อ.วนิดา...
TRANSCRIPT
บทท 7
การใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการจดการสารสนเทศทองถน เทคโนโลยสารสนเทศเพอการจดการสารสนเทศทองถน เปนการน าเทคโนโลยมาบนทก
และถายทอดองคความรของทองถนในการจดเกบขอมล การประมวลผลขอมล การรายงานผลขอมล
และการบรการสารสนเทศแกผใช เทคโนโลยสารสนเทศมความส าคญในการจดรวบรวมขอมล
ทองถน ระบบฐานขอมลทองถน การประชาสมพนธเพอเผยแพรความร และการแลกเปลยนเรยนร
การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศในการจดการสารสนเทศ ไดแก เทคโนโลยการจดเกบและสราง
องคความร เทคโนโลยการแลกเปลยนเรยนร และเทคโนโลยการเขาถงความร รวมทงการประยกต
ระบบสารสนเทศทางภมศาสตรในการจดการสารสนเทศทองถน
แนวคดเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการจดการสารสนเทศทองถน
เทคโนโลยสารสนเทศเขามามบทบาทส าคญในการน ามาใชประกอบการตดสนใจ อกทง
เทคโนโลยสารสนเทศยงมสวนชวยในการจดการขอมลขาวสารใหการด าเนนงานมประสทธภาพ 1. ความหมายของเทคโนโลยสารสนเทศเพอการจดการสารสนเทศทองถน
เทคโนโลยสารสนเทศ เปนเครองมอส าคญของการจดการสารสนเทศซงใชเปน
สวนหนงของการด าเนนงานในหนวยงาน มความหมายหลากหลาย ดงน
จตใส เกงสารกจ (2556 : 8-23) ใหแนวคดวา เทคโนโลยสารสนเทศใชในการ
จดการผลตเนอหาดวยการบนทก การแปลงจากแอนะลอกใหเปนดจทล และใชในการจ าแนก
หมวดหม การเผยแพรดวยการน าสงและการกระจาย รวมถงการบ ารงรกษาในระบบจดการตาง ๆ
และใชในการท าลายและการสงวนรกษาเนอหา
ชนวฒน โกญจนาวรรณ (2550 : 44) กลาวถง เทคโนโลยสารสนเทศใชในการ
จดการเกยวกบระบบจดเกบและประมวลผล ระบบสอสารโทรคมนาคม และอปกรณสนบสนนการ
ปฏบตงานดานสารสนเทศทมการวางแผนจดการและใชงานรวมกน
ปรญญา ฉายะพงษ (2554 : 7-5) กลาววา เทคโนโลยสารสนเทศในการจดการ
ทรพยากรสารสนเทศทองถน หมายถง เทคโนโลยทใชในการบนทกและถายทอดองคความรของ
ชมชนในทองถนในการจดเกบขอมล การประมวลผลขอมล การรายงานผลขอมล และการบรการ
สารสนเทศไปยงผใช ประกอบดวย เทคโนโลยคอมพวเตอรและเทคโนโลยการสอสารโทรคมนาคม
โดยองคประกอบของเทคโนโลยสารสนเทศ ไดแก ฮารดแวร ซอฟตแวร สารสนเทศบคคล บคลากร
และขนตอนการท างาน
ประสทธ ทฆพฒ และครรชต มาลยวงศ (2549 : 105) กลาววา เทคโนโลย
สารสนเทศและการสอสาร ชวยในการปฏบตงานของหนวยงานใหอ านวยความสะดวกและรวดเรว
โดยท าหนาทจดเกบ ประมวลผลใหเปนสารสนเทศ และเทคโนโลยสารสนเทศท าหนาทเชอมโยง
คอมพวเตอรตาง ๆ เขาดวยกน ท าใหสามารถสงขอมลสารสนเทศไปยงเครองอน ๆ ได
สรปวา เทคโนโลยสารสนเทศชวยอ านวยความสะดวกในการจดการด าเนนงาน
โดยน าไปประยกตกบงานเกยวกบเนอหาในองคกร การผลต การเผยแพร การจดเกบ และการ
บ ารงรกษา และน าเทคโนโลยสารสนเทศใชในการพฒนาฐานขอมล เพอเกดความสะดวกรวดเรว
ประหยดเวลาในการสบคน ไดผลลพธอยางรวดเรว ถกตอง และทนตอเหตการณ
2. ความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศเพอการจดการสารสนเทศทองถน
ความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศในการจดการทรพยากรสารสนเทศทองถน
เพอใหเกดประโยชนตอชมชนทองถน (ปรญญา ฉายะพงษ. 2554 : 7-5-7-6) ดงน
2.1 ดานระบบฐานขอมลทองถนเพอประยกตใชในดานตาง ๆ ในทองถน เชน ดาน
การเกษตร การชลประทาน การสาธารณสข การพยากรณดนฟาอากาศ การพาณชย การท า
อตสาหกรรมในครวเรอน อกทงบรณาการความรเขากบสารสนเทศในแขนงตาง ๆ อยางเหมาะสม
จะเกดองคความรใหมทเปนประโยชนตอทองถนได สามารถน าไปใชประโยชนไดอยางเหมาะสม
2.2 ดานการประชาสมพนธ การเผยแพร การแลกเปลยนขอมลหรอสารสนเทศ ได
อยางรวดเรว แมนย า ประหยดเวลา และคาใชจาย โดยอาศยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
เนองจากเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเปนแหลงรวบรวมของขอมลขนาดใหญจากแหลง
ตาง ๆ ทงในทองถน ในภมภาคและในโลก ซงสะสมมาตงแตอดตถงปจจบนท าใหเกดการสรางสงคม
แหงการเรยนรในทองถนเปนไปไดอยางมประสทธภาพ เพราะเกดระบบเครอขายสารสนเทศสามารถ
สรางและกระจายองคความร ไปสชมชนทกระดบไดอยางทวถง
2.3 ดานการแลกเปลยนเรยนรของคนในทองถนแบบสองทาง เนองจากเทคโนโลย
สารสนเทศมความสามารถในการรบและสงขอมลหรอสารสนเทศถงกนได ท าใหเกดการรวมมอจาก
ชมชนในทองถนและสามารถน าไปขยายผลสชมชนหรอทองถนอน ๆ ตอไป ลดชองวางระหวางคนใน
สงคมลงได
3. ผลกระทบของเทคโนโลยสารสนเทศตอการจดการทรพยากรสารสนเทศทองถน
เทคโนโลยสารสนเทศมผลกระทบตอการจดการทรพยากรสารสนเทศทองถน
(ชนวฒน โกญจนาวรรณ. (2550 : 22-24); ปรญญา ฉายะพงษ. (2554 : 7-6) ดงน
3.1 เทคโนโลยสารสนเทศ ท าใหชมชนในทองถนเปลยนจากชมชนอตสาหกรรมหรอ
ชมชนเกษตรกรรมมาเปนชมชนสารสนเทศ
3.2 เทคโนโลยสารสนเทศท าใหเกดการเปลยนแปลงจากระบบเศรษฐกจในทองถน
ไปเปนเศรษฐกจโลกท าใหระบบเศรษฐกจของโลกผกพนกนทงโลก เกดความเชอมโยงของเครอขาย
สารสนเทศท าใหเกดสงคมโลกาภวฒน
3.3 เทคโนโลยสารสนเทศท าใหสงคมในทองถนเกดความผกพนและใกลชดกนมาก
ขนท าใหทองถนสามารถเชอมโยงเครอขายกบภาคราชการและเอกชนไดอยางรวดเรวโดยอาศยการ
ใชระบบเครอขายคอมพวเตอร และการสอสารโทรคมนาคมเปนตวสนบสนนเพอใหเกดการ
แลกเปลยนขอมลไดงายและรวดเรว
3.4 เทคโนโลยสารสนเทศสามารถน ามาประยกตใหเปนศนยกลางการเรยนรของคน
ในทองถนได
3.5 เทคโนโลยสารสนเทศชวยลดชองวางของโอกาสในการรบรขาวสารไดอยางเปน
รปธรรม ท าใหเกดสภาพคลองในการท างานแบบทกสถานทและทกเวลาได
3.6 เทคโนโลยสารสนเทศท าใหการวางแผนการบรหารจดการทรพยากรในทองถน
อยางมประสทธภาพและประสทธผลยงขน
สรปไดวา เทคโนโลยสารสนเทศมบทบาทส าคญในการจดการทรพยากรสารสนเทศ
ทองถนทกดาน มผลตอการเปลยนแปลงทองถนในดานวถชวตความเปนอย สงคม เศรษฐกจ
วฒนธรรม การศกษา การแพทย เกษตรกรรม อตสาหกรรม การเมอง
4. ประเภทของเทคโนโลยสารสนเทศตอการจดการสารสนเทศทองถน
เทคโนโลยสารสนเทศทใชในการจดการสารสนเทศทองถน จ าแนกเปน 2 ลกษณะ
(จตใส เกงสารกจ. (2556 : 8-25-8-44); ปรญญา ฉายะพงษ. (2554 : 7-7) ดงน
4.1 เทคโนโลยสารสนเทศในการจดการสารสนเทศทองถนจ าแนกตามประเภทของ
เทคโนโลย
