@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ … · ËtrƒúÞu xu™ƒfuo™ o 159 160 o ykÄthe...

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

160 o ykÄthe y{tË™t ‚usMðe ‚th÷tËtrƒúÞu xu™ƒfuo™ o 159

ƒ[…ýÚte ŒtuM‚ hnu÷ …tu÷ y™u {U ‚{tht …wM‚f™u ¾qƒ s ¾wþe ËtÚtuðtkåÞwk y™u {U ‚{tht Sð™™e ðt‚tu ƒt¤ftu™u fnuðt™wk ™¬e fÞwO. Võ‚ yufyXðtrzÞt …nu÷tk {U y{tht fuLÿ™t ƒt¤ftu™u ‚{tht ƒ[…ý rðþu ðt‚ fhe.‚{u fuðe he‚u ykÄ ƒLÞt, ‚{the ÷tfze …q÷ …hÚte fuðe he‚u …ze „E, ‚{uAuðxu fuðe he‚u ƒeò ykÄs™tu™u {éÞt y™u …Ae fuðe he‚u fwM‚eƒtS fhðt{tk‚{™u rðïtË ytÔÞtu ‚u ƒÄe s rð„‚ðth ðt‚ {U fhe. ‚{™u su y™w¼ðtuÚtÞt ‚u Ëtk¼¤e ‚uytu ‚{thtÚte yíÞk‚ «¼trð‚ ÚtÞt n‚t y™u ‚u{ýu ‚{thty™w¼ð ËtÚtu ‚u{™t …tu‚t™t y™w¼ð™e Ëh¾t{ýe fhe n‚e. ‚u{™u VheÚte yu«‚er‚ ÚtE fu s{o™e, y{urhft y™u r‚ƒux™wk „{u íÞtk™wk ykÄ ƒt¤f ntuÞ,Œhuf™t y™w¼ð Ëh¾t s ntuÞ Au.

‚{the ðt‚ Ëtk¼éÞt …Ae ƒt¤ftu ËtÚtu {¤e™u …tu‚t™t Œu¾‚t ËtÚteytuËtÚtu ÕntËt™t ykŒh™t ¼t„{tk ‚uytu „Þt. ÕntËt ykÄs™tu {txu {iºte…qýoþnuh ™Úte. þuhe™t hM‚t Wƒz-¾tƒz Au. ‚u{tk™t fux÷tf{tk ‚tu Úttuzt {exhŸzt ¾tzt …ý Au. ƒtkÄft{™e søÞtytu ðtÞh™e ðtzÚte fŒe hûttÞu÷e ntu‚e™Úte. „kŒt …týe™e „xh fu {¤{qºt™e „xh{tk ftuE…ý ÔÞÂõ‚ …ze sE þfu.{tuxt ¼t„™tk y{thtk ƒt¤ftu yt yÔÞðMÚttÚte yòý ™Úte. {U ‚u{™u ytðthM‚t …h fuðe he‚u [t÷ðwk ‚u þe¾ÔÞwk Au y™u ‚uytu™u ‚u{™e ™u‚h™e Ëtuxe fuÂMxf™tu W…Þtu„ fuðe he‚u fhðtu ‚u òýu Au. ‚uytu nk{uþtk yuðwk rð[thu Au fu òunwk {thtu {t„o þtuÄe þfwk Awk ‚tu ‚u{ýu …ý «Þí™ fhðtu òuEyu. Ë{MÞt Võ‚yu Au fu õÞthuf ‚uytu …tu‚t™e ÂMxf ƒ‚tððe fu fu{ ‚u™tu r™ýoÞ fhðt {txu{qkÍtE òÞ Au. fthýfu …þw[thftu y™u Þtºtt¤wytu su{ýu fŒe ÂMxf™e {ŒŒÚte[t÷‚t ykÄ™u òuÞt ™Úte ‚uytu ‚u{™e ntkËe Wztðu Au. ‚uytu ‚u{™u {q¾o ytkÄ¤tytufne™u ‚u{™t [t¤t …tzu Au y™u ‚u{™e {òf Wztðu Au. yuf ð¾‚ Atufhtytu{tknu™t yuf Atufhtyu …tu‚t™wk {tuZwk Vuhðe™u ‚u{™u fÌtwk, “‚{u ytðe he‚u {theËtÚtu ðt‚ ™ fhe þftu. nwk ykÄ Awk …ý nwk {q¾o ™Úte. ‚{u fŒe þt¤tyu „ÞtAtu ? ‚{™u ðtk[‚tk fu ÷¾‚tk ytðzu Au ? {Äht‚u ‚{u xtu[o ð„h xtuE÷ux þtuÄeþftu Atu ?”

ƒÄt ƒt¤ftu{tk ytx÷e ®n{‚Úte «íÞw¥th yt…ðt™e ‚iÞthe y™u ™ezh‚t™Úte. nwk ½ýeðth ‚u{™u fnwk Awk fu ‚u ÷tuftuyu Ë{sðwk òuEyu fu yt ÷tuftu {q¾o™Úte. ‚uytu ™ Ë{S þfu ‚tu, ‚uytuyu ftkEf «íÞw¥th yt…ðtu òuEyu. {tuxt ¼t„™t÷tuftu™u nðu …tu‚t™tu ƒ[tð þtÂçŒf he‚u fhðt™tu rð[th …ËkŒ …zâtu Au. þYyt‚{tk

‚uytu {iºte¼he he‚u «íÞw¥th yt…ðt «Þí™ fhu Au y™u ‚uðt «íÞw¥th™e ftuEyËh ™ …zu ‚tu ‚uytu {tuxt yðtsu ð¤‚tu sðtƒ yt…ðt™wk þY fhu Au, ‚uytu™e{òf fhu Au y™u Úttuze s ðth{tk ‚u{™t …ûtu xtu¤wk yufXwk ÚtE òÞ Au y™u ‚u{A‚tk ytswƒtsw Œu¾‚tu r{ºt ntuÞ ‚tu ‚uytu ‚u{™e ÂMxõË Aw…tðe ŒE™u [t÷ðt÷t„u Au y™u Œu¾‚e ÔÞÂõ‚™t ntÚt …fze™u [t÷ðwk ‚u{™u y™wfq¤ hnu Au.

ytsu ‚{the ðt‚ ‚u{™u ytx÷wk fne™u …qhe fhwk Awk, yt {t™ðe su ‚{thtsuðtu ykÄ Au ‚u Œu¾‚t {t™ðe™tu ntÚt …fze™u ™rn …ý fux÷tf Œtuhzt y™uÂMxõË™tu W…Þtu„ fhe™u Œwr™Þt™t rþ¾h™u yze ytÔÞtu Au. Œu¾‚e ÔÞÂõ‚™e{ŒŒ ðzu [t÷ðt™e y™wfq¤‚t™tu íÞt„ fhe™u, …tu‚t™e {u¤u „tihð…qðof [t÷ðt™wk‚uytuyu ™¬e fÞwO. ‚{the ËtnË™e ðt‚tuyu ‚u{™e ®sŒ„e ƒŒ÷e ™t¾e Au.{tuxt ¼t„™t ykÄtu™u Ë{òE „Þwk Au fu ykÄíð ntuðtÚte ftuE þh{ y™w¼ððt™esYh ™Úte. ™t™t fŒ™t ‚uytu …tu‚t™e ò‚ {txu „tihð y™w¼ðe þfu Au y™u‚uytu ½ýeðth ƒtu÷e QXu Au, y{u ykÄ Aeyu ‚tu þwk ÚtÞwk ? y{u yk„úuS y™u[tE™eÍ ƒtu÷e þfeyu Aeyu, y{u ÕntËt™t {t„tuo™e ¼q÷¼q÷t{ýe{tkÚte hM‚tuþtuÄe þfeyu Aeyu, y{u r¼L™ r¼L™ ºtý «fth™e ƒúuE÷{tk ÷¾tÞu÷ nÂM‚r÷r…ðtk[e þfeyu Aeyu, ÷¾e þfeyu Aeyu y™u «ftþ ð„h ðtk[e y™u ÷¾eþfeyu Aeyu.

„Þt yXðtrzÞu {U ‚u{™u fÌtwk …ý Au fu y{thtk ƒt¤ftu ËtÚtu hne™u ™t™tuyuðtu …ðo‚thtuný™tu ðfoþtu… fhðt {txu ‚{u r‚ƒux ytððt RåAwf Atu fu fu{‚uðwk {U ‚{™u ÷ÏÞwk Au.

ƒu ð»to …nu÷tk, r‚ƒux™e …ðo‚thtuný ËkMÚtt™t yuðhuMx …h ythtunýfh‚t þe¾ð™th r‚ƒuxeÞ™ {t„oŒþof îtht rþûtý {u¤ðe™u y{tht fux÷tfrðãtÚteoytuyu …ðo‚thtuný fhðt™wk þY fÞwo n‚wk. ‚{u yuðhuMx …h rðsÞ {u¤ÔÞtuAu ‚u òÛÞt …Ae ‚u™t ythtuný™wk rþûtý yt…™tht rþûtf™u ‚{™u ÕntËtytððt™wk yt{kºtý yt…ðt™tu rð[th ‚u{™e …tËu hsq fÞtuo n‚tu. ‚uytu …ýy{thtu yt rð[th V¤e¼q‚ ÚttÞ ‚u {txu {ŒŒY… Útðt ¾qƒ s WíËwf n‚t y™uíÞthÚte y{u ‚{tht E-{uE÷ yuzÙuË™e þtuÄ{tk n‚t.

yuf he‚u fneyu ‚tu yt…ýu yuf Ë{ÔÞðËtÞe s Aeyu. ykÄs™tu™u …tu‚t™t…„ …h Q¼t hnu‚t y™u …tu‚t™e {ÞtoŒtytu …h «¼wíð {u¤ððt {txu yt…ýu«tuíËtrn‚ fheyu Aeyu.{U ‚{tht …wM‚f{tk ðtkåÞwk Au ‚u {wsƒ yt…ýe Sð™árüyuf s «fth™e Au, Ë{t™ «fth™tu Rr‚ntË Au y™u rð[th™u V¤e¼q‚ fhðt

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


{txu™tu WÆuþ ÷„¼„ {¤‚tu ytðu Au. ‚{u y{tht ytÞtus™™t y™wËkÄt™uy{the {w÷tft‚ ÷E þfþtu ‚tu y{u ƒÄt s ¾qƒ s «tuíËtrn‚ ÚtEþwk. ytð‚tð»to™e þYyt‚{tk …tu÷ y™u {™u ‚{™u y{urhft{tk õÞtkf {¤ðt™e ‚f {¤þu‚tu y{u ‚{™u Ëti«Út{ {¤ðt RåAeyu Aeyu.

yíÞthu nwk y{tht fBÃÞwxh ¾kz{tk ƒuXe Awk. {the ƒtsw{tk 9 ð»to™e ô{huykÄ ƒ™u÷ yuf ‚usMðe rðãtÚteo, øÞu™þu™ ƒuXtu Au. ‚u™e ËtÚtu ƒu ƒeSrðãtŠÚt™eytu fBÃÞwxh™t …tXtu þe¾e hne Au y™u øÞu™þu™ …ý ‚{™u …ºt÷¾e hÌttu Au. øÞu™Ëu™ Œqh™t rðM‚th{tk hnu÷t „heƒ ¾uzq‚ fwwxwkƒ{tkÚte ytðuAu. ‚u ykÄ ƒLÞtu íÞth …Ae ‚u™t fwxwkƒu ‚u™u ºtý ð»to ËwÄe yuf ykÄthtytuhzt{tk htÏÞtu n‚tu. ykÄ ƒt¤f ntuðtÚte ‚u þh{ y™w¼ð‚tu n‚tu. r‚ƒux{tk÷tuftu {t™u Au fu …qðo¼ð™tk ™hËtk f{tuo™u ÷eÄu ÔÞÂõ‚ ykÄíð™tu ¼tu„ ƒ™u Au.r‚ƒux™t ÷tuftu yuðwk …ý {t™u Au fu ykÄtu …h ¼q‚-r…þt[™wk «¼wíð ntuÞ Au.‚u y{tht ytÞtus™™e AºtAtÞt nuX¤ ytÔÞtu íÞthu ‚u yr‚ þh{t¤ «f]r‚™tun‚tu. yíÞthu ‚u y{thtu ©uc rðãtÚteo Au. fBÃÞwxh …h ¾qƒ s rðïtËÚte ft{fhe þfu Au. …]Úðe „tu¤ Au yuðwk {t™™thtu y™u Vtu™™tu W…Þtu„ fhe òý™th‚u™t „t{™tu ‚u Võ‚ yuf s ÔÞÂõ‚ Au. ‚u ‚u™t „t{™t ƒt¤ftu™u ‚uðwk fnuðtË{Úto Au fu ÷tu¾kze Þtf yux÷u s{e™ …h [t÷™th xtuÞuxt fth fu su …týe™uƒŒ÷u …uxÙtu÷™tu W…Þtu„ fhu Au.

r‚ƒux{tk WAh™th ykÄ™e ®sŒ„e Ëk…qýo…ýu s{o™e fu Þw.yuË.{tk WAh™thtyt…ýt fh‚tk ‚Æ™ y÷„ s Au. …hk‚w ‚uytu ƒeò Œuþ™t ykÄs™tu «íÞu yiõÞy™w¼ðu Au. yt ËkƒkÄ y™u yiõÞ ‚u{™u Sððt {txu …w»f¤ «{tý{tk ‚tft‚y™u þÂõ‚ …qhe …tzu Au. ytsu ytk‚hht»xÙeÞ ykÄrŒ™ Au y™u ‚{u yt rŒðË™wk„tihð y…tðe™u y{™u …w»f¤ {ŒŒ fhe Au. ËqÞo™t «ftþÚte «ftþ{t™ y™uþe‚÷ yuðt ÕntËt ‚hVÚte ‚{™u y{u, y{tht ƒt¤ftu, y{thtu MxtV y™u¾tË …tu÷ ‚hVÚte þw¼uåAt …tXðeyu Aeyu. ‚{tht fwxwkƒes™tu™u y{the ÞtŒ.

…w»f¤ þw¼uåAtytu,‚{the r™ctðt™,ËtrƒúÞu xu™ƒfuo™.

…ºt ðtkåÞt …Ae ƒu ÔÞÂõ‚ rðþu òýðt™e ‚{™u $‚uòhe [tu¬Ë ò„þu.yuðhuMx Ëh fh™th yurhf ðinuL{uÞuh y™u yt …ºt ÷ur¾ft ËtrƒúÞu xu™ƒfuo™.yurhf ðinuL{uÞuh™e ðt‚ yt…ýu y„tW fhe Au. yíÞthu ËtrƒúÞu xu™ƒfuo™™e

ðt‚ fheþwk ‚tu yt…ý™u ÏÞt÷ ytðþu fu ykÄ ™the ntuðt A‚tk, …thft «Œuþ™entuðt A‚tk …tu‚t™wk Sð™ r‚ƒux™t ykÄs™tu™t Wíf»to{tk Ë{Š…‚ fÞwO ‚u ™t™eËw™e ðt‚ ™Úte. ™tuƒu÷ «tEÍ {txu ‚u™wk ™t{ hsq fhðt{tk ytÔÞwk Au, {ÄhxuhuËt yuðtìzo îtht ‚u™u ËL{tr™‚ fhtÞu÷ Au y™u ytu«tn™t rðL£u™t þtu {txu‚u™e ÔÞÂõ‚„‚ he‚u …ËkŒ„e ÚtE Au. yt rËðtÞ™t ‚u™u {¤u÷ yuðtìzo ™ „ýtÞ‚ux÷t Au. 2004{tk yuðhuMx Ëh fh™th yurhf ðinuL{uÞuh r‚ƒux ytðe™u ËtrƒúÞuxu™ƒfuo™™u {éÞtu n‚tu y™u ‚u™e þt¤t™tk A ƒt¤ftu™u {tWLx yuðhuMx™e W¥thƒtswyu 23000 Vqx™t ythtuný {txu Œtuhðýe yt…e n‚e. yt ½x™t™erð„‚ðth ™tUÄ ‘Blindshight’ ™t{™t yuðtìzo rð™h ztuõÞw{uLxhe{tk fhtE Au.yt¾t y{urhft™t rÚtyuxhtu{tk ‚u «ŒŠþ‚ ÚtE hne Au.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

164 o ykÄthe y{tË™t ‚usMðe ‚th÷tËtrƒúÞu xu™ƒofu™ o 163

[t÷tu íÞthu yt ðehtk„™t™e Sð™fÚtt òýe™u ‚u™tk ftÞtuo™u rƒhŒtðeyu.ËtrƒúÞu xu™ƒfuo™™tu sL{ 1971{tk s{o™e™t ƒtu™{tk ÚtÞtu n‚tu. sL{Úte

s ‚u™u ™uºt…x÷™tu htu„ ÷t„w …zu÷ n‚tu. 12 ð»to™e ô{hu ‚u ykÄ ƒ™e „E.þYyt‚™tk ð»to{tk ‚u [nuht, hk„tu y™u ¼qr{ «Œuþ™u ytu¤¾e þf‚e n‚e.Ët{tLÞ r{ºtt[the ò¤ðe ht¾ðt {txu ‚u …tu‚t™t ykÄíð™u ƒeò …tËu Aw…tð‚ey™u …tu‚t™t ykÄíð™tu RLfth fh‚e. …ý ‚u{tk ‚u ËV¤ ™ ™eðze. {tuxt¼t„™t‚u™t ð„o-r{ºttu ‚u™u Äwífth‚t y™u xtuýt {th‚t. Auðxu ‚u yíÞk‚ Œw:¾e Útðt÷t„e ‚uÚte ‚u™t {t‚t-r…‚tyu ‚u™u ykÄs™tu™e ƒtuzeOO„ Mfq÷{tk Œt¾÷ fhe ßÞtkrðãtÚteoytu™u ½tuzuËðthe, ÂMð{ª„, …týe™t Íz…e «ðtn{tk ‚ht…tu [÷tð‚t,ƒúuR÷r÷r… ÷¾‚t ðtk[‚t þe¾ððt{tk ytð‚wk y™u ¾tË fhe™u ytí{rðïtËs„tððt{tk ytð‚tu. íÞtk …tu‚t™t ykÄíð™u Mðefth‚t ‚u þe¾e „E y™u ƒeò÷tuftu™u þe¾ðtz‚t y™u {ŒŒf‚to Útðt™wk þe¾e „E.

‚uýu …tu‚t™tu {wÏÞ yÇÞtË Þwr™ðŠËxe ytìV ƒtu™{tk fÞtuo. 30,000rðãtÚteoytu{tk r‚ƒurxÞ™ ¼t»tt þe¾™th Võ‚ ‚u s n‚e. …hk‚w ‚u Ë{Þu ƒúuE÷¼t»tt{tk r‚ƒurxÞ™ ¼t»tt ™ n‚e. ‚uÚte ‚uýu …tu‚t™e …Ør‚™tu rðftË fhe™uƒúuE÷{tk ÷ÞƒØ r‚ƒurxÞ™ ¼t»tt™t òuztûthtu y™wðtrŒ‚ fÞto. yt yr¼„{™tuËti«Út{ W…Þtu„ fh™th ‚u ƒ™e. …tu‚t™t ËkþtuÄ™ îtht ‚u™u òýðt {éÞwk fur‚ƒux{tk ykÄíð™t fuËtu …w»f¤ n‚t. 26 ð»to™e ô{hu ‚uýu r‚ƒux™t yk‚rhÞt¤rðM‚th{tk {wËtVhe fhðt™wk ™¬e fÞwO ßÞtk „útBÞ rðM‚th™e {w÷tft‚ ÷eÄe. ‚uýu…tu‚t™e ƒúuE÷ …Ør‚™tu Vu÷tðtu þY fÞtuo y™u íÞtk hnu‚t ykÄ ƒt¤ftu™u rþûtýyt…ðt{tk {ŒŒ fhðt ÷t„e. …tu‚t™t æÞuÞ™e ËV¤‚t {txu Ëh¤ hM‚tu ½tuzuËðthefhe™u s þõÞ ÷tøÞtu íÞthu ‚u™e Ët{u ƒÄe ƒtswÚte rðhtuÄ™tu ðkxtu¤ Q¼tu ÚtÞtu.‚u{ A‚tk ‚uýu …tu‚t™e {wËtVhe ‚u™t ºtý ËtÚteŒthtu ËtÚtu [t÷w ht¾e. ‚u{tk™tƒu r‚ƒurxÞ™ n‚t su yuuf „t{Úte ƒeò „t{ ½tuzuËðthe fhe™u s‚t.

‚u™u su ftkE òýðt {éÞwk ‚u yt½t‚s™f n‚wk. r‚ƒux{tk ykÄs™tu™u yuf÷t…tze Œuðt{tk ytð‚t n‚t. ‚uytu™wk ftuE {t™-ËL{t™ ™ n‚wk. õÞthuf ‚uytu™u{th {thðt{tk ytð‚tu fu íÞS Œuðt{tk ytð‚t fu þuhe{tk ¼e¾ {tk„‚t fheŒuðt‚t. ÷„¼„ ƒÄt s ykÄs™tu rƒ™r{÷™Ëth y™u y¼ý n‚t fthýfu‚uytu {t™‚t fu ykÄíð Œw»f{tuo™t fthýY… yuf yr¼þt… Au. „útBÞs™tuyu…nu÷eðth ‚u™u Ëðthe fhe™u ‚u{™t «Œuþ{tk «ðuþ‚e òuE íÞthu ‚u ykÄ n‚e‚uðwk {t™ðt ‚uytu ‚iÞth ™ n‚t. ‚uýu ‚u{™u ‚u Ë{òððt™tu «Þí™ fÞtuo fu ykÄntuðt A‚tk ‚u{™tk ƒt¤ftu ½tuzuËðthe fhe þf‚tk n‚tk, ðtk[e fu ÷¾e þf‚tk

n‚tk. ‚u™u ÷tøÞwk fu ‚uýu ‚uytu™tu rðïtË S‚e ÷eÄtu n‚tu fthýfu yuf ÔÞÂõ‚yufÌtwk, “‚{the þt¤t™e Þtus™t y{tht {txu yuf MðÃ™ Ë{t™ Au.”

õÞthuf ‚u™wk ykÄíð ‚u™u z„{„tðe ŒE þf‚Twk n‚wk …ý ‚uýu fŒe …tAe…t™e ™ fhe. Œhuf «fth™t yðhtuÄtu …h ‚uýu rðsÞ {u¤ÔÞtu. yuf {w÷tft‚{tk‚u nË‚tk nË‚tk fnu Au, “þYyt‚{tk yt ƒÄwk ft{ Œw:¾ŒtÞf ÷t„‚wk n‚wk …ýyðhtuÄtuyu y{™u ðÄw ƒ¤ðt™ ƒ™tÔÞt. ÷tuftuyu {tht {t„o{tk {ÞtoŒtytu Q¼efhðt «Þí™ fÞtuo …ý yt {ÞtoŒtytuyu nk{uþtk {™u ‚ftu {u¤ðe yt…e. nwk Ë‚‚{tht æÞuÞ{tk ÷t„e hne fthýfu nwk {t™‚e n‚e fu ‚u þõÞ n‚wk.”

ËtrƒúÞu xu™ƒfuo™u …tu‚t™t yÇÞtË ËtÚtu {tuL„tur÷y™ y™u [tE™eÍ™tuyÇÞtË fÞtuo n‚tu. ‚uýu ytÄwr™f y™u «t[e™ r‚ƒurxÞ™ ¼t»tt™tu …ý yÇÞtËË{tsþt† y™u ‚¥ð¿tt™ ËtÚtu fÞtuo n‚tu. yt «fth™t yÇÞtË {txu y„tWftuE ykÄ rðãtÚteoyu WíËwf‚t ƒ‚tðe ™ n‚e. ‚uýu y„tW™t rðãtÚteoytu su{…eAunX …ý ™ntu‚e fhe ‚uÚte ‚uýu ò‚u …tu‚t™t yÇÞtË™e he‚ þtuÄe ftZe.yt y™w¼ð 1992 {tk ‚u™u ykÄs™tu {txu™e r‚ƒurxÞ™ ƒúuE÷ r÷r…™tu rðftË

fhðt{tk ft{ ytÔÞtu. ytþtuÄ r‚ƒux™t ykÄ ÷tuftu{txu Ë¥ttðth r÷r… ƒ™e„E.

