پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر...

232

Click here to load reader

Upload: alireza-behbahani

Post on 12-Apr-2017

128 views

Category:

Spiritual


72 download

TRANSCRIPT

Page 1: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

1

پدیده شناسی عرفانی *****

Theosophical phenomenology

استاد علی اکبر خانجانی

Page 2: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

2

بسم اهللا الرحمن الرحیم

عنوان کتاب : پدیده شناسی عرفانی

مؤلف : استاد علی اکبر خانجانی

ه .ش 1388تاریخ تألیف :

232تعداد صفحه :

Page 3: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

3

فهرست مطالب ۴.....................................................روحانیت...................................جامعھ پدیده شناسی - ١ ١٠......................علم............................................................................. پدیده شناسی -٢ ١۶.............................................................................یده شناسی وحی ....................پد -٣ ٢۵....................................................ھنر(فلسفھ خالقیت)............................پدیده شناسی -۴ ٢٩................................................دیده شناسی اقتصادی(عرفان اقتصادی)........................پ -۵ ٣٣.........................طب عرفانی(پدیده شناسی قرآنی بیماری).............................................. -۶ ۵۴.............................................................................نسی)پدیده شناسی جنسیت(عرفان ج -٧ ٧٢.......................................................استبداد عقیدتی...............................پدیده شناسی -٨ ٨٠....................رھبری........................................................................... پدیده شناسی -٩

٨۵..................بت پرستی....................................................................... پدیده شناسی -١٠ ٨٨.........................................................زندگی.....................................پدیده شناسی -١١ ٩١............................................................................................پدیده شناسی طالق... -١٢ ٩٨........................................................موسیقی....................................پدیده شناسی -١٣ ١٠٣...................................................................)نیک و بد(فلسفھ دیالکتیکپدیده شناسی -١۴ ١٠٨......................................................تروریزم...................................پدیده شناسی -١۵ ١١٣.......................................دیده شناسی مدرسھ....................................................پ -١۶ ١٢٠........................................................نفاق......................................پدیده شناسی -١٧ ١٣٣...................................................ازدواج موقت (متعھ)........................پدیده شناسی -١٨ ١۴٣...................ایمان.......................................................................... پدیده شناسی -١٩ ١۵٠......................................................بھشت......................................پدیده شناسی -٢٠ ١۵۴........................پدیدآر(پدیده شناسی پدیده شناسی)...................................پدیده شناسی -٢١ ١۶۵......................................................قیامت(الساعھ)............................پدیده شناسی -٢٢ ١٧٠................................................................................کفر...............پدیده شناسی -٢٣ ١٧۶.............................................................................عین هللا اکبر)پدیده شناسی من (ت -٢۴ ١٨١..........................................................دیده شناسی انقالب.................................پ -٢۵ ١٨۶......................................................ترس.......................................پدیده شناسی -٢۶ ١٩٠.......................................................جمال......................................پدیده شناسی -٢٧ ١٩۴..................................................چیزھا(ھمتائی و بی تائی)...................پدیده شناسی -٢٨ ١٩٨...................................................روشنفکری..................................پدیده شناسی -٢٩ ٢٠۵.....................................................شرک.......................................پدیده شناسی -٣٠ ٢٠٩.....................................................عدم......................................... پدیده شناسی -٣١ ٢٢٠.................................................علیت(واجب الوجود).........................پدیده شناسی -٣٢ ٢٢٧...............................پدیده شناسی واژه.............................................................. -٣٣

Page 4: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

4

فصل اول

حانیت پدیده شناسی جامعه رو

ه الفاقبسم الل

Page 5: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

5

برانند.ب، آشکارترین سیمای استمرار سنت انبیای الھی بر روی زمین ھستند وگوئی کھ وارثان پیامروحانیت مذاھ- ١

ن وعبادت جھ مشترک روحانیت ھمھ مذاھب لباس وزبان وآداب عبادت آنھاست کھ بھ تقلید از لباس وزبااساسی ترین و-٢ پیامبران است.

حانیت مذاھب وارث پوستھ دین پیامبرانند.رو- ٣

ز باطن اا چھ حدی وحانیت مذاھب در رأس دشمنان ھمھ پیامبران بعدی قرار داشتھ اند واین بدان معناست کھ تودرعین حال ر- ۴ وماھیت انبیای الھی بیگانھ ھستند.

پی�امبران وای�ن نف�اق ت�ا س�رحد ع�داوت خ�ونین ب�ا ین واقعیت بدین معناست کھ تقلید از آداب پیامبران منجر بھ نفاق شده اس�تا-۵ا تکفی�ر س�ت ی�ا او رھجدید پیش رفتھ است. آیا اگر ھمین امروز امام زمان ما ظھور کند حوزه ھای علمیھ ما قادر ب�ھ ش�ناخت او

ھمیدی�د ف! آی�ا دش�و کن�یم اال اینک�ھ خالف�ش بع�دا ثاب�تور م�ا م�ی گوی�د : م�ا اول تکفی�ر میمی کند ؟ یک�ی از روح�انیون مش�ھور کش�ر س�ائر . پ�س وای ب�. اینست وضع روحانیتی کھ دارای امام زن�ده اس�تیعنی اول می کشیم بعد محاکمھ میکنیم منظور ایشان را ؟! روحانیت مذاھب .

وحانی��ت م��ذاھب بانی��ان و مروج��ان وحافظ��ان س��نن وآداب ورس��وم وفرھن��گ عام��ھ بش��ری در ت��اریخ ب��وده ان��د: در ع��ین ح��ال ر-۶ نت!پیامبران س

د.ھب نخستین مروجان سواد وآموزش مدرسھ ای در سراسر جھان بوده اند ک�ھ کت�ب مق�دس را ت�دریس م�ی کردن�روحانیت مذا-٧ب�ھ ن�ام ھم ی�ک کش�یش مدرنیزم نیز محسوب می شوند. ھمانطور کھ بانی مدرنیزم اروپائی ت وی وبدین ترتیب از بانیان دائمی مدن

ل�ی وچ�ک خ�ان جنگکمیرزا مدرنیزم اسالمی ھم روحانیونی ھمچون سید جماالدین اسد آبادی ولوتر بوده است. ھمانطور کھ بانی امثالھم بوده اند. طالقانی و سید قطب و امام خمینی و و

ون است ک�ھ ھم�واره تج�دد گرائ�ی از بط�ن اش�د س�نت پرس�تی رخ م�ی نمای�د مث�ل ظھ�ور رنس�انس اروپ�ا از بط�ن ق�راین بدان معن-٨ مانطور کھ اکثر پیامبران الھی ھم از بطن کافرترین اقوام ظھور کرده اند.وسطای کلیسائی. ھ

ب�دین وبھ معنای صاحبان روح، فقط در جھان اس�الم بک�ار رفت�ھ ومالی�ان اس�المی را ملق�ب نم�وده اس�ت. » حانیترو«واما لفظ -٩ ھستند .جلی روح هللا؟ زیرا امامان ما ت گونھ روح وقداست بھ تجسم آمده و دارای ھیبت ولباس معینی شده است. می دانید چرا

دارای دومعن�ای خ�اص وع�ام اس�ت. معن�ای عم�ومی روح ھم�ان اس�ت ک�ھ در خلق�ت آدم�ی »روح«می وقرآن�ی در فرھنگ اسال-١٠ دی�د وود س�اقط گربکار رفتھ است کھ مربوط بھ آدم ابوالبشر است والغیر. کھ اوھم بھ وسوسھ ابلیس دچ�ار ش�د واز روحانی�ت خ�

ز بھشت خارج شد.لذا ا

Page 6: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

6

ح مربوط بھ پیامبر وبرخی از مؤمنان مخلصی است کھ در قرآن مذکور است ویکی از آن ش�أن ن�زول س�ورهمعنای خاص رو-١١لی�ای ھ مثاب�ھ اوقدر است. خداوند روح را بھمراه مالئک وکل امرش برھ�ر ی�ک از مؤمن�اش ک�ھ بخواھ�د ن�ازل م�ی کن�د ک�ھ این�ان ب�

. عت م�ی باش�ندمیان مردم می باشند کھ تأویل گران قرآن وسنت وحامالن حکمت وباطن دی�ن وش�ریالھی واوصیای رسول خدا در نماید. ودر واقع این انسانھا را باید روحانی نامید ونھ ھر کسی کھ لباس پیامبر برتن کند وبھ زبان عربی تکلم

در دی�ن میان م�ردم موج�ب تزل�زل وتردی�د وش�بھھ لی از آنجا کھ مالیان مسلمان بھ معنای خاص کلمھ روحانی نیستند لذا درو-١٢ ست.ردم بوده امی شوند وھر خطائی از آنان بھ حساب دین خدا ورسولش می آید ولذا این امر موجب پیدایش شرک ونفاق در م

ب�وده در ت�اریخ پدی�د آم�ده کارخان�ھ تولی�د روحانی�ت اس�المی وش�یعی (ع)وزه ھای علمی�ھ ک�ھ ب�ھ تقلی�د از مدرس�ھ ام�ام ص�ادقح-١٣کم�ک کرده وبلک�ھاست. واز آنجا کھ این مراکز بواسطھ وجوھات شرعی مردم اداره می شده لذا پولی از محصلین خود دریافت نیق ھ موج�ب تش�وکھزینھ ھم پرداخت کرده اند کھ سنتی بر پیروی از مدرسھ امام صادق بوده است وبدعتی در تاریخ مذھب است

واشاعھ علم بوده است.

ح�ت تعل��یم وتربی�ت اجب�اری ق��رار ته ھ�ا ب��ر خ�الف م�دارس عم��ومی ن�ھ ش�ھریھ ای دریاف��ت م�ی کنن�د ون��ھ ش�اگردانش ای�ن ح�وز-١۴ی م�ریخ محس�وب گیرند وتازه تحت حمایت مالی ھم ھستند .بدین ترتی�ب یک�ی از س�المترین وتوحی�دی ت�رین مراک�ز علم�ی در ت�امی

ه اند کھ بنای تمدن اسالمی را نھاده اند.شوند واز این مراکز علما ونوابغ بزرگی در تاریخ پدید آمد

ین اص�ل لوم دینی بخشی از دین محسوب می شوند اکراه در آنھم خالف دین است ولذا حوزه ھای علمیھ مروج ااز آنجا کھ ع-١۵محص�لین م�ی جا ب�وده ک�ھبنیادی قرآنی نیزبوده اند.یعنی اصل اختیار وانتخاب در تحصیل علم. این اختیار دراین ح�وزه ھ�ا ت�ا ب�دان

د عای�ت م�ی ش�ورتوانستند کھ اساتید خودرا بھ رأی خودشان برگزینن�د.این س�نت ع�الی وتوحی�دی ام�روزه در دانش�گاھھای غرب�ی ودر مدارس ودانشگاھھای اسالمی کمتر رعایت می گردد.

مام صادق، امانده از مدرسھ جز اخبار واحادیث باقی مروزه حوزه ھای علمیھ ماھیتا بیگانھ از مدرسھ امام صادق ھستند وا-١۶ای�ن ل�ذا ل اس�ت. وآنچھ کھ در این حوزه ھا مبادلھ می شود ب�ا مطالع�ھ کت�ب ھ�م قاب�ل حص�و لذا چیزی برای تدریس وجود ندارد و

لھای اخی�ر ل�ذا در س�ا مراکز دیگر مراکز تولید علوم اسالمی نیستند بلکھ ح�داکثر مراک�ز مبادل�ھ واش�اعھ اخب�ار اس�المی ھس�تند. وه ھ�ا می ای�ن ح�وزمعارف اروپائی ھم برای جبران خالء درسی وارد این حوزه ھا شده اند ومی رود کھ ھمان ظواھر اس�ال وم وعل

ھم منقرض شود.

برحسب ادعا تنھا چیزی کھ نھایتا از این حوزه ھا تولید می شود فقھ وفقیھ ومجتھد است کھ آنھم چیزی جز مجموع�ھ ای از -١٧ست کھ مطلقا پاسخگوی نیازھای مسلمانان عصر جدید نمی باشد. این بحران فقاھت موجب ش�ده ک�ھ عل�وم اخبار وحدیث شیعی نیرش��تھ ھ��ای مختل��ف علم��ی ب��ر ج�ای مجتھ��دین ق��رار م��ی گیرن��د.زیرا نظ��ر ش��وند و در واق��ع بت��دریج دانش�مندان اروپ�ائی بکارگرفت��ھ

اولی�اء ب�وده مان علوم ل�دنی س�ابق اس�ت ک�ھ در ن�زد انبی�اء وبسیاری از علمای اسالمی در عصر جدید اینست کھ علوم اروپائی ھ مرگ تاریخی روحانیت شیعھ است. این پایان عمر حوزه ھای علمیھ و کھ امروزه در دسترس عامھ بشری قرارگرفتھ است. و

Page 7: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

7

ق�ط ب�دلیل یس�ت.برخی فاکثر طلبھ ھا واقعا عاشقان علم ودین وخدمت بھ ھ�دایت م�ردم بودن�د ول�ی ام�روزه چن�ین ن در ایام قدیم-١٨ی ھ�م د وس�پس ش�غلفقر اقتصادی بھ این حوزه ھا می آیند تا از حمایت مالی آن بر خ�وردار باش�ند ون�ان بخ�ور ونمی�ری کس�ب کنن�وفقی�ت مدلی�ل ع�دم بیابند کھ عمدتا روض�ھ خ�وانی اس�ت. ک�ھ ای�ن جماع�ت اکث�را از روس�تا ھ�ا ھس�تند. برخ�ی دیگ�ر از طلب�ھ ھ�ا ب�ھ

عص�ر م�ا، م�ردودی پ�ی در پ�ی واخ�راج از مدرس�ھ راھ�ی ح�وزه ھ�ا م�ی ش�وند زی�را ش�رایط ب�از ت�ری دارد. دردرسی در مدارس وب اسالمی پدید د از انقالبسیاری از طلبھ ھا فقط بقصد دستیابی بھ ریاست دینی ودنیوی بھ حوزه ھا می آیند کھ این امر اساسا بع

ش�وند. د یعن�ی ش�اهقع بسیاری بھ حوزه می آیند تا ولی مطلقھ فقیھ ش�ونآمده کھ رھبری جامعھ بدست روحانیت است. یعنی در واوه اخی�ر از ای�ن گ�ر بنابر این یک درصد بسیار کمی از طلبھ ھا بھ قصد عشق علوم دینی بھ این مراکز رجوع می کنند کھ بسیاری

ھ ک�بخص�وص در عص�ر م�ا بسرعت سرخورده وبی�زار م�ی ش�وند زی�را قش�ری گ�ری وتن�گ نظ�ری ح�اکم ب�ر نظ�ام علم�ی ح�وزه ھ�ا ر دبینن�د ک�ھ غوغای ظھور مکاتب دینی وعرفانی است، ھیچ دلیلی ب�رای مان�دن وتکمی�ل تحص�یل خ�ود در ح�وزه نم�ی یابن�د و م�ی

غل نی�ز وحانیت بھ ش�ادبیات عرب تحصیل نمایند. تبدیل ر دانشگاھھا امکان برتری وجود دارد تا در رشتھ ھای الھیات ومعارف و انحطاط روح در روحانیت حوزه ھای ماست . یکی دیگر از علل

ح�انی بزرگ�ی در با وضع جاری ام�ری حتم�ی م�ی نمای�د اال اینک�ھ ی�ک انق�الب رو روحانیت امری واحد است و مرگ حوزه و -١٩ رباش�د. دنی مییک�ی از علم�ای حقیقت�ا روح�ا آن مستلزم نزول روح بواس�طھ براستی یک مرکز روحانی شود و بطن آن رخ دھد و

.مچنان شاھد خواھیم بود و مرگش رار اینصورت روحانیت ضد روح را ھغی

وھ�زاران ادق بھ این دلیل تبدیل بھ بزرگترین کارگاه تولید علم در تاریخ شد وس�یمای بش�ریت را متح�ول نم�ودمدرسھ امام ص-٢٠اشت.مدرس�ھ دم�ام ص�ادق ق�رار عالم حقیقی تولید نمود وبھ سراسر جھان صادر ک�رد ک�ھ در رأس آن ی�ک ع�الم روح�انی ھمچ�ون ا

ان نب�ود و ی�کب�ود ک�ھ از س�اللھ امام� عصفھ ھم ک�ھ نخس�تین فقھ�ای حک�یم در ت�اریخ اس�الم را تربی�ت نم�ود تح�ت رھب�ری س�لمان عجمی بود .

ھ ام�ام م بھ تمد ن اسالمی است کھ از قرن دوم آغاز ودر قرن ھفتم ھج�ری ب�ھ اوج خ�ود رس�ید تمام�ا از مدرس�آنچھ کھ موسو-٢١س�از ادق برخاست ونخس�تین ب�ذرھای روش�نائی را در ق�رون وس�طای اروپ�ائی کاش�ت. و محقق�ین منص�ف غرب�ی اث�ر سرنوش�تص

علوم اسالمی در رنسانس اروپا را اعتراف دارند .

ک�ھ ھ دلیل بی روحی روی بھ مرگ وزوال است. وبنابر این برای نجات خود بایستی آن علمای ص�احب روح راروحانیت ما ب-٢٢ا رای دین�ی م�ا لع�ن کن�د. و عرف�ا و علم� اره بصورت انگشت شماری ھستند در حوزه ھ�ا جم�ع آورد ن�ھ اینک�ھ آنھ�ا را ط�رد وھمو

بسوی غرب حوالھ دھد .

ا، طباطب��ائی ھ��چ��را بای��د روح��انی ت��رین روح��انیون م��ا از ح��وزه ھ��ا بگریزن��د وم��تھم ش��وند:امام موس��ی ص��درھا، طالق��انی -٢٣ب�ھ ا نکش�یدند.ھ�تی امام خمینی نیز بھ اعترافشان چھ تھم�ت ھ�ا ومالم�ت ھ�ا از دس�ت رؤس�ای ح�وزه ھا،شوشتری ھا وامثالھم. ح

ھمین دلیل حکومت پھلوی بھ آسانی و در سکوت ایشان را تبعید کرد و صدائی از کسی در نیامد .

Page 8: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

8

زهف�ی المث�ل ح�و ی ن�دارد.ب�مسئلھ دیگر اینکھ بای�د بی�اموزیم ک�ھ روحانی�ت حقیقی(ص�احب روح ب�ودن) ربط�ی ب�ھ لب�اس عر و -٢۴رت�داد ک�ھ فت�وای ایستی کسانی چون دکتر شریعتی را با آغوش باز می پذیرفت ودر حوزه مشغول تدریس می نمود ن�ھ اینعلمیھ با

ود .صادر کند وخودرا در نزد مردم رسوا سازد. ھر چند کھ خداوند بعد از انقالب بسیاری از آنھا را رسوا نم

رده د ت�ا در کالب�د م�کن�از سراسر جھان بھ این مراکز دعوت انسانھای روحانی را ید روح شناس باشد وحوزه ھای علمیھ با -٢۵ روحی بدمد وخود را نیز زنده کند. ،فقھ و شریعت

اداره )ع(و س�لمان )ع(انشگاه امام صادق در مدینھ کھ ادامھ تک�املی مدرس�ھ ص�فھ در خان�ھ پی�امبر ب�ود و تح�ت ریاس�ت عل�ید-٢۶در می�ھ اس�المیون ظھور خالقیت ھا و بدعتھای علمی و فقھی و عرفانی و حکمی و تأویلی بود . ول�ی ح�وزه ھ�ای علمی شد کان

از اس�ی بت�دریجقرون اولیھ پس از قتل و خانھ نشین سازی امامان آخر و عرصھ غیبت ، تح�ت حاکمی�ت و نظ�ارت پلی�د خلف�ای عبآنی ق�د ابل حکمت قرو مأمون فلسفھ یونانی ھم بر آن افزوده شد تا در مقخالقیت ساقط شد و بلکھ بھ عمد از ھمان عصر ھارون

ر کالب�د ب�گت�رین آف�ت علم کند . از این منظر فالسفھ یونانی اندیش و اسالمی مذھبی چون ف�ارابی و ب�وعلی را پ�رورش داد ک�ھ بزر عرف�انی ن�اب در ع�وض مکات�ب و آرایحکمت توحیدی بود و تا بھ امروز این فلسفھ ھا در حوزه ھای ما تدریس می ش�وند ول�ی

ث�ل مکمای ش�یعی عرفا و حاسالمی کھ سر برآورده از قلب و روح نبوی و والیت علوی بود از این حوزه ھا طرد و لعن شد حتی م ھ�وی و عط�ار . ھر چند ک�ھ آث�ار کس�انی چ�ون اب�ن عرب�ی و روزبھ�ان بقل�ی و مول�حیدر آملی، عالء الدولھ سمنانی و سھروردی

فھ ر قب�ال فلس��دیعی و عل��وی و امامی�ھ اس��ت گرچ�ھ خودش�ان برخاس��تھ از اج�داد س��نی م�ذھب بودن�د . ای��ن تس�اھل و اقب��ال عم�ال ش�و ب�ی لعل�ل بح�رانیونانی و لعن عرفان شیعی در حوزه ھا کھ یک سنت بنی عباسی بود تا ب�ھ ام�روز ادام�ھ یافت�ھ اس�ت ک�ھ عل�ت ا

کفایتی این حوزه ھاست .

فھ پرس�تی ح�وزه ھ�ای ص�فوی ت�ا اعم�اق ج�ان ح�وزه ھ�ای م�ا کھ زھر التقاط و شرک و نفاق عباسی و خرااین بدان معناست -٢٧العل�ل ب�ی رسوخ کرده و تبدیل بھ قداست شده است و روح عل�وم اس�المی ک�ھ عرف�ان اس�ت نف�ی و لع�ن ش�ده اس�ت و اینس�ت عل�ت

بدمد نھ اینکھ روح را بکشد .روحی حوزه ھای علمیھ و روحانیت شیعی ما . روحانیت باید در مردم روح

ن اس��ت ک��ھ م��ثال فق��ط آث��ار دورا ی��ن سانس��ور آش��کار ب��ر علی��ھ روح خالق��ھ عرف��ان اس��المی ک��ھ ج��انش ام��امی اس��ت ت��ا آن ح��دا-٢٨ز ب ط�رد وی اپختگی عرفانی شیخ بھائی در حوزه ھا مقبول است و انقالب عرفانی این مرد ب�زرگ در اواخ�ر عم�رش ک�ھ موج�نا

و اس�ت و آث�ارز حوزه ھا شد و او را مجبور بھ ھجرت از ای�ران س�اخت نی�ز م�ورد انک�ار ح�وزه ھ�ای کن�ونی مجانب شاه عباس افت�ھ ھ ادام�ھ یاآرای عرفانی دوران کمالش را بھ حساب جنون او می داند و این ھم سنت و نگرش شاه عباسی بر ح�وزه ھاس�ت ک�

است .

اس�ت و امک�ان ق و ج�انی اس�ت ک�ھ روح را از روحانی�ت م�ا س�لب ک�ردهبنابراین روح عباسیان امام ک�ش و ش�اه عب�اس فاس� -٢٩بعی�د تھ نش�ین و کن�د و خان�ح�انی ص�احب روح�ی را از خ�ود ط�رد میدھد و بلکھ ھر روان ما را از قلب این حوزه ھا نمیظھور امام

می کند .

Page 9: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

9

ک�رده ان�د ھ امامی�ھ واردفت و حکم�ت و فق�این دو عباس در تاریخ اسالم و شیعھ بزرگترین جنایتھا و خیانتھا را بر قلب معر -٣٠ھ ق�م ز انق�الب ب�ا. ام�ام خمین�ی ک�ھ پ�س نگ و روح امامان خ�ود رن�ج م�ی ب�ریمو ما ھنوز ھم از ظلمت و عداوت آنان بر علیھ فرھ

یدن�د و دانانش ب�از گربازگشتھ بود تا این ابلیس تاریخی را از آن حوزه براند بھ وسوسھ ھا و بھان�ھ ھ�ای سیاس�ی دوب�اره ب�ھ تھ�ریچ براس�تی ھ� . آی�اق�در ھ�م گف�ت ب�ھ گ�وش م�ردم نرس�اندنددر تھران ھ�م س�خنان عرف�انی ایش�ان را سانس�ور و خف�ھ کردن�د ک�ھ ھمان

. ن�درا ب�از گردا دھ�د و روح امام�ان دو عب�اس پلی�د نج�اتای�ن روحانی صاحب روحی نیست کھ روحانیت ما را از این آفت و فساد گ�ذار ق�ھ م�رده درفرف�ان ! فقھ بی عاست چرا کھ امام صادق فرمود: براستی ما اصحاب اعرافیمرفان زیرا روح امامان ما ھمان ع

. تاریخ است

دومفصل

Page 10: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

10

پدیده شناسی علم

بسم الله األعلم

می آید ک�ھ علم پدیدی وسیع کلمھ بمعنای دانائی است . دانائی برای چھ و بھ چھ منظوری ؟ از این منظر دو نوع علم در معنا -١ حاصل دو پاسخ بھ این سئوال است : دانائی برای دانائی یا دانائی برای توانائی .

Page 11: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

11

خ�ود دانائی در نفس خود حامل عشق است و آن عش�ق ب�ھ دان�ائی اس�ت . ول�ی دان�ائی ب�رای توان�ائی ھ�م در نف�س دانائی برای -٢ حامل قدرت و مالکیت و تصرف است .

کلی و ماورای طبیعی است . وانائی منجر بھ علم عرفانی می شود کھ علمی روحانی دانائی برای د -٣

وم فن�ی منج�ر ئی برای توانائی کھ برخاستھ از ارادۀ بھ قدرت و تملک و ریاست و سلطھ بر مادیت جھان است بھ علو اما دانا -۴ می شود کھ امروزه در مدارس و دانشگاھھا تدریس می شود .

ز ا. عل�م حاص�ل ی خی�زد: درون�ی و برون�یقلم�رو برم�لم بلحاظ متدولوژی (روش شناسی) نیز دو ن�وع اس�ت ک�ھ از دو و اما ع -۵ورد و آون خ�ود م�ی معرفت باطنی و علم حاصل از تجربھ و تحلیل بیرونی . یعنی انسان برای شناختن چیزی یا آن چی�ز را ب�ھ در

ب�وط ب�ھ وش اول مر. را در بیرون تجزی�ھ و تحلی�ل م�ی کن�دچیز می رود و آنرمورد تفکر و نظر قرار می دھد و یا خود بسوی آن وم تص�رفی است . و روش دوم مربوط بھ عل» علم حضوری«علوم عرفانی و روحانی می شود کھ در حکمت اسالمی موسوم بھ

یا اکتسابی نامیده می شود . » علم حصولی«و فنی می شود کھ

ان عاش�ق ) ھم می نامند کھ مدرس�ۀ آن در درون انس�ز نزد خداا -ی یا من عندی (از نزد خویشتن اول را علم لدن روش و نوع -۶ است .

ی شود ک�ھ وم علم را علم مدرسھ ای می نامند کھ علم عاریھ ای ھم نامیده می شود یا علوم جزئی ھم خوانده مروش و نوع د -٧ مدرسھ اش در بیرون است .

ا ی�. و گ�وھرۀ عل�م فن�ی ھ عش�ق ب�ھ دان�ائی و معرف�ت م�ی باش�دعشق است ک حضوری یا عرفانی ھمانپس گوھرۀ علم لدنی یا -٨ حصولی یا مدرسھ ای یا جزئی ھمان قدرت است .

داند و ی�ا عل�م قط علم حضوری یا عرفانی را علم می داند و علم نوع دوم را یا علم نمی نامد و یا علم حقیقی نمیقرآن کریم ف -٩ د کھ ھمان علم سلطھ گر و بخیل و کافر است . بغی می خوان

نی�وی وری یا حقیقی را علم ماورای طبیعی و اخروی می دانند و علوم فنی و حصولی را ھ�م عل�م طبیع�ی و دبرخی علم حض -١٠ان�د و یدؤمن�ان مما ھ�م در ن�زد می نامند . درحالیکھ ای�ن تقس�یم بن�دی ب�ھ لح�اظ قرآن�ی درس�ت نیس�ت و خداون�د حت�ی عل�م دنی�وی ر

فرماید کھ دنیا پرستان حتی بر آنچھ کھ می پرستند ھم علم ندارند. می

ل�م راس�تین و عتا می توان از دو نوع علم سخن گفت : علم مؤمنانھ و علم کافرانھ یا علم حقیقی و علم جعلی ی�ا درواقع نھای -١١ علم دروغین و فریبنده .

Page 12: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

12

ا اص�الح رند و می فرماید علم آن اس�ت ک�ھ ص�احبش کامال انسانی از علم ارائھ می (شکافندۀ علم) یک تعریف ک (ع)امام باقر -١٢ارای دد یعن�ی ش�و و ھدایت نماید . اصالح عمل و عمل صالح کھ ویژۀ مؤمنان است موجب ھویت صلح دوستانھ با عالم و آدم می

ھ د. درحالیک�دانن�لح و اتح�اد ب�ا جھ�ان میمعرف�ت را ص�. ھمانطور کھ در عرف�ان اس�المی ھ�م کم�ال عل�م و طبع وحدت وجودی است علوم فنی (علم بغی) صاحبانش را بسوی جنگ و نابودی جھان و جھانیان می برد .

ھ بواس�طۀ ک�دیث قدسی داریم کھ خداوند می فرماید : آنچھ را کھ کافران علم می نامند بازی و بازیچھ ای اس�ت در قرآن و ح -١٣ی ، عل�وم طبیع� ری�ف از عل�م کافران�ھ ش�امل ح�ال کلی�ت عل�وم و فن�ون م�درن م�ی ش�ود اع�م ازآن رسوا و ھالک می شوند . ای�ن تع

علوم ریاضی ، علوم انسانی و مھندسی .

دران و بانی���ان عل���وم و فلس���فھ م���درن ھمچ���ون ھوس���رل ، نیچ���ھ ، انیش���تن ، م���اکس پالن���ک ، ویتگنش���تاین و بس���یاری از پ��� -١۴ اند . ب واقع شدهوم جدید در غرب ، تردید کرده اند و لذا مورد تمسخر تمدن غرھایزنبرگ و گودل در ماھیت علمی بودن عل

عل�م حقیق�ی ھم�ان علم�ی اس�ت ک�ھ الھی دارد و -و اسالم و قرآن و تشیع ، علم تعریف و ماھیتی کامال انسانی از منظر دین -١۵ ود . ی بھ یاد آورده شده و استخراج شخداوند در خلقت ازلی در ذات انسان نھاده است و باید متذکر گردد یعن

پی�امبر از بمعنای بھ یاد آوردن است . مثال در قرآن می خ�وانیم ک�ھ برخ�ی در ن�زد» ذکر«نی ، علم محصولی از از منظر قرآ -١۶ علم وحی سئوال می کنند و خداوند سائلین را بھ ذاکرین رجوع می دھد .

. باشد یعنی دارای ذات عرفانی است آن محصولی از معرفت نفس میم راستین از منظر قریعنی در حقیقت عل -١٧

ی��ز طب��ق ق��ول قرآن��ی ب��ر دون��وع اس��ت : یک�ی آن اس��ت ک��ھ در ن��زد ھم��ۀ انس��انھا حاض��ر اس��ت و بواس��طۀ ذک��ر و عل�م حقیق��ی ن -١٨ھ بخواھ�د ب� ک�ھ معرفت نفس عاید می گردد و نقد می شود . دیگری آن است کھ در ن�زد خداس�ت و خداون�د بھ�ر کس�ی از مخلص�ین

. زد خدانعنی علم در یا علم لدنی (علم در نزد خود) گویند و دومی ر» علم من عندی«اندازۀ نیازشان اعطا می کند . اولی را

لم حقیقی ھمچون ایمان از نور است درحالیکھ علوم جعلی از سواد (سیاھی) و ظلمت است . ع -١٩

ھی�ت موض�ع درب�ارۀ ماجھان اسالم و بلکھ جھان مذاھب در عصر ما ھمانا اع�الن لش ھای فرھنگی دریکی از بزرگترین چا -٢٠ . دن معاصر جھان تعیین و تکلیف میکندباشد کھ این امر برای کل مسائل تمعلوم مدرن می

اش�کال و در جھان اسالم بسیاری از علما و فالسفھ بر این باورند ک�ھ عل�وم م�درن اروپ�ائی دارای ماھی�ت عل�م حقیق�ی اس�ت -٢١دان�د و پدی�ده ای س�ترون م�ی خوان�د ارای ھویت دین�ی و ھ�دایت بخ�ش نمی. این نظرگاه درواقع علم را دفقط در استفاده از آن است

ک��ھ در دس��ت ھ��ر کس��ی ک��ھ باش��د ب��ھ طب��ع ھم��ان ک��س خاص��یت م��ی بخش��د . در عص��ر م��ا کس��انی چ��ون عالم��ھ طباطب��ائی و مرح��وم لوم اروپائی را ماھیتا ھمان علوم لدنی م�ی دانن�د ک�ھ در عص�ر جدی�د در دس�ترس عام�ۀ م�ردم مطھری از این گروه می باشند کھ ع

قرار گرفتھ است . از این منظر علم یک کاالی محض است کھ ھم می تواند ھدایت بخش باش�د و ھ�م ض�اللت بخ�ش مث�ل چ�اقو ک�ھ

Page 13: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

13

ایران حامی این منظ�ر از بر نظام جمھوری اسالمیھم بکار آدمکشی می خورد و ھم جراحی و درمان بیماری . ایدئولوژی حاکم . درواقع این نظریھ از علم ھمان علم اقتداری را مد نظر دارد یعنی علم بعنوان ابزار قدرت . علم است

ونست کھ علم اقتداری و عاری�ھ ای و جزئ�ی و بیرون�ی ی�ک اب�زار مح�ض اس�ت یعن�ی بازیچ�ھ اس�ت ک�ھ پی�روان حقیقت ھم ای -٢٢ نش را رسوا و ھالک می کند . پرستندگا

ر نظری�ۀ م�ذکور اینس�ت ک�ھ ای�ن عل�وم م�درن ھم�ان عل�م حقیق�ی پنداش�تھ ش�ود . خط�رات ای�ن نظری�ھ ت�اکنون د خطر اص�لی در -٢٣ کشور ما بھ اندازۀ کافی آشکار شده است ولی متأسفانھ عبرتی در میان نیست .

ر ع�الم و لم و فن است و این مذھب ت�ا ب�ھ ام�روز ب�ھ ان�دازۀ ک�افی در ک�ایدئولوژی حاکم بر تمدن مدرن جھان ھمانا مذھب عا -٢۴ابودی ن�م�ین را ب�ھ آدمیان تباھی و فساد ایجاد کرده است و ادامھ اش نسل بشر و بلکھ حیات ب�ر روی زم�ین و بلک�ھ موجودی�ت ز

می کشاند .

ان یس�ت زی�را پ�در و م�ادر ای�ن عل�م ک�ھ در یون�لوم حاکم بر جھان مدرن ماھیتا جعلی یعن�ی فرض�ی اس�ت حت�ی مج�ازی ھ�م نع -٢۵ش�ده ر چی�زی بن�اباستان رخ نموده ھمانا فرضی بنام نقطھ و صفر است کھ اساس ریاضیات و ھندسھ می باشد . یعنی ای�ن عل�م ب�ج�ود . وده است نھ کھ وجود واقعی ندارد و وجود معنوی ھم ندارد و یک فرض صرفا ذھنی است . درواقع این علم بر عدم بنا شاس�ت . ز عدم منک�رو این در حالی است کھ کل علوم غربی منشأ عدمی جھان را منکر است یعنی خداوند را بعنوان خالق جھان ا

یعنی کافر است .

ی ذات ع�دمی جھ�ان م�اده را منک�ر اس�ت و از طرف�ی دیگ�ر عل�م خ�ود و مح�ک ادراک و م�ذھب خ�ود را ب�ر ع�دم یعنی از طرف -٢۶ر ک��ھ د . ھم��انطوط��ھ) . و ای��ن ھم��ان ماھی��ت نف��اق موج��ود در ذات ای��ن عل��م و بانی��ان و پرس��تندگانش م��ی باش��ق��رار داده اس��ت (نق

ھمواره بھ انسان وعدۀ بھشت زمینی می دھد و حاصل کار کامال دوزخی است . یعنی این علم ابلیسی است .

م کافرند و مستکبر و ستمگرند . ھ ھمین دلیل پرستندگان علم مدرن و غربی بلحاظ اعتقادی و اخالقی ھب -٢٧

س�ت الم ، نقطھ چیزی است کھ نھ طول دارد نھ عرض نھ عمق نھ وزن نھ حجم . یعنی نقطھ نام مس�تعار ع�دم طبق تعریف ع -٢٨ کھ اولین اصل علم اروپائی می باشد و مابقی اصول علمی بر آن سوار است .

ب�ھ عدم است یعنی خدایش نابوده است . پس عجب نیست کھ پی�روانش راس این علم ، عدم پرست است زیرا اصل اول آن پ -٢٩ نابودی می برد .

ای�ن واض�ح . »ابودی اس�تن�حاس�بھ باش�د محک�وم ب�ھ ھر چیزی ک�ھ قاب�ل ش�مارش و م«، سلطان علم حقیقی می گوید (ع)علی -٣٠ ترین تعریف از ماھیت علوم فنی است کھ پدرش ریاضیات و شمارش و محاسبھ است .

Page 14: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

14

ی�اتی حو فنون تجربی بشر کھ عمری چندین ھزار سالھ دارد و در سراسر جھان حضور داشتھ است ک�ھ نیازھ�ای البتھ علوم -٣١. یاض�یات اس�تبشر را برآورده می سازد و اس�اس معیش�ت دنی�وی اوس�ت دارای ذات�ی ک�امال متف�اوت از عل�وم غرب�ی مبتن�ی ب�ر ر

. ھ کھ برخاستھ از ایران باستان و شخص زردتشت پیامبر بوده استعلوم و فنونی مثل معماری و نساجی و تغذی

ت نگاه و احساس و نیت عالم و طلبۀ عل�م اس�ت ک�ھ مول�د دو عل�م ک�امال تفاوت علم ح -٣٢ متف�اوت م�ی قیقی و علم جعلی در ماھیی ل�عتف�اوت نم�از من و یک منافق .شود کھ چھ بسا ممکن است ظاھرا ھم تفاوتی نداشتھ باشند . درست مثل تفاوت نماز یک مؤ

نسان متفاوت حد در دو او ابن ملجم . کھ علی را بھ خدا می رساند و ابن ملجم را بھ شیطان . بھ ھمین دلیل یک عبادت ظاھرا وا دو نتیجۀ متفاوت بھ بار می آورد.

س�ی . و اگ�ر ھ�م کسھ و دانشگاه م�ی رودفت بسراغ مدرمروزه شاھدیم کھ بسیار بندرت کسی بھ نیت دانائی و عشق بھ معرا -٣٣بن س�ینا و نیشتن و امثل ا بھ این نیت وارد دانشگاه شود در آن ھیچ رضایتی حاصل نمی کند و چھ بسا نیمھ کاره رھایش می کند

رس و داب��ر ای��ن م�� . و ع��الوها در آنج��ا ن��وری از عل��م نم��ی یابن��د. و ل��ذا عالم��ان حقیق��ی عموم��ا ف��راری از مدرس��ھ ان��د زی��رنیوت��ون است . . و اخبار غیر علملذا مستمرا پر ھزینھ تر می شونددانشگاھھا درواقع دکانھای تجارت اطالعات ھستند و

ند و ل�ذا ر اینکھ علم یک تولید معنوی است و لذا ربط�ی ب�ھ ف�ن ن�دارد . و عل�وم م�درن دارای م�اھیتی فن�ی ھس�تو مسئلۀ دیگ -٣۴لمی ندارن�د . ا تعریفی عیگر علمی نبودن این علوم اینست کھ ھیچ یک از این علوم مطلقدیل بقول انیشتن اصال علم نیستند . و دل

ای�ن نی�ز ی ندارن�د .ایعنی مثال نمی توان ریاضیات را بواسطۀ ریاضیات تعریف ک�رد یعن�ی ای�ن عل�وم ب�ی بنیادن�د و در خ�ود ریش�ھ معنای دیگری از جعلی بودن ماھیت آن است .

لی�ت از ب�ی عی ت ولی خود علیت تعریف علیتی ندارد یعنی بر قانون علیت استوارند و علیت منطق این علوم اسعلوم اروپائ -٣۵ . این نیز ابطال دیگر است در ماھیت علم اروپائی . علتی ناشی می شود

م مطلقا یست یعنی انسان عالسئلۀ دیگر این علوم آن است کھ دارای ھویت انسانی و انسان محور و صاحب ارادۀ انسانی نم -٣۶ازیچ��ۀ در پژوھش��ھای خ��ود دارای اراده نیس��ت زی��را دارای س��مت و س��و و ھ��دف تعری��ف ش��ده نیس��ت بلک��ھ دانش��مند اس��ت ک��ھ ب

ن ب��رده و . و ل��ذا انس��ان م��دررا ھ��دایت م��ی کن��د ب��ھ س��وی ن��امعلومیپژوھش��ھای خ��ویش اس��ت و نت��ایج پژوھشھاس��ت ک��ھ دانش��مند کن�د . ن�ابودش م�ی ین نیز ماھیت ابلیسی ای�ن عل�م اس�ت ک�ھ بناگ�اه در زی�ر دس�ت انس�ان منفج�ر ش�ده وبازیچۀ این علوم است .و ا

ھای علم��ی وھم��انطور ک��ھ بخ��ش عم��ده ای از گرفتاریھ��ا و ع��ذابھا و ام��راض الع��الج و ن��ابود کنن��دۀ انس��ان م��درن حاص��ل پژوھش�� . رولید می شوند مثل ایدز و ایبوالکی تکاالھای علمی است . مثل ویروسھای جدیدی کھ در مراکز پژوھشھای پزش

لگ�ی آش�کار اس�ت و . س�مت آن انس�ان و مقص�دش خداون�د اس�ت و نش�انھ ھ�ایش جملوم حقیقی سمت و سو و مقصد دارن�دع -٣٧ . علم حقیقی انسان محور و خداجوست .و وافیدارای حجت ھای کافی

Page 15: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

15

سوی عل�وم غرب�ی را مش�خص ک�رده ان�د و نش�ان داده ان�د ک�ھا ھمۀ اینحال بسیاری از فرزانگان حق پرست غربی سمت و ب -٣٨ عاقبتی جز نابودی انسان ندارد . پس دشمن انسان است یعنی شیطانی است .

مۀ وعده ھای علوم و علمای مدرن دروغ از آب درآمده است . ھمچون وعده ھای شیطان . ھ -٣٩

ی چن�ین ازیچھ و خادم خود کند شیطانی اس�ت . و عل�وم م�درن دارار چیزی کھ از انسان سلب اراده و ھدف نماید و او را بھ -۴٠یق�ی ، جھ�ان ت . عل�م حقماھیتی ھستند و لذا گشایندۀ دربھای دوزخ صنعت می باشند کھ مادۀ اولیۀ آن نف�ت یعن�ی م�ادۀ دوزخ اس�

ز غ�رور ن ک�االئی ج�ان ب�رای انس�ارا مرید انسان می کند و علم شیطانی ھم انسان را مرید اش�یاء و کاالھ�ای خ�ود م�ی کن�د . ش�یطی�ک ک تب�دیل ب�ھی�ندارد و علوم و فنون مدرن ھم غرور آفرین ترین و فریبنده ترین ک�االی ش�یطان اس�ت ک�ھ انس�ان م�درن را ھ�ر

مستکبر و امپریالیست نموده است و جھانخوار و آدمخوار .

سومفصل

Page 16: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

16

پدیده شناسی وحی

ناطقینبسم الله االحی ال

برخالف تصور عامھ ، وحی در فرھنگ قرآنی دارای طیف وسیعی از معن�ا و ک�اربرد اس�ت و ام�ری فق�ط مخ�تص انبی�ای الھ�ی -١نمی باشد . مثال می خوانیم کھ خداون�د ب�ھ زنب�ور عس�ل وح�ی م�ی کن�د و آنھ�ا ب�دین وس�یلھ ب�ھ جم�ع آوری عس�ل م�ی پردازن�د و ی�ا

ت مریم است کھ مقام نب�وت ندارن�د . و نی�ز وح�ی ش�یاطین ب�ھ برخ�ی از م�ردم ک�ھ از آنھ�ا سخن از وحی بھ مادر موسی و یا حضر

Page 17: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

17

ل پیروی می کنند . ھمچنین خداوند بواسطۀ وح�ی وظ�ایف ذات�ی ھ�ر موج�ودی در جھ�ان خلق�ت را ب�ھ آن موج�ود الق�اء م�ی کن�د مث�رآن نی�ز آم�ده ک�ھ خداون�د ب�ا کس�ی س�خن نم�ی . در ق�قل است کھ عقل ھمانا وحی ب�دن اس�تن(ص) گردش کرات . و یا از رسول اکرم

گوید اال بواسطۀ فرستاده ای (مث�ل پی�امبران و ی�ا جبرئی�ل و مالئ�ک) و ی�ا بط�ور مس�تقیم و ی�ا از پ�س پ�رده ای (بص�ورت س�روش ص�ورت غیبی) . فی المثل آی�ات الھ�ی انبی�اء ھمان�ا وح�ی خداون�د ب�ھ م�ردم از طری�ق پی�امبران اس�ت . و ی�ا وح�ی ب�ھ انبی�ای الھ�ی ب

. ھمچن�ین وح�ی انس�ان وح�ی مس�تقیم خداس�ت بیواس�طھ . و یا اینک�ھ عق�ل دررؤیا و یا بواسطۀ مالئک بوده استسروش غیبی یا . ھا را امر بھ کارھای خالف عقل میکنندشوند و آننون برخی انسانھا میاجنھ ھم داریم کھ موجب ج

حی الھی القاء و تدبیر م�ی ش�ود و ھم�ۀ ص�فات و خل�ق و خ�ویر حقیقت می توان گفت کھ ھمۀ امور جھان ھستی بواسطۀ ود -٢ موجودات حاصل وحی خداوند در آن موجودات است .

ارد زی�را در داولیۀ ھر وحی ای ھمانا خداوند است . حتی وحی اجنھ و شیاطین بھ برخی از مردم ھم منش�أ الھ�ی منشأ ذاتی و -٣ کذابان نزدیک می شوند . قرآن می خوانیم کھ شیاطین بھ امر خداوند بھ

ان ھستی غرق در وحی خداوند است در درون و برون . و آدمی ھم غرق در وح�ی الھ�ی اس�ت بط�ور مس�تقیم ودر حقیقت جھ -۴ غیر مستقیم و از درون و برون .

. لھ�ی ھس�تندعنوان عقل و اراده و احساس و غرایز و نیازھای درون�ی انس�ان جملگ�ی ان�واع و درج�ات وح�ی ا ھر آنچھ تحت -۵ جنای�ات ھ�م و. ش�یطنت ھ�ا و جن�ون نی�ز ان�واعی از وح�ی بیرون�ی ھس�تند ھمانطور کھ رؤیاھا و سروش غیبی و الھام�ات ملک�وتی

.امعھجت از جانب ی بیرونی دیگر اس. ھمانطور کھ وسواس الناس ھم یک وحات شیطانی و جنی می باشندری از القائانواع دیگ

طرح م�ی باش�ند دیگری مثل تلقین ، القاء ، وسوسھ ، گمان ، خیال و رؤیا نیز م ی تحت الفاظ و مفاھیمالبتھ این ارتباطات غیب -۶ن�د زی�را خداو کھ بطور کلی درجات و انواعی از وحی محسوب می شوند . ھمانطور کھ می توان غرایز را ھم نوعی وح�ی دانس�ت

غریزۀ جمع آوری عسل در زنبور را ھم وحی می نامد .

ر دز ای��ن منظ��ر حت��ی روح را آنچ��ھ ک��ھ ذات ، فط��رت و ص��فات نامی��ده م��ی ش��ود ان��واع و درج��ات وح��ی درون��ی ھس��تند . ا حت��ی -٧اء و ھ حام�ل اس�مک�انسان ھم می توان وحی برتر و ذاتی دانست ھمانطور کھ این روح را خداون�د در خلق�ت ازل�ی آدم دمی�ده اس�ت

داون�د ک�ل ام�ر خ ول روح در برخ�ی مؤمن�ان و انبی�اء ک�ھ حام�ل کت�اب و حکم�ت امر و ارادۀ الھی در انسان م�ی باش�د . و نی�ز ن�زو است بدانگونھ کھ در سورۀ قدر می خوانیم .

! ک�ونفت بشو و س�پس خل�ق ش�د: ک�ن فیز این دیدگاه حتی عالم وجود حاصل وحی است بھ عدم از جانب خداوند خالق . کھ گا -٨ حی خداوند بھ عدم می باشد . یعنی خلقت مادی جھان موجودات ھم حاصل و

س چیزیت ھر چیزی در جھان ھمان وحیانیت آن چیز از جانب خداوند است . پ -٩

Page 18: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

18

ک وحی مجسم است یا بھ زبان دیگر ی�ک ام�ر مجس�م از جان�ب خداس�ت و ل�ذا ھ�ر چی�زی در فرھن�گ قرآن�ی یپس ھر چیزی -١٠ی خ�دا و نی�ز حی کبیر است ب�ھ انس�ان ک�ھ بزرگت�رین و آخ�رین وح�است یعنی یک نشانۀ خداست . و کل جھان ھستی و» آیھ«یک

بزرگترین و آخرین مخاطب ھمۀ وحی ھای خداست .

بواسطۀ کل جھان ھستی کھ حاصل وحی چھار روزۀ نخست خلقت است بھ انسان وحی نمود تا خلق شود . یعنی خداوند -١١

لماتش . کنمود زیرا روح خود را در او نھاده بود با ھمۀ اسمایش و آنگاه خداوند مستقیما از درون انسان بھ او وحی و -١٢

و خ�وی ا ، عقل ھا ، ایده ھا ، آرزوھا ، احساسات ، عشق ھا و نفرت ھا و غرایز و آرمانھا و صفات و خلقھھمۀ اندیشھ -١٣ بھ مثابۀ وحی بھ انسان از درون اوست کھ ھمان معنویت و شخصیت اوست .

راتب وحی الھی در انسان ھستند . مون و حکمت و فلسفھ ھا و ھنرھا و عرفانھا ھم جملگی انواع و علوم و فن -١۴

م�ام انسان اس�ت ت�ا آنج�ا ک�ھ ا فس ناطقۀ آدمی کھ خود مھد ھمۀ معارف و عقول بشری است وحی مستمر و بالوقفۀ خدا درن -١۵ ، نفس ناطقھ را حضور الوھیت در انسان می نامد . (ع)باقر

ان�د . و اس�طھ و ی�ا ب�ی واس�طھھمانطور کھ نشان دادیم وحی ھای الھی بھ انسان یا از درون ھس�تند و ی�ا از ب�رون . ی�ا ب�ا و -١۶ ند . عالوه بر این برخی رحمانی اند برخی نعمانی ، برھانی ، سبحانی ، عرفانی ، رضوانی و برخی ھم شیطانی ا

ائی ، م محسوس�ات و مادی�ات ھس�تند مث�ل ش�نوائی ، بین�ائی ، بوی�ائی ، چش�ای با واسطھ و بیرون�ی نی�ز برخ�ی از ع�الوحی ھ -١٧ائیل�ی . ئیلی و عزرشھوانی و غیره . و برخی از عوالم نامحسوس و غیبی و متافیزیکی ھستند مث�ل جبرائیل�ی ، اس�رافیلی ، میک�ا

یلی وح�ی اس�راف ح�س موس�یقیائی ی�ک یا جنی و شیطانی . مثال نبوت یک وحی جبرائیلی است . مرگ یک وحی عزرائیل�ی اس�ت . است . حکمت یک وحی میکائیلی است . و شھوت جنسی یک وحی ابلیسی است . و جنایت یک وحی جنی است .

ھ ی��دار ش��دن ، ش��اد و ان��دوھگین ش��دن ، عاش��ق و متنف��ر ش��دن ، دوس��تی و دش��منی وو... ان��واع وح��ی ھس��تند ک��خوابی��دن و ب -١٨ الئک القاء می شوند . بیواسطھ و یا بواسطۀ انواع م

ر موجودی در عالم عین یا غیب می تواند یک واسطۀ وحی برای انسان باشد . ھ -١٩

طور کلی چھار مرتبھ از وحی برای انسان ممکن است : ناسوتی ، ملکوتی ، جبروتی و الھوتی . ب -٢٠

ن وح�ی اس�ت . وح�ی ملک�وتی بواس�طۀ وحی ناسوتی بواس�طۀ موج�ودات طبیع�ی اس�ت و عملک�رد ح�واس پنجگان�ھ حاص�ل ای� -٢١مالئک است کھ شامل حال شیاطین ھم می شود . وحی جبروتی از عالم جبروت کھ بصورت قوانین ذات�ی در انس�ان عم�ل م�ی کن�د مثل غرایزی ھمچون شھوت ، ترس و غیره . و اما وحی الھوتی ارتباط مستقیم با خداوند است مثل کشف و شھود و مقام ح�دیث

. ع�الیترین ح�د وح�ی نب�وی ھم�ان وح�ی جبرائیل�ی ھ از وادی معرفت نفس ممک�ن م�ی ش�ودمامان و عارفان واصل است ککھ مقام ا

Page 19: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

19

است و عالیترین حد وحی عرفانی (ولوی) کھ کمال شکوفائی نفس ناطقھ می باشد مق�ام ح�دیث اس�ت ک�ھ امام�ان از آن برخ�وردار می نامد . » قرآن ناطق«خود را (ع)ند . این ھمان مقامی است کھ علییبودند و عارفان بواسطۀ معرفت نفس بھ آن نائل می آ

ن مرتب��ۀ منحص��ر بف��رد و جدی��دی از وح��ی را دریاف��ت ک��ھ در واقع��ۀ مع��راج ممک��ن ش��د و آ (ص)در می��ان انبی��ای الھ��ی، محم��د -٢٢ عالیترین حد از وحی الھوتی است .

اه ک��ھ م��ی و ب��ھ ھم��ین دلی��ل ایش��ان را کل��یم هللا نامیدن��د . یعن��ی ھ��ر گ�� ه ب��ودنی��ز دارای وح��ی وی��ژ (ع)در می��ان پی��امبران موس��ی -٢٣ خواست با خداوند صحبت می کرد . این نیز درجھ ای از وحی الھوتی بدون معراج است .

اس�طھ یای الھی خود محل صدور وح�ی ب�وده ان�د ب�دین معن�ا ک�ھ ھم�ۀ اق�وال و اح�وال و اعمالش�ان ع�ین وح�ی بیوبرخی از اول -٢۴ود نیس�تند . خ�سئول اعم�ال مقرآن کریم این انسانھا را عباد هللا المخلصین نامیده کھ محل ظھور ارادۀ خداوند ھستند و لذا است .

. رفان کامل از این جماعت می باشندو امامان ما و برخی از عا (ع)عیسی مسیح

ی��ا )(ع، عل��ی(ع)چ��ون فاطم��ھ دم را ب��ھ کس��انیم��ی پرس��یدند ک��ھ ایش��ان م��ر (ص)ھ برخ��ی از مس��ائل را از رس��ول اک��رمدانیم ک��می�� -٢۵ل�م ھ�ر چی�زی ع درب�ارۀ. ای�ن ب�دان معناس�ت ک�ھ آنھ�ا مح�دث بودن�د یعن�ی ھ�ر آن ک�ھ اراده م�ی کردن�د رج�وع م�ی فرمودن�د (ع)سلمان

. این نیز درجھ ای از وحی الھوتی است زیرا در مقام فنای ذات ھستند . حضوری داشتند

ن�د از برو«: ی س�ئوال کردن�د و خداون�د فرم�ود ک�ھدرب�ارۀ ماھی�ت و عل�م وح� (ص)رم ی از رسول اکدر قرآن کریم آمده کھ برخ -٢۶ھ در ک�ز ص�لوة اس�ت رت�ر ادانیم کھ طبق ق�ول ق�رآن ، ذک�ر مق�امی بذاکرین دارای علم وحی ھستند. مییعنی » . ذاکرین سئوال کنند

ند کھ ن، کسانی ھستشدن است. بھ بیان دیگر بقول قرآ» صلوةدائم ال«مان مقام ة رخ می دھد و باز بقول قرآن کریم ھغایت صلوس�خن پروردگ�ارش . این نیز مقامی از وحی اس�ت ک�ھ در ای�ن مق�ام دل م�ؤمن بالوقف�ھ ب�اان نوشتھ استة را بر قلوبشخداوند صلو

. می گوید و می شنود

د حت�ی نم�از ر سلسلھ مراتب و انواع وحی قرار دانابراین بطور کلی می توان ھمۀ مفاھیم و ارتباطات بشری با خداوند را دب -٢٧ را در درجات متفاوت حضور قلبی ، ھر دعائی و ذکری را و ھر اندیشھ ای را .

مۀ مقامات و حاالت عرفانی نیز دارای ماھیتی وحیانی ھستند در درجات . ھ -٢٨

د منتھ�ی اکثرش�ان ص�احب وح�ی یکب�اره و ازل�یمانطور کھ نشان دادیم ھمۀ موجودات عالم عین و غیب دارای وح�ی ھس�تنھ -٢٩و ن�ات و زم�ینمی باشند ولی این انسان است کھ در ھر آن دارای وحی جدیدی است و ھمۀ ان�واع و درج�ات وح�ی موج�ود در کائ

آسمانھا را می تواند دریابد .

تص�ویر و ب�و و م�زه ای ی�ک ھر یک از حواس پنجگانۀ بشری دریافت کنندۀ نوع خاصی از وح�ی م�ی باش�ند . ھ�ر ص�وت و -٣٠ وحی است از نوع با واسطھ اش .

Page 20: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

20

رگترین آنتن دریافت کنندۀ وحی می باشد .امواج اندیشھ و ایده ھا تماما وحی ھستند . ذھن بشری بز -٣١

ھ�م دریاف�ت اتھ قدرتمندترین و لطیف ترین و عالیترین آنتن دریافت کنندۀ وحی است کھ می تواند وحی الھوتی ردل آدمی الب -٣٢ھ�وتی اس�ت ولی وحی الانازل شد بھ یکباره . و تدریجا بواسطۀ جبرئیل شرح داده شد . (ص). ھمانطور کھ قرآن بر دل محمددنمای

و دومی ھم ملکوتی .

ت و آن ن�زول روح بھم�راه مالئ�ک و کت�اب هللا و حکم� والھ�وتی اس�ت -یز داریم کھ عالیترین حد وحی قلب�ی نوحی روحانی -٣٣ فرقان است .

ھم درجھ ای از دریافت قلبی است و یک علم حضوری محسوب می شود و نھ اکتسابی و حصولی .» فقھ«نی طبق قول قرآ -٣۴ زیرا سخن از قلب فقیھ است مثل قلب عاقل و عالم و حکیم و مؤمن و کافر و شقی .

س�طۀ . یعن�ی ایم�ان ھ�م ی�ک ن�وعی از وح�ی ثاب�ت اس�ت ک�ھ بوار قرآن آمده کھ ھیچ دلی ب�دون اذن خداون�د ایم�ان نم�ی آورد د -٣۵ مالئک بر دلی نازل می شود . ھمانطور کھ کفر ھم بواسطۀ شیطان بر قلوب نازل می شود.

وعی وحی قلبی است ھمانطور ک�ھ ش�قاوت . ک�ھ دو ن�وع اج�ر و ج�زای دل محس�وب م�ی ش�وند ک�ھ حاص�ل اعم�ال محبت نیز ن -٣۶ نیک و بد بشر است .

طھ ر با واسطھ و بیواس�این بدان معناست کھ ھوش و حواس و ذھن و دل بشری در تمام عمر بالوقفھ وحی باران است بطو -٣٧ان�واع شور اس�ت ب�او ملکوتی و شیطانی و جنی و ناسی و خناسی . یعنی وجود آدمی لحظھ ای تنھا و بخود وانھاده نیست و مح

مالئک و شیاطین و اجنھ .

ج��ود و. و ا تمام��ا از ای��ن باب��ت اس��تاحساس��ات آنھ�� ب��ا ش��یاطین و اجن��ھ تغذی��ھ م��ی ش��ود ک��ھ اندیش��ھ و اراده و وج��ود ک��افران -٣٨ مؤمنان ھم با مالئک و سائر مؤمنان .

ع�روف ه کھ خود شخص رسول و مؤمنان ھم بھ یکدیگر وحی می کنند و این جدای امر ابالغ رسالت و امر بھ مدر قرآن آمد -٣٩ ت . و نھی از منکر اس

وگ�اه از مؤمنان بواسطۀ مؤمنان و اولیای الھی کھ در سائر نقاط جھان زندگی می کنند وحی دریاف�ت م�ی کنن�د یعنی چھ بسا -۴٠ جانب انبیاء و اولیای قدیم کھ مرده اند ، دریافت وحی می نمایند.

.ران بزرگ در تاریخ ھ�م برخوردارن�دتبھکاھمانطور کھ کافران و تبھکاران از راه دور بھ یکدیگر وحی می کنند و از وحی -۴١ این ھمان امری است کھ بھ زبان علمی تلھ پاتی نامیده می شود .

Page 21: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

21

. ھ مؤمنان را راھنمائی و ھدایت میکنندشر مؤمنان با انبیاء و اولیای گذشتھ نیز بیان دیگری از وحی است کح -۴٢

. گاه اموات ما در زندگی روزمره بھ ما وحی می کنند و -۴٣

ی�ا دم�ی منب�ع وح�ی را درک نم�ی کن�د و نم�ی شناس�د ول�ی موض�وع آن�را در م�ی یاب�د و بناگ�اه ب�ھ فک�ر و تص�میمچھ بسا ک�ھ آ -۴۴ احساس بدیعی می رسد .

ق�ام موالیت وجودی امامان و عارفان بر مؤمنان ھم نوعی از وحی در درجات است ک�ھ غای�ت ای�ن وح�ی ھمان�ا امر امامت و -۴۵ر س�ت را از پی�بھ معنای ارتباط دائم قلبی یک مؤمن با پیر و مراد خ�ویش اس�ت و در ھ�ر مس�ئلھ ای پاس�خ در است کھ» حضور«

خود دریافت می کند .

ر عوالم خواب ھم نوعی وحی محسوب می شوند . ھمانطور کھ حضرت ابراھیم در ع�الم رؤی�ا دی�د ک�ھ پس�رشدرؤیاھای ما -۴۶ ھ این عمل در بیداری اقدام نمود . اسماعیل را ذبح می کند و بدینگونھ ب

ی کنن�د وانیم کھ ھر گاه کھ خداوند ، کسی را بھ نبوت برمی گزیند و ب�ھ او وح�ی م�ی کن�د ش�یاطین ھ�م س�عی م�خدر قرآن می -۴٧ . خاصی نکند ھرآینھ گمراه میشوند کھ بھ او وحی نمایند و اگر خداوند از وجود انبیایش محافظت

قلب�ی خ�ود تی وحیانی است در درجات . زیرا ھر کسی می خواھ�د ک�ھ پی�امانھا با ھمدیگر ھم دارای ماھی حتی کالم عادی انس -۴٨ن ق�درت ھم�ان می�زا را بھ قلب مخاطب خود برساند . ومیزان موفقیت ھر گوینده ای در رسانیدن پیام خود بھ قلوب مخاطبان خ�ود

ق�درت ت�ر باش�ددی کالمی قلب�ی ت�ر و روح�انی ت�ر و الھ�ی ت�ر و توحی� . ھر چھ کھکھ بالغت کالم ھم نامیده می شود وحیانی اوست (ص)م�دثیر ک�الم محت�ا قلوبش�ان تح�ت ت�أ. ھمانطور کھ در صدر اسالم کفار در گوشھای خ�ود پنب�ھ م�ی نھادن�د وحیانی بیشتری دارد

کالمش بود . را ساحر می نامیدند بواسطۀ سحر کالمش کھ ھمان وحیانی بودن (ص)قرار نگیرد . و لذا محمد

درن�د ک�ھ عنوان خلیفۀ خدا ، دارای قدرت و روح وحیانی است و از ھمین مق�ام و ق�درت اس�ت ک�ھ اولی�ای الھ�ی قاانسان نیز ب -۴٩والی�ت ع)(ام زم�انرسانھ ای . ھمانطور کھ اموالیت وجودی خود را بیواسطھ بھ قلوب مؤمنان در سراسر جھان برسانند بی ھیچ

مؤمنانش می رساند .خود را بھ قلوب ھمۀ

نچھ کھ جنون آنی نامیده می شود نیز وحی اجنھ و شیاطین است بھ کافران . آ -۵٠

ی�ک پیدایش یک وحی مدرن ھم ھستیم کھ بواسطۀ تکنول�وژی ارتباط�ات میس�ر ش�ده اس�ت ک�ھ عموم�ا و اکث�را امروزه شاھد -۵١ وحی دوزخی و شیطانی تلقی می شود .

Page 22: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

22

ن��د را انی اس��ت . ھم��انطور ک��ھ دل م��ی توان��د مس��تقیما پی��ام خداوین ارگ��ان دریاف��ت و پرداخ��ت وح��ی انس��دل آدم��ی قدرتمن��دتر -۵٢ؤمن�ان در ن�دۀ مل�وب زق. و نی�ز م�ی توان�د چن�ین دل�ی ، پی�ام خ�ود را ب�ھ ھم�ۀ ند پیام خ�ود را ھ�م ب�ھ خ�دا برس�انددریافت کند می توا

. ن رسانۀ انسان استترین و مؤثرتری. این قوی ترین و عمیقسراسر جھان برساند

ز عش�ق ج�ذائی کھ دل انسان را زنده ساختھ و بھ چنین حد از قدرت رس�انھ ای و وحی�انی ارتق�اء م�ی دھ�د چی�زی و اما آن غ -۵٣ن�د کتبدیل می وشت خون آلوده ای بھ دلنیست کھ خود عشق وحی نخستین دل است و بلکھ آن وحی ای است کھ قلب را از تکھ گ

ح پیوند می زند و روحانی می سازد . یعنی قلب را بھ رو

راک حسی بشر است . ، روحانی ترین تجربۀ عامۀ بشری در حیات دنیاست پس وحیانی ترین اداگر عشق -۵۴

ی انجامد .، عالیترین حد وحی الھوتی است کھ بھ لقاء هللا در حیات دنیا معشق الھی -۵۵

ث . بلک�ھ وح�ی اس�رافیلی ک�ھ زن�ده کنن�دۀ ھم�ۀ مردگ�ان و مبع�واس�ت نبویحی نیست بلکھ فرشتۀ وحی فقط جبرائیل فرشتۀ و -۵۶ . ق را برای دیدار با خدا آماده میسازدکنندۀ جان کائنات است از وحی جبرائیلی برتر است کھ خالی

ع برائیل فرشتۀ وحی و القای روح است میکائیل فرشتۀ وحی حکمت و معرفت و دافع ش�رارت اس�ت و درواق�جھمانطور کھ -۵٧ حکیمان و عارفان را بایستی حامالن وحی میکائیلی نامید .

س��رافیل را بایس��تی فرش��تۀ وح��ی ج��ان و حی��ات ت��ن و دل دانس��ت ک��ھ برانگیزن��دۀ عش��ق و لطاف��ت ھم��ۀ ح��واس اھم��انطور ک��ھ -۵٨ سی . ھنرھای قد پنجگانھ است کھ زیبائی جمال و لطافت صوت (موسیقی) از جملھ محصوالت این وحی اسرافیلی می باشد و کال

ط رزق تۀ رزاق نیز می باشد کھ تن و جان و روح را تغذیھ می کن�د و ل�ذا غ�ذائی ک�ھ م�ی خ�وریم و ق�بض و بس�میکائیل فرش -۵٩ . رام جملگی حاصل وحی میکائیلی استما و سالمتی و بیماری حاصل از آن و معنای حالل و ح

ن�ابراین بی خداوند خالق بھ عدم است کھ ھمان امر کن فیکون می باش�د . بال نشان دادیم کھ عالم ھستی اساسا محصول وحق -۶٠دی م�ا عی و اقتص�احتی مادۀ غذائی کھ مصرف می کنیم و طبیعتی کھ در آن بسر می بریم و ھم�ۀ آدمھ�ای رواب�ط ع�اطفی و اجتم�ا

می باشد .جملگی محصوالت وحیانی ھستند . و این وحی وجود بھ عدم است یعنی جود خداوند بھ نیستی

رم و جھان ھستی کھ تجسم رحمت و محبت خداوند است تجسم وحی است . یعنی ذات وح�ی تمام�ا رحم�ت و ک�در حقیقت کل -۶١ عشق الھی است .

ق��ر و تنھ��ائی و بیم��اری و مص��ائب و قض��ای الھ��ی ھ��م ان��واع وح��ی خداون��د ب��ھ انس��ان اس��ت ک��ھ اکث��ر انس��انھافھم��انطور ک��ھ -۶٢ با آن نبرد می کنند . بواسطۀ جھل خود

مجموعھ وحی ھای الھی بھ انسان موجب موجودیت انسان بعنوان خلیفۀ خدا و آماده گی برای دوستی و دیدار با اوست . -۶٣

Page 23: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

23

لم و آدم تمام�ا از عش�ق خ�دا ب�ھ انس�ان اس�ت پ�س ذات وح�ی ھم�ان عش�ق اس�ت و عش�ق بمعن�ای گ�ل سرس�بد و اگر خلقت ع�ا -۶۴ می باشد . عصارۀ ھمۀ انواع وحی

ذا ل�لص و موحد است کھ ھر دم و بازدم و لحظھ بھ لحظۀ حیات خود را ی�ک وح�ی مس�تقل و واح�د م�ی یاب�د و فقط عاشق خا -۶۵ کل جھان را فقط معجزه و ھدیۀ الھی می بیند و نھایتا ھستی خود را یک وحی و دادۀ الھی می یابد .

م�ا د . خیر و شرش�ان فق�ط من�وط ب�ھ ای�ن ام�ر اس�ت ک�ھ ب�ھ چ�ھ واس�طھ ای ب�ھھای ظاھری و باطنی ما وحی ھستن ھمۀ یافتھ -۶۶ رسیده است .

ال مالئ�ک ان یعنی دوران ما ، وحیانی بودن جھان و وقایع زندگی انسان در نزد اھ�ل معرف�ت آش�کارتر اس�ت . م�ثدر آخرالزم -۶٧ت بش��ری . چ��ھ بس��ا ش��یاطین در ص��ور(ع) بق��ول عل��یھس��تند تجس��م م��ی یابن��د . و ش��یاطین ک��ھ دو راب��ط و حام��ل اص��لی وح��ی الھ��ی

ھمینطور است کھ چھ بسا مالئک در صورت انسان .

ارد دن بھ لحاظی دوران پیدایش گرایشات عرفانی بسیار متنوع در سراسر جھان است کھ رون�دی روز اف�زون اگر عصر مدر -۶٨ح�االت وپدی�ده ھ�ا ست بدلیل عیانتر شدن و فراوانت�ر ش�دنو بواسطۀ جھل و کفر بشری اینھمھ مفاسد و گمراھی ھم پدید آورده ا

ن�االحق اد ول�ی ک�وس وحیانی در زندگی روزمرۀ بشر آخرالزمان است کھ اینھمھ آدمی کھ چھ بسا کمترین اعتق�اد م�ذھبی ھ�م ندارن�آنچ�ھ .برحق است ودرست زده و دکانھای شیادی گسترانیده اند و دعوی وحی و الھام و ارتباطات غیبی دارند. اصل این مسئلھ

ست . الیخولیاھامکھ اشکال دارد فھم نادرست و استفادۀ جاھالنھ و کافرانھ از این پدیده ھاست کھ البتھ موجب جنونھا و

زم�ان دمھای عصر جدید ادعاھای عرفانی دارند از ویژه گی آش�کار ش�دن نھ�ان جھ�ان اس�ت ک�ھ مرب�وط ب�ھ آخرالآاینکھ اکثر -۶٩ می باشد .

ر ب�اس�ت نی�ز پدی�ده ای طبیع�ی اس�ت و دال » تجرب�ۀ دین�ی«ی عصر جدید در قلمرو فلسفۀ مذھب کھ موس�وم ب�ھ مسئلۀ جنجال -٧٠ل�ی وقعی�ت اس�ت عمومی شدن و آشکارتر شدن ماھیت وحیانی حاالت و افکار و کردار بشر آخرالزمان است . اصلش درست و وا

ن یک�ھ اص�ل ای�نن�ده باش�د ک�ھ روح�انیون قش�ری را ب�ھ فغ�ان وا داش�تھ اس�ت ت�ا حداستنباط ھای حاص�ل از آن ممک�ن اس�ت گم�راه کان جھ�انی اس�ت دایت و ایم�ھ�واقعیت را انکار می کنند و لذا مطرود جامعھ قرار می گیرند . این پدیدۀ مدرن نھایت�ا ب�ھ نف�ع دی�ن و

م�رگ ای�ن در اینص�ورت ماورای طبیعی تلق�ی کنن�د ک�ھمگر اینکھ ختم نبوت را مترادف با ختم وحی و ارتباط غیبی انسان با عالم س�ان و دن نھان انباور فرا رسیده است و پیروانش روی بھ انقراض می روند . زیرا آخرالزمان طبق تعریف قرآنی عصر عیان ش

ھ�انی ری ججھان است یعنی عصر شکوفائی پدیده ھای غیبی و ماورای طبیعی اس�ت و ای�ن زمین�ۀ ظھ�ور ن�اجی موع�ود و رس�تگایعت محمدی ز وحی و شربشر است . ختم نبوت بمعنای کمال نبوت و دین است و لذا ھر ادعای وحیانی و دینی نمی تواند فراتر ا

ت��ب ک��ھ در باش��د . در غی��ر اینص��ورت باط��ل و ک��ذاب اس��ت . آخرالزم��ان ب��ھ لح��اظی دورۀ عم��ومی ش��دن وح��ی اس��ت در سلس��لھ مرا تصدیق دین محمد است .

Page 24: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

24

چهارمفصل

Page 25: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

25

پدیده شناسی هنر

فلسفه خالقیت

بسم الله األحسن الخالقین

وعات مص�رفی و غی�ر مص�رفی تقس�یم ھنر در معنای وس�یع کلم�ھ ھم�ۀ مص�نوعات بش�ری را گوین�د ک�ھ ب�ھ دو دس�تۀ کل�ی مص�ن -١تی ک��ھ جنب��ۀ زیب��ائی شناس��ی و تفریح��ی و تزئین��ی و اس��تفادۀ . مص��نوعاتی ک��ھ اس��تفادۀ م��ادی و ک��اربردی دارن��د و مص��نوعامیش��ود

معنوی دارند . سخن از دو نوع استفادۀ ظاھری و باطنی است ، استفادۀ دنیوی و روان�ی . ول�ی در عرص�ۀ تخصص�ی اص�وال فق�ط

Page 26: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

26

عات اس�ت . بھ مصنوعات نوع دوم ھنر خطاب می شود . فرق یک چاقو و ی�ک ت�ابلو نقاش�ی ھم�ان ف�رق ب�ین ای�ن دو ن�وع مص�نو فرق یک اتومبیل و یک قطعھ موسیقی .

خلوق�ات مور مقام خالفت اللھی انسان بعنوان خالق است . ھرچند کھ خالقیت بشری از عدم برنمی آید بلکھ از ھنر عرصۀ ظھ -٢ استفاده می کند و لذا خالقیت ثانویھ محسوب می شوند .

ن��واع الق��ھ ھس��تند . آش��پزی و آھنگ��ری و کش��اورزی و اختراع��ات ص��نعتی از ای��ن دی��دگاه ھم��ۀ فعالیتھ��ای بش��ری ، ھن��ری و خا -٣ ھنرھا و خالقیت ھا محسوب می شوند تا تولید یک تابلوی نقاشی یا اثر موسیقیائی.

س�ت زی�را رداری و تولد یک کودک نیز یک ھنر خالقھ دیگر و برتری اس�ت و ب�ھ خالقی�ت الھ�ی بس�یار نزدیکت�ر اباروری و با -۴ نده است و تولید زندگی می کند . از این لحاظ زنان ، بزرگترین ھنرمندان محسوب می شوند . ھنری ز

ی�اتی ب�ھ توان ھنرھا را بھ دو دس�تۀ مفی�د و اش�رافی ھ�م تقس�یم نم�ود ک�ھ ھن�ر اش�رافی بع�د از ھنرھ�ای مفی�د و ح بھ لحاظی می -۵ میدان آمده است .

مید . ھنری معنوی تر و لطیف تر است کھ می توان آنرا ھنرھای نامرئی ھم ناو علم و معرفت و حکمت نیز تولید اندیشھ -۶

علیم و تربیت ھم ھنر و تولید و خالقیت دیگری است کھ مولد صفات و اخالق حسنھ می باشد . ت -٧

یمان ، عرفان ، شفاعت و کرامت نیز خالقیت ھای برتر و نامرئی تر دیگر انسانھای ویژه است . ا -٨

مچ�ون ل�ق ک�ردن از ع�دم اس�ت ھخاما خدائی ترین خالقیت آدمی ھمانا شناخت و کشف خداوند و معرفی اوست ک�ھ ب�ھ مثاب�ۀ و -٩ خداوند کھ آدم را از عدم آفرید .

ن در ع�الم فی کردن خداوند از وجود خویش ھمان قدرت ناب خالقۀ انسان و بیان کامل مقام خالفت اللھ�ی انس�اآشکار و معر -١٠ ان . د است کھ مقام عارفان واصل و انسان کامل است کھ مظھر وجود خداوند در عالم ارض می باشند مثل اماموجو

ون�د را خل�ق ی خالقیت ھمان اخالق هللا است . خداوند انسان و جھان را خلق کرد و انسان کامل آن است ک�ھ خداھنر بھ معنا -١١ کند و از غیب بھ عین آورد .

رحلۀ نخست ھنرھ�ای مص�رفی از غی�ر مص�رفی ج�دامبتدریج ھنرھا و خالقیت ھای آدمی تخصصی گردید . در درطول تاریخ -١٢م�ۀ ھنرھ�ا ھشد و سپس ھنرھای غیر مصرفی نیز تخصصی تر شدند و امروزه صنعت بکلی از ھنر جدا ش�ده اس�ت ھرچن�د ک�ھ از

د و ب�دون ت�ر م�ی ش�ون ی ھنرھای غیر مادی ھم مستمرا صنعتیاستفاده می کند و تزئین و زیبائی صنعت تماما ھنر است . از طرف آن امکان بقا ندارند .

Page 27: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

27

ان�د ک�ھ ی فایده ترین و غیر مادی ترین وجھ خالقیت بشری ، ھنر گفتھ م�ی ش�ود ک�ھ ب�ھ ھف�ت دس�تھ تقس�یم ش�دهامروزه بھ ب -١٣ھ ھم�ین ب�م�ی ب�رد . از ص�نعت ھ�م در ح�د کم�ال بھ�ره کاملترین آنھا یعنی ھنر ھفتم یا سینماست کھ جامع سائر ھنرھا م�ی باش�د و

نھائی . سی و تولیددلیل ھنر و صنعت ھرگز قابل تفکیک نبوده اند . و این تقسیم بندیھا فقط اسمی است و بھ لحاظ پدیده شنا

کلمھ . ، آفریدن از عدم بمعنای واقعیعنای پدید آوردن چیزی از ھیچ استنرھاست بمھخالقیت کھ معنای اصلی -١۴

ش�ر بمیزانی کھ بھ معنای مذکور نزدیکتر اس�ت ھنرت�ر اس�ت . بن�ابراین ھم�ۀ ان�واع ھنرھ�ای م�ادی و معن�وی بپس ھر ھنری -١۵ اصوال خالقھ نیستند و این یک تعریف نسبی و جعلی است .

عن�ی ب�ا ی. مخلوقاتش ممکن شده استاز سائر القیت ھای بشری جملگی تقلیدی است یعنی بھ تقلید از خداوند و با استفادهخ -١۶ . از شبیھ یکی از مخلوقات قبلی استاستفاده از چیزھای قبلی یک چیز جدید پدید می آید کھ ب

لقت دقیقا بدعت است و ھیچیک از محصوالت بشری بھ معنای کامل کلمھ ، بدیع نیستند . خ -١٧

ا تقلی�د و الفت انسان بھ جای خداست . آنھم نھ اینکھ از خلقت خدنسان خلق شده تا خالق باشد و این واضح ترین معنای خا -١٨ برداشت کند و مشابھ آنرا بیافریند .

افران�ھ درن بشری محصول تقلی�د بش�ر از مخلوق�ات خداس�ت . و ھ�ر تقلی�دی دارای ماھی�ت بخیالن�ھ و منکران�ھ و ککل تمدن م -١٩ است و لذا تمدن مدرن دارای ذاتی کافرانھ است.

اھدیم ھ عم�ال ھ�م ش�پس درواقع بایستی انواع ھنرھا و مصنوعات بشری را تجلی کفر بشر نسبت بھ خدا دانس�ت ھم�انطور ک� -٢٠ح�ق لو ک�وس ان�ا ا .مس�تکبر ترن�د کھ جماعت ھنرمندان و مخترعین متکبرت�رین و ک�افرترین ھوی�ت ھ�ا را دارن�د و از س�ائر م�ردم

زنند . می

یفۀ خدا باشد . بیافریند تا خلانسان آن است کھ از عدم -٢١

زرگ و امامان و عارفان بزرگ چھ آفریده اند از عدم کھ خلفای خدا در عالم ارض بوده اند؟بآیا انبیای -٢٢

ی�ن . دصورتی موجب کفر است و اصال از کفر است و بھ انکار و عداوت می انجام�د چ�ھ در عرص�ۀ دنی�ا و چ�ھ تقلید در ھر -٢٣ ت بشری دارای ماھیتی کافرانھ اند و موجب تشدید و بروز کفر ھستند . و لذا کلیۀ مصنوعا

طھ، ن ھ��م بای��د از ن��زد خ��ودش و بیواس��. انس��او آدم را از ن��زد خ��ودش آفری��ده اس��تفرمای��د ک��ھ ع��الم خداون��د در کت��ابش م��ی -٢۴ . اینست خالقیت و اخالق هللا . مخلوقات دیگر بیافریند

Page 28: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

28

ن ردان خ��دا واض��ح ت��ریک��اری ص��ورت دادن دارای معن��ای خالقی��ت و ب��دعت اس��ت . کرام��ات م��، ص��وال بیواس��طۀ غی��ر خ��ویشا -٢۵ . نمونۀ خالقیت حقیقی انسان است

ی آدم خ�وانیم ک�ھ خداون�د ب�ھ بن�ون�د از کرام�ت خ�ویش جھ�ان را آفری�د. و در ق�رآن نی�ز میادر حدیث قدس�ی م�ی خ�وانیم ک�ھ خد -٢۶ . فریند از نزد خودش و بیواسطۀ غیربیا . پس انسان ھم باید بتوانداست کرامت داده

ای�د خ�ود ش�ده باز نزد خود و بخودی خود آفریدن . پس آدم باید بخود رسیده باشد ت�ا از ن�زد خ�ود بیافرین�د. آدم آفریدن یعنی -٢٧ باشد تا خالق شود . خدا ھم چون خودش ھست خالق است . ولی آدمھا عموما بی خودند.

