โครงงานวทยาศาสตร

บทท 5โครงงานวทยาศาสตรประเภทสงประดษฐ

45

บอกลกษณะสำาคญ ของโครงงานวทยาศาสตร ประเภทสงประดษฐได

กำาหนดตวแปร ในการทำาโครงงานวทยาศาสตรประเภทสงประดษฐได

3.ทำาโครงงานวทยาศาสตร ประเภทสงประดษฐ ตามทกำาหนดใหได

ลกษณะสำาคญของโครงงานวทยาศาสตรประเภทสงประดษฐ

โครงงานวทยาศาสตร

ลกษณะทสำาคญของโครงงานวทยาศาสตรประเภทสงประดษฐ คอ ประยกตทฤษฎ หรอหลกการทางวทยาศาสตร เพอ สราง ประดษฐ หรอพฒนาอปกรณ เครองมอ เครองใช สำาหรบประโยชนการใชสอยตาง ๆ มการกำาหนดตวแปรทตองศกษาคลายกบโครงงานวทยาศาสตรประเภทการทดลอง แตผลของโครงงานประเภทนจะไดอปกรณหรอสงประดษฐ และมขอมลตาง ๆ ประกอบดวย ซงตางจากโครงงานวทยาศาสตรประเภทการทดลองตรงทผลของโครงงานวทยาศาสตรประเภทการทดลองจะมเฉพาะขอมลเทานน ในการกำาหนดตวแปรของโครงงานประเภทนจะมการกำาหนดตวแปร ทจะศกษา ซงสวนใหญจะกำาหนดตวแปรทศกษาในดานตาง ๆ ดงน

1. ตวแปรตน2. ตวแปรตาม3. ตวแปรทตองควบคม จะตองควบคมสงทจะทำาให

ผลการวดตวแปรตามคลาดเคลอนจะควบคมอะไรบางขนอยกบชนดของสงประดษฐ

จะเหนไดวา โครงงานวทยาศาสตรประเภทสงประดษฐจะมการกำาหนด และควบคมตวแปรเชนเดยวกบโครงงานวทยาศาสตรประเภทการทดลอง ถาการทำาสงประดษฐขนมาโดยไมมวธการทางวทยาศาสตรแลวจะไมจดวาเปนโครงงานวทยาศาสตรประเภทสงประดษฐ แตจดเปนงานประดษฐ นอกจากนโครงงาน-วทยาศาสตรประเภทสงประดษฐอาจจะมลกษณะเปนแบบจำาลองกได แตตองแสดง ใหเหนการทำางานของแบบจำาลองนนจรง ๆ ลกษณะเดนของ

46

โครงงานวทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตรประเภทสงประดษฐนอกจากจะมขอมลตาง ๆ ทไดจากการศกษาทดลองขนตน เพอนำามาประกอบในการใชงานไดจรง หรอแบบจำาลองทแสดงการทำางาน แลวยงมองเหนประโยชนของการนำาไปใชไดชดเจนจงเปนโครงงานทผชมมกใหความสนใจเปนอยางมาก

ผงกราฟกลกษณะสำาคญของโครงงานวทยาศาสตรประเภท สงประดษฐ

- ตวแปรตน - ตวแปรตาม - ตวแปรควบคม

มการกำาหนดตวแปรในการศกษา

โครงงานวทยาศาสตรผลทไดจากการทำาโครงงาน ประเภทสงประดษฐ คณภาพของชนงานคอ อปกรณหรอสงประดษฐ คอ การนำาไปใชงาน

47

โครงงานวทยาศาสตร

แบบจำาลองสงประดษฐ

เนองจากโครงงานประเภทนมการกำาหนดตวแปรทจะศกษาคลายกบโครงงาน-วทยาศาสตรประเภทการทดลอง ซงมทงตวแปรตน (ตวแปรอสระ) ตวแปรตาม และตวแปรทตองควบคม สวนใหญจะกำาหนดตวแปรทศกษาในดานตาง ๆ ดงน 1. ตวแปรตน สวนมากจะศกษาในดาน

- รปทรง หรอ โครงสราง- ชนดของวสดทเหมาะสมในการทำาสง

ประดษฐ2. ตวแปรตาม สวนมากจะวดคณภาพของสงประดษฐ

ซงกำาหนดเกณฑการวดแตกตางกนออกไปตามชนดของสงประดษฐ

48

การกำาหนดตวแปรในการทำาโครงงานวทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตร

3. ตวแปรทตองควบคม จะตองควบคมสงทจะทำาใหผลการวดตวแปรตามคลาดเคลอนจะควบคมอะไรบางขนอยกบชนดของสงประดษฐ

ดงนนการทำาโครงงานประเภทนจงตองนำาวธการทางวทยาศาสตรมาใช ในการประดษฐจงจดเปนโครงงานวทยาศาสตร ถาไมมวธการทางวทยาศาสตรมาใชจดเปนงานประดษฐตวอยางการกำาหนดตวแปร

ตวแปรตน : รปทรงของเครองฟกไขแบบตาง ๆ

ตวแปรตาม : ความสะดวกของการใชงาน การประหยดไฟ

ตวแปรควบคม ขนาดของขดลวด : ไขทฟกตองเหมอนกน,

วสดทใชทำาเครองฟกไข, ระยะเวลาทใชในการฟกไข

49

ทราบหรอไมวา ! ดร.อาจอง ชมสาย ณอ ยธยา นกวทยาศาสตรไทยทมความสามารถในการคดการลงจอดของยานอวกาศบนดาวองคารไดสำาเรจ ในวยเดกมนสย เกเร ชอบอาละวาด และเปนคนอารมณรอน แตทกอยาง กสำาเรจไดจากการฝกสมาธเปนประจำา....

ขนตอนการทำาโครงงานวทยาศาสตรประเภทสงประดษฐ

โครงงานวทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตรประเภทสงประดษฐ เปนการพฒนาหรอประดษฐเครองมอ เครองใช อปกรณตาง ๆ ใหใชงานไดตามวตถประสงคโดยอาศยความร หรอหลกการทางวทยาศาสตรมาประยกตใช อาจเปนการประดษฐสงใหมทยงไมเคย มมากอน หรอการปรบปรงเครองมอ เครองใช อปกรณ สงประดษฐทมอยแลว ใหใชงานไดดมประสทธภาพสงขน นอกจากนนอาจเปนการเสนอหรอสรางแบบจำาลองทางความคด เพอแกปญหาใดปญหาหนงกได

ขนตอนในการทำาโครงงานวทยาศาสตรประเภทสงประดษฐ

1.ออกแบบสงประดษฐทคดไว2.นำาหลกการทางวทยาศาสตรทใชในการประดษฐมา

ประกอบคำาอธบาย เพอใหสงประดษฐนาเชอถอขน

3.ทดลองประดษฐสงประดษฐ4.ทดลองใชหรอทดสอบประสทธภาพเพอแกไขขอ

บกพรองกอนนำาไปใชจรง5.นำาไปใชจรงตามทกำาหนดจดมงหมายไวเพอเปรยบเทยบ

ประสทธภาพของการใชงาน

50

โครงงานวทยาศาสตร

ตวอยางการออกแบบโครงงานสงประดษฐ

51

โครงงานวทยาศาสตร เรอง เครองมอหยอดปยอยางงาย จดมงหมาย ออกแบบเครองมอสำาหรบหยอดปยเพออำานวยความสะดวกหลกการทางวทยาศาสตรทใชในการออกแบบเครองมอ

- การไหลของวสดจากทสงลงสทตำาตามแรงโนมถวงของโลก

- หลกการของคานกำาหนดตวแปร ตวแปรตน รปทรงของเครองมอหยอดปยอยางงาย

ตวแปรตาม ประสทธภาพในการใชงาน (สะดวก และปลอดภย)

