olarak

nitelendirilir. Birey; bilişsel, duyuşsal ve motor yetenekleriyle bilgi ve becerileri öğrenir.

Bireyin yetenekleri öğrenmenin, bir meslek edinmenin, bir ürün üretmenin dayandığı

gizil güçtür. Birey, yeteneklerini; öğrenme yoluyla yeterliliğe dönüştürür. Yeterlilik,

bireyin yeteneklerinin iş yapabilecek, uygulama yapabilecek, ürün üretebilecek, eyleme

geçebilecek nitelikte açığa çıkarılmasıdır. Yeterlilik, eyleme geçebilme niteliğidir.

Yetenekli insanlar, bir üretim etkinliği içinde olup hemen fark edilir. Ürettikleri nicelik

ve nitelik açısından, o alanda üretilenlerden üstün ve yeni olma özellikleriyle, kolayca

ayırt edilir. Yetenek, insanlığın ilerlemesi için vazgeçilmezdir.

Algı: İnsanın doğumdan itibaren, yaşamı boyunca duyularını kullanarak çevresindeki

bilgileri organize etme, anlama, yorumlama ve yeni durumlara kendini uydurma sürecine,

algı denir. Algılamamız sağlayan, duyu organlarımız olan gözün, kulağın, ağzın, burnun,

elin ve ayağın sağlıklı olması uyarıcılara anlam verilerek, yorumlanması için önemlidir.

Örneğin; yolun karşısından gelen arkadaşımız bize doğru yürümektedir. Açıkça bize

doğru yürürken, bize doğru bakmaktadır. Bizim görüntümüz onun gözüne, retinasına

yansımıştır. Biyolojik yapısı içerisinde göz bu görüntüyü beyne ulaştırmıştır. Beyin

burada yapması gereken duyusal bilginin alınmasından sonra, anlama, seçilme,

düzenleme ve yorumlama aşamalarını gerçekleştirir. Arkadaşımızın bizi fark ederek,

selamlamasını bekleriz. Parlak bir ışığın, el fenerinin ışığı olduğu, ancak algı yoluyla

ayırt edilebilir.

Algılamada olgunlaşmanın, öğrenmenin, deneyimlerin, geçmiş yaşantıların, beklentilerin

önemi büyüktür.

Yeni doğan bebeğin görsel algıları, zorunlu algılar ve seçici algılar olmak üzere iki

grupta toplanır. Zorunlu ve seçici algılar karşılaştırıldığında bebeğin zorunlu algılamada her

bir uyarıcıya tek tek ve dikkatle baktığı, seçici algılamadaysa gözün, hedef nesneler arasında

esnek bir şekilde hareket ettiği görülür.

25

Algılama sürecinde şema, imge ve semboller önemlidir. Şema insan zihninde, çevreye

uyabilmeyi sağlayan davranış ve düşünce kalıplarının çevre ile zihin arasındaki etkileşimi

sonucu ortaya çıkar. İmge duyu organlarıyla alınan duyuların, beyinde kalan izleri olarak ifade

edilir. Algılamadaki görsel imge 2 yaşın sonlarına doğru gelişir. Sembol eşya ve olayların

geçici temsilcileri olarak ifade edilir. Örneğin, bir iletişim sembolü olan kelime, yazılı veya

sözlü kullanılırken, bir müzik parçası, sesle veya bir müzik aletiyle ifade edilir. Bir olay;

bir resimle, şiirle ya da jest ve mimiklerle anlatılır.

Duyu organları yoluyla çocuk, kendisine ve çevresine anlam verir. Doğumdan itibaren

kendi vücudunu çevresinden ayıramayan bir varlık olan çocuk, 3 yaşından itibaren

nesneler hakkında fikirlere sahiptir. Bebek doğduğu andan itibaren ellerini, ayaklarının

tanımaya başlar. Araştırmalara göre bebek ilk yıllarda, zamanının çoğunu çevresini

tanımayla geçirir.

Algıda Seçicilik:

Çevremizde çok sayıda uyarıcı vardır. Organizmanın bunların tümünü birden algılaması

zordur. Bu nedenle organizma çevreden gelen uyarıcıların bazılarını seçmesine, algıda

seçicilik denir.

Algıda seçicilikte dikkat önemlidir. Dikkat algılamaya hazır olmayı ifade eder. Biz

çevremizde, dikkat ettiğimiz nesneleri ve olayları algılarız. Aynı vitrine bakan iki

arkadaştan gömleğe ihtiyacı olan gömleği, kazağa ihtiyacı olanın kazağı görmesi gibi...

Algılamaya hazır olma da önemlidir. Bu bireyden kaynaklanan bir unsurdur. Kişi, pek

çok uyaran arasından sadece birini ya da birkaçını algılayabilir. Örneğin, bir anne gece

ağlayan bebeğinin sesini duyabilir; ama telefonun sesini duymayabilir. Bu annenin neyi

algılamaya hazır olduğu ile ilgilidir. Güdülenme de algılama için önemli bir etkendir.

Güdülenmeye göre, herhangi bir şeyi algılarken görmek istediğimizi görür, duymak

istediğimizi duyarız. Fazla ve gereksiz bilgileri önemsemeyiz. Seçicilikte önemli

etkenlerden biridir. Önceden algılanan nesne ve olaylar bellekte iz bırakır. Yeni bir

algılama olduğunda, eski yaşantıların bellekteki izleriyle yeni algı birleşerek, bellekte iz

bırakır. Uyarıcıların renkleri, büyüklüğü, şiddeti gibi bazı özellikleri dikkatimizi çeker.

Renkli uyarıcılar, renksiz uyarıcılardan daha çok dikkat çeker.

Kaynak: MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Modül Programı Bilişsel Gelişim

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Bili%C5%9Fsel%20Geli%C5%9Fi

m.pdf

26

PSİKOMOTOR (Devinişsel) GELİŞİM

Tanımı ve Önemi

Çocuk organizmasının en önemli özelliklerinden birisi de sürekli büyüme, gelişim süreci içinde

olmasıdır. Bu süreç içerisinde çocuğun gelişimi görünen ve görünmeyen büyüme ile gelişmeyi de

kapsar.

Motor kelimesi anlam olarak ‘hareket’i ifade eder. Dünyaya gelen her birey, daha anne karnında

iken fiziksel olarak gelişmeye başlar. Dünyaya geldiğinde de bu gelişim hızlanarak devam eder.

Önceleri refleks olan bu hareketlerin bazıları, refleks olarak ömür boyu devam ederken, bazıları

da zamanla organların bilinçli olarak kullanılması ile motor becerilere dönüşür. Nefes alıp

vermek ya da göz kırpıştırmak ömür boyu bireyin istemi dışında da olsa devam eden refleksif

hareketlerdir. Oysa tek ayak üzerinde sekmek ya da kâğıt kesmek, organların kullanımının

bilinçli olması ile yapılan eylemlerdir ve ‘psikomotor gelişim’ içinde değerlendirilirler.

Psikomotor gelişim, yaşam boyu devam eden ‘motor’ becerilerde ortaya çıkan davranışların

kontrol altına alınması sürecidir. Söz konusu olan davranışlar; duyu organları, zihin ve kasların

birlikte çalışması ile ortaya çıkar. Bir anlamda bu davranışların kontrol altına alınmasını

sağlayan süreç, ‘psikomotor gelişim’i ifade eder.

Psikomotor gelişim, fiziksel büyüme ve merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak

organizmanın isteme bağlı hareketlilik kazanması olarak tanımlanır.

Motor gelişim farklı değişikliklere uğrasa da bireyin tüm yaşamı boyunca devam eden bir

süreçtir. Motor gelişim, düzenli bir sıra izler.

Motor Gelişim;

Baştan Ayağa

İçten Dışa

Büyük kaslardan Küçük kaslara, doğru gelişim gösterir.

Psikomotor gelişimi iki genel alanda incelemek mümkündür:

Büyük kas motor becerileri (Bedeni kullanma)

Küçük kas motor becerileri (El ve ayağı kullanma)

Büyük kas motor becerileri, aynı zamanda ‘kaba motor beceriler’ veya ‘geniş kasların

kullanılması’ diye de anılmaktadır. Emekleme, ayakta durma, yürüme, koşma, salınım, dönme,

yuvarlanma, zıplama, denge gibi hareketler üzerideki kontrolü anlatmak için kullanılmaktadır.

Küçük kas motor gelişimi ise; aynı zamanda ‘ince devinimsel beceriler’ olarak da

adlandırılabilmektedir. Eli ve ayağı kullanma becerileri ile nesne becerilerini kapsar. Tutma,

27

kavrama, yazma, yırtma, çizme, yapıştırma, kesme gibi beceriler örnek olarak gösterilebilir.

İnsanın gelişimi, sürekli olmakla birlikte bu sürekliliğin hızı her yaşta aynı değildir.

Örneğin döllenmeden doğuma kadar olan evrede çok hızlı bir büyüme süreci yaşanır. Her

gelişim evresi, diğer evrelerden farklı bir hızda gelişir ve insanın değişik yaşlarını kapsar. Çocuk için

yaptığı her motor hareket, sözsüz iletişim anlamındadır. Motor davranışlar yolu ile dış dünya ile

iletişim kurar. Kazandığı her yeni beceri ile de kendi dünyasının genişlemesine ve yeni deneyler

yapmasına yardımcı olur.

Fiziksel gelişim, psikomotor gelişim ile paralel gitmektedir ve birbirinden ayrı düşünülemez. Bir

çocuğun çevresini tanıması ve çevresini yönetme becerisine kavuşma sürecinde ‘motor gelişimi’

son derece önemlidir. Bu süreçte, çocuğun bağımsızlığını tanımasında ve yönetmesindeki rolü de

göz ardı edilmemelidir. Bunun yanı sıra çevresine uyum sağlaması ve sosyal faaliyetlerde varlık

göstermesi için de ‘psikomotor’ gelişim iyi anlaşılmalıdır. Psikomotor gelişimin sağlıklı olması,

fiziksel gelişiminin yanı sıra zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimlerine de önemli katkı sağlar.

Psikomotor Yetenekler

Psikomotor davranışların geliştirilmesi, tüm yaşam boyu sürer. Bu nedenle yüksek öğretime

devam eden öğrenciler, devam etmeyen akranlarına göre daha çok yeni beceri kazanma ve daha

önce kazandıkları becerileri geliştirme olanaklarına sahiptirler. Psikomotor beceriler, bir işin

yapılması sırasında kullanılan bilinçli zihinsel etkinliğin yönlendirdiği koordineli kas

etkinlikleridir. Örneğin el yazısı yazma, daktilo yazma, piyano çalma birer psikomotor beceridir.

Motor yetenek, vücudun bir ya da birden fazla organının katıldığı kas hareketi ya da işlemidir.

Psikomotor öğrenme, çocuğun doğumundan sonra psikomotor yeteneklerin gelişmesine bağlı

kalarak ve yaşı ilerledikçe hızlanarak devam eder. Çocuk doğduğu anda hareket edebilecek ve

bazı psikomotor davranışları yapabilecek durumdadır. Hatta ana rahmindeyken bile bazı

hareketler yaptığı, dış etkilere karşı bazı yalın tepkiler gösterdiği bilinmektedir. Buna bakarak

eğitimciler, eğitim-öğretimin doğumdan önce başladığını söylerler. Doğumdan sonra psikomotor

yetenekler hızla gelişir. Psikomotor öğrenme, bu yeteneklerin gelişmesine bağlıdır.

Bu psikomotor yetenekler şunlardır: Dikkat, kuvvet, denge, tepki hızı, eş güdüm ve esneklik.

Dikkat

Dikkat, kelime anlamı ile ‘duygularla düşünceyi, bir olay ve bir nesne üzerinde toplama’ olarak

tanımlanır.

Çocuk; çoğunlukla ilk yıllardan itibaren çevresini tanıma, keşfetme duygusu içindedir.

Çevresinde gördüğü, dokunduğu hissettiği her şeyi algılar. Bebek, önceleri tanıdık kişi ya da

eşyayı gözü ile takip eder; sese tepki verir. Annesini tanır, dikkatle izler. Annesi yanından

ayrılınca ağlar. Sonraları objeyi eli ile tutar, duyu organları ile tanır, algılar ve tanımlar. 9. aydan

itibaren ise nesneye dikkatini yoğunlaştırabilir. Hızla çevreyi keşfetme isteği dikkatini kısaltsa da

bu dikkat eksikliği, farklı ilgi alanlarına yönelmesi ile toparlanacak dikkat yoğunluğunu

sağlayacaktır. 2-3 yaşlarında, duran topa tekme atabilir. 3-4 yaşlarda 3 tekerlekli bisiklete

28

binebilir, makasla kesebilir. 4-5 yaşlarda düz çizgi üzerinde yürüyebilir, 6 yaşına geldiğinde ise topa

sopa ile vurabilecek ve tek ayak üzerinde 10 saniye durabilecek dikkat olgunluğuna erişecektir.

Ayrıca erken çocukluk döneminde, “okuma yazmaya hazırlık çalışmaları” gibi etkinlikler küçük

kas motor gelişiminde kullanacağı birçok psikomotor öğrenme, bir olayın veya işin devamlı ve yoğun

bir şekilde dikkatli olarak izlenmesini gerektirir.

Çocuklara “dikkat edin” yerine “dikkatle bakın” demeyi tercih edin. Uyarılmadan çok, model

almak önemlidir.

Kuvvet

Bütün psikomotor davranışların öğrenilmesi bir kuvvet gerektirir. Koşma, atlama, tırmanma,

yürüme hatta bir parmağın kıpırdatılması bile kuvvet ister. Bütün vücudun genel bir kuvvetinin

olması gerektiği gibi; gövdenin kol ve bacakların elin ve parmakların öğrenilecek psikomotor

davranışları yapabilecek kuvvete sahip olması gerekir. Kuvvet; bir direnci yenebilme, karşı

koyabilme becerisi olarak da tanımlanabilir. Motor davranışlarda kas ve sinir sisteminin

gelişmesi önemli bir yer tutar. Kemiklerde ve iç organlardaki büyüme doğrultusunda kaslar,

merkezi sinir sisteminin direktifleri ile istenilen davranışı yapar.

Çocuklarda kas kuvvetinin yoğunlaşması yaşa, cinsiyete, olgunlaşma düzeyine, daha önceki

fiziksel etkinlik aşamalarına ve bedensel ölçülere bağlıdır.

Kuvvet

Güce karşı koyabilmek ya da direnci yenebilmek için vücudunu etkin kullanan çocuk;

yürüme, koşma, sıçrama, topa vurma, fırlatma gibi hareketleri kuvvetle ilişkili olarak

gerçekleştirir. Motor davranışın türüne göre de kuvvet, değişiklik gösterir. 4-5

yaşlarından itibaren el arabası itebilir, halat çekme etkinliklerine katılabilir, kutu ve blok gibi

eşyaları kaldırabilir, bunları bir yerden bir yere taşıyabilir.

