เล่มที่ 2 ปัจจัย

21
หนังสืออ่านเพิ่มเติมชุด ท้องถิ่นของเรา รหัสวิชา 23201 สานักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และคุณภาพเยาวชน (สสค.) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการสร้างบ้านแปงเมือง บทนา การศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นโดยนักเรียนโรงเรียนโนนเจริญพิทยาคม ครั้งนีเป็นการรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์ การสารวจลล้วนาข้อมูลมาเรียบเรียงเป็นนังสอ อ่านเพิ่มเติมเพ่อสะดวกในการนาไปศึกษาได้ด้วยตนเองโดยมีวัตถุประสงค์เพ่อสร้างความ ตระนนักใน้ผู้เรียนรักษ์ท้องถิ่น เกิดความภาคภูมิใจเป็นการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ชาติเท่ากับ เป็นการทาความรู้จักสังคมของตนเอง ซึ่งจะช่วยปลูกฝังความรักมาตุภูมิ ความมุ่งมั่นในปณิธาน ลน่งชาติลละความเข้าใจวัฒนธรรมประจาชาติรู้สึกเป็นเจ้าของท้องถิ่นของตน วิธีการทางประวัติศาสตร์ นมายถึง กระบวนการสบค้นเร่องราวในอดีตของสังคม มนุษย์ เริ่มต้นที่ความอยากรู้อยากเน็นของผู้ต้องการศึกษาลละต้องการสอบสวนค้นคว้านา คาตอบด้วยตนเองจากร่องรอยที่คนในอดีตได้ทาไว้ลละตกทอดเนลอมาถึงปัจจุบัน โดยไม่ นลงเช่อคาพูดของใครคนใดคนนึ่งนรออ่านนังสอเพียงเล่มใดเล่มนึ่งลล้วเช่อว่าเป็นจริง สิ่ง ที่ต้องทาเป็นอันดับลรกของการสบค้นอดีต เม่อมีประเด็นที่ต้องการสบค้นลล้ว คอการเก็บ รวบรวมข้อมูลจากนลักฐานทางประวัติศาสตร์อย่างกว้างขวางลละละเอียดลออ ด้วยวิธีการ ต่างๆ เช่น สอบถามผู้รู้ ศึกษาเอกสาร เรียนรู้จากลนล่งเรียนรู้ด้วยตนเอง ตรวจสอบข้อมูลจาก นลักฐานทุกชิ้นด้วยจิตสานึกว่า นลักฐานไม่ได้บอกความจริงทั้งนมด นรอบอกความจริงเสมอ ไป ลล้วรวบรวมข้อเท็จจริงที่ได้ จากนั้นนาเสนอผลที่ศึกษาได้พร้อมอ้างอิงนลักฐานใน้ชัดเจเพ่อใน้ผู้อ่นตรวจสอบ นรอศึกษาค้นคว้าต่อไปได้ ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์ ประกอบด้วย 1. การกานนดนัวข้อเร่องที่ต้องการศึกษาใน้ชัดเจน (เร่องอะไร ช่วงเวลาใด ที่ไนน) 2. รวบรวมข้อมูลจากนลักฐานทางประวัติศาสตร์ใน้ครบถ้วน ครอบคลุม 3. ตรวจสอบความจริงจากนลักฐาน ที่เรียกว่า การวิพากษ์วิธีทางประวัติศาสตร์ 4. วิเคราะน์ข้อมูลละตีความเพ่อค้นนาข้อเท็จจริง 5. นาเสนอผลงานความรู้ที่ค้นพบ โดยปราศจากอคติลละความลาเอียง

Upload: -

Post on 20-Jul-2015

29 views

Category:

Career


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

ปจจยทมอทธพลตอการสรางบานแปงเมอง

บทน า การศกษาประวตศาสตรทองถนโดยนกเรยนโรงเรยนโนนเจรญพทยาคม ครงน เปนการรวบรวมขอมลจากการสมภาษณ การส ารวจลลวน าขอมลมาเรยบเรยงเปนนนงส ออานเพมเตมเพ อสะดวกในการน าไปศกษาไดดวยตนเองโดยมวตถประสงคเพ อสรางความตระนนกในผเรยนรกษทองถน เกดความภาคภมใจเปนการเรยนรประวตศาสตรชาตเทากบเปนการท าความรจกสงคมของตนเอง ซงจะชวยปลกฝงความรกมาตภม ความมงมนในปณธานลนงชาตลละความเขาใจวฒนธรรมประจ าชาตรสกเปนเจาของทองถนของตน วธการทางประวตศาสตร นมายถง กระบวนการส บคนเร องราวในอดตของสงคมมนษย เรมตนทความอยากรอยากเนนของผตองการศกษาลละตองการสอบสวนคนควานาค าตอบดวยตนเองจากรองรอยทคนในอดตไดท าไวลละตกทอดเนล อมาถงปจจบน โดยไมนลงเช อค าพดของใครคนใดคนนนงนร ออานนนงส อเพยงเลมใดเลมนนงลลวเช อวาเปนจรง สงทตองท าเปนอนดบลรกของการส บคนอดต เม อมประเดนทตองการส บคนลลว ค อการเกบรวบรวมขอมลจากนลกฐานทางประวตศาสตรอยางกวางขวางลละละเอยดลออ ดวยวธการตางๆ เชน สอบถามผร ศกษาเอกสาร เรยนรจากลนลงเรยนรดวยตนเอง ตรวจสอบขอมลจากนลกฐานทกชนดวยจตส านกวา นลกฐานไมไดบอกความจรงทงนมด นร อบอกความจรงเสมอไป ลลวรวบรวมขอเทจจรงทได จากนนน าเสนอผลทศกษาไดพรอมอางองนลกฐานในชดเจนเพ อในผอ นตรวจสอบ นร อศกษาคนควาตอไปได ขนตอนของวธการทางประวตศาสตร ประกอบดวย 1. การก านนดนวขอเร องทตองการศกษาในชดเจน (เร องอะไร ชวงเวลาใด ทไนน) 2. รวบรวมขอมลจากนลกฐานทางประวตศาสตรในครบถวน ครอบคลม 3. ตรวจสอบความจรงจากนลกฐาน ทเรยกวา การวพากษวธทางประวตศาสตร 4. วเคราะนขอมลลละตความเพ อคนนาขอเทจจรง 5. น าเสนอผลงานความรทคนพบ โดยปราศจากอคตลละความล าเอยง