1997{tk ËtrƒúÞux u™ƒfu o™ ykÄs™t u™e…rhÂMÚtr‚™tu õÞtË ftZðtyuf÷e ½q{e. 1998{tk

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


…tAt Vhe™u ‚uýu r‚ƒux™t htsÄt™e™t þnuh ÕntËt{tk ykÄs™tu™u rþûtý {¤ehnu ‚u nu‚wÚte yuf fuLÿ MÚttÃÞwk. yt …nu÷tk ftuE ykÄ ÔÞÂõ‚ þt¤tyu sðtþÂõ‚{t™ ™ n‚e. yt fuLÿ …tk[ ƒt¤ftu™t rþûtý ftÞoÚte þY ÚtÞwk. ËtrƒúÞu…tu‚u ƒt¤ftu™u rþûtý yt…ðwk þY fÞwO. Äe{u Äe{u ËnÞtusf y™u Ë÷tnfth™esðtƒŒthe Mðefthe ÷E r‚ƒux™t r™ðtËe™u s fu¤ðýe yt…e rþûtf ‚hefu‚u™t fuLÿ{tk ‚u r™{ýqf yt…ðt ÷t„e. ‚u ykÄs™tu™t rþûtf™e …ËkŒ„e ò‚ufhðt ÷t„e y™u ‚u™t fuLÿ™t MxtV {uBƒËo …h Œu¾hu¾ ht¾ðt ÷t„e. {t‚t-r…‚t îtht íÞòÞu÷ ykÄ ƒt¤ftu™u þtuÄe™u, „útBÞs™tu îtht ‚hAtuztÞu÷ ytðtkƒt¤ftu™u y™u ð»ttuo ËwÄe ykÄtht ¾kz{tk ƒtkÄe ht¾u÷ ytðtk ykÄ ƒt¤ftu™u su[t÷‚t …ý þeÏÞt ™ ntuÞ ‚uðtytu™u ÷tðe™u ‚u™t fuLÿ{tk rþûtý yt…ðt™wkftÞo fhðt ÷t„e.

‚u™t yt «tusuõx™e «„r‚ {w~fu÷e ð„h þõÞ ™ s n‚e. MÚttr™fr‚ƒurxÞ™tu ½ýeðth ‚u™t ykÄíð™tu ÷t¼ ÷E™u ‚u™u Au‚h‚t. ½ýe Þwhtur…Þ™ËkMÚttytu ‚u™u ftuE {ŒŒ …qhe …tzðt™e ‚iÞthe ƒ‚tð‚e ™Úte fthý fu ‚uytu{t™u Au fu ‚u™t suðe ytkÄ¤e ÔÞÂõ‚ ‚u™t ytðt «tusuõx{tk ËV¤ ™rn òÞ.s{o™e™e ËkMÚttytuyu ykÄs™tu™u {txu Vt¤tu yt…ðt™tk su ð[™tu ytÃÞtk n‚tk ‚uËtfth ™Úte ÚtÞtk. ‚u{ A‚tk ytsu 3 Úte 19 ð»to™e ô{h™t 37 rðãtÚteoytu

‚u™e r™ðtËe þt¤t{tk yÇÞtË fhu Au. 6 fu¤ðýe …t{u÷t rþûtftu Au y™u ƒeò…tk[ MxtV™t ËÇÞtu Au. ËtrƒúÞu xu™ƒfuo™™u …qAðt{tk ytÔÞwk fu ‘ftuE …ý «fth™t¾[o …uxu yt ƒt¤ftu …tËuÚte …iËt ÷uðt‚t ™Úte ‚tu yt þt¤t fuðe he‚u xfe hneAu ?’ ytŠÚtf ËnÞtu„™e ðt‚ ytð‚tk ‚u ÔÞrÚt‚ ƒ™e nË‚u {w¾u sðtƒ yt…uAu, “y{tht yt «tusuõx™u [÷tððt™tu ¾[o {trËf 2000 ztu÷h ytðu Au. ‚uƒnw ™Úte. {thwk {t™ðkw Au fu yt ð»to™t yk‚u fŒt[ y{u yt {w~fu÷e{tkÚte ƒnth™ef¤e sEþwk.”

ËtrƒúÞu xu™ƒfuo™u …tu‚u …tu‚t™t 20,000 ztu÷h yt þt¤t þY fhðt ¾[eo™tÏÞt Au. þt¤t™u „útLx {¤u ‚u {txu ‚u …tu‚t™tu ½ýtu Ë{Þ ¼t»týtu yt…ðt{tk,Vt¤tu Q¼tu fhðt {wËtVhe{tk y™u ÔÞÂõ‚„‚ he‚u ÷tuftu™u {¤ðt{tk ÔÞr‚‚ fhuAu. yt «tusuõx™u ytk‚hht»xÙeÞ ÏÞtr‚ {¤e ntuðtÚte Œh ð»tuo 5000 rs¿ttËw{w÷tft‚eytu ‚u{™e þt¤t™e {w÷tft‚ ÷u Au. ‚u™t fnuðt «{týu …ý Vt¤tuÄtuÄ™e su{ ytð‚tu ™Úte. …tu‚t™e ÂMxf s{e™ …h {qfe, …tu‚t™t ntÚt ½qkxý…h xufðe, ytftþ ‚hV [nuhtu Ÿ[tu fhe …tu‚t™e ÷t„ýe yr¼ÔÞõ‚ fh‚tk ‚ufnu Au, “÷tuftu y{™u …iËt ™Úte yt…‚t ‚u™wk {wÏÞ fthý yu Au fu y{u ŒÞt™t™t{u Vt¤tu W½htð‚t ™Úte. ‚u {t™u Au fu ‚u™t rðãtÚteoytu™u ŒÞt{ýt «M‚w‚fhe™u y„tW™e …qðo„ún¼he …rhÂMÚtr‚ Ësoðt suðe ðt‚ Au. y{u þeÏÞt Aeyufu ÷tuftu™u ‚{tht {txu y™wfk…t ò„þu ‚tu ‚{u Vt¤tu {u¤ðþtu …ý ‚{tht{tkhnu÷ Ët{ÚÞo™e Ë{sý fŒe ™rn ƒŒ÷tÞ.”

ËtrƒúÞu xu™ƒfuo™u sýtðu Au fu “þt¤t{tk rðãtÚteoytu Ëti«Út{ ytðu AuíÞthu ‚uytu™u þe¾ðt {txu y™u þt¤t™t ftÞo{tk ¼t„ ÷uðt™wk fnuðtÞ Au íÞthu‚uytu fnu Au, “nwk ykÄ Awk. {thtÚte ‚u ÚtE þfu ™rn.” …hk‚w ‚uytu ßÞthu ƒeòkƒt¤ftu™u Ë¾‚ {nu™‚ fh‚t swyu Au íÞthu ‚u{™e árü ƒŒ÷tE òÞ Au.rðãtÚteoytu yufƒeò™u {ŒŒ fhðt ÷t„u Au. þwk fhðt™wk Au ‚uðwk òýðt™e ‚uytuhtn òu‚tk ™Úte. ŒÞtÚte «uhtE™u ftuE {ŒŒ fhu ‚uðwk {™u õÞthuÞ „BÞwk ™Úte.…rù{™t Œuþ™e ÔÞÂõ‚ ‚hefu ytðe™u þwk fhðt™wk Au ‚uðwk fne™u {ŒŒ fhðt™wk{™u fŒe „{‚wk ™Úte. nwk ‚u{™e …tËuÚte þe¾wk Awk. y{u y{tht y™w¼ðtu™uyufƒeò™t y™w¼ðtu ËtÚtu òuzeyu Aeyu. nwk ‚uytu {tknu™e yuf Awk ‚uðwk s {t™wkAwk. ‚uytu {txu™tu yt «tusuõx Au ‚ux÷tu s {thtu «tusuõx Au.” xu™ƒfuo™u™tu nu‚wykÄ ƒt¤ftu™u …tu‚t™e ftu{ ËtÚtu fuðe he‚u n¤e {¤e sðwk ‚u þe¾ððt™tu Au.Œu¾‚t ÷tuftu™u rþûtý yt…ðwk ‚u™t fh‚tk ykÄs™™u rþûtý yt…ðwk frX™ Au. ‚u

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


fnu Au, “nwk {t™wk Awk fu …tu‚t™e ftu{™t ÷tuftu{tk ykÄ ÷tuftu yk„u™e Ë{sŒthe{tksu ƒŒ÷tð ytÔÞtu Au ‚u ykÄs™tuyu Vu÷tððtu òuEyu. y{thtk ƒt¤ftu ‚u{™t„t{zu òÞ Au íÞthu ‚uytu ‚u{™t fwxwkƒes™tu fh‚tk fkEf rðþu»t òý‚tk ntuÞ Au.fux÷tf „t{ztytu{tk, fwxwkƒes™tu™u [tE™eÍ fu yk„úuS ¼t»tt{tk ƒtu÷‚tk ytðz‚wkntu‚wk ™Úte. …tAtu ytðu÷ ƒt¤f ‚u{™t {txu ‚u™wk ¼t»ttk‚h fhðt Ë{Úto ntuÞ Au.‚u ftuE ™ðt {qÕÞtu ÷E™u ytÔÞwk ntuÞ Au. ®sŒ„e{tk «Út{ðth fwxwkƒes™tu™u ‚u™eW…Þtur„‚t Ë{òÞ Au.

xu™ƒfuo™u™u ßÞthu …qAðt{tk ytÔÞwk, “þwk rðãtÚteoytu™u ‚u{™t „t{zu …tAtsðt{tk yý„{tu Q¼tu ÚttÞ Au ?” ‚u fnu Au, “‚uðwk ƒ™u Au. Œu¾‚t ÷tuftunk{uþtk {™u fnu Au fu ‚{u ‚uytu™u ‚u{™e Œwr™ÞtÚte swŒe s rŒþt{tk ðt¤e ŒtuAtu fu r[¥t¼ú{ fhe Œtu Atu.” ‚u™t «íÞw¥th{tk ‚u fnu Au, “{U ‚u rðþu rð[tÞwOAu. yt r[¥t¼ú{ ™Úte. ‚u s ‚u{™e yuf ËtŒe ®sŒ„e Au. ‚u{™wk «tÚtr{frþûtý …whwk fhe™u ‚uytu …tu‚t™t „t{zu …tAt sðt™wk …ËkŒ Œhu Au, Œu¾‚tk ƒt¤ftuËtÚtu Ët{tLÞ þt¤t{tk òÞ Au fu ftuE ÔÞðËtÞ {txu …tu‚t™e ò‚™u fu¤ðu Ausuðe fu {uzef÷ {Ëts, …þw…t÷™, …™eh ƒ™tððwk fu ¾u‚e fhðe.” xu™ƒfuo™™tuykr‚{ nu‚w fuht÷t{tk rºtðuLÿ{ ™Sf yuf ytk‚hht»xÙeÞ fu¤ðýe fuLÿ ËÚtt…ðt™tuAu ßÞtk rðftË fh‚e yt yt¾e Œwr™Þt{tkÚte ykÄ ÷tuftu ytðe™u …tu‚t™t ÷tuftu{txu sYhe yuðe …tu‚t™e þt¤t y™u fu¤ðýe fuLÿtu MÚtt…e þfu ‚u™e ðrnðxeytðz‚ {u¤ðe þfu.

ytsu xu™ƒfuo™u ËtrƒúÞu y™u ‚u™t Sð™ ËtÚte …tu÷ ¢tu™u™ƒ„o™t ftÞo {txuy™u ‚u{™t «tusuõx ‘Braille Without Borders’ {txu ¾qƒ ¾qƒ yt¼th.

‚u{™t fthýu s ytsu r‚ƒux{tk ykÄíð «íÞu™tu yr¼„{ ƒŒ÷tE hÌttu Au.…tu‚t™e {wËtVhe Œhr{Þt™ ËtrƒúÞu ‚u™t ËtÚte yuðt …tu÷ ¢tu™u™ƒ„o™u {¤en‚e y™u ‚u{ýu …nu÷wk ft{ r‚ƒux™t ykÄs™tu {txu þt¤t MÚtt…ðt™wk y™u ‚u{™eËkMÚtt ‘Braille Without Borders’ Q¼e fhðt™wk yuf Œw»fh MðÃ™ ËtfthfÞwO. ‚u{™t fuLÿ{tk rðãtÚteoytu™u ðtk[‚t, ÷¾‚t y™u ºtý ¼t»tt r‚ƒurxÞ™,[tE™eÍ y™u yk„úuS ¼t»tt þe¾ðtÞ Au. Mð‚kºt he‚u Sðe þfu ‚u {txu ‚u{™usYhe ËtÄ™tu yt…ðt{tk ytðu Au. 9 ð»to …Ae ‚u{™t fuLÿ™t «Út{ Œt¾÷ÚtÞu÷t rðãtÚteoytu M™t‚f™e …Œðe ntkË÷ fhe hÌtt Au. …tu‚t™tu ÄkÄtu MÚtt…ehÌtt Au y™u …tu‚t™t fwxwkƒ™t {wÏÞ f{t™th ÔÞÂõ‚™tu Œhßòu {u¤ðe hÌtt Au.rðfË‚t Œuþtu{tk árü™e ûtr‚ Ähtð™tht ykÄs™tu {txu yuf ™{q™tY… þt¤t‚hefu™wk MÚtt™ ‚u{ýu {u¤ÔÞwk Au. ‚uytu fuht÷t{tk yuf ™ðtu «tusuõx MÚtt…ðt sEhÌtt Au, ßÞtkÚte ykÄs™tu™u Ëuxu÷tEx îtht rðï¼h{tk rþûtý {¤e hnu ‚uðeÔÞðMÚtt™wk ytÞtus™ ÚtE þfu. ÕntËt{tk þt¤t™t Ëk[t÷™ W…htk‚ ‚uytu [eÍVuõxhe y™u «tiZtu {txu ÔÞtðËtrÞf fu¤ðýe yt…ðt™wk ftÞo …ý fhu Au. r‚ƒux{tkËtûth‚t™t yr¼Þt™™e suntŒ s„tðe ËV¤‚t…qðof ykÄs™tu™t Wíf»to {txu…tu‚t™wk Sð™ Ë{Š…‚ fh™th™u ÷t¾ ÷t¾ Ë÷t{ !

xu™ƒfuo™u {u¤ðu÷ ËL{t™ y™u yuðtìzo™e yuf xqkfe ÞtŒe :• 2000-03-08 elected Woman of the Year by members of the

International Women’s Club, Frankfurt, Germany (Elisabeth NorgallAward)

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


• 2000-08 received the Zilveren Jandaia (together with PaulKronenberg), a Dutch award for people who improve conditions indeveloping countries

• 2000-12-08 received the Charity Bambi award of German Mediafor the documentary film Mit anderen Augen (English: With OtherEyes)

• 2002-09-01, received the Albert Schweitzer Award of the JohannWolfgang von Goethe Foundation in Basel, Switzerland, togetherwith Paul Kronenberg, handed over by the 80 year-old daughter ofAlbert Schweitzer

• 2002-09 received Nuremberg Teddy for Humanity together withPaul Kronenberg

• 2003-10-07 was knighted alongside Paul Kronenberg in the Orderof Oranje-Nassau in the name of the Queen of The Netherlands

• 2004-02-26 received a Christopher award for her book My PathLeads to Tibet

• 2004-10-26 received the Time magazine European HERO 2004award

• 2004-11-10 received the Time magazine Asia’s HERO 2004 award• 2005-01-29 chosen Global Leader for Tomorrow by the World

Economy Forum• 2005-03-02 Leila Hadley Luce Award for Courage of the World

Wings Quest Trust Women of Discovery Awards• 2005-10-05 awarded the Bundesverdienstkreuz, highest German

order from the German president Dr. Horst Köhler• 2005-12 awarded the National Fundraising Award in Berlin,

Germany, together with Paul Kronenberg, for fundraising methodsemphasizing the strengths and motivation of blind people rather thanappealing to donors’ pity

• 2006-10 Sabriye and Braille Without Borders were honoured asLaureates of the Mother Teresa Award

• 2006-10 National Friendship Award of the People’s Republic ofChina

• 2008-10 the National Braille Press in Boston handed Sabriye the“Hands On Award” for her book My Path Leads to Tibet.

• • •

þe÷t hzTÍeðeÍ

16

ÔÞÂõ‚™u …tu‚t™t{tk rðïtË ntuÞ ‚tu ftuE ftÞo yþõÞ ™Úte hnu‚wk. Võ‚‚u ftÞo fhðt™e yŒBÞ Ík¾™t ‚u ftÞo rËØ fhðt ‚hV ‚u™u Œtuhe òÞ Au. ‚u

{txu Võ‚ Ë{Þ ÷t„u Au. Œhuf {txu ytfhtu Ë{Þ‚tu ytð‚tu s ntuÞ Au y™u õÞthuf ‚uðe …rhÂMÚtr‚{tkhzðwk …ý ytðe òÞ. …hk‚w Œhuf{tk …tu‚t™t ÷ûÞ™u…ntU[e ð¤ðt™e ‚tft‚ ‚tu ntuÞ s Au. Võ‚ yt„¤ðÄðt {txu ytswƒtsw hnu÷t …zfthtu™u su Íe÷e ÷u‚u sk„ [tu¬Ë S‚e òÞ Au. ®sŒ„e™tu sk„ S‚e„Þu÷ ytðe yuf sðtk{Œo ytuh‚™e Sð™ Íh{hðtk[þwk ‚tu ÏÞt÷ ytðþu fu ™the …whw»t Ë{tuðzeƒ™e þfu Au. [t÷tu íÞthu ÷t¾u yuf ÔÞÂõ‚™u õÞthuf

Út‚t htu„ Ët{u ÍÍq{e rËrØ™t rþ¾hu …ntU[u÷e y™u “®n{‚u {Œto ‚tu {ŒŒu¾wŒt” ™e WÂõ‚™u Ëtfth fh‚e yt þe÷t™e Sð™ Íh{h ðtk[e™u «uhýt÷Eyu.

TAR (Thrombocytopenia-absent radious) ™t ÷ûtýtu ËtÚtu sL{u÷eþe÷t hzTÍeðeÍ ftuýeÚte …ntU[t ð„h™t ntÚt ËtÚtu y™u Ët{Ët{t „tu¤ „tu¤VÞto fhu ‚uðt …„tu ËtÚtu sL{e n‚e. ytðe rðf÷tk„‚t ntuðt A‚tk ‚uýuy™wM™t‚f™e W…trÄ y™u Tae Kwon Do ™tu ç÷uf ƒuÕx {u¤ÔÞtu y™u ytsu

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

172 o ykÄthe y{tË™t ‚usMðe ‚th÷tþe÷t hzTÍeðeÍ o 171

«uhýtí{f ðõ‚t ‚hefu™wk {t™™eÞ MÚtt™ þtu¼tðu Au. ‚uýu yt…u÷ yuf {w÷tft‚{tkyr¼ÔÞõ‚ Út‚e ‚u™e Sð™ „tÚtt™t fux÷tf ykþtu ðtk[e™u ÷t„u Au fu Ët{tLÞ{t™ðe fh‚tk …tu‚t™e ò‚™u ‚uýu ËðtE Ëtrƒ‚ fhe yt…e Au.

…tk[ ÔÞÂõ‚™t fwxwkƒ{tk þe÷t ºteò ™kƒh™e Œefhe n‚e. ‚u™t {t‚t-r…‚t™u yuðtu ftuE ÏÞt÷ ™ n‚tu fu ‚u™u ftuE ¾tuz-¾tk…ý Au. ‚u™tu sL{ {tÕz™ntìÂM…x÷{tk ÚtÞtu n‚tu y™u ‚h‚ s ‚u™u ƒtuMx™™e V÷tu®x„ ntìÂM…x÷{tkVuhððt{tk ytðe n‚e. ‚u™t ÓŒÞ{tk rAÿ n‚wk y™u ÷tune™t ftu»ttu™e ËkÏÞtyÕ… n‚e. TAR ™t ÷ûtýtu{tk yt Ët{tLÞ ƒtƒ‚ Au. ‚u™t sL{ …Ae ÚttuztuË{Þ ½hu htuftE™u ‚u …tAe s‚e hne y™u ÚtuLfË r„®ð„ …nu÷tk …tAe Vhe.‚u™t sL{ …Ae ‚u{™t Vur{÷e ztìfxhu ‚u™t {t‚t-r…‚t™u fÌtwk n‚wk, ‚{the Œefhe{txu ƒu rðfÕ…tu Au. yíÞthu, ¼rð»Þ{tk y™u ‚{tht {]íÞw …Ae ‚u™t {txu suftkE ÚtE þfu ‚u fhtu yÚtðt ‚{u ftkE s ™ fhtu. ‚u™t {t‚t-r…‚tyu ƒeòurðfÕ… …ËkŒ fÞtuo su Ënu÷tu ™ n‚tu.

þe÷t™u ‚u™t ƒ[…ý™e ðt‚tu ‚u™u ƒnw ÞtŒ ™Úte. A‚tk ¾qƒ {nu™‚Úte‚u™u ÞtŒ ytðu Au fu ‚uýu ‚u™t ƒ[…ý™tk ŒË ð»to ntìÂM…x÷{tk y™u ntìÂM…x÷™eƒnth rð‚tÔÞtk n‚tk. ƒu ð»to™e ‚u ÚtE íÞtk ËwÄe ‚u ƒtuMx™™e ntìÂM…x÷{tkhtuftE n‚e, íÞth …Ae ‚u ‚eÚto {krŒhtu{tk fu ßÞtk ‚u™t (Shriners) Ëuðftu fusu ¾tuz-¾tk…ýðt¤t ƒt¤ftu™u y™u ŒtÍu÷t ƒt¤ftu™u {V‚ Ëthðth …qhe …tz‚tn‚t íÞtk hne.

‚u™u ½ýt ÷tuftu ËtÚtu Ëk…fo{tk ytððwk …zâwk n‚wk. ‚uytuyu ‚u™e ntkËe Wztðen‚e, ‚u™u ‚tfe ‚tfe™u òuE n‚e y™u ‚u™e ŒÞt ¾tÄe n‚e. íÞthu ‚u™u «‚er‚ÚtE n‚e fu Võ‚ ntMÞ s ‚u™tu yuf W…tÞ Au su yt ƒÄwk Aw…tðe þfu. ytÚteƒt¤ftu ‚u™e {òf Wztð‚tk n‚tk íÞthu ‚u ‚u{™e ËtÚtu nË‚e. ‚u hz‚e ‚tu ‚uytu¾qƒ Íz…Úte {òf Wztð‚t yxfe s‚t. ‚u{™e y…uûtt {wsƒ ntMÞ ‚u™tu«r‚W¥th ™ n‚tu. ytÚte ‚uytu™e {òf Wztððt™e ð]r¥t …h ykfwþ {wft‚tu.…ý ‚u {òf þtherhf ðuŒ™t ËtÚtu ÷t„ýe™u …ý XuË …ntU[tz‚e n‚e. ‚u …tk[ð»to™e ÚtE íÞtk ËwÄe ‚u™u …„™t …èt™e, walker ™e fu ƒk™u™e sYh …z‚e.‚u ŒË ð»to™e ÚtE ‚u …nu÷tk ŒË sux÷e Ësohe ‚u™t …h ÚtE [qfe n‚e. ‚u™uðtkhðth [t÷‚t þe¾ðwk …zâwk n‚wk. ‚u™u yu{ ÷t„‚wk n‚wk fu TAR Úte ‚u áZ{™tuƒ¤ðt¤e y™u ¾z‚÷ ƒ™e n‚e.