เทคโนโลยสารสนเทศในการจดการสารสนเทศทองถน จ าแนกตามประเภท
ของเทคโนโลย แบงเปน 4 ประเภท ไดแก
4.1.1 เทคโนโลยทใชในการจดเกบและบนทกขอมล เชน กลองดจทล กลองถาย
วดทศน ดาวเทยมถายภาพทางอากาศ เครองเอกซเรย ฯลฯ ปจจบนความกาวหนาทางดาน
วทยาศาสตรท าใหเกดเครองมอหรออปกรณตาง ๆ ทใชในการเกบขอมลมากมาย การเกบขอมลเปน
ขนตอนเรมตนของการรวบรวมขอมล ดงนนอปกรณเหลานจงตองพฒนาอยตลอดเวลาเพอเพม
คณภาพขอมล เทคโนโลยท ใชในการบนทกขอมลจะเปนสอในการบนทกขอมลตาง ๆ เชน
ฮารดดสกทเปนเทปแมเหลกและจานแมเหลก จานแสงหรอจานเลเซอร บตรเอทเอม เปนตน
กลาวไดวาเปนสอในการจดเกบขอมล และสามารถน าขอมลกลบไปประมวลผลใหมและสามารถ
บนทกขอมลซ าได อปกรณสวนนท าหนาทเปนไดทงหนวยรบขอมลและหนวยแสดงผลขอมล
4.1.2 เทคโนโลยทใชในการประมวลผลและแสดงผลขอมล อาท เทคโนโลย
คอมพวเตอรฮารดแวร เครองพมพ คยบอรด จอภาพ พลอตเตอร
4.1.2.1 ฮารดแวร (Hardware) หมายถง อปกรณรบขอมล ท าหนาทน า
ขอมลหรอค าสงเขาสเครองคอมพวเตอรเพอให CPU น าไปประมวลผลตอไป เชน คยบอรด เมาส
จอคอมพวเตอร ไมโครโฟน สแกนเนอร และตวเครอง นอกจากนยงประกอบดวยอปกรณตอพวง
ตาง ๆ ทชวยเสรมใหคอมพวเตอรท างานไดกวาง และมประสทธภาพมากยงขน เชน เครอง
สแกนเนอร เครองดจไตสเซอร ชดมลตมเดย อปกรณสอสารอน ๆ ดงนนสวนประกอบของเครอง
คอมพวเตอรแบงตามหนาทการท างานของเครองไดดงน หนวยรบขอมล (Input unit) ท าหนาทใน
การเตรยมขอมลเขาสระบบประมวลผลของเครองคอมพวเตอร หนวยประมวลผลกลาง (Central
processing unit) เปนศนยรวมทท าหนาทในการประมวลผล ประกอบดวย หนวยประมวลผล
(Processor) เปนชปเซตทท าหนาทในการประมวลผลภายใน ซงประกอบดวย สวนควบคม
(Control unit : CU) ท าหนาทควบคมการท างานสวนตาง ๆ ของระบบโดยสงสญญาณควบคมผาน
ระบบบส (Bus) และสวนค านวณและเปรยบเทยบ (Arithmetic and logic unit : ALU) มหนาท
หลก คอ การค านวณและเปรยบเทยบขอมลดวยหลกการทางคณตศาสตร และตรรกศาสตร
หนวยความจ าหลก (Main memory) เกบค าสงเหลานนไวเพอท างานตามชดค าสง หนวยความจ า
หลก ประกอบดวย หนวยความจ าแบบอานไดอยางเดยว (Read only menory : ROM) ท าหนาท
ในการเกบชดค าสงควบคมการรบสงขอมลพนฐาน คอ BIOS ซงถกก าหนดมาจากโรงงานผลตเครอง
คอมพวเตอรหนวยความจ าสวนนจะเกบความจ าไวตลอดอายการใชงานของเครอง อกประเภทหนง
เรยกวา หนวยความจ าแบบชวคราว (Random access menory : RAM )
4.1.2.2 ซอฟตแวร (Software) เปนชดค าสงในการควบคมการท างาน
เครองคอมพวเตอรตงแตการเรมเปดสวตซเครองจนกระทงการปดเครอง ชดค าสงทสรางขนนเปน
ตวแทนมนษยในการสงงานใหกบเครองคอมพวเตอร ชดค าสงมมากมาย และการใชงานแตกตางกน
ไป เชน โปรแกรมระบบ (System software) หรอระบบปฏบตการ (Operating software)
โปรแกรมภาษา (Language software) โปรแกรมประยกต (Application software) โปรแกรมชวย
ในการจดการระบบ (Utility software)
เทคโนโลยนใชในการแสดงผลขอมลหรอสารสนเทศทไดจากการ
ประมวลผล เปนสวนทเชอมความสมพนธและโตตอบระหวางผใชกบคอมพวเตอร หนวยแสดงผลท
เหนไดชดเจน ไดแก จอคอมพวเตอร ใหความละเอยดของการแสดงผลไดดกวาการแสดงผลออก
ทางสงพมพ แตไมสามารถจบตองไดเรยกวา Softcopy สวนการแสดงผลออกทางสอสงพมพ
เรยกวา Hardcopy เชน แผนทแผนภมตาง ๆ จดพมพในรปแบบกระดาษหรอแผนฟลม
4.1.3 เทคโนโลยทใชในการท าส าเนาภาพและเอกสาร เชน เครองถายเอกสาร
เครองถายไมโครฟลมการท าส าเนาเอกสารเปนกระบวนการท าส าเนาตาง ๆ เพอทจะสามารถ
แจกจายเอกสารใหกบผใชงานหรอผทเกยวของไดรวดเรว เทคโนโลยดานนมกถกน ามาใชใน
ส านกงาน สามารถชวยใหงานส านกงานสะดวกขน เชน เครองถายเอกสาร เครองส าเนาระบบ
ดจทล เปนตน
4.1.4 เทคโนโลยทใชในการสอสารขอมล เปนระบบโทรคมนาคมตาง ๆ เชน
โทรทศน วทยกระจายเสยง โทรเลข อเมล สมารตโฟน พดเอ และระบบเครอขายคอมพวเตอรทง
ระยะใกลและไกล เทคโนโลยการสอสารท าใหคนทกมมโลกสามารถตดตอสอสารกนไดดวยการสง
ขอมลผานเครอขายอนเทอรเนต ทอยในรปแบบของอเมล (Electronic mail) ขอความเสยง (Voice)
ขอมลสอผสม (Multimedia) ทมทงภาพเคลอนไหว เสยงและขอความ เทคโนโลยส าหรบถายทอด
หรอการตดตอสอสารขอมลในปจจบนมหลายรปแบบ เชน โทรศพท โทรสาร การสอสารผาน
ดาวเทยม เปนตน ดงนนเทคโนโลยการตดตอสอสารจงมความส าคญเปนอยางมากตอการท างานใน
ทองถน เนองดวยความสามารถในการสอสารรปแบบขอมลอเลกทรอนกส มเพมขนอยางตอเนอง
ความเรวทเพมขนจากระบบเทคโนโลย และเทคโนโลยมขนาดและตนทนทลดลง เทคโนโลยการ
ตดตอสอสารทนยมใช ไดแก ระบบอนทราเนต ( Intranet) และระบบอนเทอรเนต ( Internet)
เทคโนโลยเหลานชวยใหเกดการประชมทางไกล หรอการสงผานขอมลไดงายและรวดเรวขน
4.2 เทคโนโลยสารสนเทศในการจดการสารสนเทศทองถนจ าแนกตามกระบวนการ
จดการความร (ปรญญา ฉายะพงษ. 2554 : 7-7) ดงน
4.2.1 เทคโนโลยการจดเกบความรและสรางองคความร เพอเสาะหาความรท
ทองถนทยงขาดอย และท าโครงการจดเกบรกษาความรทองถนเพอปองกนไมใหความรทองถนสญ
หาย หรอน ามาตอยอดเปนความรใหมตอไป โดยใชเครองมอในการสรางสอความรตาง ๆ หรอ
เครองมอในการจดเกบ หรอบนทกความรอยางเปนระบบ เชน การจดหมวดหมความร การจดท า
ระบบฐานขอมล และคลงความรทองถน และการจดท าระบบการเขาถงความรทงายตอการใชงาน
4.2.2 เทคโนโลยทใชในการแลกเปลยนเรยนรเปนเทคโนโลยทใชเชอมโยงบคคล
ภายในทองถนทอยตางสถานทใหตดตอสอสารและเรยนรจากกนและกน สงเสรมใหเกดการ
ปฏสมพนธและการท างานทเกอกล สรางกจกรรมหลากหลายและเพอใหเกดการแบงปนแลกเปลยน
ความร
4.2.3 เทคโนโลยการเขาถงความรและการเรยนร เพอใชสอสารความรตาง ๆ
ท าใหขอมลสามารถเขาถงไดงาย ชวยในการตดสนใจและการแกปญหาตาง ๆ เพอถายทอดความร
ใหคนท างานรจกน าความรไปใช สนบสนนและอ านวยความสะดวกส าหรบการเรยนรไปใช เกดการ
เรยนรและประสบการณใหม กอใหเกดแนวปฏบตทดกวาเดม รวมทงสนบสนนดานการพฒนา
เทคโนโลยสารสนเทศทองถนใหมประสทธภาพ และวางระบบฐานขอมลทมความถกตอง รวมทง
กระบวนการประสานความรวมมอกบกระบวนการพฒนาทองถนและองคกร หรอหนวยงานท
เกยวของในการจดท าระบบฐานขอมลทองถน รวมทงวฒนธรรมทองถนอยางเปนระบบแลว