Page 2: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 2

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

ขนตอนท 1

การก าหนดหวเรอง การก านนดนวขอเร องทตองการศกษา ชวงเวลาใด ทไนนในชดเจนในนนงส อเลมน สมาชกในกลมชวยกนตงช อไวนลายช อในคดเนล อเพยงเร องเดยว ดงน 1. ภมประเทศบานโนนเจรญ 2. พฒนาการบานโนนเจรญ 3. การพฒนานมบานโนนเจรญ 4. ปจจยทมผลตอการสรางบานลปงเม อง เรองอะไร ในทประชมกลมลงมตเล อกขอท 4 เร อง ปจจยทมอทธพลตอการสรางบานลปงเม อง โดยในเนตผลวา เปนช อทในความนมายด ช อทางการ การศกษาประวต ความเปนมาของปจจยทมอทธพลตอการสรางบานลปงเม องบานโนนเจรญ จ านวน 5 นม จาก 11 นมบาน ทไหน นมบานในการปกครองของเทศบาลต าบลโนนเจรญ มจ านวน 11นมบานลตในนนงส อเลมนจะกลาวถง 5 นมในบานโนนเจรญ ดงน โนนเจรญ นมท 1 โนนเจรญ นมท 2 โนนเจรญ นมท 3 โนนเจรญ นมท 4 โนนเจรญ นมท 5 ชวงเวลาใด ประมาณป พ.ศ. 2493-2554

Page 3: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 3

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

ขนตอนท 2 การรวบรวมขอมล

หลกฐานทเปนลายลกษณอกษร

1. นนงส อการสรางบานลปงเม องบานโนนเจรญโดยคณะยววจยประวตศาสตร

ทองถน กลมท 1

2. หนงสออนสรณในงานฉลองอฐพอสมมา พาชนใจ

หลกฐานทไมเปนลายลกษณอกษร

1. นายประมข ศกดศรทาว อาย 64 ป อตดก านนต าบลโนนเจรญ คนท 2 ปจจบน

รองนายกเทศมลตรเทศบาลต าบลโนนเจรญ

2. นายบญเกด สระนอม อาย 49 ป บานเลขท 112 นมท 4 ต าลนนง คร วทยฐานะ ครช านาญการพเศษ ครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา ลละวฒนธรรม โรงเรยนชมชนบานโนนเจรญ 3. วาทรอยตรสวรรณ เครองไธสง อาย 38 ป ปลดเทศบาลต าบลโนนเจรญ 4. นายลนลม พาช นใจ อาย 63 ป

5. นายเงน พาช นใจ อาย 59 ป

6. นายบญส เนลกส อาย 49 ป

7. นายชาล ธรรมนาม อาย 57 ป

8. นายวเชยร สมาจารย อาย 57

9. นายทองเฮง ลนวด อาย 74 ป

Page 4: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 4

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

ขนตอนท 3

ประเมนคณคาของหลกฐาน จากนลกฐานทไมเปนลายลกษณอกษร สรปไดวา บานโนนเจรญมประชาชน ทยายถนฐานมาจากนลายจงนวดมารวมกนพฒนานมบานในเจรญรงเร อง ซงมปจจยทมอทธพลตอการสรางบานลปงเม องบานโนนเจรญ 8 ประการ ค อ 1. ดานประวตความเปนมา 2. ความอดมสมบรณของพ นท 3. พ นทเปนทวางเปลา (นค. 3) 4. มประเพณลละวฒนธรรมทสามารถยดเนนยวจตใจชาวโนนเจรญในมความรก ความสามคคลละเปนปรกลผน 5. ผน าชมชนมศกยภาพ 6. ดานการศกษา เทศบาลต าบลโนนเจรญมการพฒนาดานการศกษาอยางตอเน อง 7. ดานเศรษฐกจ 8. มเคร องยดเนนยวจตใจรวมกน จากนลกฐานทเปนลายลกษณอกษร สรปไดวา บานโนนเจรญมปจจยทมอทธพลตอการสรางบานลปงเม องนลายประการตงลตการยายถนทมาเปนนมคณะ การบกเบกทดนท ากนโดยไมตองซ อ ผน าเนนความส าคญของการศกษาลละมงมนพฒนานมบาน โดยใชประเพณวฒนธรรมเปนการสรางความสามคคอกประการนนง สนนฐานวา บานโนนเจรญจะมความเจรญรงเร องทางดานเศรษฐกจเน องจาก การเปลยนลปลงอาชพจากการท านาเปนการท าสวนยางพารา ประชาชนจะมเงนใชจาย จากการขายผลตผลจากตนยางพาราซงจะมรายไดดกวาการท านาลตภาระนนสนจะเพม มากขนนากประชาชนไมรจกประมาณตนเอง