ตวแปรควบคม ขนาดของเครองมอหยอดปย, ปรมาณปยทใช วธดำาเนนการ

วสดอปกรณ - แกลลอนนำามนเกาสำาหรบใสปย - ทอ พ ว ซ - ไมสำาหรบทำาคาน- อปกรณกก และปลอยปย

วธทำา 1. เลอกแกลลอนนำามนเกาทมมอจบดาน

โครงงานวทยาศาสตร

บทท 6โครงงานวทยาศาสตรประเภททฤษฎ

52

1.บอกลกษณะสำาคญ ของโครงงานวทยาศาสตร

2.หาแนวทางในการนำาคำาอธบาย สตร สมการ กฎ และทฤษฎ เพอใชในการทำา

3.ฝกทำาโครงงานวทยาศาสตร

ประเภททฤษฏตามขน

โครงงานวทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตรประเภททฤษฎ เปนการสราง

ทฤษฎ หรอคำาอธบาย เปนโครงงานทเสนอแนวคดใหม ๆ ในการอธบายเรองใดเรองหนงอยางมเหตผล โดยใชหลกการทางวทยาศาสตร หรอทฤษฎสนบสนนอางอง โครงงานประเภทน ผทำาโครงงานจะตองมพนฐานความรทางวทยาศาสตรเปนอยางด จะตองศกษาคนควาเรองราวทเกยวของอยางมาก จงจะสรางคำาอธบายหรอทฤษฎได และสามารถเสนอโครงงานประเภทนไดอยางมเหตผลนาเชอถอ ตวอยางโครงงานประเภทน ไดแก โครงงานเรอง “ กำาเนดของทวปและมหาสมทร ”เปนการสรางแบบจำาลองทฤษฎอธบายการเกดทวปและมหาสมทรวาเกดขนไดอยางไร โดยอาศยหลกฐานทางประวตศาสตรและทฤษฎทางวทยาศาสตรมาอางองซงเปนแนวความคดทแตกตางไปจากแนวความคดเดมทเคยมผเสนอไวกอนแลว

โครงงานเรอง “ คลนการเดนของกงกอ ” ของโรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร

โครงงานเรอง “ การใชสมการการวเคราะหถดถอย (Multiple regession)ในการประมาณพนทราบขนมปงพนดวยสารละลายพาราเซตามอล ” ของโรงเรยนบดนทรเดชา

53

ลกษณะสำาคญของโครงงานวทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตร

โครงงานเรอง ผลตแกสชวภาพจากมลวว “ ” ของโรงเรยนบานหวยมน

นอกจากนยงมโครงงานประเภททฤษฎของนกวทยาศาสตรหลายทาน เชน

- โครงงานประเภททฤษฎของ ชาลส ดารวน- โครงงานประเภททฤษฎของ เซอร ไอแซกนวตน- โครงงานประเภททฤษฎของ อลเบรต ไอนสไตนจะเหนไดวา นกวทยาศาสตรทสำาคญของโลกใชวธการศกษาคนควาหาขอมล

ไดจนประสบความสำาเรจโดยการทำาโครงงานจนสามารถนำามาสรปเปนทฤษฎทยอมรบกนทวโลก

และทสำาคญพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ทรงเปนพระมหากษตรยทเปนแบบอยางของการทำาโครงงาน (หรอโครงการ) เพอแกปญหาความเดอดรอนของราษฎรในทกพนท โดยจดทำาเปนโครงการพระราชดำารตาง ๆ มากมาย ทรงใชพระราชวงจตรลดารโหฐาน กรงเทพฯ เปนหองทดลองโครงการตาง ๆ ทางการเกษตร จนไดรบการยกยองจากชาว

54

โครงงานวทยาศาสตร

ตางชาตวาเปน กษตรยเกษตร หรอ พระมหากษตรยนกพฒนา

ตวอยางโครงการตามพระราชดำาร- โครงการทฤษฎเศรษฐกจพอเพยง เพอแกปญหา

วกฤตเศรษฐกจในปนจบน- โครงการทฤษฎแกมลง เพอแกปญหานำาทวม

กรงเทพ- โครงการทฤษฎแกลงดน เพอแกปญหาดนเปรยว

บรเวณดนพรในภาคใตจะเหนไดวา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทรงใชวธการแกปญหา

ความเดอดรอนยากจนของราษฎรดวยวธการทำาโครงงานวทยาศาสตร หรอ เรยกเปน ราชาศพทวา โครงการพระ“ราชดำาร ”

ผงกราฟกลกษณะสำาคญของโครงงานวทยาศาสตรประเภท ทฤษฎ

ผจดทำาตองมความร พนฐาน

55

โครงงานวทยาศาสตร

ทางวทยาศาสตรเปนอยางด

มหลกการทางวทยาศาสตร โครงงานวทยาศาสตร เสนอในรปของอธบายหรอทฤษฎสนบสนน ประเภททฤษฎ สตรหรอสมการ

ผจดทำาตองเสนอแนวคดใหม ๆ

ในการอธบายเรองใดเรองหนง

อยางมเหตผล

56

แนวทางการนำาคำาอธบาย สตร สมการ กฎ และทฤษฎเพอใชใน

การทำาโครงงานวทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตร

เนองจากการทำาโครงงานวทยาศาสตรประเภททฤษฎ จะตองอธบายถงทฤษฎเกาในแนวใหม หรอสรางทฤษฎใหมเพอลมลางทฤษฎเกา หรอนำาทฤษฎเกามาปรบใชเพอเปนแนวทางการศกษา ในเรองทตองการหาคำาตอบ ดงนนผทำาโครงงานประเภทนจะตองมความรในเรองนน ๆ อยางลกซง จงมผทำาโครงงานวทยาศาสตรประเภทน นอยมาก ซงถามการจดทำาสวนใหญจะเปนโครงงานทางคณตศาสตร หรอ โครงงานวทยาศาสตรบรสทธ หรอดาราศาสตร

ถาผเรยนสนใจจะทำาโครงงานประเภทน ควรเรมจากการศกษาคนควาเกยวกบคำาอธบาย สตร สมการ กฎ ทฤษฎ และจะตองทำาความเขาใจกบสงทเลอกมาเปนแนวทางศกษาอยางลกซง เชน คำาอธบายทวา “ วตถเมอถกความรอนจะขยายตว ” ซงหมายความวา วตถทเปนของแขงเมอถกความรอนจะเกดการขยายตวหรอมขนาดแตกตางไปจากเดม จากคำาอธบายนไดมการนำาหลกการมาใชในการสรางทางรถไฟ สรางถนน กอสรางสะพาน เพอปองกนการขยายตว กลาวคอ ในการสรางทางรถไฟ เมอตองการเชอมทางรถไฟจะไมใชเหลกเสนเดยวทมความยาวมาก ๆ ตลอดแนว แตตองใชเหลกวางเปนชวง ๆ เมอวางทอนเหลกตอกนจะตองเวนระยะระหวางทอนไวพอประมาณเพอปองกนการขยายตวของเหลกเมอไดรบความรอนจากดวงอาทตย ซงถาวางชดตดกนจะมผลทำาใหทางรถไฟเกดการโคงงอซงเปนสาเหตทำาใหรถไฟตกรางได

57

โครงงานวทยาศาสตร

ดงนนการมความรพนฐานทางวทยาศาสตรและทำาความเขาใจเกยวกบคำาอธบาย สตร สมการ กฎ และทฤษฎ จงเปนหวใจสำาคญในการทำาโครงงานวทยาศาสตรประเภทน

ตวอยาง คำาอธบาย สตร สมการ กฎ และทฤษฎ เพอเปนแนวทาง

ในการจดทำาโครงงานวทยาศาสตรประเภททฤษฎ โดยใชผงกราฟก เสนอมโนทศน (ผงมโนทศน)