กระบวนการพฒนาทองถนและองคกรปกครองสวนทองถนโดนการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาเปน
เครองมอ และเสรมสรางความเขมแขงของภาคประชาชน ภาคประชาสงคมใหเขามามสวนรวมทง
การพฒนาและมสวนรวมในการตรวจสอบอยางสรางสรรค
สรปไดวา เทคโนโลยทใชในการจดการสารสนเทศทองถน จ าแนกไดเปน 2 ลกษณะ
คอ ตามประเภทของเทคโนโลย และตามกระบวนการจดการความร การจ าแนกตามประเภทของ
เทคโนโลย ไดแก เทคโนโลยทใชในการจดเกบและบนทกขอมล เทคโนโลยทใชในการประมวลผล
และแสดงผลขอมล เทคโนโลยทใชในการท าส าเนาภาพและเอกสาร และเทคโนโลยในการสอสาร
ขอมล สวนการจ าแนกตามกระบวนการจดการความร เทคโนโลยการเปลยนแปลงเรยนร และ
เทคโนโลยการเขาถงความรและการเรยนร
การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศกบการจดการสารสนเทศทองถน
เทคโนโลยสารสนเทศมบทบาทส าคญในการจดการความรทองถนใหเปนประโยชน การ
ประยกตใชงานจงจ าเปนตองมความร และความเขาใจวาเครองมอประเภทไหนเหมาะสมกบงาน
อะไร เพอใหการเลอกเครองมอเปนไปดวยความเหมาะสม และคมคา
1. ความหมายของการจดการความรทองถน
การจดการความรทองถน หมายถง การรวบรวมองคความรทมอยในทองถน ซง
กระจดกระจายอยในตวบคคล หรอเอกสารมาพฒนาใหเปนระบบ เพอใหทกคนในทองถนสามารถ
เขาถงความร และพฒนาทองถน รวมทงปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ อนสงผลใหทองถนม
ความรทสามารถคงอยคทองถนตอไป หวใจของการจดการความรทองถนจงอยทการน าความรไปใช
ใหเกดประโยชนตอสงคม (ปรญญา ฉายะพงษ. 2554 : 7-14)
2. เทคโนโลยสารสนเทศทใชในการจดการความรทองถน
เทคโนโลยสารสนเทศทใชในการจดการความรทองถนในทนกลาวถง 3 ประเภท
(ปรญญา ฉายะพงษ. 2554 : 7-15) ไดแก
2.1 เทคโนโลยการจดเกบความรและสรางองคความร เปนการจดเกบความรทไดมา
อยางเปนระบบ เชน การจดหมวดหมความร การจดท าระบบฐานขอมลและคลงความร การ
จดท าระบบสบคน และจดท าระบบการเขาถงความรทงายตอการใชงาน ดงแสดงในตารางท 7.1
ตารางท 7.1 กระบวนการจดการความรทองถนโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศในการจดการความร
กระบวนการจดการ
ความรทองถน
เทคโนโลยสารสนเทศ
ทใชในการจดการความร
เปาหมาย
การสรางและแสวงหา
ความร
- Data mining tools
- OLAP tools
- Conceptual mapping tools
- Intelligent agents
- เพอรกษาความรเกาและสราง
ความรใหม
- เพอแสวงหาความรทดทสดจาก
ภายนอก
- เพอก าจดความรทใชไมไดแลว
การจดการความรใหเปน
ระบบ
- Document management
systems
- เพอชวยกลนกรองและจดล าดบ
ขอมล
- เพอจดเกบความรอยางเปน
ระบบ
การประมวลและ
กลนกรองความร
- Case-based reasoning
- Visual maps
- Metadata repositories
- Data/Knowledge base
- Directories
- เพอชวยกลนกรองและจดล าดบ
ขอมล
- เพอจดขอมลใหเปนระบบเปน
มาตรฐาน ถกตอง ทนสมย
- ชวยแปลความรและ
ประสบการณตาง ๆ เพอน าไป
จดเกบไวในฐานความร
การเขาถงความร - E-mail
- Workflow software
- Data warehouse/Data mart
- Intranet, Web
- เพอใชสอสารความรตาง ๆ
- ท าใหขอมลสามารถเขาถงไดงาย
- เพอชวยในการตดสนใจและ
แกปญหาตาง ๆ
- Search and retrieval
technologies
- เพอถายทอดความรใหคนท างาน
- เพอใหคนท างานน าความรไปใช
การแลกเปลยนแบงปน
ความร
- Collaboration tools
- Audio/Video conferencing
tools
- Meeting support software
- เพอเชอมโยงบคลากรภายใน
หนวยงานทอยตางสถานทเขาไว
ดวยกน
- เพอสงเสรมใหเกดการปฏสมพนธ
และการท างานทเกอกลกน
- เพอสรางกจกรรมหลากหลาย
ตารางท 7.1 (ตอ)
กระบวนการจดการ
ความรทองถน
เทคโนโลยสารสนเทศ
ทใชในการจดการความร
เปาหมาย
- เพอใหเกดการแบงปนและ
แลกเปลยนความร
การเรยนร - Intranet/Extranet
- Computer aided training
- เพอสนบสนนและอ านวยความ
สะดวกส าหรบการเรยนร
- เพอน าความรไปใชเกดการเรยนร
และพฒนาใหม
2.2 เทคโนโลยทใชในการแลกเปลยนเรยนร เปนเทคโนโลยทใชเชอมโยงบคคล
ภายในทองถนทอยตางสถานทเขาไวดวยกนสงผลใหเกดการปฏสมพนธ และการท างานทเกอกลกน
สรางกจกรรมหลากหลาย และเพอใหเกดการแบงปนแลกเปลยนความร
2.2.1 การประชมทางไกลหรอวดโอคอนเฟอเรนซ (Video conference) คอ
การประชมกนโดยมองเหนกนดวยวธการทางเทคโนโลยการสอสาร โดยไมตองพบกนจรง ๆ โดยการ
ประชมการนนอาจเปนรปแบบการประชมกนของกลมบคคลในสถานทตาง ๆ โดยใชอปกรณดานการ
สอสารทางเทคโนโลยคอมพวเตอรเขามาชวย ท าใหไมตองเดนทาง ไมตองเสยเวลา ไมเสยคาใชจาย
อน ๆ เชน คาทพก คาสถานท ฯลฯ ดานการศกษา หมายถง การศกษาผานระบบการสอสาร ท าให
ผเรยนไมตองเดนทางเขามาทสถานศกษา ผสอนไมตองเดนทางไปสอนในสถานทตาง ๆ เพยง
จดเตรยมในสถานทในพนททตองการ และเตรยมอปกรณส าหรบการสอสารและแสดงภาพ เมอ
ระบบเรมท างาน ผเรยนในสถานทตาง ๆ จะเรยนไปพรอม ๆ กน
2.2.2 การจดการความรกบเครอขายเวบสงคมในทองถน การจดการความรทใช
กบเทคโนโลยเวบ 2.0 เปนการจดเกบและเผยแพรความร ขาวหรอบทความ ศลปะ วฒนธรรม
ขนบธรรมเนยม ประเพณ ทองถนตาง ๆ ใหอยในชมชนออนไลน อาท เวบบลอก เวบเครอขาย
สงคม เกดเปนสงคมขอมลความรขนาดใหญททกคนสามารถเขารวมเปนสวนหนงได สบคนไดงาย
ปจจบน Weblogs, Twitter, Wikipedia, YouTube, Google เปนเครองมอส าคญในการจดการ
ความร เครอขายสงคม (Social network) ชวยจดการความรในทองถนใหดขนดงน
2.2.2.1 ชวยใหกระบวนการจดการความรท าไดอยางกวางขวาง และ
สามารถจ ากด หรอขยายขนาดของเครอขายสงคมตงแตระดบกลมไปจนถงระดบประเทศระดบ
สากลทวโลก
2.2.2.2 เปดโอกาสใหเขาถงและรวมเปนสวนหนงไดงาย และสะดวก
ไมวาจะเปนสวนหนงของการถายทอดความรหรอเปนสวนหนงของการรบความรไปใช หรอเปนทง
สองทศทาง
2.2.2.3 การเขารวมในเวบเครอขายสงคม มกเปนความสมครใจท าให
เกดความเตมใจในการท ากจกรรมตาง ๆ ภายในเครอขายสงคม
2.2.2.4 เวบเครอขายสงคม จะลบภาพของต าแหนงหนาท ความอาวโส
ทางโครงสรางองคกรออกไป แลวอยรวมกนโดยอาศยความเคารพในองคกรความร ความเชยวชาญ
ความคดเหน เปนเกณฑทางสงคมซงเปนสวนดทส าคญทจะเหนมาพจารณาทตวสาระขององค
ความรแทนยศถาบรรดาศกด เปดโอกาสใหทกคนกลาทจะแลกเปลยนองคความรไดอยางเตมทเปด
มมมองหลากหลายใหม ๆ
