1. logaritma
TRANSCRIPT
LOGARITMA
Oleh:Ai Miftahul Jannah (1210205006)
Amanda Dwi Aryanti Setiawan (1210205008)Ani Kurnia (1210205009)
Ariesta Restiana (1210205010)Intan (1210205046)
LOGARITMA
PENGERTIAN LOGARITMA
MENENTUKAN LOGARITMA SUATU BILANGAN
SIFAT-SIFAT LOGARITMA
HOME
PENGERTIAN LOGARITMA
Definisi:
Misalkan a adalah bilangan positif (a > 0) dan g adalah bilangan positif
yang tidak sama dengan 1 (0 < g < 1 atau g > 1).
π₯π¨π ππ = π jika dan hanya jika ππ = π
g disebut bilangan pokok atau baris logaritma, dengan ketentuan 0 < g <
1 atau g > 1 (g > 0 dan g β 1).
a disebut numerus, yaitu bilangan yang dicari logaritmanya, dengan
ketentuan a > 0.
x disebut hasil logaritma, nilainya dapat positif , nol, atau negatif .
Sebagai akibat dari definisi logaritma di atas, maka dapat ditunjukkan
berlakunya sif at-sif at pokok logaritma sebagai berikut:
a. logπππ = π
b. logππ = 1
c. log1 = 0π BACK TO HOME
MENENTUKAN LOGARITMA SUATU BILANGAN
Menentukan logaritma suatu bilangan dengan menggunakan
definisi logππ = π₯οΏ½Φ ππ₯ = π, dapat dilakukan j ika bilangan a
dapat diubah menjadi bilangan berpangkat dengan bilangan
pokok g. Tetapi, untuk mengubah bilangan a menjadi bilangan
berpangkat dengan bilangan pokok g kadang-kadang tidak
mudah dilakukan. Sehingga diperlukan cara lain, salah satunya
dengan menggunakan tabel logaritma.
CONTOH:1. Dengan menggunakan tabel logaritma, carilah
nilai log4,6 dan log1,12.
2. Tentukan bilangan yang logaritmanya 0,0492.
Penyelesaian no 1: Menentukan Logaritma Bilangan Menggunakan Tabel LogaritmaPenyelesaian no 2: Menentukan Anti Logaritma Suatu Bilangan Menggunakan Tabel Logaritma
BACK TO HOME
1. J adi, log4,6 = 0,6628 dan log1,12 = 0,0492.
2. J adi, bilangan yang logaritmanya 0,0492 adalah log1,12.
Menentukan Logaritma Bilangan Menggunakan Tabel Logaritma
N 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
0 0000
3010
4771
6021
6990
7782
8451
9031
9542
1 0000
0414
0792
1139
1461
1761
2041
2304
2553
2778
2 3010
3222
3424
3617
3802
3979
4150
4314
2553
4624
3 4771
4914
5051
5185
5315
5441
5563
5682
5798
5911
4 6021
6128
6232
6335
6435
6532
6628
6721
6812
6902
5 6990
7076
7160
7243
7324
7404
7482
7559
7634
7709
6 7782
7853
7924
7993
8062
8129
8195
8261
8325
8388
7 8451
8513
8573
8533
8692
8751
8808
8865
8921
8976
8 9031
9085
9138
9191
9243
9294
9345
9395
9445
9494
9 9542
9590
9638
9685
9731
9777
9823
9868
9912
9956
10 0000
0043
0086
0128
0170
0212
0253
0294
0334
0374
11 0414
0453
0492
0531
0569
0607
0645
0682
0719
0755
N 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
0 0000
3010
4771
6021
6990
7782
8451
9031
9542
1 0000
0414
0792
1139
1461
1761
2041
2304
2553
2778
2 3010
3222
3424
3617
3802
3979
4150
4314
2553
4624
3 4771
4914
5051
5185
5315
5441
5563
5682
5798
5911
4 6021
6128
6232
6335
6435
6532
6628
6721
6812
6902
5 6990
7076
7160
7243
7324
7404
7482
