20/1/2554 10:19:43
TRANSCRIPT
เอกสารชดนจดทาขน
เพอประโยชนสาหรบใหบรการแกหนวยงานผวาจางศกษาเทานน
หามมใหบคคลใดกตามทาการลอกเลยน ทาซา เปลยนแปลง
หรอเผยแพรสวนใด สวนหนงหรอทงหมดแกบคคลภายนอก
โดยมไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษรโดยเดดขาด
สารบญ
หนา
บทสรปผบรหาร 1
บทท 1 บทนา 5
วตถประสงคและขอบเขตการศกษา
บทท 2 ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 8
2.1 ความเปนมาของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 8
- เขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) 9
2.2 แผนงานการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 11
- ธรกจบรการโลจสตกส 12
2.3 แผนงานการรวมกลมบรการสาขาโลจสตกส 12
- มาตรการทสมาชกอาเซยนตองดาเนนการ 13
บทท 3 สถานะของโลจสตกสไทย 15
3.1 ภาพรวมและสถานะของระบบโลจสตกสไทย 15
- บทบาทสาคญของโลจสตกสตอการเตบโตของธรกจ 15
- โครงสรางกลมธรกจโลจสตกส 15
- ภาพรวมและสถานะของการพฒนาระบบโลจสตกสของไทย 17
- วเคราะหสถานภาพผประกอบการดานโลจสตกสไทย 17
- สดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ 18
- บทบาทและยทธศาสตรการพฒนาธรกจ
บรการโลจสตกสของประเทศไทย 19
- แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบธรกจโลจสตกสของประเทศไทย
(2550-2554) 20
- ยทธศาสตรทเกยวของกบกระทรวงพาณชย 23
- แนวโนมของการพฒนาบรการของผใหบรการดานโลจสตกส 24
- โอกาสและปญหาอปสรรคในการใหบรการโลจสตกสของไทย 26
- ประเทศไทยในกรอบความตกลงวาดวยการขนสงขามพรมแดน
ในอนภมภาคลมแมนาโขง 28
- เอกสารแนบทายการลงนามความตกลง CBTA 29
2
3.2 การเปดเสรบรการโลจสตกสของไทย 33
- AFAS และ AEC Blueprint สาขาบรการ 33
- กจกรรมภายใตบรการสาขาโลจสตกสใน AEC 34
- รปแบบการคาบรการระหวางประเทศ 35
- โครงสรางของขอผกพนการเปดเสรการคาบรการ 36
- ขอผกพนการเปดเสรบรการโลจสตกสของไทย 36
3.3 กฎระเบยบภายในของไทยดานโลจสตกส 39
- กฏหมายทวไป และกฏหมายเฉพาะทเกยวกบบรการขนสง
และโลจสตกส 39
- พระราชบญญตการประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ.2542 40
- พระราชบญญตสงเสรมการลงทน พ.ศ.2520 และแกไขเพมเตม
ฉบบท 2 พ.ศ.2534 และฉบบท 3 พ.ศ.2544 43
- พระราชบญญตการทางานของคนตางดาว พ.ศ.2551 44
- พระราชบญญตการขนสงตอเนองหลายรปแบบ พ.ศ. 2548 44
- พระราชบญญตการชนสงทางบก พ.ศ.2522 45
- พระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 45
- พระราชบญญตการรถไฟแหงประเทศไทย พ.ศ. 2494 46
- พระราชบญญตการรถไฟขนสงมวลชนแหงประเทศไทย พ.ศ.2543 46
- พระราชบญญตการเดนอากาศ พ.ศ. 2497 46
- พระราชบญญตสงเสรมการพาณชยนาว พ.ศ.2521 47
- พระราชบญญตเรอไทย พ.ศ.2481 48
บทท 4 สถานะโลจสตกสของอาเซยน 50
4.1 ภาพรวมและสถานะของการพฒนาโลจสตกสในอาเซยน 50
- จดแขงและจดออนของโลจสตกสในอาเซยน 51
- นโยบายดานการพฒนาโลจสตกสในอาเซยน 53
- แนวทางการพฒนาโลจสตกสของอาเซยนสการเปน AEC 53
- ความพรอมของโลจสตกสไทยเมอเปรยบเทยบกบอาเซยน 53
4.2 การเปดเสรบรการโลจสตกสของอาเซยน 57
4.2.1 บรไนดารสซาลาม 58
4.2.2 กมพชา 59
4.2.3 อนโดนเซย 61
4.2.4 สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว 63
3
4.2.5 มาเลเซย 65
4.2.6 พมา 67
4.2.7 ฟลปปนส 70
4.2.8 สงคโปร 72
4.2.9 เวยดนาม 74
บทท 5 กฎระเบยบภายในของประเทศสมาชกอาเซยน 77
5.1 บรไนดารสซาลาม 77
5.2 กมพชา 81
5.3 อนโดนเซย 84
5.4 สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว 90
5.5 มาเลเซย 94
5.6 พมา 99
5.7 ฟลปปนส 103
5.8 สงคโปร 106
5.9 เวยดนาม 109
บทท 6 ผลกระทบจากการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน
และขอเสนอแนะการปรบตวของธรกจโลจสตกสไทย 118
6.1 ผลกระทบจากการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 118
6.2 โอกาสและอปสรรคในการเขาสตลาด
ของผประกอบการโลจสตกสไทยในอาเซยน 125
6.3 ขอเสนอแนะการปรบตวของธรกจโลจสตกสไทย 130
-------------------------------------------------------
1
บทสรปผบรหาร
ประเทศสมาชกอาเซยนมเปาหมายในการจดตงประชาคมอาเซยน ภายในป ค.ศ. 2015 (พ.ศ.
2558) ซงประกอบดวย 3 ดานหลก คอ ความมนคง เศรษฐกจ และสงคมวฒนธรรม ในสวนของดาน
เศรษฐกจ ไดมแผนงานการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Blueprint) ซงกาหนดใหอาเซยน
รวมตวกนเปนตลาดและฐานการผลตเดยว โดยจะมการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน และแรงงาน
มฝมออยางเสร รวมทงการเคลอนยายเงนทนอยางเสรดวย
ในดานการคาบรการ AEC Blueprint กาหนดใหประเทศสมาชกอาเซยนจะตองเปดใหประเทศ
สมาชกอาเซยนอน สามารถถอหนไดในธรกจบรการไมนอยกวารอยละ 70 รวมทงยกเลกขอจากด
สาหรบการคาบรการขามพรมแดน และลดขอจากดในการเคลอนยายแรงงานทกษะ ภายในป ค.ศ. 2015
(พ.ศ. 2558) แตเนองจากบรการโลจสตกส ถกกาหนดใหเปนสาขาทเรงรดการเปดเสร จงจะตองเปดเสร
เรวขน คอ ภายในป ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) ทงน บรการโลจสตกสทจะตองเปดเสรครอบคลมเฉพาะ
การขนสงสนคา และประกอบดวยสาขาดงตอไปน
1) บรการยกขนสนคาทขนสงทางทะเล (Maritime cargo handling services)
2) บรการโกดงและคลงสนคา (Storage & warehousing services)
3) บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา (Freight transport agency services)
4) บรการเสรมอนๆ1
5) บรการจดสงพสด (Courier services)
(Other auxiliary services)
6) บรการดานการบรรจภณฑ (Packaging services)
7) บรการรบจดการพธการศลกากร (Customs clearance services)
8) บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ ไมรวมขนสงภายในประเทศ (International
Maritime Freight Transportation excluding Cabotage)
9) การปฏบตตามความตกลงวาดวยการเปดเสรบรการขนสงทางอากาศของอาเซยน (Air
Freight Services)
10) บรการขนสงสนคาทางรางระหวางประเทศ (International Rail Freight Transport
Services)
11) บรการขนสงสนคาทางถนนระหวางประเทศ (International Road Freight Transport
Services)
ภาพรวมและสถานะของระบบโลจสตกสไทย พบวาผประกอบการไทยประมาณรอยละ 70
เปนผประกอบการขนาดเลกทมทนจดทะเบยนตากวา 5 ลานบาท ผประกอบการตางชาตแมจะมจานวน
1 บรการเสรมอนๆ รวมถงกจกรรม เชน การตรวจสอบใบขน นายหนาคาระวาง การตรวจสอบคาระวาง การชงนาหนกและสมตรวจ
การรบและยอมรบคาระวาง การจดเตรยมเอกสารการขนสง
2
นอยกวา แตมทนจดทะเบยนรวมกนมากกวาผประกอบการไทย ผประกอบการไทยสวนใหญทาธรกจ
ดงเดมในลกษณะเจาของคนเดยวบรหารงานแบบครอบครว และสวนใหญใหบรการดานโลจสตกสใน
กลมทเปนการขนสงเทานน ยงมความเขาใจในขอบเขตการใหบรการโลจสตกสคอนขางจากด ขาด
บคลากรทสามารถใหคาแนะนาแกลกคาไดอยางเหมาะสม มการนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใช
คอนขางจากด รวมทงขาดแผนการดาเนนงานในระยะยาว ทาใหไมสามารถตอบสนองความตองการของ
ลกคาไดอยางมประสทธภาพเทาทควร
ภาครฐของไทยไดเลงเหนถงบทบาทความสาคญทเพมขนของโลจสตกส และความจาเปนท
จะตองมการพฒนาโลจสตกสไทยใหเขมแขง เพอไมใหผประกอบการไทยเสยเปรยบในการแขงขนในเวท
การคาระหวางประเทศ และไดมการจดทา “แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบธรกจโลจสตกสของประเทศ
ไทย (พ.ศ. 2550-2554)” โดยมวสยทศน คอ “มระบบโลจสตกสทไดตามมาตรฐานสากล เพอสนบสนน
การเปนศนยกลางธรกจและการคาของภมภาคอนโดจน” และมวตถประสงคหลก คอ 1) เพม
ประสทธภาพการอานวยความสะดวกกจกรรมทางการคา ซงจะนาไปสการลดตนทนโลจสตกส เพมขด
ความสามารถของธรกจในการตอบสนองความตองการของลกคา และเพมความปลอดภยและความ
เชอถอไดในกระบวนการนาสงสนคาและบรการ และ 2) สรางมลคาเพมทางเศรษฐกจจาก
อตสาหกรรมโลจสตกสและอตสาหกรรมตอเนอง โดยมเปาหมายในการลดตนทนโลจสตกส/ผลตภณฑ
มวลรวมภายในประเทศ จากประมาณรอยละ 19 ในป ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548) ใหเหลอรอยละ 16 ในป
ค.ศ. 2011 (พ.ศ. 2554)
ภาพรวมและสถานะของการพฒนาโลจสตกสในอาเซยน พบวาอาเซยนจาเปนตอง
ปรบปรงสภาพแวดลอมดานโลจสตกสมากขน จากอตราการเตบโตแบบกาวกระโดดของอาเซยน ทาใหม
การใชประโยชนจากทาเรอและสนามบนอยางตอเนองเตมประสทธภาพ จากการศกษาของ USAID
พบวารอยละ 30 ของตนทนดานโลจสตกสสาหรบการสงออก มาจากกฎระเบยบในประเทศสมาชก
อาเซยน ซงสงผลกระทบโดยตรงตอความสามารถในการแขงขนดานราคาของอาเซยน และพบวา
กระบวนการออกเอกสารทเกยวของตางๆ ทงหมดในการสงออก-นาเขา ตองใชเวลาเฉลยถง 22-23 วน
ซงความลาชาดงกลาว สงผลใหการคาของอาเซยนลดลดถงกวารอยละ 30-40 จากระดบทควรเปน
ภายใตแผนงานการรวมกลมบรการสาขาโลจสตกสของอาเซยน (Roadmap for the
Integration of Logistic Services) นอกเหนอจากมาตรการการเปดเสรบรการโลจสตกสแลว ยงม
มาตรการดานอนๆ ซงจะชวยสนบสนนการพฒนาโลจสตกสในอาเซยน ไดแก
- การเพมความสามารถในการแขงขนใหกบผใหบรการโลจสตกสของอาเซยน โดยการ
อานวยความสะดวกทางการคาและศลกากร (เชน การพฒนาระบบ Single Window สาหรบพธการ
ศลกากร การออกกฎหมายภายในเพอใหยอมรบเอกสารและธรกรรมทางอเลกทรอนกส การบรหาร
ความเสยงเพออานวยความสะดวกทางการคา) การอานวยความสะดวกดานโลจสตกส (เชน การเพม
3
ความโปรงใสเกยวกบกฎระเบยบภายในดานโลจสตกส การจดทาความตกลงอาเซยนวาดวยการอานวย
ความสะดวกในการขนสงขามแดน การปรบปรงโครงขายสาธารณปโภคสาหรบการขนสงทางบก เพอ
เพมความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน สงเสรมการเดนเรอภายในภมภาคอาเซยน)
- การเพมความสามารถใหกบผใหบรการโลจสตกสของอาเซยน (เชน สนบสนนการพฒนา
SMEs การพฒนาฐานขอมลผใหบรการโลจสตกสเพอนาไปสการสรางเครอขาย)
- การพฒนาทรพยากรมนษย (เชน การสงเสรมการจดทาระบบการออกใบรบรองทกษะ
ใหแกผใหบรการโลจสตกส)
- การเสรมสรางสาธารณปโภคและการลงทนสาหรบการขนสงตอเนองหลายรปแบบ (เชน
การพฒนาโครงขายเสนทางการคาหลกของอาเซยน)
การเปดเสรบรการโลจสตกสของอาเซยน ผประกอบการไทยควรตองรบทราบและเขาใจ
ถงความทาทาย และโอกาสของธรกจโลจสตกสไทยทจะไดรบจากการเปดเสรการคาบรการโลจสตกส
ของประเทศสมาชกอาเซยน เพอเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสหรอสรางโอกาสในการขยายการดาเนน
ธรกจไปยงประเทศสมาชกอนของอาเซยนได ซงในป ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) ผประกอบการโลจสตกส
ของอาเซยนสามารถเขาไปลงทนทาธรกจโลจสตกสในประเทศสมาชกอาเซยนอนได และสามารถถอหน
ในธรกจไดไมนอยกวารอยละ 70 และไดรบการปฏบตเยยงคนชาต
ณ ปจจบน แมวายงไมถงกาหนดเวลาทจะตองเปดเสรบรการโลจสตกสใหนกลงทนอาเซยน
ถอหนไดไมนอยกวารอยละ 70 แตสาหรบตารางขอผกพนการเปดเสรการคาบรการชดลาสด (ชดท 7)
สมาชกอาเซยนบางประเทศ เชน กมพชา ลาว พมา สงคโปร และเวยดนาม ไดผกพนใหสมาชกอาเซยน
อนสามารถถอหนไดถงรอยละ 70 หรอถอหนไดทงหมด สาหรบบางกจกรรมในสาขาโลจสตกสแลว
ดงนน ผประกอบการไทยทสนใจจะเขาไปลงทนทาธรจบรการโลจสตกสในประเทศสมาชกอาเซยน
สามารถใชสทธประโยชนดงกลาวไดแลว โดยตรวจสอบตารางขอผกพนการเปดเสรการคาบรการของ
ประเทศทตองการจะเขาไปลงทน รวมทงหาขอมลเพมเตมเกยวกบกฎหมายกฎระเบยบภายใน ทงใน
สวนของกฎหมายการลงทนทวไป กฎหมายการทางานของคนตางดาว และกฎหมายเฉพาะในสาขาการ
ขนสงและโลจสตกส ทงน การเขาไปลงทนของผประกอบการไทยอาจเปนการรวมลงทนกบนกลงทน
ทองถน เพอสามารถอาศยหนสวนทเปนคนทองถนเปนผตดตอประสานงานกบหนวยราชการตางๆ
เพอใหเกดความสะดวกรวดเรว และมความคนเคยกบลกคาและตลาดของทองถน
การเปดเสรบรการโลจสตกสของไทย จะสงผลดในการทาใหตางชาตมความมนใจในการนา
เงนมาลงทนมากขน การเปดเสรจะชวยพฒนาการแขงขนบรการใหมๆ เพมประสทธภาพบรการ และทา
ใหผประกอบการและบคลากรไทยไดรบการถายทอดความรทางดานการบรหารจดการและเทคโนโลย
ในสวนของผลกระทบจากการเปดเสรนน คาดวาผประกอบการโลจสตกสแตละกลมไดรบผลกระทบใน
ระดบทแตกตางกน สรปดงน
4
- กลมบรการทเกยวกบการขนสงสนคาระหวางประเทศ: จดเปนกลมทไมไดรบผลกระทบ
มากนก เนองจากมกฎหมายเฉพาะทระบเงอนไขทต งขอจากดการถอหนของตางชาต อาท กฎหมายเรอ
ไทย กฎหมายการขนสงทางบก กฎหมายการเดนอากาศ และกฎหมายไปรษณย เปนตน บรการในกลม
น ไดแก การขนสงสนคาทางทะเล การขนสงสนคาทางถนนระหวางประเทศ การขนสงสนคาทางราง
ระหวางประเทศ การขนสงเอกสารและพสดภณฑ
- กลมบรการโลจสตกสทไมใชขนสง: เปนกลมบรการทเขาขายไดรบผลกระทบจากการเปด
ตลาด เนองจากไมมกฎหมายเฉพาะทระบเงอนไขทตงขอจากดการถอหนของตางชาต การอนญาตถอ
หนของตางชาตจะเปนไปตามนยของกฎหมายการประกอบธรกจของคนตางดาว (บญช 3) บรการใน
กลมน ประกอบดวย บรการขนถายสนคาทางทะเล บรการเกบรกษาสนคาและคลงสนคา บรการตวแทน
ขนสงสนคาและตวแทนออกของรบอนญาต บรการตรวจสอบสนคา และบรการบรรจหบหอ
ขอเสนอแนะการปรบตวของธรกจโลจสตกสไทย ภาครฐควรเรงผลกดนใหมการใชบงคบ
“กฎหมายสงเสรมและพฒนาธรกจใหบรการโลจสตกส” ซงกระทรวงพาณชยเปนผยกรางและอยระหวาง
นาเสนอคณะรฐมนตรเพอขอความเหนชอบกอนเสนอรฐสภาตอไป ใหมการพฒนาสงอานวยความ
สะดวกในการประกอบธรกจบรการโลจสตกส เชน การใหความชวยเหลอดานเงนทนโดยการใหสนเชอ
ระยะยาว การจดตงศนยใหความรและคาปรกษาแกผใหบรการโลจสตกส เปนตน รวมทงการสนบสนน
การรวมตวของผประกอบการไทยเพอสามารถใหบรการไดครบวงจร การสรางเครอขายของ
ผประกอบการไทยเชอมโยงกบตางประเทศ และการสนบสนนใหผสงสนคาหนมาใชบรการโลจสตกสไทย
มากขน
ในสวนของภาคเอกชน ผประกอบการจะตองพฒนาและปรบปรงคณภาพบรการใหมศกยภาพ
ดวยการพฒนาเทคโนโลยใหทนสมยตอเนอง พฒนาฝมอแรงงาน พยายามลดตนทนการดาเนนกจการ
และพฒนาความสามารถดานการใชภาษาองกฤษและภาษาตางประเทศ นอกจากน ควรผลกดนใหมการ
ลงทนในลกษณะเครอขายวสาหกจ (Cluster) ในตางประเทศ โดยเฉพาะประเทศเพอนบาน โดยใหธรกจ
รายใหญของไทยทเปนผผลตสนคาเขาไปลงทนในตางประเทศ และใหผใหบรการโลจสตกสของไทย
ตดตามเขาไปใหบรการดวย
5
บทท 1
บทนา
การรวมตวทางเศรษฐกจของอาเซยนเปนตลาดเดยวและฐานการผลตเดยวโดยมการ
เคลอนยายสนคา บรการ การลงทน และแรงงานมฝมออยางเสรภายในป ค.ศ. 2015 (พ.ศ. 2558)
อาเซยนจาเปนตองมการพฒนาระบบโลจสตกส (Logistics) และกจการตอเนองในภมภาค เพอสนบสนน
การดาเนนการใหบรรลถงเปาหมายดงกลาว ซงอาเซยนไดเลงเหนถงความจาเปนในเรองน โดยมต
รฐมนตรเศรษฐกจอาเซยนเมอเดอนกนยายน ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548) ใหเพมบรการสาขาโลจสตกส
(Logistics) เขาอยภายใตสาขาทมลาดบความสาคญสง (Priority Integration Sectors) ในการเรงเปดเสร
การคาบรการระหวางกนภายในป ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553) ทจากเดมมเพยง 4 สาขา ไดแกสาขาบรการ
การทองเทยว (Tourism) สาขาบรการขนสงทางอากาศ (Air Transport) สาขาเทคโนโลยสารสนเทศ
(โทรคมนาคมและคอมพวเตอร) (e-ASEAN) และสาขาบรการดานสขภาพ (Healthcare) รวมเปน 5
สาขาทตองเรงรดใหเปดเสรเรวกวาบรการสาขาอนทจะเปดเสรใหเสรจภายในป ค.ศ. 2015 (พ.ศ. 2558)
อาเซยนตกลงทจะเปดเสรบรการสาขาโลจสตกสภายในป ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) โดย
ประเทศสมาชกจะตองเปดใหประเทศสมาชกอาเซยนอน สามารถเพมสดสวนการถอหนไมนอยกวา
รอยละ 49 ในป ค.ศ. 2008 (พ.ศ. 2551) เปนรอยละ 51 ในป ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553) และรอยละ 70
ในป ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) สาหรบการเขาไปจดตงธรกจในประเทศของผรบบรการ (Mode 3)
นอกเหนอจากการเปดเสรบรการโลจสตกส โดยไมมขอจากดสาหรบการคาบรการขามพรมแดน (Mode
1) และการคาบรการทผรบบรการไปรบบรการในประเทศผใหบรการ (Mode 2) รวมทงลดขอจากดการ
ใหการปฎบตเทาเทยมกบคนชาตสาหรบการเคลอนยายแรงงานฝมอ (Mode 4) และเจรจาจดทาความ
ตกลงยอมรบรวม (Mutual Recognition Agreements: MRA) ในมาตรฐานดานวชาชพ
ทต งทางภมศาสตรของประเทศไทยไดเปรยบสมาชกอาเซยนอนมาก เพราะอยกงกลางกลม
สมาชกอาเซยนเปนจดเชอมโยงระหวางประเทศสมาชกอาเซยนดวยกนเอง และเชอมโยงประเทศ
สมาชกอาเซยนกบประเทศอนเดยและจนทมอตราการเตบโตทางเศรษฐกจสง โดยทางถนนทมเสนทาง
แนวเศรษฐกจตะวนออก -ตะวนตก (East- West Economic Corridor - EWEC) จากเมยวดไปยงดานง
เชอมพมา ไทย ลาวและเวยดนาม เสนทางแนวเศรษฐกจเหนอ - ใต (North-South Economic Corridor
- NSEC) จากคนหมงถงสงคโปรเชอมจน ไทย ลาว มาเลเซยและสงคโปร เสนทางแนวเศรษฐกจตอนใต
(South Economic Corridor - SEC) ตราด/เกาะสองไปยงโฮจมนหซตเชอมเวยดนาม กมพชา ไทย
มาเลเซยและสงคโปร และโดยทางรถไฟขนสงสนคามเสนทางจากคนหมงถงสงคโปร (Singapore -
Kunming Rail Link - SKRL) เชอมจน ลาว กมพชา พมา ไทย มาเลเซยและสงคโปร โดยทางนาไทยม
ทาเรอนาลกมาบตาพดและแหลมฉบงในโครงการพฒนาพนทชายฝ งทะเลภาคตะวนออกเชอมการขนสง
6
สนคาในภมภาคอนโดจนไปยงประเทศสมาชกอาเซยนและเอเซยตะวนออก สวนทาเรอนาลกสาหรบฝ ง
ทะเลอนดามนมแผนสรางทาเรอนาลกปากบารา (สตล) เปนสะพานเศรษฐกจ (Land Bridge) กบทาเรอ
นาลกสงขลาภายใตโครงการพฒนาพนทชายฝ งทะเลภาคใต แมวาในปจจบนจะยงมแรงตอตานจาก
ชมชน สาหรบการขนสงทางอากาศมเทยวบนจากกรงเทพฯ ไปยงเมองหลวงตางๆ ของประเทศสมาชก
อาเซยนปกตจะใชระยะเวลานานไมเกน 3 ชวโมง
แมวาประเทศไทยจะมเปาหมายลดตนทนดานโลจสตกสลงใหเหลอรอยละ 16 ในป ค.ศ. 2011
(พ.ศ. 2554) ตนทนดานโลจสตกสของประเทศไทยยงอยในระดบรอยละ 18.6 ของผลตภณฑมวลรวม
ภายในประเทศ (Gross Domestic Product: GDP) ในป ค.ศ. 2008 (พ.ศ. 2551) นบเปนรองจาก
สงคโปรและมาเลเซยในอาเซยนทมตนทนดานโลจสตกสประมาณรอยละ 8 และ 13 ตามลาดบ ดงนน
เพอเพมศกยภาพการแขงขนทางเศรษฐกจการคาของประเทศ ประเทศไทยจงมความจาเปนตองเรง
แกไขขอจากด และพฒนาศกยภาพของไทยในดานโลจสตกส ซงประกอบดวย การขนสง โครงสราง
คลงสนคา การสอสารและเครอขายขอมลในประเทศ รวมทงทรพยากรบคคลสาหรบอตสาหกรรม
โลจสตกสในประเทศ การเปดเสรดานโลจสตกสจะกอใหเกดการแขงข นและการปรบตวของ
อตสาหกรรมโลจสตกสในประเทศใหเขมแขง จะมใหตนทนดานโลจสตกสของไทยลดลงไปโดยปรยาย
ซงจะเปนผลดตอการลดตนทนในการประกอบธรกจการคาโดยรวมได
ทผานมา ประเทศไทยไดมการศกษาความเปนไปไดในการเปดเสรบรการโลจสตกสและ
บรการทเกยวเนอง รวมถงผลกระทบตอผท เกยวของโดยเฉพาะผใหบรการโลจสตกสของไทย โดยมการ
ประเมนความพรอมและความเหมาะสมในการเปดเสรของธรกจการใหบรการโลจสตกสของประเทศไทย
เพอใชในการกาหนดทาทในการเจรจากบประเทศคเจรจา อยางไรกตาม อาเซยนกาหนดใหมการ
เคลอนยายบรการอยางเสรในป ค.ศ. 2015 (พ.ศ. 2558) โดยจะเรงเปดเสรคาบรการดานโลจสตกส
ภายในป ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) ดงนน ผประกอบการและผเกยวของควรรบทราบและเขาใจถงความ
ทาทายและโอกาสของธรกจโลจสตกสของไทยทจะไดรบจากการเปดเสรการคาบรการโลจสตกสของ
ประเทศสมาชกอาเซยน เพอเปลยนวกฤตใหเปนโอกาส หรอสรางโอกาสในการขยายการดาเนนธรกจไป
ยงประเทศสมาชกอนของอาเซยนได
วตถประสงคและขอบเขตการศกษา
การศกษาภายใตโครงการพฒนาศกยภาพผใหบรการโลจสตกสไทยสประชาคมเศรษฐกจ
อาเซยนมวตถประสงคหลก คอ
1. เตรยมความพรอมใหกบผประกอบการโลจสตกสและธรกจทเกยวของของไทยสามารถ
ปรบตวสการเปดเสรภาคธรกจโลจสตกสภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป ค.ศ. 2015 (พ.ศ.
2558)
7
2. ใหความรเกยวกบภาพรวมและสถานะของระบบโลจสตกสของไทยในบรบทของการ
แขงขนในระดบภมภาคและระดบโลก ตลอดจนภาพรวมขอตกลงการเปดเสรการคาบรการและแนวโนม
ผลกระทบตอภาคโลจสตกสของไทย
3. เผยแพรความรและความเขาใจเกยวกบสทธประโยชนทผใหบรการโลจสตกสไทยจะ
ไดรบจากการเปดเสรทางการคาบรการในสาขาโลจสตกส
4. รวบรวมผลการระดมสมองระหวางหนวยงานภาครฐและเอกชนทเกยวของกบการ
พฒนาและเสรมสรางความสามารถในการแขงขนของธรกจโลจสตกสไทยตลอดจนการแลกเปลยนความ
คดเหนเพอเตรยมมาตรการรองรบผลกระทบทอาจเกดขนจากการเปดเสรดงกลาว
5. แนะนาบรการเพอสนบสนนการประกอบธรกจโลจสตกสของหนวยงานภาครฐและ
เอกชนทเกยวของเพอเตรยมความพรอมในการเปดเสรใหแกผประกอบการ
8
บทท 2
ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน
2.1 ความเปนมาของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน
อาเซยน หรอ สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of Southeast
Asian Nations - ASEAN) กอตงขนโดยปฏญญากรงเทพฯ ซงลงนามโดยรฐมนตรของ 5 ประเทศ ไดแก
อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร และไทย เมอวนท 8 สงหาคม ค.ศ. 1967 (พ.ศ. 2510) ณ วง
สราญรมย ในกระทรวงการตางประเทศ กรงเทพมหานคร จากเดมทมประเทศสมาชกเรมแรก 5 ประเทศ
ตอมา บรไน ดารสซาลาม ไดเขารวมเปนสมาชกเมอวนท 8 มกราคม ค.ศ. 1984 (พ.ศ. 2527) เวยดนาม
ไดเขารวมเมอวนท 28 กรกฎาคม ค.ศ. 1995 (พ.ศ. 2538) ลาวและพมาเขารวมเมอวนท 23 กรกฎาคม
ค.ศ. 1997 (พ.ศ. 2540) และกมพชาเมอวนท 30 เมษายน ค.ศ. 1999 (พ.ศ. 2542) รวมเปน 10
ประเทศ ประกอบดวยประชากรประมาณ 567 ลานคน มพนทโดยรวม 4.5 ลานตารางกโลเมตร
ผลตภณฑมวลรวมประชาชาตประมาณ 1,100 พนลานดอลลาร และมลคาการคาประมาณ 1.5 ลานลาน
เหรยญสหรฐฯ ในป ค.ศ. 2009 (พ.ศ. 2552) ซงถอเปนตลาดทมขนาดใหญและมความรอนแรงทสดแหง
หนง
9
ปฏญญาอาเซยน (The ASEAN Declaration) ไดระบวา เปาหมายและจดประสงคหลกของ
การรวมตวของอาเซยน คอ
1. เรงรดการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ความกาวหนาทางสงคมและการพฒนาวฒนธรรมใน
ภมภาค และ
2. สงเสรมสนตภาพและเสถยรภาพในภมภาค โดยการเคารพหลกความยตธรรมและหลก
นตธรรมในการดาเนนความสมพนธระหวางประเทศในภมภาค ตลอดจนยดมนในหลกการแหงกฎบตร
สหประชาชาต
เขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA)
อาเซยนตระหนกดวาความเจรญรงเรองทางเศรษฐกจเปนปจจยสาคญในการรกษาสนตภาพ
เสถยรภาพ และความมนคงของภมภาค ดงนน นอกจากความรวมมอทางการเมอง สงคม การศกษา
และวฒนธรรมแลว อาเซยนจงมงมนทจะขยายความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางกนมาโดยตลอด และ
ในป ค.ศ. 1992 (พ.ศ. 2535) ทประชมสดยอดอาเซยนครงท 4 ณ ประเทศสงคโปร ประเทศสมาชกซง
ในขณะนนมเพยง 6 ประเทศ ประกอบดวย บรไนฯ อนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร ฟลปปนส และไทย
ไดมมตจดตงเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) ซงถอเปนการรวมกลม
เศรษฐกจในระดบภมภาค โดยมวตถประสงคเพอใหสมาชกไดมการคาเสรมากขน และทาไดงายขน
กอนทจะเปดการคาเสรท วโลกนนเอง นอกจากนนยงจะเปนการเพมขดความสามารถในการแขงขนของ
อาเซยนในฐานะทเปนฐานการผลตทสาคญเพอปอนสนคาสตลาดโลก โดยการเปดเสรทางการคา การลด
ภาษและอปสรรคขอกดขวางทางการคาทมใชภาษระหวางกนภายในภมภาค รวมทงการปรบเปลยน
โครงสรางดานภาษศลกากรทจะอานวยตอการคาเสร
สาเหตหลกสาคญของการกอตง AFTA อกประการ คอ การทประเทศตางๆ เกอบทวโลก ตาง
คาขายและขาดดลการคากบประเทศญปนและสหรฐอเมรกา การจดตงเขตการคาเสรอเมรกาเหนอ
(NAFTA) ประกอบกบการทสหภาพโซเวยตลมสลายลงทาใหหลายประเทศตางหวาดหวนวา การลงทน
จากตางประเทศจะหลงไหลไปยงยโรปตะวนออกและสาธารณรฐตางๆ ทแยกตวออกมาจากสหภาพ
โซเวยต แทนทจะมาลงทนในอาเซยน จะยงทาใหประเทศประสบกบภาวะฝดเคองและเศรษฐกจถดถอย
ประกอบกบเปนชวงเวลาทประเทศจนเรมเปดประเทศและกลบมาคาขายกบประเทศอนๆ อกครง จงม
ความพยายามจากประเทศตางๆ ทจะหาทางในการรวมมอกนทางดานเศรษฐกจอยางใกลชด กลมแรก
คอ ประชาคมยโรปไดตกลงทจะรวมตวกนเปนตลาดเดยวภายใน ค.ศ. 1992 (พ.ศ. 2535) และใช
มาตรการทางการคาเพอรกษาความมนคงทางเศรษฐกจของกลม เชน การกาหนดอตราภาษศลกากร
ใหม การกาหนดมาตรฐานสนคานาเขา การกาจดโควตาสนคานาเขา เปนตน มาตรการเหลานทาใหกลม
อาเซยนเหนวา จะเปนสาเหตทาใหสนคาของตนเองขายไดนอยลง อาเซยนจงหนมารวมมอกนจดตงเขต
การคาเสรข นในรปแบบทคลายคลงกน โดยเปาประสงคหลกในการกอตงเขตการคาเสรอาเซยน คอ
10
1. เพอใหการขายสนคาในอาเซยนเปนไปโดยเสรในอตราภาษตาและปราศจากขอจากดทาง
การคา
2. เพอดงดดนกลงทนตางชาตใหเขามาลงทนในอาเซยน
3. เพอจะสรางอานาจตอรอง และเพอเปนเวทแสดงความคดเหน หากไดรบความกดดน หรอ
ถกเอารดเอาเปรยบทางการคาจากประเทศอน
ภายใต AFTA ประเทศสมาชกอาเซยนไดตกลงรวมกนทจะคาขายสนคาระหวางกนอยางเสร
เพอสงเสรมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจระหวางประเทศสมาชก โดยทผานมาในการใชสทธ
ประโยชนจากการสงออกภายใต AFTA มขอตกลงวาดวยการใชอตราภาษศลกากรพเศษทเทากนของ
ประเทศสมาชกอาเซยน (Common Effective Preferential Tariff: CEPT) ซงมเปาหมายในการลดอตรา
ภาษศลกากรระหวางกนใหเหลอรอยละ 0 - 5 ภายในป ค.ศ. 2003 (พ.ศ. 2546) และเหลอรอยละ 0 ใน
วนท 1 มกราคม ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553) สาหรบประเทศสมาชกอาเซยนเดม 6 ประเทศ และป ค.ศ.
2015 (พ.ศ. 2558) สาหรบประเทศสมาชกใหมอาเซยน ซงประเทศสมาชกอาเซยนไดทยอยดาเนนการ
ลดภาษศลกากรใหกนมาตงแตวนท 1 มกราคม ค.ศ. 1993 (พ.ศ. 2536) สงผลใหอาเซยนมการขยายตว
ทางการคาแบบกาวกระโดดในชวงทผานมา
หนวย: ลานเหรยญสหรฐฯ
ป ค.ศ. 2003 ป ค.ศ. 2009
การสงออกภายในภมภาคอาเซยน 9,970 199,587
การสงออกสภายนอกภมภาค 330,690 610,901
การนาเขาภายในภมภาคอาเซยน 74,490 176,620
การนาเขาจากนอกภมภาค 284,830 549,734
อยางไรกตาม เมอมการใช CEPT มาระยะหนง อาเซยนไดเหนชอบทจะปรบปรงขอตกลงใหด
ขน โดยไดยกรางขอตกลงการคาสนคาของอาเซยน (ASEAN Trade in Goods Agreement: ATIGA)
ขนมาใหม ซงไมไดมเพยงขอตกลงการลดภาษสนคาเทานน แตครอบคลมประเดนตางๆ มากขน เชน
การลดมาตรการทไมใชภาษ การอานวยความสะดวกทางการคา กระบวนการศลกากร มาตรการ
สขอนามยและสขอนามยพช มาตรการเทคนคทเปนอปสรรคทางการคา เปนตน เพอใหกฎเกณฑท
เกยวของกบการคาสนคาในอาเซยนมความชดเจนครบถวนมากขน โดยความตกลง ATIGA ไดมผล
บงคบใชแลวเมอวนท 17 พฤษภาคม ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553)
ในโอกาสครบรอบ 30 ป ของการกอตงอาเซยนเมอป ค.ศ. 1997 (พ.ศ. 2540) ผนาของ
ประเทศสมาชกอาเซยนไดรบรอง “วสยทศนอาเซยน 2020” (ASEAN Vision 2020) โดยเหนพองกนใน
วสยทศนรวมของอาเซยนทจะเปนวงสมานฉนทในภมภาคตะวนออกเฉยงใต ตองการมปฏสมพนธกบ
11
ภายนอก การใชชวตในสภาพทมสนตภาพ เสถยรภาพ และความเจรญรงเรอง ผกมดกนเปนหนสวนใน
การพฒนาทมพลวต และในประชาคมทมความเอออาทรระหวางกน
(ASEAN Vision 2020)
“…decided to transform ASEAN into a stable, prosperous, and highly competitive region
with equitable economic development, and reduced poverty and socio-economic
disparities.”
สาหรบความรวมมอดานเศรษฐกจในชวงทผานมา อาเซยนมความรวมมอดานเศรษฐกจอยาง
คอยเปนคอยไป และใหความสาคญตอการจดทากรอบงานอยางกวางๆ และมความยดหยน เพอใหสอด
รบกบความคดเหนอนหลากหลายของสมาชก และเพอใหเปนรากฐานอนมนคงสาหรบจดมงหมาย
รวมกนตอไป รวมทงทาใหเกดคานยมทด และวางรากฐานความสาเรจในอนาคต และมการขยายความ
รวมมอทางเศรษฐกจในเชงกวาง นอกเหนอจากความรวมมอทางเศรษฐกจ (การคาสนคา การคาบรการ
และการลงทน) อาท การคลง เทคโนโลยและการสอสาร โทรคมนาคม เกษตรและปาไม การขนสง
พลงงาน แรธาต และการทองเทยว
2.2 แผนงานการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน
ในการประชมสดยอดอาเซยนในป ค.ศ. 2003 (พ.ศ. 2546) ณ เกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย
ผนาอาเซยนมวสยทศนรวมกน โดยเหนพองกนทจะจดตงประชาคมอาเซยนทประกอบดวย 3 เสาหลก
ไดแก ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political-Security Community: ASC)
ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) และประชาคมสงคม-
วฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community: ASCC) ภายในป ค.ศ. 2020 (พ.ศ. 2563)
ตอมาในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 12 ณ เมองเซบ ฟลปปนส ผนาประเทศอาเซยนตกลงทจะ
เรงรดกระบวนการสรางประชาคมอาเซยนใหแลวเสรจภายในป ค.ศ. 2015 (พ.ศ. 2558)
ผนาอาเซยนเหนชอบใหกาหนดทศทางการดาเนนงานเพอมงไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจ
อาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) ซงมลกษณะคลายคลงกบประชาคมเศรษฐกจยโรป
(European Economic Community: EEC) ในระยะแรกเรม และผนาอาเซยนไดออกแถลงการณ Bali
Concord II เหนชอบใหมการรวมตวไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ภายในป ค.ศ. 2020 (พ.ศ.
2563) และใหเรงรดการรวมกลมเพอเปดเสรสนคาและบรการสาคญใน 11 สาขาสาคญ (priority sectors)
12
ไดแก สนคาเกษตร (agro-based goods) การขนสงทางอากาศ (air transport) สนคายานยนต
(automotive products) โทรคมนาคมและคอมพวเตอร (e-ASEAN including ICT equipment) สนคา
อเลกทรอนกส (electronic goods) ประมง (fisheries) สขภาพ (healthcare) ผลตภณฑยาง (rubber-
based goods) สงทอ (textiles and clothing) การทองเทยว (tourism) ผลตภณฑไม (wood-based
products) และตอมาไดเพมสาขาโลจสตกส (logistics) เปนสาขาท 12
ธรกจบรการโลจสตกส
บรการโลจสตกสถอวาเปนหนงในปจจยหลกในการขบเคลอน
ระบบการคาและเศรษฐกจของประเทศ เนองจากเปนกลไกพนฐานหลอ
เลยงกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ การบรหารจดการโลจสตกส หมายถง
กระบวนการทางานทเกยวของกบการวางแผน การดาเนนการ และการ
ควบคมการทางานขององคกร รวมทงการบรหารจดการขอมลและ
ธรกรรมทางการเงนทเกยวของ ใหเกดการเคลอนยาย การจดเกบ การ
รวบรวม การจดการคลงสนคา การกระจายสนคา บรหารตนทน การ
ขนสง หวงโซแหงคณคา ไปจนถงจดทมการใชงานหรอถงมอผบรโภค
ประเทศทมการบรหารจดการโลจสตกสทดและมประสทธภาพจะชวยลด
ตนทนคาใชจายในการดาเนนธรกจการคาอยางมาก ตลอดจนสรางความ
ไดเปรยบดานตนทนและพฒนาขดความสามารถในการแขงขนทางการคา
ใหกบผประกอบการทเกยวของไดมากกวาประเทศอน
2.3 แผนงานการรวมกลมบรการสาขาโลจสตกส
ในการประชมสดยอดอาเซยน (ASEAN Summit) ครงท 10 ณ กรงเวยงจนทน สาธารณรฐ
ประชาธปไตยประชาชนลาว เมอวนท 29 พฤศจกายน ค.ศ. 2004 (พ.ศ. 2547) ไดมการลงนามกรอบ
ความตกลงวาดวยการรวมกลมสาขาสาคญของอาเซยน (ASEAN Framework Agreement for the
Integration of Priority Sectors) ภายใตกรอบความตกลงดงกลาวกาหนดสาขาเรงรดไว 11 สาขา ไดแก
สนคาเกษตร การขนสงทางอากาศ สนคายานยนต โทรคมนาคมและคอมพวเตอร สนคาอเลกทรอนกส
ประมง สนคาสขภาพ ผลตภณฑยาง สงทอ การทองเทยว ผลตภณฑไม ซงตอมาไดมการแกไขเพอรวม
บรการโลจสตกส เปนสาขาเรงรดดวย รวมเปน 12 สาขา
ตอมาในการประชมระดบเจาหนาทอาวโสดานเศรษฐกจของอาเซยน (Senior Economic
Officials Meeting: SEOM) ไดนาสาขาโลจสตกสทเพมเตมมาจดทาแผนงานการรวมกลมบรการสาขา
Sectors Coordinator
ผลตภณฑเกษตร
และประมง
พมา
ผลตภณฑยาง
และสงทอ
มาเลเซย
สาขายานยนต
ผลตภณฑไม
อนโดนเซย
อเลกทรอนกส ฟลปปนส
โทรคมนาคมและ
คอมพวเตอร
สขภาพ
สงคโปร
การทองเทยว
การบน
ไทย
โลจสตกส เวยดนาม
13
โลจสตกสของอาเซยน (Roadmap for the Integration of Logistics Services) เชนเดยวกบสาขาอนๆ
ทไดทาไปแลว โดยมเปาหมายเพอ
1. กอตงตลาดเดยวในภมภาคอาเซยน (ASEAN Single market) ภายในป ค.ศ. 2015 (พ.ศ.
