23 · 1 บทที่ 1 บทน า 1. ความส...

การพฒนารปแบบการเรยนการสอนเพอเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรค ทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

นางสาววชดา มาลาสาย

รหสนกวจย 20603

โรงเรยนสวางแดนดน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 23

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

สารบญ

หนา

สารบญตาราง ก สารบญภาพ ข บทท 1 บทน า 1. ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 2. ค าถามการวจย 4 3. วตถประสงคของการวจย 4 4. สมมตฐาน 5 5. ขอบเขตการวจย 5 6. นยามศพทเฉพาะ 6 7. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 8 บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

1. แนวคดเกยวกบการพฒนารปแบบการเรยนร 9 2. แนวคดเกยวกบรปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค 16 3. การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตาม 25

แนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivism) 4. การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคด 37

การสอนคณตศาสตรดวยวธการแบบเปด (Open Approach) 5. การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคด 42

เกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) 6. งานวจยทเกยวของ 49 7. กรอบแนวคดในการวจย 54

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยระยะท 1 59




ภาคผนวก 73 เครองมอทใชในการวจย 74 รายชอผเชยวชาญ 91 บรรณานกรม 92

สารบญตาราง หนา

ตารางท 1 ผลการวเคราะหขนตอนของการแกปญหาอยางสรางสรรค 23 ตารางท 2 ผลการสงเคราะหขนตอนการจดการเรยนการสอนตามแนวคด 36 ทฤษฎคอนสตรคตวสต ตารางท 3 ผลการสงเคราะหขนตอนการจดการเรยนการสอนตามแนวคด 48 การสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) ตารางท 4 ผลการสงเคราะหขนตอนของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสราง 54 ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร

สารบญภาพ หนา

ภาพท 1 วธการแบบเปด 4 ขนของล าดบวธการสอนในชนเรยน 40 ทเนนการแกปญหา Inprasitha (2010) ภาพท 2 การสงเคราะหรปแบบการเรยนการสอนเพอเสรมสรางทกษะ 56 การแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร ภาพท 3 กรอบแนวคดในการวจย 57 ภาพท 4 ขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค “PSCSC Model” 66

ภาพท 5 ขนตอนการด าเนนการวจย 71

1

บทท 1 บทน า

1. ความส าคญและทมาของปญหา

สงคมในยคศตวรรษท 21 เปนสงคมแหงการเปลยนแปลงทางวทยาการและเทคโนโลยทกาวหนาอยางรวดเรว คนถอวาเปนทรพยากรทมความส าคญมากทสด ดงนน สงแรกทควรรบเรงคอ พฒนาคนรนใหมใหมศกยภาพ เพอใหกาวทนและพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงทจะเกดขน การเตรยมความพรอมคนใหมศกยภาพนนตองพฒนาใหเกดทกษะทจ าเปนตอการด ารงชวต ดงแนวคดของ วจารณ พานช (2554) ทกลาววา ทกษะในโลกแหงศตวรรษท 21 คอ ทกษะการเรยนรและนวตกรรม หรอ 3R และ 4C ซงประกอบดวย 3 R ไดแก Reading (การอาน) การเขยน(Writing) และคณตศาสตร (Arithmetic) และ 4 C ไดแก Critical Thinking (การคดวเคราะห) Communication (การสอสาร) Collaboration (การรวมมอ) และ Creativity (ความคดสรางสรรค) รวมถงทกษะชวตและอาชพ และทกษะดานสารสนเทศสอและเทคโนโลย และการบรหารจดการดานการศกษาแบบใหมดวย สอดคลองกบงานวจยของ enGauge ไดพฒนาและน าเสนอทกษะทจ าเปนส าหรบการด ารงชวต การเรยนร และท างานในโลกยคเทคโนโลยไว 4 ทกษะ ไดแก 1) การรหนงสอในยคเทคโนโลยสารสนเทศ (Digital – Age Literacy) 2) กระบวนการคดเชงประดษฐอยางสรางสรรค (Inventive Thinking) 3) การสอสารอยางไดผล (Effective Communication) และ 4) การมผลตภาพทสง (High Productivity)

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 (ฉบบท 2) แกไขเพมเตม พ.ศ. 2545 หมวด 4 มาตรา 22 ไดระบวา การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถ เรยนรและพฒนาตนเองได และถอวา ผเรยนมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ และมาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของด าเนนการดงตอไปน 1) จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล 2) ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา 3) จดกจกรรมใหผเรยนจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหท าได คดเปน ท าเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง 4) จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรมคานยมทดงานและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา 5) สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยนและอ านวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชการ

2

วจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร และ 6) จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานการณทมการประสานความรวมมอกบบดา มารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ (พระราชบญญตการศกษาแหงชาต, 2545)

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ไดก าหนดทกษะเปนสมรรถนะส าคญทผเรยนทกคนพงไดรบการพฒนาให มคณภาพตามมาตรฐานทก าหนด ไมวาจะเปนความสามารถในการสอสาร เพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคมใหดขน มความสามารถในการคดวเคราะห สงเคราะห คดอยางสรางสรรค และคดอยางมวจารณญาณ เพอน าไปสการตดสนใจทถกตองและเหมาะสม มความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทเผชญไดอยางถกตอง เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม สามารถประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหา ความสามารถในการใชทกษะชวต การเรยนรดวยตนเอง การท างานและการอยรวมกนในสงคมการจดการกบปญหาและความขดแยงตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม สามารถปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอมรวมถงความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอพฒนาตนเองและสงคม ในดานการเรยนร การสอสาร การท างาน และการแกปญหาอยางสรางสรรคจดการกบชวตของตนเองไดอยางมประสทธภาพและสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข (กระทรวงศกษาธการ, 2551)

การแกปญหาอยางสรางสรรคเปนวธการทใชในการพฒนาศกยภาพดานความคดสรางสรรคของนกเรยนโดยผานกรอบทฤษฎทใชในการพฒนาและวเคราะหการแกปญหา โดยมขนตอนคอ 1) การท าความเขาใจกบปญหา 2) การตดสนปญหา 3) การหาแนวทาง 4) การประเมนขอมล และ 5) วธการแกปญหา (Treffinger et al., 2006 อางถงใน ศรภสสร ศรเสนา, 2557) และเปนการท างานรวมกนระหวางความคดสรางสรรคกบความคดวจารณญาณ การแกปญหาอยางสรางสรรคเปนการคดทส าคญจะตองอาศยท งองคประกอบของการแกปญหาและความคดสรางสรรค ซงเปนความสามารถทางสตปญญาทตองอาศยการจดการเรยนการสอน เพอการพฒนาผเรยนอยางมประสทธภาพความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคเปนความสามารถทมอยในตวนกเรยนทกคนและทกคนสามารถพฒนาทกษะและความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคได (bahr et al., 2006 อางถงในศรภสสร ศรเสนา, 2557)หากจดสภาพ แวดลอมในการเรยนรท เหมาะสมอยางเปนแนวทางในการพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนไดเปนอยางด การแกปญหาอยางสรางสรรคท าใหบคคลสามารถฟนฝาอปสรรคไปสเปาหมายทวางไวไดเปนการสรางบคคลทมคณภาพใหแกสงคมสามารถพฒนาตนเองและสรางสรรคสงคมไดอยางย งยน

3

คณตศาสตรเปนวชาทมประโยชนตอการด ารงชวตและชวยพฒนาคณภาพชวตใหดยงขน อกทงยงชวยพฒนาคนใหเปนมนษยทสมบรณ การรบรและเขาใจบทบาทของคณตศาสตร จะท าใหสามารถตดสนใจและรจกใชคณตศาสตรแกปญหาของตนได คณตศาสตรจงเปนศาสตรหนงทท าใหผเรยนเปนผทสามารถคดอยางมระบบ มเหตผล เปนคนชางสงเกต และแกปญหาอยางมประสทธภาพ ดวยเหตน วชาคณตศาสตรจงมความส าคญทเยาวชนทกคนตองเรยน และมความจ าเปนทเยาวชนทกคนตองมความรทางคณตศาสตร ซงตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดก าหนดทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตรไว 5 ประการ ไดแก ความสามารถในการแกปญหา การใหเหตผล การสอสาร การเชอมโยงความร และการรเรมสรางสรรค

จากความส าคญของทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทกลาวมาขางตน รวมถงส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 มนโยบายทางการศกษาทเนนใหผเรยนมทกษะความสามารถในการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกน แกไขปญหา เพอการบ ารงรกษาการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลยงยน อกทงโรงเรยนสวางแดนดน ซงอยในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 กมนโยบายทจะพฒนาผเรยนใหมศกยภาพเปนพลโลก มทกษะ ความรความสามารถ และคณลกษณะอนพงประสงค ในระดบเดยวกบมาตรฐานสากลหรอมาตรฐานของประเทศชนน าทมคณภาพการศกษาสง แตปจจบนพบวา คะแนน O-NET รายวชาคณตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน มคะแนนเฉลยต ากวาระดบเขตพนทการศกษา และต ากวาระดบประเทศ เมอพจารณาในสวนของเนอหาทนกเรยนไดคะแนนนอยทสด คอ ในสวนของโจทยปญหา ทนกเรยนตองหาวธการแกปญหาเพอหาค าตอบ ดงนนผวจยจงเหนวา ถานกเรยนมทกษะการแกปญหา และสามารถแกปญหาไดอยางหลากหลายวธ และสรางสรรค ผเรยนกจะมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร และสงผลใหคะแนน O-NET รายวชาคณตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดนสงขน

ดวยเหตนผวจยจงไดศกษาและสงเคราะหเอกสารงานวจยทเกยวของกบหลกการ แนวคดตาง ๆ ไดแก แนวคดการจดการเรยนรทเนนผเรยนสรางความรตามแนว Constructivism การสอนคณตศาสตรดวยวธการแบบเปด (Open Approach) และแนวคดเกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) และไดสงเคราะหรปแบบการเรยนการสอนคณตศาสตร เพอสรปขอมลทไดเปนแนวทางในการก าหนดองคประกอบในการพฒนารปแบบการสอน จนได “PSCSC Model” ในการจดการเรยนการสอน ดวยแนวคด หลกการ และเหตผลดงกลาว ถงแมวาในปจจบนจะมรปแบบการเรยนการสอนทมประสทธภาพมากมายใหเลอกใชตามความเหมาะสมอยแลว แต

4

เนองจากทกรปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนไมสามารถน าไปใชพฒนาผเรยนไดทกดานอยางมประสทธผลทเทาเทยมกน ดงนนจงจ าเปนตองมการประยกตใหอยางเปนระบบและปรบปรงใหมความสอดคลองกบเปาหมายทตองการใหเกดกบผเรยน ทงนการทจะพฒนาใหผเรยนมผลการเรยนรและคณลกษณะอนพงประสงค จงตองมการพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเปนระบบโดยอยบนพนฐานของแนวคด ทฤษฎการเรยนร หลกการของการจดการเรยนการสอน ดวยเหตนผวจยจงสนใจทจะศกษาคนควาวจยในเรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 6 เพอชวยเพมประสทธภาพในการจดการเรยนการสอน และเพอใหนกเรยนเกดประสทธผลทางการเรยนคณตศาสตรตอไป

2. ค าถามการวจย

2.1 รปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 มขนตอนอะไรบาง มกระบวนการอยางไร และมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 หรอไม

2.2 ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ทเรยนดวยรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร กอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกนหรอไม

2.3 ความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 เปนอยางไร

3. วตถประสงคของการวจย

3.1 เพอพฒนาและทดสอบประสทธภาพของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

3.2 เพอศกษาประสทธผลของการใชรปแบบการเรยนการสอนทมตอทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท

5

6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 กอนและหลงการใชรปแบบการเรยนการสอน

3.3 เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

4. สมมตฐาน

4.1 รปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทาง

คณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวาง

แดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 มประสทธภาพ E1 /E2 ตามเกณฑ 80/80

4.2 นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 มทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน หลงเรยนสงกวากอนเรยนโดยใชรปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขน

5. ขอบเขตการวจย

5.1 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

ประชากรในการวจยครงน คอ ผเรยนระดบชนมธยมศกษาปท ๖ โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2561 จ านวน 7 หองเรยน รวมนกเรยนจ านวน 241 คน

กลมตวอยางในการวจยครงน ไดมาจากวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ดงน 1) กลมตวอยางจรง คอ นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6/1 จ านวน 21 คน 2) กลมทดลอง คอ นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6/2 จ านวน 41 คน และ 3) กลมขยายผล คอ นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6/3 จ านวน 39 คน

5.2 ระยะเวลาและเนอหาทใชในการวจย ระยะเวลาทใชในการวจย คอ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2561 โดยใชเวลาในการจดการ

เรยนร 20 คาบ โดยเนอหาทใชเปนเนอหาสาระในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ในสวนของตวชวดระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ซงผวจยใช “PSCSC Model” ในการจดการเรยนการสอน

6

5.3 ตวแปรทใชในการวจย

ตวแปรตน (Independent Variable) คอ รปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร “PSCSC Model”

ตวแปรตาม (Dependent Variable) คอ ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร 6. นยามศพทเฉพาะ

เพอใหเขาใจตรงกน ผวจยจงนยามความหมายและขอบเขตของศพทเฉพาะส าหรบการวจยในครงนดงน

6.1 การพฒนารปแบบการเรยนการสอน หมายถง กระบวนการเพอจดเตรยมโปรแกรมการสอนอยาง เ ปนระบบ โดยใชกระบวนการวจยและพฒนา (Research and Development) ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ 1) การวจย (Research) เปนการวเคราะห (Analysis) 2) การพฒนา (Development) เปนการออกแบบและพฒนา (Design and Development) 3) การวจย (Research) เปนการน าไปใช ( Implementation) และ 4) การพฒนา (Development) เปนการประเมนผล (Evaluation)

6.2 รปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร หมายถง การรบร การท าความเขาใจกบปญหา และการคดหาเหตผลเพอแสวงหาทางเลอกมาปฏบตในการแกปญหาดวยวการใหมทตางจากสงทมอยเดม หลากหลายมากกวาหนงวธหรอหนงแนวคด และท าการประเมนขอคนพบส าหรบการแกปญหาวาสามารถแกปญหาไดส าเรจ ซงผ วจยพฒนาขนจากแนวคดการจดการเรยนรทเนนผ เ รยนสรางความรตามแนว Constructivism การสอนคณตศาสตรดวยวธการแบบเปด (Open Approach) และแนวคดเกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) ซงประกอบดวยขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค 5 ขน ทเรยกวา PSCSC Model ไดแก

6.2.1 ขนน าเสนอสถานการณปญหาปลายเปด (Problem) เปนขนตอนทครผสอนน าเสนอสถานการณปญหาปลายเปดใหกบผเรยนไดเผชญปญหา โดยทผสอนไมไดแนะวธการแกปญหาใหกบนกเรยน ลกษณะของปญหาอยในรปของสถานการณ เชน การเลมเกม ปญหานนไมสามารถหาค าตอบไดในทนท ซงวธการแกปญหานนจะขนอยกบวตประสงคของผสอนวาจะก าหนดปญหาใหผเรยนแกไขสถานการณทก าหนดเปนปญหาปลายเปดชนดใด

6.2.2 ขนส ารวจและคนหาขอมลเพอน ามาตดสนใจแกปญหา (Solve) เปนขนทนกเรยนจะตองคนหาเหตผลของขอมล เพอตรวจสอบสมมตฐานทตงไว ซงนกเรยนอาจ

7

ตองใชวธการหลายๆ วธรวมทงสอบถามจากผสอนดวย ครตองไมตอบปญหาโดยการบอกหรอบรรยายใหฟง หากจ าเปนจะตองตอบปญหาโดยไมมทางเลยงใหใชวธการใหดหรอใชวธรกค าถาม เพอใหนกเรยนไดใชความคดของตนเองมากทสดเทาทจะท าได

6.2.3 ขนออกแบบวธการแกปญหา (Create) เปนขนทผเรยนหาวธทหลากหลายเพอน าไปสการแกปญหา โดยผเรยนแตละคนเสนอแนวทางในการแกปญหาทแตกตางกนไปตามความสามารถและประสบการณเดมของแตละบคคล แลวน ามารวมกนอภปรายในกลมยอย ถงแนวทางการแกปญหาทไดวาเหมาะสมกบสถานการณหรอไมเพยงใด

6.2.4 ขนน าเสนอวธการแกปญหาตอชนเรยน (Share) เพอแลกเปลยนเรยนร (Share) หมายถง เมอนกเรยนไดค าตอบพรอมกบเหตผลแนวคดและวธหาค าตอบกจะน าเสนอหนาชนเรยนเพอใหเพอนไดรบทราบถงวธการคดของนกเรยน หลงจากน นครรวมอภปรายเพอพฒนาไปเปนปญหาใหม เพอน ามาพฒนาตอไป

6.2.5 ขนสรปความคดรวบยอด (Concept) หมายถง การทครและนกเรยนเรยนรรวมกนเพอหาขอสรปของบทเรยนทมความเหมอนและแตกตางในการหาค าตอบของแตละกลมเพอทจะสรปเปนแนวคดรวมกน

6.3 ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค หมายถง ระดบพฤตกรรมทแสดงถงการรบร การท าความเขาใจกบปญหา และการคดหาเหตผลเพอแสวงหาทางเลอกมาปฏบตในการแกปญหา ดวยวธการใหมทตางจากสงทมอยเดม หลากหลายมากกวาหนงวธหรอหนงแนวคด และท าการประเมน ขอคนพบส าหรบการแกปญหา สามารถแกปญหาไดส าเรจประกอบดวย 5 ดาน ดงน

6.3.1 ความสามารถในการท าความเขาใจปญหา หมายถง ระดบพฤตกรรมทแสดงถง ความสามารถในการใชค าถาม การอภปราย และบอกสงทเปนปญหาในลกษณะแปลกใหมและอธบาย สาเหตของปญหามากกวาหนงแนวคด ซงเปนความสามารถในการตระหนกรถงสงทท าใหเปนปญหา การรวบรวมขอมลจากขอเทจจรงหรอคนหาสาเหตของปญหาทมอยในสถานการณและสามารถก าหนด หรอระบปญหา

6.3.2 ความสามารถในการสบคนขอมล หมายถง ระดบพฤตกรรมทแสดงถงความ สามารถในการใชวธการเกบรวบรวมขอมลไดมากกวาหนงอยางในการเกบรวบรวมหรอสบคนขอมลและการน าเสนอผลการสบคนขอมลดวยวธการและเหตผลทมากกวาหนงแนวคด

6.3.3 ความสามารถในการน าเสนอวธในการแกปญหา หมายถง ระดบพฤตกรรมทแสดงถง ความสามารถในการน าเสนอวธการในการแกปญหาทเปนของตนเอง มความ

8

แปลกใหมและอธบาย ขนตอนการแกปญหาไดตามล าดบความสามารถในการพจารณาหาแนวทางและคดคนหาวธการ แกปญหาทเหมาะสมใหไดมากมายหลาย ๆ วธ

6.3.4 ความสามารถในการป ฏบ ต หมาย ถ ง ระดบพฤ ตกรรมความสามารถในการปฏบต กจกรรมดวยวธการทหลากหลายมากกวาหนงวธ ตามวธและขนตอนทวางไวเปนความสามารถในการด าเนนการแกปญหาน าความรหรอขอมลสรางเปนความรใหม

6.3.5 ความสามารถในการประเมนผล หมายถง ระดบพฤตกรรมทแสดงถงความ สามารถใน การน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมทเปนของตนเอง มความแปลกใหม และอธบายขอสรปถงการน าผล การปฏบตมาปรบใชใหเกดประโยชนมากกวาหนงวธหรอหนงแนวคด ซงวดไดจากแบบทดสอบวด ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ทผวจยสรางขน

7. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 7.1 ผลการวจยในครงนเปนแนวทางส าหรบครในการจดกจกรรมการเรยนร เพอ

พฒนารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร ในเนอหา ระดบชนหรอ ชวงชนอน ๆ ตอไป

7.2 การใชรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร สามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนจนท าใหผานการประเมนการเรยนรและสามารถท าใหคะแนนการวดผลการจดการศกษาขนพนฐาน O-NET สงขน

9

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของในบทน จะเปนการวเคราะหหลกการแนวคดและทฤษฎเกยวกบการพฒนารปแบบการเรยนการสอนเพอเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของดงตอไปน

1. แนวคดเกยวกบการพฒนารปแบบการเรยนร 2. แนวคดเกยวกบรปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค 3. การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคดทฤษฎคอน

สตรคตวสต (Constructivism) 4. การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคดการสอน

คณตศาสตรดวยวธการแบบเปด (Open Approach) 5. การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคดเกยวกบการ

สอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) 6. งานวจยทเกยวของ

6.1 งานวจยในประเทศ 6.2 งานวจยตางประเทศ

7. กรอบแนวคดในการวจย 1. แนวคดเกยวกบการพฒนารปแบบการเรยนร

1.1 แนวคดพนฐาน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553

กลาวถง แนวการจดการศกษาในหมวด 4 มาตรา 22 ถงมาตรา 30 โดยสาระส าคญของหมวดน ครอบคลมหลกการ สาระการเรยนรและกระบวนการจดการศกษาทเปดกวางใหแนวทางการมสวนรวม อยางสรางสรรค โดยเฉพาะมาตรา 24 ก าหนดเกยวกบการจดกระบวนการเรยนรไวดงน มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนรใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของด าเนนการตอไปน

1) จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนด ของนกเรยน โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล

10

2) ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกต ความรมาใช เพอปองกนและแกปญหา

3) จดกจกรรมใหนกเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหท าได คดเปน ท าเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง

4) จดการเรยนรโดยผสมผสานสาระการเรยนรดานตาง ๆ อยางได สดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา

5) สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยนและ อ านวยความสะดวก เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงผสอนและนกเรยนอาจเรยนรไปพรอมกน จากสอการเรยนการสอนและ แหลงวทยาการประเภทตาง ๆ

6) จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดา มารดา ผปกครองและบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนานกเรยนตามศกยภาพ

พระราชบญญตดงกลาวสงผลใหรฐบาลก าหนดนโยบายและยทธศาสตรการพฒนาระยะ ยาว พ.ศ. 2550 - 2559 โดยรฐบาลตระหนกถงความส าคญของนกเรยนและเยาวชน ซงเปนวยทมพลง ความคดสรางสรรคเปยมดวยศกยภาพและเปนอนาคตของชาต จงตองสรางเสรมภมคมกนใหแกนกเรยนและเยาวชน รวมทงสนบสนนใหมโอกาสไดรบการพฒนาและแสดงออกตามถนดของแตละคน (กระทรวงศกษาธการ, 2553)

1.2 ความหมายของรปแบบการเรยนร วชย วงษใหญ (2547) กลาววา รปแบบการเรยนร หมายถง แบบแผนหรอตวแบบ

(Model) หมายถง ลกษณะการจ าลองสภาพความเปนจรงวา ถาจะใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไวนน จะมสงใดบางทนาจะไดน ามาศกษาและพจารณา เพราะตวแบบเปนสงทไดมาจากทางเลอกแตละทางท มระดบของการบรรลวตถประสงค

สเทยบ ละอองทอง (2548) กลาววา รปแบบการสอน หมายถง แผนเชงปฏบตของ แนวคดทฤษฎการเรยนร ซงแสดงถงความสมพนธระหวางองคประกอบตาง ๆ ทใชในการจดกระท าเพอใหผเรยนมความสามารถในการเรยนรเนอหารายวชาตาง ๆ ตามเปาหมาย

ทศนา แขมมณ (2554) ไดใหความหมายของรปแบบการเรยนรวา คอ ลกษณะของ การเรยนการสอนทครอบคลมองคประกอบส าคญ ซงไดรบการจดอยางเปนระเบยบตาม หลกปรชญา ทฤษฎ หลกการ แนวคด หรอความเชอตาง ๆ โดยประกอบดวยกระบวนการหรอขนตอนส าคญในการเรยนรรวมทงวธสอนและเทคนคการสอนตาง ๆ ทสามารถชวยใหสภาพการเรยนการสอนนนเปนไปตาม ทฤษฎ หลกการ หรอแนวคดทยดถอ รปแบบจะตองไดรบการพสจน ทดสอบ

11

วามประสทธภาพ สามารถ ใชเปนแบบแผนในการเรยนการสอนใหบรรลวตถประสงคเฉพาะของรปแบบนน ๆ

Joyce and Weil (2011) กลาววา รปแบบการเรยนรเปนแผนหรอแบบ ซงสามารถใชเพอการสอนในหองเรยนหรอการสอนพเศษเปนกลมยอยหรอเพอจดสอการสอน ซงรวมถง ภาพยนตร เทปบนทกเสยง โปรแกรมคอมพวเตอรและหลกสตรรายวชา แตละรปแบบจะใชแนวทางใน การออกแบบการสอนทชวยใหนกเรยนบรรลวตถประสงคตาง ๆ กน ผลของการใชรปแบบการสอนท ส าคญคอ การเพมความสามารถในการเรยนร ท าใหนกเรยนเกดกระบวนการเรยนร สามารถคนหา ความรไดดวยตนเอง มองคประกอบส าคญของรปแบบ ดงน

1. ขนตอนการสอน (Syntax) 2. ระบบสงคม (Social system) 3. หลกการตอบสนอง (Principle of reaction) 4. ระบบสนบสนน (Support system)

จากความหมายของรปแบบการเรยนรดงกลาว สรปไดวา รปแบบการเรยนร หมายถง การจดสภาพแวดลอม การจดการเรยนการสอน แบบแผนทผานกระบวนการคดขนอยางเปนระบบระเบยบ ตามหลกปรชญา ทฤษฎ หลกการ โดยมการจดกระบวนการตามขนตอน และอาศยเทคนคการจดการ เรยนรตาง ๆ เขาไปชวยท าใหสภาพการจดการเรยนรนนบรรลวตถประสงคทก าหนดไว

1.3 องคประกอบของรปแบบการเรยนร Kemp (1977) กลาวถงองคประกอบทส าคญของรปแบบโดยทวไป ดงน

1) รปแบบจะตองน าไปสการท านาย (Prediction) ผลทตามมาสามารถพสจนและทดสอบได กลาวคอ สามารถน าไปสรางเครองมอเพอน าไปพสจนและทดสอบได

2) โครงสรางของรปแบบ จะตองประกอบดวยความสมพนธเชงสาเหต (Causal Relationship) ซงสามารถใชอธบายปรากฏการณหรอเรองนนได

3) รปแบบจะตองสามารถชวยสรางจนตนาการ (Imagination) มโนทศน (Concept) และความสมพนธ (Interrelations) รวมทงชวยขยายขอบเขตของการสบเสาะความร

4 ) รปแบบควรประกอบดวยความสมพนธ เ ช งโครงส ร าง ( Structural Relationships) มากกวาความสมพนธเชงเชอมโยง (Associative Relationships)

รปแบบ (Model) ทใชกนอยท วไปม 5 รปแบบ หรอ 5 ลกษณะ คอ (Keeves, 1997)