Denge

Denge, belli bir yerde bir hareketi veya pozisyonu sürdürme durumunu devam ettirme

olarak tanımlanabilir. İlk önemli denge biçimleri, oturma ve ayakta durabilmedir.

Çocuklarda motor becerilerde denge, daima önemli bir güdü olacaktır. Vücut kısımlarını,

vücudun ağırlık merkezine göre etkili olarak kullanmayı öğrenecektir. Denge; yürüme, koşma ve

atlama becerilerinin kazanılmasında da çok önemli bir faktördür.

Çocuk ileriki yıllarda dengesinin gelişimi ile iki tekerlekli araçların, tekerlekli patenin

kullanılması gibi pek çok aktiviteye katılabilecektir. Yapılan araştırmalara göre çocuk iki

yaşından önce denge becerisi kazanamamaktadır. Üç yaş civarında tek ayağının üzerinde 3-4

saniye durabilmekte, dört yaşından sonra ise dairesel bir çizginin üzerinde yürüme becerisi

kazanabilmektedir.

29

Denge yeteneğinin geliştirilebilmesi için psikomotor etkinliklerde denge ile ilgili çalışmalara

ağırlık verilmelidir.

Tepki Hızı

İnsanların duyu organlarını harekete geçiren ve insanda bir tepkiye yol açan iç ve dış durum

değişikliğine uyarıcı; dışarıdan ya da içeriden gelen uyarıcılara karşı organizmanın gösterdiği

davranış tepki olarak tanımlanır.

Harekete hazır olma’ şeklinde ifade edilebilecek olan tepki hızı için vücudun, dışarıdan aldığı

uyarıcılara karşı tepki göstermeye hazır olması gereklidir; Yani vücudun etkilere karşı tepki

göstermeye hazır olması gereklidir, bir etki-tepki sürecidir. Etki ile bu etkiye yapılan tepkinin

arasında geçen zaman, reaksiyon zamanıdır. Reaksiyon zamanı ne kadar kısa olursa psikomotor

öğrenme de o kadar hızlı olur. Psikomotor öğrenmede genel olarak bütün vücudun tepkiye hazır

olması gereklidir. Özellikle kolların, bacakların ve elin tepki yapabilecek olgunluğa ulaşması

gerekir.

Psikomotor davranışların, kendine özgü bir yapılış hızı vardır. Bir davranışın gerektiğinden az hızda

veya çok hızda yapılması hâlinde organizma tehlikeye girebilir. Örneğin bir makinenin çalışmasını

öğrenecek bir öğrencinin gereken hızda hareket edememesi onun kolunun veya hayatının

tehlikeye girmesine sebep olabilir. Psikomotor öğrenmede özellikle kolun ve parmakların

gereken hızı kazanması çok önemlidir.

Eş güdüm (Koordinasyon)

Eş güdüm (koordinasyon), belli bir amaca ulaşmak için; bilinçli motor hareketlerin devamlılığı,

ahenkli ve uyumlu çalışması olarak tanımlanabilir. Psikomotor öğrenmenin pek çoğu birden

fazla organların çalışmasını gerektirir. En yalın bir davranışta bile göz, el, kol veya ayak, gövde

ile ayağın veya iki elin bir düzen içinde çalışması oldukça zordur. Öğrenilecek davranışları

yapacak organları arasında yeterli koordinasyonu kuramıyorsa çocuk, o davranışı öğrenemez. Bu

nedenle organlar arasındaki yeterli koordinasyonun gelişimi, bedensel olgunluğa ve alıştırmalara

bağlıdır.

Organlar arasındaki eş güdümün artması, bedensel olgunluk arttıkça ve etkinlikle ilgili alıştırmalar

çoğaldıkça sağlanacaktır. Örneğin 5-6 yaşlarında yapılan ve basit bir etkinlik gibi gözlenen

sanatsal etkinliklerde gözün, parmakların, elin, bileğin ve gövdenin eş güdüm içerisinde

çalışması organlar arasındaki koordinasyonun arttığını gösterir.

Esneklik

Vücudun gerektiği zaman öne, yana, geriye ve istenen yönlere eğilmesi; yani esnek olması

gereklidir. Gövdenin, bacakların yeterli esnekliğe sahip olmadığı zamanlarda psikomotor

davranışları öğrenmek mümkün değildir. Özellikle ilk çocukluk döneminde kemikler kıkırdaksı

yapıda olduklarından vücut daha da esnektir. Kemikler geliştikçe vücut esnekliği azalır. Esneklik

5-8 yaşlarda sabit kalır. Özellikle 12-13 yaşlarda doruk noktaya ulaşır. Cinsiyet esneklikte

önemlidir. Kız çocuklar, erkek çocuklara oranla daha esnektir. Resim 1.4 : Bisiklete binmek, tüm

psikomotor yeteneklerin gözle görüldüğü bir etkinliktir. Psikomotor yetenekler, bütünlük hâlinde

30

bulunur. Çocuk, doğduğu zaman bu psikomotor yetenekleri ancak kendi gelişimi oranında

yapabilir. Bu nedenle ancak kendine özgü bazı becerileri yapabilecektir.

Kaynak:

MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Modül Programı Psikomotor Gelişim

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Psikomotor%20Geli%C5%9Fim.pd

f

DUYGUSAL (Duyuşsal) GELİŞİM

Tanımı ve Önemi

Duygu; Belirli nesne, olay ya da kişilerin bireyin iç dünyasında uyandırdığı izlenimler olarak

tanımlanır. İnsan, hayatı boyunca çevreden gelen uyarıcıların etkisiyle çeşitli duyguları yaşar.

Birey sosyal çevre ile etkileşim içindeyken az ya da çok haz ve elem duyguları içindedir.

Çocukların fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçlarının karşılanması ya da karşılanmaması onlarda

bazı duyguların oluşmasına neden olur. Yaşamın ilk günlerinde altı değiştirilen, karnı doyurulan

bebek haz duyar. Ancak büyümeyle birlikte sadece fiziksel ihtiyaçlarının karşılanması haz

duyması için yeterli değildir. Çocuk; annesinin kucağında olmak, sevilmek, okşanmak, annesinin

sıcaklığını hissetmek ister. Görüldüğü gibi duygular, birey olmanın en önemli unsurudur. Bütün

insanların, yeni doğmuş bebeklerin bile duyguları vardır. Sosyalleşmenin olabilmesi için

duygular temel rolü üstlenir. Bu yüzden duygular, yaşama uyum sağlama fonksiyonlarıdır.

Duygusal Gelişimle İlgili Kavramlar

Duygu

Bireyin yaşamında, bir canlanma hareketlenme anlamına gelmektedir. Belli bir uyaran

karşısında genellikle güdü ve değerlerle ilişkili olarak belirip çoğu kez süreklilik ve

tutarlılık gösteren, heyecandan daha zayıf bir uyarım biçimidir. Duygular, çocuğun temel

gereksinimleri ve bu gereksinimlerin etkisini dışarı yansıtmasıdır. Haz ya da elem olarak

yaşanan duyguların yansıması çocukta sevinç, mutluluk, üzüntü, korku, öfke, kıskançlık,

saldırganlık ve ağlamadır. Duygular, öğrenme ve olgunlaşmayla birlikte yaşamın her

döneminde farklılıklar gösterir.

Heyecan

Heyecan, genellikle yoğun yaşanan, olumlu ya da olumsuz duyguların organizmada

durgun ve olağan durumunu bozması olarak tanımlanır. Heyecan hem haz yönünde hem

de elem yönünde olabilir. Heyecanın haz ya da elem yönünde olmasını çevreden gelen

31

uyarıcılar belirler. Heyecanın oluşmasında her zaman çevresel faktörler etkili değildir.

Bazen de birini düşünmek ya da hayal etmek bireyin heyecanlanmasına neden olur.

Refleks

Organizmanın, bir uyarana karşı verdiği cevaptır. Bebeğin dünyaya gelmesiyle birlikte

tutma, emme gibi refleksleri devreye girerek hayata uyumunu kolaylaştırır. Bu refleksler on

15-16. haftalardan itibaren kaybolur ve yerini öğrenilmiş davranışlara bırakır.

Haz

Haz, bir güdünün doyumu sağlandığında ya da bir amaca varıldığında yaşanan duygudur.

Haz, bireye mutluluk ve rahatlık verir. Haz, ihtiyaçların doyumundan kaynaklanan bu

duygu insanı sevindiren duygular olarak tanımlanır. Sevinç, mutluluk, hoşlanma ile ifade

edilir.

Büyüklerin küçüklere sevecen davranması onları neşelendirir ve mutlu eder. Kişinin

merak ettiği bir konuyu araştırması da onun merakının giderilmesine neden olur.

Çevreden gelen tüm etkiler, mutluluk ve rahatlık verir. İhtiyaçların doyumundan

kaynaklanan, insanı sevindiren duygulardır. insanı sevindirir ve haz verir. Haz veren bu

duygular olumlu duygulardır. Haz duyguları, insanın yaşamına renk verir; gelişimine

ortam hazırlar, duygu sistemini güçlendirir, düşünmeyi çabuklaştırır, çocuğu yaşama

bağlar.

Elem

Bireyler, ihtiyaçları karşılamadığı ve duyguları tatmin edilmediği zaman gergin ve

mutsuz olurlar. Buna da elem denir. Elem, insanda gerilim yarattığı kişinin kendisini ve

karşısındakini üzdüğü veya zarara uğrattığı için olumsuz bir duygudur. Kişinin

başarısızlığa uğraması, baskı altında kalması, sevdiği bir kişiyi yitirmesi elem duyguları

yaratır. Bu duygulara bir başkası neden oluyorsa öfke, kıskançlık, nefret, iğrenme,

kızgınlık, düşmanlık gibi duygulara neden olur. İnsanın karşısındakinden çok kendinden

kaynaklanan elem duyguları ise korku, utanma, üzüntü, sıkıntı, bıkkınlık, eziklik gibi

duygulardır.

Kaynak:

MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Modül Programı Duyuşsal Gelişim

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Duygusal%20Geli%C5%9Fim.pdf

32

BÖLÜM IV

Etkinlikler

33

1.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: BİLSEMİN TANITIMI

Gelişim Alanı: Duyuşsal, sosyal

Hedef: Öğrencilerin merkezi tanımalarına yardımcı olma.

Kazanım: 1.Bilseme ilişkin duygularını ifade eder.

2.Bartın Bilsem öğrencisinin özelliklerini söyler.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: “Ben Bilsem Öğrencisiyim” kağıdı

Etkinliği Geliştiren

Süreç:

1. Bilim ve Sanat Merkezi’nin görevi tanımlanır. 2. Bilim ve Sanat Merkezinin her türlü işleyişi hakkında kısa bilgiler verilir.

3. Bilsem de görev yapan personel tanıtılır.

Değerlendirme:

1. Bilim ve Sanat Merkezi hakkında neler düşünüyorsunuz?

2. Bilim ve Sanat Merkezinde neler yapmayı düşünüyorsunuz?

3. Bartın Bilsem öğrencisinin özelliklerini kim söylemek ister?

Öğretmenin Görüşleri:

34

BEN, BARTIN BİLİM ve SANAT MERKEZİ ÖĞRENCİSİYİM

Etkinlik saatlerime zamanında gelirim.

Öğretmenlerimle, arkadaşlarımla selamlaşırım.

Öğretmenlerime ve arkadaşlarıma karşı saygılı olurum.

Anlaşmazlıkları çözerken, kendimi arkadaşımın yerine koyarım.

Anlaşmazlıkları konuşarak çözme yoluna giderim. Anlaşmazlık çözülemiyorsa

öğretmenlerimin, psikolojik danışmanın veya konuyla ilgili kişilerin yardımını isterim.

Arkadaşlarımın duygu ve düşüncelerine saygılı olurum.

Koridorda, bahçede ve etkinlik odasında olumlu davranışlar sergilemeye çalışırım.

Bilsem’ in ve arkadaşlarımın eşyalarını, malzemelerini kendi eşyam ve malzemem gibi

korurum.

Ve,

Her zaman ve nerede olursam olayım, Bartın Bilsem öğrencisi olduğumu hatırlarım.

Aileme, okuluma, şehrime ve ülkeme faydalı olabilmek en önemli hedefimdir.

Ülkemin bilim, teknoloji ve sanat alanında yücelmesine katkı sağlamak en büyük hayalimdir.

35

2.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: ÇİZİKLİ TANIŞMA

Gelişim Alanı: Sosyal

Hedef: Kuruma yeni gelen öğrencilerin birbirleriyle tanışmalarını sağlama.

Kazanım: Grup arkadaşlarını tanır.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Yüz için kullanılabilecek boya kalemleri.


Süreç: 1. Grubu daire şeklinde oturtun.

2. Herkesin solundaki bir ve sağındaki iki kişinin ismini öğrenmesini sağlayın (Bunun için 2

dakika süre verin) 3. Hata yapanın yüzüne her hata için bir çizgi çizileceğini belirtin.

4. Aşağıdaki diyaloğu açıklayarak grup iletişimini başlatın.

A - Merhaba Bilsemli B

B - Merhaba Bilsemli A

A - Sana selam getirdim Bilsemli C’den ,benden selam söyle Bilsemli D’ye

“Hata yapıldığı ve çizik alındığı takdirde mutlak adının başına çizik sayısı eklenir.

- Merhaba Bilsemli bir çizikli B

- Sana selam getirdim Bilsemli üç çizikli C’den diye devam edilir.”

Tüm çocuklar sıra gelince oyunu bitirin.

Değerlendirme:

1- Neler hissettiniz?

2- Böyle bir tanışmada isimler akılda kalıyor mu?


36

3.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: KUŞ KAFESTE


Hedef: Kuruma yeni gelen öğrencilerin birbirleriyle tanışmalarını sağlama, ortak ilgiler, ortak beğenileri ortaya çıkarma.

Kazanım: 1.Grup arkadaşlarını tanır.

2.İlgilerini fark eder.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: -----


Süreç:

1.Grubu üçer kişilik gruplara ayırın.

2. İki öğrencinin karşılıklı durup ellerini birleştirerek kafes olmasını diğerinin kuş olup kafesin

içine girmesini sağlayın.

3. Kuşların kendileri ile ilgili 3 özelliği kafestekilere anlatması gerektiğini söyleyin. Bu

özellikler: 1- En sevdiği renk

2- En beğendiği kitap

3- En sevdiği çizgi film kahramanı olduğunu belirtin. 4.Etkinliği başlatın 3 dakika süre verin .

5.Belli aralıklarla komut vererek kuşların bütün kafeslere uçmalarını ve kafeslere özelliklerini

anlatmasını sağlayın.

6.Kafesi oluşturan her bir öğrencinin de kuş olmasını sağlayarak etkinliği sürdürün.

7.Tüm öğrenciler özelliklerini anlattıktan sonra etkinliği sonlandırın.

Değerlendirme:

1. “Ayşe’nin en çok sevdiği renk hatırlıyor musunuz?”, “Mehmet’in beğendiği kitap hangisiydi”

gibi sorularla her biri için sorular sorun.

