№12 (288). Чоршанбе, 13-уми майи соли 2012

Гузориши «Нигоњ» 4 Мусоњибаи «Нигоњ» 8 5

Љаноби ИКС:

«Розњои пинњонї»

Иттилоот ва тањлил барои одамони фаъол | №12 (288). Чоршанбе, 13-уми майи соли 2012 | Е-mail: [email protected]

мубориза

Яке меравадудигаре мемонад

љањон

Маќомот: "Муњамма-дия" масљиди

панљваќта мемонад"

"Маё тваёне панимаиш"

пурбин

Дар ин шумора:

2

10

16

- Озодї чист ва чї гуна метавон ба он расид?

Њарамгули ЌОДИР: Мустафо РУСТАМОВ:Сари тољик - зеби бокалипивои Иттињоди Аврупо

«Сањв»-иБег Зуњуров

Муњољирони «Роѓун»

Намегузорем, ки террористонба Тољикистон баргарданд

бехонаву дар мемонанд?

«Љинљонї»Моро ба кї

табдил додаанд?7

№12 (288), 13-уми июни соли 20122Савдогарони бозори "Корвон" мегўянд, ки тайи ду њафта аст, масљидњои наздики

инљо баста шуданд ва онњо маљбуранд барои адои намози љумъа бамасљидњои дур аз аз ин мавзеъ раванд, ё намози панљваќтаро фарз хонанд.

Писари раиси ЊНИТ дар боздошгоњи муваќќатии КДАМ

СИЁСАТ

зерњимояааш вомехўрад. ЗимнанМуњаммад Тиллозода рўзи 3-юмимайи соли љорї дар роњи Вањдат-Файзобод бо наќлиёти шахсиаш дарнатиљаи садама Муњиддин Ортиќо-ви 12-соларо, зер кард. Баъди як рўзиин садама ноболиѓ дар беморхонавафот кард. Баъди як рўзи ин њоди-са писари раиси ЊНИТ аз тарафимаќомот боздошт шуда, баътар, рўзи11-уми май чанд соат дар озодї буд.Вале баъди чанд соати озодї бо дар-хости суди шањри Вањдат вай дубо-ра боздошт шуда, то кунун дар мањ-

Муњаммад Тиллозода, писари Муњиддин Кабирї раиси Њизби нањзати исломи Тољикистон феъ-лан дар боздоштгоњи муваќатии №1 -шањри Душанбе нигоњ дошта мешавад.

Дар ин бора Бузургмењр Ёров,вакили мудофеи Муњаммад Тилло-зода ба "Нигоњ" иттилоъ дод. Ба гуф-ти мавсуф, муфатиши давлатї да-лелњои айбдоркуниро дар парвандатањия карда, ба прокуратура пешни-њод кардааст. Прокуратура давоми5 рўз парвандаро дида, ба Суди шањ-ри Вањдат фиристодааст. Њамакнунтибќи ќонун баъди ду њафта дар судишањри Вањдат мурофиаи МуњаммадТиллозода, оѓоз мешавад.

Бузургмењр Ёров мегўяд, дарбоздоштгоњи муваќатї њар рўз бо

кама нигоњ дошта мешавад. Муњам-мад Тиллозодаро танњо вакилони ди-фоаш њуќуќи дидан доранд. Ањлихонавода ва наздиконаш њуќуќи ўродидан надоранд.

Дар сархати хабарњо номи Му-њаммад Тиллозодаро бо номи пада-раш раиси ЊНИТ Муњиддин Кабирїмегиранд ва метавон гуфт, ки эњти-мол аст, писари лидери њизби мухо-лиф то надозае ќурбонии фаъолия-ти сиёсии падар шавад.

Њарчанд Муњиддин Кабирї гуф-тааст, ки дахолате ба сарнавиштиписараш дар ин маврид нахоњадкард ва танњо назорат мебарад, кито куљо парвандаи ўро маќомот дарасоси ќонун ва адолат баррасї ме-кунанд.

Гуфта мешавад писари раисиЊНИТ-ро мањрум шудан аз озодїтањдид мекунад, дар њоле, ки падарумодари ноболиѓи марњум МуњиддинОртиќов, аз даъвои худ гузаштаандва ба маќомоти судї ариза пешни-њод кардаанд, ки њодиса тасодуфаншудааст ва ронанда озод карда ша-вад. Аммо, то куљо дархости хона-водаи Ортиќовњо ба назар гирифтамешавад инро суд нишон медињад.

Њарамгули ЌОДИР

Норозигии сафири Афѓонистоназ нашрияи "Имрўз-нюс"

СУЛЊОФАРЇ

12-уми июни соли љорї дар софоратхонаи Афѓонистон ни-шасти матбуоти бо сафир Абдуѓафори Орзу баргузор гардид, кидар рафти ин мулоќот сафир аз як маводи рўзномаи "Имрўз-нюс", ки зери сарлавњаи "М. Ризо: Дар сафорати Афѓонистонодамкушанду ба ќочоќи мухаддир машѓуланд" чоп шуда буд,изњори норозигї баён намуд.

Ба гуфтаи Сафир АбдуѓафориОрзу "Дустии Афѓонистон бо Тољи-кистон он ќадар бузург аст, ки монамехоњем ба хотири маводи якрўзнома ин робитаи аслиро вайронкунем. Ба ин хотир мо шикоят на-мекунем аммо мутмаинем, ки худидавлатдорони Тољикистон, Вазирифарњанг ва Вазири корњои хориљїба хотири њифзи дўстии Тољикис-тону Афѓонистон њар расонаедўстонашонро тавњин кунад".

"Дар асоси кадом ахлоќ, меъ-ёр ва арзишњои рўзноманигорїонњо як сафорате, ки намояндаияк милат аст дашном кардаанд. Оёагар як девона сухан бигўяд онњочоп мекунанд? Дар сарсухан муа-лиф гуфтааст, ки ба хотири амни-яти мусоњиб, ки гўё љонаш дар ха-тар аст номашро нанавиштаанду,гирифта як матнро чоп кардаанд.Сафири Афѓонистон њам намоян-даи њукумату давлат ва 30 милли-он инсонест, ки дар онљо зиндагїмекунанд. Агар Сафоратро тавњ-ин кунанд, ки ќочоќчианду одам-кушанд ин як тавњини бузург бадавлату њукумати мо аст. Аммозамоне, ки як нафар бе ном аст вамушаххас нест, ки ў кист, мо бо якгуреза мусоњиба кардем, ки ў чу-нин гуфт ва инро чоп кардан инмухолис бо њамаи арзишњои ах-лоќии рўзноманигорист"-афзудАбдуѓафори Орзу.

Дар њамин њол Назири Нусратмуњаррири рўзномаи"ИмрўзNews" мегўяд, ки "Ба љойион ки сафорат мехоњад худро са-фед кунад, биравад аз њоли шањр-вандонаш огоњ бошад. Вазъи гу-резањои афѓон дар Тољикистонбарои худи курсинишинони сафо-рати ин кишвар ба хубї маълумаст ва онњо хуб медонанд, кињамон њудуди 300 нафари зикршу-да дар чї њолеву дар чї вазъезиндагї доранд. Ин њарфи як му-соњиби "ИмрўзNews" аст, ки нашршуд. Агар дар сафорат ба ин лањнпосух додаанд, ки Шумо зикр кар-дед, худ баёнгари он аст, ки ба њечваљњ намехоњанд, як шањрванда-шон дар ѓурбат њам бошад, садобаланд кунад. Оё сафорат ин

њаќќро дорад, ки дањони шањрван-дони мўњтољ ба дастгирияшро бан-дад? Аз љониби дигар, ин њаќќи якрасонаи хабарист, ки аз мушкилиба миёномада гўяд. Мусоњиби"ИмрўзNews" дуруст мепурсад, кичаро сафорат аз њоли онњо огоњнест, маблаѓњои барои гурезањољудошуда куљо мераванд? Дар са-форат бояд ба њамаи ин суолњопосух дошта бошанд ва њам до-ранд. Баъдан ин масъала хелебањснок аст, ки чаро дар сафоратмехоњанд донанд, ки мусоњибирўзнома кист? Фикр намекунам, киба хотири кўмак расонидан бо-шад".

Инчунин Назири Нусрат аф-зуд, ки агар Сафорат ба маводионњо ягон эътирозе дошта бошадба суд мурољиат кунад ё ба унво-нии рўзномаи онњо номае ирсолкунад. "ИмрўзNews" метавонад ваомода аст, ки дар њамон андозапосухи љониби дигарро нашр ку-над, агар далелњои кофи доштабошанд.

Ёдовар мешавем, ки маводи"ИмрўзNews" таърихи 31-уми маисоли љори зери унвони "М. Ризо:Дар сафорати Афѓонистон одам-кушанду ба ќочоќи мухаддир ма-шѓуланд" чоп шуда буд, ки муали-фи он Сафарбек Кабиров бо якнафар аз гурезаи Афѓонистон, кидар шањри Вањдат иќомат дорадмусоњиба барпо намуда буд.

Нилуфари КАРИМ

САДОИ МАРДУМ

Кадоме аз ин кишварњоро беэътимодтариншарики Тољикистон мењисобед?

Пурсиш бо фармоиши «Нигоњ» дар пойгоњи интернетииwww.tojnews.org гузаронида шудааст.

Теъдоди овоздињандањо 122 нафар.

Масљидњои "Корвон"-ро бастанд?ТАСМИМ

Савдогарони бозори "Корвон" мегўянд, ки тайи ду њафта аст, масљидњои наздики инљо басташуданд ва онњо маљбуранд барои адои намози љумъа ба масљидњои дур аз аз ин мавзеъ раванд, ёнамози панљваќтаро фарз хонанд.

Тавре савдогарони бозори "Корвон" ба "Нигоњ" иттилоъ до-данд, ду њафта боз дари масљидњои наздики бозори мазкур басташудаанд ва њељ яке аз роњбарияти бозор масъулони Кумитаи дин,шањрдорї, маќомоти иљроияи њокимияти давлатии ноњияи Рўдакїдар ин бора ба намозгузорон иттилоъ надодаанд.

Дар Кумита оид ба кор бо динї назди њукумат ба "Нигоњ" гуф-танд, ки њоло маълмуоти даќиќ дар бораи сабабњои баста шуданимасљидњои назди "Корвон"-ро дар даст надоранд.

Мавлон Мухторов, муовини раиси Кумитаи мазкур гуфт, эњти-мол ин масљидњо ѓайрасмї фаъолият доштанд ва аз њамин сабаббаста шудаанд. Зеро ваќтњои охир чанд масљид мањз бо ин сабабдар ќаламрави шањри Душанбе ва навоњии атрофи он баста шу-даанд. Савдогарони бозори корвон мегўянд, њоло маљбуранд, кинамозро фарз хонанд, ё барои адои намози љамоъа дуртар азмавзеии кории хуб бираванд. Ба гуфти онњо, расмї кардани мас-љидњо кори мушкиле нест, агар маќомот барои расмї кардани онваќт дињанд. Дар њоле шањрвандон аз наќз шудани њуќуќњои фар-дии хеш - адои намоз шикоят мекунанд, ки Сарќонуни Тољикистонозодии динї ва эътиќодии њар фардро додааст.

Мењрафзуни АБДУЛЛО

Се дарсад поин рафтани фоизи ќарзибонкї барои соњибкорон

ИЌДОМ

Намояндагони раёсати ќарздињии Бонки "Эсхата" дар шањри Ќўрѓонтеппа бо соњибкорони фаъолвохўрї баргузор намуда, 3 дарсад поин рафтани фоизи ќарз барои соњибкорони кишварро эълонкардааст.

Тавре аз Маркази матбуоти бонки мазкур хабар доданд, дарњошияи барномаи маблаѓгузории тиљорати хурду миёна, роњба-ри раёсати бонк Носирљон Орифов њозиронро бо усулњои навихидматрасонї, шартњои ќобили ќабул ва дастрасии ќарзњо ба-рои соњибкорон шинос намуда, зикр намуд, ки барои дастгириисоњибкорон "Эсхата" омодааст бо фоизи паст онњоро дастгирїнамояд.

Соњибкорон, пешнињод намуданд, ки барои рушди минбаъ-даи муносибатњо дар бахши ќарздињї чунин вохўрињо пайвастадоир карда шавад.

Бонки мазкур њамасола чунин мулоќотро бо тољирони киш-вар баргузор мекунад ва барои дастгии соњибкорони хурду миё-на ќарзњои пастфоизро пешнињод мекунад.

Фарзона АШУРМАДОВА

Эрон

37,7%

Русия

21,3%

ИМА

18,9%

Њамааш

беэътимоданд 17,2%

Чин 2,5%

Иттињоди Аврупо

1,6%

Намедонам

0,8%

№12 (288), 13-уми июни соли 2012 3Фаъолияти масљиди "Муњаммадия" дар пайи нашри баёнияи Шўрои уламо ваташриф овардани раиси ин Шўро бо њамроњии намояндагони Кумитаи дин вамасъулони њукумати ноњияи Вањдат ба ин масљид мањдуд шуд.

ИЛЊОМИ ЊАФТА МАН ХАСТААММан хастаам, ман хастаам дар гиру дори солњо,Афтодаам, гум гаштаам андар хами гудолњо.

Ин ранги зардам кас надид, њарфи дилам кас нашнавид,Манро зи ман бигсастаанд, ин кўрњо ин лолњо.

Аспи сапедам мерабуд гоњу гање бар Кањкашон,Њайфо, варо бибридаанд, њам ёлњо, њам болњо.

Ришу њиљоби зоњирї ойинаи таќво шуда,Чуз њарзањое беш нест, ин ќилњо, ин ќолњо.

Фарри Каён пар-пар шуда дар хитаи номоварон,Мадње намегўяд касе аз Рустаму аз Золњо.

Лайлї зи Маљнун хаста шуд, Вомиќ зи Узро дур гаштЊусну малоњат рафтааст, аз ин хату ин холњо… Аъзам Хуљаста

Парвандаи латукўби нависанда дарназорати Прокуратураи генералї

АДАБИЁТ

Вазорати корњои дохилї нафареро, ки дар лату кўби Равшани Ёрмуњаммад, адиби шинохтагумонбар дониста мешавад, мавриди пайгард ќарор додааст.

Дар ин бора аз хонаводаи Рав-шани Ёрмуњаммад ба "Нигоњ" итти-

бутта, воќеъ дар марзи шањри Ду-шанбе ва ноњияи Рўдакї рух додабуд. Ба гуфти нависанда, ў ба хонабаргашта, то чанд ќадам дуртар азмањалли зист бо чањор љавони но-шинос рўбарў шудааст. Як нафараз љавонњо ба вай наздик шуда, дастба љайбњои нависанда задааст. На-висанда хостааст, ки љавонро аз инамал боздорад. Аммо љавон бо зар-би мушт ўро аз пой меафтонад.

Ду маќомоти калидии кишвар -Вазороати корњои дохилї ва Проку-ратураи генералї, ки назорати ќази-яро ба ўњда гирифтаанд, то куљо азўњдаи ошкор кардани гумонбарониин ќазия мебароянд, ваќт нишонхоњад дод.


лоъ доданд. Ба гуфти манбаъ, на-фари дар латукўб гумонбар донис-та шудааст, 21-сола буда, сокинишањри Душанбе будааст. Ин нафарќаблан њам бо гуноњи авбошї васодир кардани амалњои хусусиятиљиноятї аз озодї мањрум шуда бу-дааст. Маќомот ба хонаводаи нави-санда гуфтаанд, дар сурати боз-дошт кардани гумонбари асосїњамаслакони ўро низ ёфтан имкон-пазир хоњад шуд.

Илова бар ин парвандаи латукўби Равшани Ёрмуњаммад Проку-ратураи генералї тањти назоратихуд гирифтааст.

Њодисаи мавриди латукўб ќароргирифтани нависанда шоми 11-умимайи соли љорї дар мањаллаи Гул-

Маќомот: "Муњаммадия"масљиди панљваќта мемонад"

НИЊОЯТ

ба Додгоњи Олї шикоят мебаранд.Аммо тавре ба назар мерасад, инќазия то Додгоњи Олї нарасида,њалли худро ёфтааст.

Фаъолияти масљиди "Муњамма-дия" дар пайи нашри баёнияи Шўроиуламо ва ташриф овардани раисиин Шўро бо њамроњии намояндаго-ни Кумитаи дин ва масъулони њуку-мати ноњияи Вањдат ба ин масљидмањдуд шуд. Шўрои уламо рўзи 6-уми декабри соли гузашта дар баё-нияе, ки онро хабаргузории давла-тии “Ховар” ба нашр расонд, аз бар-гузории маросими азодории “Ошў-ро” дар масљиди “Муњаммадия” ванаќши Тўраљонзодањо дар ин иќдомшадидан интиќод кард ва ин хона-донро ба "таѓйири мазњаб" мутта-њам намуд.

Маќомот гуфта буданд, ки танњо

Масъулони Кумитаи дини Тољикистон иљоза додаанд, ки масљиди"Муњаммадия" ба унвони масљиди панљваќта боќї бимонад.

Хабаргузории расмии "Ховар" азќавли мудири бахши корњои дининазди њукумати шањри Вањдат, То-љиддин Лолаев, овардааст, њайатимуассисон Вайсиддин Ќурбоновроимоми масљиди мазкур ва МањмудЌањњоров (Эшони Мањмудљон)-роноиби ў интихоб кардаанд.

3-юми майи соли љорї бо ќаро-ри додгоњи шањри Вањдат фаъолия-ти ин масљид њамчун масљидиљомеъ ќатъ шуда буд. Њамчунин,ќаблан муассисони масљиди ном-бурда, ки дар миёни мардум баноми "Муњаммадия" маъруф аст,эълом дошта буданд, ки додгоњишањри Вањдат зимни як нома азманъи масљиди панљваќта хабардодааст.

Он замон муассисон ќарор до-данд, ки аз ќарори додгоњи Вањдат

дар сурати рафъи камбудињо, ба-рои фаъолияти ин масљид иљозатдода мешавад. Дар ин миён Маљли-си вакилони халќи ноњияи Вањдатбо ќабули як мурољиатнома ба њуку-мати Тољикистон гуфта буд, ба эњёинамози љумъа дар масљиди "Муњам-мадия" зарурате боќї намондааст.

Аъзои ин маљлис гуфтаанд, дарин ноњия чанд масљиди дигариљомеъ фаъол шудааст ва намозгу-зорон метавонанд дар он масољидба ибодат машѓул шаванд.

Субњи имрўз, 8-уми июн, як мусофири њавопаймои раќами 137-и хат-сайри Душанбе-Алмаато-Маскав, ки худро Бахтиёр Бекмуродов муаррифїкард, ба ТоjNews занг зада, хабар дод, ки соате пештар ў ќурбонии фасодшудааст. Бахтиёр гуфт, яке аз кормандони гумруки Фурудгоњи байналми-лалии Душанбе ўро бо бањонаи он ки шиносномаи хориљї надорад, бахавопаймо роњ надодааст ва аз ў 200 сомонї талаб кардааст.

- Ман гуфтам, ки паспорти хориљї чї даркор, ана њамаи њуљљатњои мандурустанд. Гуфт, ки 200 сомонї дењ, иљозати сафарат медињам. Ман гуф-там, надорам. Баъд маро ба њољатхонаи фурудгоњ даровард. Ман гуфтам,чаро ин корро мекунї? Гуфт, ин љо камерањо сёмка мекунанд, гап заданамешавад. Дар њољатхона маро маљбур кард, ки 200 сомонї дињам, гуф-там 100 сомонї дорам. Вай 100 сомониамро гирифту иљозати парвозамдод, - гуфт ў.

Ба хотири собит намудани далели овардаи ин мусофир, ки худро Бах-тиёр Бекмуродов муаррифї кард, дар суроѓи шоњидони ин воќеа шудем.

Дар натиља, Алишер ном мусофири дигари њамин хатсайр ба мо гуфт,ки ў шоњиди ин воќеа шудааст, ки корманди гумрук Бахтиёр Бекмуродовроба њољатхона дароварда, баъди чанд даќика аз он љо баромадаанд ва та-нњо баъди ин Бахтиёр ба њавопаймо савор шудааст. Алишер мегўяд: «Токай ин порахўриву ин ѓорати мардуми камбаѓалу бечора давом мекардабошад? Диданд, ки ин бачаи камбаѓал аст, шояд, гумон карданд, кињуќуќњояшро низ намедонад, аз ин рў, бо ў њамин хел муносибат карданд.Охирин пулашро кашида гирифтанд. Бечора то љое ман донистам, беморбудаасту барои табобат ба Маскав меравад ва танњо барои каме арзонтарбудани чиптаи хатсайри Душанбе -Алмаато - Маскав бо ин њавопаймопарвоз карданист. Боз кї медонад, имрўзњо инњо чандин камабаѓали ди-гарро чунин мекунанд. Мо набояд хомўш бошем, бетарафї кунем. Даркишвари худамон ѓоратмон кунанд, дар кишвари бегона азобамон дињанд,ин чї зиндагї аст, аз барои Худо?...»

Баъдан, мо маълум кардем, ки Бахтиёр Бекмуродов 25-сола буда,сокини ноњияи Абдурањмони Љомии вилояти Хатлон будааст. Барои мо,њамчунин, маълум шуд, ки ў, дар воќеъ, аз як хонаводаи камбизоату фа-ќир аст ва волидайнаш охирин дороиашонро ба љайби ў андохтаанд, тоночор бемориеро, ки аз давраи наврасї домангираш аст, назди табибониМаскав барад. Табибон дар Тољикистон аз давои бемории Бахтиёр китфдарњам кашидаанд.

