10/10/2017

1

นโยบายและกฎหมายสงแวดลอมของประเทศไทยPolicy and Environmental Law in Thailand

ผศ.ดร.สดสาคร สงหทอง

หลกสตร/สาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ วทยาเขตพทลง

14 กนยายน 60

ปญญา จรยธรรม น าการพฒนา ขอบเขตของเนอหา ความหมายของนโยบายและกฎหมายสงแวดลอม

ประเภทของนโยบาย/นโยบายสาธารณะ/ยทธศาสตร

สถานการณสงแวดลอมกบนโยบายสงแวดลอม

นโยบายสงแวดลอมของโลก: เปาหมายและทศทางการพฒนาระดบโลก

ยทธศาสตร 20 ป ของประเทศไทย/แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12

แผนการจดการคณภาพสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 5 พ.ศ. 2560-2564

ยทธศาสตรการจดการมลพษ 20 ป

การน านโยบายสงแวดลอมไปปฏบตตามพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2535

กรณศกษา: การตรวจสอบและควบคมบงคบใชนโยบาย...หวยคลต

สรป

Pretest;

1. ใหบอกความหมายของค าวา “นโยบายสงแวดลอม” กบ “กฎหมายสงแวดลอม”

2. ใหบอกชอนโยบายสงแวดลอมทน ามาใชในประเทศไทย

กรณศกษา: หวยคลต 1

10/10/2017

2

ความหมายของนโยบายและกฎหมาย นโยบาย หรอ นโยบายของรฐ หรอ นโยบายสาธารณะ/ยทธศาสตร

มความหมายตามนยใน 4 ประเดน

1. นโยบายสาธารณะ คอ อ านาจหรอมาตรการทรฐใช ผปกครองใชและหรอผถกปกครองใช (วรเดช จนทรศร, 2558) เชน พ.ร.บ.ฟนฟผตดยาเสพตด พ.ร.ก.การบรหารราชการแผนดนใน 3 จชต.

2. นโยบายสาธารณะ เปนการเมอง เชน นโยบายรถเมลฟร นโยบายรถคนแรก

3. นโยบายสาธารณะ เปนแนวทางอยางกวาง ทรฐก าหนดวาควรจะท าอยางไรหรอไมท าอยางไร เชน รฐธรรมนญ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนการจดการคณภาพสงแวดลอม นโยบายปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

4. นโยบายสาธารณะเปนมาตรการเฉพาะเจาะจง มาจาก 6 มาตรการ ไดแก 1) พ.ร.บ. 2) พ.ร.ก. 3) กฎกระทรวง 4) มต ครม. 5) ระเบยบส านกนายกรฐมนตร และ 6) ประมวลกฎหมาย/ขอตกลง/กฎบตรสหประชาชาต/นโยบายกระทรวง ทบวง กรม

ความหมายของนโยบายสงแวดลอม

นโยบายสงแวดลอม (Environmental Policy) เปนนโยบายของรฐซงเปนมาตรการเฉพาะเจาะจงทน ามาใชเพอการคมครองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ตลอดจนการอนรกษและแกไขปญหาการเสอมโทรมของทรยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

นโยบายสงแวดลอม คอ แถลงการณขององคกรถงความตงใจ มงมน และหลกการในการท างานดานการจดการสงแวดลอมโดยรวม เพอสภาพแวดลอมทดของสงคม นโยบายจงเปนกรอบส าหรบการด าเนนการขององคกร และเพอการจดตงวตถประสงคและเปาหมายสงแวดลอม (http://www.isotoyou.com/index.php/115-environmental-policy.html)

ความหมายของกฎหมายสงแวดลอม

กฎหมายสงแวดลอม (Environmental law) คอ กฎหมายทตราขนเพอการอนรกษสงแวดลอมเปนหลก มเนอหาครอบคลมการปองกน และเยยวยาความเสอมโทรมแหงสขภาพทงของมนษยและอมนษย และมกคาบเกยวกบกฎหมายจารตประเพณ และสนธสญญา ขอตกลง พนธกรณ กฎระเบยบ และนโยบาย ฯลฯ หลากชนด(http://th.wikipedia.org/wiki)

ประเภทนโยบาย/นโยบายสาธารณะ/ยทธศาสตร

แบงตามมมมองวาใครไดประโยชนหรอเสยประโยชน ม 4 ประเภท (วรเดช, 2555)

1. นโยบายใหประโยชนกบทกฝาย (Distributive policy)

