สิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติสิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติ

นิยามนิยาม นิยามหรอืความหมายของคำาวา่สิง่แวดล้อม นักวชิาการหลายนิยามหรอืความหมายของคำาวา่สิง่แวดล้อม นักวชิาการหลาย

ท่านได้ใหค้วามหมายสิง่แวดล้อมท่ีต่างออกไป แต่โดยสรุปแล้ว ท่านได้ใหค้วามหมายสิง่แวดล้อมท่ีต่างออกไป แต่โดยสรุปแล้ว คำาวา่ สิง่แวดล้อม หมายถึง สิง่ต่างๆ ท่ีอยูร่อบตัวเราทัง้ท่ีเกิดคำาวา่ สิง่แวดล้อม หมายถึง สิง่ต่างๆ ท่ีอยูร่อบตัวเราทัง้ท่ีเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และท่ีมนุษยส์รา้งขึ้น ทัง้ท่ีมองเหน็และขึ้นเองตามธรรมชาติ และท่ีมนุษยส์รา้งขึ้น ทัง้ท่ีมองเหน็และมองไมเ่หน็ จบัต้องได้และจบัต้องไมไ่ด้ โดยไมม่ขีอบเขตจำากัดมองไมเ่หน็ จบัต้องได้และจบัต้องไมไ่ด้ โดยไมม่ขีอบเขตจำากัด

สว่นคำาวา่ ทรพัยากรธรรมชาติ หมายถึง สิง่ต่างๆ ท่ีเกิดขึ้นเองสว่นคำาวา่ ทรพัยากรธรรมชาติ หมายถึง สิง่ต่างๆ ท่ีเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ทัง้ท่ีจบัต้องได้ และจบัต้องไมไ่ด้ มองเหน็และตามธรรมชาติ ทัง้ท่ีจบัต้องได้ และจบัต้องไมไ่ด้ มองเหน็และมองไมเ่หน็ ทัง้นี้ ทรพัยากรธรรมชาติ ถือเป็นสว่นหนึ่งของมองไมเ่หน็ ทัง้นี้ ทรพัยากรธรรมชาติ ถือเป็นสว่นหนึ่งของระบบสิง่แวดล้อม เนื่องจากสิง่แวดล้อมในมติิทรพัยากร จะระบบสิง่แวดล้อม เนื่องจากสิง่แวดล้อมในมติิทรพัยากร จะประกอบไปด้วยทรพัยากรธรรมชาติ และทรพัยากรที่มนุษย์ประกอบไปด้วยทรพัยากรธรรมชาติ และทรพัยากรที่มนุษย์

สรา้งขึ้น สรา้งขึ้น

ประเภทของสิง่แวดล้อมประเภทของสิง่แวดล้อมสามารถแบง่ออกเป็น สามารถแบง่ออกเป็น 2 2 ประเภท ได้แก่ประเภท ได้แก่

11. . สิง่แวดล้อมทางธรรมชาติ สิง่แวดล้อมทางธรรมชาติ ((Natural Natural environment) environment) คือ สิง่ท่ีเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ คือ สิง่ท่ีเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ

เชน่ ป่าไม้ สตัวป่์า เชน่ ป่าไม้ สตัวป่์า อากาศ ดิน นำ้า มนุษย์ สิง่เหล่าน้ีต้อง อากาศ ดิน นำ้า มนุษย์ สิง่เหล่าน้ีต้อง อาศัยสิง่แวดล้อมอ่ืนเป็นประกอบ ทัง้การกำาเนิดและการ อาศัยสิง่แวดล้อมอ่ืนเป็นประกอบ ทัง้การกำาเนิดและการ

ดำารงอยู่ สามารถแบง่ออกเป็น ดำารงอยู่ สามารถแบง่ออกเป็น 2 2 ประเภทยอ่ย ได้แก่ ประเภทยอ่ย ได้แก่

  

ประเภทของสิง่แวดล้อมประเภทของสิง่แวดล้อม- -  สิง่ท่ีมชีวีติ สิง่ท่ีมชีวีติ ((Biotic Environment) Biotic Environment) หรอืเรยีกวา่หรอืเรยีกวา่

สิง่แวดล้อมทางชวีภาพ สิง่แวดล้อมทางชวีภาพ ((Biological Biological Environment) Environment) เป็นสิง่ท่ีเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติมีเป็นสิง่ท่ีเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติมี

คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่ท่ีมชีวีติ ต้องการอากาศในการ คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่ท่ีมชีวีติ ต้องการอากาศในการ หายใจ หรอืมกีระบวนการหายใจเพื่อใหส้ามารถดำารงชวีติ หายใจ หรอืมกีระบวนการหายใจเพื่อใหส้ามารถดำารงชวีติ

อยูไ่ด้ด้วยตนเอง เชน่ พชื สตัว์ มนุษย์ เป็นต้น อยูไ่ด้ด้วยตนเอง เชน่ พชื สตัว์ มนุษย์ เป็นต้น- - สิง่ท่ีไมม่ชีวีติ สิง่ท่ีไมม่ชีวีติ ((Abiotic Environment) Abiotic Environment) หรอื สิง่ หรอื สิง่

แวดล้อมทางกายภาพ ซึ่งอาจจะสามารถมองเหน็หรอืมอง แวดล้อมทางกายภาพ ซึ่งอาจจะสามารถมองเหน็หรอืมอง ไมเ่หน็ เชน่ แรธ่าตุ อากาศ เสยีง นำ้า แสงแดด เป็นต้น ไมเ่หน็ เชน่ แรธ่าตุ อากาศ เสยีง นำ้า แสงแดด เป็นต้น

สิง่แวดล้อมท่ีเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ

ประเภทของสิง่แวดล้อมประเภทของสิง่แวดล้อม2. 2. สิง่แวดล้อมที่มนุษยส์รา้งขึ้น สิง่แวดล้อมที่มนุษยส์รา้งขึ้น ((Man-Made Man-Made Environment) Environment) ได้จากทรพัยากรดัง้เดิม แล้วได้จากทรพัยากรดัง้เดิม แล้วมนุษยเ์ป็นผู้ดัดแปลง หรอือาจอธบิายใหเ้ขา้ใจได้มนุษยเ์ป็นผู้ดัดแปลง หรอือาจอธบิายใหเ้ขา้ใจได้ง่าย วา่สิง่แวดล้อมท่ีมนุษยส์รา้งขึ้นนัน้ มนุษยใ์ช้ง่าย วา่สิง่แวดล้อมท่ีมนุษยส์รา้งขึ้นนัน้ มนุษยใ์ช้

วตัถดุิบจากธรรมชาติมาสรา้งสรรค์ เชน่ ถนน วตัถดุิบจากธรรมชาติมาสรา้งสรรค์ เชน่ ถนน บา้นเมอืง ซึ่งเป็นสิง่แวดล้อมเป็นนามธรรม บา้นเมอืง ซึ่งเป็นสิง่แวดล้อมเป็นนามธรรม

((Abstract Abstract หรอื หรอื Social Environment) Social Environment) เชน่ เชน่ วฒันธรรม ประเพณี การเมอืง ศาสนา กฎหมาย วฒันธรรม ประเพณี การเมอืง ศาสนา กฎหมาย

เป็นต้นเป็นต้น

สิง่แวดล้อมท่ีมนุษยส์รา้งขึ้น

คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมคณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อม คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมแต่ละประเภท คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมแต่ละประเภท

ยอ่มมคีวามแตกต่างยอ่มมคีวามแตกต่าง กัน ตามบทบาทหน้าท่ีของสิง่แวดล้อมประเภทนัน้ๆ กัน ตามบทบาทหน้าท่ีของสิง่แวดล้อมประเภทนัน้ๆ

แต่คณุสมบติัโดยรวมแต่คณุสมบติัโดยรวม ท่ีสิง่แวดล้อมทกุชนิดยอ่มมเีหมอืนกัน เพื่อบง่ชีว้า่ ท่ีสิง่แวดล้อมทกุชนิดยอ่มมเีหมอืนกัน เพื่อบง่ชีว้า่

เป็นระบบสิง่แวดล้อม เป็นระบบสิง่แวดล้อมได้แก่ได้แก่

คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมคณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อม 1.1. สิง่แวดล้อมทกุชนิดมลัีกษณะเด่นชดั เป็นเอกลักษณ์ สิง่แวดล้อมทกุชนิดมลัีกษณะเด่นชดั เป็นเอกลักษณ์

เฉพาะตัว เชน่ บา้น คน สตัว์ ต้นไม้ อาคาร บา้นเรอืน ยาน เฉพาะตัว เชน่ บา้น คน สตัว์ ต้นไม้ อาคาร บา้นเรอืน ยาน พาหนะ วฒันธรรม นำ้า ดิน เป็นต้น พาหนะ วฒันธรรม นำ้า ดิน เป็นต้น

คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมคณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อม2. 2. สิง่แวดล้อมไมอ่ยูโ่ดดเดี่ยวในธรรมชาติ จะต้องอยูร่ว่มกับสิง่แวดล้อมไมอ่ยูโ่ดดเดี่ยวในธรรมชาติ จะต้องอยูร่ว่มกับ

