บทท 2

แนวคด ทฤษฎ ประวต ความเปนมาของเครองหมายการคา และประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

แนวคดทฤษฎเครองหมายการคาเกดจากนกนตศาตร ทหมายปกปองสงทมนษยสรางขน โดยบางแนวคดนนไดรบอทธพลจากเหตการณ รวมถงสงคมการคาทมการพฒนาอยางตอเนองและกวางขวางเปนสากล

2.1 แนวคด ทฤษฎการคมครองสทธในทรพยสนทางปญญา

เครองหมายการคาเปนทรพยสนทางอตสาหกรรม ทมผลตอผเปนเจาของเครองหมายดานเศรษฐกจ และสทธตางๆของผเปนเจาของเครองหมายอยางมาก ดงนนความคมครองเครองหมายทเกดจากแนวคด ทฤษฎตางๆ จงมงเนนในเรองของการไดสทธและความคมครองเครองหมายของผ เปนเจาของเครองหมาย ทไดตราหรอหมายไวกนสนคา

2.1.1 ทฤษฎเสรนยม นกนตศาสตรมความเหนเกยวกบแนวคดนวา ทรพยสนทางปญญา เปนผลผลตทเกดจากความคดรเรมของสงคม และใหถอวา เปนทรพยสนของมวลมนษยชาต ควรตกเปนสมบตสาธารณะซงบคคลอนสามารถนาไปใชไดโดยเสร” โดยแนวคดของนกนตศาตรดงกลาวมาจากแนวคดทฤษฎของนกกฎหมายทรพยสนทางปญญาทไดใหแนวคดในเชงเสรนยมไววา “ทรพยสนทางปญญาอนเกดขนจากความนกคดในการสรางสรรคของมวลมนษยชาต นนเกดขนจากความคดรเรมของเหลาบรรพบรษ โดยความคดของผสรางสรรค ทกอใหเกดขนน เปนความคดรเรมในการสรางสรรคงาน ซงไมนาจะเกดขนเปนเอกเทศ 2.1.2 ทฤษฎสทธตามธรรมชาต (Natural Right Theory) ทฤษฎสทธตามธรรมชาตนเปนแนวคดทไดรบอทธพลมาจากการปฏวตใหญในฝรงเศส และยงคงไดรบการยอมรบอยางกวางขวาง นกกฎหมายในประเทศยโรป ทมความยดมนตอการเคารพ สทธมนษยชน ดวยแนวคดวาดวยสทธตามธรรมชาตไดรบการยอมรบอยางแพรหลาย ในระบบการคมครองลขสทธ ดงจะเหนไดจากทมการรบรองธรรมสทธ(moral right) แตในระบบการคมครองทรพยสนทางปญญาอน ทฤษฎวาดวยธรรมชาตไมเปนท ยอมรบเทาใดนก

7

ทฤษฎนเกดขนจากความเชอ พนฐานทวา การใหความคมครองโดยรฐ เปนการรบรทางศลธรรมทเจาของมอยเหนอผลงานทางปญญาของตน เมอบคคลใดไดสรางสรรคงานหรอทาการประดษฐคดคน สงใดขนมา ผลตผลทางความคดดงกลาวกจะตกเปนทรพยสนของบคคลนน และการทบคคลใดนาเอาความคดของผประดษฐไปแสวงหาประโยชน โดยไมมอานาจจงถอเปนการกระทาละเมดอยางรายแรง เทยบไดกบการไปลกทรพยของผอน การขโมยทางความคดนนหมายถง การนาสงทกฎหมายสงวนไว สาหรบผทรงสทธไปใชโดยไมมอานาจ ถากรณมใชเปนผลงานทางปญญา ทกฎหมายสงวนไวสาหรบผสรางสรรคแลว บคคลหนงบคคลใดกสามารถทจะนาเอาผลงานทางปญญาไปใชประโยชนได ซงหากเปนเชนน ความคดหรอผลงานทางปญญาตางๆ กหาไดตกเปนทรพยสนของผททาการพฒนาและคดคนในทกกรณ ดงเชนททฤษฎสทธธรรมชาตวางหลกเอาไวไม เฉพาะแตความคดหรอผลงานทางปญญาทเขาเกณฑทจะไดรบความคมครองตาม กฎหมายเทานนจงจะตกเปนทรพยสนของบคคลนน 2.1.3 ทฤษฎคมครองปองกน เปนแนวคดทเกดขนจากความคด ในการสรางสรรค งานทางดานทรพยสนทางปญญา เมอมการกอใหเกดงานการแสดงออกมาซงความคดแลวถอวาเปนสทธ ประเภทหนงอนอาจถอไดวาเปนวตถแหงสทธ เปนทรพยสนทไมมรปราง และสทธดงกลาวเปนทรพย ทเจาของสทธควรไดรบความคมครอง เชนเดยวกบสทธในทางแพง ทฤษฎขางตนของนกกฎหมายทรพยสนทางปญญา ไดเกดการพฒนาแนวคด ทฤษฎดงกลาวใหเปนระบบ มการใหความคมครอง และกาหนดกรอบแหงสทธอนไดแก ลขสทธ สทธบตร และเครองหมายการคา ตอมาววฒนาการในแนวคดในเรองของการใหความคมครอง ในเรองสทธตางๆ พฒนาโดยรวบรวมเอาสทธตางๆ ขางตนมาจดเปนหมวดหม พรอมทงกาหนดสทธนนเปนทรพยสนทางปญญา ( Intellectual Property) ซงหมายถงสทธตามกฎหมายอนเกยวกบงานสรางสรรค อนเกดจากการ ใชความคดและสตปญญาของมนษย แตเดมสทธในทางทรพยสนทางปญญาแบงเปนลขสทธ สทธบตร และเครองหมายการคา ตอมาเมอมการจดระบบทรพยสนทางปญญาไดมการแยกสทธในทรพยสนทางปญญาเปน ๒ สาขา ดงน 2.1.3.1 ทรพยสนทางอตสาหกรรม ( Industrial Property ) ซงหมายถงผลงานอนเกดจากการสรางสรรค เกยวกบการผลต หรอการจาหนายผลตภณฑ ซงไดแกสทธบตรและเครองหมายการคา 2.1.3.2 ทรพยสนทางวรรณกรรมและศลปกรรม (Literary and Artistic Property) ซงหมายถง ผลงานอนเกดจากความคดสรางสรรค ของมนษย เกยวกบแสดงออก ซงความคด (Expression of Idea ) อนเปนงานทเกด(Aesthetic) อนไดแกสทธทางลขสทธ (Copyright) และ

8

นอกจากสทธในงานอนมลขสทธ ยงแบงออกเปน สองลกษณะคอ ลขสทธ(Copyright) และสทธขางเคยง (Neighboring Right) 2.1.4 ทฤษฎสทธตามธรรมชาตของผประดษฐ (Natural right theory) แนวคดตามทฤษฎธรรมชาตของนกประดษฐ เปนแนวคดทเกยวกบทรพยสนทางปญญาในเรองสทธบตรโดยใหความสาคญแกตวผประดษฐเปนหลกแหงการใหสทธบตรถอความยตธรรมตามธรรมชาตทตองใหความคมครองงานประดษฐคด คน รวมถงการใหสทธผกขาดตามกฎหมายสทธบตรแกผทรงสทธบตร และกอใหเกดความสมพนธตอกนระหวางรฐกบผทรงสทธบตร การไดมาซงสทธผกขาดเหนอการประดษฐเปนสงทแสดงถงการทรฐรบร ถงสทธตามธรรมชาตของผประดษฐทมตอการประดษฐ การทบคคลใดไดทมเทสตปญญา ความร เวลา และคาใชจายไปในการคดคนการประดษฐสงใดสงหนงนน บคคลนนกควรจะไดรบเอกสทธในอนทจะแสวงหาประโยชนจากการประดษฐท เปนผลจากการลงทนนน 2.1.5 ทฤษฏทางเศรษฐกจ ( Reward Theory ) ทฤษฎทางเศรษฐกจน เปนการมงเนนผลประโยชนของสงคมเปนสาคญ กลาวคอ ผประดษฐจะไดรบความคมครองจากกฎหมายกตอเมอสงประดษฐของเขาเปน ประโยชนตอสงคม และสงคมจะไดรบผลประโยชนตอบแทนอยางคมคา ตอการใหความคมครองนนเปรยบเสมอน เปนหลกตางตอบแทนซงกนและกน หรอทเรยกวาระบบแลกเปลยน (Quid proud) ระหวางรฐกบผประดษฐ เหนไดจากหลกเกณฑของกฎหมายสทธบตรในประเทศตางๆ กาหนดใหผยนคาขอรบจดทะเบยนมหนาทตองเปดเผยลกษณะและราย ละเอยดของการประดษฐ ตอสาธารณชน เปนการตอบแทนทรฐใหการคมครอง เพอประโยชนในการคนควาและพฒนาวทยาการความรเรองนนตอไปในอนาคต นอกจากนหนาทอกประการหนง กคอผประดษฐ ตองนาการประดษฐทไดรบสทธบตรไปใชงานใหเกดประโยชนในประเทศตอไป หากผทรงสทธบตรไมยอมใชงานตามสทธบตร รฐผออกสทธบตรอาจใช มาตรการแทรกแซงใหมการใชงานตามบทบญญตไดเชน การใหจดทะเบยนเชงบงคบ ทฤษฎสทธตามธรรมชาตของผประดษฐจะมสวนสาคญในการผลกดนให ประเทศตางๆมกฎหมายสทธบตร แตเมอมการตรากฎหมายสทธบตรใชบงคบแลว เนอหาสาระกลบคอนไปตามแนวความคดทฤษฎเศรษฐกจแทบท งสน เนองจากกฎหมายสทธบตรของประเทศตางๆตางมเจตนารมณ เพอตอบสนองความตองการของสงคมในดานวทยาศาสตร และเทคโนโลย ตามแนวคดทฤษฎวาดวยเศรษฐกจเปนสาคญมากกวาการใชสทธบตรเปนเครอง มอรองรบสทธตามธรรมชาตของผประดษฐ และในระบบเศรษฐกจแบบทนนยมตางมความเหนตรงกนวาการมอบเอกสารสทธบตรเพอเปนหลกประกนในการแสวงหาประโยชนของเจาของการประดษฐอนเปนไปตามขอบเขตและเงอนไขทกฎหมายสทธบตรกาหนดไวเนองจากโดยหลกความเปนธรรมแลวเมอบคคล

9

ใดไดใชทรพยากรของตนไมวาจะเปนความร ความคดสตปญญา ความสามารถ และเงนทน ทาการประดษฐสงใดขนมากยอมใหบคคลนนแสวงหาประโยชนไดตามสมควรการทบคคลอนทไมไดลงทนสามารถแสวงหาประโยชนไดเชนเดยวกบผประดษฐยอมไมเปนธรรมแกผทเปนเจาของ1 ดงนน จากทฤษฎดงทกลาวมา ทรพยสนทางปญญา (Intellectual Property) หมายถง ผลงานทมนษยไดสรางสรรคจากมนสมองหรอคดคนประดษฐขนมาเพอใชประโยชนจากแนวความคดทไดสรางสรรคออกมาเปนรปราง และผสรางสรรคหรอประดษฐสามารถใชประโยชนในทางพาณชยรวมสทธในการใชและไดรบความคมครองทรพยสนทางปญญาทตนเองไดสรางสรรคหรอคดคนประดษฐขนตามสทธทางกฎหมาย ซงสามารถแบงแยกสทธในทรพยสนทางปญญาเปน 2 สาขา คอ 1) ลขสทธ (Copyrights) ไดแก งานสรางสรรคทมการแสดงออกซงความคดของผสรางสรรคดวยวธใดกตามใน งานประเภทตาง ๆ ไดแก งานวรรณกรรม นาฏกรรม ประตมากรรม ศลปกรรม ดนตร โสตทศนวสด แพรเสยงแพรภาพ รวมถงงานอนๆทเกยวกบวรรณคด ศลปะ และวทยาศาสตร 2) ทรพยสนทางอตสาหกรรม (Industrial Property) ไดแกการสรางสรรคผลงานทนามาใชประโยชนในทางอตสาหกรรมและธรกจการคารวมถงการคมครองแหลงทมาของผลตภณฑหรอสนคา เพอปองกนการแขงขนทางการคาทไมเปนธรรม ซงไดแก สทธบตร เครองหมายการคาแผนภมวงจรรวม ความลบทางการคา สงบงชทางภมศาสตร เปนตน2