2558) โดยเพมความแขงแกรงของการรวมกลมทางเศรษฐกจของอาเซยน ผานมาตรการการเปดเสร
(liberalization) และการอานวยความสะดวก (facilitation) บรการดานโลจสตกส
2. สนบสนนการจดตงฐานการผลตรวมกนของอาเซยนและเพมความสามารถในการแขงขน
โดยการสรางสงแวดลอมดานโลจสตกสของอาเซยนอยางบรณาการ
มาตรการทสมาชกอาเซยนตองดาเนนการ
แผนงานการรวมกลมบรการสาขาโลจสตกสของอาเซยน กาหนดมาตรการ 5 ดาน ทประเทศ
สมาชกอาเซยนตองดาเนนการ ไดแก
1. การเปดเสรบรการโลจสตกสอยางมนยสาคญ (Substantial Liberalization of Logistics
Services) ในสาขาตอไปน (1) บรการยกขนสนคาทขนสงทางทะเล (Maritime cargo handling
services) (2) บรการโกดงและคลงสนคา (Storage & warehousing services) (3) บรการตวแทนรบ
จดการขนสงสนคา (Freight transport agency services) (4) บรการเสรมอนๆ2 (Other auxiliary
services) (5) บรการจดสงพสด3
2. การเพมความสามารถในการแขงขนใหกบผใหบรการโลจสตกสของอาเซยน (Enhancing
competitiveness of ASEAN Logistics Services Providers through Trade and Logistics
Facilitation)
(Courier services) (6) บรการดานการบรรจภณฑ (Packaging
services) (7) บรการรบจดการพธการศลกากร (Customs clearance services) (8) บรการขนสงสนคา
ทางทะเลระหวางประเทศ ไมรวมขนสงภายในประเทศ (International Maritime Freight Transportation
excluding Cabotage) (9) การปฏบตตามความตกลงวาดวยการเปดเสรบรการขนสงทางอากาศของ
อาเซยน (Air Freight Services) (10) บรการขนสงสนคาทางรางระหวางประเทศ (International Rail
Freight Transport Services) (11) บรการขนสงสนคาทางถนนระหวางประเทศ (International Road
Freight Transport Services)
- การอานวยความสะดวกทางการคาและศลกากร (Trade and Customs Facilitation)
เชน การนาความตกลงวาดวยการประเมนราคาศลกากรขององคการการคาโลกมาใช การนาหลกการท
สาคญขององคการศลกากรโลกมาใช สงเสรมการใชเทคโนโลยโดยใชระบบบงชสนคาโดยใชคลนความถ
วทย (Radio Frequency Identification: RFID) ในการตดตามสนคาทขนสงระหวางประเทศ การอานวย
ความสะดวกในการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกสขามพรมแดน (เชน การจายเงนอเลกทรอนกส
2 บรการเสรมอนๆ รวมถงกจกรรม เชน การตรวจสอบใบขน นายหนาคาระวาง การตรวจสอบคาระวาง การชงนาหนกและสมตรวจ
การรบและยอมรบคาระวาง การจดเตรยมเอกสารการขนสง 3 บรการจดสงดวน (Express Delivery Services: EDS) จะถกรวมไวในรายการบรการทจะตองมการเปดเสรตอไป ทงน บรการ EDS
แตกตางอยางชดเจน และแยกจากบรการไปรษณย (Postal Services)
14
ลายเซนตอเลกทรอนกส) การพฒนาระบบ Single Window สาหรบพธการศลกากร การออกกฎหมาย
ภายในเพอใหสามารถยอมรบเอกสารและธรกรรมอเลกทรอนกส การบรหารความเสยงเพออานวยความ
สะดวกทางการคา
- การอานวยความสะดวกดานโลจสตกส (Logistics Facilitation) เชน เพมความโปรงใส
เกยวกบกฎระเบยบภายในดานโลจสตกส การจดทาความตกลง 6อาเซยน 6
3. เพมความสามารถใหกบผใหบรการโลจสตกสของอาเซยน (Expanding Capability of
ASEAN Logistics Service Providers) เชน การนาวธปฏบตทดทสด (best practices) ในการ
ใหบรการโลจสตกสมาใช การสนบสนนการพฒนาของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในสาขาบรการ
โลจสตกส การพฒนาฐานขอมลผใหบรการโลจสตกสเพอนาไปสการสรางเครอขายผใหบรการโลจสตกส
อาเซยน
วาดวยการ
อานวยความสะดวกในการขนสงขามแดน (ASEAN Framework Agreement on
Facilitation of Inter-State Transport) การปรบปรงโครงขายสาธารณปโภคสาหรบการ
ขนสงทางบกเพอเพมความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน การสงเสรมการเดนเรอ
ภายในภมภาคอาเซยน การจดทากลไกเพออานวยความสะดวกในการเคลอนยาย
บคลากรผใหบรการโลจสตกส
4. พฒนาทรพยากรมนษย (Human Resource Development) เชน การอบรมและอบรมเชง
ปฏบตการเพอเสรมสรางศกยภาพบคลากร การสงเสรมการจดทาระบบการออกใบรบรองทกษะใหแก
ผใหบรการโลจสตกส การสงเสรมการจดตงศนยความเปนเลศดานโลจสตกสอาเซยน
5. เสรมสรางสาธารณปโภคและการลงทนสาหรบการขนสงตอเนองหลายรปแบบ (Enhance
Multi-Modal Transport Infrastructure and Investment) เชน การพฒนาโครงขายเสนทางการคาหลก
ของอาเซยน (ASEAN transport logistics corridor network)
ขอบเขตของมาตรการจะครอบคลมโลจสตกสดานการขนสงสนคา (freight logistics) และ
กจกรรมทเกยวเนอง สาหรบการนามาตรการไปใชขนอยกบกฎหมายและกฎระเบยบของแตละประเทศ
ทงน เจาหนาทอาวโสดานเศรษฐกจอาเซยน (SEOM) เปนผประสานและตรวจสอบการดาเนนการตาม
แผนงานฯ โดยมเวยดนามเปนประเทศผประสานงาน
15
บทท 3
สถานะของโลจสตกสไทย
3.1 ภาพรวมและสถานะของระบบโลจสตกสไทย
บทบาทสาคญของโลจสตกสตอการเตบโตของธรกจ
โลจสตกสเปนสวนหนงของกระบวนการจดการหวงโซอปทานทชวยในการวางแผน สนบสนน
ควบคมการไหลของกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ ใหมประสทธภาพและประสทธผล รวมทงเกบรกษา
สนคาจากจดเรมตนไปจดสดทาย เพอตอบสนองความตองการของลกคา ดงนน โลจสตกสจงเปนกญแจ
สาคญนาธรกจไปสความเตบโตอยางย งยนในระยะยาว โดยมบทบาทสาคญ ไดแก
- ชวยใหการดาเนนธรกจเกดประสทธภาพและประสทธผล ในกระบวนการดานโลจสตกสและ
จดการหวงโซอปทาน (Supply Chain)
- ทาใหธรกจสามารถปรบตวรองรบการเปลยนแปลงการเปดเสรทางการคา และสามารถเพม
กจกรรมทางเศรษฐกจสาคญในการสนบสนนการขายสนคาและบรการ
- ชวยเพมอรรถประโยชนดานเวลาและสถานทสาหรบลกคา เมอตองการบรโภคหรอนาไปใช
ผลตดวยตนทนทธรกจกาหนดไว
- สามารถนาเทคโนโลยสารสนเทศและระบบการสอสารมาประยกตใช เพอชวยลดระยะเวลา
ดาเนนงานในขนตอนตางๆ ของกระบวนการผลตไปจนถงมอผบรโภคและผจดจาหนาย (Supplier) ใหม
ประสทธภาพมากขน
- เสรมสรางอานาจแขงขนของธรกจเขาดวยกนใหเกดการประสานงานกนตอเนองในการ
สรางความพงพอใจสงสดแกลกคา
กจกรรมหลกในการจดการโลจสตกสทรจกกนด ไดแก งานบรการลกคา การวางแผนเกยวกบ
ตาแหนงทต งของอาคารโรงงาน บรการโกดงและคลงสนคา การคาดการณและวางแผนอปสงค จดซอ
จดหา จดการสนคาคงคลงและวตถดบ เคลอนยายวตถดบ บรการดานบรรจภณฑ ดาเนนการตามคาส ง
ซอ ขนของและจดสง จดการรบคนสนคา จดการชองทางจดจาหนาย กระจายสนคา และเกบสนคาเขา
คลง จดจราจรและขนสง รวมถงการแปรรปเพอนากลบมาใชใหม (รไซเคล) และระบบรกษาความ
ปลอดภย จะเหนวาธรกจบรการโลจสตกสเปนบรการทมการบรณาการบรการหลายสาขาเขาดวยกน
โครงสรางกลมธรกจโลจสตกส
สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ไดแบงโครงสรางกลม
ธรกจโลจสตกสเปน 5 ประเภท ไดแก
16
- การขนสงสนคา (Freight Transportation and Forwarding) ซงครอบคลมงานทางโลจสตกส
ทเกยวของกบการใหบรการดานการขนสงสนคาทงภายในและสงออกนอกประเทศ ในรปแบบตางๆ ทง
ทางถนน ทางรถไฟ ทางทะเล และทางอากาศ
- การจดเกบสนคา ดแล และบรหารคลงสนคาและการใหบรการตดสลากสนคาหรอบรการ
ดานบรรจภณฑ (Warehousing/Inventory Management and Packing) รวมทงการกระจายสนคา
- การใหบรการดานพธการตางๆ ทเกยวกบงานโลจสตกส (Non-Asset Based Logistics
Services) ครอบคลมงานพธการศลกากร งานเอกสารตางๆ ทเกยวของกบการนาเขาหรอสงออกสนคา
- การใหบรการงานโลจสตกสทเกยวของกบการใหบรการเสรม เชน ดานเทคโนโลย
สารสนเทศและงานทปรกษาดานโลจสตกส (Information and Communication Technology/
Consulting)
- การใหบรการพสดและไปรษณยภณฑ (Courier and Postal Services) เปนการใหบรการ
เกยวกบการจดสงทงภายในและภายนอกประเทศ
สาหรบผใหบรการงานโลจสตกส อาจแบงออกไดเปน 4 ประเภท ดงน
- ผใหบรการรบเหมาชวง (Subcontractor) เปนรปแบบการใหบรการแบบดงเดมโดยการตด
ชวงงาน มการแบงงานทไมซบซอนใหกบผใหบรการภายนอกรบเหมาไปจดการ ซงอาจเปนงานท
เกยวของกบผประกอบการในลกษณะทไมตองใชแรงงาน ทกษะ หรอเทคโนโลยมากนก หรอเปนงานท
ใชความเสยงทสง ซงจะเปนการประหยดกวาหากใหผใหบรการภายนอกรบงานไป
- ผใหบรการโลจสตกส (Logistics Provider) เปนลกษณะของการใหบรการจดการงานในสวน
ทเกยวของกบโลจสตกส โดยงานทใหบรการจะเปนกจกรรมทสมพนธเปนกระบวนการ ซงลกษณะงานม
ความซบซอนกวา Subcontract ตองใชทกษะความชานาญเฉพาะดานและเทคโนโลย แตการมอบหมาย
งาน ยงมลกษณะไมเปนเชงบรณาการ โดยผวาจาง (User) อาจใชผใหบรการ (Provider) หลายราย โดย
ผวาจางยงคงเขาไปมสวนในการบรหารจดการ เพอใหงานซงมอบหมายใหกบ Logistics Provider แตละ
รายมการเชอมโยงกน
- ผใหบรการโลจสตกสแบบเบดเสรจ (Third Party Logistics Provider: 3PL) เปนผใหบรการ
งานทเกยวกบโลจสตกส ซงการใหบรการตองอาศยทกษะและเครอขายธรกจในระดบโลก (Global
Network) โดยมเครองมอเครองใช เทคโนโลย และการลงทน ลกษณะงานทใหบรการจะมขอบเขตความ
รบผดชอบกวางขวาง โดยเปนตวแทนของผวาจาง (User) กบลกคาหรอคคา และมความเชอมโยงเปน
บรณาการ โดยผใชบรการจะเปน Real User คอนขางแทจรง ผใหบรการลกษณะนตองมการลงทนทสง
โดยเฉพาะตองมเครอขายในระดบโลก
- ผใหบรการบรหารจดการและประสานงาน (Fourth Party Logistics Provider: 4PL) เปนผ
ใหบรการโลจสตกสในระดบทมการบรณาการสงมาก เปนผรบผดชอบบรหารจดการ ควบคมผใหบรการ
3PL ในแตละรายใหสามารถเชอมโยงการทางาน คอทาหนาทเปนตวแทนของผรบบรการในการควบคม
และกากบ 3PL ใหปฏบตไปตามขอตกลง ซงไดมสญญาไวกบ User
17
ภาพรวมและสถานะของการพฒนาระบบโลจสตกสของไทย
ในภาพรวมพบวาผใหบรการโลจสตกสในประเทศไทย เปนผประกอบการไทยประมาณรอยละ
70 และสวนใหญเปนผประกอบการขนาดเลกทมทนจดทะเบยนตากวา 5 ลานบาท ในขณะท
ผประกอบการตางชาตแมวาจะมจานวนนอยกวา แตมทนจดทะเบยนรวมกนมากกวาผประกอบการไทย
โดยทนจดทะเบยนรวมของบรษททประกอบการในอตสาหกรรมประเภทนมท งสน 7,586 ลานบาท เปน
ของผประกอบการตางชาตรอยละ 52.6 หรอ คดเปนทนจดทะเบยนประมาณ 3,996 ลานบาท ในขณะท
บรษทของคนไทยมทนจดทะเบยนรวมประมาณ 3,593 ลานบาท
วเคราะหสถานภาพผประกอบการดานโลจสตกสไทย
ผประกอบการโลจสตกสไทย ผประกอบการโลจสตกสจากบรษทตางชาต
ธรกจดงเดมเจาของคนเดยว การบรหารงาน
เปนลกษณะครอบครว และสวนมากเปน
SMEs
ผ ใ หบ รการ รบ เหมาช ว ง งาน ตอ ( Sub-
contractor) จากผประกอบการโลจสตกส
ตางชาต
เปนผใหบรการโลจสตกส (Logistic Service
Provider: LSP)
มลกษณะเปนผ ใหบรการโลจสตกสแบบ
เบดเสรจ (Third Party Logistics: 3PLs) ซง
เปนการบรการแบบครบวงจรหรอเปนมอ
อาชพ
ปจจยแหงความสาเรจ
ช อ เ ส ย ง แ ล ะ
ประสบการณใน
การใหบรการ
ความเขาใจในธรกจและ
การใหบรการโลจสตกส
คณภาพของทม งานและ
ความสามารถในการปรบปรง
การบรการดานโลจสตกส
แ ผ น ก า ร
ดาเนนงาน
ระยะยาว
เทคโนโลย
สารสนเทศ
ปจจยในการกาหนดขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการไทย ประกอบดวย
1. ผประกอบการตางชาตในประเทศไทย เปนผประกอบการทมช อเสยงและประสบการณใน
การใหบรการมาเปนระยะเวลานาน จงมระบบการบรหารจดการทด รวมทงมเครอขายหรอขอบเขตการ
ใหบรการกวางขวางทวโลก และสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดหลากหลายรปแบบ เชน
Excel, Nippon Express, NYK Logistics, Danzas-DHL, UPS, Schenker เปนตน
2. ขอจากดของผประกอบการไทย ผประกอบการไทยสวนใหญใหบรการดานโลจสตกสใน
กลมทเปนการขนสงเทานน จงมความเขาใจในขอบเขตการใหบรการดานโลจสตกสอยางจากด และม
เพยงสวนนอยทสามารถพฒนาตนเองใหสามารถใหบรการแบบตารางและการขนสงแบบประจา หรอการ
18
ใหบรการแบบมสญญา (Contract Logistics) ทผนวกหรอขยายขอบเขตงานบรการดานโลจสตกสให
กวางขวางมากขน
3. ความสามารถในการตอบสนองความตองการของลกคาคณภาพของทมงาน และ
ความสามารถในการปรบปรงการบรการดานโลจสตกส เนองจากบคลากรของผประกอบการของประเทศ
ไทยขาดความร ความเขาใจในการดแล และการบรหารดานโลจสตกสทางธรกจใหแกลกคา ในขณะท
บคลากรของผประกอบการตางชาต สามารถใหคาแนะนาการใหบรการดานโลจสตกสทมความเหมาะสม
กบลกคาแตละราย เพอชวยลดตนทนและเพมศกยภาพในการตอบสนองความตองการของลกคาได
อยางมประสทธภาพ
4. แผนการดาเนนงานในระยะยาว ผประกอบการของไทยสวนใหญยงขาดแผนการ
ดาเนนงานในระยะยาว ทาใหไมมการลงทนดานสนทรพย เทคโนโลย เพอสรางความมนใจในการ
ใหบรการแกลกคา รวมถงการวางแผนดานบคลากรของผประกอบการทใหบรการแกลกคาดวย
5. เทคโนโลยสารสนเทศ ความสามารถดานเทคโนโลยสารสนเทศดานโลจสตกส ถอเปน
ปจจยททาใหผประกอบการตางชาตไดเปรยบผประกอบการไทยมากทสด เนองจากตองใชเงนลงทนสง
และตองใชระยะเวลาในการศกษา ทาความเขาใจระบบเพอนามาใชงานนาน รวมถงการพฒนา
เทคโนโลยใหทนสมย
ปจจบนหนวยงานทงภาครฐและเอกชนตางตระหนกถงความสาคญของการพฒนาโลจสตกสท
เพมขน เนองจากตนทนดานโลจสตกสเกยวพนกบตนทนในกระบวนการผลตสนคาและบรการทงหมด
อยางไรกด ในภาพรวมพบวาภาครฐจะมงเนนในเรองการเรงรดพฒนาดานโครงสรางพนฐาน เชน รถไฟ
ทาเรอ ถนน ศนยกระจายสนคาหรอคลงสนคา เปนตน รวมทงดานการเชอมตอการคมนาคมระหวาง
รปแบบ (Mode) และกฎหมายตางๆ ทเกยวของ ในขณะทผประกอบธรกจบรการโลจสตกสสวนใหญจะม
ความเชยวชาญเฉพาะทาง โดยเฉพาะดานการบรหารจดการดานโลจสตกส ซงตางกเปนกลไกทม
ความสาคญตอการพฒนาระบบโลจสตกสของไทย แตอยางไรกตาม ในชวงเวลาทผานมายงไมม
หนวยงานใดทไดดาเนนการจดทาฐานขอมลดานผประกอบการโลจสตกสในประเทศไทยทเปนระบบและ
ชดเจน
สดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ
สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร ไดคานวณตนทนโลจสตกสของ
ประเทศไทย จากกจกรรมดานโลจสตกสจานวน 13 กจกรรม คอ กระบวนการขนสง การบรการลกคา
การพยากรณความตองการของลกคา การบรหารสนคาคงคลง การบรหารคลงสนคา การตดตอสอสาร
การจดการวตถดบ การจดการตามคาสงซอของลกคา การบรรจภณฑ การใหการสนบสนนดานอะไหล
และบรการ การเลอกทต งของโรงงานและคลงสนคา การจดซอ การจดการสนคาทถกสงกลบคน และได
มการจดกลมกจกรรมโลจสตกสทง 13 รายการใหเหลอ 3 กลม คอ 1) ตนทนการบรหารสนคาคงคลง
19
และการถอครองสนคา (Inventory Carrying Cost) 2) ตนทนการขนสงสนคาและบรการ
(Transportation Cost) และ 3) คาใชจายบรหารจดการ (Administration Cost)
ทงนขอมลพนฐานจากตารางปจจยการผลตและผลผลต (I-O Table) และตารางผลตภณฑมวล
รวมภายในประเทศ (GDP) ทมนน มไดจดทาเพอใชเปนฐานขอมลสาหรบการคดคานวณและวเคราะห
ตนทนโลจสตกสมหภาค จงทาใหขอมลทมอยไมครบถวนตามคานยามและครอบคลมรวมถงกจกรรม
โลจสตกส ดงนน จงไดประมาณคาตนทนบางกจกรรมของโลจสตกส เพอใหไดคาตนทนโลจสตกสตอ
ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศทใกลเคยงความเปนจรงมากทสด ซงทาใหไดตนทนโลจสตกสตอ
ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ดงน
ตารางแสดงสดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ
ป
ค.ศ. Transportation Warehousing
Inventory
Holding Administration Logistics/GDP
1995 8.43% 0.25% 13.66% 3.09% 25.43%
1998 8.82% 0.22% 14.46% 3.09% 26.59%
2002 8.05% 0.20% 7.74% 3.09% 19.08%
ทมา : โครงการพฒนาฐานขอมลภาพรวมตนทนและมลคาเพมอตสาหกรรมโลจสตกส ระยะท 1
เมอเปรยบเทยบสดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศของประเทศ
ไทยกบประเทศตางๆ พบวาประเทศไทยมสดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ
คอนขางสง ในขณะทประเทศอนๆ มสดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศตา
กวา เชน ญปน องกฤษและอตาล มประมาณรอยละ 11 สงคโปร มประมาณรอยละ 8 สหรฐอเมรกา ม
ประมาณรอยละ 9 และเยอรมนน มประมาณรอยละ 13 เปนตน
บทบาทและยทธศาสตรการพฒนาธรกจบรการโลจสตกสของประเทศไทย
บทบาทของภาครฐทเกยวของกบการกาหนดนโยบาย มาตรการ และแผนงานการพฒนา
ระบบโลจสตกส ประกอบดวย 4 ดานหลก คอ
1. การพฒนาดานโครงสรางพนฐานทางกายภาพ (Physical Infrastructures) ภาครฐม
บทบาทหนาทสาคญดานการวางแผน และตดสนใจในการพฒนาโครงขายเสนทางการขนสง สถานขนสง
สนคา ทาอากาศยาน ทาเรอ การจดตงคลงสนคาและศนยกระจายสนคา ศนยกลางการเชอมโยงการ
ขนสงตอเนองหลายรปแบบ (Multimodal Transport Hub) เปนตน
2. การพฒนาดานเครอขาย/ระบบสารสนเทศ (Information Network/System) โดยมงเนน
การพฒนาสงอานวยความสะดวกตอเชอมโยงขอมลและขาวสารระหวางหนวยงานภาครฐกบภาคเอกชน
20
อกทงภาครฐอาจมสวนชวยในการกระตนหรอสงเสรมใหเกดมาตรฐานและเอกภาพในการสงผานขอมล
ระหวางคคาเอกชนทอยในเครอขายโลจสตกสและหวงโซอปทานเดยวกน
3. การพฒนาดานการกากบดแล กฎหมาย และระเบยบตางๆ ซงจะสงผลโดยตรงตออตรา
คาบรการและแนวปฏบตในการประกอบการดานโลจสตกสใหมความเหมาะสม และสามารถแขงขนกบ
ผประกอบการรายอนๆ เชน การปรบปรงกฎหมายใหทนสมย การบงคบใชกฎหมายทมอยอยางม
ประสทธภาพ การปรบลดขนตอนทไมไดมาตรฐาน การจดตง One-Stop-Service บรเวณชายแดนเพอ
ลดเวลาและขนตอนการใหบรการ และยกระดบมาตรฐานการใหบรการของภาครฐ เปนตน
4. การพฒนาดานบคลากรและวชาชพ เพอเสรมสรางและเพมพนความรประสบการณดาน
โลจสตกสใหแกบคลากรในภาครฐและภาคเอกชน และสงเสรมใหมการยกระดบมาตรฐานวชาชพงาน
ดานโลจสตกสใหทดเทยมกบนานาประเทศ
แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบธรกจโลจสตกสของประเทศไทย (พ.ศ. 2550-2554)
เมอวนท 27 กมภาพนธ พ.ศ. 2550 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบตอแผนยทธศาสตรการพฒนา
ระบบธรกจโลจสตกสของประเทศไทย (พ.ศ. 2550-2554) โดยมรายละเอยด ดงน
วสยทศน “มระบบโลจสตกสทไดมาตรฐานสากล (World Class Logistics) เพอสนบสนนการ
เปนศนยกลางธรกจและการคาของภมภาคอนโดจน”
วตถประสงค
1. เพมประสทธภาพการอานวยความสะดวกกจกรรมทางการคา ซงจะนาไปสการลดตนทน
โลจสตกส (Cost Efficiency) เพมขดความสามารถของธรกจในการตอบสนองความตองการของลกคา
(Responsiveness) และเพมความปลอดภยและความเชอถอไดในกระบวนการนาสงสนคาและบรการ
(Reliability and Security)
2. สรางมลคาเพมทางเศรษฐกจจากอตสาหกรรมโลจสตกสและอตสาหกรรมตอเนอง
เปาหมาย
ลดตนทนโลจสตกส/GDP จากประมาณรอยละ 19 ในป ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548) ใหเหลอ
รอยละ 16 ในป ค.ศ. 2011 (พ.ศ. 2554)
ประเดนยทธศาสตร (Strategic Agenda)
1. การปรบปรงประสทธภาพระบบโลจสตกสในภาคการผลต (Business Logistics
Improvement) เพอใหธรกจในสาขาอตสาหกรรมยทธศาสตรมการบรหารจดการระบบโลจสตกสทม
ประสทธภาพและสามารถตรวจสอบไดตลอดหวงโซอปทาน โดยมหนวยงานทเปนเจาภาพหลก คอ
21
กระทรวงเกษตรและสหกรณ และมหนวยงานสนบสนน ไดแก กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย
กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สานกงาน
คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สมาพนธโลจสตกสไทย
2. การเพมประสทธภาพระบบขนสงและโลจสตกส (Transport and Logistics Network
Optimization) เพอใหมระบบเครอขายและการบรหารโลจสตกสแบบบรณาการทงในการรวบรวม ขนสง
ถายลา และกระจายสนคาทงภายในภมภาคและระหวางภมภาค สามารถรองรบและสนบสนนบทบาท
ของไทยในการเปนศนยกลางธรกจและการคา (Trading Hub) ของภมภาคอนโดจน โดยมหนวยงานท
เปนเจาภาพหลก คอ กระทรวงคมนาคม และมหนวยงานสนบสนน ไดแก กระทรวงพาณชย
กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
และสมาพนธโลจสตกสไทย
3. การพฒนาธรกจโลจสตกส (Logistics Service Internationalization) เพอยกระดบ
มาตรฐานการใหบรการของผใหบรการโลจสตกสไทยใหสามารถแขงขนไดในระดบสากลและสราง
มลคาเพมใหภาคธรกจบรการโลจสตกสในประเทศ โดยมหนวยงานทเปนเจาภาพหลก คอ กระทรวง
พาณชย และมหนวยงานสนบสนน ไดแก กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงแรงงาน กระทรวงศกษาธการ
สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และสมาพนธโลจสตกสไทย
4. การปรบปรงสงอานวยความสะดวกทางการคา (Trade Facilitation Enhamcement)
เพอลดตนทนของผประกอบการในการทาธรกรรมเพอการสงออกและนาเขา โดยมหนวยงานทเปน
เจาภาพหลก คอ กระทรวงการคลง และมหนวยงานสนบสนน ไดแก กระทรวงพาณชย กระทรวงเกษตร
และสหกรณ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร
กระทรวงสาธารณสข สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และสมาพนธ
โลจสตกสไทย
5. การพฒนากาลงคนและกลไกการขบเคลอนยทธศาสตร (Capacity Building) เพอให
มบคลากรทมความรความสามารถดานโลจสตกสทงในภาคการผลต และในอตสาหกรรมใหบรการ
โลจสตกส เพยงพอกบความตองการ และผลกดนใหประเทศไทยมระบบขอมลและกลไกเพอการวางแผน
และตดตามผลการดาเนนงานของยทธศาสตรโลจสตกส โดยมหนวยงานทเปนเจาภาพหลก คอ
กระทรวงแรงงาน และมหนวยงานสนบสนน ไดแก กระทรวงศกษาธการ กระทรวงอตสาหกรรม
กระทรวงพาณชย กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สานกงานคณะกรรมการขาราชการ
พลเรอน สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และสมาพนธโลจสตกสไทย
22
23
ยทธศาสตรทเกยวของกบกระทรวงพาณชย
ในสวนทเกยวของกบกระทรวงพาณชย ซงเปนเจาภาพหลกของประเดนยทธศาสตรท 3 คอ
“ยทธศาตรการพฒนาธรกจโลจสตกส” โดยมรายละเอยด ดงน
เปาประสงค
เพอยกระดบมาตรฐานการใหบรการของผใหบรการโลจสตกสไทยใหสามารถแขงขนไดในระดบ
สากลและสรางมลคาเพมใหภาคธรกจบรการโลจสตกสในประเทศ
กลยทธหลก
1. สงเสรมใหเกดการลงทนในธรกจผใหบรการโลจสตกสทงในลกษณะกลมหรอเขต
อตสาหกรรมและรายธรกจ รวมทงสนบสนนการรวมลงทนและความรวมมอเชงพนธมตร
(Strategic Alliance) ระหวางผใหบรการของไทย และระหวางผใหบรการของไทยกบผใหบรการ
ขนาดเลกหรอขนาดกลางของตางประเทศ โดยสงเสรมสทธประโยชนกบการลงทนเพอการพฒนา
เขตอตสาหกรรมผใหบรการโลจสตกส (Logistics Park) และสนบสนนบทบาทขององคกรภาควชาการ
สมาคมและองคกรภาคเอกชนทเกยวของ ในการสรางเครอขายความรวมมอ (Partnership) ระหวางผ
ใหบรการโลจสตกสไทย และระหวางผใหบรการโลจสตกสไทยกบผใหบรการโลจสตกสระหวางประเทศ
(Business Matching) เพอเพมศกยภาพการแลกเปลยนขอมล ความรทเปนประโยชน และการใช
ประโยชนจากสนทรพยรวมกน (Cost Sharing) เชน รถบรรทก และคลงสนคา และเพอขยายขอบขาย
ของบรการใหเปนแบบเบดเสรจ (Integrated Services) มากขน
2. สงเสรมการพฒนาธรกจใหบรการโลจสตกสเฉพาะดานตามความตองการของ
ธรกจในประเทศ ซงไดแก บรการโลจสตกสแบบเบดเสรจเพอรองรบ SMEs และ OTOP; บรการ
ดานโลจสตกสในสนคาเกษตรทงในดานการตรวจสอบสนคา การรบรอง HACCP4, GMP5 และ GAP6
4 ระบบวเคราะหอนตรายและควบคมจดวกฤต (Hazard Analysis and Critical Conrtol Point: HACCP) เปนมาตรฐานการผลต
สาหรบปองกนอนตรายกบผบรโภค
;
บรการโลจสตกสแบบเบดเสรจสาหรบการรวบรวม เคลอนยาย จดเกบ และนาสงสนคาเกษตรในลกษณะ
door-to-door บรการขนสงหลายรปแบบ (Multimodal Transport Operators) การบรการรบสงสนคา
หรอตวแทนออกของ และบรการดานการประกนภยขนสงสนคาภายในประเทศและระหวางประเทศ เพอ
นาระบบประกนภยเขามารองรบความเสยงใหแกผประกอบการทเกยวของกบระบบโลจสตกส ชวยลด
5 หลกเกณฑวธการผลตทด (Good Manufacturing Practice: GMP) เปนขอกาหนดและวธปฏบตท นามาใชในการผลตทดและได
สนคาทมคณภาพมาตรฐาน ซงครอบคลมกระบวนการผลตทกข นตอน 6 การปฏบตทางการเกษตรทด (Good Agricultural Pratice) สาหรบการผลตพชเพอใหผลผลตไดมาตรฐานปลอดภย ปลอดศตรพช
และคณภาพถกใจ
24
ตนทน และเพมความสามารถในการแขงขน โดยการพฒนาบคลากร การทากจกรรมสงเสรมธรกจใน
รปแบบตางๆ และการปรบปรงหลกเกณฑเกยวกบการสงเสรมการลงทนและกฎระเบยบอนทเกยวของ
ใหเออตอการลงทนและขยายกจการของเอกชน เปนตน
ในการดาเนนการตามยทธศาสตรการพฒนาธรกจโลจสตกส กระทรวงพาณชยไดมการแตงตง
คณะกรรมการโลจสตกสการคา และคณะกรรมการบรหารโครงการชวยเหลอดานการเงนแกผประกอบ
ธรกจโลจสตกสไทย โดยคณะกรรมการทงสองชด มรฐมนตรชวยวาการกระทรวงพาณชย (นายอลงกรณ
พลบตร) เปนประธาน และกรมพฒนาธรกจการคา เปนฝายเลขานการ นอกจากน ยงมคณะอนกรรมการ
และคณะทางานยอยอนๆ ทชวยขบเคลอนการดาเนนการตามยทธศาสตร เชน คณะอนกรรมการพฒนา
และกลนกรองแผนงาน คณะอนกรรมการกากบสนเชอเพอธรกจโลจสตกส คณะทางานพฒนาระบบ
โลจสตกสฮาลาล และคณะทางานยกรางกฎหมายสงเสรมและพฒนาธรกจโลจสตกส เปนตน ซงการ
ดาเนนการดงกลาวเปนการทางานรวมกนระหวางหนวยงานภาครฐและเอกชน
แนวโนมของการพฒนาบรการของผใหบรการดานโลจสตกส
ปจจบนผใชบรการดานโลจสตกส (Logistics Service Providers: LSP) ของไทยสวนใหญยง
ขาดความเขาใจในธรกจการใหบรการโลจสตกสแบบครบวงจร และมกเขาใจวางานโลจสตกส คอ งาน
การขนสงสนคา (Freight Transportation) การจดเกบดแลและบรหารคลงสนคา (Warehousing and
Inventory Management) ทาใหเนนการเลอกใชบรการเหลานนจากธรกจผใหบรการโลจสตกส ซงการ
กระทาเชนนนนอกจากจะสงผลใหผใชบรการดานโลจสตกสของไทยทสวนใหญเปนผประกอบการ
อตสาหกรรมและธรกจการคาไมสามารถใชประโยชนจากแนวคดเรองโลจสตกสและหวงโซอปทานได
อยางสมบรณแลว ยงสงผลตอการพฒนาระดบการใหบรการของธรกจบรการโลจสตกสของไทยดวย และ
ทาใหในปจจบนมผใหบรการดานโลจสตกสของคนไทยเพยงไมกรายเทานน ทสามารถพฒนาไปสการ
เปนผใหบรหารจดการงานโลจสตกสแบบเบดเสรจ (Third Party Logistics Provider: 3PL) ซงเปนการ
บรการงานโลจสตกสแบบมออาชพ และเปนทยอมรบกนวาสรางผลตอบแทนทสงกวาระดบการใหบรการ
กจกรรมโลจสตกสพนฐานอยางมาก ในขณะน 3PL ในประเทศไทยนนจะเปนบรษทตางชาตเกอบทงสน
และปจจบนการใหบรการของ LSP ไดขยายขอบเขตไปจนครอบคลมตลอดหวงโซอปทาน
การแขงขนททางการคาทรนแรงขนทงภายในประเทศและระหวางประเทศ สงผลใหมความ
ตองการใชบรการโลจสตกสมแนวโนมทเพมสงขนอยางตอเนอง และกอใหเกดการแขงขนทางธรกจ
สาหรบบรการดานโลจสตกสจะตองสามารถสนองตอบสนองความตองการของผใชบรการทเรมมความ
ตองการในรปแบบการใหบรการงานดานโลจสตกสทมประสทธภาพมากยงขนและสามารถลดตนทนการ
จดการดานโลจสตกสของผใชบรการใหไดมากทสด
25
5 กลยทธหลก ทจะชวยใหผใหบรการดานโลจสตกสสามารถปรบตวเพอรองรบการ
เปลยนแปลงของธรกจและการแขงขนในการใหบรการโลจสตกสปจจบน คอ
กลยทธ แนวทาง
การขยายขอบขายงาน
ใหบรการดานโลจสตกส
การขยายเขตการใหบรการดานโลจสตกสจะกอใหเกดการประหยดจากการ
ขยายขอบเขตงาน (Economics of Scope) ซงจะชวยดงดดใจใหผใชบรการ
ของธรกจบรการดานโลจสตกสไดเปนอยางด เนองจากผใชบรการสามารถลด
เวลาในการดาเนนงานและการตดตอลกคาหลายรายของผใชบรการ
การพฒนาขอบเขตการ
ใหบรการจากระดบทองถน
ไปสระดบภมภาคและระดบ
สากล
เพอตอบสนองความตองการของผใชบรการหรอลกคาทเรมขยายเครอขาย
ธรกจสตางประเทศมากขน
การสรางความไดเปรยบ
จากการใหบรการ
การสรางความประหยดจากขนาด (Economies of Scale) จากการทม
ปรมาณการใหบรการทมากขน จะทาใหผใชบรการโลจสตกสสามารถลด
ตนทนของตนเองได และยงสามารถมอานาจตอรองคาขนสงและคาบรการ
อนๆ
การประยกตใชเทคโนโลย
สารสนเทศในดานการ
ใหบรการโลจสตกส
การใชนาเอาระบบบงชสนคาโดยใชคลนความถวทย (Radio Frequency
Identification : RFID) มาชวยในการเพมประสทธภาพการใหบรการมา
ประยกตใชในการบรหารจดการสนคาคงคลง (Inventory and Storage
Management) เชน การสารองวตถดบ การจดการสนคาสาเรจรปเพอรอการ
จดจาหนายหรอ สงมอบใหลกคา การจดการดานการขนสงสนคา เปนตน
เนองจากระบบ RFID จะสรางความถกตองและแมนยา และชวยทาใหเกด
ความรวดเรวในการดาเนนงานเพราะระบบ RFID เปนระบบถายโอนขอมล
แบบ Digital to Digital จงทาใหเกดการประหยดและลดตนทนคาใชจายใน
สวนตางๆ ทเกยวของกบโลจสตกสลงได
การสรางความรวมมอทาง
ธรกจระหวางผใหบรการ
โลจสตกส
การควบรวมกจการและการยดกจการ (Mergers and Acquisitions) จะชวย
ใหเกดการขยายศกยภาพในการใหบรการ และเปนการใช Cost Sharing
รวมกนเชน การใชประโยชนจากสงอานวยความสะดวกในคลงสนคาทงการ
จดเกบและการกระจายสนคารวมกน เปนตน ซงกลยทธทผขนาดกลางและ
ขนาดเลกนยมใชบรหารจดการโลจสตกสในพนทท ผใชบรการโลจสตกสทเปน
ตางชาตไมสามารถจดการไดอยางมประสทธภาพ
26
โอกาสและปญหาอปสรรคในการใหบรการโลจสตกสของไทย
โอกาสในการใหบรการโลจสตกสของไทย
ระดบความสามารถในการแขงขนดานการใหบรการของธรกจบรการโลจสตกสของไทยสวน
ใหญยงอยในระดบผใหบรการโลจสตกส (Logistics Service Provider: LSP) ทสามารถใหบรการใน
กจกรรมพนฐาน เชน การขนสง การจดเกบและบรหารคลงสนคา บรการดานพธการศลกากรนาเขา-
สงออก เปนตน ความสมพนธระหวางผใหบรการและผใชบรการมกมลกษณะเปนครงเปนคราว สวนการ
ใหบรการโลจสตกสแบบเบดเสรจ (Third Party Logistics Provider: 3PL) โดยผประกอบการไทยเองนน
มไมกรายทสามารถมศกยภาพเพยงพอทจะใหบรการโลจสตกสแบบ 3PL ในขณะทในประเทศพฒนา
แลว ผใหบรการโลจสตกสสวนใหญจะสามารถใหบรการแบบ 3PL ได สาหรบแนวโนมและโอกาสท
สาคญสาหรบการสงเสรมและพฒนาการใหบรการโลจสตกสของไทย สรปได ดงน
1. ตาแหนงทต งของประเทศไทยทาใหมความไดเปรยบในเชงภมศาสตร โดยมทต งตดทะเล
ทงดานอาวไทยและทะเลอนดามน และมพนทเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน (พมา ลาว กมพชา
เวยดนาม มาเลเซย และจน)
2. เปนศนยกลางธรกจและการคาในภมภาคทเนนการสงออกและนาเขา ทงน ภมภาคเอเชย
ตะวนออกเฉยงใตและจน มอตราการเตบโตทางเศรษฐกจ/การคาระหวางประเทศสง และมปจจยเสรม
จากกระแสการทาความตกลงการคาเสร
3. เปนศนยกลางการขนสงทางบกและอากาศในภมภาค ประเทศไทยมความพรอมดาน
โครงสรางพนฐานและสงอานวยความสะดวกทางการคาทเชอมโยงกบประเทศอนๆ ในภมภาค ปจจย
สนบสนนทสาคญ คอ รฐบาลมนโยบายสนบสนนและสงเสรมการลงทนในธรกจบรการโลจสตกส โดย
ผานชองทางของสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) รวมทงงบประมาณของรฐบาลใน
โครงการเรงดวนดานการพฒนาโครงสรางพนฐานสาคญ
อปสรรคในการใหบรการโลจสตกสของไทย มอปสรรคสาคญ 4 ดาน ดงน
อปสรรค รายละเอยด
กฎหมายและ
ระเบยบ
ขอบงคบดาน
โลจสตกส
กฎหมายเกยวกบนาหนกบรรทกและความสงของรถบรรทก เชน การจากด
นาหนกรวมสาหรบรถบรรทก 10 ลอ ไวไมเกน 21 ตน และความสงไมเกน 4
เมตร ซงผประกอบการตองการใหมการแกไขกฎหมายเพอเพมนาหนกและ
ความสงของรถบรรทก โดยเหนวาจะชวยลดตนทนในการขนสงสนคา
กฎหมายและวธปฏบตเกยวกบพธการศลกากร หรอระเบยบ ขอบงคบของ
หนวยงานอนๆ ทเกยวของกบการนาเขา - สงออก ยงไมรองรบการทาธรกรรม
อเลกทรอนกส
27
อปสรรค รายละเอยด
ไมมองคกรกลางทรบผดชอบดานโลจสตกส
ไมมกฎหมายกากบและสงเสรมผใหบรการโลจสตกส (LSP)
กฎหมายดานการขนสงทลาสมย และไมไดองกฎหมาย/อนสญญาระหวางประเทศ
โครงสราง
พนฐาน
สถานบรรจและแยกสนคากลอง (ICD) มไมเพยงพอ และไมรองรบการเชอมตอ
การขนสงกบสถานทรวบรวมและกระจายสนคาในภมภาคตางๆ
การขนสงสนคาทางรถไฟไมไดรบความนยมเทาทควร เนองจากขาดการ
ปรบปรงบรการและการพฒนาอยางตอเนอง ไมสามารถใชเครองมออปกรณได
อยางเตมท
ชองทางผานเขา - ออกทาเรอแหลมฉบงมความแออด ไมสอดคลองกบปรมาณ
สนคาทมาใชบรการ และการขยายตวในอนาคต
ถนนทางผานเขา-ออกศนยกระจายสนคาทลาดกระบงมสภาพชารด การจราจร
ตดขดทาใหสนคาการขนสงสนคาลาชาหรออาจเกดความเสยหายจากการขนสง
บคลากรและ
องคความรทาง
โลจสตกส
ผประกอบการขาดความรความเขาใจในการบรหารจดการดานโลจสตกส และ
การนาเทคโนโลยมาใชกบโลจสตกสใหเกดประโยชน
ขาดแคลนบคลากรทมความรในดานการจดการโลจสตกส ทจะสามารถถาย -
ทอดความรใหแกผประกอบการทงในระดบผบรหาร และระดบปฏบตการ
ขาดขอมลดานโลจสตกส ทงในระดบมหภาคและจลภาค รวมถงขอมลของทง
ภาครฐและเอกชน เพอนามาใชประโยชนในการวางแผน วเคราะหและ
ปฏบตการดานโลจสตกสใหมความเหมาะสม
การขาดความรในการจดการเชงกลยทธ เพอรบมอกบการแขงขนกบธรกจขาม
ชาตขนาดใหญ
การพฒนาของผ
ใหบรการทาง
โลจสตกส
ขาดกฎหมายทเออตอการประกอบการธรกจโลจสตกส ทาใหเกดความไม
ชดเจนในการดาเนนกจการเปนอปสรรคตอการพฒนาผประกอบการเปนอยาง
มาก
ขาดการสงเสรมทางดานสทธพเศษเพอชวยเหลอและจงใจในการสงเสรมให
เกดผใหบรการเพมมากขน
ขาดความร ความชานาญ รวมถงทกษะทจาเปนในการดาเนนงาน
ผประกอบการไมสามารถเขาถงแหลงเงนทนจากธนาคาร เนองจากขาด
หลกทรพยทใชในการคาประกน ประกอบกบธนาคารยงขาดความเขาใจ
เกยวกบการดาเนนการธรกจดานโลจสตกสทดพอ จงเปนอปสรรคตอการอนมต
สนเชอใหแกผประกอบการ ทาใหเปนขอจากดในการพฒนาซอฟทแวรเฉพาะ
ดานทใชในการดาเนนธรกจมราคาสงมาก และมคณสมบตไมสอดคลอง
28
อปสรรค รายละเอยด
เหมาะสมกบความตองการการใชงานของผประกอบการ
สงอานวยความสะดวก ตางๆ ของภาครฐไมสนบสนนการทาธรกจ
ขาดการนาไปปฏบตทดและการกาหนดดชนชวดผลการดาเนนงานในการ
ประเมนประสทธภาพการดาเนนงานของผใหบรการโลจสตกส
ผประกอบการโลจสตกสไทย ขาดเครอขายในการเชอมตอกบตางประเทศ
เนองจากไมมพนธมตรในการดาเนนธรกจระหวางประเทศ สงผลใหมเครอขาย
การจดการดานโลจสตกสทแคบกวาผประกอบการจากตางประเทศ
ลกคาขาดความรความเขาใจ และไมเหนประโยชนในการใชบรการดานโลจ
สตกสจากผใหบรการเฉพาะดานโลจสตกส ซงจะสงผลตอความสามารถในการ
แขงขนในระยะยาว
ภาครฐขาดการกาหนดมาตรฐานในการพฒนาสงเสรมระดบการใหบรการดาน
โลจสตกส
ประเทศไทยในกรอบความตกลงวาดวยการขนสงขามพรมแดนในอนภมภาคลมแมนาโขง
ภายใตโครงการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมนาโขง (Greater
Mekhong Subregion: GMS) ซงเปนโครงการความรวมมอของ 6 ประเทศ ไดแก กมพชา พมา ลาว
ไทย เวยดนาม และจน (ยนนาน) ตงแตป พ .ศ . 2535 โดยมธนาคารพฒนาเอเชย (ASEAN
Development Bank: ADB) เปนผใหการสนบสนนหลก ประเทศสมาชกไดเลงเหนถงความจาเปนในการ
ลดอปสรรคดานการเคลอนยายสนคาและผโดยสารขามพรมแดน ซงถอเปนปจจยสาคญในการเปลยน
จากเสนทางการขนสง (Transport Corridor) เปนเสนทางเศรษฐกจ (Economic Corridor)
ประเทศสมาชก GMS เหนชอบทจะรวมมอกนทงทางดานเศรษฐกจและสงคมเพอความเจรญ
ในภมภาค โดยความรวมมอทางเศรษฐกจเรมจากการกอสรางโครงสรางพนฐานดานการขนสง เนนการ
พฒนาเสนทางการขนสงทางถนน ตลอดจนลดอปสรรคในการขนสงขามพรมแดน โดยมโครงการนารอง
คอ การจดทา “ความตกลงระหวางรฐบาลแหงสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว รฐบาลแหง
ราชอาณาจกรไทย และรฐบาลแหงสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม เพอการอานวยความสะดวกในการ
ขนสงสนคาและบคคลขามแดน พ.ศ. 2542” ลงนามเมอวนท 26 พฤศจกายน พ.ศ. 2542 ณ กรง
เวยงจนทน สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ตอมามการแกไขความตกลง เพอใหสมาชก GMS
ประทศอนๆ สามารถเขารวมเปนภาคได ซงภายหลงสมาชก GMS ทกประเทศไดเขารวมเปนภาคและ
ไดเปลยนชอความตกลงเปน “ความตกลงวาดวยการขนสงขามพรมแดนในอนภมภาคลม
แมนาโขง” (Greater Mekhong Subregion Cross Border Transport Agreement: GMS: CBTA)
หรอ เรยกยอๆ วา CBTA โดยมวตถประสงคเพออานวยความสะดวกการขนสงสนคาและผโดยสาร
29
ระหวางภาคสมาชก เพอใหกฎหมาย กฎระเบยบ กระบวนการและขอบงคบตางๆ ทเกยวกบการขนสง
สนคาและผโดยสาร มความเรยบงายและเปนไปในแนวทางเดยวกน รวมทงเพอสงเสรมการขนสง
ตอเนองหลายรปแบบ ความตกลง CBTA แบงออกเปน 10 บท ไดแก 1) บททวไป 2) การอานวยความ
สะดวกในพธการขามแดน 3) การขนสงคนโดยสารขามแดน 4) การขนสงของขามแดน 5) การยอมรบ
ยานพาหนะทางถนน 6) การแลกเปลยนสทธการจราจร 7) โครงสรางพนฐาน 8) โครงสรางดานองคกร
9) บทเบดเตลด 10) บทสดทาย รวมทงภาคผนวก 17 ฉบบ และพธสาร 3 ฉบบ
เอกสารแนบทายการลงนามความตกลง CBTA
เอกสารแนบทายความตกลง CBTA และถอเปนสวนเดยวกนกบความตกลง และมผลใชบงคบ
เทาเทยมกน ซงเอกสารแนบทายไดมการลงนามแลวทง 20 ฉบบ (ภาคผนวก 17 ฉบบ และพธสาร 3
ฉบบ) ดงน
- ภาคผนวก 1 การขนสงสนคาอนตราย เปนการกาหนดสนคาอนตรายตามประเภท/
หมวดใหเปนไปตามขอกาหนดของกฎเกณฑตนแบบขององคการสหประชาชาตวาดวยการขนสงสนคา
อนตราย และ /หรอความตกลงวาดวยการขนสงสนคาอนตรายระหวางประเทศทางถนนของ
คณะกรรมาธการเศรษฐกจแหงยโรปภายใตสหประชาชาต (ADR 1957) แบงสนคาอนตรายออกเปน 9
ประเภท และกาหนดมาตรฐานทใชบงคบในการขนสงสนคาอนตรายขามพรมแดน
- ภาคผนวก 2 การจดทะเบยนพาหนะทใชในการขนสงระหวางประเทศ เปนการ
กาหนดรายละเอยดทางเทคนคของพาหนะทใชในการขนสงระหวางประเทศ โดยมหลกการวาดวยการ
ยอมรบซงกนและกน ทกาหนดใหภาคคสญญาตองยอมรบแผนปายทะเบยนรถ หนงสอรบรองการจด
ทะเบยนรถ หนงสอรบรองการตรวจสภาพรถ หรอเครองหมายการตรวจสภาพทออกโดยหนวยงานทม
อานาจของประเทศภาคคสญญาอน เพออานวยความสะดวกในการขนสงขามพรมแดน
- ภาคผนวก 3 การขนสงสนคาเนาเสยงาย เปนการกาหนดระบบการใหสทธพเศษแก
สนคาเนาเสยงายในการตรวจปลอยสนคาขามแดน เพออานวยความสะดวกในการขนสง โดยสนคาเนา
เสยงายจะสามารถขามแดนไดตอเมอสนคานนเปนไปตามขอกาหนดดานสขอนามย และ/หรอการตรวจ
โรคระบาด ทงน จะมมาตรฐานของการขนสงสนคาเนาเสยงาย 2 ประเภท ไดแก (ก) สตวมชวต และ (ข)
อาหารทเนาเสยงายเพอการบรโภคของคน พชมชวตและพชประดบ และดอกไมทตดแตงแลว
- ภาคผนวก 4 การอานวยความสะดวกการขนสงขามแดน เปนการกาหนดหลกเกณฑ
และกระบวนการปฏบตงานในการอานวยความสะดวกการขนสงขามแดน สาหรบจดผานแดนทกจดทม
การเคลอนยายบคคล ยานพาหนะและสนคา โดยทางถนน รวมถงเปนสวนหนงของการดาเนนการขนสง
หลายรปแบบ โดยใหมการจดตงคณะกรรมการรวมเพอกากบดแลการปฏบตงาน ณ จดผานแดน เชน
การตรวจสอบสนคาเพยงครงเดยวของศลกากร (Single-Stop Inspection: SSI) และการตรวจสอบทก
อยางพรอมกนของหนวยงานทเกยวของ (Single-Window Inspection: SWI) นอกจากน ประเทศ
คสญญาจะตองเตรยมการนาระบบสอสารทางอเลกทรอนกสหรอการสอสารสงผานขอมลดวยวธอน มา
30
ใชแทนทหรอปรบคณภาพใหดข น เพอใหสอดคลองกบระบบอเลกทรอนกสทอกประเทศใชอย และมการ
แลกเปลยนขอมลซงกนและกนผานคณะกรรมการรวม
- ภาคผนวก 5 การขามแดนของบคคล เปนการกาหนดระเบยบวธปฏบตการตรวจคน
เขาเมอง (เขา/ออก) การควบคมดานสาธารณสขและพธการศลกากร มาตรการอานวยความสะดวก
เงอนไขการขนสงผโดยสาร เชน ราคาคาขนสง การอนญาตสมภาระทไปกบผโดยสาร (สาหรบบรการ
ขนสงประจาทาง ไมเกนคนละ 20 กโลกรม โดยไมเสยคาธรรมเนยม) และความรบผดของผขนสง
ผโดยสาร
- ภาคผนวก 6 กฎเกณฑในการผานพธการศลกากรสาหรบสนคาผานแดนและ
สนคาผานแดนในประเทศ เปนการกาหนดหลกเกณฑการปฏบตงานพธการศลกากรผานแดน เชน
การยกเวนการตรวจสนคา การวางประกน และการคมสง การกาหนดมาตรฐานทางเทคนคและการ
รบรองยานพาหนะทใชในการขนสง การตดตราประทบ เอกสารผานพธการศลกากรสาหรบสนคาผาน
แดนและสนคาผานแดนในประเทศ องคกร/สถาบนทออกเอกสารและคาประกน และความรบผดของ
องคกร/สถาบนดงกลาว และการวางหลกประกนตอหนวยงานศลกากร
- ภาคผนวก 7 ขอบงคบการจราจรและสญญาณจราจร เปนการกาหนดรายละเอยด
ทางเทคนคของปายเครองหมาย สญญาณ สญลกษณ และเครองหมายจราจรบนพนทางตามเสนทาง
การขนสงระหวางประเทศ โดยภายในระยะเวลา 4 ปนบจากวนทภาคผนวกมผลบงคบใชในดนแดนของ
ประเทศภาคคสญญา ภาคคสญญาจะคอยๆ ปรบเปลยนหรอเพมเตมปายเครองหมาย สญลกษณ
สญญาณ และเครองหมายจรจาจรตามทกาหนด
- ภาคผนวก 8 การนาเขารถยนตชวคราว เปนการกาหนดหลกเกณฑการอนญาตใหม
การนาเขารถยนตช วคราว โดยไมตองมการเสยภาษอากร และขอหามขอจากดอนๆ รวมถงอปกรณ
ประกอบ ชดเครองมอ และของอนๆทประกอบเปนเครองมอทวไปของรถยนต และนามนเชอเพลงในถง
นามนตามปกต/ทมมาแตเดม นามนหลอลน สงบารงรกษา และอะไหลทมปรมาณพอสมควรสาหรบ
ซอมแซมรถยนต ภายใตการสงออกกลบไปภายในเวลา 30 วนนบแตวนทผานเขามา และเงอนไขอนท
กาหนด
- ภาคผนวก 9 หลกเกณฑเรองการอนญาตผประกอบการขนสงสาหร บการ
ประกอบการขนสงขามพรมแดน เปนการกาหนดคณสมบตพนฐานของผประกอบการขนสงระหวาง
ประเทศ ซงตองผานเงอนไขขนตาเรองสดสวนของทนของกจการและผบรหารทตองมคนชาตเปนขาง
มาก มความนาเชอถอ มความสามารถทางวชาชพ และมความมนคงทางการเงน
- ภาคผนวก 10 เงอนไขการขนสง เชน การกาหนดราคาคาขนสง หลกเกณฑเกยวกบ
ความรบผดของผขนสงในความสญหายและการสงมอบลาชา มาตรการในการจายคาชดเชยและการ
จากดความรบผดของผขนสง
- ภาคผนวก 11 มาตรฐานการออกแบบถนนและสะพาน เปนขอกาหนดทางเทคนค
ของโครงสรางพนฐาน และอปกรณเสรมเพอความปลอดภยขางทาง รวมทงสงอานวยความสะดวกตางๆ
ขางทาง
31
- ภาคผนวก 12 จดขามแดนและผานแดนและการใหบรการทเกยวของ เปนการ
เตรยมการดานการอานวยความสะดวก การใหบรการ และบคลากร ณ จดผานแดน
- ภาคผนวก 13 (a) ระบบความรบผดทางแพงของการขนสงตอเนองหลายรปแบบ
กาหนดหลกเกณฑเรองความรบผดของผประกอบการขนสงตอเนองหลายรปแบบ โดยองตามกรอบ
ความตกลงอาเซยนวาดวยการขนสงตอเน องหลายรปแบบ และอนสญญาซงครอบคลมเรอง
ความสมพนธระหวางผขนสง ผสงและผรบใบตราสง การจากดความ
- ภาคผนวก 13 (b) กฎเกณฑในการออกใบอนญาตประกอบการขนสงตอเนองหลาย
รปแบบ ในสวนการขนสงขามแดน (cross-border) กาหนดหลกเณฑคณสมบตพนฐานของ
ผประกอบการขนสงตอเนอง แตไมมการกาหนดเงอนไขเรองสดสวนของทนหรอจานวนผบรหารทเปน
คนชาต
- ภาคผนวก 14 ระบบศลกากรสาหรบตคอนเทนเนอร เปนการกาหนดวธการปฏบต
ในการขนสงตคอนเทนเนอรผานแดน โดยไดรบการยกเวนการเกบภาษอากรตามเงอนไขทกาหนด
- ภาคผนวก 15 ระบบการจดประเภทสนคา โดยองตามหลกเกณฑของความตกลง
ระหวางประเทศวาดวยรายละเอยดการจาแนกพกดสนคา (International Convention on the
Harmonized Commodity Description and Coding System: HS Convention) โดยยอมรบการใชรหส
พกดแยกประเภทสนคาในระดบ 6 หลก
- ภาคผนวก 16 หลกเกณฑเรองใบอนญาตขบข เปนการกาหนดหลกการเรองการ
ยอมรบซงกนและกนในใบอนญาตขบขภายในประเทศทออกโดยหนวยงานทมอานาจของประเทศภาค
อน แตไมรวมถงใบอนญาตประเภทหดขบ ใบขบขประเภทชวคราว หรอใบขบขท ถกภาคทณฑ รวมทง
วธปฏบตในการตรวจใบขบขของหนวยงานทมอานาจ
- พธสาร 1 การกาหนดเสนทางการขนสงระหวางประเทศ จดเขาและออกประเทศ
ไดกาหนดเสนทางการขนสงระหวางประเทศและจดขามแดนทความตกลงครอบคลมถง ตามบญชรายชอ
เสนทางและจดขามแดน และแผนททเกยวของ นอกจากน ประเทศภาคมสทธทจะเปดจดขามแดนและ
เสนทางการขนสงระหวางประเทศเพมเตมไดโดยจดทาบนทกความเขาใจระหวางกน ซงจะมสถานะ
เทากบจดขามแดนและเสนทางทกาหนดไวเดม และอาจเปดใชไดกอนการใหสตยาบนการแกไขนน หาก
จดนนมคณสมบตเปนทนาพอใจเหมอนกบจดขามแดนทกาหนดไวคร งแรก
- พธสาร 2 คาธรรมเนยมทเกยวกบการขนสงผานแดน มหลกการวา ประเทศผรบการ
ขนสงผานแดนจะเรยกเกบคาธรรมเนยมโดยไมมการเลอกปฏบตตอประเทศอนๆ บนพนฐานของ
สญชาตของผประกอบการขนสง สถานทจดทะเบยนของยานพาหนะ หรอจดตนทางหรอปลายทางของ
การประกอบการขนสง และโดยเฉพาะอยางยงระหวางการขนสงขามแดนและการขนสงภายในประเทศ
นน ทงน ภาคคสญญาจะปองกนการเกบคาธรรมเนยมไมใหเปนอปสรรคตอการอานวยความสะดวกการ
ขนสงผานแดน
- พธสาร 3 โควตาการบรการขนสง และการออกใบอนญาต ไดกาหนดหลกเกณฑใน
การออกใบอนญาตขนสงทางถนนภายใตความตกลง GMS คณสมบตทใชในการประกอบการของ
32
ยานพาหนะ ผประกอบการขนสงและเสนทางการขนสง ขอยกเวนจากขอกาหนดใหมใบอนญาต ชนด
ของใบอนญาต (จานวนเทยววงและนาหนกบรรทก) การออกใบอนญาตและขนตอนการจดสรร โดย
ประเทศภาคคสญญาแตละประเทศมสทธออกใบอนญาตไมเกน 500 ฉบบ และจะมการพจารณาทบทวน
ทกปโดยคณะกรรมาธการรวม
อยางไรกตาม ในระหวางทแตละประเทศยงไมสามารถใหสตยาบนตอภาคผนวกและพธสาร
แนบทาย ทาให CBTA ยงไมมผลใชบงคบในทางปฏบต ดงนน เพอใหประเทศสมาชก GMS ทมความ
พรอมสามารถนาสาระหลกในความตกลงไปดาเนนการกอน สมาชกจงเหนชอบรวมกนใหมการ
ดาเนนการเรมใชความตกลง CBTA ณ จดผานแดนนารองระหวางประเทศภาคคสญญาทมดนแดน
ตดตอกนระหวาง 7 จด ไดแก
ลาวบาว (เวยดนาม) - แดนสะหวน (สปป. ลาว) ปอยเปต (กมพชา) - อรญประเทศ (ไทย)
มกดาหาร (ไทย) - สะหวนนะเขต (สปป. ลาว) บาเวต (กมพชา) - มอกไบ (เวยดนาม)
แมสอด (ไทย) - เมยวด (พมา) แมสาย (ไทย) - ทาขเหลก (พมา)
เหอโคว (จน) - ลาวไค (เวยดนาม)
โดยจดทาเปนบนทกความเขาใจในการเรมใชความตกลงวาดวยการขนสงขามพรมแดนในอนภมภาคลม
แมนาโขง (Memorandum of Understanding on the Initial Implementation of the Cross-Border
Transport Agreement: MOU on the IICBTA) เพออานวยความสะดวกในการขนสงสนคาและผโดยสาร
ขามพรมแดน ณ จดผานแดนนารอง 7 จด ซงไดมการลงนามสองฝายไปแลวบางจดผานแดน ไดแก จด
ผานแดน ลาวบาว - แดนสะหวน (ลงนามเดอนมนาคม พ.ศ. 2548) ปอยเปต - อรญประเทศ และ
มกดาหาร - สะหวนนะเขต (ลงนามเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2548) บาเวต - มอกไบ (ลงนามเดอนมนาคม
พ.ศ. 2549) และมการลงนามสามฝายระหวาง ไทย - ลาว - เวยดนาม สาหรบจดผานแดนมกดาหาร -
สะหวนนะเขต และแดนสะหวน - ลาวบาว (ลงนามเดอนสงหาคม พ.ศ. 2550)
ทงน การจดทา MOU on the IICBTA ณ จดผานแดนนารองทง 7 จด จะมการนารปแบบการ
ตรวจสอบทกอยางพรอมกนของหนวยงานทเกยวของ (SWI) หรอการดาเนนการรวมกนและพรอมกน
ระหวางเจาหนาทผมอานาจทเกยวของของแตละประเทศ และการตรวจสอบสนคาเพยงครงเดยวของ
ศลกากร (SSI) หรอการตรวจสอบรวมกนพรอมกนแบบเบดเสรจจดเดยวระหวางเจาหนาทของภาค
คสญญา ตามขอกาหนดในภาคผนวก 4 ของ CBTA มาใชปฏบตงานรวมกนในเขตพนทควบคมรวมกน
(Common Control Area: CCA) ซงอาจตงอยในหรอนอกราชอาณาจกรไทยกได นอกจากน ยงมเรอง
การประสานเวลาการปฏบตงาน การแลกเปลยนขอมลการตรวจปลอยสนคาและบคคลลวงหนา การ
ปรบปรงข นตอนกฎระเบยบพธการศลกากรใหเปนแบบเดยวกนและงายขน การยอมรบรถ สทธ
การจราจร เปนตน อยางไรกตาม การดาเนนการภายใต MOU on the IICBTA กยงไมสมบรณทงหมด
33
เชน ในกรณของไทยในยงไมสามารถนารปแบบ SSI มาใช เนองจากยงไมมกฎหมายรองรบ รวมทงการ
กอสราง CCA ยงอยระหวางการพจารณา
3.2 การเปดเสรบรการโลจสตกสของไทย
ในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 5 เดอนธนวาคม ค.ศ. 1995 (พ.ศ. 2538)
ณ กรงเทพมหานคร รฐมนตรเศรษฐกจอาเซยนไดลงนามความตกลงวาดวยการคาบรการของอาเซยน
(ASEAN Framework Agreement on Services: AFAS) ซงมผลใชบงคบตงแตป ค.ศ. 1996 (พ.ศ. 2359)
โดยมเปาหมาย คอ
- ขยายความรวมมอดานบรการระหวางประเทศสมาชกอาเซยน เพอปรบปรง
ประสทธภาพและเพมขดความสามารถในการแขงขน
- ยกเลกขอจากดดานการคาบรการระหวางประเทศสมาชกอาเซยน
- เปดเสรการคาบรการใหมากกวาพนธกรณทประเทศสมาชกมอยภายใตความตกลง
ทวไปวาดวยการคาบรการภายใตองคการการคาโลก (General Agreement on Trade in Services:
GATS)
AFAS และ AEC Blueprint สาขาบรการ
AFAS กาหนดใหสมาชกเจรจาเปดเสรการคาบรการเปนรอบๆ เพอจดทาขอผกพนการเปด
เสรการคาบรการระหวางกน นบตงแต AFAS มผลใชบงคบ อาเซยนมการจดทาขอผกพนฯ มาแลวรวม
7 ชด ขณะนกาลงจดทาขอผกพนฯ ชดท 8 ซงกาหนดใหเสรจภายในป ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553) เพอ
สอดคลองตามเปาหมายในแผนงานการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic
Community Blueprint: AEC Blueprint) เพอนาไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป ค.ศ. 2015
(พ.ศ. 2558) ดงนน ระหวางนจนถงป ค.ศ. 2015 (พ.ศ. 2558) สมาชกตองดาเนนการเปดเสรโดยการ
เจรจาอยางตอเนองเปนรอบ รอบละ 2 ป (เชน พ.ศ. 2553 พ.ศ. 2555 พ.ศ. 2557 และ พ.ศ. 2558) และ
ในแตละรอบจะตองจดทาขอผกพนฯ เพอเปดเสรการคาบรการเพมขน และบรรลเปาหมายตาม AEC
Blueprint ในป ค.ศ. 2015 (พ.ศ. 2558)
AEC Blueprint กาหนดเปาหมายใหสมาชกตองเปดเสรการคาบรการ ดงน
- สาขาบรการเรงรด (Priority Integration Sector: PIS) ประกอบดวย 4 สาขา คอ การ
ขนสงทางอากาศ เทคโนโลยสารสนเทศ (โทรคมนาคมและคอมพวเตอร) สขภาพ และการทองเทยว
ตองอนญาตใหนกลงทนอาเซยนถอหนไดไมนอยกวารอยละ 51 ภายในป ค.ศ. 2008 (พ.ศ. 2551) และ
เพมเปนรอยละ 70 ภายในป ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553)
34
- สาขาโลจสตกส ตองอนญาตใหนกลงทนอาเซยนถอหนไดไมนอยกวารอยละ 49 ในป
ค.ศ. 2008 (พ.ศ. 2551) และรอยละ 51 ในป ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553) และรอยละ 70 ในป ค.ศ. 2013
(พ.ศ. 2556)
- สาขาบรการอนๆ ทเหลอ ตองเปดใหนกลงทนอาเซยนถอหนไดไมนอยกวารอยละ 49
ในป ค.ศ. 2008 (พ.ศ. 2551) และรอยละ 51 ในป ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553) และรอยละ 70 ในป ค.ศ.