2.2.2.5 การน าคนทมความสนใจในเรองเดยวกน มารวมแลกเปลยน
และตรวจสอบองคความรนนรวมกบผเชยวชาญรวมกบบคคลอน ๆ ในวงกวางเพอมาปรบองคความร
ทมอยใหเกดความถกตองสมบรณทสด
2.2.2.6 สามารถสนทนาโตตอบ แลกเปลยนทศนะมมมององคความร
นน ๆ กบผเชยวชาญทมชอเสยงชนน าไดอยางใกลชดมากขน
2.2.2.7 เวบเครอขายสงคม ท าใหมปฏสมพนธกนอยางสม าเสมอ จน
สรางความรสกผกพนเปนมตรความไววางใจระหวางกน ทจะชวยใหเกดความตงใจและใสใจตอการ
ถายทอดแลกเปลยนเรยนร ทมประสทธภาพมากกวา
2.2.2.8 สามารถเรยนรท าความเขาใจไดจนถงทมา แนวคดกระบวนการ
วเคราะห การแกไขปญหาหรอแมกระทงรปแบบการด าเนนชวตของผเชยวชาญ และสมาชกใน
สงคมไดอนจะเปนประโยชนตอการกลนกรององคความรใหเขาใจไดลกซง และมความถกตองยงขน
สามารถเขารวมเปนสมาชกในเวบเครอขายสงคมทมความช านาญ หรอสนใจเรยนรได เชน อาจเขา
รวมในชมชนนกปฏบตของกลมผใช iPhone, BlackBerry, Windows, Apple, Cisco, Oracle,
CMS, ฯลฯ เพอรวมแลกเปลยนประสบการณองคความรระหวางกน โดยภายในชมชนนนอาจมทง
ผวจยและพฒนา ผผลต ผเชยวชาญ วศวกรระบบ ผช านาญการใช ผใชระดบกลาง และระดบตน
จนถงมอใหมหดใช จากทวโลกไดแทบทงสน และยงสามารถเขารวมเครอขายสงคมอน ๆ ไดอก เชน
ในหนงคนอาจเปนสมาชกไดทงชมชน ผใช iPhone สมนไพรหมอชาวบาน ยาและสขภาพ
เศรษฐศาสตรและการเมอง ธรรมะ กฬาและสนทนาการ โดยทแตละชมชนกลวนแตมผเชยวชาญ
แตละระดบเชนเดยวกนการทคนทสนใจในเรองราวเดยวกนยนดมาอยรวมกนเปนสงคม โดยอาศย
เทคโนโลยเวบ 2.0 จงกอใหเกดเวบเครอขายสงคมออนไลนทเปนทงเครองมอ เปนทงกจกรรมทชวย
จดการความรไดอยางดยง
ปจจบนสงคมแหงการเรยนร ในแขนงตาง ๆ มมากขนมการแลกเปลยน
ประสบการณกนทกสาขาวชาชพจดเกบความรอยางเปนระบบ สบคนได และในบางชมชนนอกจากม
กจกรรมระหวางกนภายในเวบแลวยงตอยอดออกมารวมกจกรรมกนถงในสงคมชวตจรงอกดวย เชน
รวมกนท าหนงสอ ต ารา คมอ ท ากจกรรมสาธารณประโยชน ชวยเหลอใหความรแกชมชน ออก
คายหรอจดอบรมสมมนากนอยางจรงจง ในองคความรท ไดจากการรว บรวมแลกเปลยน
ประสบการณของสมาชกในชมชนกนเอง กจกรรมตาง ๆ เหลานกจะยงชวยขยายผลของการจดการ
ความรใหกวางขวางมากขน จากระดบกลมชมชนนกปฏบต (Community of Practice : COP)
ขยายสองคกรแหงการเรยนร และสสงคมแหงการเรยนรทมชวต มความเคลอนไหว มปฏสมพนธ
ระหวางกนอยางสม าเสมอ นนคอการจดการความรทแทจรง เพราะความรนนไมเคยหยดนง
นอกจากนยงมการสรางระบบ e-Learning ทมลกษณะผสมผสานวธการเรยนรหลาย ๆ แบบ เชน
เรยนรดวยตนเอง เรยนรจากเพอน หรอเรยนรจากวทยากร
2.3 เทคโนโลยทใชในการเขาถงความรและการเรยนร เพอใชสอสารความรตาง ๆ
ท าใหขอมลสามารถเขาถงไดงาย ชวยในการตดสนใจ และแกปญหาตาง ๆ เพอถายทอดความรให
คนท างานรจกน าความรไปใช และอ านวยความสะดวกส าหรบการเรยนรและน าความรไปใชเกดการ
เรยนรและประสบการณใหม ผานกระบวนการพฒนาชมชนเสมอนจรง (Virtual community) การ
เสรมสรางความรแกเดกและเยาวชนในการรเทาทนเทคโนโลยกระบวนการพฒนาการเขาถงขอมล
ขาวสารอยางเสมอภาคและเทาเทยมกน รวมทงมกลไกลและมาตรการทรบรองทงทางดานมนษยชน
สทธสวนบคคลและมาตรการทางดานกฎหมายเพอคมครองสทธของประชาชน และการน า
เทคโนโลยสารสนเทศททนสมยมาประยกตใชเพอการพฒนาประชาธปไตย
2.3.1 อเมล เปนการตดตอสอสารโดยใชอเมลสามารถท าไดโดยสะดวก และ
ประหยดเวลา หลกการท างานของอเมลกคลายกบการสงจดหมายธรรมดาคอ จะตองมทอยทระบ
ชดเจน กคอ อเมลแอดเดรส (E-mail address)
2.3.2 เทคโนโลยการสบคนสารสนเทศ เปนการวจยและพฒนาทไดรวมเอา
เทคนคหลากหลายดานมาประกอบกน เพอใหการสบคนมประสทธภาพ และตรงตามความตองการ
ของผใชมากทสด โดยเทคโนโลยทพฒนาขนสามารถรองรบการสบคนเอกสารทวไปแบบเตมเนอหา
(Full-Text search) การสบคนเชงความหมายโดยผานการสรางองคความรแบบออนโทโลย
(Ontology) ซงเปนการจดระบบความสมพนธของหนวยภาษา การสบคนในรปแบบภาษาธรรมชาต
โดยใช AIML (Artificial intelligence markup language) การสบคนแบบพองเสยง การสบคน
แบบพองความหมาย นอกจากนยงน าเอาเทคโนโลยเวบ 2.0 มาประยกต คอ การก ากบขอมลเชง
สงคม
ความส าคญของการจดเกบและคนคนขอมล เปนกระบวนการทงการ
คดเลอก ควบคมโครงสรางสารสนเทศ การจดหา การจดเกบสารสนเทศเพอการเขาถง และ
กระบวนการส าคญใด ๆ ในการแสวงหาทรพยากรสารสนเทศซงครอบคลมการคนหา การดง
สารสนเทศทเขาเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะจากแหลงตาง ๆ ท งแหลงจดเกบภายใน และแหลง
ภายนอก เพอใหผใชไดรบสารสนเทศ หรอรายการทรพยากรสารสนเทศ ซงบรรจเนอหาตรงตาม
ความตองการ และในการบรการจะน าสงใหผใชอยางรวดเรวทนการณ ทงน การจดเกบและคนคน
สารสนเทศเปนระบบทจดท าทงดวยแรงงานคน และดวยคอมพวเตอร
ประโยชนในการจดเกบและคนคนสารสนเทศ ในหนวยงานบรการ
สารสนเทศ เปนตวกลางเชอมโยงระหวางผผลตสารสนเทศ แหลงสารสนเทศ และผตองการใช
สารสนเทศ ท าใหการถายโอนและไหลเวยนของสารสนเทศเปนไปอยางมประสทธภาพ เปนงาน
หลกทเชอมโยงกบงานบรการ และเผยแพรสารสนเทศ เพอสงเสรมใหเกดการใชสารสนเทศใหเกด
ประสทธภาพสงสด ชวยใหผใชไดรบสารสนเทศทถกตอง โดยสารมารถคนสารสนเทศไดตรงกบ
ความตองการ และไดรบสารสนเทศทนตอเวลา ซงเปนไปตามนโยบาย และวตถประสงคของ
หนวยงานบรการสารสนเทศ และแหลงทรพยากรสารสนเทศทวโลกอยางเสรภายใตขอก าหนดของ
กฎหมายในเรองสทธของการใชสารสนเทศ ใหความส าคญแกผใชกลมตาง ๆ โดยจดท าเอกสาร
แนะน าการใชฐานขอมลตาง ๆ จดเครองมออ านวยความสะดวก เครองมอการคนคนทเหมาะสม
เพอใหผใชคนคนสารสนเทศไดดวยตวเอง หรอผานบรรณารกษตอบค าถาม มการพฒนารปแบบการ
ด าเนนท างานจดเกบและคนคนสารสนเทศไดดวยตวเอง เพอใหเกดความรวดเรวทงวธการจดหา
จดเกบ และการคนคนสารสนเทศเพอใหผใชไดรบประโยชนสงสด ชวยใหผใชไดรบสารสนเทศท
ถกตอง และตรงกบความตองการเพอน าไปใชประโยชนตามทตองการและความสนใจ สนบสนนผใช
ใหสามารถประเมน แยกแยะท าความเขาใจเชอมโยงความคดของสารสนเทศ เพอการเลอกสรร
ศกษา แสวงหา และตดตามสารสนเทศไดดวยตนเองเปนผเรยนแบบพงตวเองตลอดไป การ
แลกเปลยนแบงปนความร Collaboration tools audio/video conferencing tools เพอ
เชอมโยงบคลากรภายในองคกรทอยตางสถานทเขาไวดวยกน