12

1) รปแบบเชงเปรยบเทยบ (Analogue Model) ไดแก ความคดทแสดงออกใน ลกษณะของการเปรยบเทยบสงตาง ๆ อยางนอย 2 สงขนไป รปแบบลกษณะนใชกนมากทางดาน วทยาศาสตรกายภาพ สงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร

2) รปแบบเชงภาษา (Semantic Model) ไดแก ความคดทแสดงออกผานทางการใช ภาษา (พดและเขยน) รปแบบลกษณะนใชกนมากทางศกษาศาสตร

3) รปแบบเชงคณตศาสตร (Mathematical Model) ไดแก ความคดทแสดงออกผาน ทางสตรคณตศาสตร ซงสวนมากจะเกดขนหลงจากไดรปแบบเชงภาษาแลว

4) รปแบบเชงแผนผง (Schematic Model) ไดแก ความคดทแสดงออกผานทาง แผนผง แผนภาพ แผนภม กราฟ เปนตน

5) รปแบบเชงสา เหต (Causal Model) ไดแ ก ความคด ทแสดงให เ หนถงความสมพนธ เชงสาเหตระหวางตวแปรตาง ๆ ของสภาพการณหรอปญหาใด ๆ สวนใหญมกเปนรปแบบดาน ศกษาศาสตร

จากลกษณะของรปแบบดงกลาว อธบายไดวา ในการจดการเรยนรมกใชรปแบบการ เรยนรเชงภาษาและเชงสาเหต ทตองอาศยการสรางรแบบการจดการเรยนรทผานกระบวนการ วเคราะหจากปรชญา แนวคด ทฤษฎและกระบวนการ ทผานการทดสอบวามประสทธภาพ สามารถใช ในการเรยนรดงรแบบการเรยนรหลายรปแบบ เชน รปแบบการสอนแบบโครงการไดยดหลกตาม องคประกอบของปรชญา ทฤษฎการเรยนร หลกการพฒนาการธรรมชาตและการเรยนรของนกเรยนกระบวนการจดการเรยนการสอนมาสรางเปนรปแบบการเรยนรทสอดคลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย โดยผานขนตอนการทดสอบอยางเปนระบบกอนน ามาใชจดการเรยนร

1.4 แนวคดในการพฒนารปแบบการเรยนร มนกการศกษาและนกวชาการ ไดกลาวถงหลกการของการพฒนารปแบบการเรยนรไว

ดงน Joyce และ Weil (2011) ไดก าหนดหลกการพฒนารปแบบการเรยนร สรปไดดงน

4.1 รปแบบการเรยนรควรมทฤษฎรองรบ เชน ทฤษฎดานจตวทยาการเรยนร 4.2 เมอพฒนารปแบบการเรยนรแลว กอนจะนไปใชอยางแพรหลายตองมการ

วจยเพอทดสอบทฤษฎ และตรวจสอบคณภาพในเชงการใชสถานการณจรงและน าขอคนพบมาปรบปรง แกไข

4.3 การพฒนารปแบบการเรยนร อาจออกแบบใหใชไดอยางกวางขวางหรอเพอวตถประสงคเฉพาะเจาะจงอยางใดอยางหนงกได

13

4.4 การพฒนารปแบบการเรยนร ตองมจดมงหมายหลกเปนตวตงในการพจารณา เลอกรปแบบการเรยนรไปใชกลาวคอ ถาผใชน ารปแบบการเรยนรไปใชตรงกบจดมงหมายหลกจะท าให เกดผลสงสด

สรปไดวา การพฒนารปแบบการเรยนร มหลกการทส าคญ คอ ตองมแนวคดและทฤษฎ รองรบ มการจดองคประกอบทสมพนธกน พฒนาอยางเปนระบบ มจดมงหมายทเนนการพฒนาดาน ตาง ๆ ของผเรยน ก าหนดแนวทางในการน าไปใชอยางชดเจน กอนน าไปใชอยางแพรหลายตองมการวจยเพอทดสอบทฤษฎและตรวจสอบคณภาพในเชงการใชในสถานการณจรงและน าขอคนพบมา ปรบปรงแกไข

การพฒนารปแบบการเรยนรตามทฤษฎการสรางความรเพอการแกปญหาอยาง สรางสรรคส าหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย ในการวจยครงน ผวจยไดน าแนวคดของ Kevin Kruse ซงเปนการพฒนารปแบบการเรยนรเชงระบบ (System Approach) ทเรยกโดยทวไปวา “ADDIE Model” ซงประกอบดวยขนตอนดงน Malachowski (2008)

1. ขนตอนการวเคราะห (Analysis Phase) วเคราะหและประเมนความตองการ จ าเปน (Assess and Analyze Need)

2. ขนตอนออกแบบ (Design Phase) ออกแบบการเรยนรและน าเสนอ (Design Instruction and Presentation)

3. ขนตอนพฒนา (Develop Phase) พฒนาเครองมอทใชในการจดการเรยนร (Develop Materials)

4. ขนตอนน าไปใช (Implement Phase) นสาระและกจกรรม ประกอบดวย การ วางแผนในการบรหารจดการในการน าแผนการจดการเรยนรไปใช และด าเนนการจดการเรยนรตาม ขนตอนตาง ๆ ทก าหนดไวในแผนการจดการเรยนร

5. ขนตอนประเมน (Evaluation Phase) ประเมนความกาวหนาของนกเรยนและ ประสทธผลของสอทใชในการเรยนร

แนวคดการพฒนารปแบบการเรยนรดงกลาว ผวจยน ามาก าหนดเปนแนวทางการ พฒนารปแบบการเรยนรตามทฤษฎการสรางความรเพอการแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบนกเรยน มธยมศกษาตอนปลาย 4 ระยะ ดงน

ระยะท 1 การวเคราะหขอมลพนฐาน (Analysis) น ามาใชเปนแนวทางในการ ก าหนด ตรวจสอบนยามความสามารถ พฤตกรรมบงชและแนวทางการพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย

14

ระยะท 2 การออกแบบและพฒนา (Design and Develop) เพอก าหนดโครงราง รปแบบการเรยนรการแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย

ระยะท 3 การทดลองใช (Implement) เพอทดลองใชและศกษาผลการใชรปแบบ การเรยนรการแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย

ระยะท 4 การประเมนประสทธผลของรปแบบการเรยนร (Evaluation) เพอ ประเมนประสทธผลของรปแบบการเรยนรการแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบนกเรยนมธยมศกษา ตอนปลาย

1.5 การออกแบบการเรยนร

การเรยนรเกดขนไดจากกระบวนการและวธการทหลากหลาย ครผสอนจ าเปนทจะตอง ค านงถงพฒนาการทกดานของนกเรยน ดงนนการจดการเรยนรในแตละระดบจงควรใชรปแบบและ วธการทหลากหลาย หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ก าหนดใหจดการเรยนรใหนกเรยนไดพฒนาความสามารถของตนเองตามศกยภาพ โดยมการพฒนาทส าคญ ไดแก การพฒนาองครวมของความเปนมนษยใหครบทกดานทงรางกาย สตปญญาอารมณและสงคม เพอความ เปนมนษยทสมบรณหากแตการจดการเรยนรนนเนนใหนกเรยนเปนผปฏบตกจกรรมตาง ๆ ทสงเสรมให เกดการเรยนร โดยมผสอนเปนผอ านวยความสะดวก ใหนกเรยนไดเรยนรตามศกยภาพ การออกแบบ การเรยนรมวธการดงน (Keeves, 1997)

1. ศกษาทฤษฎและรปแบบการเรยนร เนองจากทฤษฎและรปแบบมความหมาย ตางกน ดงนน การศกษาปญหาการวจยจงจ าเปนทจะตองมสมมตฐานส าหรบใชในการแกปญหาหลาย ขอดวยกน การตงสมมตฐานจะตองศกษาทฤษฎกอน เพอชวยใหการตงสมมตฐานเปนไปอยางถกตอง และการสรางรปแบบการเรยนรจะตองมความสมพนธกบสมมตฐาน

2. การหาขอบกพรองของรปแบบการเรยนรการน ารปแบบการเรยนรทสรางขนไปใชม สงทตองระมดระวงหลายประการ เพอไมใหเกดขอบกพรองในการสรางรปแบบการเรยนรจงตองค านงถง สงตาง ๆ ดงน

2.1 รปแบบการเรยนรทสรางขนตองไมยากหรองายเกนไป ซงอาจจะเกดขนจาก การอางองทฤษฎหรอหลกการทไมเหมาะสม สงผลใหเกดขอบกพรองกบรปแบบการเรยนรขนได

2.2 การใชสญลกษณทมความเฉพาะเจาะจง จะท าใหการใหวามหมายกบ สญลกษณเปนไปเพอการอธบายทฤษฎหรอหลกการมากกวาอธบายโครงสราง ซงอาจจะท าใหเกดความ ผดพลาดไดเชนกน

15

2.3 การเนนรปแบบการเรยนรมากเปนพเศษ ท าใหรแบบการเรยนรทสรางขน ดวยการเนนลกษณะหนงลกษณะใดทมากเกนไป อาจท าใหเกดความหมายทซอนอยในโครงสรางของ รปแบบการเรยนรมากกวาความสมพนธของรปแบบการเรยนรทสรางขน เชน การเปรยบเทยบการใช สตรคณตศาสตร หรอการใชแผนภม เปนตน

3. การทดสอบรปแบบการเรยนรทสรางขน ตองใชขอมลทไดจากประสบการณ การพสจนหรอการทดลอง ใหสอดคลองกบสมมตฐานทตงไวสวนการตรวจสอบรปแบบการเรยนรจะท าการประเมนทตวแปรตามทก าหนดไว เพอน าไปปรบปรงใหเหมาะสมกบการใชงานตอไป

4. การเลอกชนดของรปแบบการเรยนร ชนดของรปแบบการเรยนรทใชในการศกษาม มากมายหลายชนดดวยกน สามารถจ าแนกตามวธการ ไดแก รปแบบการเรยนรแบบการอนมานหรอ อปมาน รปแบบการเรยนรทเปนสญลกษณ รปแบบการเรยนรคณตศาสตร และรปแบบการเรยนรทใช เหตผล ซงจ าเปนทจะตองเลอกใชใหเหมาะสมตามเนอหาทใชในการศกษา

5. การสรป เมอไดรปแบบการเรยนรทเหมาะสมแลว จะตองน าตวแปรทตองการศกษา นนไปค านวณหาความสมพนธ เพอน าไปพนาและแกไขใหสอดคลองกบจดมงหมายทศกษาตอไป

จากรปแบบการเรยนรทกลาวไปขางตนสามารถสรปไดวา รปแบบการเรยนรเปนลกษณะ การจดการเรยนรทจดไวอยางเปนระบบตามปรชญา แนวคด ทฤษฎ หลกการและความเชอตาง ๆ ซงม กระบวนการหรอขนตอนและเทคนคหรอวธการทจะชวยใหการจดการเรยนรดวยรปแบบการเรยนรดงกลาวบรรลวตถประสงคทกหนด ดงนนการออกแบบการเรยนร จงควรใชกจกรรมการเรยนรท หลากหลาย สอดคลองกบพฒนาการ ความสนใจ ความตองการและศกยภาพของนกเรยน ซงสอดคลอง กบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และฉบบแกไขเพมเตม ฉบบท 3 พ.ศ. 2553 มาตรา 24 แตการพฒนาและน ารปแบบการเรยนรการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 จะใหความส าคญกบแนวคด ทฤษฎ หลกการและปรชญาตาง ๆ ดงทไดกลาวไวแลว ยงให ความส าคญกบการหาประสทธภาพของรปแบบการเรยนรทพฒนาขนอกดวย โดยท าการตรวจหาประสทธภาพของรปแบบการเรยนรท งดานเนอหา จดประสงค กจกรรมการเรยนรและสอการเรยนร โดยผเชยวชาญทงดานจตวทยาการศกษาและการเรยนรและท าการปรบปรงแกไขใหมความสมบรณมาก ทสดกอนน าไปทดลองใชกบกลมตวอยางทใชในการวจย จงสามารถเชอไดวารปแบบการเรยนรท ผวจยพฒนาขนนมความสมบรณ ตรงตามจดประสงคและมประสทธภาพส าหรบการน าไปเสรมสราง ความสามารถในการแกปญหา

16

2. แนวคดเกยวกบรปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค 2.1 ความหมายของการแกปญหาอยางสรางสรรค

การแกปญหาอยางสรางสรรค นบเปนลกษณะหนงของการสรางสรรคทเกดจาก ความสามารถในการแกปญหา ไดมผใหความหมายทตางแนวคดไวดงน

Isaksen (1995) กลาววา การแกปญหาเชงสรางสรรคเปนกรอบแนวคด วธการท ไดรบการออกแบบในการชวยเหลอผแกปญหาดวยการใชความคดสรางสรรค ในการน าไปสเปาหมาย ดวยความส าเรจ สามารถเอาชนะอปสรรคและเปนการสงเสรมพฤตกรรมความคดสรางสรรค

Mitchel and Kowalik (1999) ไดกลาววา การแกปญหาอยางสรางสรรคเปนวธ การคดและการแสดงพฤตกรรมอยางหนงทประกอบดวย

1. การสรางสรรค (Creative) หมายถง ความคดทประกอบดวยลกษณะทแปลก ใหมหรอลกษณะเฉพาะ ซงผสรางสรรคจะตองมอยางนอยหนงชนดในการหาค าตอบ

2. ปญหา (Problem) หมายถง สภาพการณทแสดงออกถงความทาทาย โอกาส หรอสงทตองใหความสนใจ

3. การแกไข (Solving) หมายถง วธการในการวางแผนทจะตอบค าถาม ด าเนนการประชม หรอตดสนใจกบปญหา

Treffinger, Isaksen และ Dorval (200) ไดกลาววา การแกปญหาอยาง สรางสรรค เปนรปแบบทใชส าหรบการแกปญหาและจดการเปลยนแปลงอยางสรางสรรคเพอไปส เปาหมายและความฝนทเปนจรง

ประสาร มาลากล ณ อยธยา (2537) กลาววา การแกปญหาเชงสรางสรรค เปนการคดทมงหาค าตอบและวธทแปลกใหมจากเดม มคณคา ประโยชน ประกอบดวยความคดเอกนย และอเนกนยในรปแบบและวธการทสงเสรมกนอยางเหมาะสม เปนความสามารถทางการคดท มกระบวนการครบวงจรจนไดค าตอบ

จากแนวคดดงกลาว สรปไดวา การแกปญหาอยางสรางสรรค หมายถง ระดบพฤตกรรมทแสดงถงการรบร การท าความเขาใจกบปญหา และการคดหาเหตผลเพอแสวงหาทางเลอกมาปฏบตในการแกปญหา ดวยวธการใหมทตางจากสงทมอยเดม หลากหลายมากกวาหนงวธหรอหนงแนวคด และท าการประเมน ขอคนพบส าหรบการแกปญหา สามารถแกปญหาไดส าเรจ

2.2 องคประกอบของความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ในการแกปญหาอยางสรางสรรคผทจะแกปญหาไดในเบองตนจ าเปนตองมความสามารถ

ในการแกปญหา โดยมองคประกอบส าคญดงน

17

2.1 ความสามารถในการท าความเขาใจปญหา นกเรยนรบรปญหาไดจากการอาน และ การฟง นกเรยนตองท าความเขาใจปญหา ซงตองอาศยองคความรเกยวกบศพท บทนยาม มโนมตและ ขอเทจจรงตาง ๆ ทเกยวของกบปญหา ซงแสดงถงศกยภาพทางสมองของนกเรยนในการร าลกถงและความสามารถในการน ามาเชอมโยงกบปญหาทก าลงเผชญอย การรจกเลอกใชกลวธมาชวยในการท าความเขาใจปญหา

2.2 ทกษะในการแกปญหา เมอนกเรยนไดฝกคดแกปญหาอยเสมอ ท าใหไดพบปญหา ตาง ๆ หลายรปแบบ มประสบการณในการเลอกใชยทธวธตาง ๆ เพอน าไปใชไดเหมาะสมกบปญหา สามารถน าปญหาทคนเคยมาเทยบเคยงกบปญหาใหม นกเรยนทมทกษะในการแกปญหา จะสามารถ วางแผนเพอก าหนดยทธวธในการแกปญหาไดอยางรวดเรวและเหมาะสม

2.3 ความสามารถในการใหเหตผล ในขนตอนการลงมอปฏบตตามแผนทวางไวในการ แกปญหา นกเรยนตองมการอธบายใหเหตผล ซงถอวา เปนปจจยส าคญในการแกปญหาอยางหนง

2.4 ความยดหยน นกแกปญหาทดอาจตองมการยดหยนในความคด ไมยดตดใน รปแบบทตนเองคนเคย แตจะยอมรบรปแบบและวธการใหมๆ เสมอ

2.5 ความรพนฐาน ผแกปญหาตองมความรพนฐานทดพอและสามารถน าความร พนฐานมาใชไดอยางสอดคลองกบสาระของปญหา จงจะท าใหแกปญหาได

2.6 ระดบสตปญญา นกเรยนทมระดบสตปญญาสง มความสามารถในการแกปญหา ดกวานกเรยนทมระดบสตปญญาต า

2.7 วธสอนของคร กจกรรมการเรยนการสอนทเนนตวนกเรยน โดยเปดโอกาสให นกเรยนคดอยางอสระ มเหตผล ยอมจะสงเสรมใหนกเรยนมความสามารถในการแกปญหาดกวา กจกรรมการเรยนการสอนแบบทครเปนผบอกความร (Baroody, 1993; Krulik and Rudnick, 1993)

องคประกอบของการแกปญหาเปนสวนส าคญทนกเรยนตองไดรบการสงเสรมและพฒนา เพอน าไปสความสามารถในการแกปญหา ซงองคประกอบดงกลาวเกยวของกบพฒนาการและ ความสามารถตามวย การฝกฝนใหนกเรยนอยในสถานการณทใหเขาเกดความอยากรอยากเหนมความ ทาทาย กระตนใหนกเรยนตองการคนควา เรยนร และฝกปฏบต ตลอดจนครจ าเปนตองมบทบาททจะอ านวยความสะดวก และสนบสนนใหนกเรยนไดคดแกปญหาในสถานการณทหลากหลาย เพอน าไปสผล ของการแกปญหาทเปนสงแปลกใหม แตกตางจากเดม หลากหลาย และมคณคาเกดประโยชน

18

2.3 ขนตอนการจดการเรยนรตามรปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค การแกปญหาอยางสรางสรรคไดมการวจยและพฒนามากกวา 50 ป เพอทจะน ามาพฒนา

ความสามารถในการสรางสรรค ผวจยและผพฒนารปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค จงมความ หลากหลายและแตกตางกนไปของกลมบคคล เชน วทยาลย มหาวทยาลย โรงเรยนมธยม โรงเรยน ประถม กลมธรกจขนาดใหญและเลก โดยพจารณาจากบรบทขององคกรทเกยวกบจตวทยา สงคม วทยา ระดบการศกษา โครงสรางของการพฒนาทตางกน การวจยครงน จงขอเสนอเฉพาะรปแบบการ แกปญหาอยางสรางสรรคทใชกนอยางกวางขวางตามล าดบขนของรปแบบทการพฒนาดงน

2.3.1 รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของ Dewey จากปรชญา แนวคดและทฤษฎพนฐานของ Dewey ทหลอหลอมกระบวนการแกปญหา อาจสรปหลกการจดการเรยนรได ดงน คอ นกเรยนรดวยตนเอง นกเรยนรดวยการกระท ากจกรรมการเรยนการสอนเนนทกษะการแสวงหาความรเนนทกษะการคนพบและสรางความรดวยตนเอง บรรยากาศของชนเรยนเปนประชาธปไตย ใชกระบวนการวทยาศาสตรในการจดกจกรรม โดยมขนตอนการจดการเรยนรดงน (Savage; & Sterry. 1991)

1) การก าหนดปญหาและวเคราะหปญหาผสอนหรอนกเรยนอาจรวมกน หยบยกปญหาหรอประเดนทนาสนใจมาเสนอตอกลมนกเรยนปญหาทจะน ามาศกษานอาจมาจากแหลงตาง ๆ เชน ปญหาทมาจากความสนใจของนกเรยนเอง ปญหาทน ามาจากบทเรยน ปญหาเกยวกบสงคม ปญหาทเกดจากประสบการณนกเรยน ปญหาทผสอนก าหนดขนมาเอง

2) การตงสมมตฐาน นกเรยนพยายามใชความรประสบการณ ตลอดจนมโนมต หลกการ ทไดเรยนมาแลวมาอภปรายแลกเปลยนความคดในกลมวาสาเหตของปญหานนอาจเกด จากอะไรเปนการท านายแลวใหค าตอบมากอนแลวจงหาทางพสจนวาค าตอบทขนกนขนมานนมความถกตองอยางไร

3) การเกบและการรวบรวมขอมลเพอเปนการพสจนวา สมมตฐานทตงไวม ความถกตองประการใดผแกปญหานนจะตองเกบขอมลกมาจากแหลงตาง ๆเปนตนวาจากหองสมด จาก การสมภาษณจากต าราเรยน จากการสงเกต จากการทดลอง เปนตน เมอไดขอมลอนเปนทประจกษแลว กรวบรวมขอมลเหลานนเปนหมวดหม

4) การวเคราะหขอมลเมอไดขอมลทรวบรวมมาแลว นกเรยนกน าขอมลนน ๆ มาวนจฉยศกยภาพของวธการแกปญหา พจารณาวานาเชอถอหรอไมประการใด เพอน าขอมลนน ๆ ไปพสจนขอสมมตฐาน

5) การสรปผล จากขอมลทวเคราะหและตรวจสอบผลการประเมนแลว นกเรยนน ามาแกปญหาทก าหนดไว แลวตงเปนกฎเกณฑหรอหลกการตอไป

19

2.3.2 รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของออสบอรน ป 1953 ออสบอรน ถอไดวาเปนตนก าเนดของการสรางรปแบบการแกปญหาอยาง

สรางสรรครปแบบแรกซงแบงออกเปน 7 ขนตอนดงน (lsaksen and Treffinger, 2004) 1) การก าหนดทศทาง (Orientation) การชใหเหนปญหาทชดเจน 2) การเตรยมการ (Preparation) การเกบรวบรวมขอมลทเกยวของ 3) การวเคราะห (Analysis) การน าขอมลทเกยวของมาศกษาใหชดเจน 4) การตงสมมตฐาน (Hypothesis) การเลอกแนวทางในความคดวธการ 5) การบมเพาะความคด (Incubation) การท าความคดกระจางและชดเจน 6) การสงเคราะห (Synthesis) การรวบรวมความคดตาง ๆ เขาดวยกน 7) การตรวจสอบขอเทจจรง (Verification) การพจารณาผลลพธความคด

ตาง ๆ 2.3.3 รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของออสบอรน ป 1963 ในป ค.ศ. 1963 ออสบอรนไดยอขนตอน 7 ขนของการแกปญหาอยางสรางสรรค

เปน 3 ขนตอน ดงน (lsaksen and Treffinger, 2004) 1) การคนหาความจรง (Fact-Finding) เปนการระบและชใหเหนถงปญหา

ทแทจรงและจดเตรยมดวยการรวบรวมและวเคราะหขอมลทเกยวของกบปญหาโดยตรง 2) การคนหาความคด (Idea-Finding) เปนการก าหนดโครงรางความคด

ชวคราวและการพฒนาความคดทประกอบดวยการคดเลอก การทบทวนขนตอน การแกไข และการประกอบเขาดวยกน

3) การคนหาค าตอบ (Solution-Fining) เปนการประเมนเพอหาค าตอบทแทจรงและใหการยอมรบดวยการตดสนและการน าค าตอบสดทายไปใช (lsaksen and Treffiger, 2004)

2.3.4 รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคตามแนวคดของกลฟอรด ป 1967 Guilford (1967) ไดเสนอทฤษฎโครงสรางของปญญาวาประกอบดวย 3 มต คอ

มตกระบวนการ มตของเนอหา และมตของผลผลต และความสามารถดานการคดแกปญหา เปนผลทเกดจากการปฏสมพนธระหวางมตทงสามในโครงสรางทางสตปญญา และ กลฟอรดไดศกษา ความสมพนธระหวางทฤษฎโครงสรางทางสตปญญา (The structure of intellect) กบขนตอนการคด แกปญหาของ Dewey แลวสรปวา ขนตอนในการวเคราะหปญญามความสามารถทางดานความร(cognition) ขนในการเสนอวธการแกปญหา มความสมพนธเกยวของกบการคดแบบเอกนย

20

และอเนก นย (convergent and divergent) สวนขนตอนในการตรวจสอบผลลพธมความสมพนธกบความสามารถดานประเมนคา

ขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรคตามแนวคดของกลฟอรด เสนอขนตอน การคดแกปญหา ดงน

1. ขนเตรยมการ (Preparation) คอ การรบรและการเขาใจปญหา ตองเขาใจและรบรกอนวาปญหานนคออะไร เปนปญหาทแทจรงของเหตการณใด

2. ขนวเคราะหปญหา (Analyze) คอ การระบ แจกแจงลกษณะของปญหา ทเกดขน โดยพจารณาวา ปญหามองคประกอบอะไรบาง สงใดบางทท าใหเกดปญหา ตงค าถามกบ ตนเองถงแนวทางทจะชวยใหพบทางออก แยกแยะระหวางขอมลทไมจ าเปนและจ าเปน

3. ขนเสนอแนวทางในการแกปญหา (Production) คอ การหาวธการในการ แกปญหาทตรงกบสาเหตออกมาในรปของวธการปฏบต การรวบรวมขอเทจจรงตาง ๆเพอตงสมมตฐาน รวมทงการพจารณาแหลงขอมล

4. การตรวจสอบผล (Verification) เปนขนทเสนอเกณฑ เพอตรวจสอบ ผลลพธทไดจากการเสนอวธการแกปญหา ตองมการปรบปรงเพอใหไดวธการทดทสดในการแกปญหา

5. การน าไปประยกตใหม (Reapplication) คอ วธการแกปญหาทถกตองไป ใชในโอกาสตอไป เมอประสบปญหาทมลกษณะเดยวกน

2.3.5 รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของทรฟฟนเกอร ไอซคเคน และดอรวอล ป 1994

ทรฟฟนเกอร ไอซคเคน และดอรวอล ไดอธบายการแกปญหาอยางสรางสรรควา เปนรปแบบทใชส าหรบการแกปญหา และจดการการเปลยนแปลงอยางสรางสรรคและเปนเครองมอท งายตอการใช ซงจะชวยใหผใชไปสเปาหมายและความฝนทเปนจรง การแกไขปญหาอยางสรางสรรค มลกษณะดงน (Treffinger, Isaken and Darval. 2005)

1. บทพสจน (Proven) การแกปญหาอยางสรางสรรคไดมองคกรตาง ๆ ทวโลก ไดน ามาใชมากกวา 50 ปมาแลว ตลอดจนมการศกษาวจยคนควาและพฒนาประสทธภาพของรปแบบ การแกปญหาตอเนองสรางสรรคตอเนองมาตลอด

2. การไมยดตด (Portable) การแกปญหาอยางสรางสรรคเกยวของกบ ความคดสรางสรรคและวธการแกปญหาทเปนธรรมชาต เปนกระบวนการทงายยตอการเรยน สามารถน าไปประยกตใชไดท งรายบคคลและทกกลมอายของทกองคกร สงแวดลอมและวฒนธรรม