Бо ашки гулўгир ќисса кардани Бахтиёри љавон аз ришвахории кор-мандони маќомоти гумрук дар Фурудгоњи байналмилалии пойтахт ва Али-шер - шоњиди ин њодиса, дар зењнњо суолеро ангеза медињад, ки оё тамоминизоми коргузорї дар ин фурудгоњ танњо ба зиммаи камерањо вогузоршудаву дигар нињодњои масъули назоративу њифозатї аз бори масъулиятшона холї кардаанд? Магар боре њам ба гўши масъулини фурудгоњ нара-сидааст, ки кормандони порахўр илољи воќеаро кайњо ёфтаанд ва дигар азкамерањо пинњонї дар њољатхонањои фурудгоњ аз мардуми бечора ришвамеситонанд?

Њарчанд маълум аст, ки дар Фурудгоњи байналмилалии пойтахти киш-вар чандин нињодњои ќудратї фаъолият мекунанд ва Бахтиёр, мутаасси-фона, чандон рўшан накард, ки нафари ришваситон даќиќан намояндаикадом нињод аст, вале ба њар сурат, мо хостем аз масъулини Хадамотигумруки кишвар, ки масъулияти мусофиронро бар дўш дорад, пурсон ша-вем, ки оё чунин ќонушиканињо каблан аз љониби кормандони ин нињодњодар фурудгоњ сар задааст ва агар ња, пас, кадом чорањо барои пешгирї азин шармсорї андешида шудаанд ё мешаванд?

Абдурањим Умариён, сухангўи Хадамоти гумруки Тољикистон чунинпосух дод: «Мо телефони боварї дорем, бо раќамњои 221-75-33 ва 221-22-35. Дар чунин њолатњо, њатман, чорањои фаврї меандешем ва дар суратиисбот шудани њодисаи порахўрии кормандони мо, ба таври фаврї онњороаз кор озод мекунем ва агар лозим бошад, ба љавобгарї мекашем. ТибќиОиннома, вазифаи љонии кормандони хадамоти мо дар баробари пешги-рии интиќоли маводи мухаддир ва молу колои манъшуда, пеш аз њама,њифзи амнияти шањрвандон, мусофирон мебошад, албатта...»

Барои онњое, ки ин матлабро мехонанд, шояд, дигар њољати љавоб баин савол набошад, ки чаро мусофири Фурудгоњи байналмилалии пойтахтба шумораи телефонњои боварии Хадамоти гумрук занг намезанаду ха-барнигори мустаќил мекобад. Онњое, ки бо ин мушкил, рў ба рў шудаанд,аллакай, ба шарњи иловагии ќазияи мазкур њам, шояд, ниёзе њис намеку-нанд. Ба њар њол, ваќте ин матлаб ба чоп омода мешуд, аз Хадамотигумруки назди Њукумати Тољикистон ба мо хабар доданд, ки «аллакай,гурўњи зудамал дар Фурудгоњи байналмилалии пойтахт ба амалиёти коф-туков ва боздошти корманди фасодкор, ки аз Бахтиёр Бекмуродов та-маъљўї кардааст, шурўъ кардааст. Интизор мешавем, натиљаи ин амали-ёт чї мешавад?

Парвини ХАЙРУЛЛОЊ

Усули нави «ѓорат»-и мардум дар Фурудгоњи

байналмилалии Душанбе

Ихрољ аз кишвар – љазо барои авбошии дипломатњои фаронсавї

КАШФИЁТ

мандони маќомоти њифзи тартибр-ти Тољикистон њамла карда, онњоролутукўб намуда буданд, бо ин ќароранљом пазируфт, ки бояд дар рўзњоиназдик ин ду шањрванди Фаронсаќаламрави Тољикисонро тарк ку-нанд. Љалол Каззу, шавњари Мали-

- Аз дафтари намояндагии Еврокомиссия дар Тољикистон хабар доданд, ки бо ќарори ин нињоддар рўзњои наздик шањрвандони Фаронса, ки чанд рўз пеш ба кормандони милитсияи точикромавриди латукўб ќарор додаанд, аз кишвар хориљ карда хоњанд шуд.

Ба гуфтаи манбаъ, натиљаимашварати намояндагии Евроко-миссия дар робита ба ќазияи Мали-ка Малкии 41-сола, атташеи намо-нядагии Еврокомиссия дар Тољики-стон ва шавњари 40-солаи ў ЉалолКаззу, ки шаби 4-уми июн ба кор-

ка Малкї, ки маќоми дипломатї на-дорад, аллакай Тољикистонро таркнамудааст.

Ёдовар мешавем, ки шаби 4-умбар 5-уми июни соли љорї дар на-здикии Театри опера ва балети баноми С.Айнии пойтахт дар яке азќањвахонањо миёни ду шањрвандифаронса ва се нафар кормнадонимаќомоти њифзи тарбтиботи Тољи-кистон задухўрд ба амал омад.Бино ба гуфтаи шоњидони њол ва ма-ќомот, шањрвандони Фаронса дарњолати мастї истироњати мардум-ро халалдор карда, њозиринро тањќ-ир кардаанд. Ва ваќте, ки корман-дони ќањвахона милитсияро бакўмак даъват кардаанд. Ин ду на-фар шањрванди хориљї ба корман-дони милиса њамла карда, зарбањоиљисмонї расондаанд. Оиди ин њоди-са ва рафтори номатлуби мењмо-нон, ки одоби мењмониро риоя на-кардаанд, 20 нафар шоњидон бамаќомот ва дафтари намояндагииЕврокомиссяи дар Тољикистон, ши-коят бурдаанд.

Парвини ХАЙРУЛЛОЊ

№12 (288), 13-уми июни соли 20124Барои ин беамалии маќомот «Азия плюс», ба истилоњ гурдае дорад, ки ба суд

мурољиат кунад ва Бег Зуњуровро барои «сањв»-и чандсоатааш дар мањдудкардани дастрасї ба интернет дар назди ќонун ба љавобгарї кашад?

Ваќте бо Зебо Тољибоева, роњ-бари Агентии иттилоотии «Азия -плюс», дар тамос шудем, вай дарќабулгоњи Бек Зуњуров, сарвари Ха-дамоти алоќа буд. Хонум Тољибоевабаъди сўњбат бо намояндагони ин ха-дамот гуфт, маќомот мегўянд, ки со-монаи Шумо сањван мањдуд кардашудааст.

- Мо дар фазои њамдигарфањмїсўњбат доштем, маќомот гуфтанд, киноми сомонаи шумо хато рафтааст,соатњои наздик дастрасї ба он им-конпазир мешавад, - афзуд Тољибо-ева.

САЊВ ДАР ПАЙИ САЊВАммо ин «сањв»-њои Бек Зуњу-

ров ё маќомоти Тољикистон бориаввал нест. Чанде ќабл њам бароичанд рўз сањифаи иљтимоии Фейс-бук њам мањдуд шуда буд. Дар гу-зашта аз љумла сомонањои оппозит-сионии «tjknews.com”, “centrasia.ru”,“maxalla.org” ва ѓайраву њоказо мањ-дуд карда шуда буданд. Аммо инмавзўи дигар аст.

Хадамоти алоќа бидуни ирсолиогоњинома ба «Азия плюс» ба про-вайдерњо амри мањдуд кардани инсомонаро додааст. Талаботи ќонуниКодекси мурофиаи шањрвандї даринљо 100 дарсад вайрон шудааст.-Тибќи муќаррароти ин кодекс, про-вайдерњо ва Хадмоти алоќа дар су-рати њадди аќал дањ даќиќа мањдудкардани хизматрасонии интернетїбояд ба сомонањо номаи огоњикунан-да ва сабаби мушкилро ироа кунанд.

Пас чї омил буд, ки болои «Азияплюс» сояи дигар андохт?

Хилватшоњи Мањмуд, дабириШўрои ВАО кишвар мегўяд, сабабимањдуд кардани сомонаи «Азия-плюс» норўшан аст, «зеро дар думоњи охир њељ як маводи љиддї ёбањсбарангез дар он нашр нашуда-аст. Аммо, шарњ - коментњое, ки дарповараќи маводњо меоянд, сабабимањдуд кардани дастрасї ба оншуда метавонанд. Зеро комментњохеле тунду бањсбарангез њастанд».

Оё маќомот ва провайдерњо са-лоњияти инро доранд, ки бидуниогоњии пешакї ва бесабаб дастрасїба сомонањоро мањдуд кунанд? Ти-

бќи Кодекси љиноии шањрвандии То-љикистон, ин салоњиятро надоранд,аммо пас чаро ќонунро дидаву до-ниста поймол мекунанд?

ЧАРО МАЊЗ «АП»ВА «СА - NEWS»?

«Азия - плюс» - маъруфтаринсомонаи Тољикистон аст, ки тибќибархе гузоришњо, аз њама серхонан-датарин низ њаст. Дар он гоњо мато-либи доѓе нашр мешаванд ва мўљи-би норизоиятии маќомот њам мегар-данд. Аммо «CA - News» - ро мета-вон як «мусичаи» дар њаќиќат «бе-гуноњ» номид. Чаро ин сомона њаммањдуд шуд?

Ба ќавли коршиносон, боре њамматлабе дар ин сомона аз «пешироњи касе нагузаштааст». Як нафар,ки нахост номаш зикр шавад, гуфт,масдуд кардани «CA - News» «радигалочки» аст, то андешае ба вуљудоварда шавад, ки воќеан «бо саба-бњои техникї ва профилактикї» со-монањо баста шудаанд.

Бо ин вуљуд, рўшан нест, ки та-маркузи маќомот болои ин сомонањодар чї аст? Аммо яќинан ба анде-шаи аксарият њадаф њамоно «Азия -плюс» аст ва аксаран бар њамон ком-ментњои маќолањои он ишора меку-нанд. Дар гузашта прокуратураи ге-нералии Тољикистон аз ин сомонахоста буд, ки АйПи адреси чанде азназарнависонашро дар комментњоошкор кунад. Пас аз расонаї шуда-ни ин мактуб ба назар мерасад, ди-гаре фишоре сари сомонаи «АП»набуд ва њоло он мантиќан идомадорад.

ДАСТРАСЇ ДАР ХОРИЉАДар хориљи Тољикистон мушта-

риёни сомонањо гуфтанд, ки даст-расї ба «АП» ва «СА - News» њаства аз мањдуд шудани онњо дар дохи-

ли кишвар изњори таассуф карданд.Яке аз омилњои дастрасї ба сомо-наи «Азия -плюс» дар хориљи киш-вар будани хостинг - домени ин со-мона будааст, яъне ин сомонаро дарТољикистон мањдуд кардан мумкинбудааст, аммо дар хориљ аз он на.Ин яке аз бурдњои сомона мебошад.

Дар Маскав аз Муњаммади Эгам-зод, муассиси Медиањолдинги«Tajinfo» мепурсем, ки ба сомонаи«Азия плюс» дар Маскав дастрасїдоранд? Вай гуфт, ки намедонад токадом дараља дар Тољикистон даст-расї ба сомонаи "АП" мањдуд аст,аммо дар Москва «мо роњат воридион мешавем».

- Дар бобати мањдуд карданидастрасї ба кадом як сомона аз љони-би маќомот, муњим нест, он сомонаиттилоотї аст, ё чизи дигар, боядтасмимгирандагон даќиќан бидо-нанд, ки бо ин кор чї мехоњанд. Агарин кор љанбаи техникї дошта бошад,њудудан дар 1-2 рўз њал шавад, хайраст. Аммо агар бо маќсади мањду-дият ба дастрасии иттилоот бошад,натанњо натиљаи дилхоњ намедињад,балки баръакс эътибори њукуматрокоста мегардонад, - мегўяд Эгамзод.

Намояндагони љомеаи иттилоо-ти интернетї мегўянд, ки њоло дарТољикистон ягон санади ќонунї дарбораи механзими мањдуд карданидастарасї ба интернет вуљуд надо-рад ва маълум нест, ки ин механизмдар салоњияти кадом нињод аст. Багуфти Хилватшоњи Мањмуд, баъдинишасти рўзи озодии баён номаеунвонии њукумат, хадамоти алоќа,парлумон, вазорати адлия фиристо-да шудааст, то дар салоњияти кадомнињод будан ва дар кадом њолат мањ-дуд кардани дастрасї ба сомонањо-ро мушаххас кунанд. Аммо то њолпосухе нест.

Маротибаи аввал нест, ки мањ-

дуд кардани сомонањои дохиливухориљї ба роњ монда мешавад. Зим-нан соли гузашта њангоми рух дода-ни воќеањои минтаќаи Рашт, якборачандин сомона баста шуданд. Онваќт Хадамоти алоќа гуфта буд, кисабаби баста шудани ин шабакањогусастани хатњои интернетї мебо-шад.

Иноят Иноятов, њуќуќшиносисаршиноси кишвар бар ин назар аст,ки «тибќи ќонун бояд ки хадамотиалоќа ва провайдерњо ба сомонањоогоњинома фиристанд, ки дар кадомрўз ва чанд ваќт, чаро ва дар асосикадом ќонун интернет мањдуд меша-вад. Афзун бар ин фаъолияти сомо-нањоро танњо суд метавонад мањдудкунад ё ќатъ намояд».

Пас дар сурате, ки провайдерњоиинтернетрасон ва Хадамоти алоќабидуни санади огоњинома сомона-њоро мањдуд карданд, барои ин беа-малии маќомот «Азия плюс», ба ис-тилоњ гурдае дорад, ки ба суд муро-љиат кунад ва Бег Зуњуровро барои«сањв»-и чандсоатааш дар мањдудкардани дастрасї ба интернет дарназди ќонун ба љавобгарї кашад?

АСРИ ДИГАРАсри суръат аст. Интернет њам

мисли обу барќ ба истифодабаран-дагон зарур шудааст. Пас чаро инњуќуќи шањрвандон наќз мешавад?Хуб, мегузарем аз ин суол, ки њарфиамниятрову яккатозии њукуматропеши рў меоранд, яъне кореро хо-њад, карда метавонад. Аммо иддаеаз коршиносон «ташабуси» чандсо-атаи мањдуд кардан ва «сањвњо»-изуњуровиро пурасрор медонанд.

Муњаммади Эгамзод мегўяд,шояд аз њоло маъракањои сиёсииинтихоботи президентии соли 2013шурўъ шудаааст, њизбњои сиёсиидигар фаъолияти густурда бурдани-

«Сањв»-и Бег ЗуњуровШиркатњои провайдериро чаро бастанд?

янд ва ин иќдом агар пайгирона вабомаќсад бошад, њаргиз љавобгўи хо-стањои њизби њоким нахоњад буд.

- Аммо русњо мегўянд, "запрет-ный плод - сладок". Баръакс, ин мањ-дудкунињо эътибори "АП"-ро, ки во-ќеан яке аз хабаргузорињои фаъол,на танњо дар Тољикистон, балки дарминтаќа аст, баланд карда, сафи хо-нандагонаш зиёд мешавад.

Апрели соли љорї Прокуратураигенералї аз масъулони «Азия-Плюс»хоста буд, ки IP-адреси афродеро баин нињод супорад, ки дар матолибиин сомона шарњ менависанд. Онваќт ин нињод ин таќозоро бар асосишикояти як шањрванди баландмаќомкарда буд. Гуё он шахс даъво дош-тааст, ки ба шараф ва номуси ў тањ-вин шудааст.

Њамон ваќт дархости дар ихтиё-ри прокуратура гузоштани суроѓаикорбарони сомонаи «Азия Плюс»-росозмонњои журналистї ва пуштибо-ни матбуот хилофи Ќонуни асосииТољикистон хонда, онро ќадаме дарамри мањдуд кардани озодии баёнунвон карда буданд. Ба гуфтаи онњо,Ќонуни асосии Тољикистон дар бан-ди 30- юми худ озодии суханро ка-фолат додааст.

Ваќтњои охир шарњњои хонанда-гон дар сомонањо љанбаи иттилло-расониро њам гирифтаанд. Шояд инбоиси нороњатии шахсиятњое дармаќомот шуда бошад ва онњо бо њар

роњ талош мекунанд, ки садди роњиизњори гуногунандешї ва озодбаёнїшаванд. Аммо дар асри суръат инномумкин аст. Зеро мардум интер-нет ва хабарро њам як љузъи тала-боти њаррўзаи худ медонанд ва дарзамину дар њаво бо мобилу компю-тер мехоњанд, ки дар алоќа бошанд.Ба љойи мањдуд кардан, анљом до-дани масъулият ва воло донистаниталаботи ќонун аз ташабусњои мањ-дудкунї магар осонтар нест!?

ПОЗАЊРИ КИБЕРТЕРРОРИЗМВоќеан, дар чанд соли ахир на-

виштани назару шарњњо дар пайиматолиби сомонањои интернетїмаъмул шудааст. Бештари корба-рони интернет аз дохил ва хориљиТољикистон бо номњои мухталиф на-зари худро дар бораи фаъолияти ма-ќомоти давлатї ва мушкилоти љомеабаён медоранд.

Тањлилгарон мегўянд, ки кишва-рњои љањони саввум, бахусус баъ-ди тањаввулоти инќилобї дар Хова-ри Миёна ва Шимоли Африќо, кибовар доранд, дар тањрик доданимардум интернет ва хоса шаба-кањои иљтимої наќши бориз дошта-анд, башиддат аз густариши ин па-дида нигаронанд. Ва талош меку-нанд, интернетро тањти назоратдошта бошанд. Ба ин далел як мав-зўъи мавриди баррасии дабирониШўрои амнияти кишварњои узвиСозмони Њамкорињои Шанхай моњиапрели соли љорї дар Пекин њаммасъалаи кибертерроризм будааст.Њоло маълум нест, ки ин позањримаќомот то куљо ба дарди онњо мех-ўрад, дар њоле ки мутахассисон мег-ўянд, дар интернет “агар аз дар занї,аз бом меоянд”.

Хадамоти алоќаи наздипрезиденти Тољикистонрўзи 12 июн зимни якнома ба 14 ширкати интер-нетрасони мамлакатдастур додааст, ки дастра-сии муштариёнашонро басомонањои «Азия плюс»ва «CA-News» дар њудудиТољикистон мањдуд ку-нанд.

Парвина Ибодова,сарвари Иттињоди интер-нет- провайдерњои Тољи-кистон ба «Нигоњ гуфт,дар мактуби Хадамотиалоќа омадааст, ки даст-расї ба сомонањои «CA -News» ва «Азия-Плюс»мањдуд карда шавад. Багуфти ў, дар номаи мазкургуфта мешавад, ки «босабабњои техникї вапрофилактикї» чуниниќдом гирифта шудааст.Дар нома, аз љумла нишо-наи asiaplus.tj овардашудааст, аммо провайде-рон сайти ин ожонсиро бонишонии news.tj низбастаанд.


№12 (288), 13-уми июни соли 2012

Озодї зистан бо хираду виљдони хеш аст. Инсони озод њељ гоњ дарпеши њељ кас саљда намекунад. Роњи расидан ба он - љустуљўст.Барои љустуљў танњо хирад ва љасорат зарур аст.

5

МИНБАРИ ФЕЙСБУКИЊО

Озодї чист вачї гуна метавон ба он расид?

Њафтаи гузашта њам дар "Фейсбук" бањсњо доѓ буданд, ба дараљае, ки љо - љо љанљолњобуданд ва њатто "дастбагиребонњо" - ву бадгўињо. Мавзўъњо хеле муњим буданд, аммо ширкат-кунандагон ба њам дармеафтиданд ва мавзўъ як тараф мемонду љараёни сўњбатњо ба дигартараф майл мекард. Аммо дар миёни сўњбатњо як бањси муаддабонае сари ин суол:

Ёќуби Саид,рўзноманигор:- НЕ, танњо фарњанг наметавонад, ки аз кори атфол љилавгирї кунад

ва ё онро ривољ дињад. Омилњои дигар њастанд, ки ба ин амал мусоидатмекунанд. Ќабл аз њама нодории хонавода. Як тањќиќи сарсарї кифояаст, ки ба ин хулоса бирасем. Њар нафаре шубња дорад, ба дилхоњ бозо-ри пойтахт биравад ва бубинад, ки оё миёни атфоли аробакашу сала-фанфурўшу мошиншў њадди аќал як кўдак аз хонаводаи доро ба инкорњо машѓул њаст ё хайр? Биноан, инљо њарфи дорої ва нодорї наќшдорад. Миёни мардуми мо ин маќол роиљ аст, ки гушна ба шер задааст.

Агар њамин кишварњои пешрафтаи аврупої шароити сангини иќти-содї медоштанд, Худо медонад, кўдаконашон ба чї корњои сангине дастмезаданд. Мо одат кардаем, ки Тољикистонро бо Русия ќиёс кунем ваРусияро бо кишвари пешрафтатар. Аммо ман дар Русия њам шоњидбудам, ки кўдакон дар навоњии дурдасттар аз шањрњои калон дар сарироњњо мисли кўдакони дењоти Тољикистон гулњои сањрої мефурўхтанд.Пас ин љо масъалаи моддї матрањ аст, на маънавї.

