محلول سازی در آزمایشگاه

آزمایشگاهمحلول سازی در

faradars.org/fvch9405

:مدرس

محمد حجتی

تحصیلیرشته درجه و استاد دانشگاه آزاد اسالمی واحد تهران جنوب-دکتری شیمی تجزیه

محلول سازی فرادرس

FaraDars.org





محلول سازی از ترکیبات جامد نمک های معدنی

2

فرادرس

FaraDars.org





معدنیقانون حاللیت عمومی برای ترکیبات

هایحاللدرمتفاوتیشدنحلهایقابلیتدارایشود،میگفتهنمکغالباآنهابهکهمعدنیترکیبات

بودنمحلولاهمیتحائزنکتهاولینهانمکاینازسیرنشدهمحلولیکتهیهبرای.باشندمیمختلف

نظردرمحلولساختهنگامرانمکحاللیتجدولبایدخاطرهمینبه.استنظرموردحجمدرنمک

.بگیریم

3

فرادرس

FaraDars.org






حلولمدرنظمیبیافزایشومحلولدرانرژیسطحکاهششودمیحاللیتباعثعاملدوکلیطوربه

پذیرنامکامحلولساختوبودهمنفیشدهساختهمحلولدرگیبسآزادیانرژیطوریکهبهشده،ایجاد

.است

4

فرادرس

FaraDars.org






الی در ساخت محلول پدیده فیزیکی حل شدن اتفاق می افتد یعنی جدایی ذره های سازنده حل شونده و ناپدید شدن آنها الب

رکیب و نیز افزایش قابلیت حل شدن یک ت( کاهش زمان ساخت محلول)جمعیت زیاد حالل، اما گاهی برای افزایش سرعت حل شدن

! کم محلول یا احتماال نامحلول مجبور به استفاده از اسلحه شیمی

هر )می رود مثال کلسیم کربنات قابلیت حل شدن در آب را ندارد یعنی جزء نمک های نامحلول به شمار. فرایند حل شدن هستیمدر

باشد یک رسوب است یعنی در آب حل نمی شود و ساخت محلول برای آن در 𝐾𝑆𝑃ترکیب معدنی که داری ثابت حاصلضرب یونی

.استمحیط آبی غیرممکن

کربن دی اکسید افزودن هیدروکلرید اسید به مخلوط آبی کلسیم کربنات باعث می شود که کربنات به بی کربنات و در نهایت بهاما

ر شیمیایی تبدیل شود و به این ترتیب توده جامد در آب به صورت محلول در آید اما واقعیت امر این است که نوع نمک با این تغیی

.تغییر کرده و کلسیم کربنات نامحلول به کلسیم کلراید محلول تبدیل شده است

5

فرادرس

FaraDars.org





• Rule 1. All compounds of Group IA elements (the alkali metals) are soluble NaNO3, KCl, LiOH

• Rule 2. All ammonium salts (salts of NH4+) are soluble.

• Rule 3. All nitrate (NO3-), chlorate (ClO3

-), perchlorate (ClO4-), and acetate (CH3COO- or C2H3O2

-, sometimes abbreviated as OAC-) saltsare soluble.

• Rule 4. All chloride (Cl-), bromide (Br-), and iodide (I-) salts are soluble except for those of Ag+, Pb2+, and Hg22+.

• Rule 5. All sulfate ( SO4=) compounds are soluble except those of Ba2+, Sr2+, Ca2+, Pb2+, Hg2

2+, and Hg2+, Ca2+ and Ag+ sulfates are onlymoderately soluble.

• Rule 6. All hydroxide (OH-) compounds are insoluble except those of Group I-A (alkali metals) and Ba2+, Ca2+, and Sr2+.

• Rule 7. All sulfide (S2-) compounds are insoluble except those of Groups I-A and II-A (alkali metals and alkali earths).

• Rule 8. All sulfites (SO3=), carbonates (CO3

=), chromates (CrO4=), and phosphates (PO4

3-) arei nsoluble except for those of NH4+ and Group I-

A (alkali metals)(see rules 1 and 2).

6

Solubility Rules!

فرادرس

FaraDars.org





تمرینکدامیک از نمکهای زیر برای ساخت محلول مناسب هستند؟•

• AgCl, PbBr2, and Hg2Cl2

• AgNO3 and Ag(C2H3O2)

BaSO4, PbSO4, Ag2SO4 and SrSO4

• Fe(OH)3, Al(OH)3, Co(OH)2

• CdS, FeS, ZnS, Ag2S

• Arsenic, antimony, bismuth, and lead sulfides

• FeCO3 and PbCO3

• PbCrO4, BaCrO4

• Ca3(PO4)2, Ag3PO4

• BaF2, MgF2 PbF2

7

فرادرس

FaraDars.org





اثر دما در حل شدن نمک ها در آب

8

در.دباشیداشتهتوجهآزمایشگاهدمایبهسازیمحلولهنگامدرمادتابعحجمزیرادارداهمیتدماکنترلحساسبسیارکارهای.است

گرمولمحلشدنحلهنگامیعنیباشدمنفیحاللیتآنتالپیاگرحلهنگاماگرو.شودمیحاللیتکاهشباعثدماافزایششودفزایشاباشدمثبتحاللیتآنتالپییعنیشودسردمحلولشدن.شودمیحاللیتافزایشباعثدما

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 مناسبانتخاب نمک

باشدهممبرایتانفلزکاتیونغلظتکهزمانیمثال)استشمااختیاردرنمکنوعانتخابکهزمانی•

لیتحالکهکنیدانتخابرانمکی(لیتربرگرممیلی100غلظتباجیوهکاتیونمحلولساختمانند

آنودنبدسترسوقیمتالبته.باشندمیانتخابهااولینجزءنیتراتنمکهایمعموال.داردبهتری

یاصلشرطجامدترکیبازمحلولساختبرایحالبهر.کندمیمحدودراشماانتخابگاهینیز

مراههکهآنیونییعنیباشدمزاحمگونهفاقدنمککهاستایندومشرط.استحاللدرشدنحل

.باشداثربیبایدشودمیواردکاتیون

9

فرادرس

FaraDars.org





ساختمراحل

قسمت تئوری•

بدست آوردن اطالعات مورد نیاز•

انتخاب حجم مورد نیاز•

محاسبه گرم ماده جامد•

10

فرادرس

FaraDars.org





ساختمراحل

قسمت عملی•

ه وزن مورد نیاز را داخل ظرف توزین مناسب وزن و با دقت به بالون ژوژه منتقل کرده و بعد از آنک•

