วิทยาศาสตร์พื้นฐาน ม.2
TRANSCRIPT
ระบบขบถาย
นอกจากแกส CO2 แลวยงมสารอนทรางกายตองก าจดอก เชน แอมโมเนย ยเรย และกรดยรก
และเรยกกลไกน วา “การขบถาย” โดยจะก าจดออกทางไต และผวหนง
ไต (Kidney)
ไตของคนม 2 ขาง รปรางคลายเมลดถวแดง อยดานหลงเหนอระดบเอวเลกนอย ท าหนาทขบถายของเสย และรกษาสมดลของน าและแรธาต ประกอบดวยหนวยไตลางละประมาณ 1 ลานหนวย
การท างานของไต ไตจะท าหนาทกรองของเสยออกจากเลอด เลอดเขาทางเสนเลอด อารเทอร (แดง) เมอกรองแลวจะกลบคนทางเสนเลอดเวน (ด า) โดยจะเกดการถายเลอดบรเวณเสนเลอดฝอยทลอมรอบทอขดของหนวยไต ของเสยทถกกรองไวจะไปรวมททอไต และลงไปทกระเพาะปสสาวะเพอขบถายตอไป
สวนประกอบของปสสาวะ
สาร น าเลอด (รอยละ) ปสสาวะ (รอยละ) น า 92 95
โปรตน 7 0 ยเรย 0.03 2 กลโคส 0.1 0 คลอไรด 0.37 0.6
ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม
ระบบประสาท ประกอบดวย สมอง ไขสนหลง และเสนประสาท มศนยกลางคอสมองและไขสนหลง โดยมตวกลาง คอ “เซลลประสาท”
เซลลประสาท ประกอบดวยสวนทเปนตวเซลล สวนใหญ จะอยในสมอง เสนใยประสาท ซงแบงเปน 2 พวก คอ น ากระแสประสาทเขาสตวเซลล เรยกวา เดนไดรต น ากระแสประสาทออกจากเซลล เรยกวา แอกซอน
หนาทของอวยวะสวนตางๆ
สมอง บรรจอยในกะโหลกศรษะ เปนศนยกลางการท างานของอวยวะตางๆ รบและรวบรวมขอมลจากสวนตางๆ แปลผลและสงงานใหเกดการตอบสนอง
หนาทของอวยวะสวนตางๆ
ไขสนหลง บรรจอยโพรงของกระดกสนหลง อยถดจากสมอง รบประสานระหวางสมองกบเสนประสาท ในการรบสงขอมล
หนาทของอวยวะสวนตางๆ
เสนประสาท เชอมระหวางอวยวะตางๆ กบสมองและไขสนหลง โดยจะรบค าสงจากสมองและไขสนหลง แลวสงไปยงอวยวะโดยใชกระแสประสาท
พฤตกรรมของสงมชวต
พฤตกรรมทมมาแตก าเนด เกดเองโดยไมตองมการเรยนร หรอมประสบการณมากอน เชน การชกมอกลบเมอเจบปวด การกระพรบตาเมอมสงแปลกปลอม การสรางรงของนก การชกใยของแมงมม การดดนมของเดกทารก
พฤตกรรมของสงมชวต
พฤตกรรมทเกดจากการเรยนร เกดโดยตองมการเรยนร หรอมประสบการณมากอน เชนการสอสารดวยภาษา การเลนดนตร กฬา การฝกสนข
ระบบสบพนธเพศชาย
ประกอบดวยอวยวะทส าคญ คอ อณฑะ , องคชาต และอวยวะอนๆ เชน หลอดเกบอสจ , หลอดน าอสจ ,ตอมลกหมาก ตอมคาวเปอร ตอมสรางน าเลยงอสจ และทอปสสาวะ
เซลลสบพนธเพศชาย
อณฑะ ทง 2 ขางจะท าหนาทผลตฮอรโมนเพศชาย และเซลลสบพนธ คออสจ อสจจะเคลอนทไป “หลอดเกบอสจ” เพอเจรญเตบโต เมอมการหลงอสจจะถกล าเลยงไปตามหลอดน าอสจ ไปสทอปสสาวะ
เซลลสบพนธเพศชาย
กอนทอสจจะเขาสทอปสสาวะจะมสวนทชวยปรบสภาพไดแก ตอมสรางน าเลยงอสจ ตอมลกหมากส าหรบปรบคา pH ตอมคาวเปอร สรางสารหลอลนในทอปสสาวะ เรยกรวมวา “น าอสจ” เรมสรางตงแตอาย 12 – 13 ป ถง ตลอดชวต
ระบบสบพนธเพศหญง
ประกอบดวยอวยวะทส าคญ คอ รงไข , มดลก, ทอน าไข,ชองคลอด รงไข ม 2 ขาง ท าหนาทผลตไข และฮอรโมนเพศหญง ทรงไขมทอน าไขทเปดเขาสมดลก ซงมผนงหนา ผนงดานในสามารถแบงตวได บรเวณมดลกทตดกบชองคลอดเรยกวา “ปากมดลก”
เซลลสบพนธเพศหญง
เมอไขเจรญเตมท พรอมไดรบการผสม เรยกวา “ไขสก” ไขทสกแลว จะเขาสทอน าไข เรยกวา “การตกไข” โดยจะตกไขเดอนละ 1เซลล เรยกวยทมการสรางไข และตกไขวา “วยเจรญพนธ”
การเกดประจ าเดอน
ในขณะทไขตก ผนงมดลกจะมผนงหนาขนเพอรองรบการฝงตวของเอมบรโอ ถาเซลลไขไมไดรบการผสมจะสลายตวไป สวนผนงมดลกจะหลดลอกเปนประจ าเดอน
ผหญงจะเรมมประจ าเดอนตงแต 10 – 13 ป และหยดเมอ 45 – 50 ป
การตงครรภและการคลอด
เมอมการหลงอสจเขาชองคลอดของเพศหญง จะเคลอนทผานมดลก ไปผสมกบไขททอน าไข เกดเปน ไซโกต ซงจะแบงตวไปเรอยๆจนเปนกลมเซลล ทเรยกวา เอมบรโอ และไปฝงตวทผนงมดลก เมอมอายครบ 8 สปดาห จะมอวยวะครบ เรยกวา ฟตส มนษยตงครรภประมาณ 280 วน หรอ 40 สปดาหนบจากวนแรกของมประจ าเดอนครงสดทาย