2. Pek çok ortak zevklerin olabileceği konusu üzerinde durun.


37

4.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: KOORDİNAT BULMA

Gelişim Alanı: Bilişsel

Hedef: 1. Akıl yürütme ve ilişkilendirme becerisi kazandırma 2. Sistematik düşünme becerisini geliştirme

Kazanım: 1. Akıl yürütme ve ilişkilendirme becerisi kazanır

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye veya koridor

Araç-Gereç: Tebeşir


Süreç:

Kurum bahçesine uygun bir kısma tebeşirle enlem ve boylamlar çizilir.

Yukarıda örneği görülen çizim üzerinde enlem ve boylam numaraları yazılır. Daha sonra

öğrencilere direktifler verilir. Örnek; Ali, 45° doğu boylamı-20° kuzey enlemi noktasına git.

Ayşe, 10° doğu boylamı-60° kuzey enlemi noktasına git. Bu şekilde öğrenciler koordinat

kavramını pekiştirici ve oyun şeklindeki uygulamaları yapar.

Koordinat uygulama etkinliği yarışma şeklinde de yapılabilir. Yarışma yapılabilmesi için bir

torbaya konulan rakamlar (10, 20, 30 ya da -10, -20 ve -30 gibi) öğrenciler tarafından rastgele çekilir.

Torbadan çıkan rakama göre öğrenci ilerler. Amaç bütün boylamları ve enlemleri geçmektir.

İlk geçen kazanır. Bütün boylamlar geçildikten yani dünya turu tamamlandıktan sonra, sıra

enlemlere gelir. 0 ile 90 arasında her iki yarımküredeki enlemler de geçildikten sonra yarışma

tamamlanmış olur.

Değerlendirme:

Koordinat nedir? Enlem ve boylam nedir? (Uygulama öncesi)

Matematik konum nerelerde işe yarar ve kullanılır? (Uygulama sonrası)


38

5.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: KÖREBE

Gelişim Alanı: Duyuşsal

Hedef: Öğrencilerin güven duygusunun önemini kavramalarına yardımcı olma.

Kazanım: 1.Sorumluluk duygusunun önemini fark eder.

2.Güven duygusunun önemini fark eder.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Oluşturulan grup sayısı kadar, gözleri kapatmaya yarayacak herhangi bir materyal


Süreç:

1. Aşağıdaki konularda tartışma başlatın.

* Birine güven duyduğunuz bir yaşantınızı hatırlıyor musunuz?

* Birinin size güven duyduğu bir yaşantınızı hatırlıyor musunuz? 2. Bu konularda yeterli sayıda örnek aldıktan sonra öğrencileri ikişerli gruplara ayırın.

3. Çifterden birer üyenin rehber olmasını isteyin. Diğer üyenin gözlerini bağlatın.

4. Sırayla rehberden diğer üyeyi sesle talimatlar vererek, masa ve sandalyelerin yerlerini

değiştirerek yeniden düzenlediğiniz salonda veya koridorda dolaştırmalarını isteyin.

5. Gruplardaki rolleri değiştirerek süreci tekrar edin.

Değerlendirme:

Aşağıdakine benzer sorularla grup etkileşimini başlatın. 1. Birinin sorumluluğunu almak sizde nasıl bir duygu yarattı?

2. Biri tarafından rehberlik edilmek sizde nasıl bir duygu yarattı?

3. Rehberinize duyduğunuz güven, yürüyüşün başından sonuna kadar aynı mıydı?

Öğretmenin Görüşleri: 39

6.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: GEOMETRİK BÜTÜNLEME

Gelişim Alanı: Bilişsel, Devinişsel

Hedef: 1. Akıl yürütme ve ilişkilendirme becerisi kazandırma 2. Yöntem geliştirebilme


Kazanım: 1. Zihinsel algı becerisi kazanır

2. Dikkat becerisi gelişir

Öğrenci sayısı:

Süre: 40+40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Geometrik bütünleme tablaları


Süreç:

Öğrenciler bireysel olarak; tabladaki farklı geometrik şekilleri oluşturmaya çalışır. Her öğrenciye bir

tahta grubu verilir. Öğretmen öğrencilerin performansını gözlemler ve not alır.

Değerlendirme:

1. Yapılan çalışmadan kimler hoşlandı?

2. En kolay hangi geometrik şekli yaptınız?

3. Bazı şekilleri oluşturmak zor muydu?


40

7.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: KÖRDÜĞÜM

Gelişim Alanı: Sosyal, bilişsel

Hedef: Öğrencilerin problem çözme yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olma.

Kazanım: 1.Grup çalışmalarında iş birliğinin önemini ve gerekliliğini açıklar.

2.Etkili bir grup üyesinin ve liderinin özelliklerini açıklar.

3.Grup çalışmalarında liderin önemini açıklar.

4.Grup çalışmalarına etkili biçimde katılır.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç:


Süreç: 1. Öğrencileri 5-6 kişilik gruplara ayırın.

2. Gruplardaki kişilerin kolları açık bir şekilde el ele tutuşmalarını isteyin. Öğrenciler ellerini bıraktıklarında aralarında bir kol boyu mesafe kalabilsin.

3. Her öğrencinin kollarını ön tarafında çapraz oluşturacak şekilde uzatmasını isteyin.

4. Kollarını çapraz bir şekilde uzatan öğrencilerden, dairenin ortasında, karışık bir şekilde el ele

tutuşmasını isteyin. İşlem bittiğinde kimsenin eli boşta kalmamalı. Ortada karmaşık bir düğüm oluşmalı.

Bu sırada öğrencilerin mümkün olduğu kadar farklı öğrencilerin eline tutmasına dikkat edin. İki öğrenci

yalnızca birbirlerinin elini tutarsa kördüğüm çözüldüğünde grup dışında ikinci bir halka oluşturabilirler.

5. Öğrencilere oluşan bu durumu bir kördüğüme benzetebileceğimizi ve bunu çözmemiz gerektiğini

söyleyin. İçlerinden gönüllü öğrenciyi lider seçin. Lider, sözle yönerge vererek diğer öğrencileri

yönlendirsin. Kördüğümün çözülmesi sırasında tek kural ellerin bırakılmaması. Bunun dışında her türlü

hareket serbest.

6. Kördüğüm çözüldüğünde öğrenciler daire şeklinde el ele tutuşmuş olacaktır. Bazılarının arkası dönük

olabilir.

7. Kördüğüm çözüldüğünde diğer gönüllü öğrencilerin liderlik yapması için yeniden oynanır. Liderlik

yapmak istemeyen öğrenciler zorlanmaz. 8. Bütün gönüllü öğrenciler kördüğümü çözdüklerinde aşağıdaki sorularla grup etkileşimi başlatın.

Değerlendirme:

1. Kördüğümü çözme sırasında liderlik yaparken neler hissettiniz?

2. Liderlik yaparken düğümün çözülemeyebileceğini düşündüğünüz oldu mu? Neden? 3. Liderlerin verdikleri yönergeler sizce açık ve anlaşılır oldu mu?

4. Liderlerin yönergelerini gerçekleştirmekte zorlandığınız oldu mu? Ne tür durumlarda zorlandınız ve neler

hissettiniz? 5. Kördüğümün çözülmesi için lidere yardımcı oldunuz mu? Nasıl?

6. Çözümüm oluşturulması sırasında arkadaşlarınızın davranışlarını gözlemlediniz. Bu konuda neler

düşünüyorsunuz? Hangi davranış türleri çözümü kolaylaştırdı? 7. Sizce bu oyunu zorlaştıran veya kolaylaştıran etkenler nelerdi?


41

8.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: İLGİ ODALARI

Gelişim Alanı Duyuşsal

Hedef: 1. Kendini kabul edebilme. 2. Kendi ilgilerini fark edebilme

Kazanım: İlgilerini fark eder.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40 Dakika

Ortam: Atölyeler

Araç-Gereç: İsim yazılı kâğıtlar, bant(yapıştırıcı)


Süreç:

Öğrenciler binanın dışında veya koridorunda toplanırlar. Yönergeleri çok dikkatli dinlemeleri istenir. Biraz sonra gruplar halinde atölyelere gidileceği söylenir. Gezi sırasında asla

konuşulmayacağı ve sessizce etrafı gözlemlemeleri istenir. Bütün atelyeler gezildikten sonar tekrar

toplanma yerine gelinir.

Bütün atölyeleri gezdiniz. Şimdi sizlerden, yine yanınızdakilerle konuşmadan, kendinizi

rahat ve mutlu hissedeceğiniz atölyelerden birine gitmenizi ve adınızın yazılı bulunduğu kağıtları bu

atölyenin kapısına yapıştırmanızı istiyorum. Hepiniz farklı özelliklere sahipsiniz. Hepinizin zevkleri

ve tercihleri birbirinizden farklı olabilir. Bundan dolayı farklı farklı atölyelere gidebilirsiniz.

Hazır isek, bizim için en uygun olan atölyeye gidebiliriz.

Atölyelere giderken yine birbirlerini etkilememeleri için konuşmamaları sağlanabilir.

Atölyelerde her çocuk isimlerinin yazılı olduğu kağıtları poşete koyduktan sonra, aynı atölyedeki

çocuklarla tercihleriyle ilgili olarak konuşmalarına izin verilir.

Değerlendirme:

1. Neden bu atölyeyi tercih ettiniz? 2. Kendinizi buralarda nasıl hissettiniz?

3. Bu odada bulunan araç gereçlerle daha önce çalışma yapmışmıydınız?

42

9.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: AYNA-GÖLGE


Hedef: Öğrencilerin gözlem becerilerini geliştirebilme.

Kazanım: 1.Gözlem yapabilir 2.Gördüğünü uygulama yeteneği kazanır.

3.Empati yapabilir.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: -----


Süreç:

Motivasyon: Anne ve babalarınızı bir iş yaparken gözlemler misiniz? İzlenimlerinizi bizlerle

paylaşınız?

1. Öğrenciler üçer kişilik gruplara ayrılır.

2. Gruplardaki öğrencilerden birinin çeşitli jest ve mimikler yapması, bir diğerinin onu taklit

etmesi, sonuncusunun da hakemlik yapması istenir.

3. Her üç dakikada bir, roller değişir.

Değerlendirme:

Öğrencilere aşağıdakilere benzer sorular yöneltilerek grup etkileşimi oluşturulur.

1. Taklit ederken neler hissettiniz?

2. Taklit ederken neler hissettiniz?

3. Hakemlik yaparken neler hissettiniz?

4. Sizce iyi bir gözlem yeteneği bize neler kazandırır?


43

10.ETKİNLİK

Etkinliğin Adı: AMİP

Gelişim Alanı: Sosyal, duyuşsal

Hedef: 1.Grup sinerjisini oluşturma. 2.Grubun parçası olarak bütünün içindeki yeri ve sorumluluğunun farkına varma.

3.Birlikte hareket edebilme . 4.Empati kurma.

Kazanım: 1.Empati yapabilir. 2.Grup çalışmalarında iş birliğinin önemini ve gerekliliğini açıklar.


4.Grup çalışmalarında liderin önemini açıklar. 5.Grup çalışmalarına etkili biçimde katılır.

6.Grupla birlikte senkronize hareket eder.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40+40

Ortam: Bina

Araç-Gereç:

Etkinliği Geliştiren Süreç: 1. “Amipi tanıyor musunuz?” sorusuyla öğrenciler amip üzerine konuşturulur. Bilgileri paylaşılır

2. Amipin şekilsiz bir tek hücreli canlı olduğu, hareket ederken sitoplazmanın gideceği yöne doğru akarak

uzantılar oluşturduğu (ayak görevi gören uzantılar), amipin de bu şekilde ilerlediği belirtilir. Ayrıca

hareket ederken de hücre bütünlüğünün bozulmadığı vurgulanır.( Hücre zarı sıvı yapıdaki sitoplazmayı

çevirerek akmasını ve parçalanıp ölmesini önler. )

3. Daha sonra onlardan el ele tutuşarak büyük daire şeklinde bir amip olmaları istenir. 4. Binanın içinde amipin özelliğini göstererek dolaşacakları söylenir.

( Değişik ortamlarda dolaşırken amipin yaşaması için ellerin kopmamasına dikkat edilerek gerekli

durumlarda eller bırakıldığında amipin sitoplazmasının dağılarak öldüğü bilgisi verilir. Daha iyi

anlamaları için ise örnek: yumurtanın kabuğunun parçalanmasının içinin akıp dağılmasına neden olması

verilebilir.)

5. Amipin dönerek ilerleyebileceği önerisinde bulunulur.

6. Çocuklar el ele tutuşarak binanın içinde oyunu oynarlar.(Oyunda binanın mümkün olduğunca geniş ve dar

yerleri kullandırılarak ,nasıl hareket edecekleri gözlemlenir.) 7. Eller koparsa, el ele tutuşularak oyun kaldığı yerden tekrar devam ettirilir

8. Oyun ,eller çapraz tutularak yeni biçimiyle oynanır. Daha sonra, daire olunduğunda sırtlar birbirine bakacak şekilde ters dönülerek de tekrarlanır. Zaman kalırsa ters daire olarak ve çapraz el tutularak ikisi

birlikte uygulanır.

9. Öğretmen oyunun hiçbir aşamasında müdahale etmez ,gözlemci olur.

10. Öğretmen öğrencilerin ;birlikte hareket etme, problem çözme, empati kurma becerilerini gözlemlemelidir.

Değerlendirme:

1. Grup olarak amipi hissedip yaşayabildiniz mi? 2. Şekilsiz bir varlığın parçası olarak hareket ederken en çok nerelerde zorlandınız ?

3. Oyun sırasında korku yada güvensizlik yaşadınız mı? Neden?

4. Hangi el tutuşlarında daha kolay hareket edebildiniz? 5. Amip olarak ilerlerken senkronize davranabildiniz mi? Uyum sorunları yaşadınız mı?

6. Bu oyunda lider kimdi? Oyunu yönlendiren belirgin biri ya da birileri var mıydı?

7. Amip etkinliğinde sizce amip olabildiniz mi?


44

11.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: RİTİM ÇALIŞMASI (KONSERE GİTTİM)


Hedef: 1.Sözcüklerle ritim arasındaki ilişkiyi kavrama.

2.İletişimde göz kontağı kurma.

3.Kendini ritim ile ifade edebilme.

4.Dikkat geliştirme ve takip edebilme.

Kazanım: 1. İletişimde zamanlamanın önemini fark eder.

2. Zamanlamanın önemine dikkat ederek iletişim kurar.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç:


Süreç:

1. Öğrenciler daire şeklinde oturtulur. 2. Birbirleriyle göz kontağı kurmaları esastır.

3. Aralarında bir sayışma başlatılır. İçlerinden biri seçilir ve istediği bir kişiyle göz kontağı

kurarak, aşağıdaki sayışmayı başlatır. Sözcükler ritmik okunmalıdır.

A- Kon-se-re git-tim. B- Ki-min-le git-tin? A- C ile git-tim.

C- Be-nim-le ol-maz.

A- Ya ki-min-le?

