yüzey gerilimi ve kılcallık

PowerPoint Sunusu

Yzey Gerilimi - KlcallkProf.Dr. brahim USLU

Prof.Dr. brahim USLUDynamo Suda yryen adam

Prof.Dr. brahim USLUBoaz'da yryen adam!

Leonardo Da Vincinin tasarlad bir ayakkabdan haberdar olduktan sonra balamt Atilla Hlagnn hikayesi Bu ayakkab doru kullanlrsa suyun zerinde yrmeni salayabiliyordu.

Bu ayakkab Deniz Subay olan Atilla Hlagnn ilgisini fazlasyla ekmiti.Farkl bir eyler yapmak isteyen Atilla Hlag eini de yanna alarak bir ayakkab yapmna balamt. Yapaca ey bir ayakkabdan ok kay andryordu. Yapm aamas bile uzun srmt bu ayakkabnn. Tam 2 yl srmt. Atilla Hlag ve ei zorda olsa bu deniz ayakkabsn yapmlard.

Prof.Dr. brahim USLUAtilla Hlag boaza ilk admlarn atyorBeylerbeyi Astsubay Okulunun nnde deniz ayakkablarn denemeye balayan Atilla Hlag, aylar sren hesaplar ve izimler sonucunda kendisini baarya gtrecek ayakkablar yaptna ikna olmutur.Vapurlarn ve boazn zerine kprnn glgesinin bile dmedii 1963 ylnda stanbullular su stnde yryen bir adam grrler. Balta Limanndan Anadolu Hisarna kadar 56 dakika boyunca yrd. O gn, ka insann ve ka martnn aknlktan birbiriyle arpt bilinmemektedir. Evet stanbul Boazn yryerek geen ilk kiidir Atilla Hlagstanbul Boazna olan sevgisini bizim gibi elimize ne gelirse atarak deil, zerinde yryerek gstermitir. Ancak Atilla Hlag ismi tarihin bilinmeyen sayfalarnda kalmtr.

Prof.Dr. brahim USLUAtilla Hlag boaza ilk admlarn atyor

Prof.Dr. brahim USLUDenizde yryen Bisiklet

Prof.Dr. brahim USLUSuda Yrmek Artk Mmkninli bir lise rencisi olan Wang Wentingin icad ayakkab sayesinde artk su zerinde yrmek mmkn olacak. inin Chengdu kentinde yaayan Wentingin icadyla stanbul Boazn yryerek gemek isteyenlerin hayalleri gerek oluyor. Hem de yorulmadan, slanmadanWenting, icadn mmkn olduunca az enerji harcayarak su zerinde kalabilen rdeklerden ilham alarak gelitirdiini sylyor.

Prof.Dr. brahim USLUSuda Yrmek Artk MmknWentingin su zerinde yry salayan ayakkablar iin farkl malzemeler denemesi ve gelitirme sreci drt yldan uzun srm.180 santimetre uzunluundaki ayakkablar bir ift rdek yzgecine benziyor.Ayakkablar yaklak 85 TLye mal oluyor.Wenting, imdiden bir firmann kendisine rn daha da gelitirme ve pazarlama iin teklifte bulunduunu sylyor.

Prof.Dr. brahim USLUSuda koan kertenkeleler bunu nasl baarrlar?

Prof.Dr. brahim USLUSuda koan kertenkeleler bunu nasl baarrlar?

Prof.Dr. brahim USLUSuda yryebilen canllar

Prof.Dr. brahim USLUYzey GerilimiSu yzeyini terk ederken salarmz bamza yaptran etki nedir? Sulu boya frasn sudan karrken teller birbirine niin yapr?

Prof.Dr. brahim USLUYzey GerilimiBir sv iindeki molekl dier molekller tarafndan sarlm olduundan her yne doru eit olarak ekilir. Daha dk enerjilidir.Ancak yzeydeki molekl iin durum farkldr. Her ynde ekilmediklerinden yksek enerjili bu durumda, daha dk enerjili olma istei oluur. yzeydeki molekller iteki molekllere gre birbirine daha fazla yaklar, yzeyde bir bzlme ve klme meydana gelir.