Созмони љањонии кор гуфтааст, дар Тољикистон њудуди 160 њазор ноболиѓ кор мекунанд, ки асосан сокинони дењотанд ва гурўњи осебпазиртарини љомеаикишвар мањсуб мешаванд. Ба гуфтаи њамоњангсози созмони мазкур, дар Тољикистон шумораи кўдаконе, ки ба кор љалб шудаанд, њар сол меафзояд. Ќашшоќїсабаби аслии кори кўдакон мањсуб мешавад, аммо бо паст шудани сатњи ќашшоќї дар Тољикистон, сафи ноболиѓони машѓули кор рў ба афзоиш дорад». Њамоњан-гсози созмони мазкур гуфтааст, ки «на њамеша ќашшоќї сабаби кори кўдакон аст":

Соњибёр ТОЛИБОВ,сармуњаррири њафтаномаи «Тољикони Россия»:- ЊА, зеро дар фарњанги оиладории мо рукне њаст, ки тибќи он фарзан-

донамонро дар рўњияи мењнатдўстї ва тобовар ба сахтињо тарбият меку-нем. Азбаски шароити машѓул шудан бо варзиш барои аксарияти наврасо-ни тољик таъмин нест, аз љињати физикї низ онњо дар натиљаи мењнат обу-тоб меёбанд, ки ин хуб аст. Аммо чунин услуби тарбият њад дорад, кибидуни меъёр амал намудан низ яке аз рукнњои фарњанги мардуми мост.Аз рўйи фањмиши мо мењнати љисмонї бештар ба саломатии инсон нафъдошта, зиёнаш кам аст. Аммо дар айёме, ки инсон бояд нерўи зењнии худробештар рушд дињад, бештар бо мењнати љисмонї машѓул будан яке азомилњои ќафомондагии мост. Дар тарбияи фарзандон ин тавозун бояд бавуљуд оварда шавад. Аммо бо чунин далелњо наметавон фарњангро коми-лан гунањкор намуд, вазъи иќтисодиро бояд баланд бардошта, шароититањсилу рушдро ба фарзандон таъмин намудан кори оќилона аст. Бо мењ-нати зиёд машѓул будани ноболиѓон фаќр аст.

МАВЌЕЪ

Оё фарњанг сабаби кори ноболиѓони тољик аст?

Salimjoni Muhiddin:- Дар Тољикистони мо барои ба

озодї расидан эњтимоли хеле камаст. Худо медонад расиданамонро!

Фахриддин Курбомадович:- Озодии сухан. Озодии дин. Озо-

дии интихоб (дар доираи оини миллїва шариат). Озодии кору фаъолияте,ки ѓайриќонунї набошад. Озодии са-фар намудан ба њар гўшаи дунё, кибихоњї. Дар асл озодиро хело муш-кил аст, ки баён намої. Аммо ин ми-солњои кўчак ва асосї буд, ки задам.Ин буд посух бар суоли "озодї чист?"Ва чигуна бар он расид? Њељ гоњ!

Хасан Арабакеш:- Аслан озодї вуљуд надорад, чї

дар дин, чї дар зиндагиву кор ва њаркадоме аз он меъёри озодињо чорчў-баи худро дорад, аммо агар чорчў-бае њаст, озодї нест. Озодї ё баозодї расидан он замон имкон дорад,ки адолат њукумфармост. Адолатваќте мешавад, агар одам имкониинтихоб дошта бошад. Аммо њамаикорњои мо, гуфти русњо, "через нехочу" суръат мегирад, пас мо озоднестем.

Шокир Файзуллоев:- Њама озоданд. Озодї нисбї аст.

Љое, ки озодии ман сар мешавад, озо-дии шахси дигар ба охир мерасад...

Завќибек Солињов:- Ваќте ман дар кўча сухан меку-

наму ба њар тараф нигоњ намекунам,озодї аст. Ваќте ман бо риши дами-да ва њар либосе, ки худро роњат њисмекунам, ба корхона меоям ва касеба ман кордор нест, озодї аст. Озо-дист, ваќте дар мањфиле, ки њама то-љиканду бо русї сухан мекунанд, манбо тољикї сўњбат мекунам.

Фурузон Аъзамов:- Озодї танњо дар дини Худо ва

назди Худованд аст. Тамом. Дар ягонљой ва дар ягон сатњ дида намеша-вад.

Соњибёр Толиб:- Озодии мутлаќ вуљуд надорад.

Њадду каноре дорад, ки аз сарњадашбигзарї ифрот аст. Инсон аз озодїсер намешавад, њар ќадар, ки озоди-њояш бештар бошад, њамон ќадарташнаи озодист. Ќонунњое њастанд,ки озодињои шањрвандонро ба њаддиифрот мањдуд мекунанд, аммо ќону-

нњое њам њастанд, ки ба њадди иф-рот озодї додаанд. Аммо инсоне, кисарњади озодии худро мешиносад,ќонунгузорињои худро дорад. Маса-лан, шахсе, ки ба Худованд бовардораду њамеша бо ёди ўст, њељ гоњхудро озод њис намекунад. Зеро ме-донад, ки њамеша зери назорат аст,хилватро фазои озод гумон наме-кунад, санљида мегўяд, тарсидарафтор менамояд. Њамаи мо ќаво-нини озодињои худро наќз кардаем.Аммо агар ќоидаи озодиро бо якљумла тафсир намоем, Худованд баинсон аќл ва ихтиёр додааст. Њаз-рати Юсуф алайњиссалом фазоизиндонро аз ќасри Зулайхо озодтардарёфта буд, зеро дар ќаср эњти-моли муртакиби гуноњ шудан вуљуддошт, дар зиндон бошад ваќти беш-тар барои васл љустан бо Худован-дашро дошт.

Фурузон Аъзамов:- Озодиро бархе аз љавонон ис-

тифода бурда, ба корњое даст ме-зананд, ки аслан ин корњо бар зиддиозодї аст. Масалан, дар кўчањо вадигар љойњо бо овози баланд садомекунанд, ё дар дохили наќлиёт му-сиќиро баланд мегузоранд, ки ин барзидди озодии дигарон аст. Фикр ме-кунанд, ки онњо озоданд ва дар озодїумр ба сар мебаранд. Агар ин озодїбошад, озодии дигарон чї мешавад?

Илњоми Муњаммадиброњим:- Озодї ин имконият ва шуљоа-

ти рўирост гуфтани камбудињо барўи њукумат аз тарафи чї дењќонучї олим аст.

Фурузон Аъзамов:- Њукумат ки озод набошаду озо-

диро надонад, шумо чї гуна озодњастед ва чї гуна озодиро баён ме-кунед?

Бобои Сури:- Ваќте барои одам дар гуфтани

чизе (масалан, ягон сухан ба ?айраз суханони ќабењ) ва ё дар љуста-ни чизе ( масалан кадоме дар љус-туљуи њаќиќат, кадоме дар љустуљуидин) монеа нест, озодї аст. Озодїаз чањорчўбаи одоб баромаданнест, балки аќли расо, чашми бино,дасти гирову пои равон ва забонигўё аст. Дар муњити ватани азиза-мон барои касе озодї њаст, барои

кадоме на. Вале њамаи мо - хуш-бахтон ва бадбахтон бояд миёнаитиллоиро ёбем, ки њам мо хушбахтбошему њам мухолифини мо.

Salim Sultonzoda:- Озодї - иззати шахсият ва

роњи расидан - мубориза.Сурадж Назаров:- Озодї дар назди ќонун баро-

бар будан аз президент сар карда,то шахси оддї, аз гуфтани њаќ на-тарсидан, фикру аќидаи шахсїдоштан ва фикру аќидаи дигарон-ро ба инобат гирифтан аст.

Аъзамшоњ Ширговадї:- Зиндагї озодии инсону истиќ-

лоли ўст,Бањри озодї љадал кун, шар-

мандагї даркор нест.Ин байте аз Лохутии шоири му-

бориз аст ва дар таќвияти гуф-тањои ў мехоњам биафзоям, киозодї дар чоњу маќому сарватенест, ки бар сарат бирезанд ваѓуломвор онњоро итоат кунї.

Мехр Собириён:- Озодї зистан бо хираду виљ-

дони хеш аст. Инсони озод њељ гоњдар пеши њељ кас саљда намеку-над. Роњи расидан ба он - љус-туљўст. Барои љустуљў танњо хирадва љасорат зарур аст.

Муњаммадазиз Раљабї:- Як таъриф: Озодї ин чизе

мисли оташ аст, ки бояд дуруст ис-тифода бурда шавад.

Фарид Ориён Балхи:- Озодї вуљуд дорад, озодии

мутлаќ. Инсон онро бояд дар худљустуљў кунад, на берун аз худ. Њарќадар, ки аз инсонњо озодї мета-лабед, њамон ќадар дар тобеиятионњо ќарор мегиред. Озодї њаммисли зиндагист, ки инсон бароихуд дуруст мекунад мисли либос.На президент, на парламент, наќонунњо инсонро озод карда наме-тавонанд, магар ин ки худ ба даркиозодї ва истиќлоли шахсї нарасад.Вомондагии мардуми мо дар худин ба ќонунњову њукумат вобастагїнадорад. Ба худаш дахл дорад. Ин-тихобаш њамин аст. Ба озодињо дарљомеа танњо он ваќт мерасем, кихуди љомеа омода шавад. Агар модаъво дорем, ки озодї нест, пасљомеа намехоњад, на њукуматњо инозодињоро мањдуд мекунанд.Њамон њукумат њам аз намоянда-гони миллат иборат аст. Онњоќарор мекунанд, ки барои мо чїќадар озодї зарур аст.

«Розњои пинњон»-иљаноби ИКС

Бовар кунед, баъзе њодисањое мегузаранд, ки таронаи "Мурѓак" - ро бахотир меоранд. Аксари онњое, ки дар замони шуравї ба сар бурда буданд,ин таронаи њаљвии бачагонаро шунидаанд. Агар не, ёдовар шаваму пассари матлаб оям: "Шаѓол мурѓакро хўрда буд, кадом мурѓакро хўрда буд?Њамон мурѓаки сафедаки чўљаноки пўпаноке, ки бобом ба 10 сўмак харидабуд…". Ба ёд овардед? Бале, бале, наќароташ: "Њо, бале, мурѓак, бале,бечора мурѓак, бале…!"

Њамин њодисаи зану шавњари алљазоирии Фаронса - Малика Малкї вашавњараш Љалол Каззу, ки шаби 4-уми июн Душанберо ба сар бардоштан-ду њатто ба милисањои мо дарафтоданд, њамон таронаи давраи бачагироба хотир овард. Ахборро бинед: "Масъулони Раёсати умури дохилии Ду-шанбе ду шањрванди Фаронсаро дар наќзи тартиботи љамъиятї муттањаммедонанд" - воњима, "Идомаи мољарои ду шањрванди Фаронса ва мили-са?о" - воњима, "Маќомот: "Фаронсавињо омили муноќиша бо пулис шу-данд" - воњима! Дидед? Мегуфтем, мурданд фаронсавињо. Гўрковњо баќабристон барои гўрканї рафтанд. Ќабрашон тайёр њам шудагист. Аммо азкуљо? Ахбори охиринро бинед: "Фаронсавињоро аз Тољикистон берун меку-нанд". Савол: чаро? Дар кадом асос?

Мегўям - ку, хайрият, мову шумо набудем. Агар ин корро мову шумомекардем, Худо медонад, ки ин "пулиси тољик" чї рўзро ба сарамон мео-вард. Намедонам, рўзи Исмоил Бачаљоновро, ё Бањромиддин Шодиевро ёСафаралї Сангову дигар "ќурбониёни бесадои шиканља" дар Тољикистон-ро? Мо - мардуми ќатории Тољикистон бењтараш дар ин љоњо набошем.Хайрият, њатто он шаб дар назди "Опера ва балет" њам набудем, вагарнаду араб - фаронсавии авбош ва њатто занаш атташеи Иттињоди Авру-по дар сарамон бокали пиворо мешикастанд. Шумо КароматуллоњРаљабов, сардори бахши тартиботи љамъиятии РКД-и Душанберомешиносед, ки њамин бокалро мардона ќабул кард, ё њадди аќаллдид, ки ба куљо парид? Не, намешиносед. Мардуми пойтахт ўро аззамони љанги шањрвандї чун яке аз милисањои "гарени" мешиносанд.Аз шунидани номи "Клос" - ќањрамони филми италиявї то ба њол дарбадани бархе мурѓак медавад. Аммо чї мегўед, ки ин дафъа нашуд.Хориљињо - дия! Вайњо зўр! Њатто дар Тољикистон. Аз милисањо њамзўр. Ин бо мо њар корро кардан мумкин, аммо бо онњо? Аз куљо? Онњобо мо њар кор карда метавонанд! Мегўям -ку, хайрият, сад њазороншукри Худованд, ки ба љойи Сурайё Ќосимоваю Шабнами Сурайё -ситорањои санъати тољик њам набудем, ки он шаб дар назди "оперка"будаанд ва гўё дашномњои хориљињоро нисбати худ шунидаанд.

Аммо, ку инсофу адолат?! Ку вазорати корњои дохилї, суд, проку-ратура ва ѓ.њ.? То ин ки милисаи мо аз 20 шоњиди њодиса баёнотгирифтааст, Љалоли Каззу "динга" додааст. Рафтааст! Аз ин зиёд кор"мурѓак" намешавад, ки боз хонем: "Ба дунболи баррасии мољарои душањрванди Фаронса бо пулиси тољик, дафтари Иттињодияи Авруподар Душанбе (!) тасмим гирифтааст (!), то Малика Малкї ва њамсариў - Љалол Каззуро аз Тољикистон берун кунад". Марњамат! Каззу раф-тааст, аммо нав берун мекунанд ва боз кї гўед? Дафтари ИттињодияиАврупо дар Душанбе. Савол: магар дафтари Иттињодияи Аврупо дарДушанбе њукумати Тољикистон шудааст, ки худ тасмим мегирад? Чаробо гузашти ќариб 10 рўз ин дафтар то ба њол "инвестигейшн" - тањќиќмекунад, аммо чизе намегўяд. Лоаќал маълум намекунад, ки айбимилисањо буд, ё фаронсавињо? Ихрољ магар љазо аст? Як будубошиѓайриќонунї бошад, гапи дигар. Инњо милиса - намояндаи ќонуну њуку-мати Тољикистонро задаанд, аммо вазорати азизи корњои хориљї их-рољи онњоро маслињат додааст. Чаро мо фикр накунем, ки Ватани мољавлонгоњи хориљињост? Халабонњои русро сар дињед, ки муњољирон-ро аз Русия ихрољ карда истодаанд. Фаронсавињоро сар дињед, киќањрашон меояд. Хандаовар не? Пас чаро таронаи "Мурѓак" - ро бахотир наорем. "Араб тољикро зада буд, Кадом тољикро зада буд? Њамонтољики пагондори хонашери майдонѓарибро, ки Иттињоди Аврупо ба100 евро харида буд? Њо, бале, тољик, бале, бечора тољик, бале?.."

То кай тањкир мешавем? Ба худ оед!

Сари тољик - зеби бокалипивои Иттињоди Аврупо

Ма

тла

би

ин

гўш

а а

нд

еша

њои

ша

хсї

буд

а,

ме

таво

над

бо

ма

вќе

ъи

«Ниг

оњ»

муѓ

ойир

ат

нам

ояд

.i

№12 (288), 13-уми июни соли 20126- Нияти мо пок аст. Агар бозори «Њољї Шариф»-и шањри Ќўрѓонтеппаро

обод карда, камбудињои онро пурра бартараф намояд, мо хурсанд вањамеша дар њаќќи муассисонаш дуои нек мекунем, - мегўянд мардум.

Шаб. Юсуф барои носкашї баберун баромаду хушњол ба хонаихобаш баргашт. Дар кўча барф ме-борид, барфи фаххак. Бо кафиданичашми рўз ва баланд шудани бонгихурўс Юсуф болои сари писарашКабир омада, ўро такон дода гуфт: -Хез писарам! Хез!

Кабир аз такон хўрдани баданва садои гўшхароши падар бедоршуд. - Барф боридааст! Имрўз рўзишикор, бачам! - Мактаб чї меша-вад? - Моне, дод зад Юсуф бо шу-нидани калимаи "мактаб" -њамахонда олим шуданду ту мондї!

Чанд лањза пас аспи самандлаванд - лаванд пайрањњањои каљукилеби кўњи Бандро паси сар ме-кард. Табиат сафедпўш буд. Њам-вории болои кўњи Банд. Юсуф аз аспфаромад ва ба писараш гуфт:

- Њу ана, дўлонаро мебинї? - боангушт ишора карда, гуфт Юсуф: -Рост рав! Кабкон зери буттањо вадарахтони сершоху барг паноњ ме-баранд. Онњоро безобита кун. Каб-кон, ки ба њаво бархостанд, ќисме-ро паррондан мумкин, ба куљое фу-руд наоянд, ба барф меѓўтанд вамо онњоро љамъ мекунем.

Кабир чанде пас назди дўлонабуд. Юсуф тирро ба камон љой кард.Зери дарахти дўлона, каме дуртараз селаи кабкон рўбоњаке барои да-стгир кардани кабки фарбење лабмелесид. Ў бо як љањиш кабки банаќша гирифтаашро дошту селаикабк ба њаво хест. Юсуф нўги камо-нашро љониби дўлона равона кар-да, ќулангро зер карду садои љон-коњи Кабир кўњи Бандро фаро ги-рифт…

Юсуф љониби дўлона давид.Кабирро барои ноўњдабарої лаънатмекард. Бехабар буд, ки… Хун азсару рўи Кабир фаввора мезад.Сочмањо ќисме ба пушти сар ваќисме ба гардани ў даромада бу-данд. Ў мехост ба падараш чизегўяд, вале садои фаввораи хун ба-ландтар буд.

Рўзи љаноза Юсуф - шикорчїпўстњои рўбоњ, гург, заргўш, ноху-нњои гургњою сихњои љайраро, ки азњисобашон ќасру мошиндор шудабуд, аз болохона ба поён мерехтумегуфт:

- Эй мардум, маро оњи дили њай-вонњои безабон гирифтааст!

Юсуф шикорчї ба пўсти рўбоње,ки дар даст дошт, нигариста, хитобкард:

- Ту њам мисли ман Кабиредоштї ва ё Кабири падарат будї?!

Чун Шикорчї аз пўсти хушк по-сухе нагирифт, даст ба сихи љайрабурд ва нолаи љонкоњи ў њавлирофаро гирифт. Он замоне, ки тобутиКабирро аз замин бардоштанд, ши-корчї аќлашро аз даст дод. Солњосањрої буд Юсуф - шикорчї. Даркўњу пуштањо писарашро мељуст вадомњои хобондаи шикорчиёнро бар-меканд. Аз садои пурдањшати де-вона кабкон ба њаво мехестанд…

Юсуфро ба беморхона бурдандва барнагашт...

Ќобилљони НАЊЗАТЇ

НАЌЛЊОИ МУЗОФОТЇ

Фољиаишикорчї

Дар рўйхати гирандагони кўмак-пулињои давлатї, дар ќаториноњияњои кўњистони вилояти Хатлон- Балљувон, Ховалинг, Мўъминобод,Темурмалик ва шањри Кўлоб, ки аззамони Шўравї инљониб субвенсиямегирифтанд, ќисме аз ноњияњои во-дии Вахш, ки шароити баромаданаз ин дастнигариро доранд, азкўмакпулињои давлатї бархурдоргашта, ќисме аз раисони ин ноњияњонаќшаи ба худкафої расиданро на-доранд. Ќисме дошта бошанд њам,начандон боварибахшанд, зеробаъди рафтани онњо аз курсиираисї, дигарњо бо ишѓоли мансабаз њукумати љумњурию вилоят дар-хости кўмакпулињои давлатиро ме-кунанд.

Пўшида нест, ки дар љумњурїшањру ноњияњои худкифо њастанд,вале ќисме аз онњо аз шањруноњияњое, ки аз кўмакпулињои дав-латї бархурдоранд, бештар масъа-лањои њалношудаи иќтисодию иљти-мої доранд.

Дар ин радиф шањрњои бао ном,саноатии Ќўрѓонтеппаю Сарбандмисол шуда метавонанд. Таврезимни сўњбат бо Аъзимљон Мирљо-нов - муовини сардори Шўъбаи хиз-матрасонї ва андозситонї аз шах-сони њуќуќї дар шањри Ќўрѓонтеп-па маълум шуд, дар 5 моњи солиљорї буљаи шањр 110 фоиз иљро гаш-та, ба маблаѓи 17 миллиону 12њазор сомонї андоз љамъоварїгаштааст.

Мутаассифона, бо сабаби он кибештари корхонањои саноатии шањрумуман ва ё пурра фаъолият наме-кунанд, ќисми зиёди буљети шањраз њисоби хизматрасонї ба дастомадааст. Зеро аз 35 корхонаи са-ноатии шањр нисфаш дуруст фаъо-лият намекунанд. Новобаста аз онки шањри саноатї бештар ба шањрихизматрасонї мубаддал гаштааст,дар як сол маблаѓњои аз њисоби ан-доз љамъовардашуда 39 миллиону920 њазор сомониро ташкил меди-њанд.

Шояд суоле шавад, ки агар чу-нин аст, чаро шањри Ќўрѓонтеппанаќлиёти љамъиятї надорад, чароахлоттўдањо сари ваќт то ахлотпар-тои ноњияи Сарбанд кашонида на-мешаванд, имрўзњо мардумрокўрпашшањо ором намегузоранд ваоби ошомиданї ба ќисме аз би-ноњои баландошёна намебарояд!?

