ZASADY EDYCJI TEKSTU

ZASTOSOWANIE CZCIONEK

Czcionki bezszeryfowe (groteski) są czcionkami nagłówkowymi.

Czcionkami tekstowymi są czcionki szeryfowe proste (antykwa,

ang. Roman).

Pisanki, ksenotypy, pisma gotyckie nie nadają się do tekstów

naukowych (na szyldy, akcydensy itp.).

Kursywa (ang. Italic) i pismo pochyłe (ang. Oblique) oraz czcionki

wytłuszczone: półgruba (ang. Bold) i gruba (ang. Bolder) służą

do wyróżnień śródtekstowych.

Podkreślenie (ang. Underline) na ogół nie służy do niczego

w druku, to proteza.

WYRÓŻNIENIA

Nie stosujemy dwóch typów wyróżnień jednocześnie

(np. pogrubiona kursywa).

Nie używamy podkreślenia jako wyróżnienia.

Wyróżnienia od najsubtelniejszego do najbardziej

nachalnego:

r o z s t r z e l e n i e,

kursywa (pismo pochyłe),

wytłuszczenie (pogrubienie),

WERSALIKI i KAPITALIKI.

WYRÓŻNIENIA

Zwiększenie rozmiaru czcionki też jest wyróżnieniem

(nagłówki, śródtytuły: najlepiej o ok. +20%).

13 p. => 15,5 p.

Zmniejszamy rozmiar czcionki dla elementów

niestanowiących integralnej części tekstu (np.

przypisy, spis załączników, najlepiej o ok. -20%).

13 p. => 10,5 p.

ZASADY INTERPUNKCJI

Między końcowe litery słowa a następujące po nich

znaki przestankowe: . ; , ! ? … : , nie wstawiamy

spacji.

Po znakach przestankowych stawiamy spację

(uwaga na zbieg dwóch znaków!).

Między wyrażenie a otaczające je nawiasy: (....),

[....], {...}, <...>, lub cudzysłowy: „....”, »....«, «....», ‛....’ –

nie wstawiamy spacji.

Myślnik wymaga spacji z obu stron, ukośnik – z żadnej

(chyba że rozdziela wyrażenia wielowyrazowe).

ZASADY INTERPUNKCJI

–Apostrof (’) i łącznik (-) nie są znakami interpunkcji,

tylko ortografii.

–Nie wstawiamy kropki przed: ..., ?, !, ani po nich.

Także po kropce oznaczającej skrót nie dostawiamy

drugiej.

–Uwaga na znaki „parzyste” – jakim znakiem

wprowadzamy element wtrącony, takim go

zamykamy.

FORMATOWANIE ZNAKÓW INTERPUNKCYJNYCH

(1995)

Ten sam!

ustawa z 1996 r., rozporządzenie z 1998 r.

Pojechał, a potem nie.

kujawsko-pomorski

„Pogorzelec”

BŁĘDNE ZNAKI INTERPUNKCYJNE

/1995/

kujawsko – pomorski, kujawsko–pomorski

1995 - 2000, 1995-2000

cywilno-prawny

w Megabank’u,

Anatol’a James’a El-Hakim’a

"Pogorzelec", “Pogorzelec”, ‘Pogorzelec’

,,Pogorzelec" ,,Pogorzelec’’, 'Pogorzelec‘

<<Pogorzelec>>

Petent – jak sam zeznał, pojechał

(1995)

kujawsko-pomorski

1995–2000

cywilnoprawny

w Megabanku

Anatola Jamesa El-Hakima

Sartre’a

„Pogorzelec”

«Pogorzelec»

Petent – jak sam zeznał – pojechał…

lub:

Petent, jak sam zeznał, pojechał…

lub:

Petent (jak sam zeznał) pojechał…

MYŚLNIK, MINUS, PAUZA, ŁĄCZNIKłącznik (dywiz, tiret):

Bendkowska-Firlej, Ruda-Hutapolsko-francuski francusko-polski

minus:–225,8 lub -225,8

półpauza:w latach 1998–2005 (pełny zakres)zajmuje to 2 – 3 godzin (przybliżony wymiar)Pakt Ribbentrop –Mołotow (między dwiema osobami)

myślnik:Petent – jak sam zeznał –pojechał tam rowerem.Należy złożyć oryginały – lub potwierdzone kopie.

pauza:— Kiedy do niego pójdziemy?— Jutro.

półpauza:Wyliczenie:– punkt pierwszy,– punkt drugi i ostatni.

ŁĄCZNIK (-)

• Mieści się w prawej górnej części klawiatury między

zerem a znakiem równości

• Przykładowe zapisy

• Klient-serwer, czarno-biały, wejście-wyjście

• Trzecio-, drugo-, pierwszorzędowe cechy

• Kod pocztowy 27-400

• 50-letni

• 10-dniowy

PÓŁPAUZA (–)

• CTRL+klawisz minusa na klawiaturze

alfanumerycznej

• Służy do oznaczania podziału, czasu, liczb itp.

• Przykładowe zapisy

• Listopad – grudzień

• W wieku 4 – 6 lat

MYŚLNIK (—)

• CTRL+Alt+klawisz minus na klawiaturze

alfanumerycznej

• Inaczej pauza, jest dwukrotnie dłuższy od półpauzy

• Stosowany w zdaniach zamiast dwukropka lub

nawiasów

• Przykłady:

• Word — edytor tekstu, który…

• Serwer — główny komputer w naszej sieci — właśnie się

popsuł.

• Pojęcia: dobra — zła sieć są względne.

UKOŚNIK

Ukośnik nie zastępuje nawiasu.

Ukośnika nie używa się w skrótach.