…tu‚t™e rðf÷tk„‚t ËtÚtu ÍÍq{‚t ËtiÚte y½he ƒtƒ‚ {txu ‚u sýtðu Aufu TAR ËtÚtu sL{u÷ ‚u™u ƒeò™u ÷t„‚e y™uf {w~fu÷ ƒtƒ‚tu ‚u™u {w~fu÷÷t„‚e ™ n‚e. ‚u™u ftuE ƒtƒ‚ y÷„ ™ntu‚e ÷t„‚e ‚uÚte fux÷tkf ft{tu ‚uftkE swŒe s he‚u fh‚tk þe¾e „E. ‚u™t fnuðt «{týu ‚u™e ®sŒ„e s yufË{MÞt Au. ftuE ftÞo fhðt {txu y÷„ y÷„ Ë{MÞtytu™u fuðe he‚u òuze™uW…tÞ ftZe þftÞ ‚u òýðwk ‚u™t {txu sYhe ƒLÞw íÞthu ‚uýu ‚u™tu W…tÞ þtuÄe÷eÄtu n‚tu. rðrðÄ ÷tuftu ËtÚtu ÔÞðnth fhðt™wk ftÞo ‚u™t {txu {w~fu÷ n‚wk. ‚uyuðt ½ýt ÷tuftu™u {¤e Au suytu ‚u™t «íÞu zh y™u ŒÞt™e ÷t„ýe y™w¼ð‚tn‚t. ‚uytu ¾hu¾h y¿tt™e n‚t yÚtðt ‚tu ‚u™u {ŒŒ™e sYh ™ n‚e íÞthu‚u™u {ŒŒ™e sYh Au ‚uðwk {t™™tht n‚t.

ftuEfu …qAâwk fu ®sŒ„e{tk ËtiÚte {tuxe rËrØ ‚u™u {txu fE Au ‚tu ‚u™tusðtƒ yt…‚tk ‚u fnu Au fu ‚u™u Mð‚kºt…ýu Sð‚t ytðzâwk. ½ýt ÷tuftu {txuMð‚kºt…ýu Sððwk Œw»fh ntuÞ Au y™u ‚u{tkÞ rðf÷tk„‚t ‚u {w~fu÷ …rhÂMÚtr‚™uðÄw ytfhe ƒ™tðe Œu Au. ƒeò ÷tuftu™t …qðo„úntu™t fthýu ™tufhe {u¤ððenk{uþtk y½he ntuÞ Au y™u yuðe y™uf ™tufheytu ‚u™t {txu yþõÞ n‚e ‚uÚte‚u™t {txu ‚u™t rðfÕ…tu {ÞtorŒ‚ n‚t. ¼q‚ft¤{tk ÞtuøÞ r™ðtMÚtt™ {u¤ððwk yuf™Xthwk MðÃ™ fnuðt‚wk. ¼q‚ft¤{tk ‚u™u ™t™e ™t™e Ë{MÞtytu™tu Ët{™tu fhðtu…zâtu n‚tu. ƒeò fu ºteò {t¤u yu…txo{uLx {¤u, hËtuzt™wk MÚtt™ …ntU[ðt {txuðÄw Ÿ[w …zu yÚtðt ‚tu hËtuzt™e søÞt yux÷e ƒÄe ™t™e ntuÞ fu ‚u™u ft{fh‚t y„ðz …zu. yt ™t™e ™t™e rð„‚tu {tuxt ¼t„™t ÷tuftu™u ™shu ™Úte

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


…z‚e ntu‚e. ½ýt ÷tuftu ‚u™u yuðe søÞt ƒ‚tð‚t fu ‚u{™e árüyu ‚u™u y™wfq¤ntuÞ, …hk‚w nfef‚{tk ‚u MÚt¤u hnuðwk ‚u™t {txu ¾hu¾h {w~fu÷eY… n‚wk. áütk‚Y…ufneyu ‚tu ‚u™t ‚tsu‚h™t yu…txo{uLx{tk ftWLxhxtu… zeþ ðtuþh ™Úte su fŒt[{tusþtu¾™e ðM‚w „ýt‚e ntuÞ y™u {tuxt ¼t„™t ÷tuftu™t ½hu ™ …ý ntuÞ.¾hu¾h ‚u ™ ntuðt™t fthýu ‚u™t {txu ‚u «r‚fq¤‚t n‚e. …hk‚w ƒÄt s«fth™e «r‚fq¤‚t Ët{u ÷ze ÷uðt™wk ‚u™t {txu Ëns n‚wk. ÷tuftu™u ‚tu ™ðtE÷t„u Au fu ‚u™e ÔÞÂõ‚„‚ Ëk¼t¤ ht¾™th ftuE ™Úte.

xu õðtu™ ztu ™u ¾tË …ËkŒ fhðt™wk fthý yt…ýu ‚u™e …tËuÚte òýeyuAeyu íÞthu ‚u™e …ËkŒ„e {txu {t™ W…su Au y™u ‚u™u yr¼™kŒ™ ytÃÞt ð„hhnuðt‚wk ™Úte. {tþo÷ ytxoË þe¾ðt™wk ‚uýu M™t‚f ÚtÞt …Ae „úußÞwyux Mfq÷ÚteþY fÞwO n‚wk. ®sŒ„e{tk ‚u ½ýe zht{ýe ƒtƒ‚tu{tkÚte …Ëth ÚtE n‚e. …ý{tþo÷ ytxoTË ‚u {tknu™e zht{ýe ƒtƒ‚ ‚u™t {txu ™ n‚e. ‚u yurhÍtu™t{tkn‚e íÞthu þt¤t{tk rðrðÄ «fth™e ÷ztE™e h{‚tu þe¾ððt{tk ytð‚e n‚e.‚uýu ƒÄt s «fth™e h{‚tu{tk ©u»X Œu¾tð fÞtuo n‚tu. òufu ‚u™u fŒe yuðwk rð[tÞwO™ n‚wk fu fE h{‚ ‚u™t {txu ©uc n‚e. ‚u „úußÞwyux Mfq÷Úte ½hu ytðe íÞthurðrðÄ «fth™e þi÷e™t ð„tuo™e ‚…tË fhe y™u ‚u{tkÚte y™u ‚u™t {txu xuõðtu™ ztu ËtiÚte ðÄw ©uc h{‚ ÷t„e. ‚u{tk þheh™wk ftÞo ™e[u™t ¼t„™t …hðÄw fuÂLÿ‚ Út‚wk n‚wk su ‚u™e sYrhÞt‚ {txu ðÄw y™wfq÷™ ËtÄ‚wk n‚wk.

xu õðtu™ ztu {tk ç÷uf ƒuÕx {u¤ððtu y™u Criminal Justice {tk y™wM™t‚f™e…Œðe {u¤ððe ‚u ƒk™u …tu‚…tu‚t™e þt¾t {wsƒ ½ýe y½he ƒtƒ‚tun‚e.Criminal Justice™e rÚtËeË …h ftÞo fh‚e ð¾‚u xu õðtu™ ztu yu ‚u™uË{‚tu÷ ƒ™tðe ht¾e. …tu‚t™t ‚™tð™u Œqh fhðt {txu xu õðtu™ ztu n¤ðtÚtðt™tu yuf {t„o n‚tu. y™wM™t‚f …Œðe {u¤ð‚e ð¾‚u ‚u™e ®sŒ„e yíÞk‚‚™tð ¼hu÷e ƒ™e „E n‚e. ƒu ð»to™t „t¤t{tk ‚uýu ‚u™tu yÇÞtË¢{ …qhtufhe ŒeÄtu y™u ytx÷e Íz…u yÇÞtË¢{ …qhtu fh™thtytu{tk ‚u™tu ¢{ Âî‚eÞn‚tu. ‚u™t yÇÞtË¢{{tk sYhe xtE…ª„ ‚uýu ò‚u …tuELxh™e {ŒŒÚte fÞwO n‚wk.xu õðtu™ ztu {tk ç÷uf ƒuÕx {u¤ððt™e «r¢Þt ÷tkƒe «r‚ƒØ‚t {tk„e ÷u ‚uðen‚e. xu õðtu™ ztu yu ‚u™t ÔÞÂõ‚íð™u ¾e÷ððt{tk ½ýe {ŒŒ fhe n‚e. y„tW‚u ytx÷tu ƒÄtu Ë{Þ ftuE yuf «ð]r¥t{tk fŒe htuftÞu÷ hne ™ n‚e. ‚u™t {txuyt rŒðËtu yíÞk‚ f…ht „Þt n‚t y™u íÞth …Ae™t rŒðËtu {ò fhðt{tkrðíÞt n‚t. …nu÷e ð¾‚ ‚uýu ðÄtht™t ð„tuo{tk Ë{Þ Vt¤ÔÞtu n‚tu. ‚u™u zh…ý ÷tøÞtu n‚tu, …hk‚w ‚u ¼Þ™u Œqh ht¾ðt{tk ½ýt ÷tuftuyu ‚u™u {ŒŒ fhen‚e. ‚uytu RåA‚t n‚t fu ‚u ËV¤ ™eðzu. ytÚte n¤ðe …rhÂMÚtr‚ Ësoðt{txu {òf {M‚e fh‚t y™u ‚u he‚ ft{ fhe „E. ‚u{tkÚte ‚u™u ytx÷e ƒÄeÍz…Úte nth ™ Mðefthðt™e þe¾ {¤e.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


‚u™t Sð™{tkÚte {w~fu÷e™t Ë{Þu fŒe nth ™ Mðefthðt™e þe¾ yt…ý™u{¤u Au. ‚u™t fwxwkƒu ‘‚wk ‚u fhe þfu Au’ ƒË yux÷wk s fne™u ®sŒ„e™t sk„™uS‚ðt{tk y™uhe {ŒŒ fhe n‚e ‚u™tu yt Sð‚tu ò„‚tu Œt¾÷tu Au. ‚u™t{tknfthtí{f yr¼„{ Ëuððt™tk ƒes ƒ[…ýÚte ‚u™t {t‚t-r…‚tyu huzâtk n‚tk.yuðe fux÷eÞ ûtýtu{tkÚte ‚u …Ëth ÚtE n‚e fu ‚u ¼tk„e …zu …hk‚w ‚u Ë{Þunfthtí{f yr¼„{™t fthýu …rhÂMÚtr‚ n¤ðe ƒ™tðe þfe n‚e. Sð™ …Út…h z„÷u y™u …„÷u ‚u™t fwxwkƒes™tuyu ‚u™u ËtÚt yt…e ®sŒ„e™e …t …t…„÷e …tzðt{tk ™tUÄ…tºt Vt¤tu ytÃÞtu Au. ‚u™e {t‚tyu ‚u™u þe¾ÔÞwk n‚wk fu‘yþõÞ Võ‚ Úttuze ûtýtu s xfe þfu Au.’ The impossible only takes alittle longer. ‚u™t r…‚t ‚u™u …qA‚t y{urhf™tu™t [th yûthtu fÞt Au ?‘I can’ y™u yt yûthtuyu ‚u™t{tk nfthtí{f yr¼„{™tk ƒes ðtÔÞtk n‚tk.

Þwðt™ ðÞu ‚eÚto {krŒhtu ‚u™t {txu ƒeswk ½h ƒLÞtk n‚tk. ‚u {tuxe ÚtE íÞthu‚uýu ‚u™t Ëuðftu™u fÌtwk fu ‚u …tu‚u ‚u{™t ft{{tk õÞthuÞ ytðe þfþu ‚tu ‚u ‚u™tSð™™e ÄLÞ‚t y™w¼ðþu. ßÞthu …ý ‚eÚto {krŒhtu™t Ëuðftu {txu y™u ‚eÚto{krŒhtu™t y™w¼ðtu rðþu fnuðt™e ‚u™u ‚f {¤e íÞthu ‚u™t rðftË {txu™wk ©uÞnk{uþtk ‚u{™u ytÃÞwk Au. ‚u{ýu ÷eÄu÷ y„íÞ™e Ëk¼t¤u ytsu ‚u™u yuf ™ðwkSð™ ƒûÞwk n‚wk. yfM{t‚{tk ƒu ntÚt „w{tðe ŒeÄu÷ y™u …tu‚t™t …„tu™u ‚u™t™q‚™ ntÚt MðY…u W…Þtu„{tk ÷uðt™wk þe¾‚t …tu÷uLz™t yuf Þwðf …tËu „Þt™wkÞtŒ fh‚tk ‚u fnu Au fu ‚uýu ‚u™u …„tu™tu fuðe he‚u W…Þtu„ fhtÞ ‚u™e þe¾yt…‚t f÷tftu ËwÄe ‚u™e ËtÚtu ðt‚tu fhe n‚e. …tk[ ð»to …nu÷t ‚eÚto {krŒhtu™tËuðftuyu (Shriners) ‚u™u ƒtu÷tðe n‚e fthý fu ‚u{™t ‚eÚto {krŒh{tk (TAR)™tk ÷ûtýtu ËtÚtu …ezt‚wk yuf ƒt¤f n‚wk y™u ‚u™t fwxwkƒes™tu …]åAt fh‚t n‚tfu fŒe ‚{u ytðt ftuE™e Ëthðth fhe Au fu fu{. …tk[ ð»to …Ae ‚u fwxwkƒ ËtÚtu‚u™u r™fx™e r{ºtt[the ÚtE y™u ‚u{™t Œefht™u ‚uýu ¾qƒ s {ŒŒ fhe.

xu õðtu™ ztu™t fthýu ÷tuftu™wk æÞt™ ‚u™t ‚hV ¾qƒ ¾U[tÞw Au y™u ‚uÚte‚eÚto {krŒhtu™t Ëuðftu (Shriners) ËtÚtu™t ËkƒkÄtu ðÄw {sƒq‚ ƒLÞt Au. ytsu‚eÚto {krŒhtu™t Ëuðftu ËtÚtu ŒŒeoytu™t Œq‚ (ambassador) ‚hefu ‚u ftÞo fhu Au.‚u{™t 85{t ðtŠ»tftuíËð{tk rðþt¤ {uŒ™e y™u MÚttr™f «[thftu Ë{ût ‚uýu…tu‚t™wk ðf‚ÔÞ yt…e™u …thft, ÷t[th y™u rðf÷tk„ ƒt¤ftu {txu ‚eÚto {krŒhtufuðe ¼qr{ft r™¼tðu Au ‚u™tu …tu‚t™wk WŒtnhý yt…e ÏÞt÷ ytÃÞtu n‚tu.

ytsu 32 ð»to™e ô{hu ‚u …tu‚t™e ò‚™u Ët{trsf …‚kr„Þt ‚hefu {q÷ðuAu. y™uf {ÞtoŒtytu ntuðt A‚tk ‚uýu rðrðÄ þt¾tytu{tk ftiþÕÞ ntkË÷ fÞwO Au.ytsu ‚u Võ‚ [t÷‚e s ™Úte …ý rff …ý {the þfu Au. ‚u zÙ{ ƒòððtðt¤tË{qn ËtÚtu Ër¢Þ he‚u Ët{u÷ …ý ÚttÞ Au. zÙ{ ƒòð‚t ð‚wo¤{tk didgeridoo(ytuMxÙur÷Þt™t ytrŒðtËeytu™wk yuf ðtã) ð„tz‚e fu ƒu÷e ztLË fh‚e ‚u™uòuðe ‚u yuf ÷ntðtu Au. ‚u Ë¤„‚t ftfzt ËtÚtu ¾u÷ fh™th f÷tfth Au. ‚u‚u™t VtÞh MxtV ËtÚtu ™]íÞ fh‚t fh‚t swŒe swŒe ÞwÂõ‚ytu Ëns‚tÚte ƒ‚tðuAu. ‚u{tk™e fux÷ef f¤t ‚tu xu õðtu™ ztu îtht ‚u þe¾u÷e Au.

r{ºttu ËtÚtu Ë{Þ rð‚tððt™wk ‚u™u „{u Au. ‚u™u WíËðtu {týðt, fuB…tufhðt y™u yr¼«uhýtí{f ðf‚ÔÞ yt…ðtk „{u Au. ytsu ‚u ÔÞtðËtrÞf Ätuhýuyr¼«uhýtí{f ðf‚ÔÞtu yt…u Au. ®sŒ„e{tk ËtÄu÷e «„r‚ {txu ‚u …tu‚t™tfwxwkƒes™tu y™u r{ºttu™e yt¼the Au y™u ‚u fnu Au fu ‚u{™t ð„h ytsu ‚usu ftkE Au ‚u ™ ntu‚. TAR Úte …ezt‚t ÷tuftu™u «tuíËtrn‚ fhðt {txu ‚uýu¾hu¾h ytð~Þf ¼qr{ft ¼sðe Au.

‚u {t™u Au fu ®sŒ„e{tk ‚uýu ½ýe ƒÄe r™…wý‚t {u¤ðe Au ‚u™tu ¾htu Þþ{t‚t-r…‚t, fwxwkƒes™tu, r{ºttu y™u ‚eÚto {krŒhtu™u òÞ Au. ‚u{™t ð„h ‚ufŒt[ fŒe [t÷e þfe ™ ntu‚, zÙtE®ð„ fhe þfe ™ ntu‚ fu Mð‚kºt…ýu Sðeþfe ™ ntu‚. ‚u sL{Úte s ¾¼t™t ntzft ð„h™e, ftuýeÚte ™e[÷t ntÚt™t™t™t òzt ntzft ð„h™e, ftuýe y™u ftkzt ðå[u™t ƒu ntzftk{tk™t {tuxt y™u…t‚¤t ntzftk ð„h™e y™u ½qkxý™t ËtkÄt …h™e ðtxfe ð„h™e n‚e. ‚u™t

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


…„tu ykŒh™e ƒtsw „tu¤ „tu¤ Vh‚t n‚t y™u r™‚kƒtu ËtkÄt{tkÚte Q‚he „Þu÷n‚t. ºtý ð»to™e ô{hu …Ã…t™tu ntÚt …fze …nu÷wk …„÷wk ¼ÞwO. [th ð»to™eô{hu ò‚u ¾t‚t, ðtìfh™e {ŒŒÚte …„™t …èt ËtÚtu [t÷‚tk þe¾e. ƒt÷{krŒh{tk«ðuþ‚tk s ðtìfh ð„h [t÷‚tk þe¾e. h{‚™t {uŒ™{tk ®n[ft ¾t‚t y™uþt¤t{tk …„™u {sƒq‚ ƒ™tð‚t y™u [t÷ðt™t ftiþÕÞ™u ËwÄth‚tk þe¾e. yt«fth™e ½ýe yË{Úto‚t Ähtð™th ƒt¤f {txu Ët{tLÞ {t™ðe su{ Sð‚tþe¾ðwk Ënu÷wk ™ n‚wk. þt¤t{tk htu÷h Mfu®x„ þe¾e. ‚u þe¾‚e ð¾‚u ‚u™u ƒu[eòu þe¾ðt {¤e n‚e fu Rò …tBÞt ð„h fuðe he‚u …zðwk y™u ftuE™e {ŒŒð„h fuðe he‚u Q¼t Útðwk. …AeÚte ‚u ytEË Mfux y™u xu… ËtÚtu ™]íÞ fh‚tkþe¾e. swr™Þh Mfq÷{tk Ëtufh h{‚tk þe¾e y™u ntEMfq÷{tk ½tuzuËðthe fh‚tkþe¾e. þõÞ yux÷e Ër¢Þ ƒ™e™u ½qkxý™t ŒŒo™u Ën™ fh‚e ÚtE. þheh™u fuðehe‚u ò¤ððwk ‚u þe¾e. ‚{u fŒe …„™t ½qkxý™u ðtéÞt ð„h ŒtŒht [zât fuQ‚Þto Atu ? ‚u «tÚtr{f þt¤t{tk n‚e íÞthu þt¤t{tk r÷Vx ™ ntuðe ‚u Ët{tLÞƒtƒ‚ n‚e. ƒt¤f ‚hefu ‚u {M‚f ðzu ðM‚w™u ytswƒtsw Vuhð‚e y™u …Ae‚u™u …fze ÷u‚e n‚e. {tuxt ÚtÞt …Ae yuf …„u ‚u ½ýe ðth Q¼e hnu‚e y™untÚt fu …„ ðzu ðM‚w Vuhð‚e. ŒË ð»to™e ô{hu …„™tu W…Þtu„ fhe™u {tÚtw fuðehe‚u Ätuðwk ‚u þe¾e. zÙu®Ë„ rMxf ð„h ‚u™t SLË™e Íe… fuðe he‚u ƒkÄ fhðe‚u þe¾e. yuf ntÚtu þqÍ™e Œtuhe fuðe he‚u ‚u ƒtkÄ‚e ‚u ‚u™u ÞtŒ Au. Ët{tLÞ{t™ðe {txu yt ftÞo fŒt[ Ëh¤ ÷t„u …hk‚w ‚u™t {txu yt Ëh¤ ™ n‚wk.

‚u™t {txu yZth ð»to™e ô{hu MÚttr™f {qðe Úteyuxh™e …nu÷e ™tufhe{u¤ððe ‚u …ý ftuE Ëh¤ rËrØ ™ fnuðtÞ. ‚u™u ÞtŒ Au fu {u™ush™u þkft n‚efu furþÞh ‚hefu™e sðtƒŒthe ‚u Ëk¼t¤e þfþu fu fu{ ? yt sðtƒŒther™¼tððt {txu ƒeòk ™t™tk {tuxtk ft{tu ytð~Þf n‚tk. ‚uýu {u™ush™e þkft Œqhfh‚tk fÌtwk n‚wk fu …tu‚u yt sðtƒŒthe r™¼tðe þfu ‚u{ ™ ntu‚ ‚tu ‚uýu yhSs fhe ™ ntu‚. {u™ush™e ®[‚t™u Œqh fh‚tk ‚u …t¤e™e ËtiÚte Íz…e furþÞhƒ™e hne. Mð‚kºt…ýu ft{ fhðt™t …„÷t™wk ‚u «Út{ …„rÚtÞwk n‚wk. ‚u yufyuðtu y™w¼ð n‚tu suýu …tu‚u {tuxe ÚtE „E Au ‚u Œwr™Þt Ë{ût Ëtrƒ‚ fheytÃÞwk n‚wk. ftì÷usu ‚u™u ðÄw Mðt‚kºÞ y™u ðÄw ‚ftu ƒûte n‚e. ftixwkrƒf ½hAtuze fuB…{tk hnuðtÚte ‚uýu ðÄw Ëût{‚t {u¤ðe y™u Œwr™Þt™e ¢qh ðtM‚rðf‚tþwk Au ‚u òýðt {éÞwk. 21 ð»to™e ô{hu Þwðt™e™u òu¾{{tk {qfe™u ™tufhe{tk«ð‚o‚e ¼uŒ¼tð¼he yËkÏÞ ™er‚ytu™tu y™w¼ð fhe™u ‚uýu ƒeS ™tufhe

{u¤ðe. ‚u™e ®sŒ„e™t ftÞo{tk yt ™tufhe ™¬h …tÞtY… ƒ™e. íÞthÚte ‚u½ýtk ƒÄtk ftÞtuo fh‚e ÚtE. ‚uýu yË{Úto‚t «íÞu ò„]r‚ ÷tððt {txu™t ftÞo¢{tu½zât y™u ‚u yk„u ÷u¾tu …ý ÷ÏÞt. yt fthýu ht»xÙeÞ M‚hu ‚u™e r…Atý Q¼eÚtE. ½hu÷wk ®nËt™tu rþfth ÚtÞu÷ ÷tuftu ËtÚtu ft{ fhðwk ‚uýu þY fÞwO.

{uËuåÞwËuxË …w™hwíÚtt™ fuLÿu ‚u™u ƒtu÷tðe™u ‚u™u ðtn™ y…tÔÞwk. 23 ð»to™eô{hu ‚u …„Úte fth zÙtEð fh‚tk þe¾e „E n‚e. ytsu ‚u …„Úte fth [÷tðeþfu Au. ‚u {txu ‚uýu ÷tÞËLË …ý {u¤ÔÞwk Au y™u ztƒt …„u ‚u [÷tððt™e Awèe…ý {u¤ðe Au. fŒe ™ {¤u÷e Mð‚kºt‚t™tu ‚u y™w¼ð fhðt ÷t„e. nðu ‚uftuE…ý søÞtyu sE þf‚e n‚e. ÷tÞËLË {u¤ÔÞt …Ae™t ð»tuo ‚u yurhÍtu™t„E. yurhÍtu™t{tk ‚u Criminal Justice {tk y™wM™t‚f …Œðe {u¤ððt™t nu‚wÚte„E n‚e …ý íÞtk ‚uýuu y™uf …zfthtu ÍeÕÞt. ftuE™tu …ý …rh[Þ ™ ntuðtA‚tk Œuþ ytu¤k„e fu rðrðÄ MÚt¤tuyu Vhe. …tu‚t™t ÷tÞËLË{tk VuhVth fhtððt{txu ‚uýu «Þí™ fÞtuo íÞthu ‚u™u htuz xuMx yt…ðt™wk fnuðt{tk ytÔÞwk fthý fu ‚urðf÷tk„ n‚e. ºtý {rn™t …Ae ¼uŒ¼tð yk„u Vtu™ fÞto …Ae y™u LÞtÞtÄeþ…tËu Ëw™tðýe [tÕÞt …Ae ‚u™u yurhÍtu™t™wk ÷tÞËLË {éÞwk. „úußÞwyux Mfq÷{tk{tþo÷ ytxoË þe¾e ºtý ð»to …Ae …tAe Vhe. Ë¾‚ {nu™‚™u yk‚u 2010{tk‚u™u ç÷uf ƒuÕx {éÞtu. yt rËrØyu ‚u™u rðïrðÏÞt‚ ƒ™tðe ŒeÄe fthýfu ‚u™eMfq÷ ‚u™t {txu „tihð y™w¼ð‚e n‚e. ytðe …rhÂMÚtr‚{tkÚte …Ëth ÚtE™u xuõðtu™ ztu suðe f¤t{tk rËrØ™tk rþ¾htu Ëh fhðtk y™u y™wM™t‚f …Œðe{u¤ððe ‚u™t {txu ™Sðe ðt‚ ™Úte. yt ftuE yuf y÷tirff ½x™t fu [{ífths fnuðtÞ ™u ?