C- D i-le git-tin.

D- Be-nim-le ol-maz.

C- Ya ki-min-le?

D- E i-le git-tin.

……………….….

…..……………….

Sayışma ilk turda bu şeklide devam eder. Göz kontağı kurmayan ve şaşıran yanar, böylelikle turun 1. si belli olur.

4. İkinci turda aynı sayışma tekrar başlatılır. Bu sefer sözcükler ritmik okunurken el çırpma da

eklenir. El çırpmada şaşıran ve göz kontağı kurmayan yanar.

5. Üçüncü turda , Sözcükler söylenmeden sadece el çırpmaya sözcüklerin ritmi okunur. Metni takip etmek ve sözcüklerin ritminin doğru vurulduğu öğretmen tarafından da takip edilerek şaşıran yanar ve oyunun galibi belli olur.

Değerlendirme: 1. Kendinizi ritimle ne kadar ifade edebilirsiniz?

2. İletişimde göz kontağı kurmanın önemini fark ettiniz mi?

3. Konuşma dilimizde sözcüklerin doğal bir ritmi olduğunu fark ettiniz mi?


45

12.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: TANGRAM YAPIMI


Hedef: 1. Akıl yürütme ve ilişkilendirme becerisi kazandırma

2. Yöntem geliştirebilme


Kazanım: 1. Akıl yürütme becerisi kazanır

2. İlişkilendirme becerisi kazanır

3. Problem çözme becerisi kazanır

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Tangram


Süreç:

Öğrenciler bireysel olarak; kare, kalp, daire, oval tangram, kare piramit, üçgen piramit oluşturmaya çalışırlar. Her öğrenciye bir tangram verilir. Öğrenciler sıra ile tüm şekilleri oluşturmaya çalışır. Öğretmen öğrencilerin performansını gözlemler ve not alır.

Değerlendirme:

1.


46

13.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: BATAKLIK

Gelişim Alanı: Bilişsel, Sosyal

Hedef: 1.Problem çözme becerisini geliştirme.

2.Grup arkadaşlarıyla iletişim kurarak, birlikte hareket etme becerisini

geliştirme.

3.Liderlik özelliklerini kullanmalarını sağlama.

Kazanım: 1.Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları açıklar.

2.Grup çalışmalarında iş birliğinin önemini ve gerekliliğini açıklar.




Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: renkli postit veya tebeşir


Süreç: 1. Çocuklara bataklık oyunu oynayacakları söylenerek, etkinlik alanında zemindeki 3 yatay ve 3 dikey

karonun oluşturduğu 9 karoluk bir kare belirlenir.(Bunu yaparken renkli postitlerden yararlanılabilir.)Bu

karoların bataklığın içindeki taşlar olduğu ,yaşamak için bunlara basmak gerektiği söylenir. 2. Bataklıkta dolaşan bir yılan gibi tek sıra olmaları istenir.

3. Önce grup olarak bataklığa bir noktadan girilip, tüm karelere basılarak başka bir noktadan çıkılacağı

söylenir.Oyunun iki önemli kuralı olan, asla bir taşa iki kişinin aynı anda basmaması ve aynı taşa iki kez

basılmaması ( her taşa en az bir kez basılması ) kuralları belirtilir. Bu durumlarda gerçekleşen hatalarda

,oyuna yeniden aynı girişten başlanır.

4. Tüm grup üyeleri tek sıra halinde bataklığa girer ve çıkıştan çıkar. Bunu farklı liderlerle, farklı giriş, çıkışlardan birkaç kez yaparlar. Bu çalışma asıl oyun için ısınma niteliğindedir.

5. Daha sonra çocukların 2’şerli gruplar olmaları istenir.

6. İlk bataklık gezisinde çocuklardan biri lider olurken ikinci gezide liderin diğeri olacağı belirtilir.

7. Öğretmen bataktaki iki öğrenci için girişleri ve tek çıkışı belirler. Girişler mümkün olduğunca karşılıklı yer

almalıdır.

8. İki öğrenci aynı anda belirtilen girişlerden girerler. Lider oyunun kurallarına uyum konusunda arkadaşını

yönlendirir. Hata olursa oyun aynı girişlerden yeniden başlar . 9. Oyun başarıyla tamamlandığında, lider değişir. 10. Öğretmen yeni çıkışı köşelerden değil ortalardan seçerek farklı bir problem oluşturmuş olur.

11. Zaman kaldığı taktirde çalşma üç kişi ile de gerçekleştirilir. Aynı kurallar bu oyun için de geçerlidir.

12. Öğretmen bu oyun süresince öğrencilere müdahale etmez, uyarmaz, sadece gözlemci olur.

Değerlendirme: 1. Bataklıkta olmak nasıl bir duyguydu ?

2. Problemin çözümüne ulaşırken farklı yollar ve stratejiler belirlediniz mi? Neler ? 3. Liderken ve lider değilken nasıl hissettiniz ?

4. Oyunda lider olduğunuzda mı yoksa lider değilken mi zorlandınız ?

5. Hatalarda neler hissettiniz? 6. Bu oyunda başarıyı getiren faktörlerin nelerdi?

7. Arkadaşınla uyumun konusunda kendi değerlendirebilir misin?


47

14.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: BU NE SESİ?


Hedef: 1. Etkin dinleme becerisini geliştirme.

2. Farkındalık düzeyini yükseltme .

Kazanım: 1. İyi bir dinleyici olmanın önemini vurgular. 2. İletişimde dinlemenin önemini fark eder.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Kalem, kağıt, kalemtıraş, çakmak, çıt çıtlı cüzdan, fermuar vb.


Süreç:

Öğrencilerden rahat bir pozisyonda oturarak gözlerini kapamaları istenir. Öğrenciler, gözlerini açmadan çevrelerini dinlerler. Duydukları sesleri söz alarak paylaşırlar. Daha sonra araçlarla sesler çıkarılarak öğrencilerden ne olduğunu bilmeleri istenir. Yine gözler kapalıdır.

Kullanılacak sesler: Kapı açma, ayakla ritim, kalemle tıklatma, kağıt buruşturma, kalem

açma, çakmak çakma, hoplama, öksürük, cüzdan açıp kapama, fermuar açıp kapama

Değerlendirme:

1. Öğrencilerden uygulama sırasında neler hissettiklerini paylaşmaları istenir. 2. Sesleri tahmin etmek kolay oldu mu, neden?

3. Arkadaşlarınız sizinle konuşurken bu kadar dikkatli dinliyor musunuz?

4. Ailenizle konuşurken bu kadar dikkatle dinliyor musunuz?

5. Sizinle konuşan birini dikkatle dinlemediğiniz için bir sorun yaşadınız mı? Nasıl?


48

15.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: BOŞLUK DOLDURMACA


Hedef: 1. Akıl yürütme ve ilişkilendirme becerisi kazandırma

Kazanım: 1. Akıl yürütür

2. İlişkilendirme yapar

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Form


Süreç:

1. Öğrencilere formlar dağıtılır

2. Gerekli açıklama yapıldıktan sonra belirlenen yeterli sürede formu doldurmaları söylenir. 3. Çalışma bittikten sonra hep birlikte değerlendirme yapılır.

Değerlendirme:

1. Formu doldururken eğlendiniz mi?

2. Nerelerde zorlandınız?

3. Eğer sözcükleri daha önce bilseydiniz bu formu doldurmak sizin için daha kolay olur

muydu?


49

ADI, SOYADI:…………………………………………………………………… ……/……/2012

* Eksik heceleri tamamlayarak bitki isimlerini bulunuz. ___LEK PAN___ PA___TES

___MUT Bİ___ SA___TA

___MA SO___ DO___TES

* olan yerlere uygun harfler yerleştirerek soldan sağa anlamlı kelimeler oluşturun. V A A N M U A T S A I R A R B A A S Y E U K L A K A G O K A İ R Ş A K I G O İ L Ç E İ N A Ş R E A C L I E M N E T O A T

* Karışık olarak verilen harfleri düzgün biçimde sıralarsanız ülke isimleri bulacaksınız.

P İ Y S A N A …………………………..

A E İ Z R Y C …………………………..

A A A K D N …………………………...

O O A İ L M K Y B ………………………………..

E U İ R S Y ……………………………………..

* Her satırdan 4 harf silin ve insan isimleri ortaya çıksın.

M - İ - L - K - S - E - A ……………………………….

Y - A - E - L - C - S - E ………………………………….

K - A - İ - N - A - M - İ - L - E …………………………………..

T - E - Ü - L - N - K - A - S - Y …………………………………….

* Anagramı verilen kelimeleri bulun.

N E P K A A (eşya)

E İ K Y G (hayvan)

Y P T A A P A (çiçek)

N D A L Z K O U G (şehir)

N İ T T E R Y A H (isim)

50

16.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: FARKLI ÇÖZÜMLER

Gelişim Alanı: Duyuşsal, Devinişsel

Hedef: 1. Bireysel farklılıklarını kabul edebilme.

2. Düşünce ve duygularını resimle ifade edebilme

3. Kendilerini tanımalarına ve tanıtmalarına yardımcı olma

Kazanım: 1. Duygularını ve düşüncelerini ifade eder

2. Kendi özelliklerini fark eder

3. Bireysel farklılıklarını kabul eder

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Etkinlik formu


Süreç:

1. Öğrencilere ekteki form verilir

2. Dağıtılan kağıtlarda yer alan eğri çizgiyi yapacakları resmin başlangıcı olarak kabul etmeleri ve

bir resim çizmeleri istenir. (Birbirlerine bakmamaları sağlanır)

3. Verilen yeterli sürenin ardından öğrencilerin yaptıkları resimler tahtaya asılır. Tek tek bakılarak

resimler arasında karşılaştırma yapmaları istenir.

4. Resimlerin farklı ve benzer tarafları arasında durulur. Başlangıç noktasının aynı olmasına rağmen

herkesin farklı düşünüp farklı resimler yaptığına dikkat çekilir. Tıpkı bu resimlerde olduğu gibi insanlarında aynı soruna farklı çözümler getirebilecekleri belirtilir.

Değerlendirme: 1. Sizce insanlar arasında ne gibi farklılıklar olabilir. Kim söylemek ister?


51

17. ETKİNLİK Etkinliğin Adı: PAZAR YERİ


Hedef: 1.Empati kurma.

2.Yaratıcı drama yeteneğini geliştirme.

Kazanım: 1.Farklı rollere girip canlandırma yapablir. 2.Topluluk önünde konuşabilir.

3.Kendini başkasının yerine koyabilir.

4.Rol oynama ve doğaçlamalara katılabilir.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç:


Süreç:

Öğrencilerden bir pazar yerini düşünmeleri istenir. Daha sonra pazar yerindeki bir canlıyı

seçmeleri ve sonrasında onu canlandırmaları sağlanır. Tüm öğrenciler sunum yaptıktan sonra

hepsinin birlikte sahneye çıkarak ortaklaşa bir pazar yerini canlandırmaları istenir.

Değerlendirme:

1. Öğrencilerden uygulama sırasında ne hissettiklerini paylaşmaları istenir.

2. Dramatizasyon sırasında zorlanıp zorlanmadıkları ve nedeni paylaşılır.

3. Etkinliğin amacı ile ilgili görüşler alınır.


53

18. ETKİNLİK Etkinliğin Adı: SESLE DUYGULARIN İFADESİ

Gelişim Alanı: Duyuşsal, Devinişsel

Hedef: 1. Vokal tını değişikliği yapabilme. 2. Mimiklerini kullanabilme.

3. Sesin özelliklerini fark etme.

Kazanım: 1.Duyguların ifadesi ile ses değişikliği arasındaki ilişkiyi fark eder.

2.Farklı duygu ifadelerini söyler.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç:


Süreç:

“Yaşasın okulumuz” gibi bilinen bir parça seçilir. Daha sonra aşağıdaki yönergelerle adım adım ilerlenir;

1. Öğrencilerden seçtikleri parçayı şarkı şeklinde söylemeleri, konuşarak söylemeleri, bağırarak

söylemeleri, fısıltıyla söylemeleri ve mimikle anlatmaları istenir.

2. Bu aşamada parça hımlayarak, ıslıkla, kedi sesiyle söylemeleri istenir,

3. En son aynı parçanın üzgün, öfkeli, mutlu, coşkulu, ağır, ve çabuk olarak söylemeleri istenir.

Değerlendirme:

1. Öğrencilerden uygulama sırasında ne hissettiklerini paylaşmaları istenir.

2. Dramatizasyon sırasında zorlanıp zorlanmadıkları ve nedeni paylaşılır.

3. Etkinliğin amacı ile ilgili görüşler alınır.

Öğretmenin Görüşleri: 54

19. ETKİNLİK Etkinliğin Adı: ZORUNDA DEĞİLİM AMA…


Hedef: Kişiler arası ilişkilerde öz denetimin yerini kavrayabilme.

Kazanım: 1.Duygularının, davranışlarını nasıl etkilediğini fark eder. 2.Paylaşmanın önemini fark eder.

3.Arkadaşlık ilişkilerinde yardımlaşmanın önemini fark eder.

4.Davranışlarının kendisini ve arkadaşlarını nasıl etkilediğini fark eder.

5.Kendini karşıdakinin yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini

anlar.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: “Zorunlu değilim ama” etkinlik kağıdı


Süreç:

Birinci derecede zorunlu olmadığımız halde yaptığımız davranışlara örnekler verin.

Ör: Bozuk telefonları ilgililere bildirmek.

Daha sonra çalışma kağıdı dağıtılarak öğrencilerden doldurmaları istenir.

Değerlendirme:

Öz denetimin yaşantılarındaki yerinin ne olduğu sorulur.


55

AD,SOYAD:……………………………………………. GRUP:…………….

TARİH:………………………..

ZORUNDA DEĞİLİM AMA

Aşağıda yapmak zorunda olmadığımız ama yaptığınız durumlar verilmiştir. Bu durumların gerekçelerinin neler olabileceğini düşünerek “Çünkü” bölümüne yazınız.

ZORUNDA DEĞİLİM AMA ÇÜNKÜ...

Arkadaşımın yere düşürdüğü eşyayı yerden alıp Çünkü;

ona vermek zorunda değilim ama yerden alıp ona

veriyorum.

Okumak için ödünç olarak aldığım kitabı Çünkü;

kaplayarak geri vermek zorunda değilim ama

kaplayarak veriyorum.

Kendi ayakkabılarımı boyarken ayakkabılıktaki Çünkü; boyanmaya ihtiyacı olan diğer ayakkabıları da

boyamak zorunda değilim ama diğer ayakkabıları da boyuyorum.

Mutfakta gördüğüm birkaç parça bulaşığı Çünkü;

yıkamak zorunda değilim ama yıkıyorum.

Beslenme getirmeyen arkadaşımla beslenmemi Çünkü;

paylaşmak zorunda değilim ama beslenmemi

paylaşıyorum.

Kantinde sıra beklerken acelesi olan birine sıramı Çünkü; vermek zorunda değilim ama sıramı veriyorum.

