№45 (321). Чоршанбе, 29-уми январи соли 2013

№45 (321), 29-уми январи соли 2013 1

Шарњи сиёсї 3 Бидуни формат 7 6

Афзал БОСОЛИЕВ:

Нигоње ба музофот

Иттилоот ва тањлил барои одамони фаъол | №45 (321). Чоршанбе, 29-уми январи соли 2013 | Е-mail: [email protected]

њушдор

Холиќов, бо камфањмиюкаљфањмии худ

мардумро гумроњнакунед

њамрайъї

Нигаронии президентаз фасод дар

нињодњои давлатї

Дар љустуљўи тољик

пурбин

2

13

- Оё даъвати исломї дар кўчањои Душанбе имкон дорад?

Ќосими БЕКМУЊАММАД: Фаридун РАЊНАВАРД:

Дар ин шумора:

16

Фирор аз китобё нигоње ба иллатњои ин падида

Мактаб хонем ё нахонем?

Умаралї ЌУВВАТОВ:"Метарсам, ки агар сабтњоифшо шаванд, аз њаминљо зинда намебароям"

"Гуруњи 910":Инќилоб намешавад!

Бањси Ќаюмзод"Озодї" хабарнигорашро њифзнакард, ё нахост?

Аксизи Наљмиддинов -Нуралиевё чаро бензин арзон намешавад?

4

№45 (321), 29-уми январи соли 20132

НИГАРОНЇ

Шахсияти 3 тан аз 9 нафар ќурбонии сўхтори тањхонаи маљмааиистиќоматии "Газойл Сити", воќеъ дар кўчаи Херсони Њавзаи

маъмурии Љанубу Ѓарбии Маскав маълум гардид.

Нигаронии президентаз фасод дар нињодњои давлатї

ЊУШДОР

Эмомалї Рањмон аз даст доштани кормандони маќомоти ќудратї ва њифзи њуќуќ дар љиноятњои коррупси-онї ва мубодилаи маводи мухаддир дар љаласаи Шўрои амнияти Љумњурии Тољикистон изњори нигаронї кард.

Рањмон аз он, ки то имрўз яроќу ас-лињаи ѓайриќонунї дар дасти ањолївуљуд дорад, изњори нигаронї карда-аст.

- Танњо соли 2012 аз гурўњњоиљинояткор дар Вилояти Мухтори Кўњи-стони Бадахшон 442 мил силоњи оташ-фишони гуногунтамѓа ва миќдори зи-ёди муњимоти љангї мусодира кардашудааст, - менависад манбаъ.

Дар ин љаласа зикр шуд, ки маќо-моти њифзи њуќуќи Тољикистон дарзарфи 5 соли охир 128 парвандаи љино-ятиро нисбат ба 626 нафар фаъолонва љонибдорони созмону њаракатњоитеррористї ва экстремистї мавридитафтиш ќарор додаанд.

То имрўз нисбат ба 600 нафараъзои созмонњои диниву экстремис-тии "Њизб-ут-Тањрир", "Њаракати исло-мии Ўзбекистон" ва "Љамъияти Таб-лиѓ" беш аз 120 парвандаи љиноятїбаррасї гардидааст.

Дар љараёни љаласа роњбаронисохторњои мазкур доир ба натиљањоифаъолият дар самти мубориза бољинояту љинояткорї, хусусан, љиноя-

Дар ин бора дар сомонааш Даст-гоњи иљроияи Президенти Тољикистониттилоъ дод.

Бинобар иттилои манбаъ, дарљаласаи Шўрои амнияти ЉумњурииТољикистон оид ба натиљањои фаъо-лият дар соли 2012 ва вазифањо ба-рои соли 2013 Президент Эмомалї

тњои муташаккили трансмиллї, даст-гир намудани гурўњњои хавфнокиљиноятпеша, љамъоварии яроќу ас-лињаи ѓайриќонунї аз ањолї, аз байнбурдани шароити ба љинояткорї му-соидаткунанда ва дар маљмуъ, таъ-мини амнияту субот дар кишвар гузо-риш доданд.

Њамзамон, гузориш дода шудааст,ки соли 2012 љинояткорї коњиш ёфта,дар маљмуъ, 16 њазору 600 љиноят баќайд гирифта шуд, ки нисбат ба соли2011 270 адад кам мебошад. Дар инсол љиноятњои вазнин 23 фоиз ва боистифодаи аслињаи оташфишон 37фоиз кам шудааст ва ин бо назардош-ти он ки њолатњои пинњондории љиноя-тњо ва ё ба ќайд нагирифтани онњо низкоњиш ёфтааст.

- Дар натиљаи санљишњои моли-явї ва тафтиши љиноятњои коррупси-онї соли 2012 дар њаљми 166 миллионсомонї маблаѓњои буљетї зарари мо-лиявї ошкор гардидааст, ки ќисматеаз онњо ба сохторњои ќудратї ва њифзињуќуќ рост меояд, - хабар медињадсомонаи Дастгоњи Президент.

НИГАРОНЇ

Таърихи ба таври асроромезтарки њизб кардани ду нањзатї

ИРОДА

Аъзои Њизби нањзати исломии Тољикистон дар ноњияи Мастчоњ,ки аз манзили истиќоматии онњо маќомоти корњои дохилї дар на-тиљаи як амалиёти махсус ду нафари мусаллањро бо гумони дастдоштан дар амалњои террористї боздошт карда буданд, аз узвиятиЊНИТ даст кашидаанд.

45 % корбарон зодрўзи Паёмбари Аъзамро таљлил мекунандБар асоси як назарсанљии ѓайрирасмие, ки Ољонсии ит-

тилооти TojNews бо пешнињоди њафтаномаи љамъиятї васиёсии "Нигоњ" ба унвони "Зодрўзи Паёмбари Аъзамро таљ-лил мекунед?" дар тўли як њафта байни корбарони худ гу-заронд, маълум шуд, ки 45 дар сад (183 нафар) - и корба-рони ин сомона њатман зодрўзи Паёмари Аъзам (с)-ро таљ-лил мекунанд.

Дар ин назарсанљї 17 дар сад(71 нафар) варианти "Ин кор шартнест-ро интихоб карда, 17 дарсадидигар (69-нафар) гуфтаанд, ки инбидъат мањсуб мешавад.

Дар ин назарсанљї 8 дарсад (32нафар)-и иштирокчиён дар посух басуоли "Зодрўзи Паёмбари Аъзамротаљлил мекунед?" гузинаи "Кароњи-ят надорад"-ро интихоб кардаанд.

Дар миёни иштирокчиёни ин на-зарсанљии ѓайрирасмї њамагї 4дарсад (15-нафар)-и корбарониTojNews гуфтаанд, ки барои манфарќ надорад ва 9 дар сад (37)-идигараш варианти "На"-ро интихобкардаанд.

Назарсанљї аз 22 то 29-уми ян-вари соли 2013 идома кард ва дарон 404 нафар иштирок кард.

САДОИ МАРДУМ

Пурсиш бо фармоиши «Нигоњ» дар пойгоњи интернетииwww.tojnews.org гузаронида шудааст.

Теъдоди овоздињандањо 409 нафар.

Бино ба гуфтаи маќомот, дар љара-ёни муќовимати мусаллањонаи инафрод, як тан аз кормандони маќомо-ти интизомї љароњат бардошта, азонњо силоњи оташфишон мусодирагардидааст.

Илњом Беков, раиси бахши мин-таќавии ЊНИТ дар Мастчоњ, баTojNews гуфта буд: "Ба Юнус Ѓиёев,мўйсафеди мастчоњї, ки чанд солинљониб узвияти ЊНИТ-ро дорад,љиянаш бо номи Лутфулло бегоњи 9-уми январ ду нафарро њамчун мењ-мон аз Самарќанд муаррифї карда,ба хона медарорад.

Лутфулло, њамчунин, ба таѓояш -Ѓиёс Юнусов гуфтааст, ки ин афродисамарќандї барои ситонидани ќарзихуд аз нафаре ба ин љо омадаанд.Њамон шаб кормандони маќомот азманзили зисти ин узви ЊНИТ ин ду

Дар ин бора Илњом Беков, раисибахши ЊНИТ дар ноњияи Мастчоњивилояти Суѓд, иттилоъ дод.

Бинобар иттилои манбаъ, ЮнусЃиёев ва писари ў - Бурсуддин Ѓиёев,баъди боздошти гуруњи мусаллањ дарноњияи Мастчоњ, бо ариза аз узвиятиЊизби нањзати исломии Тољикистондаст кашидаанд.

- Ин нафарон сабаби тарки њизбкарданашонро шарњ надоданд, аммогуфтанд, ба ин тасмим онњоро касемаљбур њам накардааст, - мегўяд раи-си нањзатињои Мастчоњ.

Ёдрас мешавем, ки маќомоти ко-рњои дохилї дар бораи боздошти гу-руњи мусаллањ дар Шимоли љумњурїбо гумони узвият дар гуруњи террори-стии "Њаракати исломии Ўзбекистон"-ро, ахиран, шаби 9-ум бар 10-уми ян-вари соли љорї иттилоъ дода буд.

НИГАРОНЇМУРОФИАИ СУДЇ

Дирўз, 29-уми январ дар Судиноњияи Исмоили Сомонї мурофиаиохирини шањрдорї, раёсати њифзимуњити зисти шањри Душанбе ва Му-њиддин Кабирї, вакили ЊНИТ, дар пар-лумон доир шуд.

Ба њайси шоњид, хабарнигори ОИTojNews, ки гузоришаш аз рафти му-њокимаи лоињаи Ќонун "Дар бораињифзи њавои атмосфера" дар парлу-мони Тољикистон боиси ба суд каши-да шудани депутат шуда буд, пурси-да шуд.

Хабарнигор шоњидї дод, ки њанго-ми баррасии ќонуни мазкур, 8-умиоктябри соли гузашта дар Маљлисинамояндагон иштирок доштааст вафаъолияти вакилони мардумиро даррафти љаласа инъикос кардааст.

"Калимаи "урён" дар сарлавњаигузориши хабарнигор, ки гуфта ме-шуд, боиси ранљиши шањрдорї шуда-аст, мањсули эљоди хабарнигор аст вањељ рабте ба вакил надорад. Њамчу-нин, хабарнигор гуфт, ки дар гузоришмўњтавои мухтасари суханронии ва-килон дар бораи лоињаи ќонуни мав-риди зикр бо тањрири муаллиф дарсомонаи ОИ TojNes нашр шудааст,ки аз њифзи њавои атмосфера, аз онљумла, дар пойтахт нигаронї карда-анд.

Намояндањои шањрдорї ва Раё-сати њифзи муњити зисти шањр пеш-нињод карданд, ки даъвои МуњиддинКабирї алайњи онњо, ки 20 миллионсомонї тавони зарари маънавї кар-дааст, бекор карда шавад ва даъвоионњо ќонеъ карда шавад.

Бузургмењр Ёров, вакили дифоиМуњиддин Кабирї, эътироз кард, кидаъвои шањрдорї дар бораи паст шу-дани шаъну эътибори тарафи муќо-бил нодуруст аст. Зеро вакил инти-хобкунандаи халќ аст ва вакилро басуд додан маънои халќро ба суд до-дан аст. Ќабл аз нигаронињои вакилњам дар нашрияњо њатто маќомдоро-ни давлатї њам нисбати дарахтбурї

Ѓалабаи шањрдории Душанбе бар Муњиддин Кабирї

Суди ноњияи Исмоили Сомонї даъвои шањрдорї ва Раёсати њифзимуњити зистро нисбати Муњиддин Кабирї, вакили Њизби нањзати ис-ломии Тољикистон дар парлумон ќонеъ кард.

дар пойтахт изњори ташвиш кардаандва мо онњоро ба суд пешнињод кар-дем.

Баъди музокираи тарафњо, суд бахонаи машваратї рафта, таќрибан,баъди ним соат њалнома пешнињодкард.

Дар њалномаи суди ноњияи Со-монї гуфта мешавад: "Муњиддин Ка-бирї, вакили парлумон аз Њизби на-њзати исломии Тољикистон, дар сомо-наи TojNews расман раддия нашр ку-над ва аз маќомоти иљроияи њокимия-ти давлатии шањри Душанбе узр пур-сад".

Тарафњо њуќуќ доранд, ки њално-маи мавриди зикрро дар зинањои кас-сатсионї баррасї кунанд.

Вакили дифои Муњиддин Кабирїбаъди шунидани њалнома норозигиихудро баён дошта гуфт, дар кўтоњта-рин муњлат ба Коллегияи кассатсио-нии шањри Душанбе шикоят мебарад.

"Њалномае, ки нисбати вакилиМаљлиси намояндагони Маљлиси ОлииТољикистон бароварда шуд, ин нис-бати Маљлиси намояндагон - минба-ре, ки бо раъйи халќ интихоб меша-вад, бароварда шуд.

Дигар ягон вакил љуръат намеку-над, ки дар бораи масоили мухталифва он масоиле, ки мардум - интихоб-кунанда нигаронї мекунад, њарф за-нанд. Ин љо њам бетарафии Маљлисинамояндагон дар њифзи вакилаш зерисуол аст. Дар њоле, ки мо тамоми да-лелњои исботкунанда оид ба исботисуханронињои вакилро пешнињод кар-дем", -гуфт Бузургмењр Ёров.

Њаким Буриев, ваколатдори маќо-моти иљроияи њокимияти давлатї ваАбдусалом Љўраев, сардори Раёсатињифзи муњити зисти шањри Душанбе,гуфтанд, аз њалномаи суд ќаноатман-данд.

Бояд гуфт, гузориши TojNews азрафти муњокимаи парлумонии лоињаиЌонун "Дар бораи њифзи њавои атмос-фера" моњи октябри соли 2012 бо сар-лавњаи "Муњиддин Кабирї: 10 сол пасДушанбе "урён" мешавад" нашр шудабуд. Баъдан, љавоби шањрдорї ба гу-зориши мазкур дар сомона нашр гар-дид, ки дар он аз вакили парлумон дарробита ба изњори нигаронияш бидунифакту далел аз дарахтбурї дар пой-тахт талаби узрхоњї мешуд.

Шикояти шањрдорї ба суд баъдинашри вокуниши мазкур сурат гирифт,ки боиси шикояти љониби вакил гашт.Љониби Кабирї муќобили ин даъво басуд шикоят бурдааст, ки шањрдорї бонашри вокуниш дар сомонаи TojNewsзерњимояашро дуруѓгўй ва беимонномида, тањќир кардааст ва бояд љуб-рони маънавї дар њаљми 20 миллионсомонї пардохт кунад. Маблаѓи маз-кур, тавре љониби Муњиддин Кабирїизњор медорад, ба созмонњои њифзимуњити зист равона хоњанд шуд.

Ќазияи шањрдорї ва вакили ЊНИТаввалин бањси судии вакили парлу-мон барои суханронї дар муњокимаилоињаи Ќонун дар Тољикистон аст.

нафарро боздошт кардаанд".Юнус Ѓиёев дар робита ба ин ќазия

субњи 10-уми январ аз љониби корман-дони маќомот мавриди бозпурсїќарор гирифта буд.

Дар њамин њол, бино ба маълумо-ти маќомоти Прокуратураи вилоятиСуѓд, соли гузашта дар минтаќаи Ши-моли љумњурї нисбат ба 72 нафараъзои гуруњњои динии ифротгаро, азќабили созмонњои "Њизб-ут-Тањрир","Њаракати исломии Ўзбекистон" ва"Љамоати таблиѓ" 11 парвандаи љино-ятї боз шуда, пас аз тафтиш ба бар-расии суд ирсол гардидааст.

ЊНИТ дар ноњияи Мастчоњи вило-яти Суѓд бештар аз 900 аъзо дорад.

Њат

ман

45%

Ин

кор

шар

т не

ст

17%

Ин

бид

ъат

мањ

суб

меш

авад

17%

Кар

оњи

ят н

адор

ад

8%

Бар

ои м

ан ф

арќ

над

орад

4%

На

9%

№45 (321), 29-уми январи соли 2013 3

љамъиятиро вайрон карда бошад.Њол он ки хабарнигор баъди му-

вофиќа, дар њавлии ин Кумита бароиворид шудан ба назди АбдурањимХолиќов наздик ба 10 даќиќа, дарњавлї ва њавои сард интизорї каши-да буду баъди маълум кардани шах-сияти ў, дучори рафтори беадабонаиномбурдањо гашту ўро даѓалона азсањни њавлии Кумита бароварданїшуданд. Тањќиќи мо нишон дод, ки"майдаавбошї" дар њаќќи ин хабар-нигор, хатмкунандаи ду Донишгоњ ваќории мураттаби Ќуръон тўњматимањз асту навори видеоии пурраи онрўз инро исбот мекунад.

Ин ѓараз таърихчаи зиёда аз ду-сола дошта, бо нашри чанд матлаб,аз љумла, оиди пулакї шудани фат-во, танќиди китоби "Њуќуќи исломї"-и Абдурањим Холиќов ва аввалинљарима барои намоз дар Тољикистонрабт дорад, ки умедворем, аз љонибиљомеаи журналистї ва коршиносїмуфассал тањќиќ хоњанд шуд.

Мо мутмаинем, ки мурољиат баРИЗЉМ-и Вазорати корњои дохилииТољикистон натиљаи шиносбозии роњ-барияти Кумита бо роњбарияти инРаёсат аст, ки мо инро низ исбот хо-њем кард. Кўшиши боздошти Амрул-лоњи Низом дар санаи 16-уми янва-ри соли љорї дар дафтари кории ха-барнигор аз љониби чор нафар масъ-улини ин Раёсат низ ѓайриќонунїбуда, бањои њуќуќї мехоњад.

Мо умедворем, ки Прокуратураишањри Душанбе дар љавоб ба аризаихабарнигор ба ин амал бањои њуќуќї

Ба шиносбозї ва суиистифода азмансаб роњ намедињем!

ИНТРИГАИ РЎЗ

Мо, њайати эљодии Ољонсии иттилоотии Тољнюс ва рўзномаи "Нигоњ" азќазияи хабарнигор Амруллоњи Низом шадидан изњори нигаронї намуда, онронамунаи барљастаи ѓараз, шиносбозї, сохтакорї, суиистифода аз мансаб, беэњ-тиромї ба ќонун ва ахлоќи хизматчии давлатї арзёбї мекунем.

Бо дарки пайомадњои њуќуќии дарназари аввал, ночизи ин ќазия, моамалњои рањбарияти Кумита оид бакорњои дини назди Њукумати Тољики-стонро ѓайриќонунї дониста, онрохилофи сиёсатњои њукумат ва Пре-зиденти Тољикистон мешуморем.

Амалкарди раиси Кумитаи маз-кур, њамчунин, нишони бармалои бе-эњтиромии ў ба арзишњои демократї,ахлоќи хизматчии давлатї ва фарњ-анги идорадорї низ мебошад.

Мо бар онем, ки бе вокуниши љид-дии љамъиятї ва маъмурї монданион нишони беэътиної ба авлавиятиќонуну њуќуќи инсон ва озодињои дем-коратї будани Њукумати кишвар ваљомеаи шањрвандии Тољикистон аст.

Иддаои Кумита оид ба корњоидини назди Њукумати Љумњурии То-љикистон, ки боиси оѓози парвандаимаъмурї бо иттињоми "майдаавбошї"(моддаи 460-и КМ ЉТ) нисбати ха-барнигор Амруллоњи Низом аз љони-би Раёсати мубориза зидди љиноятњоимуташаккил (РИЗЉМ)-и Вазорати ко-рњои дохилии Тољикистон гашт, ама-ли муѓризонаи рањбарияти Кумитабуда, танњо ва танњо ба фаъолиятњоикасбии журналист рабт дорад.

Се тан аз "љабрдидагон"- тобеониАбдурањим Холиќов бо шумули роњ-бари дастгоњ ва ронандаи раиси Ку-мита иддао доранд, ки њамкори мосубњи 12-уми январи соли љорї беиљозат (?) ба њавлии Кумита воридшуда, бо рафтори даѓалона, њаќорат-ро нисбати посбон ва ронандаи раи-си Кумитаи дин раво дида, тартиботи

Ва њоло агар дар арсањои мухталифи илмиву фановарї ва њатто адабиву њунарїдар сатњи байналмилалї, таќрибан, њарфи тозае барои гуфтан надорем, бадалели аз китоб дур шудани мо ва махсусан, насли љавонамон аст.

ИЛЊОМИ ЊАФТА

ДИГАР КАСЕ НАМОНДА БУД ЭЪТИРОЗ КУНАД!Ваќте нозињо барои куммунистњо омаданд сукут кардам куммунист набудамВаќте сосиёл-димукротњоро гирифтанд сукут кардам сосиёл-димукрат набудамВаќте онњо барои Иттињодияњои тиљоратї омаданд эътироз накардам узви њељ иттињодияе набудамВаќте барои куштани яњудон омаданд дубора сукут кардам зеро яњудї набудамВаќте суроѓи худам омаданд дигар касе намонда буд эътироз кунад!

Мортин Нимеллер

дода, њамчунин, маќомоти прокура-тура аризаи ўро оиди бекор карданиќарори РИЗЉМ-и Вазорати корњои до-хилии Тољикистон оиди њуќуќвайрон-кунии маъмурї ќаноатманд месозад.

Мо ќазияи мазкурро хатари љиддїба озодии сухан чун яке аз рукнњоиасосии љомеаи њуќуќбунёд ва демок-ратї, ки солњо боз љомеаи шањрван-дии Тољикистон кўшиши расидан баонро доранд, њамчунин, монеъ шу-дани мансабдори њукуматї ба фаъ-олияти касбии журналистї, мањдудкардани дастрасї ба иттилоот вавайрон кардани талаботи ЌонуниЉумњурии Тољикистон "Дар бораи ит-тилоот", Ќонуни Љумњурии Тољики-стон "Дар бораи матбуот ва дигарВАО", њамчунин, талаботи Сарќону-ни Љумњурии Тољикистон арзёбїкарда, аз роњбарияти СЉ "ИНДЕМ"-муассиси Ољонсии иттилоотии Тољ-нюс ва њафтаномаи "Нигоњ", азмасъулини Иттифоќи журналисто-ни Тољикистон, Анљумани миллииВАО-и мустаќили Тољикистон,Шўрои ВАО ва Медиа-Алянси То-љикистон талаб мекунем, ки ба ма-ќомоти прокуратура оиди факти мо-неъ шудан ба фаъолияти касбиижурналист бо аризаи даъвогї му-рољиат намоянд.

Њамчунин, мо аз Њукумати Тољи-кистон, маќомоти зирабт, адвокатњо,њомиёни њифзи њуќуќи инсон ва со-змонњои њифзи њуќуќи башар даъватмекунем, ки ба ин ќазия бетараф на-бошанд, то мо дар якљоягї садди роњиѓараз, шиносбозї, сохтакорї ва суи-истифода аз мансаб бошем!

Умедворем, ки аз ин ба баъд низњеч яке аз ин амалњои номатлуб мо-неи рушди фаъолиятњои касбии жур-налистон нахоњанд буд.

Изњороти њайати эљодииОљонсии иттилоотии TojNews ва

рўзномаи "Нигоњ"

ЯК ШАРЊИ СИЁСЇ

аз ЌосимиБЕКМУЊАММАД

Фирор аз китобё нигоње ба иллатњои ин падида

Тайи як-ду соли ахир дар Эрон яке аз бањсњои доѓи расонањо ин аст,ки ба таври рўзона шањрвандони ин кишвар чанд даќиќа мутолиа меку-нанд. Намояндагони созмонњои расмї аз 75 даќиќа сўњбат пеш меоран-ду мухолифони онњо 7-9 даќиќаро ба њаќиќат наздик медонанд. Аммокоршиносони бетараф, ки ба омўзиши ин масъала машѓуланд, раќами25-27 даќиќа дар шабонарўзро нисбатан воќеї мешуморанд. 25-27даќиќа раќамест, ки хеле аз кишварњо расидан ба онро орзуи худ медо-нанд. Масалан, дар кишваре чун Русия, ки то фурўпошии Шўравї азназари мутолиаи сарона маќоми аввалро дар љањон ишѓол мекард, њолотибќи иттилои Маркази омўзиши афкори умумии ин кишвар, ба њисобимиёна танњо 9-13 даќиќа мехонанду бас.

Дар дунё кишварњои муваффаќтар њам вуљуд доранд, аммо њадафаз мисол овардани Эрони њамзабонамон он аст, то фикр накунем, кимутолиа фаќат хоси аврупоињову ѓарбињо, яъне кишварњои аз назарииќтисодиву иљтимої пешрафта аст. Эрон дар солњои наздик чанд баро-бар боло бурдани ин раќамро яке аз вазифањои муњими рушди фарњан-гии худ муќаррар кардааст. Ва дарки ањамияти мутолиа барои ояндаикишвар аст, ки њудуди ду соли пеш Владимир Путин китобхон карданимардумашро вазифаи умумимиллї эълон намуд ва сипас, дар ибтидоисоли гузашта пешнињоди ташкили фењрасти иборат аз 100 китоберо(дар мавриди таърих, адабиёт ва фарњанг) кард, ки њар як мактабхониРусия бояд бихонад.

Модом ки дар Русия вазъ чунин аст, пас, мо - тољикњо чї њол дорем?Дар тўли рўзу њафта ва моњу сол чї ќадар мутолиа мекунем, барои касемаълум нест. Фикр намекунам, ки дар сатњи миллї сохторе ва ё бунёдеба омўзиши ин масъала љиддан машѓул бошад. Машѓул набудан ба инмаъност, ки барои ислоњи вазъ пешнињодоти мушаххас вуљуд надорад.Ташкили китобхонаи бузург дар Душанбе иќдоми хуб аст, вале дар ка-нори он бояд корњои бунёдї сурат бигирад. Њеч кишваре бидуни муто-лиа пешрафт намекунад. Таърихи гузашта ва имрўзии миллатњои мух-талиф ин њаќиќатро тасдиќ менамояд. Ва њоло агар дар арсањои мухта-лифи илмиву фановарї ва њатто адабиву њунарї дар сатњи байналми-лалї, таќрибан, њарфи тозае барои гуфтан надорем, ба далели аз китобдур шудани мо ва махсусан, насли љавонамон аст.

Шояд, бархе аз хонандагони мўњтарам бигўянд, ки мушкилоти бе-шумори иќтисодиву иљтимої барои мутолиа на имконият ва на ваќтеробоќї мегузорад. Бо ин назар то њадде мувофиќам. Аммо набояд тасав-вур кунем, ки ѓизои маънавї фаќат дар сурате лозим аст, ки одам сербошад. Агар ин тавр буд, пас, тамоми фарзандони мансабдоронамонбояд олиму фозил мешуданд...

