บทท��10

พื้��นฐานทางสรี�รีะวิ�ทยาของแรีง

จู�งใจู

เรีาสามารีถแบ�งแรีงจู�งใจูออก เป็�น 2 ป็รีะเภทใหญ่� ๆ คื�อ

1. แรีงข$บทางชี�วิวิ�ทยา(biological drive)

2. แรีงจู�งใจูท��เก�ดจูากการีเรี�ยนรี�'(learned motives)

แรีงข$บทางชี�วิวิ�ทยาท��เก��ยวิข'องก$บการีท(างานของ

รีะบบสรี�รีะวิ�ทยา เชี�น• แรีงข$บห�วิ•แรีงข$บกรีะหาย• แรีงข$บทางเพื้ศ•แรีงข$บในพื้ฤติ�กรีรีมคืวิามเป็�น

แม�•แรีงข$บให'หลบหล�กจูากคืวิาม

เจู-บป็วิด

แรีงข$บท��เก��ยวิก$บรีะบบสรี�รีะ โดยอ'อม เชี�น

• แรีงจู�งใจูในการีส(ารีวิจูติรีวิจูคื'น

• แรีงจู�งใจูในการีในการีจู$บติ'อง

• แรีงจู�งใจูท��จูะได'รี$บการีก รีะติ0'นจูาก

ส��งแวิดล'อม

แรีงข$บ (Drives)

•สภาวิะสมด0ลของรี�างกายก$บแรีงข$บ

• ติ$วิอย�างเชี�น การีรี$กษาอ0ณหภ�ม�รีะด$บคืวิามเข'มข'นของน(�าติาลใน

เล�อด รีะด$บออกซิ�เจูนและ คืารี5บอนไดออกไซิด5ในเล�อด คืวิาม

สมด0ลของป็รี�มาณน(�าในเซิลล5 รี�างกาย เป็�นติ'น

ทฤษฎี�ส��งชีวินใจู (Incentive theory)

•ของ Clark Hull• หมายถ7งติ$วิส(าคื$ญ่ในการีกรีะติ0'นให'

อ�นทรี�ย5แสดงพื้ฤติ�กรีรีม•ส��งเรี'าภายนอก•ส��งชีวินในท��ม�ล$กษณะเป็�นบวิก (positive incentive)

•ส��งชีวินใจูท��ม�ล$กษณะเป็�นลบ (negative incentive)