Prof.Dr. brahim USLUbir sv damlas veya sv iindeki bir hava kabarc daima kresel ekildedirBu ie doru ekilim yznden sv en kk yzey alanna sahip olacak ekilde bzlr. Belli bir hacm iin en kk yzey alanna sahip olan geometrik ekil kre olduundan bir sv damlas veya sv iindeki bir hava kabarc daima kresel ekildedir.

Prof.Dr. brahim USLUYzey GerilimiBir sv yzeyinin neden gergin ve esnek bir zar gibi davrand, sv yzeyindeki molekllere etki eden kohezyon kuvveti ile aklanabilir. Bir svnn zellikleri molekller aras kuvvetler hesaba katmadan anlalamaz. Bu kuvvetlerin varl sonucu svnn gaz haline gemesi zorlar.

Prof.Dr. brahim USLU

Bir sv iindeki A moleklne, bu molekl evreleyen dier molekller tarafndan kohezyon kuvvetleri uygulanr. ekildeki zt ynl kuvvetler birbirinin etkisini yok ederek A moleklne etki eden net kuvvet sfr olur ve molekl dengede kalr. imdi de sv yzeyine ok yakn bir B molekl dnelim. Btn dorultulardaki yatay ekim kuvvetleri birbirini dengeledii haldeT B moleklne etki eden; sv ierisine doru ynelmi bir F bileke kuvveti vardr.

Prof.Dr. brahim USLUMmkn olan en kk yzeyBu kuvvetler sv yzeyindeki B molekl gibi moleklleri svnn iine doru hareket ettirmee alacaklardr. Bundan dolay sv yzeyi bzlmek isteyecek ve mmkn olan en kk yzeyi alacaktr.

Prof.Dr. brahim USLUSvlarnEn kk yzey alanna sahip olma isteiyzeydeki molekller iteki molekllere gre birbirine daha fazla yaklar, yzeyde bir bzlme ve klme meydana gelir. Bu durum yzeyde bir molekl zar meydana getirir. Oluan bu zar svnn iinden dar kacak ve dndan iine girecek herhangi bir cisme veya tanecie bir diren gsterir. Bu dirence, svnn yzey gerilimi denir.

Prof.Dr. brahim USLUYzey Gerilimi TanmSv yzeyinin bir hat boyunca kesilmesi durumunda iki yzey parasn bir arada tutmak iin bir kuvvet uygulanmaldr .Yzey Gerilimi bir svnn yzey alann azaltmaya alan kuvvete verilen isimdir.Bu sv zerindeki 1 cm uzunlua dik ve sv yzeyine teet olan kuvvete yzey gerilimi () ad verilir.

Prof.Dr. brahim USLUSuyun yzey gerilimi ve yamurSuyun yzey gerilimi (20 C) 71.97 N/m, Etil Alkoln ise (20 C) 22.27 N/mdir. Suyun yzey gerilimi fazla olduundan damlalar daha kktr. Suyun yzey gerilimi yksek olmasayd yamur damlalar o kadar yksekten yere ulamaz, tekrar paralanr, yani buharlard.

Prof.Dr. brahim USLUBaz Maddelerin Yzey Gerilimi

Prof.Dr. brahim USLUSvlarn yzey gerilimleriSv 0Sv 0Su72.8-Etanol22.3-Benzen28.935.0n-oktanol27.58.5Asetik asit27.6-n-hekzan18.451.1Aseton 23.7-n-oktan21.850.8CCl426.845.1civa485375

Prof.Dr. brahim USLUelik ine suda nasl yzyor?elikten yaplm inenin su yzeyinde yzmesi su molekllerinin oluturduu yzey gerilimi nedeniyledir. Su zerinde duran para veya ineye dikkat edildiinde suya temas eden ksmlarda suyun iine doru bkld bir anlamda esnedii grlebilir. Bu denge halidir. Bu denge bozulduunda zar grevi gren yzey gerilimi bozulur ve cisim suya batar.