2015 (พ.ศ. 2558)
นอกจากการยกเลกขอจากดเรองสดสวนการถอหนของตางชาตแลว AEC Blueprint ยง
กาหนดใหยกเลกขอจากดอนๆ6
7 ในการจดตงธรกจ ยกเลกขอจากดการคาบรการขามพรมแดน และตอง
เจรจาเพอกาหนดแนวทางการเปดเสรการเคลอนยายบคคลธรรมดากนตอไป ทงน เปาหมายการเปดเสร
ภายใต AEC Blueprint ใหความยดหยน (Flexibility) ในการจดทาตารางขอผกพนการเปดเสรรอยละ 15
สาหรบสาขาบรการทจะยกเวนจากการเปดเสร หรอไมสามารถเปดเสรไดตามเกณฑทกาหนด ซงขณะน
ประเทศสมาชกยงอยระหวางเจรจาเพอกาหนดวธการใชความยดหยนดงกลาวน
กจกรรมภายใตบรการสาขาโลจสตกสใน AEC
ในสวนของบรการโลจสตกส AEC Blueprint กาหนดเปาหมายและกรอบเวลาการเปดเสร
เอาไว แตสาหรบกจกรรมภายใตบรการโลจสตกสทจะตองนามาเปดเสร ไดถกกาหนดเอาไวในแผนงาน
การรวมกลมสาขาโลจสตกสของอาเซยน (Roadmap for the Integration of Logistics Services) ซง
Roadmap กาหนดใหสมาชกตองพยายามเปดเสรบรการโลจสตกสอยางมนยสาคญ ในกจกรรมตอไปน
1. บรการยกขนสนคาทขนสงทางทะเล (Maritime cargo handling services)
2. บรการโกดงและคลงสนคา (Storage & warehousing services)
3. บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา (Freight transport agency services)
4. บรการเสรมอนๆ7
8 (Other auxiliary services)
5. บรการจดสงพสด8
9 (Courier services)
6. บรการดานบรรจภณฑ (Packaging services)
7. บรการรบจดการพธการศลกากร (Customs clearance services)
8. บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ ไมรวมการขนสงภายในประเทศ
(International Maritime Freight Transportation excluding Cabotage)
9. บรการขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศ (Air Freight Services)
7 นอกจากขอจากดเรองสดสวนการถอหนแลว ขอจากดการเขาสตลาดอนๆ เชน ขอจากดในจานวนผใหบรการ ขอจากดในมลคารวม
ทงหมดของธรกรรมทางการคาบรการหรอสนทรพย ขอจากดในจานวนทงหมดของการประกอบการบรการ การกาหนดใหผบรหาร
ในนตบคคลตองเปนคนไทย การกาหนดทนขนตาในการลงทน เปนตน 8 บรการเสรมอนๆ รวมถงกจกรรม เชน การตรวจสอบใบขน นายหนาคาระวาง การตรวจสอบคาระวาง การชงนาหนกและสมตรวจ
การรบและยอมรบคาระวาง การจดเตรยมเอกสารการขนสง 9 บรการจดสงดวน (Express Delivery Services: EDS) จะถกรวมไวในรายการบรการทจะตองมการเปดเสรตอไป ทงน บรการ EDS
แตกตางอยางชดเจน และแยกจากบรการไปรษณย (Postal Services)
35
10. บรการขนสงสนคาทางรางระหวางประเทศ (International Rail Freight Transport
Services)
11. บรการขนสงสนคาระหวางประเทศทางถนน (International Road Freight Transport
Services)
ในการพจารณาขอผกพนการเปดเสรการคาบรการของอาเซยน ควรมความเขาใจในวธการ
อานตารางขอผกพนฯ โดยเรองพนฐานทควรจะตองมความเขาใจ คอ รปแบบของการคาบรการ อะไรคอ
อปสรรคตอการคาบรการ และโครงสรางของขอผกพนการเปดเสรการคาบรการ
รปแบบการคาบรการระหวางประเทศ
รปแบบการคาบรการระหวางประเทศ 4 รปแบบ (4 Modes of Supply) ดงน
- รปแบบท 1 (Mode 1): การบรการขามพรมแดน (cross border supply) คอ รปแบบ
การใหบรการระหวางประเทศ ทผใหบรการและผรบบรการตางกอยในประเทศตน มเพยงการบรการ
เทานนทสงขามพรมแดน เชน การศกษาทางไกลกบสถาบนการศกษาตางประเทศ
- รปแบบท 2 (Mode 2): การบรโภคในตางประเทศ (consumption abroad) คอ การท
ผรบบรการเดนทางไปใชบรการในตางประเทศ เชน การไปทองเทยวตางประเทศ
- รปแบบท 3 (Mode 3): การจดตงธรกจ (commercial presence) คอ การทผใหบรการ
เขาไปลงทนจดตงธรกจในประเทศของผรบบรการ
- รปแบบท 4 (Mode 4): การเขาไปใหบรการของบคคลธรรมดา (presence of natural
person) คอ ผใหบรการทเปนบคคลธรรมดาเขาไปทางานในประเทศของผรบบรการ
ขอจากดหรออปสรรคทางการคาบรการ 2 ประเภท ไดแก
- ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access) คอ กฎหมาย กฎระเบยบ
หรอเงอนไขตางๆ ทเปนอปสรรคตอการเขาตลาดหรอเขาถงผซอบรการ เชน การจากดจานวนผ
ใหบรการ การจากดสดสวนการถอหนของตางชาต การกาหนดเงอนไขเกยวกบรปแบบธรกจ (เชน ตอง
จดตงในรปแบบบรษทรวมลงทน) การจากดจานวนลกจางตางชาตในบรษท เปนตน
- ขอจากดในการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment) หมายถง
การใหการปฏบตตอตางชาตดอยกวาคนในชาตตน ซงสวนใหญเกดจากกฎหมาย/กฎระเบยบภายในทม
การเลอกปฏบต เชน กรณทรฐบาลใหการอดหนนเฉพาะคนชาต หรอการกาหนดเงอนไขใหบรษท
ตางชาตตองถายทอดเทคโนโลยและประสบการณของตนแกคนในชาต เปนตน
36
โครงสรางของขอผกพนการเปดเสรการคาบรการ
โครงสรางของขอผกพนการเปดเสรการคาบรการ ประกอบดวย 3 สวน คอ
- ขอผกพนทวไป (horizontal commitment) คอ ขอผกพนทใชครอบคลมกบทกสาขา
บรการทปรากฎอยในตาราง ซงจะระบเงอนไขทใชกบทกสาขาบรการ เชน ในกรณของไทย ระบวา
อนญาตเฉพาะการจดตงธรกจในรปแบบบรษทจากด โดยตองจดทะเบยนในไทย และสดสวนการถอหน
ของตางชาตไมเกนรอยละ 49 เปนตน
- ขอผกพนเฉพาะรายสาขา (sectoral specific commitment) คอ ขอผกพนของแตละ
สาขา/กจกรรมบรการ ซงระบเงอนไขทใชเฉพาะสาหรบกจกรรม เชน ในกรณของไทย บรการขนสงทาง
ถนนระหวางประเทศ มเงอนไขวาไมนอยกวากงหนงของคณะกรรมการบรษทตองมสญชาตไทย การ
อานตารางขอผกพนฯ จะตองอานทงขอผกพนทวไปและขอผกพนเฉพาะ (sectoral commitment) ควบค
กน หากมความไมสอดคลองกนเกดขน ใหยดถอขอผกพนเฉพาะเปนหลก
- รายการขอยกเวนจากหลกการใหการปฏบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหยง (list of MFN
exemptions) ซงจะระบกจกรรมทสมาชกใหการปฏบตตอชาตอนดกวาสมาชกอาเซยนดวยกน เนองจาก
มความตกลงไวกอนทจะทาความตกลงกบอาเซยน ในกรณของไทย เชน บรการขนสงสนคาทางทะเล
ระหวางประเทศ ไทยใหสทธพเศษกบสหรฐอเมรกามากกวาสมาชกอาเซยน โดยสหรฐฯ สามารถขนสง
สนคาไดทกประเภท ตามสนธสญญาไมตรและความสมพนธทางเศรษฐกจไทย-สหรฐฯ
ในการพจารณาวาการเปดเสรการคาบรการในกจกรรมใดกจกรรมหนง มเงอนไขอยางไร
จะตองพจารณาทงขอผกพนทวไปและขอผกพนเฉพาะควบคกน หากมความไมสอดคลองกนในสวนใด
ใหยดเงอนไขตามขอผกพนเฉพาะเปนหลก รายละเอยดขอผกพนทวไป (horizontal commitment) และ
ขอผกพนเฉพาะ (sectoral commitment) สาหรบบรการสาขาโลจสตกสของประเทศไทย มดงน
ขอผกพนการเปดเสรบรการโลจสตกสของไทย
การศกษาขอผกพนการเปดเสรการคาบรการในรายงานฉบบน ไดทาการศกษาการคาบรการ
รปแบบท 3 (mode 3) การจดตงธรกจ (commercial presence) ซงกคอการลงทนของตางชาตในธรกจ
บรการ และการคาบรการรปแบบท 4 (mode 4) การเขาไปใหบรการของบคคลธรรมดา (presence of
natural person) ซงหวใจสาคญของการคาบรการ mode 4 คอ การอนญาตใหคนตางชาตอยทางานได
ทงน การคาบรการในสองรปแบบดงกลาว ยงมขอจากดและอปสรรคคอนขางมาก และเปนประเดน
สาคญของการเจรจา สาหรบการคาบรการในรปแบบท 1 (mode 1) การบรการขามพรมแดน (cross
border supply) และรปแบบท 2 (mode 2) การบรโภคในตางประเทศ (consumption abroad) เปน
รปแบบการคาบรการทคอนขางเสรโดยธรรมชาต และในทางปฏบตไมสามารถกาหนดอปสรรคทางการ
คาไดมากนก
37
ภายใตขอผกพนทวไป (horizontal commitment) สาหรบการลงทน (mode 3) และการทางาน
ของคนตางชาต (mode 4) ประเทศไทยมขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
และขอจากดในการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment) ดงน
ขอผกพนทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต
ขอจากดในการเขาสตลาด ขอจากดในการปฏบตเยยงคนชาต
การจดตงธรกจในสาขาหรอสาขายอยตามทระบไว
ในขอผกพนการเปดตลาด จะอนญาตเฉพาะใน
รปแบบบรษทจากด (limited liability company)
โดยตองจดทะเบยนในประเทศไทย และเปนไป
ตามเงอนไข ดงน
- สดสวนการถอหนของตางชาตไมเกนรอยละ 49
ของทนจดทะเบยน
- จานวนผถอหนทเปนตางชาต ตองนอยกวา
ครงหนงของจานวนผถอหนทงหมดของบรษท
ยกเวน บรการบญช/ตรวจสอบบญช บรการ
ฐานขอมล บรการกอสรางและวศวกรรม
เกยวเนอง และบรการขนสงสนคา/ผโดยสาร
ทางทะเล (ไมรวมการขนสงภายในประเทศ)
- ตามประมวลกฎหมายทดน ไมอนญาตคน
ตางชาตหรอบรษทในประเทศทมสถานะเปน
ตางชาตซอหรอเปนเจาของทดนในประเทศ
ไทย แตสามารถทาสญญาเชาทดนและเปน
เจาของสงกอสรางได ตางชาตสามารถเปน
เจาของยนตในคอนโดมเนยมได ภายใต
กฎหมายและกฎระเบยบเกยวกบการเปน
เจาของคอนโดมเนยม
ไทยมขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต
สาหรบธรกจตางชาตทเขามาลงทนในประเทศไทย
โดยระบไวในตารางขอผกพน สรปดงน
- บรษททจดตงตามกฎหมาย/กฎระเบยบไทย ทม
สดสวนการถอหนของตางชาตไมเกนรอยละ 49
ของทนจดทะเบยน จะไดรบการปฏบต
เชนเดยวกบบรษทไทย
- ธรกจทตางชาตเปนเจาของหรอควบคม จะอย
ภายใตเงอนไขตามทกาหนดในกฎหมายวาดวย
การลงทนของตางชาต
- ผจดการ หรอตวแทนของนตบคคล ทขอ
ใบอนญาตตองมสญชาตไทย
- ผอานวยการ รองผอานวยการ ผจดการ และ
รองผจดการของบรษท ตองมสญชาตไทย
- เรองอนๆ ไมผกพน รวมถงไมผกพนเรองการ
อดหนน
- ไมผกพนการไดมาหรอการใชทดน ยกเวน
ตามทไดระบไวในขอผกพนการเปดตลาด
ขอผกพนทวไปสาหรบการทางานของคนตางชาต
ขอจากดในการเขาสตลาด ขอจากดในการปฏบตเยยงคนชาต
ผกพนการทางานของคนตางชาต เฉพาะบคคล
ธรรมดาประเภทประเภทผโอนยายภายในบรษท
(Intra-corporate transferees) โดยตองเปนบคลากร
ไมผกพนการไดมาหรอการใชทดน ยกเวน ตามท
ไดระบไวในขอผกพนการเปดตลาด
38
ระดบผจดการ ผบรหาร หรอผเชยวชาญเฉพาะทาง
ผโอนยายตองเปนลกจางของบรษทเดยวกนทอย
นอกประเทศไทยมาแลวไมตากวา 1 ป กอนวนท
ขออนญาตเขามาทางานในประเทศไทย และตอง
ผานเงอนไขความจาเปนทางการจดการ9
10
(management needs) ของกรมการจดหางาน
อนญาตใหอยทางานได 1 ป และอาจตออายไดอก
3 ครง การตออายแตละครงจะไดไมเกน 1 ป
นอกจากน บคคลธรรมดากมขอจากดเรองการ
ไดมาและการใชทดน เชนเดยวกบนตบคคล
(Mode 3) ตามทกลาวแลวขางตน
ภายใตขอผกพนการเปดเสรการคาบรการ ชดท 7 ของ AFAS ไทยผกพนการเปดเสรบรการ
โลจสตกสแลว 7 กจกรรม จากทงหมด 11 กจกรรม ดงน
1. บรการยกขนสนคาทขนสงทางทะเล (Maritime cargo handling services) โดยมเงอนไข
ตามทกาหนดในขอผกพนทวไป ทงน การใหบรการในบรเวณทอยภายใตการกากบดแลของการทาเรอ
แหงประเทศไทย จะตองเปนไปตามเงอนไขในกฎกระทรวงทออกภายใตกฎหมายการทาเรอแหงประเทศ
ไทย
2. บรการโกดงและคลงสนคา (Storage & warehousing services) โดยมเงอนไขตามท
กาหนดในขอผกพนทวไป
3. บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา (Freight transport agency services) โดยมเงอนไข
ตามทกาหนดในขอผกพนทวไป
4. บรการดานบรรจภณฑ (Packaging services) โดยมเงอนไขตามทกาหนดในขอผกพน
ทวไป
5. บรการรบจดการพธการศลกากร (Customs clearance services) โดยมเงอนไขตามท
กาหนดในขอผกพนทวไป แตทงนตวแทนออกของ (customs broker) จะตองเปนบคคลธรรมดาสญชาต
ไทย และไดรบใบอนญาตจากกรมศลกากร
6. บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ ไมรวมการขนสงภายในประเทศ
(International Maritime Freight Transportation excluding Cabotage) โดยมเงอนไขตามทกาหนดใน
ขอผกพนทวไป แตไมผกพนการจดตงนตบคคลทมวตถประสงคเพอดาเนนกจการกองเรอภายใตเรอชก
ธงไทย
10
ในการพจารณาความจาเปนทางการจดการ จะพจารณาจากขอเทจจรงตอไปน 1) ขนาดของเงนทนจดทะเบยนชาระแลว 2) การ
สรางงาน 3) ขอบเขตของการลงทนของตางชาต 4) การสงเสรมการลงทน 5) การถายทอดเทคโนโลย และ 6) ความจาเปนพเศษของ
การจดการ
39
7. บรการขนสงสนคาทางถนนระหวางประเทศ (International Road Freight Transport
Services) โดยมเงอนไขตามทกาหนดในขอผกพนทวไป และไมนอยกวากงหนงของคณะกรรมการ
บรษทตองมสญชาตไทย
3.3 กฎระเบยบภายในของไทยดานโลจสตกส
กฎหมายและกฎระเบยบของไทยทเกยวกบบรการดานโลจสตกส อยภายใตการกากบดแล
ของหลายหนวยงาน เชน กรมพฒนาธรกจการคาภายใตกระทรวงพาณชย กระทรวงคมนาคม
คณะกรรมการสงเสรมการลงทน กระทรวงแรงงาน องคการคลงสนคา บรษทไปรษณยไทย จากด
เปนตน
กฏหมายทวไปและกฏหมายเฉพาะทเกยวของกบบรการขนสงและโลจสตกส
กฎหมายทวไป
- พระราชบญญตการประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ. 2542
- พระราชบญญตสงเสรมการลงทน พ.ศ. 2520 และฉบบแกไขเพมเตม ฉบบท 2 พ.ศ.
2534 และฉบบท 3 พ.ศ. 2544
- พระราชบญญตการทางานของคนตางดาว พ.ศ. 2551
กฎหมายเฉพาะเกยวกบบรการขนสงและโลจสตกส
- พระราชบญญตการขนสงตอเนองหลายรปแบบ พ.ศ. 2548
การขนสงทางบก
- พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522
- พระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522
- พระราชบญญตการรถไฟแหงประเทศไทย พ.ศ. 2494
- พระราชบญญตการรถไฟขนสงมวลชนแหงประเทศไทย พ.ศ. 2543
การขนสงทางอากาศ
- พระราชบญญตการเดนอากาศ พ.ศ. 2497
การขนสงทางนา
- พระราชบญญตสงเสรมการพาณชยนาว พ.ศ. 2521
- พระราชบญญตเรอไทย พ.ศ. 2481
40
พระราชบญญตการประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ. 2542
พระราชบญญตการประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ. 2542 เปนกฎหมายหลกทใช
ควบคมดแลการประกอบธรกจของตางชาตทตองการประกอบธรกจในประเทศไทย ใชกบธรกจบรการ
ทกสาขา ยกเวน ธรกจบรการทมกฎหมายเฉพาะกาหนดเรองการถอหน การเปนหนสวนหรอการลงทน
ของคนตางดาว การอนญาตหรอการหามคนตางดาวประกอบธรกจบางประเภท หรอกาหนดหลกเกณฑ
เกยวกบการประกอบธรกจของคนตางดาวไว ใหใชบงคบกฎหมายเฉพาะดงกลาว
พระราชบญญตการประกอบธรกจของคนตางดาวฯ อยในความดแลของกรมพฒนาธรกจ
การคา กระทรวงพาณชย วตถประสงคหลกของกฎหมาย คอ การจาแนกระหวางบคคลหรอนตบคคล
คนตางดาวกบบคคลหรอนตบคคลสญชาตไทย การจาแนกวาบคคลใดเปนคนตางดาวอยในคานยาม
ตามมาตรา 4 ดงน
1. เปนบคคลธรรมดาซงไมมสญชาตไทย
2. นตบคคลทไมจดทะเบยนในประเทศไทย
3. นตบคคลทจดทะเบยนในประเทศไทย และมลกษณะดงตอไปน
- นตบคคลซงมหนอนเปนทนตงแตกงหนงของนตบคคลโดยเปนบคคลธรรมดาซงไมม
สญชาตไทย หรอนตบคคลทไมไดจดทะเบยนในประเทศไทย หรอนตบคคลซงเปนบคคลธรรมดาซงไมม
สญชาตไทยหรอนตบคคลทไมไดจดทะเบยนในประเทศไทย ลงทนมมลคาตงแตกงหนงของทนทงหมด
ในนตบคคลนน
- หางหนสวนจากดหรอหางหนสวนสามญทมาจดทะเบยนในประเทศไทย ซงหนสวน
ผจดการหรอผจดการเปนบคคลธรรมดาซงไมมสญชาตไทย
บญชทายของพระราชบญญตการประกอบธรกจฯ ไดมการจาแนกประเภทธรกจทนตบคคล
ตางดาวสามารถประกอบธรกจไดและไมได คอ
บญช 1 ธรกจทหามคนตางดาวประกอบธรกจดวยเหตผลพเศษ ไดแก
1. การทากจการหนงสอพมพ การทากจการสถานวทยกระจายเสยง หรอสถานวทยโทรทศน
2. การทานา ทาไร หรอทาสวน
3. การเลยงสตว
4. การทาปาไมและการแปรรปไมจากปาธรรมชาต
5. การทาการประมงเฉพาะการจบสตวนาในนานนาไทยและในเขตเศรษฐกจจาเพาะของ
ประเทศไทย
6. การสกดสมนไพรไทย
41
7. การคาและการขายทอดตลาดโบราณวตถของไทย หรอทมคณคาทางประวตศาสตรของ
ประเทศ
8. การทาหรอหลอพระพทธรป และการทาบาตร
9. การคาทดน
บญช 2 หามคนตางดาวประกอบธรกจทเกยวกบความปลอดภย หรอความมนคงของประเทศ
ธรกจทมผลกระทบตอศลปวฒนธรรม จารตประเพณ หตถกรรมพนบาน หรอธรกจทมผลกระทบตอ
ทรพยากรธรรมชาตหรอสงแวดลอม เวนแตจะไดรบอนญาตจากรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย โดย
การอนมตจากคณะรฐมนตร
ธรกจบญช 2 หมวดท 1 : ธรกจทเกยวกบความปลอภยหรอความมนคงของประเทศ
1. การผลต การจาหนาย และการซอมบารง
ก. อาวธปน เครองกระสนปน ดนปน วตถระเบด
ข. สวนประกอบของอาวธปน เครองกระสนปน และวตถระเบด
ค. อาวธยทโธปกรณ เรอ อากาศยาน หรอยานพาหนะทางการทหาร
ง. อปกรณหรอสวนประกอบของอปกรณสงครามทกประเภท
2. การขนสงทางบก ทางนา หรอทางอากาศในประเทศ รวมถงกจการการบนในประเทศ
ธรกจบญช 2 หมวดท 2 : ธรกจทมผลกระทบตอศลปวฒนธรรม จารตประเพณ และ
หตถกรรมพนบาน
1. การคาของเกา หรอศลปวตถซงเปนงานศลปกรรม หตถกรรมของไทย
2. การผลตเครองไมแกะสลก
3. การเลยงไหม การผลตเสนไหมไทย การทอผาไหมไทย หรอการพมพลวดลายผาไหมไทย
4. การผลตเครองดนตรไทย
5. การผลตเครองทอง เครองเงน เครองถม เครองทองลงหน หรอเครองเขน
6. การผลตถวยชามหรอเครองป นดนเผาทเปนศลปวฒนธรรมไทย
ธรกจบญช 2 หมวดท 3 : ธรกจทมผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตหรอสงแวดลอม
1. การผลตนาตาลจากออย
2. การทานาเกลอ รวมทงการทาเกลอสนเธาว
3. การทาเกลอหน
4. การทาเหมอง รวมทงการระเบดหรอยอยหน
5. การแปรรปไมเพอทาเครองเรอนและเครองใชสอย
42
บญช 3 หามคนตางดาวประกอบธรกจทคนไทยยงไมมความพรอมในการแขงขนในการ
ประกอบกจการกบคนตางดาว เวนแตจะไดรบอนญาตจากอธบดกรมพฒนาธรกจการคา โดยความ
เหนชอบของคณะกรรมการการประกอบธรกจของคนตางดาว ทงน ธรกจบรการสวนใหญจะอยในบญช 3
1. การสขาว และการผลตแปงจากขาวและพชไร
2. การทาประมง เฉพาะการเพาะเลยงสตวนา
3. การทาปาไมจากปาปลก
4. การผลตไมอด แผนไมวเนยร ชปบอรด หรอฮารดบอรด
5. การผลตปนขาว
6. การทากจการบรการทางบญช
7. การทากจการบรการทางกฎหมาย
8. การทากจการบรการทางสถาปตยกรรม
9. การทากจการบรการทางวศวกรรม
10. การกอสราง ยกเวน
ก. การกอสรางสงซงเปนการใหบรการพนฐานแกประชาชนดานการสาธารณปโภค
หรอการคมนาคมทตองใชเครองมอ เครองจกร เทคโนโลยหรอความชานาญในการ
กอสรางเปนพเศษ โดยมทนข นตาของคนตางดาวตงแตหารอยลานบาทขนไป
ข. การกอสรางประเภทอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง
11. การทากจการนายหนาหรอตวแทน ยกเวน
ก. การเปนนายหนาหรอ ตวแทนซอขายหลกทรพย หรอการบรการทเกยวกบการซอ
ขายลวงหนาซงสนคาเกษตรหรอตราสารทางการเงนหรอหลกทรพย
ข. การเปนนายหนา หรอตวแทนซอขายหรอจดหาสนคาหรอบรการทจาเปนตอการ
ผลตหรอการใหบรการของวสาหกจในเครอเดยวกน
ค. การเปนนายหนาหรอ ตวแทนซอขาย จดซอหรอจดจาหนายหรอจดหาตลาดทงใน
ประเทศและตางประเทศ เพอการจาหนายซงสนคาทผลตในประเทศหรอนาเขามา
จากตางประเทศอนมลกษณะ เปนการประกอบธรกจระหวางประเทศ โดยมทนข น
ตาของคนตางดาวตงแตหนงรอยลานบาทขนไป
ง. การเปนนายหนาหรอ ตวแทนประเภทอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง
12. การขายทอดตลาด ยกเวน
ก. การขายทอดตลาด ทมลกษณะเปนการประมลซอขายระหวางประเทศทมใชการ
ประมลซอขายของเกา วตถโบราณ หรอศลปวตถซงเปนงานศลปกรรม หตถกรรม
หรอโบราณวตถของไทย หรอทมคณคาทางประวตศาสตรของประเทศ
ข. การขายทอดตลาด ประเภทอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง
13. การคาภายในเกยวกบผลตภณฑ หรอผลตผลทางการเกษตรพนเมองทยงไมมกฎหมาย
หามไว
43
14. การคาปลกสนคาทกประเภททมทนข นตารวมทงสนนอยกวาหนงรอยลานบาท หรอทม
ทนข นตาของแตละรานคานอยกวายสบลานบาท
15. การคาสงสนคาทกประเภททมทนข นตาของแตละรานคานอยกวาหนงรอยลานบาท
16. การทากจการโฆษณา
17. การทากจการโรงแรม เวนแตบรการจดการโรมแรม
18. การนาเทยว
19. การขายอาหารหรอเครองดม
20. การทากจการเพาะขยายหรอปรบปรงพนธพช
21. การทาธรกจบรการอน ยกเวนธรกจบรการทกาหนดในกฎกระทรวง
บรการขนสงในทกรปแบบ เปนธรกจบญช 2 ถอเปนธรกจทเกยวกบความปลอดภยหรอความ
มนคงของประเทศ คนตางดาวจะประกอบกจการไดตองไดรบอนญาตจากรฐมนตรวาการกระทรวง
พาณชย โดยการอนมตจากคณะรฐมนตร ทงน มาตรา 15 กาหนดวาคนตางดาวสามารถประกอบธรกจ
บญช 2 ได แตตองมคนไทยหรอนตบคคลทไมใชคนตางดาวไมนอยกวารอยละ 40 ของทนทงหมด เวน
แตจะมเหตสมควร รฐมนตรโดยการอนมตของคณะรฐมนตรอาจผอนผนสดสวนในเรองดงกลาวได แต
ตองไมนอยกวารอยละ 25 และตองมกรรมการทเปนคนไทยไมนอยกวา 2 ใน 5 ของจานวนกรรมการ
ทงหมด
บรการยกขนสนคา บรการจดสงพสด บรการคลงสนคา บรการซอฟแวร บรการใหคาปรกษา
ดานโลจสตกส ถอเปนธรกจบรการในบญช 3 ขอ 21 คนตางดาวจะประกอบกจการไดตองไดรบอนญาต
จากอธบดกรมพฒนาธรกจการคา โดยความเหนชอบของคณะกรรมการการประกอบธรกจของคนตาง
ดาว พจารณาอนญาตเปนรายกรณ
อยางไรกตาม มาตรา 10 ของกฎหมายฉบบน ใหความยดหยนในกรณทรฐบาลมพนธกรณ
หรอไปทาความตกลงระหวางประเทศ กสามารถใหการยกเวนไมตองนาบญชทายมาใชบงคบ และ
มาตรา 12 ใหความยดหยนในการกาหนดนโยบายสงเสรมการลงทน กลาวคอ หากรฐบาลตองการม
นโยบายสงเสรมการลงทน โดยอนญาตใหตางดาวทาธรกจทอยภายใตบญช 2 และ 3 กสามารถทาได
พระราชบญญตสงเสรมการลงทน พ.ศ. 2520 และฉบบแกไขเพมเตม ฉบบท 2 พ.ศ. 2534 และ
ฉบบท 3 พ.ศ. 2544
คณะกรรมการสงเสรมการลงทนเปนผกาหนดนโยบายสงเสรมการลงทนในประเทศไทย ใน
การทจะไดรบการสงเสรมการลงทน ผขอรบการสงเสรมตองปฏบตตามเงอนไขของคณะกรรมการทระบ
ไวในบตรสงเสรม สทธประโยชนทจะไดรบมท งในรปแบบภาษอากร เชน ยกเวน/ลดหยอนอากรขาเขา
44
สาหรบเครองจกร ยกเวนภาษเงนไดนตบคคบและเงนปนผล เปนตน ในรปแบบมใชภาษอากร เชน
อนญาตใหนาคนตางดาวเขามาเพอศกษาลทางการลงทน อนญาตใหนาชางฝมอ และผชานาญการเขา
มาทางานในกจการทไดรบการสงเสรมการลงทน อนญาตใหถอกรรมสทธท ดน เปนตน
พระราชบญญตการทางานของคนตางดาว พ.ศ. 2551
มาตรา 7 แหงพระราชบญญตการทางานของคนตางดาว พ.ศ. 2551 กาหนดวางานใดทคน
ตางดาวอาจทาไดในทองทใด เมอใด ใหเปนไปตามทกาหนดในกฎกระทรวง โดยคานงถงความมนคง
ของชาต โอกาสในการประกอบอาชพของคนไทย และความตองการแรงงานตางดาวทจาเปนตอการ
พฒนาประเทศ อยางไรกด กฎกระทรวงภายใตพระราชบญญตการทางานฯ ยงอยระหวางการจดทา
ดงนน ในระหวางทยงไมมกฎกระทรวง ใหยดตามกฎหมายเดม คอ พระราชกฤษฎกากาหนดงานใน
อาชพและวชาชพทหามคนตางดาวทา พ.ศ. 2522 ซงงานทหามไมใหคนตางดาวทาทเกยวกบสาขา
โลจสตกส ไดแก งานขบยานยนต หรองานขบขยานพาหนะทไมใชเครองจกรหรอเครองกล (ยกเวนงาน
ขบขเครองบนระหวางประเทศ) งานนายหนา หรองานตวแทน (ยกเวนงานนายหนาหรองานตวแทนใน
ธรกจการคาระหวางประเทศ)
พระราชบญญตการขนสงตอเนองหลายรปแบบ พ.ศ. 2548
การขนสงตอเนองหลายรปแบบ คอ การรบขนของโดยมรปแบบการขนสงทแตกตางกนตงแต
สองรปแบบขนไปภายใตสญญาขนสงตอเนองหลายรปแบบฉบบเดยว โดยขนสงจากสถานทซง
ผประกอบการขนสงตอเนองไดรบมอบของในประเทศหนงไปยงสถานทซงกาหนดใหเปนสถานทสงมอบ
ของในอกประเทศหนง
มาตรา 39 กาหนดวาหามมใหผใดประกอบการขนสงตอเนองหลายรปแบบ เวนแตจะเปน
ผประกอบการขนสงตอเนองจดทะเบยน ดงตอไปน
(1) เปนผประกอบการขนสงตอเนองทไดจดทะเบยนตามมาตรา 41 ซงหมายความวาจะตอง
เปนบรษทจากดหรอบรษทมหาชนจากดซงจดตงขนตามกฎหมายไทย มสานกงานใหญตงอยใน
ราชอาณาจกร และมทนจดทะเบยนชาระแลวไมนอยกวาแปดหมนหนวยสทธพเศษถอนเงน
(2) เปนผประกอบการขนสงตอเนองทไดจดทะเบยนในตางประเทศทประเทศไทยรบรองโดย
สนธส ญญาหรอความตกลงระหวางประเทศทไดจดทะเบยนตอนายทะเบยน และตงตวแทนหรอ
สานกงานสาขาในประเทศไทยตามทกฎหมายกาหนด
(3) เปนผประกอบการขนสงหรอขนสงตอเนองหลายรปแบบในตางประเทศทไดจดทะเบยน
ตอนายทะเบยน และตงตวแทนตามทกฎหมายกาหนด
45
พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522
กาหนดวาผขอรบใบอนญาตประกอบการขนสงประจาทาง การขนสงไมประจาทาง และการ
ขนสงโดยรถขนาดเลก ตองมสญชาตไทย ในกรณทผขอรบใบอนญาตเปนหางหนสวน บรษทจากด หรอ
บรษทมหาชนจากด หางหนสวนหรอบรษทจากด หรอบรษทมหาชนจากดนนตองจดทะเบยนตาม
กฎหมายไทยและมสานกงานใหญตงอยในราชอาณาจกรไทย และ
(1) กรณทเปนหางหนสวนสามญจดทะเบยน ผเปนหนสวนทงหมดตองมสญชาตไทย
(2) กรณทเปนหางหนสวนจากด ผเปนหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดทงหมด ตองม
สญชาตไทย และทนของหางหนสวนจากดนนไมนอยกวารอยละ 51 ตองเปนของผเปนหนสวนซงเปน
บคคลธรรมดาและมสญชาตไทย
(3) กรณทเปนบรษทจากด กรรมการบรษทจานวนไมนอยกวากงหนงตองมสญชาตไทย และ
ทนของบรษทจากดนนไมนอยกวารอยละ 51 ตองเปนของผถอหน ซงเปนบคคลธรรมดาและมสญชาต
ไทย หรอตองเปนของหางหนสวนสามญจดทะเบยน หางหนสวนจากด หรอบรษทจากด หรอตองเปน
ของกระทรวง ทบวง กรม ราชการสวนทองถน รฐวสาหกจตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ หรอ
องคการของรฐ ตามกฎหมายวาดวยการจดตงองคการของรฐบาลหรอตามกฎหมายวาดวยการนนๆ
และบรษทจากดนนตองไมมขอบงคบอนญาตใหมการออกหนชนดออกใหแกผถอ
(4) กรณทเปนบรษทมหาชนจากด กรรมการบรษทจานวนไมนอยกวากงหนงตองมสญชาต
ไทย และทนของบรษทมหาชนจากดนนไมนอยกวารอยละ 50 ของจานวนหนทจาหนายไดทงหมดตอง
เปนของผถอหนซงเปนบคคลธรรมดาและมสญชาตไทย
ในกรณทผถอหนบรษทจากด หรอบรษทมหาชนจากด เปนหางหนสวนสามญจดทะเบยนหาง
หนสวนจากด บรษทจากด หรอบรษทมหาชนจากด ผถอหนดงกลาวจะตองมลกษณะตาม (1) (2) (3)
หรอ (4) แลวแตกรณ ใหคณะกรรมการควบคมการขนสงทางบกกลางมอานาจยกเวนคณสมบตตาม
ความจาเปน หรอมเหตพเศษเปนการเฉพาะรายได
มาตรา 25 หามมใหผใดประกอบการขนสงระหวางประเทศเวนแตจะไดรบใบอนญาตจากนาย
ทะเบยนกลางโดยอนมตของคณะกรรมการควบคมการขนสงทางบกกลางและผไดรบใบอนญาตดงกลาว
ตองปฏบตตามบทบญญตท งหลายแหงพระราชบญญตน ทงนเทาทไมขดตออนสญญา หรอขอตกลง
ระหวางประเทศในสวนทเกยวกบการขนสง
พระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522
ในกรณทมความตกลงระหวางรฐบาลไทยและรฐบาลตางประเทศวาดวยการยอมรบใบอนญาต
ขบรถภายในประเทศซงกนและกน คนตางดาวซงไดรบอนญาตใหอยในราชอาณาจกรเปนการชวคราว
46
ตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองและมใบอนญาตขบรถทออกโดยพนกงานเจาหนาทหรอสมาคมยาน
ยนตทไดรบอนญาตจากรฐบาลของประเทศทมความตกลงดงกลาวกบรฐบาลไทย อาจใชใบอนญาตขบ
รถของประเทศนนขบรถในราชอาณาจกรไดตามประเภทและชนดของรถทระบไวในใบอนญาตขบรถนน
แตตองปฏบตตามอนสญญาหรอความตกลงทมอยระหวางรฐบาลไทยกบรฐบาลของประเทศนนๆ และ
ตามบทบญญตท งหลายในสวนทเกยวกบหนาทของผขบรถตามพระราชบญญตน ทงน ผขอใบอนญาต
ขบรถประเภทขบรถยนตสาธารณะ ขบรถยนตสามลอสาธารณะ ขบรถจกรยานยนตสาธารณะ ตองม
สญชาตไทย
พระราชบญญตการรถไฟแหงประเทศไทย พ.ศ. 2494
การรถไฟแหงประเทศไทย (ร.ฟ.ท.) มวตถประสงคเพอดาเนนการและนามาซงความเจรญ
ของกจการรถไฟ เพอประโยชนแหงรฐและประชาชน และดาเนนธรกจอนเกยวกบการขนสงของรถไฟ
และธรกจอนซงเปนประโยชนแกกจการรถไฟ ทงน ร.ฟ.ท. มอานาจจดตงบรษทจากดหรอบรษทมหาชน
จากดเพอประกอบธรกจเกยวกบกจการรถไฟและธรกจอนทเกยวเนองกบกจการรถไฟ บรษทจากดหรอ
บรษทมหาชนจากดดงกลาว จะมคนตางดาวตามกฎหมายวาดวยการประกอบธรกจของคนตางดาวถอ
หนเกนกวารอยละ 49 ของทนจดทะเบยนของบรษทไมได จากขอกาหนดในกฎหมาย ทาให ร.ฟ.ท. เปน
ผใหบรการดานรถไฟรายเดยวของประเทศไทย
พระราชบญญตการรถไฟขนสงมวลชนแหงประเทศไทย พ.ศ. 2543
การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (ร.ฟ.ม.) มวตถประสงคเพอดาเนนกจการรถไฟฟา
ในกรงเทพมหานครและปรมณฑล รวมทงจงหวดอน ตามทกาหนดโดยพระราชกฤษฎกา ทงน ร.ฟ.ม. ม
อานาจจดตงบรษทจากดหรอบรษทมหาชนจากดเพอประกอบธรกจเกยวกบกจการรถไฟและธรกจอนท
เกยวเนองกบกจการรถไฟ บรษทจากดหรอบรษทมหาชนจากดดงกลาวจะมคนตางดาวตามกฎหมายวา
ดวยการประกอบธรกจของคนตางดาวถอหนเกนกวารอยละ 49 ของทนจดทะเบยนของบรษทนนไมได
นอกจากน กฎหมายกาหนดใหผรบสมปทานจาก ร.ฟ.ม. ตองเปนนตบคคลไทย
พระราชบญญตการเดนอากาศ พ.ศ. 2497
พระราชบญญตการเดนอากาศ พ.ศ. 2497 หามมใหอากาศยานตางประเทศบนผานหรอขนลง
ในราชอาณาจกรไทย เวนแตจะมสทธตามอนสญญาหรอความตกลงระหวางประเทศ หรอไดรบอนญาต
เปนหนงสอจากรฐมนตร และกาหนดใหผขอจดทะเบยนอากาศยานไมวาบคคลธรรมดาหรอนตบคคล
ตองมสญชาตไทย ถาเปนหางหนสวนหรอบรษทจากดหรอบรษทมหาชนจากด ตองจดทะเบยนตาม
กฎหมายไทยมสานกงานใหญของหางหนสวนหรอบรษทตงอยในราชอาณาจกร และ
47
(1) ในกรณทเปนหางหนสวนสามญ ผเปนหนสวนทงหมดตองมสญชาตไทย
(2) ในกรณทเปนหางหนสวนจากด ผเปนหนสวนทงหมดซงตองรบผดรวมกนโดยไมจากด
จานวนตองมสญชาตไทย และทนของหางหนสวนนนไมนอยกวารอยละ 51 ตองเปนของบคคลธรรมดา
ซงมสญชาตไทย
(3) ในกรณทเปนบรษทจากดหรอบรษทมหาชนจากด บรษทนนตองไมมหนชนดออกใหแกผ
ถอ กรรมการสวนมากตองมสญชาตไทย และหนไมนอยกวารอยละ 51 ของหนทงหมดตองเปนของ
บคคลในประเภทตอไปนแตละประเภทโดยลาพงหรอหลายประเภทรวมกน
(ก) บคคลธรรมดาซงมสญชาตไทย
(ข) กระทรวง ทบวง กรมในรฐบาล
(ค) บรษทจากดหรอบรษทมหาชนจากด ซงกระทรวง ทบวง กรม ในรฐบาลถอหนอยไม
นอยกวารอยละ 51 ของหนทงหมด
(ง) บรษทจากดหรอบรษทมหาชนจากด ซงบคคลธรรมดาสญชาตไทยถอหนอยไมนอย
กวารอยละ 51 ของทงหมด
(จ) นตบคคลอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง
ถาเปนสมาคมตองจดทะเบยนตามกฎหมายไทยมสานกงานใหญของสมาคมตงอยใน
ราชอาณาจกร และขอบงคบของสมาคมนนไดรบอนมตจากคณะกรรมการการบนพลเรอนแลว
ผรบใบอนญาตเปนผประกอบการใหบรการในลานจอดอากาศยานหรอบรการชางอากาศ ตอง
มคณสมบตและมลกษณะตามขอบงคบของคณะกรรมการการบนพลเรอน หรอเปนสายการบนทกาหนด
ของตางประเทศ ซงประเทศไทยไดยอมรบแลวตามความตกลงวาดวยบรการเดนอากาศ และประเทศท
กาหนดสายการบนนนมไดวางขอหามหรอขอจากดแกสายการบนทกาหนดของไทยในการประกอบการ
ใหบรการในลานจอดอากาศยานหรอบรการชางอากาศในประเทศนน หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขใน
การออกใบอนญาตเปนผประกอบการใหบรการในลานจอดอากาศยานหรอบรการชางอากาศ อาย
ใบอนญาต การพกใชใบอนญาต และการเพกถอนใบอนญาตดงกลาว ใหกาหนดโดยกฎกระทรวง
พระราชบญญตสงเสรมการพาณชยนาว พ.ศ. 2521
การพาณชยนาว หมายถง การขนสงทางทะเล การประกนภยทางทะเล การเดนเรอ กจการอ
เรอ และกจการทาเรอ รวมถงกจการอนทเกยวเนอง ในการสงเสรมการพาณชยนาว รฐบาลอาจกาหนด
มาตรการและหรอใหสทธและประโยชน ดงน
(1) กาหนดใหการขนสงของทางทะเลระหวางประเทศไทยกบตางประเทศ ตองใชบรการขนสง
โดยเรอไทยไมนอยกวาอตราสวนของปรมาณของและคาระวางการขนสงตามทกาหนดในพระราช
กฤษฎกา
48
(2) ใหผถอหนของนตบคคลทประกอบการขนสงทางทะเลและทถอกรรมสทธเรอไทยหรอท
ประกอบกจการอเรอตามทกาหนด ไดรบยกเวนหรอลดอตราภาษเงนไดสาหรบเงนปนผลทไดรบจากนต
บคคลดงกลาว โดยตราเปนพระราชกฤษฎกาตามประมวลรษฎากร
(3) ใหผสงของซงสงของทเปนผลตผลหรอผลตภณฑจากประเทศไทยออกไปยงตางประเทศ
โดยเรอไทย หรอสงหรอนาของจากตางประเทศเขามายงประเทศไทยโดยเรอไทย มสทธหกเงนจานวน
ไมเกนรอยละ 50 ของคาระวางและหรอเงนอยางอนทไดเสยไปตามปกตในการขนสงของดงกลาว ออก
จากเงนไดสทธหรอกาไรสทธ แลวแตกรณ โดยตราเปน พระราชกฤษฎกาตามประมวลรษฎากร พระราช
กฤษฎกาตาม (1) (2) และ (3) จะกาหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขเกยวกบการใชมาตรการและ
การใหสทธและประโยชนดงกลาวไวดวยกได
กฎหมายกาหนดใหรฐบาลมอานาจออกกฎกระทรวง กาหนดของททางราชการ องคการของ
รฐ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ สงหรอนาเขามาจากตางประเทศ โดยทางเรอในเสนทางทมเรอ
ไทยเดนอยและสามารถใหบรการรบขนได ตองบรรทกโดยเรอไทย รวมทงสามารถกาหนดใหผส งหรอ
นาเขาของจากตางประเทศโดยใชแหลงเงนกของทางการไทยตองใชเรอไทย ยกเวน ในกรณทไมมเรอ
ไทยบรรทกของได ผสงขอตองยนคาขอหนงสอรบอนญาตใหบรรทกโดยเรออนตอสานกงานพาณชยนาว
สานกงานจะออกหนงสออนญาตใหผสงของบรรทกของโดยเรออนได ในกรณดงน
(1) ในระหวางระยะเวลาทกาหนดใหบรรทกของลงเรอ ไมมเรอไทยทจะรบบรรทกของจาก
ทาเรอทจะบรรทกของนน หรอมเรอไทยแตไมมระวางพอทจะบรรทกของนน
(2) มสนธสญญาหรอความตกลงทรฐบาลไทยทากบรฐบาลตางประเทศโดยเฉพาะ หรอ
(3) มกรณทตองผอนผนใหเปนพเศษ
พระราชบญญตเรอไทย พ.ศ. 2481
พระราชบญญตเรอไทย พ.ศ. 2481 กาหนดวาผทจะถอกรรมสทธเรอจดทะเบยนเปนเรอไทย
ซงทาการคาในนานนาไทยไดตามมาตรา 47 ตองมคณสมบตอยางใดอยางหนง ดงตอไปน
(1) เปนบคคลธรรมดาซงมสญชาตไทย
(2) เปนหางหนสวนสามญไมจดทะเบยนทผเปนหนสวนทงหมดเปนบคคลธรรมดาซงม
สญชาตไทย
(3) เปนรฐวสาหกจตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ
(4) เปนนตบคคลทจดตงขนตามกฎหมายไทยดงตอไปน
(ก) หางหนสวนสามญจดทะเบยนทผเปนหนสวนทงหมดเปนบคคลธรมดาสญชาตไทย
(ข) หางหนสวนจากด ทผเปนหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดทงหมดเปนบคคล
ธรรมดาซงมสญชาตไทย และทนไมนอยกวารอยละ 70 เปนของบคคลซงมใชคนตางดาว
49
(ค) บรษทจากดทกรรมการไมนอยกวากงหนงมสญชาตไทย หนอนเปนทนจดทะเบยน
ไมนอยกวารอยละ70 เปนของบคคลซงมใชคนตางดาว
(ง) บรษทมหาชนจากดทกรรมการไมนอยกวากงหนงมสญชาตไทยและหนอนเปนทน
ชาระแลวไมนอยกวารอยละ 70 เปนของบคคลซงมใชคนตางดาว เพอประโยชนแหงมาตราน “คนตาง
ดาว” หมายความวา คนตางดาวตามกฎหมายวาดวยการประกอบธรกจขอคนตางดาว
ผทจะถอกรรมสทธเรอจดทะเบยนเปนเรอไทย ซงใชประกอบการขนสงทางทะเลระหวาง
ประเทศโดยเฉพาะและไมทาการคาในนานนาไทย ตองเปนนตบคคลทจดตงขนตามกฎหมายไทยซง
กรรมการไมนอยกวากงหนงมสญชาตไทย และมคณสมบตอยางใดอยางหนง ดงตอไปน
(1) เปนบรษทจากดทหนอนเปนทนจดทะเบยนไมนอยกวารอยละ 51 เปนของบคคลซงมใช
คนตางดาว และไมมขอบงคบอนญาตใหออกใบหนชนดออกใหแกผถอ
(2) เปนบรษทมหาชนจากดทหนอนเปนทชาระแลวไมนอยกวารอยละ 51 เปนของบคคลซง
มใชคนตางดาว เพอประโยชนแหงมาตราน “คนตางดาว” หมายความวา คนตางดาวตามกฎหมายวา
ดวยการประกอบธรกจของคนตางดาว
ทงน กฎหมายฉบบน มขอกาหนดเรองการหามถอกรรมสทธแทน การเปนหนสวนแทน หรอ
การถอหนแทนคนตางดาว เพอถอกรรมสทธเรอจดทะเบยนเปนเรอไทย
50
บทท 4
สถานะของโลจสตกสอาเซยน
4.1 ภาพรวมและสถานะของการพฒนาโลจสตกสในอาเซยน
แมวาการรวมตวทางเศรษฐกจของอาเซยนจะชวยกระตนการพฒนาโลจสตกส แตเมอ
พจารณาประเดนการรกษาและเพมขดความสามารถในการแขงขนในเวทโลกของอาเซยนทงดานการคา
สนคา บรการและการลงทน จะพบวาภมภาคอาเซยนจาเปนตองปรบปรงสภาพแวดลอมดานโลจสตกส
มากขน จากอตราการเตบโตแบบกาวกระโดดของอาเซยน ทาใหมการใชประโยชนจากทาเรอและ
สนามบนอยางตอเนองเตมประสทธภาพ ประเทศสมาชกอาเซยนสวนใหญมการพฒนาโครงสราง
สาธารณปโภคขนพนฐานทจาเปน หากพจารณาถงความพรอมและการเปนศนยกลางโลจสตกสทใหญ
ทสดในภมภาค คอ สงคโปร ซงมทาเรอทใหญตดอนดบโลก ลาดบรองลงมา คอ มาเลเซยและไทยซงม
ทต งทางภมศาสตรทเหมาะกบการขนสงทางนาและอากาศตามลาดบ
ในภาพรวม ระบบการขนสงและโลจสตกสของอาเซยนประกอบดวย (1) shippers, traders,
and consignees; (2) public and private service providers; (3) regional and national rules,
policies, and institutions; and (4) transport and communications infrastructure ความพรอมของ
ธรกจบรการโลจสตกสท ง 4 ดานน จะเปนกระจกสะทอนประสทธภาพการดาเนนการคาสนคา บรการ
และการลงทน ตนทนทางเศรษฐกจ และความนาเชอถอ ซงจะกระทบตอการดาเนนการเรงรดเปดเสรใน
ธรกจโลจสตกสของอาเซยนทมกาหนดในป ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) รวมถงขดความสามารถในการ
แขงขนของภมภาคอาเซยน และการรวมตวทางเศรษฐกจและการบรรลเปาหมายในการเปนประชาคม
เศรษฐกจอาเซยนในป ค.ศ. 2015 (พ.ศ. 2558) หรออาจจะกลาวไดวาโลจสตกสเปนหนงในปจจยหลกส
ความสาเรจกคงไมผดนก
จากการศกษาของ USAID พบวา รอยละ 30 ของตนทนดานโลจสตกสสาหรบการสงออกมา
จากกฎระเบยบทเกยวของในประเทศสมาชกอาเซยน ซงสงผลกระทบทางตรงตอความสามารถในการ
แขงขนดานราคาของอาเซยน และเมอพจารณาระยะเวลาในการดาเนนการพบวา กระบวนการออก
เอกสารทเกยวของตางๆ ทงหมดในการสงออก-นาเขา จะใชเวลาเฉลยถง 22-23 วน ผลการศกษา
ดงกลาวชใหเหนวาผนาเขาและผสงออกอาเซยนมขดความสามารถในการแขงขนทนาเปนหวง เพราะใน
โลกการคาระหวางประเทศทามกลางกระแสโลกาภวฒน แตกระบวนการภายในของอาเซยนยงคงม
ความลาชาและสงผลกระทบอยางมนยสาคญตอการเปนฐานการผลตเดยวของอาเซยน (Single
integrated production base) ในการทาธรกจระหวางประเทศความลาชาเพยง 1 วน หมายถง ตนทนใน
การเกบสนคาคงคลงและการคาของอาเซยนทคาดวาจะลดลงถงรอยละ 1 ทกวน ผลการศกษาพบวา
ความลาชาดานโลจสตกสสงผลใหการคาของอาเซยนลดลงถงกวารอยละ 30-40 จากระดบทควรจะเปน
51
จดแขงและจดออนของโลจสตกสในอาเซยน
ประเทศสมาชกอาเซยนมความสามารถและความพรอมดานโลจสตกสทแตกตางกนมาก
เนองจากระดบการพฒนาทางเศรษฐกจทแตกตางกน ตลอดจนประเภทของบรการโลจสตกสทใหบรการ
ผลจากการศกษาของ USAID ดวยวธการทาแบบสอบถามไปยงหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและ
เอกชนในประเทศสมาชกอาเซยนทง 10 ประเทศ พบวา
จดแขงของอาเซยน
1. ผใหบรการโลจสตกสสามารถใหบรการ แมจะมเงอนไขในการดาเนนธรกจทยากลาบาก
2. ทาเรอสวนใหญมการปรบปรงและดาเนนการอยางมประสทธภาพ
3. มการปรบปรงและยกระดบการใหบรการดานศลกากร ซงถอเปนหวใจในการพฒนาธรกจ
บรการโลจสตกสในหลายประเทศสมาชกอาเซยน
จดออน/ ประเดนทตองเรงแกไขของอาเซยน
1. พธการทางศลกากร: เรงรดการนาระบบอเลกทรอนกส ณ จดเดยวของอาเซยน (ASEAN
electronic single window) มาใชในดานศลกากร รวมทงเรงรดการมระบบศลกากรทเปนรปแบบ
เดยวกนของอาเซยน ปรบปรงการประเมนราคาศลกากรของบางประเทศใหเปนไปตามกฎเกณฑของ
องคการการคาโลก มการนาระบบการใชเอกสารอเลกทรอนกสแทนเอกสารทเปนกระดาษ (Electronic
Data Interchange: EDI) มาใชในพธการทางศลกากร ใชระบบคอมพวเตอรในการบรหารความเสยง
และใหการประมวลผลดวยอเลกทรอนกสสาหรบขอมลบญชสนคาขาเขา
2. การขนสงทางบก: ขาดแคลนงบประมาณในการบารงรกษาเสนทางถนนระหวางประเทศ
ขาดแคลนสงอานวยความสะดวกทมมาตรฐานสาหรบการขนสงระหวางประเทศโดยรถบรรทก
โดยเฉพาะบรเวณเขตแดนระหวางประเทศและบรเวณทมการขนถายสนคา นอกจากนอาเซยน
จาเปนตองเรงรดจดทาความตกลงสาหรบศลกากรผานแดนใหมมากขน เพออานวยความสะดวกใหม
เสนทางการขนสงสนคาระหวางกนมากขน
3. การขนสงระบบราง: ความยาวของระบบรถไฟรางคคอนขางจากด ขาดแคลนรางรถไฟ
สาหรบขนตคอนเทนเนอรเพอบรรทกสนคา ขาดรถพวงทสามารถบรรทกมากกวา 80 ตน ขาดแคลน
รถไฟยาวทพวงมากกวา 50 ต และไมมการจดการทรพยากรทางรถไฟโดยเฉพาะการเคลอนยายสนคาท
ใชการขนสงรวมหลายรปแบบ
4. การขนสงทางนาในประเทศ: ขาดการเชอมโยงระหวางเสนทางการขนสงทางนาใน
ประเทศกบโครงขายการขนสงอนๆ ทเหลอ ขาดแคลนอปกรณในการยกขนตคอนเทนเนอรททาเรอ
ภายในประเทศ
52
5. ทาเรอและการขนสงทางนา: ควรปรบปรงระบบสารสนเทศโดยนาคอมพวเตอรมาใช
ปรบปรงการผานเขาออกโดยการใชประตอตโนมต ตองมโรงพกสนคาเพอตรวจปลอยของขาเขาและ
บรรจของขาออกทขนสงโดยระบบคอนเทนเนอร มสงอานวยความสะดวกในการกระจายสนคาทณฑบน
ปรบปรงการเชอมโยงทางรถไฟและทางถนนมายงทาเรอ มการใชสแกนเนอรเพอความปลอดภย
6. การขนสงทางอากาศ: ควรปรบปรงหรอจดใหมศนยกลางการอานวยความสะดวกสาหรบ
การขนสงสนคาทางอากาศ จดหาโกดงสาหรบสนคาหองเยนและสนคาอนตราย และมการใหบรการ
ภาคพนดนทสามารถแขงขนได มการใชสแกนเนอรเพอความปลอดภย
7. การใหบรการดานโลจสตกส: การอบรมบคลากรดานโลจสตกสใหมความรความสามารถ
ในการใหบรการ บางประเทศยงมตคอนเทนเนอรสาหรบใหบรการไมเพยงพอ บางประเทศตองปรบปรง
ระบบตดตามสนคาและจดใหมศนยกลางการกระจายสนคา ปรบปรงการทาสญญาการใหบรการรวมถง
เอกสารการขนสงตางๆ ใหมมาตรฐาน
- ASEAN electronic single window - ASEAN customs declaration document - Full customs valuation based on WTO rules - Direct trader input - EDI system - Clearance of documents with post audit - Computerised risk management - Inland bonded warehouses - Electronic processing of inward general
manifest
- Computerised information systems serving ports and linking ports, shippers and freight forwarders
- Automated gate entry - Off-dock container yards - Bonded distribution
facilities - Improved rail and road
linkage to the port - Full-track scanners for
security
- Limited length of double-track rail and dedicated track for freight services (for containers)
- Lack of wagons that can carry more than 80 tonnes
- No provision for long trains (operate more than50 wagons)
- Limited rail management resources, especially for intermodal movements
- Lack of funding for road maintenance on international routes
- Low standards for international truck facilities at border crossings and transloading areas
- Lack of Transport International Toutier (TIR) agreements or similar customs transit agreements
- Linkage between inland waterway routes and the rest of the transportation network
- Equipment for handling containers at inland waterway ports
- Air freight hub facilities ex. Cargo villages
- Cold storage, dangerous goods storage capability, and competitive ground handling services
- Land pallet scanners for security
- Trained personnel - Knowledgeable personnel with
shippers, customs, port management, and other logistic service providers
- Domestic containers in some countries
- Track and trace, distribution and cross-docking centres in some countries
- Standards services contracts, multimodal transport documents, and house bills of lading
53
นโยบายดานการพฒนาโลจสตกสในอาเซยน
โลจสตกสเปนปจจยหลกในการสรางขดความสามารถในการแขงขนของอาเซยน อยางไรกด
แมวามประเทศสมาชกอาเซยนหลายประเทศกาหนดแผนพฒนาโลจสตกสในระดบประเทศ แตยงไมม
การกาหนดนโยบายดานโลจสตกสของอาเซยน ประเทศสมาชกอาเซยนยงคงขาดความรความเขาใจใน
ธรกจบรการโลจสตกสและแนวทางในการกาหนดนโยบายพฒนาโลจสตกส ทาใหการกาหนดนโยบาย
สวนใหญเนนดานการลงทนในโครงสรางพนฐานเปนหลก ในขณะทนโยบายโลจสตกสมขอบเขตทกวาง
กวานนมาก และจะตองพจารณาปจจยทงหมดเขาไวดวยกน ไดแก การคา ผใหบรการ โครงสราง
พนฐาน ตลอดจนกฎระเบยบทเกยวของ
แนวทางการพฒนาโลจสตกสของอาเซยนสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน
การพฒนาโลจสตกสของอาเซยนอาจแบงการพฒนาไดเปน 2 สวนหลก คอ 1) การพฒนา
โครงสรางพนฐานหนก เชน ถนน สะพาน ทาเรอ และ 2) การพฒนาโครงสรางพนฐานเบา เชน การ
ปรบปรงกฎหมายและกฎระเบยบ รวมถงกระบวนการทางศลกากร และการพฒนาทรพยากรมนษย
แมวาในชวงทผานมาอาเซยนจะมความคบหนาในการพฒนาโครงสรางพนฐานหนกอยางมาก แตการ
พฒนาโครงสรางพนฐานเบายงคงลาหลงการพฒนาดานโครงสรางพนฐานหนก นอกจากนนการพฒนา
โครงสรางพนฐานเบาจาเปนตองใชเวลาในการปรบเปลยนกวาจะเหนผลทเปนรปธรรมในระยะอนใกล
สาหรบนโยบายหลกใน Roadmap การพฒนาโลจสตกสอาเซยน ไดเนนการสงเสรมการรวมตว
ของระบบโลจสตกสแหงชาต ดวยการเพมการสอสารในระดบภมภาค เพอจดวางวธปฏบตในภาคโลจสตกส
สาหรบสนบสนนและอานวยความสะดวกทางการคาระหวางประเทศสมาชกอาเซยน นอกจากนน การ
สงเสรมการเปดเสรบรการโลจสตกส จะชวยเปดโอกาสทางการคาและการลงทน ตลอดจนเสรมสรางขด
ความสามารถในการแขงขนใหกบอาเซยน ดวยการเพมการอานวยความสะดวกทางการคา และลด
ตนทนในการทากจกรรมทางเศรษฐกจการคาระหวางประเทศ ตลอดจนดงดดการคาและการลงทนจาก
ตางประเทศ ซงหากอาเซยนประสบความสาเรจในการรวมตวทางเศรษฐกจ กจะกลายเปนศนยกลางของ
การเตบโตและการพฒนาอยางแทจรง อยางไรกตาม อาเซยนจะตองเตรยมพรอมใหกบบคลากรในภาค
ธรกจใหมสวนรวมในการพฒนาและเตรยมความพรอมอยางเปนรปธรรมดวย
ความพรอมของโลจสตกสไทยเมอเปรยบเทยบกบอาเซยน
เมอพจารณาความพรอมของโลจสตกสไทยกบประเทศสมาชกอาเซยนอน จะเหนไดวาประเทศ
สมาชกอาเซยนทมศกยภาพดานโลจสตกสในภมภาค คอ สงคโปรและมาเลเซย จงควรนาสถานะและ
ความพรอมมาวเคราะหเปรยบเทยบกบประเทศไทย
54
ไทย สงคโปร มาเลเซย
จดแขง • มความชานาญดานบรการ
ขนสงทางถนน เนองจาก
เปนระบบการขนสงสาคญ
ภายในประเทศและม
เครอขายทวประเทศ
• คนเคยกบสภาพแวดลอม
ทางธรกจในประเทศ
• คนเคยกบประเทศเพอน
บาน (ลาว) เนองจากม
ภาษาและวฒนธรรมท
คลายคลงกน และ
ผประกอบการไทยไดเขา
ไปลงทนบางแลว
• คนไทยมใจรกในการ
ใหบรการ