2. นโยบายใหประโยชนเฉพาะกลมหรอใหโทษเฉพาะกลม (Redistributive policy)

3. นโยบายควบคมหรอสงเสรมผประกอบการ (Regulative policy)

4. นโยบายสงเสรมใหเอกชนแขงขน เขามาลงทน (Competitive regulatory)

10/10/2017

3

สถานการณสงแวดลอม:คณภาพน า

สถานการณสงแวดลอม:คณภาพน า

สถานการณสงแวดลอม: คณภาพน าบาดาล

สถานการณสงแวดลอม: จ านวนเรองรองเรยนดานมลพษ ป พ.ศ. 2558

10/10/2017

4

การจดสรรงบประมาณดานสงแวดลอมป 2558กรณศกษา: หวยคลต 2

เปาหมายการพฒนาทยงยนของโลก/องคการสหประชาชาต ค.ศ. 2030: UN(United Nations)

เปาหมายการพฒนาทยงยนของสหประชาชาต:United Nations

10/10/2017

5

เปาหมายการพฒนาทยงยนของสหประชาชาต: United Nationsเปาหมาย 17 ขอนสามารถแบงกลมออกไดเปน 5 กลม ประกอบดวย

กลม People หรอกลมดานสงคม/ความเปนอยของผคน: ประกอบดวยเปาหมาย 1) การลดความยากจน 2) การขจดความหวโหย 3) สขภาพและความเปนอยทด 4) การศกษาทมคณภาพ และ 5) ความเทาเทยมกนทางเพศ

กลม Prosperity หรอกลมดานเศรษฐกจและความมงคง: ประกอบดวยเปาหมาย 7) พลงงานทสะอาดและจายซอได 8) งานทมคณคาและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ 9) อตสาหกรรม นวตกรรมและโครงสรางพนฐาน 10) ลดความเหลอมล า และ 11) เมองและชมชนยงยน

กลม Planet หรอกลมดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม: ประกอบดวย เปาหมาย 6) น าและสขาภบาล 12) การผลตและบรโภคทรบผดชอบและยงยน 13) การรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ 14) ระบบนเวศทางทะเลและมหาสมทร และ 15) ระบบนเวศบนบก

กลม Peace หรอกลมดานสนตภาพ: ประกอบดวยเปาหมาย 16) สนตภาพและสถาบนทเขมแขง

กลม Partnership หรอกลมหนสวนเพอการพฒนา: ประกอบดวยเปาหมาย 17) หนสวนเพอการพฒนา

เปาหมายการพฒนาทยงยนของสหประชาชาต United Nations

สถานการณดานเศรษฐกจ สงคม และสภาพแวดลอมของประเทศไทย

ยทธศาสตรชาต 20 ป ของไทย พ.ศ. 2560-2579

เปด ไฟล Yutthasart20ys…

เปดไฟล 300_1498813858…หนา 7,12, 13, 20, 21, 22, 23-29, 31-32…

ทมา: ดร.ปรเมธ วมลศร

10/10/2017

6

ยทธศาสตรชาต 20 ป ของไทยพ.ศ. 2560-2579

10/10/2017

7

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12พ.ศ. 2560-2564

แผนการจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2560-2564

ไฟล แผนการจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2560-2564

http://www.pcd.go.th/info_serv/plan.html

10/10/2017

8

ยทธศาสตรการจดการมลพษ 20 ป พ.ศ. 2560-2579

เปดไฟล strategicPCD20… หนา 49

http://www.pcd.go.th/public/Publications/print_pol.cfm?task=StrategicPCD20

พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพแหงชาต พ.ศ. 2535

เปดไฟล พ.ร.บ.สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535

http://www.pcd.go.th/public/Publications/print_

pol.cfm?task=StrategicPCD20

10/10/2017

9

กรณศกษา: หวยคลต 3 ขนตอนการตรวจสอบและควบคมบงคบใชกฎหมายของ เจาพนกงานควบคมมลพษ:จคพ.

แหลงก าเนดมลพษ ทเขาขายตามมาตรา 801. โรงงานอตสาหกรรมและนคมอตสาหกรรม

2. อาคารบางประเภทและบางขนาด

3. ทดนจดสรร

4. การเลยงสกร

5. ทาเทยบเรอประมง สะพานปลาและกจการแพปลา

6. สถานปรการน ามนเชอเพลง

7. บอเพาะเลยงสตวน าชายฝง

8. บอเพาะเลยงสตวน ากรอย

9. บอเพาะเลยงสตวน าจด

10. ระบบบ าบดน าเสย

สงทตองท า... เจาของหรอผครอบครองแหลงก าเนดมลพษ หรอผควบคมระบบบ าบดน าเสยหรอผรบจาง

ใหบรการบ าบดน าเสยจะตอง....