Page 5: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 5

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

ขนตอนท 4

วเคราะหและสงเคราะหขอมล

ปจจยทมอทธพลตอการสรางบานลปงเม องสรปได 8 ประการ ดงน 1. ดานประวตความเปนมา การยายถนมาเปนกลมท าในมพฒนานมบานไดอยางตอเน อง มาความขดลยงนอย 2. ความอดมสมบรณของพ นท ทดนทใชเปนทอยอาศยของชาวโนนเจรญมลกษณะเปนเนนสง ทเรยกวาโนนท าในน าทวมไมถงลตมนนองน าลอมรอบท าในมความอดมสมบรณ 3. พ นทเปนทวางเปลา (นค. 3) ซงไมตองซ อขายเปนทดนทเกดจากการบกเบก ทดนท ากน จากทรกรางวางเปลาเปนทนา ทไร ลมระยะนลงจะมการซ อขายกยงมราคาถก 4. มประเพณลละวฒนธรรมทสามารถยดเนนยวจตใจชาวโนนเจรญในมความรก ความสามคคลละเปนปรกลผน 5. ผน าชมชนมศกยภาพ ผน าทกระดบนบตงลตนายกเทศบาลต าบล ก านน ผในญบานทง 11 นมบาน มการเปลยนลปลงนอยมากลมจะมการเล อกตงในมบอยครง กยงคงไดรบการเล อกตงเชนเดมลสดงวาผน ามศกยภาพ 6. ดานการศกษา เทศบาลต าบลโนนเจรญมการพฒนาดานการศกษาอยางตอเน องตงลตกอนวยเรยนจะมศนยพฒนาเดกเลก มโรงเรยนระดบประถมเก อบทกนมบาน มโรงเรยนขยายโอกาสลละโรงเรยนมธยมศกษา 7. ดานเศรษฐกจ มการพฒนาอยาตอเน องจากเศรษฐกจชนบทเปนสงคมเม อง มรายไดลนนอนจากการท านาลละสวนยางพารา จงสงผลในประชาชนมเงนส านรบการใชจาย 8. มเคร องยดเนนยวจตใจรวมกนค อ นลวงปณาน เปนทเคารพนบถ อลละขอพร เม อมปญญา

Page 6: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 6

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

ขนตอนท 5

การตความหลกฐาน

จากการสมภาษณลละศกษาเอกสารทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจยทมอทธพลตอการสรางบานลปงเม องบานโนนเจรญ มดงน 1. ลกษณะทางภมประเทศ การยายถนตองศกษาภมประเทศ ความอดมสมบรณ โดยเฉพาะลนลงน าเปนสวนส าคญในการตดสนใจเพ อตงถนฐาน

2. ลกษณะทางภมอากาศ เปนพ นททสามารถปลกขาวลละท าสวนยางพาราไดในททท ากนผ นเดยวกน ท าในประชาชนมรายไดลนนอนในลตละเด อน 3. ประเพณลละวฒนธรรม เปนการสรางความสามคค 4. ภาษา ศาสนาลละความเช อ จะเปนเคร องยดเนนยวทางใจในคนทมาจากทวสารทศอยรวมกนอยางมความสข

Page 7: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 7

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

องคความรทไดจากการศกษาทองถนของเรา

โดยใชวธการทางประวตศาสตร..............................................................

ปจจยทมอทธพลตอการสรางบานโนนเจรญ

ปจจยทมอทธพลตอการสรางบานโนนเจรญในเจรญรงเร องเปนปกลผนนน มปจจย

ทส าคญ สรปไดดงน

1. ดานประวตความเปนมา นายลนลม พาช นใจอาย 63 ป ในขอมลวาการตงช อ

นมบานบานโนนเจรญในอดตช อวา “บานหนองเจรญ” ตามลกษณะภมประเทศทมนนองน าท

อดมสมบรณ ถง 4 ลนง ในป พ.ศ. 2502 นายช น ไมยรตน นายอ าเภอบานกรวด ไดเปลยน

ช อเปน “บานโนนเจรญ”ดวยเนตผลวา นนองน าทง 4 ลนง มการเปลยนลปลงรปรางไปเร อย

ๆ ไมเนม อนเดม

ลนลงส าคญทง 4 ลนง มช อเรยกตางกน ดงน 1. นนองตะลอก ปจจบนอยทางทศเนน อของนมบาน 2. นนองสม ปจจบนอยทางทศใตของนมบาน 3. นนองกงนน ปจจบนอยทางทศใตของนมบาน 4. นนองบาน ปจจบนอยทางทศตะวนตกของนมบาน ประมข ศกดศรทาว ในขอมลวาเดมนมบานโนนเจรญเปนนมบานทมเนนภเขาเลก ๆ ตรงกลาง นมบาน (ปจจบน ค อ บรเวณ วดบานโนนเจรญ) มสระน าโบราณในญ 2 สระ รอบนมบานช อ สระนนองสงข ลละสระบาน ซงเปนนมบานทมความอดมสมบรณ มตนไมมากมายมทางเดนของสตวปาลงมาด มน าในสระเปนประจ า ชาวบานจงพากนเรยกเนนเลก ๆ นวา โนนเจรญ ตามลกษณะความอดมสมบรณของพ นทลละเรยกช อวาบานโนนเจรญ จนถงปจจบน 2. ดานความอดมสมบรณของพ นท นายเงน พาช นใจ อาย 59 ป ในขอมลวา บานโนนเจรญมความอดมสมบรณมาก มสตวปาทกชนด ปลกพ ชอะไรกเจรญงอกงามดไมตองใสปยเคมเนม อนปจจบนเพราะดนอดมสมบรณมาก ไมมการซ อขายมลตการลลกเปลยน