อาหาร + O2 พลงงาน + CO2 การแผรงส หมายถงการถายเทความรอน

ทไมตองอาศยตวกลางในการเคลอนท สมการ คำาอธบาย

สตร กฎกฎขอท 1 ของนว

ตนความดนอากาศ = แรงดนอากาศ “ วตถจะรกษาสภาพนงหรอเคลอนท

พนทหนาตด สมำาเสมอในแนวตรง นอกจากจะม

58

โครงงานวทยาศาสตร

ขนตอนการฝกทำาโครงงานวทยาศาสตรประเภททฤษฎ

โครงงานวทยาศาสตร แรงลพธซงมขนาดไมเปนศนย ทฤษฎ มากระทำา ” หมายความวา “ วตถทอยนงจะยงคงอยในสภาพนง สวนวตถทเคลอนทดวยความเรว คงตวกยงคงเคลอนทดวยความเรว คงตว ” สามารถเขยนสมการ

การ เคลอนทได ดงน F = 0

ทฤษฎบกแบง ( Big-Bang Theory ) “ สรรพสงทงมวลในเอกภพทปรากฏอยนครงหนงเคยเปนกลมกอนและอดตวอยรวมกนแนนดวยพลงงานมหาศาลถกปลอยออกมา แตความรอนและพลงไดดงดดทำาใหสารตาง ๆ รวมตวกนเกดเปนดาวฤกษ ดาวเคราะห กระจกดาว กาแลกซ และพลงตาง ๆ ”

59

โครงงานวทยาศาสตร

เนองจากการทำาโครงงานวทยาศาสตรประเภทน ยากเกนความสามารถสำาหรบผเรยนในชวงชนตน ๆ จงขอกลาวเพยงขนตอนการฝกทำาแบบงาย ๆ เพอนำาแนวทางไปประยกตใชสำาหรบการทำาโครงงานคณตศาสตร หรอโครงงานกลมสาระการเรยนรอน ๆ ในลำาดบตอไป

ขนตอนการฝกทำาโครงงานวทยาศาสตรประเภททฤษฎมแนวปฏบต ดงตอไปน

1. ผจดทำาโครงงานตงกตกาหรอขอตกลงขนดวยตนเอง แลวนำาเสนอ

คำาอธบาย สตร สมการ กฎ ทฤษฎ สำาหรบหลกการ แนวคด

หรอจนตนาการของตนเองตามทตงกตกาหรอจตนาการของตนเองนน

อาจใชกตกาหรอขอตกลงเดมมาอธบายสงตาง ๆ หรอปรากฏการณตาง ๆ

ในแนวใหม โดยแนวคดหรอจนตนาการทเสนอขนอาจใหมยงไมมใคร

คดมากอน หรออาจขดแยงกบทฤษฎเดมกได 2. ทำาการศกษาคนควาเกยวกบคำาอธบาย สตร

สมการ กฎ ทฤษฎ

60

โครงงานวทยาศาสตร

ใหเกดความเขาใจอยางกวางขวาง และลกซง เพอนำาไปอธบายหรอ สนบสนนเกยวกบกตกา หรอขอตกลงทกำาหนดไว

3. นำามากำาหนดชอเรอง (ตงชอโครงงานฯ) ตวอยาง เชน “ กำาเนดทวป และมหาสมทร ” ซงเปนการสรางแบบจำาลองทฤษฎ “ การใชสมการ การวเคราะหถดถอย (Multiple regression) ในการประมาณพนทราบ ขนมปงพนดวยสารละลายพาราเซตามอล ” เปนการนำาสมการมาใช ในการวเคราะหขอมล 4. วางแผนในการทำาโครงงานวทยาศาสตร

บทท 7การเขยนรายงานโครงงานวทยาศาสตร

61

บอกความสำาคญในการเขยนรายงานโครงงานวทยาศาสตรได

สามารถเขยนรายละเอยดสวนประกอบรายงานโครงงาน -วทยาศาสตรทเปนสวนนำาได

โครงงานวทยาศาสตร62

3.สามารถเขยนรายละเอยด สวนประกอบรายงานโครงงาน -วทยาศาสตร

การเขยนรายงานโครงงานวทยาศาสตรมความสำาคญ คอ เปนการเสนอผลงานจากการทำาโครงงานทเปนเอกสาร ดงนนตองสอความหมายทมประสทธภาพเพอใหคนอน ๆ ไดเขาใจแนวความคด วธดำาเนนงาน การศกษาคนควาขอมล ผลทไดตลอดจนขอสรปและขอเสนอแนะตาง ๆ ทเกยวกบโครงงานนน จดวาเปนอกหนงขนตอนทสำาคญในการทำาโครงงานวทยาศาสตร

มสวนประกอบดงตอไปนนะครบ.....

ความสำาคญของการเขยนรายงานโครงงานวทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตร

การเขยนรายงานโครงงานตองประกอบดวยหวขอตอไปน

1. ชอโครงงาน 2. ชอผจดทำาโครงงาน3. ชอทปรกษาโครงงาน 4. บทคดยอ5. กตตกรรมประกาศ (คำาขอบคณ) 6. ทมาและความสำาคญ7. จดมงหมายของการทำาโครงงาน 8. สมมตฐานของการศกษาคนควา (ถาม)9. ขอบเขตของการทำาโครงงาน 10. วธดำาเนนการ11. ผลการศกษาคนควา 12. สรปผลและขอเสนอแนะ13. บรรณานกรม / เอกสารอางอง

ประกอบดวย1. สวนนำา2. สวนเนอหา3. สวนอางอง

63

การเขยนรายละเอยดสวนประกอบของรายงานโครงงานวทยาศาสตร

การเขยนรายงานสามารถแบงสวนสำาคญได 3 สวน คอ

โครงงานวทยาศาสตร

ในตอนนจะนำาเสนอในเรองของ “ สวนนำา ซงมรายละเอยด”

ดงนสวนนำาของการเขยนรายงานโครงงานวทยาศาสตร ม

สวนประกอบทสำาคญ ดงน

1. หนาปก หนาปก ประกอบดวย1.1 ชอโครงงาน เปนสงสำาคญประการแรก

เพราะชอโครงงานจะชวยเชอมโยงความคดไปสจดมงหมายของการทำาโครงงาน ดงนนควรกำาหนดชอใหชดเจน และดงดดความสนใจของผคน เชน เปรยบเทยบความเปนกรด – เบสของยาสามญ - ประจำาบานโดยใชยนเวอรแซลอนดเคเตอร สำารวจพชสมนไพรในโรงเรยน โองดน - กรองนำา เปนตน

1.2 ชอผทำาโครงงาน เปนสงทควรมเพอจะไดทราบวาโครงงานน มใครเปนผรบผดชอบ

1.3 ชอทปรกษาโครงงาน เพอเปนการยกยองและเผยแพรรวมทงขอบคณ ทไดใหคำาแนะนำาในการทำาโครงงาน

2. กตตกรรมประกาศ (คำาขอบคณ)

ควรกลาวขอบคณบคคลหรอหนวยงานทเกยวของและชวยใหโครงงานนสำาเรจ

64

โครงงานวทยาศาสตร

ตวอยางการเขยนกตตกรรมประกาศ เชน

โครงงานวทยาศาสตร เรองน สำาเรจลลวงไปดวยความเรยบรอยเพราะความรวมมอของเพอนนกเรยนชน ม. 2/1 โรงเรยนบานหวยมน ผจดทำาขอขอบคณเพอนนกเรยนทกคน นอกจากนยงกราบขอบพระคณผอำานวยการโรงเรยนบานหวยมน และคณะครทกทาน ทใหคำาปรกษาและชแนะแนวทางจนทำาใหโครงงานวทยาศาสตรเรองนสำาเรจไดดวยด