Баъзењо гаронии китобро сабаби камтаваљљуњ шудани мардум ме-донанд. Ин њам, шояд, беасос нест. Вале агар инсофан нигоњ кунем,мебинем, ки на танњо барои маводи ѓизої, балки барои сарулибос низњамарўза харљњои зиёде сурат мегирад. Дар ин масъала, махсусан,занону духтаронамон хеле фаъоланд. Масалан, бо як либоси пур-зарќу барќи маснўие, ки мехаранду саломатиашонро бо хатар рўба рў мекунанд, чанд китоб барои фарзандон ё додарњояшон мета-вон ба даст овард? Зимнан дар хеле аз кишварњо ба шумули Русияаксарияти афроде, ки мутолиа мекунанд, занонанд. Аммо, мутаас-сифона, дар Тољикистон зоњир аз ботин муњитмтар шудааст. Кур-таи гаронбањо надоштан айб аст, аммо фаќру нодории фарњангїљойи ору номус надорад.

Агар инсофан иќрор кунем, чанд нафар аз мо дар буљаи моњо-наву солонаи худ хариди маводи фарњангиро дар назар мегирем?(Ба љуз китобу дафтар, ки барои бачањоямон ќабл аз оѓози солинави тањсилї мегирем). Шояд, ба њар миллион сокини кишварамон70 нафар њам рост наояд. Вале дар хеле аз кишварњои пешрафтава мутамаддин дар канори маводи ѓизої ва сарулибос хариди ко-лои фарњангиро низ, њатман, мадди назар ќарор медињанд. Њаттодар мавриди хўроку либосворї сарфаљўї имкон дорад, аммо дарробита ба маводи фарњангї, не. Чаро? Зеро ба наќши созандаи ондар рўзгори худ бовар доранд. Вале китобу фарњангдўстии бешта-ри мо асосан дар сатњи иддао ва њарф аст.

Дар ин масъала наќши хонавода бисёр муњим аст. Зеро асосанаксари фарзандон падару модари худро бењтарин намуна бароипайравї медонанд. Ин аст, ки дар зиндагиашон умдатан хулќу ат-вор ва рању рафтори падару модари худро такрор мекунанд. Аммоагар иќрор кунем, чї ќадар фарзандонамон китобхониамонро ди-даанд, ки сармашќи њаёташон шавад? Бачае, ки дар муњити хона-вода мутолиаро надида бошад, ин кор берун аз хонавода барояшсахт ва њатто ѓайритабиї ба назар мерасад. Љомеаи мо аз њаминхонаводањое ташкил мешавад, ки бо китоб бегонаанд.

Ёдам меояд, ки дар замони донишљўиямон дар автобусу трол-лейбусњо хеле аз мусофирон то расидан ба истгоњашон китоб вамаљаллаву рўзнома мехонданд. Аммо дар панљ соли ахир камтараз панљ мавриди мутолиа дар наќлиёти љамъиятиро дидам, ки му-таассифона, таќрибан, њамаашон шањрвандони хориљї буданд...

Њарфњо зиёданд, вале мањдудияти ин сутун во медорад, тоњамин љо нуќта гузорем.

Ма

тла

би

ин

гўш

а а

нд

еша

њои

ша

хсї

буд

а,

ме

таво

над

бо

ма

вќе

ъи

«Ниг

оњ»

муѓ

ойир

ат

нам

ояд

.i

Абдурањмон Муњаммад,28 январ, 2013 - 21:56Парвардигоро, ин бародари

азизро аз шарри ањриманњои одам-сурату зањњоктабиат эмин нигањбидор. Тољикистонро ба як давлативоќеан, озоду демокросї табдилбидењ. ОМИН!

Гост, 29 январ, 2013 - 00:56Худованд шуморо аз он фитна-

ву туњмате, ки бароятон сохтаанд,наљот дињад ва дар он хизматњое,ки барои дину љомеа мекунед, Ху-

дованд нусрат дињад. ОМИН!Антишоњроњ, 29 январ,2013 - 12:28Суханбозї накун, бародар.

Онњое, ки пуштибонияшон мекунї,ба ту баринњо ниёз надоранд. Баро-дарон, журналистон! Шумо куњед, азин бодичањо натарсед! Зинда бодњаќиќат!

журналист30 январ, 2013 - 09:50РОЊ ба суи ЊАЌ! ба пеш!!!! бар

зидди мањалчигї, шиносбозї, беадо-

латї, тўњмати ногањонї!!!! Нест бодбеадолатї!!!

Соли Интихобот30 январ, 2013 - 13:11Агар журналсит зархарид бошад,

пас он идда аз њукуматдороне, ки бажурналистони ватани маълумот до-дан намехоњанд, ва ё аниќтарашкамбудињои худро аз онњо пушини-дан мехоњанд, зархарид нестанд, кибо њар васила дар Њукумат роњ ёфта-анд? Аз ин рў ваќти он расидааст, киЊукумати Тољикистон аз бањри баъ-зе аз масъулини таъин кардааш, кибо тафакури идорадорї дар асрњоигузашта имрўз кор мекунанд ва фа-рњанги идорадорї ва шањрвандпази-риро дар њоли њозир ба тарзи замо-навї надоранд,гузарад. Бас будагист,Њукумат бояд худаш дар ин маври-дњо чораўи кунад, то имиљи худродар арсаи дохилї ва љањонї нигањ-дошта тавонад. Њоло ваќти он раси-дааст, ки дар ин соли пур аз нишебуфароз ва бузургтарин имтињони сол-интихобот њукумати сиёсаташро ди-гар кунад. Аз бањри чунин мансабдо-ре ба монанди раиси Кумитаи дингузарад. Онро ба истеъфо фиристад,то ба дигарон дарси ибрат шавад вакасе баъд аз ин љуръат накунад, кибарои ѓаразњои шахсї ва гуруњїшуда, ба обуруи Тољикитон латмаворид кунад.

НИГАРОНЇШАРЊИ ХОНАНДАГОН

P.S: Баррасии матлаб дарwww.tojnews.org идома дорад. Ба сомонааз телефонњои мобилї њам ворид шудан

имкон дорад.

№45 (321), 29-уми январи соли 20134Њоло вобастагї аз маводи нафтии Русия аз 90 дарсади ќаблї ба 60 дарсадпоён омадааст. Дар њоли бекор шудани бољи гумрукї ин вобастагї хоњад

афзуд. Воќеан як вазъи пешбининашавандае пеш хоњад омад.

«ДИГАР ЧЇ КОР КУНЕМ?»Дар нишасти матбуотии вазири

молия Сафаралї Наљмиддиновмаълум шуд, ки вазорати ў ба њуку-мат пешнињод кардааст, то аксизимаводи сўзишворї ва мањсулотиспиртиву тамокуро баланд бардо-ранд. Ин масъала, ба ќавли Наљмид-динов, њангоми баррасии Кодексинави андоз пайдо шудааст, ваќтепешнињод кардаанд, ки барои ам-нияти экологї андоз љорї шавад.Аммо ин пешнињод ќабул намеша-вад. Вазири молия мегўяд:

- Он гоњ мо пешнињод кардем,ки андози аксизиро баланд кунем.Дигар чї кор њам кунем? Мо нафтугаз истењсол намекунем, поруи ми-нералиро аз хориљ меорем. Аммоњукумат њељ гоњ барои мураккаб кар-дани вазъ дар дохили кишвар иќдомнамекунад.

Аз рўи гуфтаи Наљмиддинов,имрўз сари њар тони маводи сўзиш-ворї 40 евро муќаррар шудааст вавазорати молия пешнињод дорад, киин раќам ба 90 евро боло бурдашавад. Љаноби вазир мутмаин аст,ки андози аксизї дар Тољикистондар муќоиса бо дигар кишварњоиљањон хеле пас асту дар таркибиќисмати даромади буљет њамагї 2дарсадро ташкил мекунад.

Дар пешнињоди вазорати молияљои норўшанї нест, вале он гуна кивазир онро асоснок мекунад, ман-тиќе надорад. Далели оддї: ваќтегазу нафтро худ истењсол намекунї,то куљо ќимат кардани мањсулот банафъи иќтисоду некўањволии мар-дум хоњад буд? Ягон намуди маво-ди сўзишворї дар Тољикистон ис-тењсол намешавад. Аз рўи иттилоимо, 10 - 12 њазор дар Суѓд ва ќарибњамин ќадари дигар дар Кўлоб бен-зин истењсол мекунанд.

Аммо њоло дар кадом шароитмехоњанд барои маводи нафтї ак-сиз љорї кунанд?

Наљмиддинов мегўяд, ки дарњоли њозир љорї кардани аксизвоќеї нест, зеро њанўз маводинафтї бо бољи гумрукї ворид ме-шавад ва нархи гарон дорад:

- Мо ба хулосае омадем, кимасъаларо пас аз имзои созишно-маи интиќоли маводи нафтї биду-

ни бољи гумрукї матрањ кунем.«Мо» - и Наљмиддинов ин вазо-

ратњои молия, рушди иќтисод васавдо, энергетика ва саноат ва ни-њоят Кумитаи сармоягузорї мебо-шанд.

Зимнан, Гул Шералї, вазириэнергетика ва саноат њам ин масъ-аларо шарњ дод. Вай гуфт, ин пеш-нињодро вазораташ ѓайри ќобилиќабул медонад, зеро барои истеъ-молкунандагон вазнинї меорад:

- Дар масъалаи аксиз мо чан-дин маротиба ба њукумат мурољиаткардем. Бори охир њафтаи гузаштазимни як нома изњор доштем, ки

ба ин њад. Шояд 10 ё баланду боло15 дарсад арзон шавад.

Ба назари Рањимзода, њамонбољи гумрукиро Русия мустаќим бабуљети Тољикистон медод, бењтарбуд.

2 СОМОНЇБа њамин минвол, интизорињои

сокинони Тољикистон аз он, ки пасаз бекор кардани бољи гумрукїќимати маводи нафтї, пеш аз њамабензин арзон мешавад, тањти суолмеафтанд. Иќтисоддонон тахминмезаданд, ки агар њоло як литр бен-зини навъи 92 дар бозор 6, 2 сомонї

гумрукї ба Русия месупорем. ДарТољикистон сари њар тон 50 евроаксиз, 5 дарсад бољи давлатї, 1 дар-сад харољоти гумрукї ва аз љамъиин маблаѓ, яъне њудуди 1120 дол-лар 18 дарсад - 200 доллари дигарандоз месупорем. Акнун таќрибанњисоб кунед, ки аз 1320 доллар 350долларро гирем, чї ќимат ба дастмеояд? 970 доллар. 4704 сомониву50 дирам. Ин барои як тон, на 1000литр. Дар мо на бо кило, балки литрмефурўшанд. Агар як тонро тахмин1100 литр њисоб кунем, нархи яклитри бензин тахминан 4,4 сомонїё камтар бояд шавад.

Аксизи НаљмиддиновЧаро бензин арзон намешавад?

мешаванд. Ин як бозори ношаф-фоф аст ва чандин бозингари дохи-ливу хориљї дорад, аммо њоло маъ-лум мешавад, ки аз бекор шуданилаѓви бољи гумрукї таѓйир боядхўрад ва ба нафъи бозингари асосї- Русия.

Акрами Холиќ, коршинос дарумури иќтисод мегўяд, дар њоли ко-њиш ёфтани бољи гумрукї эњтимо-лан талабот ба бензини кишварњоиОсиёи Марказї кам шавад:

- Маќомот шояд аз ин хавф до-ранд, ки бензини арзони русї бозор-ро мегирад ва ин маънои онро хо-њад дошт, ки воридот аз дигар киш-варњо кам мешавад. Њоло вобас-тагї аз маводи нафтии Русия аз 90дарсади ќаблї ба 60 дарсад поёномадааст. Дар њоли бекор шуданибољи гумрукї ин вобастагї хоњадафзуд. Воќеан як вазъи пешбини-нашавандае пеш хоњад омад.

Шариф Рањимзода њам мегўяд,то 15 дарсад коњиш ёфтани ќиматимаводи нафтї дар њоле хоњад буд,ки авомили дигар пеш наоянд. Дарбораи ин авомил вазир намегўяд,аммо инро њам зикр мекунад, ки аф-зоиши воридоти газ њам муљиби ко-њиши истифодаи бензин дар Тољи-кистон шудааст. Мантиќан, дар њоликам шудани истифодаи бензин та-лабот фаќат ба бензини арзон онњам русї мемонаду халос.

«ГАЗПРОМ»Ин љо суоли асосї пеш меояд:

агар аз маводи нафтї бо ин роњњомешавад вобастагиро аз Русия ко-њиш дод, ин ќадар муњим шуданимуомилаи нафтї бо он чї заруратдошт? Мо гўё ба ќимати бољи гум-рукї њузури пойгоњи низомии Руси-яро дар Тољикистон љуброн кардем,аммо ин тавр нашуд, балки набуда-аст. Њукумат љон канд, ки барои бар-хе ширкатњои тањти контроли «бо-лоњо» њаќќи реэкспортро ба дасторад, ки ба гуфтаи Гул Шералї, инњам ба даст наомад. Будубоши му-њољирини тољик дар Русия бояд сод-даву осон мешуд, ки нашуд. Пас То-љикистон чї гирифт?

Акрами Холиќ мегўяд, кўшишиболо бурдани аксиз њамоно аз худкардани бољест, ки русњо бекор хо-њанд кард:

- Маълум мешавад, љонкании инќадар маќомот танњо ба хотири он бу-дааст, ки барои кадом як ширкати тањ-ти назорати «болоњо» њаќќи реэкс-порт ба Афѓонистонро соњиб шавад.Аммо «Газпром» наќшањои худродорад. Ин ширкати бузурги љањонїњамчун абзори геополитикї дар дас-ти Кремл аст. Онњо њељ гоњ намегузо-ранд, ки бозори Афѓонистон аз дас-ташон равад. Ин њам як роњи нуфуздар ин кишвар ва њатто фаротар азон - то Покистону Њинд аст. Дар инминтаќа - аз Аврупо то Уќёнуси Њиндширкате ба тавоноии «Газпром» нест.

Ба ќавли коршинос, Ќирѓизистондид, ки намешавад, монд, ки равад,яъне бозори маводи нафтиашро пур-ра дар ихтиёри «Газпром» гузошт.Њоло нарх дар бозори Ќирѓизистонмўътадил аст. Инро аз Тољикистонмехоњанд, вале то ба њол муваффаќнашудаанд. Маълум нест, ки ин барзиёни мардум тамом мешавад ва ёширкатњои «болої».

Њар чї набошад, хулоса меша-вад, ки коњиши ќимати бензинро дарТољикистон набояд интизор шуд.Имрўз њарфи аксиз баромад, бозХудо медонад, ки дар ин њукуматбоз кадом роњњои аз худ карданибољи гумрукиро эљод мекунанд. Во-ќеан, ваќте вазираш мегўяд, ки ар-зон шудани бензин оќибатњои но-матлуб дошта метавонад, дигар чїљои гап мемонад?

Мардуми Тољикистон даринтизори онанд, ки байниРусияву ТољикистонСозишнома дар бораиинтиќоли маводи нафтї, ёсўзишворї имзо шавад.Вижагии ин созишнома инаст, ки Русия бољигумрукиашро бекормекунад ва нархи бензиндар Тољикистон арзонмешавад. Аммо тавре баназар мерасад, ин хаёлихом аст, ё «хестї, ки хобї».Бензин шояд арзоннашавад, ё арзон шавад њамхеле ночиз. Чаро?

ва навъи 98 - 7 сомонї аст, аввалї2 ва ахирї 2,5 сомонї арзон меша-ванд. Аммо Суњайлиддин Муњидди-нов, як тољир, ки аз Русия бензинмеорад, мегўяд, њукумат он ќадарба арзон шудани маводи нафтїманфиатдор ба назар намерасад. Баќавли ў, 8 намуди маводи нафтї -бензин, солярка, керосин ва ѓайрааз хориљ ба Тољикистон ворид ме-шаванд, ки дар њадди миёна сарињар тони онњо 360 доллар бољи гум-рукї гирифта мешавад:

- Нарх бештар дар худи Тољики-стон ќимат мешавад. Масалан, 1 тонбензинро дар Русия аз 400 то 500доллар мехарем. 350 доллар бољи

ЧАРО БОЯД ЌИМАТ НАШАВАД?Шариф Рањимзода мегўяд, ки

арзон шудани ќимати маводи нафтїдар бозор номуайяниро ба вуљудмеорад. Мантиќан аз суханони ў ху-лоса мешавад, ки арзон нашавад,хубтар аст. Аммо ин љо дигар оми-лњо њастанд, ки вазирон дар бораион шояд гап задан натавонанд.

Аввал. Мањдудияти воридот азРусия 1 миллион тон муќаррар шуд.Аз дигар кишварњо - Ќазоќистон,Ќирѓизистон, Ўзбакистон ва Туркма-нистон њам 650 њазор тони дигарворид мешавад. Аммо њамагї дарТољикистон ба њамин нархњо савдо

Фаромарзи ФОЗИЛ

БЕНЗИН БОЯД АРЗОН ШАВАД!!!.

Азбаски диктаторњо ќарибњамеша аз миёни табаќањои па-сти љомеа мебароянд, онњоаниќ медонанд, ки халќ чї ме-хоњад. Хоњишњои худро иљрокарда, онњо хоњишњои мардум-ро низ иљро мекунанд... Халќдўст медорад, ки ўро ќонеъкунанд, мисли падар навозишдоранд ва сахтгир бошанд.Онро њатто метавон ба љангњомоил кард.

Роберт ВАЛЗЕР

ќабул кардани ин пешнињод шартнест, зеро имкон дорад барои ис-теъмолкунандагон вазнинї орад. Мотарафдори ин пешнињод нестем.

Шариф Рањимзода, вазири руш-ди иќтисод ва савдо њам гуфт, киљонибдори аксиз нест, аммо љаво-баш духўра буд. Вай гуфт, ки даршароити кунунї поён рафтани ќима-ти маводи нафтї шарт нест, зеропас аз ин номаълум, ки чї вазъиятба вуљуд меояд:

- «Азия - плюс» навиштааст, кибензин арзон намешавад, «Озодї»навиштааст, ки 30 дарсад арзонмешавад. Њарду пешбинї нодурус-танд. Шояд арзон шавад, аммо на

№45 (321), 29-уми январи соли 2013 5

МИНБАРИ ФЕЙСБУКИЊОЯк ширкаткунандаи Фейсбук навореро аз Австралия барои бањс гузошт. Дар ин навор мубаллиѓон - миссионерони мусалмон дар кўчањои Австралия

гашта, ќисме ба мардум адабиёти исломї таќсим мекунанд, ќисми дигар бо мардум ба сўњбат ворид шуда, дар бораи ислому мусалмонї маълумотмедињанд. Мардум ба онњо бо рўи хуш бодиќќат гўш медињанд ё адабиёти онњоро мегиранд. Аммо њадаф аз ин навор Австралия нест. Фейсбукї дар инзамина ба Тољикистон руљўъ мекунад. Суоле њам, ки дар заминаи ин навор ба миён омад ва бањс шуд, ин буд:

Оё даъвати исломї дар кўчањоишањри Душанбе имкон дорад?

Мењр Собириён:- Не, имкон надорад ва дар оян-

да њам набояд иљозат дод. Чаро?Ин љо як тарафи масъала аст. Даъ-ват ба як дине, ки мо љонибдорашњастем. Лекин дар он кишварњоњама динњо озодона даъват меку-нанд ва њељ кас љанг њам намеку-над. Аммо агар дар Душанбе баѓайр аз таблиѓи ислом намоянда-гони дигар динњо њам баромада,озодона таблиѓот баранд, оромї базудї аз даст меравад. · Like · 1

Иззат Амон:- Мењри гиромї, мутмаин бо-

шед, ки дар кўчањои марказии Ду-шанбе намояндагони тамоми ди-нњо, ба љуз ислом њаќќи нашридинашонро доранд. Як бор азкўчаи Рўдакї гузашта, камеањамият дињед, аввалин касе, кибо тўдаи китобњо наздатон мео-яд, ин буддоињоянд, баъдан, ма-сењињо, њатто шайтонпарастњоњаќќи нашри динашонро доранд.Мутмаин бошед, ки агар даъватозод бошад, баръакс, њама гунахархаша ва нофањмї аз даст ме-равад. · Like · 2

Мењр Собириён:- Ана инаш аз њаќиќат дуртар

аст, акаи Иззат. Ман њар рўз аз кор-хона баромада, ба як тарафи шањр- марказ меравам, аммо ягон буд-дої ё масењиро надидам. Соли2000 дида будам, ки љавоне дарњамон кўчаи Рўдакї нишонии Сер-ковро ба рањгузарон медод, ки баон љо раванд. Аммо имр?з ќонунбаромадааст. Душанберо аз Авст-ралия фарќ бояд кард. Дар ин љо90% кўдакон бо таблиѓи ислом дарсатњи оилавї ба воя мерасанд вахољати таблиѓи зиёдатї дар кўчањонест. Бењтараш, таблиѓгарон раф-та, ягон кори хайр дар ятимхонањоё хонаи пиронсолон кунанд, дарњоле ки ваќти холї доранду онродар роњи Худо сарф кардан мехо-њанд. Донишманде мегуфт:Аќидањои шумо њамон ваќт меши-

- Ваќте кўдакро дар руњияи инсондўстї тарбият мекунанд, њељ гоњ хишти аввалитарбия каљ намеояд. Ва фарќи Австралия аз Тољикистон дар њамин аст, ки 99%(?)мусалмонанд ва вазифаи худро, ки шумо гуфтед, иљро мекунанд.

кананд, ки онро бар сари дигаронтањмил кунед.

Зафар Пурдил:- Оѓо Мењр, тањмил ва таблиѓ

як чиз нестанд.

Иззат Амон:- Шумо гуфтед, ки тољикон аз

кўдакї бо ислом бузург мешаванд,вале инсофан њамин рўзи якшанбеба калисои масењиёне, ки дар ќисма-ти 46 шањр, шафати бозори СултониКабир воќеъ аст, ташриф биёваред,он љо њамагї тољиканд ва шумора-шон аз 1000 зиёдтар аст. Яъне агарфазои даъват ба ислом холї бошад,пас, намояндањои дигар динњо инфазоро пур хоњанд кард.

Мењр Собириён:- Дўстон, ман њам узви њамин

љомеа њастам ва мебинам, ки чїтаблиѓ мешавад ва чї тањмил. Хеле

хурсанд шудам, ваќте ќонуне ба-ромад, ки маќсадаш њифзи кўда-кон аз тањмили маз?абї буд. Валеафсўс, ки нопурра буд ва аслан,дуруст кор намекунад. Кўдакони моаз тањмили мазњабии падару мо-дари худ њифз намешаванд.

Зафар Пурдил:- Мисли отчётдињии њукуматдо-

рони мо гап мезанад, Мењр)))))

Файзинисо Воњидова:- Имрўз дар бозорњо мебинам,

ки занњои мусалмони мо бо рўсарїбо тиљорат машѓуланд ва дандонњоихудро бо хандањои "зебо" ба дилхоњхаридор ба намоиш гузоштаанд, дардањон жвачка, мисли њайвон каф-ша доранд, дар нуќтањои мубоди-лаи асъор низ бародарони мусли-ми мо бо фоизгирию фоиздињиимаблаѓ машѓуланд, агар бигўям,шояд, сањфа камї кунад, аз њамин

МАВЌЕЪ

Кўшишњои њукуматро оиди танзими тамокуро ќабул доред?Сиёвуш ШАРИФОВ, сокини Душанбе:- ЊА! Фикр мекунам, ки ин ќонун боиси дастгирї аст, лекин каме

камбудї дорад ва он њам дар гирифтани иљозатнома. Дигар пањлў-њояшро ман дастгирї мекунам, чунки агар ин дафъа ќонуни пеши-наро њам дуруст ва мукаммал намоянд, хуб мешавад. Агар мутаха-сиссон ягон чизро баровардани мешаванд, зарар ва фоидаи онроба инобат мегиранд, пас баъди хулоса мебинанд, ки кадом пањлузиёд аст, яъне зарар ё фоидаааш. Ин фармон барои табаќае, киистифода мебаранд, мумкин маќбул набошад, лекин агар аз пањл-ўи тиббї гирем, чї ќадар ба саломатии худаш ва атрофиён фоидадорад. Овозањое њам буд, ки љанги Бадахшон аз пушти бизнесисигарет аст ва дар он љо як генерали бонуфузи тољик љон додубоиси марги чандин нафари дигар шуд. Пас хуб мешуд, ки фармо-ни дигареро мебароварданд, ки нўшокињои спиртиро манъ мекар-данд, ё кореро мекарданд, ки нархаш гарон шаваду дастрасї баон одамони кам дошта бошанд.

Алиризо ЊАЌНАЗАР, муњољирбача:- НЕ! Фармони мазкур дар асли худ бадї надорад. Аммо ман

чаро онро ќабул надорам? Барои он, ки назоратчиёни ќонунбештарашон дар Тољикистон ба љои салла калла меовардагињо-янд. То он замоне, ки фањмиши назоратчиёни ќонун иљрочиё-наш баланд нашавад, њар ќонуну фармоне, ки барои мањдудкардани амале (гарчи амали носавоб њам бошад) содир меша-вад, натиљаи заруриро ба бор намеоварад. Масалан, манъи си-горкашї дар љойњои љамъиятї. Чигуна амалишавии њамин бан-ди ќонун дар Тољикистон нишон медињад, ки аз фармони болочиро бояд интизор шуд. Барои боло бурдани фањмиш ва масъу-лияти кормандони њифзи њуќуќ њукумат масъул аст, ки механиз-ми суфташудаеро роњандозї кунад. Агар масъулини нињодњоизиддахл фаъолияти худро дар асоси гиромї доштани волоиятиќонун анљом дињанд ва инсон барояшон волотарин арзиш бо-шад, мо ба њељ мањдудкуние ниёз надорем.

Тибќи фармони президенти Тољикистон минбаъд фурўши мањсулоти тамоку дар асоси иљозатнома ба роњ монда мешавад. Инчунинсупориш шудааст, ки дар санадњои ќонуние, ки ба ин фармон иртибот доранд, мутобиќ карда шаванд. Ду сол ќабл - 1-уми январи соли2011 парлумони кишвар ќонун «Дар бораи мањдуд намудани тамоку» - ро ќабул кард ва маќсад мањдуд кардани истеъмоли тамоку дарљойњои љамъиятї буд, аммо бањона њифзи саломатии мардум. Бояд љойњои махсус муќарар карда мешуд ва нафароне, ки риоя намекар-данд ба љавобгарї кашида мешуданд. Пас аз ќабули ќонун њар рўз дар телевизионњои давлатии кишвар гап сари носу сигор мерафт.Чанд рўз пеш Русия ќонун ќабул кард, ки фурўши носро мањдуд мекунад ва президенти Тољикистон њам фармон баровард.