Prof.Dr. brahim USLUToplu igne Deneyi


Prof.Dr. brahim USLUYzey Geriliminin Beton Etkisi

Yksek bir yerden denize bilinsizce atlamak olduka tehlikelidir, ok ciddi yaralanmalara ve hatta lmlere sebep olabilir. Bunun sebebi deniz yzeyinde var olan yzey gerilimdir, beton etkisi yapmas nedeniyle yksek bir yerden atlarken dikkatli olunmaldr.

Prof.Dr. brahim USLUYzey geriliminin scaklkla deiimiou svlarn yzey gerilimleri artan scaklkla dorusal bir ekilde azalr(baz erimi metaller hari ) ve molekller aras kohezyon kuvvetlerinin sfra yaklat kritik scaklk civarnda ok kk bir deer olur.

Prof.Dr. brahim USLUYzey geriliminin scaklkla deiimiBir svnn scakl artarsa, taneciklerinin kinetik enerjileri de artar. Bu durumda tanecikler daha hzl hareket etmeye balar. Bu ise tanecikleri birbirlerine balayan ekim kuvvetlerinin zayflamasna sebep olur. ekim kuvvetlerinin azalmasndan svnn yzeyindeki tanecikler de etkilendii iin yzey gerilimi azalr.

Prof.Dr. brahim USLUScak su ile daha iyi temizlikSuyun yzey gerilimi scaklkla azald iin temizlik srasnda scak su kullanlmasyla ellerin ve amarlarn daha iyi slanmas salanr. Bu ise temizliin daha iyi ve ksa srede yaplmasn netice verir.

Prof.Dr. brahim USLUYzey gerilimi ve TemizlikSuyun yzey geriliminin byk olmas ykanacak olan kirli malzemenin gzeneklerine girmesi gletirir. Bu da istenmeyen bir durumdur. Bu durum da temizlik tam olarak yaplm olmaz. Scak suyun yzey gerilimi souk suya gre gre ok daha azdr. Yzey geriliminin az olmas scak suyun daha fazla slatma ve amarlarn porlarna nfuz edebilme zelliini artrr.

Prof.Dr. brahim USLUzelti ve yzey gerilimiSaf bir madde ierisinde bir madde znyorsa znen maddenin ve zcnn karakterine bal olarak yzey geriliminin deitii gzlenmitir.

Prof.Dr. brahim USLUSouk ve scak orbann tad nasl deiir? Suyun yzey gerilimi dier yaygn svlarnkinden daha yksektir. Saf su, sabun eklenmi sudan daha fazla yzey gerilimine sahiptir. Ayn ey ya katlm su iinde geerlidir. Ya souk sudan daha az bir gerilime sahiptir dolaysyla tm su yzeyi zerinde ince bir tabaka kaplar. Fakat scak su souk sudan daha az bir yzey gerilimine sahiptir nk daha hzl hareket eden molekllerde kohezyon etkisi daha zayftr. Bu yan scak orbada kk baloncuklar halinde yzmesini salar. orbamz souyunca suyun yzey gerilimi artar ve ya orba yzeyine ekilir ve orba yal olur. Scak orba ile souun farkl tat vermesinin temel sebebi suyun yzey geriliminin scakla bal olmasdr.

Prof.Dr. brahim USLUzeltilerin Yzey Gerilimiznen tanecikler iteki zc molekllerinin yzeydeki zc molekllerini ie doru ekmesini belli lde engellediinden zeltilerin yzey gerilimi saf zcye gre genellikle dktr. zcnn yzey gerilimini dren maddeler yzey aktif, deitirmeyenler ise yzey inaktif olarak isimlendirilmektedir. Sulu zeltiler iin yzey aktif maddeleri; organik asitler, alkoller, esterler, eterler,aminler ve ketonlar eklinde; yzey inaktif maddeleri ise inorganik elektrolitler,organik asitlerin tuzlar, molar ktleleri kk olan bazlar yannda eker ve gliserin gibi uucu ve elektrolit olmayan maddeler eklinde sralayabiliriz.