สิง่แวดล้อมอ่ืนเสมอ ไมท่างตรงก็ทางอ้อม เชน่ ปลาอยูใ่นสิง่แวดล้อมอ่ืนเสมอ ไมท่างตรงก็ทางอ้อม เชน่ ปลาอยูใ่นนำ้า ต้นไมกั้บดินและนำ้า สตัวป่์ากับป่า มนุษยกั์บบา้นท่ีอยู่นำ้า ต้นไมกั้บดินและนำ้า สตัวป่์ากับป่า มนุษยกั์บบา้นท่ีอยู่อาศัยและอาหาร เป็นต้นอาศัยและอาหาร เป็นต้น

คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมคณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อม3. 3. สิง่แวดล้อมแต่ละประเภทต้องมคีวามสมัพนัธพ์ึ่งพาสิง่แวดล้อมแต่ละประเภทต้องมคีวามสมัพนัธพ์ึ่งพา

อาศัยซึ่งกันและกันกับสิง่แวดล้อมเสมอ เชน่ ปลาอาศัยซึ่งกันและกันกับสิง่แวดล้อมเสมอ เชน่ ปลาต้องการนำ้า ต้นไมต้้องการดินกับนำ้า สตัวแ์ละพชืต้องการต้องการนำ้า ต้นไมต้้องการดินกับนำ้า สตัวแ์ละพชืต้องการอากาศหายใจ มนุษยต้์องการปัจจยั อากาศหายใจ มนุษยต้์องการปัจจยั 44 เป็นต้นเป็นต้น

4. 4. สิง่แวดล้อมทัง้หลายมคีวามเก่ียวขอ้งสมัพนัธกั์นป็นสิง่แวดล้อมทัง้หลายมคีวามเก่ียวขอ้งสมัพนัธกั์นป็นลกูโซ ่ดังนัน้ จะเหน็ได้วา่เมื่อสิง่แวดล้อม หนึ่งถกูทำาลาย ลกูโซ ่ดังนัน้ จะเหน็ได้วา่เมื่อสิง่แวดล้อม หนึ่งถกูทำาลาย ก็จะสง่ผลกระทบไปถึงสิง่แวดล้อมอ่ืนๆด้วย เชน่ การตัดก็จะสง่ผลกระทบไปถึงสิง่แวดล้อมอ่ืนๆด้วย เชน่ การตัดไมท้ำาลายป่า จะทำาใหส้ตัวป์่าไมม่ทีี่อยูอ่าศัย สง่ผลกระทบไมท้ำาลายป่า จะทำาใหส้ตัวป์่าไมม่ทีี่อยูอ่าศัย สง่ผลกระทบใหด้ินพงัทลาย สญูเสยีอาหาร เกิดความแหง้แล้ง หรอืใหด้ินพงัทลาย สญูเสยีอาหาร เกิดความแหง้แล้ง หรอืเกิดอุทกภัยได้เกิดอุทกภัยได้

คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมคณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อม

ผลกระทบลกูโซ ่ของการตัดไมท้ำาลายป่า

คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมคณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อม5. 5. สิง่แวดล้อมแต่ละชนิดมคีวามคงทนแตกต่างกัน บางสิง่แวดล้อมแต่ละชนิดมคีวามคงทนแตกต่างกัน บาง

อยา่งมคีวามคงทน บางอยา่งมคีวามเปราะบาง ซึ่งอยา่งมคีวามคงทน บางอยา่งมคีวามเปราะบาง ซึ่งความคงทนและเปราะบางนี้ขึ้นอยูกั่บอายุ ขนาด เวลาความคงทนและเปราะบางนี้ขึ้นอยูกั่บอายุ ขนาด เวลาและสถานท่ี เชน่ อากาศทำาใหเ้สยีได้ง่าย แมลงจะมภีาวะและสถานท่ี เชน่ อากาศทำาใหเ้สยีได้ง่าย แมลงจะมภีาวะอ่อนแอเมื่อเป็นตัวอ่อนอ่อนแอเมื่อเป็นตัวอ่อน

6. 6. สิง่แวดล้อมจะอยูร่วมกันเป็นกลุ่มหรอืระบบ เรยีกวา่ สิง่แวดล้อมจะอยูร่วมกันเป็นกลุ่มหรอืระบบ เรยีกวา่ ระบบนิเวศ ซึ่งมอีงค์ประกอบหลากหลาย ต่างทำาหน้าท่ีระบบนิเวศ ซึ่งมอีงค์ประกอบหลากหลาย ต่างทำาหน้าท่ีในระบบนิเวศอยา่งเหน็ได้ชดั เชน่ ระบบนิเวศป่า ระบบในระบบนิเวศอยา่งเหน็ได้ชดั เชน่ ระบบนิเวศป่า ระบบนิเวศนำ้า ระบบนิเวศอากาศ ระบบนิเวศในเมอืง เป็นต้นนิเวศนำ้า ระบบนิเวศอากาศ ระบบนิเวศในเมอืง เป็นต้น

คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมคณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อม

ระบบนิเวศป่า ระบบนิเวศนำ้า

คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมคณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อม

ระบบนิเวศอากาศ ระบบนิเวศในเมอืง

คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมคณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อม7. 7. สิง่แวดล้อมมกีารเปล่ียนแปลงอยูเ่สมอ จงึต้องมกีารสิง่แวดล้อมมกีารเปล่ียนแปลงอยูเ่สมอ จงึต้องมกีาร

ระมดัระวงัอยูต่ลอดเวลา เพราะการเปล่ียนแปลงน้ีอาจค่อยระมดัระวงัอยูต่ลอดเวลา เพราะการเปล่ียนแปลงน้ีอาจค่อยเป็นค่อยเป็นไปตามธรรมชาติ หรอืเกิดอยา่งกะทันหนั อันเป็นค่อยเป็นไปตามธรรมชาติ หรอืเกิดอยา่งกะทันหนั อันอาจสง่ผลกระทบถึงมนุษยไ์ด้ เชน่ พชื สตัว ์มนุษย ์ยอ่มเป็นอาจสง่ผลกระทบถึงมนุษยไ์ด้ เชน่ พชื สตัว ์มนุษย ์ยอ่มเป็นไปตามธรรมชาติ การเกิดอุทกภัย วาตภัย อัคคีภัย เป็นต้นไปตามธรรมชาติ การเกิดอุทกภัย วาตภัย อัคคีภัย เป็นต้น

คณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อมคณุสมบติัเฉพาะตัวของสิง่แวดล้อม

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อม หรอือาจเรยีกองค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อม หรอือาจเรยีกวา่ มติิสิง่แวดล้อม คือ วา่ มติิสิง่แวดล้อม คือ

การแสดงบทบาทหน้าท่ีขององค์ประกอบแต่ละชนิดการแสดงบทบาทหน้าท่ีขององค์ประกอบแต่ละชนิดท่ีประกอบอยูใ่นระบบท่ีประกอบอยูใ่นระบบ

สิง่แวดล้อม สามารถแบง่ได้เป็น สิง่แวดล้อม สามารถแบง่ได้เป็น 4 4 มติิ ดังน้ีมติิ ดังน้ี

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

1 .1 .มติิทรพัยากร มติิทรพัยากร   แบง่ได้   แบง่ได้ 2 2 ประเภท ดังนี้ประเภท ดังนี้ (1) (1) ทรพัยากรธรรมชาติ หมายถึง สิง่ที่เกิดขึ้นเอง หรอืมอียู่ทรพัยากรธรรมชาติ หมายถึง สิง่ที่เกิดขึ้นเอง หรอืมอียู่เองตามเองตาม

ธรรมชาติ ทัง้ท่ีเป็นสิง่มชีวีติและไมม่ชีวีติ และใหป้ระโยชน์ต่อธรรมชาติ ทัง้ท่ีเป็นสิง่มชีวีติและไมม่ชีวีติ และใหป้ระโยชน์ต่อมนุษยไ์ม่มนุษยไ์ม่

ทางใดก็ทางหนึ่ง ได้แก่ ป่าไม ้นำ้า ดิน ทุ่งหญ้า แบง่เป็น ทางใดก็ทางหนึ่ง ได้แก่ ป่าไม ้นำ้า ดิน ทุ่งหญ้า แบง่เป็น 3 3 กลุ่มกลุ่มตามการใช้ตามการใช้

งาน ได้แก่งาน ได้แก่

1. 1. ทรพัยากรธรรมชาติท่ีไมห่มดสิน้ ทรพัยากรธรรมชาติท่ีไมห่มดสิน้ (Non-Exhausting NR.)(Non-Exhausting NR.)เป็น NR. ท่ีมคีวามจำาเป็นต่อมนุษย์ บางชนิดท่ีมนุษย์ไมไ่ด้รบัเพยีงระยะเวลาสัน้ก็อาจทำาให้ถึงชวีติได้ แต่บางชนิดก็อาจขาดได้เป็นเวลานาน (อากาศ แสงอาทิตย ์นำ้า ฯลฯ)

2 . 2 . ทรพัยากรธรรมชาติท่ีทดแทนได้ ทรพัยากรธรรมชาติท่ีทดแทนได้ (Renewable NR.)(Renewable NR.)เป็น NR. ท่ีมนุษยน์ำามาใชแ้ล้ว สามารถจะเกิดทดแทน