2.2 ประวตความเปนมาเครองหมายการคาในตางประเทศ

ประวต ความเปนมา และความหมายเครองหมายการคานนไมมหลกฐานปรากฏอยางชดเจนวาเกดขนในยคใด สมยใด และมอยอยางไร หากแตมขอ สนนษฐานวาเครองหมายการคาในยคโบราณกาลนน เกดขนมาอยางชานานในยคสมยอยปตโบราณ เมอมการซอขายแลกเปลยนไมวาจะเปนภายในอาณาเขตของตนหรอการคาระหวางประเทศ และผคนในยคน นไดมการหมายเครองหมายลงบนสงของเครองใช อนเปนสญลกษณในการตราสนคาหรอผลตภณฑของตนเองมาอยางยาวนาน เพอเปนการแยกแยะแหลงทมา หรอผใดเปนผผลต โดยนกโบราณคดไดมหลกฐานการขดพบอฐและกระเบอง รวมถงเครองใชตางๆ ทปรากฏเครองหมายหรอชอเรยกทตรา หรอประทบอยบนตวสนคา เครองใช อกทงในประเทศจนเองยงมการขดพบเครองปนดนเผา ขาวของ

1ปรญญา ศรเกต. แนวคด ทเกยวของกบการใหความคมครองทรพยสนทางปญญา.(ออนไลน).เขาถงไดจาก :http://www .soutpaisallaw.com/template/w17/show_article.php?shopid=147445&qid=[2557, 1 มถนายน] 2ความหมายของทรพยสนทางปญญา.(ออนไลน). เขาถงไดจาก :http://www.l3nr.org/posts/419948[2557, 1 มถนายน]

10

เครองใชตางๆ ทมการหมายเครองหมายตางๆไวบนภาชนะ ทงยงมการระบชอผผลต รวมถงแหลงกาเนด และทมาวาอยในยคสมยของราชวงศใด3 หลงจากการซอขายแลกเปลยนระหวางกนมการพฒนาเปลยนแปลงไปตามยคสมยตางๆจากทเปนการซอขายแลกเปลยนกน โดยตรงระหวางผซอกบผขาย และสนคามไดมหลากหลายนกทาใหผคาไมไดใหความสาคญในการทาเครองหมายเพอตราหรอประทบไวบนตวสนคาเทาใดนก เมอยคสมยเรมเปลยนแปลงไป ผคามมากขน สนคาหลากหลายชนด และแหลงทมา โดยเฉพาะสนคาทเปนชนดเดยวกนทงแหลงกาเนดเดยวกน หรอตางกน ทาใหเกดสภาวะการแขงขนทางการตลาด และเปรยบเทยบ ในดานคณภาพ และราคาของสนคา เพอใหผซอเกดความพงพอใจในสนคาของตนรวมถงการสรางสงทผซอสามารถแยกแยะไดวา สนคาของผคารายใดมคณภาพและตรงใจผซอ ดงนนการคดหาสญลกษณ เครองหมายขนมาเพอใชตรา หรอหมาย ประทบกบสนคาจงเกดขน โดยในระยะแรก ๆลกษณะทนามาใชนนมกจะนารปสตวและ สญลกษณตาง ๆ มาใชเปนเครองหมายและตอมาไดมการพฒนาใหมการใชเครองหมายการคาจนเปนทนยมอยางแพรหลาย มาจนถงปจจบน ซงในชวงศตวรรษท 5-15 เปนยคทมการบงคบใชเครองหมายการคาขน มการบอกแหลงกาเนดของสนคาโดยดไดจากเครองหมายการคาทตราไวบนสนคา สามารถจาแนกเครองหมายได 2 ประเภท คอ4 1) Proprietary Mark คอการทพอคาทเปนเจาของสนคานาเครองหมายการคามาตดไวกบสนคา เพอใหคนทอานหนงสอไมออกเชน กลหรอเสมยนไดรวาสนคานนเปนของใคร และเมอเกดกรณเรออปปาง หรอถกโจรสลดปลน เชนน จะสามารถระบตวเจาของสนคาได แตกรณนไมใชเปนการบอกแหลงผลตสนคา เปนแตเพยงบอกถงเจาของสนคาเทานน 2) Regulatory Production Mark เปนบทบญญตของกฎหมายและระเบยบของราชการ ใหตองตดเครองหมายกบสนคา เพอเปนการทราบวาผผลตนนคอใคร เมอเกดกรณสนคาทออกสทองตลาดเกดความชารดบกพรองหรอกอใหเกดความเสยหาย จะไดสามารถตดตามผผลต เพอลงโทษและเรยกคาเสยหายจากสนคานนได รวมถงกรณมการลกลอบขายสนคาตางชาตในเขตทม สมาคมพอคาทผกขาดในการขายสนคาในเขตนนอยกอนแลว จะไดทราบวาสนคานนมาจากทใด ลาการตรวจยดได เครองหมายทตดกบสนคาในกรณนจงเปนการบอกแหลงทมาของสนคา

3ประวตความเปนมาของเครองหมายการคา (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.ipat.or.th /index.php? option =com content &view=article&id=230:25-06-53&catid=44:trade1&Itemid=14[2557, 2มถนายน] 4ธชชย ศภผลศร. (2538). หลกการเบองตนของกฎหมายเครองหมายการคา.กรงเทพฯ : บรษท อมรนทร พรนต แอนดพบลชชงจากด (มหาชน).หนา 9.

11

และในยคตอ ๆ มาเมอววฒนาการดานอตสาหกรรมไดมการพฒนาขนอยางรวดเรวและตอเนอง ทาใหการใชเครองหมายการคามความสาคญและแพรหลายยงขน เหนไดจากป ค.ศ. 1871 ธรกจในประเทศสหรฐอเมรกาทมการพฒนาเปลยนโฉมหนาธรกจอยางรวดเรว มการจดทะเบยนเครองหมายการคาเพยง 121 ราย และธรกจประเภทตางๆ เพมขนเปน 1,000 ราย ในป ค.ศ. 1875 และมากกวา 10,000 ราย ในป ค.ศ. 1906 ดงนน จะเหนไดวาเครองหมายการคาถกพฒนาอยางตอเนอง และมความสาคญเชอมโยงกนตอภาคธรกจการคาและสงคมมากขนตามยคสมย มการตรากฎหมายเครองหมายการคาเพอใชบงคบและกาหนดสทธของเจาของเครองหมาย โดยในป ค.ศ. 1601 ประเทศเยอรมนเปนประเทศแรกมกฎหมายเครองหมายการคา โดยหามใชเครองหมายการคาของบคคลอน ไมวาจะนามาดดแปลงหรอแกไข และตอมาเมอประเทศองกฤษไดปฎวตอตสาหกรรมจงมการออกกฎหมายเครองหมายการคา ออกใชบงคบใน ค.ศ. 1875 ซงพระราชบญญตน เปนกฎหมายทวางระบบการจดทะเบยน เครองหมายการคากาหนดลกษณะบงเฉพาะของเครองหมายการคารวมถงกาหนดใหสทธแตเพยงผเดยวสาหรบเครองหมายการคาทมการจดทะเบยนไว และการจดทะเบยนนนตองไมเ ห ม อนห รอคลา ย กบ เ ค ร อ งหม า ยก า รค า ขอ ง บ คคล อน 5 ภ า ยหลง ไ ด ม ก า ร ยก เ ล ก TradeMarksRegistration(1875) ทออกมาบงคบใชกอนหนา และไดตราพระราชบญญตTradeMarks ค.ศ. 1883ออกมาใชบงคบแทนโดยขยายบทบญญตเครองหมายการคาทจดทะเบยนไดใหครอบคลมถอยคาทคดขนหรอถอยคาทไมใชคาสามญแตวล และแกไขเพมเตมในค.ศ.1888ใหครอบคลมถง“ถอยคาทประดษฐขน”(InventedWord) ตอมาในค.ศ.1905ประเทศองกฤษยงไดออกกฎหมายTradeMarksActอกฉบบหนงวางหลกเกณฑเกยวกบเครองหมายการคาทขอจดทะเบยนตองเปนเครองหมายการคาทไมเหมอนคลายหรอลวงสาธารณชนใหสบสนหลงผดกบเครองหมายการคาของผอน6 ซงกอนประเทศองกฤษออกกฎหมายเครองหมายการคา ในป 1905 เมอเกดกรณละเมดเครองหมายการคา ประเทศองกฤษจะนากฎหมายคอมมอนลอวมาปรบใช หลงจากนนไดมการปรบปรงแกไขตลอดมา กระทงมการประกาศใช The Trade Mark Act 1983 และแกไขเพมเตมในป

5กนกวรรณ จนทรผว. (2556). ลกษณะบงเฉพาะเครองหมายการคาเสยงและกลน.สารนพนธนตศาสตรมหาบณฑต, คณะนตศาสตรมหาวทยาลยกรงเทพ. หนา 10. 6เสาวลกษณ จลพงศธร. (2530). ปญหากฎหมายเกยวกบการคมครองสทธในเครองหมายการคา.วทยานพนธมหาบณฑตสาขาวชากฎหมายธรกจ, คณะนตศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร.หนา 6.