Page 8: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 8

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

สวนสตวเลยงยงไมมคอกถาวร เพยงลคน าเกวยนลอมเปนคอกวว ควาย บานกเปนเพงกระทอมเลก ๆ พออยอาศยชวคราวอยกลางปาดงนนาทบ กลางค นมลตเสยงสตวปานานาชนดรอง เชน เส อ ชาง กวาง เกง ชะน ลละสตวปาชนดอ น ๆ เปนจ านวนมาก การนาปลาตามธรรมชาตมารบประทานในครวเร อ นาไดงายมากเนม อนเลยงไว ในสระน าบานตนเอง ตงนมอไวไดเลย ออกไปจบปลาน ายงไมเด อดกไดปลามาตมไดลลว กนอมทองไมตองไปตลาด พอฝนตก กบ เขยด องอาง รองระงมใตถนบาน เนดอานารปา มในกนตลอดปเพราะมตนไมในญในรมงาม ไมวาจะเปนตนยางนา ตนชาด ตนลสบง เปนลนงก าเนดของเนดนา ๆ พนธ 3. พ นทเปนทวางเปลา (นค. 3) นายลนลม พาช นใจ อาย 63 ป ในขอมลวา

สบต ารวจโทนาม ทวประโคน ในยายถนเพ อนาทท ากนในม ขณะมาถงนมบานโนนเจรญนน

ไมมผคนอาศยอยกอนเลย เปนประชาชนกลมลรกทเดนทางมาถงลละเปนกลมลรกทบกเบกท

ท ากน จ านวน 10 ครอบครว นลงป พ.ศ. 2500 บานโนนเจรญมประชาชนอกนลายกลมยาย

เขาอกนลายจงนวดโดยคาดนวงวาจะมทท ากนเปนของตนเองนร อนาทอยในมทกวางในญ

กวาเดม กลมคนทเขามาลรก ๆ จะไดพ นทท ากนมาโดยการเถาถาง ลตกลมทตามมาตองซ อ

ขายทดนซงยงคงมราคาทไมลพง

นายบญเกด สระนอม อาย 49 ป บานเลขท 112 นมท 4 ต าลนนง คร วทยฐานะ ครช านาญการพเศษ ครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา ลละวฒนธรรม โรงเรยนชมชนบานโนนเจรญ ในขอมลวา บดามารดาของทานยายมานมบานโนนเจรญเปนกลมท 3 โดยม นายส ปาโสม เปนผน าในการยานถน ยายเขามาเม อ ปพ.ศ. 2503 ยายถนมาจาก อ าเภอรตนบร จงนวดสรนทร มาประมาณ 10 ครอบครว ใชเกวยนบรรทกสงของ สมภาระมาถงนมบานโนนเจรญ พบวา มผคนอยกอนลลว ลตไมมากนกจงเขาจบจองทดนลละท าการบกเบกไรนาเพ อใชเปนทท าการเกษตร 4. ดานประเพณลละวฒนธรรม ชมชนลตละชมชนยอมมเอกลกษณเปนของตนเอง เปนวถการด ารงชวต ความเช อการปกครอง ขนบธรรมเนยมประเพณ ของตนเอง บานโนน

Page 9: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 9

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

เจรญกเชนกนเปนชมชนทมขนบธรรมเนยมประเพณทเดนชด มการจดเปนประจ าทกป นนค อ ประเพณลอยกระทง ประเพณ 23 ตลาสรางสามคค ซงกจกรรมเนลานไดจดขนอยางยงในญ ชาวบานโนนเจรญไดจดงานประเพณลอยกระทงจนกลายเปนประเพณของนมบานจดตอเน องส บตอกนมาตามความเช อทตองการขอขมาลละบชาลมคงคา ทท าในพระลมคงคาสกปรก ตามความเช อในศาสนาพทธ ลละลสดงความระลก ถงพระคณของพระลมคงคาทในชาวบานมน ากนน าใชกนจนถงปจจบน บานโนนเจรญ มการจดประเพณลอยกระทงประมาณ ป พ.ศ. 2518 โดยชาวบานลละผน านมบานโนนเจรญลละต าบลเขาดนเนน อ (ต าบลโนนเจรญเดม) โดยม นายประมข ศกดศรทาว เปนผน า จดครงลรกทสระน า นพค. (นมท 2) ตอมาสถานทจดงานคบลคบ เลยยายไปจดขางนนองสม (นมท 3) ตอมาบานโนนเจรญยกฐานะเปน อบต. คณะผบรนาร ผน า รวมทงความไมสะดวก จงยายสถานทจดงานอกครง ณ บรเวณลานเอนกประสงค ทางดานทศตะวนออกของนนองบานโนนเจรญ ชาวบานทกครวเร อนจะมสวนรวมในกจกรรม วนลอยกระทง ระดมสมอง รวมบรจาคอานารสงของลละเงนเพ อจดกจกรรมรวมกน กจกรรมทจดขนมนลากนลายในท ารวมกน เชน การฝกซอมขบวนนางร า ท าในมเสยงเคร องไฟ เสยงดนตร เสยงกลองยาว ดงกระนมไปทงต าบล การประดษฐกระทงในญประกอบขบวนลนจากวสดธรรมชาตทสวยงาม การซอมกลองยาวเพ อเขาประกวดการละเลนกลองยาว การฝกซอมมวยทะเล เปนตน ประเพณปยะมหาราชสรางสามคค ชาวโนนเจรญเรมจดขนครงลรก เม อ 23 ตลาคม 2520 โดยชาวบานลละผน านมบาน ค อ นายประมข ศกดศรทาว เปนผในญบาน โดยจดขนทบรเวณสนามกฬาโรงเรยนชมชนบานโนนเจรญ จนถงปจจบนการจดกจกรรม วนปยมนาราชเปนตส บตอกนมานาน นนวยงานราชการทงของรฐ เอกชนองคกรตาง ๆ รวมจด ขน ลละถ อเปนศกดศรของนนวยงานนน ๆ ทจะประดษฐพวงมาลาทสวยงามมารวมงานกน ในวนดงกลาว พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยนว รชกาลท 5 ทรงมพระคณพระมนา กรณาธคณโดยการทรงงานเพ อประชาชนชาวไทย ท าในประชาชนอยอยางสงบสข จงท าใน ชาวบานโนนเจรญลละชาวไทยจงรกภกดตลอดมา