• มความสามารถในการแขงขน
ดานการขนสงทางทะเลและ
อากาศ มการใหบรการครบ
วงจร นอกจากนนม
อตสาหกรรมตอเรอเปนขาง
ตวเองดวยมาตรฐานระดบโลก
• มความเชยวชาญดานการ
ขนสงนามนและกาซ
• ผประกอบการมทกษะในการ
บรหารจดการและม
ประสบการณดานการคา
ระหวางประเทศ และใช
เทคโนโลยมาพฒนาและ
ยกระดบการใหบรการ
• ไดรบการสนบสนนจากภาครฐ
ประเทศมนโยบายเปดรบการ
เขามาดาเนนกจการของ
ตางชาตดวยนโยบายเปดเสร
และโครงสรางภาษทเปนมตร
กบภาคธรกจ
• มเครอขายและพนธมตรทาง
ธรกจทงในประเทศและ
ตางประเทศ
• มชอเสยงเปนทยอมรบใน
ระดบสากลดานการทาธรกจ
ระหวางประเทศ การขนสง
ทางทะเล และทางอากาศ
• บคลากรมการศกษาและทกษะ
ดานเทคโนโลย ดานโลจสตกส
หวงโซอปทาน และการบรหาร
จดการ
• มความสามารถในการ
แขงขนดานการขนสงทาง
ทะเลและมประสบการณ
มายาวนาน
• รฐใหการสนบสนน อาท
การพฒนาทาเรอและการ
ขนสงทางทะเล
• มความเชยวชาญดานการ
ขนสงนามนและกาซ
• ผประกอบการมทกษะใน
การบรหารจดการและม
ประสบการณดานการคา
ระหวางประเทศ และใช
เทคโนโลยมาพฒนาและ
ยกระดบการใหบรการ
• มเครอขายธรกจระหวาง
ประเทศในธรกจขนสงทาง
ทะเลและอากาศ
• มการดาเนนการเชงรก
คอ ออกไปลงทนใน
ตางประเทศ อาท ธรกจ
สายการบน
• มชอเสยงเปนทยอมรบใน
ระดบสากลดานการทา
ธรกจระหวางประเทศ การ
ขนสงทางทะเล และทาง
อากาศ
• บคลากรมการศกษาและ
ทกษะดานภาษา
เทคโนโลย โลจสตกส หวง
โซอปทาน และการบรหาร
จดการ
55
ไทย สงคโปร มาเลเซย
จดออน • ผประกอบการในประเทศ
สวนใหญมขนาดเลก
ดาเนนธรกจแบบไมครบ
วงจรและมเครอขายไม
เพยงพอ และยงขาดการ
พฒนาคณภาพการ
ใหบรการ โดยเฉพาะดาน
เทคโนโลย
• ขาดการสนบสนนจาก
ภาครฐ เนองจากไมม
หนวยงานกลางทดแล
รบผดชอบเรองนโดยตรง
• ขาดศกยภาพในการแขงขน
และการใหบรการท
หลากหลายและเชอมโยง
กบการขนสงรปแบบอนๆ
• ผประกอบการขาดความ
ตระหนกถงประโยชน
ดานโลจสตกสและหวงโซ
อปทานอยางม
ประสทธภาพ
• ขาดผประกอบการทเปนท
รจกและมชอเสยงในระดบ
สากล
• บคลากรในอตสาหกรรม
ขาดทกษะและความรดาน
ภาษา เทคโนโลย
สารสนเทศ และหวงโซ
อปทาน และไมคนเคยกบ
การดาเนนธรกจระหวาง
ประเทศ
• ไมคนเคยกบการทาธรกจใน
ประเทศกาลงพฒนา และการ
ทาธรกจในระดบทองถนทยง
ขาดการพฒนาดานโครงสราง
พนฐาน
• พงพงตลาดตางประเทศเปน
หลก เนองจากตลาดใน
ประเทศมขนาดเลก
• ใชเงนลงทนในการขยายธรกจ
สงในธรกจเดนเรอและสายการ
บน ซงมความยดหยนนอย
• ตนทนดานบคลากรสง
• ไมคนเคยกบการทาธรกจ
ในประเทศกาลงพฒนา
และการทาธรกจในระดบ
ทองถนทยงขาดการ
พฒนาดานโครงสราง
พนฐาน
• ไดรบการสนบสนนจาก
รฐบาลสง อาจนาไปส
ความเสยงและความ
ออนแอในการประกอบ
ธรกจ
• กจการขนาดใหญใชเงน
ลงทนสง อาจมความ
ยดหยนตอการใหบรหาร
นอยในประเทศทเพง
เตบโต และความตองการ
ยงไมมากพอใหเกดการ
คมทน
• ตนทนดานบคลากรสง
56
ไทย สงคโปร มาเลเซย
โอกาส • ธรกจการขนสงชายแดน
และผานแดนมความ
ไดเปรยบดานภมศาสตร
เนองจากตงอยใจกลาง
ภมภาคอนโดจนและเอเชย
ตะวนออกเฉยงใต รวมทง
ไทยมเครอขายการขนสง
ทางถนนทเชอมโยงกบ
ประเทศเพอนบานและ
ประเทศจน
• พนทตดชายฝ งทะเลทง 2
ดาน โดยเฉพาะดานอนดา
มน ทมโอกาสในการพฒนา
เปนทาเรอนาลก
• ความตองการทเพมขนจาก
การขยายตวของเศรษฐกจ
การคาระหวางประเทศและ
ภมภาคเอเชย รวมทง
ปจจยหนนจาก FTA
• โอกาสในการรบจางชวง
จากผประกอบการ
ชาวตางชาต หรอผ
ใหบรการโลจสตกสบคคลท
สามเพมขน เนองจากการ
ขยายการลงทนของฐาน
การผลตในภมภาคอนโด
จน
• การเชอมโยงการใหบรการ
จดการหวงโซอปทานใน
ภมภาคเอเชยแปซฟก
• ศกยภาพในการเตบโตดาน
การใหบรการโลจสตกส
outsource ในดานตางๆ เชน
การบรหารจดการ
• ความสามารถดฉพาะดาน
ตลาดเฉพาะดาน และความ
เชอมโยงกบธรกจอนๆ ทม
ศกยภาพ อาท ชวการแพทย
และเคมภณฑ
• ใชประโยชนจากพนธมตร
ตางชาตทเขามาตงสานกงาน
ในสงคโปร เพอขยาย
เครอขายการใหบรการใน
ตางประเทศ
• โอกาสในการสรางชอเสยงใน
การเปนศนยกลางโลจสตกสท
มความปลอดภยและนาเชอถอ
• ความตองการทเพมขนจาก
การขยายตวของเศรษฐกจ
การคาระหวางประเทศและ
ภมภาคเอเชย
• โอกาสขยายการใหบรการ
สฐานการผลตใหมๆ ทม
การขยายการลงทน อาท
ลาวและเวยดนาม
• ความตองการทสงขนจาก
การขยายตวของตลาด
นามนและกาซในประเทศ
จนและอนเดย
• ความตองการทเพมขน
จากการขยายตวของ
เศรษฐกจการคาระหวาง
ประเทศและภมภาคเอเชย
อปสรรค • ตองแขงขนกบ
ผประกอบการทม
ความสามารถในการ
แขงขนจากตางประเทศ ทง
ในอาเซยนและนอก
อาเซยน
• การแขงขนสงขนจากการยาย
ฐานการผลตและศนยกระจาย
สนคาสศนยกลางแหงอน อาท
จน
• การแขงขนทสงขน เนองจาก
หลายประเทศทมศกยภาพใน
• หลายประเทศประกาศตว
เปนศนยกลางโลจสตกส
ในภมภาค
• การแขงขนจากประเทศท
มตนทนตากวาและการ
ยายฐานการผลตไป
57
ไทย สงคโปร มาเลเซย
• การแขงขนทสงขน จาก
ภาวะเศรษฐกจทผนผวน
และความตองการเปน
ศนยกลางโลจสตกสของ
ภมภาค
• ความผนผวนของราคา
พลงงาน
• กฎระเบยบและมาตรการ
กดกนทางการคาทมใช
ภาษ เพอปกปอง
อตสาหกรรมในประเทศ
รวมทงปญหาดานความ
ปลอดภย สขภาพ
สงแวดลอมและชมชน
สงผลใหการขนสงมข นตอน
และตนทนมากขน
การขนสงทางอากาศและทาง
ทะเล
• การพฒนาโครงสรางพนฐาน
ใหมๆ ในหลายประเทศ อาจ
เปนทางเลอกใหมและลดความ
ตองการขนสงทางทะเล
• ความผนผวนของเศรษฐกจ
โลกและการคาระหวาง
ประเทศ ทาใหเกดความเสยง
โดยเฉพาะประเทศทพงพง
รายไดจากการคาระหวาง
ประเทศสง
• การกดกนทางการคารปแบบ
ตางๆ สงผลตอตนทนการ
ดาเนนการ
ประเทศอนๆ อาท
อตสาหกรรม
อเลกทรอนกสยายไปจน
เปนตน
• ความตองการทเปลยนไป
และการพฒนาโครงสราง
พนฐานใหมๆ ทเกยวกบ
การขนสงทางถนน
• ราคาพลงงาน
• ความผนผวนของ
เศรษฐกจโลกและการคา
ระหวางประเทศ ทาใหเกด
ความเสยง โดยเฉพาะ
ประเทศทพงพงรายได
จากการคาระหวาง
ประเทศสง
• การกดกนทางการคา
รปแบบตางๆ สงผลตอ
ตนทนการดาเนนการ ทมา ศนยวจยกสกรไทย (กรกฎาคม พ.ศ. 2553)
4.2 การเปดเสรบรการโลจสตกสของอาเซยน
ตามทไดกลาวในบทท 3 รปแบบของการคาบรการม 4 รปแบบ (4 Modes of Supply)
การศกษาขอผกพนการเปดเสรการคาบรการของประเทศสมาชกอาเซยนอน (ไมรวมไทย) จะศกษา
การคาบรการรปแบบท 3 (mode 3) การจดตงธรกจ (commercial presence) ซงกคอการลงทนของ
ตางชาตในธรกจบรการ และการคาบรการรปแบบท 4 (mode 4) การเขาไปใหบรการของบคคลธรรมดา
(presence of natural person) ซงหวใจสาคญของการคาบรการ mode 4 คอ การอนญาตใหคนตางชาต
อยทางานได ทงน การคาบรการในสองรปแบบดงกลาว ยงมขอจากดและอปสรรคคอนขางมาก และเปน
ประเดนสาคญของการเจรจา สาหรบการคาบรการในรปแบบท 1 (mode 1) การบรการขามพรมแดน
(cross border supply) และรปแบบท 2 (mode 2) การบรโภคในตางประเทศ (consumption abroad)
เปนรปแบบการคาบรการทคอนขางเสรโดยธรรมชาต และไมมอปสรรคทางการคามากนก
58
4.2.1 บรไน ดารสซาลาม
1) ขอผกพนทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต
1.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
ในขอผกพนทวไป บรไนฯ มเงอนไขทเปนอปสรรคตอการลงทนของตางชาต สรปสาระสาคญ
คอ บรไนฯ ไมผกพน (unbound) มาตรการเกยวกบการถอหนของตางชาต หรอผลประโยชนของบรษท
ทจดตง หรอประสงคจะจดตงธรกจ ในประเทศบรไนฯ ดงนน จากการมขอจากดดงกลาว หมายความวา
ในอนาคตบรไนฯ ยงสามารถออกมาตรการทจากดการถอหนของตางชาต รวมทงสามารถออกมาตรการ
ทมผลกระทบกบผลประโยชนของบรษททจดตง หรอจะจดตงในประเทศบรไนฯ ได
1.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
บรไนฯ อาจมการเลอกปฏบตระหวางธรกจตางชาตและธรกจบรไนฯ ยกเวน ธรกจทไดมการ
จดตงแลว ณ ปจจบน (existing commercial presence) และมคณสมบต ดงน
- ครงหนงของกรรมการของบรษทมหาชน และครงหนงของผมอานาจสงการ (directors)
ของบรษทเอกชน ตองมสญชาต (national) หรอเปนผมถนพานก (residents) ในบรไนฯ
- ทกบรษททไดกอตง (incorporated) นอกบรไนฯ และมการจดตงธรกจในบรไนฯ จะตองม
ตวแทนซงเปนผมถนพานกในบรไนฯ (locally resident agents) หนงคนหรอมากกวา ในการดาเนนการ
ของบรษท
2) ขอผกพนทวไปสาหรบการทางานของคนตางชาต
2.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
บรไนฯ ผกพนเฉพาะการเขาไปทางานของบคคลธรรมดาประเภทผโอนยายภายในบรษท
(Intra-corporate transferees) สาหรบบคลากรระดบผจดการ ผบรหาร และผเชยวชาญเฉพาะทาง
เทานน โดยผขอโอนยายจะตองเปนลกจางของบรษททมสาขา บรษทสาขา หรอบรษทในเครอ ใน
ประเทศบรไนฯ และตองเปนลกจางของบรษทดงกลาวมาแลวไมนอยกวา 1 ป กอนวนทขอโอนยายมา
ทางานในบรไนฯ ทงน อนญาตใหอยทางานได 3 ป และอาจขอขยายเวลาอยตอไดอก 2 ป รวม
ระยะเวลาทงหมดตองไมเกน 5 ป
59
2.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
บรไนฯ ไมผกพนการใหการปฏบตเยยงคนชาต ดงนน คนตางชาตททางานในบรไนฯ อาจ
ไมไดรบการปฏบตเชนเดยวกบคนชาตบรไนฯ ยกเวน กรณผโอนยายภายในบรษท ทบรไนฯ มขอ
ผกพนตามทกลาวขางตน
3) ขอผกพนเฉพาะสาหรบการเปดเสรบรการโลจสตกส
- บรการยกขนสนคาทขนสงทางทะเล : สดสวนหนตางชาตตองไมเกนรอยละ 49
- บรการโกดงและคลงสนคา : สดสวนหนตางชาตตองไมเกนรอยละ 49
- บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา : สดสวนหนตางชาตตองไมเกนรอยละ 49
- บรการดานการบรรจภณฑ : สดสวนหนตางชาตไมควรเกนรอยละ 49
- บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ : สดสวนหนตางชาตตองไมเกนรอยละ 49
(แตไมผกพนการขนสงสนคาพลงงาน)
- บรการขนสงทางรางระหวางประเทศ : สดสวนหนตางชาตไมควรเกนรอยละ 49
4.2.2 กมพชา
1) ขอผกพนทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต
1.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
กมพชาไมมขอจากดเรองการถอหนของตางชาต และผกพนการใหสทธทมอยเดม (Acquired
Right) ใหกบผใหบรการตางชาตทประกอบธรกจในประเทศกมพชากอนวนทกมพชาเขาเปนสมาชก
องคการการคาโลก (WTO) การใหสทธทมอยเดมมขอบเขตครอบคลมเรองตางๆ ดงน ก) เงอนไขการ
เปนเจาของ (conditions of ownership) ข) การจดการ (management) ค) การปฏบตการ (operation)
ง) รปแบบของธรกจ (juridical form) จ) ขอบเขตของกจกรรมตามทระบไวในใบอนญาต (scope of
activities as set out in a license) ซงกมพชาผกพนวาจะไมกาหนดเงอนไขทเปนอปสรรคเพมขน
กวาเดม
สาหรบนกลงทนทตองการไดรบการสงเสรมการลงทน ภายใตบทบญญตของกฎหมายวาดวย
การลงทน กาหนดใหตองมการอบรมใหพนกงานชาวกมพชาอยางเพยงพอและสมาเสมอ รวมถงสงเสรม
ใหไดรบตาแหนงระดบอาวโส
60
1.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
กมพชาอาจมการเลอกปฏบต ในเรองของการอดหนน การวจยและพฒนา มาตรการดานภาษ
และหามตางชาตท งบคคลธรรมดาและนตบคคลเปนเจาของทดน แตสามารถทาสญญาเชาทดนได
2) ขอผกพนทวไปสาหรบการทางานของคนตางชาต
2.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
กมพชาผกพนเฉพาะการเขาไปทางานของบคคลธรรมดาประเภทผโอนยายภายในบรษท
(Intra-corporate transferees) ในระดบผจดการ ผบรหาร และผเชยวชาญเฉพาะทาง เทานน โดยผ
โอนยายตองเปนลกจางของนตบคคลทไมไดตงอยในประเทศกมพชามาแลวไมนอยกวา 1 ป และ
โอนยายมาทางานเปนการชวคราว ในสาขา บรษทสาขา หรอบรษทในเครอทตงอยในประเทศกมพชา
ทงน ผไดรบอนญาตจะตองมถนพานกชวคราว (temporary residency) และมใบอนญาตทางาน (work
permit) ซงใบอนญาตทางานจะมระยะเวลา 2 ป จากนนสามารถขอตออายไดโดยตองขออนญาตเปน
รายป อนญาตทางานสงสดได 5 ป
2.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
กมพชาไมผกพนการใหการปฏบตเยยงคนชาต ดงนน คนตางชาตททางานในกมพชา อาจ
ไมไดรบการปฏบตเชนเดยวกบคนกมพชา ยกเวน กรณผโอนยายภายในบรษท ทกมพชามขอผกพน
ตามทกลาวขางตน นอกจากน กมพชาไมผกพนการใหการปฏบตเยยงคนชาต ในเรองของการอดหนน
รวมถงการวจยและพฒนา ไมผกพนมาตรการดานภาษ และหามตางชาตท งบคคลธรรมดาและนตบคคล
เปนเจาของทดน แตสามารถทาสญญาเชาทดนได
3) ขอผกพนเฉพาะสาหรบการเปดเสรบรการโลจสตกส
- บรการโกดงและคลงสนคา: การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบการรวมลงทน
(Joint Venture) ตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49 ทงน บรษท ตวแทนและนายหนาชปปงกมพชา
(Cambodia Shipping Agency and Brokerage) มสทธแตเพยงผเดยว (exclusive right) ในการเปน
ผแทนสาหรบสาขาและสานกงานสาขา
- บรการดานการบรรจภณฑ: เงอนไขเปนไปตามขอจากดทวไป
- บรการจดสงพสด: เงอนไขเปนไปตามขอจากดทวไป
61
- บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ: การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบ
การรวมลงทน (Joint Venture) ตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49 ทงน บรษทตวแทนและนายหนา
ชปปงกมพชา (Cambodia Shipping Agency and Brokerage) มสทธแตเพยงผเดยว (exclusive right)
ในการเปนผแทนสาหรบสาขาและสานกงานสาขา
- บรการขนสงทางถนนระหวางประเทศ: เงอนไขเปนไปตามขอจากดทวไป
4.2.3 อนโดนเซย
1) ขอผกพนทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต
1.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
อนโดนเซยมขอจากดทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต ตามทระบไวในตารางขอผกพน คอ
การจดตงธรกจของผใหบรการตางชาต อาจอยในรปแบบของการรวมลงทน (joint venture) และ/หรอ
สานกงานตวแทน (representative office) ซงการรวมลงทนควรเปนไปตามเงอนไข คอ
1. ควรจดตงในรปแบบของวสาหกจทจากดความรบผดชอบของผถอหน (Limited Liability
Enterprise) และ
2. หนสวนชาวตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49
1.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
กฎหมายภาษรายไดของอนโดนเซยกาหนดใหผเสยภาษทไมใชผมถนพานกในประเทศ
อนโดนเซย (non-resident) ตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย ในอตรารอยละ 20 หากมรายไดจาก
แหลงทมา ดงตอไปน ก) ดอกเบย (interest) ข) คาลขสทธ (royalties) ค) เงนปนผล (dividend) ง)
คาธรรมเนยมจากการใหบรการในอนโดนเซย (fee from service performed in Indonesia) ทงน อตรา
ภาษอาจมการเปลยนแปลงตามสนธสญญาภาษระหวางประเทศ (Tax Treaty)
ในเรองการไดมาซงทดน (Land Acquisition) กฎหมายทดน (Undang-Undang Pokok
Agraria No.5 of 1960) กาหนดวา หามตางชาตท งบคคลธรรมดาและนตบคคลเปนเจาของทดน
อยางไรกตาม วสาหกจรวมลงทนมสทธในการใชทดนและสงกอสราง โดยอาจเชาหรอทาสญญาเชาได
นอกจากน อนโดนเซยมขอจากดสาหรบผใหบรการวชาชพ กลาวคอ ทงนตบคคลและบคคล
ธรรมดาควรมคณสมบตทางวชาชพตามทอนโดนเซยกาหนด
62
2) ขอผกพนทวไปสาหรบการทางานของคนตางชาต
2.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
ภายใตกฎหมายแรงงานและกฎหมายการเขาเมองของอนโดนเซย เฉพาะผมอานาจสงการ
(directors) ผ จ ด ก า ร ( managers) แ ล ะ ผ เ ช ย ว ช า ญ ห ร อ ท ป รก ษ า ด า น เ ท ค น ค ( technical
experts/advisors) ทจะไดรบอนญาตใหอยทางานได โดยใหอยทางานได 2 ป ขออยตอไดไมเกน 2 ครง
การขออยตอแตละครงจะไดไมเกน 2 ป ทงน ในกรณผจดการและผเชยวชาญดานเทคนค การอนญาต
ทางานจะขนอยกบการทดสอบความจาเปนทางเศรษฐกจ (economic needs test) ดวย
2.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
อนโดนเซยมการเกบคาธรรมเนยมกบคนตางชาตทอาศยอยในประเทศอนโดนเซย (expatriate
charges) ซงผใหบรการทเปนบคคลธรรมดาชาวตางชาต จะตองจายคาธรรมเนยมตามกฎหมายแรงงาน
และจะตองมใบอนญาตทางานทถกตองตามกฎหมาย ออกโดยกระทรวงกาลงคนและการยายถนฐาน
(Ministry of Manpower and Transmigration)
3) ขอผกพนเฉพาะสาหรบการเปดเสรบรการโลจสตกส
- บรการยกขนสนคาทขนสงทางทะเล: การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบ
บรษทรวมลงทน (joint venture company) ตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 60
- บรการคลงสนคาสาหรบสนคาแชเยนหรอแชแขง: การลงทนของตางชาตตองอยใน
รปแบบบรษทจากด (limited liability company) ตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49
- บรการโกดงและคลงสนคาอนๆ: การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบบรษท
จากด (limited liability company) ตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49
- บรการดานการบรรจภณฑ: การลงทนของตางชาตอาจอยในรปแบบของการรวม
ลงทน (joint venture) และ/หรอ สานกงานตวแทน (representative office)
- บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ: 1) การลงทนของตางชาตอาจอยใน
รปแบบตวแทนของเจาของ (owner’s representative) 2) ตางชาตถอหนในบรษทชปปงรวมลงทนไดไม
เกนรอยละ 60
- บรการขนสงทางรางระหวางประเทศ: 1) การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบ
บรษทรวมลงทน (joint venture company) 2) ตางชาตถอหนในบรษทรถไฟรวมลงทนไดไมเกนรอยละ 49
- บรการขนสงทางถนนระหวางประเทศ: 1) การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบ
บรษทรวมลงทน (joint venture company) 2) ตางชาตถอหนในบรษทรวมลงทนไดไมเกนรอยละ 49
63
4.2.4 สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว
1) ขอผกพนทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต
1.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
ลาวมขอจากดทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต ตามทระบไวในตารางขอผกพน ดงน การ
จดตงธรกจของผใหบรการตางชาตสามารถอยในรปแบบตอไปน
1. การรวมลงทนกบนกลงทนลาวหนงคนหรอมากกวา (A joint venture with one or more
domestic Lao investors)
2. วสาหกจทตางชาตเปนเจาของทงหมด (wholly foreign-owned enterprise)
3. สาขาหรอสานกงานตวแทน (A branch or representative office)
การจดตงธรกจของผใหบรการตางชาต ตองขออนมตจากหนวยงานทมอานาจหนาทท
เกยวของ และตองไดรบอนญาตจากคณะกรรมการจดการการลงทนของตางชาต (Foreign Investment
Management committee of the Lao PDR)
การรวมลงทนตองจดตงและจดทะเบยนภายใตกฎหมายและกฎระเบยบของลาว โดยเปน
เจาของและดาเนนการโดยนกลงทนตางชาตทถกตองตามกฎหมายหนงสวนหรอมากกวา นกลงทน
ตางชาตจะตองมส ดสวนการถอหนอยางนอยรอยละ 30 ของการลงทนทงหมด กจกรรมและ
ความสมพนธของคส ญญาจะเปนไปตามสญญาระหวางคส ญญา และเปนไปตามกฎหมายและ
กฎระเบยบเกยวกบการรวมลงทนของประเทศลาว
วสาหกจทตางชาตเปนเจาของทงหมด ตองจดทะเบยนภายใตกฎหมายและกฎระเบยบของ
ลาว โดยนกลงทนลาวตองไมมสวนรวม วสาหกจทจดตงในลาวอาจเปนบรษทใหม สาขา หรอสานกงาน
ตวแทนของบรษทตางชาต การรวมเปนบรษทและจดทะเบยนการลงทนของตางชาตตองเปนไปตาม
กฎหมายวสาหกจ/ธรกจ (Enterprise/Business Law) ขอกาหนดของการดาเนนการของวสาหกจท
ตางชาตเปนเจาของและสญญาความรวมมอทางธรกจจะระบในใบอนญาตลงทนสาหรบแตละโครงการ
โดยเปนไปตามกฎหมายและกฎระเบยบของประเทศลาว
สาขาหรอสานกงานตวแทนของบรษทตางชาตตองมขอบงคบบรษท (Articles of Association)
ทสอดคลองกบกฎหมาย กฎระเบยบ และกฎหมายธรกจของลาว และตองไดรบอนมตจากคณะกรรมการ
การลงทนของตางชาตและการจดการของประเทศลาว (Foreign Investment Management Committee
of the Lao PDR)
64
1.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
ลาวอนญาตผใหบรการตางชาตทาสญญาเชาทดน สามารถโอนผลประโยชนสทธการเชา
สามารถเปนเจาของสงทปรบปรงบนทดนและสนทรพยทเคลอนยายได และสามารถโอนผลประโยชน
จากการเปนเจาของได
วสาหกจตางชาตอยภายใตกฎหมายการสงเสรมและการจดการการลงทนของตางชาตในลาว
จะตองจายภาษกาไรรายป คานวณตามกฎหมายและกฎระเบยบของประเทศลาว (Law on Promotion
and Management of Foreign Investment) ภาษและคาธรรมเนยมอนๆ จะเปนไปตามกฎหมายและ
กฎระเบยบทเกยวของ
2) ขอผกพนทวไปสาหรบการทางานของคนตางชาต
2.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
ชาวตางชาตทางานในประเทศลาวจะอยภายใตกฎหมายการสงเสรมและการจดการการลงทน
ของตางชาตในลาว (Law on Promotion and Management of Foreign Investment) และกฎระเบยบ
การเขาเมอง
วสาหกจตางชาตมสทธจางบคลากรตางชาตทมความชานาญและเชยวชาญหากจาเปน โดย
ตองไดรบอนมตจากหนวยงานทมอานาจของรฐบาล ทงน นกลงทนตางชาตจะตองพฒนาความชานาญ
ใหลกจางชาวลาว โดยอาจเปนการฝกอบรมในประเทศหรอตางประเทศ การเขามาและการอยจะเปนไป
ตามกฎหมาย
2.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
ผใหบรการชาวตางชาตและชาวตางชาตททางานในประเทศลาว จะตองเสยภาษเงนไดบคคล
ธรรมดา วธการคานวณภาษฯ จะเปนไปตามกฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของ
3) ขอผกพนเฉพาะสาหรบการเปดเสรบรการโลจสตกส
- บรการโกดงและคลงสนคา เฉพาะการขนสงสนคาทางทะเล: การลงทนของตางชาต
สามารถอยในรปแบบการรวมลงทน (การรวมลงทน ตางชาตตองถอหนอยางนอยรอยละ 30) วสาหกจ
ตางชาตเปนเจาของทงหมด สาขาหรอสานกงานตวแทน
- บรการดานการบรรจภณฑ: การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบการรวมลงทน
กบผใหบรการชาตลาว ทงน ตางชาตตองถอหนอยางนอยรอยละ 30
65
- บรการจดสงพสดหลายรปแบบ: การลงทนของตางชาตสามารถอยในรปแบบการ
รวมลงทน (การรวมลงทน ตางชาตตองถอหนอยางนอยรอยละ 30) วสาหกจตางชาตเปนเจาของทงหมด
สาขาหรอสานกงานตวแทน
- บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ: การลงทนของตางชาตสามารถอยใน
รปแบบการรวมลงทน วสาหกจตางชาตเปนเจาของทงหมด สาขาหรอสานกงานตวแทน
4.2.5 มาเลเซย
1) ขอผกพนทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต
1.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
การเขาถอสทธในสนทรพยหรอผลประโยชนของธรกจมาเลเซย การควบรวม และการยด
กจการ (Takeover) ตองไดรบอนมต ในกรณตอไปน
1. การเขาถอสทธในการออกเสยงของบรษทมาเลเซยโดยตางชาตรายหนงรายใดรอยละ 15
หรอมากกวา หรอตางชาตรวมกนรอยละ 30 หรอมากกวา หรอสนทรพยมมลคาเกนกวา 5 ลานรงกต
2. การเขาถอสทธในสนทรพยหรอผลประโยชนโดยวธการใดกตาม ทสงผลใหการเปนเจาของ
หรอการควบคมตกเปนของตางชาต
3. การควบคมบรษทมาเลเซยผานขอตกลงการรวมลงทน (joint venture agreement)
ขอตกลงดานการจดการ (management agreement) ขอตกลงดานการใหความชวยเหลอทางเทคนค
(technical assistance agreement) หรอขอตกลงอนๆ (other arrangements)
โดยปกตการขออนมตจะไดร บความเหนชอบ อยางไรกตาม อาจถกปฏเสธในกรณท
สถานการณมความขดแยงกบผลประโยชนแหงรฐ
1.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
มาเลเซยมขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต เกยวกบทดน ทรพยสมบต และ
อสงหารมทรพย ดงน การเขาถอสทธ อานาจการจดการ การซอขายทดน หรอการใชประโยชนจากทดน
ทรพยสมบต และอสงหารมทรพย อาจไมไดรบการอนมต หากการดาเนนการมวตถประสงคเพอการเกง
กาไร หรอไมกอใหเกดผลผลต หรอขดแยงกบผลประโยชนแหงรฐ
การสงเสรม/การใหสทธพเศษจะจากดเฉพาะบรษทมาเลเซยทดาเนนการในสาขาบรการท
รฐบาลใหการสงเสรม ทงน มาเลเซยไมผกพนมาตรการหรอสทธพเศษใดๆ ทใหแกภมบตร1 0
11 บรษททม
สถานะเปนภมบตร บรษททรสต รวมทงสถาบนทจดตงขนเพอบรรลวตถประสงคของนโยบายเศรษฐกจ
11
ภมบตร หมายถง ชาวพนเมองของมาเลเซยทเปนมสลม
66
ใหม (New Economic Policy: NEC) และนโยบายการพฒนาแหงชาต (National Development Policy:
NDP)
นอกจากน มาเลเซยมขอจากดเรองการจดซอโดยบรษททรฐบาลมสวนรวมในผลประโยชน โดย
ระบวา บรษททรฐบาลมสวนรวมในผลประโยชน หากตองการซอบรการ จะตองเลอกซอบรการจากบรษท
ทรฐบาลมสวนรวมในผลประโยชนกอน แตถาหากผใหบรการรายอนมบรการสามารถแขงขนไดในเรอง
ราคา คณภาพ และการสงมอบ กสามารถเลอกซอจากผใหบรการรายอนได
2) ขอผกพนทวไปสาหรบการทางานของคนตางชาต
2.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
มาเลเซยผกพนเฉพาะการเขาไปทางานของบคคลธรรมดาประเภท ผโอนยายภายในบรษท
(Intra-corporate transferees) ผเชยวชาญเฉพาะทาง (specialist or experts) และผใหบรการวชาชพ
(Professionals)
1. ผโอนยายภายในบรษท (Intra-corporate transferees) ตองเปนบคลากรระดบผจดการ
อาวโส หรอ ผชานาญเฉพาะทาง/ผเชยวชาญ ทงน ในกรณผชานาญเฉพาะทาง/ผเชยวชาญ กาหนดให
ไมเกน 2 คนตอองคกร และตองเปนบคคลทมความรในระดบสงทมความชานาญตอเนอง และมความร
เกยวกบผลตภณฑ เทคโนโลย เครองมอการวจย และการจดการเทคโนโลยของบรษท หากตองการจาง
เกนกวา 2 คน อาจไดรบการอนญาตโดยมเงอนไขเรองการทดสอบตลาด (market test) และตองใหการ
อบรมชาวมาเลเซยในโครงการอบรมทสามารถยอมรบได ทงน ผขอโอนยายจะตองเปนลกจางของบรษท
มาแลวไมตากวา 1 ปกอนวนทขอโอนยายมาทางานในมาเลเซย โดยจะตองมาปฏบตหนาทเดยวกน และ
จะอยทางานในมาเลเซยไดท งหมดไมเกน 5 ป
2. ผชานาญเฉพาะทาง/ผเชยวชาญ (specialist or experts) มาเลเซยยงผกพนใหผชานาญ
เฉพาะทาง/ผเชยวชาญ (ทไมเขาขายผโอนยายภายในบรษท) สามารถทางานในมาเลเซยได โดย
กาหนดเงอนไขวาตองผานการทดสอบตลาด (market test) และนายจางตองวาจางชาวมาเลเซยคกนไป
(counterparts) และ/หรอตองใหการอบรมชาวมาเลเซยในโครงการอบรมทสามารถยอมรบได โดยอนญาต
ใหอยทางานในมาเลเซยไดท งหมดไมเกน 5 ป
3. ผใหบรการวชาชพ (Professionals) ตองมคณสมบตทางวชาการทสามารถยอมรบได ม
คณสมบตทางวชาชพ มประสบการณและทกษะ เปนทยอมรบและขนทะเบยนกบสภาวชาชพของ
มาเลเซยทเกยวของ อนญาตใหอยทางานในมาเลเซยไดท งหมดไมเกน 5 ป
67
2.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
มาเลเซยไมผกพนการใหการปฏบตเยยงคนชาต ดงนน คนตางชาตททางานในมาเลเซยอาจ
ไมไดรบการปฏบตเชนเดยวกบคนชาตมาเลเซย ยกเวน ประเภทของบคคลธรรมดาทมาเลเซยมขอ
ผกพนตามทกลาวขางตน
3) ขอผกพนเฉพาะสาหรบการเปดเสรบรการโลจสตกส
- บรการยกขนสนคาทขนสงทางทะเล: การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบ
สานกงานตวแทน (representative office) สานกงานภมภาค (regional office) หรอบรษทรวมลงทน
(joint venture corporation) (บรษทรวมลงทนตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49)
- บรการโกดงและคลงสนคา อนญาตเฉพาะคลงสนคาทณฑบนของเอกชน (private
bonded warehousing services): การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบบรษทรวมลงทน (joint
venture corporation) ตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49
- บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา: การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบ
สานกงานตวแทน (representative office) สานกงานภมภาค (regional office) หรอบรษทรวมลงทน
(joint venture corporation) (บรษทรวมลงทนตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49)
- บรการดานการบรรจภณฑ ไมรวมบรการทมเฉพาะการพมพขอมลลงบนบรรจภณฑ:
การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบบรษทรวมลงทน (joint venture corporation) ตางชาตถอหนได
ไมเกนรอยละ 49
- บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ: การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบ
สานกงานตวแทน (representative office) สานกงานภมภาค (regional office) หรอบรษทรวมลงทน
(joint venture corporation) (บรษทรวมลงทนตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49)
- บรการขนสงทางถนนระหวางประเทศ: สดสวนหนตางชาตตองไมเกนรอยละ 49
4.2.6 พมา
1) ขอผกพนทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต
1.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
พมามขอจากดทวไปตอการลงทนของตางชาต ระบในตารางขอผกพนสรปสาระสาคญ คอ การ
เขามาจดตงธรกจของผใหบรการชาวตางชาตจะอนญาตตามกฎมายบรษท (Myanmar Companies Act,
1914) กฎหมายหนสวน (Partnership Act, 1932) กฎหมายบรษทพเศษ (Special Company Act,
68
1950) กฎหมายการลงทนของสหภาพพมา (Union of Myanmar Foreign Investment Law, 1988)
กฎหมายการลงทนของประชาชนแหงสหภาพพมา (Union of Myanmar Citizens’ Investment Law,
1994) ภายใตกฎหมายเหลานอนญาตให ก) ตางชาตลงทนทงหมด (100% Foreign investment) หรอ
ข) รวมลงทนกบคนหรอวสาหกจพมา (Joint Venture with a Myanmar citizen or enterprise) โดย
ตางชาตถอหนข นตารอยละ 35 รปแบบการจดตงธรกจ อาจอยรปแบบกจการเจาของคนเดยว หาง
หนสวน หรอบรษทจากด ทงน การขออนญาตลงทนอาจถกปฏเสธ ภายใตเงอนไขเกยวกบการจดการ
ความเสยงจากความปลอดภยของการจดการการเงน (financial arrangements security risk)
การจดตงวสาหกจทไมเกยวของหรอโยงใยกบรฐวสาหกจจะอยภายใตกฎมายบรษท
(Myanmar Companies Act, 1914) เงอนไขทนข นตาสาหรบบรษทและสาขา คอ ก) บรษททประกอบ
ธรกจบรการ (Service Company) เทากบ 300,000 จต โดยจายเปนเหรยญสหรฐฯ (K 300,000 in
USD) ข) บรษททประกอบธรกจอตสาหกรรม (Industrial Company) เทากบ 1,000,000 จต โดยจาย
เปนเหรยญสหรฐฯ (K 1,000,000 in USD)
การจดตงวสาหกจทมความเกยวโยงกบรฐวสาหกจ จะอยภายใตกฎหมายบรษท (Myanmar
Companies Act, 1914) กฎหมายหนสวน (Partnership Act, 1932) หลกเกณฑบรษท (Myanmar
Company Rules, 1940) กฎหมายบรษทพเศษ (Special Company Act, 1950) และทแกไข (Special
Company Act (Amendment) Act, 1955, 1959)
ธรกจบรการจะถกจากด ภายใตหมวด 3 ของกฎหมายรฐวสาหกจของพมา (State-Owned
Economic Enterprises Law, 1989) อยางไรกด กจกรรมบรการเหลานอาจไดรบอนญาตโดยการอนมต
ของคณะรฐมนตรโดยเปนไปตามหมวด 4 ของกฎหมายดงกลาว
ภายใตกฎหมายการลงทนของตางชาต (Foreign Investment Law) เพอวตถประสงคในการ
สงเสรมการลงทน คณะกรรมการการลงทนของตางชาต (Foreign Investment Commission) อาจให
การยกเวนหรอผอนคลายภาระภาษได
1.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
กฎหมายภาษรายได (Income Tax Law, 1974) กาหนดใหผไมมถนพานกในพมา (non-
resident) ตองเสยภาษเงนได หก ณ ทจาย ดงน ก) ดอกเบย รอยละ 15 ข) คาลขสทธ เชน ใบอนญาต
เครองหมายการคา และสทธบตร รอยละ 20 ค) คาตอบแทนทไดรบจากหนวยงานของรฐทจายใหกบ
ผทาสญญา รอยละ 3.5 ง) คาตอบแทนทไดรบจากการทางานใหคสญญาตางชาต รอยละ 3
69
ทงน ตามประกาศเลขท 115/2006 การชาระภาษเงนไดสาหรบชาวตางชาตทไมมถนพานกใน
พมา (non-resident foreigners) จะตองชาระเปนเงนตราตางประเทศในอตรารอยละ 35
หมวด 3 ของ กฎหมายภาษรายได (Income tax Law) กาหนดนยามของผมถนพานกทเปน
ตางชาต (resident foreigner) ดงน ก) กรณรายบคคล หมายถง ชาวตางชาตทอาศยอยในประเทศพมา
ไมนอยกวา 183 วน ตอปรายได (income year) ข) กรณบรษท หมายถง บรษททจดตงภายใตกฎหมาย
บรษทของพมา (Myanmar Companies Act, 1914) หรอกฎหมายอน ทมตางชาตถอหนทงหมดหรอ
บางสวน ดงนน ชาวตางชาตททางานในพมาอยางนอย 1 ป และวสาหกจทจดตงในพมา ถอเปนผมถน
พานกในพมา ซงตองชาระภาษเงนได และตามประกาศเลขท 124/2006 โดยกระทรวงการคลงและ
รายได (Ministry of Finance and Revenue) กาหนดวา ภาษเงนไดของผมถนพานกทเปนตางชาต
หากรบรายไดเปนเงนตราตางประเทศจะตองชาระภาษเปนสกลเงนตราตางประเทศดงกลาวดวย ใน
อตรารอยละ 15 และรอยละ 30 สาหรบบคคลและบรษทตามลาดบ
กฎหมายการจากดกรรมสทธในทดนของเอกชน (Land Nationalization Act, 1953) และ
กฎหมายจากดการโอนอสงหารมทรพย (Transfer of Immoveable Property Restriction Law, 1987)
กาหนดวา ไมอนญาตใหองคกรและบคคลตางชาตเปนเจาของทดนในพมา แตอาจทาสญญาเชาระยะ
ยาวไดขนอยกบแตละสถานการณของแตละราย
2) ขอผกพนทวไปสาหรบการทางานของคนตางชาต
2.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
ภายใตกฎหมายการลงทนของตางชาต (Foreign Investment Law) กฎหมายการเขาเมอง
(Immigration Act, 1947 (Emergency Provision)) กฎหมายชาวตางชาต (Foreigners Act, 1846)
กฎหมายการลงทะเบยนของชาวตางชาต (The Registration of Foreigners Act, 1940) กฎเกณฑการ
ลงทะเบยนของชาวตางชาต (The Registration of Foreigners Rules, 1948) และกฎเกณฑและ
กฎระเบยบการเขาเมองอนญาตใหเขาไปทางานในพมาไดเฉพาะบคลากรระดบผจดการ (management
level) โดยอยได 1 ป และอาจขออยตอได ขนอยกบการอนมตของหนวยงานทเกยวของ
2.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
คนตางชาตททางานในพมา (expatriate) เขาไปเกยวของกบการรวมลงทน สานกงานตวแทน
หรอรปแบบอนของนตบคคล หรอบคคลผใหบรการ จะตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทเกยวของ
70
คนตางชาตเขาไปทางานในพมา จะอยภายใตกฎหมายการเขาเมอง (Immigration Act, 1947
(Emergency Provision)) กฎหมายชาวตางชาต (Foreigners Act, 1846) กฎหมายการลงทะเบยนของ
ชาวตางชาต (The Registration of Foreigners Act, 1940) กฎเกณฑการลงทะเบยนของชาวตางชาต
(The Registration of Foreigners Rules, 1948) และกฎเกณฑและกฎระเบยบการเขาเมอง สาหรบผ
ใหบรการทเปนรายบคคล (Individual services providers) การทางานตองไดรบอนญาตจะหนวยงานท
มอานาจ และลงทะเบยนกบกรมแรงงาน กระทรวงแรงงาน
3) ขอผกพนเฉพาะสาหรบการเปดเสรบรการโลจสตกส
- บรการยกขนสนคาทขนสงทางทะเล
- บรการโกดงและคลงสนคา
- บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา
- บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ
บรการ 4 รายการดงกลาวขางตน มเงอนไขการลงทนของตางชาต ดงน
1. ตองอยในรปแบบตางชาตลงทนทงหมด (100% foreign investment) หรอรวมลงทน (joint
venture) กบคนหรอวสาหกจพมา โดยตางชาตตองถอหนข นตารอยละ 35 และมเงนทนข นตา 300,000
เหรยญสหรฐฯ (300,000 USD) โดยอาจอยในรปแบบหางหนสวน (partnership) หรอบรษทจากด
(limited company)
2. การจดตงวสาหกจทไมเกยวของหรอโยงใยกบรฐวสาหกจ จะอยภายใตกฎหมายบรษท
(Myanmar Companies Act, 1914) โดยเงอนไขทนข นตาสาหรบบรษทและสาขาเปนเงนสด 300,000
จต โดยตองจายเปนเหรยญสหรฐฯ (K 300,000 in USD) ทงน หากเปนการลงทนทเกยวของกบ
รฐวสาหกจ จะอยภายใตกฎหมายบรษทพเศษ (Special Company Act, 1950) ดวย
- บรการจดสงพสด (CPC 7512) : การลงทนของตางชาตตองอยในรปแบบตางชาต
ลงทนทงหมด (100% foreign investment) หรอรวมลงทน (joint venture) กบคนหรอวสาหกจพมา โดย
ตางชาตตองถอหนข นตารอยละ 35
4.2.7 ฟลปปนส
1) ขอผกพนทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต
1.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
ฟลปปนสมขอจากดทวไปในการเขาไปลงทนของตางชาต ตามทไดระบไวในขอผกพน ดงน
71
1. การถอหนของนกลงทนตางชาตในบรษททดาเนนธรกจเกยวกบกจกรรมทสงวนไวตาม
กฎหมาย สาหรบประชาชนชาวฟลปปนส จะถกจากดสดสวนหนของตางชาต โดยตางชาตถอหนขาง
นอย และผบรหาร และเจาหนาทดานการจดการ จะตองเปนคนสญชาตฟลปปนส
2. ทดนสาธารณสมบตท งหมดเปนเจาของโดยรฐ
3. เฉพาะคนสญชาตฟลปปนส บรษท หรอสมาคมอยางนอยรอยละ 60 ของทนเปนเจาของ
โดยคนสญชาตฟลปปนส สามารถเปนเจาของทดนทไมใชทดนสาธารณสมบต และอาจทาสญญาเชา
ทดนสาธารณสมบตได
4. นกลงทนตางชาตสามารถทาสญญาเชาทดนไดเฉพาะทดนทเอกชนเปนเจาของ
1.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
ตารางขอผกพนของฟลปปนส ระบขอจากดดานการเขาถงสนเชอภายในประเทศของธรกจ
ตางชาต ดงน ธรกจตางชาตทไมใชธรกจดานการผลต (non-manufacturing activities) หากตองการ
กยมเงนเปโซ ตองมอตราสวนหนสนตอสวนของผถอหน (debt to equity ratio) เปนสดสวน 50:50
ธรกจตางชาตในทน หมายถง
1. หางหนสวน ทมากกวารอยละ 40 ของทนเปนเจาของโดยตางชาต
2. บรษท มากกวารอยละ 40 ของทนเรอนหน (capital stock) เปนเจาของโดยตางชาต
ทงน เงอนไขดงกลาวน ไมใชกบธนาคารและสถาบนการเงน
2) ขอผกพนทวไปสาหรบการทางานของคนตางชาต
2.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
คนตางดาว (non-resident aliens) อาจไดรบอนญาตในการเขาไปใหบรการในฟลปปนส
หลงจากทไดพจารณาแลววา ไมมคนฟลปปนสทมความสามารถเพยงพอ และตองการทจะทางานทคน
ตางดาวตองการ ในชวงเวลาขออนญาต
2.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
เปนไปตามขอจากดในการเขาสตลาด
3) ขอผกพนเฉพาะสาหรบการเปดเสรบรการโลจสตกส
- บรการยกขนสนคาทขนสงทางทะเล : เงอนไขเปนไปตามขอผกพนทวไป
72
- บรการโกดงและคลงสนคา : เงอนไขเปนไปตามขอผกพนทวไป
- บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา : อนญาตตางชาตถอหนทงหมด โดยม
เงอนไขวาสวนเกนมลคาหน (paid-in equity capital) ตองไมนอยกวา 200,000 เหรยญสหรฐฯ มฉะนน
ตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 40
- บรการจดชนเรอ : อนญาตตางชาตถอหนไดถงรอยละ 40
- บรการจดสงพสด : เงอนไขเปนไปตามขอผกพนทวไป
- บรการดานการบรรจภณฑ : อนญาตตางชาตถอหนไดถงรอยละ 51 ในกรณดงน
1) สวนเกนมลคาหนไมนอยกวา 200,000 เหรยญสหรฐฯ 2) สวนเกนมลคาหนไมนอยกวา 100,000
เหรยญสหรฐฯ และมการจางลกจางโดยตรงไมนอยกวา 50 คน 3) สวนเกนมลคาหนไมนอยกวา
100,000 เหรยญสหรฐฯ และมการใชเทคโนโลยสมยใหม
- บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ : เงอนไขเปนไปตามขอจากดทวไป
- บรการขนสงทางรางระหวางประเทศ : อนญาตตางชาตถอหนไดถงรอยละ 40
- บรการขนสงทางถนนระหวางประเทศ : อนญาตตางชาตถอหนไดถงรอยละ 40
4.2.8 สงคโปร
1) ขอผกพนทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต
1.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
ไมมขอจากดดานการเขาสตลาด สาหรบการลงทนของตางชาต
1.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
การจดตงธรกจ สทธในการจดตงและเคลอนยายของนตบคคล อยภายใตเงอนไข ดงน
1. ตางชาตทตองการจดทะเบยนธรกจในสงคโปรจะตองมผจดการทองถน (local manager)
โดยอาจเปนคนสญชาตสงคโปร หรอผมถนพานกถาวร หรอผมใบอนญาตทางาน (Employment Pass
Holder) อยางไรกตาม ตางชาตทเปนผมถนพานกถาวรหรอมใบอนญาตทางาน สามารถจดทะเบยน
โดยไมตองมผจดการทองถน
2. กรรมการบรษทอยางนอย 1 คน ตองเปนผมถนพานกในทองถน (locally resident) ทงน ผ
มถนพานกในทองถน หมายถง คนสญชาตสงคโปร หรอผมถนพานกถาวรในสงคโปร หรอผทถอวซา
ทางาน (Employment Pass Holder)
73
3. ทกสาขาของบรษทตางชาตทจดทะเบยนในสงคโปร ตองมตวแทนผมถนพานกในทองถน
(locally resident) อยางนอย 2 คน
4. ไมผกพนการอดหนน ยกเวน ทไดผกพนไวแลวภายใตกรอบองคการการคาโลก
2) ขอผกพนทวไปสาหรบการทางานของคนตางชาต
2.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
ผกพนเฉพาะการทางานของบคคลธรรมดา ประเภทผโอนยายภายในบรษท (Intra-corporate
transferees) โดยตองเปนบคลากรในระดบผจดการ ผบรหาร และผเชยวชาญเฉพาะทาง ทตองการจะ
เขามาทางานในสาขา บรษทสาขา หรอบรษทในเครอทอยในประเทศสงคโปร ซงผโอนยายจะตองเปน
ลกจางของบรษททอยนอกสงคโปรมาแลวไมนอยกวา 1 ป กอนทจะขออนญาตทางานในสงคโปร
อนญาตใหอยได 2 ป และอาจตออายไดอกครงละ 3 ป แตทงหมดไมเกน 8 ป
2.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
ไมผกพน
3) ขอผกพนเฉพาะสาหรบการเปดเสรบรการโลจสตกส
- บรการจดชนเรอ (Classification Societies): เงอนไขเปนไปตามขอผกพนทวไป
- บรการดานการบรรจภณฑ: เงอนไขเปนไปตามขอผกพนทวไปบรการตวแทนชปปง
สาหรบการขนสงสนคาทางทะเล (Maritime Shipping Agency Services) : เงอนไขเปนไปตามขอผกพน
ทวไป
- บรการนายหนาชปปง (Shipping Brokerage Services): เงอนไขเปนไปตามขอ
ผกพนทวไป
- บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ: เงอนไขเปนไปตามขอผกพนทวไป
ยกเวน จดทะเบยนเรอชกธงสงคโปร ตองเปนไปตามกฎหมาย Merchant Shipping Act
- บรการขนสงทางถนนระหวางประเทศ: เงอนไขเปนไปตามขอผกพนทวไป
74
4.2.9 เวยดนาม
1) ขอผกพนทวไปสาหรบการลงทนของตางชาต
1.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
เวยดนามอนญาตใหเขาไปลงทนทาธรกจได 3 รปแบบ คอ
1. สญญาความรวมมอทางธรกจ (business co-operation contract)12
2. วสาหกจรวมลงทน (joint venture enterprise)
3. วสาหกจทตางชาตลงทนทงหมด (100% foreign-invested enterprise)
เวยดนามอนญาตการจดตงสานกงานตวแทน แตตองไมทากจกรรมทกอใหเกดผลกาไร ทงน
ไมอนญาตการจดตงสาขา ยกเวน เฉพาะบางสาขาบรการตามทไดระบไวในตารางขอผกพน
เงอนไขการเปนเจาของ การดาเนนการ รปแบบนตบคคล และขอบเขตกจกรรมตามทระบไวใน
ใบอนญาตใหบรการ จะไมถกทาใหเขมงวดกวาทเปนอย
ในการทาส ญญาเชาทดนเพอการลงทน วสาหกจทตางชาตลงทน (Foreign-invested
enterprises) จะตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทมอานาจหนาท โดยระยะเวลาการเชาทดนจะตอง
สอดคลองกบระยะเวลาทประกอบธรกจในเวยดนามตามทระบไวในใบอนญาตลงทน และสามารถขอ
ขยายระยะเวลาการเชาทดนไดเมอมการขยายเวลาในการประกอบธรกจตามทไดรบอนญาตจาก
หนวยงานทมอานาจหนาท
1.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
อาจมการเลอกปฏบตในเรองการอดหนน รฐบาลอาจใหการอดหนนเฉพาะผใหบรการทเปน
เวยดนาม โดยเฉพาะการอดหนนดานการวจยและพฒนา ดานสขภาพ การศกษา โสตทศน และการ
อดหนนทมวตถประสงคเพอสงเสรมสวสดการและการจางงานคนชาตพนธกลมนอย
2) ขอผกพนทวไปสาหรบการทางานของคนตางชาต
2.1) ขอจากดในการเขาสตลาด (Limitations on Market Access)
ผกพนเฉพาะการทางานของบคคลธรรมดา ในประเภทตอไปน
12
สญญาความรวมมอทางธรกจ เปนเอกสารทลงนามโดยคสญญาสองฝายหรอมากกวา อยางนอยคสญญาฝายหนงตองเปนนตบคคล
เวยดนาม และคสญญาหนงตองเปนนตบคคลตางชาต สญญาจะระบความรบผดชอบ ผลของการแบงปนทางธรกจระหวางคสญญา
เพอวตถประสงคในการลงทนในเวยดนาม โดยไมมการจดตงนตบคคล (legal entity)
75
1. ผโอนยายภายในบรษท (Intra-corporate transferees) ซงอนญาตเฉพาะบคลากรระดบ
ผจดการผบรหาร และผเชยวชาญเฉพาะทาง ของวสาหกจตางชาตทมการจดตงธรกจในเวยดนาม ซงผ
โอนยายตองอยกบวสาหกจตางชาตดงกลาวอยางนอย 1 ป กอนขอโอนยายมาทางานในเวยดนาม จะ
อนญาตใหอยทางานในขนตนได 3 ป และอาจตออายได ขนอยกบเงอนไขการดาเนนการของธรกจท
ตงอยในเวยดนาม นอกจากน เวยดนามกาหนดวา อยางนอยรอยละ 20 ของจานวนผจดการ ผบรหาร
และผเชยวชาญเฉพาะทางทงหมด ตองเปนคนเวยดนาม และทงหมดตองไมเกน 3 คน ตอวสาหกจ
2. ผใหบรการทมสญญาจาง (Contractual services suppliers) หมายถง บคคลธรรมดาท
เปนลกจางของวสาหกจตางชาตทไมมการจดตงธรกจในเวยดนาม โดยอนญาตเขามาใหบรการใน
ประเทศเวยดนามเปนระยะเวลาไมเกน 90 วนหรอตามระยะเวลาทระบไวในสญญา (ระยะเวลาใดทนอย
กวา) ทงน วสาหกจตางชาตจะตองมสญญาการใหบรการ (service contract) กบวสาหกจเวยดนาม และ
หนวยงานทมอานาจของเวยดนาม ตองสามารถกาหนดกระบวนการทจาเปน เพอใหแนใจวาสญญา
ดงกลาวเปนลกษณะสญญาทสจรต
2.2) ขอจากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต (Limitations on National Treatment)
ไมผกพน ยกเวน ตามทระบไวในขอผกพนการเปดตลาด
3) ขอผกพนเฉพาะสาหรบการเปดเสรบรการโลจสตกส
- บรการยกขนสนคาทขนสงทางทะเล: การลงทนของตางชาตอาจอยในรปแบบการ
รวมลงทน (joint venture) ตางชาตถอหนในบรษทรวมลงทน (joint venture company) ไดไมเกนรอยละ
49
- บรการโกดงและคลงสนคา: ตงแตวนท 11 มกราคม ค.ศ. 2007 (พ.ศ. 2550)
อนญาตการลงทนของตางชาตในรปแบบการรวมลงทน โดยตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 51 ตงแต
วนท 11 มกราคม ค.ศ. 2014 (พ.ศ. 2557) ไมจากดสดสวนหนตางชาต
- บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา: ตงแตวนท 11 มกราคม ค.ศ. 2007 (พ.ศ.