Тибќи фармони мазкур минбаъд носфурўшњо њам иљозатнома мегиранд, вале муаммо ин аст, ки ба бозори гарми тамоку кї чашм алокарда бошад ва барои чаро боз гаронї пеш меорем? Вобаста ба ин мавзуъ «Нигоњ» пурсид:

хотир, бародарон, амали њар яки мова мусалмон будани ману Шуморотанњо Худои яккаю ягона муќаррарменамояд. · Like · 2

Мењр Собириён:- Ваќте кўдакро дар руњияи ин-

сондўстї тарбият мекунанд, њељгоњ хишти аввали тарбия каљ наме-ояд. Ва фарќи Австралия аз Тољи-кистон дар њамин аст, ки 99%(?) му-салмонанд ва вазифаи худро, кишумо гуфтед, иљро мекунанд. Ди-гар њољат ба таблиѓоти кўчагї мо-нанди австралиягињо нест.

Иззат Амон:- Кишвари мо - кишваре шуда-

аст, ки масъулинаш аз гузоштанинамоз назди рањбарияти худ мења-росанд. Мутмаинам, ки бисёре азонњо намозгузоранд, вале намоза-шонро пинњонї адо мекунанд.Дўсте наќл мекард, ки ваќте љано-

заи Асадулло Ѓуломов, ноиби Сар-вазири кишварро, ба масљид азбањри адои намози љаноза овар-данд, тамоми аъзои њукумат даркурсињо, дар як кунљ мисли тамо-шобин нишастанд. Касе аз онњољуръат накард, то дар сафи намо-зи љаноза рост биистад. Њол он ки,худам медонам, бисёрињо намоз-хонанд. Яъне тарс аз рањбариятбарои масъулини давлатии мо беш-тар аз тарси Худо ва гузоштанинамоз аст. Баъид аст, ки чунин му-салмонї назди Худо ќимате доштабошад. · Like · 1

Мењр Собириён:- Дўстон, илтимос, биёед, аз

Њукумати ЉТ исломофоб натаро-шед. Бале, бо равияњо ва шахсия-тњои исломие, ки дар амалњои онњохатар ба амнияти худро мебинанд,мубориза мебаранд. Албатта, ше-ваи ин мубориза нодуруст ва гоњотањќиркунанда аст. Аммо аз инсофдур наравед, њамаи онњо њам му-салмон њастанд ва инро расмантасдиќ мекунанд. Чї тавр онњо ме-тавонанд худ - душмани худ бо-шанд? Ман њатто ба бесабаб душ-манї кардани ѓайримусалмонњобовар намекунам, чї расад ба њуку-мати мусалмони худамон. · Like · 3

Сирус Венс:- Њукумати ЉТ аз исломофоб

бадтар аст. Магар бастани масљи-дњо, ќапида бурдани ришдорњо,манъ кардани кўдакњо ба масљиддаромадан, азони баланд надодан,таълими исломиро дар хонањовубалки масљидњо манъ кардан ваѓайра?! Агар ба ягон мусалмонидавлати араб ин гап?оро гўем, мег-ўяд, "шояд, дар ягон давлати куф-фор зиндагї доранд мусалмонњоибечора"

Зафар Пурдил:- Сурушљон, барои он ки аламу

дарди мусалмононро бифа?м?,бояд ки мусалмон бошї. · Like · 1

№45 (321), 29-уми январи соли 20136- Алњол нисбат ба солњои пеш таваљљўњи волидайн ба илмомўзии фарзандњояшон зиёд

шудааст ва ѓамхории њукумат низ ба соњаи маориф хеле зиёд ба назар мерасад, ки далелиинро метавон њамасола аз маблаѓњои зиёди ба ин соња људокардаи буљаи кишвар арзёб?

Љалби хонандагон ба зинаи са-вуми тањсил дар њамаи шањруноњияњои вилоят нисбат ба соли гу-зашта ѓайр аз шањрњои Ќайроќќум,Чкалов ва ноњияи Шањристон зиёдшудааст. Дар шањру ноњияњои ном-баршуда ин нишондињанда баръак-си њолро нишон дода, нисбат ба солигузашта дар шањри Ќайроќќум -2.3% , Чкалов - 3.3% ва ноњияи Шањ-ристон 0.9% коњиш ёфтааст. Дарвилояти Суѓд бошад, соли хонишигузашта синфи 9-ро 43 њазору 188нафар хатм намуда, ба синфи 10дар соли хониши љорї 32 њазору 509нафар ё худ 75.3 %-и хонандагонљалб шудаанд. Ин шумора нисбатба соли гузашта 3.3% зиёд аст.

нигарон кардааст ва кам нестандон нафароне, ки њатто дар дониш-гоњ тањсил кардаву бо сабаби на-ёфтани љойи кори мувофиќ ба Ру-сия барои муњољират мераванд, киин њолатро дида, бештари хонан-дагон аз бањри хондан мебароянд.Сари ваќт нашудани дарс ва нара-сидани омўзгорони варзида низ якеаз омилњои дигари дур шудани хо-нандагон дар зинаи савуми тањсилмебошад, иброз медоранд корши-носон.

ЌОНУН НИЗ БОЯДМУТОБИЌ БОШАД

Имрўз ќонунгузории кишвар ба-рои њар як шањрванд гирифтани

Мактаб хонем ё нахонем?

Имрўз дар вилояти Суѓд 11 мактаби ибтидої, 123 мактаби асосї, 701 мактаби миёна, 33гимназия, 23 литсей, 4 мактаб-кўдакистон, 2 интернати санаторї, 3 интернат барои кўда-кону ятимони бепарастор ва 4 интернат барои кўдакони нуќсондор фаъолият бурда, дармаљмуъ, 464 њазору 304 хонандаро ба тањсил фаро гирифтаанд. Аммо љалби хонандагон базинаи савуми тањсил њамоно ташвишовар боќї мемонад.

66.3% ва Панљакент бошад, 69.2%талабагон ба зинаи савуми тањсилљалб карда шудаанд. Масъулинимаорифи вилоят иброз медоранд, кидавоми сол ба масъалаи ќабули дух-тарон ба зинаи савуми тањсил диќ-ќати махсус дода шуда, аз 72.4 %-исоли гузашта имсол то ба наздики76 % зиёд шудааст. Вале тањлилњонишон медињанд, ки на дар њамаишањру ноњия?о нисбати ин масъаладиќќати љиддї дода мешавад. Ќабу-ли духтарон ба зинаи савуми тањсилдар шањрњои Ќайроќќум - 3.6%, Ху-љанд - 2.1%, Табошар - 4.9%, Чкаловва Исфара 0.1 - 0.3% кам шудааст.

Сабаби дар синфњои болої тањ-сил накардани духтаронро коршино-

НИГАРОНЇ

Писари Њукумов "Имрўз NEWS"-ро ба суд кашид

ЌАДАМ

Писари Амонуллоњи Њукум Рустам Њукумов аз болои рўзномаи"ИмрўзNews" ва сармуњаррири ин рўзнома Назири Нусрат дар роби-та бо як матлаб дар бораи ў, ки моњи октябри соли гузашта дар рўзно-маи мазкур чоп шуда буд, ба суд шикоят кардааст. Гуфта мешавад,Рустам Њукумов дар аризаи шикоятиаш 50 њазор сомонї зарари маъ-навї талаб кардааст.

Матлаби "Боќиев ва Њукумов:фарзандоне, ки "дарди сар"-и па-дар шуданд" 16-уми октябри соли2012 чоп шудааст.

Бино ба гуфтаи Назири Нус-рат, сармуњаррири рўзномаи"ИмрўзNews", дар маќолаи мазкурсухан атрофи писари президентиЌирѓизистон Ќурмонбек Боќиевмеравад, ки тибќи хоњиши Бишкеказ ИМА, маќомоти Вашингтон боз-дошти ўро аз маќомоти БританияиКабир талаб намуданд. Баъдибоздошт Боќиев бо пардохти љуб-ронпулї рањо шуд.

Дар матлаби нашркардаи"ИмрўзNews" ин њодиса ба ќазияиписари Амонулло Њукумов, раи-си КВД "Роњи оњани Тољикистон",ки соли 2008 бо гумони нашъа-љаллобї боздошт шуд, муќоисашудааст.

Озодшавии Рустам Њукумовба ќазияи халабонњои рус ростомад. Ба навиштаи расонањоирусї, ахирињоро ба писари ман-сабдори тољик иваз карданд.Сармуњаррири "ИмрўзNews" мег-ўяд, дар матлаби мазкур њаминнукта таъкид шудааст:

"Рустам Њукумов иддао до-рад, ки рўзномаи "ИмрўзNews"ўро дар ин матлаб љинояткориашаддї номидааст, дар њоле кидар ин матлаб чунин ибора нест.Гуё бо њамин рўзнома беш аз 10њазор доллари ИМА зарар расо-нидааст. Аммо маълум карданашудааст, ки ин маблаѓро Рус-там Њукумов ба куљо сарф карда-аст", - мегўяд Назири Нусрат.

Фарзона АШЎРМАДОВА,Tojnews

Зиндагї худ мактабест,ки барои хатми он саросемашудан нашояд.

Эмил КРОТКИЙ

Сардори Раёсати маорифи ви-лояти Суѓд Саидмухтор Љалоловмегўяд, дар бархе аз шањруноњияњои вилоят омилњое њастанд,ки боиси аз тањсил дур мондани хо-нандагон мегарданд.

- Алњол нисбат ба солњои пештаваљљўњи волидайн ба илмомўзиифарзандњояшон зиёд шудааст ваѓамхории њукумат низ ба соњаи ма-ориф хеле зиёд ба назар мерасад,ки далели инро метавон њамасолааз маблаѓњои зиёди ба ин соња људо-кардаи буљаи кишвар арзёб? кард.

"ДУХТАР ЧИЮ ХОНДАНАШ ЧЇ?"Аксар волидайн дар рустоњои

дурдасти кишвар хондани фарзан-дњояшон, махсусан, духтаронродар зинаи савуми тањсил хуш ќабулнадоранд. Ба андешаи онњо, бароидухтар навиштани ному насаб вахонда тавонистани он кифоя аст, кионро метавон то синфи 9 пурраомўхт. Тибќи маълумоти Раёсатимаорифи вилоят, дар шањруноњияњои Кўњистони Мастчоњ -60.5% , Мастчоњ - 61%, Табошар -

сон аз пайдо шудани њар гуна гапукалочањо гирди номи духтарон дарин марњила медонанд, ки ин латмабарои минбаъда шавњар карданионњо мегардад. Аксар хонаводањониз духтарони "хондагї"-ро келин на-мекунанд. Ин омилњо сабаб мегар-данд, ки волидайн хондани духтарњ-ояшонро баъди синфи 9 боздоранд.

Ин дар њолест, ки уламои исломїмегўянд, агар дар оила ду фарзанддошта бошеду имконияти хононда-ни як нафари онњоро дошта бошед,пас, бояд аввал духтарро хононед,зеро ки ў оянда модар - тарбиятга-ри насли наврас аст. Ваќте модарбосавод аст, албатта, фарзанд њамбосавод мешавад ва њам тарбияихуб мегирад, омадааст дар њадис.

ЌОНУНЊОИ НОНАВИШТАЗамони Шўравї њам дар баъзан

дењоту шањрњо ќонунњои нонавиш-тае љорї буд, ки тибќи он хонданидухтарон дар донишкадањо манъбуд. Агар дар он ваќт духтар аз де-њоти дурдаст ба шањр омада мехонд,касе аз љавонписарон бо ў хонадорнамешуд. Аммо имрўз дар бароба-ри духтарњо, мутаассифона, писар-њоро низ мушоњида кардан мумкинаст, ки аз тањсил дар синфњои болоїхуддорї мекунанд. Онњо баъди хат-ми синфи 9 як муддат андармоникорњои хољагї мешаванду сипас роњсўи муњољират мегиранд.

Ба назари коршиносони соња,шароити имрўзаи кишвар онњоро

маълумоти миёнаи нопуррароњатмї муайян кардааст. Агар дарќонун низ гирифтани маълумотипурраи мактабиро фарз нишонмедоданд, хонандагон пурра мак-табро мехонанд. Аммо Дилошўб,як нафар, аз таљрибаи хеш мег-ўяд, имрўз системаи маориф худдар сатњи зарурї ба роњ монданашудааст.

Дар кишвари њамсояи Ўзбеки-стон 7-8 соли охир мешавад, кихонандагон то синфи 9 мехонан-ду баъдан, дар ягон коллељ тањ-сил мекунанду соњиби ягон касбуњунар мешаванд. Имрўз дар би-сёре аз мактабњои миёнаи мо,ќариб ки, дарси дуруст намеша-вад ва то синфи 9 талабагон ал-лакай маълумоти заруриро меги-ранд ва чї њољат барои сарфибењудаи ваќт? Љойи пўшидан њамнест, ки дар мактабњои миёна ом-ўзгорони хуб ангуштшуморанд вааз омўзгороне, ки дониши кофїнадоранд, чиро метавон омўхт?Хуб аст, ки хонандагон баъди хат-ми мактаб як роњашонро интихобнамоянду пайи коре шаванд. Инњам бар манфиати худашон вањам бар манфиати волидайнашонаст ва дар охир, бар манфиатибуљаи кишвар. Чунки њамасола азњисоби буљаи кишвар ба соњаимаориф маблаѓњои зиёде сарфкарда мешавад.

Афзал БОСОЛИЕВ

№45 (321), 29-уми январи соли 2013 7Дар гузориш њамчунин гуфта мешавад, 1,9 дар сад гуфтаанд љашни Наврўз барояшонмуњимтарин њодисаи сол дар Тољикистон буд. 1,3 фоиз азнавсозии Ќасри Арбоб ва 1,2фоиз шомил шудани Тољикистонро ба "Созмони умумиљањонии тиљорат" ном бурдаанд.

Дар нишасти матбуотии таќви-мии Агентии назорати давлатии мо-лиявї ва мубориза зидди коррупсия,ки чанд рўз пеш баргузор шуд, роњ-бари Агентї Фаттоњ Саидов дарљамъи рўзноманигорон гуфт, киагентї алайњи Умаралї Ќувватов ваписари амакаш Гадоев Шароф солигузашта парванда боз карда буд. Ўгуфт, "бисёр њодисањое њастанд, кињоло шумо - рўзноманигорон наме-донед ва барои њамин саросема на-шавед, тоќат кунед, ваќте мо ўро би-ёрем, њамаашро мефањмед. Ќувва-тов шањрвандони Чин ва Афѓонистон-ро фиреб карда, њатто чанд нафарро"гаравгон" гирифтааст".

Фаттоњ Саидов дар ин бора замо-не сўњбат кард, ки Умаралї Ќувва-тов, роњбари "Гурўњи 24" аз 24-умидекабри соли гузашта ба ин сў дарбоздоштгоњи Дубайи Аморати мутта-њидаи араб ќарор дораду маќомотиТољикистон кўшиши ба кишвар ис-тирдод кардани ўро доранд. Ба ха-барнигори "Нигоњ" муяссар шуд, китавассути њамсари Умаралї Ќувва-тов ва имконоти Скайп ба "мањбусиДубай" чанд суол дињад:

- Љаноби Ќувватов, чї њол до-ред ва вазъатон чї тур аст?

- Шукр, ањволам хуб аст. Вазъикунунї њам бад нест. Бубахшед, киман њамагї 10 даќиќа бо шумо гапзада метавонам, њар суол доред, ме-тавонед дињед.

- Маќомоти Аморот ба шумоайб эълон карданд? Ќазияи боз-доштатон њал нашудааст?

- Тибќи ќонунњои Аморат, манбояд дар боздоштгоњ 40 рўз бошамва дар њолати истисної боз 15 рўзидигар хоњам монд. Дар мавриди манагар асноди зарурї љамъ нашавад,бояд маро љавоб дињанд.

- Сарусадоњо њаст, ки шумороба Тољикистон интиќол медињанд.Оё хабар доред, ки он љо чї гапаст, шуморо истирдод мекунанд?

- Овозањо буданд ва мешаванд.Аз тарафи њукумати Тољикистон њамодам омада буд, ки њуљљатњои зару-риро пешнињод намоянд, то маро ис-тирдод кунанд, вале љониби Аморотинро ќабул накарданд, чунки дар инљо њам фањмиданд, ки маќомоти То-љикистон асноди даќиќ надорад.Њуќуќшиносон ба љониби Аморот да-лел оварданд, дар Тољикистон асно-ди ѓайриќонунї месозанд ва ба инањамият бояд дод. Дар њаќиќат њамин кор шуд. Ваќте маро боздошт на-муданд, дар давоми се рўз љонибиТољикистон бастаи њуљљатњое ирсолкард, лекин ѓайриќонунї, чунки инњуљљатњо бояд бо роњи дипломатїпешнињод мешудаанд. Дар Тољикис-тон ба ин ањамият надодаанд ва инњоњам ќабул накарданд. Онњо ваќтењуљљатњоро оварданд, як гапро гуф-та буданд, лекин баъде, ки дар Амо-рат фањмиданд, ки мо оппозитсияисиёсї њастем ва диданд, ки аз киш-вари мо барои ман 10 намуди гунањ-горї муайян кардаанд, ба инобат на-гирифтанд. Ваќте инро дар Душанбефањмиданд, як гурўњро равон кар-данд, аммо дар Аморати муттањидаиараб ба гапњои онњо гўш надоданд вадиданд, ки корњояшон ба дард нахўрдва гапашонро касе гўш намекунад.

- Шуморо дар авбошї ва ќал-лобї гунањкор мекунанд. Ин корто куљо даќиќ аст?

- Он гапњо, ки маро бо авбошїмуттањам мекунанд ва гўё ман 6 мил-лионро гирифта бошам, сињат надо-ранд. Њуљљатњо њамагї ќалбакианд ваљониби Аморат њам фањмид, ки инсохтакорї аст, аз ин хотир, ќабул на-кард. Бо ин роњ корро њал карда ната-вонистанд ва иншоаллоњ, наметаво-нанд. Ман њиљ гоњ авбош ва ќаллобнабудам ва нахоњам шуд. Ман мар-ди мусулмон њастам.

- Дар љавоб ба иттињомоти 6миллион сомонї, бо роњи ќочоќворид кардани мошинњо ва ги-рифтани гаравгону дигар чизњо чїмегўед? Шумо аз куљо фањмидед,ки љониби Аморат далелњои љони-би Тољикистонро ќабул накард?

- Њар соњибкори бузурги тољикроба ин иттињомот мешавад гунањкоркард, хоса агар њукумат хоњад. Манбо боварии комил мегўям ва дар њарсуди мустаќили љањонї исбот њаммекунам, ки дар њар се ин мавридњам далелњояшон сохтакорї аст.

Садњо мошинњо барои гурўњи "Фа-роз"-у "Тољирон" харида шудаанд вааз тариќи барномаи "Ахбор"-и ТВТ бамардуми Тољикистон нишон додамешудаанд, ки ана марњамат мо дањ-њову садњо бензовозу контейнеровозба Тољикистон овардем, вале мандиректори генералии корхона набу-дам,ки пул гузаронида бошаму онњо-ро гирам. Дар Душанбе њама шари-кони мо медонанд, ки масъалањоипулиро худи Шамсулло Соњибов ваХолов њал мекарданд, на ман. Буби-нед, аввал онњо хостанд, ки бо роњисиёсї маро истирдод кунанд, валеваќте натавонистанд, пас инњуљљатњои ќалбакиро равон карданд.Боварї дорам, ки њар њуљљате, ки ба-рои њукуматдорон дар ин масъалазарур шавад, дар як соат онро таш-кил мекунанд. Як масъалаи дигарроањамият дињед, ки ваќте онњо нафа-реро боздошт кунанд ё бизнесашрогирфитанї мешаванд, дарњол 3 - 4нафари зидди ўро пайдо мекунанд.

- Эњсос мекунед, ки дар солиинтихобот истирдоди шумо баринодам масъалаи стратегї аст. Бо-вар доред, ки шуморо истирдоднамекунанд?

- Не, иншоаллоњ, наметавонандва он овозањое, ки гўё истирдод ме-кунанд, дурўѓи мањз аст. Бовар до-рам, ки дар Дубай дар масъалаињуљљат ва далел ањамият дода ме-шавад ва њар њуљљат ќоидаи худаш-ро дорад, лекин дар мо ба ин чизњоањамият намедињанд. Аз рўи шуни-дањои мо, дар Дубай тибќи ќонун агарнафаре, ки дар корњои сиёсї дастдошта бошад, истирдод намешавад…Чор минути дигар монд…

- Оё дар онљо исбот шуд, кишумо шахси сиёсї њастед?

- Бале. Ваќте љониби Тољикистонњуљљатњояшро пешнињод кард, моњам аснодеро пешнињод кардем, кикори сиёсї ва шахси сиёсї буданимаро исбот мекунад. Мутаассифона,имрўз хабарнигорони мо имкон на-доранд, ки бо инњо кор кунанд ва нашрнамоянд. Зеро ки Тољикистон давла-ти хурд аст ва хабарнигорони мо бањама чиз дастрасї надоранд. Аммозамоне мерасад, ки ин њамаро мар-дум мефањманд.

- Николай Николаев, вакилидифоъи шумо бо расонањо сўњбаткард, ки гўё дар Дубай раиси Бю-рои интерполи Тољикистон ќарордораду њуљљатњ истирдодро омо-да мекунад. Дар ин бора чї медо-нед?

- Бале, ман аз њамааш хабар до-рам. Ин гапњо њамааш дурўѓ аст, инњамон гапњои сиёсї аст, чунки онњобо ин гапњо кўшиш доранд, рўњи ода-монро шикананд ва дилсард кунанд.Аммо мо Худо дорем.

- Бо шумо касе аз маќомоти Ду-бай сўњбат кард? Онњо чї мег-ўянд?

- Дар ин љо вакилони ман бо на-мояндањои СММ ва њуќуќи башар

Умаралї Ќувватов:"Метарсам, ки агар сабтњоифшо шаванд, аз њаминљо зинда намебароям"

"Гуруњи 910":Инќилоб намешавад!Натиљаи пурсиши Маркази тадќиќоти сотсиологии "Зеркало"-ро дар бораи

"интизорї ва наќшањои мардуми Тољикистон дар соли 2013" хондам. Ба чанд касидигар њам онро тавсия додам, то хонда фикрашонро бароям нависанд. Дер боз,ростї, нахандида будем ин ќадар...

Натиљаи ин пурсишро хонда, кас ба умќи мушкили кадрии Сирки давлатииТољикистон фурў меравад...

Ана, мутахассисон дар куљо нуњуфтаанд, муњтарам љаноби Муљиддинов! Беинњо ба шумо њатто 14 милион доллари ваъдагии Мирзошоњрух Асрорї, вазирифарњанги Тољикистон њам кумак намекунад.

Ќавли тарљумонњои "Билаъйн", ки "ин тавр њоло набуд", рафиќон!Хоњ бовар кунед, хоњ не, дар пурсише, ки аз 14-ум то 25 - уми январи соли љорї

Маркази тадќиќоти сотсиологии "Зеркало" баргузор кардааст, аз се ду њисса, ё 68фоизи мардуми шарифи Тољикистон, гуфтаанд: "соли 2012 барояшон хеле боба-рор буд". 23 дар сад гуфтаанд: "соли гузашта соле буд муќаррарї" ва танњо 7дарсади мардуми мо гуфтаанд, ки "соли 2012 барояшон соли хуб набуд".

Аз баёни андешаи шахсї худдорї мекунам, аммо ин раќамњо дар як диданшинос метофтанд. Гўё ин пурсишро ман пештар куљое хонда бошам. Њамин њоло,ваќти ин матлабро менависам, ба ёдам расид, ки ин раќамњо ба натиљаи расмииинтихоботи парлумонии ахир, соли 2010 хеле монанданд: Њизби халќи демократииТољикистон - 70,6 дар сад, нањзатињо 8,2 ва Коммунистњо 7 дар сад, агар хатонакунам, овоз гирифта буданд.

Њамчунин агар ба тањќиќоти "Зеркало" бовар кунем, дар ин масъала 68 дар садбо президент Эмомалї Рањмон ризо шудаанд, ки дар љаласаи љамбастии њукумат15-уми январи соли љорї соли 2012-ро "соли бобарор" номида буд. Ба ёдатономад?

Ин гўё як навъ паём ба мухолифин ва ислоњотхоњон буд: дар ду соли ахир,чизе таѓйир нахўрдааст, њама аз њукумат розї! Инќилоб - пинќилоб намешавад.Бовар кунед, њарчанд бовар кардан ба ин афсона хеле мушкил аст!

Давоми гузориш хандаовартар аст: "Дар пурсиши телефонї респондентонропурсиданд, ки аз муњимтарин њодисањои соли 2012 ном баранд",-менависад "Зер-кало".

Ва сегонаи посухњои маъруфтаринро меоранд: 1. 20-солагии истиќлолиятидавлатї, 2. Кушодашавии Туннели Шањристон ва 3. Солгарди Иљлосияи 16-умиШўрои олии Тољикистон".

Ба ман як дўстам баъди мутолиаи ин гузориши "Зеркало" саволи оргиналїдод: "Шумо бовар доред, ки ин пурсиш дар њудуди Тољикистон сурат гирифтааст?".

Ман фикр мекунам, ин пурсиш дар идораи маќомоти махсуси њукуматї омо-да шудааст, ё он љо хуб тањрир хўрдааст.

"Зеркало" менависад 2 фоизи пурсидашудагон гуфтаанд, муњимтарин њоди-саи соли гузашта овозањо дар бораи Охируззамон буд. Камтар аз 1 фоизи ишти-рокчиёни ин пурсиши сотсиологї гуфтаанд: "муњимтарин њодиса медали олимпииМавзуна Чориева буд ва њамин миќдори пурсидашудагон сўхтор дар бозори "Кор-вон"-ро ба ёд овардаанд."

Агар мегуфтанд, ин пурсиш дар Маркази беморињои рўњии Вазорати танду-рустї баргузор шуда аст, ман бовар мекардам. "Зеркало" њам иќрор шудааст, ки:"Ќайд кардан муњим аст, ки 71 дар сад дар посух додан ба ин савол мушкилїмекашиданд". Аз нафароне, ки ба саволи конкретї љавоб дода наметавонанд,пурсидан чї њољат аст? Шояд бењтар аст ба љойи онњо њукм кард, ки муњимтаринњодисањо њамон њодисањое мебошанд, ки бо ном бурданашон ягон хабамотимахсус ба "Зеркало" фишор намеорад? Ба гумони пурсиши мазкур ба њаминтариќ сурат гирифта бошад.