12

ค.ศ. 1984 ซงถอไดวาเปนกฎหมายแมแบบทประเทศตางๆนาไปใชเปนกฎหมายเครองหมายการคาในประเทศตน7 ตอมามการนาสทธในทรพยสนทางปญญาวาดวยทรพยสนอตสาหกรรม

2.3 ระวตความเปนมาเครองหมายการคาในประเทศไทย

ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม เครองหมายการในสมยโบราณจงไมมบทบาทมากนก แตตอมาไดเรมมการตดตอคาขายกบตางชาตรวมถงมชาวตางชาตเขามาลงทนทาการคาในประเทศเพมมากขน และจากการทมการตดตอคาขายกบชาวตางชาต จงไดมการนาเครองหมายการคาของประเทศตนเขามาใชกบสนคาทซอขายกนในประเทศไทยและเมอการคาขายกบชาวตางชาตพฒนาขนตามยคสมยและขยายวงกวาง เครองหมายการคาจงมการพฒนาตามอตสาหกรรมทเปลยนแปลงไป และไดรบความนยมแพรหลายขนตามไปดวยรฐบาลจงเรมเขามามบทบาทและใหความสาคญในการคมครองเครองหมายการคา 8

ประเทศไทยไดมการบญญตความผดฐานปลอมและเลยนเครองหมายการคาขนครงแรก ภายใตกฎหมายลกษณะอาญา รศ.127โดยมเจตนารมณคมครองผบรโภคและสาธารณชน โดยบญญตความผดและบทกาหนดโทษการปลอมและเลยนเครองหมายการคาของผอน และประมาณป พ.ศ. 2453 ไดมการจดตง“หอทะเบยนเครองหมายการคา”ขนในกระทรวงเกษตราธการพรอมทงไดมการตราพระราชบญญตเครองหมายและยหอการคาขาย พ.ศ. 2457 ขนเปนฉบบแรกมชอเรยกภาษาองกฤษวา“Law on Trade Marks and Tradenames Of B.E. 2457” แตไมไดมการใชมากนก สวนใหญเปนการรบจดทะเบยนการคาเทานน9 ตอมาพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 มพระบรมราชโองการใหตงกรมทะเบยนการคา10 แลวใหโอนงานจากกระทรวงเกษตราธการมาขนกบกรมทะเบยนการคา และมหนาทรกษามาตราชง ตวง วด กบรบจดทะเบยนการคา กระทงในสมยพระบามสมเดจพระปรมนทรมหาประชาธปกพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 ไดมการประกาศใช พระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ.2474 แทน พระราชบญญต ลกษณะ

7เตมพงษ ปะมะคง.(2550). เครองหมายการคาทตองหามมใหรบจดทะเบยน: ศกษาเฉพาะกรณเครองหมายการคาทมลกษณะ

ขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชนหรอรฐประศาสโยบายมาตรา 8(9) แหงพระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ. 2534.วทยานพนธปรญญานตศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชานตศาสตร, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. หนา 8. 8ประวตความเปนมาของเครองหมายการคา. อางแลวเชงอรรถท 3. 9ยรรยง พวงราช. (2538). กฎหมายเครองหมายการคาคมครองใคร.วารสารนตศาสตร. มหาวทยาลยธรรมศาตร, 15 (2). หนา 1 10ประวตกรมทะเบยนการคา.ประกาศพระราชโองการตงกรมทะเบยนการคาและตงปฤกษากฎหมายแหงสภาเผยแพรพาณชย.(2526). วารสารกรมทะเบยนการคา ฉบบท 1 ปท 12,หนา 5-10

13

เครองหมายการคาและยหอการคาขาย พ.ศ. 2457 ทถกยกเลกไป มผลใช บงคบเมอวนท 1 ตลาคม 2474 โดยยดตามแนวทางกฎหมายเครองหมายการคาขององกฤษ11คอ“Trade Mark Act 1905” จากน นเมอววฒนาการของสภาพเศรษฐกจ อตสาหกรรม และสงคม เจรญกาวหนาเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ทาใหบทบญญตพระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ. 2474การคมครองสทธของเจาของเครองหมายไมครอบคลมสทธของเจาของเครองหมายเพยงพอ และลาสมย จงไดมการประกาศใช พระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ. 2534 ขน แตกอนมการประกาศใชกฎหมายดงกลาวในปพ.ศ. 2534 นน เมอวนท 31 สงหาคม 2530 รฐบาลสมยพลเอก เปรม ตณสลานนท ไดดาเนนการยกรางพระราชบญญตเครองหมายการคาฉบบใหมเสนอสภาผแทนราษฎร แตรางกฎหมายไดตกไปเนองจากเกดเหตการณทางการเมองขน ตอมารฐบาลสมยนายอานนท ปนยารชน จงไดเสนอรางพระราชบญญตเครองหมายการคาทไดปรบปรงเนอหาเดมเพยงเลกนอย เสนอตอสภานตบญญตแหงชาตเพอพจารณาโดยใหเหตผลวา “พระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ. 2474 ไดใชบงคบมาเปนเวลานานแลว บทบญญตตางๆ จงลาสมยและไมสามารถคมครองสทธของเจาของเครองหมายการคาไดเพยงพอ ประกอบทงในสวนทเกยวกบเครองหมายบรการ เครองหมายรบรอง และสญญาอนญาตใหใชเครองหมายการคาหรอเครองหมายบรการ ซงในปจจบนเปนทแพรหลายและไดรบความคมครองในกฎหมายของตางประเทศหลายประเทศแลวกยงไมไดรบความคมครองตามกฎหมายไทย นอกจากนนพระราชบญญตดงกลาวยงมบทบญญตบางประการทไมเหมาะสม เชน มไดกาหนดอานาจหนาทของนายทะเบยนและคณะกรรมการเครองหมายการคาตลอดจนสทธของผขอจดทะเบยนไวใหชดเจน จงจาเปนตองตราพระราชบญญตน” ซงเมอพจารณาแลวสภานตบญญตและวฒสภาใหความเหนชอบ12จงไดมการประกาศใช พระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ. 2534 ในราชกจจานเบกษาวนท 15 พฤศจกายน พ.ศ. 2534ใชบงคบแทน พระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ. 2474 ทยกเลกไป และเรมมผลใชบงคบตงแตวนท 13 กมภาพนธ 2535 และยงคงบงคบใชจนถงปจจบน13 นอกจากนเดมหนวยงานเครองหมายการคาขนกบกองเครองหมายการคา กรมทะเบยนการคา แตเมอวนท 3 พฤศจกายน 2535 กรมทรพยสนทางปญญา (Departmeny of Intellectual Property : DIP)ไดสถาปนาขนเปนหนวยงานระดบกรม

11กองภพ รตนสต. (2542). มาตราการทางกฎหมายเพอเตรยมความพรอมในกรณทประเทศไทยเขาเปนภาคสมาชกพธสารมาดรด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. หนา 5-6. 12ดวงกมล จาสตย. (2551). ปญหากฎหมายเกยวกบการลวงขายตามพระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ. 2534 ศกษา

เปรยบเทยบกฎหมายไทยและกฎหมายองกฤษ.วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต สาขากฎหมายธรกจ, คณะนตศาสตร มหาวทยาลยศรปทม. หนา 7-8. 13ประวตความเปนมาของเครองหมายการคา.อางแลวเชงอรรถท 3.

14

ตามพระราชกจกฤษฎกาแบงสวนราชการกรมทรพยสนทางปญญา14 ชอวา”กรมทรพยสนในกระทรวงพาณชย” อยางเปนทางการ จงไดมการโอนงานสวนนมายงกรมทรพยสนทางปญญา15

กระทงประเทศไทยเขาเปนภาคองคกรการคาโลกจงมการตราพระราชบญญตเครองหมายการคาแกไขเพมเตม(ฉบบท2)พทธศกราช 2543เพอใหสอดรบกบความตกลงวาดวยสทธในทรพยสนทางปญญาเกยวกบการคาทประเทศไทยไดเขาเปนภาคองคกรการคาโลกทาใหประเทศไทยมพนธกรณภายใตAgreement on Trade-Related Aspect of intellectual Property Right including Trade in Counterfeit Good (TRIPs) ขอตกลงวาดวยสทธในทรพยสนทางปญญาทเกยวกบการคา โดยทพนธกรณดงกลาวทาใหประเทศไทย จาตองบญญตกฎหมายขนมา หรอแกไขเพมเตมบทบญญต เพ อใหสอดคลองกบบทบญญตว าดวยระบบของกฎหมายทรพยสนทางปญญาให เ ปน มาตรฐานสากล

2.4 ประวตความเปนมาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)มววฒนาการและรากฐานมาจากการจดตงเขตการคาเสรอาเซยนหรออาฟตา(ASEAN Free Trade Area -AFTA)โดยเขตการคาเสรอาเซยนหรออาฟตากอตงขนวนท 28 มกราคม 2535 ทประเทศสงคโปร ซงเปนความตกลงกอตงเขตการคาเสรระหวางประเทศ บรไน อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปรและไทย มว ตถประสงคเพอสรางความสามารถในการแขงขนของอาเซยน ดงดดนกลงทนจากตางประเทศและสรางอานาจตอรอง และมเปาหมายหลกในการลดภาษสนคาใหหมดไปรวมถงยกเลกอปสรรคทางการคาทมใชภาษระหวางกน เปนการขยายขอบเขตการรวมตวทางเศรษฐกจของ ASEAN ใหกวางขนภายใตกรอบ AFTA ซงสมาคมประชาชาตแหงเอเซยตะวนออกเฉยงใต (Association of South East Asian Nations - ASEAN) กอตงขนโดยปฎญญากรงเทพ(The Bangkok Declaration) เมอวนท 8 สงหาคม 251016สมาชกผกอต งม 5 ประเทศ ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร และไทย มผแทนทงหมด 5 ประเทศ คอ นายอาดม มาลก(รฐมนตรตางประเทศอนโดนเซย) ตน อบดล ราชก บน ฮสเซน (รองนายกรฐมาตร รฐมนตรกลาโหมและรฐมนตรกระทรวงพฒนาการแหงชาตมาเลเซย) นายนาซโซ รามอส (รฐมนตรตางประเทศฟลปปนส) นายเอส ราชารตนม (รฐมนตร

14ประกาศในราชกจจานเบกษา.(มถนายน 2535). เลม 109 ตอนท 70. หนา 17. 15ธชชย ศภผลศร. (2536). คาอธบายเครองหมายการคาพรอมดวยพระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ. 2534. กรงเทพมหานคร: สานกพมพนตธรรม.หนา 4-5 16วสตร ตวยานนท. (2556). ประวตความเปนมาและสถานะทางกฎหมายของเศรษฐกจประชาคมอาเซยน.วารสารมหาวทยาลยศรปทม,หนา 559-595.

15

ตางประเทศสงคโปร) และพนเอก(พเศษ) ถนด คอมนตร (รฐมนตรตางประเทศไทย) โดยปฎญญากรงเทพ(The Bangkok Declaration)ไดมการกาหนดเปาหมายและวตถประสงคสาหรบอาเซยน 7 ประการ คอ 1) สงเสรมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและความกาวหนาทางสงคมและวฒนธรรม 2) สงเสรมการมเสถยรภาพ สนตภาพ และความมนคงของภมภาค 3) สงเสรมความรวมมอทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม วชาการ วทยาศาสตร และการบรหาร

4) สงเสรมความรวมมอซงกนและกนในการฝกอบรมและการวจย 5) สงเสรมความรวมมอในดานเกษตรกรรม และอตสาหกรรม การคา การคมนาคม

การสอสาร และการปรบปรงมาตรฐานการดารงชวต 6) สงเสรมการมหลกสตรการศกษาเอเชยตะวนออกเฉยงใต

7) รวมมอกบองคกรระดบภมภาคและองคกรระหวางประเทศ17 ซงตอมาอาเซยนไดมสามาชกเพมโดยเมอวนท 7 มกราคม 2527 บรไนดารสซาลามเขาเปนสมาชกและตามดวย เวยดนาม(วนท 28 กรกฎาคม 2538) ลาวและพมา(วนท 23 กรกฎาคม 2540 ) และกมพชา(เมอวนท 30 เมษายน 2542)18 จงทาใหอาเซยนมสมาชกครบ 10 ประเทศประกอบดวย บรไน มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร ไทย และกมพชา ลาว พมา เวยดนาม19จงถอไดวาประชาคมเศรษฐกจอาเซยนนน ววฒนาการและความเชอมโยงในการพฒนาขยายขอบเขตและขดความสามารถในการแขงขนของกลมประเทศอาเซยนมาจากสมาคมประชาชาตแหงเอเซยตะวนออกเฉยงใต (Association of South East Asian Nations - ASEAN) และเขตการคาเสรอาเซยนหรออาฟตา(ASEAN Free Trade Area - AFTA) ตามกฎบตรแหงสมาคมประชาชาตเอเชยตะวนออกเชยงใตในหมวดท 2 ขอ 3 อาเซยนถอเปนองคกรระหวางประเทศระดบรฐบาล มสภาพเปนบคคลตามกฎหมายโดยกฎบตรน20กอตงขน

17กรมอาเซยน. กระทรวงตางประเทศ. (2551). มารจกอาเซยนกนเถอะ. (พมพครงท 1). กรงเทพมหานคร : หาง หนสวนจากดเอราวณการพมพ. หนา 2. 18ความเปนมาของอาเซยน.(ออนไลน).เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/other-2015040 7-154408-852678.pdf[2557, 2 มถนายน] 19เขตการคาเสรอาเซยน(ASEAN Free Trade Ares: AFTA). (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www. dft.go.th/ Default. Aspx ?tabid=161&ctl=DetailUserContent&mid=683&contentID=285[2557, 2 มถนายน] 20CHAPTER II LEGAL PERSONALITY OF ASEAN of CHARTER OF THE ASSOCIATION OF SOUTHEAST ASIAN NATIONS ARTICLE 3 LEGAL PERSONALITY “ ASEAN, as an inter-governmental organisation, is hereby conferred legal personality.”