خالقیت . بھ خدا رسیده است و اینست راز کسی کھ بخود می رسد -٢٨

. کرامت وجود و خالقیت نرسیده استدمی تا بخود نرسد بھ خدا نرسیده و بھ خدائیت ذات نرسیده یعنی بھ آ -٢٩

دا را خدا رسیدن است و خدا را از خود آشکار کردن است و این خالقیت انس�ان اس�ت . خل�ق خ�دا از خ�ود . خ�ببخود رسیدن -٣٠ نزد خود آفریدن با از میان بردن خود . از

س آدم باید عاشق باشد و کارگاه خالقیت انسان ھمانا از خود گذشتن و از خود برخاستن است . پ -٣١

. آفریند دم خویش، خدا را می. از عا است کھ انسان از عدم می آفرینداه رسیدن بخود ھمان راه فناست و در این وادی فنر -٣٢

و ، جھ�انق خ�دا ب�ھ فن�ا ب�ود ک�ھ از فن�اک�ھ عش�ق هللا ، ھمان فناپرستی و عش�ق ب�ھ ز خ�ود رھ�ائی اس�ت . ھم�انطور پس اخال -٣٣ز ی�ک ریش�ۀ ق و خل�ق اانسان را آفرید . اینست مکتب خالقیت و اخالق خالقھ . و اصوال اخالقی جز این نیست ھمانطور ک�ھ اخ�ال

. جعل و تقلید و بخل و کفر است ژ و. ھنر اینست و مابقی بازی و مونتالغتی است

Page 29: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

29

مپنجفصل

پدیده شناسی اقتصادي

( عرفان اقتصادي )

بسم اهللا الرزاق

Page 30: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

30

. رزش افزودهتصاد و معیشت بشری چند موضوع کلیدی باید بھ دقت فھم و حس شود : پول ، تورم ، فقر و ابرای درک اق - ١ ست . اھ در رابطھ تنگاتنگی با یکدیگر قرار دارند و حلقھ ای واحد این چھار رکن علم اقتصاد مدرن است ک

تصاد ھ ارکان اقکن مذکور چھار پدیده اقتصادی ھستند ولی خود علم اقتصاد بر چھار رکن دیگر بنا شده است این چھار رک -٢ . ر ، سرمایھ ، تولید و بازار (عرضھ و تقاضا): کاکالن و سنتی است

. بھ نزد مردم و مصرف کننده می رسدار و ، تولید حاصل می آید کھ بھ بازمایھبا کار بر روی سر -٣

بارت است ع. سرمایھ ت: کار عبارت است از یدی و فکریر یک از چھار رکن اقتصاد کالن نیز دارای دو عنصر اصلی اسھ -۴ . عرضھ و تقاضا ار ھم عبارت است از. و بازولید عبارت است از صنعتی و طبیعی. تین و تکنولوژیاز زم

رک و ار پدیده ددرن بواسطھ این چھم، فقر و ارزش افزوده چھار پدیده درجھ اول اقتصادی است کھ علم اقتصاد ، تورمپول -۵ . بی و برنامھ ریزی و کنترل می شودارزیا

لم اقتصاد علم تأمین معیشت و آسایش مادی بشر است . ع -۶

ت بقای یاتی بشر جھحاز : تغذیھ ، مسکن ، تفریح و سالمت . و این چھار رکن نیازھای شتی بشر عبارتند و اما نیازھای معی -٧ بر روی زمین است .

لم اقتصاد علم بقای حیوانی بشر است و این قصد اقتصاد است . ع -٨

دمھا ھ اکثر آک کھ اقتصاد نمی تواند ھدف حیات انسانی بشر باشد بلکھ وسیلھ ای در خدمت آن است ھر چند پس واضح است -٩ اقتصاد را ھدف زندگی قرار داده اند کھ خداوند آنھا را در رده حیوانات قرار داده است .

ر کھ ود ھمانطومی ش ھ اکثر آدمھا حیات حیوانی را کافی می دانند لذا علم اقتصاد ھم مقصد زندگی محسوباز آنجائی ک -١٠مقصد می ودش رانیت بشر و اصالت حیوانیت می باشد. زیرا خوا" دارای ھمین معناست . پس اقتصاد علم حیلغت "اقتصاد

د قرار ا مقصد خوریوانی . و اینست کھ این علم امروزه بر کل بشریت و سائر علوم سلطھ دارد زیرا اکثریت بشریت حیات حداند . ست و لذا موجودی اقتصادی شده استداده ا

. ھدف زندگی بشر ساختھ است خود را علم رزق است منتھی رزقی کھ علم اقتصاد -١١

وش ھرای مغز و شری پیچیده ترین و شاقھ ترین معیشت ھا در میان حیوانات است بدان دلیل است کھ بشر دااگر معیشت ب -١٢ ست . اداده و ذھنی فوق حیوانی است و کل این قدرت فوق حیوانی را فقط در خدمت حیوانیت و رزق و عیش خود قرار

عیشت و آسایش مادی اش از ھر حیوانی ضعیفتر و ذلیل تر و رنجورتر و ناامن تر زندگی می کند . بشر بھ لحاظ م -١٣

Page 31: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

31

از نست کھ بشروانی است کھ دغدغھ رزق دارد و برای رزق خود تمام عمر برنامھ ریزی و فکر می کند و ایبشر تنھا حی -١۴ این نوعش از حیوانات ھم پست تر نامیده شده است .

یاز و خصوصی ن الکیت دارد و بھ سرمایھ ثابتا حیوانی است کھ برای تأمین معیشت خود فکر و کار می کند و مبشر تنھ -١۵ دارد و جھت تأمین معیشت خود دست بھ ستم و دسیسھ و جنایت می زند .

شر تنھا حیوانی است کھ برای خودش ذخیره و پس انداز دارد زیرا نگران معیشت آینده است . ب -١۶

س حیوانات در امر معیشت و زندگی ، آسایش و امنیت و ایمان و ھوش برتری دارند . پ -١٧

. یش برتر استمام ھوش و تالش بشر اقتصادی صرف برنامھ ریزی و دسیسھ و دزدی و تجاوز و ستم جھت عت -١٨

شود.ذاب میستم و گناه و لذا زجر و ع شر تنھا حیوانی است کھ برای گذران حیات جانوری خود مرتکبب -١٩

شر اقتصادی بدبخت ترین و معذبترین موجود کائنات است . ب -٢٠

ست کھ ھدفشاضافی و صدھا پدیده دیگر اقتصادی تماما حاصل زندگی انسانی بر روی زمین افقر ، ارزش ،پول ، تورم -٢١ را از زندگی فقط زنده ماندن قرار داده است .

چنین نیست ھستی بالوقفھ مشغول تسبیح و ذکر پروردگارند درحالیکھ اکثر بشریتدات عالم طبق قول قرآن ھمھ موجو -٢٢ یعنی ھدف فوق حیوانی ندارد . ھدفی برتر از بودن در جھان ندارد بودنی حیوانی .

ست و پست چیزی است کھ ھست اال اکثریت بشری حتی آن چیزی کھ ھست ھم نی ، برتر از آنیعنی ھر موجودی در جھان -٢٣ .ه استماد و پست تر از جماد خواندز چیزی است کھ ھست و لذا خداوند اکثر مردم را حیوان و نبات و جتر ا

د را رای رزق خوبت شماری از انسانھا بر روی زمین ھستند کھ بھ رزق خود در نزد خدا ایمان دارند و لذا ھمواره انگش -٢۴غدغھ رزق درند زیرا تی پست انی بشر است کھ اکثرا از این مقام حیوانبھ زجر و زور و ستم نمی اندازند کھ این تازه مقام حیو

و معیشت دارند .

عیشت ی بشر از م، فقر و ربا و بیمھ و ارزش اضافی جملگی معلول دغدغھ و نگرانرمایھ، کار، پول، تورممالکیت ھا، س -٢۵ . اصل ترس از فقر و مردن از گرسنگیآینده است و ح

. است ضد انسانی گ آور، کافرانھ و، مردارای ذاتی ھراسناک ھ پدیده ھایشدر اصول و ارکان و اجزاء ھم پس علم اقتصاد -٢۶

Page 32: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

32

. علم ز آن ھستندمی ندارند و بی نیاز اس نمی توان علم اقتصاد را حتی علم حیوانی بشر دانست زیرا حیوانات چنین علپ -٢٧ا از ھ انسان رکان است دانیم کھ در قرآن این شیطو نابودی است و میصل ترس از فقر اقتصاد علم شیطانی انسان است زیرا حا

ھد و حاصلدیم میھ شیطان بھ انسان تعل. پس علم اقتصاد علمی است کرساند و سپس بدنبال خود می کشاندفقر فردا می تنایت و جنون و ج اد علماقتص. و بشری از بطن اقتصاد پدید می آید پیروی از شیطان است و لذا ھمھ گناھان و جنایات و مظالم

. . اقتصاد علم شیطان استانیت استستم و فساد و عذاب و انحطاط انس

ن است طال تعلیم شیبال نشان داده ایم تکنولوژی بعنوان یکی از ارکان سرمایھ در علم اقتصاد مدرن ھم حاصقھمانطور کھ -٢٨ . کھ موجب ظھور دوزخ شده است

ی شده الیزم جھانس ربای مدرن است کھ موجب پیدایش نظام سرمایھ داری و امپریش افزوده کھ اساو نیز می دانیم کھ ارز -٢٩ است برخاستھ از تکنولوژی مدرن و ماشین است کھ قلمرو دوزخ است و لذا سلطان آن ھم شیطان است .

محصول ترس انسان از فقر و گرسنگی است . و لذا انسانھای ترسوتر و کافرپ -٣٠ ھمان میزانبتر پولدارترند و ول علنامش ھ این آراکر چند ھظالمتر و گناھکارتر . زیرا آدمی بمیزان پولی کھ در جیب و حساب بانکی دارد احساس آرامش می کند موقتی است و چون اعتیاد می باشد کھ روزافزون است و مستمرا بر احساس قحطی و ھراس می افزاید .

. و ی و فقر استو مرگ و گرسنگصاد مدرن است علنا معلول ترس انسان از بیماری اساسی اقت بیمھ ھم کھ یکی از ارکان -٣١ . نگھایندجحرانھا و بی از نی بسیاردانیم کھ شرکتھای بیمھ در جھان در رأس جھانخواران بین المللی قرار دارند و باعث و بامی

ه گی ھم . ھمھ جنگھای داخلی و گروھی و شخصی و خانواد ی دانیم کھ ھمھ جنگھای جھانی جنگھای اقتصادی ھستند وم -٣٢

وعود ھ و بھشت موعود و نابودی کفر از روی زمین و پیدایش جامعھ امام زمانی کھ آرمانشھر و مدینھ فاضلظھور ناجی م -٣٣ ھای بھشت ودربمھ ھزمینی است ھمان نابودی علم اقتصاد است کھ بشر بھ آغوش طبیعت و رزق الھی خود بازمی گردد و لذا سر و ھراس ب و جنگ نعمات زمینی و آسمانی گشوده می شود و عصر تکنولوژی و اقتصاد و بیمھ و بانک و پول و تورم و ربا

.دات عالم ر موجومی رسد . زیرا عصر ایمان بھ خدا بعنوان رزاق است ھمین و بس . و رزق بردن از نزد خدا ھمچون سائعدم است یعنی نیستی وجنگھا و جدائی ھا و کینھ ھا برخاستھ از ھراس فقر و گرسنگی و مرگ زیرا ھمھ نبردھا و نفرت ھا و

د و از خداون وری اودایمان بھ خدا بعنوان رزاق . اقتصاد ، علم کفر بشر است و علم حماقت او و سقوط او از انسانیت و طبیعت و کرامت انسانی خویشتن .

ششمفصل

Page 33: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

33

طب عرفانی

شناسی قرآنی بیماري ) ( پدیده

بسم اهللا السالم

باد بودن چون فتاد اندر عدم پس عدم بیمار شد زین بازدم

Page 34: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

34

. اتات ھم از ھمزیستی با انسان استنسان تنھا موجود بیمار در عالم است . بیماری ھای حیوانات و نبا -١

ن است. و ای ن روح است کھ در انسان دمیدهداوند است و این دم ھمارق انسان از سائر موجودات اینست کھ صاحب دم خف -٢ . باد بودن است

ق است کھ بازدم عمیاین دم خدا در بشر در بازدم موجب مرگ و تباھی و بیماری و رنج است ھمانطور کھ در آخرین و - ٣ . انسان می میرد

وگ و نیستی مول نزول روح قرآنی می شوند بھ تجربھ مراینست کھ آن انسانھائی کھ در حیات دنیا یکبار دگر ھم مش و -۴ولیای نبیاء و اامچون . ھھ حیات و ھستی برتری برخوردار میشوندشوند زیرا از تجربیھای شدیدتر و حیرت آوری دچار میبیمار

.آن ھستم رکو د الھی . و این امراض ویژه را بیماری مقدس می نامیم کھ بنده حدود پانزده سال است کھ مشغول تجربھ

ست کھ در یز مذکور ان. این مسئلھ در قرآن و احادیث اسالمی ھ دم ازلی خداوند در عدم بودشد کو اصوال ھستی از باد آغاز - ۵پس خاک و مود و س. کھ آتش از پس آن رخ ننخستین عنصر ھستی جھان طبیعت است. باد ازل ھمھ چیز باد و ابر و دود بود

، خاک و آب. ر ھستی در طبیعت است: باد، آتشمد و این چھار عنصدست آخر ھم آب پدید آ

اید ی فرممدمی محصول جدال بین وجود و عدم است و مرگ و حیات . زیرا ھمانطور کھ خداوند در کتابش پس بیماری آ -۶ . استر است و این ھمان کفر ذاتی بش. یعنی عدم خصم وجود است و وجودناپذیر انسان دشمن آشکار خویشتن است

. ن ماھیت کفر است. و ایمان خداناپذیری اوست و عدم پرستیز خدا نیست و وجود ناپذیری انسان ھوجود ج -٧

م د در بشر ھح خدا کھ اراده و امر او بھ وجود آمدن است در انسانی شدیدتر باشد جدال بین عدم و وجوھر چھ کھ رو - ٨تند دیدتری ھسمل روح شاینست کھ مؤمنان عموما اھل بال ھستند زیرا حا. و و لذا امراض شدیدتری رخ می نمایدشدیدتر است

و لذا بیمارترند .

، اخالص و یقین انواع و درجاتی از نزول روح در بشر است. عرفت، وحی، کرامت، حکمتدین، ایمان، م -٩

از فا بیمارتراولیای الھی و عر مانطور کھ انسان بیمارتر از حیوان است مؤمنان بیمارتر از کافرانند و مخلصین وھ -١٠ مؤمنان ھستند .

. است وح در خویشده می شود انکار ر. و آنچھ کھ کفر نامیبھ روح در خویشتن است شود ایمان آنچھ کھ ایمان نامیده می -١١اینھا . دن استده می شود تسلیم محض روح شآنچھ کھ شرک نامیده می شود شراکت با روح خویش است و آنچھ اخالص نامی

. ت رابطھ عدم و وجود در انسان استانواع و درجا

Page 35: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

35

جدال عدم وگی کارگاه پذیرش وجود است از جانب عدم ، روانی و عاطفی و فکری جملاز جسمانی، عصبی بیماریھا اعم -١٢ در مقابل وجود .

مانطور کھ ھانسانی بشر است نچھ کھ رنج بشری نامیده می شود کھ انواع امراض درونی و برونی اوست کارگاه خلقت آ -١٣ خداوند در کتابش می فرماید کھ انسان را در رنج آفریده است .

مان د است کھ ھو مسلم از اسمای الھی است کھ از سالمت است و سالمت از وجود است و لذا صفتی از وجو سالم و سلیم -١۴ خداست .

المتی از وجود است و بیماری از عدم است . س -١۵

ووی بمن کن م و تو بیماری . پس رحدیث قدسی آمده است کھ خداوند خطاب بھ انسان می فرماید کھ : من سالم ھستدر -١۶ بسوی من آی تا سالمت یابی .

دم کامال عوجود و سالمت است ولی در ادراک ذھنی بشر عین نابودی است و لذا فھم بشری از وجود و خداوند منشأ -١٧ از بیمارینست ر. و ایاندسوی وجود را نابودی می پندارد و سمت و سوی نابودی را ھستی می د وارونھ است یعنی سمت و

. راز کفر بشر است و راز گمراھی او. و این ھمان بشر در جھان خلقت

وفرق وجود کھ آنچھ کھ عدم نامیده می شود ھمان وجود خداوند در عرصھ قبل از خلقت ھستی است . پس مسئلھ اینست -١٨ دم ھمان فرق بین خدای قبل و بعد از عرصھ ظھور است . ع

. ری حاصل تالش برای ظھور وجود استاض بش. پس ھمھ امرو عدم جدال بر سر ظھور وجود است پس جدال وجود -١٩

!انھ انسان کدامست: وجود یا عدمیسئوال اینست کھ پس در این م -٢٠

. و لذاداستخ –. و این بیماری عنصر مشترک انسان ود گردد بیمار استاھر شود و موجظتا عدم بھ وجود طبیعی آید و -٢١ . ھ: بیمار بودم بھ عیادتم نیامدیخداوند از رسولش گالیھ می کند ک

در این را . یعنی ا از انسان در کتابش نیز مربوط بھ عرصھ بیماری است : یاری کنید مرا تا یاری کنم شماطلب یاری خد -٢٢ –بور بمانید و در انتظار ظھور من باشید کھ من ھم در انتظارم . قرآن بیماری تسلیم و ص

ن وادی . این ھما یم و ماندن بر صراط کھ قلمرو دیدار با خداست ھمان صبور و تسلیم ماندن با بیماریھاستصراط المستق -٢٣ھ ا تبدیل بیماریھلت می شود و بنعمت و ھدایت است در سوره حمد . و آنکھ تسلیم و صبور نماند مشمول غضب الھی و ضال

عذاب می گردد کھ کاھنده وجود و ظھور است .

Page 36: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

36

ر حال ظھور است . دخدا ھمان انسان -٢۴

ل خدا در ا ظھور کامنی و پریشانی و بیماری مربوط بھ عرصھ تا قبل از ظھور کامل خدا از انسان است و لذا بتمام سرگردا -٢۵کھ می نماید مین رخمراض و بدبختی ھای بشر بھ پایان می رسد و جنات نعیم بر روی زواقعھ ظھور جھانی امام زمان ھمھ ا

حیات سالم و انسان سالم است .

رای یان مردم بئینھ داران امام و نمایندگان او در مآ) کھ عارفان در عرصھ غیبت امام زمان (انسان کاملو اینست کھ -٢۶تا نور دجود خویشنم از وھایند زیرا در حال زایمان عرفانی و تالش برای ظھور امامؤمنان اھل ھدایت ھستند رنجورترین انسان

. ھدایت و شفاعت خلق باشند

ر یک مان ظھور وجود است و ظھور خداست یعنی ظھور اسماء و صفات الھی از انسان است و ظھور ھھظھور سالمت -٢٧ ومھ انواع ھست کھ نج و بیماری است . پس انسان کامل کسی ااز اسماء و صفات الھی از انسان بستر نوع و درجھ ای از ر

ست و سالمالمت اسدرجات رنج و بیماری را بھ غایتش تجربھ و حمل و درک کرده است تا محل ظھور خدا شده است کھ مقام بھ کل عالم ھستی و خلق خدا .

در ظھور از بشری و فنی ھمان صبر و تحمل خداس صبر و تحمل بیماری و عدم گریز از آن و عدم رجوع بھ درمانھای پ -٢٨ خویشتن است در مراتب ظھور .

بر بر بیماری در انواعش صبر بر خدا و حمل وجود است تا عدم مغلوب گردد . ص -٢٩

شر است کھ ی و ذھنی انسان از بیماری مترادف مرگ و نیستی است و این اساس جھل و واژگون پنداری بولی درک حس -٣٠ر و حیات برت یکھ مرگرا عدم می پندارد . ھمانطور کھ مرگ را نابودی می پندارد و از آن در ھراس دائم است در حالوجود

زنده تر است .

انسان ان الھی ازیماری و عدم گریز و مبارزه با آن میزان معرفت توحیدی و ایمان است . و این محور امتحپس صبر بر ب -٣١ این امتحانات قرار دارند . است کھ اولیای خدا در اشد

یت ھ بر موجودر عرفان اسالمی مکتب اصالت فناست بمعنای مکتب اصالت خداست زیرا خدای ازلی عدم است کبنابراین اگ -٣٢ذیر می مال بقاپعه ولی طبیعی بشر غالب می گردد و ھر کھ این غلبھ را درک و تصدیق کرده و تسلیمش شود ظاھرا فناپذیر شد

اینست ظھور بقای جاوید از فنا . گردد و

وعود ھور ناجی مظریخ بشر تاریخ غلبھ وجود بر عدم است و لذا تاریخ سراسر بیماری و رنج بشر است کھ با بدینگونھ تا -٣٣ کھ آخرالزمان کامل است تاریخ بسر می رسد کھ ھمان پایان بیماری است .

Page 37: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

37

ھور است و ظهللا است اخالق غلبھ وجود بر عدم است کھ ھمان اخالق نچھ کھ اخالق نامیده می شود کھ ھمان اخالق آ -٣۴ تسلیم وجود شدن . پس اخالق نیز راه و رسم تسلیم بیماریھا بودن است .

ای اند . و صدمجود چون بر عدم غلبھ می کند صدای اعتراض عدم درمی آید پس نباید گریخت و باید تسلیم وھر موجی از -٣۵ د . و این صبر و خموشی بر بیماریھاست . اعتراض را خاموش کر

ر جریان ان صبر و خموشی بر بیماریھاست کھ بصورت انواع گرفتاریھای بیرونی رخ می دھد و آدمی دپس اخالق ھم -٣۶ گریز از بیماری و گرفتاری است کھ اصول اخالقی را زیر پا می نھد .

اطفی و ورت یک رنج و ناھنجاری جسمی یا عصبی و روانی و عر گرفتاری و بالی اقتصادی و سیاسی و اجتماعی بصھ -٣٧بی کاریھا وھکھ تب فکری در درون واکنش نشان می دھد کھ انواع بیماریھاست و در جریان فرار و مبارزه با این وضع است

. اخالقی ھا رخ می دھد

ھمھ و. . و عرش ھمان انسان استد و در روز ھفتم بر عرش مستقر شدر شش روز جھان و انسان را آفریخداوند د -٣٨ سالھ است ھزار هامراض و رنجھای بشری مربوط بھ روز ھفتم است کھ واقعھ استقرار خدا بر عرش است کھ ھمان روز پنجا

. کھ آخرالزمان است

مھ ط اداز ھبواھبوطش از بھشت بیمار شد . و این ھبوط نتیجھ جدال و عداوت بین آدم و حوا بود کھ پس آدم از زمان -٣٩حوائی –ابطھ آدم حوائی است تاریخ بیماری است و ذات ھمھ بیماریھا نیز از ر –یافت . و لذا کل تاریخ بشری کھ تاریخ آدم

ھ بطھ است کمین راھاست و دوزخ ھم کھ قلمرو عذابھاست عاقبتی از این رابطھ است ھمانطور کھ بھشت ھم عاقبتی دیگر از قلمرو سالمت محض است .

حتراق و ات کھ خود حاصل بودن از باد است کھ ذاتش ذرات خاک است و عاقبت بر خاک می نشیند . و حیات از آب اس -۴٠ آتش است . پس حیات دارای دو روی بھشت و دوزخ است : آب و آتش !

. نچون تسلیم ھستی ھستند اال انسا . و ھمھ ھستی ھا پاکندپاکی خاک (موجودیت) از ھستی ناپذیری استنا -۴١

. ھشت و یا دوزخیا با آب پاک می شود و یا با آتش. یا در ب، خاک ناپاک است کھ نو انسا -۴٢

ھشت باو بر آب است. و این نکھ تسلیم رنج و بیماری می شود بسوی آب ھدایت می شود کھ خود فرمود کھ عرشآ -۴٣ . اوست

ی خیزد بسوی آتش رانده می شود کھ قلمرو دوزخ است کھ و اما آنکھ برعلیھ بیماری و رنج می شورد و بھ مبارزه برم -۴۴. و این اخالق و خلقت دوزخی ن الھی است تبدیل بھ عذاب می کندبیماری و رنج را کھ کارگاه اخالق و خالقیت و خلق انسا

Page 38: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

38

اب نمی کاھد . یعنی انسان است . و اینست کھ بقول قرآن کریم چون عذاب فرود آید کافران ایمان می آورند ولی این ایمان از عذان بر آتش دوزخ : بنگر کھ چگونھ کافربود شدنی نیستند و لذا می فرمایدبھ ھستی ایمان می آورند و باور می کنند کھ نا

. صبورانھ می سوزند

افران با گریز از رنج و بیماری کھ بال و نعمات است بسوی عذابھای دوزخی می روند . ک -۴۵

!انھھور خدا از انسان است: مؤمنانھ و کافرانھ: صبورانھ و منکرظابی است و ھستی یبھشت و دوزخ دو قلمرو -۴۶

. وی شیطانھ کننده بساھنده و دیوانده بسوی خداوند . و یا ک. یا رشد دھنده و ھدایت کننامراض یا نعمانی اند یا ظلمانی -۴٧

مروزه صنعت پزشکی دوزخ عذابھای امراض ظلمانی است . ا -۴٨

ش رسد کھ عر ھ ذات آب در خویشتن میباجر صبر بر بیماریھا و رنجھا و گرفتاریھاست . زیرا در این صبر آدمی بھشت -۴٩ خداست .

. ابلیس است اریھا و گرفتاریھا نفس را آتشین می کند و این عنصر ذاتی دوزخ است کھ مقر فرمانروائیفرار از بیم -۵٠

عدم. بھ امام می رساند یا امامت کھ محل ظھور خداست ظھور وجود از ھا و رنجھا آدمی را یاصبر بر بیماری -۵١

. رفتاری استگبشری کھ ام الفساد و مھد ھمھ گناھان و تبھکاریھاست محصول فرار از بیماری و رنج و ھمھ دروغھای -۵٢ پس ھمھ عذابھا حاصل دروغگوئی است کھ اساس بی اخالقی می باشد .

د د می پندارتش موجودیت و ظھور می یابد ھستی جاویدش را جسمانیت خوآسطھ باد و خاک و آب و آدمی از آنجا کھ بوا -۵٣آتشین خود دل نکند و –بادی –خاکی –و لذا از ھستی قبل از خاک خود غافل و کافر می شود . و لذا تا از حیات و ھستی آبی

بھ رک و باوردسمی و گاه پاک شدن و بی نیازی از ھستی جپاک نشود ھستی جاویدش را درنمی یابد . و امراض و عذابھا کارستی است زلی ھا) کھ اساس است . و انسان با مرگش از باد (ھوا ھستی جاوید غیرجسمی است کھ ھمان ھستی ازلی و الھی

گردد . شود و بھ ھستی الھی خود ملحق می پاک و بی نیاز می

ین آیھ قام تحقق امحس وجود و عدم در انسان است و این مقام توحید است و ریھا و عذابھا موجب یگانھ شدن معنا وبیما -۵۴ کھ : اوست اول و آخر و ظاھر و باطن . و بود و نبود !

جود و عدم ھر دو خداست . و اما انسان در این میان کدامست ؟ و -۵۵

. قابل و توافق بین وجود و عدم کھ عرصھ بیماری و رنج است ھمان انسان استت -۵۶

Page 39: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

39

ند و م یاری رسادیالکتیکی بین وجود و عدم است و سنتز این رابطھ است کھ بایستی بھ یگانگی وجود و عد انسان رابطھ -۵٧ شد . لھی می باسمای اخود مظھر این یگانگی شود : بود نبود ! و این انسان کامل است و محل ظھور اسم " سالم " کھ از ا

ھ تسلیم بمر و تذکر اکلمھ ارتباط بین مسلمانان است کھ در دین یھود ھم تاکنون رایج است " سالم " کھ از اسمای الھی و -۵٨ ست . م سالمت این مقاادر قبال رنج و بیماری است تا رسیدن بھ مقام بود نبود کھ تسلیم شدن عدم است در قبال وجود . و

ی میعنی راضی بھ رضای وجود در عرصھ ظھور ز مھمترین خواص امراض اینست کھ انسان را " مریض " می کند ا -۵٩وح ی رسد بوضبودی مسازد و از ھراس ظھور ایمن می کند و وحشت نابودی را می زداید زیرا انسان مریض کھ بھ لبھ تیغ نا

درک می کند کھ جاودانھ است و نابودشدنی نیست .

رد وجود ست و این باد موجب غرور می شود و فجود انسان در جھان یک حجم است کھ حاصل باد بودن در ذات عدم او -۶٠رز وجود ی رسد و متحاد مخود را جدای از خداوند می یابد کھ این امراض موجب تخلیھ باد بودن می گردد و فرد با خدایش بھ ا

و عدم محو می گردد .

دریجی این تراض موجب تخلیھ جود فیزیکی انسان یک باد است کھ با مرگ خالی می شود و موجودیت فرو می پاشد . امو -۶١ھ و سپس شکار ساختد را آباد ھستند و لذا مجال معرفت بر وجود پدید می آید کھ این معرفت فرقان است کھ فرق بین بود و نبو

از میان برمی دارد .

. و زندگی وبود و نبود است و مرگ عرفت فرقانی ( خیر و شر ) موجب بیماریھاست کھ اساس این معرفت ھمان فرقانم -۶٢ک کھ ا دیالکتیبد زیرآدمی بواسطھ نور این معرفت است کھ می تواند در کارگاه امراض از عرصھ فرقان (دیالکتیک) نجات یا

عرصھ جدال بین بود و نبود است کارگاه استھالک و خستگی و بیماری است .

ی عرفت رحمانمفت قرآنی است کھ ز ورود بھ معرھائی از معرفت فرقانی کھ معرفتی دوگانھ و مستھلک کننده است سرآغار -۶٣ ی قل ھو هللاست یعنلقت یکی ا. یعنی خدای قبل و بعد خو نبود است کھ اول و آخر یکی استباشد و این عرصھ توحید بود می !احد

! تا وددم و وجن عد از خلقت : نفاق بیمام علل بیماری انسان افتادن در نفاق بین ھو و هللا است یعنی خدای قبل و بعت -۶۴ رسیدن بھ مقام ھو هللا احد : یگانگی هللا ( خدای خلقت ) و ھو ( خدای قبل از خلقت ) .

این آغاز و احد ! مان فرقان بین ھو و هللا است کھ در قرآن منجر بھ یگانگی ھو و هللا می شود : قل ھو هللافرقان نیز ھ -۶۵ سالمت است و توحید بود و نبود .

کھ در قرآن می خوانیم کھ این کتابی است کھ برای مؤمنان شفا و رحمت است . یعنی مؤمنان کسانی ھستند کھ بھ و اینست -۶۶ احدیت ھو و هللا رسیده اند یعنی از ھراس نابودی رھیده اند و بھ مقام رضا رسیده اند در غایت مریضی .

Page 40: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

40

راس از ظھور نابودی از بطن وجود!. ھاس اساس امراض استاست و این ھرھمھ ھراس ھا ھراس ظھور -۶٧

ل ی بشری حاصمواره نشان داده ایم توحید چیزی جز یگانگی بود و نبود نمی باشد و ھمھ امراض و رنجھاھھمانطور کھ -۶٨ب کفر ست کھ مذھاگانگی دوگانھ بینی بود و نبود است . و البتھ این یگانگی ربطی بھ مساوات ندارد کھ مساوات درست خالف ی

و جنون . است

ن ین عدل ھماام می خوانیم کھ جھان ھستی بر عدل الھی استوار شده و با رحمت او احاطھ گردیده است . در قرآن کری -۶٩ عدل بین بود و نبود است کھ بسوی رحمتش رھنمون می شود کھ یگانگی بود و نبود است .

س نابودی ایند و از ھرااینست کھ غرق در رحمت خد گر مخلصین و عاشقان معرفت را سوداگران وادی فنا می یابیما -٧٠ . تسالمت اس ویماری دی از یگانگی ب. و این نماوه ھای سالمت و رضا در عین مریضیو سالک وادی توحیدند و اسرھیده اند.

د : بشرن عرفتیبھای بشری کھ جملگی در جرگھ انواع و درجات امراض ھستند معلول یکی از این اختالالت مرنجھا و عذا -٧١ شرک بین بود و نبود ، نفاق بین بود و نبود ، تساوی بود و نبود و انکار بود و نبود .

ین خود و ھب شرک بین بود و نبود ھمان شرک بین خود و خداست . نفاق بین بود و نبود ھمان نفاق بدر قلمرو مذ -٧٢ ار بود و نبود ھم انکار خداست .خداست . تساوی بود و نبود نیز پرستش ھوای نفس بجای خداست . انک

ذاب عقیم، عاه بھ خود و خداست مثل ر قرآن کریم انواع عذابھا کھ انواع امراض ھستند حاصل یکی از این چھار نگد -٧٣ذاب عالنار و ، عذاباب فوق عذاب، عذاب مھین، عذعذاب مریب، عذاب حجیم، عذاب عظیم، عذاب خلد، عذاب سعیر، عذاب الیم

. هللا

رآن قض جسمی و عاطفی و فکری و عصبی و روانی بشر ھر یک در قلمرو یکی از عذابھای مذکور در مجموعھ امرا -٧۴ قرار می گیرد .

لھ بی شود از جم الوه بر نازائی ھر نوع بن بست و بی حاصلی و بطالت و ناکامی در زندگی را نیز شامل میعذاب عقیم ع -٧۵ھ است و ین دستا) و فقدان برکت در عرصھ معیشت نیز از بی و ناکارآئی ذھنی (حماقتو شقاوت قل ھویتی و پوچی معنوی

ھمجنس گرائی ھم جلوه ای دیگر از عذاب عقیم است .

ودمی مزاجی ھ عذاب بھ ریب و ریا اندازنده است کھ بصورت انواع دودلی و بی اراده گی و وسواس و دمعذاب مریب ک -٧۶ نی خودنمائی می کند . شک و بدبینی مفرط و سرگردا

الیم کھ انواع دردھای جسمانی است . عذاب -٧٧

ھا و کینھ ھاست . عقدهعذاب سعیر انواع التھابات و گر گرفتگی ھا و بیقراری ھا و خشم ھا و -٧٨

Page 41: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

41

درد بی ونچمان انواع امراض و مشکالت العالج است کھ بصورت ھویت فردی و ابدی خودنمائی می کند و عذاب خلد ھ -٧٩ درمان است .

ت کھ ھ عذاب رسوائی است یکی از علل اصلی بسیاری دیگر از امراض است کھ خود یک مرض کبیر اسعذاب مھین ک -٨٠ است . آدمی بالوقفھ نگران رسوا شدن خویش است و ترس از رسوائی خود منشأ بسیاری از بیماریھا و دغدغھ ھ

ی بھ اعصاب آدم ولمانی در بدو امر بصورت بادھا و امواجی در تن و دل و روان ا و امراض نعمانی یا ظھمھ این عذابھ -٨١ودن نرا باد بھ ما آحرکت می آیند و ھمچون نوعی وحی یا الھام و وارده است کھ در حقیقت از اعماق ذات آدمی می جوشد ک

ض جسمی و اع امراسازد و بصورت انونامیده ایم کھ آدمی را با ابعاد و اعماق و وجوه متفاوت ھستی و حیات مواجھ می و .بشر است ناسوت روانی و فکری و عاطفی خودنمائی می کند . زیرا باد منشأ وجود در عالم موجود است و دم الھوتی درجملھ از او از عیادت ولذا امراض بھ مثابھ وحی بدن ھستند و اینست کھ انسان مریض و گرفتار بھ خداوند بسیار نزدیک است

دات محسوب می شود بھ مصداق این حدیث قدسی از خداوند کھ : بیمار بودم بھ عیادتم نیامدی . عبا

ال ھر ین وضع و حلی ، خاک وجود آدمی را متالطم می کند و بر باد می دھد و طوفانی و حالجی می کند . اباد بودن از -٨٢ ر ھوا و بیقرار . انسان بیمار و رنجوری است ، آدمی گرد و خاکی و طوفانی و پا د

فرقانی است کھ شبانھ روز مترصد و باد مرز بین -٨٣ و شغول تفکیکمبود و نبود است و لذا انسان بیمار انسانی تماماتیزترین او ھم تشخیص امور در جھت درک بیماری خویش و عالج آن است . و لذا گوش آدم بیمار شنواترین گوشھا و ھوش

ست و بر اویشتن خانسان مبتال بخویشتن است و سر در گریبان خویش و رو در رو با نابودی ھوشھاست . انسان بیمار یک مرز بود و نبود مقیم است یعنی اھل فرقان است .

باد ند . و امااض کھ نعمانی اند و فرد را بسوی بھشت و ذات آب ھدایت می کنند حاصل بادھای خنک و سردبرخی از امر -٨۴بسوی اختھ وساست و امراض ظلمانی تولید می کند و فرد را دچار کاھش روح و عقل و روشنائی دیگری ھست کھ آتشین

دوزخ می برد و این امراض انواع عذاب النار و عذاب جحیم و عذاب سعیر ھستند .

فرین . آا ضاللت ی ھ در خاک آدمی می وزند آدمی را یا بسوی آب می برند و یا آتش . یا ھدایت بخش ھستند واین بادھا ک -٨۵ یا نعمانی ھستند یا ظلمانی کھ بصورت دو نوع بیماری خودنمائی می کنند .

می خیزد و وجھ نفس آدم است ھمچون بھشت و دوزخ . و باد بالیا و امراض از یکی از این دو وجھ بر آب و آتش دو -٨۶ بسوی منشأ خودش ھدایت می کند .

و بیقرار کننده . اولی فرد را بھ یاد خدا می اندازد و بسوی مؤمنان و اولیای الھی ھدایت بیماریھا دو دستھ اند : آرام بخش -٨٧می کند و دومی ھم فرد را بسوی اطبای شیطان صفت و صنعت پزشکی می کشاند کھ وجھی از دوزخ آخرالزمان است . اولی

Page 42: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

42

ھ کننده است . اولی نعمت و ابتالی الھی است و تزکیھ بخش و دومی فسادآور است . اولی بخود آورنده و دومی از خود بیگان دومی غضب و عذاب اوست .

مان ظھور ءهللا کھ ھھور سوق دھد و لقاظ) تا او را بسوی ابدیت د از ازلیت در خاک آدمی می وزد (البتھ از اعماق ذاتشبا -٨٨ کامل عدم از وجود است ظھور ھو از هللا .

لذا برای ردگار است کھ با رحمت او محاصره شده است و بر عدل او استوار است وز پرواھر چیزی در عالم آیھ ای -٨٩ھفتھ ر طبیعت نن ھم دمؤمنان می تواند شفا و تعادل و رحمتی برای امراض و رنجھایشان باشد . و لذا درمان و شفای مؤمنا

است و نھ در صنعت کھ درب دوزخ است .

رجھ اول و ددر عالم ارض ھستند و عرش خدا ھم کھ بر آب قرار دارد از منابع ز مصادیق عرش خدا ااولیای الھی کھ -٩٠جوع کنند دان خدا ربھ مر قطعی شفا و رحمت خدا برای مؤمنان ھستند . و لذا مؤمنان بھ ھنگام بیماری و رنج حق ندارند بھ جز

بی صداق آن آمالھی ثی امامان و اولیایکھ دربھای بھشت و سالمت ھستند و منشأ آب حیات می باشند . ھمانطور کھ در حدیست و رب دوزخ ادند کھ ھستند کھ عرش خدا بر آن استوار است . بنابراین اولیای الھی در نقطھ مقابل صنعت پزشکی قرار دار

عذاب النار .

ا رئات الھی الروزه تکنولوژی و صنعت پزشکی سمت و سوی امراض و عذابھای دوزخی ھستند کھ نعمات و ابتبنابراین ام -٩١ تبدیل بھ غضب و ظلمت می کنند و ھدایت را بھ ضاللت می کشانند .

ین قلمرو اون گردبادی وجود خاکی آدمی را می تکاند و خانھ تکانی می کند و از خاک پاک می کند و ھر مرضی ھمچ -٩٢ . یگانگی وجود و عدم است یعنی قلمرو یگانگی ھو و هللا و اول و آخر و ظاھر و باطن

کن ھای ری بھ مثابھ نشستن بر طوفان است و تن بھ گردباد دادن و پاک شدن و بسوی درمانھا و مسصبر بر بیما -٩٣ مصنوعی نرفتن .

مت رحمت و الھی جھت شفای بیماری مبادرت بھ توصیھ کاری یا مصرف غذا یا گیاھی نماید در حقیقت س چون یک حکیم -٩۴سا مضر است ده و چھ بی بیھوه است . و لذا تقلید کورکورانھ و خودسرانھ از چنین نسخھ ای امرآبی آن چیز را بھ بیمار نمایاند

یسی ھا و دعانو و بقول مولوی چھ بسا سکنجبین موجب افزایش صفرا شود و حاصلی معکوس ببار آورد . اساس طب سنتی یا رمالی ھا بر این اساس غلط استوار است .

ائی قیقت رویکرد بھ وجھ آتشین جھان است و اینست کھ داروھای شیمیحان طبیعت در تجزیھ و تحلیل صنعتی جھ -٩۵ درمانھای دوزخی تلقی می شوند کھ درمانھای کاذب و فریبنده و ظلمانی است .

امراضی کھ بھ مرگ می رسند امراض نعمانی و بخشایشگر و ھدایت کننده اند . -٩۶

Page 43: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

43

ده گی حاصلؤمنان امت من بواسطھ امراض پاک و بخشوده می شوند . این بخشوکرم می فرماید کھ محدیثی از رسول ا -٩٧. اک می کندھد و پدپاک شدن از خاک پرستی است بواسطھ گردباد امراضی کھ در جان می افتد و غبارات جان را بر باد می

این ھمان پاک شدن از دنیا است .

دن بصورت کوفتگی تن و روان و اعصاب و جان می گردد کھ باد بو گینی و) موجب ثقل و سندنیاپرستی (ماده پرستی -٩٨ برند . ساط میامراض در وجود آدمی موجب حالجی ھستند و جان و تن و روان را سبک می کنند و انقباض را بسوی انب

ل امراض وحاص ارای معنای واحدی استد" کھ در اکثر فرھنگھا و زبانھای دنیا حضور دارد و ح "بر باد رفتگیاصطال -٩٩ک ز آدمی پااد را گینی ھای وجورنجھا و مصائب است کھ دارای ذاتی بادی و طوفانی است کھ ھمھ تعلقات مادی و ثقل و سن

. وفان کربالطست چون اولیای الھی ا. و این وضع موحدان و اند و عدم و وجود یکی میشوندسازد و از وجود جز عدم نمی ممی

ست . او ھم هللا ا این او ھمان " ھو " و " ما " –" قرآن د و مائیم کھ آب را نازل می کنیممی فرستو اوست کھ باد را " -١٠٠کھ اسوه امیده اندفنا ن ھمان باد ازل است کھ منشأ بالست . و بیھوده نیست کھ عارفان و اولیای الھی را سالکان وادی ھو و

ھای بالجوئی ھستند .

ند کادھوئی می ھ چگونھ امام از پروردگارش طلب بال و بیماری می کند . یعنی طلب بکدیم در دعای صحیفھ سجادیھ شاھ -١٠١ تا او را بھ ساحل دریای وجود برساند و آبی نماید و عرشی .

گردیده ار "قارعھ"کافر و غافل شدیدا بیمارند و تن و جانشان بغایت ثقیل و درھم کوبیده شده است و دچ اکثر آدمھای -١٠٢ی و بلکھ م جمادقلبشان چون سنگ است و ذھنشان براستی منجمد است و روانشان از جریان ایستاده است و در مقا است و

ی سخت دچار و بالیائ امراض پست ترند بقول قرآن . اینان اگر مورد لطفی از جانب خدا قرار گیرند و یا توبھ کنند بالفاصلھ بھ ستد تا حالجی شوند و انبساط یابند و رقیق گردند . می شوند یعنی خداوند باد را بسویشان می فر

رفتگی اد و بربادسرزمینی دچار زلزلھ یا طوفان می شود و یا بمباران می گردد این نیز نوعی از نزول ب امروزه وقتی -١٠٣ است و ثقل زدائی از اھالی آن دیار است .

بر کسانی ر حق شقی ترین و سنگدلترین انسانھا . و وایایت غضب و عذاب الھی نیز از لطف و رحمت برتر اوست دغ -١٠۴ کھ ھرگز مشمول باد ھوئی نشده اند و نمی شوند .

بتھ بادی است کھ ال اولیای الھی دچار اشد امراض و بالیا می شوند ؟ این حاصل نزول طوفان بادی بنام روح وچرا انبیاء -١٠۵ی غبار برم آتش و وا خاک زدائی و آتش زدائی می کند . روح می نشیند از جانب بھشت و وادی آب و برودت است کھ وجود ر

!خیزد . و اینست زندگی مخلصینی کھ بھ ھیکل نوری می رسند و جمال ھو می شوند و اسوه ھو هللا احد

Page 44: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

44

رجھ نزول داصل بان قرآنی از " ریح " بمعنای باد است . و لذا ھر باد و بربادرفتگی و مرض و بالئی حز" روح " در -١٠۶ ای از روح است کھ غایت این نزول منجر بھ دریافت کتاب خدا و قرآن و حکمت و علم لدنی می شود .

از باد و بر باد است بھ معنای واقعی کلمھقبال در رس -١٠٧ کھ جھان . ھمانطور الھ ای نشان داده ایم کھ جھان ھستی ذاتا وج می کنداو عر پایان جھان بادش خالی می شود و بقول قرآن روح بسوی ھستی و ھر موجودی یک حجم بادکرده است کھ در

. ستوری روح انجمال ار می گردد کھدر روزی کھ پنجاه ھزار سال برای بشر بطول می کشد و در پایان این روز جمال او آشک

شکارآاز انسان تا جمال روح را دکنیشود ھم باد آدمی را خالی میرت امراض و بالیا بر بشر نازل مباد بودن کھ بصو -١٠٨ . یگرددم اض خالیفان امراین غرور کھ تماما باد است با طو د جز غرور وجود آدمی حائل نیست وخداونسازد زیرا بین انسان و

بادش د کردند تاسالمی می خوانیم کھ بھ امر خداوند لشکریانی از مالئک و شیاطین گل آدمی را سالھا لگدر روایات ا -١٠٩ظلمانی نعمانی و ذابھایخالی شود و آماده خلقت شود تا انسان کامل پدید آید . این لگدمال شدن بصورت امراض و بالیا و ع

است کھ بر انسان فرود می آید و فرود آورنده اش یا مالئک ھستند یا شیاطین .

ھشت می . کھ مالئک آدمی را بسوی ب ر حقیقت امراض بھ مثابھ لگدمال شدن آدمی بواسطھ مالئک و شیاطین استد -١١٠ برند و شیاطین ھم بسوی دوزخ : آب و آتش ! و این دو عنصر پاک کننده در طبیعت است .

ی کھ است و باد بایستی امراض را باد ضد باد ھم نامید . بادی کھ ھستی را پدید آورده و علت " بود " پس بدینصورت -١١١ د . یکبار دگر باد بودن را برباد می دھ

ادی کھ بود شده . و بادی کھ بود را بھ نابودی می کشاند تا جمال وجود را آشکار کند . ب -١١٢

.نطفھ و تولدش تا مرگش چیزی جز باد شدن و بربادرفتن و تھی از باد شدن نیست در قبر آدمی از بدو -١١٣

یست بقول قرآن . ل عالم ھستی از ازل تا ابد چیزی جز نزول و عروج باد ( روح ) نک -١١۴

علم و عرفان و قرآن و اآنچھ کھ در -١١۵ در قیقت انسانحین رسالھ می خوانید نھ افسانھ است و نھ شعر و مثال . تماماباد و ق در گردرغست کھ اجھان است کھ عمری با تمام وجود تجربیده ام و اندیشیده ام و بوده ام . و اینک حدود پانزده سال

برباد سلولھایم ا ذراتو مرا ت. و ھر چھ فھمیده و نوشتھ ام حاصل این باد ھوئی است کھ در جانم فتاده نمطوفان و باد بود دھد . و مجموعھ آثارم چیزی جز گزارش این گردباد نیست . من چشم این گردبادم . می

مھ امراض ھشناختند کھ اساس کیمان قدیم و از جملھ بقراط و جالینوس و بوعلی مرضی بھ نام " غم باد " را می ح -١١۶ است . کل این رسالھ بنوعی شرح و تفسیر این " غم باد " است کھ باد بودن است و غم نابودن .

ھمھ امراض بھ نوعی منبع و علتی جز غم ندارند و این امراض بھ مثابھ برون افکنی این غم است برون افکنی باد غم . -١١٧

Page 45: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

45

دی ز بطن نابوا. پس ھر غمی یک باد ضد باد است کھ بربادرفتگی را جبران می کند و ستاھمھ غم ھا، غم بربادرفتگی -١١٨ بھ وجودی برتر و جاودانھ می رسد .

و این اساس ربادرفتگی می شود و تصدیقش می کند و حقش را می داند از فنا ، بقای جاوید می یابد .بآنکھ تسلیم -١١٩ ه ایم . عرفان درمانی است کھ قبال شرحش نمود

ابد مر معرفت یامراض ھستند کھ درمانگر امراض مھلکترند بھ لحاظ جسمی یا روحی . و اگر انسان بر این بسیاری از ا -١٢٠ ھرگز بھ جستجوی درمان برنمی آید .

جود وتی ازی ذاسا سالم چھ را کھ درمانگری می نامد مبارزه ب. و آنر مدرن بیماری می نامد درمان استآنچھ را کھ بش -١٢١بوالر و ز و ای. و لذا طب مدرن یک مالیخولیاست کھ منشأ تولید امراض العالج و ویرانگر است ھمچون ایدانسان است

آنفوالنزاھای جدید .

مراض ، مؤمنان را بھ خدا می رساند و کافران را بھ ایمان . ا -١٢٢

تش درمان کھ او را بھ دوزخ می کشاند و بواسطھ آب مدرن و دوزخی محصول گریز انسان مدرن از سالمت روح است ط -١٢٣ می کند .

نخستین ص)(سیدن بھ یگانگی بود و نبود است و دیدار با جمال این یگانگی . بنابراین محمد مصطفیرکمال سالمت -١٢۴ انسان سالم کامل است و لذا شریعت او شریعت سالمت است یعنی اسالم .

مال جھم ظھور (ص)اب رحمن و رحیم است ظھور کمال ذات اوست ھمانطور کھ محمدترحمت ذات خداست و قرآن کھ ک -١٢۵ ست . ذات اوست کھ رحمتی برای جھانیان است . و این اسالم است یعنی دین سالمت . پس سالمت ھمان رحمت ا

را آشکار کند . ، رحمت است و بیماری ھم شقاوت است . شقاوت فرود می آید تا رحمتسالمت -١٢۶

قتی می گوئیم " سالم " یعنی سالم باش یعنی مھربان باش . و -١٢٧

ست پس اعالج شقاوت . این بیماری تنھا رتر و العالجتر میشودمیزانی کھ جھان مدرن بسوی شقاوت می رود بیماب -١٢٨ود ود را نابت خاواز فرط شق . پس انواع امراض و عذابھای مدرن تنھا راه بقای بشر بر روی زمین است تاسالمت بخش است

د حبت خداونف و مت لط. زیرا قلوب شقی و سنگ شده قادر بھ دریافا مظھر رحمت خدا بر بشر کافر است. این بیماریھنکند . نیست

بزرگترین بیماری عصر جدید نابودی سیستم ایمنی بدن انسان است کھ بواسطھ ویروس ایدز رخ نموده است . پس -١٢٩ده امنیت حیات و ھستی انسان در قبال عدم است . این ھمان تھاجم جبارانھ عدم بھ وجود انسان ویروس ایدز ویروس نابودکنن

Page 46: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

46

است کھ وجود را بھ مھلکھ عدم می کشاند . این ھجوم ھوی ازل است بھ انسان ماده پرستی کھ در مادیت بھ انقباض و ثقل تا اق عدم افتاده است . پس این نبرد بین دو عدم است : سرحد نابودی رسیده است . این تھاجم عدم است بھ وجودی کھ در مح

عدم الھی و عدم بشری ! حاصل نھائی این نبرد پیدایش نور ایمنی یعنی ایمان است .

عنی سیستم ی نمی شود ودم کھ انسانی کھ ایمان داشتھ باشد حتی با تزریق ویروس ایدز ھم بھ این بیماری مبتالبقبال گفتھ -١٣٠؟ ی شدم چدم و مبتالرا کر دشھ دار نمی شود . یکی از خوانندگان این مقالھ سئوال کرده بود کھ اگر من این کارایمنی وجودش خ

بھ حرف دارم ولی طمیناناگفتم معنی آن اینست کھ ایمان نداشتی بھ آنچھ کھ گفتم . و او در پاسخ گفت کھ من بھ ایمان خودم ی ترسد می از مرگ سد یعنداشتی دچار شک نمی شدی . زیرا کسی کھ از ایدز می تر شما اطمینان ندارم . گفتم کھ اگر ایمان می

و این یعنی بی ایمانی .

است و خود ز مرگبارتر از ویروس آن است ھمانطور کھ فقط ترس از مرگ است کھ مرگبار و عذاب دھندهھراس از اید -١٣١ مرگ زنده کننده و نجات بخش است .

بار و شقی سری . زیرا رابطھ انسان مدرن بغایت بیمار و مرگس ضد رابطھ است مثل ھمھ امراض مویروس ایدز ویرو -١٣٢ شده است و این ویروس درمانگر روابط بشری است تا قطع رابطھ موجب احیای رابطھ شود .

ء گردد ابطھ احیاد تا رالق ھم یک بیماری است آنگاه کھ رابطھ زناشوئی بر آستانھ نابودی باشد رخ می دھطھمانطور کھ -١٣٣ . ھ استخلوق رابطدمی مآزیرا وجود شوندمی و لذا آنانکھ تن بھ طالق حق نمی دھند و بھ شکنجھ یکدیگر ادامھ می دھند نابود

بسوی وجود رطان بھ مثابھ امپراطوری و کودتای سلولی بر علیھ فرد سرطانی است ھجومی از جانب عدمسھمانطور کھ -١٣۴ بر آستانھ نابودی است . عدم می آید تا وجود را از نابودی برھاند و احیاء کند. انسانی است کھ

خوری انسان است در غایت خودپرستی . و عین امپریالیزم سلولی است کھ برعلیھ صاحبش –نطق خود ممنطق سرطان -١٣۵ قیام کرده است .

نی است . تمپریالیست یالیزم سلولی ھمانا بمباران اتمی این ااینست کھ امروزه پیشرفتھ ترین روش مبارزه با این امپر و -١٣۶ی ورتر و شقر زجرآو این عین خودکشی و خودبراندازی بغایت شقیانھ بشر نسبت بھ خویشتن است کھ فقط مرگ را ھزاران باھ نمان اتمی طھ درستر و شیطانی تر می سازد و لحظھ ای ھم بر عمر فرد نمی افزاید . در حالیکھ حتی یک سرطانی ھم بوائی دارد و گوھائی نردرمان شده و نھ مرگش بھ تعویق افتاده است ولی بشر مدرن از این درمان دوزخی بواسطھ عذاب النار

ین عذاب اند کھ عذابی واجب از طرف خداست کھ از آن گریزی نیست . و ھر کسی کھ شاھد شیمی درمانی است بوضوح می بی یست . النار است و از آن رھائی ن

شیمی درمانی و رادیوآکتیودرمانی دقیقا بھ مثابھ بمباران کردن اتمھا و سلولھای تشکیل دھنده بدن انسان است و ایجاد -١٣٧یک طوفان و قارچ اتمی در بدن انسان است و این نوعی برباد دادن ھستی انسان بواسطھ تکنولوژی ھستھ ای است . این بادی

Page 47: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

47

دوزخ است کھ ذرات ھستی انسان را تا مغزش می سوزاند . این ظھور عذاب النار از دوزخ بغایت آتشین از طبقھ ھفتماتمی برعلیھ خویشتن خویش است . این تنھا راه نجات انسان نابود –تکنولوژی ھستھ ای است . این نبرد انسان امپریالیستی

شده است .

در عالم ھ خلیفھ هللارھاند . یعنی فقط " ھو " می تواند انسانی را کقط نابودی است کھ می تواند انسان را از نابودی بف -١٣٨ستی و رم جھان ھسول اکرخاک است برھاند . ھو بھ یاری هللا در عالم خاک آمده است تا ھو هللا ، احد شود زیرا بقول حضرت

عالم وجود بر " قل ھو هللا احد " استوار است .

ظریھ یز تصدیق ننآغاز شد کھ بزرگترین طوفان و گردباد مطلق بود از ذات عدم . این زرگ "جھان ھستی با " انفجار ب -١٣٩ باد است کھ ذکرش رفت .

ن . و بدست انسا ا انفجار عدمی آغاز شد و گوئی با انفجار اتمی بھ پایان می رسد . آن بدست خدا و اینجھان ھستی ب -١۴٠ اول و آخر یکی است .

ث معتبر طبق احادی ا با دو دستانش و با نگاھش بھ نیم نظری آفرید . و نیزرانیم کھ خداوند انسان در قرآن کریم می خو -١۴١فریند ن را می آھ انسااسالمی می دانیم کھ جھان ھستی دست خدا و چشم خداست . یعنی خداوند بواسطھ جھان و جھانیان است ک

اری تی یا بیمس سالمیان است یعنی وجود ھمان رابطھ است . پدر ھر لحظھ ای . پس انسان مخلوق رابطھ اش با جھان و جھانکامل و ه و انساننرسید انسان در جریان خلقتش حاصل کیفیت رابطھ انسان با جھان و جھانیان است . و انسان تا بھ کمال خودتن خلق خویش ھد برشا خلیفھ خدا نشده است کمابیش بیمار است . بیماری ھمان نقص در خلقت است و آدمی ھم طبق کالم خداین یاری ایزانی کھ ا . بماست و در خلق خودش خداوند را یاری می دھد ھمانطور کھ فرمود : یاری دھید مرا تا یاری دھم شما ر

ل ھمان کما سالمت انسان خالصانھ و صادقانھ و مسئوالنھ است جریان خلقت انسان بھ سالمت بھ پیش می رود کھ کمال این ن سالم ھمان انسان کامل و خلیفھ خداست . خلقت است و انسا

تی با ھاست . دوسم می خوانیم کھ راز بھشتی یا دوزخی شدن ھر انسانی مربوط بھ دوستی او با دیگر انساندر قرآن کری -١۴٢ :دن استشوع خلق میشود و این دو نانسانی صدیق موجب بھ بھشت رسیدن است و دوستی با انسانی کذاب ھم منجر بھ دوزخ

خلقتی سالم و خلقتی بیمار !

نسان م موجب سالمت است و دوست بیمار موجب بیماری است . و انسان سالم انسان صدیق است و اپس دوست سال -١۴٣ بیمار ھم انسان کذاب است .

مان انسان مسلمان و تسلیم امر خداست . و انسان بیمار ھم انسان یاغی و کافر است . ھانسان سالم -١۴۴

در حقیقت دوست صمیمی و محرم اسرار ھر کسی بھ مثابھ دست خدا و چشم خداست کھ او را می آفریند . و این آفرینش -١۴۵ متقابل است .

Page 48: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

48

اضر است و قرآن و حدیث داریم کھ چون دو یا سھ نفر مؤمن صدیق ھمدل شوند خداوند در آن رابطھ ح اینست کھ در -١۴۶ آنھا را می آفریند .

.ده می شود ت و انسان بدست و نگاه شیطان آفریکھ روابط دوستانھ کافرانھ و ریائی موجب حضور شیطان اسھمانطور -١۴٧ و این آفرینشی بیمار است .

مانی و ماری ھم نعنسان کامل نشده بیماری حضور دارد منتھی اگر روابط با دوستان ، مؤمنانھ باشد این بیبھرحال تا ا -١۴٨ است و در غیر اینصورت ظلمانی و دوزخی است . ھدایت بخش و تکامل وجود

لذا جس ھستند ونرا بدست و نگاه دوستان ھر کسی می آفریند اگر این دوستان مشرک باشند طبق کالم خدا خداوند آدمی -١۴٩ خلقت آدمی آلوده می شود و بیمار .

ل شود و انسان کام لکھ پس از آن ھم ادامھ دارد تالقت و تکامل آدمی از بدو خلق ھستی آغاز شده و تا قیامت کبرا و بخ -١۵٠ خلیفھ خدا گردد .

جھان ھستی ھمین دنیا یا دوزخی است یا بھشتی . بھشت و دوزخ دو کارگاه خلقت انسان است کھ ھمین این خلقت از -١۵١ ھ اراده وبقت را کلی خلاست کھ برای یکی بھشت و برای دیگر دوزخ و درجات آن است . کھ آدمی خود یکی از این دو نوع

اندیشھ خود انتخاب می کند .

س حکمت و طبابت و شفا و درمانگری و امراض بخشی الینفک از جریان خلق شدن انسان است . پ -١۵٢

علم خلقت خویشتن است و میزان مشارکت و نظارت و یاری انسان بنابراین حک -١۵٣ ر خلق دمت و معرفت بشری تماما . خویشتن می باشد

. ن حکمت و معرفت خویش خلقتی رحیمانھ و لطیف برای خود رقم می زند خلقتی سالم و بھشتیانسان بمیزا -١۵۴

لقاء ان بر او از جھان و جھانییزان خلقت سالم و بھشتی ھمان تسلیم بودن در قبال اراده و فعل پروردگار است کھ ام -١۵۵ توار است . شود . و این خلقت اسالمی است کھ بر سالم اسمی

بل ر نقطھ مقاحقق و تجلی " سالم " است کھ از اسمای الھی می باشد و این خلقتی مختارانھ است کھ دپس سالمتی ت -١۵۶ل دوزخ ھل جبر اھاید کھ خلقت دوزخی قرار دارد کھ تحقق " جبار " است کھ از اسمای الھی است . و لذا رسول اکرم می فرما

ویاکارانھ لقتی رخمی شود و ھستی می یابد یعنی عدم پرست است و میل بھ ظھور ندارد و این است . کسی کھ بھ زور خلق جبارانھ است کھ اساس امراض ظلمانی و زجرآور است .

Page 49: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

49

ت راسالمی اسر مقاومت انسان در خلق شدن علت العلل امراض ظلمانی و عذاب آور است . و این خلقت غیبھ بیان دیگ -١۵٧ سالمت نیست . کھ در آن سالم و

ھ ای خواه وست صمیمی و محرم اسرار خود می دانیم منشأ سالمت یا بیماری ماست . زیرا در ھر رابطدپس آنرا کھ -١۵٨ .مانی است یا ظل ناخواه یکی امام و دیگری مأموم است . و امام از اسمای پروردگار است . کھ این امام یا رحمانی و

.. (قرآن)ران استخس وبرای مؤمنان شفا و رحمت و ھدایت است و برای کافران ھم ضاللت قرآن کتاب آفرینش است کھ-١۵٩

، بھترین کتاب طب برای بشر نامیده است . (ع)و این کتاب را علی

عنی قرآن کتابی است کھ انسان از روی آن خود را می آفریند بدستان و نگاه خداوند . ی -١۶٠

جاریست . خلقت امری ی است خواه ناخواه و آگاه و ناآگاه . و کتابی جاریست ھر آن . زیرانیعنی خلقت انسان تماما قرآ -١۶١

ی کی از اسماای آنکھ اسمش دوا و یادش شفاست . چون یاد خدا جز بواسطھ ی می خوانیم کھ (ع)در دعاھای ائمھ اطھار -١۶٢ او ممکن نیست لذا اسم او بھ مثابھ دارو است کھ شفا می بخشد .

ای نفس مان یاد ھوآن مکررا می خوانیم کھ یاد خدا جز در دل ممکن نیست . و یاد ذھنی خدا شرک است کھ ھو اما در قر -١۶٣رد و بال یماری و دنگام بو نیاز خویش است . پس اگر یاد خدا در دل رخ دھد موجب دارو و شفا می گردد وگرنھ ھمھ آدمھا بھ ھ

می شود و دعائی اجابت نمی گردد . او را صدا می کنند و حاصلی عاید ن

اما چگونھ اسم او در دل موجب شفا می شود ؟ و -١۶۴

تی در دل م کانون مرض و سالمت دل آدم است ھمانطور کھ کانون ھمھ صفات دیگر ھم دل است پس بایسدر قرآن کری -١۶۵ تحولی رخ دھد تا شفا حاصل آید .

ین را با شیاط روحانی نباشد نماز نیست و بلکھ عین نفس پرستی است و نمازگزارھ قلبی و با حضور ھمانطور نمازی ک -١۶۶وجب میعنی محشور می کند و موجب ضاللت مضاعف است زیرا خداخواھی ذھنی بھ زعم قرآن ھمان شرک و ظلم عظیم است

ظلمت و گمراھی بزرگ است و اینست مصداق فویل للمصلین !

، شرک و ظلم است و خودپرستی . یاد او در دل عین تحقق توحید است بمعنای یگانگی خدا ھمانطور کھ یاد خدا در ذھن -١۶٧و انسان . زیرا در حدیث آمده کھ ھر کھ خدا را قلبا یاد کند خدا با او ھمنشین است یعنی خدا بر جای او قرار می گیرد و این

واقعھ یگانگی ھو و هللا است کھ ھمان یگانگی وجود و واقعھ خالفت است کھ عین توحید است و این موجب شفا می شود زیرا عدم است و لحظھ ای جاودانگی در وجود آدمی رخ می دھد و این امر موجب شفای امراض است زیرا ھمھ امراض مربوط بھ

عرصھ تحقق خلقت انسان قبل از رسیدن بھ کمال و مقام خالفت اللھی است .

Page 50: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

50

با دمی خدا رابال یک توفیق اجباری و اضطرار است کھ از برکات امراض است کھ آ ام بیماری ویاد قلبی خدا در ھنگ -١۶٨و قعھ توحیدبر وا تمام وجود و اعماق دلش صدا می زند و توحید را تجربھ می کند و این تجربھ موجب شفاست و شفا حجتی

حضور خدا در انسان است .

ز منشأ ذا انسان الا میسر می شود ؟ زیرا کانون بیماری از دل است و را در مواقع امراض و بالیای شدید یاد قلبی خدچ -١۶٩حدیث دل ون طبقچبیماری خویش یعنی دل است کھ او را صدا می کند . و او ھم جز در دل اجابت و درک و حاضر نمی شود

خانھ خداست .

ا غیر خدا بی ھم باشد . و کسی کھ دلش ل فقط خانھ خدا نیست بلکھ می تواند خانھ شیاطین و اجنھ و ھر کس دیگرد -١٧٠از ھ نزد یکیفاعت بشاشغال و تسخیر است قادر بھ یاد قلبی خدا بھ ھنگام بیماریھا نیست . و چنین کسی اگر برای دعا و غیر اید و ایناضر نمحذاکرین برود چھ بسا موجب شفایش می گردد . و ذاکر کسی است کھ قادر است کھ خدا را در دلش یاد و

تن ستند و رفزده ھ از وردگو است کھ مردم جاھل برای شفای امراض بھ نزدش می روند کھ معموال آدمھای شیطان صفت و جن افر است . ال برود کو و رمبھ نزد آنھا موجب پیچیده شدن بیماری ھم می شود . و پیامبر اسالم می فرماید کسی کھ بھ نزد غیبگ

کر می ند و لذا فاردگو دچار تغییر احوال می شوند زیرا بھ قلمرو شیاطین و اجنھ رفتھ و برخی با رفتن نزد دعانویس و -١٧١آن فرد ین و اجنھر شیاطکنند کھ شفا یافتھ اند در حالیکھ بیماری و گرفتاریشان پیچیده تر و جنونی تر شده است و بھ تسخی

درآمده اند .

است اسمای الھی و لذا این دیدار بھترین روش شفاست زیرا " سالم " ازیدار با مرد خدا موجب یاد قلبی خدا می شود د -١٧٢ کھ در دل بیمار موجب سالمت او می گردد .

ل آدمی را آتشین و شقی نماید موجب بیماری می شود مثل حرص و شھوت و خشم و کینھ . دھر آنچھ کھ -١٧٣

ید لنار را پدورود ابلیس در سینھ آدمی می شود و عذاب ا أس یکی دیگر از علل پیدایش بیماری است زیرا یأس موجبی -١٧۴ می آورد کھ اساس ھمھ امراض است .

قط فو غیره . دا در دل آدمی موجب بیماری و عذاب است . معشوقھ ، ھمسر و فرزند و مال و جاه و قدرتھر چھ غیر خ -١٧۵ خدا و ولی خدا در دل موجب سالمت است و شفاعت .

س را داست کھ تراند و از علل بیماری است و فقط یاد خعواملی است کھ دل آدمی را دائما بھ ضعف می کش ترس نیز از -١٧۶ می زداید .

ایمان کھ ھمان یاد و حضور خدا در دل است اساس ایمنی وجود انسان است زیرا خداوند وجود جاوید و سالمت مطلق -١٧٧ است و ھراس نابودی را از وجود می زداید .

Page 51: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

51

دا را خا جای یاد ع بیمھ ھا و مخصوصا بیمھ درمانی از علل شیوع و پیدایش بیماری در بشر مدرن است زیرامروزه انوا -١٧٨و تبلیغ دید ھستندعصر ج می گیرد و لذا افراد بیمھ بسیار بیشتر بیمار می شوند . و خود بیمھ ھا کانونھای القای امراض در

بیماری محسوب می شوند .

وجود قابلمد کامل . زیرا عدم در اض عرصھ رسیدن انسان بھ مقام رضا ھستند کھ مقام انسان کامل است و وجوامر -١٧٩ند کشا میهللاعرصھ زد. یعنی ھو را بھساھ پذیرش وجود کامل خدا در خود می، عدم را راضی بمقاومت می کند و امراض سخت

ی می کند . و غیب را بھ عین می آورد و انسان را مظھر اسمای الھ

فنای ن ذات ازلیج و عذابھا آدمی را راضی بھ فنا می کنند و در این مقام رضای فنا است کھ ھو بھ عنوابیماری و رن -١٨٠ حق رخ می نماید و این ظھور هللا است و یگانگی فنا و بقا : ھو هللا احد !

مر با عبھ پایان و ھنر و معنویت از دوران کودکی تا ھ تجربھ تاریخی می دانیم کھ اکثر بزرگان علم و دین و اندیشھب -١٨١بزرگ می ا و شعرایو علم انواع بیماری و رنجھای جانکاه دست و پنجھ نرم کرده اند . این شامل حال انبیاء و اولیاء و عرفا

ظ ول حافھ بقک باشد . رنج جسم موجب تعالی روح است . فقر مادی موجب غنای معنوی است . و این یک قاعده بشری استچون ھم کسانی تأخرینم، محمد و از سقراط، حالج، ابن سینا، بایزید، مسیح، مریم، نازپرورده ھا بھ جائی نمی رسند. بودا

. ن ادعایندبر ای ، بتھوون و امثالھم حجت ھائیداستایوفسکی، چخوف، کافکا، نیچھ، وان گوگ، شوپنھاور، کی یرکھ گارد

ف د درک و کشد و در این وادی است کھ حیات و ھستی جاوید یعنی خداونی مرگ و نیستی می کشانبیماری آدمی را بسو -١٨٢ می گردد . ابتالی ھستی بھ نیستی قلمرو بیداری روح انسان است .

حقش بیماری بھ بیماری در عصر جدید منجر بھ پیدایش امراض مھلکتر شده است حق بیماری است . زیرا تا اگر نبرد با -١٨٣شد خود راضی ر فنایر بشر نرسد نمی رود و حق بیماری ھمانا رضای بر فناست . زیرا بقا بر فنا استوار است . ھر کھ بد

الیق بقاست .

یماریھا بھ لحاظی حاصل نسیان آدمی در عدمیت خویشتن است . امراض ذکر عدمند . ب -١٨۴

سھو ره اش دچاره اش اراده و انتخابی نداشتھ است و لذا دربالقت اولیھ انسان از رحمت مطلقھ خداست و آدمی دربارخ -١٨۵ا انتخاب ار وجود راین ب . امراض یکبار دگر آدمی را بر آستانھ عدم می کشانند تامی شود و از وجودش غافل می گردد و نسیان

کند و قدر بداند و حقش را ادا کند .

ستند : ھاو درباره وجود نقد خویش است . امراض حاصل نسیان س نسیان آدمی درباره اصل عدمی اش حاصل نسیان پ -١٨۶ نسیان وجود !

انسان بمیزانی کھ بر عدم خود واقف است وجود دارد . و بیماری عنصر خودآگاھی وجودی است . -١٨٧

Page 52: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

52

است . آن م طب و درمانگری در اسالم چیزی جز شریعت محمدی و معرفت توحیدی نیست کھ کتابش ھم قربنابراین عل -١٨٨ قرآن کتاب سالمت است و رحمت و شفا .

مرکب وھالن کاغذ ھ در قرآن می خوانیم کھ این کتاب شفا و رحمتی برای مؤمنان است برخی از کافران و جاو از آنجا ک -١٨٩ت از اس ن جنوناز ای آیات قرآن را دارو فرض کردند و دعانویسی و رمالی و بخش عظیمی از خرافات در جھان اسالم برخاستھ

جملھ ورد و فوت کردن آیات .

فای قرآنی دارای دو وجھ است : شریعت عملی و شریعت نظری . ش -١٩٠

ی ندارد . ز جنبھ شفای امراض حکمی کاملتر و صریحتر از درک حضور مخلصین و اولیاء و حکیمان الھاشریعت عملی -١٩١

ن است . ر از ذکر قلبی خداوند ندارد کھ البتھ کار ذاکرااما شریعت نظری درباره شفای امراض حکمی صریح ت و -١٩٢

با رک و دیداردضی العالجتر و زجرآورتر باشد ھستی بخش تر است و گاه بیمار بر اثر این مرض قادر بھ ھر چھ کھ مر -١٩٣ پروردگار می شود .

ن ھستند . اقھ ترین و مھلکترین امراض سریعترین راه رسیدن بھ خداوند در ذات خویشتش -١٩۴

ش ر جان و تنطھ درد و باد و طوفانی بود کھ ددر ھر چھ کھ می نگریست خدا را می دید بھ یک لحاظ بواس (ع)اگر علی -١٩۵چاھھا ری از اینر بسیادافتاده بود کھ پس از رحلت رسول و ھمسرش این بیماری او را در چاھھای کوفھ بھ خدا رسانید و لذا

سید . نعره ھای دردش در این چاھھا در نیمھ شبھا ، بھ گوش شب زنده داران می ر دیده می شد و (ع)خون علی

یان ردن " کھ اصطالحی سھوی شده است بیان یکی از بیماریھای اھل عشق و عرفان است کھ در ب" خون دل خو -١٩۶سالم و اھ پیامبر ز جملوده اند اپزشکی ھمان زخم معده و خونریزی درونی است کھ اکثر اولیای الھی و عارفان بھ آن مبتال ب

محمد ر رسالتو فاطمھ زھرا . رخ زرد عاشقان از این خون دل خود خوردن است . تب ھای حیرت آور سالھای آخ (ع)علی مصطفی از این خون ریزی داخلی بود کھ بھ ھمین تب از دنیا رفت .

ن و جان و آتش برھان ! دال بر تب مشابھی است کھ ت ینادر دعای جوشن کبیر کھ : خدایا مرا از (ع)نعره ھای علی -١٩٧ین راز ی کند و احمل م روان علی را می گداخت کھ آتش نفس مریدان در دل امام بود . چرا کھ امام نفوس مریدانش را در خود

ردمان . مرباره ھدایت مریدان در وجود امام و پیر است . بیماری مردان خدا از ایثار و شفاعت و والیت آنان است د

حضرت رسول می فرماید کھ دین داری در آخرالزمان بمانند حمل آتش است . چرا کھ در آخرالزمان کھ دوزخ آشکار شده -١٩٨و اکثر قریب بھ اتفاق مردمان کافران و اشقیاء و دوزخیان ھستند زیستن در میان مردم برای اھل ایمان عین زیستن در قعر

Page 53: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

53

سنت زندگی مؤمنان (ع)مؤمن چون گل لطیف است و تاب آتش ندارد . و لذا حضرت علی دوزخ و آتش است . چرا کھ دلآخرالزمان را سنت اصحاب کھف نامیده است کھ برای حفظ دین خود بایستی از مردم خارج شوند و مؤمنان بایستی گرد ھم آیند

سنگی دارند ولی مؤمنان می وزند چون قلوبی. زیرا کافران در این دوزخ نمی سز جوامع فاسد و دوزخی زندگی کنندو بدور ا . در خطر از دست دادن ایمان خویشند. و لذا مؤمنان آخرالزمان تا زمانیکھ در میان مردم ھستند رنجور و سوزند

ا رنجور و دل راض ویژه آخرالزمان نتیجھ رزق دوزخی و صنعتی است کھ ارزاقی آتشین ھستند کھ تن را ربخش عمده ام -١٩٩ ھپس ترک تغذی .ه است ی کند . مثل مواد پتروشیمی در تغذیھ . ھمانطور کھ رسول اکرم نفت را غذای اھل دوزخ نامیدکافر م

دوزخی یکی از ارکان بھداشت و درمان آخرالزمان است و رویکرد بھ تغذیھ طبیعی.

منان را ) است و خداوند مؤھمان فرق غذای طبیعی و مصنوعی (آتشین ن کریم ھم فرق رزق بھشتی و دوزخیدر قرآ -٢٠٠ قدان غذایفت حاصل . و امروزه اساس بحران سالمنقد و موجود در طبیعت بھره گیرندشدیدا متذکر می شود تا از غذاھای

ھا سوی روستاھرھا بشطبیعی و آب طبیعی و ھوای سالم طبیعی است کھ در شھرھا موجود نیست . بنابراین مھاجرت مؤمنان از الم است وسر بدن دت زیستن از اھم واجبات برای حفظ دین و ایمان در آخرالزمان است . زیرا عقل سالم و در آغوش طبیع

ایمان ھم حاصل عقل سلیم است .

Page 54: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

54

مهفتفصل

پدیده شناسی جنسیت

( عرفان جنسی )

Page 55: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

55

بسم اهللا الحی

می شود اوج این لذت کھ بزبان انگلیسی ارگازم نامیدهراستی نیروی جنسی و شھوت و رابطھ جنسی و لذت جنسی و ب -١ چیست ؟

شت سازترینا ھر انسانی بالغ درک می کند کھ قدرت شھوانی محور ھمھ قوای حیاتی بشر است و سکس سرنواین حقیقت ر - ٢ . ھ خود داردمطلقن غرایز و بلکھ ام الغرایز است کھ ھمھ قوای جسمی و فکری و عاطفی و عصبی و روانی بشر را تحت فرما

ارگازم جنسی کھ ھدف ذاتی آن است بھ مثابھ فھم ذات حیات بشر بر روی زمین است . وپس فھم سکس -٣

مربوط بھ جنبھ ھای اخالقی و اجتماعی و اعتقادی قدر این باب -۴ ر اینجا دوده است و ببال نیز مطالبی نوشتھ ایم کھ عمدتا یم . ناسی کنشو ماھیت خود انرژی جنسی و ارگازم جنسی نقبی زنیم و آنرا پدیده قصد داریم بھ یاری خدا در معنا

پیش نیم و پیشاکسکس را در سرنوشت افراد و جوامع و تمدن بشری بوضوح نشان داده و در اینجا تکرار نمی قبال اھمیت - ۵ھ الم غیب بعد و از بشر را فتح باب نموبھ روح فروید درود می فرستیم کھ برای نخستین بار این موضوع کلیدی در معرفت

ویلھلم یگری بناممانی دعین آورد و شھامت اندیشیدن در این باب را بھ محققین اعطا نمود . و پس از او بھ روح دانشمند آلدنش شانمرگ رایش درود می فرستیم کھ در این باره و بخصوص در باب ارگازم پژوھش بزرگی عرضھ کرد کھ بواسطھ جو

کاره ماند . نیمھ

ود شاسپرم می اده ایم کھ رابطھ جنسی و مخصوصا ارگازم جنسی کھ اوج لذت جنسی است کھ منجر بھ پیدایشدقبال نشان -۶ وی و مادی ی حیاتکھ اساس خلقت است توحیدی ترین و وحدت وجودی ترین فعالیت بشری است زیرا در این رابطھ تمام انرژ

بسیج می شوند ھم در عشق جنسی و ھم رابطھ جنسی . معنوی و روانی آدمی متحد و

بر حسب نرژی جنسی قدرتمندترین عامل سرنوشت ساز در زندگی افراد و جوامع و بلکھ تاریخ بشر استااگر شھوت و -٧ دوب می شوشر محسبظاھر ھم دارای حقوقی خارق العاده و سرنوشت ساز است . بھ لحاظ فردی لذت بخش ترین فعالیت حیاتی

ست . و بھبشر ا و آدمی ھمھ تالشھایش را جھت لذت بیشتر از زندگی سامان می دھد و رابطھ جنسی لذت بخش ترین لذایذف عنوان اشرنسان بلحاظ اجتماعی و تاریخی ھم کھ راز بقای بشر بر روی زمین است . و بھ لحاظ مذھبی ھم واقعھ خلقت ا

دی اھمیت فر وارزش اوند کل جھان ھستی را برای این امر آفریده است . پسمخلوقات است کھ خلیفھ خدا در جھان است و خدر قرار ر رأس اموفرد د . یعنی این مسئلھ ھم برایست کھ در رأس ھمھ امور قرار داردو اجتماعی و دینی این امر نیز واضح ا

زناشوئی ازدواج و مسئلھ ط بھ این امر و. و بیھوده ھم نیست کھ بنیادی ترین احکام دینی ھم مربودارد و ھم جامعھ و ھم خدا است .