Дар гузориш њамчунин гуфта мешавад, 1,9 дар сад гуфтаанд љашни Наврўзбарояшон муњимтарин њодисаи сол дар Тољикистон буд. 1,3 фоиз азнавсо-зии Ќасри Арбоб ва 1,2 фоиз шомил шудани Тољикистонро ба "Созмониумумиљањонии тиљорат" ном бурдаанд.

Фикр мекунї, дар пурсиш фаќат мушовирони Эмомалї Рањмон иштироккарда бошанд. Ё фаќат мансабдорони тољик, ба њамин дараља посухи ишти-рокчиёни ин пурсиш сиёсї аст.

Дар ин пурсиш, ки бинобар иддаои "Зеркало", дар он 910 нафар - намоян-дагони тамоми минотиќи навоњии тобеи марказ иштирок доштаанд ва акса-рият чорабинињои сиёсиро муњимтарин њаводиси сол барои Тољикистонменоманд, касе барои мисол, аз амалиёти махсуси маќомоти ќудратї дарБадахшон, ки моњњо давом карда, тамоми мардуми кишварро тањти изтиро-бу тањлука нигоњ медошт, ёд накардааст. Саволи риторикї: Чаро?!

Дарвоќеъ, гуруње, ки (агар чунин пурсиш воќеан сурат гирифта бошад)71 фоизаш намедонад, муњимтарин њаводиси сол барои ватанаш чї буд,шояд њатто надонад, ки савол чї маънї дорад, оё сазовор аст, ки бо саволњоидигар мурољиат шавад? Ногуфта аз ин ки оё чунин гуруњро муаллифонитањќиќот њуќуќи "мардуми Тољикистон" номидан доранд?

Намедонам, оё мехоњед донед, ки ин гуруњ дар соли љорї чи наќшањодоранд, ё не. Ба њар њол барои маълумот шояд зарур шавад.

Сегонаи маъруфтарини посухњо ба савол дар соли наќшањо дар 2013: -28,2 фоиз гуфтаанд мехоњанд тўй кунанд (тўйи фарзандон, ё оиладорї), 22,9фоиз гуфтаанд, наќша доранд, ки хона созанд ё бихаранд. 21, 7 фоиз гуфта-анд, мехоњанд хонаашонро таъмир кунанд ва танњо 11,8 фоиз гуфтаанд,мехоњанд ба муњољирати корї ба Русия раванд. 8,7 фоизи "мардуми Тољики-стон" ба ин савол гуфтаанд, мехоњанд мошин харанд. Ба гуфтаи муаллифо-ни гузориш, занњо аксаран мехостаанд тўю таъмир ё кўдаконро ба мактабомода кунанд, мардњо дар фикри харидани мошину хонаанд. 1 фоизи "соки-нони Тољикистон" истироњатро дар хориљи кишвар ба наќша гирифтаанд, -менависад "Зеркало".

Гузоришгарон менависанд: "дар умум сокинони Тољикистон" ба соли2013 хушбинанд. Бинобар гуфтаи 63 дар сади пурсидашудагон, соли љорї,соли бобарор хоњад буд. Њамагї 2 фоиз гуфтаанд, соли душворе дар пеш аства 29 дар сад дар посух ба ин савол мушкилї кашидаанд."

Дар бораи шароити воќеии мардуми Тољикистон, ки чанд фоиз њаддиаќал, ба барќи доимї, ба оби нўшокї, оби гарм дар пойтахти мамлакат даст-расї надоранд, чї расад ба хонаву манзил ё мошини нав харидан, ё дархусуси он ки чанд фисади мо воќеан на наќша мекашем, балки маљбурем, азкасбу кор, ихтисос ва љойи кори дўстдошта даст кашем, то ба Русия бањаммолї равем..., њарф задан, майдони васеътареро мехоњад. Аммо оё бачунин афсонабофї ва ба чашмњо хокпошї ваќту пул сарф кардан оё лозимаст?

... боФаридун Рањнавард

БИДУНИ F Т

Ма

тла

би

ин

гўш

а а

нд

еша

њои

ша

хсї

буд

а,

ме

таво

над

бо

ма

вќе

ъи

«Ниг

оњ»

муѓ

ойир

ат

нам

ояд

.i

вохўрињо гузарониданд ва њамаи онњоњам кор карда, тањлил намуданд, киин корњо сохта будаанд ва дарк на-мудаанд, ки дар Тољикистон бо та-риќи пораву дигар чизњо њамаи асно-ди муќобилро љамъ меоваранд.

- Бо Шумо касе аз прокуратураё амнияти Аморати муттањидаиараб вохўрї гузаронд?

- Бале, ман бо намояндаи проку-ратураи ин љо вохўрдам ва ман њампурсидам, ки чї гап аст. Ў гуфт, ки мокор карда истодаем, то бифањмем,ки гунањгор њастед, ё не. Дар доираиќонун њал мекунем, инчунин гуфт, кињоло ягон далели овардаи Тољикис-тон ќабул нашудааст.

- Дар интернет сабти аудиоишумо бо домоди президент Шам-сулло Соњибов нашр шуд. Боз чу-нин сабтњо вуљуд доранд? Агар ња,чаро пахш нашуданд? Шумо чизебад-ин васила мехоњед?

- Бале, сабтњо њастанд, лекин дарин сабтњо гапњои сиёсї ва бисёр ха-тарнок њастанд. Агар ман онњоро њамифшо намоям, шояд онњо дигар корњ-оро низ нисбати ман раво бинанд. Бањамин хотир, њоло фурсат њаст. Ме-тарсам, ки агар сабтњо ифшо шаванд,аз њамин љо зинда намебароям.

- Дар он љо шароитатон чигунааст? Оё худатон дар куљо будана-тонро медонед?

- Бале, ман медонам, шароитамњам хуб аст, вале љоямро гуфта на-метавонам.

- Тибќи ќонунгузории Аморатшумо боз чанд ваќт дар боздошт-гоњ нигоњ дошта метавонанд?

- Тибќи ќонунњои инљо бояд дарњамин ду њафтаи меомадагї љавобдињанд, чунки ваќт њам тамом шудва дигар далеле њам надоранд, кимаро нигоњ доранд. Аз Худо умед до-рам, ки маро ба зудї љавоб медињан-ду бо фарзандонам мепайвандам.

- Ба иттилои мо, кормандониАгентии коррупсияи Тољикистонњам ба Дубай барои корњои Шуморафтаанд. Хабар доред?

- Бигзор биёянд, боз мераванд,чунки дар ин љо њатто намояндаи Ин-терполи Тољикистонро касе ќабул на-мекунад, чунки ин корњо дар сатњидипломатї бояд њал шаванд ва пањ-луњои нозуки њуќуќии худашро дорад.Ин корњо бояд дар доираи ќонун њалшавад. Агар ќурбони савдоњои сиёсїшавам, Худо ин ќурбонии моро ќабулкунад.

- Шумо ва наздиконатонро багаравгонгирї њам гумонбар медо-нанд...

- Худованд аз тўњмат нигоњ дорад,дар масъалаи гаравгонњо умуман ха-бар надорам ва аќлам намегирад, киин гапњоро аз куљо гирифтаанд… Ба-родар, ваќти ман тамом шуд…

…тахминан садои пулис баро-мад, ки ба арабї чизе мегуфт. Та-моси мо њам ќатъ шуд.

Сўњбати Эраљи АМОН

№45 (321), 29-уми январи соли 20138...Ман наметавонам бовар кунам, ки Абдуќаюмеро, ки њамсабаќу

њамтабаќ ва њаммаслаку њаммароми Ту будааст ва на як солу дањ

сол, чунин беќадрї кунанду Ту ба он розї бошї.

"Вавилон-Т" тарабхонаи "Стейк хаус" ва "Хайят рељенси Ду-шанбе"

"Њамватан" (Русия) намунаи барљ-астае буд. Ў дар шабакаи иљтимоииФейсбук "Озодї"-ро "канали њуку-матї" хонда, аз шеваи роњбарии Со-љидаи Мирзо шадидан интиќод кард.Азизи Хошок "гусел кардан"-и Сай-ёфи Мизроб ва Рањматкарими Дав-латро ба ў рабт дода, навишт: "Њолонаќши устод Абдуќаюми Ќаюмзод-ро аз деворњои "Озодї" метарошан-ду мепартоянд, зеро ки вай бо ма-толиби љолибу хондании худ ба дилудидањои мардум љой шудааст вамардум хеле ва хеле интизори ма-толиби навишатааш мебошанд.Охир, навиштањои њамин бачања-кои гуфтагии банда баёнгари озо-дии сухан дар мамлакати "демук-росї"-и мо мебошанд. Магар оин-номаи ин радио мамлув аз њарзањоиозодии баёну вичдон нест? Магарматолиби гуфтаи ин хабарнигоронбо маќосиди идора носозгоранд, неонњо аз њукумати феълї каме инти-ќод мекунанд, на њамаи камбудињоибешумори њукуматдоронро мег-ўянд, вале аз чї бошад, ки ин баШумо, хўљаинњои Радиои "Озодї"намефорад.

Журналистњои навоњии РаштуБадахшону Зарафшону АлмаатовуБишкеку Маскаву ѓайра бо пойиќадами мубораки хоњари азиз вадўсти гаронмояи ман - Сољидаимуборизи алайњи њукумати ваќтњоимозии Тољикистон аз хабаргўї мон-данд, шояд, онњо њаќиќатро гуф-танд, ки забон ва дањони нонхўрифарзандонашонро бастед. Магаршумо, "Хўљаинњо" мањз надоред ан-деша кунед, ки њамин хабарнигорњобо умед солњо тањсил кардаанд,мањорат касб кардаанд, солњои солтаљриба андўхтаву мавриди эњти-рому эътирофи мардуми шарифунаљиби Тољикистон шудаанд ва бо

умеде кор мекунанд, солњои зиёд ази-ят кашидаанд, то обру касб кардаандва аз љониби дигар чанд нафарнонхўр доранд, мисли њамаи шумо,"Хўљаинњо"-и мўњтарам. Магар бароињукумати љонољонамон беш аз 10 ша-бакањои мухталифи ватании радио-ву телевизион нокифоя аст, ки аз "му-ваффаќиятњо" љор зананд, ки боз"Озодї" њам дар хизмати вузаровукубарои њукумат гузаштааст?

Дар ин авохир худи Љаноби Олїаз "Озодї" бештар вазирону раисо-ни њукумат ва давлатмардони дав-ру варашро танќид мекунад вагўшмол медињад. Озодї бошад, азкомёбињои онњо сифот мекунад, гўёяк канали њукуматї бошад!

...Ман наметавонам бовар ку-нам, ки Абдуќаюмеро, ки њамсабаќуњамтабаќ ва њаммаслаку њаммаро-ми Ту будааст ва на як солу дањсол, чунин беќадрї кунанду Ту баон розї бошї. Агар чунин аст ва бахотири он ки Ту ба Њукумат форї,вой бар мо! Абдуќаюму Мирзонабїба тарафи 60 ќадам мезананд, ваТуи хоњари азизу нозанинам, низдигар љавон намешавї".

Дар њошияи ин хитобнома баСољидаи Мирзо Абдулќодир Алавї -шоир ва донишманди тољики муќи-ми Маскав дидгоњи худро, инчунин,иброз дошт:

"Ба навиштањои устоди гиромїАзизхўља илова карданї њастам, киман њам як ногуфтание то ба имрўздоштам, вале аз чї бошад, то баимрўз онро ифшо накардаам! Валебо хондани ин матлаби Шумо дигарором мондан натавонистам ва инчанд сатрро мехоњам рўи ин сафњабинигорам. Дўсти гиромии ман ма-рњум Мањмадрањими Сайдар низ аздасти ин хоњари дилнавози Шумодар нолон буданд".

Як манбаи огоњи "Нигоњ" гуфт,ки бо пайдо шудани мушкили сабтином Абдуќаюми Ќаюмзод ба вазо-рат мурољиат кардааст ва дар он љомушкили ўро ба Кумитаи давлатииамнияти миллї рабт додаанд. ВалеСаймуъмин Ятимов, раиси ин Ку-мита, журналистро ба ќабул пази-руфта, итминон додааст, ки ин ни-њод рабте ба мушкили сабти номи ўнадорад. Њарчанд масъулини"Озодї" ва худи Ќаюмзод ин масъ-аларо шарњ додан намехоњанд,аммо дар муњити коршиносї ва жур-налистии Тољикистон, таќрибан, њечкас шубња надорад, ки дур карданихабарнигорон ќарори муштаракинињодњои марбутаи Тољикистон астуВазорати корњои хориљии Тољикис-тон иљрокунандаи ин ќарор мебо-шад. Шояд, хонандагоне пурсанд, кичаро мањз Ќаюмзод?

Абдуќаюми Ќаюмзодкист?

Ќаюмзод аз соли 2001 ба ин сўхабарнигори радиои Озодї дар Ду-шанбе мебошад. Баъди хатми До-нишгоњи омўзгории Душанбе як солдар мактаб ба њайси муаллим фаъ-олият карда, сипас, ба сифати ха-барнигор дар нашрияњои "Љумњури-ят", "Њафтганљ" ва "Чароѓи рўз" коркардааст. Барандаи Љоизаи байнал-милалии ба номи Њелман-Њамметдар соли 1995 мебошад. Ў дар со-лњои 2011 ва 2012 аз љониби на-шрияњои мустаќили "Миллат", "Фа-раж" ва "Нигоњ" "Журналисти сол"эълон шудааст. Худи Сољидаи Мир-зо Ќаюмзодро "чемпиони љоизањо"медонад.

Соли 2011 дар дар рўзи садсо-лагии матбуоти тољик АбдуќаюмиЌаюмзод бо Љоизаи Лоњутї сарфа-

Бањси Ќаюмзод"Озодї" хабарнигорашроњифз накард, ё нахост?

Шеваи аљиби баёнияДар баёнияи "Озодї", ки 23-юми

январи соли љорї дар торнамои оннашр шуд, омада, ки роњбариятирасона хабарнигори собиќадор Аб-дуќаюми Ќаюмзодро аз гузориш до-дан манъ кард, чунки Вазорати хо-риљии Тољикистон дархости маъ-мулї барои сабти номи ў ё аккреде-татсияшро ба њайси рўзноманиго-ри хориљї рад кардааст.

Ин њам дар њоле, ки њанўз, таќ-рибан, як сол пеш, 25-уми февралсоли 2012 мўњлати сабти ном ё акк-редитасияи Абдуќаюми Ќаюмзод баохир расида буд. Вазорати корњоихориљии Тољикистон барои се моњин мўњлатро тамдид кард, аммо тоохири моњи декабр Ќаюмзод даррадиои Озодї гузориш медод.

Вале аљиб худи шеваи баёниябуд. Дар он гуфта мешуд, ки "сомо-наи "Озодї" ба забони тољикї http://www.ozodi.org/ рўзи 18-уми январмасдуд шуда, баъд аз 4 рўз дуборабоз шуд, вале фарзияи русии инсомона http://rus.ozodi.org/ њамчу-нон масдуд боќї мемонад. Маќомотмасдуд шудани сайти озодї.оргроба "мушкилоти фаннї" рабт дода-анд, вале Азия-Плюс гузориш дода-аст, ки ин иќдом аз сўи маќомотиТољикистон њамоњанг шудааст".Яъне бањси сабти номи Ќаюмзоддар пасманзари масдуд шуданисомонаи "Озодї" пахш шуд, ки тоин дам назир надошт. Бар замми ин,аз он бармеомад, ки ќазияи журна-лист аллакай њал шудааст. Табиист,ки ин гуна мавзеъгирии роњбария-ти расонаи муњимтарини Конгрес-си ИМА дар доирањои журналисти-ву коршиносї суоле ба вуљуд овард:Наход, ИМА бо ин њама иќтидор вамавзеъгирињо дар баробари озодиибаён дар саросари љањон сабти номнашудани як хабарнигорашро та-њаммул кунад, ё "зери коса нимко-саест"?

Аккредитатсия, ё абзорисонсур?

Бояд гуфт, ки тибќи расмиётимаъмул, дар саросари љањон хабар-нигорони расонањои хориљї бароикор дар њудуди ин ё он кишвар саб-ти ном мешаванд. Дар Тољикистонниз ин гуна расмиёт пешбинї шу-дааст ва онро Вазорати корњоихориљї (ВКХ)-и Тољикистон дар асо-си низомнома амалї мегардонад.Аммо ин абзор боре њам дар таъри-хи 20 соли истиќлолият ин ќадар

Радиои "Озодї", кимоли Конгресси ИёлотиМуттањидаи Амрикост,гузоришњои АбдуќаюмиЌаюмзод, хабарнигорисобиќадори худро манъкарда, онро ба сабт нашу-дан дар Вазорати корњоихориљии Тољикистон рабтдод. Аммо њамоно маълумнест, ки "Озодї" ва Конг-ресси ИМА аз ин хабарни-гори машњурашон њифзкарда натавонистанд, ёнахост? Ин яке аз интри-гањои чанд моњи ахир аст,ки наќши ин расона дармуњити иттилоотии Тољи-кистонро боз карда,муњити корї ва шеваироњбарї дар онро фошменамоянд. Њамчунин, инќазия ишорањои љиддие бамуносиботи ЊукуматиТољикистон бо ИМА дарарафаи интихоботњоипрезидентиро мекунад...

валвала наандохта буд. Чаро? Зеробар хилофи анъанаи љорї ва низом-номаи ВКХ Тољикистон масъулинивазорат сабаби сабти ном накарда-ни Каюмзодро шарњ додан нахос-танд.

Давлат Назрї, сухангўйи ин ва-зорат мегўяд, ки "сабабњои сабтином шудан, ё нашуданро ин нињодимасъул шарњ намедињад". Як ман-баи огоњ аз ин вазорат ба "Нигоњ"гуфт, ки Сољидаи Мирзо ва Абдуќа-юми Ќаюмзод медонанд, ки бароичї чунин иттифоќ афтодааст. Аб-дуќаюми Ќаюмзод мегўяд, "саба-баш фаъолиятњои касбии банда аст,на чизи дигар. Тибќи ќонунгузорїбояд худи масъулони њукумат онрошарњ дињанд".

Дар њоле, ки масъулин хомўшїихтиёр кардаанд, бояд гуфт, ки ис-тифода аз сабти ном ба њайси абзо-ри фишор ба ин ё он журналист азсўи масъулини ВКХ зиёд истифодамешавад, ки поёнтар мисолњояшромеорем. Аммо њоло бояд маълумкард, ки магар шеваи баёния ишо-рањое ба бањси дохилиродиёї бу-дани ќазияи Ќаюмзод намекунанд?

Бањси беруна,ё дохили родиё?

Агар гўем, ки пахши ин баёниямуњити журналистии Тољикистонротарконд, иштибоњ нахоњад буд, њар-чанд сухан, аслан, аз таќдири якхабарнигор ва он њам гузоришгарирасонаи хориљї меравад. Садњо ни-гошта рўи расонањову шабакањоииљтимої бо зикри номи СољидаиМирзо мудири бахши тољикии радиобуд, ки асосан аз шеваи роњбарии ўдар ин нињод њикоят мекарданд.

Вокуниши Азизи Хошок, фаъо-ли сиёсї ва сармуњаррири нашрияи

Адвокати маъруф ФайзинисоВоњидова низ бо хитобае ба роњ-бари радиои Озодї мурољиат кард:"Имрўз тамоми љомеа медонад, кифаъолияти журналистии ўро дардохили кишвар бе ягон асос там-дид накарданд, ва магар таќдирияк кормандатон ва журналистимаъруфи РО Шуморо озурда на-кард? Ё барои радиои Озодї тай-ёр кардани як кадр мисли Абдуќа-юми Ќаюмзод њеч мушкилие на-дорад? Шумо дар хотир доред,ваќте ки як рўзноманигори ВВС-ро њабс карданд, ВВС то прези-денти кишвар расид ва натиљаењам ба даст овард. Дар Лондонкормандони ВВС ба кўча барома-данд, Шумо чї коре кардед бањрињифзи њуќуќ ва манфиатњои кор-мандатон? Магар Шумо Ќаюмзо-ди дигарро дар ин наздикињо да-рёфт хоњед кард?"

Ин се иќтибос ва дањњо нигош-тањои дигар муњити корї ва усулњоироњбариро дар "Озодї" фош карда,то љое собит намуданд, ки бањсисабти номи Ќаюмзод сабабу оми-лњои гуногун доштааст. Вале пуштиин бањс боз чї ва ё кињо меистанд?

Пушти даъво кї меистад: ВКХ,КДАМ? Боз кї?

Новобаста ба он ки муњити ко-рии "Озодї" чї сифоте дораду он токадом дараља ба манъи гузориш-дињии Абдуќаюми Ќаюмзод овардарасонд, бояд маълум кард, ки чароВКХ сабабњои сабти ном накарданиАбдуќаюми Ќаюмзодро шарњ доданнамехоњад? Шояд, ин тасмим та-шаббуси ВКХ нест?

БАРАНДАИ ЉОИЗАИ «ЖУРНАЛИСТИ СОЛ» ДАР «ЧЕЊРАЊОИ МАРДУМЇ-2012»-И «НИГОЊ»

№45 (321), 29-уми январи соли 2013 9Мо њамкори худро танњ намегузорем ва барои њалли ќазияи ў аз њама роњњои ќонунї

истифода мекунем." Дар њар сурат, интизор бояд, ки ќазия ба чї меанљомад: Ќаюмзодро ба

Прага даъват мекунанд, ё шояд шароите дар Маскав ва Бишкек пешнињод мекунанд.

МОДАРЉОН, ЊО АНА ЎРО БУБИН...

роз шуд. Бахшида ба ин рўзи таъ-рихї Эмомалї Рањмон, президентиТољикистон, бо намояндагони ВАОмулоќоти рў ба рў дошт. Зимни индидори роњбари давлат мебоист ба-рандагони Љоизаи Лоњутї низ рас-ман ќадрдонї мешуданд. Аммо, бодалели дар рўйхати љоизагиранда-гон номи Ќаюмзод будан, ин корсурат нагирифт.

Он замон масъулини њукумат азАкбари Саттор, раиси Иттифоќижурналистони Тољикистон талабмекунад, ки исми Абдуќаюми Ќаюм-зодро аз рўйхати барандагониЉоизаи Лоњутї гиранд, дар он суратба барандагон љоизаро ЭмомалїРањмон таќдим хоњад кард. Аммораёсати ИЖТ ба ин розигї надод.Он замон љониби њукумат далеловард, ки Љоизаи Лоњутї танњо ба-рои хабарнигорони расонањои до-хилї аст ва президент њам бояд киба барандагони дохил инро таќдимкунад, на ба масъулини расонањоихориљї. Вале ин танњо интрига бокадрњои "Озодї" нест.

Интригањои "Озодї"Ќазияи Сайёфи Мизроб ва Хо-

лиќи Сангин, собиќ хабарнигоронирадиои Озодї, дар гузашта яке азхабарњои сархати расонањо буд.Бањси ин ду хабарнигор то пуштидари судњо рафт, вале бенатиљамонд. Абдуфаттоњ Шафиев, ки му-њаррири сомонаи радиои Озодї буд,бо далели фишорњо соли 2010 азкор рафт.

Мунаввари Мунавварзод, ки со-лњои 2008 -2009 бо маоши камта-рин дар таърихи ахири ин радио 400доллар кор мекард, баъди ифшоикамбудињои грамматикї дар маво-дњо ва ислоњи матлабњои хабарни-горони љавон бо Сољидаи Мирзо"рост нагирифт".

Ў мегўяд: "Баъди ин нома Сољи-даи Мирзо ва баъзе аз хабарниго-рони тими Прага зидди ман шудандва маро аз кор љавоб доданд. Маннавишта будам, ки њамаи хабару гу-зоришњои радиоро бахши душан-бегї омода мекунад. Агар мушки-лоти молї доред ва инро доим бо-лои бахши душанбегї бор мекунед,њамон 8 нафар хабарнигоре, ки дарПрага доред, ихтисор кунед 4 на-фарашро, ба Тољикистон фиристед.Ба љойи маоши дар Прага мегириф-таи онњо, дар њамаи ноњияњои То-љикистон хабарнигор гиред ва мао-шашон њам мерасад. Чун онњо онљо мешинанд, аз Душанбе гузоришмекунанд ва гўё Тољикистон бароизисти онњо минтаќаи доѓ аст. Њолон ки ин тавр нест, мавзуъњои ваз-нин ва муњимро бахши душанбе-гињо бо маоши ночиз мекунанд, дармуќоиса бо маоши хабарнигорониПрага. Радиои Озодї солона бароияк хабарнигори Прага танњо бароихонаводањояшон иљорапулї, тањси-ли фарзандони онњо ва будубош 400њазор доллар сарф мекунад. Бароияк хабарнигор беш аз 60 њазор дол-лар дар як сол сарф мекунад, кисалоњ нест".

Сафаргул Олимї, ки зиёда аз 10сол хабарнигори ин радио буд, соли2012 аз тарафи Сољидаи Мирзо азкор озод шуд. Њатто шартномаи ўроњам хонуми Мирзо бо вай имзо на-кард. Сафарагул Олимї мегўяд, киваќте аз "Садои Душанбе " аз коррафта будам, ба ман њисобї кар-данд, аммо "Озодї" накард. Аз инрў, барои ин ба суд мурољиат кар-даниам.

Гулнораи Равшан, хабарнигорибахши ўзбакии радиои Озодї дарТољикистон сабти ном нашуд. Валебо ин њама шикасту рехтњо "Озодї"дар муњити расонаии Тољикистоннаќши боризе дорад.

Шогирдонаш ўро "падари дипло-матияи тољик" меноманд, њарчанд дарњељ мактаби дипломатї тањсил накар-дааст ва муваффаќиятњои беназирењам дар таъмини сиёсатњои хориљї вањифзи давлатдории миллии тољиконнадоштааст. Бе таљрибаи кори дипло-матї тавонист муддати 12 сол Вазо-рати корњои хориљии кишварро сарварїкунад. Чун иќтисодшинос рисолаиилмї њимоя кардаву доктори илм шу-дааст ва дар њамин соња то ба њаддиакадемикї расидааст.

Талбак Назаров њафтоду панљ солпеш (3-юми марти соли 1938) дарноњияи Данѓара дида ба олам кушод.Худи ў мегўяд, дар як дењаи ноњияиКангурти собиќ вилояти Кўлоб ба дунёомадааст ва ин дења њоло зери обиобанбори Норак мондаву аз он нишо-не нест.