2.3.3 อนเทอรเนต คอ เครอขายนานาชาตทเกดจากองคกรเครอขายขนาดเลก
มากมาย รวมเปนเครอขายเดยวกนทงโลก หรอเครอขายสอสาร ซงเชอมโยงระหวางคอมพวเตอร
ทงหมดทตองการเขามาในเครอขาย ส าหรบค าวา Internet หากแยกศพทจะไดมา 2 ค า คอ ค าวา
Inter และค าวา net หมายถง ระหวาง หรอทามกลาง และค าวา Net มาจากค าวา Network หรอ
เครอขาย เมอน าความหมายของทง 2 ค ามารวมกน จงแปลวาการเชอมตอระหวางเครอขาย
2.3.4 อนทราเนต คอ ระบบเครอขายภายในองคกรเปนบรการสารสนเทศ และ
การเชอมตอคอมพวเตอรเหมอนกบอนเทอรเนต แตจะเปดใหใชเฉพาะสมาชกในองคกรเทานน เชน
อนทราเนตของธนาคารแตละแหง หรอระบบเครอขายมหาดไทย ทเชอมศาลากลางทวประเทศ
เปนตน เปนการสรางระบบบรการขอมลขาวสาร ซงเปดบรการคลายกบอนเทอรเนตเกอบทกอยาง
แตยอมใหเขาถงไดเฉพาะคนในองคกรเทานน เปนการจ ากดขอบเขตในการใชงาน ดงนนระบบ
อนเทอรเนตในองคกร คอ “อนทราเนต” แตในชวงทชอนยงไมเปนทนยม ระบบอนทราเนต ถกเรยก
ในหลายชอ เชน Campus network, Local internet, Enterprise network เปนตน ประโยชน
ของการน าอนทราเนตเขามาประยกตในหนวยงาน สรปไดดงน
2.3.4.1 ลดตนทนในการบรหารขาวสาร เนองจากการจดเกบขาวสาร
ตาง ๆ ภายในองคกร สามารถจดเกบอยในรปอเลกทรอนกสอยางงายดาย ดวยการใชภาษา HTML
และใชบราวเซอรในการอานเอกสาร ท าใหลดคาใชจายและเวลาในการจดพมพเอกสารกระดาษ
2.3.4.2 ชวยใหไดรบขาวสารทใหมลาสดเสมอ เนองจากการจดเกบ
เอกสารแบบอเลกทรอนกสไมมขนตอนทยงยากเหมอนการพมพลงกระดาษ และไมเสยคาใชจาย
เพมเตม ท าใหบคลากรในองคกรสามารถรบขาวสารใหมลาสดไดเสมอ
2.3.4.3 ชวยใหตดตอสอสารกนไดอยางฉบไว ไมวาบคลากรจะอยหาง
กนคนละชน คนละตกหรอคนละจงหวด ดวยการใชเทคโนโลยจดหมายอเลกทรอนกส เทคโนโลย
การคยตดตอผานแปนพมพ หรอแมกระทงเทคโนโลยประชมทางไกล เปนการชวยลดการสญเสย
เวลาของบคลากร ตลอดจนชวยใหทมงานมการประสานงานกนดขน
2.3.4.4 เสยคาใชจายต า การตดตงอนทราเนตจะเสยคาใชจายนอยกวา
การตดตงซอฟตแวรการท างานแบบกลม (Workgroup software) ทวไปมาก เนองจากการใช
เทคโนโลยแบบเปดของอนเทอรเนต ท าใหสามารถใชซอฟตแวรตาง ๆ ในอนเทอรเนตทมราคาไมสง
นก หรอในงานบางสวนอาจไมเสยคาใชจายเลย เนองจากมซอฟตแวรและฟรแวรมากมายใน
อนเทอรเนต นอกจากนหากองคกรมระบบเครอขายภายในอยแลว การตดตงระบบอนทราเน ต
เพมเตมจะเสยคาใชจายต ามาก เนองจากสามารถใชอปกรณตาง ๆ ทมอยแลวไดทนทตามคณสมบต
การใชงานขามระบบ (Cross platform) ทแตกตางกนไดของอนเทอรเนต
2.3.4.5 เปนระบบทใชเทคโนโลยเปด ท าใหองคกรไมผกตดกบผคาราย
ใดรายหนง จงชวยลดความเสยงตาง ๆ เชน ผคาเลกกจการ ผคาเลกการผลตและสนบสนน หรอ
ผคาขนราคา เปนตน รวมทงใหสามารถหาซอฟตแวรใหม ๆ ทจะชวยในการท างานไดอยางรวดเรว
โดยไมตองพงผผลตเพยงรายเดยว
2.3.4.6 เตรยมความพรอมขององคกรทจะเชอมเขาตออนเทอรเนตได
ทนท รวมทงเปนการเตรยมความรของบคลากรเกยวกบอนเทอรเนตดวย ในปจจบนบรษทชนน าใน
ตางประเทศตาง ๆ ไดน าเทคโนโลยอนทราเนตมาประยกตใชในองคกรอยางแพรหลาย ส าหรบ
อนทราเนตในประเทศไทยก าลงอยในชวงของการเรมตน และการขยายแนวคดใหกบผบรหารองคกร
อกทงองคกรหลายแหงยงไมพรอมเรองงบประมาณ และบคลากรทจะเชอมโยงสอนเตอรเนตท
แทจรง อนทราเนตจงเปนชองทางในการพฒนา และเตรยมความพรอมในระยะแรก แตกยงม
ศกยภาพทจะเตบโตไดอกมาก
กรณศกษาการประยกตเทคโนโลยสารสนเทศกบการจดการสารสนเทศทองถน
การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศกบการจดการสารสนเทศทองถนเปนการใชเครองมอ
ในการจดเกบรวบรวมเนอหาภมปญญาทองถน การสรางกระบวนการเรยนรเพอการเกบและจดการ
ขอมลอยางเปนระบบ และสามารถประยกตใชงานไดอยางเหมาะสม การจดการความรกบ
สารสนเทศทองถน ตองอยบนรากฐานของความรความเขาใจในศาสตรแตละดานเพราะเปนเรอง
ความรทคนในชมชนหรอทองถนตองเปนผมสวนส าคญในสราง สบสาน หรอพฒนาความรภมปญญา
โดยน าเทคโนโลยสารสนเทศในยคปจจบนเขามาประสาน หากขาดการเชอมโยงกจะท าใหความรนน
อยในวงจ ากด และอาจสญหายไปได
การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศกบการจดการความรและเทคโนโลยสารสนเทศ
ทองถนตองมการสบแสวงหาความร หรออาจสรางขนมาจากการท างานของคนในทองถน จะท าให
เกดผลดตอการพฒนาทองถน เกดการเปลยนแปลงเรยนรภายในกลม องคกร หรอเครอขายในสงคม
ดวย ตวอยางเชน การรวบรวมบทความ หลดคด แนวทางปฏบต การงานวจยเพอทองถน ขอมล
กลางทางวฒนธรรม การวจยประวตศาสตรทองถน และการจดท าแผนแมบทชมชนรวมกนเกบขอมล
ท าบญชรายจาย-รบของชมชน จนกลายเปนธรกจชมชน รวมตวกนเปนเครอขายการผลต และ
การตลาด เปนตน
1. ตวอยางระบบขอมลกลางทางวฒนธรรมจงหวดนครราชสมา กระทรวงวฒนธรรม
สารบบขอมลกลางทางวฒนธรรมจงหวดนครราชสมา กระทรวงวฒนธรรม เปนสวน
หนงของศนยขอมลกลางทางวฒนธรรม สารบบขอมลทางวฒนธรรม กระทรวงวฒนธรรมม
วตถประสงคเพอใชงานประชาสมพนธ และเผยแพรขอมลขาวสารจงหวดนครราชสมา ขอมล
ประกอบดวย
1.1 บคคล/องคกรทางวฒนธรรม ไดแก ศลปน ปราชญชาวบาน บคคลส าคญทาง
ศาสนานกเขยน/นกประพนธ สมาคม/ชมรม เครอขายทางวฒนธรรม หนวยงานทางวฒนธรรม
1.2 สงประดษฐทางวฒนธรรม ไดแก โบราณวตถ ศลปวตถ ทศนศลป เอกสาร
หนงสอ สอโสตทศนเครองมอเครองใช เครองแตงกาย
1.3 วถชวต ไดแก ชาตพนธ ศาสนาและความเชอ ประเพณและพธกรรม ภาษา
และวรรณกรรม ภมปญญาทองถน ศลปะการแสดงและดนตร
1.4 สถานททางวฒนธรรม ไดแก แหลงโบราณคด อทยานประวตศาสตร
โบราณสถาน สถาปตยกรรมส าคญศาสนสถาน พพธภณฑ หอสมด/หองสมด หอจดหมายเหต
อนสาวรย/อนสรณสถาน สถานทจดแสดงทางวฒนธรรม แหลงทองเทยว
เทคโนโลยทใชในการจดการ ไดแก การจดความรใหเปนระบบ (Document
management) พบวา เวบไซตนไดกลนกรองจดล าดบจดสรรขอมลการจดความรใหเปนระบบท าให
ระบบสามารถคนหาขอมลไดงาย มการน าเทคโนโลยสบคนสารสนเทศ (Search Technology)
สามารถใชประโยชนในการสบคนองคความรไดอยางมประสทธภาพ และตรงตามความตองการ โดย
ใชค าส าคญ (keyword) ในการสบคน และอนเทอรเนต (Internet) โดยใหผใชงานเรยนรผาน
เครอขายอนเทอรเนต
ภาพท 7.1 ระบบขอมลกลางทางวฒนธรรมจงหวดนครราชสมา
ทมา : ศนยขอมลกลางทางวฒนธรรมจงหวดนครราชสมา. ออนไลน. 2557.