• • •

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

180 o ykÄthe y{tË™t ‚usMðe ‚th÷tÂMxð ðtBÃ÷uh o 179

ÂMxð ðtBÃ÷uh

17

¾zftu …h ythtuný fh™tht {txu Œwr™Þt¼h™t ythtunftu™tu òýe‚tu y™uytbt™ yt…‚tu ŒrhÞt™e Ë…txeÚte 3593 Vqx™e Ÿ[tEyu ytu¤¾e þftÞ‚uðtu MVrxf™t ¾zftuðt¤tu ‘El Capitan’ yuf …ðo‚ Au su Þw.yuË.yu.™tfur÷VtuŠ™Þt™t ÞtuËu{tEx ™uþ™÷ …tfo{tk ytðu÷ Au. ÞtuËu{tEx ¾eý{tkÚte ‚uM…ü he‚u á~Þ{t™ Au. rn{ ™Œe™t ÄtuðtýÚte yt …ðo‚ ƒ™u÷ Au. yt …ðo‚™tMVrxf™t ¾zftu ßðt¤t{w¾e …ðo‚{tkÚte ƒ™u÷t Au. Œwr™Þt{tk yuf Ë¤k„ …ÚÚth™tuƒ™u÷tu {tuxtu rnMËtu ntuÞ ‚u{ ‚u ƒ™u÷tu Au. ‘El Capitan’ ™e ƒu ƒtsw ytðu÷eAu. yuf ƒtsw yrø™ ¾qýt ‚hV y™u ƒeS ™i}íÞ rŒþt ‚hV ytðu÷e Au. ‚uƒk™u ƒtswytu ðå[u MVrxf™t¾zftu™e Äth ytðu÷e Ausu™u ‘The Nose’ ‚hefuyt u¤¾ðt{t k ytðu Au.Q¼t ¾zf™e xtu[ ËwÄe™tu‚u ËtiÚte «ÏÞt‚ {t„o Au.

1958{tk ËtiÚte «Út{ð¾‚ ðtuh™ ntŠz„, ðuÞ™{uhe y™u ßÞtuso ÂÔnx{tuh

îtht ½uhtð ÞwÂõ‚Úte ‘The Nose’ ™wk ythtuný ÚtÞwk n‚wk. ‚u ythtuný{tk 47rŒðË ÷t„u÷t. [tu¬Ë Œtuhztytu™u {t„o™e ÷kƒtE {wsƒ ÷„tðe Äe{u Äe{u [Ztýfhðt{tk ytðu÷wk. ƒtkÄu÷t ŒtuhztÚte ythtunftu ‚¤uxeÚte [Zât y™u W‚Þto n‚t.yt {txu 18 {tË™e Þtus™t fhðt{tk ytðu÷e. ‚u{tk ¼Þ™e {tºtt ðÄthu hnu÷e.ðÄw Xkze™u fthýu ‚u ËVh{tk yxfe …ý sðwk …z‚wk. xtu[ ËwÄe ythtuý fh™thexwfzeyu [Ztý {txu™e {ŒŒf‚to [eòu, Œtuhzt, ¾zf™u ÷„tðu÷t ¾eÕ÷tytu y™urðM‚th…qðof szu÷t ƒtuÕx …h ðÄw ytÄth ht¾u÷tu. 1960{tk ƒeò [thÔÞÂõ‚ytu™t sqÚtu ‘El Capitan’ …h [Zðt™tu «Þí™ fhu÷tu. ‚u{tk ‚u{™u 7 rŒðË÷t„u÷t. ‚u{tk ½uhtð ÞwÂõ‚™tu W…Þtu„ fhðt{tk ™ntu‚tu ytÔÞtu. 1969{tk «Út{ð¾‚ ftuE™t ËtÚt ð„h yuf÷-Œtuf÷ ÔÞÂõ‚yu ythtuný þY fÞwO. 1975{tkyuf ÔÞÂõ‚ îtht yt ythtuný þõÞ ƒLÞwk. ytsu rðrðÄ y™w¼ð {u¤ðu÷ÔÞÂõ‚ytu y™u rðrðÄ «fth™t Ët{ÚÞo Ähtð™th ftÞoût{ y™u ÷tÞf ythtunf[thÚte …tk[ rŒðË{tk Ëk…qýo ythtuný fhe þfu Au. ytsu ftuE…ý ythtunf …qh‚eÄehs ht¾e, ƒtuÕx-ntu÷ rzÙÙ®÷„ fhe™u ‚u™u Ëh fhe þfu Au. ytuAt{tk ytuAe{ŒŒ ÷E™u …ý ‚u™tu {t„o þtuÄe™u Mð‚kºt he‚u ythtuný fh™tht …ý rþ¾h…h …ntU[e òÞ Au. ‚u™t …h Íz…Úte ythtuný fhðt™tu yr¼„{ …ý ytsuy…™tðtÞtu Au. ‘El Capitan’™t rþ¾h …h …ntU[ðt™t ytsu 100Úte …ýðÄthu {t„tuo Au. {tuxt ¼t„™t {t„tuo ËtÚtu Íz…™t rð¢{tu Ëkf¤tÞu÷t Au.

yt…ýu ‘El Capitan’ ™e ‚tu ðt‚ òýe, …ý yt…ý™u ‘CerebralPalsy’ þwk Au ‚u™e ¾ƒh Au ? ‘Cerebral Palsy’ yux÷u {ßò‚k‚w™t htu„™u÷eÄu Q¼e Út‚e þtherhf yÔÞðMÚtt su þheh™t n÷™[÷™ y™u M™tÞwytu™tË{LðÞ …h ykfwþ ht¾‚t {„s™t y{wf ¼t„™u yËh fhu Au. su™u Ëh¤‚tÚteË{sðt {txu yt…ýu ÷fðt yÚtðt …ûtt½t‚ þçŒ «ÞtuS þfeyu Aeyu.ƒtÕÞtðMÚtt{tk {„s™u Út‚e Sð÷uý Rò™t fthýu ‚u WŒT¼ðu Au. õÞthuf sL{Ë{Þu Út‚e Rò™t fthýu …ý WŒT¼ðe þfu Au. ytðt htu„Úte …ezt‚t ƒt¤f fuŒŒeo™tu þtherhf rðftË Út‚t ðth ÷t„u Au. ‚u™u ƒtu÷‚tk þe¾ðt {txu ¾tË{ŒŒ™e sYh …zu Au. þtherhf yÔÞðMÚtt™e W„ú‚t «{týu ytswƒtsw [t÷ðtfu Vhðt {txu ðtufËo, ÂÔn÷[uËo y™u ƒeòk ¾tË ËtÄ™tu™e sYh …zu Au. ‚u™tUÄðwk ¾tË y„íÞ™wk Au fu ytðt htu„Úte …ezt‚t ÷tuftu Ët{tLÞ ÷tuftu suðwkËk‚tu»tfthf Sð™ Sðe þfu Au. þtherhf y™u ÔÞtðËtrÞf W…[thÚte ‚uytu‚u{™t M™tÞwytu™tu W…Þtu„ fh‚tk þe¾e þfu Au y™u Ë{ts™t rðrþü ËÇÞtu‚hefu Sðe þfu Au.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


yt…ýu nðu ðt‚ fhðt sE hÌtt Aeyu ÂMxð ðtBÃ÷uh™e, su™tu Ëk…qýoÏÞt÷ W…htuõ‚ ™tUÄ™t ËkŒ¼o{tk yt…ýu Ë{sðt «Þí™ fheþwk ‚tu ‚u™e {nt™‚ty™u ftÞo™u ƒhtƒh Ë{S þfeþwk. ÂMxð ðtBÃ÷uh ‚eðú ‘Cerebral Palsy’ Úte…ezt‚tu Þw.yuË.yu.™t fur÷VtuŠ™Þt{tk ytðu÷ ftuhtu™tztu þnuh™tu 42 ð»to™tu™„hs™ Au. ‚uýu W…h™e ™tUÄ{tk sýtðu÷ ÞtuËu{tEx ™uþ™÷ …tfo{tk ytðu÷‘El Capitan’ …h A rŒðË{tk 3000 Vqx™wk ythtuný fhe™u Œwr™Þt¼h™t÷t¾tu ÷tuftu™u ytsu ytùÞo[rf‚ fhe ŒeÄt Au. ÂMxð ðtBÃ÷uhu ½ýtk ð»ttuo …nu÷tkrðf÷tk„ ƒt¤ftu™u Ë{Úto ƒ™tððt ƒtÌt ðt‚tðhý™t W…Þtu„Úte ftkEf …tu‚ufhþu ‚uðe «r‚ƒØ‚t Ëuðe n‚e. ytðe RåAt Ähtððt™wk ftkE «Þtus™ ‚tu ntuðwks òuEyu. ÂMxð ðtBÃ÷uh …tu‚u ‘Cerebral Palsy’Úte …ezt‚tu {t™ðe Au. ‚uòýu Au fu ÔÞÂõ‚ ftuE ƒtƒ‚{tk …tu‚t™e ò‚™u Ë{Š…‚ fhe Œu Au y™u ‚u {txu{n¥ðtftkûtt y™u ytþt ht¾u ‚tu ‚u ftÞo V¤e¼q‚ Útðt™e Ëk¼tð™t sYh Au.‚u òýu Au fu ½h ƒnth™wk ðt‚tðhý ÔÞÂõ‚™u ðÄw òuþe÷tu y™u Sðk‚ ƒ™tðeŒu Au. …tu‚t™e rðf÷tk„‚t™u ðå[u ytððt ŒeÄt ð„h™wk Sð™ Sððwk Ëw÷¼ƒ™tððt™e ‚f rðf÷tk„ ƒt¤ftu {txu Q¼e fhðt™e yŒTBÞ Ík¾™t ‚u Ëuðu Au.

ÂMxð ðtBÃ÷uh™e ƒtÕÞtðMÚtt Œhr{Þt™ ‚u™t {t‚t-r…‚tyu ‚u™u Ë{h fuB…{tk{qõÞtu n‚tu. {t‚t-r…‚t ð„h ®sŒ„e Sððt™t …tX ‚u™u íÞtk þe¾ðt {éÞt.…tu‚t™e ò‚u rð[th fh‚tu ÚtÞtu. ‚u Ë{ÞÚte ½h ƒnth™t ðt‚tðhý{tk Sððt«íÞu ‚u™e [tn™t ò„e n‚e. fuB…u ‚u™u fwŒh‚™tu y™w¼ð {u¤ððt{tk y™uytí{rðïtË s„tzðt{tk ¾qƒ s {ŒŒ fhu÷e. ‚u fuB…™t y™w¼ð îtht ½ýe

ƒÄe rŒþtytu …ý ‚u™u {txu ¾w÷e „E n‚e. ð»ttuo …Ae ÂMxð ðtBÃ÷uh™u òýðt{éÞwk fu ‚u fuB… ‚tu ƒkÄ ÚtE „Þtu n‚tu. ‚u fuB… VheÚte ¾w÷e þfu ‚u {txu ‚uýu{¬{‚tÚte yt„¤ ðÄðt r™Ätoh fÞtuo. ƒt¤f ‚hefu {týðt ™ËeƒŒth n‚tu ‚uð„zt™t Sð™™t yŒT¼q‚ y™w¼ðtu™e y™w¼qr‚ rðf÷tk„ ƒt¤ftu™u fhtððt ‚uf]‚r™ùÞe ƒLÞtu. 2002™e Ët÷{tk ÂMxð ðtBÃ÷uh y™u ‚u™e …í™e yur÷ÍtƒuÚtu‘Ä ðtBÃ÷uh VtWLzuþ™’™e MÚtt…™t fhe. yt VtWLzuþ™ MÚtt…ðt™wk «Þtus™rðf÷tk„ ƒt¤ftu y™u rðf÷tk„ …wÏ‚tu fu su M™tÞw™t ûtÞ, ÷fðt fu fhtuz™u÷„‚e sL{™e ¾tuzÚte …ezt‚t ntuÞ ‚u{™t r™ò™kŒ {txu ftuE yuðe ÔÞðMÚttQ¼e fhðt™tu n‚tu fu ßÞtk ‚uytu ƒtÌt Sð™™tu yt™kŒ {týe þfu y™u ÔÞÂõ‚™tfwxwkƒ™u ftuE ¾[o WXtððtu ™ …zu. ÷tuftu{tk …Þtoðhý yk„u ò„]r‚ ytðu. Ahtrºt y™u Ët‚ rŒðË «f]r‚™t ¾tu¤u rð‚tððtÚte s yt þõÞ ƒ™u. yuðtfux÷tÞ rðf÷tk„ ƒt¤ftu ntuÞ Au su fŒe ½h fu þnuh Atuze ƒth ™eféÞt ntu‚t™Úte. ytðe ‚f ytðt fuB…{tk {¤u ‚uðtu ‚u{™tu WÆuþ n‚tu. ƒu ð»to ‚u™t {txuVt¤tu W½htððt{tk rð‚tÔÞtu. 2004™e Ët÷{tk ytðtu fuB… ÷uf xtntu™e W¥thuËeyuhtÍ™t Ÿ[t y™u yuftk‚ rðM‚th{tk þY fhðt ‚uytu Ë{Úto ƒLÞt.

ÂMxð ðtBÃ÷uh™e …í™e yur÷ÍtƒuÚt ‚u™e ƒk™u™e …nu÷e {w÷tft‚ ÞtŒ fh‚tkfnu Au, “ytðe rðf÷tk„‚t Ähtð™th™u nwk fŒe ytu¤¾‚e ™ n‚e. ‚uðe ÔÞÂõ‚ËtÚtu fuðe he‚u ðt‚ fhðe ‚u …ý {™u ytðz‚wk ™ n‚wk. ‚u™e ytswƒtsw fuðehe‚u hnuðwk ‚u …ý nwk òý‚e ™ n‚e fthýfu nwk ‚u™u Œw¼tððt EåA‚e ™ n‚e.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


{™u ÷t„‚wk n‚wk fu ‚u ¼Þkfh …ezts™f ®sŒ„e rð‚tð‚tu n‚tu. ÷tuftu {txu ‚ur™B™ fûtt™tu n‚tu. …ý nwk ¼ú{ýt{tk ™ hne þfe. ¾hu¾h ‚tu ‚u ËtiÚte Ëw¾e{tkËw¾e {t™ðe Au ‚uðwk {thwk {t™ðwk Au. ‚u™t yËtÄthý r{ºttu Au.”

™Ëeƒ{tk ÷¾tÞu÷wk nþu ‚uÚte ‚uytu ƒk™u™e rðrðÄ «fth™e ºtý rz™h…txeo{tk {w÷tft‚ ÚtE. yur÷ÍtƒuÚt fnu Au, “‚u™u ¾ƒh ™ …zu ‚uðe he‚u ‚u™wk

r™heûtý fh‚e hne n‚e y™u ‚u™trðþu òýðt ÷t„e n‚e. {™uÏÞt÷ ytÔÞtu fu ‚u ¾hu¾h h{qSy™u {t™ðt{tk ™ ytðu ‚uðw k÷tûtrýf ÔÞÂõ‚íð Ähtð™th{t™ðe n‚tu. y{u r{ºttu ƒ™e„Þt.” yuf ð¾‚ ÂMxðu ‚u{™tËkƒkÄ rð»tu ËeÄwk s …qAe ÷eÄwk.yur÷ÍtƒuÚtu rð[tÞwO fu ‚u{™t ËkƒkÄtu

r™{o¤ n‚t …ý yuðwk ftkEf ƒLÞwk fu ‚u ‚u™e …tA¤ …t„÷ ƒ™e „E y™uíÞthÚte yts ËwÄe nk{uþ™t {txu ‚u™e …tA¤ …t„÷ s Au.

ÂMxð fnu Au “fux÷ef …rhÂMÚtr‚{tk ÷tuftu fŒt[ ðt‚ fhðt yËwrðÄty™w¼ððt ntuÞ Au. nwk ‚tu ftuE…ý …rhÂMÚtr‚{tk {the ò‚™u yt„¤ Ähe™u

ðt‚ fhðt ÷t„wk Awk. ÷tuftu™u ‚h‚ s ÏÞt÷ ytðe òÞ Au fu {t™rËf he‚u nwkíÞtk s Awk. {tuxt ¼t„™tk ƒt¤ftu yt «fthu ËtiÚte {tuxtu yðhtuÄ y™w¼ð‚tkntuÞ Au. ÷tuftu ÂÔn÷ [uh òuðu Au y™u ÔÞÂõ‚™u ™Úte òu‚t. rðf÷tk„‚t Ähtð™thÔÞÂõ‚ ftuE™e …ý ËtÚtu Ët{tLÞ ðt‚ fhðt {txu Ë{Úto ntuÞ Au. …ý Ët{tLÞ÷tuftu yt ƒtƒ‚™u ÷ût{tk ÷u‚t ™Úte. nwk ‚u yðhtuÄtu™u ‚tuze …tzðt RåAwk Awk.”ÂMxð yt Œeðt÷™u Võ‚ ‘ðtB…’ îtht s ‚tuze …tzðt RåA‚tu ™Úte, …ýytswƒtsw™t rðM‚th{tk rðf÷tk„ ƒt¤ftu {txu™t …tk[ «fth™t «tf]r‚f ftÞo¢{tu½ze™u ‚u «fth™t yðhtuÄtu™u ‚tuze …tzðt RåA‚tu n‚tu. ‚u{tk ËtiÚte «Út{ …„÷wk‘El Capitan’ …h ythtuný fhðt™wk n‚wk.

yt ftÞo fux÷wk „k¼eh n‚wk ‚u Ë{S™u y™u ‚uytu™t «Þí™tu {txu ò„]r‚Q¼e fhðt {txu ‚uýu ftkEf yuðwk fhðwk n‚wk fu ‚u ÷tuftu™u ƒ‚tðe þfu fu ‚urðf÷tk„tu™tu htu÷ {tìzu÷ n‚tu. ‚uÚte 2010™e Ët÷™t ËÃxuBƒh {rn™t{tkÞtuËu{tEx ™uþ™÷ …tfo{tk ytðu÷ ‘El Capitan’ …h A rŒðË{tk 3000 Vqx™wkf…hwk ythtuný fh™th ‘Cerebral Palsy’Úte …ezt‚t «Út{ {t™ðe™tu Þþ ‚uýu{u¤ÔÞtu. ‘El Capitan’™wk ythtuný Œhuf y™w¼ðe ythtunf {txu htu{tk[f y™u…zfths™f Au. ßÞthu …„™t W…Þtu„ ð„h y™u ntÚt™t {ÞtorŒ‚ W…Þtu„Úteyt ythtuný fux÷wk …zfths™f nþu ! r™»ýt‚tuyu ‚tu ‚u™t Ëk…qýo ythtuný{txu Võ‚ 10 xft™e s ‚f n‚e ‚uðe yt„tne fhe n‚e. ÂMxð ðtBÃ÷uhu ‘ElCapitan’™t [Ztý {txu xfe þftÞ ‚u {txu yíÞk‚ ‚eðú xÙu®™„ ÷eÄe. ðtBÃ÷uhy™u ‚u™t r{ºttuyu ¾tË «fth™t …w÷-y… ƒth y™u A rŒðË™t [Ztý {txu™eyòuz ¾whþe ƒ™tðe. …tu‚t™t ntÚt ðzu …tu‚t™e ò‚™u 20,000 ð¾‚ Ÿ[fe™uðtBÃ÷uh yuB…tÞh Mxux rƒÕzª„Úte ƒ{ýe Ÿ[tE Ähtð™th ËeÄt ElCapitan’™e xtu[ …h …ntUåÞtu ßÞtk ‚u Þw.yuË.™t ™tift ËiLÞ™t yuf sqÚt™u{éÞtu suytu ‚u™e ðt‚Úte «uhtE™u ytÔÞt n‚t. yt ™tift ËiLÞ™t ‚u sqÚtu ‚u™uíÞtkÚte ™e[u Q‚thðt{tk {ŒŒ fhe. ðthtVhÚte ‚uytuyu ‚u™u …tu‚t™e …eX …hŸ[fe ÷eÄtu y™u ‚u™u ™e[u ÷E ytÔÞt.

ðtBÃ÷uh …tu‚t™e yt ËVh™e ðt‚ fh‚tk fnu Au, “A rŒðË™e yt {wËtVhe‚Æ™ ºttËŒtÞf n‚e …ý ËtÚtu ËtÚtu ‚u …ý nwk fneþ fu «uhýtŒtÞf …ýn‚e.” Võ‚ ðtBÃ÷uh {txu ™rn …ý rðï¼h™tk rðf÷tk„ ƒt¤ftu {txu …ý¾he s. ƒu r{ºttu™e {ŒŒ ðzu y™u ftiþÕÞÚte ƒ™tðu÷ [Ztý {txu™e ¾whþeÚteðtBÃ÷uh yuf ËtÚtu [thÚte A $[ sux÷e …tu‚t™e ò‚™u Ÿ[fe™u yt„¤ Ä…tð‚tu

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


n‚tu. ‚u ƒnw {tuxtu …zfth n‚tu. A Úte ytX f÷tf Ätu{Ä¾‚t ‚t… nuX¤ Ë‚‚…tu‚t™e ò‚™u W…h ‚hV ÄfuÕÞt fhðe ‚u Útfðe ™t¾u ‚uðwk ftÞo n‚wk. yt Ëk…qýoËtnË ™ {t™e þftÞ ‚uðwk n‚wk. ðtBÃ÷uhu yuf ð»to ËwÄe Œtuhzt™tu fE …Ør‚ÚteW…Þtu„ fhðtu ‚u™e fu¤ðýe ÷eÄe n‚e. Võ‚ fuðe he‚u [Zðwk ‚u {txu s ™rn,…hk‚w Ÿ[tE™t zh …h fu{ ftƒq ht¾ðtu ‚u™e …ý fu¤ðýe ‚uýu ÷eÄe n‚e.ðtBÃ÷uh™t ythtuný Œhr{Þt™ ‚u™e …í™e ‚u™tk ƒu ƒt¤ftu ËtÚtu …ðo‚™e ‚¤uxe…h ytðu÷ yuf …w÷™e Atðýe{tk n‚e. ‚u Ë{Þ™u ÞtŒ fh‚tk yur÷ÍtƒuÚtðtBÃ÷uh fnu Au, “{the ®sŒ„e™wk ‚u ËtiÚte füŒtÞf yXðtrzÞwk n‚wk. nwk 100xft ‚u™e …tA¤ n‚e, …ý nwk yux÷e ƒÄe zh…tuf n‚e fu ‚u xtu[ …h …ntU[e„Þtu fu nwk ƒu¼t™ ÚtE „E. {U htn‚ y™w¼ðe n‚e yux÷u fŒt[ nwk ƒu¼t™ƒ™e „E ntuEþ.” [tu¬Ë he‚u fneyu ‚tu ythtuný yuf ytnTðt™ n‚wk …ýðtBÃ÷uh y™u ‚u™t fwxwkƒ {txu ËtnË™e ðt‚ ftuE ™ðe ™ n‚e.