Дар кўдакї аввал аз модар ва си-пас, аз падар људо шудааст. Иддаоион касонеро рад мекунад, ки мегўянд,Назаров дар хонаи бачагон ба воя ра-сидааст. Балки дар мактабе тањсилкардааст, ки ятимон њам мехонданд.

Соли 1960 Донишкадаи молиявї-иќтисодии Ленинград ва соли 1966аспирантураро дар Донишгоњи давла-тии иќтисодии Санкт-Петербург хатмнамуд. Доктори илмњои иќтисодї, про-фессор, академики Академияи фанњоиТољикистон мебошад.

Чанд сол пеш дар сўњбат бо жур-налист Искандари Фирўз наќли хотир-нишине аз рўзгори донишљўии худмекунад. Баъди хатми синфи 7 ба шањ-ри он замонаи Сталинобод омад вадар назди омўзишгоњи молия ва ќарзбо шахсе вохўрд, ки аз ў пурсид: мехо-њад тањсил кунад ё на? Ва чун ба асно-даш нигаристааст, дидааст, ки шањо-датнома пур аз бањои панљ аст. Њаминсабаб шудааст, ки ўро ќабул кардаандва баъди анљоми соли сеюми тањсилпешнињод кардаанд, ки метавонад боин донише, ки дорад, ба мактаби олїдохил шавад. Њатто гуфтанд, метаво-над дар Душанбе бимонад ва ё баТошканд ё Ленинград равад. Ва ў Ле-нинградро ќабул кард.

Ва мегўяд, њарчанд пули тањсилдар љайб надошт, вале љуръат кард, киояндаи худро муайян созад.

Билохира, рафт ба Ленинград. Азбепулї натавонист тўли панљ соли тањ-сил аќаллан боре ба ватан ояд. Моњњоитаътил гоњ китињои фарсудаи соњилиНеваро рангубор мекард ва гоњи ди-гар азхудкунии заминњои навкорамиЌазоќистон мерафт ва боз машѓулитаъмири техникаи кишоварзї мешуд.Ва инњо сабаб шуданд, ки вай сарифармони комбайни ѓалладарав ни-шаст. Мегўяд, ки њатто нишони аъло-чии Кумитаи марказии Комсомолроњам соњиб шуд.

Баъди хатми донишгоњ ба ватанбаргашт. Солњои 1960-1980 ассисент,омўзгори калон, љонишини декан, му-дири кафедра, декани факултаи иќти-содї, ноиби ректор оид ба тањсилотишабонаи Донишгоњи давлатии Тољи-кистон буд.

Аз соли 1982 то 1988 ректори ДДТбуд. Солњои 1986-88 - Раиси ШўроиОлии Љумњурии Сотсиалистии Тољики-стон, муддате љонишини аввали раи-си Шўрои вазирони ЉССТ ва раисиГосплани Тољикистон буд. Аз соли 1991то 1994 ноиби президенти Академияифанњои Тољикистон, аз моњи декабрисоли 1994 роњбари Дастгоњи иљроияиПрезиденти Љумњурии Тољикистон буд.

Вале дар ин вазифа њамагї 28 рўзкор кард. Зеро 28 декабри њамон солвазири корњои хориљии Тољикистон таъ-ин гардид. Дар ин вазифа то 30 нояб-ри соли 2006 кор кард. Бо ордени"Шараф" мукофотонида шудааст. Ба-рандаи Љоизаи ба номи Ибни Синодар соли 2003 аст.

Соли 1996 сарвари њайати гуфту-шуниди давлат бо мухолифон таъингардид ва њоло ифтихор мекунад, кимиссияи ў оќибат Тољикистонро ба сулњовард. Ва мегўяд, аз вазифаи вазирїбо хости худ истеъфо додааст. Дарсинни ќариб 70-солагї дигар неруи оннадошт, ки дар чунин як курсии масъу-лиятнок биншинад. Аз сўи дигар, корибидуни рухсатї басо хаста карда буд

ИНЊОРО БОЯД ШИНОХТ

ва саломатии худро низ тадриљан аз дастмедод, нури чашмонаш хира мешудандва мегуфт, акнун бояд табобат кунад.

Ва баъди истеъфо чашмонашро дарЧин љарроњї намуд.

Ва инак, чанд иќтибос аз сўњбатиёдшудаи ў: "Ман њељ ваќт мошин надош-там. Аммо ваќте ба нафаќа мерафтам,Президент бароям мошин тўњфа кард,ки барои ин ба ў ташаккури зиёд мегўям.Шуморо бовар мекунонам, ки ин кадомяк мошини боњашаммати "Мерседес"нест, балки як "Хюндай"-и маъмулист.Вале дар ин синну сол барои ман мо-шин лозим аст, зеро бештар зарур мео-яд ба бемористон равам, саргарми ко-рњои дигарам бошам, чун мошини хид-матиро одат надорам ба корњои шахсиихеш истифода барам, бахусус, рўзњоиистироњат. Њатто шиносњоям тааљљубмекунанд, ки њамсари ман пойи пиёда азбозор бармегардад..."

"Хонае, ки њоло истиќомат дорам,замони ректори донишгоњ буданам ги-рифта будам. Ин комилан бароям ба-санда аст. Ман бўстонсаро њам надо-рам, њарчанд тобистон хеле гарм меша-вад ва дил мехоњад берун аз шањр баистироњат равад. Ду фарзанд дорам.Писарам Донишгоњи Ленинградро хатмнамуд, њоло бо як дўсташ дар матбаакор мекунад. Барои зиндагонї худашметавонад пул кор кунад. Ва боз ин ки,њамсараш њам кор мекунад. Духтарамбиолог аст, вале њоло дар як созмонихориљї кор мекунад. Ман ягон ваќт ба-рои фарзандонам кўшиш накардаам ка-серо хоњиш кунам. Онњо њамаро худа-шон, бо мењнати худ ёфтаанд. Онњо низбасо одї зиндагонї мекунанд.

Масалан, писари ман то њол моши-ни худро надорад ва хонаи истиќома-тии ў њамагї дорои 23 метри квадратїмасоњат аст, хонаи духтарам низ аз инкалонтар нест".

"Њамсарам низ Донишгоњи Лининг-радро хатм намудааст. Дар вазифањоигуногуни молиявї кор кардааст. Њоло ўњам нафаќахўр аст ва агар иштибоњ на-кунам, 40 ё 45 сомонї нафаќа мегирад.

Њељ замоне сармоя ѓун накардаам.Фикр мекунам, баландтарин њаќќи корииман 2,5 њазор доллар мукофоти ба номиИбни Сино буд.

Ва бо ин пул ман дар интернат ба-рои бачањои кару гунг синфи компютерїсохтам. Њоло 352 сомонї нафаќа ва ба-рои кори имрўзаам њам маош мегирам.Маќолањо менависам, ки баъзан њаќќиќалам медињанд, дар конфронсњо баро-мад мекунам. Чанде пеш аз Тунис бар-гаштам, ки дар як њамоиш баромад дош-там. Баъди бозгашт бароям 600 долларњаќќи баромад фиристоданд. Дар синнусоли ман талабот чандон зиёд нест вапеш њам пули калон ягон ваќт маро бахуд љалб накарда буд.

Медонам, ки то замоне зинда њас-там, метавонам аробаи худро кашам".

"Солњои љанги њамватанї 4 муњофиздоштам. Баъдан, хоњиш кардам, ки теъ-доди онњоро коњиш дињанд... Одамоне-ро медонам, ки дањњо муњофиз доштанд,вале дар ваќти зарурат онњо натавонис-танд љонашонро харанд.

Солњи охир ман њамагї як муњофиздоштам. Фикр мекардам, ки кишвар эњти-ёљоти дигаре дорад, ки муњимтар аз њимо-яти ман аст, бигзор ин неруњо дар љойитаъиноташон истифода шаванд. Гузаш-та аз ин, тўли умрам коре накардам, кикасе дар ќасди љони ман шавад".

Талбак Назаров њоло раиси Хази-наи хайрияи Тољикистон аст ва мегўяд,бо пешнињод ва хоњиши президент Эмо-малї Рањмон розї шудааст саргарми инкор шавад.

Дар доирањои сиёсї ва коршиносїўро ба њайси як сиёсатмадори русгарова шуравитафаккур медонанд.

Талбак Назаров

тарин будља миёни расонањои мус-таќил мебошад. Мањз њамин нуктабоис шудааст, ки коршиносон фаъ-олиятњои Озодиро бархилофи Кон-сепсияи амнияти иттилотии Тољи-кистон маънидод кунанд. Маоши ба-ланд, мактабдорї ва имкони рушдикасбї аксарияти журналистони му-ваффаќи тољикро ба Озодї меба-рад.

Шањду асали ОзодїВоќеъият ин аст, ки имрўз ва ба

гумони љолиб барои чанд соли ди-гар њам Озодї калонтарин маош ваимтиёзњоеро барои журналистонитољик пешнињод мекунад. Маошикамтарин дар дар дафтари душан-бегии Озодї 700-800 доллари ИМАбуда, фаъолтарон ва масъулон то1,7-1,8 њазор доллар музди мењнатмегиранд. Дар шањри Прага, ки даф-тари марказии бахши тољикї љой-гир аст, маош ва имтиёзњои як кор-манд 8-10 њазор долларро ташкилмедињад ва мањз њамин нукта роњ-бари ин бахшро ба яке аз чењрањоикалидии муњити раоснаї табдил до-дааст. Пањлўи дигари кормандиОзодї будан, ин мунтазам мазам-мати "хизматгори хољањои хориљї"шунидан аст. Њамчунин, ки корман-дони собиќи Озодиро дар нињодњова расонањои њукуматї ба кор на-мегиранд. Ин аст, ки масъалаи баљойи кор таъмин шудани Ќаюмзодбарои ў ва ањли оилааш шояд аз му-њимтарин вазифањост.

"Озодї"хабарнигорашро њифзнакард, ё нахост?

Ба андешаи инљониб, дарќазияи Абдуќаюми Ќаюмзод му-њимтарин суол ин аст, ки Озодї азхабарнигораш њифз накард, ё на-

Соли 2011 радиои Озодї бо да-лели камбуди молї хабарнигорониминтаќавии худро кам кард. Мањ-муди Шодиро дар Рашт, Мирзоља-лоли Шоњљамолро дар Бадахшон, духабарнигорро дар Суѓд бо шумулиЌамари Ањрор аз кор озод кард.

Њарамгули Ќодир бо "айби" он,ки дар соли 2010 аз визафурўшињоидипломатњо дар бозорњои Афѓони-стон гузориш дод, аз кор ронда шудЎ бо пешнињоди радиои Озодї, кибояд тибќи он ба њайси кормандиозод ё фрилансер кор мекард, розїнашуд.

Соли 2012 Рањматкарими Дав-лат, яке аз хабарнигорони собиќа-дор ва муваффаќи ин радио, дарпайи фишорњои Сољидаи Мирзо азкор рафт. Њарчанд ки рухсатии бем-ўњлат ва бемаош рафтааст, аммото њол барнагаштааст.

Ќарордод бо Зулфиќори Исмои-лиён, ки то соли 2013 буд, соли 2012бекор шуд. Исмоилиён унвонии пре-зиденти радиои Озодї нома навиштва хостори ислоњот ва истифодаи ду-русти маблаѓњои Конгресси ИМА дарбахши тољикї шуда буд.

Наќши Озодї дар муњи-ти расонаии Тољикистон

Родиои Озодї, ки баъд азкўшишхои зиёд њам рўи мављњоикутоњ ё FM дар Тољикистон роњ на-ёфт, њоло рўи мављњои дароз бароияк теъдоди номаълуми шунаванда-гон пахш мешавад. Дар ду соли ахирмодели рушди он таѓйир хўрда, корасосан рўи пойгоњи интернетияшмеравад. Бахши тољикии он асосаназ молњои техникиву технологиибахшњои дигари он истифода бур-да, шабонарузї то 6 њазор истифо-дабаранда дорад, вале ба ин нигоњнакарда, дар муњити иттилооти То-љикистон наќши хеле муњим дорад.Истифодаи зиёди мавод, мавзуъњова шеваи пешнињоди матолиб азсўи хеле аз расонањои чопии Тољи-кистон, ки бахшњои хабарсозї на-доранд, Озодиро дар муњити тољикїрасонаи муњим кардааст. Агаргўем, ки Озодї яке аз таъинкунан-дагони муњити иттилотии Тољикис-тон аст, хато намекунем. Будљаибахши тољикии он солона наздик ба1,6 млн.доллари ИМА буда, калон-

хост? Бо мутолиаи ин матлаб њархонанда албатта хулосае бардош-тааст, вале мусаллам аст, ки ба инсуол худи Абдуќайюми Ќаюмзод ваСољидаи Мирзо даќиќан љавоб гуф-та метавонанд. Аммо бо чунин ранггирифтани кор, кї ба самимї буда-ни онњо бовар мекунад? Њар ду азин ќазия манфиатдоранд. Ва наме-шавад ба Сољидаи Мирзо бовар на-кард, ки мегўяд: "Мо бо хонум Фай-зинисо Воњидова дар тамос њастемва барои њалли ќазияи њамкорї моАбдуќаюми Ќаюмзод аз ў машва-рат мегирем. Мо њамкори худротанњ намегузорем ва барои њаллиќазияи ў аз њама роњњои ќонунїистифода мекунем." Дар њар сурат,интизор бояд, ки ќазия ба чї меан-љомад: Ќаюмзодро ба Прага даъ-ват мекунанд, ё шояд шароите дарМаскав ва Бишкек пешнињод меку-нанд.

Дар њар сурат, ин ќазия бањо-наи хубе шуд, барои бознигарииарзишњо дар муњити журналистииТољикистон.

«НИГОЊ»

АБДУЌАЮМИ ЌАЮМЗОД БО ГЕНЕРАЛ САИДАМИР ЗУЊУРОВ

№45 (321), 29-уми январи соли 201310Агар ба Ќонуни интихоботи Тољикистон низ таѓйиру иловањо ворид карда, иштироки шах-сони бовариноки њама номзадњо, намояндагони ањзоб ва ташкилотњои љамъиятї дар участ-

каву њавзањои интихоботї таъмин мешуд, њама гуна имконияти сохтакорї барњам мехўрад.

Ўзбакистон сабуктар буда, аз киш-варњои дигари минтаќа бештар ме-бошад.

Агарчи дар Кодекси нави То-љикистон, ки ба ќавли маќомот, на-мудњои андоз аз 21 то ба 10 ададкам шудааст, аммо президенти киш-вар дар љаласаи ахири Шўрои мил-лии рушд онро нокифоя хонда, ан-дозњоро барои соњибкорон дар киш-вар њамоно гарон ва маъмурият ёидораи андозситониро мураккаб но-мид.

Тањлилгарон бо баррасии Ко-декси нави андоз изњор медоранд,ки дар Тољикистон њанўз њам миёникишварњои ИДМ баландтарин андозмуќаррар карда шудааст. Иќтисод-шиноси машњури тољик профессорЊољимуњаммад Умаров дар яксўњбати худ онро њатто "ѓораткунан-да" номид, на "њавасмандкунанда".

Тартибдињандагони Кодексинави андоз ќоил омаданд, ки дар тар-тиб додани Кодекси нав бевосита азтаљрибаи Гурљистон истифода бур-даанд. Воќеан, дар масъалаи андоз,бахусус, аксиз ба алоќаи мобилї ваИнтеренет Тољикистон танњо ба Гу-рљистон такя кард ва то љорї наму-дани аксиз ба алоќаи барќї ва баќатори машрубот ворид карданиалоќаву Интернет дар ТољикистонГурљитон ягона кишваре буд, ки азалоќаи мобилї андоз меситонид.Вале саволи матрањ он аст, ки Гурљ-истон дањњо ќонунњои демократиидигаре дорад, ки вазъи демократииГурљистонро баробар ба ИМА-у Ав-рупо карда, сатњи љиноят ва љиноят-кориро дар кишвар поён бурда, фа-содро ба андозаи назаррас ба нестїрасонидааст. Чаро мо аз чунин ќону-нњои ин кишвар истифода набарем?Чаро танњо аз ќонуне сабаќ гирем,ки ба манфиати мардум нест?

Чанд сол пеш дар шањри Маскавбо як нафар њамсўњбат шудам. Мав-суф изњор дошт, ки ман аз рафториинсонњо танњо љињати мусбиашроќабул мекунам ва он чї манфї астуба фоидаи ман нест, ќабул намеку-нам. Ба назар чунин мерасад, кињукуматдорони мо низ танњо аз ќону-не сабаќ мегиранд, ки ба фоидаињаминрўзаи онњост. Фикр намеку-нанд, ки њадди аќал, дар доираи якстротежии миёнамўњлати 6-8-солааз он чї зиёне ба мардум мерасад.Бале, ба ин онњо коре надоранд, ва-гарна дар Гурљистон дањњо ќонунњоидигаре мављуданд, ки воќеан, боисиибратанд ва истифода аз онњо баманфиати мардуми Тољикистон ме-буд.

Ќонуни интихобот Ќонуни интихоботи Тољикистон,

ки солњои зиёд мухолифини њукуматва ислоњотталабон барои таѓйир до-дани он кўшиш мекунанд, воќеан,њама гуна шаффофияти инттихобот-ро зери суол мегузорад. Дар он та-нњо намояндагони њизби њоким вањукумати иљроия ширкат меварзан-ду халос. Боќї њама намояндањоваќти њисобу китоби бюллетенњо ватартиби протокол ба њавзаи интихо-ботї роњ дода намешаванд. Банданиз борњо дар интихобот ширкат кар-даам ва медонам, ки рафти овоз-дињї, воќеан, чунон мегузарад, ки нањар як нозир метавонад ќонуншика-ниеро эњсос намояд. Вале ваќтињисобу китоб, ки дар он "худињо"

ба фоидаи шахсе анљом дињад, киўро рўи курсї нишондааст. Њуќуќимардум бошад, барои ин тоифа якчизи бењуда аст, зеро то њол онњодидаанд, ки мардум бо беамалии худњама гуноњи онњоро афв кардааст.Чун аз афв гуфтем, намешавад бозњам аз ќонуни афви Гурљистон на-гуфт.

Ќонуни афвБа наздикї Гурљистон ќонуни аф-

вро ба имзо расонид. Тибќи ќонунимазкур, ки рўзи 21-уми январи соли2012 ба њукми иљро даромад, тахми-нан, 190 мањбус, ки онњоро парла-менти Гурљистон њамчун "мањбусисиёсї" эътироф кардааст, дар навба-ти аввал озод карда шуданд.

Дар Тољикистон низ ќонунњои

лан сатњи онро нисбатан поён ба-рад. Таљрибаи тафтишоти парван-даи машњур ба номи "Парвандаиисфарагињо" ва боздошти ШерматНуров, собиќ муовини додситониинаќлиёти кишвар, бо иттињомиришвахорї бо маблаѓи 100 њазордоллар, боздошти судяи Суди ОлїНур Нуров низ бо иттињоми гириф-тани ришва ва ќаллобї бо маблаѓи150 000 доллар, Рустам Олимов,собиќ айбдоркунандаи давлатї, му-фаттиши Прокуратураи генералїбошад, ба миќдори 350 њазор дол-лар тамоми Тољикистонро ба лар-за овард.

Бубинед, ки танњо дар тафти-шоти як парванда маќомоти њуќуќимо аз тафтишот то суду прокура-тура ба маблаѓи 550 њазор долларба фасод ва ќаллобї роњ доданд.

Боздоштњои пурсарусадои маз-кур боз як бори дигар собит сох-танд, ки маќомоти њуќуќи мо алайњикоррупсия мубориза бурда наме-тавонанд, зеро худ ба фасод ѓўтазадаанд. Љойи шубња нест, кињамон шиори Саакашвили "Шахсифасодзада наметавонад алайњифасод мубориза барад!" исботихудро ёфтааст. Шояд, чунин боз-доштњо агар дар кишваре чун Гур-љистон, ки ќонун дар љойи аввалќарор дорад, сурат мегирифт натанњо парванда аз нав мавридибаррасї ќарор мегирифт, балки та-моми маќомотњои роњбарикунан-даи судї - аз раис то зердастони ўба истеъфо фиристода шуда, гу-нањкорон ба љазо кашида мешу-данд. Зеро худи Нур Нуров, муо-вини раиси Суди Олї, дар сабти ви-деоие, ки дар матбуот чоп шудабуд, изњор дошта буд, ки дар баро-вардани њукм тибќи супориши Ра-иси Суди Олї амал кардааст.

Барои њамин њам, ман фикрмекунам, ки барои барњам доданикоррупсия Њукумати Тољикистон вапрезиденти кишварро зарур аст, киаз Гурљистон сабаќ гирифта, ре-формаро аз худи њокимият ва ма-ќомоти њуќуќ оѓоз намуда, аќаллан70 дар сади онњоро иваз намоянд.Вагарна ќабули њама гуна ќароруќонунњо бефоида хоњад буду мар-думи Тољикистон ќурбоќањои њаминботлоќи бадбўйи фасод хоњандмонд.

Сабаќи гурљїЁ чаро Тољикистон ба дањгонаи кишварњое ворид шуд,

ки андози гаронтарин доранду ба шаффофиятиинтихоботњояш кам касон бовар мекунанд?

да, ба љои онњо 7 000 нафар корман-ди навро ба кор гирифт. Дар бароба-ри ин, ба таври назаррас имиљи пу-лис низ таѓйир шуд. Нахуст, агарноми ин нињод аз милитсия ба полистаѓйир дода шуда бошад, дувум, та-моми даромади кормандони полисаз харидории автомошина то ман-зил зери назорат гирифта шуда, ма-оши онњо то 10 маротиба боло бурдашуд. Дар макотиби олї бошад, низо-ми озоди санљиши довталабонрољорї намуданд, ки анќариб 95 дарсад фасодро аз ин нињод дур кард.

Барои барњам додани фасод дарњукумат Саакашвили реформаропеш аз њама аз худи њукуматаш оѓозкарда, кормандони онро то 40 дарсад кам кард. Дар тамоми кабине-тњои аъзои њукумат камерањоимахфї гузошта шуданд, ки фаъоли-яти онњо зери назорат бошад. Њар яккорманди њукуматї, ки бо фасод бадаст меафтид, тариќи ТВ нишон додамешуд ва њатто барои гирифтани 100лари (60 доллар) корманди њукуматто 6 сол ба мањбас кашида мешуд.

Аз њама кори аљибе, ки дар Гур-љистон анљом дода шуд, дар баъзесоњањо коррупсия расмї кунонидашуд. Масалан, агар шањрвандонпештар барои таъљилан гирифтанишиноснома ва ё њуљљатњои дигарпора медоданд, тибќи ќонуни нав башањрвандон имконият дода шуд, киминбаъд ин маблаѓро ба буљаи дав-лат супорида, њуљљатњои зарурироба таври таъљилї дастрас намоянд.Дар мо чї?!

Кишвари фасодзадаНатиљаи чунин муборизањо бу-

данд, ки Гурљистон на танњо миёникишварњои собиќ Иттињоди Шўравї,балки миёни аксар кишварњои љањондар мубориза бо фасод муваффаќдониста шуд.

Дар айни замон Гурљистон му-тобиќи рейтинги TransparencyInternational вобаста ба коррупсиямиёни 182 давлати љањон дар љойи51 ќарор дорад. Тољикистон бошад,дар ин рўйхат љойи 157-умро соњибшуда, дар ќатори Камбоља ва Анго-ла (ќашшоќтарин ва фасодзадата-рин давлатњои дунё) љойгир шуд.

Чї бояд кард, то Тољикистони мониз аз ин муборизаи гурљињо алайњикоррупсия сабаќ гирифта, фасодродар кишвар барњам дињад ва ё аќал-

афви зиёде имзо шуданд, вале дар20 соли истиќлолият то ба имрўз ягонмањбуси сиёсї озод карда нашуда-аст ва ќонуни афв низ нисбати онњотатбиќ намешавад. Агарчи маќомотмављудияти мањбусони сиёсиро ин-кор мекунад, вале дунёи мутамад-дин бар он аст, ки дар Тољикистонмањбусони сиёсї зиёданд ва зару-рияти афви онњо пеш омадааст. Азљумла, Мањмадрўзї Искандаров,раиси њизби демократии Тољикистонва Ёќубљон Салимов, вазири ваќтикорњои дохилии Тољикистон, солњобоз интизори озодианд, њарчанд ду-вумї ба њазорон дард менависад, кигуноње накардааст, ки афв бипурсад.Вале низоми фасодзада ўро наме-шунавад. Ва боз њам Гурљистон.

Мубориза бо фасодТо инќилоби ранга Гурљистон яке

аз кишварњои фасодзадатарин дарИДМ ба њисоб мерафт. Агарчи соли2002 аз тарафи њукумати ЭдуардШеварднадзе ќонунњои зиёде бароибарњам додани фасод дар кишварќабул шуданд, вале он натиљаи дил-хоњ надод. Зеро низоми њоким худба фасод ѓўта мезад. Вале баробарисари ќудрат омадан Саакашвили му-боризаро бо корруппсия, на бо ши-орпартоиву ќабули ќонунњо, балки бомуборизаи ошкоро ва амалї оѓоз на-муда, роњњои воќеии барњам доданионро ба маърази љањониён гузошт.

Нахустин коре, ки Саакашвилианљом дод, тамоми маќоми роњба-рикунандаи њуќуќро аз зинањоипоёнї то боло иваз кард. Ислоњотиљиддии прокуратура, суд, пулис ваБДА амалї шуд. Сохтори њукуматва аъзои он низ истисно нашуданд.Бо озод кардани онњо Саакашвилиба кадрњои баландихтисос такя на-муда, маоши кормандони буљавиробамаротиб боло бурд.

Кори дувуме, ки ў анљом дод, инбарњам додани синдроми бељазомондан буд. Минбаъд барои фасодњар шањрванд љазои сахт мегирифт.Ва аз њама муњим љазо барои кор-манди давлатї ва кормандони њифзињуќуќ нисбат ба шањрванди одї беш-тар муќаррар шуд.

Дар Гурљистон, мисли дигаркишварњои ИДМ маќомоти аз њамафасодзада пулис ва низоми мако-тиби олї дониста мешуданд. Шиориасосии Саакашвили он буд, ки шах-сони фасодзада ташкилот ва ё њуку-мати бидуни фасодро роњбарї кар-да наметавонанд. Ў пеш аз њама 15њазор корманди БДА-ро иваз наму-

иштирок мекунанд, ба осонї натиљаиовоздињї таѓйир дода шуда, дар ваќ-ти тартиб додани протокол аз рўи"дастури боло" кор мегиранд.