2550) อนญาตการลงทนของตางชาตในรปแบบการรวมลงทน โดยตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 51
ตงแต วนท 11 มกราคม ค.ศ. 2014 (พ.ศ. 2557) ไมจากดสดสวนหนตางชาต
- บรการเสรมอนๆ12
13: ตงแตวนท 11 มกราคม ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553) อนญาตการ
ลงทนของตางชาตในรปแบบการรวมลงทนกบหนสวนเวยดนาม โดยทนตางชาตตองไมเกนรอยละ 49
และ 4 ป จากนน จะไมจากดสดสวนหนตางชาต
13
รวมถงกจกรรมตอไปน: การตรวจสอบใบขน นายหนาคาระวาง การตรวจสอบคาระวาง การชงนาหนกและสมตรวจ การรบและ
ยอมรบคาระวาง การจดเตรยมเอกสารการขนสง
76
- บรการจดสงพสด: จนถงป ค.ศ. 2011 (พ.ศ. 2554) อนญาตการลงทนของตางชาต
ในรปแบบการรวมลงทน โดยตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 51 และตงแตวนท 11 มกราคม ค.ศ.
2012 (พ.ศ. 2555) จะไมจากดสดสวนหนตางชาต
- บรการดานการบรรจภณฑ: การลงทนของตางชาตในรปแบบการรวมลงทน ทน
ตางชาตตองไมเกนรอยละ 49
- บรการรบจดการพธการศลกากร (Customs Clearance Services) : ตงแตวนท 11
มกราคม ค.ศ. 2007 (พ.ศ. 2550) อนญาตการลงทนของตางชาตในรปแบบการรวมลงทนกบหนสวน
เวยดนาม โดยทนตางชาตตองไมเกนรอยละ 51 หลงจากนน 5 ป จะไมจากดสดสวนหนตางชาต
- บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ: การจดตงบรษทจดทะเบยนเพอ
วตถประสงคในการดาเนนการกองเรอชกธงเวยดนาม ตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49 กรณ ทไมใช
เรอชกธงเวยดนาม ตงแตวนท 11 มกราคม ค.ศ. 2007 (พ.ศ. 2550) อนญาตการลงทนของตางชาตใน
รปแบบการรวมลงทน โดยตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 51 และตงแตวนท 11 มกราคม ค.ศ. 2012
(พ.ศ. 2555) จะไมจากดสดสวนหนตางชาต
- บรการขนสงทางรางระหวางประเทศ: การลงทนของตางชาตอนญาตเฉพาะใน
รปแบบการรวมลงทนกบหนสวนเวยดนาม โดยตางชาตถอหนไมเกนรอยละ 49
- บรการขนสงทางถนนระหวางประเทศ: ตงแตวนท 11 มกราคม ค.ศ. 2010 (พ.ศ.
2553) การลงทนของตางชาตในรปแบบการรวมลงทน ตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 51 พนกงานขบ
รถตองเปนคนสญชาตเวยดนาม
77
บทท 5
กฎระเบยบภายในของประเทศสมาชกอาเซยน
5.1 บรไน ดารสซาลาม
5.1.1 กฎระเบยบการลงทนของตางชาต
วสาหกจทประกอบธรกจในประเทศบรไนฯ สามารถจดตงในรปแบบตอไปน
1) กจการเจาของคนเดยว (Sole proprietorship) เปนรปแบบธรกจทไมมภาระหนาทในการ
เสยภาษ ไมอนญาตตางชาตจดตงธรกจในรปแบบน
2) หางหนสวน (Partnership) อาจประกอบดวยบคคล บรษททองถน และสาขาของบรษท
ตางชาต มจานวนหนสวนสงสดได 20 หนสวน โดยทวไปกาหนดใหหนสวนอยางนอย 1 คน ตองเปนคน
สญชาตบรไนฯ หรอมถนพานกถาวรในประเทศบรไนฯ ในบางสถานการณ อาจอนญาตคนตางชาตเปน
หนสวนได ทงน หางหนสวนไมมภาระหนาทในการเสยภาษเงนได
3) บรษทเอกชน (Private Company หรอ Sendirian Berhad) เปนบรษททจดตงในประเทศ
บรไนฯ เปนไปตามกฎหมายบรษท (Companies Act, 1956)14
รฐธรรมนญของประเทศบรไนฯ14
15 กาหนดเงอนไขสาหรบบรษทเอกชน คอ จากดสทธในการ
โอนหนของสมาชก จากดจานวนสมาชกของบรษทไมเกน 50 คน กาหนดใหอยางนอยกงหนงของ
กรรมการบรษท (directors) ตองเปนคนสญชาตบรไนฯ หรอเปนผมถนพานกถาวรในประเทศบรไนฯ
และบรษทเอกชนตองมผถอหนอยางนอย 2 คน ผถอหนไมจาเปนตองเปนคนสญชาตบรไนฯ หรอเปนผ
มถนพานกในประเทศบรไนฯ นอกจากน ทกบรษทจะตองแตงตงผตรวจสอบบญชเพอทตรวจสอบบญช
ของตนและรายงานตอผถอหน บรษทตองกรอกขอมลผลตอบแทนรายปเพอยนตอ The Registrar of
Companies and Business Names และเสยภาษเงนไดใหกบหนวยงานจดเกบภาษเงนได (The
Collector of Income Tax: CIT) ภายใตกระทรวงการคลง
ภายใตกฎหมายดงกลาว บรษทเอกชน
สามารถจดตงได 4 ประเภท คอ บรษทจากดโดยหน (Companies limited by shares) บรษทจากดโดย
หลกประกน (Companies limited by guarantee) บรษทจากดโดยหนและหลกประกน (Companies
limited by shares and guarantee) และบรษทไมจากด (Unlimited Company)
4) บรษทมหาชน (Public Company หรอ Berhad) ตองจดทะเบยนภายใตกฎหมายบรษท
(The Companies Act) เชนเดยวกบบรษทเอกชน บรษทมหาชนสามารถจดตงไดท งในรปแบบบรษท
จากดและไมจากด บรษทมหาชนสามารถออกหนและโอนใหสาธารณชนได และตองมผถอหนอยางนอย
7 คน ผถอหนตองมสญชาตบรไนฯ หรอมถนพานกในประเทศบรไนฯ อนญาตใหบรษทลก (Subsidiary
14
http://www.onebrunei.com/setupcompany/cl6.htm 15
http://www.worldstatesmen.org/Brunei1984.PDF
78
company) สามารถถอหนของบรษทแม (Parent company) ได ทงน กงหนงของกรรมการบรษท
(directors) ตองมสญชาตบรไนฯ หรอมถนพานกดงเดม (ordinary resident) ในประเทศบรไน
บรษทมหาชนตองปฏบตตามเงอนไขตอไปน ตองแตงตงผตรวจสอบบญชทจดทะเบยนใน
ประเทศบรไนฯ ยนขอมลรายงานทางการเงนทกปตอ Economic Planning Unit กระทรวงการคลง
กรอกขอมลผลตอบแทนประจาปยนตอ The Registrar of Companies and Business Names
5) สาขาของบรษทตางชาต (Branch of Foreign Company): บรษทตางชาตทตองการจะ
จดตงธรกจในประเทศบรไนฯ แตไมไดจดตงเปนบรษททองถน (local company) จะตองจดทะเบยนเปน
สาขาของบรษทตางชาต การจดตงสาขาของบรษทตางชาตเปนไปตามเงอนไขทกาหนดไวใน
Companies Act สาขาของบรษทตางชาตตองมสานกงานจดทะเบยนในประเทศบรไนฯ และตองแตงตง
ตวแทนทองถนหนงคน (local agent) สาขาของบรษทตางชาตจะตองแจงขอมลการเงนของสานกงาน
ใหญ (head office) ตอ The Registrar of Companies and Business Names ทกป และตองเตรยม
ขอมลทางบญชของตนเพอใชสาหรบคานวณภาษดวย
ทกรปแบบธรกจจะตองจดทะเบยนและขออนมตการตงชอกจการจากหนวยงานทเรยกวา The
Registrar of Companies and Business Names
5.1.2 กฎระเบยบการจางงานคนตางชาต
นโยบายดานแรงงานของบรไนฯ คอนขางยดหยน เนองจากบรไนเปนประเทศทมประชากร
นอย จงตองพงพาแรงงานตางชาตท งในภาคเศรษฐกจและอตสาหกรรมเปนจานวนมาก แรงงานสวน
ใหญมาจากประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส มาเลเซย ไทย อนเดย และบงคลาเทศ แรงงานตางชาตม
สดสวนประมาณ 1 ใน 3 ของกาลงแรงงานทงหมด ซงบรไนฯ มการวางแผนไวลวงหนาวาจะจางแรงงาน
ตางชาตไมเกนสดสวนทกาหนดไว เพอเปดโอกาสใหคนในชาตมงานทา
แรงงานตางชาตทกคนตองขอใบอนญาตทางาน ซงใบอนญาตทางานมอาย 2 ป โดยตองยน
ขอใบอนญาตจากกรมแรงงาน (Labour Department) เพอขอใบอนญาตแรงงาน (labour license)
หลงจากทกรมแรงงานเหนชอบแลว กรมตรวจคนเขาเมอง (Immigration Department) จงจะอนญาตให
แรงงานตางชาตเขามาในประเทศบรไนฯ ทงน แรงงานตางชาตจะตองวางเงนคาประกนกบกรมแรงงาน
โดยวางเปนเงนสดหรอหนงสอคาประกนจากธนาคาร ในจานวนทเพยงพอสาหรบคาตวเครองบนเทยว
เดยวเพอกลบประเทศของตน บรไนฯ ไมไดกาหนดอตราคาจางข นตา คาจางในแตละสาขาอาชพเปนไป
ตามกลไกตลาด โดยในชวงหลายปทผานมายงคงอตราเดม คอ คาจางแรงงานไรฝมอวนละ 18 เหรยญ
บรไนฯ และแรงงานกงฝมอวนละ 20 - 23 เหรยญบรไนฯ
79
กรมแรงงาน เปนหนวยงานทบรหารการจางแรงงานตางชาต โดยมการกาหนดเงอนไขจานวน
ตาแหนง และสญชาตแรงงานตางชาตโดยรวม (Labour Quota) ใหนายจางแตละรายพจารณาใน
รายละเอยดวาจะจางแรงงานตางชาตในแตละตาแหนงจานวนเทาใดตามโควตาทไดรบอนญาต ทงน
นายจางสวนใหญจะจางแรงงานจากประเทศตางๆ ในอตราสวนทใกลเคยงกน เพอปองกนการรวมตว
เพอตอรองเรยกรองผลประโยชน
5.1.3 กฎระเบยบเกยวกบบรการขนสงและโลจสตกส
บรไนฯ มกฎหมายทเกยวของกบการขนสงและโลจสตกส ประกอบดวย กฎหมายพาณชยนาว
กฎหมายกาหนดขอบเขตอานาจของของศาลสง กฎหมายอาณาเขตทางนาของบรไนฯ กฎหมายการ
เดนอากาศ กฎหมายคาธรรมเนยมการใหบรการผโดยสารสนามบน และกฎหมายการจรจรบนถนน สรป
สาระสาคญ ดงน
กฎหมายพาณชยนาว (Merchant Shipping Order, 2002) 1 5
16 กาหนดกฎเกณฑสาหรบการ
จดทะเบยนเรอภายใตธงชาตบรไนฯ การใหใบอนญาตเรอทปฏบตการในนานนาบรไนฯ และความ
ปลอดภยทางทะเล เรอทกลาทปฏบตการในนานนาบรไนฯ ไมวาจะเปนเจาของโดยคนสญชาตบรไนฯ
ทงหมด หรอเปนเจาของโดยบรษททจดตงในประเทศบรไนฯ จะตองจดทะเบยนหรอไดรบใบอนญาตจาก
นายทะเบยนเรอบรไนฯ (Registrar of Brunei Ships) ภายใตกรมการเดนเรอ (Marine Department) ซง
การจดทะเบยนจะตองมหลกฐานตางๆ เชน เอกสารยนยนความเปนเจาของเรอ รายละเอยดทางเทคนค
ของเรอ รวมทงรายละเอยดของผจดการ ซงตองมถนพานกในประเทศบรไนฯ นอกจากน ยงกาหนดให
จานวนรอยละของกะลาสทไดรบการจางเปนลกเรอในเรอแตละลาตองเปนคนชาตบรไนฯ ซงอาจกาหนด
กฎโดยรฐมนตร16
17
กฎหมายกาหนดขอบเขตอานาจของของศาลสง (Admiralty Jurisdiction Act, Chapter
179)18
มวตถประสงคเพอกาหนดขอบเขตอานาจของของศาลสง ในการรบฟงและตดสนคดขอเรยกรอง
เกยวกบเรอ เชน เรองการเปนเจาหรอหนสวน ปญหาเกยวกบการเปนเจาของรวม การจางงาน ความ
เสยหายทเกดจากเรอ ความเสยหายทเรอไดรบ ความเสยหายเกยวกบชวตและความปลอดภยของ
บคคลอนเกดจากขอบกพรองของเรอ ความเสยหายตอสนคาทบรรทกในเรอ ปญหาเกยวกบขอตกลงใน
การใชเรอหรอเชาเรอเพอขนสงสนคา เปนตน
16
http://www.agc.gov.bn:81/images/LOB/Order/MNOP/Merchant%20Shipping%20Order,%202002.pdf 17
Brunei-Japan Economic Partnership Agreement (BJEPA) Trade in Services, June 2010 18
http://www.agc.gov.bn:81/index.php?option=com_content&view=article&id=104:laws-of-brunei-a&catid=53:a
80
กฎหมายอาณาเขตทางนาของบรไนฯ (Territorial Water of Brunet Act, Chapter 138)19
กาหนดทะเลอาณาเขตของประเทศบรไนฯ ซงมระยะทาง 12 ไมลทะเล ทงนการวดใหเปนไปตาม
กฎหมายระหวางประเทศ และหากพระราชาธบดเหนความจาเปนอาจใหมการเผยแพรแผนทมาตราสวน
ใหญแสดงจดนาลงตาสด (low water marks) ลงในราชกจจานเบกษา
กฎหมายการจราจรบนถนน (Road Traffic Act, Chapter 68)20
ภายใตกฎหมายการจราจรบนถนน และกฎกระทรวงวาดวยการจรจาจรบนถนน (1955)
กาหนดวาบคคลธรรมดาทตองการใหบรการขนสงผโดยสาร ขนสงสนคา ลากจง บารงและรกษาอปกรณ
ขนสงทางถนนจะตองไดรบใบอนญาตจากสานกงานใบขบขของบรไน (The Brunei Motor Transport
Licensing Authority) และตองพานกในประเทศบรไน 20
21
มบทบญญตเกยวกบ
ยานพาหนะสาหรบใหบรการสาธารณะและแฟรนไชส (Public Service Vehicle and Franchises) โดย
กาหนดใหมการจดตงหนวยงานทมอานาจหนาทในการออกใบอนญาตการขนสงโดยรถยนต (Motor
Transport Licensing Authority) ใบอนญาตสาหรบยานพาหนะทใชในการใหบรการสาธารณะจะม
ระยะเวลา 1 ป สาหรบยานพาหนะทใหบรการชวคราว ใบอนญาตจะมระยะเวลา 3 เดอน เทานน (เชน
ธรกจทเปนไปตามชวงฤดกาล การปฏบตงานบางชนเปนการเฉพาะ) หามการโอนใบอนญาตและ
ใบอนญาตแฟรนไชส ทงน การอนญาตแฟรนไชสจะใหไมเกน 7 ป นอกจากบทบญญตเกยวกบการ
ใหบรการสาธารณะแลว ยงมบทบญญตอนๆ ทสาคญ ไดแก การจดทะเบยนและการออกใบอนญาต
ยานพาหนะ ใบอนญาตขบข การกระทาผดทางจราจร การระงบหรอยกเลกใบขบข เปนตน
กฎหมายการเดนอากาศ (Air Navigation Act, Chapter 113) 21
22 เปนกฎหมายทใหอานาจใน
การออกกฎระเบยบกากบดแลเพอวตถประสงคของการเดนอากาศและสนามบน ภายใตกฎหมายการ
เดนอากาศมการออกกฎหมายรองหลายฉบบ เชน การควบคมการจราจรทางอากาศ การกาหนด
คาธรรมเนยมสนามบน ขอจากดในการบน การจดทะเบยนอากาศยาน การขนสงทางอากาศและการบน
เพอการพาณชย เปนตน สาหรบการขนสงทางอากาศและการบนพาณชย กฎหมายกาหนดวาอากาศ
ยานทใชในประเทศบรไนฯ ตองไดรบใบอนญาตจากรฐมนตร ทงน รฐมนตรอาจกาหนดเงอนไขสาหรบ
ใบอนญาตใดๆ ตามทเหนเหมาะสมโดยคานงถงสถานการณของการขออนญาตดงกลาว
คาสงการบนพลเรอน (Civil Aviation Order, 2006) ใน Part IV มาตรา 25 กาหนดใหผ
ใหบรการดานการขนสงทางอากาศจะตองสมครขอรบใบอนญาตประกอบธรกจและจะตองจดตงธรกจใน
19
faolex.fao.org/docs/texts/bru30627.doc 20
http://www.bruneiresources.com/bruneigazettes.html 21
Brunei-Japan Economic Partnership Agreement (BJEPA) Trade in Services, June 2010 22
http://www.agc.gov.bn:81/index.php?option=com_content&view=article&id=61&Itemid=165
81
ประเทศบรไน ในรปแบบนตบคคล และใน Part III ของคาส งกาหนดใหเครองบนทจดทะเบยนในประเทศ
บรไนตองมสญชาตบรไน22
23
กฎหมายคาธรรมเนยมการใหบรการผโดยสารสนามบน (Airport Passenger Service
Charge Act, Chapter 188)24
กาหนดคาธรรมเนยมสาหรบการใชสนามบน และบรเวณภาคพนดนท
เปนเจาของหรอจดการโดยรฐบาล และกาหนดผทไดรบยกเวนจากคาธรรมเนยม (เชน ลกเรอของสาย
การบน ผโดยสารเครองบนของกองทพบรไนฯ ผโดยสารเครองบนของกองทพองกฤษ นกการทต ทารก
อายตากวา 2 ป เปนตน)
5.2 กมพชา
5.2.1 กฎระเบยบการลงทนของตางชาต
เนองจากเปนประเทศทตองพงพาความชวยเหลอจากตางประเทศเปนอยางมาก รฐบาล
กมพชาตระหนกถงความจาเปนของการพฒนาเศรษฐกจโดยการลงทนจากภาคเอกชน และในป ค.ศ.
1994 กฎหมายการลงทนของกมพชา (Law on Investment of the Kingdom of Cambodia, 1994)25
ไดมผลใชบงคบ โดยมวตถประสงคเพอปรบปรงระบอบการลงทนของกมพชาใหมประสทธภาพ และให
สทธประโยชนเพอดงดดการลงทนจากภาคเอกชน ตอมาในป ค.ศ. 2003 กมพชาไดออกกฎหมายแกไข
กฎหมายการลงทน (Law on the Amendment of the Law on Investment, 2003)26
เพอปรบปรง
กระบวนการการลงทนใหสะดวกมากยงขน
กฎหมายการลงทนกาหนดใหมคณะมนตรวาดวยการพฒนาแหงกมพชา (The Council for
the Development of Cambodia: CDC) เปนองคกรทใหบรการเบดเสรจจดเดยว (one-stop service
organization) สาหรบการลงทนในกมพชา มหนาทรบผดชอบการฟนฟ การพฒนา และตรวจตรา
กจกรรมการลงทน รวมทงพจารณาตดสนเกยวกบกจกรรมโครงการการลงทน CDC ประกอบดวย
คณะกรรมการดาเนนการ 2 คณะ ไดแก คณะกรรมการวาดวยการฟนฟแหงกมพชา (The Cambodian
Rehabilitation and Development Board: CRDB) และคณะกรรมการการลงทน (The Cambodian
Investment Board: CIB) กฎหมายครอบคลมการลงทนทกโครงการทมคณสมบตตามทกาหนด
(Qualified Investment Projects: QIP) ซงโครงการ QIP หมายถง โครงการลงทนทไดรบ Final
23
Brunei-Japan Economic Partnership Agreement (BJEPA) Trade in Services, June 2010 24
http://www.agc.gov.bn:81/index.php?option=com_content&view=article&id=61&Itemid=165 25
http://www.kambodscha-botschaft.de/investment.html 26
http://cb2.mofcom.gov.cn/aarticle/lawsofhostcountry/investmenthost/200612/20061203917970.html
82
Registration Certificate จาก CDC และเฉพาะโครงการ QIP เทานน ทจะไดรบประโยชนตาม
บทบญญตในกฎหมายน
ภายใน 3 วนทาการ หลงจากท CDC ไดรบคาขออนมตการลงทน ในกรณทไดรบเอกสาร
ครบถวน และโครงการลงทนทขออนมตไมอยภายใตรายการขอสงวน26
27 (Negative List) ตามทกฎหมาย
ยอยดานการลงทน (Investment Sub-decree No.111)28
กาหนด CDC จะตองออกใบรบรองการจด
ทะเบยนชวคราว (Conditional Registration Certificate: CRC) ใหกบผขออนมตการลงทน ในกรณท
เอกสารไมครบถวน CDC จะตองออก Letter of Non-Compliance เพอระบเหตผลทไมรบคาขออนมต
พรอมทงแจงใหทราบถงขอมลหรอเอกสารเพมเตมทตองใชเพอจะไดรบ CRC หากภายใน 3 วนทาการ
CDC ไมดาเนนการใดๆ จะถอวาไดออก CRC โดยอตโนมต ทงน CDC มหนาทตองตดตอหนวยงานท
เกยวของตางๆ เพอขอใบอนญาตทงหมด โดยดาเนนการในนามของผขออนมตการลงทน
ทกหนวยงานราชการทมหนาทอนมต อนญาต หรอจดทะเบยน ตามทระบอยใน CRC ม
หนาทตองออกเอกสารไมชากวา 28 วนทาการ หลงจากวนทมการออก CRC หากหนวยงานใดไม
ดาเนนการตามระยะเวลาทกาหนดโดยไมมเหตอนควร จะตองถกลงโทษตามกฎหมาย และ CDC
จะตองออก Final Registration Certificate ภายใน 28 วน หลงจากวนทออก CRC และวนทออก Final
Registration Certificate ถอเปนวนทโครงการ QIP เรมตน
สทธประโยชนสาคญของโครงการ QIP คอไดรบยกเวนภาษศลกากร และภาษอนๆ เชน ภาษ
เงนไดนตบคคลธรรมาดา และภาษกาไร ตามระยะเวลาทกฎหมายกาหนด อยางไรกตาม หลงจากสนสด
ชวงเวลาทไดรบสทธประโยชนทางภาษแลว นกลงทนตองเสยภาษในอตรารอยละ 20 สาหรบโครงการ
ลงทนทวไป และรอยละ 30 สาหรบโครงการผลตนามนและกาซธรรมชาต รวมทงการสารวจ
ทรพยากรธรรมชาต เชน ปาไม ทองคา อญมณมคา ฯลฯ ตามทกฎหมายภาษฉบบใหม (Law on the
Amendment to the Taxation of the Kingdom of Cambodia, 2003)29
กาหนด
กฎหมายการลงทนกาหนดไมใหมการเลอกปฏบตระหวางนกลงทนตางชาตและนกลงทน
กมพชา ยกเวน เรองการเปนเจาของทดน ซงกฎหมายกาหนดวาการเปนเจาของทดนเพอวตถประสงค
ในการดาเนนโครงการ QIP จะอนญาตเฉพาะบคคลธรรมดาทมสญชาตกมพชา หรอนตบคคลกมพชา
27
รายการขอสงวนแบงกจกรรมการลงทนเปน 3 ประเภท ไดแก 1) กจกรรมทหามโดยกฎหมาย (เชน การผลตสารเสพตด การผลต
สารเคมเปนพษ/ยาฆาแมลง การผลตพลงงานไฟฟาจากของเสยนาเขาจากตางประเทศ) 2) กจกรรมทไมไดรบสทธประโยชนตาม
กฎหมายการลงทน (เชน บรการจดจาหนายและรานปลอดภาษ การขนสงตางๆ ไมรวมการขนสงทางราง บรการการเงน บรการ
วชาชพ รานอาหาร/บนเทงทอยนอกบรเวณโรงแรมมาตรฐานสากล ธรกจการพนน) 3) กจกรรมทมลกษณะเฉพาะทจะไดรบยกเวน
ภาษศลกากร แตไมไดรบยกเวนภาษกาไร (ไดแก บรการโทรคมนาคมพนฐาน การสารวจและใหบรการเกยวกบกาซ/นามน/เหมองแร) 28
http://www.jica.go.jp/cambodia/english/office/topics/pdf/15_Appendix-3.pdf 29
http://www.boi.go.th/thai/clmv/Back_up/2010_cambodia/2010_cam_4_3.html
83
(Cambodia entities) เทานน อยางไรกด ตางชาตสามารถทาสญญาเชาทดนเปนระยะยาว หรอระยะสน
ซงสามารถตออายได ในเรองของสดสวนการถอหน กฎหมายการลงทนไมมขอจากดการถอหนของ
ตางชาต
นกลงทนตางชาตสามารถเขาไปลงทนในประเทศกมพชาไดในรปแบบการลงทน ดงน
- การถอหนโดยตางชาตท งหมด ซงบรษททจดทะเบยนตองมเงนทนจดทะเบยนขนตา 1,000
เหรยญสหรฐฯ แตสาหรบกจการบางประเภท เชน ธนาคารพาณชยตองมทนจดทะเบยนไมตากวา 13
ลานเหรยญสหรฐฯ และบรษทประกนภยตองมทนจดทะเบยนไมตากวา 7 ลานเหรยญสหรฐฯ หลงจาก
ยนจดทะเบยนจดตงบรษทแลว บรษทฯ ตองยนรายงานทกเดอน แมจะไมประกอบการ
- การรวมทน (Joint venture: JV) หมายถง กจการรวมทนทกอตงขนใหม ซงจะเปนการ
ลงทนรวมกบภาครฐหรอภาคเอกชนกได แตตองมบคคลสญชาตกมพชารวมถอหนรอยละ 51 ขนไป
โดยการรวมทนในลกษณะ JV นสามารถนาทดนเครองจกรกลและอปกรณ สนทรพยอน ๆ มาประเมน
เปนทนของโครงการได
- Build-Operator-Transfer (BOT) หมายถง กจการทไดรบสมปทานจากรฐในการลงทน
บรหารจดการ และเกบผลประโยชนจากการดาเนนการดานสาธารณปโภค โดยระยะเวลาสงสดครงละไม
เกน 30 ป (สามารถขยายเวลาไดตามเงอนไข/ขอกาหนดในสญญาสมปทาน) และสงมอบสาธารณปโภค
ทงหมดในสภาพดใหกบรฐหรอหนวยงานทใหสญญา โดยไมคดมลคาในวนสนสดสญญา
- สญญาความรวมมอทางธรกจ (Business Cooperation Contract: BCC) หมายถง การ
ลงทนทนกลงทนไดทาสญญาดาเนนกจการกบหนวยงานภาครฐของกมพชา และตกลงจะแบงปนผล
กาไรระหวางกน โดยไมมการกอตงนตบคคลขนใหม
5.2.2 กฎระเบยบการจางงานคนตางชาต
กฎหมายการลงทนมขอกาหนดวา นกลงทนจะไดรบอนญาตใหจางลกจางชาวตางชาตได
ตอเมอ
- ไมมคนกมพชาทมคณสมบตและทกษะตามทตองการ ในกรณนนกลงทนจะตองยนเอกสาร
ตางๆ ของลกจาง เชน พาสปอรต ประกาศนยบตร ปรญญา และประวตบคคล เสนอ CDC เพอพจารณา
- มจดหมายยนยนความจาเปนในการจางลกจางชาวตางชาต โดยนกลงทนจะตองไดรบ
อนมตและอนญาตจากกระทรวงการสงคม แรงงาน การฝกอบรม และฟนฟเยาวชน (Ministry of Social
Affairs, Labor, Vocational Training and Youth Rehabilitation: MoSALVY)
- ลกจางชาวตางชาตจะตองมใบอนญาตทางานออกโดย MoSALVY จงจะทางานได
นกลงทนมพนธกรณตามกฎหมายการลงทน ในการใหการอบรมทสอดคลองและพอเพยงกบ
พนกงานชาวกมพชา รวมทงสงเสรมใหพนกงานชาวกมพชาไดรบตาแหนงในระดบสง
84
5.2.3 กฎระเบยบเกยวกบบรการขนสงและโลจสตกส
กมพชามกฎหมายทเกยวของกบการขนสงและโลจสตกส ประกอบดวย กฎหมายการจราจร
ทางบก และกฎหมายการบนพลเรอน สรปสาระสาคญ ดงน
กฎหมายการจราจรทางบก ค.ศ. 2006 (Cambodian Land Traffic Law, 2006)30
ม
วตถประสงคเพอรกษาความเปนระเบยบและความสงบของการจราจรบนถนนสาธารณะในประเทศ
กมพชา คมครองชวตมนษย สตว และสงแวดลอม บรรเทาผลกระทบตอสขภาพมนษยและการสญเสย
ทรพยสนของทางการ และปองกนการกระทาผดในการใชถนน โดยมขอกาหนดเกยวกบสญญาณจราจร
ผขบข การใชไฟและแตร ขอกาหนดสาหรบคนเดนเทาและผทใชสตวเปนพาหนะ การปฏบตเมอเกด
อบตเหตทางจราจร ประเภทของใบอนญาตขบข รวมทงกาหนดเงอนไขสาหรบบรษทขนสงในประเทศ
หรอขามแดน ซงจะตองไดรบอนญาตจากกระทรวงสาธารณการและขนสง (Ministry of Public Works
and Transport)
กฎหมายการบนพลเรอน ค.ศ. 2008 (Law on Civil Aviation of the Kingdom of
Cambodia, 2008)31
กาหนดไวเพอรกษาความมนคงของการดาเนนการบนพลเรอนในประเทศกมพชา
ดแลบรการจราจรทางอากาศและกากบการดาเนนการอตสาหกรรมทางอากาศและสนามบน เนอหา
สาระสาคญของกฎหมายฉบบน คอ เครองบนพลเรอน หรอการดาเนนการทเกยวของกบการบนตอง
ไดรบใบอนญาตจากสานกเลขาธการรฐของการบนพลเรอน เครองบนสญชาตตางประเทศจะตองไดรบ
ใบอนญาตโดยจะตองเปนไปตามสนธสญญาระหวางประเทศหรอความตกลงทประเทศกมพชาเปนภาค
กจการการขนสงทางอากาศ (หมายถงการขนสงทางอากาศชาตกมพชาหรอการขนสงทางอากาศ
ตางชาต) จะตองพจารณาจางคนชาตกมพชาเปนลาดบแรก
5.3 อนโดนเซย
5.3.1 กฎระเบยบการลงทนของตางชาต
การลงทนโดยตรงของตางชาตในอนโดนเซย อาจอยในรปแบบการรวมทน (Joint Venture)
หรอตางชาตลงทนทงหมด (Straight Investment) ในกรณทเปน Straight Investment เมอครบ 15 ป
นบจากทมการลงทนแลว จะตองขายกจการบางสวน (Divestment) ใหกบคนอนโดนเซยอยางนอยรอย
ละ 5 ของสดสวนการถอหนในบรษท
30
http://www.interior.gov.kh/uploads/files/Traffic_law_eng.pdf 31
http://www.civilaviation.gov.kh/aviation_law.htm
85
รฐธรรมนญฉบบป ค.ศ. 1945 3 1
32 มาตรา 33 เศรษฐกจแหงชาตและสวสดการสงคม (The
National Economy and Social Welfare) กาหนดใหระบบเศรษฐกจของประเทศมโครงสรางอยบน
พนฐานของระบบครอบครว และระบวาสาขาการผลตทสาคญตอประเทศและกระทบตอชวตของ
ประชาชนตองอยภายใตอานาจแหงรฐ นอกจากมกฎหมายรฐธรรมนญเปนพนฐานแลว อนโดนเซยม
กฎหมายสาคญทเกยวของกบการลงทนอก 2 ฉบบ คอ กฎหมายการลงทนป ค.ศ. 2007 (Investment
Law No.25 of 2007) 3 2
33 และระเบยบของรฐวาดวยการลงทนโดยตรงของตางชาต (Foreign Direct
Investment Government Regulation No. 20 of 1994)
ระเบยบของรฐวาดวยการลงทนโดยตรงจากตางชาต (Government Regulation No. 20 of
1994)34
กาหนดใหการลงทนโดยตรงของตางชาต (Foreign Direct Investment: FDI) ตองอยในรปแบบ
บรษทจากด (Limited Liability Company) ภายใตกฎหมายอนโดนเซย และมทต งในประเทศอนโดนเซย
ใบอนญาตลงทน (Business License) จะใหเปนระยะเวลา 30 ป และอาจไดรบการตออาย ขนอยกบการ
พจารณาของรฐมนตรดานการลงทน และคณะกรรมการประสานการลงทนแหงอนโดนเซย (Indonesia
Investment Coordinating Board หรอ Badan Koordinasi Penanaman Modal: BKPM)
กฎหมายการลงทนป ค.ศ. 2007 มผลใชบงคบเมอวนท 26 เมษายน ค.ศ. 2007 กฎหมาย
ฉบบน มวตถประสงคเพอทาใหการลงทนในประเทศอนโดนเซยมความนาดงดดสาหรบการลงทนจาก
ตางชาตโดยอนญาตใหสามารถดาเนนการได 2 รปแบบ ไดแก การตงบรษทตวแทน (Representative
Office : RO) และการลงทนของบรษทตางประเทศ ทงการผลต การคา บรการและธรกจอนๆ
(Penanaman Modal Asing : PMA) ซงอาจเปนบคคลธรรมดาหรอนตบคคล (Perseroan Terbatas:
PT) หรอการรวมทน (Joint venture) ทงน กฎหมายกาหนดเรองการถอหน (Share ownership) วา การ
รวมทนจะตองมหนสวนอนโดนเซยอยางนอยรอยละ 5 ของทนจดทะเบยนชาระแลวทงหมดของบรษท
ในบางกจกรรมตางชาตสามารถถอหนในนตบคคลไดทงหมด อยางไรกตาม เมอจดตงตาม PT PMA
แลว ตางชาตจะตองขายกจการบางสวนใหกบคนอนโดนเซยภายใน 15 ป นบจากทมการลงทน
นอกจากน ภายใตหวขอกจกรรมทางธรกจ (Business Activities) ของกฎหมายดงกลาว มขอกาหนดวา
ตางชาตอาจเขามาประกอบธรกจในกจกรรมทมความสาคญตอรฐและใหบรการสาธารณะได เชน ธรกจ
ทาเรอ ธรกจพลงงานและไฟฟาสาหรบสาธารณชน โทรคมนาคม สายการเดนเรอ สายการบน ธรกจนา
ดม รถไฟสาธารณะ และพลงงานนวเคลยร
การลงทนในอนโดนเซย นกลงทนตางชาตจาเปนตองตรวจสอบรายการขอสงวน (Negative
List) สาหรบการอนญาตใหตางชาตถอหนข นตาในบรษททต งข นในประเทศอนโดนเซยในบางสาขาดวย
32
http://www.indonesia-ottawa.org/indonesia/constitution/fourth_amendment_const.pdf 33
http://www.ina.or.id/inaweb/files/establishment%20of%20foreign%20company%20in%20Indonesia.pdf 34
http://baliwww.com/balibiz/reg20.htm
86
โดยตรวจสอบจากขอบงคบประธานาธบด หมายเลข 36/2010 ไดแก Presidential Regulation of the
Republic of Indonesia No.36 of 2010 on List of Business Fields Closed to Investment and
Business Fields Open with Certain Conditions to Investment (“PR 36”)35
ซงรายการขอสงวนจะม
การทบทวนทก 3 ป นกลงทนตางชาตทตองการลงทนในธรกจ เชน การทาเหมอง การปลกปาลมนามน
ธรกจพลงงาน การทาประมง จะตองไดรบหนงสอแนะนา (Recommendation Letter) จากหนวยงานรฐ
ทกากบดแลอตสาหกรรมนน สวนนกลงทนทตองการลงทนในธรกจ เชน การกระจายสนคา การคาปลก
ตองมใบสมครการเปนหนสวนรวมกบคนอนโดนเซยสาหรบธรกจขนาดกลางและยอม เปนตน
ขนตอนการอนญาตลงทน คณะกรรมการประสานการลงทนแหงอนโดนเซย (BKPM) เปน
หนวยงานกลางทมอานาจในการพจารณาอนญาตการลงทน และตรวจสอบโครงการทไดรบการอนญาต
แลว นกลงทนตางชาตหลงจากทไดรบอนญาตใหลงทน จะตองขออนญาตจดตงบรษทจากด โดยขอ
อนญาตตอรฐมนตรวาการดานกฎหมายและสทธมนษยชน (Ministry of Laws and Human Rights:
MoLHR) โดยหนงในเงอนไขทจะไดรบใบอนญาตจาก MoLHR คอ มการสงหลกฐานวาไดมการลงทน
จรง บรษทมหนาทจดทะเบยนจดตงธรกจกบกรมการคา นอกจากน ตองยนใบสมครการจดตงธรกจตอ
สานกงานเขตทตนจดตงบรษทดวย หลงจากนน ตองขนทะเบยนผเสยภาษกบหนวยงานทเกยวของ
5.3.2 กฎระเบยบการจางงานคนตางชาต
การจางงานคนตางชาตจะไดรบอนญาตตอเมอไมสามารถจางคนอนโดนเซยไดในตาแหนง
ดงกลาว สาหรบบรษททมสดสวนการสงออกอยางนอยรอยละ 85 จะไดสทธประโยชนเกยวกบการจาง
งานคนตางชาต บรษททตองการจางคนตางชาตทางานตองไดรบอนมตจากรฐบาล โดยตองดาเนนการ
ดงน จดเตรยมแผนกาลงคน (Manpower plan approval: RPTK) ยนตอ BKPM เพอแจงเหตผลความ
จาเปน และเมอมแผนกาลงคนทถกตองตามกฎหมาย จงจะสามารถไดรบใบอนญาตทางานใหลกจาง
ชาวตางชาต (Work Permit for Foreign Personnel: IKTA) ได
คณะกรรมการประสานการลงทนระดบจงหวด (Regional Investment Coordinating Board:
BKPMD) จะเปนผออกใบอนญาตทางาน โดยพจารณาจากแผนกาลงคน และเอกสารแนะนา (letter of
recommendation: TA-01) ทออกโดย BKPM การอนญาตอาจมระยะเวลา 1 ป หรอนอยกวา และ
สามารถตออายได ลกจางชาวตางชาตสามารถอยทางานในอนโดนเซยไดนานเทาทกาหนดในแผน
กาลงคน นอกจากน อนโดนเซยมขอกาหนดการจางงานคนตางชาต 1 คน ตอคนอนโดนเซย 3 คน และ
สาหรบบรษททตองการจางงานเกน 10 คน บรษทนนตองมกฎระเบยบของบรษทและลงทะเบยนกบกรม
กาลงคน ถาบรษทไมมสหภาพแรงงานกควรมความตกลงแรงงานรวมกนซงจดทะเบยนตอกรมกาลงคน
35
http://www2.bkpm.go.id/contents/home/
87
5.3.3 กฎระเบยบเกยวกบบรการขนสงและโลจสตกส
อนโดนเซยมกฎหมายทเกยวของกบการขนสงและโลจสตกส ประกอบดวย ขอบงคบ
ประธานาธบด หมายเลข 36/2010 กาหนดรายการธรกจตองหามและธรกจทอนญาตใหลงทนอยางม
เงอนไข กฎหมายการเดนเรอ กฎระเบยบดานความปลอดภยของการบนพลเรอน สรปสาระสาคญ ดงน
ขอบงคบประธานาธบด หมายเลข 36/2010 กาหนดรายการธรกจตองหาม (Business
Field Closed to Investment) และธรกจทอนญาตใหลงทนอยางมเงอนไข (Business Field Open to
Investment with Conditions) ธรกจทอนญาตใหลงทนอยางมเงอนไข เชน ธรกจทสงวนสาหรบวสาหกจ
ขนาดกลางและขนาดยอม (UMK) หรอธรกจทจากดสดสวนการถอหนของตางชาต หรอธรกจทตองม
ใบอนญาตในการจดตงในสถานทจากดหรออนญาตใหดาเนนธรกจในกรณพเศษ ขอบงคบฯ นออก
ประกาศเพอดงดดการลงทนและรองรบการเปดเสรในกรอบอาเซยน
บรการสาขาการขนสงและโลจสตกสเปนธรกจทอยท งในบญชธรกจตองหาม (List I) และธรกจ
ทอนญาตใหลงทนอยางมเงอนไข (List II) คอ
รายการ เงอนไข/ขอจากด
List I รายการตอไปนไมใหมการลงทน (Business Fields Closed to Investment)
1) กจกรรมการดาเนนการและการปฏบตในสถานทางถนน (Land Terminals)
2) กจกรรมการปฏบตในการชง ตวง วด (Weight Stations)
3) กจกรรมการปฏบตการทดสอบประเภทของพาหนะ (Motor Vehicle Type Tests)
4) กจกรรมการปฏบตการทดสอบเปนคาบของพาหนะ (Motor Vehicle Periodic Tests)
5) กจกรรมดานโทรคมนาคม/การสนบสนนสาหรบการเดนเรอ
6) ระบบขอมลการจราจรทางเรอ
7) บรการแนะแนวการจราจรทางอากาศ
List II ธรกจทอนญาตใหลงทนอยางมเงอนไข (Business Field Open to Investment with
Conditions, to Investment)
รายการธรกจตอไปน อนญาตใหตางชาตถอหนไดไมเกน 49%
1) บรการขนสงโดยตคอนเทนเนอร (Container Transportation)
2) บรการขนสงสนคาทวไป (General Cargos Transportation)
3) บรการขนสงสนคาอนตราย (Dangerous Cargo Transportation)
4) บรการขนสงสนคาเฉพาะ (Specific-Cargos Transport Services)
5) บรการขนสงอปกรณเครองจกรขนาดใหญ (Heavy Equipment Transport Services)
6) บรการขนสงทางทะเล
88
รายการ เงอนไข/ขอจากด
- ทงในประเทศและระหวางประเทศ
7) เรอขามฟาก
8) การขนสงโดยเรอในแมนาและทะเลสาป
9) การอานวยความสะดวกทาเทยบเรอ
10) บรการกเรอและ/หรอการทางานใตนา
11) ธรกจสนบสนนสถาน
12) บรการทาอากาศยาน
13) บรการสนบสนนการขนสงทางอากาศ เชน ระบบการจองตวผานคอมพวเตอร บรการ
ภาคพนดนและการเชาเครองบน
14) การบรการทมใชเพอการพาณชย
15) บรการทเกยวของกบทาอากาศยาน
16) บรการขนสง (Unloading/loading Cargo)
17) บรการการจดการขนสง
18) บรการขนสนคาทางเครองบน (Airplane Cargo Services)
19) ตวแทนขายทวไปสาหรบบรษทขนสงทางอากาศของตางชาต
20) การขนสงทางอากาศเพอการพาณชย (ผเปนเจาของทนในประเทศตองมจานวน
มากกวาคนทเปนเจาของทนตางชาต)
1) บรการขนสงระหวางประเทศ (ไมรวมการเดนเรอภายในประเทศ) คอ การขนสง
ผโดยสารระหวางประเทศ และการขนสงสนคาระหวางประเทศ
รายการธรกจตอไปน อนญาตใหตางชาตทมาจากประเทศอาเซยนไดลงทน 60% ของทน
ทงหมด
2) บรการขนสง (Unloading/loading Cargo)
1) บรการขามอาว
รายการธรกจตอไปน ทกาหนดเงอนไขการลงทนอน ไดแก ตองรวมทนกบบรษททกาหนด
โดยรฐบาล
2) บรการอาวในแมนาและทะเลสาป
รายการธรกจตอไปน กาหนดให 100% เปนทนในประเทศ
1) การขนสงผโดยสารทางบก
(100% local capital)
2) การขนสงผโดยสารทางเรอ
กฎหมายการเดนเรอ ในป ค.ศ. 2008 ไดมการแกไขกฎหมายการเดนเรอ เรยกวา The
2008 Shipping Law36
36
http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNADN188.pdf
(กฎหมายเดมคอ The 1992 Shipping Law) ทไดปฏรประบบทาเรออนโดนเซย
89
กฎหมายใหมนไดยกเลกการผกขาดการดาเนนงานทาเรอโดยรฐฯ โดยเปดเสรใหภาคเอกชนเขามา
ดาเนนการทาเรอได และมความชดเจนระหวางผดาเนนการ (operator) และผกากบดแลกฎหมาย
(regulator) กฎหมายการเดนเรอ ป ค.ศ. 2008 น ครอบคลมถงกฎหมายดานการขนสงสนคา การ
เดนเรอ การคมครองสงแวดลอม สวสดการกะลาส อนตรายจากการเดนเรอ การพฒนาทรพยากรบคคล
ประเทศอนโดนเซยมการเปดเสรดานการลงทนโดยใช ขอบงคบประธานาธบด หมายเลข
36/2010 เปดเสรแบบ Negative Investment List (DNI) คอ การเปดเสรทกธรกจยกเวนบางธรกจทระบไว
ใน Negative Investment List ซงเปนธรกจทเปดตลาดอยางมขอจากดการลงทนของคนตางชาตและ/หรอ
นกลงทนรายใหญ ดงนน สาขาทอยใน Negative Investment List มเงอนไขการเปดตลาดทเกยวของกบ
สาขาโลจสตกส ดงน สาขาการขนสง กาหนดใหตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49 ของการลงทนทงหมด
ทงในธรกจการขนสงทางบก ทางทะเล และทางอากาศ ดงนน การใหบรการทาเรอจงจากดการลงทนของ
คนตางดาวไวทรอยละ 49 ของการลงทนทงหมด ทงน กจกรรมในทาเรอ รวมถง การขนยายสงของขน-ลง
เรอ การดาเนนการโยงเรอ สถานเกบสนคาทงแบบของเหลวและแหง ทาเทยบเรอ เปนตน
กฎระเบยบดานความปลอดภยของการบนพลเรอน ค.ศ. 2009 (Civil Aviation Safety
Regulations Part 47, 2009)37
1) ตองไมจดทะเบยนในประเทศอน และ
มขอกาหนดวาการจดทะเบยนอากาศยานเพอการพาณชยตองยนตอ
อธบดกรมการบนพลเรอน โดยตองมคณสมบตดงน
2) เจาของอากาศยานเปนพลเมองอนโดนเซยหรอเปนนตบคคลอนโดนเซย หรอ
3) เจาของอากาศยานเปนพลเมองตางชาตหรอนตบคคลตางชาต และดาเนนการโดย
พลเมองอนโดนเซยหรอนตบคคลอนโดนเซย โดยตองดาเนนการรวมกนอยางตอเนองอยางนอยเปน
เวลา 2 ป ขนอยกบความตกลงหรอสญญา หรอ
4) เจาของอากาศยานเปนหนวยงานภาครฐหรอภาครฐสวนภมภาค (Regional Government)
และอากาศยานนนไมไดถกใชสาหรบงานราชการ หรอ
5) เจาของอากาศยานเปนพลเมองตางชาตหรอนตบคคลตางชาตซงอากาศยานเปน
กรรมสทธของนตบคคลอนโดนเซยเปนไปตามความตกลงหรอสญญาทกฎหมายกาหนดโดยภาคเพอ
ประโยชนในการเกบ การเชา และ/หรอการพาณชย
6) หนาทและหนสนภายใตกฎหมายของอนโดนเซยเปนไปตามกฎหมายการนาเขาเครองบน
ประเทศอนโดนเซย
7) การประกนภยทงหมดทกาหนดโดยขอ 62 ของ Aviation Act No. 1 ป ค.ศ. 2009 ตอง
ครอบคลมทงหมด
ผสมครทตองการจดทะเบยนอากาศยานตองเปนพลเมองอนโดนเซยหรอนตบคคลภายใต
กฎหมายอนโดนเซย
37
http://hubud.dephub.go.id/?en+regulasi_km+detail+%7BJUM%7D&page=2
90
5.4 สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว
5.4.1 กฎระเบยบการลงทนของตางชาต
กฎหมายการสงเสรมการลงทนของตางชาต (Law on the Promotion of Foreign Investment
No.11/NA, Date 22 October 2004)38
อนญาตใหตางชาตสามารถลงทนไดในทกสาขาธรกจ ยกเวน ท
ธรกจทกอใหเกดความเสยหายตอความมนคงปลอดภยของประเทศ สงผลเสยตอสงแวดลอมทงใน
ปจจบนและระยะยาว หรอสงผลเสยตอสขภาพหรอขนบธรรมเนยมประเพณ
นกลงทนตางชาตสามารถลงทนในลาวไดในรปแบบตอไปน
1. สญญาความรวมมอทางธรกจ (Business Cooperation by contract) หมายถง การทา
ธรกจระหวางนตบคคลลาวและนตบคคลตางชาต โดยไมมการจดตงนตบคคล (juristic entity) ในลาว
เงอนไขตางๆ ของสญญาจะระบอยในเอกสารสญญา
2. การรวมลงทนกบนกลงทนลาวหนงคนหรอมากกวา (joint venture between foreign and
domestic investors) หมายถง วสาหกจทจดทะเบยนจดตงภายใตกฎหมายลาว เปนเจาของรวมกนโดย
นกลงทนลาวและนกลงทนตางชาต เงอนไขตางๆ จะระบอยในขอตกลงระหวางสองฝายและในขอบงคบ
บรษท ทงน นกลงทนตางชาตตองมสดสวนการลงทนอยางนอยรอยละ 30 ของทนจดทะเบยน
3. วสาหกจทตางชาตเปนเจาของทงหมด (100% foreign-owned enterprise) สามารถจดตง
เปนนตบคคลใหม หรอเปนสาขาของนตบคคลตางชาต
นตบคคลทจดตงภายใตกฎหมายตางชาต สามารถจดตงสานกงานตวแทน (Representative
Office) ในลาว เพอรวบรวมขอมล ศกษาความเปนไปไดในการลงทนในเวยดนาม ทงน สานกงาน
ตวแทนทจดตงเพอวตถประสงคทางการคาไมอยภายใตกฎหมายฉบบน
พนธกรณทสาคญของนกลงทนตางชาต เชน การจดทาบญชใหสอดคลองกบกฎหมายบญช
บรษท (Enterprise Accounting Law) การจายภาษ การจางลกจางชาวลาวและมการอบรมใหมทกษะ
ความชานาญในระดบสงขน มการถายทอดเทคโนโลยใหลกจางชาวลาว รายงานผลการดาเนนธรกจตอ
คณะกรรมการสงเสรมและจดการการลงทน (Committee for Promotion and Management of
Investment) หรอหนวยงานอนทเกยวของ
ลกจางชาวตางชาตททางานในบรษทตางชาต จะตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาในอตรา
รอยละ 10 ของรายรบทงหมดใหกบรฐบาล ยกเวน ลกจางของประเทศทรฐบาลลาวมความตกลงเรอง
ภาษซอนอย
38
http://www.invest.laopdr.org/investlaw04.pdf
91
ลาวมการแบงเขตสงเสรมการลงทนออกเปน 3 โซน ขนอยกบสภาพภมประเทศ และเงอนไข
ทางเศรษฐกจและสงคม รวมถงโครงสรางพนฐานสาธารณปโภค
- โซน 1: ภเขา พนราบ และทราบสง ทไมมโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจทจะอานวย
ความสะดวกตอการลงทน จะไดรบยกเวนภาษ 7 ป จากนนจะเสยภาษในอตรารอยละ 7
- โซน 2: ภเขา พนราบ และทราบสง มโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจทจะอานวยความ
สะดวกตอการลงทนในระดบหนง จะไดรบยกเวนภาษ 5 ป จากนนจะไดลดหยอนอตราภาษ (รอยละ 15)
ลงเหลอครงหนงเปนเวลา 3 ป และจากนนจะเสยภาษในอตรารอยละ 15
- โซน 3: ภเขา พนราบ และทราบสง มโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจทด ในการสนบสนน
การลงทน จะไดรบยกเวนภาษ 2 ป จากนนจะไดลดหยอนอตราภาษ (รอยละ 20) ลงเหลอครงหนงเปน
เวลา 2 ป และจากนนจะเสยภาษในอตรารอยละ 20
นอกจากน การนาเขาอปกรณ ชนสวน ยานพาหนะ ทใชสาหรบการผลต และวตถดบทหาได
ไมเพยงพอในประเทศลาว จะไดรบการยกเวนภาษ
5.4.2 กฎระเบยบการจางงานคนตางชาต
กฎหมายการสงเสรมการลงทนของตางชาตกาหนดให นกลงทนตางชาตมพนธกรณทจะตอง
ในสทธกบคนลาวกอนในการสรรหาพนกงาน มหนาทอบรมและพฒนาทกษะทางวชาชพ และถายโอน
เทคโนโลยใหลกจางชาวลาว และลกจางทเปนชาวตางชาตในบรษทตางชาตจะตองเสยภาษเงนไดบคคล
ธรรมดาในอตรารอยละ 10 ของรายรบทงหมด ยกเวน ลกจางของบรษทตางชาตทรฐบาลลาวมความ
ตกลงดานภาษซอน (Double Taxation Agreement) ทงนกลงทนและลกจางทเปนชาวตางชาตจะตองม
วซาทางานและใบอนญาตทางาน
5.4.3 กฎระเบยบเกยวกบบรการขนสงและโลจสตกส
ลาวมกฎหมายทเกยวของกบการขนสงและโลจสตกส ประกอบดวย กฎระเบยบวาดวยการ
ขนสงทางนา กฎหมายวาดวยการขนสงทางบก กฎหมายการจราจรทางบก กฎหมายถนนสาธารณะ
กฎหมายวาดวยไปรษณย และกฎหมายการบนพลเรอน สรปสาระสาคญ ดงน
กฎระเบยบวาดวยการขนสงทางนา ลาวเปนประเทศทไมมทางออกทะเล ดงนนการขนสง
ทางนาตองพงการขนสงทางแมนาในประเทศ โดยหนวยงานทดแลเรองโครงสรางพนฐานทางนา คอ กอง
บรหารทางนา (Waterway Administration Division: WAD) เปนหนวยงานภายใตกรมการถนน
(Department of Roads) กระทรวงคมนาคม ขนสง ไปรษณย และกอสราง (Ministry of Communication,
Transport, Post and Construction) ซงดแลระดบของนาในแมนา การปองกนและรกษาทาเรรอ สวนการ
92
ขนสงทางแมนาไดรบการกากบดแลโดยกฎระเบยบวาดวยการขนสงทางเดนนา (Waterway Transport
Regulation)39
กฎหมายวาดวยการขนสงทางบก39
40 ค.ศ. 1997 (Law on Land Transport)41
ครอบคลมทง
การขนสงสนคา ผโดยสาร และสตว ผานทางถนนโดยยานพาหนะชนดตางๆ แบงชนดของการขนสงทาง
บกออกเปน 3 ประเภท คอ 1) บรษทขนสง (Transport enterprises) หมายถง ผใหบรการดานการ
ขนสงทงภายในและระหวางประทศ 2) การขนสงพเศษ (Specialised transport) หมายถง การขนสงทใช
เปนการภายในของบรษท 3) การขนสงสวนบคคล (Personal transport) หมายถง การขนสงเพอ
วตถประสงคความจาเปนสวนตว กฎหมายฉบบนมวตถประสงคเพอจดการการขนสงทางบกใหม
ประสทธภาพ และสงเสรมใหมการจดตงบรษทขนสงเพอใหบรการทงภายในและระหวางประเทศ สาหรบ
เงอนไขการลงทนของตางชาตกาหนดวาใหเปนไปตามกฎหมายการสงเสรมการลงทนของตางชาต 4 1
42
ทงน กฎหมายวาดวยการขนสงทางบก มขอกาหนดเกยวกบผใหบรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา
ระหวางประเทศ (Freight Forwarders) กลาวคอ Freight Forwarders ตองมเงอนไขตามทกาหนด เชน
จดตงบรษทขนสงตามกฎหมาย ผขออนญาตตองมความสามารถทางวชาชพดานการขนสง ยานพาหนะ
ทใชตองเปนไปตามเงอนไขทกาหนดในกฎหมายและตองมการประกนภย
กฎหมายการจราจรทางบก 4 2
43 ค.ศ. 2000 (Law on Land Traffic)44
กาหนดหลกการ การ
กากบดแล และมาตรการเกยวกบการจราจรทางบก มวตถประสงคเพอการอานวยความสะดวก ความ
ปลอดภย และการบารงรกษาถนนและสงแวดลอม เชน การกากบดแลการจราจรมขอกาหนดเกยวกบ
อายและมาตรฐานยานพานะชนดตางๆ ขอกาหนดเกยวกบใบอนญาตขบข การหามปลอยสตวออกมา
กลางทองถนน ขอกาหนดเกยวกบผขบข การจดทะเบยนยานพาะนะ เปนตน ทงน กฎหมายฉบบนไมม
มาตรการเลอกปฏบตตอตางชาต
กฎหมายถนนสาธารณะ 4 4
45 ค.ศ. 1999 (Law on Public Road) 4 5
46 กาหนดหลกการ การ
กากบดแล และมาตรการเกยวกบการจดการ การวางแผน การสารวจ การออกแบบ การกอสราง และ
39
Alberto Nogales, 2004, Lao PDR: Transport Sector Brief: East Asia and Pacific Region Transport Sector Unit 40
Decree of the President of the Lao People’s Democratic Republic on the Promulgation of the Land Transport Law,
No.35/PO, dated 12 April 1997 41
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwelao.htm 42
นกลงทนตางชาตสามารถจดตงวสาหกจทตางชาตเปนเจาของทงหมด (100% foreign-owned enterprise) หรออาจรวมลงทนกบ
นกลงทนลาว โดยนกลงทนตางชาตตองมสดสวนการลงทนอยางนอยรอยละ 30 43
Law on Land Traffic, No.02/NA, dated 8 April 2000 44
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwelao.htm 45
Decree of the President of the Lao People’s Democratic Republic on the Promulgation of the Law on Public Roads,
No.12/PO, dated 3 April 1999 46
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwelao.htm
93
การบารงรกษาถนนสาธารณะ เพอความปลอดภย และการคมครองสงแวดลอม เปนกฎหมายการกากบ
ดแลภายใน และไมมขอกาหนดในการเลอกปฏบตตอตางชาต
กฎหมายวาดวยการไปรษณย 4 6
47 ค.ศ. 2004 (Law on Postal Services)48
มการกาหนด
ขอบเขตนยามของไปรษณย ซงรวมถงกบรบสงจดหมายและพสดภณฑ การสงขอมลทางโทรเลข
โทรสาร และอเลกทรอนกส บรการทางการเงนผานไปรษณย การขายแสตมปและผลตภณฑไปรษณย
กฎหมายฉบบน สงเสรมใหมการลงทนทงจากคนชาตและคนตางชาตในธรกจไปรษณยในขอบเขตตาม
นยามทกาหนดไว ทงนผใหบรการภายในประเทศจะตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยการไปรษณย แต
สาหรบผใหบรการระหวางประเทศจะตองปฏบตตามขอตกลงระหวางประเทศทลาวเปนสมาชกดวย
กฎหมายการบนพลเรอน 4 8
49 ค.ศ. 2005 (Law on Civil Aviation) 4 9
50 มวตถประสงคเพอ
กาหนดหลกการ การกากบดแล และมาตรการเกยวกบการจดตง การดาเนนการ และการจดการดานการ
บนพลเรอนในลาวเพอใหเกดความปลอดภย ความสะดวก ความรวดเรว การเจรญเตบโต ความทนสมย
เปนไปตามมาตรฐานระหวางประเทศ การบนพลเรอนครอบคลมทงการขนสงสนคา ผโดยสาร กฎหมาย
ฉบบนระบวารฐบาลใหการสงเสรมทงการลงทนจากในชาตและการลงทนของตางชาตเพอพฒนาการบน
พลเรอน ทงน อากาศยานทตองการจะบนในนานฟาลาวตองจดทะเบยน มสญชาตและมเครองหมาย
ทะเบยนสอดคลองกบกฎหมายประเทศลาวหรอประเทศอนทเกยวของ ผจดทะเบยนอากาศยานในลาว
ตองเปนเจาของอากาศยานหรอเปนผมสทธในการปฏบตการอากาศยาน ซงอาจเปนบคคลสญชาตลาว
คนตางดาวทมสถานทประกอบธรกจหรอมถนพานกถาวรในประเทศลาว หรออาจเปนบรษทหรอสมาคม
ทจดตงภายในกฎหมายลาว
ธรกจการบนพลเรอน (Civil Aviation Business) ภายใตกฎหมายการบนพลเรอน ประกอบดวย
กจกรรมและเงอนไข ดงน
1) การขนสงทางอากาศทงภายในประเทศและระหวางประเทศ (Domestic and international
air transport) หากเปนการใหบรการภายในประเทศ อากาศยาน และลกเรอตองมคณสมบตตามท
กฎหมายฉบบนกาหนด50
51 หากเปนการใหบรการระหวางประเทศ ผประกอบการขนสงตางชาตทตองการ
47
Decree of the President of the Lao People’s Democratic Republic on the Promulgation of the Law on Postal Services,
No.39/PO, dated 17 May 2004 48
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwelao.htm 49
Decree of the President of the Lao People’s Democratic Republic on the Promulgation of the Law on Civil Aviation, No.