Prof.Dr. brahim USLUzeltilerin Yzey GerilimiYa asitleri gibi suyun yzey gerilimini nemli lde dren maddeler, hem polar hidrofilik (su seven) grup hem de apolar hidrofobik (su sevmeyen)grup ihtiva ederler. Ya asitlerindeki COOH grubu gibi hidrofilik gruplar, eer molekln kalan apolar ksm ok byk deilse, molekln znrln arttrr. Ya asitlerinin hidrokarbon ksmlar bir sulu zeltinin i ksmlarnda rahatszlk duyarlar (yani yksek bir serbest enerjiye sahiptirler) ve onlar svnn i ksmndan yzeye getirmek ok az i gerektirir. Bu sebeple yzey gerilimini dren bir znen (yzey aktif madde), zeltinin yzey tabakalarnda birikir. Byle znenlerin ara yzeyde pozitif adsorbland sylenir.

Prof.Dr. brahim USLUTuz Yzey Gerilimini Etkiler mi?yonik tuzlar, genellikle sulu zeltilerin yzey gerilimini saf suya gre arttrrlar.znm iyonlarn yzey gerilimini ykseltmesinin sebebi, bu iyonlarla su moleklleri arasnda meydana gelen iyon-dipol etkileimlerinin sonucu olarak, su molekllerinin zeltinin i ksmlarna doru ekilmesidir. Bu sebeple yeni yzey oluturmak iin elektrostatik kuvvetlere kar ilave i yaplmas gerekir. Byle zeltilerde yzey tabakalar znen maddece daha fakirdir. Yani znen madde, yzey yerine zeltinin i ksmlarnda toplanr. Bu gibi hallerde znenin negatif adsorbland sylenir.

Prof.Dr. brahim USLUDeniz dalgalar kyya vururken niin kprrSaf bir madde ierisinde bir baka madde znyorsa, znen maddenin ve zcnn yapsna bal olarak yzey geriliminin deitii gzlenir. Mesela tuz, suyun yzey gerilimini azaltr. Tuz, su tanecikleri arasndaki balar zayflattndan aralarndaki kohezyon kuvveti, dolaysyla da yzey gerilimi azalm olur. Bu sebepten deniz dalgalar kyya vururken kprr.

Prof.Dr. brahim USLUTuz Yzey Gerilimini Etkiler mi?

Prof.Dr. brahim USLUzeltilerin yzey gerilimi

Prof.Dr. brahim USLUYzey gerilimini dren maddelerine deterjan katlan suyun yzey gerilimi der.

Prof.Dr. brahim USLUSabun veya deterjanSabun ve deterjanlarn suyun yzey gerilimini drc etkileri vardr. Temizlik yaplabilmesi iin suyun yzey geriliminin drlmesi gerekir. Kirler cisimlerin kvrmlarna ya da giysilerin ince liflerinin arasna girerek adezyon kuvveti ile cisme yapr. Bu kirlerin uzaklatrla bilmesi iin kir olan maddenin yzey gerilimi drerek kolayca paralanmas ve cisimden uzaklamas salanmaldr.

Prof.Dr. brahim USLUYzey gerilimini dren maddelerine deterjan katlan suyun yzey gerilimi der. Yzey gerilimini dren deterjan maddeleri su ile kire ular. Yzey gerilimi den ve kk paralara ayrlan kir suya karr ve temizlenmek istenen cisimden uzaklatrlm olur.