Page 56: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

56

الیتھای ت و ھمھ فعنواده پدید آمده برای این امر است و اگر جامعھ و تمدن رخ نموده است برای ھمین امر اسیعنی اگر خا -٨اھمیت بشر از ایآرزوھ افراد بشری ھم در خدمت این نیاز است و این محور ھمھ نیازھای دیگر است کھ بدون آن سائر امیال وندگی از ند یعنی زی گرایساقط می شوند . و لذا انسانھای شکست خورده در این امر ، بھ خودکشی و اعتیاد و جنون و جنایات م

ارزش ساقط می شود .

. ستت و نیاز جنسی ادانیم کھ بدون تعارف بزرگترین ارزش و معنویت بشر یعنی عشق ھم معلول جنسیو می -٩

تغذیھ یزه و نیازست و ھمھ ارزش ھای بشری از این غرجنسی فقط ام الغرایز نیست بلکھ ام المعانی بشر ھم ھپس مسئلھ -١٠ می کنند .

دین و آنرا اساس ویامبر اسالم کھ بانی دین آخرالزمان است بیشترین توصیھ را درباره ازدواج نموده است و عجبا کھ پ -١١د مجامعت ران خواز ھمس: بخدا سوگند کھ شبی نبوده کھ با یکی ش نیز میفرماید کھنده است و خودایمان و رستگاری خوا

. چون خروس سفید بسیار شدید ھستیم . و ما پیامبران بھ لحاظ قدرت جنسینکرده باشم

دادم مردان خی رابطھ ای مستقیم با معنویت و رستگاری و ارتباط با خدا دارد و بھ عکس تصور عامھ مرپس شھوت جنس -١٢ . ردرار دادین و معنویت و قداست ق . پس ضعف و افسردگی جنسی در نقطھ مقابلدارای شدیدترین قوای جنسی ھستند

ی تی رابطھ ادانیم کھ انرژی جنسی و قدرت حیامی نسان بواسطھ دین خدا زنده میشود. وخوانیم کھ روح ادر قرآن می -١٣ . ندگی و دین جریانی واحدند و ھمسو، زارند: سکسور کھ با دین رابطھ مستقیم دمستقیم دارند ھمانط

سیار عارفان ب بھ ھمین دلیل تقوا و خویشتن داری جنسی و حفظ عصمت و عفت برای مؤمنان و خداپرستان مخلص و -١۴و بھ ھمین .رسند اتی و جنسی برتری میشاقھ تر از مردم عادی و کافران است زیرا بھ نسبت رشد معنوی خود بھ قوای حی

دیدتری نسی شجذابیت ج . چون از قوای جنسی و حیاتی واه و رفتار امری مختص مؤمنان استلیل امر حجاب پوشش و نگد . برخوردارند

اش را ت چیست و قدرت جنسی چیست و رابطھ جنسی و ارگازم جنسی چیست کھ آدمی تمام حیات و ھستیبراستی جنسی -١٥م و حوا یرا آدزخ بشری ھم محصول آن است و دین خدا ھم بر اساس آن است بر محور آن استوار می سازد و تمدن و تاری

ی شکست ست یعنادرست بھ ھمین دلیل از بھشت رانده شدند و نبوت آغاز شد . پس نبوت حاصل شکست رابطھ آدم و حوائی رابطھ جنسی کھ بھ عداوت رسیدند و ھبوط کردند و سالھا قطع رابطھ و در فراق زیستند .

با نفس ھ زناشوئی رابطھرآن می فرماید کھ از جنس نفس ھر کسی خداوند برایش ھمسری قرار می دھد . پس رابطق -١٦ خویشتن است و ازدواج ھمانا ازدواج با خویش است و نھ غیر .

Page 57: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

57

س ا نفتحاد بی چیزی جز اراده اتحاد با خویشتن خویش نیست و لذت جنسی و ارگازم ھم تجربھ لحظھ ای اپس شھوت جنس -١٧ا آدم است و لذ ن آمدهخویش است . زیرا تمام درد انسان در عالم خاک درد از خود بیگانگی است زیرا حوا از بطن آدم بیرو

دچار قحطی وجود است . و شھوت جنسی ھم عطش رسیدن بھ خویش است برای نجات از احساس نابودی .

ر وای آدمی دی است . پس امری ذاتی و وجودی است و لذا ھمھ قس شھوت جنسی اراده بھ وجود یافتن و نجات از نابودپ -١٨ این امر متحد و بسیج می شوند . ھم در عشق جنسی و ھم رابطھ جنسی .

ن مرد را حوا باطلی و اولیھ شھوت و نیاز جنسی و ازدواج مرد است بھ لحاظ خلقت آدم و حوا معقول است زیاگر منبع اص -١٩سی رابطھ جن رقراریمرد است کھ دچار قحطی وجود است و نھ زن . و نیاز زن بھ مرد پس از ب است کھ بیرون افتاده است و

است کھ پدید می آید کھ البتھ از جنس متفاوتی است .

یز نه است . و صیھ و تأکید شدمعنای والیت و قیومیت مرد بر زن ھم امری وجودی و ذاتی در خلقت است کھ در اسالم تو -٢٠ ن از مرد ھم امری وجودی است و نھ قراردادی . مسئلھ اطاعت ز

شتن و تصاحب گ دربرگرفتھ شدن لذا نیاز مرد بھ زن نیاز دربرگرفتن و تصاحب کردن است و نیاز طبیعی زن بھ مرد ھم و -٢١و نواده دام خا. و لغو این قانون در عصر جدید موجب نابودی نسل بشر و ھزاران عذاب ھمچون ھمجنس گرائی و انھاست

رد ی زن بر مسرور مرد و بلکھ مدنیت است و نیز انواع امراض روانی و اعتیاد و انواع جنایات جملگی حاصل برابری زن و . لیزم جھانی محصول این برابری است. و اصال امپریااست

دید در عصر ج نیز ن امر رااینست کھ قرآن اطاعت مرد از زن را عین گمراھی و شیطنت خوانده است کھ نتیجھ عملی ای و -٢٢ . شاھدیم

م ھا ھان قتل عاجست کھ نظام سرمایھ داری و امپریالیزم جھانی برای برقراری برابری زن و مرد در سراسر و بیھوده نی -٢٣ براه می اندازد زیرا راز بقای آن است کھ بقای جھانخواری و آدمخواری است .

ز نسی ناشی اگی و فرھنگی و امثالھم حاصل قحطی جاخالقی و خانواد صادی و سیاسی وز اقتاھمھ بحرانھای جھانی اعم -٢۴نسی ین قحطی جاست تا ا. و لذا بقای امپریالیزم و رشد فزاینده آزادی جنسی و روسپی گری امری واحد برابری جنسی می باشد

بدین طریق جبران شود .

حاصل قحطی سکس می باشد بھ لحاظ روانی . پس در واقع امپریالیزم محصول روسپی گری و فحشای جنسی است کھ -٢۵اده او گردد و تحت ، ھمسر مرد باشد و تسلیم اررام و قرار و رضایت می شود کھ زنزیرا شھوت جنسی در صورتی موجب آ

نابودی شده و بسوی خیانت و . در غیر اینصورت زن و مرد ھر دو دچار قحطی روحانی و قحطی وجودی و حسوالیت او باشدبر نیاز . و این خود داللی بر فاسق خود تسلیم و مرید استکند ومی روند. زن بھ شوھرش سروری می و روسپی گریگی ھرز

Page 58: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

58

. و در این ھرزه گیھا زن بھ جستجوی مردی است کھ بر زن فرمان براند و مرد ھم در جستجوی زنی ذاتی والیت زناشوئی است کھ مریدش باشد .

نمی بود و نسی برطرف می شد اصال نیازی بھ جنس مخالف و ازدواج و رابطھ جنسیزم جاگر نیاز جنسی بھ صرف ارگا -٢۶ رضائی ھمھ مشکالت بشر را حل می کرد . ا –معضلھ خود

. و ی ھا ھستیمل بشریت بھ خودارضائی مبتالست شاھد سیر فزاینده جنونھا و جنایات و اعتیادھا و خودکشدر حالیکھ ک -٢٧ ت . نیز خود یک اعتیاد مھلک و جھانی اسارضائی –اصال خود

وض در عروابط زناشوئی متکی بر برابری و یا سروری زن ضد قانون وجودی انسان و خداست ولی در پس در حقیقت -٢٨حمل تاشوئی را توان زندر عصر جدید بدون داشتن فاسق نمی. و اینست کھ دگردوابط نامشروع این قانون تباه شده، احیاء میر

. . و این عذاب انکار قانون خداسترودی بسوی جنون و جنایت و اعتیاد میھ البتھ بزودکرد ک

اه ابد و کارگیدواج بمعنای ازدواج تن انسان با روح خویشتن است و از این رابطھ نسل بشر استمرار می در حقیقت از -٢٩ خلقت برپا می شود . ازدواج واقعھ روحانی شدن است .

امبران نکھ چرا پیت امر ازدواج و رابطھ جنسی را درک نمود و ایبھتر می توان معنویت و قداست و روحانیاز این دیدگاه -٣٠ و قدیسین دارای نیاز جنسی بسیار شدیدتری ھستند .

سی ھمان شود زیرا رابطھ جنھر آن در ھر ازدواجی ھم تکرار میاقعھ دمیده شدن روح بھ تن آدمی در خلقت ازلی و -٣١یجی یعی و تدرت تشر. خلقطفھ بستھ شده و خلقت انسان رخ میدھدن و روح است و لذا نسل بشر ادامھ می یابد و نھماغوشی ت

و تاریخی ھمان تعین خلقت تکوینی و ازلی در عالم ارض است .

ای اشد اردھمان عشق تن و روح بھ یکدیگر است و واقعھ دمیده شدن روح در تن . و لذا انسان عاشق پس عشق جنسی -٣٢ وافتھ است ینسانی گی صاحب روح شده و حیات ادر سرآغاز روح یابی است و بتاز قدرت حیاتی و روحانی و معنوی است زیرا

خلیفھ خدا شده است . و لذا عاشقان احساس خدائی دارند .

ت برای خلقکارگاه خلقوسیدن دمیدن روح بطور متقابل است و لذا اساس و مقدمھ واجب برای ھمخوابگی و خالق کردن ب -٣٣ انسانی جدید بنام فرزند است .

ز از . و بیش ر عشق عرفانی و ادبیات عرفانی ما کل وصال بر بوسھ است آنھم نیم بوسھ بقول حافظ شیرادو اینست کھ -٣۴ .یلة القدر لوح و راین زائد و بلکھ فسق تلقی می شود . و این ھمان واقعھ دمیده شدن روح در عارف است و واقعھ نزول

Page 59: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

59

ست . البتھسر ، انسان بیروح است و لذا قحطی زده و از خودبیگانھ و در خطر حلول اجنھ و شیاطین اانسان بی ھم -٣۵ انسانھای متأھل بمراتب قحطی زده ترن ی و روسپی گر عمده د وبشرطی کھ والیت متقابل زناشوئی حاکم باشد وگرنھ اتفاقا

اند . دھد کھ قانون الھی و وجودی را زیر پا نھادهی متکی بر برابری رخ میازدواج ھا، پس از مفاسد جنسی

وی رالیتھای مادی و معنوی انسان بر . و اینست کھ محور ھمھ فعجنسی، شھوت وجودیابی روحانی استپس شھوت -٣۶ آیا ارزشی واجب تر و برتر از وجود و روح داریم؟ است زیرا وجود برترین ارزشھاست. زمین

انداران ر اکثر پستدستند و بلکھ بھ لحاظ جنسی برابرند و . حیوانات دارای این والیت نیوالیت زناشوئی مختص انسان است -٣٧ حتی ماده ساالری وجود دارد .

و حتی پست اینست کھ خداوند اکثر مردم را حیوان می نامد . وو زن ساالری یک قانون حیوانی استپس برابری جنسی -٣٨رت فرت و حقاینھ و ن، روح مبادلھ می شود اگر والیت باشد . در غیر اینصورت کوان . زیرا در رابطھ جنسی بشریحیتر از

الدین ار حیات واستمر مبادلھ می شود و فرزندی ھم کھ حاصل می شود آیھ عذاب والدین است و نھ تنھا موجب احیاء و عزت وی عصر انواده ھاخل اکثر رساند تا جائی کھ آرزوی مرگ فرزند را می کنند مثنمی شود کھ آنھا را با زندگیشان بھ بن بست می

جدید کھ عصر برابری و زن پرستی است.

رند واژگونساال جدیدی کھ گوئی جملگی عقب مانده ذھنی و فاقد روح ھستند حاصل رابطھ والدینی ھستند کھ این نسل ھای -٣٩ر ندارند . رام و قراھ ای آنسلی قحطی زده وجودی ھستیم کھ از ھراس نابودی لحظ و قانون الھی را زیر پا نھاده اند ولذا شاھد

این تمدن بیروح است بھ معنای واقعی کلمھ .

ھ و است کھ باشوئی فاقد والیت متقابل فرزندی کھ بدنیا می آید یک آدمیزاده نیست بلکھ چون دد و دیدر رابطھ زن -۴٠ تکنولوژی مسلح شده است .

ھ ھنگام د و لذا بکننلوب و نفوس رخنھ میقرانند و در ، اجنھ و شیاطین حکم میر زناشوئی فاقد والیت و فاقد روحد زیرا -۴١ ) و شیطانی ھستیم . سلی مجنون (جن زدهھمخوابگی دخیل در رابطھ ھستند و اینست کھ شاھد ن

. نا می باشدیت جنسی در این رابطھ از نوع زر حقیقت در آن زناشوئی کھ والیت الھی حاکم نیست فسق جاریست و ماھد -۴٢قام می تز آنھا انست و ااآیا ھویت نسل زنازاده را در عصر جدید درک می کنید ؟ نسلی واژگونساالر کھ از والدین خود منزجر

ھ لی ک. نسدد کنھ نابوخود را فراموش و بلک کند تاوجود بھ مخدرات و مسکرات روی می . نسلی کھ از فرط کینھ و قحطیستاند !خصم بشریت است نسلی خودبرانداز

ت . جودی ھم ھس) عذاب زیرپا نھادن این قانون الھی است کھ قانون ونلواط مردان و روسپی گری زنان (آشکارا و پنھا -۴٣

Page 60: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

60

اشوئی نا والیت زست کھ ھمھ پیروان برابری زن و مرد خصم دین خدا ھم ھستند و کافرانی شقی می باشند زیرو بیھوده نی -۴۴ اساس دین خدا در بشر است .

ت . ی کھ والیت زناشوئی حاکم نیست ھیچ اثری از محبت ھم نیست زیرا محبت حاصل حضور روح اسادر خانواده -۴۵

.ت می باشدلیزم است کھ اسوه شقاورابری زن و مرد اساس شقاوت بشر مدرن است کھ سخنگو و حامی جھانی آن امپریاب -۴۶

بھ ھمین وباره اند تند . بلکھ اکثرشان زن ذلیل و زند کھ مالیان مذاھب جملگی پیرو قانون والیت زناشوئی ھسگمان مبری -۴٧ .دلیل اینقدر دچار قحطی جنسی و ھرزه گی ھستند و بدنبال چند ھمسری و صیغھ و بلکھ لواط می باشند

گشت صر جدید انعره در طول تاریخ اندک بوده اند و در انواده ھائی کھ در آن والیت متقابل زناشوئی حاکم باشد ھمواخ -۴٨ . نسی دارندحطی جقشمارند . و اینست کھ عصر جدید عصر جنون و جنایت و انواع بحرانھا و عذابھاست کھ جملگی ریشھ در

ر آن دور چشم من نول اکرم می فرماید : در این دنیا سھ چیز را دوست می دارم : " زنان ، عطر و نماز کھ اینست کھ رس -۴٩ است . " و این ھر سھ روح بخش ھستند : روح بینائی ، روح بویائی و روح شنوائی .

زنا و وگی گر بر والیت و عصمت باشد نھ ھرزکند ابینائی اش را روحانی می وی بخشد جمال زن بھ چشم مرد روح م -۵٠ دزدی .

ف ینائی و کشببزرگ یک زن اسرار آمیز حضور داشتھ است کھ نور بیھوده نیست کھ در زندگی ھمھ پیامبران و عارفان و -۵١ و شھودشان بوده است .

ی و غیبی کشف و شھود روحان دانیم کھ محی الدین عربی بزرگترین عارف وحدت وجودی در جھان اسالم کھ دریائیمی -۵٢انی نھ یک ایردر خا اقامت او در مکھ و داشتھ است کھ فتوحات مکیھ او مملو از چنین گزارشاتی است محصول حدود چھل سال

ت و مشاھدا کاشفاتمبود کھ دختری بس زیبا و عارفھ داشت کھ مرید ابن عربی بود و او با تماشای جمالش موفق بھ آنھمھ غیبی و ملکوتی شد کھ در تاریخ عرفان بی نظیر بوده است .

ت مھ طبقات ھفاو بود موفق بھ لقای الھی در معراج شد و ھیامبر اسالم نیز در کنار زنی چون خدیجھ کھ مرید مطلق پ -۵٣رة العین (نور ز را ھم قھ نماسانید کآسمان را دیدار کرد . این نور جمال خدیجھ در چشم محمد بود کھ او را بھ چنین مشاھداتی ر

) او ساخت کھ در ھر نمازی پروردگارش را دیدار می کرد . چشم

ان ھر چھ شد و در جھ ، موالی عارفان و برپا کننده قیامت و لقاءهللا در عالم خاک ع)(ود کھ علیدر کنار زنی چون فاطمھ ب -۵۴ ی ساختند . زمین جار را بر کھ می دید جز خدا نمی دید . و لذا فرزندان این دو ھم جملگی دارای مقام امامت شدند و نور امامت

Page 61: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

61

عھ ی ھمان واقکھ کمال عرفان و تکامل انسان است در تجلی زمین ر حق) و فنای از خود و بقای دمقام توحید (یگانگی -۵۵یت منظر اھم ز این. ااین دو در لحظھ ای یکی شوند ھماغوشی در لحظھ ارگازم جنسی است اگر والیت زناشوئی حاکم باشد و

ا رق عرفانی قیقت عش. و از این دیدگاه حرسول اکرم و در سنت ایشان درک میکنیمرابطھ جنسی و شھوت جنسی را در احادیث نیز بھتر فھم می کنیم .

یرا مرد اشوئی و خاصھ در رابطھ جنسی ، مرد صاحب روح وجود می شود و زن ھم صاحب خانھ وجود . زدر والیت زن -۵۶ و زن می کند . احساس خانھ وجود زن است و زن از سینھ او بیرون آمده است و لذا مرد ھمواره نیاز بھ زن را در سینھ خود

ون ظرف و کند. ھمچ س وجودار یابد و مرد ھم احساباید در ارادت و اطاعت از مرد بر سینھ او وارد شود تا در آنجا آرام و قرتی یکسان ماھی دارای ی است و؟ آیا می توان گفت کھ لیوان با شیر مساوا ظرف و مظروف ھمسان و برابر است. آیمظروف است ؟

ھ وانی است کالیت زناشوئی ، یک واقعھ روحانی است و در غیر اینصورت واقعھ ای حیبر وپس ازدواج و زناشوئی متکی -۵٧ز ابی ھر یک ادت قلبدلیلی کھ ذکرش رفت بسرعت تبدیل بھ واقعھ جنی و شیطانی می شود زیرا در رابطھ فاقد والیت و ار

طرفین بھ فکر یک بیگانھ سومی است و این عین زناست .

بھ شوند البتھابل نباشد اجنھ و شیاطین وارد میت قلبی متقئی و ھمخوابگی کھ والیت و ارادت و محبدر رابطھ زناشو -۵٨وح ، رای تبادل نھ بج. و بدینگوین آن دو عداوت و تھمت می افکنندصورت افرادی دیگر کھ در قلوب طرفین رخنھ می کنند و ب) جنیات غیبی (ا موجودب. یعنی کسی کھ ھنگ ما بھ ھمین معناست مبادلھ شیاطین و اجنھ می کنند . و مفھوم " جن ده " در فر

رابطھ جنسی برقرار می کند چھ مرد و چھ زن .

علی -۵٩امشروع نز طریق ھمخوابگی ھای . در حقیقت شیاطین و اجنھ ھم امیفرماید "چھ بسا شیاطین در صورت بشری" (ع)

و .افزایند خود می وند و بر لشکریانولد می کنند و تکثیر می ش، از طریق وجود آدمی زاد و و زناشوئی ھای فاقد والیتنون فلوم و عامروزه شاھد نسل ھائی از اجنھ و شیاطین در صورت بشری ھستیم کھ دشمن وجودی نسل بشرند و بھ بشر

. بھ خودکشی و خودبراندازی بکشاننددوزخی می آموزند تا بشر را

بری زن و درن کھ اساسا تخریب و تباھی و فساد و شقاوت و کفر است حاصل برای نسل ھای مگپس واضح شد کھ ویژه -۶٠این ند . و ازو ھالکمرد است کھ ایدئولوژی ھمھ ملل شده است کھ ایدئولوژی ابلیس است کھ در این برابری زن و مرد ھر د

ر و بازیچھ سلطھ پذی وه اند روح فاقد اراد ھالکت جز جھانخواران و آدمخواران امپریالیستی سود نمی برند . زیرا نسل ھای فاقد تبلیغات جھانخواران کھ برای بلعیده شدن آماده اند .

. و نیز طبق روایت امام زمان ھم روایات اکثرا زنازاده بوده اند و می دانیم کھ قاتل انبیاء و اولیاء الھی و امامان ما طبق -۶١می رسد یعنی یک زن مردنما کھ با مرد برابر شده و مرد شده است پس از ظھورش عاقبت بدست یک زن ریش دار بھ قتل

یعنی یک فمینیست کامل کھ از مرد بی نیاز شده است زیرا خودش مرد شده است .

Page 62: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

62

مرد است . وھدیم کھ جراحی تغییر جنسیت بسرعت در سراسر جھان در حال رشد است کھ تکامل برابری زن و امروزه شا -۶٢ رد شود و مردی کھ می خواھد زن شود تا برابری کامل شود . زنی کھ می خواھد م

ا زن و مردنیز محصول دیگری از فلسفھ برابری زن و مرد است . چون زن نمی تواند مرد شود پس زن ب ھمجنس گرائی -۶٣ .ر بشر است دجودی با مرد رابطھ برقرار می کند تا برابری تحقق یافتھ باشد . این غایت عذاب حاصل از انکار قانون و

ونسی زنائی حصول دیگری از این برابرسازی جنسی است کھ نوید دھنده انھدام نسل بشر است کھ روابط جمو ایدز نیز -۶۴ :اختھ است سذابھا نامشروع را ھم ناممکن و سراسر عذاب نموده است یعنی لذت بخش ترین لذایذ بشری را تبدیل بھ اشد ع

یروس کھ از خود بیماری عذاب آورتر است . ویروس ایدز و ھراس از این و

بی وجوداتی غیمجبور بھ خود ارضائی کرده است و خود ارضائی یعنی رابطھ جنسی با اجنھ و شیاطین کھ م ایدز ھمھ را -۶۵ ھستند کھ بصورت بشری بسراغ آدمی می آیند در تصور و تخیل او .

ت کمال فلسفھ برابری زن و مرد است . زیرا برابرترین انسان با ھر ست کھ غایھگائی نیز –ود ارضائی بنوعی خود خ -۶۶ کسی خود اوست .

ق ھمسر لھی ھمسر ھر کسی از جنس نفس خود اوست بنابراین بھ ھیچکس ظلمی نشده است و ھر کسی الیطبق قانون ا -۶٧ خویش است و بالعکس .

کنی بھ د خودت ھستی یعنی کافری و خودت را انکار میگر ھمسر تو ضد توست بدان دلیل است کھ تو خودت ضد وجوا -۶٨ ھمین دلیل ھمیشھ خودت را قیاس بھ دیگران می کنی و مقلدی . و می خواھی برابر با دیگری باشی .

با و ناپاکان ن با پاکانرآن کریم می فرماید کھ : مردان مؤمن با زنان مؤمن ، مردان کافر با زنان کافر ، پاکاقو اینست کھ -۶٩می نمن و پاک سری مؤناپاکان ازدواج می کنند . و این بیان یک قانون جبری است . یعنی یک کافر و ناپاک ھرگز دارای ھم

ر وند و دچان می ششود . زیرا خداست کھ از جنس نفس ھر کسی برایش ھمسر برمی گزیند . اال اولیای الھی کھ گاه امتحا . تشان کشتھ میشوندشوند کھ گاه بدسمی ھمسری بس کافر و شقی

ھ خود بھ طش جستجوی انسان برای یافتن نیمھ از دست داده وجود خویش است . پس بایستی با این نیمععطش جنسی ، -٧٠ مرید زن ا تی ن ھم بایسست و زوحدت وجودی برسد و این ممکن نمی شود اال بواسطھ قانون والیت زناشوئی . کھ مرد قلبا

ست و او انصاف عدالت امور دنیوی مطیع شوھر گردد . و این والیت متقابل زناشوئی است کھ عین جسما مرید مرد باشد و در قانون ذات است .

نابراین برابری زن و مرد ضد وجود انسان است . و لذا بشریت را بسوی نابودی می برد . ب -٧١

Page 63: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

63

ست . س برابری زن و مرد القای ابلیس است کھ تنھا خصم انسان در جھان اپ -٧٢

سرطان ان پستان ،م کھ زنان پیرو برابری و فمینیزم عموما دارای انواع امراض ویژه زنان ھستند مثل سرطو لذا شاھدی -٧٣برد با نبیعی این ططقی و رحم ، عفونتھای رحمی و امثالھم . زیرا برعلیھ قانون وجود خود درنبردند . و این امراض نتیجھ من

خویشتن است .

و رائی می روند و سلطھ پذیریگن پیرو برابری ھم بتدریج بسوی زن صفتی و ناتوانی جنسی و ھمجنس و مردا -٧۴ خودفروشی ھای رنگارنگ .

ین زیرا در ا ز کھ سیستم ایمنی وجود انسان را نابود می کند نیز آشکارا حاصل نھائی این برابری استو ویروس اید -٧۵الھی –جودی وقانون و فطرت و وجود خود در نبرد قرار می گیرند . و این نبرد بابرابری ھر یک از طرفین برعلیھ طبیعت

رابری استیروس ببصورت ویروس ایدز آشکار شده است کھ تمامیت وجود انسان را بھ مھلکھ می کشاند . پس ویروس ایدز وه بری پوشیدباس برالبخویشتن است کھ و لذا مھد انتقال و پیدایش آن ھم رابطھ جنسی است . و این برابری غایت ظلم بشر

دشوخیعنی ھر کس است . و در تعریف اسالمی و علوی ، عدالت بمعنای قرار دادن ھر چیز و کسی بر جای خودش می باشد . اشد . د آن می بل سرسبباشد . پس این برابری درست ضد عدالت است و ظلم کبیر در آخرالزمان است کھ امپریالیزم و ایدز گ

است کھ س درک می کنیم کھ روانکاوی جنسی در مکتب فروید و پیروانش تا چھ حدی ناکارآمد و سطحی و بی بنیادپ -٧۶ر دو گفتگو پژوھش نھایتا بھ گمراھی می رسد زیرا معنای وجودی شھوت جنسی را درک نکرده است . ولی با اینحال شھامت

این باب را پدید آورده است .

لش بوده و نیست . ، عشق بھ روح است . عشق بھ چیزی کھ در د عشق مرد بھ زن -٧٧

قیقی او حرد نسبت بھ خودش می باشد و عشق بھ خانھ بعنوان کانون امنیت . ولی خانھ معشق بھ عشق ،ولی عشق زن -٧٨ھ اشتغال و د بھ بھانرو می دل مرد است نھ خانھ گلی . و لذا بدون دل مرد در ھیچ خانھ ای آرام و قرار ندارد و لذا بھ بازار

ر است کھ د ت شوھردرآمد و استقالل اقتصادی کھ جملگی دروغ است . این مقدمھ روسپی گری اوست و عذاب عدم پذیرش والی دل شوھر قرار نگرفتھ است و دربدر شده است .

بر سینھ قعھ ارگازمجنسی و در وا نی کھ تحت والیت شوھر باشد و این والیت را صادقانھ و قلبا پذیرفتھ باشد در رابطھز -٧٩ وان و عفت ن و روتسالمت مرد وارد می شود و در آن بھ امنیت ابدی می رسد و این سرآغاز رشد روحانی و انسانی اوست و

فسرده ر شده و ابیزا ھ جنسی ھم. در غیر اینصورت تا ابد پشت درب خانھ دل مرد جا می ماند و لذا بتدریج از رابطعزت او دد و این رابطھ را با شوھرش بھ تجارت می گذارد کھ این مقدمھ روسپی گری اوست . گرمی

و مردی ھم کھ بر زنش والیت نداشتھ باشد در رابطھ جنسی با زنش مستمرا حریص تر و قحطی زده تر شده و ھرگز -٨٠ در آغوش زن دیگری آنرا می یابد . گمشده اش را نمی یابد و لذا بسوی ھرزه گی می رود و می پندارد کھ در جای دیگری و

Page 64: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

64

ط مؤمنان اھل معرفت درمی یابند .ابطھ جنسی روحانی ترین فعالیت جسمی بشر است . و این را فقر -٨١

یرا این . زنعت شودز ورود اجنھ و شیاطین مما، خداوند یاد شود تا ایش از ھر عملیابطھ جنسی بایستی بو اینست کھ در ر -٨٢ . میشود دات محسوبرین عبایکی از کاملتت انسان در جھان است و بایستی بھ نیت تقرب الی هللا باشد زیرا توحیدی ترین فعالی

ند پس یک بادت می دارم ازدواج را سنت دین خود می داند و مثال خانھ داری زن را و آرایش او را در خانھ عاگر رسول اک -٨٣از سیار برترت کھ ببادات سرنوشت ساز است و از عبادات واجب وجودی اسرابطھ جنسی متکی بر والیت زناشوئی ، از اکمل ع

فریضھ می باشد .

را بھ تن و روان وی توان درک کرد کھ چرا زنا از کبیره ھای گناه است زیرا سرنوشت انسان را تباه و جان اینک بھتر م -٨۴جدید کھ وع عصرت کھ بھ عواقب این روابط نامشرفساد و فروپاشی می کشاند و بھ اشد قحطی وجود می برد . فقط کافیس

.و روانی ض جسمیموسوم بھ دوست دختر و پسر است نظری افکنید کھ منشأ ھمھ بدبختی ھا و مفاسد و اعتیاد است و امرا

وابط پاک و حالل و خدامحور سراسر روح بخش است و روابط زنائی ھم آتشین و دوزخی است . ر -٨۵

این یک اعتراف جھانی است . وسی بدبخت یا خوشبخت رابطھ جنسی خویش است اینست کھ ھر ک -٨۶

فانی کامال عر ار باشد . پس این یک رابطھ و واقعھ، رابطھ با خویشتن خویش است اگر بر حقوق الھی استورابطھ جنسی -٨٧ . ولیاحد مالیخ تا سر گانگی می شود. و در غیر اینصورت رابطھ ای شیطانی است و منجر بھ اشد از خودبیاست اگر برحق باشد

دوزخی در آن واحد است –سی و ازدواج ، دیالکتیکی ترین تجربھ بشر در جھان است . یک واقعھ بھشتی پس رابطھ جن -٨٨ کھ اشد لذایذ و رنجھا را توأمان داراست .

ین واقعھ اھماغوش می شود کھ در زدواج و رابطھ جنسی را بایستی رابطھ وجودی نامید زیرا ھر کسی با نفس خودشا -٨٩ یزد . رسد و می گراز خود بھ اشد بیگانگی و نفرت میتوحیدی یا بخود می رسد و عرفانش آغاز می گردد و یا

نسان محل ظھور کلمة هللا است چون قرار است خلیفھ خدا در عالم ارض باشد . ا -٩٠

ال الھ " و " ال اله " . لمھ " هللا " دارای دو ریشھ صرفی و نحوی است : "ک -٩١

بخشد در ھ است بر الھ . ال آدم است و الھ ھم حواست کھ بھ حوا ھویت و زنانیت میال حرف معرف :" ال الھ " -٩٢ . الھی است اسمای وصورتیکھ او را بپذیرد و دم از برابری و سروری نزند . اتحاد این دو محل ظھور کلمھ هللا و صفات

Page 65: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

65

لم ن ھم در عاتی کھ بواسطھ " ه " مؤنث شده است . ای: ال حرف معرفھ است بر " ال " بمعنای نفی و نیس" ال اله " -٩٣لمھ هللا در حل ظھور کن دو مارض تعین رابطھ آدم و حواست . ال ( حوا ) بواسطھ ال ( آدم ) ھویت و ھستی می پذیرد و اتحاد ای

صفات و اسمای الھی می باشد .

موده است . نر بنده رخ ار در تاریخ معرفت اسالمی و دینی در آثاتعین کلمھ هللا در آدم و حوا برای نخستین باین تأویل و -٩۴

ھ د و بھ عرصرد بطور متقابل رابطھ وجود و عدم است و ذات و صفات . این دو در یکدیگر ھستی می یابنمرابطھ زن و -٩۵ د . ظھور می رسند اگر بر حق والیت الھی استوار باشن

و ای امام حیند بر زنش والیت داشتھ باشد کھ حاکمیت محبت است کھ خودش تحت والیت حق باشد و یا دارمردی می توا -٩۶ھی در رسالت ال انجام در والیت او زیست کند در غیر اینصورت ھر چند کھ دارای زنی مؤمنھ و والیت پذیر ھم باشد قادر بھ

می روند . زندگی زناشوئی نیست و ھر یک بسوئی

ه بحران خانواده و فروپاشی آن در عصر جدید حاصل دین ستیزی حاکم بر عصر جدید است . بھ زبان ساد -٩٧

ا بھ دست رتواند یا نمی خواھد بر زنش والیت داشتھ باشد تحت عنوان عشق و آزادی و ایثار ، زنش مردی کھ نمی -٩٨ ت می کند . خودش تباه می سازد و آنگاه او را متھم بھ خیان

بت و عشق ور لغت دارای دو معنای توأمان است : حاکمیت و محبت . پس والیت زناشوئی ھمان حکومت مح" والیت " د -٩٩ مسئولیت است کھ اکثر مردان مدرن فاقد آن ھستند .

یست نوالیت ودش فراری است و مسئولیت زندگی خودش را بر عھده نمی گیرد و نسبت بخودش دارایخمردی کھ از -١٠٠حت تی افتد و مسی زن طبعا در رابطھ با زنش بدتر است و از این رابطھ جز سکس نمی جوید . چنین مردی بسرعت بدام بولھو

ئی ھای کثر زناشورای ا. و این ماج. و این زندگی بسرعت فرومی پاشدوالیت او قرار می گیرد کھ والیتی دمدمی و شیطانی است مدرن است .

انکار ی او را ھممی رسد و دعوی عشق و آزاد رتا از مردی کھ فاقد اراده محکم و والیت بر او باشد بھ انزجارزن فط -١٠١ می کند زیرا بھ مکرش پی می برد کھ تماما گریز از مسئولیت است .

سرعت بھ د کھ بعوی عشق و ایثار و آزادی زن و برابری را بھترین حربھ و توجیھ برای خود می یابدمرد بی دین -١٠٢ رسوائی می کشد و ھمھ ادعاھایش را پس می گیرد و زن را متھم بھ خیانت می کند .

انرژی و رابطھ سکسی فقط تحت والیت الھی و زناشوئی و قوانین دین خداست کھ موجب اتصال و اتحاد روحی و قلبی -١٠٣ سوءتفاھم و اتھام است . زن و شوھر می شود در غیراینصورت خود علت انزجار و تشنج و دریائی

Page 66: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

66

موجبمزناشوئی ، زن و شوھر را در رابطھ با یکدیگر تبدیل بھ دو تا عورت محض می سازد کھ ت فقدان والیت -١٠۴ امارت نولوژی عوکھ تک گی متقابل است و تجارت جنسی . و این حاکمیت پورنوگرافیزم بر خانواده ھاستعذاب و حقارت و دریوز

کس و سمروزه اض است کھ بسرعت با الکل و مخدرات و محرکھای روانی مالزم می گردد و اینست کھ و ارگازم پرستی مح اعتیاد جریان واحدی تلقی می شود .

ل بھ ست کھ تبدیامندترین و مسلط ترین و جھانی ترین و روزافزونترین فرھنگ ھمانا فرھنگ پورنوگرافیزم امروزه قدرت -١٠۵می رف اول رات ھم حکوچھ و خیابان و خانھ ھا شده است و در جھان سیاست و تجارت و تبلیغا رفتار روزمره مردم جھان در

ھا . و این دموکراسی لیزم وزند . پورنوگرافیزم قلب فرھنگ امپریالیزم و بازار آزاد و برابری جنسی است و روح حاکم بر لیبرا م تفکر و عاطفھ . سقوط انسان در پائین تنھ است و نابودی باالتنھ یعنی انھدا

ود بدست ین و مریض ترین عضو بدن آدمی سرنوشت این موجود را کھ قرار است خلیفھ خدا در جھان شاین کثیف تر -١٠۶ گرفتھ است و این حکومت پائین تنھ بر باالتنھ است کھ آدمی را خلیفھ شیطان نموده است .

بھ ارتباط دلھ شیطان شده است . ارتباط قلبی و الھی تبدیلضو جنسی عضو مبادلھ روح است کھ تبدیل بھ عضو مباع -١٠٧ ومی سوزد در آن مکانیکی و شیطانی شده است . و لذا از این رابطھ دوزخ آشکار شده است و عذاب الناری کھ کل بشریت

روحش می میرد .

ر است . و است و لذا اعتیادآورگازم جنسی یک مستی و مدھوشی بس شدید است کھ شدت آن از ھر مواد مخدری برتر ا -١٠٨ ده اند . بھ نکراینست کھ افراد متأھل شدیدتر در معرض مفاسد جنسی ھستند تا افراد مجرد کھ ھنوز این مستی را تجر

ده می راری فزاینیا آرام کننده روح و اعتالء دھنده آن است و یا روح را بھ قحطی و غش و بحران و بیق ارگازم جنسی -١٠٩سی ین عضو جنامحور ین نوع دوم است کھ چون افیون تبدیل بھ اعتیادی فزاینده می شود و تمام وجود آدمی بربرد و لذا ا

وانی ماریھای رواع بیمتمرکز و بسیج می شود و فرد براستی بھ عورت پرستی مبتال می شود کھ این منشأ جنون و جنایت و انعھ ر این واقدی فرد کننده است کھ بوضوح یک جن زده گی است . یعن است کھ اسکیزوفرنیا یکی از این امراض مھلک و نابود

بھ تسخیر اجنھ و شیاطین درمی آید و از اراده و حیا و شعور ساقط می گردد .

ئیکھ کامال بمیزانی کھ تکرار می شود ھمچون مواد مخدر از خاصیت مستی زائی اش تھی می شود تا جا ارگازم جنسی -١١٠ ماند . و اقی میبین نابودی غریزه جنسی است کھ خاصیت معنوی و روحی اش از بین می رود و اعتیادش خنثی می گردد و ا

این زمینھ ھمجنس گرائی است و تغییر جنسیت .

بلکھ ضد وسی و رابطھ جنسی کھ عامل ارتباط روحانی و احیای روحی است تبدیل بھ عامل قطع رابطھ یعنی عضو جن -١١١ است . وی زمینرنھایتا ضد حیات و ھستی آدمی می گردد عاملی کھ بستر استمرار زندگی انسان بر رابطھ می شود . و

Page 67: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

67

ت ده وجود اسح " جنس مخالف " مفھومی شدیدا دیالکتیکی و قابل تأمل است زیرا ھمسر تجسم نیمھ گمشاصال اصطال -١١٢را بسرعت چت ولی بھ جنسی ھم دال بر این حقیقت اسپس موافقترین جنس است زیرا بقول قرآن از جنس نفس فرد است و جاذ

است کھ ن خویشتبدیل بھ جنس مخالف و بلکھ مخالفترین موجود می شود . این مخالفت حاصل مخالفت خود فرد با خویشت ھمان کفر اوست .

ین می د روی زمنسان بمیزانی کھ در جستجوی آن وجھ گمشده و پنھان وجود خویش است ھمسر را موافقترین موجوا -١١٣ یابد با ھمھ اختالفات .

می ای دیگری ننی کھ از این گمشدگی غافل و جاھل است و آنرا نمی جوید در رابطھ با ھمسر جز سکس معنانسان بمیزا -١١۴تا رد می شودفحیات یابد و بلکھ معنای سکس را ھم فھم نمی کند و لذا سکس تبدیل بھ یک نیاز و عمل منفک از کل وجود و

آنجا کھ ضد وجود می شود و کانون اشد تناقضات و عذابھا می گردد .

ست کھ ھمانارفان ھستند کھ قدر و حق جنس مخالف را می دانند و تمام ھم و غم آثارشان یار روحانی اینست کھ عا -١١۵بوی ان ھویت نز ارکرا ا ھمسر روحانی است و بلکھ ھمھ زنان جھان را دوست می دارند ھمانطور کھ پیامبر اسالم زن دوستی

ت و جمال مال اسخود نامیده است . زیرا در ھر زنی صورتی از وجھ گمشده وجود خود را می یابند و این مکتب اصالت ج پرستی در فراق و عصمت . و بقول سعدی : تلخ چشمان نظر بھ میوه کنند ما تماشاکنان بستانیم .

ھودی شبھشتی یک رابطھ محض جمالی است و تمام لذایذ بھشتی بصری و ر بھشت نیز رابطھ با ھمسر اینست کھ د -١١۶ قتدر حقی ده اند" ترجمھ کردر محور ھمھ لذایذ قرار دارد. "حورالعیون" را کھ "زنان چشم درشتھستند کھ ھمسر بھشتی

. نھ چشم درشت و نھ برای ھمخوابگی : ھمسران شھودی و بصری وھمسرانی ھستند فقط برای تماشا

بود می شودماشا و برخورداری بصری یک ادراک درجھ یک باالتنھ ای است کھ معموال در رابطھ زناشوئی بسرعت نات -١١٧عبادات سرش را ازرای ھمو در پائین تنھ ساقط می گردد . اینست کھ پیامبر اسالم زینت و آرایش و جلوه گری زن در خانھ و ب

نگاه د زیرا ھران نباشسبیل هللا می خواند کھ تا حد ممکن در معرض دید نامحرممی داند و خانھ داری برای زن را جھاد فی و ن از نگاهدر دی نامحرمی وجھی از وجود زن را می رباید و بھ سرقت می برد . و اینست کھ اساس حاللی و حرامی رابطھ

رفت است .مال معکو شھود عرفانی چشم است و لذا این مسئلھ محور ھمھ مباحثات و ادبیات و معارف عرفانی ماست و کشف

کند غذیھ میتوحانی را راالتنھ ای و شم نابترین نوع ارتباط را ممکن می کند و مستقیما بر دل اثر می نھد و لذا ارتباط بچ -١١٨ و لذا رابطھ سکسی و پائین تنھ ای را معتدل و معنوی تر می سازد .

. لعندد و فقط نبسفره خود نظر کنن شده اند کھ بھ ھنگام غذاخوردن بھ غذا و ریم می خوانیم کھ مؤمنان امرکدر قرآن -١١٩ . یس برخورداری آن بصری است و جمالرابطھ جنسی ھم یک تغذیھ روحانی بمراتب مھمتر از غذا است کھ اسا

Page 68: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

68

ود ھم بھ خ بطھ سکسیدر راا نظر بھ پائین تنھ زن دارند از ارتباط باالتنھ ای و روحانی محروم می شوند و آنانکھ عموم -١٢٠ . قحطی و عذاب می افتند

ھمھ تمدن مدرن تنھ ای بایستی ابزاری در خدمت رابطھ باالتنھ ای باشد و نھ بعکس . ولی متأسفانھ در رابطھ پائین -١٢١م ھ ھا ھدیشف و انارتباطات و فعالیتھا در خدمت پائین تنھ است و لذا پائین تنھ مرداب گندیدگی بشر شده و حتی عواط

پورنوگرافیک شده است .

مردمان شود ولی اکثرمت کبرا جمالش بر ھمگان آشکار مین ھویت گمشده بشری کسی جز پروردگار نیست کھ در قیاآ -١٢٢ . ورت در آتش دوزخ سرنگون می سازندتاب تحمل این دیدار را ندارند و خود را با ص

ی است کھ . و چنین دیداررت بشری و جنس مخالف ممکن می شوددر صو عالم خاک برای اھل معرفت این لقاءهللا در -١٢٣صورت دمی ازآانسان را از قحطی وجود و گمشدگی و نابودی می رھاند . پس ھر چھ ھست در جمال انسان است کھ صورت

نھ ویار باشد جمالر دخداست . و رابطھ پائین تنھ ای ھم بایستی در خدمت روشنائی چشمان آدمی جھت دیدار جمال پروردگار اینکھ موجب کوری شود کھ متأسفانھ اکثرا چنین است .

ھود روحانیشود و رابطھ جنسی تقویت کننده قدرت شمال بھ کمال دیدار ذات منجر میج عشق از جمال آغاز شده و در -١٢۴ز کرده لھی متمایابیای ائر انا از ساست و اینست کھ ازدواج سنت محمدی نامیده شده است و سنت محمدی معراج اوست کھ او ر

. ن بر جمال محمد صلوات می فرستند، دین جمال است و مسلمانااست. و اینست کھ دین محمد

ا رسیدن بھتعنی ورود و نھ درود . پس صلوات بر محمد یعنی ورود بر جمال او و فنای در این جمال " صلوات " ی -١٢۵نی ھمان دم است یعآل ذات دمی را منور نموده و الیق درک و دیدار جمال حق می کند کھ جمالقاءهللا . زیرا این جمال چشمان آ

گمشده وجود است .

ست اانھ عبادت ر جمال ھمسر ھم بایستی انجام شود و باز بھتر درک کنیم کھ چرا آرایش و زینت زن در خاین صلوات ب -١٢۶ست و ارون آمده کھ بی ن آدم خلق شده و جلوه ای از جمال ذات آدم استزیرا زمینھ درک جمال پروردگار است زیرا حوا از بط

خود . ا صفاتآدم را دچار فقدان و قحطی ذات کرده است . پس ازدواج یعنی ازدواج مرد با ذات خود و ازدواج زن ب

. وتن استبھ ذات خویشبرای وصول . و شھوت جنسی عطش آدمجنس مخالف نیست بلکھ عین ذات است، پس ھمسر -١٢٧کھ عدم اینست . پس رابطھ زناشوئی رابطھ ای بغایت قدسی و روحانی و الھی است ولذا عشق ھم عشق بھ ذات خویش است . د عذابھا می شود و جنایات و جنونرعایت حقوق الھی این رابطھ منجر بھ اش

لھ و وصال ی و ارگازم اوج این مباد. و رابطھ جنسفاتص ، مرد باید صاحب ذات شود و زن ھم صاحبپس در زناشوئی -١٢٨ . رخ می دھد و وجود بھ آتش می افتدوجودی است اگر بر والیت الھی استوار باشد وگرنھ والیت شیطانی

Page 69: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

69

توان یمرند ؟ آیا گفت کھ این دو براب ابطھ زن و مرد رابطھ ذات و صفات است . ھمچون رابطھ تن و روح . آیا می توانر -١٢٩ است ؟ گفت کھ کدام برتر

ابد بدترینکر و تجارت با مردی می خوابد و مردی کھ فقط برای ارضای شھوت با زنی یا ھمسری می خوزنی کھ با م -١٣٠وس انسان ب و نفخیانت و ظلم ممکن را در حق خود روا داشتھ است . در چنین رابطھ ای است کھ اجنھ و شیاطین بر قلو

شند و بیقرار و دیوانھ می کنند . رسوخ می کنند و روح آدمی را بھ آتش می ک

دن این در فرونشانبسیار مھلکتر از ابتالی بھ مواد مخدر است . و یکی از انگیزه ھای گرایش بھ مواد مخ ابتالی جنسی -١٣١نسی و بتالئات جبیعی اعطش و از خودبیگانگی و شیطان زده گی و ابتالء و اعتیاد زجرآور است . مواد مخدر یکی از نتایج طعشق ا بھ گردنرت خود روابط نامشروع و نادرست است . و این را ھمھ معتادان اعتراف می کنند و لذا تقصیر اعتیاد و فالک است . داده شده ق نسبتمی اندازند . آنھا این عذاب النار را عشق می نامند و این بدترین تھمتی است کھ بھ حریم قدسی عش

را مقام شھادت خوانده است . چرا ؟ ت پیامبر اسالم ، عشق با عصم -١٣٢

ھی را در . زیرا عاشق جلوه ای از جمال الت! و کمال حقیقت جمال پروردگار اسر حقیقتبشھید یعنی شاھد! شاھد -١٣٣ معشوق دیده است و اگر عصمت گزیند از اولیای الھی است و در مقام شھادت .

دم رعایت عت و کوری و ضاللت و جنایت می کشاند بی عصمتی است و نچھ کھ عاشق را از مقام شھادت بھ مقام شقاوآ -١٣۴ اخالق عشق و والیت الھی در رابطھ زناشوئی .

ھل کشف و ار هللا در عالم ارض است کھ چشم عاشق را بر عالم غیب می گشاید و او را شعاعی از نو ،جمال معشوق -١٣۵ شھود عرفانی می کند اگر حقوق عشق را رعایت کند .

می ی و عرفانیچیزی کھ شھوت را فرومی نشاند و ارضاء می کند و مھار می سازد و تبدیل بھ انرژی روح تنھا و تنھا -١٣۶ین االة ) بر ات ( صسازد وصال جمالی محض است بھمراه حفظ عصمت . و این برای یک دیدار ھم تا ابد کفایت می کند و صلو

نی می رساند ھمچون ابن عربی در فتوحات مکیھ . جمال است کھ آدمی را بھ مقام شھادت عرفا

رین واقعھ دوران جوانی عشق است و اسارت بارترین واقعھ ھم بی عصمتی در عشق است . رھائی بخش ت -١٣٧

ر بشق بایستی ی شود اال اینکھ خداوند از پس پرده جمال معشوق بھ آنی رخ می نماید و می رود . و عاکسی عاشق نم -١٣٨. ل یار شودجلی جماکشف شده صلوة کند و آنرا نقش دل خود سازد و برود تا بھ مقام شھادت برسد کھ خود محل تاین جمال : براستی کھ عشق سراسر آداب است . داب عشق جنسی کھ پیامبر ما فرموداینست آ

ق بی بھره اند. آنانکھ عشق و عاشقی را بی خیالی و بی ادبی و پرده دری و الابالیگری می دانند از عش -١٣٩

Page 70: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

70

روز صیقل ، قدرتمندترین و بزرگترین کارگاه ریاضت تن و جان و روح است کھ وجود عاشق را شبانھ عشق با عصمت -١۴٠ می دھد و آئینھ تجلی یار می سازد .

د . نمای با عصمت ، موجب جوشش و ظھور ذات از وجود عاشق می شود و بدینگونھ انسان کامل رخ می فراق در عشق -١۴١ زیرا عاشق بھ ام وجود می رسد و فنای ذات می گردد : امامت !

یند عشوق را نبمان کھ دیگر نشانی از عصمت و وفا و معرفت نیست آدمی تا عاشق شد باید بگریزد و دیگر در آخرالزم -١۴٢ تا رستگار شود .

اھل ت کھ انسانای کامال توحیدی و عرفانی اس رگازم جنسی تجربھ آنی اتحاد و الحاق بھ ذات خویشتن است پس واقعھا -١۴٣ .معرفت و مؤمن و حق جو را در سیر الی هللا بھ جھش عظیمی می رساند و بھترین تمرین فنای ذات است

می ای دچار ن گی و شھوت پرستی و ابتالی پائین تنھرفت داشتھ باشد ھرگز بھ زن بارعکسی کھ درباره رابطھ جنسی م -١۴۴ ابطھ را قداست می نھد و عصمت پیشھ می کند . شود و این ر

دبیگانگی وز خویشتن و غایت از خوگی جنسی نھایتا موجب انزجار نسبت بھ جنس مخالف می شود کھ عین نفرت اھرز -١۴۵ دیوانگی را سبب می گردد و ضاللتی بدتر از این نیست .

اف مادی می دانند دچار اشد خسران ھستند . نانکھ ازدواج را وسیلھ ای برای خوشبختی دنیوی و اھدآ -١۴۶

بغایت عصر جدید کھ عصر روشنگری و علم و سیطره علوم انسانی است معرفت در حق ازدواج و سکس متأسفانھ در -١۴٧ ناچیز و بلکھ وارونھ است و این از علل اساسی فالکت بشر مدرن است .

ظیمی را ن کمکی بھ انسان نکرد و بلکھ خود اسباب انحرافات عتأسفانھ روانشناسی سکس ھم در عصر جدید کمتریم -١۴٨کند ھ مینیز توجی ارم راھ جنسی با محپدید آورده است از جملھ نظریھ عقده جنسی در مکتب فروید و پیروان اوست کھ گاه رابط

و اساس لیبرالیزم جنسی است .

تھ ی قرار گرفاز منظر معارف دینی و اسالمی مورد بررس ین نخستین بار در تاریخ است کھ در آثار بنده مسئلھ سکسا -١۴٩راز . و وھ رمز باست و عرفان زناشوئی بنا شده است کھ از مھمترین بخش عرفان است کھ تاکنون مسکوت مانده است اال

این عرفان جنسی در عین حال فقھ جنسی نیز ھست و طب جنسی .

ار بنده د کھ در آثر جدید فقدان علوم انسانی مبتنی بر قرآن و اسالم می باشگترین علل بدبختی مسلمانان در عصاز بزر -١۵٠ ردد . آموزشی گ ھ متونبپایھ گذاری شده است و امیدوارم کھ ادامھ یابد تا بطور تخصصی و کاربردی تری مدون شود و تبدیل

Page 71: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

71

جاتی ھیچ راه ن سالمی و قرآنی مدون نشودا روانشناسی و جامعھ شناسی و مدیریت و اقتصاد و تعلیم و تربیت و طب ات -١۵١ برای مسلمانان نیست و بھ شکر خدا الفبای آن در آثارم پدید آمده است .

Page 72: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

72

مهشتفصل

پدیده شناسی استبداد عقیدتی

Page 73: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

73

بسم اهللا الجبار

لی برای ھر راه آن نیست . این یک قاعده کر می فرماید : براستی کھ زندگی چیزی جز اعتقاد و جھاد د (ع)امام حسین -١در رابطھ با قد و عقدهعمعنای انسانی اعم از کافر یا مؤمن یا عالم و جاھل است زیرا انسان فاقد اعتقاد وجود ندارد . اعتقاد ب

م کھ ھآنکسی . د استعتقایک باور ، فکر یا آرمانی است . کسی کھ با فکری در ذھن خود عقد و پیوندی استوار دارد صاحب انتھی ی است . مز زندگارسد ھیچ اعتقادی ندارد و فقط اھل عیش و بازی و الابالی است دارای اعتقادی بھ ھمین روش بنظر می

د و ی مدت ترنطوالن وھر اعتقادی مستلزم درجھ و نوعی از تالش و جھاد جھت تحقق آن است . برخی نیازمند جھادی شاقھ تر شوند . نیا نمیدبھ تحقق اعتقاد خود می شوند و برخی ھم موفق بھ تحقق اعتقاد خود در این برخی ھم بھ آسانی موفق

اورھا و اعتقادات معنوی تر و جاودانھ نیازمند جھادی بزرگترند . ب -٢

ھ بقیھ ک رار داردقر انسانی حامل مجموعھ ای از اعتقادات است کھ معموال یکی از آنھا در اولویت و محور ھدر عین حال -٣ اعتقادات را تحت فرمان می گیرد .

ایثار ، تصرف و اه و روش کلی برای تحقق اعتقادات وجود دارد : راه و روش رحمت و شقاوت ، جبر و اختیاراصوال دو ر -۴ و نھایتا روش کافرانھ و مؤمنانھ .

است . ین دو روش متفاوت جھاد برای تحقق اعتقاد برخاستھ از ماھیت اعتقاد ا -۵

صی ھستند وستھ اعتقاد وجود دارد : مادی و معنوی ، شخصی و اجتماعی ، کھ اعتقادات مادی اصوال شخاصوال دو د - ۶ اعتقادات معنوی ھم اجتماعی اند .

اه و ز راجتماعی ھم ادی شخصی از راه و روش جبارانھ و شقیانھ و کافرانھ استفاده می کنند و اعتقادات معنوی اعتقادات ما -٧ روش مختارانھ و رحمانی و مؤمنانھ استفاده می کنند .

بھر طریق ای شخص خود و تعلقات خویش زندگی می کند از روشھای جبارانھ و شقیانھ و کافرانھ و باریآنکھ فقط بر -٨ استفاده می کند و آدمی مستبد و دیکتاتور است .

یرا بھ زگذشت است اعی و جھانی دارد انسانی آزادیخواه و مھربان و باآنکھ برای دیگران زندگی می کند و اعتقادی اجتم و - ٩ مود . عقل و تجربھ می داند کھ ھیچ حقی را نمی توان بھ زور بھ دیگران تحمیل کرد و آنھا را سعادتمند ن

. می باشند ھیتقادات و ایدئولوژیھای مستبد و جبار یا کامال شخصی و مادی ھستند و یا از معرفت تبنابراین اع -١٠

Page 74: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

74

ت رباره سعاددد کمونیستی از نوع مارکسیستی و لنینیستی کھ اعتقادی جبار است ناشی از یک جھل بزرگ مثال اعتقا -١١بر تاریخ ھ فلسفھ جعتقد ببشری می باشد کھ می پندارد می توان بھ زور جامعھ ای را بھ عدالت رساند و سعادتمند ساخت زیرا م

دت مردم برای سعا سفھ ایت را دو نوع جبر حاصل از تاریخ و جامعھ می داند بنابراین معتقد بھ چنین فلاست و سعادت یا شقاو متوسل بھ جبر و زور و بلکھ کشتار مردم می شود . مثل لنین و استالین .

لت و ریشھ جباریت و شقاوت در اعتقادات معنوی و اجتماعی و ایثارگرانھ چیست ؟ عآیا براستی -١٢

گری و فردی امری معقول و منطقی است زیرا شقاوت و شرارت از ذات مادی –جباریت و شقاوت در اعتقادات مادی -١٣ خودپرستی حیوانی برمی خیزد و امری طبیعی است .

اشد کھ از بعتقادات معنوی و اجتماعی اصوال بایستی انسانی مؤمن بھ آخرت و خداوند و حیات جاوید اانسان صاحب -١۴ اشد . بگر ایمان ال است گری و فردپرستی حیوانی می گذرد و دنیای گذرا را فدای حیات ابدی می کند کھ البتھ امری معقومادی

ست اجتماعی ا –ی معنوی ر اینجا یک مسئلھ مشکوک و نامعقول وجود دارد و آن معنا و ماھیت انسان معتقد بھ آرمانھاد -١۵؟ تی ممکن اسانسان . چگونھ چنینزور می خواھد مردم را سعادت بخشدی زند کھ بھ ھای جبارانھ و شقیانھ دست مکھ بھ روش

این بھ چھ معنائی است ؟

رمانی آاعتقاد و نست کھ آیا اصوال چگونھ یک انسان غیرمؤمن بخدا و آخرت و حیات جاوید می تواند داراییک مسئلھ ای -١۶ست ھای د و فردیت دنیوی خود را فدای دیگران کند ؟ مثل کمونیعنوی باشد و برای سعادت مردم زندگی کنم –اجتماعی

ماتریالیست یا آزادیخواھان المذھب کھ حتی جان خود را در این اعتقاد فدا می کنند .

ده نھ متوسل شریخی بخصوص در عصر جدید شاھد بوده ایم کھ مبارزان المذھب بھ روش ھای جبارانھ و شقیابھ تجربھ تا -١٧ ذھب از ھرن الممبارزا پیروزی خودشان کانون ظلمی شدیدتر بوده اند . از این تجربھ باید گفت کھ برای اند و پس از

و این وده است .بمادی ، امر مبارزه و جامعھ پرستی و فداکاری برای خلق وسیلھ ای برای اقتدار و سلطنت فردی وایدئولوژیل این نفاق انھ و دلیھم نش کار و منافق بوده اند و شقاوت و جباریت آنھابدان معناست کھ این نوع آدمھا بھ لحاظ اعتقادی ریا

ق خشن طقی با خلچھ من اعتقادی است . وگرنھ کسی کھ منافع مادی و فردی خود در دنیا را فدای خلق می کند از چھ روی و بات او در بی در نی یا عی ومعرفتی دارد و مستبد و ظالم است . پس دروغی در کار و اعتقاد اوست . یا یک عیب و اشکال عقلی و

فش دارد کریگی بھ د و یااین اعتقاد است . یعنی یا جاھل است کھ می پندارد می توان بھ زور مردم را نجات داد و خوشبخت کر و مردم فریب است و مردم خوار و مردم سوار .

رھیز کرد و پاید از او ار باشد و اگر فداکار از آب درآمد بعنی بھ لحاظ عقالنی یک آدم المذھب و غیرمؤمن نمی تواند فداکی -١٨ باورش نکرد زیرا یا جاھل است یا حقھ باز .

Page 75: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

75

نیوی دافع گذرای اکار و دارای آرمان اجتماعی انسانی بس عمیق و خردمند است کھ ارزش معنائی برتر از منیک انسان فد -١٩ یم است کھند و حکبی ریشھ و فریبنده یافتھ است پس او یک عارف رکشف نموده است و ھمھ ارزش ھای مادی و فردی را ھم

ھ پندارد کھ کا این حد تآنھم تجارتی خردمندانھ می کند و صادقانھ . پس انسان براستی فداکار و ایثارگر بعید است کھ احمق باشدھ کمی شناسد ن را نت . زیرا انسامی توان بھ زور کسی را سعادتمند ساخت . چنین کسی اصال سعادت را ھم فھم نکرده اس

ی گذرد . مزادی خود حفظ آ آزادی و اختیار را از ھر ارزش دیگر بیشتر می پرستد و اصوال از منافع بسیاری بھ دلیل اختیار و

ز اشد اردم و آرمان و عشق بھ سعادت خلق بھ روش جبارانھ و استبداد و سرکوب و خفقان یا ناشی مپس خدمت بھ -٢٠ .و جھل و جنونی مالیخولیائی است و یا حاصل اشد حقھ بازی و مردم فریبی و خودپرستی شیطانی حماقت

حمق و یا آدم المذھب و غیرمؤمن دام شیطان است و او خود مجسمھ شیطان است : شیطانی دیوانھ و ا پس ایثارگری -٢١ شیطانی فریبکار و بغایت حقھ باز !

قان ترور و خف ؤمنی روبرو شدیم کھ برای خدمت و نجات خلق روی بھ استبداد و سرکوب وم وو اما اگر با انسان مذھبی -٢٢ می کند تکلیف چیست ؟ این چھ موجودی است و دارای چھ منطقی می باشد ؟

ی المثل اگر با یک روحانی مستبد و زورگو روبرو شدیم با چھ نوع آدمی روبرو ھستیم ؟ ف -٢٣

و ساب و بھشتو او را مسئول اعمال و سرنوشت خودش کرده و معاد و قیامت و ح نتخاب دادهخدائی کھ بھ بشر آزادی ا -٢۴فقان و خستبداد و جازه ادوزخ آفریده و کل کائنات را بر اساس آزادی انسان سامان داده است چگونھ بھ یک انسان خداپرستی ا

اجباری نیست! وید : در دین من ھیچاکراه درباره مردم را می دھد . خدائی کھ می گ

!سان خداپرست می تواند مردم را بھ زور و زجر و سرکوب و قتل عام بسوی بھشت ھدایت کندچگونھ یک ان -٢۵

.تناقض است ر ماھیت و درستی خداپرستی یک انسان مستبد تردید نمود . خداپرستی و استبداد دو امر مپس بایستی د -٢۶

آدمی ومی اندیشد ل و منطقی است زیرا اصوال او جز بھ منافع مادی و فردی خود نن المذھب امری معقواستبداد یک انسا -٢٧ م یک جاھلھ او ھمردم فریب و مردم خوار است . ولی استبداد یک خداپرست ھم خالف عقل است و ھم خالف دین. مگر اینک

دو ا یا دچارست زیرست ھم خطرناکتر اخطرناک یا یک منافق حرفھ ای باشد کھ در اینصورت از یک ایثارگر المذھب و کمونیست یکی و در تو الیدی تحماقت تو در تو است یکی درباره سعادت مردم و دیگری درباره اعتقاد خودش . و یا دچار دو مکر و پ

تظاھر بھ ایثار است و دیگری تظاھر بھ خداپرستی .

مردم شناس و خداشناس باشد و الغیر . ک مردم دوست و ایثارگر حقیقی فقط می تواند یک عارف عادل ی -٢٨

Page 76: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

76

شناسد برا بخوبی تنھا سرمایھ ھستی خود یعنی عمر و حیات دنیوی خود را فدای مردم می کند ھم باید مردم زیرا کسی کھ -٢٩ھ ب ود را نیزخھستی و ھم خدایش را . زیرا از ھستی خود برای مردم می گذرد تا از خدایش ھستی برتری دریابد . پس باید

یقین بشناسد . یعنی عارف باشد .

ھم می یک و امثالت انسان و جامعھ را امری جبری می داند کھ حاصل جبر تاریخ یا اقتصاد یا حکومت یا ژنتکسی کھ سعاد -٣٠ارد ادی ندور و اعتقرین باباشد اصوال انسانی جبار و مستبد است و بھ آزادی و اختیار و انتخاب انسان در سرنوشت خودش کمت

ھ معاد و واند بپس انسان را نمی شناسد . پس جاھل ھم ھست . ھمچنین کافر و خدانشناس ھم ھست زیرا چنین کسی نمی ت حاصل باور بھ آزادی ست . ب انسان اانتخا حساب و کتاب و بھشت و دوزخ اعتقادی داشتھ باشد زیرا این معارف دینی تماما

الم ظیرا خدای زر است خدا را یا منکر است یا ظالم می داند کھ آنھم انکاری دگ زیرا کسی کھ انسان را مجبور می داند پس وجود ندارد .

د فقط بر اضح ترین نشانھ جھل و کفر و نفاق است ھم در جامعھ و ھم در حکومت . زیرا حکومتی مستبوپس استبداد -٣١ جامعھ ای مستبد می تواند حکم براند .

و ا زن منافقمرد کافر با زن کافر یا مرد مؤمن با زن مؤمن و مرد منافق ب وفس یکدیگرند ھمانطور کھ زن و شوھر ن -٣٢معھ گرند و جاس ھمدیمرد فاسق با زن فاسق ازدواج می کند و تشکیل خانواده می دھد . دولت و ملت ھم یک زوج ھستند و نف

راند . ل فرمان بو جاھ ل ھستند حکومتی ظالم و کافریک خانواده کالن است و نمی شود بر ملتی کھ اکثرش عادل و مؤمن و عاق

ستبد میک زندگی دی اساس یک جھاد و تالش و مبارزه در زندگی است کھ اعتقاد جاھالنھ و ریاکارانھ مولدپس ھر اعتقا -٣٣ و ظالمانھ است و اعتقاد عاقالنھ و صادقانھ ھم مولد یک زندگی مختار و آزادیخواھانھ است .

بقبال نشان داده ایم کھ عقل و معرفت ھر کسی از میزان صدق اعتقاو نیز -٣۴ صدق اید گفت کھدی اوست بنابراین نھایتا ست و دومیات دین اساس اختیار و ایثار است و مکر و دروغ و حیلھ و فریبکاری ھم اساس جبر و استبداد است . اولی عل

عنی علت العلل و نشیمنگاه دین . علت کفر . زیرا بقول قرآن کریم صدق مقعد دین است ی

ی برای توجیھ ود زمینھ اتبداد و ستم را معلول جھل بدانیم باز معتقد بھ جبر شده ایم جبر علم و جھل . و این خزیرا اگر اس -٣۵ و تقدیس ستم و استبداد و زور است .

آزادی و ن و کفر و لذا دو علت اصلیلی اگر صدق و ریا را دو علت اصلی خرد و حماقت و لذا دو علت اصلی ایماو -٣۶زادی آامتش حجت عاد قیماستبداد بدانیم پیرو مکتب اصالت اختیاریم کھ ھمان دین خداست کھ شعارش الاکراه فی الدین است و

انسان است .

بداد جمع نمی شود بنابراین پدیده ای تحت عنوان " استبداد اعتقادی " یک پدیده جعلی و دروغین است زیرا اعتقاد با است -٣٧ و کسی کھ صادقانھ و جدا بھ امری معتقد است و بر این اعتقاد زندگی و مبارزه می کند نمی تواند مستبد و زورگو باشد .

Page 77: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

77

دو ھب . کھ ھرتبد بی تردید انسانی غیرمعتقد و ناصادق و حقھ باز و منافق است چھ بامذھب و چھ بی مذپس انسان مس -٣٨ لباس مکر اوست .

ھلند یا انند یا جاانی کھ ایدئولوژی و باورھای عقیدتی را در عصر جدید اساس استبداد و خفقان و ظلم می دبنابراین کس -٣٩بانی مردم فری ستند وحقھ باز . و چون معلوم شد کھ جھل و علم محصول ریا و صدق است پس پیروان چنین جریانی ریاکاران ھ

از جنس مستبدان .

ن کھ ھ آیا اینایست پیش روی ما قرار می گیرد و آن اینکجا یک سئوال درباره مبارزین کمونیست و نیھیلو اما در این -۴٠و دنیا ند و در در نمودبسیاری ھم جان خود را فدا کردند جملگی ریاکاران بودند کھ در سودای قدرت بر مردم جان خود را ھد

ضرر کردند ؟

یم ولی در ان پرداختھ پدیده شناسی ایمان پرداخت کھ قبال در برخی از آثارمان بھ آ ئوال مذکور باید بھبرای پاسخ بھ س -۴١ای کلیشھ دینی دار علمای اینجا مختصرا می گوئیم کھ ایمان قلبی بخدا و معاد و زندگی برتر برخالف تصور عامھ مردم و بلکھ

ر داد . دل قرامای یک مؤمن مجسمھ ای ساخت و ھای رفتاری و کالمی و عبادی و استداللی خاصی نیست کھ بتوان از سیم ایمان امری است مربوط بھ قلب آدمی و بر قلب آدمی ھم جز خدا علم ندارد و برخی از عارفان .

خشنی چھ بسا نمازخوانی کافر چون شمر . چھ بسا ملوسی شقی . و چھ بسان چون نیچھ. و چھ بسا کفرگوئی مؤم -۴٢ است و پاپ کافر . مھربان . چھ بسا مائو مؤمن

از دروغگو ب -۴٣ بگذار تا ودن آدم مستبد ھمین بس کھ طرف مقابلش می گوید کھ : " من نمی خواھم خوشبخت شوم لطفانھان است تقاداتش پر و اعبدبخت بمانم زیرا بدبختی خود را بر خوشبختی تو ترجیح می دھم . " ولی آدم مستبدی کھ در پس ایثا

ت جانت . یمگوید کھ : من رسالت خوشبختی تو را دارم حتی بھ قرضایت نمی دھد و می

مام اعتقاد تیشد و این حاظ منطقی و روانی آدمی کھ جز بھ قدرت و منافع مادی و فردی خود در این دنیا نمی انداصوال بھ ل -۴۴ بھ خود و رعارفھ خدا و غیاوست دارای اعتقادی بی ریشھ و دمدمی است درست مثل کل حیات دنیا . پس انسان غیرمؤمن بر گاه کھ ھاور دارد بی خود مردم و حیات جاوید را نمی توان انسان اھل اعتقادی نامید زیرا کسی کھ فقط بھ منافع فردی و دنیو

. وش می کندا فرامجانش یا آسایش و عیش او بھ خطر افتد دست از این باور می شوید و می رود و بکلی اراده بھ قدرت رین اھاد برای جندگیش ن انسان معتقد فقط انسان مؤمن و عارف است و ھموست کھ برای اعتقادش جان می دھد و تمام زبنابرای

ین اعتقاد ع یدن از. برای چنین کسی دست کشد و غایت حیات و ھستی دنیوی اوستاعتقاد است زیرا این اعتقاد مقصود جاوی ھ اخروی واست ک . زیرا این حیات گذرای دنیوی فقط در گرو اعتقادیات و ھستی نقد و دنیوی خویش استدست کشیدن از ح

ابدی می شود .

Page 78: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

78

گونھ می چبداند پس ی اراده و انتخاب و اختیار دیگری را می گیرد نمی تواند او را دوست داشتھ باشد و آدمکسی کھ آزاد -۴۵اضح وا بدھد . رر خود ر نیست تا حد امکان اختیاتواند خودش را فدای سعادت او کند . زیرا آدمی جانش را می دھد ولی حاض

ن است . دیگرا ترین و اساسی ترین نشان محبت آدمی بھ دیگران حرمت نھادن و بلکھ عشق ورزیدن بھ انتخاب و اختیار

تس چگونھ اسار و مستبد بی تردید انسان قسی القلب و شقی و بیرحمی است و کسی را دوست نمی دارد پپس انسان جب -۴۶خودش رای منافعگران بکھ خود را فدای دیگران می کند . مگر اینکھ کاسھ ای زیر نیم کاسھ باشد و دامی برای فدا کردن دی

باشد تحت عنوان عشق و ایثار و خدمت بھ خلق !

ی کنیم و لعھ ما مطارندگان آثارم نامھ ای بھ این مضمون نوشتھ بود کھ : " مدتی است کھ من و زنم آثار شما یکی از خوان -۴٧ن مسفانھ زن لی متأخوشبختانھ اکثر مشکالت الینحل زندگی ما کھ در حال متالشی کردن زناشوئی ما بود برطرف شده است و

قادی آدم را ینی و اعتدھای ددیگر ایمان مرا قبول ندارد و مرجع تقلید مرا انکار می کند و این بدان معناست کھ آثار شما بنیاز دین و مھ مردم اظور عاا افکار شما دارای مشکالت اساسی است ... " از این سخن می توان درک کرد کھ مننابود می کند و لذ

قا بجای آرد . این عی نداایمان و اعتقاد فقط مقادیری کلمات و رفتارھای کلیشھ ای و توخالی است کھ ھیچ ربطی بھ زندگی واقای زندگی . و م چیزی سوھین را قیقی بداند امری جداگانھ می داند و اعتقاد و دآنکھ این تأثیر را نشانھ ایمان و اعتقاد و دین ح

تقاد شقاقی و اعاین بزرگترین و محوری ترین مشکل اعتقادی ماست کھ دال بر نفاق عظیمی در اعتقاد است کھ بین زندگا عین خدمت ھ جنایت رد و بلکبلکھ تقدیس کنافکنده است . و بدینگونھ است کھ مثال نماز خواندن می تواند استبداد را توجیھ و

استبداد قطھ مخالفی در نجلوه دھد . این دال بر فقدان اعتقاد بمعنای حقیقی کلمھ است . اعتقاد صادقانھ و راسخ بھ ھر امر قرار دارد . استبداد واضح ترین نشان بی اعتقادی است .

بدی اوند راسخ و می گوید اعتقادی ندارد زیرا اعتقاد یعنی عقد و پیاما نکتھ معرفت شناسی دیگر اینکھ کسی کھ زور و -۴٨و ذھنی قوی ھ لحاظذھن و اندیشھ و عقل و منطق و ادراک آدمی در رابطھ با معنا و حقیقتی . پس انسان معتقد انسانی ب

.ئوال است بال سقھن در خردمند است و نیازی بھ زورگوئی ندارد زیرا زورگوئی واکنش بی پاسخی و بی خردی و ناتوانی ذ

ک عمر تعھد بھ ی قد انسان در ازدواج با فرد دیگری قاعدتا بایستی ناشی از عشق یا عالقھ شدید باشد کھعھمانطور کھ -۴٩قالنی و عقدرت ھمزیستی می کند . عقد ذھن آدمی با ایده و معنائی ھم حاصل عشق ذھنی بھ آن امر است و عشق ذھن یک

یازی د است و نخردمن نھ عمیق و ریشھ دار و شدید است و نھ گرایشی کورکورانھ . پس انسان معتقد انسانیحکیمانھ و عارفاان کھ کالمش غز استمبھ زورگوئی ندارد زیرا قدرت اندیشھ دارد ھمانطور کھ زورگوئی و قلدری و چاقوکشی ھنر جاھالن بی

ن فقدان اندیشھ و اعتقاد است . فحاشی و رفتارشان مستبدانھ و خشن است . این خشونت جبرا

ن ی عقلی نشاخفقان و زورگوئی واضح ترین نشان بی اعتقادی است و بی اعتقادی نشان بی عقلی است و ب وپس استبداد -۵٠ بی دینی . و بی دینی ھم شرط الزم و کافی برای دروغگوئی و زورگوئی است .

Page 79: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

79

ان ھ ھمین میزبی شود و بھ جبرھا و غل و زنجیرھایش مبتال می شود و نسان بمیزانی کھ دنیا را می پرستد اسیر آن ما -۵١ اھل جبر و جبار و مستبد و زورگو و ستم گر و ستم بر می شود .

نھ نیازی زادیخواه .آنی کھ بھ جھان آخرت و حیات جاوید ایمان دارد از اسارت دنیا می رھد و آزاد می شود و انسان بمیزا -۵٢ و نھ زور بگوید . و این حاصل اعتقادی جاوید بھ حیات جاوید است . دارد کھ زور بشنود

ن ت است و ایزادیخواھی و حریت و عدالت و انصاف و مھر و ایثار حاصل اعتقادی راسخ و ابدی بھ ابدیآپس آزادی و -۵٣ . اعتقاد ابدی منجر بھ اتصال بھ ابدیت می شود و این اتصال موجب رھائی است و ایثار از دنیا

ین اتصال است . و ا دان کافرانند گرچھ نماز خوانند . زیرا ایمان حاصل اعتقاد بھ ابدیت و اتصال بھ ابدیتپس ھمھ مستب -۵۴ روحی بھ ابدیت آدمی را از ھر جبر و زور و ستمی می رھاند و از زورگوئی ھم بی نیاز می کند .

. ابودی برھدجود است کھ منجر بھ آدمخواری می شود تا از این نستبداد حاصل سقوط در دنیاست و ابتالی بھ قحطی وا -۵۵ می رسد . پایان پس فقط از طریق اتصال بھ ذات وجود یعنی خداوند است کھ انسان از حس نابودی می رھد و استبداد بھ

دی . نابو زاستبداد حاصل بی خدائی است . استبداد حاصل ھراس از نابودی است و اراده بھ آدمخواری جھت نجات ا

ی شاستبداد تال .ر است پس در کالم آخر باید گفت کھ استبداد عقیدتی ناشی از بی بنیادی عقیده در عقل و احساس و روان بش برای جبران این بی بنیادی است تالشی کھ سقوط را تسریع می کند .

Page 80: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

80

همنفصل

پدیده شناسی رهبري

Page 81: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

81

بسم اهللا االمام المبین

و .گری مأموم کی امام است و دییمی فرماید کھ اگر بر روی زمین حتی فقط دو نفر انسان باشد (ص)یثی از رسول اکرم حد - ١ . ه شده استنامید این سخن دال بر ذاتی بودن امر رھبری در روابط بشری است کھ در فرھنگ اسالمی امر والیت یا امامت

تبعیت می کند و ھر ھ مؤمنانھ یا کافرانھ ای خوادر ھر رابط -٢ مر از ااه کھ این گه ناخواه یکی رھبر است و دیگری عموماای و شراکتھ وستانھدمیان رفت آن رابطھ ھم رو بھ انقراض می نھد . این مسئلھ از روابط زناشوئی در خانواده تا روابط

ازمان یا ھ یا سمفرماست . در خاناقتصادی و سازمانھای سیاسی و اتحادیھ ھا و تا حکومتھا بصورت یک قانون ذاتی حک حکومتی کھ رھبری در کار نباشد آن مجموعھ محکوم بھ فروپاشی است .

اھدیم کھ زناشوئی ھای متکی بر شعار برابری چھ عمر کوتاھی دارند . ش -٣

رھبر است یکی و دموکراسی فقط مربوط بھ حق رأی دادن است ولی نتیجھ نھائی کار ھمواره تحت الشعاع معضلھ برابر -۴ید ر فکری پدند رھبچیک یا کھ در یک حزب و جریانی بھ سامان می رسد و حتی رأی ھای بظاھر برابر ھم معلول نفوذ اندیشھ

ا بھ پای امعھ ر. یعنی خود دموکراسی نیز محصول قدرت فکری چند ایدئولوگ و رھبر سیاسی می باشد کھ افراد جمی آید ست . بر حزبی اچند رھ سازد . بھ زبان ساده این برابری نیز حاصل نابرابری و برتری فکریصندوق ھا می کشاند و برابر می

ن رست بھ ھمیاستھ طبیعی مردم نیست بلکھ ایدئولوژی انسانھای برتر است کھ بھ مردم القاء می شود . ددموکراسی خو -۵می دھد نیدئولوژی ھ این اببرابری کنار می کشد و تن دلیل است کھ ھمواره بخش ھای عمده ای از جامعھ ، خود را از این بازار

زیرا برای خود در جامعھ رھبری نمی یابد کھ در حاکمیت حضور داشتھ باشد .

ت و یا است و حکومامام و رھبر ھمواره گروھی اندکند و اکثریت مردم دارای رھبرانی ھستند چھ در قلمرو سی انسانھای بی - ۶لھم نامیده اق و امثار و نفحقیقت در دھھا آیھ از قرآن مذکور است کھ امامان ھدایت و ضاللت و کف معنویت و شیوه زیستن . این

شده اند .

کار عی بطور آشوجودی انسانھا بخودی خود دارای قدرتی ذاتی است و والیت و اطاعت را در گروھھای اجتما سلسلھ مراتب - ٧ر کل دشری بلکھ وابط بایستی قانون والیت وجودی دانست کھ نھ تنھا در رو پنھان و خواه ناخواه جاری می سازد . این را ب

الم و مھ بقای عو الز کائنات و نظام طبیعت حکمفرماست و این والیت حق در عالم وجود است کھ از علم درجات پیروی می کندد از رومی پاشند و فا فرومی ریزنآدم است و ھر کھ از این نظام خارج شود محکوم بھ انھدام است و مثل شھاب ھائی کھ شبھ

یھ این شکار برعلبردی آنمدار ھستی خارج می گردند زیرا از والیت عالم وجود خارج می شوند . و در عصر ما مکتب لیبرالیزم والیت وجودی است و لذا بسوی خودبراندازی می رود .