3. บทคดยอ

เปนการอธบายทมาและความสำาคญของโครงงาน มกเขยนดวยความสน ๆ ไมเกน 300 - 350 คำา โดยมจดมงหมายใหผอานเนอเรองโดยยอกอนการอานผลการศกษาทงฉบบ

บทคดยอทดควรประกอบดวย - ปญหาหรอจดมงหมายของการศกษา- วธดำาเนนการศกษา- ผลการศกษา

ตวอยางการเขยนบทคดยอ เชน

โครงงานวทยาศาสตร เรอง ของเลนเชงกลลกขางชาวมงมจดมงหมายเพอออกแบบลกขางใหสามารถทรงตวไดด และหมนไดนาน โดยนำาหลกการทางวทยาศาสตรมาใช ในการประดษฐลกขาง คอ ความเฉอยของวตถ ความสมดลของ

65

โครงงานวทยาศาสตร

วตถ และจดศนยถวงของวตถ จากการออกแบบการประดษฐลกขางชาวมง พบวาลกขางทมขนาดเทากนแตมนำาหนกมากกวาจะหมนไดนานเพราะมความเฉอยมากกวาลกขางทมนำาหนกเบาและจะทรงตวไดดเมอมรปทรงทสมดลกน จดศนยไมออกนอกฐานวตถจงไมลม

ดงนนในการประดษฐลกขางตองเลอกไมทมนำาหนกและสามารถทำารปทรงของลกขางใหสมดลกนลกขางจงจะหมนไดนานและทรงตวไดด

4. สารบญ

ประกอบดวยหวเรองหรอหวเรองประจำาบท และเลขหนาทหวขอนนปรากฏอย ซงอาจมสารบญตาราง และสารบญภาพดวย เชน

สารบญ หนา

บทคดยอ............................................................................................................. 1กตตกรรมประกาศ............................................................................................. 2สารบญ............................................................................................................... 3สารบญตาราง..................................................................................................... 4

66

โครงงานวทยาศาสตร

สารบญภาพ....................................................................................................... 5บทท 1 บทนำา

.................................................................................................. 6

สารบญตารางตารางท หนา1.1.................................................................................................................... 201.2..................................................................................................................... 25

สารบญภาพภาพท หนา2.1.................................................................................................................... 232.2………………………………………………………………………….... 25

โดยทวไปแลวสวนประกอบขางตนมกจะเขยนภายหลงทไดเขยนสวนอน ๆ ของงานทศกษาเรยบรอยแลว

67

การเขยนรายละเอยดสวนประกอบรายงานโครงงานวทยาศาสตร

สวนเนอหา เปนสวนทเกยวของกบการทำาโครงงานโดยตรง การเขยนรายงานแบงเนอหาเปนบท ๆ โดยทวไปแบงเปน 5 บท ดงน

- บทท 1 บทนำา- บทท 2 ทฤษฎ และ

หลกการ ทเกยวของ

โครงงานวทยาศาสตร68

โครงงานวทยาศาสตร

บทท 1 บทนำา

บทนำา ประกอบดวย1. ทมาและความสำาคญของโครงงาน

ผทำาโครงงานจำาเปนตองศกษาหลกการทฤษฎทเกยวของกบเรองทสนใจและศกษาหรอตองมทฤษฎแนวคดสนบสนนเพราะความรเหลานจะเปนแนวทางสำาคญในเรองตอไป หลกในการเขยนทมาและความสำาคญ ประกอบดวย 3 สวน ดงน

- สวนท 1 คำานำา เปนสวนทบรรยายถงนโยบาย เกณฑสภาพทว ๆ ไปหรอปญหาทมสวนสนบสนนใหรเรมทำาโครงงาน

- สวนท 2 เนอเรอง เปนสวนทอธบายถงรายละเอยด เชอมโยงใหเหนประโยชนของการทำาโครงงานวทยาศาสตรโดยม หลกการ ทฤษฎสนบสนนเรองทศกษาหรอ การบรรยายตลอดจนผลกระทบถาไมทำาโครงงานเรองน

- สวนท 3 สวนสรป เปนสวนสรปถงความจำาเปนทตองดำาเนนการตามสวนท 2 เพอแกปญหา คดคนขอความรใหมคดคนสงประดษฐใหมใหเปนไปตามเหตผลสวนท 1

2. วตถประสงคของการศกษาวตถประสงคของการศกษา คอการกำาหนดจดหมายปลายทางสงทตองการใหเกด

69

โครงงานวทยาศาสตร

จากการทำาโครงงาน ดงนนในการเขยนตองเขยนใหชดเจน อานเขาใจงาย สอดคลอง กบชอโครงงานหากมวตถประสงคหลายประเดนควรระบเปนขอ ๆ

3. สมมตฐานของการศกษา สมมตฐานของการศกษา เปนทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตรทผทำาโครงงาน ตองใหความสำาคญ เพราะเปนการกำาหนดแนวทางในการออกแบบการทดลองไดชดเจนและรอบคอบ ซงสมมตฐานคอ การคาดคะเนคำาตอบของปญหาอยางมหลกการและเหตผล ตามหลกการ ทฤษฎ รวมทงผลการศกษาของโครงงานทไดทำามาแลว

4. ขอบเขตของการทำาโครงงานเพอใหไดผลการศกษาทนาเชอถอซงไดแก การ

กำาหนดประชากร กลมตวอยางตลอดจนตวแปรทศกษา

- การกำาหนดประชากรและกลมตวอยาง ควรกำาหนดกลมตวอยางใหมขนาดเหมาะสมเปนตวแทนของประชากรทสนใจศกษา

- ตวแปรทศกษา สวนมากมกจะเปนการศกษาความสมพนธ เชงเหตและผล หรอความสมพนธระหวางตวแปรตงแต 2 ตวแปรขนไป ใชการกำาหนดตวแปรเพอออกแบบการทดลอง ตองสอความหมายใหเขาใจตรงกนทงผฟง และผอาน

70

โครงงานวทยาศาสตร

บทท 2 เอกสาร ทฤษฎ และหลกการทสำาคญ

เอกสาร ทฤษฎ และหลกการทสำาคญ เปนเอกสารทชวยใหเหนภาพพจนของปญหาไดเดนชดยงขน ในการเขยนควรเลอกเฉพาะทสำาคญ และมความสมพนธกบปญหา ทจะทำาการศกษาซงความรทศกษานจะเปนแนวทางสำาคญในการกำาหนดสมมตฐาน ในการศกษาตอไป

บทท 3 วธดำาเนนการศกษา

วธดำาเนนการศกษา หมายถง วธการทชวยใหงานบรรลตามวตถประสงค ของการทำาโครงงานวทยาศาสตร ประกอบดวย

71

โครงงานวทยาศาสตร

- วสด อปกรณ เครองมอ สารเคมทใชในการศกษา

- วธการศกษา วธการทดลอง ขนตอนการประดษฐ วธการศกษา วธการทดลอง ขนตอนการประดษฐ ในการเขยนตองเขยน

เปนขนตอนเรยงตามลำาดบกอนหลงตลอดจนการเกบรวบรวมขอมล และการบนทกขอมลอยางเปนระบบ เชน

วธการทดลอง 1. สำารวจชนด และปรมาณพชทขนบรเวณรมสระนำาโรงเรยน เพอจะคดเลอกพช ทเจรญเตบโตไดดในบรเวณรมสระนำามาใชประโยชน 2. ทดลองศกษาประสทธภาพในการนำามาใชประโยชน โดยใชทำาเชอกถกเปล3. ทดลองปลกบอนและผกตบชวาบรเวณทวางเปลารมสระนำาขนาดเลก4. ทดลองศกษาประสทธภาพในการทำาเชอกของ บอน และผกตบชวา ทนำามาใช ในการถกทอวสดเครองใชตาง ๆ