Prof.Dr. brahim USLUDeterjann temizleme etkisi

Prof.Dr. brahim USLUDeterjann temizleme etkisi

Prof.Dr. brahim USLUTraubenin kuralSuyun yzey gerilimi zerine normal doymu alkollerin homolog serisinin daha dk yelerinin etkisini gsterir. Hidrokarbon zinciri ne kadar uzun olursa, alkol molekllerinin hava-su yzeyinde adsorplanma eilimi o kadar byk olur ve bunun sonucunda yzey gerilimi daha dk olur. Traubenin kural olarak bilinen genelleme yledir:Srfaktantlarn zel homolog serileri iin, seyreltik zeltide yzey geriliminin eit miktarda dmesi iin gerekli konsantrasyon, her bir CH2 grubunun eklenmesi iin yaklak 3 kat azalr.

Prof.Dr. brahim USLUAlkollerin sulu zeltilerinin yzey gerilimiSrfaktantlarn zel homolog serileri iin, seyreltik zeltide yzey geriliminin eit miktarda dmesi iin gerekli konsantrasyon, her bir CH2 grubunun eklenmesi iin yaklak 3 kat azalr.

Prof.Dr. brahim USLUSrfaktantlarn snflandrlmasok iyi znebilen srfaktantlarn (sabunlar, sentetik deterjanlar ve boyalar) hidrofilik ksm, ounlukla iyonik gruptur. yonlar, su dipolleri ile onlarn elektrostatik ekimi nedeniyle su iin kuvvetli afiniteye sahiptir ve olduka uzun hidrokarbon zincirlerini su dipolleri ile zelti iine ekebilir. rnein; hemen hemen tamamen iyonlaan sodyum palmitat zlebilirken, iyonlamayan palmitik asit suda znmez. Srfaktantlar, ayn zamanda suya kuvvetli afinite gsteren non iyonik hidrofilik gruplara sahip olabilir. rnein; polietilen oksit zincirinde her bir monomer birimi, su iin czi bir afinite gsterir ve polimer zincirinde bu birimlerin bir kann toplam etkisi, su iin kuvvetli bir afinite oluturur.

Prof.Dr. brahim USLUYzey geriliminin llmesiSadece bir madeni parann zerine svy damlatarak, tat noktaya gelinceye kadar damlalar saydmzda bile svnn yzey gerilmini lebiliriz.

Prof.Dr. brahim USLUAnyonik, Katyonik ve non iyonik yzey gerilimi azaltcs srfaktantlarSrfaktantlar, molekln yzey-aktif ksmyla tanan yke gre anyonik, katyonik, non-iyonik ve amfolitik olarak snflandrlr. Ayrca srfaktantlar, sk sk teknolojik uygulamalaryla ilikili olarak adlandrlr, bu yzden deterjan, slatc ajan (wetting agent), emlsiye edici ve datc (dispersant) gibi adlar vardr.Anyonikler fiyat ve performans nedeniyle en yaygn kullanlan srfaktantlardr. Katyonikler pahaldr, fakat mikrop ldrc zellikte olmalar, onlar baz uygulamalar iin kullanl yapar. Non-iyoniklerde beenilen avantaj, hidrofilik ve hidrofobik gruplarn uzunluklarnn deitirilebilmesidir

Prof.Dr. brahim USLUAnyonik, Katyonik ve non iyonik yzey gerilimi azaltcs srfaktantlarAnyonikSodyum stereatSodyum oleatSodyum dodesil slfatSodyum dodesil benzen slfonatCH3(CH2)16COO-Na+ CH3(CH2)7CH=CH(CH2)16COO- Na+CH3(CH2)11SO4-Na+ CH3(CH2)11 C6H4SO3-Na+

KatyonikDodesilamin hidroklorrHekzadesiltrimetil amonyum bromrCH3(CH2)11NH3+Cl- CH3(CH2)15N(CH3+)Br-

Non-iyonikPolietilen oksitSorbitan esterleriPolioksietilen sorbitan esterleriCH3(CH2)7 C6H4 (OCH2CH2)8 OH

Prof.Dr. brahim USLUYzey ve Ara Yzey Gerilimlerinin llmesi

Yzey ve ara yzey gerilimlerinin lm iin kullanlabilen bir ok metot; statik, koparma (detachment) ve dinamik olarak snflandrlabilir. Statik metotlar genellikle koparma metotlarndan (zellikle yzey aktif maddeler ierdiinde) daha byk bir potansiyel sunar, fakat koparma metotlar uygulamada daha uygundur.