Apartmanın önüne bırakılan çöpü konteynere Çünkü;

götürmek zorunda değilim ama götürüyorum.

Ekmek kırıntılarını güvercinlere vermek zorunda Çünkü;

değilim ama veriyorum.

Kardeşimin derslerine yardımcı olmak zorunda Çünkü;

değilim ama yardımcı oluyorum.

56

20. ETKİNLİK Etkinliğin Adı: ARİTMETİK TESTİ


Hedef: Akıl yürütme ve ilişkilendirme becerisi kazandırma. Zihinsel işlem becerilerini geliştirme.

Zihinsel algı becerisi kazandırma.

Dikkat becerisi kazandırma.

Kazanım: Sebep sonuç ilişkisi kurar. Problemlere ilişkin olarak akıl yürütür.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: “Aritmetik Testi” işlem kağıdı


Süreç:

1.Öğrencilere basit matematik işlemleri yapacağımızı ancak, her işlemin farklı bir işlemi temsil

ettiğini söyleyeceğiz.

2. İşlemleri yaparken yönergelere dikkat edilmesinin önemini vurgulayın.

3. “Aritmetik testi” işlem kağıtlarını dağıtın ve grupla birlikte işlemler için süre belirleyin. 4. Uygulama bittikten sonra hataları kontrol edin.

Değerlendirme:

1. Normal işlemler kadar kolay mıydı?

2. İşlerimizi dikkatlice yapmak neden önemli?


57

ARİTMATİK TESTİ Aşağıdaki basit matematik işlemlerini çözerken, toplama yerine çarpma, bölme yerine toplama, çıkarma yerine bölme ve çarpma yerine çıkarma işlemi yapmalısınız.

8+2=……… 16-4=... 9+11=……… 14-7=……. 6x5=……… 8x2=……… 4×3=... ................... 2x1=……… 8+3=... ................... 9÷9=... 6÷2=... 10-5=………. 9+2=... .................. 6x2=………. 9-3=... 12+2=…….. 7×2=... ................... 8+4=…….. 7×4=... .................. 6÷6=... 8-4=... ................... 10-2=………. 4+4=... .................. 8+5=... 9+6=... ...................4-1=... 8-4=... .................... 6+6=... 1÷1=... .................. 18-3=...

12×2=... ..................17×2=... 8×7=... .................. 8+2=...

20-10=... ................. 14÷7=... 13-1=... ................... 9-1=...

58

21. ETKİNLİK Etkinliğin Adı: BENİM DAİRELERİM


Hedef: 1. Akıl yürütme ve ilişkilendirme becerisi kazandırma. 2. Düşüncelerini ve duygularını çizgi ile ifade edebilme

3. Hayal gücünü kullanabilme

Kazanım: 1. Akıl yürütme ve ilişkilendirme becerisi kazanır.

2. Yaratıcı fikirler üretebilir

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Dairelerin bulunduğu çalışma kağıtları


Süreç:

1. Çalışma kağıdı öğrencilere dağıtılır.

2. Dairelerle ne tür resimler ve şekiller çizilebilir? (Bir kaç bilinen örnek verilir.)

3. Aşağıdaki yönergelere uyulması istenir. 4. Kağıttaki dairelere bakınız, düşününüz ve nesneleri görünüz.

5. Daireleri kullanarak şekillerinizi, resimlerinizi yapınız.

6. Çizim sırasında birden fazla daireyi kullanabilirsiniz.

7. Dairenin içine ve dışına çizimler yapabilirsiniz.

8. İstediğiniz resmi, şekli çizmekte serbestsiniz. 9. Başka kişilerin düşünemeyeceği şeyleri düşününüz.

10. Çok fazla sayıda resimler ve şekiller çizmeye çalışınız.

11. Yaptığınız resimleri isimlendiriniz

Değerlendirme:

1. Kimler farklı resimler ve şekiller çizendi?


59

ÇALIŞMA KAĞIDI

Adı Soyadı: ………………………………………………….………………………………….. Yaşı: …………….

Uygulama Tarihi: ………………………………………………

60

22. ETKİNLİK Etkinliğin Adı: SOSYAL ATOM


Hedef: Bireylerin sosyal ilişkilerinin farkına varmalarını sağlama.

Kazanım: 1. Duygularını ve düşüncelerini ifade eder.

2. Başkalarıyla kurduğu iletişimi değerlendirir.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40+40

Ortam: Bina

Araç-Gereç: Resim kağıdı, boya kalemleri, öğretmenin önceden hazırlayıp getireceği kişisel sosyal atom çizimi.


Süreç:

Tahtaya bir güneş resmi çizilir ve öğrencilerle şöyle bir konuşma yapılır:

Şimdi yapacağımız etkinliğin adı ”sosyal atom”. Az sonra çizeceğimiz resimde bizim için

önemli olan ,güvendiğimiz, bize destek veren kişileri çizmek. Tıpkı güneş sistemi gibi.

İşte sosyal atom resmi de tıpkı güneş sistemine benziyor. Kendinizi ortada güneş gibi

düşünün; bu gezegenler de size yakın, güvendiğiniz ve sizi destekleyen kişiler. Bu kişilerden

bazısı size daha yakın bazısı daha uzak olabilir.

Örneğin kilometrelerce uzakta olan bir yakınınızı ,ona karşı olan duygularınız

yüzünden sizin resminizin yanına çizebilirsiniz. Önemli olan fiziksel yakınlık ya da kan bağı değil, sizin bu kişilere karşı hissettiklerinizdir.

(Öğretmen elindeki kendi sosyal atomunu gösterir)

Bakın benim sosyal atom resmime. Şimdi siz de kendi sosyal atomlarınızın resmini

çizeceksiniz. Unutmayın çizeceğiniz kişileri benim yaptığım gibi sembollerle çizebilirsiniz.

(Öğrencilere resimlerini çizmeleri için 15-20 dakika verin)

Değerlendirme:

1.Resimleri çizerken neler düşündünüz?

2.Yanınınızdaki arkadaşınızla resminizi paylaşarak onun duygularını sorun. 3.Sana yakın ve uzak kişileri belirlerken bunun nedenleri üzerine hiç düşündün mü?

4.Sence bu resimde başka kimler olmalıydı?


61

23.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: DÜNYAMIZIN SORUNLARINA ÇÖZÜMLER


Hedef: Yaşadığımız dünya ve içinde bulunduğumuz toplumun sorunlarıyla ilgili bilinç geliştirebilme.

Kazanım: 1. Sorumluluklarını yerine getirmemenin sonuçlarını fark eder. 2. Sorumluluk duygusunun önemini fark eder.

3. Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları açıklar. 4. Problemi fark edebilir. 5. Probleme farklı çözüm yoları önerebilir.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: “Dünyamızın sorunlarına çözümler” konulu çalışma kağıdı


Süreç: 1. Öğrencilere “Dünyamızın Sorunlarına Çözümler” çalışma kağıtları dağıtılır.

2. Cevaplamaları için öğrenci düzeyine uygun bir sure verilir ve sonar cevaplar tartışılır.

3. Benzer sorunlara işaret eden öğrencilere söz hakkı verilir ve tartışma canlandırılır.

4. Bir mekanda yaşayan herkesin o mekanın sorunlarıyla ilgili sorumlulukları olduğu, insanların en büyük ortak mekanının dünya olduğu vurgulanarak tartışma tamamlanır.

Değerlendirme:

1.Yaşadığımız dünyanın sorunlarıyla ilgili ne öğrendiniz?

2.Problem olarak gördüğümüz davranışlarda mikro düzeyde katkımız olduğunun

farkında mıyız?

3.Belirttiğimiz problemleri çözümü için kişisel olarak ne yapıyoruz?


62

ÇALIŞMA KAĞIDI

AD-SOYAD: GRUBU: TARİH:

“DÜNYAMIZIN SORUNLARINA ÇÖZÜMLER”

Size göre dünyamızın karşılaştığı en önemli üç problem nedir? Kısaca açıklayarak belirtir

misiniz?

1)

2)

3)

Bu üç problemi nasıl çözersiniz?

1)

2)

3)

63

24. ETKİNLİK Etkinliğin Adı: EŞYALAR KONUŞUYOR


Hedef: Öğrencilerin benlik algılarını genişletmelerine yardımcı olma.

Kazanım: 1. Duygularını ve düşüncelerini ifade eder.

2. Güçlü ve zayıf yönlerini fark eder.

3. Sorumluluklarını fark eder.

4. Sorumluluklarını yerine getirmemenin sonuçlarını fark eder.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: “Eşyalar Konuşuyor” etkinlik kağıdı


Süreç:

1. Öğrencilere formları dağıtın ve gerekli açıklamayı yaptıktan, gerekiyorsa örnek verdikten

sonra cevaplamaya başlamalarını isteyin.

2. Cevaplama işlemi bittikten sonra, gönüllü öğrencilerin cevaplarını sınıfla paylaşmasını

isteyin.

3. Aşağıdaki değerlendirme sorularını sınıfa yönelterek grup etkileşimini başlatın.

Değerlendirme:

1. Kendinizle ilgili yeni bir şeyler öğrendiniz mi? Neler? 2. Arkadaşlarınızla ilgili yeni bir şeyler öğrendiniz mi? Neler?

3. Sizin hakkınızda olumsuz şeyler söyleyen nesneler oldu mu? Doğru mu söylüyorlar?

Niçin?

4. Sizin hakkınızda olumlu şeyler söyleyen nesneler oldu mu? Hangileri?


64

AD SOYAD: GRUBU: TARİH: EŞYALAR KONUŞUYOR!

Farz edin ki aşağıdaki nesneler konuşabiliyor. Acaba sizin hakkınızda neler söylerler?

1. Diş fırçam:

2. Ayakkabım:

3. Havlum:

4 Kalemim:

5. Yatağım:

6. Sıram:

7. Masam:

8. Dolabım:

9. Elbiselerim:

10. Saçım:

11. Bisikletim:

12. Televizyonum:

13. Bilgisayarım:

l4. Paspasım:

65

25.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: KARMAŞIK ÖYKÜ


Hedef: 1.Öğrencilerin problem çözme becerilerini geliştirme. 2. Neden sonuç ilişkisini kurma.

3.Olaylar dizisini anlayabilme.

Kazanım: 1.Problemi fark edebilir. 2.Probleme farklı çözüm yoları önerebilir.

3.Sebep sonuç ilişkisi kurar

4.Problemlere ilişkin olarak akıl yürütür.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: “Karmaşık Öykü” etkinlik kağıtları (3 adet)


Süreç:

Öğrencilere formları teker teker dağıtın ve verilen kareleri doğru sırasına sokarak gülmece

öyküsü oluşturmalarını söyleyin.

Değerlendirme:

Karmaşık Öykü 3 CEVAP: H-D-F-J-G-C-E-K-B-L-A-I

Karmaşık Öykü 2 CEVAP: E-C-B-D-F-A

Karmaşık Öykü 1 CEVAP: 1-4-2-3


AD SOYAD: GRUBU: TARİH:

66

KARMAŞIK ÖYKÜ 3 67

26.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: SATICI OLSAYDIM


Hedef: Öğrencilerin ilgilerini tanımalarına yardımcı olmak.

Kazanım: 1.İlgilerini fark eder.

2.İlgilerin yaşamındaki rolünü fark eder.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç:


Süreç:

1.Bir satıcı olduğunuzu düşünün. Nerede ve ne satmak isterdiniz? Satacağınız şey bir düşünce, bir

hizmet, yiyecek veya kullanılacak bir şey olabilir.

2.Bu yönergeden sonra öğrencilerin, üzerinde adlarının da bulunduğu kağıtlara satmak

istediklerini yazmalarını isteyiniz. (Öğrencilere yardımcı olmak için aşağıdaki listeyi örnek

olarak tahtaya yazabilirsiniz.)

Satılacak şeyler :

Masa-sandalye kitap tablo

Sandviç-kek müzik aleti çiçek

Ayakkabı resim malzemesi iğne-iplik

Televizyon fotoğraf makinesi düğme

Sebze-su tavsiye-öneri şarkı

Çocuk oyuncakları otomobil parçaları akvaryum

Değerlendirme:

Cevapları toplayıp içlerinden tesadüfen seçtiğiniz öğrencilerin, sınıfta neden böyle bir tercih

yaptıklarını, nerede satmak istediklerini, ürünün özellikleri hatta dükkanın ismini anlatmalarını

isteyin.


70

27.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: UZUN KULE

Gelişim Alanı: Duyuşsal, Sosyal, Bilişsel

Hedef: 1.Grup dinamiğini harekete geçirme. 2.Liderlik ve sorumluluk alma becerisi kazandırma.

Kazanım: 1.Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları açıklar. 2.Grup çalışmalarında iş birliğinin önemini ve gerekliliğini açıklar.




6.Sorumluluklarını fark eder.

7.Sorumluluklarını yerine getirmemenin sonuçlarını fark eder.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40+40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Her takıma aşağıdaki malzemeleri temin edin.( Takımlarda aynı

malzemeler bulunmalıdır)

Ambalaj kağıdı(kıraft kağıdı), A3 (afiş büyüklüğü) ya da A4 kağıdı

İnce karton Gazete

Kağıt klipsleri

Bir zımba veya raptiyeler Yapışkan bant

Her katılımcıya bir kalem

Bir makas

Uygulayanlar:

Süreç: Her takımın amacı, belirlenen zaman sınır içerinde en yüksek kuleyi yapmaktır. Grup

dinamiğini harekete geçirme, liderlik ve sorumluluk alma becerisi kazanmaları amaçlanır.

1. Öğrencilerden 5’ er kişilik grup oluşturmalarını istenir

2. Malzeme setleri takımlara dağıtılır. Takımlara onlara verilen zamanda en yüksek kuleyi yapmaları gerektiğini anlatılır

3. Her takıma grup oluşturmak ve görev paylaşımı, lider seçimi için 10 dakika, planlama ve

taslak oluşturma için 15 dakika, dik durabilecek en uzun kuleyi yapmak için 70 dakikaları

olduğu söylenir.

4. Kazanan takım, belli zaman ölçeğinde dik duran, devrilmeyen en yüksek kuleyi yapan takımdır. Devrilen kule değerlendirmeye alınmaz.

Değerlendirme: 1. Takımların kendilerine hangi hedefleri belirlediklerini,

2. Takım rollerinin neler olduğunu,

3. Görevin nasıl yerine getirildiğini sorun.


71

28.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: KARAR VERDİM, ÇÜNKÜ

Gelişim Alanı: Duyuşsal, Sosyal

Hedef: Karar verme ile sorumluluk arasındaki ilişkiyi kavrayabilme.

Kazanım: 1.Verdiği kararları etkili karar verme basamakları açısından değerlendirir.

2.Etkili karar verme unsurlarını kararlarında kullanır.

3.Sorumluluklarını fark eder. 4.Sorumluluklarını yerine getirmemenin sonuçlarını fark eder.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: “Karar Verdim, Çünkü…” çalışma kağıdı, kalem


Süreç:

1. Karar Verdim, Çünkü... çalışma kâğıdını öğrencilere dağıtın. 2. Doldurma işlemi tamamlanınca öğrencilerden cevaplarını sınıfla paylaşmalarını isteyin.