➀ จดเกบสถตและขอมลซงแสดงผลการท างานของระบบบ าบดน าเสย ในแตละวน ตามแบบทส.1 และจดเกบไว ณ สถานทตงแหลงก าเนดมลพษนนเปนเวลา 2 ป (ดาวนโหลด แบบ ทส.1 และ ทส.2 จากเวบไซตส านกงานจดการคณภาพน า กรมควบคมมลพษ http://wgm.pcd.go.th/water หรอส านกงานเขตพนท

➁ จดท ารายงานสรปผลการท างานของระบบบ าบดน าเสยในแตละเดอน ตามแบบ ทส 2 เสนอตอเจาพนกงานทองถน ภายในวนท 15 ของเดอนถดไป โดยสามารถ

❉ ยนเอกสารดวยตนเอง

❉ สงทางไปรษณยตอบรบ

❉ วธการทางอเลกทรอนกส

10/10/2017

10

เมอไดรบค าสงทางปกครอง จะตองท าอยางไร?

ถาไดรบค าสง ตามมาตรา 70

สงการให กอสราง ตดตงหรอจดใหมระบบบ าบดน าเสยใหมประสทธภาพเพยงพอทจะบ าบดน าเสยใหเปนไปตาม มาตรฐานควบคมการระบายน าทงทกฎหมายก าหนดใหแลวเสรจ ภายใน 180 วน

ถาไดรบค าสง ตามมาตรา 82(2)

สงการใหจดการแกไข เปลยนแปลง ปรบปรง หรอซอมแซมระบบบ าบดน าเสย ใหมประสทธภาพเพยงพอทจะบ าบดน าเสยทงหมดใหมลกษณะเปนไปตามมาตรฐานควบคมการระบายน าทงทกฎหมายก าหนด ใหแลวเสรจ ภายใน 90 วน

❶ หากปรบปรงแกไขตามค าสงแลวเสรจ ตองแจงใหกรมควบคมมลพษทราบ พรอมแสดงวธการปรบปรงแกไขดวย และเจาพนกงานควบคมมลพษจะไดด าเนนการตรวจสอบ เมอครบก าหนดระยะเวลาตามค าสง

❷ หากไมสามารถปฏบตตามค าสงฯภายในระยะเวลาทก าหนด สามารถขอขยายระยะเวลา โดยมหนงสอถง อธบดกรมควบคมมลพษ ชแจงกจกรรม/แผนงาน และระยะเวลาทคาดวาจะด าเนนการแลวเสรจ พรอมเหตผลความจ าเปน ซงเจาพนกงานควบคมมลพษ จะพจารณาตามความเหมาะสมและแจงผลการพจารณาใหทราบ

ทงน หากไมปฏบตตามค าสง เจาพนกงานควบคมควบคมมลพษ จะด าเนนการตามกฎหมายตอไป

เมอไดรบค าสงทางปกครอง จะตองท าอยางไร?

เมอไดรบหนงสอแจงสทธโตแยงแลวตองท าอยางไร

1. สามารถขอทราบขอเทจจรงเกยวกบผลการตรวจของเจาพนกงานควบคมมลพษได

2. สามารถใชสทธโตแยงและแสดงหลกฐานของตน ภายใน 15 วน นบถดจากวนท ไดรบหนงสอโดยท าหนงสอชแจงเหตผล ขอโตแยงตอเจาพนกงานควบคมมลพษ พรอมแสดง หลกฐานประกอบการโตแยง

3. หากไมใชสทธโตแยงและแสดงพยานหลกฐาน ภายในระยะเวลาทก าหนด เจาพนกงานควบคมมลพษจะมหนงสอค าสงใหปรบปรง แกไข หรอจดใหมการบ าบดน าเสย

การอทธรณค าสงฯ

ถาไดรบค าสง ตามมาตรา 70

หากไมพอใจค าสงฯ ของเจาพนกงานควบคมมลพษ ทานมสทธรองคดคาน โดยท าเปนหนงสอระบขอโตแยง ขอเทจจรง และเหตผลหรอขอกฎหมายอางอง ยนตอเจาพนกงานควบคมมลพษ (ผท าค าสงทางปกครอง) ภายใน 15 วน นบแตวนทไดรบแจงค าสง