16

เพอสงเสรมความรวมมอทางดานการเมอง เศรษฐกจและสงคม สงเสรมสนตภาพและความมงคงของภมภาค สงเสรมความรวมมอระหวางอาเซยนกบตางประเทสและองคกรระหวางประเทศ

ตอมาไดมการประชมผนาอาเซยน ณ ประเทศสงคโปร เมอ พ.ศ.2535มวตถประสงคเพอสงเสรมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ(ยกเวนสนคาเกษตร) และเรยกขอตกลงทางการคาของกลมอาเซยนนวา “เขตการคาเสรอาเซยนหรออาฟตา”21 เมอการจดตงเขตการคาเสรอาเซยนหรออาฟตาบรรลเปาหมายในป 2546อาเซยนมความเหนรวมกนวายงควรใหความสาคญในการเสรมสรางความแขงแกรงทางเศรษฐกจรวมกนอยางตอเนอง จงไดจดใหมการประชมสดยอดอาเซยน (ASEAN Summit) ครงท 8 เมอเดอนพฤศจกายน 2545 ณ ประเทศกมพชากลมประเทศสมาชก นโยบายการดาเนนงานของอาเซยนเปนผลมาจากการประชมหารอในระดบหวหนารฐบาล ระดบรฐมนตรและเจาหนาทอาวโสอาเซยน ซงเปนการประชมสดยอดผนาประเทศสมาชกอาเซยนเพอกาหนดนโยบายในภาพรวมและโอกาสทประเทศสมาชกจะไดรวมกนประกาศเปาหมายและแผนงาน เชน แผนปฎบตการ (Action Plan) แถลงการณรวม ( Joint Declaration) ปฎญญา (Declaration) ความตกลง( Agreement) หรออนสญญา (Convention) การประชมสดยอดผนาอาเซยนยงคงมอยางตอเนอง โดยการประชมสดยอดอาเซยนครงท 13 ซงจดขนระหวางวนท 18-22 พฤศจกายน 2550 ทประเทศสงคโปร มการออกแถลงการณ “ปฏญญาสงคโปรวาดวยกฎบตรอาเซยน”(Singapore Declaration on the ASEAN Charter) ประกาศรบรองกฎบตรอาเซยนซงถอเปนความตกลงทางประวตศาสตร ในชวงเวลาทอาเซยนกอตงครบ 40 ป กฎบตรอาเซยนไดระบเกยวกบการเปลยนแปลงสาคญ เชน การกาหนดใหมการประชมสดยอดอาเซยนปละ 2 ครง การใหทกประเทศสมาชกแตงตงผแทนถาวรอาเซยนในคณะกรรมการผแทนถาวรในกรงจาการตา และการจดตงองคกรสทธมนษยชน นอกจากนทประชมไดใหความเหนชอบ “ปฏญญาแผนงานประชาคมเศรษฐกจอาเซยน”(Declaration on the ASEAN Economic Community Blueprint) ซงจะใชเปนแนวทางในการมงไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนภายในป 2558 และในครงท 14 จดขนระหวางวนท 27 กมภาพนธ – 1 มนาคม 2552 ทอาเภอชะอา จงหวดเพชรบร โดยผนาอาเซยนไดลงนามใน “ปฏญญาชะอา หวหน วาดวยแผนงานสาหรบประชาคมอาเซยน ป ค.ศ.2009-2015” (Cha-am Hua Hin Declaration on the Roadmap for an ASEAN Community (2009-2015)) ซงครอบคลมแผนงานการเปนประชาคมการเมองและความมนคง ประชาคมเศรษฐกจ และประชาคมสงคมและวฒนธรรรม และยงไดใหการรบรองเอกสารอนๆทมความสาคญ

21เขตการคาเสรอาเซยน. (ออนไลน).เขาถงไดจาก: http://www. trueplookpanya.com/ new /cms_detail/ knowledge /20513-00/[2557, 2 มถนายน]

17

อาท “แผนงานขอรเรมเพอการรวมตวของอาเซยน ฉบบทสอง ค.ศ.2009-2015” (2nd Initiative for ASEAN Integration (IAI) Work Plan) ซงเปนแผนงานเพอลดชองวางทางการพฒนาและสงเสรมความสามารถในการแขงขนระหวางประเทศสมาชกอาเซยนเพอสานตอแผนงานขอรเรมเพอการรวมตวของอาเซยนฉบบแรก (ครอบคลมระหวางป 2545-2551) ทไดมการรบรองในระหวางการประชมสดยอดอาเซยนอยางไมเปนทางการครงท 4 ในป 2543 ทประเทศสงคโปร และ “แผนงานการจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน”(ASEAN Political-Security Community Blueprint”ซงทาใหอาเซยนมแผนงานรองรบการเปนประชาคมอาเซยนครบทงสามเสา การประชมสดยอดอาเซยน ครงท 15 จดขนระหวางวนท 23-25 ตลาคม 2552 ทอาเภอชะอา จงหวดเพชรบรและทอาเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธมผนาของอาเซยนและผนาประเทศคเจรจา ไดแก จน ญปน เกาหลใต ออสเตรเลย นวซแลนด และอนเดยเขารวมประชมครบทง 16 ประเทศ รวมทงมเลขาธการอาเซยนประธานธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเซย (ADB) และผอานวยการบรหารของคณะกรรมการเศรษฐกจและสงคมแหงเอเชยและแปซฟก(ESCAP) เขารวมดวยหวขอหลกสาหรบการประชมในครงนคอ “เชอมโยงประชาคมสรางเสรมประชาชน”(Enhancing Community Empowering People) เพอเตรยมความพรอมสาหรบประชาชนและรองรบการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน โดยใหความสาคญกบการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษยและการรบมอกบปญหาทสงผลกระทบโดยตรงตอความกนดออยดของประชาชน ทประชมไดรบรอง “ปฏญญาจดตงคณะกรรมาธการระหวางรฐบาลอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน”และลงนามความตกลงวาดวยเอกสทธและความคมกนของอาเซยน การประชมสดยอดอาเซยน ครงท 16 จดขนระหวางวนท 8-9 เมษายน 2553 ณ กรงฮานอย ประเทศเวยดนาม ผนาอาเซยนไดย าถงเจตนารมณรวมกนทจะเรงดาเนนการเพอใหบรรลเปาหมายการรวมตวเปนประชาคมอาเซยนในป2558 โดยเฉพาะการแปลงวสยทศนตางๆ ทผนาเคยตกลงกนไวใหเปนการปฏบตทมผลอยางเปนรปธรรม รวมทงไดหารออยางกวางขวางเกยวกบการเสรมสรางบทบาทของอาเซยนในโครงสรางความสมพนธในภมภาค(regional architecture) และแนวทางเสรมสรางความรวมมอเพอแกไขปญหาทาทายตางๆ ทงในระดบโลกและระดบภมภาค ภายใตหวขอหลกวา ‘มงสประชาคมอาเซยน : จากวสยทศนสการฏบต’ (Towards the ASEAN Community : From Vision to Action) ในการประชมครงน ไดมการลงนามในพธสารวาดวยกลไกระงบขอพพาทของกฎบตรอาเซยนและเขารวมพธฉลองในวาระทมการจดตงคณะกรรมาธการอาเซยนวาดวยการสงเสรมและคมครองสทธเดกและสทธสตรอาเซยน (ASEAN Commission on the Promotion and Protection of the Rights of Women and Children — ACWC) ซงจะชวยสนบสนนใหอาเซยนเปนองคกรทมกฎกตกาในการทางานและมประชาชนเปนศนยกลาง

18

นอกจากนทประชมเหนชอบใหสลบวาระการดารงตาแหนงประธานอาเซยนระหวางบรไนกบอนโดนเซย เปนผลใหอนโดนเซย กมพชา และบรไน จะดารงตาแหนงประธานในป 2554 2555 และ 2556 ตามลาดบ อกทงยงไดเหนชอบในหลกการใหจดการประชมสดยอดอาเซยน-อนเดย สมยพเศษในป 2555 เพอฉลองวาระครบรอบ 10 ปความสมพนธอาเซยน-อนเดย การประชมสดยอดอาเซยน ครงท 17 จดขนระหวางวนท 28-31 ตลาคม 2553 ณ กรงฮานอย ประเทศเวยดนาม ซงสาระสาคญในการประชมสดยอดครงน คอ การจดทา Master Plan on ASEAN Connectivity หรอแผนแมบทในการเชอมโยงอาเซยน ทมาของแนวคดเรอง ASEAN Connectivity น เกดขนในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 15 ทประเทศไทย เมอปลายป 2009 โดยมองวา การจดตงประชาคมอาเซยนภายในป 2015 นน ประชาคมอาเซยนจะมประสทธภาพกตอเมอมความเชอมโยงกน ทงในดานสนคา บรการ ทน และคน ใน Master Plan ไดมการกาหนดรายละเอยดตางๆ สาหรบชวงป 2011 ถง 2015 เพอเชอมอาเซยนใน 3 ดาน ดานแรกเรยกวา physical connectivity คอการเชอมโยงกนทางกายภาพ ดานท 2 institutional connectivity เปนการเชอมโยงกนทางสถาบนและดานท 3 people-to-people connectivity คอการเชอมโยงกนในระดบประชาชน การประชมสดยอดอาเซยน ครงท 18 จดขนระหวางวนท 7-8 พฤษภาคม 2554 ณ กรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย โดยสาระสาคญของการประชมครงน เปนเรอง ความขดแยงไทย-กมพชา ทประชมยนดทไทยและกมพชา พรอมแกไขปญหาความขดแยงอยางสนตดวยการเจรจา เพอนาไปสการแกปญหาทยอมรบไดทง 2 ฝาย โดยการแกปญหานใชกลไกทวภาคทมอยรวมทงการเขามาปฏสมพนธจากอนโดนเซย ในฐานะประธานอาเซยน ทประชมยนดททง 2 ฝายตกลงเรองเอกสารระบอานาจหนาทของผสงเกตการณอนโดนเซยทจะสงเขามาในบรเวณทมความขดแยงนอกจากนยงไดมการประชม3 ฝาย ซงเปนการประชมนอกรอบ มผนาของอนโดนเซย คอ ประธานาธบด SusiloBambangYudhoyonoเปนประธานการประชม โดยมนายกฯ อภสทธ และ Hun Senเขารวมประชม อยางไรกตาม ผลการประชมไมไดมอะไรคบหนาและไมมเอกสารผลการประชมใดๆ การประชมสดยอดอาเซยน ครงท 19จดขนระหวางวนท 17-19 พฤศจกายน 2554 ณ บาหล ประเทศอนโดนเซย นางสาวยงลกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร เปนหวหนาคณะผแทนไทยเขารวมการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 19 ประเดนการหารอหลก ไดแก การสรางประชาคมอาเซยนในป ๒๕๕๘ การเสรมสรางบทบาทของอาเซยนในเวทโลกและประเดนระดบภมภาคและประเดนระหวางประเทศตางๆรวมทงไดเขารวมการประชมผนาอาเซยนกบสภาทปรกษาธรกจอาเซยน (ASEAN Leaders’ Meeting with the ASEAN Business Advisory Council: ABAC) การประชมสดยอดอาเซยน ครงท 20 จดขนระหวางวนท 3-4 เมษายน 2555 ณ กรงพนมเปญ ประเทศกมพชา ภายใตหวขอ "One Community, One Destiny" นางสาวยงลกษณ ชนวตร