3. Son olarak öğrencilerin bu çalışmayla ilgili değerlendirmelerini alarak etkinliği tamamlayın.

Değerlendirme:

1. Öğrencilerin gündelik yaşamlarında aldıkları kararların sorumluluğunu üslenip

üslenemedikleri birlikte tartışılır.

2. Öğrencilerin kararlarını verirken nelere dikkat ettikleri konuşulur.


72

…./…../200..

Adı Soyadı: ……………………………………Grubu:……………………

KARAR VERDİM, ÇÜNKÜ...

Karar nedir?

Karar, yapılabilecek farklı şeyler arasından birisini seçmektir. Her gün (çeşitli kararlar veririz. Bir kısmı, "Okuyacağımız kitabı seçmek" gibi oldukça basittir. Bazıları ise "Arkadaşımızın en çok hoşuna gidecek hediyeyi seçmek" gibi oldukça zor olabilir.

Aşağıda kendinizin aldığı bazı kararları bulacaksınız. Boşluklara aldığınız kararları yazın ve niçin öyle yaptığınızı belirtin.

1. Arkadaşımla buluşmaya gelirken ... verdim; çünkü ...

2. Kahvaltıda ... ............. ..., ... ............ ..., ... çünkü...

3. Okula gelirken ... verdim; çünkü...

4. Şu an okuduğum kitabın adı... çünkü...

5. En sevdiğim oyun... çünkü...

.giydim. Onları giymeye karar

.yedim. Onları yemeye karar verdim;

...ile konuştum. Onunla konuşmaya karar

..dır. Onu okumaya karar verdim;

..dır. Onu oynamaya karar verdim;

6... .................. ...mı arkadaşlarımla paylaşırım. Onları arkadaşlarımla paylaşmaya karar verdim; çünkü...

7. Bugün hangi kararı aldın? ……………………………………………………………………………..

Niçin böyle yapmaya karar verdin? Çünkü………………………………………………………………………

73

29.ETKİNLİK

Etkinliğin Adı: BU ADİL Mİ?


Hedef: 1. Adalet kavramı ile ilgili bilinç geliştirme 2. Adaletin toplum içindeki rolünü kavrayabilme

Kazanım: 1. Adaletin önemli bir değer olduğunu kavrar.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Her öğrenci için kurşun kalem

Etkinliği Geliştiren Süreç: 1. Öğrencilere aşağıdaki önerileri sunun:

İsmi ….. harfi ile başlayanlar ödev yapmayacaklar. Sadece gözleri kahverengi olmayan öğrenciler tenefüslerde nöbet

tutacak. Erkeklere çikolata verilecek. …………. doğumlular sınıfta istedikleri yere oturabilecekler.

Öğrencilerin itirazlarını dinleyin ve itirazlarının sebeplerini sorun. Daha sonra dersin amacını ve adalet kavramının

önemini açıklayın.

2. Her öğrenciye bir adet kurşun kalem verin ve şöyle söyleyin: ‘Burada her biriniz için bir kurşun kalem var. Bu kalemlerden hepinize bir tane vereceğim. Her birinize bir tane

kalem vermek adil olur mu? (öğrencilerin cevabını aldıktan sonra) Evet adil olur. Çünkü herkese sadece bir tane

yetecek kadar kalem var. Eğer bir çocuk iki tane kalem alırsa, başka bir çocuğa kalem kalmayacak.’

(Çocuklardan birine( örneğin Ahmet’e) diğer bir çocuğun (örneğin Mehmet’in) kalemini de almasını söyleyin.)

‘Bu durumda Mehmet’in kalemi olmayacak sizce bu adil mi? Ahmet bu durumda Mehmet’in ne hissettiğini nasıl

öğrenebilirsin?

(Çocukların herhangi bir şeyi zorla aldıkları zaman diğer kişinin ne hissettiğini sorma fırsatı bulabilmeleri için, bu işlemi birkaç çocukla tekrarlayın.)

‘Ahmet Mehmet’in tekrar kendisini mutlu hissetmesi için ne yapabilirsin?’

(Fazla kalemi alan diğer çocuklarla aynı işlemi tekrarlayın. Her çocuk kendi kalemine sahip oluncaya kadar bunu

sürdürün. Ve diğer sorularla etkinliği devam ettirin):

‘Eğer iki çocuk aynı öykü kitabını okumak istiyorsa, ama çocuklardan biri öykü kitabını bitirdiği halde kitabı geri

vermiyorsa sizce bu adil mi? Adil olan nedir?’ ‘Eğer iki çocuk aynı anda aynı oyuncakla oynamak istiyorlarsa, sizce buy durumda adil olan nedir? Peki böyle

yapmak niçin adildir?’

‘Bir gün ön sırada Mehmet varsa, arka sırada olması gerektiği zaman da ön sırada Mehmet’ in olması adil midir? Adil

olan nedir?’

3. Öğrencilerinize adil bir insanın ne gibi özellikleri olduğunu sorunuz ve cevaplara aşağıdaki maddeleri

ekletiniz: Adil bir insanın özellikleri; • Kimseye haksızlık yapılmasını istemez. • Kendisinin ve başkalarının haklarını savunur.

• Problemlere adil çözümler bulur. • Kendi hatalarını görerek bunları kabullenir.

• Herkesi düşünmeye çalışır, bencil değildir. • Doğru sözlüdür.

Değerlendirme:


74

30.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: SAYGI YOLLARI


Hedef: Saygı gösterilmesi gereken durumları ayırt edebilme.

Kazanım: 1.Saygısızca bir davranışla karşılaştığında gösterebileceği tutumu ifade eder.

2.Davranışlarının kendisini ve arkadaşlarını nasıl etkilediğini fark

eder.

3. Saygısızca bir davranışla karşılaştığında duygularında ne gibi

değişiklikler olduğunu ifade eder. Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: “ Saygı yolları” çalışma kağıdı

Etkinliği Geliştiren Bilinmiyor

Süreç:

1.Öğrencilerden gözlerini kapatmalarını ve kendilerini markette alışveriş yaparken hayal

etmelerini isteyin

2.Kasiyere para ödemek için kuyrukta olduklarını ve sıranın arkasındaki insanların önlerine

geçtiğini hayal etsinler. 3.Gözlerini açtıklarından duygularını paylaşmak isteyenlere ortam hazırlayın.

4.Yaşadıkları bu deneyimden sonra Saygı Yolları çalışma kağıdını öğrencilere dağıtıp

doldurmalarını isteyin.

Değerlendirme:

1.Başkalarına saygı göstermek size neler kazandırır?

2.Saygısız bir davranışla karşılaştığınızda neler hissediyosunuz?

3.“Sana yapılmasını istemediğin bir şeyi başkasına yapma” sözünden ne anlıyorsunuz?


75

Adı-Soyadı ……………………………….. Grubu: ……………. Tarih:…………………..

SAYGI YOLLARI

Saygı gösterilmesi gereken yer ve durumları aşağıya bir liste halinde yazınız.

NEREDE? NASIL?

Gürültü yapmamak, yemek yememek, oyuncuların dikkatini dağıtıcı

Tiyatroda davranışlardan kaçınmak.

Sokakta

Sırada beklerken

Otobüste

Evde

Okulda

Alışverişte 76

31.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: KALEYDO-DÖNGÜ YAPIMI

Gelişim Alanı: Devinişsel

Hedef: 1. Dikkat becerisi kazandırma

2. El ve göz koordinasyonu gerektiren belirli hareketleri

yapabilme

Kazanım: 1. Çeşitli malzemeleri değişik şekillerde katlar.

2. Malzemeleri istenilen nitelikte keser.

3. Malzemeleri istenilen nitelikte yapıştırır.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Kaleydo , makas, yapıştırıcı


Süreç:

Her bir öğrenciye kaleydo verilir. Öğrenciler şeklin çevresini makas ile keserler. Katlanması

gerekli tüm doğrulardan bir öne bir arkaya katlayıp tekrar açarlar. Bu işlem 25 dk sürer. Son

olarak şekil yapıştırılarak oluşturulur ve yapıştırıcının kuruması beklenir. Daha sonra öğrenciler

yaptıkları bu kaleydo-döngü ile oynarlar.

NOT.

Çocuklar origami yaparken el ve parmak kasları ve buna paralel olarak da el-göz

koordinasyonları gelişir. . Düz bir kâğıdı üç boyutlu hale getirmesi ise çocuğu görsel ve düşünsel

olarak destekler ve çocuğun mekânsal ve matematiksel ilişkiler hakkında deneyim kazanmasına

yardım eder. Eşyaya farklı yönlerden bakabilme özelliğini kazanan çocuk, uzaysal (3 boyutlu)

düşünebilme yetisini kazanır.

Değerlendirme:

1. Yaptığınız kaleydo-döngüleri beğendiniz mi? 2. Keserken, katlarken ve yapıştırırken kimler zorlandı?


77

32.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: VÜCUDUMUZ ÖFKELENİYOR


Hedef: 1.Öfkelendiklerinde vücutlarının ne tür tepkiler verebileceğini fark etmelerine yardımcı olma.

Kazanım: 1.Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya koymanın sonuçlarını açıklar.

2.Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini kullanır.

3.Öfkenin zaman zaman yaşanabilen doğal bir duygu olduğunu

anlar.

4. Öfkenin kontrol edilebilir bir duygu olduğunu fark eder. 5. Öfkesini uygun yollarla ifade eder.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç:


Süreç:

1. Öğrencileri bir kişinin öfkelendiğini nereden anlayabileceklerini sorup cevaplarını alın.

2. Öğrencilerden aldığınız cevapları da kullanarak karın ağrısı , hızlı nefes alma avuçlarını sıkma, terleme, baş ağrısı, kalbin hızlı atması, elin ayağın titremesi gibi öfke belirtilerini anlatın.

3. Öğrencilerden öfke duygusunu sadece vücutlarını kullanarak göstermelerini isteyin.

4. Öğrencilerden en çok öfkelendikleri bir olayı düşünmelerini ve öfkelerini vücutlarının hangi

bölgelerinde hissettiklerini göstermelerini isteyin.

5. Öfkelendiklerinde elliye kadar saymalarını veya içlerinden dörde kadar sayıp yavaşça nefes almalarını, ikiye kadar sayıp nefes tutmalarını ve dörde kadar sayıp nefes bırakmalarını isteyin.

Değerlendirme:

1. Öfkeyle birlikte vücudunda ne gibi değişiklikler hissettin? 2. Duygularında ne gibi değişiklikler oldu?

3. O anda öfkeni kontrol edebildin mi?

4. Sence öfke yönetilebilir mi?


78

33.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: MESLEK BULMACASI

Gelişim Alanı: Sosyal, Bilişsel

Hedef: Öğrencilerin çeşitli meslekler hakkında bilgi sahibi olmalarına yardımcı olmak.

Kazanım: 1.Farklı meslek isimlerini sayar. 2.Hangi mesleğe ilgi duyduğunu ifade eder.

3.Mesleklerin birbirine benzer ve birbirinden farklı özelliklerinin

olduğunu söyler.

4.İlgileri ve yetenekleri ile meslek arasındaki ilişki kurar.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40’

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Her öğrenci için birer adet bulmaca formu.


Süreç

1.Bulmacaları öğrencilere dağıtın ve cevaplamaları için uygun süre vererek cevapları bulmalarını

isteyin. (Bu işlem sırasında bazı öğrencilerin yardımlaşmasına izin verin)

2.Sürenin bitiminde bulmacada yer alan meslekleri tek tek ele alarak öğrencilere aşağıdakilere

benzer sorular yöneltin;

Değerlendirme:

1.Bu meslekte çalışan bir tanıdığınız var mı? 2.Bu mesleğin elemanlarının yaptıkları başlıca işler nelerdir?

3.Bu meslek elemanları olmasaydı, ne olurdu?


79

BULMACA

Aşağıdaki bulmacada, 15 tane meslek adı gizlidir. Bunlar; yukarıdan aşağıya, aşağıdan

yukarıya, soldan sağa ya da sağdan sola yazılmış olabilir. Bakalım kaç tanesi bulabileceksiniz?

T A T B D A R H Z A

K C B E F V E E T Ş

L Ş K R I U S N R İ

R Ş L B M K S Ş L S

E O İ E R A A İ K İ

T F K R L T M R C D

E Ö Ğ R E T M E N N

R R S T O L İ P M E

K K U D L O M O İ H

E T B Ü M O A L K Ü

S P A H Ç I R İ A M

Ü Z Y I C V A S H C

Bulunacak meslek adları

Mimar, sekreter, mühendis, öğretmen, pilot, avukat, subay, hemşire, şoför, berber, aşçı,

ressam, polis , hakim, savcı

80

34 .ETKİNLİK Etkinliğin Adı: BEN OLMASAYDIM NE OLURDU?

Gelişim Alanı: Sosyal, Bilişsel

Hedef: 1.Mesleklerin toplumdaki önemini anlama. 2.Meslekleri analiz etme becerisi kazandırma. 3.Günlük hayatımızı sürdürmemizi kolaylaştıran meslekleri tanıma.

Kazanım: 1. Farklı meslek isimlerini sayar. 2. Hangi mesleğe ilgi duyduğunu ifade eder.

3. Mesleklerin birbirine benzer ve birbirinden farklı özelliklerinin

olduğunu söyler. 4. İlgilerin meslek seçimindeki rolünü fark eder.

5. Çeşitli mesleklerde çalışanların yaptıkları işlerden örnekler verir.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40+40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Küçük kesilmiş kağıtlar ve bunların konacağı bir sepet veya kap. Ekteki listedeki meslek adları bu kağıtlara yazılacak.


Süreç:

Şu yönergeyi öğrencilerinize verin: “Bir caddede yürürken çevremizde görebileceğimiz

tabelalar, bazı işleri yapanları gösterir. Ayrıca, sokakta bazı meslek üyelerini de görebiliriz. Bu

sepette bunlardan bazılarının adları yazılı. Şimdi yoklama listesine göre, her üç kişiden biri gelip bu

sepetten bir kağıt alacak ve bu kağıtta adı yazılı meslek üyesinin yaptığı işi kendisi

yapıyormuş gibi bize anlatacak, yaptığı işi övecek, bize faydalarını anlatacak ve o olmasaydı neler

olacağını söyleyecek.”

Her öğrencinin sepetten çektiği mesleği, ne kadar benimseyerek anlattığına dikkat edin.

NOT: Her öğrencinin en az iki mesleği anlatmasını sağlayın.

Değerlendirme:

Öğrencilerin şu yargılara varmalarını sağlayın.