ติ$วิอย�างจูากทฤษฎี�ส��งชีวินใจู

ก�นขนมแม'วิ�าจูะอ��มแล'วิ

ซิ��อเส��อผ้'าท$�ง ๆท��ม�อย��มากแล'วิ

รีางวิ$ลป็รี�ญ่ญ่า

ทรี$พื้ย5 ส�น บ'าน

ติ$วิอย�างจูากทฤษฎี�ส��งชีวินใจู

ท(าพื้ฤติ�กรีรีมเส��ยง เพื้��อติ'องการี ชี��อ

เส�ยง รีางวิ$ล เป็�นท��ยอมรี$บ

ติ$วิอย�างจูากคืวิามคืาดหวิ$ง ป็9จูจู$ยจูากการีรี�' การีคื�ด

คื�อท(าพื้ฤติ�กรีรีมเน��องจูากติ$วิพื้ฤติ�กรีรีมเองเป็�นรีางวิ$ล

เพื้รีาะเป็�นเป็:าหมาย คืวิามเชี��อ หรี�อคืวิามคืาดหวิ$งของเรีา

เชี�น ก�จูกรีรีมก0ศล งานอด�เรีก เล�นก�ฬาสม$คืรีเล�น

แรีงข$บห�วิ

•สาเหติ0โดยติรีงของ คืวิามห�วิคื�อ ภาวิะ

ขาดแคืลนสารีเคืม�ในเล�อดซิ7�งเป็�นส��งเรี'าภายในรี�างกาย

อิ�ทธิ�พลอิ�น ๆ ต่ อิความหิ�ว• ส��งเรี'าภายนอกก-ท(าให'ห�วิได' เชี�น อ��มแล'วิ

แติ�ขนมน�าก�นก-ก�นอ�กได'• ป็รีะเพื้ณ�ก-ม�อ�ทธิ�พื้ล เชี�น เรีาเคืยชี�นก$บ

การีก�นอาหารีติามเวิลา พื้อถ7งเวิลาก-จูะห�วิ• ส�วินหน7�งของสมองท��ม�บทบาทส(าคื$ญ่เก��ยวิ

ก$บคืวิามห�วิโดยติรีงคื�อ ไฮโป็ทาลาม$ส• รีสและกล��นก-ม�อ�ทธิ�พื้ลติ�อการีน(าอาหารีเข'า

ส��รี�างกาย แติ�จูากการีทดลอง สรี0ป็วิ�าไม�ใชี�เหติ0ส(าคื$ญ่

อิ�ทธิ�พลอิ�น ๆ ต่ อิความหิ�ว• ส��งเรี'าภายนอกก-ท(าให'ห�วิได' เชี�น อ��มแล'วิ

แติ�ขนมน�าก�นก-ก�นอ�กได'• ป็รีะเพื้ณ�ก-ม�อ�ทธิ�พื้ล เชี�น เรีาเคืยชี�นก$บ

การีก�นอาหารีติามเวิลา พื้อถ7งเวิลาก-จูะห�วิ• ส�วินหน7�งของสมองท��ม�บทบาทส(าคื$ญ่เก��ยวิ

ก$บคืวิามห�วิโดยติรีงคื�อ ไฮโป็ทาลาม$ส• รีสและกล��นก-ม�อ�ทธิ�พื้ลติ�อการีน(าอาหารีเข'า

ส��รี�างกาย แติ�จูากการีทดลอง สรี0ป็วิ�าไม�ใชี�เหติ0ส(าคื$ญ่

หน�ท�� ไฮโป็ทาลาม$สส�วินท��เป็�นศ�นย5อ��มถ�กท(าลายม�น(�าหน$กเป็�น 6 เท�า

ของหน�ป็กติ�

แรีงข$บกรีะหายน(�า

•คืนสามารีถอดอาหารีได'เป็�นส$ป็ดาห5แติ�จูะไม�สามารีถม�ชี�วิ�ติอย��

ถ'าป็รีาศจูากน(�าเพื้�ยง 3-4วิ$น•การีกรีะหายน(�าของคืนเรีาเก�ด

เน��องจูากคืวิามติ'องการีน(�าของรี�างกายเป็�นส(าคื$ญ่

แรีงข$บกรีะหายน(�า

•ถ'าขาดน(�าป็รี�มาณหน7�งท��จู(าเป็�นติ�อภาวิะสมด0ลของรี�างกาย (ขาดในเซิลหรี�อในเล�อด ) จูะม�ผ้ลให'เก�ดการีกรีะติ0'นท��ส�วินหน7�งของ

ไฮโป็ทาลาม$สท��ม�ชี��อวิ�า พื้รี�ออป็ติ�คื ข$�นติ�อไป็คื�อไฮโป็ฯจูะส�งกรีะแสป็รีะสาทไป็ท��ส�วินคือรี5เท-กท(าให'เรีากรีะหายน(�าและหาน(�าด��ม

แรีงข$บกรีะหายน(�า

แรีงข$บทางเพื้ศ

แรีงข$บทางเพื้ศ

•แรีงข$บทางเพื้ศไม�ใชี�ส��งท��จู(าเป็�นอย�างย��งติ�อการีด(ารีงชี�พื้เหม�อนอาหารีและน(�า