ÂMxð ðtBÃ÷uh™t ythtuný™e ðt‚ Œtðt™¤™e su{ rðï¼h™t ÷tuftu™u«uhýt yt…‚e «Ëhe „E. yt ythtuný fÞto …Ae ‚u ƒt¤ftu y™u …wÏ‚ ðÞ™t÷tuftu™u y™w¼ð™e ðt‚tu fnu‚tu ytÔÞtu Au. ‚u™e ðt‚™tu yuf s Ëqh Au fu{t™ðe ™¬e fhu ‚tu …tu‚u Äthu÷e rËrØ {u¤ðe þfu Au. ÂMxð ðtBÃ÷uh™u ¾u÷-fqŒ™t ËkŒ¼o™tu “Sweat for Greatness” yuðtìzo {éÞtu su Ët{tLÞ {t™ðeyufhu÷t yËt{tLÞ ftÞo™u r…Atýu Au. yt yuðtìzo S‚ðt™u ÷eÄu ðtBÃ÷uh VtWLzuþ™™u½ýtu Vt¤tu …ý {éÞtu. …tu‚t™u {¤u÷ «þÂM‚, rËrØ y™u r…Atý™u ƒtsw …hht¾eyu, ‚tu ‚u™t æÞuÞ™wk fuLÿ®ƒŒw ‚tu rðf÷tk„tu™u ƒu yXðtrzÞt sux÷tu ð„zt™tu-«f]r‚™u ¾tu¤u h{ðt™tu yðËh fu{ {¤e þfu ‚u s hÌtwk Au. ‚u yuðtk ytÞtus™tufhðt Äthu Au fu suÚte ÔÞÂõ‚„‚ he‚u ytðt ÷tuftu™u …h‚kºt‚t{tkÚte Awxfthtu {¤u.‚uytu ytí{rðïtË…qðof …tu‚t™e sðtƒŒthe r™¼tðe þfu. ytðe ‚ftu ytðtkƒt¤ftu y™u …wÏ‚ ðÞ™t ÷tuftu{tk ½ýwk …rhð‚o™ ytýe þfu Au ‚uðwk ‚u™wk {t™ðwkAu. ÔÞÂõ‚„‚ he‚u Ëk¼t¤…qðof yt…u÷ {t„oŒþo™ y™u xuftu ‚u{™t Sð™¼h™tkMðÃ™tu™u Ëtfth fhðt™e ‚f …qhe …tze þfu Au. rðf÷tk„tu™u fu®B…„ îtht …týe{tkMfe#„ fhðwk, …týe{tk zqƒfe ÷„tðe ïË™Þkºt [÷tð‚t þe¾ðwk, ythtunýfh‚t þe¾ðwk, ƒtýrðãt y™u ƒeò y™uf ftiþÕÞ{tk …thk„‚ ƒ™tððt™e y™u…tu‚t™tÚte fŒe þõÞ ƒ™þu ‚uðe ftuE Äthýt ™ fhe ntuÞ ‚uðt Ët{ÚÞo™e«‚er‚ fhtððt™e y™u ‚uðwk Ët{ÚÞo s„tððt™e yŒTBÞ Ík¾™t ðtBÃ÷uh y™uðtBÃ÷uh VtWLzuþ™™e Au.

ðtBÃ÷uh™t þçŒtu{tk fneyu ‚tu, “{tht {txu ‚{u yuf ¾tË ™tUÄ fhe nþufu Œu¾e‚e he‚u ‚{u ‘Cerebral Palsy’™t htu„Úte …ezt‚t {™u ÂÔn÷[uh{tkƒuXu÷tu swytu Atu. …Ae ‚{u {™u yuðt ÔÞÂõ‚ ‚hefu r™nt¤þtu fu {tht ÔÞÂõ‚íð™uòýðt{tk yt …ûtt½t‚ ƒnw ytuAtu {™u ytztu ytÔÞtu ntuÞ ‚uðwk ‚{™u ÷t„þu.ð»ttuoÚte {the y…k„‚t ËtÚtu Võ‚ Sð‚t nwk ™Úte þeÏÞtu …ý rËrØytu …ý«tÃ‚ fhe Au. nwk {tht suðt ƒeò yLÞ™u ¾t‚he fhtððt RåAwk Aw fu ‚uytu …ýytðtu s yðËh «tÃ‚ fhe þfu Au.” - ðtBÃ÷uhu Ëkfx{tkÚte …tu‚t™e ò‚™uÄiÞo…qðof fuðe he‚u xftðe ht¾ðe y™u …tu‚t™t æÞuÞ™u Ë{Š…‚ hnuðwk ‚u fu¤ðýe™uytí{Ët‚ fhe Au. yþõÞ sýt‚e ðM‚w ¾hu¾h þõÞ ntuÞ Au ‚u™e Ëtrƒ‚eY…uËk…qýo WŒthý ftuE ntuÞ ‚tu ‚u ÂMxð ðtBÃ÷uh™wk yt…e þftÞ.

…tu‚t™t yt fuB…{tk Œhuf rŒðËu Þwðt™ ËtnrËftu …tu‚t™e rðf÷tk„‚t™uyð„ýe™u ntE®f„, ðtìxh Mfe#„, …ðo‚thtuný, ƒtýrðãt{tk rËrØ {u¤ðu‚uðe ‚u{™u fu¤ðýe yt…ðt™e ‚u™e {nuåAt Au. …tu‚t™t fuB…{tk ntshe yt…™thsqÚt {txu ‚uýu ½h ƒ™tððt, yðhtuÄtu™u nxtððt, sk„÷e …k¾e™tu rþfth fh‚t,ntuftÞkºt fu rðrðÄ ÞwÂõ‚ytu™tu W…Þtu„ fh‚tk þe¾u ‚uðt ftuËo™wk ytÞtus™ fhu÷Au. yt¾kw yXðtrzÞwk {t™rËf …zfthtu Íe÷‚t þe¾u ‚uðwk ytÞtus™ ‚u{™wk ntuÞAu. ‚u {t™u Au fu yt fuB…{tk þtherhf y™u {t™rËf he‚u …zfthtu™tu ‚u{™uËt{™tu fhðtu …zu ‚tu ‚uytu …h‚kºt‚t íÞt„e™u Mð‚kºt ƒ™ðt {txu yuf ™¬h

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


‘…tX ¼ýe þfu’ ‚u RåAu Au fu rðf÷tk„ ƒt¤ftu òu Ër¢Þ Sð™ Sððt™e y™u…tu‚t™e RåAt Ëk‚tu»te þfðt™e Ík¾™t s„tzu ‚tu [tu¬Ë ‚u{™u ‚u{™e rðf÷tk„‚tfŒe yðhtuÄY… ™rn ƒ™u. rðf÷tk„ ƒt¤ftu™t {t‚t-r…‚t™u ‚u fnu Au, “‚{thtƒt¤f™u ‚{u Aqx yt…tu ‚tu ‚{u ™ Äthu÷wk ftÞo fhe þfðt ‚u Ë{Úto ƒ™e þfuAu. ‚u™u Ëk½»to ¾uzðt™e ‚f yt…e™u y™u ‚u™e {t™rËf Ë{MÞt …h ftƒq{u¤ððt™e ‚f yt…e™u ‚u™t rðftË™tu yðËh ‚{u yt…tu Atu. ‚u{™u ò‚u ftÞofh‚t fhðt {txu ‚u{™u Atuze Œuðt™wk ftÞo y½hwk Au, …ý {tht {t‚t-r…‚tyu{the ™t™e ô{h{tk ‚u fÞwO n‚wk. {the ®sŒ„e{tk nwwk su ntkË÷ fhðt RåA‚tu n‚tu

‚u fhðt™e {q¤¼q‚ he‚u {™u Aqx yt…e n‚e. ytsu nwk RåAwk Awk fu {the su{ytðtk ƒeòk ƒt¤ftu ƒÄe he‚u Ë{Úto ƒ™u.”

ÂMxð ðtBÃ÷uh yuf «uhýtŒtÞf þqhðeh Au-su™t{tk ÞtuØt suðe ÔÞðnthwytðz‚ Au, ¼tE™wk ÓŒÞ Au y™u rðïrðsÞe ©uc ®sŒ„e Sð™th {t™ðe Au.‚u™e ®sŒ„e™wk {n¥ð™wk …tËwk yu Au fu ‘Cerebral Palsy’™t htu„Úte …ezt‚tuntuðt A‚tk òýu …tu‚u ‚u htu„ ð„h™tu Ët{tLÞ ÔÞÂõ‚ ntuÞ y™u ‚uðt Ët{tLÞ{t™ðe™e su{ ftÞo fhðt™wk ‚u™t{tk òu{ Au ‚u™e ‚u «‚er‚ fhtðu Au. ‚u yuðe®sŒ„e Sðu Au su Ëtrƒ‚ fhu Au fu ‚u Ë{Úto Au, yË{Úto ™rn. ‚u yuðt«fth™e ÔÞÂõ‚ Au su …tu‚t™tu {t„o …tu‚u ò‚u ƒ™tðu Au y™u …tu‚t™tk MðÃ™tufu {nt¥ðtftkûtt™u Ëtfth fhðt{tk ftuE Yftðx [÷tðe ÷u‚tu ™Úte.

• • •

«tuVuËh ÂMxV™ rðÕÞ{ ntu®f„

18

‚{u Amyotophic Lateral Sclerosis (ALS) rðþu ftkE òýtu Atu ?yt yuf {ßò‚k‚w™e fturþft™u ÷„‚tu htu„ Au. ‚u™e ¼Þkfh‚t rðþu ‚{u òýþtu‚tu ƒtu÷e WXþtu fu,“ nu ¼„ðt™ ! ytðtu htu„ ftuE™u ™ yt…u !” yt htu„{tk{„s™t ¿tt™‚k‚wytu™t ftu»ttu y™u fhtuzhßsw™t ftu»ttu …tu‚t™t rðrþü „wýtu¾tuE ƒuËu Au y™u Auðxu {]íÞw™u ¼uxu Au. yt ftu»ttu þheh™t M™tÞwytu™u ËkŒuþt…ntU[tzðt{tk y„íÞ™tu ¼t„ ¼sðu Au. ‚u™t ð„h {„s …tu‚t™e rn÷[t÷…h ÞtuøÞ ftƒq ht¾e þf‚wk ™Úte y™u M™tÞwytu Ëthe he‚u ft{ fh‚t yxfe òÞAu. 10 xft yt htu„ yt™wðkrþf‚t y™u ‚u{tk Út‚tk …rhð‚o™tu™u ÷eÄu ÚttÞ Au.…hk‚w ƒtfe™t 90 xft {txu™wk fthý hnMÞ{Þ Au. ‚u™t ÷ûtýtu™e ðt‚ fheþwk‚tu ‚u™e ¼Þkfh‚t™tu ÏÞt÷ [tu¬Ë ytðe sþu. {„s™t ¿tt™‚k‚wytu™t ftu»ttuy™u fhtuzhßsw™t ftu»ttu …tu‚t™t rðrþü „wýtu ¾tuE ƒuËu Au íÞthu ntÚt-…„™tM™tÞwytu …tu‚t™tu ftƒw ¾tuE ƒuËu Au. þYyt‚™t ÷ûtýtu{tk fneyu ‚tu {týË™u[t÷‚t [t÷‚t s „tuÚtw ytðe òÞ. þheh ¾U[tðt ÷t„u. ¾tË fhe™u ntÚt y™u…„™t M™tÞwytu ¾U[tE òÞ y™u ft{ fh‚t yxfe òÞ. ‚u htu„ ðÄthu s÷Œƒ™u íÞthu ƒtu÷ðt{tk y™u ïtË ÷uðt{tk ‚f÷eV …zu. Auðxu ÷fðtÚte …eztðt

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

190 o ykÄthe y{tË™t ‚usMðe ‚th÷t«tuVuËh ÂMxV™ rðÕÞ{ ntu®f„ o 189

÷t„u. ïtËtuïtË™e «r¢Þt r™»V¤ òÞ íÞthu {týË {]íÞw™u ¼uxu. yt htu„÷t„w …zâtu ntuÞ ‚u™wk ytÞw»Þ ÷ûtý Œu¾tÞ íÞthÚte ƒuÚte …tk[ ð»to™wk s fnuðtÞ.yÄto sux÷t htu„eytu ‚tu r™Œt™ ÚtÞt …Ae [tiŒÚte …kŒh {rn™t{tk {]íÞw™u¼uxât™t ƒ™tðtu òuðt {éÞt Au. yu{ fnuðtÞ Au fu yt htu„ ÷t„w …zâtu ntuÞ‚uðt 5 xft ÷tuftu s 10 ð»to™wk ytÞw»Þ ¼tu„ðe þõÞt Au. òu y…ðtŒ Y…uðÄw ð»to ftuE Sðe þõÞt ntuÞ ‚tu fŒt[ yt…ýu ‚u™u «¼w™tu yr¼þt… sfneþwk.

W…htuõ‚ ¼qr{ft ðtkåÞt …Ae ‚{™u «&™ Útþu fu þt {txu yt htu„ rðþuytx÷wk ƒÄwk {tuxwk ÔÞtÏÞt™ yt…e ŒeÄwk ? þwk y{u htu„Úte …eztðt™t Aeyu ? ™t¼tE ™t ! ¼„ðt™ ftuE™u yt htu„ ™ yt…u. …ý su™u yt htu„ ÷t„w …zâtuntuÞ y™u ytðe ¼Þkfh Œþt{tk Sð‚t Sð‚t rËrØ™tk rþ¾htu ‚u Ëh fhu íÞthuyt…ýu ‚uðt {t™ðe™u þtƒtþe ™ yt…eyu ‚tu yt…ýu ™„wýt fnuðtEyu.

‚u yuðtu fÞtu {t™ðe Au fu su™t Sð™ ð]‚tk‚™u ðtk[e™u yt…ýwk {™ þ‚þ‚ ðkŒ™ fhðt Íqfe òÞ ‚u{ Au ? 21 ð»to™e ô{hu yt htu„ ÷t„w …zât …Ae[t÷eË ð»to ËwÄe Sðe™u nt÷ …ý yuf …Ae yuf rËrØ™tk rþ¾htu Ëh fh‚t‚u {nt{t™ð™t Sð™ ð]‚tk‚™u òýe™u [t÷tu ‚u™e rËrØ™u rƒhŒtðeyu.

yt ÔÞÂõ‚™wk ™t{ Au «tuVuËh ÂMxV™ ntu®f„. £uLf y™u RÍtuƒu÷ ntu®f„™t[th Ëk‚t™tu{tk ËtiÚte {tuxtu Œefhtu yu ÂMxV™ rðÕÞ{ ntu®f„. „u÷ur÷ytu™e300{e ËkðíËhe™e Wsðýe™t rŒðËu ÂMxV™ rðÕÞ{ ntu®f„ sLBÞtu n‚tu. ‚urŒðË yt {þnqh ¼tir‚fþt†rðŒT {txu ÷tkƒt Ë{Þ ËwÄe „ðoÞwõ‚ yt™kŒ™tuËútu‚ ƒ™e hÌttu n‚tu. ÂMxV™™tu sL{ rð[thftu™t ½h{tk ÚtÞtu n‚tu. ‚u Ë{Þyuðtu n‚tu fu ƒnw ytuAe †eytu ftì÷us{tk yÇÞtË fhðt sðt™wk rð[th‚e.ßÞthu sL{u Mfturxþ yuðe RÍtuƒu÷ ºteËe™t ŒtÞft{tk ytuõËVzo Þwr™ðŠËxe{tkyÇÞtË fhðt „E y™u ftì÷us™e «Út{ rðãtŠÚt™eytu {tknu™e rðãtŠÚt™e ‚hefu™wk„tihð ‚uýu {u¤ÔÞwk n‚wk. £uLf ntu®f„ ytuõËVzo Þwr™ðŠËxe™tu ƒeòu M™t‚f n‚tu.‚u {uzef÷ þt¾t™tu ËkþtuÄf n‚tu. ‚uýu W»ýfrxƒkÄ™t htu„tu™e Ëthðth™t ûtuºtu‚s¿t‚t ntkË÷ fhe n‚e.

ÂMxV™ ntu®f„™tu sL{ fË{Þu ÚtÞtu n‚tu fthýfu ‚u ð¾‚u ‚u™t {t‚t-r…‚t™e ytŠÚtf …rhrMÚtr‚ ¾htƒ n‚e. htsfeÞ ðt‚tðhý …ý ‚™tð…qýo n‚wkfthýfu $ø÷uLz ƒeò rðïÞwØ™t ðneðx{tk n‚wk y™u s{o™ ƒtuBƒtu™t ¼e»týyt¢{ý™tu Ët{™tu fhe hÌtwk n‚wk. «Út{ ƒt¤f™t sL{ Ë{Þu Ë÷t{‚ MÚt¤

þtuÄðt™t «Þí™Y…u £uLfu …tu‚t™e „¼oð‚e …í™e ËtÚtu ‚u{™wk ÷kz™™wk ½h Atuze™uytuõËVzo ytðe ðËðtx fÞtuo n‚tu. ntu®f„™t fwxwkƒ{tk íÞth …Ae {uhe (1943)y™u rVr÷…t(1947)™tu sL{ ÚtÞtu n‚tu. 1956{tk yuzðzo™u Œ¥tf ÷uðt{tkytÔÞtu n‚tu. ntu®føÍ™tu yuf r™fx™tu ftuxwkrƒf r{ºt ‚u ƒÄt™u [¢{ Ë{wŒtÞ™t„ýtð‚tu. Ëtks™wk ¼tus™ ½ýeðth þtkr‚Úte ÷uðt‚wk. ntu®føÍ™t fwxwkƒ™t ŒhufËÇÞtu RhtŒt…qðof ftuE …wM‚f ðtk[‚t. fwxwkƒ™e fth sq™t ÷kz™™e yuf xufËen‚e. ‚u{™wk ½h ºtý {t¤™wk n‚wk. …ý ‚u fŒe ftÞ{e ™ntu‚wk hÌtwk.

1950{tk ÂMxV™™t r…‚t©eyu ™uþ™÷ RÂLMxxâqx ytìV {urzf÷ rhË[o™tð™M…r‚þt† rð¼t„™t ðzt ‚hefu™wk ftÞo MðeftÞwO y™u rþÞt¤t™t {rn™tytuytr£ft{tk ËkþtuÄ™ ftÞo{tk rð‚tÔÞt. ‚uytu RåA‚t n‚t fu ‚u{™tu {tuxtu Œefhtu{urzrË™{tk òÞ, …hk‚w ƒ[…ýÚte ÂMxV™™u rð¿tt™ y™u yðftþ™t rð»tÞtu{tks yr¼Yr[ n‚e. ‚u™wk fthý …ý M…ü n‚wk fthýfu ‚u{™e {t‚tyu W™t¤t™efux÷eÞu htrºtytu ‚thtytu™u r™nt¤‚t rð‚tðe n‚e. ‚u{™e {t ™u ÞtŒ Au fuÂMxV™{tk rðM{Þ …t{ðt™e ‚eðú ËqÍ n‚e y™u ‚u{™u ©Øt n‚e fu yt ‚thtytu‚u™u Œtuhðýe yt…þu.

þiûtrýf fthrfŒeo Œhr{Þt™ ÂMxV™ ‚usMðe rðãtÚteo „ýt‚tu, …hk‚w yËtÄthýrðãtÚteo ™ n‚tu. ‚u{™e {t‚t ÞtŒ fhu Au fu ntEMfq÷™t y{wf Ë{Þ Œhr{Þt™‚u AuÕ÷uÚte ºteswk MÚtt™ Ähtð‚tu n‚tu. ÂMxV™™u þt¤t ƒnth hnuðt™wk ðÄthu„{‚wk. ‚u™u ƒtuzo …h h{‚ h{ðt™tu ðÄw þtu¾ n‚tu. ‚uýu r™fx™t r{ºttu ËtÚtu{¤e™u ò‚u ™ðe h{‚tu ƒ™tðe n‚e. 16 ð»to™e ô{hu ‚uýu fBÃÞwxh™t ™ft{tk¼t„ ¼u„t fhe™u „rý‚™tk «thkr¼f Ë{efhýtu Wfu÷ðt {tuxu™wk fBÃÞwxh ƒ™tÔÞwkn‚wk. ‚u fŒe ÂMÚth ƒuË‚tu ™ n‚tu. 17 ð»to™e ô{hu Þwr™ðŠËxe{tk «ðu~Þtu …Ae…ý ‚u ¾qƒ s Wã{e n‚tu. ‚u™u ™t[ðwk ¾qƒ „{‚wk. ‚u™u ntuze [÷tððt{tk ¾qƒyr¼Yr[ n‚e. ytuõËVzo Þwr™ðŠËxe™e þh‚™e ntuze™tu Ëwft™e n‚tu.

r…‚t™e Yr[™u yð„ýe™u ‚uýu „rý‚{tk yÇÞtË fhðt™wk …ËkŒ fÞwO. …hk‚wytuõËVzo Þwr™ðŠËxe{tk „rý‚™t rð»tÞ{tk ftuE rz„úe {txu yðftþ ™ ntuðtÚteÂMxV™ rVrÍõË ‚hV ¾U[tÞtu y™u ¾tË fhe™u ƒúñtkz™e h[™t rð»tu™t rð¿tt™‚hV ¾U[tÞtu. 1962{tk ‚uýu M™t‚f™e W…trÄ {u¤ðe y™u rðï Wí…r¥t þt†{tkPh.D.™e rz„úe {u¤ððt furBƒús Þwr™ðŠËxe{tk òuztÞtu.

ytuõËVzo Þwr™ðŠËxe{tk™t yÇÞtË Œhr{Þt™ õÞthuf ‚u [t÷‚t [t÷‚t„tuÚtkw ¾tE s‚tu fu ‚u™tÚte yM…ü Wå[thýtu ÚtE s‚tk. …hk‚w 1963 ËwÄe ‚uýu

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


‚u™t ‚hV æÞt™ ytÃÞwk ™ n‚wk. furBƒús Þwr™ðŠËxe{tk òuztÞt …Ae ‚u™u ALS™tk ÷ûtýtu ðÄw Œu¾tðt ÷tøÞtk. yt …rhÂMÚtr‚ «íÞu ‚u™t r…‚t™wk æÞt™ „Þwk ‚uÚte‚u{ýu ÂMxV™™u ztìfxh …tËu {tufÕÞtu. ƒu yXðtrzÞtk ‚u™u ‚…tË {txu Âõ÷r™f…h h¾tÞtu. ‚…tË™t yk‚u ‚u™u þwk ÚtÞwk Au ‚u fnuðt{tk ytÔÞwk ™rn. ¾hu¾h 21ð»to™tu yt rðãtÚteo Amyotophic Lateral Sclerosis ™t «tÚtr{f ‚ƒ¬t{tk…ntU[e „Þtu n‚tu. ËtŒe ¼t»tt{tk fneyu ‚tu ¿tt™‚k‚wytu su ‚u™t M™tÞwytu™uykfwrþ‚ fh‚t n‚t ‚u r™Â»¢Þ ƒ™ðt ÷tøÞt n‚t. ztìfxhu ‚u™u Sððt {txuƒuÚte yZe ð»to™e yðrÄ yt…e ŒeÄe. ÂMxV™ y™u ‚u™t fwxwkƒes™tu™u ÔÞtfw¤ƒ™tðu ‚uðt yt Ë{t[th n‚t. fux÷tf ƒ™tðtuuyu ‚u™u Ëk…qýo…ýu ™tËe…tË Út‚tkyxftÔÞtu. Ëti«Út{ ‚tu ÂMxV™ nS ntìÂM…x÷{tk s n‚tu. ‚u™e ËtÚtu ntìÂM…x÷{tkLeukemia (Blood Cancer) Úte …ezt‚tu yuf ŒŒeo n‚tu. ‚uýu ‚u™e …ezt òuEy™u …tu‚t™e …rhÂMÚtr‚ ðÄw Ën™ fhe þftÞ ‚uðe ‚u™u ÷t„e. ntìÂM…x÷{tkÚtehò ÷E™u ½hu ytÔÞt …Ae ‚u™u yuf MðÃ™ ytÔÞwk su{tk ‚u™u VtkËeyu [ztððt{tkytð‚tu n‚tu. yt MðÃ™ …hÚte ‚u™u «‚er‚ ÚtE fu nS ‚uu™t Sð™{tk SððwkŒw»fh ƒ™u ‚uðe ƒeS yuðe ½ýe ½x™t ƒ™ðt™e Au.