ขึน้ได้ ซึง่การทดแทนนัน้อาจใชเ้วลาสัน้หรอืยาวนาน ก็ได้ ทรพัยากรประเภทนี้มนุษยม์คีวามต้องการมาก ทั้ง

เพื่อเป็นปัจจยัสี่ และความสะดวกสบาย ( พชื สตัว์ ป่า ไม้ ดิน ทุ่งหญ้าเลี้ยงสตัว์ ฯลฯ)

ประเภทของทรพัยากรธรรมชาติประเภทของทรพัยากรธรรมชาติ

3 . 3 . ทรพัยากรธรรมชาติท่ีใชแ้ล้วหมด ทรพัยากรธรรมชาติท่ีใชแ้ล้วหมด (Exhausting NR.)(Exhausting NR.)เป็น NR. ท่ีอาจใหค้วามสำาคัญน้อยในแง่การดำารงชวีติ

อยู่ แต่มคีวามจำาเป็นในแง่ของความสะดวกสบายต่อ มนุษย์ ชว่ยผ่อนแรงงานต่อมนุษย์ ชว่ยใหม้นุษยม์ี

โอกาสได้งานมากขึ้น ถ้าไมม่ทีรพัยากรเหล่าน้ี มนุษยก็์ ยงัสามารถมชีวีติอยูไ่ด้ แต่อาจไมไ่ด้รบัความสะดวก

สบาย

( นำ้ามนัปิโตรเลียม ก๊าซธรรมชาติ หนินำ้ามนั ลิกไนต์ แร่ฯลฯ)

ทรพัยากรใชไ้ม่หมด

ใช้หมด

ไม่เปล่ียนแปลง

เปล่ียนแปลง

นำากลับมาใหมอี่ก

ไมไ่ด้นำากลับ

มาใชใ้หม่ได้

ทำาให้มีใหมไ่มไ่ด้

สามารถคงสภาพ

เดิม

พลังงาน แสง ลมท่ีดิน คณุภาพนำ้า

ป่า สตัว ์ปลา

พนัธุส์ตัว/์พชื โลหะต่างๆ

ถ่านหิน นำ้ามนั

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

(2) (2) ทรพัยากรท่ีมนุษยส์รา้งขึน้ ทรพัยากรท่ีมนุษยส์รา้งขึน้ แบง่ออกเป็น แบง่ออกเป็น 2 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่ม ได้แก่                 - - ทรพัยากรท่ีมคีณุค่าต่อการใชป้ระโยชน์ของมนุษย ์เป็นทรพัยากรท่ีมคีณุค่าต่อการใชป้ระโยชน์ของมนุษย ์เป็น

ทรพัยากรทางชวีภาพท่ีมนุษยส์รา้งขึ้น เพื่อการดำารงชวีติหรอืพฒันาทรพัยากรทางชวีภาพท่ีมนุษยส์รา้งขึ้น เพื่อการดำารงชวีติหรอืพฒันาความความ

เป็นอยูใ่หดี้ขึ้น ได้แก่ การเกษตรกรรม อุตสาหกรรม การคมนาคมขนสง่เป็นอยูใ่หดี้ขึ้น ได้แก่ การเกษตรกรรม อุตสาหกรรม การคมนาคมขนสง่การสื่อสาร ประปา การใชท่ี้ดินการสื่อสาร ประปา การใชท่ี้ดิน                 -   -   ทรพัยากรคณุภาพชวีติ หรอืทรพัยากรสงัคม เป็นทรพัยากรทรพัยากรคณุภาพชวีติ หรอืทรพัยากรสงัคม เป็นทรพัยากร

ท่ีมนุษยส์รา้งขึ้น เพื่อทำาใหค้ณุภาพชวีติของมนุษยดี์ขึ้นหรอือาจเรยีกท่ีมนุษยส์รา้งขึ้น เพื่อทำาใหค้ณุภาพชวีติของมนุษยดี์ขึ้นหรอือาจเรยีกวา่เป็นการยกระดับคณุภาพชวีติใหดี้ขึ้น ได้แก่ การสาธารณสขุ การวา่เป็นการยกระดับคณุภาพชวีติใหดี้ขึ้น ได้แก่ การสาธารณสขุ การศึกษา เศรษฐกิจ ศาสนา ประเพณีศึกษา เศรษฐกิจ ศาสนา ประเพณี//วฒันธรรม นันทนาการ ความวฒันธรรม นันทนาการ ความปลอดภัยปลอดภัย

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

2 .2 . มติิเทคโนโลยีมติิเทคโนโลยีมติิเทคโนโลยสีามารถแบง่ได้เป็น มติิเทคโนโลยสีามารถแบง่ได้เป็น 3 3 รูปแบบ ได้แก่รูปแบบ ได้แก่

1( ) 1( ) เทคโนโลยธีรรมชาติ เป็นเทคโนโลยท่ีีเกิดขึน้เองตามธรรมชาติ เชน่ เทคโนโลยธีรรมชาติ เป็นเทคโนโลยท่ีีเกิดขึน้เองตามธรรมชาติ เชน่ ภเูขา ใชเ้ป็นท่ีกำาบงัลมตามธรรมชาติ ถำ้า ใชเ้ป็นท่ีอยูอ่าศัย ต้นไม ้เป็นท่ีเก็บภเูขา ใชเ้ป็นท่ีกำาบงัลมตามธรรมชาติ ถำ้า ใชเ้ป็นท่ีอยูอ่าศัย ต้นไม ้เป็นท่ีเก็บกักนำ้าตามธรรมชาติ เป็นต้นกักนำ้าตามธรรมชาติ เป็นต้น

(2 ) (2 ) เทคโนโลยเีลียนแบบธรรมชาติ เป็นเทคโนโลยท่ีีมนุษยส์รา้งขึน้โดยเทคโนโลยเีลียนแบบธรรมชาติ เป็นเทคโนโลยท่ีีมนุษยส์รา้งขึน้โดยการเลียนแบบเทคโนโลยตีามธรรมชาติ เชน่ สรา้งกำาแพงไวบ้งัลมตามการเลียนแบบเทคโนโลยตีามธรรมชาติ เชน่ สรา้งกำาแพงไวบ้งัลมตามธรรมชาติ สรา้งบา้นไวอ้ยูอ่าศัย สรา้งเขื่อนกักเก็บนำ้าดังเชน่ต้นไมต้ามธรรมชาติ สรา้งบา้นไวอ้ยูอ่าศัย สรา้งเขื่อนกักเก็บนำ้าดังเชน่ต้นไมต้ามธรรมชาติ เป็นต้นธรรมชาติ เป็นต้น

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

(3) (3) เทคโนโลยท่ีีมนุษยส์รา้งขึ้น เป็นสิง่ท่ีมนุษย์เทคโนโลยท่ีีมนุษยส์รา้งขึ้น เป็นสิง่ท่ีมนุษย์คิดค้น จากความรูห้รอืคิดค้น จากความรูห้รอื

ความต้องการเพื่อใหไ้ด้มาซึ่งความสะดวกสบาย หรอืความต้องการเพื่อใหไ้ด้มาซึ่งความสะดวกสบาย หรอืววิฒันาการใหม่ๆ เชน่ ววิฒันาการใหม่ๆ เชน่

เทคโนโลยสีารสนเทศต่างๆ กระบวน การหรอืขัน้เทคโนโลยสีารสนเทศต่างๆ กระบวน การหรอืขัน้ตอนการสรา้งผลิตภัณฑ์ตอนการสรา้งผลิตภัณฑ์

เป็นต้นเป็นต้น

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

3. 3. มติิของเสยีและมลพษิมติิของเสยีและมลพษิของเสยีและมลพษิ สามารถแบง่ตามลักษณะได้ ดังนี้คือของเสยีและมลพษิ สามารถแบง่ตามลักษณะได้ ดังนี้คือ(1) (1) ของแขง็ เกิดจากเศษเหลือใช ้หรอืกากของเสยี เชน่ ขยะมูลฝอย กากของแขง็ เกิดจากเศษเหลือใช ้หรอืกากของเสยี เชน่ ขยะมูลฝอย กาก

สารพษิสารพษิ

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

(2) (2) ของเหลว เป็นสารพษิที่อยูใ่นสถานะของเหลว ของเหลว เป็นสารพษิที่อยูใ่นสถานะของเหลว เชน่ นำ้ามนั จะเคลือบเชน่ นำ้ามนั จะเคลือบ

ผิวนำ้าทำาใหพ้ชืนำ้าไมส่ามารถสงัเคราะหแ์สงได้ผิวนำ้าทำาใหพ้ชืนำ้าไมส่ามารถสงัเคราะหแ์สงได้

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

(3) (3) ก๊าซ มผีลกระทบรุนแรงต่อสิง่มชีวีติ เชน่ ก๊าซก๊าซ มผีลกระทบรุนแรงต่อสิง่มชีวีติ เชน่ ก๊าซคารบ์อนมอนอกไซด์ คารบ์อนมอนอกไซด์

ไอระเหย ไฮโดรคารบ์อน ไอระเหย ไฮโดรคารบ์อน

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

(4) (4) สมบติัทางฟสิกิส ์สว่นใหญ่จะสมัผัสได้โดยตรง เชน่ เสยีง สมบติัทางฟสิกิส ์สว่นใหญ่จะสมัผัสได้โดยตรง เชน่ เสยีง รบกวน รบกวน