Ба ќавли мардум, «гурусна дархонаю садаќа рўи дарњо», њар солаз буљети шањри Ќўрѓонтеппа 24миллион сомонї ба буљети вилоятворид мешавад. Ањволи шањри са-ноатии Сарбанд бошад, аз шањриЌўрѓонтеппа бадтар асту бењтарнест.

- Инак, баъди ба раисии шањриЌўрѓонтеппа расидани ШарифхонСамиев, наќшаи генералии шањртасдиќ шуд. Њудуди шањр се маро-тиба афзоиш ёфта, ањолии шањриЌўрѓонтеппа ба 100 њазор нафар ра-сид.

Мусаллам аст, ки оянда љамъо-варии андоз боз њам афзоиш меё-бад, вале вазъи зиндагии ањолї бењ-тар мешавад ё не, инро касе кафо-лати садфоиза дода наметавонад.

Коршиносон ба он боваранд, киагар буљети шањри Ќўрѓонтеппа бамисли солњои ќаблї барои рўйпўшкардани харољоти буљети вилоятмасраф шавад, масъулини шањриЌўрѓонтеппа бо буљаи хароби дарихтиёр доштаашон камбудињоиљойдоштаро пурра бартараф карданаметавонананд.

Амалишавии он орзую армонњоиболои наќшаи генералї омада, азкамбудии маблаѓ дањсолањо тўл ме-кашад. Зимни сўњбат яке аз масъу-лони шањри Ќўрѓонтеппа гуфт, як-чанд масъалањои марбут ба ободо-нии шањрро бозори «Њољї Шариф»њал мекунад.

Ба андешаи масъули дигари

БИНОЊОИ НОТАМОМИЌЎРЃОНТЕППА

њукуматї, агар њамаи масъалањоимансуб ба шањри Ќўрѓонтеппаросоњибкорон њал кунанд, пас, њуку-мат чї кор мекунад ва буљети шањрбо кадом маќсад масраф мешавад.Ў мегуфт: «Дар Шањритус Холму-род Зардович њама љойро бо мас-рафи маблаѓњои сармоягузоронимањаллї обод кард. Баъд чї шуд?Онњо муфлис шуда, ба Русия раф-танду ободкардагињояшон вайроншуда истодааст».

- Нияти мо пок аст. Агар бозори«Њољї Шариф»-и шањри Ќўрѓонтеп-паро обод карда, камбудињои онропурра бартараф намояд, мо хур-санд ва њамеша дар њаќќи муасси-сонаш дуои нек мекунем, - мегўяндмардум.

Зимни сўњбат Ќурбонбой Мул-лоев - сармеъмори шањри Ќўрѓон-теппа иттилоъ дод, ки бозори «ЊољїШариф» 26 истгоњи наќлиётї сох-тааст ва њафтањои наздик онњороба љойи истгоњњои вайронкардашу-да, васл мекунанду симои шањриЌўрѓонтеппа таѓйир меёбад. Баќавли ў, масъалаи таъмини шањриЌўрѓонтеппа бо наќлиёти љамъиятїбо соњибкорон мувофиќа шудааства масъала њал мешавад.

- Истгоњњоро васл мекунанд, на-ќлиёти љамъиятї ба фаъолиятшурўъ мекунад. Дар ояндаи наздиктибќи наќшаи генералии шањриЌўрѓонтеппа, дар назди бозори«Њољї Шариф» терминали байнал-милалї бунёд гашта, аз он љой ќато-раи автобусњо љониби Афѓонистон,Покистон ва шањрњои вилояти Суѓдравон мешаванд. Агар то кушода-шавии терминали байналмиллалїяхи сиёсї миёни Тољикистону Уз-бакистон об шавад, барои тољикиташнаи дидори шањрњои бостонииСамарќанду Бухоро низ шароитфароњам мегардад. Ба њар њол,«шайтон ноумед», - гуфтаанд, мобандагон ба ободшавии нигини Хат-

лонзамин - Ќўрѓонтеппа умед ме-бандем, - мегўяд коршиноси ма-њаллї Мањрами Шодї.

Дар њоли њозир дар шањриЌўрѓонтеппа дар майдони 1,54 гек-тар замин дар боѓи фарњангї - ис-тироњатии шањр бунёди театри за-монавї барои 800 љойи нишастшурўъ гаштааст. Аз боѓи фарњангї- истироњатї муљассамаи ВладимирИлич кўч мебандад. Нимпайкараиљанговари башардўст ба мактабираќами 11 кўчонида мешавад.

Дар оянда, дар шањри Ќўрѓон-теппа, дар ќатори бунёди Марказњоифароѓатї дар соњилњои нањрњоиЉўйбор ва Хонум ва дар гўшаи ди-гари шањр дар майдони 5 гектар бу-нёди «боѓи фарњанг» - истироњатїдар назар аст. Ба замми њамаи ин,тибќи наќшаи генералї бунёди мар-кази саломатї, биноњои 5 ва 15 -ошёнагии истиќоматї, мактаб бароифарзандони аќаллиятњои миллї вабунёди чандин иншооти дигари за-рурї дар маркази вилояти Хатлонпешбинї гаштаанд.

Аммо барои амалї шуданињамаи он ва ин наќшањо оид ба бу-нёди Ќўрѓонтеппа таваљљўњи беш-тари њукумати љумњурї зарур аст,

вагарна наќшањои пешбинишудаумуман амалї намешаванд ва ќис-ман шаванд њам, рўякї хоњанд шуд.Масалан, 20 сол ќабл аз Ќўрѓонтеп-па то Сарбанд сутунњои оњанинбарои троллейбус шинонидаанд.Масъала сари овардани симхатњоитроллейбус мерафт, вале бо пешомадани як ќатор сабабњо, бо иљоза-ти масъулон ќисме аз сутунњоиоњанинро канда, ба маќсадњои ѓайристифода намуданд.

Аз байн 20 сол гузаштааст, валето ба њол бинои зеботарини шањриЌўрѓонтеппа, ки дар он телевизионва радиои вилоят љойгиранд, ним-тайёр боќї мондааст. Ањолии шањрбо дидани толори нотамоми Марка-зи фарњангии ба номи ЉалолиддиниРумї аз Руќия Ќурбонова - муови-ни сарвазири кишвар ёд мекунанд,зеро толори нотамом ва шишањоишикастаи он шањодати онро меди-њанд, ки замоне ў низ ба мисли њам-тои имрўзаи хеш Шарифхон Сами-ев ба тарњи Маркази фарњангииЉалолиддини Румї нигариста, онроободу зебо тассавур мекард.

НАЌШАИ КУЛЛИ ЌЎРЃОНТЕППА

Даромади буљети шањри Ќўрѓонтеппа дар як сол 39 миллиону 920њазор сомонї буда, аз он 24 миллион ба буљети вилоят равона меша-вад. Мусаллам аст, ки харољоти ќисме аз ноњияњои вилояти Хатлон аздаромадашон зиёд аст ва танњо бо гирифтани кўмакпулии давлатї(субвенсия) харољотњои онњо рўйпўш мешаванд.

Давлати ШОЊЭЪТИБОР

№12 (288), 13-уми июни соли 2012 7Баъзе хомаронњо њанўз њам аз "камбаѓалї айб нест, њама баробаранд"барин ќолабњои фикрии идеологияи Шўравї халос нашудаанд. Дар забо-ни русї њаммиллатро чї мегўянд? Соплеменник ё сонациональ?...».

Чанд рўз пеш аз дењоти дур-даст се нафар усто, ки дар хо-наи мо соли гузашта кор кардабуданд, мењмонї омаданд ва хо-њиш карданд, субњи солењон он-њоро то Фурудгоњи байналмила-лии пойтахт гусел кунам. Мењмо-нони мусофирам ба ОренбургиРусия ба мардикорї рафтанд.

Ростї, мо пагоњї соати 6:05даќиќаи субњ аз диспетчери фу-рудгоњ фањмидем, ки парвоз баОренбург соати 9:30 сурат меги-раду ваќте мо аллакай дар фу-рудгоњ будем, то оѓози баќайд-гирии расмї, якуним соат ваќтњаст.

Тибќи суннатњои мардумимо, ба мењмон дар њолатњои азин њам ногувортар эроде наме-гиранд. Дар фурудгоњ се соатпеш аз парвоз партофта рафтанниз, беэњтиромї нисбат ба мењ-мон аст дар мо.

Ба њар њол, чиптањоро аз да-сти мењмонон гирифта дидам, киваќту соати баќайдгирї ва пар-воз, натанњо дар чипта, балкидар рўйи лифофаи он низ даст-навис шудааст.

Бовар дорам, ин њолат ба хо-нандаи тољик натанњо хандао-вар нест. Балки њатто як навъ ду-рандешии моро нишон меди-њад. Фаќат барои мо шояд, аз онки як даќиќа дер ойї, се соат бар-ваќттар омадан бењтар аст. Дарин бора дар мо мегўянд: «илољивоќеа пеш аз вуќўъ». Ва шояд азњамин сабаб бошад, нарм гўем,воќеањои ногувор бо мо бештаррух медињанд. Дар мо дар инмавридњо боз мегўянд: «ба модуо рафтааст».

Њамин гуна як «њолати ногу-вор» дар Фурудгоњи байналми-лалии пойтахт ахири њафтаи гу-зашта маълум шуд. Ба идораиОљонсии иттилоотии TojNews азФурудгоњи байналмилалї нафа-ре занг зад, ки худро БахтиёрБекмуродов муаррифї кард.Бахтиёр гуфт, ки аз ў дар фуруд-гоњ виза талаб кардаанд, дарњоле ў ба Алмаато парвоз мекар-ду виза доштанаш шарт нест. Бовуљуди њаќталошї Бахтиёррокорманди хадамоти гумрук бањољтахона дароварда, аз ў 100сомонї гирифтааст. Ин ки Бах-тиёрро пеш аз парвоз ба њољта-хона даровардаанд, Алишерном мусофири дигари хатсайриДушанбе-Алмаато ва шоњидивоќеа тасдиќ кард.

Вале њатто гап дар бораи иннест, ки «ѓоратгар» дар гумрук кормекунад, ё дар маќомоти дигар.Чаро чунин мешуморанд, ки азмусофири тољик метавон виза та-лаб кард, дар њоле виза дошта-наш њатмї нест? Чаро мороаблањ мењисобанд? Чаро мусо-фири тољикро метавон зўран бањољтахона бурд, аз ў пул њам си-тонид? Кор то љое расидааст, кишањрвандони хориљї, дар њола-ти мастї, ба худ иљоза доданд, кимилисањои тољикро дар марказипойтахти худамон латукўб ку-нанд. Фаќат нагўед, ки ба мо дуорафтааст. Шояд дар ин бораумуман наменавиштам. Агар…

Эроди Њаёт Неъмати Сама-рќандї дар бораи он ки дар Са-марќанду Бухоро «тољикони бу-рунмарзї» не, балки тољикониасил зиндагї доранд, марзњоисохтаву бофта ихтирои тољиконнест, дањон ба дањон ба гўшамнамерасид…

Агар як маќолаи нависандаимашњури тољик Адаш Истадро бономи «Миллат чист ва киро ме-тавон њаммилат номид?» наме-хондам…

Устодонро шарњ намеди-њанд дар мо. Бењтараш љума-лањои устодро айнан меорам:«Дар байни рўшанфикронаќидаи дурусте мављуд, ки мил-лат танњо ќисми бофарњанги њаряк ќавм ё мардум аст.

Бофарњанг будан, яъне со-њиби маданияти баланди инсонїбудан аст, ки ахлоќи њамида асо-си онро ташкил мекунад. Фоњи-

ёткор»-и хонаи моянд ва миёна-шон унсури љинояткору бадах-лоќ низ набуда наметавонад,њамчунин љўгињое, ки шиносно-маи Тољикистонро доранд, дархориљи кишвар, њама тољиканд.Мо инро мехоњем ё намехоњем,онњо фарзандон, хешу табор,њамсояву њамќавму њаммиллатуњамватанони моянд. Имрўз онњомоем, мо онњоем ва инро инкоркардан намешавад. Моро њамонтавр ном мебаранд, ки мо худромешиносонем.

Устод Адаш Истад пешнињоддоранд: «Чї хеле, ки дар забо-

ин борваранд, ки миллати модар љараёни ташаккулёбист. Ваинро њам ман не, балки СергейЭрлих, таърихчии молдовагї,раиси чопхонаи «Нестор-Исто-рия»-и Пажўњишгоњи таърихиСанкт-Петербург дар як маќола-аш, ки баъди сафари ахираш баДушанбе (24-26-уми майи 2012)навиштааст, таъкид мекунад.

Сергей Элрих дар маќолааш«Чурка кист? Ё Тољикистон азМолдова чї фарќ дорад?» ме-нависад, бо вуљуди ин ки Тољи-кистон ва Молдова таърих вавазъи иќтисодиву иљтимоии мо-

«Љинљонї»Моро ба кї табдил додаанд?

ша, дузд ва дигар унсури љино-яткору бадахлоќ бо Шумо њамќ-авм буда метавонад, аммо њам-миллат нест. Дар замони тошў-равї низ чунин фарќгузорї даркишварамон вуљуд доштааст.Агар омї бо ягон мулло ё муал-лим љанљол кунад, ќозї чизе на-пурсида омиро љазо медодааст.

Афсўс, ки баъзе хомаронњоњанўз њам аз "камбаѓалї айбнест, њама баробаранд" баринќолабњои фикрии идеологияиШўравї халос нашудаанд. Дарзабони русї њаммиллатро чїмегўянд? Соплеменник ё сона-циональ?...».

Њамин ки порахўру фасодко-ру ќочоќчї наметавонанд, њам-милати мо - яъне тољик бошанд,соли гузашта дар суњбат бо на-висанда Саттор Турсун аз он касшунида будам. Дар мавридиафроди тамаъљўву љиноятпешановобаста ба он ки кормандимаќомоти гумрук, милиса, проку-ратура ва њоказо аст, бо устодрозиям. Аммо дар масъалаипора кардани миллат ба омиюмиллатнашудаву элитаи миллатрозї шуда наметавонам.

Баъди мутолиаи ин матлаб,аз худ мепурсам, ќањрамонњоиимрўзаи ман кистанд? Онњоробояд чї номем? Имрўз, њар чїнабошад, лашкари милионна-фараи муњољирони кории мо,асосан мисли се мењмони «эњти-

ни русї байни нация ва нацио-нальность тафовут вуљуд дорад,мо низ бояд дар графаи шинос-номањо миллат неву шањрванд,ё ягон чизи дигар нависем, кишањрвандиро ифода кунад, натааллуќоти ќавмиро…».

Аммо ба ин пешнињоди устод,имрўз ба гумон аст, ки Душан-беи расмї розї шавад.

Њарчанд Абдулло Давлатов,раиси Иттињодияи тољикони Ру-сия мегўяд, ки чукчањо бояд дарназди Кремл ба тољикон њайкалгузоранд, зеро акнун латифањодар бораи чукчањо дар муќоисабо скетчњои «Наша Раша» хари-дор надоранд, ба ибораи АдашИстад, «интеллигенсияи мил-латнашуда»-и дарборї њоло ба

нанди пасошўравї доранд, то-љикон тавонистаанд њастии фа-рњангии худро њифз кунанд. Дармуќоиса бо Молдова, ки баъдипошхўрии Шўравї 20 сол бозаслан ба тарзи меъдаї, ё ши-кампарварона ба сар мебарад.Сергей Элрих дар матлабаш азбоѓњову гулгаштњо, парчами ба-ландтарини љањон ва Ќасри мил-лату китобхонаи бузурги ба номиФирдавсии бузург ва сохтмониОсорхонаи муњташами миллїдар маркази шањри Душанбе ёдкарда менависад, ки чизе баинњо монанд дар Кишинев тўлисолњои истиќлолияти Молдовабунёд нашудааст.

Ба навиштаи ў, Тољикистондар муќоиса бо Молдова, њатто

бо мушкилоти бештари иљтимоїрў ба рў аст.

«Дар муќоиса бо элитаи уни-онистони Молдова, тољикон дарпањлўи бародарони иронии худњисси худкамбинї надоранд.Онњо муътаќиданд, ки њамза-бонї ва мероси умумии фарњ-ангї њанўз маънои зарурати мут-тањидшавии Ватани кўчакашон-ро бо Эрон - лидери минтаќаиШарќи Миёна надорад. Балкитољикон њамаљониба кўшиш ме-кунанд, то тафовути фарњангиихудро нисбати форсњо таъкидкунанд, ба намоиш гузоранд.Интеллигенсияи тољик маро бо-вар кунонидан мехост, ки дармуќоиса бо забони адабии Эрон,забони форсии тољикї ба забо-ни Хайёму Саъдиву Њофиз на-здиктар аст. Рад шудани пешни-њоди таѓйири алифбои кириллїба алифбои арабиасос, ки дарЭрон истифода мешавад, њам-чунин исботи он аст, ки Тољикис-тон кўшиши њифзи махсусиятимиллии тољиконро дорад…».

Њар ќадар суханњои нави-санда Сергей Элрих гўшнаво-занд, аммо ба мо маълумтар аст,ки ваќте аз донишљўйи соли па-нљуми донишгоњи мо пурсиданд,«Шоњнома»-ро кї эљод кардааст,бо сад шубњаву гумон посух гуф-та, ки: «ба фикрам, Безавол будномаш…».

Ба мо маълумтар аст, ки дартеатрњои машњури мо ба намо-ишномаи машњур њамагї як на-фар чипта мехарад ва роњбари-яти театр маљбур аст, пули чип-таро баргардонад, чун њунар-мандон барои як нафар тамошо-бин кор кардан намехоњанд.

Ба мо маълумтар аст, ки модигар Адаш Истадро намешино-сем. Мо дигар Саттор Турсунронамедонем. Мо дигар Сайф Ра-њимро ба ёд намеорем… Моњатто Мўъмин Ќаноатро аз хо-тир баровардан дорему БозорСобирро тањќир мекунем.

Ба мо маълумтар аст, киќањрамонњои мо Полат Алем-дар, Йигит, Наљиб - сардори тур-канд.

Мо дигар ба Суњроби ЊошимГадо монанд будан намехоњем.Мо Фаррухи Ќосимро намеши-носем, Мушаррафа Ќосимоваронамешиносем. Мо дигар ба њолиНусрат Парпиевичи порахор,Ќорї - амак не, «Садо аз Тобут»-и Абдулло Ќањњор не, ба њоли«Джиммї Баймурат», ба њоли«Джамшуд»-и аблањ, ба њолиЉинљонї механдем. Моро ба«Буќиддин»-њову «Љинљонї»-њотабдил додаанд.

Магар мо «љинљонї»-ем?

www.tojnews.org

www.tojnews.org

Фаридун РАЊНАВАРД

№12 (288), 13-уми июни соли 20128Вазифаи мо - торумор кардани гурўњи ў буд, ки 4 январи соли 2010ўро бо 8 шарикаш нобуд кардем. Тањќиќи ин навор дар ихтиёри мо

набуд. Ман ба ин боварам, ки он сохта аст ва воќеї нест.

- Оё бо гузашти як сол бештараз анљоми амалиёти љангї дарРашт вазъи амниятии минтаќа чїгуна аст?

- Шукрона, њоло вазъ дар мин-таќа хеле хуб аст. Раёсати корњоидохилї дар њамдастї бо дигар ни-њодњои њукуматї њамаи вазифањо-еро, ки аз сўи роњбари давлат варањбарияти вазорати корњои дохилїгузошта шуда буду мешавад, сар-баландона иљро карданду меку-нанд. Њоло мардуми Рашт дар фа-зои амну оромї бо кори бори зинда-гии худ машѓуланд. Сатњи љиноят-корї њам хеле поён омадааст. Дарпанљ моњи гузашта танњо як њоди-саи дуздї нокушода мондааст, киаз рўи маълумотњои љамъ оварда-амон рўзњои наздик ошкор хоњадшуд.

- Яъне дар ин 5 моњ ягон љино-яти вазнин, масалан, куштор дарин минтаќа набуд?

- Дуздии моли майдаву калон,хонањои шањрвандон буд, аммоягон љинояти вазнин ё нињоят ваз-нин рух надодааст.

- Дар фаъолиятњои худи кор-мандони раёсати Шумо чї таѓйи-рот пеш омаданд? Раёсат шуд,аммо аз гузашта чї фарќ дорад?

- Таѓйирот зиёданд. Масалан,дар маркази Рашт - шањраки Ѓармяк бинои семанзилаи раёсат сарикор омад. Дар шањраки Навобод,Њоит, Тољикобод, дараи Њакимї ваТавилдара биноњои дуошёнаишўъбањои нави милиса бунёд ме-шаванд. Кормандони милисаро ботаљњизот пурра таъмин мекунем.Гоњ - гоњ бо дигар нињодњо бароитакмили таљрибаи кормандон ма-шќњои низомї баргузор мешаванд.

- Чун Раёсат нав аст, корман-донатонро аз дохили навоњї бакор мегиред, ё аз марказу дигарминтаќањо овардаед?

- Кормандони мо, ки њамагї му-тахассис њастанд, аз тамоми киш-вар - Хатлон, навоњии тобеи мар-каз, Душанбе, Суѓд, Бадахшон вааксарият аз худи водии Рашт - љамъшудаанд.