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล (ผลการศกษาคนควา)

ผลการวเคราะหขอมล หรอผลการศกษาคนควา เปนการนำาเสนอขอมล

72

โครงงานวทยาศาสตร

หรอ ผลการทดลองตาง ๆ ทเกบรวบรวมไวแลวเสนอในรปแบบตาง ๆ เชน ตาราง กราฟ แผนภมของขอมลเพอสอหรอนำาเสนอผลจากการดำาเนนงานใหผอนไดทราบถง ผลการดำาเนนงานตลอดจนแปรผลขอมลหรอเสนอผลการวเคราะหขอมลทวเคราะหดวย

ตวอยางการนำาเสนอขอมลตารางบนทกผลการทดลอง

การทดลอง ผลการสงเกต(จากเครองวดกระแสไฟฟา

อยางงาย)1. เมอเสยบแผนทองแดงและแผนสงกะสลงบนผลมะนาว

เขมเบน

2. เมอสลบแผนทองแดงและแผนสงกะส

เขมเบนในทศทางตรงขามกน

3. เมอเสยบแผนโลหะชนดเดยวกน ลงบนผลมะนาว

เขมไมเบน

4. เมอเสยบแผนทองแดงและแผนสงกะสลงบนผลมะนาวคนละผล

เขมไมเบน

73

โครงงานวทยาศาสตร

บทท 5 สรปผลขอมลและขอเสนอแนะ

สรปผลขอมลและขอเสนอแนะ เปนการอธบายผลสรปทไดจาก การทำาโครงงาน ถามการตงสมมตฐานควรระบดวยวาขอมลทไดสนบสนนหรอคดคานสมมตฐานทตงไว หรอยงสรปไมได ซงผลสรปจะตองสอดคลองกบวตถประสงคทศกษา โดยผทำาโครงงานอาจอภปรายผลประกอบดวย ตอจากนนควรเสนอแนะทงการนำาเสนอ ผลการศกษาไปใชใหเกดประโยชนรวมทงเสนอแนะเพอทำาการศกษาโครงงานอน ๆ ทเกยวของทศกษาตอไป

บรรณานกรม หรอเอกสารอางอง คอรายชอเอกสารทนำามาอางองเพอประกอบ ในการทำาโครงงานวทยาศาสตร เอกสารทนำามาอางองควรบอกสงตอไปนใหชดเจนตามลำาดบ

- ชอผแตง ชอหนงสอ ครงทพมพ สถานทพมพ สำานกพมพ ปทพมพ

- www. …………………วนทสบคนขอมล

ตวอยางการเขยนบรรณานกรม เชน พมพพนธ เดชะคปต. การสอนคดดวยโครงงาน. พมพครงท 6. กรงเทพฯ :

74

สวนอางอง เปนสวนทเกยวของกบบรรณานกรม หรอเอกสารอางอง และ

โครงงานวทยาศาสตร

โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551.วลยรตน จนทรวงศ, และจารรตน เชาวเลศ. โครงงานวทยาศาสตร. กรงเทพฯ :

พฒนาวชาการจำากด, 2549.1.ภาคผนวก จดสำาคญของการมภาคผนวก คอ เพอให

ไดขอมลทละเอยด เสนอแผนภาพ ภาพขนตอนการศกษา ตลอดจนผลการศกษา ถาภาคผนวก มจำานวนมากควรแยกเปนตอน เชนภาคผนวก ก เสนทางสำารวจภาคผนวก ข ตารางการสำารวจภาคผนวก ค ภาพการสำารวจ

ปญหาทพบ ในการเขยนรายงานโครงงานวทยาศาสตรสรปได ดงน

1.เขยนบทคดยอไมครอบคลม2.เขยนจดมงหมายของโครงงานไมสอดคลองกบ

ชอเรอง3.ระบตวแปรตน ตวแปรตาม ไมถกตอง รวมทงใช

ภาษาฟมเฟ อย ไมกะทดรด ชดเจน

4.เขยนบทเอกสารยาวเกนไป เนองจากรวบรวมเรองทไมเกยวของกบโครงงานมากเกนไป

การเขยนบรรณานกรมหรอเอกสารอางองไมถกตอง

75

Tip

โครงงานวทยาศาสตร

บทท 8การนำาเสนอผลงานโครงงานวทยาศาสตร

76

อธบายหลกการ การนำาเสนอโครงงานวทยาศาสตร โดยการอธบายดวยคำาพดได

วางแผนสำาหรบจดแสดง แผงโครงงานวทยาศาสตรได

1.เสนอวธการเผยแพรผลงาน

โครงงาน

การนำาเสนอผลงานโครงงานวทยาศาสตรโดยการอธบายดวยคำาพด

โครงงานวทยาศาสตร

ในการนำาเสนอผลงานโครงงานวทยาศาสตรเปนการแสดงผลผลตของงานความคดและความพยายามทงหมดของผทำาโครงงานซงเปนอกวธหนงททำาใหผอนรบรและเขาใจถงผลงานนน ๆ ดงนนการนำาเสนอผลงานโครงงานวทยาศาสตรจงเปนการรวบรวมผลงานตาง ๆ ททำาโครงงานวทยาศาสตรในเรองนน ๆ มาแสดงไวในทเดยวกน ซงจดทำาได ในหลากหลายรปแบบ เชน การอธบายดวยคำาพด หรอ การนำาเสนอผลงานปากเปลา การจดเปนนทรรศการโดยใชแผงจดแสดงผลงานโครงงานวทยาศาสตร (จะนำาเสนอในลำาดบตอไป)

สำาหรบการนำาเสนอผลงานโดยการอธบายดวยคำาพดหรอการนำาเสนอผลงาน ปากเปลา ควรยดหลก 3P ดงน

1) การวางแผน (Planning)2) การเตรยมการ (Preparation)3) การนำาเสนอ (Presentation)

77

การวางแผน (Planning ) โดยผนำาเสนอตองควร

1. รอบรเรองทนำาเสนอ2. รจกวเคราะหผฟง3. จดมงหมายการนำาเสนอชดเจน

การวางแผน (Planning)

การวางแผน ผนำาเสนอตองคำานงสงตอไปน

1.รอบรเรองทจะนำาเสนอ2.รจกวเคราะหผฟง

นกนำาเสนอโครงงานมออาชพ = พรอมวชาการ + จตใจทเบกบาน +มนใจ + มองโลกในแงด +

เอาใจเขามาใสใจเรา

โครงงานวทยาศาสตร78

การเตรยมการ

(Preparation) การเตรยมการ ควรเตรยมการดงตอไปน

1.เลอกเนอหา2.เรยงลำาดบเนอหา3.กำาหนดเวลา4.เสนอกจกรรม5.เตรยมอปกรณ สอ เพอ

ประกอบ การนำาเสนอ6.เขยนแผนการนำาเสนอ ซง

การนำาเสนอ (Presentation)

การนำาเสนอ ผนำาเสนอควรคำานงถงสงตอไปน

1.แนะนำาตววาเปนใครมาจากไหน

2.บอกความจำาเปนทตองนำาเสนอ

3.บอกหวขอทจะนำาเสนอ4.ดำาเนนการนำาเสนอ 3 ขน

“ ความบกพรองทเปนผลรายอยางยง คอ การไมยอมรบหรอไมรตววาตวบกพรอง”

