ارزیابی کمّی و کیفی ویکی پدیای فارسی
TRANSCRIPT
ارزیابی کمی و کیفی ویکی پدیای فارسی
سعید اسدیعضو هیئت علمی گروه علم اطالعات و دانش شناسی دانشگاه شاهد
1393آذر
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
رئوس مطالب
مختصری درباره ویکی پدیا•معرفی ویکی پدیای فارسی•ارزیابی ویکی پدیا•
ارزیابی کمی•ارزیابی کیفی•معرفی چند پژوهش•
2
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
، وب مشارکتی2.0وب
( بر مشارکت 2.0نسل دوم فناوری های وب )وب •(collaboration.کاربران استوار هستند )
3
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
، وب مشارکتی2وب
4
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
Wikiویکی
سایت هایی قابل ویرایش توسط کاربران•مبتنی بر فناوری ویکی•دارای رابط کاربری ساده برای ویرایش•
5
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
موسسه ویکی مدیا
6
سازمان غیر انتفاعی ارائه دهنده ویکی ها:•Wiktionary•Wikiquote•Wikibooks•Wikisource•Wikimedia Commons•Wikispecies•Wikinews•Wikiversity•Wikidata•Wikivoyage•Meta-Wiki•Wikipedia
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
ویکی پدیا
از محصوالت موسسه ویکی مدیا •2001تاسیس سال •دانشنامه آزاد •مبتنی بر فناوری ویکی•تهیه محتوی توسط هزاران داوطلب•انتشار فوری•280تعداد زبانها +•
7
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
دانشنامه های آنالین
•Britannica•Bruckhaus•World Book•Encarta
•Wikipedia•Scholarpedia•Metapedia•Everything 2.0
8
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
9
ویکی پدیاحالت ویرایشحالت خواندنمقاله
مشخصات ویرایش ها
پیگیری مقاله بحث های جانبیصفحه بحث صفحه کاربر
ویرایش های پیگیری تغییراتشخصی سازیکاربرکاربر
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
اطالعات صفحه•
ویکی پدیا
10
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
چالش های عمده ویکی پدیا
Reliabilityاعتمادپذیری مطالب ••accuracy
Anonymity ofناشناس بودن ویکی نویس ها •contributors
•accountability Vandalismخرابکاری عمدی •Bias سوگیری•
11
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
Wikipedia 5 Pillarsاصول بنیادین ویکی پدیا
ویکی پدیا دانش نامه است•ویرایش ها باید خنثی باشند•انتشار ویکی پدیا تحت قوانین دسترسی آزاد است•مشارکت کنندگان باید اصل احترام به دیگران را رعایت کنند•قوانین ویکی پدیا تغییرپذیر است•
12Ency
clop
edia
NPO
V
Free
lice
nse
Mut
ual r
espe
ct
Flex
ible
rule
s
Wikipedia
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
مقاله خوب
: )آ( از لحاظ امالئی، دستور زبان و نثر، خوب باشد.)ب( نثر خوب •با شیوه نامه مطابق باشد، یعنی بخش آغازین، صفحه بندی، واژگان
[۱]تخصصی و دیگر موارد را رعایت کند.
)ب( : )آ( تمام مطالب آن اثبات پذیر باشند.اثبات پذیری و درستی•از منابع معتبری استفاده کرده باشد به ویژه برای افراد زنده )پ(
شامل تحقیق دست اول نباشد.: )آ( بخشl های اصلی موضوع را پوشش داده باشد. )ب( شمول•
بخش هایی از آن دارای اطالعات بدون ارزش نباشد.: دیدگاه بی طرف را رعایت کند.دیدگاه بی طرف•: مقاله به خاطر جنگ ویرایشی یا اختالف میان کاربران پایداری•
روزبه روز تغییرات اساسی نکند.)آ( وضعیت حق : ، در صورت امکان داارای تصویر باشدطراحی•
تکثیر پرونده های به کاررفته در مقاله با برچسب های مناسب مشخص باشد؛)ب( تصاویر با موضوع مرتبط باشند، و توضیحات مناسبی داشته
باشند.13
https://fa.wikipedia.org/wiki/ : های/ مقاله پدیا ویکی معیارهاخوب
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
کنترل کیفی: خوبیدگی و برگزیدگی مقاالت
مقاالت برگزیده•
مقاالت خارج شده از برگزیدگی•
نگاره های برگزیده•
فهرستهای برگزیده•
درگاههای برگزیده•14
https://fa.wikipedia.org/wiki/ : های/ مقاله پدیا ویکی معیارهاخوب
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
ارزیابی کمی ویکی پدیا
تولید/ویرایش مقاالت•بازدید/استفاده از ویکی پدیا•کاربران/ویکی نویس ها•
15
مجموع/ میانگینروندها
مقایسه/رتبه بندی
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
ترافیک یک ماه اخیر بازدید از مقاله »کتابخانه«•
آمار بازدید از یک مقاله
16
http://stats.grok.se/
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
آمار فعالیت های یک کاربر خاص
17
https://tools.wmflabs.org/xtools
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
آمار ویرایش های یک صفحه خاص
18
https://tools.wmflabs.org/xtools
مثال: کتابخانه در ویکی پدیای ارسی•
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
آمار ویرایش های یک صفحه خاص ...