19

นายกรฐมนตร เขารวมการประชมสดยอดอาเซยนโดยการประชมครงนเปนการตดตามความคบหนาในการสรางประชาคมอาเซยนและแลกเปลยนความเหนในประเดนภมภาคและระหวางประเทศใหความสาคญกบการหารอเรองการพฒนาประชาคมอาเซยน การเดนทางขามประเทศในภมภาคอาเซยนอยางสะดวกและการใชวซาเดยวของประเทศอาเซยน การปฏบตตามกฎบตรอาเซยนเพอบรรลเปาหมายตางๆและการสงเสรมใหเศรษฐกจอาเซยนฟนตวทามกลางสถานการณเศรษฐกจโลกออนแรง ท งน ทประชมไดหยบยกประเดนเหตการณประเทศพมาปฏรปเขาสระบอบประชาธปไตยในระหวางการปดทายการประชมสดยอดอาเซยนโดยผนาอาเซยนไดเรยกรองถงนานาประเทศใหยกเลกการคว าบาตรตอประเทศพมา อนจะนามาซงประโยชนแกประชาคมนานาชาตและโดยเฉพาะอยางยงกลมประเทศอาเซยน เพอสนบสนนใหประเทศพมามโอกาสพฒนากาวไปขางหนาอยางตอเนองและอยางไมถอยกลบ ดวยการสนบสนนทไมมการเคลอบแฝง, ตอเนองคงท และ ทนทวงทในแงของการใหความชวยเหลอทางเศรษฐกจและการเพมการคาและการลงทน ซงประเดนทไดรบการกลาวถงมากระหวางการประชม คอ ขอพพาทอนสรางความแตกแยกระหวางประเทศสมาชกอาเซยนเกยวกบทะเลจนใต อนโดนเซยผเปนคนกลางไกลเกลยหาทางออกทเปนทยอมรบรวมกนไดสาหรบทกฝาย โดยทประชมมมตการรางขอปฏบตจรรยาบรรณ(Code of Conduct (CoC)) เกยวกบการแสวงผลประโยชนในนานน าทะเลจนใตควบคไปกนกบการหาขอมลจากผมสวนไดเสยทไดรบผลกระทบสาคญทงหมด การประชมสดยอดอาเซยน ครงท 21 จดขนระหวางวนท 18-20 พฤศจกายน 2555 ณ กรงพนมเปญ ประเทศกมพชา ทประชมเหนถงความจาเปนทจะตองเรงรดการดาเนนการตามแผนงานจดต งประชาคมอาเซยนท ง 3 เสาหลก ใหทนตามเปาหมายป 2558 โดยใหกาหนดประเดนความสาคญ (priority issues) สวนการดาเนนการตามแผนแมบทวาดวยความเชอมโยงในอาเซยน ทประชมเหนวาความทาทายทสาคญ คอ การระดมทนใหเพยงพอ โดยจาเปนตองหานวตกรรมทางการเงนหรอแนวทางระดมทนอนๆจากประเทศนอกภมภาคและภาคเอกชน นอกจากน ทประชมยนดตอการรบรองปฏญญาอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน (ASEAN Human Rights Declaration - AHRD) ซงจะเปนกาวสาคญของอาเซยนในการสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนในภมภาคสวนประเดนดานความมนคงรปแบบใหม ซงประเทศไทยเรยกรองใหประเทศภาครวมมอกนจดการปญหายาเสพตดเพอใหอาเซยนเปนเขตปลอดยาเสพตดในป 2558 และเรงพจารณาการประชมอาเซยนวาดวยการคามนษย รวมถงการบรหารจดการภยภบต ซงประเทศไทยไดย าถงความพรอมในการเปนคลงสารองขาวยามฉกเฉน โดยภาพรวมของผลการประชม ไดแก 1) การสรางประชาคมอาเซยน ซงทประชมสดยอดไดกาหนดใหวนท 31 ธ.ค.2558 เปนวนบรรลเปาหมายการเขาสประชาคมอาเซยน

20

2) การสรางความเปนเอกภาพและทาใหอาเซยนเปนศนยกลางของสถาปตยกรรมในภมภาค 3) การบรณาการทางเศรษฐกจ โดยประเทศสมาชกอาเซยน 10 ประเทศและประเทศคคาททา FTA กบ อาเซยนไดแก จน ญปน เกาหล อนเดย ออสเตรเลย นวซแลนด ประกาศทจะเจรจาจดทา Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) ในชวงตนป2556 ซงจะเปนเขตการคาเสรระดบภมภาคทครอบคลมตลาดครงหนงของโลก 4) การสงเสรมความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน ซงในเรองนไทยไดเนนย าถงความรวมมอของไทยกบเมยนมารในการพฒนาโครงการทาเรอนาลกทวาย กระทงการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 26 เมอวนท 26 – 27 เมษายน 2558 ณ กรงกวลาลมเปอรและลงกาว มาเลเซย มผนาของประเทศสมาชกอาเซยนทงหมดเขารวม ประเทศไทยมพล.อ.ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร เขารวมประชมสดยอดอาเซยน ครงท 26 น ทประชมไดหารอเกยวกบความคบหนาการดาเนนการตามแผนงานการจดตงประชาคมอาเซยน ซงมความคบหนาเฉลย รอยละ 91.75 การสงเสรมและสนบสนนการจดตงประชาคมอาเซยน มประชาชนเปนศนยกลาง มกฏ กตกา และทกภาคสวนมสวนรวม การสรางประชาคมอาเซยนทเขมแขงโดยใหความสาคญกบการสงเสรมขดความสามารถในการแขงขนของ SMEs การขจดมาตรการทไมใชภาษทเปนอปสรรคทางการคา การเรงสงเสรมความเชอมโยงในทกมต ความรวมมอทางเศรษฐกจและสงคม ปญหาในทะเลจนใต ภยคกคามจากแนวคดสดโตงรนแรง เปนตน พล.อ.ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตรของประเทศไทยไดเนนความสาคญของการสรางประชาคมอาเซยนทมประชาชนเปนศนยกลาง การสงเสรมภาคการเกษตรและเกษตรกร เพอใหภมภาคนเปนแหลงผลตอาหารของโลก การบรหารจดการภยพบตโดยตองมแผนทชดเจน และระบบการเตอนภยลวงหนาทประชาชนสามารถเขาถงได การบรหารจดการน าอยางบรณาการและมประสทธภาพ การขยายเสนทางคมนาคมเพอเชอมโยงเขตเศรษฐกจพเศษทวายตามแนวระเบยงเศรษฐกจตอนใต และเสนอใหมความรวมมอในดานการบรหารจดการชายแดนเพอปองกนผลกระทบทางลบจากความเชอมโยง เชน อาชญากรรมขามชาต ยาเสพตด การโยกยายถนฐาน เปนตน รวมทงความคบหนาการดาเนนงานในฐานะประเทศผประสานงานความสมพนธอาเซยน – จนในการประชมสดยอดอาเซยนครงน ผนาอาเซยนไดมโอกาสพบปะหารอกบผแทนจากภาคสวนตาง ๆ ของอาเซยน ไดแก สมชชารฐสภาอาเซยน สภาทปรกษาธรกจอาเซยน เยาวชนอาเซยน และองคกรภาคประชาสงคม ซงสะทอนความพยายามและความมงมนของอาเซยนทจะมปฏสมพนธกบทกภาคสวน โดยนายกรฐมนตรเปนผนาเพยงคนเดยวทเขารวมการหารอกบภาคสวนตางๆ ในทกกรอบการประชม

21

และทประชมไดรบรองปฏญญากรงกวลาลมเปอรวาดวยอาเซยนทยดประชาชนเปนพนฐานและมประชาชนเปนศนยกลาง (Kuala Lumpur Declaration on a People – Oriented , People-Centered ASEAN) ซงไดรวมขอเสนอของไทยในการสงเสรมเกษตรกรรมเพอเสรมสรางความมนคงและยงยนดานอาหาร ปฏญญาวาดวยประชาคมอาเซยนและประชาชนอาเซยนทมความเขมแขง รรบ ปรบตว ฟนกลบจากภยพบตและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอยางเปนทางการ (Declaration on Institutionalising the Resilience of ASEAN and its Communities and Peoples to Disaster and Climate Change) และปฏญญาลงกาววาดวยขบวนการผยดถอแนวทางสายกลางระดบโลก (Lankawi Declaration on the Global Movement of Moderates)22 การประชมสดยอดอาเซยน ครงท 27 และการประชมอนๆ ทเกยวของ ระหวางวนท 21-22 พฤศจกายน 2558 ณ กรงกวลาลมเปอร รวม 11 การประชม โดยกอนหนาไดมการประชมคณะมนตรประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Council) ครงท 14 เมอวนท 20 พฤศจกายน 2558 เพอเตรยมการดานเศรษฐกจของอาเซยนสาหรบการประชมระดบผนา ซงทประชมAEC Council ไดใหความเหนชอบแผนงานประชาคมเศรษฐกจอาเซยนป 2025 ซงเปนหนงในเอกสารทผนาอาเซยนประกาศในชวงระหวางการประชมสดยอดอา เซยน ครงท 27 โดยแผนงานดงกลาวเปนการกาหนดทศทางการดาเนนงานดานเศรษฐกจในระยะ 10 ปขางหนาของอาเซยน ทจะยงคงมงเนนการดาเนนงานทตอยอดจากมาตรการในป 2015 ใหมความเขมขนและประสทธภาพมากขน พรอมกบเดนหนารวมตวทางเศรษฐกจทงในเชงกวางและเชงลกมากยงขน โดยมประเดนทอาเซยนจะตองรวมกนผลกดน ไดแก การเปดเสรภาคบรการเพมขน ซงเปนสาขาทมบทบาทความสาคญมากขนเรอยๆ ในระบบเศรษฐกจการยกเลก/ลดมาตรการทมใชภาษทเปนอปสรรคตอการคาและ การลงทน การปรบประสานมาตรฐานสนคาและกฎระเบยบทเกยวของ การเสรมสรางระบบการอานวยความสะดวกทางการคา การสรางความเขมแขงแก MSMEs สงเสรมนวตกรรมและเทคโนโลยดจทล ทงน ทประชมไดเนนย าใหคณะกรรมการสาขาดานเศรษฐกจเรงจดทาแผนปฏบตการ เชงยทธศาสตรในสาขาตางๆใหเสรจภายในไตรมาสแรกของป 2559 ซงดานความตกลงการคาเสรกบประเทศคเจรจาของอาเซยน อาเซยนและจนสามารถสรปพธสารยกระดบความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน และรฐมนตรเศรษฐกจอาเซยนไดมการลงนามพธสารดงกลาว เมอวนท 22 พฤศจกายน 2558 โดยมผนาอาเซยนและจนรวมเปนสกขพยาน ทงน พธสารฯมสาระสาคญ ประกอบดวยการอานวยความ