10/10/2017

11

ถาไดรบค าสง ตามมาตรา 82(2) หรอ 82(3)

หากไมพอใจค าสงฯ ของเจาพนกงานควบคมมลพษ ทานมสทธรองคดคาน โดยท าเปนหนงสอระบขอโตแยง ขอเทจจรง และเหตผลหรอขอกฎหมายอางอง ยนตอเจาพนกงานควบคมมลพษ ภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบแจงค าสง

ทงน การรองคดคานไมเปนเหตใหทเลา การบงคบตามค าสงทางปกครอง

การอทธรณค าสงฯ สวนท ๕ มลพษทางน า

มาตรา ๖๙ ใหรฐมนตรโดยค าแนะน าของคณะกรรมการควบคมมลพษมอ านาจประกาศในราชกจานเบกษาก าหนดประเภทของแหลงก าเนดมลพษทจะถกควบคม การปลอยน าเสยหรอของเสยลงสแหลงน าสาธารณะหรอออกสสงแวดลอม นอกเขตทตงแหลงก าเนดมลพษไมเกนมาตรฐานควบคมมลพษ จากแหลงก าเนดทก าหนดตามมาตรา ๕๕ หรอมาตรฐานทสวนราชการใดก าหนดโดยอาศยอ านาจตามกฎหมายอนและมาตรฐานนนยงมผลใชบงคบตามมาตรา ๕๖ หรอมาตรฐานทผวาราชการจงหวดก าหนด เปนพเศษ ส าหรบเขตควบคมมลพษตามมาตรา ๕๘

มาตรา ๗๐ เจาของหรอผครอบครองแหลงก าเนดมลพษทก าหนดตามมาตรา ๖๙ มหนาทตองกอสราง ตดตงหรอจดใหมระบบบ าบดน าเสยหรอระบบก าจดของเสยตามทเจาหนาพนกงานควบคมมลพษก าหนด เพอการน เจาพนกงานควบคมมลพษจะก าหนดใหเจาของหรอ ผครอบครองมผควบคมการด าเนนงานระบบบ าบดน าเสยหรอระบบก าจดของเสยทก าหนดใหท าการกอสราง ตดตงหรอจดใหมขนนนดวยกได

ในกรณนแหลงก าเนดมลพษใดมระบบบ าบดน าเสยหรอระบบก าจดของเสยอยแลวกอนวนทมประกาศของรฐมนตรตามมาตรา ๖๙ ใหเจาของหรอผครอบครองแหลงก าเนดมลพษแจงตอเจาพนกงานควบคมมลพษเพอตรวจสอบ หากเจาพนกงานควบคมมลพษเหนวาระบบบ าบดน าเสย หรอระบบก าจดของเสยทมอยแลวนนยงไมสามารถท าการบ าบดน าเสย หรอก าจดของเสยใหเปนไปตามมาตรฐานควบคมมลพษจากแหลงก าเนดทก าหนดไว เจาของหรอผครอบครองแหลงก าเนดมลพษ มหนาทตองด าเนนการแกไขหรอปรบปรงตามทเจาพนกงานควบคมมลพษก าหนด

สวนท ๕ มลพษทางน าสวนท ๗ การตรวจสอบและควบคม มาตรา ๘๐ เจาของหรอผครอบครองแหลงก าเนดมลพษ ซงมระบบบ าบดอากาศเสย อปกรณ หรอเครองมอ

ส าหรบควบคมการปลอยทงอากาศเสยหรอมลพษอน ระบบบ าบดน าเสย หรอระบบก าจดของเสยตามมาตรา ๖๘ หรอมาตรา ๗๐ เปนของตนเองมหนาทตองเกบสถตและขอมลซงแสดงผลการท างานของระบบหรออปกรณ และเครองมอดงกลาวในแตละวน และจดท าบนทกรายละเอยดเปนหลกฐานไว ณ สถานทตงแหลงก าเนดมลพษนน และจะตองจดท ารายงานสรปผลการท างานของระบบ หรออปกรณและเครองมอดงกลาวเสนอตอเจาพนกงานทองถนแหงทองททแหลงก าเนดมลพษนนตงอยอยางนอยเดอนละหนงครง

การเกบสถตขอมล การจดท าบนทกรายละเอยดและรายงานใหท าตามหลกเกณฑ วธการ และแบบทก าหนดในกฎกระทรวง