ز حداکثر در دو سوم حالل مربوطه حل شد و به شرط همدما بودن با محیط تا نزدیکی خط نشان ا

طره چکان حالل رقیق کننده پر به شرطی که گردن بالن بعد از خط نشان آغشته نشود و در انتها با ق

دقت . انیدیا پی پت قطره قطره تا خط نشان و با در نظر گرفتن حالت تعقر سطح مایع، به حجم برس

بیده شود اگر جدار داخلی باالی خط نشان آغشته شده باید زمان کافی داده شود تا قطرات مایع چس

.تحت نیروی گرانشی به زیر خط نشان منتقل و بعد به حجم رسانده شود

11

فرادرس

FaraDars.org





شدنافزایش سرعت حل

افزایش سطح تماس: راهکار اول•پودر کردن ترکیب جامد•افزایش حالل•

هم زدن شدید محلول: راهکار دوم•اولتراسونیکحمام قرار دادن در •با استفاده از مگنت و همزن مغناطیسی•

( ورتکس-گردابی )مکانیکی•به شکل دستی•ایهمزن شیشه•

12

فرادرس

FaraDars.org






!(درجه و نه بیشتر40به شکل تدریجی و تا حدود )افزایش دما : راهکار سوم•

(اضافه کردن یک قطره اسید یا باز)pHتنظیم : راهکار چهارم•ن،استو،تتراهیدروفوران،متانولمانندابتدادرپذیرامتزاجترقویحاللازجزئیاستفاده:پنجمراهکار•

DMSOو...دهندگیکمپلکسخاصیتازاستفاده:ششمراهکار•

13

فرادرس

FaraDars.org






آبدراستناقطبیمادهیکجامدیدچونباشید،داشتهجامدیدازمحلولیمیخواهیدکنیدفرض

یکیدیدیترکمپلکستشکیلوحاصلمخلوطبهیدیدپتاسیماندکیکردناضافهاما.استنامحلول

.کرداستفادهحاللعنوانبهاستونیااتانولازآببجایمیتوانیاو.شدخواهدساختهمحلول

14

فرادرس

FaraDars.org





محلول سازی از ترکیباتهای معدنینمکجامد

15

نمایش فیلم•

فرادرس

FaraDars.org





تمرین

بود؟نشدهرعایتنکاتیچهکردیدمشاهدهکهفیلمیدر-1

آورید؟بدستراسازیمحلولدرخود(صحتودقت)نمرهتوانیدمیچگونه-2

16

فرادرس

FaraDars.org





سازی از اسیدهای تجاریمحلول

17

فرادرس

FaraDars.org





تجاریمحلول سازی از اسیدهای

محاسبات تئوری•کسب اطالعات مورد نیاز–انتخاب حجم بالون ژوژه–

=Mمحاسبه حجم مورد نیاز از اسید غلیظ–10×𝑃×𝑑

𝑓𝑤𝑀1 𝑉1= 𝑀2 𝑉2

قدقیمقداروریختهسومیکگنجایشتاآبمقداریابتدایخآبحمامیکداخل:عملیقسمت•اراطمینانازبعدوشستهراپیپتداخلپیستکمکباومنتقلآنبهسمپلریاپیپتبارااسید.شودمیرساندهحجمبهآبباشدنحل

18

فرادرس

FaraDars.org





ایمنینکات

واهدخبدنبهجدیآسیبوصورتطرفبهاسیدپاشیدنباعثزیرانریزیداسیدرویراآبهرگز•

وندکنمیخبرحادثهکهبگیریدنظردر.باشدداشتهوجودژوژهبالونداخلآبمقداریحتما.شد

.استکافیبیناییصددرصدیکاهشبرایغلیظاسیدقطرهیک

اینبغیادرشوداستفادهشویچشمازبالفاصلهشودپاشیدهچشمداخلبهاسیدکهصورتیدر•

ناپذیرانجبرصدماتباعثغفلتمیکروثانیههر.شودشستهچشمزیادفشارباآبکمکباوسیله

.شدخواهد

19

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 بافرساخت

.بافرهای اسیدی به دو طریق اصلی ساخته می شوند•

.دشومیرساندهحجمبهومخلوطمشخصنسبتبهراقویبازازآننمکوضعیفاسید«

.رسدمیمعینحجمبهحاصلومخلوطقویبازازمشخصیمقدارباضعیفاسید«

.شوندمیساختهباالمانندنیزبازیبافرهای•

.دشومیرساندهحجمبهومخلوطمشخصنسبتبهراقویاسیدازآننمکوضعیفباز«

.رسدمیمعینحجمبهحاصلومخلوطقویاسیدازمشخصیمقدارباضعیفباز«

20

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405تعریف

میزانیعنیبافریظرفیت.استآنبافریظرفیتمهمترآنازامادارداهمیتمحلولpHوکلغلظتبهتوجهبافرهاساختدر

بافریکدربازونمکیااسیدونمکغلظتچههرکلیطوربه.بافرهاpHدرواحدیکتغییربرایقویبازیااسیدازنیازمورد

جدولازتوانیدمینیازموردpHبهتوجهبابافرهاساختبرای.استبیشتربافریظرفیتباشدترنزدیکهمبهآنهانسبتوبیشتر

.کنیداستفادهزیر

21

بافر pH محدوده

فسفات و فسفریک اسیدنمک دی هیدروژن 3/3-1/3 اسیدی قوی

استیک اسید–بافر استات 3/8-5/8 اسیدی ضعیف

نمک هیدروژن فسفات و فسفریک اسید 6/2-6/8 خنثی و بازی ضعیف

(TRIS)بافر بورات یا هیدروکسی متیل آمینو متان 7/0-9/5 بازی

فرادرس

FaraDars.org





محاسبه pHبافر•pHویندمیگباخهسل–هندرسنرابطهرابطهاینبهکردتعیینزیرفرمولمطابقتوانمیراهابافر

(pH = pKa + log(A-/HA

برابرHAاسیدغلظتباA-یایوننمکغلظتهرگاهکهاستمشخصرابطهایناساسبر•

میشودpKaبرابرpHباشد

:بافرظرفیت

آنازبیشتروداشتهمعینیظرفیتبافرهرولیمیکنندمقاومتبازیااسیدافزایشمقابلدرهابافراگرچه•

است1:1اندرونمکاسیدغلظتنسبتکههاییبافرمعموالنداردpHتغییرمقابلدرمقاومتیارای

دارندظرفیتبیشترین

22

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 ساختمراحلبافرروشهای تهیه

روش می توان محلول های بافری را تهیه کرد6به

اختالط مستقیم یک اسید ضعیف و نمک آن1.

