5. mevduat dışı kaynaklar

BANKALARIN KAYNAKLARI II: MEVDUAT DIŞI KAYNAKLAR

2 İÇERİK

Bankaların mevduat dışı kaynaklarını ,

Alınan kredileri,

Para piyasasından sağlanan kaynakları,

İhraç edilen menkul kıymetleri,

Özkaynakları öğreneceğiz.

1

2

3

4

5

3 MEVDUAT DIŞI YABANCI KAYNAKLAR

Bankaların mevduat dışı kaynakları; alınan krediler, para piyasalarına borçlar, menkul kıymet ihracı ile sağlanan kaynaklar ile diğer kaynaklardan oluşmaktadır.

4 ALINAN KREDİLER

Sendikasyon Kredisi: En basit anlamda lider bir banka (genelde bir yatırım bankasıdır) önderliğinde birden fazla banka veya benzeri ödünç veren kurum tarafından kurulan şirketler birliği tarafından, belli bir amaç için yine kurumlara (bankalar veya büyük holdinglere) büyük tutarlarda verilen uluslararası kredilere sendikasyon kredisi denir.

5 ALINAN KREDİLER

Kredi alan kurum açısından sendikasyon kredisi almak bir prestij ve itibar konusudur. Sonuçta uluslararası firmalardan oluşan bir konsorsiyum kurumu incelemiş ve çok büyük bir krediyi kurumun kullanıma açmak için yeterli görmüştür.

İhtiyaç duyulan kredi tutarı normal şartlar altında tek bir kurumdan elde edilmeye çalışılsa, bu tutarlarda kredileri verebilecek kaynaklara sahip kuruluşların sayısı çok azdır ve toplam talebi karşılamaları mümkün değildir. Kaynak bulunsa dahi tutarın büyük olması ve riskin dağılmamış olması nedeniyle maliyetler çok daha yüksek olacaktır. Ancak sendikasyon kredilerinde başka ücretler de bulunmasına rağmen faiz oranları daha avantajlı olur.

6 ALINAN KREDİLER

HABER: Vakıfbank, uluslararası piyasalarda kendisine duyulan güveni aldığı sendikasyon kredisiyle bir kez daha tescilledi. VakıfBank, 16 ülkeden 26 bankanın katılımıyla, nisan ayındaki yılın ilk sendikasyon kredisinin ardından, 850 milyon dolar tutarında yılın ikinci sendikasyon kredisine imza attı. Geçen yıl eylül ayındaki sendikasyon kredisini %110 ‘luk yenileme oranı ile çevirerek yeni bir başarıya imza atan VakıfBank, 168,5 milyon dolar ve 528,75 milyon euro tutarında iki dilimden oluşan 1 yıl vadeli ve Libor/Euribor + yüzde 0,90 toplam maliyetle temin edilen 850 milyon dolar tutarındaki sendikasyon kredisini dış ticaretin finansmanında kullanılacak.

7 ALINAN KREDİLER

26 bankanın katıldığı sendikasyon kredisi hakkında konuşan VakıfBank Genel Müdürü Halil Aydoğan, 2014 yılının ikinci sendikasyon işlemini başarı ile gerçekleştirmekten ve %110’luk bir yenileme oranı elde etmekten büyük mutluluk duyduklarını, muhabir bankalar ile sürdürülebilir ilişki yönetimi politikası çerçevesinde ve sektör ortalamasının üzerinde bir oranla sendikasyon kredilerini yenilediklerini ifade etti. Bu kredinin, Türk ekonomisine duyulan güvenle birlikte VakıfBank’ ın uluslararası piyasalardaki yüksek kredibilitesini bir kez daha teyit ettiğini belirtti.

8 ALINAN KREDİLER

Yurt dışından kaynak yaratarak reel sektöre destek olmaya ve dış ticareti finanse etmeye devam edeceklerini belirten Aydoğan, “VakıfBank’ın muhabir bankalarına sağladığı iş çeşitliliği ve iş hacminin artmaya devam etmesiyle çok rekabetçi maliyetlerle kaynak temin ediyoruz. VakıfBank’ın dünya çapındaki muhabir bankalarla kurduğu güçlü ve uzun soluklu ilişkiler sonucunda temin edilen bu kredi, VakıfBank’ın Türk bankacılığındaki öncü konumunu ve uluslararası piyasalardaki itibarını bir kez daha ispatlamıştır.” dedi.