- Ваќте сатњи љинояткорї пастаст, фикр мекунед, зарурати, ма-салан, дар як ноњияи Рашт ё Ну-робод доштани ду шўъбаи мили-са ё як раёсати бузург дар мин-

таќа боз њам вуљуд дорад?- Бале, зеро ин минтаќаи мах-

сус аст. Масалан, аз шањраки Ѓармто ахири дараи Камароб 135 - 140км масофа аст. Дарањо хеле зиё-данд. Агар мо ин дарањоро тањтиназорат надошта бошем, њар нафа-ре, ки бо маќсади шум ба Тољикис-тон меояд, метавонад роњ ёбад.

- Чаро гурўњњои силоњбадастмањз ба Рашт омаданд?

- Аз он хотир ки Рашт аз марказќариб 200 километр дур аст. Да-рањои зиёд дорад. Онњо, ки асосанљинояткорони вазнинанд ва дарминтаќањои дигари Тољикистон тањ-ти пайгарди ќонун ќарор доштанд,ин љоро интихоб карданд.

- Пас аз анљоми амалиёт дарсоли 2011 маќомоти болоии То-љикистон эълом карданд, ки дарин минтаќа дигар ягон гурўњизиддињукуматї боќї намондааст.Ин дуруст аст?

- Сад дар сад. Бидуни бањс.- Њоло шумо чї тањлил доред,

оё имкон дорад, ки дар минтаќаиРашт боз гурўњњои силоњбадастё террористї пайдо шаванд?

- Аз дохил умуман имкон надо-рад. Аммо бархе сокинони минтаќањоло дар Афѓонистону Покистон даргурўњњои љиноятпеша фаъолият ме-кунанд, масалан, ба мо АмриддинТабаров маълум аст, ки онњоро рањ-барї мекунад. Имкони вуќўъи њарњодиса њаст ва мо њам ин љо бароион фаъолият мекунем, ки аз вуруди

онњо љилавгирї кунем.- Оё иттилоъ доред, ки шумо-

раи онњо чї ќадар аст?- Омори муайяне дар дастам

нест. Аммо мо дигар онњоро наме-гузорем, ки ќадам ба хоки Тољикис-тон гузоранд ва оромии мардумрохалалдор кунанд.

- Соли 2014 нерўњои байнул-милалї аз Афѓонистон мера-ванд. Дар матбуоти Ѓарб дар бо-раи ворид шудани нерўњои му-саллањи тундгаро ба Осиёи Мар-казї, пеш аз њама Тољикистонсўњбат мекунанд. Ва љои аввалњам дар бораи минтаќаи Раштмегўянд. Ин имкон дорад?

- Ба таври гурўњї ва муташак-килона ворид шуда наметавонанд.Чаро? Аввал, нерўњои марзбонии модар ќиёс бо солњои пеш хеле таќви-ят ёфтаанд. Дигар ин ки кормандо-ни нерўњои амниятї хеле таљрибапайдо карда, дар набардњо обутобгирифтаанд. Ва аз њама муњим мар-дум онњо - террористонро намехо-њад. Мардум мехоњад паи ободиирўзгораш бошад ва аз сиёсатњоињукумат дастгирї мекунад. Њамко-рии мо бо љомеа хеле таќвият ёфта-аст. Дар њодисањои соли гузаштачанд љангљўи террористро мањз бокўмаки мардум боздошт кардем.

- Чун аз њодисањои як солипеш ёдовар шудед, метавонедбигўед, ки талафоти нерўњоидавлатї чї гуна буду гурўњњоиљангљў то куљо сарнагун шуданд?

Мустафо РУСТАМОВ:Намегузорем, ки террористонба Тољикистон баргарданд

Сўњбати ихтисосии хабарнигори Радиои Озодї Фарњоди Милод боМустафо Рустамов, сарвари Раёсати вазорати корњои дохилии

Тољикистон дар минтаќаи Рашт

Мустафо Рустамов соли1958 таваллуд шудааст.Соли 1984 факултаињуќуќшиносии Донишгоњидавлатии миллии Тољикис-тон хатм карда, ваколатдо-ри фаврии шўъбаи мили-саи ноњияи Вањдат буд. Азсоли 1994 то 1998 сардоришўъбаи корњои дохилиишањри Турсунзода буд. Азсоли 1998 то соли 2007сардори раёсати бозрасииљиноии вазорати корњоидохилї ва аз соли 2007 тосоли 2010 муовини сардо-ри раёсати бозрасииљиноии Раёсати корњоидохилии шањри Душанбебуд. Аз 6 августи соли 2010сарвари шўъбаи милисаиноњияи Рашт ва аз соли2011 то ба њол сарвариРаёсати вазорати корњоидохилї дар минтаќаи Раштаст. Њуќуќшиноси шоистаиТољикистон, дорандаиордени Спитамен,

Оиладор, соњиби чорфарзанд.

шуд. Агар 10 даќиќаи дигар дер ме-кардем, ќариб 15 сарбози боќимон-даро њам ба њалокат мерасонданд.Мо он ваќт расидем, ки онњо ба па-рондани сарбозони захмиву нимљ-он машѓул буданд.

- Ба назари Шумо, чаро мањзсарбозонро њадаф ќарор до-данд, масалан, ба шўъбаи мили-са њуљум накарданд?

- Аввал ин ки кормандони мили-са таљрибадоранд ва метавонанд бањамлаи онњо љавоб гардонанд. Дув-вум ин ки ин њамла њадафмандонабуд, то дар кишвар боз нооромї ватарсро ба вуљуд оранд. Медонис-танд, ки агар сарбозони бетаљриба-ро њадаф ќарор дињанд, ба маќсадинопоки худ мерасанд. Ин њамлаисупоришї буд. Душманони Тољики-стон аз ин гурўњњои дохилї исти-фода карданд.

- Агар дар хотир дошта бо-шед, пас аз марги АловуддинДавлатов як навор пайдо шудабуд, ки ў зинда аст ва пурсупосмешавад. Ин наворро тањќиќ кар-дед?

- Вазифаи мо - торумор карда-ни гурўњи ў буд, ки 4 январи соли2010 ўро бо 8 шарикаш нобуд кар-дем. Тањќиќи ин навор дар ихтиёримо набуд. Ман ба ин боварам, ки онсохта аст ва воќеї нест.

- Њамкорињоятон бо ду собиќфармондењи ИНОТ - Шоњ Искан-даров ва Мирзохўља Ањмадов чїгуна аст? Ќаблан њарфњо дар ин

- Мо ду талафоти бузург дарКамароб додем, яке 27 афсару сар-бози вазорати дифоъ ва дуввумї,26 корманди Кумитаи амният љонихудро барои ватан аз даст доданд.Умуман њудуди 70 нафар аз не-рўњои давлатї дар ин даргирињоњалок гаштанд. Аз гурўњњои терро-ристї њудуди 100 нафар кушта вадастгир шуданд. Дар додгоњи даст-љамъие, ки чанд моњ пеш дар боз-доштгоње дар Душанбе баргузоршуд, аз 30 нафари онњо 9 нафара-шон њукми абад гирифтанд ва баќияба мўњлатњои 20 то 30 сол зиндонїшуданд.

- Овозањо буданд, ё Аловуд-дин Давлатов њам гуфта буд, киў дар њамлаи Камароб даст надо-рад. Оё пас аз тањќиќи ин њоди-сањо чї хулосањо бароварда шу-данд?

- Ин њамлаи нољавонмардона азсўи мањз гурўњи ў ва Мулло Абдул-ло амалї шуд. Ягон љинояткор инљинояти нангинро ба ўњда намеги-рад. Дар љараёни мурофиаи додгоњїисбот шуд, ки мањз афроди мансубба ин гурўњњо даст доштанд. Бандашахсан дар задухўрд бо онњо шир-кат доштам. Пас аз 20 даќиќаињамла худро ба мањалли њодисарасондам. Панљ даќиќа бо онњо љан-гидем. Як дўстам, ки Сайвалї Мањ-мудов ном дошт, мањз он љо кушта

бора буданд, ки Ањмадов њам басафи милиса љалб карда меша-вад. Оё ин масъала то куљо њаллихудро ёфтааст?

- Полковник Искандаров њоло бомо њамроњ аст. Муовини ман дарРаёсати ВКД дар минтаќаи Раштаст. Вазифањои худро хеле хуб иљромекунад. Таљрибаи бой дорад. Ањма-дов њаёти мулкї ба сар мебарад.Њастанд аз гурўњи ў нафароне, киарзанда буданд ва њоло дар шўъбаимилиса кор мекунанд.

- Аз тарљумаи њолатон барме-ояд, ки бештар таљрибаи кор дарноњияи Турсунзода ва шањри Ду-шанберо доред. Аммо чаро мањзШуморо дар чунин давраи њас-сос, аввал, сарвари шўъбаи ми-лисаи ноњия ва сипас, сарварираёсати минтаќаи Рашт таъинкарданд?

- Њангоми кор дар вазорати ко-рњои дохилї ман куратори минтаќаиРашт будам. Масалан, соли 2002ваќте хабар омад, ки Сафарбек Хол-матов, фармондењи собиќи ИНОТдар дараи Ясман силоњ гирифта, бакўњ фирор кардааст. Маро вазифа-дор карданд, ки рафта ўро баргар-донам. Чандин маротиба ба Раштомада, ўро пайдо карда натавонис-там. Бо як ду нафар бесилоњ нињо-ят ўро пайдо карда, силоњњояшрогирифтем ва њоло ќатори мардум

зиндагї карда гаштааст. Он чї мар-бут ба корам дар Турсунзода аст,њамин мегўям, ки хеле даврони ваз-нин буд. Гурўњњои љиної зиёд бу-данд. Хонаамро чанд маротиба ро-кет мавриди њадаф ќарор дода бу-данд. Аммо ниятам, ки соф буд,Худованд зинда нигоњ дошт.

- Гуфтед, ки Сафарбек Хол-матовро бо роњи музокира бањаёти мулкї баргардондед. Оё бодигар гурўњњо, масалан, Абдул-ло Рањимов ва Аловуддин Дав-латов њам намешуд, ки музокиракунед?

- Музокирањо буданд, аммо ќаблаз њамла ба онњо. Аз њарду чандмаротиба даъват кардем, ки силоњ-њояшонро бигзоранд ва таслим ша-ванд, зеро роњи дигар надоранд.Аммо онњо розї намешуданд. Ме-донистанд, ки мардум ва ќонун он-њоро барои љиноятњояшон намебах-шанд.

- Гуфтед, ки дар шањракиЃарм кормандон аз манотиќи ди-гар омадаанд. Худатон њам азминтаќаи дигар омадед. Дар ка-дом шароитњо кор мекунед?

- Шахсан 24 соат сари корам.Дар њамин њуљраи кориам хобу хезмекунам. Дигар кормандонамон ёдар иљора зиндагї мекунанд, ё дарљои кор. Бархе оилањояшонро њамовардаанд. Аммо барои мо муњимин нест. Муњим аст, ки мо вазифаа-монро дар назди миллат ва ватансарбаландона иљро кунем.

№12 (288), 13-уми июни соли 2012 9Дар чунин њол шањрванд њуќуќ дорад, ки ба суд мурољиаткунад. Аммо њоло мардуми Нуробод чї кор бояд кунанд: басуд бираванд ё харољоти боќимондаро њукумат бидињад?

Далели мурољиаткунандагон инаст, ки маблаѓи барои сохтмони ман-зили зисти онњо дар макони нав људо-шуда ба сабаби боло рафтани нархимасолењи сохтмонї беќурб шудааст,зеро арзиши ин навъи мањсулот на-зар ба солњои 2009, 2010, 2011 бама-ротиб боло рафтааст.

Диловар, сокини Чорсада, ки дарминтаќаи аввали кўчшаванда љойгираст, мегўяд, барои сохтмони як ман-зили нави дуњуљрагї дар дењаи «Теп-паи Самарќандї» - и ноњияи Рўдакїмасъулин њанўз соли 2009 барои хо-наводаи ў 53 њазор сомонї људо кар-да буданд. Ба ќавли ў, мардум мебо-ист дар масоњати 10 сотих заминманзилњои худро бунёд мекарданд:

- Аммо сари ваќт гирифтани маб-лаѓ ва барномањои њукуматї кашолёфтанд. Нархи мањсулот дар бозорболо рафт ва маблаѓи дар соли 2009пешбинишуда беќурб шуд. Хонаво-даи мо соли 2011 47 њазор сомонииљудошударо гирифт. Њоло боми хо-наро бояд, ки пўшонем, аммо маблаѓнест. Барои корњои дигар њам маблаѓлозим аст, - мегўяд Диловар.

Дар суратњисоби «Амонатбонк»,ки бо ќарори њукумат маблаѓњоиањолии кўчонидашаванда нигоњ дош-та мешаванд, хонаводаи Диловарњудуди 7 њазор сомонии дигар дорад.Аммо ин маблаѓро хонавода дар су-рате мегирад, ки сохтмони манзилинавро ба охир расонида бошад васанади овардани кўчаш, озод шуда-ни манзили аваллаашро бо акс ваимзои комиссияи кор бо ањолии му-њољир ба маќомот пешнињод кунад.

ЌАРОР ДИГАРУ КОР?Тибќи ќарори Њукумат, аз соли

2009, тањти раќами 47 зиёда аз 250оилаи дењаи Чорсадаи Нуробод тобањори соли 2013 бояд, њатман, бамавзењои муайяншуда кўчонида ме-шуданд.

Рамазон Мирзоев, роњбари муас-сисаи давлатии «Мудирияти мин-таќаи зериобшавандаи НБО-и «Ро-ѓун» мегўяд, кўчонидани дењањоимазкур пас аз хулосаи мусбати Бон-ки љањонї рољеъ ба бастани маљроидарёи Вахш ба роњ монда шудааст.Як ќисми ањолии дењаи Чорсадаи Ну-робод ба мавзеи бехавф аз об ва ќис-мати дигар ба ноњияи Рудакї кўчони-да мешаванд. Рамазон Мирзоев мег-ўяд:

- Онњо аз масоњати 18 гектаркўчонида, дар беш аз 40 гектар заминбо манзили зист таъмин шудаанд.Илова бар ин, харољоти роњсозї, ка-шидани хаттњои об, барќ, сохтанииншооти љамъиятї - маѓоза, нуќтаитиббї, мактаб аз њисоби буљаи дав-лат аст. Айни њол аксарияти ањолиикўчонидашуда манзилњои зисти худ-ро сохта омадаанд. Аммо дар ин байнњастанд нафароне, ки маблаѓњои њуку-матро ѓайримаќсаднок истифода бур-даанд ва ин њолат боиси он гардида,ки то ба њол манзили худро ба охирнарасониданд.

Зимнан харољоти аз як маконизист ба љойи дигар интиќол доданиањолии дењаи Чорсада ва мавзењоидигар бо назардошти сохтмони НБО«Роѓон», аз њисоби буљаи кишвар су-рат мегирад. Ба ќавли сокинон, инмаблаѓ аз 20 то 160 њазор сомонироташкил мекунад. Аммо модоме му-њољирон њоло ба мушкили нобароба-рии нарх дар бозор рў ба рў шудаанд,бояд чї кор кунанд? Оё њукумат дар

ваќти тањияи ќарори кўчонидан ваќтва беќурбшавии пулро пешбинї кар-да буд? Агар ња, чаро ин мушкил пешомад? Агар не, оё масъулон чаробарномаи хомро тарњрезї кардаанд?

Манучењр Љамилов, муовини ра-иси «Мудирияти минтаќаи зериобша-вандаи НБО Роѓун» мегўяд, њукуматваќту соат ва харољотро њисобу ки-тоби даќиќ карда буд, аммо иддае азсокинон ваќтро аз даст додаанд. Њам-сўњбатам далел меорад, ки дар раф-ти санљиш њолатњои ѓайримаќсаднокистифода бурдани маблаѓњои буља-виро ошкор кардаанд.

- Тибќи ќарори њукумат, ба њар якмуњољир - хонаводаи кўчонидашудадар «Амонатбонк» њисоб кушода шу-дааст ва маблаѓи сохтмони манзилизисташ тавассути бонк фиристодамешавад. Марњала ба марњала му-њољирон ин маблаѓро дастрас кардаметавонанд, на пурра. Дар навбатиаввал 20%-и маблаѓ барои рехтанифундамент - зербинои сохтмон додамешавад. Баъдан 30%-и дигар бароиидомаи баъдии сохтмон ва хулоса,њамин тавр идома меёбад. 10%-ибоќимондаи маблаѓ баъди пурра та-мом шудани сохтмон ва кўчониданилавозимоти зиндагї аз мањалли зис-ти ќаблї бо пешнињоди санадњои ло-зима дода мешавад, - мегўяд љанобиЉамилов.

Масъулони татбиќи Ќарори Њуку-мат мегўянд, ба ањолии муњољир им-коният додаанд, то дар манзилњоинави худ масолењи сохтмонии ман-

зарурати НБО «Роѓон», масъулиятироњбарони маќомоти иљроияи дав-латї дар интиќоли мардум ва ќабулимавзеъ, тайёр кардани шиносномаитехникї («техпаспорт») – и манзилњоиистиќоматии мардум. Њоло маќомо-ти масъул (НБТИ) шиносномањоитехникиро омода кардаанд.

Аммо масъулияти нархгузорииманзилњои нав сохташаванда дарсалоњияти Кумитаи амвол ва сармо-ягузорї будааст. Дар кумитаи маз-кур ба мо гуфтанд, ки нархи манзи-лњои кўчонидашаванда бо иштирокисардорони хонаводањо њисоби даќиќшуда, дар шиносномаи техникї ќайдшудааст. Азбаски масолењи сохт-монї њам мисли дигар мањсулотибозорї аз хориљ ворид мешавад, во-ќеият ин аст, ки «гапи хона ба бозоррост наомадааст».

Самариддин, яке аз дигар соки-нони Нуробод мегўяд, арзиши хо-нањои онњоро худи њукумат мушах-хас кардааст. Ба гуфти ў, тирамоњисоли 2011 арзиши як халта семент40 сомонї буд, њоло 65 сомонї шу-дааст. Ё як мошин омехтаи рег васанге, ки барои рехтани зербиноихона истифода мешавад, соли 2011450 сомонї буд, њоло ба 1000 сомонїбаробар шудааст.

Њамсўњбати аввалиамон Диловармегўяд, ваќте комиссияи дувум бороњбарии Кумитаи амвол омад, аз мотанњо имзо талаб карданд, на њисобинархи хона ва масолењи сохтмонї:

- Комиссияи дуввум омад, худа-

БЕЗАМИНЊОИлова бар ин, 12 сокини Нуробод

мегўянд, ки ду сол боз дар ноњияиРўдакї ба онњо замин намедињанд ваин њам дар њоле, ки онњо ният дорандхонаро аз њисоби маблаѓи шахсиихуд созанд.

Дар њамин њол, Рамазон Мирзо-ев мегўяд, тибќи сметаи људошудасокинон бояд њамон миќдор маблаѓ-ро истифода кунанд ва њоло дар мав-риди боло рафтани арзиши мањсуло-ти сохтмонї ва иловатан дархостимаблаѓ аз тарафи сокинон расманворид нашудааст. Дар њоле, ки ў ме-гуяд, шиносномаи техникии мардумбо ќайди арзиши манзилњои зисташондар дасти сокинон аст, ахирињо аздоштани чунин санад изњори беитти-лої мекунанд. Ба гуфти Диловар, со-кини Нуробод, санадњои хона дардасти маќомоти ноњия аст ва нархихонањоро њам бидуни иштирок ва на-зари хонаводањо муайян кардаанд.

Масъулони барномаи кўчонида-ни минтаќаи зериобшавандаи НБО-и«Роѓон», њаљми мушаххаси маблаѓбарои харољоти ањолии кўчшаванда-ро «сир» хонданд, аммо њалли муш-кили бамиёномада, номувозинатї дарарзиши масолењи сохтмониро баўњдаи худи мардум вогузор мекунанд.Зеро ба гуфти онњо, бояд мардум азњамон ваќт маблаѓро самарнок исти-фода мебурд. Рамазон Мирзоев мег-ўяд, њатто хонаводањое буданд, ки даряк манзил то 3 - 4 оила зиндагї дош-танд, аммо дар барномаи кўчонидан

Муњољирони «Роѓон»бехонаву дар мемонанд?Мардуме, ки аз минтаќаи сохтмони неругоњи «Роѓон» кўчонида

мешаванд, аз маблаѓи додаи њукумат шикоят дорандма тўл кашидааст? Ин мўњлати азда-страфтаро бояд кї љуброн кунад:мардум ё њукумат? Ин њам дарњолест, ки њукумат тирамоњи имсол-ро охирин мўњлат эълон кардааст,яъне минтаќаро бояд ки озод кунанд.

Маќомоти масъул мегўянд, то бањол 50% - и ањолии мањалли сохтмо-ни «Роѓон» ба минтаќањои дигар кўчбастаанд. Аммо ањолии Нуробод иноморро рад мекунанд ва мегўянд, ак-сарияти мардум ба мушкили бозор -масолењи сохтмонї рў ба рў шудааства намедонанд чї кор кунанд.