21

3. ผลลพธทเขมแขง (Powerful) การแกปญหาอยางสรางสรรคสามารถน ามา บรณาการกบกจกรรมในองคไดมากมาย ดวยการจดเตรยมสอและเครองมอทเหมาะสม ส าหรบความแตกตางในการปฏบตการแกปญหาอยางสรางสรรค สามารถสรางคณคาและการเปลยนแปลงอยาง ย งยนในชวตและงาน

4. การน าไปปฏบตไดจรง (Practical) การแกปญหาอยางสรางสรรคสามารถน าไปใชปฏบตกบปญหาทเกดขนในทกวน ความทาทายในระยะยาวละโอกาสทเกดขน

5. รปแบบทชดเจน (Positive) การแกไขปญหาอยางสรางสรรคชวยใหบคคลไดแสดงความสรางสรรค ซงเปนลกษณะพเศษออกมาและชวยใหเกดการท างานรวมกน ความรวมมอ และความหลากหลายในสงทสรางสรรค เมอตองการปฏบตกบสภาพการณและความทาทายทซบซอน

2.3.6 รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค Puccio’s Model (1999) Puccio ไดกลาวถง ขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค โดยมขนตอนดงน

ขนท 1 การระบเปาหมาย (Identify Goal) เปนขนการระบเปาหมาย ความตอง หรอความทาทายทตองใชความคดสรางสรรค

ขนท 2 การเกบรวบรวมขอมล (Gather Data) เปนขนการเกบรวบรวมขอมล พนฐานเกยวกบเปาหมาย

ขนท 3 วเคราะหปญหา (Clarify the problem) เปนขนการอธบาย แจกแจง ปญหาใหชดเจนโดยการระบประเดนปญหาทตองการแกไข

ข น ท 4 สรางความคด (Generate Ideas) เ ปนการใชความคดแบบจนตนาการ เพอสรางทางเลอกทหลากหลายในการแกปญหา

ขนท 5 เลอกกลวธการแกปญหา (Select & Strengthen Solutions) เปน ขนการเลอก การประเมนและสกดความคดในวธทใชแกปญหาได

ขนท 6 แผนส าหรบการด าเนนการ (Plan for Action) เปนขนการพฒนาแผน ส าหรบการด าเนนการแกปญหา

2.3.7 รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคของรงสรรค เลศในสตย รงสรรค เลศในสตย (2551) ไดกลาวถง ขนตอนการแกปญหาอยาง สรางสรรค

โดยใชแนวคดของกลมทากาฮาช โดยมขนตอนดงน ขนท 1 การก าหนดประเดนปญหา ขนท 2 การรบรยดกมปญหา เปนการคนหาขอเทจจรงทงหมดทเกยวของ

กบ ประเดนปญหานน ๆ แลววเคราะหอยางจรงจงเพอใหรถงแกนแทของปญหา

22

ขนท 3 การก าหนดประเดนทตองแกไข เมอรถงแกนแทของปญหา กก าหนด ประเดนทตองแกไขของปญหานน ก าหนดเปาหมายทควรแกไขใหชดเจน รวมทงก าหนดเปาหมาย ทจะตองไปใหถง และมาตรฐานการประเมนดวย

ขนท 4 การแกไขประเดนปญหา หาแนวคดทเปนประโยชนในการแกไขปญหา จากนนท าการประเมน แลวจดท าใหเปนรปธรรม ขนแรกวางแผนการหาแนวคด จากนนกสรปแผนทเปนรปธรรมของแตละคน พจารณาแผนการ ขนตอนของการด าเนนการ แลวจดท าเปนมาตรการแกไขปญหา

ขนท 5 การประเมนผลโดยรวม พจารณาโดยรวมถงความสามารถในการท าใหเปนจรงได หรอลกษณะพเศษของมาตรการแกไขปญหานน

ในการวจยครงน ผวจยไดบรณาการแนวคดขางตนในการพฒนาขนตอนของ รปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค โดยสงเคราะหแนวคดการแกปญหาอยางสรางสรรค ดงตาราง 1

23

ตารางท 1 ผลการวเคราะหขนตอนของการแกปญหาอยางสรางสรรค

ขนท Dewey lsaksen and

Treffinger

(1953)

lsaksen and Treffinger (1963)

Guilford (1967)

Treffinger, Isaken and

Darval (1994)

Puccio’s Model (1999)

รงสรรค เลศในสตย (2551)

สรปผล

1 การก าหนดปญหา การก าหนดทศทาง การคนหาความจรง ขนเตรยมการ บทพสจน การระบเปาหมาย การก าหนดประเดนปญหา

การก าหนดปญหา

2 การตงสมมตฐาน การเตรยมการ การคนหาความคด ขนวเคราะหปญหา การไมยดตด การเกบรวบรวมขอมล

การรบรยดกมปญหา การคนหาความคด

3 การเกบและการรวบรวมขอมล

การวเคราะห การคนหาค าตอบ ขนเสนอแนวทางในการแกปญหา

ผลลพธทเขมแขง วเคราะหปญหา การก าหนดประเดนทตองแกไข

การเลอกกลวธในการแกปญหา

4 การวเคราะหขอมล การตงสมมตฐาน การตรวจสอบผล การน าไปปฏบตไดจรง

สรางความคด การแกไขประเดนปญหา

การรวมมอปฏบต

5 การสรปผล การบมเพาะความคด การน าไปประยกตใหม

รปแบบทชดเจน เลอกกลวธการแกปญหา

การประเมนผล การประเมนผลและการประยกตใช

6 การสงเคราะห แผนส าหรบการด าเนนการ

7 การตรวจสอบขอเทจจรง

24

ผวจยไดก าหนดชอขนตอนใหมเพอใหครอบคลมกจกรรมและมความชดเจน ดงน ขนท 1 การก าหนดปญหา (Problem - Finding) เปนขนตอนการสรางความ ขดแยง

ทางปญญา การท าความรจกกบสถานการณทเปนปญหา โดยศกษารายละเอยดของ สถานการณท าความเขาใจในสถานการณปญหาใหครอบคลมทกดาน เพอใหตระหนกในสถานการณ ปญหา และก าหนดขอบเขตของปญหาใหชดเจน เปนการคนหาปญหาทแทจรง เพราะปญหาจะไมม ทางแกไขได ถาผแกปญหาไมรวาปญหาคออะไร เกดจากสาเหตใด สงผลกระทบตอบรบทอยางไร ดงนน การท าความเขาใจกบปญหาจงมความส าคญ

ขนท 2 การคนหาความคด (Idea - Finding) เปนขนการไตรตรอง จดกจกรรมเพอใหนกเรยนฝกทกษะการคดแกปญหา โดยการสรางทางเลอก ครผสอนตองกระตนให นกเรยนไดส ารวจ ตรวจสอบวา นกเรยนไดรอะไรแลวบาง และยงไมรอะไรบาง แลวรวมกนสบคน การ เกบรวบรวมขอมล เพมเตม และการคดทเปนไปไดส าหรบการแกปญหา เปนการสรางทางเลอกทงท เปนวธปกตและวธทแปลกใหมใหหลากหลาย เปนการใชความคดสรางสรรคในการหาวธการแกปญหา ใหมากทสด โดยไมมการตดสนวา ความคดผดหรอถก ยดปรมาณของความคดวาเปนสงทส าคญส าหรบการแกปญหา รวมถงการสรางวธการแกปญหาใหมจากวธการเดมทมอย

ขนท 3 การเลอกกลวธในการแกปญหา (Strategy - Finding) เปนขนการ ไตรตรอง เปนการจดกจกรรมเพอฝกการคดแกปญหา โดยการคดออกแบบ วางแผน เปนการคนหา ขอสรปจากหลากหลายแนวทางในการแกปญหา การน าความคดและเหตผลมาตดสนใจเลอกวธการวา วธใดเปนวธทเหมาะสมทสด เลอกวธการแกปญหานน และวางแผนแกปญหาตามล าดบขน โดยม ขนตอน คอ 1) การเลอกวธการแกปญหา และ 2) การคาดการณผลกระทบ เปนการระบสงสนบสนน และอปสรรคทอาจจะเกดขนในกระบวนการแกปญหา ระบทรพยากรทใชในการแกปญหา

ขนท 4 การรวมมอกนปฏบต (Collaborative practices) เปนขนการน าแผน ทวางไวไปปฏบตใหส า เ รจ เปนการจดกจกรรมเพอใหนกเรยนฝกการท างานรวมกนตามวถ ประชาธปไตย มการแบงหนาทการท างาน และลงมอปฏบตตามล าดบขนของวธการแกปญหาตามทได วางแผนไว และรวมกนจดท าโครงงานการแกปญหาตามแผนงานเพอตอบสถานการณปญหาน น ๆ เปน การมสวนรวมในการแกปญหาในสงคม ก ากบและตดตามการแกปญหา เปรยบเทยบกบเปาหมายท ก าหนดไว ครผสอนคอยสงเกตพฤตกรรม ประเมนการท ากจกรรมและทกษะการคดของนกเรยน รวมทงคอยชวยเหลอ สงเสรมและชแนวทางการท ากจกรรมใหกบนกเรยน

25

ขนท 5 ขนการประเมนผลและการประยกตใช (Evaluation & Application) เปนการจดกจกรรมเพอใหนกเรยนใชทกษะการคดขนสง ทงการคดแกปญหา การคดวเคราะห คด สรางสรรค เพอขยายมโนทศน ค าอธบายใหกวางและลกมากขน จนกอใหเกดความรทลกซง (deep knowledge) เกดการสรางโครงสรางทางปญญาใหม (cognitive restructuring) เปนการเรยนรอยาง มความหมาย (meaningful learning) ส าหรบนกเรยน ดวยการน าเสนอผลทไดจากการลงมอปฏบต มาอธบาย หรอแสดงวาเปนวธการทสามารถใชในการแกปญหาไดและมประโยชนตอการน าไป ประยกตใชในการด าเนนชวต โดยน าวธการแกปญหาทถกตองไปใชในโอกาสตอไปเมอพบกบ เหตการณทเปนปญหาคลายคลงกบปญหาทเคยพบมาแลว นอกจากน นกเรยนจะตองประเมนการท ากจกรรมของตนเอง สวนครผสอนจะสงเกตพฤตกรรม ประเมนการท ากจกรรม ประเมนความรและ ความสามารถในการแกปญหาของนกเรยน รวมทงคอยชวยเหลอ ควบคม สงเสรมและชแนวทางการ ท ากจกรรมใหกบนกเรยน

3. การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivism)

3.1 ความหมายของแนวคดทฤษฎคอนสตรคตสต เนองจากยคปจจบนเปนยคทขอมลขาวสารเปลยนแปลงอยางรวดเรวมการปรบเปลยน กระบวนทศนการเรยนรใหมทมงเนนใหผเรยนสรางความรดวยตนเองผานกระบวนการคด จะเหนไดวาสอดคลองกบทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivism) หรอชอเรยกอน ๆ ทแตกตางกนไป ไดแก ทฤษฎสรางสรรคความร ทฤษฎเสรมสรางความร ทฤษฎรงสรรคนยม ในการศกษาครงน เรยกวา “ทฤษฎคอนสตรคตวสต” Von Glasersfeld (1991) กลาวถง คอนสตรคตวสต วาเปนทฤษฎของความรทม รากฐานมาจากปรชญาจตวทยาและการศกษาเกยวกบการสอความหมายและการควบคม กระบวนการของการสอความหมายในตวคน ทฤษฎของความรนอางถงหลกการ 2 ขอ คอ 1) ความรไมไดเกดขนจากการรบรเพยงอยางเดยว แตเปนการสรางขนโดยบคคลทมความรความเขาใจ 2) หนาทของการรบรคอการปรบตวและการประมวลประสบการณทงหมด แตไมใชเพอการคนพบสงทเปนจรง ซงถาน าหลกการทงสองนไปใชจะมผลเกดขนตามมาแผกวางไกลในการศกษาพฒนาการทางสตปญญาและการเรยนรเชนเดยวกนกบในการฝกปฏบตการสอนในจตวทยาบ าบด ในระหวางการจดการระหวางบคคล Bell (1993) มทรรศนะเกยวกบการเรยนรตามแนว Constructivism วาการเรยนรไมใชการเตมสมองทวางเปลาของผเรยนใหเตม หรอไมใชการไดมาซงความคดใหมๆ ของผเรยนแตเปน การ

26

พฒนาหรอเปลยนความคดทมอยแลวของผเรยนการเรยนรเปนการแปลงมโนมตทเปนการ สรางและการยอมรบความคดใหมๆ หรอเปนการจดโครงสรางของความคดทมอยแลวใหม ซงจะตระหนกวานกเรยนเปนผสรางความคดมากกวาดดซมความคดใหมๆ และผเรยนเปนผสราง ความสามารถจากประสบการณดวยตนเอง Cobb (1994) กลาววาการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตเปนกระบวนการเรยนรทไมหยดนงกบทในการสราง การรวบรวมและการตกแตงความร ผเรยนมโครงสรางความรท ใชในการตความหมายและทท านายเหตการณตาง ๆ รอบตวเขาโครงสรางความรของผเรยนอาจแปลก และแตกตางกนจากโครงสรางความรของผเชยวชาญ นอกจากน Cobb ยงกลาวถงทรรศนะเชงวฒนธรรมสงคมของคอนสตรคตวสต วาการเรยนรเปนกระบวนการทางสงคมและเปนการรวมมอ กนระหวางผสอนและผเรยน นอกจากนผใหญทอยรอบตวผเรยน ภาษาและวฒนธรรมเปนปจจยส าคญอยางมากตอกระบวนการเรยนรของผเรยน Willson (1996) กลาววา คอนสตรคตวสต เปนทฤษฎของความรทใชอธบายวาเรารได อยางไรและเรารอะไรบาง คอนสตรคตวสต จงเปนวธการคดเกยวกบเรองของความรและการเรยนร สมาล ชยเจรญ (2547) ทฤษฎคอนสตรคตวสต เชอวาการเรยนรเปนกระบวนการสรางความรมากกวารบความรโดยทความรคอโครงสรางทางปญญาของบคคลน น ๆ ทสรางจากประสบการณหรอการแกปญหาของตนและสามารถทจะน าไปแกปญหาหรอสถานการณอน ๆ ได ดงนนในกระบวนการเรยนร ผเรยนจงเปนผสรางความรโดยอาศยความรหรอประสบการณเดม คร มหนาทในการจดสงแวดลอมเพอใหผเรยนเกดการเรยนรหรอเกดการขยายโครงสรางทางปญญากระบวนการเรยนการสอนในแนวคอนสตรคตวสตจงมกเปนลกษณะทผเรยนสรางความรจากการ รวมมอกนแกปญหากระบวนการเรยนการสอนจะเรมตนดวยปญหาทกอใหเกดความขดแยงทางปญญา (Cognitive Conflict) นนคอประสบการณและโครงสรางทางปญญาทมอยเดม ไมสามารถจดการแกปญหานนไดลงตวพอดเหมอนปญหาทเคยแกมาแลว ตองมการคดคนเพมเตมทเรยกวา “การปรบโครงสราง” หรอ “การสรางโครงสรางใหม” ทางปญญา (Cognitive Restructuring) โดยการจดกจกรรมใหผเรยนไดถกเถยงปญหาซกคานจนกระทงหาเหตผล หรอหลกฐานในเชง ประจกษมาขจดความขดแยงทางปญญาภายในตนเองและระหวางบคคลได จากความหมายของแนวคดทฤษฎคอนสตรคตสตทกลาวมาของนกการศกษาและนกวจยขางตน ผวจยจงบรณาการความหมายตามทศนะของผวจยไดวา แนวคดทฤษฎคอนสตรคตสต

3.2 แนวคดและหลกการของทฤษฎคอนสตรคตวสต ทฤษฎคอนสตรคตวสต เปนทฤษฎทเนนในเรองการสรางความรใหมโดยเชอวาผเรยน มความรเดมอยแลวการเรยนรเปนกระบวรการทเกดขนภายในของผเรยนโดยมผเรยนเปนผสราง

27

ความร ความสมพนธระหวางสงพบเหนกบกบความรความเขาใจเดมทมมากอน โดยพยายามน าความเขาใจเกยวกบเหตการณและปรากฏการณทตนพบเหนมาสรางเปนโครงสรางทางปญญา (Cognitive Structure) โครงสรางทางปญญานจะประกอบดวย ความหมายของสงตาง ๆ ทใชภาษาหรอเกยวกบเหตการณ หรอสงทแตละบคคลมประสบการณหรอเหตการณอาจเปนความเขาใจหรอ ความรของแตละบคคล ผสอนไมสามารถปรบเปลยนโครงสรางปญญาใหกบผเรยนไดแตผสอน สามารถชวยใหผเรยนปรบเปลยนโครงสรางทางปญญาไดโดยจดสภาพการณท าใหเกดภาวะไมสมดลขนคอภาวะทโครงสรางทางปญญาเดมใชไมไดตองมการดดซมเขาสโครงสรางทางปญญา (Assimilation) หรอการปรบโครงสรางทางปญญา (Accommodation) ซงเปนความสามารถในการปรบโครงสรางทางปญญาใหเขากบสงแวดลอมโดยการเชอมโยงระหวางความรเดมและสงทตอง เรยนเขาดวยกนทท าใหเกดความรนนเองซงทฤษฎคอนสตรคตวสต เปนทฤษฎทมรากฐานมาจากทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต (Piaget) เรยกวา Cognitive Constructivist และวกอตสก (Vygotsky) ซงเนนบรบททางสงคมทเรยกวา Social Constructivist (สมาล ชยเจรญ , 2545) มรายละเอยดดงน

1) Cognitive Constructivism ซงมแนวคดมาจาก Piaget “คอผเรยนเปนผสรางความรโดยการลงมอกระท า” Piaget เชอวาถาผเรยนถกกระตนดวยปญหาทกอใหเกดความขดแยงทางปญญา (Cognitive Conflict) หรอเกดการเสยสมดลทางปญญา (Disequilibrium) ผเรยนตองพยายามปรบปรงโครงสรางทางปญญา (Cognitive Structuring) ใหเขาสสภาวะสมดล (Equilibrium) โดยวธการดดซมความร (Assimilation) โดยรบขอมลใหมจากสงแวดลอมเขาไปไวในโครงสรางทางปญญาเขาสสภาวะสมดล หรอสามารถทจะสรางความรใหมขนมาไดหรอเกดการเรยนรนนเอง

2) Social Constructivist เปนทฤษฎรากฐานมาจาก Vygotsky ซงมแนวคดทส าคญทวา “ปฏสมพนธทางสงคมมบทบาทส าคญในการพฒนาดานพทธปญญา” รวมทงแนวคด เกยวกบ “Zone of Proximal Development” ถาผเรยนอยต ากวา Zone of Proximal Development กจ าเปนทจะตองไดรบการชวยเหลอในการเรยนรทเรยกวา Scaffolding Vygotsky เชอวาผเรยนสรางความร โดยผานการปฏสมพนธทางสงคมกบผอน ไดแก เดก ผใหญ พอแม คร และเพอน ในขณะทเดกอยในบรบทของสงคมและวฒนธรรม (Social Cultural Context) จากแนวคดขางตน พบวา หลกการของ Social Constructivism เนนการพฒนาความสามารถในการเรยนรของผเรยนโดยจดใหผเรยนไดรบค าชแนะและเสนอแนวทางในการ แกปญหา นอกจากนการท างานรวมกบผอนทมความรความช านาญเกยวกบเรองนนจะสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนร ดงนนในการจดการเรยนการสอนตามแนวคอนสตรคตวสต นกการศกษาจงไดน าฐานการชวยเหลอ (Scaffolding) ซงมาจากแนวคดทเกยวกบชวงของพฒนาการทเรยกวา Zone of Proximal Development ถาผเรยนต ากวา Zone of

28

Proximal Development จ าเปนทจะตองไดรบการชวยเหลอในการเรยนรและการเรยนรแบบรวมมอกนแกปญหา (Collaborative Learning) ซงมาจากแนวคดทเกยวกบบรบททางภาษา สงคมและวฒนธรรมชวยสงเสรมการสรางความรแกผเรยน ดงนนจะพบวาการเรยนรทงสองทฤษฎมความแตกตางกน คอ Piaget อธบายถงการเรยนรทเกดขนภายในตวของบคคล เมอมปฏสมพนธกบบคคลหรอสงแวดลอมแลวบคคลนนจะเกดการเรยนร สวน Vygotsky อธบายวาการเรยนรเกดจากการมปฏสมพนธทางสงคมโดยอาศยสอกลางทางวฒนธรรมทมนษยสรางขน การชวยเหลอดวยการชแนะและการท างานรวมกบผอนจะสงเสรมใหเกดการเรยนร

3.3 การจดการเรยนรตามแนวคอนสตรคตวสต Brooks (1993) ไดกลาววา ทฤษฎคอนสตรคตวสตนนมใช ทฤษฎการสอนแตเปน

ทฤษฎการเ รยนร (Knowledge and Learning) โดยมพนฐานมาจากจตวทยากลม Cognitive Psychology ปรชญาและมานษยวทยาทฤษฎคอนสตรคตวสตไดใหความหมายของค าวา ความร(Knowledge) คอ สอกลางในการพฒนาทางดานสงคมและวฒนธรรมดงนนการเรยนรตามทฤษฎคอนสตรคตวสตจงเปนกระบวนการแกปญหาซงท าใหนกเรยนเกดประสบการณทเปน รปธรรมแมวาทฤษฎคอนสตรคตวสตจะไมใชทฤษฎเกยวกบการสอนแตกเปนทฤษฎทเปนพนฐาน ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนสภาครวทยาศาสตรแหงชาตและสภาวจยแหงชาต(National Council for Teachers of Mathematics and National Research Council) ไดสนบสนนใหยด นกเรยนเปนศนยกลางในการจดประสบการณเรยนรและน าแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสตมาใชใน การเรยนการสอนคณตศาสตรซงเปนวธทจะชวยพฒนาความคดรวบยอดและชวยใหนกเรยน สามารถแยกแยะปญหาไดวธการสอนแบบนมไดเนนวธการทองจ าเพอน าไปหาค าตอบทถกตองแตเปนวธทใหนกเรยนไดทดลองสบสวนสอบสวนตงคา ถามและตงสมมตฐาน

สนทร สนนชย (2540) ไดเสนอแนะการน าแนวคด ทฤษฎคอนสตรคตวสตมาใชในการจดการเรยนการสอนดงน 1) ตองจดสงแวดลอมในการเรยนรใหมทางเลอกลดความกดดนและสงเสรมใหม ความคดรเรม 2) จดบรบทการเรยนรซงสนบสนนความเปนอสระของนกเรยนในขณะเดยวกนคร ตองท าหนาทเปนผสนบสนนทดเพอพฒนาเดกซงอยระหวางการเปลยนจากการพงพาผอนมาเปนพงพาตนเองใหสามารถกาวหนาขนมาได สงแวดลอมในขอนยงหมายรวมถงเพอนๆของเดกซง จากการท างานดวยกนไดดมความเกอกลสนบสนนซงกนและกน ยอมเปนปจจยใหเดกได พฒนาการเรยนรไดดดวย 3) เดกมโอกาสทจะใชความรทเรยนในบรบททเหมาะสมเพอใหเดกไดเหนความ เชอมโยงระหวางสงทเรยนรกบโลกทเปนจรงภายนอก 4) สนบสนนใหเกดการเรยนรดวยตนเองโดยการสอนใหมเจตคตทเหมาะสมในการ แสวงหาและสรางความร 5)

29

เสรมสรางศกยภาพของนกเรยนใหพรอมทจะเรยนรรวมทงการยอมรบความ ผดพลาดเปนเรองธรรมดาซงจะชวยใหแสวงหาสงทดกวาและถกตองตอไป

จงสรปไดวา การจดการเรยนการสอนตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต ควรเปดโอกาสใหเดกไดอยในโลกประสบการณมโอกาสผดพลาดมโอกาสแกตวและการเรยนรจากการผดพลาดนน โดยสรปคอไมควรสอนใหเดกทองจ าเนอหา แตใหรจกคดและฝกทกษะโดยผาน ประสบการณตาง ๆ การเรยนการสอนคณตศาสตรควรเปนการสอนทใหผเรยนไดลงมอกระท าและฝกคดดวยตนเองเปนส าคญครผสอนจะเปนผจดกจกรรมใหนกเรยนไดศกษามากกวาจะเปนผบอกใหนกเรยนจ าทงนตองค านงถงวฒภาวะประสบการณเดมสงแวดลอมและขนบธรรมเนยมประเพณตาง ๆ ทนกเรยนไดรบมากอนเขาสหองเรยนการเรยนรของนกเรยนจะเกดขนระหวางทนกเรยนไดมสวนรวมโดยตรงในกจกรรมการเรยนเหลานนนอกจากนเมอนกเรยนผานกจกรรมไปแลวจะเกดทกษะในการตดสนแกปญหาดวยวธการทเหมาะสมมความคดวพากษวจารณอยางมเหตผลรวมทงมความสามารถสอสารกบผอนไดด ทงนการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบนจะตองค านงถง พฒนาการในวยตาง ๆ ของเดกอกดวย

3.4 บทบาทครตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต J.G.Brooks, & M.G.Brooks (1993) ไดกลาววา บทบาทของครตามแนวคดทฤษฎคอน

สตรคตวสตนนควรยดหลกในการสอน 12 ประการดงน 1. ครตองยอมรบความแตกตางระหวางบคคลของนกเรยนและใชค าถามกระตน

ใหนกเรยนใชกระบวนการแกปญหาเพอเกดการเรยนรและชวยใหนกเรยนไดคดแกปญหา 2. ครตองใชขอมลวตถดบทอยรอบ ๆ ตวนกเรยนมาใชใหเปนประโยชนเพอ

สงเสรม และกระตนใหนกเรยนไดเรยนร 3. เมอจะมอบหมายใหนกเรยนท าครจะตองใชค าพดทท าใหนกเรยนไดเกด

ความคด และสตปญญา เชน จ าแนก วเคราะห ท านายและสรางสรรค 4. ครตองใหโอกาสนกเรยนไดแสดงความคดเหนความรสกนกคดทมตอบทเรยน

วธการเรยนรและบทเรยน 5. ครจะตองพยายามท าความเขาใจความคดรวบยอดของนกเรยนกอนทจะรวม

แสดง ความคดเหนของครเอง 6. ครจะตองใหนกเรยนไดมโอกาสสนทนาเพอแลกเปลยนความคดเหนกบเพอน

รวมชนและกบคร 7. ครจะตองกระตนใหนกเรยนไดเกดการเรยนรโดยครใชค าถามทสมเหตสมผล

ใชค าถามปลายเปดและสงเสรมใหนกเรยนไดใชค าถามกบเพอนนกเรยนดวยกน

30

8. ครจะตองใหนกเรยนไดพยายามแกไขขอผดพลาดของตนเอง 9. ครจะตองใหความสนใจประสบการณเดมของนกเรยนเพอใหนกเรยนได