مستقیم یک باز ضعیف و نمک آناختالط 2.

به طور اضافی رفته زیادتربوده واسیدبه طوریکه عده مولهای اسید به کاریک اسید ضعیف با یک باز قویاختالط 3.

اسید ضعصف بافر بسازدباقی بماندو با محصول واکنش یعنی نمک

حاال اگار نسابت است NaCH3COOترکیب کنیم محصولرا با یکدیگر NaOHوCH3COOHمثال اگر

اضاافی CH3COOHبه طور کامل مصرف شاده و از NaOHبکار بریم کهNaOHوCH3COOHهایی از

دهندتولید شده مجموعا بافر تشکیل می NaCH3COOوCH3COOHبماند مقدار اضافی23

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 ساختمراحل

ی باقی به طوریکه عده مولهای باز به کار رفته زیاد تر بودهطور اضافیک باز ضعیف با یک اسید قویاختالط 1.

.بسازدبماندو با محصول واکنش یعنی نمک باز ضعیف بافر

NH4OHازمی دهند اگر پس از پایان محصول NH4CLکهHClباNH4OHمثال در واکنشطور به

تولید شده مجموعا بافر میسازندNH4CLبماند بااضافی

نش نمک نمک زیادتر بودهدرپایان واکطوریکه عده مولهایبهنمک یک اسید ضعیف با یک اسید قویترکیب 2.

اضافی بماندو با محصول واکنش بعنی اسید ضعیف بافر بسازد

24

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 ساختمراحل

بماند مجموعا اضافی NaFبدست میآید که در صورتی که ازHFمخلوط کنیم محصولHClرا باNaFاگرمثال 3.

بافر می سازدند

نمک اضاافی نمک یک باز ضعیف با یک باز قوی به طوریکه عده مولهای نمک زیادتر بوده درپایان واکنشترکیب 4.

ماااااثالدر نتیجاااااه مانااااادهوبا محصاااااول واکااااانش یعنااااای بازضاااااعیف یاااااک باااااافر بساااااازند

اضاافی بماناد NH4Clبدست می آید کاه در صاورتی کاه ازNH4OHمحصولNaOHباNH4Clاختالط

.مجموعا بافر می سازند

25

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405تمرین

26

• 100 mM phosphoric acid (sodium) buffer

solution (pH=2.1)

Sodium dihydrogen phosphate dihydrate

(M.W.=156.01)..50 mmol (7.8 g)

Phosphoric acid (85 %, 14.7

mol/L).....................50 mmol (3.4 mL)

Add water to make up to 1 L.


solution (pH=2.6)


(M.W.=156.01)..5 mmol (0.78 g)


mol/L)...................5 mmol (0.34 mL)


(Alternatively, dilute 100 mM phosphoric

acid (sodium) buffer solution (pH=2.1) ten

times.)


solution (pH=2.8)


(M.W.=156.01)..40 mmol (6.24 g)


mol/L).....................10 mmol (0.68 mL)


فرادرس

FaraDars.org





2ساخت بافرهای پرکاربرد• 100 mM phosphoric acid (sodium) buffer

solution (pH=6.8)Sodium dihydrogen phosphate dihydrate(M.W.=156.01)..50 mmol (7.8 g)Sodium dihydrogen phosphate 12-hydrate (M.W.=358.14)..50 mmol (17.9 g)Add water to make up to 1 L.

• 10 mM phosphoric acid (sodium) buffer solution (pH=6.9)Sodium dihydrogen phosphate dihydrate(M.W.=156.01)..5 mmol (0.78 g)Sodium dihydrogen phosphate 12-hydrate (M.W.=358.14)..5 mmol (1.79 g)Add water to make up to 1 L.(Alternatively, dilute 100 mM phosphoric acid (sodium) buffer solution (pH=6.8) ten times.)

• 20 mM citric acid (sodium) buffer solution (pH=3.1)Citrate dihydrate (M.W.=210.14)...............16.7 mmol (3.51 g)Sodium citrate dihydrate (M.W.=294.10)..3.3 mmol (0.97 g)Add water to make up to 1 L.

27

فرادرس

FaraDars.org





3پرکاربرد ساخت بافرهای • 20 mM citric acid (sodium) buffer solution (pH=4.6)

Citrate dihydrate (M.W.=210.14).......10 mmol (2.1 g)

Sodium citrate dihydrate (M.W.=294.10)..10 mmol (2.94

g)


• 10 mM tartaric acid (sodium) buffer solution (pH=2.9)

Tartaric acid (M.W.=150.09)...........7.5 mmol (1.13 g)

Sodium tartrate dihydrate (M.W.=230.08)........2.5 mmol

(0.58 g)


• 10 mM tartaric acid (sodium) buffer solution (pH=4.2)

Tartaric acid (M.W.=150.09).........2.5 mmol (0.375 g)

Sodium tart rate dihydrate (M.W.=230.08)........7.5 mmol

(1.726 g)


• 20mM (acetic acid) ethanolamine buffer solution

pH=9.6

Monoethanolamine (M.W.=61.87, d=1.017)...20 mmol

(1.22 mL)

Acetic acid (glacial acetic acid, 17.4 mol/L)..................10

mmol (0.575 mL)


28

فرادرس

FaraDars.org





3پرکاربردساخت بافرهای • 100 mM acetic acid (sodium) buffer solution

(pH=4.7)Acetic acid (glacial acetic acid) (99.5 %, 17.4 mol/L)..................50 mmol (2.87 mL)Sodium acetate trihydrate(M.W.=136.08)........50 mmol (6.80 g)Add water to make up to 1 L.

• 100 mM boric acid (potassium) buffer solution (pH=9.1)Boric acid (M.W.=61.83)...............100 mmol(6.18 g)Potassium hydroxide (M.W.=56.11)...............50 mmol (2.81 g)Add water to make up to 1 L.

• 100 mM boric acid (sodium) buffer solution (pH=9.1)Boric acid (M.W.=61.83)...............100 mmol(6.18 g)Sodium hydroxide (M.W.=40.00)...............50 mmol (2.00 g)Add water to make up to 1 L.