ËtiÚte Ëq[f …rhð‚o™™e ûtý ‚u™t {txu yu n‚e fu ‚u «u{{tk …zâtu n‚tu‚u Amyotrophic Lateral Sclerosis Úte …tzeÞ Au ‚u™wk r™Œt™ ÚtÞt …nu÷tk1963{tk ÂMxV™™tu ¼t»ttytu™e …qðoM™t‚f su™ ðtEÕz ™t{™e Þwð‚e ËtÚtu{u¤t… ÚtÞtu. 1965{tk ‚uytu ƒk™u …hÛÞt. yuf yÚto{tk fneyu ‚tu …tu‚t™t htu„uyts™t ÂMxV™ ntu®f„™u ™t{tkrf‚ ði¿ttr™f ƒ™ðt{tk {ŒŒ fhe. yt htu„™wkr™Œt™ ÚtÞt …nu÷tk ntu®f„u …tu‚t™wk æÞt™ yÇÞtË «íÞu furLÿ‚ fÞwO ™ n‚wk. ‚u™u{tkŒ„e ytðe ‚u …nu÷tk ‚u …tu‚t™e ®sŒ„eÚte fkxt¤e „Þtu n‚tu. ‚u™u ®sŒ„eSððt ÷tÞf ÷t„‚e ™ n‚e. y[t™f ÚtÞu÷t r™Œt™Úte ‚u™u ËkŒun ÚtÞtu fu ‚uPh.D. …qhwk fhe þfþu fu fu{ ?

yt Ë{Þu rðï Wí…r¥t þt†{tk ‚thtytu™t rð™tþ y™u su{tkÚte sht …ýÿÔÞ, „h{e fu «ftþ™tk rfhýtu ™ef¤e sE þf‚tk ™Úte yuðt «Œuþ rðþuËkþtuÄ™ fh™th ƒeò Þwðt™ htuÍh r«{htuÍ™t rðï Wí…r¥t™t ‚thýtu{tk ‚u™uhË …zâtu. yt ƒtƒ‚u ‚u™e fthrfŒeo™u yuf swŒt s ð¤tkf …h ÷tðe {qfe. ytË{Þ Œhr{Þt™ …tu‚t™t þheh …h™tu ftƒq ytuAtu Útðt ÷tøÞtu. ‚u™u 1969{tk™ Aqxfu ÂÔn÷ [ìh™tu W…Þtu„ þY fhðtu …zâtu. ‚u™t htu„™e yËh Äe{u Äe{uŒu¾tðt ÷t„e. …tu‚t™t …wºt™t sL{™t yuf ð»to …Ae ‚u furBƒús™t RÂLMxxâqx

ytìV yuMxÙtu™tu{e™tu ËÇÞ ƒLÞtu, …Ae™tk fux÷tkf ð»ttuo ntu®f„ {txu V¤ŒtÞer™ðzâtk. 1969{tk ‚u™u íÞtk ºteò ƒt¤f ÕÞwËe™tu sL{ ÚtÞtu. ‚u Ë{Þu ntu®f„ËkþtuÄ™ ftÞo{tk ÔÞM‚ n‚tu. íÞth …Ae ‚uýu ‚u™wk «Út{ …wM‚f ‘Large ScaleStructure of Space Time’ «ftrþ‚ fÞwO.

1970™t {æÞ „t¤t Œhr{Þt™ ÂMxV™ ntu®f„™t fwxwkƒes™tuyu ÂMxV™™tM™t‚f rðãtÚteo™e {ŒŒÚte ‚u™e Ëk¼t¤ ÷uðt™e ÔÞðMÚtt „tuXðe. ‚u ‚u™t ftÞo{tk{ŒŒ …ý fhðt ÷tøÞtu. ‚u nS ò‚u ¾tE þf‚tu n‚tu y™u …Útthe{tkÚte ƒuXtuÚtE þf‚tu n‚tu. ðtM‚rðf‚t yu n‚e fu Œhuf ƒtƒ‚{tk ftuEf™e {ŒŒ™e sYh‚u™u hnu‚e. ðÄtht{tk ‚u™e ðt[t M…ü Útðt ÷t„e n‚e. Võ‚ ‚u™u ytu¤¾™thts ‚u™e ¼t»tt Ë{S þf‚t n‚t.

1975{tk rð¿tt™™e Œwr™Þt{tk ÂMxV™ ntu®f„™u ‚u™t ËkþtuÄ™u ÏÞt‚™t{ƒ™tðe ŒeÄtu. su{tkÚte sht …ý ÿÔÞ, „h{e fu «ftþ™tk rfhýtu ™ef¤e sEþf‚tk ™Úte yuðt yðftþ™t «Œuþ™e ði¿ttr™ftu™e {tLÞ‚t™wk ¾kz™ fhe™urðï¼h{tk ‚uýu feŠ‚ {u¤ðe. ‚uýu Ëtrƒ‚ fÞwO fu rfhýtuíË„o ¾h‚t ‚tht™t„whwíðtf»toý™t ƒ¤Úte ƒ[e þfu Au. yt{ ntu®f„™t ‘Radiation’™tu sL{ÚtÞtu. rðï™t ði¿ttr™ftu™e Œwr™Þt{tk ‚uýu ¾¤¼¤tx {[tðe ŒeÄtu ‚u™u rðrðÄ«fth™t «r‚rc‚ RÕftƒtu suðt fu ‘Albert Einstein Award’Úte ™ðtsðt{tk

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


ytÔÞtu. 1975{tk htu{™e {w÷tft‚ Ë{Þu …tu… …tu÷™t nM‚u ‘Plus XI GoldMedal for Science’Úte ËL{t™ðt{tk ytÔÞtu.

ytEÍuf LÞqx™ y™u ƒeò 14 ði¿ttr™ftuyu su MÚtt™ {u¤ðu÷ n‚wk ‚uMÚtt™ 1979{tk ÂMxV™ ntu®f„u ntkË÷ fÞwO. W¥thtu¥th he‚u ¾htƒ ƒ™‚e þtherhfnt÷‚{tk fthrfŒeo™tk …„rÚtÞtk [z‚tk [z‚tk yt MÚtt™u …ntU[ðwk ‚u ftuE Ët{tLÞrËrØ ™ fnuðtÞ.

1985{tk ftkEf ¼÷w Útðt™t ytþÞu ‚uýu ‚Æ™ ðt[t „w{tðe y™u ‚u™ty™wËkÄt™u tracheotomy operation fhðt{tk ytÔÞwk. …rhýt{u ‚u™t {txu 24f÷tf ‚u™e Ëk¼t¤ ht¾™th ÔÞÂõ‚™e sYh Q¼e ÚtE. yt ytì…huþ™™t fthýu‚u™e ft{ fhðt™e þÂõ‚{tk …ý Ëkfx ytÔÞwk. ÂMxV™™e yt f…he yðMÚttòuE™u fur÷VtuŠ™Þt™t yuf fBÃÞwxh «tu„út{h™wk æÞt™ ¾U[tÞwk y™u ‚uýu yuf yuðtuÂM…®f„ «tu„út{ rðfËtÔÞtu fu {M‚f y™u ytk¾™e rn÷[t÷Úte ‚u™wk r™Þ{™Út‚wk. yt þtuÄÚte ntu®f„™u fBÃÞwxh ÂM¢™ …h þçŒtu þtuÄðt{tk Ëh¤‚t …zðt÷t„e y™u ‚u þçŒtu M…e[ ÂËÂLÚtËtEÍh™e {ŒŒÚte æðr™‚ Útðt ÷tøÞt. ‚u™ehsqyt‚ Ë{Þu nS ‚u ytk„¤eytu™tu W…Þtu„ fhe þf‚tu n‚tu. ‚uÚte ntÚtÚte[t÷‚t Âõ÷fh™e {ŒŒÚte þçŒtu …ËkŒ fhe þf‚tu. ytsu ‚u™t þheh …hÚte ‚uykfwþ „w{tðe ƒuXtu Au íÞthu ntu®f„ ËkðuŒ™tðtnf su „t÷™t M™tÞw™e {ŒŒÚte

[t÷e þfu Au ‚u™tÚte yt «tu„út{™wk r™Þ{™ fhe þfu Au. yt «tu„út{™e {ŒŒÚtey™u {ŒŒ™eþtu™t ËnfthÚte ÂMxV™ ntu®f„u rð…w÷ «{tý{tk ÷¾ðt™wk [t÷whtÏÞwk Au. ‚u™t ftÞo{tk yËkÏÞ ËkþtuÄ™tu™t …u…Ëo Ët{u÷ n‚t su{tk rð¿tt™™t‚u{s rð¿tt™ rËðtÞ™t ÷t¾tu ÷u¾tu™tu Ë{tðuþ Út‚tu n‚tu.

1988 {tk ‘A Brief History of Time’™t «ftþ™u ‚u™u ytk‚hht»xÙeÞM‚hu {qfe ŒeÄtu. su™e 250 ÷t¾ ™f÷tu ðnU[tE Au y™u su™wk ¼t»ttk‚h 40¼t»tt{tk ÚttÞ Au ‚uðt ‘London Sunday Times’ bestseller list {tk ‚u™e™tUÄ ÷uðt{tk ytðe. Ë{sðt™e árüyu ftkEf {w~fu÷ ntuðt™t fthýu ‚uýu 2001{tk‘The Universe in a Nutshell’ «ftrþ‚ fÞwO su rðï Wí…r¥t™t rËØtk‚ …hðÄw «ftþ …tz‚wk n‚wk. ntu®f„™e {tuxt «&™tu{tk {tuxt sðtƒtu þtuÄðt™e Ík¾™tfŒe rðh{e ™Úte. ‚u™e ÔÞÂõ‚„‚ RåAt yðftþ{tk {wËtVhe fhðt™e n‚e.2007™e Ët÷{tk, 65 ð»to™e ô{hu ytðe …rhÂMÚtr‚{tk yðftþÞtºtt™wk yufy„íÞ™wk …„÷wk ¼ÞwO. V÷turhzt™t ‘Kennedy Space Centre’™e {w÷tft‚Œhr{Þt™ ‚u™u „whwíðtf»toý ð„h™t …Þtoðhý™tu y™w¼ð {u¤ððt™e ‚fyt…ðt{tk ytðe. yux÷tkrxf …h™t ƒu f÷tf™t WœÞ™ Œhr{Þt™ ntu®f„u Boeing727 ™t {wËtVh ‚hefu ËVh fhe. ‚u™u ‚u™e ÂÔn÷[ìh{tkÚte {wõ‚ fhðt{tk

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


ytÔÞtu y™u ‚uýu ðs™hrn‚ yðMÚtt™tu y™w¼ð fÞtuo. ‚u™t {wõ‚…ýu ‚hðt™tr[ºttu Ë{„ú rðï{tk «rËØ ÚtÞt.

ÂMxV™™wk MðtMÚÞ Ë‚‚ fÚt¤‚wk hÌtwk Au …ý ‚u™e ftÞo fhðt™e Ík¾™t fŒerð÷wÃ‚ ÚtE ™Úte. 2009™e Ët÷{tk ‚u ‘Arizona’™e …rh»tŒ{tk At‚e™t htu„™t[u…™t fthýu ntshe yt…ðt{tk r™»V¤ ™eðzâtu. íÞthu ‚uýu 30 ð»to ËwÄe‘Cambridge University’{tk r™¼tðu÷ {uÚtu{urxõË™t «tuVuËh™t MÚtt™{tkÚter™ð]r¥t ònuh fhe. …AeÚte ònuh fhðt{tk ytÔÞwk fu ‚u{™u ¾qƒ s ytht{™esYh n‚e.

ntu®f„u yðftþ™t Auzu sðt™e Þtus™t ½ze Au. yt yk„u ßÞthu ‚u™u…qAðt{tk ytÔÞwk íÞthu ‚uýu sðtƒ ytÃÞtu, “½ýt ÷tuftuyu {™u …qAâwk Au fu nwkþt {txu yt WœÞ™ fhðt RåAwk Awk. nwk ½ýtk fthýtuËh yt WœÞ™ fhðt RåAwkAwk. Ëti «Út{ ‚tu, …]Úðe …h™wk Sð™ rŒðËu rŒðËu òu¾{e ƒ™‚wk òÞ Au.y[t™f Út‚t global warming, nuclear war, a genetically engineeredvirus™t fthýu yt…ýu rð™tþ™e ™Sf Aeyu. {™u ÷t„u Au fu {t™ðe yðftþ{tk™rn òÞ ‚tu ‚u™wk ftuE ¼rð»Þ ™Úte. ytÚte ÷tuftu™t yðftþ™t hË™u «tuíËtrn‚fhðt nwk WœÞ™ fhðt RåAwk Awk.”

2010™e Ët÷™t ËÃxuBƒh{tk ÂMxV™ ntu®f„u ¼„ðt™u yt rðï™e h[™tfhe fu fu{ ‚u™e rðhwØ …tu‚t™wk {k‚ÔÞ ‚u™t …wM‚f ‘The Grand Design’{tkŒþtoÔÞwk Au. yt Œþft™wk ‚u™wk {wÏÞ «ftþ™ Au. ‚u™t ™ðt yÇÞtË…qýo yt…wM‚f{tk ‚uýu Ëh ytEÍuf LÞqx™™e {tLÞ‚t™u …ý …zfth VUõÞtu Au.

¼tir‚fþt†rðŒtu{tk ntu®f„™e „ý™t Qk[e ytkfðt{tk ytðu Au. ‚u™wk fthýþheh™e rðf÷tk„‚t™u „ýftÞto ð„h rðï Wí…r¥t™t rËØtk‚ …h ðÄw «ftþ

…tz‚tk ‚u™tk ËkþtuÄ™tu ‚u{s su{tkÚte sht …ý ÿÔÞ, „h{e fu «ftþ™tk rfhýtu™ef¤e sE þf‚tk ™Úte yuðt «Œuþ rðþu ËkþtuÄ™ ûtuºtu ‚uýu yt…u÷ Vt¤tu Au.yt ð]¥ttk‚ ðtk[e™u sYh fnuðt™wk {™ Útþu fu þtherhf rðf÷tk„ ÔÞÂõ‚ ftkEfswŒe s he‚u Ë{Úto ntuÞ Au. ‚u™u yt…ýu fu{ rðf÷tk„ fne þfeyu. ¾hu¾h ‚tuyt…ýu su ftkE s ™Úte fh‚t ‚u rðf÷tk„ ™Úte ? ÂMxV™ ntu®f„™wk Sð™ yufrðf÷tk„ {t™ðe™t Ët{ÚÞo™tu Sð‚tu ò„‚tu …whtðtu Au. ytðt {t™ðe™urƒhŒtððt™wk {™ ytuƒt{t suðt y{urhft™t ht»xÙ«{w¾™u ÚttÞ ‚u{tk ftuE ™ðtE™Úte !

• • •

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

198 o ykÄthe y{tË™t ‚usMðe ‚th÷tËwÄt [Lÿ™ o 197

ËwÄt [Lÿ™

19

ËtnË™u …tk¾tu ntuÞ Au, …„ ™rn. ßÞthu ‚u r™ùÞ fhu Au íÞthu ftuE ûtuºt‚u™e …¬z{tkÚte ƒ[e þf‚wk ™Úte. ytðe yuf ËtnrËf †e™u ytË{t™™e Ÿ[tE™tuM…þo fh‚tk òuE Au ? ©tðý{tk yuf …„u ™]íÞ fh‚t {tuh™u ‚{u òuÞtu Au ?ÞtŒ ytÔÞwk ftkE ?

‚{u ‘™t[u {Þqhe’ rVÕ{ òuE Au ? ‚u{tk {wÏÞ yr¼™uºte™wk …tºt ftuýu ¼sÔÞwkn‚wk ‚u ‚{™u ÞtŒ Au ? yt rVÕ{ Võ‚ ¼th‚{tk s ™rn …hk‚w y{urhft Ërn‚rðŒuþ™t yËkÏÞ Œuþtu{tk òuðtE y™u «þkËt™u …tºt …ý ƒ™e. yt {txu Þþ™u…tºt òu ftuE ntuÞ ‚tu ‚u™e yr¼™uºte ËwÄt [Lÿ™ su ytsu ‚u™e ™]íÞ «r‚¼t{txu sux÷e òýe‚e Au ‚ux÷e s ƒÕfu ‚u™tÚte ðÄw {w~fu÷eytu Ët{u Sð™{tk…tu‚t™wk æÞuÞ þtuÄe ÷uðt {txu òýe‚e Au. 1984{tk ‚u÷„w rVÕ{ ‘{Þqhe’{tk ‚uýu™]íÞtk„™t™wk …tºt ¼sÔÞwk n‚wk. ‚u™e ËV¤‚t òuE™u ‚u™e rnLŒe rVÕ{ ytð]r¥tƒ™tðtE. ËwÄt rËðtÞ™tk …tºttu ƒŒ÷tÞtk …ý ËwÄt™wk …tºt ‚u s hÌtwk. 1986{tk‚u™u ‘{Þqhe’™e hsqyt‚™t ËkŒ¼uo ™uþ™÷ rVÕ{ yuðtìzo{tk ¾tË ßÞwhe yuðtìzoyt…ðt{tk ytÔÞtu. fŒt[ ‚u 1994{tk ƒ™u÷ rVÕ{ ‘ykò{’™t fthýu ðÄw «ÏÞt‚ƒ™e Au su{tk ‚u™e ËtÚtu {tÄwhe rŒrût‚ y™u þtnY¾¾t™u yr¼™Þ fhu÷tu.

yuf‚t f…qh™e ‘fne rfËe htus’ rËrhÞ÷{tk ‚uýu ht{tu÷t rËfLŒ™wk …tºt¼sÔÞwk n‚wk. ‚u rËrhÞ÷ ‚u Ë{Þu nex „Þu÷ n‚e. ‚u ¼th‚eÞ xur÷rðÍ™™tWßsð¤ Mxth {tknu™e yuf yr¼™uºte „ýtÞ Au. ‚uýu ½ýe xeðe rËrhÞ÷tu{tk,™txftu{tk y™u rVÕ{tu{tk yr¼™Þ ytÃÞtu Au. ‚ts‚h{tk ‘Í÷f rŒ¾÷t ò’Ëtu™e xeðe þtì {tk ¼t„ ÷E™u ‚uýu Ët[e Í÷f Œu¾tze ŒeÄe Au. ‚{™u ynªÞtkyt ƒÄw fnuðwk y«M‚w‚ ÷t„þu. …hk‚w yt …qðo¼qr{ft™t y™wËkÄt™u ‚uýu suyðhtuÄtu™tu ytí{rðïtËÚte Ët{™tu fhe su rËrØ {u¤ðe Au ‚u òýe ËwÄt[Lÿ™™u rƒhŒtððt™wk ‚{™u {™ ÚtE ytðþu. [t÷tu íÞthu ½ýeðth ËkfÕ…þÂõ‚™t«‚efY…u á»xtk‚Y… ƒ™u÷ yt ðehtk„™t™e yt…ðe‚e òýe ‚u™u ¾tuƒu ¾tuƒurƒhŒtðeyu.

ËwÄt [Lÿ™™t r…‚t fu.ze. [Lÿ™ {wkƒE ÂMÚt‚ y{urhf™ fk…™e™t ™tufrhÞt‚n‚t. ©e{‚e ÚttL„{ y™u ËwÄt™t r…‚t ƒ[…ýÚte f¤t™t [tnf n‚t. ytÚteËwÄt™u Ë{]Ø ËtkMf]r‚f ðthËtu Ëtk…zâtu n‚tu. ºtý ð»to™e ô{hu ‚u ò‚u ™]íÞfhðt ÷t„e y™u íÞth …Ae ‚u™t fwxwkƒes™tuyu ™]íÞ™wk rðrÄ…qðof™wk rþûtý ‚u™uyt…ðt™wk ™¬e fÞwO. …tu‚t™e ƒt¤fe™wk Ë{…oý òuE™u, …tk[ ð»to™e ËwÄt™u ‚u™tr…‚t {wkƒE™e «ÏÞt‚ ™]íÞþt¤t ‘f÷t ËŒ™’{tk ÷E „Þt. ytx÷e ™t™eAtufhe™u òuE™u ‘f÷t ËŒ™’™t rþûtftuyu ‚u™u Œt¾÷ fhðt™e ™t …tze, …hk‚wfu.ze. [Lÿ™u ‚u{™u Ë{òððt™wk [t÷w htÏÞwk. ‚u{ýu þt¤t™t r«ÂLË…t÷ ËtÚtu ‚u

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


ƒtƒ‚™e [[to fhe. ‚u{ýu ‚u{™u Võ‚ yuf ð¾‚ ƒt¤fe™u ™]íÞ fh‚e òuðt™erð™k‚e fhe. ËwÄt™t ™]íÞ™u òuE™u þt¤t™t r«ÂLË…t÷ yux÷t ƒÄt rðM{Þ…tBÞt fu ‚u{ýu ‚u™u ‚u{™e «r‚rc‚ þt¤t{tk «ðuþ yt…ðt™e ‚iÞthe ƒ‚tðe.

ËwÄt ¾qƒ s WíËtn y™u Ë{…oý™e ¼tð™tÚte …tu‚t™t yÇÞtË{tk {ø™ÚtE „E. ™]íÞ™t ð„tuoyu ‚u{™tk …rhýt{tu yt…ðt þY fÞto. ytX ð»to™e ô{hu‚uýu hk„{k[ …h …tu‚t™t «Út{ ™]íÞ™e hsqyt‚ fhe. ™]íÞ™e ËtÚttuËtÚt ‚uýu‚u™wk Ët{tLÞ ¼ý‚h [t÷w htÏÞwk. ‚u Ëukx òuËuVË ftu™uðuLx Mfq÷{tk s‚e ßÞtk ‚u™u‚u™t Œu¾tð ƒŒ÷ «Út{ R™t{ yu™tÞ‚ fhðt{tk ytÔÞwk n‚wk. ‚u™tu WíËtnW¥thtuW¥th Ë‚‚ ðÄ‚tu s‚tu n‚tu. Ë¥th ð»to™e ô{hu …ntU[‚t ËwÄe{tk ‚uýu 75sux÷t «Ëkþ™eÞ Mxus ftÞo¢{tu fÞto n‚t.