Ин аст, ки мардум њанўз инти-хобот сар нашуда, натиљаи онро ме-донанд ва бисёрињо бо њамин сабабњатто ба интихобот намераванд. Басаволи чаро ба интихобот нараф-тед, љавоб медињанд, ки "натиљааш-ро пешакї медонам. Пас, чаро дарон ширкат варзам?!".

Ќонуни интихоботи Гурљистонбошад, таќозо мекунад, ки дар њарњавза, њар як номзад намояндаи худ-ро дошта бошад ва ин шахси вако-латдор дар ваќти њисобу китоби бюл-летенњо низ ширкат варзида, ба про-токоли овоздињї имзои худро мегу-зорад. Интихоботи охири Гурљистон,ки бо маѓлубияти асосгузори демок-ратияи нави гурљї Михаил Саакаш-вили анљом ёфт, исбот кард, ки во-ќеан, ќонуни интихоботи ин кишваршаффофияти интихоботро пурратаъмин менамояд ва фалсификат-сия дар он ѓайриимкон аст.

Чанде пеш парлумони Тољикис-тон таклифи гурўњи тадорукотро дарбораи ворид намудани таѓйиру ило-вањо ба Ќонуни интихоботи кишваррад кард ва боз як бори дигар собитнамуд, ки Њукумати Тољикистон та-рафдори интихоботи озод ва шаф-фоф нест. Шояд, ин ба он хотир бо-шад, ки њукумат ва парлумон боварнадоранд, ки интихоботи шаффофба фоидаи њукумати феълї анљомёбад. Ин аст, ки њанўз барои гузаро-нидани ба ном интихобот пофишорїмекунанд, агарчи худ низ медонанд,ки таѓйири ин ќонун талаби замон вашарти рушди Тољикистон аст.

Бисёр хуб мешуд, агар мо дармураттаб сохтани ќонуни интихоботњам аз Гурљистон сабаќ мегирифте-му як бор њукуматро дар хизматихалќ ќарор медодем, на халќро дархизмати њукумат. Агар ба Ќонуниинтихоботи Тољикистон низ таѓйируиловањо ворид карда, иштирокишахсони бовариноки њама номза-дњо, намояндагони ањзоб ва ташки-лотњои љамъиятї дар участкаву њав-зањои интихоботї таъмин мешуд,њама гуна имконияти сохтакорї ба-рњам мехўрад. Дар айни замон бо-шад, ќонуни ќўњнаи интихобот шаф-фофиятро тамоман аз байн бурда-аст. Роњбари ноњия - намояндаи ко-милњуќуќи президенти Тољикистон,ки дар аксари њолатњо намояндаиин ё он авлоди сарватманди ноњия-ву шањр низ њаст, барои он ки азвазифа наравад, бояд натиљаи онро

Чанде пеш Бонки љањонї якљоябо ширкати аудиторииPricewaterhouse Coopers дар як гу-зориши нави худ аз рўи њаљми ан-дозситонї Тољикистонро ба дањгонаикишварњое ворид кард, ки андозбан-дии гаронтарин дар љањонро доранд.

Коршиносони бахши иќтисодиикишвар њам гузориши Бонки љањони-ро рољеъ ба баланд будани андоз дарТољикистон тасдиќ карда, иброз ме-доранд, ки њатто Кодекси нави ан-доз, ки аз 1-уми январ дар кишвармавриди истифода ќарор гирифт, батиљорати хурду миёна њељ гуна им-тиёзи љиддиеро надодааст.

Дар ин гузориш, ки бо унвони"Љамъоварии андозњо дар соли 2013"нашр гардидааст, меъёри умумииандозњо дар Тољикистон 84,5 дар саднишон дода шудааст, ки нисбати

Акрами ХОЛИЌ

№45 (321), 29-уми январи соли 2013 11Барои бебунёд будани ин аќида ба таърихи беш аздуњазорсолаи забони тољикї менигарем ва ќазоватроба худи хонандагон њавола мекунем.

Имрўз дар љомеаи мо нисбат басарнавишти истифодаи забони дав-латї бештар се аќида вуљуд дорад.

Аќидаи аввал аќидаи расмиидавлатии мо мебошад, ки асоси онрогустариши њамаљонибаи забони мо-дарии мо њамчун забони давлатї таш-кил мекунад.

Дар даврони истиќлол бо фарорасидани шароити мусоид барои ин-кишоф ва пешрафти забоншиносиимиллї тамоми монеањои сунъии си-ёсиву назариявї ва идеологї бар-дошта шуд. Дар ин давра бо дар амалпиёда шудани сиёсати воќеан мил-лии забонии Њукумати Љумњурии То-љикистон бо сарварии Президентикишвар, љаноби Олї Эмомалї Рањ-мон наќши забони тољикї ба њайсизабони давлатї ба маротиб афзуд.Махсусан, асарњои Президенти киш-вар, суханронињои ў дар мањфилучорабинињои гуногун дар пайрезиисиёсати забонии давлат, муайян кар-дани самтњои асосии инкишофи за-бон ва забоншиносии тољик наќшибунёдї ва рањнамої доштанд. Боядгуфт, ки аќидањо ва пешнињодњоиПрезиденти кишвар дар ин бобат натанњо хусусияти назариявї, балки ху-сусиятњои амалї њам доранд, ки дарин бора бояд ба таври алоњида суханронд.

Дастовардњои асосии моро дардаврони Истиќлол метавон ба таврифишурда ба шакли зер гурўњбандїкард:

Ба таври комил дар коргузориирасмї љорї шудани забони давлатї;

Ба забони муоширати байни ха-лќњои сокини кишвар табдил ёфтанизабони давлатї.

Тавре ки Президенти кишвар дарсуханронии худ ба муносибати рўзиЗабон (21.06.2007) мефармоянд: "Дарзамони истиќлолият забони тољикїмаќоми давлатї пайдо карда, дарасоси меъёрњои таърихї ва адабїташаккул пайдо мекунад ва тадриљанвазифаи забони муоширати байни на-мояндагони миллатњои гуногуни со-кини кишварро ба дўш мегирад. Азин рў, истиќлоли давлатї њамчуномили воќеии эњёи забони мо донис-та мешавад".

Дар ин гуфтањои Президентикишвар ду нуктаи бисёр муњим ну-њуфта аст. Аввалан, ИстиќлолиятиТољикистон барои рушди забони дав-латї тамоми шароитро фароњамовардааст. Сониян, ин шароит имкондодааст, ки забони тољикї дар ќалам-рави Тољикистон ба забони муоши-рати байни халќњои сокини ЉумњурииТољикистон мубаддал шавад.

Аќидаи дувум реша бар дав-рони Шўравї ва равияњои пантур-кистї дорад. Тарафдорони ин аќидадаъво доранд, ки забони тољикии мотанњо дар Тољикистон амал мекунадва берун аз ќаламрави љумњурї ди-гар ќобили истифода нест. Дар ибти-дои таъсиси Љумњурии Шўравии То-љикистон оид ба масъалаи навишта-ни таърихи Тољикистон намояндаго-ни љумњурии њамсоя аз мутахасси-сони мо талаб мекарданд, ки таъри-хи моро фаќат дар мањдудаи ќалам-рави Тољикистони кунунї тањия ку-нанд.

Гўё Самарќанду Бухоро ё БалхуЊироту Нишопур ба таъриху тамад-дуни мардуми Тољикистон тамоманиртиботе надоранд. Ин бањсњо њан-гоми навиштани шоњасари "Тољикон"њам аз тарафи душманони миллатимо доман зада шуда буд. Шумо худќазоват кунед, ки ин даъвоњои ѓараз-нок чи њадаф доранд ва ба деги ка-дом гурўњњо равѓан мерезанд. Имрўзбо дастгирї ва пуштибонии њомило-ни ин аќида дар Тољикистон таѓйирисаросарии номњои хонаводагиимиллї ба Назарову ЌувватовуЌањњоровичњо аз нав сар шудааст.Бо бањонаи он ки номгузории миллииморо дар Руссия ќабул надоранд,љавонони мо саросар номгузориимиллиро ба номгузории русї ивазмекунанд ва сохторњои давлатии моњам барои пешгирии ин вазъият ко-реро анљом намедињанд. Оё ин амрба густариши забону фарњанги мил-

лии мо мусоидат мекунад? Албаттане.

Аќидаи сеюм аз он иборат аст, кигўё забони тољикї асос ва заминаиилмї ва таърихї надорад ва он гўёбарои таќсимбандии забони ягонаифорсї ба таври сунъї номгузорїшудааст. Ин аќида бештар дар байнифарњангиён ривољ дорад ва онњо гўётарафдори ягонагии забони мо бо гу-нањои дигари он дар АфѓонистонуЭрон мебошанд. Аз љумла, дар ма-ќолаи "Забони тољикї пояи таърихїнадорад"-и Обиди Шукурзода дарњафтаномаи "Нигоњ" 10.10.2012 чу-нин гуфта мешавад, ки гўё "забонитољикї" асоси таърихї надошта, боф-таи бегонагон мебошад.

Интиќодгар Обиди Шукурзода дархўрдагирии худ то андозае пеш ме-равад, ки рўйрост ба тањќири "забонитољикї" даст мезанад. Ў менависад:

"Китоби муќаддаси Бон аз тарафиШенрабмибо (пайѓомбари дини Бон-по, ки аслан эронитабор будааст.-С.Н.) ба забони тагзик (тољикї) на-вишта шуда, сипас ба забонњои ди-гар тарљума шудааст" (Нигаред: Гу-милёв Л.Н. Величие и падение Древ-него Тибета // сб. Страны и народыВостока. Вып. VIII, М. 1969, с. 158-159).

Муњаќќиќи дигар Дж. М. Райнолдсдар маќолаи худ тањти номи "Пажўњ-ишгоњи тањќиќи Бонпо" ќайд мекунад,ки тибби бузурги Тибет, назария ваамалияи дини Бонпо ба Тибет азЉануб, аз Њиндустон наомадааст,балки аз кишвари Шаншун, ки дарѓарби Тибет воќеъ аст, омадааст. Дарнавбати худ он дар замонњои ќадимаз кишвари Тазиг ё аз Осиёи Марка-зии эронї омадааст. (Дар ин борамуфассал нигаред: МуминджановХ.Х. Авесто об этногенезе таджиков /

мардуми мо ва халќњои Эрону Афѓо-нистон мухолифат меандозад. Њол онки барои њар як равшанфикри камубеш аз таърихи забони мо бохабармаълум аст, ки агар ќабилањову, ха-лќњои сомиву аврупої бо фарњангутамаддуни мо ба воситаи форсиёнуфорсизабонон ошно шуда забониморо "форсї" номида бошанд, ха-лќњои туркзабону мардуми Чину Њин-дустон ба воситаи мардуми тољик бофарњанги мо- ориёињо ошно шудазабони моро "тољикї" хондаанд.

Њар ду вожа, њам "тољикї" ва њам"форсї" (дар давраи форсии миёнадар шакли "parsig") аз даврањои бос-тонї (њадди аќал аз асри II мелодї)мавриди истифода буданд ва азноми ќавму халќњои ориёнажоди то-љику форс сарчашма гирифтаанд.

Номи забон одатан аз номи ха-лќњои соњиби ин забон пайдо меша-

ли он чунин тарљума шудааст: "Дарсоли 392 (баробар ба 624 мелодї)моњи сабул буд, ки обод шуд бунёдиин ступа аз тарафи ман Алхис писа-ри Харос Хадив аз Роѓи Самангонваќте ки ман подшоњи турк ва под-шоњи тољик шудам."

Намунаи дигар ба сиккањои пешаз даврони исломї иртибот дорад. Дарсолњои 60-уми ќарни XX маљмуаисиккањои даврони Њайтолиён пайдогардид, ки панљ сиккаи он аз тарафидонишманд ва забоншиноси ОлмонЊелмут Њумбох бозхонї шуд. Яке азшоњони Хуросон, ки ба муќобили ара-бњо љангида, онњоро дар яке аз муњо-рибањо шикасти сахт додааст, дарпушти сикка чунин менависад: "Ќай-сари Рум, Худои бузург. Шоњи Тољи-кон-fromo k?saro bago xaod?otazikano xaro"

Дар ин санаду њуљљатњои дарёф-тгардида хушбахтона њам шакли ду-русти истифодаи вожаи "тољик" бамаънои ќавми тољик ва њам вожаи"тозиён" ба маънои араб дида меша-вад. Яъне аз вожаи "тозиён" пайдошудани вожаи "тољик" њамчун фар-зияи бебунёд рад мегардад, ки дас-товарди муњим дар илми тољикшино-сист.

Номи ќавми тољик дар ин аснодба шакли "Tazigo" (дар забони бох-тарї "о"-и охир калимањоро аз њамљудо мекунад), яъне "Тозик" (дар дав-раи аввали забони бохтарї) ва "То-жик" (дар давраи охир бо ишора на-мудани "ж"-и тољикї бо "?" (дар болоињарфи "z" - се нуќта илова мегардид)омадааст. Номи ќавми араб дар шак-ли "Toziio" ба шакли сифатии"taziiaggo"-тозиянг, яъне арабї низзикр шудааст. Як калимаи дигар њамба ду шакл дар ин матнњо омадааст,ки онро ќаблан муњаќќиќон "араб"хондаанд.

Ин калима вожаи "тоза"-и бохта-рии тољикист, ки дар шакли tazauo ваtazago (аз назари забонї шакли ав-вал ќадимитар аз шакли дувум аст.)вомехўрад. Ибораи draxmotazauo\tazago simiggo ба маънои "ди-рњами тозаи нуќраї аст" . Дар охирилова карданием, ки њам вожаи "то-љик" ва њам вожаи "дарї" ба решаиягонаи "тахорї" ва "таољї" њамчунноми ќавми тољик дар даврањои пеширтиботи ногусастанї дорад. Агарвожаи "тољик" ба номи "таољї"- ќавмиориёї, ки асосгузори давлати Кушо-ниёни Кабир буданд, иртибот доштабошад, пас вожаи "дарї" аз калимаи"тахорї" (тхарї-дарї) баромадааст.Тахорињо ба сарзамини Бохтар ома-да, номи ин минтаќаро минбаъд баТахористон табдил доданд, ки бањамагон маълум аст.

Аз ин гуфтањо чунин бармеояд,ки њам номи забон ва њам номи мил-лат ва њам номи кишвар дар таърихидуњазорсолаи мардуми мо санадудалелњои раднопазир дорад.

Таваљљуњ кунед, фаќат ба як на-муна аз китоби "Сафарнома"-и Кла-вихо, ки муаллифи он дар асри XIV азИспания ба Самарќанд ба дарбориТемур њамчун сафири шоњи Касти-лия сафар кардааст. Ў менависад:"Ин шањр (яъне Андхўй- С.Н.) ба сар-замини Мод тааллуќ надорад ва басарзамини бо номи Тахикиния (То-љикия, Тољикистон - С.Н.) шомил аст,забони он аз забони форсї андакефарќ дорад, вале асосан ба он мо-нанд аст".

Агар аќидаи зиддитољикї торафтинкишоф ёфта тарафдорони зиёдпайдо кунад, аввал номи забон, баъдноми миллат ва баъд номи кишварњам зери шубња ќарор хоњад гирифт,ки ин амалро имрўз њам душманонимо доман зада истодаанд. Бинобарин забони тољикї ба њимояи давлатїниёз дорад. Ин масъала дар ЌонуниЉумњурии Тољикистон "Дар бораи за-бони давлатии Љумњурии Тољикистон"дар банди сеюми моддаи сеюм батаври зерин омадааст: "Љумњурии То-љикистон истифода, њимоя ва рушдизабони давлатиро таъмин менамо-яд".

Сайфиддин НАЗАРЗОДА

Забони тољикї пояитаърихї дорад!!!

(ё љавоб ба маќолаи Обиди Шукурзода дар бораи "забони тољикї")

"Чї агар "Хусрав"-ро "Каљрав" номбурдан зишт бошад, низ "форсї"-ро"тољикї" гуфтан зишттар аз он аст".Ин рўзноманигор менависад: "Забо-ни мо, ки форсї буд, аз соли 1938 инљониб бо диктаи (дасти зур)-и мута-љовизини рус "тољикї" кунонида шуд"ва боз илова мекунад: "таъбири "за-бони тољикї" бофтаи душман аст ватавњине ба исми забони модариимост".

Офарин бар чунин тањаммулутоќати соњибони "забони тољикї" вамахсусан ба сармуњарриру дастан-даркорони њафтавори "Нигоњ", ки чу-нин маќолаву чунин гуфторро тобитањаммул доранд.

Барои бебунёд будани ин аќидаба таърихи беш аз дуњазорсолаи за-бони тољикї менигарем ва ќазоватроба худи хонандагон њавола мекунем.

Дар яке аз нусхањои хаттии мо-навї-портї (нусхаи хаттии шумораи339 м., ин нусха дар Олмон нигањ-дорї мешавад), кашфшуда аз Тур-фон, ки эњтимолан марбут ба ќарнињашти мелод мебошад, номи забонитољикї дар ибораи par tazigane awak- "ба забони тољикї", ё айнан "ба овоитољикона" омадааст. Дар ин нусхаикучак омадааст, ки роњибони монавїдар ваќти ибодат ба забони тољикїниёиш мекарданд.

Намунаи дувум ба сарчашмањоитибетї марбут аст. Дар Тибет дармаъхазњои динии ин кишвар ба номиБонпо кишвари Тагзик ва забони таг-зик вомехўрад, ки гўё ин кишвар дарсарзамини Осиёи Марказї воќеъ бу-дааст. Муњаќќиќони русзабони таъ-рихи бостонии Тибет Б.И. Кузнетсовва Л.Н. Гумилёв истифодаи ин кали-маро ба маънои кишвари Эрон ваэронињо дониста тарзи навишти гу-ногуни калимаи тољикро овардаанд.Л.Н. Гумилёв дар асари худ "Вели-чие и падение древнего Тибета" (Суудва суќути Тибети ќадим) менависад,ки "Священная книга Бон была напи-сана Шэнрабмибо на языке тагзик ипереведена на другие языки". Яъне

/ Известия Академии наук РТ, серияфилософия и правоведение №1-2,2002)

Намунаи сеюм ба даврони ис-ломї, ки дар ин давра ба омаданиарабњову маволињову дини ислом дарсарзамини Осиёи Марказї истилоњи"форсї" аз вожањои "тољикї" ва "дарї"дида бештар ривољ пайдо мекунад,иртибот дорад.

Дар сарчашмаи туркї-уйѓурии"Кутатѓу билик" (Дониши бахтовар),ки дар соли 1070 аз тарафи ЮсуфиБалосоѓунї, навишта шудааст, дарбораи забони тољикї ба таври рав-шан маълумот дода шудааст. Ў даряке аз байтњои худ чунин менависад:"Ин гуна китобњои хуб ба арабї ватољикї кам нест, вале ба суханонимо ин аввалин аст" (тарљумаи тањ-туллафз).

Намунаи чорум ба ибтидои са-даи XIX аниќтараш ба соли 1813 та-аллуќ дорад. Миризотуллоњи Њиндїдар "Сафарнома"-и хеш оид ба забо-ни ањолии Ќуќанд чунин менависад:"Забони Ќуќан (яъне Ќуќанд-С.Н.)туркї мебошад, ањли шањр тољикї,яъне форсї мегўянд". (Нигаред: На-зарзода С. "Забон ва вањдати миллї",Душанбе, 2007)

Ва нињоят намунаи охирро азрўзномаи "Бухорои шариф" меорем.Дар шумораи сеюми "Бухорои ша-риф" дар маќолае масъулони рўзно-ма менависанд: "Њанўз шумораи ав-вали "Бухорои шариф"-ро нашр на-дода будем, ки баъзе оќоён њозиршуда, дар матбаа нигоњ ба маќолањокарда ва фармуданд: "Ин љо забониумумї забони тољикї аст. Рўзномаба забони тољикї бошад бењтар аст".

Аз тарафи дигар аќида ва назариОбиди Шукурзода ва тарафдоронашаз аќидаи дувуми тољикбадбинї бозњам хатарноктар аст. Агар аќидаидувум забони тољикии моро бештардар ќаламрави Тољикистон мањдуднамояд, аќидаи сеюм ба ягонагї вавањдати форсизабонон ва тољикзабо-нони дунё зарба мезанад. Дар байни

вад. Забони форсї њам аз номи ќаби-лањои ориётабори порсњо (форс-му-арраби порс) гирифта шудааст. Инќабилањо њудуди 3-4 -њазор сол пешаз сарзаминњои Осиёи Марказї баЃарб куч баста, дар ќарнњои XII-XI пешаз мелод дар сарзамини њозираиОзарбойљони Эрон ва як бахши Тур-кия ќарор дошта, аз ќисмати Ѓарб бомодњо њамсарњад буданд. Баъд аз дуќарн ин ќабилањо ба сарзамини њози-раи худ-вилояти Порси Эрон омададар он љо сокин шуда, халќњои ма-њаллии ин минтаќа иломињоро оњис-та-оњиста ба фарњангу тамаддунихуд њамроњ намуданд.

Минбаъд бо пайдо шудани ду хо-надони бузурги шоњаншоњї - Њахо-манишиниён ва Сосониён номи инхалќи эронитабор ба минтаќањои ди-гар пањн шуд, ва хусусан номи забо-ни форсї баъд аз интишори исломва футуњоти араб ба ќисмати шарќииЭрон бештар пањн гардид ва оњиста-оњиста ба љои "дарї" ва "тољикї" ис-тифода гардид.

Номи забони тољикї њам ба номихалќи тољик ва ќавмњои ориёии ба онназдик алоќаманд буда, таърихи де-рина дорад. Бар хилофи ќабилањоифорсї ин ќавмњо ба таври доимї дарВатани аслии худ-ду тарафи дарёиАму боќї монданд ва аз рўи ривоятитаърихии мардуми ориёитабор номихудро аз номи яке аз сарќабилањоиориёї бо номи Тољ гирифтаанд вањамвории бузурги имрўзаи назди бањ-ри Хазар-дашти Тўрон дар ањдиќадим дашти Тољик ном дошт. Тавреки номи Арал дар замонњои пеш бономи бањри Вахш машњур буд.

Дар њуљљату санадњое, ки имрўзбо забони тахории бохтарї дар сар-замини Афѓонистон пайдо шудаанд,вожаи "тољик" дар чандин санаду сик-кањои подшоњони пеш аз ислом во-мехўрад, ки мо алњол чанд намунаионњоро меорем.

Маълумоти аввал ба сангнавиш-таи Яковланг дар Афѓонистони мар-казї иртибот дорад, ки ќисмати авва-

№45 (321), 29-уми январи соли 201312 Ин иќдом аз љониби муштариёни Ширкат баланд бањогузорї гардид, зеродар соли гузашта муштарии ба њисоби миёна статистикии «МегаФон» дар

муќоиса бо соли 2011 њармоња 15 даќиќа бештар сўњбат мекардагї шуд.

Мувофиќи натиљањои солисипаришуда оператор беш аз500 истгоњи нави базавии 2Gва 3G-ро ба кор даровард. Дарњоли имрўз зиёда аз 2 000 ИБ,ки 170 - тои он дар навоњиидурдасти кишвар љойгир мебо-шанд, муштариёни Ширкатробо алоќаи боэътимод таъминмекунанд. Бахусус, дар соли2012 истгоњњои базавии «Ме-гаФон» дар ноњияњои Мурѓобва Ишкошими Вилояти Мухто-ри кўњистони Бадахшон(ВМКБ) ба кор дароварда шу-данд ва ин амал ба муштари-ён имкон дод, ки алоќаи мо-билї њамчунин дар аѓбаи Ќул-маи воќеъ дар сарњади Тољи-кистону Хитой низ истифодабурда шавад.

Тибќи натиљањои соли 2012шабакаи хусусии фурўши опе-ратор то ба 3 маротиба васеъшудааст. Ин њатто ба мушта-риёни дар гўшањои дурдастта-рини кишвар умр ба сар ме-бурда имкон дод, ки аз хизмат-расонињои боэътимодиалоќаи «МегаФон» истифоданамоянд. Барои мизољоникорпоративї ширкат марка-зњои муосири хизматрасониродар се шањри бузургтарин Ду-шанбе, Хуљанд ва Ќўрѓонтеп-па ифтитоњ намуд.

Дар давоми соли 2012«МегаФон» доираи хизматра-сонињои худро барои мушта-риён васеъ намуда, хизматгу-зорињои ќулай ва њангоми пай-вастшавї ва истифодабарїсоддаро пешнињод намуд. Иниќдом аз љониби муштариёниШиркат баланд бањогузорїгардид, зеро дар соли гузаш-та муштарии ба њисоби миёнастатистикии «МегаФон» дармуќоиса бо соли 2011 њармоња15 даќиќа бештар сўњбат ме-кардагї шуд.

«Дар соли гузашта мо пай-васта ба њалли масъалаи во-баста ба боэътимод гардони-дани алоќа ва босифату ќулайнамудани хизматгузорињо ба-рои муштариён машѓул бу-дем. Дар давоми соли 2012«МегаФон» ба таври назар-рас шабакаи хусусии фурўш-ро васеъ намуда айни замонмасофа аз худи нуќтаи ѓарбиифурўши мо то нуќтаи шарќїбеш аз 650 км-ро ташкил ме-дињад! Њамчунин миќдори ис-тигоњњои базавї афзудааст.Хуллас - беш аз 1 800 000 со-кинони кишвар муштариёнимо ба њисоб мераванд», - мег-ўяд директори иљроияи шир-кати «МегаФон» дар Тољикис-тон Андрей Шишковский.

«МегаФон»:алоќаи боэътимодбарои беш аз 1 800

000 муштарї!Соли 2012 ширкати «Ме-

гаФон» аз рўйи суръати сох-тмони истгоњњои базавї варушди шабакаи хусусиифурўш дар њудуди Тољики-стон натиљањои рекордиронишон дод.

АЛОЌА®

№45 (321), 29-уми январи соли 2013 13А. Холиќов иддао мекунад, ки худи Абўњанифа дар "Ал фиќњ-ал-Акбар" Ќуръонро на махлуќ, балки холиќ шумурда, њамчункитоби Худованд рањнамои муъминин эътироф намудааст".