43/PO, dated 19 May 2005 และ Law on Civil Aviation No.01/NA, dated 19 May 2005 50
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwelao.htm 51
กฎหมายการบนพลเรอน ขอ 26 กาหนดมาตรฐานสาหรบลกเรอและชางเทคนคการบน (Standards for Crew Members and
Aviation Technical Officers) เชน ความรบผดชอบ ความซอสตย ความสภาพ การปฏบตตามกฎหมาย คณสมบตทางการศกษา
ความสามารถในการใชภาษาตางประเทศ สขภาพ แตทงน ไมมเง อนไขทเปนการเลอกปฏบตระหวางคนชาตและตางชาต และไมม
เง อนไขเรองสญชาตของผใหบรการ
94
จดตงสานกงานตวแทนหรอสาขาในประเทศลาว จะไดรบการพจารณาตามเงอนไขของความตกลง
ระหวางประเทศทสองประเทศไดลงนามรวมกน หรอตามเงอนไขของอนสญญาระหวางประเทศทลาว
เปนสมาชก
2) บรการภาคพนดน (Ground handling services) จะตองมชางเทคนคทมอนปรญญา
ระดบสง (higher diploma) ทมประสบการณในการใหบรการภาคพนดน ยานพาหนะสมยใหม และม
เครองมอและอปกรณสาหรบใหบรการ
3) บรการซอมบารงอากาศยาน (Aircraft maintenance and repair) จะตองมวศวกรผม
ประสบการณ ชางเทคนคทมทกษะในการใหบรการ ยานพาหนะสมยใหม และเครองมอและอปกรณ
สาหรบใหบรการ
4) บรการอะไหลและเตมนามน (Spare parts and aviation fuel supply)
5) บรการอบรมนกบนและชางเทคนคการบน (Pilot and aviation technical officer training
services) จะตองมศนยการอบรม อากาศยาน เครองฝกบนจาลอง อปกรณและสถานททเหมาะสม
สาหรบการอบรม มผฝกสอนซงเปนนกบนผมประสบการณเหมาะสมกบอากาศยานทจะใชในการอบรม
และตองมใบอนญาตในการเปนผสอนนกบนและไดรบอนญาตใหปฏบตหนาทได
6) ตวแทนทางการทองเทยว (Air travel agent) ตองมอปกรณทนสมย มพนกงานทมทกษะ
ความชานาญและความรบผดชอบสง
7) บรการอนๆ ทเกยวเนองกบการบน (Other activities relating to aviation)
5.5 มาเลเซย
5.5.1 กฎระเบยบการลงทนของตางชาต
หนวยงานหลกทรบผดชอบดานการลงทน คอ Malaysian Industrial Development Authority
(MIDA) เปนหนวยงานภายใตการกากบดแลของ Ministry of Trade and Industry (MITI) กฎหมาย
สาคญเกยวกบการลงทน ไดแก กฎหมายสงเสรมการลงทน (Promotion of Investments Act 1986),
กฎหมายภาษรายได (Income Tax Act 1967), กฎหมายภาษศลกากร (Customs Act 1967), กฎหมาย
ภาษการขาย (Sales Tax Act 1972), กฎหมายภาษสรรพสามต (Excise Act 1976) และกฎหมายฟร
โซน (Free Zones Act 1990) ซงกฎหมายเหลานครอบคลมทงภาคอตสาหกรรม การเกษตร และการ
บรการ
กฎหมายการสงเสรมการลงทน (Promotion of Investment Act, 1986)52
52
http://www.agc.gov.my/Akta/Vol.%207/Act%20327.pdf
สทธประโยชน
ภายใตกฎหมายสงเสรมการลงทนสามารถอาจจาแนกเปน 2 ลกษณะ คอ Pioneer Status (PS) และ
Investment Tax Allowance (ITA) ซงนกลงทนอาจเลอกประเภททตนจะไดรบประโยชนสงสด เชน หาก
มการซอเครองจกรหรออปกรณประเภทสนคาทนเปนมลคามาก กอาจเลอกใชสทธประโยชน ITA
95
บรษททไดรบสทธประโยชนในกลม PS จะไดรบการยกเวนภาษเงนไดนตบคคลตงแตรอยละ
70 ไปจนถงยกเวนภาษทงสนในชวงเวลาตงแต 5-10 ป แลวแตโครงการ ทงน หากเปนการลงทนในเขต
ทรฐบาลสงเสรมพเศษ เชน ซาราวค ซาบาห กลนตน ตรงกาน ปาหง และยะโฮร จะไดรบยกเวนภาษ
เงนไดท งหมดเปนเวลา 5 ป โดยตองยนขอรบสงเสรมการลงทนกอนวนท 31 ธนวาคม ค.ศ. 2010
บรษททไดรบสทธประโยชนในกลม ITA สามารถนาคาใชจายในการซอสนคาทน เชน โรงงาน
เครองจกร และอปกรณตางๆ มาหกลดหยอนไดรอยละ 60 ของคาใชจาย กอนนาไปคานวณภาษเงนได
ในอตราปกต แตตองไมเกนรอยละ 70 ของเงนไดสทธ (Statutory Income) ในปนน เปนเวลา 5 ป สวน
ทเหลอจงจะนามาคานวณเพอชาระภาษในอตราปกต ทงน คาใชจายสวนทยงมไดนามาหกลดหยอนในป
นน สามารถยกไปหกลดหยอนในปถดไปไดจนกวาจะเตมจานวน สาหรบการลงทนในเขตทรฐบาล
สงเสรมพเศษ เชน รฐซาราวค ซาบาห กลนตน ตรงกาน ปาหง และยะโฮร สามารถนาคาใชจายซอ
สนคาทนดงกลาวมาหกลดหยอนไดเตมจานวนและไดสง สดถงรอยละ 100 ของเงนไดสทธ (Statutory
Income) ในปนน เปนเวลา 5 ป ทงนจะตองยนขอรบสงเสรมการลงทนกอนวนท 31 ธนวาคม ค.ศ.
2010
ภาษเงนไดนตบคคล: บรษททองถนและบรษทตางชาตทมรายไดจากการดาเนนธรกจใน
มาเลเซย ตองเสยภาษเงนไดนตบคคล ซงในป ค.ศ. 2009 รฐบาลไดปรบลดอตราภาษเงนไดนตบคคล
ลงเหลอรอยละ 25 จากทเกบในอตรารอยละ 26 ในป ค.ศ. 2008
ภาษเงนไดบคคลธรรมดา: บคคลผมรายไดทเกดขนในมาเลเซยจะตองเสยภาษเงนไดบคคล
ธรรมดา สาหรบชาวตางชาตใหคานวณภาษเฉพาะรายไดทเกดขนในมาเลเซยเทานน อตราการจดเกบ
ขนอยกบระยะเวลาทอาศยอยในมาเลเซยตามทระบใน Income Tax Act 196753
ชาวตางชาตทอยใน
มาเลเซยเกนกวา 182 วน จะเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาในอตราเดยวกบคนทองถน สวนชาวตางชาต
ทอาศยอยในมาเลเซยไมเกน 182 วน ตองเสยภาษในอตรารอยละ 28 โดยไมมสทธหกคาลดหยอน แต
อาจไดสวนลดคาธรรมเนยมในกรณทมใบอนญาตทางาน (Work Permit)
5.5.2 กฎระเบยบการจางงานคนตางชาต
กฎหมายทเกยวของกบการจางงาน ไดแก พระราชบญญตการจางงาน ค.ศ .1955
(Employment Act 1955 (Act 265) and Regulations and Orders)54
53
http://www.kpmg.com.my/kpmg/publications/tax/22/a0053.htm
พระราชบญญตการคมครองสทธ
ประโยชนคนงาน ค.ศ.1952 และพระราชบญญตตรวจคนเขาเมอง ค.ศ. 1959/63 (Immigration Act
54 http://www.slideshare.net/seekhrhelp/employment-act-1955-malaysia
96
1959/63 หรอ Act 155)55
มาเลเซยไมมกฎหมายกาหนดอตราคาจางข นตา โดยใหกลไกตลาดเปน
ตวกาหนดอตราคาจาง รฐบาลอนญาตใหจางแรงงานตางชาตทางานไดในสาขาตอไปน 1) การผลต 2)
การกอสราง 3) การเพาะปลก 4) เกษตรกรรม 5) การบรการ
ในภาคบรการ อนญาตใหจางงานได 11 สาขายอย คอ 1. รานอาหาร 2. บรการทาความ
สะอาด 3. บรการยกขนสนคา 4. ซกอบรด 5. แคดดสนามกอลฟ 6. ชางตดผม 7. คาสง/คาปลก 8. สง
ทอ 9. งานโลหะและเศษโลหะรไซเคล 10. บานสวสดการ 11. โรงแรมและรสอรท
การจางแรงงานตางชาตเปนเพยงมาตรการชวคราวเพอจดการกบปญหาการขาดแคลน
แรงงานในมาเลเซย นายจางจะจางแรงงานตางชาตไดกตอเมอไมสามารถจางแรงงานทองถน โดย
จะตองมการทดสอบตลาด (market test) กลาวคอ นายจางตองประกาศรบสมครคนงานทางหนงสอพมพ
ทงภาษามาเลเซย และภาษาองกฤษ หากไมสามารถจางคนทองถนไดภายใน 2 สปดาห หลงจากท
ประกาศทางหนงสอพมพแลว จงขออนญาตกระทรวงมหาดไทย (Ministry of Home Affairs) ในการจาง
คนงานจากตางชาต โดยแสดงหลกฐานวาไดพยายามจางคนสญชาตมาเลเซยหรอคนทมถนพานกถาวร
แลว การยนใบสมครในการจางแรงงานตางชาตใหยนตอศนยบรการจดเดยว (One Stop Centre)
กระทรวงมหาดไทย ยกเวน กรณจางคนตางชาตทางานในบาน ใหยนใบสมครตอกรมตรวจคนเขาเมอง
(Immigration Department) คนตางชาตอยทางานในมาเลเซยไดสงสด 5 ป และเปนหนาทความ
รบผดชอบของนายจางในการสงลกจางตางชาตกลบประเทศเดมของตน
5.5.3 กฎระเบยบเกยวกบบรการขนสงและโลจสตกส
2กฎระเบยบของประเทศมาเลเซยทเกยวของกบบรการขนสงและโลจสตกส ประกอบดวย
กฎหมายการขนสงสนคาทางทะเล 2กฎหมายสานกงานตวแทนการบงคบใชกฎหมายทางทะเล 2กฎหมาย
แปรรปการทาเรอ กฎหมายคณะกรรมการวาดวยการออกใบอนญาตยานพาหนะเพอการคา กฎหมาย
การรถไฟ กฎหมายขนสงทางถนน 2กฎหมายบรการทาอากาศยานและการบน 2
กฎหมายการบนพลเรอน
และกฎหมายการขนสงโดยเครองบน สรปสาระสาคญ ดงน
กฎหมายการขนสงสนคาทางทะเล ค.ศ. 1950 (Carriage Of Goods By Sea Act, 1950)56
กาหนดขอบงคบทเกยวของกบการขนสงสนคาทางทะเล โดยเรอขนสงสนคาจากทาเรอในประเทศ
มาเลเซยไปสทาเรอในหรอนอกประเทศมาเลเซย โดยกลาวถงกฎเกณฑทเกยวของกบใบตราสงสนคา
ทางเรอ (Bills of lading) เชน ในเรองหนาทและความรบผดชอบ สทธและความคมกน
55
http://openlibrary.org/books/OL3465046M/Immigration_Act_1959_63_(Act_155)_regulations_and_orders 56
http://www.agc.gov.my/Akta/Vol.%2011/Act%20527.pdf
97
กฎหมายสานกงานตวแทนการบงคบใชกฎหมายทางทะเล ค.ศ. 2004 (Malaysian
Maritime Enforcement Agency Act 2004)57
กฎหมายแปรรปการทาเรอ ค.ศ. 1990 ( 2TPorts Privatization Act 1990) 2TP57F
58P กฎหมายฉบบนม
ข นเพอการแปรรปรฐวสาหกจการทาเรอ กาหนดใหผท ตองการประกอบธรกจทาเรอตองขอรบใบอนญาต
จากรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม รวมทงตองเสนอแผนงานและรายละเอยดของการดาเนนกจการ
ดวยเพอใหเกดการพฒนาทาเรอ นอกจากน กฎหมายมขอกาหนดเกยวกบหนาทของผทไดร บ
ใบอนญาตในการประกอบธรกจทาเรอดวย
2 Tกฎหมายการรถไฟ 2 Tค.ศ. 1991 2 T(Railways Act, 1991) 2TP58F
59P2T มวตถประสงคเพอการกาหนด
หลกเกณฑการขออนมต การออกใบอนญาตในการใหบรการการรถไฟ การรกษาความปลอดภยในการ
ดาเนนการดานรถไฟ สงเสรมการพฒนาระบบรถไฟของประเทศมาเลเซย แบงเนอหาสาระของกฎหมาย
ดงน
- 2 Tโครงการสรางรถไฟ กาหนดใหผทตองการสรางรถไฟจาเปนตองไดการอนมตจาก
รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม โดยในขนตอนการขอการอนมต จะตองสงขอมลใหแกกระทรวง
คมนาคมเพอพจารณา เชน ประเภทและระบบของรถไฟ เสนทางการเดนรถไฟ การดแลความปลอดภย
โครงสรางดานราคาและการขนสง เปนตน
- 2Tการกอสรางและการทางาน มรายละเอยดของเงอนไข ขอบงคบในการกอสรางรถไฟ เชน
เรองการเวนคนทดนเพอสรางรถไฟ การปองกนความปลอดภยขณะกอสราง
- 2Tใบอนญาตของบรษทรถไฟและการเปดดาเนนการรถไฟ กาหนดใหบรษทหรอบคคลทจะ
ดาเนนการธรกจรถไฟตองไดรบใบอนญาตจากรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม เมอไดรบใบอนญาต
แลว ใบอนญาตจะกาหนดเงอนไขตางๆ เชน บรการทอนญาตใหประกอบธรกจ คาธรรมเนยมของ
ใบอนญาตตอป หนาทของบรษทรถไฟและเงอนไขอนๆ นอกจากนยงมกฎระเบยบเกยวกบการปดการ
ใหบรการในกรณทคาดวาจะเกดอนตรายตอผโดยสารหรอการขนสงสนคา
- 2Tหนาทและอานาจของบรษทรถไฟ บรษททไดรบใบอนญาตมหนาทดาเนนการใหบรการ
ดานการรถไฟและการอานวยความสะดวกตางๆ โดยมหนาทตองดาเนนการใหมมาตรฐาน นาสง
รายงานการทางานและบญชใหอธบดการรถไฟทราบเปนรายป นอกจากนตองรายงานขอมลทกครงท
เกดเหต ดงตอไปน (1) การเปลยนผควบคม (Control) กจการบรษทรถไฟ )2 (การฟองรองระหวาง
บรษทรถไฟและสหภาพแรงงาน )3 (การเกดเพลงไหม )4 (การเรยกรองทเกดขนเพอตอตานบรษท
57
https://maritimejournal.murdoch.edu.au/index.php/maritimejournal/article/viewFile/31/58 58
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwemal.htm 59
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwemal.htm
98
รถไฟทสงผลกระทบทางการเงนและเรองอนๆ ททาใหกระทบตอการดาเนนธรกจ ซงท งหมดน ถาบรษท
รถไฟมไดทาตามขอบงคบตองถกปรบไมเกน 10,000 รงกต
2T กฎหมายการขนสงทางถนน 2Tค.ศ. 1987 2T(Road Transport Act, 1987) 2TP59F
60P มวตถประสงคเพอ
รกษาความเปนระเบยบและความสงบในการจราจรบททองถนนสาธารณะในประเทศมาเลเซย หลกการ
จราจร สญญาณจราจร กฎการจราจร เชน การกากบดแลการจราจรมขอกาหนดเกยวกบอายและ
มาตรฐานยานพานะชนดตางๆ ขอกาหนดเกยวกบใบอนญาตขบข การหามปลอยสตวออกมากลางทอง
ถนน ขอกาหนดเกยวกบผขบข การจดทะเบยนยานพาหนะ เปนตน ทงน กฎหมายฉบบนไมมมาตรการ
เลอกปฏบตตอตางชาต
กฎหมายบรการทาอากาศยานและการบน ค.ศ. 1991 (Airport and Aviation Services, Act
1991) P60F
61P 2Tมวตถประสงคเพอจดการทรพยสน สทธและความรบผดชอบของรฐบาลมาเลเซยทเกยวของกบ
การบนพลเรอนในการจดตงบรษทเพอใหบรการทาอากาศยานและการบน โดยกาหนดการระดม
หลกทรพยและการออกหน บรษททดาเนนการใหบรการทาอากาศยานตองถอหนโดยกระทรวงการคลง
ของมาเลเซยไมนอยกวารอยละ 5 ของหนทงหมด ในเรองการจางบคลากร บรษทจะตองยอมรบบคลากร
ทเปนสมาชกของกรมการบนพลเรอนเพอทางานเปนลกจางของบรษท โดยการแตงตงของรฐมนตร
กฎหมายการบนพลเรอน ค.ศ. 1969 (Civil Aviation Act, 1969) P61F
62P 2Tมวตถประสงค2Tเพอรกษา
ความมนคงของการดาเนนการบนพลเรอนในประเทศมาเลเซย ดแลบรการจราจรทางอากาศและกากบ
การดาเนนการอตสาหกรรมทางอากาศและสนามบน เนอหาสาคญของกฎหมายน คอ รฐมนตรวาการ
กระทรวงคมนาคมอาจใหอานาจแกบรษทใดไดร บอนญาตในการจดตง ร กษาและการดาเนนการ
สนามบน โดยอาจมเงอนไขและขอกาหนด
2Tกฎหมายการขนสงโดยเครองบน 2Tค.ศ. 1974 (Carriage by Air Act, 1974) P62F
63P กลาวถงสทธ
ความรบผดชอบในการขนสง ตวแทนขนสง ผโดยสาร ผฝากและผรบฝากโดยใหเปนไปตามอนสญญา
กรงวอรซอ ฉบบแกไขปรบปรง ณ กรงเฮก (Warsaw Convention as amended at The Hague
1955) P63F
64P หรอตราสารแหงกรงเฮก โดยไมไดพจารณาวาเครองบนนนมสญชาตอะไรในการขนสง ซง
กฎหมายนมการกาหนดขอบงคบ เชน ผรบผดชอบในกรณทผโดยสารเกดสญเสยชวตระหวางการขนสง
ทางอากาศ
60
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwemal.htm 61
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwemal.htm 62
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwemal.htm 63
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwemal.htm 64
เปนความตกลงระหวางประเทศทแกไขอนสญญากรงวอรซอตนฉบบ ใหเหมาะสมกบเหตการณปจจบนมากขนในเรองตางๆ เชน
การเสยชวต หรอบาดเจบของผโดยสาร ขอจากดความรบผดของผขนสง และ ใบตราสงสนคาทางอากาศ (The Air Waybill: AWB)
99
5.6 พมา
กฎหมายนมข นเพอจดตง Malaysian Maritime
Enforcement Agency เพอใหเกดความมนใจในความปลอดภยและความมงคงทางทะเลในเขตนานาของ
ประเทศมาเลเซยเพอปองกนผลประโยชนทางทะเล
5.6.1 กฎระเบยบการลงทนของตางชาต
กฎหมายหลกสาหรบการลงทนของตางชาตในประเทศพมา ไดแก กฎหมายบรษท (Myanmar
Companies Act, 1914: CA)65 และกฎหมายการลงทนของตางชาต (Union of Myanmar Foreign
Investment Law, 1988: FIL)66
ก) ตางชาตลงทนทงหมด (100% Foreign Equity) ซงอาจเปนบรษททกอตงในประเทศพมา
(incorporated in Myanmar) หรอเปนสาขาของบรษททกอตงนอกประเทศพมากได
ซงการไดรบอนมตภายใตกฎหมาย FIL (FIL Permit) จะไดรบสทธ
ประโยชนมากกวาการจดตงภายใตกฎหมายบรษท แตการได FIL Permit จะตองผานการพจารณา โดย
ผลงทนตองมคณสมบตตางๆ ตามทกาหนด เชน ธรกจทใชเงนลงทนสง ใชเทคโนโลยระดบสง ธรกจท
สงเสรมและขยายการสงออก เปนตน ดงนน ธรกจขนาดเลกทไมเขาเงอนไขทจะไดรบ FIL Permit ก
สามารถจดตงภายใตกฎหมายบรษทได รปแบบการลงทนของตางชาตในประเทศพมา ไดแก
ข) รวมลงทน (joint venture) โดยอาจจดตงบรษทรวมลงทน (joint venture company) หรอ
อยในรปแบบสญญารวมลงทนโดยไมมการกอตงบรษท (contractual/unincorporated joint venture) ใน
กรณทเปนการรวมลงทนกบวสาหกจของรฐหรอรฐบาล จะตองยนขออนมตจากคณะกรรมการการลงทน
ของพมา (Myanmar Investment Commission: MIC) และอนมตภายใต FIL การรวมลงทนทกประเภท
ภายใต FIL มเงอนไขวา ตางชาตตองมสดสวนการถอหนมากกวารอยละ 35 หรอมเงนลงทน 500,000
เหรยญสหรฐฯ
บรษทตางชาต (Foreign Company) ทตองการทาธรกจในประเทศพมา (รวมถง กรณทไดรบ
อนมตภายใต FIL) จะตองไดรบใบอนญาตทาการคา (permit to trade) ภายใตกฎหมาย CA (CA
Permit) จากกระทรวงวางแผนและพฒนาเศรษฐกจ (Ministry of National Planning and Economic
Development) กอนทจะเรมประกอบธรกจในประเทศพมา ทงน บรษทตางชาต รวมถงบรษททกอตงใน
ประเทศพมา ทมผถอหนอยางนอย 1 คน ทไมใชคนสญชาตพมา แตไมรวมถงบรษททรฐวสาหกจหรอ
รฐบาลมหนสวน
การยนขอใบ CA Permit รวมถงการขอจดตงบรษทจะตองตดตอสานกงานจดทะเบยนบรษท
(The Registrar of the Companies Registration Office) ใบ CA Permit จะมอาย 2 ป นบจากวนทออก
และสามารถขอตออายได บรษทตางชาตทไดรบ CA Permit จะตองนาเงนเขามาในประเทศพมา ใน
จานวนเงนทกาหนดโดยคณะกรรมการโครงสรางทน (Capital Structure Committee) กระทรวงวางแผน
และพฒนาเศรษฐกจ เงนทนข นตาสาหรบแตละประเภทธรกจ ดงน
- บรษทอตสาหกรรม (Industrial Company) ตองมเงนทนข นตา 1,000,000 จต
65
http://www.myanmars.net/myanmar-business/main.htm 66
http://www.blc-burma.org/html/myanmar%20law/lr_e_ml88_10.html
100
- บรษทเทรดดง (Trading Company) ตองมเงนทนข นตา 500,000 จต
- บรษทประกอบธรกจบรการ (Services Company) ตองมเงนทนข นตา 300,000 จต
การจดตงบรษทภายใตกฎหมายบรษท หรอกรณทเปนการรวมลงทนกบรฐวสาหกจหรอ
รฐบาลพมา จะตองจดตงภายใตกฎหมายบรษทพเศษ (Special Companies Act, 1950) สามารถจดตง
ไดใน 5 ประเภทธรกจทกาหนดเทานน ไดแก 1) บรษทเทรดดง (Trading Companies) 2) บรษท
กอสราง (Construction Companies) 3) บรษทประกอบธรกจบรการ (Services Company) 4) ธนาคาร
และบรษทเงนทน (Banking and Finance Companies) และ 5) โรงแรมและบรษททองเทยว (Hotel
and Tourism Companies) ซงการจดทะเบยนบรษทในประเทศพมา จะตองระบใหชดเจนวาเขาขาย
ธรกจประเภทใดใน 5 ประเภททกาหนด ดงนน หากธรกจใดทาหลายกจกรรมกจะตองจดทะเบยนแยก
บรษทกน ทงนคาธรรมเนยมการกอตงบรษทอยในชวงตงแต 600 - 15,000 จต
5.6.2 กฎระเบยบการจางงานคนตางชาต
กฎหมายทเกยวของกบการจางงานชาวพมา ไดแก พระราชบญญตการจางงานป 1959
(Employment Registration Act, 1959)67
และพระราชบญญตประกนสงคมป 1954 (Social Security
Act, 1954) พระราชบญญตการจางงาน มการกาหนดชวโมงการทางาน ซงโดยทวไป คอ 8 ชวโมงตอ
วน รวมทงกาหนดวนลาและวนหยดราชการ สาหรบพระราชบญญตประกนสงคมกาหนดคาจางพนกงาน
โรงงานขนตา คอ 2,000-3,000 จตตอเดอน และบรษทเอกชนทมลกจางตงแต 5 คนขนไป จะตองรวม
จายคาประกนสงคมจากเงนเดอนประจารอยละ 2 ใหแกกองทนประกนสงคม
5.6.3 กฎระเบยบเกยวกบบรการขนสงและโลจสตกส
กฎหมายเฉพาะทเกยวกบบรการขนสงและโลจสตกสของพมา ไดแก กฎหมายทางหลวง (The
Highways Law) กฎหมายการขนสงทางถนนและทางนาภายในประเทศ (The Road Transport and
Inland Water Transport Law) กฎหมายยานพาหนะ (The Motor Vehicles Law) กฎหมายการอนรกษ
ทรยพากรทางนาและแมนา (The Conservation of Water Resources and Rivers Laws) กฎหมาย
ทาเรอรางกง (The Yangon Port Act) กฎหมายทาเรอและทแกไขเพมเตม (The Ports Act) กฎหมาย
คลองและทแกไขเพมเตม (The Canal Act) กฎหมายพาณชยนาวและทแกไขเพมเตม (Myanmar
Merchant Shipping Act) กฎหมายการจดทะเบยนเรอ (Myanmar Registration of Ship Act) และ
กฎหมายอากาศยานและทแกไขเพมเตม (Myanmar Aircraft Act) แตทงน เงอนไขการจดตงธรกจ
เกยวกบการขนสงและโลจสตกสในพมา เปนไปตามกฎหมายบรษทและกฎหมายการลงทนของตางชาต
สาหรบกรณทเปนการรวมลงทนกบรฐวสาหกจหรอรฐบาลพมาเงอนไขในการจดตงจะเปนไปตาม
กฎหมายบรษท และกฎหมายบรษทพเศษ
67
http://www.boi.go.th/thai/clmv/Back_up/2010_myanmar/2010_myanmar_5_6.html
101
กฎหมายทางหลวง (The Highways Law)68
เปนกฎหมายทอยภายใตการกากบดแลของ
รฐมนตรวาการกระทรวงการกอสราง มวตถประสงคเพอใหการสอสารและการขนสงระหวางรฐทาได
สะดวกยงขนโดยการสราง ซอมแซม และบารงรกษาทางหลวง และเพอสนบสนนใหเกดความปลอดภย
และความสะดวกบนทองถนน รวมทงใหเกดการไหลเวยนสนคารวดเรวยงขน ทงน การกอสรางทาง
หลวงรวมถงทางหลวงทเชอมตอกบประเทศเพอนบานดวย
กฎหมายการขนสงทางถนนและทางนาภายในประเทศ 6 8
69 (The Road Transport and
Inland Water Transport Law) ป ค.ศ. 1963 กฎหมายยานพาหนะ 6 9
70 (The Motor Vehicles Law) ป
ค.ศ. 1964 และกฎระเบยบเกยวกบยานพาหนะ (Motor Vehicle Rules) ป ค.ศ. 1989 ครอบคลมการจด
ทะเบยนยานพาหนะ ใบอนญาตการเปนเจาของยานพานะ การประกนยานพาหนะ ใบอนญาตขบข การ
จากดความเรว การตรวจสภาพยานพาหนะ การควบคมการปลอยควนพษ อายการใชงานของรถยนต
รวมทงบทบญญตเกยวกบการกระทาความผดและการลงโทษในกรณฝาฝนกฎหมาย
กฎหมายการอนรกษทรยพากรทางนาและแมนา (The Conservation of Water
Resources and Rivers Laws)71
ป ค.ศ. 2006 อยภายใตการกากบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวง
คมนาคม มวตถประสงคเพอสงวนและคมครองทรพยากรทางนาและระบบแมนาเพอสามารถใชใหเกด
ประโยชนสงสดตอสาธารณะ เพอใหการเดนเรอมความราบรนและปลอดภย และปองกนผลกระทบตอ
สงแวดลอม ใหอานาจรฐมนตรในการออกใบอนญาตการกอบกเรอทจม กาหนดคาธรรมเนยมการนารอง
(navigation pilot charge) กาหนดคาธรรมเนยมการจอดเรอ (harbor charge) รวมทงคาธรรมเนยม
อนๆ เพอเปนการอนรกษแมนา รวมทงมอานาจในการใหคาแนะนาแก Dirctorate (Directorate of
Water Resources and and Improvement of Water Systems) ในการกาหนดเงอนไขทจาเปนสาหรบ
การเดนเรอสมทร/เรอขนาดใหญ (vessel) ในแมนา (เชน การกาหนดขนาดเรอเดนสมทร รวมทงจานวน
เรอบรรทกในแตละเสนทางทางแมนา)
กฎหมายทาเรอรางกง (The Yangon Port Act)72 ป ค.ศ. 1905 และทแกไขเพมเตมลาสด ป
ค.ศ. 2006 และกฎหมายทาเรอ (The Ports Act)73
68
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwebum.htm
ป ค.ศ. 1908 และทแกไขเพมเตมลาสด ป ค.ศ.
69 Hironori Kato, Nozomi Saito, Akthiro Inagi, and U. Aung Myint. Regulatory Framework and Operational System of Urban
Bus Transportation in Yangon, Myanmar. 70
Hironori Kato, Nozomi Saito, Akthiro Inagi, and U. Aung Myint. Regulatory Framework and Operational System of Urban
Bus Transportation in Yangon, Myanmar. 71
www.burmariversnetwork.org/.../the_conservation_of_water_resources_ andriverslaw.pdf 72
http://www.mpa.gov.mm/index.php?option=com_content&view=article&id=30%3Alaws-and-policies&catid=78%3Alaw-and-
policy&Itemid=117&lang=en 73
http://www.mpa.gov.mm/index.php?option=com_content&view=article&id=30%3Alaws-and-policies&catid=78%3Alaw-and-
policy&Itemid=117&lang=en
102
2008 อยภายใตการกากบดแลของการทาเรอแหงพมา (Myanmar Port Authority: MPA) กฎหมายทง
สองฉบบกาหนดเงอนไขสาหรบผใชทาเรอ รวมทงคาปรบและเงนทตองชาระสาหรบการใชทาเรอ
กฎหมายคลอง (The Canal Act)74
ป ค.ศ. 1905 และทแกไขเพมเตมลาสด ป ค.ศ.1998 ม
วตถประสงคเพอกากบดแลการชลประทาน การเดนเรอ และการระบายนา ทงน กฎหมายอนญาตใหนา
ในแมนาและลาธารทกสายไหลไปตามชองทางธรรมชาต รวมทงนาในทะเลสาปและนานง เพอการใช
และการควบคมสาหรบสาธารณประโยชน
กฎหมายพาณชยนาว (Myanmar Merchant Shipping Act) 7 4
75 ป ค.ศ. 1954 และทแกไข
เพมเตมลาสด ป ค.ศ. 2007 เปนกฎหมายทกาหนดเงอนไขตางๆ เกยวกบลกเรอของเรอพาณชย เชน
ขอกาหนดการใหประกาศนยบตรการเดนเรอพาณชยสาหรบเจาหนาททรบผดชอบเกยวกบการเดนเรอ
และสนคา (Deck Officer) และนายชางประจาเรอ (Marine Engineer) รวมทงกาหนดหามผใดจางคน
เดนเรอชาวพมาในเรอเดนเรอสมทร เวนแตไดรบใบอนญาตตามกฎหมายพาณชยนาว ทงน หาก
เจาของเรอตองการวาจางชาวพมาจะตองตดตอกบกองควบคมการจางคนประจาเรอ (Seamen
Employment Control Division : SECD) ซงอยภายใตกรมการบรหารการเดนเรอทะเล (Department of
Marine Administration) เพอทาขอตกลงเกยวกบการจางคนเดนเรอชาวพมา
กฎหมายการจดทะเบยนเรอ (Myanmar Registration of Ship Act) 7 5
76 ป ค.ศ. 2003
กาหนดเงอนไขเกยวกบการจดทะเบยนเรอ สญลกษณเรอ การซอขายและการโอนเรอชกธงพมา
กฎหมายอากาศยาน (Myanmar Aircraft Act)76
77 ป ค.ศ. 1934 และทแกไขเพมเตมลาสด ป
ค.ศ. 2004 รวมทงกฎระเบยบอากาศยาน (Aircraft Rules) ป ค.ศ. 1937 มวตถประสงคเพอใหการกากบ
ดแลการบนพลเรอนสอดคลองกบมาตรฐานและขอแนะนาทควรปฏบต (Standard and Recommended
Practices: SARPs) ขององคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ (International Civil Aviation
Organization: ICAO) ซงเกยวกบการกากบดแลเพอความปลอดภย ความมนคง ประสทธภาพ และ
ความสอดคลองของการบน รวมทงการพทกษสงแวดลอมทไดรบผลกระทบจากการบน
74
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwebum.htm 75
http://www.myanmarshipping.com/merchant.html 76
http://www.myanmarshipping.com/myanmar_registration_of_ships_Act.html 77
http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwebum.htm
103
5.7 ฟลปปนส
5.7.1 กฎระเบยบการลงทนของตางชาต
กฎหมายการลงทนของตางชาตในฟลปปนส เรยกวา พระราชบญญตการลงทนของคนตาง
ดาว (Foreign Investment Act of 1991) 77
78 เปนกฎหมายทเปดตลาดใหตางชาตเขามาลงทนในประเทศ
ฟลปปนสซงนกลงทนตางชาตจะไดรบการปฏบตเหมอนกบนกลงทนในประเทศ แตตองจดทะเบยนกบ
คณะกรรมการตลาดหลกทรพย (Securities and Exchange Commission: SEC) ในกรณทจดตงในรป
บรษท (Corporation) หรอหางหนสวน (Partnership) หรอจดทะเบยนกบกรมพาณชยและอตสาหกรรม
สานกจดทะเบยนการคาและคมครองผบรโภค ในกรณทจดตงในรปกจการเจาของคนเดยว (sole
proprietorship)
หากเปนธรกจเพอการสงออก (Export Enterprises) โดยทวไปจะไมมขอจากดเรองสดสวน
การถอหนของตางชาต ทงน กฎหมายไดกาหนดนยามของ Export Enterprises เอาไวดวย ซงหมายถง
ธรกจทผลผลตมการสงออกไปขายตางประเทศในสดสวนรอยละ 60 หรอมากกวา แตถาเปนกรณบรษท
ททาธรกจภายในประเทศ (Domestic Market Enterprise) ตางชาตสามารถลงทนไดมากเทาทตองการ
และถอหนไดท งหมด ยกเวน กจกรรมทระบไวในรายการขอสงวนการลงทนของคนตางดาว (Negative
List) ซงตางชาตจะถอหนไดไมเกนรอยละ 40 นอกจากน รฐบาลจะพยายามสนบสนนให Domestic
Market Enterprise ทตางชาตเปนเจาของคอยๆ เพมสดสวนการถอหนของคนฟลปปนส โดยการม
หนสวนฟลปปนส หรอใหคนฟลปปนสเปนกรรมการบรษท ใหมการถายโอนเทคโนโลย หรอใหมการจาง
งานคนฟลปปนสมากขน
ภายใตพระราชบญญตการลงทนของคนตางดาว กาหนดรายการขอสงวนการลงทนของคน
ตางดาวไว 2 บญช ไดแก รายการขอสงวนเอ (List A: Foreign ownership is limited by mandate of
the constitution and specific law) ประกอบดวยกจกรรมทจากดการเปนเจาของของตางชาตตาม
บทบญญตของรฐธรรมนญหรอกฎหมายเฉพาะ รายการขอสงวนเอ มการแบงเปนกลมรายการยอยตางๆ
ไดแก
- รายการทไมอนญาตใหตางชาตลงทน (no foreign equity) เชน สอสารมวลชน บรการ
วชาชพตางๆ (วศวกรรม แพทย ทนตแพทย พยาบาล เภสชกร บญช สถาปนก นายหนาศลกากร
ผดแลทาเรอ ผดแลเครองยนตของเรอ ธรกจการบน) คาปลก เปนตน
- รายการทอนญาตใหตางชาตลงทนไดไมเกนรอยละ 25 (up to 25% foreign equity)
ไดแก บรการจดหาคนงาน สญญาการกอสราง
- รายการทอนญาตใหตางชาตลงทนไดไมเกนรอยละ 30 (up to 30% foreign equity)
ไดแก บรการดานโฆษณา
78
http://www.chanrobles.com/default8fia91.htm
104
- รายการทอนญาตใหตางชาตลงทนไดไมเกนรอยละ 40 (up to 40% foreign equity) เชน
การสารวจและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต บรการดานสาธารณปโภค บรษทเงนทน สญญาการ
กอสรางเกยวกบกจการทางทหาร เปนตน
และรายการขอสงวนบ (List B: Foreign ownership is limited for reasons of security,
defense, risk to health and morals and protection of small and medium-scale enterprises)
ประกอบดวยกจกรรมทจากดการเปนเจาของของตางชาตดวยเหตผลทางความมนคง การทหาร ความ
เสยงดานสขอนามยและศลธรรม และการคมครองธรกจขนาดกลางและยอม
บรษทขนาดกลางและขนาดยอมทเปน Domestic Market Enterprise ทมเงนทนจดทะเบยน
นอยกวาหรอเทากบ 200,000 เหรยญสหรฐฯ จะสงวนไวสาหรบชาวฟลปปนส ตางชาตถอหนไดไมเกน
รอยละ 40 อยางไรกด สามารถอนโลมไดในกรณ ดงน 1) เปนธรกจทใชเทคโนโลยข นสงตามทกาหนด
โดยกรมวทยาศาสตรและเทคโนโลย หรอ 2) มการจางงานไมนอยกวา 50 คน หากมเงอนไขอยางใด
อยางหนงดงกลาว จะอนญาตตางชาตถอหนเกนรอยละ 40 ได โดยตองมเงนทนจดทะเบยนขนตา
100,000 เหรยญสหรฐฯ
5.7.2 กฎระเบยบการจางงานคนตางชาต
คนตางชาตทเขามาในประเทศฟลปปนสเพอพานกไมเกน 180 วนถอเปน “non-resident
aliens” หรอคนตางดาวทไมมถนพานกทเขามาเพอทางานหรอไมทางานในประเทศ บคคลตางดาวทไม
มถนพานก (non-resident alien) สามารถไดรบการวาจางในประเทศได โดยตองขออนญาตการทางาน
ของคนตางดาว (Alien Employment Permit: AEP) ซงเปนแบบฟอรมการอนญาตทางานของคนตาง
ดาว หนวยงาน AEP อยภายใตกระทรวงแรงงาน คนตางดาวจะตองยนประวตการทางาน คณสมบต
ความรความสามารถตางๆ เพอประกอบการพจารณา สวนคสมรสทตองการทางานกจาเปนตองยนขอ
ใบอนญาตเชนเดยวกน
การเขามาทางานของคนตางดาวในประเทศฟลปปนสคอนขางยาก เนองจากรฐบาล (กรม
แรงงาน) จะพจารณาอยางละเอยดและมเงอนไขในการอนญาตมาก เนองจากอตราการวางงานใน
ประเทศมคอนขางมาก สวนนายจางทจะจางคนตางดาวจาเปนตองเตรยมกระบวนการขออนญาตจาก
กรมแรงงานโดยมเงอนไขวาคนตางดาวนน ตองมทกษะสงเปนพเศษทคนฟลปปนสไมมความสามารถจะ
ทาได ถาคนตางดาวไมตองการขอใบอนญาตทางาน (Work Permit) กควรยนสมครการจดทะเบยนใบ
ประกาศคนตางดาว (Alien certificate registration) เพอเปลยนสถานะตนเองเปนคนตางดาวทมถน
พานก (resident alien) เพอคมครองวาจะไดรบการอนญาตทางาน
105
5.7.3 กฎระเบยบเกยวกบบรการขนสงและโลจสตกส
กฎหมายทเกยวของกบบรการขนสงและโลจสตกส ไดแก กฎหมายปองกนชายฝ ง ค.ศ. 1967
และกฎหมายปองกนชายฝ งฉบบทบทวน ค.ศ. 1974 กฎหมายการพฒนาการสงสนคาขามทะเล ค.ศ.
1992 ประมวลกฎหมายการขนสงทางบกและการจราจร ค.ศ. 1964 กฎหมายจดตงหนวยงานทมอานาจ
หนาทในการกากบดแลการบนพลเรอน ค.ศ. 2008 สรปสาระสาคญ ดงน
กฎหมายปองกนชายฝง ค.ศ. 1967 (Coastal Guard Law of 1967) หรอ Republic Act No.