Тибќи ќонунњои амалкунандаикишвар, агар ањолї бо назардоштињукумат аз як мавзеъ ба дигарї кўчо-нида мешавад, бояд харољоти мод-дии вай љуброн шавад. Њатто ба ањолїпардохт кардани маблаѓи «арзишихона, таљњизот, дарахтњои мевади-њанда, зироати киштшуда ва дигарамволи шахсї» шарт аст. Бархе азсокинони Нуробод мегўянд, њангомињисоби нархи манзилњои онњо тала-боти болої ба назар гирифта нашу-даанд. Дар чунин њол шањрванд њуќуќдорад, ки ба суд мурољиат кунад.Аммо њоло мардуми Нуробод чї корбояд кунанд: ба суд бираванд ё харо-љоти боќимондаро њукумат бидињад?

Кўчонидани ањолї аз минтаќаизериобмемонда аз хулосаи аввали-ни Бонки љањонї гуфта мешавад. Оёвоќеиятњои дар боло зикршуда низ баназар гирифта мешаванд?

Сокинони минтаќае, ки дар натиљаи сохтмонинеругоњи «Роѓон» зери об мешавад, мегўянд,маблаѓи ихтисосдодаи давлат барои сохтмониманзили истиќоматии онњо дар мањаллаи «ТеппаиСамарќандї»-и ноњияи Рўдакї кифоят намекунадва иддае то ба њол, умуман, замин нагирифтаанд.Њудуди 70 сокини дењаи Чорсадаи Нуробод бароињалли мушкили худ ба президенти ТољикистонЭмомалї Рањмон мурољиат кардаанд ва як нусхаимурољиати онњо ба «Нигоњ» низ расидааст.

шон хонањоро диданд. Савол медо-данд, ки чанд хона доред, чанд сотихаст ва чанд оила дар як манзил зин-дагї мекунед. Баъдан гуфтанд, кињамин љо имзо кунед. Гуфтем, чї аст,гуфтанд, ки шуморо замини нав вахона медињем. Тамом. Дар бораи нар-хи хона ягон калима њарф назаданд,акнун аз Шумо шунидем, ки он имзоимо - нархи хонањои мо будааст, худа-шон њисоб кардаанд… Њоло нарх њаррўз баланд меравад, мо худамон боќувваи худ хона бояд созем, аммо дарду сол имкон дорад? - мегўяд Дило-вар.

зилњои зисти аввалиро истифода ку-нанд.

Аммо сокинон мегўянд, нархгу-зории хонањо соли 2009 сурат гириф-та, аммо замин ва маблаѓ соли 2011људо шудааст ва соли 2009 ќимати 1доллару 3 сомониву 40 дирам будуаз соли 2011 то ба њол ба 4 сомониву85 дирам расидааст.

ПУЛ ДИГАРУ НАРХ ДИГАРМасъулини њукуматї мегўянд, ки

бо мардуми кўчонидашаванда дарчор маврид кор бурдаанд: корњоифањмондадињї дар бораи моњият ва

ба сари њар як оила замин људо васмета тартиб дода шуд. Вале мар-дум њам дар навбати худ мегўяд, бар-номаи њукуматии кўчонидан хеле тўлкашид ва имкони дар як ё ду сол сох-тани хона кори душвор аст.

ЌОНУН ДИГАР, ВОЌЕИЯТ ДИГАРЗимнан, агар тибќи Ќарори Њуку-

мат, банди 1 ањолї аз минтаќањоизериобмемондаи неругоњи Барќїобии «Роѓон» ба шањрњои Турсунзо-да, Нуробод, Данѓара, Хатлон ваРўдакї аз соли 2009 оѓоз шудааст,пас, чаро бо гузашти 3 сол ин барно-


№12 (288), 13-уми июни соли 201210Толибон бо ин њамла аз неруи худ дарак доданд. Яъне онњо на дар мар-

зњои Покистонанд, балки дар остонањои Кобул њам тасаллут доранд ва њарваќт, агар хоњанд, њар бино, иншоот ва ё гурўњњоро бо гулўла мебанданд.

Бино ба гузориши адмирал Аб-боси Заминї, Эрон бори аввал дартаърихи худ ба сохтмони киштињоизериобии атомї оѓоз намуд. Бино багуфтаи ў, ки хабаргузории Форс на-ќли ќавл кардааст, алњол ин нахус-тин ќадам аст: тарњрезии киштињоизериобии сохти эронї шурўъ шудааст. "Эрон технологияи атомии сул-њомезро таљриба мекунад ва таби-ист, ки сохтани киштињои атомии зе-риобї дар дафтари кории мо ќарордорад", - гуфтааст ў. Адмирали эронїба он таъкид кардааст, ки "њар киш-вар метавонад ва њаќ дорад чунинкиштињо дошта бошад".

Тибќи њамин хабар, алњол Эрондорои се киштии ѓайриатомии зерио-бие мебошад, ки аввали солњои 1990аз Русия харидорї кардааст, ѓайр азин киштии "Ѓадир" њам дорад, ки тав-

Сабаќи эронии истиќлолияти фикрїШАРЊИ ХАБАРИ №1

лиди худи ин кишвар аст. Охири моњимайи соли равон иттилоъ дода ме-шуд, ки мутахассисони эронї таво-нистанд мустаќилона яке аз киш-тињои сохти Русияро пурраву комилтаъмир кунанд ва аз нав ќодир баистифода созанд.

Дар гузориши дигаре мехонем, киумеди Љумњурии Исломии Эрон дараввалин солњои мушкили пасазинќи-лобї ба Русия буд, ки дар такмиликиштињои зериобиаш кўмак мекунад.Вале муоњадањои зиёди имзошудахилоф шуданд ва Маскав борњо азиљрои таањњудоти худ сар печид. Азсўи дигар, гузашти солњо эњтиёљ бакиштињои фарсудабунёди Русияро аз

байн бурд. Замон таќозо мекард, кинасли љадиди киштињо вориди да-рёњои Эрон шаванд. Насле, ки бољадидтарин силоњњо њам муљањњазбошанд, то тавонанд дар њолатњои за-рурї аз худ дифоъ намоянд. Ва инњама Эронро водор кард ба умедибегонагон нашавад ва худ бикўшадба хотири рушди кишвар ва дифоъаз муќаддасоти милливу мазњабїкўшотар аз њар ваќти дигар бошад.

Оре, як омили рушди ЉумњурииИсломии Эрон кандани умеди кўмаказ берун буд. Замоне ин кишвар азвуљуди худ чун мамлакати исломїбашорат дод, дар атрофи худ чи азмусалмону чи аз ѓайримусалмон та-

нњо душманро дид. Касе набуд, кихайрхоњаш бошад, касе набуд дастимадад сўяш дароз кунад. Њатто ќуд-ратмандтарин кишварњои олам азЃарб то Шарќ Саддоми ироќиро зид-даш шўрониданд, то ќомати љавониинќилоби исломї рост нашавад, ни-њоли умраш сабз набошад ва барма-њал ба ин тозабањор хазон ояд ва ре-шањояш хушкад.

Бахти Эрон буд, ки роњбаронашин фалсафаи сиёсиро зуд пай бур-данд ва барои њифзи инќилоби худмуттакї ба инояти худовандивусайъу кўшиши худ шуданд. Танњороњбари закї метавонад худро бадаст гирад ва њидоятгари мардум ба

Насрулло НИЁЗЇ

Сухан боз дар бораиАфѓонистон аст. Афѓонисто-ни ѓарќи хун ва ташнаиистиќлол. Афѓонистоне, кидавлати марказї дорад, валедањњо њазор асокири хориљїистиќлолияти онро зерихатар нигоњ медоранд. Ва натанњо асокири хориљї, балкигурўњњои тундгаро, ки њолозидди ишѓолгарон мељанганд,вале чун онњо берун раф-танд, мили силоњи худрољониби њамин давлатимарказї рост мекунанд. Интаљрибаи талхест, ки азгузашта Афѓонистон бамерос дорад. Хуруљи Шўравїва пирўзии муљоњиддин бамамлакат сулњ наовард.Дањњо гурўњи мухталиф баљони њам омехтанд ва киш-варро билохира ба дастиТолибон-як њаракати тундга-рои мусаллањ бо аќоидиисломи асримиёнагї супур-данд. Ва имрўз њам њолњамин ранг дорад. Имрўзумдатарин гурўњ, ки бапирўзї умед дорад, Толибонаст. Њамон Толибоне, ки соли2001 аз Кобул ронда шудабуд. Вале ин бор атрофи ингурўњ найрангњои сиёсї бешаз њар ваќти дигаранд. Агардар гузашта аз он танњоПокистон мехост ба манофеихуд истифода барад, њолоЃарб ва Амрико њам чашм баон дўхтаанд, то дар ояндаманфиатњои худро аз тариќиТолибон њифз кунанд.

Никола САРКОЗИ, президентипешини Фаронса ният дошт неруњоихудро танњо охири соли 2013 хориљсозад. Амалиёти њарбї дар ин киш-вар мебоист аввали соли 2015 баанљом мерасид.

Тањлилгарон мегўянд хуруљи не-рњои фаронсавї аз Афѓонистонмушкиле надорад, аммо барои инмаблаѓу воситањои зиёд заруранд.Масалан, амалиёти ихрољи 3550сарбозу афсари фаронсавии мус-таќар дар Афѓонистон метавонад120 миллион доллар масраф доштабошад.

АММО АМРИКОИЊО ЊОЛОБОЗ МЕМОНАНД

Ва инак, аввалин кишвар аз зум-раи муттањидони ИМА ба тарки инкишвар дар наздиктарин фурсатиќдом кард. Агар фаронсавињо камебештар аз севу ним њазор бошанд,пас, амрикоињо њудудан 130 њазорнафаранд. Албатта, масрафоти инхуруљ садњо маротиба бештар замасрафоти фаронсавињо хоњадбуд.

Аммо ИМА њоло ќасд надорадаз Афѓонистон комилан хориљ ша-вад. Ин кишвар ва муттањидонашаз сарнавишти артиши Шўравї якдарс гирифтанд: хуруљи комил им-коннопазир аст ва набояд мамла-катро баъди ин ба майдони тохтутози гурўњњои мусаллањ табдил дод.Дањаи аввали моњи май ќабл азоѓози њамоиши Чикаго, ки масъалаи

Афѓонистонро баррасї намуд, пре-зиденти ИМА Барак ОБАМА нога-њонї ба Кобул омад ва шабона боњамтои афѓонии худ Њомид КАРЗАЙмуоњадаи шарокати стратегиро баимзо расонд. Ин њушдоре ба Поки-стон буд. Яъне Вашингтон бо инвасила гўшзад намуд, ки баъдисоли 2014 низ онњо берун рафтанїнестанд ва нахоњанд гузошт, ки То-либон бо вуруди муљаддад ба сањ-наи сиёсї ва низомї дубора Афѓо-нистонро ба низоми асримиёнагииидории давлат бозгардонанд.

Барак ОБАМА дар пойгоњи ни-зомии Багром бо сарбозони амри-кої мулоќот дошт ва эълон кард, кизарфи ин се соли охир вазъ дигар-гун шуд ва ИМА бартариятро барТолибон соњиб гардид, ташаббусињамлањоро аз онњо баргирифт. Вабоз гуфт, ки ба музокарот бароибозсозии Афѓонистони баъдиљангїна танњо њукумати Афѓонистон, бал-ки намояндагони Толибон низ љалбшудаанд. Ва њадафи нињої, њолопурра торумор намудани Ал-Ќоидава бозгардонидани сулњу субот даркишвари Афѓонистон аст. Вале ў бозтаъкид њам кард: "Мо ќасд надоремсаросемавор аз Афѓонистон хориљшавем. Мо дар ин кишвар то замо-не боќї хоњем монд, ки амалиётњоимо ба њадди нињонии худ мера-санд».

Бале, сарвари Кохи Сафед ди-гар аз Толибон ба унвони душманном намебурд, балки онњоро ба ра-

ванди музокароти сулњ њиссагузорва як љониби сулњи Афѓонистон ме-донист. Сиёсатмадорону њарбиёниамрикої ин пиндорро дар зењнимардум муљассам месозанд, ки Аф-ѓонистон њамоно душмани дигар до-рад, ки бояд бо кўмаки онњо коми-лан торумор карда шавад ва инњамон “Ал-Ќоида”-и асотирї аст, кидар бесуботии љањон даст дорад,вале ин ќудратњои афсонавї њамољизанд ба нобудсозии он.

ТОЛИБОН НАМУРДААНД Аммо он сафари Обама сафа-

ри пурборе набуд. Дар поёни ин са-фар хун рехт, дањњо тан дар Кобулбар асари њамлаи гурўњи Толибонкуштаву захмї шуданд. Ва яќинанин њамла ба муносибати вурудиОбама ба пойтахти Афѓонистон та-рњрезї шуда буд. Вале он лањазотвай дар њаво ѓарќи андешањои худбуд, ки дар њамоиши Чикаго бо инАфѓонистон чї хоњад кард. Толибонбо ин њамла аз неруи худ дарак до-данд. Яъне онњо на дар марзњои По-кистонанд, балки дар остонањои Ко-бул њам тасаллут доранд ва њарваќт, агар хоњанд, њар бино, иншоотва ё гурўњњоро бо гулўла мебанданд.

Рўйдодњои ахир баёнгари оннуктаанд, ки неруњои давлатї заъ-фи табиї доранд ва онњо ќодир не-станд дар ояндаи наздик бо гур-ўњњои ситезаљў муќовимат кунанд.Њатто имрўз њам, ки амрикоињо мег-ўянд, љанг бо Толибон ба марњилаи

нињоии худ расидааст ва субот баАфѓонистон бозмегардад, ин гурўњиифротї бахше аз хоки Афѓонистон-ро дар ихтиёри худ дорад ва њаттодар ќисмате аз он ќонунњои худрољорї кардааст ва њатто ба бастанимакотибе даст ёфтааст, ки дар ондухтарон тањсил мекарданд. Яънењоло аз шикасти Толибон њарф за-дан басо бармањал аст. Толибонњамоно њукумати Карзайро фурў-рафта дар фасод медонад ва баъидаст, ки дар ояндаи наздик бо ин ре-жим њамкорї кунад. Он ки саркада-гони Толибон мегўянд: дар Афѓони-стон њукумате рўи кор ояд, ки бего-наситезу мардумсолор ва пойбандба арзишњои исломї бошад. Яънеин худи Толибонанд, на неруи дигар.

Аммо дар ин миён ИМА на-ќшањои дигар дорад. Масалан, тибќигузориши махфие, ки ахиран расо-наї шуд, то охири соли 2014 амри-коињо дар Афѓонистон даст ба яксилсила ислоњоти сиёсї њам хоњандзад. Масалан, дар марњилаи аввалаз њокимият дур андохтани афроде,ки ба фасод муттањам мешаванд ваба љои онњо ворид сохтани касоне,ки дар байни мардум соњиби обрумебошанд. Ин бидуни шак метаво-над муносибати мардумро бо дав-лати Њомид КАРЗАЙ дигар кунад ваканор зада шудани афроди фосод-кор боис мегардад, ки Толибон њамдилгармие ба ислоњот њосил кунандва вориди гуфтушунид бо Кобулирасмї шаванд. Вале ин њоло яклоињаи амалиношуда ва назариявїаст. То татбиќи он марњилањои ди-гарро бояд пушти сар гузошт ва зар-фи ин ду соле, ки хуруљи комил банаќша гирифта шудааст.

ОЊ АЗ ИН ПУЗИШЊО...Намедонам ин бори чандум аст,

ки амрикоињову муттањидони ѓарби-ашон аз мардуми Афѓонистон ба-рои “иштибоњоти ногањониашон”пузтиш мехоњанд. Дар иртибот бањодисае, ки чоршанбеи гузашта даррустое дар вилояти Луѓар иттифоќуфтод ва бар асари бомбаборонимаанотиќи маскунии мардум 18 на-фар мардону занони бесилоњ бања-локат расиданд, генерал Љон Алленва сафири ИМА дар Афѓонистон дарњузури президент Карзай аз марду-ми Афѓонистон узр пурсиданд. Онњоба кохи раёсати љумњурї даъватшуда буданд, то дар рў ба рў боЊомид Карзай ин иштибоњи худроба гардан гиранд. Президенти Афѓ-онистон амалиётњои њавоии НАТОва Амрикоро мухолифи созишно-маи ахиран имзошуда номид, гене-рал са сафир њам ба ин иќрор шу-данд, вале генерал гуфт, ки исти-фодаи њавопаймоњо дар њамин со-зишнома њам иљозат дода шуда-аст. Яъне бо ин гўшзад, ки онњоомодаи узрхоњї хастанд, бахшишњам мепурсанд, вале чун муоњада-ди ду љаноби президент имзокардаин мухолифате надорад, итминондода наметавонанд, ки дар оянда инкор такрор нахоњад шуд.

ФАРОНСАВИЊОАВВАЛИН МЕРАВАНД

Тозатарин хабар аз ин кишварэълони Фаронса аст, ки мегўяд сар-бозонашро ќабл аз ваќти таъиншу-да хориљ мекунад. Ин аслан ваъдаипешазинтихоботии президенти навион Франсуаи ОЛЛАНД буд. Он ваќтдар суханонаш ќотеъият бештарбуданд. Вале баъди дидор бо БаракОБАМА оњанги суханонаш таѓйирёфтанд. Вай гуфт, ки Фаронса хориљшудан аз Афѓонистонро бо шарико-ни худ дар НАТО њамоњанг хоњадкард.

Рўзи шанбе бар асари њамлаиТолибон ба пойгоњи низомии фарон-савињо чор сарбози он кушта шуд.Тибќи иттилои расмї, аз соли 2001то ба ин дам бештар аз 80 низомиифаронсавї дар Афѓонистон ба њало-кат расидааст. Аммо њалокати як-бораи чор сарбоз таконе шуд, кипрезиденти Фаронса Франсуа ОЛ-ЛАНД бо ќотеият иброз дошт: "Ху-руљи неруњо аллакай моњи июлшурўъ мешаванд ва охири соли2012 ба анљом мерасанд. То ин за-мон бояд њама корро кард, то ин кисатњи олии бехатарии њарбиёни мотаъмин карда шавад”. Фирўз МУЊАММАД

роњи пурмашаќќати истиќлолият ша-вад. Эронињо њамин истиќлолиятивоќеиро мањз бо якпорчагї, мутта-њидї зери парчами низоми адлиИлоњї ёфтанд.

Мо низ соњибистиќлолем. Мо низдар њамин дуроњаи буду набуд ќарордорем. Моро њам душманонамон азњар сў ба муњосира гирифтаанд. Нароњи рафтан бехатар аст, на бозгашт.Ва мо њам ин сабаќи эрониро боядомўзем: Танњо такя ба њимояти мар-дум метавонад ин ситиќлолияту инВатанро аз нобудї њифз намояд.

Яке меравадудигаре мемонад

Муњимтарин хабаре, ки аввали њафтаи љорї ба чашм хўрд, оѓози сохтани киштии зериобии њастаї дар Љумњурии Исломии Эрон буд. Инхабарро њам аз ИТАР - ТАСС ва њам аз дигар хабаргузорињои машњури олам метавонистем пайдо кунем.

00000000

№12 (288), 13-уми июни соли 2012 11Гурўњњое, ки муњољиронро ба бозињои мањалкашонидаанд, асосан нафароне њастанд, ки њунари коркардан ва бо мењнати халол пул ёфтанро надоранд.

№12 (288), 13-уми июни соли 201212 Мирзо рўи фарши камера ќадамзанон аз худ суол мекард, ки чаро ин чандмилитсаи ШКД-и Норак нисбати ў ин корро раво диданд? Магар онњо зану

фарзанд надоранд? Магар онњо аз Худо наметарсанд? Чї манфиате доштанд онњо?

(аввалаш дар шуморањоигузашта)

КЎМАКИ АМИРШОИ ЊАЌИЌЇМирзо њис кард, ки аз пушти

гарданаш кадом як њашаротесахт газид. Дарди љонкоњ тамо-ми баданашро фаро гирифт. Ўхестанї шуд, аммо натавонист.Ин замон яку якбора садњоњашарот ба гардани ў часпида,хазидаву газида, ўро хестан на-мемонданд. Мирзо хост бо дас-тонаш онњоро дур созад, аммодастонаш ба ў итоат намекар-данд. Ў дањонашро кушода, додзаданї шуд, аммо ин њам ба ўмуяссар нашуд. Шумори њаша-ротњо торафт меафзуданд, ак-нун ў вазни онњоро низ њис ме-кард. Нафасаш торафт танг ме-шуд. Танаш мисли латта гашт. Ўдигар тавони муќобилат кардан-ро надошт. Дањшат тамоми ву-људи ўро фаро мегирифт ва то-рикї ба ў ѓалаба кардан дошт…

- Ака, ње, ака, хезед, Шуморосияњї зер кардаст-чї? - овозибоњаяљон ва такони сахти китфо-наш Мирзоро ба њуш оварданд.Ў ба ду тараф нигоњ карда, худ-ро дар роњрави Боздоштгоњимуваќќатї дид ва баъди сонияефањмид, ки ўро посбони имша-бааш аз камера берун кардааст.Ў ба марди њузарби 35-40 сола,ки аз дирўз боз ўро посбонїмекард, изњори миннатдорї на-муд. Ин милитсаи хушмуомила,ки Амиршо ном дошт (чунин ит-тифоќњо њам меафтанд, хонан-даи гиромї, - "Нигоњ"), ўро ду-бора ба камера ворид сохта,гуфт:

- Бародар, ба фикрам, сияњїзерат кард, ё чизи дигар, ки ањво-лат бад шуд, бетоќатї кардї,нафасат гирифт, ман ин њолат-ро дида, туро берун баровар-дам. Акнун, ки соз шудї, њаминљо шин. Ин љо њамин хел љой аст,бародар. Мирзо дубора воридикамера гашт. Хоб аз чашмонашпарид. Ў намедонист, ки чї посишаб аст. Баъди чанд муддатиќадам задан миёни ин деворњоибетонї, ў болои кати чўбин ни-шаста, ба хондани Ояталкурсїпардохт: "Бисмиллоњи-р- рањмо-ни-р-рањим. Аллоњу ло илоњаиллоњу…"

Ў шунида буд, ки 1000 маро-тиба хондани ин оёти бузург бањар ниёзманд наљот мебахшад.Он шаб то бомдод ў буду Пар-вардигораш. Баъд аз бомдодўро болои кат пинак бурд. Субњирўзи дигар ўро овози навбатдо-ри ШКД бедор кард, ки мепурсид:

- Чї њол дорї, мардаки хуб?Хурду хўрокат хуб аст?