Page 82: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

82

. این ھمانھ مراتب این والیت الھی قرار دارندالیت از اصول وجودی جھان ھستی است و ھمھ موجودات عالم در سلسلو - ٨ قانون رھبری در جوامع بشری نیز ھست .

الیت د کھ تحت وز سلسلھ مراتب والیت اجتماعی خارج می شوند بسرعت سر از زندان یا تیمارستان درمی آورناآدمھائی کھ -٩ ویژه ای قرار می گیرند .

ان در ای بدن انسلوژیک بدن انسان نیز کامال مفھوم است و ھمھ اعضا و ارگانھرھبری حتی در ساختار بیو امر والیت و -١٠غز می افتد . مر خطر دسلسلھ مراتب اطاعت و فرمانبرداری قرار دارند و ھر گاه عضوی از این قلمرو خارج شود سالمت آدمی

الیت ور دو تحت این ھ و اخروی اوست . و آدمی رھبر و امام وجود او در امور دنیوی است و دلش ھم فرمانده کل قوای باطنی روح قرار دارند کھ امر خدا در بشر است .

گاه وات می رود ی کھ از عقل ( ذھن ) و ایمان ( دل ) خود اطاعت نمی کند بسوی ناھنجاری و مفاسد و خطرمثال انسان -١١ ساقط می گردد .

دان مسر و فرزن. مثال مرد در خانھ بر ھار است و ھم فرماندهردر حیات اجتماعی نیز ھر کسی در آن واحد ھم فرمانبد -١٢الیت وفرزندان و بر می پذیرد . و یا زن از شوھر والیتر و صاحب کار خود فرمان می پذیردوالیت دارد و در بیرون از مدی

. میکند

ین اد کھ کمال پیروانش والیت دار قط فرد امام یا عارف کامل است کھ تحت والیت مستقیم پروردگارش قرار دارد و برف -١٣ مقام مربوط بھ امام زمان است کھ بر کل بشریت خواه ناخواه والیت وجودی دارد .

وده است کھرین ویژه گی تمدن و جوامع متمدن و تاریخ تمدن بشری ، پیدایش امامان و رھبران بزرگ بیکی از مھمت -١۴ انبیاء و ملوک از نخستین آنھا بوده اند .

ورار دارند قر دوره ختم نبوت و غیبت امام زمان ، علما و عرفا و مصلحین در رھبری مردمان مؤمن و صالح و عاقل د -١۵ت بتھ اکثریکھ ال صاحبان قدرتھای اقتصادی و نظامی و سیاسی ھم رھبری مردمان کافر و مشرک و جاھل را بر عھده دارند

مردم را در جھان مدرن تشکیل می دھد .

.شد و چھ ظلمانی ھرحال رھبریھای مقتدر راز اقتدار ملی در سراسر جھان ھستند چھ از نوع ایمانی باب -١۶

ر مدنیت درت در عصاینست کھ رھبران مقتدر و ملل و اقوام مقتدر دارای چھ ویژه گی ھستند و منبع تغذیھ ق و اما مسئلھ -١٧ از کجاست .

Page 83: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

83

حدودی ین ادعا تاازرگ ھم مولود طبیعی نیازھای جبری تاریخ و جوامع می باشند . دعا ھستند کھ رھبران ببرخی بر این ا -١٨شر را روحانی ب عنوی ودرست است بشرط آنکھ این نیازھا را فقط محدود بھ امور اقتصادی و تکنولوژیکی نسازیم و نیازھای م

ھم بھ حساب آوریم .

تھا بھ ابرقدر رھبری ھا ھستند و این امر موجب سلطھ پذیری نسبت مروزه شاھدیم کھ مفلوکترین ملل دارای ضعیف ترینا -١٩راق عپارد مثل د می سو رھبریھای بیگانھ می شود تا آنجا کھ عمال ملتی سرنوشت خود را بدست رھبریھای اجنبی و دشمن خو

و افغانستان و غیره .

رنوشت آیندهمشخص رسیده و تصمیم خود را برای سجربھ جوامع نشان می دھد ھرگاه کھ ملتی بھ آرمان و فکر واحد و ت -٢٠نی در رھبری امام خمی اگھانیخود گرفتھ است بناگاه رھبر الیقی ھم پیدا شده است و این ملت را جھانیده است . بمانند پیدایش ن

ملت ایران . ۵٧انقالب سال

یران را اتفکرینی چون دکتر شریعتی ملت رخی از رھبران بیدار کننده و برخی دیگر رھائی بخش ھستند . مثال مب -٢١ بیدارکردند و بخود آوردند و امام خمینی ھم این بیداری را بسوی آزادی رھبری کرد .

م و کسانی ھ ینی چون تولستوی ، داستایوفسکی ، گورکی و دیگران موجب بیداری وجدان مردم روسیھ شدندمثال متفکر -٢٢ بسوی رھائی از اسارت تزاریسم رھبری کردند . چون بوخارین و لنین این بیداری را

سپس رھبری وو نوع رھبر داریم : رھبری فکر و وجدان و خرد و ایمان کھ رھبری باطنی و معنوی است . پس اصوال د -٢٣ کالبد اجتماعی مردم از اسارت یک نظام بسوی نظامی دیگر : رھبری معنوی و رھبری سیاسی .

تر تمی پیچیدهھر رھبری سیاسی بھ دامی بدتر و س ،و بخودآئی روح ملت معنوی و بیداری وجدان بی تردید بدون رھبری -٢۴ می انجامد .

د ا نجات یابھ ای دچار آشفتگی سیاسی و اقتصادی و فرھنگی است و ھیچ رھبر صدیق و واحدی نمی یابد تپس اگر جامع -٢۵ی متصل ن و یقینی معی آرمان ھ روحی واحد برساند و بھ وحدت کلمھ وبدلیل فقدان یک رھبر معنوی و عارف است تا جامعھ را ب

. می آیدنھم بکار د نھرواندی نباش. تا گھم پیدا نمی شود (ع). تا محمدی نباشد علینگاه رھبری سیاسی ھم رخ می نماید. آسازدوزخ و دفرق بین دن آدمروح نباشد ب . تا تولستوی نباشد لنین ارزشی ندارد . تاتی نباشد خمینی در انزوا می ماندتا شریع

بھشت را درک نمی کند .

غییر یابد . مردم آن ت ین باره در کتابش می فرماید کھ خداوند سرنوشت قومی را تغییر نمی دھد اال اینکھ نفوسخداوند در ا -٢۶بر م و یا رھو معل ھمین رھبراین تغییر نفوس در رسالت رھبری معنوی و عرفانی و آگاھی بخش وجدان است . و سپس خداوند

دیگری را برای تغییر دادن سرنوشت بیرونی بسوی این قوم می فرستد .

Page 84: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

84

ا دچار بشری باطن یاسی در جھان امروز اکثرا جاھل و فاسق و خائن و یا مستبدند بدین دلیل است کھ جوامعساگر رھبران -٢٧نند بسوی ھبری کربر سر کار می آیند کھ ھویت موجودشان را جھل و فسق و کبر و خیانت بخویشتن ھستند و لذا رھبرانی

تر می ار آید بدر سر کبجھل و فسق و خیانت و استبداد شدیدتر . اینان امامان ضاللت ھستند . و لذا ھر رھبر دیگری ھم کھ ن جوامعی ی چنیاسشود زیرا نفوس مردم آماده برای تحول و نجات اساسی بسوی عقل و آزادی و صالح نیست . پس مشکل اس

ھمانا فقدان رھبران معنوی و عارف و احیاء گر روح ملی است .

د و ردم نمی آیمھ ندامت و توبھ ای اساسی از وضع موجود نرسد نیز یک رھبر معنوی رخ نمی نماید و بسوی و تا قومی ب -٢٨ر ھم بد و ستمگان مستود بیزار نشود رھبرسرنوشت مردم ھم با ھر تغییر رھبر سیاسی بدتر می شود . تا قومی از نفس کلی خ

دست از سرشان برنمی دارند .

د خودت برای گارا از نزین دعا بدرگاه خدا نیایند یک رھبر معنوی بعنوان امام ھدایت رخ نمی نماید کھ : پرورداتا مردم بھ -٢٩ ما یک سلطان مھربان بفرست تا ما را نجات بخشد .

و عقال بیزار نشوند و میل بھ تحولی اساسی نیابند رھبدچارش ھستند قل تا مردم از سرنوشتی کھ -٣٠ صدیق ری معنوی وبا رخ نمی نماید . این بیان عادالنھ و دموکراتیک مفھوم رھبری است .

وجود مردم درباره سرنوشت و وضع موجود خود دچار فکر و احساسی یک بام و دو ھوایند و از وضع متا زمانیکھ -٣١بطال یاسی بھ اشھای سداری دارند تحول اساسی رخ نمی دھد . امیال و افکار مشرکانھ ھرگز نجات بخش نیست و ھمھ تالبرخور

و یأس شدیدتر می رسد .

ظلم : بھ ھیچکستند و این عین عدالت الھی است کھھبران ھر قومی براستی مظھر نفوس کلی اکثریت آن قوم ھسر -٣٢ است . بھ خودش ظلم می کند . این قانون ذاتی رھبری و حکومت در جوامع بشری نمیشود بلکھ ھر فرد و گروھی

این مشکل . وجوامع بشری دچار این مشکل ھستند مروزه فقط جامعھ ایران نیست کھ دچار بحران رھبری است بلکھ کلا -٣٣ست بطال و شکارک بھ زیرا شدھد ر میکل اقتدار ملی جوامع را بھد بی ھویتی و تذبذب و دودلی و شرک و نفاق جوامع است کھ

. رھبران قدرتمند نیز چنین ھستند . یمان خالصافر مطلق برمی خیزد یا قدرت یا از ک –. قرآن می رسد

Page 85: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

85

مدهفصل

پدیده شناسی بت پرستی

Page 86: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

86

بسم اهللا الجمیل

. ی در این جھان مبتالی بھ بتی استر کسجھان ھستی ، بتکده است و ھ -١

رده قاتش جلب کمی را بھ مخلوداوند در کتابش فقط پرستش بت ھای دست ساز بشری را نھی کرده است و اتفاقا توجھ آدخ -٢ است تا در این موجودات نشانھ ھای ھدایت پروردگار را دریابد .

. م حتی صابئین کھ ستاره پرستان ھستند ھم در جرگھ رستگارانند اگر اھل ایمان باشند در قرآن کری -٣

مال جتند یعنی ھای طبیعی ھسعرفان کھ غایت دین و ھدایت معنوی است در ھمھ مذاھب آشکارا مذاھب پرستش پدیده -۴ . پرستی

ھ نی است ولی اصل سخن از بتی عیار می کنند کھ دل و جان و روحشان را برده است و این آشکارا بت پرستوھمھ عارفان - ۵ پرستش مصنوعات .

قابل مھ گوئی در کایستی خداوند را بگونھ ای پرستش کنند رسول اکرم نیز آمده است کھ مؤمنان بر سر نماز بدر حدیثی از -۶ روی خود دیدار می کنند بھ جمال .

نسانی ذاھب از بت پرستی تصنعی و دست ساز بشری آغاز شده و بھ پرستش جمالھای طبیعی و بخصوص امگوئی تاریخ - ٧ و امامت . رسیده است کھ عرفان است

فرغی دست منسانھای بدوی بجای پرستش اینھمھ پدیده ھای طبیعی عظیم بھ پرستش بت ھای سنگی و گلی و ابراستی چرا -٨ده ب منقرض شز مذاھساز خود می پرداختند کھ بسیار ھم کریھ و زشت و ھولناک بودند کھ ھنوز ھم ماسک ھای باقی مانده ا

ای شبھ صورتکھھ معموال کالتین نمایانگر این بت ھاست . چرا مظاھر وحشت را می پرستیدند در آفریقا و استرالیا و آمریکای بشری و نیمھ حیوانی بودند و بھ غولھا شباھت داشتند ؟

. ثالھمقھ ھا و امات ھستند پرستش اتومبیل، طال، کاخ، تلویزیون، کامپیوتر، عتیپرستش مصنوع ھنوز ھم اکثر مردم مشغول -٩از نچھ را کھ. آجان و نھ از دل ودای یگانھ و غیبی تعارف و اکراھی بیش نیست کھ عموما از وحشت می پرستند و پرستش خ

ز در عرصھان ھنو. و اینو جواھرآالت است و تکنولوژی برتردل و جان می پرستند اشیاء و اموال و مصنوعات و تزئینات . و بدوی بسر می برند در آخرالزمانخداپرستی جمادی

ھمھ آدمھائی کھ خدا را موجودی وحشتناک می دانستند از قدیم تا بھ امروز بھ پرستش بت ھای دست ساز و مصنوعات -١٠ مشغول بوده اند .

Page 87: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

87

صوال ھرگز نمی توان از وحشت کسی را پرستید و حتی اندکی دوست داشت . ا -١١

داشت اال بھ ریا . نیز نمی توان از روی طمع و وعده و وعید ھم کسی را دوست و -١٢

س پرستش قلبی و حقیقی خدا جز از طریق عشق ممکن نیست و مابقی نفاق است . پ -١٣

،ثابھ اماممشناس و عارفی واصل بھ پرستش حقیقی خداوند ھم جز از طریق حب و ارادت بھ یک انسان خداپرست و خدا و -١۴ ممکن نبوده است یعنی امامت و مذھب امامیھ .

ان خدا از پرستندگ (ع)یست ھمانطور کھ علین خدای بھشت و دوزخ ، خدائی قابل پرستش قلبی بواسطھ انسان نبنابرای -١۵ روی ترس دوزخ و طمع بھشت را طرد کرده است و این یک حقیقت است .

مانطور کھ والدین خشن و ثروتمند بندرت محبوب فرزندان ھستند . ھ -١۶

ای عارف ھ انسان فقط از طریق عشق بھ طبیعت و مخلوقات عالم و بخصوص انسانھاست ک تجربھ بشری ھم نشان داده -١٧ قادر بھ پرستش خالصانھ و عاشقانھ خداوند است .

دا و پرستشوجھ انسان بھ پدیده ھای جھان ھستی است و تأمل و نظر و دقت در آنھاست . یعنی شناخت ختمام قرآن ت -١٨مالی داپرستی جاین خ ومکن است نھ خیالبافیھائی فلسفی و خداشناسی ذھنی و کالمی . خالصانھ او فقط از بطن جھان طبیعت م

د کھ قرار دار ی الھیو عرفانی و توحیدی و قرآنی است . و بی شک در رأس این امر وجود انسانھای مؤمن و رسوالن و اولیا ھ است . این صراط المستقیم ھدایت است کھ در ختم نبوت مترادف با امامت و مذھب شیع

. ا انسانیستی است از عرصھ جمادی تاریخ مذاھب از بت پرستی ھای بدوی تا بھ امامت و عشق عرفانی سیر جمال پرت -١٩بل لھی ھم قاانبیای راج ا. این مسئلھ در سیر معو چوب و فلزات بودند یعنی جماداتزیرا بت ھای بدوی جملھ از سنگ و گل

باتی تا ن مادی. از جعراج می کند. حضرت یونس در ماھی. و حضرت محمد در علیرت موسی در یک درخت م. حضدرک است . و این سیر تکامل خداشناسی بشر است. و حیوانی و انسانی

ار رستش و دیدپز انسان رخ نمود نبوت ھم ختم گردید و امامت مذھب آخرالزمان گردید کھ مذھب شناخت و اچون خداوند -٢٠ ت و این مذھب عشق عرفانی است . با خدا از وجود امام اس

جستجو و داشناسی طبیعی و عرفانی کھ ھمان مذھب توحید و وحدت وجود است کھ خدا را در عالم ھستیبھ موازات خ -٢١ی توحیدی داپرستخپرستش می کند خداپرستی ذھنی ھم در جریان بوده است کھ مذھب شرک و نفاق است و در نبرد خونین با

ان گیعنی پرستند .جود خداوایده خدا بوده اند و نھ کھ مذھب مالیان رسمی و دربارھا بوده است کھ پرستندگان قرار داشتھ است آن ھم علندر قر . و این مذھب کفر پنھان یا نفاق بوده است کھ انکار منافقانھ خدا می باشد کھخدای عدمی و نابوده مذکور ا

المان . ند و ظستند پرستندگان ھوای نفس خود ھستند و اینان مشرکان) خود را می پراست کھ کسانی کھ خدای ظن (ذھن

Page 88: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

88

همیازدفصل

پدیده شناسی زندگی

Page 89: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

89

بسم اهللا الحی

ھا کھ ا و پیروزیو رنج ھا می کشند و می روند . و از زندگی آدمھا آنچھ کھ در یادھا می ماند نھ خوشی ھ ھمھ می آیند -١است مرگ منظر د و ازه ھا و سیمای تراژدی زندگیست چرا کھ ھمھ چیز بھ مرگ منتھی می شوفقط عذابھا و ناکامی ھا و اندو

ظر می ضحک بنمشود و لذا خوشی ھای زندگی چون خواب و خیال و بازی و اموری سطحی و بلکھ کھ کل زندگی نگریستھ مییست دگار زندگخرین یاآماندگار است و مرگ آیند و فقط تلخی ھا جاودانھ می آیند تحت الشعاع تلخی مرگ . و تلخی مرگ چون

تراژیک ندوھبار ولخ و اتپس کل زندگی بھ این تلخی عجین و آغشتھ است و لذا یاد کلی ھر انسانی کھ از دنیا رفتھ است یادی ل از رحایرا بھزباشد است و حتی یاد زندگی ھر فردی از گذشتھ خودش ھم چنین است ھر چند کھ مملو از شیرینی و شادی بوده

سان در جھان ز بقای انت کھ ادست رفتھ است . لذا آنچھ کھ از زندگی بھ یاد می ماند بربادرفتگی است و فنا . فنا تنھا چیزی اسبسر ن ھستی ھممر جھاعباالخره باقی می ماند و جاودانھ می شود . فقط فناست کھ می ماند زیرا ھمھ بر باد فنا می روند و

ده می شود و آنچھ کھ بر جایش می ماند فناست : احساس فنا !رسد و طومارش پیچیمی

ادف نابودنس فنا چیست ؟ مسلما احساس فنا نوعی احساس وجود است کھ دیگر نیست . پس احساس فنا متربراستی احسا -٢ نیست بلکھ احساس بود نبود است یا نبود بود ! و این معنای جاودانگی است .

.گی بقاست، جاودانھر موجودی آخرین وضعیت اوست. و آخرین وضعیت عالم وجود، فناست. پس فنا انگیماندگاری و جاود- ٣

و تی ھا ، حقمھ آدمھا و ھمھ چیزھا و ھمھ خوبی ھا و بدی ھا و تلخی ھا و شیرینی ھا ، درستی و نادرسوجھ مشترک ھ -۴. ایت چیزھاغاست و ند . فنا اصل و اساس ھمھ چیزھباطل ھا ، عشق و نفرت ھا و و ... ھمانا فناست زیرا ھمھ فنا می شو

پس ھمھ یکی اند و ھمھ چیزھا یک چیز است و آن یکی فناست : نبود بود و بود نبود !

ھا و دمھا و چیزت زمینی آدمھا نیز یک چیز وجود دارد کھ ھمانا بود نبود است کھ نامش خداست . و ھمھ آدر دوره حیا -۵ ود ! ود نبھایتا بھ این معنا می رسند و بھ او ملحق می شوند و چون او می شوند : بمعانی و کل عالم ھستی ن

مھ از نبود بود می آیند و بھ بود نبود می پیوندند : انا � و انا الیھ راجعون !ھ -۶

اند یعنی تر زیستھ د برحقھ در زندگی دنیوی خود با هللا ھمنشین بوده و بیشتر بھ یاد او و برای او بوده انکپس آدمھائی - ٧دگی کرده اند اسی تر زند و اسجاودانھ تر زیستھ اند و بر اساس جاودانگی بر باد فنا رفتھ اند و لذا کمتر رنج و عذاب کشیده ان

و کمتر بازیچھ تلخی ھا و شیرینی ھا شده اند و کمتر دچار تفرقھ و تشنج و تضاد گردیده اند .

تر ر و عمیق تر زیستھ اند و کم ھراسیاد و حس مرگ و فنا بوده اند بیشتر با خدا بوده اند و شدیدتبآنانکھ در زندگی بیشتر -٨ بوده اند و با رغبت بسوی مرگ رفتھ اند و لذا عذاب کمتری داشتھ اند .

Page 90: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

90

فراموشی است . –ھا و عذاب ھا و ظلم ھا و زشتی ھا و وحشت ھا و جنون و جنایات حاصل مرگ تمام بدبختی -٩

. زندگی انسانھای برحق و بزرگ است ین راز. و اآگاھی –گاھی است و خداآ –ھستی آگاھی و –گاھی اساس خودآ –مرگ -١٠

بر آگاه و فناجو ، نیز بسیار عظیم است و بود نبودشان کل جامعھ را در –اشی از مرگ انسانھای مرگ ناحساس فنای -١١ می گیرد و گاه متحول و منقلب می کند .

شف کرده برکات و کرامت ھر انسانی در زندگی ناشی از گوھره و نور بود نبودی است کھ در خود ک وعظمت وجودی -١٢ است .

یدتر و نھ تر و مفوھره بود نبود را در خویشتن و ذات ھستی ، بیشتر درک و احساس کرده باشد وجودی جاوداھر کھ این گ -١٣ضور هللا دانگی و حور جاونو قدرت روحانی انسان در حیات دنیاست . زیرا بود نبود ھمان خالق تر دارد . و این میزان عظمت

در انسان است .

ر ف درباره ھ" حقیقی ترین و توحیدی ترین و خالصانھ ترین توصیف خداست و در عین حال نابترین توصی " بود نبود -١۴ ی توحیدی و جاودانھ . چیزی نیز می باشد . این الوھیت ھستی است و ھستی شناس

ود نبود ، منطقی ترین و نیز احساسی ترین ادراک و بیان از حضور خدا در ھر موجودی است . ب -١۵

ود نبود ، توحیدی ترین معنای هللا است و اللھی ترین بیان ھستی است . ب -١۶

و نبود بود است . ود نبود ، نابترین معنای زندگی و انسان نیز ھست . زندگی ، بود نبود ب -١٧

. انگی معانینطق ھمھ منطق ھا و آخرین معناست و آخرین احساس . و مغز ھمھ احساسات و مفاھیم . جاودمبود نبود ، -١٨

جمال ،مال زندگی را کھ طومار کائنات پیچیده می شود آنگاه جمال بود نبود آشکار می شود جمال هللا ، جدر قیامت کب -١٩ جمال عشق ، ایمان ل کفر، جما ال معنا ، جمال جاودانگی ، جمال توحید ، جمال خیر شر ، جمال مرگ زندگیھستی و فنا ، جم

نفرت ، جمال انسان .

د و اینست یدار می کندیات دنیا حق بود نبود را می یابد قیامتش در ھمین دنیا برپا می شود و جمال زندگی را و آنکھ در ح -٢٠ امل و خدائی . انسان جاودانھ و ک

Page 91: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

91

دوازدهم فصل

پدیده شناسی طالق

Page 92: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

92

بسم اهللا الفاصل

. وردآد و ایمان اگاه شوھر توبھ کرنی بظاھر مؤمنھ با شوھری فاسد و فاسق در کمال آرامش و رضایت زندگی می کرد . بنز -١ش مچون شوھرد و ھی نمی کرداست و برترو زن دیگر انگیزه زندگی با او را از دست داد و طالق گرفت زیرا دیگر احساس ق

. شده بود

ن آغاز اقلی با زنی المذھب ازدواج کرد . و زن بزودی دریافت کھ شوھرش برخالف نفس اوست از ھماعمرد مؤمن و - ٢ فتنی طالق گرلی برازندگی بھ عمد سر ناسازگاری گذاشت و شرایط طالق را فراھم آورد تا شوھر طالقش دھد زیرا خودش دلی

ا مرد بشوھر نداشت . ولی شوھرش طالقش نمی داد تا اینکھ زن تظاھر کرد کھ مشغول خیانت بھ شوھر است و در حضورآن مرد ھ زنای بابناگاه بھمسایھ دل و قلوه می داد تا طالقش را بگیرد ولی باز ھم شوھر طالقش نداد تا اینکھ زن ناخواستھ

و خودش تقاضای طالق داد و باالخره شوھر طالقش داد . مبتال شد و رسوا گردید و از خانھ گریخت

م و م دوست باشش گفت : اگر مرا دوست می داری آزادم بگذار و بمن اطمینان کن و بگذار با مردان دیگر ھزنی بھ شوھر -٣وست داگر مرا وت : ترفت و آمد کنم . مرد چنین کرد . زن مدتی بعد بدام مرد دیگری افتاد و از شوھرش طالق خواست و گفر می ت : من فکد و گفمی داشتی مرا آزاد نمی گذاشتی کھ با ھر مردی رابطھ داشتھ باشم پس طالقم بده . مرد ھم طالقش دال من ھم ر تو از دی و مھکردم کھ دوستم داری ولی آن روز کھ از من آزادی رابطھ با مردان را خواستی دانستم کھ دوستم ندار

دلم طالقت دادم و تو رفتی . رفت و ھمان موقع در

می ھ یکدیگر نگاه زناشوئی می گفت کھ ھیچیک از زن و شوھرھائی کھ طالق می گیرند دلیل اصلی طالق را بیک قاضی داد -۴داقت و صدلیل عدم ق ھا بگویند زیرا اگر می گفتند آن مشکل حل می شد و طالق رخ نمی داد . این بدان معناست کھ اکثریت طال

بین زن و شوھر است از فرط کبر و غرور . درد دل

زنش کھ مردی کھیاد یکی از انگیزه ھای طالق خواستن زن است نھ فقط بھ دلیل وسوسھ نقد کردن مھریھ . بلمھریھ ھای ز - ۵ریھ کالن ردی کھ مھمچنین را قلبا دوست بدارد ذاتا میلی بھ مھریھ بستن ندارد اال از روی تشریفات و عرف و عادت . و چون عھد کرده قلبا زنش را دوست نمی دارد زن ھم خالء محبت را با نقد کردن مھریھ جبران می کند .

ا اندک محبت قلبی در زناشوئی باقی باشد طالق رخ نمی دھد . ت -۶

کنند و تحمل می ارشوھری کھ عمری با انزجار و کینھ متقابل زندگی می کنند و ھمواره بھ امید طالق زندگی چھ بسا زن و -٧فس نپاک شدن ی کورهھرگز طالقی ممکن نمی شود . این زن و شوھرھا ھیزم جھنم یکدیگرند و از ھم رھائی ندارند و زناشوئ

آنھاست .

Page 93: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

93

ست و نھ ندگی راه ازکھ ببیند شوھر بازیچھ ھوسھای اوست از او طالق نمی گیرد حتی اگر از او بیزار باشد . زن تا زمانی -٨لی ستلزم ھمدممراھی ھارکت و موافقت در حیات جانوری . و لذا تا زمانیکھ زن و شوھر ھمراه ھستند زن و شوھرند و فقط مش

شوھر وین زن بو راز دل گفتن و صداقت و صمیمیت است . ھمھ طالقھا عاقبت فقدان صدق و گفتگوھای صمیمانھ روزمره است . معموال سکوت زن یا شوھر زمینھ طالق است .

ند کھ نتقام بگیراشوھرھائی کھ از یکدیگر بیزارند ولی جدا نمی شوند می مانند تا یکدیگر را زجر دھند و وبسیارند زن -٩ر یک سقف ارند و زیائی ندبناگاه یکی بدست دیگری کشتھ می شود . و اما آنانکھ رسما طالق می گیرند و باز ھم از یکدیگر رھ

! اینان ل می شوندوند حالزنا ھستند : زنای با محارم ! یعنی آنگاه کھ بر یکدیگر حرام می شزندگی می کنند اینان محکوم بھ نھ حق زندگی دارند و نھ حق طالق . نھ مرده اند و نھ زنده . این عذاب اکبر است .

یابد رید خود بمه و ا زمانی در زندگی زناشوئی احساس رضایت می کند کھ الاقل در یک امر شوھرش را دریوززن عموما ت -١٠ و آن رابطھ جنسی است .

اشند . بی زناشوئی د زنانی کھ شوھر را در رختخواب بنده و برده خود نبینند و باز ھم حاضر بھ ادامھ زندگبسیار اندکن -١١

ت . ق اسن جنسی نسبت بھ شوھر ندارد در ھیچ امر دیگری ھم تمکین و ھمراھی ندارد و این اساس طالزنی کھ تمکی -١٢

نایت وند بسوی جشی دھد مگر اینکھ رابطھ جنسی نابود شده باشد . و آنانکھ با این نشانھ ھا ھم جدا نمی طالقی رخ نم -١٣ می روند .

نسی از جانب زن چانھ زنی و نبرد غیرمنطقی او با شوھر است . و این اصل شیطنت زن است.عدم تمکین ج -١۴

ھ خواستھ اش می رسد و زن جاھل از طریق عدم تمکین جنسی . ی بزن عاقل از طریق تمکین جنس -١۵

کان واژه طالق را بر زبان نمی راند بلکھ کاری می کند تا شوھر از طالق سخن گوید . زن تا حد ام -١۶

زارش نشده است کھ زنی از طالق گرفتن خود پشیمان نشده باشد . گ -١٧

ا . آدمی را یا بھ شیطان می رساند یا خد طالق -١٨

سبی پس از طالق ، مطلق می شوند و آدمھای مطلق ھم پس از طالق بھ خدا می رسند . نھمھ آدمھای -١٩

ی گیرد . مابگی را وسیلھ ارضای نیازھای مادی خود از شوھر می کند باالخره روسپی می شود و طالق زنی کھ ھمخو -٢٠

Page 94: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

94

ش را تسریعمی دھد زنش را بھ روسپی گری می کشاند و طالق ردی کھ از بابت ھمخوابگی با زنش منت می کشد و باجم -٢١ می کند .

ک قاضی دادگاه زناشوئی می گفت اکثر طالق ھا بدلیل دروغگوئی زنان بھ شوھر است . ی -٢٢

ین و ا .ق می دھد ھ یقین دارند کھ شوھرشان طالقشان نمی دھد تقاضای طالق می کنند و اتفاقا شوھرشان طالفقط زنانی ک -٢٣ عذاب تبدیل محبت مرد بھ برده گی است .

انی است کھ ق جزای زنگیرد محبت را درک و باور نمی کند و آنرا فقط نیاز پائین تنھ ای مرد می پندارد . طالنزن تا طالق -٢۴ . ی کنندو باور م ا درکرحبت شوھر محبت را بھ بازی می گیرند و با آن تجارت می کنند . اینان فقط در روسپی گری است کھ م

. صادی از نظر زن اساس زندگی فردی برای ھمیشھ است و این زمینھ روانی و دائمی طالق استاستقالل اقت -٢۵

أھل و خوشبخت شدن و حل مشکالت زندگی شخصی خود ازدواج می کند ھرگز ازدواج نمی کند یعنی مت زنی کھ برای -٢۶ ج باشد . ھمسر و مادر نمی شود ھر چند کھ عمری مزدو

توئی است و لذا نیازمند یک اوی مشترک است : خدا یا یک دوست مؤمن و با –ئی شدیدترین رابطھ من رابطھ زناشو -٢٧ پاشد . وئی میمعرفت بعنوان امام ھدایت . در غیر اینصورت روابط نامشروع نقش این او را ایفا می کند و یا زناش

سی اساس تباھی زناشوئی است و طالق . گرفتن رابطھ جن وجھ المصالحھ قرار -٢٨

کر زن و ضعف مرد در رابطھ جنسی اساس طالق است . م -٢٩

.ثل ازدواجکھ واقع میشود درست م الق امری است کھ در مرحلھ عمل نھ زن می خواھدش و نھ مرد . بلکھ امر خداستط -٣٠

د ید خود سازر می تواند شوھرش را بیشتر مجذوب و مرز حماقت زن ھمین بس کھ می پندارد از طریق دروغ و ریا و مکا -٣١ و ھمین امر اساس بدبینی شوھر و طالق می شود .

اشوئی نسان در زننجات از تنھائی ازدواج می کند بسرعت از ازدواج نادم و بفکر طالق است زیرا تنھائی ا کسی کھ برای -٣٢ بھ طالق می رسند . دو صد چندان می شود . آنانکھ مرگ را باور ندارند زودتر

رده شوئی رشد کمان عصر اصالت تنھائی جبری انسان است . کسی کھ این حق را درک کرده و پذیرفتھ در زناعصر آخرالز -٣٣ وز بھ روزود و رو بھ حق می رسد در غیر اینصورت بسوی ھرزه گی و فحشاء می رود زیرا ھرگز تنھائی اش از بین نمی ر

وزی با فاسقی بسر می برد تا با خود نباشد . تنھاتر شده و لذا ھر ر

Page 95: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

95

ا ین ببیند یناشوئی دروغین ترین برابریھاست زیرا ھیچکس خود را با ھمسرش برابر نمی بیند و اگر چنبرابری در ز -٣۴ بخواھد بی شک بسوی طالق می رود .

رابری زن و مرد ایدئولوژی طالق آخرالزمانی است . ب -٣۵

بری ااین ھمان بر ابدی زناشوئی پایدار و سالم و با عزت است . ر مرد و والیت عقلی مرد بر زن اساسوالیت قلبی زن ب -٣۶ حقوق الھی زن و مرد است کھ امری ذاتی می باشد .

مروزه طالق یکی از شروط ازدواج زن است . و این اساس روسپی گری زن است و نھ آزادی او . ا -٣٧

یشاپیش پمر زناشوئی ھم کوتاھتر می شود . و این بمعنای تأمین خوشبختی عتر می رود ھر چھ کھ سن ازدواج باال -٣٨ زناشوئی است کھ اساس بی بنیادی زناشوئی است .

.اس جاودانھ سعادت و پایداری زناشوئی و خانواده است کھ در عصر جدید بی ارزش شده است بکارت زن اس -٣٩

تش دھد کھ بکاریمزن والیت و دل خود را بھ مردی قریب بھ اتفاق طالقھاست . زیرا دواج اساس اکثر فقدان بکارت در از -۴٠ را داده باشد .

نش تی داده و یک ل زن است و از این درب بیش از یک نفر وارد نمی توان شد . وای بر زنی کھ دلش را بھبکارت درب د -۴١وسپی صفت ک زن رتن و روح زن است و این وضع روانی ی . این راز طالق آخرالزمان است کھ بیان شقاقرا بھ فرد دیگری

است .

خیانت کرد . آنکھ بھ ھمسرشفا نکند بخودش ھم وفا نتواند کرد. آنکھ بھ ھمسرش وستازدواج امتحان وفای انسان ا -۴٢ بخودش ھم زان پس جز خیانت نتوان کرد .

ی می شود و یا حیات روحانی . الق مرگ قبل از مرگ است . و این مرگ یا موجب افسرده گط -۴٣

حبت در و وفا و م فتن نرخ طالق در ھر جامعھ ای نشان دھنده باالرفتن نرخ بی عصمتی و فقدان بکارت و عھدمیزان باالر -۴۴ آن جامعھ است یعنی سقوط اخالق و ایمان .

ھر و زن و شو ود نقد و مھیا می سازدھرحال نھایتا طالق نزول امر الھی است و آنکھ تسلیمش نشود دوزخ را برای خب -۴۵ ھیزم دوزخ یکدیگر می شوند .

یچ قانون و قدرتی قادر نیست مانع طالق شود ھمانطور کھ قادر نیست مانع ازدواج شود . ھ -۴۶

Page 96: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

96

وانینی کھ طالق را سخت و ناممکن می کنند فحشاء و جرم و جنایت را اشاعھ می دھند . ق -۴٧

.. . ن زانی و .زفر ازدواج می کند و مرد مؤمن با زن مؤمن ، مرد زانی با مرد کافر با زن کا طبق قول و قانون الھی -۴٨ھ ایمان آید از کفر ب طرفین بنابراین طالقی رخ نمی دھد اال اینکھ یکی از طرفین تغییر ھویت و مقام وجودی دھد . یعنی یکی از

و یا از ایمان در کفر سقوط کند .

د و آخر شب ازدواج می کند . زن باشد زن ھر روز صبح طالق می گیراگر حق طالق با -۴٩

وابط نامشروع قبل از ازدواج مھمترین علت طالق است . ر -۵٠

ن ر آخرالزمازدواج برای زن ، ازدواج در سرآغاز بلوغ جنسی است . و این حکم پیامبر اسالم است کھ دموفق ترین ا -۵١ ده است . حقانیتش بیش از ھر دوره ای ثابت ش

شور فقط دومی نرخ طالق در جامعھ ما در طی این سی سال اخیر پنج برابر شده است درحالیکھ جمعیت کطبق آمار رس -۵٢ھم ر مسائلائھ در سبرابر شده است . علل اجتماعی این رشد در یک کلمھ چیزی جز انحطاط فرھنگ و اخالق و ایمان نیست ک

بی بقاتی،طزدی، بزھکاری، جنایت، دروغگوئی، رشوه، فحشاء، بیکاری، اختالف مشھود است مثل اعتیاد، خودکشی، د ، امراض روانی و و .... .انسور و دیکتاتوری، ھمجنس گرائی، خفقان و ساعتمادی ملی

را مت و زمانھرد بشری نھایتا مسئول سرنوشت خویشتن است و در نزد خداوند ھم نمی تواند جامعھ و حکوبھرحال ھر ف -۵٣ مقصر بداند و خود را تبرئھ کند .

لذا وشود د موجب تباھی و خسارت اجتماعی میجربھ بشری نشان می دھد کھ ھر زن فاسدی بھ اندازه ده مرد فاست -۵۴ه وء استفادسوما ممسئولیت زن بمراتب بیشتر از مسئولیت مرد است زیرا زن موجودی محبوب است و از این محبوبیت خود ع

نی بھ بھمراه ز مردی ھ ھرفرماید کنست کھ حضرت رسول می فرماید کھ "اکثر اھالی دوزخ زنانند" و می. و ایندو پلیدی می ک رود. ی آید و بصورت زن میرود و شیطان بصورت زن مدوزخ می

ش زن ایمچنین آرکرم می فرماید کھ " اشتغال زن در خانھ جھاد اکبر او و از عالیترین عبادات است . و ھحضرت رسول ا -۵۵کتھ مین چند نعایت ھدر خانھ برای شوھر ھم از عبادات اوست ھمانطور کھ عطر زدن زن در بیرون از خانھ زنای اوست . " ر

(ص) حمدبھ دین م ویکرد. جز رخانواده و جامعھ را عالج می کند بواسطھ زنان بخش عمده ای از مفاسد و طالقھا و بدبختی ھای

. سیت یا ابلیلھی اسوسطی نیست یا ا. زن موجود معمولی و متجوامع بشری از نابودی نیست نجات ھیچ راه نجات دیگری برای

ئی و طالق ری زن از مرد و نیز فقدان والیت وجودی در مردان مدرن زمینھ باطنی و روحی شکست زناشووالیت ناپذی -۵۶ است .

Page 97: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

97

ما : ا در دورانھگی است و اینست ام المسائل خانواده نحالل و انھدام مردانگی جبرا موجب تباھی طبیعت و فطرت زنانا -۵٧ نامردی مردان و نازنی زنان !

ور ھمجنس گرائی در مردان آخرین نشانھ انھدام مردانگی و افول حیات خانواده گی است . رشد سرسام آ -۵٨

ین نامردی مردان و نازنی زنان بھ لحاظ ایدئولوژیک حاصل برابری زن و مرد است . ا -۵٩

ین ری است . امرد ایدئولوژی آخرالزمانی انھدام خانواده است کھ فقط در خدمت امپریالیزم و روسپی گ برابری زن و -۶٠ برابری بالقوه مردان را امپریالیست و زنان را مردخوار می کند یعنی روسپی .

یتیمی اینست یرا بدتریند انتقام می ستاند . زنسان آخرالزمان انسان بی پدر و مادر و یتیم است . این یتیم از والدین خوا -۶١و را در خیابان ر بودند ام برابکھ پدر و مادر داشتھ باشی و نداشتھ باشی . این یتیم نمی تواند بپذیرد کھ چون پدر و مادرش با ھ

رھا کردند .

وفاتر ان امروز بیھستند ؟ پس چرا زنیا مردان شھری و مدرن قلدرتر و ظالمتر و مردساالرتر از مردان قدیم و روستائی آ -۶٢؟ ھ اینستست. آیا نمرد ا وبری زن ؟ این از فلسفھ ابلیسی براو اکثر طالق ھا از جانب زنان استو فاسدتر از زنان قدیم ھستند

این فلسفھ عقیم سازی زن و مرد است فلسفھ نابودی انسان !

و طالق ھم .) پس ازدواج یعنی ازدواج با خویشتن خویش (قرآنند ھر کسی برایش زوجی برمی گزی خداوند از جنس نفس -۶٣ن . زیرا ق بھ شیطاا الحاییعنی طالق از خویشتن خویش . حال این جدائی از خویشتن خویش یا بھ الحاق با خداوند می انجامد و

ھیچکس نمی تواند از خود جدا باشد و خود را طالق دھد و نابود کند .

بھ خدا می رسد یا شیطان . نابودن است و این آستانھ فنا یاطالق محکومیت بھ -۶۴

ا در رنایت ممکن ور طالق می گیرد و طالق را بھ شوھرش بھ ھزار ترفند تحمیل می کند بزرگترین خیانت و جزنی کھ بھ ز -۶۵ھ بند و لذا می ک ارهحق خودش مرتکب شده است زیرا بناگاه در قحطی وجود و حس نابودی می افتد زیرا شریان محبت را پا یکطرفھ ر ق طالقحیکباره بسوی روسپی گری می رود تا مثال خود را نجات دھد و این نابودی اوست. اگر خداوند بھ زن

نداده است در حقیقت بھ او حق نابودی خودش را نداده است .

Page 98: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

98

سیزدهمفصل

پدیده شناسی موسیقی

Page 99: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

99

بسم اهللا السمیع

کرار و تم وجود دارد ؟ زیرا موزون بودن بر اصل ھات موزون گویند . ولی آیا ھیچ صوت غیرموزون موسیقی را اصو -١اره حس ست کھ دربمرار اتوالی استوار است و ھر صدائی ذاتا تکرار بال انقطاع یک نوا یا نت است . و این ھمان معنای است

صدا ، ، استمرار رنگ .ی جدید ، وجود را استمرار می دانند بینائی و درک زیبائی ھم مصداق دارد ھمانطور کھ در فلسفھ ھا حجم و مکان و زمان .

وسیقی چیزیمصوتی موسیقیائی است ولی کسی موسیقیائی بودن آنرا درک می کند کھ از آن لذت برد . پس پس ھر صدا و -٢ جز لذت شنوائی نیست ھمانطور کھ زیبائی ھم لذت بینائی است .

ی. بینائی و چشائی و بویائی و بساوائ وجھان منوط بھ قدرت حیاتی حواس است : قدرت شنوائی لذت بردن از -٣

بھ دیدار حصول قدرت و دقت و عمق و لطافت حس شنوائی است . ھمانطور کھ غایت و کمال بینائی منجرپس موسیقی م - ۴ کمال زیبائی در جھان می شود کھ لقاءهللا است .

ا ، گوش ی ترین گوشھا و شنونده ترین گوشھپس موسیقیائ لذت شنوائی ھم شنیدن صدای خداست . پس کمال موسیقی و -۵ انبیای الھی بوده است کھ صدای خدا را شنیده اند .

دای خدا ، صدای ذات جھان است و صدای ھمھ صداھاست . ص -۶

ناشی از و کنند لذتاستی خود را وقف دین و اراده نچھ کھ انبیای الھی را مجذوب و فدائی امر خدا می کند کھ کل حیات و ھآ - ٧ شنیدن صدای اوست .

مھ قدرتھای بشری است زیرا ایجاد عشق و مستی می کند و قدرت عشق برترین قدرتھاست . ھلذت ، منشأ -٨

نبیای الھی موسیقی شناس ترین افراد بشری بوده اند . ا -٩

داود ھم در ھمھ معابد کھن عبادات بھمراه موسیقی بوده است و حضرت سیقی از تاریخ مذھب جدا نیست وتاریخ مو -١٠ بواسطھ نواختن سازی عبادت می کرده کھ کوھھا و مرغان ھم بھمراه موسیقی آن ذکر می گفتند (قرآن).

ند . انھ شعر گو یائی قرآن نیز سفارش شده است ھمانطور کھ آیات قرآنی نیز آشکارا موزون و موسیقیائی وقرائت موسیق -١١

سماع عرفانی نیز کھ بھمراه موسیقی خاصی است عبادت عارفان بزرگ بوده است . -١٢

Page 100: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

100

ت و مردمان اس ماز و سائر احکام شریعت دچار انحراف و مسخ گردیده و ابزار شیطان پرستی و ضاللت اکثرنھمانطور کھ -١٣ ضاللت گشتھ است . ابن ملجم ھا می پرورد موسیقی ھم دچار انحراف شده و ابزار فسق و

ست . ھمھ اصوات در طبیعت صدای ذکر موجودات و نیایش آنھا در محضر پروردگار ا وصدای خداست ھمھ صداھا ، -١۴

کار الھی و، اصوات نباتی ، اصوات حیوانی و اصوات انسانی انواع و درجات اصوات الھی و انواع اذ اصوات جمادی -١۵ انواع موسیقی ھستند .

اری ی شوند اذکمسم خاص موسیقی تلقی ما اصواتی کھ از ابزار و آالت موسیقیائی و بدست آدمی تولید می شوند کھ او ا -١۶ ھستند کھ حاصل اتحاد و ھمکاری انسان با عالم ھستی و جمادات است .

را ابد و اینتاز برمی ر نت و صوتی کھ از سازی بدست آدمی صادر می شود متقابال در روح آدمی پژواک نموده و در سھ -١٧ . موسیقی گویند . این ذکر جمعی انسان با جھان است . پس موسیقی یک پدیده وحدت وجودی است و توحیدی

یعت است کھل از چوب ، فلز ، پوست حیوانات و امثالھم است کھ اتحادی از عناصر متفاوت در جھان طبیک ساز متشک -١٨ن ود . و ایشقی می می بھ صدا می آید و پژواک صدایش در روح آدمی تبدیل بھ موسیبدست آدمی ساختھ می شود و بواسطھ آد

نسان و اوحدت عبادت و ذکر مشترک انسان و جھان است . موسیقی وحدت آفرین ترین فعالیت بشری می باشد کھ نھ تنھا تی قلبی وو وحد رف کننده استجھان است بلکھ وحدت بین افراد یک گروه موسیقیائی و سپس وحدت بین تولید کننده و مص

رد ری را نداامع بشروحانی می باشد کھ مشابھ ندارد . ھیچ پدیده ای در عصر جدید چون موسیقی قدرت وحدت بخشیدن بھ جوستند . ھوسیقی ھمانطور کھ در ھر فردی نیز ھمھ قوای وجودش را بسیج و متحد می سازد . بھترین رھبران از اھالی م

وجود است . موسیقی ھنر وحدت

ا بشری را ی ی می توان شاھد وحدت موجودات در وادی صدا و ذکر و عبادت بود . وحدت موسیقیائی جوامعپس در موسیق -١٩ بسوی خدا می برد و یا در دوزخ ساقط می کند .

ا تا گوی با خدگفت اھیت نماز را نیت و معرفت و خلوص نمازگزار تعیین می کند کھ آن نماز می تواند بھمھمانطور کھ -٢٠یقی ھم ران ! موسمازگزاسرحد دیدار با او منجر شود و می تواند سجده بر ابلیس باشد و خشم خدا را در آورد کھ : وای بر ن

چنین است .

می یطانی ، آدشدمی در نماز ذاکر است در موسیقی مذکور است یا مذکور حق است و یا شیطان . در موسیقی آھمانطور کھ -٢١ یطان محشور می شود ھمینطور است با حق . با ش

موسیقی برخالف کالم و نماز و نیایش ، صوت منطقی و معقول نیست و لذا معنای موسیقی را گوش دل درمی یابد . پس -٢٢ موسیقی از جنس الھام است و ماھیتی وحیانی دارد کھ این وحی یا از جانب حق است و یا شیطان .

Page 101: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

101

ود و دل و زنده و روحانی از موسیقی چیزی می شن حال دل مؤمن و گوش دل آنرا می شنود . موسیقی صدای دل است -٢٣ کافر و شقی و مرده ھم چیز دیگری می شنود . وحی ای از جانب حق و یا از جانب شیاطین .

ه بواسطھ شد ی کھ بواسطھ انسان زنده دل و مؤمن تولید می شود بسیار متفاوت است از موسیقی تولیدپس آن موسیق -٢۴ ین . انسان کافر و شقی . موسیقی اولی ھدایت کننده و روح بخش است و دومی ھم گمراه کننده و فسق آفر

ویجاد شھوت ای امواج است ھمچون ھر صوتی . موسیقی کافرانھ تن و نفس اماره را بھ جنبش می آورد و موسیقی دارا -٢۵از وسیقی یکیند . مکل و روح را بھ جنبش می آورد و ایجاد سماع عرفانی می لعب و لھو می کند . و موسیقی مؤمنانھ ھم د

شت ی در سرنوموسیق مھمترین مجاری وحی آخرالزمانی است از جانب حق یا از جانب شیطان . و لذا ھیچ پدیده فرھنگی چون بی ترین .عنی قللزمان است یجوامع مدرن مؤثر نبوده است . موسیقی بھ معنای حقیقی کلمھ انقالبی ترین پدیده آخرا

تی حاصل ازاع عرفانی و روحانی انسان مؤمن و اھل دل را در مقام مذکوریت قرار می دھد و اینست مسموسیقی و سم -٢۶ ی شود . مواختھ نسماع عارفان کھ گاه بھ مقام تجلی و دیدار می رسند . در این نوع موسیقی فرد نوازنده در حقیقت

وقام مذکور ست ولی در سماع عرفانی ، مؤمن در مان انسان مؤمن است کھ خدایش را ذکر می گوید و ناطق در نماز ای -٢٧ولی ھھ استمنطوق است و مخاطب حق قرار می گیرد پس عین وحی است منتھی وحی عرفانی و باطنی . چون موسیقی بدا

موسیقی معمولی ذکر است یا الھی یا شیطانی .

نماز جر و محصولاایش کالمی است کھ البتھ از پی آن می آید و اع عرفانی مرتبھ ای برتر از نماز و نیپس موسیقی و سم -٢٨ی از رفانھ برخماع عااست و پاسخ خدا بھ نمازگزار است و مصداقی ناب از " ادعونی استجب لکم " است و می دانیم کھ در س

دنیا رفتھ اند .

است. ع عرفانی می شنود . البتھ آدمی کھ در والیت عرفانی یک پیر واصلوید و در سمادر نماز ، آدمی می گ -٢٩

فان و نوعی عر روزه سماع عرفانی نیز ھمچون نماز ، بھ انحراف گرائیده و محفل عیاشی فاسقان شده استمتأسفانھ ام -٣٠ کاباره ای پدید آورده است کھ سماع ضد سماع است و جز بھ یاری مخدرات ممکن نمی آید .

ا بخشی از قی و کافر و افسرده موسیقی و رقاصی مفیدتر و کم ضررتر از نماز سھوی و ریائی است زیرشبرای دلھای -٣١اه می فران بھمررای کابثقل و سنگینی قلوبشان را بھ جنبش آورده و برون افکنی می کند و این ھمان خاصیتی و فایده ای را

دامھ ی امکان اموسیق ن . بھ ھمین دلیل امروزه افراد و جوامع کافر و شقی بدونآورد کھ نماز و سماع عرفانی برای مؤمنا حیات ندارند .

ماز سھوی و ریائی داریم سماع سھوی و ریائی ھم داریم کھ در خانقاه ھا رایج است . نھمانطور کھ -٣٢

Page 102: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

102

وز کافرانھ شود و در موسیقی و نما ر نماز و سماع مؤمنانھ و عارفانھ ، صدا و سیمای ایمان و عرفان متجلی مید -٣٣سرتھای ل و کنفاسقانھ ھم صدا و سیمای کفر و شیطان برون افکنی می شود و لذا در آخرالزمان موسیقی کفر و محاف طن موسیقیی از بموسیقیائی عرصھ برون افکنی اشد فساد و شیطنت است ھمانطور کھ امروزه شاھدیم کھ مذھب شیطان پرست

ر عصر ددی را است و امروزه این نوع موسیقی عین مذھب شیطان است ھمانطور کھ نیچھ ظھور اشد تراژ مدرن رخ نموده جدید از بطن موسیقی پیشگوئی کرده است کھ پیشگوئی پیامبرگونھ ای است .

دا و اطل و خب ر حق وبھرحال در برون افکنی شیطانی موسیقی نیز حقی آخرالزمانی نھفتھ است چرا کھ آخرالزمان عرصھ ظھوسوی بوسیقی مشیطان است . موسیقی الکترونیک موسیقی دوزخی و شیطانی است و لذا شاھدیم کھ ھمھ پیروان این نوع

جنون و فساد و تبھکاری و جنایت می روند .

Page 103: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

103

چهاردهمفصل

پدیده شناسی نیک و بد

( فلسفه دیالکتیک )

Page 104: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

104

بسم اهللا الفرقان

ند و چھ کتیکی چیستیر و شر ، درست و نادرست ، مفید و مضر ، باید و نباید و سائر ارزشھای دوگانھ و دیالخنیک و بد ، -١ منبع ذاتی دارند ؟

و رما و گرماسمتی و بیماری ، غم و شادی ، سیری و گرسنگی ، رخی از ارزشھا در ھمھ افراد بشری مشترکند ، مثل سالب -٢بھ این اھی معکوسبا نگ امثالھم . و اینھا ارزشھای محسوس بشرند . و با اینحال برخی از افراد ھمچون عرفا و اولیای الھی

ارزشھا می نگرند .

اوت ھستند . رخی دیگر از ارزشھا کھ اخالقی اند در ھر فکر و فرھنگ و مذھبی متفب -٣

رخی از ارزش ھا ھم کھ اعتقادی اند در ھر مکتب و مذھب ویژه اند . ب -۴

ت بشری بر سر نیکی و بدی امور است . آنچھ کھ برای من نیک است برای دیگری بد است .ھمھ اختالفا -۵

.خودش را دارد ل دستگاه ارزیابی آحاد بشری بر نظام خیر و شر استوار است ولی ھر کسی خیر و شر خاص ک -۶

ست و نیز شر در ھر بشری از کجای وجودش برمی خیزد کھ در دو نفر یکسان نیست . خیر یکی شر دیگری وبراستی خیر -٧ الویت در انواع و درجات خیر یا شر ھم موجب اختالفات است دعوای بین بد و بدتر یا نیک و نیکتر .

رخی عقولند و بممثل گرما و سرما ، تلخی و شیرینی و غیره . برخی دیگر از تفاوتھا و خیر و شرھا محسوس ھستند برخی -٨ ھم عاطفی و نامفھوم ھستند و بقول معروف قلبی اند و دل بخواھی .

س حواس و عقل و احساس قلبی سھ منشأ تشخیص بین خیر و شر و باید و نباید ھستند . پ -٩

د و برخی ندی را دوست دارنند . مثل مزه غذاھا . برخی تلخی و تتی امور حسی و مادی ھم در برخی متفاوت ھستح -١٠ . این تفاوت در امور عقلی و قلبی بمراتب بیشتر و شدیدتر است . ندارند

س محک نیک و بد و باید و نباید براستی از چھ جایگاه وجودی در انسان برمی خیزد . پ -١١

ی از علل این ارزش ھا ھستند . ادات ، شرایط ، وراثت ، آموزش و امثالھم برخع -١٢

بنابراین نھایتا باید گفت کھ ھیچیک از این محک ھای ارزیابی و نیک و بدھا و باید و نبایدھا از حقیقتی مطلق کھ دارای -١٣ ارزش ذاتی برتری باشند برخوردار نیستند و جملگی مشروط نسبی می باشند .

Page 105: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

105

کسان مورد اشد ھیچ خیر و شر واحدی نیست کھ در ھمھ آحاد بشری بطور یاگر میزان خیر و شر ، انسان ب بنابراین -١۴ تصدیق یا تکذیب باشد .

انی ی ارزش یکسندگی و بود و نبود کھ ذاتی ترین و اساسی ترین ارزشھا ھستند در نزد ھمھ انسانھا داراحتی مرگ و ز -١۵است . و ز این عللیکی ا ر بقا ترجیح می دھند . و خودکشینیست . و بلکھ چھ بسا انسانھائی کھ مرگ را بر زندگی و فنا را ب

نیز عارفانی کھ در عطش فنایند .

ی و رزیابی نسبچ ارزش حسی یا عقلی و قلبی مشترکی بین ھمھ انسانھا وجود ندارد . پس ھمھ دستگاھھای ابنابراین ھی -١۶ خصوصی و مشروطند .

نھا ر ھمھ انساددراکی تحت عنوان نیک و بد و باید و نباید وجود دارد کھ اینحال ھنوز ھم معنا و تشخیص و ا با ھمھ -١٧ک در ھمھ ی مشترحضور دارد و عمل می کند . یعنی ھمھ انسانھا معتقدند کھ خیر و شر وجود دارد و باید و نباید امر

انسانھاست زیرا ھمھ بایدھا و نبایدھای خاص خود را دارا ھستند .

ز کجاست ؟ یست ؟ فرق ھا چیست ؟ فرقان ابراستی خیر و شر چ -١٨

ست ؟ ار نفس بشر ر امری ذاتی در بشر است کھ در قلمرو فعل دچار انواع و درجات می شود و یا وارده ای بآیا خیر و ش -١٩

جدال و کھ خیر و شر نامیده می شود ھمان مسئلھ و منشأ دوگانگی نفس بشر است کھ آدمی را دچار بھرحال آنچھ -٢٠ ھالکی بالوقفھ می کند و تمام خسران و ھالکت بشری از این دیالکتیک است . است

کتیکی ھستند یعنی وحدت اضدادند .یر و شر دو امر مستقل و منفک از ھم نیستند بلکھ دیالخ -٢١

یر و شر مستمرا در حال جدال و معاملھ و مصالحھ و نبرد و تبدیل ھستند . خ -٢٢

ین ھ رفاه آفرکیزان شرش نیز افزونی می یابد . مثال ثروت بھمان میزان شتر می شود بھمان مھر چھ کھ خیر امری بی -٢٣ است فسادآفرین و زجرآور ھم ھست . مابقی ارزش ھا ھم چنین اند .

دق بھمان میزان کھ دارای خیر و محسنات است گرفتاری ھم پدید می آورد . ص -٢۴

ست رنج آور ھم ھست و بسوی مرگ می رود . یزان کھ لذت بخش امکل زندگی بھمان -٢۵

قا بھمان میزان کھ ارزش است ضد ارزش ھم ھست و لذا مکتب اصالت فنا پدید می آید . ب -٢۶

ھر چھ خیرش بیش شرش بیشتر . -٢٧

Page 106: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

106

وشبختی ، بدبختی ھای خاص خود را دارد و بدبختی ھم خوشبختی ھای خاص خود را داراست . خ -٢٨

: ن وضعی استنسان چیست ؟ زیرا فقط انسان دچار چنیاذاتی این دوگانگی و دیالکتیک و وحدت اضداد در براستی منشأ -٢٩ حیوان دیالکتیکی !

نبود ھم وت خیر است کھ ذات و بنیاد ھمھ این دوگانگی ھا و دیالکتیک ھمانا بود و نبود است . بود ھمان ذا درک می کنیم -٣٠ ذات شر .

نسان طالب مرگ و نیستی !ابود و نبود ھم در انسان عوض می شود : با اینحال جای -٣١

ھ کھوده نیست ھ مرگ و نیستی از غایت تجربھ حیات و ھستی برمی خیزد . بمانند پیران و عارفان . و بیبیعنی اراده -٣٢ عارف را پیر ھم می نامند . پیر یعنی از حیات و ھستی سیر .

ای ھھمھ ارزش کدیگر در عصر ما یعنی آخرالزمان بھ اوج کمال خود رسیده است و لذایبھ جایگزینی و تبدیل خیر و شر -٣٣ مید کھ شرازی ناکھن بشری وارونھ شده اند . و لذا عصر جدید را باید عصر خودکشی و شرپرستی و فناجوئی و خودبراند

شر . و اینک ریخ خیر وعنی تای ھمین . زیرا تاریخ یتاریخی بر خیر فائق آمده و فنا بر بقا پیروز شده است . و آخرالزمان یعن در عرصھ مرگ خیر و شر قرار داریم یعنی در قلمرو پایان دوگانگی ھای بشر .

خرالزمان عصر انفجار ذات خیر و شر است و فروپاشی دیالکتیک نفس بشر . آ -٣۴

من تی خود آگاه و شاھد است یعنی می داند کھ ھست :می باشد و بر ھس آ –نسان حیوانی دوگانھ است زیرا حیوانی خود ا -٣۵ و خویشتن !

ئی حاصل حضور روح در بشر است . آ –این دوگانگی و خود و -٣۶

روح چشم خدا در انسان است . -٣٧

س این دوگانگی حاصل رویاروئی انسان و خداست . پ -٣٨

نسان بعنوان عدم و مخلوق . و خدا بعنوان وجود و خالق .ا -٣٩

این رویاروئی بود و نبود است کھ اساس دیالکتیک وجود انسان است . و -۴٠

خدا کامل می گردد و این جایگزینی خیر و شر بر جای یکدیگر است . –ان واقعھ خالفت انسان در آخرالزم -۴١

و اینست کھ آخرالزمان عرصھ حاکمیت شر و مرگ و نیستی در انسان است : خودبراندازی ! -۴٢

Page 107: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

107

این حاکمیت خدا بر بشر است یعنی قرار گرفتن خدا بر جای بشر . و -۴٣

.تی می شود و خالفت خدا بر جای بشر در انسان کافر منجر بھ خودبراندازی و حکومت شر و مرگ و نیس این حاکمیت -۴۴

ا نآنکھ بسوی ف .مبتال می شود نکھ صالحانھ برنمی خیزد تا خدا بر جایش بنشیند بھ خودبراندازی و خصومت با خویشتن آ -۴۵ می رود بھ بقا می رسد . آنکھ برخالف خود می رود بھ خود می رسد . اینست سر دیالکتیک .

خرالزمان عرصھ جبری فائق آمدن بر دوگانگی و دیالکتیک است و ظھور توحید !آ -۴۶

الکتیک تھ و بر دیاین آخرالزمان وجود سبقت جس ارفان کسانی ھستند کھ حق دوگانگی و توحید را دریافتھ اند و خود درع -۴٧ است . فائق می آیند و از خیر و شر فرا می روند و بھ وادی توحید می رسند کھ فنای از خود و بقای در خد

لذا عارف وجودی فراسوی نیک و بد است یعنی موحد است . و -۴٨

اریخ و دیالکتیک است : قیامت !توحید مقامی فراسوی بود و نبود است . و این پایان ت و -۴٩

. رش میفھمدنامد و حرکت بسوی آنچھ کھ شل امر دین و معرفت و عرفان عملی یعنی حرکت از آنچھ کھ آدمی خیرش می ک -۵٠آدمی یا .ی می شود زی جبرو این یعنی سیر وادی فنا و توحید . و آنکھ بھ این امر تن نمی دھد در آخرالزمان دچار خودبراندا

د ز نیک و باایستی مت خالف اراده و حس و عقل و احساس خود می رود یا بھ ضد خودش مبتال می شود . آدمی بھرحال ببھ سی ھراسی " از ھر چھ م – فرا رود تا خلیفھ خدا شود بھ جبر یا اختیار ! " چون برخالف اراده خود عمل کردم بھ خدا رسیدم "

بر دیالکتیک است . . این راه فائق آمدن (ع)بسویش برو " علی

Page 108: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

108

دهمپانزفصل

پدیده شناسی تروریزم

Page 109: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

109

بسم اهللا القاتل

ھ زبان لغت بمعنای ھراس و وحشت است و تروریزم یعنی وحشت افکنی جھت رسیدن بھ اھداف خویش . ب " ترور " در -١کش را از کھ کود در درجات . از مادریساده کسی کھ از طریق ترسانیدن دیگران بھ مقصود خود می رسد یک تروریست است

تھ ای دست یابد بھ خواسا مثال تلولو می ترساند تا تسلیم اراده خود نماید تا فردی کھ گروگان می گیرد یا جائی را منفجر می کند مش را و پیا ھنددو گوش و یا فردی کھ بمب بھ شکم خود می بندد و خود را در میان مردم منفجر می کند تا مردم بھ خواستھ ا

بشنوند .

ردم باشند و م نای ایجاد وحشت سنت کھن ھمھ حکومتھا در طول تاریخ بوده است تا بدینگونھ بر مردم مسلطتروریزم بمع - ٢ را رام کنند .

ر ھور دارد . ین حربھ حکومت کردن و فرمان راندن است کھ در ھمھ روابط بشری بھ شیوه ھائی گوناگون حضتروریزم آخر -٣ ع تھدیدی نوعی تروریزم محسوب می شود . نو

ا او بھ ر کنند و بمی توانند از طریق کالم و منطق و محبت و رفتار مصالحت آمیز با فرزند خود رابطھ برقرانوالدینی کھ -۴ ی است . عاطف تفاھم برسند از ترور بھ شیوه ھای متفاوت استفاده می کنند . و این ضعف معنویت و ارتباط معنوی و

و ھنر و یزم آشکارا عصر انھدام منطق و عاطفھ و تفاھم است آنھم در دورانی کھ غوغای منطق و علمپس عصر ترور - ۵ ارتباطات فراگیر است . آیا این یک تناقض بزرگ دوران نیست ؟

ھان ر سراسر جدھا ر مدرنیزم را بایستی با تروریزم تعریف کرد کھ این ترور از قلب خانواده ھا تا حکومتبھ لحاظی عص -۶ مستمرا در حال رشد و شدت است .

. ی ارتباطاتتشنج و عربده و ترور واضح ترین نشانھ فقدان رابطھ بین انسانھاست آنھم در عصر شکوفائ واصوال جنگ -٧

ربیت تعلیم و ت را باید عصر زبان نفھمی بشر نامید و عصر فقدان و انھدام ارتباط منطقی . آنھم در عصر پس عصر ترور -٨ اجباری و حاکمیت جھانی منطق و سواد و اطالعات و ارتباطات و ھنرھا و ترجمھ ھا .

یزم را بایستی عصر ارتباطات ضد ارتباط نامید کھ تروریزم محصول این تناقض است . پس عصر مدرن -٩

ع ت کھ بھ قطن رابطھ بین دو انسان اسز قدیم تا بھ امروز جنگ زناشوئی رایج ترین جنگھا بوده است زیرا شدیدتریا -١٠ رابطھ می رسد و لذا منجر بھ تشنج و جدال دائمی می شود .

Page 110: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

110

اطنی عاطفی و ب وید گفت کھ ھر چھ کھ روابط فیزیکی بین انسانھا بیشتر شود و بھمان میزان روابط منطقی بنابراین با -١١ جنایت می شود . رشد نیابد این تناقض منجر بھ جنگ و وحشت افکنی و جنون و

ا روابط اط است زیرایستی ارتباطات مدرن را از علل پیدایش تروریزم دانست کھ موجب ایجاد ارتباط ضد ارتببدین لحاظ ب -١٢ فیزیکی را رشد می دھد بدون آنکھ روابط روحی بین انسانھا رشد کرده باشد .

ی آشکار شدهجنون و بزھکاری و جرم و خشونت در میان نسلدین لحاظ بھتر می توان درک کرد کھ چرا امروزه بدترین ب -١٣فاقد لی ارتباطوباطند است کھ جملگی از کودکی حامل یک تلفن ھمراه ھستند و پای اینترنت نشستھ اند و با کل جھان در ارت

رابطھ معنوی و روحی . این از ارکان تروریزم جھانی است .

اصل رابطھ حش بفھماند بناگاه یک سیلی بھ صورتش می زند . این وحشت افکنی واند حرفش را بھ زنوقتی مردی نمی ت -١۴ نزدیک و شدیدی است کھ برقرار نمی شود و تفاھم پدید نمی آورد : رابطھ ضد رابطھ !

انی بھ اوجباید گفت کھ تروریزم محصول رابطھ ضد رابطھ است کھ در عصر ارتباطات تکنولوژیکی و جھ پس بطور کلی -١۵ می رسد و تبدیل بھ تروریزم جھانی می شود کھ یک فرھنگ در حال رشد است . خود

س تروریزم شعبھ ای از فرھنگ تکنولوژیزم است و تکنوکراسی . پ -١۶

گ وحشت و جن ی کھ تکنولوژی بین انسانھا حائل شده است روابط عاطفی و منطقی را نابود کرده و ایجادیعنی بمیزان -١٧ نموده است .

. در واقع تروریزم تالشی جھت فائق آمدن بر تنھائی آخرالزمان بشر تکنولوژی پرست است -١٨

گوش دیگرانبریزم نوعی مبارزه ناخودآگاه برعلیھ تکنوکراسی است تا از غوغای تکنولوژی صدای انسان در واقع ترو -١٩ برسد .

ور کھ زن و از گذشتھ با فرزندان خود دارند . ھمانطمانطور کھ والدین در عصر حاکمیت تکنولوژی روابطی خشن تر ھ -٢٠ شوھرھا با یکدیگر ھم خشن تر شده اند و قتل زناشوئی نیز از ویژه گیھای عصر جدید است .

رد . ھم برتر داد کھ تروریزم مطلقا بمعنای جنگ در مفھوم رایج آن نیست کھ ھدفی ھمچون قدرت برتر و سباید درک کر -٢١ رای پیام رسانی و برقراری ارتباط بعنوان آخرین تالش ممکن است بھ قیمت جان . تروریزم تالشی ب

ا برتر از ست و چھ بسرا نوعی جنگ ھم بنامیم جنگ پیام رسانی است و در اینجا پیام رسانی بھ مثابھ راز بقا اگر تروریزم -٢٢ بقا . زیرا زندگی فرد را ھم قربانی می کند تا شاید پیامش برسد .

Page 111: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

111

ست . وش ھا کر شده اگتروریزم تالشی برای شکستن دیوار صوتی غوغای تکنولوژی است زیرا در غوغای صنعت ھمھ -٢٣

بھ خودکشی وده گی صوتی در عصر صنعت را یکی از علل خودکشی انسان دانستھ است . این آلوده گی فقطشوپنھاور آل -٢۴ نرسیده بلکھ خودکشی توأم با آدمکشی است .

ھم تو را می کشم . وریست می گوید حال کھ حرف مرا نمی شنوی یا نمی فھمی پس ھم خودم یک ترو -٢۵

. موریزم ھستیبیان است کھ شاھد تر شکل آزادی بیان نیست بلکھ رسانیدن حق بیان است و لذا در عصر شکوفائی آزادیم -٢۶

رخ نمود . این آزادی یان پدید آمد تروریزم نیز از بطنیاد آوریم کھ پس از پیروزی انقالب اسالمی ایران کھ اوج آزادی بب -٢٧ امیم . ن می نپس مشکل فقدان آزادی بیان نبود بلکھ فقدان قدرت بالغت و تفاھم بود کھ ما آنرا فقدان عرفان بیا

ھ کسی کشتند ان داالبان کمبود آزادی بیان نداشتند بلکھ خود دارای حکومت ھم بودند بلکھ کمبود عرفان بیبن الدن و ط -٢٨ حرف آنھا را نمی فھمید .

نابراین واضح است کھ تروریزم ھیچ ربطی بھ مبارزات آزادیخواھانھ و ضد استعماری ندارد . ب -٢٩

ا بھ شی نیز نوعی تروریزم است و فردی کھ خودش را می کشد می خواھد از این طریق پیام خود رامروزه خودک -٣٠ی داشت یشتری مبنمی کردند . این تروریزم در شرایط غایت ضعف است زیرا اگر قدرت اطرافیانش برساند کھ او را درک

اطرافیانش را می کشت و یا خود را بھمراه اطرافیان می کشت .

ی است . اد انفجار تنھائی روحی انسان آخرالزمان در حاکمیت مطلقھ غوغای تکنولوژی و تکنوکراستروریزم فری -٣١

ارد . د نابودی دستانھ قیامت تنھائی خویش احساس خفقان تا سر حھائی انسان آخرالزمان است کھ بر آتروریزم پیام تن -٣٢

ھان جرتباطش با شی برای رسانیدن پیام روحی است کھ در غار تنھائی تن محبوس گردیده و ھمھ دریچھ ھای اتروریزم تال -٣٣ قطع شده است .

است . ھمان عرفان زبان روح خود را دریابد و بیان کند رستگار است . و این زبانای آخرالزمان بتواند اگر انسان تنھ -٣۴

از ترور وت می یابد خرالزمان بتواند با روح خود ارتباط برقرار کند از وحشت نابود کننده تنھائی خود نجااگر انسان آ -٣۵ تنھائی اش می رھد . و این راه معرفت نفس یا عرفان است .

Page 112: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

112

اه یاد ھم بیرزکراسی را ھدف قرار می دھد تروریزم عصر ما مظاھر و کانونھای مدرنیزم و تکنولوژیزم و تکنو پس اگر -٣۶ ی یابد کھمودکشی نرفتھ است ھر چند کھ روش خطاست و حاصلی جز تنھائی و انزوای شدیدتر ندارد و عالج نھائی را در خ

رھائی روح از حبس تن است .

ھایند و ھمھ یرا ھمھ تنزبطھ برقرار کند با کل جھانیان رابطھ برقرار کرده است اند با تنھائی خودش رااگر انسان امروز بتو -٣٧ از نفس واحده و روح واحدی ھستند .

د و فس و نھ ورھا راه نجات انسان آخرالزمان از وحشت نابودی تنھائی خویش است عرفان بعنوان معرفت نپس عرفان تن -٣٨ زیک . فوت و جادو و متافی

کنولوژی تخصوص از نوع انتحاری اش آشکارا بمعنای نابود کردن خویشتن بواسطھ تکنولوژی و بھ پای تروریزم و ب -٣٩ است .

ن ظلمات پس راه نجات از ای –ن کوری و کری و اللی است : کورند و کرند و اللند چون بازنمی گردند . قرآن تروریزم جھا -۴٠ است یعنی عرفان . وحشت بازگشت بخویشتن خویش

Page 113: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

113

شانزدهمفصل

پدیده شناسی مدرسه

Page 114: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

114

بسم اهللا رب

یند تا ن جمع می آز علمی و دینی محلی را گویند کھ عموما جوانان در آنجا بھ جبر جھت تحصیل دانش گذشتگامدرسھ اعم ا -١ اطالعات علمای گذشتھ را در حافظھ خود ذخیره کنند .

خی . حفظی و تاری در مدرسھ عملی است جبری ، جمعی ، اطالعاتی ،پس تحصیل علم -٢

س رسالت مدرسھ ، استمرار ذھنیت تاریخی بشر است در آینده . پ -٣

بر واصل نماید ربوط بھ دانش آموز می شود اینست کھ از این طریق مدرکی بدست می آورد تا رزقی آسانتر حو آنچھ کھ م -۴ باشد . مردمان برتری و سلطھ داشتھ

ا فعال خالف تصور عامھ محل کسب علم نیست بلکھ کسب اطالعات است و لذا فقط بخش حافظھ در ذھن رپس مدرسھ بر -۵ کند نھ بخش تعلیم را . می

قلی و فکریعفکر و تعقل و تعلم نیست بلکھ محل بھ یاد سپردن و حفظ اطالعات است : اطالعات علمی و مدرسھ محل ت -۶ کتاب جمع آوری شده و بھ زور معلمین در حافظھ دانش آموزان ضبط می شود . گذشتگان کھ در

این وف می سازد ویت و انباشت حافظھ موجب غرور ذھن دانش آموز شده و قدرت تفکر و تعقل و تعلم را تضعیبنابراین تق - ٧. ستم نموده ارک و فھداش را کشف و ظھ امر را بر ذھن دانش آموز مشتبھ می کند کھ گوئی خود او این اخبار و اطالعات حاف

و این علت العلل کبر و غرور و جھل مضاعف در اھل سواد و مدرسھ و کتاب است .

بشر ای الھی بھمان اھل کتاب در فرھنگ قرآن می باشد زیرا نخستین اطالعات و اخبار و کتاب بواسطھ انبیاھل مدرسھ ھ -٨ داده شده است و از کتب آسمانی است .

ینی اطالعات د لی ھدف از اطالعات و اخبار موجود در کتب آسمانی ھمانا بھ تفکر و تعقل واداشتن بشر است وگرنھ خودو -٩امیده است در دین ن اکارانبخودی خود خیری ندارد و لذا خداوند در قرآن اکثر اھل کتاب را از شقی ترین منکران دین خدا و ری

د می کنند . خدا را س و راه قل ندارند و از خود اطالعات دینی جھت فریب مردم استفاده کردهزیرا در اطالعات و آیات تفکر و تع

تفکر و تعقل و تعلم درباره اطالعات و اخبار انبیاء و علمای گذشتھ موجب زنده کردن و نقد و حی و حاضر نمودن قوه -١٠صورت این و راه ھدایت بشر را می گشاید در غیر اینادراک و فھم در بشر می شود کھ ھمین نور عقل و علم است کھ دین

) نیستند و موجب ظلمت و گمراھی ذھن می شوند و فقط تولید کبر و غرور و سلطھ گری و اطالعات چیزی جز سواد (سیاھی فریب می کنند کھ عناصر کفر ھستند .

Page 115: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

115

ی و ارتجاع تعقل نشود فقط موجب تاریخیگرس اگر مدرسھ و کتاب و حافظھ و اطالعات گذشتگان موجب تفکر و تعلم و پ -١١عات ھم ز اطالاو تاریکی و گذشتھ پرستی و غیرپرستی و از خودبیگانگی ذھن و روان بشر می شود و کبر و غرور حاصل

جامعھ و ستم در ر سلطھمولد اراده بھ سلطھ بر مردم می گردد و لذا اھل سواد جملگی بر دور حکومتھا جمع می شوند و عناص تند . ھس

طول تاریخ تواند کانونھای ضدیت با علم باشد و جھل و ستم و گمراھی را حمایت کند ھمانطور کھ در پس مدرسھ می -١٢و علیھ علماه و برمدارس علمی و دینی در سراسر جھان بزرگترین دشمنان علوم جدید و معارف و مذاھب و حقایق جدید بود

شمنان علم و قی ترین دوما شر کرده و موجب قتل آنھا شده اند و لذا پیروان اھل کتاب عمعرفا و انبیای جدید فتوای ارتداد صاد دین خالص بوده اند با اینکھ خود معلول علوم و معارف سائر علما و انبیاء ھستند .

ریان از ھور بھ فراھل تفکر و تعلم و تعقل کھ منابع تولید علم ھستند بندرت در مدارس دوام می آورند و مشاو اینست کھ -١٣ مدرسھ ھستند و متھم از جانب اھل مدرسھ مثل ابن سینا ، نیوتون ، انیشتن و امثالھم .

ور و مغرور ر یک کالم تمدن مدرسھ ای است و حاصل تعلیم و تربیت اجباری می باشد و لذا تمدنی متکبدتمدن مدرن -١۴ . می داند قوم برتر ود رانازد و خ یرا بھ علما و انبیای گذشتھ خود میسلطھ گر و ضد علم و دین حقیقی است و نیز نژادپرست ز

ودکان کت و اصال ات اجباری اسئباریت و استکبار نیز معلول دیگری از مدرسھ است زیرا مدرسھ کانون آموزه ھا و القاج -١۵تربیت وار تعلیم از اسر می کند . و اینبھ جبر بھ این مراکز می آیند . و آنچھ کھ بھ جبر القاء شود تولید جبر و جباریت

اجباری می باشد کھ روح تمدن مدرن و ارکان جھانی آن است .

ارغ التحصیالن فارند زیرا دبسیار قابل تأمل است کھ چرا حکام ظالم تا این حد عالقھ بھ تعلیم و تربیت اجباری این از نکات -١۶ جبار می شوند و اھل جبر . این مدارس بخدمت جباریت درمی آیند چون خود

ھان ھمواره ند و پادشاھ از قدیم تا بھ امروز ھمھ گردانندگان پس پرده سلطنت ھا و حکومتھا با سوادان بوده اکو می دانیم -١٧ باسوادان و اھل مدرسھ و کتاب را می خریدند و بھ دربارھا می آوردند .

دند و عقل می نموه است کھ انبیای الھی پیروان خود را دعوت بھ تفکر و تفاوت و تضاد انبیاء و ملوک نیز در این بودت -١٨ھ اول ر نقش درجای جباھملوک ھم وادار بھ کسب اطالعات و اخبار می کردند . و لذا اطالعات از قدیم تاکنون در امر حکومت

لطھ و ستمتحت س ن طریق ملل رارا ایفا می کرده است و امروزه ھم کھ قلب ھر حکومتی وزارت اطالعات آن است و از ای گیرند . می

شد . و لذاعقل ھرگز قابل معاملھ و فروش نیست بلکھ این اطالعات و سواد است کھ قابل فروش می با علم و فکر و -١٩ خودفروشی از جملھ صفات درجھ اول اھل سواد و کتاب و مدرسھ بوده است .

Page 116: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

116

ارس و سھ و تمدن مدرسھ ای است کھ عامھ مردم فارغ التحصیالن مدکی از بزرگترین سوء تفاھمات عصر مدریاین -٢٠ن و اسد و جنواز مف دانشگاھھا را اھل فکر و علم و عقل می پندارند . ھمین تصور خطا و باور مالیخولیائی منشأ بسیاری

جنایت در فارغ التحصیالن مدرسھ است کھ بندرت در عوام دیده می شود .

ھمند . ند کھ می فول آن گروھی از مردم ھستند کھ نمی فھمند و می پندارو کتاب از مصادیق درجھ ا اھالی مدرسھ و سواد -٢١ و این جھل مرکب مختص اھل کتاب است کھ جھل کاغذ و مرکبی است و ظلمت سوادی .

و مدعی ترینارغ التحصیالن مدرسھ و بخصوص صاحبان مدارک دکتر و مھندسی را در قلمرو زندگی عاجزفو اینست کھ -٢٢ ترین مردمان می یابیم و ظالمترین .

کتر و دالم و مفاسد و جنایات بزرگ در تمدن مدرن برخاستھ از جماعت تحصیل کردگان صاحب مدارک بخش عمده مظ -٢٣ مھندسی است و نیز مدارک و مدارج دینی . دکترھا و مالیان .