กัมมนัตรงัสีกัมมนัตรงัสี

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

(5) (5) มลพษิทางสงัคม เป็นมลพษิท่ีก่อใหเ้กิดปัญหาท่ีรุนแรง โดยมลพษิทางสงัคม เป็นมลพษิท่ีก่อใหเ้กิดปัญหาท่ีรุนแรง โดยเฉพาะเฉพาะ

ในเมอืงขนาดใหญ่ เชน่ ปัญหาการเพิม่ประชากร ปัญหาอาชญากรรม ในเมอืงขนาดใหญ่ เชน่ ปัญหาการเพิม่ประชากร ปัญหาอาชญากรรม ปัญหายาเสพติดปัญหายาเสพติด

6) 6) มลพษิทางทัศนียภาพ เกิดจากการออกแบบให้เกิดจากการออกแบบให้องค์ประกอบหรอืการจดัรูปแบบ ใหส้ไีมก่ลมกลืนองค์ประกอบหรอืการจดัรูปแบบ ใหส้ไีมก่ลมกลืนตามธรรมชาติ ได้แก่ แบบอาคาร การวางผังเมอืง ตามธรรมชาติ ได้แก่ แบบอาคาร การวางผังเมอืง เป็นต้น รวมถึงสภาพที่ไมน่่าดชูม เกิดความสลดเป็นต้น รวมถึงสภาพที่ไมน่่าดชูม เกิดความสลดหดหู ่เชน่ ภาพขา่วสงคราม สภาพอุทกภัย สภาพหดหู ่เชน่ ภาพขา่วสงคราม สภาพอุทกภัย สภาพความแหง้แล้ง เป็นต้นความแหง้แล้ง เป็นต้น

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่องค์ประกอบพื้นฐานทางสิง่แวดล้อมแวดล้อม

4. 4. มติิมนุษย ์และเศรษฐสงัคมมติิมนุษย ์และเศรษฐสงัคมมติิมนุษย ์หมายถึง การใชข้นาดกับผลท่ีเกิดขึ้นจากมติิมนุษย ์หมายถึง การใชข้นาดกับผลท่ีเกิดขึ้นจาก

พฤติกรรม หรอืพฤติกรรม หรอืกิจกรรมมนุษย ์ทัง้ท่ีเป็นรูปธรรมและนามธรรม สว่นมติิเศรษฐกิจกรรมมนุษย ์ทัง้ท่ีเป็นรูปธรรมและนามธรรม สว่นมติิเศรษฐ

สงัคม เป็นสงัคม เป็นการแสดงขนาดและคณุลักษณะของทรพัยากรทางเศรษฐสงัคม การแสดงขนาดและคณุลักษณะของทรพัยากรทางเศรษฐสงัคม

ได้แก่ ได้แก่ องค์ประกอบด้านประชากร การศึกษา การสาธารณสขุ สภาพองค์ประกอบด้านประชากร การศึกษา การสาธารณสขุ สภาพ

ทางเศรษฐกิจ ทางเศรษฐกิจ การเมอืงการปกครอง วฒันธรรม ศิลปกรรม ฯลฯการเมอืงการปกครอง วฒันธรรม ศิลปกรรม ฯลฯ

ความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติทรพัยากรธรรมชาติ

มนุษยเ์ป็นสตัวท่ี์เล้ียงลกูด้วยนม มนุษยเ์ป็นสตัวท่ี์เล้ียงลกูด้วยนม ((mammal) mammal) มชีื่อเรยีกทางมชีื่อเรยีกทางวทิยาศาสตร์วทิยาศาสตร์

วา่ วา่ Homo sapiens Homo sapiens ชว่งเวลาท่ีมนุษยเ์ริม่มวีวิฒันาการขึ้นมาบนโลกชว่งเวลาท่ีมนุษยเ์ริม่มวีวิฒันาการขึ้นมาบนโลกจนถึงจนถึง

ปัจจุบนัสามารถแบง่การดำารงอยูข่องมนุษยท่ี์สมัพนัธก์ับสิง่แวดล้อมปัจจุบนัสามารถแบง่การดำารงอยูข่องมนุษยท่ี์สมัพนัธก์ับสิง่แวดล้อมได้เป็น ได้เป็น 3 3 ยุคยุค

ความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติทรพัยากรธรรมชาติ

1. 1. มนุษยใ์นธรรมชาติ มนุษยใ์นธรรมชาติ ((Human in nature) - Human in nature) - 40,000 40,000 ปีที่ผ่านมา อาศัยแบบเรร่อ่นมกัจะเก็บปีที่ผ่านมา อาศัยแบบเรร่อ่นมกัจะเก็บของป่า ล่าสตัว ์จบัปลาของป่า ล่าสตัว ์จบัปลา 2. 2. มนุษยต่์อต้านธรรมชาติ มนุษยต่์อต้านธรรมชาติ ((Human against Human against nature) – 12,000 nature) – 12,000 ปีที่ผ่านมา เริม่ต้นการล้ียงปีที่ผ่านมา เริม่ต้นการล้ียงสตัว ์ปลกูพชื ในยุคนี้สามารถแบง่ออกได้ สตัว ์ปลกูพชื ในยุคนี้สามารถแบง่ออกได้ 2 2กลุ่มกลุ่ม

ความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติทรพัยากรธรรมชาติ

กลุ่มท่ี กลุ่มท่ี 1 1 ได้แก่ สงัคมเกษตรกรรม เน่ืองจากระบบได้แก่ สงัคมเกษตรกรรม เน่ืองจากระบบเกษตรกรรมแต่ละแบบมผีลต่อความสมัพนัธร์ะหวา่งเกษตรกรรมแต่ละแบบมผีลต่อความสมัพนัธร์ะหวา่งมนุษยกั์บสิง่แวดล้อมท่ีแตกต่างกัน ซึ่งสามารถแบง่ออกมนุษยกั์บสิง่แวดล้อมท่ีแตกต่างกัน ซึ่งสามารถแบง่ออกได้เป็น ได้เป็น 22 แบบแบบ(1) (1) เกษตรแบบดัง้เดิม ระบบเกษตรกรรมแบบแรกท่ีสดุเกษตรแบบดัง้เดิม ระบบเกษตรกรรมแบบแรกท่ีสดุของมนุษย์ของมนุษย์

- - ระยะถางและเผาระยะถางและเผา- - ระยะเพาะปลกูระยะเพาะปลกู- - ระยะท้ิงใหธ้รรมชาติฟื้ นตัวระยะท้ิงใหธ้รรมชาติฟื้ นตัว

2( ) 2( ) เกษตรกรรมแบบพฒันา เกษตรกรรมแบบพฒันา

ความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติทรพัยากรธรรมชาติ

กลุ่มที่ กลุ่มที่ 2 2 ได้แก่ สงัคมอุตสาหกรรม ซึ่งสามารถแบง่ออกได้เป็น ได้แก่ สงัคมอุตสาหกรรม ซึ่งสามารถแบง่ออกได้เป็น 2 2 ยุคคือยุคคือ(1) (1) สงัคมอุตสาหกรรมยุคเริม่แรก สงัคมอุตสาหกรรมยุคเริม่แรก สาเหตเุริม่มาจากการใชไ้มเ้ป็นเชื้อเพลิงจนหมด ต้องใชถ่้านหนิเป็นเชื้อเพลิงทดแทน ทำาใหต้้องประดิษฐคิ์ดค้นเครื่องจกัรท่ีสามารถใชถ่้านหนิได้ เชน่ เครื่องจกัรไอนำ้า ผลกระทบในยุคน้ีคือ เกิดโรคระบาดท่ีเรยีกวา่ ความตายสีดำา (Black death) ซึ่งเกิดจากเชื้อกาฬโรค เกิดปัญหามลพษิและฝนกรด(2) (2) สงัคมอุตสาหกรรมยุคปัจจุบนั สงัคมอุตสาหกรรมยุคปัจจุบนั เริม่ตัง้แต่สงครามโลกท่ี 1 เป็นต้นมา มกีารล่าอาณานิคมเพื่อเป็นแหล่งวตัถดิุบและตลาดสนิค้าทางอุตสาหกรรม ผลกระทบต่อสิง่แวดล้อมในยุคน้ีก็อยา่งท่ีเรากำาลังประสบกันอยูทั่ว่หน้าขณะนี้ กลายเป็นปัญหาระดับโลก

จากปัญหาท่ีเกิดขึ้นใหเ้หน็วา่ การพฒันาสงัคมจากยุคเกษตรกรรมเขา้สูยุ่คอุตสาหกรรมนัน้ได้สรา้งปัญหา และยิง่นับวนัยิง่รุนแรงขึ้นเรื่อยๆ ความคิดของมนุษยท่ี์ต้องการจะควบคมุธรรมชาติสิง่แวดล้อมเพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษยท่ี์ไมม่วีนัจบสิน้นัน้ จะนำาไปสูว่กิฤติสิง่แวดล้อมท่ีอาจสง่ผลกระทบต่อความอยูร่อดของมนุษยบ์นโลก มนุษย์

จะต้องเลือกคิดแต่เฉพาะมนุษยเ์ท่านัน้ แต่จะต้องคิดถึงธรรมชาติและสิง่แวดล้อมด้วย โดยเลิกคิดต่อต้านและควบคมุธรรมชาติ แต่ดำารงชวีติอยูใ่นสงัคมโลกท่ียัง่ยนื