•พื้ฤติ�กรีรีมทางเพื้ศเป็�นส��งท��ท(าให'อ�นทรี�ย5ใชี'พื้ล$งออกไป็มากกวิ�าจูะ

เก-บสะสมไวิ' (ฟรีอยด5วิ�าพื้ล$งทางเพื้ศน$�นติ'องหาทางรีะบายออก)

แรีงข$บทางเพื้ศ

•พื้ฤติ�กรีรีมทางเพื้ศท��เก�ดข7�นอาศ$ยองคื5ป็รีะกอบท$�งภายในภายนอกหลายป็รีะการี

•ติ�อมใติ'สมองกรีะติ0'นรี$งไข�ให'สรี'าง แอสโติรีเจูน และโป็รีเจูสเติอโรีนในเพื้ศหญ่�ง และกรีะติ0'นให'อ$ณฑะสรี'าง เทสโติสเติอโรีน ในเพื้ศชีายเก�ดล$กษณะท0ติ�ยะภ�ม�ทางเพื้ศในรีะยะวิ$ยรี0�น

แรีงข$บทางเพื้ศ

•ฮอรี5โมนจูะม�อ�ทธิ�พื้ลในการีคืวิบคื0มพื้ฤติ�กรีรีมทางเพื้ศในส$ติวิ5ชี$�นติ(�ามากกวิ�าส$ติวิ5ม�กรีะด�กส$นหล$ง

• เชี�นหน�ติะเภาเพื้�ยงลดลง และในเพื้ศชีายไม�ลดลงแติ�ม�ผ้ลทางอารีมณ5และส$งคืม

แรีงข$บทางเพื้ศ

•ในส$ติวิ5ติ$วิเม�ยถ'าติ$ดรี$งไข�ออกจูะ หย0ดพื้ฤติ�กรีรีมทางเพื้ศ ในเพื้ศ หญ่�งวิ$ยหมดป็รีะจู(าเด�อน อาจูจูะม�

บางคืนคืวิามสนใจูทางเพื้ศลดลง แติ�ส�วินใหญ่�ไม�ได'ลดลง ในบางคืน

ม�มากข7�น

แรีงข$บทางเพื้ศ

•การีหล$�งฮอรี5โมนในส$ติวิ5ติ$วิผ้�'จูะ ม�สม(�าเสมอ แติ�ส$ติวิ5ติ$วิเม�ย

เวิ�ยนเป็�นรีอบ ในชี�วิงไข�เติรี�ยม พื้รี'อมผ้สมพื้$นธิ5

•อย�างไรีก-ติามพื้ฤติ�กรีรีมทางเพื้ศของคืนย$งได'รี$บอ�ทธิ�พื้ลอย�างมากจูากองคื5ป็รีะกอบทางอารีมณ5และส$งคืม

แรีงข$บทางเพื้ศ

•พื้ฤติ�กรีรีมทางเพื้ศท��ถ�กกรีะติ0'นจูะอย��ในคืวิามคืวิบคื0มของไฮโป็ทาลาม$ส เชี�น ในหน� ในคืนสมองชี$�นนอกม�อ(านาจูคืวิบคื0ม

แรีงข$บของคืวิามเป็�นแม�

•ในส$ติวิ5หลายชีน�ดการีด�แลล�กเป็�นแรีงข$บท��รี0นแรีงกวิ�าเรี��อง

•ฮอรี5โมนโป็รีแลคืติ�น ม�อ�ทธิ�พื้ลเหน�อฮอรี5โมนเพื้ศหญ่�ง ท(าให'สรี'างน(�านมและม�พื้ฤติ�กรีรีมเป็�นแม�

แรีงข$บของคืวิามเป็�นแม�

•ในคืนและล�งพื้ฤติ�กรีรีมเป็�นแม�ได'รี$บอ�ทธิ�พื้ลจูากป็รีะสบการีณ5และการีเรี�ยนรี�'ด'วิย