МАВЗУИ КИТОБАз номаш маълум мешавад, ки

муаллиф њуќуќи исломиро дар инкитоб гирд овардааст. Аммо чї гуна?Худи муаллиф дар сарсухан (сањ. 5)чунин иддао кардааст: "Дар ин ки-тоби таълимие, ки ба омўзишинизоми њуќуќи исломї бахшидашудааст (ба низоми њуќуќие, кисубъектони он бо мањдудияти ан-дешаи динї, ба кўњнапарастї, батоќатнопазирию кунљгарої дар за-мони муосир ном бароварда, сад-ди њама гуна омезишу инкишофимусбї муаррифї мегарданд) боусули тарки њама гуна тафриќаюљудоиандозињо назар намуда, бамуаррифии љанбањои мусбї, аќл-гарої, инсонгарої ва арзишњоиумумиинсонии он диќќат дода шу-дааст".

Дар охири сарсухан (сањ. 7) на-виштааст: "Албатта, ин нахустинкор дар ин љода буда, орї аз нора-соию камбудї буданаш аз эњтимолдур нест. Аз ин дидгоњ умеду та-манно дорам, ки њар соњибдилусоњибилме, ки аз лаѓзиши маънї,нукот ва иллати андешае дар инкитоб бархўрдор шуд, њамоноќалам бар даст гираду сабт созад.Мо њамеша аз маслињату дастурњова ислоњи норасоию камбудињошодем".

Банда баъд аз хондани сарсуханва умеду таманнои А. Холиќов, њанго-ми вараќ задан ва бо як мутолиаи сар-сарї сухани муаллифро ба замин наг-зошта, рўи чандин мавзуъ ва анде-шањои муаллифи он тааммул наму-дам ва ... ќалам гирифтам.

Ростї, шодам, ки бо ин бањоначандин китобу мавзуъњоеро, ки тайичанд соли ахир ба онњо руљуъ накар-да будам, дубора мутолиа кардам.Инак, чанд нуктае, ки рўи онњо бањскардан мехоњам, муште аз њамон хир-мани мутолиаи китобњост. Умедворам,ки А. Холиќов, на танњо намеранљад,балки аз дуоњои некашон низ фаром-ўшамон намекунад. Худованди таъо-ло шоњид аст, ки ин њама ба хотириислоњи худ ва манфиати љомеа анљ-ом мешавад, на чизи дигар.

ХОЛИЌОВ ВА ТАЌЛИДА.Холиќов дар мавриди таќлид

(сањ.18-19, њамон китоб) њарф зада,иддао кардааст: "...Таќлид ба њаддерасид, ки ба мазмун ва њадафњодиќќат намонд… Њамин тавр, таќ-лиди кўркўрона муридонро аз во-ќеияти асли маќсади амал дур на-муд. Ин аллаккай омили асосиебуд, ки садди роњи инкишоф ме-гашт. Ин унсур то он дараља дарфиќњ ва дигар илмњои исломї роњёфт, ки дар истинботи ањкомуаќидат њама равшанфикрони ис-ломї пойбанди он буданд.

Њатто бењтарин муљтањидониисломї, ки таљдиди илм ва фиќњ-ро љоиз медонистанд ва дари иљти-њодро дар замони муосир ба бозбуданаш кўшиш мекарданд (Ю.Ќарзовї, Аллома Шавконї, Ѓазо-лии муосир ва дигарон) танњо пасаз наёфтани далел аз сањобањо, азтобиин ва аз пешвоёни исломї рўба аќл мекарданд…

Мо магар бо ин кўњнапарастїва њаќир пиндоштани худ дар на-зди гузаштагон метавонем имрўз-ро ободу фардо љомеаи пешраф-та созем, дар њолате, ки мо дар та-моми андеша худро заифтар аз гу-заштагон медонем ва на заиф-тар… Дар баробари ин, мо аз вас-фи таърихї даст кашида, таќлид-ро инкор намуда, бояд ба мероси-яти дурусти арзишњои таърихї роњёбем. Ин аст роњи бењтар… Ин ки-тоб кўшише дар шинохти ин роњаст…".

Ин пора гуфтори А. Холиќов бочанд далел мушкил дорад:

Фикр мекунам, А. Холиќов маъ-нии дурусти "таќлид"-ро њазм нокар-да, ин калимаро нодуруст фањмида-аст. Чунки маънии он чунин аст: "1.Пайравї ба амалу рафтори касе (бемулоњизаи некї ё бадии он). 2. Айнантакрор кардани рафтор ва тарзи гуф-тори касе" (Фарњанги тафсирии за-бони тољикї, љилди 2., Душанбе 2008).Аз ин љињат, бахусус, тамоми дониш-мандони исломї ва шогирдону му-ридони онњо ва ваљњи умум тамомимусалмонон аз Ќуръону суннат вафиќњи гузаштагон ногузир таќлидмекунанд.

Чунки Худои таъоло тамомии он-њоро амр кардааст: "Агар худ наме-донед, аз (уламои) ањли Зикр (муъ-минони ањли китоб) бипурсед" (Нањл,ояи 43). Ва низ мефармояд: "Ва ната-вонанд муъминон, ки њамагї ба са-фар раванд (барои фаро гирифтаниулуми исломї). Чаро аз њар гурўњедастае ба сафар нараванд, то дони-ши дини хешро биёмўзанд ва чун боз-гаштанд, мардуми худро њушдор ди-њанд, бошад, ки аз зишткорї њазаркунанд.

Маънии дигари оят ин аст, ки шо-иста нест, ки муъминон њамагї ба сўимайдони набард берун бираванд. Азњар гурўње - бархе аз онон ба корзорраванд ва бархе дигар дар Мадинањамроњи Расули Худо(с) бимонанд ваилм биомўзанд ва он илме, ки омўх-таанд, ба ќавми худ биёмўзанд, шояд,ќавмашон њам аз нофармонии Худо(Љ) њазар кунанд"(Тавба, ояи 122).

Ба ибораи дигар, дар љањониимрўз, бахусус, дар Тољикистон,шояд, њадди аксар як дар сади мар-

дум дониши исломиашон ба он да-раља расидааст, ки тавони истинботиањкомро аз Ќуръону суннат дорандубоќї 99 дар сади дигар дар умуримазњабї аз эшон таќлид мекунанд.Агар ба гуфти А. Холиќов њамаи инмардум ба мисли бародарони са-лафї таќлидро инкор кунем, њараљумараљ ва куну макунњои зиёде пайдомешавад, ки шариати Илоњиро халал-дор месозанд. Дар ин сурат кї бароиин њараљу мараљ љавоб хоњад гуфт?

Ё ин ки А. Холиќов иддао меку-над, ки "мо аз васфи таърихї дасткашида", яъне бузургдошти ИмомЃаззолї ва Имоми Аъзам, ки он ду азбузургони мо ба њисоб мераванд,иштибоњ буд? Холиќов бо ин иддаоаз љониби њукумати кишвар дар си-мои президент таљлил кардани љашнион ду фарзонаи миллати тољикро бошукўњи хоса зери суол мебарад, ма-гар не? Ростї, љумлаи "бояд ба ме-росияти дурусти арзишњои таърихїроњ ёбем"-ро мо њар ќадар маѓз обкардем, нафањмидем, бењтараш, да-воми љумларо худашон шарњ дињанд!

ХОЛИЌОВ ВА БЕЭЪТИНОЇ НИС-БАТИ ТАХРИЉИ ОЁТИ ОСМОНЇ

А. Холиќов (сањ. 125, њамон китоб)менависад: "Адл ва њаќ тибќи таъ-лимоти исломї низомест, ки дарпањнои он Офаридгори бузург за-мину осмон, кайњону сайёрањороофарид, ки "Љањон, замину осмон,ба њаќќу адл барпост"(46, 3). (46маънии раќами сураи Ќуръонасту3 маънии раќами ояи он, А.Н.)".

Аммо дар сураи раќами 46 ояи 3чунин гуфта шудааст: "Мо осмонњ-ову замин ва он чиро, ки дар миё-ни он ду аст, љуз барњаќ ва дармуддате муайян наёфаридаем. Вакофирон аз он чї бимашон меди-њанд, рўй мегардонанд".

Мисоли дигар, А. Холиќов (сањ.128) навиштааст, ки дар Ќуръон ома-дааст: "Ва агар њукм кунї, пас, дармиёни онњо ба инсоф (адолат њукмкун! Ба дурустї, ки Худо адлкунанда-гонро дўст медорад" (56: 42).

Лекин њангоми тањќиќ дидем, дарсураи 56, ояи 42 чунин аст: "Дарбоди гарм ва оби љўшонанд".

Мисоли дигар, А. Холиќов (сањ.131) навиштааст: "Дар Ќуръон

омадааст: "Эй касоне, ки имоновардаед, ба адолат фармонравобошед, барои Худо гувоњї дињед,агарчи бар зарари хештан ё пада-ру модар ва хешовандони чи та-вонгару чи фаќир бошад (ба њарњол), Худо бар онњо мењрубонтараст! Ва агар суханро печонед ё рўйбигардонед, пас, ба дурустї, киХудо бар он чї мекунед, огоњ аст"."(4, 135).

Вале њангоми ба сураи 4, ояи 135мурољиат кардан дидем, ки он таврнест, балки чунин аст: "Мањри занон-ро ба тиби (майли) хотир ба онњо би-дињед. Ва агар порае аз онро ба ризо-ят ба шумо бахшиданд, бигиред, кихушу гувороятон хоњад буд".

Мисоли дигар, (сањ. 128) Холиќовменависад: Сураи Баќара, ояти180."Њар гоњ яке аз шуморо маргфаро мерасад ва моле бар љой гу-зорад, муќаррар шуд, ки дар бо-раи падару модар ва хешовандоназ рўи инсон васият кунед. Ва иншоистаи парњезгарон аст".

Њол он ки дар ин ояи карима ибо-раи "аз рўи инсон" барзиёд аст ва ондар аслу маънии ояи карима вуљуднадорад ва бадбахтона, чунин ишти-боњоту "илова"-њо аз љониби муаллифдар он китоби "дарсї" зиёданд.

ХОЛИЌОВ НОСИХРО АЗМАНСУХ ФАРЌ НАМЕКУНАД?

Муаллиф дар бораи категорияимеросхўрон дар Ќуръон бо зикри ин(сањ. 128): "Сураи Баќара, ояти 180."Њар гоњ яке аз шуморо марг фаромерасад ва моле бар љой гузорад,муќаррар шуд, ки дар бораи пада-ру модар ва хешовандон аз рўиинсон васият кунед. Ва ин шоис-таи парњезгарон аст".

Шарњ. Дар ин оя ду меъёри (Ма-гар меъёр нест? - А.Н.) њуќуќї мањ-фуз аст: 1. Њар шахс ўњдадор аст,пеш аз марг он моле, ки дар тасарру-фи хеш дорад, ба мерос ,ба шахсевасият кунад. Яъне васият њатмїбарои муъминин муќаррар мегардад.2. Дар оят категорияи меросхўрон,падару модар ва хешовандон муќар-рар гардидаанд".

Њол он ки Имом Табарї дар таф-сири худ "Ал-љомеъу ли ањкомил Ќуръ-он"(чопи 2006, тавассути муассисаи

аст. Ин даъвои А. Холиќов дар мав-риди никоњ бо зинокорон номаъќулва номаќбул аст.

Чунки уламои исломї бе руљуъкардан ба Ќуръону суннат, аслан,њаќќи фатво ва њукм карданро дармасоили шаръї надоранд. Ин њукм-ро низ дар бораи зинокорон уламосодир накардаанд, балки Худои таъ-оло дар ояи 3-юми сураи Нур чунинњукмро дар бораи зинокорон ин таврзикр мекунад: "Марди зинокор љуззани зинокор ё мушрикро намегирадва зани зинокорро љуз марди зинокорё мушрик намегирад. Ва ин (амр) бармуъминон њаром шудааст".

ХОЛИЌОВ БА "ФИЌЊИАКБАР" ВА ИМОМИ АЪЗАМШУБЊА МЕКУНАД?

А. Холиќов (сањ. 350) иддао ме-кунад, ки худи Абўњанифа дар "Алфиќњ-ал-Акбар" Ќуръонро на махлуќ,балки холиќ шумурда, њамчункитоби Худованд рањнамои муъ-минин эътироф намудааст".

Ба маълумоти муаллиф ме-расонем, ки мавзуи халќи Ќуръ-они карим дар замони ИмомиАъзам Абўњанифа чуноне киљанобашон мефармоянд, мат-рањ набуд, худи Имоми Аъзамњам дар китоби худ "Ал-Фиќњ-ул-Акбар" дар бораи холиќ буданиЌуръон чизе нагуфтааст. Љано-би Холиќов, ин сухани шумо дарбораи "Ал-Фиќњ-ул-Акбар"тўњмат аст.

Назари Абўњанифа дар мав-риди Ќуръон тавре ки дар кито-баш "Ал-Фиќњ-ул-Акбар" омада-аст, чунин аст: "Валќуръон ка-ломуллоњи таъоло фил масоњи-фи мактубун ва фил ќулуби мањ-фузун ва ъалал алсини маќрунва ъаланнабийи ъалайњис-сало-ту вас-салому муназзалун валафзуно билќуръони махлуќунва китобатуно лању махлуќатунва ќироатуно лању махлуќатунвал-ќуръон ѓайру махлуќин"(яъне Ќуръон каломи Аллоњ таъ-олост, ки дар сањифањо навиш-та шудааст ва дар ќалбњо мањ-фуз асту рўи забонњо хонда ме-

Ин матлаб ба хотири њамраъйї бо журналист Амруллоњи Низом бознашр мешавад

Холиќов, бо камфањмию каљфањмиихуд мардумро гумроњ накунед

"Ар-рисолат", љузъи 3, сањ 99) даршарњи ин ояи карима мегўяд, ки ИбниАббос ва Њасан (Њасани Басрї) ваниз Ќаттода гуфтаанд: "Ин ояи ом аства барои чанд муддат њукми он мав-риди амал ќарор дошт ва бо нузулиояи фароис њар яки (њукми) он ман-сух гардид". Табарї низ бо наќл аздигарон ёдрас мешавад, ки худи њаз-рати Муњаммад(с) низ њангоми мар-гаш васият накард. Аз ин бармеояд,ки агар васият њатмї мебуд, худи со-њиби шариат њазрати Муњаммад(с)васият мекарданд. Пас, ба кор гириф-тани оёти мансуха ба сифати далелќобили ќабул нест!

ХОЛИЌОВ ЌУРЪОН ВА АЊКОМИШАРЪИРО НАМЕДОНАД?

А. Холиќов дар бораи никоњ бозинокорон иддао мекунад, ки: "Њатто,тибќи баъзе таълимотњо, уламо нис-батан ќатъитар њукм ронданд, ки бозинокор - чи мард бошад ва ё чи занбастани аќди никоњ манъ аст".

Тавре Холиќов даъво мекунад ваќисме аз иддаоњои ўро дар бахшитаќлид зикр кардем, ки ба гуфти ўбаъзе аз уламо њатто Ю. Ќарзовїбаъд аз таќлид ба аќл рўй меоранд,бояд изњор кард, ки њангоми љустуљўва истинботи ањкоми шаръї кори чу-нин донишмандони исломї дуруст

Маќолае, ки њамин њоло бахонданаш шуруъ кардед,дар бораи китобимуњаќќиќи исломшиносАбдурањим Холиќов"Њуќуќи исломї" (Душанбе"ЭР-граф" 2010, ISBN 978-99947-42-60-8) бањсмекунад. Ин китоб сарусадоњоеро миёни уламоиисломї ба бор овардааст,ки инак, аввалинвокунииши љиддиропешкаши муштариёнигиромї менамоем.

14

АБДУРАЊИМ ХОЛИЌОВ - РАИСИ КУМИТАИ ДИН

Бо

знаш

р а

з рў

зно

ма

и "И

мрў

зню

с" (

№67

(14

1) 1

8 а

пре

ли

сол

и 2

011)

i

№45 (321), 29-уми январи соли 201314Ба љаноби Холиќов пешнињод мекунам, ки ваќте дониши мукаммали исломї надо-

ред, аслан, њаќќи дахолат кардан дар умури шаръиро бо ин насаќ надоред ва мар-думро бо каљфањмию камфањмии худ гумроњ накунед, бахусус, донишљўёнро!

шавад ва бар Набї дуруду салом барў нозил шудааст ва талаффузи моба Ќуръон махлуќ аст ва навиштанимо барои ў махлуќ аст ва хондани мобарои онро махлуќ аст ва худи Ќуръ-он ѓайримахлуќ мебошад).

Дар ин маврид муфассалтар хо-нанда метавонад ба китобњоиаќидатї, аз љумла, "Ал-Фиќњ-ул-Ак-бар" ва шарњњои он, Аќидаи Тањовї,Шарњи Аќоиди Ањли суннат ва дига-рон мурољиат фармояд.

Ба љаноби Холиќов пешнињод ме-кунам, ки ваќте дониши мукаммалиисломї надоред, аслан, њаќќи дахолаткардан дар умури шаръиро бо ин насаќнадоред ва мардумро бо каљфањмиюкамфањмии худ гумроњ накунед, баху-сус, донишљўёнро! Чунки ин миллат азонњо хеле интизорињоро дорад.

Аз мутолиаи ин китоб маълуммешавад, ки А. Холиќов на танњо дарсоњаи дин дониши мукаммали динї-исломї надорад, балки забони ара-биро низ намедонад. Ин надониста-ни забон мушкили ўро дар рафти гирдовардани маълумот беш аз пеш зиёдкардааст. Ў аз нањви забони арабїњатто љумлањои исмияро, ки нахус-тин зинањои омўзиши забон аз оншуруъ мешавад, намедонад. Бањамин хотир, њангоми зикри иборањопо дар њаво менависад.

Мисол: "Рияз-ас-солињин" (сањ.313, њамон китоб), "Ал фиќњ-ал-Ак-бар" (сањ. 350, њамон китоб), "Ас-сиярал Кабир"(сањ. 451, њамон китоб), до-ниши А. Холиќов дар ин замина онќадар кам аст, ки њатто ќудрати та-

миз ва фарќ кардани мубтадову ха-барро дар љумлањои исмия надорад.Ин номњо, ки аз як ибораи арабиидукалимагї таркиб ёфтаанд, љум-лањои исмї ном доранду барои њаме-ша мубтадову хабари онњо марфуъаст, яъне Рияз-ус-солињин, Ал фиќњ-ул-Акбар ва Ас-сияр-ул-Кабир номбурда мешаванд ва шакли дурустинавишташон низ њамин аст, на чуно-не ки А. Холиќов зикр кардааст.

Дар илми сарфи забони арабї низА. Холиќов мелангад. Мисол: "Фаќе-њони таассуб"(сањ. 106, њамон китоб),"занони њамлро"(сањ. 207, њамон ки-тоб). Бояд гуфт, ки таассуб ва њамлисманд на сифат ва њангоми он дуроба шакли сифат таблид додан шаклиарабиаш мутаассиб ва шакли дига-раш таассубгаро ва њамл низ ба њоми-ла бояд иваз шавад.

Дар робита ба сињњати ањодисидар ин китоб зикршуда бањс намеку-нам, чунки аксари кулли ин њадис безикри санад ва матн оварда шудаандва дар хусуси сињњату носињњатионњо аслан њарфе гуфта нашудааст.

Боварї њам надорам, ки њаддиаксар нисфи ин њадисњо њам бо шак-ле, ки зикр шудаанд, сањењ бошанд.Ба хотири сарфи ваќт ва сиёњ накар-дани ин сањифа ќисмати њадисро баўњдаи донишмандони исломї ва ис-ломшиносони кишвар вомегузорам.

Умедворам, ки эшон назари худродар ин маврид хоњанд гуфт.ЯК МУАЛЛИФУ ЧАНД УСЛУБВА Ё БАРЪАКС?

Чизе, ки њангоми мутолиа бароияк хонанда норўшан боќї мемонад,ин аст, ки оё ин китоб зањмати як на-фар аст ва ё хайр? Чунки таљрибанишон додааст, ки як муаллиф бароидиќќати хонандаро љалб кардану ус-луби нигориши худро дар зењни ў љокардан одатан як услуби тахриљи сар-чашмањо, оятњои ќуръонї ва ањоди-си Набавиро ба кор мабарад. Аммодар ин китоб танњо дар тахриљи оятњоиЌуръони карим беш аз панљ услуб бакор гирифта шудааст, барои мисол:

1. "(Сураи 45, оёти 18-17(мобаъдтанњо раќамњо), инчунин, нигаред: 42:13-11"(сањ. 52, њамон китоб). 2. "(45.оя. 18.) ва бо иловаи ишора дарњошия: Ќуръони Карим. тарљ. МањдииЌумшоњи,-Тењрон:1370 (сањ. 74,њамон китоб)". 3. "Сураи "Баќара", ояи236" (сањ. 206, њамон китоб). 4. "Дарояи 8, Сураи Њашр омадааст:" (сањ.231, њамон китоб). 5. "Дар Ќуръон, дарсураи "Нисо", ояи 19, рукуъи се ома-дааст:" (сањ. 283).

Илова бар оятњои ќуръонї чизидигаре, ки аз як муаллиф доштани инкитоб зењни хонандаро халалдор ме-созад, бо иловаи тарзи услуби баёнва шакли љумлабандї, истифодаи

номи Њазрати Парвардигор бо забонитољикию арабї мебошад. Барои ми-сол, муаллиф номи Офаридгори олам-ро дар мавќеъ (сањ, 19, њамон китоб)бо њарфи хурд, яъне "худованд","илоњї" ва дар љойњои дигар бо њарфикалон Худо, Худованд, Офаридгорнавиштааст. Лафзи арабиашро (дарсањифаи 40 ва љойи дигар) "Оллоњ"менависаду дар боќимонда мавридњо"Аллоњ" ва ѓайраву њоказо…

Банда бо ин муште аз хирмани"Њуќуќи исломї"-и А. Холиќов, гуфтанїнестам, ки он аз камбудиву норасоињоорї намебошаду он сад дар сад вањамчун амонатдор дар тарљумаиоятњои Ќуръон ва њадисњои Паём-бар(с) њаќќашро адо кардаасту нуктаба нукта онњо бо асли матн санљидабаромадааст, не, воќеан, чунин накар-дааст. Дар тарљумаи оятњои Ќуръонкамбудї хеле вуљуд дорад ва дарањодиси Паёмбар (с) бошад, зиёдтар.

… АММО НА ХУЛОСАБо ин њама намегўям, ки дар ин

китоби "дарсї" бо чї далелу мантиќмуаллиф аз аќоиди Арастуву Афло-тун ва ѓайрањои тоисломї то ховар-шиносни ѓарбї… ва таърифу тавси-фи шоирони классик бо зикри порчаеаз абёташон меорад? Сањифапур-кунї ё худнишондињї, ки мана манинњоро низ медонаму мешиносам.

Холиќов, бо камфањмию каљфањмиихуд мардумро гумроњ накунед

Ба навиштаи ин китоб, китобимазкур (Њуќуќи исломї) бо тавсияиКумитаи оид ба корњои дини наздиЊукумати Љумњурии Тољикистон аз14.07. 2010 тањти раќами №3-01/130ба чоп расидааст. Ва бо Ќарори му-шовараи Вазорати маорифи Љумњу-рии Тољикистон њамчун китоби дарсїбарои Донишкадаи исломї ва факул-тетњои њуќуќи байналмилалї ба чоптавсия шудааст. Во аљабо, ваќте касраис мешудааст, китобаш бе ташхи-су баррасии донишмандони асилисоња дарњол барои чоп ва тадрис тав-сия мешудааст?

Умедворам, ки баъд аз чопи инматлаб олимони саршиноси кишвар,донандагони хуби Ќуръон, њадис вамазњаби Њанафї ба ин китоб бо наза-ри наќд аз нигоњи инсоф менигарандва ба хонанда мегўянд, ки чї китобе-ро дар даст доранд. Њамчунин, умедаст, ки њайати мушовараи Вазоратимаориф Ќарорашро бознигарї меку-наду дигар донишмандони асили ис-ломї низ ба наќду баррасии ин китобкамар мебанданд.

Њамчунин, бо мутолиаи ин китоб,ки банда онро њаргиз арзишманду лоиќитадрис намењисобам, хонанда бо су-њулат дармеёбад, ки муаллиф анде-шањои мухталифро аз аќоиди рофи-зия, муътазила, шиъї, салафия ваѓайра истинод карда, ба онњо такя ме-кунад ва мазњаби ањли тасаннунро азташаййуъ поинтар мебинад ва низ дараркони имон як рукни дигар, яъне имоновардан бо имомони ањли ташаййуъ-ро аз љумлаи вољибот медонад…

13

Амруллоњи НИЗОМ

№45 (321), 29-уми январи соли 2013 15

Масъули сањифа Абўалї НЕКРЎЗОВ, Тел:985 60 86 85, E-mail: [email protected]

Њамаи дўконњои маљаллафурўшии шањрро тагурў кардам, вале як дона њам маљалла бароихурдсолон дарёфт карда натавонистам (!). Аз "Алладин" то "Анушервон"-у "Чашма" - ро пурсоншудам. Баъзе дўкондорон њатто изњор намуданд, ки ин номњоро бори аввал мешунаванд.

ОЁ ЭРОН БА ЊАВЗАИ АМУДАРЁАЛОЌАМАНДЇ ДОРАД?

- Дар як бањси масъалаи оби минтаќаи Осиёи Марказї бахусусњавзаи Амударё коршинос Њомид Орифов дар сомонаи "TojNews" басаволи хонандагони сомона гуфта буд, ки "Барои њалли масъалабояд як комисияи њавзаи Амударё таъсис дода шавад ва созишномаебо иштироки намояндагони ваколатдори Ќирѓизистон, Афѓонистон,Тољикистон, ?збакистон, Туркманистон ва Эрон тањия ва ба имзорасад. Аз ин посухи коршинос метавон дарк кард, ки њамаи кишва-рњои њавзаи Амударё, ба љуз Эрон ба Амударё алоќамандї доранд.Овардани номи Эрон дар ин посухи Њомид Орифов бесабаб нест.Шояд ягон рўди Эрон ба Амударё аз тариќи ќаламрави давлати Тур-кманистон љорї бошад? Агар чунин аст ва мо дар ин бора иттилоънадорем, хоњиш мекунем ба ин масъала рушанї андозед.