(Sustainable Earth Society) โดยหลักการท่ีจะต้องรว่มมอืกันระหวา่งมนุษยด์้วยกันเอง และเรยีนรูท่ี้จะรว่มมอื

กับธรรมชาติ บนพื้นฐานของความหลากหลาย

3. มนุษยแ์ละธรรมชาติ (Man and Nature)

ความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติทรพัยากรธรรมชาติ

บทบาทของสิง่แวดล้อมต่อมนุษย์บทบาทของสิง่แวดล้อมต่อมนุษย์บทบาทของสิง่แวดล้อมที่มต่ีอมนุษย ์มดี้วยกัน บทบาทของสิง่แวดล้อมที่มต่ีอมนุษย ์มดี้วยกัน 3 3 ประการดังต่อไปประการดังต่อไปนี้นี้1. 1. สิง่แวดล้อมกำาหนดภาวะประชากร สิง่แวดล้อมทางกายภาพมีสิง่แวดล้อมกำาหนดภาวะประชากร สิง่แวดล้อมทางกายภาพมี

ความสมัพนัธเ์กี่ยวขอ้งกับจำานวนความหนาแน่นและการกระจายตัวความสมัพนัธเ์กี่ยวขอ้งกับจำานวนความหนาแน่นและการกระจายตัวของของ

ประชากรในแต่ละแหง่ประชากรในแต่ละแหง่2. 2. สิง่แวดล้อมกำาหนดความเป็นอยูข่องมนุษย ์สิง่แวดล้อมทางสิง่แวดล้อมกำาหนดความเป็นอยูข่องมนุษย ์สิง่แวดล้อมทาง

กายภาพมอิีทธพิลต่อความเป็นอยูด่้านปัจจยัหลัก กายภาพมอิีทธพิลต่อความเป็นอยูด่้านปัจจยัหลัก 4 4 ของมนุษย ์ของมนุษย ์

ความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติทรพัยากรธรรมชาติ

3. 3. สิง่แวดล้อมกำาหนดการประกอบอาชพีของมนุษย ์การประกอบสิง่แวดล้อมกำาหนดการประกอบอาชพีของมนุษย ์การประกอบอาชพีของมนุษยเ์พื่อการดำารงชพีแบง่เป็น อาชพีของมนุษยเ์พื่อการดำารงชพีแบง่เป็น 3 3 ชัน้ คือชัน้ คือ  - อาชพีขัน้ปฐมภมู ิเชน่ การเพาะปลกู การเล้ียงสตัว ์การหาของป่า อาชพีขัน้ปฐมภมู ิเชน่ การเพาะปลกู การเล้ียงสตัว ์การหาของป่า

ฯลฯฯลฯ

ความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติทรพัยากรธรรมชาติ

- - อาชพีขัน้ทติุยภมู ิเชน่ การทำาเหมอืงแร ่อุตสาหกรรมอัญมณี ฯลฯอาชพีขัน้ทติุยภมู ิเชน่ การทำาเหมอืงแร ่อุตสาหกรรมอัญมณี ฯลฯ

ความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติทรพัยากรธรรมชาติ

- - อาชพีขัน้ตติยภมู ิเชน่ การค้าขาย มคัคเุทศก์ ฯลฯอาชพีขัน้ตติยภมู ิเชน่ การค้าขาย มคัคเุทศก์ ฯลฯ

ความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติทรพัยากรธรรมชาติ

ความสมัพนัธข์องสิง่มชีวีติกับสิง่แวดล้อมความสมัพนัธข์องสิง่มชีวีติกับสิง่แวดล้อมความสมัพนัธข์องสิง่มชีวีติกับสิง่แวดล้อม แสดงใหเ้หน็จากความสมัพนัธข์องสิง่มชีวีติกับสิง่แวดล้อม แสดงใหเ้หน็จาก

ววิฒันาการ ววิฒันาการ ((Evolution) Evolution) การปรบัตัวของสิง่มชีวีติท่ีดำารงการปรบัตัวของสิง่มชีวีติท่ีดำารงชวีติอยูใ่นระบบชวีติอยูใ่นระบบ

สิง่แวดล้อม หรอืเรยีกวา่ สิง่แวดล้อม หรอืเรยีกวา่ ววิฒันาการของสิง่มชีวีติ ววิฒันาการของสิง่มชีวีติ ซึ่งซึ่งเป็นการเปล่ียนแปลงเป็นการเปล่ียนแปลง

แบบค่อยเป็นค่อยไป ทัง้ทางสรรีะ พนัธุกรรม รว่มกับสิง่แบบค่อยเป็นค่อยไป ทัง้ทางสรรีะ พนัธุกรรม รว่มกับสิง่แวดล้อมตลอดแวดล้อมตลอด

ระยะเวลานับตัง้แต่มสีิง่มชีวีติชนิดแรกเกิดขึ้นบนโลกระยะเวลานับตัง้แต่มสีิง่มชีวีติชนิดแรกเกิดขึ้นบนโลก

ความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและความสมัพนัธร์ะหวา่งสิง่แวดล้อมและทรพัยากรธรรมชาติทรพัยากรธรรมชาติ

ววิฒันาการของมนุษย ์

ววิฒันาการและการปรบัตัวของววิฒันาการและการปรบัตัวของมนุษย์มนุษย์

บรเิวณท่ีมสีิง่มชีวีติอาศัยอยูบ่นโลก เรยีกวา่ บรเิวณท่ีมสีิง่มชีวีติอาศัยอยูบ่นโลก เรยีกวา่ Biosphere Biosphere หรอื หรอื เขตชวีมณฑล ทัง้นี้ ในเขตชวีมณฑล สามารถแบง่แยกบรเิวณเขตชวีมณฑล ทัง้นี้ ในเขตชวีมณฑล สามารถแบง่แยกบรเิวณ

พื้นท่ีออกตามพื้นท่ีออกตามทรพัยากรธรรมชาติ ชนิดพนัธุ ์ท่ีสามารถพบเหน็ในท้องถิ่น ได้ทรพัยากรธรรมชาติ ชนิดพนัธุ ์ท่ีสามารถพบเหน็ในท้องถิ่น ได้

เป็น เขตชวีเป็น เขตชวีภมูศิาสตร ์ภมูศิาสตร ์((Biogeography) Biogeography) ซึ่งประเทศไทย ถือเป็นสว่นหนึ่งซึ่งประเทศไทย ถือเป็นสว่นหนึ่ง

ในในเขตชวีมณฑลของโลก และเป็นสว่นหนึ่งในเขตชวีภมูศิาสตรใ์นเขตชวีมณฑลของโลก และเป็นสว่นหนึ่งในเขตชวีภมูศิาสตรใ์น

ภมูภิาคอินภมูภิาคอินโดมาลายนั อันประกอบด้วย โดมาลายนั อันประกอบด้วย

ววิฒันาการและการปรบัตัวของววิฒันาการและการปรบัตัวของมนุษย์มนุษย์

1. 1. อนุภมูภิาคอินเดีย อนุภมูภิาคอินเดีย ((Indian  Sub-Region) Indian  Sub-Region) ได้แก่ ได้แก่ บรเิวณประเทศอินเดีย ประเทศศรลัีงกา ประเทศบงัคลาบรเิวณประเทศอินเดีย ประเทศศรลัีงกา ประเทศบงัคลา

เทศ ประเทศเทศ ประเทศปากีสถาน และหมูเ่กาะมลัดิฟ  ปากีสถาน และหมูเ่กาะมลัดิฟ  

2. 2. อนุภมูภิาคอินโดจนี อนุภมูภิาคอินโดจนี ((Indo-Chinese  Region) Indo-Chinese  Region) ได้แก่ บรเิวณประเทศพมา่ ประเทศจนีตอนใต้ ประเทศได้แก่ บรเิวณประเทศพมา่ ประเทศจนีตอนใต้ ประเทศ

ไต้หวนั และประเทศไต้หวนั และประเทศไทยเหนือคอคอดกระไทยเหนือคอคอดกระ

ววิฒันาการและการปรบัตัวของววิฒันาการและการปรบัตัวของมนุษย์มนุษย์

3. 3. อนุภมูภิาคซุนดา อนุภมูภิาคซุนดา ((Sundaic Region) Sundaic Region) ได้แก่ได้แก่บรเิวณ บรเิวณ

ประเทศไทยตอนใต้คอคอดกระ ประเทศบรูไน ประเทศประเทศไทยตอนใต้คอคอดกระ ประเทศบรูไน ประเทศมาเลเซยี ประเทศมาเลเซยี ประเทศ

อินโดนีเซยี อินโดนีเซยี ((บรเิวณหมูเ่กาะชวาบรเิวณหมูเ่กาะชวา สมุาตรา และบอรเ์นียวสมุาตรา และบอรเ์นียว))4.4.อนุภมูภิาควาลลาเซยีน อนุภมูภิาควาลลาเซยีน ((Wallacean Sub Wallacean Sub Region) Region) ได้แก่ บรเิวณได้แก่ บรเิวณ

ประเทศฟลิิปปินส์ประเทศฟลิิปปินส์    เกาะสลุาเวชแีละ เกาะซุนดาน้อยเกาะสลุาเวชแีละ เกาะซุนดาน้อย