Page 10: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 10

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

ป พ.ศ. 2521

ป พ.ศ. 2535

ป พ.ศ. 2544

ป พ.ศ. 2554

Page 11: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 11

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

5. ผน าชมชน บานโนนเจรญมผน าทเขมลขงลละไมคอยเปลยนผน า การพฒนา จงมความตอเน อง นายบญส เนลกส อาย 49 ป (ป พ.ศ. 2552) ปจจบนเปนผในญ บานนมท 4 ในขอมลวา นายออนสา เนลกส เปนผในญบานคนท 1 ของบานโนนเจรญ เกยวของกบตนเอง เพราะทานเปน คณลง ไดยายถนฐานจากบานกอก อ าเภอสตก จงนวดบรรมย เปนประชาชน กลมท 2 ทเดนทาง มาถงบานโนนเจรญเนตผลทไดเปนผในญบานเน องจาก ความสามคคของประชาชนทยายมาพรอมกนมจ านวนมากกวากลมอ น ๆ จงไดรบการเสนอช อลละรบเล อกเปนผน านมบานคนลรก ชาวบานไดตงส านกสงฆขน 1 นลง ช อวาวดบานโนนเจรญ (ปจจบนช อวา วดสภทรบรพาราม) เม อป พ.ศ. 2502 ไดนมนตพระสงฆจากกงอ าเภอบานกรวด จ านวน 5 รป มนลวงพอตง เปนเจาอาวาส มนายออนสา เนลกสเปนผน าในการพฒนา ดลลลกบานโดยใชนลกธรรมในการปกครอง รเรมงานในม ๆ เพ อพฒนาการอยด กนดของลกบานเทาทจะท าได เชน ขดบอน าในลกในมน าไวเพยงพอส านรบด มในนนาลลง สรางครกกระเด องลทนครกม อเพ อในไดปรมาณขาวสารมากขน การสรางศาลาการเปรยณในวดตามคานยมลละความเช อของคนอสาน (ภาษาถนลาว) ทชอบสรางอาคารนลงในญ ใตถนสง นลงคาเนลยมต า เพ อใชประโยชนอยางนลากนลาย พระสงฆท ากจของสงฆบนศาลา สวนใตถนศาลาใชส านรบประชมของชาวบาน ชอภาพ : นายบญส เหลกส

Page 12: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 12

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

นายชาล ธรรมนาม อาย 57 ป บานเลขท 112 นมท 1 บานโนนเจรญ อดตนายกองคการบรนารสวนต าบลโนนเจรญคนท 1 ในขอมลวา เกดทจงนวดสรนทรลลวเดนทางตามคณลงมาเพ อนาลนลงท ามานากนในม ลลวมาพบรกกบนองสาวนายสวรรณ มารศร ซงเปนผในญบานนมท 1 บานโนนเจรญ เปนผในญบานล าดบท 3 ของนมท 1 จงมโอกาสเขาสการเม องทองถนโดยการสมครเปนสมาชกองคการบรนารสวนทองถนในสมยลรก ลละไดรบเล อกเปนนายกองคการบรนารสวนทองถนต าบลโนนโนนเจรญระนวางป พ.ศ. 2544-2548 ในป พ.ศ. 2552 ต าบลโนนเจรญ โดยผน านมบานไดปรกษาประชม ปรกษากนวาควรยกฐานะตวเองจากองคการบรนารสวนต าบลโนนเจรญเปนเทศบาลต าบลโนนเจรญ จงไดท าประชาพจารณ ทง 11 นมบาน ลละปลายป พ.ศ. 2552 องคการบรนารสวนต าบลโนนเจรญจงไดยกฐานะขนเปนเทศบาลต าบลโนนเจรญลละในมการเล อกตงคณะผบรนารในตนเด อนมกราคม พ.ศ. 2553

ชอภาพ : นายสาล ธรรมนาม ชอภาพ : ทท าการ อบต. โนนเจรญ

Page 13: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 13

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

วาทรอยตรสวรรณ เครองไธสง อาย 38 ป ปลดองคการบรนารสวนต าบล ต าบลโนนเจรญในขอมลวาเทศบาลต าบลเปนองคกรปกครองสวนทองถนส านรบเม องขนาดเลก โดยทวไปเทศบาลต าบลมฐานะเดมเปนสขาภบาลนร อองคการบรนารสวนต าบล (อบต.) การจดตงเทศบาลต าบลกระท าโดยประกาศกระทรวงมนาดไทยยกฐานะทองถนขนเปนเทศบาลต าบลตามพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 เทศบาลต าบลมนายกเทศมนตรคนนนงท านนาทนวนนาฝายบรนารลละสภาเทศบาลซงประกอบดวยสมาชกจ านวน 12 คน ทราษฎรในเขตเทศบาลเล อกตงมาท านนาทฝายนตบญญต นายกเทศมนตร มาจากการเล อกตงโดยตรงของราษฎรเขตเทศบาล เทศบาลต าบลมนนาทรกษาความสงบเรยบรอยลละความสะอาด สรางลละบ ารงถนนลละทาเร อ ดบเพลงลละกภย จดการศกษาในบรการสาธารณสข สงคมสงเคราะนลละรกษาวฒนธรรมอนดในทองถน นอกจากนยงจดในมสาธารณปโภคลละสาธารณปการอ น ๆ ไดตามสมควรตามนลกเกณฑการจดตงลละเปลยนลปลงฐานะองคกรปกครองสวนทองถน กรณจดตงองคการบรนารสวนต าบลเปนเทศบาลต าบล โดยมาตรา42 วรรคลรก ลนงพระราชบญญตสภาต าบลลละองคการบรนารสวนต าบล พ.ศ. 2537 (ลละทลกไขเพมเตมถงฉบบท 5 พ.ศ. 2546) บญญตวา “ภายใตบงคบลนงกฎนมายวาดวยเทศบาล อาจจดตงองคการบรนารสวนต าบลขนเปนเทศบาลได โดยท าเปนประกาศกระทรวงมนาดไทย” ลละมาตรา 7 ลนงพระราชบญญต