7559
7634
7709
6 7782
7853
7924
7993
8062
8129
8195
8261
8325
8388
7 8451
8513
8573
8533
8692
8751
8808
8865
8921
8976
8 9031
9085
9138
9191
9243
9294
9345
9395
9445
9494
9 9542
9590
9638
9685
9731
9777
9823
9868
9912
9956
10 0000
0043
0086
0128
0170
0212
0253
0294
0334
0374
11 0414
0453
0492
0531
0569
0607
0645
0682
0719
0755
BACK
Menentukan Antilogaritma Suatu Bilangan Menggunakan Tabel Logaritma
N 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
0 0000
3010
4771
6021
6990
7782
8451
9031
9542
1 0000
0414
0792
1139
1461
1761
2041
2304
2553
2778
2 3010
3222
3424
3617
3802
3979
4150
4314
2553
4624
3 4771
4914
5051
5185
5315
5441
5563
5682
5798
5911
4 6021
6128
6232
6335
6435
6532
6628
6721
6812
6902
5 6990
7076
7160
7243
7324
7404
7482
7559
7634
7709
6 7782
7853
7924
7993
8062
8129
8195
8261
8325
8388
7 8451
8513
8573
8533
8692
8751
8808
8865
8921
8976
8 9031
9085
9138
9191
9243
9294
9345
9395
9445
9494
9 9542
9590
9638
9685
9731
9777
9823
9868
9912
9956
10 0000
0043
0086
0128
0170
0212
0253
0294
0334
0374
11 0414
0453
0492
0531
0569
0607
0645
0682
0719
0755
BACK
SIFAT-SIFAT LOGARITMASifat 1: π₯π¨π (πΓ π)π = π₯π¨π ππ + π₯π¨π ππ
Sifat 2: π₯π¨π πππ = π₯π¨π ππ β π₯π¨π ππ
Sifat 3: π₯π¨π πππ = πΓ π₯π¨π ππ
Sifat 4: 1) π₯π¨π ππ = π₯π¨π πππ₯π¨π ππ
2) π₯π¨π ππ = ππ₯π¨π ππ Sifat 5: 1) π₯π¨π ππ Γ π₯π¨π ππ = π₯π¨π ππ
2) π₯π¨π ππππ = ππ π₯π¨π ππ
3) π₯π¨π ππππ = π₯π¨π ππ
Sifat 6: π π₯π¨π ππ = π
Bukti sifat 1: π₯π¨π (πΓ π)π = π₯π¨π ππ + π₯π¨π ππ
Ruas kiri:
Misalkan:π= π₯π¨π ππ , maka ππ = π dan π = π₯π¨π ππ , maka ππ = π
Sehingga, ππΓ ππ = πΓ π
οΏ½Φ π₯π¨π (πΓ π)π
οΏ½Φ π₯π¨π (ππΓ ππ)π (dengan menggunakan sifat pangkat ππΓ ππ = ππ+π), maka
οΏ½Φ π₯π¨π (ππ+π)π (berdasarkan sifat- sifat pokok logaritma π₯π¨π πππ = π), maka
οΏ½Φ π+ π (karena, π= π₯π¨π ππ dan π = π₯π¨π ππ ), maka
οΏ½Φ π₯π¨π ππ + π₯π¨π ππ
Maka, ruas kiri = ruas kanan
J adi, π₯π¨π (πΓ π)π = π₯π¨π ππ + π₯π¨π ππ
Bukti sifat 2:
π₯π¨π πππ = π₯π¨π ππ β π₯π¨π ππ
Ruas kiri:
Misalkan:π= π₯π¨π ππ , maka ππ = π dan π= π₯π¨π ππ , maka ππ = π
Sehingga, ππππ = ππ
οΏ½Φ π₯π¨π πππ
οΏ½Φ π₯π¨π πππππ (dengan menggunakan sifat perpangkatan ππππ = ππβπ), maka
οΏ½Φ π₯π¨π ππβππ (berdasarkan sifat- sifat pokok logaritma π₯π¨π πππ = π), maka
οΏ½Φ πβ π (karena π= π₯π¨π ππ dan π= π₯π¨π ππ ), maka
οΏ½Φ π₯π¨π ππ β π₯π¨π ππ
Maka, ruas kiri = ruas kanan
J adi, π₯π¨π πππ = π₯π¨π ππ β π₯π¨π ππ
Bukti sifat 3: π₯π¨π πππ = πΓ π₯π¨π ππ
Ruas kiri:
Misalkan: π= π₯π¨π ππ , maka ππ = π
J ika kedua ruas dipangkatkan dengan n, akan diperoleh:
αΊππα»π = ππΓπ = ππ atau
οΏ½Φ π₯π¨π πππ
οΏ½Φ π₯π¨π ππΓππ (berdasarkan sifat- sifat pokok logaritma π₯π¨π πππ = π), maka
οΏ½Φ πΓ π (karena π= π₯π¨π ππ ), maka
οΏ½Φ π₯π¨π ππ Γ π
Maka, ruas kiri = ruas kanan
J adi, π₯π¨π πππ = πΓ π₯π¨π ππ
Bukti sifat 4 1):
π₯π¨π ππ = π₯π¨π πππ₯π¨π ππ
Ruas kiri:
Syarat: a > 0, g > 0, g β 1, p > 0 dan p β 1.