ในกรณทระบบบ าบดอากาศเสย ระบบบ าบดน าเสย หรอระบบก าจดของเสย หรออปกรณและเครองมอดงกลาวในวรรคหนง จะตองมผควบคมตามทเจาพนกงานควบคมมลพษก าหนด ใหผควบคมมหนาทด าเนนการตามทก าหนดไวในวรรคหนงแทนเจาของหรอผครอบครอง

ใหผไดรบใบอนญาตรบจางใหบรการบ าบดน าเสยหรอก าจดของเสยมหนาทตองด าเนนการเชนเดยวกบเจาของหรอผครอบครองแหลงเกดมลพษตามวรรคหนง

10/10/2017

12

มาตรา ๘๒ เพอปฏบตการใหเปนไปตามพระราชบญญตนใหเจาพนกงานควบคมมลพษมอ านาจดงตอไปน

(๑) เขาไปในอาคาร สถานทและเขตทตงของโรงงานอตสาหกรรมหรอแหลงก าเนดมลพษหรอเขตทตงของระบบบ าบดน าเสยหรอระบบก าจดของเสยของบคคลใดๆ ในระหวางเวลาพระอาทตยขนและพระอาทตยตกหรอในระหวางเวลาท าการเพอตรวจสภาพการท างานของระบบบ าบดน าเสย หรอระบบก าจดของเสย ระบบบ าบดอากาศเสย อปกรณและเครองมอตางๆ เพอควบคมการปลอยทงอากาศเสยหรอมลพษอน รวมทงตรวจบนทกรายละเอยด สถต หรอขอมลเกยวกบการท างานของระบบหรออปกรณและเครองมอดงกลาว หรอเมอมเหตอนควรสงสยวามการไมปฏบตตามพระราชบญญตน

สวนท ๗ การตรวจสอบและควบคม มาตรา ๘๒ (๒)

(๒) ออกค าสงเปนหนงสอใหเจาของหรอผครอบครอง ผควบคม หรอผไดรบใบอนญาตรบจางใหบรการระบบบ าบดน าเสยหรอก าจดของเสยจดการแกไข เปลยนแปลง ปรบปรง หรอซอมแซมระบบบ าบดอากาศเสย ระบบบ าบดน าเสย หรอระบบก าจดของเสยหรออปกรณและเครองมอตางๆ เพอควบคมการปลอยทงอากาศเสยหรอมลพษอน แตถาแหลงก าเนนมลพษนนเปนโรงงานอตสาหกรรม ใหแจงเจาพนกงานตามกฎหมายวาดวยโรงงานด าเนนการตามอ านาจหนาทของตน ใหเจาพนกงานควบคมมลพษมอ านาจด าเนนการตามทก าหนดไวในพระราชบญญตนได

บทเฉพาะกาลอตราคาธรรมเนยม

๑. ค ำขอรบใบอนญำตเปนผมสทธท ำรำยงำนผลกระทบสงแวดลอม ฉบบละ ๔๐ บำท

๒. ใบอนญำตเปนผมสทธท ำรำยงำนผลกำรกระทบสงแวดลอม ปละ ๔,๐๐๐ บำท

๓. ค ำขอรบใบอนญำตเปนผควบคม ฉบบละ ๔๐ บำท

๔. ใบอนญำตเปนผควบคม ปละ ๔,๐๐๐ บำท

๕. ค ำขอรบใบอนญำตเปนผรบจำงใหบรกำร ฉบบละ ๔๐ บำท

๖. ใบอนญำตเปนผรบจำงใหบรกำร ปละ ๔,๐๐๐ บำท

ใบงาน: ระดมสมอง แบงกลม ๆ ละ 10 คน

ใชเวลา 35 นาท

งานมอบหมาย

1. ใหเขยนวสยทศนและเปาหมายของของนโยบายดานสงแวดลอมตามยทธศาสตรชาต 20 ป แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 และแผนการจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2560-2564

2. ใหบอกมาตราทแสดง(4) ความหมายของค าส าคญตาม พ.ร.บ.สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2535

3. ใหเขยนรายละเอยดของแตละมาตรา ทปรากฎในขนตอนการตรวจสอบแหลงก าเนดมลพษและบงคบการตามกฎหมายของเจาพนกงานมลพษ (80)

4. ใหเขยนในลกษณะ Mind Mapping

10/10/2017

13

สรป...Q/A