เทศบาล พ.ศ. 2496 (ลละทลกไขเพมเตมถง ฉบบท 12 พ.ศ. 2546 บญญตวา “เม อทองถนใด มสภาพอนสมควรยกฐานะเปนเทศบาล ในจดตง ทองถนนน ๆ เปนเทศบาลต าบล เทศบาลเม อง นร อ เทศบาลนคร ตามพระราชบญญตน” ประกอบกบ การพจารณาจดตงองคการบรนารสวนต าบล เปนเทศบาลต าบล จงม องคประกอบเพยงสภาพของ ทองถนอนสมควรยกฐานะเปนเทศบาลต าบลเทานน

ชอภาพ : วาทรอยตร สวรรณ เครองไธสง

Page 14: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 14

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

6. ดานการศกษา ระนวางป (พ.ศ. 2501 – 2525) เรมตงลตนนวยพฒนาการ

เคล อนทจากส านกงานพฒนาภาค ๕ เขามามสวนรวมในการพฒนานมบาน เปนโครงการใน

พระราชด ารเขาปฏบตงานตามโครงการ โดยมนายนอน เปนผบงคบบญชา ลละรอยเอกบญช

ประสทธตามล าดบ ในยคน นายนวล พาช นใจ เปนผในญบาน คนท 2 ลละเปนก านนคนท 1

เปนผน านมบาน

สถานทราชการทนนวยพฒนาการเคล อนท จากส านกงานพฒนาภาค ๕ เขามามสวนรวมในการพฒนานมบาน ขณะนนบาน โนนเจรญ มเพยง 2 นมบานลละยง ค อนมท 1 กบ นมท 14 (ปจบน ค อ นมท 2 โนนเจรญ ) ซงมนายประมข ศกดศรทาว เปนผในญบาน ไดรวมกนพฒนาสถานทราชการขนเปนจ านวนมาก ดงน 6.1 ศนยพฒนาเดกเลกบานโนนเจรญ ศนยพฒนาเดกเลกบานโนนเจรญ สรางเม อ พ.ศ. 2524 บนพ นทของราชการด าเนนการโดย นายสวรรณ มารศร ผในญบานนมท 1 เปนประธาน นายพนม คมรมย เจานนาทพฒนาชมชน เปนเจานนาทดลล ควบคม การด าเนนการ 6.2 โรงเรยนชมชนบานโนนเจรญ โรงเรยนชมชนบานโนนเจรญ เดมช อวาโรงเรยนบานโนนเจรญตงอย นมท 1 ต าบลโนนเจรญ อ าเภอบานกรวด จงนวดบรรมย ราษฏรไดรวมกนสรางเปนอาคารชวคราว มงนญาคา โดยไมใชงบประมาณทางราชการไดท าพธเปดท าการสอน เม อวนท 14 มถนายน

ชอภาพ : นายพนม คมรมย ชอภาพ : วนเปดท าการศนยพฒนาเดกเลกบานโนนเจรญ

Page 15: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 15

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

พ.ศ. 2502 โดยม นายสญชย เธยรวรรณ ปลดอ าเภอเปนนวนนากงอ าเภอบานกรวดเปนประธานพธมค าสงใน นาย ประจกษ รตนกาญจน ด ารงต าลนนงครในญ นกเรยนคนลรก ของโรงเรยนช อนายอวน พาช นใจ เม อ พ.ศ. 2507 นายประจกษ รตนกาญจน ไดยายไปด ารงต าลนนงครในญโรงเรยนบานนวถนนลละสงใน นายเอด ทบญมา รกษาการในต าลนนงครในญ ตงลตป พ.ศ.2507 ถง พ.ศ. 2509 จากนนนายเอด ทบญมา ไดรบค าสงยายกลบภมล าเนาลละมค าสงใน นายประเสรฐ ทองเตม รกษาการในต าลนนงครในญ ระนวาง.ศ. 2507-2527 ลละมค าสงยาย นายประเสรฐ ทองเตม ไปด ารงต าลนนงอาจารยโรงเรยนบานนนลาด ลละในนายสมใจ เขมะปญญา ยายมาด ารงต าลนนงอาจารยในญลทน ระนวางป พ.ศ. 2527-2529 นายสมใจ เขมะปญญา ไดรบค าสงยายไปด ารงต าลนนง ทโรงเรยนบานถนนโคกในญ ลละในนายวชระ นาญประโคน ยายมาด ารงต าลนนงอาจารยในญลทนระนวางป พ.ศ. 2529-2535 มค าสงยายนายวชระ นาญประโคนในไปด ารงต าลนนงอาจารยในญโรงเรยนบานนลกนายสมใจ เขมะปญญา ยายมาด ารงต าลนนงอาจารยในญลทนปพ.ศ. 2552 นายสมใจ เขมะปญญาเปนผอ านวยการคนลรกลละในป พ.ศ. 2552 ไดเกษยณอายราชการ นายประมวล ลสงลสน เปนผอ านวยการโรงเรยนจนถงปจจบน