ƒeS {u, 1981™t htus ËwÄt …tu‚t™t {t‚t-r…‚t ËtÚtu r‚hw[e {krŒhus‚e n‚e. y[t™f {æÞthtrºtyu ƒË™u yfM{t‚ ™zâtu. ‚u{™e ƒË yuf xÙfËtÚtu ¼xftE. zÙtEðh ‚tu ‚íft÷ {]íÞw …tBÞtu. ‚u zÙtEðh™e ËexÚte ƒu Ëex…tA¤ ƒuXu÷e n‚e. yfM{t‚ ÚtÞtu íÞthu ‚uýu ‚u™t …„ ÷kƒtÞu÷t n‚t. x¬hyux÷e òuhŒth n‚e fu ‚u™t …„™u Rò …ntU[e. ÷„¼„ ƒÄt s {wËtVhtu™uRò …ntU[e n‚e. fux÷tf ftì÷us™t rðãtÚteoytu suytu ytuAt Rò„úM‚ n‚t‚u{ýu yt ™t{tkrf‚ ™]íÞtk„™t™u òuE y™u ‚u™u ƒnth ftZðt «Þí™ fÞtuo. ½ýe{Útt{ý …Ae ‚uytu ‚u™u ƒnth ftZðt{tk ËV¤ ™eðzât, …hk‚w ‚u™tu s{ýtu …„òu¾{e he‚u Rò„úM‚ ÚtÞtu n‚tu. ‚u™u ‚íft÷ ™Sf™e ntìÂM…x÷{tk ÷E sðtE.ynªÞtk ztìfxhu yu ¼q÷ fhe fu ‚u{ýu …„™u Ã÷tMxh fÞwO. …„ ¾wÕ÷tu h¾tÞtuntu‚ ‚tu fŒt[ Ëztu yxftðe þftÞtu ntu‚. Úttuzt rŒðË …Ae ËwÄtyu òuÞwk ‚tu‚u™t …„™e [t{ze™tu hk„ ƒŒ÷tðt ÷tøÞtu n‚tu. …„™e Íeýðx¼he ‚…tË…Ae ztìfxhtuyu r™Œt™ fÞwO fu ‚u™tu …„ Ëze „Þtu n‚tu. ‚u™e ®sŒ„e ƒ[tððt{txu ‚u™tu …„ ft…ðtu …zu ‚u{ n‚tu. ËwÄt™e ÂMÚtr‚ „whwyu su™tu s{ýtu yk„qXtu{tk„e ÷eÄtu n‚tu ‚uðt «ÏÞt‚ ƒtýtð¤e yuf÷ÔÞ suðe ÚtE n‚e. rðrÄ™eð¢‚t™t ÷eÄu ½qkxýÚte Ëtzt Ët‚ $[ ™e[uÚte ‚u™tu s{ýtu …„ ft…ðtu …zâtu.yt yt½t‚{tkÚte ƒnth ytð‚tk ‚u™u ½ýtu Ë{Þ ÷tøÞtu. Äe{u Äe{u ‚u™tu rðïtË…tAtu ytððt ÷tøÞtu. ‚u ½tuze™e {ŒŒÚte [t÷ðt ÷t„e. yt Ë{Þ Œhr{Þt™‚uýu {wkƒE{tk …tu‚t™tu yÇÞtË [t÷w htÏÞtu. ®sŒ„e™e yt {wÏÞ …¤tu{tk ‚u™tr…‚t ‚u™t {txu «uhýtËútu‚ ƒ™e hÌtt n‚t.

yt …rhÂMÚtr‚{tk ËwÄt™e Sð™™e þi÷e …h fux÷tf Ë{Þ ËwÄe ¾qƒ {tuxeyËh …ntU[e. fux÷eÞ ht‚tu ËwÄe ‚u Ÿ½e þfe ™ n‚e. ‚u{ A‚tk ‚uýu ‚u ŒŒo{tkÚte‚tft‚ {u¤ðe y™u …tu‚t™e ò‚™u ‚uýu ð[™ ytÃÞwk fu ‚u ðÄw ƒ¤ðt™ ƒ™þu.÷tuftu™e Ë÷tn™u y™wËhe ‚u™t r…‚t ‚u™t {txu ÂÔn÷[ìh ÷E ytÔÞt …ý ‚uýu‚u™tu W…Þtu„ ™ fÞtuo. ‚u{ A‚tk ‚eðú ŒŒo Ën™ fhe ‚uýu [t÷ðt™e «ufrxË Ë‚‚[t÷w ht¾e y™u yuf rŒðË ‚u …tu‚t™t r{ºttu ËtÚtu rVÕ{ òuðt „E. nðu Œhuf™u÷tøÞwk fu yt Atufhe xqkf Ë{Þ{tk s Ët{tLÞ ÂMÚtr‚ {u¤ðe ÷uþu.

…„ ftÃÞt™t A {tË …Ae, ËwÄtyu yuf Ët{trÞf{tk ðtkåÞwk fu sÞ…wh™tyuf ztìfxh þuXeyu f]rºt{ …„tu ƒ™tððt™wk þY fÞwO n‚wk. yt …„tu™e „wýð¥ttyuðe n‚e fu yt …„tu …nuhu÷tu {týË ¾u‚h{tk ft{ fhe þf‚tu n‚tu y™u Ítz…h …ý [ze þf‚tu n‚tu. yt Ë{Þ Œhr{Þt™ ‚u{™t fwxwkƒes™tuyu {wkƒE™tytu…uht ntWË™e {w÷tft‚ ÷eÄe, ßÞtk ‚u{ýu yt sÞ…wh Vqx þtufuË{tk òuÞt.yt òuE™u ™]íÞ {txu™tu ‚u™tu rðïtË y™u Ík¾™t …w™:ò„]‚ ÚtÞt.

‚u™t r…‚t ‚u™u sÞ…wh ÷E „Þt ßÞtk ‚uytu ztìfxh þuXe™u {éÞt. ‚u f]rºt{yðÞðtu ƒ™tððt™t ‚s¿t y™u Raman Magasassay Award {u¤ð™thty™u …È©e™e …ŒðeÚte ËL{tr™‚ ™t{tkrf‚ ztìfxh n‚t. ztìfxh þuXeyu ËwÄt™tf…tÞu÷t …„™u ‚…tMÞtu y™u ‚u™u ¾t‚he yt…e fu ‚u Ët{tLÞ {t™ðe™e su{[t÷e þfþu. yt Ëtk¼¤e ËwÄt™t [nuht …h [{f ytðe „E. ‚u™t r…‚tyu‚u{™u {trn‚e yt…e fu yfM{t‚ ™zâtu ‚u …nu÷tk ËwÄt yuf fwþ¤ ™]íÞtk„™tn‚e. yt Ëtk¼¤e ‚uytu rð[th{tk …ze „Þt. ËwÄtyu ‚u{™u …qAâwk fu ‚u sÞ…whVqxÚte ™]íÞ fhe þfþu fu fu{ íÞthu ztìfxhu ‚whk‚ s sðtƒ ytÃÞtu., ‘nt, fu{™rn ? yt sÞ…wh Vqx™tu W…Þtu„ fhe™u ¼e™e s{e™ …h ¾uzq‚ ftÞo fhe þfuy™u ð]ût W…h [ze þfu ‚tu ‚wk þt {txu ™]íÞ ™ fhe þfu ?’

ztìfxh þuXeyu yt …zfth Íe÷e ÷eÄtu. ‚u{ýu ‚u™t {txu ¾tË yuÕÞwr{r™Þ{™tu…„ ƒ™tÔÞtu su ðs™{tk n÷ftu n‚tu. ‚u{tk ‚uðe ÔÞðMÚtt „tuXðe fu ‚u …„Ëh¤‚tÚte Vhe þfu. yt he‚u ËwÄt ™ðt s òu{ ËtÚtu {wkƒE …tAe Vhe. …hk‚wyt ™ðe þYyt‚ ËtÚtu ™ðtu Ëk½»to þY ÚtÞtu. Ëti«Út{ ‚tu ‚uýu f]rºt{ …„ ðzu[t÷ðt™e «ufxeË þY fhe. ËV¤‚t ËtÚtu fneyu ‚tu yt «Út{ ‚ƒ¬t{tk ™]íÞfhðt Ë{Úto ‚tu ƒ™e …ý yt Ënu÷wk ™ n‚wk. òufu ztìfxh þuXeyu ËwÄt™t ™]íÞ™tuyÇÞtË fhu ‚uðtu {ŒŒ™eþ r™BÞtu su ‚u™t ™]íÞ™e sYrhÞt‚ {wsƒ ‚u™t f]rºt{…„{tk VuhVth …ý fhe þfu. …hk‚w {ŒŒ™eþ îtht fhtÞu÷ VuhVthÚte ‚u™e Ë{MÞt

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


ytuAe ™ ÚtE þfe. ‚u™t …„{tkÚte ðthkðth ÷tune ™ef¤‚wk n‚wk y™u su{ su{…„™e rn÷[t÷ ðÄw Íz…e ƒ™‚e fu …ezt ðÄw ‚eðú ƒ™‚e s‚e. ™]íÞ™e Œhufhsqyt‚™t yk‚u ‚u™u ‚u™t …„{tkÚte ÷tune ™ef¤‚wk òuðt {¤‚wk y™u ‚u ®n{‚nthe s‚e. …hk‚w ‚u™e r™ýoÞþÂõ‚ ™ z„{„e y™u ‚uÚte ‚u ‚u™e r™htþt …hykfwþ {qfe þfe. ‚u VheÚte ztìfxh þuXe™u {¤ðt …tu‚t™t ™]íÞ rþûtf™u ÷E™u„E. ËwÄt™e ËkfÕ…-þÂõ‚ òuE™u ztìfxh þuXe yíÞk‚ «¼trð‚ ÚtÞt. ‚u{ýu„k¼eh‚tÚte r™heûtý fÞwO y™u ‚u™t ™]íÞ Œhr{Þt™™t ‚u™t MxuÃË™u {q÷ÔÞt. ‚u™t™]íÞ™e sYrhÞt‚™u ÷ût{tk ht¾e™u ‚u{ýu VheÚte ™ðtu s …„ ƒ™tÔÞtu. …„™uƒuËtzât …Ae ‚u{ýu sýtÔÞwk fu ‚u{ýu ©uc fturþþ fhe™u ‚u™t {txu ©uc …„ƒ™tÔÞtu Au nðu ‚u™u y™wfq¤ fhðt™wk ËwÄt™t ntÚt™e ðt‚ Au.

ËwÄtyu ‚u™t ™]íÞ™e «uÂõxË VheÚte þY fhe. …ý Ë{MÞt™tu Ëk…qýo…ýuyk‚ ytÔÞtu ™ n‚tu. VheÚte ÷tune ™ef¤ðt™wk [t÷w ÚtE „Þwk n‚wk. f…tÞu÷t…„™e [t{ze™t f]rºt{ …„ ËtÚtu™t ½»toýÚte ‚eðú ŒŒo Útðt ÷tøÞwk n‚wk. …hk‚w‚u ŒŒo Ën™ fhðt™e xuð ‚u …tzðt ÷t„e n‚e. [nuht …h ðuŒ™t™u Œu¾tzâtð„h ‚u ™]íÞ™u ð¤„e hne. ™]íÞ™e Œhuf ÂMÚtr‚{tk ‚uýu yuðe …thk„‚‚t {u¤ðe÷eÄe fu {k[ …h VheÚte hsqyt‚ fhðt™e ‚f™e ‚u htn òuðt ÷t„e.

Auðxu ‚u™u ‚u ‚f {¤e „E. 28 òLÞwythe, 1984{tk ƒeS ™]íÞtk„™t«er‚ ËtÚtu ‚uýu {wkƒE™t “South India Welfare Society”™t ntì÷{tk ™]íÞ™e

hsqyt‚ fhðt™e n‚e. yt Ë{Þ ‚u™t {txu …zfthY… ‚u{s {n¥ð™tu n‚tufthý fu yfM{t‚ …nu÷tk ‚u yuf r™…wý ™]íÞtk„™t ‚hefu MðefthtÞu÷e n‚e.W…htk‚ ‚uýu ƒu y„íÞ™t yuðtìzo {u¤ðu÷t n‚t - ™]íÞ yftŒ{e y™u ¼h‚™txâ{T ‚hVÚte ‘™]íÞ {Þqhe’ y™u ‚u÷„w yftŒ{e ‚hVÚte ‘™ð ßÞtur‚’. ytƒk™u yuðtìzo ™]íÞ™t ûtuºt{tk Wíf]ü „ýt‚t n‚t. ytÚte ‚uýu ‚u™wk «tÃ‚ fhu÷wkËL{t™ ò¤ððwk òuE‚wk n‚wk. …eztfthf «ufxeË fÞto …Ae y™u yfM{t‚ …Ae‚u VheÚte «Út{ ðth s {k[ …h «M‚w‚ Út‚e n‚e. ‚u™tu ytí{rðïtË fux÷efŒnuþ‚ ËtÚtu z„w{„w n‚tu.

‚u{ A‚tk ËwÄt {k[ …h …ntU[e y™u ‚u ¼q÷e „E fu ‚uýu f]rºt{ …„…nuÞtuo n‚tu. ‚uýu MVwŠ‚Úte ™]íÞ þY fÞwO. ÷tuftuyu ytk¾™wk {xfw {tÞto ð„h ‚u™t™]íÞ™u r™ntéÞwk. «M‚wr‚™t yk‚u ntì÷ ‚t¤eytu™t „z„ztxÚte „tS QXâtu.ftÞo¢{ ËV¤ Ëtrƒ‚ ÚtÞtu. ™]íÞ™t Ë{t÷tu[ftuyu ‚u™e «M‚wr‚™e «þkËt fhe.Ë{t[th…ºttu y™u Ët{trÞftu{tk ‚u™tk ¼h…wh ð¾tý ÚtÞtk y™u rðrðÄ yŒtytuËtÚtu™t ‚u™t Vtuxtu„útVË «ftrþ‚ ÚtÞt. ËwÄt ht‚tuht‚ yuf Mxth ƒ™e „E.«ÏÞt‚ ‚u÷w„w rVÕ{ «tuzâwËh ‚u{s ‘Newstime’ y™u ‘Eanader’™t «ftþfyuðt ht{tuS htðu ‚u™e Võ‚ «þkËt s ™ fhe …ý ‚u™t Sð™ ytÄtrh‚ rVÕ{ƒ™tððt™e ½tu»týt fhe. rVÕ{™wk þe»tof ‘{Þqhe’ ht¾ðt{tk ytÔÞwk su™wk rŒøŒþo™©er™ðtË™u fÞwO. rŒøŒþof y™u «tuzâwËh ƒk™uyu ËwÄt™u fÚtt™e ™trÞft™t …tºt{tks ÷uðt™e rn{tÞ‚ fhe.

ËwÄt …tËu rVÕ{™e ™trÞft™t …tºt™u ¼sððt {txu™e Œh¾tM‚ {qfðt{tkytðe íÞthu Ëti«Út{ ‚tu ‚uýu ¾[ftx y™w¼ÔÞtu y™u ‚uýu fÌtwk fu ‚u™u Võ‚ ™]íÞfh‚tk ytðzu Au, …ý yr¼™Þ™t ûtuºt™wk ‚u™u …qh‚wk ¿tt™ ™Úte y™u ‚uÚte ‚u ‚u™t…tºt™u …qh‚tu LÞtÞ ™rn yt…e þfu. ‚u{ A‚tk ‚u™u Ë{òððt{tk ytðe y™uËwÄtyu ytu‚«tu‚ ÚtE™u rVÕ{™t þwxª„{tk ¼t„ ÷eÄtu. …tu‚t™t Sð™™e ðt‚ytÄtrh‚ rVÕ{ ntuðtÚte ‚u™u …tºt™u ¼sððt{tk {w~fu÷e ™ …ze. rVÕ{u ™Äthu÷e ËV¤‚t {u¤ðe. ™]íÞ™e fwþ¤‚t {txu {u¤ðu÷ «þkËt sux÷e s ËwÄt™tyr¼™Þu …ý «Ëkþt {u¤ðe. ‚u™t ftiþÕÞ rðþu Ë{t[th…ºt{tk ÷tuftu su ðtk[‚tn‚t ‚u ÷tuftuyu Ëtu™uhe …zŒt …h r™ntéÞwk. ‚uytuyu ‚u™t ™]íÞ™u r™ntéÞwk y™u…Ae „k¼eh yfM{t‚, Ëk½»to y™u Auðxu ‚u™e S‚ r™nt¤e. yt¾e rVÕ{ÓŒÞ™u M…þeo òÞ ‚uðe n‚e. rVÕ{™u òuE™u ÷tuftu™e ÷t„ýe yux÷e ƒÄeM…krŒ‚ ÚtE n‚e fu ‚uytu ¼tøÞu s ‚u{™e ytk¾™t ytkËw™u htufe þõÞt n‚t.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


{™ yx÷ ntuÞ y™u {t™ðe™e RåAtþÂõ‚ ƒ¤ðt™ ntuÞ ‚tu „{u ‚ux÷e {tuxeytV‚™tu Ët{™tu fhe þftÞ Au y™u ‚u™t …h S‚ {u¤ðe þftÞ Au ‚uðtu ËkŒuþyt rVÕ{ îtht «M‚w‚ fhtÞtu n‚tu.

yt rVÕ{™t yr¼™Þ {txu ËwÄt™u ‘Silver Lotus’™tu ¾tË yuðtìzo y™u5000 Yr…Þt y…tÞt n‚t. ‚u Ë{Þ™t ¼th‚™t ht»xÙ…r‚ ¿tt™e si÷®ËÄ™tnM‚u, 33{t ht»xÙeÞ rVÕ{ VuMxeð÷{tk Ë{eûtftu™e ¼÷t{ý {wsƒ ‚u™u ytyuðtìzo yu™tÞ‚ ÚtÞtu n‚tu.

yt rVÕ{™e Wíf]ü ËV¤‚t r™nt¤e™u ‚u™t «tuzâwËhu rnLŒe ¼t»tt{tk ytrVÕ{ ƒ™tðe. rnLŒe rVÕ{™wk þe»tof ‘™t[u {Þqhe’ ht¾ðt{tk ytÔÞwk n‚wk. ytrVÕ{™e hsqyt‚ ÚtÞt …Ae ‚u™e «r‚¼t™t Ë{t[th yt¾t ht»xÙ{tk «Ëhe„Þt. yt rVÕ{u ¼th‚™e nŒ™u ytu¤k„e Œuþ-rðŒuþ{tk rðÏÞt‚e {u¤ðe. yt«M‚wr‚ ÚtÞt …Ae ËwÄtyu yr¼™Þ ûtuºt{tk …ý y™uf rþ¾htu Ëh fÞtO. ËwÄtyuËtÚttuËtÚt ‚u™tu yÇÞtË [t÷w ht¾e M™t‚f y™u y™wM™t‚f™e …Œðe {u¤ðe.‚u Ë{Þu ‚u™t yfM{t‚™t ð¤‚h™tu fuË {ÿtË ntEftuxo{tk [t÷‚tu n‚tu. …kŒhð»to …Ae ‚u™tu [qftŒtu ytÔÞtu. 1996{tk yfM{t‚™t ð¤‚h ‚hefu ‚u™u …tk[

÷t¾ Yr…Þt yt…ðt™tu [qftŒtu ytÔÞtu. ‚u Ë{Þu ð¤‚h™e {tk„ýe hf{™e®f{‚ fh‚tk yt hf{ «{tý{tk ytuAe n‚e. …ý ËwÄt ‚u ðt‚Úte Ëk‚wü n‚efu LÞtÞ {tuztu {éÞtu n‚tu …ý RLfthtÞtu ™ n‚tu. ËwÄtyu ‚u™t MðÃ™{tk Äthu÷rVÕ{ ûtuºt™t {t™ðe ËtÚtu 1995{tk «¼w‚t{tk …„÷tk {tzâtk.

‚u™tu ™]íÞ™tu Vt¤tu ¢{þ: ytuAtu Útðt ÷tøÞtu n‚tu y™u yr¼™Þ ûtuºt{tk‚u™e «ð]r¥t ðÄðt ÷t„e n‚e. …tu‚u …ntU[e ™ þfu ‚ux÷wk ftÞo ‚u™u {¤ðt÷tøÞwk. rVÕ{tu{tk yr¼™Þ fÞto …Ae ‚u™u ÷tøÞwk fu TV Soap Operas {tk ftÞofhðwk ðÄthu ytf»tof n‚wk. Ët{tLÞ ÷tuftu ËwÄe Íz…Úte …ntU[ðt {txu xeðe™wk ûtuºtðÄthu ƒ¤ð¥th n‚wk. ytÚte ‚uý rVÕ{tu fh‚tk TV rËrhÞ÷tu ðÄw Mðefthðt™wkþY fÞwO. ‘f¼e RÄh f¼e WÄh’, ‘[~{u ƒŒTŒqh’, ‘y…htS‚t’ y™u ‘Þk„’{tk‚u™t yr¼™Þ™t ¾qƒ ð¾tý ÚtÞt. ËwÄt ƒÄt s «fth™e rËrhÞ÷tu{tk yr¼™Þyt…u Au. rzxuõxeð rËrhÞ÷ suðe fu ‘f{tLzh’, ‘{tþo÷’ ð„uhu, ‚u{s ƒt¤ftu{txu™t ‘þÂõ‚{t™’{tk …ý ‚uýu yr¼™Þ ytÃÞtu Au. ¼t»tt™tu yðhtuÄ ‚u™u™zâtu ™Úte. yr¼™Þ ûtuºt™e ‚u™e {wËtVhe ‚u÷w„w rVÕ{Úte þY ÚtE n‚e …hk‚w‚uýu rnLŒe ‚u{s ‚r{÷ rVÕ{{tk ft{ fÞwO Au.

ËwÄtyu yr¼™Þ rËðtÞ™t ûtuºt{tk …ý ÍwftÔÞwk Au. ‚uýu ‘yÔð÷ ™kƒh’suðt „e‚tu{tk …tu‚t™e «r‚¼t ƒ‚tðe Au ‚tu …x™t Œqh Œþo™ «Ëtrh‚ ‘™ø{u’{tk yukfh ‚hefu™e Vhs Ëw…uhu ƒòðe Au. ‚r{÷ ntuðt A‚tk ‚u rnLŒe ¼t»ttM…ü he‚u y™u fzfztx ƒtu÷e þfu Au. {wkƒE{tk ðÄw Ë{Þ …Ëth fhðt A‚tk‚u™t Wå[thýtu{tk MÚttr™f ¼t»ttyuu yËh …ntU[tze ™Úte. ‚u ‘þuhu-ytu-þtÞhe’{tk¾qƒ hË Ähtðu Au y™u xeðe ftÞo¢{tu{tk ‚u™tu W…Þtu„ fhu Au.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

206 o ykÄthe y{tË™t ‚usMðe ‚th÷t©e ðtu®þøx™ ytu„MxË htuƒ®÷„ o 205

ËwÄt™u ¼Þkfh rðf÷tk„‚t™e ƒrûtË {¤ðt A‚tk ‚u ¼th‚ suðt W…¾kz{tkyuf fwþ¤ y™u «þkË™eÞ ™]íÞtk„™t ƒ™e þfe Au ‚u ‚u™wk {tuxwk s{t …tËw Au.‚u™u …tu‚t™t ™]íÞ™t …hVtu{oLË {txu Œuþ-rðŒuþ{tkÚte yt{kºtý {éÞtk Au y™u{u¤ðu Au. ‚u …tu‚t™t f÷t ði¼ð™u ÷eÄu yËkÏÞ yuðtìzo™e Þþ¼t„e ƒ™e Au.nt÷ ‚u rnLŒe xur÷rðÍ™ rËrhÞ÷tu{tk y™u [÷r[ºttu{tk ™]íÞtk„™t ‚hefu y™uyr¼™uºte ‚hefu™wk …tºt ¼sð‚e òuðt {¤u Au. ‚uýu rðrðÄ ûtuºttu{tk Ëthe™t{™t {u¤ðe Au y™u ‚u™e rðf÷tk„‚t ‚tu õÞtkÞ Œqh hne „E Au. ‚uýu Œwr™Þt™uƒ‚tðe ytÃÞwk Au fu rðf÷tk„‚t ntuðt A‚tk ÔÞÂõ‚ ËV¤‚t™tk rþ¾htu Ëh fheþfu Au. ‚u™t WíËtnu ytË{t™ ËwÄe™e «r‚¼t ‚u™u ƒûte Au. ‚u rðÄt‚t™e Ët{u½qkxý xufðe ƒuËe hne ™Úte, …hk‚w rVÕ{ y™u xeðe™e Œwr™Þt{tk …tu‚t™e «r‚¼t™tuòŒw «Ëthe hne Au. fŒt[ ™]íÞtk„™t ‚hefu ‚u ytx÷e ƒÄe ÏÞtr‚ õÞthuÞ fŒe{u¤ðe þfe ™ ntu‚ sux÷e ÏÞtr‚ ‚uýu yuf …„ „w{tðe ®sŒ„e™tu sk„ S‚e™u{u¤ðe Au. ËwÄt™t ytí{rðïtË Ët{u f{™Ëeƒeyu …tu‚t™tu {t„o ƒŒ÷ðtu …zâtuAu y™u ytsu ‚u …tu‚t™t ™]íÞ y™u yr¼™Þ™e «r‚¼t™t òuhu ƒÄt™t rŒ÷ …hhts fhe hne Au. Œwr™Þt {txu ‚u ‘Will Power’™e {þt÷ ƒ™e Au. ÷tuftu…tu‚t™e ËV¤‚t™e fÚtt …tu‚t™t ntÚt ðzu ÷¾u Au, …ý ‚uýu …tu‚t™e ËV¤‚t™efÚtt …tu‚t™t …„ ðzu ÷¾e Au. ‚uýu …tu‚t™e f{e™u f]rºt{ …„™t Ënthu ¼w÷tðeŒE™u Œwr™Þt Ët{u yuf «r‚¼tþt¤e ÔÞÂõ‚ ‚hefu «M‚w‚ fhe Au ‚u ™t™e Ëq™e½x™t ™Úte.