ทมา:1000 คำาคมควรคด โดย ธนากร

โครงงานวทยาศาสตร

ขอควรปฏบตในนำาเสนอผลงานโดยการอธบายดวยคำาพด

หรอการนำาเสนอผลงานปากเปลา ควรคำานงถงสงตาง ๆ ตอไปน

79

1.ตองทำาความเขาใจกบเรองทจะอธบายเปนอยางด2.คำานงถงความเหมาะสมของภาษาทใชกบระดบผฟง

ควรใหชดเจน และเขาใจงาย3.ควรรายงานอยางตรงไปตรงมา4.พยายามหลกเลยงการอานรายงาน แตอาจจดหวขอ

สำาคญๆ ไว เพอชวยใหรายงานเปนไปตามขนตอน5.อยาทองจำารายงาน เพราะทำาใหดไมเปนธรรมชาต6.ขณะทรายงาน ควรมองตรงไปยงผฟง7.เตรยมตวตอบคำาถามทเกยวของกบเรองนนๆ 8.ตอบคำาถามอยางตรงไปตรงมา9.หากตดขดในการอธบายควรยอมรบโดยดอยากลบ

เกลอนหรอหาทางเลยงเปนอยางอน10. ควรรายงานใหเสรจในระยะเวลาทกำาหนด11. ควรใชสอประเภทโสตทศนปกรณประกอบการ

รายงานดวย ขอควรคำานงในประเดนตาง ๆ ทกลาวมาจะคลายคลง

โครงงานวทยาศาสตร

เมอทำาโครงงานวทยาศาสตรสำาเรจแลว ตองเตรยมเสนอผลงาน และจดแสดงผลงานทงอธบายปากเปลาหรอการ

80

การนำาเสนอผลงานโครงงานวทยาศาสตร

สวน ก 1 1. ชอผทำาโครงงาน2. ชอทปรกษาโครงงาน3. ทมาและความสำาคญ4. จดมงหมาย5. สมมตฐาน6. ตวแปรทเกยวของ

สวน ข 1. ชอโครงงาน 2. ชอโรงเรยน

3. วธการดำาเนนงาน4. สรปผล5. ขอเสนอแนะ6. ประโยชนทไดรบ

โครงงานวทยาศาสตร

จดแสดงแผงโครงงานวทยาศาสตรซงควรจดทำาใหครอบคลมประเดนสำาคญ ดงตอไปน

81

โครงงานวทยาศาสตร

ตวอยางรปแบบและขนาดแผงโครงงานวทยาศาสตร

สวน ก 1 สวน ข

สวน ก 2

รปแบบ ขนาดแผงโครงงาน มรปแบบและขนาดตามความเหมะสม ควรทำาดวยวสด ทมความคงทนถาวร เชน ไมอด เปนตน

1.ความปลอดภยของการจดแสดง2.ความเหมาะสมกบเนอท ทจดแสดง3.คำาอธบายทเขยนแสดงควรเนนเฉพาะประเดนทสำาคญ

และสงทนาสนใจ โดยใชขอความทกะทดรด ชดเจน และเขาใจงาย

4.ดงดดความสนใจของผเขาชม โดยใชรปแบบการแสดงทนาสนใจและใชสทสดใส เนนจดสำาคญหรอวสดตางประเภทในการจดแสดง

82

ในการจดนทรรศการแสดงแผงโครงงานควรคำานงถงสงตาง ๆ ตอไปน

60 ซ.ม.120

ซ.ม.

60 ซ.ม.

สวนประกอบเพมเตม

โครงงานวทยาศาสตร

5.ใชตาราง และรปภาพประกอบ โดยจดวางอยางเหมาะสม

6.สงทแสดงทกอยางตองถกตอง ทงการอธบายหลกการ และขอความหรอคำาทเขยน

7.ในกรณทเปนสงประดษฐสงนนควรอยในสภาพพรอมจะแสดงการทำางานได อยางสมบรณ

ตวอยาง การจดแสดงแผงโครงงานวทยาศาสตร

83

โครงงานวทยาศาสตร

การเผยแพรผลงานโครงงานวทยาศาสตรเปนการ

ประชาสมพนธผลงานใหเปนทรจกอยางกวางขวางโดยวธการตาง ๆ เชน การเขารวมการแขงขนในระดบตาง ๆ การเขารวมการจดนทรรศการเนองในโอกาสตาง ๆ หรอไดรบการคดเลอกลงในวารสารวชาการ

ในการทำาโครงงานวทยาศาสตร ผทำาโครงงานนอกจากจะมความรในเรองทสนใจแลวยงตองรและปฏบตขนตอนการแกปญหาดวยวธการทางวทยาศาสตร มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร มทกษะในการปฏบต การใชอปกรณเครองมอวทยาศาสตร ตลอดจนมความอดทน พากเพยร กระตอรอรน อยากรอยากเหน ซงเปนลกษณะของผมเจตคตทางวทยาศาสตร คณสมบตดงกลาวขางตนจะชวยนำาทางใหผทำาโครงงาน ดำาเนนการตงแตการลงมอทำาโครงงาน การเขยนรายงานโครงงาน การนำาเสนอผลงานโครง

84

การเผยแพรผลงานโครงงานวทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตร

งานจนสามารถเผยแพรผลงานอยางสมความภาคภมดวยเทคนคและวธการทเหมาะสม

กอนนำาผลงานโครงงานวทยาศาสตรออกเผยแพร ควรผานขนตอนการพจารณา ตาง ๆ ตามลำาดบดงน

การเผยแพรผลงานโครงงานวทยาศาสตร สามารถทำาไดหลากหลายแนวทางไมวาจะเปน การเผยแพรโดยการอธบายดวยคำาพด ประกอบกบสาธตขนตอนการศกษา ตาง ๆ หรอจดแสดงแผงโครงงานตามรปแบบดงกลาวแลว การเผยแพรผลงานอกวธหนง ทนยมทำา คอ การเผยแพรโครงงานวทยาศาสตรโดยใชกระดาษแผนเดยว หรอ เรยกวา แผนพบ ซง“ ”อาจกลาวไดวา แผนพบเปนอกหนงแนวทางในการนำาเสนอผลงาน โครงงานวทยาศาสตรอยางงายกได

หลกสำาคญในการทำาแผนพบควรมรายละเอยดและสวนประกอบครอบคลมเชนเดยวกบแผงโครงงาน เพยงแตขนาด

85

การพฒนาผลงานโครงงานวทยาศาสตร

การนำาเสนอผลงานโครงงานวทยาศาสตร

การเผยแพรผลงานโครงงานวทยาศาสตร

การเขยนรายงานโครงงานวทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตร

อกษรมขนาดเลกลง โดยแผนพบอาจจะแบงเปน 3 สวน หรอ 2 สวนกไดตามความเหมาะสม เชน

สวนท 1 ชอโครงงาน...... ชอผจดทำา...........ชอทปรกษา.......ทมาและความสำาคญจดมงหมาย.......สมมตฐาน........ตวแปรทเกยวของ...

สวนท 2วสด-อปกรณ........

วธดำาเนนการ.........

ผลการดำาเนนการ.......

สวนท 3สรปผลการดำาเนนการ

ขอเสนอแนะ.......

ประโยชนทไดรบ.....

สวนท 1ชอโครงงาน...... ชอผจดทำา...........ชอทปรกษา.......ทมาและความสำาคญ

สวนท 2วสด-อปกรณ........วธดำาเนนการ.........ผลการดำาเนนการ.......

86

โครงงานวทยาศาสตร

จดมงหมาย.......สมมตฐาน........ตวแปรทเกยวของ...

สรปผลการดำาเนนการขอเสนอแนะ.......ประโยชนทไดรบ.....