29

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 پرکاربرددستورالعمل ساخت معرفهای

.گرم کلرور سدیم مخلوط نموده و در یک هاون بسائید100یک گرم از معرف کالکون را با : معرف کالكون

. میلی لیتر اتانول حل نمائید400گرم متیل رد در 2.0گرم برومو کروزول گرین و 2.0: معرف مخلوط

میلی لیتر آب 100و میلی لیتری منتقل نموده 400گرم از معرف را به یک بشر 3.0: معرف باریم دی فنیل آمین سولفانات

می . هداری کنیدمیلی لیتر اسید سولفوریک غلیظ به آن اضافه نمائید و کامال بهم بزنید و در شیشه تیره رنگ نگ100مقطر و سپس

. توانید بجای محلول از جامد آن نیز استفاده نمائید

. میلی لیتر اتانول حل کرده و محلول را صاف نمائید100گرم متیل رد را در 0/ 2: معرف متیل رد

. میلی لیتر اتانول حل نمائید100گرم فنل فتالئین را در 0/ 5: معرف فنل فتالئین

میلی لیتر آب مقطر اضافه 400میلی لیتر اتانول حل نموده و سپس 600گرم تیمول فتالئین را در 4.0: معرف تیمول فتالئین

. نموده و محلول را هم بزنید تا یکنواخت شود و اگر رسوبی در محلول وجود داشت آنرا صاف نمائید

30

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 پرکاربرددستورالعمل ساخت معرفهای

نرمال 0/1ل تیترازوعدد یا یک . میلی لیتر اسید کلریدریک غلیظ را به حجم یک لیتر برسانید8/28: نرمال 0/1کلریدریك اسید

. به حجم یک لیتر برسانید

نرمال به 1تیترازول عدد میلی لیتر اسید کلریدریک غلیظ را به حجم یک لیتر برسانید یا یک 82/8: نرمال 1اسید کلریدریك

. حجم یک لیتر برسانید

. میلی لیتر اسید نیتریک غلیظ را به حجم یک لیتر برسانید9.6: نرمال 1.0محلول اسید نیتریك

. برسانیدحجملیتری به میلی250جامد را در آب مقطر حل نماااوده و در یک بالن ژوژه NaOHگرم 1: نرمال سود 1.0محلول

.گرم سود جامد را در آب مقطر حل نموده و به حجم یک لیتر برسانید10: گرم در لیتر سود 10محلول

31

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 2شیمیاییمعرفهای

. برسانیدرا در آب مقطر حل نموده و به حجم یک لیتر جامد KOHگرم 250مقدار : KOHنرمال 4محلول

𝑆𝑛𝐶𝑙2گرم 5مقدار : کلرید IIاستانو یا قلع محلول کلرور . 2𝐻2𝑂 حلدر ده میلی لیتر اسید کلریدریک غلیظ را

ع فلزی قلمقداری محلول را جوشانده تا رنگ آن شفاف شود، سپس . میلی لیتر برسانید100و حجم را با آب مقطر به نموده

. به آن اضافه کنید

آن را بمدت جامد نرمال را به حجم دو لیتر برسانید یا 0/1یک عدد تیترازول : نرمال 0/05دی کرومات پتاسیم محلول

. را به یک لیتر برسانیدحجم گرم را در آب مقطر حل کرده و 2/4516خشک نموده و 120ساعت در اون در حرارت 2

را در آب نقره گرم نیترات 17: ( جهت شناسائی حضور کلر و برای اطمینان از شستشوی رسوبات)محلول نیترات نقره

. مقطر حل نموده و حجم را به یک لیتر برسانید

32

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 2شیمیاییمعرفهای. نموده و حجم را به یاک لیتار برساانیدحل مقطرگرم نیترات آمونیوم را در آب 20مقدار : گرم در لیتر 20نیترات آمونیوم محلول

. خنثاااای شااااده باشاااادزرد محلااااول بایااااد در حضااااور معاااارف متیاااال رد بااااا آمونیااااا تااااا پیاااادایش رنااااگ

از نمک گرم 37/224یا . به حجم ده لیتر برسانیدرا EDTAنرمال 1/0عدد تیترازول یک EDTA: نرمال 0/01محلول

𝑁𝑎2𝐻2𝑌.2𝐻2𝑂 نماوده و باه حجام ده لیتار برساانیدوزن درجه سانتیگراد خشک شده است 80را که در اون در حرارت خالص .

اضاافه نماوده و باه غلایظ 𝑁𝐻3میلی لیتار 550گرم کلرور آمونیوم را در آب مقطر حل نموده و 50مقدار ( 10pH: )محلول بافر

. حجم یک لیتر برسانید

𝐵𝑎𝐶𝑙2گاارم100مقاادار : گاارم در لیتاار 100باااریم کلریااد . 2𝐻2𝑂 برسااانیددر آب مقطاار حاال و بااه حجاام یااک لیتاار را

. میلااای لیتااار آب مقطااار مخلاااوط نمائیاااد500میلاای لیتااار اساااید کلریااادریک را باااا 20: محلاااول آب مقاااار اسااایدی

. نمائیاادمیلاای لیتاار آب مقطاار اضااافه 95میلاای لیتاار اسااید کلریاادریک، 5بااه ازای هاار : درصااد 5اسااید کلریاادریك

میلاای لیتاار آب مقطاار اضااافه نمائیااد99بااه ازای هاار یااک میلاای لیتاار اسااید کلریاادریک، : 1+99اسااید کلریاادریك

33

فرادرس

FaraDars.org





3شیمیاییمعرفهای حداکثر بمدت یک سانتیگراد درجه 105نیترات نقره را که قبال در اون در حرارت گرم 8/4938: نرمال 0/05نقره نیترات محلول

نرمال را به 1/0می توانید یک عدد تیترازول همچنین . ساعت قرار داده شده را در آب مقطر حل نموده و حجم را به یک لیتر برسانید

. لیتر برسانید2حجم

. نمائیدمیلی لیتر آب مقطر حل 250گرم کرومات پتاسیم را در 12/5مقدار : پتاسیم کرومات درصد 5محلول

. نمائیدمخلوط میلی لیتر آب مقطر 500با را میلی لیتر اسید فسفریک غلیظ 500: 1+1فسفریك اسید

. کنیدتهیه یک محلول اشباع از جامد کلرور جیوه : محلول کلرور جیوه اشباع

. حجم مساوی از آب مقطر و آمونیا غلیظ مخلوط نمائید: 1+1آمونیاك محلول

34

فرادرس

FaraDars.org





3شیمیاییمعرفهای

. نمائیدمقدار مساوی از کربنات سدیم و پتاسیم را وزن کرده و با هم مخلوط : پتاسیم کربنات و مخلوط سدیم

سانتیگراد بمدت یک درجه 105از کلرور سدیمی که قبال در اون در حرارت گرم 2/9222مقدار : نرمال سدیم کلرید0/05محلول

. ساعت خشک شده است، در آب مقطر حل نموده و به حجم یک لیتر برسانید

سانتیگراد بمدت درجه 105گرم از کلرور پتاسیمی که قبال در اون در حرارت 3/7277مقدار : پتاسیم کلرید نرمال 0/05محلول