•พื้�อแม�ท��ม�พื้ฤติ�กรีรีมท(ารี'ายล�กม�การีศ7กษาพื้บวิ�าในสม$ยเด-กพื้�อแม�ไม�ได'รี$บคืวิามรี$กและถ�กเฆี่��ยนติ�มาก�อน

แรีงข$บให'หลบหน�จูากคืวิามเจู-บป็วิด

คืวิามติ'องการีหลบหน�จูากคืวิามเจู-บป็วิดเป็�นส��ง

จู(าเป็�นติ�อการีด(ารีงชี�พื้คืวิามเจู-บป็วิดจูะชี�วิยพื้าออกจูากส��งท��เป็�นอ$นติรีายหรี�อคืวิามไม�สบายติ�างๆ

แรีงข$บให'หลบหน�จูากคืวิามเจู-บป็วิด

คืวิามเจู-บป็วิดม�สาเหติ0ท��เก��ยวิข'อง อย��สองป็รีะการี

ป็รีะการีแรีก เป็�นเรี��องของกรีะแสป็รีะสาทจูากเน��อเย��อถ�กท(าลาย

ป็รีะการีท��สอง เป็�นป็ฏิ�ก�รี�ยาของรีะบบป็รีะสาทอ$นได'แก�สมองและไขส$นหล$งท��ม�กรีะแสป็รีะสาทเก�ดข7�นและเป็�นส��อเข'าส��รีะบบป็รีะสาทส�วินกลาง

แรีงข$บให'หลบหน�จูากคืวิามเจู-บป็วิด

• สภาพื้การีณ5บางอย�างเชี�น คืวิาม รี'อนจู$ด เย-นจู$ด ภาวิะหายใจูไม�

ออก การีน(าของเส�ยออกจูาก รี�างกาย ภาวิะเหน��อยล'า เป็�นแรีง

ข$บให'อ�นทรี�ย5แสดงพื้ฤติ�กรีรีมออกมา

•แรีงข$บทางสรี�รีะท��บ0คืคืล ท(าให'เก�ดข7�นเอง คื�อ การีติ�ด

ยาเสพื้ติ�ด

แรีงจู�งใจูข$�นพื้��นฐานท��เก��ยวิก$บสรี�รีะ ทางอ'อม ได'แก�

•แรีงจู�งใจูในการีส(ารีวิจูติรีวิจูคื'น•ม�สาเหติ0มาจูากคืวิามติ'องการีท��จูะ

ส(ารีวิจูหรี�อแสวิงหาป็รีะสบการีณ5ใหม�ๆ ท��ติ�างจูากเด�ม

แรีงจู�งใจูข$�นพื้��นฐานท��เก��ยวิก$บสรี�รีะทาง อ'อม ได'แก�

•แรีงจู�งใจูในการีจู$บติ'องวิ$ติถ0•เป็�นรี�ป็แบบหน7�งของแรีงจู�งใจูใน

การีส(ารีวิจูติรีวิจูคื'น เห-นได'ชี$ดใน ล�งและเด-ก ท(าด'วิยคืวิามพื้อใจูไม�

เก��ยวิก$บคืวิามติ'องการีผ้ลติอบแทน

แรีงจู�งใจูข$�นพื้��นฐานท��เก��ยวิก$บสรี�รีะ ทางอ'อม ได'แก�

•แรีงจู�งใจูท��จูะได'รี$บการีกรีะติ0'นจูากส��งแวิดล'อม

•การีกรีะติ0'นป็รีะสาทในรีะยะแรีกของชี�วิ�ติน'อยกวิ�าป็กติ�จูะส�งผ้ลติ�อพื้ฤติ�กรีรีมในภายหล$ง

• ในการีทดลอง ในผ้�'ใหญ่�การีถ�ก กรีะติ0'นน'อยไป็ 2-3วิ$นท(าให'ม�อาการี

เบ��อหน�าย อย��ไม�ส0ข อารีมณ5เส�ย

Sensory deprivation