Prof.Dr. brahim USLUYzey gerilimi nasl hesaplanr?

Yzey gerilimi lmek iin aadaki alet kullanlr. Yzey gerilimi, uygulanan kuvvetin genilie orandr.

Prof.Dr. brahim USLUYzey gerilimini lme aletiYzey gerilimi lmek iin aadaki alet kullanlr. Yzey gerilimi, uygulanan kuvvetin genilie orandr.

Prof.Dr. brahim USLUnenin su yzeyinde dengelenmesi

Prof.Dr. brahim USLUKapiler ykselme metotuBu metot uygun bir ekilde yrtldnde, yzey gerilimlerini belirlemek iin kullanlabilecek ok doru bir metottur. lmler yzeyin distrbansn iermedii iin, zamanla ortaya kan etkiler izlenebilir.Svnn dar kapilerde ykselmesi iin,= r.h.d.g /2.cos=0 iin,= . r.h.d.g olur.d= dsv-dbuhar

Kapiler ykselme

Prof.Dr. brahim USLUKapiler ykselme metotuKapiler ykselme metodunda doru bir alma iin menisks dzeltmesi yapmak gereklidir. Dar kapilerde menisks yaklak olarak yar kreseldir, bu nedenle= . r.(h+r/3).d.g olur.

Prof.Dr. brahim USLUKapiler ykselme metotuPratikte, kapiler ykselme metodu deme alarn lmedeki belirsizlik nedeniyle sadece deme as sfr olduunda kullanlr. Sra ile yukardan aaya denge pozisyonuna ulamak iin menisks gz nne alnarak, sfr deme as kontrol edilebilir. lerleyen ve geri ekilen deme alarndaki farkllklar nedeniyle, llebilir bir deme asyla farkl denge durumlar belirlenir.Sulu karmlar ve dier ou sv iin sfr deme as, genellikle iyi temizlenmi cam kapilerin kullanlmasyla kolayca elde edilebilir.

Prof.Dr. brahim USLUKapiler ykselme metotuFarkl yar aplardaki kapilerler iin kapiler ykselmedeki farkll lmek, bylece sv haznesinin dz yzeyi ile referans elimine etmek, kullanl bir varyasyondur. nk:= . r1.h1.d.g = . r2.h2.d.g = d.g.r1.r2.h / 2(r1-r2) olur.

Diferansiyel kapiler ykselme aygt

Prof.Dr. brahim USLUWilhemly levha metodlar

nce mika levha ya da mikroskop cam ekilde gsterildii gibi, terazinin kolundan aslr ve sv ierisine daldrlr. Koparma metodu olarak kullanldnda svy tutan kap derece derece drlr ve ayrma noktasnda dengedeki ekme belirlenir. x plak iin uzunluu; y, genilii; W arl gsterir ve deme as sfr kabul edilerekWkoparma-W= 2 (x+y) yazlr.