. یک ساعت خشک شده است، در آب مقطر حل نموده و به حجم یک لیتر برسانید

35

فرادرس

FaraDars.org





پیشرفته در محلول سازیمفاهیم

36

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 1سازیپیشرفته در محلول مفاهیم

کنیممیاستفادهزیرمواردازگیربهانهیشوندهحلیککردنحلبرای•

زیرایردگمیسرعتشدنحلفرایندسودمانندقویبازمقدارافزایشباداردضعیفاسیدیخاصیتشوندهحلاگر:pHاثر•

بازشوندهحلاگربرعکسوبایدمیافزایشحاللیتاندمحلولآبدریونهاکهآنجاییازوشودمیتولیدضعیفاسیدنمک

.کرداسیدیرامحیطبایدباشدضعیف

غلظتنهاستآنهافعالیتتابعمحلولیکدرهاگونهرفتارکهآنجاییازشودمینامیدهیونیقدرتاثرعنوانبه:نمکاثر•

ترکیبلیتحالافزایشباعث(شوندهحلازحاصلیونهایبامشتر غیریونهایباالکترولیت)اثربینمککردناضافهآنها،

.شودمینظرمورد

کاتیونباکمپلکستشکیلباعثاسیداستیکتتراآمیندیاتیلنماننددهندهکمپلکسعواملافزایش:کمپلکستشکیلاثر•

.کندمیزیادراترکیبحاللیتوشدهفلز

37

فرادرس

FaraDars.org





ی دهد به نحو در بعضی موارد حاللیت یک رسوب در حضور برخی گونه هایی که با آنیون یا کاتیون رسوب ، تشکیل کمپلکسی م

مینیوم کلرید با باز به عنوان مثال با آنکه آلومینیوم هیدروکسید حاللیت بسیار کمی دارد ولی رسوب گیری آلو. بارزی تغییر می کند

امل کاتیون از درحضور یون فلوئورید کامل نمی شود ، چون کمپلکس های آلومینیوم فلوئورید آنقدر پایدارند که مانع راسب شدن ک

با +Al3می شود ، چون+Al3دچار کاهش غلظت−𝐹به عبارت واضح تر سیستم تعادلی در حضور یون. محلول می شوند

AlF6کمپلکستشکیل −𝐹یونمی دهد بنابراین تعادل مطابق اصل لوشاتلیه به طرف راست جابجا می شود تا کاهش -3

د حاللیت حتی اگر یون مشتر منجر به تشکیل رسوب گرد. را جبران کند ، در این شرایط حاللیت افزایش می یابد +Al3غلظت

ثالً م. در این نوع موارد در غلظت کم یون مشتر حاللیت کاهش و در غلظت باالی آن حاللیت افزایش می یابد . زیاد می شود

تعادل انحالل را به طرف -Clمشتر کاهش می یابد چون یون KClحاللیت نقره کلرید در حضور غلظت پایین

2تشکیل کمپلکس هایKClباالیراند ولی در غلظت های می AgClتشکیل-AgCl32و-AgCl سبب کاهش

.می شودAgClو افزایش حاللیت+Agغلظت

38

2سازیمفاهیم پیشرفته در محلول

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 قطعیتتعریف عدم

در.دباشمیتاثیرگذاراماناشناختههایمنشاءباعواملحاصلواستتردیدمعنیبهقطعیتعدم•

گیریاندازهازحاصلاعدادکاملتطابقعدمباعثتصادفیخطاهایمشخصعاملباخطاهاغیاب

یقطعیتعدمدارایحجمگیریاندازهوتوزینازحاصلدادههربنابراین.شوندمیوزنوحجمهای

یعنیاندقدقیرفتهکاربهابزارووسایلبرخی.شودمیمربوطاستفادهموردوسیلهدقتبهکهاست

دهندمینشان±عالمتباراقطعیتعدم.هستندکمتریقطعیتعدمدارای

39

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 قطعیتتعریف عدم

یوقت.دهندمینمایششدهیادوسیلهقطعیتعدمیادقتعنوانبهشدهقرائتعددکناردرو•

وندشمیمشخصغلظتبامحلولیکشدنساختهباعثمتفاوتهایقطعیتعدمبااعدادمجموعه

طعیتقعدمکمکبهوجبریعملیاتازاستفادهباکهاستقطعیتیعدمدارایشدهساختهغلظت

.استمحاسبهقابلآنساختدرشدهاستفادهوسایل

اینبهشوداستفادهتردقیقتوزینظروفوباالتردقتباترازوازکردنوزندرشودمیتوصیهاینکه•

ستابدیهی.شودترکوچکامکانحدتاشدهساختهمحلولغلظتدرقطعیتعدمکهاستدلیل

.استترمطلوبامرنتیجهباشدکمترقطعیتعدماینچههر

40

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 شدهمحاسبه عدم قطعیت در محلول ساخته

عدم قاعیت تجربی یعنی تعیین مقدار احتمالی خاا•

:طرز صحیح نمایش غلظت ساخته شده به صورت زیر است•

•C ± 𝜎𝐶

41

غلظت ساخته شده

عدم قطعیت ساخت محلول

فرادرس

FaraDars.org



42

رادهشمحاسبهنتیجهقطعیتعدمخواهیممی.شودبیانمساویاحتمالباگیریاندازهتعدادیاگر•

ازمعلومیتابعRشدهمحاسبهنتیجه.نمائیمبرآورداولیههایگیریاندازهقطعیتعدممبنایبر

,x1مستقلمتغییرهای x2, x3,……,xnاست:

R=f(x1,x2,x3,….,xn)

,w1ونهاییقطعیتعدمWRاینکهفرضبا w2,w3,…,wnبرمستقلهایمتغیرهایقطعیتعدم

.استشدهارائهزیرصورتبهکلینوکالیناساس

2

1

22

2

2

2

1

1

)(...)()(

n

n

R wx

Rw

x

Rw

x

RW

عدم قطعیت

فرادرس

FaraDars.org





انتشار خطا 𝑥اگر ,𝑦 ,𝑧, … ,𝜎𝑥متغیرها و. 𝜎𝑦, 𝜎𝑧,…. عدم قطعیت هر متغیر باشد عدم قطعیت تابع𝑓

= 𝑓(𝑥,𝑦,𝑧, … .):

𝜎𝑓2 = (

𝜕𝑓

𝜕𝑥)2𝜎𝑥

2 + (𝜕𝑓

𝜕𝑦)2𝜎𝑦

2+(𝜕𝑓

𝜕𝑧)2𝜎𝑧

2

43

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405مثال.حاصل می شود را محاسبه کنیدAکالس 50mLحل شونده در بالن 25mgعدم قطعیت در ساخت محلولی که از حل کردن