น ามาใช ใหเกดประโยชนในการตงสมมตฐานเพอหาวธตรวจสอบและกระตนใหนกเรยนไดรวมกน อภปราย

10. ครจะตองใหเวลากบนกเรยนเพอรอค าตอบ 11. ครจะตองใหเวลากบนกเรยนเพอหาความสมพนธระหวาความรเดมกบความร

ใหมของนกเรยน 12. ครจะตองตอบสนองความอยากรอยากเหนของนกเรยน

สรปไดวา บทบาทของครตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสตครจะตองค านงถงความ แตกตางระหวางบคคลของนกเรยนบทบาทในหองเรยนครจะเปนเพยงผคอยอ านวยความสะดวก ใหกบนกเรยนไดเรยนรดวยตนเองมากกวาจะเปนผบอกความรโดยในการจดสภาพแวดลอมครจะ คอยสงเกตศกษาพฒนาการความคดหรอความเขาใจจากการจดบนทกการสมภาษณหรอดผลงาน จากการกระท าของนกเรยนซงสามารถสะทอนถงความสามารถของนกเรยนไดอยางเตมศกยภาพ

3.5 บรรยากาศของหองเรยนตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต J.G.Brooks, & M.G.Brooks (1993) ไดกลาวถงบรรยากาศในหองเรยนตามแนวคดทฤษฎ

คอนสตรคตวสตดงน 1. การสอนเรมจากภาพรวมไปยงรายละเอยดยอย ๆ โดยเนนความคดรวบยอด 2. ยดแนวทางทจะใหนกเรยนแสวงหาค าตอบจากค าถาม 3. กจกรรมการเรยนการสอนเนนทขอมลและสงทอยรอบ ๆ ตวนกเรยน 4. นกเรยนเปรยบเสมอนหนงนกคดซงเปนคนคดทฤษฎดวยตวนกเรยนเอง 5. ครท าหนาทเปนผกระตนสงเสรมและจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมใหกบ

นกเรยน 6. ครท าหนาทคนหาความคดของนกเรยนเพอจะไดเขาใจความคดรวบยอดของ

นกเรยนเพอน าไปใชประกอบการเรยน 7. การวดประเมนผลของนกเรยนไมสามารถแยกออกจากการสอนไดครใชวธการ

สงเกตการท างานการจดนทรรศการและการเลอกชนงานทดทสดของนกเรยน 8. นกเรยนสวนใหญท างานเปนกลม

สรปไดวา บรรยากาศในการเรยนตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสตเปนบรรยากาศในหองเรยนทสงเสรมใหนกเรยนไดเกดการเรยนรทเนนใหนกเรยนไดคดคนและสรางองคความรดวยตวนกเรยนเองรจกแสวงหาค าตอบจากค าถามเพอคนหาความคดรวบยอดโดยครเปนผท าหนาทคอย

31

กระตนสงเสรมและจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมใหกบนกเรยนรวมท งการจดการวดและประเมนผลทมความหลากหลาย

3.6 รปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต

Driver & Bell (1986) ทเสนอแนะการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยผเรยนสามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง มการก าหนดขนตอนการจดการเรยนรไว 5 ขน ไดแก

ขนท 1 ขนน า เปนขนทผเรยนไดรบรจดมงหมายและมแรงจงใจในการเรยนร ขนท 2 ขนทบทวนความรเดม เปนขนทผเรยนแสดงออกถงความรความเขาใจเดม

ในรปของผงมโนทศน ขนท 3 ขนปรบเปลยนความคด เปนขนทส าคญทมการแลกเปลยนเรยนรระหวาง

กนและกน เกดการสรางความคดใหมจากการสาธตหรอการทดลอง ขนท 4 ขนน าความคดไปใช เปนขนทผเรยนน าความคดใหมไปใชแกปญหาใน

สถานการณใหมทเกดขน ขนท 5 ขนทบทวน เปนขนเชอมโยงความรเดมกบความรใหมมการสรางองค

ความรไดดวยตนเอง โดยเฉพาะขนท 2 และ ขนท 5 เปนขนทผเรยนสามารถพฒนาการคดวเคราะหได

เปนอยางด กลาวคอ ผเรยนไดรวมกนคดวเคราะหจากการรวบรวมขอมล จดกระท าขอมล และสอความหมายขอมลในรปของผงมโนทศน

วรรณทพา รอดแรงคา (2540) กลาววา แนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสตท าใหมการสรางและพฒนารปแบบการจดกจกรรมการเรยนรหลายรปแบบซงแตละ แบบมจดเนนทแตกตางออกไป ไดแก

1. รปแบบการเรยนรเนองมาจากนกเรยน (The Generative Leaning Model: GLM) พฒนาโดย Osbone & Wittrock (1982) รปแบบนกลาวถง อทธพลของความรทมอยซงความรเดมนจะเปนตวเลอกสงเราทนกเรยนสนใจการเชอมโยงระหวางสงเราและความจ าทสะสมไวการสรางความหมายจากสงเราและขอมลทไดจากความจ าระยะยาวตลอดจนการ ประเมนผลและการสรางความหมายทเปนไปไดประกอบดวยกจกรรม 4 ขนตอนสรปไดดงน

1) ขนน าประกอบดวยการคนหาความคดของนกเรยนเกยวกบเรองทจะเรยน

2) ขนเนนประกอบดวยการสรางบรบทการเรยนการจดหาประสบการณจงใจ การรวมอภปรายและการน าเสนอผลงาน

32

3) ขนทาทายประกอบดวยการเสนอพยานหลกฐานความคดเหนของ นกวทยาศาสตรการเปรยบเทยบความคดเหนของนกเรยนกบความคดเหนของนกวทยาศาสตร

4) ขนน าไปใชประกอบดวยการชวยใหนกเรยนเขาใจความคดเหนใหมอยาง ชดเจนการอภปรายและการประเมนหาค าตอบอยางมวจารณญาณสามารถน าความคดใหมมาใช บรรยายการแกปญหาไดทงหมด

2. รปแบบการเรยนรจากการแกปญหา (Problem-Center Learning Model: PCLM) พฒนาโดย Wheatley (1991) มความคดวาทงผสอนและผเรยนเปนผสรางความหมายภายใตบรบทหนงๆโดยใชการปฏสมพนธซงถอวาเปนกระบวนการเจรจาตอรองเพอให ไดมาซงความหมายทเหมาะสมไมใชการก าหนดกระบวนการใหนกเรยนปฏบตอยางเครงครดประกอบดวยกจกรรม 5 ขนตอนสรปไดดงน 1) การน าเขาสบทเรยนประกอบดวยการซกถามปญหา การทบทวนความรเดม การก าหนดกจกรรมทเกดขนในการเรยนร และเปาหมายทตองการจดความสมพนธกบสงทก าลงจะเรยน 2) การสบคนทางวทยาศาสตร เทคนคความรในทางวทยาศาสตร 3) การอภปรายประกอบดวยการน าความรในขนท 2 มาเปนพนฐานในการศกษาการเกบรวบรวมขอมลจากการอานและน าขอมลมารวมกนอภปราย 4) การสรปประกอบดวยการน าความรหรอขอมลในขนทผานมาอภปรายในกลม ของตนเองเพอลงสรปเปนแนวคดหลก 5) การประเมนผลประกอบดวยการเปดโอกาสใหนกเรยนตรวจสอบแนวคดหลกของตนเองกบแนวคดหลกในขอ 4 วามความถกตองหรอสอดคลองมากนอยเพยงใดรวมถงการประเมนของผสอนตอการเรยนร

3. รปแบบการเรยนรตามแนวทฤษฎการสรางสรรคความร (The Constructivist Learning Model : CLM) Yager (1991) ไดศกษาคณลกษณะการเรยนรตามรปแบบการสอนท Russel Yeany แหงมหาวทยาลยจอรเจยเปนผพฒนาขน และไดชอวา The Constructivist Learning Model (CLM) โดยใชรปแบบการจดกจกรรมการเรยนรตาม ทฤษฎสรางสรรคความร 5 ขนตอนดงน

1) ขนเชญชวนประกอบดวยการสงเกตสงรอบ ๆ ตวดวยความอยากรอยากเหน การถามค าถามและพจารณาค าตอบบงชสถานการณการรบรของนกเรยนทแตกตางกน

2) ขนส ารวจประกอบดวยการระดมสมองเกยวกบทางเลอกทเปนไปได การเลอกสารสนเทศและทรพยากรทเหมาะสม การออกแบบ การด าเนนการทดลอง การประเมนทางเลอกทหลากหลาย

3) ขนน าเสนอค าตอบประกอบดวยการสอความหมายขอมลและการแสดงความ คดเหนสรางค าอภปรายใหมทบทวนและวจารณญาณค าตอบการบรณาการค าตอบทไดเขากบ ประสบการณเดมของตน

33

4) ขนน าไปปฏบตประกอบดวยการน าความรและทกษะไปใชแลกเปลยน สารสนเทศความคดเหน

5) ขนพฒนาผลทไดจากการเรยนรและสงเสรมความคดเหนแสดงความคดเหน เพอใหเกดการอภปรายและไดรบการยอมรบจากเพอน

4. การสอนทผเรยนและผสอนตางมปฏสมพนธซงกนและกน (The Interactive Teaching Model : TTM) พฒนาโดย Fred Biddulph & Roger Osborne (1982) เชอวาผสอนและนกเรยนตางมปฏสมพนธซงกนและกนจดประสงคการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบน คอ

1) เพอบงชความคดและค าถามของนกเรยน 2) ใหประสบการณนกเรยนในการส ารวจและเผชญกบความคดของตนเอง

หรอ ใหประสบการณเพอเปนพนฐานในการพฒนาความคดไมวากรณใดหรอประสบการณนนควรจะชวยใหนกเรยนไดตงค าถามขนมา

3) ชวยใหนกเรยนไดพฒนาท าใหชดเจนขนเปลยนแปลงการขยายความคดของ ตนเองโดยการใชการคนหาค าตอบของค าถามทนกเรยนมความสนใจหรอการตรวจค าตอบทคาดคดไว

4) กระตนใหนกเรยนสะทอนกลบอยางมวจารณญาณและพจารณาอยาง รอบคอบถงวธการจะไดมาซงค าตอบดวยวธการทรวดเรวและมประโยชน

5) ชวยใหนกเรยนไดพฒนาทกษะทเขาจ าเปนตองใชในการถามค าถามวางแผน ลงมอสบเสาะหาความรสรางความคดและสอความหมายนนใหดขน

6) ชวยใหนกเรยนตระหนกวาค าอธบายทสอดคลองกบพยานหลกฐานหรอเปน ค าอธบายทมประโยชนมากหรอนอยหรอเปนค าอธบายทเปนไปได

7) ใหนกเรยนไดตระหนกวาความคดทแทจรงของตนเองนนมคณคา ไพจตร สดวกการ (2539 อางถงในทวาพร สกลฮฮา, 2552) ไดใชแนวคดทฤษฎคอนสตรค

ตวสตของ Underhill มาเปนแนวทางในการจดการเรยนรซงประกอบดวย กจกรรม 3 ขนตอนดงน ขนท 1 สรางความขดแยงทางปญญา ครเสนอสถานการณทเปนปญหาทจะน าไปส

การสรางโครงสรางใหมทาง ปญญาใหนกเรยนคดแกปญหาเปนรายบคคล ขนท 2 ด าเนนการไตรตรอง 1) กลมยอยคอการจดนกเรยนเขากลมยอยแบบคละ

ความสามารถ นกเรยนแตละคนเสนอวธการหาค าตอบของตนตอกลมนกเรยนในกลมยอยชวยกนตรวจสอบ วธการหาค าตอบของสมาชกในกลมโดยอภปรายแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนกลมยอยทา การตกลงเลอกวธท าทเปนทยอมรบไดของนกเรยนทกคนในกลมและชวยกนท าใหนกเรยนทกคนในกลมมความพรอมทจะเปนตวแทนเพอน าเสนอผลงานของกลมตอบขอซกถาม

34

และชแจง เหตผลตอกลมใหญได 2) กลมใหญสมตวแทนกลมยอยแตละกลมเสนอวธการตอกลมใหญ กลมอนเสนอสถานการณตวอยางหรอวธอนทแตกตางแลวรวมกนอภปรายขอไดเปรยบเสยเปรยบ ของวธท าตาง ๆ

ขนท 3 สรปผลการสรางโครงสรางใหมทางปญญา 1) นกเรยนรวมกนสรปแนวคดหลกการและกระบวนการแกปญหาใน เรองทเรยนครชวยสรปเพมเตมใหนกเรยนไดความคดรวบยอดทถกตอง 2) นกเรยนท าแบบฝกทกษะในการแกปญหา

กาญจนา ชนบญมา (2551) กลาวถงการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดทฤษฎ คอนสตรคตวสตวากระบวนการจดการเรยนรมล าดบการสอน 5 ขนดงน

1. ขนน าเขาสบทเรยนเปนขนทเตรยมความพรอมของนกเรยนโดยการแจง จดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบโดยการใหนกเรยนหรอครอานใหนกเรยนฟง/ทบทวน ความรเดมเพอกระตนใหนกเรยนระลกถงประสบการณเดมเพอเปนพนฐานในการสรางโครงสราง ใหมทางปญญา

2. ขนสอนเปนขนทผเรยนจะเกดการพฒนามโนมตการจดกจกรรมตามหลกการ ผเรยนสรางความรดวยตนเอง (Construct) ผเรยนมปฏสมพนธกบกลม (Interaction) ผเรยนมบทบาทไดสรางความรดวยตนเอง (Participation) มขนตอนดงน 1) เผชญสถานการณปญหาและแกปญหาเปนรายบคคลโดยครเสนอปญหาท สมพนธกบบทเรยนและสอดคลองกบชวตประจ าวนเหมาะสมกบวยและความสามารถนกเรยน คนหาความรทจะน ามาแกปญหาดวยตนเองจากสอทเปนรปธรรมทครเตรยมไว 2) ไตรตรองทางปญญาในกลมยอยแบงนกเรยนเปนกลมยอยกลมละ 4 – 5 คน อภปรายแนวทางในการแกปญหาของแตละคนกลมรวมกนตรวจสอบแนวทางของแตละคน แลกเปลยนความคดเหนในกลมยอยแลวรวมกนเลอกแนวทางในการการแกปญหาทเหมาะสม 3) เสนอแนวทางแกปญหาของกลมยอยตอทงชนตวแทนกลมยอยน าเสนอแนว ทางการแกปญหาตอทงชนอภปรายซกถามแนวทางของกลมทน าเสนอตรวจสอบความถกตองและ ความสมเหตสมผลครน าเสนอแนวทางทนกเรยนยงไมไดน าเสนอรวบรวมวธการแกปญหาท ถกตองสมเหตสมผลทสมาชกในหองยอมรบอภปรายขอดขอจ ากดของแตละทางเลอกแลวรวมกน สรปแนวทางเลอกทงหมดเพอน าไปใชในการแกปญหา

3. ขนสรปเปนขนทผเรยนรวมกนสรปแนวคดหลกการความคดรวบยอดในเรองท เรยนโดยครชวยสรปเพมเตมเพอใหนกเรยนไดตรวจสอบความคดรวบยอดและหลกการทถกตอง

4. ขนฝกทกษะเปนขนทฝกใหผเรยนสามารถน าความรไปประยกตกบสถานการณ ตาง ๆ ไดอยางช านาญนกเรยนจะท าแบบฝกตาง ๆ จากใบกจกรรมและแบบฝกทกษะทครเตรยมมา หรอแบบฝกทนกเรยนรวมกนสรางสถานการณขน

35

5. ขนประเมนเปนขนประเมนความรของนกเรยนจากการสงเกตพฤตกรรมจากการท าใบกจกรรมแบบฝกทกษะและจากการท าแบบทดสอบ

อ าพร อนทรปญญา (2554) กลาวถงการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดทฤษฎคอน สตรคตวสตวา กระบวนการจดการเรยนรมล าดบการสอน 5 ขนดงน

1. ขนน าเขาสบทเรยน เปนขนทผเรยนจะไดทราบจดประสงคการเรยนรในแตละชวโมงและไดทบทวนความรเดมโดยการตอบค าถาม การเลมเกม หรอการแขงขนระหวางกลม

2. ขนการจดกจกรรมการเรยนร 2.1 ขนเผชญปญหาและแกปญหาเปนรายบคคล เปนขนตอนทครเสนอ

สถานการณปญหาทอยในใบกจกรรมรายบคคล ซงเปนการสรางความขดแยงทางปญญาโดยให นกเรยนไดคดและแกปญหาเปนรายบคคลกอน

2.2 ขนระดมสมองระดบกลมยอย เปนขนตอนทครใหนกเรยนจบกลมเพอ ศกษาหารอและสรปแนวคดหาค าตอบทไดศกษาจากการศกษาเปนรายบคคล เพอน าเสนอเปน แนวคดของกลมแตละกลมเมอผเรยนไดมการสนทนาแยงแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนอยางอสระท าใหผเรยนไดเปรยบเทยบความคดเหนหรอการแกปญหาของตนเองกบความคดเหน ของคนอน ไดเรยนรวธคดของคนอยางหลากหลายและมมมมองทกวางขน

2.3 ขนไตรตรองระดบกลมใหญ เมอนกเรยนแตละกลมท ากจกรรมเสรจเรยบรอยแลว สมนกเรยนออกมาน าเสนอค าตอบหนาชนเรยน เพอนชวยกนซกถาม แสดงความคดเหนและตรวจสอบความถกตอง เพอเปนการทดสอบความเขาใจของนกเรยน โดยครคอยกระตนดวยค าถามและใหนกเรยนกลมทมค าตอบแตกตางจากกลมทนา เสนอไปแลวออกมาน าเสนอหนาชนเรยน ครน าเสนอวธการแกปญหา อน ทนอกเหนอจากวธการแกปญหาทนกเรยนน าเสนอเพอเปนทางเลอกในการแกปญหาของ นกเรยน

3. ขนสรป หลงจากทใหตวแทนกลมน าเสนอเสรจแลว ใหนกเรยนทงชนรวมกนอภปราย ซกถามแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนเกยวกบสงทไดเรยนรหรอไดคนพบจากการทา กจกรรม เพอสรปเปนองคความรทไดอยางชดเจน โดยครชวยเสรมแนวคด หลกการ ใหชดเจน ยงขน การทนกเรยนสรปเปนองคความรไดแสดงวานกเรยนมการจดความคดใหเปนระบบและเกด ความรในเนอหาทเรยนรวมทงสามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

4. ข นฝกทกษะ นกเรยนไดฝกทกษะจากแบบฝกทกษะทครสรางขน เปนสถานการณทหลากหลาย คลายคลงกบสถานการณเดมหรอสถานการณทเกดขนจรงในชวตประจ าวนของนกเรยน นกเรยน เลอกทางเลอกทเหมาะสมเพอเปนแนวทางในการแกปญหา การทนกเรยนสามารถแกปญหาทหลากหลายคลายคลงกบสถานการณเดมจะชวยใหนกเรยน

36

สามารถน าไปประยกตใชในการแกปญหาทเกดขนจรงในชวตประจ าวนได และชวยใหผเรยนไดฝกฝนทกษะเพอใหเกดความรความเขาใจทแทจรง

5. ขนประเมนผล การวดผลใชการสงเกตการณรวมกจกรรมในชนเรยน ท งกจกรรมรายบคคล กจกรรมกลม การตรวจผลงาน ไดแก การตรวจใบกจกรรม การตรวจแบบฝกทกษะ และการ ทดสอบทายวงจร

จากหลกการ แนวคด ทฤษฎเกยวกบรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต ทไดจากแนวคดนกวชาการและผลงานวจยทเกยวของขางตน เพอใหเหนภาพองคประกอบทชดเจนยงขน ผวจยไดสงเคราะหเพอก าหนดขนตอนการจดการเรยนการสอนตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต ดงแสดงในตารางท 2 ตารางท 2 ผลการสงเคราะหขนตอนการจดการเรยนการสอนตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต

ขนท Driver &

Bell (1986) Osbone & Wittrock

(1982)

Wheatley (1991

Yager (1991)

ไพจตร สดวกการ (2539)

กาญจนา ชนบญมา (2551)

อ าพร อนทรปญญา (2554)

สรปผล

1 ขนน า ขนน า ขนการน าเขาสบทเรยน

ขนเชญชวน ขนสรางความขดแยงทางปญญา

ขนน าเขาสบทเรยน



2 ขนทบทวนความรเดม

ขนเนน ขนการสบคน

ขนส ารวจ ขนด าเนนการไตรตรอง

ขนสอน ขนการจดกจกรรมการ

เรยนร

ขนการส ารวจและสบคน

3 ขนปรบเปลยนความคด

ขนทาทาย ขนการอภปราย

ขนน าเสนอค าตอบ

ขนสรปผล ขนสรป ขนสรป ขนการอภปราย

4 ขนน าความคดไป

ใช

ขนน าไปใช ขนการสรป ขนน าไปปฏบต

ขนฝกทกษะ . ขนฝกทกษะ

ขนน าไปใช

5 ขนทบทวน ขนการประเมนผล

ขนพฒนา ขนประเมน ขนประเมนผล

ขนการประเมนผล

37

จากตารางท 2 ผลการสงเคราะหขนตอนการจดการเรยนการสอนตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต พจารณาจากแนวคดของ Driver & Bell (1986) เปนหลกรวมกบแนวคดอน ๆ ทเกยวของกบบรบทในการศกษาครงน พบวา การจดกจกรรมการเรยนรทเนนการแกปญหาตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต นนม 5 ขนตอน ไดแก 1) ขนน าเขาสบทเรยน 2) ขนการส ารวจและสบคน 3) ขนการอภปราย 4) ขนน าไปใช และ 5) ขนการประเมนผล 4. การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคดการสอนคณตศาสตรดวยวธการแบบเปด (Open Approach) ในการกลาวถงวธการแบบเปดในงานวจยนจากเปาหมายของวธการแบบเปด เพอสนบสนน ทงกจกรรมเชงสรางสรรคโดยตวนกเรยนและการคดทางคณตศาสตรในระหวางการ แกปญหา ทงกจกรรมของนกเรยนและการคดทางคณตศาสตรตองด าเนนไปใหถงศกยภาพสงสด ของนกเรยน ดงน

Nohda (1983) กลาววา วธการแบบเปดทเนนปญหาไมไดสนสดทค าตอบเดยวและ วธการเขาสปญหาหนงๆ ถอเปนแงมมทส าคญของวธการแบบเปด ลกษณะของชนเรยนทใชวธการแบบเปด คอ มการอภปรายเกยวกบแนวคดและแงคดทหลากหลายของนกเรยนและการ พฒนาแนวคดและแงคดทหลากหลายผานประสบการณเพอใหนกเรยนทกคนสามารถเรยนรคณตศาสตรในแนวทางทตอบสนองความสามารถของนกเรยนขยายตอกจกรรมทางคณตศาสตรเปดโอกาสใหนกเรยนไดเรยนรไดสงสดเตมตามศกยภาพ ความชดเจนอยางหนงส าหรบการเรยน คณตศาสตร นกเรยนสวนมากทสามารถเรยนคณตศาสตรในระดบมธยมตนไดดวยตวเองเมอถง ชนมธยมปลายกลบรสกวาไมมความจ าเปนทจะตองเรยนเนอหาคณตศาสตรทเกนระดบมธยมซง สงนนาจะเปนผลมาจากลกษณะของคณตศาสตรทมนยาก ไมวาจะเปนเรองความเปนโครงสราง ความเปนนามธรรม หรอความทตองมกฎเกณฑมากมาย

การสอนโดยใชวธการแบบเปดยดหลกการ 3 ประการ ดงน (1) มความสมพนธกบความเปนอสระของกจกรรมของนกเรยน นนคอ ตอง

ตระหนกในคณคาของกจกรรมของนกเรยนโดยทจะพยายามไมเขาไปสอดแทรกโดยไมจ าเปน (2) มความสมพนธกบธรรมชาตของความรทางคณตศาสตรทมลกษณะในเชง

ววฒนาการและเชงบรณาการ เนองจากเนอหาคณตศาสตรเปนสงทเปนระบบและมความเปนทฤษฎ เพราะฉะนนความรเรองใดเรองหนงทมความส าคญมากเทาใดกยงท าใหเกดความรทม ลกษณะเชงอปมา มความพเศษ และความเปนลกษณะทว ๆ ไปมากขนเทานน

38

(3) มความสมพนธกบการตดสนใจทมประโยชนของครในชนเรยนคณตศาสตร บอยครงทครตองเผชญกบแนวคดของนกเรยนทครไมไดคาดการณมากอน ครตองมบทบาท ส าคญในการท าใหแนวคดเหลานนมบทบาทอยางเตมทในชนเรยน พยายามวาท าอยางไรนกเรยน คนอนจะสามารถเขาใจไดแทจรง และแนวคดทไมไดคาดการณมากอน

Becker and Shimada (1997) กลาววา ความส าคญของวธการแบบเปดวาเปนปญหาทถกสรางใหมค าตอบทถกตองหลายค าตอบ การสอนในชนเรยนคณตศาสตรแบบเดม เมอนกเรยนถกตงค าถามเพอเนนหรอพฒนาขนตอนวธการ (methods) แนวทาง (ways) หรอวธ (approaches) ในการไดค าตอบของปญหาทก าหนดใหทไมใชการหาค าตอบของปญหา ในความหมายนนกเรยนก าลงเผชญหนาและลงมอกบปญหาปลายเปด เมอตงค าถามใหหาสงทไมใชค าตอบแตเปนวธการไปใหถงค าตอบ ดงนนจงไมไดมอยเพยงวธการเดยวแตมอย หลากหลายหรอเปนจ านวนมาก วธสอนทเรยกวา “วธการแบบปลายเปด” ชนเรยนจะด าเนนไป โดยใชค าตอบทถกตองหลายๆ ค าตอบทมตอปญหาทใหไป เพอจดเตรยมประสบการณในการ คนหาสงใหม ๆ กระบวนการทเกดขนในชนเรยนนน สงใหม ๆ ทเกดขนเปนการรวมระหวางความร (knowledge) ทกษะ (skills) หรอวธคด (ways of thinking) ทแตละคนไดเรยนรมากอนหนาน จดมงหมายและกระบวนการเปนจดประสงคทแสดงการคดขนสงทางคณตศาสตรศกษาเกดขนได อยางเปนธรรมชาตในชนเรยนหรอในชวตประจ าวนของนกเรยน

Sawada (1997) กลาววา ประโยชนของการแกปญหาโดยใชปญหาปลายเปด ดงน 1) นกเรยนมสวนรวมในบทเรยนอยางกระตอรอรน แสดงวธคดไดอยางอสระ

เปนการสนบสนนวธการคดทหลากหลาย นกเรยนแตละคนมโอกาสแสดงวธคดของตนเองรวมทง เรยนรในวธคดของคนอน เพอสามารถน าค าตอบมาอภปรายและเปรยบเทยบกน

2) นกเรยนใชความร ความเขาใจ ทกษะการเรยนรทางคณตศาสตรทมอย เนองจากค าตอบทหลากหลายสามารถเขาสวธการหาค าตอบจากกจกรรมทางคณตศาสตร

3) ท าใหนกเรยนแตละคนเขารวมกจกรรมในชนเรยนตามทตนเองสนใจและม ความถนด ซงปญหาปลายเปดท าใหนกเรยนมโอกาสคนพบค าตอบดวยตนเอง