ود . شاری ھم می آیة الکرسی نشان می دھد شامل تعلیم و تربیت اجب اکراه فی الدین کھ مرز بین رشد و گمراھی را درال -٢۴ھ مولد ن خداست کدر دی زیرا تعلیم و تربیت اساس و بستر دین و ھدایت الھی ھستند . پس تعلیم و تربیت اجباری اساس اکراه

کفر دترین نوعد شدیجباری شاھنفاق علمی و تربیتی است کھ اشد کفر می باشد . و اینست کھ در جماعت اھل سواد و مدارس ا ر است . وی دیگسو ریاکاری و شقاوت ھستیم و لذا تمدن مدرن نماد آشکار کفر مفتخرانھ از یکسو و غایت ریاکاری از

ھ ککراھی است بھ علوم مدرسھ ای و اکتسابی و حافظھ ای و ا علم را حجاب اکبر نامیده است اشاره (ص)اگر رسول اکرم -٢۵لیکھ ھمد در حافھ نمی صالتی در اندیشھ و وجود فرد ندارد و فقط موجب کبر و غرور و ادعا و نفاق است کسی کھیچ ریشھ و ا

سالم نامیده و نور ا ایمان خود را عالم می داند . و این بدترین نوع جھل است : جھل مرکب ! پیامبر اسالم علم حقیقی را ثمره است .

تاریخ لدین را دراسدترین و ظالمترین و شقی ترین و عاجزترین فرزندان و ھمسران و واروزه فو بھ این دلیل است کھ ام -٢۶ ومی باشد درنیزممبشر در عرصھ ظھور می بینیم . و این امر از جملھ مھمترین عوامل تنازع و جدال و چالش بین سنت و

ز بسیاری ا زمینھ گری در سراسر جھان کھ علت پیدایش جریاناتی چون طالبان و انواع اصول گرائی و بنیادگرائی و سلفیبود . نین جدالیحصول چمانقالبات اجتماعی در عصر ما بوده و زین پس نیز خواھد بود ھمانطور کھ انقالب اسالمی ایران نیز ی ، علم و ائمعقل و عقل ن و این اساس ھمھ تنازعات اجتماعی و بین المللی در آخرالزمان است : تنازع بین دین و دین نمائی ،

علم نمائی ، پیشرفت و پیشرفت نمائی و ... .

و بیھوده نی -٢٧ آن مھد اصلیست کھ امروزه شاھد پیدایش نھضت ھای ضد مدرسھ و ضد علم و ضد مدرنیزم ھستیم کھ اتفاقا . یکائیان اجرا شدآمر سپتامبر در نیویورک بدست خود ١١خود تمدن غرب است مثل ھیپی گری و نیھیلیزم . ھمانطور کھ فاجعھ

Page 117: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

117

دریس و درسمدرسھ در تاریخ بشری ادریس نبی بود کھ پس از حضرت آدم مبعوث گردید و لغت مدرسھ و ت بانی نخستین -٢٨یل او را ھ ھمین دلبا . و از نام آن حضرت است ولی ایشان علم و عقل و فکر را در مردم زنده می کرد و نھ اطالعات و اخبار ر

مدرسھ درسھ ضدو شکنجھ کردند تا چون حضرت مسیح عروج کرد . در حقیقت مدارس عصر جدید مصداق مآنقدر آزار دادند ھستند . علم مدرسھ ای دجال علم حضوری است .

طون گردانش افالم معلم و مروج تفکر و تعقل بود کھ بھ جرم انقالب و شورش زندانی و شھید شد . ولی شاھسقراط حکیم -٢٩ا اسکندر ر سی چونکرا تأسیس کردند کھ ھمان مدرسھ ضد مدرسھ بود کھ کانون اشراف و شاھزادگان بود و و ارسطو آکادمی

لیکھ د ! در حاد نشویفارغ التحصیل نمود و بر سر در این آکادمی افالطون نوشتھ شده بود کھ : اگر ریاضی نمی دانید واردر طون بر سرر افالتعقل و تفکر و معرفت نفس بود . این شعا سقراط ریاضیات را بزرگترین خصم فلسفھ می دانست کھ مکتب

ودشناسی تفکر و خ ایجاد آکادمی اش اعالن جنگ با سقراط بود و بھ معنای توبھ افالطون از راه استادش سقراط بود کھ بھ جرم محکوم بھ مرگ شد .

ھ و صفر صلی مفروض و غیرواقعی یعنی نقطیاضیات مادر علوم عاریھ ای و اکتسابی و حافظھ ای است و خودش بر ار -٣٠رباره دبھ تفکر ا دعوتقرار دارد . در حالیکھ تفکر و تعقل درباره ذات موجودات واقعی است ھمانطور کھ قرآن کریم آدمی ر ریاضی . لسفی وموجودات واقعی می کند کھ آیات الھی ھستند و نھ دعوت درباره مفاھیم موھوم و قراردادی و مفروض ف

ھ ) محسوب دن مدرن ریشھ در آکادمی افالطون و ارسطو دارد کھ بانی اسکوالستیک ( مذھب اصالت مدرسمدرسھ در تم -٣١ د . می شوند و بر خون سقراط بنا شده اند کھ پیامبر معرفت نفس و معلم تفکر و تعقل از نزد خویشتن بو

اخبار دند کھ کالس درس اجباری انتقال اطالعات وخستین مدارس اسالمی ھم مدرسھ صفھ و مدرسھ امام صادق بون -٣٢ی و نی چون علتحصیالگذشتگان نبود بلکھ کانون تحریک و احیای تفکر و تعقل و تعلم و حکمت و معرفت نفس بود کھ فارغ ال

ی برتر از سفھ افال وکیمان سلمان و ابوذر و عمار و کمیل و میثم و بالل داشت کھ اکثرا بردگان بودند کھ بناگاه مبدل بھ ح افالطون و سقراط شدند .

د و ت تاریخی شارس اسالمی نیز تحت تأثیر مدارس اروپائی تبدیل و مسخ شد و محل انتقال سواد و اطالعامتأسفانھ مد -٣٣و عرفای ر علماروح فقھ و حکمت و علم و اجتھاد و عرفان از آن رخت بربست و تنھا ھنرش صدور فتوای ارتداد و تکفی

. می دانند و خدا تین است و تولید غولھای متکبر و جاھلی کھ احساس پیامبری دارند و خود را مالک تمام عیار دینراس

ھ و ژگر و تجزیدید اعم از دینی و دانشگاھی ، فقط مصرف کننده تولیدات گذشتگان ھستند و حداکثر مونتامدارس عصر ج -٣۴ر از حاصل تفک را نبوغاینست کھ عصر جدید را بھ لحاظی عصر مرگ نبوغ علمی دانستھ اند زیترکیب کننده علوم گذشتگان . و

نزد خویش است کھ از برکات معرفت نفس می باشد .

Page 118: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

118

یابند کانون انشگاه راهیت اجباری کھ امروزه تبدیل بھ تعلیم و تربیت تجاری شده کھ فقط اشراف قادرند کھ بھ دتعلیم و ترب -٣۵ واری و جھانخواری است . تولید آدمخ

وونیت غافل ی علوم گذشتھ اند و لذا ھرگز قادر بھ درک حقیقت موجود و حی و حاضر نیستند و از اکناعلوم مدرسھ -٣۶ کورند یعنی اسیر عصر ( زمانیت ) ھستند .

مھ ست و لذا ھابود کننده الم مدرسھ ای علم درباره چیزھائی است کھ دیگر نیستند و لذا علم عدمی و نیست گرا و نع -٣٧ محصوالت این علوم ویرانگر و تباه کننده انسان و طبیعت می باشند .

ن لم بشر مدرانتومی و اصل عدم قطعیت از پالنک و ھایزنبرگ بھ لحاظ آزمایشگاھی ثابت شده است کھ عدر نظریھ کو -٣٨معنای این ب نونی و حاضر موجودات عاجز است وحتی در تجربی ترین و محسوس ترین شاخھ ھا ھمواره از درک وضعیت ک

ین علوم ھیلیستی اھیت نیغفلت فھم بشری از " حال " و واقعیت جاری است . این بمعنای ابتالی بھ تاریخیگری است . و این ما مقابلقطھ ھ در نکاست کھ ذات عدمی اندیشھ کالسیک مبتنی بر حافظھ است . و این عیب ذاتی علم حصولی و اکتسابی است

علم حضوری قرار دارد کھ حاصل معرفت نفس و تفکر خالق و زنده است .

ذشتھ مواره از گھم و اندیشھ کالسیک متکی بھ حافظھ برخالف ادعایش مطلقا رئالیستی و واقع گرا نیست و در حقیقت عل -٣٩کنونیت اعلوم در یر اینندارد و بشر اس تغذیھ می کند و بسوی ایده آلھای آینده فرافکنی می کند و لذا ھرگز در حال حضور

ست از ھ نیستی ایستی بنزندگی خود ھیچ راه چاره و عالجی ندارد زیرا یک پا در گذشتھ و پای دگر در آینده دارد و این از نیھیلیستی ! گذشتھ ای کھ وجود ندارد بھ آینده ای کھ آنھم ھرگز وجود ندارد . و این حیات و ھستی برزخی است :

و ھمیشھ .نگ می کنداز ذھن را کور و کر و گعلوم مدرسھ ای و اکتسابی و حافظھ ای آن بخش واقع نگر و حال بین -۴٠ذشتھ گمغزش در یمی ازنتعطیل است . و لذا انسان مدرسھ زده انسانی خیالباف و توھم زده و آرمانگرا و اسیر آرزوھاست کھ

ی غافل است . و نیم دیگرش در آینده است و از اکنونیت ھست

قیقی است حلزمان کھ روز بھ روز بھ نقطھ صفرش نزدیکتر می شویم کھ لحظھ مرگ زمان و پایان تاریخ ولی در آخرا -۴١ستی و ات نیھیلیذنند و علوم و اندیشھ حافظھ ای و مرتجع و ایده آلیست مستمرا عاجزتر و رسواتر و ناکارآمدتر جلوه می ک

ینده غرق راس فزاھشود و انسان گریزان از اکنون کھ ھمان گریزان از خویشتن خویش است در نیست انگارشان آشکارتر می ی مانھا روی ان گردشده و مستمرا احساس ناامنی اش شدیدتر می شود و برای رفع این حس نابودی بھ مخدرات و الکل و رو

راید زیرات می گود و در این جنون بھ جنایکند و مستمرا بسوی جنون و فروپاشی ذھن حافظھ پرست و اسیر تاریخ می ر آخرالزمان قلمرو " الساعھ " ( اکنونیت ) است کھ در قرآن قیامت مترادف الساعھ است .

در عرصھ ظھور الساعھ فقط انسانی دارای عقل و ھوش و واقع بینی است و اتکاء بھ نفس دارد و از جنون و جنایت -۴٢باشد و روی بھ اندیشھ و ادراک حضوری کند و اھل عرفان باشد تا بتواند تحوالت و مصون می ماند کھ اھل معرفت نفس

Page 119: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

119

حوادث عصر آخرالزمان را درک کند و خود را نجات بخشد و از اسارت علم مبتال بھ تاریخ ( عصر ) رھا شود و از خسران عصر پاک شود و بھ قلمرو الساعھ کھ واقعیت است وارد شود .

ھ ی عارفان کود امام زمان است و آئینھ ھای تجلی او یعنکانون الساعھ و اکنونیت و علم حضوری ، وجدر آخرالزمان -۴٣ طالبان را از اسارت عصر ( سوره عصر ) رھا می کنند و از خسران نیھیلیزم نجات می دھند .

ت تاریخی اس –فنون حافظھ ای نجات آخرالزمانی بھ یک لحاظ ھمان نجات از اسارت و توھم و جنون و جنایت علوم و و -۴۴ین علوم احاصل از نولوژیکھ در منطق قرآنی علم بغی نامیده می شود یعنی علم ظلمانی و گمراه کننده . و دجال نیز ھمان تک

است کھ در نقطھ مقابل امام قرار دارد کھ مظھر علم حضوری است .

Page 120: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

120

هفدهمفصل

پدیده شناسی نفاق

Page 121: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

121

العصیم بسم اهللا

ر این راه دپاکی نفس از غیر است کھ این پاکی در جریان جھادی مستمر و بر اساس آداب شریعت و صبر عصمت بمعنای -١نفس ت گوناگونر طبقادبتدریج ممکن می شود کھ البتھ کل این راه بدون معرفت نفسی بالوقفھ میسر نمی آید کھ این غیرھا

رفت و خودشناسی شناسائی شوند و از نفس طرد گردند . رخنھ دارند و بایستی بواسطھ مع

ا عالم بروابط او ظور از غیر ھمانا غیر خود است . ولی آنچھ کھ خود ھر فردی نامیده می شود مجموعھ ای ازبی تردید من -٢حق در ستانھ ذاتآدم ن عو آدمیان است و اگر این بیگانگان از وجود آدمی پاک شوند آنچھ کھ می ماند مترادف عدم است کھ ای

ود خود د ھمان خمی فرماید کھ خداون(ع) نفس بشر است کھ ھمان نفس واحده است و خود خود انسان است ھمانطور کھ علی تپس مقام عصم توست . و ھر کھ بغیر از خداوند در نفس و احساس و اندیشھ آگاه و ناگاه آدمی عین بی عصمتی است .

الفت و خامامت و جودی ویشتن است و بغیر از خدا در خود ندیدن و نیافتن . و این مقام والیت وبمعنای رسیدن بھ خدا در خوادی بوده مادرز توحید است کھ مقام عصمت ھم نامیده می شود در صفت . و جز چھارده معصوم کھ دارای عصمت خدادادی و

ادی است صمت مادرزر از عاکتسابی نامند کھ البتھ برت اند مابقی انسانھا از طریق جھاد بھ این مقام می رسند کھ آنرا عصمت زیرا بواسطھ جھاد حاصل آمده است .

و نظور است .کھ آیا ھر کسی می تواند بھ مقام عصمت برسد ؟ آری ! اصال وجود امامان فقط بھ ھمین م سئوال اینست -٣ر امامان د ھ امامتبھ مقام عصمت ھمانا رسیدن بشیعھ بایستی این اسوه ھای عصمت را سرمشق زندگی قرار دھد . و رسیدن

مقام ار کسی بھمھ اطھخویشتن است . پس شیعھ بایستی در این راه جھاد کند . و آنانکھ بر این اعتقادند کھ بھ غیر از ائد و ت دارنیامقر روز دعصمت نرسیده و نمی تواند رسید اصال شیعھ بودنشان مسئلھ دار است کھ از امامان فقط توقع شفاعت ھر چند کھ .تشیع برای خود در قبال آنھا کمترین وظیفھ ای قائل نیستند . این مذھب بیشتر بھ مسیحیت شباھت دارد تا

لش ھمین ذا حاصلمسیحیتی ھم کھ جز شفاعت ھیچ امر دیگری در این رابطھ را نمی شناسد یک مذھب نفاق و منحرف است و ت شفاعت ل شریعکام وظیفھ خود را حداکثر دعای روز یکشنبھ می داند . و اینست است کھ امروزه در غرب شاھدیم کھ تم

پرست کھ : نماز بخوان و ھر چھ خواھی کن ! زیرا مسیح یا امام تو را شفاعت می کند ؟!

می شوند کھ : " ھر کھ مرا دوست بدارد آتش (ع)یا علی (ع)این جماعت شفاعت پرست متوسل بھ سخن معروف مسیح -۴وزخ بر او حرام می شود . " آری این سخن کامال درست است ولی مسئلھ اینست کھ دوست داشتن کسی آیا یک امر ارادی و د

ادعائی و ذھنی محض است یا امری قلبی است و یک وارده غیبی می باشد ؟ آیا ھر گاه بھ کسی بگوئیم کھ دوستت دارم این حبت و عشقی حقیقت دارد ؟ انسان بمیزانی کسی را دوست می دارد و عاشق دوستی محقق می شود ؟ آیا ھر دعوی دوستی و م

است کھ امرش را اطاعت می کند . این یک قاعده ذاتی است کھ عاشق بتدریج شبیھ معشوق می شود . یعنی بھ لحاظ اعمال و افر دل ھرگز نمی تواند طرز فکر و احساس و راه و روش زندگی و صفات و خلق و خوی شبیھ معشوق می شود . یک انسان ک

انسان مؤمنی را دوست بدارد . یک انسان فاسق نمی تواند انسان پاکدامنی را قلبا دوست داشتھ باشد حتی اگر آن فرد ھمسر یا

Page 122: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

122

فرزند و یا پدر و مادرش باشد . ما بھ تجربھ دیده ایم کھ والدین کافر از فرزند مؤمن خود بیزارند و بلکھ با او عداوت می کنند و آرزوی مرگش را دارند . بنابراین یک مؤمن بمیزانی کھ در راه و رسم و در شریعت و طریقت و حقیقت مسیح و علی گام برمی دارد و تالش می کند در دلش محبت مسیح و علی پدید می آید و این محبت او را در این راه یاری می دھد . بھ تجربھ دیده

امامان عشق می ورزیده است ولی بتدریج در زندگیش بھ راه گناه و فسق و تباھی رفتھ ایم کھ فردی در دورانی از زندگی بھ است و بھ مرحلھ ای رسیده کھ اصال حقانیت امامان را منکر شده و بھ آنھا اھانت می کند و از آنھا نفرت و کینھ دارد .

ورص و شھوت وا می باشد زیرا این حب ، آتش حب معصومین بزرگترین اجر تالش در راه عفت و صداقت و عدالت و تقح -۵و در رجات .حسد و بخل و کینھ و دنیاپرستی و خشم و ھراس را از دل انسان می زداید و این وقوع عصمت است در د

در سخنانی آتش دوزخ را سد می کند . و مشابھ چنین (ع)اینجاست معنای آن سخن معروف رسول اکرم کھ : محبت علی ود و نفس ت می روجود دارد . زیرا ھمین آتش در آخرت ھزاران بار شدیدتر است زیرا جوشن بدن آدمی از دس مسیحیت ھم

انسان عریان می شود .

ی عصمت کھ بدون داشتن یک امام حی و حاضر کھ مظھری از عصمت در درجات است امکان ورود بھ واد پس واضح است -۶ودنی ن راه پیمارف ایدل آدمی می زداید . یعنی بدون یاری معنوی و روحانی یک ع نیست کھ آتش کفر و دوزخ و شیطان را از

اب ھم بر در خو نیست آنھم در آخرالزمان کھ آتش شھوت و فساد و حرص و حسد از ھمھ سو آدمی را فراگرفتھ است و حتی" زد.ب برمی خیز خوااوابد و کافر خ : " در آخرالزمان چھ بسا آدمی مؤمن میی بارد و اینست معنای آن حدیث کھنفس آدمی م

ا بحال رظھ ای تو فنی لحزیرا آتش امواج ماھواره ھا شبانھ روز بر ھمگان در خواب و بیداری می بارد و امواج رادیوئی و تل خودت رھا نمی کنند . ھر تلفن ھمراه یک شیطان ھمراه است و بلکھ یک گردان شیطان ھمراه .

می کند و وشن کبیر است کھ شبانھ روز مرید را در خواب و بیداری حراستامام ھمچون یک جوجود یک عارف بھ مثابھ - ٧ . محبت او در دل مرید کھ بھ مثابھ حضورش در دل مرید است دل مرید را از رسوخ شیاطین مصون می دارد

ھ دوست بمیزانی ک بنابراین انسان . فرماید کھ " از من اطاعت کنید تا ھمچون من شوید ھمانطور کھ سلمان شد "می (ع)علی -٨ وبا تالش ولبی . قدارد کھ در صفات و راه و رسم زندگی ھمچون امامش باشد امام ھم او را یاری می دھد از طریق محبت

جھاد در این راه است کھ محبت مرید ھم بھ امامش پدید می آید و امری متقابل می گردد .

آدمی ھر کھ را دوست بدار -٩ دم آوغ است کھ ھمچون او می شود و خلق و خوی محبوب را می یابد . پس این ادعا در د طبعاینست کھ ادارد . و بدوست فاسق و کذاب و تبھکاری خود را از محبان اھل عصمت بداند . انسان ناپاک نمی تواند انسان پاک را

ناپاک ھرگز ونسان پاک اا بین پاکان ھم با ناپاکان . زیرخداوند در کتابش می فرماید کھ : پاکان با پاکان ازدواج می کنند و نا انس و الفت و محبت پدید نمی آید .

Page 123: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

123

اسوه ای ا می توان اھل عفت و عصمت دانست کھ دارای یک آموزگار معنوی و پیرطریقت باشد کھ خودرپس فقط کسی -١٠م باشد و ھ حبت میمطنی و قلبی است کھ ھمان نور از عصمت است و مریدش را در این راه یاری می دھد کھ این یاری ھم با

ظاھری و بیرونی است کھ اطاعت مرید است تحت والیت پیر .

خرالزمان آاده انسان ر بخصوص در آخرالزمان مطلقا امکان حفظ عصمت ندارد زیرا اصوال اراده ای ندارد . ارانسان بی پی -١١ . کند احیاء می وگیرد را بازپس میکسی است کھ بھ یاری مرادش ، اراده خود بھ تسخیر ھزاران شیاطین درآمده است . و مرید

نترل ن است کھ کآخرالزمانی شبانھ روز بواسطھ شبکھ ھای ارتباطی غارت می شود کھ یکی از آنھا تلویزیو اراده انسان -١٢ت است . و اینترن مپیوترتند . و دیگری کااھالی خانھ را در دست دارد . و دیگری تلفن ھمراه است . و دیگری ماھواره ھا ھس

ص قل و تشخیعاده و این چھار شیطان بزرگ دوران ماست کھ انسان این دوران را از درون و برون تسخیر کرده اند و از ارد و کر ز خود دوراین را ساقط نموده اند . اینان غارتگران عصمت بشرند . و با روزی ھزار رکعت نماز ھم نمی توان این شیاط

کنند جده میر شیطان سبازشان کھ در نم !! و اینان کسانی اندبر نمازم خم ابروی تو در یاد آمدبلکھ بر سر نماز ھم بقول حافظ : و بر دوزخ وارد می شوند .

ان جلوگیریباورند کھ می توان پای ماھواره نشست و با تسبیح و ذکر و صلوات فرستادن از رسوخ شیط برخی بر این -١٣بمانند ت . و اینمتر اسد . اینان نمی دانند کھ این ذکر شیطان و صلوات بر شیطان است . و بدون این ذکر و صلوات خطر ککر

.حکایت آن لواط گر در مثنوی است کھ خنجری بھ کمر بستھ بود تا مبادا کسی درباره اش فکر بدی کند

ماشای تند کھ اگر ی ماھواره و ویدئو سئوال کردم کھ ایشان فرموددر مسجد درباره تماشا "خانمی می گفت کھ من از "آقا -١۴ این چیزھا مانع غیبت کردن شود اشکالی ندارد و بلکھ ثواب ھم دارد .

وسم می شود ام زنده وقتی کھ بخواھد اھل شریعت و عصمت ھم باشد در این دوره تبدیل بھ یک شیطان مجانسان بی ام -١۵ دھد . بلکھ بھ شیطان ھم درس می

نافق متا الاقل مام زنده و یک پیر طریقت ندارد در این دوران بھتر است کھ بکلی دست از شریعت ھم بکشدپس کسی کھ ا -١۶مام و کمال ت را بھ تم شریعو دیوانھ نشود و کافری بی ریا باشد . رسول اکرم ھم این امر را تأئید می کند : کسی کھ ھمھ احکا

ر تا بو روحش در ق .فقانھ داشتھ باشد کھ در والیتش باشد بھ سنت کفر از دنیا می رود آنھم کفر منارعایت کند و امام حی ن قیامت محبوس می ماند .

روح آدم کافر بی ریا پس از مرگش در قبر محبوس نمی ماند و بلکھ دوباره وارد حیات برزخی دنیا می شود ولی روح آدم -١٧. ا خداستتا با الشھ خود ھمنشین باشد و جسدش رزقش گردد . و این عذاب مکر و ریای او بمنافق تا قیامت محبوس قبر است

ھمانطور کھ آدم منافق ھمھ اعمال پلید و زشت خود را در خفا و کامال خصوصی و پنھان از چشم مردم انجام می دھد پس از نشین است و با تعفن نھان خویش روبروست . مرگش ھم در نھانخانھ قبر و بدور از مردم با جسد گندیده اش در خفا ھم

Page 124: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

124

غیر است پس مقام عصمت مقام رھائی زخود است . و فقط یک عارف وا "از آنجا کھ -١٨ صل کھ خود " ھر کسی تماما انسانی فنا شده از خود است می تواند خود تو را از تو بزداید .

سجده ی شود و خودش را در نمازبھ یک غول خودپرست م س واضح تر شد کھ چرا انسان بی امام در شریعت تبدیلپ -١٩ . و ھر کھ بر خود سجده کند آتش می گیرد چون شیطان . میکند

عت رادت و اطااامام خود یک شیطان و قطعھ ای از جھنم است . منظور امامی زنده است کھ تحت والیت و یک متشرع بی -٢٠ ی کھ تجسم ھوای نفس است . او باشد نھ امام مرده و خیالی مثل خدای خیال

ت وادی ارادت عرفانی و مسیر امحای خود و انحالل منیت در وجود امام حی است . پس وادی عصم -٢١

ا دال بر رین حجت ھا آدمھا مواجھ با بیشترین حجت ھای آشکار الھی در زندگی خود می شوند و اینھا اکثرا ا گناھکارترین -٢٢اگاه غضب کھ بن برتر شده و در گناھان خود حریص تر می شوند . درست مثل قوم بنی اسرائیلعظمت خود می گیرند و متک

الھی بسویشان سرازیر می شود .

عم ھر موجودی کھ محدود بھ یک " من " فردی است ھمان شرک است و موجب نجسی نفس است بھ زپرستش و حب -٢٣ قرآن کریم . و این بی عصمتی است .

.ستین معصیت اعبتال بھ حد نمودن بی حد را م . پس اینمطلق خداوند است زیرا خلیفھ اوستھر ذات المتناھی انسان مظ -٢۴

ود و این د " بھ پرستش و عشق یک موجود محدود بھ " من " فردی مبتال می شود از وجود ساقط می شوقتی " بی ح -٢۵ معنای شرک و معصیت و بی عصمتی است .

ود را خمیزانی کھ دا نیز حامل این مقام ذاتی است و لذا بدیت و صمدیت نفس است و انسان بعنوان خلیفھ خعصمت مقام اح -٢۶ز جت بر خدا ھ معصیبھ دریوزه گی و حقارت و خفت می کشاند بھ ذات وحدانی پروردگار در خودش معصیت نموده است . وگرن

ر بین معصیت عویشتن ھ مقام خالفت اللھی انسان است کھ ظلم بخاین ھیچ معنای دیگری ندارد . فقط بر اساس درک و باور ب ار سازد .دخدشھ خدا محسوب می شود وگرنھ چگونھ دست آدمی بھ خدا می رسد کھ بھ او معصیت کند و ذات کبریائی اش را

: یفرمایدت کھ مین ھمان اساویشتن نیست و شود چیزی جز تحقیر و تحدید نفس خر آنچھ کھ گناه و معصیت محسوب میھ -٢٧ ظلم نمی کنید اال بخودتان !

این ظلم و معصیت بھ دو شیوه و در دو شرایط متفاوت انجام می گیرد . آدمی در مقام سلطھ و اقتدارش بھ حقوق و حدود -٢٨بری دیگران تجاوز می کند و این ستمگری است . و اما در موقعیت ضعف تن بھ حقارت و تجاوز دیگران می دھد و این ستم

است . ولی آدمی ستمگری خود را خدمت بھ دیگران می نامد و ستم بری خود را ھم از خودگذشتگی و ایثار و تواضع و

Page 125: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

125

مؤاخذه جماعت ستم بر را در قیامت بسیار شدیدتر از جماعت (ع)شکستھ نفسی می نامد و دم از رضای خدا می زند . علی توجیھ و تقدیس ستم بری و حقارت پذیری خود بھ خدا تھمت می زند و بر او ستمگر نامیده است . زیرا جماعت ستم بر برای

معصیت می کند کھ : برای رضای خدا چنین می کنم . و لذا خدا را ھم در این ستم شریک خود ساختھ و بلکھ او را بدھکار خود ی کنند . می سازد . این نوع آدمھا چون در موقعیت اقتدار قرار می گیرند چون گرگ ھاری عمل م

رده و کک و تحصیل ز خانواده فقیر و از سادات بود کھ سن ازدواجش نیز باال رفتھ بود . یکی از پسرھای پاادختر خانمی -٢٩وی این ر مقابل ردمادی عاقلی را کھ مرفھ نیز بود برای ازدواج بھ این خانم معرفی نمودم کھ یک لیست حیرت آور از توقعات

واج کرده خانم ازد ره اینار شرط و توقعات جنون آمیز . این پسر گریخت . چند سال بعد شنیدم کھ باالخپسر قرار دادند با ھزد دل شورت و درمیھ و است با مردی مسن و معتاد و قاچاقچی و یک تبھکار حرفھ ای و بی خانمان . از این خانم کھ برای گال

گر نمی ر بود . مش آشکاآقا ازدواج کردی در حالیکھ وضعیت اعتیاد از بدبختی خود بھ نزدم آمده بود پرسیدم کھ چرا با اینرت و ھا درس عبقعھ صددانستی ؟ گفت : برای رضای خدا و کمک بھ این مرد با او ازدواج کردم تا ترک کند و ... از این وا

انسان شناسی و خداشناسی قابل استنباط است .

ی کھ ر خدا . کسبرین و پیچیده ترین و ابلیسی ترین نوع ظلم بخود و معصیت ال نمونھ ای است از یکی از لطیف تاین مث -٣٠زت عیت ذات و و صمد می خواھد در رابطھ با دیگری در مقامی باشد کھ بتواند مستمرا طرف مقابلش را زیر پاھایش لھ کند

ای شقی ا زیر پاھه خود رو لذا بھ ناگاوجودی اش را نابود کند در آخرین ترفند در لباس ایثار وارد می شود و مقدس مآبی . این معصیت و مائی .ترین افراد در حال لھ شدن می یابد و اینک نوبت شھید نمائی است و توسل بھ رضای خدا و مظلومیت ن

م خودش میبھ دا ستم ویژه جماعت متشرعین و مقدس مآبان بی امام است . فاز دوم این ستم مکر ابلیس است کھ آدمی رات یت کھ غایین معصد . آنکھ می خواھد صمدیت ذات دیگران را نابود سازد خودش بھ چنین وضعی مبتال می شود . و اانداز

خن سان حق آن می تو شقاوت و پلیدی و بیرحمی است لباس قداست و ایثار و شریعت و رضای خدا بر تن می کند . و در اینجا ، درک کنیم . حضرت رسول را درباره متشرعین بدون امام و اطاعت

رد فاست زیرا کھ چرا کبر و غرور اساس کفر نامیده شده است زیرا علت العلل ھر گناه و ستم و معصیتی پس واضح است -٣١ھ دیگری عنی ظلم بود . یمتکبر در اراده بھ سلطھ گری و برتری بر دیگران است کھ بدام پلیدترین آدمھا می افتد و لھ می ش

می شود بھ اراده و عمل خویشتن . منجر بھ ظلم بخویشتن

ابود نا تخریب و ظھری از تجلی ذات وحدانی و صمدانی خداوند است و ھر کھ بخواھد این ذات قدسی انسان رھر انسانی م -٣٢ود و ین ظلم بخ. و ا کند بھ جنگ با خدا برخاستھ و مرتکب ستم بری می شود در لباس ایثار و مقدس مآبی و مظلومیت نمائی

حس برتری وغرور وصیت بر خداست زیرا انسان ذاتا خلیفھ خداست و این جزای تحقیر دیگران است کھ برخاستھ از کبر مع ن ھستند .دوستا بر دیگران می باشد . و این دیگران در درجھ اول ھمسر و فرزندان و اعضای خاندان و روابط نزدیک و

ر دیگران است کھ ابلیسی ترین آن در لباس عشق و ایثار و خدمت و پس بی عصمتی محصول سلطھ گری و حس برتری ب -٣٣مقدس مآبی عمل می کند و لذا دین خدا را وسیلھ توجیھ معصیت و ستم می کند و این بدترین نوع معصیت است . و چنین کسی

Page 126: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

126

ور و سلطھ گری و حس است کھ روحش در قبر از بدن متالشی شده و گندیده اش کھ شام کرمھاست رھائی ندارد تا کبر و غر برتری اش درمان شود .

مھ ھدالت یعنی عضح است کھ فقدان عدل وجودی علت العلل ارتکاب انسان بھ معصیت و ظلم و تباھی است . و بنابراین وا -٣۴ .ن ر خویشتدھ فقط نرا چون خود خوب و خدائی و مقدس و عالی دیدن . پس عدالت محصول خدابینی در عالم و آدمیان است و

پس عدالت محصول عرفان است .

ا یک عارف یعت فاقد معرفت ظلمانی ترین و ابلیسی ترین کارگاه معصیت است و معرفتی جز در رابطھ بپس دین و شر -٣۵ق و لخخدابینی در است : صدیق حاصل نمی آید و لذا بی امام را کافر گویند . و کافر یعنی کسی کھ خدا را نمی شناسد و منکر

ن " قرآن ھما ن بقولآسمان و نھ در ذھن خود . زیرا خدای ظن آسمانی ھمان ھوای نفس است کھ پرستیده می شود و ای نھ در ظلم عظیم " است .

م و بی بیعی و انسانی و دنیوی منشأ عصمت و عدالت است و خداپرستی آسمانی و خیالی ھم منشأ ظلطپس خدابینی -٣۶ عصمتی است .

ی شود یک مو ھنرمند و ... شود عاقبت یک غول آدمخوار د عالم و قدیس و عارف و امام و فیلسوفکسی کھ می خواھ -٣٧ . معصیت وشیطان ، یک دجال ، یک دیو و دیوانھ . و این ھمان اراده بھ سلطھ و برتری و ظلم است و منشأ ستم

.. ؟ خنده ام.یده اید و جا فھمیدید کھ بھ این مقام رسکی از بنده می پرسید کھ : شما چھ شد کھ بھ این مقام رسیدید و از کی -٣٨کر است کھ گیزترین ففرت انگرفت . زیرا ھنوز ھم نھ می دانم و نھ می خواھم بدانم کھ دارای چھ مقام و منصبی ھستم . و این ن

اشتم و ازدم شدن آدگھگاه از دیگران نسبت بخودم می شنوم . بنده ھرگز نمی خواستم چیزی شوم . من فقط درد فھمیدن و ا اینھمھ ودم کھ آیبندیشھ احماقت و مفاسد نفس خود بھ ستوه آمده بودم . و نیز از درد و بدبختی مردم رنج می بردم و در این

کنم احساس می ام کھ بدبختی از چیست و عالجش چیست . اینھا بودند انگیزه ھائی کھ برایش زیستھ ام و تا بھ اینجا آمدهغرق جنون خود جھل و ل و جنون بیرون آمده ام و کمی چیزھا را فھم می کنم و ھمین . و در میان کسانی کھ دراندکی از جھ

دبختی بیش من از نم ستاشده اند گوئی کھ من پیغمبر و امام و عارف و فیلسوف و خدا ھستم . و ھر گاه ھم کھ خودستائی می کبت رای شکستنالشی بن بدبختی ھائی کھ ھمھ از آن نفرت دارند . این تھا و جھل و فقر و بیماری من است و افتخار بھ ای

کس . م کھ بھ عایافتھ خوشبختی در این دوران است . من ھر چھ کھ می نگرم از ھیچ حیثی خودم را برتر و بھتر از دیگران ن و خدای را سپاس کھ مرا از ظلمت ظلم نفس خودم نجات داد .

عیب لیس فقط یکزناکار و دروغگو و حرام خوار و فاسق و دزد است . ھرگز ! اب یس گناھکار وبرخی می پندارند کھ ابل -٣٩و .ابتر است نتر و کوچک و بسیار ناقابل دارد و آن اینست کھ مدعی است کھ از ھمھ برتر و مقدس تر و پاکتر و خداپرست

ست . خاک ا م در او پیدا می شود چون اسیراین صفت را ھر کھ از ابلیس بھ ارث برد ھمھ مفاسد و گناھان و مظال

Page 127: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

127

، ن پاکممی ھستند : مدعی صفات الھ یچیک از آدمھا تاکنون ادعا نکرده اند کھ هللا ھستند مگر بیماران روانی . ولی ھمھھ -۴٠ ناھانمھ گھصیت و مقدسم ، عالی ھستم ، ناب ھستم و برترم و ... و این یعنی شرک در صفات خدا کھ ظلم عظیم و مھد مع

. متیساس بی عصان است خدایم . و ایاست . زیرا خدا ھیچ شریکی در صفات خود ندارد . " من پاکم " یعنی من خدایم یا شبیھ

ناپاکی و ویان خودشناسی در مقابل آئینھ یک عارف است کھ آدمی نمی تواند در خودش جز جھل و جنون و فقط در جر -۴١ست . و اعصمتی است و عدالت و شکستن کمر کبر و غرور و برتری کھ اساس ظلم و بیحقارت ببیند . و این زمینھ عصمت

اینست عمل تسبیح پروردگار و سجده بر ذات کبریائی او کھ موجب پاک شدن انسان از معصیت است .

ت روح استان اسار. ددمی جزای ادعای برتری است تا آدمی در مقابل خود ناپاکی و حقارت خود را تماشا کند آھمھ گناھان -۴٢س مآبی ست از مقدند و دمنافق در قبر نیز آخرین صحنھ از این رویاروئی با خویشتن است تا تمام گندیده گی خود را نظاره ک

بردارد .

صدیقی وجود عارف اکی و حقارت را در خود نبیند و تصدیق نکند پاک نمی شود آنھم تحت الشعاع نظر الھی ازآدمی تا ناپ -۴٣ عین هللا است . زیرا آدمی بخودی خود در نفس خود ھیچ نمی بیند و بر خود کور است . کھ

قدس رم پاک و مم عصمت رسیده جز پروردگارش را نمی یابد و نمی گوید کھ من پاکم بلکھ می گوید پروردگاآنکھ بھ مقا -۴۴ است .

سیدن بھ ر ظاھر دروغین بھ دین جھت فریب مردم وفاق دو نوع است : نفاق کافرانھ و عمدی بعنوان یک دسیسھ و تن -۴۵. پنداردا قدیس میرخود ود گم شده است و. و نفاق دیگر ھم نفاق متشرعانھ و ناخودآگاه است و فرد در نفاق خمنافع نامشروع

ھت اساسا ج وی کشد منفاق نوع اول کم ضررتر و کم خطرتر است و فرد بر خود اشراف دارد و ھر گاه کھ بخواھد از آن دست در درون و فرد کبر و سروری و برتری مادی و دنیوی است . ولی نفاق نوع دوم حاصل کبر و سروری و برتری معنوی است

شود بھ ناگر ترک وع اولندو شقھ و ھالک شده است . آن نفاق آدم بی دین است و این نفاق آدم بی امام و بی پیر است . نفاق عظیم است . نوع دوم می انجامد کھ عذاب

م رت می دانینی ھر کسی کارخانھ بی عصمتی و معصیت و ظلم اوست . و اگر امامان را مظاھر عصمت و طھا" من " نفسا -۴۶قرآن مخلصین در البدان معناست کھ من آنھا در ھوی حق فنا شده است و مظھر اراده حق ھستند . و این بیان ھویت عبادهللا

ا ر رابطھ بدشیعھ اخذه و محاسبھ نمی شوند زیرا اعمالشان فعل الھی است . ولی یک مسلماناست کھ بواسطھ اعمالشان مؤر ود فنای دخھد کھ دامام و پیرش بتدریج در جریان ارادت عرفانی و اطاعت بی چون و چرا من فردی خود را تحویل پیر می

ر مراد . دمرید بر رخ می دھد در واقعھ فنایاراده خداست . و این راه و رسم عصمت اکتسابی است کھ بواسطھ جھاد اک

حدیثی از پیامبر عصمت و طھارت می گوید خداوند ھمھ گناھھائی را کھ از شرک نباشد عفو می کند حتی اگر زنا و -۴٧می میگساری و ربا باشد . یعنی ھمھ گناھان کبیره را می بخشد اال شرک را . و می دانیم کھ خداوند در کتابش مشرک را نجس

Page 128: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

128

خواند و شرک را کھ ھمان خداپرستی ذھنی است ظلم عظیم می نامد کھ ھرگز نمی بخشد اال بھ عذاب . پس واضح است کھ نجسی آدم از پرستش خدای ذھن است کھ در آسمان مقیم است . و این یعنی بی امامی . و چنین آدمی حتی عباداتش نجس است

ین ( وای بر نمازگزاران ) . زیرا چنین کسی عمال خودش را در نماز سجده می کند و خشم خدا را برمی انگیزد کھ : فویل للمصل آن خودی کھ نامش خداست . و خدا نام مستعار و ھنری استکبار نفس فرد است . و اینست ذات ھر معصیتی و ھر بی عصمتی .

ی کھ لیدی و نجساھب بوده است و مھد اشد پستکبار معنوی و روحانی و عرفانی کارخانھ اصلی پیدایش نفاق در تاریخ مذا -۴٨اطمھ شدن مریم و ف ھ حضرتروح آدمی را بھ کثافت و ظلمت می کشد : اراده بھ پیغمبر و امام و خدا شدن در مردان . و اراده بخدا بدست دانکثر مرخون ا ودر زنان . این کارگاه ابلیسی مھد تولید شقی ترین دشمنان خدا و انبیاء و اولیای الھی بوده است

ا ، ابن رھمجعده ھا ، ش ،این دجاالن بر زمین ریختھ شده است : یھوداھا ، سامری ھا ، ابن ملجم ھا ، اشعری ھا ، قطامھ ھا زیادھا و عمرعاص ھا ، مأمون ھا و و ... .

صد قھیچکس بھ د عارف شدن عارف نشد ،ھیچکس بھ قص پاسخ بھ این وسوسھ ابلیسی است کھ : (ع)و این سخن علی -۴٩ عالم شدن ، عالم نشد ، ھیچکس بھ قصد متقی و قدیس شدن ، نشد و و ... .

ری است ل و آدمخواھ امام و عارف و پیامبر و قدیس شدن برخاستھ از غایت استکبار معنوی و ناشی از اشد بخاین اراده ب -۵٠

ی شوید .ھ از من تقلید نکنید کھ کافر ممی فرماید ک(ع) کھ در جریان تقلید رخ می نماید . و اینست کھ علی

ن وحانی مردامستکبرین را بھ جنون پیامبر و امام و عارف شدن می کشاند وسوسھ نفوذ معنوی و قدرت ر آنچھ کھ این -۵١جھان بر وی کشانیم خود م خداست و با خود می گویند کھ اگر این قدرت و نفوذ روحانی را داشتھ باشیم کل مردم را بھ برده گیبھ تسخیر ست داده وا از دسلطنت می کنیم . و لذا چون میمون شروع بھ تقلید از ادا و اطوار مردان خدا می کنند و عقل خود ر

چھ بسا شیاطین در صورت بشری . (ع)شیطان درمی آیند و گاه عین شیطان می شوند کھ بقول علی

یل بھ ھ تر است ماستکبار مادی ھم ھولناکتر و شیطانی تر و رذیالن ین استکبار معنوی کھ غایت استکبار بشر است و ازا -۵٢ بلعیدن روح مردم را دارد . در حالیکھ مستکبرین مادی بھ تصاحب ثروت و بدن مردم کفایت می کنند.

و دو تا از قدیم ترین کارگاھھای استکبار معنوی و روحانی یکی روحانیت سنتی مذاھب و ظرف شریعت ھا بوده است -۵٣دیگر در قلمرو تصوف و تئوسوفی و خانقاه و درویشی گری خودنمائی کرده است و لذا ھمھ این بلعندگان روح صدھا القاب را با خود بھ یدک می کشند کھ واضح ترین آن لقب و پسوند " شاه " در سلسلھ ھای درویشی است مثل سلطان علیشاه و امثالھم .

ز این دراویش برای رسیدن بھ سلطنت با حکومتھا جنگیده اند و گاه موفق ھم شده اند و و در تاریخ نیز شاھدیم کھ بسیاری ا این سالطین عارف مآب را خونخوارترین و پلیدترین شاھان سلسلھ سلطنت پدید آورده اند مثل صفویان و فاطمیان . و اتفاقا

رده اند . و مثال سلطنت ھای شرعی را ھم می توان در تاریخ یافتھ ایم کھ برای حفظ سلطنت خود از قتل پدر و پسر ھم دریغ نکقرون وسطای اروپا و حکومت سیاه و خون آشام پاپ ھا درک نمود کھ جملگی بر جای عیسی مسیح سلطنت می کردند و گوئی

خود عیسی مسیح بودند .

Page 129: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

129

فید نموده اند . ین شاھان مقدس و صوفی و ملکوتی جنایاتی کرده اند کھ روی ھمھ سالطین کافر را سا -۵۴

می انورند زجرام عصمت و طھارت رسیده اند کھ درد آدمیت داشتند و از اینکھ بھ صورت آدم و بھ سیرت جکسانی بھ مق -۵۵اه نکھ چرا شاز ای وکشیدند . ولی مستکبرین معنوی و آدمخواران صوفی مزاج و عارف مآب و شریعت پناه درد سلطنت دارند

یطان و جنالنھ ش د و تبدیل بھلذا از بی چادری روی بسوی شریعت و تصوف و قداست بازی می کنننیستند زجر می کشند و لم و سبت بھ عانکینھ وشوند و برخی از آنھا سر از دیوانھ خانھ درمی آورند و برخی پای منقل و مابقی اسوه ھای شقاوت می

آدم .

د . نی کرده بوکھ یک طلبھ سابق بود و مدتی ھم ادعای امام زما مانی یک بیمار روانی و زنجیری را بھ نزدم آوردندز -۵۶ مبر اسالمره پیادرمانش کردم و چون بھبود یافت روزی بھ دیدارم آمد و بناگاه برای خوشمزه گی یک جوک مستھجن دربا

ا این فرد را ود گفتم یاو ب تتعریف کرد کھ من بناگاه یخ زدم . و دیدم کھ نمی توانم از این سخن پلید بگذرم . بھ فردی کھ دوسر این ساخت . د ا جاریرسی تازیانھ بزن وگرنھ اگر من بزنم او را بھ قتل می رسانم . و چنین ھم شد و دوستش این حد شرعی

ا استکبار ھمھ اینھ یدم کھدواقعھ تا ذات مفاسد و پلیدی و ضاللت موجود در کلیسا و کنیسھ و مسجد و حوزه و دیر و خانقاه را وسی درمی دا و معنوی و روحی است و اوج شیطنت و آدمخواری و جنگ با خداست کھ در لباس پیامبر و علی و مسیح و بوم

بیرون ین لباسھااان از آیند و راه خدا را بر مردم سد می کنند و بیھوده نیست کھ ھمھ پیامبرکشان و امام کشان و عارف کشی سازد مد و ھالک اده انم در ظھور جھانی اش اولین گروھی را کھ در مقابلش ایستآمده اند . و بیھوده نیست کھ امام زمان ھ

جماعتی از سادات آل محمد ھستند کھ دجاالن متشرع این دورانند .

مسارھای داران و تیم کھ اکثریت اعضای انجمن اخوت در خانقاه صفی علیشاه در سالھای قبل از انقالب سیاستمبھ یاد آوری -۵٧ جملگی در ھا کھ و بازنشستھ بودند بھ ریاست ظھیرالدولھ وزیر سابق دربار ناصرالدین شاه و سائر فراماسون ورشکستھ

نجمن ار این دسودای سلطنت بر جھان بودند در لباس درویشی . و حتی رئیس ساواک و برخی از شکنجھ گران ساواک ھم ی آخر . م و الس پرده این جماعت بھائیان را می یافتیعضویت داشتند و بیانیھ حقوق بشر قرائت می فرمودند و در پ

با حضرت در جدال و انکار(ص) وریم در میان اصحاب رسول اکرم بھ یاد آ -۵٨ ین عبودند و در بسیار بودند کسانی کھ دائماد و دیدیم را بگیرن شانای حال مشغول تقلید از آداب ایشان بودند و چون ایشان سنگ بھ شکم می بستند تا بتوانند بھ موقع جای

ت لی ھم سبقمد و عکھ با رحلت حضرت رسول ، چھ ھا کردند این قدیسان و مرتاضان جعلی کھ گاه در ریاضت و عبادت از مح می جستند تا بگویند کھ : ما پیامبرتر و امام تریم !

لھ بھ کفش الھ بود و چون علی وصدر حکومت پنج س (ع)بھ یاد آوریم کھ ابن زیاد زمانی والی فارس از جانب علی و -۵٩ ت از یزیدر شقاودھایش می زد و عبای زبر و خشن و وصلھ دار می پوشید و عاقبت خاندان علی را بھ خاک و خون کشید و

ھم سبقت گرفت .

Page 130: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

130

خیص تشامامان یار ضروری است کھ استکبار دینی و معنوی و روحی و عرفانی را بشناسیم تا دجاالن را ازپس بسیار بس -۶٠بلیس اناخت قلب شمعنای دھیم و بھ خدا و دینش تھمت نزنیم و این آدمخواران را در جرگھ عارفان و قدیسین نیاوریم . این ب

است و کارگاه ابلیس شناسی کھ گاه کشف و کرامات ھم دارد .

ول است کھ بق ھی مدرسھ ابلیسمھ این حجت ھای تاریخی نشان می دھد کھ تقلید از آداب و ظواھر انبیاء و اولیای الھ -۶١ موالنا : خلق را تقلیدشان بر باد داد ای دو صد لعنت بر این تقلید باد

ز رسوالن و و اطاعت ا رار می کنیم کھ ارادت و اطاعت ربطی بھ تقلید ندارد . و دین خدا و امر الھی در ارادتو باز ھم تک -۶٢ھ از فتنھ دیق است کصعارف ودسرانھ و از راه دور . و فقط در رابطھ مستقیم با یک امام زنده واولیای الھی است و نھ تقلید خ

ابلیس یعنی تقلید نجات می یابیم و از سقوط در استکبار ملبس بھ قداست و عرفان مصون می مانیم .

تا بھ تسخیر فتد و نھایااه بھ دام ابلیس می ین دار بی پیر و امام زنده ای کھ در والیت و ارادت عملی او نباشد خواه ناخود -۶٣ ابلیس درمی آید در لباس یک روحانی یا درویش .

را کھ ن سلسلھ ھارم بھ سلسلھ ھای درویشی افتاد و با کمال حیرت اکثر قریب بھ اتفاق مشایخ و بزرگان ایدوره ای گذا -۶۴ریدان می مبوسی خماری دست منقل ھا یافتم کھ در مواقعلشکری دست بوس داشتند در غایت خفت و ذلت و رسوائی در پای

تحت وح مریدانرلعیدن . و از اینجا بود کھ استکبار معنوی و روحی را کشف کردم و آدمخواری ابلیس را و عطش برای بکردند س . ھ است و بشفمکا . و سپس ابتالی بھ انواع مفاسد و بی عصمتی ھائی کھ فقط در این سلسلھ ھا قابلعنوان عشق و عرفان

ود خدم است کھ ت و عرفان برای آدم شدن است نھ خدا شدن . کھ خود خداوند ھم از رحمت مطلقھ اش مرید آدین و عبودی -۶۵ان را بر جای ایتا انسکھ نھ فرمود : ادعونی استجب لکم ( بخوانیدم تا اجابت کنم ) . و این عین مریدی خدا نسبت بھ انسان است

می شود . شیطان . پس احمق است آنکھ می خواھد خدا باشد . و چنین کسی عاقبت دریوزه و برده و بنده خودش می نشاند

دھند برا بھ او نست کھ می خواھد پیامبر و امام و عارف شود . زیرا اگر فقط روزی از زندگی این بزرگانو احمق تر آ -۶۶ شق ورزی می کنند . خودکشی می کند . در حالیکھ این بزرگان با بالی الھی ع

صیبش نشده دراویش کھ عمری بدنبال اسم اعظم و آدرس گنج ھای جھان بود و جز اعتیاد و ورشکستگی ن یکی از ھمین -۶٧و نبوغ ربھ نداریی و تجبود بھ بنده می گفت : " فالنی اگر من قدرت معنوی تو را داشتم دنیا را فتح کرده بودم . تو جوان

ت کند و و تفاده درسز آن اسا. واقعا خدا ھم نمی داند این نبوغ را بھ چھ کسی بدھد کھ قدرش را بداند و خودت را ھدر می دھی ست بوس ا یک دت... " این آقا یکی از ھمانھائی بود کھ عمری در عطش عارف شدن بود و خودش را بھ آب و آتش می زد

د تا شاه یا ش کرده بورا تال دست او را ببوسند . این آدم تمام عمرشپیدا کند . بیھوده دست دیگران را می بوسید تا دیگران ھم وزیر و وکیل شود کھ نشده بود و عاقبت درویش شده بود و فالن علیشاه !

Page 131: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

131

د . این دوبخصوص در جوامع جھان سوم و اسالمی مردم بھ دو قطب اشد کفر و اشد نفاق تقسیم می شون در عصر ما و -۶٨ن حق ستند و ایشکار ھل جھان نیز در حال وقوع می باشد . کھ اصوال این منافقین تحت سلطھ کفار آقطبی شدن فرھنگی در ک

است : روسپی و راھبھ : آل کاپون و دعانویس : فاحشھ ملوس و باکره دیوانھ .

تکبار برد بین اسن. ل نبرد خونین بین کفار و منافقین در ھر جامعھ و در کل جھان در حال پدید آمدن است و در عین حا -۶٩ دن . بن ال مادی و استکبار معنوی . نبردی بر سر تصاحب و بلعیدن مادی و معنوی جوامع بشری : نبرد بین بوش و

نیز نبرد بین منافقین شرعی و منافقین عرفانی : آخوند و درویش . و -٧٠

ن اینھمھ روحانی صادق و باشرف ھم در میااینست کھ عارف حقیقی ھم در میان اینھمھ دجاالن بدنام است و یک و -٧١دیوانھ وین گمراه ش از اخرمقدسین گم است . و لذا این امری واجب است کھ صدیقین از جمع این منافقین بروند تا مردمان بی

نشوند و حق و باطل بھم نیامیزد و راه ھدایت در تاریکی گم نشود .

مؤمنی ی پندارد کھتظاھر بھ دین می کند بتدریج امر بر او مشتبھ می گردد و می رسیدن بھ منافع نامشروع خود آنکھ برا -٧٢ وسیان شده ندچار وقدیس یا عارف شده است . و این شیطان است کھ در حین ایفای نقش او را بھ نقش خودش مبتال می کند

ده شقھ گردی رون دودست یعنی فرد در دروغش باورش می شود و این مالیخولیاست . این نفاقی است کھ تبدیل بھ ھویت شده ان زده گی ن شیطااست . مثل ھنرپیشھ ای کھ در نقش خودش فسیل می گردد و قادر بھ ترک آن پس از نمایش ھم نیست . ای

ز در شیطان نی وورد . است کھ از فرد یک وردگو و دعانویس و جن گیر و رمال و پیشگو و فالگیر و کف بین و امثالھم می پرود . و پیش می ر انی بھر یاریش می دھد تا رسوایش سازد و ھالکش نماید . و این شیطان زده گی گاه تا دعوی امام زماین ام

ویشی ، وندی و درن ، آخامروزه در کشورمان شاھد پیدایش قشری از این شیطان زده گان و دجاالن ھستیم از نوع سنتی و مدر ھندی و انگلیسی و سیاسی و ھنری .

می فتن راه سورویش منافق ، یادراستی بین فاحشھ بودن و راھبھ دیوانھ بودن ، بین یک المذھب فاسق و یک مال یا ب -٧٣رای سیدن کھ بھ حق ربسوی عقل و دین و شرافت مبرم ترین و واجب ترین امر جھت تنازع بقا است ، نھ برای ھدایت شدن و ب

وز ما سروده است کھ : نابود نشدن . گوئی مولوی این شعر را برای امر

نھ در مسجد گذارندم کھ رندی نھ در میخانھ کاین خمار خام است

میان مسجد و میخانھ راھیست غریبم سائلم این ره کدامست

ه ناخواه . زیرا بھ لحاظ تاریخی کل بشریت در مرحلھ براندازی شرک و نفاق از ذات خویشتن است خوا

بی تردید فسق و فاحشگی بھ بخشوده گی و ھدایت نزدیکتر از خرمقدسی و نفاق است . ھمانطور کھ خداوند فرموده است -٧۴کھ ھمھ گناھان کافران را بھ یک توبھ جمعا می بخشد بی ھیچ عذابی . ولی گناه مشرکان و منافقان را ھرگز . ھمانطور کھ مریم

Page 132: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

132

یت شدند و از اولیای الھی گردیدند ولی یھودای منافق بھ درک اسفل سقوط کرد . پدیده شناسی نفاق در مجدلیھ و باراباس ھدا جامعھ ما بھ مثابھ شناخت ام المسائل جامعھ است .

رگز نبردیصادقانھ ھ م قلب تضاد و تشنج جامعھ ما نبرد بین این دو جناح مذکور است . بین کفر بی ریا و دیناگر دقت کنی -٧۵را از جھان رک و نفاقزمان شدرنمی گیرد . کفر و ایمان ھمسایھ دیوار بھ دیوار ھستند . و خداوند اراده کرده است کھ در آخرال

نافقان مان را بر ا کافربراندازد و لذا مشرکان و منافقان را در سراسر جھان غرق در اشد عذابھا می یابیم و شاھدیم کھ خد تھا را بر جھان سوم و بخصوص اسالم مسلط ساختھ است . مسلط کرده است یعنی ابرقدر

Page 133: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

133

هیجدهمفصل

پدیده شناسی ازدواج موقت

( متعه )

Page 134: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

134

بسم اهللا الواصل

در جھان عنی رابطھ بین زن و مرد قوی ترین و جامع ترین و عمیق ترین رابطھ است کھ بین دو موجودیرابطھ جنسی -١ود شدن قابل ناب ھ آسانیو لذا ھیچ رابطھ ای از این نوع چھ تحت عنوان دوستی و یا ازدواج دائم یا موقت بھستی رخ می دھد

ایان عمر رفین تا پآگاه طنیست و زجرآورترین جدائی ھاست و چھ بسا پس از قطع رابطھ یا طالق ھم این رابطھ در آگاه و ناخودو بیھوده ودانھ استای جا ھرگز نابود نمی شود و این بدان معناست کھ رابطھ و بلکھ تا پایان ھستی ادامھ دارد . رابطھ جنسی

ریق ی کھ از طابطھ ارنیست کھ استمرار تاریخی بشر از طریق نسل ھا ھم از بطن این رابطھ ممکن شده است . بھ زبان ساده ا یاد این کند و لذ گیر میوند می زند و درجنسیت برقرار می شود ھرگز نابود نمی شود و گوئی کھ این رابطھ دو روح را بھم پی

رابطھ نابود نمی شود ھمانطور کھ روح آدمی جاودانھ است .

زمین نیست طھ جنسی فقط بستر استمرار و جاودانھ سازی رابطھ بواسطھ فرزندان و استمرار نسل بر رویجنسیت و راب -٢ست کھ این رابطھ ر یاد ااین رابطھ جاودانگی را درمی یابد و دبلکھ بستر جاودانھ سازی روح نیز ھست و گویا روح طرفین در

ئی کھ ست . و گوحزون امجاودانگی روح تجربھ و درک می شود ھر چند کھ یاد این رابطھ بدلیل طالق یا مرگ تماما دردآور و می ھ جاودانھنچھ کر ، آجاودانگی دارای ھویتی حزن آور و اندوھبار است کھ حاصل فراق است . و گوئی در تجربھ خاکی بش

شود رنج و اندوه و فراق است و نھ شادی و وصال .

وودانھ روح ابطھ جنسی و در لحظھ اوج لذت و وصال و ارگازم جنسی ، در یک آن روح طرفین با حقیقت جارگوئی کھ در -٣ ستین روابطلھی معموال در نخا –بلکھ با جمال جاودانگی یعنی خداوند روبرو می شود کھ این رویاروئی و وصال روحانی

است . ھعاشقانھ رخ می دھد و دیگر بواسطھ تکرار ، از خاصیت تھی می گردد و این اساس بدبینی ھا و جدائی

پس مقدس عشق جنسی و طالق بزرگترین و تلخ و شیرین ترین و سرنوشت سازترین واقعھ زندگی بشر است واگر ازدواج -۴ست . و داوند اخنیز ھست زیرا واقعھ الحاق جان بھ جانان است و لمس روح از صاحب روح کھ ترین و ذاتی ترین وقایع

بر ست و پیامت ھا ابیھوده نیست کھ ازدواج مھمترین پدیده دینی نیز ھست و در ھمھ مذاھب و خاصھ اسالم محور ھمھ شریع اسالم ازدواج را سنت خود نامیده است یعنی اساس دین او .

یات و ھستیشترک در رأس مھمترین مسائل حھمھ احکام و مسائل مربوط بھ رابطھ جنسی و ازدواج و زندگی م بنابراین -۵ مادی و معنوی بشر قرار دارند و عبور از آنھا بھ ساده گی و با نگاھی سطحی کاری خطرناک است .

انی ترین و شاقھ ترین و عذاب آورترین در عصر ما کھ عرصھ آخرالزمان است مسئلھ رابطھ جنسی و ازدواج مبدل بھ بحر - ۶مسائل شده و محور ھمھ مشکالت انسان مدرن است و با اینحال حکومتھا و متفکران و معلمان و دولتمردان از این مسئلھ بس بزرگ بھ ساده گی و حماقت می گذرند و کمترین تأمالت و تحقیقات در این باره صورت می گیرد و مسائل مربوط بھ آن با

Page 135: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

135

سیاسی و کورکورانھ است مورد تدبیر و برنامھ ریزی قرار می گیرد و لذا این مجم وعھ ای از شعارھای سطحی کھ عموما مسئلھ روز بروز بحرانی تر گردیده و منشأ ھمھ عذابھای العالج دوران ما شده است .

ل ر ھمھ مسائوئی است کھ اساس و محور کسی با ھر درجھ از علم و معرفت غریزتا درک می کند کھ مسائل جنسی و زناشھ -٧ دیگر زندگی اوست .

تی جنسی براس شود کھ در پس پرده ھر شکست و پیروزی و جنایتی یک زن قرار دارد بدین معناست کھ رابطھ اگر گفتھ می - ٨ سرنوشت سازترین امور است .

ن اآگاه طرفیننی ھم ھرگز از خاطره آگاه و یچ رابطھ جنسی بین یک زن و مرد حتی در حد گفتگو و حداقل ارتباط جسماھ -٩ زو اگر زنا ا .پاک شدنی نیست و از اینجاست حق شریعت ھا در امر حجاب و عفاف و عصمت و سائر احکام مربوط بھ آن

کبیره ھای گناه است نیز امری براستی حقیقی است و نھ صرفا قراردادی .

انواده و تشکیل خ م کھ بیان حقوقی و شرعی روابط جنسی قبل از ازدواج دائما مسئلھ ازدواج موقت یا متعھ در اسالو ام -١٠ماعی شده دۀ اجتشرسمی است امروزه در جوامع غربی بدون توجیھ شرعی و حقوقی عمال تبدیل بھ یک سنت و عرف پذیرفتھ

است .

ی ازدواج نم ا نامشروع قبل ازشروع یگر ازدواج طبق قواعد شریعت اسالمی انجام شود ھرگز کار بھ متعھ و روابط ما -١١ . کشد

د استفاده آخرین و حداقل راه و روش برای حفظ حرمت انسانی است کھ انسانھا از یکدیگر فقط بھ قص ازدواج موقت -١٢ض ھوت محشجنسی بھره نگیرند و یکدیگر را ظرف شھوت غیرمتعھد نسازند و روح و معنا و عزت نفس انسان بھ پای

اسد کثیریات و مف. وگرنھ پرواضح است کھ ازدواج موقت چھ از نوع اسالمی و چھ غربی ، حامل مسائل و آفقربانی نشود است کھ بھر دو طرف رابطھ لطماتی می زند کھ گاه مادام العمر است .

ر و تب عمیق تاابطھ قلبی و جانی و روحانی و ذاتی طرفین رابطھ با پروردگار است و لذا این رابطھ بمرررابطھ جنسی -١٣ھوده است و بی یھ نفسمقدس تر از ھر عبادتی است . برای اھل معرفت ازدواج جامع ترین و عمیق ترین کارگاه عبودیت و تزک

ھشت بدلیلا از بنیست کھ اساس شریعت ھا می باشد و بلکھ اساس نبوت آدم است زیرا نبوت حضرت آدم با خروج آدم و حوت و بھ ھ بوده اسر رابطائی آنھا از یکدیگر آغاز شد . یعنی نبوت محصول ناکامی آدم و حوا دمشاجره و عداوت زناشوئی و جد

.سر بردند بفراق زبان ساده نبوت حاصل طالق است زیرا آدم و حوا با خروج از بھشت تا سالھا در وضع جدائی و طالق و

و ر این زلزلھ. و ھر انسانی پس از طالق بنوعی دچابوت یعنی باخبر شدن و بناگاه دچار بیداری روح و وجدان گشتن ن -١۴ بیداری می شود .

Page 136: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

136

ی خواھند و جاوید م سی تر ازدواج دائم ھم ذاتا موقت است و با مرگ تمام می شود و آنانکھ ازدواج را ابدیاز نگاه اسا -١۵د و ھ فریب داکی بود ه جاودانھ سازسریعتر بھ بن بست رابطھ می رسند ھمانطور کھ ابلیس در بھشت ، آدم و حوا را بھ وعد

بین آن دو مشاجره و عداوت انداخت و از بھشت بیرونشان کرد .

ادثھ حن رابطھ و ز ھر نوعی ، تلخ و شیرین ترین و پیچیده ترین و در بلند مدت زجرآورترین و جانکاه تریارابطھ جنسی -١۶ .شود تا مسائل آنھم ھمھ حل و فصل گردد زندگی ھر انسانی است . و حق این واقعیت است کھ باید درک

تر می جنایت بار ھ ازدواج نگاھی الھی نشود این واقعھ درک نشده و لذا مسائل آنھم مستمرا تراژیک تر وبتا زمانیکھ -١٧ شود و بشریت را بھ انقراض و انھدام می برد .

ر عین زدواج را داشر دوران قدیم است و اینست کھ امروزه گاه بشر مدرن بھ ازدواج بمراتب قشری تر و احمقانھ تر از بن -١٨ حال کمدی ترین و تراژیکترین واقعھ می یابیم .

١٩- جتماعی بھ امر ازدواج و رابطھ جنسی است کھ حقیقت روحانی و ا –اقتصادی –حقوقی –فنی –لمی عنگاه صرفاین نگاه اکھ حاصل بت استو تمام بدبختی انسان مدرن از این با انسانی و الھی ازدواج را تا این حد انکار و تباه کرده است

تکنولوژی جنسی و پورنوگرافیزم است . و عجبا این تمدنی کھ زن را تبدیل بھ یک ماشین جنس سالم اه است بھ ی نمودنھایتاود وق بشری خو حق ھ شدهتھمت تحقیر جنسی نسبت بھ زن را می زند و متعھ را ستم بھ زن می خواند ولی روسپی گری نھادین

خفت و ج موقت راازدوا را عزت زن می نامد . در آن واحد با چند نفر رابطھ جنسی داشتن را حق و عدالت و عزت می نامد وفاع می کند و دجنسی زن تحقیر ستم می خواند . بنابراین ما را با این ادعاھا کاری نیست زیرا عمدا و آگاھانھ از ستم و فساد و

ادیش را جز در روسپی گری نمی داند . آز

نونی یفھ حتی قاا حمایت دولتھا بھ محض بلوغ جنسی ، فرزندان را بسوی ازدواج سوق دھند و این را یک وظباگر والدین -٢٠ یشھرشری یکجا فاسد بو واجب قرار دھند کھ سرپیچی از آن جرم و گناه تلقی شود نھ تنھا ھمھ مشکالت جنسی و زناشوئی و م

ا بھ اجراسول خدرکن می شود بلکھ اکثر عذابھای اقتصادی و سیاسی و جنون و جنایات بشری عالج می گردد اگر این سخن سد . انھ برگذاشتھ شود کھ : خداوند ھمھ گناھان آن والدینی را می بخشد کھ دخترشان در خانھ شوھر بھ عادت زن

ز ازدواج ادر جامعھ زمینھ عرفی پیدایش و توجیھ روابط جنسی قبل زدواج موقت ھر چند کھ یک حکم شرعی است ولی ا -٢١ . یر استو توجیھ فحشاء و روسپی گری و از بین رفتن قداست بکارت و عصمت زن است . و این امری اجتناب ناپذ

امھ واقع عوقت کھ امری شرعی و مشروع و محترم است ، ھمینگونھ اجرا شود و در جامعھ مقبول فرھنگ ماگر ازدواج -٢٢ خیر و برکات ه دارد و بھمرا شود و از یک عمل قاچاق و پنھانی خارج شود براستی اجرای یک حکم شرعی است کھ تماما

بسیاری از مفاسد را پیشگیری می کند و یک راه حل بزرگ برای نسل جوان است کھ مشابھ ندارد .

Page 137: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

137

نست کھ خودمشروع و خالف عصمت و وجدان و فرھنگ است و ایلی متأسفانھ متعھ در جوامع اسالمی ھم امری عمال ناو -٢٣ریعت شمتولیان ت و ازیکی از منابع تولید فساد و ستم شده و منفور گردیده است . و این اشکال از شرع نیست از فرھنگ اس

کھ این امر را معقول و مقبول عرف جامعھ نساختھ اند .

ھ حریم و آن زن ب اج موقت بطور مفتخرانھ و آشکارا در حریم خاندان انجام شودتوان ادعا کرد کھ اگر ازدو بھ یقین می -٢۴ایش ھیچ شود و بق ائم میفامیل مرد وارد گردد و مرد ھم وارد حریم خانواده زن شود در بیش از نود در صد منجر بھ ازدواج د

داخالت وقعات و متیست و ھای کاذب را دارا ن کمتر از ازدواج دائم نیست بلکھ بیشتر ھم ھست زیرا تشریفات جاھالنھ و ھزینھ ناحق خانواده ھا ھم بھ حداقل می رسد .

د دن خطبھ عقکھ تنھا تفاوت بارز ازدواج موقت با یک رابطھ دوست دختر و دوست پسری فقط در جاری کر بنظر می رسد -٢۵تر است است و بھ پاگیر وین امر ھم زاید و دست ازدواج است و الغیر . و لذا بسیاری از جاھالن بھ این نتیجھ می رسند کھ ا

ست . بخردانھ اھم نا کھ رابطھ دوست پسر و دوست دختر ھمان تعبیر بھ ازدواج موقت شود . و این اندیشھ ای ھم کافرانھ و

د ی کنضمین مازدواج از ارکان استحکام بسیار واجب و سرنوشت ساز است کھ تعھد زناشوئی را شدیدا ت نقش شاھد در -٢۶ حتی یک عاقد باشد و نھ بیشتر .

تی در ن نیست . حام خدا و شاھد قرار دادن خداوند در این پیوند اثری صوری و فرمالیتھ دارد ؟ ھرگز چنینو اما آیا -٢٧ کافرترین افراد ھم اثری ناخودآگاه و عمیق دارد .

اعالن شود و با نام خدا این گر ھمین روابط دوست پسر و دوست دختری در حضور خانواده طرا -٢٨ ابطھ منعقدرفین رسما .ن است گردد این رابطھ نھ تنھا مروج فحشاء و نابود کننده عصمت و ارزش بکارت نیست کھ پشتوانھ و حامی آ

ود اساس خع اسالمی و خاصھ کشور ما ، جراحی ایجاد بکارت مصنوعی دارای رکورد جھانی است کھ این اگر در جوام -٢٩ان ا و متولیامعھ مجو فریبی ھولناک است کھ ذات زناشوئی ھا را می گنداند بدین دلیل است کھ فحشاء و روسپی گری علمی

شریعت خود دارای نفاق عظیم در دین ھستند .

از یک طرف خود والدین و متولیان امور مبلغ رفاه پرستی و مدرک پرستی و علم پرستی کاذب ھستند و سن ازدواج را -٣٠ال و باالتر می برند و این اساس فحشاء است و فروپاشی خانواده ھا . و از طرف دیگر بکارت و عصمت را تبلیغ می کنند و با

، علت العلل ھمھ بدبختی ھا در خانواده مصنوعی است. و این تناقض و نفاقاین اساس خیانت و فریبکاری و تولید بکارتھای در یک جا نمی گنجد . یک دختر اه پرستی و مدرک پرستی قرار دارد و این دو ھاست . زیرا عصمت پرستی در تضاد با رف

تواند ھم یک دکتر شود ھم باکره بماند یا دچار انحرافات جنسی و افسرده گیھای روانی و مادام العمر نگردد . یک پسر ھم نمیرا حفظ کند . این دو ھم بھ لحاظ عقلی و نمی تواند ھم یک دکتر و مھندس پولدار و مرفھ شود و ازدواج کند و ھم عصمت خود

Page 138: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

138

ھم دینی در تضاد قرار دارد . عصمت و بکارت نمی تواند قرین رفاه پرستی و علم و فن پرستی و مدرک پرستی و جاه طلبی باشد ھمانطور کھ کفر و ایمان در یک دل نمی گنجد .

اق لیل این نفنسی و اخالقی و خانواده گی شده است بدگر جامعھ ما پس از انقالب دچار اشد مفاسد و ناھنجاریھای جا -٣١ مذکور در رھبران و مدیران و دولتمردان است .

ست وانی شده ایا پسر پزشک مجرد توانستھ باشد براستی عصمت خود را حفظ کرده باشد حتما یک بیمار ر اگر یک دختر -٣٢ خودارضائی حداقل آن است . و دچار انحرافات حاد جنسی و یا افسرده گیھا گردیده است کھ

اسی و تصادی و سیوقت آشکارا و مفتخرانھ انجام گیرد بسیاری از دردھای بی درمان و مفاسد و بحرانھای اقماگر ازدواج -٣٣ دینی است . –فرھنگی جامعھ بطرزی معجزه آسا برطرف می شود . و این نیازمند یک اصالح و انقالب فرھنگی

مر صوال ھر اادقانھ می سازد حضور شاھدان بر این رابطھ است . سی را حالل و مشروع و سالم و صاآنچھ کھ رابطھ جن -٣۴ پنھانی منشأ فساد و تبھکاری و ستم است بخصوص روابط پنھانی .

د ساروغ ام الفدامری آشکارا و آگاھانھ دال بر خالف و ناحق و ستمگرانھ بودن آن امر است ھمانطور کھ پنھان ساختن -٣۵ است روابط پنھان ھم چنین است و بزرگترین دروغھاست .

ست ین رابطھ امفاسد ناشی از ازدواج موقت حاصل پنھان کردن آن است کھ خود اساس عذاب و پیچیده گی ا ھمھ ستمھا و -٣۶ ف کنند درطرا بررکھ مسبب آن خود طرفین ھستند و حکومت و شرع و متولیان آن می توانند این بن بست و فساد و عذاب

حالیکھ در جامعھ ما خود این کانونھا از علل اشاعھ این فساد و فالکت در جامعھ می باشند .

بھ زدواج دائماتولیان شرع و حکومت ازدواج موقت را بھ لحاظ قانونی بھ آسانی و بدون تشریفات و شروط یا بایستی م -٣٧وش این دباری از قل اگرابط بین دختران و پسران جوان بردارند کھ الاثبت برسانند و بھ رسمیت بشناسند و یا دست از سر رو

جوانان بیچاره برنمی دارند سربار آنان نباشند کھ ھستند .

زدواج اد کھ بجای زدواج دائم ھم مستمرا بدلیل آزمایشات پزشکی شاقھ تر می شود و مثال معتادان مجبورناامروزه حتی -٣٨در طر اعتیادختر از خود موجب اشاعھ ایدز و انواع امراض مسری می شوند و خطر این بمراتب بیش کردن بسوی زنا بروند کھ

زناشوئی است .

ی کنند اممکن تر مین و دولتھا بدون احساس کمترین مسئولیتی در قبال سرنوشت مردم ، مستمرا ازدواج را نامروزه قوان -٣٩ری د و تبھکادی فساپردازند کھ خود مولد مفاسد برتری است کھ رشد تصاع و از طرفی دیگر بھ کنترل و سرکوب جوانان می

بھمراه رشد کفر و عداوت با دین از جملھ این عوارض است .

Page 139: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

139

ای ر خودکشی ھاتصال بھ جاودانگی است . ویژه گی منحصر بفرد این واقعھ از ھمین بابت است و لذا اکث ازدواج عرصھ -۴٠حساس اآدمی ج است زیرا این شکست عین شکست جوھره جاوید در جان و روان است کھ بھبشری بھ دلیل شکست در ازدوا

از ھمین دیگری نابودی می دھد و خودکشی بمعنای تالش برای رھائی از این احساس است . گرایش بھ مخدرات نیز تالشھ بند می باج را ھم ز ازدوری ترین آدمھا اانگیزه است . بنابراین ازدواج موقت را بایستی نوعی رندی الھی دانست کھ حتی فرا

تخرانھ و بطوری مف ج موقتکشد تا با گوھره جاودانگی آشنا سازد . و درست بھ ھمین دلیل است کھ ما ادعا داریم کھ اگر ازدوا چون این ازدو ریفات تش اری ازاج بسیاجتماعی و علنی انجام شود در اکثر موارد منجر بھ ازدواج دائم می شود . و اتفاقا

زدواج موقت در او اشاعھ تبلیغ کافرانھ و مفسدانھ ازدواج دائم را ندارد بسیار معنوی تر و انسانی تر و الھی تر است . بنابراینر خالف بکند . و مان میجامعھ بھ مثابھ یک تیر بھ صدھا نشانھ است کھ بسیاری از بحرانھا و مفاسد اجتماعی را برطرف و در

رقی ر جوامع شد کھ دھ غرب بیشترین فایده را ھم بھ زنان می رساند و بخصوص بحران بکارت را عالج می کنتبلیغات کافرانار تبدیل ان مک شوئی بھ یک شیطیکی از مھلکترین بحرانھا برای زن محسوب می شود کھ زن را در ھمان آغاز زندگی زنا

سازد و این بنای ساختمانی بر دروغی عظیم است . می

ودواج دارد وابط نامشروع قبل از ازھمھ مشکالت و اختالفات و دروغھا و تناقض ھای رابطھ زناشوئی ریشھ در رعلت -۴١ندارد . دواج وجوداز از اینست کھ ازدواجھای سنتی در سنین پائین موفق ترین ازدواجھا ھستند زیرا مجال روابط نامشروع قبل

میز و جنون آ اھالنھجازدواجھای مدرن کھ مملو از صدھا عوامل و طرز فکر بنابراین در جوامع مدرن شھری و روابط مدرن و باالتر یل مستمرا دھا دلصو کافرانھ است عالجی جز نھادینھ شدن ازدواج موقت وجود ندارد زیرا توقعات مادی و سن ازدواج بھ

از عوامل د و ھیچیکی گردنلذا بی بنیادتر م می رود و لذا ازدواجھا ھم بیمارگونھ تر و کذائی تر و غیرانسانی تر می شوند وقط با نھادینھ ه اند . فنین شدمفسدانھ زندگی مدرن برای انسان مدرن قابل درمان نیست زیرا نھادینھ شده و تبدیل بھ عادات و قوا

د ن را تمدیمیوی زرکردن ازدواج موقت است کھ می توان علی الحساب برای یک دوره بیشتر ، عمر خانواده و بقای بشر بر ا تبدیل ن جدیدی رر درمانمود تا بعد . چرا کھ انسانی کھ مغز و دل و روانش در اسارت تکنولوژی و مدرنیزم تباه شده است ھ

جات نھا راه نتتقل ، بھ مرض العالجتری می کند از جملھ ازدواج موقت را . اینست کھ بسیاری از متفکران واقع بین و مسموعود ت کھ ناجیبات اسامراض و جنون و تباھی را ، نابودی این تمدن مدرن می دانند کھ بر این خرا انسان مدرن از اینھمھ

ظھور می کند .

ری راه پیشگی ین در عصری کھ بدبینی روزافزونی درباره ازدواج در سراسر جھان در حال اشاعھ است تنھااو عالوه بر -۴٢واج را رس از ازدتشد کھ مفاسد و جنون و جنایات است ھمانا ازدواج موقت می با و مبارزه با این بدبینی کھ اساس بسیاری از

دام ذابھای ماسد و عاز بین می برد . در عصری کھ ازدواج دائم تبدیل بھ یک کابوس و مالیخولیای جنائی شده است کھ مفاعذاب ھا مشکل ورمان صدراه نجات است و دالعمر ناشی از آن ھر گناه و جرم و جنایتی را موجھ می سازد ازدواج موقت تنھا

جرای ی کھ از ااسالم و بحران اجتماعی است و براستی ھمچون یک ایده و راه حل منجیانھ می باشد و افسوس بر جوامع و دولالمی سر جوامع ادزدواج ااین حکم شرعی طفره می روند کھ این خود دال بر نامسلمانی است و لذا عذابھای ناشی از خانواده و

بمراتب ھولناکتر از جوامع غیراسالمی می باشد .

Page 140: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

140

رد مابطھ زن و دواج موقت را یک کاله شرعی برای روسپی گری زن و ھرزه گی مرد می دانند از ازدواج و رکسانی کھ از -۴٣ جز شھوت و سکس درنیافتھ اند و لذا اندیشھ خودشان دچار روسپی گری است کھ باید درمان شود .

نھائی روحی انسان است. تجنسی نھ تنھا اساس رابطھ زن و مرد در ازدواج نیست بلکھ خود معلول شھوت -۴۴

رابطھ ارند و لذاداصل مابقی انسانھا موجوداتی از خود بیگانھ اند کھ در تنھائی جنسی خود احساس نابودی وبجز عارفان -۴۵ .حساس است این ا ی و بی معنائی است و نیاز جنسی معلولجنسی و ازدواج تالشی برای نجات از این احساس نابودی و پوچ

جنسی و شھوانی می دانند اصوال نھ خود را بنابراین کس -۴۶ نھ ی شناسند ومانی کھ رابطھ بین زن و مرد را امری صرفاای بھتر از نیز رابطھ خودسر ازدواج را و نھ انسانیت را . و لذا ازدواج موقت را زشت و روسپی منشانھ می یابند . اینان با ھم

این ندارند .

فات جسمی وھا و سالھای تنھائی پس از بلوغ جنسی ، سراسر زمینھ رشد انواع امراض و مفاسد و انحراروزھا و ماھ -۴٧ عنین باال ج در سفکری و عاطفی و روانی است حتی اگر فرد دچار ھیچ نوع رابطھ نامشروع ھم نشود . و اینست کھ ازدوا موما

ای رواھناموفق و مسئلھ دار است و اکثر دختران سن باال دچار انواع افسرده گیھا و دل مرده گیھا و عقده العالج نی شدیدا ھستند و دیگر قادر بھ شروع یک زندگی مشترک نیستند .