- Рањмат, ака, њамааш хубаст,- љавоб дод Мирзо.

Он рўз ва рўзњои дигар азпрокуратураи шањри Норак њамнафароне омада, аз ањволашпурсон мешуданд. Њар бор њамў ќаноатмандона мегуфт:

- Њазор рањмат, ака, њамаашхуб аст.

Воќеан њам, муносибат бо ўдар ин даргоњ хуб ва болотар азон, дар доираи ќонун буд. Натанњо кормандони БМ, балкинавбатдорони ШКД-и ноњия њамхеле хушмуомила буданд. Инмуносибатро дида, боварииМирзо ба оќибати бахайриќазияи басарашомада меаф-зуд. Аз байн се рўз гузашт.

Таќрибан, соатњои 10 - ирўзи навбатдории Саттор гуф-танї милитса буд. Навбатдор бакамераи ў даромада, хабар дод,

Ў Мирзоро дида, саломгуфт. Мирзо бо ишораи саралейк гирифту чизе нагуфт.

- Биё, шин,- гуфт сардоримилитса.

- Не, ман намешинам, бењимоятчиям бо шумо гап наме-занам.

- Не, ту маро нафањмидї,ман њуќуќи туро хабаргирї до-рам. Ман сардори милисаам.Бояд донам, ки шояд, ту ягонкамбудї дорї?! Шояд, туро дарин љо мезананд ё ѓизои бароятовардаро намедињанд?!

- Дар ин љо ин хел гапњо нест.Њамин ваќт Саттор ба гап

њамроњ шуд:- Рафиќ сардор, ин гапњоро

нисбати мо раво набинед.- Ту ун тараф рав! - шиддат

кард Тошев.- Не, сардор, њаќ надорам,

мо ба худамон сардор дорем.Ман њамин љо меистам, - дилпу-рона гуфт Саттор.

- Ња, майлаш,- гуфт АнварТошев, ки дар чењрааш нори-зогї њувайдо буд.

- Гўш кун, Мирзо, ман як ваќтдар Калининобод (Сарбанд)кор мекардам. Айнан њамин хелкор шуд, моро тўњмат карданд.Мо корро то суд набаровардем,њамонњо назди мо омаданд,бахшиш пурсиданд. Мо бахши-демшон!

- Ман аз худат бахшиш пур-сиданї нестам. Чї ќадаре задї,њамон ќадар љавоб дењ.

- Мирзо, бародар, ун бачанав ду њафта шуд, ки омадааст.Ман нафањмидам, ки баъдирафтани ман ў туро мезанад.Худат дидї-ку ман рўзи Душан-бе омадам…

- Ман ба њеч кас тўњмат кар-данї нестам. Њар кас чени корикардааш љавоб медињад.

Анвар Тошев боз чанд далелмеовард, аммо ин њама ба гўшиМирзо намедаромад. Дар хоти-раи ў лањзаи рўбарў карданашбо Абдул ном марди бузбалаимиёнасол дар утоќи кории муфат-тиш Ќодирѓуломов бо иштирокиАнвар Тошев чарх мезад.

"Заказ" аз "Ганљина"?

ки сардори ШКД Анвар Тошевўро дидан мехоњад.

- Ман бо ў вохўрдан наме-хоњам, зеро њимоятгарам инљо нест,- бо ташвиш гуфт Мир-зо.

- Ин хел бошад, биёед,инро дар назди худаш гўед.Ин њуќуќи шумост,- шунид ўдар љавоб аз Саттор.

Мирзо пеш-пеши Сатторба роњрав баромада, ба љони-би чап гаштанд. Дар хонаиќабули БМ, ки дар чандметриикамераи ў воќеъ буд, сари мизбо либоси ѓайринизомї сар-дори ШКД-и шањри Норак Ан-вар Тошев менишаст.

дар бар дошт. Мирзо аз њаяљонѓайрихтиёри худ аз љой бархест.Ин марди 44 - 48 - солаи ши-камдор, ки ягон 100 - 110 кг вазндошт, на танњо бо либос, балкиаз бар, хоса ќолаби сар вамўйсараш ба "Амиршо"-и лаъ-натї сахт монандї дошт. Ќариббуд, ки аз њаяљон нафаси Мир-зо гирад, вале Абдул сўи Мирзонигаристу њама шубњањои Мир-зо дур шуданд: Не, ин "Амир-шо" набуд. Абдул бо Мирзо да-стакї салом карду пурсид:

- Тинљї аст?Хомўшии муфаттиш ва сар-

дори милитсаро дида, Мирзо боалам гуфт:

- Хока тинљияй… як одамиба худат монанд, "подставит"-мон кардай, се рўз шуд дарњамин љо саргардонем..

Анвар Тошев ќоњ-ќоњ ханди-да, ба гап даромад:

- Мирзо, бќап њамира! Мо ирамањкам мекунем, тура љавобметем... Мирзо аввал ба чењраиЌодирѓуломов ва баъд ба То-

шев нигариста, гуфт:- Не, ака, ман ба њеч кас

тўњмат намекунам. Ин кас "Амир-шо" мешуд, ман медонистам чїкораш кунам.

Абдул, ки баъдтар маълумшуд, як сокини Норак будааст,ба Мирзо рў оварда, гуфт:

- Худо мезанад, унхелї ода-ма! Худо нишон надињад, кимо…

Мирзо сухани ўро бурид:- Не, ака, ман "Амиршо"-ро

бинам, хуб мешиносам. Шумонестед!

Њамаи инро ба хотир овар-да, Мирзо хеле синчакорона бачењраи Анвар Тошев нигарист.

Мирзо гашта, имои рафтаннамуд, ки Тошев бо овози илти-љоомез гуфт:

- Ње, бародар, шин, як-дудаќиќа гап занем.

ЁДЕ АЗ КАЛИНИНОБОД Мирзо дудила шуда, бо

дили нохоњам, рўи курсї, ки по-яњояш ба фарши утоќ мехкўбшуда буданд, рўбарўи Тошевнишаст. Тошев оромона басўњбат оѓоз намуд:

- Мирзо, о, мо туро чї коркардем, бародар?

- Ака, мо ягон чї аз худамонбофтем?! Не, чї коре буд,њамонро гуфтем.

ТАШВИШИ АБДУЛИНОРАКЇ ВА ХАНДАИ ТОШЕВ

Ин кор рўзи 15-уми июн рухдода буд. Он рўз дар утоќи ко-рии муфаттиш - Мирзо, Ќодирѓ-уломов ва Анвар Тошев њузурдоштанд. Муфаттиш чизе мена-вишт. Анвар Тошев, ки ягон 5-7даќиќа пештар даромада буд, азин љою он љо гапњои умумї ме-зад. Мирзо сарашро хам карда,ба андеша фурў рафта буд.Ногањон дар кушода шуду ми-лисае як мардро ба утоќ воридкард Аз љойи нишастаи Мирзочењраи ў наменамуд, вале ў дартан либос (футболка)-и рах-рахе дошт, ки "Амиршо" он рўз

Ў суханњои Тошевро намешу-нид. Ба ќавле, дилаш аз ин аф-сари милитса дур рафта буд:"Аввал ин ки, чаро ягон каси ди-гар неву мањз сардори милитсадар љойи моњихўрї аввалиншуда пайдо шуд? Дуюм ин ки,чаро дар кофтукови аввал онбастаи њашиши њаром ёфт на-шуду баъд онро "ёфтанд"?Сеюм, чаро он бастаро тобео-ни Тошев дар љойи "ёфтаашон"монда натавонистанд? Чорум,чаро муфаттиш неву Анвар То-шев Абдули на танњо ба чењра,балки ба либос сахт ба "Амир-шо" монандро аз як шањриањолияш чандњазора ёфта, ба-рои рўбарў намудан бо ў овар-да буд?..."

- Ман дигар гап задан наме-хоњам,- гуфт Мирзо ба Сатторрў оварда.

- Ин ихтиёри туст,- гуфт Сат-тор.

Анвар Тошев чизе нагуфт.Навбатдор Мирзоро ба камера-аш овард.

АНДЕШАЊО Мирзо рўи фарши камера

ќадамзанон аз худ суол мекард,ки чаро ин чанд милитсаи ШКД-и Норак нисбати ў ин корро раводиданд? Магар онњо зану фар-занд надоранд? Магар онњо азХудо наметарсанд? Чї манфи-ате доштанд онњо? Чї сиррепинњон аст пушти ин "подстава"?

Гумону фарзияњои гуногунўро ором намегузоштанд. Аз инмиён як шабонарўз гузашт.

Субњи дигар ба ў расонданд,ки бубояд ба шањри Душанбебираванд, то чанд амалиётитафтишотї баргузор намоянд.Дили Мирзо бо шунидани номиДушанбе гум зад, охир, дар инљо ўро фарзандонаш интизо-ранд. Вале баъди сонияе ў худ-ро бо дастони завлоназада даркўчањои Душанбе тасаввур кар-да, сахт дар шигифт монд: "Чїрўзи бад аст, ки њаќќу њамсоя ваёру љўра ўро бо дастони завло-надор бубинанд-ња?!"…

Дар ин лањза таксисти ду-шанбегї њанўз намедонист, кичанд рўзномаи русзабону то-љикии кишвараш дар такя баиттилои ВКД-и Тољикистон ал-лакай хабари боздошт шуда-ни "љинояткор" Мирзохон Кари-мовро пахш кардаанд, њол онки тибќи ќонун чунин њуќуќронадоштанд.

(Давом дорад)

№12 (288), 13-уми июни соли 2012 13Оё ин тафовут танњо дар сарзамини наводагони Ањмади Дониш падидомада? Бале. Чаро? Чун порсї дар сарзамини Ањмади Дониш дастхушисарнавишт шуд ва аз колбуди худї ба колбуде бегона ворез шуд.

Дар замоне ки нахустин нашрияи порсии Осиёи Миёна дар Бухоромунташир шуд, забони мо бас бузургтар буд. Рўзномаи «Бухорои шариф»(Bukhara-i Sharif) дуруст сад сол пеш дар ќалби аморате мунташир мешуд,ки акнун аљзои он се љумњурии мустаќилро шакл медињад. Ва «Бухороишариф»-ро аз Самарќанду Бухоро гирифта, то Кобулу Тењрону ЛоњуруКалкаттаву Дењли њама мехонданду мефањмиданд ва бад-ин гуна пайван-ди порсиён бо яке аз марказњои тамаддуну фарњанги порсї, ки њамоноБухоро буд, барќарор монда буд. Калиди аслї, ки роњгушои ин пайвандбуд, њамоно хатти порсї буд, ки имрўза мо онро “алифбои ниёкон” мено-мем ва дар воќеъ, танњо алифбои худии мост ва дар сурати бозгашти моба он хатти худї, забони худии мо ба љойгоњи сазовори худ боз хоњад гашт.

Яъне њамин сад сол пеш забони ману шумо дар њамин минтаќаи буду-боши мо доманае фарохтар дошт ва акнун мањдудтар шуда ва њатто баоташ кашида шудани китобњояш дар хостгоњи он – Бухорову Самарќанд азњеч гулўе садоеро барнамекашад. Мо чун гунљишкони беболупари он Бу-хорои шариф, ки дар кўњистони Тољикистон паноњ бурдаем, гоњу гудорнаљвое ба осмон сар медињем, аммо то кунун барои њифзи забони модарїдар пањнаи суннатии он кори сутурге накардаем. Наљво карданро мурѓонњам баладанд ва мо то кунун кори мурѓон кардаем. Шояд акнун муносиббошад, ки ба гулўњо фурља дињем ва аз андеша бихоњем, ки пасту баландиин роњро бисанљад ва бигўяд, ки чун шуд, ки чунин шуд.

Барои он даста аз забоншиносоне, ки ба дурустии эътиќодашон бачудоии “тољикї” аз “порсї” њамчунон пойбанданд, як вазифаи кўтоњ дорем:лутфан бигўед, ки ин пора шеър мутааллиќ ба кадом сарзамини порсигўст?

Потии порисї, он сарвќади зўњраљабин,Дар табассум сўи доман зи дањан гул мерехт.Зулфи пурчину хам андар хами ў дар буни гўш,Обрўи тара аз љабњаи сунбул мерехт.Диданаш он њама кайфияти њайрат медод,К-ў зи сањбои нигањ дар кафи он мул мерехт.Лањну овози вай он сон ки ба гўши ушшоќ,Гањ хаши саъва, гање чањ-чањи булбул мерехт.Аз Фетербург азимат чу ба Омрико кард,Нолањо аз сару аз по њама гул-гул мерехт.

Ин ѓазал дар тавсифи Оделино Поти (Adelina Patti), овозхони упероифаронсавии садаи 19 аст, ба ќалами Ањмади Дониши бухорої, ки соли1897 даргузашт. Ин ѓазал метавонист ба њамин шакл аз ќалами шоире дарТењрону Кобулу Лоњуру Калкатта њам битаровад. Њеч шохисе дар ин ѓазалнест, ки онро ба як шањри бахусуси порсигў мањдуд кунад. Ѓазалест порсї,ки метавонад дар њар як аз шањрњои пањнаи порсигў суруда шуда бошад.

Аммо дар сарзамини наводагони Ањмади Дониш, ки акнун мову шумобошандагонаш њастем, агар бихоњанд, аз овозхоне Поти (Adelina Patti) номтавсиф бикунанд, њатман русмаобона ўро «Патти» хоњанд номид ва шањ-рашро на «Порис», балки «Париж» унвон хоњанд кард. Оё ин тафовуттанњо дар сарзамини наводагони Ањмади Дониш падид омада? Бале. Чаро?Чун порсї дар сарзамини Ањмади Дониш дастхуши сарнавишт шуд ва азколбуди худї ба колбуде бегона ворез шуд. Ин иттифоќе буд, ки батадриљуфтод, аммо муассир буд. Ба гунае, ки акнун агар “Порис”-ро ба шеваиАњмади Дониш ба забон оваред, бо њаљмае густарда дучор хоњед омад, азсўи наводагони Ањмади Дониш, ки муътаќиданд, падарбузург иштибоњмекарда ва тарзи дурусти имлову талаффузи номи пойтахти Фаронса њамо-нест, ки русњо гўянд: Париж.

Аммо ин бовар њамин чанд дања бештар умр надорад. Яъне то чанддања пеш њамагон дар љомеаи порсигўи инљову он љо “Париж”-и русиро“Порис” мегуфтанду менавиштанд. Ва далеле муњкамтар ин ки то кунунтамоми порсигўёни порсихони мо “Париж”-и русиро “Порис” гўянду нави-санд. Пас, мушкил бояд дар бовари “париж”-гўён бошад, на “порис”-гўён.

Бањси мо дар ин љустор ба “Порис”-у “Поти” мањдуд намешавад, ал-батта. Басе густардатар аз инњост. Аммо “Порис”-у “Поти” њусни ифтитоњимуносибест, чун басодагї баёнгари бозича шудани забони мо ба дастибегонагон аст ва танњо муштест намунаи харвор.

Дар сароѓози ин риштанавишторњо, ки аз Ањмади Дониш оѓоз гирифт,аз гирдоварандагони маљмўаи “Забони тољикї дар мабнои мубоњисањо”,бавижа Абдулхолиќи Набавї, нињояти сипосгузориро дорам, чун дар идо-ма аз матолиби он ки дар Бойгонии давлатии Тољикистон мањфуз аст,нињояти истифода сурат хоњад гирифт.

Дар ин гўшаи нави њафтаномаи “Нигоњ” ба фарозу нишебњои порсииФарорўд дар сад соли ахир хоњем пардохт; ба мушкилоти забоне, ки садсол пеш дар минтаќа њарфи аввалу охирро мезад ва акнун дар охириохири сафф аст; ва бар сари ин масъала, ки оё мешавад порсиро дарминтаќа ба љойгоњи сазовораш баргардонд (оре, мешавад) ва чї гуна,таваќќуфе сарнавиштсоз хоњем дошт.

ПорсиномаЁддоштњои Дориюши Раљабиён дар бораи

забони порсии сад соли ахир дар Фарорўд

№12 (288), 13-уми июни соли 201214

№12 (288), 13-уми июни соли 2012 15Барои њар як хатти сайри гаштзанї ё посгоњ "Вараќаи хатти сайр (посгоњ)" тартибдода мешавад. Ин вараќањо дар ќисми навбатдорї нигоњ дошта шуда, њангоми бахизмат баромадани њайати шахсии БДА ба онњо дода мешаванд.

НАХОД КИ, ЛОАЌАЛ, ДАР ПОЙТАХТИ САРСАБЗАМОН - ШАЊРИ ЗЕБОИ ДУШАНБЕФАРЊАНГИ ИСТИФОДАБАРИИ ВОСИТАЊОИ НАЌЛИЁТИ ЉАМЪИЯТИРО БО ТАРЗИ

МАДАНЇ РОЊАНДОЗЇ КАРДА НАТАВОНЕМ?- Дар сањифаи 15-и нашрияи "Нигоњ" зиёд дар бораи проблемањои воситањои наќлиёти дар шањри Душанбе

њаракаткунанда матлаб чоп мегардад, ки он барои фарњанги шањрнишинии мо - сокинони шањр аз ањамият холїнест. Проблемаи наќлиёт имрўзњо дар Душанбе бисёр ташвишовар аст. Аз љониби баъзе ронандагону мусофи-рон ва пиёдагардон фарњанги рондани наќлиёт, саворшавї ва гузаштан аз як кўча ба кўчаи дигар риоя карданамешавад, ки ин хеле зиёд боиси нигаронї аст! Дар бораи садамањояш њоло чизе намегўям. Ман намехоњамшаф - шаф кунам, мехоњам танњо дар ду маврид шафтолуи гапро оиди мушкилоти воситањои наќлиёти љамъ-иятї баён кунам. Айни њол њангоми савор шудан ба автобусу троллейбус ронандагону кондукторони он ба њардаре рост омад ё агар хоњанд, мусофиронро ба њамон дар савор мекунанду ва дар љойи даркорї мефароранд.Ба назари ман, љињати маданитар шудани хизматрасонии воситањои наќлиёти љамъиятї хуб мешуд, ки ронан-дагону кондукторони он мусофиронро бо дари пеш савор кунанду ва њангоми ба љойи даркорї расиданашонтавассути дарњои байну ќафо фароранд. Чандин сол дар шањри Душанбе мехоњем низоми чиптаро дар автобу-су троллейбус љорї намоем, аммо њељ не ки онро дуруст роњандозї карда тавонем. Низоми чипта дар шањриДушанбе расман гўё амал дорад, вале он амалан нест. Чї зарур аст, ки танњо њангоми комиссия дидан намуданаз вазъи хизматрасонии наќлиёти љамъиятї кондуктори ин ё он автобусу троллейбус барои худнамої ё аз тарсба мусофирон маљбуран чипта дињад? Охир, ин усул бе чорањои татбиќи њаматарафаи он самар намедињад. Иннавоварї ба сари худ бад њам нест, гарчанде дар замони ИЉШС он амал мекард, лекин бояд омилњои номуто-биќии он дар замони имрўза аз љониби мутасаддиёни соњаи наќлиёт омўхта ва ба тањлил кашида шавад ва баъдроњандозї карда шавад. Њар чиро сарсарї роњандозї кардан њам хуб нест. Бењтар он буд, ки мутасаддиёни соњадар назди њар як истгоњ ѓурфаи чиптафурўшї созанд, мусофирон аз он љо чипта харидорї намуда, ба кондукто-рони автобусу троллейбус нишон дињанд, савор шаванд ва аз хизматрасонии автобусу троллейбус истифодабаранду роњат ба љойи даркориашон расанд. Ин тарзи корбурди низоми чипта назар ба чорањои маљбурии онсамараноктар аст. Наход ки, лоаќал, дар пойтахти сарсабзамон - шањри зебои Душанбе фарњанги истифодаба-рии воситањои наќлиёти љамъиятиро бо чунин тарзи маданї роњандозї карда натавонем, то боќимонда шањруноњияњои Тољикистон ба ин љо омада, ибрат гиранду рафта, дар љойњои доимии зисти худ амалї намоянд? Инсаволест мемонад кушода ба директори МДК "Душанбенаќлиётхадамотрасон" љаноби Абдуњомид Шералиев вароњбарони муассисањои наќлиётии Автобус-1, Автобус-2 ва Троллейбуси шањри Душанбе!