1. Bir cadde üzerinde bile çok çeşitli insanlar çalışıyor.

2. Bütün çalışanlar bizim hayatımızı kolaylaştıran işler yapıyorlar. 3. Bütün yapılan işler önemli ve değerlidir.

4. Bütün yapılan işler birbirine bağlıdır.


81

*Televizyon tamircisi *Doktor *Kitapçı

*Elektrikçi *Gözlükçü *Gazeteci

*Temizlik işçisi *Banka veznedarı *Manav

*Camcı *Fırıncı *Polis

*Otobüs şoförü *Terzi *Zabıta memuru

*Eczacı *Musluk tamircisi

*Dondurmacı *Postacı

*Kasap *Çorap satıcısı

82

35.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: BULMACA ÇÖZME


Hedef: 1.Akıl yürütme ve ilişkilendirme becerisi kazandırma. 2.Bütünsel ve parçalara ayırarak öğrenme becerisi kazandırma.

3.Sistematik düşünme becerisini geliştirme.

4.Dikkat becerisi kazandırma.

5.Problem çözme becerisi kazandırma.

Kazanım: 1. Sebep sonuç ilişkisi kurar. 2. Bilinmeyene ilişkin olarak akıl yürütür.

3. Beyin fırtınası yapabilir. 4. Problemlere ilişkin olarak akıl yürütür.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Çeşitli bulmaca kağıtları


Süreç:

1. Bulmaca kâğıtlarını öğrencilere dağıtın.

2. Her bulmacanın yanındaki açıklamaları dikkatlice okumalarını isteyin. 3. Anlayamadıkları konuyu sormalarını isteyin

Değerlendirme:

1. Bulmacaları çözerken zevk aldınız mı?

2. Bilinmeyeni bulmak heyecan verici miydi?


83

4 çeşmeden 4 eve (A'dan A'ya; B'den B'ye; C'den C'ye ve D'den D'ye) boruları, birbirini kestirmeden su getirebilir misiniz?

84

36.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: ÇİZGİ İLE ANLAT

Gelişim Alanı: Bilişsel, Duyuşsal

Hedef: 1.Düşüncelerini ve duygularını çizgi ile ifade edebilme .

2.Görsel algılama yeteneğini geliştirme.

Kazanım: 1.Duygularını ve düşüncelerini ifade eder. 2.Yorum yapar.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40

Ortam: Atölye

Araç-Gereç: Sınıf tahtası, tebeşir veya marker kalem


Süreç:

1.Bir öğrenci sınıftan dışarıya çıkartılarak ona bir hikaye veya olay anlatılır ve bunu sınıfa

girerek tahtaya çizeceği bir resim ile anlatması istenir.

2.Öğrenci sınıfa girerek tahtaya bir resim çizer.

3.Diğer öğrencilerden resmi yorumlayarak olayın ne olduğunu tahmin etmeleri istenir. 4.Daha sonra diğer öğrencilerin bir olay çizmeleri ve yorumlamaları ile etkinlik devam eder.

Değerlendirme:

1.Olayı çizerek anlatmakta zorlandınız mı? 2.Tahtaya çizilen resmi olayı anlayabildiniz mi?


85

37.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: ROBOTLAR


Hedef: 1.Hayal gücünü kullanabilme. 2.Yaratıcılıklarını geliştirebilme.

Kazanım: 1.Orijinal fikirler üretebilir.

2.Yaratıcı fikirler üretebilir.

3.Alışılmamış, yaşanmamış durumlarla ilgili fikir önerebilir ve

uygulayabilir.

Öğrenci sayısı:

Süre: 40+40

Ortam: Atölye Araç-Gereç:


Süreç:

1. Ay taşıtı Lunakod ile bir robot gerçekleşmiştir. Ama bir çok uzay romanı yazarının

hayalindeki insan benzeri biçimle ilgisi yok. Bu bakımdan robotlarla ilgili hayal gücünüzü siz de

daha değişik kullanın. On değişik iş için birer robot düşünün.

2. Bu ve kendi bulacağınız robotlar için olabileceği kadar çok yetenek işlev ve yapabileceği ödev düşünün.

Büyüklüğü, ağırlığı ve hızı ne kadar?

Neler yapabiliyor?

Her parçası nasıl işliyor?

Hangi amaca yönelik işler yapıyor?

Öğrencilerin her birini çizmesi istenir.

Değerlendirme: 1-Robotları hayal ederken ilham aldığı konu ve objeler neler?

2-Gerçek hayatta bu robotlardan hangisini kullanmak istersin? Neden?

3-Çizmiş olduğun robotların insanlığa ne gibi yararları olacağını düşünüyorsun?


86

BÖLÜM V

Formlar

87

FORM-1

Bartın Bilim ve Sanat Merkezi Müdürlüğü UYUM EĞİTİM PROGRAMI

ÖĞRENCİ PERFORMANS GÖZLEM FORMU (Danışman Öğretmen İçin)

DERECELER

Adı Soyadı : ...

Numarası : ...

Düzenleme Tarihi :……………………………………………………………

ÖLÇÜTLER 5 4 3 2 1

1. Akıl yürütür ve olayları ilişkilendirir.

2. Olayları rahatlıkla algılayabilir.

3. Yorum yapabilir.

4. Sebep-sonuç ilişkisini kurabilir.

5. Problemi fark edebilir.

6. Probleme farklı çözüm yoları önerebilir.

7. Beyin fırtınası yapabilir.

8. Farklı fikirler önerebilir ve uygulayabilir.

9. Soyut ve kavramsal düşünebilir.

10. Zihinsel aktiviteleri zorlanmadan gerçekleştirir.

11. Grup üyelerinin düşüncelerine ve çabalarına saygı gösterir.

12. Sorumluluklarının farkındadır.

13. Ne hissettiğini doğru bir şekilde söyleyebilir.

14. Kendisinde gördüğü olumlu özellikleri ifade edebilir.

15. Kendini karşıdakinin yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlayabilir.

16. Yeteneklerinin farkındadır.

17. İlgilerinin farkındadır.

18. Güçlü ve zayıf yönlerinin farkındadır.

19. Duygularını ve düşüncelerini rahatlıkla ifade edebilir.

20. Dikkatini herhangi bir konuya toplayabilir.

21. Başkalarıyla kurduğu iletişimi doğru değerlendirebilir.

22. Topluluk önünde konuşabilir.

23. Sosyal rollerin yaşamdaki önemini fark edebilir.

24. Rol oynama ve doğaçlamalara katılabilir.

25. Grup arkadaşlarının özelliklerini bilir.

26. Grup çalışmalarına etkili biçimde katılır.

27. Farklı rollere girip canlandırma yapabilir.

28. Etkili bir grup üyesi ve lideri olabilir.

29. Arkadaşları ile yardımlaşır.

30. Bir şeyler anlatmaktan hoşlanır.

31. Doğal bir lider olarak görünür.

32. Sözel olarak çok iyi iletişim kurabilir.

33. Grupta oluşan sorunların farkına varır ve çözüm üretir.

34. Yapılan vücut hareketlerini gözleyebilir.

35. Duygularına göre vücudunu kontrol edebilir.

36. Uygulamadaki talimatlara göre vücudunun çeşitli kısımlarını sırasıyla kullanır.

TOPLAM

GENEL TOPLAM

İMZA

Danışman Öğretmen:…………………………………………………………..………….

88

FORM-2


VELİ GÖZLEM FORMU

Adı Soyadı : ... ......................................................................... BİLSEM No : ... Velisi : ...

Yakınlığı : ... ......................................................................... Düzenleme Tarihi :...

AÇIKLAMA : Lütfen öğrencileri aşağıda sıralanan davranışlara göre derecelendiriniz. Gözlemlediğiniz davranışların düzeyi için ilgili kutucuğun içerisine ( X ) işareti koyunuz.

Sıra Her Hiçbir No Zaman Ara Sıra Zaman

1 Fen ve teknik konular içeren kitaplar okumaktan zevk alır.

2 İsimleri, yerleri, tarihleri çok kolay hatırlar.

3 Çeşitli konularda çizimler yapar.

4 Doğayı ve içinde yaşadığı çevreyi incelemeyi sever.

5 Zihinden işlemleri çok kolay yapar

6 Voleybol, basketbol, futbol, izcilik, yüzme, tenis vb. sporları yapmaktan hoşlanır ve

bunlardan bazılarına sürekli olarak katılır.

7 Tarihî konular hakkında sorular sormayı ve/veya cevaplamayı sever.

8 Yazı yazmaktan çok hoşlanır.

9 Elektronik ya da mekanik bir aracı söküp yeniden monte etmekten hoşlanır.

10 Çizimlerindeki gerçeklik çok fazladır.

11 Kendince müzik parçaları yapmaya çalışır.

12 Tarihi yerler ve eserler ilgisini çeker.

13 Başkaları ile birlikte şarkı söylemekten hoşlanır.

14 Makinelerin nasıl çalıştığını merak eder.

15 Sayılardan oluşan bulmacaları çözmekten büyük bir zevk alır.

16 Evde ve/veya dışarıda fiziksel yetenek isteyen hareketleri sıkça yapar.

17 Yaptığı resimleri herkes çok beğenir.

18 Konuşma yeteneğ, karşısındakini şaşırtır.

19 Çeşitli müzik aletleri ile ilgilenir, onları çalmayı dener.

20 Spor yarışlarını gazete, dergi ve diğer yayın araçlarından izlemekten hoşlanır.

21 Yabancı ülkeleri görmek ister.

22 Resim yaparken büyük bir zevk alır.

23 Yaşıtlarının çözemediği zor problemleri çözebilir.

24 Deney aletlerine karşı ilgi duyar.

25 Bilmecelerden, kelime oyunlarından hoşlanır.

26 Televizyonda, radyoda veya internette müzik programlarını izlemekten hoşlanır.

27 Evde ve okulda zamanının çoğunu çeşitli bedensel etkinliklere ayırmak ister.

28 Dinlediği müzik parçasını kısa zamanda öğrenir ve uygun bir şekilde söyleyebilir.

29 Coğrafi keşiflere karşı ilgi duyar ve kaşiflerin hayatını merak eder.

30 Bilim insanlarının hayatını merak eder.

31 Çamur ve hamur gibi yumuşak maddelerden şekiller yapmayı sever.

32 Matematik problemini kısa sürede çözer.

33 Ritim ve melodiye karşı duyarlıdır.

34 Karikatür çizmekten hoşlanır.

35 Yaşına göre kelime hazinesi gelişmiştir.

36 Belgesel izlemekten, doğa ve gezi ile ilgili yayınları incelemekten hoşlanır.

37 Sayılarla ve geometrik şekillerle meşgul olmaktan zevk alır.

38 Tarihi olayları ve konuları içeren filmleri izlemekten, hikaye ve/veya romanları

okumaktan zevk alır.

39 Kitap okumayı çok sever.

40 Zihnini en çok meşgul eden şey koşmak, oyun oynamak,hoplayıp zıplamaktır.

41 Problemleri kendi yöntemleriyle de çözebilir.

42 Önemli sporcuların hayatını merak eder. İMZA

Veli Adı Soyadı:…………………………………………………

89


* Bu Bölüm PDR Birimince Doldurulacaktır.

Öğrencinin

Adı Soyadı:…………………………………

Numarası………

Değerlendirme Tarihi:……………………… Değerlendiren Uzman:……………………………………..

HER ZAMAN…….. : 3 Puan

ARA SIRA………… : 2 Puan

HİÇBİR ZAMAN….. : 1 Puan

VELİ GÖZLEM FORMU DEĞERLENDİRME KAĞIDI

MÜZİK

RESİM

SPOR

DİL

SANATLARI

FEN

BİLİMLERİ

SOSYAL

BİLİMLER

MATEMATİK

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

11 13 19

3 10 17

6 16 20

2 8 18

1 9 14

4 7 12

5 15 23

26 28 33 TOPLAM

22 31 34 TOPLAM

27 40 42 TOPLAM

25 35 39 TOPLAM

24 30 36 TOPLAM

21 29 38 TOPLAM

32 37 41 TOPLAM

90

FORM-3


ÖĞRETMEN GÖZLEM FORMU

(Okul Sınıf Öğretmeni)

Adı Soyadı : ... ......................................................................... BİLSEM No : ...

Okulu : ... Öğretmeni : ... ......................................................................... Düzenleme Tarihi :...

AÇIKLAMA : Lütfen öğrencileri aşağıda sıralanan davranışlara göre derecelendiriniz.

Gözlemlediğiniz davranışların düzeyi için ilgili kutucuğun içerisine ( X ) işareti koyunuz.

Sıra Her Hiçbir

No Zaman Ara Sıra Zaman

1 Fen ve teknik konular içeren kitaplar okumaktan zevk alır.

2 İsimleri, yerleri, tarihleri çok kolay hatırlar.

3 Çeşitli konularda çizimler yapar.

4 Doğayı ve içinde yaşadığı çevreyi incelemeyi sever.

5 Zihinden işlemleri çok kolay yapar.

6 Voleybol, basketbol, futbol, izcilik, yüzme, tenis vb. sporları yapmaktan hoşlanır ve

bunlardan bazılarına sürekli olarak katılır.

7 Tarihî konular hakkında sorular sormayı ve/veya cevaplamayı sever.

8 Her konuda yazı yazmaktan hoşlanır.

9 Elektronik ya da mekanik bir aracı söküp yeniden monte etmekten hoşlanır.

10 Çizimlerindeki gerçeklik çok fazladır.

11 Kendince müzik parçaları yapmaya çalışır.

12 Tarihi yerler ve eserler ilgisini çeker.

13 Başkaları ile şarkı söylerken onlara uymaktan hoşlanır.

14 Makinelerin nasıl çalıştığını merak eder.

15 Sayılardan oluşan bulmacaları çözmekten büyük bir zevk alır.

16 Farklı türde fiziksel aktivitelere katılımdan zevk alır.

17 Yaptığı resimleri herkes çok beğenir.

18 Konuşma yeteneği karşısındakini şaşırtır.

19 Çeşitli müzik aletleri ile ilgilenir, onları çalmayı dener.

20 Hareketin akışını ve teknik bilgileri daha çabuk öğrenir.

21 Harita çizmekten ve harita incelemekten hoşlanır.

22 Resim yaparken büyük bir zevk alır.

23 Yaşıtlarının çözemediği zor problemleri çözebilir.

24 Deney aletlerine karşı ilgi duyar.

25 Bilmecelerden, kelime oyunlarından hoşlanır.

26 Temel müzik yazı ve öğeleri hakkında bilgi sahibidir.

27 Bulunduğu grup içinde fizik kondisyonu en iyi olanlardandır.

28 Dinlediği müzik parçasını kısa zamanda öğrenir ve uygun bir şekilde söyleyebilir.

29 Coğrafi keşiflere karşı ilgi duyar ve kaşiflerin hayatını merak eder.

30 Bilim insanlarının hayatını merak eder.

31 Çamur ve hamur gibi yumuşak maddelerden şekiller yapmayı sever.