ند و سانیت ھستن و اناال برنده سن ازدواج در عصر ما جنایت بار و جنون آمیز و خالف عقل و وجدان و دیھمھ عوامل ب -۴٨ جنایت بارترین آنھا معضلھ تحصیل علم است بخصوص برای دختران . اصوال ھرگز علم و معرفت د بھ نمی توان و ھنر اتفاقا

ح سالمت رو وعصمت وقیمت تباھی انسان حاصل آید و بھ زبانی دیگر ھیچ چیز ارزشمندی نمی تواند بھ قیمت ویرانی وجدان را وجدان و عصمت و روح ، ذات ھمھ ارزشھایند و میزان ارزیابی . انسان بدست آید زی

و نسان و بخصوص زن را کھ ظرف رحمت الھی است بسوی شقاوت کشاند ضد ارزش است حتی اگر علماھر امری کھ -۴٩ن اوت روح زوجب شقدین باشد . و اصوال علم و دین موجب سعادت و تعالی روح است پس آنچھ کھ امروزه تحت عنوان علم م

می شود دجال است کھ لباس علم بھ تن کرده است .

مادری را ون تحصیل کرده و شاغالن حرفھ ای در بیرون از خانھ بسوی شقاوت می روند و گوھره ھمسری چرا ھمھ زنا -۵٠مھ ھرده باشد رک کد از دست می دھند و دوست داشتن در آنھا می میرد ؟ زنی کھ محبت زناشوئی و رحمت مادریت را تجربھ و

امور دیگر را بھ پای آن قربانی می کند و نھ بالعکس .

ر می نی خانھ دازینست کھ ھمھ مبلغان و تئوریسین ھای برابری زن و مرد و فمینیزم ھمسر ایده آل خود را احقیقت دیگر -۵١د کھ منافع ی می خورنسانھ ارط بدرد تبلیغات دانند . این بدان معناست کھ این فلسفھ ھای مدرن دارای ذاتی منافقانھ اند کھ فق

.روغین امپریالیزم را تأمین می کند و لذا این نظریھ ھا نوعی شغل محسوب می شود شغلی بغایت رذیالنھ و د

Page 141: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

141

اقتصادی است تحصیل حرفھ ای زن و شغل بیرون از خانھ و درآمد زائکنظریھ دیگر -۵٢ ازی ی او را نیھ دارای ذاتی تمامااده و زت خانوعبرای زندگی عصر جدید می داند . این نظریھ آشکارا سعادت و سالمت و عصمت و وفا و مادریت و مبرم

نولوژی و ن بپای تکن انساشرافت انسانی را بھ پای رفاه و عیاشی و بازیھای عصر جدید قربانی می کند . این ھمان قربانی کرد عش فقط بھ جیب سرمایھ داران واریز می شود . امیال و جنون افسارگسیختھ آن است کھ البتھ نف

منظر د . از اینجدید آنچھ کھ دائمی و پایدار می نماید شغل اوست و آنچھ کھ موقتی است ازدواج می باش برای زن عصر -۵٣بھ ا خطچھ ب ری استگاست کھ زن روسپی گری خود را توجیھ و بلکھ تقدیس می کند . ازدواج موقت از این نگاه ھمان روسپی

عقد و چھ بدون آن .

روغ دودنش حجت بھان از چشم خانواده خواه ناخواه بسوی فساد می رود زیرا بر دروغ استوار است و پنھان ھر رابطھ پن -۵۴ بودن آن است .

ی قبلذا عوا ازدواج موقت عموما امری قاچاق محسوب می شود و پنھان از چشم خاندان صورت می گیرد و در جامعھ ما -۵۵ خوش ندارد و زن را بسوی روسپی گری تدریجی و شرعی می کشاند .

و عھدی اورژانس شغل و درآمد ثابت برای زن مدرن از این بابت است کھ نمی خواھد بھ شوھرش وفا واھمیت ابدی -۵۶می بی یا اسالوع غرنز داشتھ باشد . پس طبیعی و برحق است کھ این نگاه منجر بھ روسپی گری گردد و یا بھ ازدواج موقت ا

اش تن دھد .

ئولوژیک آناز ھر نوعش امری است کھ بھ لحاظ روانی از جانب زن تدارک دیده می شود و زن حامی اید ازدواج موقت -۵٧ است درست بدلیل اصالت بیوفائی اش .

کھ فائی ھر چھست حال این بی وصوال آنچھ کھ تحت عنوان روسپی گری تقبیح و لعن می شود چیزی جز لعن بی وفائی نیا -۵٨ بیشتر تکرار شود بصورت روسپی گری حرفھ ای خودنمائی می کند .

ھد و اینستدیطانی و بولھوسی ھای آنی زن او را از پذیرش والیت شوھر کھ والیت الھی است فراری می شکبر و غرور -۵٩م بدست ود آنھشطانی خود از ھر حیث استثمار می راز برده گی جسمی و جنسی زن . زیرا زن برای مافات این اراده شی

د . ت او ندارز سعادپلیدترین مردان . و این جزای گریز از پذیرش والیت شوھری است کھ او را دوست می دارد و آرزوئی ج

سی و ولھوبزار بضرت رسول اکرم اکثر زنان اھل دوزخند بدین دلیل است کھ محبت شوھر را انکار نموده و احاینکھ بقول -۶٠زیرا در ین دنیا .از ھم سلطھ خود می سازند و بھ بن بست رسیده و طالق می گیرند . و در واقع اکثر زنان مطلقھ اھل دوزخند

سراسر جھان اکثریت طالق ھا بھ اراده زنان صورت می گیرد .

Page 142: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

142

پی گری وست می دارد . و روسس اگر زن تحت استثمار مضاعف قرار دارد جزای بیوفائی بھ مردی است کھ او را دپ -۶١بت ابانھا محدر خی پنھان و آشکار ھم جزای مضاعف اوست از بابت اینکھ محبت شوھرش را بھ تجارت کشانید . و اینک باید

گدائی کند و پورنوگرافی عرضھ نماید .

. قتی زنان مدرن با شرط یکطرفھ حق طالق ، ازدواج می کنند این بمعنای ازدواج موقت است و -۶٢

ھریھ ھای نجومی بیان غیرمستقیم دیگری از ازدواج موقت است . م -۶٣

د عجب است ھ عمال رابطھ جنسی قبل از ازدواج را تحت عنوان دوست پسر و دوست دختر ، تصدیق می کنآن فرھنگی ک -۶۴دی نند آن دزبھ ما !؟ اینکھ ازدواج موقت شرعی را اکراه می دارد و نعره برمی آورد کھ : مگر زن اسباب بازی سکس است

است کھ پس از ارتکاب دزدی نعره می زند کھ : دزد را بگیرید !

ت حداقل شرعی حدفاصل و مرز بین روسپی گری و عصمت است و رعایت حداقل وفا و آدمیت است و رعای ازدواج موقت -۶۵ی دھند دوست دختر سوق م –دوست پسر شرافت در رابطھ زن و مرد می باشد . والدینی کھ فرزندان خود را بسوی فرھنگ

رق در غالدین را وه این بدانند کھ از فرزندان خود معتادان و بزھکاران و روسپی ھای آینده می پرورند و این فرزندان آیند انواع عذابھای جھنمی می کنند و انتقام می ستانند و این انتقام الھی است .

Page 143: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

143

نوزدهمفصل

ان پدیده شناسی ایم

Page 144: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

144

بسم اهللا المؤمن

ارفان عن فقط کار رآنی و اسالمی ، ایمان یک مقام روحی و قلبی در بشر است بنابراین تشخیص ایمان از بیروطبق معارف ق -١ن ن از ارکاد و ایواصل و اھل باطن است و با مجموعھ ای از شواھد بیرونی نمی توان کفر و ایمان دیگران را تشخیص دا

ھ صرف گران را بمان دیماعی در اسالم است و لذا شدیدا توصیھ شده است کھ یک مسلمان بایستی مسلمانی و ایاعتقادی و اجتعناست کھ ین بدان مست . اادعایشان قبول کند و یا الاقل انکار نکند و این انکار از معصیت ھای بزرگ در اسالم محسوب شده ا

این ا خداست وھ فرد بدیگران قضاوت کند زیرا ایمان امری مربوط بھ رابطیک مسلمان حق ندارد درباره وضعیت و مقام قلبی د و این ایمان کر ادعای قضاوت از آن خداوند است . فی المثل کسی مثل ابوسفیان تماما از سر ناچاری و مکرش اسالم آورد و

افر یمانش ، کدعای ااھ او را پس از امر بر ھمگان و بر شخص پیامبر مبرھن بود ولی پیامبر اسالم بھ احدی اجازه نداد کیست کھ ندان معنا این ب بخواند . این حقیقت بدین معناست کھ آدمی حق ندارد کھ درباره ایمان دیگران بھ قضاوت بنشیند . و

بایستی بھ ھر کسی کھ دعوی ایمان می کند بعنوان مؤمن اعتمادی مؤمنانھ کرد اال با آزمون .

نور ایمان وند بھ دلشاوند ایمان نمی آورد و ھر کھ بخواھد ایمان آورد خدانیم کھ ھیچ دلی بی اذن خددر قرآن کریم می خوا - ٢ عطا می کند بشرط آنکھ از اعمال زشت خود دست بکشد .

توبھ بشر است و چھ نور ایمان ھدیھ خدا بھ دل بشر است کھ برترین لطف اوست ولی مستلزم نیاز و طلب جدیبنابراین گر -٣ بیزاری اش از اعمال بد . و

لی وح باشند ووانیم کھ کافران بسیار دلشان می خواھد کھ چون مؤمنان دارای آرامش و قرار و اطمینان رخدر قرآن می -۴ آنچھ کھ مانع ایمانشان می شود اصرارشان در اعمال زشت است .

تھمت وز ، ربا ،مثل : مال مردم خواری ، زنا و تجا عمال زشت و بد چیستند ؟ زشت ترین اعمال ھمان گناھان کبیره اندا -۵مان مواره ظالھافران کناحق ، آدمکشی و مردم آزاری . شاھدیم کھ ھمھ گناھان کبیره انواع ستم بھ دیگران ھستند . و لذا

خوانده شده اند . ھر چند کھ نھایتا ھمھ این ستمھا بھ خود انسان ظالم باز می گردد .

بھ یکی از نشانھ ھای ایمان یکی از بزرگترین باورھای خطای دینی در میان مسلمانان است کھ ھیچ مبنای قرآنی نماز بھ مثا -۶و عقالنی و تجربی ندارد . ھمانطور کھ خداوند نمازگزاران سھوی ( عادتی ) و ریائی را در جرگھ دشمنان دین خود قرار داده

عرفانی قرار دارند از اقامھ صلوة نھی کرده است . و ھمچنین چندین آیھ –است . ھمچنین مؤمنانی را کھ در مستی ایمانی وجود دارد کھ در آن خداوند برخی از مؤمنان را بھ اقامھ نماز توصیھ کرده است و این بدان معناست کھ اینان قبل از اقامھ

د دارد کھ مقصود نماز است و آن ذکر می صلوة ھم مؤمن بوده اند . و نیز اینکھ در قرآن کریم عبادتی برتر از نماز ھم وجوباشد کھ البتھ ورد نیست . بنابراین طبق کالم خدا در کتابش ، نماز فقط برای برخی از مؤمنان می تواند یکی از عالئم ایمان

Page 145: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

145

نمی محسوب شود آنھم عالمتی مشروط زیرا نماز از روی عادت و ریا ھم داریم کھ نشانھ کفر و نفاق است . پس نماز مطلقا تواند نشانھ مطمئنی برای تشخیص ایمان باشد .

لذا ھمھ ست بی خرج و بی زحمت . پس بھترین ابزار فریب مردم می تواند باشد و ھمواره بوده است ونماز عملی ا -٧ پیامبرکشان و امام کشان تاریخ نمازخوانھا بوده اند .

ین را مانع دارند زیرا دی کافران با نماز با دین و مؤمنان عداوت و کینھ افران بی ریا و بی نماز با دین عداوتی ندارند ولک -٨بایستی در ایمان را دین و منافع نامشروع خود می دیدند کھ مجبور بھ تظاھر بھ دین شدند تا بھ این منافع برسند . پس دشمنان

.اریخی است و ھم تجربی و ت نمازخوانھا جستجو کرد و نھ در شرابخواران و بی نمازان . این ھم امری معقول

س نماز نمی تواند نشانھ ایمان باشد . پس نشانھ ھای بیرونی ایمان چیستند ؟ پ -٩

ھستند . دھا حدیث ھم مکمل آنداوند در کتابش در صدھا آیھ عالئم مؤمنان را از کافران تفکیک نموده است و صخ -١٠روغگوئی، دکاری، ریا ،، زوری، افترازنی، پیروی از زن، ربا، ظلمحرص، حسد شدید، شھوت بارگی، ریاست پرستی، بی حیائ

ز فقدانش ا ور است ، عیاشی و امثالھم از عالئم کفخودفروشی، تجاوز بھ نوامیس، خیانت در عھد، دین فروشی، مال پرستیی است اعی ھر کساجتم ابطعالئم ایمان . و بھ غیر این یکی از واضح ترین نشانھ کفر یا ایمان ھمانا یاران و شریکان و رو

، انردزدان، ستمگ نی انسان مؤمن ھرگز با رباخواران،ھر کسی را بایستی از روی دوستانش شناخت . یع (ع)زیرا بقول علی می خورد .اران نعیاشان و اراذل و مردم آزاران معاشرت نمی کند و زیر بار ظلم حکام جور ھم نمی رود و نان ستمک

س ھمھ نیکیاصل اول مذھب او یعنی عدل است. عدالت اسا گی واضح تر و برتری دارد و آنعی ، ویژولی یک مؤمن شی -١١ ھا و ظلم اساس ھمھ بدیھاست .

ن در مذھب عی از ظلم آشکار است بھ مردم . پس اساس عملی ایمان عدل است و این محکمترین محک ایماھر گناھی نو -١٢ ست : عدل و امامت . شیعھ می باشد کھ فقط دارای دو رکن ا

ا این نیست و لذ ھ تجربھ معلوم شده است کھ بدون ارتباط معنوی با یک عارف واصل بھ مثابھ امام ، مقدورو عدل نیز ب -١٣م و مان کھ ظلخرالز آسخن پیامبر محقق می شود کھ : بی امام ، کافر است زیرا بی امام ، عدالتی ممکن نمی شود خاصھ در

و روی ن و عدل دس ایماھمھ سو می بارد . و عالوه بر این امام کھ خود نور ایمان است مظھر عدل است . پ ظلمت و ضاللت از سکھ تشیع است ، روی درونی و برونی .

ن آخرالزما حک شیعی نیست بلکھ یک محک آخرالزمانی برای ایمان است زیرا شیعھ ، جان اسالم و مذھبمعدل فقط یک -١۴

را ع)(ر و علی پیامب وخرالزمان ھر انسان عادلی یک مؤمن مسلمان شیعھ است حتی اگر نام اسالم و تشیع است . یعنی در آ نشنیده باشد و در قطب شمال زندگی کند .

Page 146: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

146

فطری مروزه عدالت طلبی شعار و آرمان محوری کل بشریت از ھر مذھب و ملتی است پس این یک امراھمانطور کھ -١۵ست کھ طرت بشر افع قلب ا می طلبد و آنرا عین حق می داند و حقی برتر از عدل نمی شناسد . و لذا تشی است کھ بشریت عدل ر

در آخرالزمان آشکار شده است و تنھا مذھبی است کھ عدل را اصل اول آئین خود قرار داده است .

ن و عالم دا و رسوالخمنان کسانی ھستند کھ بھ اما عدالت طلبی چھ ربطی بھ ایمان بخدا و قیامت دارد . در قرآن کریم مؤ و -١۶ست و اھای غیبی ن باورغیب و قیامت باور قلبی دارند و از ھر چھ کھ دارند انفاق می کنند . پس انفاق ھمان عمل بیرونی آ

اساس عدل اجتماعی می باشد .

جان کند و حتی ندادن بھ ستم فقر پیشھ سی کھ بخواھد عدالت پیشھ کند بایستی ھم قناعت پیشھ کند و چھ بسا برای تنک -١٧س از پب و حیات ا و غیخود را در خطر اندازد . پس گذشتن از جان و نان دو نشانھ عدالت طلبی است کھ مستلزم ایمان بھ خد

مرگ و حساب و معاد می باشد .

جان وند از نان عاد است کھ می تواین امر بھ لحاظ عقلی و تجربی بدیھی است کھ آدمی فقط بھ قدرت ایمان بھ خدا و ما -١٨ . نی استی و عقالمحک جھان. این یک محکی مبرھن و یقینی در ایمان است. و این بگذرد و در غیر اینصورت محال استخود

سالمی و اترین ایمان در سراسر جھان می باشد کھ اساس تشیع است و نیازی جھانی است یعنی نیازی پس عدل محکم -١٩ شیعی است .

یر . است و الغ ان عادل و عدالت طلب کھ برای عدل مبارزه می کند ( بھر طریقی ) مؤمن و مسلمان و شیعھیعنی ھر انس -٢٠ حال تحت ھر عنوانی کھ باشد و با اسم ھر مذھب و مکتبی و با ھر شعار و توجیھی .

ید با ان آورده ای فرماید کھ ای کسانی کھ ایمنتھی خداوند در کتابش ظلم ستیزی را از نفس خود فرد شروع می کند و مم -٢١رزه اجتماعی نوبت مبا زید تاظلم خود و حریم خود ستیزه نمائید . یعنی ظلم نفس خود و خانواده و روابط اجتماعی خود را براندا

برسد .

ل ست نھ عاددم خوار اس کسی کھ بھ نزدیکان خود ستم می کند و دم از عدالت اجتماعی می زند آدمی ریاست طلب و مرپ -٢٢ و مؤمن .

منان ما ماید کھ مؤی کھ نماز می خواند و بھر دلیلی دروغ می گوید مؤمن نیست . حدیثی از امام صادق می فربنابراین کس -٢٣ ممکن است زنا کنند ولی امکان ندارد دروغ بگویند .

اد ایمان آخرت و مع وی اندازد نمی تواند قلبا بھ خدا س آنکھ برای ستیز با ظلم تن بھ فقر می دھد و جانش را بھ خطر مپ -٢۴ ت . نداشتھ باشد و مؤمن نباشد چھ با نماز چھ بی نماز . چھ مسلمان چھ یھود . چھ کمونیست چھ نیھیلیس

Page 147: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

147

ھ نیزم بود کصر جدید بسیاری را درباره مبارزات کمونیستی بھ گمراھی کشانید مبانی مشھور فلسفھ کموعآنچھ کھ در -٢۵کھ ر می نمودا انکاعوی ماتریالیزم داشت و مذاھب شرک و نفاق در تاریخ را طرد و لعن می کرد و خدای الھیات مسیحی رد

ت کردند .ب حمایحقا قابل انکار است . و لذا شاھد بودیم کھ روحانیون مؤمن بسیاری از مذاھب گوناگون از این مکت

وجود داشتھ منافق و ظالم ھم ھر جریان دیگری عناصر و گروھھای منحرف ودر مبارزات عدالت طلبانھ مثل بی تردید -٢۶ . اند

عدای عدالت را یک امر اقتصادی محض می دانند و این یک انحراف فکری خطرناکی است . زیرا االبتھ بسیار -٢٧ لت تفاقا اقتصادی وجھی از عدالت است کھ در پایان کار رخ می نماید .

عفت را از ود . یک عرق خور ظالم است زیرا امنیت و سالمت لم است زیرا دیگران را گمراه می کنیک دروغگو یک ظا -٢٨ ی یک ظالمانسورچجامعھ می گیرد . یک رباخوار ظالم است زیرا ایجاد تورم می کند کھ اساس بسیاری مفاسد است . یک س

دم را ت زیرا مرالم اساه و اجبار ایجاد می کند یک ظاست زیرا قدرت تفکر و اعتقاد را فلج می سازد . کسی کھ در دین اکریرا الم است زکند ظ بسوی ریا و نفاق می کشاند و این معصیتی بر خدا نیز ھست . و کسی ھم کھ فاصلھ طبقاتی را زیاد می

نماز . چھ بی وموجب حقارت و حسد و کینھ و تبھکاری و فساد می شود . اینھا انواعی از ظلم و کفر است چھ بانماز

ل بر کفر .تی یک آیھ نیست کھ بتوان از آن استنباط کرد کھ نماز دال بر ایمان است و بی نمازی داحدر کل قرآن -٢٩

گز صورت آن کریم ھرھم کھ بمعنای ارتباط با خداست و راز و نیاز با اوست فقط یک صورت ندارد و لذا در قر و تازه نماز -٣٠تفاوتی مھای بکلی ھ نمازوجود ندارد وگرنھ سخن از مؤمنان یھود و نصاری و صابئین نمی بود ک و کالم معینی از اقامھ صلوة

دارند .

ات . یعنی وغگوئی مبارزه می کند و نان و جان خود را در خطر می افکند یک انسان عادل است در درجھر کھ با در -٣١چ صفتی ریم ھیکد است یعنی اساس کفر است و در قرآن انسانی مؤمن است در ھر مذھب و مکتبی . زیرا دروغ ام الفسا

ھمچون دروغ ( در دھھا آیھ ) طرد و لعن نشده است .

اشد. بافر و ظالم است چھ بانماز و چھ بی نماز . ھرگز مپندار کھ دروغگوئی را دین و ایمانی پس دروغگو ک -٣٢

ن آرود و از برای مبارزه با ظلم بسوی مرگ و نیستی می یمان یعنی احساس امنیت در قبال مرگ و نابودی . پس آنکھا -٣٣. یکندمود احساس ا در خجاودانگی رنمی ترسد در قبال آن احساس امنیت دارد یعنی بھ حیات جاوید ایمان قلبی و روحی دارد و

ذھب شیع کھ متروزه میعنی مؤمن است چھ با نماز و چھ بی نماز . چھ بھ امید مدینھ فاضلھ و چھ بھ امید بھشت اخروی . ا .اصالت عدالت است فقط از این منظر و عرفان است کھ می تواند تبدیل بھ مذھبی جھانی گردد و الغیر

Page 148: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

148

وجیھ ن بعنوان تو فلسفھ ای کھ ھر کسی بر مبنای آن مبارزه ستم ستیزانھ خود را بھ پیش می برد و از آ شرح و توجیھ -٣۴ وو فرھنگ شرایط ثانویھ است و ھر کسی توجیھ و روش خاص خود را دارد بستھ بھ ذھنی و روش کار بھره می گیرد یک امر

دا در رأسخید کھ سواد و تربیت خود . آنچھ کھ اساس مشترک و واحد ھمھ ظلم ستیزان جھان است ایمان است بھ حیات جاو آن قرار دارد با ھر نام و توضیح و فلسفھ ای .

روشی ابید و بھری: مرا بھر نام کھ دوست می دارید بخوانید و در ھر سو کھ بجوئید می و خداوند در کتابش فرموده کھ -٣۵ان و ی شک کافرانند بکھ می توانید تقرب جوئید . پس آنانکھ نام و روش خود را بر حق می دانند و مابقی را کافر می خو

ظالمانند کھ در لباس دین پنھانند .

ا در ات اخروی رت خویش را بھ حیات مفروض اخروی تقدیم نمی کند مگر آنکھ جاودانگی حیاجان آدمی ذاتا ھرگز نقد حی -٣۶ریخی ی و نھ تای باطنخویش احساس نماید ھمچون روحی حی و حاضر و نھ فلسفھ ای صرفا خیالی . و این یعنی ایمان بھ خدا

و آسمانی . و این ایمان عرفانی است و نھ صرفا فلسفی و شرعی .

وند . خود خدا م است نھ ایمانس ایمان ھمان درک و حس خدای قلبی است و نھ آسمانی . باور بھ خدای آسمانی ، اسالپ -٣٧ .ھم در قرآن کریم می فرماید کھ : مگوئید کھ ایمان داریم زیرا ھنوز اسالم در شما قلبی نشده است

فر است ، ماتریالیست یا نیھیلیست است .س چھ بسا دلی مؤمن است ولی ذھن ھنوز مؤمن نشده و بلکھ کاپ -٣٨

جود خدا راومان امری قلبی است و نھ ذھنی . ھمانطور کھ ھرگز در ظرف ھیچ فلسفھ و منطقی نمی توان و اصوال ای -٣٩ دھد . اثبات کرد . یعنی ذھن ذاتا کافر است و حتی دیده ھای محسوس خود را ھم مورد شک و تردید قرار می

ھ شیعی مؤمن کسی است کھ دارای امام حی و پیر طریقت است کھ تحت ارادت و والیت او قرار دارد کھ تجسم در اندیش -۴٠عدل و عرفان و یقین است . یعنی عدل کھ اساس ایمان است ناشی از رابطھ قلبی و روحانی با امام است . از این منظر نقش

ر جدید بھ عنوان امامان عدل در کشورھای گوناگون درک می کنیم مثال رھبران انقالبی و عدالت طلب را در تاریخ انقالبات عصمائو ، گاندی ، چھ گوارا ، فیدل کاسترو ، ھوشی مینھ ، لنین و دیگران . کھ برخی از آنان بھ لحاظ فلسفی المذھب بودند ولی

ث ماست . وگرنھ چگونھ با عقل اجتماعی عجبا کھ توده ھای پیرو آنان ھمھ مذھبی بودند . این یعنی چھ ؟ این آن راز مورد بحو باور دینی می توان چنین وقایع بزرگ و سرنوشت آفرینی را توجیھ کرد . چگونھ مردمی مذھبی بھ دنبال یک آدم المذھب جانفشانی کرده اند . این حقیقت با الھیات فلسفی و کالمی و شریعت فاقد عرفان در تضادی آشتی ناپذیر است . پس این

یان آزادی و عدالت ملل نمی توانستند کافردل و ملحد باشند . کافر نمی تواند مؤمن را رھبری کند و بھ پیروزی برساند . پیشواروزی در ایام جوانی با یکی از رھبران گروھھای کمونیستی در ھمین باب بحث می کردیم کھ از دوستان دوران دبستان بودیم .

ود بمن گفت : فالنی آیا براستی تو فکر می کنی کھ من کافرم و خدا و حیات پس از مرگ او در حالیکھ بغض گلویش را گرفتھ برا باور ندارم . با شنیدن این حرف او بناگاه از یک خواب غفلت و جھل عظیمی بیدار شدم و ایمان را بھ گونھ ای دگر کشف

Page 149: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

149

ن و بھ ذھن کافر چند سال بعد در راه آزادی کشتھ کردم کھ ورای حرف و اندیشھ و فلسفھ و شعار است . این دوست بھ دل مؤم شد و شبی در خوابش دیدم کھ بمن چنین گفت : مؤمن یعنی عادل و آزاد !

یان مصر ما از منان عالبتھ ھمھ کمونیست ھا مؤمن نبوده اند مثل ھمھ نمازخوانھا و اھل کلیسا و مسجد . ولی نابترین مؤی بر جی و عدالتفلسفی را طالق داده بودند و بھ جستجوی امام و نا –خدای آسمانی اندیشھ ای برخاستند کھ مذھب تاریخی و

ر یعتی سارتکتر شردروی خاک بودند . و این ذات تشیع است و اساس ایمان آخرالزمان . بر ھمین مبنا و ادراک بود کھ یچھ ھوری ، نقبال الاواند . ھمانطور کھ اگزیستانسیالیست و گورویچ کمونیست را از برخی آیت هللا ھای ما شیعھ تر می خ

) ذھن(ئی از ظن دازداظیم است پس خنیھیلیست را حکیم الھی می خواند . اگر بقول قرآن کریم خدای ظن ، کانون شرک و ظلم ع یدان نائل آو عرف اساس عدل و توحید است ھر چند کھ کمال عدل و ایمان آن است کھ ذھن انسان مؤمن ھم بھ حکمت توحیدی

تماعی این عدالت اج قسط و کھ این مقام صدیقین و موحدین کامل است . تمام قدرت و عظمت و جاذبھ اجتماعی این برپادارندگانزی ن ظلم ستیئی قریبود کھ از ذھن شرک زدائی کرده اند زیرا خداوند شرک را اساس ظلم عظیم خوانده است و لذا شرک زدا

نیوی دی یک عمل اقتصاد –برپائی جامعھ ای عادل عاجز بوده اند زیرا عدل و قسط اجتماعی بوده است . ولی این انقالبیون در لحاد د است و اا الحااست کھ رھبریش با ذھن است و ذھن ملحد قادر بھ اجرای عدل نیست . زیرا فلسفھ ھای ذھنی کمونیست ھ

قیقت ح. و این ی باشدان در جامعھ و رھبران آن متوان اجرای عدالت در جامعھ را ندارد . زیرا عدالت اجتماعی محصول عرفنی موحد ولی دارای ذھ ائی کھرا قبال نشان داده ایم . کم نیستند انسانھائی کھ دارای قلوبی مؤمن و ذھن کافرند و نیز انسانھصورت تفسیر ر غیر ایندو ت .قلبی کافرند . و تفسیر و تبیین توحیدی دنیا و جامعھ و تاریخ و طبیعت البتھ کار عارفان کامل اس

ین را ئیک کھ دوامع الو تبیین الحادی دنیا بسیار کم ضررتر از تفسیر مشرکانھ دنیاست . و اینست راز پیشرفتھای دنیوی ج بکلی از دنیا زدوده اند و این مقدمھ تبیین توحیدی دنیا می تواند بود .

Page 150: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

150

تمبیسفصل

پدیده شناسی بهشت

Page 151: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

151

االنیس بسم اهللا

در فب و سایھ سرو و می بیغش و رفیق شفیق در مقامی امن : اینست کل آن بھشتی کھ ھمھ آدمھا بر لب جوی آ -١ طرتاد تا این ح تی چراجستجویش ھستند کھ بیان قرآنی بھشت ھم جز این نیست . آیا براستی تدارک یک چنین شرایط ساده و مف

از تر زمو کھباریک خرت شده است آنھم با ھزار شرط و حساب و کتاب و مؤاخذه ایمحال است و تبدیل بھ بھشتی موعود در آ ھر ھزاران نصیب یکی شود . آیا براستی این چھ رازی است ؟

. ولی چرا یات آرمانی ھمھ عقالء از نیمھ دوم عمر است کھ دوره ھوس و بازی و حماقت بسر رسیده استحاین بھشت و -٢ ت ؟ اینقدر دست نیافتنی اس

عناصر و ب و درخت سرو و می بیغش بھ وفور یافت می شود و جایگاھی امن نیز . ولی آنچھ کھ از اینالبتھ جوی آ -٣ن کیمیای نستم کھ آیغ نداتشکیالت بھشتی ، نایاب و کیمیاست ھمانا رفیق شفیق و یار غار و دلبر دلدار است کھ بقول حافظ در

سعادت رفیق است رفیق .

ن خویشند وھشتی اند کھ عاشق بر شوھرابکریم نیز برجستھ ترین ویژگی حیات بھشتی ھمانا یاران و ھمسران در قرآن -۴ باکره ھای کاملند کھ چشم ھیچ بیگانھ ای بھ آنھا نیفتاده است .

ی بھ ھ تنھائس بن در قرآن می خوانیم کھ ھر کسی بھمراه یک رفیق بھ بھشت یا دوزخ می رود و درواقع ھیچکعالوه بر ای -۵ جائی نمی رسد و حرکتی ندارد .

دم و حوا ھم بر اثر اختالف و مشاجره و عداوت بین این دو مختل شد و از آن خارج شدند .بھشت ازلی آ -۶

بر محور ور مفھوم حقیقی و الھی و ھم در ادراک مجازی و بشری امری واحد است و شرایط واحدی دارد دپس بھشت ھم -٧ ق یا ھمسری ھمدل و باوفا معنا و تحقق می یابد . یک رفیق شفی

س آنچھ کھ کیمیاست یک یار غار ھمدل و باوفاست و اینست گمشده آدمی در جھان . پ -٨

در حیات الھی برای بھشت اخروی چیست ؟ دل نبستن بھ دنیا و اھلش و صرف نظر کردن از احیای بھشت و اما وعده - ٩ ر بھ جنونکھ منج پیشھ کردن . زیرا ھمھ تالشھای بشری جھت تشکیل بھشت در حیات دنیاستدنیاست و صبور ماندن و تقوا

ل بھ دوزخا مبد و جنایت و تبھکاری و ستم و جھنم می شود . زیرا تالش برای بھشت نمودن حیات زمینی است کھ زمین ر نموده است .

Page 152: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

152

ناگاه ده است کھ بزندگی خود را دارای حیات کمابیش بھشتی بوھرحال بھ تجربھ ھم می دانیم کھ ھر کسی دوره کوتاھی از ب -١٠ از دستش داده است . پس آدمی در این دنیا قادر بھ حفظ بھشت نیست .

نھ یل و جاودای نسبی ھر کسی در حیات دنیا بی ھیچ زحمتی وجود داشتھ است کھ تالش برای ارتقاء و تکماین بھشت ھا -١١ آن شده است درست مثل ماجرای از دست رفتن بھشت از نزد آدم و حوا .سازی آن منجر بھ از دست دادن

ش بھشتی ندگی کمابیمھ اگر دو نفر یکدیگر را متقابال دوست بدارند و ھمدل و ھمراه باشند در ھر شرایطی زپس در یک کل -١٢ دارند و راضی اند .

و طھ حماقت و سوء تفاھم و توقعات جاھالنھس محبت و دوستی متقابل عنصر ثابت و اصل بھشت است کھ بواسپ -١٣ تالشھای مذبوحانھ از بین می رود .

البان علم فرماید کھ بھشت اجر طت ھمانطورکھ پیامبر اسالم ھم میس فقدان معرفت است کھ بھشت را تباه کرده اسپ -١۴

است . و علم علی ھم معرفت نفس است یعنی عرفان . (ع)علی

ی گردد . ت کھ بواسطھ معرفت نفس استمرار می یابد و جاودانھ مقابل سنگ زیربنای بھشت اسپس محبت و دوستی مت -١۵ پس عشق و عرفان دو رکن بھشت است .

دم و ھشت برای آبوط آدم در قرآن نیز شاھدیم کھ بھ چھ ساده گی ابلیس توانست بھ وسوسھ جاودانھ کردن بدر داستان ھ -١۶دیک د بشرط نزھ بودنممنوعھ بکشاند و ساقط سازد درحالیکھ آدم و حوا در بھشت جاودان حوا آنھا را بفریبد و بسوی درخت

مر را پیش این او پیشادنشدن بھ شجره ممنوعھ . و ابلیس آن دو را درست بھ سمتی کشاند کھ بھشت را از آنھا می گرفت و آن جشان موجب خرو وساخت نمود و آگاھی شان را تباه می دانستند . پس ابلیس آنھا را احمق و بلکھ دیوانھ کرد و دچار نسیان از بھشت شد . پس نسیان و حماقت و جنون راز خروج از بھشت است .

ھمان یک کار را می بایستی حیعنی آدم و -١٧ ھمان کاری را کردند تا جاودانھ شوند کھ دقیقا ا جاودانھ می کردند تنوا دقیقا بمانند . و این عین جنون است .

بدو خلقت از این دو در لیس ، آگاھی و شعور آدم و حوا را وارونھ ساخت و نباید را تبدیل بھ باید نمود . زیرادر حقیقت اب -١٨ خدایشان شنیده بودند کھ نبایستی بھ شجره ممنوعھ نزدیک شوند تا در بھشت جاودانھ بمانند .

نھ مالیخولیائی بازیچھ ابلیس شدند . یا براستی چھ بالئی بر سر آدم و حوا آمد کھ بدینگوآ -١٩

حقیقت اینست کھ این دو در بھشت حوصلھ شان سرآمده بود و لذایذ بھشتی برایشان عادی و سھو شده بود و خاصیت -٢٠ بھشتی بھشت در نزدشان پوچ شده بود و بدنبال بھانھ ای برای خروج از این وضع بودند کھ ابلیس این بھانھ را فراھم آورد .

Page 153: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

153

شت ند و از بھر حقیقت آدم و حوا دلشان از خوشی زده شده بود و از سر بی دردی احمق و دیوانھ و بازیچھ ابلیس شدد -٢١ رانده شدند . درد بی دردی تنھا دلیل خروج از بھشت است .

زیرا ا کشف کردت رر بھشت و جاودانھ کردن آن لذت بردن کافی نیست بلکھ بایستی این لذت را فھمید و بھشدبرای ماندن -٢٢

ناخت ود را شخکھ ھمان معرفت نفس است بھ معرفت رب می رسد کھ : ھر کھ (ع)بھشت حضور پروردگار است . و علم علی خدا را شناخت .

عنصر جاودانگی بھشت است . معرفت ھمان -٢٣

آن است . نچھ کھ سھویت و عادات و پوچی حاصل از بھشت و خوشی را می شکند معرفت درباره آ -٢۴

اودانھ نصر لذت بھشتی ھمانا عشق و محبت است پس معرفت درباره عشق ھستھ مرکزی بھشت شناسی و جو مھمترین ع -٢۵ سازی بھشت است : عرفان عشق و عشق عرفانی !

ون دو گار است و عشق شناسی ھمان خداشناسی است کھ گوھره بھشت بعنوان حضور خداست چرا کھ : چعشق ، پرورد -٢۶ یکی شود سومی خداست . پس عشق و ھمدلی ھمان حضور خداست . دل

س عشق شناسی ھمان خداشناسی حضوری و وجودی است و این ھمان درب بھشت در حیات دنیاست . پ -٢٧

بد . قانھ می یاند را در جھان ھستی بشناسد جھان را بھشت می یابد زیرا ھمھ چیز را دوست داشتنی و عاشکسی کھ خداو -٢٨ ر کھ عاشق باشد در بھشت است . و ھ

ت وجود مذھب کشف بھشت در دنیاست و این مذھب محصول معرفت نفس است و معرفت نفس حاصل پس مذھب وحد -٢٩ ارادت و عشق عرفانی در رابطھ با عارفی صدیق است .

س رفیق شفیق ھمان پیر معرفت است کھ جھان را برای مرید ، بھشت می سازد . پ -٣٠

ت جنسی بناستی است کھ براساس شھوقطھ مقابل عشق عرفانی ، شجره ممنوعھ قرار دارد کھ ھمان نژاد و نژادپردر ن -٣١مسر ر کتابش ھاوند دشده است و لذا ھمواره رابطھ شھوانی و زناشوئی خصم درجھ یک عشق عرفانی است و لذا بنا بھ قول خد

عرفانی برمی خیزد . و فرزند دشمن آشکار ایمان و خداپرستی است کھ از عشق

ارد . یس اتصال دات دنیا ھرگز ھمسر نمی تواند رفیق شفیق باشد زیرا بستھ بھ شجره ممنوعھ است و با ابلو لذا در حی -٣٢

س در حیات دنیا درب بھشت ھمان رابطھ ارادت و اطاعت عرفانی از پیر معرفت است . پ -٣٣

Page 154: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

154

مبیست ویکفصل

پدیده شناسی پدیدآر

ه شناسی پدیده شناسی ) ( پدید

Page 155: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

155

بسم اهللا الباد

موده است ننحصر بفرد منیست بلکھ پدیدآر پدیده ھاست کھ در ھر پدیده ای ھم پیداست کھ ھر پدیده ای را پدیده خدا ، پدیده - ١ یعنی پدیده نموده است . زیرا ھر چیزی بھ این دلیل ھست کھ منحصر بفرد خویش است .

ھمان خدائیت پدیده ھاست یعنی چیزیت ! دیده ھا اینست کھ ھمھ پدیده اند و اینوجھ مشترک ھمھ پ -٢

ورش گردد و حض بواسطھ علم و منطق و فلسفھ و استدالل و علیت نمی توان اثبات کرد بگونھ ای کھ ایمان وجود خدا را - ٣ طبق تعریف در ھمھ جا و در ھر آن درک و باور شود .

ھ ھمان میزان دال بر انکار او می تواند باشد . بل بر وجود خداوند است ھمھ دالیل ذھنی کھ دا -۴

ن ظم و قوانینرای نظم و قانون است پس ناظم و قانونگزاری دارد کھ خداست . چون بسیاری امور خارج از چون جھان دا -۵ بشر است پس خدائی وجود ندارد .

معلول است و آن خداست . پس طبق ھمین قانون علیت ، خدا ھم ون ھر چیزی علتی دارد پس عالم ھستی ھم علتی داردچ - ۶ پس خدا نیست .

نیست . اسطھ ذھن درک و تصدیق و پرستیده می شود مخلوق و معلول انسان است و بازیچھ است پس خداخدائی کھ بو -٧

دای ذھنی خدای مصلحتی است کھ ھم می تواند باشد و ھم می تواند نباشد . خ -٨

. ساننابودن ان نای انسان و جانشینن فعلول ناکامی و شکست و بدبختی و مرگ و نیستی انسان در جھان است و جبراخدا م -٩

لذا انسان تا زمانیکھ بھ کام است بی خداست و لذا ناکامان با خداترند . و -١٠

در جھان ھستند . اینست کھ مؤمنان و انبیاء و اولیاء الھی مظاھر بدبختی و فاجعھ و تراژدی بشر و -١١

تان کھ خداپرس دمھای بکام و خوشبخت با خدا در نبردند زیرا او را خصم خوشبختی خود می دانند ھمانطورآو اینست کھ -١٢ را دشمن خود می دانند .

ف ترین دبختی و رنج و ناکامی و مرگ و نیستی ، کشف و باور می شود . خودش ھم گفتھ است کھ ضعیبخدا فقط در -١٣ نسانھا را جانشین خود می سازد و سخنگو و مجری اراده خود می کند . ا

Page 156: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

156

در آن خوشی می کنند و ود خدا از دنیا بی نیاز و مبراست انسانھائی ھم کھ از دنیا منزه می شوند و از آن دلخاز آنجا کھ -١۴ و بستگی ندارند او را کشف و تصدیق می کنند .

نسان . و لذا ا تنھا و بی نیاز و بی والد و ولد و بی ھمتا می باشد ( سوره توحید ) و خدا طبق تعریف خودش ، یگانھ -١۵ . ور می کندک و بابمیزانی کھ بھ این صفات نزدیک می شود و بھ درجھ ای بھ این صفات متمایز می شود خدا را کشف و در

. د او را بھتر درک و باور می کنددا مقیم بر عرش فناست و لذا ھر کھ بھ مرگ و نیستی نزدیکتر می شوخ -١۶

ھ کسی از : آنگاه ک ستھ ترین و بیمارترین و نابوده ترین انسانھا بیشترین حضور را دارد . ھمو می گوید کھخدا در ورشک -١٧ شما می میرد و بر گردش جمع می آئید خدا بھ آن مرده بسیار نزدیکتر از شماھاست .

خدا در خرابات است . -١٨

ا در آن چیزھا و وضعیت ھائی است کھ آدمی از آن می گریزد . خد -١٩

نسان از ھر چھ بیشتر می گریزد و می ھراسد خدا در آنجاست . ا -٢٠

س خدا از منظر حواس و ادراک آدمی مظھر کمال وحشت است . پ -٢١

ابد . لی کسی کھ او را باالخره دیدار کرد او را مظھر کمال لطف و زیبائی و مھر می یو -٢٢

می کامال وارونھ و خالف حقیقت است و پیروی انسان از شناخت خودش موجب گمراھی اوست .پس شناخت آد -٢٣

ینست کھ انسان مؤمن کسی است کھ در اطاعت یک انسان خداشناس و عارف باشد یعنی امام . ا -٢۴

ی می کند . س انسان فاقد امام ، گمراه و کافر و بخطاست و مسیر خالف حق را طپ -٢۵

ستند . ودی خود ضد خداست پس خدای ذھنی او ھمان ابلیس اوست و خداپرستان ذھنی پیروان ابلیس ھپس انسان بخ -٢۶

تی از سی است کھ تحت اطاعت بی چون و چرای یک عارف واصل باشد زیرا اطاعت با چون و چرا اطاعکپس رھرو حق -٢٧ ذھن خویش است و این اطاعت از ابلیس است .

س خداشناسی ذھنی تماما شیطان شناسی است و شیطان پرستی . پ -٢٨

پس آنانکھ خدا را در ذھن خود نمی پرستند پیروان شیطان نیستند و فقط از غرایز حیوانی خود پیروی می کنند و حیوان -٢٩ صفت می باشند .

Page 157: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

157

. شندایحقیقی مب ند و دشمنان خداپرستانپرست ھستدر ارادت و اطاعت او باشند شیطانقد امامی کھ پس ھمھ خداپرستان فا -٣٠

دا یا در وجود عارف واصل شناختھ می شود یا در واقعھ لقاء هللا . خ -٣١

ن کس ھمان سی ضد خداست لذا این خود را ھر کس از تو بگیرد تو را در سمت خدا قرار داده است و ایپس خود ھر ک -٣٢ امام توست .

طریق یروی از این شناخت پیروی از شیطان است و اینست کھ جز دریتی ضد خداست پس پچون شناخت محسوس و عل -٣٣ اطاعت بی چون و چرا از امام نمی توان سالک سیر الی هللا شد .

ستی . شناخت محسوس و علیتی کھ ھستھ مرکزی اراده بشر است ھمان شرک است برای داعیان خداپر پس پیروی از -٣۴

ست زیرا اطاعت از خود ضد خود است کھ خودیاھ ریاضت کشی خودبخودی ھم شرکی پیچیده تر پس واضح است ک -٣۵ ریاکار است .

وست با او اه و امیال کھ خدا را بخواند خدا ھم او را در مسیر بالیا اجابت می کند و در حوادثی کھ ضد اراد اینست کھ ھر -٣۶ روبرو می شود .

د را بھ ی کند و خوماوند بندگانش را در جریان بالیا و مصائب و رنجھا و تراژدیھا دیدار دو اما مسئلھ اینست کھ چرا خ -٣٧ا بعضلھ بشر ترین مآنھا معرفی می نماید . چھ می شد کھ خدا در خوشی ھای بشر با وی ھمنشین و دوست می شد . این بزرگ

خداست و بزرگترین معمای دین و خداشناسی است .

می گوید کھ قلوب محزون را دوست می دارد . ی ھای بشر در دنیا خوشش نمی آید و خودچرا خدا از خوش -٣٨

ی کند . من سکھ آنست کھ چرا بشر فقط در بدبختی ھایش بھ یاد خدا می افتد و در خوشی ھا فراموش روی دیگر ای -٣٩

نوز از یگرش بشر است . تاکنون ھھرحال این یک جبر وجودی در خلقت انسان است کھ یک روی واقعھ خدا و روی دب -۴٠ وجود سلطانی خداپرست و عارف گزارش نشده است .

یت ضعف و ظھر و کانون قدرت کن فیکون است و در ھمھ حال راضی و خشنود است ولی بندگانش را در غامخداوند خود -۴١ رنج و ناخشنودی درمی یابد و بھ مردم شاد و عیاش و آسوده توجھی ندارد .

د ذت نمی برنلز خوشی ھای دنیوی اپرستی و رنج پرستی امری مترادف است . خدا بھ سراغ معدود کسانی می رود کھ اخد -۴٢ و در جستجوی خوشی ھای دگر و برتری ھستند خوشی ھای باطنی و روحانی .

Page 158: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

158

تھ وجھی نداشتا و اھلش دا بھ سراغ کسانی می رود و خود را معرفی می کند کھ اھل باطن و درون گرا باشند و بھ دنیخ -۴٣ست کھ اریان رنج جمی در باشند و در این راه تنھا و بیکس شوند چون خود او . خدا تنھاست و تنھایان را دوست می دارد و آد تنھا می شود زیرا ھمھ آدمھا از فرد رنجوری کھ میلی بھ دنیا ندارد فراری می شوند حتی عزیزان .

نی ھم کھ ودش است . سوره توحید کھ شناسنامھ اوست بیان ھمین امر است . و انساخ خدا تنھا موجودی است کھ خود -۴۴ھائی سوی تنبسوی خود خودش حرکت می کند و از غیر خود پاک می شود در حقیقت بسوی خدائیت وجودش در حرکت است ب

ویش است .یشتن خرسیدن بھ خوو بی نیازی و بی خاندانی و بی ھمتائی . و آنچھ کھ راه دین نامیده می شود راه و رسم

ش ی وجود خویک پدیده ، پدیده ای بی ھمتاست و راز بی ھمتائی پدیده ھاست و لذا حرکت بسوی بی ھمتائیخدا بعنوان -۴۵ حرکت بسوی خداست .

ر و منزه بیزادنیا یگر خداوند بھ ھر کسی روی کند و بھ او نزدیک شود وی را از دنیا و اھلش و از کل حیاتو از طرفی د -۴۶ و را مستقی د و اومی سازد بواسطھ بیماری و فقر و تنھائی . و بدینگونھ آن فرد ھم با کمال اخالص روی بھ خدا می کن ماک و تو بشنود ن گویدخالصانھ صدا می کند . در حقیقت خداوند ھر کھ را دوست بدارد بیمار و تنھایش می کند تا با وی سخ

تنھا و بدون شریک .

وست آنھا را د داوند بدبختی و شکست و بیماری و رنج و درد بندگانش را دوست نمی دارد بلکھ رویکرد و سخن گفتن باخ -۴٧ھ سخن ا ، آستانگ و فنمی دارد و این فقط در شرایط سخت کھ از غیر او نومید و منزه شده اند ممکن می آید . و آستانھ مر

اوست . گفتن خالصانھ و رو در رو و بیواسطھ با

فرینش آکھ سخن از تابش می فرماید کھ انسان را از رنج آفریده است . و این جدای خلقت ازل از عدم است بلخداوند در ک -۴٨ انسان و انسانیت است کھ در کوره رنج ممکن می شود و نھ عیش کھ کوره خلقت حیوانی بشر است .

را امر پرستش آنی از مخلصین و پرستندگان کامل او می شدند . پس نیز می فرماید کھ اگر می خواست ھمھ مردمان بھ و -۴٩ بھ آزادی و اختیار انسان وانھاده است .

تر است . وماید کھ پس از خلقت شش روزه عالم و آدم بر عرش نشست تا نظاره کند کھ چھ کسی نیکوکارو نیز می فر -۵٠ این راز خلقت است .

قرار داده را رنجم کھ چرا خداوند رشد و تعالی روحی انسان و موتور محرکھ تقرب الی هللایقبال این سئوال را طرح کرد -۵١ است و نھ عیش و شادی .

آدمی غریزتا عیاش است و از رنج گریزان . بنابراین اگر رشد آدمی در عیش می بود کھ ھمھ بھ کمال رسیده و بھ لقاءهللا -۵٢ و ارزیابی چھ می بود ؟ می پیوستند . پس ارزش و محک آدمیت

Page 159: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

159

و حرکھ ایماناز خلقت انسان فقط این بود کھ ھمھ آدمھا او را خالصانھ پرستش کنند گوھره و موتور م اگر ھدف خدا -۵٣وند متھم نصورت خدادر ای عرفان و تعالی روح را در عیش نھادینھ می کرد تا ھمھ اتوماتیک بھ او برسند و او را بپرستند . و

اده ود قرار دخر جای ی و خودشیفتگی می شد در حالیکھ مظھر رحمت و عشق و ایثار بھ بندگان است و انسان را ببھ خودپرست است و این مطلق ایثار است نھ خودپرستی .

رس و شد نھ از ترستشی از جانب بندگان را دوست می دارد کھ از روی شناخت و عرفان و آزادی و اختیار باخداوند آن پ -۵۴ جبر و لذا بر نمازگزاران سھوی فریاد می زند کھ وای بر شما . جھل و

ھ آدمیان رزق نحال بھ ھملقت آدم در حقیقت شر و کفر و فساد را بھ قلمرو الوھیت خود راه داده است . و با ایخداوند با خ -۵۵ می دھد در حالیکھ اکثر کافران و دشمنان اویند .

انسان دا کند . وجید تا خیر را از شر و حق را از باطل اوند بھ انسان آزادی اختیار بخشمی فرماید کھ خد(ع) حضرت زھرا -۵۶ عامل این تفکیک است .

یر و شر و درست و نادرست و حق و باطل مقولھ و معنائی فقط مربوط بھ وجود انسان است . خ -۵٧

ج و حمل شر و رنکھ برای خیر رسانیدن بھ دیگران متصال انسان نیکوکار و بدکار چھ فرقی دارند ؟ نیکوکار کسی است ا -۵٨ ست و بس .اھ رنج ضرر می شود و انسان بدکار بھ دیگران شر می رساند تا خودش بھ خیری برسد . پس تفاوت فقط در مسئل

رنج بھ خاطر خیر رسانیدن بھ دیگران ھمان گوھره خلقت انسانی و روحانی بشر است .

ین ارور ھم بھ اطاعت از احکام الھی تن بھ رنج می دھد . و انسان کافر و ش کسی است کھ برایانسان مؤمن و نیکوکار -۵٩د رنج نکھ بخواھبھ ای دلیل از احکام الھی و مبانی اخالقی بیزار است کھ نمی خواھد از عیش و خوشی خود بکاھد تا چھ رسد

ھم بکشد .

یش انی بھ خداشیدن برای نیکی و اطاعت از امر حق است و چنین انسنابراین حق و راز خلقت انسانی بشر ھمانا رنج کب -۶٠د و از ھا می گردریج تننزدیک می شود و خدائی می شود زیرا ھمانطور کھ قبال نشان دادیم در راه رنج برای حق است کھ بتد

.ود خداست ان وجکھ ارک دنیا و اھلش منزه شده و صفات الھی می یابد و بھ ارکان توحید در سوره توحید نزدیک می شود

ویش خاینکھ آدمی تا چھ حدی خدایش را دوست دارد اینست کھ تا چھ حدی برای جلب رضای محبوب میزان و محک -۶١ حاضر است متحمل رنج و ضرر و خطر شود .

است و برای مسئلھ اینست کھ انسان برای رعایت موازین و ارزشھای اخالقی و عقلی و دینی تا چھ حدی ارزش قائل -۶٢تحقق آن در خود تالش می کند . تالشی کھ انسان را الیق مقام خالفت اللھی می کند و ھمنشینی و دوستی با خالق . با کسی کھ بھ تو از عدم ، ھستی بخشیده است . و تا چھ حدی قدر این ھستی را می دانی و حاضری برای رسیدن بھ حق این ھستی در

Page 160: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

160

بکشی . و یا اینکھ این ھستی را جز برای عیش و بازی گذرا نمی خواھی : ھستی بازی یا ھستی حیات دنیا تالش کنی و رنج شناسی !

نیست . ت کھ عیاشی ھای آدمی در این دنیا اموری بغایت سطحی و تصنعی و مضحک است و نمایشی بیشاین واضح اس -۶٣ع شود ھا اخترا ع عیاشیندارد و لذا ھمواره بایستی انوایعنی عیاشی ھای مادی و رفاھی ریشھ ای در ذات حیات و ھستی آدمی

نسان در یاشی اعکھ بسرعت پوچ و باطل و بی خاصیت شده و باز عیش دیگر و جدیدی بھ میدان می آید و می رود . یعنی نی شد حیوار ھ دورهکحیات دنیا یک امری ذاتی و نھادینھ و فطری در طبیعت بشری او ھم نیست اال فقط برای دوران کودکی

اوست .

س رنج میزان و محک حق پذیری و محبت و راستی و جدیت و ارزش است . پ -۶۴

چھ نجش انسان و ارزشھای انسانی است کھ چھ کسی نیکوکارتر است و چھ کسی قدرشناس تر است وسرنج ترازوی -۶۵انسان یھ کھ :. و اینست معنای این آکسی ھستی شناس تر است و چھ کسی خداشناس تر است و چھ کسی خودشناس تر است

را از رنج آفریدیم . و بی تردید حیوان را از عیش و بازی آفریدیم .

ؤمن و حق نجھا و عذابھای نھان آدمھای عیاش و رفاه پرست ھزاران بار مھلک تر از رنجھای انسان مھر چند کھ ر -۶۶ھ و معذب ا دیوانبلوغ دیگر دارای حقی پایدار نیست و او رپرست است . یعنی عیش و بازیگری برای آدمی از سن عقل و

ھ و بھ دردھای بی درمان مبتال میسازد و این قانون ذاتی انسان استساخت . لیفھ خداخلی است و وح ازردارای . زیرا انسان ذاتا

ی و کلید خودشناسنسان برای چھ ھست شده است ؟ پاسخ بھ این سئوال پاسخ بھ ھمھ مسائل انسان است و شاه ا -۶٧ خداشناسی و ھستی شناسی و خوشبختی و بدبختی شناسی است .

ھستی را . ھستی جاودانھ ھمچون خدا . پس بایستی قدر اینابدیشده است ؟ برای اینکھ ھستی انسان برای چھ ھست -۶٨انتخاب ی و نیستیین ھستمی تواند ب. زیرا انسان صاحب اختیار است و واھدشبفھمد و تجربھ کند تا آن را حفظ کند و اصال بخ

کند .

ماری ، خواص ھر چیز و معنا و ارزشی در ضد آن یافتھ می شود . ھمانطور کھ ارزش سالمتی در بی حق و ارزش و -۶٩و رنج .ی شود ارزش شیرینی در تلخی و ارزش سیری در گرسنگی و ارزش زندگی در مرگ و ارزش ھستی در نیستی یافتھ م

خاب کند آنرا انت داند وبقعیتی مرگ آور و نیستی آفرین است و آدمی را طعم نیستی می چشاند تا قدر حیات و ھستی شرایط و مو و از آن حراست نماید .

نج راز مجرای اه ھستی شناسی است و ھستی جاوید ، خداست . پس تقرب الی هللا تقرب الی الوجود است کھپس رنج کارگ -٧٠ ممکن می شود .

Page 161: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

161

ست زیرا وشبختی و شادی ااضی ، رضی و رضوان از اسمای الھی است یعنی خداوند مظھر کمال رضایت و سعادت و خر -٧١ت عیش و لذ ت و ازکانون ھستی است پس ھستی ھمان مستی است . ولی آدمی اسیر بازیھای حیوانی و بلکھ مادون حیوانی اس

ت و ھا ، بطالی بازیانھ عدمیت اوست ھمانطور کھ بزرگترین ویژگحقیقی و جاودانھ ھستی بیگانھ است . و بازیگری آدمی نش پوچی و نابودی آن است . بازی فعالیتی نابود شونده است پس یک فعالیت عدم گرا است .

س رنج ، آدمی را از عیش عدمی بسوی عیش وجودی و الھی ھدایت می کند . پ -٧٢

نگول و شآمده است " بازخ " بمعنای شاد و (ع) شن کبیر از علی کی دیگر از اسماء و صفات الھی کھ در دعای جوی -٧٣ سرخوش و مست است . و این مستی ھستی است کھ ھوشیاری مطلق است .

س رنج حق شادی است برای آدمی . ھمانطور کھ فنا ، حق بقاست . پ -٧۴

غیر . بی د و از ذات است بی واسطھدمی حق ندارد با غیر ، شادی و عیش کند . عیش برحق ، عیش با خود و در خوآ -٧۵ واسطھ ابزار و امکانات . و این عیش ھستی است کھ عیش خدائی می باشد .

یمیای ھستیر فقر و تنگدستی در عیش کوش و مستی کاین کیمیای ھستی قارون کند گدا را . یعنی رنج کبقول حافظ د -٧۶ . ناشوندهفرسد و نھ بواسطھ غیرخویش و بواسطھ چیزھای است کھ آدمی بواسطھ ھستی محض خویش بھ عیش و مستی می

ایدار آدمیست و عیش عدمی است و عدم زا و مخرب . و لذا ھمھ بدبختی ھا و عذابھای پاعیش با عدم ،عیش با غیر -٧٧ حاصل عیشھای عدمی اوست بازی با اشیاء و آدمھا .

آنرا می کند تا ز وجود می زداید و آدمی را با وجود محض خود روبروفقر و تنھائی و بیماری ھمھ امور غیر خود را ا و -٧٨ستی ھمان ھدا ند . خکپذیرا شود و در آن مقیم گردد و ھستی مند شود و در ھستی اش بھ مستی برسد و با خدای ھستی دیدار

ج مجاری رن تی ازستی بایسمطلق و بدون حضور عدم و چیزھای عدم شونده . برای رسیدن بھ این ھ محض است . ھستی کامال عبور کرد تا از عدم پاک شد و ھستی دار گردید .

نجھا و عذابھا محصول بازی و اشتغال انسان با عدم و چیزھای عدمی و فانی است . ر -٧٩

انسان تا از عدمیت خود رنج نکشد از آن دست و دل نمی شوید و ھستی مند نمی گردد . و -٨٠

وید ست و دل نشازیچھ است زیرا فانی است . و انسان تا از این حیات دحیات دنیا سراسر بازی و بقرآن می فرماید کھ -٨١ن خدا صاحب ھستی نمی شود . و چون صاحب ھستی شد الھی می شود و خداشناس یعنی خودشناس و ھستی شناس . چو

ست . ھد خود است . یعنی ھمان ھستی محض و جاوید است و پایدار و تغییر ناپذیر و عدم ناپذیر . زیرا خو

سوره توحید در حقیقت سوره ھستی و ھستی مندی است و جاودانگی . -٨٢

Page 162: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

162

ھ ھا سھا و وسوسسیدن یعنی بھ ھستی خود رسیدن . یعنی بھ خود خود رسیدن . و ھمھ امیال و آرزوھا و ھوپس بھ خدا ر -٨٣جز ود است کھھنیت خذھستی بیرون از خود بلکھ تمام ظرف را از خود زدودن . زیرا آنچھ کھ دنیا نامیده می شود نھ جھان

:کھ (ع)لی عی سخن آرزو و ھوس نیست . و لذا خدای ذھنی ھم غایت دنیاپرستی است و لذا عین ابلیس است . و اینست معنا براستی کھ توحید ھمان پاک شدن از ظن است . یعنی از ذھنیت.

امر ھ حاصل اینھ او را الیق ھستی سازد تا ھستی اش را درک کند و قدر شناسد کز خلق آدمی اینست کپس ھدف خداوند ا -٨۴ طبعا خداشناسی و خداپرستی است . زیرا ھستی ، خداست .

یچ میزان وھرجات انسانھا در عرصھ کفر و ایمان ھمان درجات ھستی مندی و ھستی شناسی است و جز این پس مقام و د -٨۵ .محکی برای ارزیابی نیست

جود و ونتخاب بین اھا دارای این درجات و تقسیم بندی و تفرقھ و عداوت و کثرت ھستند . زیرا دارای آزادی و فقط انسان -٨۶ خداشناسی و خدایابی ت ن بھ مقاما رسیدعدم ھستند . و ھمھ درجات آدمی درجات ھستی شناسی و ھستی مندی است و طبعا

خالفت اللھی .

امام الم ھستی وود را یافتھ و بر آن مستقر شده است و لذا قطب علیفھ ھستی ! یعنی کسی کھ عرش وجخلیفھ خدا یعنی خ -٨٧مرکز تست . این اوجود مبین است کھ بقول قرآن ھمھ موجودات عالم متمرکز بر وجود اویند زیرا او نور وجود و کانون اراده

ابودی . بر محور وجود امام مبین برای ھستی یابی است و نجات از ن

د کرد و این ابود نخواھا وجود تماما مراحل رنج است خواه ناخواه . زیرا خداوند آنرا کھ ھستی بخشیده دیگر نو راه عدم ت -٨٨ جبر وجود است کھ مشیت الھی نامیده شده است : مشیت ھستی !

ل بھ نابود شود زیرا ھیچ چیزی مایبر ھستی نیز عمال در نفس ھر موجودی از جملھ انسان تبدیل بھ عشق ھستی می ج -٨٩ شدن نیست .

وست ج و عذاب اوما نمی خواھد ھستی را بشناسد و بھ ھمین حیات حیوانی قانع است و این قناعت باعث رنولی آدمی عم -٩٠ عارفانھ و و ناسانھناخت ششزیرا انسان حامل روح خداست و بایستی بھ سوی ھستی خدائی حرکت کند و این حرکت تماما

مون دو و پا ( مییوان دموتور محرکھ این راه ھم رنج است کھ خلقت خاص انسان است کھ : انسان را از رنج آفریدیم . یعنی ح ند . کدا می خپا ) را در رنج انسان می کنیم . و رنج کارگاه معرفت است . کارگاھی کھ میمون را انسان و خلیفھ

ج خود را د و لذا رنن شود در کوره رنج . یا این حق را درک کرده و بھ آن تن می دھه ناخواه باید انسامیمون دو پا خوا -٩١ود شید انسان مون بابھ حداقل رسانیده و لطیف و متعالی می سازد و یا بھ رنجھای دوزخی و آتشین مبتال می شود زیرا می

وگرنھ نابود می شود .

Page 163: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

163

میمون است جھت رسیدن بھ انسانیت . ھشت و دوزخ دو کارگاه ھستی شناسی و ھستی مندیب -٩٢

ت حیوانی ه آزادی انتخاب است و لذا فقط مختص بشر است . و لذا عیاشان و دنیاپرستان غرق در حیاپس رنج گوھر -٩٣ند کھ یا اغوتی دارری و طھستند و میل بھ انسان شدن ندارند و لذا در قلمرو جبرھا و جباریت زندگی می کنند و حیاتی استکبا

را فاقد آن ی دھند زیزادی مگرند و یا ستم بر و عموما ھر دو . یعنی ضد آزادی انتخاب ھستند و لذا بیش از مؤمنان شعار آستم ھستند زیرا از انتخاب انسان شدن گریختھ اند .

نتخابات ا وح خدا در میمون دو پاست کھ او را بھ سوی انسان شدن و خلقت روحانی سوق می دھد . ھمھررنج ، حضور -٩۴ .بودن بشری انتخاب بین رنج و عیش است و این ھمان انتخاب بین بودن و نبودن است ، انسان بودن یا حیوان

سانی و ی عین روح پذیری و خداپذیری است . و رنج شناسی ھستھ مرکزی خودشناسی و ھستی شناسی انپس رنج پذیر -٩۵ خداشناسی وجودی است .

د و پشت می کن ی یابد کھ سراسر مھر و لطف و کرامت الھی است و آنکھ بھ آنمی کند آنرا گنج آنکھ بھ این رنج روی م -٩۶ذاب هللا د و این عمی کن با آن می جنگد آنرا تبدیل بھ عذاب و آتش دوزخ می کند و چون غل و زنجیری بھ دامش می افتد و جان

است .

وییر و کون و عدمیت آن نیز مسلم و بارز است زیرا در حال تغ ر چیزی بھ این دلیل یک پدیده است کھ از عدم استھ -٩٧ فساد است .

ست . و امری ساده و بدیھی و طبیعی و اصیل است و این بودن است کھ عجیب و حیرت آور و غیرعادی ازیرا نبودن -٩٨ اینست معنای " پدیده " یعنی بوجود آمده !

عدم است و منطق آن ھم بر دیالکتیک –. پس پدیده شناسی کارگاه وجود ده شناسی یعنی ھستی شناسی از عدم پس پدی -٩٩ نیستی قرار دارد . –ھستی

دم عیزی تا بھ چای یک بود نبود است کھ با نبود بود بھ محک می خورد و شناختھ می شود . و لذا ھر پس ھر پدیده -١٠٠ سی است . خود بازنگردد وجودش مسلم نمی شود . و این معنای پدیده شنا

د است . ھان ھستی ، ظھور خداست پس خداوند ھم پدیده است و ھم پدیدآور . و این اساس وحدت وجوجاز آنجا کھ -١٠١

و انسان را مسئول پدیده شناسی کرده است . یعنی انسان پدیده ای است کھ باید پدیده را بشناسد یعنی خود را بشناسد تا -١٠٢و این شناخت تماما قلمرو رنج است . و اجر این رنج و شناخت ھم آنست کھ بھ مقام انسانیت می ظھور و حضور خدا را بیابد .

رسد کھ مقام جانشینی خداست و آن ظھور پدیدآر از بطن پدیده است .

Page 164: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

164

ای است کھ ھر موجودی را نشانھ رآنیق –دیده شناسی یعنی شناخت پدیدآر از بطن پدیده . و این خداشناسی عرفانی پ -١٠٣ ) از خدا می داند . و جھان را عرصھ ظھور و حضور او می فھمد . (آیھ

تنھا دیده شناسیپاسی ھمان تسبیح و تنزیھ جھان از غیر خدا و یا تسبیح و تنزیھ خدا از غیر اوست . پس پس پدیده شن -١٠۴ هللا می باشد .روش تفکر و علمی تماما عبادی و توحیدی است و تحقق معرفتی و علمی ال الھ اال

ت ی اھل معرفکھ برای رسیدن بھ چنین علمی بایستی خود عالم اھل تسبیح و تنزیھ و توحید باشد یعن پس واضح است -١٠۵ نفس و عرفان عملی باشد .

و )ع(و علی (ص)راسی علم وحدت وجود است کھ عارفان ما بنا نھاده اند کھ البتھ سنگ زیربنایش از پیامبپس پدیده شن -١٠۶ امامان ماست .

نرا آده اند کھ ر عصر جدید از طریق سکوالریزه ساختن عرفان اسالمی بھ یک پدیده شناسی نیھیلیستی رسیاروپائیان د -١٠٧ن فاسد دورامنون و جاگزیستانسیالیزم می نامند کھ مذھب عبث پرستی و نیست انگاری است کھ عمال در خدمت کفر و جھل و

ھگل و ھوسرل و ھایدگر از بانیان این مذھب محسوب می شوند . ماست کھ کسانی چون

بد و یستی می یانلیزم ، ھستی شناسی الحادی است و لذا بھ نیستی انجامیده است . زیرا ھستی را مترادف اگزیستانسیا -١٠٨ این اساس مکتب برابری فلسفی دوران ماست و پایان فلسفھ و اخالق .

سوی لمرو عدم بختیار و انتخاب انسان بین بود و نبود است و انسان را از قاخاستھ از آزادی پس واضح شد کھ رنج بر -١٠٩ وجود می خواند و می راند تا پدیده را بھ پدیدآرش رجوع دھد کھ انا � و انا الیھ راجعون .

باغ (گفتگو) در یک س رنج گوھره پدیده شناسی است . ادموند ھوسرل می پنداشت کھ از طریق دیالوگ فلسفیپ -١١٠ود و وش کرده با فرامر) می توان پدیده شناس شد . او گوھره رنج و تسبیح و تنزیھ و تزکیھ نفس سقراطی افالطونی (آکادمی

الستیک صر اسکوعشد و این پایان لذا در ھستی شناسی بھ محاق نیستی گرفتار آمد و درب آکادمی اش برای ھمیشھ بستھ ) بود و نیز پایان فلسفھ غرب و ختم شناخت یونانی . (افالطونی(اصالت مدرسھ) اشرافی

ھ نیچھ کقیقتی بود ر برآورده از رنج ھستند و لذا انسان ارزشمند انسانی تماما رنجور است و این ھمان حسھمھ ارزشھا -١١١از وانھ شد ونگ دیجدر این برعلیھ آن بھ نبرد برخاست و لذا با کل مسیحیت و دین و اخالق جنگی حیرت آور آغاز کرد کھ

رنج رھا گردید و یا در رنج فنا گردید و بھ خاموشی گرائید زیرا ذات رنج از نفس ناطقھ است .

Page 165: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

165

ومدفصل بیست و

پدیده شناسی قیامت

( الساعه )

Page 166: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

166

بسم اهللا الحاضر

ال مام و کمم نھ بھ تآنھیند و می شنود و می فھمد (ر می بدمی ھر چیزی را پس از آنکھ دید و شنید و فھمید آنگاه یکبار دگآ - ١ست بھ ا" ذکر"ان مین ھا. و است کھ آنرا ادراک خود می نامیم ) و دریافت دگرباره ھمان چیزیآنگونھ کھ بار اول یافتھ بود

معنای بھ یاد آوردن کھ شاه واژه قرآن است و اصال قرآن کتاب ذکر نامیده شده است .

ھ این بد کھ موفق د و فقط ذاکران ھستن) در بسیاری موارد در اکثر آدمھا رخ نمی دھدریافت دگرباره (ذکر و بعالوه این -٢ بازیافت می شوند .

در ی " غفلت "ناست کھ انسان در اکنونیت ھستی حضور ندارد و از خود و جھان غایب است و این ھمان معنااین بدان مع -٣ دم غافلون ھستند . یعنی در خویشتن و در حال خود حضور ندارند .قرآن است کھ می فرماید : اکثر مر

فانی وحانی و عرراست کھ مقام " حضور " در عرفان اسالمی اھمیتی طراز اول می یابد و اساس ھمھ مقامات از این منظر - ۴ و معنوی محسوب می شود .

ند : فاقد وجود ردن می یابند و ھستی می یابند و مابقیس فقط اھل ذکر ھستند کھ حیات و ھستی را در جریان بھ یاد آوپ - ۵ غافلون !

ن از این ید تا انساقام حال ھم ھست و اھل حضور را اھل حال ھم می نامند و این مقام در کمال ذکر رخ می نمامقام حضور م -۶امند نهللا می ا اھلرانسانھا عقب مانده گی در زمان برھد و بھ حریم اکنونیت ھستی وارد شود کھ حریم ھستی است . و این

د در دار می کنرا دی زیرا فقط خداست کھ حاضر و ظاھر است و عین وجود است و ھر کھ بھ حال برسد بھ خدا رسیده است و او درجات حضور .

وجود یاد ت بلکھھ یاد آوردن ھمانا بھ یاد آوردن وجود است و این ھنوز خود وجود و مقام وجود داشتن نیسبذکر بمعنای -٧ است .

دد و ضبط می گر ا می بینیم آن چیز دیده نمی شود بلکھ آنچھ کھ دیده شده است بھ یاد می آید و در حافظھوقتی چیزی ر -٨ ادراک ما می شود .

ھر چھ کھ در فاصلھ زمانی کمتری پس از وقوع واقعھ ای بھ یادش آوریم این ذکر بھ حق واقعھ نزدیکتر است تا آنجا کھ -٩درست در ھمان لحظھ وقوع واقعھ و در لحظھ صفر ، واقعھ را شکار کنیم و این مقام حال و حضور است کھ در قرآن کریم "

Page 167: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

167

الساعھ " نامیده می شود کھ بمعنای قیامت ھم ھست و قیامت آن روزی است کھ خداوند دیدار می شود یعنی جمال ھستی محض دیدار می شود .

ده آلھا خیال و ای ز واقعیت ھستی بھ لحاظ زمانی عقب است و لذا دچار ظن وواقعھ عقب است یعنی ا یعنی آدمی ھمواره از -١٠ می شود و توھم ھا .

و خ می نمایدم " واقعھ " کھ نام یکی از سوره ھا ھم ھست نام دیگری از قیامت است کھ واقعیت ھستی ردر قرآن کری -١١ باطن ھا آشکار می شود .

قایع سیاری از واقعیات بواسطھ تخیل است کھ البتھ بسوسات و ادراکات بشری نامیده می شود بھ یادآوردن وآنچھ کھ مح -١٢ مان ضاللتاین ھ وزندگی خود را ھرگز بھ یاد نمی آوریم و گوئی زندگی نکرده ایم و گذشتھ ما چون شبحی ھراسناک است

ام کشف و را مق و کمال ذکر ھم حضور در حال است کھ این است کھ در نقطھ مقابل ھدایت قرار دارد کھ محصول ذکر است شھود ھم گویند .

مانا لقاءهللاھرفانی یعنی درک ھر واقعھ درست در لحظھ وقوع آن در اکنونیت زمان . کھ کمال این شھود عکشف و شھود -١٣ است .

و ھ حضور ھستیبھمان بازگشت بخویشتن خویش و اینست کھ می فرماید : کرند و کورند و اللند و بازنمی گردند . این و -١۴ محضر حق و عرصھ واقعھ و الساعھ است در مقام حال . و این یعنی بودن در خویش و خویش بودن .

١۵- ل و ر و کر و ال در خود حاضر نیست و لذا بر ھر آنچھ کھ در او و بر او و در جھان او واقع می شود کوانسان عموما ! ی موجودمعدوم است و موجود نیست . و لذا " موجود " از اسمای انسان کامل است : یا موالغایب است و بلکھ

ض است تاریکی مح ت کھ اکثر آدمھا وجود ندارند و لذا ادراکشان از خود و جھان ادراکی در درک اسفل و ازواقعیت اینس -١۶ و این ھمان ضاللت است جھانی فاقد نور . و این گمشدگی است .

اقامت در این حاصل واکنون . ذکر یعنی بھ یاد آوردن گذشتھ . و لذا کمال ذکر ھمانا ذکر حال است یعنی بھ یاد آوردن ھم -١٧ خویشتن است یعنی مقام حضور .

. پس ادن ھر چیزی بر جای خودشداین مقام حضور را اساس عدالت وجودی دانستھ است : عدالت یعنی قرار (ع) علی -١٨ ی رھیده ویالبافل کسی است کھ سرجای خودش باشد . پس انسان عادل ھمان انسان حاضر و اھل حال است و از خانسان عاد

روج ت است : خل ھدایدر عرصۀ روشنائی قرار گرفتھ است و از ظلمات زمان بیرون آمده است . و این معنا در قرآن مختص اھ از ظلمت و ورود بھ عرصھ نور !

Page 168: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

168

. انسان است العلل ھمھ بدبختی ھای ه است کھ علتمان ھمان خسران عصر است کھ در سوره عصر آمدگی در زاین جاماند -١٩

عدم وخسران وجود انسان است س جبر و ظلم و کفر و جھل و جنون و ضاللتی جز اسارت زمان نیست و این اساسپ -٢٠ گی او در عالم وجود . زد

خسران ھ انسان درود خداوند در قرآن کریم نشان داده است : قسم بھ زمان کا راه نجات از این محاق زمان را ھم خو ام -٢١ است اال اینکھ ایمان آورده و اعمالش را بھ صلح بکشاند و متوسل بھ حق و صبر باشد .

د ح و بھ ھمین اقعھ ایمان و عمل صالح و حق و صبر بھ تفصیل سخن گفتھ ایم و در اینجا تکرار نمی کنیمما درباره و -٢٢ آشکار در ومطلق بسنده می کنیم کھ ایمان بمعنای باور داشتن بھ خدای حی و حاضر و ظاھر در جھان است بعنوان وجود و و این تسلیم نسان .مقابل ما و نیز در ما . و عمل صالح یعنی صلح با جھان و جھانیان و ھر آنچھ کھ واقع می شود بر ا

می اقعھ دیدهور این دھ . و توسل بھ حق نیز توسل و توکل بھ آن چیزھائی است کھ رضای محض است در قبال واقعیت و الساعیکی و ات از تارت و نجشود و عدم گریز از آن و صبر بر آن . و این کل راه و رسم رھائی از عدم و ورود بھ قلمرو وجود اس

ا . ون ، خدالساعھ ، حضور ، اکنحضور در عرصھ روشنائی و نور کھ حضور خداست . و این یعنی قیامت ، واقعھ ،

لحظھ بھ عنی زمانیتر آخرالزمان ھستیم کھ با ظھور اسالم آغاز شده است کھ اسالم دین آخرالزمان است . یو ما اینک د -٢٣ای حظھ لرای چنین اگر ب لحظھ بھ پایان خود می رسد تا لحظھ صفر فرا رسد کھ الساعھ و اکنون و قیامت است و لقاءهللا. پس

آماده نباشیم بھ دوزخ ھستی مبتال می شویم .

ند است . ھ بشری در جھان بواسطھ محسوساتش درک می کند جھان ظلمانی و حواس ظلمانی و ھستی زمانمآنچھ کھ عام -٢۴ند روجود ندا ھ دیگریعنی آدمی اسیر ھوش و حواس و ادراک تاریخی است . یعنی چیزھا را پس از وقوعشان می یابد آنگاه ک

یعنی ھستی عدمی را . و این یعنی برزخ .

سارت بار ن ادراکی خین بود و نبود است یعنی بود نبود است . و لذا ھمھ ادراکات بشری دیالکتیکی اند و ایبرزخ وضعی ب -٢۵و شر استبو خسرانی و مستھلک کننده است کھ ھمھ معانی را بھ ابطال می کشاند . این اساس ثنویت و شرک ذاتی

بازیگریھای او . این قلمرو باطل است .

نھ ا کھ کارخارداند چل رھائی از ظن (ذھنیت) میاین مقام را حاص (ع)س توحید ھم جز رھائی از این وضع نیست کھ علی پ -٢۶ . )فتکمت و معرو نھ حاندیشھ گری ( گی ھمانا ذھن و حافظھ بشر است . و اینست راز نبرد عارفان برعلیھزمانیت و زمان زد

چون چھ کھ موسوم بھ عالم غیب و مشاھدات غیبی است عین واقعیت و حضور و ظھور ھستی است ولیدر حقیقت آن -٢٧ر حالیکھ دایب . غآدمی از این حضور غافل و غایب است آنچھ را کھ نقد و حی و حاضر است غایب می پندارد ھمچون خدای

اسمای اوست . غایب از اسمای الھی نیست و بلکھ حاضر و ظاھر از

Page 169: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

169

ھستی است ی فقط مختص ذھن انسان است و این ھمان درک اسفل السافلین است کھ درکی اسفلی و پست ازازمان مقولھ -٢٨است . شد بازیچھبود بانکھ دنیا نامیده شده است کھ عرصھ لعب و لھو ( بازی ) است چرا کھ ھر آنچھ کھ سرگردان بین بود و

ست . ست و نیھبس . مثل نقشی کھ یک ھنرپیشھ ایفا می کند کھ نھ واقعی است و نھ نیست . و بازیگری یعنی ھمین و

ست بھ کنیم . در ابلیسیت انسان است کھ بھترین بیانش اینست کھ زمان را چشم زخم ابلیس بھ انسان تعبیر زمانیت حاصل -٢٩ عنی حال وانگی یبھ وسوسھ او بود کھ حس جاود ھمین دلیل در بھشت ازلی آدم و حوا بواسطھ نزدیکی بھ ابلیس و ابتال

متوسل ین نابودیت از ااکنونیت و الساعھ را کھ حضور خدا بود از دست دادند و دچار احساس نابودی شدند و آنگاه برای نجااساس قرآنن در داستا بھ ابلیس شدند کھ منجر بھ خروج از بھشت شد کھ خروج از قلمرو حال و الساعھ و ابدیت بود . و این

ل نده سی سات کھ بھمھ معارف توحیدی و خداشناسی و انسان شناسی و شیطان شناسی می باشد و سراالسرار وجود انسان اس ی باشد . بلیس متمام در این باب اندیشیده ام و ھر چھ یافتھ ام از برکات این تفکر درباره داستان آدم و حوا و ا

ان بواسطھ وسات و ادراکات بشر در طول تاریخ تا بھ امروز حاصل طلسم شدگی انسمھ محسبنابراین تاریخ بشری و ھ -٣٠شناسی و جز ابلیس م کاریھابلیس است . پس تاریخ بشر و تمدن تاریخی او تا بھ امروز ابلیسیت بشر است و لذا انبیای الھی

راه مبارزه با ابلیس زده گی را نیاموختھ اند .