4) บทเรยนสามารถจดใหนกเรยนมประสบการณในการคดอยางมเหตผลผาน การอภปรายและเปรยบเทยบในชนเรยน นกเรยนไดรบแรงจงใจภายในทจะเสนอเหตผลในวธคด ใหแกนกเรยนคนอน ๆ

5) นกเรยนมประสบการณในการคนพบและเรยนรจากกลมเพอนในการแสดง วธการคด สงทยากมาก คอการตงค าถามใหมประสทธภาพ การพฒนาสถานการณปญหาใหม ความหมาย และการสรปบทเรยน

39

Nohda (2000) กลาววา ปญหาปลายเปดมลกษณะเปนสถานการณปญหาทเปดโอกาส ใหนกเรยนสามารถแกปญหาไดเตมศกยภาพเนองจากนกเรยนสามารถสรางปญหาของตนเองได จากสถานการณปญหาปลายเปดทก าหนดใหและเปดโอกาสใหนกเรยนสามารถมประสบการณทยาวนานในการแกปญหาแตละครง การอาศยความหมายของวธการแบบเปด ทจ าแนกปญหา ปลายเปดออกไดเปน 3 ชนด ซงแตละชนดมรายละเอยดดงตอไปน (1) กระบวนการเปด ปญหาชนดนมแนวทางในการแกปญหาซงเปนปญหาตนก าเนดทก าหนดใหไดอยางหลากหลาย แนนอนวาปญหาคณตศาสตรทกปญหาตางกเปนปญหาปลายเปดโดยนยน อยางไรกตามประเดนทนาสนใจกคอ โดยทวไปปญหาคณตศาสตรในโรงเรยน จะเนนการพจารณาค าตอบเพยงค าตอบเดยว รวมทงไมไดเนนแงมมเชงกระบวนการของปญหา (2) ผลลพธเปดปญหาปลายเปดชนดนมค าตอบทถกตองหลากหลาย (3) แนวทางการพฒนาปญหาปลายเปดหลงจากนกเ รยนไดแกปญหาไปแลว นกเรยนสามารถพฒนาไปเปนปญหาใหมดวยการเปลยนแปลงเงอนไขหรอองคประกอบของปญหาเดม การประเมนกจกรรมของนกเรยนในการสอนทใชวธการแบบเปดเปนสงทมคณคา เนองจากเปาหมายของวธการแบบเปดไมตองการไดค าตอบทถกตองอยางเดยวรวมถงเพอสงเสรมแนวคดทางคณตศาสตรและการเชอมโยงทางคณตศาสตรของนกเรยนทอาศยจาก แนวทางของการไดมาซงค าตอบทหลากหลาย เชน แนวทางการแกปญหาของแตละคน แนวคดทางคณตศาสตรทนกเรยนแตละคนคนพบ การน าเสนอแนวคดทางคณตศาสตรของนกเรยน

Isoda (2010) กลาววา การจดการเรยนและการสอนในชนเรยนทใชวธการแบบเปดเนนการแกปญหาในฐานะแนวทางการสอน (problem-solving as teaching approach) เ รมตนจากการพจารณาความแตกตางระหวางปญหาและสงทเปนปญหาดงน ปญหา คอ งานทก าหนดใหโดยครและการท าใหเปนปญหา คอ ปญหาทเกดจากนกเรยน การสรางปญหาเปนสงทส าคญ เนองจากในชนเรยนซงปญหาทจะชวยผลกดนใหนกเรยนเขาสสถานการณปญหาเพอดงแนวคดของนกเรยนวาอธบายอยางไร สงเสรมใหเขาสวธการคดปญหาทครน าเสนอใหกบนกเรยนจงเปนสงทส าคญในการท าใหปญหานนเปนของนกเรยน บทบาทของครตองพยายามรวบรวมแนวคดของนกเรยนในขนของการเรยนรดวยตนเองของนกเรยนจากฐานการคดของความหลากหลายทง ในสวนของค าตอบของปญหา กระบวนการแกปญหา จนกระทงสามารถพฒนาไปเปนปญหาอนได ครตองพยายามใหความส าคญกบแนวคดของนกเรยนทกแนวคดและเชอมโยงแนวคดตาง ๆ จากการอภปรายรวมกนทงชนทใชกระดานด าทแสดงถงการแกปญหาและสรปใหเหนในคาบนน มการด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนและสามารถสงเสรมการเรยนรของนกเรยนเนองจากในสวนของกระดานด าทแสดงใหเหนวาปญหาคออะไร นกเรยนมแนวคดอยางไร ครพยายามสรปเชอมโยง เพอใหนกเรยนหากรณทวไป กฎ สตรทางคณตศาสตร

40

Inprasitha (2010) กลาววา วธการแบบเปด 4 ขนของล าดบวธการสอนในชนเรยนทเนนการแกปญหาตามภาพท 1 ประกอบดวย

ข นท 1 การน า เสนอปญหาปลายเปด (Posing open-ended problem) โดยครน าเสนอ ปญหาปลายเปดพรอมสอใหนกเรยนและนกเรยนท าความเขาใจปญหาปลายเปด

ขนท 2 การเรยนรดวยตนเองของนกเรยน ผานการแกปญหาในขณะทครบนทก แนวคดของนกเรยน เพอใชในการอภปราย (Students’ self-learning through problem solving while the teacher take notes students’ idea for later discussion)

ขนท 3 การอภปรายท งช นและการเปรยบเทยบ (Whole class discussion and comparison) โดยนกเรยนน าเสนอวธการแกปญหาปลายเปดและครพยายามใหความส าคญกบทก แนวคดของนกเรยน

ขนท 4 การสรปโดยการเชอมโยงแนวคดทางคณตศาสตรของนกเรยนทเกดขนในช น เ ร ย น ( Summarization through connecting students’ mathematical ideas emerged in the classroom)

ภาพท 1 วธการแบบเปด 4 ขนของล าดบวธการสอนในชนเรยนทเนนการแกปญหา Inprasitha (2010)

จากการศกษาคนควาขางตนสรปไดวาการสอนโดยใชวธการแบบเปดมเปาหมายเพอใหนกเรยนทกคนสามารถเรยนคณตศาสตรในแนวทางทตอบสนองความสามารถควบคไปกบระดบ การตดสนใจดวยตนเองในการเรยนรและสามารถขยายหรอเพมเตมคณภาพของกระบวนการและ ผลทเกดขนเกยวกบคณตศาสตรและใหไดแนวคดทหลากหลายออกมาแตไมไดหยดอยแคนน เพอ

การน าเสนอปญหา

ปลายเปด

การเรยนรดวยตนเอง

ของนกเรยน

การอภปรายทงชนและ

การเปรยบเทยบ

การสรปโดยการ

เชอมโยงแนวคดทาง

คณตศาสตรของนกเรยน

ทเกดขนในชนเรยน

41

เปรยบเทยบและใหเกดการน าเสนอทหลากหลายซงสามารถผลกดนนกเรยนใหเกดการเชอมโยงทางคณตศาสตรดวยตวเองและคอยๆ เปลยนชนเรยนไปทละระดบทจะใหนกเรยน เรยนรไดดวยตนเองหรอกลาวไดวาครทใชวธการแบบเปดในการสอนจ าเปนทจะตองพยายามเขาใจแนวคดของนกเรยนใหมากทสด วธการเลอกแนวคดของนกเรยนไมไดรอใหแนวคดของ นกเรยนสมบรณ มความตงใจไมใหแนวคดทจะน ามาขยายนนสมบรณ เพราะวานกเรยนจะมต าแหนงไดยอนกลบไปคดอกครงและเปนประเดนทจะท าใหครน าไปอภปรายรวมกนท งชนเรยน ท าใหแนวคดทางคณตศาสตรของนกเรยนในกจกรรมทางคณตศาสตรขนไปอยในระดบสงขนโดยเปดโอกาสใหนกเรยนใชการเจรจาตอรองความหมายกบนกเรยนคนอน ครทใชวธการแบบเปดตองพยายามสนบสนนใหนกเรยนไดมการบรหารจดการตนเอง เพอขยายตอกจกรรมในเชงคณตศาสตรและทส าคญเปนแนวทางการสอนทท าใหบรรลวตถประสงค นกเรยนสนกสนานกบการเรยนแตกตองไปถงวตถประสงคทต งไวแนวคดทน ามาใชในงานวจยซงอยในบรบทชนเรยน ของประเทศไทยในชวง ป พ.ศ. 2549 - 2551 วธการแบบเปดเนนทความหลากหลายของวธการและค าตอบไมไดก าหนดเวลาการแกปญหาของนกเรยน ป พ.ศ. 2552 - 2553 วธการแบบเปดเนนล าดบวธการสอน 4 ขนในช นเรยนทเนนการแกปญหาในฐานะแนวทางการสอนตามแนวคด Inprasitha (2010) ก าหนดเวลาในการแกปญหาของนกเรยนอยางชดเจน

จากขนตอนการจดการเรยนการสอนในชนเรยนทใชวธการแบบเปดเนนการแกปญหาตามทศนะของนกทฤษฎ นกวชาการตาง ๆ ดงกลาวขางตน ผวจยพจารณาจากแนวคดของ Inprasitha (2010) เปนหลก รวมกบแนวคดอน ๆ ทเกยวของกบบรบทในการศกษาครงน สรปไดวา การจดการเรยนการสอนในชนเรยนทใชวธการแบบเปดเนนการแกปญหานนม 4 ขนตอน ไดแก ขนท 1 การน าเสนอปญหาปลายเปด (Posing open-ended problem) ขนท 2 การเรยนรดวยตนเองของนกเรยน ผานการแกปญหาในขณะทครบนทก แนวคดของนกเรยน เพอใชในการอภปราย (Students’ self-learning through problem solving while the teacher take notes students’ idea for later discussion) ขนท 3 การอภปรายทงชนและการเปรยบเทยบ (Whole class discussion and comparison) และขนท 4 การสรปโดยการเ ชอมโยงแนวคดทางคณตศาสตรของนกเ รยนท เ กด ขนในช นเ รยน (Summarization through connecting students’ mathematical ideas emerged in the classroom)

42

5. การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคดเกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method)

5.1 ความหมายของการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความร ค าวา Inquiry ไดมผใหความหมายและเรยกชอหลายแบบ เชน การสบสวน สอบสวน (วร

ยทธ วเชยรโชต, 2521) การสบสอบ (สวมล วองวาณช, 2536) การสบเสาะหาความร (พชร แพนลนฟา, 2549) กลวธสบสอบ (สมจต บญคงเสน , 2549) ซงทกชอมความหมายเหมอนกน เพราะมหลกการใหญเหมอนกน คอ เปนการจดการเรยนรทเนนการคด การคนควา คอ ตงประเดน ปญหา ระบประเดนปญหา อธบายปญหา วเคราะหกระบวนการ ตงสมมตฐาน รวบรวมขอมล ทดสอบสมมตฐาน การประเมนขอมล การน าไปประยกตใช (สมจต บญคงเสน , 2549) กลาววา การจดการเรยนรจะด าเนนการขนตอนใดกอนกได ขนอยกบวตถประสงค และขนตอนการจด กจกรรมการเรยนร ส าหรบการวจยครงน ผวจยใช ค าวา “วธการสบเสาะความร” โดยมผใหความหมาย ของการจดการเรยนรดวยวธสบสอบไวมากมาย ดงน

Good (1973) ไดใหค าจ ากดความของการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความรวาม ลกษณะเปนแบบเดยวกบการสอนโดยวธแกปญหา (Problem Solving Approach) โดยระบลกษณะส าคญคอ

1) เปนการเรยนจากกจกรรมทจดขน 2) ผเรยนใชวธการทางวทยาศาสตรในการท ากจกรรม

Wilks (1995) อธบายวา ครมบทบาทเปนผกระตนใหนกเรยนเกดความสงสยใครร และการต งค าถามระหวางนกเรยนกบนกเรยนเปดโอกาสใหทกคนไดแสดงความคดเหน กระตน ใหนกเรยนเชอมโยงสงทก าลงอภปรายกบสถานการณตาง ๆ ทนกเรยนเคยพบเหนหรอเคยมประสบการณมาแลว ดวยการใหนกเรยนแสดงความคดเหนโดยการตงค าถาม แลกเปลยนเรยนรขอคดเหน ท าใหนกเรยนไดพฒนาความสามารถในการคด โดยการแสดงความคดเหนในการ อภปรายในแงมมตาง ๆ กน นกเรยนมทกษะการใหเหตผล การคดวเคราะห การจ าและการฟงดขน

พมพพนธ เดชะคปต (2544) กลาวถง การจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความรวาเปนการจดการเรยนการสอนโดยใหนกเรยนเปนผคนควาหาความรดวยตนเอง หรอสรางความรดวยตนเอง โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรครเปนผอ านวยความสะดวก เพอใหนกเรยนบรรลเปาหมาย วธการสบสอบหาความรจะเนนผเรยนเปนส าคญของการเรยน

สวทย มลค า และอรทย มลค า (2545) กลาววา การจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความรคอ กระบวนการเรยนรทเนนการพฒนาความสามารถในการแกปญหาดวยวธการฝกใหผเรยน รจกศกษาหาความร โดยผสอนตงค าถามกระตนใหผเรยนใชกระบวนการทางความคดหา

43

เหตผลจน คนพบความรหรอแนวทางการแกปญหาทถกตองดวยตนเอง สรปเปนหลกการ กฎเกณฑหรอ วธการในการแกปญหา และสามารถน าไปประยกตใชประโยชนในการควบคมปรบปรงเปลยนแปลงหรอสรางสรรคสงแวดลอมในสภาพการณตาง ๆ ไดอยางกวางขวาง

ทศนา แขมมณ (2551) กลาววาการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความรหมายถง การด าเนนการเรยนการสอนโดยผสอนกระตนใหผเรยนเกดค าถาม เกดความคด และลงมอเสาะ แสวงหาความรเพอน ามาประมวลหาค าตอบหรอขอสรปดวยตนเอง โดยทผสอนชวยอ านวยความ สะดวกในการเรยนรในดานตาง ๆ ใหแกผเรยน เชนในดานการสบคนหาแหลงความร การศกษา ขอมล การวเคราะห การสรปขอมล การอภปรายโตแยงทางวชาการและการท างานรวมกบผอน

สรปไดวาการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความร หมายถง กระบวนการเรยนรทกระตนใหผเรยนเกดความสงสย เกดค าถาม เกดความคดและลงมอสบสอบหาความรเพอน ามา ประมวลหาค าตอบหรอขอสรปดวยตนเองโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร จนกระทงคนพบ ขอสรป หลกการหรอกฎเกณฑตาง ๆ ดวยตนเองและสามารถน าไปประยกตใชได

5.2 แนวทางการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความร การจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความร (Inquiry Method) เปนกระบวนการ

จดการเรยนร ทเนนผเรยนเปนเปนส าคญ เกยวของกบการตงค าถามหรอก าหนดสมมตฐานการคดเชง วพากษดวยเหตและผล (Critical Thinking) และท าใหผเรยนเกดความสามารถในการคดแสวงหา ค าตอบสงทส าคญทจะน าไปสการคนพบ กคอ การใชค าถามและการตอบค าถามในการด าเนน กจกรรมการเรยนการสอน

วรยทธ วเชยรโชต (2521) กลาวไววาการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความรนน สามารถแบงตามลกษณะการจดกจกรรมการเรยนการสอนไดเปน 3 ประเภท คอ

1) ครเปนผต งค าถาม (Passive Inquiry) กระตนเปนแนวทางใหนกเรยนคดหาค าตอบ เปนสวนใหญ คอ ประมาณรอยละ 90 สวนนกเรยนจะเปนผต งค าถามเองประมาณรอยละ 10 เทานน และสวนใหญนกเรยนจะเปนผตอบค าถาม

2) ครและนกเรยนเรยนรวมกนตงค าถาม (Combined Inquiry) โดยครจะเปนผต ง ค าถามเทา ๆ กบผเรยน คอ ประมาณ รอยละ 50 การจดการเรยนการสอนแนวนใชโอกาสทนกเรยน เรมคนกบการซกถามครมากขน ขอควรระวงในการสงเสรมใหนกเรยนตงค าถามคอ ใหนกเรยนคด กอนถามคร และหลกส าคญคอ ครพยายามไมใหค าตอบ แตจะสงเสรมหรอถามตอ เพอใหนกเรยน คนพบค าตอบดวยตนเองเปนสวนใหญ

3) นกเรยนเปนผถาม (Active Inquiry) เปนการจดการเรยนการสอนทนกเรยนจะ เปนผต งค าถาม และตอบค าถามดวยตนเองเปนสวนใหญ ครมหนาทแนะแนว หรอจดส าคญท

44

นกเรยนมองขามไปและไมไดอธบายอยางพอเพยง ครเปนผต งค าถามเพยงรอยละ 10 และนกเรยน จะเปนผต งค าถามประมาณรอยละ 90 จงนบวาเปนจดประสงคสงสดในการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความร

สรปไดวา การจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความรม 3 แนวทางคอ 1) ครเปนผต ง ค าถามนกเรยนเปนผตอบค าถาม 2) ครและนกเรยนชวยกนตงค าถามและหาค าตอบ และ3) นกเรยนเปนผต งค าถามและหาค าตอบ

5.3 รปแบบและขนตอนของการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความร การจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความรประกอบดวยขนตอนตาง ๆ ท

สงเสรมให ผเรยนเกดความสามารถในการคด ดงแนวทางของนกการศกษาไดกลาวไวดงตอไปน Wilks (1995) อธบายขนตอนการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความรดงน

1) ขนเสนอปญหา 2) ขนตงสมมตฐาน 3) ขนรวบรวมขอมลและทดสอบสมมตฐาน 4) ขนน าความรทไดรบไปปรบใช

Bruner (1966) ไดเสนอวธการสบเสาะหาความร ไวเปน 4 ขน ซงเปนทรจกกนในชอ OEPC Techniques ดงรายละเอยดตอไปน 1) ขนสงเกต (Observation-O) เปนขนทส าคญทสดอนดบแรกของกระบวนการ แสวงหาความร ขนสงเกตนครจดสถานการณ กจกรรมหรอสาธตการทดลองใหผเรยนสงเกต จะท าใหผเรยนเกดปญหาคบของใจ (Conflict) ผเรยนจะถามเพอใหไดขอมลแลวจดบนทกขอมลเหลานน ไวเปนพนฐาน เพอจะน ามาประกอบการพจารณาตงสมมตฐานตอไป 2) ขนอธบาย (Explanation-E) เมอใชการสงเกตการณเกบรวบรวมขอมลในขนแรกแลว ตอไปพยายามอธบายสถานการณหรอปรากฏการณนน ๆ วามอะไรเปนสาเหต เพราะเหตใดจงเปนเชนนนโดยพยายามหาแนวทางในการอธบายไวหลายๆ ทางตามแบบของการ ตงสมมตฐาน 3) ขนท านายหรอคาดคะเน (Prediction-P) เมอทดลองสมมตฐานเพอหาทาง อธบายวาปญหาเหลานนมสาเหตจากอะไรแลวผเรยนกพอจบเคาโครงของปญหาไดแนชดขน ฉะนนจะสามารถคาดคะเนไดวาถามสาเหตเชนเดยวกนอกจะเกดอะไรตามมา แมวาจะไมม สถานการณเชนนนปรากฏใหเหนจรง ๆ 4) ขนน าไปใชและสรางสรรค (Control and creativity-C) คอ ขนทสามารถน าแนวคดทไดรบไปใชในการแกปญหากบสถานการณอน ๆ ไดอยางถกตองสรปไดวา ขนตอนของการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความร ประกอบดวยขนสงเกต ขนอธบาย ขนท านายหรอคาดคะเน และขนการน าไปใชและสรางสรรค

สรปไดวา การจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความรประกอบดวย 5 ขนตอน ในแตละ ขนตอนจะประกอบไปดวยค าถาม ไดแก เกยวของกนอยางไร อะไร ใคร ทไหน อยางไร ท าไม เพราะเหตใด ใชไหม ไดอยางไร ไดหรอไม

45

สคนธ สนธพานนทและคณะ (2545) กลาวถงการจดกจกรรมการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความร เปน 5 ขนตอน ดงน 1) ผสอนสรางสถานการณหรอปญหาจากเนอหาในหลกสตรใหสอดคลองกบ จดประสงคการเรยน เปนการน าเขาสบทเรยนดวยปญหาเพอกระตนใหผเรยนคดและแกปญหา ผสอนจะตองเลอกหรอปรบวธการน าเขาสบทเรยนใหเหมาะสมสอดคลองกบเนอหาและจดประสงค การเรยนรทสามารถเชอมโยงไปสการออกแบบการคนควาหาความร หรอการทดลอง เพอหาค าตอบดวยตนเอง 2) ขนใชค าถามในการอภปรายเพอน าไปสแนวทางในการหาค าตอบ การใช ค าถาม นจะตองอาศยสถานการณหรอปญหาทก าหนดขน โดยใชค าถามเปนชดตอเนองสมพนธกน ชดของ ค าถามตองสามารถน าผเรยนไปสการตงสมมตฐานเพอคาดคะเนค าตอบทอาจเปนไปได ซงควรเปนแนวทางของการก าหนดวธการศกษาคนควาหรอท าการทดลอง 3) ขนใชค าถามเพอน าไปสการออกแบบก าหนดวธการศกษา การทดลองเพอหาค าตอบในขนนเปนค าถามเพอน าไปสการอธบาย วธการหาความรหรอค าตอบในแตละขนตอนสงจ าเปน อปกรณ เครองมอหรอขอมลสารสนเทศทจะใชในการศกษาหาความร อาจออกแบบวธ การศกษาคนควาหลายวธ แลวเลอกวธทดทสด 4) ด าเนนการศกษาคนควาสบสอบ ผสอนจะตองใชค าถามกระตนให ผเรยนได ท าความเขาใจในขนตอนการปฏบตกจกรรมตามวธการทไดเลอกไวใหชดเจน จดบนทกขอมล 5) ขนอภปรายเพอสรปผล ในขนนเปนการใชค าถามโดยอาศยขอมลทไดจาก การศกษาคนควา และการตอบค าถามเปนหลก เพอน าไปสการสรปหาค าตอบของปญหา ผสอน ควรใชค าถามเพอฝกใหผเรยนน าความรทไดไปใชในสถานการณใหมทผเรยนพบในชวตประจ าวน หรอเรองทจะเรยนตอไป สรปไดวาขนตอนการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความร คอ การสรางสถานการณ การใชค าถามน าไปสค าตอบการคนควาสบสอบ และอภปรายสรปผล

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท., 2546) กลาวถงขนตอนการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความร ประกอบดวย

1) ขนสรางความสนใจ (Engagement) เปนการน าเขาสบทเรยนหรอเรองทสนใจซงเกดขนจากความสงสย หรออาจเรมจากความสนใจของตวนกเรยนเองหรอเกดจากการอภปรายภายในกลม เรองทนาสนใจอาจมาจากเหตการณทเกดขนอยในชวงเวลานน หรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเพงเรยนรมาแลว เปนตวกระตนใหนกเรยนสรางค าถาม ก าหนดประเดนทศกษา ในกรณทไมมประเดนใดทนาสนใจ ครอาจใหศกษาจากสอตาง ๆ หรอเปนผกระตนดวยการเสนอดวยประเดนขนมากอน แตไมควรบงคบใหนกเรยนยอมรบประเดนหรอค าถามทครก าลงสนใจเปนเรองทจะใชศกษาเมอมค าถามทนาสนใจและนกเรยนสวนใหญยอมรบใหเปนประเดนทตองการศกษา จงรวมกนก าหนดขอบเขตและแจกแจงรายละเอยดของเรองทจะศกษาใหมความชดเจนมากขน อาจรวมทงการรบรประสบการณเดม หรอความรจากแหลงตาง ๆ ทจะชวยให

46

น าไปสความเขาใจเรองหรอประเดนทจะศกษามากขน และมแนวทางทใชในการส ารวจตรวจสอบอยางหลากหลาย

2) ขนส ารวจและคนหา (Exploration) เมอท าความเขาใจในประเดนหรอค าถามทสนใจจะศกษาอยางถองแทแลว กมการวางแผนก าหนดแนวทางส าหรบการตรวจสอบตงสมมตฐาน ก าหนดทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบตเพอเกบรวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอปรากฏการณตาง ๆ วธการตรวจสอบอาจท าไดหลายวธ เชนท าการทดลอง ท ากจกรรมภาคสนาม การใชคอมพวเตอรเพอชวยสรางสถานการณจ าลอง (Simulation) การศกษาหาขอมลจากเอกสารอางองหรอจากแหลงขอมลตาง ๆ เพอใหไดมาซงขอมลอยางเพยงพอทจะใชในขนตอไป

3) ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) เมอไดขอมลอยางเพยงพอจากการส ารวจตรวจสอบแลว จงน าขอมลขอสนเทศทไดมเคราะห แปลผล สรปผลและน าเสนอผลทไดในรปตาง ๆ เชน บรรยายสรป สรางแบบจ าลองทางคณตศาสตร หรอรปวาด สรางตาราง ฯลฯ การคนพบในขนนอาจเปนไปไดหลายทาง เชน สนบสนนสมตฐานทตงไว โตแยงกบสมมตฐานทตงไว หรอไมเกยวของกบประเดนทไดก าหนดไว แตผลทไดจะอยในรปใดกสามารถสรางความรและชวยใหเกดการเรยนรได

4) ขนขยายความร (Elaboration) เปนการน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมหรอความคดทไดคนควาเพมเตมหรอน าแบบจ าลองหรอขอสรปทไดไปใชอธบายสถานการณหรอเหตการณอน ๆ ถาใชอธบายเรองตาง ๆ ไดมากกแสดงวาขอจ ากดนอย ซงจะชวยใหเชอมโยงกบเรองตาง ๆ และท าใหเกดความรกวางขวางขน

5) ขนประเมน (Evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด จากขนนจะน าไปสการน าความรไปประยกตใชในเรองอน ๆการน าความรหรอแบบจ าลองไปใชอธบายหรอประยกตใชกบเหตการณหรอเรองอน ๆ จะน าไปสขอโตแยงหรอขอจ ากดซงจะกอใหเกดประเดนหรอค าถาม หรอปญหาทจะตองส ารวจตรวจสอบตอไป ท าใหเกดเปนกระบวนการทตอเนองกนไปเรอย ๆ จงเรยกวา Inquiry cycle กระบวนการสบเสาะหาความรจงชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรทงเนอหาหลกและหลกการ ทฤษฎ ตลอดจนลงมอปฏบต เพอใหไดความรซงจะเปนพนฐานในการเรยนตอไป

สวทย มลค า (2547) กลาวถงขนตอนการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความรเปน 5 ขนตอนสรปไดดงน 1) ขน “สน” คอ ขนของการใหสงกปแนวหนา (Concept) ซงไดแก การเตรยม ความพรอมทางการเรยนใหกบผเรยน โดยการดงเอาความรและประสบการณเดมของผเรยนทเกยวของกบสงทสอนมาใหสมพนธกน รวมทงปพนฐานความรใหมทจ าเปนส าหรบ