Диловар СОБИРОВ,сокини шањри Душанбе

МАН ЌАБУЛ НАДОРАМ!

КИРМАКИ ПИЛЛА БА ДЕЊЌОНОН БОЯД БО РИЗОГИИ ТАРА-ФАЙН ДОДА ШАВАД!

- Айни њол таќсимоти кирмаки пилларо ба сокинони ин ё он рустоњоиноњияњои Тољикистон агар гўем, ки ба таври маљбурї барои парвариш додамешавад, хато намешавад. Парвариши кирмаки пилла зањмати зиёдероталаб мекунад. Њамагон медонанд, ки барои парвариши кирмаки пиллабарги зиёди дарахтони тут сарф мешавад ва барои наъшунамои хубашбар иловаи ин рўшної ва гармї лозим аст. Њангоме ки масъулони кишо-варзии љамоат ќуттињои кирмакро ба мо барои парвариш медињанд, мо худнамедонем дар асоси кадом тартибу низом ё муќаррароти ќонун ба ниго-њубини он машѓул мешавем. Чизи дигари ба мо норавшан ин аст, ки њаминкирмакњое, ки ба мо барои парвариш дода мешаванд, он вобастаи ягонмуассисаи давлатї аст ё ширкатњои хусусї ? Агар давлатї бошад, мо бољону дил онро барои ободии давлатамон ќабул дорем ва парвариш меку-нем. Аммо агар аз ширкатњои хусусї бошад, бояд таќсими кирмак бо рози-гии тарафайн дода шуда ва музди муносиб пардохт карда шавад. Дармасъалаи кирмакпарварї дењќон чї њуќуќу имтиёзњо дорад, ягон нафарионњо намедонанд? Кирмак дар љойи гарм парвариш карда мешавад. Чуно-не ки маълум аст водии Рашт иќлимаш сард аст ва кирмак бе гармї парва-риш карда намешавад. Хамаи ин дар њолест, ки неруи барќ аз имсол бозгарон шуд. Њангоми набудани барќ аз дигар манбаъњои алтернативии сўзиш-ворї истифода мекунем. Соли гузашта барои як килограмм пилла ба мо 3сомонї пардохт карда буданд. Ин нархе, ки ба мо медињанд, њатто њаминнархи энергияи барќро намепўшонад ва мо харољотњои иловагиашро азњисоби худамон мепўшонем. Давлати абарќудрати Шўравї њам барњамхўрд. Низоми давлатдорї низ дигар шуд. Дигар бо он чорањои маљбуриизамони Шўравї дењќонеро ба коре андармон кардан њам хуб нест. Њамањуќуќњои худашро мешиносаду эњтиром менамояд. Бояд ба шароити за-мони имрўза назар карда, муносибатњои байниякдигарї дар соњаи кишо-варзиро ба шароити бозаргонї мутобиќ гардонем. Ман чунин тарзи кир-макпарвариро дар шароити имрўзаи муносибатњои бозаргонї, ки њама чиздар бозор ќимати худро дорад, ќабул надорам! Њангоми парвариши кирмакшояд дењконон ягон имтиёз дошта бошанд, ки аз он айни њол бархўрдорнестанд ё намедонанд? Зиёд мехостам масъулони соњаи кишоварзии дил-хоњ ноњияњои кишварамон ба ќадри мењнати миёншикани дењконон раси-да, њимоя аз њуќуќњои онњо дар соња намуда, бањрашон шароит ва имтиё-зњои лозимиро љињати пешрафти он муњайё намоянд!

Илњом ТАШРИФОВ,сокини дењаи Бедаки ноњияи Рашт

АКСИ ГЎЁ

ЧАРО?ЧАРО НОЗИРОНИ РОЊ ДАР ВАЌТИКОР ЛИБОСИ ЗАРДИ САБЗЧАТОБ

НАМЕПЎШАНД?- Чаро нозирони роњ дар ваќти корї, мах-

сусан дар шањри Душанбе ва баъзан дар ди-гар минтаќањои кишвар, либоси махсуси ко-рии зарди сабзчатоб намепўшанд? Нозиронироњро бо ин гуна либос танњо дар посгоњњова ањён-ањён дар баъзе љойњо дидан мумкинасту халос. Нозирони роњ мувофиќи ќоидабояд дар ваќти корї бо роњхат (маршрутнийлист) дар нуќтаи корї таъмин бошанд, ки азваќт истифода набаранд. Мутасаддиёни соњадар ин бора бо њайати шахсии нозирони роњкадом тадбирњоро љињати ислоњи вазъ меан-дешанд?

Савриддин СОЊИБЗОДА,сокини ноњияи Файзобод

- Ба кормандони БДА, ки махсусан дар по-сгоњњои шабонарўзї ба хизмат сафарбар кардамешаванд, либоси болопўши зарди сабзчатоб ба-рои шабона дар роњ намоён будан, таъмин кардашудааст. Аз ин хотир, дар дигар минтаќањое, кикормандони БДА рўзона дар роњ назорат меба-ранд, пўшидани чунин либосњо зарурат надорад.

Тибќи талаботи "Дастуруламал оиди хадамо-ти роњбонии Бозрасии давлатии автомобили ВКДЉумњурии Тољикистон", барои њар як хатти сайригаштзанї ё посгоњ "Вараќаи хатти сайр (посгоњ)"тартиб дода мешавад. Ин вараќањо дар ќисминавбатдорї нигоњ дошта шуда, њангоми ба хиз-мат баромадани њайати шахсии БДА ба онњо додамешаванд. Дар баробари ин, аз тарафи масъули-ни БДА њолати хизматбарии њайати шахсї дарминтаќањои хизматї мавриди санљиш ќарор додашуда, оид ба мављудияти вараќаи хатти сайр диќ-ќати махсус дода мешавад.

Ба саволи Шумо сардори шўъбачаи маъму-риву амалии Хадамоти роњбонии РБДА ВКД ЉТмайори милиса Амирхон ЊАСАНОВ посух дод.

ХУДО БУЗУРГ АСТ

?-И БОБ

ОЁ АЗ ХУРДСОЛОН ТАЛАБ НАМУДАНИ РОХКИРОЌОНУНЇ АСТ?

- Мехоњам донам, ки аз синни чандсолагї наќлиётимусофиркаш (автобуси 3, 18, 6, 8, троллейбусњои 1, 3, 4,5 ва монанди он) барои хонандагони мактабхон пулакїаст? Оё аз хурдсолон (мактабхон) талаб намудани роњ-киро ќонунї аст?

Гулбањори ШАВКАТЗОДА,сокини ноњияи Исмоили Сомонї

- Мутобиќи моддаи 17-и Ќонуни Љумњурии Тољикистон "Дар бораи наќлиёт" мусофир њуќуќ дорад кўдаки то синни 5 -соларо бе пардохти њаќќи роњкиро аз хизматрасонии наќлиё-ти мусофирбари љамъиятї (ба ѓайр аз такси) истифода ку-над. Барои кўдакони синни аз 5 то 12 - сола пардохти 50%-ињаќќи роњкиро муайян карда шудааст. Мусофирони аз синни12 - сола боло бояд роњкироро пурра пардохт намоянд.

Ба саволи Шумо директори Муассисаи давлатии ком-муналии "Душанбенаќлиётхадамотрасон" Абдуњомид ШЕ-РАЛИЕВ љавоб дод.

НАХОД?

ОЁ НАСБИ ЊИСОБКУНАКЊОИ БАРЌЇ ПУЛАКЇ АСТ?- Дар аксар дењањои ноњияи Рўдакї њамакнун ба насби њисобкунакњои нави сохти Љумњурии

Мардумии Чин даст заданд. Мо нисбати ин навоварї ягон эрод надорем! Инак коргарони ШСХК «БарќиТољик»-и мањаллї њамин њисобкунакњоро насб карда, то ба дењаи мо наздик шуда истодаанд. Нига-ронї дар он аст, ки нозири барќе, ки аз тарафи шабакаи барќи фурўши ноњияи Рўдакї худашромуаррифї кард, мегўяд, ки насб кардани чунин њисобкунакњо бо пардохти муайяни пулї сурат меги-рад. То љое ман аз хешовандонам, аз шањри Душанбе огоњ шудам, насби чунин њисобкунакњо дарманзили ин ё он муштарии ШСХК «Барќи тољик» ройгон амалї карда шудааст. Магар њамин пулталбииин нозири барќ тамаъчўї нест? Оё њамин гуфтањои нозири барќ рост аст?

Сурайё ДАВЛАТОВА,сокини дењаи Комсомоли љамоати Зайнабободи ноњияи Рўдакї

- Њамчун барномаи пилотї њисобкунакњои барќї дар дилхоњ дењањои ноњияи Рўдакї аз тарафиШиркати сањњомии холдингии кушодаи «Барќи Тољик» ройгон насб карда мешаванд. Агар имкон бо-шад, дар бораи нозири барќе, ки худро корманди фурўши барќи ноњияи Рўдакї муаррифї кардааст ваба Шумо чунин пешнињод намудааст, ба мо муфассалтар маълумот пешнињод намоед, баъди санљ-иши хизматї мо љињати ислоњи вазъ то пеш карданаш аз кор чора меандешем!

Ба саволи Шумо сухангўи ШСХК «Барќи тољик» Нозир ЁДГОРЇ љавоб дод.

?-И НОБОБ

Масъули сањифа Абўалї НЕКРЎЗОВ, тел: 985 60 86 85

№12 (288), 13-уми июни соли 201216Мо дар хонаи худ забони худро зери по

кардаем. Забоне, ки дар зодбуми худ хорузор ва хандаовару нафратангез шудааст.

МУАССИС:Созмони љамъиятии

«ИНДЕМ»(«Информатика барои

демократия ва рушди миллї»).

Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораион муѓойират доранд. Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифодашудааст. Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардох-ти муайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд. Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчаш-ма дар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист. Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи«Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољи-кистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд.

Њафтанома дар Вазорати фарњ ангиЉу мњ у рии Тољикис тон ба ќайд

гирифта шу даас т.Индекси обуна: 68990

Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт»чоп мешавад. Теъдод 4 000

Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 1,5 сомонї

НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон,шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи3. Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09

Ќимати обуна барои як сол - 71 сомонию 76 дирам.

МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...

Шўъбаи иттилоот ва сиёсаттел: 224 25 09

Шўъбаи тањќиќот ва тањлилтел: 600 80 38

Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисодтел: 224 25 09

Шўъбаи реклом ва огоњиномањотел: 93 500 77 41

Масъули логистика ва чоп:тел: 93 591 02 01

Раиси Шўрои муњаррирон:С.А. Дўстов

Котиби масъул:Эраљи Амон

Эмомалї РАЊМОН,президенти кишвар:

Кайњо мехостам дар ин мавзўъ чизебинависам. Андешањоям мисли кало-баи риштаи саргуму печдарпечанд. Азчї оѓоз кардану бо чї ба итмом расони-дан мушкилї меовард.

Инак, гилсов (шпател)-ро канор гу-зошта, илњомамро фаро хондам ваќалам ба даст гирифтам, то алами дил-ро аз коѓаз ситонам.

Мавзўъ: руспарастї ва русзабониитољикон. Нафароне, ки ба чунин беморїгирифторанду асаби нозук доранд, бењ-тараш дар њамин љо нуќта гузошта азторнигор (блог) берун раванд, то боисималоли хотири онњо нагардад.

Хуб, бо хонандагони азизе, ки муто-лиаро идома медињанд, меравем саримавзўъ.

Хонандагони гиромї, ба саволи "Мотољикон кистем, чї миллатем ва чї хис-лат дорем? " чї посух мешавад гуфт?

Биёед мушт бар сина зада, мо Сино-ву Хайёму Рўдакиву Лоиќ доштем, намег-ўем. Мо давлати Сомониёну Самарќан-ду Бухоро доштем, намегўем. Ин њамазамони гузашта буд. Њозир мо кистем?Њар нафар, пиру љавон, аз олим то бадењќон, чї хидмате барои миллат, бароиВатан анљом дода метавонем?

НАМУНАИ ИБРАТ?!Барои як њарфи "а" ва "е" бо ўзбакњо

нотифоќем ва муштбаргиребон меша-вем. Онњоро аз худ паст мењисобем.Аммо онњо тавонистанд њуввияти худши-носии миллии худро боло бардоранд.Онњо дар Африка њам кўшиш менамояндбо забони худ њарф зананд. Ростї, инхислати онњо писандам омад. Чандинмаротиба шоњиди он будам, ки ўзбакњодар сўњбатхонањои маљозии интернетї,вебгоњњои љамъиятї, дар шањрњои Русия

- Баъди чанд сол, Љаноби олї? Бист сол меша-вад, ки интизорем, шукронаи ана њамин сарзамин.

- Итминон дошта бошед, ки манфиати зањматиимрўза ва фоидаи донишњои омўхтаатонро баъдичанд сол њатман мебинед.

www.tojnews.org

Донишфоидаинтизор

НазардаввакилСўњроб ШАРИФОВ, вакили парлумон:- Агар он маќомоти њукуматї, маќо-

моти ќонунбарорї ва тамоми он сохто-рњои институтњои шањрвандї ба ин ё онмасъала таваљљўњи љиддї зоњир меку-нанд, давлат бояд, њатман, назари худро

дошта бошад.

- Балотона гирам, устод. Суханњотон ким-чи хел ваќ-тњои охир мисли депутатњо-ми…. Ња, депутат таъйин шу-дам гўед.

БарќкамфасодсуханНозирљон ЁДГОРЇ, сухангўи "Барќи

тољик":- Зина ба зина таљдид намудани сох-

тор ин як мўњлати муайянро дар бар ме-гирад ва ин маънои онро дорад, ки њисо-бу китоб дуруст ва возењ аст. Ба назари

ман, мушкили фасод дар бахши таќсимоти барќ зиёднест.

- Ин назари Шумо, муњтарам журналист, сари чанд ра-иса об гирифт. Дар замони Санъат Рањимов њам њамин будназаратон, дар замони Шарифхон Самиев њам назари Шумоњамин буд. Кай ин назаратонро таѓйир медињед? Ё АбдуллоЁровро њам… -а?

ФолбидањсоларусшарикМўсо АСОЗОДА, собиќ раиси ЊХДТ дар

шањри Душанбе:- Аз нигоњи ман, шарики боэътимоди

Тољикистон дар дањсолањои оянда танњометавонад Русия бошад.

- Здраствуйте, господин Асозаде! Ассаляму алейкум,как у нас в Таджикистане принято говорить в подобныхслучаях…

ЯгонњофидаъвотољикАфзалшо ШОДИЕВ, њунарманд:- Љойи бањс нест, ки 75-80 фоизи мар-

думи Самарќанду Бухоро тољиканд. Роњ-бари давлати Ўзбекистон хуб медонад,ки даъвогари асосии Самарќанду Бухо-ро ягона ман њастам.

- Роњбарияти Ўзбекситон танку зирењпўшњояшро њамба сарњади Тољикистон танњо барои ягона шумо оварда-аст-ми?

МуољавоннабинномраисСафар САФАРОВ, муовини раиси

ЊХДТ:- Њозир љавоне, ки љумњуриро ўњда

карда битавонад, намебинем ва љавонњоњоло бояд дар њизб сайќал ёбанд дароянда мумкин мо љавонњоро пешнињод

њам намоем. Њозир номзади мо фаќат Эмомалї Рањ-мон раиси љумњури феълист.

- Сайќалаш чзе, акољон? Њо, оњана якљонда мепартоид-ку, занг мезанад, њамуна шумоњон сайќал мегўитон-ми?Фањмотар гап занид, ако.

ПУРБИН

"МАЁ ТВАЁ НЕ ПАНИМАИШ"ва дар Тољикистон ба забони модариихуд эњтиром гузошта, бо ўзбакї њарфмезаданд. Кўшиш менамоянд, ки вожаигўшхароши ўзбакиро ба гўши атрофи-ён бирезанд ва лаззат њам мебаранд.Агар забони онњо мисли забони порсїширину гуворо мебуд, шояд онро бай-налмилалї њам эълон мекарданд.

МО ЧЇ?Мо "доноем". Мо "замонавием". Мо

"пешрафта" ва "тараќќикардаем". Мочапаю роста зўр зада, аз худ русидонметарошем. Эй кош, њамон русиро бе-хатову дуруст донему навишта таво-нем. Хидмати шоёне барои зиндадориизабони бегона. "Доногии" мо ба дараљаерасидааст, ки тољик бо тољик русї њарфмезанад.

Мо дар хонаи худ забони худрозери по кардаем. Забоне, ки дар зодбу-ми худ хору зор ва хандаовару нафра-тангез шудааст. Забоне, ки ба маргрўбарўст.

ЧЇ БОЯД КАРД?Дуруст аст, ки "Забондонї- љањон-

донї" гуфтаанд. Аммо њар забон дарватани њамон забон истифода шавадбењтар нест? Бигзор мисли ўзбакњо дартамоми курраи Замин забони худроволо надонем. Њадди аќал дар Ватанихуд, дар хонаи худ, дар вебгоњу сўњбат-хонањои интернетї забони ширину гу-ворои худро эњтиром намоем.

Ин майдатарин корест, ки аз дастињар нафари мо меояд. Майдатарин хид-матест, ки њар нафари мо метавонемба хотири эњтироми лафзи волидайнихуд, ба хотири эњтироми бузургони гу-зашта, ба хотири эњтироми хоки азизизодгоњу сарзамини Тољикистон анљомбидињем. Чї гуфтед?

www.ilhom.wordpress.com

ЛАТИФА / ЛАТИФА

ЗАБОН ДОНЇ - ЉАЊОН ДОНЇ!Аввалин вазири корњои хориљаи

Тољикистон Каримов буд, соли 1991.Сафири Бритониёи Кабир нахустин борба Тољикистон омаданї мешавад вавазир, ки аз ин кор огоњ буд, тайёрїмедид, зеро ин якумин сафари мењмо-ни хориљї, яъне намояндаи Бритониёбори нахуст пас аз пош хўрдани Итти-фоќи Шўравї ба Тољикистон меомад.

Њамаи рўзноманигоронро даъваткарданд ва сафир њам омад, вале та-нњо набуд. Ў њамроњаш оилаашро њамоварда буд. Вазири корњои хориља њан-

гоми баромад бо забони русї мурољиаткард:

- Уважаеми господин посол, уважае-мая госпажа послиха…

ЛУФТАН-ЛУТФАНЯкумин сафари президенти Тољики-

стон Рањмон Набиев ба Эрон буд. Он ваќтдар Шўрои Олї намояндагони интелли-генсия ва опозитсия бисёр буданд вакўшиш мекарданд, ки љаласа бо забониадабии тољикї гузарад. Устод ТоњириАбдуљаббор њамеша сухангўи Шўрои олї- Сафаралї Кенљаев ва дигаронро ислоњмекард, мегуфт:

- Ин калима нодуруст ва љумлаи ќайдкардаатон нодуруст, бояд инхел гуфташавад. Лекин њамаи суханњояш бо лут-фан сар мешуд ва дар якчанд љаласаРањмон Набиев њам ширкат карда буд вабо њайрат ба ў нигоњ мекунад ва дар охираз Сафаралї Кенљаев мепурсад, ки инбача ин ќадар чї мегўяд?

Ваќте ки Эрон мераванд, Рањмон На-биев аз кормандони вазорати корњоихориљї араќ талаб мекунад, аммо онњомегўянд, ки дар ин љо араќ манъ аст, зерољумњурии исломї аст.

Рањмон Набиев норозї мешавад. Њарон чизе, ки эронињо мегўянд, президентаз Худойберди Холиќназаров, вазири ко-рњои хориљї мепурсад, ки ин љо чигап аст,инњо чї гуфта истодаанд? Пас ваќте кидар љои алоњида менишинанд президентРањмон мегўяд, ки ин чихел сафар аст,

чї давлат аст? Гап мезананд, њељ чизнамефањмї, араќ мумкин нест. Њамин"луфтан-лутфан"-и Тоњири Абдуљабборморо то њаминљо овард.

НОТАВОНЇСоли 1992 мо чанд рўзноманигор бо

устодон (сарварони оппозитсия) дарМосква вохўрдем. Дар як хонаи беруназ шањр љой гирифтем. Зимистон буд,хона хунук, шароити хона барои зинда-гии зимистона муњайё набуд. Мо дарберун њезум арра мекардем, устод То-њир бошад, моро нигоњ мекард ва баназди мо омаду гуфт, ки ман њам њезуммайда карда метавонам, биёед, ман њамкўмак кунам. Имомназари Холназаргуфт:

- Не, устод Шумо накунед!Аммо устод Тоњир исрор мекард, ки

њезум майда карда метавонад. Ваќтењезумро майда карда, тамом кардем,устод гуфт, ки ман дар печка алов меку-нам, шумо аз маѓоза хўрока гирифта,биёед. Пас аз баргаштан мебинем, кихона пури дуд, лекин бухорї оташ надо-рад. Устод Тоњир њайрон истодааст.Пурсидем, ки устод чї кор кардед? Гуфт:

- Намедонам, њич нафањмидам, инпечкаро њамин ќадар алов мекунам, ле-кин намешавад.

Имомназар бадоњатан гуфт:- Охир наход, ки як Тољикистонро

оташ зада тавонистию дар њамин як печ-ка алов монда натавонї?!

Шўхињо аз рўзноманигор,Темур ВАРЌЇ

№12 (288). Чоршанбе, 13-уми майи соли 2012

Documents