غاز شده آن و تاریخ ءهللا و واقعھ ورود پروردگار بھ آسمان دنیا ، مرگ زماعھ معراج محمدی و لقابا ظھور اسالم و واق -٣١ت واقعھ شر بھ برکذھن ب است کھ آنرا عرصھ آخرالزمان می نامیم . و این عرصھ طلسم زدائی از روح انسان و ابلیس زدائی از

است کھ خرالزمانعنای آمم ارض است . و این حضور خدا در بشر اصل ای است کھ امامت نام دارد کھ مقام خالفت اللھی در عالھور . و تا ظ امامت البتھ تالش ابلیس را ھم در بشر بھ اوج خود رسانیده است کھ عرصھ ظھور دجالیت است در نقطھ مقابلاک کھ الم خعلی در موعود کھ پایان سلطھ ابلیس در بشر است و سرآغاز حضور انسان و ظھور واقعھ و احیای بھشت ازز او رھائی ودانگیموسوم بھ جامعھ و تمدن امام زمانی است و مجال دوباره وجود یافتن انسان در محضر الھی و درک جاون ، نی ھم اکنھ " یعزمانیت و غفلت و عدمیت. و اینست کھ در قرآن کریم ھر کجا کھ سخن از قیامت است از واژه " الساع

ن واقع آنون " ھر ھ " اکن بیان کھ : بگو کھ قیامت ھر آن واقع است یا ھر آن در راه است . ھمانطورکاستفاده شده است و ای . است

Page 170: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

170

مسوفصل بیست و

پدیده شناسی کفر

Page 171: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

171

بسم اهللا المکفر

عاد و لم غیب و معا. و در تعریف دینی بمعنای انکار خدا و شتن و کتمان نمودن استو پنھان داکفر در لغت بمعنای انکار -١بر حسب ئی کھھا. یعنی انکار چیزاختھ نمیشودحیات پس از مرگ است یعنی انکار چیزھائی کھ بواسطھ ادراک محسوس شن

. ندماقت میدھون و حبھ مؤمنان نسبت جن پس کفر در منطق حسی و مادی بشر عین صدق است و لذا کافرانظاھر وجود ندارند.

رد و دیده و لمس نمی شود ایمان نامیده می شود . این دنیا وجود ندا باور بھ چیزھائی کھ در -٢

و این دبین ھستندبینست کھ اکثر آدمھا حتی واقعیت ھای مادی و حسی و عینی را ھم باور ندارند و بھر چیزی ولی مسئلھ ا -٣ ! ر وجود محسوسبدبینی تا سر حد نیست انگاری بھ پیش می رود کھ بھ لحاظ فلسفی نیھیلیزم است : انکا

علیتی ند و روابطکثر آنانکھ نسبت بھ واقعیت ھای عینی بدبین ھستند و ھمھ امور را توطئھ و مشکوک می دانو عجبا کھ ا -۴رند و بھ سرجنگ دا ھا ھم بین حوادث را ھم منکرند کسانی ھستند کھ نسبت بھ دین و احکام دینی ناباور و کافرند و با واقعیت

و یاغی اند . اصطالح انقالبی

با ھمھ وری ندارند عالم غیب را باور ندارند نسبت بھ عالم عین ھم بدبین و منکرند و با ھیچ چیزی سرسازگا یعنی آنانکھ -۵ در جدالند .

مور ااست و با کھ بھ عالم غیب مؤمن ھستند نسبت بھ عالم عین ھم موافق ترند و جدالشان با واقعیت کمتربھ عکس آنان -۶ ی قناعت و صبر بیشتری دارند . دنیو

ی خیزند . ھ نبرد برمغیب و معاد را منکرند درباره دنیا حریص ترند و لذا با آن جدال شدیدتری می یابند و ب آنانکھ عالم -٧

. نیستبیش بازیچھ ای درباره دنیا ا ھم علمی ندارند و علمشانخوانیم کھ آنانکھ آخرت را منکرند درباره دنیدر قرآن ھم می -٨

ارد زیرا دمعقولتری وسی کھ زندگی را فقط در حیات محدود دنیا نمی داند بھ دنیا ھم نگاه طبیعی تر و آرامتر طبیعی است ک -٩ . درباره اش حریص نیست و دچار ھراس نابودی نیست زیرا حرص و ھراس موجب انھدام عقل و آرامش می شود

تمام ی ندارند وقل و علم و دقت نظر است و لذا کافران درباره دنیا علم عمیقینان قلبی یکی از لوازم عآرامش و اطم -١٠ علمشان حریصانھ و ھراسناک و بلعنده و ویرانگر و ستمگرانھ است .

Page 172: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

172

ر دنیاست .لح دنیوی بشر ھم باید گفت کھ ایمان مصلحتی ضروری برای آسایش و آرامش و عذاب کمتری دبھ لحاظ مصا -١١مانع ایمان ی آنچھ کھدیم ولر قرآن می خوانیم کھ کافران نجواکنان می گویند ای کاش ما ھم مثل مؤمنان می بوو بھ ھمین دلیل د

آوردنشان می شود اصرار و استمرار در اعمال زشت است . و این عین واقعیت است .

،خروی باشدتر است کھ حیات اکھ بھ یمان بھ آخرت بعنوان یک مصلحت عام بشری عین حقیقت است و این بدان معناستا -١٢ھتر از ب کشیدن بال عذاخدا باشد و معاد باشد و انسان با مرگش نابود نشود . حتی اگر پس از مرگش بھ دوزخ رود زیرا بھرحو صلحتی دینممنطق نابودن است ھر چند کھ عذاب دوزخ ھم پایانی دارد و رحمت خدا عاقبت بر عدل او فائق می آید . این

ت . ایمان اس

ومراض عصبی ام کھ امروزه پدیده ای بھ نام دین درمانی در جھان در حال توسعھ است کھ بھترین درمان و لذا شاھدی -١٣ روانی و گاه جسمانی است .

دامھ اا بتوانند تی کافرترین آدمھا ھم در خلوت تنھائی خود سعی می کنند حداقل باور اخروی را حفظ کنند اینست کھ حت -١۴ و در سختی ھا بخود تسکین دھند . دھند

لیل تجربی حیات اخروی و عالم غیب امروزه امری ساده است . وجود عالم خواب و رؤیا بھترین د –ت علمی بھرحال اثبا -١۵ کافی بر این امر است کھ انسان بدون بدن ھم زندگی دارد .

چھ است کھ تا ین بحث در عرصھ فلسفھ و حکمت و الھیاتاما امر ایمان و کفر در قلمرو اراده و اختیار بشری مھمتر و -١۶ حدی کفر و ایمان و ضاللت و ھدایت امری در اختیار بشر است .

جود دارد ودنش نیز وبم بھ ھمان اندازه کھ آیاتی درباره جبری بودن ایمان و کفر وجود دارد درباره اختیاری در قرآن کری -١٧مری یستند و اناقض ننطقی قرآن محسوب شده اند . ولی خود قرآن می گوید کھ اینھا تو این آیات از مشھورترین تناقضات م

واحدند کھ خردمندان دانند .

است ھمھ خدا می خو ر کھ را بخواھد ھدایت و گمراه می کند . ھیچ قلبی بی اجازه خدا ایمان نمی آورد . اگرھ" خداست کھ -١٨نھ ی دانند ومق الھی ھستند کھ امر ھدایت و گمراھی را فقط منوط بھ مشیت مطلمؤمنانی مخلص می شدند . " این آیات جبر

اختیار بشری .

ست دال کرار شده اتاھد زین پس خود راه ھدایت یا ضاللت را برمی گزیند " و این آیھ و معنا کھ چندین بار " ھر کھ بخو -١٩خودش و سرنوشت اعمال نیز مسئولیت کامل ھر انسانی در قبال بر اختیاری بودن امر کفر و ایمان و ھدایت و ضاللت است . و

کھ تمامی قرآن مملو از این معانی است دلیل دیگری بر اختیاری بودن کفر و ایمان است .

Page 173: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

173

دستھ از تی این دوظاھری بین این دو دستھ آیات فقط حاصل قیاس منطقی و از بیرون است . مثال چرا نبایس و اما تناقض -٢٠. کساست و بع تھ بشرواھد ھمان خواسرا امری واحد دانست و نگفت کھ امر خدا و امر انسان یکی است و خدا ھر چھ بخ آیات

انسان را وراده خدا اگانگی ھمانطور کھ این آیھ ھم وجود دارد کھ : و شما ھیچ چیزی نمی خواھید اال اینکھ خدا خواھد . این یھ دلش برد خدا ھم آومان کھ : بخواھید تا اجابت کنم شما را . یعنی ھر کھ بخواھد ای . و مصداق این آیھ معروفنشان می دھد

ی واحد ختیار امربر و اج. و بدینگونھ داستان قدیم جبر و اختیار یا قضا و قدر حل می شود و ایمان می دھد. بھ ھمین سادگی می شود و این حقیقتی برتر از " امر بین االمرین " است .

. ری و باطنیساعھ " است و معرفت حضوگانگی اراده خدا و انسان و یگانگی جبر و اختیار ، مستلزم درک " الاین ی -٢١خواستن لھی یکیعنی دو امر متعاقب و علت و معلولی نیست بلکھ آنی و ھمزمان است . یعنی خواستن بشری و خواستن ا

للھی انسان در ذات است . واحد در آن واحد بھ آنی است . و این تصدیق مقام خالفت ا

ھ سالھا درکارای معرفت نفس و صدق با خود باشد ھمواره می بیند کھ ھر آنچھ کھ شده است ھمانی است اگر انسان د -٢٢ و ناشکری انسان انتظارش بوده است ھر چند کھ اینک چندان کھ باید رضایت بخش نیست و این از بی معرفتی و جھل ذاتی

اوست .

ا می ت مؤمنان رکھ کافران آرامش و قناع افران دلشان می خواھد کھ مؤمن باشند ولی نمی شوند بھ این دلیل استاگر ک -٢٣ست ااین شرک وواھند خخواھند ولی تقوای آنھا را اکراه دارند . یعنی وجھی از ایمان را می خواھند و وجھ دیگرش را نمی

کھ محکوم بھ ابطال است و اجابت نمی شود .

د تا بھ تبعیت کن ورک نموده آزادی انتخاب و اختیار دارای قوانین ذاتی است و ھر کھ آنرا بخواھد باید قوانین آن را د -٢۴ اختیار برسد .

ه کھ ت کھ ھر گان می خوانیم کھ " این خداست کھ ھر کھ را بخواھد ھدایت یا گمراه می کند " بدین معناسوقتی در قرآ -٢۵ب بشر را د و انتخامی کن کرد و کفر یا ایمان را برگزید آنگاه خداوند است کھ او را ھدایت یا گمراه انسان انتخاب خودش را

محقق می سازد و خواستھ اش را اجابت می کند .

بھ ست حتی اگراضح قرآن کسی کھ ھمھ آمال خود را فقط در ظرف محدود حیات دنیا بخواھد کفر را برگزیده طبق منطق وا -٢۶ و خدا ھم بھ گیست .و آخرت باوری ذھنی ھم داشتھ باشد و این باوری بسیار دور است و یک تعارف در حاشیھ زند وجود خدا

اندازه تالش او خواستھ ھایش را در دنیا اجابت می کند ولی بھره اخروی ندارد زیرا نخواستھ است .

بلکھ اکثر علمای دینی ندارد . در قرآن کافران منکر کفر و ایمان در منطق قرآنی کمترین شباھت بھ باور عامھ مردم و -٢٧وجود خدا و آخرت نیستند بلکھ خدا را در آسمان و فقط پس از مرگ می خواھند و از حیات دنیا بیگانھ می خواھند و لذا خدا ھم

Page 174: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

174

ق ظلمت و ھراس و خواستھ آنھا را برآورده می سازد و آنھا را بخودشان وامی نھد و از زندگیشان می رود و زندگیشان غر حرص می گردد . و می دانیم کھ چھ بسا علمای دینی اکثر مذاھب دارای چنین باوری ھستند و این مذھب شرک و نفاق است .

رگز ھنین کافری چشده است کھ کسی مطلقا بھ وجود خدا و حیات اخروی بکلی ناباور بوده باشد . بنابراین نھرگز گزارش -٢٨ .قیقت است حین یک ااین بدان معناست کھ دین امری فطری است و انسان ناگریز از خداوند است . و وجود نداشتھ است . و

ی ھا و واقع بدبختھا حیوان رنجور و بدبخت و تراژیک در جھان است بدون یاد خدا قادر بھ ادامھ حیات در مانسان کھ تن -٢٩ ست . مصیبت ھا نیست و این نیز یک حقیقت ایمانی و فطری دیگر ا

دا را در خسی است کھ نی آدم بی خدا وجود ندارد . پس کافر بھ معنای آدم ناباور بھ خدا نیست بلکھ بمعنای کدر منطق قرآ -٣٠ا بھ رند و خود ن می کحیات دنیا و روزمره خود وارد نمی کند و او را در آسمان و قلمرو مرگ نگاه می دارد و خدا ھم چنی

راده خدا و بشر یکی است : بخواھید تا اجابت کنم . کسی تحمیل نمی کند . پس ا

دنیا ی کند یعنیت کھ خدا را در ھمین دنیا ھم می جوید و در عطش دیدار با اوست و بھ ھمین قصد زندگی ممؤمن کسی اس -٣١ را برای خدا می خواھد نھ خدا را برای دنیا . اینست فرق مؤمن و کافر در منطق قرآن .

دت وحید یا وحدت دنیا و آخرت را می طلبد و اینست تمن ھمان عارف است در درجات معرفت و جھادش کھ وحبنابراین مؤ -٣٢ وجود . و لذا تعریف قرآن از مؤمن ھم شباھتی بھ اکثر کسانی کھ دعوی ایمان دارند ندارد .

خی ن را بھ برین کافرانند کھ ایماوصیف قرآن از مؤمنان بسیار شباھت دارد بھ شخصیت امامان و اولیاء و عرفا . ات -٣٣ نمایشات شرعی و عبادی محدود کرده اند و خیال خود را راحت نموده اند .

ادر ھمھ جا ب ا مؤمنانش اینگونھ است : از رگ گردن بھ شما نزدیکتر است . بھر سو کھ گرائید خداست .بسخن خداوند -٣۴حمین رحم الرااراستی ببینیم کھ خداوند با مؤمنانش چقدر راحت است و شماست . بھر روشی بھ سوی او تقرب جوئید . پس می

سواس ھای ھ انواع وند و باست . این دین کافران است کھ دعوی ایمان دارند و لذا در نفاق افتاده و اینقدر شقی و سخت شده ا شرعی مبتالیند و ھمھ را بھ تیغ ارتداد و تکفیر می رانند تا خود رسوا نشوند .

د کنند . سا بر مردم اید کھ کسانی کھ دین خدا را سخت جلوه می دھند منافقان ھستند کھ می خواھند راه خدا رقرآن می فرم -٣۵ اسالم آمده تا سختی ھا را آسان کند نھ اینکھ آسانی ھا را سخت کند .

ن یعنی وارد می شود . پس مؤمؤمن کسی است کھ از ھمین دنیا بر آخرت وارد می شود یعنی بر عوالم غیب وجود م -٣۶ رھرو سیر و سلوک عرفانی . و چنین کسی بی امام حی نیست .

Page 175: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

175

. ستربرآورده اسھ از عدم بدست خدا ؤمن کسی است کھ خدا را دوست دارد و خدا ھم او را دوست دارد . زیرا می بیند کم -٣٧شناسد و را می زیرا وجود را می شناسد و عدم پس چطور می تواند او را دوست ندارد . پس مؤمن انسانی قدرشناس است

رحمت و کرم پروردگارش را درک می کند .

لدین خودش ی است کھ قدرنشناس است وجودنشناس است و مدعی و طلبکار است از عالم و آدمیان و از واولی کافر کس -٣٨ ھم .

ت و از بابتکند نسبت بھمھ کافر و قدرنشناس اسسی کھ بھ خدا کافر است و جز از فرط وحشت و مرگ او را یاد نمی ک -٣٩ وجود داشتن بھ خود خدا ھم فخر می فروشد و طلبکار است .

ثرا کافران اک وست از اینکھ ھست و کافر شاکی است از اینکھ ھست با اینکھ مؤمن معموال ثروتمند نیست امؤمن ممنون -۴٠ ثروتمندترند .

دمیان منت دارد . و این اساس حماقت و وجودنشناسی اوست . آکافر بخاطر بودنش بر عالم و -۴١

گد ر بر خاک لن و جھانیان ممنون است و در حال گام برداشتن بر خاک گوئی از خاک عذر می خواھد و کافمؤمن از جھا -۴٢ می زند و فخر می فروشد .

رق وجود و فن یعنی قوه تشخیص است ولی کافر ؤمن فرق وجود و عدم را می داند یعنی اھل فرقان است و دارای فرقام -۴٣ست و ای صوری ارابریھبعدم و لذا فرق ھیچ چیزی از چیز دیگر را نمی داند و ھمھ امور را مساوی و السویھ می داند و اھل

این از کوری اوست .

ور د فھم و شعحبتدائی ترین ؤمن می داند کھ ھست و روزی نبوده است و می تواند باز ھم نباشد . ولی کافر از این ام -۴۴ بیگانھ است .

ت یعنی ا محال اسدارد . یکی بھ این معنا کھ دارای خودآگاھی وجودی نیست . و دیگر اینکھ کفر امری مطلقکافر وجود ن -۴۵ خدا را انکار کند و لذا زندگی کافران تالشی مذبوحانھ و محال است زیرا دا را خھ کنند ک الش میتانسان نمی تواند مطلقا

است ودجکافر منکر و .فراموش و انکار کنند ولی نمی توانند زیرا نمی توانند وجود خود را کامال فراموش و انکار کنند ود را کسی کھ خ "رست . منکری محال . و لذا کافر بین وجود و عدم جان می کند . کافر انسان بدبختی است یعنی شقی و عدم پ

. (ع)ی نمی شناسد نابود است " عل

Page 176: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

176

چهارم فصل بیست و

"من"پدیده شناسی

( تعین اهللا اکبر )

Page 177: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

177

بسم اهللا المنان

یدر عربی یعن فارسی و عربی (و نیز عبری و التین) دارای معنای واحدی است. "من" در فارسی یعنی خود. لفظ "من" در - ١ " . مانالفظ " ی مذکور حضور دارد دریشھ بھ ھمین معنا. در التین یعنی انسان . در زبان سانسکریت ھم این ر"کسی"

ی شود . و م " بصورت ما و ماما و مھ و ام نخستین صوتی است کھ از کودکان بصورت طبیعی صادر م حرف و لفظ " -٢ند ھر چند کھ می کن رفیمامان ) را صدا می کنند در حالیکھ آنھا ھویت خود را مع –بسیاری بر این پندارند کھ آنھا مادر ( ماما

اده شده دبھ مادر "ماما "این ھویت در رابطھ با اولین کسی کھ ادا می شود مادر است و لذا اصال بھ ھمین دلیل است کھ لفظ ود قرار خاطب من و مادرش را مخاست و این کودک است کھ او را ماما نموده است زیرا من خود را در مادرش می یابد

ھ الفت است کخاین ھمان معنای –" قرآن دھیم درحالیکھ بر آن علمی نداریدا را بر جای یکدیگر قرار می و ما شممیدھد. "لیل ھر دھمین عشق ھم نامیده می شود کھ عاشق ، خودش را در معشوق می یابد ھمانطور کھ کودک در مادرش . درست بھ

. یزندمسا او را بو چھ لت آن می داندرار می دھد و او را عگاه کھ کودک دچار درد یا گرسنگی می شود مادرش را مورد خشم ق ھ بھ عرصھاست ک ھمین کار را عاشق و معشوق با یکدیگر می کنند . این حقیقت فقط در ارادت عرفانی بین مراد و مرید

شناخت می آید و اساس خودشناسی می گردد . ولی اصل و اساس این خالفت رابطھ خالق و بنده است .

صومتھا و ست و زمینھ ھمھ خامن " ھمواره در توھا درک و دریافت می شود و این اساس سوء تفاھم در روابط بشری " -٣ ت . محیط زیس اشیای ونفرتھا و جنون و جنایات : ھمسر ، والدین ، فرزندان ، رئیس ، مرئوس ، مراد ، مرید و حتی اموال

ار رد نفرت قروھا می شکند و موتور است و انسان بمیزانی کھ در این ت" من " ھمواره در انواع توھا منتشر و مس پس -۴ین امردم از ا اکثرگیرد بتدریج بسوی خود بازمی گردد و من حقیقی اش را درمی یابد کھ البتھ درکی بس تلخ است و لذمی

رجعت بیزارند و اینست کھ معرفت نفس کم مشتری ترین علوم است .

د با عدم خو ردد و در جایگاه وجودی خود قرار می گیرد و خودش می شودخود حقیقی خود بازمی گانسان بمیزانی کھ بھ - ۵ روبروست و جز تن لشی میرا نمی یابد .

الھی انسان و رویاروئی با ھو می باشد : یا من ھو : ای منی کھ اوئی ! آستانھ وجود و این عدم ، -۶

ان اید و انسا نامیده اند کھ در غایت این فناست کھ بقای الھی رخ می نمھ سیر و سلوک عرفانی را سفر فنکو اینست - ٧ صاحب ھویت می شود : اوئیت !

Page 178: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

178

درون ھ این توھاکمیزانی کھ از من ھای بیرونی خود منزه می شود و بھ خود بازمی گردد تازه متوجھ می شود بالبتھ آدمی -٨ید نفس است رید و تجرر و تفوان خود بیرون کند و این واقعھ تزکیھ و تطھیاو را تسخیر کرده اند و بایستی آنھا را از روح و ر

کھ البتھ جز بھ یاری امام معرفت ممکن نمی آید .

وی برتر ود را یک اخنی کھ از درون پاک می شود و از ھر بیگانھ بیرونی منزه می گردد بناگاه با تمام وجودش انسان بمیزا -٩ست و او و ھویت ھوادی رت خود در آئینھ را " من " نمی یابد بلکھ او می یابد . این سرآغازو غیرزمینی می یابد و حتی صو

درک مقام خالفت الھی در خویشتن است .

ت و حض است کھ دمادم در حال خلق شدن است . و این درک واقعھ مخلوقیت خویش اسمآدمی شاھدی ،در وادی ھو -١٠ مفعولیت خویش .

تن ل شاھد گرفئی دو تاست و یکی است : و انسان را در حاشاھد و مشھود و خالق و مخلوق بطرزی جادو در این وادی ، -١١ قرآن . –بر خودش خلق کردیم

.اری ندارد کثنوی وجود انسان است . و انسان چون بھ حق این واقعھ رسید جز صبر کردن بر خلقت خویش ماین افسانھ -١٢و این .اقعھ است ومانیت و دشمنی جز زمان و عصر وجود ندارد . و تمام صبر ھمانا صبر بر ز در اینجا امتحان و معما و جادو

تفسیر سوره عصر است .

وید و او د سخن می گسی کھ امام و پیر حی دارد کار بسا آسانتر است زیرا امام مظھر " ھو " است کھ با مریکالبتھ برای -١٣ود دایت می شھاست و . ولی کسی کھ پیر و امامش خود خداوند است بواسطھ بالیا حر را از این افسون و حیرت نجات می دھد

ھ من منم کندر عجبم اتنی . خو از خطرات و سقوط ایمن می گردد . و اولیای الھی از این گروه ھستند . من با تو چنانم ای نگار یا تو منی .

ن ذھنی ضلع عاطفی ( احساسی ) و ضلع حیوانی (غریزی) . ممن " چون مثلثی دارای سھ ضلع است : ضلع ذھنی ، " -١۴ نیازھا و رایز وھمان من منطقی و علیتی است . من عاطفی نیز من اجتماعی و نسبتی است . و من حیوانی ھم مجموعھ غ

ر می و رنجو ندی کشانمسائل حیاتی است . و این سھ من ھمواره در تنازع و تناقض قرار دارند و وجود آدمی را بھ ھالکت ماین سھ رت است کھاینصو سازند مگر اینکھ از غیر پاک شوند : ذھن از علیت ، دل از نسبت ھا و تن از اسارت غرایز . کھ در

من متحد شده و ھوی وجود را می نمایانند .

الق و خالوگ بین ت کھ دیو ( او ) مخاطب من قرار گرفتھ و تبدیل بھ توی من می شود و این آغاز عبودیت اسھتا آنجا کھ -١۵ز یاد اجودم ھمھ ونما و ببنده است و خالق می گوید : مرا بخواه تا بیایم . و مخلوق می گوید : خدایا بر من نظری کن. روی

ببر . و این عرصھ توحید است کھ فنای من در توی الھی است و ظھور حق از عارف !

Page 179: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

179

سی کھ ربشکچرای از امام عین سیر فنای من در ھوی ذات است . ولی رای کسی کھ امام زنده دارد اطاعت بی چون وب -١۶یماریھا ، بی کنند : ذوب م هللا است ظرف فنای من در توی الھی ھمانا بالست . این بالیا ھستند کھ من بشری را در اراده الھی

ھ بر من لھی است کان ھای مارند . اینھا تنھائی ، مالمت ھا ، فقر و عداوت و خیانت یاران مجالی برای بالیدن " من " نمی گذ ھای بشری فائق می آیند . و لذا جز صبر فزاینده و عرفانی راھی نیست کھ : خدا با صابران است !

اد می ھ در ما جھکن بشری در من الھی ھمان وادی " جھاد فی هللا " ( جھاد در خدا ) می باشد . " آنھائی وادی فنای م -١٧ –د را در مسیر ھدایتشان آشکار می کنیم " قرآن کنند نشانھ ھای خو

اد . و این جھرد و اینست معنای "جھاد در ما"ون من الھی در ذات انسان پیدا شد من بشری کاری جز فنای در او نداچ -١٨ تماما صبر بر فنای من در خداست . و حتی گاه سبقت جستن است یعنی بھ استقبال بال رفتن .

در راه نای اوست .فخدا . این سھ مرحلھ از جھاد من در سمت خدا ، جھاد با خدا ( بھمراه خدا ) و جھاد درجھاد در راه -١٩ت کھ سو بیھوده نی .و شدن رسیدن بھ او ، و آنگاه با او و بھمراه او جھاد کردن و سپس برانداختن خود در او . و او شدن . ھ

سول ما ، رنیست کھ یھودهب. و احد : بگو کھ ھو و هللا یکی است د : قل ھو هللامامان و عارفان کامل را تجسم ھو دانستھ ان

!بینمت : امام طلق اسمقام امامت م. و این جسم و تحقق یگانگی ھو و هللا استرا مظھر سوره توحید خوانده است کھ ت (ع)علی

ھی در ھب علی الل ی دانند . و این راز ظھور مذھ ھمین دلیل عامھ مردمان این امامان را می پرستند و آنھا را بشر نمب -٢٠ تاریخ بوده است .

لکھ می گفتبن پرستیده نمی شود . علی نمی گفت کھ من خدایم ممی فرماید کھ : خدا جز در وجود (ع)و اینست کھ علی -٢١ کھ خدا در من است . و این دو امر متفاوت است .

ست بلکھ مظھر ھو می باشد . بشری است کھ خدا در او نشستھ است و این عین حقیقت اینست کھ عارف کامل ، هللا نی -٢٢معنای خلیفھ است . نھ حلول است نھ تناسخ نھ وحدت . ھر چند کھ در ھر مکتبی و در ھر منطقی بیان خاص خود را دارد و در

و والیت است . دوستی انسان و یک نگاه حلول فھمیده می شود در نگاه دیگری تناسخ است و یا اتحاد است . این خالفتخداست . درک خالفت یکی از عالیترین و لطیف ترین درجھ از شعور و معرفت بشری است کھ عده اندکی دارایند . و مابقی مردم فقط معنای حلول و تناسخ و وحدت را فھم می کنند . این ھمان تفاوت بین اوزوم و عنب و انگور است و آنانکھ بر این

ب خونین دارند خود از درک اصل حقیقت عاجزند و بلکھ با دوستی انسان و خدا عداوت دارند و این عداوت را در تفاوت تعصدعواھای کالمی پنھان می کنند . این جماعت جز تکفیر ھنری ندارند . اینان دشمن ظھور حق بر زمین ھستند و لذا از لشکریان

آش می باشند و تحت عنوان دفاع از توحید با خدا در جدالند و خلیفھ اش را ابلیس می باشند کھ ھمچون ابلیس کاسھ داغتر ازانکار می کنند . اینان از درک توحید عاجزند و توحید و یگانگی را مساوات و برابری می پندارند و این خود دلیل کافی بر کفر

ون مالیان یھود کھ اول مسیح را مصلوب کردند و آنھاست . اینان یا خصم اولیای الھی ھستند و یا آنھا را خدا می خوانند ھمچ

Page 180: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

180

سپس او را خدا نامیدند . بنابراین باید گفت کھ علی اللھی ھا و کسانی کھ آنھا را تکفیر می کنند ھر دو ماھیتی واحد دارند . این نبرد منافقین است . ابن ملجم یک علی اللھی بود .

ماعیلیھ شیعیان اس کنند و از کل دین برمی گردند مثل سرنوشت شاخھ ای ازش میرادانند بزودی انکآنانکھ امام را خدا می -٢٣ و شیخیھ و بھائیت در عصر ما .

. شیطنت است مامان و عارفان ، موذیانھ ترین شکل انکار ھم خدا و ھم امام است . و این غایت نفاق وخدا ساختن ا -٢۴

و اینست می آفرید .ن است وگرنھ انسان را خلق نمی کرد و اصال جھان را نر نزد خداوند ، انسان بودن برتر از خدا بودد -٢۵د " لوة می کنصر شما کھ اراده خود را بھ اولیای خود محول کرده است و بر اولیای خود صلوة می کند . " این خداست کھ ب

–قرآن

شناس . خودنشناس و خدانشناس و عشق ننابراین آنانکھ دعوی خدائی کرده اند بس جاھل بوده اند و تنگ نظر و ب -٢۶

. یبیندسبت بخود منعشقی کھ از خداوند گر ھم قرار است کھ انسان دعوی کند بھتر است دعوی برتر از خدائی نماید بدلیلا -٢٧ و این دعوی مطلق عبودیت انسان است و نھ استکبارش . مثل دعوی بایزید .

من بھ علی : ای محمد نسبت تو بھ من مثل نسبتداوند بھ رسولش می فرمایدست کھ خج او این عین تصدیق حدیث معرا -٢٨: ھ فرمودحمد است کمعراج مھا دلیل . و اصال این واقعھ تنادت خود را بھ علی بیان کرده استاست . در اینجا خداوند عشق و ار

رفی کنم . یعنی را بھ تو مع )(عی جا خوانده ام تا علآیا می دانی برای چھ تو را بھ این مقام آورده ام ؟ تو را بھ این (ص)ای محمد را بھ ت عشق خودنی غایمقام انسان کامل را بھ تو معرفی کنم . یعنی ھدف خود از خلق جھان ھستی را بھ تو معرفی کنم . یع

تو معرفی کنم .

اینست ولھی پدید آمده است س من انسانی بشر یک ھویت فوق الھی است کھ البتھ بھ قدرت کرم و لطف و عشق اپ -٢٩ھمان کامل نیز انسان معنای فتبارک هللا االحسن الخالقین : کھ افزون آمد خداوند بواسطھ خلق بھترین موجودات . پس این

تحقق هللا اکبر است .

این خدای برتر خلق جھان برای تحقق هللا اکبر است تا ثابت شود کھ خدا برتر است . برتر از چھ ؟ برتر از خودش ! و -٣٠ھمان انسان کامل و امام مبین است کھ مظھر هللا اکبر است . پس من انسانی ھمان هللا اکبر است . و این بیان حق ارحم الراحمینی پروردگار است کھ نھ تنھا انسان را بر جای خودش بنشاند ( خلیفھ ) بلکھ او را برتر از خود بنشاند . این ھمان

ناید . چنین را از عدم خلق نموده است . عشق خدا کمتر از این نشاید . ھر چند کھ بنده بخیلش را خوش قدرتی است کھ جھان. ی خداوند است یعنی قدرت عشق مطلق، ھستی برآورده است . جھان ھستی مخلوق قدرت ارحم الراحمینعشقی است کھ از عدم

است و خود او مظھر زمینی این رحمت و عشق مطلقھ پروردگار بما معرفی کرده (ص). پروردگاری کھ محمدپروردگار ما اینست علی است . اینست خدای ما . اینست پیامبر ما . و اینست امام ما . و اینست آئین ما : اسالم ! –خویش است . این خدای محمد

Page 181: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

181

بیست و پنجمفصل

پدیده شناسی انقالب

Page 182: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

182

بسم اهللا القائم

ی در انین پدیده ای مربوط بھ عصر جدید و جھان ماشینیزم و مدرنیزم است و چ نای نوینش پدیدهانقالبات اجتماعی بھ مع -١ھر چند کھ بات دانستانقال تاریخ قدیم جھان مطلقا سابقھ نداشتھ است و نھضت انبیای الھی را ھم اصال نمی توان از جنس این

ر اسالم آخرین ھضت پیامبثنای ندیده ای انقالبی قلمداد کنند . بھ استبسیاری تالش می کنند کھ انبیای الھی و نھضت آنان را ھم پ ت اجتماعینقالبااپیامبر خدا ھیچیک از نھضت ھای انبیای بزرگ مثل عیسی و موسی و ابراھیم و نوح و امثالھم از جنس

و نجام دھندملی ازه ای ععصر جدید نبوده اند کھ مردم برای کسب حقوق خود و برای دفع ستم با مستکبرین عصر خود مبار

ات الھی بھ معجز )(عنظام اجتماعی و سیاسی حاکم بر سرنوشت خود را تغییر دھند . مواردی ھم چون واقعھ نوح و موسی ای قالبی بمعنانرا صورت گرفت کھ پیروان دین از اسارت کافران و ستمگران نجات یافتند . و لذا نمی توان این نھضت ھا

.مذکور قلمداد کرد

ر یافت و الم استمرابی و ظلم ستیز و مبارز برای نخستین بار بھ رھبری پیامبر اسالم پدید آمد و در جھان اسجامعھ انقال -٢امروز د و تا بھطلب ش بتدریج این اندیشھ در قرون وسطی اروپا ھم راه یافت و تبدیل بھ ایدئولوژیھای رھائی بخش و عدالت

ت . ا عصر انقالب نموده است کھ دارای ذاتی تماما اسالمی و محمدی اسادامھ یافتھ است و عصر جدید ر

بک خرم راسانی، بار اسالم نھضت انقالبی زیدیھ ، اسماعیلیھ ، قرامطھ ، فاطمیان ، حسن صباح ، ابومسلم خپس از پیامب - ٣یھی یخی ھم بدحاظ تارلمی شوند و بھ دین و امثالھم رخ نمودند کھ نخستین نھضت ھای انقالبی اسالمی در تاریخ بشر محسوب

است کھ ھمھ ایدئولوژیھای انقالبی اروپا تحت تأثیر این نھضت ھا پدید آمده اند .

اعیلیھ و یدیھ و اسمزبات تاریخ جدید جھان انقالباتی اسالمی ھستند بھ لحاظ محتوا و تاریخی . مطالعھ نھضت پس ھمھ انقال -۴ ن حقیقت را بھ اثبات می رساند . قرامطھ و حسن صباح و فاطمیان ای

ثل نبش آورد مجھم نخستین انقالبات از جھان اسالم و خاصھ ایران و جھان تشیع آغاز شد و اروپا را بھ در عصر جدید -۵ نھضت بابیھ ، مشروطھ و جنگل و نھضت سید جمال اسدآبادی .

نی تازه ن اسالم جاموج نوینی از انقالبات اسالمی در جھا ر ھزاره سوم میالدی ھم کھ عصر انقالبات غربی افول کرده استد -۶ن انقالبات ان . و ایفغانستاگرفتھ است کھ در خاورمیانھ شاھدش ھستیم از فلسطین و لبنان تا عراق و ایران و یمن و پاکستان و

م تحت ھرب را جھان غنوینی کھ از منظر غرب تروریزم خوانده می شود رجعت دگرباره نھضت حسن صباح می باشد کھ حتی الشعاع آثار خود قرار داده است .

در اینجا سخن از میزان خلوص و التقاط و انحرافات موجود در نھضت ھای انقالبی در جھان اسالم نیست بلکھ روح کلی -٧است چھ از نوع حاکم بر پدیده انقالب مورد بحث است و اینکھ انقالب در تاریخ جھان پدیده ای کامال اسالمی و سپس شیعی

Page 183: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

183

لیبرالی و آزادیخواھانھ و دموکراتیک آن و چھ نوع سوسیالیستی و کمونیستی آن و چھ ناسیونالیستی و وطن پرستانھ آن و چھ مبارزات چریکی و انتحاری و چھ نوع بھ اصطالح تروریستی و بنیادگرایانھ و غیره . ذات ھمھ این انقالبات و مبارزات ،

دچار التقاط ھا و انحرافات و الحادھا ھم شده باشد . اسالمی است ھر چند کھ

یت ھدیھ الم بھ بشرکھ روح آزادیخواھی و عدالت پرستی و مبارزه با ستم و استبداد پیامی است کھ پیامبر اس مسئلھ اینست - ٨ بشریت در رای کلبنموده است و ظھور ناجی موعود ھم بھ مثابھ وعده حتمی برای تحقق جامعھ ای آزاد و عادل و فرزانھ ھب سالم و مذدین ا جھان است کھ ھمھ جوامع را جھت تحقق چنین آرمانی بھ مبارزه فرا می خواند . و چنین پیامی فقط درمی نقالب اسالاھ ھای تشیع حضور دارد و الغیر . و لذا کل قدرت استکبار و طاغوت و ستم در سراسر جھان برای نابودی ریش

متحد شده اند .

ن سراسر جھا خ خواھد نمود و دررھی است کھ انقالب ناب اسالمی در آخرالزمان بھ رھبری امام زمان مھدی موعود بدی - ٩ ید . ھند رسپیروز خواھد شد و تا قبل از آن بدلیل رھبریھای ناکامل ، انقالبات بھ پیروزی قطعی و جھانی نخوا

ز یک ئولوژیکی ادر ھزاره سوم میالدی التقاط و شرک و نفاق اید زرگترین مانع و حجاب انقالبات اسالمی در عصر ما وب -١٠وحیدی و تولوژی سو و قشری گری و تاریخیگری و اخباریگری فقھی و شرعی از سوی دیگر است کھ تنھا عالجش تبیین ایدئوژی ین ایدئولابای لفعرفانی کردن و جھانی کردن و امروزی نمودن شریعت و معارف دینی و قرآنی است کھ مجموعھ آثار ما ا

را تبیین نموده و ساختار کالن آنرا نقش کرده است .

ست کھ امورد نظر یل و تعین آخرالزمانی قرآن و معارف اسالمی نیز اساس و استخوان بندی این ایدئولوژیتبیین و تأو -١١ آنھم در آثار ما محقق شده است .

وقشری گری ونقالب اسالمی ایران نیز حاصل التقاط و نفاق از یک سو ھ معضالت و بن بست ھا و بحران حاکم بر اھم -١٢ھ است گر انداختن یکدیاخباری گری فقھی از سوی دیگر است کھ نظام و انقالب ما را بھ دو شقھ متخاصم تقسیم کرده و بھ جا

کھ عالج این بحرانی کھ بسوی فروپاشی نظام می رود نیز جز در مجموعھ آثار ما نیست .

وژی ساس ایدئولانھا دینی است کھ پیروان خود را دعوت بھ قیام برعلیھ ستم و طاغوت نموده است و اینست دین اسالم ت -١٣ انقالبی در اسالم .

ازی رای براندبعی زد و ک انقالب اجتمانیز تنھا پیامبر و آخرین پیامبر خداست کھ بھمراه پیروانش دست بھ ی (ص)محمد -١۴مایز نست وجھ تت و ای. پس اسالم دین انقالب اسبوت است کھ ایدئولوژی انقالب استاز علل اساسی ختم ن . و اینستم جنگید

اسالم از سائر مذاھب .

و اما خود واقعھ انقالب چیست ؟ انقالب در لغت یعنی قلبی شدن ، دل زده گی ، جنبش قلبی و روحانی ، زیر و رو شدن و -١۵طبقات اجتماعی . بدین معنا درجھ ای از قیامت وجود افراد و جامعھ است کھ باطن خود را برون آشکار شدن نھان ھای افراد و

Page 184: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

184

افکنی می کنند . پس این واقعھ ای روحانی و متافیزیکی است و لذا ھیچیک از انقالبات اجتماعی با توجیھات محض اقتصادی و سیاسی و طبقاتی و فرھنگی قابل فھم نیستند .

ت پنجاه ھزار ستانھ قیامآو تاریخ . و اسالم دین آخرالزمان و قالب یک پدیده کامال اسالمی است بھ لحاظ ماھیتگفتیم کھ ان -١۶و د و جوامعی افراسالھ است . پس طبیعی است کھ انقالبات اجتماعی را کھ از ظھور اسالم آغاز شده اند قیامتھای صغرا

ھر وو می شود یر و ریف قرآن قیامت آن روزی است کھ نھان ھا آشکار و زگروھھای اجتماعی و اعتقادی بدانیم . و طبق تعرآنکھ می شود و ادتمندفرد و گروھی با تمامیت خود روبرو می گردد . و آنکھ حق این آشکاریھا را تصدیق و توبھ می کند سع

و ھ بصورت دکی است در ھر انقالبانکار می کند شقی و بدبخت می شود و بھ عذاب می رسد . و این سرنوشت افراد و گروھھا جریان کلی انقالب و ضد انقالب خودنمائی می کند .

ی بھ معاد ستند و میلراد و جریانات ضد انقالبی ھمانا جریانات ضد اسالمی و ضد قیامتی و اھل تکذیب و کفر ھدر حقیقت اف -١٧ ندارند زیرا انقالبات بھ مثابھ معادھای صغرای جوامع ھستند .

نیاست . در حیات د عدالتھای نسبی ھمانطور کھ قیامت بھ مثابھ برپائی عدالت است انقالبات اجتماعی ھم بھ مثابھ برپائی -١٨

، مقدمھ و بستر اولیھ انقالب جھانی مھدی موعود و آن اساس قیامت کبرا می باشد . پس انقالبات -١٩

ھاست دات و ادعاعیان سازی نھان افراد و گروھھا و طبقات و اعتقاز آنجا کھ ھستھ مرکزی قیامت ھمانا برون افکنی و ا – ٢٠ھر ق و ابطالحازد و پس اساس ذاتی ھر انقالبی آزادیخواھی است کھ امکان این برون افکنی و بروز و ظھور را فراھم می س

پس الت است .ای عدین معنچیزی در انسان را عیان می کند و ھر کس و گروھی را در جایگاه حقیقی خودش قرار می دھد کھ ا ھر انقالبی با آزادی آغاز می شود و بھ عدالت می انجامد .

امر آن این دو ب جھانی موعود است کھ آزادی و عدالت کامل محقق می شود و در سایر انقالبات ماقبل ازفقط در انقال -٢١ ناقص و ناکام است .

آنرا درک خی و وجودی، پایان یافتھ تلقی می کنند حق انقالب و معنای تاری ھرحال آنانکھ عصر انقالبات را با ھزاره سومب -٢٢ ت . ده اوسنکرده اند . و ھیچ قدرتی نمی تواند مانع انقالب شود زیرا بھ اراده الھی است زیرا قیامت بھ ارا

ر انقالبی تمرین زمینی قیامت برای یک جامعھ است . ھ -٢٣

بات جھانی است با پشتوانھ انقالبات ناکام قرن بیستم . ھزاره سوم میالدی ھزاره انقال -٢۴

آزادی یک عنصر اصلی و ذاتی در ھویت انسان آخرالزمان و قیامت پنجاه ھزار سالھ است و ھر کھ مانع آن شود در مقابل -٢۵برون افکنی نفس بشری خیر اراده قیامت کھ اراده خداست ایستاده است و لذا نابود می شود زیرا خداوند اراده کرده است کھ با

Page 185: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

185

و شر و کفر و ایمان را بھ تمام و کمال بھ عرصھ واقعیت برساند تا حق و باطل عیان شود و انسان امکان انتخابی روشن و یقینی یابد . و لذا این آزادی عرصھ انھدام شرک و نفاق و ریا می باشد کھ زمینھ انقالب جھانی موعود را فراھم می کند .

نقالب و ضدات و خداوند است و ضد انسان ضد آزادی ، ضد دین و ضد اسالم و ضد آخرالزمان و ضد اراده قیامپس -٢۶ ظھور امام زمان و ضد تحقق عدالت . زیرا آزادی اساس عدالت است و عدالت فرزند آزادی .

ت. عدالت را ناممکن ساختھ اسمھ انقالبات ناکام و شکست خورده حاصل ممانعت از آزادی بوده است و لذا ھ -٢٧

اعطا د یا گروھین را بھ ھر فرزادی بزرگترین ثمره ھر انقالبی است زیرا امکان انتخاب بین حق و باطل و کفر و ایماآ -٢٨ . و لذا دشمنان آزادی دشمنان درجھ یک ھر انقالبی بوده اند و آنرا عقیم و فلج ساختھ اند .میکند

ز باطل را تا حق ااسالم و حقیقت آخرالزمان و ظھور موعود قرار دارند . زی ودر رأس دشمنان دین امروزه دشمنان آزادی -٢٩ متمایز نگردد و انتخاب جھانی ممکن نشود موعود ظھور نخواھد کرد .

فاق ن می شرک وی البتھ در لباس شریعت و دین پناھی و اخالق مآبی ھای عصر حجر پنھانند و در حقیقت حادشمنان آزاد -٣٠ن مقابل ای کھ در د ھمانطور کھ در روایات شیعی آمده است کھ در ظھور جھانی موعود نخستین و شقی ترین گروھینمی باش

قی درسھ را شاھل م و. ابن عربی و برخی از عرفای ما ھم علمای متشرع د جماعتی از سادات آل محمد ھستندظھور می ایستننف و ند زیرا صر ھراسانستھ اند زیرا دشمن آزادی ھستند و از جدائی کفر و ایمان دترین دشمنان ظھور جھانی امام زمان د

ھویت آنان از این التقاط و شرک تغذیھ می کند مثل جریان طالبان .

بشر فر و ایمانکات ھر انقالبی انھدام شرک و نفاق و دروغ و ریا و مکر و حیلھ گری بشر است کھ تمامیت ذدر یک کالم -٣١ است . شکار کرده و رو در روی یکدیگر قرار می دھد و این عرصھ انتخاب جھانی بشر در قبال امام زمانرا آشد و ضد آزادی ومی ایران ھم در ھمان نخستین سالھای پیروزی اش مواجھ با جریان تمام خواه شریعت پناه انقالب اسال -٣٢

م کھ شده ھستی ی عقیمنرسید و اینک شاھد ظھور دوباره آزادیخواھ لذا از ھمان آغاز عقیم و سقط جنین شد و بھ اھداف خودقدرتی ست کھ ھیچدائی اتمامیت شریعت و دین اجباری را بھ چالش می کشد . و این حقی آخرالزمانی و اسالمی و انقالبی و خ

را توان ممانعت از آن نیست زیرا ظھور جھانی امام زمان بسیار نزدیک است . و اتی اسالمیذظاھر مفاھیمی غربی ھستند دارای یم کھ آزادی و دموکراسی و سوسیالیزم و حقوق بشر کھ بھباید بدان -٣٣

حیاء سالمی و ااآنرا قرآنی و محمدی می باشند کھ در غرب سکوالریزه و معنازدائی شده اند و این وظیفھ مسلمانان است کھود ھستند . آن مھدی موع جھانی استی ادا نمایند . این مفاھیم ارکان انقالبکنند و آنچھ را کھ آنھا بھ دروغ ادعایش می کنند بر

ختیار ھ عقل و ابست کھ ادین و شریعتی کھ بھ خفقان و ترور پدید آید بھ پشیزی نمی ارزد و بلکھ دشمن دین خداست . دین آن ست ب انسان اانتخا رصھ ظھور اختیار و. انقالب عکھ مھدی موعود رھبریش خواھد کرد و عشق انتخاب شود این آن دینی است

زین مین بس کھر من ھزیرا این عالیترین ارزش الھی در جھان است کھ ھدف انبیاء الھی ھم جز این نبوده است : بگو کھ اج -پس ھر کس کھ بخواھد خود راه ھدایت یا ضاللت را برمی گزیند . قرآن

Page 186: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

186

مبیست و ششفصل

پدیده شناسی ترس

Page 187: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

187

بسم اهللا

د و عاقبت ندگی می کنپا بھ دنیا می نھد و لذا زندگیش در جھان با گریھ آغاز می شود و گام بھ گام با ترس ز آدمی با ترس - ١ با ترس و وحشت از دنیا می رود . بدین لحاظ حیات انسان در جھان چیزی جز تجربھ ترس نیست .

ر از دی . و ترس رد ترس وجود دارد . ترس در بدست آوردن ھر چیزھ تعداد چیزھائی کھ آدمی در دنیا با آن سر و کار داب -٢ دست دادن ھر چیزی . و ترس در نگھداری از ھر چیزی . و ترس در استفاده از ھر چیزی .

ھر اندیشھ و احساسی در انسان نیز بھمراه نوعی ترس است و نیز ھر عمل و اقدامی . و -٣

ست . روئی از ترس اھر رابطھ ای نیز قلم -۴

مینان باره اش اطھ بر انسان می گذرد ذاتا ترسناک است چرا کھ آدمی را بسوی حوادثی می برد کھ انسان درکھر لحظھ ای -۵ی انجامد ادثھ ای محفر بھ سندارد زیرا انسان رھرو وادی ظلمت و نادانی است و از فردایش خبر ندارد . و نیز می داند کھ این

و آن مرگ است . پس خود زمان بستر ترس است . کھ آن سویش نامعلوم است

سارت انسان در زمان است و زمان ھمان داالن تاریکی است کھ حوادث را می زایاند . ترس محصول ا -۶

گر تغییر نمی بود ترس نمی بود و تغییر فرزند زمان است . ا -٧

ی است . س ترس محصول نادانی انسان از آینده ھر چیز و تجربھ و حادثھ اپ -٨

عاد و ال ھر چھ کھ دانش محسوس و مادی بشر افزون می شود از ترسش کاستھ نمی شود و بلکھ بر ابحولی در عین - ٩ اعماق ترسش افزوده می شود .

ز مردم عادی از بیماریھا می ترسند زیرا منشأ و علل و عواقب آنرا می شناسند . اپزشکان بیش -١٠

ورشکستگی و تورم می ترسند . مردم عادی ازاقتصاد دانھا بیشتر از -١١

نسانھای داناتر و بزرگتر بیشتر از افراد نادان و کودکان می ترسند . ا -١٢

فنی بشر ھم بر ترس او می افزاید و لذا بشر امروز ھراسناکتر از بشر دیروز است . –وس و علمی پس دانش محس -١٣

، ترس بزرگترین گناھان نیز ھست . (ع)ور کھ بقول علی ترس منشأ جنون و جنایات بشر است ھمانط -١۴

Page 188: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

188

س زمان بستر ترس است و دانائی بر آن نیز تعمیق کننده ترس است . پ -١۵

تاریخی است و لذا دانش حافظھ ای است . و لذا ھر چھ از زمان برآید –فنی بشر دانائی زمانی –ای علمی ھھمھ دانائی -١۶ موجب ترس است .

رس ھا ، ترس از فرداست و از دیروز برمی خیزد . ھمھ ت -١٧

میزانی کھ ذھن آدمی از اسارت دیروز و فردا رھا می شود ترس ھم کاھش می یابد . ب -١٨

دارد رس مصون میتاد مخدر و مستی زا بھ دلیل زمان زدائی از روان است و لذا انسان را برای لحظاتی از گرایش بھ مو -١٩ د . یعنی اھل حال می کند بطور تصنعی و موقتی . و شاد و قوی می ساز

رس تد از عرصھ تواند بطور طبیعی و حقیقی روان خود را از اسارت زمان نجات دھد و مقیم در اکنونیت شواگر انسان ب -٢٠ نجات یافتھ است و لذا از قلمرو جنون و جنایت و گناه رھیده است و این ھمان رستگاری روح است.

عامل قرآن کریم ھم زمان ( عصر ) را ا و ضررھا و خسران آدمی حاصل سکونت او در زمان است و لذاھمھ خطرھ -٢١ خسران می داند و راه نجات از آن را ایمان می خواند .

ستی ھ حیات و ھقام دوستی با خداست کھ مقام رھائی از اسارت زمان است . و این مقام امامت زمان است کمکمال ایمان -٢٢ ان است و نھ در زمان : امام زمان !بر زم

ش یو از پس و پ وانیم کھ اولیای الھی کسانی ھستند کھ نھ حسرتی از دیروز دارند و نھ ھراسی از فردا .خدر قرآن می -٢٣ والیت این مقام گی . وپاکند . یعنی از اسارت زمان رھیده اند و مقیم حال گشتھ اند کھ حضور خداوند است و قلمرو جاودان

وجودی و امامت عرفانی است .

اسوی دانگی و فرز رھائی از اسارت زمان است زیرا آغاز اتصال قلبی و روحانی با خداوند است کھ نور جاوایمان سرآغا -٢۴ مکان و زمان است .

س در حقیقت ترس ھمان ترس از مرگ و نیستی است کھ محصول زمانیت است . پ -٢۵

بدو رده اند ازکاست ھمان درک اسفل السافلین است کھ ھمھ انسانھا در آن سقوط )عالم مادهزمان کھ بستر درک مکان ( -٢۶ ھبوط آدم و حوا از بھشت جاودانگی .

زمان ارمغان ابلیس بھ انسان است و بدینوسیلھ آدم و حوا را از بھشت ساقط نمود . زمان نام دیگر عدم است کھ در وجود -٢٧ آدم رخنھ کرده است .

Page 189: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

189

لذا ه اند . وفائق آمد عارفان دربھای خروج مردم از اسارت زمان ھستند زیرا عارفان امامان زمان ھستند و بر زمان -٢٨ پذیرش والیت وجودی آنان تنھا راه نجات از ھراس و زمان زدگی است .

ند و از ۀ زمانھ ام بر باد رفتارفان ظھور اکنونیت و نور جاودانگی اند زیرا مقیم در خویش ھستند در حالیکھ سائر مردع -٢٩ خودبیگانھ اند و بی خانھ اند و اینست علت ھراس !

بودی از ترس نا اودانگی اند کھ ظلمت زمان را می درند و مردمان را از درک اسفل السافلین می رھانند وجعارفان تیغ -٣٠ ایمن می کنند .

Page 190: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

190

فصل بیست و هفتم

پدیده شناسی جمال

Page 191: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

191

بسم اهللا الجمیل

ھان ھستی جھان جمال است و ھیچ چیزی نیست اال بھ جمالی در عیان یا نھان . ج -١

، جمال کلمھ یا لفظی است . و ھر جمالی -٢

.ست کھ جمال الفاظ و معانی و واژه ھا را ببیند در مراتب دیدار در صورت اشیاء و وقایع او عارف کسی -٣

.ات و اسماء و صفات الھی است جھان ھستی صورت کلم -۴

ھ در جائی ز خلق کردن کلمات و اسماء و صفات خویش نیز خود یک کلمھ محض بود کلمھ خدا . و این کلماخداوند قبل -۵ نوشتھ یا خوانده نمی شد زیرا ھیچ جائی نبود .

مبرا ض و مطلق وبود و خداوند وجود مح بل از خلقت جھان ، خداوند معنای عدم بود . و آنگاه عدم ھمان وجود پروردگارق -۶ از ھر موجودیت بود : بود نبود !

بل از خلقت جھان ، خداوند فقط برای خودش بود و در خود بود یعنی ھستی فی نفسھ . ق -٧

.وند اراده کرد تا خود را برای غیر معرفی کند . پس غیر را آفرید از خودش کھ عدم بود و آنگاه خدا -٨

در جھان بشناسد . اوند خود را در غیر خود آشکار کرد . و آدم را روح خود بخشید تا او راپس خد -٩

د کھ ھمان زل ھمان عدم بود . ھمانطور کھ تصور و درک عدم برای انسان ناممکن است پس شناخت خداونخداوند در ا -١٠ود ناخت او شق بھ شد خداوند و بواسطھ او موفوجود مطلق است نیز برای انسان ناممکن است اال اینکھ انسان بھ یاری خو

یعنی بھ یاری روح او و با چشم و گوش و ھوش او .

خ است . حسوس و مادی و موجود نھ عدم است و نھ وجود . بلکھ چیزی بین وجود و عدم است یعنی برزجھان ھستی م -١١ . لذا شناخت محسوس و مادی انسان ھمان شناخت برزخ است کھ بود نبود است

ک ھائی نیز ید نبودی ، عرش عظیم خداست و خداوند بر این عرش نشستھ است . و بلکھ ھر موجودی بھ تناین جھان بو -١٢ عرش صغیر است کھ خداوند بر آن جلوس کرده است .

معنای خالفت انسان در صورتی می تواند یک فرد دیگری را بھ تمام و کمال بشناسد کھ براستی بر جای او باشد . و این -١٣ است .

Page 192: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

192

. و لذا معرفی کند زل و قبل از خلق جھان ھمان " بود نبود " بود . و او اراده کرد تا بودش را بھ نبودشخداوند در ا -١۴ بودش را بھ نبود بخشید یعنی نبود را خلیفھ بودش کرد و جھان آفریده شد .

ر ای بود قراالفت می باشد و خلیفھ است یعنی نبودی کھ بر جس جھان ھستی عرصھ خالفت است کھ آدم تجسم حق این خپ -١۵ گرفتھ است .

و خود حجابتنبود از جای خود کھ خداست برخیزد خداوند آشکار و معرفی می شود برای خلق خدا : کھ حال اگر این -١۶ خودی از میان برخیز !

است . س انسان جمال نبود بود است زیرا بر جای بود نبود نشستھ پ -١٧

سازد تا مھ ارزشھا و ادراک و محسوسات و دریافتھای آدمی واژگونھ است اال اینکھ خود را واژگونھو اینست کھ -١٨ست و اندازی وجودش برحق قرار گیرد و حق وجودش آشکار شود . و این مکتب فناست و راه دین خداست کھ راه خودبرا

. ای خویشتنن بر جوجود انسان است و عین عدالت است بمعنای قرار گرفت مکتب معرفی و ظھور خدا از انسان . و این حقشکاری از این آ ور شود زیرا جایگاه حقیقی انسان عدم است پس باید عدم خود را بپذیرد تا وجود یعنی خداوند از عدمش آشکا

وین عدالت عست کھ شق و ایثار ااست کھ عدم ( آدم ) ھم وجود می یابد . و این اجر فناپذیری انسان است . این مذھب ع حقیقت است .

ذا کل جمالوس و مادی ھر چیزی جمال نبود آن چیز است جمال وجود کھ در محاق عدم افتاده است و لپس جمال محس -١٩ . جھان محسوس ھستی محکوم بھ نابودی است در قیامت . تا جمال وجودش عیان شود کھ جمال پروردگار است

دمی بودن آن است . جمال برای انسان ھمان جھان فریب خورده گیھاست بدلیل عاگر جھان -٢٠

گر حیات دنیا تماما لعب و لھو ( بازی و بازیچھ ) است بدلیل عدمی بودن آن است . ا -٢١

. وجود خود نگذرد از فریب جمالھا نجات نمی یابد زیرا وجود خود انسان ھم جمال عدم است انسان تا از -٢٢

س از خودگذشتگی انسان ھمان گذشتن از عدم خویش است . پ -٢٣

سان تا از عدم نگذرد بھ وجود نمی رسد . ان -٢۴

لقاء هللا . کنند یعنی ن کھ عادالن وجودند و از خودگذشتھ اند بھ قیامت وجود رسیده و با جمال وجود دیدار میو لذا عارفا -٢۵

م . و دیدن یگانگی وجود و عدم . اینست کل واقعھ !عدم وجود تا رسیدن بھ وجود عد گذشتن از -٢۶

Page 193: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

193

عدم است و اسیر –فاھم و فریب خورده گی انسان در جھان اینست کھ شناخت او دچار دوگانگی وجود تکل راز سوء -٢٧ دیالکتیک خیر و شر . این اساس ثنویت و شرک و ناکامی بشر در جھان است .

سازد بھ نگونساالری بین وجود و عدم است . تا این شناخت را در خود واژگون شر دچار واژبشناخت محسوس و مادی -٢٨تبھ گشتھ او مش حق شناخت و شناخت حقیقی نمی رسد . زیرا انسان عدمی است کھ بر جای وجود نشستھ است و لذا امر بر

سد . ریا می در ھمین دناست . اال اینکھ از جای خود برخیزد . و این واقعھ قیامت عرفانی است کھ بھ لقاء هللا

ردد و وجود نمی گجای خود برنخیزد و عدم خود را نبیند طالب وجود نمی شود و قدر وجود را نمی یابد و م انسان تا از -٢٩ اسیر دوگانگی وجود و عدم است .

کت انسان ھال گی و تناقض وجود و عدم در ذھن و روان انسان ھمان عنصر زمان است کھ عنصر خسران وو راز دوگان -٣٠ان تی بھ پایمان ھسزاست . و لذا چون عمر بھ پایان رسد این حجاب از میان می رود و حقیقت آشکار می شود . و چون عمر ن است . ن انسارسد جمال وجود رخ می نماید و یگانگی بود و نبود آشکار می شود . زمان ھمان مھلت از میان برخاست

Page 194: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

194

فصل بیست و هشتم

پدیده شناسی چیزها

( همتائی و بی تائی )

Page 195: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

195

بسم اهللا احد

ر کارگاه ھستی تکرار امری محال است یعنی ھرگز دو پدیده مساوی و برابر وجود ندارد . د -١

است و یک ار ، تساوی ، ھمسانی و برابری نامیده می شود یک ایده بشری در قلمرو علم حساب و ریاضیآنچھ کھ تکر -٢ا پدید رصنعت حض است کھ از این ایده و علم تساویگری علوم فنی و تکنولوژی پا بھ عرصھ وجود گذاشتھ است وفرض م

آورده است و انسان صنعتی را کھ انسانی بی ھویت و پوچ و دیوانھ است .

. تع بشری اسدن جوامرکتکنولوژیکی پدیده دموکراسی نیز محصولی از ایده برابری در ریاضیات است کھ بمعنای ماشینی و- ٣

ولی حتی ھم در جھان طبیعت فراوان ھستند کھ شباھت در رنگ و بو و حجم و شکل و خواص مادی است . چیزھای شبیھ -۴ دو تا برگ از یک درخت ھم کامال مساوی و ھمسان نیست .

ی است . وجودیت عین منحصر بفرد بودن است و این ھمان معنای احدیت و بی تائی در جھان ھستم -۵

چیزھاست . الل و موجودیت ویژه ھر چیزی برخاستھ از تفاوت و منحصر بفرد بودن آن چیز نسبت بھ سائرھویت و استق -۶

. بشر است ان قدرت شعور و شناخت در. و این میزصل درک تفاوت ھاست و نھ شباھتھااقوه ادراک و تشخیص آدمی ھم ح -٧

داریم . اع رنگ زردگوئیم باید بدانیم کھ بھ تعداد چیزھائی کھ بھ رنگ زرد ھستند انو رد سخن میزمثال وقتی کھ از رنگ -٨ این مسئلھ شامل سائر ادراک حسی بشر ھم می شود از جملھ بو ، شکل ، مزه و سائر خواص .

جود ودر جھان قاوتمھربانی و ش ، انواعبھ تعداد انسانھای مھربان یا شقی. مثال ن مسئلھ شامل حال صفات ھم میشودای -٩ دارد .

نھا امری کھ در ھمھ پدیده ھای عالم ھستی مشترک است ھمانا " وجود " است : بودن !ت -١٠

. د خویش استدو تا موجود مساوی و برابر نیستند و ھر چیزی بھ این دلیل ھست کھ یگانھ و منحصر بفر و با اینحال -١١

. نھان می دارد و دچار سھو و غفلت و نسیان می کند شباھت ھاستد را از چشم ادراک بشری پآنچھ کھ وجو -١٢

انسان اھل معرفت انسانی تفاوت شناس و یگانھ جو و بی تا شناس است یعنی وجود شناس است . ولی انسان جاھل -١٣پرستی و ھمتا انسانی شباھت پرست و برابری جو و ھمسان گرا می باشد . این ھمان فرق بین ایمان و کفر ھم ھست : بی تا

پرستی !

Page 196: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

196

یشھ ریاضی ی است کھ محصول ھمتاپرستی و شباھت پرستی و برابری جوئی و تکرار پرستی است کھ از انداصنعت پدیده -١۴انھای جملھ انس مود ازنبرخاستھ است . و لذا فقط در قلمرو صنعت است کھ می توان چیزھای مساوی و کامال شبیھ بھم تولید

د و لذا ی باشنماز احساس وجود تھی ھستند و لذا دچار احساس نابودی و ھراس ناشی از این احساس مساوی و برابر کھز دست خود را ا ی تائیبانسانھائی وجود خوارند یعنی جھان خوار و امپریالیست . زیرا دچار قحطی وجودند چونکھ وحدانیت و

داده و نسبت بھ آن بیگانھ شده اند .

و ود ندارد .بر در جھان وجود ندارد بلکھ دو چیز شبیھ ھم وجنھ تنھا دو چیز کامال ھمسان و براحقیقت اینست کھ -١۵ –شباھتھا جملگی حاصل عدم شناخت و کوری انسان است کھ : کورند و کرند و گنگ ھستند . قرآن

. ن حاصل ندیدن استمانطور کھ انسان شب ھا ھمھ چیزھا را بھ رنگ سیاه و ھمسان و مساوی می بیند و ایھ -١۶

، بی علت ووره تعریف وجود است کھ وجود را اینگونھ وصف می کند : یگانھ ، متکی بھ ذات و بی نیازسسوره توحید -١٧ . معلول و بی ھمتا . و این وصف ھر موجودی در جھان ھستی می باشد کھ دال بر حضور خدا در اشیاء است

وحدت وجود را مساوات و شباھات و ھمسانی می یابد . بی تائی و وانسان جاھل ، توحید -١٨

ون و برون خداوند در در (ع)گر ھر موجودی آیھ ای از حضور خداست و خداوند در جھان ھستی آشکار است و بقول علی ا -١٩ تا دات بیھر چیزی حضور دارد پس ھر چیزی خدایگونھ است یعنی ھر چیزی مصداقی از سوره توحید است و ھمھ موجو

ھستند و شباھتھا ، غفلتھا و کوریھا و جھالتھای بشرند کھ علت العلل گمراھی می باشد .

نی نقاط نورا م عامھ بشری ، یکدست و آبی است ولی واقعیت غیر از این است . شبھا ھمھ ستارگان ھمچونآسمان از چش -٢٠واضح تر یده ھا راائی پدیت جھان نزدیکتر شویم بی تبرابر و ھمسانی ھستند ولی واقعیت غیر از این است . ھر چھ کھ بھ واقع

می یابیم . این نزدیکی ھمان نزدیکی بھ خداست و تقرب الی هللا .

وس او بر عین دوری از جھان ھستی و پدیده ھاست . زیرا جھان ھستی ھمان عرش و کرسی خداوند و جل دوری از خدا -٢١وست و در ابرای وھا از وحدانیت بی تای حضور اوست . چون ھمھ از اوست آن است و جز این چیزی نیست و لذا ھمھ شباھت

د چیزی جزرک نشوداوست و اوست لذا ھمھ اوئی و الھی است و از وجودی یگانھ حکایت می کند کھ تا این یگانھ بی ھمتا اشباح و اوھامی در تاریکی درک نشده است .

ال است . کوم بھ ابطاوست لذا ادراکی کھ او را درنیابد و خاطر نشان نکند مح ھ شباھتھا و ھمسانی ھا از بی تائیچون ھم -٢٢باشد سوی او ن د و دریعنی ھمھ محاسبات و توقعات و برنامھ ھائی کھ برخاستھ از شباھتھاست اگر بی تائی او را ھدف نگیر

مھمل و پوچ می شود .

Page 197: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

197

کند و ائی حرکت نھ از شباھتھاست و لذا اگر این منطق بسوی بی تقل و ادراک دنیوی بشر ذاتا از قیاس است کھ برخاستع -٢٣ تشبیھ زدائی نسازد محکوم بھ بطالت و رسوائی و ناکامی و پوچی است .

تائی و و قیاس پرستی کھ عین دنیاپرستی و صفت پرستی است اساس گریز و جھل انسان از قلمرو بی شباھت پرستی -٢۴ د . از حقیقت وجود بیگانھ می سازد و در قلمرو شباھتھا دیوانھ می سازوحدانیت وجود است کھ انسان را

ت . و این تفاھم نامیده می شود برخاستھ از منطق قیاس و شباھت پرستی ذاتی ذھن دنیاپرست بشر اس آنچھ کھ سوء -٢۵صر کھ ع نولوژیاساس گمراھی و تباھی است کھ عاقبت ذھن قیاسی را باطل و دیوانھ می سازد . و عصر صنعت و تک

ست : ار حقی شکوفائی و غایت منطق قیاس و شباھت پرستی است عصر انحطاط ھمھ مفاھیم و ارزش ھا شده است و این بست کھ ان انحطاط بات ایحق ابطال قیاس و تشبیھ سازی ! حق ابطال دنیاپرستی ! حق ابطال مساوات و برابرسازیھا . و از خرا

: میخواند ی بی تاسوھد و بود امام مطلق رخ می نمایاند کھ انسان را از این خرابات نجات می دجمال یگانھ و بی تای حق از وج بی تائی وجود انسان !

ومان تسبیح ھر عالم ھستی جز این نیست کھ وجود را از شباھت ھا بزداید و بھ بی تائی برسد . و این درسالت آدمی -٢۶می جز ست . و علانشده کھ بھ این مقام تفرید نرسیده بھ وجود نرسیده و موجود تنزیھ و تقدیس و تفرید و توحید است . کسی

علم تفرید نفس نیست .

ھا ھتالی بھ شبای بشر است ھمانا ابتنچھ کھ شرک نامیده می شود کھ اساس ھمھ بطالت ھا و ناکامیھا و فریب خوردگیھاآ -٢٧ در رابطھ با پدیده ھا و انسانھاست .

ی ھمان شرک زدائی است . شباھت زدائ -٢٨

ه . ود آن پدیدخاز ھر پدیده ای ھمان غیرزدائی از آن پدیده است جھت رسیدن بھ حقیقت وجودی و توحیدی شباھت زدائی -٢٩

مت ت کھ در خدناسی بر محور شباھت زدائی از پدیده ھا استوار است و لذا تنھا علمی از مجرای بشری اسعلم پدیده ش -٣٠ دینی قرار گرفتھ است و بھ خداشناسی می رسد . توحید و معرفت

Page 198: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

198

فصل بیست و نهم

پدیده شناسی روشنفکري

Page 199: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

199

بسم اهللا النور

ھن و روان وشنائی فکر یعنی چھ ؟ چگونھ ذھنی منور می شود ؟ فکر تاریک چگونھ فکری است ؟ چگونھ ذرفکر روشن و -١ آدمی از تاریکی خارج می شود ؟

فت . کر را دریافن معنای روشنائی فکر و تاریکی اب و مکتبی واضح تر از کتاب قرآن و عرفان اسالمی نمی توادر ھیچ کت -٢کی یآیھ است ری اینو قلب و کانون این معنا در قرآن ھم آیة الکرسی است . این آیۀ روشنفکری است . دو موضوع محور بش

کھ این وانده استخمراھی گشد نامیده و تخطی از آنرا ھم اساس انحطاط و " ال اکراه فی الدین " است کھ خداوند آنرا اساس رروشنائی ھ عرصھھمان آزاداندیشی است کھ اساس روشنفکری می باشد . و موضوع دیگر این آیھ خروج از ظلمات و ورود ب

د کھ ظلمات دید می آیور پکر و منمی باشد کھ حاصل نھائی ال اکراه فی الدین است کھ با لطف الھی رخ می دھد و انسانی روشنف جامعھ را می شکافد .

. آزادی نیست ز در دین،ن. یعنی جال اکراه فی الدین " یعنی آزادی در دین . و نھ آزادی خارج از دین یا آزادی بر علیھ دی " -٣ و این اساس رشد است و غیر از این انحطاط است .

ین ، اکراه و اجبار باشد گمراھی است . ن آیھ آنست کھ اگر در دمعنای دیگر ای -۴

ور خداست ضافھ آزادی مترادف است با رشد و خروج از تاریکی ذھن و روان و ورود بھ عرصھ نور کھ حضپس دین بھ ا -۵ زیرا خدا ، نور است . و این کل ماجرای عرفان است .

مع جراسر جھان در کل تاریخ اندیشھ بشری را از س گر بخواھیم ھمھ اندیشھ ھا و آراء و عقاید بکر و جدید و جسورانھا -۶ی انسان است اگر و ناجوز احیآوری کنیم بی تردید نابترین آنھا و نود در صد این اندیشھ ھای خالق و زنده و پویا کھ تا بھ امر

متعلق بھ عرفان اسالمی می باشد .

تھ است و عرفان اسالمی خودنمائی و خالقیت نداش زادی و پرواز و مکاشفھ گری اندیشھ در ھیچ مکتب و مذھبی چونآ -٧شنفکری امبران روما پی براستی بایستی عرفان اسالمی را مکتب روشنفکری و بانی آزاداندیشی در تاریخ دانست . یعنی عارفان

از تاکنون ری از آغشبندیشھ او دگراندیشی و آزادی فکر بوده اند . و امروزه متفکران غربی بھ این امر اذعان دارند کھ آسمان فراتر از موالنا و ابن عربی و حافظ نرفتھ است . اینان فارغ التحصیالن مکتب آیة الکرسی ھستند .

دین یعنی راھی کھ بسوی خدا می رود بسوی مطلق و التناھی . پس این راھی است کھ ھر چھ کھ پیش تر می رود وسیع تر -٨ای کھ در این راه قرار می گیرد مستمرا آزادتر و روشن تر می گردد زیرا بسوی منبع و نابتر و مطلق تر می شود و لذا اندیشھ

نور می رود .

Page 200: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

200

ی قابل روی انسان روشن می شود ؟ از طریق رویکرد ھوش و حواس و چشم و گوش و لمس آدمی بسومچگونھ جھان -٩ جھان است کھ جھان روشن و در دسترس قرار می گیرد .

فس ، یکرد ذھن بسوی خودش : خودآگاھی ، معرفت نذھن و فکر و روان آدمی روشن می شود ؟ رو آیا چگونھ خود -١٠ عرفان !

ست جھت اتن خویش ر قرآن کریم " ذکر " کھ شاه واژه این کتاب است بمعنای بھ یاد آوردن خویشتن و رجعت بخویشد -١١ . ستندھدر قرآن شنفکریر نمی کنید و ... اینھا آیات رو. چرا در نفس خود تفکدرک خدا در خویش: چرا بر خود نظر نمی کنید

آگاھانھ و محرک –" خدا از رگ گردن بھ شما نزدیکتر است " اینھا آیات خود –ھ حال با شماست " " خدا در ھم -١٢ –پس این خود .ی برد مبخودآئی و رجعت بخویشتن است چرا کھ بقول خود خداوند ھر کھ خدا را از یاد ببرد خودش را از یاد

خدائی گوھره روشنائی فکر و باطن است .

س " انالحق " شعار روشنفکری است کھ حالج پیامبرش می باشد . پ -١٣

ی کنند مھ او اقتدا است کھ ھمھ این روشنفکران ب (ع)لی مقدم بر حالج و موالنا و ابن عربی و حافظ و امثالھم خود علی و -١۴ وشماست . ود خودعرفت نفس است و ھموست کھ آشکارا اعالن کرده است کھ : خداوند ھمان خکھ محور ھمھ آموزه ھای او م

این روشنفکرانھ ترین شعاری است کھ در کل تاریخ اندیشھ بشری رخ نموده است .

ھ اش قیقی یک انسان رو بھ خویش و در خویش و از خویش است و از نزد خویش می اندیشد و اندیشحپس روشنفکر -١۵ اصل اندیشیدن درباره اندیشھ است . اندیشھ چون درباره خودش بیندیشد منور می شود . ح

در ئی کھ مقیمبخویش نماید منور می شود . صراط المستقیم دین نیز راه بین خود تا خداست منتھی خدا چون ذھن روی -١۶

، ع)(کھ علی مانطورھهللا نامیده می شود . خود است و خود خود است . این راه روشنائی فکر است کھ ھدایت یا سیر الی صراط المستقیم را معرفت نفس می نامد .

ھن روشنائی ذ ک انسان رو بخداست یعنی رو بھ منبع نور . و ھالھ نور اطراف سر اولیای الھی نیز تجسمیپس روشنفکر -١٧ ند . آنھاست . پس انبیاء و اولیای الھی نخستین روشنفکران تاریخ بشر می باش

... یعنی لم ستیزی وظین روشنفکران بر عامھ مردمان چیست ؟ بیداری ، انقالب ، آزادیخواھی ، عدالت طلبی ، و اما اثر ا -١٨ نبرد برعلیھ ظلمت و تاریکی و تاریک فکری .

دار می کند و بخود ھر روشنفکر حقیقی براستی در جامعھ خویش بمانند خورشید است کھ قلوب و اذھان و وجدان ھا را بی -١٩ می آورد : بخودآئی !

Page 201: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

201

و ر جھان استقدس این روشنفکران قرنھا پس از مرگشان منابع اخذ روشنائی برای جانھای تشنھ در سراسحتی ارواح م -٢٠ھد درجوع می ق ذاتشبذر آزادی اندیشھ و احساس می افشاند و ظلمت مکاتب و مذاھب جبری را می شکافد و انسان را بھ مطل

یخ ش وحافظ و ... ولوی ،مالوھیت وجود را بھ یادش می آورد : سقراط ، بودا ، ابراھیم ، محمد ، علی ، حالج ، بایزید ، و ن . رب زمیاشراق سھروردی کھ فیلسوف روشنائی فکر است کھ مھد روشنائی را از مشرق زمین آدرس می دھد و نھ مغ

مانطور کھ نور ھم از شرق طلوع می کند و نھ غرب . کری یک پدیده ذاتا شرقی است ھپس روشنف -٢١

ود خارف بخودی شدن اندیشھ بیانی از " نور علی نور " در سوره نور است کھ نور وجود از ذات انسان ع واقعھ منور -٢٢ی ز مکاند امی کن بناگاه منفجر می شود از روغن زیتونی کھ نھ شرقی است و نھ غربی . و بلکھ از شرق وجود آدمی طلوع

شرقی بھ قول قرآن .

نائی می ت کھ از دل شب سالک شب زنده دار طلوع می کند ھمانطور کھ رسول اکرم سلطان جاودان روشاین نوری اس -٢٣ورد آھ نطق می بشان را . و مشتاقان نور را منور می سازد و روح فکرھر شب بر آسمان دنیا وارد می شودفرماید کھ خداوند

ید بسیار شد مؤمنان در شبھا بسیار شدیدتر است کھ خود در کتابش می فرماید کھ شبھا قول خداوند در قلوبزیرا نطق نور است .

کھ خورشید کھ روشنفکری غیر دینی نداریم و روشنفکری دینی ھم اگر غیر عرفان باشد نداریم عرفانی پس واضح است -٢۴ آزادی و عدالت است و خصم اکراه در دین .

ا آنجا کھ تجود را روشن می کند ونائی فکر از نور وجود است . و فکر مشعل وجود است کھ بواسطھ این مشعل کل روش -٢۵ زد و موجبمی سا بقول شیخ اشراق ، ھیکل نوری رخ می دھد و این تبدیل ماده بھ نور است . نوری کھ خورشید را تاریک

کسوف می گردد .

خودت را نمی کند . و یا نگاه زمانھ ) را بازتاب می دھد کھ جز تاریکی و توھم تولید –( مردم ذھن تو یا نگاه دیگران -٢۶ برمی تاباند کھ این روشنائی و یقین است .

ورد کھ اینآرد را یا مردم بھ نطق می آورند کھ جز ظلم و ظلمت نیست و یا نگاه خود فرد بھ نطق می نفس ناطقھ ف -٢٧ن و طره شیاطیردم سیمست راز سوره ناس کھ فرد بایستی از وسوسھ اش بھ خدا پناه برد زیرا روشنائی و حقیقت است . و این

اجنھ ھستند .

و ذا جبارندشنفکریھای مردم محور مثل دموکراسی و سوسیالیزم و امثالھم دجالیت روشنفکری ھستند و لبنابراین رو -٢٨ بر می سازد . ا ابزار جرھ دین اکراه فی الدین را زیر پا می نھد و بلک باالخره مردم خوار . و بدترینش نوع دینی آن است کھ ال

Page 202: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

202

حصوالت مئم روشنفکری حقیقی عدالت محوری است کھ بر آزادی استوار است و نھ جبر . زیرا عدل از از جملھ عال -٢٩ شده باشد ھ خودکو کسی عرفان است چون عادل کسی است کھ بخود رسیده و خود شده باشد یعنی فرد شده باشد در درجات .ن اصل است و ای ھ سازیمردم را از خود بی خود نمی خواھد یعنی جبار نمی شود زیرا جباریت اساس از خودبیگانگی و بیگان

ظلم است .

و بھ خداستآنکھ رو بخود است در روشنائی است و آنکھ پشت بخود است در تاریکی است . زیرا آنکھ رو بخود است ر – ٣٠ انسان خلیفھ خداست . زیرا

ر ین وضع اکثت بخود است و بھ خدا می خواند ظالمی مضاعف است و در تاریکی شدیدتری قرار دارد . و احال آنکھ پش -٣١ ی گویند .سخن م جماعت موسوم بھ روشنفکران دینی است کھ بی کمترین ایمان و معرفتی از دین و معارف دینی در بازار

است و نھ ر بھ حضور خدا در خویشتن و در عالم حیات و ھستیرآنی اش حاصل درک و احساس و باوایمان در معنای ق -٣٢ خدای آسمانی و اخروی . پس ایمان گوھره ای از معرفت نفس و عرفان عملی است . و این کالم خ ص مؤمنان دا مختصرفا

خداشناسی . این اط و محیط بر ھمھ چیز استاست کھ : او در ھمھ حال با شماست و از رگ گردن بشما نزدیکتر است و مح ایمانی است و نھ اسالمی صرف .