22การประชมสดยอดอาเซยน ครงท 26.(ออนไลน).เขาถงไดจาก: http://www.mfa.go.th/asean/th/news/2352 / 56441-[2558, 20 มถนายน]

22

สะดวกดานพธการศลกากร การเปดเสรบรการ การอานวยความสะดวกและสงเสรมการลงทน และกฎถนกาเนดสนคา กรณความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน-ญปน ผนาไดเรงรดใหทงสองฝายดาเนนการใหความตกลงวาดวยการคาบรการมผล ใชบงคบโดยเรว และเรงหาขอสรปการเจรจาดานการลงทนระหวางอาเซยนและญปน ทงน ในดานการคาบรการประเทสไทยผกพนทจะเปดเสรภาคบรการหลายกจกรรมในสาขาสาคญ เ ชน บรการดานคอมพวเตอรและสาขาทเ กยวของ บรการโทรคมนาคม บรการกอสราง บรการสงแวดลอม บรการดานการทองเทยว บรการดานนนทนาการ วฒนธรรม และการกฬา เปนตน โดยในสวนของสาขาบรการทญปนจะเปดตลาดใหแกอาเซยน เชน บรการดานการทองเทยว บรการดานกอสราง บรการดานการเงน และบรการดานโทรคมนาคม นอกจากน ทประชมสดยอดอาเซยน-สาธารณรฐเกาหล ผนาทงสองฝายเหนควรกระตนใหมการใชประโยชนจากความตกลงเขตการคา เสรอาเซยน-เกาหลใหมากขน และเหนพองใหมการเจรจาเปดเสรสนคาออนไหวเพมเตมตอไป ระหวางการประชมสดยอดอาเซยนในครงน ผนาอาเซยนไดประกาศแถลงการณรวมเกยวกบความตกลงหนสวนทางเศรษฐกจ ระดบภมภาค (RCEP) ซงสามารถสรปผลการเจรจาในประเดนสาคญไดแลว ทาใหการเจรจาการคาสนคา การคาบรการ และการลงทน รวมถงขอบทตางๆ ทวความเขมขนขน และจะพยายามเจรจาใหแลวเสรจภายในป 2559 ซงความตกลง RCEP จะสงเสรมซงกนและกนกบความตกลง TPP และจะชวยเสรมสรางการเจรญเตบโตโดยรวมของภมภาค อนจะนาไปสการจดทาเขตการคาเสรเอเชย-แปซฟก (FTAAP) ในอนาคต ในชวงการประชมสดยอดผนาอาเซยน พล.อ.ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตรของประเทศไทย ไดพบหารอกบนายกรฐมนตรของประเทศญปน (นายชนโซ อาเบะ) โดยในสวนทเกยวของกบเศรษฐกจ ฝายญปนรบทจะเรงรดกระบวนการในการออกใบรบรองดานสขอนามย เพอการนาเขามะมวงจากประเทศไทย โดยประเทศไทยดาเนนการตดตามการนาเขาเนอววและสมจากประเทศญปน ทงน ประเทศญปนสนใจลงทนโครงการดานโครงสรางพนฐานของประเทศไทย และยนดใหความรวมมอในการพฒนาบคคลากรของประเทศไทยเพอยกระดบภาค อตสาหกรรมประเทศไทย รวมทง ยนดหากประเทศไทยใหความสนใจเขารวมความตกลง TPP โดยเหนวาความตกลงจะชวยสนบสนนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจโดยรวมของทงภมภาค23

2.4.1 หนวยงานทประสานงานและตดตามผลการดาเนนงานตามกรอบของอาเซยน

23ผลการประชมดานเศรษฐกจในชวงการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 27. (ออนไลน). เขาถงไดจาก: http:// www. dtn.go.th /index.php[2558, 20 ธนวาคม]

23

1) สานกเลขาธการอาเซยน (ASEAN Secretariat) ทกรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย ซงเปนศนยกลางในการตดตอกนระหวางประเทศสมาชก มเลขาธการอาเซยน (Secretary-General of ASEAN) เปนหวหนาสานกงาน ซงมผแทนจากประเทศไทยทไดเขาดารงตาแหนงอาเซยนแลว 2 ทาน คอ ฯพณฯ นายแผน วรรณเมธ ไดเขาดารงตาแหนงในระหวางป 2527-2529 และ ดร.สรนทร พศสวรรณ เขาดารงตาแหนงระหวางป 2551-2555 2) สานกงานเลขาธการแหงชาต หรอ ASEAN National Secretariat เปนหนวยงานระดบกรมในกระทรวงตางประเทศของประเทศสมาชกอาซยน โดยมหนาทประสานกจการอาเซยนและตดตามผลการดาเนนงานในประเทศนน 3) ประเทศไทยมหนวยงานทรบผดชอบ คอ กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศและคณะกรรมการผแทนถาวรประจาอาเซยน (Committee of Permanent Representatives-CPR) ประกอบไปดวยผแทนระดบเอกอครราชฑตทไดรบการแตงตงมาจากประเทศสมาชก โดยมภารกจเพอดาเนนการสนบสนนการทางานของคณะมนตรประชาคมอาเซยน และองคกรระดบรฐมนตรอาเซยนเฉพาะสาขา รวมถงมหนาทประสานงานกบสานกเลขาธการอาเซยนและสานกเลขาธการอาเซยนแหงชาต ประเทศไทยไดมการแตงตงเอกอครราชฑตผแทนถาวรประจาอาเซยนและมคณะผแทนถาวรไทยประจาอาเซยน ณ กรงจาการตา24 จากการทประเทศสมาชกเหนพองถงความสาคญในการเพมศกยภาพและอานาจตอรองใหกบกลมประเทศสมาชกอาเซยน โดยรวมมอกนสรางความแขงแกรง ผนาประเทศสมาชกอาเซยนจงไดมการรบรองเอกสารวสยทศนอาเซยน 2020 (ASEAN VISION 2020) เพอเปนการกาหนดเปาหมายวาภายในป 2563 อาเซยนจะเปนวงสมานฉนทแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (A Concert of SoutheastAsian Nations) เปนหนสวนเพอการพฒนาอยางมพลวต (A Partnership in Dynamic Development) อาเซยนตองมงปฎสมพนธกบประเทศภายนอกอาเซยน (An Outward-looking ASEAN ) และอาเซยนตองเปนชมชนแหงสงคมทเอออาทร (A Community of Caring Societies) 25

การประชมสดยอดผนาอาเซยน ครงท 9 วนท 7-8 ตลาคม 2546 ผนาประเทศสมาชกอาเซยนไดลงนามรวมกนในปฎญญาวาดวยความรวมมอในอาเซยน ฉบบท 2 (Declaration of ASEAN Concord llหรอ Bali Concord ll) เพอประกาศจดตงประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ภายในป 2563 โดยดานการเมองใหจดตง “ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน หรอ ASEAN Political-Security Community (APSC) ดานเศรษฐกจใหจดตง “ประชาคมเศรษฐกจ

24ความเปนมาของอาเซยน. อางแลวเชงอรรถท 18. 25ประชาคมอาเซยน.(ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/asean-media-center-20121126-190330-788160.pdf[2557, 2 มถนายน]

24

อาเซยน” หรอ ASEAN Economic Community (AEC) ดานสงคมและวฒนธรรมใหจดตง “ประชาคมและวฒนธรรมอาเซยน” หรอ ASEAN Socio-Cultural Community (ASCC)26จนกระทง การประชมสดยอดผนาประเทศสมาชกอาเซยน ครงท 12 เมอวนท 13 มกราคม 2550 ณ เมองเซบ ประเทศฟลปปนส ผนาประเทศสมาชกอาเซยนไดรวมลงนามใหเรงรดการรวมตวเปนประชาคมอาเซยนใหเรวขนจากกาหนดการเดมคอภายในป 2563 เปนภายในป 2558 เพอเปนการใหประเทศสมาชกอาเซยนนนสามารถปรบตวรวมถงสามารถจดการกบสถานการณทเปลยนแปลงอยางรวดเรวของประเทศตางๆทวโลก อาเซยนเหนชอบใหกาหนดทศทางการดาเนนงานเพอมงไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC)27ประกอบดวย 3 เสาหลก คอ 1)ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economic Community:AEC) 2)ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (Socio-Cultural Pillar) 3)ประชาคมความมนคงอาเซยน (Political and Security Pillar) เพอใหอาเซยนมการเคลอนยายสนคาบรการ การลงทน เงนทน และแรงงานมฝมออยางเสรและไดมการจดทาแผนบรณาการงานดานเศรษฐกจในป 2550 (AEC Blueprint) พรอมกรอบระยะเวลาในการดาเนนมาตรการตาง ๆ ใหบรรลเปาหมายในป 2558 รวมทงการใหความยดหยนตามทประเทศสมาชกไดตกลงกนลวงหนา28ซงเบองตนมสมาชก 10 ประเทศทเปนสมาชกเดมจากเขตการคาเสรอาเซยนหรออาฟตา และจะเพมขนเปนอาเซยน+3 คอ จน ญปน เกาหลใต ,อาเซยน+6 จน ญปน เกาหลใต ออสเตรเลย อนเดย และนวซแลนด,อาเซยน+8 จน ญปน เกาหลใต ออสเตรเลย อนเดย นวซแลนด รสเซย และสหรฐอเมรกา29

26ความเปนมาของอาเซยน. อางแลวเชงอรรถท 18. 27ประวตความเปนมา AEC.(ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.dtn.go.th/index.php[2557, 2 มถนายน] 28ประวตความเปนมาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC). (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://thai-aec.com/ประวตความเปนมาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน[2557, 2 มถนายน] 29เรองเดยวกน

ธงไดแก น าเงนทงหมด นา แด ขา เห

รวบรรดาประเทแสดงถงเอกภ

30ANNEX 3 ASE“The ASEAN Fyellow -- represeThe blue represprosperity. The stalks of pSoutheast Asia b

ธงอาเซยน

อาเซยนแสด

น แดง ขาวแล

าเงน แสดงถงดง บงชความกว แสดงความลอง เปนสญลวงขาว แสดงทศทงหมดในภาพของอาเซ

EAN FLAB of C

Flag represents a ent the main colosents peace and

padi represent thbound together in

ดงถงเสถยรภละเหลอง ซงแ

สนตภาพและกลาหาญและมบรสทธ ลกษณของควถงความใฝฝนเอเซยตะวนอซยน30

CHARTER OF T stable, peaceful,ours of the flags ostability. Red d

he dream of ASn friendship and

ภาพสนตภาพแสดงถงสหล

ะเสถยรภาพ ความกาวหน

วามรงเรอง ฝนของบรรดออกเฉยงใต

THE ASSOCIAT, united and dynof all the ASEAN

depicts courage a

SEAN's Foundin solidarity. The c

พ ความสามคลกในธงชาตข

า

ดาผกอต งอาเผกกนอยางม

TION OF SOUTHnamic ASEAN. TN Member Stateand dynamism.

ng Fathers for acircle represents t

คคและพลวตของบรรดาปร

เซยนใหมอามตรภาพและ

HEAST The colours of ths. White shows pu

an ASEAN comthe unity of ASE

ตของอาเซยนระเทศสมาช

าเซยนทประะเปนหนงเดย

he Flag -blue, red

urity and yellow

mprising all the EAN.”