Misalkan: y = π₯π¨π ππ maka ππ = π atau π = π π₯π¨π ππ
J ika kedua ruas dilogaritmakan dengan bilangan pokok p, maka diperoleh:
π₯π¨π ππ = π₯π¨π π π₯π¨π πππ
Berdasarkan sifat 3 π₯π¨π πππ = πΓ π₯π¨π ππ , maka π₯π¨π ππ = ΰ΅« π₯π¨π ππ ΰ΅―ΰ΅« π₯π¨π ππ ΰ΅―
π₯π¨π ππ = π₯π¨π πππ₯π¨π ππ
Maka, ruas kiri = ruas kanan
J adi, π₯π¨π ππ = π₯π¨π πππ₯π¨π ππ
Bukti sifat 4 2):
π₯π¨π ππ = ππ₯π¨π ππ
Berdasarkan sifat 1) π₯π¨π ππ = π₯π¨π πππ₯π¨π ππ , dengan mengambil p = a, maka
π₯π¨π ππ = π₯π¨π πππ₯π¨π ππ (berdasarkan sifat- sifat pokok logaritma π₯π¨π ππ = π), maka
π₯π¨π ππ = ππ₯π¨π ππ (terbukti)
Bukti sifat 5 1): π₯π¨π ππ Γ π₯π¨π ππ = π₯π¨π ππ
Syarat: a, b dan g > 0, dan a =1, p = 1
Berdasarkan sifat 4 1) π₯π¨π ππ = π₯π¨π πππ₯π¨π ππ , dan π₯π¨π ππ = π₯π¨π ππ
π₯π¨π ππ
π₯π¨π ππ Γ π₯π¨π ππ = π₯π¨π πππ₯π¨π ππ Γ π₯π¨π πππ₯π¨π ππ = π₯π¨π πππ₯π¨π ππ
Berdasarkan sifat 4 1) π₯π¨π πππ₯π¨π ππ = π₯π¨π ππ
J adi, π₯π¨π ππ Γ π₯π¨π ππ = π₯π¨π ππ
Bukti sifat 5 2): π₯π¨π ππππ = ππ π₯π¨π ππ
Ruas kiri: π₯π¨π ππππ (berdasarkan sifat 3 π₯π¨π πππ = πΓ π₯π¨π ππ ), maka π₯π¨π ππππ = πΓ π₯π¨π πππ
Misalkan π₯π¨π πππ = π sehingga π₯π¨π ππππ = πΓ π
J ika π= π₯π¨π πππ, maka αΊππα»π = ππΓπ = π
οΏ½Φ ππΓπ = π
παΊπΓπα»ππ = πππ ππ = πππ π= π₯π¨π ππππ
π= ππ π₯π¨π ππ
sehingga dari persamaan π₯π¨π ππππ = πΓ π, diperoleh
π₯π¨π ππππ = πΓ ππ π₯π¨π ππ
π₯π¨π ππππ = ππ π₯π¨π ππ
J adi, π₯π¨π ππππ = ππ π₯π¨π ππ
Bukti sifat 5 3): π₯π¨π ππππ = π₯π¨π ππ
Ruas kiri: π₯π¨π ππππ (berdasarkan sifat 3 π₯π¨π πππ = πΓ π₯π¨π ππ ), maka π₯π¨π ππππ = πΓ π₯π¨π πππ
Misalkan π₯π¨π πππ = π sehingga π₯π¨π ππππ = πΓ π
J ika π= π₯π¨π πππ, maka αΊππα»π = ππΓπ = π
οΏ½Φ ππΓπ = π
παΊπΓπα»ππ = πππ ππ = πππ π= π₯π¨π ππππ
π= ππ π₯π¨π ππ
sehingga dari persamaan π₯π¨π ππππ = πΓ π, diperoleh
π₯π¨π ππππ = πΓ ππ π₯π¨π ππ
π₯π¨π ππππ = ππ π₯π¨π ππ
J adi, π₯π¨π ππππ = π₯π¨π ππ
Bukti sifat 6:
π π₯π¨π ππ = π
J ika π= π₯π¨π ππ , maka ππ = π
Oleh karena π= π₯π¨π ππ maka π = ππ = π π₯π¨π ππ
J adi, π π₯π¨π ππ = π
TERIMA KASIH...