47

การเรยนร เนอหาสาระใหมใหกบผเรยน 2) ขน “ส” คอ ขนของการสงเกตสถานการณทเปนปญหา ในขนนจะสราง สถานการณปญหาขนเพอใหผเรยนไดสงเกตและวเคราะหองคประกอบและธรรมชาตของปญหา อยางละเอยด โดยใชค าถาม อะไร ใคร ทไหน อยางไร 3) ขน “อ” คอ ขนของการอธบายปญหาของใจ โดยอาศยความสามารถในการหา เหตผลมาอธบายถงสาเหตของปญหาสวนมากการอธบายมกจะอยในรปของความสมพนธระหวาง เหตและผลแบบฟงกชนขนนเปนจดเรมตนของความสามารถในการสรางทฤษฎขนมาส าหรบ อธบายปรากฏการณตาง ๆ โดยใชค าถามประเภท ท าไม เพราะเหตใด อะไรคอสาเหต เหตใด อะไร เปนปจจย 4) ขน “ท” คอ ขนของการท านายผลเมอเราแปลเหต เปนขนตอนของการ ตงสมมตฐานเพอจะทดสอบดวาค าอธบายขนท 3 วาถกตองมากนอยเพยงใด และยงเปนการ คาดคะเนผลของสาเหตตาง ๆ ทงนเพอฝกใหผเรยนคดอยางรอบคอบ โดยใชค าถามประเภท ถาหาก แมนวา และลงทายดวยประโยค ใชไหม อะไรจะเกดขน 5) ขน “ค” คอ ขนของการควบคมและสรางสรรคทงสงแวดลอมภายนอกและ ภายใน เปนขนทน าผลของการแกปญหามาปฏบตใชในชวตจรง เพอใหเกดการควบคมสงแวดลอม ภายใน (ทางจตใจ) ขนนสงเสรมใหผเรยนมความคดสรางสรรค โดยใชค าถามลงทายดวย ได อยางไร ไดหรอไม

ทศนา แขมมณ (2548) กลาวถงขนตอนการจดการเรยนรดวยวธการสบเสาะหาความร ไดแก 1) ใหผเรยนเผชญปญหาหรอสถานการณทชวนใหงนงงสงสย 2) ใหผเรยนแสดงความคดเหนตอปญหาหรอสถานการณนน 3) ใหผเรยนแตละกลมรวมกนวางแผนในการแสวงหาความร 4) ใหผเรยนแสวงหาความร 5) ใหผเรยนวเคราะหขอมล สรปผลขอมลน าเสนอและอภปรายผล 6) ใหผเรยนก าหนดประเดนปญหาทตองการสบเสาะหาค าตอบตอไป

จากหลกการ แนวคด ทฤษฎเกยวกบรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคดการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) ทไดจากแนวคดนกวชาการและผลงานวจยทเกยวของขางตน เพอใหเหนภาพองคประกอบทชดเจนยงขน ผวจยไดสงเคราะหเพอก าหนดขนตอนการจดการเรยนการสอนตามแนวคดการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) ดงแสดงในตารางท 3

48

ตารางท 3 ผลการสงเคราะหขนตอนการจดการเรยนการสอนตามแนวคดการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method)

ขนท Wilks (1995) Bruner

(1966) สคนธ สนธพานนทและคณะ (2545)

สสวท. (2546)

สวทย มลค า (2547)

ทศนา แขมมณ (2548)

สรปผล

1 ขนเสนอปญหา

ขนสงเกต ขนสรางสถานการณหรอปญหา

ขนสรางความสนใจ

ขนของการใหสงกปแนว

หนา

ขนเผชญปญหาหรอสถานการณ

ขนน าเสนอปญหา

2 ขนตง สมมตฐาน

ขนอธบาย ขนใชค าถามเพอน าไปสแนวทางในการหาค าตอบ

ขนส ารวจและคนหา

ขนของการสงเกต

สถานการณ

ขนแสดงความคดเหนตอปญหาหรอ

สถานการณ


3 ขนรวบรวมขอมลและทดสอบสมมตฐาน

ขนท านายหรอ

คาดคะเน

ขนใชค าถามเพอน าไปสการออกแบบก าหนดวธการศกษา

ขนอธบายและลงขอสรป

ขนของการอธบายปญหา

ของใจ

ขนรวมกนวางแผน

ขนอธบาย

4 ขนน าความรทไดรบไปปรบใช

ขนน าไปใชและ

สรางสรรค

ขนด าเนนการศกษาคนควาสบสอบ

ขนขยายความร

ขนของการท านายผล

ขนแสวงหาความร


5 ขนอภปรายเพอสรปผล

ขนประเมน ขนของการควบคมและสรางสรรค

ขนวเคราะหขอมลและ สรปผลขอมล

ขนสรปผล

49

จากตารางท 3 ผลการสงเคราะหขนตอนการจดการเรยนการสอนตามแนวคดการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) พจารณาจากแนวคดของ สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท., 2546) เปนหลกรวมกบแนวคดอน ๆ ทเกยวของกบบรบทในการศกษาครงน สรปไดวา การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคดเกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) ม 5 ขนตอน ไดแก 1) ขนน าเสนอปญหา 2) ขนส ารวจและคนหา 3) ขนอธบาย 4) ขนน าไปใช และ 5) ขนสรปผล

6. งานวจยทเกยวของ 6.1 งานวจยในประเทศ

จนทรสดา ค าประเสรฐ (2553) ไดท าการวจยเรอง การพฒนากจกรรมการเรยนร

คณตศาสตรทเนนกระบวนการแกปญหาตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต เรอง การหารทศนยม

ชนประถมศกษาปท 6 พบวา วงจรท 1 นกเรยนมคะแนนเฉลยรอยละ 59.23 และนกเรยนจ านวน

รอยละ 15.38 ของจ านวนนกเรยนทงหมด มคะแนนตงแตรอยละ 70 ขนไป วงจรท 2 นกเรยนม

คะแนนเฉลยรอยละ 81.54 และนกเรยนจ านวนรอยละ 92.30 ของจ านวนนกเรยนทงหมด มคะแนน

ตงแตรอยละ 70 ขนไปวงจรท 3 นกเรยนมคะแนนเฉลยรอยละ 90.77 และนกเรยนจ านวนรอยละ

84.61 ของจ านวนนกเรยนทงหมด มคะแนนตงแตรอยละ 70 ขนไปนกเรยนมผลสมฤทธทางการ

เรยนเฉลยรอยละ 70.58 และนกเรยนจ านวนรอยละ 76.92 ของนกเรยนท งหมด มผลสมฤทธ

ทางการเรยนตงแตรอยละ 70 ขนไป

กญญารตน โคจร (2554) ไดวจยเกยวกบการพฒนารปแบบการเรยนรการแกปญหาอยาง

สรางสรรค เรอง สารและสมบตของสาร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1โดยมจดมงหมายเพอ

1) พฒนารปแบบการเรยนรการแกปญหาอยางสรางสรรค เรอง สารและสมบต ของสาร ส าหรบ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 และ 2) ศกษาผลการใชรปแบบการเรยนรการแกปญหา อยาง

สรางสรรค เรอง สารและสมบตของสาร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ซงพจารณาจาก (1)

ปฏสมพนธของรปแบบการเรยนรและระดบความรพนฐานของนกเรยนทสงผลตอทกษะการคด

แกปญหาอยางสรางสรรค (2) ผลของรปแบบการเรยนรการแกปญหาอยางสรางสรรค ตอ

ผลสมฤทธ ทางการเรยน ทกษะการคดสรางสรรคเชงวทยาศาสตร ทกษะการคดแกปญหาอยาง

สรางสรรคและเจตคตเชงวทยาศาสตรของนกเรยน และ (3) ทกษะการคดแกปญหาอยางสรางสรรค

ของนกเรยนทม ระดบความรพนฐานทแตกตางกนทเรยนรดวยทกษะการคดแกปญหาอยาง

50

สรางสรรค วธด าเนนการ วจยม 4 ระยะ คอ 1) ศกษาและวเคราะหขอมลพนฐาน 2) พฒนารปแบบ

การเรยนรการแกปญหา อยางสรางสรรค 3) ศกษาน ารองการใชรปแบบการเรยนรการแกปญหา

อยางสรางสรรค และ 4) ทดลองใชรปแบบการเรยนรการแกปญหาอยางสรางสรรค แบบแผนการ

ทดลองทใช คอ Pretest Post Control Group Design กลมตวอยางทใช ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 จ านวน 2 หองเรยน โดยแบงเปนกลมควบคม 1 หองเรยน นกเรยน จ านวน 48 คน ไดรบการ

จดการเรยนรแบบ ปกต และกลมทดลอง 1 หองเรยน นกเรยน จ านวน 46 คน ไดรบการจดการ

เรยนรแบบการแกปญหา อยางสรางสรรค ผลการวจย การศกษาและพฒนารปแบบการเรยนร พบวา

รปแบบการเรยนรการ แกปญหาอยางสรางสรรค ม 5 ขนตอนตามล าดบ (1) ขนกระตนความสนใจ

(2) ขนส ารวจตรวจสอบ ท าความเขาใจกบปญหา (3) ขนสรางทางเลอกในการแกปญหา (4) ขน

วางแผนและด าเนนการ แกปญหา และ (5) ขนตรวจสอบ ยอมรบและขยายองคความร และผลจาก

การทดลองพบวา 1) ไมพบ ปฏสมพนธระหวางรปแบบการเรยนรกบความรพนฐานของนกเรยนท

สงตอทกษะการคดแกปญหา อยางสรางสรรค 2) นกเรยนทมระดบความรพนฐานแตกตางกนม

ทกษะการคดสรางสรรคเชง วทยาศาสตร และทกษะการคดแกปญหาอยางสรางสรรคแตกตางกน

อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และ 3) นกเรยนทมระดบความรพนฐานแตกตางกนเมอได

เรยนรดวยรปแบบการแกปญหาอยาง สรางสรรคมผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะการคด

สรางสรรคเชงวทยาศาสตร ทกษะการคดแกปญหา อยางสรางสรรคและเจตคตเชงวทยาศาสตรของ

นกเรยนสงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

สทธชย ชมพพาทย (2554) ไดวจยเกยวกบการพฒนาพฤตกรรม การเรยนการสอน เพอการแกปญหาอยางสรางสรรคของครและนกเรยนในโรงเรยนสงเสรมนกเรยนท มความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร โดยใชการวจยปฏบตการเชงวพากษ โดยมวตถประสงคเพอ 1) พฒนาพฤตกรรมการเรยนการสอนเพอการแกปญหาอยางสรางสรรคของครและนกเรยนโดยใชการวจยปฏบตการเชงวพากษ และ 2) พฒนารปแบบการเรยนการสอนเพอการแกปญหาอยาง สรางสรรคของครและนกเรยนในโรงเรยนสงเสรมนกเรยนทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร การด าเนนการใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพและการวจยปฏบตการเชงวพากษ ผเขารวมวจยเปน หวหนากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร คร 3 คน และนกเรยน 23 คน ผลการวจยพบวา 1) รปแบบ การเรยนการสอนเพอการแกปญหาอยางสรางสรรคทไดรบการพฒนา ม 5 ขนตอน ไดแก 1) ขนรบร ปญหา 2) ขนระดมความคด 3) ขนวางแผน 4) ขนปฏบต และ 5) ขนสรปและกรองความคด และ 2) ครและนกเรยนหลงจากเขารวมการวจยเพอพฒนาพฤตกรรมการเรยนการสอนเพอการแกปญหา อยางสรางสรรค เปลยนแปลงพฤตกรรมดานภาษาและวาทกรรม กจกรรมและการปฏบต

51

ความสมพนธและสงคมดขน ครและนกเรยนมพฤตกรรมการเรยนการสอนเพอการแกปญหาอยาง สรางสรรคเพมขนในแตละวงรอบของการวจย

รจราพร รามศร (2556)ไดศกษาเกยวกบการพฒนารปแบบการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชการวจยเปนฐาน เพอเสรมสรางทกษะการวจยทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคและจตตะวทยาของนกเรยนระดบมธยมศกษา พบวา รปแบบการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชการวจยเปนฐาน เพอเสรมสรางทกษะการวจยทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคและจตวทยาของนกเรยนระดบมธยมศกษามชอวา RPSCSA model ม 5 องคประกอบไดแก 1) หลกการเนนทผเรยนเปนผสรางความรขนเองอยางเปนระบบโดยอาศยการแสวงหาความรดวยกระบวนการวจย และผเรยนมบทบาทส าคญในการเรยนร ผานกจกรรมทเนนการรวมมอกนเรยนร รวมกบการเรยนรแบบน าตนเอง 2) วตถประสงคเพอพฒนาทกษะการวจย ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคและจตวทยาศาสตรของนกเรยนระดบมธยมศกษา 3) กระบวนการจดการเรยนรประกอบดวย 6 ขน คอ 1) ขนตระหนกในปญหา (Raising Awareness of Problem: R) 2) ขนคนพบปญหา (Problem Finding: P) 3) ขนคนควาหาค าตอบ (Searching Hoe to Solve Problem: S) 4) ขนรวบรวมและวเคราะหขอมล (Collecting and Analyzing Data: C) 5) ขนสรปและน าเสนอผลการวจย (Summarizing and Research Finding: S) และ 6) ขนประเมนผล (Assessing: A) 4) การวดและประเมนผล 3 ดาน คอ ดานทกษะการวจย ดานทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรค และดานจตวทยาศาสตร และ 5) เงอนไขส าคญในการน ารปแบบไปใชใหประสบผลส าเรจ ประกอบดวย ผเรยนมพนฐานความสามารถในการคดเชงระบบ มความรบผดชอบ มงมนในการท างาน ใชผลการวจยและกระบวนการวจยเปนเครองมอในการเรยนร และใชสถานการณปญหาในชวตประจ าวนโดยพบวา รปแบบการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชการวจยเปนฐานมประสทธภาพเทากบ 81.36/76.86

กร ประสระเตสง (2558) ไดศกษาการพฒนารปแบบการเรยนรตามทฤษฎการสรางความรเพอการแกปญหา อยางสรางสรรค ส าหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย พบวา รปแบบการเรยนรตามทฤษฎการสรางความรเพอการแกปญหาอยางสรางสรรคสหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย มองคประกอบทพฒนาขน 7 องคประกอบ คอ 1) ขอตกลงเบองตน ทางการเรยนรของทฤษฎการสรางความร 2) หลกการ 3) จดมงหมาย 4) ขนตอนการจด การเรยนร ม 5 ขนดงน 1) การก าหนดปญหา (Problem - Finding) 2) การคนหาความคด (Idea - Finding) 3) การเลอกกลวธการแกปญหา (Strategy - Finding) 4) การรวมมอกนปฏบต (Collaboration practices) และ 5) การประเมนผลและการประยกตใช (Evaluation & Application) 5) ระบบสงคม 6) หลกการตอบสนอง และ 7) ระบบสนบสนน ซงมคณภาพเหมาะสมอยในระดบมากทสด (X = 4.80, S.D. = 0.49) โดย

52

สรปรปแบบการเรยนรทพฒนาขน สามารถเสรมสรางใหนกเรยนมความสามารถในการ แกปญหาอยางสรางสรรค มผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ทงยงชวยใหมความคงทนในการเรยนรจงควรสงเสรมและสนบสนนใหครน ารปแบบการเรยนรนไปใชในการจดการเรยนรตอไป

6.2 งานวจยตางประเทศ Herman (2009) ไดวจยเ กยวกบกระบวนการทางความคดแบบ Cognitive เพอ

แกปญหาอยางสรางสรรค โดยผวจยมงประเดนทการเกดของปญหาแตใหนกเรยนได วเคราะหกระบวนการทมตอการรบร การจงใจของการแกปญหาอยางสรางสรรคตอโครงสรางปญหาท มผลตอการเกดความคด และการประเมนผลความคดทงทเกดโดยคนเดยวหรอหลายคน จดประสงค เบองตนของการศกษาครงนเพอ 1) ทดสอบผน าเสนอโครงสรางของปญหาในการเกดขนของ สถานการณและประเมนผลในปญหานน 2) ส ารวจแรงจงใจของการแกปญหาอยางสรางสรรค เชน การคาดการการประเมนผล การมงความสนใจโดยมการควบคมและจดประสงคของเปาหมายใน ความคดสรางสรรค รวมท งจดประสงคของการก าหนดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ดวย โดยเฉพาะอยางยงการจงใจของการประเมนผลแบบคาดหวงจากแหลงขอมลภายนอก ไดคดกรองในการน าสความส าเรจดวย แนวโนมของการศกษาแบบ Individual นน พยายามอยางหนก เพอใหเกดความส าเรจ กลมตวอยาง จ านวน 219 คน ซงสวนใหญเปนคนท างาน Full-Time ผลการวจยพบวา ความสมพนธระหวางการประเมนผล Regulatory Focus และ Goal Orientation มบางสวนขดแยงกน จะเหนไดจากกลมตวอยาง ผซงกอโครงสรางและการแกปญหา แตไมมหลกฐาน ของปญหาทมความสมพนธระหวางจดประสงคและความคดสรางสรรค ผถกทดสอบทแกปญหาได ดกวา จะเปนผทสามารถประเมนความคดของตนไดดกวา ในทางตรงกนขาม ผถกทดสอบทแกปญหา ตนเหตไดดกวา จะสามารถประเมนความคดของตนเบองตนไดนอย ในการประเมนความคดผอน ผถก ทดสอบจะประเมนความคดของตนเองไดแมนย านอยเชนกน ดงนนในการศกษาครงน การประเมนผล แบบความคาดหวงไมสมพนธกบการแกปญหาอยางสรางสรรค แต Regulatory Focus และ Goal Orientation นนมความสมพนธกน

Chia-Yi Lin (2010) ไดว จย เ ก ยวกบการว เคราะห คณลกษณะรปแบบของความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาในไตหวน โดยม จดมงหมายเพอหาความสมพนธระะหวางคณลกษณะของความสามารถในการแกปญหาอยาง สรางสรรคและสมพนธกบความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตร นอกจากน เปนการระบและ เปรยบเทยบกลมความคดสรางสรรคทางคณตศาสตร ระดบสง ปานกลาง และออน กลมทดลองเปน นกเรยนเกรด 5 และ เกรด 6 จ านวน 409 คนทไดรบคดเลอกจากโรงเรยนประถมศกษา 2 โรงเรยน ในไตหวน เครองมอทใชในการวจยครงน ผวจยสรางขนใหม ประกอบดวย 1)

53

แบบทดสอบวด ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร 2) ชดค าถามประเมนความคด สรางสรรค 3) แบบทดสอบระดบการคดอยางมวจารณญาณ และ 4) ประเดนกรอบแนวคด กระบวนการวดระดบการคดสรางสรรคกลมสง ปานกลาง และออน เปรยบเทยบอยางอสระเปน รปแบบรวมทส าคญของคณลกษณะ 5 ประการของความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค ผลการวจยพบวา ความคดสรางสรรคเปนหลกฐานทมความหลากหลายและโดเมนเฉพาะ ขอมลจะ แสดงในรปแบบทแตกตางกน 3 รปแบบตามสวนประกอบของคณลกษณะและผลกระทบของการ แกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยน นอกจากน ผลผลตของ CPSAI มความสอดคลองภายในทด ความตรงเชงโครงสรางด การจ าแนก Marginated จ าแนกไดถกตองดวยขอมล สวนใหญของคะแนน ยอย ๆ ของ CPSAI มความสมพนธอยางมนยส าคญ

Cynthia Burnett (2010) ไดวจยเกยวกบวธการแบบองครวมเพอการ แกปญหาอยางสรางสรรค ซงเปนการวจยเชงคณภาพทศกษา การส ารวจ ปรากฏการณทซบซอนของ การหยงรภายในกระบวนการการแกปญหาอยางสรางสรรค โดยการศกษาแบงออกเปน 2 สวน สวนท 1 กลมเปาหมายใชศษยเกา ศาตราจารยและศาสตราจารยพเศษ ของ International Center for Studies in Creativity (ICSC) จ านวน 100 คน ผรวมวจยเหลานถกถามดวยชดค าถามเพอชวยผวจย ตอบค าถามทวา “ผประกอบการการคดสรางสรรคตความการหยงรอยางไร” “อะไรคอบทบาทของ การหยงรในกระบวนการกปญหาอยางสรางสรรค” สวนท 2 ของการศกษา กลมทเกยวของเปน นกเรยนเกรด 11 ทลงทะเบยนเรยนวชาเอกการศกษาความคดสรางสรรคท ICSC เปนผรวมวจยในรายวชา วธการแบบองครวมเพอการแกปญหาอยางสรางสรรค นกเรยนถกส ารวจดวยค าถาม “เครองมอการหยงรและเทคนคทมประสทธภาพในการแกปญหาอยางสรางสรรคเปนอยางไร” “ถาเปนเชนนน เมอไหรพวกเขาจะมประสทธภาพ, เมอการแกปญหาอยางสรางสรรคสอนจากมมมอง แบบองครวม, การเปลยนแปลงมแนวโนมจะเกดขนไหม 4 รปแบบของทฤษฎ รวมทงรปแบบ definitional ของการหยงร; ชดทกษะส าหรบการหยงร, กระบวนการทจะปรบปรงประสทธผลของ เครองมอการหยงร และการเปลยนแปลงรปแบบของการเรยน ถกออกแบบเปนวธส าหรบผประกอบการการคดสรางสรรคทเขาใจประสบการณและรวมเขาดวยกนใน การปฏบต จากการศกษาพบวา มนษยจะไมถกบลอกความคดไวตายตว แตมความซบซอน มชวตแบบ องครวม และโครงสรางของความรทงหมด กระบวนการเรยนการสอนตองสะทอนสงน ถงแมวาโดย เจตนา สนามของความคดสรางสรรค ท าใหกาวผานการเนนองคประกอบทางปญญาของการแกปญหา ผวจยเชอวา ถงเวลาแลวทจะน าวสยทศนเดมของความคดสรางสรรคของ Sid Parnes มาเปนพาหะ ส าหรบการเคลอนยายไปสเปาหมายของสขภาพระดบสง ไมเพยงแตสขภาพรางกาย แต จตวทยา

54

สงคมวทยา การเมอง และสขภาพจตทดเชนกน ซงการหยงรจะเปนกลไกทจะชวยใหเราไปถง เปาหมายน 7. กรอบแนวคดในการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดบรณาการแนวคดทงสามกลม คอ แนวคดการจดการเรยนร

ทเนนผเรยนสรางความรตามแนว Constructivism การสอนคณตศาสตรดวยวธการแบบเปด (Open

Approach) และแนวคดเกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) ในการพฒนา

ขนตอนของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทาง

คณตศาสตร โดยสงเคราะหแนวคดการแกปญหาอยางสรางสรรค ดงตารางท 4

ตารางท 4 ผลการสงเคราะหขนตอนของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร

ขนท การสรางความรตามแนว

Constructivism

วธการแบบเปด (Open Approach)

การสอนแบบสบเสาะหาความร

(Inquiry Method)

สรปผล

1 ขนน า การน าเสนอปญหาปลายเปด

ขนสรางความสนใจ ขนน าเสนอสถานการณปญหา

ปลายเปด 2 ขนทบทวนความ

เดม การเรยนรดวย

ตนเองของนกเรยน ขนส ารวจและ

คนหา ขนส ารวจและคนหาขอมล

3 ขนปรบเปลยนความคด

การอภปรายทงชนและการ

เปรยบเทยบ

ขนอธบายและลงขอสรป

ขนออกแบบวธการแกปญหา

4 ขนน าความคดไปใช

การสรปโดยการเชอมโยงแนวคด

ขนขยายความร ขนน าเสนอวธการแกปญหา

5 ขนทบทวน - ขนประเมน ขนสรปความคดรวบยอด

55

จากตารางท 4 ผลการสงเคราะหขนตอนของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร พบวา ขนตอนของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร 5 ขน ทเรยกวา PSCSC Model ไดแก


6.3.7 ขนส ารวจและคนหาขอมลเพอน ามาตดสนใจแกปญหา (Solve) เปนขนทนกเรยนจะตองคนหาเหตผลของขอมล เพอตรวจสอบสมมตฐานทตงไว ซงนกเรยนอาจตองใชวธการหลายๆ วธรวมทงสอบถามจากผสอนดวย ครตองไมตอบปญหาโดยการบอกหรอบรรยายใหฟง หากจ าเปนจะตองตอบปญหาโดยไมมทางเลยงใหใชวธการใหดหรอใชวธรกค าถาม เพอใหนกเรยนไดใชความคดของตนเองมากทสดเทาทจะท าได


6.3.9 ขนน าเสนอวธการแกปญหาตอชนเรยน เพอแลกเปลยนเรยนร (Share) หมายถง เมอนกเรยนไดค าตอบพรอมกบเหตผลแนวคดและวธหาค าตอบกจะน าเสนอหนาชนเรยนเพอใหเพอนไดรบทราบถงวธการคดของนกเรยน หลงจากนนครรวมอภปรายเพอพฒนาไปเปนปญหาใหม เพอน ามาพฒนาตอไป

6.3.10 ขนสรปความคดรวบยอด (Concept) หมายถง การทครและนกเรยนเรยนรรวมกนเพอหาขอสรปของบทเรยนทมความเหมอนและแตกตางในการหาค าตอบของแตละกลมเพอทจะสรปเปนแนวคดรวมกน ดงแผนภาพท 2

56

การจดการเรยนการสอนตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต


ขนการส ารวจและสบคน

ขนการอภปราย


ขนการประเมนผล

ขนการน าเสนอปญหา

ขนการเรยนรดวยตนเองของนกเรยน

ขนการอภปรายรวมกนทงชนเรยน

ขนการสรปโดยการเชอมโยงแนวคด

การจดการเรยนการสอนดวยวธการแบบเปด

การจดการเรยนการสอนเพอเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทาง

คณตศาสตร

ขนน าเสนอสถานการณปญหา (Problem)

ขนส ารวจและคนหาขอมลเพอน ามาตดสนใจแกปญหา (Solve)

ขนออกแบบวธการแกปญหา (Create)

ขนน าเสนอวธการแกปญหาตอชนเรยน เพอแลกเปลยนเรยนร (Share)

ขนสรปความคดรวบยอด (Concept)

PSCSC Model

การจดการเรยนการสอนตามแนวคดการสอนแบบสบเสาะหาความร

ขนน าเสนอปญหา

ขนสรปผล


ขนอธบาย


ภาพท 2 การสงเคราะหรปแบบการเรยนการสอน เพอเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยาง

สรางสรรคทางคณตศาสตร

57

ภาพท 3 กรอบแนวคดในการวจย

แนวคด ทฤษฎพนฐาน

1. แนวคดการจดการเรยนรทเนนผเรยนสรางความรตามแนว Constructivism ม 5 ขนตอน ไดแก

1. ขนน ำเขำสบทเรยน 2. ขนกำรส ำรวจและสบคน 3. ขนกำรอภปรำย 4. ขนน ำไปใช 5. ขนกำรประเมนผล