: باشد خواهیم داشت0.02mLاگر از ترازو با دقت چهار رقم اعشار است استفاده کنیم و عدم قطعیت حجم در بالن ژوژه

m = 25.0 ± 0.1 mg

𝑉 = 50.00 ± 0.02 𝑚𝐿

𝐶 =𝑚

𝑉=25.0

50.0= 0.50

𝑚𝑔

𝑚𝐿

𝜎𝐶 = 𝐶 (𝜎𝑚𝑚)2+(

𝜎𝑉𝑉)2= 0.50 (

0.1

25.0)2+(

0.02

50.00)2=

=0.50 1.6 ∗ 10−5 + 1.6 ∗ 10−7 = 0.002𝑚𝑔

𝑚𝐿

𝐶 = 0.50 ± 0.002𝑚𝑔

𝑚𝐿44

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 دقیقنحوه کالیبراسیون وسایل ابزار

برای اطمینان از کالیبره بودن وسایل اندازه گیری

.در ترازو از وزنه مخصوص استفاده نمایید–

.درجه استفاده کنید4در وسایل حجمی از توزین آب –

45

فرادرس

FaraDars.org





سمپلر/ میكرو پیپت حجمهای (پمیکرولیتر 10-100( میکرولیتر ، ب100-1000( بطور معمول سمپلرها به سه گروه الف

میکرولیتر، تقسیم می شوند10کمتر از

چگونگی کاربری

ی تا توقف را به آرامفشار سمپلر / پس از محکم کردن نو سمپلر مناسب به سمپلر ، ابتدا دکمه کنترل

میلی متر وبسته به 3حدود )میلیمتراول دکمه، پائین می آوریم ، در همان حال نو سمپلر را چند

د، برای وارد نو سمپلر شومایع در مایع فرو برده و دکمه فشار را به آرامی رها می کنیم تا ( حجم سمپلر

ف به را با تماس به جداره ظرمحلول تخلیه در لوله یا ظرف مورد نظر ، با فشار مجدد دکمه تا توقف اول،

مائیمنرا نیز کامالً خارج می محلول ثانیه با فشار تا توقف دوم ، باقیمانده 1-3آرامی خارج کرده و پس از

46

فرادرس

FaraDars.org





سمپلر/ میكرو پیپت میکرولیتر و بیشتر ، توصیه می شود10رسیدن به حداکثر دقت و صحت برای سمپلرهای با حجم جهت

و بار عمل برداشت و تخلیه از نمونه تکرار شده تا کامال جدار داخلی ن3الی2قبل از انتقال حجم نمونه ،

.سمپلر به نمونه آغشته شود و سپس حجم مورد نظر از نمونه منتقل شود

و بدون خشک کهمیکرولیتر بهتر است، فقط یکبار برداشت با نو سمپلر 10برای حجم های کمتر از

امل کتخلیه آغشتگی به نمونه باشد، انجام شده و پس از تخلیه در محل مورد نظر، جهت اطمینان از

.تمامی حجم درون نو سمپلر، با محلول موجود در ظرف شسته شود

میف بدست باید در نظر داشت، عملکرد مطلوب سمپلر فقط با استفاده از سر سمپلر های نو و یکبار مصر

و از شستشو و استفاده مجدد از سر سمپلرها، می بایست خودداری نمودآید

47

فرادرس

FaraDars.org





نکات مهم در کار با میکروسمپلر:نکات مهمی که در کار با سمپلرمی بایست رعایت شود، عبارتند از

اطمینان از اتصال کامل نو سمپلر به سمپلر-1

عمود نگهداشتن سمپلر در زمان مکش -2

درجه40تا 10تخلیه محلول با تماس نو سمپلر به جداره ظرف تحت زاویه -3

.شود رها کردن آرام دکمه در زمان پر یا خالی کردن محتویات نو سمپلر -4

48

فرادرس

FaraDars.org





نکات مهم در کار با میکروسمپلرحذفمنظور کشیدن کناره های خارجی نو سمپلر پس از انجام مکش به جداره های فوقانی لوله به -5

قطرات خارجی نو سمپلر یا در صورت نیازخشک کردن قطرات باقی مانده در بخش

البته باید مطمئن شد که پارچه چیزی از محتویات داخل )خارجی آن به کمک پارچه ای بدون پرز

(نو سمپلر را به خود جذب نکند

1-3)رد کتامل باید کمی ( پائین آوردن دکمه کنترل تا مرحله اول)هنگام تخلیه محلول پس از توقف اول -6

.و سپس دکمه را تا توقف دوم پائین آورد( ثانیه

یم و تنظحجم توصیه می شود برای کاهش ( قابل تنظیم برای حجم های مختلف )درسمپلرهای متغیر -7

.حجم مورد نظر ، دکمه کنترل به آرامی تارسیدن به حجم انتخابی، چرخانده شود

49

فرادرس

FaraDars.org





پیپتهاارزیابی دقت و صحت میکرو

توزین روش •

ترازو با دقت چهار رقم اعشار•

(لیتر استگرم بر میلی1این آب دقیقا دارای دانسیته )درجه سانتیگراد 4آب دقیقا •

:سنجیبه روش رنگ ( میكروپیپت)ارزیابی سمپلر

در طول موجخوراکی این روش با استفاده از یک محلول رنگی با جذب پایدار، مثل رنگ سبز در •

ای در طول موجهپارانیتروفنل با حالل سود یکدهم نرمال و یا نانومتر با حالل آب مقطر 630-620

.شودتکرار آن کنترل می ونیزقابلیت نانومتر ، صحت عملکرد سمپلر 405یا 401

50

فرادرس

FaraDars.org





51

نمایش •فیلم

فرادرس

FaraDars.org





نحوه نگهداری سمپلربا آب ازآبکشیکلیه قسمت های خارجی اغلب سمپلرها را می توان با محلول صابون تمیز کرد و پس

.مقطر در دمای اتاق خشک نمود

وکالو اتنیز قابل برخی از انواع سمپلر . ایزوپروپانل توصیه می شود% 60برای ضدعفونی کردن ، محلول

.هستند

ه همراه یا به کمک میلکه پس از شستشوی سطوح خارجی و تمیزکردن بخش نگهدارنده نو سمپلر

با مقدار کمی از روغن همراه سمپلر،کهباید پیستون ( درجه انجام می گیرد70با سوآب آغشته به اتانل