2. ตวอยางระบบฐานขอมลศลปวฒนธรรมทองถน จงหวดอดรธาน
ส านกศลปะและวฒนธรรม มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน เปนหนวยงานหลกในการ
ท านบ ารงศลปวฒนธรรมของมหาวทยาลย ไดตระหนกถงความส าคญในการรวบรวมสารสนเทศ
จดระบบฐานขอมลทองถน เพอใชเปนแหลงในการศกษาคนควาดานศลปวฒนธรรมของทองถน การ
รวบรวมองคความรเพอการวจยเพอการพฒนาทองถน ทงยงเปนการอนรกษ นบ ารง และเผยแพร
มรดกดานศลปวฒนธรรมของทองถนและของชาต
2.1 วตถประสงค
2.1.1 เพอรวบรวมสารสนเทศทองถนของจงหวดอดรธาน หนองคาย และ
หนองบวล าภ ซงเปนขอมลทอยกระจดกระจายตามหนวยงานตาง ๆ ยงไมมหนวยงานทรบผดชอบ
โดยตรง
2.1.2 เพอสรางฐานขอมลทองถนของจงหวดอดรธาน หนองคาย และ
หนองบวล าภ ส าหรบศกษาวจยและใชประโยชนในทางวชาการ
2.1.3 เพออนรกษและเผยแพรสารสนเทศดานศลปวฒนธรรมทองถนให
แพรหลาย และเปนการท านบ ารงและธ ารงไวซงเอกลกษณของทองถน และของชาต
2.1.4 เพอเปนการอนรกษและสงเสรมภมปญญาทองถน ใหมการน าไปใชใหเกด
ประโยชนสงสดในเชงพาณชย การคา และการทองเทยว
2.1.5 เพอสงเสรมใหทองถน มระบบคมครองภมปญญาทองถน เพอน ามาใชให
เกดประโยชนแกประเทศไทย
2.1.6 เพอน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการจดเกบและคนคนขอมลทองถน
เปนการเพมชองทางในการเขาถงสารสนเทศใหกบผสนใจทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย
2.2 สารสนเทศทจดเกบและรวบรวม ประกอบดวย
2.2.1 ขอมลประจ าจงหวด
2.2.2 สถานทส าคญ
2.2.3 บคคลส าคญ
2.2.4 วถชาวบาน
2.2.5 ภมปญญาชาวบาน
2.2.6 ของดทองถน
2.2.7 ศลปะและหตถกรรม
2.2.8 อาหารพนบาน
2.2.9 พชและสมนไพรพนบาน
2.2.10 ภาษา
2.2.11 พธกรรมและความเชอ
2.2.12 การแตงกาย
2.2.13 ศลปะการแสดง
2.2.14 การละเลนพนบาน
2.2.15 ขอมลผลงานดเดน เกยรตภม รางวลของแตละจงหวด
2.2.16 ขอมลผลงานดเดน เกยรตภม รางวลของมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน
2.3 เทคโนโลยทใชในการจดการ ไดแก
2.3.1 การจดความรใหเปนระบบ พบวา เวบไซตนไดท ากลนกรองจดล าดบ
จดสรรขอมลการจดความรใหเปนระบบสามารถคนหาขอมลไดงาย
2.3.2 เทคโนโลยสบคนสารสนเทศ สามารถใชประโยชนในการสบคนหาองค
ความรไดอยางมประสทธภาพ และตรงตามความตองการ โดยใชค าส าคญในการสบคน
2.3.3 อนเทอรเนต โดยใหผใชงานการเรยนผผานเครอขายอนเทอรเนต
ภาพท 7.2 ระบบฐานขอมลศลปวฒนธรรมทองถน จงหวดอดรธาน
ทมา : มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน. ส านกศลปะและวฒนธรรม. ออนไลน. 2557.
ภาพท 7.3 ตวอยางการแบงกลมเนอหาทองถนบนเวบไซต
ทมา : มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน. ส านกศลปะและวฒนธรรม. ออนไลน. 2557.
3. ตวอยางแหลงขอมลสารสนเทศทองถน จงหวดอบลราชธาน
ฐานขอมลนจดท าขนโดยส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลย
ราชภฏอบลราชธาน การรวบรวมแหลงความรภมปญญาทองถนของจงหวดอบลราชธาน โดยแบง
ออกเปนประเภทตาง ๆ ไดแก บคคล พพธภณฑ วด แหลงชมชน และแหลงโบราณคด นอกจากนน
ไดรวบรวมแหลงเรยนรสารสนเทศอสานบนอนเทอรเนต โดยไดด าเนนการจดการสารสนเทศใหเออ
ตอการใชงาน ใหบรการและเผยแพรสารสนเทศจากภมปญญาทองถนออกสสาธารณชน
3.1 วตถประสงค
3.1.1 เพอสงเสรม และสนบสนนการเรยนการสอน การวจยในมหาวทยาลย
อบลราชธาน
3.1.2 เพอสรางฐานขอมลทองถน โดยรวบรวมเอกสารขอมลทเกยวของใหอยใน
แหลงเดยวกน และปรบปรงใหทนสมยอยเสมอ
3.1.3 เพอเปนศนยกลางของการศกษาคนควา และวจย อ านวยความสะดวกให
ผทเกยวของ หรอผทสนใจสามารถเขาถงขอมลไดสะดวก รวดเรว ถกตองและสอดคลองกบความ
ตองการมากทสด
ภาพท 7.4 ตวอยางแหลงขอมลสารสนเทศทองถน จงหวดอบลราชธาน
ทมา : มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. ส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ. ออนไลน.
2557.
3.2 เทคโนโลยทใชในการจดการ ไดแก
3.2.1 การจดความรใหเปนระบบ พบวา เวบไซตนไดท ากลนกรอง จดล าดบ
จดสรรขอมลการจดความรใหเปนระบบท าใหระบบสามารถคนหาขอมลไดงาย
3.2.2 เทคโนโลยสบคนสารสนเทศ สามารถใชประโยชนในการสบคนความรได
อยางมประสทธภาพ และตรงตามความตองการ โดยผใชงานเลอกการคนจากหวขอทมอย หรอ
ก าหนดค าส าคญในการสบคน
3.2.3 อนเทอรเนต โดยใหผใชงานการเรยนผผานเครอขายอนเทอรเนต
ภาพท 7.5 การสบคนฐานขอมลทองถน
ทมา : มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. ส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ. ออนไลน.
2557.
ภาพท 7.6 ผลการสบคนฐานขอมลทองถน
ทมา : มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. ส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ. ออนไลน.
2557.
ภาพท 7.7 ปรากฏผลการสบคนฐานขอมลทองถนแบบไฟล PDF
ทมา : มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. ส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ. ออนไลน.
2557.
ระบบสารสนเทศทางภมศาสตรเพอการจดการสารสนเทศทองถน
1. ความหมายของระบบสารสนเทศภมศาสตร
ระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic Information System : GIS) หมายถง
เครองมอทใชระบบคอมพวเตอร และโปรแกรมประมวลผลขอมล เพอชวยในการน าเขา จดเกบ
จดเตรยม ดดแปลง แกไข จดการ และวเคราะห พรอมทงแสดงผลขอมลเชงพนทตามวตถประสงค
ตาง ๆ ทก าหนดไว ดงนน GIS จงเปนเครองมอทมประโยชนเพอใชในการจดการ และบรหารการใช
ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและสามารถตดตามการเปลยนแปลงขอมลดานพนทใหเปนไป
อยางมประสทธภาพ เนองจากเปนระบบทเกยวของกบระบบการไหลเวยนของขอมล และการ
ผสมผสานขอมลจากแหลงสารสนเทศตาง ๆ เชน ขอมลปฐมภม (Primary data) หรอขอมลทตยภม
(Secondary data) เพอใหไดสารสนเทศทมคณคาและสามารถน าไปใชในการบรหารจดการไดอยาง
มประสทธภาพ (วเชยร ฝอยพกล. 2548 : 5-6; สเพชร จรขจรกล. 2555 : 1) ดงท บรรพต
พจตรก าเนด และฐตยา เนตรวงษ (2553) พบวา ระบบสารสนเทศภมศาสตรสามารถน าเสนอขอมล
ทอยในฐานขอมลในรปของขอมลเชงพนท โดยมโปรแกรมทใชในการน าเสนอและวเคราะหขอมล
และแสดงผลลพธออกมาในลกษณะขอมล ขอมลระบบสารสนเทศภมศาสตรทใชมลกษณะคลายคลง
กบขอมลทใชในโปรแกรม Computer Aid Design (CAD) คอ ใชคาพกด (Coordinate) เปน
พนฐาน แตตางกนทพนฐานในดานความสะดวก และการน าพกดมาใชในการเชอมโยงสงตาง ๆ ใน
ลกษณะความสมพนธทเปนโครงขาย (Network) จะใชทฤษฎกราฟ (Graph theory) เพอระบและ
เชอมโยงวตถดวยชดของเสนโคง (Arc) และจด (Node) ลกษณะขอมลแบบโครงขายตามวธการของ
ระบบสารสนเทศภมศาสตรน เปนโครงสรางทดกวาและแตกตางไป จากการเกบขอมลลกษณะ
กราฟกอน ๆ ระบบสารสนเทศภมศาสตรสามารถเกบขอมล และการสรางภาพกราฟกแลว ระบบ
สารสนเทศภมศาสตรยงชวยพลอตรปจากฐานขอมลทเกบไวในรปแบบระบบสารสนเทศภมศาสตร
ดวย นอกจากการจดเกบแผนทในลกษณะสญลกษณทางกราฟกโครงสรางขอมลของระบบ
สารสนเทศภมศาสตร
2. องคประกอบในการท างานของระบบ GIS
การท างานของระบบ GIS มองคประกอบตาง ๆ (สเพชร จรขจรกล. 2555 : 31-
32) ประกอบดวย 5 สวน ดงน
ภาพท 7.8 องคประกอบการท างานของระบบ GIS
ทมา : ศนยวจยภมสารสนเทศเพอประเทศไทย. ออนไลน. 2558.