2. การสอนคณตศาสตรดวยวธการแบบเปด (Open Approach) มจดมงหมำย คอกำรท ำใหกจกรรมของ นกเรยนและวธคดทำงคณตศำสตรจะตองถกน ำออกมำใชอยำง เตมควำมสำมำรถ ตองใหนกเรยนแตละคนม อสระในกำรพฒนำควำมกำวหนำในกำรแกปญหำตำมควำมสำมำรถและควำมสนใจของตน สงสดทำยคอตอง ปลอยใหนกเรยนไดพฒนำควำมฉลำดทำงคณตศำสตรของเขำม 4 ขนตอน ไดแก

1. ขนกำรน ำเสนอปญหำ 2. ขนกำรเรยนรดวยตนเองของนกเรยน 3. ขนกำรอภปรำยรวมกนทงชนเรยนและ

ขยำยแนวคดในชนเรยน 4. ขนกำรสรปโดยกำรเชอมโยงแนวคด

ของนกเรยนทเกดขนในชนเรยน 3. แนวคดเกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) เปนกระบวนกำรเรยนรทใหผเรยนสรำงองคควำมรใหมดวยตนเอง โดยผำนกระบวนกำรคดและปฏบต และใชกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรเปนเครองมอ ม 5 ขนตอน ไดแก

1. ขนน ำเสนอปญหำ 2. ขนส ำรวจและคนหำ 3. ขนอธบำย 4. ขนน ำไปใช 5. ขนสรปผล

หลกการ : ใหนกเรยนไดท ำควำมเขำใจกบ

ปญหำ ฝกกำรมองปญหำโดยใชทงควำมรสก และมงแกปญหำ ออกแบบกำรหำค ำตอบทหลำกหลำย ใชขอมลทมอยมำชวยในกำรตดสนใจในกำรแกปญหำอยำงมประสทธภำพ วตถประสงค : เสรมสรำงทกษะกำร

แกปญหำอยำงสรำงสรรคทำงคณตศำสตรเรอง กำรวเครำะหขอมลเบองตน ส ำหรบผเรยนชนมธยมศกษำปท 6

เนอหา : เนอหำทใชในกำรวจย เรอง กำร

วเครำะหขอมลเบองตน ส ำหรบผเรยนชนมธยมศกษำปท 6 ประกอบดวย

1. สถตและขอมล 2. กำรน ำเสนอขอมล 3. กำรวดคำกลำงของขอมล 4. กำรวดต ำแหนงของขอมล 5. กำรวดกำรกระจำยของขอมล

กระบวนการจดการเรยนการสอน : ใช PSCSC Model ซงม 5 ขนตอน คอ

1. ขนน ำเสนอสถำนกำรณปญหำ (Problem)

2. ขนส ำรวจและคนหำขอมลเพอน ำมำตดสนใจแกปญหำ (Solve)

3. ขนออกแบบวธกำรแกปญหำ (Create)

4. ขนน ำเสนอวธกำรแกปญหำตอชนเรยน เพอแลกเปลยนเรยนร (Share)

5. ขนสรปควำมคดรวบยอด (Concept)

การวดการประเมนผล : ทกษะกำร

แกปญหำอยำงสรำงสรรคทำงคณตศำสตร ประกอบดวย

1. ผลสมฤทธทำงกำรเรยนดำนกำรแกปญหำอยำงสรำงสรรคทำงคณตศำสตร

2. ทกษะกำรแกปญหำอยำงสรำงสรรคทำงคณตศำสตร

รปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขน

เพอเสรมสรางทกษะการแกปญหา

อยางสรางสรรคทางคณตศาสตร ม

สวนประกอบ 4 สวน ไดแก

สวนท 1 ทมำของรปแบบกำรเรยนกำร

สอนม 3 แนวคดทมำสนบสนน คอ แนวคด

กำรจดกำรเรยนรทเนนผเรยนสรำงควำมร

ตำมแนว Constructivism กำรสอน

คณตศำสตรดวยวธกำรแบบเปด (Open

Approach) และแนวคดเกยวกบกำรสอน

แบบสบเสำะหำควำมร (Inquiry Method)

สวนท 2 ตวรปแบบกำรเรยนกำรสอน ม

องคประกอบส ำคญ ไดแก หลกกำร

วตถประสงค เนอหำ กระบวนกำรจดกำร

เรยนกำรสอน กำรวดและประเมนผล โดย

ด ำเนนกำรตำมขนตอนกำรจดกำรเรยนกำร

สอน 5 ขน เรยกวำ PSCSC Model ไดแก

1. ขนน ำเสนอสถำนกำรณปญหำ

(Problem)

2. ขนส ำรวจและคนหำขอมลเพอ

น ำมำตดสนใจแกปญหำ (Solve)

3. ขนออกแบบวธกำรแกปญหำ

(Create)

4. ขนน ำเสนอวธกำรแกปญหำตอชน

เรยน เพอแลกเปลยนเรยนร (Share)

5. ขนสรปควำมคดรวบยอด

(Concept)

สวนท 3 กำรใชรปแบบกำรเรยนกำร

สอน

สวนท 4 ผลทไดจำกกำรใช รปแบบกำร

เรยนกำรสอน

58

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอพฒนาและทดสอบประสทธภาพของรปแบบการเรยน

การสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมล

เบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา เขต 23 2) เพอศกษาประสทธผลของการใชรปแบบการเรยนการสอนทมตอทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 กอนและ

หลงการใชรปแบบการเรยนการสอน และ 3) เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการ

เรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะห

ขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต 23 ผวจยใชการวจยผสมผสานระหวางการวจยเชงคณภาพ และการวจย

เชงปรมาณ (Mixed Methodology) พรอมทงไดน ากระบวนการวจยชงปฏบตการ (Action Research)

มาประยกตใชในขนตอน การพฒนารปแบบการสอน ด าเนนการตามขนตอนซงในแตละขนตอน

ประกอบดวย 1) วตถประสงคการวจย 2) กลมเปาหมาย 3) วธด าเนนการวจย 4) เครองมอทใชใน

การวจย 5) การเกบรวบรวมขอมล และการวเคราะหขอมล ดงตอไปน

การวจยระยะท 1 การศกษาบรบทการจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร เรอง การ

วเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขต

พนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

การวจยระยะท 2 การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหา

อยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท

6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

การวจยระยะท 3 การศกษาประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะ

การแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

59

การวจยระยะท 4 การขยายผลการใชรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการ



รายละเอยดของการวจยแตละระยะ มดงน

1. การวจยระยะท 1 การศกษาบรบทการจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร เรอง การวเคราะห

ขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต 23

การวจยระยะนเปนการศกษาสภาพปจจบน ปญหาและความตองการในจดการเรยนการ

สอนวชาคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยน

สวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 เพอเปนขอมลพนฐานในการพฒนา

รปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง

การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 มรายละเอยดดงน

วตถประสงค

เพอศกษาสภาพปจจบน ปญหาและความตองการในการจดการเรยนการสอน วชา

คณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดน

ดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

กลมเปาหมาย

ครผสอน วชาคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 จ านวน 3

คน

วธด าเนนการศกษา

การศกษาบรบทการจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมล

เบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา เขต 23โดยการสนทนากลม (Focus Group) ด าเนนการดงน

1. ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาข นพนฐาน พทธศกราช 2551 วชา

คณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6

2. ศกษาทฤษฎและแนวคดทเกยวของกบการพฒนาทกษะการแกปญหาอยาง

สรางสรรคทางคณตศาสตร เพอก าหนดกรอบประเดนในการสนทนากลม

60

3. วเคราะหกรอบประเดนการสนทนากลมเพอก าหนดประเดนค าถามในการ

สนทนากลม

4. คดเลอกกลมเปาหมายทจะท าการสนทนากลม โดยกลมเปาหมายเปนครทม

ประสบการณในการจดการเรยนการสอนเกยวกบทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทาง

คณตศาสตร

5. ประชมชแจงใหผบนทกการสนทนากลม จ านวน 2 คน เขาใจกรอบประเดน

การสนทนากลม และการบนทกขอมลการสนทนากลม

6. ประสานงานไปยงกลมเปาหมายเพอด าเนนการสนทนากลม

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

การสนทนากลมครผสอนวชาคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

เขต 23 เกยวกบสภาพปจจบน ปญหา และความตองการในการจดการเรยนการสอนทเสรมสราง

ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 6 ผวจยใชแบบบนทกการสนทนา กลม โดยมตวอยางประเดนค าถามในการ

สนทนากลม ดงน

1. คณครแตละทานจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร เรอง การวเคราะห

ขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน

พทธศกราช 2551 อยางไร

2. ปญหาทคณครพบในการจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร เรอง การ

วเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 มอะไรบาง

3. คณครคดวาควรจดการเรยนการวชาคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมล

เบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 อยางไร จงจะสามารถพฒนาทกษะการแกปญหาอยาง

สรางสรรคทางคณตศาสตรตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ก าหนด

การวเคราะหขอมล

วเคราะหขอมลจากการสนทนากลม เกยวกบสภาพปจจบน ปญหาและความ

ตองการในการจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 6 โดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

61

2. การวจยระยะท 2 การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยาง

สรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6

โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทาง

คณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดน

ดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ด าเนนการดงน

2.1 การสงเคราะหตนรางรปแบบการเรยนการสอนเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยาง



เพอการสงเคราะหตนรางรปแบบการเรยนการสอนเสรมสรางทกษะการแกปญหา


6

วธการศกษา

1. วเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยาง

สรางสรรคทางคณตศาสตร แนวคด จตตปญญาศกษา และแนวคดการพฒนารปแบบการเรยนการ

สอน ซงในการวจยนไดศกษาแนวคดการจดการเรยนรทเนนผเ รยนสรางความรตามแนว

Constructivism การสอนคณตศาสตรดวยวธการแบบเปด (Open Approach) และแนวคดเกยวกบ

การสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method)

2. น าขอมลจากการศกษาสภาพปจจบน ปญหาและความตองการในการจดการเรยน

การสอนวชาคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ของ

คร และขอมลจากการวเคราะหเอกสารและงานวจยเกยวกบแนวคดจตตปญญาศกษา ทฤษฎปญญา

สงคม และแนวคดการพฒนารปแบบการเรยนการสอน มาสงเคราะหตนรางรปแบบการเรยนการ

สอนเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมล

เบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โดยรายละเอยดตนรางรปแบบการเรยนมดงน

1) หลกการของรปแบบการเรยนการสอน

รปแบบการเ รยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ตามการจดกจกรรมการเรยนรทเนนการแกปญหาตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต (Driver & Bell,

62

1986) 5 ขนตอน ไดแก ขนท 1 ขนน า ขนท 2 ขนทบทวนความเดม ขนท 3 ขนปรบเปลยนความคด ขนท 4 ขนน าความคดไปใช และขนท 5 ขนทบทวน การจดการเรยนการสอนในชนเรยนทใชวธการแบบเปดเนนการแกปญหา (Inprasitha, 2010) 4 ขนตอน ไดแก ขนท 1 การน าเสนอปญหาปลายเปด (Posing open-ended problem) ขนท 2 การเรยนรดวยตนเองของนกเรยน ผานการแกปญหาในขณะทครบนทก แนวคดของนกเรยน เพอใชในการอภปราย (Students’ self-learning through problem solving while the teacher take notes students’ idea for later discussion) ข น ท 3 การอภปรายทงชนและการเปรยบเทยบ (Whole class discussion and comparison) และขนท 4 การสรปโดยการเชอมโยงแนวคดทางคณตศาสตรของนกเรยนทเกดขนในชนเรยน (Summarization through connecting students’ mathematical ideas emerged in the classroom) แ ล ะ ก า ร ส อ นคณตศาสตรดวยวธการแบบเปด (Open Approach) และการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแกปญหาตามแนวคดเกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) (สสวท., 2546) 5 ขนตอน ไดแก 1) ขนสรางความสนใจ (Engagement) 2) ขนส ารวจและคนหา (Exploration) 3) ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) 4) ข นขยายความร (Elaboration) และ 5) ข นประเมน (Evaluation) หลกการของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรค

ทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวาง

แดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

สรปหลกการของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยาง


โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ซงผวจยพฒนาขนจาก

แนวคดการจดการเรยนรทเนนผเรยนสรางความรตามแนว Constructivism การสอนคณตศาสตร

ดวยวธการแบบเปด (Open Approach) และแนวคดเกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร

(Inquiry Method) ซงประกอบดวยขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค 5 ขน ทเรยกวา PSCSC

Model ไดแก


63

6.3.12 ขนส ารวจและคนหาขอมลเพอน ามาตดสนใจแกปญหา (Solve) เปนขนทนกเรยนจะตองคนหาเหตผลของขอมล เพอตรวจสอบสมมตฐานทตงไว ซงนกเรยนอาจตองใชวธการหลายๆ วธรวมทงสอบถามจากผสอนดวย ครตองไมตอบปญหาโดยการบอกหรอบรรยายใหฟง หากจ าเปนจะตองตอบปญหาโดยไมมทางเลยงใหใชวธการใหดหรอใชวธรกค าถาม เพอใหนกเรยนไดใชความคดของตนเองมากทสดเทาทจะท าได


6.3.14 ขนน าเสนอวธการแกปญหาตอชนเรยน เพอแลกเปลยนเรยนร (Share) หมายถง เมอนกเรยนไดค าตอบพรอมกบเหตผลแนวคดและวธหาค าตอบกจะน าเสนอหนาชนเรยนเพอใหเพอนไดรบทราบถงวธการคดของนกเรยน หลงจากนนครรวมอภปรายเพอพฒนาไปเปนปญหาใหม เพอน ามาพฒนาตอไป

6.3.15 ขนสรปความคดรวบยอด (Concept) หมายถง การทครและนกเรยนเรยนรรวมกนเพอหาขอสรปของบทเรยนทมความเหมอนและแตกตางในการหาค าตอบของแตละกลมเพอทจะสรปเปนแนวคดรวมกน 2) วตถประสงคของรปแบบการเรยนการสอน

เพอเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง

การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขต

พนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

3) เนอหา

รายวชาคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 6 จ านวน 20 ชวโมง

4) กระบวนการเรยนการสอน

กระบวนการเรยนการสอนของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสราง

ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ม

รายละเอยด ดงภาพท 4

64

3. น าตนรางรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทาง

คณตศาสตรและแผนการจดการเรยนร รายวชาคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ไปใหผเชยวชาญจ านวน 5 ทาน ประเมนคณภาพของตนรางรปแบบ

การเรยนการสอน คณภาพของแผนการจดการเรยนรและใหขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไข

2.2 การพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยการวจยเชงปฏบตการ


เพอพฒนารปแบบการเรยนการสอนซงผวจยพฒนาขนจากแนวคดการจดการ

เรยนรทเนนผเรยนสรางความรตามแนว Constructivism การสอนคณตศาสตรดวยวธการแบบเปด

(Open Approach) และแนวคดเกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) ซง

ประกอบดวยขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค 5 ขน ทเรยกวา PSCSC Model รายวชา

คณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6

กลมเปาหมาย

นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6/1 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต 23 จ านวน 21 คน

เครองมอทใชในก ารเกบรวบรวมขอมล

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล มดงน

1) เครองมอทใชสะทอนผลการจดการเรยนการสอนตามรปแบบการเรยนการ

สอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรมดงน 1.1) แบบบนทกการ

สงเกตพฤตกรรมการสอนของคร 1.2) แบบสงเกต พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน 1.3) แบบบนทก

สะทอนผลการเรยนรของนกเรยน

2) เครองมอทใชประเมนรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรมดงน 2.1) แบบวดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยาง

สรางสรรคทางคณตศาสตร 2.2) แบบสงเกตพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทาง

คณตศาสตรของนกเรยน


1) วเคราะหขอมลเชงปรมาณจากแบบวดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยาง

สรางสรรคทางคณตศาสตร โดยการหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

65

2) วเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยการวเคราะหเนอหา(Content Analysis) จาก

แบบสงเกตพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยน

วธด าเนนการวจย

การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยาง


ด าเนนการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) ดงน

1) เตรยมการจดการเรยนการสอน เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 6 โดยผวจยและผรวมวจยซงเปนครผสอนชนประถมศกษาปท 6 จ านวน 3 คน

ประชมท าความเขาใจรวมกนเกยวกบการจดการเรยนการสอน โดยรปแบบการเรยนการสอน

เสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรจากแนวคดการจดการเรยนรทเนน

ผเรยนสรางความรตามแนว Constructivism การสอนคณตศาสตรดวยวธการแบบเปด (Open

Approach) และแนวคดเกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method) ซงประกอบดวย

ขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค 5 ขน ทเรยกวา PSCSC Model ใหมความเขาใจทชดเจนใน

หลกการ วตถประสงค เนอหา กระบวนการเรยนการสอน การประเมนผลการเรยนร

2) ด าเนนการพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยการวจยเชงปฏบตการ ตาม

ขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค 5 ขน ทเรยกวา PSCSC Model ดงน

66

ภาพท 4 ขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค “PSCSC Model”

ขนท 1 (P) ขนน าเสนอสถานการณปญหาปลายเปด (Problem) เปนขนตอนทครผสอนน าเสนอสถานการณปญหาปลายเปดใหกบผเรยนไดเผชญปญหา โดยทผ สอนไมไดแนะวธการแกปญหาใหกบนกเรยน ลกษณะของปญหาอยในรปของสถานการณ เชน การเลมเกม ปญหานนไมสามารถหาค าตอบไดในทนท

ขนท 2 (S) ขนส ารวจและคนหาขอมลเพอน ามาตดสนใจแกปญหา

(Solve) เปนขนทนกเรยนจะตองคนหาเหตผลของ

ขอมล เพอตรวจสอบสมมตฐานทตงไว ซงนกเรยนอาจ

ตองใชวธการหลายๆ วธ

ขนท 3 (C) ขนออกแบบวธการแกปญหา (Create) เปนขนทผเรยน

หาวธทหลากหลายเพอน าไปสการแกปญหา โดยผเรยน

แตละคนเสนอแนวทางในการแกปญหาทแตกตางกน

ไปตามความสามารถและประสบการณเดมของแตละ

บคคล แลวน ามารวมกนอภปรายในกลมยอย

ขนท 4 (S) ขนน าเสนอวธการแกปญหาตอชนเรยน เพอแลกเปลยนเรยนร (Share) หมายถง เมอนกเรยนไดค าตอบพรอมกบเหตผลแนวคดและวธหาค าตอบกจะน าเสนอหนาชนเรยนเพอใหเพอนไดรบทราบถงวธการคดของนกเรยน หลงจากนนครรวมอภปรายเพอพฒนาไปเปนปญหาใหม เพอน ามาพฒนาตอไป

ขนท 5 (C) ขนสรปความคดรวบยอด (Concept) หมายถง การทครและนกเรยนเรยนรรวมกนเพอหาขอสรปของบทเรยนทมความเหมอนและแตกตางในการหาค าตอบของแตละกลมเพอทจะสรปเปนแนวคดรวมกน

67

3. การวจยระยะท 3 การศกษาประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการ



การศกษาประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 มรายละเอยดดงน

วตถประสงค เพอศกษาประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรในการวจยครงน คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6โรงเรยนสวางแดนดน

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6/2

โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 จ านวน 41 คน


เครองมอทใชในการเกบรวบรมขอมลม ดงน 1) แบบวดพฤตกรรมทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร 2) แบบสงเกตพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยาง

สรางสรรคทางคณตศาสตรโดยครผสอน

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน

1) ประชมครผสอนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เพอสรางความตระหนก ใน

การพฒนาทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรใหกบนกเรยน และท าความเขาใจ

ในสงเกตและบนทกพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยน

2) วดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยน

กอนจดการเรยนการสอนโดยใชรปแบบการเรยนการสอนการแกปญหาอยางสรางสรรค “PSCSC

Model” เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 จ านวน 2 ครง ดงน

68

2.1) วดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร

กอนเรยน 2 สปดาห โดยใชแบบวดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร

ฉบบท 1

2.2) วดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร

เรยน โดยใชแบบวดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร ฉบบท 2

3) จดการเรยนการสอนโดยรปแบบการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร “PSCSC Model” เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 จ านวน 20 แผนการจดการเรยนร


หลงจดการเรยนการสอนโดยรปแบบการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการแกปญหาอยาง

สรางสรรคทางคณตศาสตร “PSCSC Model” จ านวน 3 ครง ดงน

4.1) วดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรหลง

เรยน โดยใชแบบวดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร


เรยน 2 สปดาห โดยใชแบบวดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรฉบบ

ท 2


เรยน 4 สปดาห โดยใชแบบวดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรฉบบ

ท 1


1) วเคราะหขอมลเชงปรมาณ

1.1) หาคาสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบน

มาตรฐาน (Standard Deviation)

1.2) เปรยบเทยบคะแนนเฉลยพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยาง

สรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยน จากการวดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรค

ทางคณตศาสตรกอนเรยน 2 สปดาห กอนเรยน หลงเรยน หลงเรยน 2 สปดาห และหลงเรยน 4

สปดาห โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way Analysis of Variance with Repeated

69

Measures) และเปรยบเทยบรายค โดยวธ Bonferroni ซงเปนวธทเหมาะส าหรบการวจยทมการวด

ซ า (น าชย ศภฤกษชยกล, 2555)

2) วเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

จากแบบสงเกตพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยน

4. การวจยระยะท 4 การขยายผลการใชรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหา


6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

การขยายผลการใชรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยาง

สรางสรรคทางคณตศาสตร “PSCSC Model” เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 เปน

การศกษาผลการใชรปแบบการเรยนการสอนเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทาง

คณตศาสตร โดยครผสอนน ารปแบบการสอน “PSCSC Model” ไปใชกบนกเรยนหองอน ๆ ใน

ระดบชนเดยวกน มรายละเอยด ดงน


เพอศกษาผลการน ารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหา

อยางสรางสรรคทางคณตศาสตร “PSCSC Model” ทผวจยพฒนาขนไปใชนกเรยนหองอน ๆ ใน

ระดบชนเดยวกน

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรในการวจยครงน คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6โรงเรยนสวางแดนดน

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6/3

โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 จ านวน 39 คน

วธด าเนนการวจย

ครผสอนอก 2 ทาน ในระดบชนมธยมศกษาปท 6 จดการเรยนการสอนโดย

รปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร

“PSCSC Model” ระยะเวลา 10 สปดาห ด าเนนการวจยเชงทดลองแบบ One Group Pretest-Posttest

Design

70


เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลมดงน 1) แบบวดพฤตกรรมทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยน 2) แบบสงเกตพฤตกรรมทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยนโดยคร

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน

1) ประชมครผสอนในระดบชนมธยมศกษาปท 6 เพอสรางความตระหนกในการ

พฒนาทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรใหกบนกเรยน และท าความเขาใจใน

สงเกตและบนทกพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยน

2) ครศกษาคมอการใชรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหา

อยางสรางสรรคทางคณตศาสตรและเตรยมการจดการเรยนการสอนตาม รปแบบการเรยนการสอน

ทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร

3) วดพฤตกรรมทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร

ของนกเรยนกอนจดการเรยนการสอนตามรปแบบการเรยนการสอน “PSCSC Model” โดยให

นกเรยนท าแบบวดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร ฉบบท 1

4) ครจดการเรยนการสอนโดยรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร “PSCSC Model” ระยะเวลา 10 สปดาห


กอนจดการเรยนการสอนตามรปแบบการเรยนการสอน “PSCSC Model” โดยใหนกเรยนท าแบบ

วดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร ฉบบท 2


1) วเคราะหขอมลเชงปรมาณ 1.1) หาคาสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย (Mean) และ

สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 1.2) เปรยบเทยบคะแนนเฉลยพฤตกรรมทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยนกอนเรยนและหลงเรยน โดยใชสถต

Wilcoxon Matched-Pairs Signed Ranks Test

71

2) วเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) จาก

แบบสงเกต พฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร

จากทกลาวมาขางตน สามารถสรปการด าเนนการวจยไดดงน

72

ภาพท 5 ขนตอนการด าเนนการวจย

ศกษาสภาพปจจบน ปญหา และความตองการในการจดการเรยน

การสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทาง

คณตศาสตร โดยการสนทนากลม (Focus Group)

การวจยระยะท 1

การศกษาบรบท

การวจยระยะท 4 การศกษาประสทธผล ของรปแบบการเรยน การสอน

“PSCSC Model”

ศกษาประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะ

การแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร “PSCSC Model”

- ด าเนนการวจยเชงทดลองแบบ One Group Time Series Design

การวจยระยะท 3 การขยายผลการใช รปแบบการเรยนการสอน “PSCSC Model”

ศกษาผลการน ารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร “PSCSC Model”

ทผวจยพฒนาขนไปใชนกเรยนหองอน ๆ ในระดบชนเดยวกน

- ด าเนนการวจยเชงทดลองแบบ One Group Pretest-Posttest

Design

การวจยระยะท 2

การพฒนารปแบบการเรยน

การสอน

ศกษาทฤษฎและแนวคดทเ กยวของกบการพฒนาทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร

สงเคราะหตนรางรปแบบการเรยนการสอนเสรมสรางทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรค ตามแนวคดการจดการเรยนรทเนนผเรยน

สรางความรตามแนวคอนสรคตวสต การสอนคณตศาสตรดวย

วธการแบบเปด และแนวคดเกยวกบการสอนแบบสบเสาะหาความร

ทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชน

พฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยการวจยเชงปฏบตการ - ด าเนนการวจยเชงปฏบตการ (Action Research)

ตรวจสอบคณภาพของตนรางรปแบบการเรยนการสอนทกษะการ

แกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร “PSCSC Model” โดย

ผเชยวชาญ

73

ภาคผนวก

74

แบบประเมนความเหมาะสมของรปแบบการเรยนการสอน ทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน


“PSCSC Model”

ค าชแจง

1. แบบประเมนความเหมาะสมของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ฉบบนเปนสวนหนงของการท าวจย เรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

2. แบบประเมนฉบบนเปนแบบประเมนส าหรบผเชยวชาญใชประเมนความเหมาะสมของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23โดยมวตถประสงคเพอใหผเชยวชาญประเมนความเหมาะสมของรปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนจากการศกษา และสงเคราะหหลกการ แนวคด ทฤษฎ งานวจยทเกยวของแลวน ามาสรางนยามของรปแบบการเรยนการสอน โดยรายละเอยดการพจารณา ประกอบดวย 1) แนวคดและขอตกลงเบองตน 2) หลกการ 3) จดมงหมาย 4) ขนตอน 5) ระบบสงคม 6) หลกการตอบสนอง และ 7) ระบบสนบสนน

3. ผวจยยกรางรปแบบการจดการเรยนการสอนแลว จงใครขอความกรณาจากทานไดตรวจสอบ ความเหมาะสม ขององคประกอบของรปแบบ และขนตอนการจดการเรยนการสอน หากทานเหนวาประเดน พจารณาเหมาะสมในระดบใดกรณาท าเครองหมาย ✓ ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทาน และโปรดใหขอเสนอแนะเพมเตมลงในชองวางของขอค าถามของแตละขอ ผวจยขอขอบพระคณในความอนเคราะหของทานในครงน

ผวจยขอขอบพระคณในความอนเคราะหของทานในครงน


75

ประเดนในการพจารณา ระดบความเหมาะสม

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

1. แนวคดและขอตกลงเบองตน ความสอดคลองของแนวคด ทฤษฎ มโนทศนท

ส าคญทเปนพนฐานของรปแบบการเรยนการสอน สามารถใชเปนกรอบในการก าหนดสาระและแนวทางในการจดการเรยนร

ขอเสนอแนะ ………………………………………………..………... ………………………………………………..………...

