UPz Ligjerata 2 - Ligjet e qarqeve elektrike

Paisjet Elektronike

Ligjerues: Besim Limani

1

Ligjet e qarqeve elektrike -Hyrje

Nje qarke apo rrjete elektrike konsiston ne nje numer

te elementeve te qarkut te nderlidhura ne mes veti.

Nje qarke ne pergjithesi permbane se paku nje burim

tensioni apo rryme. Rregullimi i elementeve rezulton

në një seri të re të kufizuar në mes të rrymave dhe

tensione.

Këto kufizime të reja dhe ekuacionet e tyre

përkatëse, qe shtohen në raportin (e marrëdhënieve)

ne mes tensionit dhe rrymes te elementeve

individuale, ofrojnë zgjidhjen e rrjetit.

2

Ligjet e qarqeve elektrike -Hyrje

Qëllimi themelor i përcaktuar i elementeve individuale,

që i lidh ato në një rrjet, dhe zgjidhjen e ekuacioneve

është të analizojë punën e pajisjeve të tilla elektrike si

motoret, gjeneratoret, transformatoret, dhe nje mori e

pajisjeve elektronike

Zgjidhjet përgjithësisht u përgjigjen pyetjeve të

nevojshme për funksionimin e pajisjes nëne kushtet e

aplikuara nga një burim i energjisë

3

Ligji i Kirkofit per

Tension

Per cdo shtege te mbyllur ne nje rrjete, ligji i Kirkofit

per tension (KVL) thote se shuma algjebrike e te

gjitha tensioneve eshte e = me zero. Pra ƩVi=0

Disa nga tensionet do te jene burime, ndersa disa te

tjera do te rezultojne nga rrymat e elementeve pasive

te cilat e formojne nje tension te vetin, te cilit

nganjeher i referohemi si nje renie te tension ‘voltage

drop‘ .

Ligji aplikohet njesoj edhe per burimet konstante, DC,

burimet e ndryshueshme ne funksion te kohes,v(t)

dhe i(t).

Shembulli 3.1,fq.24 4

Ligji i Kirkofit per

Rrymen

Lidhja e dy apo me shume elementeve te qarkut e

formon nje lidhje qe quhet nyje. Kryqezimi ne mes dy

elementeve quhet nyje e thjeshte dhe nuk ka ndarje të

rezultateve aktuale. Kryqezimi i tri ose me shume

elementeve quhet nyja kryesore, dhe ketu zen vende

ndarja e rrymes.

Ligji i Kirkofit per rrymen thote se: shuma algjebrike e rrymave

ne nje nyje eshte e =0 ƩIn=0; Shemb.3.2,fq25

Munde te themi edhe ndryshe, se shuma

e rrymave qe hyjne ne nje nyje eshte e =

shumen e rrymave qe dalin nga ajo nyje. Baza për ligjine e K. per Rr. është ruajtja e ngarkeses elektrike

5

Lidhja e Elementeve te qarkut ne

seri

Fig.3.3 fq,25. lidhja ne seri e elementeve

pasive, neper te cilet kalon rryma e njejte.

Tensionet e të gjitha elementeve janë V1, V2

dhe V3. shuma totale e tensioneve V eshte e te

gjitha tensioneve individuale V= V1+V2+V3

Req - rezistenca ekuivalente – shuma e te gjitha

rezistencave ne qarke.

Shembuj; 3.3; 3.4

6

Lidhja paralele e elementeve te

qarkut

Per tri elemente te lidhura paralel fig, 3.4 fq 27.

ligji i Kirkofit per rrymat i vlene principi i nyjes ku

shuma e rrymave qe hyjne ne ate nyje eshte e

= me shumen e rry. qe dalin nga ajo nyje.

Shembuj:

7

Ndarja e Tensionit

Nje grup i rezistoreve te lidhur ne seri

fig 3-5- do ti referohemi si nje ndares i

tensionit. Koncepti shtrihet përtej nje

grupi te resistoreve te ilustruar këtu dhe

vlen njëlloj për impedancat në seri

V1=i R1 dhe V=i (R1+R2+R3)

Vi = V (R1/R1+R2+R3)

8

Ndarja e Rrymes

Rregullimi paralel i rezistoreve duket si ne fig.3.6 .fq.28-

rezulton si ndares i rrymes. Raporti i deges se rrymes i1 me

rrymen totale i e ilustron operacionin e ndanresit

i= V/R1+V/R2+V/R3+V/R4

9

IB + IC + ID = IA

Shemuj te zgjidhur

Shembuj-faqe 29.

10

Metoda e deges se rrymave

Ne metoden e degeve te rrymes- rryma është caktuar për çdo

degë në një rrjet aktiv . Atëherë ligji i Kirkofit per rrymat

zbatohet në nyjet kryesore dhe tensione në mes të nyjeve ne

menyre q të lidhen rrymat. Kjo prodhon një grup të

ekuacioneve të njëkohshme të cilat mund të zgjidhen për ti

gjetur rrymat.

Shembulli 4.1 fq-36

11

Metoda e rrymave te rrjetit

Fig. 4.2- fq 38.

12