25

นสของธง กอาเซยน

กอบดวยยว วงกลม

d, white and

w symbolises

countries in

ดวและพลวตขอบรรดาประเท

นา แด ขา

เห รวบรรดาประเทแสดงถงเอกภ คาหนงประชาค

31 ANNEX 4 AS“The ASEAN Emwhite and yellowThe blue represeprosperity. The stalks of padSoutheast Asia b

วงตราอาเซยนองอาเซยนสขทศสมาชกอาเ

าเงน แสดงถงดง บงชความกว แสดงความลอง เปนสญลวงขาว แสดงทศทงหมดในภาพของอาเซขวญของอาเคม”32

SEAN EMBLEMmblem represent

w -- represent theents peace and st

di represent the dbound together in

น คอ รวงขาวของธง ไดแก เซยนทงหมด

สนตภาพและกลาหาญและมบรสทธ ลกษณของควถงความใฝฝนเอเซยตะวนอซยน31 เซยน คอ“วส

M of CHARTER O

ts a stable, peacee main colours ofability. Red depi

dream of ASEANn friendship and

วสเหลอง 10 น าเงน แดง

ะเสถยรภาพ ความกาวหน

วามรงเรอง ฝนของบรรดออกเฉยงใต

สยทศนเดยว

OF THE ASSOCeful, united and df the crests of allicts courage and

N's Founding Fat solidarity. The c

มด แสดงถงขาวและเหลอ

า

ดาผกอต งอาเผกกนอยางม

อตลกษณเด

CIATION OF SOdynamic ASEANl the ASEAN Me dynamism. Whit

thers for an ASEcircle represents t

งเสถยรภาพสอง ซงแสดงถ

เซยนใหมอามตรภาพและ

ยว ประชาคม

OUTHEAST N. The colours of ember States. te shows purity a

AN comprising athe unity of ASE

สนตภาพ ควาถงสหลกในธ

าเซยนทประะเปนหนงเดย

มเดยว หนงอ

f the Emblem -- b

and yellow symb

all the countries EAN.”

26

ามสามคคงชาตของ

กอบดวยยว วงกลม

อตลกษณ

blue, red,

bolises

in

27

2.4.2 เปาหมายประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนมเปาหมายในการขบเคลอนดานเศรษฐกจดวยความรวมมอกนระหวางประเทศอาเซยน โดยมงหมายใหอาเซยนเปนตลาดและฐานการผลตเดยวรวมกน (single market and single production base) มการเคลอนยายสนคาบรการ การลงทน เงนทนและแรงงานมฝมออยางเสร33เพอสรางขดความสามามารถทางเศรษฐกจ ,ความเทาเทยมในการพฒนาทางเศรษฐกจ(Equitable Economic Development) และการบรณาการเขากบเศรษฐกจโลก (Fully Integrated into Global Economy)34

การขนสงเปนปจจยสาคญอกอยางหนงในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เพอเปนการเชอมโยงการเคลอนยายสนคาและบรการอยางเสรใหมความสะดวกมากยงขน อาเซยนจงไดวางระบบการคมนาคมมโครงการเชอมโยงเสนทางหลวงอาเซยน โดยมความรวมมอกนในการเชอมโยงเสนทางรถไฟจากสงคโปร ผานไปยง มาเลเซย ไทย กมพชา เวยดนามและสนสดทคณหมง ประเทศจน35 2.4.3 แนวทางการดาเนนการในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนมแนวทางในการลดภาษสนคาระหวางกนใหเหลอรอยละ 0 สาหรบสมาชกเดม ภายในป 2553 และสมาชกใหมในป 2558 ภายใตกรอบอาฟตารวมถงการยกเลกขอจากดการประกอบการดานการคาบรการในอาเซยน และเปดใหมการลงทนเสรในอาเซยนภายใตเขตการลงทนเสรอาเซยน (AIA) เปนตน 2.4.3.1 แผนพมพเขยวประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Blueprint) กาหนดเปาหมายหลกไว 4 ประการ ประการแรก การเปนตลาดและฐานการผลตเดยวกน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนมแผนการเคลอนยายสนคาอยางเสร โดยลดภาษสนคาเปนรอยละ 0 และ CLMV ไดลดภาษสนคามาอยทระดบรอยละ 0-5 และจะลดลงจนถงรอยละ 0 ทงหมดภายในป 2558 แตในการลดอตราภาษนไมรวมถงสนคาทมความออนไหวรวมถงมการทบทวนปรบปรงกฎวาดวยถนกาเนดสนคาของอาเซยนใหงายขน เพออานวยความสะดวกในการเคลอนยายสนคาของอาเซยน ซงเปนการสงเสรมการชสทธประโยชนภายใตเขตการคาเสรอาเซยน และอาเซยนยงมการเจรจาลดขอจากดดานการคา

32ARTICLE 36 ASEAN MOTTO of CHARTER OF THE ASSOCIATION OF SOUTHEAST The ASEAN motto shall be: "One Vision, One Identity, One Community" 33เขตการคาเสรอาเซยน. อางแลวเชงอรรถท 21. 34ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน AEC คออะไร (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.trang.psu.ac. th/asean/?p = 259[2557, 2 มถนายน] 35มารจกอาเซยนกนเถอะ.อางแลวเชงอรรถท 17.หนา 2.

28

บรการระหวางกน โดยทาขอผกพนเปดตลาดไวทงหมด 7 ชด เพอเปนการเคลอนยายบรการอยางเสร และการเคลอนยายการลงทนอยางเสร สมาชกประเทศอาเซยนทงหมดไดใหสตยาบนความตกลงดานการลงทนอาเซยน (ASEAN Comprehensive Agreement on Investment – ACIA)เพอเปนการสงเสรมและอานวยความสะดวก และคมครองการลงทน การเปนตลาดและฐานการผลตเดยวกนนน การเคลอนยายเงนทนอยางเสรถอเปนแผนทมความสาคญอยางมากในการสงเสรมการพฒนาการรวมตวของตลาดเงนทนในอาเซยน เพอเปนการเชอมโยงตลาดทนและพฒนาตลาดพนธบตร รวมถงดงดดการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ และอาเซยนไดมการลงนาม MRAs (อยระหวางดาเนนการเพอใหมผลใชบงคบ) ในการเคลอนยายแรงงานฝมออยางเสร ใน 8 สาขาอาชพ คอ แพทย ทนตแพทย นกบญช วศวกร พยาบาล สถาปนก นกสารวจ และบรการทองเทยว หากแตในสวนของการทองเทยวนนประเทศไทยเองยงมไดมการลงนาม ประการทสอง การเปนภมภาคทมขดความสามารถในการแขงขน ซงอาเซยนไดจดทาคมอกฎหมายและนโยบายการแขงขนในอาเซยนสาหรบธรกจ (Handbook on Competition Policy and Law in ASEAN for Business) มวตถประสงคเพอกาหนดนโยบายและแนวทางการออกกฎหมายการแขงขนใหประเทศสมาชกอาเซยนทกประเทศไมวาสมาชกนนจะมนโยบายแลวหรอไม เพอประเทศสมาชกจะสามารถนาไปปรบใชใหเหมาะสมกบการพฒนาเศรษฐกจและสงแวดลอมของประเทศสมาชก โดยประเทศสมาชกอาเซยนแตละประเทศตองปรบประสานกฎหมายและนโยบายการแขงขนใหสอดคลองกน ดานการคมครองผบรโภค โดยมการวางแผนจดตงการคมครองและเยยวยาผบรโภคในอาเซยน และเสรมสรางศกยภาพบคคลากรดานการคมครองผบรโภคในอาเซยน, ดานการคมครองทรพยสนทางปญญา มการจดทาเวปไซครวบรวมขอมลและใหบรการดานทรพยสนทางปญญา ณ จดเดยวสาหรบภาคธรกจและหนวยงานทเกยวของ และเรมโครงการความรวมมอดานสทธบตรในภมภาค, และพฒนาโครงสรางพนฐาน โดยอาเซยนลงนามความตกลงดานโลจสตกส 3 ฉบบ ซงอยระหวางการใหสตยาบนของประเทศสมาชกอาเซยนคอ ความตกลงวาดวยการบรการขนสงทางอากาศ (ASEAN Multilateral Agreement on Air Services) ,ความตกลงวาดวยการเปดเสรบรการการขนสงสนคาทางอากาศ (ASEAN Multilateral Agreement on the Full Liberalization of Air Freight Services) และกรอบความตกลงวาดวยการอานวยความสะดวกการขนสงขามแดน (ASEAN Framework Agreement on the Facilitation of Inter-State Transport), พฒนาโครงสรางพนฐานดานICTในอาเซยน และอาเซยนยงไดลงนามและใหสตยาบนบนทกความเขาใจวาดวยASEAN Power Grid เพอสงเสรมความมนคงดานพลงงานรวมกนในภมภาค36

36ความคบหนาการดาเนนงานไปสการเปนประชาคมอาเซยน.(2555). กองอาเซยน 3. กรมอาเซยน. กระทรวงตางประเทศ.

29

ประการทสาม การพฒนาเศรษฐกจอยางเสมอภาค มความเทาเทยมกนในประเทศ (Equitable Economic Development)สนบสนนและพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) การลดชองวางระดบการพฒนาระหวางประเทศสมาชกใหมและสมาชกเกาผานโครงการตางๆ เชน โครงการ Initiative for ASEAN Integration (IAI) และ ASEAN-help-ASEANProgram ประการทส บรณาการเขากบเศรษฐกจโลก (Integration into Global Economy)โดย เนนการปรบประสานนโยบายเศรษฐกจของอาเซยนกบประเทศภายนอกภมภาค เชน การจดทาเขตการคาเสร(FTA)โดยพจารณาขยายความรวมมอทางเศรษฐกจในกรอบอาเซยน+3 (East Asia Free Trade Area – EAFTA) หรออาเซยน+6 (Comprehensive Economic Partnership in East Asia – CEPEA37

อาเซยนยงไดมความตกลงเปดเสรดานการคาสนคาและการคาบรการเพอผลตสนคาโดยใชวตถดบและชนสวนทผลตภายในอาเซยน ซงเปนไปตามแผนการดาเนนการเพอมงไปสการเปน AEC โดยประเทศไทยไดรบเปนประเทศผประสานงานหลกสาขาการทองเทยวและการบนซงจะสอดรบกบนโยบายของรฐบาลทมเปาหมายใหประเทศไทยเปนศนยกลางการทองเทยวและการบนในภมภาคอาเซยน38

2.5เครองหมายการคา กบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน(AEC)

การคมครองเครองหมายการคาภายใตกฎหมายทรพยสนทางปญญาของไทย กาหนดใหผผลตสนคา บรการ ผเปนเจาของเครองหมายการคา ตองจดทะเบยนเครองหมายการคา เพอรกษาสทธประโยชนของเจาของเครองหมายการคาแตเปนการคมครองสทธทจะโอนหรออนญาตใหผอนในการใชเครองหมายการคาของตนได แตภายในประเทศไทยเทานนอนเปนการคมครองสทธของเจาของเครองหมายการคาตามหลกดนแดน อนหมายถงจดทะเบยนทไหนคมครองทนน ไมรวมถงความคมครองเครองหมายการคาในประเทศอนๆ หากไมมการจดทะเบยนเครองหมายการคาในประเทศนน และระบบการจดทะเบยนเครองหมายการคามสองระบบหลกๆ ในแบบแรกสวนใหญประเทศในประชาคมอาเซยนใชกนคอระบบการจดทะเบยนกอนจงไดรบการคมครองแตประเทศมาเลเซยใชระบบการใหความคมครองคอระบบการจดทะเบยน โดยเครองหมายการคาจะไดรบการคมครองภายในประเทศมาเลเซยเมอไดรบการจดทะเบยนแลว หากแตประเทศมาเลเซยอาศยหลกการผใชกอนมสทธดกวา (First to Use Principle) ผใชเครองหมายการคากอนยอมมสทธดกวาในการยนเพกถอนเครองหมายการคาของบคคลอนหลกการทวาใชเครองหมายการคานนกอนยอม

37เรองเดยวกน. 38ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน AEC คออะไร. อางแลวเชงอรรถท 34.