2.1 อปกรณคอมพวเตอร (Hardware) หมายถง เครองมอหรออปกรณทเปน
องคประกอบสนบสนนกระบวนการสรางฐานขอมลและจดเกบขอมลสารสนเทศภมศาสตรของ
หนวยงาน ไดแก คอมพวเตอรและเครองตอพวงอน ๆ ทงเครองพมพ สแกนเนอร กลองถายรป
เครองกราดภาพ จพเอส ทมหนาทในการน าเขาขอมล ประมวลผล แสดงผล และผลตผลลพธของ
การท างาน
2.2 โปรแกรม (Software) คอ โปรแกรมหรอชดค าสงทตดตงบนระบบฮารดแวร
เพอใหระบบสารสนเทศภมศาสตรสามารถท างานไดตามรปแบบ เพอจดการขอมลระบบสารสนเทศ
ภมศาสตรตามวตถประสงคทตองการ โดยเกยวของกบโปรแกรมระบบปฏบตการ โปรแกรมระบบ
สารสนเทศภมศาสตร และโปรแกรมสนบสนนดานเอกสารและการจดการรปภาพ เชน โปรแกรม
WINDOWS XP, WINDOWS 7, Microsoft word, Excel, PowerPoint, Adobe photoshop,
AutoCAD เปนตน และโปรแกรมเฉพาะดานระบบสารสนเทศภมศาสตร เชน โปรแกรม ArcGIS,
ArcView, MapInfo, Quantum GIS, Mapwindows GIS เปนตน
2.3 บคลากร (People) คอ ผมหนาทจดการใหองคประกอบทง 5 สวน สามารถ
ท างานประสานจนไดผลลพธของระบบสารสนเทศภมศาสตรในรปแบบจากการวเคราะหขอมล เพอ
สนบสนนงานทจ าเปนในหนวยงาน
2.4 ขนตอนการท างาน (Procedures หรอ Methods) คอ วธการทองคกรนน ๆ
น าเอาระบบ GIS ไปใชงานโดยแตละระบบ แตละองคกรยอมมความแตกตางกนออกไป ฉะนน
ผปฏบตงานตองเลอกวธการในการจดการกบปญหาทเหมาะสมทสด ส าหรบของหนวยงานนน ๆ เอง
ซงความส าเรจของการใชระบบจะขนอยกบแผนงานออกแบบ และการก าหนดขนตอนการปฏบตงาน
เพอใหงานเปนไปตามขนตอน และมความนาเชอถอ ซงจะแตกตางไปตามความเหมาะสมของชนด
งานเอง
2.5 ขอมล (Data) ขอเทจจรงหรอสถตทจดเกบบนทกทไดจากแหลงขอมลปฐมภม
หรอทตยภมทเกยวของและน ามาเชอมโยงกบระบบสารสนเทศภมศาสตร ทงในรปแบบแผนทและ
ขอมลสถตทเกยวของแลวน ามาจดระบบฐานขอมลในคอมพวเตอร และประมวลผลเปนผลลพธ
ออกมา เชน ขอมลทางเศรษฐกจสงคม วถชวตความเปนอย ภมปญญาชาวบาน ตามต าแหนงพกด
ภมศาสตรของแหลงขอมลหรอแหลงส ารวจ/สมภาษณ
3. ขนตอนการท างานของระบบ GIS
ขนตอนการท างานของระบบ GIS ผปฏบตงานตองเลอกวธการในการจดการกบ
ปญหาทเหมาะสมทสดส าหรบของหนวยงานของตนเอง (สเพชร จรขจรกล. 2555 : 63-74) ดงน
3.1 การน าเขาขอมล (Input) กอนทขอมลทางภมศาสตรจะถกใชงานไดในระบบ
สารสนเทศภมศาสตร ขอมลจะตองถกแปลงใหอยในรปของขอมลเชงตวเลข (Digital format) กอน
เชน จากแผนทกระดาษไปสขอมลในรปแบบดจทลหรอแฟมขอมลบนเครองคอมพวเตอรอปกรณทใช
ในการน าเขา เชน Digitizer, Scanner หรอ Keyboard เปนตน
3.2 การปรบแตงขอมล (Manipulation) ขอมลทไดรบเขาสระบบบางอยางจ าเปน
ตองไดรบการปรบแตงใหเหมาะสมกบการใชงาน เชน ขอมลบางอยางมขนาด หรอสเกล (Scale) ท
แตกตางกน หรอใชระบบพกดแผนททแตกตางกน ขอมลเหลานจะตองไดรบการปรบใหอยในระดบ
เดยวกนเสยกอน
3.3 การบรหารขอมล (Management) ระบบจดการฐานขอมลหรอ DBMS จะถก
น ามาใชในการบรหารขอมลเพอการท างานทมประสทธภาพในระบบ GIS DBMS ทไดรบการเชอถอ
และนยมใชกนอยางกวางขวางทสด คอ DBMS แบบ Relational หรอระบบจดการฐานขอมลแบบ
สมพทธ (DBMS) ซงมหลกการท างานพนฐาน ดงนคอ ขอมลจะถกจดเกบในรปของตารางหลาย ๆ
ตาราง
3.4 การเรยกคนและวเคราะหขอมล (Query and analysis) เมอระบบ GIS มความ
พรอมในเรองของขอมลแลว ขนตอนตอไป คอ การน าขอมลมาใชใหเกดประโยชน เชน ใครคอ
เจาของกรรมสทธในทดนผนทตดกบโรงเรยน ตองมการสอบถามอยางงาย ๆ เชน ชเมาสไปในบรเวณ
ทตองการแลวเลอก (Point and click) เพอสอบถามหรอเรยกคนขอมล นอกจากนระบบ GIS ยงม
เครองมอในการวเคราะห เชน การวเคราะหเชงประมาณคา (Proximity หรอ Buffer) การวเคราะห
เชงซอน (Overlay analysis) เปนตน
3.5 การน าเสนอขอมล (Visualization) จากการด าเนนการเรยกคนและวเคราะห
ขอมลผลลพธทไดจะอยในรปของตวเลขหรอตวอกษร ซงยากตอการตความหมายหรอท าความเขาใจ
การน าเสนอขอมลทด เชน การแสดงชารต (Chart) แบบ 2 มต หรอ 3 มต รปภาพจากสถานทจรง
ภาพเคลอนไหว แผนท หรอระบบมลตมเดยสอตาง ๆ ท าใหผใชเขาใจความหมายและมองภาพของ
ผลลพธทน าเสนอไดดยงขน
4. วธการเกบรวบรวมขอมล
การเกบรวบรวมขอมลเพอน ามาจดท าเปนสารสนเทศ โดยทวไปม 5 วธ ดงน
(ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ. ออนไลน. 2555) คอ
4.1 การเกบรวบรวมจากระบบการรายงาน (Reporting system) เปนการเกบ
รวบรวมขอมลจากรายงานหรอจากเอกสารประกอบการท างานของหนวยงานตาง ๆ จดท าไวเปน
วธการรวบรวมขอมลทเสยคาใชจายนอยทสด
4.2 การเกบรวบรวมจากการขนทะเบยน (Registration) เปนวธการทคลายกบการ
รวบรวมจากระบบการรายงาน เพยงแตขอมลจากเอกสารการขนทะเบยน เปนขอมลลกษณะ
ตอเนอง ขอมลถกแกไขอยางตอเนองเพอความทนสมยและถกตอง เปนขอมลทางสถตได
4.3 การเกบรวบรวมขอมลจากการท าส ามะโน (Census) เปนการเกบรวบรวมขอมล
ของกลมตวอยางทตองการศกษาภายในพนทใดพนทหนง ภายในระยะเวลาทก าหนด ท าใหไดขอมล
ระดบรายละเอยดภายในพนททก าหนด เชน หมบาน ต าบล อ าเภอ ขอมลทไดเปนคาจรงและจดเปน
ขอมลเชงสถต
4.4 การเกบรวบรวมขอมลจากการส ารวจตวอยาง (Sample survey) เปนการเกบ
รวบรวมขอมลจากการส ารวจเฉพาะตวอยางทเลอกไวแลว ขอมลทไดมาดวยวธนเปนขอมล
โดยประมาณ การส ารวจเฉพาะตวอยางทเลอกเปนวธเกบรวบรวมขอมลทเสยคาใชจายไมมากท ากน
ไดบอยตามทตองการ ทงในวงการราชการและเอกชน เชน การหยงเสยงประชามต เปนตน
4.5 การเกบรวบรวมขอมลจากการออกแบบทดลอง (Experimental design)
สวนใหญแลวขอมลทเกบรวบรวมขอมลโดยวธนเปนขอมลดานวทยาศาสตรทตองมการออกแบบ
ทดลอง เชน ขอมลการเจรญเตบโตของเชอบกเตรกบอณหภมอากาศ หรออตราการผสลายของวตถ
กบปรมาณความชนในอากาศ เปนตน
กรณศกษาการประยกตระบบสารสนเทศทางภมศาสตรเพอการจดการสารสนเทศ
ทองถน
ปจจบนมการน าโปรแกรมระบบสารสนเทศทางภมศาสตรมาประยกตกบงานของ
หนวยงาน ซงใชในการจดท าแผนท การจดท าฐานขอมล ทงดานทรพยากรธรรมชาต ผงเมอง
การเกษตรและสงแวดลอม และอกหลายดาน ในทนขอเสนอกรณศกษาหนวยงานทมการประยกตใช
งานระบบสารสนเทศทางภมศาสตร ดงน
1. ส านกผงเมอง
ส านกผงเมองมภารกจในการวางและจดท าผงเมอง เพอใหเกดความเปนระเบยบ
เรยบรอย รองรบกบการขยายตวของเมองในอนาคตทเตบโตและเปลยนแปลงทงทางดานกายภาพ
เศรษฐกจ สงคม และประชากร ดงนนการวางแผนเพอการบรหารจดการเมองดงกลาว ระบบ
ภมสารสนเทศถอเปนองคประกอบส าคญทจะใชในการวางแผนจดการพนท ซงส านกผงเมอง ได
น าเอาเทคโนโลยระบบสารสนเทศทางภมศาสตรมาใชเพอการบรหารจดการขอมลเชงพนท โดยน า
ระบบภมสารสนเทศ 3 มต เปนเครองมอชวยในการเขาถงพนทไดเปนอยางด และน ามาประยกต
เพอสนบสนนการบรหารจดการเมอง ควบคม ตดตาม และสนบสนนการตดสนใจ ทงในดานการ
ผงเมอง การบรหารจดการปรบปรงสภาพแวดลอมเมอง การวางผงและการบรหารจดการพนท
เฉพาะ การออกแบบและปรบปรงภมทศนชมชน การตรวจสอบการขยายตวของสงกอสราง การ
วางแผนปองกนและบรรเทาสาธารณภย การบรหารจดการดานสาธารณสข การบรหารจดการการ
ทองเทยว และศลปวฒนธรรม เพอใหบรรลเปาหมายในความเปนเมองนาอย (ส านกผงเมอง.