.کاری شود، روغن میباشد Grease Siliconeاغلب

..برای تمیز کردن قسمتهای داخلی سمپلر باید به راهنمای همراه سمپلر مراجعه شود

52

فرادرس

FaraDars.org





نحوه نگهداری سمپلر:مهم نکات

.ضربه به سمپلر می تواند این وسیله را از کالیبراسیون خارج نماید-1

.ی نگرددقسمتهابا انتخاب سر سمپلر مناسب، حجم محلول برداشتی باید در حدی باشد که مایع وارد -2

.تماس دست با نو سمپلر آلوده ممنوع است-3

نو در صورت مکش محلول های اسیدی و سایر مواد با خاصیت خورندگی باید بخش نگهدارنده -4

.شسته شودبا آب مقطر بخوبی شده و پیستون و حلقه پالستیکی سمپلر باز

. یددر صورت انتقال مقدار زیاد مایعات خورنده با فشار بخار باال میکروسمپلر آسیب جدی خواهد د-5

.توصیه می شود در چنین حالتهایی از روشهای وزنی استفاده گردد

53

فرادرس

FaraDars.org





نحوه شستشوی وسایل شیشه ایشستشوی وسایل در ازمایشگاه

اعتماد رقابل درغیراینصورت، نتایج غی. پی پت و بورت و بالن حجم سنجی باید کامال تمیز و بدون چربی باشند

بودن تمیز ه از برای اینک. باید کامال تمیز باشند... سایر وسائل شیشه ای نیز مانند ارلن مایر، بشر و. خواهند بود

باقی ماند آبوسائل شیشه ای مطمئن شوید آنها را با آب مقطر پر و سپس خالی کنید، اگر یک الیه یکنواخت

.ظرف تمیز است ولی اگر آب بصورت قطرات جمع شود، ظرف کثیف است و باید تمیزشود

چند دت مروشی که غالبا بکار می رود شامل پرکردن وسیله مورد نظر با محلول تمیز کننده و گذاشتن آن به

س از سه و پداده سپس محلول را خالی می کنند و وسیله را با آب معمولی چندین مرتبه شستشو . ساعت است

. تا چهار بار آبکشی با آب مقطر در جائی قرار می دهند تا خشک شود

54

فرادرس

FaraDars.org





نحوه شستشوی وسایل شیشه ای:تهیه محلول تمیز کنندهطرز میلی لیتری 500در یک بالن :محلول تقریبا اشباع دی کرومات پتاسیم در اسید سولفوریک غلیظ -1

میلی لیتر آب مقطر15با حدود را گرم دی کرومات پتاسیم 15تا 10برابر حرارت ، در مقاوم با . چرخانیدسپس به آرامی اسید سولفوریک غلیظ بیفزائید و در همین حال بالن را کامال ب. مخلوط کنیداندازه اسید سولفوریک را به. اسید ، محتوی بالن بصورت یک توده قرمز نیمه جامد در خواهد آمدافزودن ه داخل بگذارید محلول تا اندازه ای خنک شود سپس آن را ب. که این توده را کامال حل کندبیفزائید ای سبز نگ محلول را میتوان چندین بار مورد استفاده قرار داد تا اینکه به ر. ذخیره منتقل کنیدبطری یک

.درآید که در این حال باید دور ریخته شودیون کروم سه ظرفیتی

55

فرادرس

FaraDars.org





نحوه شستشوی وسایل شیشه ایمیلی لیتر آب 250در (KOH) گرم هیدروکسید پتاسیم 100مقدار : الکلی KOHتهیه محلول -2

.یدمقطر حل نموده و پس از سرد کردن و رسیدن به دمای محیط ، با اتانول به حجم یک لیتر برسان

دقت محلول تمیز کننده شدیدا خورنده است و ترکیب خارناکی است و باید با نهایت: توجه

.یدشود و اگر با پوست بدن تماس پیدا کرد محل مورد نظر را با آب فراوان بشوئبكاربرده

56

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 مایرنحوه شستشوی وسائل شیشه ای مانند بشر ،ارلن(بجز بورت ، پی پت وبالن ژوژه )

ومیزتکامالبایدشودمیاستفادهآنهاازآزمایشجهتکهایشیشهوسائلوسااایرمایرارلن،بشر

باپسسوشستهمعمولیوآبظرشوئیمایعباراظروفابتداآنهاکردنتمیزبرای.باشدچربیباادون

تفادهاسکنندهتمیزمحلولازواستکثیفظرفشودجمعقطراتبصورتآباگرودهیدکرمقطرآب

یشهشظروفکردنخشکبرایتوانیدمی).شااودخشکتادهیدقرارمحلیدرراظروفسپس.نمائید

.نمائیداستفادهاونیاکنگرمازای

57

فرادرس

FaraDars.org




faradars.org/fvch9405 ( بالن ژوژه)شستشو پی پیت ، بورت وبالن حجم سنجی

ده و سپاس ابتدا با مایع ظرشوئی وآب معمولی شستشو دا( بالن ژوژه)شستشاو بالاان حجم سنجی بارای آب مقطر کر دهید و اگر آب بصورت قطرات جمع شود ظرف کثیف است و از محلول تمیز کنندهبا

. نمائیداستفاده ر برای شستشوی بورت ، حدود یک لیتر از محلول را داخل مخزن بورت ریخته و باورت را از محلول پ

پس در این عمل را چندین بار تکرار نموده تا کامال تمیز شود س.از چند دقیقه خالای نمائید وپس نموده راسیون مقطار ریخته و بورت را چندین بار پر و خالی کنید و در مارحله بعد با محلولی که تیتمخزن آب . دهید، بورت را کر دهیدمی را انجام

. ر کر دهیدبرای شستشوی پی پت ، چندین بار با محلول تمیز کننده پر وخالی کنید وسپس با آب مقطجاد ،حجم آنها را تغییر میدهد و ای( بالن ژوژه )حرارت دادن بورت ،پی پت و بالن حجم سنجی : یادآوری