9 ALINAN KREDİLER

Seküritizasyon Kredisi: İngilizce’de “securitization” olarak adlandırılan seküritizasyon ya da menkul kıymetleştirme, kısaca bilançonun dönen varlıklar bölümünde stok halindeki uzun vadeli ancak taksitlere dayanan alacakların likit hale dönüştürülmesi işlemidir. Bu alacaklara örnek olarak, kredi kartı alacakları, otomobil kredisi alacakları, konut kredilerinden kaynaklanan ipotek alacakları gösterilebilir.

10 ALINAN KREDİLER

HABER: Vakıfbank, yurt dışı nakit havale akımlarına dayalı seküritizasyon programı kapsamında; gelecekteki nakit akışı işlemi ve hazine finansmanı işlemi de dahil olmak üzere yapının gerektirdiği diğer işlemleri gerçekleştirmek suretiyle Euro ve ABD Doları cinsinden toplam 928.6 milyon ABD Doları eşdeğeri tutarında seküritizasyon kredisi temin etmiştir.

Toplam yedi ayrı dilim halinde temin edilen kredinin 500 milyon ABD Doları tutarındaki kısmı 5 yıl, 428.6 milyon ABD Doları tutarındaki kısmı ise 7 yıl vadeli olarak sağlanmıştır.

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası`ndan (EBRD) temin edilen 125 milyon ABD Doları tutarındaki dilimi, tarımsal işletmelerin finansman ihtiyacının karşılanması ve kadın girişimcilerin desteklenmesi dahil olmak üzere bankanın orta vadeli kredilerinin finanse edilmesinde kullanılacaktır.

11 ALINAN KREDİLER

Sermaye Benzeri Krediler: Vadesine en az beş yıl kalan, şirketin iflası ya da tasfiyesi halinde hisse senetlerinden bir önce diğer tüm borçlardan sonra ödenmesi kredi verenlerce kabul edilen, defaten kullandırılan ve herhangi bir şekil ve surette doğrudan ya da dolaylı olarak teminata bağlanmamış, hiç bir türev işlem ve sözleşmeyle ilişkilendirilmemiş, başka işlere temlik edilemeyeceği yazılı olarak belirlenmiş, şirketin doğrudan ve dolaylı iştirakleri dışında kalan kişilerden sağlanan kredilerdir.

12 ALINAN KREDİLER

HABER: VakıfBank, 1 Kasım 2022 vadeli 500 milyon dolar tutarındaki ilk sermaye benzeri tahvil ihracını gerçekleştirerek Türkiye'de yurt dışı yatırımcılara yönelik sermaye benzeri tahvil ihraç eden ilk kamu bankası oldu.

24 Ekim 2012 tarihinde, 1 Kasım 2012 tarihindeki fiyatlandırma işleminden önce, sabit getirili kıymetlere yatırım yapan önemli yatırımcıları kapsayacak şekilde Londra, Zürih, Cenevre, Boston ve New York'ta yapılan yatırımcı toplantıları ardından gerçekleştirilen ihraç, dünya çapında 207 hesaptan oluşan güçlü bir yatırımcı tabanının ilgisini çekerek 2,7 milyar doların üzerinde talep oluşturdu. Talebin güçlü olması, ihracın 418.5 baz puan, yüzde 6 kupon ve yüzde 6 nihai getiri oranı ile fiyatlanmasını sağladı.

13 ALINAN KREDİLER

İhraç edilen tahvillerin yüzde 69'u Avrupa, yüzde 17'si ABD ve yüzde 14'ü Asya ve Orta Doğu'ya satıldı. İhraç edilen tahvillerin yüzde 43'ü özel bankacılık müşterilerine, yüzde 38'i aktif yönetim şirketlerine ve yüzde 19'u bankalara dağıtıldı.