5173 ตอมามการทบทวนโดยคาสงประธานาธบดท 601 ค.ศ. 1974 (Presidential Decree 601, 1974)
หรอทรจกกนในนามของกฎหมายปองกนชายฝ งฉบบทบทวน ค.ศ. 1974 (Revised Coast Guard Law
of 1974) ซงการทบทวนมวตถประสงคเพอใหการปองกนชายฝ งมประสทธภาพและประสทธผลมากขน
ทงน กฎหมายปองกนชายฝ งกาหนดวตถประสงคของการจดตงหนวยปองกนชายฝ ง (Coast Guard)
คอ การบงคบใชกฎหมายหรอชวยในการบงคบใชกฎหมายทงหมดทสามารถนามาใชไดในบรเวณทะเล
หลวง (high seas) และทะเลอาณาเขตของฟลปปนส (territorial waters) ซงรวมถงทาเรอทงหมด โซน
ศลกากร ทางนา และทางนาภายในประเทศ การบงคบใชกฎหมายเพอสงเสรมใหเกดความปลอดภยแก
ชวตและทรพยสนในทะเล ทอยภายใตเขตอานาจทางทะเลของฟลปปนส การปองกนประเทศ การ
คมครองสงแวดลอมทางทะเลในอาณาเขตของฟลปปนส
กฎหมายปองกนชายฝงฟลปปนส ค.ศ. 2009 (Philippines Coast Guard Law of 2009)79
หรอ Republic Act No. 9993 กาหนดใหมหนวยบรการในเครองแบบและตดอาวธ อยในสวนของ
กรมการขนสงและการสอสาร (Department of Transportation and Communications) เพอใชในยาม
สงคราม กฎหมายฉบบนกาหนดใหยกเลกกฎหมายหรอขอความในกฎหมายใดทไมสอดคลองกน
กฎหมายการพฒนาการสงสนคาขามทะเลของฟลปปนส ค .ศ. 1992 (Philippine
Overseas Shippings Development Act, 1992)80
79
http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra2010/ra_9993_2010.html
หรอ Republic Act No. 7471 มขอกาหนดเกยวกบ
นโยบายของรฐบาลในการพฒนาการเดนเรอทะเลของฟลปปนส ใหมอปกรณทพรอม ปลอดภย และ
ทนสมย กฎหมายกาหนดนยาม “การสงสนคาขามทะเลของฟลปปนส” หรอ “Philippine overseas
shipping”หมายถง การขนสงสนคาหรอผโดยสารทางเรอทเปนเจาของและดาเนนการภายใตธง
ฟลปปนสโดยบรษทสงสนคาของฟลปปนส (Philippine shipping enterprise) และกาหนดนยาม
“Philippine shipping enterprise” คอ บรษททเปนเจาของโดยคนสญชาตฟลปปนส หรอโดยสมาคมหรอ
องคกรทจดตงภายใตกฎหมายฟลปปนสททนอยางนอยรอยละ 60 เปนเจาของโดยคนสญชาตฟลปปนส
80 http://www.chanrobles.com/republicactno7471.htm
106
และดาเนนการเกยวกบการสงสนคาขามทะเลเทานน ทงน การนาเขาสนคาโดยใชบรการจาก Philippine
shipping enterprise จะไดรบยกเวนภาษและภาษนาเขา
ประมวลกฎหมายการขนสงทางบกและการจราจร ค.ศ. 1964 (Land Transportation
and Traffic Code)81
หรอ Republic Act No. 4136 มขอกาหนดเกยวกบการจดตงคณะกรรมการการ
ขนสงทางบก การจดทะเบยนยานพาหนะ คาธรรมเนยมการจดทะเบยน การออกเลขทะเบยน
ยานพาหนะ ใบอนญาตขบข ขอกาหนดเกยวกบนาหนกบรรทกในการขนสงสนคาและผโดยสาร กฎ
จราจร เปนตน กฎหมายฉบบนไมมเงอนไขการเลอกปฏบตระหวางคนชาตและตางชาต
กฎหมายจดตงหนวยงานทมอานาจหนาทในการกากบดแลการบนพลเรอน (Civil
Aviation Authority Act of 2008) 8 1
82 หรอ Republic Act No. 9497 มอานาจหนาทครอบคลมการกากบ
ดแลการขนสงทางอากาศ โดยมนโยบายทวไปทสาคญ ไดแก การสงเสรมและพฒนาระบบการขนสงทาง
อากาศใหเหมาะสมกบปจจบนและอนาคตสาหรบการคากบตางประเทศและภายในประเทศและ การ
กากบดแลทสนบสนนสภาพทางเศรษฐกจ คณภาพและความปลอดภยของการขนสงทางอากาศ
กฎหมายฉบบน มเงอนไขในการเลอกปฎบต คอ ใบอนญาตขบเครองบนจะใหเฉพาะคนสญชาต
ฟลปปนสทมคณสมบตตามทกาหนดเทานน และการจดทะเบยนอากาศยาน จะอนญาตจดทะเบยน
เฉพาะอากาศยานทเปนเจาของโดยคนสญชาตฟลปปนส หรอองคกรทมสดสวนหนฟลปปนสอยางนอย
รอยละ 60
5.8 สงคโปร
5.8.1 กฎระเบยบการลงทนของตางชาต
การลงทนจดตงธรกจในสงคโปร จะตองจดทะเบยนธรกจกบ Accounting & Corporate
Regulatory Authority or (ACRA) ซงเปนหนวยงานกากบดแลการประกอบธรกจ กฎหมายเกยวกบการ
ลงทนทสาคญของสงคโปร ไดแก กฎหมายการจดทะเบยนธรกจ (Business Registration Act) 8 2
83
กฎหมายบรษท (Companies Act)84
81
http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra1964/ra_4136_1964.html
คนตางชาตทตองการเขาไปลงทนทาธรกจอยางจรงจงในสงคโปร
จะตองตดตอกระทรวงแรงงานและกาลงคน (Ministry of Manpower) เพอขอ Entre Pass หากไมม
Entre Pass จะตองแตงตงผบรหาร (director) ทมถนพานกในสงคโปร (locally resident) ในการจด
82 http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra2008/ra_9497_2008.html
83 http://www.acra.gov.sg/Legislation/Business+Registration+Act.htm
84 http://www.acra.gov.sg/Legislation/Companies+Act.htm
107
ทะเบยนบรษท ทงน ผมถนพานกในสงคโปร หมายถง คนสญชาตสงคโปร ผมถนพานกถาวรในสงคโปร
ผถอบตร Entre Pass และอาศยอยในสงคโปร
รปแบบสาคญของธรกจ ไดแก
1. กจการเจาของคนเดยว (Sole Proprietorships) จดตงขนภายใตกฎหมาย Business
Registration Act
2. หางหนสวน (Partnerships) จดตงขนภายใตกฎหมาย Business Registration Act เปน
การรวมลงทนตงแต 2 คนขนไปถง 20 คน ทงนหากมหนสวนตงแต 20 คนขนไป จะตองจดทะเบยนเปน
บรษทภายใต Companies Act ซงคนตางชาตสามารถรวมลงทนกบคนสงคโปรเพอจดตงบรษทได โดย
คนตางชาตตองขอหนงสอ Approval-in-Principle สาหรบ Employment Pass จาก Employment Pass
Division, Ministry of Manpower เพอนามาเปนเอกสารประกอบในการยนขอจดทะเบยนธรกจ
3. บรษท (Company) บรษทจากดตองมผถอหนไมเกน 50 คน ตองมผบรหารอยางนอย 1
คน อาศยอยประจาในสงคโปร หากคนตางชาตตองการทาหนาทผบรหารทองถน จะตองของ
Employment Pass จากกระทรวงแรงงานและกาลงคน ภายใตโครงการ Entre Pass
5.8.2 กฎระเบยบการจางงานคนตางชาต
สงคโปรกาหนดนโยบายในการอนญาตใหคนตางชาตเขามาทางานในประเทศ แบงเปน 5
ประเภท ดงน
1. Employment Pass (EP) คอ ใบอนญาตทางานระดบวชาชพ (Professional) และระดบ
บรหาร (Executive) ทมเงนเดอนประจาตงแต 2,500 เหรยญสงคโปรขนไป การออกใบอนญาตประเภท
นไมมขอจากดสดสวนการจางงาน
2. Personalized Employment Pass (PEP) คอใบอนญาตสาหรบจางผมความสามารถ
พเศษ (Global Talent) ใหมาทางานในสงคโปร ซงตองมเงนเดอนประจาในปทผานมาอยางนอย 30,000
เหรยญสงคโปร และมคณสมบตข นตาตามทกาหนด เชน ประสบการณทางาน 2-5 ป ผไดรบใบอนญาต
PEP สามารถทางานในสงคโปรไดในทกภาคธรกจ และเมอมการเปลยนหรอรองานใหมจะอนญาตใหอย
ในประเทศสงคโปรไดเปนเวลา 6 เดอน
3. S Pass สาหรบแรงงานตางชาตทมฝมอระดบกลาง (mid-level skilled worker) เชน ชาง
เทคนค และตองมเงนเดอนขนตา 1,800 เหรยญสงคโปร มประสบการณทางานและวฒการศกษาตามท
กาหนด
4. Work Permit (Foreign Worker) ใบอนญาตประเภท WP สาหรบแรงงานตางชาต
ประเภท semi-skilled worker และ unskilled worker ทมเงนเดอนตากวา 1,800 เหรยญสงคโปร การ
จางแรงงานประเภทน มขอกาหนดเรองสดสวนแรงงานทองถนและแรงงานตางชาต และการกาหนด
ประเทศทอนญาตใหทางานในภาคอตสาหกรรมตางๆ ในกรณของภาคบรการ สงคโปรอนญาตใหผ
108
ประกอบธรกจบรการสามารถจางแรงงานตางชาตจาก มาเลเซย ฮองกง มาเกา เกาหลใต และไตหวน
แรงงานจากประเทศเหลานถอเปนแรงงานจากประเทศทไดร บการอนมต (Approved Source
Countries) และโดยปกตจะไมอนญาตใหผประกอบธรกจบรการจางแรงงานจากประเทศทไมไดรบการ
อนมต (Non-Traditional Source: NTS) ซงประเทศในกลม NTS เชน อนเดย ศรลงดา บงคลาเทศ พมา
ฟลปปนส ปากสถาน รวมทงไทย จากการมขอจากดดงกลาว ทาใหไมเอออานวยตอไทยในการลงทน
ภาคบรการในประเทศสงคโปร
5. Work Permit (Foreign Domestic Worker) คอ ใบอนญาตทางานสาหรบผทางานรบใช
ภายในบาน ไมเคยทางานในสงคโปรมากอน และตองมการศกษาอยางนอย 8 ป
5.8.3 กฎระเบยบเกยวกบบรการขนสงและโลจสตกส
สงคโปรมกฎหมายทเกยวของกบบรการขนสงและโลจสตกส ไดแก กฎหมายพาณชยนาว
กฎหมายองคการการเดนเรอและการทาเรอแหงประเทศสงคโปร กฎหมายจราจรทางถนน กฎหมาย
คณะมนตรการขนสงสาธารณะ กฎหมายการเดนอากาศ กฎหมายการขนสงทางอากาศ สรปสาระสาคญ
ดงน
กฎหมายพาณชยนาว (Merchant Shipping Act)85
กาหนดเงอนไขในเรองตางๆ เกยวกบ
เรอพาณชย เชน การจดทะเบยนเรอ ส ญลกษณเรอ เรองตางๆ เกยวกบลกเรอ (เชน การจาย
คาตอบแทน การระงบขอพพาท การคมครองสทธและการเยยวยา การรกษาพยาบาล การประพฤตผด
กฎ เปนตน) การสารวจและความปลอดภย การไตสวนและการสบสวนกรณทเกดความสญเสยแกชวต
หรอไดรบบาดเจบ การกภย
กฎหมายองคการการเดนเรอและการทาเรอแหงประเทศสงคโปร (Maritime and Port
Authority of Singapore Act)86
เปนกฎหมายจดตงองคการการเดนเรอและการทาเรอแหงประเทศ
สงคโปร (MPA) ซงมขอกาหนดเกยวกบอานาจหนาทของ MPA รวมทงขอกาหนดเกยวกบการกากบ
ดแลทาเรอ การออกใบอนญาตการใหบรการทาเรอ การควบคมและกากบดแลกจกรรรมทางทะเล การ
นารอง เปนตน
กฎหมายจราจรทางถนน (Road Traffic Act)87
85 http://statutes.agc.gov.sg/ (Cap. No. 179)
กาหนดเงอนไขเกยวกบการจดทะเบยนและ
ใบอนญาตยานพาหนะ ใบอนญาตขบข กฎเกณฑการจราจร การกากบดแลยานพาหนะทใชสาหรบ
ใหบรการสาธารณะ การใหใบอนญาตผประกอบการรถแทกซ เปนตน กฎหมายจราจรทางถนนไดมการ
86 http://statutes.agc.gov.sg/ (Cap. No. 170A) 87
http://statutes.agc.gov.sg/ (Cap. No. 259B)
109
แกไขครงลาสดในป ค.ศ. 2002 และขณะนอยระหวางการพจารณาแกไขอกครง เพอรองรบสถานการณ
ปจจบน เนองจากสงคโปรมการขยายโครงขายทางถนนมากขนโดยการกอสรางทางดวน และเพอรองรบ
ปรมาณรถทมากขนดวย
กฎหมายคณะมนตรการขนสงสาธารณะ (Public Transport Council Act) 88
กาหนดใหม
การจดตงคณะมนตรการขนสงสาธารณะ (Public Transport Council: PTC) ตงแตป ค.ศ. 1987 ซงเปน
คณะมนตรภายใตกระทรวงขนสง มอานาจหนาทในการพจารณาอนญาตการใหบรการรถประจาทาง
กากบดแลการบรการโดยรถประจาทาง รถแทกซ ระบบขนสงทมเสนทางเปนของตวเอง (Rapid Transit
System: RTS) ในสวนทเกยวกบคาโดยสารและมาตรฐานการบรการ รวมทงสงเสรมและอานวยความ
สะดวกในการบรณาการรถประจาทางและ RTS เพอใหการบรการสาธารณะแกผโดยสารมประสทธภาพ
กฎหมายการเดนอากาศ (Air Navigation Act) 89
ใหอานาจรฐมนตรในการควบคมและ
กากบดแลการเดนอากาศ โดยสามารถออกคาสง (order) เปนกฎหมายลาดบรองภายใตกฎหมายฉบบน
ซงทผานรฐมนตรไดมการออกคาส งในเรองตางๆ เชน ความปลอดภยของการเดนอากาศ (Aviation
Security) การสบสวนกรณเกดอบตเหตหรอมเหตการณเกดขน (Investigation of Accident and
Incident)
กฎหมายการขนสงทางอากาศ (Carriage by Air Act) 90
ไดมการนาอนสญญากรงวอรซอ
(Warsaw Convention) ซงเปนอนสญญาเกยวกบการขนสงทางอากาศ ทงตนฉบบและฉบบทแกไขมาใช
บงคบในประเทศสงคโปร มการกาหนดสทธและความรบผดชอบของผทเกยวของกบการขนสงทาง
อากาศ ทงผใหบรการ ลกจางและนายหนาของผใหบรการ ผสงสนคา ผรบสนคา และผโดยสาร เปนตน
5.9 เวยดนาม
5.9.1 กฎระเบยบการลงทนของตางชาต
กฎหมายการลงทน (Law on Investment: LOI)91
88
http://statutes.agc.gov.sg/ (Cap. No. 259B)
มผลใชบงคบตงแตวนท 1 กรกฎาคม ค.ศ.
2006 เปนกฎหมายทนามาใชแทนกฎหมายการลงทนของตางชาตในเวยดนาม (Law on Foreign
Investment in Vietnam, 1996) และกฎหมายสงเสรมการลงทนภายในประเทศ (Law on Promotion of
Domestic Investment, 1998) ดงนน กฎหมายการลงทนฉบบใหม (LOI) ใชครอบคลมทงการลงทนจาก
89 http://statutes.agc.gov.sg/ (Cap. No. 6)
90 http://statutes.agc.gov.sg/ (Cap. No. 32A)
91 http://www.dpi.hochiminhcity.gov.vn/invest/html/Laws-Policies/LawonInvestment.pdf
110
นกลงทนตางชาตและจากนกลงทนในชาต และครอบคลมทงการลงทนโดยตรง (Direct investment)
และการลงทนทางออม (Indirect investment) และกาหนดใหรฐใหการปฏบตอยางเทาเทยมกนตอการ
ลงทนในทกภาคเศรษฐกจ และระหวางการลงทนจากในชาตและจากตางชาต ทงน พระราชกฤษฎกา
ฉบบท 108/2006 (Decree 108) 9 1
92 ใหแนวทางการนากฎหมายการลงทนมาใช โดยชวยใหนกลงทน
สามารถทาความเขาใจกบ LOI ไดงายยงขน
LOI กาหนดรปแบบการลงทนโดยตรง ดงน
1. การจดตงองคกรธรกจ (economic organizations) ในรปแบบทนกลงทนในชาตเปน
เจาของทนทงหมด (100 per cent capital of domestic investors) หรอทนกลงทนตางชาตเปนเจาของ
ทนทงหมด (100 per cent capital of domestic investors)
2. การจดตงองคกรธรกจรวมทน (joint venture economic organizations) ระหวางนก
ลงทนในชาตและตางชาต
3. การลงทนในรปแบบของสญญาประเภทตางๆ ไดแก สญญาความรวมมอทางธรกจ
(Business co-operation contract: BCC) สญญา BOT (Build-operate-transfer contract) สญญา BTO
(Build-transfer-opearte contract) และสญญา BT (Build-transfer contract)93
- สญญา BCC: หมายถง รปแบบการลงทนทมการทาสญญาระหวางนกลงทน เพอ
รวมมอกนทางธรกจและแบงผลกาไรหรอผลตภณฑ โดยไมมการจดตงหนวยธรกจ
ตามกฎหมาย (legal entity)
- สญญา BOT: หมายถง รปแบบการลงทนทมการทาสญญาระหวางหนวยงานของรฐ
กบนกลงทนเอกชน โดยใหเอกชนเขามารบผดชอบระดมทนกอสราง และดาเนน
โครงการในชวงระยะเวลาหนง และเมอหมดระยะสมปทาน ใหกรรมสทธในทรพยสน
และความรบผดชอบในโครงการนนโอนใหแกรฐ
- สญญา BTO: หมายถง รปแบบการลงทนทมการทาสญญาระหวางหนวยงานของรฐ
กบนกลงทนเอกชน โดยใหเอกชนเขามารบผดชอบระดมทนกอสรางแลวโอนใหรฐ
โดยเอกชนมสทธดาเนนงานตลอดอายสมปทาน
- สญญา BT: หมายถง รปแบบการลงทนทมการทาสญญาระหวางหนวยงานของรฐ
กบนกลงทนเอกชน โดยใหเอกชนเขามารบผดชอบระดมทนกอสรางแลวโอนใหรฐ
และรฐบาลจะกาหนดเงอนไขสาหรบนกลงทนเพอดาเนนการในโครงการอน เพอให
เอกชนไดเงนลงทนคนหรอไดรบผลกาไร หรออาจจายคาตอบแทนใหนกลงทนตามท
ตกลงกนในสญญา
92
Decree No. 108/2006/ND-CP dated 22 September 2006 of the Government providing guidelines for implementation of a
number of articles of the LOI 93
ทงน การลงทนในรปแบบสญญา BOT BTO และ BT จะทาไดในสาขาจราจร (traffic) การผลตและธรกจ ไฟฟา (electricity
production and business) การจดหาหรอการระบายนา (water supply or drainage) การจดการของเสย (waste treatment) และ
สาขาอนๆ ตามทรฐมนตรกาหนด
111
4. การลงทนเพอพฒนาธรกจ (invest in business development) ไดแก การขยายขนาด
การเพมผลผลต การเพมความสามารถทางธรกจ การปรบปรงเทคโนโลย การปรบปรงคณภาพ
ผลตภณฑ และการลดมลภาวะทางสงแวดลอม
5. การซอหนหรอการสนบสนนเงนทนเพอมสวนรวมในการบรหารจดการกจกรรมการ
ลงทน ทงน สดสวนการถอหนของนกลงทนตางชาตในบางสาขาเปนไปตามกฎระเบยบทรฐบาลกาหนด
6. การลงทนเพอควบรวมหรอใหไดมาซงบรษท (merger & acquisition) ทงน เงอนไขการ
merger & acquisition ใหเปนไปตามกฎหมายการลงทน กฎหมายการแขงขน และบทบญญตใน
กฎหมายอนทเกยวของ
7. รปแบบอนๆ ของการลงทน
นอกจากน LOI ยงมบทบญญตเกยวกบการคมครองการลงทน (Investment Guarantee) สทธ
และพนธกรณของนกลงทน (Rights and Obligations of Investors) สาขาการลงทนและทตงทาง
ภมศาสตร การสงเสรมและสนบสนนการลงทน (Investment Sectors and Geographical Areas,
Investment Incentives and Support) ซง LOI จาแนกบญชรายการสาขาการลงทนและทตงทาง
ภมศาสตรไว 4 บญช93
94 คอ 1) สาขาทไดรบสงเสรมการลงทน (Investment Incentive Sectors) 2) พนท
ทางภมศาสตรทไดรบการสงเสรมการลงทน (Geographical Areas of Investment Incentive) 3) สาขาท
การลงทนมเงอนไข (Sectors in which Investment is Conditional) และ 4) สาขาทหามลงทน (Sectors
in which Investment is Prohibited) ทงน บญชรายการทง 4 บญช อาจมการแกไขหรอเพมเตม โดย
ขนอยกบแผนแมบทและยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของเวยดนามในแตละชวงเวลา
กฎหมายองคกรธรกจ (Law on Enterprise: LOE)95
- บรษทจากด : ตองมจานวนสมาชกไมเกน 50 ราย บรษททมสมาชกตงแต 2 รายขนไป
ตองมคณะกรรมการบรษท (Members’ Council) และบรษททมสมาชกมากกวา 11 ราย
ตองมคณะกรรมการตรวจสอบ (Inspection Committee) ทกบรษทตองมตวแทนตาม
กฎหมาย (legal representative) ทมถนพานกถาวรในเวยดนาม หากตวแทนออกนอก
มผลใชบงคบตงแตวนท 1 กรกฎาคม
ค.ศ. 2006 กฎหมายฉบบนกากบดแลการจดตง การจดการองคกรและการดาเนนการของธรกจ ของ
บรษทจากด (limited liability companies) บรษทโฮลดง (shareholding companies) หางหนสวน
(partnerships) กจการเจาของคนเดยว (private enterprises) และบรษทเครอขาย (corporate groups)
และกาหนดนยาม “องคกรธรกจ” คอ องคกรทางเศรษฐกจ (economic organization) ทมชอเปนของ
ตวเอง มสนทรพย และสานกงานทม นคง มการจดทะเบยนธรกจสอดคลองกบกฎหมายเพอวตถประสงค
ในการประกอบธรกจ และตองมสานกงานใหญ95
96 (Head office) ในประเทศเวยดนาม
94
รายการกจกรรมการลงทนตางๆ ในแตละบญช นอกเหนอจากทปรากฎใน LOI แลว ยงมรายการเพมเตมใน Decree 108/2006
(Appendix I-IV) ดวย ซงการขนสงสนคาและผโดยสารทางรถไฟ อากาศ ถนน ทะเล และทางนาภายในประเทศ จะอยในบญช 3 ค
อสาขาทการลงทนมเงอนไขสาหรบคนตางชาต 95
http://www.dpi.hochiminhcity.gov.vn/invest/html/Laws-Policies/LawonBusiness.pdf 96
สานกงานใหญ หมายถง สถานทสาหรบตดตอและดาเนนการสาหรบธรกจ
112
ประเทศเวยดนามเปนเวลานานเกน 30 วน จะตองมอบอานาจอยางเปนลายลกษณ
อกษรใหผอนดาเนนการแทน การประชมคณะกรรมการบรษทตองมขนทสานกงานใหญ
(เวนแต ขอบงคบบรษทกาหนดไวเปนอยางอน)
- บรษทโฮลดง : ตองมจานวนผถอหนอยางนอย 3 ราย โดยผถอหนอาจเปนองคกรหรอ
ปจเจกบคคลกได บรษทโฮลดงสามารถออกหลกทรพยทกประเภทเพอระดมทน
- หางหนสวน : ตองมสมาชกอยางนอย 2 ราย เปนเจาของธรกจรวมกน สามารถมทง
หนสวนทจากดและไมจากดความรบผดชอบ
- กจการเจาของคนเดยว : เปนธรกจทเปนเจาของโดยบคคลคนเดยว ทงน บคคลแตละ
รายจะสามารถจดตงกจการเจาของคนเดยวไดเพยงหนงแหงเทานน
- บรษทเครอขาย : หมายถง การรวมกลมของบรษททมความสมพนธใกลชดกนในระยะ
ยาว โดยอาจมความสนใจรวมกนทางธรกจ ทางเทคโนโลย หรอการตลาด
ทงน LOE มบทบญญตเรองการคมครององคกรธรกจและเจาของ เชน จะไมมการโอนและยด
ทรพยสนและทนใหตกเปนของรฐ (nationalized or expropriated) มบทบญญตเกยวกบสทธและ
พนธกรณขององคกรธรกจแตละประเภท กาหนดรายละเอยดเกยวกบการจดตงและจดทะเบยนธรกจ ซง
รวมถงเอกสารทใชสาหรบการขอจดตงธรกจแตละประเภท รวมทงมขอกาหนดเกยวกบการตงชอธรกจ
สาหรบรายละเอยดแนวทางการนา LOE มาใชจะปรากฎในพระราชกฤษฎกา ฉบบท 139/2007
(Decree 139)97
5.9.2 กฎระเบยบการจางงานคนตางชาต
การจางแรงงานตางชาตในเวยดนามตองขอใบอนญาตทางาน (work permit) ยกเวน
ชาวตางชาตทเขามาทางานเปนระยะเวลานอยกวา 3 เดอน คณะกรรมการบรหารของบรษท หรอ
หวหนาสานกงานตวแทนหรอสาขา ทงน กรมแรงงาน (Department of Labor) จะเปนผออกใบอนญาต
ทางานและอนญาตทางานในระยะเวลาเทากบทระบในสญญาการจางงาน (labour contract) หรอระบใน
ขอตกลงการแตงตงแรงงานตางชาต แตตองไมเกน 3 ป ผสมครตองมอาย 18 ปขนไป มทกษะความ
ชานาญดานเทคนคสง หรอมคณสมบตทางวชาชพ มประสบการณสง เปนผอาวโสทางวชาชพสามารถ
ในการผลตหรอบรหารจดการ ทลกจางชาวเวยดนามไมสามารถทาได
จานวนผบรหารและผเชยวชาญทเปนคนสญชาตเวยดนามในบรษทตางชาตในเวยดนาม
จะตองไมนอยกวารอยละ 20
97
Decree No. 139/2007/ND-CP dated 05 September 2007 of the Government guiding the implementation of a number of
articles of the LOE
113
5.9.3 กฎระเบยบเกยวกบบรการขนสงและโลจสตกส
เวยดนามมกฎหมายทกาหนดประเภทของบรการโลจสตกส รวมทงกาหนดเงอนไขในการ
ประกอบธรกจบรการโลจสตกสแตละประเภท ไดแก พระราชกฤษฎกา ฉบบท 140/2007 (Decree
140/2007) 97
98 ซงเปนขอกาหนดทใหรายละเอยดการกากบดแลของกฎหมายพาณชยเกยวกบเงอนในการ
ประกอบธรกจบรการโลจสตกส และขอจากดของความรบผดชอบ 9 8
99 ขอกาหนดฉบบนไดมการจาแนก
บรการโลจสตกสเปน 3 ประเภท ดงน
1. บรการโลจสตกสหลก (Principal logistic services) ประกอบดวย
a) บรการรบสงบรรทกสนคา รวมทงบรรทกลงในตคอนเทนเนอร (pickup and loading
of goods, including loading goods into containers)
b) บรการโกดงสนคาและเกบรกษาสนคา (goods warehousing and storage
services) รวมถงโกดงสนคาในตคอนเทนเนอรและการเกบรกษาวตถดบและอปกรณ
c) บรษทตวแทนขนสง (transportation agency services) รวมถงกจกรรมตวแทน
เกยวกบพธการศลกากรและการเตรยมการสาหรบการขนยาย
d) บรการเสรมอนๆ รวมถงกจกรรมในการรบ เกบเอกสารสาคญ และจดการขอมล
เกยวกบการขนสงและการเกบรกษาสนคาตลอดกระบวนการโลจสตกส (other
subsidiary services)
2. บรการโลจสตกสทเกยวกบการขนสง (Logistics services relating to transport)
ประกอบดวย
a) บรการขนสงทางทะเล (sea carriage services)
b) บรการขนสงทางนาภายในประเทศ (internal waterway carriage services)
c) บรการขนสงทางอากาศ (aviation carriage services)
d) บรการขนสงทางราง (rail carriage services)
e) บรการขนสงทางถนน (road carriage services)
f) บรการขนสงทางทอ (pipeline conduit services)
3. บรการทเกยวเนองกบโลจสตกส (Other related logistic services) ประกอบดวย
a) บรการตรวจสอบและวเคราะหทางเทคนค (technical check and analysis
services)
b) บรการไปรษณย (post services)
c) บรการคาสง (wholesale commercial services)
98
http://www.dpi.hochiminhcity.gov.vn/invest/html/ND140-2007-NDCP.html 99
Decree Providing Detailed Regulations on the Commercial Law Regarding Conditions for Engaging in Logistic Services
Business, and Limitations on Liability of Logistic Services Business Entities (Decree No.140-2007-ND-CP)
114
d) บรการคาปลก (retail commercial services) รวมถงกจกรรมการจดสนคาในการเกบ
รกษาสนคา การรวบรวมสนคาจากหลายแหลง การประกอบและแยกประเภทสนคา
การกระจายสนคาและการสงมอบสนคา
e) บรการเสรมดานการขนสง (other subsidiary transportation services)
เงอนไขในการประกอบธรกจบรการโลจสตกสหลก (Principal logistic services) ตองเปน
วสาหกจ (enterprise) ทจดทะเบยนภายใตกฎหมายเวยดนาม มอปกรณและสงอานวยความสะดวกใน
การใหบรการทมมาตรฐานและปลอดภย มทมงานทมคณสมบตทนาพอใจ สาหรบตางชาตตองมเงอนไข
เพมเตม คอ
- กรณการประกอบธรกจขนถายสนคา (unloading goods) จะอนญาตธรกจตางชาต
(foreign business entity) เฉพาะในรปแบบบรษทรวมลงทน (joint venture company) โดยนกลงทน
ตางชาตมอตราสวนทนไมเกนรอยละ 50
- กรณการประกอบธรกจโกดงสนคา จะอนญาตธรกจตางชาตในรปแบบบรษทรวมลงทน
(joint venture company) โดยนกลงทนตางชาตมอตราสวนทนไมเกนรอยละ 51 เงอนไขนจะยกเลกในป
ค.ศ. 2014 (พ.ศ. 2557)
- กรณการประกอบธรกจตวแทนขนสง จะอนญาตธรกจตางชาตในรปแบบบรษทรวมลงทน
(joint venture company) โดยนกลงทนตางชาตมอตราสวนทนไมเกนรอยละ 51 และตงแตป ค.ศ. 2014
(พ.ศ. 2557) เปนตนไป การจดตงบรษทรวมลงทนจะไมจากดอตราสวนทนของนกลงทนตางชาต
- กรณการประกอบธรกจ บรการเสรมอนๆ (other subsidiary services) จะอนญาตธรกจ
ตางชาตในรปแบบบรษทรวมลงทน (joint venture company) โดยนกลงทนตางชาตมอตราสวนทนไม
เกนรอยละ 49 และรอยละ 51 ตงแตป ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553) เปนตนไป และเงอนไขนจะยกเลกในป
ค.ศ. 2014 (พ.ศ. 2557)
ผประกอบธรกจบรการโลจสตกสทเกยวกบการขนสง (Logistics services relating to
transport) ตองเปนวสาหกจ (enterprise) ทจดทะเบยนภายใตกฎหมายเวยดนาม และมเงอนไข ดงน
- กรณการประกอบธรกจบรการขนสงทางทะเล จะอนญาตธรกจตางชาต เฉพาะการจดตง
กองเรอในรปแบบบรษทรวมลงทน (joint venture company)ตงแตป 2009 (พ.ศ. 2552) เปนตนไป โดย
นกลงทนตางชาตมอตราสวนทนไมเกนรอยละ 49 ในกรณทเปนการขนสงทางทะเลระหวางประเทศ
(international sea transportation service) นกลงทนตางชาตมอตราสวนทนไมเกนรอยละ 51 และ
เงอนไขนจะยกเลกในป ค.ศ. 2012 (พ.ศ. 2555)
- กรณการประกอบธรกจบรการขนสงทางนาภายในประเทศ จะอนญาตธรกจตางชาต
เฉพาะในรปแบบบรษทรวมลงทน (joint venture company) โดยนกลงทนตางชาตมอตราสวนทนไมเกน
รอยละ 49
115
- กรณการประกอบธรกจบรการขนสงทางอากาศ ตองเปนไปตามกฎหมายการบนพลเรอน
ของเวยดนาม (Law on Civil Aviation of Vietnam)
- กรณการประกอบธรกจบรการขนสงทางราง จะอนญาตธรกจตางชาตเฉพาะในรปแบบ
บรษทรวมลงทน (joint venture company) โดยนกลงทนตางชาตมอตราสวนทนไมเกนรอยละ 49
- กรณการประกอบธรกจบรการขนสงทางถนน จะอนญาตธรกจตางชาตในรปแบบบรษท
รวมลงทน (joint venture company) โดยนกลงทนตางชาตมอตราสวนทนไมเกนรอยละ 49 และรอยละ
51 ตงแตป ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553) เปนตนไป
- ไมอนญาตธรกจตางชาตประกอบธรกจบรการขนสงทางทอ ยกเวน เมอมสนธสญญา
ระหวางประเทศทเวยดนามเปนสมาชกมขอกาหนดเปนอยางอน
ผประกอบธรกจบรการทเกยวเนองกบโลจสตกสอนๆ (Other relevant logistic services) ตอง
เปนวสาหกจ (enterprise) ทจดทะเบยนภายใตกฎหมายเวยดนาม และมเงอนไข ดงน
- กรณการประกอบธรกจบรการตรวจสอบและวเคราะหทางเทคนค จะมขอจากดดานสถาน
ทตงทางภมศาสตร (geographical location) ตามทกาหนดโดยหนวยงานทมอานาจดวยเหตผลดาน
การทหารและความมนคงปลอดภย
- ธรกจเกยวกบไปรษณย คาสง คาปลก จะขนอยกบดลยพนจของรฐบาล
- ไมอนญาตใหประกอบธรกจบรการเสรมอนๆ ยกเวน เมอมสนธสญญาระหวางประเทศท
เวยดนามเปนสมาชกมขอกาหนดเปนอยางอน
นอกเหนอจาก Decree 140/2007 ซงเปนกฎหมายหลกทกาหนดเงอนไขการลงทนของ
ตางชาตในธรกจบรการโลจสตกสแลว เวยดนามยงมกฎหมายอนๆ ทกาหนดนโยบายและกากบดแลการ
คมนาคมและการขนสงในประเทศ ไดแก กฎหมายและนโนบายเกยวกบการขนสงทางทะเล การบนพล
เรอน การรถไฟ การขนสงทางถนน
ขอบงคบนายกรฐมนตร 202/1999 (Prime Minister Decision 202/1999)100 หรอ Decision
202/1999101
กาหนดนโยบายทสาคญในการพฒนาการขนสงทางทะเล โดยการอนมตแผนพฒนาการ
ขนสงทางทะเลของเวยดนามจนถงป ค.ศ. 2010 ซงมกลยทธในการฟนฟสาธารณปโภคทสาคญทมอย
การกอสรางทาเรอนาลกในเขตเศรษฐกจทสาคญ รวมทงการจดใหมทาเรอขนาดเลกเพอใหบรการภาค
เศรษฐกจภายในประเทศ
100
http://www.vpa.org.vn/english/regulations/tailieu/202-1999-qd-ttg.jsp 101
Prime Minister Decision No. 202/1999/qd-ttg “Approving the master plan on the development of vietnam’s seaport
system till the year 2010”, October 1999
116
ขอบงคบนายกรฐมนตร 162/2002 (Prime Minister Decision 162/2002)102 หรอ Decision
162/2002103
กาหนดนโยบายดานการขนสงทางถนน โดยการสรางและปรบปรงซอมแซมถนนทเปน
เสนทางสายหลกของประเทศ ปรบปรงพนผวถนนในชนบท รวมทงการสรางทางดวน expressways
เปนระยะทางกวา 1,400 กโลเมตร ขนาด 4-6 เลน ภายในป ค.ศ. 2010 ทงน เวยดนามไมมกฎหมาย
การขนสงทางถนน แตมกฎหมายการจราจรทางถนน ไดแก Law on Land Road Traffic (No. 26/2001/
QH10 of June 29, 2001) ซงมขอบเขตครอบคลมทงการจดหาสาธารณปโภคและการใชถนน และม
วตถประสงคสาคญ คอ การกาหนดกฎเกณฑเพอใหเกดความปลอดภยในการใชถนน
บรษทรถไฟเวยดนาม (Vietnam Railway Corporation: VRC) จดตงภายใตขอบงคบ
นายกรฐมนตร 34/2003 (Prime Minister Decision 34/2003)104
หรอ Decision 34/2003 1 0 4
105 เปน
รฐวสาหกจเพอดาเนนกจการดานการรถไฟ รวมทงบรการดานอนๆ ทเกยวเนองอกหลากหลายประเภท
เชน การขนสงตอเนองหลายรปแบบ บรการตวแทนขนสง การบารงรกษาและซอมแซมสาธารณปโภค
ทางรถไฟ การผลตและคาวสดกอสราง/สนคาอปโภคบรโภค ธรกจอสงหารมทรพยรวมทงการทองเทยว
และโรงแรม การนาเขาและสงออกสนคา และทงน VRC สามารถรวมทนกบองคกรภายในประเทศหรอ
ตางประเทศในกจกรรมการรถไฟ และกจกรรมทางธรกจอนๆ ทเปนไปตามกฎหมายกาหนด ทงน VRC
อยภายใตการกากบดแลของคณะผบรหารการรถไฟแหงเวยดนาม (Vietnam Railway Administration :
VNRA) ซงเปนองคกรภายใตกระทรวงการสอสารและการขนสง (Ministry of Communications and
Transport) ทงน เวยดนามไมมกฎหมายเกยวกบการขนสงทางรถไฟ แตมกฎหมายการรถไฟ ป ค.ศ.
2005 (NA. No.35/2005/QH11) 1 0 5
106 มวตถประสงคเพอวางแผนดานการลงทนและกอสราง
สาธารณปโภคสาหรบการรถไฟ รวมทงกากบการดแลการจราจรทางรถไฟ
กฎหมายการบนพลเรอนแหงเวยดนาม (The Law on Civil Aviation of Vietnam) 107
102
http://www.thuvienphapluat.vn/archive/Quyet-dinh/162-2002-QD-TTg-vb74747t17.aspx
(No.
66/2006/QH11) มผลใชบงคบตงแตวนท 1 มกราคม ค.ศ. 2007 นามาใชแทนทกฎหมายการบน
พลเรอนฉบบเดม (ค.ศ. 1991) และเปนกฎหมายทใชกากบดแลกจกรรมการบนพลเรอนทงหมด เชน
การจดทะเบยนและสญชาตของอากาศยาน เงอนไขการใหบรการทางอากาศยาน สทธในอากาศยาน
การเชาอากาศยาน การจดการสนามบน บคลากรทางการบนและลกเรอ และเงอนไขการอนญาตและการ
กากบดแลการประกอบธรกจการขนสงทางอากาศ เปนตน กฎหมายฉบบใหมมการเปลยนแปลงใน
103 Prime Minister Decision No. 162/2002/qd-ttg “Approving the Planning and Development of Vietnam’s land-road
communications and transport sector till 2010 and Orientations till 2020”, November 2002 104
http://www.thuvienphapluat.vn/archive/Nghi-dinh/34-2003-ND-CP-vb77876t11.aspx 105
Prime Minister Decision No. 34/2003/qd-ttg “The Establishment of Vietnam Railways Corporation” , March 2003 106
http://moj.gov.vn/vbpq/en/Lists/Vn%20bn%20php%20lut/View_Detail.aspx?ItemID=6820 107
http://www.thuvienphapluat.vn/archive/Luat/Law-No-66-2006-QH11-of-June-29-2006-Vietnam-civil-aviation-
vb80639t10.aspx
117
สาระสาคญจากเดม คอ ไดมการแยกหนวยงานกากบดแลออกจากผประกอบธรกจการบนโดยสนเชง 1 0 7
108
เพอใหแนใจถงความยตธรรมและความเทาเทยมของทกภาคสวนทเกยวของกบธรกจการขนสงทาง
อากาศ คมครองผลประโยชนของผบรโภค และสอดคลองกบมาตรฐานระหวางประเทศเกยวกบความ
มนคงปลอดภยทางการบน
108
http://www.icao.int/icao/en/assembl/a36/wp/wp261_en.pdf (Statement presented by Vietnam to 36th session of the ICAO
Assembly, 19/9/07)
118
บทท 6
ผลกระทบจากการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน
และขอเสนอแนะการปรบตวของธรกจโลจสตกสไทย
6.1 ผลกระทบจากการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน
ในภาพรวมการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ทมงดานการเปดตลาดการคา
สนคา บรการ และการลงทน รวมทงการพฒนาความรวมมอดานเศรษฐกจและการคาในระดบทกวาง
และลกมากขนในสาขาตางๆ จะสงใหเกดผลกระทบทางบวกและทางลบแกธรกจบรการโลจสตกส
(Logistics Service Provider: LSP) ของไทยในระดบทแตกตางกนไป โดยหากพจารณาดานการเปด
ตลาดการคาสนคา นน พบวา จะสงผลกระทบดานบวกตอธรกจ LSP ในดานการเพมขนาดมลคาตลาด
(Market Size) ของกลมลกคามากขน เนองจากการลดและยกเลกกาแพงภาษและมาตรการทมใชภาษ
ภายในกลมประเทศอาเซยน และประเทศคเจรจาอน ๆ เชน จน ญปน เกาหลใต และอนเดย ทาให
กระตนใหเกดการคาและการไหลเวยนปรมาณสนคาทเคลอนยายภายในภมภาคทเปนภาคเปดตลาด
ระหวางกนมากขน ซงจะเหนไดชดเจนวา ปจจบนอาเซยนและประเทศคคาในเอเชยไดกลายมาเปนคคา
อนดบตน ๆ ทสาคญของไทยแทนทตลาดสหรฐอเมรกาและยโรป นอกจากน ดานการเปดตลาดการ
ลงทนจะชวยเพมความมนใจใหนกลงทนตางชาตรกษาหรอเพมการลงทนในอาเซยนมากขน เพอใช
ประโยชนจากสทธประโยชนดานภาษนาเขาและสงออกและภาษอนๆ ความพรอมดานโครงสราง
พนฐานและนโยบายดงดดการลงทนจากตางประเทศในสาขาทผกพน แรงงานทมระดบคาจางไมสงมาก
ฯลฯ ทาใหเพมขนาดมลคาตลาดการลงทนซงเปนปจจยบวกตอกลมธรกจ LSP ของไทยและอาเซยน
ขณะเดยวกนในภาพรวมของการเปดตลาดบรการโลจสตกสจะสงผลดและผลเสยตอธรกจ
บรการโลจสตกสในดานตางๆ ทสาคญ ในสวนของผลดประกอบดวย
1) การทตางชาตมความมนใจในการนาเงนมาลงทนมากขน ทาใหตางชาตอาจพจารณาเพม
การลงทนในธรกจบรการโลจสตกสในอาเซยนและไทยเพมขนเพอใหสอดรบความตองการบรการ
โลจสตกสทปรบตวเพมมากขน โดยเฉพาะในประเทศอาเซยนทตลาดการคาและโลจสตกสขยายตวสง
อาท ไทย เวยดนาม ลาว และกมพชา เปนตน
2) การเปดตลาดชวยพฒนาการแขงขนบรการใหมๆ เพมประสทธภาพบรการ โดยทผานมา
จะเหนไดวา มการนาการใหบรการโลจสตกสในลกษณะครบวงจร (Integrated Logistics Solution)
นบตงแตรบดาเนนการนาเขาสนคา จดเกบสนคาคงคลงและรบเตมเตมสนคา วางแผนการจดจาหนาย
และกระจายสนคา ตดตามสนคาและรบประกนเงอนไขดานเวลาและสภาพการจดสงสนคา ตลอดจนให
คาปรกษาดานโลจสตกสทครบวงจร ทาใหผใชบรการไดรบประโยชนมากขนจากบรการทหลากหลาย
ตลาดมการแขงขนเพมขนทงตลาดโลจสตกสเพอการคาระหวางประเทศและภายในประเทศ นอกจากน
การแขงขนของตางชาตเปนแรงกระตนใหผประกอบการภายในประเทศตองเรงพฒนาผลตภณฑบรการ
119
ของตน (Product Development) รวมทงตองเรงสรางเครอขายพนธมตรโลจสตกสอยางครบวงจรมาก
ขน อาท กรณ (1) การจดตงบรษท Thai Logistics Alliances จากด (TLA) และบรษท Siam Logistics
Alliances (SLA) ทกรมพฒนาธรกจการคาใหการสนบสนนเพอใหผใหบรการโลจสตกส (LSP) ราย
ยอยๆ ทประกอบธรกจทเสรมกนเขามารวมตวกน เชน ตวแทนออกของรบอนญาต ตวแทนรบจดการ
ขนสง ธรกจขนสงสนคาทวไปทางบก ธรกจขนสงสนคาอนตรายทางบก ธรกจขนถายสนคา และธรกจให
คาปรกษาดานโลจสตกส เปนตน และ (2) การจดตงบรษทกลางดานโลจสตกสขนเพอประสานการ
ทางานรวมกนระหวางบรษทผใหบรการโลจสตกส (LSP) ของไทยและผใชบรการโลจสตกสของไทย ซง
อยภายใตการสนบสนนของกรมสงเสรมการสงออก สมาพนธผใหบรการโลจสตกส และสภาอตสาหกรรม
แหงประเทศไทย เพอรองรบการปรบตวของโลกาภวฒนดานการคาทมการแขงขนเพมมากขนและผใชม
ความตองการบรการโลจสตกสทครบวงจร มประสทธภาพเพมขน
3) การเขามาของธรกจโลจสตกสของตางประเทศ ทาใหพนกงานไทยททางานในธรกจ
โลจสตกสตางชาตสามารถเรยนรระบบการทางานและเทคโนโลย เพอนามาใชประโยชนในการทางาน
และการเปดธรกจใหมไดอยางมประสทธภาพเพมขน
ในสวนของผลกระทบดานลบทสาคญตอผใหบรการโลจสตกส (LSP) ไทย นน อาจม LSP
บางรายไดรบผลกระทบการเขามาของธรกจตางชาตทมเงนทนสง โดยเฉพาะปจจบน ธรกจตางชาตทม
เงนทนสงและบรการครบวงจรไดเขามารวมทนกบคนไทยในการใหบรการโลจสตกสเพอการคาระหวาง
ประเทศแบบครบวงจร อาท ธรกจขนสงทางทะเลและธรกจทเกยวเนอง อาท ทาเทยบเรอ สถานบรรจ
และแยกสนคาคอนเทนเนอร (Inland Container Depot: ICD) สถานตรวจสอบและบรรจสนคาทเขาต
คอนเทนเนอรเพอการสงออก (Container Freight Station: CFS) ตวแทนรบจดการขนสงสนคา
(Freight Forwarder) ตวแทนเรอ (Shipping Agency) นายหนาซอขายเรอ (Ship Brokerage) ตวแทน
ออกของรบอนญาต (Customs Broker) คลงสนคาและบรการรบจดการสนคาคงคลง ธรกจจดสงดวน
(Express Delivery) การขนสงตอเนองหลายรปแบบ (Multimodal Transport) และรถบรรทกขนสงสนคา
ตอเนองระหวางทาขนสงกบแหลงผลต/บรโภคภายในประเทศ เพอจบกลมลกคาะดบบนและกลางทม
ความตองการในการสงออกและนาเขา นอกจากน จากประสบการณดานการเขาสตลาดของธรกจ
ตางชาตทมขนาดใหญในบางกรณยงพบวา มการใชกลยทธการอดหนนไขว (Cross Subsidies) โดย
ยอมลดราคาในกจกรรมการใหบรการบางประเภทเพอตดราคาคแขง แตคดราคาสงขนสาหรบกจกรรม
ประเภทททากาไรมาก อาท ยอมลดราคาคาระวางขนสงทางทะเล เพอดงดดใหลกคามาใชบรการ
โลจสตกสทตอเนองจากการขนสงทางทะเล ทมกจะเปนบรการทสรางกาไรใหแกธรกจ เชน บรการรบสง
สนคาตอเนองจากทาเรอกบแหลงผลต/บรโภคภายในประเทศ และบรการคลงสนคาและกระจายสนคา
เปนตน ทาใหอาจเกดปญหาการแขงขนทางการคาทไมยตธรรม (Unfair Trade) ภายใตระบบการคาทม
ความเปนเสรตามกลไกตลาด อยางไรกตาม ภาครฐและเอกชนไทยจะหนกระแสการเปดตลาดไมได
เพราะถกกาหนดไวในแผนงานของอาเซยน แตจะทาอยางไรจงจะใชประโยชนจากการเปดตลาดให
ไดมากทสด และบรรเทาผลเสยจากการเปดตลาดใหไดอยางเหมาะสมและคอยเปนคอยไป
120
ตามแผนงานการบรณาการบรการโลจสตกสของอาเซยน (Roadmap of Logistics
Integration) ไดแบงเนองาน 6 ดาน ไดแก
1) การเปดตลาดบรการโลจสตกสของสนคา (Freight Logistics Services) บางประเภทท
ผกพนเปดตลาด โดยใหคนตางชาต (หรอคนชาตอาเซยน) ถอหนไดไมนอยกวารอยละ 70 ภายในป
ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) ภายใตกฎระเบยบทใชบงคบอย ซงเปน (ก) กลมบรการทเกยวกบการขนสง
ระหวางประเทศ ไดแก การขนสงสนคาทางทะเล การขนสงสนคาทางถนนระหวางประเทศ การขนสง
สนคาทางรางระหวางประเทศ และการขนสงเอกสารและพสดภณฑ (ข) กลมบรการโลจสตกสทไมใช
ขนสง ไดแก การยายถายสนคาทางทะเล บรการเกบรกษาและคลงสนคา บรการตวแทนขนสงสนคา
บรการตรวจสอบสนคา บรการบรรจหบหอ และบรการตวแทนออกของรบอนญาต
2) การอานวยความสะดวกทางการคาและศลกากร เชน การออกกฎระเบยบเพอปฏบตตาม
ความตกลงองคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO) วาดวยการประเมนราคาศลกากร
และกฎระเบยบภายใตองคการศลกากรโลก (World Customs Organization: WCO) การสงเสรมการใช
เอกสารอเลกทรอนกส การสงเสรมการเปดดานศลกากรใหบรการตลอดเวลา การพฒนาระบบตรวจสอบ
พธการสนคาระหวางประเทศโดยตดตอ ณ จดๆ เดยว (Single Window) การใชระบบการจดการความ
เสยงในการตรวจสอบสนคา (Risk Management) และการสงเสรมการใชเทคโนโลยรวมสมยในการบร
ณาการโลจสตกสและโซอปทาน เชน ระบบบงชสนคาโดยใชคลนความถวทย (RFID) และระบบบงช
ตาแหนงผานดาวเทยม (Global Positioning System: GPS)
3) การอานวยความสะดวกทางการขนสง เชน การเรงร ดการนากรอบความตกลงของ
อาเซยนวาดวยการอานวยความสะดวกดานการขนสงระหวางรฐ (ASEAN Framework Agreement on
Facilitation of Inter State Transport) ไปใชปฏบต การเรงรดการนาความตกลงของอาเซยนวาดวยการ
ขนสงสนคาผานแดน (ASEAN Framework Agreement on Goods in Transit) และการเรงรดการนา
กรอบความตกลงของอาเซยนวาดวยการขนสงตอเนองหลายรปแบบ (ASEAN Framework Agreement
on Multimodal Transport Agreement) การยกระดบการเดนเรอและการเดนทางอากาศภายในภมภาค
เพมขน และการปรบปรงโครงสรางพนฐานทางบกเพอเชอมโยงภายในภมภาค
4) การเพมขดความสามารถของผใหบรการโลจสตกสของอาเซยน โดยแลกเปลยนวธปฏบต
ทดทสดในการใหบรการโลจสตกส สงเสรมความรวมมอระหวางผใหบรการโลจสตกสในภมภาค
ตลอดจนพฒนาระบบฐานขอมลผใหบรการโลจสตกส
5) การพฒนาทรพยากรมนษย โดยพฒนาความชานาญของทรพยากรมนษยทางโลจสตกส
โดยใชการฝกอบรมและการจดสมมนารวมกน การพฒนาระบบมาตรฐานแหงชาตเรองแรงงานฝมอทใช
ในธรกจใหบรการโลจสตกส และกระตนใหมการจดตงศนยความเปนเลศดานโลจสตกสในภมภาค
121
6) การพฒนาทรพยากรมนษย โดยสง เสรมการใชเงอนไขการคาและการขนสง
(INCOTERM) 108
109 รวมทงวธปฏบตทางการคาทเออตอการพฒนาการขนสงตอเนองหลายรปแบบ
หากพจารณาผลกระทบตอการเปดตลาดบรการโลจสตกสทระบไวตามแผนงานการบรณาการ
บรการโลจสตกสของอาเซยนทอยภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) นน พบวา ผลกระทบทม
ตอธรกจบรการโลจสตกสของไทยในระดบทแตกตางกนไป สรปไดดงน
กลมบรการทเกยวกบการขนสงสนคาระหวางประเทศ จดเปนกลมบรการทไมไดรบ
ผลกระทบจากการเปดตลาดมากนก เนองจากมกฎหมายเฉพาะทระบเงอนไขทตงขอจากดการถอหน
ของตางชาต อาท กฎหมายเรอไทย กฎหมายการขนสงทางบก กฎหมายการเดนอากาศ และกฎหมาย
ไปรษณย เปนตน ทาใหกตกาทระบอยในกฎหมายมสภาพบงคบเหนอกวาขอผกพนทอยภายใต AEC
(เนองจากขอผกพนใน AEC จะใชเฉพาะกรณทธรกจสาขาบรการนนไมมกฎหมายเฉพาะกาหนดเรอง
การเขาสตลาดของตางชาตเทานน) โดยกลมบรการทเกยวกบการขนสงสนคาระหวางประเทศ ไดแก
ก. บรการขนสงสนคาทางทะเล จะไดรบประโยชนจากการเปดตลาดการคาสนคาภายใต
AEC เพมขน เน องจากปรมาณสนคาทเคลอนยายในภมภาคมากขน ทาใหขนาดตลาดใหญขน
ขณะเดยวกนบรการขนสงสนคาทางทะเลของไทยจะไมไดรบผลกระทบจากการเปดตลาดบรการ
โลจสตกสภายใต AEC มากนก เนองจากปจจบนไทยมกองเรอพาณชยทใหบรการเดนเรอขนสงสนคา
ระหวางประเทศจานวนไมมาก มสดสวนการขนสงไมเกนรอยละ 10 ของปรมาณสนคาทขนสงทางทะเล
ทงหมดทขนสงระหวางไทยกบตางประเทศ กองเรอสวนใหญเนนการใหบรการเดนเรอระยะสนระหวาง
ไทยกบเอเชย เชน สงคโปร มาเลเซย ฮองกง จน และเกาหลใต โดยมธรกจเดนเรอระหวางประเทศท
เปนของคนไทยแบงเปนกลมทใหบรการเดนเรอขนสงสนคาทวไปและคอนเทนเนอร โดยบรษทสาคญ
เชน จฑานาว อารซแอล โทรเซน ยนไทย พรเชยสชปปง สยามเภตราอนเตอรเนชนแนล และเดนเรอ
แสงไทย และกลมใหบรการเดนเรอขนสงผลตภณฑปโตรเลยมระหวางประเทศ โดยบรษททสาคญ เชน
นทลน ไทยออยลมารน บพพซพพลาย ทรานสโอเชยนซพพลาย ถาวรมารน และทไอพเอส เปนตน
ตลอดระยะเวลากวาสามทศวรรษทผานมา แมวาไทยจะยงไมมการผกพนเปดตลาดบรการ
ขนสงสนคาระหวางประเทศทางทะเลกตาม ในขอเทจจรง พบวา ตลาดการขนสงสนคาทางทะเลของไทย
ขนอยกบการใหบรการของกองเรอพาณชยตางชาตกวารอยละ 90 โดยธรกจเดนเรอระหวางประเทศทม
สวนแบงตลาดในไทยมากเปนกองเรอของยโรปและเอเชย โดยกองเรอของยโรปทมบทบาทในการขนสง
สนคาระหวางประเทศของไทยมาก ไดแก Maersk (เดนมารค), CMA-CGM (ฝรงเศส) และ Hapag
109
International Commercial Terms เปนขอกาหนดการสงมอบสนคาระหวางผซ อกบผขายทเปนสากล กาหนดขนโดยสภา
หอการคานานาชาต เพอใหคคาแตละฝายทราบถงขอบเขตความรบผดชอบ ภาระหนาท คาใชจายในการขนสงสนคา และความเสยง
ตออบตภยในการขนสงสนคาจากผขายไปยงผซ อ
122
Lloyd (เยอรมน) และกองเรอเอเชย ไดแก Evergreen (ไตหวน), COSCO (จน), China Shipping (จน)
APL (สงคโปร), NYK (ญปน), MOL (ญปน) K Line (ญปน) และ Hanjin (เกาหลใต) ซงพบวา ธรกจสาย
การเดนเรอดงกลาวไดจ ดตงสานกงานสาขาหรอตวแทนเดนเรอในไทย พรอมทงมการใหบรการ
โลจสตกสทตอเนองกบการขนสงทางทะเลแลวกอนทไทยจะมการเจรจาเปดตลาดบรการโลจสตกส
ภายใต AEC
จากขอเทจจรงทแสดงไวตอนตน สงผลใหการเปดตลาดบรการขนสงสนคาระหวางประเทศ
ทางทะเลภายใต AEC ไมนาจะมผลกระทบตอธรกจขนสงสนคาทางทะเลของไทยมากนก เนองจาก
ธรกจตางชาตไดครอบสวนแบงตลาดอยมากและเปนเวลานานแลว ประกอบกบลกษณะการประกอบ
ธรกจเดนเรอระหวางประเทศกมความเปนเสรอยมากแลว กลาวคอ ตามธรรมเนยมปฏบตของทก
ประเทศ เรอตางชาตสามารถมาแวะเทยบทาเรอระหวางประเทศและรบขนสนคาจากไทยไดโดยเสร
ในทางกลบกน เรอไทยกสามารถแวะเทยบทาเรอในตางประเทศและรบขนสนคากลบมายงไทยและไป
ประเทศอนๆ ไดเชนเดยวกน โดยเฉพาะตลาดการขนสงสนคาทางทะเลระหวางไทยกบทาเรอในอาเซยน
ทมเศรษฐกจขยายตวมาก เชน ทาเรอแถบเวยดนามตอนลาง (ทาเรอ Saigon, Phu My) เวยดนาม
ตอนกลาง (ทาเรอ Da Nang, Vung Ang และ Thang Hao) และตอนบน (ทาเรอ Hai Phong และ
Quang Ninh)
นอกจากน ในขอผกพนใน AEC ไมนบรวมถงการขนสงสนคาทางนาภายในประเทศและการ
ขนสงสนคาชายฝ ง จงไมขดตอกฎหมายเรอไทยทจะสงวนสนคาทขนสงภายในประเทศไวใหเฉพาะเรอ
ชกธงไทยเทานน ทาใหมผลกระทบตอผประกอบการเดนเรอรายยอยทเปนธรกจขนาดกลางและยอมท
ใหบรการเดนเรอขนสงสนคาในแมนาและชายฝ ง
ข. บรการขนสงสนคาทางถนนระหวางประเทศ จะไดรบประโยชนจากการเปดตลาด
การคาสนคาภายใต AEC เพมขน เนองจากปรมาณสนคาทเคลอนยายในภมภาคมากขน ทาใหขนาด
ตลาดใหญขน ในขณะเดยวกนบรการขนสงสนคาทางถนนของไทยจะไมไดรบผลกระทบจากการเปด
ตลาดบรการโลจสตกสภายใต AEC มากนก เนองจากกฎระเบยบทใชกากบเรองการเขาสตลาดของ
บรการขนสงสนคาทางถนนระหวางประเทศจะอยภายใตกรอบความตกลงการขนสงขามแดน (Cross
Border Transport Agreement: CBTA) ทมเงอนไขระบเฉพาะวาจะตองเปนรถบรรทกทมคนชาตเปน
เจาของทเปนประเทศตนทางหรอประเทศปลายทางทจะตองถอหนเกนกวารอยละ 50 ดงนน แมวา
บรการขนสงทางถนนระหวางประเทศจะอยในรายการทผกพนตองเปดตลาดตาม AEC แตในขอ
กฎหมาย นน ไทยไมตองถกบงคบใหเปดตลาดบรการขนสงสนคาทางถนนระหวางประเทศใหตางชาต
ถอหนเกนกวารอยละ 50 เนองจากกตกาตามความตกลงระหวางประเทศ CBTA และกฎหมายการขนสง
ทางบก มสภาพบงคบเหนอกวาขอผกพนการเปดตลาดทระบใน AEC
123
นอกจากน ในขอผกพนใน AEC ไมนบรวมถงการขนสงสนคาทางถนนภายในประเทศ จงไม
ขดตอกฎหมายการขนสงทางบกทจะสงวนสนคาทขนสงภายในประเทศไทยไวใหเฉพาะรถบรรทกของ
ไทยทคนไทยถอหนขางมากกวารอยละ 50 โดยเสนทางทผประกอบการไทยมโอกาสในการรกตลาด
ไดแก การรบสงสนคาระหวางไทยกบเมองทอยบนเสนทางระเบยบเศรษฐกจ East West Economic
Corridor (ดานง-สะหวนนะเขต-มกดาหาร-ขอนแกน-พษณโลก-ตาก-เมยวด-มะละแมง) และ North
South Economic Corridor (คนหมง-จงหง-หลวงนาทา-หวยทราย-เชยงราย-กรงเทพฯ) และในอนาคต
หากรฐบาลในกลม GMS มการกาหนดระเบยบเศรษฐกจเพมเตม ไดแก Para East West Economic
Corridor เชอมโยงเสนทางท 1 เชอมโยงระหวางไทย (นครพนม) ลาว (ทาแขก) เวยดนาม (วนห-เมอง
ฮาดนห) เสนทางท 2 เชอมโยงระหวางไทย (กรงเทพฯ นครราชสมา บรรมย ศรสะเกษ อบลราชธาน
ชองเมก) ลาว (ปากเซ จาปาสก) เวยดนาม (เซกอง ดานง) กจะทาใหผประกอบการไทยมโอกาสในการ
รกตลาดเพมขน
ค. บรการขนสงสนคาทางรางระหวางประเทศ จะไดรบประโยชนจากการเปดตลาดการคา
สนคาภายใต AEC เพมขน เนองจากปรมาณสนคาทเคลอนยายในภมภาคมากขน ทาใหขนาดตลาด
ใหญขน ในขณะเดยวกนบรการขนสงสนคาทางรางของไทยจะไมไดรบผลกระทบจากการเปดตลาด
บรการโลจสตกสภายใต AEC มากนก เนองจากเปนการใหบรการโดยรฐและเปนบรการทผกขาด ซงไม
อยภายใตพนธกรณของ AEC ทงน ในปจจบน รฐบาลไทยและรฐสภาอยระหวางพจารณาจดทาความ
รวมมอกบประเทศจนในการใหสมปทานจนในการพฒนาระบบการขนสงสนคาและผโดยสารทางรถไฟ
ระหวางประเทศ โดยเฉพาะการเชอมโยงการขนสงสนคาและผโดยสารจากจนตอนใต (คนหมง และนาน
นง) ผานไทย ไปยงมาเลเซยแ ละสงคโปรในโครงการ Kunming / Nanning – Singapore Rail Link
ง. บรการขนสงเอกสารและพสดภณฑ จะไดรบประโยชนจากการเปดตลาดการคาสนคา
ภายใต AEC เพมขน เนองจากปรมาณเอกสารและพสดภณฑทเคลอนยายในภมภาคมากขน ทาให
ขนาดตลาดใหญขน ขณะเดยวกนบรการขนสงเอกสารและพสดภณฑถอเปนสวนหนงของบรการขนสง
ทางถนนทระบวาผมสทธใหบรการขนสงภายในไทยจะตองมคนไทยเปนผถอหนขางมากกวารอยละ 50
การทไทยผกพนเปดตลาดขนสงเอกสารและพสดภณฑไวใน AEC จะไมมผล เพราะไทยมกฎหมาย
เฉพาะ ไดแก กฎหมายขนสงทางบกทกาหนดเงอนไขการถอหนขางตนไววา ตองใหคนไทยถอหนขาง
มากกวารอยละ 50 อยางไรกตาม ในทางปฏบตพบวา ธรกจตางชาตทเปนผนาดานการใหบรการจดสง
เอกสารและพสดภณฑระดบโลกไดมารวมหนกบคนไทยดาเนนธรกจจดสงเอกสารและพสดภณฑดวนใน
ไทยมานานแลว โดยธรกจรบขนสงเอกสารและพสดภณฑของตางชาตทเขามารวมทนกบคนไทย (คน
ไทยถอหนมากกวารอยละ 50) และครองสวนแบงตลาดในไทยมาก ไดแก DHL (ยโรป), TNT (ยโรป),
Fedex (สหรฐอเมรกา), UPS (สหรฐอเมรกา) และ OCS (ญปน)
124
กลมบรการโลจสตกสทไมใชขนสง จดเปนกลมบรการทเขาขายไดรบผลกระทบจากการ
เปดตลาด เนองจากไมมกฎหมายเฉพาะทระบเงอนไขทต งขอจากดการถอหนของตางชาต โดยการเปด
ตลาดการถอหนจะเปนไปตามนยของกฎหมายการประกอบธรกจของคนตางดาว (บญช 3) ซง
คณะกรรมการการประกอบธรกจของคนตางดาวสามารถเหนชอบใหคนตางชาตถอหนตงแตรอยละ 50
ขนไปได หากเหนวาเหมาะสม โดยกลมบรการโลจสตกสทไมใชขนสง และจะตองผกพนเปดตลาดใหคน
ตางชาต (คนอาเซยน) ถอหนไดถงรอยละ 70 ประกอบดวย
ก. บรการขนถายสนคาทางทะเล ไดแก ธรกจทาเทยบเรอสนคา ธรกจขนยายขนถายสนคา
ทางทะเลทงทอยบนฝ งและทอยกลางนา บรการขนของขนลงในเรอเดนทะเล (Stevedoring) ซงสวน
ใหญเปนธรกจทตงอยแถบยานภาคตะวนออกและกรงเทพฯ โดยบรการขนถายสนคาทางทะเลขนาด
ใหญนนจะอยในเขตพนทของการทาเรอแหงประเทศไทย (ไดแก ทาเรอแหลมฉบง ทาเรอกรงเทพฯ)
และการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (ไดแก ทาเรอมาบตาพด) ซงผประกอบการขนถายสนคาใน
พนทดงกลาวจะไดรบสมปทานจากภาครฐ ซงไมเขาขายการเปดตลาดเนองจากถอเปนบรการทใหโดย