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ ความหลากหลายทางชวีภาพ หมายถึง การท่ีมสีิง่มชีวีติหลากหลายความหลากหลายทางชวีภาพ หมายถึง การท่ีมสีิง่มชีวีติหลากหลาย

สายพนัธุ ์และหลากชนิดในบรเิวณหน่ึงๆสายพนัธุ ์และหลากชนิดในบรเิวณหน่ึงๆ ประเภทของความหลากหลายทางชวีภาพ  มอีงค์ประกอบอยู่ประเภทของความหลากหลายทางชวีภาพ  มอีงค์ประกอบอยู่ด้วยกัน ด้วยกัน 3 3 อยา่ง คือ อยา่ง คือ 1. 1. ความหลากหลายในเรื่องชนิด ความหลากหลายในเรื่องชนิด ((Species diversity)Species diversity)

                                ความหลากหลายในเรื่อง ชนิดของสิง่มชีวีติ หมาย ความหลากหลายในเรื่อง ชนิดของสิง่มชีวีติ หมาย ถึง ความหลากหลายชนิดของสิง่มชีวีติ ถึง ความหลากหลายชนิดของสิง่มชีวีติ ((Species)  Species)  ท่ีมอียูใ่นพื้นท่ีท่ีมอียูใ่นพื้นท่ี

หน่ึงมคีวามหมาย หน่ึงมคีวามหมาย 2 2 แง่ คือ แง่ คือ                                   

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ

1.1   1.1   ความมากชนิด ความมากชนิด ((species species richness) richness) หมายความถึง จำานวนชนิด หมายความถึง จำานวนชนิด

ของสิง่มชีวีติต่อหน่วยเนื้อท่ีของสิง่มชีวีติต่อหน่วยเนื้อท่ี1.2   1.2   ความสมำ่าเสมอของชนิด ความสมำ่าเสมอของชนิด ((species species

evenness) evenness) หมายถึง สดัสว่น หมายถึง สดัสว่น ของสิง่มชีวีติต่างๆ ท่ีมอียู่ ของสิง่มชีวีติต่างๆ ท่ีมอียู่

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ

ความสมำ่าเสมอของชนิด

ความมากชนิด

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ 2. 2. ความหลากหลายของพนัธุกรรม ความหลากหลายของพนัธุกรรม

((Genetic  diversity)  Genetic  diversity)  หมายถึง หมายถึง ความหลากหลายของยนีสท์ี่มอียูใ่นสิง่มชีวีติแต่ละความหลากหลายของยนีสท์ี่มอียูใ่นสิง่มชีวีติแต่ละ

ชนิด สิง่มชีวีติชนิดชนิด สิง่มชีวีติชนิดเดียวกัน  อาจมยีนีสแ์ตกต่างกันตามสายพนัธุ ์เดียวกัน  อาจมยีนีสแ์ตกต่างกันตามสายพนัธุ ์

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ 3. 3. ความหลากหลายของระบบนิเวศ ความหลากหลายของระบบนิเวศ ((Ecosystem diversity) Ecosystem diversity) มอียู ่มอียู ่

3 3ประเด็น คือประเด็น คือ

31 31 ความหลากหลายของถิ่นตามธรรมชาติ แต่ละถิ่นกำาเนิดก็มีความหลากหลายของถิ่นตามธรรมชาติ แต่ละถิ่นกำาเนิดก็มีสิง่มชีวีติท่ีอาศัยอยูแ่ตกต่างกันไป สิง่มชีวีติท่ีอาศัยอยูแ่ตกต่างกันไป เชน่ ลำานำ้าพบควายป่า ในถำ้ามค้ีางคาว เชน่ ลำานำ้าพบควายป่า ในถำ้ามค้ีางคาว เป็นต้น เป็นต้น

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ 32. 32. ความหลากหลายของการทดแทน ในป่านัน้มกีารทดแทนความหลากหลายของการทดแทน ในป่านัน้มกีารทดแทน

สงัคมพชื สงัคมพชื 33. 33. ความหลากหลายของภมูปิระเทศ ในท้องท่ีบางแหง่มถิี่นความหลากหลายของภมูปิระเทศ ในท้องท่ีบางแหง่มถิี่นกำาเนิดกำาเนิด

ตามธรรมชาติมากมาย ตามธรรมชาติมากมาย เชน่ ลำานำ้า บงึ หาดทราย หบุเขา ภเูขา ลานหนิ เชน่ ลำานำ้า บงึ หาดทราย หบุเขา ภเูขา ลานหนิ และมีและมี

สงัคมพชื ในหลายๆ ยุคของการทดแทน มทีุ่งหญ้าป่าโปรง่ และป่าทึบ สงัคมพชื ในหลายๆ ยุคของการทดแทน มทีุ่งหญ้าป่าโปรง่ และป่าทึบ จะมีจะมี

สรรพสิง่มชีวีติมากมายผิดกับในเมอืงหนาวท่ีมต้ีนไมช้นิดเดียวขึ้นอยู่สรรพสิง่มชีวีติมากมายผิดกับในเมอืงหนาวท่ีมต้ีนไมช้นิดเดียวขึ้นอยู่บนบน

เนื้อท่ีหลายรอ้ยไร่เนื้อท่ีหลายรอ้ยไร่

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพความสำาคัญของความหลากหลายทางชวีภาพความสำาคัญของความหลากหลายทางชวีภาพ

ความหลากหลายทางชวีภาพมปีระโยชน์ทางตรง คือ คณุค่าต่อทาง ความหลากหลายทางชวีภาพมปีระโยชน์ทางตรง คือ คณุค่าต่อทาง เศรษฐกิจและสงัคม ประชากรโลกประมาณ เศรษฐกิจและสงัคม ประชากรโลกประมาณ 3 3 ใน ใน 4 4 ใชพ้ชืสมุนไพรจากป่าใชพ้ชืสมุนไพรจากป่า

เป็นยารกัษาโรค อาหาร และป้องกันพษิรา้ยจากสตัว์ เป็นยารกัษาโรค อาหาร และป้องกันพษิรา้ยจากสตัว์ในเชงิเศรษฐศาสตร ์คณุค่าทางเศรษฐกิจของความหลากหลายทางในเชงิเศรษฐศาสตร ์คณุค่าทางเศรษฐกิจของความหลากหลายทาง

ชวีภาพคือความพงึพอใจของมนุษยต่์อทรพัยากรชวีภาพนัน้ๆ ซึ่งเกิดจากชวีภาพคือความพงึพอใจของมนุษยต่์อทรพัยากรชวีภาพนัน้ๆ ซึ่งเกิดจากการบรโิภคทรพัยากร หรอืคณุค่าของการใช ้การบรโิภคทรพัยากร หรอืคณุค่าของการใช ้((use value) use value) และความพงึและความพงึ

พอใจพอใจท่ีเกิดจากการไมบ่รโิภคทรพัยากรหรอื คณุค่าของการเก็บ ท่ีเกิดจากการไมบ่รโิภคทรพัยากรหรอื คณุค่าของการเก็บ ((non-use non-use

value)value)

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพคณุค่าของการใชป้ระโยชน์จากความหลากหลายทางคณุค่าของการใชป้ระโยชน์จากความหลากหลายทางชวีภาพชวีภาพคณุค่าของสิง่แวดล้อม คณุค่าของสิง่แวดล้อม ((total environmental value) total environmental value) เป็นคณุค่าเป็นคณุค่า

ทัง้หมดรวมไปถึงคณุค่าท่ีประเมนิเป็นตัวเงินไมไ่ด้ และคณุค่าท่ีทัง้หมดรวมไปถึงคณุค่าท่ีประเมนิเป็นตัวเงินไมไ่ด้ และคณุค่าท่ีมนุษยไ์มไ่ด้มนุษยไ์มไ่ด้

เป็นผู้กำาหนดเขา้ไป เป็นผู้กำาหนดเขา้ไป คณุค่าของการใชป้ระโยชน์จากความหลากหลายทางคณุค่าของการใชป้ระโยชน์จากความหลากหลายทาง

ชวีภาพ แยกออกชวีภาพ แยกออกเป็น เป็น 3 3 ชนิด ได้แก่ชนิด ได้แก่

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ 1. 1. คณุค่าโดยตรง คณุค่าโดยตรง ((direct use value) direct use value) หมายถึงนำามาใช้หมายถึงนำามาใช้ประโยชน์ได้ประโยชน์ได้

โดยตรงในด้านอุปโภค บรโิภค โดยตรงในด้านอุปโภค บรโิภค 2. 2. คณุค่าทางอ้อม คณุค่าทางอ้อม ((indirect use value) indirect use value) เป็นคณุค่าท่ีเกิดจากเป็นคณุค่าท่ีเกิดจากการอยู่การอยู่

รว่มกันของสิง่มชีวีติชนิดพนัธุต่์างๆรว่มกันของสิง่มชีวีติชนิดพนัธุต่์างๆ    3. 3. คณุค่าสำารอง คณุค่าสำารอง ((option value) option value) เป็นคณุค่าของทรพัยากรเป็นคณุค่าของทรพัยากรชวีภาพท่ีชวีภาพท่ี