Wilhelmly levha metotlar a)koparma b)statik

Prof.Dr. brahim USLUHalka metoduBu metotta yzey veya ara yzeyden halkay koparmak iin gerekli olan kuvvet iki ekilde llr.a) Terazinin kolundan halkay asmab)Bklme-tel dzenei (du Nouy tensiometresi) kullanma

Prof.Dr. brahim USLUAyrma kuvveti, yzey ve ara yzey gerilimi ilikisi

= F/ 4R :dzeltme faktr F: Halkay ekme kuvveti R: Halkann ortalama ap

Prof.Dr. brahim USLUDzeltme faktr Dzeltme faktr , gerilim kuvvetlerinin dikey olmayan ynn ve kopma noktasnda halka ile desteklenen svnn kompleks eklini hesaba katar. Bu yzden , ara yzeyin doasna ve halkann boyutlarna baldr. 'nn deerleri Harkins ve Jardon tarafndan izelgeye geirilmitir. Ayn zamanda bu deerler , Zuidema ve Waterslarn denkleminden de hesaplanabilir.(-a)2= 4b/2 . 1/R2. F/ 4R (d1-d2) + ca: o.7250 b: 0.09075 m-1s2 (Tm halkalar iin), d1: dk fazn younluu, d2: Daha yksek fazn younluuc: 0.04534 1.679 r/R r:telin yar ap

Prof.Dr. brahim USLUDamla hacmi ve damla arl metodu:Sv damlalarnn, dey olarak ykselen dar tpn ucundan yavaa kendi balarna kopmalar beklenir. Damlalar ya tartlr, ya saylr ya da hacmi llr.Kopma noktasnda,= .m.g /2r = .V.d.g /2rm: damlann ktlesi, V: damlann hacmid:svnn younluu, r:tpn yar ap: dzeltme faktr

Dar bir tpn ucundan damlann kopmas

Prof.Dr. brahim USLUDamla Arl MetoduTraube Stalagmometresikullanlr


Ayni hacimde verilen bir karlatrma svs ile deneme yaplrsa, bilinmeyen svnn yzey gerilimi F faktrleri birbirine eit kabul edilerek

Buradaki n1ve n2, d1ve d2younluklarna sahip svlarn V hacmindeki Stalagmometreden damlatlarak saylan damla saysdr.


g koyulacak

Prof.Dr. brahim USLU dzeltme faktr aadaki nedenlerden dolay gereklidir:

Damla tamamen ucu terk etmez.Yzey gerilim kuvvetleri nadiren tamamen deydir.Kavisli sv yzeyinin ortasnda basn fark vardr., r / V1/3 oranna baldr. nin deeri Harkins ve Brown tarafndan belirlenmitir ve 0.6 ve 1.2 arasnda olan r / V1/3 deerlerinin daha iyi olduu belirtilmitir.

Damla hacmi ve damla arl ynteminde dzeltme faktrnn deime erisi =f( r / V1/3)

Prof.Dr. brahim USLUSalnml fskiye metodu

Yzeylerin oluumundan ok ksa bir zaman (0.01 s) sonra yzey gerilimlerinin llmesine dayanan dinamik bir metottur. (Daha nce aklanan metotlar denge gerilimlerini lmek iin kullanlmaktadr) Eliptik kesit alanl azlktan oluan sv fskiyesi hareketlidir ve dairesel kesit alannn etrafnda salnr. Yzey gerilimleri fskiye boyutlarndan (zellikle fotorafla), ak hzndan vb. zelliklerden hesaplanabilir. Yzeyin ya, ak hz deitirilerek birka basamakta kontrol edilebilir.

Prof.Dr. brahim USLUAsl damla profiliSvnn asl kalan damlas fotoraflanr ve ekli grafik kadna izilir. Damlann eitli boyutlarndan yzey ve ara yzey gerilimi hesaplanabilir.

Prof.Dr. brahim USLUAdhezyon KohezyonKlcal tplerdeki iki farkl svnn ykselme veya alalma hareketleri sonucunda yzeylerinde ibkey ya da dbkey bir kavis oluur. Adezyon ve kohezyona bal olan bu etkileim, sv yzeylerinde bir gerilime neden olur. (svnn

Prof.Dr. brahim USLUAdezyon(Yapma)Farkl cins molekllerin birbirine yapmasnaadezyondenir. Adezyon ve kohezyon kuvvetleri molekller aras ekim kuvvetleridir. Bu kuvvetlerin sebebi elektriksel kuvvetler ve ktle ekimi kuvvetidir.