รฐ สวนบรการขนถายสนคาทางทะเลทจะไดรบผลกระทบจากการเปดตลาด จะเปนทาเรอเอกชนทต งอย
นอกเขตพนททาเรอของรฐ ทตางชาตสามารถเขามาถอหนไดถงรอยละ 70 อยางไรกตาม บรการทาเรอ
ททนสมย เชน ทาเรอคอนเทนเนอร เปนบรการทตองลงทนมาก ตองใชอปกรณและระบบการจดการท
ทนสมย ขณะทใชระยะเวลาคนทนนาน ซงการเปดตลาดใหคนตางชาตเขามาถอหนไดนาจะกอใหเกด
ผลดมากกวาผลเสยตอประเทศ ประกอบกบปจจบนธรกจบรการขนถายสนคาทางทะเลจดเปนบรการท
คณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) สงเสรมใหตางชาตรวมทนกบไทยอยแลว
ข . บรการเกบร กษาและคลง สนคา ไดแก ธ รกจ เกบสนคาและรบเตมสนคา
(Replenishment) ธรกจคลงสนคา ไซโล หองเยน ศนยกระจายสนคาทใหบรการแกสาธารณะ และ
บรการรบฝากสนคาสาธารณะ เปนตน ซงในภาพรวม ธรกจคลงสนคาในประเทศไทยอยในสภาพท
อปทานมากกวาอปสงค (Oversupply) ประกอบกบ BOI จดใหเปนบรการศนยกระจายสนคาระหวาง
ประเทศ และศนยกระจายสนคาทมการตดตงอปกรณททนสมย เปนธรกจทตางชาตสามารถมาลงทนได
ทงหมด ซงการเปดตลาดใหคนตางชาตเขามาถอหนและรวมทนไดไมนาจะกอใหเกดผลกระทบตอ
ผประกอบการมากนก อยางไรกตาม ในการเปดตลาดบรการเกบรกษาและคลงสนคานน ควรมการ
พจารณาความเหมาะสมในการผกพนการเปดตลาดบรการคลงสนคาบางประเภท ไดแก คลงสนคา
สาหรบเกบสนคาตามโครงการรบจานา/ ประกนราคาสนคาของรฐบาล ซงสวนใหญเปนการรบฝากและ
ดแลรกษาผลตผลทางการเกษตร เชน ขาวโพด ขาว กงขาว มนสาปะหลง เนองจากอาจมผลตอความ
มนคงทางเศรษฐกจได
ค. บรการตวแทนขนสงสนคาและตวแทนออกของรบอนญาต ไดแก ธรกจตวแทนรบ
จดการขนสงสนคา (Freight Forwarder) ธรกจตวแทนเรอ นายหนาซอขายเรอ ธรกจตวแทนออกของรบ
125
อนญาต (Customs Broker) และชปปง เปนตน ซงพบวา ธรกจตวแทนขนสงสนคาจดอยในธรกจทไดรบ
ผลกระทบจากการเปดตลาด เนองจากผประกอบการกลมดงกลาวในไทยเปนธรกจขนาดกลางและยอม
(SME) มเงนทนนอย และมผประกอบการอยเปนจานวนมาก
ง. บรการตรวจสอบสนคา ไดแก ธรกจเซอรเวยเยอร (Surveyor) ธรกจตรวจสอบสนคากอน
บรรทกขนเรอ และธรกจตรวจสอบรบรองสนคากอนทาการสงออก เปนตน ซงพบวา ธรกจบรการ
ตรวจสอบสนคาในไทยสวนใหญจะเปนเครอขายของธรกจขามชาตอยแลว เนองจากตองอาศยความ
นาเชอถอระดบสากล และมความเปนมออาชพและมหองปฏบตการในการตรวจสอบและวเคราะหสนคา
แบบครบวงจร ซงผประกอบการของไทยยงไมมศกยภาพและความนาเชอถอในระดบทมากพอจะ
ประกนผลของการตรวจสอบ ซงการเปดตลาดใหคนตางชาตเขามาถอหนและรวมทนไดไมนาจะ
กอใหเกดผลกระทบตอผประกอบการในไทยมากนก ทงน ปจจบนธรกจตรวจสอบสนคาในประเทศไทยม
ประมาณ 50 ราย โดยบรษทรายใหญทเปนทนยมของผใชบรการมกเปนของตางประเทศซงมชอเสยง
ดานตรวจสอบสนคานานกวา 5 ทศวรรษ เชน SGS (Societe Generale de Surveillance S.A.),
Bureau Veritas และ ITS (Intertex Testing Services)
จ. บรการบรรจหบหอ ไดแก บรการบทาหบหอ ลงโปรง ลงทก แผนรองไม การทาปายหรอ
สลากทจาเปนในการขนสง การทาสายรดและการหอหมสนคาดวยพลาสตก เปนตน ซงพบวา ธรกจ
บรการบรรจหบหออยในธรกจทไดรบผลกระทบจากการเปดตลาด เนองจากผประกอบการกลมดงกลาว
ในไทยเปนธรกจขนาดกลางและยอม (SME) และมเงนทนนอย นอกจากน บรการบรรจหบหอมกจะเปน
บรการทกลมธรกจตวแทนขนสง เชน ตวแทนรบจดการขนสง (Freight Forwarder) และคลงสนคาจดไว
ใหกบลกคา สงผลใหการผกพนเปดตลาดบรการบรรจหบหอจะมผลกระทบตอเนองไปถงธรกจตวแทน
ขนสงและคลงสนคาดวย
6.2 โอกาสและอปสรรคในการเขาสตลาดของผประกอบการโลจสตกสไทยในอาเซยน
ภาพรวม
ประเทศในกลมอาเซยนมโอกาส (Opportunity) และอปสรรค (Threat) ทแตกตางกนในการ
เขาสตลาดของผประกอบการไทย โดยหากวเคราะหสภาพแวดลอมทางธรกจโดยทวไป นน จากขอมล
Doing Business 2011 ทจดทาโดยธนาคารโลก (World Bank) ซงเปนการเกบรวบรวมขอมลดาน
กฎหมายและกฎระเบยบ มาตรการดานภาษ โครงสรางพนฐาน วธปฏบต ความพรอมดานแรงงาน ฯลฯ
จากหนวยงานธรกจ เชน ธนาคาร ธรกจโลจสตกส ธรกจนาเขาและสงออก ธรกจผลตสนคา นกบญช ผ
ใหบรการวชาชพ ทนายความทมความเชยวชาญดานธรกจระหวางประเทศ เปนตน จาก 183 ประเทศ
โดยมการจาแนกโอกาสและอปสรรค และความนาสนใจในการเขาไปประกอบธรกจในป พ.ศ. 2553
126
ตลอดจนรวบรวมขอมลจาก IMD World Competitiveness Report พบวา ในประเทศอาเซยน นน ม
โอกาสและอปสรรคในการทาธรกจทนาสนใจ ดงน
- ประเทศทมความงายในการเขาไปทาธรกจมากทสดในภาพรวม (Ease of Doing
Business) ซงวดจากการอานวยความสะดวกและกฎระเบยบทเกยวของในการเรมตนทาธรกจ การจด
ทะเบยนอสงหารมทรพย การขอสนเชอ การสงเสรมและการคมครองการลงทน มาตรการภาษ และ
มาตรการอานวยความสะดวกทางการคา และความพรอมของระบบโครงสรางพนฐานและโลจสตกส เปน
ตน เมอเทยบจากฐานขอมล 183 ประเทศ ไดแก สงคโปร (อนดบท 1) ไทย (อนดบท 19) มาเลเซย
(อนดบท 21) เวยดนาม (อนดบท 78) บรไน (อนดบท 112) อนโดนเซย (อนดบท 121) ฟลปปนส
(อนดบท 148) กมพชา (อนดบท 147) ลาว (อนดบท 171)
- ประเทศทโครงสรางพนฐานและระบบสาธารณปโภคดทสด (Infrastructure) ซงวด
จากฐานขอมล 58 ประเทศ โดยในกลมประเทศอาเซยน พบวา ประเทศทมโครงสรางพนฐานและระบบ
สาธารณปโภคทดทสดในการทาธรกจ ไดแก สงคโปร (อนดบท 11) มาเลเซย (อนดบท 25) ไทย (อนดบ
ท 46) อนโดนเซย (อนดบท 55) และฟลปปนส (อนดบท 56)
- ประเทศทมประสทธภาพทางธรกจดทสด (Business Efficiency) ซงว ดจาก
ฐานขอมล 58 ประเทศ โดยในกลมประเทศอาเซยน พบวา ประเทศทมประสทธภาพทางธรกจดทสด
ไดแก สงคโปร (อนดบท 1) มาเลเซย (อนดบท 4) ไทย (อนดบท 20) อนโดนเซย (อนดบท 34) และ
ฟลปปนส (อนดบท 32)
- ประเทศทมรฐบาลทมประสทธภาพดทสด (Government Efficiency) ซงวดจาก
ฐานขอมล 58 ประเทศ โดยในกลมประเทศอาเซยน พบวา ประเทศทมประสทธภาพทางธรกจดทสด
ไดแก สงคโปร (อนดบท 2) มาเลเซย (อนดบท 9) ไทย (อนดบท 18) อนโดนเซย (อนดบท 23) และ
ฟลปปนส (อนดบท 31)
- ดชนการปฏบตงานดานโลจสตกส (Logistics Performance Index – LPI) ซงวดจาก
ประสทธภาพดานการใหบรการศลกากร โครงสรางพนฐานดานโลจสตกส ประสทธภาพการขนสงสนคา
ระหวางประเทศ ความฉบไวในการใหบรการดานโลจสตกส และการมระบบตรวจสอบและตดตามสนคา
โดยวดจากฐานขอมล 155 ประเทศในโลก พบวา ประเทศในอาเซยนทมคา LPI (จากคะแนนเตม 5)
สงสด ไดแก สงคโปร (อนดบท 2 ได 4.09 คะแนน) มาเลเซย (อนดบท 29 ได 3.44 คะแนน) ไทย
(อนดบท 35 ได 3.29 คะแนน) ฟลปปนส (อนดบท 44 ได 3.14 คะแนน) เวยดนาม (อนดบท 55 ได
2.96 คะแนน) อนโดนเซย (อนดบท 75 ได 2.76 คะแนน) ลาว (อนดบท 118 ได 2.46 คะแนน) กมพชา
(อนดบท 129 ได 2.37 คะแนน) พมา (อนดบท 133 ได 2.33 คะแนน)
รายประเทศ
หากประเมนในภาพรวมสาหรบตลาดบรไนฯ นน บรไนฯ เปนตลาดทมประชากรรวม 4 แสน
คน มมลคาผลตภณฑภายในประเทศตอหว (GNP Per Capita) 26,325 เหรยญสหรฐฯ จดเปนกลม
127
ประเทศทมรายไดสง (High Income) ในภาพรวมโอกาสในการทาธรกจเพมขน โดยเฉพาะปจจบนท
รฐบาลบรไนฯ มการเพมประสทธภาพการจดทะเบยนธรกจโดยเรมใชระบบอเลกทรอนกสมาใชในการจด
ทะเบยนและคนหาขอมลทะเบยนธรกจ ตลอดจนมการปรบลดภาษเงนไดนตบคคลลงจากรอยละ 23.5
เหลอ 22 รวมทงลดอตราภาษสาหรบธรกจขนาดเลกลงประมาณรอยละ 5.5-11 นอกจากน กรมศลกากร
ของบรไนฯ ไดเรมมการใชระบบศลกากรอเลกทรอนกส ทาใหการทาการคาระหวางประเทศสะดวกขน
หากประเมนในภาพรวมสาหรบตลาดกมพชา นน กมพชาเปนตลาดทมประชากรรวม 14.5
ลานคน มมลคาผลตภณฑภายในประเทศตอหว (GNP Per Capita) 650 เหรยญสหรฐฯ จดเปนกลม
ประเทศทมรายไดตา (Low Income) ในภาพรวม ผประกอบการไทยมโอกาสในการทาธรกจทเพมขน
โดยเฉพาะปจจบนทรฐบาลกมพชายกเลกการตรวจสอบสนคากอนทาการบรรทก (Pre Shipment
Inspection) ซงชวยลดภาระดานเอกสารและระยะเวลาทใชในการนาเขาและสงออกสนคาระหวาง
ประเทศ กมพชาจดเปนประเทศทมอปสรรคในการทาการคาดานโลจสตกสในระดบสงในอาเซยน โดย
ยงคงมการเรยกเกบคาภาระการใชทาเรอ ทาอากาศยาน ถนน บรการรถไฟ และคลงสนคาทสง
ประกอบกบมคณภาพโครงสรางพนฐานดานการขนสงทางนา ทางอากาศ ทางถนน ทางราง และ
คลงสนคาทไมดนก ทงน หากเปรยบเทยบแลว ระดบการแขงขนของผประกอบการขนสงและโลจสตกส
สวนใหญยงอยไมสงมาก โดยเฉพาะดานการใหบรการโลจสตกสททนสมย ไดแก บรการขนสงทางถนน
บรการขนสงทางนา บรการขนสงทางอากาศ บรการคลงสนคา บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา
บรการตวแทนออกของรบอนญาต และธรกจตรวจสอบมาตรฐานสนคา ซงหากผประกอบการไทยสนใจ
เขาไปดาเนนธรกจในกมพชาควรใชกลยทธในการเขาไปรวมทนกบคนกมพชาเพอทาธรกจดงกลาว โดย
อาจพจารณาเขามาประกอบการในพนทท มการขยายตวทางเศรษฐกจมาก ไดแก กรงพนมเปญ เมองส
หนวลล เมองเสยมราบ เมองกาปงจาม และเมองกนดาล
หากประเมนในภาพรวมสาหรบตลาดอนโดนเซย นน อนโดนเซยเปนตลาดทมประชากรรวม
230 ลานคน มมลคาผลตภณฑภายในประเทศตอหว (GNP Per Capita) 2,230 เหรยญสหรฐฯ จดเปน
กลมประเทศทมรายไดปานกลางคอนขางตา (Lower Middle Income) ในภาพรวม ผประกอบการไทยม
โอกาสในการทาธรกจเพมขน โดยเฉพาะปจจบนทรฐบาลอนโดนเซยผอนคลายกฎระเบยบในการจด
ทะเบยนธรกจมากขน เชน การลดระยะเวลาการจองใชชอธรกจและเครองหมายการคา รวมทงอนโด
นเซยไดปรบลดอตราภาษเงนไดนตบคคล และเรมใชระบบการใหบรการแบบเบดเสรจ (Single Window
Services) สาหรบการสงออกและนาเขาสนคา อนโดนเซยจดเปนประเทศทมอปสรรคในการทาการคา
ดานโลจสตกสคอนขางมากในอาเซยน โดยยงคงมการเรยกเกบคาภาระการใชทาเรอ ทาอากาศยาน
การใชเสนทางถนนทสง ประกอบกบมคณภาพโครงสรางพนฐานดานการขนสงทางนา ทางอากาศ และ
ระบบคลงสนคาทไมดนก ทงน หากเปรยบเทยบแลว ระดบการแขงขนของผประกอบการขนสงและ
โลจสตกสบางประเภทยงอยไมสงมาก โดยเฉพาะดานการใหบรการโลจสตกสททนสมย ไดแก บรการ
ขนสงทางทางนา บรการขนสงทางอากาศ บรการขนสงทางบก บรการคลงสนคา บรการตวแทนรบ
128
จดการขนสงสนคา บรการตวแทนออกของรบอนญาต และธรกจตรวจสอบมาตรฐานสนคา ซงหาก
ผประกอบการไทยสนใจเขาไปดาเนนธรกจในอนโดนเซยควรใชกลยทธในการเขาไปรวมทนกบคน
อนโดนเซยเพอทาธรกจดงกลาว
หากประเมนในภาพรวมสาหรบตลาดลาว นน ลาวเปนตลาดทมประชากรรวม 6.3 ลานคน ม
มลคาผลตภณฑภายในประเทศตอหว (GNP Per Capita) 880 เหรยญสหรฐฯ จดเปนกลมประเทศทม
รายไดตา (Low Income) ในภาพรวมไทยมโอกาสในการทาธรกจในลาวเพมขน โดยเฉพาะปจจบนท
รฐบาลลาวไดยกเลกภาษการคา (Business Turnover Tax) และหนมาใชระบบภาษมลคาเพม (Value
Added Tax) ซงทาใหการทาธรกจมความโปรงใสและเขากบมาตรฐานสากลมากขน ลาวจดเปนประเทศ
ทมอปสรรคในการทาการคาดานโลจสตกสในระดบคอนขางสงในอาเซยน โดยมปญหาเรองคณภาพ
โครงสรางพนฐานดานการขนสงทางนา ทางอากาศ ทางถนน ทางราง และคลงสนคาทไมดนก ทงน หาก
เปรยบเทยบแลว ระดบการแขงขนของผประกอบการขนสงและโลจสตกสสวนใหญยงอยไมสงมาก โดยม
โอกาสทคนไทยจะเขาไปรวมทนทาธรกจกบคนลาวในสาขาบรการโลจสตกสตาง ๆ ไดแก บรการขนสง
ทางถนน บรการขนสงทางนา บรการขนสงทางอากาศ บรการคลงสนคา บรการตวแทนรบจดการขนสง
สนคา บรการตวแทนออกของรบอนญาต และธรกจตรวจสอบมาตรฐานสนคา โดยอาจพจารณาเขามา
ประกอบการในพนทแขวงทมการขยายตวทางเศรษฐกจมาก ไดแก แขวงเวยงจนทน แขวงสะหวนนะ
เขต แขวงคามวน แขวงหลวงนาทา แขวงบอแกว แขวงจาปาศกด และแขวงไชยะบร ซงมการพฒนา
สะพานมตรภาพและระบบโลจสตกสทางถนนเชอมกบประเทศไทย
หากประเมนในภาพรวมสาหรบตลาดมาเลเซย นน มาเลเซยเปนตลาดทมประชากรรวม
27.5 ลานคน มมลคาผลตภณฑภายในประเทศตอหว (GNP Per Capita) 7,230 เหรยญสหรฐฯ จดเปน
กลมประเทศทมรายไดปานกลางคอนขางสง (Upper Middle Income) ในภาพรวม ผประกอบการไทยม
โอกาสในการทาธรกจเพมขน โดยเฉพาะปจจบนทร ฐบาลมาเลเซยเรมใชการจดทะเบยนแบบ
อเลกทรอนกสออนไลนมากขน ตลอดจนลดหยอนภาษและคาธรรมเนยมทใชในการโอนทรพยสนและ
อสงหารมทรพย นอกจากน มาเลเซยจดเปนประเทศทมอปสรรคในการทาการคาดานโลจสตกสไมมาก
ในอาเซยน มตนทนคาใชจายดานโลจสตกสนอย อาท มตนทนคาภาระการใชทาเรอและทาอากาศยานท
ตา มการเกบอตราคาธรรมเนยมการขนถายสนคาและการรบฝากสนคาทตา ประกอบกบมคณภาพ
โครงสรางพนฐานทด ทงน หากเปรยบเทยบแลว ระดบการแขงขนของผประกอบการขนสงและโลจ
สตกสบางประเภทยงอยในระดบสง ไดแก บรการขนสงทางอากาศ บรการขนสงทางนา บรการตวแทน
รบจดการขนสงสนคา บรการคลงสนคาและกระจายสนคา ขณะทการแขงขนบางประเภทยงมระดบไมสง
มาก ซงผประกอบการไทยอาจใชกลยทธการเขาไปรวมทนทาธรกจกบมาเลเซยได ไดแก การ
ประกอบการในธรกจดานการขนสงทางถนน บรการตวแทนออกของรบอนญาต และธรกจตรวจสอบ
มาตรฐานสนคา
129
หากประเมนในภาพรวมสาหรบตลาดพมา นน พมาเปนตลาดทมประชากรรวม 61 ลานคน ม
มลคาผลตภณฑภายในประเทศตอหว (GNP Per Capita) 583 เหรยญสหรฐฯ จดเปนกลมประเทศทม
รายไดตา (Low Income) พมาจดเปนประเทศทมอปสรรคในการทาการคาดานโลจสตกสในระดบสงมาก
ในอาเซยน โดยยงคงมการเรยกเกบคาภาระการใชทาเรอ ทาอากาศยาน ถนน บรการรถไฟ และ
คลงสนคาทสง ประกอบกบมคณภาพโครงสรางพนฐานดานการขนสงทางนา ทางอากาศ ทางถนน ทาง
ราง และคลงสนคาทไมดนก ทงน หากเปรยบเทยบแลว ระดบการแขงขนของผประกอบการขนสงและโล
จสตกสสวนใหญยงอยไมสงมาก ไดแก บรการขนสงทางถนน บรการขนสงทางนา บรการขนสงทาง
อากาศ บรการคลงสนคา บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา บรการตวแทนออกของรบอนญาต และ
ธรกจตรวจสอบมาตรฐานสนคา ซงหากผประกอบการไทยสนใจเขาไปดาเนนธรกจในพมาควรใชกลยทธ
ในการเขาไปรวมทนกบคนพมาเพอทาธรกจดงกลาว โดยอาจพจารณาเขามาประกอบการในพนท
ชายแดนทมการขยายตวทางเศรษฐกจมาก ไดแก เมองเมยวด เมองทวาย และเมองทนเว
หากประเมนในภาพรวมสาหรบตลาดฟลปปนส นน ฟลปปนสเปนตลาดทมประชากรรวม 92
ลานคน มมลคาผลตภณฑภายในประเทศตอหว (GNP Per Capita) 1,790 เหรยญสหรฐฯ จดเปนกลม
ประเทศทมรายไดปานกลางคอนขางตา (Lower Middle Income) ในภาพรวม ผประกอบการไทยม
โอกาสในการทาธรกจเพมขน โดยเฉพาะปจจบนทรฐบาลฟลปปนสเรมใชการใหบรการจดทะเบยน
เบดเสรจ ณ จดเดยว (One Stop Shop) ทงในสวนกลางและสวนทองถน นอกจากน กรมศลกากร
ฟลปปนสไดเรมมการใชระบบศลกากรอเลกทรอนกส ทาใหการทาการคาระหวางประเทศสะดวกขน
อยางไรกตาม ฟลปปนสยงคงมปญหาดานการขอใบอนญาตการกอสรางและการขอใชบรการระบบ
สาธารณปโภคทใชระยะเวลานาน ฟลปปนสจดเปนประเทศทมอปสรรคในการทาการคาดานโลจสตกส
ปานกลางในอาเซยน โดยยงคงมการเรยกเกบคาภาระการใชทาเรอและทาอากาศยานทสง ประกอบกบ
มคณภาพโครงสรางพนฐานดานการขนสงทางนาและทางอากาศทไมดนก ทงน หากเปรยบเทยบแลว
ระดบการแขงขนของผประกอบการขนสงและโลจสตกสบางประเภทยงอยไมสงมาก โดยเฉพาะดานการ
ใหบรการโลจสตกสททนสมย (Modern Logistics Services) ไดแก บรการขนสงทางทางนา บรการ
คลงสนคา บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา บรการตวแทนออกของรบอนญาต และธรกจตรวจสอบ
มาตรฐานสนคา ซงหากผประกอบการไทยสนใจเขาไปดาเนนธรกจในฟลปปนสควรใชกลยทธในการเขา
ไปรวมทนกบคนฟลปปนสเพอทาธรกจดงกลาว
หากประเมนในภาพรวมสาหรบตลาดสงคโปร นน สงคโปรเปนตลาดทมประชากรรวม 5
ลานคน มมลคาผลตภณฑภายในประเทศตอหว (GNP Per Capita) 37,220 เหรยญสหรฐฯ จดเปนกลม
ประเทศทมรายไดสง (High Income) ไทยมโอกาสในการทาธรกจในสงคโปรเพมขน โดยสงคโปรเปน
ประเทศทมอปสรรคในการทาการคานอยทสดในอาเซยน มตนทนคาใชจายดานโลจสตกสนอย อาท ม
ตนทนคาภาระการใชทาเรอและทาอากาศยานทตา มการเกบอตราคาธรรมเนยมการขนถายสนคาและ
การรบฝากสนคาทตา ประกอบกบมคณภาพโครงสรางพนฐานทด อยางไรกตาม อปสรรคของการเขาส
130
ตลาดของสงคโปรอยทมผประกอบการในตลาดทมความสามารถในการแขงขนทสงมากอยแลว โดยผ
ใหบรการโลจสตกสทกสาขาจะมระดบการแขงขนทสงอยแลว ไดแก บรการขนสงทางถนน บรการขนสง
ทางอากาศ บรการขนสงทางนา บรการคลงสนคา ตวแทนรบจดการขนสง ตวแทนออกของรบอนญาต
และตวแทนธรกจตรวจสอบมาตรฐานสนคา
หากประเมนในภาพรวมสาหรบตลาดเวยดนาม นน เวยดนามเปนตลาดทมประชากรรวม
87.3 ลานคน มมลคาผลตภณฑภายในประเทศตอหว (GNP Per Capita) 1,010 เหรยญสหรฐฯ จดเปน
กลมประเทศทมรายไดปานกลางคอนขางตา (Lower Middle Income) ในภาพรวม ผประกอบการไทยม
โอกาสในการทาธรกจเพมขน โดยเฉพาะปจจบนทรฐบาลเวยดนามเรมใชการใหบรการจดทะเบยน
เบดเสรจ ณ จดเดยว (One Stop Shop) ทงในสวนกลางและสวนทองถน ทาใหงายในการขอใบอนญาต
การประกอบธรกจ การขอขนทะเบยนผเสยภาษ นอกจากน ยงผอนคลายกฎระเบยบดานการขอ
ใบอนญาตกอสรางและตอเตมอาคารสถานท และอานวยความสะดวกดานการใหสนเชอเพอการประกอบ
ธรกจเพมขน เวยดนามจดเปนประเทศทมอปสรรคในการทาการคาดานโลจสตกสในระดบสงในอาเซยน
โดยยงคงมการเรยกเกบคาภาระการใชทาเรอ ทาอากาศยาน ถนน บรการรถไฟ และคลงสนคาทสงมาก
ประกอบกบมคณภาพโครงสรางพนฐานดานการขนสงทางนา ทางอากาศ ทางถนน ทางราง และ
คลงสนคาทไมดนก ทงน หากเปรยบเทยบแลว ระดบการแขงขนของผประกอบการขนสงและโลจสตกส
สวนใหญยงอยไมสงมาก โดยเฉพาะดานการใหบรการโลจสตกสททนสมย ไดแก บรการขนสงทางถนน
บรการขนสงทางนา บรการขนสงทางอากาศ บรการคลงสนคา บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา
บรการตวแทนออกของรบอนญาต และธรกจตรวจสอบมาตรฐานสนคา ซงหากผประกอบการไทยสนใจ
เขาไปดาเนนธรกจในเวยดนามควรใชกลยทธในการเขาไปรวมทนกบคนเวยดนามเพอทาธรกจดงกลาว
6.3 ขอเสนอแนะการปรบตวของธรกจโลจสตกสไทย
กระแสการการคาเสรและการดาเนนนโยบายเปดตลาดการคาสนคา บรการ และการลงทนเปน
ประเดนททาทายและเปนแนวโนมทหลกเลยงไมไดในยคโลกาภวฒนของธรกจบรการโลจสตกสของไทย
สาหรบสาขาบรการโลจสตกสเพอการคาระหวางประเทศของไทย ในภาพรวมยงมศกยภาพการแขงขน
ตา มการแขงขนจากตางชาตสง และการเจรจาถกผลกดนใหเปดตลาดมากขน ทาใหไทยตองมการ
ประเมนผลไดผลเสย (Trade Off) อยางรอบคอบระหวางผลประโยชนทไดรบจากการสงออกสนคาท
เพมขน ผลประโยชนทประชาชนไดรบจากการเขามาลงทนและการถายทอดเทคโนโลยของธรกจ
ตางชาต ผลประโยชนทไทยไดรบจากการเปนศนยกลางการลงทนและประตการคาไปสประเทศเพอน
บาน และผลเสยทผประกอบการไทยในธรกจคาบรการจะไดรบจากการเขามาลงทนและแขงขนของธรกจ
ตางชาต ในภาพรวม ไทยควรปรบตวเพอรองรบการเปดตลาดบรการโลจสตกส ดงน
131
ภาครฐ
- ผลกดนใหมการใชบงคบกฎหมายสงเสรมและพฒนาธรกจใหบรการโลจสตกส ซง
ปจจบน กระทรวงพาณชย ไดยกรางกฎหมายฯ และอยระหวางนาเสนอคณะรฐมนตรเพอขอความ
เหนชอบ กอนทจะดาเนนการเสนอรฐสภาเพอใหความเหนชอบรางกฎหมายฯ ดงกลาวตอไป โดย
ประเดนสาคญในการใหการสงเสรม นน รฐบาลจะสนบสนนการพฒนาธรกจบรการโลจสตกสบาง
ประเภท โดยเฉพาะ SME ตามความเหมาะสมของสภาพการพฒนาเศรษฐกจและอตสาหกรรมของ
ประเทศ โดยรฐจะพจารณาใชเครองมอสงเสรมตาง ๆ ในการสงเสรม ไดแก การพฒนามาตรฐานการ
ใหบรการโลจสตกสเพอผประกอบการไทยเสนอบรการเปนทยอมรบ การลดหยอน/ยกเวนภาษเงนได
การยกเวนอากรขาเขา การใหนารายจายบางประเภทมาใชหกภาษไดเพมขน การสงเสรมใหหนวยงาน
ภาครฐใชบรการโลจสตกสของกจการทไดรบการสงเสรม การสงเสรมดวยมาตรการการเงน การสงเสรม
ดวยการฝกอบรมพฒนาและสรางองคความรแกบคลากรในธรกจบรการโลจสตกส และการสงเสรมการ
รวมกลมของธรกจโลจสตกสในลกษณะเครอขายวสาหกจ (Cluster) เปนตน ซงปจจบนกฎหมายท
เกยวของกบธรกจบรการโลจสตกสของไทย เชน กฎหมายดานการประกอบธรกจขนสงและคลงสนคา
นน มเนอหามงไปทางการกากบและตรวจสอบ มากกวาใหการสงเสรมและพฒนาธรกจ ภาครฐและ
เอกชนทเกยวของจงควรสนบสนนใหมการใชบงคบกฎหมายฯ ดงกลาวเพอยกระดบมาตรฐานและ
ความสามารถในการแขงขนของธรกจบรการโลจสตกสไทยใหมประสทธภาพทดเทยมธรกจของ
ตางประเทศ
- พฒนาสงอานวยความสะดวกในการประกอบธรกจโลจสตกส โดย (ก) ใหความชวยเหลอ
ดานเงนทนโดยการเสนอสนเชอระยะยาว ดอกเบยต า และระยะเวลาปลอดดอกเบยนานแก
ผประกอบการโลจสตกสไทย (LSP) เนองจากธรกจ LSP มความเสยงมาก ผลตอบแทนนอย และ
ระยะเวลาคนทนนาน ในขณะทผประกอบการตางชาตมเงนลงทนมากกวาและสามารถกยมเงนเงอนไข
พเศษไดจากสถาบนการเงนหรอกองทนทจ ดตงขนมาเปนพเศษเพอใหสนเชอประเภทน แก
ผประกอบการขนสงและโลจสตกส อาท ธนาคารพาณชยนาวและการขนสง และกองทนพาณชยนาวท
อนญาตใหเจาของธรกจพาณชยนาวและโลจสตกสสามารถนายานพาหนะมาใชเปนหลกทรพยในการ
จานองได ในขณะทสถาบนการเงนทวไปจะไมร บจานองหลกทรพยทเปนยานพาหนะ โดยเฉพาะ
ยานพาหนะทใชเดนทางระหวางประเทศ เนองจากมความเสยงในการประกอบการสง (ข) จดตงศนย
ความรและใหคาปรกษา (Logistics Business Academy) สาหรบผประกอบธรกจโลจสตกสและ
ผใชบรการโลจสตกส โดยเฉพาะทเปน SMEs รวมทงพฒนานวตกรรมและเทคโนโลยทเกยวของกบการ
ใหบรการโลจสตกส (ค) พฒนาศกยภาพและสรางเครอขาย LSP ไทยเชอมโยงตลาดสากล เชน
มาตรฐาน ISO และมาตรฐาน Green Logistics มาตรฐานบคลากรและแรงงานในธรกจบรการโลจสตกส
ตลอดจนพฒนาผประกอบการ LSP ใหมการรวมตวกนเพอสามารถใหบรการไดอยางครบวงจร เพอลด
การแขงขนกนเอง และเพมศกยภาพการทาธรกจใหครบวงจร และ (ง) จดทาฐานขอมลเพอประกอบการ
ตดสนใจทางโลจสตกส อาท ขอมลประเภทสนคาและเสนทางการขนสง ขอมลความตองการขนสงใน
เสนทางตางๆ ขอมลโครงสรางตนทนการประกอบธรกจ ขอมลกฎระเบยบและวธการทาธรกจบรการ
132
โลจสตกสในประเทศเพอนบาน เชน ลาว เวยดนาม กมพชา พมา และมาเลเซย ซงธรกจทไทยมโอกาส
ขยายตลาดการคาและการลงทนในตางประเทศได
- สนบสนนใหผสงสนคาหนมาใชบรการโลจสตกสของไทยมากขน โดยการประชาสมพนธ
เชงรกและสงเสรมใหมการสงออกในราคา CIF (Cost, Insurance and Freight) และนาเขาในราคา FOB
(Free on Board) เพอสรางโอกาสทางธรกจบรการโลจสตกสของไทย ตลอดจนสนบสนนการใช
ประโยชนเสนทางขนสงและโลจสตกสภายใตกรอบ AEC, GMS, ACMECS110 และ IMT-GT111
- พจารณาความเหมาะสมในการสรางกฎระเบยบและยกมาตรฐานคณภาพใหทดเทยม
ตางประเทศ โดยเมอเปดตลาดแลวอาจตองมกฎระเบยบทสรางอปสรรคทางการคาทางเทคนค
เชนเดยวกบประเทศพฒนาแลว โดยกฎระเบยบทอาจพจารณาความเหมาะสมใหม อาท กฎระเบยบของ
รฐบาลทองถน (เชน การกาหนดเงอนไขสดสวนการวาจางคนงานในทองถน เงอนไขดานทาเลทตงและ
ขนาดพนท) กฎระเบยบการถอครองทดนเพอการพาณชย กฎระเบยบดานรปแบบการจดตงธรกจ
กฎระเบยบทใหกจการขนาดใหญตองจดทารายงานผลกระทบสงแวดลอม มาตรฐานอปกรณทใชในงาน
บรการโลจสตกส และมาตรฐานผประกอบการ เปนตน
ให
สามารถลดตนทนโลจสตกสเพอการสงออกไปประเทศเพอนบาน
- ขบเคลอนการสรางเทคโนโลยและนวตกรรม และการสรางมลคาเพมบรการโลจสตกส
โดยเสรมสรางความรความเขาใจการจดการทเปนเลศของธรกจบรการโลจสตกส การสรางธรกจโลจ
สตกสตนแบบ (Prototype) เพอแสดงใหเหนธรกจ LSP ตนแบบทมศกยภาพในการแขงขนและการใช
ประโยชนจากการเปดตลาดและการรวมกลมภายใต AEC ตลอดจนใหการสนบสนนดานการตอยอด
ธรกจทประสบความสาเรจอยแลว นอกจากน รฐบาลควรใหการสนบสนนการสรางภาพลกษณใหมของ
บรการโลจสตกสไทยสสากล เชน การใหทนสนบสนนตอยอดบรการพอเปนการเพมมลคา และการ
ออกแบบ
- สงเสรมการจดกจกรรมสงเสรมการตลาดโลจสตกสทงภายในประเทศและตางประเทศ
เชน การจดงานแสดงสนคา/บรการโลจสตกส การจดศนยบรการเคลอนท (Mobile Unit) เพอใหขอมลท
ถกตอง รวมทงกระตนใหผใหบรการโลจสตกสไทยพฒนาระบบโลจสตกสไทยเพอพฒนาประสทธภาพ
ดานการคา
110
ยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจ อรวด-เจาพระยา-แมโขง ระหวางกมพชา ลาว พมา ไทย และเวยดนาม (Ayeyawady -
Chao Phraya - Mekong Economic Cooperation Strategy: ACMECS) เปนกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจในระดบอนภมภาคท
จดตงข นเพอใชประโยชนจากความแขงแกรงและความหลากหลายของทงหาประเทศสมาชกเพอสงเสรมการพฒนาอยางสมดล 111
แผนงานการพฒนาเขตเศรษฐกจสามฝาย อนโดนเซย – มาเลเซย – ไทย (Indonesia – Malaysia – Thailand Growth Triangle:
IMT – GT) เปนกรอบความรวมมอเพอสงเสรมความสมพนธทางเศรษฐกจระหวาง 3 ประเทศ ใหมการใชทรพยากรทางเศรษฐกจ
รวมกนอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด โดยเนนความรวมมอดานการผลต การสงเสรมการลงทน และการถายทอด
เทคโนโลยเพอเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของพนท IMT – GT นอกจากนน ยงมงเนนใหมการพฒนาการ
เชอมโยงดานโครงสรางพนฐาน โดยเฉพาะโครงขายคมนาคมขนสงและระบบสาธารณปโภคระหวางประเทศ
133
ภาคเอกชน
- พฒนาและปรบปรงคณภาพบรการใหมศกยภาพ ดวยการพฒนาเทคโนโลยใหทนสมย
ตอเนอง พฒนาฝมอแรงงาน และขณะเดยวกนกพยายามลดตนทนการผลตลง
- ควรผลกดนใหมการลงทนในลกษณะเครอขายวสาหกจ (Cluster) ในตางประเทศ
โดยเฉพาะประเทศเพอนบาน โดยใหธรกจรายใหญของไทยทเปนผผลตสนคาเขาไปลงทนใน
ตางประเทศ และใหผใหบรการโลจสตกสของไทยตดตามเขาไปใหบรการ
- พฒนาความสามารถดานการใชภาษาองกฤษและภาษาตางประเทศ โดยเฉพาะในปจจบน
ทไทยและอาเซยนมการรวมกลมเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน รวมทงการทไทยมการทาการคามาก
ขนกบประเทศในแถบเอเชย เชน จน และอนเดย
--------------------------------
เปรยบเทยบขอผกพนการเปดเสรบรการโลจสตกสของอาเซยน ภายใตขอผกพนการเปดตลาดบรการชดท 7
กจกรรม บรไนฯ กมพชา อนโดนเซย ลาว มาเลเซย พมา ฟลปปนส สงคโปร ไทย เวยดนาม
บรการยกขนสนคาทขนสงทางทะเล
Maritime cargo handling services (CPC 741)
บรการโกดงและคลงสนคา
Storage & warehousing services (CPC 742)
บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา
Freight Transport agency services (CPC 748)
บรการเสรมอนๆ0
1
Other auxiliary services (CPC 749)
บรการจดสงพสด1 2
Courier services (part of CPC 7512)
บรการดานการบรรจภณฑ
Packaging services (CPC 876)
บรการรบจดการพธการศลกากร
Custom clearance services
บรการขนสงสนคาระหวางประเทศทางทะเล(ไมรวมในประเทศ)
Maritime International freight transportation (CPC 7212)
บรการขนสงทางรางระหวางประเทศ
International rail freight transport services (CPC 7112)
บรการขนสงทางถนนระหวางประเทศ
International road freight transport services (CPC 7123)
1บรการเสรมอนๆ รวมถงกจกรรม เชน การตรวจสอบใบขน นายหนาคาระวาง การตรวจสอบคาระวาง การชงนาหนกและสมตรวจ การรบและยอมรบคาระวาง การจดเตรยมเอกสารการขนสง 2บรการจดสงดวน (Express Delivery Services: EDS) จะถกรวมไวในรายการบรการทจะตองมการเปดเสรตอไป ทงน บรการ EDS แตกตางอยางชดเจน และแยกจากบรการไปรษณย (Postal Services)
บรรณานกรม การลงทนในกมพชา. [ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://www.boi.go.th/thai/clmv/Back_up/2010_cambodia/2010_cam_4_3.html
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
กฎหมายทเกยวของกบการจางงานชาวพมา. [ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://www.boi.go.th/thai/clmv/Back_up/2010_myanmar/2010_myanmar_5_6.html
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม. ความตกลงวาดวยการขนสงขามพรมแดนในอนภมภาคลมแมนาโขง.
[ออนไลน] เขาถงไดจากhttp://www.danmuk.org/index.php?lay=show&ac=article&Id=538774032
(วนทคนขอมล: 12 พฤศจกายน 2553)
กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย. แผนงานการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. ปฏญญาวา
ดวยแผนการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน.(2550)
กรมเศรษฐกจระหวางประเทศ. โครงการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมนาโขง.[ออนไลน]
เขาถงไดจาก:http://www.mfa.go.th/business/1092.php (วนทคนขอมล: 10 พฤศจกายน 2553)
สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศ
ไทย พ.ศ. 2550-2554.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:www.nesdb.go.th/.../แผนยทธศาสตรโลจสตกส-2550-
2554.pdf (วนทคนขอมล:10 กนยายน 2553)
พระราชบญญต/พระราชกาหนด. หองสมดกฎหมาย. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:www.krisdika.go.th/
(วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553)
ศนยวจยกสกร. เปดเสรโลจสตกสอาเซยน ผลด-ผลเสย และหลากหลายประเดนทตองตดตาม. [ออนไลน]
เขาถงไดจาก www.kasikornresearch.com /TH/KEcon%20Analysis/Pages/ ViewSummary.aspx?
docid=23951 (วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553) Alberto Nogales, 2004, Lao PDR: Transport Sector Brief: East Asia and Pacific Region Transport
Sector Unit. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:www.worldbank.org/transport/transportresults/regions/.../eap-
lao-output.pdf(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Alec Christie, Philips Fox, Sydney. Introduction to Doing Business in Myanmar.[ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://www.mondaq.com/article.asp?articleid=42660(วนทคนขอมล:10 ตลาคม 2553)
Allens Arthur Robinson. Vietnam Legal Update, September 2007. [ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://www.vietnamlaws.com/vlu/sep_2007.pdf(วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553)
Attorney General’s Chambers Brunei Darussalam. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.agc.gov.bn:81/
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
2
Brunei Transparency List, Brunei-Japan Economic Partnership Agreement Trade in Services.[ออนไลน]
เขาถงไดจาก: http://www.mofa.go.jp/policy/economy/fta/brunei/list_of_brunei.pdf
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Cambodia Investment Law.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:www.mekongexpress.com/ cambodia/general/
caminvestlaw.htm (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Cambodia Law on Civil Aviation.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.civilaviation.gov.kh/
aviation_law.htm (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Cambodia Law on Investment of 1994.[ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.kambodscha-botschaft.de/
investment.html (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Cambodia Law on Land Traffic.[ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.interior.gov.kh/uploads /files
/Traffic_law_eng.pdf (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
CambodiaLaw on the Amendment of the Law on Investment of 2003.[ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://cb2.mofcom.gov.cn/aarticle/lawsofhostcountry/investmenthost/200612/20061203917970.html (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Cambodia Sub-Decree on the Implementation of the Law on the Amendment of the Law on Investment No.111 ANK/BK dated 27 September. 2005. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.jica.go.jp
/cambodia/english/office/topics/pdf/15_Appendix-3.pdf(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553) Hironori Kato, Nozomi Saito, AkthiroInagi, and U. AungMyint.Regulatory Framework and Operational
System of Urban Bus Transportation in Yangon, Myanmar.[ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://www.trip.t.u-tokyo.ac.jp/kato/papers.../2010TRB_Yangon.pdf
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Indonesia’s Government Regulation No. 20/1994 on Investment.[ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://baliwww.com/balibiz/reg20.htm (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Indonesia’ s Investment Law. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: www.fdi.net/documents/...
/indonesia_investment_law_07.pdf(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Indonesia Negative Investment List.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www2.bkpm.go.id/contents/home /
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Indonesian Port Sector Reform and the 2008 Shipping Law. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:
http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNADN188.pdf(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Invest in Malaysia. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.mida.gov.my/en_v2/
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
3
Invest in Indonesia. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.ina.or.id/inaweb/files /establishment%20of%20
foreign%20company%20in%20Indonesia.pdf (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Investment Information & Opportunities in the Lao PDR.[ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://www.invest.laopdr.org/ (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Irwin U.J. Ooi. Malaysian Maritime Enforcement Agency Act 2004.[ออนไลน] เขาถงได
จาก:https://maritimejournal.murdoch.edu.au/index.php/maritimejournal/article/viewFile/31/58
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Law on the Promotion of Foreign Investment of Lao PDR.[ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://www.invest.laopdr.org/investlaw04.pdf(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Legislation Lao PDR.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwelao.htm
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Legislation Malaysia.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwemal.htm
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Legislation Myanmar.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/oeur/lxwebum.htm
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553) Makarim&Taira.S, Published November 2008. Investment Law and the New Negative List in
Indonesia.[ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://www.worldservicesgroup.com/publications.asp?action=article&artid=2617
(วนทคนขอมล:10 ตลาคม2553)
Malaysia Airport and Aviation Services Act 1991.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.agc.gov.my
/Akta/Vol.%2010/Act%20467.pdf (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Malaysia Carriage of Goods by Sea Act 1950. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.agc.gov.my/
Akta/Vol.%2011/Act%20527.pdf (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Malaysia Employment Act 1955. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.slideshare.net/seekhrhelp
/employment-act-1955-malaysia(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Malaysia Immigration Act 1959. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://openlibrary.org/books/ OL3465046M/Immigration_Act_1959_63_(Act_155)_regulations_and_orders (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Malaysia Income Tax Act 1967. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.kpmg.com.my
/kpmg/publications/tax/22/a0053.htm (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
4
Malaysia Ports Privatization Act 1990. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.agc.gov.my
/Akta/Vol.%209/Act%20422.pdf (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Malaysia Promotion of Investment Act 1986.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.agc.gov.my/Akta
/Vol.%207/Act%20327.pdf (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Malaysia Railways Act 1991. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.agc.gov.my/Akta/
Vol.%2010/Act%20464.pdf (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Malaysia Road Transport Act 1987. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.agc.gov.my
/Akta/Vol.%207/Act%20333.pdf (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Ministry of Transportation Republic of Indonesia.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://hubud.dephub.go.id/
?en+regulasi_km+detail+%7BJUM%7D&page=2 (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Myanmar Department of Civil Aviation.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.dca.gov.mm
/dca_legislations.htm (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Myanmar Foreign Investment Law.[ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.blc-burma.org/html/
myanmar%20law/lr_e_ml88_10.html (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Myanmar Laws Practiced by Port Authority.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.mpa.gov.mm/ index.php?option=com_content&view=article&id=30%3Alaws-and-policies&catid=78%3Alaw-and-policy&Itemid=117&lang=en (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Myanmar Merchant Shipping Act.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.myanmarshipping.com/
merchant.html (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Myanmar Registration of Ships Act.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.myanmarshipping.com
/myanmar_registration_of_ships_Act.html (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Myanmar The Conservation of Water Resources and Rivers Laws. [ออนไลน] เขาถงได
จาก:www.burmariversnetwork.org/.../the_conservation_of_water_resources_ andriverslaw.pdf
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Philippines Civil Aviation Authority Act of 2008.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.lawphil.net
/statutes/repacts/ra2008/ra_9497_2008.html (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Philippines Coast Guard Law of 2009.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.lawphil.net/statutes
/repacts/ra2010/ra_9993_2010.html (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Philippines Foreign Investments Act of 1991.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.chanrobles.com
/default8fia91.htm (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
5
Philippines Land Transportation and Traffic Code.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.lawphil.net/
statutes/repacts/ra1964/ra_4136_1964.html (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Philippines Laws and Jurisprudence Databank.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.lawphil.net/
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Philippine Overseas Shippings Development Act of 1992.[ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://www.chanrobles.com /republicactno7471.htm (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553) Protocol to Implement the Seventh Package of Commitments under the ASEAN Framework Agreement
on Services Cha-am, Thailand, 26 February 2009.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.aseansec.org
/22221.htm (วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553)
Setting up a Company in Brunei Darussalam. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.onebrunei.com
/setupcompany/cl6.htm (วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553)
Setting up in Singapore.Foreign Business.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.business.gov.sg/
EN/StartingUp/ForeignBusinesses/index.htm (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Singapore Business Registration Act.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.acra.gov.sg/
Legislation/Business+Registration+Act.htm (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Singapore Companies Act.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.acra.gov.sg/Legislation/
Companies+Act.htm (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Singapore Statutes Online.[ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://statutes.agc.gov.sg/
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Statement presented by Vietnam to 36th session of the ICAO Assembly, 19/9/07. [ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://www.icao.int/icao/en/assembl/a36/wp/wp261_en.pdf (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
The Constitution of Brunei Darussalam. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.worldstatesmen.org
/Brunei1984.PDF (วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553)
The Constitution of the Republic of Indonesia. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.indonesia-
ottawa.org/indonesia/constitution/fourth_amendment_const.pdf(วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553)
The World Law Guide. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.lexadin.nl/wlg/legis/nofr/legis.php
(วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553)
To Do Business in Myanmar.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.myanmars.net/myanmar-
business/main.htm (วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553)
6
Transport Strategy Transition, Reform, and Substantial Management: Vietnam’s Infrastructure challenge. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.worldbank.org/transport/.../infra-chall-vt-
transport.pdf (วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553)
Vietnam Civil Aviation Law.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.thuvienphapluat.vn/archive/Luat/Law-No-66-2006-QH11-of-June-29-2006-Vietnam-civil-aviation-vb80639t10.aspx (วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553)
VietnamDecree Providing Detailed Regulations on the Commercial Law Regarding Conditions for Engaging in Logistic Services Business, and Limitations on Liability of Logistic Services Business Entities(Decree No.140-2007-ND-CP).[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.dpi.hochiminhcity.gov.vn
/invest/html/ND140-2007-NDCP.html (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Vietnam Law on Enterprises.[ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.dpi.hochiminhcity.gov.vn
/invest/html/Laws-Policies/LawonBusiness.pdf (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Vietnam Law on Investment.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.dpi.hochiminhcity.gov.vn
/invest/html/Laws-Policies/LawonInvestment.pdf (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Vietnam Laws Online Database. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.vietnamlaws.com/
vietnamlawsonline_freeversion.aspx (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Vietnam Laws and Regulations.[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.dpi.hochiminhcity.gov.vn
/invest/html/law3.html (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
VietnamPrime Minister Decision No.162/2002/qd-ttg “Approving the Planning and Development of Vietnam’s land-road communications and transport sector till 2010 and Orientations till 2020”, November 2002[ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.thuvienphapluat.vn/archive/Quyet-dinh/162-
2002-QD-TTg-vb74747t17.aspx(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553) Vietnam Prime Minister Decision No.202/1999/qd-ttg “Approving the master plan on the development
of vietnam’s seaport system till the year 2010”, October 1999.[ออนไลน] เขาถงได
จาก:http://www.vpa.org.vn/english/regulations/tailieu/202-1999-qd-ttg.jsp
(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Vietnam Prime Minister Decision No.34/2003/qd-ttg “The Establishment of Vietnam Railways
Corporation” , March 2003. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.thuvienphapluat.vn/archive/Nghi-
dinh/34-2003-ND-CP-vb77876t11.aspx(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
Vietnam Railway Law.[ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://moj.gov.vn/vbpq/en/Lists/Vn%20bn%20 php%20
lut/View_Detail.aspx?ItemID=6820 (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
7
Why Do Business in the Philippines. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.boi.gov.ph/
(วนทคนขอมล: 10 กนยายน 2553)
Why Invest in Brunei. [ออนไลน] เขาถงไดจาก:http://www.brunet.bn/org/bsmehp/brunei /invest/
smeinves.htm (วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)
World Bank. Doing Business 2011 [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.doingbusiness.org/reports/doing-
business/doing-business-2011(วนทคนขอมล: 10 ตลาคม 2553)