VakıfBank'ın döviz cinsinden sermaye benzeri tahvil ihracı, Türkiye'de bir kamu bankası tarafından gerçekleştirilen ilk sermaye benzeri kredi hükümlerini haiz tahvil ihracı olma özelliği taşıyor. Ayrıca Türk bankaları tarafından yapılmış en düşük kupon oranlı iki sermaye benzeri tahvil ihracından biri olan işlemin başarısı, gerek Türkiye gerekse VakıfBank'a uluslararası piyasalarda duyulan güvenin göstergesi oldu.

14 ALINAN KREDİLER

ANALİZ: Yurtiçinde ve yurtdışında meydana gelen politik gelişmeler uluslararası sermaye hareketlerinin volatilitesinin artmasına yol açmıştır. Bu çerçevede 2014 yılının ilk çeyreğinde yurtdışından sağlanan fonlarda, repo yoluyla sağlanan fonlardaki gerilemeye bağlı olarak, sınırlı bir azalış gözlenmiştir.

Bir yıllık dönemde sektörün yurtdışı bankalardan temin ettiği borçların toplamı %13,2 oranında (15,9 milyar USD) artış göstererek 137,1 milyar USD’ye yükselmiştir

Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü-Mart 2014

15 ALINAN KREDİLER

Yurtdışı bankalardan sağlanan fonların gelişimine bakıldığında; mevduat hariç tüm işlem türlerinde yükseliş gözlenirken, en yüksek tutarlı artış 8,3 milyar USD (%15,7) ile krediler kaleminde gerçekleşmiştir. Ayrıca sendikasyon ve seküritizasyon kredilerinde 4,2 milyar USD (%17,9) sermaye benzeri kredilerde 2,5 milyar USD (%34,5) ve repodan sağlanan fonlarda 1 milyar USD (%5,5) artış görülmüştür.


16 ALINAN KREDİLER

17 ALINAN KREDİLER

18 ALINAN KREDİLER

Mart 2014 döneminde sektörün yurtdışı bankalardan sağladığı borçların toplam pasifler içindeki payı yılsonuna kıyasla 0,6 puan azalarak %17’den %16,4’e gerilemiştir. 2013 yılında yurtdışından sağlanan fonlar yıl içerisinde dalgalı bir seyir izlemesine rağmen bir önceki yılsonuna göre %23,7 oranında artış göstermiştir. Bu süreçte küresel piyasalardaki belirsizliklere rağmen yurtiçinde gözlemlenen olumlu makroekonomik gelişmeler kredi not artışları ile desteklenmiş ve sektörün yurtdışından sağladı fonlar artış göstermiştir. 2014 yılının ilk çeyreğinde ise artan borçlanma maliyetleri ve döviz kurlarındaki gelişmelere bağlı olarak bankaların yurtdışı borçlanmalarında önemli bir gelişme gözlenmemiştir.

19 YURTDIŞI BANKALARA BORÇLAR

20 PARA PİYASALARINA BORÇLAR

Bankalar; bankalararası para piyasasından, İMKB Takasbank piyasasından ve repo işlemlerinden de kaynak sağlayabilmektedir. Bu kapsamda bankalar en çok repo işlemlerinden kaynak sağlamaktadır. 2013 yılında da önemli bir fon kaynağı olan repo işlemlerinden sağlanan fonlar 2014 ilk çeyreğinde %17,2 oranında (20,4 milyar TL) artış göstermiştir. Repo fonlamasındaki artış 2013 yılının ikinci çeyreğinden itibaren TCMB ile yapılan işlemler kaynaklıdır.



REPO: Finansal bir kurumun (genellikle bankalar) kurumsal veya bireysel yatırımcıya hazine bonosu, devlet tahvili gibi hareketsiz getirili bir menkul kıymeti satması ve bu menkul kıymeti önceden belirlenen bir fiyattan ileri bir tarihte geri satın almak üzere anlaşma yapmasıdır.

Genellikle reponun tam anlamını bilmeyen yatırımcılar repoyu kısa süreli mevduat faizi gibi algılar. ancak repo işleyişte farklıdır. repo yapan banka, repo yaptığı miktar kadar hazine bonosunu kasasında tutmalıdır.