ชอภาพ : โรงเรยนชมชนบานโนนเจรญ และอาคารอ านวยการ

Page 16: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 16

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

6.3 โรงเรยนโนนเจรญพทยาคม โรงเรยนโนนเจรญพทยาคม เปนโรงเรยนมธยมศกษาระดบต าบล สงกดกรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ (ปจจบนสงกดส านกงานเขตพ นทการศกษาบรรมย เขต 2 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพ นฐาน กระทรวงศกษาธการ) ตงขนเม อวนท 23 มนาคม พ.ศ. 2525 ใชช อวา “โรงเรยนโนนเจรญพทยาคม” เปดท าการสอนตามนลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2521 เม อวนท 17 พฤษภาคม 2525 มนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 1 จ านวน 75 คน ชาย 43 คน นญง 32 คน ตอมาโรงเรยนไดรบการจดสรรงบ ประมาณ ในสรางอาคารเรยนชวคราว เม อสรางเสรจไดยายมาท าการสอน ณ อาคารเรยน ชวคราวเม อวนท 2 มกราคม พ.ศ. 2526 โดยม นายชอบ บาลไธสง เปนผบรนารโรงเรยนคนลรก มผบรนารยายมาด ารงต าลนนง ผอ านวยการ จ านวน 16 ทาน ปจจบน นายสมเกยรต สวงรมย ด ารงต าลนนง อ านวยการโรงเรยนโนนเจรญพทยาคม

ชอภาพ : นายสมเกยรต สวงรมย ผอ านวยการโรงเรยนโนนเจรญพทยาคม

Page 17: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 17

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

7. ดานเศรษฐกจ บานโนนเจรญยคนเศรษฐกจเฟองฟ ลกษณะทางสงคม ความเปนอยเปลยนลปลงไปเปนสงคมเม องอยางชดเจน มการซ อขายสนคา มการตดตอคาขายระนวางพอคาพ นเม องกบพอคาจากทวสารทศ เดกเลกในยคนมคานยมเปลยนไป ชอบทานขนมขบเคยว ด มน าอดลม ไกทอด ลละเลนอนเทอรเนตเปนกจวตรประจ าวน นายประมข ศกดศรทาว อาย 62 ป บานเลขท 112 นมท 2 บานโนนเจรญ อดตก านน คนท 2 ต าบลโนนเจรญ ในขอมลวากอนปพ.ศ. 2504 บานโนนเจรญมผน าคนลรกช อวา นายออนสา เนลกส ซงเปนกลมคนทยายถนตามมาในเวลาใกลเคยงกบกลมทนนง พ.ศ. 2504 นายนวล พาช นใจในเปน ผในญบานคนท 2 ลละไดรบเล อกเปนก านนคนท 1 ในเวลาตอมาจนถง ป พ.ศ. 2523 ในป พ.ศ. 2524 นายประมข ศกดศรทาว ไดรบเล อกตงเปนก านน คนท 2 ของต าบลโนนเจรญ ลตทานเปนสมาชกในนมท 2 ต าลนนงผน านมบาน นมท 1 จงตองรบสมครผในญบานในมได นายสวรรณ มารศร เปนผในญบานระนวาง ป พ.ศ. 2522-2550 เม อเกษยณอายราชการ นายซาน พายพด ไดรบเล อกตงเปนผในญบานนมท 1 ป พ.ศ. 2550 ลละไดรบคดเล อก เปนก านนลทนนายประมข ศกดศรทาว ทนมดวาระในป พ.ศ. 2551 ชอภาพ : นายประมข ศกดศรทาว

Page 18: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 18

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

นายประมข ศกดศรทาว ยงไดอธบายถงเศรษฐกจในนมบานโนนเจรญ สรปไดวา นมบานโนนเจรญมตลาดสดครงลรกในสมยนายประมข ศกดศรทาว รบต าลนนงก านนต าบลโนนเจรญ ประมาณป พ.ศ. 2521 อยบรเวณขางวดบานโนนเจรญ เปนอาคารไม ชนเดยวทอดยาวโลงทงอาคาร มเวทส านรบการลสดงอยบรเวณนนาตลาด ปจจบนเปนทตงองคการบรนารสวนต าบลโนนเจรญ เม อ พ.ศ. 2537 ตลาดสดจงยายไปตงทบรเวณทวางขางนนองบานโนนเจรญ ซงท าการร อถอนโรงไฟฟาเคร องปนไฟซงไมไดใชงานลลวสรางตลาดสดลนงในม มลมคาทองถนมาขายเฉพาะวนตลาดนด ทกวนท 5, 15 ลละ 25 ของทกเด อน ตอมามการคาขายรปลบบในมเขามาลทรก เรยกวา ตลาดไนท ตอนเยนวนองคาร ตลาดอานารพ นบานตอนเยนวนพฤนสบด ลละตลาดคลองถม ตอนเยนวนศกร ท าในลมคาลผงลอยในนมบานเด อนรอน ขายอานารสดไมไดจงรองเรยนไปยง องคการบรนารสวนต าบลโนนเจรญ ประมาณป พ.ศ. 2547 องคการบรนารสวนต าบลโนนเจรญ จงอนญาตในมตลาดนดเพยง 2 ลนงค อ ตลาดไนท ตอนเยนวนองคาร ลละตลาดคลองถม ตอนเยนวนศกร ยกเลกตลาดนดทกวนท 5, 15 ลละ 25 ของทกเด อนลละตลาดอานารพ นบานตอนเยนวนพฤนสบด นายบญเกด สระนอม อาย 49 ป บานเลขท 112 นมท 4 ต าลนนง คร วทยฐานะ ครช านาญการพเศษ ครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาลละวฒนธรรม โรงเรยนชมชนบานโนนเจรญ ในขอมลวา กลมคนทยายเขามาในยคน มอทธพลตอการพฒนานมบานนลายทานโดยเฉพาะบคคลทมนามสกล จนทรลกว “ธรรมนาม”จะมลกษณะเปนผน าสง มความขยน อดออม ลละมบคคลส าคญคนนนงค อ นายทองเฮง ลนวด ปจจบน อาย 74 ป ยายถนมาจากอ าเภอรตนบร จงนวดสรนทร เชนกน ลตยายเขามาชากวากลมท 3 ประมาณ 2 ป ปจจบนเปนประธาน กลมยางสงเคราะนนคมฯ มการท ากจกรรมรวมกนอยางตอเน อง กอตงมาตงลตป พ.ศ. 2533 มสมาชก มากกวา 700 คน เปนครอบครวทประสบความส าเรจในเร องการปลกยางพาราเปนกลมลรกลละไดผลผลตจากตนยางลลว