2. หลกการ ความสอดคลองของแนวคด ทฤษฎ มโนทศนท

ส าคญทเปนพนฐานของรปแบบการเรยนการสอน สามารถใชเปนกรอบในการก าหนดสาระและแนวทางในการจดการเรยนร

ขอเสนอแนะ ………………………………………………..………... ………………………………………………..………...

3. จดมงหมาย มความชดเจน สามารถแสดงสงทมงหวงใหเกด

กบผเรยน สอดคลองกบหลกการ แนวคด ทฤษฎ มโนทศนทส าคญทเปนพนฐานของรปแบบการเรยนการสอน

ขอเสนอแนะ ………………………………………………..………... ………………………………………………..………...

76


มากทสด



4. ขนตอนการจดการเรยนการสอน ก าหนดขนตอนการเรยนการสอนเปนล าดบ

ขนตอน เหมาะสม สะดวกในการน าไปสการปฏบต กจกรรมการเรยนร มความเหมาะสม สอดคลองกบหลกการของรปแบบการเรยนการสอนและสามารถพฒนานกเรยนไดตามวตถประสงค ดงน

ขนท 1 ขนน าเสนอสถานการณปญหาปลายเปด (Problem) เปนขนตอนทครผสอนน าเสนอสถานการณปญหาปลายเปดใหกบผเรยนไดเผชญปญหา โดยทผสอนไมไดแนะวธการแกปญหาใหกบนกเรยน ลกษณะของปญหาอยในรปของสถานการณ เชน การเลมเกม ปญหานนไมสามารถหาค าตอบไดในทนท ซงวธการแกปญหานนจะขนอยกบวตประสงคของผสอนวาจะก าหนดปญหาใหผเรยนแกไขสถานการณทก าหนดเปนปญหาปลายเปดชนดใด

ขอเสนอแนะ ………………………………………………..………... ………………………………………………..………...

ขนท 2 ขนส ารวจและคนหาขอมลเพอน ามาตดสนใจแกปญหา (Solve) เปนขนทนกเรยนจะตองคนหาเหตผลของขอมล เพอตรวจสอบสมมตฐานทตงไว ซงนกเรยนอาจตองใชวธการหลายๆ วธรวมทงสอบถามจากผสอนดวย ครตองไมตอบปญหาโดยการบอกหรอบรรยายใหฟง หากจ าเปนจะตองตอบปญหาโดยไมมทางเ ลยงใหใชว ธการใหดหรอใชว ธ รกค าถาม เพอใหนกเรยนไดใชความคดของตนเองมากทสดเทาทจะท าได

77


มากทสด



ขอเสนอแนะ ………………………………………………..………... ………………………………………………..………...

ขนท 3 ขนออกแบบวธการแกปญหา (Create) เปนขนทผ เ รยนหาวธ ทหลากหลายเพอน าไปสการแกปญหา โดยผเรยนแตละคนเสนอแนวทางในการแกปญหาทแตกตางกนไปตามความสามารถและประสบการณเดมของแตละบคคล แลวน ามารวมกนอภปรายในกลมยอย ถงแนวทางการแกปญหาทไดวาเหมาะสมกบสถานการณหรอไมเพยงใด

ขอเสนอแนะ ………………………………………………..………... ………………………………………………..………...

ขนท 4 ขนน าเสนอวธการแกปญหาตอชนเรยน เพอแลกเปลยนเรยนร (Share) หมายถง เมอนกเรยนไดค าตอบพรอมกบเหตผลแนวคดและวธหาค าตอบกจะน าเสนอหนาชนเรยนเพอใหเพอนไดรบทราบถงวธการคดของนกเรยน หลงจากนนครรวมอภปรายเพอพฒนาไปเปนปญหาใหม เพอน ามาพฒนาตอไป

ขอเสนอแนะ ………………………………………………..………... ………………………………………………..………...

ขนท 5 ขนสรปความคดรวบยอด (Concept) หมายถง การทครและนกเรยนเรยนรรวมกนเพอหาขอสรปของบทเรยนทมความเหมอนและแตกตางในการหาค าตอบของแตละกลมเพอทจะสรปเปนแนวคดรวมกน

78


มากทสด



ขอเสนอแนะ ………………………………………………..………... ………………………………………………..………...

5. ระบบสงคม มการกลาวถงบทบาทคร บทบาทนกเรยนไว

อยาง ชดเจน งายตอการน าไปจดกจกรรมการเรยนการสอนและเออตอการเสรมสรางความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค

ขอเสนอแนะ ......................................................................................... .........................................................................................

6. หลกการตอบสนอง ก าหนดหลกการตอบสนองไวอยางชดเจนและ

เหมาะสม มความเปนไปไดในการน าไปปฏบต ขอเสนอแนะ

.........................................................................................

.........................................................................................

7. ระบบสนบสนน ก าหนดระบบสนบสนนไวอยางชดเจนและ

เหมาะสม ครอบคลมสงสนบสนนทจ าเปนตอจดการเรยนการสอนและการเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร และมความเปนไปไดในการน าไปปฏบต

ขอเสนอแนะ ......................................................................................... .........................................................................................

79

ขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ลงชอ................................................ผเชยวชาญ (................................................) วนท..........เดอน.......................พ.ศ..........

80

แบบประเมนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรของรปแบบการเรยนการสอน ทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน


“PSCSC Model”

ค าชแจง

1. แบบประเมนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ฉบบนเปนสวนหนงของการท าวจย เรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

2. แบบประเมนฉบบนสรางขนเพอตองการตรวจสอบ ยนยนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร รปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

3. ตรวจสอบความเหมาะสม โดยใหผเชยวชาญเปนผพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรของรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 เปนการพจารณาสวนประกอบตาง ๆ ของแผนการจดการเรยนรวามความเหมาะสมเพยงใด โดยมระดบบความเหมาะสมดงน

5 หมายถง เหมาะสมมากทสด 4 หมายถง เหมาะสมมาก 3 หมายถง เหมาะสมปานกลาง 2 หมายถง เหมาะสมนอย 1 หมายถง เหมาะสมนอยทสด

โดยท าเครองหมาย ✓ ลงในชองระดบความเหมาะสมตามความเหนของผเชยวชาญ


81

รายการประเมน ระดบความเหมาะสม

5 4 3 2 1

สาระส าคญ 1. สอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร สาระการ

เรยนรในหลกสตร 2. มความชดเจน เขาใจงาย

ตวชวด/จดประสงคการเรยนร 3. สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร 4. สอดคลองกบการวดและประเมนผลการเรยน 5. มความชดเจน สามารถประเมนได 6. สามารถจดกจกรรมไดบรรลจดประสงค 7. สามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

สมรรถนะส าคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงค 8. มความสอดคลอง สมพนธกบเนอหา/สาระการ

เรยนร 9. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 10. ถกตองตามหลกสตร 11. สามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

สาระการเรยนร 12. ถกตองตามหลกสตร 13. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 14. มความชดเจน เหมาะสมกบวยผเรยน 15. สามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

การจดกจกรรมการเรยนร 16. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 17. ความสอดคลอง สมพนธกบเนอหา/สาระการ

เรยนร 18. สอดคลองกบองคประกอบของรปแบบการ

เรยนร

82

รายการประเมน ระดบความเหมาะสม

5 4 3 2 1 19. จดกจกรรมตามล าดบขนตอนของรปแบบการ

เรยนร 20. เหมาะสมกบเวลาทก าหนดในแตละแผน

สอการเรยนร 21. สอดคลองกบสาระการเรยนร 22. สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร 23. เหมาะสมกบวยของผเรยน 24. เราความสนใจของผเรยน

การวดและประเมนผลการเรยนร 25. มความสอดคลอง สมพนธกบเนอหา/สาระการ

เรยนร 26. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 27. ใชวธการและเครองมอวดไดเหมาะสม 28. สามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

ขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ลงชอ................................................ผเชยวชาญ (................................................) วนท..........เดอน.......................พ.ศ..........

83

แบบสงเกตพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร ค าชแจง

1. แบบสงเกตฉบบนเปนสวนหนงของการท าวจย เรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

2. แบบสงเกตฉบบนสรางขนเพอตองการวดพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

3. ผสงเกตศกษาและท าความเขาใจในการใชแบบสงเกตและพฤตกรรมทสงเกตโดยละเอยด ลกษณะของแบบสงเกตทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 เปนแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) ผสงเกตท าการสงเกต ทงการพดและการกระท า ขณะทนกเรยนปฏบตกจกรรม

4. บนทกชอและนามสกลของนกเรยน วน/เดอน/ป ทท าการสงเกต แลวเขยนเครองหมาย✓ ในชองพฤตกรรมทตรงกบความจรงมากทสด

5. ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ประกอบดวย 5 ดาน และรายละเอยดของพฤตกรรมบงช ดงน

84

ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรค พฤตกรรมบงช

1. ความสามารถดานความเขาใจปญหา หมายถง ระดบพฤตกรรมทแสดงถงความสามารถ ในการใชค าถาม การอภปราย และบอกสงทเปนปญหา ในลกษณะแปลกใหมตางจากทพบหรอมอยเดม และ อธบายสาเหตของปญหามากกวาหนงแนวคด

1. ใชค าถาม อภปราย และสรปสงทเปน ปญหาไดในลกษณะแปลกใหมตางจากทพบ หรอมอยเดม

2. อธบายสาเหต ผลกระทบของปญหา ไดมากกวาหนงแนวคด

2. ความสามารถดานการสบคนขอมล หมายถง ระดบพฤตกรรมทแสดงถงความสามารถ ในการใชประสาทสมผสมากกวาหนงอยางในการสบคน ขอมล และการน าเสนอผลการสบคนขอมลดวยวธการ และเหตผลทมากกวาหนงแนวคด

3. ใชประสาทสมผสมากกวาหนงอยางใน การสบคนขอมล

4. น าเสนอผลการสบคนขอมลดวยวธการ ไดมากกวาหนงวธและเสนอเหตผลได มากกวาหนงแนวคด

3. ความสามารถดานการน าเสนอวธในการแกปญหา หมายถง ระดบพฤตกรรมทแสดงถงความสามารถ ในการน าเสนอวธการในการแกปญหาทเปนของตนเอง ม ความแปลกใหมตางจากทพบหรอมอยเดม และอธบาย ขนตอนการแกปญหาไดตามล าดบ

5. น าเสนอวธการแกปญหาทเปนของตนเอง และมความแปลกใหมตางจากทพบหรอมอยเดม

6. อธบายขนตอนการแกปญหาได ตามล าดบ

4. ความสามารถดานการปฏบต หมายถง ระดบพฤตกรรมความสามารถในการ ปฏบตกจกรรมดวยวธการทหลากหลายมากกวาหนงวธ ตามวธและขนตอนทวางไว

7. ปฏบตกจกรรมดวยวธการทหลากหลาย มากกวาหนงวธ

8. ปฏบตกจกรรมตามวธและขนตอนทวางไว

5. ความสามารถดานการประเมนและการประยกตใช หมายถง ระดบพฤตกรรมทแสดงถงความสามารถ ในการน าเสนอผลการปฏบตกจกรรม ทเปนของตนเอง ม ความแปลกใหมตางจากทพบ หรอมอยเดม และอธบาย ขอสรปถงการน าผลการปฏบตมาปรบใชใหเกดประโยชน มากกวาหนงวธหรอหนงแนวคด

9. น าเสนอผลการปฏบตกจกรรมทเปนของ ตนเอง มความแปลกใหมตางจากทพบหรอม อยเดม

10. อธบายขอสรปถงการน าผลการปฏบต มาปรบใชใหเกดประโยชนมากกวาหนงวธ หรอหนงแนวคด

เกณฑการประเมน 8-10 พฤตกรรมระดบด 5-7 พฤตกรรมระดบปานกลาง 1-4 พฤตกรรมระดบปรบปรง

85

แบบสงเกตพฤตกรรมทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร

ผบนทก........................................................................... วน เดอน ปทบนทก.........................................สปดาหท...................นกเรยนชนมธยมศกษาปท............

ชอ - สกล พฤตกรรมบงชทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร รวมคะแนน ใชค าถาม

อภปราย และสรปสง

ทเปน ปญหาไดในลกษณะแปลกใหมตางจากทพบ หรอมอยเดม

อธบายสาเหต ผลกระทบของปญหา ไดมากกวาหนงแนวคด

ใชประสาทสมผสมากกวา

หนงอยางใน การสบคนขอมล

น าเสนอผลการสบคนขอมลดวยวธการ ไดมากกวา

หนงวธและเสนอเหตผลได มากกวาหนง

แนวคด

น าเสนอวธการ

แกปญหาทเปนของ

ตนเอง และมความแปลกใหมตางจากทพบหรอมอยเดม

อธบายขนตอนการแกปญหาได ตามล าดบ

ปฏบตกจกรรมดวยวธการทหลากหลาย

มากกวาหนงวธ

ปฏบตกจกรรมตามวธและขนตอนทวางไว

น าเสนอผลการปฏบตกจกรรมทเปนของ ตนเอง ม

ความแปลกใหมตางจากทพบหรอม อยเดม

อธบายขอสรปถงการน าผลการปฏบต มาปรบใชใหเกดประโยชนมากกวาหนงวธ หรอหนงแนวคด

1. 2. 3. 4. 5.

86

แบบสอบถามความคดเหนของครผสอนทมตอการใชรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสราง ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน


ค าชแจง

1. แบบสอบถามฉบบนเปนสวนหนงของการท าวจย เรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

2. แบบสอบถามฉบบนสรางขนเพอตองการความคดเหนของครผ สอนทมตอการใชรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

3. แบบสอบถามฉบบนแบงเปน 3 ตอน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ความคดเหนของผตอบแบบสอบถามทมตอการใชรปแบบการเรยนการ

สอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

ตอนท 3 ปญหาอปสรรคทเกดจากการใชรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 และขอเสนอแนะ

ขอใหทานศกษาแบบสอบถามและใหขอมลตามความคดเหนทเปนจรงมากทสดพรอมให ขอเสนอแนะและความคดเหนเพมเตม เพอประโยชนในการพฒนารปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ใหมประสทธภาพมาก ยงขน นางสาววชดา มาลาสาย

87

ตอนท 1 ขอมลผตอบแบบประเมน ค าชแจง กรณาใสเครองหมาย ✓ ลงในชอง ทเปนขอมลของทาน

1. เพศ ชาย หญง

2. อาย ต ากวา25 ป 25 – 30 ป 30 – 35 ป มากกวา 35 ป

3. ประสบการณในการสอน ต ากวา 3 ป 3 – 5 ป 5 – 10 ป มากกวา 10 ป

4. ระดบการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท อน ๆ โปรดระบ ………………………………….

88

ตอนท 2 ความคดเหนของผตอบแบบสอบถามทมตอการใชรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 ค าชแจง

1. กรณาอานรายการในแตละรายการของการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอนทเสรมสรางทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทางคณตศาสตร เรอง การวเคราะหขอมลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสวางแดนดน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23 แลวเขยน เครองหมาย ✓ แสดงความคดเหนทเปนจรงทสด

2. แบบสอบถามฉบบนเปนแบบอนดบคณภาพมาตราสวนประมาณคา แบงออกเปน 5 ระดบ ดงน

ระดบ 5 หมายถง มความคดเหนในระดบมากทสด ระดบ 4 หมายถง มความคดเหนในระดบมาก ระดบ 3 หมายถง มความคดเหนในระดบปานกลาง ระดบ 2 หมายถง มความคดเหนในระดบนอย ระดบ 1 หมายถง มความคดเหนในระดบนอยทสด

89

รายการประเมน ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1 1. การก าหนดจดประสงคการเรยนรสอดคลองกบการ วเคราะหปญหาการเรยนร

2. การเตรยมความพรอมในการจดการเรยนรสอดคลอง กบหลกการจดการเรยนร

3. วธการสรางบรรยากาศในการเรยนรท าใหนกเรยน เกดแรงจงใจในการเรยน

4. การจดการเรยนร 4.1 จดกจกรรมการเรยนรตามล าดบขนของรปแบบ การเรยนร

5 ขนมความชดเจน เขาใจงาย 4.2 ครใชค าถามปลายเปดทหลากหลาย ย วย/ กระตนให

นกเรยนคด 4.3 ครตอบค าถามและสนบสนนใหนกเรยนแสดง ความ

คดเหน 4.4 นกเรยนมอสระในการเลอกปฏบตกจกรรมดวย ตนเอง

ตามความถนดและความสนใจ 4.5 สนบสนนใหนกเรยนปฏบตกจกรรม สบคนขอมล และ

รวบรวมขอมลดวยวธการทหลากหลาย

5. สอการเรยนรมความสอดคลอง เหมาะสมกบธรรมชาตการเรยนร

6. การวดและประเมนผลมความเหมาะสม สามารถน าไปปฏบตได ประเมนไดตามสภาพจรง

90

ตอนท 3 กรณาเขยนปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะเพมเตม เพอน าไปปรบปรงรปแบบการ เรยนร ใหมคณภาพสงขน 1. ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะดานองคประกอบของรปแบบการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะดานกระบวนการจดการเรยนรตามขนตอนของรปแบบการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

91

รายชอผเชยวชาญ

1. อาจารย ดร.สมควร สชมภ อาจารยประจ าสาชาวชาคณตศาสตรศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

2. ผศ. ดร.จตภม เขตจตรส อาจารยประจ าสาขาวชา การวดและประเมนผล การศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

3. วาท ร.ต. ดร.สกจ ศรพรหม ผอ านวยการโรงเรยนเตรยมอดมศกษา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

4. นายประเสรฐ สวสดจตร ผอ านวยการโรงเรยนสกลราชวทยานกล 5. นางเยนฤด ศรสรอย ต าแหนง คร วทยฐานะ ช านาญการพเศษ

โรงเรยนสวางแดนดน

92

บรรณานกรม

กาญจนา ชนบญมา. (2551). การพฒนากจกรรมการเรยนรวชาคณตศาสตร เรอง ล าดบและอนกรม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต. วทยานพนธปรญญา ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

กญญารตน โคจร. (2554). การพฒนารปแบบการเรยนรการแกปญหาอยางสรางสรรค (CPS Learning Model) เรอง สารและสมบตของสาร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. ปรญญานพนธ กศ.ด. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

จนทรสดา ค าประเสรฐ. (2553). การพฒนากจกรรมการเรยนรคณตศาสตรทเนนกระบวนการแกปญหาตามแนวคดทฤษฎคอมสตรคตวสต เรอง การหารทศนยม ชนประถมศกษาปท 6.วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ทศนา แขมมณ. (2548). “การจดการเรยนรโดยผเรยนใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร: หลกการ แนวทางและวธการ”. การเรยนการสอนโดยผเรยนใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว.

ทศนา แขมมณ. (2551). ศาสตรการสอน องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. พมพครงท: 7. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ทศนา แขมมณ. (2554). ศาสตรการสอน:องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม

ประสทธภาพ. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ประสาร มาลากล ณ อยธยา. (2537). ความคดสรางสรรค พรสวรรคทพฒนาได. กรงเทพฯ : คณะ

ครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กระทรวงศกษาธการ. (2553). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท

2) พ.ศ. 2545 แกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสง สนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.).

พมพพนธ เดชะคปต. (2544). การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ : แนวคด วธและเทคนคการสอน 1. กรงเทพฯ : เดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนท.

รจราพร รามศร. (2556). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชการวจย เปนฐานเพอเสรมสรางทกษะการวจย ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคและ จตวทยาศาสตรของ

93

นกเรยนระดบมธยมศกษา. วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎ บณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

รงสรรค เลศในสตย. (2551). เทคนคการแกไขปญหาอยางสรางสรรค. กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรม เทคโนโลยไทยญปน.

วรรณทพา รอดแรงคา. (2540). “ทฤษฎการสรางความร (Constructivism),” วารสารสถาบนสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 26(10) : 44-46 ; เมษายน – มถนายน.

วจารณ พานช. (2554). วถสรางการเรยนรเพอศษยในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ : ตถาตาพบลเคชน.

วชย วงษใหญ. (2547). พฒนาหลกสตรและการสอน – มตใหม. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2546). เอกสารประกอบการเผยแพร ขยายผลและอบรมรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร. กรงเทพมหานคร: ส.เจรญการพมพ.

สทธชย ชมพพาทย. (2554). การพฒนาพฤตกรรมการเรยนการสอนเพอการแกปญหาอยางสรางสรรคของคร และนกเรยนในโรงเรยนสงเสรมนกเรยนทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรโดยใชการ วจยปฏบตการเชงวพากษ. ปรญญานพนธ วท.ด. กรงเทพฯ : มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สคนธ สนธพานนทและคณะ. (2545). การจดกระบวนการเรยนร: เนนผเรยนเปนส าคญ ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน.

สนทร สนนชย. (2540). การปฏรปการศกษาของประเทศสหรฐอเมรกา. กรงเทพฯ : ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

สมาล ชยเจรญ. (2547). ชดการสรางความรตามแนวคอนสตรคตวสต. ขอนแกน : คลงนานาวทยา. สวทย มลค า. (2547). กลยทธการสอนคดแกปญหา. กรงเทพฯ : ภาพพมพ. สวทย มลค า และอรทย มลค า. (2545). วธจดการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคดตามแนวคด

ทฤษฎคอนสตรคตวสต. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. สเทยบ ละอองทอง. (2548). การพฒนารปแบบการสอนอานภาษาองกฤษเพอพฒนาความเขาใจ

โดยใชยทธศาสตรเมตตาคอกนชน ส าหรบนกศกษาปรญญาตร สถาบนราชภฎบรรมย. วทยานพนธ ปร.ด. ขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน.

อ าพร อนทรปญญา. (2554). Baroody. (1993). Problem Solving Reasoning and Communication K-8 Helping Children

Think Mathematically. New York : Macmillan.

94

Becker and Shimada. (1997). The Open-Ended Approach: A New Proposal for Teaching Mathematics. Reston, VA: NCTM.

Bell. (1993). Teaching and Learning Mathematics (In Secondary School). Dubuque lowa: WM.C. Brown Company Publishing.

Brooks. (1993). In search of University: The case for Constructivist Classroom. Alexandria: The Association for Supervision and Curriculum Development.

Bruner. (1966). The Process of Educational. New York: Alfred A. Knopf.

Chia-Yi Lin. (2010). Analyses of Attribute Patterns of Creative Problem-Solving Ability among Upper Elementary Student in Taiwan. Pro-Quest Dissertations &Theses in ST. John’s University. New York: McGraw-Hill.

Cobb. (1994). “A Constructivist Approach to Second Grade Mathematics,” in E. von Glaser Feld (ed.), Radical constructivism in Mathematics Education. p. 157-176. Dordrecht, The Natherland: Kluwer Academic.

Cynthia Burnett. (2010). Holistic Approaches to Creative Problem Solving. The Doctor’s thesis, Toronto: University of Toronto.

Driver & Bell. (1986). Students thinking and the learning of science: A constructivist view. The School Review 67 (240) :443-456.

Fred Biddulph & Roger Osborne. (1982). Managing organizational behavior. New York: John Wiley and Sons.

Good. (1973). Dictionary of Education. New York: McGraw-Hill Book. Guilford. (1967). The Nature of Human Intelligence. New York: McGraw - Hill Book

Company. Herman. (2009). “The influence of Regulatory Focus, Expected Evaluation, and Goal

Orientation on Cognitive Processes Related to Creative Problem solving,” Dissertation Abstracts International. 69(8): 247-249-A; February.

Inprasitha. (2010). One feature of adaptive lesson study in Thailand: Designing learning unit. In A. Kuroda et al. (Eds.). Proceeding of the 45th Korean National Meeting of Mathematics Education. (pp. 193-206). Dongkook University, Gyeongju, Korea.

Isaksen. (1995). “On the Conceptual Foundation of Creative Problem: A Response to Magyari-Beck,” Creativity and Innovation Management. 4(1): 52-63; March.

95

lsaksen and Treffinger. (2004). “Celebrating 50 years of Reflective Practice: Version of Creative Approaches to Problem Solving,” Journal of Creative Behavior. 38(2): 75-101.

Isoda. (2010). Lesson Study: Japanese Problem-Solving Approaches, Paper presented at APEC Conference on Replicating Exemplary Practices in Mathematics Education, Koh Samui, Thailand, 7‐12 March.

Joyce and Weil. (2011). Model of Teaching. 8th ed. USA : Allyn and Bacon. J.G.Brooks, & M.G.Brooks. (1993). In search of University: The case for Constructivist

Classroom. Alexandria: The Association for Supervision and Curriculum Development. Keeves. (1997). Education Research Methodology and Measurement a International

Handbook. New York: Pergamon. Kemp. (1977). Instructional Design: A Plan for Unit and Course Development. California:

Fearon Pittman. Malachowski. (2008). “ADDIE” Base Five Step Method Towards Instructional Design. 4

January 2008. <http://www.fogccst.ccsf.cc.ca.us/-Mrnalacho/Online/ ADDIE.html.> 2014.

Mitchel and Kowalik. (1999). Creative Problem Solving. s. l.: Unpublished Workbook. Nohda. (1983). A study of 'open-approach' strategy in school mathematics teaching. Tokyo:

Touyoukan. (in Japanese). Nohda. (2000). A Study of “Open-Approach” Method in School Mathematics Teaching.

Paper presented at the 10th ICME, Makuhari, Japan. Puccio. (1999). “Creative Problem-Solving Preferences: Their Identification and

Implications,” Creativity and Innovation Management. 8(3): 171-178. Savage; & Sterry. (1991). A Conceptual Framework for Technology Education. Reston, VA:

International Technology Education Association. Sawada. (1997). Developing lesson plans. In: Becker, J. & Shimada, S. (Eds.), The Open-ended

approach: A new proposal for teaching mathematics (pp.1-9). Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.

96

Treffinger et al. (2006). Creative Problem Solving (CPS Version 6.1TM) A Contemporary Framwork for Managing Change. Sarasofa: Center for Creative Learning and Creative Problem-Solving Group.

Treffinger, Isaksen และ Dorval. (2008). “A New Renaissance? Preparing Productive Thinkers for Tomorrow’s World,” Creative Learning Today.

Von Glasersfeld. (1991). Constructivism in education. In the International Encyclopedia of Education. Research and Studies. Supplementary Volume. New York: Pergamon Press.

Willson. (1996). Constructivist learning environment: Case studies in instructional design. Englewood Cliffs, NJ: Education Technology Publication.

Wheatley. (1991). “Constructivist Perspective on Science and Mathematics”, Science Education. 75 (1), 9 – 21.

Wilks. (1995). Impact of structural and psychological empowerment on job strain in nursing work settings: expanding Kanter’s model. Journal of Nursing Administration.

Yager. (1991). “The constructivist learning model”, The science teacher. 58 (September), 52– 57.

23 · 1 บทที่ 1 บทน า 1. ความส...

Documents