Ayrıca normal reponun tam tersi bir işlem olan ters repo(reverse repo) vardır. finansal bir kurumun (genellikle bankalar) hazine bonosu, devlet tahvili gibi hareketsiz getirili bir menkul kıymeti yatırımcıdan alması ve bu menkul kıymeti önceden belirlenen bir fiyattan ileri bir tarihte geri satmak üzere anlaşma yapmasıdır.

Bankalar sahip oldukları hazine bonosu portföylerini kullanarak repo işlemlerini gerçekleştirir böylece bankaları için fon(para) sağlarlar.


Aslında kural olarak banka repo yaptığı menkul değeri (genellikle hazine bonosu olur) müşteriye teslim etmeli vadesi gelince belirlenen faiz ödemesini yaparak geri almalıdır. Ancak uygulamada bazı problemlerle karşılaşılacağı için bu işlem yapılamaz. Hazine bonosu veya hazine'nin bono karşılığı verdiği makbuzlar bankada durur.

Geçmişte bu konudaki denetim açıkları yüzünden açığa repo veya karşılıksız repo sık sık yapılmıştır. Bu işlemler 1994 krizinde batan bankaların batışında önemli rol oynamıştır. Batan bankaların repo karşılığı tuttukları menkul kıymet olmadığı görülmüş, bu nedenle repo yapanlar da mağdur duruma düşmüşlerdir.

24 İHRAÇ EDİLEN MENKUL KIYMETLER

Bankalar; banka bonosu, varlığa dayalı menkul kıymet ve tahvil ihraç ederek kaynak sağlayabilirler. Uzun yıllardır menkul kıymet ihraç etmeyen bankalar, son birkaç yıldır bono ve tahvil ihraç etmeye başlamışlardır. 2014 Kasım sonu itibariyle bankaların ihraç ettiği menkul kıymetlerin tutarı yaklaşık 86 milyar TL olup, pasif toplamının %4,5’ una ulaşmıştır.


BANKA BONOSU: Bankaların borçlu sıfatıyla düzenleyip, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kayda alınmasını takiben ihraç ederek iskonto esasına göre sattıkları menkul kıymettir. Bankaların ihraçtaki amacı, sermaye piyasalarından kaynak sağlamaktır.

Halka arz edilecek olan banka bonolarının vadesi 60 günden az 360 günden fazla olamaz. Tahsisli satılacak banka bonolarında ise vadenin 15 günden az 360 günden fazla olamaması gibi bir sınırlama mevcuttur.

Mevduat faizlerinin gerilemiş olduğu mevcut ortamda, bankalar, alternatif getiri arayışındaki yatırımcılara farklı bir seçenek sunmak üzere banka bonosu ihraç etmektedir.


Getiri Avantajı: Banka bonoları, mevduat ve hazine bonosu/devlet tahvillerine kıyasla daha yüksek getiri imkanı sunar.

Vergi Avantajı: Vadeli mevduat hesaplarından %15 olarak kesilen stopaj, TL cinsinden Banka Bonolarında %10 olarak uygulanmaktadır.

Likidite Avantajı: IMKB’de kote olduğundan, ikinci el piyasa işlemleri aracılığıyla likidite imkanı bulunmaktadır. Yatırımcılar ihtiyaçları doğrultusunda, dilerlerse vadeden önce banka bonolarını tamamen ya da kısmen nakde çevirebilir.


Risk açısından, banka bonolarının vadeli mevduattan en büyük farkı “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu” sigortası kapsamında olmamasıdır. Banka bonosu ve tahviller ihraç edildikten sonra, fiyatı ikincil piyasada belirlenecektir. Banka bono ve/veya tahvilin vadesinden önce satılması durumunda sözkonusu bono ve/veya tahvilin piyasa değeri piyasa faizlerinin değişiminden doğrudan etkileneceğinden, piyasa faiz oranları yükseldiğinde bononun değeri azalırken, faiz oranları düştüğünde ise bononun piyasa değeri artacaktır.