30

ไดรบสทธคมครองดกวาคนทมายนจดทะเบยนเครองหมายการคาในภายหลง39และในประเทศอาเซยนเองกมระยะเวลาการจดทะเบยนเครองหมายการคาทแตกตางกนและในกลมประเทศอาเซยนมอายความคมครองเครอง หมายการคา10 ป นบแตวนทจดทะเบยนและเจาของเครองหมายการคาตออายไดคราวละ 10 ป ยกเวนเมยนมาร40 เมยนมารไมมกฎหมายภายในประเทศทเปนกฎหมายเฉพาะ ทงไมมกฎหมายกาหนดไวชดเจน ในการใหความคมครองเครองหมายการคารวมถงวธการจดทะเบยนเครองหมายการคาซงมความแตกตางไปจากประเทศในกลมอาเซยนอนๆ ซงเปนการใชวธการยนเอกสารเพอไดรบใบประกาศความเปนเจาของ(Declaration of ownership)41ประเทศพมาเปนสมาชกขององคการทรพยสนทางปญญาโลก (World Intellectual Property Organization – WIPO) แตมไดเปนภาคของอนสญญาระหวางประเทศใด ๆ รวมทงไมมขอตกลงในเรองการขอถอสทธนบวนยนคาขอยอนหลงกบประเทศไทยและระบบการใหความคมครองเครองหมายการคาในสหภาพพมานน ใชระบบผใชกอนมสทธดกวา ซงจากหลกการตามกฎหมายจารตประเพณของประเทศพมา ตราบใดทเครองหมายการคาน นมการใชจรงในทองตลาดเพอเปนการชใหผ ซอเหนวาสนคาภายใตเครองหมายการคาดงกลาวผลตมาจากบรษทใดบรษทหนงโดยเฉพาะ เครองหมายการคากจะเปนเอกสทธของบรษทนน ๆ และบคคลอนไมมสทธทจะลอกเลยนเครองหมายการคานนหรอสวนหนงสวนใดของเครองหมายการคานน สงทไดรบความคมครองเรองเครองหมายการคาในประเทศพมา คอ เครองหมายการคาและเครองหมายบรการ ซงนยามของเครองหมายการคาอยภายใตประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 478 “เครองหมายการคา” หมายถง “เครองหมายทใชแสดงใหเหนวาสนคาภายใตเครองหมายดงกลาวเปนสนคาทผลตโดยบคคลใดโดยเฉพาะ” และ มาตรา 479 “เครองหมายทใชแสดงใหเหนวาสงหารมทรพยใดเปนของบคคลใดโดยเฉพาะเรยกเครองหมายนนวา เครองหมายทรพย (Property Mark)” ในการจดทะเบยนเครองหมายการคา คณสมบตของเครองหมายจะตองมลกษณะบงเฉพาะ (Distinctive) ในอนทจะสามารถแยกแยะใหเหนความแตกตางวาสนคาทใชเครองหมายการคานนแตกตางไปจากสนคาของผอน เครองหมายทมลกษณะเปนการบรรยายถงคณลกษณะของสนคา บง

39กฎหมายทรพยสนทางปญญาระหวางประเทศ. กฎหมายเครองหมายการคาประเทศมาเลเซย. กรมทรพยสนทางปญญา. 40นนท หรยางกร . กฎหมายระหวางประเทศในการดา เ นนธรกจในประเทศ AEC. (ออนไลน ) . เขา ถงไดจาก : http://www.ksmecare.com/Article/82/30604/กฎหมายระหวางประเทศในการดาเนนธรกจในประเทศ AEC [2557, 2 มถนายน] 41Soe Phone Myint.กฎหมายระหวางประเทศในการดาเนนธรกจในประเทศ AEC.(ออนไลน). เขาถงไดจาก: http://www.ksmecare.com/Article/82/30604/กฎหมายระหวางประเทศในการดาเนนธรกจในประเทศ AEC [2557, 2 มถนายน]

31

บอกแหลงกาเนดของสนคา หรอเปนเครองหมายทใชในทางการคาทวไป ไมถอวาเปนเครองหมายทมลกษณะบงเฉพาะ กรณทเครองหมายทเลงคณลกษณะของสนคา รวมถงคาหรอขอความทจะใชเปนเครองหมายการคาทเปนคาหรอมภาพลามกอนาจารเครองหมายทมถอยคาจารกหรอตราโลห หรอสงอนใดทแสดงนยถงอานาจของผขอจดทะเบยนซงไมไดเปนเจาของทแทจรงเครองหมายทแสดงถงชนดของสนคาเครองหมายทเปนคาแนะนาสนคาหรอสโลแกนของสนคาเครองหมายทมสเลยนแบบสของธนบตรหรอมพระบรมฉายาลกษณของพระมหากษตรยหรอพระราชวงศหรอกองทพหลวงเครองหมายทมภาพของอดตผนาพมานายพลอองซาน (General Aung San) เครองหมายดงกลาวขางตนเปนเครองหมายทไมอาจขอรบการจดทะเบยนได ท งนภายใตพระราชบญญตการจดทะเบยนมาตรา 13 บญญตวา ถาเครองหมายใดมความหมายคาบเกยวในเรองของศลธรรม เรองของกฎหมาย หรอเปนปญหาอนเกยวเนองดวยเหตผลทเปนการทาผดกฎหมายหรอทควรถกปฏเสธเนองจากเปนการใชอานาจในทางทผดเพอการจดทะเบยนเครองหมายการคาดงกลาวไมสามารถจดทะเบยนได สทธในเครองหมายการคาจดทะเบยนนน การใหความคมครองในเรองเครองหมายการคามบทบญญตอยในมาตรา 13 ของพระราชบญญตการจดทะเบยน (Registration Act) สรปไดวา การจดทะเบยนเครองหมายการคานนสามารถดาเนนการโดยยนเอกสารคาแถลงแสดงความเปนเจาของเครองหมายการคา (Declaration of Ownership) เมอไดรบการจดทะเบยนแลวกจะมการลงประกาศในหนงสอพมพทองถนซงเรยกกนวา “Cautionary Notice” ทงนเพอเปนการแสดงสทธในเครองหมายการคาของเจาของเครองหมายการคาใหเปนทรบทราบโดยทวถงกนเจาของเครองหมายการคาทไดรบการจดทะเบยนยอมมสทธแตเพยงผเดยวทจะใชเครองหมายการคากบสนคาทไดรบการจดทะเบยนนนในประเทศพมาสามารถฟองผกระทาละเมดสทธนนทงทางแพงและทางอาญา ท งยงสามารถเลอกใชสทธทางแพงในการขอใหศาลมคาสงหามมใหผกระทาการละเมดใชเครองหมายทละเมดนนและสามารถฟองเรยกคาเสยหายทเกดจากการใชเครองหมายการคาทละเมดนน และสามารถฟองคดทางอาญาโดยขออานาจของกรมศลกากรใหทาการยดสนคาหรอสนคาปลอมแปลงภายใตเครองหมายการคาทละเมดนน ประเทศพมาไมมกฎหมายกาหนดไวชดเจนถงอายความคมครองเครองหมายการคา แตในทางปฏบตตวแทนพมามกจะแนะนาใหผขอจดทะเบยนยนคาแถลงแสดงความเปนเจาของ

32

เครองหมายการคาพรอมลงประกาศโฆษณาในหนงสอพมพทองถนทกๆ 2 ป วธดาเนนการและการจดเตรยมเอกสารกระทาเชนเดยวกนกบในขนตอนการยนคาขอใหม42 ประเทศไทยกบสปป. ลาว ใชระบบการจดทะเบยนเครองหมายการคาในรปแบบเดยวกน คอ จดทะเบยนเครองหมายการคากอนไดรบความคมครองกอน (First to File) รวมถงระบบจดประเภทสนคาและบรการระหวางประเทศกใชในรปแบบเดยวกน หากแตเครองหมายการคาทจดทะเบยนไมใช 5 ปตดตอกนอาจถกยกเลกหรอเพกถอนไดโดยบคคลท343สงทไดรบความคมครองภายใตกฎหมายเครองหมายการคา ไดแก เครองหมายการคา เครองหมายบรการ และเครองหมายรวมโดยทวไปแลว เครองหมาย หมายความถง สญลกษณทมองเหนไดและสามารถแยกแยะความแตกตางระหวางสนคาและบรการของเจาของตางๆ กรณเครองหมายทไมมลกษณะบงเฉพาะเครองหมายทขดตอศลธรรมอนดหรอนโยบายของรฐเครองหมายทเลงถงคณสมบตของสนคาหรอบรการ หรอทอาจทาใหสาธารณชนสบสนหลงผดในแหลงกาเนดของสนคาไดเครองหมายทเปนชอ ธง หรอสญลกษณขององคกรระหวางประเทศเครองหมายทเปนชอ ธง หรอสญลกษณของรฐหรอประเทศ และเครองหมายทเหมอนหรอคลายกบเครองหมายการคาหรอชอทางการคาทใชกบสนคาหรอบรการทมชอเสยงแพรหลาย เครองหมายท งหลายดงกลาวขางตน เปนเครองหมายทไมอาจขอรบการจดทะเบยนไดสทธของเจาของเครองหมายการคาจดทะเบยนเจาของเครองหมายการคาทไดรบการจดทะเบยนยอมมสทธแตเพยงผ เดยวทจะใชเครองหมายการคากบสนคาทไดรบการจดทะเบยนนนในประเทศลาว รวมถงสทธทจะดาเนนคดกบผทกระทาละเมดเครองหมายการคาจดทะเบยนของตนไดการอนญาตใหใชสทธในเครองหมายการคาของเจาของเครองหมายการคาสามารถทาไดโดยจะตองบนทกการอนญาตใหใชสทธดงกลาวตอกรมทรพยสนอตสาหกรรมความคมครองเครองหมายการคาทจดทะเบยน มอายความคมครอง10 ปนบแตวนทยนคาขอจดทะเบยนเครองหมายการคาสามารถตออายไดอกคราวละ 10 ป โดยจะตองยนคาขอตออายภายในกาหนดเวลา 6 เดอนกอนวนสนอายแหงเครองหมายการคาดงกลาว อยางไรกตาม เจาของเครองหมายการคาจะตองใชเครองหมายการคาของตนในทางการคาหรอในการโฆษณาเพอเปนการรกษาสทธ44

42กรมทรพยสนทางปญญา.การจดทะเบยนเครองหมายการคาในตางประเทศ. (ออนไลน). เขาถงไดจาก: https:/ / www.ipthailand. go.th [2557, 2 มถนายน] 43กรชรตน กอนเทยน . กฎหมายระหวางประเทศในการดาเนนธรกจในประเทศ AEC. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.ksmecare.com/Article/82/30604/กฎหมายระหวางประเทศในการดาเนนธรกจในประเทศ AEC[2557, 2 มถนายน] 44กรมทรพยสนทางปญญา.อางแลวเชงอรรถท 42.