Ukośnik rozdziela równorzędne wyrażenia:

np.: Liczba załączonych oryginałów/kopii:

Ukośnik oddziela alternatywne końcówki rodzajowe

(ale nie końcówki dodawane):

np.: Wnioskodawca/-czyni zobowiązany/-na jest

uzupełnić…

ale: Proszę, by aplikant(ka) dołączył(a) swój życiorys.

UKOŚNIK

Ukośnik występuje:

w adresach internetowych, oddzielając domenę,

poddomenę, witrynę, podwitrynę od stron;

przy podawaniu znaku pisma zgodnie z hasłownikiem;

w formularzach urzędowych, zwł. przeznaczonych

do elektronicznego przetwarzania danych;

w wyrażeniach jednostek miar: „na” (km/h).

Normalnie nie powinien występować w datach.

UKOŚNIK

Prawidłowe:ww. nw. ds. nt. wg z s. jw. a.a.

o. Bydgoszcz

n. Notecią, k. Włodawy, p. Płońskiem

Ankara (Turcja); Ankara – Turcja

pismo nr 256/07/08

dokumenty / kopie potwierdzone urzędowo =

dokumenty i/lub kopie potwierdzone urzędowo

http://uw.lublin.pl/bip/delegatury.html

ZNAKI MAŁO UŻYWANE

• nawiasy sześciokątne {....}

• nawiasy ostre <....>

• separator |

• przeciwukośnik: \

• podkreślenie _

• tylda ~

• cyrkumfleks ^

• ampersand (etka) &

• „małpa” (adka) @

• dolar $ i in. symbole walut

• cudzysłowy definicyjne ‛...’

WIELKIE LITERY

• Tekst napisany wersalikami jest znacznie trudniejszy

do odczytania

• Złym zwyczajem jest składanie tekstu wersalikami

kursywy, fontu kaligraficznego

TABULATORY

• Co pół cala lub 1,25 cm rozmieszczone są domyślne

tabulatory (małe kreseczki pod linijka)

• W chwili wstawienia tabulatora w dowolnym

miejscu linijki wszystkie domyślne tabulatory po jego

stronie lewej znikają, po prawej pozostają

• Rodzaje tabulatorów:

• Tabulator lewy

• Tabulator prawy

• Tabulator środkowy (wyrównuje się po obu stronach

tabulatora)

• Tabulator dziesiętny (tekst wyrównany jest do kropki lub

przecinaka dziesiętnego)

DZIELENIE SŁÓW I ŁAMANIE WIERSZY

• Nie dzielimy słów, gdy jest dosyć miejsca

• Unikamy więcej niż dwóch podziałów pod rząd,

dobrą zasadą jest unikanie w miarę możliwości

podziału więcej niż jednego słowa na akapit

• Nie dzielimy słów w tytule, najlepiej dzielić tytułu

i nagłówki na wiersze zgodnie z podziałem

gramatycznym

ODSTĘPY

• Odstępy między wierszami w akapicie powinny być

stałe

• Standardowa wielkość interlinii między wierszami

wynosi zwykle 20%

• Odstępy między akapitami ustalamy korzystając

z funkcji narzędzia Akapit

WCIĘCIA

• nie używamy spacji, tworząc wcięcie na początku

akapitu

• w tradycyjnych standardach składu wcięcie

akapitu powinno mieć głębokość jednego em (jednostka równa wielkości używanej czcionki

w punktach, w 12-punktowej czcionce głębokość

wynosi 12 punktów, wizualnie szerokość dwóch

spacji)

• pierwszy akapit w tekście nie ma wcięcia

SYMBOLE I IN. ZNAKI

–% i ‰ – stawiamy bezpośrednio po cyfrze: 25%

–symbole walut – po liczbie i spacji

• $ = USD = dolar: 29 $

• € = EUR = euro: 13 EUR

• zł = PLN = złoty: 75 zł

–§ – stawiamy przed numerem z odstępem: § 45

PISOWNIA DAT

Nieprawidłowa

02 maja 2008

2 maj 2008r.

2 maja 2008r.

2.V.2008

02 V 2008

02.V.2008.

02-05-2008

02/05/2008

2008-05-02

2008/05/02

Prawidłowa

2 maja 2008

dn. 2 maja 2008 r.

2 V 2008

dn. 2 V 2008 r.

2.5.2008

02.05.2008

w formularzach urzędowych też:

2008.05.02 itp.

LISTY PUNKTOWANE

ŹleSkładniki sukcesu:

Autonomia

Budżet

Czyn

Dobrobyt:Przychody

Rozchody

Bilans:

Aktywa

Pasywa

DobrzeSkładniki sukcesu:

–autonomia;

–budżet;

–czyn;

–dobrobyt:• przychody,

• rozchody,

• bilans:

– aktywa,

– pasywa.

SIEROTY, WDOWY, SZEWCE, BĘKARTY–Sierota – jedno - lub dwuliterowy przyimek lub

spójnik (lub symbol) na końcu wiersza, albo skrót (symbol) jednostki miary po liczbach –na początku wiersza.

–Szewc – pierwszy wiersz akapitu pozostający u dołu poprzedniej strony.

–Bękart – ostatni wiersz akapitu przechodzący na górę następnej strony.

–Wdowa – ostatni wiersz akapitu składający się z jednego krótkiego słowa, zwł. krótszego od wcięcia pierwszego wiersza nast. akapitu.

UŻYTECZNE SKRÓTY KLAWIATUROWE

ctrl-A – zaznacz cały tekst

ctrl-H – znajdź i zamień

ctrl-shift-spacja – spacja nierozdzielająca

shift-enter – wymuszony koniec wiersza

ctrl-enter – wymuszony koniec strony

BIBLIOGRAFIA

• R. Williams, Jak składać tekst?, Gliwice 2003.