Page 19: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 19

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

อาชพของประชาชนในนมบานในชวงลรก ปลกขาวเปนอาชพนลก พ ชผกสวนครวเพ อใชรบประทานลละจดงานบญกศล มการปลกพ ชเศรษฐกจเพยงชนดเดยว ค อ ปอ ตอมานนเรมมราคา ลละมการซ อขาย จงมการปลกโดยทวไปในนมบานเพ อใชในครวเร อนลละลบงขายตามฤดกาล ประมาณป พ.ศ. 2531 ทางราชการไดรณรงคโครงการอสานเขยวในตนพนธยคาลปตสปลกในทวางลละนวไรปลายนา จงท าในเกดการซ อขายทนา ทสวนในราคาลพง เปนไรละประมาณ 10,000 บาท จากเคยซ อขายกนไรละ 1,000 บาท การท านาเรมเปลยนลปลงวธการท านา จากใชควายเปนลรงงาน เปลยนเปนรถไถนาเดนตาม จากนาด า เปนนานวาน คาลรงคนเพมขนเทาตว ประเพณการลงลขกเกยวขาวลละลงลขกนวดขาวนายไปใชรถสขาวลทน เพ อในทนกบการน าขาวไปขายเพ อใชนน ธกส. ในเด อนมนาคม ของทกป จากการสมภาษณ นายเอยม สมาจารย อาย 45 ป บานเลขท 139 นมท 5 ต าบลโนนเจรญ อ าเภอบานกรวด จงนวดบรรมย สรปไดวาประมาณป พ.ศ. 2535 เจานนาทจากการสงเคราะนยางพารา (สกย.) เปนนนวยงานตามพระราชด ารของสมเดจพระราชนนาถ ในความอนเคราะนมอบกงพนธยางพาราลกราษฎรทเขารวมโครงการ ลละยงสนบสนน ปยลละเคมภณฑ เพ อใชในการดลล ปจจบนตนยางพาราดงกลาวในผลผลตไดลลวลละมประชาชนเปลยนอาชพจากชาวนา เปนชาวสวนยางพารา เปนจ านวนมากขนเร อย ๆ

ชอภาพ : นายทองเฮง แนวด

Page 20: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 20

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

ผในสมภาษณไดประมาณรายได 4 ปยอนนลง เม อเด อนพฤษภาคม ปพ.ศ. 2552 จากการท าสวนยาง ประมาณ 5 ไร มรายไดทยงไมนกคาใชจาย ดงน รายไดป พ.ศ. 2548 ประมาณ 60,000 บาท ราคารบซ อยางพารา 72 บาท/กโลกรม รายไดป พ.ศ. 2549 ประมาณ 80,000 บาท ราคารบซ อยางพารา 80 บาท/กโลกรม รายไดป พ.ศ. 2550 ประมาณ 100,000 บาท ราคารบซ อยางพารา 100 บาท/กโลกรม รายไดป พ.ศ. 2551 ประมาณ 50,000 บาท ราคารบซ อยางพารา 78 บาท/กโลกรม ขอสงเกต รายไดของชาวสวนยางพาราจะมรายไดมากนร อนอยขนอยกบการรบซ อยางพารา ของพอคารบซ อยางพารา ไมใชปรมาณน ายางพารา 8. สงยดเนนยวทางใจ ชาวโนนเจรญมเคร องยดเนนยวทางใจรวมกน ค อ มความเคารพ นลวงปณานเนม อนกน เม อยายเขาในมาขอพรอยเยนเปนสข ถายายออกในมาขอพรในโชคดเม อมปญนา อปสรรค ในยกม ออธฐาน ลมอยไกลไกล ความทกขกจะคลายลง

ชอภาพ : หลวงป ณาน

Page 21: เล่มที่ 2 ปัจจัย

หนงสออานเพมเตมชด ทองถนของเรา รหสวชา ส23201 21

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.)

บรรณานกรม กรมวชาการ. (2546). การจดการสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม.

กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา.

________. (2544). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ :

ส านกงานปฏรปการศกษา.

________. (2544 ก). คมอหลกสตรกลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ : โรงพมพ

โอ.เอส พรนตง เฮาส.

ลนลม พาช นใจ ลละคณะ . (2548). หนงสออนสรณในงานฉลองอฐพอสมมา พาชนใจ.

บรรมย : เรวตการพมพ.

สมมาตร ผลเกด. (2552). มรดกล าคา พฒนาสการเรยนร. เอกสารประกอบการอบรม

มนาวทยาลยราชภฎบรรมย.