Yamur yadktan sonra su damlacklarnn cama yapmasBanyodan ktktan sonra vcudumuzda su damlacklarn kalmas,Duvara srlen boyann yapmasYzdkten sonra salarmzn birbirine yapmasay taba ve ay bardann aradaki sudan dolay birbirine yapmas adezyona rnektir

Prof.Dr. brahim USLUAdhezyonFarkl iki madde arasnda var olan (rnein su ve cam) ve bu iki maddenin birbirine yapmasn salayan ekim kuvvetine adezyon (yapma) denir.

Prof.Dr. brahim USLUKohezyon(Birbirini tutma)Ayn cins molekllerin arasndaki ekim kuvvetinekohezyondenir. Kohezyon kuvvetinin olumasnn sebebi de elektriksel ve gravitasyonel kuvvetlerdir. Kohezyon kuvvetinin en gzel rnei su damlasnn kresel bir yapda dalmadan durmasdr. Su damlacklarnn bir arada durmas kohezyon kuvvetine rnek, su damlacklarn farkl molekllere yapmas adezyon kuvvetine rnektir.

Prof.Dr. brahim USLUIslanma artCisimlerin slanmasn da adezyon ve kohezyon kuvvetleri etkilidir. rnein bir kuma slatmaya alalm , kuman slanmas iin adezyon kuvvetinin kohezyon kuvvetinden byk olmas lazm. Adezyon byk olursa su moleklleri kumaa yapr ve slanr.


Prof.Dr. brahim USLUAdhezyon > Kohezyon - Su

Prof.Dr. brahim USLUCva ve su


Prof.Dr. brahim USLUKlcallkKlcal borularda svnn ykselmesi veya alalmas olayna denir.

Prof.Dr. brahim USLUKlcallk Kk apl bir boru bir sv iine batrlnca, sv boru iinde ykselir veya alalr. Bu ykselme veya alalma sv moleklleri arasndaki kohezyon ve sv ile boru arasndaki adezyon kuvvetlerine baldr. Adezyon kuvvetleri kohezyon kuvvetlerinden byk ya da kk olabilir. Daha nce akland gibi sv yzeyinin ukur olmas adezyon kuvvetinin kohezyon kuvvetinden byk olmasndan kaynaklanr. Sv yzeyinin tmsek olmas ise kohezyon kuvvetinin adezyon kuvvetinden byk olmasndan kaynaklanr.

Prof.Dr. brahim USLUHayatmzdan Klcallk rnekleri Bitkilerin kklerinden yukarya su kmas Kesme ekerin slanmas Peetenin suyu emmesi Suya girince pantalon paalarndan yukar su kmas Mrekkeple canl ieklerin boyanmas Mumun, gazyann fitilde ykselmesi Havlularn suyu emmesi Sportif kumalarn teri emmesi Gzya kanallarndan gze gelen ya

Prof.Dr. brahim USLUKlcallk ve aalarklcallk kanunu sayesinde topraktan emilen su aalarn ok ince tama borularnda kkten en yksekteki yapraa kadar ykselir. (Sequoia sempervirens): 115.56 m

Prof.Dr. brahim USLUKapiller hareket


Prof.Dr. brahim USLUKlcallk ve iek boyama

Prof.Dr. brahim USLUBir yapraktaki klcal borular

Prof.Dr. brahim USLUKohezyonAyn madde moleklleri arasndaki ekim kuvvetine kohezyon (birbirini tutma) denir.

Prof.Dr. brahim USLUrnek sorular 1

Prof.Dr. brahim USLUrnek sorular 2


Prof.Dr. brahim USLUKaynaklarKaynak: 1 http://www.sunutest.com/sunu/slayt/626/Yuzey-Gerilimi-Ornek-Soru-Coz-yzey ve ara yzey gerilimlerinin llmesi


yüzey gerilimi ve kılcallık

Education