มนุษยอ์าจจะมองไมเ่หน็ หรอืยงัเหน็ไมเ่ด่นชดั จงึเก็บสำารองไวก่้อนมนุษยอ์าจจะมองไมเ่หน็ หรอืยงัเหน็ไมเ่ด่นชดั จงึเก็บสำารองไวก่้อนจนกวา่จนกวา่

คณุค่าของทรพัยากรนัน้จะชดัเจนขึ้นในอนาคตคณุค่าของทรพัยากรนัน้จะชดัเจนขึ้นในอนาคต

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพสาเหตขุองการสญูเสยีความหลากหลายทางชวีภาพสาเหตขุองการสญูเสยีความหลากหลายทางชวีภาพ   

การนำามาใชป้ระโยชน์มากเกินไป การค้าขายสตัวแ์ละพชืป่าแบบการนำามาใชป้ระโยชน์มากเกินไป การค้าขายสตัวแ์ละพชืป่าแบบผิดกฎหมาย การรบกวนแหล่งท่ีอยูอ่าศัยตามธรรมชาติ และการสญูเสยีผิดกฎหมาย การรบกวนแหล่งท่ีอยูอ่าศัยตามธรรมชาติ และการสญูเสยีแหล่งท่ีอยูอ่าศัย เป็นการคกุคามท่ีมคีวามรุนแรงท่ีสดุต่อการรกัษาความแหล่งท่ีอยูอ่าศัย เป็นการคกุคามท่ีมคีวามรุนแรงท่ีสดุต่อการรกัษาความหลากหลายทางชวีภาพ ได้แก่ การรบกวนสภาพที่อยูอ่าศัยตามธรรมชาติหลากหลายทางชวีภาพ ได้แก่ การรบกวนสภาพที่อยูอ่าศัยตามธรรมชาติและระบบนิเวศ การเปล่ียนแปลงพื้นท่ีป่าไม ้ทัง้ดิบชื้นและชายเลน การและระบบนิเวศ การเปล่ียนแปลงพื้นท่ีป่าไม ้ทัง้ดิบชื้นและชายเลน การก่อสรา้งอ่างเก็บนำ้าและเขื่อน ความเป็นเมอืง การท่องเท่ียว และภาวะก่อสรา้งอ่างเก็บนำ้าและเขื่อน ความเป็นเมอืง การท่องเท่ียว และภาวะ

มลพษิมลพษิล้วนแต่ก่อใหเ้กิดการลดลงของจำานวนประชากรต่างๆ   ล้วนแต่ก่อใหเ้กิดการลดลงของจำานวนประชากรต่างๆ   

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ

อนุสญัญาวา่ด้วยความหลากหลายทางชวีภาพอนุสญัญาวา่ด้วยความหลากหลายทางชวีภาพในปี พในปี พ..ศศ .2530 .2530 สหพนัธอ์นุรกัษ์ธรรมชาติแหง่โลก ได้ยกรา่งสญัญาสหพนัธอ์นุรกัษ์ธรรมชาติแหง่โลก ได้ยกรา่งสญัญา

วา่ด้วยความหลากหลายทางชวีภาพ วา่ด้วยความหลากหลายทางชวีภาพ ((Convention on biological Convention on biological diversity – diversity –

CBD) CBD) ขึ้น  ในอนุสญัญา ได้มผีลบงัคับใชเ้ป็นระเบยีบนานาชาติ โดยเฉพาะขึ้น  ในอนุสญัญา ได้มผีลบงัคับใชเ้ป็นระเบยีบนานาชาติ โดยเฉพาะประเทศท่ีเป็นภาคีสมาชกิเมื่อวนัท่ี ประเทศท่ีเป็นภาคีสมาชกิเมื่อวนัท่ี 29 29 ธนัวาคม ธนัวาคม 2536 2536 ถือวา่ถือวา่

เป็นอนุสญัญาเป็นอนุสญัญานานาชาติฉบบัแรกท่ีครอบคลมุการอนุรกัษ์ ประเทศไทยได้ลงนามรบัรองนานาชาติฉบบัแรกท่ีครอบคลมุการอนุรกัษ์ ประเทศไทยได้ลงนามรบัรองอนุสญัญาความหลากหลายทางชวีภาพ ณ กรุงเอรโิอ เดอ จาเนโร เมื่อปี อนุสญัญาความหลากหลายทางชวีภาพ ณ กรุงเอรโิอ เดอ จาเนโร เมื่อปี

         2535         2535

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพอนุสญัญา มเีป้าหมายหลัก อนุสญัญา มเีป้าหมายหลัก 3 3 ประการคือ  ประการคือ  1. 1. อนุรกัษ์ความหลากหลายทางชวีภาพ     อนุรกัษ์ความหลากหลายทางชวีภาพ     2. 2. ใชป้ระโยชน์องค์ประกอบของความหลากหลายทางชวีภาพใชป้ระโยชน์องค์ประกอบของความหลากหลายทางชวีภาพอยา่งยัง่ยนื    อยา่งยัง่ยนื    3. 3. แบง่ปันผลประโยชน์ท่ีได้จากทรพัยากรพนัธุกรรมอยา่งแบง่ปันผลประโยชน์ท่ีได้จากทรพัยากรพนัธุกรรมอยา่งยุติธรรมและยุติธรรมและ

เท่าเทียม   เท่าเทียม       

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพอนุสญัญาท่ีมคีวามเก่ียวขอ้งกับความหลากหลายทางชวีภาพท่ีสำาคัญและอนุสญัญาท่ีมคีวามเก่ียวขอ้งกับความหลากหลายทางชวีภาพท่ีสำาคัญและ

ควรทราบมอียู ่ควรทราบมอียู ่ 5 5 อนุสญัญา ได้แก่อนุสญัญา ได้แก่1. 1. อนุสญัญาวา่ด้วยพื้นท่ีชุม่นำ้า อนุสญัญาวา่ด้วยพื้นท่ีชุม่นำ้า ((Ramsar Convention on Ramsar Convention on Wetlands)  Wetlands)  

2. 2. อนุสญัญาวา่ด้วยการค้าระหวา่งประเทศซึ่งชนิดสตัวป่์าและพชืป่าท่ีอนุสญัญาวา่ด้วยการค้าระหวา่งประเทศซึ่งชนิดสตัวป่์าและพชืป่าท่ีใกล้จะสญูพนัธุ์ใกล้จะสญูพนัธุ์

  3 .   3 . อนุสญัญาวา่ด้วยการคุ้มครองมรดกทางวฒันธรรมและธรรมชาติอนุสญัญาวา่ด้วยการคุ้มครองมรดกทางวฒันธรรมและธรรมชาติของของ

โลก โลก 4 . 4 . อนุสญัญาวา่ด้วยการอนุรกัษ์ชนิดพนัธุท่ี์มกีารอพยพยา้ยถิ่น อนุสญัญาวา่ด้วยการอนุรกัษ์ชนิดพนัธุท่ี์มกีารอพยพยา้ยถิ่น 5. 5. อนุสญัญาความหลากหลายทางชวีภาพ อนุสญัญาความหลากหลายทางชวีภาพ

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ1. 1. อนุสญัญาวา่ด้วยพื้นท่ีชุม่นำ้า อนุสญัญาวา่ด้วยพื้นท่ีชุม่นำ้า ((Ramsar Convention on Ramsar Convention on

Wetlands)Wetlands)พื้นท่ีชุม่นำ้า พื้นท่ีชุม่นำ้า ((Wetland) Wetland) หมายถึง พื้นท่ีลุ่ม พื้นท่ีราบลุ่ม พื้นท่ีลุ่มชื้นหมายถึง พื้นท่ีลุ่ม พื้นท่ีราบลุ่ม พื้นท่ีลุ่มชื้น

แฉะ พื้นท่ีฉำ่านำ้า มนีำ้าท่วม มนีำ้าขงั พื้นท่ีพรุ พื้นท่ีแหล่งนำ้า ทัง้ท่ีเกิดขึ้น แฉะ พื้นท่ีฉำ่านำ้า มนีำ้าท่วม มนีำ้าขงั พื้นท่ีพรุ พื้นท่ีแหล่งนำ้า ทัง้ท่ีเกิดขึ้น เองเอง

ตามธรรมชาติและท่ี มนุษยส์รา้งขึ้น ทัง้ท่ีมนีำ้าขงัหรอืท่วมอยูถ่าวรและตามธรรมชาติและท่ี มนุษยส์รา้งขึ้น ทัง้ท่ีมนีำ้าขงัหรอืท่วมอยูถ่าวรและชัว่คราว แหล่งนำ้านิ่งและนำ้าท่ีเป็นนำ้าจดื นำ้ากรอ่ยและนำ้าเค็ม รวมไปถึง ชัว่คราว แหล่งนำ้านิ่งและนำ้าท่ีเป็นนำ้าจดื นำ้ากรอ่ยและนำ้าเค็ม รวมไปถึง พื้นท่ีชายฝ่ังทะเล และพื้นท่ีของทะเล ในบรเิวณซึ่งเมื่อนำ้าลดลงตำ่าสดุมีพื้นท่ีชายฝ่ังทะเล และพื้นท่ีของทะเล ในบรเิวณซึ่งเมื่อนำ้าลดลงตำ่าสดุมี