ออนไลน. 2557)
1.1 วตถประสงคของกรมการผงเมอง
1.1.1 เพอบรณาการฐานขอมลแบบจ าลองเสมอนจรงของอาคารโบราณสถาน
หนวยงานราชการ สถานททองเทยว และสถานทส าคญในพนทกรงเทพมหานคร และฐานขอมล
ระบบภมสารสนเทศ 3 มต ทส านกผงเมองมอยกบขอมลของระบบงานทะเบยนราษฎรในสวนของ
การออกเลขหมายประจ าบาน
1.1.2 เพอพฒนาระบบภมสารสนเทศในพนทกรงเทพมหานครในลกษณะ 3 มต
บนระบบเครอขาย เพอใหหนวยงานตาง ๆ สามารถน าไปใชงานในพนทไดอยางรวดเรว และม
ประสทธภาพ อนเปนการสนบสนนการตดสนใจในภารกจทส าคญ และเสรมสรางภาพลกษณทดดาน
การบรหารจดการมหานครส าหรบกรงเทพมหานคร
1.1.3 เพอเผยแพรขอมลภมสารสนเทศแบบจ าลอง 3 มต แกหนวยงานภายใน
กรงเทพมหานคร หนวยงานภายนอก และประชาชนทวไปใหเขาถงขอมลดานกายภาพ การบรหาร
จดการเมอง การบรการเกยวกบผงเมอง และการทองเทยว ผานระบบเครอขาย
2. ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ
ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (Geo-Information and
Space Technology Development Agency = GISTDA) เปนหนวยงานมงเนนการบรหารและ
การด าเนนงานอยางมประสทธภาพ เพอใหบรการขอมลภมสารสนเทศ บรการวชาการตาง ๆ
ตลอดจนการวจยและพฒนาเทคโนโลยอวกาศทเปนประโยชนตอประชาชน (ส านกงานพฒนา
เทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ. ออนไลน. 2557)
2.1 พนธกจ
2.1.1 ผลต จดหา รวบรวม วเคราะห และจดท าคลงขอมลจากดาวเทยมส ารวจ
ทรพยากรและภมสารสนเทศเพอการพฒนาประเทศ
2.1.2 ใหบรการขอมลและใหค าปรกษาเกยวกบดานเทคโนโลยอวกาศและ
ภมสารสนเทศทงในประเทศและระดบสากล
2.1.3 การพฒนาเครอขายความรวมมอและการใหบรการดานเทคโนโลยอวกาศ
และภมสารสนเทศในระดบสากลทงในและตางประเทศ
2.1.4 พฒนาขดความสามารถในการใหบรการ การสรางอตสาหกรรมตอเนอง
การสรางมลคาเพม และหารายไดโดยไมแสวงหาก าไรจากการบรการ (ทงดานวชาการและขอมล)
2.1.5 พฒนาบคลากรดานเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศทงในและ
ตางประเทศ
2.1.6 วจยและพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศและระบบดาวเทยม
ส ารวจทรพยากร
2.1.7 การพฒนาโครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยภมสารสนเทศ
2.2 วตถประสงคของส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ
2.2.1 พฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศใหเปนความรทไรพรมแดน
และเกดประโยชนตอสวนรวม
2.2.2 ใหบรการขอมลทไดจากเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ รวมทง
บรการอนทเกยวของบรการใหค าปรกษาและพฒนาบคลากรในดานการส ารวจขอมลระยะไกลดวย
ดาวเทยมและภมสารสนเทศ
2.2.3 ศกษา คนควา วจย พฒนา และด าเนนการอนทเกยวของกบเทคโนโลย
อวกาศและภมสารสนเทศ ศกษาวเคราะหขอมลดาวเทยมและเปนศนยขอมลทร พยากรธรรมชาต
จากขอมลดาวเทยม
2.2.4 เปนหนวยงานหลกในการก าหนดมาตรฐานกลางในดานขอมลงานและ
ผลงานส าหรบระบบส ารวจขอมลระยะไกลและระบบภมสารสนเทศ
โดยมกจกรรมการรบสญญาณขอมลดาวเทยม การบรการขอมลดาวเทยม การพฒนา
สารสนเทศภมศาสตร การวจยและพฒนา การรวมมอ การลงทนและการบรการขอมล การพฒนา
เพมมลคาขอมลระบบสารสนเทศภมศาสตร การพฒนาบคลากร การใหค าปรกษาและบรการอน ๆ
2.3 ตวอยางเวบไซต การประยกตขอมลภมสารสนเทศของส านกงานพฒนา
เทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ
การศกษา การวเคราะห การออกแบบ การพฒนา และประยกตใชเทคโนโลย
ภมสารสนเทศ รวมถ งพฒนาขดความสามารถในการใหบรการ เ พอการบรหารจดการ
ทรพยากรธรรมชาต สมทรศาสตร สงแวดลอม และความมนคง ซงนบเปนภารกจหลกหนงของ
ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) ดงนนไดจดท าเวบไซต
เฉพาะการประยกตเฉพาะเรอง ดงแสดงในตารางท 7.2 ดงน
ตารางท 7.2 ตวอยางเวบไซตการประยกตขอมลภมสารสนเทศของส านกงานพฒนาเทคโนโลย
อวกาศและภมสารสนเทศ
ฐานขอมล ตวอยางเวบไซต
ดจทลไทยแลนด (Digital Thailand)
เปนรปแบบใหมในการใหบรการการศกษาพฒนาองค
ความรดานภมสารสนเทศของประเทศไทยแบบไรพรมแดน
ด าเนนงานโดยส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและ
ภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) รวมกบกรมแผนททหาร
และศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย โดย
มวตถประสงคเพอพฒนาและจดเตรยมขอมล การส ารวจ
โลกผานซอฟตแวร NASA World Wind ซงเปนซอฟแวร
รหสเปด ให Source Code สามารถพฒนาตอยอดโดย
ปราศจากคาใชจายใด ๆ รปแบบการใชงานงาย ๆ และ
สะดวกตอการเรยนร โดยทมพฒนาไดน าเขาขอมลดาน
ภมศาสตรประเทศไทยททนสมยและมรายละเอยดสง
รวมทงขอมลตาง ๆ ทเปนประโยชนตอการด ารงชวตของ
คนไทย ไดแก ขอมลภาพถายจากดาวเทยมแลนดแซทท
บนทกภาพในป 2549 ทวประเทศไทย, ขอบเขตการ
ปกครองระดบจงหวดและอ าเภอ ทตงอ าเภอ, เสนทาง
คมนาคม และสถานทส าคญอน ๆ รวมถงขอมลภาพถาย
จากดาวเทยมรายละเอยด 2.5 เมตร ทวประเทศไทย
ตารางท 7.2 (ตอ)
ฐานขอมล ตวอยางเวบไซต
Marine Data Access Online
เปนเวบไซตทใหรายละเอยดของขอมลตาง ๆ ทาง
สมทรศาสตร อาท อณหภม ความเคม กระแสน า
สารอนทรย และแสง ตามความลกของน า โดยการ
ประยกตเทคโนโลยทนส ารวจสมทรศาสตรรวมกบ
เทคโนโลยดาวเทยมเพอเกบขอมล โดยส านกงานพฒนา
เทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ
โครงการประมวลผลขอมลภาพถายดาวเทยมระบบ
MODIS รายวน
ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ
(สทอภ.) รวมมอกบ AIT ในการรบสญญาณภาพถายจาก
ดาวเทยมระบบ MODIS จากดาวเทยม TERRA และ
AQUA ซงสามารถน ามาวเคราะหและประมวลผลขอมลได
หลายรปแบบ และมประโยชนในการตดตามสถานการณ
ตาง ๆ ในระดบภมภาคไดทก ๆ วน สทอภ. จงด าเนนการ
ประมวลผลขอมลภาพถายจากดาวเทยมระบบ MODIS
เบองตน เพอใหหนวยงานราชการ สถานการศกษา และ
นกวจย สามารถน าไปประยกตตอยอดในภารกจท
เกยวของ
ASIAES - THE ASEAN+3 SATELLITE IMAGE
ARCHIVE FOR ENVIRONMENTAL STUDY
เปน web portal ทจดท าขนภายใตโครงการ
The ASEAN+3 Satellite Image Archive for
Environmental Study (ASIAES) ทเกดขนจากการ
ประชม ASEAN+3 Economics Minister (AEM+3) ในป
2544 และเรมด าเนนการป 2549 ภายใตความรวมมอ
ประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต, จน, ญปน และ
เกาหล ในการแบงปนขอมลส ารวจโลกของแตละประเทศ
มาใชในการบรหารจดการสงแวดลอมและภยพบต
สรป
เทคโนโลยสารสนเทศกบการจดการสารสนเทศทองถน เปนเทคโนโลยสารสนเทศทใชใน
การบนทกและถายทอดองคความรของทองถนในการจดเกบขอมล ประมวลผลขอมล รายงานผล
ขอมล และบรการสารสนเทศแกผใช เทคโนโลยสารสนเทศมความส าคญในการจดการขอมล ระบบ
ฐานขอมลทองถน การประชาสมพนธเพอเผยแพรความร สวนประเภทของเทคโนโลยสารสนเทศใน
การจดการสารสนเทศทองถน การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศกบการจดการสารสนเทศท องถน
เปนการใชเทคโนโลยในการจดการความร ตลอดจนการประยกตระบบสารสนเทศทางภมศาสตรใน
การจดการสารสนเทศทองถน เปนการจดเกบ การคนหาขอมล การวเคราะหและการแสดงขอมล
ซงระบบสารสนเทศทางภมศาสตรตางจากระบบฐานขอมลหรอระบบสารสนเทศอน ๆ ตรงท ระบบ
สารสนเทศทางภมศาสตรวางอยบนพนฐานของการอางองคาพกดภมศาสตร ขอมลภาพ และขอมล
คณลกษณะทสามารถบงบอกต าแหนงในการจดเกบขอมลแผนททมปรมาณมากใหสะดวกรวดเรว
อกทงยงชวยในการตดสนใจและวางแผนไดเปนอยางด