32 Matematik problemini kısa sürede çözer.

33 Ritim ve melodiye karşı duyarlıdır.

34 Karikatür çizmekten hoşlanır.

35 Yaşına göre kelime hazinesi gelişmiştir.

36 Maddelerin birbirleriyle olan etkileşimlerini merak eder.

37 Sayılarla ve geometrik şekillerle meşgul olmaktan zevk alır.

38 Tarihi olayları ve konuları içeren filmleri izlemekten, hikaye ve/veya romanları okumaktan zevk alır.

39 Kitap okumayı çok sever.

40 Zihnini en çok meşgul eden şey koşmak, oyun oynamak,hoplayıp zıplamaktır.

41 Problemleri kendi yöntemleriyle de çözebilir.

42 Önemli sporcuların hayatını merak eder.

İMZA

Öğretmenin Adı Soyadı:…………………………………………………

91


* Bu Bölüm PDR Birimince Doldurulacaktır.

Öğrencinin

Adı Soyadı:…………………………………

Numarası………

Değerlendirme Tarihi:……………………… Değerlendiren Uzman:……………………………………..

HER ZAMAN…….. : 3 Puan

ARA SIRA………… : 2 Puan

HİÇBİR ZAMAN….. : 1 Puan

ÖĞRETMEN GÖZLEM FORMU DEĞERLENDİRME KAĞIDI

MÜZİK

RESİM

SPOR

DİL

SANATLARI

FEN

BİLİMLERİ

SOSYAL

BİLİMLER

MATEMATİK

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

ÖLÇÜTLER

PUAN

11 13 19

3 10 17

6 16 20

2 8 18

1 9 14

4 7 12

5 15 23

26 28 33 TOPLAM

22 31 34 TOPLAM

27 40 42 TOPLAM

25 35 39 TOPLAM

24 30 36 TOPLAM

21 29 38 TOPLAM

32 37 41 TOPLAM

92

KENDİ İLGİ ve YETENEKLERİNİ FORM-4

TANIMA ÖLÇEĞİ Adı Soyadı: ……………………………………….. Numarası:…………………...

Dönemi:

Düzenleme Tarihi:……………………….. AÇIKLAMA: Hangi davranış düzeyi size uyuyorsa, karşısındaki ilgili kutucuğa(X)işareti koyun.

1 Fen ve teknik konulu kitapları okumaktan zevk alırım.

2 Makinelerin nasıl çalıştığını merak ederim.

3 Deney yapmaktan hoşlanırım.

4 Uzayla ilgili araştırma yapmaktan hoşlanırım.

5 Canlıların yapılarını merak ederim.

6 Birçok şarkıyı biliyor ve söylüyorum.

7 Başkalarıyla şarkı söylemekten çok zevk alıyorum.

8 Müzik aletleri dikkatimi çekiyor ve onları çalmayı deniyorum.

9 Şarkı anında ritim tutmak hoşuma gidiyor.

10 Dinlediğim bir şarkının sözlerini ve melodisini hemen öğrenebilirim.

11 Her konuda çizim yapabilirim.

12 Çizdiğim resimler gerçeklerine çok benzer.

13 Yaptığım resimleri herkes çok beğenir.

14 Resim yaparken büyük bir keyif alıyorum.

15 Çamur ve hamur gibi maddelerden şekiller yapmayı severim.

16 Doğayı ve içinde yaşadığım çevreyi gözlemlemekten hoşlanırım.

17 Harita çizmekten ve harita incelemekten hoşlanırım.

18 Yeryüzünde meydana gelen doğa olayları ilgimi çeker.

19 Yeryüzü şekillerini incelemekten ve araştırmaktan hoşlanırım.

20 Değişik ülkeleri ve orada yaşayan insanları çok merak ediyorum.

21 Zihinden işlemleri çok kolay yapabilirim.

22 Sayılardan oluşan bulmacaları kolayca çözebilirim.

23 Arkadaşlarımın çözemediği zor problemleri çözebilirim.

24 Matematik problemlerini kısa sürede çözebiliyorum.

25 Sayılarla ve geometrik şekillerle uğraşmaktan hoşlanırım.

26 Voleybol, basketbol, futbol, yüzme ve diğer sporları yapmaktan hoşlanırım.

27 Sporla ilgili bazı aktivitelere katılıyorum.

28 Spor müsabakalarında, arkadaşlarım içinde en başarılısıyım.

29 Boş zamanlarımda çoğunlukla sporla uğraşırım.

30 Önemli sporcuların hayatını merak ediyorum.

31 Tarihi olayları araştırmaktan hoşlanırım.

32 Tarihi yerler ve tarihi eserler ilgimi çok çekiyor.

33 Eski zamanlarda yaşayan insanları merak ediyorum.

34 Konusu tarih olan öykü ve hikayeleri okumaktan hoşlanıyorum.

35 Tarihi konuları olan filmleri seyretmekten hoşlanırım.

36 Şiir, öykü veya günlük yazmaktan hoşlanırım

37 Etkili konuşma yeteneğimin olduğunu düşünüyorum.

38 Tiyatro oyunlarında rol almayı çok istiyorum.

39 Bilmece ve kelime oyunlarından hoşlanırım.

40 Kitap okumayı çok seviyorum.

Puanı Sırası Puanı Sırası

FEN BİLİMLERİ MATEMATİK

MÜZİK SPOR

GÖRSEL SANATLAR TARİH

COĞRAFYA DİL SANATLARI

93

FORM-5

KİŞİSEL, SOSYAL VE PSİKOLOJİK

GELİŞİM BİLGİLERİ FORMU

(AİLE GÖRÜŞME)

Öğrencinin Adı Soyadı: Düzenleme Tarihi:

Anne Adı: Eğitimi: Mesleği: Sağ/Ölü/Öz/Üvey

Baba Adı: Eğitimi: Mesleği: Sağ/Ölü/Öz/Üvey

Sayın Veli;

Sizden, aşağıda değişik türde gelişim alanlarına yönelik sorulara cevap vermeniz istenmektedir.

Cevaplarınızı, çocuğunuzun doğumundan bugüne değin süre içindeki gözlemlerinizden yola çıkarak, genel bir görüş

olarak ilgili kutucuğa (X) işareti koymak suretiyle belirtiniz. Teşekkür Ederiz.

KİŞİSEL GELİŞİM BİLGİLERİ

Bebeklik döneminde uyku süresi. kısa O normal O uzun O

Bebekken örtüsünü üzerinden atma, giyim eşyalarındaki etiketlerden rahatsız olma, altlarının

ıslanmasına ve gürültüye aşırı tepki gösterme. hayır O evet O

Konuşmaya başlama. geç O normal O erken O

Yürümeye başlama. geç O normal O erken O

Tuvalet alışkanlığını kazanma. geç O normal O erken O

Süreğen hastalığı ve ilaç kullanıyor. hayır O evet O

Okula başlamadan önce kendi başına okumayı öğrenme. hayır O evet O

Konuşmalarında kullandığı farklı kelime sayısı. az O normal O çok O

Beslenme düzeni. yeterli O yetersiz O

Hızlı öğrenebilme. hayır O evet O

Bebeklik döneminde oyuncakla saatlerce ilgilenme. hayır O evet O

Sayılara erken yaşlarda ilgi duyma. hayır O evet O

Aynı anda birkaç işi yapabilme. hayır O evet O

Akademik (okul) başarıda yükseklik. hayır O normal O evet O

Enerjik ve hareketli olma. hayır O evet O

Gece tuvalet kontrolünü sağlama. hayır O evet O

Güçlü hafıza. hayır O evet O

Okula karşı tutumu. olumlu O olumsuz O

Düzenli çalışabilme alışkanlığı. hayır O evet O

Herhangi bir alanda yetenekli. hayır O evet O

Cevabınız evetse. resim O müzik O spor O fen bilimleri O sayısal O

sosyal bilimler O sözel O mekanik O şekilsel düşünme O

SOSYAL GELİŞİM BİLGİLERİ

Kolay arkadaş edinme. hayır O evet O

Arkadaşlıklarını sürdürebilme. hayır O evet O

Oyun kurallarına uyum sağlama. hayır O evet O

Sinema ve tiyatroya gitme. hayır O evet O

Çocuğun sizden bir dönem ayrı kaldı. hayır O evet O

Kendilerinden büyük çocuklarla karmaşık oyunlar oynama. hayır O evet O

Karşısındakilerin duygu, düşünce ve isteklerini tahmin edebilme. hayır O evet O

Liderlik yapabilme. hayır O evet O

Şiir ve hikaye yazma. hayır O evet O

Eleştirisel düşünme. hayır O evet O

Çevresindekilerce çok sevilme. hayır O evet O

Espiri yapabilme. hayır O evet O

Bağımsız olmayı isteme. hayır O evet O

Geniş ilgi alanı. hayır O evet O

94

Yalnız kalmaktan hoşlanma. hayır O evet O

Yardım severlik. hayır O evet O

Hakkını arama. hayır O evet O

İşbirliği yapma. hayır O evet O

Bağımsız hareket etme. hayır O evet O

Sosyal etkinliklere katılım. hayır O evet O

Sorumluluk alma. hayır O evet O

PSİKOLOJİK GELİŞİM BİLGİLERİ

Saldırganlık. hayır O evet O

Kardeş kıskançlığı. hayır O evet O

Takıntılı davranış. hayır O evet O

Yalan söyleme . hayır O evet O

Dikkat dağınıklığı. hayır O evet O

Aşırı hareketlilik. hayır O evet O

Çekingenlik. hayır O evet O

Baş dönmeleri. hayır O evet O

Kendine güven duyma. hayır O evet O

Yüksek algılama yeteneği. hayır O evet O

Geniş hayal gücü. hayır O evet O

Aşırı merak duygusu. hayır O evet O

Yaşanan travmatik bir olay (kaza, bir yakının kaybı vb.) hayır O evet O

Yaşanmışsa-Olayın etkisi hala devam ediyor. hayır O evet O

Karşı gelme davranışı. hayır O evet O

Karşısındakine küsme. hayır O evet O

Sürekli hayal kurma. hayır O evet O

Genellikle karamsar. hayır O evet O

Genellikle mutsuz. hayır O evet O

İniş çıkışlı duygular. hayır O evet O

Psikolojik destek alıp almadığı. hayır O evet O

Tik davranışları (Tırnak yeme, parmak emme vb.). hayır O evet O

İMZA

…………………………………………..

Veli

95

UYUM EĞİTİM PROGRAMI FORM-6

ÖĞRENCİ GÖZLEM KAYIT BELGESİ ADI SOYADI:……………………………………….. NUMARASI :………

DÜZENLEME TARİHİ:……………………………

İLGİ VE YETENEK ALANLARI: (Disiplin Alanları)

BİLİŞSEL ALAN: (Zihinsel yönü ağır basan davranışlar)

DUYUŞSAL ALAN: (Kazandırılmak istenen duygular, tercihler, değerler, ahlaki kurallar, istek ve arzular, güdüler, yönelimler vb.)

PSİKOMOTOR/DEVİNİŞSEL ALAN: ( Kişinin bedenini kullanarak gerçekleştirdiği öğrenmeler )

AÇIKLAMALAR:( Diğer belirtilmek istenenler)

İmza

Danışman

Öğretmen

96

Bartın Bilim ve Sanat Merkezi Müdürlüğü FORM-7

EBEVEYN TANIMA FORMU

Öğrencinizin Adı Soyadı :………………………………………………………………………..

BABA ANNE

Adınız-Soyadınız

Size Ulaşabileceğimiz Telefonunuz

Doğum Tarihiniz ( Yıl Olarak)

En Son Mezun Olduğunuz Okul

Mezuniyetiniz Üniversite İse Bölümünüz

Mesleğiniz

Çalışmakta Olduğunuz Kurum

Yabancı Diliniz ve Düzeyi (Az-Orta-İyi)

Üyesi Olduğunuz Sivil Toplum Kuruluşu (STK)

Üyeyseniz STK’daki Göreviniz

Değilseniz, Hangi STK’ya Üye Olmak İsterdiniz?

Hobileriniz (Birkaç Tanesi)

İlgi Alanlarınız

Yetenek Alanlarınız

Varsa Katıldığınız Bilimsel Faaliyetler

Varsa Katıldığınız Sanatsal Faaliyetler

Takip Ettiğiniz Yazılı Yayınlar (Kitap, Makale, Bildiri..)

97

Takip Ettiğiniz Süreli Yayınlar (Gazete, Dergi…)

Takip Ettiğiniz Görsel Yayınlar (Tv, Sinema, Tiyatro..)

Yayınlanmış Bir Yazınız Var mı?

Varsa, Yazınızın Konusu

Üstün Yetenek veya Üstün Zeka ile İlgili Öğrenme Amaçlı

Çalışmalarınız Var mı?

ÜstünYetenek/Zeka Alanında Okuduğunuz Kitaplar ( Kitap

İsimleri)

Üstün Yetenek/Zeka Alanında Takip Ettiğiniz Süreli Yayınlar (İsimleri)

Üstün Yetenek/Zeka Alanında Faaliyet Gösteren Farklı Bir Kurumu Ziyaret Ettiniz mi?

Üstün Yetenek/Zekayı Tanıtan Bir Programa Katıldınız mı? (Panel, Konferans, Seminer…)

Üstün Yeteneklileri Konu Edinen Bir Derneğin Üyesi Olmak İster misiniz?

Özel Eğitim ile İlgili Yasal Düzenlemelerden Haberdar

mısınız?

Herhengi Bir Alanda Yararlanılmak Üzere Geliştirdiğiniz Bir Araç/Teknik/Eşya Var mı? Varsa Kısaca Bahsediniz?

Herhangi Bir Konuda Proje Çalışması İçinde Bulundunuz

mu? Bulunduysanız Kısaca Bahsediniz.

98

KAYNAKLAR

MEB Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi

Bartın Bilim ve Sanat Merkezi Uyum Eğitimi Programı Form ve Ölçekleri

Prof.Dr. Füsun AKKÖK, İlköğretimde Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi MEB 1996

Dr. Nihat Çalışkan Araş. Gör. Engin Karadağ İlköğretim Birinci Kademesi

Öğrencilerinin Drama Yöntemine Karşı Tutumlarının

Değerlendirilmesi.2005,pauegitimdergi.pau.edu.tr/DergiPdfDetay.aspx?ID=97

Prof.Dr. Özcan DEMİREL Türkçe Öğretimde Çağdaş Öğretim Yöntem ve Teknikleri


MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Modül Programı Bilişsel Gelişim,http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Sosyal%20Geli%C5 %9Fim.pdf

MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Modül Programı Bilişsel Gelişim,http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Bili%C5%9Fsel%2 0Geli%C5%9Fim.pdf

MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Modül Programı Psikomotor Gelişim,http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Psikomotor%20Geli %C5%9Fim.pdf

MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Modül Programı Duyuşsal Gelişim,http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Duygusal%20Geli% C5%9Fim.pdf

99


http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Sosyal%20Geli%C5%9Fim.pdf

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Sosyal%20Geli%C5%9Fim.pdf

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Bili%C5%9Fsel%20Geli%C5%9Fim.pdf

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Bili%C5%9Fsel%20Geli%C5%9Fim.pdf

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Psikomotor%20Geli%C5%9Fim.pdf

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Psikomotor%20Geli%C5%9Fim.pdf



uyum eĞİtİm programi -...

Documents