ความลึกของระดับนำ้าไมเ่กิน ความลึกของระดับนำ้าไมเ่กิน 6 6 เมตรเมตร

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพอนุสญัญาวา่ด้วยพื้นท่ีชุม่นำ้าท่ีมคีวามสำาคัญระหวา่งประเทศโดยอนุสญัญาวา่ด้วยพื้นท่ีชุม่นำ้าท่ีมคีวามสำาคัญระหวา่งประเทศโดยเฉพาะเป็นแหล่งท่ีอยูอ่าศัย ของนกนำ้า เฉพาะเป็นแหล่งท่ีอยูอ่าศัย ของนกนำ้า ((Convention on Convention on

Wetlands ofWetlands of International Importance especially as International Importance especially as

Waterfowl Habitat) Waterfowl Habitat) หรอื หรอื อนุสญัญาแรมซาร ์อนุสญัญาแรมซาร ์((Ramsar Convention) Ramsar Convention) มกีารประชุมเพื่อมกีารประชุมเพื่อ

รบัรองรบัรองอนุสญัญาวนัท่ี อนุสญัญาวนัท่ี 2 2 กมุภาพนัธ ์ปี พกมุภาพนัธ ์ปี พ..ศศ   .2 5 1 4   .2 5 1 4 ท่ีเมอืงแรมท่ีเมอืงแรม

ซาร ์ประเทศอิหรา่น ซาร ์ประเทศอิหรา่น มผีลบงัคับใชเ้มื่อปี พมผีลบงัคับใชเ้มื่อปี พ..ศศ  .2 5 1 8  .2 5 1 8

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ

พื้นท่ีชุมนำ้า พรุควนขีเ้สยีนในเขตหา้มล่าสตัวป่์าทะเลน้อย จงัหวดัพทัลงุ

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ

พื้นท่ีชุม่นำ้าเขตหา้มล่าสตัวป่์าบงึโขงหลงจงัหวดัหนองคาย

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ

พื้นท่ีชุม่นำ้าปากแมน่ำ้ากระบีจ่งัหวดักระบี ่

ความหลากหลายทางชวีภาพความหลากหลายทางชวีภาพ

พื้นท่ีชุม่นำ้าเขตห้ามล่าสตัวป์่าหนองบงคาย จงัหวดัเชยีงราย

อนุสญัญาวา่ด้วยการค้าระหวา่งประเทศซึ่งชนิดสตัว์ป่าและพชืป่าที่ใกล้จะสญูพนัธุ์(Convention on International Trade in Endangered Species ; CITES)  หรอือนุสญัญาไซเตส หรอืท่ีเรยีกกันทัว่ไปวา่ อนุสญัญาวอชงิตัน (Washington Convention)  เริม่มผีล บงัคับใชเ้มื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ . 2518 สำาหรบัประเทศไทยลงนามรบัรองอนุสญัญาในปี พ.ศ. 2516 และใหส้ตัยาบนั วนัที่ 21 มกราคม พ.ศ . 2526 นับเป็นสมาชกิลำาดับที่ 80 ประเทศท่ีเป็นสมาชกิจา่ยเงินอุดหนุนรายปี 

2. อนุสญัญาวา่ด้วยการค้าระหวา่งประเทศซึ่งชนิดสตัวป์่าและพชืป่าท่ีใกล้จะสญูพนัธุ์

วตัถปุระสงค์ของอนุสญัญาไซเตสวตัถปุระสงค์ของอนุสญัญาไซเตส   คือคือ  ควบคมุการค้าควบคมุการค้าระหวา่งประเทศเก่ียวกับสตัวป่์าและพชืป่าท่ีใกล้จะสญูระหวา่งประเทศเก่ียวกับสตัวป่์าและพชืป่าท่ีใกล้จะสญูพนัธุ์พนัธุ์   เพื่อป้องกันมใิหม้กีารนำาสตัวป่์าหรอืพชืป่ามาใช้เพื่อป้องกันมใิหม้กีารนำาสตัวป่์าหรอืพชืป่ามาใช้ประโยชน์ในทางการค้าจนเป็นเหตใุหส้ญูพนัธุไ์ปจากโลกได้ ประโยชน์ในทางการค้าจนเป็นเหตใุหส้ญูพนัธุไ์ปจากโลกได้

3.   อนุสญัญาวา่ด้วยการคุ้มครองมรดกทางวฒันธรรมและธรรมชาติของโลก อนุสญัญาวา่ด้วยการคุ้มครองมรดกทางวฒันธรรมและธรรมชาติของโลก (World Heritage Convention ; WHC) (Convention concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage – World Heritage Convention) เป็นอนุสญัญาท่ีมกีารรเิริม่มาจากความพยายามของนานาชาติเพื่อหยุดยัง้ความสญูสลายเสื่อมโทรมของแหล่งมรดกทางวฒันธรรมและทางธรรมชาติอันทรงคณุค่าท่ีตัง้อยูป่ระเทศต่างๆ ทัว่โลก อนุสญัญาฉบบันี้ได้รบัการรบัรองจากรฐัสมาชกิขององค์การศึกษาวทิยาศาสตรแ์ละวฒันธรรมแหง่สหประชาชาติ หรอืยูเนสโก ในการประชุมใหญ่สมยัสามญัครัง้ท่ี 17 ณ กรุงปารสี ประเทศฝรัง่เศส เมื่อวนัท่ี 16 พฤศจกิายน พ.ศ . 2515 โดยอนุสญัญาฯ มผีลบงัคับใชใ้นปี พ.ศ . 2518 ไทยเขา้รว่มเป็นสมาชกิ เมื่อ สงิหาคม 2530

วตัถปุระสงค์สำาคัญของอนุสญัญาฯ คือการสง่เสรมิความรว่มมอืระหวา่งประเทศในการคุ้มครอง และอนุรกัษ์มรดกทางวฒันธรรมและทางธรรมชาติใหด้ำารงคณุค่าความโดดเด่นเป็นมรดกของมวลมนุษยชาติ ทัง้ในปัจจุบนัและอนาคตตลอดไป

4. อนุสญัญาวา่ด้วยการอนุรกัษ์ชนิดพนัธุ์ท่ีมกีารอพยพยา้ยถิ่น อนุสญัญาวา่ด้วยการอนุรกัษ์ชนิดพนัธุท่ี์มกีาร

อพยพยา้ยถิ่น (Convention on Migratory Species ;

CMS) ก่อตัง้ขึ้นจากขอ้เรยีกรอ้งของประเทศที่มกีารอพยพของสตัวใ์นชว่งฤดกูาล โดยเฉพาะสตัวป์ีก เนื่องจากสตัวเ์หล่าน้ีมคีวามเสีย่งสงูท่ีจะสญูพนัธุ ์อันเนื่องมาจากการเดินทาง สภาพอากาศ สภาพท้องท่ี หรอืถ่ินที่อยูอ่าศัย ที่มกีารเปล่ียนแปลงตลอดเวลา

       

5. อนุสญัญาความหลากหลายทางชวีภาพ อนุสญัญาความหลากหลายทางชวีภาพ (Convention on Biological Diversity; CBD)  ได้มกีารจดัตัง้ Biodiversity Liaison Group ขึ้นตามการรอ้งขอของสมชัชาภาคี อนุสญัญาวา่ด้วยความหลากหลายทางชวีภาพในการประชุมครัง้ท่ี 7 ณ กรุงกัวลาลัมเปอร ์ประเทศมาเลเซยี (Dicision VII/26) ทัง้นี้ เพื่อเป็นการสง่เสรมิความรว่มมอืระหวา่งอนุสญัญาที่มคีวามเกี่ยวขอ้งกับความหลากหลายทางชวีภาพ

วตัถปุระสงค์ของอนุสญัญาวา่ด้วยความหลากหลายทางชวีภาพอนุสญัญาฯ กำาหนดวตัถปุระสงค์ไว ้3 ประการ คือ

            เพื่ออนุรกัษ์ความหลากหลายทางชวีภาพ            ใชป้ระโยชน์องค์ประกอบของความหลากหลายทางชวีภาพอยา่งยัง่ยนื            แบง่ปันผลประโยชน์ที่เกิดจากการใชท้รพัยากรพนัธุกรรมอยา่งเท่าเทียมและยุติธรรม

เป็นความตกลงระหวา่งประเทศด้านสิง่แวดล้อม ที่ต้องการใหม้ ีความรว่มมอืระหวา่งประเทศระหวา่งหน่วยงาน ทัง้ภาครฐั และ เอกชน ระหวา่งประชาชนชาวโลก ในการรกัษาความ หลากหลายทางชวีภาพ และการใชป้ระโยชน์ระบบนิเวศ ชนิด พนัธุ ์และพนัธุกรรมอยา่งยัง่ยนื 2

วตัถปุระสงค์ เป็นขอ้ตกลงระหวา่งประเทศ เพื่ออนุรกัษ์ความหลากหลายทางชวีภาพ การใชป้ระโยชน์จากความหลากหลายทางชวีภาพอยา่งยัง่ยนื และการแบง่ปันผลประโยชน์ท่ีได้จากพนัธุกรรม

ประเทศไทยกับอนุสญัญาวา่ด้วยความหลากหลายทางชวีภาพ

ประเทศไทยกับอนุสญัญาวา่ด้วยความหลากหลายทางชวีภาพ

ประเทศไทยกับอนุสญัญาวา่ด้วยความหลากหลายทางชวีภาพ