ماعی لسفی و اجتشنفکری دینی در معنای حقیقی آن حاصل اندیشھ گری ایمانی است و نھ صرفا اندیشھ گری فبنابراین رو -٣٣ ال . اه و مجب مردم بھ قصد و سیاسی کھ با الفاظ دینی تزئین می یابد کھ در اینجا دین لباس کفر است برای فری

د معرفت ممکن نیست و ھر درجھ از ایمان مترادف با ھمان درجھ از معرفت است و بالعکس.پس مؤمن فاق -٣۴

ا الفاظ ت کھ فقط بی فاقد معرفت یافتی بدان کھ منافق است و یا عالمی فاقد ایمان یافتی بدان کھ جاھل اسپس اگر مؤمن -٣۵ این منوط بھ درجات ایمان و معرفت است . علمی بازی می کند . و

ھکو می بینید رین نشانھ ایمان ھمانا دل آرامی اوست و واضح ترین نشانھ معرفت ھم یقین و صبر اوست .تو اما واضح -٣۶ این ھر دو نشانھ امری واحد را تداعی می کند : آرامش و یقین !

ت . کھ تحت الشعاع نور ایمان دل خالق و ناطق گشتھ اس س روشنفکری دینی عبارت است از اندیشھ و ذھنیپ -٣٧

ندیشھ یا تحت الشعاع نور ایمان دل ناطق می شود یا تحت الشعاع ظلمت جامعھ . ا -٣٨

وار و خی ھم مردم ردمی است و یا الھی . اندیشھ الھی ، مردم دوست است و منور و مختار . و اندیشھ مردماندیشھ یا م -٣٩ ار و مجبور . ظلمانی و جب

Page 203: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

203

تذبذب و وشانی است کھ اذھان مردم را ھم روشن و لذا آرام می سازد و بھ یقین می رساند و از پری روشنفکر کسی -۴٠ واد تذبذب عھ ایج. ھمانطور کھ تاریکی ، تشویش آفرین و ھراسناک است اندیشھ ھای تاریک ھم در جامبازیچگی می رھاند

وحشت و فتنھ می کند .

ی چنین فرھنگ اسالمی و قرآن فرھنگ غربی روشنفکری مترادف تحصیل و سواد و کتاب خوانی است در حالیکھ دردر -۴١ کس باشد .ا بھ عینیست و تحصیل علوم عاریھ ای و اکتسابی می تواند در خدمت روشنفکری و معرفت ایمانی قرار گیرد و

موزگارانی حاصل می شتاریخ و وراثت و جامعھ و آلی اصوال علوم و تفکرات اکتسابی از آنجا کھ از و -۴٢ غیر ود کھ عمدتا. یاکار میداندکافران ر واد راو سمؤمن ھستند پس طبعا دارای کیفیتی غیر ایمانی و کافرانھ می باشند و لذا قرآن اکثر اھل کتاب

می فرماید : ع)(ین ھستند و لذا علی راثتی دین شرک و کفر و نفاق است علوم مدرسھ ای ھم چنو –ھمانطور کھ دین تاریخی وای بر ایمان عاریھ ای !

سی و ماعی و سیاای یعنی باورھای اکتسابی و مدرسھ ای و آموزشی و فرھنگی اعم از مذھبی یا علمی و اجت ایمان عاریھ -۴٣ امثالھم .

اق ھد ظھور نفمکھ مدارس دینی را ھم اینست کھ دانشگاھھا را مھد ظھور کفر تبیین شده و مدون می یابیم ھمانطور و -۴۴ مدون کھ کفری پنھان است .

ر و روشن یشھ ھای بکشنفکری دینی بمعنای حقیقی آن بندرت از مدارس رخ می نماید . و لذا اکثرا بانیان اندبنابراین رو -۴۵زرگ عارفان ب ران وھ ھمھ پیامبو خالق فراری از مدرسھ بوده اند و از جانب اھل مدرسھ طرد و لعن شده اند . ھمانطور ک

بواسطھ اھل مدرسھ محاکمھ و تکفیر شده اند .

عادل وفکار روشن از دینی یا فنی مھد زایش تاریکی فکر و افکار ظلمانی و ظالم بوده و ھمواره در مقابل مدرسھ اعم ا -۴۶فر و کمتھم بھ کسفوردآرا اساتید دانشگاه ایستاده است . مسیح را روحانیون مدارس یھود محاکمھ و مصلوب کردند . نیوتون

متحدا تر شریعتیکھ دک جنون نمودند . ژاندارک را دانشگاه سوربون در آتش سوزاند و ... و در عصر خودمان نیز شاھد بودیمھ خود کرسھ لی مدمھ اھاھاز جانب حوزه و دانشگاه و روحانی و کمونیست و لیبرال و ساواکی متھم و طرد و لعن گردید . یعنی

ئی ین رویارواد . و در تضاد خونین با یکدیگر بودند برعلیھ دکتر شریعتی کھ خورشید روشنائی فکر عصر ما بود متحد شدن اندیشھ و ایمان خودی است با اندیشھ و ایمان عاریھ ای : رویاروئی نور و ظلمت !

راه فی سھ ای ھمانا جباریت است کھ در نقطھ مقابل ال اکدرم –ز واضح ترین ویژه گی اندیشھ و علوم و ایمان عاریھ ای ا -۴٧ الدین قرار دارد کھ کانون اندیشھ و علم و ایمان خودی است کھ مھد آزادی و اختیار است .

آن آزادی کھ اھل مدرسھ و کتاب پرستان و حامیان علم و دین عاریھ ای شعارش را می دھند فقط برای خودشان است نھ -۴٨ لذا چون اینان بھ قدرت برسند اشد جباریت را آشکار می کنند و ضاللت را . دیگران . و

Page 204: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

204

امالن عرفا کھ ح ودر نزد کسانی است کھ حامالن علم و ایمان حقیقی و خودی ھستند یعنی انبیاء و اولیاء آزادی حقیقی -۴٩ نور اندیشھ و ایمان ھستند .

ستیم کھ ھدرسھ پرستی است شاھد ظھور اشد ستم ھا و دیکتاتوریھائی ر تاریخ عصر جدید جھان کھ عصر کتاب و مدو -۵٠این ظلمت .البان طبواسطھ روشنفکران کتابی بر جھانیان حاکم شده است از نوع لیبرالی و سوسیالیستی و مذھبی اش چون

اندیشھ ھای کتابی است و تاریخی .

ا بلی دیگران وخودش جھان و جھانیان را می بیند و می فھمد ھ زبان ساده تر باید گفت روشنفکر کسی است کھ با فکرب -۵١اثت و ھ و ورفکر و چشم و گوش دیگران می شنوند و می بینند و می فھمند یعنی از چشم و گوش و ھوش تاریخ و جامع

ت . این ساصاحب معلمین . یعنی ھوش و حواس و ذھن این آدمھا تعطیل و تاریک است و اصوال وجودشان تاریک است و بیکسی انا است ونا و دتفاوت انسان خودی و انسان بی خود است . در قرآن این تفاوت مؤمن و کافر است . کسی کھ شنوا و بی

دائم یک اس ذکرنکھ کر و کور و گنگ است . کسی کھ از نزد خود می اندیشد و کسی کھ از نزد مردم می اندیشد . سوره روشنفکر است .

نزد خویش م وجود خود و فطرت خود مربوط است . و دراروشنفکر ھمان انسان " امی " است کھ بھ بھ زبان دیگری -۵٢این ستھ اند .ن برخامقیم است و از نزد خویش می بیند و می اندیشد . این ھمان جایگاه وجودی است کھ انبیای الھی از آ

. ع) (ی د و دانشمند ھم بودند مثل حضرت موسبمعنای بیسوادی لزوما نیست زیرا بسیاری از پیامبران با سوا

مقاومت می اطنی شمس تبریزی با مریدش مولوی ھم آن بود کھ او را بھ ام وجودش متصل سازد و مولویتمام نبرد ب -۵٣ز ھر ا دست و دل وار شد کرد تا آنجا کھ باالخره خون شمس بدست پسر و شاگردان مولوی ریختھ شد و آنگاه بود کھ موالنا بید

ن ن نبرد بیم . ایچھ کتاب و آموزش ھای تاریخی و سوادی شست و بھ ام وجودش ملحق شد و شد آن موالنائی کھ می شناسی شاگردی و مریدی بود .

ری یان روشنفکھ معنای روشنفکری در عصر ما اتفاقا در تضاد با حقیقت باطنی اش قرار دارد و ھمھ داعکپس واضح شد -۵۴الری و واژگونسا ا دچارمن سیاه فکری و ضاللت ھستند . و این معنا نیز ھمچون بسیاری دیگر از معانی در عصر اتفاقا حامیا

بھ کتاب رجوع شود !ژه ھا مالیخولیاست بمانند دموکراسی ، آزادی ، عدالت و غیره . این سر واژه است. سر واژگونساالری وا " سر واژه " از اینجانب .

معرفت نفس اژگون می شوند " . یعنی فقط از طریقومی فرماید کھ " واژه ھا در نزد اھل معرفت (ع)علی و اینست کھ -۵۵ونساالری ن واژگمی توان بھ حق واژه ھا رسید کھ البتھ درست عکس آن مفھومی است کھ در نزد مردم داراست . این ھما

وشنفکران . روشنفکران کتابی است و سیاه فکری نھفتھ در این بھ اصطالح ر

Page 205: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

205

فصل سی ام

پدیده شناسی شرك

Page 206: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

206

بسم اهللا الخالص

ا و مھ بطالت ھھگ مذھبی بمعنای شراکت با خداوند است کھ این نابخشودنی ترین گناھان است کھ علت العلل شرک در فرھن -١ .است زارش شدهناکامیھا و رسوائی ھاست و اساس ھمھ ظلم ھای بشری . و این ویژه گی بارھا در قرآن کریم گ

خود دارد رآن شرک نوعی خداپرستی ویژه است و آن خداپرستی ذھنی است و پرستش خدائی کھ فرد در ذھنطبق تعریف ق -٢ بدون ایمان قلبی و بدون اطاعت از امام ، حجت ، رسول و عارف مخلصی در بیرون .

. )ند ( آسمان در بیرون از خود و در جائی دور می خوارق کافر و مشرک در تعریف قرآنی اینست کھ کافر ، خداوند را ف - ٣ی و نیازھا اس فھمولی مشرک خداوند را در ذھن خود می پرستد . یعنی خدای مشرک یک خدای توجیھی و استداللی است براسرک زنده د امیک ام فرد مشرک . ولی خدای مؤمن در دل اوست و در بیرون ھم حاضر و ناظر بر اعمال اوست و امرش از زبان

و پیروی می شود .

.می خواند رآن کریم انسان مشرک ، ھوای نفس خود را خدا می نامد و پیروی از ھوای نفس را خداپرستیطبق تعریف ق -۴ د . امروزه جماعت معروف بھ اھل عشق و حال را بایستی مشرکان حرفھ ای و ایدئولوژیک در عصر جدید نامی

ت . خودپرستی اس پس خداپرستی مشرکانھ عین -۵

اما معنای شراکت با خدا در ماھیت مشرکین چگونھ است ؟ و -۶

فاظ و یرا این الل خودپرستانھ در الفاظ و اشکال متشرعانھ و اخالقی و عرفانی ھمانا شراکت با خداست . زپیچیدن اعما - ٧ اشکال شرعی و اخالقی جملھ شعائر الھی و احکام و کلمات خداوند ھستند .

ر مراسم دقھ می دھد و انسان خودپرستی کھ نماز می خواند و روزه ھم می گیرد و خیرات می دھد و حج می رود و صد -٨داوند خت . و مذھبی شرکت می کند مشرک است یعنی خودش را شریک خدا کرده و یا خدا را شریک ھوسھای خود نموده اس

ش را نمی بخشد اال بھ عذاب.چنین کسی را نجس و ظالم بزرگ می خواند کھ ھرگز گناھان

ود خشریک جرم اوند و دین او را وسیلھ توجیھ و تقدیس مفاسد و تبھکاریھای خود می سازد . یعنی خدا راآدم مشرک خد -٩ می کند و یا بھ خدا رشوه و حق سکوت می دھد . و اینست ظلم و معصیت عظیم .

. شرکین ھستندایمانشان مشرک می شوند . پس اکثر اھل دین و شرع مر قرآن کریم می خوانیم کھ اکثر مردمان بھمراه د -١٠

Page 207: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

207

فاق است و تدریج بین اعمال بولھوسانھ خود و احکام شرعی دچار تضاد و تناقض می شود و این اساس نبانسان مشرک -١١ ریای در دین کھ اشد کفر محسوب شده است .

کافر می شود و لذا حتی تظاھر بھ دین ھم برایشعنی انسان مشرک بتدریج ایمانش را می بازد و قی -١٢ زجرآور و لبایگاه میده و جامان نارسواکننده می شود و این نفاق است . و خداوند منافقین را کھ مشرکین حرفھ ای ھستند پست ترین مرد

آنھا را درک اسفل السافلین قرار داده است .

وش می کند ترک م خود می سازد و بر خداوند معصیت می کند تا خداوندعنی آنقدر انسان مشرک ، خداوند را شریک جری -١٣ن منافق این انسا . واست با احکام شرع مشغول فریبکاری. و او در حالیکھ دیگر کمترین باوری بھ خدا ندارد قلبش کافر میشود

است .

ق شریک جرمکرد . زیرا انسان از طری نابراین ظالمترین و پست ترین مردمان را بایستی در جماعت اھل شرع جستجوب -١۴ گرفتن خداوند قادر بھ ارتکاب ھر جنایتی می شود زیرا پارتی بسیار کلفتی دارد .

ست . اایت ممکن در جھان کشتن انبیاء و اولیاء و عرفاست کھ در تخصص مشرکین و منافقین بوده بزرگترین جن -١۵

ا کھ دنیا احکام شرع و معارف الھی عین شراکت عدم و وجود است . چرھ و تقدیس اعمال دنیاپرستانھ بواسطھ توجی -١۶ عرصھ عدم است و اعمال و امیال دنیاپرستانھ بشر تماما عدم گرایانھ است .

ل و وم بھ ابطارک کسی است کھ عدم را شریک وجود می سازد و لذا بقول قرآن کریم ھمھ اعمال مشرکان محکبنابراین مش -١٧ ز زندگیشان جز حسرت باقی نمی ماند . پوچی است . و ا

ین ند. بنابرابسیاری از حکیمان ، جھان را صورت عدم می دان ) قلمرو تجربھ و درک عدم است و لذاعالم ماده (دنیا -١٨

است . . زیرا صفات جملگی عرصھ فعالیتھای دنیوی و میر (ع)خداپرستی از طریق صفات عین شرک است بقول علی

و با او و فنا شده دگارند و اراده شان در اراده حق حل المخلصین کھ در قرآن کریم مظھر اراده و فعل پرورجز عبادهللا -١٩ود بھ خلکھ دنیا رود ب یکی شده اند مابقی مردمان در سلسلھ مراتب شرک زیست می کنند . انسان مخلص ھرگز بدنبال دنیا نمی

سراغش می آید بھ اندازه نیاز .

مین برکندهزرک و نفاق از روی نی اوست بساط شور امام زمان کھ ظھور مطلقھ اراده خداوند و جمال وحدافقط با ظھ -٢٠امعھ جی گردد و مستولی مشود و تمامیت حق و توحید در قبال تمامیت کفر و انکار قرار گرفتھ کھ باالخره توحید بر بشریت می

ا کن و مھی صان ممرا برای مخل شود کھ زندگی توحیدین آشکار میت نعیم است بر روی زمیامام زمانی کھ جلوه ای از جنا میسازد.

Page 208: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

208

لمای عسالمی شقی ترین دشمنان امام زمان در ظھورش جماعتی از مسلمانان شیعھ مشرک و منافق و اطبق روایات -٢١. و خواھد کردھور نظان رسمی متشرعند کھ بھ مثابھ امامان شرک و نفاقند کھ تا اینان از روی زمین نابود نشوند امام زم

رای ظھور ویدی بنامروزه شاھد نابودی جریان شرک و نفاق در ھمھ مذاھب و بخصوص مذاھب اسالمی در جھان ھستیم و این ھ کافران فاق است کبودی نمھدی موعود می باشد . زیرا آنچھ کھ کافران را در انکارشان تقویت می کند وجود نفاق است . با نا

ریج روی بھ ایمان می کنند . بی ریا ھم بتد

Page 209: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

209

فصل سی و یکم

پدیده شناسی عدم

Page 210: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

210

بسم اهللا المکون

را ھر ی است . زیریدن ھمانا ممکن ساختن و امکان آفرینی بمعنای پدید آوردن فضائی برای بوجود آوردن چیزاصل اول آف -١از داوند قبلم کھ خودن است . و اینست کھ در قرآن کریم می خوانیچیزی در مکانی ممکن می شود و نیازمند فضائی برای ب

در جودیت . وستر موب) امکان وجود است و کان و فضا را آفرید . زیرا فضا (مکانآفرینش ھر چیزی آسمان را آفرید یعنی م قرآن کریم منظور از آسمانھا ھمانا مکانھا و طبقات فضای المتناھی است .

مکان چیست ؟ از چھ جنسی است ؟ براستی فضا و -٢

ن ست کھ در آک ، فضای تھی از ھر جرم و ذره ای را خالء گویند و در حقیقت فضای محض ھم خالء مطلق ادر علم فیزی - ٣ .باشد ھیچ ھوائی ھم نیست کھ متشکل از عناصر و ذراتی چون اکسیژن و ھیدروژن و کربن و ازت و امثالھم می

الء خنند . ولی دید می آورند کھ در آن ملکول ھا و ذرات را می شکو در فیزیک ھستھ ای خالء نسبی پدر تکنولوژی مدرن -۴ مطلق ناممکن است و ھمچون عدم محال می آید .

عدم است و ر فیزیک مدرن ، خالء مطلق کھ تھی از ھر ذره الکترونی و حتی غبارات الکترونی باشد عینطبق تعریف د - ۵ای مطلق مین فضی متر مکعب از این خالء مطلق موجب فروپاشی کائنات می شود یعنی کل کائنات در ھایجاد حتی یک میل

ھی از تکھ فضائی یست بلنفرومی ریزد و از ھم می پاشد . یعنی عدم مطلقا محال است در حالیکھ خالء مطلق بمعنای عدم مطلق اجرام است .

ا یعدم کامل است . یعنی ذھن بشر قادر بھ تصور عدم مطلق نیست . زیرا ھن بشر از عدم مترادف با خالء مطلقتصور ذ -۶ مطلق بمعنای فقدان فضا و مکان است .

ر لیل ذھن بشدقط چیزھائی را می تواند تصور کند کھ وجود مادی و محسوسی داشتھ باشند . درست بھ ھمین ذھن انسان ف -٧ چون عدم وجود مادی ندارد و در مکان نیست. قادر بھ درک خداوند ھم نیست . زیرا خداوند ھم ھم

از ماده ب فضای تھینمی تواند چیزی خلق کند بلکھ نمی تواند کھ چیزی را نابود کند و حتی یک میلی متر مکع بشر نھ تنھا -٨ پدید آورد و بھ مکان محض دست یابد .

ی است . یعنی کل قدرت ماشین حاصل نزدیکی می دانیم کھ اساس تکنولوژی مدرن و ماشین ھمانا تکنولوژی خالء نسب -٩انسان بھ ماھیت نسبی از عدم و نابودی است . یعنی تکنولوژی مدرن از عدمیت است ، یعنی حاصل رسیدن بھ فضائی نسبتا

Page 211: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

211

ی . یعنی قدرت تکنولوژیکی بشر ھم مھلکتر و شدیدتر میشود. و ھر چھ کھ این خالء کاملتر شود قدرت تکنولوژیکتھی از ماده بشر معلول عدم گرائی اوست .

محصول تکنولوژی خالء نسبی است . و ھر چھ این خالء کاملتکنولوژی ات -١٠ ت تر شود قدرمی و شکافتن ھستھ اتم تماما انھدامی آن ھم شدیدتر می شود .

رد . ا پدید آورموجودات خداوند اول آسمانھا را آفرید یعنی خالء مطلق را آفرید یعنی عدم را آفرید . و از عدم ، و -١١

طلق مطلق . عدم ھر ذره و کره ای ، تنھا تصور ممکن انسان از عدم است . و این عدمی نسبی است و نھ م فضای تھی از -١٢ ھمان فقدان فضا و مکان است .

ام عین و اجریست ؟ درک فضا بمراتب لطیف تر و جادوئی تر از درک ماده است . فضای تھی از ذرات چبراستی فضا -١٣ تجسم عدم است ولی نھ خود عدم .

کره وز ھر ذره اجار بزرگ " در فیزیک نظری اذعان دارد کھ دورانی جھان فقط فضای المتناھی و خالء تھی نظریھ " انف -١۴ه اند . در ت شدش کراپیدای ای بوده است کھ بناگاه در قلب این خالء مطلق انفجاری رخ نموده و نخستین ذرات پدید آمده و بستر

دم عق بمعنای ای مطلحقیقت این نظریھ عمال پیدایش ماده را از عدم اعتراف کرده است . ھر چند کھ وجود خود خالء و فض نیست ولی اگر وجود را ماده بدانیم خالء حضور عدم است .

ننده و کستی نابود وده است تصوری براصور اینکھ دورانی بوده کھ ھیچ ذره و کره ای نبوده و بلکھ فضا و مکانی ھم نبت -١۵د ولی دم بیندیشباره عبس ھراس آور است . اگر چنین تصوری ممکن می شد حتما آدمی نابود می شد . انسان فقط می تواند در

نمی تواند عدم را تصور کند . تصور عدم ، خود عدم است .

.وجود خداوند قبل از خلقت زمین و آسمانھاست لی این تصور ھراسناک و نابود کننده عین تفکر دربارهو -١۶

ورانی ھیچ د فتند کھ درن خدا و کتب آسمانی بودند کھ برای نخستین بار بشر را با اندیشھ عدم آشنا کردند و گاین پیامبرا -١٧ض در قلب مح یدها. و خدا ھم وجودی در مکان و زمان نداشتھ است و فقط یک کلمھ بوده است یک چیزی نبوده است جز خدا

عدم .

سی ند کھ ھر که چنین خدائی براستی عالیترین و عمیق ترین و خالقترین تفکر ممکن برای بشر است ھر چتفکر دربار -١٨ قادر بھ چنین تفکری نیست و جسارت آنرا ندارد .

ادی ھوست و در قلمرو عماء کھ اندیشیدن درباره عدم عین اندیشیدن درباره وجود خدا قبل از خلقت است و این نقب در و -١٩ المکان است .

Page 212: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

212

رتر بخلق مکان تابش می فرماید کھ خلق آسمانھا بسیار بزرگتر از خلق زمین و سائر موجودات است . یعنیخداوند در ک -٢٠ از خلق ماده است . بھ لحاظ وجودی ھم مقدم بر موجودات است .

مھ موجوداتھات است . آنھم خانھ ای بدون کف و سقف و ستونی . زیرا ضا ، خانھ موجودات است ، جایگاه ذرات و کرف -٢١ عالم در فضا معلق ھستند . فضا بمانند اقیانوسی است کھ ھمھ کائنات در آن شناور و غرق است .

، مکان یعنی چھ ؟ براستی فضا چیست -٢٢

ھمانطور کھ .فیکون " ھمان زمین و آسمانھاست کان ھمان " کن " است و عالم ماده ھم مصداق " فیکون " . و " کن م -٢٣ " مکان " بھ لحاظ لغت ھم از " کن " است بمعنای " بشو " و امکان شدن .

سمانھا تجسم و تعین " کن " است و ذرات و کرات و کائنات ھم تجسم " فیکون " . آ -٢۴

نسان است .م ظھور آورند و این ظھور در صورت اسمانھا و کائنات و کرات خلق شده اند تا خدا را از عدم بھ عالآ -٢۵

ز این طریقنسان جز در طریق خودشناسی قادر بھ شناخت و باور وجودی خداوند نیست و ھر باوری غیر ااو اینست کھ -٢۶ باوری عاریھ ای و بی ریشھ و غیرحقیقی و تقلیدی و غیرایمانی است و ریائی و کذائی و بی خاصیت .

نھ اال داشت وبر عماء بود و عماء جائی بود کھ نھ می گوید کھ خداوند قبل از خلقت جھان ، د (ص)رسول اکرم حدیثی از -٢٧ پائین . و این ھمان وصف المکان است .

جود المکانی چگونھ وجودی است و چطور ممکن است ؟ و -٢٨

طور چیزی می تواند باشد بدون اینکھ در جائی باشد ؟ چ -٢٩

نی انسان درباره خداوند . موجودیت بی مکان را درک نمی کند و اینست راز عجز فھم ذھ ذھن آدمی -٣٠

ھ : کس از خلق جھان وارد عرصھ مکان شده است ھمانطور کھ حدیثی از حضرت رسول اکرم می گوید پولی خداوند -٣١ پروردگارم بر عالم دنیا وارد شده است .

ش و کرسی واست کھ برای خودش مکانی درست کند کھ در آن قرار گیرد و آن عرا خلق جھان می خدر حقیقت خداوند ب -٣٢ اوست کھ عین کائنات است .

لوس اوست .ش ھمان فضای المتناھی آسمانھا است و کرسی ھم کرات و کھکشانھا می باشد . و این محل جدر حقیقت عر -٣٣

Page 213: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

213

خت سلطنت توند است ھمانطور کھ عرش ھم بمعنای صندلی و ر حقیقت کل کائنات بی انتھا بھ مثابھ صندلی جلوس خداد -٣۴ است .

وجود یشھ دربارهند اصال چرا بایستی درباره وجود خدا اندیشید . حتی بزرگان دین ھم مؤمنان را از اندبرخی می گوی -٣۵د ؟ ھر دا نرسھ خبند و کر کخداوند منع کرده اند . ولی مگر می شود کھ انسان درباره خودش بیندیشد و درباره عالم ھستی تف

ا حتی ق است زیرود خالرسد و این امری اجتناب ناپذیر است و این خود دال بر حقانیت این اندیشھ و وجفکر جدی بھ خدا میرسند مگر می اه بھ خداه ناخول برسانند خواماتریالیست ھا و نیھیلیست ھا ھم اگر بخواھند اندیشھ ای را بھ غایت و بھ علت العل

بدأ آن . مو علت و الق آنخرسد یعنی بھ ایت اندیشھ در ھر چیزی بھ خدا می. غآن اندیشھ را نیمھ راه رھا کنند نکھ بخواھندای

ی شود . دا منتھی مخره ھر چیزی دو مسیر دارد یا بھ گذشتھ می رود یا آینده . این ھر دو جریان اندیشھ بھ اندیشھ دربا -٣۶ . است . این بدان معناست کھ صاحب اندیشھ و ھدایت کننده آن نیز خداستیعنی مبدأ و معاد ھر چیزی خد

نش را فقط مؤمنا ودبخود بھ ایمان می رساند . و لذا خداوند عقل و تفکر را اساس دین خود قرار داده است اندیشیدن خو -٣٧ خردمند و اھل تفکر می داند . یعنی کافران فاقد تفکر و تعقل ھستند .

نسان ور ھدایت امی رسد . یعنی اندیشھ ھمان ن علیتی نیز اگر جدی باشد و بخواھد بھ علت العلل برسد بھ خدااندیشھ -٣٨ان است ر نزد انسدم خدا بسوی خداست . و در عالم خلقت چیزی مقدس تر و جادوئی تر و نابتر از تفکر نیست . تفکر ھمان قل

ئی کھ برود شھ بھر سون اندیو آنچھ کھ می نویسد . و این بدان معناست کھ جریا کھ بھ آن سوگند یاد می کند کھ : سوگند بھ قلمفکر ش است . تایت بخاگر انسان آنرا جستجو و تعقیب کند بھ خدا می رساند . و لذا ھر چیزی کھ در ذھن نوشتھ می شود ھد

چھ بلکھ بھر ی خوردتن خاصی سوگند نمبخودی خود مقدس و الھی و دینی و ھدایت کننده است ھمانطور کھ خداوند ھم بھ نوش کھ نوشتھ می شود سوگند یاد می کند .

ت . خواھد شناخنست کھ فرق بین ھستی و عدم را درک می کند . و اندیشھ ای کھ بھ مرز عدم نرود وجود را ااین اندیشھ -٣٩ ارد . دم قرار مرز ھستی و عد برو از این آستانھ است کھ صاحب قلم الھی می شود زیرا قلم نخستین مخلوق خداست و

دانی فرق ھستی و عدم ھان قلم باشد قلم باشد قلم . ھیچ

لم اسطھ این قوست کھ بھ قلم خلقت می رسد و ھوی ذاتش را کشف می کند و صاحب ھویت الھی می گردد و بواندیشھ فناج -۴٠ بھ علم لدنی تعلیم داده می شود .

دیث و معارف توحیدی درک می کنیم کھ خداوند قبل از خلقت ھستی ، ذھن محض بوده است ، ذھن در از مجموعھ احا -۴١المکان : خیال مطلق! و این معنای ھستی محض و وجود فی نفسھ است . وجودی در ذات نیستی : بودن محض یا ایده وجود :

! گی ھستی و نیستی است : بود نبودیست . و این یگانوجود بھ مثابھ یک ایده در ذھن کھ در ھیچ سری نیست و در ھیچ جائی ن و توحید بھتر از این قابل بیان منطقی نیست ! و این منطقی محال است و محال منطق !

Page 214: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

214

اوند ھ اراده خدباب عدم ، اندیشھ در باب ناممکن است و این ناممکن ھمان فضای المتناھی و مطلق است کھ اندیشھ در ب -۴٢ س خلقت عالم گردیده است از جملھ خلقت انسان . ممکن شده است و اسا

قیت ھ . این خالدرباره عدم بھ مثابھ رسوخ در ناممکن است و موجب خالقیت انسان است بمعنای حقیقی کلم پس اندیشیدن -۴٣اده د ارھن خوا در ذاز ذھن بشر آغاز می شود ھمانطور کھ منشأ خالقیت خداوند ھم ذھن مطلق او بوده است و ھستی جھان ر

کرده است و از عدم ، ھستی پدید آورده است .

سوخ در رھ خالقیت انسان نامیده می شود حاصل تفکر و رسوخ در عدم است . زیرا رسوخ در عدم عین یعنی آنچھ ک -۴۴صھ ھ عرورد کآ" می وادی ھو می باشد کھ قلمرو حضور خداوند در دوره قبل از خلق عالم است کھ " ھو " را بھ وادی "هللا

ظھور است و اینست راز : قل ھو هللا احد .

گانگی این راز ی ست کھ حضرت رسول اکرم می فرماید کھ جھان ھستی بر " قل ھو هللا احد " استوار است . وو بیھوده نی -۴۵است . یعنی نبود یکی بود و ھو و هللا است یعنی یگانگی بود و نبود : قل ھو هللا احد . یعنی بگو کھ ھو و هللا یکی است یعنی

خداوند در دوره قبل و بعد خلق عالم یکی است .

دم اندیشی ھمان رسوخ در وادی ھو می باشد و این سیر تقرب الی هللا است . ع -۴۶

ای روان و قو اب عدم ھمان تسبیح و تنزیھ و تزکیھ و تطھیر و تقدیس و تفرید و توحید ذھن و اندیشھ واندیشھ در ب -۴٧ساس شرک این ا وویشتن است و این برترین عبادات است کھ خداوند را از فراسوی صفات جستجو و پرستش می کند ادراک خ

وح و رست در زدائی از ذھن و معرفت است کھ ھستھ مرکزی شرک در وجود انسان است . و این ھمان تسبیح پروردگار ا د کھ عبادت عارفان است . اندیشھ خویش . این ھستھ مرکزی معرفت نفس و معرفت رب می باش

شبانھ وھراس است اک عقالنی و منطقی ، عدم وجود ندارد . پس آنچھ را کھ آدمی عدم می پندارد و از آن دربھ لحاظ ادر -۴٨ ھ است . د یگانروز می گریزد ھمان وجود مطلق و ھستی فی نفسھ است کھ اصل و ذات ھستی جھان و جھانیان یعنی خداون

و این ھمان .اسد و آنرا خالف نفس خود می یابد عقال بایستی ھمواره بھمان سوئی گراید کھ از آن می ھرپس انسان -۴٩

است کھ : حق تو در ھمانجائی است کھ از آن می گریزی . (ع)سخن مشھور علی

ی الری منطقاژگونسادم را وجود می پندارد و وجود را عدم . پس شناخت نفسانی و خودبخودی بشر دچار وعنفس آدمی ، -۵٠ھ انسان کم براستی آن کریاست و تا این دستگاه واژگونساالر واژگون نشود بر مقعد صدق و حقیقت قرار نمی گیرد زیرا بقول قر

ی !ت دوستدشمن آشکار خویشتن است . پس بایستی با نفس خود دشمنی کند . یعنی با دشمن خود دشمن باشد و اینس

Page 215: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

215

ست کھ ھر ودن است و این جا ھمان مکان و امکان وجود است بدین معنامند بھ جائی برای باینکھ ھر موجودی نیاز -۵١ائی ورند . فضضا شنافموجودی برای بودن نیازمند بھ عدم است و وجود بر عدم قرار دارد ھمانطور کھ ھمھ ذرات و کرات در

ت ؟ ز عدم است . آیا مفھوم اسکھ در حقیقت ھمان نبودن است . پس بود مقیم در نبود است . یعنی وجود ا

زی عدم آن. جای ھر چیر آنچھ کھ نیست قرار داردھ ھست ب. آنچھ کماده ھمان رابطھ عدم و وجود است رابطھ فضا و -۵٢ است .

یست ؟ چپدیده ای است ؟ آسمان ؟ خالء یعنی چھ ؟ جا کجاست ؟ مکان از چیست ؟ خالء چگونھبراستی فضا چیست -۵٣

سمان ده است . آلی ھمھ چیز را در خود جای داون کھ می نگریم سقفی آبی را می بینیم کھ در واقع وجود ندارد بھ آسما -۵۴ صورت عدم است . عدم مجسم ! عدم آبی ! بود نبود !

سمان چیزی است کھ وجود ندارد و وجودش از عدم است و عدم عین وجودش می باشد . آ -۵۵

از آسمان حذف شوند چھ باقی می ماند ؟ عدم !؟ ھکشانھااگر ھمھ ذرات و کرات و ک -۵۶

د او دست بھ نز ھا بطور غریزی چون بھ یاد خدا می افتند و او را صدا می کنند روی بھ آسمان می کنند وچرا ھمھ آدم -۵٧ دراز می کنند ؟ دست بسوی عدم دراز می کنند . گوئی خدا ھمان آسمان است ھمان عدم است !

م یا این عدآی نماید. م. و جھان منھای موجودات ھمان فضای المتناھی است کھ عدم خلق موجودات جز خدا نبود قبل از -۵٨ دراز است؟ھمان خداست کھ دستھا بسوی او

وات و کرات تب مقدس ھفت آسمان داریم و این آسمان آبی فقط آسمان اول یا آسمان دنیاست کھ جای ذر طبق گزارش ک -۵٩ نی ارض !اجرام است یع

ھ ی را محاسبنوز نتوانستھ است برای آسمان اول کھ آسمان کھکشانھاست حد و غایتی متصور شود و مرزعلم فیزیک ھ -۶٠ کند تا چھ رسد بھ شش آسمان ماورای آن .

رنگ ده استی کھ از احادیث مربوط بھ معراج پیامبر اسالم نقل شده است کھ ھمھ آسمانھا را درنوردیطبق گزارشات -۶١ آسمانھای برتر متفاوت است : نقره ای و سبز و سرخ و زرد و بنفش و ارغوانی .

دارد اال شیده شدن نداوند جھانی قابل تأمل و ارزیابی نیست و اصال چنین جھانی در اندیشھ بشر امکان اندیخجھان منھای -۶٢ بھ جنون می گراید .

Page 216: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

216

نا ھ بشری ھماد برای ذھن آدمی و راز غیرقابل فھم بودن خالق در اندیشعمای جادوئی شناخت و درک وجود خداونکل م -۶٣م این طلق بدانیما نور رشناخت خداوند در عرصھ قبل از خلق عالم است زیرا برای وجود او مکانی نیست زیرا حتی اگر خداوند

نور نیز برای حضورش نیازمند فضا و مکان است .

خدا منکر وجود مکان است کھ راز غیر قابل درک بودن خداست کھ ذھن آدمی را کافر ودرک ال در حقیقت ناتوانی ذھن در -۶۴ اند . می سازد . و خود خداوند ھم پرستش ذھنی خود را معصیت و ظلم عظیم نامیده و آنرا پرستش نفس می خو

ذھن . عنی فقط دل آدمی قادر بھ درک المکان است و لذا کانون ایمان بھ خدا ھم دل است نھ ی -۶۵

ایستی دل آدمی یک موجود المکانی در انسان باشد کھ قادر بھ درک و تصدیق المکان است .ببدین ترتیب -۶۶

از خلقت ان کانون درک عدم است و بلکھ خود حضور عدم در انسان است . آن عدمی کھ ھمان خدای قبلیعنی دل انس -۶٧ جھان است : بود نبود !

و مفاھیم واسطھ دل است کھ درک می شود زیرا ذھن آدمی قلمرو دیالکتیکبتوحید است فقط بود نبود کھ ذات منطق -۶٨ دوگانھ است .

. ستنسان نھان اء مطلق) در سینھ ا. و یا بھ زبانی قطعھ ای از آسمان (خالانسان استود در حقیقت دل ھمان آسمان وج -۶٩

رش خدا ھم سینھ خود را ع (ع)مؤمنان است ھمانطور کھ علی ر قرآن و صدھا حدیث آمده است کھ خداوند مقیم دلد -٧٠ خوانده است .

س دل انسان یادگار ازلیت و عدمیت و الوھیت است . پ -٧١

. میباشد ین جھان نیزخداوند در ھم) است و آدمی بواسطھ دل است کھ قادر بھ دیدار با ون ذکر (یاد خداو اینست کھ دل کان -٧٢

زمانی است و دل ھم مھد –دل . ذھن قلمرو ادراک مکانی ی دو منبع تغذیھ و ادراک دارد : ذھن وھوش و حواس آدم -٧٣ ادراک المکانی می باشد .

حیدی ، گانھ و تو ی و بینائی و بویائی و چشائی و لمس و ھوش مکانی داریم و المکانی ، ذھنی و قلبی ، دوو لذا شنوائ -٧۴ ی و ھوئی ، جسمی و روحی ، طبیعی و ماورای طبیعی . منی و اوئی ، خودی و خدائی ، دھر

Page 217: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

217

ک باشد ر و یا اندگش بر المکان وارد می شود و لذا کسی کھ عملکرد قلبی نداشتھ باشد و تولید قلبی اش صفانسان با مر -٧۵ب و و ھستی نامرر قلبپس از مرگ بر ظلمت یا دوزخ وارد می شود کھ قلمرو تجربھ نابودی است . ولی آنکھ توشھ قلبی دارد

مطلق وارد می شود یعنی ھستی فی نفسھ و الھی .

ل آدمی قلمرو المکان و الزمان است یعنی عرصھ اکنونیت است کھ عین جاودانگی و حضور است . د -٧۶

شود یبرآورده م بواسطھ موجودات عالم مھ نیازھای بشریکند بنابراین ھه اش را بواسطھ مخلوقاتش محقق میخداوند اراد -٧٧ایش نسان و خدای بین و بدینگونھ انسان از پروردگارش بی نیاز می گردد در قلمرو نیازھا و صفات . بدین ترتیب جھان ھست

از لق بخواھدرای خاحائل و حجاب است . اال اینکھ انسان در ورای ھمھ نیازھایش عشق بھ شناخت خالق بیابد و خالق را ب ارفان . عنی با ط با چنین بنده ای رابطھ مستقیم و بیواسطھ برقرار می کند یعروی عطش معرفت و محبت . خداوند فق

ر نظریھ آنچھ کھ د ق قوانین و عقل علیتی ھرگز بھ خدا نمی رسد و غایت علت العلل را عدم می یابد بمانندآدمی از طری -٧٨ ھم . امثال وھمچون وجود فی نفسھ انفجار بزرگ درک می شود و یا در قانون بقای انرژی و یا سائر مفاھیم فلسفی

د عدل و جزا القی بماننمان انسان بھ وجود خداوند ھرگز بطور یقین و دائم از طریق قوانین علیتی یا حوادث اخبنابراین ای -٧٩ و اجر در حیات دنیا ممکن نمی آید .

ست و نھ ای است و این خدای مصلحتی دای علیت خدای حوادث و مفاھیم استثنائی و خارج از قاعده و قانون مادخ -٨٠ وجودی و حقیقی .

ت . پس ز خلقت جھان دارای مکان شده است و آن وجود انسان است و دلش کھ المکان وجود انسان اسخداوند پس ا -٨١ خداوند را فقط در عطش معرفت نفس می توان شناخت و یافت . خاصھ در واقعھ معرفت قلب .

د . شق بدست انسان نمی آید و نقد و قابل شناخت نمی شوق و خاصھ ناکامی و شکست در عدل جز در واقعھ عش -٨٢

ت کھ ست کھ انسان حضور پروردگار را در دلش احساس و درک می کند و می بیند کھ این خودش نیسافقط در عشق -٨٣ ھمترین آنمند کھ ق عشق را ادا کعاشق است بلکھ کس دیگری در او عاشق شده است و او مأمور این عشق است کھ باید حقو

ایثار و عصمت است .

شق است ل خالق کھ عاد) در انسان است و لذا عرش خداست . و اینست کھ گفتیم کھ دل ھمان کانون المکان (عدم -٨۴تابد شق میی عار دنیابدم ازلی است کھ صاحبش را نسبت بھ حیات دنیوی و مادی بی تفاوت می کند یعنی نور المکان و قدرت ع

داست . خد نظر مو آنرا بی ارزش می سازد . یعنی کل دنیا در قبال حضور خدا بی ارزش و پوچ می شود اال معشوق کھ

Page 218: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

218

محضر خدا نی کل جھان ھستی نیزل جھان ھستی در نگاه عاشق زیبا می شود ولی از ارزش مادی ساقط می گردد . یعک -٨۵کر وصال فذرد و الک و صاحب نیست . و اینست کھ عاشق بایستی از معشوق خود بگشود و در محضر خداوند جز او کسی ممی

جسمانی اش را از خود بدر کند و عصمت پیشھ نماید . و اینست معنای ایثار !

ون عاشق از وصال با معشوق بگذرد و عفت پیشھ نماید موفق بھ دیدار با پروردگارش می شود . چ -٨۶

ھ یقین باور نمی کند اینست مسئلھ !ار نکند او را بانسان تا با خدایش دید -٨٧

ھر کھ عاشق شد بر قلمرو لقاء هللا وارد شده است بشرط آنکھ عصمت و ایثار نماید . و -٨٨

ی . و اینست کھ عاشق موجوداست. عدمی کھ ھمان اصل وجود استمثابھ حضور و جنبش عدم در انسان عشق بھ -٨٩ون امکان دم کانعکند. این جود است و ھر ناممکنی را ممکن می. این عدم اساس وذات بقاستت است. ولی این فنا، فناپرس است .

ذا اکثر لمی کند و ردم ھم خدا معنا و موجودیتی است کھ بر جای عدم و نابودی آنھا می نشیند و آنرا جبرانبرای عامھ م -٩٠ می افتند و از او یاری می جویند . مردمان بھ وقت سختی و عذاب و حس مرگ و نیستی بھ یاد خدا

ند یکتر می شوردمان با احساس نابودی است کھ خدا را احساس می کنند یعنی ھر چھ کھ بھ حس نابودی نزدیعنی عامھ م -٩١ھ او ی کند و بحیاء ماخدا را شدیدتر درک می کنند . گوئی خدا ھمان عدم است منتھی عدمی کھ وجود از دست رفتھ انسان را

می گرداند . باز

عنی خدا مانع نابودی انسان است . عدمی کھ مانع عدم است . عدمی کھ برتر از وجود است . ی -٩٢

ز شماھا می ه کھ یکی اا را بھ یقین درنیابد جان نخواھد داد . این حقیقت در قرآن کریم مذکور است کھ : آنگاانسان تا خد -٩٣ ا بھ او نزدیکتر است . میرد و گرد او جمع می آئید خدا از ھمھ شم

ا خود د بشر را بد خداست کھ جان را از انسان می ستاند و ھستی اش را می گیرد . یعنی عدم می آید و وجودر حقیقت خو -٩۴ می برد و بھ وجودی برتر می رساند . پس عدم برتر از وجودی است کھ انسان درک می کند .

عدم ، ذات وجود است . -٩۵

است و وجود ھم ظھور عدم است . عدم ، وجود -٩۶

ت و نھ برابر . وجود و عدم یکی اس -٩٧

Page 219: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

219

ر کھ یگانگی وجود و عدم را بیابد کامل است و موحد . ھ -٩٨

پس عدم ، وجود دارد . -٩٩

یچ کلمھ ای نیست اال اینکھ وجودی واقعی دارد از جملھ کلمھ عدم . ھ -١٠٠

Page 220: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

220

و دوم فصل سی

ه شناسی علیت پدید

( فلسفه واجب الوجود )

Page 221: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

221

بسم اهللا الواجد

ست و وجود کھ از اسماء و صفات ذاتی خداوند است بمعنای آن است کھ خداوند عنصر واجب عالم وجود ا واجب الوجود - ١

ت کھ وجودات اسدا با مخدرباره رابطھ (ع)بدون آن موجود نیست و لذا خدا نور و ذات وجود است . این معنا ھمان تعریف علی ی اشد . یعنبن چیز آفرمود : خدا در درون ھر چیزی است بی آنکھ خود آن چیز باشد و در برون ھر چیزی است بی آنکھ غیر

ی .ظ فلسفخدا محاط و محیط بر اشیاء است و ظاھر و باطن چیزھاست . این بیان معنای واجب الوجود است بھ لحا

ود خدا درباره وج شری چرا بایستی خدا وجود داشتھ باشد . این اساسی ترین سئوالبراک و احساس و اما از منظر ذھن و اد -٢

از منظر انسان است .

لھ شناخت ؟ این یک مسئحساب و کتابی داشتھ باشد معاد و ، بایستی خالق و باعث و صاحب و مبدأ وچرا جھان ھستی - ٣

ایان حضوربی پ ورت وسوسھ اینھ کھ در ذات روان و شعور ھر بشری بصشناسانھ و ھستی شناسانھ است و نیز انسان شناسا

. دارد

وی ید یعنی بست منطقی و علیتی کھ اساس ادراک حسی و عقالنی بشر است خود بخود بسوی خدا راه می نماشعور و شناخ - ۴

ا برای ود زیرشمنکر خدا می علت العلل ھستی جھان . ولی ھمین نوع شناخت کھ اساس ھمھ علوم و عقول بشر است عاقبت

ھم کند . فره علیت ن زنجیخود خدا ھم علت می جوید و خدا را تبدیل بھ معلول می سازد و نمی تواند خود خدا را اولین و آخری

ھ می کمتنع است ھل و مساینست کھ ادراک ذھنی بھمان میزان کھ خدا را اثبات می کند نفی می کند و لذا خدای ذھنی یک خدای

ق است ست کھ خالذھب نیند باشد و نباشد کھ بود و نبودش یکی است . این خدائی نیست کھ قابل پرستش باشد . این خدای متوا

القی باعث و خ ود علت بلکھ مخلوق ذھن علیتی است و لذا قابل انکار است : چون ھر چیزی علتی دارد پس جھان ھستی ھم بای

دا ھم باید علت قبل از خود داشتھ باشد . داشتھ باشد . و درست بھ ھمین علت خود خ

نی ش است . یعنطق علیتی ھیچ چیزی نمی تواند علت خودش باشد یعنی در این نظام ذھنی ھر چیزی غیر خویدر زنجیره م -۵

لیت عاین راز وی کند مجھان در ذھن انسان امری از خودبیگانھ است . بھ بیان دیگر ذھن آدمی ھر چیزی را از خودش بیگانھ

و ذھنیت است .

عا بی داست کھ طبپیدا شود کھ خود خودش باشد کھ نھ قبل و نھ بعد و نھ علت و نھ معلول داشتھ باشد آن خ پس اگر چیزی -۶

لیت از ست زیرا عذھن ا تاست زیرا ورای ادراک علیتی است . زیرا بی ھمتا بودن خداوند عین غیرقابل فھم بودن خدا بواسطھ

. دراک نیستابل اققل علیتی تاست پس بواسطھ منطق قیاسی و عھ بر منطق قیاس عمل میکند. و چون خداوند بیاست ک شباھت

Page 222: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

222

یستی د : چرا بای کنیم کھ " چرا بایستی خدائی باشد ؟ " در حقیقت این ذھن و عقل علیتی است کھ می پرسموقتی سئوال -٧

ھ من مین است کھجھان در عین حال این ذھن علیتی می پرسد کھ : آیا چیزی باشد کھ من نتوانم آنرا فھم و درک نمایم . و

راک خودش بھ اد درک می کنم و غیر از این چیز دیگر و جھان دیگری نیست ؟ بنابراین خود ذھن آدمی دارای یقین نسبت

دارای ا در خودشد زیربرس نیست . یعنی خود عقل علیتی ، جھانی برتر از علیت را جستجو و طلب می کند تا در آن بھ یقین

ود تی و بی خم علی ھیقین نیست زیرا خودش نیست یعنی خود عقل علیتی ، علت خودش نیست و از خودش نیست و لذا جھان را

وبشر است فر ذھنمی یابد و ھیچ چیزی را خود خودش نمی یابد و این اساس شکاکیت و بی بنیادی ذھن است و این ھمان ک

لتی را ئی و بی عبی تا وھ نمی تواند وجود فی نفسھ و مطلق و ذاتی را درک کند یعنی نمی تواند احد و صمد عدمیت ذاتی اش ک

کن شخدا را پرست :رماید فھم کند . ولی می داند کھ ھست ولی چگونھ و چطور را نمی داند . و لذا خداوند در قرآن کریم می ف

ا بھ ھ انسان رراست کیابی اش . یعنی پرستش و عبودیت و عشق بی چون و چتا بھ یقین برسی ! یعنی بی علت را بپرست تا ب

خدا می رساند و نھ عقل علیتی و چون و چرائی .

این فقط موشش کند .ھ می تواند خدا را تصدیق و فھم کند و نھ می تواند تکذیب نماید و از او رھا شود و فرانذھن علیتی -٨

ت ودش بی علت در خشی و تاریخی و مذھبی نیست بلکھ امر ذاتی برای ذھن است زیرا علی ات فرھنگی و آموزبھ دلیل القائ

است و این تناقض است کھ ذھن را با معنای خدا کھ بی علت است روبرو کرده و از آن رھائی ندارد .

ت . رای ذھن اسبمعنای خدا ود قانون علیت ذھن انسان می گوید کھ علت از بی علتی است پس بی علت باید باشد . و این خ -٩

ولی این معنا یک ایده مطلق است و نامی است بر چیزی کھ وجود ندارد : بود نبود !

ر دھمان عدم است کھ فرض شده کھ وجود دارد درست مثل نقطھ در تعریف ھندسھ و یا مثل صفر پس خدای ذھن -١٠

ریاضیات کھ بیان بود نبود است یا نبود بود !

ھ این چیز ور داریم کلت این چیز چیست " ذاتا منظاتا دگراندیش و غیرخواه است . زیرا وقتی می پرسیم کھ : " ععلیت ذ -١١

ست . انگاری اخودش علت خود نیست و چیز دیگری علت آن است . پس منطق علیت منطق بی وجودی و عدم پرستی و نیست

د . و این دم می یابرادف عکھ داعیھ وجودگرائی دارد و لذا وجود را مت و بیھوده نیست کھ غایت فلسفھ بھ نیھیلیزم رسیده است

ت بھ لذا علی وجود . وعین عبث است . یعنی علیت ، ذات عبثیت و بیھودگی است و عدم پرستی . پس علیت منطق عدم است نھ

خدا کھ اصل وجود است نمی رسد .

و معلول خواھی نیست بخواھد علت معنائی خود را جستجو کند چھ حال اگر علیت و ذھنیت آدمی کھ جز علت جوئی -١٢

پاسخی بخود می دھد . علت از چیست ؟ بی علتی ! و این ذات عبث گرائی منطق علیت است . ولی در عین حال اعتراف بھ فوق

بشر دال بر حضور علیت است و حضور چیزی بی علت و بی تا . یعنی حضور خدا . یعنی منطق علیت و چون و چرائی در

خداست کھ ذات نفس ناطقھ است زیرا نطق در روان بشری چیزی جز چون و چرا نیست کھ ھمان علیت است .

Page 223: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

223

جود توحید و و دی و عمیق و دقیق بھ منطق علیت متعھد است بھ فراسوی علیت رھنمون می گردد کھ وادیآنکھ بطور ج -١٣

در آن دا گریزانلذا خ قی و عقالنی وجود خدا می گریزند از علیت می گریزند . ومحض و بی تائی است . آنانکھ از درک منط

ذیان و ھد و دچار می رس واحد عقل گریزان ھم ھستند . یعنی کسی کھ خدا را انکار می کند با عقل علیتی خود نیز بھ بن بست

جنون می شود .

لت آیا این ع ؟چرا ذھن انسان چون و چرا و علت جوئی می کند ر چیزی علتی دارد و اما علت خود علیت چیست ؟ یعنیھ -١۴

ون و چرا ا بی چجوئی امری بر حق است ؟ چون و چرای ذھن از چیست ؟ چرا ذھن وجود را بھ چالش می کشد ؟ چرا وجود ر

دش را می جوزی ودرک و تصدیق نمی کند ؟ زیرا در ھر چیز و موجودی قادر بھ درک وجود آن چیز نیست . یعنی در ھر چی

جوید ولی ھرگز نمی یابد زیرا بسوی چیز دیگری حوالھ می شود و این فرافکنی پایان ندارد .

لی ھرگز بھولیتی انسان در ھر چیزی مواجھ با عدم آن چیز می شود و لذا وجود آن را جستجو می کند عمنطق و درک -١۵

ت ، عدمیتیت علی خدا پناه می برد کھ عین عدم است . پس غاوجود نمی رسد و آنگاه کھ خستھ شد بھ ایده وجود محض یا

است کھ خدا ھم نامیده می شود .

ود و از یزھائی وجود دارد ولی ھیچ چیزی بخودی خود وجودی بدست ذھن نمی دھد ذھن دچار عدم می شچاز آنجا کھ -١۶

ن وجود اشد ، جھااشتھ بدنی برای اینکھ چیزی وجود عدم پناه می برد بھ خدا . این معنای خدا بعنوان واجب الوجود است . یع

داشتھ باشد و انسان وجود داشتھ باشد واجب است کھ خدا باشد .

عنی " واجب الوجود " آخرین و کاملترین تعریف ذھن آدمی درباره خداست . ی -١٧

خود خدا چیست ؟ واجب الوجود " نام علیتی خداست و خدای علیتی . خدا بعنوان علت وجود . پس " -١٨

.آمده است ود " نام علیتی عدم است . ھمانطور کھ وجود از عدم است زیرا عالم ھستی مخلوق و پدید" واجب الوج -١٩

فھ ھرگز " واجب الوجود " قابل پرستش نیست ھمانطور کھ عدم قابل پرستش نیست . و لذا خدای فلس واضح است کھ -٢٠

بدان نبوده اند و بلکھ اکثر ملحدان بوده اند . پرستیده نشده است و فالسفھ عا

این روش خداشناسی قرآنی است ھمانطور کھ در حدیث قدسی آمده –قرآن –رستش کن تا بھ یقین برسی " " خدای را پ -٢١

کھ : مرا بپرست تا بشناسی .

بھ لحاظ علیتی پرستش معلول شناخت منتھی مسئلھ اینست کھ آدمی چگونھ می تواند کسی را کھ نمی شناسد پرستش کند . -٢٢

است و نھ بھ عکس . ولی منطق خداوند کامال بھ عکس است : مرا پرستش کن تا بشناسی . مرا پرستش کن تا بھ یقین برسی .

Page 224: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

224

و یقین عین شناخت و حاصل شناخت است . یعنی منطق خداوند ضد علیتی است یعنی ضد منطق و فھم ذھنی بشر است . ولی

سان اسیر منطق و فھم علیتی قادر است کھ ضد عقل و شعور خود عمل کند و چیزی را کھ اصال نمی شناسد پرستش چطور ان

کند . این بزرگترین و اساسی ترین عنصر در منطق دین و شریعت است . بھ ھمین دلیل گفتھ می شود کھ احکام دین و شرع

این کل راز مذاھب است . تعبدی ھستند و نھ علمی و فلسفی و منطقی و علیتی .

ن ھمان ی است . ایشد کھ ذات علیت و ذھنیت و ادراک بشری بر بی علتی استوار است و ھر چونی از بی چون قبال معلوم -٢٣

منطق خداست کھ در ذات منطق بشری حکمفرماست .

لعلل او بھ علت نطق علیت عمل کردمف ممی گوید کھ برخالف اراده خود عمل کردم و بھ خدا رسیدم . یعنی برخال (ع)علی -٢۴

یا بی علتی رسیدم کھ خداست .

ت دیت و اطاعخالف اراده و خالف علیت و بلکھ ضد علیت و ضد ارادی ترین اعمال ھمانا پرستش و عبو از جملھ عمل -٢۵

بدون شناخت و قبل از شناخت است و آن پرستش بی چون و چرای خداوند است .

عاجز است رستیدن چیزی کھ فھم آدمی از درکشپبھ لحاظ منطقی و عقالنی یعنی پرستش بی علت و بی علت پرستش خدا -٢۶

ی برای م پرستو وجودش بی تاست و از قلمرو محسوسات خارج است و عین عدم می نماید . و لذا این پرستش مترادف عد

جود وده کھ شسوسات بشری وجود ندارد ولی فرض ذھن است کھ ظرف دنیاپرستی است . پرستش چیزی کھ برای ادراک و مح

دارد تا این موجود مفروض پا بھ عرصھ عرفھ و شناخت بشری نھد و خود را بھ انسان بشناساند .

یعنی از من مصرانھ و عاجزانھ و عابدانھ و –قرآن –" عوتم کنید) تا اجابت کنم شما راد –مرا بخواھید (بخوانید " -٢٧

تا خودم را بھ شما معرفی کنم تا بھ حضور شما بیایم . عاشقانھ بخواھید

ھمانا و عنصر ذاتی معرفت دینی و شناخت خدا و علم غیب و معارف ماورای طبیعی و یقین عرفانی موتور محرکھ -٢٨

ثل ست مست درمدمی ادپرستش و عبودیت است . و ھر علم و معرفت و یقینی بھ غیر از این طریق امری السویھ و بی ریشھ و

ست و ای بازیچھ شناخت اثبات علمی و فلسفی وجود خدا کھ ھمین اثبات و اسباب آن می تواند در نفی وجود خدا بکار برود پس

" . ت نمی کند کفایدارای ھیچ یقینی نیست . و اینست کھ خداوند نیز در کتابش می فرماید کھ " برای رسیدن بھ حق ، ظن

ائی سھوی و ری وگر بھ نیت شناخت خدا و نھایتا دیدار با او نباشد امری مھمل و عبودیت اپس پرواضح است کھ پرستش -٢٩

ود ھ او می شدیکی بت نیت بھ نزاست کھ خداوند این نوعش را لعن کرده است . ھمانطور کھ در نماز کھ حداقل پرستش اوس

دارند و حتی نظورماز منرا در این نزدیکی و شناخت و دیدار) . ھر چند کھ بسیار اندکند نمازگزارانی کھ براستی (تقرب الی هللا

ند . می دانن) ھم بخشی از سھویات نماز است کھ اکثر غیر اعراب حتی معنایش را ھم الفاظ نیت (تقرب الی هللا

Page 225: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

225

ت و خودش عل دمی و جریان اندیشھ و علیت کامال درک می کند کھ از خودش نیست و در خود ریشھ نداردآبھرحال ذھن -٣٠

و لذا دیریت کندرل و مخود نیست بلکھ جریانی غیبی است وگرنھ آدمی می توانست جریان اندیشھ و روان و خیاالت خود را کنت

ی کند تبعیت نم علیت ھرگز پریشانی ذھنی و اختالل مشاعر و نسیان و خشم و جنون رخ نمی داد . یعنی خود علیت از قانون

ت رای آن اسن در وآی کند و فقط می داند کھ از خود نیست و در خودش علتش معلوم نیست و منشأ زیرا علت خود را درک نم

یا از مادون آن است . یعنی ذھنیت آدمی امری بیگانھ از خویش است .

. دتی عرضھ کنایستی ھر چیزی علتی داشتھ باشد ؟ ھرگز ذھن آدمی نمی تواند بر این سئوال پاسخی علی اصال چرا ب -٣١

سخ ن سئوال پارگز ذھن آدمی نمی تواند اساس سوژه ھای کاری خود را بخودی خود درک کند و مثال بھ ایھھمانطور کھ -٣٢

دھد کھ : چرا اصال چیزی وجود دارد بجای اینکھ وجود نداشتھ باشد .

بین ھت و تفاوتریابد بلکھ فقط شباعنی ذھن نمی تواند وجود را درک کند یعنی نمی تواند موجودیت واحده اشیاء را دی -٣٣

چیزھا را درمی یابد و این قیاس اساس علیت و کارخانھ اندیشھ است .

را احده اشیاءوند احدیت و صمدیت و بی علت بودن وجود و بی تائی را درک کند زیرا نمی تواند موجودیت ذھن نمی توا -٣۴

.لیت است عیشھ و ر دو بھ دو درک می کند و این اساس ثنویت اندبخودی خود دریابد بلکھ اشیاء را در رابطھ با ھمدیگ

دن آنرا ستی منحصر بفرد بوندیشۀ علیتی کھ بر منطق قیاس عمل می کند برای درک موجودیت واحده ھر چیزی بایا -٣۵

نمی ھان را دردر ج ی. یعنی بی تائی و منحصر بفرد بودن مطلق چیزرک تفاوت ھا ھم محتاج شباھت ھاست. ولی برای ددریابد

دارد . رای کار نزاری بیابد . یعنی وجود را درنمی یابد . و این راز مشرک بودن ذھن است زیرا جز اشتراکات و شباھتھا اب

ا بشناسید و بھ تا بپرستید نام پیامبر در طول تاریخ آمده اند و از جانب خدا برای بشر پیام فرستاده اند کھ : مرانسانھائی ب -٣۶

دا را خوئید اول گست می برسید و رستگار شوید . ولی فقط عده اندکی آنھا را باور کردند و مابقی می گفتند کھ اگر را یقین

انھ تلقی حمق و دیوردمی امببینیم سپس بپرستیم و اطاعت کنیم . منطق کافران البتھ علیتی است و لذا مؤمنان در نظر کافران

کرده اند . می شوند کھ از عقل علیتی پیروی ن

ھل جنت ان دو دستھ قل علیتی پیروی نمی کنند دو دستھ اند : دیوانگان و مؤمنان ! طبق قول کتب آسمانی ایآنانکھ از ع -٣٧

و ذا مؤمنانست و لامحسوب می شوند . جنت بھ لحاظ لغت بمعنای عالم نامرئی و غیب است ھمانطور کھ جن موجودی نامرئی

الم غیب وق بھ عمحسوس و مادی کھ ھمان منطق علیت است پیروی نمی کنند و در خالف این منط دیوانگان از منطق عالم

گونھ ؤمنان اینمد ولی نامحسوس راه می یابند کھ البتھ دیوانگان بواسطھ عوالم غیبی بھ اسارت درمی آیند و تسخیر می شون

نیستند و بر آن احاطھ دارند .

Page 226: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

226

تصال ز دنیا و االم محسوسات و ماده منجر می شود و عدم پیروی از آن منجر بھ رھائی اع پیروی از علیت بھ اسارت در -٣٨

بھ آخرت می شود .

ت ز علیت اسریق پرستش خداست کھ بھ عالم غیب راه می یابند ولی دیوانگان از طریق عدم پیروی محض امؤمنان از ط -٣٩

اسارت است و آن رھائی و تعالی است . کھ بھ عالم جن ( غیب ) مبتال می شوند . این ابتال و

نجر می شودپرستش خدا پرستش غیب الغیوب است و لذا بھ عدم پرستی می ماند ولی بھ شناخت وجود جاوید و بی تا م – ۴٠

اوری ھ ذھن . بندل و وجودی بی علت و یگانھ و ثابت و بی ھمتا . این وعده خداست کھ فقط مؤمنان باورش می کنند آنھم بھ

داست .خعلت و دلیل و بی چون و چرا . و لذا بھ موجودی بی علت و بی چون و چرا و بی ھمتا می رسند کھ بی

ست و تالش اواضح است کھ پرستش بی دلیل و بی چون و چرای خداوند نبردی برعلیھ ذھن علیتی خویشتن بنابراین پر -۴١

برای فرا رفتن از قانون علیت و مادی است .

ت است . پسرستش راه رھائی از این اسارزنجیره تسلسل و تکرار و تناسخ و ابطال و ھالکت و فالکت است و پعلیت -۴٢

پرستش نبردی برعلیھ ذھن خویش است و رھائی از عالم ماده .

ند فرا توا دا نمیخھ صادقانھ و جدا از عقل علیتی خود پیروی کند از آن فرا می رود و جز بواسطھ پرستش کفقط انسانی -۴٣

روپا سیالیست ازیستانرود . این فرا رفتن جھشی و عروجی است کھ با نظر الھی ممکن می شود . این ھمان است کھ فالسفھ اگ

س آستانھ ترانسدان ذا اینل" ترانسدانس " می نامند کھ بمعنای عروج و تعالی از ذھن علیتی است ولی راھش را نمی دانند . و

سقوط نھ عروج . نیھیلیزم می شود یعنی

راه ھ عالم غیببود است نھ واجب الوجود . و ایده واجب الوجود کھ ایده ای علیتی است ھرگز بھ وجود و خداوند ، وج -۴۴

نمی یابد و تقرب الی هللا حاصل نمی کند .

Page 227: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

227

و سومفصل سی

پدیده شناسی واژه

Page 228: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

228

بسم اهللا الکلیم

اسم ھر وخداست بلکھ ھر موجودی چنین است و لذا ھر موجودی نامی دارد. ی از کلماتفقط عیسی نیست کھ تجسم یک - ١ چیزی سمت آن چیز را بما می نماید ھمانطور کھ کلمھ " اسم " بھ معنای سمت و سو می باشد .

ود خداوند ھم یک کلمھ است و از طریق این کلمھ است کھ انسان بسویش راه می یابد . خ -٢

ود می انطور کھ خت است و عالیترین کلمات است ھموند ( هللا ) کلمھ ای است کھ خالق و مھد و بانی ھمھ کلمامنتھی خدا -٣ فرماید کھ کلمھ هللا برترین کلمات است .

د. ک لفظ و واژه و صوت است کھ بر زبان می آید و سپس در حافظھ ثبت می شود و بھ یاد می آییھر کلمھ ای -۴

ھر ھان ھستی وجت آدمی نھاده است و از ھمین روست کھ ھمھ ی خوانیم کھ خداوند ھمھ کلماتش را در خلقدر قرآن کریم م -۵سم ان است کھ ابت ایآنچھ کھ در آن است متوجھ و مسخر وجود انسان است و اینکھ راز ھر موجودی در نزد انسان است از ب

ت امکان اس ب عالمان جستجو می کند . و اگر امام مبین قطھر چیزی در انسان است و ھر چیزی اسم و راز خود را در انس . سترف کامل اد بر عاو متوجھ و ساجبدین لحاظ است کھ بر ھمھ این اسرار آگاه است و لذا کل جھان ھستی متحصن و متمرکز

ن را ت کھ انسانی اسا و اسماء در وادی معرفت نفس و استخراج علم لدنی ممکن می آید یعنی این علم عرفاھاسرار واژه -۶ قطب عالم ھستی می سازد و خلیفھ خدا در جھانش .

یزی چگر اسم ھر ھ یاد چیزی می افتد در حقیقت اسم آن چیز است کھ در انسان تداعی می شود . بھ عبارت دیبانسان وقتی - ٧ در انسان ست کھانگی آن چیز است کھ آن چیز را در انسان ثبت و جاودانھ می سازد . پس اسم ھر چیزی رمز و راز جاودا

ا بھ ره و جھان ئک کردنھفتھ است و این راز است کھ انسان را اشرف مخلوقات و خلیفھ خدا در جھان ھستی نموده و ساجد مال نسان بطورا. پس تسخیر وجود انسان آورده است کھ کامل چنین انسانی ھمان انسان کامل و عارف واصل و امام مبین است

ر ی بر اسرالم لدن کامل بطور خاص ، مھد جاودانگی جھان ھستی می باشد بمیزانی کھ در وادی معرفت نفس و ععام و عارف واژه ھا علم می یابد .

یا یکی از ی واژه هللارود بھ وادی اسرار واژه ھا ھمانا واژه خدا ( هللا ) است . یعنی یاد خدا کھ ھمان تداعو اما درب و -٨ ھمھ واژه ھای دیگر است . یعنی کلمھ هللا شاه کلید ھمھ اسماء و علوم است . اسمای اوست شاه کلید

. دیدارش می شوکمال یادش منجر بھ دشود تا آنجا کھ یق تر یاد شود حضورش آشکارتر میمھر چھ کھ خداوند قلبی تر و ع -٩

Page 229: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

229

چیز ر ساختن آنآوردن چیزی موفق بھ حاض اد ھر چیز دیگری نیز بھ ھمین طریق است تا آنجا کھ انسان از طریق بھ یادی -١٠ ر است . ات دیگمی شود . و این قدرت حضور ناشی از قدرت یاد خداوند است زیرا کلمھ خدا اصل و ذات و ام ھمھ کلم

قیقت این عین ح ور قرآن و احادیث بھ کرات آمده است کھ خداوند با کسانی است کھ او را یاد می کنند . دھمانطور کھ -١١نھ ل مؤمن خادده کھ ست کھ یاد کردن خدا اگر قلبی و جدی باشد موجب حضور خدا در انسان است ھمانطور کھ در حدیثی آما

خداست .

ری وجود اوعنصر حضور و جاودانگی آن چیز است ھمانطور کھ اسم ھر انسانی ھم آخرین و تنھا ماندگا اسم ھر چیزی -١٢ در تاریخ است .

خدا ھم یک وه کھ قبل از خلقت جھان ھستی فقط خدا بود سی کھ سخنی از تورات و انجیل نیز ھست آمددر یک حدیث قد -١٣طن آن بست کھ از اوحیدی کلمھ بود و آن کلمھ ، خدا بود . این یکی از اعجاب آورترین و قابل تفکرترین و نابترین معارف ت

ان ھستی دل بھ جھگاه مببود و خدائی کھ فقط کلمھ هللا بود بنا ھزاران چشمھ علم و معرفت می جوشد . یعنی آن کلمھ کھ خدایک صدا بود ا آن کلمھد ؟ آیالمتناھی شد . گوئی انفجار آن کلمھ منجر بھ ھستی زمین و آسمانھا گردید . و اما آن کلمھ کجا بو

در ھ آن کلمھکنبود نبود و مکانییا صورت حروف بود ؟ بھرحال این حروف یا صدا در کجا بود ؟ زیرا قبل جھان ھستی جائی یده در آنجا د کھ آن انی باشآنجا باشد . مگر اینکھ بگوئیم آن کلمھ یک ایده و خیال مطلق و ناب بود بی آنکھ کسی یا مغز و ذھ

ت لققبل از خ ردگارممقیم باشد . این ھمان توصیف وجود عمائی خداوند است در حدیثی از حضرت رسول اکرم کھ فرمود : پروت و حضور کان اسجھان ھستی در عماء بود و عماء چیزی بود کھ نھ باالئی داشت و نھ پائینی . و این ھمان حقیقت الم

بود بھ " ھو "ان ستی ھمھالمکانی خداوند است . یعنی خداوند بود بی آنکھ در جائی باشد و آن کلمھ خدا بود کھ قبل از خلق قل ھو ( است هللاو ھمان د کھ : بگو کھ ھفرمایکلمھ هللا است ھمانطور کھ خود میائی . و ھو ھمان ذات عمزعم عارفان اسالمی

. هللا احد)

ر ذات عدم دری می توان گفت کھ کلمھ خدا در عرصھ قبل از جھان ھستی بمانند ایده وجود و بودن محض بھ بیان دیگ -١۴ است و این ھمان وضعیت عمائی است .

دن محض استات و فعل و صورت را از جھان ھستی بزدائیم آنچھ کھ می ماند بوموجودیت و صفاگر مکانیت و زمانیت و -١۵عین . این ھمچون یک نقطھ المتناھی و مفروض بنام خودآ : بودن بی ھیچ ظھور و بروزی . اینست معنای کلمھ محض

تم !توصیفی است کھ خداوند از ھستی خودش بھ حضرت موسی معرفی می کند : ھستم آنچھ ھس

. ة هللا استز از مکان و زمان و صورت و فعل و صفات ، عرصھ وجود خداوند است و این ھمان قلمرو کلمبودن بی نیا -١۶ است . ی نفس بشرکھ ھوازیرا کلمھ و یاد خدا را بایستی با چنین شرایطی ادا نمود در غیر اینصورت این یاد خدا نیست و بل

Page 230: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

230

می آموزد کھ خداوند بھمراه نام اوست (ص)ین سخن حضرت رسول ا –ا او ھمنشین است " ب " ھر کھ خدا را یاد کند خدا -١٧ است . آور کلمھ ز حیرتاگر قلبا یاد شود و بر زبان آید . و لذا ذاکرانش موفق بھ دیدارش می شوند . این از اعجاز و را

ن نیز گردد . ای خواھند و بخوانند برایشان مھیا میر قرآن کریم می خوانیم کھ در بھشت نیز اھل بھشت ھر چھ را کھ بد -١٨ بیان دیگری از تجلی و حضور و ظھور کلمھ است .

صھ ا ھم بھ عرداوند است و لذا انسان از طریق ذکر و یاد اسمای الھی می تواند سائر چیزھا و کلمات ربھشت حضور خ -١٩ ا بھ ھمینرلی اش زھاست . ھمانطور کھ خداوند ھم خلقت ازظھور و حضور برساند . یعنی از طریق کلمات قادر بھ خلق چی

طریق خلق نمود . اول نوشت و سپس بھ آن کلمات امر بھ کن فیکون نمود .

.مات تحت الشعاع کلمھ هللا دارای قدرت خالقھ اند بھ امر خدا یا انسان کھ خلیفھ اوست یعنی ھمھ کل -٢٠

شاه کلید خداوند بھ و ذات این کلمات بنیادین است و لذا با اتصال بھ این اسم ذاتمات بنیادین ھستند و ھاسمای الھی کل -٢١ ھمھ الفاظ و کلمات رسیده ایم .

ا مھ کلمات رھو " یک لفظ است کھ با خروج ھوا از سینھ تولید می شود و خروج ھوا از سینھ است کھ ھ "ھمانطور کھ -٢٢ .لمات است کفاظ و رساند . پس لفظ ھو مادر و مھد و بانی و خالق ھمھ ال دارای لفظ و صوت می کند و بھ عرصھ ظھور می

نو این نخستی ی ھواست کھ از سینھ برمی خیزد و از دھان خارج می شود و ھمھ کلمات را صدادار می کند.ھو ھمان صدا -٢٣ کلمھ است کھ اسم ذات غیب الغیوب پروردگار است : قل ھو هللا احد !

" " و "ھاان صادر می شود کھ "ھیاست کھ از انس تنفس است یعنی لفظ حیات است و طبیعی ترین صوتی " ھو " صدای -٢۴ی نیز رساو در زبان ف .نیز دو لفظ منشعب از ھو می باشند کھ در لغت عرب ھم بھ معنای اوی مذکر و مؤنث و خنثی می باشند

ند کھ مترادف ) وجود دار WHOو ھو ( )Heیز لفظ ھی (ھمین لفظ شبیھ " او " و بھمان معناست و در زبان انگلیسی ن معنای ھو و او ھستند .

ھ کجھان است و تو در ارتباط بین فرد و ) کھ ضمیر سوم شخص مفرد است غایب می باشد کھ ھمیشھ رابط بین منھو (او -٢۵نفر ھرگاه دو ست کھعنا آشکار این مبا بھ یاد آوردن و ذکرش حاضر می شود . و لذا در معارف اسالمی و احادیث و قرآن ا

داوند خؤمنی رود یدار مد) حاضر می شود . و یا این حدیث کھ : چون مؤمنی بھ مؤمن راز دل در میان نھند خدا (او )(من و تو دیدار می شود .

دو ھویت پدید آورد . می دانیم کھ طبق قول خداوند در کتابش ، از ھر چیزی دو تا آفرید . یعنی از ھر یک از اسمای خود -٢۶تو –مثال انسان را بصورت مرد و زن خلق کرد . و لذا ھر گاه دو تا بھم آیند ، سومی کھ اصل این دو است و ھوی رابطھ من

Page 231: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

231

می باشد آشکار می شود . از رابطھ مرد و زن ، مراد و مرید ، نیک و بد و امثالھم ھوی رابطھ کھ اصل و اساس و یگانگی آن افت می شود . دو است دری

مھ از ھخیر و شر لو ، اسم ذات و ھویت یگانھ رخ می نماید بھ مصداق این کالم خدا کھ "از اتحاد و یگانگی اضداد دوق -٢٧ اوست ".

توئی ، من رابطھ خود را خیر و حق می داند و تو را شر و ناحق می خواند و این اساس –من در ھر رابطھ -٢٨ مفاھیم است . واژگونساالری واژه ھا و

ود را در خستی مظھر رحمت و لطف و کرم و عشق و ایثار پروردگار است کھ خود عرش فنا گزید و ھویت خلقت عالم ھ -٢٩ غیر آشکار کرد و بھ غیر بخشید و غیر را جانشین خود ساخت مخصوصا انسان را .

" لذا "من است یعنی ضد ارزش است وضد موجودیت . منیت ایثار است نھ منیت صالت درپس حق ظھور و موجودیت و ا -٣٠ آدمی واژگون کننده ھمھ ارزشھای نھفتھ در واژه ھاست .

جود آشکار ومعرفت نفس است کھ " من " سالک شکافتھ شده و بسوی امحای خود می رود و لذا خیر یعنی فقط در وادی -٣١امھ مردم زیرا ع می شود یعنی تازه بر حق خود می نشیندمی شود و اینست کھ در نزد عارف معنای ھمھ واژه ھا وارونھ

د . ستوار گرداق خود حخودپرست ھستند و واژه ھا در نزد آنھا وارونھ اند و عارف این وارونگی را وارونھ می سازد تا بر

نی رادت عرفار ااژگونساالر است و ھر واژه ای در نزد من دارای معنائی معکوس است و تا این " من " دپس " من " و -٣٢ تحویل امام معرفت داده نشود واژگونساالریش عالج نشود و عادل نگردد .

. ان استد و اساس موجودیت انسق وجو) آشکار شود کھ حون "من" از خودش در رابطھ با "تو" بگذرد، او (ھوپس چ -٣٣

. دارف میسازنعرضھ می دارند و فرد را ع شقط در از خودگذشتگی است کھ واژه ھا عریان می شوند و حقشان را بھ اھلف -٣۴

سازند چون زای انسان خودپرست است کھ الفاظ و مفاھیم در نظرش وارونھ می شوند و او را واژگون میجاین عذاب و -٣۵ او خود را نفی نکرده است پس نفی می شود .

دمی بواسطھ واژه ھاست کھ واژگون می شود . آ -٣۶

ق را ھدایت می کنند بسوی کلمة هللا . رست را گمراه و انسان عاشواژه ھا انسان خودپ -٣٧

سمت حقیقت مسمای واژه ھا ھمانا سمت بسم هللا الرحمن الرحیم است کھ سمت خلقت است زیرا خلقت بر رحمت بنا شده -٣٨ است و لذا رحمت است کھ در وجود آدمی موجب ھدایتش بسوی کلمة هللا می شود .

Page 232: پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

232

ی کھ عشق ست یعنی عشق ایثاری و نھ عشق تصرفسوی حق واژه ھا و درب گشایش آنھا الرحمن و الرحیم اپس سمت و -٣٩ی خدا ود یعنخابلیسی است و ضد عشق است کھ بسوی ضاللت و شقاوت رھنمون می شود . انسان تا از خود نگذرد بھ حق

نمی رسد : یا من ھو !

فھ بدون سطھ فلسھا با شاه کلید عشق گشوده می شوند در غیراینصورت بوااینست کھ معرفت محصول عشق است و واژه -۴٠لیزم ھیینو این ظھور عشق از بطن واژه ھا جز پوچی رخ نمی دھد : قلب ھر واژه را کھ بشکافی جز عبث اندر آن نمی یابی .

ست . اا رخ نموده است کھ حاصل پدیده شناسی و ھرمنوتیک فاقد عشق می باشد آنگونھ کھ در فلسفھ مدرن اروپ

لی ودرست است و ھرمنوتیک مدرن اروپا معتقد است کھ ھر فلسفھ ای ، فلسفھ ای از زبان است . آری این پدیده شناسی -۴١د عشق مان می کنا زایرھ واژه . آنچھ کحض نیستسازد خود زبان و منطق مھ ھا را از بطن واژه ھا آشکار میآنچھ کھ این فلسف

. رسدلیزم میراق و عشق تصرفی بھ نیھی! عشق ایثاری بھ اشنوع است: عشق ایثاری و عشق تصرفیاست. و عشق بر دو

واژه ین زایمان. و او جھان را از بطن آن متجلی نمود مانطور کھ عشق ایثاری پروردگار بود کھ کلمات را خالق ساختھ -۴٢ بود .

سازد عشق الھی است . ین " ( بشو ) در واژه را خالق مآنچھ کھ قدرت " ک -۴٣

بھ این تأویل ورصھ فیکون واژه ھاست . و کار عارف تأویل جھان بھ مبدأ آن است یعنی بھ اسمای الھی . جھان ھستی ع -۴۴و لذا لھیت استمان القدرت ھو ممکن می شود . و اصال تأویل یعنی رجوع دادن جھان بھ ھویت ازلی آن . زیرا جھان ھستی ھ

ھ ھو و هللا کحد . بگو اهللا ی دو تجلی است : ال + ال . و از وحدت ال و ال ( اضداد ) ھو آشکار می شود : قل ھوھر چیزی دارا یکی است !