Амридин КЕНЉАЕВ,сокини шањри Душанбе

- Ба иттилои хонандагони мўњтарами њафтаномаи "Нигоњ" мерасонем,ки Амударё ё Љайњун пуробтарин рўдхонаи Осиёи Марказї аст, ки аз кўњњоиПомир сарчашма гирифта ва њудуди 1126 км аз он дар ќисмати шимолиАфѓонистон бо Тољикистон, Ўзбакистон ва Туркманистон љорї аст. Ин рўдба таври таърихї дар њудуд ё сарзамини бостонии Эрон ќарор дошта вадар осори асотирї низ марзи Эрон ва Тўрон ба шумор меравад. Ин рўд даргузашта дар даврае ба бањри Хазар мерехт. Баъдњо масири он таѓйиркарда ба бањри Арал мерезад. Дар ќаламрави Љумњуриии Исломии Эронрўдхонањои зиёде њастанд, ки баъд аз сарчашма гирифтан аз дохили Эронба бањри Хазар (аз Мозандарон) мерезанд. Аз љумла метавон рўдхонањоиАтрек ва Таљинро ном бурд, ки баъд аз сарчашма гирифтан аз кўњњоиостони Хуросони Эрон ва баъд аз гузар аз кишвари Туркманистон ба бањриХазар мерезад. Аммо рўдхонаи муњиме, ки аз дохили Эрон сарчашмабигирад ва ба њавзаи Амударё ворид гардад умуман вуљуд надорад.

Ба саволи Шумо масъули фарњангї ва матбуоти Сафорати ЉИЭ дарТољикистон Њусейн ШЕРХОНЇ посух дод.

ЧАРО? СУРАТИ ГЎЁ

БИДУНИ ШАРЊ

ИН ЧЇ БАЧАГИЮ ИН ЧЇ БОЗЇ АСТ?Шароиту њаёти хурдсолону кўдакони Русияро мебиниву њавасат ме-

ояд. Ана, инро давраи бачагию бозиву шодии кўдакї мегўянд. Пеш аз онки њар як биноро созанд, дар куљо, чигунагии майдончаи бозии бачањорониз дар он љо ба наќша мегиранд. Дар назди њар бино майдончаи худ.Њайкалчаву наѓмачањои гуногуну оростаи рангоранг, ки як майдонча аздигараш фарќ дорад. Њатто барои њар синну соли људогона, як гўшаиљудо, сар аз ќуттии хокбозї то кашкашакњои варзишиву майдончаи во-лейбол.

Дар бисёре аз марказњои савдову маѓозањо гўшањои фурўши китобњорометавон дид. Мебиниву, албатта, ба худ хоњї гуфт, "эњ, чї хушбахтандкўдакони Русия!", ё мегўї, ки "эњ, ин дафъа кўдакиям кош дар Русия гуза-рад". Китобу китобча, маљаллаю њафтаномањои рангобаранг барои аз навзо-дон сар карда, то пиронсолон рафњоро оро медињад. Китобњо барои њамасинну сол ва мусоид ба њама њамёнњо интихоби васеъ пешнињод менамояд."Энциклопедия"-њо барои хурдсолонро дида лаззат бурдам. Чї хушбахтед,хурдсолони Русия! Њанўз он чизе, ки худ шоњид будам аз он мисол овардам,шароити тањсили онњо дар мактабњо чї гуна ва бо кадом методњо ба роњмонда шуда бошад, намедонам. Танњо шунидаам, ки техникаи муосир њама-љониба мавриди истифода ќарор дорад ва инчунин мактаббачањои њамаишањрњои Русия имконияти бо њам робита карданро доранд.

Акнун, биёед, боре ба њаёти хурдсолони Тољикистон назар афканем.Майдончањои бозии назди биноњо нест, гўем њам, хато намекунем. Ваагар куљое њаст, он ба истгоњи автомашина табдил дода шудааст. Инроњамаи мо медонем ва њар рўз мебинем. Кўдакони Тољикистон ба љузхирсакчаю лўхтакчањои зањрноки хитої дигар бозича ва њам љои фароѓа-ту бозї надоранд. Ин "хидмати" мансабдорон тўли бист соли истиќлоли-ят мебошад.

Њамаи дўконњои маљаллафурўшии шањрро тагурў кардам, вале якдона њам маљалла барои хурдсолон дарёфт карда натавонистам (!). Аз"Алладин" то "Анушервон"-у "Чашма" - ро пурсон шудам. Баъзе дўкондо-рон њатто изњор намуданд, ки ин номњоро бори аввал мешунаванд. Якеидигараш гуфт, ба ин маљаллањо танњо тариќи мактабњо обуна мешавандва онњо дар фурўши озод нестанд. Обуна? Дар Тољикистон (хусусан дарвилояти Суѓд) обунашавї њасту маљаллагирї нест - ку. Ба дилхоњ мактабравед ва аз дилхоњ хонанда пурсед, ки оё ба ивази 20 - 30 сомонииобунапулии додааш ягон бор шакли њамон маљалларо дидааст? Айб даркист? Куљо меравад обунапулї? Оё моњномаи дўстдоштаи давраи хурд-солиам "Чашма" нашр мешавад, ё не? Адади нашраш чанд аст? Чаро бањамаи ноњияву шањрњои Тољикистон дастрас нест?

Хуб, назар меафканем ба маѓозањои китобфурўшї. Садњо китобњоирангобаранги афсонањо барои хурдсолон мављуд аст, аммо њамааш бозабони русї. Фаќат Калабоку Машаю медведеду лиса ва њоказо. Њамоншоиру нависандагони њамду санонавис, биёед, боре васфи мансабдо-ронро канор бигзореду чизи боарзишеро барои кўдакон эљод намоед.

Вой бар њоли хурдсолони Тољикистон. Ин чї бачагию ин чї кўдакїаст? Ин чї бепарвої ба насли ояндаи тољик аст?

Љалолиддин МИРЗОЕВ

ЊИКМАТИ "ЊАШТУМИ МАРТ"- Одатан дар замони Шўравї рўзи 8-уми мартро тантанавор љашн

мегирифтанд. Он рўзро њама бо нишоту хурсандї ид мекарданд. Дар инрўз мардњо ба занњо бештар хушомад мезаданд. Бо гулу гулдаста ватўњфањо хотири бонувонро боло мебардоштанд. Њатто баъзе мардон дегукафлесро соњибї карда, занњоро даст ба оби хунук задан намемонданд.Бо гузашти айём рўзи 8-уми мартро рўзи модарон эълон карданд. Аммоон њамњамаю дабдаба њоло онќадар љои худро нагирифтааст. Љамъомадемегузаронанд. Як ду се мард баромад карда, бо суханњои ќолабї бону-вонро табрику тањният мегўянд. Баъзењо аз шеърњои шоирон иќтибосмеоранд:

"Зан агар оташ намешуд, хом мемондем мо,Норасида бодае дар љом мемондем мо..."Ва ѓайра. Сухани табрикї ба яке аз коргари шўхтабиати корхона дода

шуд.- Модарон ва хоњарони гиромиќадр, њамаи шуморо ба ин рўзи фирўз

табрику тањният намуда, шумоёнро доимо болонишин дидан мехоњам.Дар њама соња боло бошед. Бигзор, мо мардњо хонашину бачабон бошемушумо азизонам дар сањрою бозор ва сари дастгоњњо араќи љабин резед.То ки мамлакат аз дасти шумо гулзор бошад ва то љањон бошад, бошедШумо!

"Њокимият гар ба дасти ЗАН саросар мегузашт,Мардњоро бештар буд кайфи дунёву замин...!Инчунин аз фурсат истифода бурда таманно дорам, ки кори њељ кадо-

матон то соли оянда ва минбаъд ба МОДАРАМ наафтад!!!- Модаратон чї кора?... - аз њар љои толор садо баланд шуд.- Пеш аз он ки ба ин саволатон љавоби кўтоњаке гўям, аввало шумоён-

ро огоњ менамоям, ки орому осуда бошед. Худро ба даст гиреду маросарзаниш накунед. Яъне модари ман ПОКШ?!!!

Толор ба љунбиш даромад. Баъзењо механдиданду баъзењо дар њаќќион марди хушсўњбат чи гапњое намегуфтанд. Он мард куљое ѓайб задабуд.

Њољї АБДУЛЛОЕВ,сокини шањри Душанбе

БУЗУРГОН ДАР БОРАИДИНИ ИСЛОМ ВА РАСУЛИ

ОН МУЊАММАД (С)"Дар Ќуръон њаќиќатњо чунон

зиёданд, ки ман ба як чиз шубња на-дорам, ин њама мазмунњои олї вањаќиќатњо офаридаи илми илоњиянд"

Т.В.ПЕРСО, профессор,донишманди маъруфи соњаи

анатомия, педиатрия ва бемо-рињои љинсї, Донишгоњи Манито-

би Канада

* * * * *"Аз маълумоти Ќуръон рољеъ ба

он,ки кўњњо сатњи заминро тањкиммебахшанд, ба чунин хулоса ома-дам: Донишњои дар Ќуръон љойдош-та фавќуллода аљибанд ва тахминмекунам, ки имкон надорад онњороинсон навишта бошад. Ман эътиќо-ди ќавї дорам, ки чизе, ки шумо биг-ўед, шумо њаќќед, пас он чї дар инкитоб омадааст, арзиши баландиилмї дорад ва ман бо шумо муво-фиќам".

СВЯДА, профессор, олимимашњури Љопон, мутахассиси

соњаи геологияи уќёнус

* * * * *"Муњаммад марде буд, ки аз ми-

ёни мардуми бутпараст бо иродаиоњанин бархост ва ононро ба ягона-парастї даъват кард ва дар дилњоиэшон љовидонии рўњ ва равонро би-кошт. Бинобар ин ўро на танњо бояддар радифи мардони бузург ва бар-љастаи таърих шумурд, балки сазо-вор аст, ки ба пайѓамбарии ў эъти-роф кунем ва дилу љон бигўем, ки ўПайѓамбари Худо будааст".

Карл МАРКС,асосгузори марксизм

* * * * *" Љои њељ гуна шакку шубња нест,

ки Пайѓамбари ислом Муњаммад (с)аз бузургони муслињони дунё ост. Онњам муслиње, ки ба тамоми ањли ба-шарият хидмати шоёне кардааст ваин ифтихорот ва бузургї барои ў басаст, ки як миллати хунрез ва вањши-ро аз чанголи одатњои зишт бирањо-нид ва роњи пешрафтро барўи ононбоз кард ва њол он , ки њар мардиоддї наметавонад ба чунин коришигирфе иќдом кунад ва натиља би-гирад. Бинобар ин Пайѓамбари ис-лом сазовори њама гуна эњтиром ваикром мебошад. Шариати Муњаммад(с) ба сабаби мувофиќаташ бо аќлуњикмат дар оянда оламгир хоњадшуд".

Лев ТОЛСТОЙ,нависандаи бузурги рус

* * * * *" Ман эътимод дорам ва муъта-

ќидам, ки њама он чизе, ки дар Ќуръ-он 1400 сол муќаддам нигошта шу-дааст, њаќиќат аст ва метавонад боусулњои илмї исбот шавад... Ин ил-њоми Худованд аст, ки бо маърифа-таш тамоми оламу одамро фаро ги-рифтааст. Пас ваќти он расида, кибигўем: Нест Худое ба љуз Аллоњ ваМуњаммад расули уст!"

Теятат ТЕЯСЕН, профессор,мудири кафедраи анатомия ва љан-гшиносии Донишгоњи Чианг МаниТайланд

* * * * *" Агар ман пештар аз Ќуръон ха-

бар меёфтам. Кўркўрона дар љустуљ-ўи њалли илмї намегаштам ва дас-тури рањнамо медоштам"

Морис БЮКАЙ, академик, до-нишманди маъруфи соњаи тиббиДонишгоњи Париж

Гирдоварандањољї Савриддин СОЊИБЗОДА,

сокини ноњияи Файзобод

ТАСЊЕЊДар шумораи №42 (318), чоршанбе, 9-уми январи соли 2013

"Нигоњ" бо сабаби техникї дар чопхона ба љойи акси ЗафарАзимов - акси Амирќул Азимов нашр шудааст. Њайати эљодии"Нигоњ" аз вакили Маљлиси намояндагони МО ЉТ АмирќулАзимов ва раиси Шўрои адлия Зафар Азимов узр мепурсанд.

АЗ БУЗУРГОН ?-И БОБ

ДиќќатБарои ба саволњои доѓи худ посух гирифтан ба идораи њафта-

номаи «Нигоњ мурољиат кунед.Суроѓа:шањри Душанбе, кўчаи Носирљон Маъсумї-3, назди

Хона-музейи Мирзо Турсунзода ё ба масъули сањифаи «Нигоњимардумї» бо шумораи телефонии 985 60 86 85 занг занед. Њамчу-нин, ба почтаи электронии

МАН ЌАБУЛ НАДОРАМ!

НАЗАРЕ БА ГУЗАШТА...

№45 (321), 29-уми январи соли 201316

МУАССИС:Созмони љамъиятии

«ИНДЕМ»(«Информатика барои

демократия ва рушди миллї»).

Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораион муѓойират доранд. Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифодашудааст.Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардохтимуайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд.Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчашмадар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист. Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи«Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољи-кистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд.

Ња фтан ома дар Ваз орат и фа рњ ан гиЉу мњ у р ии Т ољик ис т он б а ќа йд

ги рифт а шу даас т.Индекси обуна: 68990

Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт»чоп мешавад. Теъдод 4 000

Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 2 сомонї

НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон,шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи 3.Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09

Ќимати обуна барои як сол - 71 сомонию 76 дирам.

МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...

Шўъбаи муњосиботтел: 224 25 09

Шўъбаи тањќиќот ва тањлилтел: 44 600 80 38

Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисодтел: 224 25 09

Шўъбаи реклом ва огоњиномањотел: 93 500 77 41

Масъули логистика ва чоп:тел: 918 74 75 79

Раиси Шўрои муњаррирон:С.А. Дўстов

Котиби масъул:Эраљи Амон

Исњолпул

- Њукумат дар сатњи хеле олї мехоњад тоислоњоти заминро анљом дињад чун њанўзкорњои зиёде дар ин росто боќї мондаанд.Ба ин далел ислоњоти замин бидуни кумакиЮСАИД имконнопазир аст.

-Рост, ин ќадар рамаву галањои сатњи олї, назди олї ваназди назди олиро кињо ва дар куљо мечаронанд?! Ин Сем-таѓо намефањмад, ки ин бойбовоњои нава, ки соњиби обузамину молу њол кардї, акнун кам-кам пул њам додан дар-кор-дия: О, чанд пули пучака ба ин мардуми подабон азкисаи худашон дињанд-мї?! Партояд як 200 миллион дол-ларї дига!

Муродалї АЛИМАРДОНОВ,љонишини сарвазир:

Инак раќами телефони Саидро навишта гирифт. Ба ў занг зад. Саид садои ўро зудшинохта гуфт, ки хеле хавотир шуд ва њоло куљост? Таъќид кард худи њозир дар

таксї нишаста ба назди истгоњи "Тарасовка" ояд. Ў инљо ўро интизор мешавад.

ЯкрўБарзу АБДУРАЗЗОЌОВ, режиссер:- Рўшанфикр, ё зиёї наметавонад дурўѓ

гўяд, наметавонад дар ќалб як фикр доштабошад, аммо дар забон дигар.

-Ана инро њунар мегўянд: То шумо ягонодам, ба як љумла рўи номи тамоми аъзои Иттифоќи нависан-дагону кулли мансабдорони њукумат хати бутлон накашидабуд.

ИскамОлим БОБОЕВ, раиси ЊИИТ:- Шаффофияти интихоботро ташкило-

тњои нозир муайян мекунанд. Аммо дархусуси мукаммал будани ќонуни интихо-бот бояд гуфт, ки агар ин ќонун мукаммалмебуд, аз паи он намешуданд. Ин ќонунро

мукаммал кардан даркор.

-Акнун фањмидем, ки вожаи ислоњот дар номи њизби шумотасодуфан наомада будааст. Нашавад, ки боз мавќеъатонродигар кунед?

БобоварАмир ЌАРОЌУЛОВ, раиси ЊАТ:- Ман ба таври пурра ба шаффоф бар-

гузор шудани интихобот боварї дорам.Ќонуни интихобот шояд ба ягон таѓйируиловањо ниёз дошта бошад, аммо онлоињае, ки ањзоби сиёсї пешнињод карданд,дорои нуќсоноти бисёре буд ва мухолифи

сарќонуни Тољикистон аст.

-Акнун росташро гўед, ки хонда будед њамон 10-12 љумла-ро ё ягон кас аз нафаќахўрони њамтабаќ њамту наќл кард?

ХапхопминАбдуѓаффор РАЊМОНОВ, раиси шањри

Кўлоб:- Ман дар љамъбасти соли гузашта ба

сарвазир гуфтам, ки мушовири давлатиипрезидент оид ба сиёсати минтаќањо боядбошад. Минтаќа тавонад, ки ба кї мурољи-ат кунад, то пешнињодаш бевосита ба сар-

вари давлат расонида шавад.

- Акаи Абдуѓаффор неки худут соф рисковат каагии! А,мардаки хуб Бобои Нуриддин да у минтаќа ба хута авторитетнестай, ки даъвои мушовир-пшовир кадести?! Хапи мову хапихдут, то интихобота ранги сарвазир гушора таги тоќї када бгард,бародар!

КотТарОдинашоњ МУРОДОВ, собиќ котиби мат-

буотии “Амонатбонк”:- Ба ќавли Сафват котиби матбуотие,

ки боре дар тарабхонаи ГЖК мењмон нашу-дааст, кораш оќибат надорад…

- Эња, сирри танќидњои “Амонатбонк” фош шуд-ку! Ё инусули њам дар наъл задан асту њам дар пошна?

Дар љустуљўи тољикПУРБИНИ НИГОЊ

Фавора об мепошиду насим заррањоихурди обро ба атроф мепошид. Дар ат-рофи он писарчае хурдакак, ки гўё имрўзроњравиро омўхта бошад бо њаяљонќадам мезад. Аслиддин дар яке аз харак-чањои атрофи фавора нишаста буд ва инманзараро тамошо мекард. Ба назари ўчунин менамуд, ки гўё писарча доим дарбанд буду нав ўро озод карданд ва ў бозавќ ќадам мезанад, мегурезад, намехо-њад ўро доранд, намехоњад озодиашроаз даст дињад. Модари писарча аз паси ўгашта, бо телефони дастї ўро аксбар-дорї мекард.

Аслиддин мехост андешањои паро-кандаашро сарљамъ орад ва ба суоли "чїбояд кард?" посух ёбад. Дар ин њол чаш-маш ба рањгузари сарсиёњ афтод.

"Ў тољик аст.." аз дил гузаронд Ас-лиддин ва беихтиёр аз љой бархоста бадунболи ў шитофт. Ваќте байни онњо якќадам масофа монд садо кард:

- Салом алейкум!Рањгузар ба Аслиддин нигоњ карда

боњайрат даст дароз карда, бо овози пастба салом алейк гуфт.

- Бародар, шумо тољикед? - пурсидАслиддин.

- Ман њам тољик, њам ўзбек, ман,њамаш ман.. Чї буд? - њанўз њам дар чењ-раи рањгузар як њисси изтироб ва нобо-варию эњтиёткорї намудор буд.

Сипас Аслиддин воќеаро кутоњакакнаќл намуда, маќсадашро фањмонд, кибарои як шаб љои хоб даркор, ё нишонае азљои истиќоматии бачањои тољикро дињад.

Рањгузар љавони тахминан 25 соламенамуд. Ў ба забони тољикї бо муш-килї сухан мегуфт. Аслиддин аз ўзбакбудани ў пай бурд, њарчанд чењрааш си-мои тољикї дошт. Аммо барои Аслиддинњоло ваќти фарќ гузоштан миёни ўзбакутољик набуд. Барои ў њоло дар навбатиаввал ёфтани сарпаноње барои шабгу-заронї буд.

Рањгузар худро Отабек муаррифїкард. Ў пас аз шунидани наќли Аслиддинтелефони дастиашро гирифта ба куљоезанг зад ва аз назди Аслиддин ду-се ќадам

дуртар рафта гап зад. Сипас, баргаштаба роњравї ишора кард ва њарду ба пай-роња рањсипор шуданд.

Дар роњ Отабек ба Аслиддин мефањ-монд, ки љои хоби онњо "люкс" нест вашароити на онќадар хуб доранд. Аслид-дин гуфт, ки ў собиќаи чандинсолаи му-њољирї дорад ва пастию баландињои мар-дикорї аз сараш гузаштаанд. Отабекљавони хушсўњбат баромад. Тољикиюўзбакию урусиомез ба Аслиддин чизенаќл мекард. Аммо Аслиддин ними суха-нашро мефањмиду нимашро не, бинобартанњо сар мељунбонд.

Лањзае асабаш гўё карахт шуда буд.Роњ мерафт, сар мељунбонд, аммо фик-раш дар дигар љой.. "Худоё, охир, манўзбакро њамроњ бо забонаш чашми диднадорам, чаро мўњтољи ин миллатамкардї? Худоё, тавба ин чї рўз буд… Баин рўзњо њам расидам…"

Аслиддину Отабек ба назди як биноинимбудаи шашошёна расиданд. Атрофибиноро деворњои тунукагии муваќатїињота карда буданд. Дарвоза низ туну-капўш буд. Аз даричаи паўлўи дарвозавориди сањни бино шуданд.

Отабек пеш-пеш мерафту Аслиддиназ пасаш. Онњо ба зинапояњо расида батањхонаи бино фаромаданд. Роњрави то-рикро ягона чароѓаки хирае равшанї ме-кард. Деворњои хиштини сурх њанўз ан-дованокарда буданд.

Дар охири роњрав танњо се хона да-рњои муваќатї дошт.

Дарњоро ба љои ќулф мехи каљкарда-шуда пўшида нигањ медошт. Яке аз да-рњо боз буд. Отабек ба њамон даромадАслиддинро бо забони ўзбакї даъват кард.Аслиддин ба хона даромад. Дар кате якљавон, ки такя зада буд салом гўён аз љойбархост. Дар кунљи дигари хона як мардитахминан 40 сола дар назди деги барќїмеистод. Аслиддин бо њардуяшон даст-дарёб салом кард.

Хона нисбат ба роњрав равшантар буд.Ќисми зиёди хонаро катњои яклухти дуо-шёнагї банд карда буд. Дар баландии на-зди тиреза телевизор бо ДВД меистод, ки

таронањои ўзбакї нишон медод. Бўи на-мнокї бо бўи хўрокпазї якљо њавои хона-ро ѓализ карда буданд.

Отабек, он ду нафарро ба Аслиддинмуаррифї карда шитобон аз хона баро-мад. Он љавон бародари Отабек буда, Ота-мурод ном дошт. Отамурод саркори зиё-да аз понздањ коргар буд. Коргарон њама-аш њамдењањояш буданд. Марди дигарошпази онњо буд. Отамурод нисбат бадодараш бо тољикї бењтар сухан мекард.Сўхбати Аслиддин бо Отамурод таспид.Ў ба Аслиддин наќл кард, ки онњо аз вило-яти Ќашќадарёи Ўзбакистон мебошанд вадар дењаи онњо тољикон низ зиндагї мена-моянд. Ошпаз камгап буд ва ба сўњбатњамроњ намешуд.

Пас аз чанде коргарон паси њам бахона ворид мешуданд. Дигар дар хона љоиќадаммонї набуд ва њавои бе ин њам но-тозаи хонаро бўи араќи бадану пой бозвазнинтар кард. Шароити оббозї фароњамнабуд. Танњо дасту рўй ва баъзењо пойњониз мешустанду халос.

Отамурод бо забони ўзбаки ба онњоќиссаи Аслиддинро кўтоњакак наќл мекард.Аслиддин пай бурд, ки баъзеашон бо шу-бња ба ў менигаранд. Бинобар аз байнивараќњои шиносномааш чиптаи ќатораропайдо карда ба Отамурод дод. Отамуродчиптаро гирифта ба нафари дигар дод ваАслиддинро ба сари миз даъват кард. Ас-лиддин рад кард, ки аввал бењтараш кор-гарон хўрок хўранд. Чунки мизу харак-чањои худсоз барои хўрок хўрдани 6-8нафар базўр мерасид. Аслиддин бо бањо-нае ба берун баромад ва аз фурўшгоњиназди бино ду нон ва дигар хўрокањо ха-рида баргашт. Аллакай як ќисми коргаронхўрокхурда шуда буданд ва ба катњои хобљобаљо шуда телевизор тамошо мекар-данд. Дар телевизор як филми ўзбакї мон-да шуда буд. Отамурод борхалтаи дастиАслиддинро дида, эътироз кард, ки харидлозим набуд. Ўро "канї мењмон"-гўён басари миз таклиф намуданд. Ошпаз даркосае назди Аслиддин хўрок гузошт ва худниз ба сари миз нишаста хўрокхуриашроидома дод. Дар миз як шишаи шароб дарињотаи чанд пиёла меистод. Отамурод,дањони шишаро кушода ба пиёлањо рехтва ба нишастагон дароз мекард.

Аслиддин, шаробнўш набуд, аммоњоло аз ѓаму ноомади кор ќадањ бардошт.Пас аз ќадањи дуввум аз Отамурод хо-њиш кард, то барои ду даќиќа бо телефониў ба Тољикистон занг занад. Отамурод те-лефонашро ба Аслиддин дода бо забониўзбакї чизе гуфт. Аслиддин танњо пайбурд, ки ў гуфта бошад бањузур гап занад.

Аслиддин дар даст телефон ва коѓазуќалам ба берун баромад. Аз рўи хотира-аш раќами телефони хонаро чид ва зангзад. Гўширо њамсараш бардошт. Пас азпурсупоси кўтоњ аз ў хоњиш кард аз даф-тарчааш, ки дар токчаи хонаи дарун буд,раќами телефони Саидро ба ў гўяд. Њам-сараш хуб гуфта, илова намуд, ки модармехоњад бо ў гап занад. Аслиддин гуфта-ни буд, ки ин телефони дигар кас аст ваваќти ў кам аст, аммо модараш аллакайгўширо гирифта салом мегуфт. Аслиддинниз аз кору бор ва сињату саломатии мо-дараш пурсон шуд. Модараш гуфт, ки худ-ро эњтиёт намояд..

Инак раќами телефони Саидро навиш-та гирифт. Ба ў занг зад. Саид садои ўрозуд шинохта гуфт, ки хеле хавотир шуд вањоло куљост? Таъќид кард худи њозир дартаксї нишаста ба назди истгоњи "Тарасов-ка" ояд. Ў инљо ўро интизор мешавад.

Аслиддин телефони Отамуродро бар-гардонда бо њамаашон изњори сипос кардва хайрухуш карда рафтани шуд. АммоОтамурод ва ошпаз низ зиддият карданд,ки дар шаб кўча набарояд. Бењтараш пагоњсањар равад. Аммо Аслиддини якрав ди-гар даќиќае истодан намехост. Отамуродўро то истгоњ њамроњї намуд.

www.ilhom.wordpress.com

№45 (321). Чоршанбе, 29-уми январи соли 2013

Documents