.خطا می کند

58

فرادرس

FaraDars.org





1سازیتکنیک های ویژه محلول

لحترکیببودنگرانجملهازدالیلیبهوکندعبورنشانخطازشدهساختهمحلولکهزمانی•

تفادهاسمحلولاینازبخواهیدشوندهحلازالزممقدارنداشتننیزوکافیزماننداشتنیاشونده

دهیداجازهوزدههمخوبراژوژهبالونابتدااینکاربرای.دهیدانجامراحجمتصحیحبایدکنید

مناسبتپپیکمکبهدقتباسپسوبلغزندپایینبهمحلولسطحازباالترقطراتتمامیدوباره

باارآنحجموبرداشتهگذشتهنشانخطازکهرامحلولاضافیمقدارلیتریمیلی1پتپیمثال

کهاستکافیفقط.دهیدانجامجدیدحجمبرایراغلظتتصحیحوجمعژوژهبالنبهمربوطحجم

.آوریدبدستراجدیدغلظتتاکنیداستفادهزیررابطهاز

59

فرادرس

FaraDars.org






•جدید حجمژوژه بالن حجم غلظت×

زمانوبستهراژوژهبالوندربحتمارساندنحجمبهازبعدمیکنیداستفادهفرارحاللازکهزمانی•

،ریلاستونیتمتانول،،استونازکهزمانیمثال.برسانیدحداقلبهراآنداخلازمحلولبرداشتن

.کنیدمیاستفاده...وتتراهیدروفوران

60

فرادرس

FaraDars.org






شکیلتدلیلبهاستآب–متانولازمشخصدرصدیبامخلوط(رسانندهحجمبه)کنندهرقیقحاللاگر•

بودیدخواهشاهدرامخلوطحجمتغییرویسکوزیته،تغییرنیزوجدیدهیدروژنیپیوندهایدگرگونیو

توردسیکازهموارهآبومتانولکردنمخلوطدرحاصلمحلولخواصبودنپذیرتکراربرایبنابراین

هموارهیدرسانمیحجمبهآببابعدوریختهژوژهبالوندررامتانولازمعینیحجماگرمثالکنیدپیروی

حجمدقیقدهندهتحویلحجمیوسایلباکهاستآنترصحیحکارچندهر.دهیدانجامراکارهمین

.داریدنگهبستهاستفادهزمانتاراآندربوریختهمناسبژوژهبالنیکدروبرداشتهرایکهرراالزم

دادتعتغییربدلیلکهباشدنشانخطازترپایینیاباالترمخلوطحجماستممکنحالتایندر

.کنیدتوجهآنبهنیستالزمواستتوجیهقابلهیدروژنیپیوندهای

61

فرادرس

FaraDars.org






.باشدهمدمامحیطبامحلولحتماکهدهیدانجامرانشانخطبهپایانیمرحلهوقتیهمواره•

برایاسطوظرفعنوانبهکوچکبشریکازباشدترکلفتژوژهبالونگردنقطرازپتپیقطراگر•

بایدحتماالتحایندرکنیددقتکنیداستفادهپتپیبابرداشتنسپسوآنبهژوژهبالنازانتقال

.نشود!غلیظیارقیقوآلودهمحلولتاباشدمحیطباهمدماوخشکوتمیزکوچکبشر

62

فرادرس

FaraDars.org






DF(Dilutionیارقتفاکتور• Factor):رااولیهحجمواحدازایبهنمونهشدنرقیقمیزان

DF=100شودرقیقبار100مجموعدراینمونهاگر.گویند

• 𝐷𝐹 =ژوژه1 بالن حجمنمونه حجم

×ژوژه2 بالن حجم

1 بالن از شده برداشته حجم×

ژوژه3 بالن حجم2 بالن از شده برداشته حجم

×⋯

×𝑛ژوژه بالن حجم

𝑛−1 بالن از شده برداشته حجم×

نهایی حجم𝑛 بالن از شده برداشته حجم

63

فرادرس

FaraDars.org






.شودمینوشته1عددنمونهحجمجایبهشودبرداشتهجامدمقداراگر•

از5mLسپسورسید250mLحجمبهمتانولدرشدنحلازبعدترکیبیکازگرممیلی35:مثال•

.آوریدبدستآنراDFومحاسبهmg/mLبرحسبراغلظت.رسید100mLحجمبهوبرداشتهآن

:شودمیمحاسبهزیرصورتبهآنغلظت•

•35𝑚𝑔

250𝑚𝐿×

5𝑚𝐿

100𝑚𝐿= 0.007 Τ𝑚𝑔

𝑚𝐿

• 𝐷𝐹 =100

5×

250

1= 5000

64

فرادرس

FaraDars.org






.کنیدفادهاستسریالیسازیرقیقازکنیدرعایتراسبزشیمیوکنیدمصرفکمتریحاللحجماینکهبرای•

کهاستبهترشودرقیقبار1000تاکردهمخلوطحالل999mLباراغلیظمحلول1mLاینکهبجایمثال

10حجمبهبرداشتهآناز1mLبعدوکردهرقیقبار100آنراوکردهمصرفحالل99mLابتدا

(جوییصرفه891یعنیشدمصرفتا108تنهاحاللتا999بجای).برسانید

50بهرا2mLسپسو200بهرا5mLکهاستباالتراینصحتوکمترخطایازمندیبهرهبرایآنازبهترو•

.یافتخواهدکاهشانگیزیشگفتطوربهوجودصورتدرثابتخطایصورتایندر.برسانید

65

فرادرس

FaraDars.org






مطابقوواریانسشکلبههاقطعیتعدمزیراشودنمیتوصیهباردوازبیشسریالیسازیرقیقازاستفاده•

.شوندمیاضافههمبهقبلیفرمولهای

قطعیتعدممیزانکاهشومحلولساختدرمدرجهایپتپیبهنسبتحبابدارهایپتپیازاستفاده•

.دارنداولویت

66

فرادرس

FaraDars.org





1000غلظتباسربازاستو محلولی•𝑚𝑔

𝑚𝐿35محلولساختبرای.استموجود ppmبهنسبت

𝐷𝐹اندازهبهبایدمحلولاین)کنید؟میچهمحلولاینازسربکاتیون =1000

35رقیقبایدبار

(.شود

.برسانیدحجمبه200ژوژهبالندروبرداشتهغلیظمحلولازلیترمیلی7•

67

فرادرس

FaraDars.org





بهنسبت35ppmمحلولساختبرای.استموجود1000ppmغلظتباسربازاستو محلولی•

کنید؟میچهمحلولاینازسربکاتیون

صورتبهppmاصلیتعریف•𝑚𝑔

𝐾𝑔یا

𝜇𝑔

𝑔.است

/.برسانید5وزنبهراگرم2/5سپسورساندهگرم10وزنبهبرداشتهمحلولازگرم0/7•

68

فرادرس

FaraDars.org





این اسالید ها بر مبنای نكات مارح شده در فرادرس

« محلول سازی در آزمایشگاه»

.تهیه شده است

برای کسب اطالعات بیشتر در مورد این آموزش به لینك زیر مراجعه نماییدfaradars.org/fvch9405



فرادرس

FaraDars.org

محلول سازی در آزمایشگاه

Education