BANKA TAHVİLİ: Özel sektör tahvilleri bankalar veya diğer anonim şirketler tarafından çıkarılan borçlanma senetleridir. Tahviller en az bir yıl vadeli, iskontolu veya kuponlu olarak ihraç edilmektedir. İskontolu tahvillerde ihracatçı tarafından yatırımcıya vade sonunda tahvilin nominal tutarı ödenir. Kuponlu tahvillerde yatırımcıya belli periyodlarla (3 ay, 6 ay veya 1 yıl) kupon getirisi sağlanır ve anapara ödemesi vade sonunda yapılır.


HABER: Vakıfbank banka bonosu ve tahvili halka arz edecek.

Vakıfbank’tan yapılan açıklamaya göre, 12-13-14 Ocak 2015 tarihlerinde arz edilecek 200 milyon TL nominal değerli 119 gün vadeli Devlet İç Borçlanma Senetleri üzerine 50 baz puan ek getiri sağlayan Vakıfbank Bonosu 15.05.2015'te itfa olacak.

Söz konusu halka arz işlemleri Şubelerimiz, Ankara, İstanbul, İzmir Yatırım Merkezlerimiz ve İnternet şubesi ( www.vakifbank.com.tr ) aracılığıyla gerçekleştirilecektir.

119 Gün Vadeli Vakıfbank Bonosuna İlişkin Bilgiler: Vade Başlangıç Tarihi: 16/01/2015 Vade Sonu Tarihi : 15/05/2015 Vade : 4 Ay (119 Gün) Yıllık Ek Getiri Oranı : %0,50 (50 Baz Puan) ISIN Kodu : TRQVKFB51545

http://www.vakifbank.com.tr/

30 ÖZKAYNAKLAR

Bankaların özkaynakları; ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kâr yedekleri ile kâr ve zarardan oluşur.

Bankacılık sektöründe, güven ve istikrarın sağlanması ile muhtemel tehlikelere karşı dayanıklılığın arttırılmasını sağlamak için güçlü bir sermaye yapısına ihtiyaç duyulur. Sermaye, ticari işletmeler açısından kredi verenleri koruyucu bir unsur olmanın yanı sıra finansal işlemlerde alternatif bir kaynak olma özelliği de gösterir. Bankalarının çalışma konuları gereği, kaynakların kullanım biçimi ve yerleri sonucu bu risk unsuru önem kazanmaktadır. Bu nedenle, ihtiyaç duyulan sermaye miktarı, aktif ve pasif kalemlerin kompozisyonuna, nakit akışlarının karlılığına, yönetimin kalitesine ve özellikle rekabet açısından bankanın içinde bulunduğu ortama bağlıdır.

31 ÖZKAYNAKLARBanka sermayesinin sağladığı fonksiyonlar

1- Banka sermayesi, bir bankanın kuruluşu ve faaliyete başlaması için gerekli olan masrafların finansmanını sağlar.

2- Banka sermayesi, bankaya para yatıracak mevduat sahiplerine, bankaya borç veren kişi ve kuruluşlara, banka ile ticaret ilişkisine gireceklere gerekli güveni sağlar.

3- Banka sermayesi, banka yönetimin önceden kestiremediği zararları karşılayabilecek bir güvenlik marjıdır.

4- Banka sermayesi, bankanın iflası veya tasfiyesi durumunda bankadan alacaklı durumunda olanların uğrayabilecekleri kayıpları en aza indirmeyi sağlar.

5- Banka sermayesi, banka için bir fon kaynağıdır.

6- Banka sermayesi, mevduat fonlarının bankaya çekilmesini sağlayan önemli bir araçtır.

7- Banka sermayesi, bankacılık faaliyetleri sonucu ortaya çıkan kredi riskini karşılamaktadır.

32 ÖZKAYNAKLAR

ANALİZ: Sektörün özkaynakları Aralık 2014 dönemi itibarıyla 232 milyar TL olup Eylül 2014 dönemine göre %5,6 (13 milyar TL) oranında artmıştır. Anılan dönemde özkaynaklardaki artışın temel nedeni dağıtılmayarak banka bünyesinde bırakılan kârın eklendiği yedek akçelerdir.

33 ÖZKAYNAKLAR

34 ÖZKAYNAKLAR

35 ÖZKAYNAKLAR

5. mevduat dışı kaynaklar

Documents