• • •

òýtu Atu yuf W…h™wk r[ºt þu™wk Au ? ‚u òuE™u ‚u™e ¼ÔÞ‚t™tu ÏÞt÷ytðu Au. ‚u ƒúqfr÷™ ƒúes Au. ‚u™u ƒtkÄ‚t ‚uh ð»to ÷tøÞtk n‚tk. 3 òLÞwythe,1870{tk ‚u™wk ƒtkÄft{ þY ÚtÞwk n‚wk y™u 24 {u, 1883™t htus ‚u ¾wÕ÷tu{wftÞtu n‚tu. ‚u™e Wsðýe™t «Ëk„u nòhtu ÷tuftu y™u yËkÏÞ ðntýtu™eW…ÂMÚtr‚Úte «Ëk„™u [th [tkŒ ÷t„e „Þt n‚t. ht»xÙ«{w¾ [uMxh yu ytÚtohy™u LÞqÞtufo™t {uxh £uf÷e™ yuzË™u Ëti«Út{ ƒúes ytu¤køÞtu n‚tu. «Út{ rŒðËu1800 ðtn™tu y™u 150,300 ÷tuftuuyu yt ƒúes ytu¤køÞtu n‚tu. ƒúesu …qðo‚hV™e ™Œe™tu ÷„¼„ 1,595 Vqx™tu rðM‚th ytðhe ÷eÄtu n‚tu. ƒúesƒtkÄðt™tu ¾[o ÷„¼„ ykŒtsu 15.5 ÷t¾ ztu÷h ÚtÞtu n‚tu. yt ƒúes™tƒtkÄft{ …tA¤™t Ësoftu™e ËtÄ™t, {nu™‚ y™u ‚{L™t ‚{u òýþtu íÞthu ‚u™uðkŒ™ fhðt ‚{thwk þeþ y[qf Íqfe sþu.

yZth{e ËŒe{tk …qðeoÞ ™Œe …h ƒúes ƒtkÄðt™e ðt‚tu [[to‚e n‚e. ‚uË{Þu rðM‚eýo ƒúeòu yux÷u MðÃ™tu Ëuððt suðe ƒtƒ‚tu n‚e. LÞqÞtufo y™uƒúqf÷e™ suðt ƒu rðfËe‚ þnuhtu ðå[u y™wfq¤ fze òuzðe ‚u Œu¾e‚e he‚u yufËtnË n‚wk. …ý yt rð[th yþõÞ „ýt‚tu fthýfu …týe …h™t {tuxt rðM‚th™u

ðtu®þøx™ ytu„MxË htuƒ÷ª„

20

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

208 o ykÄthe y{tË™t ‚usMðe ‚th÷tðtu®þøx™ ytu„MxË htuƒ®÷„ o 207

ytðhe ÷u‚tu yíÞk‚ ÷tkƒtu y™u …ntu¤tu {t„o yþõÞ n‚tu. ð¤e yt …qðeoÞ™Œe ¾hu¾h ‚tu ¾tht …týe™e yuf ‚tuVt™e ¾tze n‚e ßÞtk ¼h‚e-ytux™e y™u…ð™™t ‚tuVt™™e ÂMÚtr‚ yr™Þr{‚ hÌtt fh‚e n‚e. ‚u W…htk‚ sxe÷ ƒtƒ‚yu n‚e fu …]Úðe …h™t …týe …h™t hM‚tytu{tk …qðeoÞ ™Œe …h™tu …týe™tu ythM‚tu ËtiÚte ÔÞM‚ hM‚tu n‚tu su™t …h ƒÄt s fŒ™tk nòhtu ðntýtu ftuE…ýË{Þu ytð™-òð™ fh‚tk n‚tk. ™Œe™t rðþt¤ …x™u yuf AuzuÚte ƒeò AuztËwÄe ytðhe ÷E™u ‚u™e ™e[uÚte ðntýtu™e ytð™-òð™ [t÷w ht¾e ÷xf‚tuƒúes ƒ™tððtu ‚u s ‚u™tu ÔÞðnthw Wfu÷ n‚tu.

‚u ð¾‚u ßntu™ htuƒ®÷„ s{o™eÚte Rr{„úLx ‚hefu y{urhft{tk ðMÞtn‚t. ‚u{ýu y„tW ŒtuuhztÚte ÷xf‚t ƒúes ƒ™tÔÞt ™ n‚t, …hk‚w yZth{eËŒe™e {æÞ{tk ƒúes ƒ™tð™th ‚hefu ‚u{™wk ™t{ y{urhft{tk yt„¤ …z‚wk n‚wk.LÞqÞtufo y™u ƒúqf÷e™ þnuh ðå[u ytðu÷ rðþt¤ …xðt¤e ™ŒeÚte swŒt …z‚tn‚t. 1857{tk «[kz xtðhtu fu su …tu÷tŒ™t Œtuhzt ðzu ðå[u ƒ™tðu÷t ƒúes™uyuf AuzuÚte ƒeò Auzt ðå[u™t …qðo ‚hV™e LÞqÞtufo y™u ƒúqf÷e™ þnuh ðå[uytðu÷ rðþt¤ …xðt¤e ™Œe™t „t¤t{tk …fze ht¾e þfu ‚uðwk MðÃ™ Ëuðeßntu™ htuƒ®÷„u ‚u™e rzÍtE™ ƒ™tðe. 1867{tk LÞqÞtufo™t ÄthtËÇÞtuyu yt…qðeoÞ ™Œe …h …w÷ ƒtkÄðt yuf fk…™e ™¬e fhe y™u ‚u™t {wÏÞ ytŠfxuõxRs™uh ‚hefu ßntu™ htuƒ®÷„™e r™{ýqf fhe. 1883{tk ßntu™ htuƒ®÷„u LÞqÞtufoy™u ÷tU„ ytE÷uLz™u òuz‚tu yuf òuðt÷tÞf …w÷ ƒtkÄðt™e Þtus™t ½ze.rðï¼h™t …w÷ ƒtkÄ™th Rs™uhtu™t {‚ {wsƒ yt ËtnË yþõÞ n‚wk. ‚uytuyuhtuƒ®÷„™u yt rð[th {tkze ðt¤ðt™wk fÌtwk. ‚u ƒ™e þfu ‚u{ s ™Úte. ‚uðtM‚rðf rð[th ™Úte. ftuEyu y„tW fŒe ytðtu «Þí™ fÞtuo ™ n‚tu ‚uðwkfne™u rð[th {tkze ðt¤ðt Ë÷tn yt…e.

fŒt[ MÚtr…‚ «ýtr÷ftytu{tk ðÄthu Ëtht VuhVth fh™th Ëti«Út{ Rs™uh‚u Ë{Þu ftuE ntuÞ ‚tu ‚u ßntu™ htuƒ®÷„ n‚tu, suýu ƒúes{tk ÷tu¾kz™u ƒŒ÷u…tu÷tŒ™tu W…Þtu„ fÞtuo n‚tu. y„tW ytðt ÷xf‚t ƒúeòu ÷tu¾kz™t ƒ™‚t …ý‚u™u ÷tøÞwk fu ƒúqf÷e™ ƒúes{tk …tu÷tŒ ðÄw {sƒq‚ ƒ™e hnuþu.

…ÚÚth™t xtðhtu {txu …týe™e ™e[u …tÞtu ™tk¾ðt {txu ð…ht‚e ÷tuZt™e‚¤ ð„h™e s÷¼uã …uxe™t «[kz …tÞt {txu …týe™e ykŒh ¾tuŒðt™wk ftÞoŒw»fh n‚wk. ‚u{tk ŒƒtýÚte nðt …whðt{tk ytð‚e n‚e y™u ykŒh hnu÷ {t™ðehu‚e{tk ¾tuŒft{ fh‚tu y™u ™Œe™t ‚r¤Þu Íq÷‚tu. …ÚÚth™t xtðhtu W…h ƒ™‚t

s‚t y™u ™Œe™t ‚r¤Þu Ÿzt™u Ÿzt ½wË‚t s‚t n‚t. …tÞtu ™t¾ðt {txuð…ht‚e ÷tuZt™e ‚¤ ð„h™e s÷¼uã …uxe {txu™tu «[kz …tÞt {txu …týe™eykŒh ¾tuŒðt™wk ftÞo fh™th {t™ðe „{th s [t÷‚tu fthýfu ‚u™t {txu yt ftÞofhðwk yux÷u ò™™wk òu¾{ n‚wk.

htuƒ®÷„ …tu‚t™u ytðu÷t yt rŒÔÞ MðÃ™™u yð„ýe þf‚tu ™ n‚tu. ƒÄtus Ë{Þ ‚u™u yt ƒúes™t s rð[thtu ytÔÞt fh‚t n‚t. ‚u™tu ytí{t fnu‚tun‚tu fu ‚u yt ƒúes ƒkÄtE þfu ‚u{ n‚tu. ‚uýu ‚u™t yt MðÃ™™u ftuE ËtÚtuðnU[ðt™e sYh n‚e. ½ýe [[to y™u ¾t‚he ytÃÞt …Ae ‚u …tu‚t™tu ™ð÷turnÞtuËw…wºt ðtu®þøx™™u fu su nS ‚tsu‚h{tk Rs™uh ƒ™u÷ n‚tu ‚u™u ¾hu¾h ytƒúes ƒ™e þfu ‚u{ n‚tu ‚u ðt‚ ‚u™t „¤u Q‚the þõÞtu.

…nu÷e ð¾‚ ƒt…-Œefhtyu ËtÚtu ftÞo fhe yt MðÃ™ fuðe he‚u rËØ ÚtEþfu y™u ‚u{tk ™zu ‚uðt yðhtuÄtu fuðe he‚u Œqh fhe þftÞ ‚u™tu rð[thrð{þofÞtuo. ¾qƒ s WíËtn y™u «uhýt ËtÚtu ‚uytuyu ‚u{™e xqfze ƒ™tðe y™u‚uytuyu ‚u{™t MðÃ™™t yt ƒúes™u ƒ™tððt™wk ftÞo þY fÞwO.

1865 Úte 1867 ™t ðå[u™t „t¤t Œhr{Þt™, «ðtne{tk ‚h‚t fýtu™tƒ™u÷t …ŒtÚto™e yð÷krƒ‚ ƒúes …h ft{ fh‚t ‚u™t r…‚t, ßntu™ htuƒ®÷„ËtÚtu ðtu®þøx™ ftÞo fh‚tu n‚tu. ‚u™t r…‚t ƒúes y™u …týe™e ™e[u …tÞtu™t¾ðt {txu ð…ht‚e ÷tuZt™e s÷¼uã …uxe yk„u ËkþtuÄ™ fh‚t n‚t íÞthu ‚usLBÞtu n‚tu.1869{tk ƒúqf÷e™ ƒúes™t {ŒŒ™e Rs™uh ‚hefu ‚u òuztÞtu.1869™e {æÞ{tk Þtus™t Ëthe he‚u [t÷e …ý Úttuztf {rn™t …Ae ËtEx …h

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


Œw:¾Œ ½x™t ƒ™e. ßntu™ htuƒ®÷„ fwŒh‚™e ftuE yMðt¼trðf ½x™t™t rþfthƒLÞt. ßÞtk ƒúqf÷e™ xtðh ƒkÄtððt™tu n‚tu íÞtk ‚u Ëðuoûtý fh‚t n‚t íÞthuÄ™wðto™tu nw{÷tu ytÔÞtu y™u ‚u{™u ‚tý ytððt ÷t„e y™u ‚u f{™Ëeƒ …¤u

ßntu™ htuƒ®÷„™e ®sŒ„e nýtE „E.r…‚t™t {]íÞw …Ae ðtu®þøx™ {wÏÞ

Rs™uh ƒLÞtu. ‚uýu ƒúes™e rzÍtE™{tky™u ƒúes ƒ™tððt™e xuf™ef{tk ½ýty„íÞ™t VuhVthtu fÞto. yt he‚u ‚uýu ƒu{tuxe nðtÚte ft{ fh‚e …týe™e ™e[u …tÞtu™t¾ðt {txu ð…ht‚e ÷tuZt™e s÷¼uã …uxeƒ™tðe su ƒu xtðh {txu ytÄth¼q‚ …tÞtuƒLÞtu. 1870{tk ƒu s÷¼uã …uxe {tknu™eyuf …uxe{tk yt„ ÷t„e. ðtu®þøx™ ‚u Ë{Þu

s÷¼uã …uxe{tk n‚tu. íÞtkÚte ‚uýu yt„ Ët{u ÷zðt {txu {t„oŒþo™ ytÃÞwk.™Œe™e ykŒh, ŒƒtÞu÷ nðt{tk yt s÷¼uã …uxeytu{tk ðtkft ð¤e ftÞo fhðtÚteþheh yfztE™u ðtkfw ð¤e „Þwk. ‚u™wk MðtMÚÞ fÚtéÞwk y™u ËtEx …h sðt ‚uyþÂõ‚{t™ ƒLÞtu. ‚uýu ‚u™t …„ y™u ðt[t „w{tÔÞt.

ytðu ð¾‚u Ëtiyu ™fthtí{f {k‚ÔÞtu sýtÔÞt. y{u fnu‚t s n‚t fu{q¾to{e¼he ™ft{e Þtus™t ™ fhtÞ, A‚tk ‚uýu ÄtÞwO n‚wk ‚u{ s fÞwO. Võ‚ ƒk™uhtuƒ®÷„ s òý‚t n‚t fu yt …w÷ fuðe he‚u ƒ™tðe þftÞ. …tu‚t™e rðf÷tk„‚t™u÷ût{tk ÷eÄt ð„h …w÷ ƒ™tððt™e ðtu®þøx™™e ‚eðú RåAt ytuAe ™ ÚtE. ‚u™wk{™ y„tW sux÷wk s ‚eûý n‚wk.

‚uýu ‚u™t fux÷tf r{ºttu™u «tuíËtrn‚ fhðt y™u «uhýt yt…ðt «Þí™ fÞtuo…ý ‚uytu yt ÷ûÞ™u ÂËØ fhðt {txu ™t®n{‚ n‚t. ytAt ËqÞo «ftþÚte«ftþ{t™ ntìÂM…x÷™t f{ht{tk ‚u Ëq‚tu n‚tu íÞthu {]Œw ÷nhu ƒthe …hÚteûtý¼k„qh ïu‚ …Œto™u nxtðe ŒeÄt y™u ‚u ƒnth™t ytftþ y™u ð]ûttu™e xtu[™uûtý {txu r™ntéÞt. ‚u™u yu{ ÷t„‚wk n‚wk òýu fu ‚u™t MðÃ™™u ™ Atuzðt™tu ‚uËkŒuþtu yt…‚t ™ ntuÞ !

þheh ðtkft ð¤e sðt W…htk‚ ‚u™t {ßò‚k‚wytu{tk ûteý‚t ytðe „E.‚u{ A‚tk ‚u ‚u™t «tusuõx™u …qýo Út‚tk ËwÄe ¼qÕÞtu ™rn. y[t™f ‚u™u yuf

rð[th MVqÞtuo. ‚u Võ‚ ‚u™e yuf ytk„¤e n÷tðe þf‚tu n‚tu. ‚uýu ‚u ytk„¤e™tu©uc W…Þtu„ fhðt™wk ™¬e fÞwO. ‚uýu ‚u ytk„¤e ðzu ‚u™e …í™e™t ntÚt™u M…þofÞtuo y™u ‚uýu sýtÔÞwk fu ‚u VheÚte ƒÄt Rs™uhtu™u ƒtu÷tððt RåA‚tu n‚tu.íÞth …Ae ‚u s …Ør‚™tu W…Þtu„ fhe™u Rs™uhtu™u þwk fhðt™wk Au ‚u ‚uýuËq[ÔÞwk. ‚u {q¾toE¼ÞwO ÷t„‚wk n‚wk …ý Þtus™t yt„¤ Ä…e.

yt Ë{Þu ‚u™e …í™e yur{÷e ðtuh™ htuƒ®÷„ ‚u™e …rh[trhft, Sð™Ëkr„™e y™u rðïtË…tºt ÔÞÂõ‚ ƒ™e™u …z¾u Q¼e hne. ytk„¤e™u n÷tðe™u‚uýu ðt‚[e‚ {txu™e Ëk¿tt rðfËtðe y™u ‚u™e …í™e™u …tu‚t™tu ËkŒuþtu Ëq[ððt÷tøÞtu. htusu htus ËtEx™e {w÷tft‚ ËtÚtu yur{÷e ‚u™wk r™heûtý fh‚e n‚e. ‚uËV¤‚t…qðof {wÏÞ Rs™uh ‚hefu htuƒ®÷„™e ¼qr{ft™u ðu„ yt…‚e hne. ‚uË{Þu yVðt …ý Vu÷tE fu yt «tusuõx™e Œtuhðýe yt…™th ‚u s {wÏÞ Rs™uhAu. …tu‚t™t …r‚™t MðÃ™Y… ËtiÚte {w~fu÷e¼Þtuo Rs™uhe þt¾t™tu «tusuõxËV¤‚t…qðof {qŠ‚{k‚ fhðt ‚u™e „uhntshe{tk Œwr™Þt™t Rr‚ntË{tk ©e{‚e

yur{÷e ðtuh™ htuƒ®÷„ suðtu ftuE…í™eyu «Þí™ ™rn fÞtuo ntuÞ.

…týe™e ™e[u …tÞtu ™t¾ðt {txuð…ht‚e ÷tuZt™e ‚¤ ð„h™e s÷¼uã…uxe {txu™tu «[kz …tÞtu ¾tuŒtE „Þt …Ae‚u{tk ftkfhux™tu Úth fhðt™wk ft{ þY ÚtÞwk.‚u™e W…h …ÚÚth™t xtðhtu™wk ƒtkÄft{ [t÷whÌtwk. …týe™e Ë…txeÚte 279 Vqx™eŸ[tE ËwÄe xtðhtu …ntUåÞt fu …tu÷tŒ™t«[kz Œtuhzt fu su hM‚t™u xuftu yt…‚tn‚t ‚u™wk ftÞo þY ÚtÞwk. ƒk™u xtðh™u™Œe™t yuf AuzuÚte ƒeò Auzt ËwÄe™tðå[u™t …x™u òuz‚t …tu÷tŒ™t yt Œtuhzt™wkftÞo 16 {rn™t ƒtŒ …qhwk ÚtÞwk. …hk‚w‚u™e …h ÷xf‚tu hM‚tu ƒ™tððt …tk[ ð»toðeíÞt …Ae xÙtrVf {txu hM‚tu ‚iÞth ÚtÞtu.yt ƒúes ƒt kÄðt™w k ft{ nk{uþt krððtŒtM…Œ hÌtwk n‚wk. r™htþtðtŒe ÷tuftuuyu

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

htuƒ®÷„™e yt rzÍtE™ yË÷t{‚ „ýe n‚e ‚u fthý s Võ‚ ™ n‚wk.htsfeÞ ÷tk[ y™u ¼úüt[th™e {™½zk‚ ðt‚tu …ý rððtŒ™tu {wÆtu n‚tu.

1883{tk ƒúes™wk ƒtkÄft{ …qhwk ÚtÞwk. ƒúes™t ƒtkÄft{™e ®f{‚ yŒtsu150 ÷t¾ ztu÷hu …ntU[e n‚e. ßntu™ htuƒ®÷„u ykŒtsu÷ {q¤ ¾[o fh‚tkƒ{ýtu ¾[o ÚtÞtu n‚tu. ƒúes ƒtkÄðt{tk fux÷t ÷tuftu™e ò™ntr™ ÚtE n‚e ‚u™eftuE ™tUÄ ht¾ðt{tk ytðe ™ n‚e. yuðtu ykŒts ÷„tðtÞ Au fu ÷„¼„ 20fu 30 sux÷t {t™ðeytu rðrðÄ yfM{t‚{tk {tÞto „Þt n‚t.

‚uh ‚uh ð»to ËwÄe ðtu®þøx™u …tu‚t™e ytk„¤e ðzu …tu‚t™e …í™e™t ƒtðzt…h M…þo îtht yt ƒúes …qhtu ™ ÚttÞ íÞtk ËwÄe Ëq[™tu ytÃÞt fÞtO. ytsuòuðt÷tÞf yuðtu ¼ÔÞ ƒúqf÷e™ ƒúes yuf ÔÞÂõ‚™e ËV¤‚t™t yý™{ rðsÞ™uy™u Ëkòu„tu Ët{u ÍqõÞt ð„h yx÷ hnu÷ ÔÞÂõ‚™u yksr÷ yt…‚tu Q¼tu Au.Rs™uhtu™tu ‚u{™t yËe{ ftÞo {txu y™u yuf ÔÞÂõ‚ fu su™u yÄeo Œwr™Þt „tkzeË{s‚e n‚e ‚u™t rðïtË™u xftðe htÏÞtu ‚u {txu yt ƒúes ytsu …ý yksr÷yt…‚tu yze¾{ Q¼tu Au. ‚uh ‚uh ð»to ËwÄe ÄehsÚte …tu‚t™t …r‚™t ËkŒuþt™eËk¿ttytu™u Rs™uhtu ËwÄe …ntU[tzðt™wk ftÞo fh™th …í™e™t «u{ y™u ¼Âõ‚¼tð™u…ý yksr÷ yt…‚tu ƒúqf÷e™ ƒúes {q‚o MðY…u ytsu …ý yÂM‚íð Ähtðu Au.

yZth{e ËŒe{tk Rs™uhe þt¾t{tk ÚtÞu÷ rðftË™tk ftÞtuo™tu ËtûteY… ËtiÚte«ÏÞt‚ ™tUÄ…tºt WŒtnhý yuðtu ƒúqf÷e™ ƒúes ytsu yze¾{ Q¼tu Au. ‚u™uƒkÄt‚t yuf ŒËftÚte ðÄw Ë{Þ „Þtu nþu. ‚u™t sL{Œt‚t™e {nt{q÷e ®sŒ„e÷E™u ‚u {q‚oMðY…u ytsu ¾ztu Au. LÞqÞtufo™e …qðeoÞ ™Œe …h ‚qxe …zþu ‚uðer™htþtðtŒe ÷tuftu™e xeft™u ‚uýu ytSð™ Ën™ fhe n‚e.

ƒúqf÷e™ ƒúes™wk ¼ÔÞ WŒT½tx™ 24{e {u, 1883{tk ÞtuòÞwk íÞthu yt¾trðïu ‚u™e ™tUÄ ÷eÄe n‚e. ‚u™t WŒT½tx™™e Wsðýe yt¾t Þw™tRxuz Mxuxu fhen‚e. LÞqÞtufo{tk hnu‚t fux÷tf ytEheþ ÷tuftuyu ‚u ð¾‚u yuðtu ytûtu… {qõÞtun‚tu fu õðe™ rðõxtuheÞt™t sL{rŒ™u yt ƒúes ¾wÕ÷tu {wftÞtu n‚tu. …hk‚wLÞqÞtufo þnuh™t {tuxt¼t„™t ÷tuftuyu yt Wsðýe{tk ¼t„ ÷eÄtu n‚tu. yt«Ëk„u «{w¾ [uMxh yu ytÚtohu ƒúes ytu¤k„ðt{tk yËkÏÞ {tu¼uŒth yt{krºt‚{nu{t™tu™e yt„uðt™e ÷eÄe n‚e. ytsu …ÚÚth™t ƒ™u÷ ƒu ¼ÔÞ xtðhtu y™u÷tu¾kz™t ŒtuhztÚte þtu¼‚tu ‚u ËwkŒh ƒúes LÞqÞtufo þnuh™t Ëe{t r[nT™Y…u Q¼tu

Au. 125 ð»to …Ae …ý ytsu …tu‚t™t ÄkÄt™t MÚtt™ …h r™íÞ s™th nòhtuf{o[theytu {txu ‚u ytÄthY… {t„o ƒ™e hnu÷ Au.

¼Þkfh rðf÷tk„‚t™u …zfth VUfe yþõÞ æÞuÞ™u fŒe ntÞto - ÚttõÞt ð„hrËØ fhðt™wk fŒt[ yt Ëðo©uc WŒtnhý nþu. S‚ {u¤ððt ftiþÕÞ ntuðwksYhe Au …ý ‚u S‚ {u¤ððt Wífx Ík¾™t ntuðe ‚u …ý ¾qƒ sYhe Au.

• • •


@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ … · ËtrƒúÞu xu™ƒfuo™ o 159 160 o ykÄthe...

Documents