19
https://tools.wmflabs.org/xtools
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
آمار ویرایش های یک صفحه خاص ...
20
https://tools.wmflabs.org/xtools
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
آمارهای ویکی پدیای فارسی
21
http://stats.wikimedia.org/EN/ChartsWikipediaFI.htm
1393 آذر 26بازدید •
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
آمارهای ویکی پدیای فارسی ...
22
http://stats.wikimedia.org/EN/SummaryFA.htm
1393تیر •
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
آمارهای ویکی پدیای فارسی ...
23
http://stats.wikimedia.org/EN/SummaryFA.htm
1393تیر •
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
24
(2012 تا 2004شاخص های کاربران )•
http://stats.wikimedia.org/EN/ChartsWikipediaFI.htm
جمع کاربران
کاربران جدید
کاربران فعال
کاربران بسیار فعال
آمارهای ویکی پدیای فارسی ...
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
25
(2012 تا 2004شاخص های مقاالت )•
http://stats.wikimedia.org/EN/ChartsWikipediaFI.htm
جمع مقاالت
جمع مقاالت (2)
مقاالت جدید در روز
ویرایش به مقاله
آمارهای ویکی پدیای فارسی ...
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
مقایسه بین ویکی ها
26
1393 آذر 26بازدید •
https://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
مقایسه بین ویکی ها
27
http://stats.wikimedia.org/EN/Sitemap.htm
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
ارزیابی کیفی ویکی پدیا
کیفیت مشارکت کنندگان•کیفیت مقاالت / ویرایش ها•
28
روش های مبتنی بر
کمیت
روش های کیفی
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
راههای کنترل کیفیت در ویکی پدیا
رعایت اصول ویرایش در ویکی پدیا:•ارزش دانشنامه ای موضوع و مlحتوی•ساختار دانشنامه ای مقاله•بی طرفی•استناد و ذکر منابع•رعایت کپی رایت•اختیارات مدیریتی•کنترل گروهی •استفاده از ابزارهای کنترل:•
سطوح دسترسی کاربران•برچسب گذاری مlقاالت•
29
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
ارزیابی کیفی مبتنی بر کمیت
طول مقاالت•تعداد استنادات•تعداد پیوندها•تعداد تصاویر•تعداد ویرایش ها•تعداد ویرایشگران•تعداد واگردانی ها•نیمه عمر مقاله•تعداد بازدید•تعداد پیوندها به مقاله•تعداد بارگذاری های مقاله•عمق مقاالت•
30
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
ارزیابی کیفی مبتنی بر کمیت ...
طول مقاالت•فرض: مقاالت بلندتر دارای کیفیت باالتری هستند•
•Word count
31
Blumenstock, 2008
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
ارزیابی کیفی مبتنی بر کمیت ...
تعداد واگردانی ها•فرض: کاربران با کیفیت ویرایشهایی با واگردانی •
کمتر انجامی می دهند•revert
32
Adler et al, 2008
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
ارزیابی کیفی مبتنی بر کمیت ...
عمق مقاالت•فرض: مقاالت عمیق تر با کیفیت تر هستند•
•depth
33
http://meta.wikimedia.org/wiki/Wikipedia_article_depth
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
ارزیابی کیفی
رابطه متقابل نویسنده-مقاله•فرض: ویکی نویس های خوب مقاالت خوبی می •
نویسند مقااات خوب حاصل کار نویسندگان خوب
هستند•Word count
34
Hu et al., 2007
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
ارزیابی کیفی
انگیزه های مشارکت در نوشتن ویکی پدیای •فارسی
فرض: انگیزه های کاربران در مشارکت در ویکی •متفاوت است
•Motivations
35
Asadi, Ghafghazi & Jamali, 2013
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
مراقبت کیفی
36
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
سخن پایانی
37
ویکی پدیا توانسته به عنوان یک منبع دانشنامه ای •سرشناس عمل کند و مخاطبان زیادی را به خود
جلب کند.ارزیابی کمی ویکی پدیا مستلزم شمارش مقاالت و •
ویرایشهاست.ارزیابی کیفی ویکی پدیا از طریق سنجش معیارهای •
کمی نشانه کیفیت و یا با رویکردهای کامال کیفی صورت می گیرد.
تحقیقاتی درباره نقش ویکی پدیای فارسی در •آموزش و پژوهش می تواند دستمایه کارهای بعدی
باشد.
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393
منابع منتخب• Adler B.T. et al. 2008. Measuring Author Contributions to the Wikipedia• Asadi, S., Ghafghazi, S. & Jamali, H. 2013. Motivating and discouraging
factors for Wikipedians: the case study of Persian Wikipedia. Library Review, 62(4-5), 237-252.
• Blumenstock, J.E. 2008. Size matters: word count as a measure of quality on Wikipedia. In Proceedings of WWW’08, 21-25 April, Beijing, China, 1095-1096.
• De la Calzada & Dekhtyar, A. 2010. In Proceedings of WICOW’10, 27 April, Raleigh, NC, USA, 11-18.
• Hu, M. et al. 2007. Measuring Article Quality in Wikipedia: Models and Evaluation
با تشکر از شماسعید اسدی
ه خان
تاب– ک
ی رس
فاای
پدیی
ویکی
کیف و
میی ک
یابرز
اشاد
ارنیه
سیح
ذر آ
1393