การนำาเสนอผลงานโครงงานวทยาศาสตร

การนำาเสนอผลงานโครงงานวทยาศาสตรสามารถสรปเปนผงกราฟกเสนอมโนทศน (ผงมโนทศน) ตามรปแบบของ พมพนธ เดชะคปต, และคณะ (2551 : 33) ไดดงน

โดยการอธบายดวยคำาพด แสดงแผงโครงงาน

การนำาเสนอผลงาน โครงงานวทยาศาสตร

นำาเสนอดวยแผนพบ

87

ทราบหรอไมวา ! อเลกซานเดอร เฟลมง เปนตวอยางของการเรยนรจากความลมเหลวในการทดลองเรองบคเตร แตประสบความสำาเรจ ในเรองเชอราทสามารถนำามาทำายาปฏชวนะได

ดงนน ถาผเรยนทำาโครงงานแลวประสบความลมเหลว ครผสอนตองใหกำาลงใจและทาทายใหผเรยนคดทำาโครงงานเรองตอไป ซงอาจจะทดลองซำา หรอนำาผลของโครงงานทลมเหลวมาวเคราะห หาสาเหต เพอปรบปรงและพฒนาเปนโครงงานใหม ดวยความเชอวา “ความลมเหลวเปนครทดคนหนง” ทมา : บรชย ศรมหาสาคร (2548)

โครงงานวทยาศาสตร

บทท 9การประเมนผลการทำาโครงงาน

วทยาศาสตร

โครงงานวทยาศาสตรเปนกจกรรมการเรยนรของผเรยนในทกระดบชนและทำาไดในทกหนวยการเรยนรของสาระการเรยนรวทยาศาสตร การทำาโครงงานวทยาศาสตรเกดขนจากการทผเรยนสนใจหรอสงสยในเรองใดเรองหนง และตองการหาคำาตอบดวยตนเอง ปญหาทใชทำาโครงงานวทยาศาสตรอาจเปนปญหางายจนถงยากหรอทซบซอน กระบวนการทางวทยาศาสตรทผเรยนใชในการเสาะแสวงหาความรหรอแกปญหาในการทำาโครงงานวทยาศาสตร ขนอยกบลกษณะของปญหาและการมองเหนแนวทางแกปญหาของแตละคนการประเมนผลการทำาโครงงานวทยาศาสตรมขนตอนการวางแผน ประกอบดวย กำาหนดเปาหมาย จดประสงค และการกำาหนดเกณฑการประเมน เปาหมายการประเมนการประเมนควรครอบคลมดานความรความคด กระบวนการเรยนร และเจตคต โดยกำาหนดจดประสงคการเรยนรใหสอดคลองกบเปาหมาย ดงตวอยางไปน

88

โครงงานวทยาศาสตร

ตวอยาง เปาหมายและจดประสงคของการประเมนการทำาโครงงานวทยาศาสตร

เปาหมายของการเรยนร

จดประสงคการเรยนร

1. ความรความคด 1.1 มความเขาใจในหลกการ แนวคดหลกทางวทยาศาสตร1.2 ใชศพทเทคนคทางวทยาศาสตรไดถก

ตอง1.3 มความรเกดขนใหมและสรางความร

ดวยตนเอง ฯลฯ

เปาหมายของการเรยนร

จดประสงคการเรยนร

89

โครงงานวทยาศาสตร

2. กระบวนการเรยนรทเกดจาก การทำาโครงงาน

2.1 โครงงานประเภทสำารวจ

และโครงงาน ประเภท ทดลอง

………………………………………

2.2 โครงงานประเภท

สงประดษฐ

……………………………………… 2.3 โครงงานประเภททฤษฎ

2.1.1 สามารถกำาหนดปญหาละสมมตฐานทสอดคลองกน2.1.2 สามารถออกแบบการสำารวจหรอทดลอง การเกบ รวบรวมขอมลและการควบคมตวแปร2.1.3 สามารถจดกระทำาและนำาเสนอขอมลทเขาใจงาย2.1.4 สามารถแปลผลสอดคลองกบขอมลทรวบรวมได2.1.5 สามารถบนทกการทำางานอยางมเหตผล ฯลฯ................................................................................................... ………2.2.1 สามารถเลอกวสดทนำามาใชประดษฐ2.2.3 สามารถออกแบบตรงตามวตถประสงค การใชประโยชน ความคงทน ความ ประณตและนาสนใจ ฯลฯ…………………………………………………………………………...2.3.1 สามารถเสนอแนวคดหลกทมเหตผล2.3.2 สามารถอธบายและสรปแนวคดหลก บนพนฐานของขอตกลงเบอง

90

โครงงานวทยาศาสตร

ตน ฯลฯ

3. ความคดรเรมสรางสรรค

3.1 มความแปลกใหมทกอใหเกดประโยชน3.2 มความแปลกใหมในการออกแบบ ฯลฯ

4. การเขยนรายงานหรอการ แสดงผลงาน

4.1 ความถกตองของขอมล ศพททางวทยาศาสตร การเรยบ เรยงขอความและรปแบบการนำาเสนอตารางแผนภม กราฟ รปภาพ 4.2 สอสารสงทเรยนรไดอยางชดเจน เหมาะสม นาสนใจ ฯลฯ

จดประสงคการเรยนรเปนแนวทางใหกำาหนดเกณฑการประเมน สวนการใหคะแนนการทำาโครงงานวทยาศาสตรตองเปนไปตามเกณฑการประเมน โดยม 2 แบบ ดงน

1. การใหคะแนนแบบภาพรวม เปนการใหคะแนนในลกษณะของการสรปผลการเรยนรในสวนทเปนประเดนสำาคญ โดยไมพจารณาถงองคประกอบยอย เกณฑรวมทใชประเมนการทำาโครงงานวทยาศาสตรในลกษณะมาตราสวนประมาณคา 4 ระดบ มตวอยางดงน

ตวอยาง เกณฑรวมทใชประเมนโครงงานวทยาศาสตร

รายการประเมน ระดบคณภาพ

- ใชเวลานานมากในการทำาความเขาใจปญหา ตอง ตองปรบปรง

91

โครงงานวทยาศาสตร

อาศยการแนะนำาเกยวกบ การวางแผนวธการทำาโครงงาน มความยากลำาบากในการลงมอปฏบต และเขยนรายงานทสบสนไมชดเจน

- มหลกฐาน รองรอยทแสดงถงความเขาใจปญหา การวางแผน วธการทำา โครงงานถกตองบางสวน ลงมอปฏบตประสบความสำาเรจบางสวน และ เขยนรายงานยงไมชดเจน - มหลกฐาน รองรอยทแสดงถงความเขาใจปญหา การวางแผน วธการทำา โครงงานไดถกตอง ลงมอปฏบตจนเสรจและประสบความสำาเรจ และ เขยนรายงานไดชดเจน- มการแสดงออกถงความเขาใจปญหา การวางแผนวธการทำาโครงงานโดย ออกแบบหรอคดคนขนเอง ลงมอปฏบตจนทำาโครงงานไดสำาเรจและ ประสบความสำาเรจ เขยนรายงานเปนลำาดบไดชดเจนและครบถวน

หรอ

พอใชหรอ 2

ดหรอ 3

ดมากหรอ 4

2. การใหคะแนนแบบแยกองคประกอบยอย การใหคะแนนแบบนมวตถประสงคเพอประเมนพฒนาการเรยนรของผเรยนในระหวางการทำากจกรรม จงใหคะแนนแยกออกเปนองคประกอบยอยครอบคลมทกจดประสงค โดยกำาหนดรายการประเมนอยางชดเจน และถาตองการใหความสำาคญของแตละองคประกอบไมเทากน การใหคะแนนกเปนไปตามสดสวนคะแนนทกำาหนดได เกณฑยอยทใชประเมนการทำาโครงงานวทยาศาสตรแยกเปนองคประกอบยอยและ

92

โครงงานวทยาศาสตร

ประเมนผลในลกษณะมาตราสวนประมาณคา 4 ระดบ ดงตวอยางตอไปน

ตวอยาง เกณฑยอยทใชประเมนโครงงานวทยาศาสตร

รายการประเมน ระดบคณภาพ

1. การกำาหนดปญหาและการตงสมมตฐาน - สมมตฐานไมสอดคลองกบปญหา - สมมตฐานสอดคลองกบปญหาแตไมแสดงความสมพนธระหวางเหตและผล - สมมตฐานสอดคลองกบปญหา และแสดงความสมพนธระหวางเหตและ ผลแตยงไมชดเจน - สมมตฐานสอดคลองกบปญหาและแสดงความสมพนธระหวางเหตและ ผลอยางชดเจน

1

2

3

4

2. ขอมลหรอขอเทจจรงประกอบการทำาโครงงาน - มการศกษาหาขอมลหรอขอเทจจรงทไมเกยวของกบปญหา - มการศกษาคนหาขอมลหรอขอเทจจรงทเกยวของกบปญหาเพยง บางสวน - มการศกษาคนหาขอมลหรอขอเทจจรงท

12

3

4

93

โครงงานวทยาศาสตร

เกยวของกบปญหา แตยงไม ครอบคลม - มการศกษาคนหาขอมลหรอขอเทจจรงทเกยวของกบปญหาอยางชดเจน และครอบคลม3. การออกแบบการทดลอง - สอดคลองกบสมมตฐานแตไมมการควบคมตวแปร - สอดคลองกบสมมตฐานและควบคมตวแปรบางสวน - สอดคลองกบสมมตฐานและควบคมตวแปรไดครบสมบรณ - สอดคลองกบสมมตฐาน ควบคมตวแปรถกตองสมบรณ และมแนวทาง การเกบรวบรวมขอมล

1234

4. อปกรณและเครองมอทใชในการทดลอง - เลอกใชอปกรณไมเหมาะสม - เลอกใชอปกรณไดถกตองเปนบางสวน - เลอกใชอปกรณไดถกตองเปนสวนใหญ - เลอกใชอปกรณไดถกตองและเหมาะสม

1234

รายการประเมน ระดบคณภาพ

5. การดำาเนนการทดลอง - ดำาเนนการทดลองไมถกตอง - ดำาเนนการทดลองไดถกตองเปนบางสวน - ดำาเนนการทดลองไดถกตองเปนสวนใหญ

1234

94

โครงงานวทยาศาสตร

- ดำาเนนการทดลองดถกตองครบสมบรณ6. การบนทกขอมล - บนทกขอมลบางสวนไมตรงจดประสงคทตองการศกษา - บนทกขอมลตรงจดประสงคทตองการศกษา - บนทกขอมลตรงจดประสงคทตองการศกษาและถกตอง - บนทกขอมลตรงจดประสงคทตองการศกษาถกตองและครบสมบรณ

1234

7. การจดกระทำาขอมล - มการจดกระทำาขอมลทไมถกตองเปนสวนมาก - มการจดกระทำาขอมลถกตอง แตไมชดเจนเพยงพอ - มการจดกระทำาขอมลถกตองชดเจน แตยงไมครบสมบรณ - มการจดกระทำาขอมลถกตองชดเจน ละเอยด ละครบสมบรณ

1234

8. การแปลความหมายขอมลและสรปผลของขอมล - แปลความหมายไมถกตองบางสวนและไมสรปผล - แปลความหมายถกตองเปนสวนใหญ แตสรปไมสอดคลองกบขอมล - แปลความหมายถกตองแตสรปผลไมสอดคลองกบขอมลบางสวน - แปลความหมายถกตองและสรปผลสอดคลองกบขอมล

1234

9. ความคดรเรมสรางสรรค - โครงงานคลายคลงกบสงทเคยทำามาแลว 1

95

โครงงานวทยาศาสตร

- โครงงานบางสวนมความแปลกใหมจากโครงงานทมผทำาแลว - โครงงานแสดงใหเหนถงความคดรเรมสรางสรรค - โครงงานแสดงใหเหนถงความคดรเรมสรางสรรคและสามารถนำาไป ประยกตใชได

234

รายการประเมน ระดบคณภาพ

10. การเขยนรายงานหรอการแสดงผลงาน - มการนำาเสนอไมชดเจน ไมเปนขนตอน - มการนำาเสนอบางสวนเปนขนตอน แตยงไมชดเจน - มการนำาเสนอเปนขนตอนแตยงไมชดเจน - มการนำาเสนอเปนขนตอนสมบรณและชดเจน

1234

เกณฑการประเมนโครงงานวทยาศาสตรทงเกณฑรวมหรอเกณฑยอยทกำาหนดขนควรพจารณาใหครอบคลมจดประสงคการเรยนรและเปาหมายการทำาโครงงานวทยาศาสตรและตองบนทกผลการประเมนใหสอดคลองกบเกณฑการประเมน ดงตวอยางตอไปน

ตวอยาง แบบบนทกผลการประเมนโครงงานวทยาศาสตร

รายการประเมน คะแนนทได หมายเหต

96

โครงงานวทยาศาสตร

1 2 3 4

1. การกำาหนดปญหาและการตงสมตฐาน2. ขอมลหรอขอเทจจรงประกอบการทำาโครงงาน3. การออกแบบการทดลอง4. อปกรณและเครองมอทใชในการทดลอง5. การดำาเนนการทดลอง6. การบนทกขอมล7. การจดกระทำาขอมล8. การแปลความหมายของขอมลและสรปผล9. ความคดรเรมสรางสรรค10 การเขยนรายงาน

รวม

การประเมนโครงงานวทยาศาสตรทำาไดโดยการสงเกต การสมภาษณ และจากบนทกการปฏบตงานหรอบนทกพฤตกรรมของผเรยนเปนรายบคคลหรอกลมกได โดยการประเมนอยางตอเนองและสมำาเสมอจากผประเมนหลายคน รวมทงการประเมนตนเองของผเรยนขอสนเทศเหลานใชเปนสวนหนงในการตดสนผลการเรยนรของผเรยนตามเปาหมายของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร

การประเมนผลการทำาโครงงานวทยาศาสตร มขอดและขอจำากดดงน

ขอด

97

โครงงานวทยาศาสตร

1. เปนการประเมนพฤตกรรมของผเรยนดานความคดระดบสง ประกอบดวยการคดรเรมสรางสรรค คดวเคราะห คดแกปญหา และคดตดสนใจ

2. เปนการประเมนการทำางานอยางเปนระบบและมขนตอนการสรางความรดวยตนเองและการเรยนรรวมกน รวมทงมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

3. เปนการประเมนทมเปาหมายและเกณฑ โดยการประเมนจากผเกยวของและผเรยน 4. เปนการประเมนผลครอบคลมพฤตกรรมทกดาน และสงเสรมการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความร การแกปญหา การสำารวจตรวจสอบ การสอสาร การนำาความรไปใช รวมทงการเรยนรตามสภาพความเปนจรงในชวตและสงคม

ขอจำากด 1. การประเมนผลการทำาโครงงานวทยาศาสตรทกระทำา

อยางไมตอเนอง โดยประเมนเฉพาะผลผลตจะไดผลการประเมนไมครอบคลมตามเปาหมาย 2. การทำาโครงงานวทยาศาสตรทกำาหนดปญหาใหศกษาหรอการทำาโครงงานเพอประกวดแขงขน จะทำาใหผเรยนไมมโอกาสศกษาในปญหาทตนเองสนใจหรอสงสยอยางแทจรง ผลการทำาโครงงานวทยาศาสตรจงไดประโยชนไมสมบรณตามจดประสงคการเรยนรวทยาศาสตร

98